8
TYGODNIK ZWIĄZKU POLAKÓW NA LITWIE ISSN 1392-2513 WWW.ZPL.LT /ZwiazekPolakowNaLitwie 18 KWIETNIA - 1 MAJA 2019 R., NR 16 (1364) Z okazji zbliżających się Świąt Wielkanocnych pragnę życzyć wszystkim Rodakom, członkom Związku Polaków na Litwie i sympatykom wszelkiej pomyślności, szczęścia w rodzinach, zdro- wia, spokoju, ufności w nadchodzący jutrzejszy dzień, miłości bliźniego, umiejętności przebaczania i doznawania łaski bycia przebaczonym, radości z daru cieszenia się każdym dniem, któ- ry daje nam Pan i mądrości nietrwonienia danego nam czasu. Niech Pańskie Zmartwychwstanie da nam siły do pokonywa- nia wszelkich trudności, wzmocni nasze serca wiarą i nadzieją, uczuli na ból i potrzeby bliźniego. Dzielenie trudów i mnożenie radości z innymi ludźmi da nam poczucie treściwie przeżywa- nego życia. Wesołego Alleluja! Michal Mackiewicz, prezes Związku Polaków na Litwie Wesołego Alleluja! Wielkanocny pacierz Nie umiem być srebrnym aniołem – ni gorejącym krzakiem – tyle Zmartwychwstań już przeszło – a serce mam byle jakie. Tyle procesji z dzwonami – tyle już Alleluja – a moja świętość dziurawa na ćwiartce włoska się buja. Wiatr gra mi na kościach mych psalmy – jak na koślawej fujarce – żeby choć papież spojrzał na mnie – przez białe swe palce. Żeby choć Matka Boska przez chmur zabite wciąż deski – uśmiech mi Swój zesłała jak ptaszka we mgle niebieskiej. I wiem, gdy łzę swoją trzymam jak złoty kamyk z procy – Zrozumie mnie mały Baranek z najcichszej Wielkiej Nocy. Pyszczek położy na ręku – sumienia wywróci podszewkę – serca mojego ocali czerwoną chorągiewkę. ks. Jan Twardowski

ZwiazekPolakowNaLitwie Wesołego Alleluja!zpl.lt/wp-content/uploads/2020/05/NG_16.pdf · Wesołego Alleluja! Michał Mackiewicz, prezes Związku Polaków na Litwie Wesołego Alleluja!

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ZwiazekPolakowNaLitwie Wesołego Alleluja!zpl.lt/wp-content/uploads/2020/05/NG_16.pdf · Wesołego Alleluja! Michał Mackiewicz, prezes Związku Polaków na Litwie Wesołego Alleluja!

TYGODNIK ZWIĄZKU POLAKÓW NA LITWIEISSN 1392-2513 WWW.ZPL.LT /ZwiazekPolakowNaLitwie18 KWIETNIA - 1 MAJA 2019 R., NR 16 (1364)

Z okazji zbliżających się Świąt Wielkanocnych pragnę życzyć wszystkim Rodakom, członkom Związku Polaków na Litwie i sympatykom wszelkiej pomyślności, szczęścia w rodzinach, zdro-wia, spokoju, ufności w nadchodzący jutrzejszy dzień, miłości bliźniego, umiejętności przebaczania i doznawania łaski bycia przebaczonym, radości z daru cieszenia się każdym dniem, któ-ry daje nam Pan i mądrości nietrwonienia danego nam czasu.

Niech Pańskie Zmartwychwstanie da nam siły do pokonywa-nia wszelkich trudności, wzmocni nasze serca wiarą i nadzieją, uczuli na ból i potrzeby bliźniego. Dzielenie trudów i mnożenie radości z innymi ludźmi da nam poczucie treściwie przeżywa-nego życia.

Wesołego Alleluja!

Michał Mackiewicz, prezes Związku Polaków na Litwie

Wesołego Alleluja!

Wielkanocny pacierz

Nie umiem być srebrnym aniołem –ni gorejącym krzakiem –tyle Zmartwychwstań już przeszło –a serce mam byle jakie.

Tyle procesji z dzwonami –tyle już Alleluja –a moja świętość dziurawana ćwiartce włoska się buja.

Wiatr gra mi na kościach mych psalmy –jak na koślawej fujarce –żeby choć papież spojrzałna mnie – przez białe swe palce.

Żeby choć Matka Boskaprzez chmur zabite wciąż deski –uśmiech mi Swój zesłałajak ptaszka we mgle niebieskiej.

I wiem, gdy łzę swoją trzymamjak złoty kamyk z procy –Zrozumie mnie mały Baranekz najcichszej Wielkiej Nocy.

Pyszczek położy na ręku –sumienia wywróci podszewkę –serca mojego ocaliczerwoną chorągiewkę.

ks. Jan Twardowski

Page 2: ZwiazekPolakowNaLitwie Wesołego Alleluja!zpl.lt/wp-content/uploads/2020/05/NG_16.pdf · Wesołego Alleluja! Michał Mackiewicz, prezes Związku Polaków na Litwie Wesołego Alleluja!

18 kwietnia - 1 maja 2019 r., nr 16 (1364) www.zpl.lt2

Od kilku lat decydenci, w tym Ministerstwo Oświaty, Na-uki i Sportu, poszukują efektyw-nych rozwiązań, by skierować potok absolwentów na takie kierunki jak: matematyka, fi-zyka, inżynieria, bioinżynie-ria, biotechnologie i technolo-gie informatyczne. To właśnie one będą decydowały o rozwo-ju kraju. W ubiegłym roku rzą-dowi nie udało się zrealizować planu przyjęcia odpowiedniej liczby studentów na te kierun-ki. Niewykorzystanych zostało ponad 30 proc. finansowanych przez państwo miejsc. W takim układzie minister oświaty, na-uki i sportu Algirdas Monkevi-čius miał podjąć decyzję, by tego roku ich liczby nie zwiększać. Jednak spotkała się ona z ostrą krytyką członków gabinetu, w tym ministra ekonomiki i inno-wacji Virginijusa Sinkevičiusa, który odnotował, że w ten spo-sób państwo zaprzepaści szansę na zachęcenie młodzieży do stu-diowania nauk ścisłych.

Z osobistą krytyką premie-ra Sauliusa Skvernelisa spotka-ła się również decyzja ministra Monkevičiusa o przytaknięciu organizowania studiów pedago-gicznych nie tylko w trzech wy-branych przez rząd ośrodkach: na Uniwersytecie Wileńskim, Uniwersytecie Witolda Wiel-kiego i Uniwersytecie w Szaw-lach. Kontynuować kształce-nie na tych kierunkach wyrazili chęć: Uniwersytet w Kłajpedzie, Litewska Akademia Muzyki i Teatru, Uniwersytet Michała Romera i Kolegium Wileńskie.

W tej kwestii minister zapro-ponował takie rozwiązanie, by studia na tych uczelniach (z wy-jątkiem Uniwersytetu Michała Romera) mogły się odbywać na zasadzie podpisania umowy o ich realizacji przez trzy zaapro-bowane przez rząd ośrodki.

Z kolei w sprawie kształce-nia na kierunkach związanych z dyscyplinami ścisłymi posta-nowiono zwiększyć liczbę miejsc finansowanych przez państwo.

wiązywał zwrot koszt studiów bakałarskich.

Zarówno nauczyciele, jak i tegoroczni abiturienci są zdania, że z podjęciem takich decyzji i ich ogłoszeniem rząd spóźnił się co najmniej o pół roku. Więk-szość tegorocznych maturzy-stów już podjęła decyzję co do kierunku studiów. Zresztą nie tylko maturzystów. Ta informa-cja, o ile nie ulegnie korekcie, może być w zasadzie przydatna dla obecnych uczniów 1 i 2 klas gimnazjalnych, którzy dopiero wybierają przedmioty, których się będą uczyli lub mają jeszcze wystarczająco czasu, by dokonać zmian w wyborze.

Czy zdecydują się jednak na studiowanie przedmiotów ści-słych zależy nie tylko od oferty rządu, ale, jak zaznaczają specja-liści, od poziomu i atrakcyjno-ści wykładania tych przedmio-tów w gimnazjach, a nawet w podstawówkach. Odkryć przed uczniami tajniki wiedzy mate-matycznej, zaciekawić fizyką, chemią, informatyką nie jest łatwym zadaniem. Nauka tych przedmiotów wymaga dużego wysiłku i pracy, co nie wywołuje entuzjazmu wśród młodych lu-dzi. Należy więc szukać dróg do wzmocnienia motywacji, umie-

Studia – promowanie nauk ścisłychPromowanie nauk ścisłych jest priorytetem wielu państw. Litwa również nie jest wyjątkiem, lub raczej pragnie nim nie być. O taki stan rzeczy apelują przedsiębiorcy, naukowcy, tego domaga się samo życie, które w XXI wieku jest nie do pomyślenia bez nowoczesnych technologii, stosowanych we wszystkich sferach ekonomiki, nauki.

Do 1580 zwiększy się liczba fi-nansowanych miejsc na kierun-ku informacyjnych technologii (o 130 więcej); na inżynieryj-nych – 1375 (więcej o 25), ma-tematycznych – 550 (plus 35). Ten wzrost będzie osiągnięty poprzez zmniejszenie liczby miejsc na kierunkach humani-stycznych i nauk społecznych.

Minister ekonomiki i inno-wacji podkreślając, że tego roku o 13 proc. więcej abiturientów wybrało egzamin z fizyki i aż o 18 proc. – z informatyki, obie-cał, że jego resort opłaci stu-dia tym studentom, którym za-braknie finansowanych przez państwo miejsc na kierunkach matematyki, technologii infor-macyjnych i inżynieryjnych. Te osoby będą jednak musiały pod-pisać trójstronną umowę pomię-dzy kandydatem, uczelnią i mi-nisterstwem oraz będą musiały po ukończeniu studiów praco-wać w ciągu trzech lat w zawo-dzie według zapotrzebowania, w przeciwnym razie będzie obo-

jętnie pokazać perspektywy za-wodów, które można zdobyć podejmując studia na prefero-wanych przez państwo kierun-kach potrzebnych współczesnej gospodarce i nauce. Musimy przyznać, że obecnie też w pol-skich szkołach, w odróżnieniu od lat 60.-70. ubiegłego wieku, kiedy zawód inżyniera, fizyka był wśród absolwentów szkół polskich popularny i prestiżo-wy, dziś odczuwa się brak zain-teresowania tymi kierunkami. Droga do naprawienia sytuacji wydaje się być jedna: potrzeb-ni są zaangażowani nauczyciele tych przedmiotów. Gdzie jed-nak można ich znaleźć, skoro od kilku lat były uniwersytet edukologiczny praktycznie nie kompletował grup nauczycieli fizyki, matematyki. Czy stanie się cud i uzdolnieni studenci z takich kierunków uniwersy-teckich jak matematyka, fizy-ka, informatyka zechcą zostać pedagogami o tym już niedłu-go się przekonamy, bo właśnie taką koncepcję kształcenia na-uczycieli ma realizować Uniwer-sytet Wileński. Wypada życzyć uczniom, by uwieńczyła się ona sukcesem.

Janina Lisiewicz

Pierwsze posiedzenie rady samorządu rejonu trockie-go miało miejsce 8 kwietnia. AWPL-ZChR ponownie weszła tu do rządzącej koalicji, którą tworzą: liberałowie (9 radnych) na czele z mer Editą Rudelienė, 4 radnych z ramienia AWPL--ZChR oraz 3 z komitetu „Wy-bieram Wolność”. Radę rejonu tworzy 25 osób. 21 z nich gło-sowało za tym, by wicemerem ponownie została Maria Pucz – przewodnicząca oddziału AWPL-ZChR w tym rejonie.

11 kwietnia poznaliśmy ko-alicję, która będzie rządziła w ciągu kolejnych 4 lat w stolicy. Ze zwycięskim ugrupowaniem politycznym – Komitetem Re-migijusa Šimašiusa, posiadają-cym 18 radnych – w nowej ra-dzie, umowę koalicyjną jako pierwsza podpisała AWPL--ZChR, posiadająca 6 radnych. W koalicji są też konserwatyści (9 radnych) i radni z ramienia Partii Pracy (5).

AWPL-ZChR była w koali-cji rządzącej Wilna przez ostat-nie 2 lata. W ciągu tego okre-su udało się jej sporo zdziałać,

Tworzenie koalicji i formowanie władz w nowych radach

w tym akredytować na gimna-zja dodatkowe trzy poprzed-nio zdegradowane do podsta-wowych szkoły: polską im. Szymona Konarskiego, rosyj-ską im. Aleksandra Puszkina oraz litewską w Fabianiszkach. Znacząco przyśpieszono zwrot ziemi – w ramach kompensaty sformowano ponad 2 tys. dzia-łek pod budownictwo. Została też podjęta decyzja o utworze-niu polskiej szkoły początko-wej na Antokolu ( 2020 roku). Znacząco zostało zwiększone finansowanie zespołów i im-prez kulturalnych mniejszości narodowych oraz zrealizowa-no wiele ważnych dla wilnian projektów.

Koalicjanci doszli do uzgod-nienia co do objęcia stano-wisk oraz podziału obowiąz-ków wśród rządzących. Edyta Tamošiūnaitė ponownie obej-mie stanowisko wicemera i bę-dzie kurowała: wychowanie przedszkolne i wczesnoszkol-ne, sferę ochrony zdrowia oraz kultury. Drugi wicemer – Vy-tautas Mitalas (liberał) ma ku-rować sprawy oświaty, rozwoju

miasta i socjalne. Trzeci wice-mer – Valdas Benkunskas (kon-serwatysta) będzie miał w swej pieczy energetykę, wywóz śmie-ci i sport.

Danuta Narbut również w tej kadencji będzie pełniła funk-cję zastępcy dyrektora admini-stracji samorządu miasta Wilna oraz kuratora takich departa-mentów jak: Spraw Socjalnych i Zdrowia, Gospodarki Miejskiej i Transportu oraz Rozwoju Mia-sta (ten ostatni zajmuje się też sprawami zwrotu ziemi).

Umowa koalicyjna określa również zarządzanie komite-tami rady samorządu. Renata Cytacka (AWPL-ZChR) bę-dzie przewodniczyła Komite-towi Zdrowia i Sportu. Takie pozycje w koalicji rządzącej pozwolą radnym z ramienia AWPL-ZChR sukcesywnie dbać o interesy swoich wy-borców i realizować założenia programu swojego ugrupowa-nia. Nowo wybrana stołeczna rada swe pierwsze posiedzenie będzie miała 24 kwietnia.

12 kwietnia odbyło się pierwsze posiedzenie nowej

Na Litwie dobiega końca tworzenie koalicji i formowanie struktur władzy w nowo wybranych radach 60 samorządów. Jako jedna z pierwszych do pełnienia swych funkcji przystąpiła rada samorządu rejonu trockiego. Jako ostatnia zbierze się na inauguracyjne posiedzenie rada miasta Wilna.

rady samorządu rejonu solecz-nickiego. Spośród 25 radnych zdecydowaną większość stano-wią tu przedstawiciele AWPL--ZChR– 19 osób. Na mera rejo-nu na czwartą z kolei kadencję w bezpośrednich wyborach z rekordowym wynikiem 78,11 proc. już w pierwszej turze zo-stał wybrany Zdzisław Palewicz (jest on również prezesem So-lecznickiego Oddziału Rejo-nowego ZPL). Nowym wice-merem rejonu solecznickiego została Beata Pietkiewicz, któ-ra w poprzedniej kadencji peł-niła funkcje zastępcy dyrekto-

ra administracji samorządu. Na dyrektora administracji w ko-lejnej kadencji został ponownie wybrany znany i doświadczony polityk i kierownik Józef Rybak. Na kolejnym posiedzeniu rady zostanie podjęta decyzja o mia-nowaniu zastępcy dyrektora ad-ministracji.

Wczoraj, 17 kwietnia, swo-je pierwsze posiedzenie miała nowa rada samorządu rejonu wi-leńskiego, dziś zaś obradują rady samorządów rejonu święciań-skiego i Wisagini, gdzie AWPL--ZChR ma po 3 swoich przed-stawicieli.

Viln

ius.

lt

UMOWA KOALICYJNA W WILNIE ZOSTAŁA PODPISANA...

Page 3: ZwiazekPolakowNaLitwie Wesołego Alleluja!zpl.lt/wp-content/uploads/2020/05/NG_16.pdf · Wesołego Alleluja! Michał Mackiewicz, prezes Związku Polaków na Litwie Wesołego Alleluja!

18 kwietnia - 1 maja 2019 r., nr 16 (1364) www.zpl.lt 3

Zarząd Główny Związku Polaków na Litwie podjął decyzję, że tradycyjne święto polskości na Litwie – uroczysta parada odbędzie się w Wilnie tego roku w ramach obchodów 30-lecia ZPL. Or-ganizowany z okazji Dnia Polonii i Polaków za Granicą oraz obchodów kolejnej rocznicy Konsty-tucji 3 Maja świąteczny pochód jednoczy w swych szeregach Polaków zamieszkałych na Litwie.

ZG ZPL zwraca się do struktur Związku oraz polskich organizacji, instytucji, zespołów z proś-bą o nieorganizowanie w tym dniu innych imprez i solidarnie się zjednoczyć w świątecznym sze-regu naszej polskiej jedności.

4 MAJA 2019 – PARADA POLSKOŚCI

BĄDŹMY SOLIDARNI, WSPIERAJMY SIĘ

NAWZAJEM!

Szanowni Państwo – członkowie Związku Polaków na Litwie, jego sym-patycy, ludzie, dla których sprawy Pola-ków zamieszkałych na Wileńszczyźnie nie są obce: w ramach solidarności z naszymi wspólnymi celami apelujemy o przekazanie 2 proc. środków od płaco-nego przez Was podatku dochodowego od osób fizycznych na konto ZPL pod-czas deklarowania dochodów za rok 2018. Ze swej strony możemy zapewnić Państwa, że środki te zostaną zużyte na ważne dla polskiej społeczności sprawy.

Należy wypełnić podanie FR0512. Podanie należy dostarczyć osobiście do Inspekcji Podatkowej lub wypełnić je w systemie elektronicznym (EDS) do 2 maja 2019 roku wpisując: Lietu-vos lenku sajunga im. k. 190771032.

Naugarduko g. 76, 03202 Vilnius.

…i litewskim. Chociaż wio-sna i nadchodzące Święta Wiel-kanocne nastrajają radośnie i optymistycznie, jednak niektó-re kwietniowe wydarzenia, nie-stety, zmuszają do krytycznego spojrzenia na to, jak sprawowa-ne są rządy w państwie, skoro ta-kie wypadki mogą mieć miejsce.

Otóż na początku kwietnia wyszło na jaw, że z magazynów Straży Granicznej w Oranach skradziono 500 pudełek z za-rekwirowanymi papierosami z przemytu o wartości 1 mln euro. Ujawniono przy tym fakt, że pa-pierosy kradziono „na raty” – od połowy marca do 3 kwietnia br.

Źle się dzieje w państwie duńskim…Papierosy te zostały skonfisko-wane w listopadzie ub.r. i, jak wynikło z późniejszych badań, były legalnym ładunkiem i mu-siały być zwrócone firmie, która była ich właścicielką. Jak podała Straż Graniczna, magazyny są ogrodzone, strzegą je psy i ka-mery wideo. I pomimo to udało się ukraść tak wielką ilość papie-rosów. W wyniku wewnętrznego śledztwa zostało zawieszonych w pełnieniu obowiązków 6 dy-żurnych.

W Szpitalu Uniwersytec-kim w Kłajpedzie młoda kobie-ta w urodziła dziecko, w które-go krwi lekarze stwierdzili… 4 promile alkoholu. Matka była również w stanie nietrzeźwym – badania wykazały 2 promile. Medycy już od tygodnia w re-animacji walczą o oczyszczenie organizmu dziecka od alkoholu, którego stężenie jest praktycz-nie śmiertelne nawet dla doro-słego człowieka. Jak wynika z wstępnej informacji, przyszła matka nie stroniła od alkoholu podczas trwania ciąży. Kobie-ta wyraziła życzenie zabrania dziecka. Służby ochrony praw dziecka badają obecnie warunki w jakich mieszkała kobieta i, jak wynika, nie są one odpowiednie do hodowania niemowlęcia.

W trakcie dokonanego au-dytu w podlegających Minister-stwu Oświaty, Nauki i Sportu 17 instytucjach użyteczności publicznej wykryto wiele na-ruszeń, wśród których powta-rzają się takie jak: zatrudnianie krewnych, zlecanie zadań pra-cownikom ministerstwa czy też własnym za oddzielną opłatę, pobieranie gaży przez ich kie-rowników za dodatkowe funk-cje pełnione w istniejących przy nich spółkach, nieprzestrzega-nie zasad zakupów publicznych.

Jak się okazało po wstępnym zapoznaniu się z wynikami au-dytu i rozmowami ministra z kierownikami tych instytucji, 8 z nich, z powodu dublowania funkcji, może zostać wcielonych do pozostałych. Ciekawą wydać się też może informacja, co do efektywności działania tych in-stytucji: ich utrzymanie kosz-tuje około 14 mln euro, zaś re-alizowane w ramach projektów zadania opiewają na około 35 mln. Cóż, godna pozazdrosz-czenia „wydajność”.

Zapoznając się z tymi fak-tami znajdujemy odpowiedź na pytanie, dlaczego źle się dzieje w naszym państwie.

Janina Lisiewicz

W TRAKCIE DOKONANEGO AUDYTU W PODLEGAJĄCYCH MINISTERSTWU OŚWIATY, NAUKI I SPORTU 17 INSTYTUCJACH UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ WYKRYTO WIELE NARUSZEŃ.

Page 4: ZwiazekPolakowNaLitwie Wesołego Alleluja!zpl.lt/wp-content/uploads/2020/05/NG_16.pdf · Wesołego Alleluja! Michał Mackiewicz, prezes Związku Polaków na Litwie Wesołego Alleluja!

18 kwietnia - 1 maja 2019 r., nr 16 (1364) www.zpl.lt4

Wilno swoją polską niepod-ległość wywalczyło w ofiarnej walce. Polska ludność miasta zademonstrowała swoją wier-ność odradzającej się po ponad wiekowej niewoli ojczyźnie sta-jąc do walki z bolszewicką na-wałnicą w szeregach samoobro-ny na początku stycznia 1919 roku. Niestety, po kilku dniach zdeterminowanych walk i lo-kalnych zwycięstw, nie docze-kawszy się pomocy wojskowej z Warszawy, musiała ulec pod przeważającą siłą bolszewików. 5 stycznia zdecydowano o prze-rwaniu walk...

Miasto na kolejne ponad trzy miesiące znalazło się pod okupacją rewolucjonizujących mas. W mieście buszowali za-równo resztki rozognionych re-wolucją żołnierzy niemieckich, jak i przedstawiciele nowej bol-szewickiej władzy – Litewskiej Rady Komisarzy Ludowych, której przewodził Vincas Micke-vičius-Kapsukas. Nowa władza wprowadzała swoje porządki, które polegały na sławetnej bol-szewickiej ekspropriacji mienia. Zakładano też podwaliny nowe-go państwowego tworu – Litew-

sko-Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Rad, o którego po-wstaniu wilnianie dowiedzieli się 27 lutego 1919 roku. Bolsze-wicy Litwy i Białorusi utworzyli wspólne państwo, a Wilno miało się stać jego stolicą.

Młode Państwo Polskie zmu-szone było w tym okresie do wy-kuwania swoich granic. To o Marszałku Józefie Piłsudskim mówiono, że dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek. Ale o te wartości musiał wiele krwi prze-lać polski żołnierz na frontach wojny polsko-bolszewickiej.

Marszałek jeszcze na po-czątku 1919 roku tak oto mó-wił o potrzebie ustalenia i obro-ny swoich granic: „W tej chwili Polska jest właściwie bez granic i wszystko, co możemy w tej mie-

rze zdobyć na zachodzie, to za-leży od Ententy i o ile zechce mniej lub więcej ścisnąć Niemcy. Na wschodzie to inna sprawa; tu są drzwi, które się otwierają i zamykają, i zależy, kto i jak sze-roko siłą je otworzy...”.

To „otwieranie drzwi” na północno-wschodnich rubie-żach wraz z wyzwoleniem Piń-ska miało objąć, według założeń Józefa Piłsudskiego, działania na froncie litewsko-białoruskim i wyzwolenie Wilna, o czym na początku kwietnia usilnie prze-konywał swoich dowódców.

Do zamiaru zrealizowania tej ofensywy Marszałek podcho-dził ze szczególnym nastawie-niem twierdząc, iż „Wilno jest kluczem do spraw litewsko-bia-łoruskich, jak jest nim Warsza-

wa dla spraw polskich. [...] do-piero po zajęciu Wilna można mówić o realnym kształtowa-niu stosunku całego tego kraju do Polski”.

Operacja wileńska miała się rozpocząć w połowie kwietnia od strony Lidy. Dowództwo na czele z Marszałkiem rozmie-ściło się w Skrzybowcach, któ-re dzieliło od Wilna 115 km. W operacji wyzwolenia mia-sta miały uczestniczyć: Grupa Jazdy pułkownika Władysława Beliny-Prażmowskiego, grupa piechoty generała Edwarda Ry-dza-Śmigłego oraz dwie baterie artylerii polowej. Było to wojsko liczące ponad 5 tysięcy żołnie-rzy. Bolszewicy dysponowali w Wilnie i jego okolicach siłą nie-co ponad 7 tysięcy.

Operacja rozpoczęła się 16 kwietnia. W czołówce szła ka-waleria, która miała po dwóch dniach dotrzeć do Wilna, zaś piechota – o dzień później. Inne jednostki w tym samym czasie zajęte były wyzwalaniem Lidy, Nowogródka i Baranowicz.

Oddziały pułkownika Beli-ny-Prażmowskiego szły na Wil-no i dotarły do miasta od strony Lipówki o świcie 19 kwietnia i rozpoczęły jego szturm od dwor-ca kolejowego, który zajęto przy braku sprzeciwu bolszewików. Wojsku polskiemu pomagali polscy kolejarze. To oni wysła-li wagony w kierunku Lidy, by mogły służyć do transportowa-nia piechoty generała Rydza- Śmigłego.

Po zdobyciu i zabezpiecze-niu dworca kolejowego kawa-leria ruszyła do zajęcia miasta ulicą Ostrobramska, Wielką, kierując się ku jego sercu – na plac Katedralny i Górze Zam-

kowej. Równolegle szli oczysz-czając od bolszewików ulice: Su-bocz, Niemiecką i ich okolice, a także Rossę i wzgórze z klaszto-rem Wizytek. Tego dnia opa-nowano również okolice ulic: Sadowej, Zawalnej, Dominikań-skiej, Trockiej, Wielkiej Pohu-lanki i placu Łukiskiego. W toku ulicznych walk zniszczono nie-zbyt liczne bolszewickie oddzia-ły, wzięto też kilkuset jeńców.

Taki przebieg operacji zdo-bycia miasta był skutkiem całko-witego zaskoczenia czerwonoar-mistów. Znaczący opór polscy żołnierze napotkali przy Zielo-nym Moście przez Wilię, gdzie strona polska użyła armat.

Do końca dnia kawalerzyści byli całkowicie wyczerpani, byli też rozrzuceni po znacznym ob-szarze i działali w zasadzie jako piechota na wąskich miejskich ulicach. Żołnierzy polskich ze wszech miar wspomagała miej-scowa ludność, która nie tylko dostarczała jedzenia i picia, ale też meldowała o zaobserwowa-nych ruchach oddziałów bol-szewików, czy też pojedynczych osobach, wskazywała domy, w których się mieściły komisariaty komunistów. Ponadto robotni-cy i kolejarze tworzyli oddzia-ły, które pomagały żołnierzom pełnić funkcje wartownicze, bo-wiem należało zatroszczyć się o pilnowanie zdobytych pozycji oraz jeńców.

Po pierwszym zaskoczeniu i całodniowych walkach żołnie-rze rosyjscy do wieczora ochło-nęli i nawet zaczęli podejmo-wać zaczepne ataki. Znużeni „Beliniacy” trzymali się jednak twardo, wiedzieli, że muszą wy-trwać na zdobytych pozycjach do chwili dotarcia do miasta pie-choty generała Rydza-Śmigłego. Liczono straty, które okazały się na szczęście bardzo nieliczne, a powiększyły się wieczorem, kie-dy z ukrycia strzelano do żoł-nierzy, rzucano granaty. Niebez-pieczeństwo ataku wrogich sił wzrastało.

Jednak sytuacja kardynalnie się zmieniła w chwili, kiedy po

Wyzwolenie przyszło wraz ze Świętami Wielkanocnymi

ODEZWA DO MIESZKAŃCÓW BYŁEGO WIELKIEGO KSIĘSTWA LITEWSKIEGOKraj Wasz od stu kilkudziesięciu lat nie zna swobody, uciskany przez wrogą przemoc rosyjską, nie-

miecką, bolszewicką – przemoc, która nie pytając ludności, narzucała jej obce wzory postępowania, krępujące wolę, często łamiące życie.

Ten stan ciągłej niewoli, dobrze mi znanej osobiście, jako urodzonemu na tej nieszczęśliwej ziemi raz nareszcie musi być zniesiony i raz nareszcie na tej ziemi, jakby przez Boga zapomnianej, musi zapano-wać swoboda i prawo wolnego, niczym nieskrępowanego wypowiedzenia się o dążeniach i potrzebach.

Wojsko Polskie, które z sobą przyprowadziłem, dla wyrzucenia panowania gwałtu i przemocy, dla zniesienia rządów krajem wbrew woli ludności – wojsko niesie Wam wszystkim wolność i swobodę. Chcę dać Wam możność rozwiązania spraw wewnętrznych, narodowościowych i wyznaniowych, tak jak sami tego sobie życzyć będziecie, bez jakiegokolwiek gwałtu lub ucisku ze strony Polski.

Dlatego to, pomimo że na Waszej ziemi brzmią jeszcze działa i krew się leje – nie wprowadzam zarządu wojskowego, lecz cywilny, do którego powoływać będę ludzi miejscowych, synów tej ziemi.

Zadaniem tego Zarządu Cywilnego będzie:1. Ułatwienie ludności wypowiedzenia się co do swego losu i potrzeb przez swobodnie wybranych

przedstawicieli. Wybory te odbędą się na podstawie równego, tajnego, powszechnego, bezpośredniego, bez różnicy płci głosowania.

2. Danie potrzebującym pomocy w żywności, poparcie pracy wytwórczej, zapewnienie ładu i spokoju.3. Otoczenie opieką wszystkich nie czyniąc różnicy z powodu wyznania lub narodowości.Na czele Zarządu postawiłem Jerzego Osmołowskiego, do którego bezpośrednio, lub do ludzi przez

niego wyznaczonych zwracajcie się otwarcie i szczerze we wszelkiej potrzebie i sprawach, które Was bolą i obchodzą.

J. PiłsudskiWilno, 22 kwietnia 1919

„WILNO JEST KLUCZEM DO SPRAW LITEWSKO-BIAŁORUSKICH, JAK JEST NIM WARSZAWA DLA SPRAW POLSKICH.

MŁODE PAŃSTWO POLSKIE ZMUSZONE BYŁO W TYM OKRESIE DO WYKUWANIA SWOICH GRANIC.

WILNO, PLAC ŁUKISKI, 19 KWIETNIA 1919. PRZEGLĄD ODDZIAŁÓW WOJSKA POLSKIEGO PO ZAJĘCIU MIASTA. ZA JÓZEFEM PIŁSUDSKIM IDĄ GENERAŁOWIE: EDWARD ŚMIGŁY-RYDZ, STANISŁAW SZEPTYCKI, KAZIMIERZ SOSNKOWSKI.ht

tps:

//pl.w

ikipe

dia.

org/

wiki/

Zaj%

C4%

99cie

_Wiln

a

Page 5: ZwiazekPolakowNaLitwie Wesołego Alleluja!zpl.lt/wp-content/uploads/2020/05/NG_16.pdf · Wesołego Alleluja! Michał Mackiewicz, prezes Związku Polaków na Litwie Wesołego Alleluja!

18 kwietnia - 1 maja 2019 r., nr 16 (1364) www.zpl.lt 5

godzinie 20.00 do Wilna dotarł pierwszy oddział piechoty, liczą-cy około 850 żołnierzy i 8 ce-kaemów. Wywołało to euforię zmęczonych i zaniepokojonych sytuacją zarówno żołnierzy jak i cywilnych mieszkańców – Pola-ków. Późnym wieczorem zosta-ła zwołana narada oficerów, na której wydano rozporządzenie o przygotowaniu się do ataku rankiem następnego dnia, czyli 20 kwietnia, po nadejściu posił-ków ze strony Bieniakoń, gdzie też był sztab Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego. Na komen-danta wojskowego Wilna został wyznaczony major Zaruski.

W nocy z 19 na 20 kwiet-nia 1919 roku obie strony pol-ska i bolszewicka na zajmowa-nych pozycjach szykowały się do ataku, który miał rozstrzy-

gnąć losy operacji wyzwolenia Wilna. Prowadzono czynności wywiadowcze, do których uży-to nawet lotnictwa. Bolszewicy utrzymywali się w lewobrzeż-nej części miasta, na Pohulance i Zakrecie.

W nocy do Wilna dotarł zarówno pociąg z żołnierza-mi generała Rydza-Śmigłego z Bieniakoń, jak i inne oddziały piechoty, które były w drodze na Wilno. Do ranka 21 kwietnia na miejscu był już cały 1. Pułk Piechoty Legionów, dwa batalio-ny 5. Pułku Piechoty Legionów oraz dowództwo 2. Dywizji Pie-choty Legionów na czele z gene-rałem Rydzem-Śmigłym, który objął dowództwo nad wszystki-mi polskimi jednostkami.

Natarcie piechoty w liczbie 4 tys. żołnierzy na pozycje Ar-

mii Czerwonej rozpoczęło się o godzinie 5 rano, w Poniedziałek Wielkanocny od strony ulic Ko-lejowej i Ponarskiej ku Pohulan-ce i Łukiszkom. Pod naporem zdeterminowanych żołnierzy polskich przeciwnik się cofał. Najostrzej walczono nad Wilią w okolicach Łukiszek, pod Górą Bouffałową, w okolicach Zakre-tu oraz Zielonego Mostu.

Jeszcze przed południem polscy żołnierze byli już na prawobrzeżnej stronie miasta – na Zwierzyńcu, a także na uli-cy Kalwaryjskiej i Wojennym Polu. Wojska Armii Czerwonej odstępowały z miasta kierując się na Werki.

Całkowite wyzwolenie mia-sta miało miejsce w godzinach popołudniowych 21 kwietnia. Wilno zostało wyzwolone z rąk

komunistycznych rządów. Zli-kwidowano poszczególne punk-ty oporu tzw. cywilnych komuni-stów. Tak legły w gruzach plany uczynienia z miasta stolicy Re-publiki Litewsko-Białoruskiej.

Wyzwoliciele pamiętali o cy-wilnych mieszkańcach, swoich rodakach. Generał Rydz-Śmi-gły dziękował cywilom za okaza-ne wsparcie i sympatię oraz za-pewnił, że w żołnierzu polskim mieszkańcy mają prawdziwych obrońców, którzy będą strzegli jego bezpieczeństwa.

Jeszcze tego samego dnia, w późnych godzinach popołu-dniowych wysłano pociąg spe-cjalny do Bieniakoń, którym do Wilna przyjechał Naczelny Wódz Józef Piłsudski. Witano go na dworcu przy wykonaniu przez orkiestrę „Jeszcze Polska nie zginęła”. Marszałek wjechał uroczyście do miasta w otocze-niu oficerów przez Ostrą Bra-mę na swej ulubionej Kasztance.

W katedrze wileńskiej zo-stała odprawiona Msza św. dziękczynna „Te Deum”, któ-rą celebrował biskup Jerzy Ma-tulewicz. Odbyła się też parada

wojska na placu Katedralnym. Drugiego dnia pobytu w

Wilnie Marszałek Józef Piłsud-ski wydał wielce znaczący doku-ment: „Odezwę do Mieszkań-ców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego”. Została też usta-nowiona władza cywilna na czele z Jerzym Osmołowskim. Odbył się również pogrzeb 30 żołnierzy, którzy zginęli w wal-kach o Wilno. Pogrzeb ten był zarazem wielką manifestacją jedności i patriotyzmu miesz-kańców Wilna – kilkanaście ty-sięcy wilnian odprowadzało bo-

haterów na Rossę, gdzie zostały wygłoszone mowy ku czci pole-głych, a mogiły bohaterów dały początek wojskowej kwaterze na tej nekropolii.

Marszałka w Wilnie podej-mowano z należnymi mu ho-norami i ogromną sympatią. Otrzymał w swym ukochanym Wilnie symboliczne klucze od miasta, które, jak wspominają naoczni świadkowie tych wy-darzeń, były wykonane na pa-pierze – szybki bieg wydarzeń nie pozwolił ich wykuć. Auto-rem rysunku był wybitny twórca Ferdynand Ruszczyc. Marszałek uczestniczył również we Mszy św. dziękczynnej przed obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej.

Wielkanoc 1919 roku, któ-ra miała miejsce przed stu laty, jest nie tylko zapisana w źró-dłach historycznych i utworach wspomnieniowych, ale też żyje w przekazywanych z pokolenia na pokolenie wspomnieniach wil-nian jako cudowny dzień ma-nifestacji polskości tego miasta. Miasta, za które dziękował Mat-ce Ostrobramskiej Marszałek Jó-zef Piłsudski.

Opr. Janina Lisiewicz

W KATEDRZE WILEŃSKIEJ ZOSTAŁA ODPRAWIONA MSZA ŚW. DZIĘKCZYNNA „TE DEUM”, KTÓRĄ CELEBROWAŁ BISKUP JERZY MATULEWICZ.

Działania w ramach walk o Wilno zajęły znamienne miejsce wśród osobistych przeżyć Marszałka Józefa Piłsud-skiego. Tak pisał po upływie paru lat: „Tworząc koncepcję wileńską, czułem, że tworzę rzecz piękną… Młodzieńcza siła, która mi dała myśl o Wilnie, pozwoliła tak dziwną koncepcję życiem obdarzyć… Autorytet zdobyty, egzamin złożony. Jestem Naczelnym Wodzem, który umie sięgać po rzeczy wielkie…”

„… Gdy państwo wybiera wodza, szuka ludzi silnych, ambitnych, wierzących w siebie. Ambicji tej miałem pod dostatkiem. Szukałem tego egzaminu, by dowieść, że co ja zrobię, tego nikt nie zdoła. Piętrzyłem trudności, szukałem nadzwyczajności, by dowieść, że mogę zwyciężyć. Wilno było moim egzaminem…”

MANIFESTACJA MIESZKAŃCÓW WILNA PO ZAJĘCIU MIASTA PRZEZ WOJSKO POLSKIE

TŁUMY WITAŁY JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO PRZY OSTREJ BRAMIE

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zaj%C4%

99cie_Wilna

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zaj%C4%

99cie_Wilna

Page 6: ZwiazekPolakowNaLitwie Wesołego Alleluja!zpl.lt/wp-content/uploads/2020/05/NG_16.pdf · Wesołego Alleluja! Michał Mackiewicz, prezes Związku Polaków na Litwie Wesołego Alleluja!

18 kwietnia - 1 maja 2019 r., nr 16 (1364) www.zpl.lt6

Przed dziewięciu laty nie została jednak prolongowana na podstawie motywacji, że Li-twa podpisała podstawowe do-kumenty gwarantujące pra-wa mniejszości narodowych, a Konstytucja kraju gwarantuje równe prawa wszystkim oby-watelom. Niestety, jest tak, że wbrew ratyfikowaniu (bez wy-jątków) podstawowych euro-pejskich dokumentów ochrony praw mniejszości narodowych, na Litwie ich realizacja – zakła-dająca dobrą wolę oddzielnego państwa – pozostawia wiele do życzenia. Raczej można by to było określić, nie polityką „do-brej”, lecz „złej” woli, bo wszę-dzie tam, gdzie da się wynaleźć możliwość uniknięcia realiza-cji założeń konwencji, decyden-ci z nadgorliwością to czynią. M.in. dotyczy to takich kwestii, jak wywołująca już prawdziwe rozdrażnienie, pisownia nieli-tewskich nazwisk w oryginale; używanie języka mniejszości na zwarcie zamieszkałych przez nią terenach; używanie nazw miejscowości w języku rdzen-nej, zwarcie zamieszkałej mniej-szości, rozwiązywanie proble-mów związanych z oświatą i in. Są one aktualne i zaniedbywane od ponad ćwierćwiecza.

Do grona dyskryminujących mniejszości kwestii od 2013 roku, kiedy weszła w życie przyjęta w marcu 2011 r. Ustawa o oświacie, dołączył ujednolicony egzamin z języka litewskiego, który wbrew mniejszej liczbie godzin nauki, uczniowie szkół mniejszości na-rodowych powinni zdawać na po-ziomie języka ojczystego.

W ciągu minionych 9 lat było kilka podejść do przyjęcia Ustawy o mniejszościach naro-dowych, jej kilka projektów spo-czywa w głębokich szufladach

Mniejszości narodowe – kłopotliwy skarb?Już za rok będziemy obchodzili niezbyt chlubny jubileusz – 10-lecie odkąd na Litwie przestała obowiązywać Ustawa o mniejszościach narodowych. Przyjęta w trudnych dla Litwy chwilach wybijania się na niepodległość Ustawa, chociaż nie była wzorcowa, jak na europejskie standardy, to jednak określała pewien obszar praw mniejszości narodowych, do których można się było odwołać w razie powstających spornych kwestii.

polityków i urzędników. Co ciekawe, do spornych kwestii, których, przyznajmy nie brak, dołączyła też definicja „mniej-szości narodowe”. Litewscy po-litycy skłonni są optować i, w zasadzie nagminnie używają określenia „wspólnoty narodo-we” (tautinės bendrijos). Nie stronią też od spekulowania na ten temat. Jeden z kandydatów na prezydenta priorytet nazwy „wspólnoty narodowe” uar-gumentował tym, że określe-nie „mniejszości” brzmi mniej sympatycznie, zakłada ocenę, udając, że nie ma pomiędzy tymi określeniami żadnych różnic pojęciowych. Jednak tak nie jest. Dokumenty określają-ce prawa mniejszości narodo-wych i wspólnot takie różnice zawierają.

Wydaje się, że litewscy poli-tycy pobłądzili w tej sprawie, ni-czym wśród trzech sosen: urząd przy rządzie RL nazywa się De-partament ds. Mniejszości Na-rodowych, a nie wspólnot!

Departament ten w cią-gu okresu niepodległej Litwy przeżywał swoje tłuste i chude lata, był też poza nawiasem eg-zystencji, jak i obejmował nie tylko mniejszości zamieszkałe na Litwie, ale też wychodźców – mieszkańców litewskich en-klaw np. na Białorusi i w Polsce.

Statystyka głosi (spis ludno-ści z 2011 roku), że na Litwie mieszkają przedstawiciele 154 narodowości. Ponad pół setki z nich ma swoje organizacje łą-czące rodaków. Do najliczniej-szej mniejszości należą Polacy – ponad 200 tys., co stanowi 6,6 proc. ludności, na drugiej pozy-cji są Rosjanie – prawie 177 tys. (5,8 proc.), na trzeciej – Białoru-sini – ponad 36 tys. (1,2 proc.). Dalej plasują się Ukraińcy – po-

nad 22 tys. (obecnie jest ich o wiele więcej w związku z sytu-acją na Ukrainie). Jedna z naj-większych wspólnot na Litwie w okresie międzywojennym – żydowska – dziś liczy około 5 tys. Tatarzy i Niemcy stanowią nieco ponad 3 tys., a tuż za nimi są Romowie i Łotysze.

Organizacje społeczne, szkółki niedzielne, zespoły ar-tystyczne – to jest to, co te gru-py mają (raczej w mniejszym niż większym stopniu) dla podtrzy-mania swoich tradycji, kultury, języka. Na każde bardziej ra-dykalne żądanie najliczniejszej mniejszości zaspokojenia jej po-trzeb, decydenci od polityki ds. mniejszości mają odpowiedź – wytrych: wszystkim należą się równe prawa. Można z tym się zgodzić. Jednak trudno pogo-dzić się z myślą i przyznać rację, że ponad 200-tysięczna rzesza Polaków i licząca kilka tysięcy mniejszość ma te same potrzeby i jest w stanie zrealizować iden-tyczne dążenia.

Europejskie instytucje skie-rowane na obserwowanie i bada-nie sytuacji mniejszości narodo-wych co pewien czas dokonują monitoringu sytuacji. Nie jest on na Litwie zbyt eksponowa-ny, jednak m.in. za sprawą ta-kich organizacji jak Europej-ska Fundacja Praw Człowieka są one odpowiednio nagłaśnia-ne. Otóż ostatnio na podstawie zaleceń Komitetu Doradczego Konwencji Ramowej o Ochronie Mniejszości Narodowych, Ko-mitet Ministrów Rady Europy przyjął rezolucję CM/ResCMN (2019) 4, w której zachęca Li-twę do wdrożenia natychmia-stowych działań w sprawie przy-jęcia Ustawy o mniejszościach narodowych; uruchomienia kampanii, których celem będzie

uświadamianie oraz zwalczanie stereotypów wobec grup margi-nalizowanych w społeczeństwie; zagwarantowanie dostępu do ję-zyków mniejszości narodowych w sferze administracyjnej oraz zapewnienie niedyskryminacji uczniów w szkołach mniejszo-ści narodowych.

W bardziej szczegółowym wykazie zaleceń wyżej wspo-mnianego Komitetu znalazły się m.in. takie zalecenia, jak:

- zapewnienie, aby prze-prowadzony w 2021 roku spis ludności stanowiłby solidną podstawę do tworzenia praw mniejszości, gwarantując pra-wo do swobodnego i dobrowol-nego wyboru tożsamości, moż-liwość deklarowania więcej niż jednego pochodzenia etniczne-go i gromadzenia danych w języ-kach ojczystych i innych;

- zapewnienie, aby instytucje Kontrolera ds. Równych Szans, sejmowe jednostki kontrolera oraz Kontroler ds. Ochrony Nieletnich były wspierane od-powiednimi środkami finanso-wymi, w tym środkami w celu zwiększenia znaczenia i świa-domości tych instytucji wśród osób należących do mniejszości narodowych;

- dokonanie przeglądu schematu wspierania kultury mniejszości narodowych w taki sposób, aby organizacje mniej-szościowe mogły się ubiegać o wieloletnie projekty i, w razie potrzeby, mieć dostęp do dłu-goterminowego finansowania; prawne i budżetowe zagwaran-towanie działalności Wileń-skiego Centrum Wspólnot Na-rodowych oraz Kowieńskiego Centrum Międzykulturowego, a także zapewnienie ciągłości fi-nansowania personelu i opłaca-nie usług komunalnych;

- zwalczanie stereotypów wobec osób należących do mniejszości narodowych zarów-no w dyskursie politycznym, jak i w całym społeczeństwie. Popra-wienie jakości identyfikacji oraz sankcji za domniemaną dyskry-minację i wrogość etniczną, w tym przestępstwa z nienawi-ści; zapewnienie, aby informa-

cje sprawców o pochodzeniu etnicznym/narodowym nie by-łyby podawane w mediach, chy-ba że jest to niezbędne;

- regulacja wsparcia finan-sowego mediów mniejszościo-wych za pośrednictwem litew-skiego Funduszu Wsparcia Prasy, Radia i Telewizji, w tym ustanowienie oddzielnej puli finansowania, przeznaczonej dla mediów mniejszości naro-dowych;

- zadbanie o to, aby system edukacji umacniał wiedzę więk-szości obywateli na temat kul-tury, historii, języków i religii mniejszości narodowych; podję-cie pilnych działań w celu wypo-sażenia w materiały dydaktycz-ne i szkoleniowe oraz szkolenie nauczycieli na temat Romów; zapewnienie odpowiedniego i trwałego finansowania struktur i pracowników, takich jak pra-cownicy socjalni i pośrednicy, potrzebnych do pomocy dzie-ciom romskim w osiąganiu rów-nych szans i możliwości;

- zachęcanie samorządów do opracowywania odpowiednich mechanizmów poradnictwa w taki sposób, aby umożliwić oso-bom należącym do mniejszości (w tym małym społecznościom) skuteczne uczestnictwo w pro-cesie decyzyjnym.

Realizacja tych zaleceń z pewnością przyczyni się do zapewnienia szerszych praw mniejszościom, a zarazem wska-zuje na to, że brak Ustawy o mniejszościach narodowych po-zostaje sprawą nader aktualną.

Pierwszą inscenizację mie-liśmy w Gimnazjum im. Kon-stantego Parczewskiego w Niemenczynie. Spektakl mia-ły możliwość obejrzeć klasy czwarte. Pokazaliśmy historię

Misia Wojtka – czworonożne-go przyjaciela żołnierzy Armii generała Andersa, który prze-był z nimi cały szlak bojowy wiodący przez Iran, Irak, Pa-lestynę, Egipt do Włoch, brał

udział w bitwie pod Monte Cassino. Miś pomagał nosić ciężkie skrzynie z amunicją, dzięki czemu został uwiecznio-ny w oficjalnym emblemacie 22. Kompanii Zaopatrywania

Miś Wojtek w gościnie u dzieciNa początku marca startował projekt „Czy znasz Misia Wojtka?”, podczas którego przedstawiliśmy niesamowitą i co ważniejsze – prawdziwą – przygodę polskich żołnierzy z niedźwiedziem.

Artylerii 2. Korpusu Polskiego. Naszym celem było przed-

stawić wspaniałą, ciepłą opo-wieść o niedźwiedziu - żoł-nierzu. Chcemy zaciekawić uczniów klas początkowych historią Polski w sposób kre-atywny.

Projekt nie skończył się po inscenizacji, gdyż zorganizowa-liśmy także konkurs plastycz-ny. Uczniowie otrzymali w pre-zencie farby, pisaki, kredki oraz bloki i w ciągu dwóch tygodni muszą narysować jakiś epizod z

życia Misia Wojtka, a na autora najbardziej oryginalnego rysun-ku czeka nagroda.

Dziękujemy za wsparcie na-szej inicjatywy Ambasadzie RP w Wilnie oraz Garnizonowi Nowa Wilejka za zaopatrzenie w mundury.

W inscenizacji uczestniczyli członkowie koła ZPL „Wileń-ska Młodzież Patriotyczna” oraz „Juventy Wileńskiej”.

„Wileńska Młodzież Patriotyczna”

STATYSTYKA GŁOSI (SPIS LUDNOŚCI Z 2011 ROKU), ŻE NA LITWIE MIESZKAJĄ PRZEDSTAWICIELE 154 NARODOWOŚCI.

Page 7: ZwiazekPolakowNaLitwie Wesołego Alleluja!zpl.lt/wp-content/uploads/2020/05/NG_16.pdf · Wesołego Alleluja! Michał Mackiewicz, prezes Związku Polaków na Litwie Wesołego Alleluja!

18 kwietnia - 1 maja 2019 r., nr 16 (1364) www.zpl.lt 7

18 KWIETNIA, WIELKI CZWARTEK

Po tym wszyscy poznają, że-ście uczniami moimi, jeśli bę-dziecie się wzajemnie miłowali.

14.45 – Liturgia Godzin (mo-dlitwa w ciągu dnia).

15.00 – Godzina Miłosier-dzia.

19.00 – Różaniec.19.30 – Nieszpory.20.00 – Msza Wieczerzy Pań-

skiej. Obrzęd umywania nóg.

19 KWIETNIA, WIELKI PIĄTEK

Dziś sprowadź Mi ludzkość całą, a szczególnie wszystkich grzeszników, zanurzaj ich w morzu miłosierdzia Mojego, a tym pocieszysz Mnie w gorz-kim smutku, w jakim pogrąża Mnie utrata dusz.

14.45 – Liturgia Godzin (mo-dlitwa w ciągu dnia).

15.00 – Godzina Miłosierdzia.19.00 – Różaniec.19.30 – Nieszpory.20.00 – Liturgia na cześć Męki

Pańskiej (po zakończeniu litur-gii adoracja Krzyża do Wielkiej Soboty).

20 KWIETNIA, WIELKA SOBOTA

Dziś sprowadź Mi dusze kapłańskie i dusze zakonne, i zanurz je w niezgłębionym miłosierdziu Moim. One dały Mi moc przetrwania gorzkiej męki, przez nich jak przez ka-nały spływa na ludzkość mi-łosierdzie Moje.

14.45 – Liturgia Godzin (mo-dlitwa w ciągu dnia).

15.00 – Godzina Miłosier-dzia.

19.00 – Różaniec.20.00 – Wigilia Paschalna.Uprzejmie prosimy o zabra-

nie ze sobą świec w celu odno-wienia przyrzeczeń chrzcielnych.

21 KWIETNIA, ZMARTWYCHWSTANIE PAŃSKIE

Radości moja, Chrystus Zmartwychwstał! Dziś spro-wadź Mi wszystkie dusze po-bożne i wierne, i zanurz je w morzu miłosierdzia Moje-go; dusze te pocieszyły Mnie w drodze krzyżowej, były tą kroplą pociech wśród gory-czy morza.

10.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Vaidas Va-išvilas.

12.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Vaidas Va-išvilas.

14.30 – Różaniec.15.00 – Godzina Miłosierdzia15.45 – Koronka do Miłosier-

dzia Bożego (w języku polskim).16.00 – Msza święta (w języ-

ku polskim) – ks. Edward Dukiel.18.00 – Msza święta (w języ-

ku litewskim) – ks. Vaidas Va-išvilas.

10.00 – Msza święta (w ję-zyku litewskim) – ks. Gintaras Černius.

11.30 – Różaniec.12.00 – Msza święta (w języ-

ku litewskim), przewodniczy JE ks. bp Jonas Ivanauskas (Kosze-dary).

13.30 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Vitalij Kisiel.

Śpiewa wspólnota Agnus Dei (Niemcy, Izrael).

14.30 – Różaniec.15.00 – Godzina Miłosier-

dzia.15.45 – Koronka do Miłosier-

dzia Bożego (w języku polskim).16.00 – Msza święta (w języ-

ku polskim) – ks. Andrzej Bog-dziewicz.

18.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Audrius Un-draitis.

Śpiewa wspólnota Agnus Dei (Niemcy, Izrael).

19.00 – Różaniec.19.30 – Nieszpory.20.00 – Msza święta (w ję-

zyku litewskim) – ks. Vygintas Gudeliūnas.

Po Mszy świętej zostanie od-śpiewany Różaniec.

22.00 – Bezpośrednia trans-misja w programie Marijos radijas

Wieczór uwielbienia, adora-cja Najświętszego Sakramentu.

Uczestniczą grupy młodzie-żowe parafii wileńskich oraz wspólnota młodzieży akade-mickiej.

24 KWIETNIA, ŚRODA OKTAWY WIELKANOCNEJ

Dziś sprowadź Mi dusze ciche i pokorne, i dusze ma-łych dzieci, i zanurz je w mi-łosierdziu Moim.

Dusze te są najwięcej po-dobne do Serca Mojego, one krzepiły Mnie w gorzkiej ko-nania męce; widziałem je jako ziemskich aniołów, które będą czuwać u Moich ołtarzy, na nie zlewam całymi stru-mieniami łaski. Łaskę Moją jest zdolna przyjąć tylko du-sza pokorna, dusze pokorne obdarzam swoim zaufaniem.

08.00 – Msza święta (w ję-zyku polskim) – ks. Elijas Mar-kauskas.

09.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Vaidas Va-išvilas.

10.00 – Msza święta (w ję-zyku litewskim) z udziałem du-chowieństwa archidiecezji wi-leńskiej.

11.30 – Różaniec.12.00 – Msza święta (w języ-

ku litewskim), przewodniczy JE ks. bp Kęstutis Kėvalas (Telsze).

13.30 – Msza święta (w ję-zyku litewskim) – ks. Egidijus Venskus.

Śpiewa wspólnota Agnus Dei

Tydzień Miłosierdzia BożegoW dniach 18 - 28 kwietnia br. w Wilnie odbędzie się tradycyjny Tydzień Miłosierdzia Bożego.

ku litewskim) – ks. Elijas Mar-kauskas.

19.00 – Różaniec.19.30 – Nieszpory.20.00 – Msza święta (w języku

litewskim) – ks. Andrius Narbekovas.22.00 – Bezpośrednia trans-

misja w programie Marijos radijas.Wieczór uwielbienia, adora-

cja Najświętszego Sakramentu. Uczestniczą grupy młodzieżowe parafii wileńskich oraz wspólno-ta młodzieży akademickiej.

22 KWIETNIA, PONIEDZIAŁEK OKTAWY WIELKANOCNEJ

Dziś sprowadź Mi dusze pogan i tych, którzy Mnie jeszcze nie znają; i o nich my-ślałem w gorzkiej swej męce, a przyszła ich gorliwość po-cieszyła Serce Moje. Zanurz ich w morzu miłosierdzia Mo-jego.

10.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Vaidas Va-išvilas.

11.30 – Różaniec.12.00 – Msza święta (w ję-

zyku litewskim), przewodniczy JE ks. kard. Audrys Juozas Bačkis.

13.30 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Mykolas Sot-ničenka.

14.30 – Różaniec.15.00 – Godzina Miłosier-

dzia.15.45 – Koronka do Miłosier-

dzia Bożego (w języku polskim).16.00 – Msza święta (w ję-

zyku polskim) – ks. Franciszek Jusiel.

18.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Dainius Ma-tiukas.

19.00 – Różaniec.19.30 – Nieszpory.20.00 – Msza świę-

ta (w języku litewskim) – ks. Andrius Narbekovas. Po Mszy świętej zostanie odśpie-wany Różaniec.

22.00 – Bezpośrednia trans-misja w programie Marijos radi-jas.

Wieczór uwielbienia, adora-cja Najświętszego Sakramentu.

Uczestniczą grupy młodzie-żowe parafii wileńskich oraz wspólnota młodzieży akade-mickiej.

23 KWIETNIA, WTOREK OKTAWY WIELKANOCNEJ

Dziś sprowadź Mi dusze braci odłączonych, i zanurz ich w morzu miłosierdzia Mo-jego; w gorzkiej męce rozdzie-rali Mi ciało i serce, to jest Kościół Mój. Kiedy wracają do jedności z Kościołem, goją się rany Moje i tym sposobem ulżą Mi w męce.

08.00 – Msza święta (w ję-zyku polskim) – ks. Elijas Mar-kauskas.

09.00 – Msza święta (w języ-

(Niemcy, Izrael).14.30 – Różaniec.15.00 – Godzina Miłosier-

dzia.15.45 – Koronka do Miłosier-

dzia Bożego (w języku polskim).16.00 – Msza święta (w ję-

zyku polskim) – ks. Walentyn Dulko.

18.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Andrejus La-zarevas.

Śpiewa wspólnota Agnus Dei (Niemcy, Izrael).

19.00 – Różaniec.19.30 – Nieszpory.20.00 – Msza święta (w ję-

zyku litewskim) – ks. Benas Au-drius Martusevičius.

Po Mszy świętej zostanie od-śpiewany Różaniec.

22.00 – Bezpośrednia trans-misja w programie Marijos radi-jas.

Wieczór uwielbienia, adora-cja Najświętszego Sakramentu.

Uczestniczą grupy młodzie-żowe parafii wileńskich oraz wspólnota młodzieży akade-mickiej.

25 KWIETNIA, CZWARTEK OKTAWY WIELKANOCNEJ

Dziś sprowadź Mi dusze, które szczególnie czczą i wy-sławiają miłosierdzie Moje, i zanurz je w miłosierdziu Moim. Te dusze najwięcej bo-lały nad Moją męką i najgłę-biej wniknęły w ducha Moje-go. One są żywym odbiciem Mojego litościwego Serca. Dusze te jaśnieć będą szcze-gólną jasnością w życiu przy-szłym, żadna nie dostanie się do ognia piekielnego, każdej szczególnie bronić będę w jej śmierci godzinie.

08.00 – Msza święta (w ję-zyku polskim) – ks. Elijas Mar-kauskas.

09.00 – Msza święta (w ję-zyku litewskim) – ks. Rimvydas Jurkevičius.

10.00 – Msza święta (w ję-zyku litewskim) – ks. Ričardas Doveika.

11.30 – Różaniec.12.00 – Msza święta (w języ-

ku litewskim), przewodniczy JE ks. bp Linas Vodopjanovas OFM (Poniewież).

13.30 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Marius Ven-skus.

Śpiewa wspólnota Agnus Dei (Niemcy, Izrael).

14.30 – Różaniec.15.00 – Godzina Miłosier-

dzia.15.45 – Koronka do Miłosier-

dzia Bożego (w języku polskim).16.00 – Msza święta (w ję-

zyku polskim) – ks. Ronald Ku-zmickas.

18.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Mindaugas Šlaustas.

Śpiewa wspólnota Agnus Dei (Niemcy, Izrael).

19.00 – Różaniec.19.30 – Nieszpory.

20.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – przewodniczy JE bp Darius Trijonis (Wilno).

Po Mszy świętej zostanie od-śpiewany Różaniec.

22.00 – Zostanie odśpiewana Ewangelia według Świętego Jana.

Bezpośrednia transmisja w programie Marijos radijas.

Wieczór uwielbienia, adora-cja Najświętszego Sakramentu.

Uczestniczą grupy młodzie-żowe parafii wileńskich oraz wspólnota młodzieży akade-mickiej.

26 KWIETNIA, PIĄTEK OKTAWY WIELKANOCNEJ

Dziś sprowadź Mi dusze, które są w więzieniu czyśćco-wym i zanurz je w przepaści miłosierdzia Mojego, niechaj strumienie krwi Mojej ochło-dzą ich upalenie. Wszystkie te dusze są bardzo przeze Mnie umiłowane, odpłacają się Mojej sprawiedliwości; w twojej mocy jest im przynieść ulgę. Bierz ze skarbca Mojego Kościoła wszystkie odpusty i ofiaruj za nie… O, gdybyś znała ich mękę, ustawicznie byś ofiarowała za nie jałmuż-nę ducha i spłacała ich długi Mojej sprawiedliwości.

08.00 – Msza święta (w ję-zyku polskim) – ks. Elijas Mar-kauskas.

09.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Vaidas Va-išvilas.

10.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Aloyzas Vol-skis.

11.30 – Różaniec.12.00 – Msza święta (w języ-

ku litewskim), przewodniczy JE ks. bp Rimantas Norvila (Woł-kowyszki).

13.30 – Msza święta (w ję-zyku litewskim) – ks. Eduardas Kirstukas.

Śpiewa wspólnota Agnus Dei (Niemcy, Izrael).

14.30 – Różaniec.15.00 – Godzina Miłosier-

dzia.15.45 – Koronka do Miłosier-

dzia Bożego (w języku polskim).16.00 – Msza święta (w języ-

ku polskim) – ks. Jarosław Spi-rydowicz.

17.00 – Msza święta (w języ-ku francuskim). Bezpośrednia transmisja w programie Radio Espérance.

18.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Dainius Lu-konaitis.

Śpiewa wspólnota Agnus Dei (Niemcy, Izrael).

19.00 – Różaniec.19.30 – Nieszpory.20.00 – Msza święta (w języ-

ku litewskim) – ks. Mindaugas Bernotavičius.

Po Mszy świętej zostanie od-śpiewany Różaniec.

22.00 – Bezpośrednia trans-misja w programie Marijos radijas.

Wieczór uwielbienia, adora-cja Najświętszego Sakramentu.

Page 8: ZwiazekPolakowNaLitwie Wesołego Alleluja!zpl.lt/wp-content/uploads/2020/05/NG_16.pdf · Wesołego Alleluja! Michał Mackiewicz, prezes Związku Polaków na Litwie Wesołego Alleluja!

18 kwietnia - 1 maja 2019 r., nr 16 (1364) www.zpl.lt8

Adres do korespondencji:ul. Naugarduko 76, 03202 Wilno Związek Polaków na Litwietel./fax.: +370 5 233 10 56E-mail: [email protected]

Redaktor: Janina LisiewiczKorekta: Krystyna RuczyńskaOpracowanie komputerowe: Sławomir Subotowicz

Tygodnik Związku Polaków na Litwie – egzemplarz bezpłatny.

Uczestniczą grupy młodzie-żowe parafii wileńskich oraz wspólnota młodzieży akade-mickiej.

27 KWIETNIA, SOBOTA OKTAWY WIELKANOCNEJ

Dziś sprowadź Mi dusze oziębłe i zanurz je w prze-paści miłosierdzia Mojego. Dusze te najboleśniej ranią Serce Moje. Największej od-razy doznała dusza Moja w Ogrójcu od dusz oziębłych. One były powodem, iż wy-powiedziałem: Ojcze, oddal ten kielich, jeżeli jest taka wola Twoja. – Dla nich jest ostateczna deska ratunku uciec się do miłosierdzia Mojego.

08.00 – Msza święta (w ję-zyku polskim) – ks. Elijas Mar-kauskas.

09.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Vaidas Va-išvilas.

10.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Vaidas Va-išvilas.

11.30 – Różaniec.12.00 – Msza święta (w języ-

ku litewskim), przewodniczy JE ks. bp Jonas Kauneckas (Ponie-wież).

13.30 – Msza święta (w języ-ku litewskim). Modli się fran-ciszkański zakon świeckich.

Śpiewa wspólnota Agnus Dei (Niemcy, Izrael).

14.30 – Różaniec.15.00 – Godzina Miłosierdzia.15.45 – Koronka do Miłosier-

dzia Bożego (w języku polskim).16.00 – Msza święta (w języ-

ku polskim) – ks. Mirosław Gra-bowski.

18.00 – Msza święta (w języku litewskim) – ks. Arūnas Kesilis.

Śpiewa wspólnota Agnus Dei (Niemcy, Izrael).

19.00 – Różaniec.19.30 – Nieszpory.21.00 – Ekumeniczna Dro-

ga Światła (Ostra Brama-Sank-tuarium Miłosierdzia Bożego).

Uprzejmie prosimy o zabra-nie ze sobą świec.

Na zakończenie procesji w sanktuarium zostanie odśpiewa-na Apokalipsa według św. Jana (Apocalypsis Ioannis).

Bezpośrednia transmisja w programie Marijos radijas.

Wieczór uwielbienia, ad-oracja Najświętszego Sakra-mentu.

Uczestniczą grupy młodzie-żowe parafii wileńskich oraz wspólnota młodzieży akade-mickiej.

28 KWIETNIA, NIEDZIELA MIŁOSIERDZIA BOŻEGO

ŁASKA I POKÓJ OD TEGO, KTÓRY JEST I KTÓRY BYŁ, I

KTÓRY PRZYCHODZI07.00 – Msza święta (w języ-

ku litewskim) – ks. Vaidas Va-išvilas.

08.00 – Msza święta (w języ-ku polskim). Modlą się pielgrzy-mi z Polski.

09.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Vaidas Va-išvilas.

10.00 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Mindaugas Bernotavičius.

Śpiewa wspólnota Agnus Dei (Niemcy, Izrael).

12.00 – Msza święta (w ję-zyku litewskim), przewodniczy JE ks. abp Gintaras Grušas, me-tropolita wileński. Bezpośred-nia transmisja w telewizji LRT „Kultūra”.

13.30 – Msza święta (w ję-zyku litewskim) – ks. Ramūnas Norkus.

15.00 – Godzina Miłosier-dzia.

Śpiewa wspólnota Agnus Dei (Niemcy, Izrael).

15.30 – Msza święta (w ję-zyku polskim), przewodniczy JE ks. bp Arūnas Poniškaitis (Wilno).

Śpiewa wspólnota Agnus Dei (Niemcy, Izrael).

17.00 – Msza święta (w ję-zyku angielskim), przewodni-czy JE ks. abp Gintaras Grušas, metropolita wileński. Bezpo-średnia transmisja do USA i in-nych państw na różnych kon-tynentach w telewizji EWTN Global Catholic Network.

18.30 – Msza święta (w języ-ku litewskim) – ks. Kęstutis Pa-likša.

Śpiewa wspólnota Agnus Dei (Niemcy, Izrael).

20.00 – Msza święta (w ję-zyku litewskim) – ks. Andrzej Szuszkiewicz. W Eucharystii bierze udział wspólnota Wi-leńskiego Seminarium Du-chownego im. św. Józefa.

22.00 – Msza święta (w języ-ku francuskim). Bezpośrednia transmisja w programie Radio Espérance.

Śpiewa wspólnota Agnus Dei (Niemcy, Izrael).

Domek św. Faustyny w Tygodniu Miłosierdzia moż-na zwiedzać od godz. 10.00 do 17.00.

Transmisję na żywo całą dobę można oglądać na stro-nie internetowej: www.gaile-stingumas.lt

Świątynia Miłosierdzia Bo-żego

ul. Dominikonų 12, LT-01131 Wilno

Tel. (8~5) 243 33 13El. p. gailestingumasvil-

[email protected]

Dom Kultury Polskiej w Wilnie zaprasza uczniów klas 8-12 do udziału w „Bitwie Intelektów”. Impreza odbędzie się 9 maja 2019 roku o godz. 15.00 w DKP. „Bitwa Intelektów” będzie się składała z 6 podtematów, które obejmą 6 pytań. Uczestnicy „Bitwy” będą musieli odpowiedzieć na 36 pytań, które będą dotyczyły takich dziedzin jak: kultura, historia, geografia, muzyka, słynne postacie. Ich wspólny mianownik – Litwa oraz Polska. Jedna tura będzie poświęcona Wilnu.Rejestracja drużyn (4 osoby) trwa do 21 kwietnia.Trzy najlepsze drużyny otrzymają nagrody.

Następny numer „Naszej Gazety” ukaże się 2 maja 2019 r.

BEZPŁATNE OGŁOSZENIARedakcja „Naszej Gazety” informuje, że wszyscy członkowie Związku Polaków na Litwie osobiście, a także koła i oddziały Związku mogą nieodpłatnie na ła-mach gazety zamieszczać pozdrowienia, ogłoszenia, kondolencje, bądź inne informacje. Życzenia czy wyrazy współczucia członkom Związku bez opłaty mogą też dedykować inne urzędy, organizacje bądź osoby prywatne. Nadsyłać je należy na adres e-mailowy: [email protected] lub faks 233 10 56.