Kurs Przodownika Turystyki Górskiej PTTK 2012

Zjawiska krasowe

Tymon Skadorwa

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

Krasowienie

• rozpuszczanie skał przez wody powierzchniowe i podziemne

• jeden z rodzajów wietrzenia chemicznego

• podlegają mu wapienie, dolomity, margle, gips, anhydryt

• nazwa pochodzi od chorwackiego słowa „krš” (pol. kamień, skała)

• płaskowyż Kras w Słowenii

• inne regiony geograficzne:

• Kras Słowacko-Węgierski

• Morawski Kras

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

źródło: pl.wikipedia.org

Rzeźba krasowa w Polsce

• Zjawiska krasowe

w Polsce

• Tatry Zachodnie

• Wyżyna Krakowsko-

Częstochowska

• Niecka Nidziańska

• Wyżyna i Polesie Lubelskie

(częściowo)

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

źródło: http://static2.opracowania.pl

Klasyfikacja

• Rodzaje rzeźby krasowej: • kras węglanowy

CaCO3 + H2O + CO2 → Ca(HCO3)2

Ca(HCO3)2 → CaCO3↓ + H2O + CO2

• kras solny

• kras gipsowy

• Formy rozwoju rzeźby krasowej: • kras odkryty

• kras zielony

• kras zakryty

• kras podziemny

• kras kopalny

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

Rzeźba krasowa

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

źródło: http://www.gdynia.mm.pl źródło: http://sktj.pl

Formy powierzchniowe

• Jary (doliny) krasowe • Dolina Kościeliska (Tatry)

• Dolina Strążyska (Tatry)

• bramy w Dol. Chochołowskiej

• wąwóz Kraków, Dol. za Bramką

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

źródło: pl.wikipedia.org źródło: pl.wikipedia.org

Formy powierzchniowe

• Grzbiety i grzędy skalne • Raptawicka Turnia (Tatry)

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

źródło: pl.wikipedia.org

Formy powierzchniowe

• Żłobki i żebra krasowe • Dolina Miętusia (Tatry)

• Dolina Małej Łąki (Tatry)

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

źródło: pl.wikipedia.org źródło: http://www.tatry.info.pl

Formy powierzchniowe

• Leje krasowe

• Uwały

• Polja

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

źródło: http://procesylitosfery.files.wordpress.com

źródło: www.mount.cad.pl/g/kras/kras1/foto/7.jpg

Formy powierzchniowe

• Ostańce

(mogoty, humy)

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

źródło: pl.wikipedia.org

źródło: pl.wikipedia.org źródło: pl.wikipedia.org

źródło: pl.wikipedia.org

Formy powierzchniowe

• Ponory i wywierzyska

• poniki

• łykawice

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

źródło: pl.wikipedia.org

źródło: http://jurapolska.com/kras.php

Formy podziemne

• Jaskinie krasowe

• woj. świętokrzyskie:

o Jaskinia Raj

o Chelosiowa Jama

• woj. dolnośląskie:

o Jaskinia Niedźwiedzia

o Jaskinia Radochowska

o Jaskinia z Filarami

• woj. małopolskie:

o Kopalnia soli w Wieliczce (kras solny)

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

źródło: pl.wikipedia.org

Formy podziemne

• Nacieki jaskiniowe 1. stalaktyty, stalagmity,

stalagnaty

2. draperie (zasłony naciekowe)

3. perły jaskiniowe (pizolity)

4. misy martwicowe

5. pola ryżowe (trawertynowe)

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

źródło: http://procesylitosfery.files.wordpress.com

1

2 3

4 5

źródło: http://geografia.liceum.republika.pl/kras.htm (2,4,5)

źródło: pl.wikipedia.org (3)

Formy podziemne

• Studnie i kominy krasowe

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

źródło: http://procesylitosfery.files.wordpress.com źródło: pl.wikipedia.org

Kras gipsowy

• Jaskinia Skorocicka

k. Buska-Zdroju

Komisja Turystyki Górskiej OM PTTK w Warszawie SKPTG koło nr 23 przy OM PTTK w Warszawie

źródło: pl.wikipedia.org