Download pdf - Διαβητολογικά Νέα - Τεύχος 47

Διαβητολογικά Νέατεύχος 47

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ | ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ | ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΗ

ΔΙΑ

ΒΗ

ΤΟΛ

ΟΓΙ

ΚΗ

ΕΤΑ

ΙΡΕΙ

ΑH

ELLE

NIC

DIA

BET

ES A

SSO

CIA

TIO

N

ΕΦΗΜΕΡΙ

ΔΕΣ ΠΕΡΙΟ

ΔΙΚΑ

bayerdiabetescom 801 11 40200

Bayer the Bayer Cross CONTOUR the No Coding Logo and simplewins are trademarks of Bayer

O OacutecurrenOcirc˜ sbquoAcircIumlUgraveEgraveˆIgravecurrenOacuteOcirc˜ IgraveAcircUgraveUacuteEumlUgravelsaquo˜ UcircmiddotIcircmacriquestUacuteOcirc˘CONTOURigrave UgraveEuml˜ Bayer IgraveOcircUacuteAcircrsaquo AcircDaggerIcircOcircIumlmiddot Oacutemiddot UacuteOcircUcircmiddotUacuteIgraveOcircUcircUgraveAcircrsaquo UcircUgraveEgrave˜ UacuteOcircUcircˆEgraveIcirccurren˜ Ucircmiddot˜ middotOacuteiquestAacuteIcircAcirc˜paramiddotUacutecurrenmacrAcircEgrave AcircrsaquoUcircEuml˜ UgraveEumlOacute UgraveAcircmacrOacuteOcircIumlOcircAacutersaquomiddot Atildeoslashƒπtrade intoslashcentπintradicpararadicπprodtradeprodigrave UgraveEuml˜ Bayer IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacuteAcircmacrrsaquo˙AcircEgrave Oacutemiddot UacuteOcircUcircEcirccurrenUacuteAcircEgrave Acirc˘IcircOcircIumlrsaquomiddot IcircmiddotEgrave middotIacuteEgraveOcircEgraveUcircUgraversaquomiddot ŒUgraveUcircEgrave Euml IgravecurrenUgraveUacuteEumlUcircEuml AacutersaquoOacuteAcircUgravemiddotEgrave EgraveOcirc middotIumllsaquo middotfi OcircUgravecurren IcircmiddotEgrave UcircUgraveOcircOacute middotAacuteOgraveOacutemiddot IcircmiddotUgraveiquest UgraveOcirc˘ permilEgravemiddotsbquolsaquoUgraveEuml Euml middotIumlfiUgraveEumlUgravemiddot OacuteEgraveIcirciquestAcircEgrave

M O N A cent I K A X A P A K T H P I trade T I K A

ntilde 2 AcircrsaquoAcircpermilmiddot IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacutersaquomiddot˜ AacuteEgravemiddot AcircIacutemiddotUgraveOcircIgraveEgraveIcircAcirc˘IgravecurrenOacuteEuml AcircDaggerIcircOcircIumlEuml macrUacutelsaquoUcircEuml

ntilde 5 permilAcirc˘UgraveAcircUacutefiIumlAcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteOcirc˜ AcircIacutecurrenUgravemiddotUcircEuml˜ ntilde IgraveEgraveIcircUacutefi permilAcircrsaquoAacuteIgravemiddot middotrsaquoIgravemiddotUgraveOcirc˜ 06 IgraveL ntilde IgravecurrenUcircOcirc˜ fiUacuteOcirc˜ UacuteOcirc IcircmiddotEgrave IgraveAcircUgravemiddot - AacuteAcirc˘IgravemiddotUgraveEgraveIcircOgraveOacute

IgraveAcircUgraveUacutelsaquoUcircAcircˆOacute ntilde permil˘OacutemiddotUgravefiUgraveEumlUgravemiddot ˘AcircOacuteıDaggerIgraveEgraveUcircEuml˜ IgraveAcircUgravemiddotAacuteAcirc˘IgravemiddotUgraveEgraveIcircOgraveOacute

IgraveAcircUgraveUacutelsaquoUcircAcircÔacute ntilde IgraveOacutelsaquoIgraveEuml 480 middotOcircUgraveAcircIumlAcircUcircIgraveiquestUgraveÔacute ntilde Acirc˘middotOacuteiquestAacuteOacuteÛcircUgraveEuml Oacutecurrenmiddot OcircıfiOacuteEuml

CO

NT

AD

v2

11

09

centEN MparaOPEItradeNA ME EMparaOcentItradeEItrade

centIABHTHNA XAPoslash

TH ZoslashH MOY

CONTOUR-SAM-21x28qxd 261109 0840 ldquo AElig 1

Διοικητικό Συμβούλιο Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

Πρόεδρος Μπούσμπουλας ΣταύροςΑντιπρόεδρος Παππάς ΆγγελοςΓεν Γραμ Μαυρογιαννάκη ΑναστασίαΤαμίας Κυριαζής ΙωάννηςΜέλη Λέπουρας Αντώνιος Λιάτης Σταύρος Μελιδώνης Ανδρέας Νούτσου Μαρίνα Ράπτης Αθανάσιος

Συντακτική Επιτροπή laquoΔιαβητολογικά Νέαraquo

Συντονιστής ΣύνταξηςΣωτηρόπουλος ΑλέξιοςΑναπλ Συντονίστρια ΣύνταξηςΜαυρογιαννάκη ΑναστασίαΜέλη Δημοσθενόπουλος Χάρης Αλαβέρας Αντώνιος Ηρακλειανού Στυλιανή Μακρυλάκης Κωνσταντίνος Νούτσου Μαρίνα

Ιδιοκτήτης ndash ΕκδότηςΕλληνική Διαβητολογική Εταιρεία

Σωτηρόπουλος ΑλέξιοςΗριδανού 12 ndash 115 28 Αθήνα

τηλ 210 7210935 fax 210 7210936wwwedegr infoedeedegr

ΕκτύπωσηΙατρικές Εκδόσεις laquoΖΗΤΑraquo

Αγ Αικατερίνης 17 173 42 Αγ Δημήτριοςτηλ 210 9934580 zerbinisotenetgr

To έργο αποτελείευγενική προσφορά του ζωγράφου

Γ Σταθόπουλου

Το περιοδικό αυτό απευθύνεταισε άτομα με διαβήτη

και σε επαγγέλματα υγείαςπου έχουν σχέση με το διαβήτη

Ετήσια συνδρομή 1euro

Τα κείμενα των διαφημίσεωνείναι υπό την ευθύνητων διαφημιζομένων

και όχι της ΕΔΕ

Οι απόψεις που εκφράζονται στα άρθραείναι των συγγραφέων και δεν αντιπροσωπεύουν

απαραιτήτως τις απόψεις της ΕΔΕ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑHELLENIC DIABETES ASSOCIATION

1 1 6 Η θεραπεία του διαβήτη Φυλλομετρώντας τα πα-λιάhellip δεφτέρια Χαράλαμπος Δ Τούντας

1 2 0 Παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα Μια laquoωρολο-γιακή βόμβαraquo Ουρανία Αποστόλου Αθανασία Παπαζαφειροπούλου

125 Ο ρόλος του αυτοελέγχου στη γλυκαιμική ρύθμιση Ουρανία Αποστόλου Αλέξης Σωτηρόπουλος

1 2 9 Οι αγχώδεις διαταραχές στον ασθενή με Σακχα-ρώδη Διαβήτη Φλωρεντία Σ Μπακομήτρου Παρασκευή Βεργίδου

1 3 1 Εκτέλεση amp θρεπτική αξία ελληνικών συνταγών μαγειρικής Αιμιλία Παπακωνσταντίνου Γεώργιος Καζδαγλής

ΤΙ ΝΕΟΤΕΡΟ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1 3 2 Συστατικά που περιέχονται στο σπανάκι καταπο-λεμούν παράγοντες του μεταβολικού συνδρόμου

1 3 3 Τα ολικής αλέσεως δημητριακά μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα σε γυναίκες με διαβήτη τύπου 2

1 3 3 Συνεχής καταγραφή γλυκόζης πλάσματος και υπογλυκαιμία

1 3 4 Οι δυσμενείς επιπτώσεις του Σακχαρώδους Δια-βήτη στην ποιότητα ζωής

1 3 5 H θεραπεία με βασική ινσουλίνη βελτιώνει τη γλυκαιμική ρύθμιση και συμβάλλει στην απώλεια βάρους

1 3 5 Η εντατική γλυκαιμική ρύθμιση έχει ευνοϊκές επι-δράσεις στη νεφρική λειτουργία

1 3 6 Ο επιπολασμός του Σακχαρώδoυς Διαβήτη ανέρ-χεται στα 366 εκατομμύρια άτομα

1 3 6 Ευνοϊκή επίδραση των γλιπτινών στην καρδιά1 3 7 Διαβητολογικά Κέντρα - Ιατρεία1 4 0 Επιστημονικές Εταιρείες - Ομοσπονδίες amp Σύλλο-

γοι για άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη1 4 2 Εγγραφή στα Διαβητολογικά Νέα

Σε αυτό το τεύχος συνεργάστηκανΑθανασία Παπαζαφειροπούλου Παθολόγος - Ιωάννης Δανιήλ Βιοπαθολόγος

περιεχόμενα

Διαβητολογικά Νέα

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ | ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ | ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 115

laquoΤα πάντα ρειraquo Ηράκλειτος έφα hellip

Η ρήση του άντεξε στο χρό-νο απόκτησε διαχρονική αξία Ίσως αναρωτηθεί-

τε τι σχέση έχει το laquoτα πάντα ρειraquo με το θέμα Εύλογο το ερώτημα απλή για μα μην πω απλοϊκή η απάντηση Η θε-ραπεία του διαβήτη συνεχώς αλλάζει ακόμη και στις μέρες μας Άρα εντάσ-σεται στο πλαίσιο της ρήσης η οποία εκφράζει πλήρως τις αλλαγές Άλλω-στε αυτό εύκολα επιβεβαιώνεται αρκεί να παρακολουθήσει κανείς τα χνάρια Η διαδρομή μακρά ο δρόμος σκολιός και δύσκολος Είστε έτοιμοι για το laquoταξίδιraquo Αν ναι πάμε λοιπόν hellip

Η αφήγηση σαν παραμύθι hellip

Μια φορά κι έναν καιρό στα πολύ παλιά χρόνια το 1552 πΧ ζούσε στη Νότια Αίγυπτο ένας άνθρωπος Δεν γνωρίζουμε το όνομά του Υποθέσεις κάνουμε για την ταυτότητά του Κατrsquo αρχάς πρόκειται για μορφωμένο άτο-μο πιθανότατα ιερέα του θεού Ρα που είχε ως σύμβολο τον ήλιο Όπως όλοι οι ιερείς εκείνης της εποχής ασκούσε και την τέχνη της Ιατρικής Άφησε όμως γραπτές μαρτυρίες καταγεγραμμένες σε πάπυρο Οι μαρτυρίες του αφορούν στις εμπειρίες και τις γνώσεις που απόκτησε από την ενασχόλησή του με την αντιμε-τώπιση νοσηρών καταστάσεων Πιάνο-ντας την άκρη του νήματος τα γραπτά του ας περπατήσουμε το δύσβατο μο-

νοπάτι σε μια προσπάθεια να φτάσουμε στην εποχή μας

Τον πάπυρο που γράφτηκε το 1552 πΧ έφερε στο φως η σκαπάνη του Γερ-μανού αρχαιολόγου Ebers Επρόκειτο για ταφικό εύρημα Τότε τα επιφανή πρό-σωπα τα έθαβαν με τα προσωπικά τους αντικείμενα Τοποθέτησαν λοιπόν στη λάρνακα του νεκρού ιερέα - γιατρού το πνευματικό του έργο Τον πάπυρο στον οποίο είχε καταγράψει τις παρατηρήσεις και την εμπειρία του Η ανακάλυψη έγινε το 1862 μΧ Τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια μετά Για την ακρίβεια 3414

Βρίσκουμε λοιπόν εκεί την περι-γραφή μιας νοσηράς κατάστασης που μοιάζει με εκείνη του διαβήτη Αναφέ-ρει ο Αιγύπτιος ιερέας - γιατρός τι προ-τείνει για τη θεραπεία

Χορηγούσε Ένα αφέψημα από κό-καλα σιτάρι και ορυκτά τα οποία ήσαν πλούσια σε οξείδια του αλουμινίου και του ζιρκονίου

Μαθαίνουμε έτσι από πρώτο χέρι τη θεραπεία του διαβήτη Πρόκειται για την πρώτη στην ιστορία αναφορά για το νό-σημα ανώνυμο ακόμη τότε

Μεταγενέστερη αναφορά για τη θε-ραπεία της πολυουρικής νόσου έτσι αποκαλούσαν εκείνη την εποχή το δια-βήτη βρίσκουμε στις Βέδες ιερά βιβλία των Ινδιών Οι Ινδοί σαμάνοι ή όπως αλλιώς έλεγαν τους ιερείς - γιατρούς συνιστούσαν bull Δημητριακά πρόσφατης σοδειάς

Παρασκευάσματα από πίσσα τα

οποία περιέχουν βενζοϊκά και πυρι-τικά άλατα

Την επόμενη γραπτή μαρτυρία για τη θεραπεία της πολυουρικής νόσου τη βρίσκουμε το 2ο μΧ αιώνα στα κείμε-να του Αρεταίου Περιγράφει με ακρί-βεια και λεπτομέρειες τα συμπτώματα της νόσου και είναι ο πρώτος που ανα-δεικνύει και καθιερώνει τον όρο διαβή-της Εδώ ας ανοίξουμε μια παρένθεση

Ο όρος διαβήτης για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε τετρακόσια χρόνια πριν Ένας γιατρός που ασκούσε την τέ-χνη του στην Απάμεια της Βιθυνίας ο Δημήτριος ονόμασε την πολυουρική νόσο διαβήτη Τη laquoδόξαraquo πήρε ο Αρεταί-ος του οποίου τα κείμενα διεσώθησαν

Ας δούμε τι προτείνει ή ακριβέστερα πως θεράπευε ο Αρεταίος το διαβήτη Σε ελεύθερη μετάφραση από το αρχαίο

Χαράλαμπος Δ ΤούνταςΑναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών

Η θεραπεία του διαβήτη Φυλλομετρώντας τα παλιάhellip δεφτέρια

116

Διαβητολογικά ΝέαΟ

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

γραμμένο στην Ιωνική διάλεκτο κείμε-νο οι συστάσεις

laquo[hellip] Στο διαβήτη από το μέρος που πάσχει και φθείρεται τα υγρά οδηγού-νται προς τους νεφρούς και την κύστη αποβαλλόμενα προς τα έξω Επειδή τα υγρά εξέρχονται με αυτή τη διαδρομή η νόσος παίρνει καλύτερη τροπή και βελτι-ώνεται Η βελτίωση δεν οφείλεται στην απάλειψη της νόσου παρά μόνον στην ανακούφιση από το βάρος Η δίψα πα-ραμένει μεγάλη και το σώμα αφυδατώ-νεται Οι θεραπείες για την παύση της φθοράς είναι ίδιες με εκείνες τις υδρω-πικίας Ο ιατρός οφείλει να απαλλάξει τον ασθενή από τη μεγάλη δίψα Η επι-θυμία για λήψη υγρών είναι ακόρεστη Είναι λοιπόν απαραίτητα τα φάρμακα τα οποία ανακουφίζουν από τη δίψαraquo

Η διαδικασία για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του ασθενούς φαί-νεται ότι δεν ήταν απλή Αυτό συμπε-ραίνεται από τις εν συνεχεία οδηγίες Αφορούν σε πρακτικά ζητήματα Συνε-χίζει ο Αρεταίος hellip

laquoΑφού πρώτα γίνει η περιποίηση του σώματος με την ιερή κάθαρση χρησι-μοποίησε επιθέματα από νάρδο μαστί-χα χουρμάδες και κυδώνια ωμά Ο χυ-μός αυτών με την προσθήκη ροδέλαιου είναι κατάλληλο μείγμα για εφύγρανση

Με την ψύχα αυτών είναι δυνατόν να γίνει κατάπλασμα αφού προστεθούν μαστίχα και χουρμάς Το μείγμα αυτό εί-ναι καλό αν γίνει προσθήκη κεριού και ναρδελαίου ή χυμού ακακίας και υπο-κύστιδας Είναι αμφότερα κατάλληλα για εφυγράνσεις και καταπλάσματα

Το νερό το οποίον χρησιμοποιείται προς πόση πρέπει να βραστεί μαζί με τα φρούταraquo

Με τη λέξη εφύγρανση προφανώς αναφέρεται στην ανάγκη αποκατάστα-σης της ξηρότητας του δέρματος από-τοκος της αφυδάτωσης

Σε ότι αφορά στη νάρδο πρόκειται για ποώδες αρωματικό φυτό με πολλές ποικιλίες Στη χώρα μας η γνωστότερη και επικρατέστερη ποικιλία είναι η νάρδος η Διοσκουρίδειος κοινώς αγριοζαμπού-κος ή βαλεριανή ή μυριστική Συνεχίζει

laquoΗ τροφή είναι γάλα και διάφορα δη-μητριακά τα δε ροφήματα από σπόρους

Κρασί στυφό (μπρούσκο) αραιω-

μένο με νερό Είναι τονωτικό στυπτικό δροσιστικό Προκαλεί ευεξία και αίσθη-μα καλής υγείας Για δυναμωτικό γλυκό κρασί επειδή βοηθάει στην αναγέννη-ση του αίματος Τα λοιπά φάρμακα εί-ναι τα ίδια όπως εκείνα από τις οχιές ή αυτό του Μιθριδάτη Από τα φρούτα όλα εκείνα τα οποία είναι κατάλληλα για την υδρωπικία Άλλωστε και η δίαι-τα και ο τρόπος της ζωής είναι τα ίδιαraquo

Έτσι με βιάση τελειώνει τη θεραπεία του διαβήτη Εντύπωση προκαλεί η συ-νοπτική αναφορά για τα φάρμακα τα οποία χορηγούνται τόσο για τη θεραπεία του διαβήτη όσο και για τη θεραπεία τής υδρωπικίας Η πιο πιθανή εξήγηση για την απλή αναφορά στη θεραπεία του διαβήτη είναι ότι σε κάποιο άλλο σημείο του βιβλίου θα έχουν καταγραφεί με λε-πτομέρεια Η εντύπωση αυτή γίνεται βε-βαιότητα αν ληφθεί υπόψη ότι η θερα-πεία της υδρωπικίας προηγείται εκείνης του διαβήτη Πράγματι στο πρώτο βιβλίο laquoΠερί αιτιών και σημείων οξέων παθών Α Βraquo η περιγραφή της κλινικής εικόνας της υδρωπικίας είναι πρώτη στη σειρά και ακολουθεί εκείνη του διαβήτη Λο-γικό λοιπόν είναι νrsquo ακολουθεί την ίδια σειρά και στο βιβλίο laquoΧρονίων νόσων θεραπευτικόνraquo Στην αρχή αυτού του βι-βλίου υπάρχει κενό Δεν διεσώθη το κε-

φάλαιον που αφορά στη θεραπεία της υδρωπικίας Έτσι λοιπόν χάθηκαν laquoτα λοιπά φάρμακαraquo που είναι τα ίδια και για τα δύο νοσήματα Γιrsquo αυτό ίσως επειδή τα είχε ήδη αναφέρει δεν τα επαναλαμ-βάνει μερικές σελίδες παρακάτω Απλώς καλύπτει το θέμα με τη φράση η οποία αναφέρθηκε πρωτύτερα laquoΟι θεραπείες για την παύση της φθοράς είναι ίδιες με εκείνες για την υδρωπικίαraquo Θεωρεί πλε-ονασμό να επαναλάβει πάλι τα ίδια

Από τους σημαντικότερους γιατρούς του 2ου μΧ αιώνα είναι ο Γαληνός Γεν-νήθηκε στην Πέργαμο της Μ Ασίας το 129 μΧ εννέα χρόνια πριν πεθάνει ο Αρεταίος (138 μΧ) Συνεπώς η επιστη-μονική τους διαδρομή δεν συμπίπτει Ο Γαληνός υιοθέτησε τον όρο laquoδιαβήτηςraquo όπως διαπιστώνει κανείς από τη συ-νεχή αναφορά στα γραπτά του Άφησε ογκώδες έργο 92 τόμων Ανάμεσά τους οι 14 αναφέρονται στη θεραπευτική Το εκπληκτικό Απουσιάζει η καταγρα-φή θεραπείας για το διαβήτη Μολονότι το έργο του περιγράφει την παθογένεια και τη συμπτωματολογία του Για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό Εικασίες ως απά-ντηση στο ερώτημα Πιθανώς επειδή το θεωρούσε σπάνια νόσο Πράγματι ανα-φέρει ότι στη ζωή του είδε μόνο δύο ()

ασθενείς οι οποίοι εμφάνισαν συμπτώ-ματα διαβήτη Έτσι λοιπόν φαίνεται να θεώρησε εντελώς περιττό νrsquo ασχολη-θεί Κατά συνέπεια υπάρχει κενό δεν γνωρίζουμε την άποψή του

Μετά το Γαληνό ο πρώτος που συ-γκέντρωσε και κατέγραψε ιατρική γνώ-ση ήταν ο Ορειβάσιος Γεννήθηκε στην Πέργαμο το 325 μΧ Συμμαθητής φίλος και εν συνεχεία προσωπικός γιατρός του αυτοκράτορα Ιουλιανού του Παραβάτη Με προτροπή του τελευταίου ετοίμασε συλλογή με τα έργα των πιο ονομαστών γιατρών Ήταν η πρώτη Ιατρική Εγκυκλο-παίδεια Τίτλος Ιατρική Συναγωγή Την αποτελούσαν 70 τόμοι Διεσώθησαν μό-νον οι 25 Άντλησε πληροφορίες από τις εργασίες προγενέστερων όπως ο Άντυ-λος ο Αρχιγένης ο Ηλιόδωρος ο Ασκλη-πιάδης Σε κάποιον από τους διασωθέ-ντες τόμους υπάρχει ενότητα με τίτλο laquoΠερί της από των ούρων σημειώσε-ωςraquo Εκεί κάνει περιγραφή των ούρων του διαβητικού ασθενούς Σημειώνει hellip laquoΟύρον άριστον εστί το τοις υγιαινόντων ομοιότατον˙ τοιούτον δrsquo εστί το υπόπυρ-

ρον τε άμα και υπόξανθον (hellip) Όταν δε και ταχέως διεξέρχηται ο καλούμενος διαβήτης γίνεται Εφεξής δrsquo αυτώ το λευ-κόν ούτως και λεπτόν οιόνπερ το ύδωρraquo

Με σχεδόν πανομοιότυπο τρόπο πραγματεύεται ενότητα περί ούρων και κάνει αναφορά στο διαβήτη ο ψευδο-Γαληνός Άγνωστον πότε και που γεννή-θηκε Δείγμα της γραφής του hellip

laquoΟύρον τοίνυν άριστον εστί το των υγιαινόντων ομοιότατον (hellip)˙ όταν δε και ταχέως διεξέρχηται ο καλούμενος διαβήτης γίνεταιraquo

Η ταυτότητα της περιγραφής εί-ναι αναμφισβήτητη Ο ψευδο-Γαληνός όμως στη συνέχεια του κειμένου πα-ραθέτει θεραπευτική αγωγή επωφελή για την κατάσταση αυτή

laquoΩς διαβήτης ίσταται Λαβών υμένα τα της αλεκτορίδων κοιλίας έσωθεν και ξηράνας εν ηλίω αναλάμβανε εξ αυτών Άλλο λαβών σταγονίου και βαλάνου ξη-ράς και βαλκυστίου και κηκίδων Τρίψας οίνου εξ αυτών νήστει συν μέλιτι ροδί-νω εν ύδατι ψυχρώraquo

Προφανώς πρόκειται για συνταγή

την οποία συναποτελούν υμένες που-λάδας βελανίδια κηκίδια (προϊόν δρυ-ός) Μετά τη λειοτρίβηση συγχορηγού-νται σε διάλυμα ψυχρού νερού με μέλι Δόση δεν αναφέρεται

Άλλη σημαντική ιατρική φυσιογνω-μία της Βυζαντινής εποχής ήταν ο μι-κρότερος αδελφός του αρχιτέκτονα της Αγίας Σοφίας Ανθέμιου ο Αλέξανδρος Γνωστός ως Αλέξανδρος από τις Τράλ-λεις την πόλη που γεννήθηκε το 525 μΧ Τις εμπειρίες του κατέγραψε στην laquoΠρακτικήraquo την οποία αποτελούν 12 βι-βλία Σrsquo ένα από αυτά καταπιάνεται με το διαβήτη Για τη θεραπεία του προτεί-νει αγωγή εστιάζων στη διατροφή hellip

laquoΔει ουν διδόναι τούτοις εξ ανάγκης πλείονα τροφήν και παχαίνουσαν ώστε δύνασθαι επαρκείν Άλιξ τοίνυν τού-τοις επιτηδειότητος μετά ροά του ή χρυ-σαττικού λαμβανόμενος ή ροδομήλου ή υδρομήλου ή ολίγου σαρεφθίνου ή τυρί-ου ή κνιδίου και λαχάνων ίντυβα ή τρώ-ξιμα ή θριδακίνη και των κρεών βούλ-βιον και στέρνιον και πόδας μάλιστα των βοών ή ρύγχη και των ιχθύων ισικός ορ-φός ή άλλος τις των σκληροσάρκων Και των πεπόνων η σαρξ εκτός του σπέρμα-τος και μήλα τα πάνυ γλυκιά φεύγειν Δε δει τα αλμυρά πάντα και δριμέα και μη-δείς εις τους ζωμούς εμβάλλει ή ανίσου ή κιμίνου ή όλως τι τοιούτων σπερμάτων ή των ούρα προτρεπόντων φευγέτω Δε και εχίνου μεταλαμβάνειν ή αμυγδάλων ή πιστακίων ή ισχάδων ή φοινίκων των δε καστάνων λαμβάνειν ουδέν άτοπονraquo

Αυτά τα λεπτομερή και κατατοπιστικά περί του διαβήτου ο Αλέξανδρος από τις Τράλλεις Σαφή και κατανοητά για τους συγχρόνους του με πολλές άγνωστες ndashπλην των ολίγων ειδικώνndash λέξεις για τους αναγνώστες του 21ου αιώνα

Κατά τη Βυζαντινή περίοδο ένας άλ-λος διάσημος γιατρός ήταν ο Παύλος ο Αιγινίτης (625-690 μΧ) Μολονότι χει-ρουργός και μάλιστα ονομαστός ασχο-λήθηκε και με την Παθολογία Σε κάποιο από τα έργα του προσεγγίζει το θέμα του διαβήτη και αφού πραγματευθεί τα γενικά περί της παθογένειας και των συμπτωμάτων καταπιάνεται με τη θε-ραπεία Σημειώνει λοιπόν hellip laquo[hellip] δια θε-

118

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ραπείαν τροφάς πλείονάς τε και δυσμε-ταβλήτους και μη καθύγρους δώσομεν Οίον άλικα μετά ροσάτου ή ροδομή-λου ή υδρομήλου ή οίνου των μη πα-λαιών ή άλλως θερμών τινός Λαχάνων δε ίντυβα σέριν θρυδακίνας Και ιχθύ-ων τους πετραίους Και των συών τους πόδας τε και τας μήτρας Απίους τε και μήλα και ροιάς και πίνειν ψυχρόν προ-ποτιστέον δε αυτούς πολυγόνου χυλόν και ωλενίου εν οίνω μέλανι και φοινί-κων απόβρεγμα και μύρτωνraquo

Το καινούργιο που συστήνει είναι το ακόλουθοhellip

laquoΚαταπλαστέον δε υποχόνδριον και νεφρούς άλφιτον εν υδροξίνω και φύλ-λα αμπέλου και κοτυληδόνας και ελ-ξίνης και αδράχνης Ιδρώτας τε ποιείν αυτοίς και εμέτους από ψυχρού πόσε-ως και των διουρητικών παντοίων απέ-χεσθαι Κατrsquo αρχάς δε και φλεβοτομείν ουδέν άτοπονraquo

Πόσο αποτελεσματική ήταν αυτή η θεραπευτική αγωγή και κατά πόσον έδι-νε ποιότητα στη ζωή των πασχόντων είναι εύκολο να το αντιληφθεί κανείς Καταπλάσματα ιδρώτες έμετος και αφαίμαξη Βάσανος για τον πάσχοντα τα τεκταινόμενα ατελέφορα και ψυχο-φθόρα Αγωνία και απέλπιδα προσπά-

θεια του προσφέροντος τις υπηρεσίες θεραπευτή Όσο για μας που τα διαβά-ζουμε φαίνονται ακατανόητα και εξω-πραγματικά Αντί για άτοπη κριτική θα πρέπει να σταθούμε με σεβασμό απέ-ναντι στον προσπαθούντα να συμμε-ριστούμε την αγωνία και να μην απα-ξιώσουμε την προσφορά του Θα ήταν μακρόψυχη και άδικη στάση

Στη Βυζαντινή ιατρική υπάρχει και δεύτερος Παύλος ο οποίος δεν έχει κα-μία σχέση με τον Αιγινήτη Πρόκειται για τον Παύλο το Νίκαιο Ο επιθετικός προσ-διορισμός ο Νίκαιος αφορά την καταγω-γή του η οποία ωστόσο δεν είναι μετά βεβαιότητος γνωστή Κατrsquo άλλους παρα-πέμπει στη Νίκαια της Μ Ασίας ως τόπου γεννήσεώς του ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι γεννήθηκε στην πόλη Νίκη της Θρά-κης Το σίγουρο είναι ότι ήταν γιατρός άφησε συγγραφικό έργο και τον απασχό-λησε ο διαβήτης Από το έργο του σώζο-νται 130 κεφάλαια με αναφορές στη δι-άγνωση και τη θεραπεία των παθήσεων Σrsquo ένα από αυτά υπάρχουν συστάσεις για τη θεραπεία του διαβήτη γράφει

laquoΠως ουν θεραπεύσεις Μέγιστον ίαμα τους νοσούντας εξεμέλιν αντίκα το πινόμενον ύδωρ ψυχρότατου και τη άλλη

διαίτη ψυχρότερα χρήσθαι τη δυναμένη τους πόρους κρατήσαι Ουρητικά δε μη προσφέρειν όσα δε ψυχραίνει και στύψει αμπέλλου φύλλα και έλικες αδράχνη και ελξίνη και πίνειν αεί πολυγόνου χυλόν και ελένιον συν οίνω μελανώ και μύρτων αφεψήματι Και εσθίειν τροφάς ξηραινού-σας και στυφούσας και τοις διrsquo όξους συ-ντιθεμένοις χρήσθαι Το πλείστον της θε-ραπείας εν ταις τροφαίς είρηταιraquo

Ο Παύλος ο Νίκαιος προφανώς αντιγράφει προγενεστέρους και αναπα-ράγει τις οδηγίες του Δύο στοιχεία είναι εμφανώς νεωτεριστικές απόψεις

Πρώτον η σύσταση για τη χρησι-μοποίηση τροφών συντηρημένων σε ξύδι [laquoδιrsquo όξους συντιθεμένοιςraquo] δηλα-δή τουρσιά

Δεύτερον ο τονισμός με έμφαση της σημασίας που έχει η διατροφή στην προσπάθεια αντιμετώπισης του προ-βλήματος

Η κατακλείδα της παραγράφου αυτό με κατηγορηματικό τρόπο προτείνει hellip laquoΤο πλείον της θεραπείας εν ταις τρο-φαίς είρηταιraquo

Υπάρχει κι ένα τρίτο στοιχείο για να τελειώσω όπως άρχισα Το laquoΤα πάντα ρειraquo Αφορά στην εξέλιξη της γραπτής γλώσσας Από δυσνόητη απαιτούσα με-τάφραση στα πρώτα των πρώτων αιώ-νων κείμενα η γλώσσα προοδευτικώς γίνεται πιο οικεία και κατανοητή

Σαν επίλογος αυτού του μέρους

Υπάρχουν πολλά ακόμη δεφτέρια να φυλλομετρήσω Άλλωστε το hellip πα-ραμύθι βρίσκεται σχεδόν στη μέση του Η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 μΧ και η ακολουθήσασα τεσσά-ρων αιώνων σκλαβιά επηρέασε και την Ιατρική Σπανίζουν οι γραπτές αναφο-ρές και δεν υπάρχουν ndashτο σωστότερο δεν κατόρθωσα να βρω σχετική βιβλι-ογραφίαndash στοιχεία

Η πρώτη αναφορά στο διαβήτη ndashκαι εννοώ στην ελληνική βιβλιογραφίαndash γί-νεται το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα

Επειδή ο χώρος είναι περιορισμένος ίσως σε κάποιο άλλο τεύχος των laquoΔιαβη-τολογικών Νέωνraquo να υπάρξει συνέχεια με αφετηρία το σημείο που σταματήσαμε hellip

(Η συνέχεια στο επόμενο τεύχος)

Η παιδική παχυσαρκία έχει πά-ρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και εξελίσσεται σε μια laquoπα-

γκόσμια επιδημίαraquo με τεράστιες προεκτά-σεις στη δημόσια υγεία καθώς τα υπέρ-βαρα παιδιά γίνονται υπέρβαροι ενήλικοι

Στην Ελλάδα τα αποτελέσματα έρευ-νας για την παιδική παχυσαρκία που έγινε από το Τμήμα Διαιτολογίας και Διατροφής του Χαροκόπειου Πανεπιστη-μίου στο πλαίσιο του προγράμματος του Υπουργείου Παιδείας laquoΑξιολόγηση Σω-ματικής Διάπλασης Διατροφικών Συνη-θειών και Σωματικής Δραστηριότηταςraquo σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας έδειξαν ότι το ποσοστό της παιδικής πα-

χυσαρκίας αυξάνεται με ραγδαίο ρυθμόΗ έρευνα πραγματοποιήθηκε σε

δείγμα 867000 μαθητών απrsquo όλη την Ελλάδα σε ένα διάστημα 13 ετών και έδειξε ότι 4 στα 10 παιδιά του Δημοτι-κού Σχολείου είναι παχύσαρκα ενώ πε-ρίπου τα μισά ασκούνται πολύ λίγο ή και καθόλου

Από την ανάλυση των στοιχείων προέκυψε επίσης ότι bull Το ποσοστό των υπέρβαρων παι-

διών τα τελευταία 13 χρόνια αυξή-θηκε περίπου 30 (195 το 1997 - 26 το 2009) σε αστικές και αγροτικές περιοχές

bull Το ποσοστό των παχύσαρκων παι-

διών αυξήθηκε περισσότερο από 50 σε όλη τη χώρα (77 το 1997 - 118 το 2009) και είναι από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη

bull Η αερόβια αντοχή (φυσική κατάστα-ση) των μαθητών μειώθηκε την τε-λευταία δεκαετία περισσότερο από 5 Η μείωση αυτή αυξάνει τον κίν-δυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών προβλημάτων περίπου κατά 150Οι ανησυχητικές διαστάσεις που

λαμβάνει η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα συνδέονται άμεσα με την έλλει-ψη άσκησης αλλά και την κακή διατρο-φή Όπως διαπιστώνεται από την έρευ-να πολλά παιδιά στη χώρα μας έχουν αποκτήσει συνήθειες καθιστικής ζωής πριν ακόμη μπουν στην εφηβεία Ειδι-κότερα bull Μόνο το 45 των παιδιών παίζει

εκτός σπιτιού έστω και λίγο κάθε ημέρα ενώ το 90 αυτών βλέ-πει τηλεόραση συχνά ή κάθε ημέρα κατά τη διάρκεια της εβδομάδας

bull Μόνο το 72 των αγοριών και το 56 των κοριτσιών ασκούνται πε-ρισσότερο από μία ώρα την ημέρα

bull Οι διατροφικές συνήθειες των παι-διών και ιδιαίτερα αυτών με μεγα-λύτερο βάρος βαθμολογούνται με 5 με άριστα το 10Από την έρευνα πάντως προέκυ-

ψαν και δύο θετικά στοιχεία bull Το ποσοστό παιδικής παχυσαρκίας

δεν αυξάνεται μετά το 2004 bull Περισσότερο από το 90 των παι-

Ουρανία Αποστόλου1 Δρ Αθανασία Παπαζαφειροπούλου2

1Παθολόγος - Διαβητολόγος Επιμελήτρια Β΄ 2Παθολόγος Επιμελήτρια Β΄

Παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα Μια laquoωρολογιακή βόμβαraquo

120

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

διών που συμμετέχουν στα προ-γράμματα των Ολοήμερων Σχολεί-ων πληρούν τις διεθνείς συστάσεις για σωματική δραστηριότητα δηλα-δή γυμνάζονται καθημερινά τουλά-χιστον επί μία ώρα

Παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της παιδικής παχυσαρκίας

Για την εμφάνιση της παιδικής πα-χυσαρκίας συμβάλλει ένας συνδυασμός παραγόντων

Γενετικοί παράγοντες

Μελέτες σε δίδυμα ή υιοθετημένα παιδιά και σε διαφορετικούς πολιτισμικά πληθυσμούς έχουν δείξει ότι η γενετική προδιάθεση καθορίζει το σωματικό βά-ρος και ένα σημαντικό ποσοστό παχύ-σαρκων παιδιών κατάγονται από οικο-γένειες όπου η παχυσαρκία εμφανίζεται και σε άλλα μέλη

Τρόπος ζωής

Τα αίτια για τα υπέρβαρα ή παχύ-σαρκα παιδιά σχετίζονται κυρίως με τον τρόπο ζωής που έχουμε υιοθετήσει Η ολοένα και λιγότερη σωματική δραστηρι-ότητα δηλαδή το παιχνίδι και η άσκηση η υπερκατανάλωση τροφών πλούσιων σε λίπη και σάκχαρα και το laquoμετακατο-χικόraquo σύνδρομο υπερφαγίας που χαρα-κτηρίζει τον παππού και τη γιαγιά είναι οι κύριοι λόγοι που οδηγούν στην παιδι-κή παχυσαρκία

Διατροφή

Στη δεκαετία του 1960 οι Έλληνες είχαν αποδεδειγμένα έναν από τους πιο υγιείς σωματότυπους παρουσίαζαν χα-μηλά ποσοστά καρδιοπάθειας και είχαν τον υψηλότερο μέσο όρο ζωής στην Ευ-ρώπη Με την ανάπτυξη της οικονομίας και την ενσωμάτωση της Ελλάδας στην Ευρώπη οι Έλληνες άλλαξαν διατροφι-κές συνήθειες και υιοθέτησαν το Δυτι-κό τρόπο ζωής [φαγητό κυρίως από τα ταχυφαγεία (fast food) και ψητοπωλεία καθημερινή κατανάλωση κρέατος και λιγότερη κατανάλωση φρούτων λαχα-νικών και οσπρίων] με τελικό αποτέλε-σμα την εμφάνιση παχυσαρκίας

Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε λίπος αλάτι και ζάχαρη όπως πα-

τατάκια γαριδάκια αναψυκτικά παγω-τά μπισκότα σφολιατοειδή σοκολά-τες και μη φυσικοί χυμοί που τα παιδιά μπορούν να βρουν στο σπίτι και στο κυ-λικείο του σχολείου τους καθώς επί-σης τα φαγητά των ταχυφαγείων (fast food) και ψητοπωλείων οδηγούν στην παιδική παχυσαρκία

Στοιχεία του ΙΝΚΑ δείχνουν ότι οι περισσότεροι μαθητές δεν τρώνε πρωι-νό αλλά αγοράζουν στα σχολικά κυ-λικεία σνακς (πχ γαριδάκια πατατά-κια κά) σε ποσοστό 49-56 προϊόντα με πολύ ζάχαρη σε ποσοστό 36-65 χυμούς μη φυσικούς με προσθήκη ζά-χαρης (τύπου νέκταρ) σε ποσοστό 53-57 Το 81 των μαθητών προμη-θεύεται για κολατσιό από το σχολικό κυλικείο τρόφιμα τα οποία ndashαν εφαρ-μόζονταν ο νόμος που έχει ψηφιστεί εδώ και καιρόndash δεν θα έπρεπε να διατί-θενται από τα σχολικά κυλικεία

Σωματική δραστηριότητα

Σήμερα τα παιδιά δεν αθλούνται έχουν δηλαδή μειώσει τη σωματική τους δραστηριότητα και έχουν αυξήσει την καθιστική ζωή σε σχέση με παλαιότερα Σχεδόν όλα τα παιδιά έχουν ένα πολύ φορτωμένο πρόγραμμα (πχ διάβασμα μία ή και δύο ξένες γλώσσες κλπ) Επι-πλέον τα παιχνίδια με υπολογιστές η τηλεόραση τα video και το διαδίκτυο ελκύουν τα παιδιά έτσι ώστε να μην παί-

ζουν στη γειτονιά ούτε να ασχολούνται με αθλητικές δραστηριότητες αλλά αντί-θετα να προσηλώνονται μπροστά στις οθόνες για ώρες τρώγοντας τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη και λίπος με αποτέ-λεσμα τη μειωμένη κατανάλωση θερμί-δων και την εμφάνιση παχυσαρκίας Επι-πλέον τα παιδιά εκτίθενται σε πληθώρα laquoελκυστικώνraquo διαφημίσεων για μη υγι-εινά τρόφιμα Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας είναι υψηλότερα στις νότιες χώρες της Ευρώ-πης σε σύγκριση με τις βόρειες όπου η νομοθεσία σχετικά με αυτές τις διαφημί-σεις είναι αυστηρότερη

Οικογενειακοί παράγοντες

Οι γονείς και κυρίως οι παππούδες φοβούμενοι ότι το παιδί laquoείναι αδύνα-τοraquo ή laquoδεν έφαγε το φαγητό τουraquo του επιτρέπουν να φάει οτιδήποτε ανθυγιει-νό μέχρι το επόμενο κυρίως γεύμα του το οποίο επίσης δεν θα το φάνε γιατί θα έχουν ήδη χορτάσει

Δευτεροπαθής παχυσαρκία

Η συχνότητα της δευτεροπαθούς παχυσαρκίας είναι περίπου 1 και οφείλεται σε αίτια γενετικά (πχ σύν-δρομο Down) νευροενδοκρινικά (πχ υποθυρεοειδισμός) ψυχιατρικά (πχ κα-τάθλιψη) ιατρογενή (πχ λήψη κορτιζό-νης) και σε κινητικά προβλήματα (πχ εγκεφαλική παράλυση)

Ο ΔΜΣ κατανέμεται σε εκατοστιαί-ες θέσεις ανάλογα με την ηλικία και το φύλο (Πίνακες 2 και 3) Σύμφωνα με αυτές τις καμπύλες αν ο ΔΜΣ του παι-διού είναι μεγαλύτερος από την 95η εκατοστιαία θέση τότε θεωρείται πα-χύσαρκο ενώ αν είναι μεταξύ 85ης και 95ης θέσης θεωρείται υπέρβαρο

Διάγνωση της παιδικής παχυσαρκίας

Παχύσαρκο είναι το παιδί που έχει τουλάχιστον 10 επιπλέον βάρος από αυτό που συνιστάται για το ύψος και την ηλικία του

Ένας πρακτικός τρόπος εκτίμησης της παχυσαρκίας είναι ο υπολογισμός του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και η σύγκρισή του με κάποιες τιμές αναφο-ράς (Πίνακας 1)

Ο ΔΜΣ υπολογίζεται από τον τύπο ΔΜΣ = Βάρος (σε κιλά) Ύψος times Ύψος (σε μέτρα)

Επιπτώσεις της παιδικής παχυσαρκίας

Οι σωματικές επιπτώσεις που σχετί-ζονται με την παιδική παχυσαρκία είναι οι εξής bull Εμφάνιση σοβαρών μεταβολικών δια-

ταραχών όπως δυσλιπιδαιμία (αύξηση της ολικής της laquoκακήςraquo χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων ελάττωση της laquoκαλήςraquo χοληστερόλης) και σακχαρώ-δης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔτ2)

bull Επιβάρυνση του καρδιαγγειακού συ-στήματος (πχ υπέρταση στεφανιαία νόσος καρδιακή ή και φλεβική ανε-πάρκεια)

bull Διαταραχές της περιόδου bull Πρώιμη ή καθυστερημένη ήβη bull Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών bull Προβλήματα στο αναπνευστικό σύ-

στημα (πχ εμφάνιση ή επιδείνωση υπνοαπνοϊκού συνδρόμου)

bull Εκφυλιστική αρθροπάθεια bull Προβλήματα στο γαστρεντερικό σύ-

στημα (πχ γαστροοισοφαγική πα-λινδρόμηση χολολιθίαση)Οι κοινωνικο-ψυχολογικές επιπτώ-

σεις που σχετίζονται με την παιδική πα-χυσαρκία περιλαμβάνουν τη χαμηλή αυτοεκτίμηση την κοινωνική απομόνω-ση και την κατάθλιψη

Πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας

Διατροφή

Η οικογένεια παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της παιδικής παχυσαρκί-ας Μπορεί το παιδί να έχει τα γονίδια της παχυσαρκίας το περιβάλλον όμως στο οποίο μεγαλώνει είναι αυτό που κα-θορίζει το αν ένα παιδί θα γίνει ή όχι παχύσαρκο Οι γονείς είναι παραδείγμα-τα προς μίμηση τόσο ως προς τις δι-ατροφικές τους συνήθειες όσο και το κατά πόσο αθλούνται Συνήθως οι γο-νείς δεν μπορούν να διαθέσουν αρκε-τό χρόνο στο μαγείρεμα καθώς κατά ένα μεγάλο ποσοστό δουλεύουν και οι δύο με αποτέλεσμα όλη η οικογένεια να τρώει έτοιμα φαγητά (fast food) ή σνακ τύπου κρουασάν σοκολάτες γκο-φρέτες πατατάκια κά

Το μαγειρεμένο φαγητό με τη σαλά-τα θα πρέπει να υπάρχει καθημερινά (ή σχεδόν καθημερινά) στο τραπέζι και η λύση του laquoέτοιμου φαγητούraquo θα πρέπει να περιορίζεται σε ελάχιστες ημέρες όταν οι υποχρεώσεις δεν αφήνουν χρο-

Πίνακας 1 Τιμές του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) για υπέρβαρα και παχύσαρκα αγό-ρια και κορίτσια ηλικίας 2-18 ετών

Αγόρια ΚορίτσιαΗλικία (έτη) Υπέρβαρα Παχύσαρκα Υπέρβαρα Παχύσαρκα

2 184 201 180 198 3 179 196 176 194 4 176 193 173 192 5 174 193 172 192 6 176 198 173 197 7 179 206 178 205 8 184 216 184 216 9 190 228 191 22810 198 240 199 24111 206 251 207 25412 212 260 217 26713 219 268 226 27814 226 276 233 28615 233 283 239 29116 239 289 244 29417 245 294 247 29718 250 309 250 300

Εκατοστιαία Θέση

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

8590

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

Πίνακας 2 Δείκτης μάζας σώματος και εκατοστιαία θέση Αγόρια ηλικίας 2-20 ετών

122

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

νικά περιθώρια για μαγείρεμα Τα παι-διά θα πρέπει να μάθουν να τρώνε σα-λάτες όσπρια και φρούτα να προτιμούν τους φυσικούς χυμούς από τα αναψυ-κτικά ή μια φέτα ψωμί με μέλι από ένα σνακ Οι γονείς θα πρέπει να ενδιαφέ-ρονται για το τι τρώνε τα παιδιά τους στο σχολείο ή στις εξόδους τους Επί-σης θα πρέπει να αποφεύγουν την επι-βράβευση του παιδιού για τις επιδόσεις του στο σχολείο ή αλλού με την προ-σφορά σοκολάτας ή άλλων γλυκών ή με την έξοδό τους σε κάποιο ταχυφα-γείο (fast food) με την κατανάλωση των laquoπαιδικών μενούraquo

Παρακάτω παραθέτουμε συμβουλές διατροφής bull Υιοθετήστε κοινές αλλά και υγιει-

νές διατροφικές συνήθειες ως οικο-γένεια (πχ μαγείρεμα με ελαιόλαδο κατανάλωση ακατέργαστης ζάχα-ρης γαλακτοκομικών σαλάτας σε κάθε γεύμα ψωμιού και δημητρια-κών (ρύζι ζυμαρικά) ολικής άλεσης φρούτων λαχανικών όσπριων (του-λάχιστον 1 φορά την εβδομάδα) ψαριών (τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα) κόκκινου κρέατος (2 φο-ρές την εβδομάδα) μαύρης σοκολά-τας και αποξηραμένων φρούτων για την laquoώρα του γλυκούraquo και τουλάχι-στον 1 λίτρο νερό την ημέρα κά)

bull Φροντίστε να τρώει όλη η οικογέ-νεια μαζί όσο συχνότερα γίνεται

τουλάχιστον ένα γεύμα της ημέρας όποιο την εξυπηρετεί καλύτερα (πχ το μεσημεριανό ή το δείπνο) μαγει-ρεμένο στο σπίτι και όχι laquoαπrsquo έξωraquo

bull Η διατροφή της οικογένειας πρέπει να περιλαμβάνει πέντε βασικά γεύ-ματα το πρωινό το δεκατιανό το μεσημεριανό το απογευματινό και το βραδινό γεύμα

bull Το παιδί πρέπει να καταναλώνει κα-θημερινά ένα πλήρες και χορταστικό πρωινό (γάλα ψωμί με μαργαρίνη χωρίς τρανς λιπαρά ή μέλι και ένα ποτήρι χυμό ή ένα φρούτο)

bull Ετοιμάστε το κολατσιό των παιδιών για το σχολείο (πχ φρούτο γιαούρ-τι φυσικός χυμός σπιτικό σάντουϊτς ή τοστ χωρίς βούτυρο με λίγο κίτρι-νο τυρί γαλοπούλα και ντομάτα ένα κομμάτι σπιτική τυρόπιτα ή σπανα-κόπιτα κά) έτσι ώστε τα παιδιά να αποφεύγουν να τρώνε τυποποιημένα τρόφιμα από το κυλικείο του σχολεί-ου (πχ τυρόπιτες σάντουιτς σοκο-λάτες γλυκίσματα κά) ή διδάξτε τό παιδί σας έτσι ώστε να κάνει καλύ-τερες επιλογές όταν ψωνίζει από το κυλικείο του σχολείου ή εκτός σπι-τιού όταν είναι με τους φίλους του

bull Δεν πρέπει να είστε υπερβολικά αυ-στηροί σε θέματα διατροφής Για πα-ράδειγμα μην απαγορεύεται στα παιδιά να τρώνε ποπ κορν ή τσιπς αλλά συνηθίστε να τρώνε αντί αυ-

τών άψητους ξηρούς καρπούς ή αντί για παγωτό παγωμένο γιαούρτι ή αντί για χάμπουργκερ ένα σπιτικό μπιφτέκι ή αντί για συσκευασμένους χυμούς φρέσκα φρούτα φυσικούς χυμούς και λαχανικά

bull Μη σερβίρετε μεγάλες μερίδες φα-γητού

bull Μην πιέζετε τα παιδιά να φάνε όταν δεν νιώθουν πείνα και ξεχάστε τη συνήθεια να laquoκαθαρίζουνraquo τα παιδιά το πιάτο τους με μια μπουκιά ψωμί ή να είναι υποχρεωμένα να φάνε και την τελευταία τους μπουκιά γιατί αλ-λιώς θα laquoχάσουν τη δύναμη τουςraquo

bull Περιορίστε το φαγητό στα ταχυ-φαγεία (fast foods) (μια φορά την εβδομάδα μια φορά στις 15 ημέρες ή μια φορά το μήνα)

Επειδή η παχυσαρκία δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της κακής διατροφής αλλά και της περιορισμένης άσκησης οι γο-νείς θα πρέπει να ωθήσουν τα παιδιά τους να γίνουν πιο δραστήρια Αν και ο ελεύθερος χρόνος των παιδιών γίνε-ται όλο και λιγότερος μπορεί να ασχο-ληθούν πιο συστηματικά με κάποια ήπια μορφή άσκησης ακόμη και από την ηλι-κία των 3-4 ετών ώστε να αποκτήσουν μια καλή σωματική διάπλαση Τα παιδιά καλό είναι να γυμνάζονται για μία ώρα 3 φορές την εβδομάδα

Παρακάτω παραθέτουμε συμβουλές σωματικής δραστηριότητας bull Προτρέψτε τα παιδιά να ασχολούνται

με κάποια αθλητική δραστηριότη-τα που τους αρέσει (πχ κολύμβηση ποδηλασία χορός βόλεϋ μπάσκετ τένις κά)

bull Ενθαρρύνετε τις αθλητικές δραστη-ριότητες και συνδυάστε την άσκηση με διασκέδαση Για παράδειγμα μία φορά την εβδομάδα όλη η οικογέ-νεια μπορεί να παίξει κάποιο ομαδι-κό παιχνίδι έξω από το σπίτι ή να κά-νει ποδήλατο

bull Εξασφαλίστε στα παιδιά παιχνίδι με τους φίλους τους που προϋποθέτει τρέξιμο και κίνηση (πχ ποδόσφαιρο κυνηγητό κρυφτό ποδήλατο)

bull Την ώρα του γεύματος κλείστε την τηλεόραση ή όταν τα παιδιά βλέπουν

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

85

90

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

Πίνακας 3 Δείκτης μάζας σώματος και εκατοστιαία θέση Κορίτσια ηλικίας 2-20 ετών

τηλεόραση δεν πρέπει να τρώνε γλυκά και διάφορα σνακς (πχ πα-τατάκια γαριδάκια κρουασάν κά) αλλά ετοιμάστε τους υγιεινά σνακς (πχ σπιτικό ποπ κορν γάλα με δη-μητριακά σπιτικό κέικ φρουτοσαλά-τα γιαούρτι φυσικούς χυμούς κά)

bull Βάλτε όριο στην τηλεόραση και στον υπολογιστή (όχι περισσότερο από μία ώρα τις καθημερινές ή δύο ώρες τα Σαββατοκύριακα)

Αντιμετώπιση παιδικής παχυσαρκίας

Η έγκαιρη προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος της παιδικής παχυσαρκίας είναι σημαντική αν λάβουμε υπόψη ότι το 70-80 των παχύσαρκων παιδιών παραμένουν παχύσαρκοι ενήλικοι και αντίστροφα το 30 των παχύσαρκων ενηλίκων υπήρξαν παχύσαρκα παιδιά

Το παχύσαρκο παιδί να επισκέπτεται συχνά τοντην παιδίατρό του ώστε να πα-ρακολουθείται η ανάπτυξή του με βάση τις ειδικές καμπύλες βάρους και ύψους

Το παχύσαρκο παιδί θα πρέπει να κα-ταλάβει ότι είναι ένα φυσιολογικό παι-δί ανεξαρτήτως του σωματικού του βά-ρους Η αποδοχή η υποστήριξη και η ενθάρρυνση του παιδιού από όλα τα μέλη της οικογενείας και από το ευρύ-

τερο κοινωνικό περιβάλλον αποτελεί τη βασική συνιστώσα της επιτυχημένης προσπάθειας απώλειας βάρους

Παρακάτω παραθέτουμε συμβουλές για την αντιμετώπιση της παιδικής πα-χυσαρκίας bull Το παχύσαρκο παιδί θα πρέπει να

ακολουθήσει τις ίδιες συμβουλές δι-ατροφής και σωματικής δραστηριό-τητας με εκείνες της πρόληψης της παιδικής παχυσαρκίας

bull Στα παχύσαρκα παιδιά η σταθερο-ποίηση του βάρους είναι το πρώτο ζητούμενο Tο διαιτολόγιο πρέπει να είναι σχεδιασμένο από διαιτολόγο έτσι ώστε να περιορίζεται η πρόσλη-ψη επιπλέον βάρους επιτρέποντας την ανάπτυξη του παιδιού καθrsquo ύψος για τα κορίτσια μέχρι την ηλικία των 12 ετών και για τα αγόρια μέχρι την ηλικία των 14 ετών

bull Η απώλεια βάρους κρίνεται απαραί-τητη μόνο εάν το παχύσαρκο παι-δί έχει προχωρήσει ηλικιακά και το ύψος του δεν θα αλλάξει κατά πολύ ή όταν το βάρος του είναι αρκε-τά πάνω από το φυσιολογικό για το ύψος και έχει αρχίσει να του δημι-ουργεί προβλήματα υγείας

bull Η απώλεια βάρους στην παιδική πα-

χυσαρκία πρέπει να γίνει σταδιακά με τη βοήθεια μιας διατροφής σω-στής για την ηλικία του και τις ανά-γκες του με ρυθμό απώλειας όχι μεγαλύτερο των 1 έως 4 κιλών το μήνα Το παχύσαρκο παιδί δεν πρέπει να ακολουθήσει προγράμματα δίαι-τας σχεδιασμένα για ενηλίκους αλλά ένα μακροπρόθεσμο πλάνο σταδια-κής αλλαγής των διατροφικών συνη-θειών του Γιrsquo αυτό δεν θα πρέπει να αποκλειστεί καμία κατηγορία τροφών από τη διατροφή του παιδιούΣυμπερασματικά η πρόληψη και

αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκί-ας απαιτεί συγχρονισμένη δράση εκτός από την οικογένεια και από το σχολείο (εφαρμογή ειδικών μαθημάτων πάνω σε θέματα διατροφής περισσότερες ώρες γυμναστικής προάσπιση του νό-μου για το φαγητό που προσφέρεται στο κυλικείο) την κυβέρνηση [περιορι-σμός της διαφημιστικής καμπάνιας των αλυσίδων laquoέτοιμου φαγητούraquo καθώς και των σνακ (πχ γαριδάκια σοκολάτες μπισκότα χυμοί και αναψυκτικά κά) ει-δικά σε ώρες τηλεθέασης παιδικής ζώ-νης όπως γίνεται σε άλλες χώρες του εξωτερικού] την τοπική αυτοδιοίκηση (τοπικές αθλοπαιδιές δημιουργία πάρ-κων με την απαιτούμενη φύλαξη όπου τα παιδιά θα μπορούν να παίξουν και να αθληθούν) και τα Μέσα Μαζικής Ενημέ-ρωσης (ενημερωτικές εκπομπές)

ΒιβλιογραφίαNational Collaborating Centre for Primary

Care and the Centre for Public Health Excellence at NICE (2006 up-dated 2010) NICE clinical guideline 43 Obesity Guidance on the preven-tion identification assessment and manage-ment of overweight and obesity in adults and children NICE website httpwwwniceorguk

National Obesity Observatory NOO Data Briefing Child Weight 2010

[httpwwwnooorgukNOO_pubKey_data]Baker JL Farpour-Lambert NJ Nowicka P

Pietrobelli A Weiss R Evaluation of the over-weightobese child Practical tips for the prima-ry health care provider Recommendations from the Childhood Obesity Task Force of the Euro-pean Association for the Study of Obesity Obes Facts 2010 3(2) 131-137

Reinehr T Wabitsch M Childhood obesity Curr Opin Lipidol 2011 22(1) 21-25

Vos MB Welsh J Childhood obesity Update on predisposing factors and prevention strategies Curr Gastroenterol Rep 2010 12(4) 280-287

124

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ) έχει λάβει διαστάσεις laquoεπι-δημίαςraquo σε παγκόσμιο επίπε-

δο Το αυξανόμενο προσδόκιμο επιβίω-σης και ο τρόπος ζωής σύμφωνα με τα Δυτικά πρότυπα είναι υπεύθυνα για την αύξηση του αριθμού των διαβητικών ατόμων και κυρίως εκείνων με ΣΔ τύ-που 2 (ΣΔτ2) Σήμερα περίπου 190 εκα-τομμύρια άτομα εκτιμάται ότι πάσχουν από ΣΔ ενώ προβλέπεται ότι ο αριθ-μός των διαβητικών ατόμων το 2025 θα προσεγγίσει τα 330 εκατομμύρια και το 2030 θα ανέρχεται περίπου σε 360 εκατομμύρια (αύξηση 114) Στην Ελ-λάδα υπολογίζεται ότι το 2030 ο αριθ-μός των διαβητικών ατόμων θα είναι περίπου 1077000

Ο αυτοέλεγχος του σακχάρου τριχο-ειδικού αίματος

Όλοι οι διεθνείς οργανισμοί όπως η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (ADA) η Αμερικανική Ενδοκρινολογι-κή Εταιρεία (AACE) η Καναδική Διαβη-τολογική Εταιρεία (CDA) η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Μελέτης του Διαβήτη (EASD) η Παγκόσμια Ομοσπονδία για το Διαβή-τη (IDF) και η Διεθνής Εταιρεία Νεανι-κού Διαβήτη (ISPAD) όπως και η Ελλη-νική Διαβητολογική Εταιρεία (ΕΔΕ) στις κατευθυντήριες οδηγίες που εκδίδουν για τη θεραπευτική αντιμετώπιση του ΣΔ εκτός από τη γλυκοζυλιωμένη αι-μοσφαιρίνη (HbA1c) (συνολική γλυκαι-μική εικόνα για τους προηγούμενους 3

μήνες) έχουν εντάξει και τον αυτοέλεγ-χο του σακχάρου τριχοειδικού αίματος [σάκχαρο νηστείας (πρωινή μέτρηση μετά από 8ωρη νηστεία) και μεταγευ-ματικό σάκχαρο (μέτρηση 2 ώρες μετά την έναρξη των κύριων γευμάτων στο ΣΔτ1 και ΣΔτ2 ή 1 ώρα μετά την έναρξη των κύριων γευμάτων στο ΣΔ κύησης)]

Ο αυτοέλεγχος του σακχάρου τριχο-ειδικού αίματος θεωρείται ότι είναι ιδα-νική μέθοδος εκτίμησης της γλυκαιμίας και φαίνεται ότι συμβάλλει σημαντικά μαζί με την HbA1c στην επίτευξη της γλυκαιμικής ρύθμισης και στην αποφυ-γή των μικροαγγειακών (αμφιβληστρο-ειδοπάθεια τύφλωση νεφροπάθεια

χρόνια νεφρική ανεπάρκεια νευροπά-θεια ακρωτηριασμοί κάτω άκρων) και μακρογγειακών επιπλοκών (στεφανιαία νόσος οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο περι-φερική αγγειοπάθεια)

Ο αυτοέλεγχος του σακχάρου τριχο-ειδικού αίματος αποτελεί ένα αποτελε-σματικό και ασφαλές κλινικό μέσο στη θεραπευτική αντιμετώπιση του ΣΔ γιατί επιτρέπει στα διαβητικά άτομα και στους θεράποντες ιατρούς να καθορίσουν και να επιτύχουν τους γλυκαιμικούς στό-χους Είναι γνωστό ότι η εκτός στόχου HbA1c υποδεικνύει την ανάγκη τρο-ποποίησης της θεραπευτικής αγωγής

Ουρανία Αποστόλου1 Αλέξης Σωτηρόπουλος2

1Παθολόγος - Διαβητολόγος Επιμελήτρια Β΄ 2Παθολόγος - Διαβητολόγος Επιμελητής Α΄ Γ΄ Παθολογικό Τμήμα amp Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝ Νίκαιας - Πειραιά

laquoΆγιος Παντελεήμωνraquo

Ο ρόλος του αυτοελέγχου στη γλυκαιμική ρύθμιση

αλλά δεν μπορεί να καταδείξει τι είδους αλλαγή απαιτείται Στην περίπτωση αυτή οι τιμές του αυτοελέγχου σακχά-ρου τριχοειδικού αίματος βοηθούν στη διάκριση μεταξύ υπεργλυκαιμίας νη-στείας προγευματικής ή μεταγευματι-κής στην ανίχνευση των γλυκαιμικών αιχμών ή υπογλυκαιμικών επεισοδίων (ανεπίγνωστων ή μη) και επίσης παρέ-χουν πληροφορίες για την επίδραση της διατροφής της άσκησης και των αντιδι-αβητικών φαρμάκων (δισκία ινσουλίνη) στη γλυκαιμική ρύθμιση

Ο αυτοέλεγχος του σακχάρου τρι-χοειδικού αίματος θα πρέπει να διδά-σκεται στο διαβητικό άτομο κατά τη διάγνωση της νόσου και να επαναλαμ-βάνεται στις επόμενες επισκέψεις ως συνεχιζόμενη εκπαίδευση

Τα αποτελέσματα των μετρήσεων του σακχάρου τριχοειδικού αίματος πρέ-πει να καταγράφονται από το διαβητικό άτομο σε ημερολόγιο και να ελέγχονται και να αξιολογούνται από το θεράποντα ιατρό σε κάθε επίσκεψη

Ποιοι και πότε πρέπει να ελέγχουν το σάκχαρο τριχοειδικού αίματος

Η συχνότητα και τα χρονικά σημεία του αυτοελέγχου σακχάρου τριχοειδικού

αίματος εξατομικεύονται για κάθε διαβη-τικό άτομο και είναι ανάλογα με το ακο-λουθούμενο θεραπευτικό σχήμα και τους καθοριζόμενους θεραπευτικούς στόχους

Η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία (ΕΔΕ) για την εκτίμηση της γλυκαιμικής εικόνας του διαβητικού ατόμου προτεί-νει τα εξής bull Στα άτομα με ΣΔτ1 ή ΣΔτ2 που αντι-

μετωπίζονται με θεραπευτικό σχήμα που περιλαμβάνει βασική ινσουλίνη και ινσουλίνη πριν από τα κύρια γεύ-ματα ή φέρουν αντλία συνεχούς έγ-χυσης ινσουλίνης συνιστώνται 3-7 μετρήσεις σακχάρου το 24ωρο (νη-στείας προγευματικό μεταγευματι-κό προ του ύπνου και ενίοτε κατά τη διάρκεια της νύκτας)

bull Στα άτομα με ΣΔτ2 που αντιμετωπί-ζονται με θεραπευτικό σχήμα που περιλαμβάνει μία δόση βασικής ιν-σουλίνης συνιστάται καθημερινή μέτρηση σακχάρου νηστείας Εάν παρά την ικανοποιητική ρύθμιση του σακχάρου νηστείας η HbA1c μετά από 3 μήνες παραμένει εκτός στό-χου συνιστάται μέτρηση και του με-ταγευματικού σακχάρου

bull Στα άτομα με ΣΔτ2 που αντιμετωπί-ζονται με θεραπευτικό σχήμα που

περιλαμβάνει δύο δόσεις μειγμάτων ινσουλίνης συνιστάται μέτρηση σακ-χάρου νηστείας και προγευματικό το βράδυ

bull Στα άτομα με ΣΔτ2 που το θεραπευ-τικό σχήμα δεν περιλαμβάνει ινσου-λίνη συνιστώνται τουλάχιστον 3 με-τρήσεις σακχάρου την εβδομάδα σε εναλλασσόμενα χρονικά σημεία (νη-στείας προγευματικό μεταγευματικό)

bull Κατά την κύηση ανεξάρτητα από τον τύπο του διαβήτη συνιστώνται 4-7 μετρήσεις σακχάρου το 24ωρο

bull Απαιτούνται πρόσθετες μετρήσεις σακχάρου (προγευματικά μεταγευ-ματικά και περιστασιακά τη νύκτα μεταξύ 2-3 πμ) ανεξάρτητα από τον τύπο του διαβήτη όταν

bull Γίνεται αλλαγή του θεραπευτικού σχήματος

bull Αναπροσαρμόζονται οι δόσεις του ακολουθούμενου θεραπευτικού σχή-ματος

bull Υπάρχει οξεία απορρύθμιση οιασδή-ποτε αιτιολογίας

bull Εμφανίζονται συχνά υπογλυκαιμικά επεισόδια ή ανεπίγνωστη υπογλυ-καιμία

Οδηγίες για τη σωστή μέτρηση του σακχάρου τριχοειδικού αίματος

Τα διαβητικά άτομα ανάλογα με την ηλικία και τις ανάγκες τους μπορούν να χρησιμοποιήσουν έναν από τους με-τρητές σακχάρου τριχοειδικού αίμα-τος (ανακλασίμετρα) που υπάρχουν στο εμπόριο

Οι περισσότεροι μετρητές είναι εύ-κολοι στη χρήση αναρροφούν πολύ μι-κρή ποσότητα αίματος (1-5 μl) και δεί-χνουν το αποτέλεσμα της μέτρησης σε μικρό χρονικό διάστημα (5-20 sec)

Αρκετοί μετρητές έχουν τη δυνατό-τητα μέτρησης και κετόνης στο αίμα και επίσης διαθέτουν μνήμη και μπορούν να συνδεθούν με ηλεκτρονικό υπολογι-στή για ανάγνωση και περαιτέρω επε-ξεργασία των αποτελεσμάτων

Για να μετρήσει λοιπόν κάποιος σω-στά το σάκχαρό του με το μετρητή θα πρέπει να γνωρίζει τα παρακάτω bull Να πλένει τα χέρια του με χλια-

ρό νερό και σαπούνι και στη συνέ-χεια να τα στεγνώνει με μια πετσέ-

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

τα Πολλοί χρησιμοποιούν βαμβάκι ή μικρά πανάκια με λίγο οινόπνευμα κάτι που μπορεί να σκληρύνει αρ-κετά την επιδερμίδα έπειτα από κά-ποιο χρονικό διάστημα Επιπλέον το οινόπνευμα μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα του σακχάρου τριχοειδικού αίματος και γιrsquo αυτό θα πρέπει να στεγνώνει τελείως το δάχτυλο προ-τού τρυπηθεί

bull Τα χέρια πρέπει να μην είναι κρύα αλλά σε κανονική θερμοκρασία για να υπάρχει κανονική κυκλοφορία αί-ματος και όχι μειωμένη Καλό θα ήταν να παραμείνει το χέρι κάτω από το επίπεδο της μέσης για τουλάχιστον ένα λεπτό Αυτό θα βοηθήσει το αίμα να μαζευτεί στην άκρη του δαχτύλου ώστε μετά το τρύπημα να βγει μια αρκετά μεγάλη σταγόνα αίματος Εί-

ναι προτιμότερο να τρυπιέται το πλά-γιο τμήμα του δαχτύλου και όχι το κέ-ντρο της θηλής γιατί έτσι το τρύπημα είναι λιγότερο επώδυνο και αυτό το τμήμα του δακτύλου έχει καλύτερη αιματική ροή και έτσι βγάζει μεγαλύ-τερη σταγόνα αίματος

bull Εάν η σταγόνα αίματος είναι μικρή καλό θα ήταν να κρατηθεί το χέρι προς τα κάτω για λίγα λεπτά και μετά να ασκηθεί πίεση στο άκρο του δακτύλου για να συγκεντρωθεί αίμα τοπικά όχι όμως υπερβολικά δυνα-τά γιατί η πίεση και τα εξερχόμενα υγρά των ιστών μπορούν να αλλοι-ώσουν τη μέτρηση

bull Η βελόνα που θα χρησιμοποιηθεί για το τρύπημα θα πρέπει να χρησιμο-ποιείται το πολύ μέχρι δύο φορές και ύστερα να απορρίπτεται

Συντήρηση και έλεγχος των μετρη-τών σακχάρου τριχοειδικού αίματος

Οι μετρητές σακχάρου τριχοειδικού αίματος θα πρέπει να διατηρούνται κα-θαροί χωρίς υπολείμματα αίματος και οι ταινίες να φυλάσσονται σε δροσερό μέ-ρος όχι όμως στο ψυγείο

Προσοχή χρειάζεται αφού πάρουμε την ταινία μέτρησης γιατί εάν ξεχαστεί το κουτί με τις ταινίες ανοιχτό αυτές μπορεί να αλλοιωθούν από την υγρα-σία και να οξειδωθούν από τον ατμο-σφαιρικό αέρα με αποτέλεσμα να γί-νουν ακατάλληλες για μέτρηση Πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι οι ταινίες μέ-τρησης έχουν ημερομηνία λήξης και γιrsquo αυτό θα πρέπει να τις ελέγχουμε σε πε-ρίπτωση που δεν γίνεται συχνή χρήση του μετρητή

Πολλές μετρήσεις όμως είναι λαν-θασμένες γιατί δεν ακολουθείται η σω-στή διαδικασία όπως πχ ανεπαρκής ποσότητα αίματος στην ταινία μέτρησης εναπόθεση της σταγόνας σε λανθασμέ-νο χρόνο σε σχέση με την ένδειξη του μετρητή ελλιπής καθαριότητα του δέρ-ματος όπου γίνεται η μέτρηση (πχ δά-χτυλα εσωτερική επιφάνεια παλάμης βραχίονας)

Ακολουθώντας αυτές τις απλές οδη-γίες οι μετρήσεις του σακχάρου τριχο-ειδικού αίματος θα είναι ακριβείς και θα βοηθήσουν το θεράποντα ιατρό να εκτι-μήσει την πορεία της νόσου αλλά και την ανταπόκριση στη θεραπεία

Εάν γίνεται σωστή χρήση των με-τρητών σακχάρου τριχοειδικού αίματος τα όρια του λάθους είναι 10-15 Επί-σης η χρήση περισσοτέρων από έναν μετρητών μπορεί να προκαλέσει σύγ-χυση αφού σχεδόν πάντα υπάρχει μια μικρή διαφορά ανάμεσα στους μετρητές σακχάρου τριχοειδικού αίματος

Επειδή η ακρίβεια των μετρήσε-ων του σακχάρου τριχοειδικού αίματος εξαρτάται από την τεχνική και το μετρη-τή είναι σημαντικό να επανεκτιμάται ο τρόπος μέτρησης του σακχάρου τριχο-ειδικού αίματος από το διαβητικό άτομο ή το περιβάλλον του σε κάθε επίσκεψη από το θεράποντα ιατρό αλλά να ελέγ-χεται και ο μετρητής και οι ταινίες του και εάν χρειάζεται να γίνονται τυχόν δι-ορθώσεις

Σύστημα συνεχούς καταγραφής του σακχάρου αίματος

Η συνεχής καταγραφή του σακχάρου αίματος γίνεται με ειδικό μετρητή συν-δεδεμένο με αισθητήρα ο οποίος τοπο-θετείται υποδόρια και μετρά συνεχώς το σάκχαρο στο μεσοκυττάριο υγρό

Για τη βαθμονόμηση του μετρη-τή του συστήματος συνεχούς καταγρα-φής σακχάρου απαιτούνται καθημερινά 2-3 μετρήσεις σακχάρου στο τριχοειδι-κό αίμα που γίνονται από το διαβητικό άτομο με το μετρητή που χρησιμοποιεί για τον αυτοέλεγχο του σακχάρου τρι-χοειδικού αίματος

Κάθε πολύ χαμηλή ή πολύ υψηλή τιμή σακχάρου του συστήματος συνε-χούς καταγραφής σακχάρου πρέπει να επιβεβαιώνεται με μέτρηση με το ανα-κλασίμετρο πριν να ληφθούν τα ειδικά μέτρα αντιμετώπισης της υπεργλυκαιμί-ας ή υπογλυκαιμίας

Η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία (ΕΔΕ) προτείνει τη χρήση του συστήμα-τος συνεχούς καταγραφής σακχάρου σε bull Άτομα με ΣΔτ1 ηλικίας μεγαλύτερης

των 25 ετών που θεραπεύονται με

πολλαπλές ενέσεις ινσουλίνης (εντα-τικοποιημένο σχήμα ινσουλινοθερα-πείας) ή φέρουν αντλία ινσουλίνης

bull Άτομα με συχνά επεισόδια υπογλυ-καιμίας ανεπίγνωστης ή μη

bull Σε παιδιά και εφήβους με ΣΔτ1 το σύστημα συνεχούς καταγραφής σακ-χάρου μπορεί να συμβάλλει στην κα-λύτερη ρύθμιση της γλυκαιμίας αλλά αυτό δεν έχει πλήρως τεκμηριωθεί

Αυτοέλεγχος της γλυκόζης ούρων

Ο αυτοέλεγχος της γλυκόζης ούρων με τη χρήση ειδικών ταινιών είναι μέ-θοδος έμμεσης εκτίμησης της γλυκαιμι-κής ρύθμισης

Συνήθως σακχαρουρία εμφανίζε-ται όταν τα επίπεδα σακχάρου αίματος είναι περίπου 180 mgdl αλλά σε ορι-σμένα άτομα μπορεί να είναι υψηλότερα (ηλικιωμένοι νεφρική ανεπάρκεια μει-ωμένη πρόσληψη υγρών) ή χαμηλότε-ρα (παιδιά έγκυες)

Παρουσία σακχάρου στα ούρα ση-μαίνει ότι κάποια στιγμή το χρονικό δι-άστημα που μεσολάβησε από την προη-γούμενη μέχρι την παρούσα ούρηση η

τιμή του σακχάρου αίματος ήταν υψη-λότερη από 180 mgdl αλλά δεν μπο-ρεί να καθοριστεί εάν το σάκχαρο αίμα-τος ήταν υψηλό για ολόκληρο ή μέρος αυτού του χρονικού διαστήματος

Η απουσία σακχαρουρίας σε δείγμα ούρων 3-4 ώρες μετά από γεύμα αφού το διαβητικό άτομο έχει ουρήσει πριν από το γεύμα και χωρίς να έχει μεσολαβήσει ενδιάμεση ούρηση επιβεβαιώνει ότι με-ταγευματικός στόχος έχει επιτευχθεί

Ο έλεγχος για σακχαρουρία δεν προσφέρει πληροφορίες για την υπο-γλυκαιμία αλλά είναι χρήσιμος και μπο-ρεί να είναι επαρκής τρόπος εκτίμησης της γλυκαιμικής ρύθμισης σε άτομα ηλι-κιωμένα με ΣΔτ2 που θεραπεύονται με δισκία και ως γλυκαιμικός στόχος έχει επιλεγεί τιμή HbA1c gt 7

ΒιβλιογραφίαΕλληνική Διαβητολογική Εταιρεία Ο έλεγχος

της γλυκαιμικής εικόνας από τον ασθενή Αυτοέλεγ-χος Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία 2011 49-52

American Diabetes Association Standards of Medical Care in Diabetes - 2010 Diabetes Care 2010 33(1) 17-23

International Diabetes Federation Clinical Guide-lines Task Force Global Guideline for Type 2 Diabetes International Diabetes Federation 2005 26-42

International Diabetes Federation Guideline for Management of Postmeal Glucose Interna-tional Diabetes Federation 2007 7-18

Workshop of the International Diabetes Federation Clinical Guidelines Taskforce in col-laboration with the SMBG International Work-ing Group Guideline on Self-Monitoring of Blood Glucose in Non-Insulin Treated Type 2 Diabetes International Diabetes Federation 2009 16-23

Canadian Diabetes Association 2008 Expert Committee of Clinical Practice Guidelines for the Prevention and Management of Diabetes in Canada Canadian Journal of Diabetes 2008 32(1) 29-36

National Institute of Clinical Excellence (NICE) Clinical Guidelines in Type 2 diabetes Management of blood glucose 2009 8-16

National Institute for Clinical Excellence (NICE) Type 1 diabetes Diagnosis and manage-ment of type 1 diabetes in children young peo-ple and adults 2009 83-96

American Association of Clinical Endocrinol-ogists The American Association of Clinical En-docrinologists Medical Guidelines for the Man-agement of Diabetes Mellitus Endocrine Practice 2007 13(1) 16-18

International Society for Pediatric and Ado-lescent Diabetes (ISPAD 2009) Clinical Practice Consensus Guidelines 2009 Assessment and monitoring of glycemic control in children and adolescents with diabetes Paediatric Diabetes 2009 10(12) 71-81

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Ψυχολογικές παράμετροι στα χρόνια νοσήματα

Π ολλές μετα-αναλύσεις κλι-νικές παρατηρήσεις και αναδρομικές μελέτες ση-

μειώνουν ότι ο ψυχολογικός παράγο-ντας ασκεί σημαντικό ρόλο τόσο στην έναρξη και στην πορεία όσο και στην πρόγνωση των χρόνιων νοσημάτων αν και η ακριβής φύση αυτής της σχέσης απαιτεί συχνά ιδιαίτερη διερεύνηση

Σε γενικές γραμμές διάφοροι στρεσ-σογόνοι παράγοντες ndashκυρίως γεγονότα ζωήςndash καθώς και η παρουσία καταθλι-πτικόμορφων εκδηλώσεων και χρόνιου στρες μπορούν να ασκήσουν δυσμε-νή επίδραση στη λειτουργία του ανο-σοποιητικού συστήματος Έτσι ψυχολο-γικές παρεμβάσεις που στοχεύουν στη βελτίωση της ικανότητας του ατόμου να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το στρες (οξύ ή χρόνιο) είναι πιθανό να επηρε-άσουν θετικά τη λειτουργία του ανο-σοποιητικού συστήματος και επομένως την πορεία των χρόνιων νοσημάτων όπως είναι ο διαβήτης

Ψυχική υγεία και Σακχαρώδης Διαβήτης

Η επίδραση των συναισθηματικών παραγόντων στο Σακχαρώδη Διαβήτη έχει αναγνωριστεί εδώ και πολλούς αιώ-νες Πιο πρόσφατα η προσοχή των ειδι-κών στράφηκε στα ψυχολογικά ζητήματα τα οποία επηρεάζουν την αυτοδιαχείριση

του διαβήτη καθώς και την πορεία της ζωής με το διαβήτη (ποιότητα ζωής)

Δοθέντος ότι οι απαιτήσεις της καθη-μερινής διαχείρισης της θεραπείας του διαβήτη όπως λήψη αγωγής διαχείριση του διαβήτη 24 ώρες ημερησίως απρό-βλεπτες αλλαγές του επιπέδου γλυκόζης του αίματος είναι ουσιαστικές και αμε-τάκλητες τα προβλήματα χειρισμού των καταστάσεων είναι σύνηθες φαινόμενο στα άτομα που πάσχουν από διαβήτη

Επομένως ο διαβήτης επηρεάζει κάθε όψη της ζωής του ασθενούς συ-μπεριλαμβανομένης της εργασίας του της κοινωνικής του ζωής της τεκνοποι-ίας και της οικογενειακής ζωής

Η ψυχοπαθολογία στο διαβητικό ασθενή

Η σχέση ανάμεσα στο διαβήτη και τις ψυχικές διαταραχές έχει τύχει αυξη-μένου βαθμού προσοχής τις τελευταίες δεκαετίες Έγκριτες μελέτες αναφέρουν ότι σχεδόν το μισό του πληθυσμού των διαβητικών ασθενών θα εμφανί-σουν μια ψυχική διαταραχή σε κάποιο σημείο της πορείας της ζωής τους που θα πληροί τα επίσημα διαγνωστι-κά κριτήρια (Rubin amp Peyrot 1994) Οι συχνότερες διαταραχές ήταν οι αγχώ-δεις διαταραχές οι καταθλιπτικόμορφες διαταραχές και σε μικρότερο βαθμό οι διατροφικές διαταραχές

Οι ψυχικές αυτές διαταραχές είναι πιθανόν να επιφέρουν απορρύθμιση της γλυκαιμίας είτε άμεσα με τις μετα-

βολές των νευροχημικών λειτουργιών των νευροδιαβιβαστών είτε έμμεσα με τη διατάραξη της διαχείρισης της θερα-πείας του διαβήτη

Οι αγχώδεις διαταραχές σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη

Οι αγχώδεις διαταραχές εμφανίζο-νται συχνά σε ασθενείς με διαβήτη εξαι-τίας των επιπρόσθετων παραγόντων ψυχολογικής πίεσης τους οποίους αντι-μετωπίζουν Μια ισχυρή υπόθεση είναι ότι το άγχος επηρεάζει άμεσα την ποι-ότητα ζωής ενώ μπορεί να επηρεάσει έμμεσα το μεταβολικό έλεγχο με την εμπλοκή του στην αυτοδιαχείριση της θεραπείας των διαβητικών ατόμων

Η ύπαρξη κλινικής αγχώδους διατα-ραχής προϋποθέτει την ύπαρξη ανεξέλε-γκτου άγχους σχετικά με μια σειρά γε-γονότων και δραστηριοτήτων καθώς και την παρουσία πέντε τουλάχιστον ειδικών συμπτωμάτων από τα ακόλουθα για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών bull Ανησυχία ή αίσθηση εναγώνιου προσ-

μονής bull Αδικαιολόγητη αίσθηση κόπωσης bull Δυσκολία συγκέντρωσης ή αφηρη-

μάδα bull Νευρικότητα bull Μυϊκή ένταση bull Δυσκολίες στον ύπνο

Διεπιστημονική αντιμετώπιση της σωματικής ασθένειας

Ο πιο βασικός ρόλος της ιατρικής

Φλωρεντία Σ Μπακομήτρου1 Παρασκευή Βεργίδου2

1Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια ΓΝΝ laquoΆγιος Παντελεήμωνraquo Συνεργάτιδα Πανεπιστημίου Αθηνών 2ΤΕ Νοσηλεύτρια Προϊσταμένη Διαβητολογικού Κέντρου ΓΝΝ laquoΆγιος Παντελεήμωνraquo

Οι αγχώδεις διαταραχές στον ασθενή με Σακχαρώδη Διαβήτη

ομάδας απέναντι στον ψυχικά ψυχοσω-ματικά ή σωματικά ασθενή είναι να εφαρ-μόσει μέτρα κατανόησης και θεραπευτι-κής φροντίδας Η αποστολή του ειδικού ψυχικής υγείας είναι πλέον ξεκάθαρη και περιγεγραμμένη στα πλαίσια διεπιστημο-νικών ιατρικών ομάδων που εργάζονται με συνέπεια ασχολούμενες με ιατρικές παθολογίες που καλύπτουν ένα πολύ με-γάλο φάσμα του ιατρικού πεδίου

Προγράμματα διαχείρισης του άγχους

Με δεδομένο ότι οι χρόνιες ασθέ-νειες λειτουργούν αιτιολογικά ως προς την εμφάνιση του στρες αποφασιστι-κό ρόλο για τη μείωση της προερχόμε-νης από την ασθένεια ψυχοκοινωνικής επιβάρυνσης κατέχει η αύξηση των δε-ξιοτήτων χειρισμού του στρες στα άτο-μα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα αλλά και στις οικογένειες αυτών

Τα προγράμματα διαχείρισης του στρες αποκτούν ιδιαίτερη σημασία με τη μορφή παρεμβάσεων τριτογενούς πρόληψης για το χειρισμό χρόνιων νο-σημάτων σε άτομα που κυρίως παρου-σιάζουν προβληματικό χειρισμό της πάθησής τους και παρουσιάζουν απει-λητικές για την υγεία συμπεριφορές

Ιδιαιτέρως τα πολυπαραγοντικά προ-γράμματα διαχείρισης του στρες στοχεύ-ουν από τη μία στη μείωση του στρες σε σχέση με άμεσα επιβαρυντικές καταστά-σεις και από την άλλη στη μακροχρόνια διαχείριση της ψυχικής επιβάρυνσης Αυ-τοί οι στόχοι επιτυγχάνονται εφόσον ο

ασθενής αντιλαμβάνεται καλύτερα τις καταστάσεις ή τις σχέσεις που τον επι-βαρύνουν αναγνωρίζει μη αποδοτι-κά μέτρα αντιμετώπισης του στρες και αναπτύσσει ή επιδιώκει πιο αποδοτικές στρατηγικές χειρισμού του στρες

Αναφορά περίπτωσης

Οι oardway Delamater Toma-oardway Delamater Toma-kowsky και Gutai (1993) θέλησαν να αποδείξουν τη χρησιμότητα των προ-γραμμάτων διαχείρισης του στρες στο πλαίσιο της τριτογενούς πρόληψης Συ-γκεκριμένα εξέτασαν την αποδοτικότη-τα ενός προγράμματος διαχείρισης του στρες που υλοποιήθηκε σε μια ομάδα 19 εφήβων ηλικίας 12-17 ετών οι οποί-οι έπασχαν από Σακχαρώδη Διαβήτη και στους οποίους χορηγούνταν ινσουλίνη

Η παρέμβαση αποτελούνταν από την εκμάθηση τεχνικών αυτοελέγχου και ένα πρόγραμμα διαχείρισης του στρες το οποίο εμπεριείχε την επεξήγηση και την επαναδιατύπωση των στρεσογόνων κα-ταστάσεων την ενίσχυση της αυτοπε-ποίθησης των εφήβων και την εκμάθη-ση στρατηγικών επίλυσης προβλήματος

Μετά την ολοκλήρωση της εξάμη-νης παρέμβασης και τρεις μήνες αργό-τερα η επανεξέταση των εφήβων έδει-ξε στατιστικά σημαντική μείωση των επιβαρύνσεων που συνδέονταν άμε-σα με την ασθένεια ενώ οι μεταβολι-κές τιμές ndashτήρηση ιατροφαρμακευτικής αγωγής στυλ χειρισμού της ασθένειαςndash είχαν παραμείνει αμετάβλητες Οι ερευ-

νητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είναι δυνατή η μείωση των συμπτωμά-των και των δυσκολιών που συνδέονται άμεσα με την ασθένεια μέσω τέτοιων παρεμβάσεων όμως χρειάζονται πε-ρισσότερες θεραπευτικές παρεμβάσεις για την επίτευξη περαιτέρω θεραπευ-τικών αλλαγών Ακόμα πρότειναν την ένταξη τεχνικών χαλάρωσης οι οποίες είναι σε θέση να επηρεάσουν και τους παράγοντες που δεν επηρεάστηκαν από το πρόγραμμα όπως προαναφέρθηκε

Κλείνονταςhellip

Η εξέλιξη των κλάδων της Κλινι-κής Ψυχολογίας και της Ψυχολογίας της Υγείας μπορεί να φανεί ιδιαιτέρως χρήσιμη στο χώρο της σωματικής πα-θολογίας και ασθένειας καθώς η ανα-γκαιότητα της συνεργασίας και της συ-μπληρωματικότητας του επιστημονικού έργου των ειδικών στο χώρο αυτό γίνε-ται ολοένα πιο εμφανής

Άλλωστε έναν αιώνα σχεδόν πριν ο ίδιος ο Freud (1923) στο έργο του Le moi et le ca (το Εγώ και το Αυτό) με-λετώντας τον τρόπο με τον οποίο ανα-δύθηκε το Εγώ αναγνωρίζει κεντρικό ρόλο στο σώμα laquoΤο Εγώ είναι πρώτα από όλα ένα σωματικό Εγώraquo γράφειhellip Και εμείς συνεχίζουμεhellip

ΒιβλιογραφίαΖερβής Χ (2008) Ψυχαναλυτική Ψυχοθερα-

πεία σε ασθενείς με σωματικά προβλήματα υγεί-ας Στο Φ Αναγνωστόπουλος amp Ε Καραδήμας (Επιμ Έκδ) Υγεία και ασθένεια Ψυχολογικές δι-εργασίες (σελ 611-628) Εκδ Λιβάνη Αθήνα

Alexander F (1950) La medicine psychoso-matique Paris Payot

Boardway RH Delamater AM Tomakowsky J amp Gutai JP Stress management training for adolescents with diabetes Journal of Pediatric Psychology 1993 18 29-45

Hurter A (1990) Psychische und soziale Be-lastungen und dr wunsch nach professioneller Hilfe bei verschiedenen chronischen Erkrankun-gen In I Seiffge-Krenke (ed) Krankheitsverar-beitung bei Kindern und Jugendlichen Jahrbu-ch der m Kalantzi-Azizi AH (1972) Zum Problem des Kindes in Krankenhaus Dissertatation Phi-losophische Fakultaet Universitat Wien

Rubin R Peyrot M Psychological problems and interventions in diabetes a review of the lit-erature Diabetes Care 1992 15 1640-1657

Rubin R Peyrot M Psychosocial problems in diabetes treatment impediments to intensive self care Pract Diabetol 1994 13 8-14

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Κέικ με νιφάδες βρώμης και φράουλα

Υλικά (10 μερίδες) bull 150 γρ βούτυρο bull 50 γρ μαύρη ζάχαρη ή σουκραλόζη bull 50 γρ μέλι bull 380 γρ νιφάδες βρώμης bull 1 κουτ του γλυκού μπέικιν πάουντερ bull 300 γρ πολτοποιημένες φράουλες bull άχνη για πασπάλισμα

Εκτέλεση

Λιώνουμε το βούτυρο τη ζάχαρη και το μέλι σε μπεν μαρί ή στο φούρνο μι-κροκυμάτων Κατεβάζουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε τις νιφάδες βρώμης το μπέικιν πάουντερ και τις φράουλες Ανα-κατεύουμε πολύ καλά Βουτυρώνουμε και αλευρώνουμε ένα ταψί διαμέτρου 20 εκ και μέσα σε αυτό αδειάζουμε το μείγ-μα της βρώμης Ψήνουμε σε προθερμα-σμένο φούρνο στους 170-180ο C για 25-30 λεπτά Αφήνουμε για 10 λεπτά να κρυώσει και αναποδογυρίζουμε σε μια πιατέλα Όταν κρυώσει εντελώς πασπα-λίζουμε με άχνη

Θρεπτική αξία (ανά μερίδα)

Με μαύρη ζάχαρη

Θερμίδες 302 kcalΥδατάνθρακες 45 gΠρωτεΐνη 5 gΟλικό λίπος 14 gΚορεσμένο λίπος 8 gΜονοακόρεστα λιπαρά 1 gΠολυακόρεστα λιπαρά 5 gΔιαιτητικές ίνες 5 g

Με σουκραλόζη

Μους σοκολάτα με ελαιόλαδο

Υλικά (6 μερίδες) bull 200 γρ ελαιόλαδο έξτρα παρθένο bull 300 γρ κουβερτούρα με μαλτιτόλη

για διαβητικούς bull 500 γρ γιαούρτι 2 λιπαρά

Εκτέλεση

Λιώνουμε την κουβερτούρα σε μπεν μαρί ή στο φούρνο μικροκυμάτων και ανακατεύουμε με το ελαιόλαδο Η θερ-μοκρασία του μείγματος πρέπει να είναι στους 38-40ο C δηλαδή να το νιώθου-με στο δάχτυλό μας ζεστό Ενσωματώ-

νουμε το γιαούρτι ανακατεύοντας απαλά

Εκτέλεση amp θρεπτική αξίαελληνικών συνταγών μαγειρικής

Αιμιλία Παπακωνσταντίνου PhD1 Γεώργιος Καζδαγλής2

1Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Β΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική και Μονάδα Έρευνας Πανεπιστημίου Αθηνών Διαβητολογικό Κέντρο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο laquoΑττικόνraquo

2Ιατρός ειδικευόμενος Πλαστικής Χειρουργικής

Τι νεότερο για το Διαβήτη από την παγκόσμια ιατρική βιβλιογραφίαΑθανασία Παπαζαφειροπούλου Ιωάννης Δανιήλ

Συστατικά που περιέχονται στο σπανάκι καταπολεμούν παράγοντες του μεταβολικού συνδρόμου

Είναι γνωστό ότι η αύξηση των νι-τρικών ιόντων μειώνει την κατανάλωση οξυγόνου κατά τη διάρκεια της φυσικής άσκησης Ωστόσο φαίνεται ότι μπο-ρεί να έχει ευνοϊκή δράση σε ασθένειες που περιλαμβάνουν δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων όπως ο διαβήτης και οι καρδιαγγειακές παθήσεις

Ο Ποπάυ γνωστός χαρακτήρας κι-νουμένων σχεδίων που τρώει σπανά-κι έχει πολλά να μας διδάξει σύμφωνα με μια νέα έρευνα από το Σουηδικό Ια-τρικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Κα-ρολίνσκα

Για μισό αιώνα τα ανόργανα νιτρι-κά ιόντα είχαν συσχετιστεί με αρνητι-κές επιπτώσεις στην υγεία Στη δεκαε-τία του 1990 μια ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Καρολίνσκα έδειξε πως το σώμα μπορεί να μετατρέψει σε νιτρικά

ιόντα το μονοξείδιο του αζώτου (NO) το οποίο συμμετέχει σε πολλές σημαντικές λειτουργίες του σώματος όπως η ρύθ-μιση της αρτηριακής πίεσης η άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος και ο μεταβολισμός των κυττάρων

Στη νέα αυτή μελέτη η ομάδα με-λέτης είχε υγιείς ανθρώπους που λάμ-βαναν ισοδύναμα νιτρικών ιόντων με 200-300 g σπανάκι ή μαρούλι για τρεις ημέρες και μετά υποβλήθηκαν σε άσκηση με ποδήλατο Οι ερευνητές ανέ-λυσαν στη συνέχεια δείγματα από μυς των μηρών και τα συνέκριναν με παρό-μοια δείγματα από τους ίδιους ανθρώ-πους όταν έλαβαν εικονικό φάρμακο Μετά από τη λήψη νιτρικών ιόντων πα-ρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση στην απόδοση των μιτοχονδρίων τα οποία κατανάλωναν λιγότερο οξυγόνο και πα-

ρήγαγαν περισσότερα πλούσια σε ενέρ-γεια ATP ανά μόριο οξυγόνου

laquoΤα μιτοχόνδρια διαδραματίζουν βα-σικό ρόλο στον κυτταρικό μεταβολισμόraquo αναφέρει ο καθηγητής Eddie Weitzberg ο οποίος ήταν επικεφαλής της μελέτης laquoΗ βελτιωμένη λειτουργία των μιτοχον-δρίων έχει πιθανότατα πολλές θετικές συνέπειες για το σώμα και θα μπορού-σαν να εξηγήσουν μερικά από τα οφέλη που έχουν τα λαχανικά στην υγείαraquo

Η ερευνητική ομάδα πρόσφατα πα-ρατήρησε ότι τα νιτρικά ιόντα μειώνουν την αρτηριακή πίεση των υγιών ατόμων και ότι σε πειραματόζωα εξουδετερώ-νουν δείκτες του μεταβολικού συνδρό-μου που αποτελεί πρώιμο στάδιο του σακχαρώδους διαβήτη

Cell Metabolism 2011 13(2) 149-159

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Τα ολικής αλέσεως δημητριακά μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου από καρ-διαγγειακά νοσήματα σε γυναίκες με διαβήτη τύπου 2

Συνεχής καταγραφή γλυκόζης πλάσματος και υπογλυκαιμία

Οι γυναίκες με διαβήτη τύπου 2 που κατανάλωναν περισσότερα από 9 γραμ-μάρια ολικής αλέσεως δημητριακά την ημέρα είχαν 35 χαμηλότερο κίνδυ-νο για θάνατο από καρδιαγγειακή νόσο και κατά 28 χαμηλότερη θνησιμότητα σε σύγκριση με τις γυναίκες που έτρω-γαν μικρότερη ποσότητα ολικής αλέσε-ως δημητριακά σύμφωνα με τα ευρή-ματα μιας νέας μελέτης

Στη μελέτη αυτή οι ερευνητές εκτίμη-σαν τα πιθανά οφέλη της κατανάλωσης ολικής αλέσεως δημητριακών στη θνη-σιμότητα από όλα τα αίτια και στη θνη-σιμότητα από καρδιαγγειακό νόσημα σε 7822 γυναίκες που είχαν διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 2 μετά την ηλικία των 30 ετών Οι ερευνητές χώρισαν τις γυναί-κες σε πέντε ομάδες ανάλογα με την κα-τανάλωση ολικής αλέσεως δημητριακών

Κατά τη διάρκεια των 26 ετών της μελέ-της παρατηρήθηκαν 852 θάνατοι συ-μπεριλαμβανομένων 295 από καρδιαγ-γειακή νόσο

Οι γυναίκες με τη μεγαλύτερη κατα-νάλωση ολικής αλέσεως δημητριακών είχαν χαμηλότερο δείκτη μάζας σώμα-τος ήταν λιγότερο πιθανό να καπνίζουν ήταν πιθανότερο να έχουν αυξημένη σωματική δραστηριότητα να χρησιμο-ποιούν ορμόνες μετά την εμμηνόπαυ-ση και να έχουν υπερχοληστερολαιμία ή υπέρταση σε σύγκριση με τις γυναίκες με τη μικρότερη κατανάλωση ολικής αλέσε-ως δημητριακών Οι γυναίκες με τη με-γαλύτερη κατανάλωση ολικής αλέσεως δημητριακών είχαν επίσης υψηλότερη κατανάλωση φυλλικού οξέος πολυβι-ταμινών και συμπληρώματος βιταμίνης Ε και χαμηλότερη κατανάλωση αλκοόλ

κορεσμένων λιπαρών πολυακόρεστων λιπαρών και ακόρεστων λιπαρών

Οι γυναίκες με τη μεγαλύτερη κα-τανάλωση ολικής αλέσεως δημητρια-κών είχαν 55 μείωση του κινδύνου για θάνατο από όλες τις αιτίες και 64 μείωση του κινδύνου θνητότητας από καρδιαγγειακή νόσο σε σύγκριση με τις γυναίκες με τη μικρότερη κατανάλωση ολικής αλέσεως δημητριακών

laquoΤα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν τα πιθανά οφέλη της κατανάλωσης ολικής αλέσεως δημητριακών ιδιαίτε-ρα στη μείωση του κινδύνου θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα σε διαβη-τικούς ασθενείςraquo δήλωσε ο Δρ Lu Qi Καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

Η συνεχής παρακολούθηση της γλυ-κόζης πλάσματος δεν μπορεί να ανι-χνεύσει με ακρίβεια τα χαμηλά επίπε-δα σακχάρου στο αίμα σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας

Σύμφωνα με το Δρ Zijlstra από το Ινστιτούτο Μεταβολισμού Neuss της Γερ-μανίας laquoοι συσκευές οι οποίες χρησιμο-ποιούνται για τη συνεχή καταγραφή των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα παρουσί-ασαν μέση απόκλιση περίπου 18 από τις αντίστοιχες μετρήσεις στο αίμαraquo

Στη μελέτη έλαβαν μέρος συνολι-κά 18 ασθενείς μέσης ηλικίας 43 ετών στους οποίους τέθηκε αισθητήρας για τη συνεχή καταγραφή γλυκόζης Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για επτά συνεχόμενες ημέρες με καταγραφή των επιπέδων γλυκόζης πλάσματος κάθε πέντε λεπτά Τα δείγματα αίματος που χρησιμοποιούνται ως μετρήσεις αναφο-ράς λήφθηκαν κάθε τέσσερις ώρες

Επίσης δείγματα αίματος ελήφθησαν όταν οι ασθενείς είχαν υπογλυκαιμικά συμπτώματα ή υψηλά επίπεδα σακχάρου

με βάση τον αισθητήρα Ο αισθητήρας ειδοποιούσε όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μειώνονται κάτω από 70 mgdL Οι ερευνητές συνέλεξαν συνολικά 2286 χρονικά σημεία με τα αντίστοιχα δεδομένα για τα επίπεδα σακχάρου αί-ματος Διαπίστωσαν ότι η μέση σχετική απόκλιση μεταξύ των μετρήσεων από τα δείγματα αίματος και τα αντίστοιχα του αισθητήρα παρακολούθησης της γλυκό-ζης ήταν 183 Οι ερευνητές σημείω-σαν ότι η απόκλιση ήταν η μεγαλύτερη για χαμηλές τιμές γλυκόζης σε ποσοστό που έφτανε το 269 Πρόσθεσαν ότι ακόμα και μετά από βαθμονόμηση του αισθητήρα δεν φάνηκε να βελτιώνεται η ακρίβειά του με τη σχετική απόκλιση τι-μών ανάμεσα στις δύο μεθόδους μέτρη-σης να κυμαίνεται στο 188

Οι ερευνητές επίσης διαπίστωσαν ότι ο αισθητήρας συνεχούς καταγραφής παρουσίαζε αποτυχία στο να ανιχνεύ-σει τα υπογλυκαιμικά επεισόδια κα-θώς και ότι παρουσίαζε ψευδείς συνα-γερμούς όταν τα επίπεδα σακχάρου στο

αίμα ήταν αρκετά υψηλά Μόνο 73 από τα επιβεβαιωμένα συνολικά 145 υπο-γλυκαιμικά επεισόδια καταγράφηκαν από τον αισθητήρα με αποτέλεσμα ευ-αισθησία της τάξης μόλις του 41

laquoΗ παρουσία πάρα πολλών ψευδών συναγερμών μπορεί να μειώσει την εμπι-στοσύνη των ασθενώνraquo δήλωσε ο Δρ Zijlstra Αλλά τόνισε ότι laquoόταν ο ασθενής είχε πραγματικό επεισόδιο υπογλυκαιμί-ας υπήρχε λιγότερο από 50 πιθανότητα το σύστημα παρακολούθησης να την ανι-χνεύσει Και αντίθετα όταν ηχούσε συνα-γερμός ο ασθενής είχε πράγματι υπογλυ-καιμία σε ποσοστό λιγότερο του 50 Οι βελτιώσεις στο σύστημα συνεχούς παρα-κολούθησης της γλυκόζης είναι υποχρε-ωτικές για την περαιτέρω ενίσχυση των δυνατοτήτων του ως θεραπευτικό εργα-λείο και ως εργαλείο έρευναςraquo

Heckermann S et al Accuracy of a continu-ous glucose monitoring system (CGMS) Still room

for improvement EASD 2010 Abstract 489

Οι δυσμενείς επιπτώσεις του Σακχαρώδους Διαβήτη στην ποιότητα ζωής

Οι άνδρες με Σακχαρώδη Διαβήτη τύ-που 2 που έχουν υποστεί οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου σημείωσαν χαμηλότε-ρες επιδόσεις σε έρευνα σχετικά με την ποιότητα ζωής και παρουσίασαν μεγαλύ-τερη θνησιμότητα από ότι διαβητικοί άν-δρες των οποίων οι βαθμολογίες έδειξαν καλύτερο επίπεδο ποιότητας ζωής

Η Δρ Venskutonyte από το Ινστι-τούτο Καρολίνσκα της Στοκχόλμης στη Σουηδία ανέφερε ότι μετά από 1000 ημέρες παρακολούθησης στα πλαίσια της μελέτης οι γυναίκες και οι άνδρες που πέτυχαν σκορ πάνω από τη μέση τιμή στην κλίμακα αξιολόγησης της ποι-ότητας ζωής τους είχαν παρόμοια πο-σοστά επιβίωσης ndashπερίπου 88 έως 90ndash αλλά οι άνδρες με βαθμολογίες κάτω από τη μέση τιμή είχαν μικρότερη επιβίωση της τάξης του 77

laquoΗ συγκέντρωση χαμηλής βαθμολο-γίας στην κλίμακα αξιολόγησης αποτέλε-σε σημαντικό προγνωστικό παράγοντα καρδιαγγειακών επεισοδίων καρδιαγ-γειακής θνησιμότητας καθώς και θνησι-μότητας από όλα τα αίτια στους άνδρες με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 που εί-χαν υποστεί οξύ έμφραγμα του μυοκαρ-δίουraquo δήλωσε η Δρ Venskutonyte

Η Δρ Venskutonyte αναφέρθη-κε στα αποτελέσματα από μια υπομελέ-τη της DIGAMI 2 (που αφορούσε διαβη-τικά άτομα μετά από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου) Στη μελέτη DIGAMI 2 συμ-μετείχαν 1235 ασθενείς από 28 κέντρα σε επτά ευρωπαϊκές χώρες οι οποίοι τυ-χαιοποιήθηκαν σε τρεις διαφορετικές ομάδες θεραπείας Οι ασθενείς παρακο-λουθήθηκαν για μέσο χρονικό διάστη-μα 21 χρόνων Στα πλαίσια της μελέτης DIGAMI πραγματοποήθηκε μια υπομελέ-τη στην οποία συμμετείχαν 509 ασθε-νείς οι οποίοι ρωτήθηκαν σχετικά με την ποιότητα ζωής τους κατά τη στιγμή της εισαγωγής τους στο νοσοκομείο για οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου Για τη μελέτη αυτή χρησιμοποιήθηκε κλίμακα 100 ση-μείων που αξιολογούσε την ποιότητα της ζωής τους σύμφωνα με την οποία τα συ-ναισθήματα θλίψης και φόβου του θανά-

του βαθμολογήθηκαν με 0 ενώ η κατά-σταση άριστης υγείας με 100

Οι ερευνητές εξέτασαν την ύπαρ-ξη πιθανής συσχέτισης μεταξύ της ποι-ότητας ζωής και της θνησιμότητας από κάθε αιτία και καρδιαγγειακά αί-τια Η ανάλυση περιελάμβανε 465 άτο-μα (316 άνδρες και 149 γυναίκες) που συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια κατά την έναρξη της μελέτης και μετά από 12 μήνες Οι γυναίκες ήταν μεγαλύτερης ηλικίας από ότι οι άνδρες ndash71 ετών έναντι 65 ετών αντίστοιχα (P lt0001)

Κατά τη διάρκεια της περιόδου πα-ρακολούθησης 152 ασθενείς εμφάνι-σαν ένα καρδιαγγειακό επεισόδιο και 86 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους 70 από καρδιαγγειακά αίτια Η βαθμολο-

γία της κλίμακας αξιολόγησης της ποι-ότητας ζωής κατά την εισαγωγή ήταν σημαντικά χαμηλότερη σε ασθενείς που εμφάνισαν καρδιαγγειακό επεισό-διο Οι ασθενείς που εμφάνισαν κάποιο επεισόδιο καρδιαγγειακό ή όχι συγκέ-ντρωσαν χαμηλότερο σκορ (της τάξης του 62) στην κλίμακα ποιότητας ζωής σε σύγκριση με όσους δεν είχαν κανέ-να συμβάν [με μέσο όρο βαθμολογι-ών το 69 (P lt0001)] Τα αποτελέσμα-τα ήταν παρόμοια για όσους έχασαν τη ζωή τους από καρδιαγγειακά αίτια (P = 0012) ή από άλλα αίτια (p lt001)

Kjellstroumlm B et al Health-related quality of life predicts survival in patients with type 2 dia-

betes and myocardial infarction a report from the DIGAMI2 trial EASD 2011 Abstract 6

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

H θεραπεία με βασική ινσουλίνη βελτιώνει τη γλυκαιμική ρύθμιση και συμβάλλει στην απώλεια βάρους

Η εντατική γλυκαιμική ρύθμιση έχει ευνοϊκές επιδράσεις στη νεφρική λειτουργία

Η προσθήκη της ινσουλίνης detemir σε ένα θεραπευτικό σχήμα που περιελάμ-βανε τη μετφορμίνη και τη λιραγλουτίδη είχε ως αποτέλεσμα το βελτιωμένο γλυ-καιμικό έλεγχο και οδήγησε σε σταθερή απώλεια βάρους που διατηρήθηκε μέχρι και 52 εβδομάδες σε ασθενείς με Σακχα-ρώδη Διαβήτη τύπου 2 Επιπλέον η εντα-τικοποίηση της θεραπείας συνοδεύτηκε από χαμηλό κίνδυνο υπογλυκαιμίας

Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια μελέτη 64 εβδομάδων που σχεδιάστη-κε για να συγκρίνει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του συνδυασμού μετφορμίνης και λιραγλουτίδης 18 mg με ινσουλίνη detemir έναντι της μετφορ-μίνης και λιραγλουτίδης 18 mg μόνο

Στη μελέτη συμμετείχαν 988 ασθε-νείς οι οποίοι αρχικά έλαβαν συνδυασμό θεραπείας με μετφορμίνη και λιραγλου-

τίδη Μετά από 12 εβδομάδες σταθερής θεραπείας με τον παραπάνω συνδυα-σμό οι ασθενείς που είχανε HbA1c lt7 συνέχισαν τη θεραπεία με μετφορμίνη και λιραγλουτίδη για ακόμα 52 εβδομά-δες Εκείνοι με HbA1c ge 7 τυχαιοποιή-θηκαν σε μετφορμίνη και λιραγλουτίδη ή μετφορμίνη και λιραγλουτίδη και επιπλέ-ον ινσουλίνη detemir (από 10 U ημέρα) με σταδιακή τιτλοποίηση της ινσουλίνης και συνολική διάρκεια παρακολούθησης 52 εβδομάδες

Τα αποτελέσματα της μελέτης έδει-ξαν ότι 52 εβδομάδες μετά την τυχαιο-ποίηση η τιμή της HbA1c μειώθηκε κατά 05 στην ομάδα που έλαβε το εντατι-κοποιημένο σχήμα (μετφορμίνη λιρα-γλουτίδη και ινσουλίνη detemir) ένα-ντι αύξησης κατά 001 στην ομάδα που έλαβε μετφορμίνη και λιραγλουτί-

δη μόνο Ποσοστό της τάξης του 52 των ασθενών στην ομάδα της εντατικής θεραπείας πέτυχε το στόχο της HbA1c lt7 έναντι μόνο 22 των ατόμων στην ομάδα μετφορμίνης και λιραγλουτίδης

Και στις δύο ομάδες της μελέτης πα-ρατηρήθηκε απώλεια βάρους (κατά μέσο όρο ndash35 kg σε ndash43 kg) κατά τη διάρκεια των πρώτων 12 εβδομάδων Αντίθε-τα το σωματικό βάρος παρέμεινε σταθε-ρό το χρονικό διάστημα πουακολούθη-σε την τυχαιοποίηση μέχρι την εβδομάδα 52 στην ομάδα της εντατικής παρέμβα-σης (-005 kg) και μειώθηκε στην ομάδα της μετφορμίνηςλιραγλουτίδης (102 kg) Και στις δύο ομάδες παρατηρήθηκε μικρό ποσοστό υπογλυκαιμικών επεισοδίων

Bain SC Abstract 73 Presented at The Eu-ropean Association for the Study of Diabetes 47th

Annual Meeting Sept 12-16 2011 Lisbon

Η εντατική θεραπεία για τη μείω-ση των επιπέδων γλυκόζης μπορεί να προστατεύσει από την εμφάνιση τελι-κού σταδίου νεφρικής νόσου (ESRD) σε διαβητικούς ασθενείς σύμφωνα με ανάλυση των δεδομένων από τη μελέ-τη ADVANCE

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ στην Αυστραλία έδειξαν στα πλαί-σια μελέτης με μέσο χρόνο παρακολού-θησης άνω των πέντε ετών ότι τα άτομα με εντατικό έλεγχο της γλυκόζης πλά-σματος είχαν κατά 65 μειωμένο κίνδυ-νο νεφρικής νόσου τελικού σταδίου σε σύγκριση με τα άτομα που έλαβαν τη συ-νήθη αντιδιαβητική αγωγή Η εμφάνιση μικρολευκωματινουρίας ή λευκωματου-ρίας ήταν επίσης μειωμένη

Είναι γνωστό ότι τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα συνδέονται με αυξη-μένο κίνδυνο νεφρικής νόσου αλλά τα αποτελέσματα του εντατικού ελέγχου της γλυκόζης στη νεφρική λειτουργία των ασθενών με διαβήτη δεν ήταν γνωστά

Οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα από τη μελέτη ADVANCE η οποία συ-νέκρινε τα αποτελέσματα της εντατικής θεραπευτικής παρέμβασης με στόχο τη μείωση της HbA1c κάτω από 65

Στη μελέτη συμμετείχαν συνολικά 11140 άτομα Τα αποτελέσματά της έδειξαν μείωση του σχετικού κινδύνου για μικροαγγειακή νόσο κατά 10 και μείωση του σχετικού κινδύνου για την εμφάνιση νεφροπάθειας κατά 21 (δευτερεύον καταληκτικό σημείο της μελέτης)

Μετά από κατά μέσο όρο πέντε χρό-νια παρακολούθησης οι ερευνητές βρή-καν ότι τα άτομα στο εντατικό σκέλος της θεραπείας παρουσίαζαν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης μικρο-λευκωματινουρίας και λευκωματουρί-ας (HR 091 95 CI 085 έως 098 P = 0012 και HR 070 95 CI 057 μέ-χρι 085 P = 00004 αντίστοιχα) Τα άτο-μα στην ομάδα της εντατικής θεραπείας είχαν επίσης σημαντική κατά 65 μείω-

ση του κινδύνου εμφάνισης τελικού στα-δίου νεφρικής νόσου (95 CI 015 έως 083 P = 0012) Επίσης παρατηρήθη-κε μια μείωση της θνησιμότητας από νε-φρική νόσο εύρημα το οποίο όμως δεν ήταν στατιστικά σημαντικό

Zoungas S et al Intensive glucose lowering and end stage kidney disease new data from the

ADVANCE trial EASD 2011 Abstract OP07-39

Ο επιπολασμός του Σακχαρώδoυς Διαβήτη ανέρχεται στα 366 εκατομ-μύρια άτομα

Ευνοϊκή επίδραση των γλιπτινών στην καρδιά

Σύμφωνα με τα τελευταία στοι-χεία από τη Διεθνή Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF) που δημοσιεύτηκαν στα πλαίσια της διάσκεψης του ΟΗΕ για τις μη μεταδοτικές ασθένειες 366 εκα-τομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν Σακχαρώδη Διαβήτη

Ο επιπολασμός αυτός ξεπερνά κατά πολύ το αντίστοιχο νούμερο για το

2009 που ανερχόταν στα 300 εκατομ-μύρια Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοι-χεία έχουμε 46 εκατομμύρια θανάτους από το Σακχαρώδη Διαβήτη ετησίως όπως επεσήμανε ο Δρ Jean Claude Mbanya πρόεδρος της IDF κατά τη δι-άρκεια συνέντευξης Τύπου στα πλαίσια του Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μελέτη του Διαβήτη (EASD) που πραγματοποιήθηκε στη Λισσαβώνα τον περασμένο Σεπτέμβριο

laquoΔεν θέλουμε οι ηγέτες του κόσμου να ξεχάσουν το παγκόσμιο πρόβλημα του Σακχαρώδους Διαβήτη το οποίο λαμβάνει τις διαστάσεις ενός τσου-νάμι του 21ου αιώναraquo δήλωσε ο Δρ Mbanya Πρόσθεσε ότι laquoοι αριθμοί αυ-τοί πιθανώς να υποεκτιμούν το μέγεθος του προβλήματος δεδομένου ότι όλες οι χώρες δεν έχουν επαρκή στοιχεία για τον επιπολασμό του Σακχαρώδους Δια-βήτη Για τις χώρες με ανεπαρκή στοι-χεία οι ερευνητές έκαναν εκτιμήσεις που βασίζονταν σε στοιχεία από τις γει-τονικές χώρεςraquo

Με βάση τα στοιχεία αυτά ο Δρ Mbanya παρότρυνε τους ηγέτες παγκο-σμίως να στρέψουν την προσοχή τους προς την επιδημία του Σακχαρώδους Διαβήτη η οποία εκτιμάται ότι θα επη-ρεάσει σχεδόν 600 εκατομμύρια αν-θρώπους μέσα στα επόμενα 20 χρόνια Σημείωσε ότι παγκοσμίως οι συνολικές δαπάνες για τη φροντίδα των ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη ανέρχονται στα 465 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως

Ο πρόεδρος της EASD Δρ Ulf Smith συμπλήρωσε ότι laquoοι μη μεταδοτικές ασθένειες ndashσυμπεριλαμβανομένου του διαβήτη των αναπνευστικών παθήσε-ων των καρδιαγγειακών νοσημάτων και του καρκίνουndash είναι οι κύριες αιτίες θα-νάτου στον κόσμο Ελπίζουμε ότι σύντο-μα τόσο ο κόσμος όσο και οι πολιτικές ηγεσίες θα αντιμετωπίσουν τις μη μετα-δοτικές νόσους ως μια μεγάλη πρόκλη-ση για την υγείαraquo

European Association for the Study of Diabe-tes (EASD) 47th Annual Meeting Presented Sep-

tember 13 2011

Μεταανάλυση από πρόσφατες μελέ-τες με τη χρήση των αναστολέων της δι-πεπτιδυλικής πεπτιδάσης-4 (DPP-4) σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 έδειξε ότι η κατηγορία αυτή ενδέχεται να έχει ευνοϊκές επιδράσεις στην καρδιά

Ο Δρ E Mannucci από το Πανεπι-στημιακό Γενικό Νοσοκομείο Careggi της Φλωρεντίας στην Ιταλία ανέφερε ότι μετά την επανεξέταση των αποτε-λεσμάτων από 53 κλινικές δοκιμές στις οποίες συμμετείχαν πάνω από 33000 διαβητικοί ασθενείς διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς που έλαβαν γλιπτίνη πα-ρουσίασαν κατά 30 μείωση του σχε-τικού κίνδυνου εμφάνισης καρδιαγγει-ακού επεισοδίου Ακόμα και μελέτες με διάρκεια μικρότερη από 52 εβδομάδες επιβεβαίωσαν τις καρδιαγγειακές προ-

στατευτικές επιδράσεις των γλιπτινώνΟ Δρ Mannucci και οι συνεργάτες

του για την πραγματοποίηση της μετα-ανάλυσης συγκέντρωσαν άρθρα από το MEDLINE και EMASE με λέξεις-κλειδιά τα εξής βιλνταγλιπτίνη (Galvus) Σιταγλι-πτίνη (Januvia) Σαξαγλιπτίνη (Onglyza) Alogliptin και Λιναγλιπτίνη (Tradjenta) Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν όλες τις μελέ-τες που δημοσιεύθηκαν μέχρι το Μάρ-τιο του 2011 Οι ερευνητές συγκέντρω-σαν συνολικά 400 άρθρα από τα οποία χρησιμοποίησαν 53 άρθρα που πληρού-σαν τα κριτήρια για τη μεταανάλυση στα οποία οι γλιπτίνες συγκρίθηκαν με εικο-νικό φάρμακο ή με άλλη κατηγορία αντι-διαβητικών φαρμάκων

Συνολικά αναλύθηκαν τα κλινικά δε-δομένα από 20132 ασθενείς που έλα-

βαν θεραπεία με γλιπτίνες και 13569 ασθενείς οι οποίοι έλαβαν θεραπεία με άλλη κατηγορία αντιδιαβητικών φαρμά-κων ή εικονικό φάρμακο Στα άτομα που έλαβαν γλιπτίνη παρατηρήθηκαν 120 καρδιαγγειακά συμβάματα σε σύγκριση με 137 στην ομάδα ελέγχου Μετά από υπολογισμούς βρέθηκε ότι τα άτομα που έλαβαν γλιπτίνη είχαν 311 μικρότε-ρο σχετικό κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγ-γειακού επεισοδίου σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου Σε μελέτες με διάρκεια μικρότερη του έτους η αντίστοιχη μείω-ση του σχετικού κινδύνου ήταν 374 στην ομάδα της γλιπτίνης

Lamanna C et al Dipeptidyl peptidase-4 in-hibitors and cardiovascular events a protective

effect EASD 2011 Abstract 244

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

bullΔιαβητολογικό Κέντρο Α΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Πα-νεπιστημίου Αθηνών ΠΓΝΑ laquoΛαϊκόraquo Αγ Θωμά 17 115 27 Αθήνα Τηλ 210 7456000 210 7771101 Fax 210 7791839 E-mail panoraiapmeduoagr

bullΔιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΑ laquoΙπποκράτειοraquo Βασ Σοφίας 114 115 27 Αθήνα Τηλ 210 7769000 210 7483770 Fax 210 7473787 E-mail ippokratioaiasnet

bullΔιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝ Παίδων Αθηνών laquoΑγ Σοφίαraquo Μ Ασίας και Θηβών 115 27 Αθήνα Τηλ 210 7467000 210 7467009 Fax 210 7796312 Website httpwwwpaidon-agiasofiagr

bullΔιαβητολογικό Κέντρο ΝΓΝΑ laquoΠολυκλινικήraquo Πειραιώς 3 105 52 Αθήνα Τηλ 210 5276000 210 5276222 Fax 210 5240130 E-mail protokollopolyklinikigr Website httpwwwpolyklinikigr

bullΔιαβητολογικό Κέντρο Β΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική - Μονάδα Έρευνας Πανεπιστημίου Αθηνών ΠΓΝ laquoΑττικόνraquo Ρίμινι 1 124 62 Χαϊδάρι Τηλ 210 5831265 210 5831255 Fax 210 5326454 E-mail gdimitrmeduoagr Website httpwwwattikonhospitalgr

bullΔιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝ Παίδων Αθηνών laquoΠ amp Α Κυριακούraquo Μεσογείων 24 115 27 Αθήνα Τηλ 210 7726856 1535 Fax 210 7480933 E-mail tmplhraglaiakyriakougr Website httpwwwaglaiakyriakougr

bullΔιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΑ laquoΑλεξάνδραraquo Λαμψάκου 6 115 28 Αθήνα Τηλ 210 7770431 210 3381180

bullΔιαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ laquoΓ Γεννηματάςraquo Λεωφ Μεσογείων 154 115 27 Χολαργός Τηλ 210 7703694 210 7768646

bullΔιαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ ΝΙΜΤΣ Μονής Πετράκη 12 115 21 Αθήνα Τηλ 210 7288001 210 7288367 Fax 210 7297958

bullΔιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΑ laquoΚοργιαλένειο Μπενάκειο ΕΕΣraquo Ερυθρού amp Αθανασάκη 1 115 26 Αθήνα Τηλ 210 6414000 210 6414620 Fax 210 6414800 E-mail infokorgialenio-benakiogr Website httpwwwkor gia lenio-benakiogr

bullΔιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΠ laquoΤζάνειοraquo Τζαννή και Αφεντούλη 1 185 36 Πειραιάς Τηλ 210 4592000 210 4592174 Fax 210 4528185 E-mail tzaniodiabetesyahoocom hospitaltzaneiogr Website httpwwwtzaneiogr

bullΔιαβητολογικό Κέντρο Ενδοκρινολογικό Τμήμα ΠΓΝΑ laquoΟ Ευαγγε-λισμόςraquo Υψηλάντου 45-47 106 76 Αθήνα Τηλ 213 2041825 213 2041826 Fax 210 7249476 E-mail endoevangelotenetgr Website httpwwwevaggelismos-hospgr

bullΔιαβητολογικό Κέντρο Γ Παθολογικό Τμήμα ΠΓΝ Νίκαιας-Πειραιά laquoΆγιος Παντελεήμωνraquo Δ Μαντούβαλου 3 184 54 Νίκαια Τηλ 213 2077000 213 2077660 213 2077676 E-mail spappasnikaia-hospgr infonikaia-hospgr Website httpwwwnikaia-hospgr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο Ενδοκρινολογικό Τμήμα ΠΓΝ Νίκαιας-Πειραιά laquoΆγιος Παντελεήμωνraquo Δ Μαντούβαλου 3 184 54 Νίκαια Τηλ 213 2077000 213 2077660 213 2077502 E-mail spappasnikaia-hospgr infonikaia-hospgr Website httpwwwnikaia-hospgr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΠΓΝ Παίδων Αθηνών laquoΠ amp Α Κυριακούraquo Θηβών και Λεβαδείας 3 115 27 Αθήνα Τηλ 213 2009000 1535 Fax 210 7790990 E-mail tmplhraglaiakyriakougr Website httpwwwaglaiakyriakougr

Διαβητολογικά Κέντρα - Ιατρεία

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΠΓΑΝΠ laquoΜεταξάraquo Μπόταση 51 185 37 Πειραιάς Τηλ 210 4284444-54 210 4285000-11 Fax 210 4599774 Website httpwwwmetaxa-hospitalgr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΠΓΝ laquoΑσκληπιείοraquo Βούλας Βασ Παύλου 1 166 73 Βούλα Τηλ 213 2163000 Fax 210 8958840

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΠΓΝΑ laquoΣισμανόγλειοraquo Σισμανογλείου 1 151 26 Μαρούσι Τηλ 210 8039001 213 2058001 Fax 210 8033800

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο Ενδοκρινολογικό Τμήμα Μαιευτικό Γυναι-κολογικό Κέντρο Αθηνών laquoΈλενα Ε Βενιζέλουraquo Πλ Ε Βενιζέλου 2 115 21 Αθήνα Τηλ 210 6432220-3 210 6402000 Fax 210 6411156 E-mail hel-soc-oudroathforthenetgr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΠΓΝ Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών laquoΗ Σωτηρίαraquo Μεσογείων 152 115 27 Αθήνα Τηλ 210 7763100

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝΑ laquoΕλπίςraquo Δημητσάνας 7 115 22 Αθήνα Τηλ 210 6434001 210 6434001 Fax 210 6445646

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο 1ο Νοσοκομείο ΙΚΑ Μελισσίων Τέρμα Ζαΐμη 151 27 Μελίσσια Τηλ 210 8106439 210 8106262

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο amp Ιατρείο Παχυσαρκίας Κωσταντοπούλειο ΠΓΝΑ laquoΑγία Όλγαraquo Αγ Όλγας 3-5 142 31 Ν Ιωνία Τηλ 210 2776612 210 2796896 Fax 210 2773845 E-mail ketionotenet

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΠΓΝ Ελευσίνας laquoΘριάσιοraquo Λεωφ Γ Γεννηματά 192 00 Μαγούλα Αττική Τηλ 210 5534774 210 5534200 Fax 210 5534497

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας Π Κανελλόπουλου 3 115 25 Αθήνα Τηλ 210 7464093 210 7464090 Fax 210 7715690 E-mail pakokkorishotmailcom

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο Παθολογικό Νοσοκομείο Σπηλιοπούλειο laquoΗ Αγία Ελένηraquo Δημ Σούτσου 21 115 21 Αθήνα Τηλ 213 2023400 Fax 210 6447064 E-mail infospiliopouliogr Website httpwwwspiliopouliogr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΠΓΝ Παίδων laquoΑγία Σοφίαraquo Μ Ασίας και Θηβών 115 27 Αθήνα Τηλ 213 2013000 213 2013130 Website httpwwwpaidon-agiasofiagr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΙΚΑ Αθηνών (Κεντρικά) Πλ Θεάτρου 18 105 52 Αθήνα Τηλ 210 32226011 210 3226187

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο laquoΠολυκλινικήraquo Ολυμπιακού Χωριού Γ Δαμάσκου 1 136 77 Αχαρνές Αττική Τηλ 210 2420000

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗbullΔιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΘ laquoΠαπαγεωργίουraquo

Περιφερειακή οδός Ν Ευκαρπίας 564 29 Ν Ευκαρπία Θεσσαλονίκη Τηλ 2310 694226 2310 693229 Fax 2310 693163

bullΔιαβητολογικό Κέντρο Νομαρχιακό Α΄ ΓΝΘ laquoΆγιος Παύλοςraquo Εθνικής Αντίστασης 161 551 34 Θεσσαλονίκη Τηλ 2313 304400 2310 493532 Fax 2310 451727

bullΔιαβητολογικό Κέντρο Β΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ ΠΓΝΘ laquoΙπποκράτειοraquo Κωνσταντινουπόλεως 49 546 42 Θεσσαλονίκη Τηλ 2313 312000 Fax 2310 992834

bullΔιαβητολογικό Κέντρο Α΄ Παθολογική Κλινική ΑΠΘ ΠΓΝΘ laquoΑΧΕΠΑraquo Στ Κυριακίδη 1 546 36 Θεσσαλονίκη Τηλ 2310 993375 2310 993312 Fax 2310 211131

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο Α΄ Παιδιατρική Κλινική ΠΓΝΘ laquoΙπποκράτειοraquo Κωνσταντινουπόλεως 49 546 42 Θεσσαλονίκη Τηλ 2313 311200 2310 892464-5 2313 312409

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο Α΄ Παθολογική Κλινική ΠΓΝΘ laquoΙπποκράτειοraquo Κωνσταντινουπόλεως 49 546 42 Θεσσαλονίκη Τηλ 2313 312000 Fax 2310 819758

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΠΓΝΘ laquoΠαπαγεωργίουraquo Περιφερειακή οδός Ν Ευκαρπίας 564 29 Ν Ευκαρπία Θεσσαλονίκη Τηλ 2313 323180 2313 323000 E-mail nikossailergmailcom

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝΘ laquoΆγιος Δημήτριοςraquo Ε Ζωγράφου 2 546 34 Θεσσαλονίκη Τηλ 2313 322100 2310 969100 Fax 2310 206015

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΠΓΝΘ laquoΓ Παπανικολάουraquo Εξοχή 570 10 Θεσσαλονίκη Τηλ 2313 307000 (Εσωτ 3) 2313 307528

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Χαλκιδικής 631 00 Πολύγυρος Χαλκιδική Τηλ 23710 20248 23710 22130 Fax 23710 23781

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο Β΄ ΓΝ ΙΚΑ laquoΠαναγίαraquo Ν Πλαστήρα 22 551 32 Καλαμαριά Θεσσαλονίκη Τηλ 2310 438322 Fax 2310 438322

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝΘ laquoΓ Γεννηματάςraquo Εθνικής Αμύνης 41 546 35 Θεσσαλονίκη Τηλ 2313 308100 2310 963100 Fax 2310 210401 E-mail hospgeniotenetgr

ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑbullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Θήβας

Θέση Κουμέρκη 322 00 Θήβα Βοιωτία Τηλ 22620 24444 Fax 22620 25406

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Λαμίας Παπασιοπούλου Τέρμα 351 00 Λαμία Φθιώτιδα Τηλ 22310 63074-82 Fax 22310 63695

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Άμφισσας Οικισμός Δροσοχωρίου 331 00 Άμφισσα Τηλ 22650 28400 22653 50100

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο laquoΔιόκλειοraquo ΓΝ-ΚΥ Καρύστου Πολυχρόνη Κότσικα 56 340 01 Κάρυστος Εύβοια Τηλ 22243 50100 22243 50106 Fax 22240 22207

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Χαλκίδας Γαζέπη 48 341 00 Χαλκίδα Εύβοια Τηλ 22210 21901-10 22210 35459 Fax 22210 85131

ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

bullΔιαβητολογικό Κέντρο Παθολογική Πανεπιστημιακή Κλινική ΠΓΝ Πάτρας Ρίο 265 00 Πάτρα Τηλ 2610 999691 2610 999670 Fax 2610 993982

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Τρίπολης laquoΕυαγγελίστριαraquo Τέρμα Ερυθρού Σταυρού 221 00 Τρίπολη Τηλ 2710 371700 2710 371809 Fax 2710 238175 Website httpwwwpanarkadikogr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Κορίνθου Λεωφ Αθηνών 53 201 00 Κόρινθος Τηλ 27413 61400 27410 20188 Fax 27410 20529

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Άργους Κορίνθου 191 212 00 Άργος Τηλ 27510 64290 27510 64113 Fax 27510 24644

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΓΝ Κρεστένων Ηλείας 27055 Κρέστενα Ηλείας Τηλ 2625 360 215 Fax 26250 23400 E-mail mgiokayahoogr

ΗΠΕΙΡΟΣ

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΠΓΝ Ιωαννίνων laquoΓ Χατζηκώσταraquo Λεωφ Μακρυγιάννη 450 01 Ιωάννινα Τηλ 26510 80111 26510 80444 Fax 26510 31414

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΠΕΠΑΓΝ Ιωαννίνων Λεωφ Σταύρου Νιάρχου 455 00 Ιωάννινα Τηλ 26510 99111 26510 99227 Fax 26510 46617 E-mail atsatsouccuoigr gepuhigr Website httpwwwuhigr

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΠΓΝ Λάρισας Μεζούρλο 411 10 Λάρισα Τηλ 2410 617000 1135 Fax 2410 681567 E-mail ppgnlotenetgr Website httpwwwuhlgr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΓΝ Λάρισας laquoΚουτλιμπάνειοraquo Τσακάλωφ 1 412 21 Λάρισα Τηλ 2410 560384 1535 Fax 2410 611004 E-mail kleisiarisvasilisyahoogr Website httpwwwlarissahospitalgr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΓΝ Βόλου laquoΑχιλλοπούλειοraquo Πολυμέρη 134 382 22 Βόλος Μαγνησία Τηλ 24210 94200 24210 39533 Fax 24210 36870 E-mail infovolos-hospitalgr Website httpwwwvolos-hospitalgr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Τρικάλων Καρδίτσης 56 421 00 Τρίκαλα Τηλ 24310 45100 1535 Fax 24310 37392 E-mail gnntrikaotenetgr Website httpcivildypethessalygrtrkdefaultaspx

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Γουμένισσας Μαυροπούλου 9 613 00 Γουμένισσα Κιλκίς Τηλ 23430 41411 23430 20531 Fax 23430 20531 E-mail satsoglouyahoogr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Κιλκίς Νοσοκομείου 1 611 00 Κιλκίς Τηλ 23413 51400 Fax 23410 38627

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Κατερίνης 7ης Μεραρχίας 26 601 00 Κατερίνη Τηλ 23510 75424 23510 75047 Fax 23510 57250 E-mail hoskatgnkaterinigr Website httpwwwgnkaterinigr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΓΝΝ Δράμας Τέρμα Ιπποκράτους 661 00 Δράμα Τηλ 25210 23351-55 25210 22222 Fax 25210 21883 E-mail infodramahospitalgr Website httpwwwdramahospitalgr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Καβάλας Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού 63 650 01 Καβάλα Τηλ 2513 501100 Fax 2510 830747 Website httpwwwkava la ho spitalgr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Σερρών 3ο χλμ Εθνικής Οδού Σερρών-Δράμας 621 00 Σέρρες Τηλ 23210 94500 23210 94567 Fax 23210 94713 E-mail gnserreshospsergr Website httpwwwhospsergr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Βέροιας Ασωμάτων Βέροιας 591 00 Βέροια Τηλ 23310 59100 23310 51400 Fax 23310 29920 Website httpwwwverhospigr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Νάουσας Αδελφών Λαναρά amp Φωκίωνος Πεχλιβάνου 3 592 00 Νάουσα Τηλ 23320 22200 23320 59203 Fax 23320 23422 E-mail gnnnaoussanaoforthnetgr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Κοζάνης laquoΜαμάτσειοraquo Μαμάτσειου 1 501 00 Κοζάνη Τηλ 24610 67600 24610 67647 Fax 24610 67618 E-mail noskozmamatsiogr Website httpwwwmamatsiogr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Γιαννιτσών Τέρμα Λ Κατσώνη 581 00 Γιαννιτσά Τηλ 23820 56200 23820 56534 Fax 23820 26553 Website httpwwwgnggr

ΘΡΑΚΗbullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΠΓΝ Αλεξανδρούπολης

6ο χλμ Αλεξανδρούπολης-Μάκρης Δραγάνα 681 00 Αλεξανδρούπολη Τηλ 25510 25272 25510 75520 Fax 25510 76420 Website httpwwwpgnagr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Κομοτηνής laquoΣισμανόγλειοraquo Σισμάνογλου 45 691 00 Κομοτηνή Τηλ 25313 51100 Fax 25310 30009

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Ξάνθης Νεάπολη 671 00 Ξάνθη Τηλ 25410 47100 25410 47400 Fax 25410 72139 E-mail contact_ushosp-xanthigr Website httpwwwhosp-xanthigr

ΚΡΗΤΗ - ΝΗΣΙΑ

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΠΓΝ Ηρακλείου laquoΒενιζέλειο Πανάνειοraquo Λ Κνωσσού 363 714 09 Ηράκλειο Κρήτη Τηλ 2810 368000 2810 368190 Fax 2810 368175 Website httpwwwpepagnhgr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Χανίων laquoΆγιος Γεώργιοςraquo Δημοκρατίας 81 731 34 Χανιά Κρήτη Τηλ 28210 22000 28210 22540 Fax 28210 71112 E-mail infochaniahospitalgr Website httpwwwchaniahospitalgr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Μυτιλήνης laquoΒοστάνειοraquo Ε Βοστάνη 48 811 00 Μυτιλήνη Λέσβος Τηλ 22510 57700 22510 21111 Fax 22510 41500 E-mail bostaniootenetgr Website httpwwwvostaniogr

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Σάμου Κεφαλοπούλου 17 831 00 Σάμος Τηλ 22730 83100 22730 83494 Fax 22730 28968

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΓΝ Λευκάδας Αρ Βαλαωρίτη 24 311 00 Λευκάδα Τηλ 26450 25371 26450 31065 Fax 26450 25377

bullΔιαβητολογικό Ιατρείο ΝΓΝ Ζακύνθου laquoΆγιος Διονύσιοςraquo Γ Μοθωναίου 1 291 00 Ζάκυνθος Τηλ 26950 59100 Fax 26950 42520

Για οποιαδήποτε αλλαγή διόρθωση τροποποίηση στα προαναφερθέντα Διαβητολογικά Κέντρα Διαβητολογικά Ιατρεία παρακαλώ όπως ενημερώσετε την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία με FAX (210 7210936) ή e-mail (infoedeedegr)

bullΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ηριδανού 12 115 28 Αθήνα Τηλ 210 7210935 Fax 210 7210935 E-mail infoedeedegr - Website httpwwwedegr Ώρες λειτουργίας 0900-1700 Δευτέρα έως Παρασκευή Όνομα Επικοινωνίας Ειρήνη Φιδέλλη

bullΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Γραφεία-Βιβλιοθήκη-Εντευκτήριο Τσιμισκή 109 546 22 Θεσσαλονίκη Τηλ 2310 250034 Fax 2310 250034 E-mail infongdagr - Website httpwwwngdagr Ώρες λειτουργίας 2000-2300 Δευτέρα έως Παρασκευή

bullΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ Πόντου 104 115 27 Αθήνα Τηλ 210 7470089 Fax 210 7470044 E-mail emedipotenetgr - Website httpemedipgr

bullΕλληνική Ομοσπονδία για το Διαβήτη (ΕλΟΔι) 3ης Σεπτεμβρίου 90 104 34 Αθήνα Τηλ 210 8233954 Fax 210 8217444 E-mail infoelodiorg - Website httpwwwelodiorg Όνομα Επικοινωνίας Δημήτριος Χιώτης

bullΠανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Συλλόγων Ατόμων με Σακχα-ρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ) Ελ Βενιζέλου 236 163 41 Ηλιούπολη Αθήνα ΤηλFax 210 5201474 E-mail possasdiayahoogr - Website wwwglikos-planitisgr

bullΠανελλήνια Ένωση κατά του Νεανικού Διαβήτη (ΠΕΑΝΔ) Μεσογείων 24 115 27 Αθήνα Τηλ 210 7796660 Fax 210 7796461 E-mail peandlivecom - Website httpwwwpeandgr

bullΣύλλογος ατόμων amp φίλων με Διαβήτη Ρούμελης Ησαΐα 23 351 00 Λαμία Τηλ 22310 44673 Όνομα Επικοινωνίας Ηλίας Τσιαβός

bullΣύλλογος Διαβητικών laquoΑγ Δημήτριοςraquo Φραγκίνη 7 6ος όροφος 546 24 Θεσσαλονίκη Τηλ 2310 223707 2310 733103 Fax 2310 220592 Website httpwwwsyl-diavitikon-nthessgr Όνομα Επικοινωνίας Χρήστος Δερβεράκης

bullΣύλλογος Διαβητικών laquoΓλυκειά Μεσσηνίαraquo Δυτ Εμπορικό Κέντρο - Γραφείο 33 241 00 Καλαμάτα Τηλ 27210 95803 6932 712229 Όνομα Επικοινωνίας Αναστασία Καρούνου

bullΣύλλογος Διαβητικών laquoΓλυκιά ζωή με δράσηraquo Λ Σαλαμίνος 248 189 00 Σαλαμίνα Τηλ 210 4640786 Όνομα Επικοινωνίας Βασιλική Κοκλιού Αλαίσκα

bullΣύλλογος Διαβητικών laquoΓλυκιά Ισορροπίαraquo Αγ Παρασκευής 29 195 00 Λαύριο Τηλ 22920 60758 22920 28195 6972 902863 6945 226492 Όνομα Επικοινωνίας Νικόλαος Ζυγούρης

bullΣύλλογος Διαβητικών laquoΓλυκιά πορείαraquo Σκουλενίου 5 Μεταμόρφωση Ερμούπολη ΣύρουΑσκληπειού 113 114 71 ΣύροςΑθήνα Τηλ 22810 80751 6936 578822 6977 263866 Όνομα Επικοινωνίας Αλέξανδρος Βασιλικός

bullΣύλλογος Διαβητικών laquoΔύναμη για ζωήraquo Δημ Κέντρο πολιτισμού amp πληροφόρησης 612 00 Πολύκαστρο Κιλκίς Τηλ 23430 24488 6973 374957 Όνομα Επικοινωνίας Λίνα Δόνη

bullΣύλλογος Διαβητικών laquoΠορείαraquo Διοικητηρίου 1 531 00 Φλώρινα Όνομα Επικοινωνίας Ευάγγελος Στάιος

bullΣύλλογος Διαβητικών Γνώμη amp Γνώση ΓΠΝ Διδυμοτείχου Κωνλεως 1 683 00 Διδυμότειχο Τηλ 25530 44128 Όνομα Επικοινωνίας Ανθή Αστερίου

bullΣύλλογος Διαβητικών γονέων Ν Καστοριάς Κορομηλά 9 521 00 Καστοριά Τηλ 24670 24340 6932 312954 Όνομα Επικοινωνίας Ελένη Εγγλέζου

bullΣύλλογος Διαβητικών Επαρχίας Νάουσας Πλ Καρατάσου 4 592 00 Νάουσα Τηλ 23320 29434 6973 598197 Όνομα Επικοινωνίας Κωνσταντίνος Ιωαννίδης

bullΣύλλογος Διαβητικών Θεσσαλονίκης Ευξείνου 3 561 23 Θεσσαλονίκη Τηλ 2310 223707 6977 434113 Όνομα Επικοινωνίας Χρήστος Δερβεράκης

bullΣύλλογος Διαβητικών Κορίνθου laquoΕυ-ζήνraquo Ρήγα Φεραίου 9 201 00 Κόρινθος Τηλ 27410 29835 6945 975930 Όνομα Επικοινωνίας Φωτεινή Μπρεζετού

bullΣύλλογος Διαβητικών Κρήτης Κνωσσού 43 732 00 Χανιά Κρήτη Τηλ 28210 58264 6979 618098 Όνομα Επικοινωνίας Μαρία Σγουρού

bullΣύλλογος Διαβητικών Ν Πέλλας Εγνατίας 68 581 00 Γιανιτσά Τηλ 23820 23875 6936 000398 Όνομα Επικοινωνίας Γεώργιος Γεωργιάδης

bullΣύλλογος Διαβητικών Πειραιά amp Νήσων Πλαταιών 10 185 40 Πειραιάς Τηλ 210 4185148 210 4181632 6932 341320 Όνομα Επικοινωνίας Γκόλφω Γεμιστού

bullΣύλλογος Διαβητικών Κισσάμου Καστέλλι Αγ Νικολάου 721 00 Κρήτη Τηλ 28220 31885 Όνομα Επικοινωνίας Γεώργιος Βερυκάκης

bullΣύλλογος Ινσουλνων ατόμων με Νεαν Διαβ Τ1 laquoΓλυκειά αγκαλιάraquo Oμονοίας 128 653 02 Καβάλα Τηλ 25102 27246 6946 468853 Όνομα Επικοινωνίας Λάσκαρης Τσούτσας

bullΣύλλογος Νέων Ελλήνων Διαβητικών Γυθείου 19 122 41 Αιγάλεω Τηλ 210 5384434 6974 317059 Όνομα Επικοινωνίας Σπυριδούλα Λάγιου

bullΣύλλογος Διαβητικών laquoΠρόληψη amp πορείαraquo Βάγια Θηβών 322 00 Θήβα Τηλ 22620 61419 Όνομα Επικοινωνίας Αθανάσιος Θεοδοσίου

bullΣύλλογος Διαβητικών Ν Αργολίδος Φείδωνος 20 212 00 Άργος Τηλ 27510 91253 6972 322878 Όνομα Επικοινωνίας Γεώργιος Παυλίδης

bullΈνωση Διαβητικών Δυτικής Ελλάδος (ΕΔΙΔΕ) Πατρέως 58-62 262 21 Πάτρα Τηλ 2610 225107 Website httpedide0tripodcomdiabeteshtml

bullΣύλλογος Διαβητικών Ν Σάμου Καπετάν Σταμάτη 13 831 00 Στάμος Τηλ 6945 217291 Όνομα Επικοινωνίας Κωνσταντίνος Καπετάνιος

Επιστημονικές Εταιρείες - Ομοσπονδίες amp Σύλλογοι για άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΝΕΩΝΓια Ιατρούς Διαιτολόγους Ψυχολόγους Νοσηλευτές Επισκέπτες Υγείας Ποδολόγους

που ασχολούνται με το διαβήτη και θέλουν να ενημερώσουν το κοινό

1 Άρθρο 3-5 δακτυλογραφημένων σελίδων Μικρότερο άρθρο με πρακτικές συστάσεις οδηγίες ή με σημεία υπενθύμισης

2 Στο κύριο άρθρο να υπάρχουν 1 έως 2 σημεία τα οποία θα πρέπει ο συγγραφέας να τονίσει ως κύρια μηνύματα Αυτά να αποτελούν ξεχωριστή σελίδα

3 Σε κάθε άρθρο να υπάρχουν 2 με 3 κύριες βιβλιογραφικές παραπομπές

4 Το άρθρο να συνοδεύεται με το όνομα του συγγραφέα διεύθυνση και τηλέφωνο τίτλο (γιατρός νοσηλευτής κλπ) και τόπο εργασίας με ημερομηνία αποστολής

5 Τα άρθρα να αποστέλονται σε ηλεκτρονική μορφή με e-mail στο infoedeedegr ή με CD στα γραφεία της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας υπrsquo όψιν Συντακτικής Επιτροπής Περιοδικού laquoΔιαβητολογικά Νέαraquo Ηριδανού 12 115 28 Αθήνα

Εγγραφή στα Διαβητολογικά Νέα

Επώνυμο

Όνομα

Η διεύθυνση που θέλω να λαμβάνω το περιοδικό laquoΔιαβητολογικά Νέαraquo είναι

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

Ταχυδρομική Διεύθυνση ΥΠΟΓΡΑΦΗΕλληνική Διαβητολογική ΕταιρείαΗριδανού 12115 28 Αθήνα

Ετήσια συνδρομή 1 euro

(πραγματικό μέγεθος)

Απλουστεύει τη χορήγηση της ινσουλίνηςΑπλουστεύει τη ζωή σας

bull Προγεμισμένη πέναbull Εύκολη στην εκμάθηση και στη χρήσηbull Απαιτεί ελάχιστη δύναμη για την έγχυση της δόσηςbull Ελαφριά

1ΗU

MAK

P-10

09

Συμβουλευθείτε το θεράποντα ιατρό ή το φαρμακοποιό σας και το φύλλο οδηγιών χρήσης στη συσκευασία του προϊόντος πριν τη χρήση

(Koυίκπεν)

Η θεραπεία του διαβήτη
Φυλλομετρώντας τα παλιάhellip δεφτέρια
- Χαράλαμπος Δ Τούντας
- - Παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα
  - Μία laquoωρολογιακή βόμβαraquo
  - - Ουρανία Αποστόλου1 Δρ Αθανασία Παπαζαφειροπούλου2
    - - Ο ρόλος του αυτοελέγχου
      - στη γλυκαιμική ρύθμιση
      - Ουρανία Αποστόλου1 Αλέξης Σωτηρόπουλος2
        
        Οι αγχώδεις διαταραχές στον ασθενή
        
        με Σακχαρώδη Διαβήτη
        
        
        Εκτέλεση amp θρεπτική αξία
        
        ελληνικών συνταγών μαγειρικής
        
        
        
        Τα ολικής αλέσεως δημητριακά μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα σε γυναίκες με διαβήτη τύπου 2
        
        
        
        
        
        Ο επιπολασμός του σακχαρώδoυς διαβήτη ανέρχεται στα 366 εκατομμύρια άτομα
        
        
        
        Επιστημονικές Εταιρείες - Ομοσπονδίες amp Σύλλογοιγια άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη

bayerdiabetescom 801 11 40200

Bayer the Bayer Cross CONTOUR the No Coding Logo and simplewins are trademarks of Bayer

O OacutecurrenOcirc˜ sbquoAcircIumlUgraveEgraveˆIgravecurrenOacuteOcirc˜ IgraveAcircUgraveUacuteEumlUgravelsaquo˜ UcircmiddotIcircmacriquestUacuteOcirc˘CONTOURigrave UgraveEuml˜ Bayer IgraveOcircUacuteAcircrsaquo AcircDaggerIcircOcircIumlmiddot Oacutemiddot UacuteOcircUcircmiddotUacuteIgraveOcircUcircUgraveAcircrsaquo UcircUgraveEgrave˜ UacuteOcircUcircˆEgraveIcirccurren˜ Ucircmiddot˜ middotOacuteiquestAacuteIcircAcirc˜paramiddotUacutecurrenmacrAcircEgrave AcircrsaquoUcircEuml˜ UgraveEumlOacute UgraveAcircmacrOacuteOcircIumlOcircAacutersaquomiddot Atildeoslashƒπtrade intoslashcentπintradicpararadicπprodtradeprodigrave UgraveEuml˜ Bayer IcircmiddotEgrave Ucirc˘OacuteAcircmacrrsaquo˙AcircEgrave Oacutemiddot UacuteOcircUcircEcirccurrenUacuteAcircEgrave Acirc˘IcircOcircIumlrsaquomiddot IcircmiddotEgrave middotIacuteEgraveOcircEgraveUcircUgraversaquomiddot ŒUgraveUcircEgrave Euml IgravecurrenUgraveUacuteEumlUcircEuml AacutersaquoOacuteAcircUgravemiddotEgrave EgraveOcirc middotIumllsaquo middotfi OcircUgravecurren IcircmiddotEgrave UcircUgraveOcircOacute middotAacuteOgraveOacutemiddot IcircmiddotUgraveiquest UgraveOcirc˘ permilEgravemiddotsbquolsaquoUgraveEuml Euml middotIumlfiUgraveEumlUgravemiddot OacuteEgraveIcirciquestAcircEgrave

M O N A cent I K A X A P A K T H P I trade T I K A

ntilde 2 AcircrsaquoAcircpermilmiddot IumlAcircEgraveUgraveOcirc˘UacuteAacutersaquomiddot˜ AacuteEgravemiddot AcircIacutemiddotUgraveOcircIgraveEgraveIcircAcirc˘IgravecurrenOacuteEuml AcircDaggerIcircOcircIumlEuml macrUacutelsaquoUcircEuml

ntilde 5 permilAcirc˘UgraveAcircUacutefiIumlAcircUgravemiddot macrUacutefiOacuteOcirc˜ AcircIacutecurrenUgravemiddotUcircEuml˜ ntilde IgraveEgraveIcircUacutefi permilAcircrsaquoAacuteIgravemiddot middotrsaquoIgravemiddotUgraveOcirc˜ 06 IgraveL ntilde IgravecurrenUcircOcirc˜ fiUacuteOcirc˜ UacuteOcirc IcircmiddotEgrave IgraveAcircUgravemiddot - AacuteAcirc˘IgravemiddotUgraveEgraveIcircOgraveOacute

IgraveAcircUgraveUacutelsaquoUcircAcircˆOacute ntilde permil˘OacutemiddotUgravefiUgraveEumlUgravemiddot ˘AcircOacuteıDaggerIgraveEgraveUcircEuml˜ IgraveAcircUgravemiddotAacuteAcirc˘IgravemiddotUgraveEgraveIcircOgraveOacute

IgraveAcircUgraveUacutelsaquoUcircAcircÔacute ntilde IgraveOacutelsaquoIgraveEuml 480 middotOcircUgraveAcircIumlAcircUcircIgraveiquestUgraveÔacute ntilde Acirc˘middotOacuteiquestAacuteOacuteÛcircUgraveEuml Oacutecurrenmiddot OcircıfiOacuteEuml

CO

NT

AD

v2

11

09

centEN MparaOPEItradeNA ME EMparaOcentItradeEItrade

centIABHTHNA XAPoslash

TH ZoslashH MOY

CONTOUR-SAM-21x28qxd 261109 0840 ldquo AElig 1

116

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

118

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

120

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Διατροφή

2 184 201 180 198 3 179 196 176 194 4 176 193 173 192 5 174 193 172 192 6 176 198 173 197 7 179 206 178 205 8 184 216 184 216 9 190 228 191 22810 198 240 199 24111 206 251 207 25412 212 260 217 26713 219 268 226 27814 226 276 233 28615 233 283 239 29116 239 289 244 29417 245 294 247 29718 250 309 250 300

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

8590

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

122

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

85

90

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

124

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

116

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

118

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

120

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Διατροφή

2 184 201 180 198 3 179 196 176 194 4 176 193 173 192 5 174 193 172 192 6 176 198 173 197 7 179 206 178 205 8 184 216 184 216 9 190 228 191 22810 198 240 199 24111 206 251 207 25412 212 260 217 26713 219 268 226 27814 226 276 233 28615 233 283 239 29116 239 289 244 29417 245 294 247 29718 250 309 250 300

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

8590

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

122

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

85

90

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

124

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

116

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

118

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

120

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Διατροφή

2 184 201 180 198 3 179 196 176 194 4 176 193 173 192 5 174 193 172 192 6 176 198 173 197 7 179 206 178 205 8 184 216 184 216 9 190 228 191 22810 198 240 199 24111 206 251 207 25412 212 260 217 26713 219 268 226 27814 226 276 233 28615 233 283 239 29116 239 289 244 29417 245 294 247 29718 250 309 250 300

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

8590

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

122

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

85

90

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

124

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

116

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

118

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

120

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Διατροφή

2 184 201 180 198 3 179 196 176 194 4 176 193 173 192 5 174 193 172 192 6 176 198 173 197 7 179 206 178 205 8 184 216 184 216 9 190 228 191 22810 198 240 199 24111 206 251 207 25412 212 260 217 26713 219 268 226 27814 226 276 233 28615 233 283 239 29116 239 289 244 29417 245 294 247 29718 250 309 250 300

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

8590

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

122

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

85

90

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

124

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

118

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

120

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Διατροφή

2 184 201 180 198 3 179 196 176 194 4 176 193 173 192 5 174 193 172 192 6 176 198 173 197 7 179 206 178 205 8 184 216 184 216 9 190 228 191 22810 198 240 199 24111 206 251 207 25412 212 260 217 26713 219 268 226 27814 226 276 233 28615 233 283 239 29116 239 289 244 29417 245 294 247 29718 250 309 250 300

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

8590

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

122

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

85

90

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

124

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

118

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

120

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Διατροφή

2 184 201 180 198 3 179 196 176 194 4 176 193 173 192 5 174 193 172 192 6 176 198 173 197 7 179 206 178 205 8 184 216 184 216 9 190 228 191 22810 198 240 199 24111 206 251 207 25412 212 260 217 26713 219 268 226 27814 226 276 233 28615 233 283 239 29116 239 289 244 29417 245 294 247 29718 250 309 250 300

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

8590

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

122

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

85

90

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

124

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

120

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Διατροφή

2 184 201 180 198 3 179 196 176 194 4 176 193 173 192 5 174 193 172 192 6 176 198 173 197 7 179 206 178 205 8 184 216 184 216 9 190 228 191 22810 198 240 199 24111 206 251 207 25412 212 260 217 26713 219 268 226 27814 226 276 233 28615 233 283 239 29116 239 289 244 29417 245 294 247 29718 250 309 250 300

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

8590

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

122

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

85

90

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

124

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

120

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Διατροφή

2 184 201 180 198 3 179 196 176 194 4 176 193 173 192 5 174 193 172 192 6 176 198 173 197 7 179 206 178 205 8 184 216 184 216 9 190 228 191 22810 198 240 199 24111 206 251 207 25412 212 260 217 26713 219 268 226 27814 226 276 233 28615 233 283 239 29116 239 289 244 29417 245 294 247 29718 250 309 250 300

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

8590

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

122

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

85

90

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

124

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

Διατροφή

2 184 201 180 198 3 179 196 176 194 4 176 193 173 192 5 174 193 172 192 6 176 198 173 197 7 179 206 178 205 8 184 216 184 216 9 190 228 191 22810 198 240 199 24111 206 251 207 25412 212 260 217 26713 219 268 226 27814 226 276 233 28615 233 283 239 29116 239 289 244 29417 245 294 247 29718 250 309 250 300

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

8590

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

122

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

85

90

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

124

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

Διατροφή

2 184 201 180 198 3 179 196 176 194 4 176 193 173 192 5 174 193 172 192 6 176 198 173 197 7 179 206 178 205 8 184 216 184 216 9 190 228 191 22810 198 240 199 24111 206 251 207 25412 212 260 217 26713 219 268 226 27814 226 276 233 28615 233 283 239 29116 239 289 244 29417 245 294 247 29718 250 309 250 300

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

8590

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

122

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

85

90

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

124

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

ΔΜ

Σ (Β

ΜΙ)

01918

5

1025

50

75

85

90

95

1716151413121110Ηλικία (έτη)

98765432 20

31302928272625242322212019181716151413

32

124

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

124

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

126

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

128

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

130

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

Εκτέλεση

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

132

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

Arch Intern Med 2011 171(12) 1061-1068

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

134

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

tember 13 2011

136

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

ΑΤΤΙΚΗ

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

138

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

140

ΚΤΩ

ΒΡ

ΙΟΣ

| ΝΟ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ | Δ

ΕΚΕΜ

ΒΡ

ΙΟΣ

2011

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

Επώνυμο

Όνομα

Οδός Αριθ

Πόλη ΤΚ

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)

1ΗU

MAK

P-10

09

(Koυίκπεν)