Samen gezond, samen van start!

Zorgpad: Samen gezond, samen van start

“Samen gezond, samen van start” is een project dat tot stand is gekomen dankzij de kennis, steun en medewerking van vele mensen. De werkgroep obesitas van eerstelijnszone Noord Antwerpen bestaat uit zowel lokale zorgverleners (huis-artsen, diabetesspecialisten en bariatrische chirurgen van ZNA Jan Palfijn en AZ Klina, diëtisten, psycholoog, kinesithera-peut en apothekers). De werkgroep heeft hard gewerkt aan de ontwikkeling van het project. De leden van de werkgroep obesitas zijn dan ook verheugd dit eindresultaat met jou te mogen delen!

Met dit zorgpad en de begeleidende flowchart hopen we de huisartsen in de eerstelijnszone Noord Antwerpen een hou-vast te geven in de begeleiding van patiënten met overgewicht en obesitas. Obesitas is een toenemend probleem in onze maatschappij en de opvolging en behandeling hoort deels toe aan de zorgverleners in de eerste lijn.

Overgewicht en obesitas zijn problemen met verschillende oorzaken en manieren van aanpak. De huidige praktijkvoering beperkt zich nu vaak tot patiënten die reeds gezondheidsproblemen ondervinden.

Dit zorgpad is vooral gefocust op jonge patiënten (18-45 jaar) met een BMI vanaf 27. We richten ons voornamelijk op preventieve geneeskunde.

Het zorgpad bestaat uit 4 onderdelen en wordt bij voorkeur over minimum 2 consulten verdeeld:

• Anamnese• Bloedafname en klinisch onderzoek• Zorgnood bepalen• Doorverwijzing

Bepalen hulpvraag en motivatie en inschatten gezondheidsrisico

Een beknopte maar volledige anamnese. Deze anamnese volgt de structuur van de vragenlijst die de patiënt online kan vinden en waarnaar wordt verwezen op de posters. Indien de patiënt zich voor een ander probleem aanmeldt, kan geop-teerd worden om de vragenlijst mee te geven. In een 2de consult kan deze lijst samen worden besproken. De ICE (ideas, concerns and expectations) en motivatie krijgen een prominente plaats in deze anamnese. Deze zijn be-langrijk om je consult af te stemmen op de patiënt.

Wat zijn de ideeën, bezorgdheden en verwachtingen van je patiënt?Doel: hulpvraag bepalen

• Zie je er tegenop om het pashokje binnen te gaan? Voel je je goed met je huidig gewicht?• Maak je je zelf wel eens zorgen om je gezondheid?• Hindert je gewicht je in je dagelijkse leven? En op welke manier?• Ben je meer vermoeid bij dagelijkse activiteiten?• Geef je jezelf soms opmerkingen over je gewicht of eetgedrag?

Peilen naar gewichtsevolutieDoel: achterhalen van de oorzaken van gewichtstoename en overlopen van de reeds ondernomen pogingen tot gewichtsverlies

• Is je gewicht tijdens bepaalde levensfasen veranderd? (studie, huwelijk, kinderen, werkswitch)• Heb je de laatste jaren op je voeding gelet en/of meer bewogen met het oog op gewichtsverlies?

1. Anamnese

Samen gezond, samen van start!

Zorgpad: Samen gezond, samen van startPeilen naar voedingsgewoontesDoel: voedingsfouten achterhalen en doorverwijzing vergemakkelijken

• Eet je geregeld te veel? • Eet je regelmatig buitenshuis?• Drink je regelmatig gesuikerde dranken, fruitsappen en alcohol?• Eet je dagelijks groenten en fruit?

Peilen naar lichaamsbewegingDoel: inzicht krijgen in beweegpatroon en doorverwijzing vergemakkelijken

• Vind je het moeilijk om dagelijks 30 minuten te bewegen? (wandelen, poetsen, trappenlopen, fietsen,…)• Doe je aan lichaamsbeweging?• Ervaar je een bewegingsbeperking?• Beweeg je minder dan vroeger?

Peilen naar eetgedragDoel: inzicht krijgen in eetgedrag en doorverwijzing vergemakkelijken

• Vind je dat je een regelmatig eetpatroon hebt? • Maak je gebruik van een boodschappenlijstje?• Eet jij ooit wel eens in het geheim?• Voel je je soms schuldig na de maaltijd?• Verandert je eetpatroon bij stress, als je slecht gehumeurd bent, je niet goed voelt, …?

Peilen naar motivatie en draagvlakDoel: inzicht krijgen in de slaagkansen, de mogelijke aanpak en doorverwijzing

• Waarom vind jij het belangrijk om gewicht te verliezen?• Is het nu een goed moment voor een aanpassing van de levensstijl?

Een nuchtere bloedafname dient te worden uitgevoerd. Hierbij kan je op indicatie ook de testen tussen haakjes uitvoeren. Klinisch dien je enkele parameters op te nemen.

Nuchter bloedonderzoek:

• RBC, WBC met formule• Lipiden • Glucose – (insuline – HbA1c)• Levertesten• Schildklier• Totaal eiwit• (Transferrinesaturatie) – ferritine• Nierfunctie – urinezuur• (Vitamine B12, D)

2. Bloedafname en klinisch onderzoek

Klinisch onderzoek:

• Lengte, gewicht, BMI• Bloeddruk• Buikomtrek

Samen gezond, samen van start!

Zorgpad: Samen gezond, samen van start

4. Verwijsmogelijkheden en App’s

Motiveer je patiënt en ondersteun deze waar mogelijk. Zorg voor een adequate opvolging en verwijs je patiënt binnen de regio naar de juiste andere actoren in de eerste lijn. Er zijn ook tal van mobiele applicaties beschikbaar die de patiënt kun-nen ondersteunen bij een gezondere levensstijl.

Paramedici Websites App’sBewegen Op Verwijzing – coach www.desocialekaart.be My Fitness Pal: Calorieën TellerDiëtist www.dietistennoordantwerpen.be Google Fit: je gezondheid en activiteit bijhoudenKinesitherapeut - KineCoach® www.kinecoach.net Mijn Eetmeter: voedingscentrumPsycholoog www.gezondleven.be NOOM (= betalend)

www.eetexpert.be

Op basis van de resultaten uit de anamnese, klinisch onderzoek, en bloedonderzoek bepaalt u het EOSS–stadium van uw patiënt.

3. Zorgnood bepalen

0

1

Inschakeling van gespecialiseerde psycholoog en/of diëtist en/of kinesitherapeut en/of bewegen-op-verwijzing Coach.Bespreek opties rond farmacotherapie voor comorbiditeiten en overweeg bariatrische heelkunde. Nauwe opvolging en behandeling van comorbiditeiten.

Medische risicofactoren; OFGewichtsgerelateerde comorbiditeit die een medische behandeling vereist; OFMatige gewichtsgerelateerde psychologische symptomen; OF Matige weerslag op welzijn; OFMatige functionele beperkingen

2

Verwijzing 2de lijnErnstige gewichtsgerelateerde comorbiditeit met orgaanschade; OFErnstige psychologische symptomen; OF Ernstige weerslag op welzijn; OFErnstige functionele beperkingen

3

Verwijzing 2de lijnZeer ernstige gewichtsgerelateerde comorbiditeit in eindstadium; OFZeer ernstige invaliderende gewichtsgerelateerde psychologische symptomen; OFZeer ernstige functionele beperkingen

4

Stadium Kenmerken patiënt Behandelplan

Geen gewichtsgerelateerde risicofactoren; ENGeen lichamelijke symptomen; ENGeen psychologische symptomen; ENGeen weerslag op welzijn; ENGeen functionele beperkingen

Verdere gewichtstoename voorkomen door leefstijladvies, eventueel doorverwijzen naar een zorgverlener uit de eerstelijnszorg. Hal�jaarlijkse opvolging door huisarts.Doel: 5% gewichtsreductie

Subklinische medische risicofactoren; OFMilde lichamelijke symptomen die geen medische behandeling vereisen; OFMilde gewichtsgerelateerde psychologische symptomen; OFMilde weerslag op welzijn; OFMilde functionele beperkingen

Meer intense leefstijlinterventies: individueel behandelplan, waaronder herstel van eet- en beweeggedrag en psychosociaal welbevinden. Eventueel doorverwijzen naar een zorgverlener uit de eerstelijnszorg. Geregelde opvolging van risicofactoren en gezondheidsstatus door huisarts. Gewichtstoename voorkomen. Doel: 5% gewichtsreductie