Özlem ÖZKILIÇ - İstanbulprosesguvenligi.org/assets/sunumlar/1-OzlemOzkilic.pdf · (Hindistan) Aralık 1984 Mexico City eksika) Kasım1984 Basel (İsviçre) Kasım 1986 . Özlem

www.onderakademi.com 05-06 Aralık 2014 Proses Güvenliği Sempozyumu

Özlem ÖZKILIÇ E. İş Başmüfettişi

Kimya Yük. Müh.

E. İş Teftiş İstanbul Grup Bşk. Yrd.

A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN

ÖNLENMESİ VE ETKİLERİNİN

AZALTILMASI HAKKINDA

YÖNETMELİK

Özlem ÖZKILIÇ – E. İş Başmüfettişi 05-06 Aralık 2014 Proses Güvenliği Sempozyumu www.onderakademi.com

1976 yılında meydana gelen Seveso

Felaketi

24 Haziran 1981 tarihli 82/501 EEC SEVESO Yönergesi

ICMESA

Proses güvenliğinin araştırılması

gereğini doğurmuş


Seveso (İtalya) Temmuz 1976

Flixborough (İngiltere)

Haziran 1974

Beek (Hollanda)

Kasım 1975

Endüstriyel Donanımlarda Kaza Önleme

üzerine odaklanmış SEVESO I Direktifi

(82/501/EEC) kabul edilmiştir.


Seveso (İtalya)

Temmuz 1976

Flixborough (İngiltere)

Haziran 1974

Beek (Hollanda)

Kasım 1975

82/501/EEC (Seveso I)

Seveso I Direktifi gözden geçirilmiş ve 1996

yılında 82/501/EEC sayılı Seveso II Direktifi kabul

edilmiştir.

Bhopal (Hindistan) Aralık 1984

Mexico City (Meksika)

Kasım 1984

Basel (İsviçre)

Kasım 1986


SEVESO II Direktifinin temel amacı, yüksek

operasyonel risk taşıyan tesislerin emniyetle işletilmesi

için;

• Yüksek riskli kazaların oluşma ihtimalini

azaltmak,

• Böylesi bir risk oluştuğunda, ortaya çıkan can

ve mal kayıplarını en aza indirgemektir.


6

Enschede (Hollanda)

Mayıs 2000

Toulouse (Fransa)

Eylül 2001

Texas City (Amerika)

Mart 2005

“Seveso II” (2003/105/EC)

Baia Mare (Romanya)

Haziran 2000

Buncefield (İngiltere)

Aralık 2005

Jaipur (Hindistan)

Ekim 2009

Viareggio (Italya) Haziran 2009

Kuzey Atlantik

Okyanusu Nisan 2010

Budapeşte (Macaristan)

Ekim 2010

Seveso II Direktifi çerçevesinde yapılan çalışmalara rağmen yaşanan

Büyük Endüstriyel Kazalar yeni düzenleme gereği doğurmuştur.

4 Temmuz 2012 tarihli AB Resmi Gazetesi’nde

yayınlanan SEVESO III Direktifi, 1 Haziran 2015

itibariyle, “Seveso II Direktifi”nin yerini alacaktır.



Seveso II Direktifi Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında

Yönetmelik olarak ilk defa uyumlaştırılarak 18 Ağustos 2010 tarih

ve 27676 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.

31 Temmuz 2012 tarih ve 28370 sayılı Büyük Endüstriyel Kazaların

Kontrolü Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair

Yönetmelik ile yürürlük tarihi uzatılmıştır.

Seveso II Direktifi İlk Uyumlaştırma


30 Aralık 2013 ve 28867 (Mükerrer) sayı ile Çalışma ve Sosyal

Güvenlik Bakanlığı tarafından yayınlanan;

BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN ÖNLENMESİ VE ETKİLERİNİN

AZALTILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK’e göre ise;

Yönetmeliğin;

Bildirimler, yani 7 nci maddesi yayımı

tarihinde, I.

II. Mümkün olan en yüksek önlem seviyesi

9. madde ve Harici Acil Eylem Planı

14. madde 01/01/2017 tarihinde,

Diğer maddeleri ise 01/01/2016 tarihinde

yürürlüğe girecektir. III.

Seveso II Direktifi Son Revizyon


3. AMAÇ

Yüksek seviyede, etkili ve sürekli korumayı sağlamak için alınması gerekli önlemlerin alınması,

1. AMAÇ

Tehlikeli maddeler bulunduran

kuruluşlarda büyük endüstriyel

kazaların önlenmesi,

4. AMAÇ

Bu çerçevede usul ve esasların belirlenmesi.

2. AMAÇ

Muhtemel kazaların insanlara ve

çevreye olan zararlarının en aza

indirilmesi,

HEDEFLER


Seveso II Direktifi, konut alanlarında, halk tarafından

kullanılan alanlarda daha fazla koruma sağlamak için

Arazi kullanımı ile ilgili politikalarının uygulanmasını

gerektirmektedir.

Arazi Kullanım Planlaması, risk teşkil eden kuruluşların

arasında uygun mesafelerin uzun vadede korunmasını

ve mevcut kuruluşların olduğu yerlerde kişilerin maruz

kaldığı riskin artmaması için ek teknik önlemleri dikkate

almayı gerektirir


Kısaca, Seveso II Direktifi Madde 12 kapsamında Arazi

Kullanım Planlaması, aşağıdakileri kontrol ederek

büyük kazaları önlemeyi ve kazaların etkilerini

sınırlandırmayı amaçlar:

- Yeni Kuruluşların yer seçimi,

- Mevcut alanlarda yapılacak değişiklikler ve

- Yeni yerleşim alanları, ticari alanlar, ulaşım

bağlantıları, halk tarafından kullanılan yerler ile ilgili

planlama.



Arazi Kullanım Planlaması, için Büyük Endüstriyel

Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması

Hakkında Yönetmelik haricinde birçok ilgili mevzuatda

değişiklik gerekmektedir.



Yeni direktif ile 1996 yılında kabul edilen “Tehlikeli

Maddelerle İlgili Büyük Kaza Risklerinin Kontrolüne İlişkin

Konsey Direktifi” (96/82/EC Sayılı Seveso II Direktifi)

1 Haziran 2015 tarihinde yürürlükten kaldırılacaktır.


Seveso I

Teknoloji

ve standartları takip

• Mühendislikteki gelişmeler

• Donanımlardaki gelişmeler

• Güvenlik Vurgusu

• Çevre ve Sağlık alanında uyum

Güvenlik

Yönetim

Sistemi

• Güvenlik Yönetim

Sistemi oluşturulması

• Raporlama

• Yeterlilik

• Kantitatif Risk Azaltma

Geliştirilmiş Kültür

Zaman

• Davranış Odaklı İş

Güvenliği

• Kişisel hesap verebilirlik

• Uyumlu performans

taahhüdü

• Proses Emniyetinde Sürekli

Gelişime Odaklanma

Seveso II Seveso III


ZORUNLULUKLAR ALT SEVİYELİ

KURULUŞLAR

ÜST SEVİYELİ

KURULUŞLAR

Büyük Kaza Önleme Politikası (BKÖP)

Güvenlik Yönetim Sistemi (GYS)

Tehlike Belirleme ve Kantitatif Risk Değerlendirme

Dahili Acil Durum Planı ~ (Kısmen)

Yekililerin Harici Acil Durum Planı için bilgilendirilmesi ~ (Kısmen)

Güvenlik Raporu

Halkın Bilgilendirilmesi

Yetkili kuruluşlara yapılan uyarılar ve

Planlama yetkililerinin, depolanan kimyasallar

hakkında bilgilendirilmesi

Sahalar arası domino etkisinin değerlendirilmesi


Hangi Konularda Değişiklik Mevcut?

1. KAPSAM

2. HALKIN BİLGİLENDİRİLMESİ

3. DENETLEME

4. UYARILAR

5. GÜVENLİK RAPORU

6. ACİL DURUM PLANI



Seveso III Direktifi; madde ve karışımların

sınıflandırılması, etiketlenmesi ve ambalajlanmasına

ilişkin 1272/2008/EC sayılı CLP Tüzüğü

çerçevesinde yeniden revize edilmiştir.


Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve

Ambalajlanmasına ilişkin EC/1272/2008 sayılı yeni AB Tüzüğü’nün

İngilizce adının kısaltmasıdır.

EU Regulation on Classification, Labeling

and Packaging of Substances and Mixtures


direktiflerinin yerine

geçecektir. 1999/45/EC

67/548/EC

CLP Tüzüğü kademeli olarak;

Tehlikeli Maddeler

Tehlikeli Karışımlar


20 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe giren CLP Tüzüğü,

Birleşmiş Milletlerin sınıflandırma ve etiketlemedeki

Küresel Uyumlaştırma Sistemi (GHS) kriterlerine

uyum amacıyla hazırlanmıştır.

GHS CLP


Kimyasalların Sınıflandırılması ve Etiketlenmesi İçin

Küresel Harmonize bir Sistem’dir.

Evrensel bir yaklaşım sağlaması hedeflenmektedir.

Maddeler ve Karışımlar için yeni etiketleme Sistemi

sunmaktadır.


Seveso Direktifi, tehlikeli kimyasal maddeleri

CLP Tüzüğü’ndeki kategorilere uygun olarak

yeniden tanımlamıştır.

Seveso I Seveso II Seveso III


Çok Toksik maddeler (T+)

Toksik maddeler (T)

Zararlı (Xn)

Seveso III kapsamında tehlikeli maddelerin

CLP’deki sınıflandırmasına uygun olarak

tonajlar yeniden belirlenmiştir.


Toksik gazlar katagorisinde daha fazla kimyasal dahil olacaktır.

KAPSAM

AB

Oral

mg/kg

İnhalasyon Buhar

mg/l

İnhalasyon Aerosol

mg/l

İnhalasyon Gaz

ppm

Dermal

mg/kg

1 2 3 4

4 1 2 3

2 3 4 1

2 3 4 1

3 2 4 1

T Xn T+

Seveso II

Seveso III


Yanıcılık Sınıflandırmasında da kaynama ve eşik değerlerinde değişiklik yapılmıştır.

60

55

23

21

0

<=35 >35

CLP sınıflandırılması

<=35 >35

R10

R11

R12

55

21

0

Katagori 3

Katagori 1 Katagori 2

DSD Sınıflandırılması

Kaynama Noktası ( 0C)

60

Pa

rla

ma

No

kta

sı (

0C

)


Yeni direktif kapsamında bazı üst seviyeli kuruluşlar alt

seviyeli ve bazı alt seviyeli kuruluşlarda üst seviyeli

olabilecektir.



Büyük kazaların kontrolü ve alınacak önlemlerle ilgili halkın

bilgilendirilmesi, bilgiye ulaşımı ve halkın karar alma

süreçlerinde yer alması hususlarının iyileştirilmesi

hedeflenmiştir.


Büyük kazaların kontrolü ve alınacak önlemlerle ilgili

halkın bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Karar verme ve çevresel olaylar hakkında yargılara

ulaşım sürecinde halk bilgilendirmesi, katılımı

konusunda Aarhus sözleşmesi ile uyumlaşma

olmuştur.


25 Haziran 1998 tarihinde Danimarka’nın Aarhus Kentinde

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (ECE) tarafından

imzaya açılmıştır ve 30 Ekim 2001 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Aarhus Sözleşmesi, “Şimdiki ve gelecek kuşakların sağlıklı ve iyi

bir çevrede yaşam haklarının korunmasına katkı sağlamak

amacıyla, “çevresel konularda bilgi ve belge edinme”, “karar

vermede halkın katılımı” ve “yargıya erişim” konularını ele

alan ilk uluslararası sözleşmedir.


Aarhus sözleşmesine uyum kapsamında;

Bütün kurumlar kendi kuruluşları ile alakalı temel

bilgileri halka sağlamak zorundadır.

Üst seviyeli kuruluşlar alt seviyeli kuruluşlara göre daha

fazla bilgi sağlamak zorundadır. Bu bilgi devamlı,

elektronik ve güncel olarak ulaşılabilir olmalıdır.

Güvenlik ve denetleme raporu hakkında daha fazla

bilgi, istek üzerine ulaşılabilir olmak zorundadır.


Yani, SEVESO III, halka daha fazla

açık ve sürekli bilgi sağlamaktadır.



Direktifin etkili bir şekilde uygulanması ve icra edilmesi için

denetimlere yönelik sıkı standartlar getirilmesi

amaçlanmıştır.

Ayrıca direktif kapsamı altındaki işletmecilere ve direktifin

uygulanmasından sorumlu yetkili idarelere yeni

yükümlülükler getirecektir.


Direktifdeki, denetlenen yerlerin risk-tehlike

profiline göre denetleme sıklığı aynı kalmıştır.

Işletmeler güncel denetlemeler ile bilgi

alışverişini, halka sunulan bilgilerin bir

parçası olarak paylaşmak zorundadırlar.



Işletmecilerin uyarıları, komşu kuruluşlar ve ana

kaza tehlike senoryalarına dahil edilen diğer yakın

firmalarla alakalı bilgilerini de kapsamak zorundadır

Firmaların, CLP tüzüğüne bağlı depoladıkları

maddelerin bilgisini halka sağlamaları gerekmektedir.

Komşu Kuruluş



Üst seviye kuruluşların güvenlik raporu hazırlama

zorunluluğu devam etmektedir.

Devletin, işletmenin Güvenlik Raporu belgesini taahütleri

içeren BKÖP’ den yola çıkarak kaleme almış

olduğundan ve BKÖP’ un işletmede uygulandığından

emin olması istenmektedir…

BKÖP, Ek 3’ de tanımlandığı gibi uygun vasıtalar, yapılar

ve güvenlik sistemi tarafından uygulanmalıdır… Güvenlik

yönetim sistemi Sürekli Gelişimi hedeflemelidir.

BKÖP, ana kaza tehlikeleri ile orantılı olmalıdır.



Acil durum planı için temel gereklilikler değişmemiştir.

Seveso III direktifi, alt seviyeli kuruluşlar için bazı gereklilikler

getirilmiştir.

Bu gereklilikler kapsamında, bu kurumlar daha belirgin ve

uygun bir şekilde hazırlanmış tesis içi acil durum planına

sahip olmalıdır.


Seveso işyerleri ile yerleşim alanları, ana

ulaşım yolları arasında uygun emniyet

mesafeleri gerekliliğini getirmektedir.

Ancak henüz ülkemizde LUP

mevzuatımıza aktarılmamıştır.


Seveso II Seveso III Direktifin başarılı bir şekilde uygulanması noktasında bazı

sorunlarla ve zorluklarla karşı karşıya kalınacaktır:

• Direktifin uygulanması, teknik kapasitesi yüksek farklı idari

organların katılımını gerektirmektedir,

• Direktif kapsamında zorunlu tutulan Risk Değerlendirme

yükümlülüğünün tanımı ve uygulaması konusunda ilgili

paydaşlar yeterli bilgiye sahip değildir,

• Yeni kuruluşların yer seçiminde ve mevcut kuruluşların arazi

kullanımını düzenleyen gelişmiş ve sistematik Arazi Kullanım

Planlaması uygulamaları oldukça zordur,

• Seveso Kuruluşlarının bulunduğu alanlar ile yerleşim alanları

arasında mesafeler oldukça yakındır,

• Bazı Seveso Kuruluşlarının aralarında yeterli güvenlik

mesafelerinin olmaması da sorun teşkil edecektir.


Documents

Özlem ÖZKILIÇ - İstanbulprosesguvenligi.org/assets/sunumlar/1-OzlemOzkilic.pdf · (Hindistan) Aralık 1984 Mexico City eksika) Kasım1984 Basel (İsviçre) Kasım 1986 . Özlem