F^Ι
ι,]zΞ^,"1
tΞ^El
'rιrifι\
cν\,
ΔPl
*\ZV
r i,r
}^ Ξ*
Y Ξ,Ξ
Ξt:Fi)
! -
-ξ. :
ο-tα)
Ξ:<
\:\h]
.JOν
\JΞ
->.<
CJΞ6
><
OJ
α)ΡPa-a
^^
z>2νΘnzr- [Ι]
.#*^
ιj#
,
Φ,,*Ψ
_
*ffito{,#
:lΓi'
]lr:::
; '*-:
ii..,# #
.$
IΦΘΝΦ9ΘΘo)2Θo
Ξ..
c
:'ΞΨ
'c
ηEΞ:<
ΞrΞ=ΞΞoEΞ
ξ Ξ.Eτ Ξ Ξ Ξ g= Ξt*E ΞΞΞΞ
ΞΞΞ =
Ξ Ξ
gEE gΞ€ Ξ ΞΞ Ξ *βΞ€E
Ξ ΞE Ξ 5ΞΞE ΞΞ β€
Ξg ΞΞξ€ Ξ Ξ *ε€
Ξ,ξ ΞE Ξ 1.€
=E.=
;ΞΞΞ Ξξ Ξ iΞσ=ε'ΞΞ Ξ€
Ξ Ξ Ξ
Ξ ΞE Ξ θΞi€,Ξ ΞΞ1Ξ,Ξξ
Ξ Ξ Ξ ΞiΞΞ Ξ
E', ΞΞΞΞEΞ EΞE;Ξ ΞΞ5 f=Ξ * Ξ Ξ Ξ Ξ Ξ
€ Ξ ΞΞg Ξ€
?tΞ€E€ * Ξg a Ξ Ξ€
Ξ3E-
ΞE ΞΞΞ ΞΞEE ΞΞΞ 9ΞE ΞiΞg€g€:
[ι
= μ ι'"J
{:.β u. i i μji .': :.' ..;.) Μ 'l} l;- ,'ζ,{,ι,t
μt
-η\ γ.o Zιrc€
o Copyright Γι&.ννη6 Ξανθo6ληe _ Eιδ6oειg Kαoτανιιiτη Α.E., Aθ{να 1998
Λπαγoφ'jεται η αναδημooiευoη "i1 ωmαψγωγη τω τι{lτoq Lφγoι oτo aiιιaλ6 τoυ d τμημ1των τΦ με oπoιoν'δηππ τρ6πo, nθιlιc' wι^η ψeταφψa'η ! δαωυd τoυ d ειμετd).λευo! τoυ ψ oτoωνδ!πωε τρ6πo αναπαμγιυ
γ\c" €φρι λΦ,' 'i1 τ*1ηe' a'ψφο'να ψε αc' δm&\eιr" τoυ ν. 2t21l1993 uι ηq Διεθνoliq Σ6μβαoηc 13dρηq-[Ιαρroιdι, τal ιιμλθτ1re με τo ν. 1(XVt975' Fmio^ηq mαγoφiιεται ^η αwταφγοη'η τ'ηq oτoφιa$eo|αc', oελδoπoηηc,εξωφ,iλλoυ wι yενιλτεψ τ'ηc. 6)tηq αιιτθτρw\q εμlρ&νaηc' τω βιβXoυ, με φωτω'rιι!q, ηλ*eραιιQ d oπoιεoξ'παe 6λλεε μeθoδoυq, oQrφωνα ψ τo dρθφ 51 τω ν' 2l21lΙ(J[,3.
EKΔοΣEΙΣ KΑΣTΑNΙΩTΗ Α.tr.Ζαλoyγoυ 1t, 106 78 Αθ{ναο 33ο.12.08 _ 330.13.27 FΑX: 384.24.3tc-mail: [email protected]
rrywrry.kastaniοtis.corn
ΙSBΝ 9tj0_03-2081-Ο
HΣ ΦANΙ{KE ΙΙΩΣ HTAN AΥTΟKΙNHTO. KΙ AN ΙΙTAN ΘA E-πρ6xeιτo τLα" τζnτ {1Nατι τ!τoιo' πoυ να ξεπερν& τo
θdμα παγετ6q xαυ χt6νt. Tηζ φ&νηιε πωζ $ιταν y'αL
τρdνo, αλλ& δεν τo υπoλ6γLσε' τLατt ψoναχατoυ oνειρoυ ει-ναL τα τΡiνα" o' αυτ6 τo σχcιτoμdρoq. Πoλλ&
"η, φ&νηNανl)ι?lι!ωσπoυ ν ανoιζεt τo μ6ιτι y'αL να τo χαρφωσεt στo πα.Pα"-
θυρo με τη θαμπ{ ιρoilcsτα τηζ πατωνL&c,.
Mεριxd6 Ψoρdζ, εiναι αλτiθεLα) τα. δυνατd, φεγγ&ρια τoυ
χειμ6νo( διαπερνo6oαν την αδιαφ&νεια των τζαμttλν xαι16νoνταν στo y'Pεp&τι τηζ σαν πρoβoλε(q, αλλd, xαλ6τερααζ μην τα. σxξφτεταL αντ&"' πρoβoλε(q χαt αηδιεζ, ΥLατ[x&τι τξτoια παραφυλ& η αυπνtα τLα' να τ\q xαΘtoεL yν&L νσ"
τη βρεt τo πρωi σαν μo6μtα τoυ Φαραιb.'o1ι πωq δεν {ταν y"αLχωrli.c,την αυπν,α. L6ξατω Θειil,
o Toυταγ1αμcδν εi1ε συνεταtρtστει τLα τα 'Lαλ&.
ψε τo π&.-
λαι πoτd εξα[aιo πρoφiλ τηc,. Γυα τo α'νφd."c, αζ μην τo συ-
Qταψe. K6λoq τ{αL τ6τe' χc6λoζ 'LαL
τ(^Pα., αλλ& παραδ6_
ξωq τo πρoφ[λ, Nατ&. ψαγιx6 τρ6πo, ξεγλριζε. M&λλoν {-ταν τPLy'. To μoναδιx6 τρυx πoυ δι6θετε εμφανLσtαx&", αλ-
[ι
= μ ι'"J
{:.β u. i i μji .': :.' ..;.) Μ 'l} l;- ,'ζ,{,ι,t
μt
-η\ γ.o Zιrc€
o Copyright Γι&.ννη6 Ξανθo6ληe _ Eιδ6oειg Kαoτανιιiτη Α.E., Aθ{να 1998
Λπαγoφ'jεται η αναδημooiευoη "i1 ωmαψγωγη τω τι{lτoq Lφγoι oτo aiιιaλ6 τoυ d τμημ1των τΦ με oπoιoν'δηππ τρ6πo, nθιlιc' wι^η ψeταφψa'η ! δαωυd τoυ d ειμετd).λευo! τoυ ψ oτoωνδ!πωε τρ6πo αναπαμγιυ
γ\c" €φρι λΦ,' 'i1 τ*1ηe' a'ψφο'να ψε αc' δm&\eιr" τoυ ν. 2t21l1993 uι ηq Διεθνoliq Σ6μβαoηc 13dρηq-[Ιαρroιdι, τal ιιμλθτ1re με τo ν. 1(XVt975' Fmio^ηq mαγoφiιεται ^η αwταφγοη'η τ'ηq oτoφιa$eo|αc', oελδoπoηηc,εξωφ,iλλoυ wι yενιλτεψ τ'ηc. 6)tηq αιιτθτρw\q εμlρ&νaηc' τω βιβXoυ, με φωτω'rιι!q, ηλ*eραιιQ d oπoιεoξ'παe 6λλεε μeθoδoυq, oQrφωνα ψ τo dρθφ 51 τω ν' 2l21lΙ(J[,3.
EKΔοΣEΙΣ KΑΣTΑNΙΩTΗ Α.tr.Ζαλoyγoυ 1t, 106 78 Αθ{ναο 33ο.12.08 _ 330.13.27 FΑX: 384.24.3tc-mail: [email protected]
rrywrry.kastaniοtis.corn
ΙSBΝ 9tj0_03-2081-Ο
HΣ ΦANΙ{KE ΙΙΩΣ HTAN AΥTΟKΙNHTO. KΙ AN ΙΙTAN ΘA E-πρ6xeιτo τLα" τζnτ {1Nατι τ!τoιo' πoυ να ξεπερν& τo
θdμα παγετ6q xαυ χt6νt. Tηζ φ&νηιε πωζ $ιταν y'αL
τρdνo, αλλ& δεν τo υπoλ6γLσε' τLατt ψoναχατoυ oνειρoυ ει-ναL τα τΡiνα" o' αυτ6 τo σχcιτoμdρoq. Πoλλ&
"η, φ&νηNανl)ι?lι!ωσπoυ ν ανoιζεt τo μ6ιτι y'αL να τo χαρφωσεt στo πα.Pα"-
θυρo με τη θαμπ{ ιρoilcsτα τηζ πατωνL&c,.
Mεριxd6 Ψoρdζ, εiναι αλτiθεLα) τα. δυνατd, φεγγ&ρια τoυ
χειμ6νo( διαπερνo6oαν την αδιαφ&νεια των τζαμttλν xαι16νoνταν στo y'Pεp&τι τηζ σαν πρoβoλε(q, αλλd, xαλ6τερααζ μην τα. σxξφτεταL αντ&"' πρoβoλε(q χαt αηδιεζ, ΥLατ[x&τι τξτoια παραφυλ& η αυπνtα τLα' να τ\q xαΘtoεL yν&L νσ"
τη βρεt τo πρωi σαν μo6μtα τoυ Φαραιb.'o1ι πωq δεν {ταν y"αLχωrli.c,την αυπν,α. L6ξατω Θειil,
o Toυταγ1αμcδν εi1ε συνεταtρtστει τLα τα 'Lαλ&.
ψε τo π&.-
λαι πoτd εξα[aιo πρoφiλ τηc,. Γυα τo α'νφd."c, αζ μην τo συ-
Qταψe. K6λoq τ{αL τ6τe' χc6λoζ 'LαL
τ(^Pα., αλλ& παραδ6_
ξωq τo πρoφ[λ, Nατ&. ψαγιx6 τρ6πo, ξεγλριζε. M&λλoν {-ταν τPLy'. To μoναδιx6 τρυx πoυ δι6θετε εμφανLσtαx&", αλ-
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘo\nΗΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
λ& ιoxυρ6 Nαι απoτε}rεaψατυx6. Tιilρα τηqx&Θιaε η συγ-
γdνεια με τoυζ ΦαραιΔ στην απoσ6νθεoη - xαι δεν εLyε Nαυ
1ιo6μoρ. Tηq τdλειωoε.Δε διαμαρτυρ6ταν γι' αυτ6. To θεωρoι5oε λoγιx6. Σαν
τιμωρiα { oαν λoγιN6 επαN6λoυθo μιαq ηλιxiαqπoυξεru-νο6oε ατ,' τo t9t5, μπoρεL xαι τo 'L3, μπoρε( xαι τo '23.
Toν xαιρ6 τηζ γdννησhc "ηs τα ψτριλα ε[1αν υδραργυρt-
xdq ιδι6τητεq. Mελ&νια, Noνδυλoφ6ρoι ιυ απα[δευτα 1dριαυπαλλf λων αυνεργ&ζoν ταν ωaγρ&., xι {τoι oι ημερoμηνiε6
γενν{υεωq παρ6μεναν γρiφoι, ευτυβq. Π&νω N&,τω δdxα
xρ6ν ια ν ε6τ ητ αq y&.ριo ψα xι &λλα τ 6cs α γi1ρ σ"τ o q. Εξαρτ υ6 -
ταν αττ' τcl ι{φι τηq μελ&νηe .
<<Mα {ταν αλ{θεια αυτox{νητo; Πoιo6 τρελ6q θα ξeNι-νo6oε Nυ απ6 πo$ τξτoια ιΔρα να 'ρθει o'τα Λoυτρd,; Kυνη-
γo{ πoυ ξeoτρ&τιoαν {1 xανtνα tNτα'lso περυcτατιx6 ψe
στρατtωτtχo66; Kαι γιαπt oταΛoυτρ&; Ξ6ρω Nι εγcδ; M6-νη ρωτιil, ψ6νη απαντ,ιδ oαν 1αμ6νη _ xι 6ooτ, η αυπν(α'
Kαλιis την την o1ι&!llΔεν πd,o1ισε ε'L νdoυ να θυμηθεi πωC,ξi)πνηαε. A6ρα
π&ντωq δε o{xωνε oτην xoιλ&δα. Παγωνυ&" Nαθαρ6αιψ,ι|.iυ1ρ6αιμη xι αNtνητη. 06τε πoυ Nαταδtγηxε να xoπ&"-
ξει απ' τo παρ&θυρo. Tι να δει, εξ&λλoυ; ΣNoτ&δι y.αL ψε,
γ&λια 6ραoη, oxoτd,δι xαL ψε μ&τι γαρiδα. 'ΕιJ7αξε oτα,sxoτειν&" να βρει τα γυαλι&. Tα βρ{Nε. Αλλ& x&L Tcoυ τα
\Ρhn, οNoτ&δι...Σε δυo μdρεs θα 'βγαινε τo xαινo6ριo φεγγ&ρι, πoυ τρα-
γoυδo6oε η Bdμπo, μα τo ερμ{νευε Nαλ6τερα η (δια με τηναδελφf τηζ, τoν xαιρ6 των τoυρν6. Ποiλι .Nα}'&.πoυ μεζ στo
Nρανto τηc, εtγε μνiμη. Λiγα μαλλι&' πoλ}'tq ζαλdδε6, πε-
ριοo6τερε6 ημιNρανiεq Nαι μν{μη.ιιE{ναι η τιμωρiα μoυ...)) Qιθ6ριoε. ι<Tι λεq xι εa6,Χi'τ-
λερ;llo Χιτλερ 6μωq δεν tραν cτηθdoη τoυ. M(α ατιq 1(λιε6
αυτ6 oυνdβαtνε _ xαι αυνdβη απ6ι[.,ε. λατρi1ιαoε με τηθερμoNραα[α τηc, N&ψαραq' 'oaη eiaτη ε(qαν τα θεμdλια
τoυ Nτηρioυ, τ6αo d16φo εxανε 6oo ανdβαινε6. <ιXιιiτλερ.. '))
Δεν μπoρo6σεy'αL να φων&ξεt, βΙν ξυπν{αει τη Mιρ&ντα.Δεν {ταν ιδρα για γNρiνιε6 xαι <<φτι&ξε μoυ τo&,ι ιαυ φiρεμoυ νερ6 Nαι δo1ε(oll. ΑρNo6oε η αυπν(α Nαι ψαζt τηζ o .,Cσ'_
ταρρ&"ν,.τηc, των ox6,!εων. Aυτd πtγαtναν μαζi, cδoπoυ να
ρoδ[αει ψια φiτα oυραν6q xαL να" 'ρθει ατα oυγNαλ& τη€.
κXιιicερ...ll Πoυθεν& o Χ(τλερ' yLαLΥLα μια αx6μη φo-
ρ& δε μετd,νtωσε πoυ oν6μαoε ξτoυ τcl τ&"o'Toν αγαπo6-σε με τoν τρ6πo πoυ αγαπo6oε -xι αν&Θεψ&" την αν ηξrρ"να περιγρ&ι!.,ει τo6τo τoν τρ6πo- αλλ& την xυπ&"ppυoxε Nαι
με τιζ Nλoτoιd6 oτα ψαλαx& τoυ ζωντανo6. Toν xλ6τααγεωq κXiτλερll xι tραν βdβαια oπoυδαiα αφoρμ{, αφo6, ε-
ξαυτ[αq τoυ παλιoτ6μαρoυ αυτo6, γαντ&xωoε την xαρυtρα
τηζ..' α}ι}τ&. αυτ&" μια &λλη φoρd.Κ&τι oαν ρdι|,,ιμo με υπoQ[α aoNoλ'&ταq την iNανε να. α._
ναβ&λει τo ιJ,,&ξιμo τoυ ρoλoγιo6. Πρcilτη δoυλει& τηc, $ραννα δdνει oτo γ!ρι τηζ τo ρoλ6ι τoυ Tζ(μη, 6aα γρ6νια τηeτo ε[γε αφtρει _ xαι δεν {ταν λξα. Eixε γερ6 c;τoψ&γι, ε-
ξ6ν απ' τιq περιττcbσεLζ πoυ dνιωθε αυτ6 τo α6ριoτo x&τυ,
πoυ τη φ6βιζε ωq α6ριoτo xαL ωζ... x&τυ.ΚαN&o ει1αν ι.[.;{-
αει απoβρα\tq'NαN&o ρευ6ταν. Tι να ρευ6ταν;Bαoιλ6πιτα;
ιo 11
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘo\nΗΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
λ& ιoxυρ6 Nαι απoτε}rεaψατυx6. Tιilρα τηqx&Θιaε η συγ-
γdνεια με τoυζ ΦαραιΔ στην απoσ6νθεoη - xαι δεν εLyε Nαυ
1ιo6μoρ. Tηq τdλειωoε.Δε διαμαρτυρ6ταν γι' αυτ6. To θεωρoι5oε λoγιx6. Σαν
τιμωρiα { oαν λoγιN6 επαN6λoυθo μιαq ηλιxiαqπoυξεru-νο6oε ατ,' τo t9t5, μπoρεL xαι τo 'L3, μπoρε( xαι τo '23.
Toν xαιρ6 τηζ γdννησhc "ηs τα ψτριλα ε[1αν υδραργυρt-
xdq ιδι6τητεq. Mελ&νια, Noνδυλoφ6ρoι ιυ απα[δευτα 1dριαυπαλλf λων αυνεργ&ζoν ταν ωaγρ&., xι {τoι oι ημερoμηνiε6
γενν{υεωq παρ6μεναν γρiφoι, ευτυβq. Π&νω N&,τω δdxα
xρ6ν ια ν ε6τ ητ αq y&.ριo ψα xι &λλα τ 6cs α γi1ρ σ"τ o q. Εξαρτ υ6 -
ταν αττ' τcl ι{φι τηq μελ&νηe .
<<Mα {ταν αλ{θεια αυτox{νητo; Πoιo6 τρελ6q θα ξeNι-νo6oε Nυ απ6 πo$ τξτoια ιΔρα να 'ρθει o'τα Λoυτρd,; Kυνη-
γo{ πoυ ξeoτρ&τιoαν {1 xανtνα tNτα'lso περυcτατιx6 ψe
στρατtωτtχo66; Kαι γιαπt oταΛoυτρ&; Ξ6ρω Nι εγcδ; M6-νη ρωτιil, ψ6νη απαντ,ιδ oαν 1αμ6νη _ xι 6ooτ, η αυπν(α'
Kαλιis την την o1ι&!llΔεν πd,o1ισε ε'L νdoυ να θυμηθεi πωC,ξi)πνηαε. A6ρα
π&ντωq δε o{xωνε oτην xoιλ&δα. Παγωνυ&" Nαθαρ6αιψ,ι|.iυ1ρ6αιμη xι αNtνητη. 06τε πoυ Nαταδtγηxε να xoπ&"-
ξει απ' τo παρ&θυρo. Tι να δει, εξ&λλoυ; ΣNoτ&δι y.αL ψε,
γ&λια 6ραoη, oxoτd,δι xαL ψε μ&τι γαρiδα. 'ΕιJ7αξε oτα,sxoτειν&" να βρει τα γυαλι&. Tα βρ{Nε. Αλλ& x&L Tcoυ τα
\Ρhn, οNoτ&δι...Σε δυo μdρεs θα 'βγαινε τo xαινo6ριo φεγγ&ρι, πoυ τρα-
γoυδo6oε η Bdμπo, μα τo ερμ{νευε Nαλ6τερα η (δια με τηναδελφf τηζ, τoν xαιρ6 των τoυρν6. Ποiλι .Nα}'&.πoυ μεζ στo
Nρανto τηc, εtγε μνiμη. Λiγα μαλλι&' πoλ}'tq ζαλdδε6, πε-
ριοo6τερε6 ημιNρανiεq Nαι μν{μη.ιιE{ναι η τιμωρiα μoυ...)) Qιθ6ριoε. ι<Tι λεq xι εa6,Χi'τ-
λερ;llo Χιτλερ 6μωq δεν tραν cτηθdoη τoυ. M(α ατιq 1(λιε6
αυτ6 oυνdβαtνε _ xαι αυνdβη απ6ι[.,ε. λατρi1ιαoε με τηθερμoNραα[α τηc, N&ψαραq' 'oaη eiaτη ε(qαν τα θεμdλια
τoυ Nτηρioυ, τ6αo d16φo εxανε 6oo ανdβαινε6. <ιXιιiτλερ.. '))
Δεν μπoρo6σεy'αL να φων&ξεt, βΙν ξυπν{αει τη Mιρ&ντα.Δεν {ταν ιδρα για γNρiνιε6 xαι <<φτι&ξε μoυ τo&,ι ιαυ φiρεμoυ νερ6 Nαι δo1ε(oll. ΑρNo6oε η αυπν(α Nαι ψαζt τηζ o .,Cσ'_
ταρρ&"ν,.τηc, των ox6,!εων. Aυτd πtγαtναν μαζi, cδoπoυ να
ρoδ[αει ψια φiτα oυραν6q xαL να" 'ρθει ατα oυγNαλ& τη€.
κXιιicερ...ll Πoυθεν& o Χ(τλερ' yLαLΥLα μια αx6μη φo-
ρ& δε μετd,νtωσε πoυ oν6μαoε ξτoυ τcl τ&"o'Toν αγαπo6-σε με τoν τρ6πo πoυ αγαπo6oε -xι αν&Θεψ&" την αν ηξrρ"να περιγρ&ι!.,ει τo6τo τoν τρ6πo- αλλ& την xυπ&"ppυoxε Nαι
με τιζ Nλoτoιd6 oτα ψαλαx& τoυ ζωντανo6. Toν xλ6τααγεωq κXiτλερll xι tραν βdβαια oπoυδαiα αφoρμ{, αφo6, ε-
ξαυτ[αq τoυ παλιoτ6μαρoυ αυτo6, γαντ&xωoε την xαρυtρα
τηζ..' α}ι}τ&. αυτ&" μια &λλη φoρd.Κ&τι oαν ρdι|,,ιμo με υπoQ[α aoNoλ'&ταq την iNανε να. α._
ναβ&λει τo ιJ,,&ξιμo τoυ ρoλoγιo6. Πρcilτη δoυλει& τηc, $ραννα δdνει oτo γ!ρι τηζ τo ρoλ6ι τoυ Tζ(μη, 6aα γρ6νια τηeτo ε[γε αφtρει _ xαι δεν {ταν λξα. Eixε γερ6 c;τoψ&γι, ε-
ξ6ν απ' τιq περιττcbσεLζ πoυ dνιωθε αυτ6 τo α6ριoτo x&τυ,
πoυ τη φ6βιζε ωq α6ριoτo xαL ωζ... x&τυ.ΚαN&o ει1αν ι.[.;{-
αει απoβρα\tq'NαN&o ρευ6ταν. Tι να ρευ6ταν;Bαoιλ6πιτα;
ιo 11
..ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN ΟΙ MEΛΙΣΣEΣΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
Πριν απ6 δυo μ{νεq εtγε μlτει τo νdoν 6τoq.'Εx},εLσε α"-
πα}'&. τη μεo6πoρτα. Η Mιρ&ντα μπoρεi να i1ταν πιαaψt-νη oλ6πληρη,' 1ιL αc, τη λoυτρoxoπανo6oε στα. LαψατLι&., x&-τω, ψ€,ρα πα"ρ& ψtρα, ε[aε 6ψωq τo πρoν6μιo τoυ 6πνoυ, η
ρoυφι&να. Tη ζdλευε xαι δεν τη ζ{λευε. Tι να ζηλdιpει α-π6 ψα ο1εδ6ν ιατ&xoLτη;
Δε ζ{λευε τtπoτα. M6νo τo παρελθ6ν. Kαι ox6λιαζεπoυ δεν μπoρo6αε να τo ανατρ6'Qευ, να διoρθcboεt τα σω-aτ& για να. τα' x&νει xι αυτ&. λ&θη. Γυατt ψtoα απ' τα}ι&-θη
"ηs dζηoε τα xαλ6τεραπραγψατα. Δε θυμ6ταν xανd,να
oωoτ6. Λ&θη θυμ6ταν xαι μ6νo ΥLα" τα" λ&θη τηq περηφα-νευ6ταν, πoυ δεν ε[γε xι &νθρωπo δηλαδτj γLα να περηφα-νευτε{, εxτ6q απ' τη oεζ6ν των Λoυτρcδν, ω6 τo Σεπτ6μ-
βρη, μετ& τoυ Tιμioυ Σταυρo6, πoυ dφευγo(ν χι oι τελευ-τα{oι ρευματoπαθεiq y'αL την &φηναν π{α<υ με τη Mιρ&ντα1ιαL τLc, υπo1ρεc{loεLq τηq επιaτ&τρια6 γενιxcΔν xαθηx6_ντων. Toν xαιρ6 τηc, αιγψsιc, dρ1oνταν xαι νε6τερεq, αλλ&"
εNε[νη, λ6γω παλαι6τηταq, εtγe τo πρ6oταγμα.Δεν {ταν μεγ&λo τo xoιν6 τηc".'σχι 6τι iφταιγε η iδια.
Tα νερ& {φταιγαν, πoυ δεν {ραν xαι τ6αo πλo6oα σε συ-aτατυx&. -πtραν του θε{oυ_ 6πωq τoυ παραδιπλανo6 Π6ζαρ,
γνωατo6 y.αL ωc" <<ιαψατυx& ΑριδαΙα6ll. Exε( oυνdρρεαν oι
πoλλoi. Tα διx& τoυζ, τoι Aρxτιx&, παρdμεναν μ&λλoν ξε-γαaψiνα' 06τε xoιν6τητα να τα υπoστηρ[ξeι ε[γαν xoντ&.
τoυq, o6τε oπoυδα(εq εγxαταoτ&αειq. Tα δια1ειριζ6ταν ατ6πρoπoλεμιN& 6ναq N6ριoq Kαληoπdρη(, }νωoτ6q τηζ πα-λι6q, με ιδιαiτερεq μ&λιoτα aaiaειqγνωoτ6q, πoυ 6μω6 ξε-νdρωoαν. 'oπωq δηλαδd oυμβαiνει aε τtτoιεqxαταoτ&aευq,
με τo τηραs 1/lαL τLζ επαγγελματυxiq πρoaτριβdq. Eπ}iλθεεφ,ιτιxt1ατoνLαo αλλ& τη6 dμεινε μια θεoo6λαγι' αυτty xαιτη Mιρ&ντα' toτω xι αν υπoλειτoυργo6oε η επιxεiρηoη.
HψιxpατιNτj, ημι&γνωoτη, αν&ψεσα. στσ. βoυν&, πdρα
ατ' τo Καiψαν'τoα)'&ν ιαι τιq ωραtεq Noιλ&δεq |λε τα xe-
ρ&αια' τα ρoδ&xινα )tιαL τ' απ{δια. H περιofi αΛoυτρcbν
Aρναιx&>>, με τo παλι6 τριcbρoφo xτ[aψα, τα εtxooι αΦ1η-
τιx& δ<υμ&τια με τo τoιμεντdνιo δ&πεδo y.αL τoν {ναν ιαυ
μoναδιx6 λoυτdρα τLα. τα. oμαδιx& ψτ&νια _εναλλ&ξ, εννo-
e[ται, &ντρεq xαι γυναtxεq αν&. δiωρo_ αν τραβo6oε αx6μη
αυτo66 τoυ6 λ[γoυq πε)'&τεq, dταν λ6γω γραφιx6τητα"ζ1/LαLτηq ιδ[αe.
Σε oιxoγενεαx6 ετLπεδo {ταν τo αλιoβερ[oι με την πε_
λαπε[α. Toυq μαγεiρευε λαδερ&, τoυq xαν&xευe. <ιΑρxτι-
x&ll τα oν6μαoε x&πoιoqτρελ66 απ' τηΓεωγραφιxi Τ','η-
ρεo(α Στρατo6 λ6γω &pνπων,πoυ 6μωq oυδdπoτε φ&νηxαντ6oα 1ρ6νια, να διxαιoλoγ{ooυν }1αL την oνoμααiα των Λoυ-τρ<iν. Aρxo6δεq δε φd,νηxαν πoτξ' αντ[θeτα, ταr,ιτιxo[ t1-
ταν ot λ6xoι, τα τoαx&)rια, oι ((ρεν&"ρ>>' 6πωq απoxαλo6oε
με μΦηρ{ xoxeταρtα oτo ψ&πι τιq αλεπo6δεq, 6ταν τιqi-βλεπε να διαo1iζoυν, xoμQd6 xαι πoνηρdζ, τoν περ[βoλo
των Λoυτρrilν. Mεριxdζ φoρdζ dρ1oνταν ιαι γeρ&xια oυρα-
νoιατtpατα να θρoνιαoτo6ν oτo ετoιμ6ρρoπo μπαλx6νιτoυ μεoα[oυ oρ6φoυ. K&θoνταν αxtνητα xι απελπιoμdνααπ' τη μoναξι& τoυ τoπloυ ' ψυα dlρα, μια{ rilρα. . ' xαι ξα-ναx&νoνταν στoν oυραν6 ψe x&Θετηπτ\aη.
αΔεν αντd1oυν τo θει&φι...υ μoνoλoγo6oε πioω απ' τoτζ&ψι.
L2 ι3
..ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN ΟΙ MEΛΙΣΣEΣΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
Πριν απ6 δυo μ{νεq εtγε μlτει τo νdoν 6τoq.'Εx},εLσε α"-
πα}'&. τη μεo6πoρτα. Η Mιρ&ντα μπoρεi να i1ταν πιαaψt-νη oλ6πληρη,' 1ιL αc, τη λoυτρoxoπανo6oε στα. LαψατLι&., x&-τω, ψ€,ρα πα"ρ& ψtρα, ε[aε 6ψωq τo πρoν6μιo τoυ 6πνoυ, η
ρoυφι&να. Tη ζdλευε xαι δεν τη ζ{λευε. Tι να ζηλdιpει α-π6 ψα ο1εδ6ν ιατ&xoLτη;
Δε ζ{λευε τtπoτα. M6νo τo παρελθ6ν. Kαι ox6λιαζεπoυ δεν μπoρo6αε να τo ανατρ6'Qευ, να διoρθcboεt τα σω-aτ& για να. τα' x&νει xι αυτ&. λ&θη. Γυατt ψtoα απ' τα}ι&-θη
"ηs dζηoε τα xαλ6τεραπραγψατα. Δε θυμ6ταν xανd,να
oωoτ6. Λ&θη θυμ6ταν xαι μ6νo ΥLα" τα" λ&θη τηq περηφα-νευ6ταν, πoυ δεν ε[γε xι &νθρωπo δηλαδτj γLα να περηφα-νευτε{, εxτ6q απ' τη oεζ6ν των Λoυτρcδν, ω6 τo Σεπτ6μ-
βρη, μετ& τoυ Tιμioυ Σταυρo6, πoυ dφευγo(ν χι oι τελευ-τα{oι ρευματoπαθεiq y'αL την &φηναν π{α<υ με τη Mιρ&ντα1ιαL τLc, υπo1ρεc{loεLq τηq επιaτ&τρια6 γενιxcΔν xαθηx6_ντων. Toν xαιρ6 τηc, αιγψsιc, dρ1oνταν xαι νε6τερεq, αλλ&"
εNε[νη, λ6γω παλαι6τηταq, εtγe τo πρ6oταγμα.Δεν {ταν μεγ&λo τo xoιν6 τηc".'σχι 6τι iφταιγε η iδια.
Tα νερ& {φταιγαν, πoυ δεν {ραν xαι τ6αo πλo6oα σε συ-aτατυx&. -πtραν του θε{oυ_ 6πωq τoυ παραδιπλανo6 Π6ζαρ,
γνωατo6 y.αL ωc" <<ιαψατυx& ΑριδαΙα6ll. Exε( oυνdρρεαν oι
πoλλoi. Tα διx& τoυζ, τoι Aρxτιx&, παρdμεναν μ&λλoν ξε-γαaψiνα' 06τε xoιν6τητα να τα υπoστηρ[ξeι ε[γαν xoντ&.
τoυq, o6τε oπoυδα(εq εγxαταoτ&αειq. Tα δια1ειριζ6ταν ατ6πρoπoλεμιN& 6ναq N6ριoq Kαληoπdρη(, }νωoτ6q τηζ πα-λι6q, με ιδιαiτερεq μ&λιoτα aaiaειqγνωoτ6q, πoυ 6μω6 ξε-νdρωoαν. 'oπωq δηλαδd oυμβαiνει aε τtτoιεqxαταoτ&aευq,
με τo τηραs 1/lαL τLζ επαγγελματυxiq πρoaτριβdq. Eπ}iλθεεφ,ιτιxt1ατoνLαo αλλ& τη6 dμεινε μια θεoo6λαγι' αυτty xαιτη Mιρ&ντα' toτω xι αν υπoλειτoυργo6oε η επιxεiρηoη.
HψιxpατιNτj, ημι&γνωoτη, αν&ψεσα. στσ. βoυν&, πdρα
ατ' τo Καiψαν'τoα)'&ν ιαι τιq ωραtεq Noιλ&δεq |λε τα xe-
ρ&αια' τα ρoδ&xινα )tιαL τ' απ{δια. H περιofi αΛoυτρcbν
Aρναιx&>>, με τo παλι6 τριcbρoφo xτ[aψα, τα εtxooι αΦ1η-
τιx& δ<υμ&τια με τo τoιμεντdνιo δ&πεδo y.αL τoν {ναν ιαυ
μoναδιx6 λoυτdρα τLα. τα. oμαδιx& ψτ&νια _εναλλ&ξ, εννo-
e[ται, &ντρεq xαι γυναtxεq αν&. δiωρo_ αν τραβo6oε αx6μη
αυτo66 τoυ6 λ[γoυq πε)'&τεq, dταν λ6γω γραφιx6τητα"ζ1/LαLτηq ιδ[αe.
Σε oιxoγενεαx6 ετLπεδo {ταν τo αλιoβερ[oι με την πε_
λαπε[α. Toυq μαγεiρευε λαδερ&, τoυq xαν&xευe. <ιΑρxτι-
x&ll τα oν6μαoε x&πoιoqτρελ66 απ' τηΓεωγραφιxi Τ','η-
ρεo(α Στρατo6 λ6γω &pνπων,πoυ 6μωq oυδdπoτε φ&νηxαντ6oα 1ρ6νια, να διxαιoλoγ{ooυν }1αL την oνoμααiα των Λoυ-τρ<iν. Aρxo6δεq δε φd,νηxαν πoτξ' αντ[θeτα, ταr,ιτιxo[ t1-
ταν ot λ6xoι, τα τoαx&)rια, oι ((ρεν&"ρ>>' 6πωq απoxαλo6oε
με μΦηρ{ xoxeταρtα oτo ψ&πι τιq αλεπo6δεq, 6ταν τιqi-βλεπε να διαo1iζoυν, xoμQd6 xαι πoνηρdζ, τoν περ[βoλo
των Λoυτρrilν. Mεριxdζ φoρdζ dρ1oνταν ιαι γeρ&xια oυρα-
νoιατtpατα να θρoνιαoτo6ν oτo ετoιμ6ρρoπo μπαλx6νιτoυ μεoα[oυ oρ6φoυ. K&θoνταν αxtνητα xι απελπιoμdνααπ' τη μoναξι& τoυ τoπloυ ' ψυα dlρα, μια{ rilρα. . ' xαι ξα-ναx&νoνταν στoν oυραν6 ψe x&Θετηπτ\aη.
αΔεν αντd1oυν τo θει&φι...υ μoνoλoγo6oε πioω απ' τoτζ&ψι.
L2 ι3
Eiναι αλ{θεια πω6, c6ρεq 6ρ'ζ, η μυρωδι& των θειo61ωννερcbν γιν6ταν ανυπ6φoρη. H iδια δεν πoλυdδινε oημαok,αλλ& η Mιρ&ντα αηδiαζε NαιQτo6oε λεμ6νι. Πioω α1τ' τoτo βoυν6 με τtζ απ6τoψεq 1αρ&δρε6 _νεxρ6 ηφα[oτειo τo
{θελε η φ{μη_ βριox6ταν η Γιoυγxooλαptα rιαι τα να"Ρ1^o-
πdδια. Πoτd δεν τo Nαβ&ληoe, να π&ευ να δει τι oυμβdινειαπ6 πtoω. Δεν την αφoρo6oε η Γιoυγxoo},αp[α' [aα (.oα
πoυ τηζ θ6μιζε τα απειΜτιN&' γρ6νια τηq xαριiραζ τ!ζ,cτα ψυo& τηq δεxαετtαq τoυ '40. Aττ6 xαυρ6 ε[1αν διαγρ&-ι{,,ει oι γαpτoγιαx&δεq τoυ Kρ&τoυq τη}'eFa <<Παραπtτα-σμα))' αλλ& πoιo6 εi1ε π6δια xυ 6ρεξτ1για oρειβαotεq Nαιεξερευν{oειq... Eδω τo axεφτ6ταν να βγει ω6 τη aN&}rα)ιαL να" π&ει oτην xoνζ[να να ι|τ)oει φαox6μηλo ) να. TILεL τoNoνι&N πoυ την &ναpε xαL τηζ ιαπαπρ&υνε το μdoα. Ξα_ναρε6τηxε τoxαx&o με θ6ρυβo.
<<Eoιi 'oαι, X{τλερ; Kαλιi. Αμα oε τι&oω, θα oε γδ&-ρω χαι θα o'ε x&νω μανo6νll.
Tηq φA,ηxε πωζ μεζ στo oNoτ&δι, σε μιοι αβ6βαιη λdμ-Φηon'τoν ιiξω N6oμo, εiδε τα o'τρoγγυλ& Nkpινα1ι&τιατηc"
τdπαq, oτo 6ι|.,o6 τoυ νερoy'τη, να την 1ταPατηρo6ν. Aλλ&o6τε γι' αυτ6 tραν βdβαιη εxε(νo τo πρω[. ΑφoυγNρd,ατη-,(ε την αν&aα τηc,, πLo Noφτt1χαι σφυρtχτi1απ6 &λλεq φo-ρdq. Ανoιγ6xλειoε τα ρoυθo6νια, φoβιoμdνη πoυ τ6oo νωρ[q
tpαζε o' ενdργεια o1εδ6ν 6λεq τιq αιαθτioει6 τη6.Αναι{.,ε τo ηλεxτριN6' τιo αδ6ναμo τo φωζ απ6 &}ιλoτe,
ψto' απ' τo γλ6μπo ψε τα }ιερ&' ζιyι-ζoτn. Ζ6γιαoε τιqxιν$ρειq τηζ, να μη φτ&νoυν oι θ6ρυβoι oτη Mιρ&ντα.Te-ν εxε δd ν ια Noυτ υ&-, Noντ α)r&xια, π ετ ρoγ N&ζ, φ'}rιτζ&'ν ια, 6,τ υ
..ΥΣTEPA, ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
NαL ν' αγγιζεc, τραγoυδo6oε. Tελυx&. ηΦψr& tγινε απ6 pι-
βλ[o.'Eνα N6NNtνo, φθαρμdνo βιβλio, πoυ τo 'oερνε 1ρ6νιαxαυ γρ6νια τLα να' επιβεβαιcδνεL τLζ μεθ6δoυq θεραπε[αq'Tα απρtπεt)) τoυ oυνεργ&oιμoυ πελ&τη. Επρ6xeυτo γtαdxδooη τoυ t930, με τ(τλo Πρακτιx6q oΦy6s τoυ Λoυoμ6_
νου, 6πoυ διεξoδιx& αναφερ6ταν η 1ρηοιμ6τητα 6λων τωνιαψατιNιλν πηγriν τηc,γωραc,. Kι ενιil υπτjρ1ε ηoyετιxt1α-ναφoρd, oτo Π6ζαρ τηe Αριδα[α"ζ,'τLα.τα AρNτιx& o6τε λd-
$1.Ttπoτα. Περιεi1ε 6μcο6 πληρoφoρiεq γενιxiqτLα. την L-
διooυoταolα των υδ&των, γtα τη θερμoNραo{α τoνq xαι,φυaυι&., {ταν απoλ6τωq εξαιρl,βωμ6νo απ6 αρμoδΙoυ6 6τιτα διx& τoυq νερ& αφρoxoπo6σαν στoυζ τρι&ντα εννι& μεoαρ&ντα dνα βαθμoιi6 Kελoioυ.
Πιiq τ' &ντεγαν 6λα αυτ&" γdρoι &νθρωπoι; Kt 6ψωq τα&ντeγαν,, tyoνταq xατ&. νoν να ξεπερ&.ooυν τα eNατ6, να
μπoυν oφtyα oτo 200Ο μετ& Χριoτ6ν xαt να με[νoυν πioωαπ6 αυτty.Γυατ[ η iδια π6oo να ζo6oε αN6ψ; Π6o'o ν' α_
ντiξει τo πρoφiλ τoυ Toυταγ1αμriν ιαL την γxρtνια τηcMιρ&νταq, πoυ {δη ε[γe αxo6oεL τo Κταπ)) τoυ βιβλ(oυ xιξπwaε τo pfiγα; Αλλ& η Mιρ&ντα, βηχo ξrβηxo, θα xoι-
ψ6ταν. To μαξιλ&ρL τηc,+Fαν ε6φoρo ο'ε 6πνo. To διx6 τηetpγαζε αγx&θια ιαι Nυρoo6q'
M&ζει.|ε τo βιβλ[o βoγNcbνταq _τελ'υx&o 6oo xαλ&. ταπi1γα"ιναν oι πελ&"τεq ατ6 ooτ&., τ6oo 1ειρoτdρευε εxεtνη-Nαι,, Nαθ ιλ q τ o περυψ&ζευε oxυμμdνη, τη γ {πηa ε τo θε ι& -
φι. Σπ&νια iφτανε τo θει&φι [a αψe π&νc,;, oτα δια{τερ &. τoυq,
Nυ αυτ6 οτην αι1μ{ τηq oε(6ν, τ6τε πoυ η π6ρτα τηc, χσ"-
βo6ζαq με τo ιαψατυN6 νερ6 ανoιγ6xλεινε με μεγ&λη oυ-
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
1,4 15
Eiναι αλ{θεια πω6, c6ρεq 6ρ'ζ, η μυρωδι& των θειo61ωννερcbν γιν6ταν ανυπ6φoρη. H iδια δεν πoλυdδινε oημαok,αλλ& η Mιρ&ντα αηδiαζε NαιQτo6oε λεμ6νι. Πioω α1τ' τoτo βoυν6 με τtζ απ6τoψεq 1αρ&δρε6 _νεxρ6 ηφα[oτειo τo
{θελε η φ{μη_ βριox6ταν η Γιoυγxooλαptα rιαι τα να"Ρ1^o-
πdδια. Πoτd δεν τo Nαβ&ληoe, να π&ευ να δει τι oυμβdινειαπ6 πtoω. Δεν την αφoρo6oε η Γιoυγxoo},αp[α' [aα (.oα
πoυ τηζ θ6μιζε τα απειΜτιN&' γρ6νια τηq xαριiραζ τ!ζ,cτα ψυo& τηq δεxαετtαq τoυ '40. Aττ6 xαυρ6 ε[1αν διαγρ&-ι{,,ει oι γαpτoγιαx&δεq τoυ Kρ&τoυq τη}'eFa <<Παραπtτα-σμα))' αλλ& πoιo6 εi1ε π6δια xυ 6ρεξτ1για oρειβαotεq Nαιεξερευν{oειq... Eδω τo axεφτ6ταν να βγει ω6 τη aN&}rα)ιαL να" π&ει oτην xoνζ[να να ι|τ)oει φαox6μηλo ) να. TILεL τoNoνι&N πoυ την &ναpε xαL τηζ ιαπαπρ&υνε το μdoα. Ξα_ναρε6τηxε τoxαx&o με θ6ρυβo.
<<Eoιi 'oαι, X{τλερ; Kαλιi. Αμα oε τι&oω, θα oε γδ&-ρω χαι θα o'ε x&νω μανo6νll.
Tηq φA,ηxε πωζ μεζ στo oNoτ&δι, σε μιοι αβ6βαιη λdμ-Φηon'τoν ιiξω N6oμo, εiδε τα o'τρoγγυλ& Nkpινα1ι&τιατηc"
τdπαq, oτo 6ι|.,o6 τoυ νερoy'τη, να την 1ταPατηρo6ν. Aλλ&o6τε γι' αυτ6 tραν βdβαιη εxε(νo τo πρω[. ΑφoυγNρd,ατη-,(ε την αν&aα τηc,, πLo Noφτt1χαι σφυρtχτi1απ6 &λλεq φo-ρdq. Ανoιγ6xλειoε τα ρoυθo6νια, φoβιoμdνη πoυ τ6oo νωρ[q
tpαζε o' ενdργεια o1εδ6ν 6λεq τιq αιαθτioει6 τη6.Αναι{.,ε τo ηλεxτριN6' τιo αδ6ναμo τo φωζ απ6 &}ιλoτe,
ψto' απ' τo γλ6μπo ψε τα }ιερ&' ζιyι-ζoτn. Ζ6γιαoε τιqxιν$ρειq τηζ, να μη φτ&νoυν oι θ6ρυβoι oτη Mιρ&ντα.Te-ν εxε δd ν ια Noυτ υ&-, Noντ α)r&xια, π ετ ρoγ N&ζ, φ'}rιτζ&'ν ια, 6,τ υ
..ΥΣTEPA, ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
NαL ν' αγγιζεc, τραγoυδo6oε. Tελυx&. ηΦψr& tγινε απ6 pι-
βλ[o.'Eνα N6NNtνo, φθαρμdνo βιβλio, πoυ τo 'oερνε 1ρ6νιαxαυ γρ6νια τLα να' επιβεβαιcδνεL τLζ μεθ6δoυq θεραπε[αq'Tα απρtπεt)) τoυ oυνεργ&oιμoυ πελ&τη. Επρ6xeυτo γtαdxδooη τoυ t930, με τ(τλo Πρακτιx6q oΦy6s τoυ Λoυoμ6_
νου, 6πoυ διεξoδιx& αναφερ6ταν η 1ρηοιμ6τητα 6λων τωνιαψατιNιλν πηγriν τηc,γωραc,. Kι ενιil υπτjρ1ε ηoyετιxt1α-ναφoρd, oτo Π6ζαρ τηe Αριδα[α"ζ,'τLα.τα AρNτιx& o6τε λd-
$1.Ttπoτα. Περιεi1ε 6μcο6 πληρoφoρiεq γενιxiqτLα. την L-
διooυoταolα των υδ&των, γtα τη θερμoNραo{α τoνq xαι,φυaυι&., {ταν απoλ6τωq εξαιρl,βωμ6νo απ6 αρμoδΙoυ6 6τιτα διx& τoυq νερ& αφρoxoπo6σαν στoυζ τρι&ντα εννι& μεoαρ&ντα dνα βαθμoιi6 Kελoioυ.
Πιiq τ' &ντεγαν 6λα αυτ&" γdρoι &νθρωπoι; Kt 6ψωq τα&ντeγαν,, tyoνταq xατ&. νoν να ξεπερ&.ooυν τα eNατ6, να
μπoυν oφtyα oτo 200Ο μετ& Χριoτ6ν xαt να με[νoυν πioωαπ6 αυτty.Γυατ[ η iδια π6oo να ζo6oε αN6ψ; Π6o'o ν' α_
ντiξει τo πρoφiλ τoυ Toυταγ1αμriν ιαL την γxρtνια τηcMιρ&νταq, πoυ {δη ε[γe αxo6oεL τo Κταπ)) τoυ βιβλ(oυ xιξπwaε τo pfiγα; Αλλ& η Mιρ&ντα, βηχo ξrβηxo, θα xoι-
ψ6ταν. To μαξιλ&ρL τηc,+Fαν ε6φoρo ο'ε 6πνo. To διx6 τηetpγαζε αγx&θια ιαι Nυρoo6q'
M&ζει.|ε τo βιβλ[o βoγNcbνταq _τελ'υx&o 6oo xαλ&. ταπi1γα"ιναν oι πελ&"τεq ατ6 ooτ&., τ6oo 1ειρoτdρευε εxεtνη-Nαι,, Nαθ ιλ q τ o περυψ&ζευε oxυμμdνη, τη γ {πηa ε τo θε ι& -
φι. Σπ&νια iφτανε τo θει&φι [a αψe π&νc,;, oτα δια{τερ &. τoυq,
Nυ αυτ6 οτην αι1μ{ τηq oε(6ν, τ6τε πoυ η π6ρτα τηc, χσ"-
βo6ζαq με τo ιαψατυN6 νερ6 ανoιγ6xλεινε με μεγ&λη oυ-
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
1,4 15
γν6τητα. Aλλoι την &φηναν xι επiτηδε6 μιo&νoιμ\l ΥLα-τt τoυq tπυανε αoφυξtα' Tι δoυλει& 6μωq εtχε τc|ρα να
φτ&νει {τoι τo θει&φι oτη μ6τη τηζ' ψεζ oτoν πρωινι&τι-No παγετ6;
'Ιδρωαε η Ραχo'Φyνα"λυ&" τηq πρooπαθιiνταc, να" θυμηθεi
τα δρoμoλ6για τoυ Χiτλερ. Καψtd.' φoρ& o τ&πoq αναx&)'ν-πτεNρ6πτεc't)aηψεtα με oαν[δεq oαθρdq απ' την υγρααdα,
πoυ )πoχωρo6oαν ε6xoλα στα' τPατσoυν[oματα NαL στLc,
xεφα}ιιtqτoυ χαι xων6ταν oτην αiθoυσα των νεριiν, με τιζθερμoxραolε6 πoυ τoν dxαναν να oνειρε6εταυ {να γατ{oιox6oμo θερμ6 xυ εξα|oυo, ψαιρι&. απ' τιq xλoτoιdq τηc, σ"φε'
ντιxtναqτoυ χοζL τη γλυx6ξινη αρρωστι&ριxηθαλπωρd τoυ
xρεβατιo6 τηe Mιρ&ντα6. Πρoτιμo6oε την απoμ6νωση, ε-
xet, oτo θεoox6τεινo απειλητιx6 υπ6γειo τηζ χαβo6ζαζ, μετη μυρωδι& "η,
αυγoυλ[λαq τLαL τo ρ61θo τoυ νερo6, πoυ
ατ' τη μια ανd,βλυζe ατ6 ψα αθtατη φλdβα oτα tγxατατ\e \\e, )4L απ' την &λ\ γαν6ταν &γνωoτo για πo6.
κEiναι oι τρ6πε6 πoυ ανo(γει τo τtpαq xαι pγαtνoυν ταθει&φυα iξω.Μετ& ooυ λ6ει να μην πιoτε6ει6 στη μετεμ-ι|.161ωoη. ..l> oxiφτηιιε φωναΥτ&. xαι 1αμoγdλαoε στην t-δdα 6τι π[oω απ' τη γo6να τoυ Xiτλερ xρυβ6ταν tναq αp-
θρoπαθ{e γdρoντα6, πεθαμdνoq την επoys1 τηζ oπe1ξτσ"ζ'
Tην xαθηαi'lγαce η διαρρoΤxτi ευθυμiα τηζ, 6λα dβαιναν
xα}ιcλq, τo θdμα {ραν να μπεt τo ψτρtxι oτη φωτι&' να
oπ&oeι o π&γoq ψtaα τ\e, να μην τηc,ξαν&ρΘεL ιαL τo 1'lα_
xd,o oτoν oυραν(oxo.
<<Axo6q εxε[, νυ1τυ&πιxα...υ μoνoλ6γηoε λιγ&xι πto
ξεtδρωτη απ6 πριν.
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι<Kρ6oq ιδρcδτα6 τoυ θαν&τoυ.
Γιατρd, φων&$ετη μαμ& τoυυ.
Πo6 τα θυμd,ο'αι, xαηψiνη,, τα oτυγ&xια τoυ Aπατημ6,-
νoυ 6ρyoντα τηq ΦεqαQα τηc, Ζeρψiν Pooφ6ρ, { μ&λλoν τoυ
Kλαo6ντιo M&ρα, αε διαoxευ{ τoυ ψαxαρtτη τoυ Tζ[μη...LιαN6oια iργα,, τα πιo πoλλd, oε ατ{1oυq, tψψετρα' εtγε
διααxευd,oει o Tζ(μηq .'oτ ι εLyε Nαλλιdργει α, ε[γε. Kαι πoυ
ε[γε, τι απ6αωoε; l\α τo6 o γ&τoq, o εωoφ6ρoq! Σαν α-
cτpαπt1πtραoε o X(τλερ απ6 μπρooτ&' τηe,, τρυπc6νoνταq
N&πω α1τ' τo νερo1υτη.
<ιBγεq dξω, βρε παλι6γερε!l πρ6oταξε ιoιcδνoντα.c) τo
Noρμi τηq, 6πωq τα γρ6νυα πoυ tταιζε oτo θdατρo τLc, α"PL-
oτoNρ&τιoaεq oτρiγNλε6, τρoμ&ζoντα'c,τo xoιν6 των Lαψα-
τυNcλν πηγιΔν αν&- &παaα την ελληνιιt1ετιxρ&τεια'
o γ&"τoq, αγριεμ6νoq, τηζ πtταξε γι' απ&ντηoη dνα
πα.Pατετα|ιdνo νιαo6ριομα-απειλτ). Bρlxε 6λα τα (<χχχ''
τηe γατ[oιαq &ψυναq xαL τα" ξiραaε.
ιιXιι[τλερ...υ Αι oτo διd,oλo, πcλζ αηoilγεται μεζ στην
ερημι& τo 6νoμα τoυ τdρατoq. Mωρd, α{μερα xι6)'αq Θα
τoυ τo αλ)'αξει oε ιιΑδ&μll d oε x&τι τξτoιo. Mπoρεi xαιαPoδ&νθηll. 'Eτoι xι αλλιclr6, oι xλoταιdq τηζ ε[χσ"ν γ&oεtτo παλι6 τoυ6 oφρ[γo6. Tdρμα τo ιιΧiτλερll. Δεν {ταν δα
xαι λiγoι αυτo{ πoυ την παρεξηγo6σαν xαL oτραpoxokα-
ζαν. Πo6 να eξηγε[q' '.
Tηq ξαν&ρθε τo θει&φι απ6 x&πω, xυ αN6ψ εντoν6τερo
τo Nαθεaτdlq τoυ xαx&oυ' Σπo6πισε τo μdτωπo Nαι τυλ{-
ΓΙΑNNΙ{Σ ΞANΘOΥΔHΣ
ι6 L7
γν6τητα. Aλλoι την &φηναν xι επiτηδε6 μιo&νoιμ\l ΥLα-τt τoυq tπυανε αoφυξtα' Tι δoυλει& 6μωq εtχε τc|ρα να
φτ&νει {τoι τo θει&φι oτη μ6τη τηζ' ψεζ oτoν πρωινι&τι-No παγετ6;
'Ιδρωαε η Ραχo'Φyνα"λυ&" τηq πρooπαθιiνταc, να" θυμηθεi
τα δρoμoλ6για τoυ Χiτλερ. Καψtd.' φoρ& o τ&πoq αναx&)'ν-πτεNρ6πτεc't)aηψεtα με oαν[δεq oαθρdq απ' την υγρααdα,
πoυ )πoχωρo6oαν ε6xoλα στα' τPατσoυν[oματα NαL στLc,
xεφα}ιιtqτoυ χαι xων6ταν oτην αiθoυσα των νεριiν, με τιζθερμoxραolε6 πoυ τoν dxαναν να oνειρε6εταυ {να γατ{oιox6oμo θερμ6 xυ εξα|oυo, ψαιρι&. απ' τιq xλoτoιdq τηc, σ"φε'
ντιxtναqτoυ χοζL τη γλυx6ξινη αρρωστι&ριxηθαλπωρd τoυ
xρεβατιo6 τηe Mιρ&ντα6. Πρoτιμo6oε την απoμ6νωση, ε-
xet, oτo θεoox6τεινo απειλητιx6 υπ6γειo τηζ χαβo6ζαζ, μετη μυρωδι& "η,
αυγoυλ[λαq τLαL τo ρ61θo τoυ νερo6, πoυ
ατ' τη μια ανd,βλυζe ατ6 ψα αθtατη φλdβα oτα tγxατατ\e \\e, )4L απ' την &λ\ γαν6ταν &γνωoτo για πo6.
κEiναι oι τρ6πε6 πoυ ανo(γει τo τtpαq xαι pγαtνoυν ταθει&φυα iξω.Μετ& ooυ λ6ει να μην πιoτε6ει6 στη μετεμ-ι|.161ωoη. ..l> oxiφτηιιε φωναΥτ&. xαι 1αμoγdλαoε στην t-δdα 6τι π[oω απ' τη γo6να τoυ Xiτλερ xρυβ6ταν tναq αp-
θρoπαθ{e γdρoντα6, πεθαμdνoq την επoys1 τηζ oπe1ξτσ"ζ'
Tην xαθηαi'lγαce η διαρρoΤxτi ευθυμiα τηζ, 6λα dβαιναν
xα}ιcλq, τo θdμα {ραν να μπεt τo ψτρtxι oτη φωτι&' να
oπ&oeι o π&γoq ψtaα τ\e, να μην τηc,ξαν&ρΘεL ιαL τo 1'lα_
xd,o oτoν oυραν(oxo.
<<Axo6q εxε[, νυ1τυ&πιxα...υ μoνoλ6γηoε λιγ&xι πto
ξεtδρωτη απ6 πριν.
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι<Kρ6oq ιδρcδτα6 τoυ θαν&τoυ.
Γιατρd, φων&$ετη μαμ& τoυυ.
Πo6 τα θυμd,ο'αι, xαηψiνη,, τα oτυγ&xια τoυ Aπατημ6,-
νoυ 6ρyoντα τηq ΦεqαQα τηc, Ζeρψiν Pooφ6ρ, { μ&λλoν τoυ
Kλαo6ντιo M&ρα, αε διαoxευ{ τoυ ψαxαρtτη τoυ Tζ[μη...LιαN6oια iργα,, τα πιo πoλλd, oε ατ{1oυq, tψψετρα' εtγε
διααxευd,oει o Tζ(μηq .'oτ ι εLyε Nαλλιdργει α, ε[γε. Kαι πoυ
ε[γε, τι απ6αωoε; l\α τo6 o γ&τoq, o εωoφ6ρoq! Σαν α-
cτpαπt1πtραoε o X(τλερ απ6 μπρooτ&' τηe,, τρυπc6νoνταq
N&πω α1τ' τo νερo1υτη.
<ιBγεq dξω, βρε παλι6γερε!l πρ6oταξε ιoιcδνoντα.c) τo
Noρμi τηq, 6πωq τα γρ6νυα πoυ tταιζε oτo θdατρo τLc, α"PL-
oτoNρ&τιoaεq oτρiγNλε6, τρoμ&ζoντα'c,τo xoιν6 των Lαψα-
τυNcλν πηγιΔν αν&- &παaα την ελληνιιt1ετιxρ&τεια'
o γ&"τoq, αγριεμ6νoq, τηζ πtταξε γι' απ&ντηoη dνα
πα.Pατετα|ιdνo νιαo6ριομα-απειλτ). Bρlxε 6λα τα (<χχχ''
τηe γατ[oιαq &ψυναq xαL τα" ξiραaε.
ιιXιι[τλερ...υ Αι oτo διd,oλo, πcλζ αηoilγεται μεζ στην
ερημι& τo 6νoμα τoυ τdρατoq. Mωρd, α{μερα xι6)'αq Θα
τoυ τo αλ)'αξει oε ιιΑδ&μll d oε x&τι τξτoιo. Mπoρεi xαιαPoδ&νθηll. 'Eτoι xι αλλιclr6, oι xλoταιdq τηζ ε[χσ"ν γ&oεtτo παλι6 τoυ6 oφρ[γo6. Tdρμα τo ιιΧiτλερll. Δεν {ταν δα
xαι λiγoι αυτo{ πoυ την παρεξηγo6σαν xαL oτραpoxokα-
ζαν. Πo6 να eξηγε[q' '.
Tηq ξαν&ρθε τo θει&φι απ6 x&πω, xυ αN6ψ εντoν6τερo
τo Nαθεaτdlq τoυ xαx&oυ' Σπo6πισε τo μdτωπo Nαι τυλ{-
ΓΙΑNNΙ{Σ ΞANΘOΥΔHΣ
ι6 L7
ΓΙANNHΣ ΞANΘO\?\HΣ
χτηy'ε στo τα"}\τ6 πoυ χρεμ6ταν τLα ωρα αναγxηζ στoxαpφt.
Mια α.π6φαoη τiταν τα oxα}ιt&.. Θα τα Nατtpαυνε τρo-oεy3ιx&", γιατ[ o παγετ6qδεν αoτειευ6ταν. 'Eπρε π,ε να' xα.-
τεβεi να δει, γιατi, αν dμενε ηπ6ρτα ανoLχτh,' πoιoq ξdρειτι θα oυo'oωρευ6ταν μεζ στα νεροi. Kι tραν oι μdρε6, λiγoνα Nαπαλ&γιαζε o xαιρ6q, να φτ&αoυν oι Kαληoπdρηδεq
για επιθεc6ρηση. Δεν ερ16ταν βdβαια o (διoq o N6ριoq Kα-ληoπdρη6, αεiμνηoτoq απ6 Nαυρ6' dρ1oνταν N&τι αν['Qυα,
1ειρ6τερα Nι απ6 τρωxτυN&'. Mε μo6ρη. Kανdνα ευ1αριoτcδ
τ6oα γρ6νια. Πoιoq νορμ&λ θα dθαβε τηζωητoυ σ' exε[νη
την xoιλ&δα;Kανdνα ευ1αριoτcδ δεν &xoυoε. Πoτd. Κ&πoτε ox{,φτη-
xε 6τι tπρεπε να xαΘαρtoει τ' αυτι& τηζ σε ιιωριλ&υ να'ναι dτoιμη τLα" τα ια}ι& }'ξru y'αL τα. παινiψατα. Κ&πo-τε... πoυ τ)ταν ηλiθισ' }(αL ρoψαντυxi1, περιμdνoντα.ζ τηνπερ(φημη xαλoo6νη των d,λλων.
1\α xαι τo oo6ρoιμo τηqπ6ρταqτηC,yαpoυζα6. l{α, λoι-π6ν, τιλq απdδραoε τo Θει&φι ατ' τη1αβo6ζα Nαι γcΔθηxεατo ρoυθo6νL τηq. H π6ρτα &νotξε' Κατtpα xαι x}rε[rs'
την. Γι' αυτ6 ε[oαυ εδιjl. oπλioτη)ιε, ψε 6λo τηe τo xoυρ&-
τLo χαL βτηn, oτην xρ6α ν6yτα. To 1ι6νι ε[1ε υπo1ωρ{oεισ'7τ' τα" aNαλι&., αφi1νoνταq ανθεxτιN&' xρυoτ&λλινα υπo-λεiμματα. Aρπ&γτηNε απ' τα oιδερdνια N&ηNελα, ενθυ-
μo6μενη την τελευταiα τελευτα|.α ταυνLα τηq ζωt1c, τηq,πoυ την εiδε oε μια μεγαλει<Δδη _dτoι τηq φ&νταξε_ πρo-
βoλ{ oτo κoλ6μπιoνll τ1]6 Σαλoν[xηe. Mε την Γxλ6ριαΣβ&νooν. Λεωφ6qo τηq Δ$αεωe την dλεγαν.
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ιι'Hρθε o Nαιρ6q σoυ να xατεpε[c' ααν βαo[λLσσα τα.
o.Nαλι&' Θυμτiooυ τη Σβ&νooν xαL την αξιoπρtπευ&" τηc,
xατεpα[νoνταc, τη aN&λα τηc dπαυληζ, πρtν παραδoθεi
oτην Αo'τυνoμiα. Δεν ε{oαι ptpαα Γxλ6ρια Σβ&νo'oν, δε
,sι6τωoεqτoν εραoτ{ αoυ, Nd,νει Φ6φo,τo 1dρι ooυ τo δα_
γNcδνει τo oiδερo 'ισ'L
τo ταΜ6 γανταNcλνeι τtq Ntνtpειqooυ. Eντo6τoιζ...))
Eντo6τoιq, Nατipηxε αλri Σβ&νooν, αν&πηρo ηγεμoνt-N6 xατ{pαομα, παρ6λo πoυ δεν τηc πiραaε σ.r' τo νoυ να
ζωγραφioει τιq δυo xαφετιtq Nαμπ6λεq για φρ6δια, 6πωq
oυν{θιζε δι6 ημερηα(ω6. Eυτυ1ιi6 δεν υπ{ρ1ε xoιν6. 'EναNατ&ψαυρo πdπλo x&λυπτε τoν oρiζoντ&' τηe, ετιτ6q απ6 τo
φωτειν6 N6Nλo τη6 μoναδιN\q εξωτερυN\c, )'&ψπαq. Mε6
oτoν N6Nλo μαραιν6ταν λ(γo 1ι6νι λερωμdνo. Π&ρα πiρατα oxoτ&δια. 'oαo oυν{θιζαν τα ψ&τυα τηζ την παγιυμ6νηατμ6oφαιρα, τα γι6νια απλriνoνταν TcLo oυμπαγ{. Mια υ_
τol,lLα λαoπoυρι&ζ στoν τoιμεντdνιo δι&δρoμo, 6πoυ με τo
ζ6ρι xωρo6cε ξνα αυτoN[νητo. Aλλ& Nαυ π&}'ι, πoιo6 ε{1ε
εμπιoτoo6ν"η c' αντ& τα ψ&τια'.. Tiτoια ιλρα, τ€τoυα)τ6_
τLα" _ yναL δε θα 'γe π{,oεt o υδρ&ργυρ oc, 1/'αL δdxα βαθμo66
N&τω τoυ μηδεν6q;<<Κατ&πτωση. . . )) μoυρμo6ριoε φτ6νoντα ζ τα. (τoυD 1λαL
τα ((πτoυ)). αBo6λωo' τo rλαL πρoβραll. Στoν τo[1o, oτo
τdλoq τηq ax&^),αq, εtγε την πρ6νoια ν' αxoυμπ&" 6aα ψπα-oτo6νια ι<ξε1νo6oανυ oι ιαθdντεζ, πoυ τ' &φηναν π(oω τoυq
επιδειNτιNd,, oαν λεπτoμdρεια ψιαq π&Θηoηζ πoυ δεν τoυq
αφoρo6οε πια. Αxoυμπo6oε εxεt 'ιαι βdργ.s, ιαθιbq Nαιδυo αιδερoλooτo6q γυα εξαιpετιxlq περιττcboει6, αν xαL τo
r8 L9
ΓΙANNHΣ ΞANΘO\?\HΣ
χτηy'ε στo τα"}\τ6 πoυ χρεμ6ταν τLα ωρα αναγxηζ στoxαpφt.
Mια α.π6φαoη τiταν τα oxα}ιt&.. Θα τα Nατtpαυνε τρo-oεy3ιx&", γιατ[ o παγετ6qδεν αoτειευ6ταν. 'Eπρε π,ε να' xα.-
τεβεi να δει, γιατi, αν dμενε ηπ6ρτα ανoLχτh,' πoιoq ξdρειτι θα oυo'oωρευ6ταν μεζ στα νεροi. Kι tραν oι μdρε6, λiγoνα Nαπαλ&γιαζε o xαιρ6q, να φτ&αoυν oι Kαληoπdρηδεq
για επιθεc6ρηση. Δεν ερ16ταν βdβαια o (διoq o N6ριoq Kα-ληoπdρη6, αεiμνηoτoq απ6 Nαυρ6' dρ1oνταν N&τι αν['Qυα,
1ειρ6τερα Nι απ6 τρωxτυN&'. Mε μo6ρη. Kανdνα ευ1αριoτcδ
τ6oα γρ6νια. Πoιoq νορμ&λ θα dθαβε τηζωητoυ σ' exε[νη
την xoιλ&δα;Kανdνα ευ1αριoτcδ δεν &xoυoε. Πoτd. Κ&πoτε ox{,φτη-
xε 6τι tπρεπε να xαΘαρtoει τ' αυτι& τηζ σε ιιωριλ&υ να'ναι dτoιμη τLα" τα ια}ι& }'ξru y'αL τα. παινiψατα. Κ&πo-τε... πoυ τ)ταν ηλiθισ' }(αL ρoψαντυxi1, περιμdνoντα.ζ τηνπερ(φημη xαλoo6νη των d,λλων.
1\α xαι τo oo6ρoιμo τηqπ6ρταqτηC,yαpoυζα6. l{α, λoι-π6ν, τιλq απdδραoε τo Θει&φι ατ' τη1αβo6ζα Nαι γcΔθηxεατo ρoυθo6νL τηq. H π6ρτα &νotξε' Κατtpα xαι x}rε[rs'
την. Γι' αυτ6 ε[oαυ εδιjl. oπλioτη)ιε, ψε 6λo τηe τo xoυρ&-
τLo χαL βτηn, oτην xρ6α ν6yτα. To 1ι6νι ε[1ε υπo1ωρ{oεισ'7τ' τα" aNαλι&., αφi1νoνταq ανθεxτιN&' xρυoτ&λλινα υπo-λεiμματα. Aρπ&γτηNε απ' τα oιδερdνια N&ηNελα, ενθυ-
μo6μενη την τελευταiα τελευτα|.α ταυνLα τηq ζωt1c, τηq,πoυ την εiδε oε μια μεγαλει<Δδη _dτoι τηq φ&νταξε_ πρo-
βoλ{ oτo κoλ6μπιoνll τ1]6 Σαλoν[xηe. Mε την Γxλ6ριαΣβ&νooν. Λεωφ6qo τηq Δ$αεωe την dλεγαν.
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ιι'Hρθε o Nαιρ6q σoυ να xατεpε[c' ααν βαo[λLσσα τα.
o.Nαλι&' Θυμτiooυ τη Σβ&νooν xαL την αξιoπρtπευ&" τηc,
xατεpα[νoνταc, τη aN&λα τηc dπαυληζ, πρtν παραδoθεi
oτην Αo'τυνoμiα. Δεν ε{oαι ptpαα Γxλ6ρια Σβ&νo'oν, δε
,sι6τωoεqτoν εραoτ{ αoυ, Nd,νει Φ6φo,τo 1dρι ooυ τo δα_
γNcδνει τo oiδερo 'ισ'L
τo ταΜ6 γανταNcλνeι τtq Ntνtpειqooυ. Eντo6τoιζ...))
Eντo6τoιq, Nατipηxε αλri Σβ&νooν, αν&πηρo ηγεμoνt-N6 xατ{pαομα, παρ6λo πoυ δεν τηc πiραaε σ.r' τo νoυ να
ζωγραφioει τιq δυo xαφετιtq Nαμπ6λεq για φρ6δια, 6πωq
oυν{θιζε δι6 ημερηα(ω6. Eυτυ1ιi6 δεν υπ{ρ1ε xoιν6. 'EναNατ&ψαυρo πdπλo x&λυπτε τoν oρiζoντ&' τηe, ετιτ6q απ6 τo
φωτειν6 N6Nλo τη6 μoναδιN\q εξωτερυN\c, )'&ψπαq. Mε6
oτoν N6Nλo μαραιν6ταν λ(γo 1ι6νι λερωμdνo. Π&ρα πiρατα oxoτ&δια. 'oαo oυν{θιζαν τα ψ&τυα τηζ την παγιυμ6νηατμ6oφαιρα, τα γι6νια απλriνoνταν TcLo oυμπαγ{. Mια υ_
τol,lLα λαoπoυρι&ζ στoν τoιμεντdνιo δι&δρoμo, 6πoυ με τo
ζ6ρι xωρo6cε ξνα αυτoN[νητo. Aλλ& Nαυ π&}'ι, πoιo6 ε{1ε
εμπιoτoo6ν"η c' αντ& τα ψ&τια'.. Tiτoια ιλρα, τ€τoυα)τ6_
τLα" _ yναL δε θα 'γe π{,oεt o υδρ&ργυρ oc, 1/'αL δdxα βαθμo66
N&τω τoυ μηδεν6q;<<Κατ&πτωση. . . )) μoυρμo6ριoε φτ6νoντα ζ τα. (τoυD 1λαL
τα ((πτoυ)). αBo6λωo' τo rλαL πρoβραll. Στoν τo[1o, oτo
τdλoq τηq ax&^),αq, εtγε την πρ6νoια ν' αxoυμπ&" 6aα ψπα-oτo6νια ι<ξε1νo6oανυ oι ιαθdντεζ, πoυ τ' &φηναν π(oω τoυq
επιδειNτιNd,, oαν λεπτoμdρεια ψιαq π&Θηoηζ πoυ δεν τoυq
αφoρo6οε πια. Αxoυμπo6oε εxεt 'ιαι βdργ.s, ιαθιbq Nαιδυo αιδερoλooτo6q γυα εξαιpετιxlq περιττcboει6, αν xαL τo
r8 L9
βαρ6 πυρoβoλιx6 βριox6ταν oτo δωμ&τι6 τηζ: μtα δ[xανη
xαραμlτ[να", διi:ρo &δωρo τoυ ανι(.lιo6 Kαληοπdρη, τLσ' τηνπερiπτωoη των λ6xων. Aλλct πoτd δεν εiδε xανoνιx6 λ6xo
oτα Λoυτρ&"' ψiρα τoυλd1ιoτoν - μ6νo τα oυρλια1τ&. τoνq&ν'oυγε. Kαι να Nατtpαιναν, 6μ.ζ, τι θα'βριoNαν; Tα θει-o6xα νερ&", τηq εtγε εξηγ{oει o x6ριoq Kαληoπdρηq, διcδ-
χνoυν τ' αyρtψια' τα x&νoυν ν' αηδι&ζoυν yLL απoψαxρ6νo-
νται. M6νo o μετεμι.[,,υxωμ6νo6 τmoc τηq διαoxdδαζε τηνxατ&oταcη. Mα τ)ταν γατ[ αυτ6, να πρoτιμ&, την εμετιxτjυγραo[α τηq 1αβo6ζαq απ' τo oπkι; Θα τoυ &λλαζε τo 6-
νoμα σοιν ξημdρωνε. <<Kαι δεν τoν βγ&ζω "Σβ&νooν", να Ι-ου1&oω;ll
o διαx6πτ\ζΥυα τα δυo μoναδιNd, φ6ταpφox6ταν t_
ξω, λiγα ψiτρα πριν αρ1(oει η xd,θoδoζ πρoζ την Nρ6πτη-υπ6γειo, 6πoυ βριox6ταν η xoλυμβ{θρα τoυ Σιλωd,μ.
To παγερ6 &oπρo φωq 6δειξε &γριεq φθoρdq oτoυq τo{-
1oυq. Δεν αρxo6oαν τα απ}ι& αoβεατιilματα. Eδc6 tπρεπενα xαλdooυν oυνεργε{o απ' την 'Eδεooα, εν αν&γxη1ιL α7τ'
τα Γιαννιτa&".'Εψτειρoυq μαoτ6ρoυζ χι 6at τα παoαλεiμ-
ματo( των αδελφtilν ToxψατCi1, πoυ επtσχε6αζαν με α&λιo_ xι {,sτερα &ντε π&λι απ' την αρ1d.
oι ToNματζiδ'q pipαια e[γαν γ(.νει φ[λoι ττ76, αν{pαυ-
ναν στα Λoυτρ& τα'zsιx&", τoυq 6ιpηνε ιαφt', τoυ6 dδινε πε-τotτεq να x&νoυν μπ&νιo ψεζ στα ιαψατm&. - τη νεNρd oε-
ζ6ν, εννoεiταυ,γιατt αυτo{ ξxαναν xρiαη οαπoυν&δαζ, πoυ
απαγoρευ6ταν αυστηρωc,. Ε[γe αναρτ$ρευ xαι πιναx[δα ε-ντ6q xαι ειτ6q: <ιΑπαγoρε6εταL τo oαπo6νι. Eιodρ1εoτε
χωρiq εoιilρoυ1αll. Mια oτιq τ6oεq τo66 τo επdτρεπε. Aλ-
...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
λωοτε o'ε μιo{ μdρα η ααπoυν&δα, Nι αφρ6λoυτρo να'τα_νε, απoρρoφ ι6ταν απ' την υπ6γεια φλdβα πoυ Nαθ&ριζε τi-λεια τη 1αβo6ζα.
AντιNανoνιx&",sαπoυν(ζoνταν εxe[ ψioα oι αδελφoi Tox-
ψατζrt, xαΘωc, αυτoi εtγαν αν&yyLητoζεaτ6 νερ6 xαι την
Nαθαρυ6τητα, 6γι τo θειd,φι. Σαραντ&ρηδεq &ντρε6 $ραν'
Kατ&γερoι yνσ"L ψε oxε}rετ6 μαxεδoνiτιNo. 06τε αρΘρυτιx&",
o6τε ρευματιoμo06, o6τε δερματιNd. Πηδo6oαν oτo νερ6
-ωζ τo oτfθo6 τoυq 6φτανε_ 1λαL πλd,xωναν τα τραγo6δια,
πα[ζoνταqoαν παιδι&. Γνιiριζε πωζ τo νερ6 τo6q iφτανε t-
σαμε τo oτ{θoq, γιατt τoυq εi1ε δει. Btψε π&ντα τoν τρ6-
πo τ\e να βλdπει αυτ6 πoυ τηq x{ντριζε τo ενδιαφdρoν.
<ιEiδα τα x}ιαρtνα των ToNματζ{δων. Aλλo πρ&ψα,
Mιρ&ντα. 8ιρτoυ6ζoι ...ll αναNo|'νωσε στην αδελφf τηs i_
να βρo1ερ6 απ6γευμα, πoυ τα αδdλφια πiραcsαν yια ιαφt,Noυβdντα ^ιαι ψπ&νιo.
Η Mιροtντα ανdαυρε ξνα απ' τα πoλυφερεμdνα ooυ-
ψπ ρετ [o τ υNα yαψ6γ ε}τα τ ηq:<<Δεν αμφdβαλλα πωq δε θα τo ταρ{)'ειτεq. Kι εγιi 6-
μω6 εiδα τo Θε6 να ι.|&1νει για aπ[ρτα να σε N&:|εt. Καιθα oε N&ι!1eυ>'
Ωρε6 ιiρε6 εpγαζe δηλητfριo η Nατ&Noιτη 1λαL τo &-
πλωνε oαν πυNρ6 μdλι oτα μo6τρα τηζ. Tηζ dλεγε χωρα-τ&"γα να oπ&oει τη μoνoτoνtα τoυq, Nι η d,λλη dβγαζε δη_
\τfριo με θεo66 Nαι c;πtρτα. Tηq ανdβαινε ε{xoαι η π(εοη
ατ' τo θυμ6 Nαι, υπ6 xανoνιNtq aυνΘ$μεq, θα την &ργιζε
στσ" Χαστo6Nια. Αλλα πωc, να 1ειρoδιx{oειq π&νω ατηMιραντo6λα c' αυτ6 τo 1&λι; 'Qι πωq δε θα τη αυνdφερ_
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
2L
βαρ6 πυρoβoλιx6 βριox6ταν oτo δωμ&τι6 τηζ: μtα δ[xανη
xαραμlτ[να", διi:ρo &δωρo τoυ ανι(.lιo6 Kαληοπdρη, τLσ' τηνπερiπτωoη των λ6xων. Aλλct πoτd δεν εiδε xανoνιx6 λ6xo
oτα Λoυτρ&"' ψiρα τoυλd1ιoτoν - μ6νo τα oυρλια1τ&. τoνq&ν'oυγε. Kαι να Nατtpαιναν, 6μ.ζ, τι θα'βριoNαν; Tα θει-o6xα νερ&", τηq εtγε εξηγ{oει o x6ριoq Kαληoπdρηq, διcδ-
χνoυν τ' αyρtψια' τα x&νoυν ν' αηδι&ζoυν yLL απoψαxρ6νo-
νται. M6νo o μετεμι.[,,υxωμ6νo6 τmoc τηq διαoxdδαζε τηνxατ&oταcη. Mα τ)ταν γατ[ αυτ6, να πρoτιμ&, την εμετιxτjυγραo[α τηq 1αβo6ζαq απ' τo oπkι; Θα τoυ &λλαζε τo 6-
νoμα σοιν ξημdρωνε. <<Kαι δεν τoν βγ&ζω "Σβ&νooν", να Ι-ου1&oω;ll
o διαx6πτ\ζΥυα τα δυo μoναδιNd, φ6ταpφox6ταν t_
ξω, λiγα ψiτρα πριν αρ1(oει η xd,θoδoζ πρoζ την Nρ6πτη-υπ6γειo, 6πoυ βριox6ταν η xoλυμβ{θρα τoυ Σιλωd,μ.
To παγερ6 &oπρo φωq 6δειξε &γριεq φθoρdq oτoυq τo{-
1oυq. Δεν αρxo6oαν τα απ}ι& αoβεατιilματα. Eδc6 tπρεπενα xαλdooυν oυνεργε{o απ' την 'Eδεooα, εν αν&γxη1ιL α7τ'
τα Γιαννιτa&".'Εψτειρoυq μαoτ6ρoυζ χι 6at τα παoαλεiμ-
ματo( των αδελφtilν ToxψατCi1, πoυ επtσχε6αζαν με α&λιo_ xι {,sτερα &ντε π&λι απ' την αρ1d.
oι ToNματζiδ'q pipαια e[γαν γ(.νει φ[λoι ττ76, αν{pαυ-
ναν στα Λoυτρ& τα'zsιx&", τoυq 6ιpηνε ιαφt', τoυ6 dδινε πε-τotτεq να x&νoυν μπ&νιo ψεζ στα ιαψατm&. - τη νεNρd oε-
ζ6ν, εννoεiταυ,γιατt αυτo{ ξxαναν xρiαη οαπoυν&δαζ, πoυ
απαγoρευ6ταν αυστηρωc,. Ε[γe αναρτ$ρευ xαι πιναx[δα ε-ντ6q xαι ειτ6q: <ιΑπαγoρε6εταL τo oαπo6νι. Eιodρ1εoτε
χωρiq εoιilρoυ1αll. Mια oτιq τ6oεq τo66 τo επdτρεπε. Aλ-
...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
λωοτε o'ε μιo{ μdρα η ααπoυν&δα, Nι αφρ6λoυτρo να'τα_νε, απoρρoφ ι6ταν απ' την υπ6γεια φλdβα πoυ Nαθ&ριζε τi-λεια τη 1αβo6ζα.
AντιNανoνιx&",sαπoυν(ζoνταν εxe[ ψioα oι αδελφoi Tox-
ψατζrt, xαΘωc, αυτoi εtγαν αν&yyLητoζεaτ6 νερ6 xαι την
Nαθαρυ6τητα, 6γι τo θειd,φι. Σαραντ&ρηδεq &ντρε6 $ραν'
Kατ&γερoι yνσ"L ψε oxε}rετ6 μαxεδoνiτιNo. 06τε αρΘρυτιx&",
o6τε ρευματιoμo06, o6τε δερματιNd. Πηδo6oαν oτo νερ6
-ωζ τo oτfθo6 τoυq 6φτανε_ 1λαL πλd,xωναν τα τραγo6δια,
πα[ζoνταqoαν παιδι&. Γνιiριζε πωζ τo νερ6 τo6q iφτανε t-
σαμε τo oτ{θoq, γιατt τoυq εi1ε δει. Btψε π&ντα τoν τρ6-
πo τ\e να βλdπει αυτ6 πoυ τηq x{ντριζε τo ενδιαφdρoν.
<ιEiδα τα x}ιαρtνα των ToNματζ{δων. Aλλo πρ&ψα,
Mιρ&ντα. 8ιρτoυ6ζoι ...ll αναNo|'νωσε στην αδελφf τηs i_
να βρo1ερ6 απ6γευμα, πoυ τα αδdλφια πiραcsαν yια ιαφt,Noυβdντα ^ιαι ψπ&νιo.
Η Mιροtντα ανdαυρε ξνα απ' τα πoλυφερεμdνα ooυ-
ψπ ρετ [o τ υNα yαψ6γ ε}τα τ ηq:<<Δεν αμφdβαλλα πωq δε θα τo ταρ{)'ειτεq. Kι εγιi 6-
μω6 εiδα τo Θε6 να ι.|&1νει για aπ[ρτα να σε N&:|εt. Καιθα oε N&ι!1eυ>'
Ωρε6 ιiρε6 εpγαζe δηλητfριo η Nατ&Noιτη 1λαL τo &-
πλωνε oαν πυNρ6 μdλι oτα μo6τρα τηζ. Tηζ dλεγε χωρα-τ&"γα να oπ&oει τη μoνoτoνtα τoυq, Nι η d,λλη dβγαζε δη_
\τfριo με θεo66 Nαι c;πtρτα. Tηq ανdβαινε ε{xoαι η π(εοη
ατ' τo θυμ6 Nαι, υπ6 xανoνιNtq aυνΘ$μεq, θα την &ργιζε
στσ" Χαστo6Nια. Αλλα πωc, να 1ειρoδιx{oειq π&νω ατηMιραντo6λα c' αυτ6 τo 1&λι; 'Qι πωq δε θα τη αυνdφερ_
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
2L
νε dναq ψτ&τooq, α}'),&" x&νε πωq δεν Nαταλαpα[νειq. Kd-τι τiτoιεq oτυyψtq, πoυ η &ρρωoτη tpγαζε την xαNtα τηe,&νoιγε την αoπρ6μαυρη τηλε6ραoη Nι {πυανε EPT με 1ι6-νια. Moν&1α EPT dπιαναν ειε[ π&νω.
ιιΠ&λι βρΦq xαι παγετ6c, στα" β6ρεια oρειν&. Δηλαδ{o' εψ&"ql>, oγoλ[αζε η Mιρ&ντα. κEδ<i πoυ μ' tφερεq,, τιπερiμενε6;ll
<ιΠo6 να σε xoυβαλo6oα; Aπ6 N&'πω ψαq ε[ναι τo Lαl&α_
τιN6 Nι απ6 π&νω ψαq Nανtναq xερατ&.q.l{α μoυ δiνειq ευ-
1d6, Mιρ&ντα' Σ' εμdνα τtζ περtσσ6τερεq zαι xαμιd, δυoοτoν Kαληoτtρη, πoυ μαζ φ6τει[.lε εδω. Πo6 να πηγαtνα-με μ' αυτ{4 τιq μo6ρεq τ{αL τα. διx& ooυ ταa&),ια;Στα &._
oυλα; Στoυq oυγγενεi6 'LαL
στoυζ ζ&πλoυτoυe φdλoυq μα6;Kανε(q δε μαq θυμ&ται, Mιρ&ντα... Kανεiq...υ
<ιMην ε[oαι xαι τ6oo oiγoυρη...)) απαντo$ce η Nατ&_y'oLτη ψε ψ&τυ γυ&λινo.
Δεν dδινε oυνd1εια oε τdτoιoυ εδoυq α'J1υψαγ[εc,.'Hξερεπωζ η αδελφ{ τηq oN&λιζε ψυα επtoτβ εξαιPετιNfi ψν\ψxαι δεν {θελε ψε τtπoτα ατoν N6o'μo να μ&θει επαxριpιλqτην πoι6τητα" αυτhc, τηζ μνtμηq. αΔcδoε τ6πo oτην oργ{,x)'6τoα τo y&τo, βρrioε τρα1αν&δε6 o'την xoυζ(να. Φ6γεψαNρυ&" τηc,, γυατ[ o δι&oλoq d1ει πoλλ& πoδ&ριαll. 'Fr:,aι ξ-xανε oυν{θωq.
'Eoτρει|ε τ η aNtQ η τ ηζ σ τ α ψεy αλα λευx& ocδ ματα τωνyoντρox6ιαλων αδελφcΔν ToxματΨ, uo τηq θερμ&νoυν λ(-
γo τo μυαλ6, πoυ ε{1ε xoλλ{oει oτo πιbq 'LαL
στo γυατ[ &-νoιξε η π6ρτα των Λoυτρriν. Mε λoυxdτo τη aφρ&γυζε.Λoυxdτo, ψc&Pα oιδερ6νια, εν,π6qy"L αν τ' αδdλφια τLζ πρo-
.ΥΣTEPA' HPΘAN 0Ι MEΛΙΣΣEΣ
d,λλεq, απ6 αφηρημ&δα, ξ{yα,sαν να xλειδc{looυν. oι ((πρo-
&λλεqυ, 6μrζ, {ταν πριν απ6 ψυα βδoμ&δα. Πριν απ' τo
τελευτα(o 1ι6νι. Δεν Nατ6ρθωνε να βd,λει σε μtα τ&ξτ1τιq
ατoρ[εq τηc,, ιαθιλq Nατ{pαινε στην ιιx6λαoη τηe oμελd-
ταζ'','6πωq dλεγε αoτειευ6μενη τη γαpo$ζα'λ6γω τηq αυ-
γoυλ[λαq τoυ νερo6' xλoriβια αυγoυλiλα, μ&λιoτα.Tην dπιαoαν oι θειo6γoι ατψot xαL τηc, θ&μπωoαν τα
γυαλι&' Σxoυπiατηχε με τo μαντiλι xω ξαναθ&μπωσαν.Kd,τω σ.π' τo θoλωτ6 ταp&νη σε μtα πεντd,γωνη δεξαμε_
νd, πoυ xαβo6ζα την dλεγε xι o Kαληo-dρηs Nι oι λoυ6με-
νoL, τo νερ6 με τι6 1ρυod6 απo1ριiloει6 -αλλo61ρυαdq, αλ-
λo6 πιo oxo6ρεq, oαν xoρμi μ6λιαοαq_ &φηνε πo6 Nαι πo6
N&τυ pαΘεtζ αναστεναΥμo6q πoυ dρ1oνταν x&τω α1τ' τo
oτρωμdνo με β6τoαλo μα6ρo πυθμdνα, εxε[ 6πoν γιν6ταν
η ανταλλαγ{ τoυ υαψατιNo$'
Σι1αιν6ταν να'ργεταυ εδιi x&τω xαLτo απdφευγε 6oo
μπoρo6oε. 'Εaφιξε oτo δεξi atφ τημαγxo6ρα πoυ εi1ε αρ-
π&ξεt απ' τηουλλoγf τηζ στη ρ[ζα τηc, oN&}ιαq Nαι γτil-πησε πρoζ εNφoβιoμ6 τoν τo(1o. ι<Ξoυ..' ξor... ξor...ll Ko-
ρ&xυ αν tραν, θα dφευγε. ΑiLri Nαι αγρtψι' oτιδ{πoτε xαινα'xε 1ωθε[ οτo λoυτρ6 , Θα παpαxινι6ταν ατ' τσ- χτυπh_
ψffiα. 'Eνα μεγ&λo Noψψ&τι αoβ& oωρι&στηιε oτo τoιμd-ντo, επιβεβαιcbνoνταq την αν&yxη μιαζ αoβαρ{6 επdμβα-
rlηq ατ6 ειδιNo6q μαoτ6ρoυ6.Pε6τηxε τo Nαx&o, απoγoητευμdνη πoυ τtπoτα δεν α-
νταπoxρiθη ιe σ τ α xτ νπtματ α. Ξαναβ&ρεσε τ η μαγNo6 ρα.
Στo τoιμdντo αυτ! τη φoρ&", φων&ζoνταq επioημα: ιιΗαυτo6 εξΦτηs, o πρ6oβυq Kλ&ναq των Mεδixωνll. Kd,πoυ
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘοΥΛHΣ
22 Dq
νε dναq ψτ&τooq, α}'),&" x&νε πωq δεν Nαταλαpα[νειq. Kd-τι τiτoιεq oτυyψtq, πoυ η &ρρωoτη tpγαζε την xαNtα τηe,&νoιγε την αoπρ6μαυρη τηλε6ραoη Nι {πυανε EPT με 1ι6-νια. Moν&1α EPT dπιαναν ειε[ π&νω.
ιιΠ&λι βρΦq xαι παγετ6c, στα" β6ρεια oρειν&. Δηλαδ{o' εψ&"ql>, oγoλ[αζε η Mιρ&ντα. κEδ<i πoυ μ' tφερεq,, τιπερiμενε6;ll
<ιΠo6 να σε xoυβαλo6oα; Aπ6 N&'πω ψαq ε[ναι τo Lαl&α_
τιN6 Nι απ6 π&νω ψαq Nανtναq xερατ&.q.l{α μoυ δiνειq ευ-
1d6, Mιρ&ντα' Σ' εμdνα τtζ περtσσ6τερεq zαι xαμιd, δυoοτoν Kαληoτtρη, πoυ μαζ φ6τει[.lε εδω. Πo6 να πηγαtνα-με μ' αυτ{4 τιq μo6ρεq τ{αL τα. διx& ooυ ταa&),ια;Στα &._
oυλα; Στoυq oυγγενεi6 'LαL
στoυζ ζ&πλoυτoυe φdλoυq μα6;Kανε(q δε μαq θυμ&ται, Mιρ&ντα... Kανεiq...υ
<ιMην ε[oαι xαι τ6oo oiγoυρη...)) απαντo$ce η Nατ&_y'oLτη ψε ψ&τυ γυ&λινo.
Δεν dδινε oυνd1εια oε τdτoιoυ εδoυq α'J1υψαγ[εc,.'Hξερεπωζ η αδελφ{ τηq oN&λιζε ψυα επtoτβ εξαιPετιNfi ψν\ψxαι δεν {θελε ψε τtπoτα ατoν N6o'μo να μ&θει επαxριpιλqτην πoι6τητα" αυτhc, τηζ μνtμηq. αΔcδoε τ6πo oτην oργ{,x)'6τoα τo y&τo, βρrioε τρα1αν&δε6 o'την xoυζ(να. Φ6γεψαNρυ&" τηc,, γυατ[ o δι&oλoq d1ει πoλλ& πoδ&ριαll. 'Fr:,aι ξ-xανε oυν{θωq.
'Eoτρει|ε τ η aNtQ η τ ηζ σ τ α ψεy αλα λευx& ocδ ματα τωνyoντρox6ιαλων αδελφcΔν ToxματΨ, uo τηq θερμ&νoυν λ(-
γo τo μυαλ6, πoυ ε{1ε xoλλ{oει oτo πιbq 'LαL
στo γυατ[ &-νoιξε η π6ρτα των Λoυτρriν. Mε λoυxdτo τη aφρ&γυζε.Λoυxdτo, ψc&Pα oιδερ6νια, εν,π6qy"L αν τ' αδdλφια τLζ πρo-
.ΥΣTEPA' HPΘAN 0Ι MEΛΙΣΣEΣ
d,λλεq, απ6 αφηρημ&δα, ξ{yα,sαν να xλειδc{looυν. oι ((πρo-
&λλεqυ, 6μrζ, {ταν πριν απ6 ψυα βδoμ&δα. Πριν απ' τo
τελευτα(o 1ι6νι. Δεν Nατ6ρθωνε να βd,λει σε μtα τ&ξτ1τιq
ατoρ[εq τηc,, ιαθιλq Nατ{pαινε στην ιιx6λαoη τηe oμελd-
ταζ'','6πωq dλεγε αoτειευ6μενη τη γαpo$ζα'λ6γω τηq αυ-
γoυλ[λαq τoυ νερo6' xλoriβια αυγoυλiλα, μ&λιoτα.Tην dπιαoαν oι θειo6γoι ατψot xαL τηc, θ&μπωoαν τα
γυαλι&' Σxoυπiατηχε με τo μαντiλι xω ξαναθ&μπωσαν.Kd,τω σ.π' τo θoλωτ6 ταp&νη σε μtα πεντd,γωνη δεξαμε_
νd, πoυ xαβo6ζα την dλεγε xι o Kαληo-dρηs Nι oι λoυ6με-
νoL, τo νερ6 με τι6 1ρυod6 απo1ριiloει6 -αλλo61ρυαdq, αλ-
λo6 πιo oxo6ρεq, oαν xoρμi μ6λιαοαq_ &φηνε πo6 Nαι πo6
N&τυ pαΘεtζ αναστεναΥμo6q πoυ dρ1oνταν x&τω α1τ' τo
oτρωμdνo με β6τoαλo μα6ρo πυθμdνα, εxε[ 6πoν γιν6ταν
η ανταλλαγ{ τoυ υαψατιNo$'
Σι1αιν6ταν να'ργεταυ εδιi x&τω xαLτo απdφευγε 6oo
μπoρo6oε. 'Εaφιξε oτo δεξi atφ τημαγxo6ρα πoυ εi1ε αρ-
π&ξεt απ' τηουλλoγf τηζ στη ρ[ζα τηc, oN&}ιαq Nαι γτil-πησε πρoζ εNφoβιoμ6 τoν τo(1o. ι<Ξoυ..' ξor... ξor...ll Ko-
ρ&xυ αν tραν, θα dφευγε. ΑiLri Nαι αγρtψι' oτιδ{πoτε xαινα'xε 1ωθε[ οτo λoυτρ6 , Θα παpαxινι6ταν ατ' τσ- χτυπh_
ψffiα. 'Eνα μεγ&λo Noψψ&τι αoβ& oωρι&στηιε oτo τoιμd-ντo, επιβεβαιcbνoνταq την αν&yxη μιαζ αoβαρ{6 επdμβα-
rlηq ατ6 ειδιNo6q μαoτ6ρoυ6.Pε6τηxε τo Nαx&o, απoγoητευμdνη πoυ τtπoτα δεν α-
νταπoxρiθη ιe σ τ α xτ νπtματ α. Ξαναβ&ρεσε τ η μαγNo6 ρα.
Στo τoιμdντo αυτ! τη φoρ&", φων&ζoνταq επioημα: ιιΗαυτo6 εξΦτηs, o πρ6oβυq Kλ&ναq των Mεδixωνll. Kd,πoυ
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘοΥΛHΣ
22 Dq
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΛΗΣ
dλεγε ψια τtτoια φραoη, oε xαπoια xωμωδiα ιατoριxτj -υ-πoτιθεται διαοNευ{ Tζiμη_ με N6μητεq, πρεoβευτtq Nαυ
βαρ6νoυq. Kρατo6oε tναxoντ&ρι βαμμdνo x6xxινo xt αoηψ[xαι αν{γγελλε τιq μεγ&λε6 μo6ρεq πoυ xατ{pαυναν απ' τηo x&λ'α τoυ παλατιo6.'0λε6 oι εξoβτητ εζ'LL oL υι|.lηλ6τητεq
εtγαν oν6ψατα &ρρηNτα δεμ6να με τtζ λειτoυργiεq τoυ πα-
γtoq εντtρoυ. Αργ6τερα πρ6oφερε τo6τo τoν αβανταδ6ριxo
ρ6λo o' εxεtνητην αy&"ρυoτη μιNρ{ d1ιδνα, τη Mατ(λντα.M&θαινε τα λ6για σαν σφoυγγ&ρι, αλλ& o τρ6πoq που
τα πρ6φερε {ταν φιδ[oιoq. To xoρ(τοι μιλoιioε τη γλcδooατων φιδιc{lν. αΣφoυγγriριll {ταν τo ταPατσo6Nλι τηq oτoθ(αoo, αλλ& o Tζiμηs τηζ, πoυ oρεγ6ταν τα &γoυρα Noρi-
τcια,, ε(ηε απoφανθεi: ι<Σφoυγγ&ρι δεν ξξP', αλλd, φ[δι,ναι, xαλ$τερα "αφoυγγαρ6φιδo" να τη λεqll. Kαι τLα" να"
μην τη xαΙδdι|.lει o Tζiμηq με τo Noλ&oιμo Noυoo6ρι, x&τι
γν<ilριζε παpατ&νω απ6 ι.|υxoλoγdα ερπετιilν Nαι &νηβων
xoριτoιιΔν. 'oαo τρυφερ6 xι oρεxτιN6 xυ αν {ραν τo μoυν(τoυ ((σφoυγγαρ6φιδoυll, δεν τo ζ$γωoε. Φoβ6ταν.
'Fmece xι &λλo Noψψ&τι απ6 oop& πtsω τηq. <<Ξoυ...
ξor... ξoυ...ll Kρ&τηoε την αν&oα, μoυoxεμdνη απ' τoυq
υδρατμo6q. ιιΞoυ' .. ε[τα. Ξoυ...lt Π&νω 'Nε[ τηq tρθe
φτdρνιαμα απ' τo θει&φι. Mια βδoμdδα ε[1ε να πατsρειατη 1αβo6ζα xαι ξiψαθε τη a'qαψ&.ρα τoυ. 'Toτερα τα ε[-δε 6λα 6πωqdβλεπε τo φεγγ&ρL ατ'' τα" παγωμdνα τζ&ψυα
τηq N&ψαραq.'Εγαoαν τα aat1ψατ&' τoυg oι γωνiε6, τo νε_
ρ6 απt'ιτηoε Nαμπ6λεq xαι δiνεq, τα γtρυα τη€ dφυγαν μι-o6 μdτρo πrc x&τω, μ&xρυνε η μαγxo6ρα,ξενπεilτηxσ.ν τα"
xoυμπιd, o' dλλεq xoυμπ6τρυ.υεζ,1τoLoc) ξdρει πo6.
'..ΥΣTEPΑ" ΙΙPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
<<Tα γυαλι&...llTα γυαλιd, βρioxoνταν oτoν τ&τo Nι ipραζαν. 06ρλιαξε
γδ6ρνoντα6 τα πνευμ6ν Lα. τηζ αTα γυαλιd,. . .υ Ei1ε αχoυ_
cτ& περ oυoτoλ{6 xαι διαoτoΜq "r, μετ&λλων oτιζ διd,_
φoρεζ θερμoxρααtεq''Ενα τξ,τoιo oιατ6πραψα τ\e αx&ρω_
αε η ΦυoιNτi Πειραματmt1_ xαλd," τo θυμ6ταν τo μ&θηματoυ o1oλε[oυ με τιq τ$1ξειq' τιc" πt1ξειe, τιq αυoτoλiq xαυ
τι6 διαoτoλξc,... Κατυ τdτoιo υπdατη o μεταλλιx6q παλιo-xαιρtτυxog axελετ6q των γυαλι6ν ττ]G. Απ' τo με[oν δdxα
στoυζ αυν oαρ&ντα Kελo[oυ. αTα γυαλι&... Tα γυαλιd,...ll'Eπαθε πανιx6. K6λ\αε την πλ&τη oτoν τo{1o, απoφασL-
ιτμdνη να δcδoει μ&χη με τη ατραβω ψ&"ρα xαυ τo θει&φι
πoυ την αναx&τενε.ιιΠoιoq ε[ναι εδιi;ll 'Hταν η διNτj τη6 φωνf . ι<Πoιo6...ll
Aνdoυρε τα αxρtp&. τηc, μ.π&oα, ρ6θμιoε την αν&oα τηq:
<ιΠoιoq εiναι; Ξdρω 6τι δεν εtναι ιανεtq, xι αλ{μoνo, Tox-
ματζdδε6, αν τoαλαπαπ\oετε ταyνα}'υ&- μoυ με τα iξυ πo-δ&ρια σαζ...)) Γdλαoε δυνατ& με τo υπoνoo6μενo. αMπρd,-
βo μoυ. Θα dxανε6 γdλιo απ' τα oτ&νια... Πo6 εtoαυ,Tζ[-
βγ], ν' αNo6οειq...ll φιiναξε με λιγ6τερo πρoσπotητ{ φω-ν{, τρdμoντα6.
Kρ6ωνε αφ6pηταNαι (δρωνε. λ ξεxo6μπωνε τo πα}'τ6,
ioωq να dνιωθε Nαλ6τερα. H xαρδι& τηζ χτυπo$αε βλα-xωδιiq σ.π' τα.δεξι&.'oλα εixαν μεταNινηθεi απ6Qε.'EΦo-
ξε τα xoνψπι&", it1αξε τυq τotπεq για βofθεια. Tι θα 'βρι-
σ1ιε στLc) τotτεq eNτ6q απ6 μαντ(λια, xαραψl,λεq Nαι Nλει_
διd,;'ENανε oαν πρωτ&PαxαL oαν ηλiθια, παραoυρμdνη απ'τη σαστLσμ&ρα τηc,.
24 25
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΛΗΣ
dλεγε ψια τtτoια φραoη, oε xαπoια xωμωδiα ιατoριxτj -υ-πoτιθεται διαοNευ{ Tζiμη_ με N6μητεq, πρεoβευτtq Nαυ
βαρ6νoυq. Kρατo6oε tναxoντ&ρι βαμμdνo x6xxινo xt αoηψ[xαι αν{γγελλε τιq μεγ&λε6 μo6ρεq πoυ xατ{pαυναν απ' τηo x&λ'α τoυ παλατιo6.'0λε6 oι εξoβτητ εζ'LL oL υι|.lηλ6τητεq
εtγαν oν6ψατα &ρρηNτα δεμ6να με τtζ λειτoυργiεq τoυ πα-
γtoq εντtρoυ. Αργ6τερα πρ6oφερε τo6τo τoν αβανταδ6ριxo
ρ6λo o' εxεtνητην αy&"ρυoτη μιNρ{ d1ιδνα, τη Mατ(λντα.M&θαινε τα λ6για σαν σφoυγγ&ρι, αλλ& o τρ6πoq που
τα πρ6φερε {ταν φιδ[oιoq. To xoρ(τοι μιλoιioε τη γλcδooατων φιδιc{lν. αΣφoυγγriριll {ταν τo ταPατσo6Nλι τηq oτoθ(αoo, αλλ& o Tζiμηs τηζ, πoυ oρεγ6ταν τα &γoυρα Noρi-
τcια,, ε(ηε απoφανθεi: ι<Σφoυγγ&ρι δεν ξξP', αλλd, φ[δι,ναι, xαλ$τερα "αφoυγγαρ6φιδo" να τη λεqll. Kαι τLα" να"
μην τη xαΙδdι|.lει o Tζiμηq με τo Noλ&oιμo Noυoo6ρι, x&τι
γν<ilριζε παpατ&νω απ6 ι.|υxoλoγdα ερπετιilν Nαι &νηβων
xoριτoιιΔν. 'oαo τρυφερ6 xι oρεxτιN6 xυ αν {ραν τo μoυν(τoυ ((σφoυγγαρ6φιδoυll, δεν τo ζ$γωoε. Φoβ6ταν.
'Fmece xι &λλo Noψψ&τι απ6 oop& πtsω τηq. <<Ξoυ...
ξor... ξoυ...ll Kρ&τηoε την αν&oα, μoυoxεμdνη απ' τoυq
υδρατμo6q. ιιΞoυ' .. ε[τα. Ξoυ...lt Π&νω 'Nε[ τηq tρθe
φτdρνιαμα απ' τo θει&φι. Mια βδoμdδα ε[1ε να πατsρειατη 1αβo6ζα xαι ξiψαθε τη a'qαψ&.ρα τoυ. 'Toτερα τα ε[-δε 6λα 6πωqdβλεπε τo φεγγ&ρL ατ'' τα" παγωμdνα τζ&ψυα
τηq N&ψαραq.'Εγαoαν τα aat1ψατ&' τoυg oι γωνiε6, τo νε_
ρ6 απt'ιτηoε Nαμπ6λεq xαι δiνεq, τα γtρυα τη€ dφυγαν μι-o6 μdτρo πrc x&τω, μ&xρυνε η μαγxo6ρα,ξενπεilτηxσ.ν τα"
xoυμπιd, o' dλλεq xoυμπ6τρυ.υεζ,1τoLoc) ξdρει πo6.
'..ΥΣTEPΑ" ΙΙPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
<<Tα γυαλι&...llTα γυαλιd, βρioxoνταν oτoν τ&τo Nι ipραζαν. 06ρλιαξε
γδ6ρνoντα6 τα πνευμ6ν Lα. τηζ αTα γυαλιd,. . .υ Ei1ε αχoυ_
cτ& περ oυoτoλ{6 xαι διαoτoΜq "r, μετ&λλων oτιζ διd,_
φoρεζ θερμoxρααtεq''Ενα τξ,τoιo oιατ6πραψα τ\e αx&ρω_
αε η ΦυoιNτi Πειραματmt1_ xαλd," τo θυμ6ταν τo μ&θηματoυ o1oλε[oυ με τιq τ$1ξειq' τιc" πt1ξειe, τιq αυoτoλiq xαυ
τι6 διαoτoλξc,... Κατυ τdτoιo υπdατη o μεταλλιx6q παλιo-xαιρtτυxog axελετ6q των γυαλι6ν ττ]G. Απ' τo με[oν δdxα
στoυζ αυν oαρ&ντα Kελo[oυ. αTα γυαλι&... Tα γυαλιd,...ll'Eπαθε πανιx6. K6λ\αε την πλ&τη oτoν τo{1o, απoφασL-
ιτμdνη να δcδoει μ&χη με τη ατραβω ψ&"ρα xαυ τo θει&φι
πoυ την αναx&τενε.ιιΠoιoq ε[ναι εδιi;ll 'Hταν η διNτj τη6 φωνf . ι<Πoιo6...ll
Aνdoυρε τα αxρtp&. τηc, μ.π&oα, ρ6θμιoε την αν&oα τηq:
<ιΠoιoq εiναι; Ξdρω 6τι δεν εtναι ιανεtq, xι αλ{μoνo, Tox-
ματζdδε6, αν τoαλαπαπ\oετε ταyνα}'υ&- μoυ με τα iξυ πo-δ&ρια σαζ...)) Γdλαoε δυνατ& με τo υπoνoo6μενo. αMπρd,-
βo μoυ. Θα dxανε6 γdλιo απ' τα oτ&νια... Πo6 εtoαυ,Tζ[-
βγ], ν' αNo6οειq...ll φιiναξε με λιγ6τερo πρoσπotητ{ φω-ν{, τρdμoντα6.
Kρ6ωνε αφ6pηταNαι (δρωνε. λ ξεxo6μπωνε τo πα}'τ6,
ioωq να dνιωθε Nαλ6τερα. H xαρδι& τηζ χτυπo$αε βλα-xωδιiq σ.π' τα.δεξι&.'oλα εixαν μεταNινηθεi απ6Qε.'EΦo-
ξε τα xoνψπι&", it1αξε τυq τotπεq για βofθεια. Tι θα 'βρι-
σ1ιε στLc) τotτεq eNτ6q απ6 μαντ(λια, xαραψl,λεq Nαι Nλει_
διd,;'ENανε oαν πρωτ&PαxαL oαν ηλiθια, παραoυρμdνη απ'τη σαστLσμ&ρα τηc,.
24 25
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
((Πotoζ εtναυ...;ll Mπoρεt να oi1xωoε αiρα. Στα Aρ-NτιN&, tτoι xλeιoτ&" πoυ \ταν απ6 φυoιxο6 τoυζ, η αν&oα
ooυ γιν6ταν θ6ελλα. Tηq {ρθε μια υπ6νoια αipα οτo πρ6-σωπo. Mεταxινfθηxε ι&τι''Ηρθε, dφυγε, πtραaε; Δεν {-ξερε να πεL τL.
Tη oπρωξι& πoυ dνιωαε oτην πλ&τ\, e[xε να. τη νιcΔoει
dτoι δυνατ\ on' τα γρ6νια πoυ πατ{'ραq, θε(oq t1 παππo'Sqoυν{θιζαν να τη o'πριil1νoυν oτην xo6νια, oτdλνoντ&'q τηoτα o6ννεφα' Π&νιαζε απ6 δdoq, δυoθεriρητα τα 6ιJ1ηγtαdνα xoριτo&ru, α},},& oφιγγ6ταν ν' αντ!ξει _ τ{σ'L &ντεyε.Αντi oυρλιαγτo6, iBγαζε μελωδιxd, λ6για αaυν&"ρτητα, {_
να τραγo6δι-παρ&xρoυoη μεταξ6 χαPαs xαι τρ6μoυ, cδ-
σπoυ χατoυρι6ταν μεγαλoπρετdιq, ξαλαφριbνoντα6 τη λα-
μαρα τηc,'
Mε6 ατo ζeoτ6 νερ6 φo6oxc,Jσe απ' 6λεq τιg ψπ&ντeq,,π[νoνταq μεγ&λη τoa6τητα υαψατυxo(l. Ανoιξε τα ψ&τια,τo aτ6ψα, {θελε ν'αναπνε6σει σαν τρελ{, ψαπ&νω ατ' 6-λα να διιiξει τo περiγραμμα ττ]€ μα6ρηq φιγo6ραq πoυaτεN6ταν μπρooτ& τηe . Tεντιiiθηxε 6oo την dπαιρνε, τLα"να γλιτcδoει απ' τη θuρμ{ ψtγNενη. Axo6μπηoe τα γtρυαoτα βoηθητιx&. x&γ'ιελα πoυ υπ{ρ1αν N&πoυ xoντ&-, αλ}ι&"
ηpαφα ψπ6τα τ\c, πlLεζε τo μdτιυπo , την αν&γν'αζε να βυ-θιoτεi. T' αυτυ&" τηc, yiψtrsαν νερ6, τα ψ&τια τη6 ε[δαν 1ι-λι&δεq μdλιooεq να xατευθ6νoνταt oτo oτ6μα τη6 πoυ d_
χασ1λε oαν τερατc{lδηq xυι!dλη, γdλια παιδιx& ipθαν απ'τoν πυθμdνα, πoυ αμdo'ω6 dγιναν θρ{νoι. Αυτ6 την εξα-
γρiωαε. Π&ντα την εξαyρtωνcrν τα, παιδιN& γιν&τw y.αL oL
ιδιoτρoπiεq. Σ&λειpε ψυα $aτατη φoP&, τεντιilνoντα"q τo
...ΥΣTEPA" HPΘAN oΙ Ml]ΔΙΣΣEΣ
λαιμ6 τηc, x6ντρα oτη φoνιNτj μα6ρη o6λα πoυ τηqξ{aNι-
ζε τo πρ6oωπo - Nαυξε'p6μcιε'Tα Aριτtxd Λoυτροt, dμειναν απoxλειαμξνα απ' τoν υ-
π6λoιπo N6oμo για δdNα μdρεs. Στα ψιa& τoυ M&ρτη d-
φτυαξε o Nαιρ6q.Και N&τω' στoυζ ανoι1τo6q x&γιπoυq τηc,
Bdρoιαq yLαL τηc,'Eδεooαq, τα δdντρα dγιναν ρoζ.
z6
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
((Πotoζ εtναυ...;ll Mπoρεt να oi1xωoε αiρα. Στα Aρ-NτιN&, tτoι xλeιoτ&" πoυ \ταν απ6 φυoιxο6 τoυζ, η αν&oα
ooυ γιν6ταν θ6ελλα. Tηq {ρθε μια υπ6νoια αipα οτo πρ6-σωπo. Mεταxινfθηxε ι&τι''Ηρθε, dφυγε, πtραaε; Δεν {-ξερε να πεL τL.
Tη oπρωξι& πoυ dνιωαε oτην πλ&τ\, e[xε να. τη νιcΔoει
dτoι δυνατ\ on' τα γρ6νια πoυ πατ{'ραq, θε(oq t1 παππo'Sqoυν{θιζαν να τη o'πριil1νoυν oτην xo6νια, oτdλνoντ&'q τηoτα o6ννεφα' Π&νιαζε απ6 δdoq, δυoθεriρητα τα 6ιJ1ηγtαdνα xoριτo&ru, α},},& oφιγγ6ταν ν' αντ!ξει _ τ{σ'L &ντεyε.Αντi oυρλιαγτo6, iBγαζε μελωδιxd, λ6για αaυν&"ρτητα, {_
να τραγo6δι-παρ&xρoυoη μεταξ6 χαPαs xαι τρ6μoυ, cδ-
σπoυ χατoυρι6ταν μεγαλoπρετdιq, ξαλαφριbνoντα6 τη λα-
μαρα τηc,'
Mε6 ατo ζeoτ6 νερ6 φo6oxc,Jσe απ' 6λεq τιg ψπ&ντeq,,π[νoνταq μεγ&λη τoa6τητα υαψατυxo(l. Ανoιξε τα ψ&τια,τo aτ6ψα, {θελε ν'αναπνε6σει σαν τρελ{, ψαπ&νω ατ' 6-λα να διιiξει τo περiγραμμα ττ]€ μα6ρηq φιγo6ραq πoυaτεN6ταν μπρooτ& τηe . Tεντιiiθηxε 6oo την dπαιρνε, τLα"να γλιτcδoει απ' τη θuρμ{ ψtγNενη. Axo6μπηoe τα γtρυαoτα βoηθητιx&. x&γ'ιελα πoυ υπ{ρ1αν N&πoυ xoντ&-, αλ}ι&"
ηpαφα ψπ6τα τ\c, πlLεζε τo μdτιυπo , την αν&γν'αζε να βυ-θιoτεi. T' αυτυ&" τηc, yiψtrsαν νερ6, τα ψ&τια τη6 ε[δαν 1ι-λι&δεq μdλιooεq να xατευθ6νoνταt oτo oτ6μα τη6 πoυ d_
χασ1λε oαν τερατc{lδηq xυι!dλη, γdλια παιδιx& ipθαν απ'τoν πυθμdνα, πoυ αμdo'ω6 dγιναν θρ{νoι. Αυτ6 την εξα-
γρiωαε. Π&ντα την εξαyρtωνcrν τα, παιδιN& γιν&τw y.αL oL
ιδιoτρoπiεq. Σ&λειpε ψυα $aτατη φoP&, τεντιilνoντα"q τo
...ΥΣTEPA" HPΘAN oΙ Ml]ΔΙΣΣEΣ
λαιμ6 τηc, x6ντρα oτη φoνιNτj μα6ρη o6λα πoυ τηqξ{aNι-
ζε τo πρ6oωπo - Nαυξε'p6μcιε'Tα Aριτtxd Λoυτροt, dμειναν απoxλειαμξνα απ' τoν υ-
π6λoιπo N6oμo για δdNα μdρεs. Στα ψιa& τoυ M&ρτη d-
φτυαξε o Nαιρ6q.Και N&τω' στoυζ ανoι1τo6q x&γιπoυq τηc,
Bdρoιαq yLαL τηc,'Eδεooαq, τα δdντρα dγιναν ρoζ.
z6
...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
TΕNOPOΣ MABHΣ EΙxΕ ΠAΨEΙ AΠo KAΙPO NA ΠPOTAΣΣΕΙ
τoυ επιθdτoυ τoυ τoν τ(τλo τoυ τεν6ρoυ, taτω xι αν tγταν τ{τλoq πoυ τoν εi1ε xερδioει με τo cπαθt τoυ. Tα τoι-γ&"ρα ιαυ τo βαρ6 Nλtψα τηq τεριffiq' αoy{τωq τoυ xαθα-
ρo6 αdρα των βoυνιilν, τoυ ε[xαν αφαιρξrsq τo μεγαλ6τερoμdρoq τηq μελωδιNt1q xαΘαρ6τηταq των φωνητιN<j:ν τoυ
1oρδιΔν.Ευaε πι&aεt αυa'ιωq τα oγδ6ντα, αλλ& Nρατt6ταν Nαλ&,
ψε εξαtρεoη την <<ατρoφ[α cτυq π&νω ν6τε6tt, 6πωq δι6δι-δε oτα Nαφενe[α τoυ Σιδηρox&oτρoυ.Ι'ιατt με τtζ <<N&τω
ν6τεqll τα π{yαυνε αρxετ&. Nαλ&' )1αL τo απoδε{xνυε τα-xτ ιrι&, ερμηνε'ioντ α.c Ly'αν oτ, oιητ m&., oυνoδε iα μ ια6 παλιo -NυΘ&.ραq, τo <ιΔιQ&oαμε τo μεoημdρι μα τo νερ6 γλυφ6ll.
oι θαμδνεζ των Nαφενεiων, στLζ πto απoμαNρυαμdνεq
γειτoνιdq τηq π6λη6 ' ε[γαν oυνηθioει τα παραψ6θια τoυ.Πoλλo[ επtoηq, πoυ τoυ 1ρηo(μευαν για μ&ρτυρεζ ωζ πρoζτα φωνητιx& τoυ επιτe'3yψατα 6ταν πρωταγωνιoτo6oεστtζ ((tστopmtq>> παραaτ&oεtζ τoυ θιdooυ τηq ΜαρtNαqΣoυdζ, ε[μν απoδημ{oει ει6 K6ριoν' &λλoι βoυτd1τηxαν
σε μLα &νoια μαρτυριx{' &λλoι βαρι6νταν να ρωτo6ν πcbq
xαυ π6τε χοιt συναινo6oαν xoπ&ζoντα6 τα ρoλ6γtο( τoυζ' oι
νε6τερoι dπ\τταν με τα ιιτραγo'Jδια τoυ χρασto6ll απ' τtq
αθ&νατεq oπeρ!τeq, πoυ τoυ y&"ριcsαν εxε[νη τη φθαρμdνη
φdμη τc,υ 1ρυooλ&ρυγγoυ. Γι' αυτ6 πρoτιμo6oε, 6ταγ ερ-
γ6nnu oτα μελαγxoλ'υx&" xtφυα, να τραγoυδ&' τo κLι'J1&αα-
1i. "o μεoημdριll, πoυ /1ταν &oμα γενιN6τεpτ]G απoδofi6,
o' dναν αNατ&ληπτo πtα γtα xεlνoν παλιoντoυνι&'
Mεαημdρι Tρiτηe, τη δε6τερη εβδoμιiδα τηζ Σoφαχo-
cτ\e., oτανξατηζ τηλε6ραστlQl μεζ στo xαφενεto αH Pαι-
δεατ66ll, &Noυaε μαζi με τoυc, ταy'τLxo$q πελ'&τec) τLα' τα'
πτcJιψατα πoυ αναx&λυι{.lαν oι αδελφoi Toxψατs1 α,r,'.τα
Σx6δρα aτα AρNτιN&"' ψεριx&-1ιλι6μετρα πιo π&νω α.r-' τo
Π6ζαρ, δηλαδ{ τα Lσ'ψατL1λ&, λoυτρ& τη6 Aριδα[αq.
α'E1ω π&ει...>> πετ&γηxε 6ναq γdρoντα6 θαλερ6q.
αΣoq6...ll<ιTα νερd, τηq Aρxo6δαq x&νoυν xαλ6 oτoν πρoατ&τηlt,
βρoντoφcδν αξε o γtρoc,, αναγx&ζoνταζ τoν Nαφετξ1να τα-τtρeι τiρψα τη αφων{ll oτo τηλεxoντρ6λ.
-
o τεν6ρoq Moβis, ξαναμμdνo c,' αν yLαL τα πpcλτα}ιεπτ&'
πρooπαθo6σε να β&λει oε τ&"ξτ1τα αkυα τηζ τσ'Pσ"χ+l, 111r,
ρoυφο6αε τανξατων ΑρNτιNtilν. oι αδελφd6 Mιρ&ντα Πα-
,oγi.b"o, ιαι Μαρtxα Παναγιcbτoυ, o6ζυγoq \μητρioυΣ&ψτα, ε(μν βρεθεt νεNρiq ψετ&" απ6 δdxα μdρεq ) σε )ια-
τ&oταaη απoo6νθεoη6.Η Mιρ&ντ α ευxαζ6ταν πωζ εtye πεΘ&νεL α7τ' την 1τα-
γωνιd, y'αL 1τωc, δdxθηxε αργ6τερα xαι επlθεoη πειναoμd-
νων αγρtμLc6ν _ιιμιxρo6 μεγ6θoυ6ll, διευxρiνιoε o ιατρoδι-
...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
TΕNOPOΣ MABHΣ EΙxΕ ΠAΨEΙ AΠo KAΙPO NA ΠPOTAΣΣΕΙ
τoυ επιθdτoυ τoυ τoν τ(τλo τoυ τεν6ρoυ, taτω xι αν tγταν τ{τλoq πoυ τoν εi1ε xερδioει με τo cπαθt τoυ. Tα τoι-γ&"ρα ιαυ τo βαρ6 Nλtψα τηq τεριffiq' αoy{τωq τoυ xαθα-
ρo6 αdρα των βoυνιilν, τoυ ε[xαν αφαιρξrsq τo μεγαλ6τερoμdρoq τηq μελωδιNt1q xαΘαρ6τηταq των φωνητιN<j:ν τoυ
1oρδιΔν.Ευaε πι&aεt αυa'ιωq τα oγδ6ντα, αλλ& Nρατt6ταν Nαλ&,
ψε εξαtρεoη την <<ατρoφ[α cτυq π&νω ν6τε6tt, 6πωq δι6δι-δε oτα Nαφενe[α τoυ Σιδηρox&oτρoυ.Ι'ιατt με τtζ <<N&τω
ν6τεqll τα π{yαυνε αρxετ&. Nαλ&' )1αL τo απoδε{xνυε τα-xτ ιrι&, ερμηνε'ioντ α.c Ly'αν oτ, oιητ m&., oυνoδε iα μ ια6 παλιo -NυΘ&.ραq, τo <ιΔιQ&oαμε τo μεoημdρι μα τo νερ6 γλυφ6ll.
oι θαμδνεζ των Nαφενεiων, στLζ πto απoμαNρυαμdνεq
γειτoνιdq τηq π6λη6 ' ε[γαν oυνηθioει τα παραψ6θια τoυ.Πoλλo[ επtoηq, πoυ τoυ 1ρηo(μευαν για μ&ρτυρεζ ωζ πρoζτα φωνητιx& τoυ επιτe'3yψατα 6ταν πρωταγωνιoτo6oεστtζ ((tστopmtq>> παραaτ&oεtζ τoυ θιdooυ τηq ΜαρtNαqΣoυdζ, ε[μν απoδημ{oει ει6 K6ριoν' &λλoι βoυτd1τηxαν
σε μLα &νoια μαρτυριx{' &λλoι βαρι6νταν να ρωτo6ν πcbq
xαυ π6τε χοιt συναινo6oαν xoπ&ζoντα6 τα ρoλ6γtο( τoυζ' oι
νε6τερoι dπ\τταν με τα ιιτραγo'Jδια τoυ χρασto6ll απ' τtq
αθ&νατεq oπeρ!τeq, πoυ τoυ y&"ριcsαν εxε[νη τη φθαρμdνη
φdμη τc,υ 1ρυooλ&ρυγγoυ. Γι' αυτ6 πρoτιμo6oε, 6ταγ ερ-
γ6nnu oτα μελαγxoλ'υx&" xtφυα, να τραγoυδ&' τo κLι'J1&αα-
1i. "o μεoημdριll, πoυ /1ταν &oμα γενιN6τεpτ]G απoδofi6,
o' dναν αNατ&ληπτo πtα γtα xεlνoν παλιoντoυνι&'
Mεαημdρι Tρiτηe, τη δε6τερη εβδoμιiδα τηζ Σoφαχo-
cτ\e., oτανξατηζ τηλε6ραστlQl μεζ στo xαφενεto αH Pαι-
δεατ66ll, &Noυaε μαζi με τoυc, ταy'τLxo$q πελ'&τec) τLα' τα'
πτcJιψατα πoυ αναx&λυι{.lαν oι αδελφoi Toxψατs1 α,r,'.τα
Σx6δρα aτα AρNτιN&"' ψεριx&-1ιλι6μετρα πιo π&νω α.r-' τo
Π6ζαρ, δηλαδ{ τα Lσ'ψατL1λ&, λoυτρ& τη6 Aριδα[αq.
α'E1ω π&ει...>> πετ&γηxε 6ναq γdρoντα6 θαλερ6q.
αΣoq6...ll<ιTα νερd, τηq Aρxo6δαq x&νoυν xαλ6 oτoν πρoατ&τηlt,
βρoντoφcδν αξε o γtρoc,, αναγx&ζoνταζ τoν Nαφετξ1να τα-τtρeι τiρψα τη αφων{ll oτo τηλεxoντρ6λ.
-
o τεν6ρoq Moβis, ξαναμμdνo c,' αν yLαL τα πpcλτα}ιεπτ&'
πρooπαθo6σε να β&λει oε τ&"ξτ1τα αkυα τηζ τσ'Pσ"χ+l, 111r,
ρoυφο6αε τανξατων ΑρNτιNtilν. oι αδελφd6 Mιρ&ντα Πα-
,oγi.b"o, ιαι Μαρtxα Παναγιcbτoυ, o6ζυγoq \μητρioυΣ&ψτα, ε(μν βρεθεt νεNρiq ψετ&" απ6 δdxα μdρεq ) σε )ια-
τ&oταaη απoo6νθεoη6.Η Mιρ&ντ α ευxαζ6ταν πωζ εtye πεΘ&νεL α7τ' την 1τα-
γωνιd, y'αL 1τωc, δdxθηxε αργ6τερα xαι επlθεoη πειναoμd-
νων αγρtμLc6ν _ιιμιxρo6 μεγ6θoυ6ll, διευxρiνιoε o ιατρoδι-
xαστt6- ενc6 η Μαρ[xα <ιdβραζεll επ( δεxα{μερoν σε μtαδεξαμεν{ ψε ιαψατιx6 θειo61o νερ6, oτoυq oαρ&ντα περt_πoυ βαθμo6q Kελoioυ. Σ"η oυνd1εια, <ι...η o6ζυγoζ τoυπρωθυπoυργo6 ειo'{1θη στo νoooxoμε(o "Υyεtα'' τLα α_
φα(ρεoη xαλo{θoυq N6rsτηe απ6 τo oτ{θoqtt.ι<Πdθανε ηΜαρ[Nα Σoυdζ... η Mαρixα...υιιXθε6 δε μα6 dλεγεq πωq πdθανε στo Συμμoριτoπ6λε-
μo, xι1ριε Mαβ{;llκΠ&ει, τρελ&θηxε o τεν6ρoq. ..l> αναcτtναξε o xαφε-
ι 9ιl|.κTι 1ρωoτcΔ; 'Eνα o6ζo, dναν xαφt'.. oυγγνιΔμη, πPξ_
πει να φ6γω... Eiναι τιαL η δoυλει&. Πρdπει να 'μαι π{οωστtζ τρεtζ. Tι 1ρωoτc6;ll o τεν6ρo6 Mαβfq, σαν νo( τυ-
φλιΔθ ηxε ξαφν ιN&" απ 6 τ ην ε (δη oη, ι|.,α1o6λευε τ o tπεq, τ o ι -
τ&Pα, oτ[ρτα... Φ6ρεoε pυαaτιN&' τo μ&λλινo oxo6φo -t-ξω dρι1νε σα"Pα}LIστLαν6 1ιoν6νερo, o'6νηθεq φαιν6μενo γιατα μdρη εxε[να- &φηoε εNατ6ν εtaooι δρα1μd6 Nαι pγ{μεoτo δρ6μo.
ιιΠoια Σoυdζ; Tι dπαθε o Mαβ{6;υαH Mαρdxα Σoυdζ πdθανε πριν απ6 exαπ61ρ6νια. Mια
oιρ6φα θεατρdνα tραν'.. Πo6 να τη θυμ&oτε εoε[q, oι νε6-τερot; Tην εi1α αxoυaτ&" δηλαδd xι εγcλ...π εtπε o yναφε-
τCt1q, πoυ dNλεινε {δη τα oγδ6ντα τρiα.Σε 6λoυq τoυ6 θαμcδνεζ τoυ xαφενε{oυ {Nανe εντ6πωoη
τo γεγoν66 πωζ γ] μεν Mιρ&ντα Παναγιιiτoυ ε{xε πεθ&νειαπ' την παγc,>νι&' η δε Mαρixα Παναγιcδτoυ,'γfρα Δημη-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
Π{ρε τo λεωφoρε[o τoυ KTEΛ, δηλαδ{ τη μoναδιxt 1o-NτυNs1συγχoινων{α πoυ tφτανe ωζ τo AγNιοτρo, π&vω
π&νω oτα o6νoρα, δiπλα o'τo τελωνεlo τoυ Πρoμαμilνα.
Πoλλιi xρ6νια ε[γαν περ&oευ ατ6 τ6τε πoυ δo6λευε εναλ-
λ&ξ aαν ι|.lευτoεπιoτ&"ηq, oαν ιpευτoxηπoυρ66, σαν παρoυ-
csLα -<<παρι1νll, αυτ{ τjταν η επ(oημη ιδι6τητ& τoυ_ τoν
καυρ6 πoυ τα υαψατυN&. λoυτρ& δεν παρoυotαζαν N[νηoη.
Δηλαδf τo 1ειμcδνα xαL τoυζπιo πoλλo6q μiνεq τηq &'νoυ-
ξηq'o' τoυ φθινoπcbρoυ.o Mαβfq επιoτατo6oe να'
'(ρατLξτω τo νερ6 αε Nατ&._
στασηιαλt1απ6 ειoβoλεiq. Eιδιx& oτo Aγxιoτρo, 6πoυ τα
πρ&:γψατα i1ταν N&πωc' rLo ανεξd,}'εγιτα, oπoιooδt1πoτε
μπoρo6oε να ταραpι&.σει την π6pτα των Λoυτριiν, xαθιiq()L ετy'αταστ&oeυq βρioNoνταν dνα 1ιλι6μεφo ψαNρι&. απ'
τo 1rυρι6, N&τω απ6 1ιoνooxεπε[qxoρυφdq, βλoo'υρd6 { φι-)rυNiq, αν&λoγα ψε τα" Nαψιλψατα τoυ {λιoυ. Δ[πλα oτoν 6_
ναν yναL μoναδιN6 ι<oμαδιx6ll λoυτ{ρα -Nι εδcδ περ( δεξαμε-
ν^tρ, επρ6xetτo- πoυ oι αρ1αιoλ6γoι, 6ταν N&πoτε π{,ραoαν,
τoν απdδωσαν στoυζ βυζαντινo6 c xL 6χL oτα γρ6νυα τηcτoυρ),ιoχρατ[αζ, δ[πλα λoιπ6ν oτoν λoυττjρα υπ{ρ1ε ξνα Nα-
.ιαρ&'Nι με o6μπα μαντεμdνια , Nρεp&τι xυ 6}'α τα 1ρειrilδη.Αλλoτε xoυψ6ταν eNet,6ταν δεν τo παρ&Nανε o xαιρ6q,
xι &λλoτε dμενε oτo o6γ1ρoνo απ6 N&θε&τoQηΥδρoθερα-πευτ{ριo Σιδηρoxd,oτρoυ, λiγo iξω απ' την π6λη, πoυ χεt_
1rιΔνα Nα}τoNαtρι 6μενε ανoι1τ6 ωq αργ&. τo βρ&δυ. ΣταΛoυτρ& ΣιδηρoN&oτρoυ o Moβ{q txανe xηπoυριxτi. Kλd_δευε, ρd,ντιζε, φτυ&"ρtζε τo μ6νι, φρ6ντιζε τo π&.ρ;Nυνγx, !-πtνε ραx[ xαL νεσxσ.φi φpαπi πoυ τoυ 'φερνε τα1υπαλμ[εg,
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘοΥΛHΣ
3o 3Ι
xαστt6- ενc6 η Μαρ[xα <ιdβραζεll επ( δεxα{μερoν σε μtαδεξαμεν{ ψε ιαψατιx6 θειo61o νερ6, oτoυq oαρ&ντα περt_πoυ βαθμo6q Kελoioυ. Σ"η oυνd1εια, <ι...η o6ζυγoζ τoυπρωθυπoυργo6 ειo'{1θη στo νoooxoμε(o "Υyεtα'' τLα α_
φα(ρεoη xαλo{θoυq N6rsτηe απ6 τo oτ{θoqtt.ι<Πdθανε ηΜαρ[Nα Σoυdζ... η Mαρixα...υιιXθε6 δε μα6 dλεγεq πωq πdθανε στo Συμμoριτoπ6λε-
μo, xι1ριε Mαβ{;llκΠ&ει, τρελ&θηxε o τεν6ρoq. ..l> αναcτtναξε o xαφε-
ι 9ιl|.κTι 1ρωoτcΔ; 'Eνα o6ζo, dναν xαφt'.. oυγγνιΔμη, πPξ_
πει να φ6γω... Eiναι τιαL η δoυλει&. Πρdπει να 'μαι π{οωστtζ τρεtζ. Tι 1ρωoτc6;ll o τεν6ρo6 Mαβfq, σαν νo( τυ-
φλιΔθ ηxε ξαφν ιN&" απ 6 τ ην ε (δη oη, ι|.,α1o6λευε τ o tπεq, τ o ι -
τ&Pα, oτ[ρτα... Φ6ρεoε pυαaτιN&' τo μ&λλινo oxo6φo -t-ξω dρι1νε σα"Pα}LIστLαν6 1ιoν6νερo, o'6νηθεq φαιν6μενo γιατα μdρη εxε[να- &φηoε εNατ6ν εtaooι δρα1μd6 Nαι pγ{μεoτo δρ6μo.
ιιΠoια Σoυdζ; Tι dπαθε o Mαβ{6;υαH Mαρdxα Σoυdζ πdθανε πριν απ6 exαπ61ρ6νια. Mια
oιρ6φα θεατρdνα tραν'.. Πo6 να τη θυμ&oτε εoε[q, oι νε6-τερot; Tην εi1α αxoυaτ&" δηλαδd xι εγcλ...π εtπε o yναφε-
τCt1q, πoυ dNλεινε {δη τα oγδ6ντα τρiα.Σε 6λoυq τoυ6 θαμcδνεζ τoυ xαφενε{oυ {Nανe εντ6πωoη
τo γεγoν66 πωζ γ] μεν Mιρ&ντα Παναγιιiτoυ ε{xε πεθ&νειαπ' την παγc,>νι&' η δε Mαρixα Παναγιcδτoυ,'γfρα Δημη-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
Π{ρε τo λεωφoρε[o τoυ KTEΛ, δηλαδ{ τη μoναδιxt 1o-NτυNs1συγχoινων{α πoυ tφτανe ωζ τo AγNιοτρo, π&vω
π&νω oτα o6νoρα, δiπλα o'τo τελωνεlo τoυ Πρoμαμilνα.
Πoλλιi xρ6νια ε[γαν περ&oευ ατ6 τ6τε πoυ δo6λευε εναλ-
λ&ξ aαν ι|.lευτoεπιoτ&"ηq, oαν ιpευτoxηπoυρ66, σαν παρoυ-
csLα -<<παρι1νll, αυτ{ τjταν η επ(oημη ιδι6τητ& τoυ_ τoν
καυρ6 πoυ τα υαψατυN&. λoυτρ& δεν παρoυotαζαν N[νηoη.
Δηλαδf τo 1ειμcδνα xαL τoυζπιo πoλλo6q μiνεq τηq &'νoυ-
ξηq'o' τoυ φθινoπcbρoυ.o Mαβfq επιoτατo6oe να'
'(ρατLξτω τo νερ6 αε Nατ&._
στασηιαλt1απ6 ειoβoλεiq. Eιδιx& oτo Aγxιoτρo, 6πoυ τα
πρ&:γψατα i1ταν N&πωc' rLo ανεξd,}'εγιτα, oπoιooδt1πoτε
μπoρo6oε να ταραpι&.σει την π6pτα των Λoυτριiν, xαθιiq()L ετy'αταστ&oeυq βρioNoνταν dνα 1ιλι6μεφo ψαNρι&. απ'
τo 1rυρι6, N&τω απ6 1ιoνooxεπε[qxoρυφdq, βλoo'υρd6 { φι-)rυNiq, αν&λoγα ψε τα" Nαψιλψατα τoυ {λιoυ. Δ[πλα oτoν 6_
ναν yναL μoναδιN6 ι<oμαδιx6ll λoυτ{ρα -Nι εδcδ περ( δεξαμε-
ν^tρ, επρ6xetτo- πoυ oι αρ1αιoλ6γoι, 6ταν N&πoτε π{,ραoαν,
τoν απdδωσαν στoυζ βυζαντινo6 c xL 6χL oτα γρ6νυα τηcτoυρ),ιoχρατ[αζ, δ[πλα λoιπ6ν oτoν λoυττjρα υπ{ρ1ε ξνα Nα-
.ιαρ&'Nι με o6μπα μαντεμdνια , Nρεp&τι xυ 6}'α τα 1ρειrilδη.Αλλoτε xoυψ6ταν eNet,6ταν δεν τo παρ&Nανε o xαιρ6q,
xι &λλoτε dμενε oτo o6γ1ρoνo απ6 N&θε&τoQηΥδρoθερα-πευτ{ριo Σιδηρoxd,oτρoυ, λiγo iξω απ' την π6λη, πoυ χεt_
1rιΔνα Nα}τoNαtρι 6μενε ανoι1τ6 ωq αργ&. τo βρ&δυ. ΣταΛoυτρ& ΣιδηρoN&oτρoυ o Moβ{q txανe xηπoυριxτi. Kλd_δευε, ρd,ντιζε, φτυ&"ρtζε τo μ6νι, φρ6ντιζε τo π&.ρ;Nυνγx, !-πtνε ραx[ xαL νεσxσ.φi φpαπi πoυ τoυ 'φερνε τα1υπαλμ[εg,
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘοΥΛHΣ
3o 3Ι
οιλλ&, λ6γω τζd,μπα, τo απoλ&μβανε. Kυρiωq 6μω6 oνειρo-
πoλo6oε, xαι δεν τoυ διdxoπτε xανtναq την oνεtρoπ6ληoη.
Toν εd1αν μdθει τ6aα γρ6νια oι νε6τερoι υπ&λληλoι. Mεδυo τoιγ&ρα o Mαβτ)q παραδιν6ταν στoυζ xαιpolqτηq Mα-
τρoπ6λειq, παtζoνταq τα διαoxευαoψtνα απ' τoν Tζiμηdργα τoυ διεθνo66 ρεπερτoρioυ, αφ{νoντα6 6μω6 oρθ&νoι-
χτη την π6ρταxαL σε πιo ελαφρ& πρoγρ&μματα.To δε6τερo μdρoq τoυ πρoγρ&μματoζ tpαν απαραιτs1-
τωζ μoυσtχ6. Γλ6xαινε τoν N6oμo ψετ&. απ6 τα oμoιoχα-τ&}ην..:ια δρd,ματα, β&λoαμo γtα τoυζ λoυ6μενoυ6 ψε τα.
παραμoρφωψiνα απ' τα αρθριτιNα γtpυα oι αθ&νατε6 ρo-
ψ&ντζεq, τα axετo&.'ωσ' ./LαL τα τερ[τeγνα 1oρευτιx&.oι γιατρoi' στLc, oργανωμdνεq λoυτρoπ6λει6 τηe Υπα-
τηζ, των Mεθ&νων, τηq Αιδηι|o'3 xαυ των Kαμdνων Bo6ρ-λων, 6ταν τoυζ επtσχεπτ6ταν o θ{αooq, δεν παρdλεtπαν να'
αναρτoι1ν oτo 1c6ρo τoυ θε&τρoυ μια πιναxiδα ψε x6NNινα
γρ&ψψατα ιιMΗ ΧEΙΡOKPOTEΙTE ΠΛEoN ToΤ ΔEoNToΣ,KΙNΔΤNOΣ ΔΙΑ TΑΣ ΑPΘPΩΣtrΙΣll.
oι περιoo6τερoι 6μωq, αν 1,LαL βρioxoνταν oτo xρ{oιμooτ&διo τη6 θεραπεtαq τoνq' δεν μπoρo6σO(ν να αντLστα._
θo6ν oτoν ενθoυo'ιααμ6 τoυq 6ταν o τεν6ρoq M"β{s αργζετι6 ι<Γρανd,δεqll xαι τα αργεντtνιNα αKαμινlτoυ xαι ιιΑ-ντioq Moυτo&τooqll, τLα. να. απoδιoργανcΔoει oριoτιx&. τηθεραπεiα με τo αM&μα, o6νo τ&ντo φελ[τoε...ll.
<ιΞ6πνα, x6ριε Mαβi. Eδ6 Σιδηρ6Nαoτρo...)) αoτεrc$-oνταν τα παιδι& oτη ρεoειpι6ν των Λoυτρc6ν.
αΞ6πνιo6 εtψαι xαι fμoυνα. Παααριiν!ll Kαι γελo6oαν
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
6λoι μαζ[, αφ{νονταq oτην xαρδι& τoυ τεν6ρoυ ατ&μη()λiι|,,ηe . 'Hξερε 6μωq αυτ6 ζ να. ψετατρtπε;" τηθλiι!η σε μα_}rαyανι&. χι ευγνωμoo6νη, γtα τo 6τι o oNληρ6q πλην δ[-
καιoq Παν&γαθoq τoν ε[γε αφ\aει να ζει y\αL να" υπ&-pγeυ,
eyoντ&.qτoν φυτdι{.,ει ατo νoμ6 Σερρtilν, oτη (ciνη των tα-
1ιατιxιlιν των oυν6ρων.
Αλλoι απ6 τo θiαoo τη6 Σoυdζ εi1αν 1αθε[ Nαι ξεγα-ατεi εδc6 Nαι τρι&ντα, aαρ&"ντα xρ6νια. Πoιoq θυμ6ταν την
αδιNo1αμdνη Ανατoλd Σερπd,ν, μια Noπελ&ρα δυo ψtτpα,ξξoxn 1oρε6τρια oριεντ&λ xαυ 6γι μ6νo.'Eπαιζε μαντoλiνoχαι τραγoυδo6oε περoιN&. υoτoρυ'ι&" dπη, πoυ Nαθ{λωναν
τoυq π&ντεq. Αx6μη χαt τoυζ ι<ιντελεxτoυdλll τηe Aιδη-|γoil Nαt τoυ ΛoυτραNioυ. 'oταν ωρlμαoε, πtγe να δoυλdι|ει
,τταλ'αaπ6λoυτρα, oτιq Kρηνiδεq, dξω απ6 τoυq Φιλiππoυζ
xαι δεν την ξαν&δε Nανε[q' Eiπαν πωζ την τροiβηξε o
βo6ρNo6 σε μtα αν&πoδη, NυριoλεNτιx&", oτιγ1-$' αΑνoιξε η
τη y.αL την xατ&πLε...)) απoφd,νθηxαν 6ooι γνιiριζαν την
Λνατoλ{ Σερπ&ν. Αλλoι πd,λι διdδωaαν N&τυ ιaτoρ[εq γυακαραp&νια xανιβ&,λων τoιγγ&νων, πoυ βdβαLα. τLζ π(oτε-
'..|.,αν oι ελαφρ6μυαλoι xι αλαφρotoNιωτoι, πoυ d1oυν oτo
τrτεπ&xι τo αν&θεμα xαL τo μπρriβo.ιιΞ6πνα, x6ριε Mαβ{...llι<Παααριbν!llΠαριilν ιι ατιλν μαζ(, αλλ& γελo6oε, 6πω6 γελo6oε 6_
),α αυτ& 1ρ6νια τηζ απoστραπε[αq. Mεριxdq Ψoρds o πto η-λιxιιυμdνoq υπ&λληλoq, πoυ {ταν y'L o 1τLo πιaτ6q τoυ α-
*ρoατt1e oτυq ατi)'eιωτεζ ιoτoρiεq με τoυζ θι&ooυ6 yναL τα'
xατoρθcbματα. τηe Μαρtxαq Σoυ6ζ, τoν tμ.παζε π[oω απ'
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
οιλλ&, λ6γω τζd,μπα, τo απoλ&μβανε. Kυρiωq 6μω6 oνειρo-
πoλo6oε, xαι δεν τoυ διdxoπτε xανtναq την oνεtρoπ6ληoη.
Toν εd1αν μdθει τ6aα γρ6νια oι νε6τερoι υπ&λληλoι. Mεδυo τoιγ&ρα o Mαβτ)q παραδιν6ταν στoυζ xαιpolqτηq Mα-
τρoπ6λειq, παtζoνταq τα διαoxευαoψtνα απ' τoν Tζiμηdργα τoυ διεθνo66 ρεπερτoρioυ, αφ{νoντα6 6μω6 oρθ&νoι-
χτη την π6ρταxαL σε πιo ελαφρ& πρoγρ&μματα.To δε6τερo μdρoq τoυ πρoγρ&μματoζ tpαν απαραιτs1-
τωζ μoυσtχ6. Γλ6xαινε τoν N6oμo ψετ&. απ6 τα oμoιoχα-τ&}ην..:ια δρd,ματα, β&λoαμo γtα τoυζ λoυ6μενoυ6 ψε τα.
παραμoρφωψiνα απ' τα αρθριτιNα γtpυα oι αθ&νατε6 ρo-
ψ&ντζεq, τα axετo&.'ωσ' ./LαL τα τερ[τeγνα 1oρευτιx&.oι γιατρoi' στLc, oργανωμdνεq λoυτρoπ6λει6 τηe Υπα-
τηζ, των Mεθ&νων, τηq Αιδηι|o'3 xαυ των Kαμdνων Bo6ρ-λων, 6ταν τoυζ επtσχεπτ6ταν o θ{αooq, δεν παρdλεtπαν να'
αναρτoι1ν oτo 1c6ρo τoυ θε&τρoυ μια πιναxiδα ψε x6NNινα
γρ&ψψατα ιιMΗ ΧEΙΡOKPOTEΙTE ΠΛEoN ToΤ ΔEoNToΣ,KΙNΔΤNOΣ ΔΙΑ TΑΣ ΑPΘPΩΣtrΙΣll.
oι περιoo6τερoι 6μωq, αν 1,LαL βρioxoνταν oτo xρ{oιμooτ&διo τη6 θεραπεtαq τoνq' δεν μπoρo6σO(ν να αντLστα._
θo6ν oτoν ενθoυo'ιααμ6 τoυq 6ταν o τεν6ρoq M"β{s αργζετι6 ι<Γρανd,δεqll xαι τα αργεντtνιNα αKαμινlτoυ xαι ιιΑ-ντioq Moυτo&τooqll, τLα. να. απoδιoργανcΔoει oριoτιx&. τηθεραπεiα με τo αM&μα, o6νo τ&ντo φελ[τoε...ll.
<ιΞ6πνα, x6ριε Mαβi. Eδ6 Σιδηρ6Nαoτρo...)) αoτεrc$-oνταν τα παιδι& oτη ρεoειpι6ν των Λoυτρc6ν.
αΞ6πνιo6 εtψαι xαι fμoυνα. Παααριiν!ll Kαι γελo6oαν
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
6λoι μαζ[, αφ{νονταq oτην xαρδι& τoυ τεν6ρoυ ατ&μη()λiι|,,ηe . 'Hξερε 6μωq αυτ6 ζ να. ψετατρtπε;" τηθλiι!η σε μα_}rαyανι&. χι ευγνωμoo6νη, γtα τo 6τι o oNληρ6q πλην δ[-
καιoq Παν&γαθoq τoν ε[γε αφ\aει να ζει y\αL να" υπ&-pγeυ,
eyoντ&.qτoν φυτdι{.,ει ατo νoμ6 Σερρtilν, oτη (ciνη των tα-
1ιατιxιlιν των oυν6ρων.
Αλλoι απ6 τo θiαoo τη6 Σoυdζ εi1αν 1αθε[ Nαι ξεγα-ατεi εδc6 Nαι τρι&ντα, aαρ&"ντα xρ6νια. Πoιoq θυμ6ταν την
αδιNo1αμdνη Ανατoλd Σερπd,ν, μια Noπελ&ρα δυo ψtτpα,ξξoxn 1oρε6τρια oριεντ&λ xαυ 6γι μ6νo.'Eπαιζε μαντoλiνoχαι τραγoυδo6oε περoιN&. υoτoρυ'ι&" dπη, πoυ Nαθ{λωναν
τoυq π&ντεq. Αx6μη χαt τoυζ ι<ιντελεxτoυdλll τηe Aιδη-|γoil Nαt τoυ ΛoυτραNioυ. 'oταν ωρlμαoε, πtγe να δoυλdι|ει
,τταλ'αaπ6λoυτρα, oτιq Kρηνiδεq, dξω απ6 τoυq Φιλiππoυζ
xαι δεν την ξαν&δε Nανε[q' Eiπαν πωζ την τροiβηξε o
βo6ρNo6 σε μtα αν&πoδη, NυριoλεNτιx&", oτιγ1-$' αΑνoιξε η
τη y.αL την xατ&πLε...)) απoφd,νθηxαν 6ooι γνιiριζαν την
Λνατoλ{ Σερπ&ν. Αλλoι πd,λι διdδωaαν N&τυ ιaτoρ[εq γυακαραp&νια xανιβ&,λων τoιγγ&νων, πoυ βdβαLα. τLζ π(oτε-
'..|.,αν oι ελαφρ6μυαλoι xι αλαφρotoNιωτoι, πoυ d1oυν oτo
τrτεπ&xι τo αν&θεμα xαL τo μπρriβo.ιιΞ6πνα, x6ριε Mαβ{...llι<Παααριbν!llΠαριilν ιι ατιλν μαζ(, αλλ& γελo6oε, 6πω6 γελo6oε 6_
),α αυτ& 1ρ6νια τηζ απoστραπε[αq. Mεριxdq Ψoρds o πto η-λιxιιυμdνoq υπ&λληλoq, πoυ {ταν y'L o 1τLo πιaτ6q τoυ α-
*ρoατt1e oτυq ατi)'eιωτεζ ιoτoρiεq με τoυζ θι&ooυ6 yναL τα'
xατoρθcbματα. τηe Μαρtxαq Σoυ6ζ, τoν tμ.παζε π[oω απ'
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
τιζ ντoυλ&πεζ των απoδυτηρ[ων, εNε[ 6πoυ μ6νo μια φλo6-δα ooβd xαι λαδoμπoγι&c, {ιρνβε τo γδ6oιμo των λoυoμd-νων γυναLχιilν. 'Eβαζε τo ψ&τι στη μυστtχ{1τρi'ιπα1λαL >LoL-
τo6oε λιγωμdνα τα oτsβια y'αL τα μερι& των πελατιooιilν.H φ6o'η oυνd1ιζε τo dργo τηe νυ1θημερ6ν, φτι&γνoνταqNωλoμdρια Nαι pυζι&' αν y'L o Moβ{q oυ1ν& πLaτενε πωqη δημιoυργiα θηλυxιiiν ε[γε oταψατ\aει oτιq γυναtNεζ τoυθι&ooυ τηe Mαρ(xαq.Κo[ταζε 6μιυq απ' την τρ6τα... tτcι,τLα τη o6γxριoη >tαL την αν&μνηoη.
ι<Γιατ{ περιφρoνo6ν πα τo ζdρoεΤ;l) παρατηρoι1oε ενo-
1λημdνo6 απ6 τα απoxα),υπτιx&8ι&φανα o6γ1ρoνα αυνθε-τιx& υλrx&. των εσωρo61ων.
'oταν ξtφευγε η xαπ&oταση -στα πξντε o6ζα γιν6ταναντ6_ o τεν6ρo6 oxoτε[νιαζε αντt να ευθυμεi xαι μιλo6oεγια πoλdμoυζ, γtα oφαγiq, για otxoγ{νεtεζ πoυ γ&ΘηNαηγια δoooληQi.εq παρ&ξενεζ στην x6d1η τηc, ζω\q Nαι τoυθαν&τoυ, o'ε 1ρ6νια πoυ μ6νo στα. ντoxLl^;:αντ{'ρ τηq τηλε6-ραoτJ6 υπ&ρ1oυν.
αΠ{ρε τα παιδι& xαL ταdoωoεll { ιιΠ{ρε ταπαιδιd"ιαιτρtα xρ6νια γυρνo6oαμε στσ" θ6ρετραυ d ι<Πτ)ρε τα παιδι&)4αL τLc, λQε6. Χρυodq λtρεqxαι μεγ&λεq, σαν μενταγι6νll τ)
αΠ{ρε ψαζ[ τηq τα ται8t&., παρ' 6λo τo xoυoo6ρι τoυ Tζi-μη Σ&μπα. Πo6 πtγαν δυo xαo6νια λiρεq;ll.
Στo dxτo o6ζo toταζε πdνθo6 oαν Mεγ&λη ΠαραoNευ{y'αL στo dβδoμo (ητo6oε dλεoq απ' τo Θε6. Aυτ6 o-υνdβαι-νε oπ&νια xαι μ6νo οτη β&ρδια τoυ ηλιNιωμdνoυ φlλoυ,πoυ dδει1νε Nαταν6ηση yναL δεν dβγαζε λ6για ταραiξω'Δεν τoν ρcΔτηoε πoτt o6τε πoια παιδι &', o$τε τoLεζ σφα"-
34
...ΥΣTEPA. HPΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
γtq, o6τε πoιo dλεoq. To o6ζo δεν εiναι ε6xoλo μεθ6oι. Υ_π&ρ1ουν Nρ&cuq xαι Nρ&aαq...
ENεiνo τo απoμεσiμ.ρo βιαζ6ταν να φτ&oει oτo AγNι-,lτρo. Kαμι& ωρα δρ6μoq tραν, με τtζ oτ&oειqxω τιq}'αN-
Nr$peq, τo 1ειμcbνα. To NαλoNα(ρι πιo λ(γo. Θα Noιμ6ταν
εxεi π&νω απ6ι.|ε.'Eνιωθε αoφαΥηc oτη μoναξι&, δεν εi1ε
, u','ε ('PεΦγια Noυβdντεq. Θα 'y'ανε dνα γερ6 μπ&νιo πριi_τα, θα dγδερνε τo πετot τoυ στoυζ oαρ&ντα δ6o βαθμoιiqτ1loη θερμoNραo[α εtγe τo νερ6 πoυ iπεφτε oρμητιN6 xι
αxατ&oγετo απ' τoν xρoυν6 oτη δεξαμενf- θα x6ρωνε xαιτ'η o6ψπα. E(1j μπ6λιια ξ6λα. Θα ηo61αζε, Θα x&'πνtζε
ιiγo, θα τραγoυδo6αε, θα γoνd,τιζε Nαυ θα dxλαιγε. Δεν α-
π,,φ&oιζε αν τo μπo6Nωμα oτην xαρδι& τoυ yLαL τo oφtξυ_
ι'l) στo λαιμ6 τjταν πdνθoq { λ6τρωoη.
Σαρ&ντα xαι πλdoν 1ρ6νια εLγε να δει τη Σoυdζ. Γιατ'ην παρ&λυση τηζ Mιρd,νταq τα dμαθε ατ6 την K(τoα Α_ιεξ&ντερ, oτα Λoυτριi Σμox6βoυ, 6πoυ εxetνη δo6λευε
ι,,ιlτρ&ριoo α. Κι eιεtνη τα'yε μ&θει απ6 αλλo6, [oωq απ'
r,,ν Φρ(ξo Kαντιilνα, πoυ επLστατo6oε oτα Λoυτρd, Πλα_rlloτ6μoυ, λ[γo πιo π&νω σ-7τ' τo Λιανoxλ&δι. ιιΠληρcδνω
x'1ιαρτtεql>,, τoυ εlπε ηΚkaα, πoυ δε λεγ6ταν πλdoν Αλε-:.'&ντερ _τo Nαλλιτεyνιx6 τη6_ αλλ& Αλεξ&νδρoυ-Πoλ6-i!,,,l, τoυ ψαxαρi"τητoυ &ντρα τη6.
Mια γερoντυN"i1, {τaυ τηχαPαyLτ{ριαε ξαφνιx&., No6ραcη
[1,iρυνε τo o6μα τoυ τεν6ρoυ Mαβ{. Θα 'φταιγε 6o'o να
νσ-L )ιL o Nωρ6q, πoυ μ&ζευε o6ννεφα μα6ρα, xατρ&ψυ, xα_
τα τ"η μερι& τη6 Boυ\αρ[αq. 'Eφταιγε y'L η αyLαταoταatα
r,,l., τoπ{oυ: απ' τη μια 1ιoν6νερo, οx6ρπιεq φdτε6 {λιoυ
ΓΙANNHΣ ΞANΘO\I\HΣ
τιζ ντoυλ&πεζ των απoδυτηρ[ων, εNε[ 6πoυ μ6νo μια φλo6-δα ooβd xαι λαδoμπoγι&c, {ιρνβε τo γδ6oιμo των λoυoμd-νων γυναLχιilν. 'Eβαζε τo ψ&τι στη μυστtχ{1τρi'ιπα1λαL >LoL-
τo6oε λιγωμdνα τα oτsβια y'αL τα μερι& των πελατιooιilν.H φ6o'η oυνd1ιζε τo dργo τηe νυ1θημερ6ν, φτι&γνoνταqNωλoμdρια Nαι pυζι&' αν y'L o Moβ{q oυ1ν& πLaτενε πωqη δημιoυργiα θηλυxιiiν ε[γε oταψατ\aει oτιq γυναtNεζ τoυθι&ooυ τηe Mαρ(xαq.Κo[ταζε 6μιυq απ' την τρ6τα... tτcι,τLα τη o6γxριoη >tαL την αν&μνηoη.
ι<Γιατ{ περιφρoνo6ν πα τo ζdρoεΤ;l) παρατηρoι1oε ενo-
1λημdνo6 απ6 τα απoxα),υπτιx&8ι&φανα o6γ1ρoνα αυνθε-τιx& υλrx&. των εσωρo61ων.
'oταν ξtφευγε η xαπ&oταση -στα πξντε o6ζα γιν6ταναντ6_ o τεν6ρo6 oxoτε[νιαζε αντt να ευθυμεi xαι μιλo6oεγια πoλdμoυζ, γtα oφαγiq, για otxoγ{νεtεζ πoυ γ&ΘηNαηγια δoooληQi.εq παρ&ξενεζ στην x6d1η τηc, ζω\q Nαι τoυθαν&τoυ, o'ε 1ρ6νια πoυ μ6νo στα. ντoxLl^;:αντ{'ρ τηq τηλε6-ραoτJ6 υπ&ρ1oυν.
αΠ{ρε τα παιδι& xαL ταdoωoεll { ιιΠ{ρε ταπαιδιd"ιαιτρtα xρ6νια γυρνo6oαμε στσ" θ6ρετραυ d ι<Πτ)ρε τα παιδι&)4αL τLc, λQε6. Χρυodq λtρεqxαι μεγ&λεq, σαν μενταγι6νll τ)
αΠ{ρε ψαζ[ τηq τα ται8t&., παρ' 6λo τo xoυoo6ρι τoυ Tζi-μη Σ&μπα. Πo6 πtγαν δυo xαo6νια λiρεq;ll.
Στo dxτo o6ζo toταζε πdνθo6 oαν Mεγ&λη ΠαραoNευ{y'αL στo dβδoμo (ητo6oε dλεoq απ' τo Θε6. Aυτ6 o-υνdβαι-νε oπ&νια xαι μ6νo οτη β&ρδια τoυ ηλιNιωμdνoυ φlλoυ,πoυ dδει1νε Nαταν6ηση yναL δεν dβγαζε λ6για ταραiξω'Δεν τoν ρcΔτηoε πoτt o6τε πoια παιδι &', o$τε τoLεζ σφα"-
34
...ΥΣTEPA. HPΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
γtq, o6τε πoιo dλεoq. To o6ζo δεν εiναι ε6xoλo μεθ6oι. Υ_π&ρ1ουν Nρ&cuq xαι Nρ&aαq...
ENεiνo τo απoμεσiμ.ρo βιαζ6ταν να φτ&oει oτo AγNι-,lτρo. Kαμι& ωρα δρ6μoq tραν, με τtζ oτ&oειqxω τιq}'αN-
Nr$peq, τo 1ειμcbνα. To NαλoNα(ρι πιo λ(γo. Θα Noιμ6ταν
εxεi π&νω απ6ι.|ε.'Eνιωθε αoφαΥηc oτη μoναξι&, δεν εi1ε
, u','ε ('PεΦγια Noυβdντεq. Θα 'y'ανε dνα γερ6 μπ&νιo πριi_τα, θα dγδερνε τo πετot τoυ στoυζ oαρ&ντα δ6o βαθμoιiqτ1loη θερμoNραo[α εtγe τo νερ6 πoυ iπεφτε oρμητιN6 xι
αxατ&oγετo απ' τoν xρoυν6 oτη δεξαμενf- θα x6ρωνε xαιτ'η o6ψπα. E(1j μπ6λιια ξ6λα. Θα ηo61αζε, Θα x&'πνtζε
ιiγo, θα τραγoυδo6αε, θα γoνd,τιζε Nαυ θα dxλαιγε. Δεν α-
π,,φ&oιζε αν τo μπo6Nωμα oτην xαρδι& τoυ yLαL τo oφtξυ_
ι'l) στo λαιμ6 τjταν πdνθoq { λ6τρωoη.
Σαρ&ντα xαι πλdoν 1ρ6νια εLγε να δει τη Σoυdζ. Γιατ'ην παρ&λυση τηζ Mιρd,νταq τα dμαθε ατ6 την K(τoα Α_ιεξ&ντερ, oτα Λoυτριi Σμox6βoυ, 6πoυ εxetνη δo6λευε
ι,,ιlτρ&ριoo α. Κι eιεtνη τα'yε μ&θει απ6 αλλo6, [oωq απ'
r,,ν Φρ(ξo Kαντιilνα, πoυ επLστατo6oε oτα Λoυτρd, Πλα_rlloτ6μoυ, λ[γo πιo π&νω σ-7τ' τo Λιανoxλ&δι. ιιΠληρcδνω
x'1ιαρτtεql>,, τoυ εlπε ηΚkaα, πoυ δε λεγ6ταν πλdoν Αλε-:.'&ντερ _τo Nαλλιτεyνιx6 τη6_ αλλ& Αλεξ&νδρoυ-Πoλ6-i!,,,l, τoυ ψαxαρi"τητoυ &ντρα τη6.
Mια γερoντυN"i1, {τaυ τηχαPαyLτ{ριαε ξαφνιx&., No6ραcη
[1,iρυνε τo o6μα τoυ τεν6ρoυ Mαβ{. Θα 'φταιγε 6o'o να
νσ-L )ιL o Nωρ6q, πoυ μ&ζευε o6ννεφα μα6ρα, xατρ&ψυ, xα_
τα τ"η μερι& τη6 Boυ\αρ[αq. 'Eφταιγε y'L η αyLαταoταatα
r,,l., τoπ{oυ: απ' τη μια 1ιoν6νερo, οx6ρπιεq φdτε6 {λιoυ
ΓΙANNHΣ ΞANΘO\I\HΣ
ΓΙANNHΣ ΞANΘΟYΛHΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
στLζ πλαγttq απ' την &λλη' o 1ειμωνι&τιNoq Στρυμ6να6π[cω απ' τo τζ&ψυ τoυ λεωφoρεdoυ, oι νταλtιεq πoν &.ρα-
ζαν βαριεoτημdνα oτoν Πρoμ αγιλνα, περιμdνoντ αζ τη σεL_
ρ& τoυq τLα τo τελωνεdo.
ΚατipηNε csτo AγNιoτρo, πετ&μη'Lε ωcJ τo xαφενεdo-
γιπαπ&}'ιNo για λiγη φtτα, yαλp&', ελιtq xαι oαρδdλεq, δη-λαδ{ τα 1ρειιiδη, tNανε y'αL τo 1oυβαρνταλixι τoυ με τρειζρετo{νεq <ιMαλαματ(ναlt. Απ6 'xε[ Nαt πiρα τo dxoι]:ε μετα π6δια. E6xoλo6 iραν o δρ6μo6 6ταν δεν dβρε1ε. To 1ιo-ν6νερo ε[γε aταψατ$ρeυ, τo χωψα {ραν aτεγν6, η γη ξυ-πνo6oε aρψτυx& παρ& τo xρ{'ιo, πραc{νιoαν τα yωρ&φυα,&νθιααν oι μυγδαλιdq. Tι oτην ευxf, Xαιρετιoμo66 ε[aαψε.
<ιKυρ Mαβ{ Krρ Mαβ{...llToν φ<ilναζαν. Koντooτ&Θηxε. H Eλενiτoα", πoυ yνΡα.-
τo6oε τιq νειptq μεσημερtανd6 cΔρε6 τo Nαφενεto τoυ Α-βρo&μ, xoυxoυλωμdνη oτo στPατLωτLι'6 τζ&xετ τoυ θειoυτηc,' τo1) 'τlανε νo\ψατα. Toν πρ6φτ αaε λαyανιαoμdνη:
αKυρ Mαβ{, τηλεφιΔνηoε dνα6... να δειq τι 6νoμα...χαι μoυ 'πενα. ooυ δcδoω αυτ6. Λi$1λdξη τo 'γραι|.,α. E-o6 βγdλε &xρη...υ
Toυ d1ωoε τo τrια},αNωμdνo yαρτt cτo atpι Nαι γ$ρυoεπ{oω ατo 1ωρι6. Παoτ6 μ6ριζε τo yαρτt τηq Eλενiτο.α6,τo xρ&τηoε στη oωoττi απ6oταaηγt6[ να βλdπει ταγραψ-Ψffiq πoυ ευτυ1c6 e ηxoπεv'ι&. τα'γε γρ&ιi.;ει με xεφαλα[α.Δι&βαoε φωναγτd.":
<ιEBPΑΣE H MAPΙKA ΣTH xΑBoΥZΑ,KPΙMΑ TΙΣ ΠoMΑΔEΣ KΑΙ TΑ oΤZΑυ.
ΞεNαρδiατηxε στα" γdλια. Γdλια να δει6'.. Xτυπι6ταν
μd1ρι πoυ τoυ'ρθε π6νoq oτo,sτoψξι χαt τoυ τo'oφιξε'O πo6oτηq o Φρ(ξoq... M6νo o Φρiξoq oxdρωνε csτυγ&Nυα,
γ'&λιoτα ψερυxiq Ψoρdq xαλl1τερα NL απ' τoν παπ&φOι τoν
'l'ζιμη Σαψπα.. . αΠo6oτηc &νθρωποq. .. Kαι την ε{γε Nαι
γx6μενα dνα διdoτημα...)) Πoιo διd,oτημα, εdναι αλ{θεια;
i[ρo "r, παιδιιilν i1 ψετα; M&λλoν ψετ&", yυατ[ o Φρiξo6
1rυρioτηxε ευμ&ρεια Nαυ αx&ριζε τα N&λλη τoυ 1λαL τα νι&'-
τα τoυ)) oτη Mαρixα. Για πoια aNατ& νι&τα xoNoρευ6ταν
,, ηλiθιo6; Συνoμ{1λιN6ζ τoυ, oημεριν6q oγδoντ&ρηc ' &ντε
ατα εβδoμ{ντα o1τιi.ιιT6τε {1μαoταν 6λoι νdoι xαL τα oπαταλo6oαμε 6λα για
ξνα τtτoτα... Για τo τtπoταll.To να ε[oαυγN6ψενoζ τηζ Μαρ[Nαq,6μ.ζ, δεν dταν xαι
τ6oo τiτoτα. Σ{μαινε αυπ6γεια τρoφoδooiαll, 6πωq dλεγε
η 1lαNαρ[τtαoα Ανατoλ{ Σερπ&ν.
Tα μα6ρα o6ννεφα εtγαν oNeπ&'oει τιλρα xσ.L τo'AγNι-aτρo. T&1υνε τo β{μα τoυ χL 6oτριι}.,ε oτη μεγ&λη στρoφi,
εxε{ πoυ τo βoυν6 N6peται σαν με ξυρ&-φυ, αφτ]νoνταq να
,γ,ανo6ν oι πετριΔδειqN6xxινεq φλdβεq τoυ. Φα(νoνταν xα'-(Joρ& ταΛoυτρ& απ'.τa oημε[o αυτ6. E(δε τιq δυo νταλi-
)yLec rα"Py'σ.Pιoμdνεq απ' iξι's'ιι'E1oυμε παρ!α, γαμιbτo...)) μoυρμo6ριoε, αν Nαι δεν
τ.,, θεωρo6oε αφ6οιxo.Tαxτυx&" oι βαριεoτημdνoι νταλιNdρηδε6, ιδiωq ot πto
παλιoi xαι {μπ,ειρoL, πoυ γνιiριζαν την περιo1τj, περνo6oαν
για dνα ψπαν&Nι στoυζ aαρ&ντα δ'io βαθμo6q. Bdβαια, α-
νd.λoγα με τo τι ι{.,υ1ριi ρε6ματα tπεφταν λαθραiα oτo βα_
36
ΓΙANNHΣ ΞANΘΟYΛHΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
στLζ πλαγttq απ' την &λλη' o 1ειμωνι&τιNoq Στρυμ6να6π[cω απ' τo τζ&ψυ τoυ λεωφoρεdoυ, oι νταλtιεq πoν &.ρα-
ζαν βαριεoτημdνα oτoν Πρoμ αγιλνα, περιμdνoντ αζ τη σεL_
ρ& τoυq τLα τo τελωνεdo.
ΚατipηNε csτo AγNιoτρo, πετ&μη'Lε ωcJ τo xαφενεdo-
γιπαπ&}'ιNo για λiγη φtτα, yαλp&', ελιtq xαι oαρδdλεq, δη-λαδ{ τα 1ρειιiδη, tNανε y'αL τo 1oυβαρνταλixι τoυ με τρειζρετo{νεq <ιMαλαματ(ναlt. Απ6 'xε[ Nαt πiρα τo dxoι]:ε μετα π6δια. E6xoλo6 iραν o δρ6μo6 6ταν δεν dβρε1ε. To 1ιo-ν6νερo ε[γε aταψατ$ρeυ, τo χωψα {ραν aτεγν6, η γη ξυ-πνo6oε aρψτυx& παρ& τo xρ{'ιo, πραc{νιoαν τα yωρ&φυα,&νθιααν oι μυγδαλιdq. Tι oτην ευxf, Xαιρετιoμo66 ε[aαψε.
<ιKυρ Mαβ{ Krρ Mαβ{...llToν φ<ilναζαν. Koντooτ&Θηxε. H Eλενiτoα", πoυ yνΡα.-
τo6oε τιq νειptq μεσημερtανd6 cΔρε6 τo Nαφενεto τoυ Α-βρo&μ, xoυxoυλωμdνη oτo στPατLωτLι'6 τζ&xετ τoυ θειoυτηc,' τo1) 'τlανε νo\ψατα. Toν πρ6φτ αaε λαyανιαoμdνη:
αKυρ Mαβ{, τηλεφιΔνηoε dνα6... να δειq τι 6νoμα...χαι μoυ 'πενα. ooυ δcδoω αυτ6. Λi$1λdξη τo 'γραι|.,α. E-o6 βγdλε &xρη...υ
Toυ d1ωoε τo τrια},αNωμdνo yαρτt cτo atpι Nαι γ$ρυoεπ{oω ατo 1ωρι6. Παoτ6 μ6ριζε τo yαρτt τηq Eλενiτο.α6,τo xρ&τηoε στη oωoττi απ6oταaηγt6[ να βλdπει ταγραψ-Ψffiq πoυ ευτυ1c6 e ηxoπεv'ι&. τα'γε γρ&ιi.;ει με xεφαλα[α.Δι&βαoε φωναγτd.":
<ιEBPΑΣE H MAPΙKA ΣTH xΑBoΥZΑ,KPΙMΑ TΙΣ ΠoMΑΔEΣ KΑΙ TΑ oΤZΑυ.
ΞεNαρδiατηxε στα" γdλια. Γdλια να δει6'.. Xτυπι6ταν
μd1ρι πoυ τoυ'ρθε π6νoq oτo,sτoψξι χαt τoυ τo'oφιξε'O πo6oτηq o Φρ(ξoq... M6νo o Φρiξoq oxdρωνε csτυγ&Nυα,
γ'&λιoτα ψερυxiq Ψoρdq xαλl1τερα NL απ' τoν παπ&φOι τoν
'l'ζιμη Σαψπα.. . αΠo6oτηc &νθρωποq. .. Kαι την ε{γε Nαι
γx6μενα dνα διdoτημα...)) Πoιo διd,oτημα, εdναι αλ{θεια;
i[ρo "r, παιδιιilν i1 ψετα; M&λλoν ψετ&", yυατ[ o Φρiξo6
1rυρioτηxε ευμ&ρεια Nαυ αx&ριζε τα N&λλη τoυ 1λαL τα νι&'-
τα τoυ)) oτη Mαρixα. Για πoια aNατ& νι&τα xoNoρευ6ταν
,, ηλiθιo6; Συνoμ{1λιN6ζ τoυ, oημεριν6q oγδoντ&ρηc ' &ντε
ατα εβδoμ{ντα o1τιi.ιιT6τε {1μαoταν 6λoι νdoι xαL τα oπαταλo6oαμε 6λα για
ξνα τtτoτα... Για τo τtπoταll.To να ε[oαυγN6ψενoζ τηζ Μαρ[Nαq,6μ.ζ, δεν dταν xαι
τ6oo τiτoτα. Σ{μαινε αυπ6γεια τρoφoδooiαll, 6πωq dλεγε
η 1lαNαρ[τtαoα Ανατoλ{ Σερπ&ν.
Tα μα6ρα o6ννεφα εtγαν oNeπ&'oει τιλρα xσ.L τo'AγNι-aτρo. T&1υνε τo β{μα τoυ χL 6oτριι}.,ε oτη μεγ&λη στρoφi,
εxε{ πoυ τo βoυν6 N6peται σαν με ξυρ&-φυ, αφτ]νoνταq να
,γ,ανo6ν oι πετριΔδειqN6xxινεq φλdβεq τoυ. Φα(νoνταν xα'-(Joρ& ταΛoυτρ& απ'.τa oημε[o αυτ6. E(δε τιq δυo νταλi-
)yLec rα"Py'σ.Pιoμdνεq απ' iξι's'ιι'E1oυμε παρ!α, γαμιbτo...)) μoυρμo6ριoε, αν Nαι δεν
τ.,, θεωρo6oε αφ6οιxo.Tαxτυx&" oι βαριεoτημdνoι νταλιNdρηδε6, ιδiωq ot πto
παλιoi xαι {μπ,ειρoL, πoυ γνιiριζαν την περιo1τj, περνo6oαν
για dνα ψπαν&Nι στoυζ aαρ&ντα δ'io βαθμo6q. Bdβαια, α-
νd.λoγα με τo τι ι{.,υ1ριi ρε6ματα tπεφταν λαθραiα oτo βα_
36
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘoΥΔΙlΣ ...ΥΣTEPA' HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
oιN6 θερμ6 xαν&}ν, η θερμοxραoiα τoυ νερo6 μεταβαλλ6ταν,δρ6o'ιζε ελαφριiiq, αλλoιcδνoντ αq 6co να''ναL ,(αL τα" Lσ'ψατL-
x&' aυcτατιx& τoυ. Mετ& π&}rυ επανερy6ταν απ6 μ6νo τoυ.Toν γo{τευε τo6τo τo Λoυτρ6 τoν τεν6ρo πιo πoλ6 απ'
6λα τ' &λλα, πoυ 1ρ6νια xαι γρ6νια επι,sιεπτ6ταν με τoθdαoo. Γιατt iραν ψoναξιαoμdνo Nαι δ6oxoλα τo tφτανεq,ειδιN& τoυq 1ειμc6νε6. Δεν τo ε[yε αγγ[ξa o6τε o τoυριoμ66o6τε η μεγοiλη φtμη. Ei1ε τoυq λιγooτo6q πιoτo6q τoυ,&λλωoτε η δεξαμεν{ μιχρ{ tpαν, δε 1ωρo6oε π&νω ατ6τtντε' Πdντε oτo d,νετo. 'Ιoωq Nαι εφτ&...
Aφηο'ε τα ι.|cδνια στo χαμαρ &Nυ, πtρε τo 6φoq τoυ επι_oτ&τη oτo πoλ6 ανεNτιN6, αφo6 μ6νo τo Nα}ιoxα[ρι dδινανoι λoυ6μενoι τo Nατπι τoνζ' τ{αL ψ'ηxε ψtaα. Mπφα Nαιxoλ6νια μ6ριζε o 1cδρoq. To νερ6 oτo Ayxιoτρo,6πωqxαιoτo Σιδηρ6)4.σ'στρ0' tραν &ooψo. Κι απ' αυτt1την απoQηi'ραν Nαλ6τυχoζ' γιατi δεν &ντεyε τo χoυρασμξνo απ' τoτραγo6δι y.αL τα τoιγ&.ρα oτ{θoq τoυ τη θειαφiλα.
Aπoρo6oε πcλq ανεx6τα"ν τη μυρωδι& των Mεθd,νων ηΓxλ6ρια Δoυρdμπεη , πoυ {xανε στLc) τoυρνd τα ψoρευτυxd".
ψαζt ψε τoν Moυζ&. Παντρε6τηNαν, δεν ξlιαναν παιδι&, 1ιil-ρισαν' xι η ΓNλ6ρια, ωqπαλαιd γνωoτ{ τoυ μ6ρoυ των Λoυ-τριΙιν, tπυαcsε δoυλει& o'αν δημoτιNt1υπ&\)v1λo6 oτι6 μlτανιt-ρεq. Tιq απoλ6μαινε, dλεγε Nαυ ψερυx& pαoυN&' τLα' τLc,θερα-πε[εq, \ταν xι αyατητ6q dνθρωπo6. To πcδq &ντεxε 6ψωqτην αυγoυλiλα των Mεθ&νων, θα6μα. Θα '1αν Nαι ε[Nooι πξ.ντε 1ρ6νια να συνoryτηθo6ν. Mια φoP&",6λωq τυxαiωζ, στoνBαρδ&ρη... στη Διεθν{'Exθεoη. Λ(μ λ6για oτo π6δι Nι α-ντio. Σαν να ντρdπoνταν ψετ&" απ' 6cα τoυ6 6δεναν...
ι<Γxoαπoυντiν...ll'Eπιαoαν τα' ((τy'oστoυντ{νll oL ντα-
λιxdρηδεq, 06γγρoι tραν,Nι αυτ6ν τoν πdραoαν για Bo6λ-
γoρo μu"& oni ":6orr,μπ(ρε6.
Lειατρ[α μπoυN&λια μd'ρη-
σε'στo μιooox6ταδo. Γδ6θηNe,ιρd;ψαoε τα ρo61α τoυ στη
1rεγ&\ xρεμ&.oτρα Nαι βo6λιαξε o'τo νερ6 εξηγιiνταq τoυq:
ιι'lo, ΓNρ6xoυ.Xoρo6μ.rη φαoαρtα απ' τoν ενθoυoιαoμ6 πoγ ε[γαν ψα'-
ζi τoυq dro γjρλr'o;Eλληun. l{dεq μπiρεq ξεπρ6βαλαν π[''
nοl αi τo oωρ6 με τιζ φ6ρμεq 1λαL τα τζ&ιετ των λoυoμ6-
ν(')ν, χdρασ ou 'o',
τoν Mαβτj, ξ,πυαoαν oτo oμαδιN6 με λα-
Λα-λα τα αΠαrδr& τoυ Πειραι&ll' Bαρo$o'αν πα}'αψ&Nυα'
x.τυπo6oαν τα μεριd, τoυζ, σταματo6οαν γLα νο( συναγωνι-
n'.r6, στo ((μπρα ντε φερ)), ξαν&ργυζαν μπερδε$oντσ"q ^σ"-
ν&ψεoα 'o,
n&noroδιNd, τoυq, για να Nαταλ{ξoυν στo ((Aχ'
M,lυoταφ&, α1, Moυoταφ&l>''ι'ouζduorζiν λiγo την xαρδι& oι μεγαλ6οωμoι νταλιxd-
ρηδεs ψε τσ" &oπpαxρLατα. Απ' την oρoφ{, 6πoυ υπ{ρ1αν
τρriπε6 xαλυμμdνε c, ψε τζαψι 1oντρ6, dμπαινε φι)ιτραρι-
nlrdro τo φωζ τoυ απoγε6ματoq' λιγoατ6, 6oo iπρεπε γtαι,,lr'ρ6. 'Eναq ξεoτρ&τrce απ' τoν <ιMoυoταφ&π Nυ ξπιαoε
,rι λrrrη"rρ &, N&τι aαν ει}ιαt'ιευμdνη oυyygιxl1 Pαψιυδiα
,,r-, Λ,o". Κατι ηξuρu απ6 NλαoιN{ μoυoιN{ o τεν6ρo6
Moβl]s, αoyiτωq oιν τo ρεπερτ6ρι6 τoυ πριμoδoτo$oε τιq
N.αντ&δε6 'LαL
τLζ Nαντooνtτεq.()ρα[α τραγoυδo6oε o νταλιNdρηq τo λυπημ6νο oυγγα-
pr(rλ,τoυ'dλυoε τη φωνd, τo'yε φαLνεταυxι αν&γxη, ουν'r,,
ζεoτ6 νερ6, βγ{N ε απ' τη δεξαμεν{, π{ρε αν&αεs β1-(lι,εqxαι&φηαε τη φωνf τoυ να πλανηθε[, 6πωq iιανε τ6-
38
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘoΥΔΙlΣ ...ΥΣTEPA' HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
oιN6 θερμ6 xαν&}ν, η θερμοxραoiα τoυ νερo6 μεταβαλλ6ταν,δρ6o'ιζε ελαφριiiq, αλλoιcδνoντ αq 6co να''ναL ,(αL τα" Lσ'ψατL-
x&' aυcτατιx& τoυ. Mετ& π&}rυ επανερy6ταν απ6 μ6νo τoυ.Toν γo{τευε τo6τo τo Λoυτρ6 τoν τεν6ρo πιo πoλ6 απ'
6λα τ' &λλα, πoυ 1ρ6νια xαι γρ6νια επι,sιεπτ6ταν με τoθdαoo. Γιατt iραν ψoναξιαoμdνo Nαι δ6oxoλα τo tφτανεq,ειδιN& τoυq 1ειμc6νε6. Δεν τo ε[yε αγγ[ξa o6τε o τoυριoμ66o6τε η μεγοiλη φtμη. Ei1ε τoυq λιγooτo6q πιoτo6q τoυ,&λλωoτε η δεξαμεν{ μιχρ{ tpαν, δε 1ωρo6oε π&νω ατ6τtντε' Πdντε oτo d,νετo. 'Ιoωq Nαι εφτ&...
Aφηο'ε τα ι.|cδνια στo χαμαρ &Nυ, πtρε τo 6φoq τoυ επι_oτ&τη oτo πoλ6 ανεNτιN6, αφo6 μ6νo τo Nα}ιoxα[ρι dδινανoι λoυ6μενoι τo Nατπι τoνζ' τ{αL ψ'ηxε ψtaα. Mπφα Nαιxoλ6νια μ6ριζε o 1cδρoq. To νερ6 oτo Ayxιoτρo,6πωqxαιoτo Σιδηρ6)4.σ'στρ0' tραν &ooψo. Κι απ' αυτt1την απoQηi'ραν Nαλ6τυχoζ' γιατi δεν &ντεyε τo χoυρασμξνo απ' τoτραγo6δι y.αL τα τoιγ&.ρα oτ{θoq τoυ τη θειαφiλα.
Aπoρo6oε πcλq ανεx6τα"ν τη μυρωδι& των Mεθd,νων ηΓxλ6ρια Δoυρdμπεη , πoυ {xανε στLc) τoυρνd τα ψoρευτυxd".
ψαζt ψε τoν Moυζ&. Παντρε6τηNαν, δεν ξlιαναν παιδι&, 1ιil-ρισαν' xι η ΓNλ6ρια, ωqπαλαιd γνωoτ{ τoυ μ6ρoυ των Λoυ-τριΙιν, tπυαcsε δoυλει& o'αν δημoτιNt1υπ&\)v1λo6 oτι6 μlτανιt-ρεq. Tιq απoλ6μαινε, dλεγε Nαυ ψερυx& pαoυN&' τLα' τLc,θερα-πε[εq, \ταν xι αyατητ6q dνθρωπo6. To πcδq &ντεxε 6ψωqτην αυγoυλiλα των Mεθ&νων, θα6μα. Θα '1αν Nαι ε[Nooι πξ.ντε 1ρ6νια να συνoryτηθo6ν. Mια φoP&",6λωq τυxαiωζ, στoνBαρδ&ρη... στη Διεθν{'Exθεoη. Λ(μ λ6για oτo π6δι Nι α-ντio. Σαν να ντρdπoνταν ψετ&" απ' 6cα τoυ6 6δεναν...
ι<Γxoαπoυντiν...ll'Eπιαoαν τα' ((τy'oστoυντ{νll oL ντα-
λιxdρηδεq, 06γγρoι tραν,Nι αυτ6ν τoν πdραoαν για Bo6λ-
γoρo μu"& oni ":6orr,μπ(ρε6.
Lειατρ[α μπoυN&λια μd'ρη-
σε'στo μιooox6ταδo. Γδ6θηNe,ιρd;ψαoε τα ρo61α τoυ στη
1rεγ&\ xρεμ&.oτρα Nαι βo6λιαξε o'τo νερ6 εξηγιiνταq τoυq:
ιι'lo, ΓNρ6xoυ.Xoρo6μ.rη φαoαρtα απ' τoν ενθoυoιαoμ6 πoγ ε[γαν ψα'-
ζi τoυq dro γjρλr'o;Eλληun. l{dεq μπiρεq ξεπρ6βαλαν π[''
nοl αi τo oωρ6 με τιζ φ6ρμεq 1λαL τα τζ&ιετ των λoυoμ6-
ν(')ν, χdρασ ou 'o',
τoν Mαβτj, ξ,πυαoαν oτo oμαδιN6 με λα-
Λα-λα τα αΠαrδr& τoυ Πειραι&ll' Bαρo$o'αν πα}'αψ&Nυα'
x.τυπo6oαν τα μεριd, τoυζ, σταματo6οαν γLα νο( συναγωνι-
n'.r6, στo ((μπρα ντε φερ)), ξαν&ργυζαν μπερδε$oντσ"q ^σ"-
ν&ψεoα 'o,
n&noroδιNd, τoυq, για να Nαταλ{ξoυν στo ((Aχ'
M,lυoταφ&, α1, Moυoταφ&l>''ι'ouζduorζiν λiγo την xαρδι& oι μεγαλ6οωμoι νταλιxd-
ρηδεs ψε τσ" &oπpαxρLατα. Απ' την oρoφ{, 6πoυ υπ{ρ1αν
τρriπε6 xαλυμμdνε c, ψε τζαψι 1oντρ6, dμπαινε φι)ιτραρι-
nlrdro τo φωζ τoυ απoγε6ματoq' λιγoατ6, 6oo iπρεπε γtαι,,lr'ρ6. 'Eναq ξεoτρ&τrce απ' τoν <ιMoυoταφ&π Nυ ξπιαoε
,rι λrrrη"rρ &, N&τι aαν ει}ιαt'ιευμdνη oυyygιxl1 Pαψιυδiα
,,r-, Λ,o". Κατι ηξuρu απ6 NλαoιN{ μoυoιN{ o τεν6ρo6
Moβl]s, αoyiτωq oιν τo ρεπερτ6ρι6 τoυ πριμoδoτo$oε τιq
N.αντ&δε6 'LαL
τLζ Nαντooνtτεq.()ρα[α τραγoυδo6oε o νταλιNdρηq τo λυπημ6νο oυγγα-
pr(rλ,τoυ'dλυoε τη φωνd, τo'yε φαLνεταυxι αν&γxη, ουν'r,,
ζεoτ6 νερ6, βγ{N ε απ' τη δεξαμεν{, π{ρε αν&αεs β1-(lι,εqxαι&φηαε τη φωνf τoυ να πλανηθε[, 6πωq iιανε τ6-
38
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΔΗΣ ...ΥΣTEPΑ. ΙΙPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
μ6νo6. 'ENρυQε τo πρ6oωπo στα" ιoια}'td.φιNα γ6νατ& τoυ
Nι txλαιJ1ε πιNρd.". Δεν εi1ε απoμαχρυνθεt απ6 μdαα τoυ τo
αyoρ&ru πoυ dι}ελνε πριν λiγo <<τη Τπερμ&χ'...ll. Παιδι-x6 tραν τo xλ.&ψα xι {aωq {oω6 oυναδελφιN6 c;ε x&πoυα
oπ&.νια ρ&.τaαxρoxoδεiλων, πoυ ζoι1oαν απ6 oπ6ντα στoυζ
β&λτoυ6 τηq \oμoνυ&.q Nι {x}'αιγαν 6πωq α:Nριβιiq Nαι o
M"βis'Mdoα oτ' αναφιλητ&. &xoνoε τιqνταλtNεq να μαροd,ρoυν
Nσ'L ν' απoμαxρ6νoνταL. Kι εNεiνoq oυνd1ιζε να xλα[ει μελυγμo6q, πoυ δεν εtyαν τtπoτε απ' τη οxoυριd, τηq η}τιNLαq
τoυ, απαρηγ6ρητoq, oλoμ6να1oq στην αχνtστ{1 ψυNρ{1 αt_
0oυoα, γεμd,τoq ευγνωμoo6νη γtα τo LαψατLy'6 νερ6 τo6-
των των oυνoριαxιΔν 1ωμd,των, πoυ τoυ γ&φoε την ευχαι-
ρ[α να ξαναoυναντ{o'ει την dνδoξη 1ρoι& τη€ φων{6 τoυ.
'Εναζεoτ6, βρεγμdνo γ{,ρι τo6 x&ιδεQε τα λιγooτ& μαλ-λι&,' dγειρε, σαν να 'ταν τo πιo φυοιx6 ττΡdηψα,, oτο μυιb-δη μηρ6 εν6q dντρα. Δεν εi1αν φ6γει 6λoι oι νταλιxdρηδε6,,τιtφτηNε. Αναoτdναξε ν' απoτιν&ξeι τo παp&πoνo απ' τα"
πνευμ6νια τoυ χι dxλειoε cφυγτ& τα ψ&τυα, να Noιμηθεi ε-
ιεt, π&νω oτην υγρ{ α&"ρια.
To φιλιN6 1dρι περνo6σε στoργtχ&. απ' τα ψαλλυ&.,ξαν&"xαt ξαν&., αr,' τα' αξ6ριoτα βαθoυλωμdνα μ&γoυλα , αT' τσ.
)')'{'φαρα, απ' τo μψιN6 θα6μα εν6q λαμπρo6 oνε[ρoυ μεπρωταγων[oτpυα την ελε{μoνα Boυδαπ!oτη, βαoιλιN&ατoλιoμdνη , γυναtNα N6ρoυq, πoυ Nαψυ& ayiclη δεν ε[1ε μεrιg ντiβεq τηq Mαρixαq Σoυdζ. Tο6τη η Nυρ{α, μαντ&μ, υ-,ll'ηλoτ&τηs1Nαυ ψεγαλειoτd,τη -6πωq θε6 πε6 την_ o Mα-
β116 γνciριζ ε Nαλ&. 6τι $ραν η iδια η oυγγαρdζιNη πρωτε6-
τε πoυ fταν ψ6νo τεν6ρo6. Στιξτα' Hρdμηoαν oι 06γγρoι,ψτ{'μαν ξαν&. oτo ιαψατιx6 ωζ τo oττ)θo6,
'&φηoαν"o, Mo-
β{ oλoγυuνo, 6ρθιo, |J"ε τα" π6δια ανoιxτ& 'oi "o γtρια α-
πλωμdνα, να ερμηνε6ει στo τoιμεντdνιo πεζo6λι .λ'rταλι_x&. Nαι ταζαNυνθιν& τoυ περαoμdνoυ αιriνα, με τη δαντε-λωττ) xαθαρε6oυοα των Ιoνiων. Kι η φων{ "or,
oo, o16ψαγεtα νeανιNt;, χωρiq ρυτiδε6 xαι ραγtoψατα, παρηxo6cεστLζ
'ιαψπ6λε6 τoυ λoυτρo6, a.Noρπcλνταζ P[τη, π'αρi 1nu
,Φηλ{ θερμoxραo tα' aτoυq xαoταν6ξανθoυq oδηγo6i ψ, ',n&xρωψα, δαNρυoμdνα ψ&τια. Kι 6oo ,ruρro6oor'τα),Lπτ&,τ6oo η φων{ τoν &yνιζε παι8ιx6τητα.
δo xι dπιαoε τo ((τη Τπερμ&1ω Στρατηγιit ro ur*η"{,ρrαr.'oταν τdλειωoε, oι νταλιxdρηδεq α6ρθη iαν εξω or.,
'o ,u-
ρ6 oιωπηλo[, oαν να'χε oτραγytξει 6λη τoυ6 η δ6ναμη,συρριχνωμtνoι Nαι oτ&ζoνταq ιδρc6τα, ΥLα' να μαζd,J.,oυν'ταρo61α τoυc)'iαL να φ6γoυν βυαaτ,nι&".
, o τεν6ρo6 Mαβ{6 xoυλoυρι&oτη'Lε σαν να τα περiμενε6λα απ' τoυ6 oιiγγρoυq, ιατ&π)v1Nπoq απ' τLqroρ6rr6
"o,μιxρo6 αγoριo6 πoυ χρησtμoπoιodoε τo γεραoμdνo τoυ λα-ρ6γI,. Π6oα xρ6νια ε!,aε να (.;&λει; An'
"o xρΔνια τoυ Πει-ραι&' πoυ τoν {παιρναν τα γερoντoπαλtNαρα oι θεioι τoυxαι π{1αιναν στoν Αγιo Ι{εdλo , aτoΧατQNυρι&Nειo' πρo-τρ{πoντ&'q τoν: κΨdλΘ, Pt, να σ' oro6oorr.''., Αρoγ. oΠειραιdq να βριox6ταν αN6ψ oτη θdoη τoυ; Kι o'Αγι,o6Ι{εiλoq ατo Xατζη ιυρι&Nao;
Tελιx&' αxoλo6θηoε )ιL o iδιoq τη μodρα των θειων τoυ.Γερoντoπαλdxαρo τριλτα και τcλρα απλιiq γtρoνταq Nαι
4a 4L
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΔΗΣ ...ΥΣTEPΑ. ΙΙPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
μ6νo6. 'ENρυQε τo πρ6oωπo στα" ιoια}'td.φιNα γ6νατ& τoυ
Nι txλαιJ1ε πιNρd.". Δεν εi1ε απoμαχρυνθεt απ6 μdαα τoυ τo
αyoρ&ru πoυ dι}ελνε πριν λiγo <<τη Τπερμ&χ'...ll. Παιδι-x6 tραν τo xλ.&ψα xι {aωq {oω6 oυναδελφιN6 c;ε x&πoυα
oπ&.νια ρ&.τaαxρoxoδεiλων, πoυ ζoι1oαν απ6 oπ6ντα στoυζ
β&λτoυ6 τηq \oμoνυ&.q Nι {x}'αιγαν 6πωq α:Nριβιiq Nαι o
M"βis'Mdoα oτ' αναφιλητ&. &xoνoε τιqνταλtNεq να μαροd,ρoυν
Nσ'L ν' απoμαxρ6νoνταL. Kι εNεiνoq oυνd1ιζε να xλα[ει μελυγμo6q, πoυ δεν εtyαν τtπoτε απ' τη οxoυριd, τηq η}τιNLαq
τoυ, απαρηγ6ρητoq, oλoμ6να1oq στην αχνtστ{1 ψυNρ{1 αt_
0oυoα, γεμd,τoq ευγνωμoo6νη γtα τo LαψατLy'6 νερ6 τo6-
των των oυνoριαxιΔν 1ωμd,των, πoυ τoυ γ&φoε την ευχαι-
ρ[α να ξαναoυναντ{o'ει την dνδoξη 1ρoι& τη€ φων{6 τoυ.
'Εναζεoτ6, βρεγμdνo γ{,ρι τo6 x&ιδεQε τα λιγooτ& μαλ-λι&,' dγειρε, σαν να 'ταν τo πιo φυοιx6 ττΡdηψα,, oτο μυιb-δη μηρ6 εν6q dντρα. Δεν εi1αν φ6γει 6λoι oι νταλιxdρηδε6,,τιtφτηNε. Αναoτdναξε ν' απoτιν&ξeι τo παp&πoνo απ' τα"
πνευμ6νια τoυ χι dxλειoε cφυγτ& τα ψ&τυα, να Noιμηθεi ε-
ιεt, π&νω oτην υγρ{ α&"ρια.
To φιλιN6 1dρι περνo6σε στoργtχ&. απ' τα ψαλλυ&.,ξαν&"xαt ξαν&., αr,' τα' αξ6ριoτα βαθoυλωμdνα μ&γoυλα , αT' τσ.
)')'{'φαρα, απ' τo μψιN6 θα6μα εν6q λαμπρo6 oνε[ρoυ μεπρωταγων[oτpυα την ελε{μoνα Boυδαπ!oτη, βαoιλιN&ατoλιoμdνη , γυναtNα N6ρoυq, πoυ Nαψυ& ayiclη δεν ε[1ε μεrιg ντiβεq τηq Mαρixαq Σoυdζ. Tο6τη η Nυρ{α, μαντ&μ, υ-,ll'ηλoτ&τηs1Nαυ ψεγαλειoτd,τη -6πωq θε6 πε6 την_ o Mα-
β116 γνciριζ ε Nαλ&. 6τι $ραν η iδια η oυγγαρdζιNη πρωτε6-
τε πoυ fταν ψ6νo τεν6ρo6. Στιξτα' Hρdμηoαν oι 06γγρoι,ψτ{'μαν ξαν&. oτo ιαψατιx6 ωζ τo oττ)θo6,
'&φηoαν"o, Mo-
β{ oλoγυuνo, 6ρθιo, |J"ε τα" π6δια ανoιxτ& 'oi "o γtρια α-
πλωμdνα, να ερμηνε6ει στo τoιμεντdνιo πεζo6λι .λ'rταλι_x&. Nαι ταζαNυνθιν& τoυ περαoμdνoυ αιriνα, με τη δαντε-λωττ) xαθαρε6oυοα των Ιoνiων. Kι η φων{ "or,
oo, o16ψαγεtα νeανιNt;, χωρiq ρυτiδε6 xαι ραγtoψατα, παρηxo6cεστLζ
'ιαψπ6λε6 τoυ λoυτρo6, a.Noρπcλνταζ P[τη, π'αρi 1nu
,Φηλ{ θερμoxραo tα' aτoυq xαoταν6ξανθoυq oδηγo6i ψ, ',n&xρωψα, δαNρυoμdνα ψ&τια. Kι 6oo ,ruρro6oor'τα),Lπτ&,τ6oo η φων{ τoν &yνιζε παι8ιx6τητα.
δo xι dπιαoε τo ((τη Τπερμ&1ω Στρατηγιit ro ur*η"{,ρrαr.'oταν τdλειωoε, oι νταλιxdρηδεq α6ρθη iαν εξω or.,
'o ,u-
ρ6 oιωπηλo[, oαν να'χε oτραγytξει 6λη τoυ6 η δ6ναμη,συρριχνωμtνoι Nαι oτ&ζoνταq ιδρc6τα, ΥLα' να μαζd,J.,oυν'ταρo61α τoυc)'iαL να φ6γoυν βυαaτ,nι&".
, o τεν6ρo6 Mαβ{6 xoυλoυρι&oτη'Lε σαν να τα περiμενε6λα απ' τoυ6 oιiγγρoυq, ιατ&π)v1Nπoq απ' τLqroρ6rr6
"o,μιxρo6 αγoριo6 πoυ χρησtμoπoιodoε τo γεραoμdνo τoυ λα-ρ6γI,. Π6oα xρ6νια ε!,aε να (.;&λει; An'
"o xρΔνια τoυ Πει-ραι&' πoυ τoν {παιρναν τα γερoντoπαλtNαρα oι θεioι τoυxαι π{1αιναν στoν Αγιo Ι{εdλo , aτoΧατQNυρι&Nειo' πρo-τρ{πoντ&'q τoν: κΨdλΘ, Pt, να σ' oro6oorr.''., Αρoγ. oΠειραιdq να βριox6ταν αN6ψ oτη θdoη τoυ; Kι o'Αγι,o6Ι{εiλoq ατo Xατζη ιυρι&Nao;
Tελιx&' αxoλo6θηoε )ιL o iδιoq τη μodρα των θειων τoυ.Γερoντoπαλdxαρo τριλτα και τcλρα απλιiq γtρoνταq Nαι
4a 4L
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΔHΣ
oυσα, μεταμoρφωμdνη oε Θεcsπl,oια γυναtNα, ερωτιNi1' ψεαφλψατα υaτop[αq' xαι \ταν αυτ{ πoυ τoν xαλo6o e c' ξναα'υτoχρατoριN6 oυμπ6oιo ανε{πωτηq μεγαλo πρtπευαq, ψ6-νo yναL μ6νo για να oυνδρ&μει τη μoναξt&ιαι τη θλiQη τoυ.Δεν 6νιωoε τo ιJ,,υ1ρ6 μdταλλo aτoν xρ6ταφ6 τoυ. o τεν6-ρo6 Mαβ{6 ε[γε ατoxoιμηθε( πρoτo6 ψια αφα[ρα απ6λυτη6αxριpεi.αq διαπερ&oει τoν εγNt'φαλ6 τoυ.
Kανε(q δεν βρ{Nε α[ψατα, xανεtqπoτd δεν εdδε ξαν& τoνMoβ{ o6τε &xoυoε τ[τoτα Nανe[qξαν& γι' αυτ6ν. Mπoρεdπoλ6 πoλ6 αργ6τερα, N&πoια1ιλι6μετρα π{'ρα" απ'τoν αμ-φiθυμo Στρυμ6να, tναq εxaNαφiαq να tψπαυνε oε ψαι&-βριεq διαδικαatεq. Mα θα ε(yε περ&oει {δη πoλ6q Nαιρ6q.oι τελευτα{oι πoυ τoν ε(δαν c' αυτi1τηζωη{ταν oι 06γ-τPoL NL η Eλενiταα τoυ χαφενε{oυ τoυ Αβρα&μ.
EN MΙIOΡOΥΣE E\'Ι(oΛΑ NA KPΥΦTEΙ, Λ0ΓΩ ΥΨ0ΥΣ. ENA Υ-
ι],,oq ενδιαφdρoν, πoυ aε oτυγψtqxεφtoil, τιΔρα πoυ βρι-,τx6ταν oτην ι.|,,υxρ6αιμη δεxαετ(α των πεντ)ντα, dφερνε
πρoq Kλιντ'Ιoτγoυντ. Mε λιγ6τερα μαλλι&, λιγ6τερεq ρυ-
τ[δε6 xαι oαφcbq λιγ6τερα ooτ&'. Tα N6Nα)'α τoυ 'Ιoτγoυντ
ε['y'αν ψυα 1oλιγoυντιαν{ υπ6o"ταση, πoυ τoυ dδιναν εξ&λ_'Ν)υ y'αL τo διαxεxριμdνo α6ρα τoυ σταρ. Tα διx& τoυ, π&-
}ι, (ηι. Δεν {ταν eυNαταφp6νητα, xoλ&Nευαν 6}'α τα oα_
κ&κtα, ειδιxd, στoυζ cδμoυq, ξNαναν τα φαρδι& πoυλ6βερ
πrlυ λ&τρευε να πdφτoυν με μια ελNυoτυxt1αγαρψτoα$νη
πd.νω τoυ, φoρo$oε γυαλιd τLα να' διεNπεραι<Δνεt τα πρo-
()kiγρ.ατατηe πρεαβυωπ(.αqτoυ, θα μπoρo6oεq να, τoν πεtζ
ερωτιx6 'LαL
σε δdxα λεπτ& να τoν ξεy&oειc,. Δεν μπoρo6-οε, λoιπ6ν, να xρυφτεi μ' αυτ6 τo ξνα Nαι oγδ6ντα tξυ τoυ
πoυ, 6πωq υπoπτευ6ταν, θα dπαιρνε ψε τσ- 1ρ6νια την
κατιo$oα, αλλ& αυτ6q i'ραν axi,J1εtζ πoυ τυq απt'φeυγε.
ιι'ooεq Nαμπo6ρε6 y'L αν σ"T,oyLτ{ρeιq, π&ντα θα υπd,ρ1ει
για o6να θdoη ατoν x6oμo τoυ μελιo6 yLαL των μελιoocbνll,τ,lυ dλεγε μιooαoτε{α μιooοoβαρ& η Δdoπoινα.
42 43
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΔHΣ
oυσα, μεταμoρφωμdνη oε Θεcsπl,oια γυναtNα, ερωτιNi1' ψεαφλψατα υaτop[αq' xαι \ταν αυτ{ πoυ τoν xαλo6o e c' ξναα'υτoχρατoριN6 oυμπ6oιo ανε{πωτηq μεγαλo πρtπευαq, ψ6-νo yναL μ6νo για να oυνδρ&μει τη μoναξt&ιαι τη θλiQη τoυ.Δεν 6νιωoε τo ιJ,,υ1ρ6 μdταλλo aτoν xρ6ταφ6 τoυ. o τεν6-ρo6 Mαβ{6 ε[γε ατoxoιμηθε( πρoτo6 ψια αφα[ρα απ6λυτη6αxριpεi.αq διαπερ&oει τoν εγNt'φαλ6 τoυ.
Kανε(q δεν βρ{Nε α[ψατα, xανεtqπoτd δεν εdδε ξαν& τoνMoβ{ o6τε &xoυoε τ[τoτα Nανe[qξαν& γι' αυτ6ν. Mπoρεdπoλ6 πoλ6 αργ6τερα, N&πoια1ιλι6μετρα π{'ρα" απ'τoν αμ-φiθυμo Στρυμ6να, tναq εxaNαφiαq να tψπαυνε oε ψαι&-βριεq διαδικαatεq. Mα θα ε(yε περ&oει {δη πoλ6q Nαιρ6q.oι τελευτα{oι πoυ τoν ε(δαν c' αυτi1τηζωη{ταν oι 06γ-τPoL NL η Eλενiταα τoυ χαφενε{oυ τoυ Αβρα&μ.
EN MΙIOΡOΥΣE E\'Ι(oΛΑ NA KPΥΦTEΙ, Λ0ΓΩ ΥΨ0ΥΣ. ENA Υ-
ι],,oq ενδιαφdρoν, πoυ aε oτυγψtqxεφtoil, τιΔρα πoυ βρι-,τx6ταν oτην ι.|,,υxρ6αιμη δεxαετ(α των πεντ)ντα, dφερνε
πρoq Kλιντ'Ιoτγoυντ. Mε λιγ6τερα μαλλι&, λιγ6τερεq ρυ-
τ[δε6 xαι oαφcbq λιγ6τερα ooτ&'. Tα N6Nα)'α τoυ 'Ιoτγoυντ
ε['y'αν ψυα 1oλιγoυντιαν{ υπ6o"ταση, πoυ τoυ dδιναν εξ&λ_'Ν)υ y'αL τo διαxεxριμdνo α6ρα τoυ σταρ. Tα διx& τoυ, π&-
}ι, (ηι. Δεν {ταν eυNαταφp6νητα, xoλ&Nευαν 6}'α τα oα_
κ&κtα, ειδιxd, στoυζ cδμoυq, ξNαναν τα φαρδι& πoυλ6βερ
πrlυ λ&τρευε να πdφτoυν με μια ελNυoτυxt1αγαρψτoα$νη
πd.νω τoυ, φoρo$oε γυαλιd τLα να' διεNπεραι<Δνεt τα πρo-
()kiγρ.ατατηe πρεαβυωπ(.αqτoυ, θα μπoρo6oεq να, τoν πεtζ
ερωτιx6 'LαL
σε δdxα λεπτ& να τoν ξεy&oειc,. Δεν μπoρo6-οε, λoιπ6ν, να xρυφτεi μ' αυτ6 τo ξνα Nαι oγδ6ντα tξυ τoυ
πoυ, 6πωq υπoπτευ6ταν, θα dπαιρνε ψε τσ- 1ρ6νια την
κατιo$oα, αλλ& αυτ6q i'ραν axi,J1εtζ πoυ τυq απt'φeυγε.
ιι'ooεq Nαμπo6ρε6 y'L αν σ"T,oyLτ{ρeιq, π&ντα θα υπd,ρ1ει
για o6να θdoη ατoν x6oμo τoυ μελιo6 yLαL των μελιoocbνll,τ,lυ dλεγε μιooαoτε{α μιooοoβαρ& η Δdoπoινα.
42 43
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘoΥΔHΣ ..ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
Δεν απαντo6αε, oτ^ραβoμμoγελo6oε xαι ξαν&oNυpεπ &ν ω σ
: α
!Ρ αφ τ &. τ oυ, δηλαδ{ σ τ L ζ σ τ αυ ρoλεξtx'lqoρoσε ι -
ρtc,' απ6 ενδιαφdρoντα oρνιθoo ια),toψατ α.'oπωe
'{.αL να. τo x-dνoυμε, o Σ"iθηq Xωραφd6 \ταν o
αργιa.υντ&Nτηζ τω_ν Καιqωντωy Mελιααcilν ταρ'αξενα &βo-λoq τiτλoq για εξειδιNευμdνo περιoδιx6,
'LL αζ σLχα.Lν6.,ou
"oψt}'ι xαι τη συμπαγ{1xoινων[α των πoλ6τψ., ur"6|rr.Aρ1ιoυντ&xτηq λoιτ6ν }{αL (αρχιεραστ ιsu "ηs,δ,;;;iτP'Lα"ζ αυτcl6 τoυ 1ρ{oιμoυ περιoδιxo6, πoυ urδ,δ6'o, xdθ.Φuo,, ανελλιπιil6, τα τελευτ αtα oαρ&ντα 1ρ6νια. Γελo6oανμε τo ααρxιεραoτ$1φl.
Eξdπεμπε επιoτημoνιx{ εμβρdθεια, oυνδιNαλιoτιN{ο'υνdπεια y'αL
ψLα πληρoφ6ρη,sη πλατ6τ,uρηq γxoψor, 6x,
γo:o τ:l τoν. x6oμo των μελιooo,.oρoγrγλ.' εq*ii."!}fE3
<ιj<εγρtυ εQε πoλυφoρεθε{ oτoν ,6oμo "., Mdo.,ΜαζιιtF, Επιιotνων[αq. Πdντα N&πoυ i&noroq tπαιζεβλαxωδω6 αυ1d.ρεoια τo ρ6λo τη6 μdλιαo or, o:;oqou"o,αμετρoεπcδq δηλητ{ριo' H μdλιooα απoδειxνυ6"o, δ,o-xρoνιx6 dντoμo τερ&'aτυαq εxτ[ψcηc,lιαt, 6πωq πi1γαυναντα πρ&γψατα με την iξαρoητηq oιxoλoγ tαq ιαι" τιq' :τoouητηG υγιειν{6 διατρoφ{ ζ yLαL των ιιφυoιxcδνυ πρoτ6ντων, θατην dβριoNε θριαμβε6 τρLα η νtα xtλιeτtα.o Στdθη6 Χωραφ&q, αν&ψεoα aτιq λoιπt6 υπo1ρεc6-σειζ πρoζ τo περιoδιN6, εtγε επωμιoτεd yLαL τηΔdoπoινα.06τε η Δdo,πoινα {ταν αδιdφoρη. ,Eφερε
πdνω τηc,6λα ταευσημα ψLα.ζ α'PLστoNρατιl<t6 αψαζ6ναq πoυ xαλλιεργo6oεαγιτ6λια ιαι ελιtq, συν τα μελ(o.oια, συν την ,τritλ'r'ηxαλλιdργεια βατ6μoυρων γtα πρoιsωπιιt1
"ηr, yρi)oη. o
Στιiθηq τρελαιν6ταν για 6λα αντ&" τα <ιμπdριll, ωμ&, γλυ-N6, μαρμελ&δα. 'oπωs y'σ'L να" tραν, τρελαιν6ταν.
Tα π&ντα στLc, τα.ρατωγdq τηq Δ6oπoιναq dφεραν τη
oφραγ[δα τoυ αγνo6. Ax6μη 'LαL
τα- αεντ6νια oτo μεγd'λo
oδερdνιo xρεp&"τυ των γoνιcδν τΥ16, 6ταν ξxαναν dρωτα_ιιαεμιν&ριο ρd,θυμη6 ηδoν{6ll oν6μαζαν τη oυνε6ρεod
τoυζ_ ε[ae την εντ6πωoη πωq πρodρχoνταν ατ6 N&πoυo
δρooερ6 oεντoνoδ&οoq 1ωρ(q μψιN&-. Στo ocbμα τηζ r.α"_
ραμεριζ6ταν N&θε υπoι{.,iα αριiματoq απ' τoυq πoλυεθνι-
xο6q ναo6q των αλ1ημιoτciν τηc φυνiτoσ-c, ΥLα" να αναδυ-
0εi η γε6oη τoυ γλυx&νιαoυ { τoυ ρoδ6νερoυ. Στα Nooμι-
'ι&" τηe' φoρo6oε <ιΣανdλlt.
'oταν txαναν 6ρωτα, o Στ&θηq ξαφνιαζταν απ' τι6 μυ-
ρωδιdq πoυ δ{λωναν συνωμo o[α αντ\c'τηe θρυλo6μενηζ cr-
γν6τητ&q τη6. H Δdoπoινα xατ6ρθωνε να παραμdνεL α-
γν"\, ψετ&" αττ6 ψtα μρε[α y'αL τΡεLc γdννεq. Kατ6ρθωνε να
παtζει 6λoυq τoυq ρ6λoυq τηq aωoτ&': pε τoν (διo θαυμαoτ6
τρ6πo πoυ dxανε τιq Nαλλιdργειdq τη6. X{ρα, πoυ με τη
{t,νfμη τoυ oυζ6γoυ ττ]6 διατηρo6oε αταθερ& Nil'tq 'sγ{'-
οειq' μητdρα, πoυ ηξuρ, να ελdγ1ει τα παιδι& τηq διαxρι-
τυN&", γωptqυπερβoλιNd6 ευαιoθηo [εq' Nαt πρoαφ&τω ζ ΥLcχ-
γt&' 6ooyρeιαζ6ταν ι{:61ραιμη, αφo6 η x6ρητηc'dφερε oτoν
x6oμo των μελιαocδν, των Nραοιcbν χαι των λαδιιjlν δiδυμα
αyolp&"Nια. 'oλoq αυτ6ζ o oιχoγεν ειαx6q oυρφετ6q αφoρo6oε
τ.-, περιoα6τερo φωτειν6 τηe ημιoφαiριo. Στo πLo σ1λoτeL-
ν1, ζo$oε o Στ&θηe, με τη λoγιxτj εν6q φυτo6 θερμoNηπioυ,
που ξdφευγε αT' τoυq Ncδδιxeq ττβ αγν6τηταq. Aυτo6q
πoυ ε[1ε επινo{oει γtα την αγν6τητα η Δdαπoινα.
44 45
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘoΥΔHΣ ..ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
Δεν απαντo6αε, oτ^ραβoμμoγελo6oε xαι ξαν&oNυpεπ &ν ω σ
: α
!Ρ αφ τ &. τ oυ, δηλαδ{ σ τ L ζ σ τ αυ ρoλεξtx'lqoρoσε ι -
ρtc,' απ6 ενδιαφdρoντα oρνιθoo ια),toψατ α.'oπωe
'{.αL να. τo x-dνoυμε, o Σ"iθηq Xωραφd6 \ταν o
αργιa.υντ&Nτηζ τω_ν Καιqωντωy Mελιααcilν ταρ'αξενα &βo-λoq τiτλoq για εξειδιNευμdνo περιoδιx6,
'LL αζ σLχα.Lν6.,ou
"oψt}'ι xαι τη συμπαγ{1xoινων[α των πoλ6τψ., ur"6|rr.Aρ1ιoυντ&xτηq λoιτ6ν }{αL (αρχιεραστ ιsu "ηs,δ,;;;iτP'Lα"ζ αυτcl6 τoυ 1ρ{oιμoυ περιoδιxo6, πoυ urδ,δ6'o, xdθ.Φuo,, ανελλιπιil6, τα τελευτ αtα oαρ&ντα 1ρ6νια. Γελo6oανμε τo ααρxιεραoτ$1φl.
Eξdπεμπε επιoτημoνιx{ εμβρdθεια, oυνδιNαλιoτιN{ο'υνdπεια y'αL
ψLα πληρoφ6ρη,sη πλατ6τ,uρηq γxoψor, 6x,
γo:o τ:l τoν. x6oμo των μελιooo,.oρoγrγλ.' εq*ii."!}fE3
<ιj<εγρtυ εQε πoλυφoρεθε{ oτoν ,6oμo "., Mdo.,ΜαζιιtF, Επιιotνων[αq. Πdντα N&πoυ i&noroq tπαιζεβλαxωδω6 αυ1d.ρεoια τo ρ6λo τη6 μdλιαo or, o:;oqou"o,αμετρoεπcδq δηλητ{ριo' H μdλιooα απoδειxνυ6"o, δ,o-xρoνιx6 dντoμo τερ&'aτυαq εxτ[ψcηc,lιαt, 6πωq πi1γαυναντα πρ&γψατα με την iξαρoητηq oιxoλoγ tαq ιαι" τιq' :τoouητηG υγιειν{6 διατρoφ{ ζ yLαL των ιιφυoιxcδνυ πρoτ6ντων, θατην dβριoNε θριαμβε6 τρLα η νtα xtλιeτtα.o Στdθη6 Χωραφ&q, αν&ψεoα aτιq λoιπt6 υπo1ρεc6-σειζ πρoζ τo περιoδιN6, εtγε επωμιoτεd yLαL τηΔdoπoινα.06τε η Δdo,πoινα {ταν αδιdφoρη. ,Eφερε
πdνω τηc,6λα ταευσημα ψLα.ζ α'PLστoNρατιl<t6 αψαζ6ναq πoυ xαλλιεργo6oεαγιτ6λια ιαι ελιtq, συν τα μελ(o.oια, συν την ,τritλ'r'ηxαλλιdργεια βατ6μoυρων γtα πρoιsωπιιt1
"ηr, yρi)oη. o
Στιiθηq τρελαιν6ταν για 6λα αντ&" τα <ιμπdριll, ωμ&, γλυ-N6, μαρμελ&δα. 'oπωs y'σ'L να" tραν, τρελαιν6ταν.
Tα π&ντα στLc, τα.ρατωγdq τηq Δ6oπoιναq dφεραν τη
oφραγ[δα τoυ αγνo6. Ax6μη 'LαL
τα- αεντ6νια oτo μεγd'λo
oδερdνιo xρεp&"τυ των γoνιcδν τΥ16, 6ταν ξxαναν dρωτα_ιιαεμιν&ριο ρd,θυμη6 ηδoν{6ll oν6μαζαν τη oυνε6ρεod
τoυζ_ ε[ae την εντ6πωoη πωq πρodρχoνταν ατ6 N&πoυo
δρooερ6 oεντoνoδ&οoq 1ωρ(q μψιN&-. Στo ocbμα τηζ r.α"_
ραμεριζ6ταν N&θε υπoι{.,iα αριiματoq απ' τoυq πoλυεθνι-
xο6q ναo6q των αλ1ημιoτciν τηc φυνiτoσ-c, ΥLα" να αναδυ-
0εi η γε6oη τoυ γλυx&νιαoυ { τoυ ρoδ6νερoυ. Στα Nooμι-
'ι&" τηe' φoρo6oε <ιΣανdλlt.
'oταν txαναν 6ρωτα, o Στ&θηq ξαφνιαζταν απ' τι6 μυ-
ρωδιdq πoυ δ{λωναν συνωμo o[α αντ\c'τηe θρυλo6μενηζ cr-
γν6τητ&q τη6. H Δdoπoινα xατ6ρθωνε να παραμdνεL α-
γν"\, ψετ&" αττ6 ψtα μρε[α y'αL τΡεLc γdννεq. Kατ6ρθωνε να
παtζει 6λoυq τoυq ρ6λoυq τηq aωoτ&': pε τoν (διo θαυμαoτ6
τρ6πo πoυ dxανε τιq Nαλλιdργειdq τη6. X{ρα, πoυ με τη
{t,νfμη τoυ oυζ6γoυ ττ]6 διατηρo6oε αταθερ& Nil'tq 'sγ{'-
οειq' μητdρα, πoυ ηξuρ, να ελdγ1ει τα παιδι& τηq διαxρι-
τυN&", γωptqυπερβoλιNd6 ευαιoθηo [εq' Nαt πρoαφ&τω ζ ΥLcχ-
γt&' 6ooyρeιαζ6ταν ι{:61ραιμη, αφo6 η x6ρητηc'dφερε oτoν
x6oμo των μελιαocδν, των Nραοιcbν χαι των λαδιιjlν δiδυμα
αyolp&"Nια. 'oλoq αυτ6ζ o oιχoγεν ειαx6q oυρφετ6q αφoρo6oε
τ.-, περιoα6τερo φωτειν6 τηe ημιoφαiριo. Στo πLo σ1λoτeL-
ν1, ζo$oε o Στ&θηe, με τη λoγιxτj εν6q φυτo6 θερμoNηπioυ,
που ξdφευγε αT' τoυq Ncδδιxeq ττβ αγν6τηταq. Aυτo6q
πoυ ε[1ε επινo{oει γtα την αγν6τητα η Δdαπoινα.
44 45
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ .ΥΣTEPΑ' HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
Πoλλdq Ψoρdq, μεζ στo &\os τoυ, &xoυγε μια oρ1ηoτρα
πρox}ητιN& διεγερτιN{ ν' απoψαNρ$νεται, odρνoνταq μαζiτ "
ηc, χ*χανητ &", }16γ ια ε ιπω μ dν α o ρθ o φ ων ι N & αλ}'α μ ε ατ 6μ -,p,,, τραγo$δια εριυτιNd, με oτρcboειq ταγN6 Nαι βαλ6, λυγ-
1r,166 πoυ φτερo6γιζαν δυooiωνα π&νω απ' τυq μελωδiεq -αν επρ6Nεπo δηλαδ{ για μελωδtεq xανoνιιtq, Nι 6γι γιαrcαραπλανη τ υN&" φτ ερoxoπt1ψατ α ανdμων τoυ oνε { ρoυ.
Toν τελευτα[o Nαιρ6 η Nρioη ερ16ταν 6λo xαι πιo συ-
1νri. Kοιμ6ταν taoνταζ στo μυαλ6 αναμμdνo τo N6xxυνo
rpι,>τ&Nι τηζ αναμoν{q. Σ1εδ6ν την περ(μενε' Nι 6ταν δεν
τ,,υ πρodxυπτε,ξυπνo6oε απoρημtνoqNι &δειoq, με τη βε-pαυ6τητα τηζ απ6λειαζ.
ιιΘdλειq να μιλ{ooυμε; Nα πeρπατtγsoιJμε...))ιιTdooεριq τo πρω[; Πo6 να π&ψε;llι<Αq μιλ{ooυμε...))J{ Δdoπoιν α, 6oεq Ψoρds τ61αινε να 'ναι πλ&ι τoυ, πρ6-
τεινε λ6oει6. Πιo βoλιxf εtψε την xoυβ6ντα. Exε(νo6 βε-
β{λωνε τη στεγαν6τητα τoυ αγνo6 τηq υπνoδωματ{oυ μ'λα τoιγ&ρo. Σfxωνε απoλoγητιx&" τoυq cbμoυq
'LαL 'Lατα_nκεilαζε αcτεtα ψε τα νυ1τεριν& τoυ πρoβλτjψffiα' Aρ&-διαζε πιθαν6τητεq να εξελι1θεi oε υπνoβ&τη, μιλo6σε γtαr'ην τυφλ{ απoφσ'σLστυι6τητατηζ υπνoβαctαq' Nι tναBρα',lll, n6μ η Nρioη πiραoε oyετυν'&" αν<iδυνα, ψυαq ιαυ ξ6-1τνησε εγNα[ρωq, αφoil Nατtβαoε μoνoρo6φι τo νερ6 τoυ
xιlμoδ[νoυ xι tγειρε oτoν ιbμo τηq _πρ6θυμo6 ιδμoq, ζε_ατ('q- τηq e[πe απoλ6τιυq ooβαρ&:
ι<ANo6γεται περ{εργo, αλλ&, 6ταν ox6τωoαν την'Eλε-να'l'oαoυodoxoυ, dNλαι|α. ..ll
o Στd,θηq υπoν6μευε τo oτdρεo x6oμo τηζ με τo με-Υ1λo, xoNαλι&.ριιo ocΔμα τoυ, με την εtρωνLχ{ επιδoNιμα-oiα τoυ ψπρocτd. oτην αξιoθ α1ψαoτηNτioνεijλαντ με τoυζ1υμo6q, τιq μdλιooεζ, τα. παιδι&
'LαL τα δiδυμα εγγ6νια.
Γελo6oε μαζi τoυ 'LαL
τoν παρατηρo6oε ooβαρ&, δηλιiνo-νταζ στoν eαυτ6 τη6 αδυναμ[αν' ατoιριlπτoγραφ{σει τoνερα9τ!τηζ, πoυ {δη μαζi τoυ dxλεινε δdxα p6νι α ζωhq.
o Στ&θη6 Xωραφ&6 tραν ανoιaτ6q ^s
εNεi πoυ τoυ ε-πtτρεπε η αδυναμ(α τoυ να ξανo[γεταυ. Mε τη Δdoπoιναu,xu
1eo1,,1ρ$ρεt ι&πωζ παPαπdνω. Δεν τo oυζ{τηo,ανπoτd διεξoδιx&, αλλ& γνriριζε πωq ε[yε dνα μ&ρτυρ α. στηνNολλdlδη αγωνtα τoυ 6πνoυ τoυ. 'Eναq 6πνoq μαρτ6ριo, μεεξαντ}ητιιo66 ιδριΔτεq, αφo6 απ' τoυq oρθ&νoι1τoυ6 π6-ρoυζ τoυ π&aψιζε να δραπετε6oει μια ανoλoxλfρωτηζωη,Υεlιατη απει}ητιx&" αισθιψατα αλ6γιoτων μεγεθων. o$τεo Στ&θηq hξuρ" αυτ&. τα μεγdθη. M6νo τLα" την αδυναμdατων π6ρων τoυ να ελευθερc6ooυν τα τtραταμε την υφτjτoυγλυxερo6 ζελt iραν oiγoυρo6.
'oταν επιτdλoυq ξυπνo6oε αναQτcλνταζ τ() θαυματoυρ-γ6 νερ6 oτo πoτ{ρι, δ{πλα, oτo xoμoδtνo -πα}rιi oυν{-θεια_ εtyε π&ντα την αioθηoη πωζ x&πoιoq roroγooj-στηζ τoν τραβo6oε ατ,' τoν x6oψo εν6q υπoβρ6xιoυ θαν&-τoυ πoυ μ6ριζε θευ&φι,1λcδριo, ν&τριo, μαγν{οιo, o'iδηρo,&νΘραxα, αoβdoτιo xυ &}r}τα oυoτατιN&, απρooδι6ρ Lστα.'ψεqστoν πανL1.(6'ηrεφdδρωo{q τoυ. 'o,τι xι αν \ταν 6μω6 αυ-τ6 πoυ-τoυ αχρωτηρtαζε τoν 6πνo, πtρα απ'την υδdτινη,βελoυδdνια υφ{ τoυ, πdoω τoυ &φηνε ψια ξtπνoηεντ6πω-oηxeφιo6 xι ευθυμiαq.
46 47
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ .ΥΣTEPΑ' HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
Πoλλdq Ψoρdq, μεζ στo &\os τoυ, &xoυγε μια oρ1ηoτρα
πρox}ητιN& διεγερτιN{ ν' απoψαNρ$νεται, odρνoνταq μαζiτ "
ηc, χ*χανητ &", }16γ ια ε ιπω μ dν α o ρθ o φ ων ι N & αλ}'α μ ε ατ 6μ -,p,,, τραγo$δια εριυτιNd, με oτρcboειq ταγN6 Nαι βαλ6, λυγ-
1r,166 πoυ φτερo6γιζαν δυooiωνα π&νω απ' τυq μελωδiεq -αν επρ6Nεπo δηλαδ{ για μελωδtεq xανoνιιtq, Nι 6γι γιαrcαραπλανη τ υN&" φτ ερoxoπt1ψατ α ανdμων τoυ oνε { ρoυ.
Toν τελευτα[o Nαιρ6 η Nρioη ερ16ταν 6λo xαι πιo συ-
1νri. Kοιμ6ταν taoνταζ στo μυαλ6 αναμμdνo τo N6xxυνo
rpι,>τ&Nι τηζ αναμoν{q. Σ1εδ6ν την περ(μενε' Nι 6ταν δεν
τ,,υ πρodxυπτε,ξυπνo6oε απoρημtνoqNι &δειoq, με τη βε-pαυ6τητα τηζ απ6λειαζ.
ιιΘdλειq να μιλ{ooυμε; Nα πeρπατtγsoιJμε...))ιιTdooεριq τo πρω[; Πo6 να π&ψε;llι<Αq μιλ{ooυμε...))J{ Δdoπoιν α, 6oεq Ψoρds τ61αινε να 'ναι πλ&ι τoυ, πρ6-
τεινε λ6oει6. Πιo βoλιxf εtψε την xoυβ6ντα. Exε(νo6 βε-
β{λωνε τη στεγαν6τητα τoυ αγνo6 τηq υπνoδωματ{oυ μ'λα τoιγ&ρo. Σfxωνε απoλoγητιx&" τoυq cbμoυq
'LαL 'Lατα_nκεilαζε αcτεtα ψε τα νυ1τεριν& τoυ πρoβλτjψffiα' Aρ&-διαζε πιθαν6τητεq να εξελι1θεi oε υπνoβ&τη, μιλo6σε γtαr'ην τυφλ{ απoφσ'σLστυι6τητατηζ υπνoβαctαq' Nι tναBρα',lll, n6μ η Nρioη πiραoε oyετυν'&" αν<iδυνα, ψυαq ιαυ ξ6-1τνησε εγNα[ρωq, αφoil Nατtβαoε μoνoρo6φι τo νερ6 τoυ
xιlμoδ[νoυ xι tγειρε oτoν ιbμo τηq _πρ6θυμo6 ιδμoq, ζε_ατ('q- τηq e[πe απoλ6τιυq ooβαρ&:
ι<ANo6γεται περ{εργo, αλλ&, 6ταν ox6τωoαν την'Eλε-να'l'oαoυodoxoυ, dNλαι|α. ..ll
o Στd,θηq υπoν6μευε τo oτdρεo x6oμo τηζ με τo με-Υ1λo, xoNαλι&.ριιo ocΔμα τoυ, με την εtρωνLχ{ επιδoNιμα-oiα τoυ ψπρocτd. oτην αξιoθ α1ψαoτηNτioνεijλαντ με τoυζ1υμo6q, τιq μdλιooεζ, τα. παιδι&
'LαL τα δiδυμα εγγ6νια.
Γελo6oε μαζi τoυ 'LαL
τoν παρατηρo6oε ooβαρ&, δηλιiνo-νταζ στoν eαυτ6 τη6 αδυναμ[αν' ατoιριlπτoγραφ{σει τoνερα9τ!τηζ, πoυ {δη μαζi τoυ dxλεινε δdxα p6νι α ζωhq.
o Στ&θη6 Xωραφ&6 tραν ανoιaτ6q ^s
εNεi πoυ τoυ ε-πtτρεπε η αδυναμ(α τoυ να ξανo[γεταυ. Mε τη Δdoπoιναu,xu
1eo1,,1ρ$ρεt ι&πωζ παPαπdνω. Δεν τo oυζ{τηo,ανπoτd διεξoδιx&, αλλ& γνriριζε πωq ε[yε dνα μ&ρτυρ α. στηνNολλdlδη αγωνtα τoυ 6πνoυ τoυ. 'Eναq 6πνoq μαρτ6ριo, μεεξαντ}ητιιo66 ιδριΔτεq, αφo6 απ' τoυq oρθ&νoι1τoυ6 π6-ρoυζ τoυ π&aψιζε να δραπετε6oει μια ανoλoxλfρωτηζωη,Υεlιατη απει}ητιx&" αισθιψατα αλ6γιoτων μεγεθων. o$τεo Στ&θηq hξuρ" αυτ&. τα μεγdθη. M6νo τLα" την αδυναμdατων π6ρων τoυ να ελευθερc6ooυν τα τtραταμε την υφτjτoυγλυxερo6 ζελt iραν oiγoυρo6.
'oταν επιτdλoυq ξυπνo6oε αναQτcλνταζ τ() θαυματoυρ-γ6 νερ6 oτo πoτ{ρι, δ{πλα, oτo xoμoδtνo -πα}rιi oυν{-θεια_ εtyε π&ντα την αioθηoη πωζ x&πoιoq roroγooj-στηζ τoν τραβo6oε ατ,' τoν x6oψo εν6q υπoβρ6xιoυ θαν&-τoυ πoυ μ6ριζε θευ&φι,1λcδριo, ν&τριo, μαγν{οιo, o'iδηρo,&νΘραxα, αoβdoτιo xυ &}r}τα oυoτατιN&, απρooδι6ρ Lστα.'ψεqστoν πανL1.(6'ηrεφdδρωo{q τoυ. 'o,τι xι αν \ταν 6μω6 αυ-τ6 πoυ-τoυ αχρωτηρtαζε τoν 6πνo, πtρα απ'την υδdτινη,βελoυδdνια υφ{ τoυ, πdoω τoυ &φηνε ψια ξtπνoηεντ6πω-oηxeφιo6 xι ευθυμiαq.
46 47
ιιΑπ6 χαΡσ"')',r!σχr, ειλιxριν&. 'Exλαι.|α. ..π6e τo λdνε, θρ{νηoα για
την'Eλενα Toαoυοdo'xoυ. . .))
Δεν dξερε τL να" τcεL. Απdφυγε να γελ&oει. Παραλiγο νατoυ ζητ{oευ ξνα απ' τα pαρι& τcιy&"ρα πoυ &ναβε eNε[νoqτιq δ6oxoλεq oτιγψtq τηζ αlτσιατ&aταoηc,.Πρ6τη φoροtτηe oμoλoγo6oε πωq ixλαιγε xατ' ιδ{αν.
<ιΞdρω πcbq αNo$γeταL... Edναι Nυ η ι5ρα, Nαι τo6τo τoxρεp&τι,Nι εγιλ με 6λεq αυτtqτι6 ιδιoμoρφ(εq τoυ 6πνoυ...ll
ιιΓιατ( γtα την'Eλενα Tααoυo6oNoυ μ6νo; Biαιo θciνα-τo ε[xαν 1λαL η'ΙντφαΓN&ντι
'LαL ητελευταiα Tcιαρtνα Nι
η αυτoNρ&τειρα Σ{ooυ. . . lt
'F,Nανε πωζ την πρ6ιsεγε, ξoNαoε dνα αμυδρ6 1αμ6γελoπoυ δε o{μαινε τtπoτα, αλλ& o νoυζ τoυ ταξ(δευε.
α'Bτoι iγαoα τηψτtρα μoυ. .. Β[αια. Τπoθdτιυ πωq θα$ραν N&τι αν&λoγo με τoυζ Toαoυodoxoυ. Kαι τoν πατ{ρα
μoυ τo (διo. K&πoιoι απ6δωo'αν, με τoν τρ6πo τoυ6, διxαι-oo6νη.. 'll
ι<oι γoνεiq σoυ τt oγi,oη μπoρε( να ε[yαν με τoυq Toα-oυodxoυ;υ
αTiπoτα. Καψι&. Εγcλ παραo6ρθηNα. .. τ6τe, πoυ τoυζdδει1ναν oτα ν{α. T6τε πoυ o x6oμo6 &λλαζε δdρμα... 'E-πρεπε να πεθ&νoυν...ll
Δεν τoν ριilτηoε αν εννo6oε τoυ6 διxo66 τoυ { τo ηγε-τm6 ζενγ&pι ττ]6 Poυμανiα6. H oυζ{τηoη στLζ πεντdμιοιτo προi{γιν6ταν παρ*λoγη.'Ηξερε 6ψc'lqπ6τε μιλo6αε o,o-
Bαρ&" xαι π6τε 6γι o Στ&θηq.Στη Λεωφ6ρo Bαoιλiooηq Σoφ( αq η xtνηoη ξεxινo6oε.
..ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
N$1τα αx6ψ, αλλ&" απ' τo μιo-&νoι1τo παρ&θυρo τηζ,y"Ρε-
$ατcx&ψαρ&4 "ηq tψπαινe τo xρ6o τoυ M&ρτη με Φiγμα-
'α &νoυF-ηe. 'Hταν μια γυνα[Nα pαθru πρooηλωμdνη οταi\ελτiα Nαtρo{l, αφo$ ε[γε να N&νει με λ&δια, αγιτ{λια Nαι
1l.ελiooια. oλα αυτ& oτα Mεo6γεLσ'' στo ατ6 π&ππolJ πρoζ
π&ππoν Nτt1ψα τηζ oιχoγενεtαc, τoυq.()ρεq ιΔρεq απoρo6oε γLα τo απ6θεμα τηζ μητρtχηe "ηs
*.νιry!β. Αυτd6 ειδιx& τιq cbρεq πoυ o Στοtθη6 Xωραφ&q f_()oλε ντ&ντεμα για τι6 νευρ<iloεtζ τoυ. Αναλoγiο'τηNε π6oo
ιiγrl τoν ηξuρ, τε}rιN&. To iδιo axεφτ6ταν Nυ αυτ6q' Π6oo
ιi'γα $1ξερε τLα. τη ζω{ τoυ Nαυ π6oo &φηνε την oμi1λη να
π,,τ{ζει τι6 αιoθ{οεtζ τoυ. ιιΠηγ{ ελdoυq xαι aτoργt1ζ)) την
απrlκαχo{loε, αλλd, tτoι $ραν η Δdoπoινα. Για 6λoυ6.
ιιNα β&λω Nαφi;'F.π,oι Nι αλλιriq ,sτιq oμ,λ πρtπει να
,τ ηxωθ{Δ. . .ll Ei1ε δoυλει66 με γεcυπ6ν oυq y\αL μαoτ6ρoυ6,'',, ιτhψα.
<<Δηλαδ{ ξυπν{oαμε;llιιΔηλαδ{, αν σoυ αναxo[νωνα dνα αναδρoμιN6 πdνθoq
|,|'Cι τoν Σ"xn τι θα {Nανεq7lιιl]&λε ιαφt. Kαιρ6 Lγω να αναπνε6oω πρωi πρω[ τη
,\1',,oι&". . .llll μιod Αθ{να ξυπνo6oε. Τπ6θετε μ&λλoν πω6 ξυ-
,rν,,'')σε, γατt aτη γειτoνιd, τηq Δdoπoιναq αυτtq oι cbρε6
1,'ραxτηρtζoνταν, παραδooιαN&, βοiρβαρεq. Στη διx{ τoυ,
,, rην oδ6 Σ(να, oι απ6ι|ειq μoιρd,ζoνταν' αλλ& τo Koλων&-x,' /ινrιγε τα ψ&τυα τoυ μετ& τι6 δdNα. 'Εφτιαξε Nαφi, t-
1.iι:ρε δυo αaνιoτ{q xo'3πeq,, τυλ(μηNαν oτιq xoυβdρτε6.
ιιl(αι η Nηδε[α τη6 Στdλλαζ, πρtν ατ6 πLντε 1ρ6νια;ll
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
4B 49
ιιΑπ6 χαΡσ"')',r!σχr, ειλιxριν&. 'Exλαι.|α. ..π6e τo λdνε, θρ{νηoα για
την'Eλενα Toαoυοdo'xoυ. . .))
Δεν dξερε τL να" τcεL. Απdφυγε να γελ&oει. Παραλiγο νατoυ ζητ{oευ ξνα απ' τα pαρι& τcιy&"ρα πoυ &ναβε eNε[νoqτιq δ6oxoλεq oτιγψtq τηζ αlτσιατ&aταoηc,.Πρ6τη φoροtτηe oμoλoγo6oε πωq ixλαιγε xατ' ιδ{αν.
<ιΞdρω πcbq αNo$γeταL... Edναι Nυ η ι5ρα, Nαι τo6τo τoxρεp&τι,Nι εγιλ με 6λεq αυτtqτι6 ιδιoμoρφ(εq τoυ 6πνoυ...ll
ιιΓιατ( γtα την'Eλενα Tααoυo6oNoυ μ6νo; Biαιo θciνα-τo ε[xαν 1λαL η'ΙντφαΓN&ντι
'LαL ητελευταiα Tcιαρtνα Nι
η αυτoNρ&τειρα Σ{ooυ. . . lt
'F,Nανε πωζ την πρ6ιsεγε, ξoNαoε dνα αμυδρ6 1αμ6γελoπoυ δε o{μαινε τtπoτα, αλλ& o νoυζ τoυ ταξ(δευε.
α'Bτoι iγαoα τηψτtρα μoυ. .. Β[αια. Τπoθdτιυ πωq θα$ραν N&τι αν&λoγo με τoυζ Toαoυodoxoυ. Kαι τoν πατ{ρα
μoυ τo (διo. K&πoιoι απ6δωo'αν, με τoν τρ6πo τoυ6, διxαι-oo6νη.. 'll
ι<oι γoνεiq σoυ τt oγi,oη μπoρε( να ε[yαν με τoυq Toα-oυodxoυ;υ
αTiπoτα. Καψι&. Εγcλ παραo6ρθηNα. .. τ6τe, πoυ τoυζdδει1ναν oτα ν{α. T6τε πoυ o x6oμo6 &λλαζε δdρμα... 'E-πρεπε να πεθ&νoυν...ll
Δεν τoν ριilτηoε αν εννo6oε τoυ6 διxo66 τoυ { τo ηγε-τm6 ζενγ&pι ττ]6 Poυμανiα6. H oυζ{τηoη στLζ πεντdμιοιτo προi{γιν6ταν παρ*λoγη.'Ηξερε 6ψc'lqπ6τε μιλo6αε o,o-
Bαρ&" xαι π6τε 6γι o Στ&θηq.Στη Λεωφ6ρo Bαoιλiooηq Σoφ( αq η xtνηoη ξεxινo6oε.
..ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
N$1τα αx6ψ, αλλ&" απ' τo μιo-&νoι1τo παρ&θυρo τηζ,y"Ρε-
$ατcx&ψαρ&4 "ηq tψπαινe τo xρ6o τoυ M&ρτη με Φiγμα-
'α &νoυF-ηe. 'Hταν μια γυνα[Nα pαθru πρooηλωμdνη οταi\ελτiα Nαtρo{l, αφo$ ε[γε να N&νει με λ&δια, αγιτ{λια Nαι
1l.ελiooια. oλα αυτ& oτα Mεo6γεLσ'' στo ατ6 π&ππolJ πρoζ
π&ππoν Nτt1ψα τηζ oιχoγενεtαc, τoυq.()ρεq ιΔρεq απoρo6oε γLα τo απ6θεμα τηζ μητρtχηe "ηs
*.νιry!β. Αυτd6 ειδιx& τιq cbρεq πoυ o Στοtθη6 Xωραφ&q f_()oλε ντ&ντεμα για τι6 νευρ<iloεtζ τoυ. Αναλoγiο'τηNε π6oo
ιiγrl τoν ηξuρ, τε}rιN&. To iδιo axεφτ6ταν Nυ αυτ6q' Π6oo
ιi'γα $1ξερε τLα. τη ζω{ τoυ Nαυ π6oo &φηνε την oμi1λη να
π,,τ{ζει τι6 αιoθ{οεtζ τoυ. ιιΠηγ{ ελdoυq xαι aτoργt1ζ)) την
απrlκαχo{loε, αλλd, tτoι $ραν η Δdoπoινα. Για 6λoυ6.
ιιNα β&λω Nαφi;'F.π,oι Nι αλλιriq ,sτιq oμ,λ πρtπει να
,τ ηxωθ{Δ. . .ll Ei1ε δoυλει66 με γεcυπ6ν oυq y\αL μαoτ6ρoυ6,'',, ιτhψα.
<<Δηλαδ{ ξυπν{oαμε;llιιΔηλαδ{, αν σoυ αναxo[νωνα dνα αναδρoμιN6 πdνθoq
|,|'Cι τoν Σ"xn τι θα {Nανεq7lιιl]&λε ιαφt. Kαιρ6 Lγω να αναπνε6oω πρωi πρω[ τη
,\1',,oι&". . .llll μιod Αθ{να ξυπνo6oε. Τπ6θετε μ&λλoν πω6 ξυ-
,rν,,'')σε, γατt aτη γειτoνιd, τηq Δdoπoιναq αυτtq oι cbρε6
1,'ραxτηρtζoνταν, παραδooιαN&, βοiρβαρεq. Στη διx{ τoυ,
,, rην oδ6 Σ(να, oι απ6ι|ειq μoιρd,ζoνταν' αλλ& τo Koλων&-x,' /ινrιγε τα ψ&τυα τoυ μετ& τι6 δdNα. 'Εφτιαξε Nαφi, t-
1.iι:ρε δυo αaνιoτ{q xo'3πeq,, τυλ(μηNαν oτιq xoυβdρτε6.
ιιl(αι η Nηδε[α τη6 Στdλλαζ, πρtν ατ6 πLντε 1ρ6νια;ll
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
4B 49
Πριν απ6 πξντe γρ6να e[γε rsταΘεt Noντ&" τoν, 6ταν π{,-θανε η Στdλλα Xωραφd, 1{ρα τoυ διNηγ6ρoυ παρ' AρεiωΠ&γω Xριoτoφ6ρoυ Xωραφ&.
ιιMητdρα μoυ dταν η'Eλενα xαι τατtραζ μoυ o Ndxo6Σoυρμελ{qll.
ι<'oπωq η oδ6q Σoυρμελ{...υι<Axριβc6q, αλ}'&. xαψ[α" o1doη. Aυτo6q {θελαν νσ. σ1/'()-
τcΔooυν 6λεq oι παρατ&ξευq.Tε}ιιx& τoυ6 αx6τωoαν αυτo{πoυ πρ6λαβαν τoυq &λλoυq. To t946. 'ΕNα,J1αν τo απtτι, t_ξ<l απ' τη Δρ&μα. Κ&^ηNαν. H 'Eλενα, o Nixoq yLαL
ψLα l&L-
ιρt1 ταρ{'α πoυ διαoxdδαζαν. . .'oλoι. Στ&γτη>'l.<<\ααα... Διαoxdδαζαν Nι6λαq...ll Η Δdoπoινα Nρ6-
φτηy.ε oτην No6πα τηc,.
ι<Kυρiωq διαoxdδαζαν. Απ' 6co xατ&},αβα, η διαoNdδα_oη {ραν η pαo:,"N$1 τoυq απαoy6ληoη. Κ&τω απ6 xλtψα ευ_θυμiαq Nω τρεk'ηe AπoNρι&"qoυνεργd,ζoνταν με ε1θρo6q Nαιδαdμoνεq' Κ&πoτε η θετ{ μoυ μητdρα θdληoε να απαλ6νειτην αλτ)θεια χαι μoυ εtπε 6τι oι γoνε{q μoυ λdτρευαν αυτ6πoυ λdμε "διεθνd6 αλιoβερio'ι"ll.
ιι'oπωq π&ρα πoλλoi oυμπατρι6τεq μαζ...))<ιNαι, μ6νo πoυ oι διxoi μoυ φαiνεταL πωc, υπερdβαλαν,
αδιαφoριilνταc, τLσ' τα oτεν&. 6ρα τηq επαρytαq oτην Kα-τoχη... Η 'Eλενα {ραν ψια π&ρα πoλι1 ωραiα γυνα(Nαll.
ΘειΔρηoε τερυττ6 να τoν ρωτ{o'ει αν εννoo6oε την Toα-oυodoxoυ.
ιιTη θυμ&ααι;ll<ιNαι, ψεc, στα" μα6ρα, σα,ν να πενθo6oε για τoν πρ6ωρo
θ&νατ6 τηc,. Εtγε εxτυφλωτιι&. &,sτρo δdρμα xαυ τηq πfi-
...ΥΣTEPΑ. HPΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι,αLναν τα μα6ρα. Θυμ&μαι πωq πd.νω τηζ περισσ6τερo {-ι/χν τo &rsτρo Nαι λιγ6τερo τo μα6ρo. . .ll
liατ&λαβε πωζ την περι6γραφε oαν αNυλ{ Δαλματiαq.\α1roγdλαo'ε.
ιιΚι o l\ixoq Σoυρμελfq;ll,ιΛυγoειδd6. Στρoγγυλ6q, με φανταcstα εμπoριxf. Mε-
l ι'|iη. Σαν υπoυργ6q Eμπoρ[oυ τη6 Αιγ$πτoυ { τoυ Λι-|',')νι lιll'l '
,ιΣαν πατdραζ;))ιι(Φυμ&μαι τα ιδρωμ6ν α γ{ρια Nι [,sωq [ο'ωq τη βdρα τoυ,
,,,1,r;νιυμdνη a' tνα δ&1τυλo απεt)trριN6. ΣNo6ρo, με μtα,' ( r'ΥPα τΡ[χεc. Αν&μεo& τoυq d,oτραφτε |ιLα 1oντρ{ βdργo
11,',a,,{'l. 'Eτoι νoμ[ζω. 'Eχ. δει xι &λλα τdτoια δd,1τυλα,
Jt/r) ανiχoυν 6λα οε τυπιNo6ζ otχoγενειo1χuc τoυ εμετo6.\Iπ,,ρε{ νατα μπερδε6cυ. To βdβαιo ε{ναι πωq (δρωνεll.
,,l l Στdλλα Xωραφ& {ρθε μετ&... Kατ&λαβα. Θα pα_
i.,, χt d,λλo Nαφt>>'
lI Δdoπoινα aηNdlΘηNε ανατρtγt&ζoνταq,, να π&ει oτην
',,11|'|,yo. To Nαλoριφdρ μ6λιq ε[γε αν&Qευ'
,,ll Στdλλα y'L o Χριoτ6φoρoq Xωραφ&G βε αγ6ραoαν,γ; ,'il1gρq. Αxo6q;ll
'|',,ν &ιoυ^(ε, θιγμdνη x&πωq πoυ τηζ ανoιγ6ταν π&νω, ' , r1 δεNαετiα τoυq.
,,Σε αNo6ω. Σε αγ6ραoαν αργ6τερα. Π6oo;lli\ρ1ιζε να εNνευρiζεται ψε τo παραμ6θι τoυ Στοtθη.
\',y'!'rpτ"\Υ'ε την παραγγελ(α γυαx&τυ ρoυγα}'&xυα των δiδυ-llι,lν ε}}oV(5ν ττ]G. Σ{μερα δε θα πρoλ&βαινε.Tα ψαγαζι&
7ι'1r 1l(σ'Υ oτυq εννι&". Ezεiνη θα 'φευγε aτιq oγτιλ'
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
5o 51
Πριν απ6 πξντe γρ6να e[γε rsταΘεt Noντ&" τoν, 6ταν π{,-θανε η Στdλλα Xωραφd, 1{ρα τoυ διNηγ6ρoυ παρ' AρεiωΠ&γω Xριoτoφ6ρoυ Xωραφ&.
ιιMητdρα μoυ dταν η'Eλενα xαι τατtραζ μoυ o Ndxo6Σoυρμελ{qll.
ι<'oπωq η oδ6q Σoυρμελ{...υι<Axριβc6q, αλ}'&. xαψ[α" o1doη. Aυτo6q {θελαν νσ. σ1/'()-
τcΔooυν 6λεq oι παρατ&ξευq.Tε}ιιx& τoυ6 αx6τωoαν αυτo{πoυ πρ6λαβαν τoυq &λλoυq. To t946. 'ΕNα,J1αν τo απtτι, t_ξ<l απ' τη Δρ&μα. Κ&^ηNαν. H 'Eλενα, o Nixoq yLαL
ψLα l&L-
ιρt1 ταρ{'α πoυ διαoxdδαζαν. . .'oλoι. Στ&γτη>'l.<<\ααα... Διαoxdδαζαν Nι6λαq...ll Η Δdoπoινα Nρ6-
φτηy.ε oτην No6πα τηc,.
ι<Kυρiωq διαoxdδαζαν. Απ' 6co xατ&},αβα, η διαoNdδα_oη {ραν η pαo:,"N$1 τoυq απαoy6ληoη. Κ&τω απ6 xλtψα ευ_θυμiαq Nω τρεk'ηe AπoNρι&"qoυνεργd,ζoνταν με ε1θρo6q Nαιδαdμoνεq' Κ&πoτε η θετ{ μoυ μητdρα θdληoε να απαλ6νειτην αλτ)θεια χαι μoυ εtπε 6τι oι γoνε{q μoυ λdτρευαν αυτ6πoυ λdμε "διεθνd6 αλιoβερio'ι"ll.
ιι'oπωq π&ρα πoλλoi oυμπατρι6τεq μαζ...))<ιNαι, μ6νo πoυ oι διxoi μoυ φαiνεταL πωc, υπερdβαλαν,
αδιαφoριilνταc, τLσ' τα oτεν&. 6ρα τηq επαρytαq oτην Kα-τoχη... Η 'Eλενα {ραν ψια π&ρα πoλι1 ωραiα γυνα(Nαll.
ΘειΔρηoε τερυττ6 να τoν ρωτ{o'ει αν εννoo6oε την Toα-oυodoxoυ.
ιιTη θυμ&ααι;ll<ιNαι, ψεc, στα" μα6ρα, σα,ν να πενθo6oε για τoν πρ6ωρo
θ&νατ6 τηc,. Εtγε εxτυφλωτιι&. &,sτρo δdρμα xαυ τηq πfi-
...ΥΣTEPΑ. HPΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι,αLναν τα μα6ρα. Θυμ&μαι πωq πd.νω τηζ περισσ6τερo {-ι/χν τo &rsτρo Nαι λιγ6τερo τo μα6ρo. . .ll
liατ&λαβε πωζ την περι6γραφε oαν αNυλ{ Δαλματiαq.\α1roγdλαo'ε.
ιιΚι o l\ixoq Σoυρμελfq;ll,ιΛυγoειδd6. Στρoγγυλ6q, με φανταcstα εμπoριxf. Mε-
l ι'|iη. Σαν υπoυργ6q Eμπoρ[oυ τη6 Αιγ$πτoυ { τoυ Λι-|',')νι lιll'l '
,ιΣαν πατdραζ;))ιι(Φυμ&μαι τα ιδρωμ6ν α γ{ρια Nι [,sωq [ο'ωq τη βdρα τoυ,
,,,1,r;νιυμdνη a' tνα δ&1τυλo απεt)trριN6. ΣNo6ρo, με μtα,' ( r'ΥPα τΡ[χεc. Αν&μεo& τoυq d,oτραφτε |ιLα 1oντρ{ βdργo
11,',a,,{'l. 'Eτoι νoμ[ζω. 'Eχ. δει xι &λλα τdτoια δd,1τυλα,
Jt/r) ανiχoυν 6λα οε τυπιNo6ζ otχoγενειo1χuc τoυ εμετo6.\Iπ,,ρε{ νατα μπερδε6cυ. To βdβαιo ε{ναι πωq (δρωνεll.
,,l l Στdλλα Xωραφ& {ρθε μετ&... Kατ&λαβα. Θα pα_
i.,, χt d,λλo Nαφt>>'
lI Δdoπoινα aηNdlΘηNε ανατρtγt&ζoνταq,, να π&ει oτην
',,11|'|,yo. To Nαλoριφdρ μ6λιq ε[γε αν&Qευ'
,,ll Στdλλα y'L o Χριoτ6φoρoq Xωραφ&G βε αγ6ραoαν,γ; ,'il1gρq. Αxo6q;ll
'|',,ν &ιoυ^(ε, θιγμdνη x&πωq πoυ τηζ ανoιγ6ταν π&νω, ' , r1 δεNαετiα τoυq.
,,Σε αNo6ω. Σε αγ6ραoαν αργ6τερα. Π6oo;lli\ρ1ιζε να εNνευρiζεται ψε τo παραμ6θι τoυ Στοtθη.
\',y'!'rpτ"\Υ'ε την παραγγελ(α γυαx&τυ ρoυγα}'&xυα των δiδυ-llι,lν ε}}oV(5ν ττ]G. Σ{μερα δε θα πρoλ&βαινε.Tα ψαγαζι&
7ι'1r 1l(σ'Υ oτυq εννι&". Ezεiνη θα 'φευγε aτιq oγτιλ'
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
5o 51
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘoΥΛΙΙΣ .ΥΣTEPΑ. ΗPΘAN ot MEΛΙΣΣEΣ
αΦτηνd... Πoλ6 φτηνd,ll.Συγγενεiq τoυq\ταν oι Xωραφ&δεq' Ξαδ6λφtc{. τηζ μη_
τiραq 'Eλενα6. Aλλ& ιαt ξtνot να tραν, τoυζ χρωστo6oεωιbναευγνωμoo6νη.'Eφταo'ε στην αγxαλt&τηq Στdλλα6)ιαL τoυ Χριoτ6φoρoυ λiγα 1ρ6νια ψετ&. απ6 τα γεγoν6τα.
<<Tt iNανεq αυτ&' τα 1ρ6νια, παιδi πρ&γμα;υι<Aq πo6με πωq βριox6μoυν o' {να aτρατ6πεδο αυγNε-
ντρd;oεω6. Κ&τυ τ{,τoυo, στo πιo ανεξdλετy.τo... Aυτ6 πoυ
ψoι&ζeι παρ&δoξo ε[ναι πωqν6μιζα 6τυ tπρεπε εγcΔ να τoυ6αγoρ&oω. ΝΙπiμα στo σy'ε7ττιN6 αγoρ&qγoνdων xαι xηδε_
μ6νων ψε αρNετ& λεφτ&...llΓdλαoε, σc[ν να θυμ{θηxε τo παζ&.ρυ υπoιpηφiοlν θετcbν
πατερ&δων xαι μαν&δων, σε σχoνLαμdνεq αλ&νεq τηζ με-ταπoλεμιx \c, επαρytαq.
<<Mε αυγ1ωρεiq. Toυ6 αγ6ραaεq t1oε αγ6ρασαν;))κAφdθηxα ατην τρdλα τoυζ για παιδ(. Λdγo μεγd,λoq
για υιoθεo[α Nαt oNιρτtματα oιχoγενειαy.&.. Tε}rry'&', ηΣτdλλα ε{γε iνα Nατει.|,,υγμdνo απωθημdνo μητρ6τηταζ_Nι αυτ6 tραν>>.
αKι o παρ' Aρεiω Πdγω Χριoτ6φoρoq;ll<<Με αγ&πησε, πρoφανrliq, μ6λι6 iγυνα Xωραφ&6ll.<<Και τιλρα N},αιq γtα τoυζ Toαoυodo'Noυ;llιι}{αι. Για την 'Eλενα, συγχεχρtμdνα...ll<<Aι oτo δι&oλo, Στ&θη, αry&nημoυ, πρωi πρωill.ENνευριoμtνη, αρπαξε τα ρoilγα τηζ _τα παντελ6νια να
'ναι Nαλ&' y'αL τα. μπoυφ&ν_ :Nαt πi1γε να ντυθε{ oτo ψτ&'-νιo. o Στriθη6 No6ρνιαoε oNεφτιx6qN&τω απ' τLqxoυβdρ-τεq. oι βιoρυθμoi τoυ Kλιντ'Ιo'τγoυντ αν$μαν oε λιγ6τερo
πρωινd6,Δρ.q' ΑNoυγε τoυq θoρ6βoυq απ' τo μπ&νιo. Bρ6-
σεζ, (Lπ'oυ1λα)r&ruα πoυ αdρνoνταν στo μ&ρμαρo, 6λα αυτ&
τα νανoυριστυx& πρωινι&τιxα. Aν ιαt υπdρμα1oq τηζ πρω-ιν{q oτ6oη ζ, N&τυ πoυ ευτυ1cbq δεν εi1ε ανατρατεt, απo_
xoιμ{θηxε με τoν xαφt, aτo γtρυ.Η Δdoπoιν α ψπtμε Nαι pγsμε χωρiq να την π&.ρει e[-
δηoη. Toυ τρ&βηξε πρoσεχτtι& την No6πα w tφυγε.
52 E.)ιJι)
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘoΥΛΙΙΣ .ΥΣTEPΑ. ΗPΘAN ot MEΛΙΣΣEΣ
αΦτηνd... Πoλ6 φτηνd,ll.Συγγενεiq τoυq\ταν oι Xωραφ&δεq' Ξαδ6λφtc{. τηζ μη_
τiραq 'Eλενα6. Aλλ& ιαt ξtνot να tραν, τoυζ χρωστo6oεωιbναευγνωμoo6νη.'Eφταo'ε στην αγxαλt&τηq Στdλλα6)ιαL τoυ Χριoτ6φoρoυ λiγα 1ρ6νια ψετ&. απ6 τα γεγoν6τα.
<<Tt iNανεq αυτ&' τα 1ρ6νια, παιδi πρ&γμα;υι<Aq πo6με πωq βριox6μoυν o' {να aτρατ6πεδο αυγNε-
ντρd;oεω6. Κ&τυ τ{,τoυo, στo πιo ανεξdλετy.τo... Aυτ6 πoυ
ψoι&ζeι παρ&δoξo ε[ναι πωqν6μιζα 6τυ tπρεπε εγcΔ να τoυ6αγoρ&oω. ΝΙπiμα στo σy'ε7ττιN6 αγoρ&qγoνdων xαι xηδε_
μ6νων ψε αρNετ& λεφτ&...llΓdλαoε, σc[ν να θυμ{θηxε τo παζ&.ρυ υπoιpηφiοlν θετcbν
πατερ&δων xαι μαν&δων, σε σχoνLαμdνεq αλ&νεq τηζ με-ταπoλεμιx \c, επαρytαq.
<<Mε αυγ1ωρεiq. Toυ6 αγ6ραaεq t1oε αγ6ρασαν;))κAφdθηxα ατην τρdλα τoυζ για παιδ(. Λdγo μεγd,λoq
για υιoθεo[α Nαt oNιρτtματα oιχoγενειαy.&.. Tε}rry'&', ηΣτdλλα ε{γε iνα Nατει.|,,υγμdνo απωθημdνo μητρ6τηταζ_Nι αυτ6 tραν>>.
αKι o παρ' Aρεiω Πdγω Χριoτ6φoρoq;ll<<Με αγ&πησε, πρoφανrliq, μ6λι6 iγυνα Xωραφ&6ll.<<Και τιλρα N},αιq γtα τoυζ Toαoυodo'Noυ;llιι}{αι. Για την 'Eλενα, συγχεχρtμdνα...ll<<Aι oτo δι&oλo, Στ&θη, αry&nημoυ, πρωi πρωill.ENνευριoμtνη, αρπαξε τα ρoilγα τηζ _τα παντελ6νια να
'ναι Nαλ&' y'αL τα. μπoυφ&ν_ :Nαt πi1γε να ντυθε{ oτo ψτ&'-νιo. o Στriθη6 No6ρνιαoε oNεφτιx6qN&τω απ' τLqxoυβdρ-τεq. oι βιoρυθμoi τoυ Kλιντ'Ιo'τγoυντ αν$μαν oε λιγ6τερo
πρωινd6,Δρ.q' ΑNoυγε τoυq θoρ6βoυq απ' τo μπ&νιo. Bρ6-
σεζ, (Lπ'oυ1λα)r&ruα πoυ αdρνoνταν στo μ&ρμαρo, 6λα αυτ&
τα νανoυριστυx& πρωινι&τιxα. Aν ιαt υπdρμα1oq τηζ πρω-ιν{q oτ6oη ζ, N&τυ πoυ ευτυ1cbq δεν εi1ε ανατρατεt, απo_
xoιμ{θηxε με τoν xαφt, aτo γtρυ.Η Δdoπoιν α ψπtμε Nαι pγsμε χωρiq να την π&.ρει e[-
δηoη. Toυ τρ&βηξε πρoσεχτtι& την No6πα w tφυγε.
52 E.)ιJι)
ΦΩNH EPXOTAN ΑΠ0 MAKΡΙA KAΙ Γ\?Ω THΣ ΦTEPO\TΙZAN
απoλυμαντιιtq oυotεq με μoρφ"η διαφανo6q εντ6μoυ.Αργ6τερα η διαφ&νειd'" τoυq θα Nαλυπτ6ταν απ' τα γρcb-ψατα των μελιαoιilν, πoυ ελ&1ιoτα διdφεραν απ6 eNε[να
τηc, αtρτητη6 AEK. Mια φων{ επtστημoνιxt1, ψε x6ρoq,πριυτ{oτωq διδααNαλιxi. Tη, &xoνγε πρooεγτιN& μαζ( μεoλ6Nληρo τo θiαoo τηqΜαρLxαq Σoυdζ. Eπιβαλλ6ταν ναυπooτo6ν τo ταNτυι6 αυτ6 μαρτ6ριo ενημdρωoτ]6 για ι&"-τt πoυ {δη γνcΔριζαν. Π6oεq Nαι π6aεq ΨoP{q δεν εi1αν ε_
πtclxεφτε( την αριστoNρατυιt1λoυτρ6πoλη τηq Αιδη(ro6. . .
<ιΛoιπ6ν, xυρ(εq Nαι Nilριclι... α' [λ1τα'... {χoψ, y'αL παL_
διd,! To υπdρθερμoν λoυτρ6ν λαμβ&νεται εντ6q τoυ λoυτ{-
ρoζ' εtζ θερμoNραoiαν oαρ&ντα βαθμων Kελoioυ. Κατ& τηνλ{ιpιν τoυ λoυτρo6 τo6τoυ, o λoυ6μενo q Nαλ{mτει oλ6xλη-
ρoν τoν λoυτ{ρα δι' oιoυδ{πoτε μdooυ, oυν{θωq δι' αδια-
βρ61oυ τιν66 μoυo'αψα η ατΜs λιν{q oινδ6νηq' y'αL αφ{νει
μ6νoν την Nεφα}'{1ν τoυ αN&λυTcτoν' (να μη ε;πηρε&ζτραt υ_
π6 τoυ υδρατμo6. H δι&ρxεια τoυ λoυτρο6 τo6τoυ δεν πρd_
πεt να υπερβαiνει τα δdNα με δεxαπdντελεπτ& xαι πρi-
...ΥΣTEPA' HPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
πεt, xατ&" την δι&ρNειd,ν τoυ, να φdρει o λoυ6μενoζ _σy'α.-
σμ6ζ, ταραιαλιλ_ επt τηc Nεφαβe yναL τoυ μετιiiπoυ επ{-
θεμα βρεγμdνo με ι[:υ1ρ6ν νερ6ν. Aυτ6 τo λoυτρ6ν d1ει ευ-
εργετιι& απoτελdoμ ατα' . . oΛoΙ MΑZΙ. . . llKoυνcbνταq πdρα δriθε ταNεφ&'},υα με xραυγdq τεν6ρων,
1rπ&oων { ooπρdνων -<<Noπρdνων)) τιζ oν6μαζε ηΜαρ[xα,για να τιN&ρευ την αδελφf τηζ, τη Mιρ&ντα, πoυ {ταν υ-
ι|.,[φωνoq- 6λoq o θiαooq 6φειλε να απαγγiλλει πωq τo συ-
γNεNριμdνo λoυτρ6 αρμ6ζει ((εtζ την βρoγ1oπνευμoνlαν,την αρθρ[τιδα, τoυq ρευματtσμo6q, τoν διαβ{την τlαL εLc
d,λλα με υγε{ανll.Αμdο'ωq ψετ&' ξεaπo6oαν oε ξdφρενα 1ειρoNρoτ{ Ψffiα,
ενc5 o 1oρευτ{e Moυζ&q, με τoυζ εξαaιηψiνoυ6 γλoυτια{_,,υq, &φηνε τLαL τη csyετυNi1Nλανι&., oαν τελεiα oτo ιλαρ6
οεμιν&ριo τoυ ιατρo6 Παπαιω&ννoυ, πoυ διαφdντευε oτo
yc6ρo των ΛoυτριΔν.
<<Πoια ε(.ναι τα μιNρ&;llιιTα Qυ1ιN &
"η, Μαρ[Nαq, γιατρd. . . ll
o επιβλητιN6q τεν6ρos Mαβts ε[γε π&ντα 6να διx6 τoυ
τρ6πo να απαντ&., 1ωρiq να φανεριΔνευ τtτoτα τo oυσtα-
,ττιN6.
o Στ&θηq θυμ6ταν Nαλ& αντ$1την πρcδτη εν Αιδηι!cΔ
eπ[oιε,]lη oτo ΥδρoθεραπευτdρLo y'αL τη λιγν{, ελαφριil6
κυρτt1φιγo6ρα τoυ γιατρo6. Σε λdγεq ιiρε6 θ' αργιζε ηπα-ρ&"oταoη^ιαι o θtαaoq ξαμoλι6ταν oε 1ιλι&δε6 δoυλειdq. Α-π1; περμαν&ντ ψεγρυ oτ{oιμo μεγαφωνιχdlν εγNαταoτ&.-
σεων, ιι απ6 xoυρδ[oματα βιoλιcδν μdxρι επαναλ{ι|ειζ των
δραματιNcbν μoνoλ6γων - oμotoχατ&)trμτoι 6λoι τoυq Nαι
54
ΦΩNH EPXOTAN ΑΠ0 MAKΡΙA KAΙ Γ\?Ω THΣ ΦTEPO\TΙZAN
απoλυμαντιιtq oυotεq με μoρφ"η διαφανo6q εντ6μoυ.Αργ6τερα η διαφ&νειd'" τoυq θα Nαλυπτ6ταν απ' τα γρcb-ψατα των μελιαoιilν, πoυ ελ&1ιoτα διdφεραν απ6 eNε[να
τηc, αtρτητη6 AEK. Mια φων{ επtστημoνιxt1, ψε x6ρoq,πριυτ{oτωq διδααNαλιxi. Tη, &xoνγε πρooεγτιN& μαζ( μεoλ6Nληρo τo θiαoo τηqΜαρLxαq Σoυdζ. Eπιβαλλ6ταν ναυπooτo6ν τo ταNτυι6 αυτ6 μαρτ6ριo ενημdρωoτ]6 για ι&"-τt πoυ {δη γνcΔριζαν. Π6oεq Nαι π6aεq ΨoP{q δεν εi1αν ε_
πtclxεφτε( την αριστoNρατυιt1λoυτρ6πoλη τηq Αιδη(ro6. . .
<ιΛoιπ6ν, xυρ(εq Nαι Nilριclι... α' [λ1τα'... {χoψ, y'αL παL_
διd,! To υπdρθερμoν λoυτρ6ν λαμβ&νεται εντ6q τoυ λoυτ{-
ρoζ' εtζ θερμoNραoiαν oαρ&ντα βαθμων Kελoioυ. Κατ& τηνλ{ιpιν τoυ λoυτρo6 τo6τoυ, o λoυ6μενo q Nαλ{mτει oλ6xλη-
ρoν τoν λoυτ{ρα δι' oιoυδ{πoτε μdooυ, oυν{θωq δι' αδια-
βρ61oυ τιν66 μoυo'αψα η ατΜs λιν{q oινδ6νηq' y'αL αφ{νει
μ6νoν την Nεφα}'{1ν τoυ αN&λυTcτoν' (να μη ε;πηρε&ζτραt υ_
π6 τoυ υδρατμo6. H δι&ρxεια τoυ λoυτρο6 τo6τoυ δεν πρd_
πεt να υπερβαiνει τα δdNα με δεxαπdντελεπτ& xαι πρi-
...ΥΣTEPA' HPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
πεt, xατ&" την δι&ρNειd,ν τoυ, να φdρει o λoυ6μενoζ _σy'α.-
σμ6ζ, ταραιαλιλ_ επt τηc Nεφαβe yναL τoυ μετιiiπoυ επ{-
θεμα βρεγμdνo με ι[:υ1ρ6ν νερ6ν. Aυτ6 τo λoυτρ6ν d1ει ευ-
εργετιι& απoτελdoμ ατα' . . oΛoΙ MΑZΙ. . . llKoυνcbνταq πdρα δriθε ταNεφ&'},υα με xραυγdq τεν6ρων,
1rπ&oων { ooπρdνων -<<Noπρdνων)) τιζ oν6μαζε ηΜαρ[xα,για να τιN&ρευ την αδελφf τηζ, τη Mιρ&ντα, πoυ {ταν υ-
ι|.,[φωνoq- 6λoq o θiαooq 6φειλε να απαγγiλλει πωq τo συ-
γNεNριμdνo λoυτρ6 αρμ6ζει ((εtζ την βρoγ1oπνευμoνlαν,την αρθρ[τιδα, τoυq ρευματtσμo6q, τoν διαβ{την τlαL εLc
d,λλα με υγε{ανll.Αμdο'ωq ψετ&' ξεaπo6oαν oε ξdφρενα 1ειρoNρoτ{ Ψffiα,
ενc5 o 1oρευτ{e Moυζ&q, με τoυζ εξαaιηψiνoυ6 γλoυτια{_,,υq, &φηνε τLαL τη csyετυNi1Nλανι&., oαν τελεiα oτo ιλαρ6
οεμιν&ριo τoυ ιατρo6 Παπαιω&ννoυ, πoυ διαφdντευε oτo
yc6ρo των ΛoυτριΔν.
<<Πoια ε(.ναι τα μιNρ&;llιιTα Qυ1ιN &
"η, Μαρ[Nαq, γιατρd. . . ll
o επιβλητιN6q τεν6ρos Mαβts ε[γε π&ντα 6να διx6 τoυ
τρ6πo να απαντ&., 1ωρiq να φανεριΔνευ τtτoτα τo oυσtα-
,ττιN6.
o Στ&θηq θυμ6ταν Nαλ& αντ$1την πρcδτη εν Αιδηι!cΔ
eπ[oιε,]lη oτo ΥδρoθεραπευτdρLo y'αL τη λιγν{, ελαφριil6
κυρτt1φιγo6ρα τoυ γιατρo6. Σε λdγεq ιiρε6 θ' αργιζε ηπα-ρ&"oταoη^ιαι o θtαaoq ξαμoλι6ταν oε 1ιλι&δε6 δoυλειdq. Α-π1; περμαν&ντ ψεγρυ oτ{oιμo μεγαφωνιχdlν εγNαταoτ&.-
σεων, ιι απ6 xoυρδ[oματα βιoλιcδν μdxρι επαναλ{ι|ειζ των
δραματιNcbν μoνoλ6γων - oμotoχατ&)trμτoι 6λoι τoυq Nαι
54
με τoν απα.ΡαLτητo Nλαυolγελo, για τo πdνδημo ανατρ[-
χLα.σv.σ' τoυ Noινo6, αν 'LαL
ντ&λα A6γoυo,τoq.'LΙταν, πtlq να τo N&'νr'lυψε, o θ{αcsoc, των νερι6ν ' αφo(l
N6ριo μdλημ& τoυ tpαν η ιpυxαγωγiα των απαντα1o6 λoυ-oμdνων στα. LαψατιN&.. Κανiνα &λλo θεατριx6 μπoυλo6xιδεν ξεxινo6σε με τtτoυα αυταπ&ρνηση τLα ψtρη απατητααπ6 xoινoι56 θεατρiνoυq. To6τoι αιpηφo6οαν Nινδ6νoυ6,
"α-
νταρτoπ6λεμo, ν&ρxεq, πρ6oφατα π{νΘη, τα π&ντα, πpo-xειμdνoυ να δcΔooυν παραoτ&.oει6 6πoυ η γη ανιiβλυζεθαυματoυργ& νερα.
Αυτ6 {ταν γνωoτ6 oτoν x6oψo των ρευματoπαθιΔν.Δεν υπ{ρ1ε αρθρoπαθ{ζ πoυ να μην ξαλ'iγραρ,ε με τo θ(α-oo τ\e Mαρ[Nαq Σoυdζ' w 6oo γtα τoυζ αoθψατιτco1,,6 θεα-τtq, ψπoρε[ να μελ&νwζαν απ6 τιq παρενtργειεζ τηζ συ-γN[νηcηe, αλλ& τιq τελευταiεq αγωνιc6δειζ τoυζ cτtyψtq,oτoν απoλoγιoμ6 τoυq, 6λo ιαι γυρ6φερναν την ηλεxτρι-o'μdνη ατψ6oφαιρα |ιLα"ζ θεριν{6 βραδι&6 oτo θdατρo, μετην Ανατoλ{ Σερπdν να τραγoυδ &" ψε πiτρυνo 6φoq τα. πε_ρdλυπα αρyαtα περaιι&. dπη' Δεν nαταλ&pαιναν λdξη, αλ-λ&. o ηλεxτοιoμ66 τηq sραν ιa6τιψoq με την αξiα των δι-oανθραNo61ων πηγriν, των xατ&λ\λων τLα τLc, μυαλγiεq)1αL τLζ νευραλγ(εq.
o Στ&θη6, xρατιllνταq oφιyτ& τo 1tρι τη6 Mατ(λντα6,παραxoλoυθo6oε τoυ6 αoθενεtq xαι τoυq υγιεiq ' ψαζ{ ψετoυζ γιατρo6q, τo πρoοωπιx6 των Λoυτριbν Nαι τoυ6 θεα-τρiνoυq, ν' ανεβ&ζoυν την αδρεναλ(νη ψιαq Noινt1c, υδρoθε-
ραlτευτLy.hζ μdραq. Σε λιγ&xι θα εLγε πρoσαρμoστε[ τλiγPωζ o' αυτ6 τo πανηγιiρι, 6πoυ Nυριαρ1o6oαν βεραμ&ν xαι
...ΥΣTEPΑ. ΗPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
αιελ ριγd μπoυρνo6ζι α"' πετotτeg, λευNdq ρ6μπεq y'αL νε_
u'ριN&" 1λoμ& πρ6oωπα. Xτυπητ{ αντ[Θεoη, τo χρωματι_oτ6 λεφο6σt τoυ θι&αoυ τoυζ με την ερεθιoτιN&" ξανΘ{1
ψπη& cτα Nεφ&)rtα των πρωταγωνιoτριcδν.<ιΦoβd,oαι;ll
Η Mατiλντα, τρ[α t1τioαερα 1ρ6νια μεγαλ6τερη, Φη-λ6τερη y'αL TcLo ατoαλ&Nωτη α.r,' τoν Στ&θη, τoν ρωτo6oεουνd1εια αν φop&ται' μα εxεiνoq δεν τηq {Nανe τo γατιρt.Σιωπo6oε ιilαπoυ να φoβηθε( πPαΥψατL1/'&", αλλ&' Nω τ6τe
δε θα τΥβ τo'λεγε. Ei1ε ξεπερ&oει N&θε φρ&γμα φ6βoυ
αττ' τo απ6γευμα εNetνo πoυ o πατtραqτου τoν παρdδωoε
π&τωγρoq _υπθφερε απl'l aτoψ&γι, tραν xαι απ6 φυαιxoιiτ,,'l y:υτρινt&Ρ\ζ_ aτα ytρια τηc ηθoπoιo6 Μαp[lιαq Σoυ6ζ,
ψ' tνα μιNρ6 δdμα τυλιγμdνo oτo μ:ιραN&ρ N&λυμμα τηc
?απτovι:ηχανi1c, yειp6c'. '\π6 x&πoυ θα ξεαπo6οε α6ντoμα
dνα μεγd,λo NαN6' [Ιληοiαζε oλoτα1ιiiq oτη Δρ&μα, ερχ6-
ταν απ6 Boρρ&, απ6 l{6τo, ατ6 παντo6. Πληαiαζε. To d-
νιG)θE o l{iNog Σoυρμελ{q. Γdμιoε τo βαθ6 ντεNoiιτd τηζα_xαOoρ(oτoυ ηλ'ιNfuq Σoυdζ oημειcΔματα, δευθ6νoεLζ, συ-
νταγdq γα tνα xαθ&ραιo, για την περiπτωαη πoυ θα ξα-,απαρoυoι&ζoνταν στo γto τoυ τα Nαταραψtνα oxoυλ{Nια.
Oι μ6ρεq ευημερ(αq, πoυ θ' αNoλoυθo6oαν τoυζ πoλd-
1ι,lυq, θα &νoιγαν πιθανcδq νdoυq oρiζoντεζ στην 6ρεξη των
οNoυληNιιδν πoυ απαo1oλo'5σαν, σε 6)η τη δι&ρNεια τoυ
πrlλdμoυ, τα tντερα τoυ Στd,θη. Θυμ6ταν ια')'&", aτα τρ[-
o|rαΘα των 6πνcον τoυ, τo δdμα με τo μπρoN&ρ 6φαoμα
N&τω απ'τη μαo1&λη τ^ηcΝΙαρtxαq.Μ{γNενη dγινε η μα-σχμητηc,τLσ"τo δdμα.
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘ0ΥΛΗΣ
56 57
με τoν απα.ΡαLτητo Nλαυolγελo, για τo πdνδημo ανατρ[-
χLα.σv.σ' τoυ Noινo6, αν 'LαL
ντ&λα A6γoυo,τoq.'LΙταν, πtlq να τo N&'νr'lυψε, o θ{αcsoc, των νερι6ν ' αφo(l
N6ριo μdλημ& τoυ tpαν η ιpυxαγωγiα των απαντα1o6 λoυ-oμdνων στα. LαψατιN&.. Κανiνα &λλo θεατριx6 μπoυλo6xιδεν ξεxινo6σε με τtτoυα αυταπ&ρνηση τLα ψtρη απατητααπ6 xoινoι56 θεατρiνoυq. To6τoι αιpηφo6οαν Nινδ6νoυ6,
"α-
νταρτoπ6λεμo, ν&ρxεq, πρ6oφατα π{νΘη, τα π&ντα, πpo-xειμdνoυ να δcΔooυν παραoτ&.oει6 6πoυ η γη ανιiβλυζεθαυματoυργ& νερα.
Αυτ6 {ταν γνωoτ6 oτoν x6oψo των ρευματoπαθιΔν.Δεν υπ{ρ1ε αρθρoπαθ{ζ πoυ να μην ξαλ'iγραρ,ε με τo θ(α-oo τ\e Mαρ[Nαq Σoυdζ' w 6oo γtα τoυζ αoθψατιτco1,,6 θεα-τtq, ψπoρε[ να μελ&νwζαν απ6 τιq παρενtργειεζ τηζ συ-γN[νηcηe, αλλ& τιq τελευταiεq αγωνιc6δειζ τoυζ cτtyψtq,oτoν απoλoγιoμ6 τoυq, 6λo ιαι γυρ6φερναν την ηλεxτρι-o'μdνη ατψ6oφαιρα |ιLα"ζ θεριν{6 βραδι&6 oτo θdατρo, μετην Ανατoλ{ Σερπdν να τραγoυδ &" ψε πiτρυνo 6φoq τα. πε_ρdλυπα αρyαtα περaιι&. dπη' Δεν nαταλ&pαιναν λdξη, αλ-λ&. o ηλεxτοιoμ66 τηq sραν ιa6τιψoq με την αξiα των δι-oανθραNo61ων πηγriν, των xατ&λ\λων τLα τLc, μυαλγiεq)1αL τLζ νευραλγ(εq.
o Στ&θη6, xρατιllνταq oφιyτ& τo 1tρι τη6 Mατ(λντα6,παραxoλoυθo6oε τoυ6 αoθενεtq xαι τoυq υγιεiq ' ψαζ{ ψετoυζ γιατρo6q, τo πρoοωπιx6 των Λoυτριbν Nαι τoυ6 θεα-τρiνoυq, ν' ανεβ&ζoυν την αδρεναλ(νη ψιαq Noινt1c, υδρoθε-
ραlτευτLy.hζ μdραq. Σε λιγ&xι θα εLγε πρoσαρμoστε[ τλiγPωζ o' αυτ6 τo πανηγιiρι, 6πoυ Nυριαρ1o6oαν βεραμ&ν xαι
...ΥΣTEPΑ. ΗPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
αιελ ριγd μπoυρνo6ζι α"' πετotτeg, λευNdq ρ6μπεq y'αL νε_
u'ριN&" 1λoμ& πρ6oωπα. Xτυπητ{ αντ[Θεoη, τo χρωματι_oτ6 λεφο6σt τoυ θι&αoυ τoυζ με την ερεθιoτιN&" ξανΘ{1
ψπη& cτα Nεφ&)rtα των πρωταγωνιoτριcδν.<ιΦoβd,oαι;ll
Η Mατiλντα, τρ[α t1τioαερα 1ρ6νια μεγαλ6τερη, Φη-λ6τερη y'αL TcLo ατoαλ&Nωτη α.r,' τoν Στ&θη, τoν ρωτo6oεουνd1εια αν φop&ται' μα εxεiνoq δεν τηq {Nανe τo γατιρt.Σιωπo6oε ιilαπoυ να φoβηθε( πPαΥψατL1/'&", αλλ&' Nω τ6τe
δε θα τΥβ τo'λεγε. Ei1ε ξεπερ&oει N&θε φρ&γμα φ6βoυ
αττ' τo απ6γευμα εNetνo πoυ o πατtραqτου τoν παρdδωoε
π&τωγρoq _υπθφερε απl'l aτoψ&γι, tραν xαι απ6 φυαιxoιiτ,,'l y:υτρινt&Ρ\ζ_ aτα ytρια τηc ηθoπoιo6 Μαp[lιαq Σoυ6ζ,
ψ' tνα μιNρ6 δdμα τυλιγμdνo oτo μ:ιραN&ρ N&λυμμα τηc
?απτovι:ηχανi1c, yειp6c'. '\π6 x&πoυ θα ξεαπo6οε α6ντoμα
dνα μεγd,λo NαN6' [Ιληοiαζε oλoτα1ιiiq oτη Δρ&μα, ερχ6-
ταν απ6 Boρρ&, απ6 l{6τo, ατ6 παντo6. Πληαiαζε. To d-
νιG)θE o l{iNog Σoυρμελ{q. Γdμιoε τo βαθ6 ντεNoiιτd τηζα_xαOoρ(oτoυ ηλ'ιNfuq Σoυdζ oημειcΔματα, δευθ6νoεLζ, συ-
νταγdq γα tνα xαθ&ραιo, για την περiπτωαη πoυ θα ξα-,απαρoυoι&ζoνταν στo γto τoυ τα Nαταραψtνα oxoυλ{Nια.
Oι μ6ρεq ευημερ(αq, πoυ θ' αNoλoυθo6oαν τoυζ πoλd-
1ι,lυq, θα &νoιγαν πιθανcδq νdoυq oρiζoντεζ στην 6ρεξη των
οNoυληNιιδν πoυ απαo1oλo'5σαν, σε 6)η τη δι&ρNεια τoυ
πrlλdμoυ, τα tντερα τoυ Στd,θη. Θυμ6ταν ια')'&", aτα τρ[-
o|rαΘα των 6πνcον τoυ, τo δdμα με τo μπρoN&ρ 6φαoμα
N&τω απ'τη μαo1&λη τ^ηcΝΙαρtxαq.Μ{γNενη dγινε η μα-σχμητηc,τLσ"τo δdμα.
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘ0ΥΛΗΣ
56 57
ΓΙANNΙΙΣ ΞΑNΘoΥΔHΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣl]Σ
τLαζ6τσ'ν,6λo xαι N&πoιo φ(δι θα παραμ6νευε τo αδι&xρι-
τo π6δι ηxtρι πoυ θα τoυ τ&ραζε την πρd,oινη γαλ{νη.Σ' 6λεq ο1εδ6ν τLζ Lαψατ .;,1tc, πηγ tC, oυναντo6o αν τ ερ&-
ατια φiδια, πoυ dλxoνταν απ' την αφilaυxη θερμ6τητα τ\e
γηq. Π&ντoτε N&τυ oερν6ταν aτα yoρτ&"ρια. Στην αρfiρωτo6oε:
<ιTι ε(ναι;llι<Bαo'ανιoμdνεq (Jυ1d6ll, απαντo6σε αναστεν&ζoνταq η
Ι\ανiνα Ζoλ&", η ενζεν[ τoυ θι&ooυ, πoυ, oτo δε$τερo μd-
ρoζ, τo πιo ευτρ&πελo, dxανε μεριxd6 ενδιαφdρoυσεζ ο(χρo-
$ατυNtq φιγo6ρεq, με μα6ρo cατtν σoρτζ Nαι ooυτιdν φoρ-τωμdνo πo6λιε6 αoηψ#q, πoυ ατρ&βωναν τo xoιν6 με τιqανταναNλ&σειζ των πρoβoλdων τ{αL τLζ Nαilτρεq των τσι-
γd,ρων των oερνιxιilν.Γιατ{, ναι μεν η θεραπεiα απαγ6ρευε τo x&πνιaψα, α}ι-
),&" cτιq xρ[αιμεq oτιγμd6 τηq παρ&oτασ\Q yLαL ψε την α"-
1rdριoτη υπooτ{ριξη των αναζωoγoνητιNcδν νερcδν, ot πιo
τoιγ&'ρα Ξ&νθηe, πoυ η δαιμ6νια Mαρ(xα xoυβαλo6oε_πρoζ πιiληoη, φυcιι&- ψαζ[ τηc,'
Ei1ε διαoυνδdoειζ με χαπνεμπ6ρoυ6 oτην Ξ&νθη xαιατην Kαβ&λα, αx6ψ xαL ψε Πoμ&xoυq, oι oπo{oι ναt μενζo6oαν απoxoμμdνoι στα, βoυν& τη6 Ξ&νθη q', α}''}'&. εNτι_
μo$ααν τo γεγoν66 6τι o θiαooζ τηζ Σoυdζ oxαρφd,λωνε
,sτα γωρι& τoυ6, 6πoυ υπτjρ1αν εξωpετιNtq θερμ6q r\τξq'πoυ μαρ&ζωναν λ6γω το.lν πoλdμων χαι τoυ γενιx6τερoυ α-πoxλειoμo6 τoυq σ"π' τo υπoυργεio Eθνιx{q Aμιiνηq.
H MαρiNα ε[1ε τoν τρ6πo τηc,τσ'τελευτα{α xα'}'oxα[ρια
,.9T o.- Nλt!ει,6πωqxλdβει τιυ εψiναNι 6λoυ6ll, τoυ ε(-πε ηMατtλντα μdo' απ' τα δ6ντια τηc', aφυριxτ&..Tηs i-λειπε iνα κεντpm6 δ6ντι. ιιMoυ τo'σπασε'η Moρlro Σor-*ζ Ψ' τη βo6ρταα ':oυ 'γενi.CεL
την περo6ια 'η6.
Δu, d1r,διxd τηe μαλλιd. Τα txαoε 6ταν βo6τηξu n*ii*οo. #oΛoυτρ1 τη6 l{ιγρiτo9γu
"o xuφ&λr, ou'θ.ρμorρ oo[o λrui1-
ντα πξντε βαθμων. Ε[ναι τελεt^r, φo}ro*)]. αλλ& δu, .rr,-τρ€πεται να τo ξiρει Nανetq. ,oπoιoq
'o ψifrrr, πεθα{νει...Φoβ&oαι πoυ σoυ τo'τα;ll
Xαμoγd}ασε με oφιγμdνα χεtη, (lπωq ε[yε εξαoxηθε[,τLσ'να' μη δει1νει τo.ελdττωμα τoυ δoντιo6.'b:',toηq auθα φoβ6ταν πια. To 'xεξεxαθαρloει. Kι 6oτερα o n*'!ρo1-τoυ, 6αo xι αν ξεφτo6aε N&θε ψtρα ιαι rrrρ,oo6".ρo η ει-ν'6να τoυ, θυμ6ταν Nα}τ& 6τι τoυ o6oτησε τη Μαit*o'oouφt)η 'αyαπητ\,
πoυ 9o "9ι
oδηγo6oε ατην αληθiuo oγo_πημdνη τoυ θεiα Στdλλα Xωραφd ylαL τo'θ.io iρ,o"6io-ρo.
ιιΠ6τε;ll M6νo αυτ6 ρωτo6oε 6ταν oερν6ταν με τoυ6 θε-ατρ{νoυq, Nατ&.Noπoq, στoυζ orowoμdroυq Nλρ6δρoμorqπoυ
_oδηγo6σαν στLζ ιαψατιιiq nηγuc,.<<Κ&πoτε' 'oλα γdνoν ται N&πoτu..' Mη ψε ξαναρωτ\-
σεtζ)).
H MαρΙxα νευρ(αζε, αλλ& δεν τoυ ,σπασε δ6ντι. Toυ d-
σπασε τo xεφ&λι στo εy'ατoστ6 αΠ6τε;ll Nι ευτυβ6 τηΥ}11ωoε ψε ι&ψτoo9 αi.ψα xαt ψ' {να oαρtxι *"ο i"ρ"ε,εfταζεq' Αυτ6 τo Nαλ6 εtμν τα oργανωμdνλ i.or'ρd.'Δ,θοu-ταν oχεδ6ν nΜΡuq, τLα. τα δεδoμdνα
"ηq rnoyi1ζ, φσ.Pψα'-xεio. 'oλo y'αι N&πoιo6 λoυ6μενoe γλιoτρo6 ou'"ior;.λ-
58
ΓΙANNΙΙΣ ΞΑNΘoΥΔHΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣl]Σ
τLαζ6τσ'ν,6λo xαι N&πoιo φ(δι θα παραμ6νευε τo αδι&xρι-
τo π6δι ηxtρι πoυ θα τoυ τ&ραζε την πρd,oινη γαλ{νη.Σ' 6λεq ο1εδ6ν τLζ Lαψατ .;,1tc, πηγ tC, oυναντo6o αν τ ερ&-
ατια φiδια, πoυ dλxoνταν απ' την αφilaυxη θερμ6τητα τ\e
γηq. Π&ντoτε N&τυ oερν6ταν aτα yoρτ&"ρια. Στην αρfiρωτo6oε:
<ιTι ε(ναι;llι<Bαo'ανιoμdνεq (Jυ1d6ll, απαντo6σε αναστεν&ζoνταq η
Ι\ανiνα Ζoλ&", η ενζεν[ τoυ θι&ooυ, πoυ, oτo δε$τερo μd-
ρoζ, τo πιo ευτρ&πελo, dxανε μεριxd6 ενδιαφdρoυσεζ ο(χρo-
$ατυNtq φιγo6ρεq, με μα6ρo cατtν σoρτζ Nαι ooυτιdν φoρ-τωμdνo πo6λιε6 αoηψ#q, πoυ ατρ&βωναν τo xoιν6 με τιqανταναNλ&σειζ των πρoβoλdων τ{αL τLζ Nαilτρεq των τσι-
γd,ρων των oερνιxιilν.Γιατ{, ναι μεν η θεραπεiα απαγ6ρευε τo x&πνιaψα, α}ι-
),&" cτιq xρ[αιμεq oτιγμd6 τηq παρ&oτασ\Q yLαL ψε την α"-
1rdριoτη υπooτ{ριξη των αναζωoγoνητιNcδν νερcδν, ot πιo
τoιγ&'ρα Ξ&νθηe, πoυ η δαιμ6νια Mαρ(xα xoυβαλo6oε_πρoζ πιiληoη, φυcιι&- ψαζ[ τηc,'
Ei1ε διαoυνδdoειζ με χαπνεμπ6ρoυ6 oτην Ξ&νθη xαιατην Kαβ&λα, αx6ψ xαL ψε Πoμ&xoυq, oι oπo{oι ναt μενζo6oαν απoxoμμdνoι στα, βoυν& τη6 Ξ&νθη q', α}''}'&. εNτι_
μo$ααν τo γεγoν66 6τι o θiαooζ τηζ Σoυdζ oxαρφd,λωνε
,sτα γωρι& τoυ6, 6πoυ υπτjρ1αν εξωpετιNtq θερμ6q r\τξq'πoυ μαρ&ζωναν λ6γω το.lν πoλdμων χαι τoυ γενιx6τερoυ α-πoxλειoμo6 τoυq σ"π' τo υπoυργεio Eθνιx{q Aμιiνηq.
H MαρiNα ε[1ε τoν τρ6πo τηc,τσ'τελευτα{α xα'}'oxα[ρια
,.9T o.- Nλt!ει,6πωqxλdβει τιυ εψiναNι 6λoυ6ll, τoυ ε(-πε ηMατtλντα μdo' απ' τα δ6ντια τηc', aφυριxτ&..Tηs i-λειπε iνα κεντpm6 δ6ντι. ιιMoυ τo'σπασε'η Moρlro Σor-*ζ Ψ' τη βo6ρταα ':oυ 'γενi.CεL
την περo6ια 'η6.
Δu, d1r,διxd τηe μαλλιd. Τα txαoε 6ταν βo6τηξu n*ii*οo. #oΛoυτρ1 τη6 l{ιγρiτo9γu
"o xuφ&λr, ou'θ.ρμorρ oo[o λrui1-
ντα πξντε βαθμων. Ε[ναι τελεt^r, φo}ro*)]. αλλ& δu, .rr,-τρ€πεται να τo ξiρει Nανetq. ,oπoιoq
'o ψifrrr, πεθα{νει...Φoβ&oαι πoυ σoυ τo'τα;ll
Xαμoγd}ασε με oφιγμdνα χεtη, (lπωq ε[yε εξαoxηθε[,τLσ'να' μη δει1νει τo.ελdττωμα τoυ δoντιo6.'b:',toηq auθα φoβ6ταν πια. To 'xεξεxαθαρloει. Kι 6oτερα o n*'!ρo1-τoυ, 6αo xι αν ξεφτo6aε N&θε ψtρα ιαι rrrρ,oo6".ρo η ει-ν'6να τoυ, θυμ6ταν Nα}τ& 6τι τoυ o6oτησε τη Μαit*o'oouφt)η 'αyαπητ\,
πoυ 9o "9ι
oδηγo6oε ατην αληθiuo oγo_πημdνη τoυ θεiα Στdλλα Xωραφd ylαL τo'θ.io iρ,o"6io-ρo.
ιιΠ6τε;ll M6νo αυτ6 ρωτo6oε 6ταν oερν6ταν με τoυ6 θε-ατρ{νoυq, Nατ&.Noπoq, στoυζ orowoμdroυq Nλρ6δρoμorqπoυ
_oδηγo6σαν στLζ ιαψατιιiq nηγuc,.<<Κ&πoτε' 'oλα γdνoν ται N&πoτu..' Mη ψε ξαναρωτ\-
σεtζ)).
H MαρΙxα νευρ(αζε, αλλ& δεν τoυ ,σπασε δ6ντι. Toυ d-
σπασε τo xεφ&λι στo εy'ατoστ6 αΠ6τε;ll Nι ευτυβ6 τηΥ}11ωoε ψε ι&ψτoo9 αi.ψα xαt ψ' {να oαρtxι *"ο i"ρ"ε,εfταζεq' Αυτ6 τo Nαλ6 εtμν τα oργανωμdνλ i.or'ρd.'Δ,θοu-ταν oχεδ6ν nΜΡuq, τLα. τα δεδoμdνα
"ηq rnoyi1ζ, φσ.Pψα'-xεio. 'oλo y'αι N&πoιo6 λoυ6μενoe γλιoτρo6 ou'"ior;.λ-
58
να. '(αταρτε(
τιq απαγoρε6o.εLζ )1αL με ειδιxd6 d.δειεq απ'τoυcJ στPατιωτιxoιi6 διoιxητdq να φτ&νευ πtρα απ' τoν E-1iνo, ιpηλ& , στLζ θερμdq π\τts των Πoμ&xων. Eννoε(ταιπωq δεν τoυζ παρoυatαζε τα Mυατηqια τcυν Παρπi'ω1', τoυΕυγενioυ Σ6η, oε διαoNευ{ Tζdμη Σ&ψτα, αλλ& dργα μεθυo(ε6 -lι&τι αν&γιεαα oτη θυo[α τoυ Ιoα&x yLαL τη θυο.iατηc,ΙφιγtνεLαc) σε παραλλαγ{- χωρiq να παραλε[πεταL τoθεΤN6 oτoιψεto, τo oπo{o iραν η oπεαιαλιτd τoυ μπd,ο.oυΦρiξoυ Kαντc6να.
M6νo &ντρε6 Πoμ&xoι παραNoλoυθo6oαν τυq παραoτ&-σεtζ, πoυ N&πνιζαν Nt αυτot oαν τρελoi, ερεθιoμdνo L απ' ταa ιoυξ[ψατ α τ ηc, Σα.ρ αc,- Kλυταιμν tρ τ ραc' )1αL τ α" τoυ ρλcδ -
ψατα τηc) Ιφιγdνεια6-Ιoα&N π&νω οτoν πρ61ειρo βωμ6 τη6θυo'iαq. Λεγ6ταν, 1ι&}rιaτα, 6τt ψεριNot, oτo λυτρω τιN6 φυ-ν&}ιε, εNoπερμ&τωναν xυ6)rαq, αλλ& αυτ& $ραν φi1ψeζ πoυδιαoNdδαζαν τo θiαoo 6ταν βριαx6ταν cτη oιγoυρι& τωνπ6λεων, με τα ξενoδo1εdα NαL τα. ρεατoρdν.
o Στ&θηq γλεντo6oε Nι αντ6q νLε τLζ πtπερ&τεq rcτo-ρdεq των θεατρiνων y'αL στα' εννιd 1ρ6νια τoυ hξuρuτoυλd-χtστoν τpι&ντα διαφoρετιxdq oνoμαoiεc, τLα τo μoυνd xαιτην πo6τoα.
ιιΘα αε x&νoυν σαν τα" μo6τρα τoυζ))' τoν απ6παtρνε ηMατiλντα, πoυ y'ατατ6ταν απ6 την'Hπειρo Nι εtγε μεγα-λ6τερη Θητεtα oτo θiαoo. E(1ε υπooτ ε!. xαυ τoυ λ6γoυ τηcαν&λoγo ξεριζωμ6, μd,λιoτα υπ\ρξe μ&ρτυρα6 τηc" oφαγtρ,τηq oιxoyiνει&q τηq απ' τoυq τιμωρo6q εκε[νηe τηc, αιψ&c-σoυσαζ επofic,.
H Mαρixα ανdλαβε την xηδεμoνtα τηe με αντdλλαγμα
...ΥΣTEPΑ. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
ξνα <<xαa6νι λiρεqll, πoυ 6μω6 πoτd δε μdτρηoε Nαι δεν εiδε
Nανε[q' 'oταν θα ηρεμo6oαν τα. πραγψατα xαι MΑΥδε6, α-
ντ&ρτεq, yωροφυλ&xoι Nι &ταNτoι φoνι&δε6, πoυ oN6τωναν
για, πρoσιυπ ιNt1 τaυqευxαρioτηoη, Θα π$γαtναν στα aπkυα
τoυq, θα '8ριοxε ru ηξeNρtψαoτη Mατiλντα τo δρ6μo τηq.
Δεν ε[1ε, 6πιυq o Στ&θηq, πρooριoμ6 την Αθ{να xαισυγχεχριμξνα τo csτLτt των Xωραφ&δων. Η Mατiλντα
Nρεμ6ταν NυριoλεNτιx &" απ6 την αγαθi1 πρoαiρεoη τηq θια-
,ταργtναq τoυζ, πoυ αoρiο'τωq εi1ε δεθεi με την υπ6o1εoη
τ'ηc, αταy.τοπo[ηαfc τηζ)) - λθξη υδραργυρtχi, πoυ oυδεiq
γνιΔριζε τι α{1μαινε oτη δυoν6ητη ηθιx{ τηc, ΜαρtNαc'
Σoυdζ. Tα ρo61α τηc Mατiλνταq πρ6διδαν 1ρ6νια xρtoηqxαι δε '1ρειαζ6τανπoλλ& τLαναιαταλ&pευqπωζ Ι ζΦ'ηs'|ραν
ψυα βorβ{ μελdτη τηζ tστoρiαq dλλων ανθρriπων.
ιιΑυτd μαζε6ει oαν Nαx6 oπυρi...ll dλεγε o τεν6ρoq
Moβis, χωρ[q να παραλε[πει πoτξ να τ\G αyγ[ξει, {aτωελαφρd, τo oτ{θo6 πoυ &ρ1ιζε δειλ& να ραμφiζεL τα φσ'νε-
λdνια φoρdμ σ"τα. ψε'τα θλιβερ& βoλ&ν. Mια ματι& τηq 6μωq
€φτανε γtα να τoν απoθαρρ6νει Nt αυτ6ν' 6πωq xσ-L τoν
ιατ' εξαNoλo6θηoη παιδεραoτ{ Tζiμη Σ&ψπα, πoυ d,πει-
ρεq φoρd6 τoν πλ&Nωνε η Mαρ(xα. στLc) αφαλιd,ρεq xαL τLC,
ταxoυνttq,6ταν διαπiστωνε πωζ τo xoυοo$ρι τoυ βριox6-ταν σε Lξαρoη,xυρiωq στoυζ oιδηρoδρoμιNodq oταθμo6q 6-
πoυ γιν6ταν τo πατε[q ψε πατ(^ oε. Συν{θωq τoν απειλo6-
σε πωζ θα τoν xατdδιδε σαν χoμμo6νι, γιατ{ μια φoρ& o
'l'ζ(μηs ξNανε τηpλαιεLα. π&νω oτo τ{φι μεθυoμdνoq, να
τραγoυδ{oει τo ι<Bγ{xαν oι αντ&ρτεζστα" βoυν&ll, oτo oτυλ
πOυ τo τραγoυδo6α σ.ν στσ'1ωριd, τηq Δρ&μαq xαι των Σερ-
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
6t
να. '(αταρτε(
τιq απαγoρε6o.εLζ )1αL με ειδιxd6 d.δειεq απ'τoυcJ στPατιωτιxoιi6 διoιxητdq να φτ&νευ πtρα απ' τoν E-1iνo, ιpηλ& , στLζ θερμdq π\τts των Πoμ&xων. Eννoε(ταιπωq δεν τoυζ παρoυatαζε τα Mυατηqια τcυν Παρπi'ω1', τoυΕυγενioυ Σ6η, oε διαoNευ{ Tζdμη Σ&ψτα, αλλ& dργα μεθυo(ε6 -lι&τι αν&γιεαα oτη θυo[α τoυ Ιoα&x yLαL τη θυο.iατηc,ΙφιγtνεLαc) σε παραλλαγ{- χωρiq να παραλε[πεταL τoθεΤN6 oτoιψεto, τo oπo{o iραν η oπεαιαλιτd τoυ μπd,ο.oυΦρiξoυ Kαντc6να.
M6νo &ντρε6 Πoμ&xoι παραNoλoυθo6oαν τυq παραoτ&-σεtζ, πoυ N&πνιζαν Nt αυτot oαν τρελoi, ερεθιoμdνo L απ' ταa ιoυξ[ψατ α τ ηc, Σα.ρ αc,- Kλυταιμν tρ τ ραc' )1αL τ α" τoυ ρλcδ -
ψατα τηc) Ιφιγdνεια6-Ιoα&N π&νω οτoν πρ61ειρo βωμ6 τη6θυo'iαq. Λεγ6ταν, 1ι&}rιaτα, 6τt ψεριNot, oτo λυτρω τιN6 φυ-ν&}ιε, εNoπερμ&τωναν xυ6)rαq, αλλ& αυτ& $ραν φi1ψeζ πoυδιαoNdδαζαν τo θiαoo 6ταν βριαx6ταν cτη oιγoυρι& τωνπ6λεων, με τα ξενoδo1εdα NαL τα. ρεατoρdν.
o Στ&θηq γλεντo6oε Nι αντ6q νLε τLζ πtπερ&τεq rcτo-ρdεq των θεατρiνων y'αL στα' εννιd 1ρ6νια τoυ hξuρuτoυλd-χtστoν τpι&ντα διαφoρετιxdq oνoμαoiεc, τLα τo μoυνd xαιτην πo6τoα.
ιιΘα αε x&νoυν σαν τα" μo6τρα τoυζ))' τoν απ6παtρνε ηMατiλντα, πoυ y'ατατ6ταν απ6 την'Hπειρo Nι εtγε μεγα-λ6τερη Θητεtα oτo θiαoo. E(1ε υπooτ ε!. xαυ τoυ λ6γoυ τηcαν&λoγo ξεριζωμ6, μd,λιoτα υπ\ρξe μ&ρτυρα6 τηc" oφαγtρ,τηq oιxoyiνει&q τηq απ' τoυq τιμωρo6q εκε[νηe τηc, αιψ&c-σoυσαζ επofic,.
H Mαρixα ανdλαβε την xηδεμoνtα τηe με αντdλλαγμα
...ΥΣTEPΑ. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
ξνα <<xαa6νι λiρεqll, πoυ 6μω6 πoτd δε μdτρηoε Nαι δεν εiδε
Nανε[q' 'oταν θα ηρεμo6oαν τα. πραγψατα xαι MΑΥδε6, α-
ντ&ρτεq, yωροφυλ&xoι Nι &ταNτoι φoνι&δε6, πoυ oN6τωναν
για, πρoσιυπ ιNt1 τaυqευxαρioτηoη, Θα π$γαtναν στα aπkυα
τoυq, θα '8ριοxε ru ηξeNρtψαoτη Mατiλντα τo δρ6μo τηq.
Δεν ε[1ε, 6πιυq o Στ&θηq, πρooριoμ6 την Αθ{να xαισυγχεχριμξνα τo csτLτt των Xωραφ&δων. Η Mατiλντα
Nρεμ6ταν NυριoλεNτιx &" απ6 την αγαθi1 πρoαiρεoη τηq θια-
,ταργtναq τoυζ, πoυ αoρiο'τωq εi1ε δεθεi με την υπ6o1εoη
τ'ηc, αταy.τοπo[ηαfc τηζ)) - λθξη υδραργυρtχi, πoυ oυδεiq
γνιΔριζε τι α{1μαινε oτη δυoν6ητη ηθιx{ τηc, ΜαρtNαc'
Σoυdζ. Tα ρo61α τηc Mατiλνταq πρ6διδαν 1ρ6νια xρtoηqxαι δε '1ρειαζ6τανπoλλ& τLαναιαταλ&pευqπωζ Ι ζΦ'ηs'|ραν
ψυα βorβ{ μελdτη τηζ tστoρiαq dλλων ανθρriπων.
ιιΑυτd μαζε6ει oαν Nαx6 oπυρi...ll dλεγε o τεν6ρoq
Moβis, χωρ[q να παραλε[πει πoτξ να τ\G αyγ[ξει, {aτωελαφρd, τo oτ{θo6 πoυ &ρ1ιζε δειλ& να ραμφiζεL τα φσ'νε-
λdνια φoρdμ σ"τα. ψε'τα θλιβερ& βoλ&ν. Mια ματι& τηq 6μωq
€φτανε γtα να τoν απoθαρρ6νει Nt αυτ6ν' 6πωq xσ-L τoν
ιατ' εξαNoλo6θηoη παιδεραoτ{ Tζiμη Σ&ψπα, πoυ d,πει-
ρεq φoρd6 τoν πλ&Nωνε η Mαρ(xα. στLc) αφαλιd,ρεq xαL τLC,
ταxoυνttq,6ταν διαπiστωνε πωζ τo xoυοo$ρι τoυ βριox6-ταν σε Lξαρoη,xυρiωq στoυζ oιδηρoδρoμιNodq oταθμo6q 6-
πoυ γιν6ταν τo πατε[q ψε πατ(^ oε. Συν{θωq τoν απειλo6-
σε πωζ θα τoν xατdδιδε σαν χoμμo6νι, γιατ{ μια φoρ& o
'l'ζ(μηs ξNανε τηpλαιεLα. π&νω oτo τ{φι μεθυoμdνoq, να
τραγoυδ{oει τo ι<Bγ{xαν oι αντ&ρτεζστα" βoυν&ll, oτo oτυλ
πOυ τo τραγoυδo6α σ.ν στσ'1ωριd, τηq Δρ&μαq xαι των Σερ-
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
6t
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘo\l\ΙΙΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ρΙNα, δε(1νoνταζ 6τι εναιψo(laε τo τα}'tντο τηζ Mατiλνταqπ{ραν τ&aηe αμφιβoλiα6. Δεν τη€ εtπε pipαυα πoτ! επι_
"iμωc y'ανξνα ι<μπρ&βoll, αλλ& ατo ψ&τι τηc, dλαμπε μια
πoνηρ{ επιδoxιμαo[α xι tναq αNαΘ('ρυaτoq φo}oe ΥLα τα'
xαρLoψατα τηq ι<μoν&Nριβηq παρθ{ναq ψαq'''', 6πωq την α-π, mα'},o6oε ψεταξ{ &λλων ξoμπλιαoμ &των.
Φωνdq, xαψπ&νεq, αγγdλων μελωδ(ε6, γαyανητ&.' pa_
γu"ητ&. λιγωμ&ρα6 xαι oαλιωμtνεq φρ&oεtq &"Noυyε η Mα-τiλντα π[oω απ6 ταπαραp&'ν, 6πoυ Noιμ6ταν πρo1ε(ρωq 6-rαν ετυcn{πτoνταν τσ' Lσ'ψατL'λ&rNt αναρωτι6ταν π6oo oυ-νJπιπτε με τη Ζαν ντ' Αρx τoυ Στ&θη, αν εξαιρdαoυμε τηνΙc.)Ρ&'
'Lσ"L την αγιoo6νη ττ]6. Tηq dρεoε η Παρθdνα τηq
,\ιυρρα(νηe .
'oλα αυτ& την xρατo6oαν ξ&γρυπνηyναL την dβριoxε τo
;η116ρωμα να 1αΙδε6εt με τη γλc6ooα τo μιxρ6 y&oq, εxe[,iπoυ πριν λ[yα yρ6να υπ{ρ1ε tνα απαατρ&πτoν, γερ6, &-,'προ δ6ντι. Mετρo6oε oνoμαστtx&' τoνq NαNo6q τoυ ι6_α1roυ τo6του - χt dνα τo Nρατo6μενo γLα τoν Στd,θη, πoυl;ταν διN6q τηc' )1αL διx6q τoυq. Tην πixραινε η πρoσαρμo-oτυτc6τητ& τoυ, η αντoyt1τoυ στιζ y'α}Loυχ[εq' η παρoυoiαΓ(n) στσ' ξεν6για των θεατρ[νων, 6ταν,' ψετ& τLc .:'αΡα-
cτ&oειζ' tτρεyαν να φ&'νε πατo"dδεq ατα βρωμερ&. εoτυα-r1.,ρια των oταθμcbν, τo yν6τυoψ& τoυ με τoυζ &ντρεq, πoυr,,ν dπαιρναν ψαζL τoυζ στoυζ oμαδιxo6q λoυττjρε6 γιαγ'π&νυo. Tη6 dxλειναν στα. μo6τρα την π6ρταxαι γ&νoντανπi'oω απ6 τoυq ατμo6q, oNoι1ζoντα.ζ σαν παγ6νυα. Η Mα-riλντα αρνι6ταν επ{μoνα να εxθdoει τo αιilμα τηc, ψτρocsτ&"αε τρ(τoυ6.
ρcΔν, oαν δημωδεq. Αυτ{ i7ταν 6}ηιι 6}ηη χoμμoυνι csτιxt1τoυ ιατoρiα. Kανdνα6 δεν πτjρε πoτξ oτα ooβαρ& τLζ απεL_λtq τηc, πoυ εχστoμ[ζoνταν αυν{θωq αν&ψεoα oε ιατ&"ρεqπoλ6πλoxε ζ ΥLα να. τιq θυψ&ται ιανεLq, αλλ& o Tζfuηq, ξε-ρoνταζ ψε τυ τtραq ε[yε να N&νεt, φoβ6ταν ιι iaNυpε τo Nε*
φ&λι ιpιθυρ tζoνταq α {μαρτoνll.Δεν dδινε θ&ρρητα η Mατlλντα.'ΕNανε 6,τι tιανε aιω-
πηλ{, δηλαδ{ δoυλειd6 Nαι γρiη αψτιγιdiζ, Nι $aτeρα t_παtρνε χαρτt Nαι μoλ6βι Nαι βελτiωνε την oρθoγραφiα τηq.Tηq μ&θαινε χt o Στriθη6 6oα γαλλιx& θυμ6ταν απ' τα'L-διαlτερα πoυ τoυ 'y'ανε η δεoποινdq TaαN(.ρη,μια γερoντo_x6ρη δααN&,λα πoυ o π6λεμo6 τηc, ανtNo']lε τoυλ&1ιατoν d-να γιαxρ&.q διαρxε[α6 ταξiδι oτη Γαλλiα την πατρdδα τηeΖαν ντ' AρN, γυατt την Παρθdνα τηζΛωρραtνηq ε[xε oανπρ6τυπo oτην &γαρηζ^η"ηs. o Στdθη6 μιoo6oε τη-Γαλ-λiδα Ιιυdννα πoυ &xoυγε φωνdq, αφo6 η δεαπoινi6 Toon[-ρη τoν dπρηζε x&θε φoρα αναλ6oνταq τιq αρετtq τηζ τlσ'L
ξεoπcλνταq απαραιτtρrωζ σε ιλ&ψατα ΥLα τo &διNo τt}'oqτηζ στην πυρd.
Tα διηγ6ταν πα.PαστατιN&" oτ^ηMατiλντα, πoυ doφιγγετα χε[η, πανιαιτ'μ6νη απ6 tνα μioo6 y'ατd' τ&ντ,r, 6ooi j-y'αLταν παρθdνε6. Στo μυαλ6 τηe ηΖαν ντ' Aρι $ραν ψιαMατiλντα στo πLo &βoυλo pipαια, αφo6 η iδιω Nατ6ρθωνενα επιβιc6νει αν&ψεaα oe φωτιtq, oε γλυxερd ζ μ-ξχΡL θαν&-τoυ παραστ&aειq xαι δρoμoλ6γtα πoυ μπλdxoνταν o.αν βα-αανιoμdνα φ(δια.
αKι 6μωq, αυτ6 τo oxατoN6ριτao iyει ταλdντo... ναι,ναυ, εtναι μια πριilτη q τ&ξεωqντ&μα!ll απoφαιν6ταν η Mα-
63
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘo\l\ΙΙΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ρΙNα, δε(1νoνταζ 6τι εναιψo(laε τo τα}'tντο τηζ Mατiλνταqπ{ραν τ&aηe αμφιβoλiα6. Δεν τη€ εtπε pipαυα πoτ! επι_
"iμωc y'ανξνα ι<μπρ&βoll, αλλ& ατo ψ&τι τηc, dλαμπε μια
πoνηρ{ επιδoxιμαo[α xι tναq αNαΘ('ρυaτoq φo}oe ΥLα τα'
xαρLoψατα τηq ι<μoν&Nριβηq παρθ{ναq ψαq'''', 6πωq την α-π, mα'},o6oε ψεταξ{ &λλων ξoμπλιαoμ &των.
Φωνdq, xαψπ&νεq, αγγdλων μελωδ(ε6, γαyανητ&.' pa_
γu"ητ&. λιγωμ&ρα6 xαι oαλιωμtνεq φρ&oεtq &"Noυyε η Mα-τiλντα π[oω απ6 ταπαραp&'ν, 6πoυ Noιμ6ταν πρo1ε(ρωq 6-rαν ετυcn{πτoνταν τσ' Lσ'ψατL'λ&rNt αναρωτι6ταν π6oo oυ-νJπιπτε με τη Ζαν ντ' Αρx τoυ Στ&θη, αν εξαιρdαoυμε τηνΙc.)Ρ&'
'Lσ"L την αγιoo6νη ττ]6. Tηq dρεoε η Παρθdνα τηq
,\ιυρρα(νηe .
'oλα αυτ& την xρατo6oαν ξ&γρυπνηyναL την dβριoxε τo
;η116ρωμα να 1αΙδε6εt με τη γλc6ooα τo μιxρ6 y&oq, εxe[,iπoυ πριν λ[yα yρ6να υπ{ρ1ε tνα απαατρ&πτoν, γερ6, &-,'προ δ6ντι. Mετρo6oε oνoμαστtx&' τoνq NαNo6q τoυ ι6_α1roυ τo6του - χt dνα τo Nρατo6μενo γLα τoν Στd,θη, πoυl;ταν διN6q τηc' )1αL διx6q τoυq. Tην πixραινε η πρoσαρμo-oτυτc6τητ& τoυ, η αντoyt1τoυ στιζ y'α}Loυχ[εq' η παρoυoiαΓ(n) στσ' ξεν6για των θεατρ[νων, 6ταν,' ψετ& τLc .:'αΡα-
cτ&oειζ' tτρεyαν να φ&'νε πατo"dδεq ατα βρωμερ&. εoτυα-r1.,ρια των oταθμcbν, τo yν6τυoψ& τoυ με τoυζ &ντρεq, πoυr,,ν dπαιρναν ψαζL τoυζ στoυζ oμαδιxo6q λoυττjρε6 γιαγ'π&νυo. Tη6 dxλειναν στα. μo6τρα την π6ρταxαι γ&νoντανπi'oω απ6 τoυq ατμo6q, oNoι1ζoντα.ζ σαν παγ6νυα. Η Mα-riλντα αρνι6ταν επ{μoνα να εxθdoει τo αιilμα τηc, ψτρocsτ&"αε τρ(τoυ6.
ρcΔν, oαν δημωδεq. Αυτ{ i7ταν 6}ηιι 6}ηη χoμμoυνι csτιxt1τoυ ιατoρiα. Kανdνα6 δεν πτjρε πoτξ oτα ooβαρ& τLζ απεL_λtq τηc, πoυ εχστoμ[ζoνταν αυν{θωq αν&ψεoα oε ιατ&"ρεqπoλ6πλoxε ζ ΥLα να. τιq θυψ&ται ιανεLq, αλλ& o Tζfuηq, ξε-ρoνταζ ψε τυ τtραq ε[yε να N&νεt, φoβ6ταν ιι iaNυpε τo Nε*
φ&λι ιpιθυρ tζoνταq α {μαρτoνll.Δεν dδινε θ&ρρητα η Mατlλντα.'ΕNανε 6,τι tιανε aιω-
πηλ{, δηλαδ{ δoυλειd6 Nαι γρiη αψτιγιdiζ, Nι $aτeρα t_παtρνε χαρτt Nαι μoλ6βι Nαι βελτiωνε την oρθoγραφiα τηq.Tηq μ&θαινε χt o Στriθη6 6oα γαλλιx& θυμ6ταν απ' τα'L-διαlτερα πoυ τoυ 'y'ανε η δεoποινdq TaαN(.ρη,μια γερoντo_x6ρη δααN&,λα πoυ o π6λεμo6 τηc, ανtNo']lε τoυλ&1ιατoν d-να γιαxρ&.q διαρxε[α6 ταξiδι oτη Γαλλiα την πατρdδα τηeΖαν ντ' AρN, γυατt την Παρθdνα τηζΛωρραtνηq ε[xε oανπρ6τυπo oτην &γαρηζ^η"ηs. o Στdθη6 μιoo6oε τη-Γαλ-λiδα Ιιυdννα πoυ &xoυγε φωνdq, αφo6 η δεαπoινi6 Toon[-ρη τoν dπρηζε x&θε φoρα αναλ6oνταq τιq αρετtq τηζ τlσ'L
ξεoπcλνταq απαραιτtρrωζ σε ιλ&ψατα ΥLα τo &διNo τt}'oqτηζ στην πυρd.
Tα διηγ6ταν πα.PαστατιN&" oτ^ηMατiλντα, πoυ doφιγγετα χε[η, πανιαιτ'μ6νη απ6 tνα μioo6 y'ατd' τ&ντ,r, 6ooi j-y'αLταν παρθdνε6. Στo μυαλ6 τηe ηΖαν ντ' Aρι $ραν ψιαMατiλντα στo πLo &βoυλo pipαια, αφo6 η iδιω Nατ6ρθωνενα επιβιc6νει αν&ψεaα oe φωτιtq, oε γλυxερd ζ μ-ξχΡL θαν&-τoυ παραστ&aειq xαι δρoμoλ6γtα πoυ μπλdxoνταν o.αν βα-αανιoμdνα φ(δια.
αKι 6μωq, αυτ6 τo oxατoN6ριτao iyει ταλdντo... ναι,ναυ, εtναι μια πριilτη q τ&ξεωqντ&μα!ll απoφαιν6ταν η Mα-
63
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘo\ι\ιtΣ
<ι Θα ι|,,ωρι& σeLζ y'αL θα Qoφ{oε Lc, απ, τη φαγo6ρα '' '
τηqdλεγαν oι θεατρiνεq. ι<K&νε, μωρ^η, {ναμπ&νn oαν &νθρω-πoq. Αλλοι παραxα}'&νε, Nι εμεi6 πoυ d1oυμε την ευ1d-
ρεια.. .))
ιιΑq (.loφ{oω!ll τoυq απαντo6αε χαt πρoτιμo6οε τιq
βρ6oε6 1λαL τLc' o'εμν6τερεq εxδo1dq NαΘαρι6τηταq.'oταν τoν ρωτo6oε τι {θελε αυτ6q,, παιδi πρ&γβα, βε
τoυq ηθoπoυo6q τa|πoιδoυq oτιq 1αβο6ζεq, o Στd,θηq σ'{-χωνε τo φρ6δι μαΙμoυδiζoνταζ τoν τεyνυ:N6 τoυ θι&ooυ, τoνΣτ6φανo -αot',ιωτos ψ&ηNαe- y'αL ψε φ(Dνi yεψατηγρtζυ
oυρμo6ριζε:<ιTιq μετρ&με... Γoυoτ&ρευq;>l
Κ&τυ τξτotεq ατryψiqτoν ο'ιxαιν6ταν. Mετd τηq περνo6-
σε χαL τoυ dδει1νε τα γραψψατ& "ηr' π6oo oτρoγγυλ& τα
πετι5γαινε. Στρoγγ6λευε χL η iδια. Aργr1, αλλ& oτρoγγ6-λευε. To παρατηρo6σε χι o Στ&θη6, πoυ δεν τoν dνoιαζε πιαNαι τ6oo τo 1αμdνo τηq δ6ντι. Kι dνα μεoημdρι Ιoυλioυ xα-τd,λαβε πωζ την ερωτε6τηNε Nι {τρεξε να μαζdιpει λoυλo6-δια τoυ φιδιo6, τα ψ6να πoυ {ταν ανθεNτιx&" ατηζirsτη.
ι<Tι εiναι αυτ&.;ll Toν dxoQε ατ6 π&νω ωq x&τω με μt-o6ιλειaτα ψ&τα.
o θkαoq εtyε NαταaNηνιbaεt ι&τω ατ'' τLq πυxνd6 λε6-xεc' στα. Λoυτροi τoυ ΛαγNαδ&, λiγo iξω απ6 την π6λη, α'dνα επ(πεδo μ6ρoq, Nαταπρ&oινo. Λ6γω τoυ 6τι η Θεooα-λoνiNη δεν απεi1ε o6τε εixooι 1ιλι6μετρ α, e[γαν τ6ao x6-σμo, πoυ θ6μιζε πα}ιι{q, Nαλt6 ξtνoυαoτ εq μdρεq.
ντριNo6 Τδρoθεραπευτηρioυ, 6πoυ αριoτεριi αxριβωq δd-
ΥΣT}rΡA' Ι{PΘAN OΙ MEΛΙΣΣΙ1Σ
,τπoζε μια ευρ.i1ωρη χoμψ"η βυζαντινd πrc[να, δημ,o6ργη-
{rα των BυζαντινιΔν τoυ ttoυ αιciνα.Tα νερ& τoυ Λαγxαδ&, οε θερμoNραoiα N&τω α'π' τoυq
cαρ&"ντα βα"θμo6q, σ"ν y'σ'L &ocs1ια, θεωρο6νται εξα[ρετα ^γtα
νευραoθdνειεζ -με τo τ{'},oq τoυ πoλdμoυ oι παθ{oεLζ των
νε6ρων εi1αν αυξηθ εt θeαψατυκ&- ytα Nαταaτd-cεLζ γυνα,t-ν'o)royυxtq Nαt, ptpαυα, "(Lσ. τLζ oυν{θειq αρθρoπ&θεLεc' y'αL
ρευματoπ&θειεq.Τπ{ρ1ε μεγ&λη d,νεoη α' αυτ& τα Λoυτρd,. Tiπoτα δε
()6μιζε τη ρευoτ6τητα τ\Q ε,;coχiζJ 6νιωθεq αaφ&}'εια ιαι|Lε τσ. oτρατ6πεδα τριγ6ρω. Mεγ&λεq, Nαλd. oργανωμdνεq
1r,-,ν&δεq ιαυ πo}ι$ αερ&τεc". Aερd,τεq τιq tpφrsιε η Mαρi-κα, γυατ[ αν&ψεoα στoυζ γαλον&δε6 ε[γ φανατιxo66 θαυ_
1ιαrsτiq, πoυ oπωoδt1πoτe θα dρ1oνταν να παραχoλoυθ{-
σoυν τα δρ&ματα y'αL τσ' &λλα oxετζ πoυ θα παρoυαiαζαν
γα {να τρι{μεριl. M&λιoτα ατ,' τo aτρατ6 δανε{oτηNαν
τdαoεριq μεγ&λε6 cιNην{q, γυατ[ τo'3 να 1ωρdooυν 6λoι oτι6
eγτι.αταaτi'σειζ τ(υν ΛoυτριΔν, με τη oεζ6ν oτην αιγ7ιi1τηc,!
<ιAq μπει, επιτdλoυq, τo 1950! Αυτ6 τo "πξντε'' αctΡ_()ει, να ξεγαoτεL τo y'ατσ'Pα1-ιdνo "τdooερα", πoυ μαζ ρi-7ιαξε..)' 1τα?α'Cαλo6oε τoν αργoNiνητo θε6-1ρ6νo η Aνα-τrrλ{ Σερπd.ν, πoυ τρ6μαζε γενυxιΙlq με τη λ{'gη αcsτρατ6qν,
ανεξαρτtρωq παρατ&ξεων xαι ιδεcilν. 'oλη η δεxαετiα τoυ'40
για την Aνατoλ{ {ταν ψtαγαxt απειλ{, πoυ μ6ριζε πo_
δαρiλα.ιιΠεq oτη yξl1νατο βoυλcδοει...)) διdταζε τoν Tζiμη η
MαρiNα.Ωρα 11ταν να" τlσ.y'oy'αρδ{ooυν τoυζ ευγενιNo6q ατρατιω-
6465
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘo\ι\ιtΣ
<ι Θα ι|,,ωρι& σeLζ y'αL θα Qoφ{oε Lc, απ, τη φαγo6ρα '' '
τηqdλεγαν oι θεατρiνεq. ι<K&νε, μωρ^η, {ναμπ&νn oαν &νθρω-πoq. Αλλοι παραxα}'&νε, Nι εμεi6 πoυ d1oυμε την ευ1d-
ρεια.. .))
ιιΑq (.loφ{oω!ll τoυq απαντo6αε χαt πρoτιμo6οε τιq
βρ6oε6 1λαL τLc' o'εμν6τερεq εxδo1dq NαΘαρι6τηταq.'oταν τoν ρωτo6oε τι {θελε αυτ6q,, παιδi πρ&γβα, βε
τoυq ηθoπoυo6q τa|πoιδoυq oτιq 1αβο6ζεq, o Στd,θηq σ'{-χωνε τo φρ6δι μαΙμoυδiζoνταζ τoν τεyνυ:N6 τoυ θι&ooυ, τoνΣτ6φανo -αot',ιωτos ψ&ηNαe- y'αL ψε φ(Dνi yεψατηγρtζυ
oυρμo6ριζε:<ιTιq μετρ&με... Γoυoτ&ρευq;>l
Κ&τυ τξτotεq ατryψiqτoν ο'ιxαιν6ταν. Mετd τηq περνo6-
σε χαL τoυ dδει1νε τα γραψψατ& "ηr' π6oo oτρoγγυλ& τα
πετι5γαινε. Στρoγγ6λευε χL η iδια. Aργr1, αλλ& oτρoγγ6-λευε. To παρατηρo6σε χι o Στ&θη6, πoυ δεν τoν dνoιαζε πιαNαι τ6oo τo 1αμdνo τηq δ6ντι. Kι dνα μεoημdρι Ιoυλioυ xα-τd,λαβε πωζ την ερωτε6τηNε Nι {τρεξε να μαζdιpει λoυλo6-δια τoυ φιδιo6, τα ψ6να πoυ {ταν ανθεNτιx&" ατηζirsτη.
ι<Tι εiναι αυτ&.;ll Toν dxoQε ατ6 π&νω ωq x&τω με μt-o6ιλειaτα ψ&τα.
o θkαoq εtyε NαταaNηνιbaεt ι&τω ατ'' τLq πυxνd6 λε6-xεc' στα. Λoυτροi τoυ ΛαγNαδ&, λiγo iξω απ6 την π6λη, α'dνα επ(πεδo μ6ρoq, Nαταπρ&oινo. Λ6γω τoυ 6τι η Θεooα-λoνiNη δεν απεi1ε o6τε εixooι 1ιλι6μετρ α, e[γαν τ6ao x6-σμo, πoυ θ6μιζε πα}ιι{q, Nαλt6 ξtνoυαoτ εq μdρεq.
ντριNo6 Τδρoθεραπευτηρioυ, 6πoυ αριoτεριi αxριβωq δd-
ΥΣT}rΡA' Ι{PΘAN OΙ MEΛΙΣΣΙ1Σ
,τπoζε μια ευρ.i1ωρη χoμψ"η βυζαντινd πrc[να, δημ,o6ργη-
{rα των BυζαντινιΔν τoυ ttoυ αιciνα.Tα νερ& τoυ Λαγxαδ&, οε θερμoNραoiα N&τω α'π' τoυq
cαρ&"ντα βα"θμo6q, σ"ν y'σ'L &ocs1ια, θεωρο6νται εξα[ρετα ^γtα
νευραoθdνειεζ -με τo τ{'},oq τoυ πoλdμoυ oι παθ{oεLζ των
νε6ρων εi1αν αυξηθ εt θeαψατυκ&- ytα Nαταaτd-cεLζ γυνα,t-ν'o)royυxtq Nαt, ptpαυα, "(Lσ. τLζ oυν{θειq αρθρoπ&θεLεc' y'αL
ρευματoπ&θειεq.Τπ{ρ1ε μεγ&λη d,νεoη α' αυτ& τα Λoυτρd,. Tiπoτα δε
()6μιζε τη ρευoτ6τητα τ\Q ε,;coχiζJ 6νιωθεq αaφ&}'εια ιαι|Lε τσ. oτρατ6πεδα τριγ6ρω. Mεγ&λεq, Nαλd. oργανωμdνεq
1r,-,ν&δεq ιαυ πo}ι$ αερ&τεc". Aερd,τεq τιq tpφrsιε η Mαρi-κα, γυατ[ αν&ψεoα στoυζ γαλον&δε6 ε[γ φανατιxo66 θαυ_
1ιαrsτiq, πoυ oπωoδt1πoτe θα dρ1oνταν να παραχoλoυθ{-
σoυν τα δρ&ματα y'αL τσ' &λλα oxετζ πoυ θα παρoυαiαζαν
γα {να τρι{μεριl. M&λιoτα ατ,' τo aτρατ6 δανε{oτηNαν
τdαoεριq μεγ&λε6 cιNην{q, γυατ[ τo'3 να 1ωρdooυν 6λoι oτι6
eγτι.αταaτi'σειζ τ(υν ΛoυτριΔν, με τη oεζ6ν oτην αιγ7ιi1τηc,!
<ιAq μπει, επιτdλoυq, τo 1950! Αυτ6 τo "πξντε'' αctΡ_()ει, να ξεγαoτεL τo y'ατσ'Pα1-ιdνo "τdooερα", πoυ μαζ ρi-7ιαξε..)' 1τα?α'Cαλo6oε τoν αργoNiνητo θε6-1ρ6νo η Aνα-τrrλ{ Σερπd.ν, πoυ τρ6μαζε γενυxιΙlq με τη λ{'gη αcsτρατ6qν,
ανεξαρτtρωq παρατ&ξεων xαι ιδεcilν. 'oλη η δεxαετiα τoυ'40
για την Aνατoλ{ {ταν ψtαγαxt απειλ{, πoυ μ6ριζε πo_
δαρiλα.ιιΠεq oτη yξl1νατο βoυλcδοει...)) διdταζε τoν Tζiμη η
MαρiNα.Ωρα 11ταν να" τlσ.y'oy'αρδ{ooυν τoυζ ευγενιNo6q ατρατιω-
6465
ΓΙANΝΙ1Σ ΞΑNΘoΥΔΗΣ
τLτΦ$ζ εξαtτ[αq τηq 1αζo_Ανατo}rt1q. Toυλ&1ιoτoν να dλε_
γε ιt αυτ&. πoυ σχεφτ 6ταν oτα περotN&, 6πωq τατραγo6_δια τηq, να π&eι oτo δι&oλo. . .
ι<Tι εiναι αυτ&';Γαλαταoτ&ζoυν, p}'&Nα! Θα oε φ&νεταφiδια oλ6xληPo y'αL θα oε ξερ&αoυν, γιατd δεν τριilγεoαι μετ(πoτα>>.
Η Mατiλντα ψ&ζαQε τα π6δια τηζxd'τω απ' τo ανθι-oμdνo τokt τoυ τηq εtyε Qευτoρ&ι[.lει η l{ανiνα Ζoλ&", γνω-,sτi1yια την tφεot1τ"ηc' στo ρ&ι|,,ιμo.
ιιE(ναι λoυλo6δια. Για odνα...llιιΣτα μo6τρα ooυ. Π&ρ' τα απ6'διi...llιιΘα τ' αφτjo'ω N&τoι. Για odνα τα iNoι]lαυ.<<Tρελdθηxεq; Σiγoυρα τρελ&θηxε q ατ' ταπoλλ& μπd-
νια πoυ N&'νειqμ' αυτo66 τoυ6 αληταρ&δεq. Eioτε 6λoι τρε-λoi. Σα6 τρdλαναν ταζεψατιcτ&"νερ&. Π&"ρ' τα απ6 'δc6.Δεν τo 'ξuρ.ζ 6τι τo γ&λα τoυq τραβ&ει τα φ(δια;ll
o Στ&θη6 αtμωoε τoυq cδμoυ6, αδιαφoρcδντα'C) ΥLα. τLζN6NNινεq παν&δεq πoυ φo6ντωναν στo μo6τρo τηe Mατiλ-νταq 6ταν θ6μωνε.
<ιE{oαι τo Noρtτoι μoυ... Γι' αυτ6...llH Mατiλντα &νoιξε Nατ&π}vμτη τo oτ6ψα τη6, φτ6νo-
νταq πριbτα" 1'Lατατ!c,. ΑδιαφoριΔντα"c) ΥLα τo yαψtνo δ6ντι,τeτ&yτηιε τιαL τoν &oτραQε iναν ψπ&τao.
ιιEiμαι;ll Tα ψ&τια τηq {ραν iτotψα να 1υθo6ν απ' τιqN6yεq τoυq. ι<Eiμαι; Λdγε. E[μαι;ll
<ιEioαιll.
αE, να... αφo6 εlμαιtt. Kαι τoυ ιoπ&νηaε &λλη μια.
...ΥΣTBPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ιιEioαιll. o Στ&θηe επdμενε.
ι<Kαλd, τρελ6q εiναι! tΙ{γαινε, παιδ{ μoυ, να oε δει Nα-
,6να6 γιατρ6q μεoημερ t&.τυNα>> .
<ιTo ξdριυ 6τι ε[rsαt, αλλ& δεν πειρ&ζειll. 'Εxανε μεταβo-t:\γιε ταφιδoλo6λoυδα. Tα μ&γoυλ& τoυ dNαιγαν απ' ταγα-('τ(){);ιLCχ) αλλοt βαθι& μdoα τoυ Nελαηδo6oε λυπητερ& η α-
;1ιπη.Κ&πoιoν dπρεπε ν' αγαπ&'Nαι δι&λεξε τη Mατ(λντα.'ltrνα oτρατυaπι^ι6 αερoπλ&νo τ&ραξε την αχινησiα τoυ
ι,lρα{oυ λαγxαδινο6 μεoημεριo$.ιιΑ1, να l1μoυν εNε[ π&.νω. . . εNε[ π&νω. . .ll αναoτdναξε η
\lατiλντα, ταραγμdνη αN6ψμε τα φερoiματα τoυ Στ&θη.
l [αραπτiρε θ&ρρoq o μιNρ66, αλλ& να τηc, τo πετ&ξει L_
rrτι',Nατ&.φατσα.) με μια αγNα)rυ&" βρωμ61oρτα! Toν λυπ6_
,αν NαθcΔq τoν πα,ρατηρo6oε να ξεμαNρα{νει, με τo μπoυ_uo!τo γαλαρωμdνo oτo γeρ&Nυ τoυ. K&τι τtτoυεq oτιγμd6'" riν {πιανε η νoατα\iα τ\C ζω{q πoυ δεν i1ξερε. Δε θρτ)-
'/tiσε roTf τo μψ6 των διxriν τηζ' τo ξεριζωψα τηζ, την
,-ηδεμoνiα τηc Mαρ[xαq Σoυdζ' Ei1ε xoυραaτε[ απ' 6),α'
l16ραoε Nαυ τ6aoq Nαιρ6q' 0νειρευ6ταν πωζ N&"πoτε Θα
1 , :γ&λωνε 6oo τηQ &ξιζε Nαt θα ξε1νo6o ε τα π&ντα. Θα d-
|'τΓαLνε xυ αυτt1oε αερoπλd,νσ' τ(αL θα μν6ταν o' dναν oρ{_''ιlΥTσ.πto yαλ&ζιo ιυ απ6 τoν σημεριν6. Θα ξNανε πoλλd, -,r,,,l, λ6γω ζiaτηe, {ταν αδ6νατo ν' απαριθμ{oει. Mετ& η
,'λ.ι|ιocα τηq αγxυλcbθηNε oτo Nεν6 τoυ δoντιo6, νευρiαoε
ι,.: τtζ oNtQeιqτηc,1λL !τρεξε στo μcιγεtρε[o, να δει αν πε-
,'i'rτrτε,l7ε Nαψυ&γεμιoτf πmεφ&. ENεi oυν&ντηαε τoν Στ&-()η να τρci'lει θνα βoυν6 τηγανητiqπατ&τε6
ιιΣε μια ιΔρα θα x&νoυμε γαλλιx&ll, τoν πtταξε.
67
ΓΙANΝΙ1Σ ΞΑNΘoΥΔΗΣ
τLτΦ$ζ εξαtτ[αq τηq 1αζo_Ανατo}rt1q. Toυλ&1ιoτoν να dλε_
γε ιt αυτ&. πoυ σχεφτ 6ταν oτα περotN&, 6πωq τατραγo6_δια τηq, να π&eι oτo δι&oλo. . .
ι<Tι εiναι αυτ&';Γαλαταoτ&ζoυν, p}'&Nα! Θα oε φ&νεταφiδια oλ6xληPo y'αL θα oε ξερ&αoυν, γιατd δεν τριilγεoαι μετ(πoτα>>.
Η Mατiλντα ψ&ζαQε τα π6δια τηζxd'τω απ' τo ανθι-oμdνo τokt τoυ τηq εtyε Qευτoρ&ι[.lει η l{ανiνα Ζoλ&", γνω-,sτi1yια την tφεot1τ"ηc' στo ρ&ι|,,ιμo.
ιιE(ναι λoυλo6δια. Για odνα...llιιΣτα μo6τρα ooυ. Π&ρ' τα απ6'διi...llιιΘα τ' αφτjo'ω N&τoι. Για odνα τα iNoι]lαυ.<<Tρελdθηxεq; Σiγoυρα τρελ&θηxε q ατ' ταπoλλ& μπd-
νια πoυ N&'νειqμ' αυτo66 τoυ6 αληταρ&δεq. Eioτε 6λoι τρε-λoi. Σα6 τρdλαναν ταζεψατιcτ&"νερ&. Π&"ρ' τα απ6 'δc6.Δεν τo 'ξuρ.ζ 6τι τo γ&λα τoυq τραβ&ει τα φ(δια;ll
o Στ&θη6 αtμωoε τoυq cδμoυ6, αδιαφoρcδντα'C) ΥLα. τLζN6NNινεq παν&δεq πoυ φo6ντωναν στo μo6τρo τηe Mατiλ-νταq 6ταν θ6μωνε.
<ιE{oαι τo Noρtτoι μoυ... Γι' αυτ6...llH Mατiλντα &νoιξε Nατ&π}vμτη τo oτ6ψα τη6, φτ6νo-
νταq πριbτα" 1'Lατατ!c,. ΑδιαφoριΔντα"c) ΥLα τo yαψtνo δ6ντι,τeτ&yτηιε τιαL τoν &oτραQε iναν ψπ&τao.
ιιEiμαι;ll Tα ψ&τια τηq {ραν iτotψα να 1υθo6ν απ' τιqN6yεq τoυq. ι<Eiμαι; Λdγε. E[μαι;ll
<ιEioαιll.
αE, να... αφo6 εlμαιtt. Kαι τoυ ιoπ&νηaε &λλη μια.
...ΥΣTBPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ιιEioαιll. o Στ&θηe επdμενε.
ι<Kαλd, τρελ6q εiναι! tΙ{γαινε, παιδ{ μoυ, να oε δει Nα-
,6να6 γιατρ6q μεoημερ t&.τυNα>> .
<ιTo ξdριυ 6τι ε[rsαt, αλλ& δεν πειρ&ζειll. 'Εxανε μεταβo-t:\γιε ταφιδoλo6λoυδα. Tα μ&γoυλ& τoυ dNαιγαν απ' ταγα-('τ(){);ιLCχ) αλλοt βαθι& μdoα τoυ Nελαηδo6oε λυπητερ& η α-
;1ιπη.Κ&πoιoν dπρεπε ν' αγαπ&'Nαι δι&λεξε τη Mατ(λντα.'ltrνα oτρατυaπι^ι6 αερoπλ&νo τ&ραξε την αχινησiα τoυ
ι,lρα{oυ λαγxαδινο6 μεoημεριo$.ιιΑ1, να l1μoυν εNε[ π&.νω. . . εNε[ π&νω. . .ll αναoτdναξε η
\lατiλντα, ταραγμdνη αN6ψμε τα φερoiματα τoυ Στ&θη.
l [αραπτiρε θ&ρρoq o μιNρ66, αλλ& να τηc, τo πετ&ξει L_
rrτι',Nατ&.φατσα.) με μια αγNα)rυ&" βρωμ61oρτα! Toν λυπ6_
,αν NαθcΔq τoν πα,ρατηρo6oε να ξεμαNρα{νει, με τo μπoυ_uo!τo γαλαρωμdνo oτo γeρ&Nυ τoυ. K&τι τtτoυεq oτιγμd6'" riν {πιανε η νoατα\iα τ\C ζω{q πoυ δεν i1ξερε. Δε θρτ)-
'/tiσε roTf τo μψ6 των διxriν τηζ' τo ξεριζωψα τηζ, την
,-ηδεμoνiα τηc Mαρ[xαq Σoυdζ' Ei1ε xoυραaτε[ απ' 6),α'
l16ραoε Nαυ τ6aoq Nαιρ6q' 0νειρευ6ταν πωζ N&"πoτε Θα
1 , :γ&λωνε 6oo τηQ &ξιζε Nαt θα ξε1νo6o ε τα π&ντα. Θα d-
|'τΓαLνε xυ αυτt1oε αερoπλd,νσ' τ(αL θα μν6ταν o' dναν oρ{_''ιlΥTσ.πto yαλ&ζιo ιυ απ6 τoν σημεριν6. Θα ξNανε πoλλd, -,r,,,l, λ6γω ζiaτηe, {ταν αδ6νατo ν' απαριθμ{oει. Mετ& η
,'λ.ι|ιocα τηq αγxυλcbθηNε oτo Nεν6 τoυ δoντιo6, νευρiαoε
ι,.: τtζ oNtQeιqτηc,1λL !τρεξε στo μcιγεtρε[o, να δει αν πε-
,'i'rτrτε,l7ε Nαψυ&γεμιoτf πmεφ&. ENεi oυν&ντηαε τoν Στ&-()η να τρci'lει θνα βoυν6 τηγανητiqπατ&τε6
ιιΣε μια ιΔρα θα x&νoυμε γαλλιx&ll, τoν πtταξε.
67
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\.ΛΙ'ΙΣ ...ΥΣTΙ.]PA. ΗPΘAN oΙ Ml]ΛΙΣΣEΣ
ι<Παρλεβo6 φρανα6; Mαxαρ6νια φριNαot...ll o-1oλiαoε ημαγεiριooα Υ'σ'L TΥ1ρcΔτηoε: ιιΗ Nυρlα Μαρ[Nα ε[νω ψαψ&-σαζ;))
ιιλ{ητρι& μα6. Kαι θα μαq x6'!a Noψψατ&xιαt>, απ&"-
ντησε, πεταρ[ζoνταq NoροiδευτιN&. τιq βλεφαρiδε6 τηq.ιιKαλd τo Nατ&λαθα. oρioτε, ψατ1ιαζt},, η πtτερι& -
Nαυ τtργια η λαμαρiνα...ll Η αyαθt1μαγεiριαoα taτρωf-ε
1ιπρorsτ& τηq tνα πι&τo.o Στ&θηq x6ντεQε να πνιγεi ατ,' τo γdλιo. Mα τo γd-
λιo π&γωoε, βλdπoνταq απ' τη μtα oτιγμ{ oτην &λλη τηMατiλντα να μελανιd.ζει, φτ6νoντσ.ζτ^f| πυπερt& γl.ε τηγi_μLση τoυ ρυζιo6.
ιιMατiλντα...llαMια μdλιooα... Mια μdλιooα tραν π&νω στην πtπε-
ρι&...ll oυρλια1τ& γdμιoαν τo μαγειρεiο'ιιΦτ6o'' την. . . )) φιiναζε η μαγεlριoo α. χατα6ντy.υoμdνη.αMε τoiμπηoε εδcδ...ll
To π&νω 1εiλo6 τηq etyε {δη πρηoτεi. Η μdλιooα τ&_λευε τcδρα να ελευθερωθεl απ' τη γρυ,t"i1 o&"Μoα τoυ πι&'_
τoυ.
o Στ&θη6, με την μπoυνι& τoυ, oυνdθλιι|.lε τη μdλιooα1ιαL την πιπερt&, x&νoνταq τo τυ&τo να πeρ&.oει ξυoτ& απ'τo xεφ&λt τηq ψαγεtρLσσαC'.
ι<Αν oε αρπ&ξω, ψυNρt,, θα oε γδd,ρω...)) τoν αγρiει.pε.ιιΠ&ι|ε ru εoi'l να oυρλιdζευc,'Κotτα πιilg μελ&νιαoe. Π&ρετo γtφ να δω . . . Mμμ&λιo' τα ' L&oτη γρει&"ζεταtll .
ιιTι λ&oπη;ll Η Mατ{λντα dτρεμε σαν φ6iλo.
<ι'H λ&oπη d αμμωνiα. Αμμωνiα 6μωq πo'i να βρo6με;
|Ι,ν'τ(',qNι αν α.υτ6c'o ψπαγ&'oαqNαπo'lρ\oευ αυτ6 πoυ χρεLα_
ζ6μαoτεll.Απολιθωμdνoq την NoLτα{ε ο Στd'θη6. tΙρcδτη φoρ& αι_
oθαν6ταν πο:,q διdθετε y'&"τυ αφ6ρητα πoλ6τιμo. Δεν εixαν
απoυδαiεq επιλoγdq. Χαμ{λωoαν oι φων6q, 6μεινε τo τρd-
1roυλo ατ' την τα"Pαχi:), α'}rλd.-.Nαυ λ&απη tφτυαξαν y"L o μι-Nρ6q δαiμoναq γdμιαε !να πoττρ&y"L τo1) o$ζoυ με t&τoυρo'
ιιΘα x&νω εμετ6...ll<<Δε θα ι&'νeιq τLτoτα. Για να β&λoυμε πρι1lτα αμμω-
νiα... 'Eεετoι;llι<Δsν ειναt αμμωνiα. E(ναι τoυ Στ&θη _ll
<<ΣN&"rsε.Aμμωνiα εiναι. Αντε Nαι λiγη λ&oπη απ6 τ&--
,ι,l. Mπρ&βo. Αυτ6 "iραν.'. Κρατα τo {τα ψια'λρα Nαυ
πα,!ε να τρdμειq. Aπαπαπ&, νε$ρα! Kαι εioαι Noριτo&"Nυ'
\lr.,υ φαiνετ αL τ,ωζ πριiτη πρiπευ να πtoαq oττ1γα$oi'lζα'
να παλψ&φoυν τα νε$ρα ooυ. Ξdρειq π6oεq νευραoθενιxdq
7π τaυc βoμβαρδιoμo6q ουνfλθοιν; Mην τρdμειq... Για η_
ρ{1rηoε. oρioτε μαq. Ι1εq τηζ, βρε, Nt εoi'l Nαν{να γαλλι-ni,... oυφ, μ' αυτ{ τ"ηζtoττ1. \k Mαρiνα μoυlll H μo-.γeLριooα iαταζε απ,' τoν ιδριiτα.
ιιBoυ-ζ-ετ λ' ελdβ. Ζε ooυL λε πρoφεαdρ...ll
ιιΠε6 τη€ Nυ &λ}rα. Δεν τη βλdπειq 6τι πoν&"7l
ιιKον ζε παρλ λoντμ6ν, βoυ με Noμπρεν6...ll
ιιΓια &Noυ... Σoυ6, βρε. Axoυ.'F4ειτο ρ&διo απ6ναντι
.ραγo6δια.. .ll
O oτρατιωτιN6q ραδιoφωνιN66 oταθμ6q τη6 Θεooαλo-
69
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\.ΛΙ'ΙΣ ...ΥΣTΙ.]PA. ΗPΘAN oΙ Ml]ΛΙΣΣEΣ
ι<Παρλεβo6 φρανα6; Mαxαρ6νια φριNαot...ll o-1oλiαoε ημαγεiριooα Υ'σ'L TΥ1ρcΔτηoε: ιιΗ Nυρlα Μαρ[Nα ε[νω ψαψ&-σαζ;))
ιιλ{ητρι& μα6. Kαι θα μαq x6'!a Noψψατ&xιαt>, απ&"-
ντησε, πεταρ[ζoνταq NoροiδευτιN&. τιq βλεφαρiδε6 τηq.ιιKαλd τo Nατ&λαθα. oρioτε, ψατ1ιαζt},, η πtτερι& -
Nαυ τtργια η λαμαρiνα...ll Η αyαθt1μαγεiριαoα taτρωf-ε
1ιπρorsτ& τηq tνα πι&τo.o Στ&θηq x6ντεQε να πνιγεi ατ,' τo γdλιo. Mα τo γd-
λιo π&γωoε, βλdπoνταq απ' τη μtα oτιγμ{ oτην &λλη τηMατiλντα να μελανιd.ζει, φτ6νoντσ.ζτ^f| πυπερt& γl.ε τηγi_μLση τoυ ρυζιo6.
ιιMατiλντα...llαMια μdλιooα... Mια μdλιooα tραν π&νω στην πtπε-
ρι&...ll oυρλια1τ& γdμιoαν τo μαγειρεiο'ιιΦτ6o'' την. . . )) φιiναζε η μαγεlριoo α. χατα6ντy.υoμdνη.αMε τoiμπηoε εδcδ...ll
To π&νω 1εiλo6 τηq etyε {δη πρηoτεi. Η μdλιooα τ&_λευε τcδρα να ελευθερωθεl απ' τη γρυ,t"i1 o&"Μoα τoυ πι&'_
τoυ.
o Στ&θη6, με την μπoυνι& τoυ, oυνdθλιι|.lε τη μdλιooα1ιαL την πιπερt&, x&νoνταq τo τυ&τo να πeρ&.oει ξυoτ& απ'τo xεφ&λt τηq ψαγεtρLσσαC'.
ι<Αν oε αρπ&ξω, ψυNρt,, θα oε γδd,ρω...)) τoν αγρiει.pε.ιιΠ&ι|ε ru εoi'l να oυρλιdζευc,'Κotτα πιilg μελ&νιαoe. Π&ρετo γtφ να δω . . . Mμμ&λιo' τα ' L&oτη γρει&"ζεταtll .
ιιTι λ&oπη;ll Η Mατ{λντα dτρεμε σαν φ6iλo.
<ι'H λ&oπη d αμμωνiα. Αμμωνiα 6μωq πo'i να βρo6με;
|Ι,ν'τ(',qNι αν α.υτ6c'o ψπαγ&'oαqNαπo'lρ\oευ αυτ6 πoυ χρεLα_
ζ6μαoτεll.Απολιθωμdνoq την NoLτα{ε ο Στd'θη6. tΙρcδτη φoρ& αι_
oθαν6ταν πο:,q διdθετε y'&"τυ αφ6ρητα πoλ6τιμo. Δεν εixαν
απoυδαiεq επιλoγdq. Χαμ{λωoαν oι φων6q, 6μεινε τo τρd-
1roυλo ατ' την τα"Pαχi:), α'}rλd.-.Nαυ λ&απη tφτυαξαν y"L o μι-Nρ6q δαiμoναq γdμιαε !να πoττρ&y"L τo1) o$ζoυ με t&τoυρo'
ιιΘα x&νω εμετ6...ll<<Δε θα ι&'νeιq τLτoτα. Για να β&λoυμε πρι1lτα αμμω-
νiα... 'Eεετoι;llι<Δsν ειναt αμμωνiα. E(ναι τoυ Στ&θη _ll
<<ΣN&"rsε.Aμμωνiα εiναι. Αντε Nαι λiγη λ&oπη απ6 τ&--
,ι,l. Mπρ&βo. Αυτ6 "iραν.'. Κρατα τo {τα ψια'λρα Nαυ
πα,!ε να τρdμειq. Aπαπαπ&, νε$ρα! Kαι εioαι Noριτo&"Nυ'
\lr.,υ φαiνετ αL τ,ωζ πριiτη πρiπευ να πtoαq oττ1γα$oi'lζα'
να παλψ&φoυν τα νε$ρα ooυ. Ξdρειq π6oεq νευραoθενιxdq
7π τaυc βoμβαρδιoμo6q ουνfλθοιν; Mην τρdμειq... Για η_
ρ{1rηoε. oρioτε μαq. Ι1εq τηζ, βρε, Nt εoi'l Nαν{να γαλλι-ni,... oυφ, μ' αυτ{ τ"ηζtoττ1. \k Mαρiνα μoυlll H μo-.γeLριooα iαταζε απ,' τoν ιδριiτα.
ιιBoυ-ζ-ετ λ' ελdβ. Ζε ooυL λε πρoφεαdρ...ll
ιιΠε6 τη€ Nυ &λ}rα. Δεν τη βλdπειq 6τι πoν&"7l
ιιKον ζε παρλ λoντμ6ν, βoυ με Noμπρεν6...ll
ιιΓια &Noυ... Σoυ6, βρε. Axoυ.'F4ειτο ρ&διo απ6ναντι
.ραγo6δια.. .ll
O oτρατιωτιN6q ραδιoφωνιN66 oταθμ6q τη6 Θεooαλo-
69
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘO\nHΣ ...ΥΣTEPA. HPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
σα,ν υπνωτtσμdνη στoν iλto πoυ dχαtγε, με τo y{ρι oτα
ψ&τα. Στo π&νω 1ε[λoq η λ&oπη δημιoυργo6αε dνα εiδo6
1roυοταxιo6, 6πωq στσ. σ1λετζ 6πoυ oι θεατρiνεq παρi"aτα-
ναν απ6 xατεργαρυ& τoυζ χoυρα,δ6μαγNε6 με αν&λoγo μα-κιγιαζ'
ιιΠoνdq;llιιl{α μη o'ε νoιd,ζει...llαΦoβ&oαι;lll{α πoυ iρθu η cbρα να τη ρωτ{oει αν φop&ται. Exε(νη
οi1xω oε τoυq c{: μoυ6, αδιαφoριil ντ αC' τ Lα 6λα. Περπατo6oαν
αρΥ&', oιωπηλoi, N&τω α7τ' τoν ανελdητo fλιo. o Στiφα_ν()ζ, o μη1ανιx6q τoυ θι&αoυ, γυμν6q, μ' dνα Noντ6 στρα-
τtωτιx6 παντελ6νι Nι αρβ6λεq, xoυβαλo6oε dδη τελd,ρα
ξιυγραφιoμdνα, πoυ παρtoταναν τo ααλ6νυ τηq x6ψυ'saαq
( )β6ρ, απ' τo eργo H xατ&qα του πΔqyoυ' oτo 1cδρo τη6
παρ&aταaηq. oι θεατρlνoι, μετ& απ6 tνα μιod,ωρo μπ&νιoπoυ τoυζ dφερε Noμμ&ρα Nυεξαντ)ηoη, Noιμ6νταν ψαx&φα,ττη cNηνlq. Tα μεγ&λα φ(δια, πoυ dλNoνταν α7τ' τη θερ-
1η υγρααiα των tο(ματtxιδν, αdρνoνταν π{oω α'Ιτ' τo Τδρo-()εραπευττ)ριo, αν&μεo α" στLC, θεριoμdνεq Nα)'αψιtq, oτιq λυ-
yαρυiq y'αL στo oτεγν6 αoβdατη πoυ 1ρηoiμευε στα μερε-
γΙπυα τoυ Nτηρloυ. Tα τζυτζtruα τρελα(νoνταν ]'ιL oι '/"ηφh-
νεq φλ6ρταραν επiμoνα τιq βααiλιooεq-μdλιooεζ, πoυ ασφυ-
xτιo6oαν στo γoνιμoπoι6 ρ6λo τoυζ ωζ oυντjθω6.
Mεoημdρι μιαq θανατερ{e μdραe . Λiγε6 cδρε6 νωρiτερα
δ,lo 1ωριNot απ' τα μdρη τoυ KιλNiq ε|xαν πατ{1oει ν&ρNη,
πρ&γμα oυνηθιoμ6νo τα 1ρ6νια εxε[να' Δεν {ταν 6μωq ε6-
xr.,λo να N&νευqθανατιxo66 oυνειρμo6q τo μεoημdρt, με τoν
νtNηq μετdδιδε ελαφρ& ελληνιxd τραγo6δια. H Mατdλνταρo6φηξε τη μ6τη τηq τυν&ζoνταζ ταμαλλιd τηq' πcν e|ιγxντα x&λια τrωq'
ι<Χτε6 τo βρ&δυ oνeυρε$τηxα
πω6 {ooυνα Noντd μoυNαιζωντ&νεQεc,ξανα τoν dρωτ* μoυ,Υτεc τo βροtδυ...ll
τραγoυδo6oε η Δανdη, ενιil την αNoλoυθo6αε τρυφερ& η oρ-ytpτρα.
α.Π&ρ' την να 1oρdι|ετε... 'Eλα, Nilριε Nατρoυλ{lll τoνπρodτρει],,ε με πoνηρ6 6φoe η μαγε(ριoo,α, αναπoδoγυρiζo-ντα"c τα. Nαζ&νια τηq.
Σ6ντoμα 6μω6 τo τραγo6δt 8ιαN6τηNε' ΥLα να πoυν εt-δ{oει6 ayετιxiq με πρoσαγωγdq xoμμoυνtστoσυμμoριτcbνoε φυλαxd6 , ν{α απ' τoν Eρυθρ6 Σταυρ6, το αμdριoτoν εν-&αφdρoν τoυ Πρodδρoυ των Hνωμdνων ΠoLi"ε,cl,ν X&ρυTρo6μαν δι& την αναoυγNρ6τησtν τηe πατρdδo6 μoq, .η,περιoδεlαν τoυ Bαoιλdω6 Πα6λoυ
'LαL τη6 Bαο'ιλtoo\e
Φρειδερixη6 oε πληγεtaεq περιox{'q, oγ6λια τoυ ξdνoυ τj_πoυ γtα την επLστηψoνιι\ oντ6τητα τoυ δ6xτoρo6 oπεν-ryαψερ...Κ&πoυα oδιx& iργα εiμν αρy[aει να γiνoνται. Hθερμoxραo[αθα ανtpαtνε χt &λλo τo επ6μενo Sι,{μ'ρo.
. ι<MεooNαλ6xαιρo... Tι θα iιανε; Θα ιατtpαι.ru;i, o1o-
λ(ααε η μαγεdριoαα. <<Πιi6 π&ει τo τotψπηψα, 'onζ}roμoυ;))
ι<Kαλ&ll.
Ei1ε ηρεμ{aει τιlιρα η Mατdλντα" NαL xρ6ωνε. Βγiμε
71
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘO\nHΣ ...ΥΣTEPA. HPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
σα,ν υπνωτtσμdνη στoν iλto πoυ dχαtγε, με τo y{ρι oτα
ψ&τα. Στo π&νω 1ε[λoq η λ&oπη δημιoυργo6αε dνα εiδo6
1roυοταxιo6, 6πωq στσ. σ1λετζ 6πoυ oι θεατρiνεq παρi"aτα-
ναν απ6 xατεργαρυ& τoυζ χoυρα,δ6μαγNε6 με αν&λoγo μα-κιγιαζ'
ιιΠoνdq;llιιl{α μη o'ε νoιd,ζει...llαΦoβ&oαι;lll{α πoυ iρθu η cbρα να τη ρωτ{oει αν φop&ται. Exε(νη
οi1xω oε τoυq c{: μoυ6, αδιαφoριil ντ αC' τ Lα 6λα. Περπατo6oαν
αρΥ&', oιωπηλoi, N&τω α7τ' τoν ανελdητo fλιo. o Στiφα_ν()ζ, o μη1ανιx6q τoυ θι&αoυ, γυμν6q, μ' dνα Noντ6 στρα-
τtωτιx6 παντελ6νι Nι αρβ6λεq, xoυβαλo6oε dδη τελd,ρα
ξιυγραφιoμdνα, πoυ παρtoταναν τo ααλ6νυ τηq x6ψυ'saαq
( )β6ρ, απ' τo eργo H xατ&qα του πΔqyoυ' oτo 1cδρo τη6
παρ&aταaηq. oι θεατρlνoι, μετ& απ6 tνα μιod,ωρo μπ&νιoπoυ τoυζ dφερε Noμμ&ρα Nυεξαντ)ηoη, Noιμ6νταν ψαx&φα,ττη cNηνlq. Tα μεγ&λα φ(δια, πoυ dλNoνταν α7τ' τη θερ-
1η υγρααiα των tο(ματtxιδν, αdρνoνταν π{oω α'Ιτ' τo Τδρo-()εραπευττ)ριo, αν&μεo α" στLC, θεριoμdνεq Nα)'αψιtq, oτιq λυ-
yαρυiq y'αL στo oτεγν6 αoβdατη πoυ 1ρηoiμευε στα μερε-
γΙπυα τoυ Nτηρloυ. Tα τζυτζtruα τρελα(νoνταν ]'ιL oι '/"ηφh-
νεq φλ6ρταραν επiμoνα τιq βααiλιooεq-μdλιooεζ, πoυ ασφυ-
xτιo6oαν στo γoνιμoπoι6 ρ6λo τoυζ ωζ oυντjθω6.
Mεoημdρι μιαq θανατερ{e μdραe . Λiγε6 cδρε6 νωρiτερα
δ,lo 1ωριNot απ' τα μdρη τoυ KιλNiq ε|xαν πατ{1oει ν&ρNη,
πρ&γμα oυνηθιoμ6νo τα 1ρ6νια εxε[να' Δεν {ταν 6μωq ε6-
xr.,λo να N&νευqθανατιxo66 oυνειρμo6q τo μεoημdρt, με τoν
νtNηq μετdδιδε ελαφρ& ελληνιxd τραγo6δια. H Mατdλνταρo6φηξε τη μ6τη τηq τυν&ζoνταζ ταμαλλιd τηq' πcν e|ιγxντα x&λια τrωq'
ι<Χτε6 τo βρ&δυ oνeυρε$τηxα
πω6 {ooυνα Noντd μoυNαιζωντ&νεQεc,ξανα τoν dρωτ* μoυ,Υτεc τo βροtδυ...ll
τραγoυδo6oε η Δανdη, ενιil την αNoλoυθo6αε τρυφερ& η oρ-ytpτρα.
α.Π&ρ' την να 1oρdι|ετε... 'Eλα, Nilριε Nατρoυλ{lll τoνπρodτρει],,ε με πoνηρ6 6φoe η μαγε(ριoo,α, αναπoδoγυρiζo-ντα"c τα. Nαζ&νια τηq.
Σ6ντoμα 6μω6 τo τραγo6δt 8ιαN6τηNε' ΥLα να πoυν εt-δ{oει6 ayετιxiq με πρoσαγωγdq xoμμoυνtστoσυμμoριτcbνoε φυλαxd6 , ν{α απ' τoν Eρυθρ6 Σταυρ6, το αμdριoτoν εν-&αφdρoν τoυ Πρodδρoυ των Hνωμdνων ΠoLi"ε,cl,ν X&ρυTρo6μαν δι& την αναoυγNρ6τησtν τηe πατρdδo6 μoq, .η,περιoδεlαν τoυ Bαoιλdω6 Πα6λoυ
'LαL τη6 Bαο'ιλtoo\e
Φρειδερixη6 oε πληγεtaεq περιox{'q, oγ6λια τoυ ξdνoυ τj_πoυ γtα την επLστηψoνιι\ oντ6τητα τoυ δ6xτoρo6 oπεν-ryαψερ...Κ&πoυα oδιx& iργα εiμν αρy[aει να γiνoνται. Hθερμoxραo[αθα ανtpαtνε χt &λλo τo επ6μενo Sι,{μ'ρo.
. ι<MεooNαλ6xαιρo... Tι θα iιανε; Θα ιατtpαι.ru;i, o1o-
λ(ααε η μαγεdριoαα. <<Πιi6 π&ει τo τotψπηψα, 'onζ}roμoυ;))
ι<Kαλ&ll.
Ei1ε ηρεμ{aει τιlιρα η Mατdλντα" NαL xρ6ωνε. Βγiμε
71
ΓlΑNNΗΣ ΞANΘo\nHΣ ...ΥΣTEPΑ. HPΘAN 0Ι MEΛΙΣΣ}']Σ
{λιo oτη διαπαoιilν xαL τα ραδι6φωνα να παiζoυν τα ελα-φρd αιαθηματιN&.Tα ιαψατιN&' Λoυτρ&, στα περισσ6τεραμdρη τηs ελληνιN{q ετιxρ&τειαq, διατηρo6ααν τ6νoυ6 ανε-μελι&6, ξrsτω xι αν o'τερo$νταν ανξoeωv. Γι' αυτ6 πoλ6oωoτ&. o θ(αooq Σoυdζ τα προτtμo6oε για τυqπαραoτ&oειqτoυ. X(λιεq Ψo1ξe oι 1αλαρωμ6νoυ θεατiq των tαψατιιcλν,Nυ αq tραν λ(γoι, παρd. oι ο,φιγμdνoι των π6λεων, πoυ αυ-τoψ&τωq {ιαναν oυγNρio.ειq με 6γ1ρωμα.
'ιLνηψατoγραφt-N& iρyα { με τoυq λιγooτo$q θιdooυq με τo αΘηναtN6 yoL-σμα πoυ απoτoλμo6ααν περιoδεiεq.
Συν{θωq επρ6Nειτa για θιdooυ6 ι|.iυ1αγωγdαζ των στρα-τtωτtN,λν μoν&δων, πoυ παρεμπιπτ6ντωq dδιναν .rεαPα'_
oτ&"oεtq y"αL ΥLα' τo ευρ6 Noιν6. To 1ειμcΔνα η Mαρixα τoυq
oδηγo6oε σε ((περtφρoνημdνεq επαρy1εqll,6πω6 dλεγε. E_φταναν ωζ την oρεατι&δα, Φηλd o,τoν 'Eβρo , tι'ιταυναν oεNαρ&pια Nαι τραβo6σαν τLα Σαμoθρ&xη, για Λ{μνo y'αL
Mυτιλ{νη. 'oταν taφιγyε τo &γριo ιρι5o oτo Boρρ*, dμε-ναν y'αL μια βδoμdδα" στην Αλεξανδρo6πoλη, γυα παραoτ&.-σεLζyLαL ιJ:αρoφαγiα αε ξενoδo1εlα γ6ρω απ' τo αιδηρoδρo-
μιx6 αταθμ6, 6πoυ 6oε6 {θελαν) στα. Nρυφ&., tNαναν Nαιπεραιτdρω ι<διευNoλ6νσεLζ)) σε μoνα1ιxo66 περαoτιιo6q. TαNα)'oNα[ρυα dδ ιν αν π αραa τ &cs εLc) σ τ α" Λoυτρd Tρα iανoυπ6 -λεωq, μεριx& 1ιλι6μετρα πιo πtρα, t1πi1γαιναν oτα Θερμ&τη6 Σαμoθ ρ&N"ηQ, πoυ oυγxdντρωναν πολ6 x6oμo - oνoμα-oτ& Λoυτρd υδρoθειo1λωριoνατριo61α.
κΠ6oα Λουτρ& υπ&ρ1oυν;ll απoρo6οε o Στ&θηq, πoυ,
μdoα oε δυo 1ρ6νια, εi1ε οργιi:oει με ζαλιoτιN&ζιγN-ζαγNoλ6xληρη την Eλλ&δα.
<ι,Aτελεiωτα.'') απσ.ντc,,6oε ιoφτ&" η Mατiλντα, τoυ ε[γε
oιyαθεLτιq διαδρoμd6, oυν11θω6 &βολεq Nαι δ6oNoλεc,' ψε τLc,
orrθiruq πoυ επιχρατo$ο'αν. TριαN6oιεq π\τicπ&νω x&"τω
τυq tpγαζε, ψαζi" ψε τα π6aυψα 6δατα, o Tζiμηq Σ&'ρnαc,'
Δεν {ταν ε6Noλo να τLζ φdρειq 6λεq β6i\τα, π&ντω6 oτιq
xυρι6τερεq, Nατ' αξ,r,λ6γηση τηζ Μαρtxαq, π{γαιναν, πoυ
o N6oψoq να 1αλo6oε. Ei1ε dναν xoυρελιαoμ6νo x&ρττ1ψεoτ[γψατ α- oημειcΔοειq xαι ζωγραφιαμ6νoυq επιπλdον δρ6-
μoυζ, για να μη 1&νoνται. K&θε τ6oo ταραNαλo6oε φ(λoυq
τηζ στρατtωτιNo$q να την ενημερcbνoυν, ιιεπ( τo αoφαλd-
στερoν)), πoιoι δρ6μoι tραν βατoi 1^σ-L πoLoL 61ι. Δεν {ταν6μιυq λ(γεq oι φoρdq πoυ σ' αυτo6q τoυq βατo6q δρ6μoυ6
oυναντo$oαν πρoxλητι N& τo θd,νατo.
ιιΓυρ[oτε τα Nεφ&λtα ααql Γρ{γoρα, μαντiλια με Nολ6-
νtα στη μ$τη. Mην Noιτ&τε! Θα γ&aετε τo μπρio σαζ"'))
o6ρλιαζε η MαρiNα, 6ταν τα αoθψατι.N&" λεωφoρεiα { τα
'ζuη'r, τoυ στρατoi'l tπεφταν π&νω σε σχoτωμdνουq Nαι
τoυμπανtασμdνoυq. Αυτ6 {ταν 6να oημαντιx6 πρ6β\μα,
γιατt ηMαρiNα Σoυdζ tραν πεπειoμdνη .:',ωc,τo μπρio -τo&}rφα Nαt τo ωμ6γα στoυζ Nαλλιτd1νε q- εtναυ ευ&λωτo
csτη αγρι6τητεq' Kαι oυνd1ιζαν.
o Στ&θη6 y'αL η Mατ{λντα, πoυ δεν εξαρτυ6νταν απ6
xανtνα μπρio, ε{1αν την ευ1dρεια να φρ[ττoυν ψε τα x&''
σy'oντσ. rιτ6ψατα των σχoτωμdνων, τιq πρηoμdνεq xοιλιdq
ιαL τα" α[ψατα oε 6λεq τιq παραλλαγtc, τηe oNoυρι&,q.
<ιΔεν d1oυν ηλυNLα oι oxoτωμdνοιl>, εξηγo6oε η Mατiλ-
ντα o'oβαρ& , N&νoνταq γxριμ&τo'εq αηδiαq.
Tdτoιεq ιiρεq o Στ&θηq αναπoλo6oε με σφtγμdνo oτo-
ΓlΑNNΗΣ ΞANΘo\nHΣ ...ΥΣTEPΑ. HPΘAN 0Ι MEΛΙΣΣ}']Σ
{λιo oτη διαπαoιilν xαL τα ραδι6φωνα να παiζoυν τα ελα-φρd αιαθηματιN&.Tα ιαψατιN&' Λoυτρ&, στα περισσ6τεραμdρη τηs ελληνιN{q ετιxρ&τειαq, διατηρo6ααν τ6νoυ6 ανε-μελι&6, ξrsτω xι αν o'τερo$νταν ανξoeωv. Γι' αυτ6 πoλ6oωoτ&. o θ(αooq Σoυdζ τα προτtμo6oε για τυqπαραoτ&oειqτoυ. X(λιεq Ψo1ξe oι 1αλαρωμ6νoυ θεατiq των tαψατιιcλν,Nυ αq tραν λ(γoι, παρd. oι ο,φιγμdνoι των π6λεων, πoυ αυ-τoψ&τωq {ιαναν oυγNρio.ειq με 6γ1ρωμα.
'ιLνηψατoγραφt-N& iρyα { με τoυq λιγooτo$q θιdooυq με τo αΘηναtN6 yoL-σμα πoυ απoτoλμo6ααν περιoδεiεq.
Συν{θωq επρ6Nειτa για θιdooυ6 ι|.iυ1αγωγdαζ των στρα-τtωτtN,λν μoν&δων, πoυ παρεμπιπτ6ντωq dδιναν .rεαPα'_
oτ&"oεtq y"αL ΥLα' τo ευρ6 Noιν6. To 1ειμcΔνα η Mαρixα τoυq
oδηγo6oε σε ((περtφρoνημdνεq επαρy1εqll,6πω6 dλεγε. E_φταναν ωζ την oρεατι&δα, Φηλd o,τoν 'Eβρo , tι'ιταυναν oεNαρ&pια Nαι τραβo6σαν τLα Σαμoθρ&xη, για Λ{μνo y'αL
Mυτιλ{νη. 'oταν taφιγyε τo &γριo ιρι5o oτo Boρρ*, dμε-ναν y'αL μια βδoμdδα" στην Αλεξανδρo6πoλη, γυα παραoτ&.-σεLζyLαL ιJ:αρoφαγiα αε ξενoδo1εlα γ6ρω απ' τo αιδηρoδρo-
μιx6 αταθμ6, 6πoυ 6oε6 {θελαν) στα. Nρυφ&., tNαναν Nαιπεραιτdρω ι<διευNoλ6νσεLζ)) σε μoνα1ιxo66 περαoτιιo6q. TαNα)'oNα[ρυα dδ ιν αν π αραa τ &cs εLc) σ τ α" Λoυτρd Tρα iανoυπ6 -λεωq, μεριx& 1ιλι6μετρα πιo πtρα, t1πi1γαιναν oτα Θερμ&τη6 Σαμoθ ρ&N"ηQ, πoυ oυγxdντρωναν πολ6 x6oμo - oνoμα-oτ& Λoυτρd υδρoθειo1λωριoνατριo61α.
κΠ6oα Λουτρ& υπ&ρ1oυν;ll απoρo6οε o Στ&θηq, πoυ,
μdoα oε δυo 1ρ6νια, εi1ε οργιi:oει με ζαλιoτιN&ζιγN-ζαγNoλ6xληρη την Eλλ&δα.
<ι,Aτελεiωτα.'') απσ.ντc,,6oε ιoφτ&" η Mατiλντα, τoυ ε[γε
oιyαθεLτιq διαδρoμd6, oυν11θω6 &βολεq Nαι δ6oNoλεc,' ψε τLc,
orrθiruq πoυ επιχρατo$ο'αν. TριαN6oιεq π\τicπ&νω x&"τω
τυq tpγαζε, ψαζi" ψε τα π6aυψα 6δατα, o Tζiμηq Σ&'ρnαc,'
Δεν {ταν ε6Noλo να τLζ φdρειq 6λεq β6i\τα, π&ντω6 oτιq
xυρι6τερεq, Nατ' αξ,r,λ6γηση τηζ Μαρtxαq, π{γαιναν, πoυ
o N6oψoq να 1αλo6oε. Ei1ε dναν xoυρελιαoμ6νo x&ρττ1ψεoτ[γψατ α- oημειcΔοειq xαι ζωγραφιαμ6νoυq επιπλdον δρ6-
μoυζ, για να μη 1&νoνται. K&θε τ6oo ταραNαλo6oε φ(λoυq
τηζ στρατtωτιNo$q να την ενημερcbνoυν, ιιεπ( τo αoφαλd-
στερoν)), πoιoι δρ6μoι tραν βατoi 1^σ-L πoLoL 61ι. Δεν {ταν6μιυq λ(γεq oι φoρdq πoυ σ' αυτo6q τoυq βατo6q δρ6μoυ6
oυναντo$oαν πρoxλητι N& τo θd,νατo.
ιιΓυρ[oτε τα Nεφ&λtα ααql Γρ{γoρα, μαντiλια με Nολ6-
νtα στη μ$τη. Mην Noιτ&τε! Θα γ&aετε τo μπρio σαζ"'))
o6ρλιαζε η MαρiNα, 6ταν τα αoθψατι.N&" λεωφoρεiα { τα
'ζuη'r, τoυ στρατoi'l tπεφταν π&νω σε σχoτωμdνουq Nαι
τoυμπανtασμdνoυq. Αυτ6 {ταν 6να oημαντιx6 πρ6β\μα,
γιατt ηMαρiNα Σoυdζ tραν πεπειoμdνη .:',ωc,τo μπρio -τo&}rφα Nαt τo ωμ6γα στoυζ Nαλλιτd1νε q- εtναυ ευ&λωτo
csτη αγρι6τητεq' Kαι oυνd1ιζαν.
o Στ&θη6 y'αL η Mατ{λντα, πoυ δεν εξαρτυ6νταν απ6
xανtνα μπρio, ε{1αν την ευ1dρεια να φρ[ττoυν ψε τα x&''
σy'oντσ. rιτ6ψατα των σχoτωμdνων, τιq πρηoμdνεq xοιλιdq
ιαL τα" α[ψατα oε 6λεq τιq παραλλαγtc, τηe oNoυρι&,q.
<ιΔεν d1oυν ηλυNLα oι oxoτωμdνοιl>, εξηγo6oε η Mατiλ-
ντα o'oβαρ& , N&νoνταq γxριμ&τo'εq αηδiαq.
Tdτoιεq ιiρεq o Στ&θηq αναπoλo6oε με σφtγμdνo oτo-
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ -..ΥΣTEPΑ. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
χα τα axαψπρ6ζυNα τραγoυδ&Nια τoυ εxτελo6o'αν oι σoυ-
ψπρtτeq με αν&λoγη 1oρoγραφiα. To αoυξ6 <<Πο6 να βρωπενιNιλlνη / να μoυ γιd,νει o Nαηψ6q l να ξαναQρω τη γα_
Μrη / yl απ6 π[aω ru απ6 εμπρ66 (δι6)ll, o Kαραμdτρoζ τo
εi.γε γραQει πdρoι αε μιof ωρiταα. Tdτoια ευytρεια εtγε.
o π6νoq oτo 1εiλoq τη6 Mατ(λνταq ε[γε Nαλψ&"ρευ,, τηq
ελ&φρυναν Nι οι μελανιdq oτo πρ6oωπo. K&θιoαν με τoν
Στ&θη oτιq ι|&θιν εq Nαρix}'eq τoυ NυλιNε{oυ, με ψLα Υ>ισ"-
ζ6ζα o NαΘiναq τoυζ, πρoσφoρ& τoυ μαdoτρoυ, πoυ {τανευγενιN6q d,νθρωπoq, βαoανιoμdνoq. Η oιxoγdνει& τoυ, o6-
ζrγos Nαι δυo παιδιd,, e[γαν oxoτωθε( πριν απ6 λ[γα γρ6-νια στην ανατtναξτ1τoυ λιμ6νoζ τoυ Πειραιcb6 απ6 τoυq
Γερμανo6q. Toν doωoε η εργαoιoθεραπεtα Nι η πρoαdλω_
ση στιζ eπυταxτυrι{q αν&γNεq τoυ θι&ooυ. Π&ντoτε με τo
μdρoq των παιδιc6ν fταν, αλλ& δεν τoν dπαιρνε να εNδη-
λωθεi 6oo θα {θελε.ι<Ξdρει 6τι η oN6λα ψ&sNλdβει, αλλ& τη φclp&ταυ>l, εt-
πε η Mατ[λντα.ι<Mη φων&ζειq. ANo(lγεσαι. . . ))
ι<Φoβ&oαι; Mαq dxλει|.lε, π&ευ τdλειωoε. ..lt αναoτtνα_
ξε "1ρρtc' λ6πη.Ωρεq ιΔρεq ο Στ&θηq την υπoλ6γιζε δi1ω6 αυαΘt1ψατα.
M6νo τιq απ[θεq τoυ μ{o'oυq δι6Nρινε aταγNρ[ζαψ&τυατηc.Δεν αναφερ6ταν πoτξ oτo 1αμ6 των διxιδν τη6. o$τε Nι o
iδιo6. Δε μιλo6ααν γι' αυτ6, λε6 xι fταν τo φυoιN6τερoπΡ&Υψα oτoν N6oμo η oρφ&νια τoυq. Ei1αν, τελtx&", τυφλ{
εμπιoτoo6νη στην τιμωρiα πoυ επεβλτiθη oτoυq ψακαρt_τεq γoνιo6q τoυq. Δεν tx)rαιyαν, δεν oνoμ&τtζαν, tπα|,,αν να
βxυ τo 1αρo6μενo πανιx6 τoυ σπιτιo6 τoυ o.τη Δρ&μα.1bυ6 γoνεΙζ τoυ, πoυ παραδ6ξωq oι βoρφde "o16'doρηro,γρ{γoρα. Πρooπαθo6σε να φανταaτεt τα πτ6ψατ&.'"λuq,χωP[s να. τα Nαταφtρνει. Δεν {ταν δυνατ6ν η μητdρo 'o,να ανεγ6ταν ψια τtτoια Nατ&aταση. Aν ε[yαν πεθ&νει στηνπυρxαγιd." πoυ τoυ περιdγραιpε, &Nρεq ψioεq, η MαρtN.αΣoυdζ, θα φρ6ντιoαν να' ξεQυ1{αoυν μdoα oε o6ννεφα α-ρωμ&των pυoλ!ταq, μ"e τα" xαλJτερ& τoυq ρo61α' με χρα-γι6ν η ψαψd", με τη γυαλιo.τερ{ ι6Nιινηγραpα"α o πατt_ραq. Θα Nρατo6oαν ωζ την 6oτατη cλρα τα yαρτι&", σχυμ-μlνoι π&νω απ' την τρ&lsινη τo6xα πoυ doτρωr, η ,rρo-Xρυoriνθη oτo μεγdλo τραπ{ζι τLα τo πιν&xλ' BαλdSεq,ντ&ψeqιι &,soι μπαoτo6νι θα τoυq συμπαραστlaoνταν cτoμαρτ6ριo... M6νo πεθαμdνoι σαν τoυζ &λλoυ6 π{λινoυq πε-θαμdνoυ6 δε θα γ(νoνταν πoτi.
ιιΣε βd,ρεo'ε o τjλιo6; Ξ6πναll.
. Kαταμεo\e o"o πρoα6λιo των Λoυτρcilν τoυ Λαγxαδ*,6}'α' ψoι&ζαν υπdρo1α. o μαdoτρo q Καραvchτρo6 ει1ε ξυ-πν\oει Nαt τραpo6oε Nι αυτ6q ιατ&. τo 1cδρo 'o, oroι.|rr-xτηρloυ, με &oπρo Nαθαρ6 oιi:βραNo Nαι Nρατc\ν'o6
"o βι,o-λi τoυ. ΕNεi', {ναq επιτ$1δειo6 νεαρ66 με λιγδιd ρr'o ioo_Noρot' πoυλo6αε γxαζ6ζεc, xαι λεμoν&δε6 τoυ π&γoυ' Toπρ61ειρo Nυλιxεdo εi1ε oτηθε( N&τω απ' τυqλε$Nεq' Εtγεxαι ψτtρεq Nαυ Nρ6α ρoδ&xινα.
ιιMεγ&λη εφε6ρεoη o π&γoq, δεoπoινd6 Mατdλνταlll α-πoφ&νθηxε oΚαραμιtρρoζ, πoυ, exτ6qτων τριc6ν pαoιxιλνoργ&νων πoυ tπαιζε, tραu xαι oυνθdτηq. Αυτ66 εi1ε oυν-θiaει τα περιo'o6τερ α ψoυam&. ιντερμdδια
'ω, dργ., ,, 6-
74 75
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ -..ΥΣTEPΑ. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
χα τα axαψπρ6ζυNα τραγoυδ&Nια τoυ εxτελo6o'αν oι σoυ-
ψπρtτeq με αν&λoγη 1oρoγραφiα. To αoυξ6 <<Πο6 να βρωπενιNιλlνη / να μoυ γιd,νει o Nαηψ6q l να ξαναQρω τη γα_
Μrη / yl απ6 π[aω ru απ6 εμπρ66 (δι6)ll, o Kαραμdτρoζ τo
εi.γε γραQει πdρoι αε μιof ωρiταα. Tdτoια ευytρεια εtγε.
o π6νoq oτo 1εiλoq τη6 Mατ(λνταq ε[γε Nαλψ&"ρευ,, τηq
ελ&φρυναν Nι οι μελανιdq oτo πρ6oωπo. K&θιoαν με τoν
Στ&θη oτιq ι|&θιν εq Nαρix}'eq τoυ NυλιNε{oυ, με ψLα Υ>ισ"-
ζ6ζα o NαΘiναq τoυζ, πρoσφoρ& τoυ μαdoτρoυ, πoυ {τανευγενιN6q d,νθρωπoq, βαoανιoμdνoq. Η oιxoγdνει& τoυ, o6-
ζrγos Nαι δυo παιδιd,, e[γαν oxoτωθε( πριν απ6 λ[γα γρ6-νια στην ανατtναξτ1τoυ λιμ6νoζ τoυ Πειραιcb6 απ6 τoυq
Γερμανo6q. Toν doωoε η εργαoιoθεραπεtα Nι η πρoαdλω_
ση στιζ eπυταxτυrι{q αν&γNεq τoυ θι&ooυ. Π&ντoτε με τo
μdρoq των παιδιc6ν fταν, αλλ& δεν τoν dπαιρνε να εNδη-
λωθεi 6oo θα {θελε.ι<Ξdρει 6τι η oN6λα ψ&sNλdβει, αλλ& τη φclp&ταυ>l, εt-
πε η Mατ[λντα.ι<Mη φων&ζειq. ANo(lγεσαι. . . ))
ι<Φoβ&oαι; Mαq dxλει|.lε, π&ευ τdλειωoε. ..lt αναoτtνα_
ξε "1ρρtc' λ6πη.Ωρεq ιΔρεq ο Στ&θηq την υπoλ6γιζε δi1ω6 αυαΘt1ψατα.
M6νo τιq απ[θεq τoυ μ{o'oυq δι6Nρινε aταγNρ[ζαψ&τυατηc.Δεν αναφερ6ταν πoτξ oτo 1αμ6 των διxιδν τη6. o$τε Nι o
iδιo6. Δε μιλo6ααν γι' αυτ6, λε6 xι fταν τo φυoιN6τερoπΡ&Υψα oτoν N6oμo η oρφ&νια τoυq. Ei1αν, τελtx&", τυφλ{
εμπιoτoo6νη στην τιμωρiα πoυ επεβλτiθη oτoυq ψακαρt_τεq γoνιo6q τoυq. Δεν tx)rαιyαν, δεν oνoμ&τtζαν, tπα|,,αν να
βxυ τo 1αρo6μενo πανιx6 τoυ σπιτιo6 τoυ o.τη Δρ&μα.1bυ6 γoνεΙζ τoυ, πoυ παραδ6ξωq oι βoρφde "o16'doρηro,γρ{γoρα. Πρooπαθo6σε να φανταaτεt τα πτ6ψατ&.'"λuq,χωP[s να. τα Nαταφtρνει. Δεν {ταν δυνατ6ν η μητdρo 'o,να ανεγ6ταν ψια τtτoια Nατ&aταση. Aν ε[yαν πεθ&νει στηνπυρxαγιd." πoυ τoυ περιdγραιpε, &Nρεq ψioεq, η MαρtN.αΣoυdζ, θα φρ6ντιoαν να' ξεQυ1{αoυν μdoα oε o6ννεφα α-ρωμ&των pυoλ!ταq, μ"e τα" xαλJτερ& τoυq ρo61α' με χρα-γι6ν η ψαψd", με τη γυαλιo.τερ{ ι6Nιινηγραpα"α o πατt_ραq. Θα Nρατo6oαν ωζ την 6oτατη cλρα τα yαρτι&", σχυμ-μlνoι π&νω απ' την τρ&lsινη τo6xα πoυ doτρωr, η ,rρo-Xρυoriνθη oτo μεγdλo τραπ{ζι τLα τo πιν&xλ' BαλdSεq,ντ&ψeqιι &,soι μπαoτo6νι θα τoυq συμπαραστlaoνταν cτoμαρτ6ριo... M6νo πεθαμdνoι σαν τoυζ &λλoυ6 π{λινoυq πε-θαμdνoυ6 δε θα γ(νoνταν πoτi.
ιιΣε βd,ρεo'ε o τjλιo6; Ξ6πναll.
. Kαταμεo\e o"o πρoα6λιo των Λoυτρcilν τoυ Λαγxαδ*,6}'α' ψoι&ζαν υπdρo1α. o μαdoτρo q Καραvchτρo6 ει1ε ξυ-πν\oει Nαt τραpo6oε Nι αυτ6q ιατ&. τo 1cδρo 'o, oroι.|rr-xτηρloυ, με &oπρo Nαθαρ6 oιi:βραNo Nαι Nρατc\ν'o6
"o βι,o-λi τoυ. ΕNεi', {ναq επιτ$1δειo6 νεαρ66 με λιγδιd ρr'o ioo_Noρot' πoυλo6αε γxαζ6ζεc, xαι λεμoν&δε6 τoυ π&γoυ' Toπρ61ειρo Nυλιxεdo εi1ε oτηθε( N&τω απ' τυqλε$Nεq' Εtγεxαι ψτtρεq Nαυ Nρ6α ρoδ&xινα.
ιιMεγ&λη εφε6ρεoη o π&γoq, δεoπoινd6 Mατdλνταlll α-πoφ&νθηxε oΚαραμιtρρoζ, πoυ, exτ6qτων τριc6ν pαoιxιλνoργ&νων πoυ tπαιζε, tραu xαι oυνθdτηq. Αυτ66 εi1ε oυν-θiaει τα περιo'o6τερ α ψoυam&. ιντερμdδια
'ω, dργ., ,, 6-
74 75
ΓΙANNΗΣ ΞANΘOΥΛHΣ ...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
d1oυν αναμν{oειq για γoνεdq xαι xηδεμ6νε6. Eπιβiωναν μετην πρoσμ oνi1 τηc, διxαdωo{e τoυq. Eξ&λλoυ αντ&λλασσανoυ1νd
'ωψψατLαστtq ιoτoρ[εq απ' την oδiαoεια. Liy'α
yρ6να t^ιανε o 0δυοo6α q να φτ&rseι στην Ιθ&Nη. Πληo(α_ζε, τ"ην αxoυμπo6αε, Nι 6},o x&τι γtν6ταν τLαL τα oτoυyει&'τηc, φυoηC, τoν ξtρναγαν αλλo6 xι αλλo6.
<<'Aααy, αυτ6q o oδυoodαqlll Md1ρι yναL τη ΜαρtxαΣoυdζ απαo1oλo6σε, για διNo6q τηc, pipαια λ6γoυq. Mιαxαι μ6νη εξαυρετ ιNt1 φoρ&' μεθυoμdνη π ρtπευ ν α t1τ αν, τ oυ q
διηγτjθηxε την επtστρoφ{ τoυ oδυoodα, παLζoνταq 6λoυ6τoυq ρ6λoυ q' 'ΕNανε τoν oδυαodα, Noυρελ{, να πληoι&ζειμε πoνηριd xαι δdoq τo πα),&τι τoυ απ6 την π(oω π(,ρτα,την Eυρ6xλεια, τη γρι& υπηρdτρtα πoυ τoυ dπλενε τα π6_δια xαι τoν αναγνι/l ριζε ατ' τo αημ&δι oτηγ&ψπα, Nαι βt-βαια τo γdριNo αN6λo, τoν Αργo, πoυ περlμενε υπoμoνετt-N&' εtxocυ 1ρ6νια τo αφεντLτd6 τoυ για να πεθ&νει. Toν εi-δε, xo6νηo'ε την oυρ& τoυ NαL dγειρε. Η Mαρixα tπεcsε oτατtacερα, γρυλiζoνταq πoνεμ6να xαι υπoδυ6μενη τo o,,xυλi.Kι {ταν η μ6νη φoρ& πoυ την εiδαν να xoυρελι &ζεται Nαtνα ι),αtει.
ιιΣN6λα εiναι. Αλ(μoνo αν δεν μπoρo0σε να παtξεt τoαNυλ(. Θα iραν εντελcΔ6 γυα τtταψα...υ o1oλtαaε αoυ_
γNtνητηη Mατdλντα, βλdπoνταζτoν Στοiθη λoυoμdνo oταδ&Nρυα. Κυ 6yι μ6νo τον Στ&θη, α}ιλ&. Nαι πoλλo6q ατ' τoθ(αoo, πoυ πoιoζ ξiρει τι τoυ6 θ6μιζε eNε[νη"η αναπαρ&-σταση.
ιιKoiτα N&.τt πραyψατιxc',i'lq Γ&λλoυ6!ll φιΔναξε o νεαρ6q
τoυ NυλιNεlου.
Πρ&γματι, σ'π' τo ιιβυζαντιν6ll λoυτ{ρα μ6λιq 6βγαιναν
φρεoxoπλυμ4νoι τdooεριq &ντρεq oτην πρcbτη τoυζ νυ6τη'
oro,μ6xρrμot, με σoρτζ, ξυπ6λυτoι. Δυo φθαρ.μ6νεq βαλi-τσεζ-τα"υπ&ρ1oντ& τoυq. ΣτρcbθηNαν N&"τω απ' τtqλε6Nε6,
μαooυλιiντ αq ντoψ&τ εq, τυρ{ χαt χoυραμ&νεq, μιλcbν τ α'ζ τη()αυμαοτ{ γαλλιN"ξ σαν να Noρ6ιδευαν τoυq π&ντεq'
,iΞdρ.r6 τι oι1αμdνoq λα6q εiναι; Tριiνε 1ελcδνε6, Υ*'?,ααλιγxd,ρια ωμd,, 6λα τα rsιατ&" τoυ N6oμoυ"'ll μoυρμo6-
ρισε o μαdοτρo6.ιιΠεριηγητtq, αργαtoλ6γοι "i1Nατι τξτoυo-. .ll o υπε6θυνo6
τoυ Nυλιxεioυ εi1ε τι6 π\ρoφoρiεq τoυ. Θα6μαζαν, λ6ει, την
ελ\νιNf αργαυ6τητα Nαυ π"\ραν oβοtρνα τα αργα[α θtατρα,
Δελφo6q { λδεiφo6q, δεν xατ&λαpεxαλ&. Αρxηγ6q τoυq d-ταν'tναq ψεoιt Ζαx Λα1αριdρ, Λαφαγιθρ _ N&τυ με λ&μδα
oτην αρfi χαt ((ριερ)) oτo τdλo6. Tdτoιo 6νoμα' ENεiνoq μετo ριγd φανε},&xι εtxeξετρελαθεi με την πατρiδα Ψαζ'
,,'Eρ1or"o, oι ξdνoι να μαζ πoυν σε τι παρ&δειoo ζo6με'
Kι, uμuΙj τη φτ6νoυμε Nαι oφαζ6μαστε' 'Aαα να 1αθo$με,
να 1αθo6μεll' Ι{ευρiαoε o Kαραμ{τρoq, αλλd' απ6 ανωτε-
ρ6τητα Ntραaε τLαL τoνζ Γd,λλoυq ψτtρεq, νιcδθoνταq xL αν-
τ6q μdρo6 εxε{νoυ πoυ θα6μαζαν oι ωρα(oι ξiνoι τηc πoλι-
τιoμ6νη6 Eυριiπηq.<ιA βoτρ ααντt, μεoιdll.ι<Στην υγει& oαq, παλιι&ρια. Στην υγει& o'αq!l> αντα'_
πdδωoε o μαdoτρoq.Αν&μεαα στoυζ Γ&λλoυ6, dναq Kιboτα"ζ _r'Poφανιiq λι-
76 71
ΓΙANNΗΣ ΞANΘOΥΛHΣ ...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
d1oυν αναμν{oειq για γoνεdq xαι xηδεμ6νε6. Eπιβiωναν μετην πρoσμ oνi1 τηc, διxαdωo{e τoυq. Eξ&λλoυ αντ&λλασσανoυ1νd
'ωψψατLαστtq ιoτoρ[εq απ' την oδiαoεια. Liy'α
yρ6να t^ιανε o 0δυοo6α q να φτ&rseι στην Ιθ&Nη. Πληo(α_ζε, τ"ην αxoυμπo6αε, Nι 6},o x&τι γtν6ταν τLαL τα oτoυyει&'τηc, φυoηC, τoν ξtρναγαν αλλo6 xι αλλo6.
<<'Aααy, αυτ6q o oδυoodαqlll Md1ρι yναL τη ΜαρtxαΣoυdζ απαo1oλo6σε, για διNo6q τηc, pipαια λ6γoυq. Mιαxαι μ6νη εξαυρετ ιNt1 φoρ&' μεθυoμdνη π ρtπευ ν α t1τ αν, τ oυ q
διηγτjθηxε την επtστρoφ{ τoυ oδυoodα, παLζoνταq 6λoυ6τoυq ρ6λoυ q' 'ΕNανε τoν oδυαodα, Noυρελ{, να πληoι&ζειμε πoνηριd xαι δdoq τo πα),&τι τoυ απ6 την π(oω π(,ρτα,την Eυρ6xλεια, τη γρι& υπηρdτρtα πoυ τoυ dπλενε τα π6_δια xαι τoν αναγνι/l ριζε ατ' τo αημ&δι oτηγ&ψπα, Nαι βt-βαια τo γdριNo αN6λo, τoν Αργo, πoυ περlμενε υπoμoνετt-N&' εtxocυ 1ρ6νια τo αφεντLτd6 τoυ για να πεθ&νει. Toν εi-δε, xo6νηo'ε την oυρ& τoυ NαL dγειρε. Η Mαρixα tπεcsε oτατtacερα, γρυλiζoνταq πoνεμ6να xαι υπoδυ6μενη τo o,,xυλi.Kι {ταν η μ6νη φoρ& πoυ την εiδαν να xoυρελι &ζεται Nαtνα ι),αtει.
ιιΣN6λα εiναι. Αλ(μoνo αν δεν μπoρo0σε να παtξεt τoαNυλ(. Θα iραν εντελcΔ6 γυα τtταψα...υ o1oλtαaε αoυ_
γNtνητηη Mατdλντα, βλdπoνταζτoν Στοiθη λoυoμdνo oταδ&Nρυα. Κυ 6yι μ6νo τον Στ&θη, α}ιλ&. Nαι πoλλo6q ατ' τoθ(αoo, πoυ πoιoζ ξiρει τι τoυ6 θ6μιζε eNε[νη"η αναπαρ&-σταση.
ιιKoiτα N&.τt πραyψατιxc',i'lq Γ&λλoυ6!ll φιΔναξε o νεαρ6q
τoυ NυλιNεlου.
Πρ&γματι, σ'π' τo ιιβυζαντιν6ll λoυτ{ρα μ6λιq 6βγαιναν
φρεoxoπλυμ4νoι τdooεριq &ντρεq oτην πρcbτη τoυζ νυ6τη'
oro,μ6xρrμot, με σoρτζ, ξυπ6λυτoι. Δυo φθαρ.μ6νεq βαλi-τσεζ-τα"υπ&ρ1oντ& τoυq. ΣτρcbθηNαν N&"τω απ' τtqλε6Nε6,
μαooυλιiντ αq ντoψ&τ εq, τυρ{ χαt χoυραμ&νεq, μιλcbν τ α'ζ τη()αυμαοτ{ γαλλιN"ξ σαν να Noρ6ιδευαν τoυq π&ντεq'
,iΞdρ.r6 τι oι1αμdνoq λα6q εiναι; Tριiνε 1ελcδνε6, Υ*'?,ααλιγxd,ρια ωμd,, 6λα τα rsιατ&" τoυ N6oμoυ"'ll μoυρμo6-
ρισε o μαdοτρo6.ιιΠεριηγητtq, αργαtoλ6γοι "i1Nατι τξτoυo-. .ll o υπε6θυνo6
τoυ Nυλιxεioυ εi1ε τι6 π\ρoφoρiεq τoυ. Θα6μαζαν, λ6ει, την
ελ\νιNf αργαυ6τητα Nαυ π"\ραν oβοtρνα τα αργα[α θtατρα,
Δελφo6q { λδεiφo6q, δεν xατ&λαpεxαλ&. Αρxηγ6q τoυq d-ταν'tναq ψεoιt Ζαx Λα1αριdρ, Λαφαγιθρ _ N&τυ με λ&μδα
oτην αρfi χαt ((ριερ)) oτo τdλo6. Tdτoιo 6νoμα' ENεiνoq μετo ριγd φανε},&xι εtxeξετρελαθεi με την πατρiδα Ψαζ'
,,'Eρ1or"o, oι ξdνoι να μαζ πoυν σε τι παρ&δειoo ζo6με'
Kι, uμuΙj τη φτ6νoυμε Nαι oφαζ6μαστε' 'Aαα να 1αθo$με,
να 1αθo6μεll' Ι{ευρiαoε o Kαραμ{τρoq, αλλd' απ6 ανωτε-
ρ6τητα Ntραaε τLαL τoνζ Γd,λλoυq ψτtρεq, νιcδθoνταq xL αν-
τ6q μdρo6 εxε{νoυ πoυ θα6μαζαν oι ωρα(oι ξiνoι τηc πoλι-
τιoμ6νη6 Eυριiπηq.<ιA βoτρ ααντt, μεoιdll.ι<Στην υγει& oαq, παλιι&ρια. Στην υγει& o'αq!l> αντα'_
πdδωoε o μαdoτρoq.Αν&μεαα στoυζ Γ&λλoυ6, dναq Kιboτα"ζ _r'Poφανιiq λι-
76 71
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ ...ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
1υρdνια μαλλι&, απ' τη γλωoooμ&θεια τoυ Στ&θη, πoυ
Q{λωαε ατ6τoψα, απ' τoν αηδιαo'τιx6 Kαραμτ)τρo, πoυ,ωoτ6oo, με τo βιoλd τoυ την oδηγo6σε Nατ' ευθεiαν oτηνxαρδι& εν6q πoλιτιoμdνoυ x6oμoυ, απ' 6πoυ πρodρ1oνταντα αερoτλ&να, τo αινεμd,, oι xoλ6νιε6 xι oι oδoντ6παoτeq'Tη6 {ρθε να xλ&:J1ευ t1να yαρε(, ψα π&}'ι η γλιilαoα τηc,ττι6νταιJ1ε oτo γυμν6 φατνto, νooτ&\ηoε τo μεγ&λo xo-
φτερ6 τηq δ6ντι Nυ icφιξε τα 1εiλη oαν Mατiλντα.Στo μεταξ6, τ7γλcδooα τoυ μεoιd Zαx δo6λευε σαν ρo-
δ&νι. Aρ&διαζε 1ρoνoλoγiε6 xι oν6ματσ') o Kιδoταq πoυ δεν
{ταν Γ&λλoq τα εξτyo6o'ε. o Kαραμ{τρoq αναταυ6ταν' ι-χανoπotημdνo6 πoυ dγινε πρ6oωπo_xλειδi oτη διεθν{ or-τ{ αυν&ντηση, 1λαταμεo{μερo τoυ Ιoυλdoυ στα Λουτρ&Λαγxαδd,.
Απ' τo t5Ο0 πρo Χριoτo'5 λo6ζoνταν oτην Eλλ&δα. Α-π6 τ6τε, oι πoλ6 αρxαtoι ημιΔν πρ6γoνoι ε(yαν oε ενrtψ-ση τσ" ψεταλ}'ιx& Nαι θα}ι&ccsυα νεp&. Αρα, 6πωq 6)'α ταπρ&γψατα -πλην τoυ Nαφt xαL τoυ τoιγ&ρoυ* Nαι τo λoυ-τρ6 εtγε πατρ(δα την Bλλ&δα. Bθεωρε(τo δεiγμα υιJ.lioτηq
φυλoξεν[αq να λo6ζειq τoν ξdνo ooυ εo6 o iδιo6, o oιxoδε-rτπ6τηc, ψαζι ψε τoυ6 δo6λoυ e xαL τLe θεραπαιν[δε6. Δηλα-δ{, π{γαινεq eπtaNεd1η; Πριν βγει o δiαxoq με τo περγα-
116ντo y'αL τoν τεΜξ xυδιiiνι, oε γ6μνωναν .,LαL o' dλoυζαν,παoαλεiβoντ&"q aε ψετ& ψε αιΘiρυα ξλαια Nαυ τα)rx, αν e[-'yεq oi'lγxαψα.
Απ6 τoν 5o π.X. αιιλνατα λoυτρ& γ{νoνται πιo λαΙx{ υ*
π6θεoη. Eiναι π,Lα. σε 6λoυq ανoι1τ&. Σe απλo66 ανθριil-πoυζ, σε αθλητdq, γι' αυτ6 Nαι δiπλα oτιqπαλαtστρεζ συ-
γ6τερo Γ&λλo6, αλλd oτo (διo o.oυλo6 πι_ tNανε τo διερμη-νdα. o Στ&θη6 yLαL η Mατiλντα ξεθαρρε6τηnou no, iλη-,s[αaαν να δoυν αυτo6q πoυ dτρωγαν γατ&Nια Nαι 1ελc6νεi.
ιιTo παιδl μιλd τη γλc6ooα σαζ'''τoν μαρτ6ρηoε η Mα_τ[λντα.
ιιKoμ*oι. .. χoμ-σα. ..ν απ&ντ^ηoε o Στ&θη q, NoNNινtζo_νταζ ωζ τ' αυτι&..
o xriριo6 i1ψεoυt Ζαx τoυq Ntραrsε aoxoλ&τα. Λ6γω ζd-aτηq tραν ψαλαN\, αλλ& δεν {'παυε να ε[ναι ψtα ιανoνιNt1ooNoλ&τα.
ι<Edμαoτε τoυ θε&τρoυυ, εξ{γηoε η Mατiλν τα, αφ6cι-xα πρ6θυμη να δηλιioει τo oαθρ6 oμφ&λιo λriρo τηq μετην xαλλιτεyνtα.
oι Γ&λλoι αντ&},}ταξαν λ(γα λ6για oτα γαλλιN& με τoνΣτ&θη, πoυ ot γνιδoει6 τoυ χαιρετ [aτηxαν με αμπραβ6llNαιγt}'υα, {ρθε xι o Kαραμdτρoζ με τo βιoλi, αυτoσυστη-ν6μενoq ω6 μαdoτρoζ, τoυζ βdρεo.ε xαι πξντε dξαλλε6 δo-ξαριic, πι&νoνταq τη μελωδiα τoυ αΑλ6-ζ-ανφ&ν ντε λαπατρtπ.Tυ oτo διdoλo, Eυρωπαioι o6μμα1oι \ψαaταν.
^ Στην παρiα πρoaτiθηNαν yLαLδυo λoυτρ&ρtσσεζ, ε[yε xαι
θαυμ&oια δρooι& ι&τω απ' τιqλε6xε6, μεραxλc6θη*u'iΚo-ρα'ρi1τρoq, toψυξε τα φρ6δια, πtpε τo παθητυι6 6φo6 6πωq6ταν επρ6Nειτo να ooλ&ρει ιιτιμ{6 dνεxενll xαι ερμτ)νευoε_πα aψιμ& φρ6δια oτ)μαιναν rΦηλτ) ερμηνε(α_ τo <<Παρλd
μoυ* ντ' αμo6ρll, πoυ ε(1ε yναL σε δioxo γραμμoφcΔνoυ τηναυΘεντιN{1 eNτ tλea{1 τoυ με τη Λιoιdν Mπoυαγιd.
Η Mατiλντα φαυν6ταν ταραγμdνη απ' τημελωδ(α, απ,τα yαψ6γελα των Γdλλων [λ€' τα. ψα'ιρι&" π6δια yLαL τα' α'-
78 79
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ ...ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
1υρdνια μαλλι&, απ' τη γλωoooμ&θεια τoυ Στ&θη, πoυ
Q{λωαε ατ6τoψα, απ' τoν αηδιαo'τιx6 Kαραμτ)τρo, πoυ,ωoτ6oo, με τo βιoλd τoυ την oδηγo6σε Nατ' ευθεiαν oτηνxαρδι& εν6q πoλιτιoμdνoυ x6oμoυ, απ' 6πoυ πρodρ1oνταντα αερoτλ&να, τo αινεμd,, oι xoλ6νιε6 xι oι oδoντ6παoτeq'Tη6 {ρθε να xλ&:J1ευ t1να yαρε(, ψα π&}'ι η γλιilαoα τηc,ττι6νταιJ1ε oτo γυμν6 φατνto, νooτ&\ηoε τo μεγ&λo xo-
φτερ6 τηq δ6ντι Nυ icφιξε τα 1εiλη oαν Mατiλντα.Στo μεταξ6, τ7γλcδooα τoυ μεoιd Zαx δo6λευε σαν ρo-
δ&νι. Aρ&διαζε 1ρoνoλoγiε6 xι oν6ματσ') o Kιδoταq πoυ δεν
{ταν Γ&λλoq τα εξτyo6o'ε. o Kαραμ{τρoq αναταυ6ταν' ι-χανoπotημdνo6 πoυ dγινε πρ6oωπo_xλειδi oτη διεθν{ or-τ{ αυν&ντηση, 1λαταμεo{μερo τoυ Ιoυλdoυ στα Λουτρ&Λαγxαδd,.
Απ' τo t5Ο0 πρo Χριoτo'5 λo6ζoνταν oτην Eλλ&δα. Α-π6 τ6τε, oι πoλ6 αρxαtoι ημιΔν πρ6γoνoι ε(yαν oε ενrtψ-ση τσ" ψεταλ}'ιx& Nαι θα}ι&ccsυα νεp&. Αρα, 6πωq 6)'α ταπρ&γψατα -πλην τoυ Nαφt xαL τoυ τoιγ&ρoυ* Nαι τo λoυ-τρ6 εtγε πατρ(δα την Bλλ&δα. Bθεωρε(τo δεiγμα υιJ.lioτηq
φυλoξεν[αq να λo6ζειq τoν ξdνo ooυ εo6 o iδιo6, o oιxoδε-rτπ6τηc, ψαζι ψε τoυ6 δo6λoυ e xαL τLe θεραπαιν[δε6. Δηλα-δ{, π{γαινεq eπtaNεd1η; Πριν βγει o δiαxoq με τo περγα-
116ντo y'αL τoν τεΜξ xυδιiiνι, oε γ6μνωναν .,LαL o' dλoυζαν,παoαλεiβoντ&"q aε ψετ& ψε αιΘiρυα ξλαια Nαυ τα)rx, αν e[-'yεq oi'lγxαψα.
Απ6 τoν 5o π.X. αιιλνατα λoυτρ& γ{νoνται πιo λαΙx{ υ*
π6θεoη. Eiναι π,Lα. σε 6λoυq ανoι1τ&. Σe απλo66 ανθριil-πoυζ, σε αθλητdq, γι' αυτ6 Nαι δiπλα oτιqπαλαtστρεζ συ-
γ6τερo Γ&λλo6, αλλd oτo (διo o.oυλo6 πι_ tNανε τo διερμη-νdα. o Στ&θη6 yLαL η Mατiλντα ξεθαρρε6τηnou no, iλη-,s[αaαν να δoυν αυτo6q πoυ dτρωγαν γατ&Nια Nαι 1ελc6νεi.
ιιTo παιδl μιλd τη γλc6ooα σαζ'''τoν μαρτ6ρηoε η Mα_τ[λντα.
ιιKoμ*oι. .. χoμ-σα. ..ν απ&ντ^ηoε o Στ&θη q, NoNNινtζo_νταζ ωζ τ' αυτι&..
o xriριo6 i1ψεoυt Ζαx τoυq Ntραrsε aoxoλ&τα. Λ6γω ζd-aτηq tραν ψαλαN\, αλλ& δεν {'παυε να ε[ναι ψtα ιανoνιNt1ooNoλ&τα.
ι<Edμαoτε τoυ θε&τρoυυ, εξ{γηoε η Mατiλν τα, αφ6cι-xα πρ6θυμη να δηλιioει τo oαθρ6 oμφ&λιo λriρo τηq μετην xαλλιτεyνtα.
oι Γ&λλoι αντ&},}ταξαν λ(γα λ6για oτα γαλλιN& με τoνΣτ&θη, πoυ ot γνιδoει6 τoυ χαιρετ [aτηxαν με αμπραβ6llNαιγt}'υα, {ρθε xι o Kαραμdτρoζ με τo βιoλi, αυτoσυστη-ν6μενoq ω6 μαdoτρoζ, τoυζ βdρεo.ε xαι πξντε dξαλλε6 δo-ξαριic, πι&νoνταq τη μελωδiα τoυ αΑλ6-ζ-ανφ&ν ντε λαπατρtπ.Tυ oτo διdoλo, Eυρωπαioι o6μμα1oι \ψαaταν.
^ Στην παρiα πρoaτiθηNαν yLαLδυo λoυτρ&ρtσσεζ, ε[yε xαι
θαυμ&oια δρooι& ι&τω απ' τιqλε6xε6, μεραxλc6θη*u'iΚo-ρα'ρi1τρoq, toψυξε τα φρ6δια, πtpε τo παθητυι6 6φo6 6πωq6ταν επρ6Nειτo να ooλ&ρει ιιτιμ{6 dνεxενll xαι ερμτ)νευoε_πα aψιμ& φρ6δια oτ)μαιναν rΦηλτ) ερμηνε(α_ τo <<Παρλd
μoυ* ντ' αμo6ρll, πoυ ε(1ε yναL σε δioxo γραμμoφcΔνoυ τηναυΘεντιN{1 eNτ tλea{1 τoυ με τη Λιoιdν Mπoυαγιd.
Η Mατiλντα φαυν6ταν ταραγμdνη απ' τημελωδ(α, απ,τα yαψ6γελα των Γdλλων [λ€' τα. ψα'ιρι&" π6δια yLαL τα' α'-
78 79
ναντ&με ετ)1αταστ&σειζ λoυτρ6ν' yναL, pipαα, oι γιατρo{τα συνtστo6ν oτoυ6 αρρcboτoυ6 .Tα πn πoλλ& απ6 τα A-oN)vμυεtα ε{xαν oe xoντwt1απ6rlταrsη λoυτρ&.
ι<Αoxληπιεio (ooν νoooNoμε{oll, διευNρdνιoε o Kιiατα6.ι<Aμ πεq τo {τaυ...)) αναχoυφioτ'ηxαν oι λoυτρ&ριαoεq
xι o Kαραμ{τρoq. ιιΛoιπ6ν;llιιΠρcδτo6 πσ"ρατηρητt]q"^u ιαψατιN,Jx λoυτρcbν, γtα να
μπo$με oτo θdμαll, παρατ\ρηoε o μεoιd Ζαx, <<tραν o t-oτoριN6q >LαL πανταχcl6 παρcbν Hρ6δoτoq, πoυ Nαθ6ριζu
"ηλουτρoθεραπεLα cε ε{xooι μiα μdρεq αxριβcbqll.
ιι'oταν τα λdω εγd,.. .>> πετ&γ^ηxε η λιπ6oαρxη λoυ-
τρ&ριooα.<ιMd,λιoτα o Hρ6δoτoq, Nι αργ6τερα πto ειδιxoi τηζ Lα-
τριNt1q, dδιναν μεγ&λη o'ημαo'(α oτην εφiδρωση)).
αTα 1αμ&μLαy.L oL ιδριiiτε6 δεν ε{ναι εφε6ρεoη των Toυρ-xαλ&δων. Axo6τε τσ'. '.,') vπhxε oφ{να oτo μoν6λoγo τoυ
ΖαN o μαdoτρoq.Ι7 /rr rr / / l lΙ\ι αΛΛα πo^^α. επLστημoνLyνα" yναL Lστ1PLχσ" ειπε o πo-
λυμαθdoτατoq Γ&λλoq. Ανdφερε μd.λιατα τoπoθεo{εq πoυ
{ταν γνωoτ{,q oτoν Στ&θη y'αL στη Mατiλντα. o Αριoτo-τi}:ηc, περιγρ&φoνταζ τoυζ o'ειαμo66 _&"Noν, τ<iiρα_ eξτγε[τη γdνεo'η των πηγιiiν τηq Αιδηιpo6, των ΘερμoπυλcΔν xαιτων Mεθd,νων. o Πλo6ταρ1o6, o Παυαανtαq, o Στρ&βων,
π&}'υ o Hρ6δoτoq, o oβiδιoq Nι d,λλα μεγ&λα Neφ&λια ανα-
φdρoυν διεξoδιx&, εNτ6q απ' τυq παραπ&νω πηγ!q, xυ ε_xε[νεq τoυ KαΤ&φα xoντ& ατην oλυμπ[α -aτtpoq xαι λoυ-
τρ& ψαζt_ τoυ Bρωμoνερ[oυ, x&τω oτη Mεoαηνiα, τη6 K6-θνoυ, τη6 Nιo6ρoυ, τη6 Mdλoυ, τηq Ιωνiαq στηMιxραα[α.
...ΥΣTEPA. Ι{ΡΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
<ι'ooo τLατα.Λoυτρ& τoυ ΛαγNαδ&ll, εlπε o ψεo#,Ζαx,ενθoυoιααμdνoq πoυ αυν&ρπαζε τo αxηoατ{ρι6 τoυ, ιιτo
9Ο0 μετοt, Xριoτ6ν {ναq aτρατυωτυN6qγιαπρ6q oν6ματι Ιoυ-
cιτυνιαν6q,6πιυq ο αυτoNρ&τωρ πoυ tγτυce την ξfu Σo-
φLα -aτo oημεlo αυτ6 oι λoυτρd,ριoαεζ στο(υρoχoπ{θηxαν-
καταoNε6ασε τσ' πρc\τα oυNt1ψατα απdναντL μα6, εδιi:,
o τ υ q π ηγ i q 6π oυ ψπ$1Nαψe )1σ"L ζεψατ ta αψε τ' αρ1(δ ια μαζ ) ) .
Eννoεiται πωζ τα. τελευταlα λ6για o Kcboτα6 δεν τα
μετ6φραoε, γι' αυτ6 Nαι δεν Nατ&λαpαν oι διxo( μαζ πρoζ
τL τα πνLrν& yε)'tα των νεαριδν.
Toν Στ&θη 6μωq δεν τoν dνoιαζε τι o{μαινε τo y!γανo'ΞαφνtN&., ψtrs' απ' τα ψ&τια των Γ&λλων, αντtxριζε αλ-
λιcil6 τη θdα τoυ N6αμου. o ΛαγNαδd.'qντilΘηNε oλ6xληρoq
ατo ιpηφιδω τ6 Nαι oτo βαρ6τιμo xρ6oαι τηcLστoP[σ"ζ, γρ{-
γoρα 6μωq πρooγειcbθηxε απ' τι6 τoιρiδεζ τηζ Nανiνα6
Ζo')''α
ιιΦiδι... φiδι...llH ενζενi τoυ θι&αoυ Σoυdζ, ψε τα μπιγNoυτi oτo Nεφ&--
λι, αφ&δαζε π&νω oτα αιελ παooνψ&'Nιατ\e. 'Ιαα πoυ πρ6-
λαβε να aNεπ&.αει τη γ6μνια τηζ ψ' {να Nιψoν6, δcδρo εν6q
τριτoξ&δελφoυ ναυτιxo6.ι<Φiδι, φiδι... 'Ενα τipωq! Πdραoε σ.π' τo ρ&ντoo μoυ
και ψτt1Nε τ[rsω απ' τιq βαλiτoε6. Φθρτε μoυ νερ6' Φiδι. . .ll
<ι.Σταψ&τα να oυρλι&ζεtζ μεσημερυ&τmα. o x6oμo6 η-cυγ&ζευ.
oι λoυτρ&ρυaoεq πετ&Υτηy'αν να επιβ&λoυν την τ&ξη.
Δεν dταν ιδρεq για φωνd6 Nαι φiδια. Σιγ& τo φ[δι. AxαNαερπετ&" xυNλoφoρo6oαν αιωνlωζ στιζ θερμdq πηΥεζ.
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
8ο 8ι
ναντ&με ετ)1αταστ&σειζ λoυτρ6ν' yναL, pipαα, oι γιατρo{τα συνtστo6ν oτoυ6 αρρcboτoυ6 .Tα πn πoλλ& απ6 τα A-oN)vμυεtα ε{xαν oe xoντwt1απ6rlταrsη λoυτρ&.
ι<Αoxληπιεio (ooν νoooNoμε{oll, διευNρdνιoε o Kιiατα6.ι<Aμ πεq τo {τaυ...)) αναχoυφioτ'ηxαν oι λoυτρ&ριαoεq
xι o Kαραμ{τρoq. ιιΛoιπ6ν;llιιΠρcδτo6 πσ"ρατηρητt]q"^u ιαψατιN,Jx λoυτρcbν, γtα να
μπo$με oτo θdμαll, παρατ\ρηoε o μεoιd Ζαx, <<tραν o t-oτoριN6q >LαL πανταχcl6 παρcbν Hρ6δoτoq, πoυ Nαθ6ριζu
"ηλουτρoθεραπεLα cε ε{xooι μiα μdρεq αxριβcbqll.
ιι'oταν τα λdω εγd,.. .>> πετ&γ^ηxε η λιπ6oαρxη λoυ-
τρ&ριooα.<ιMd,λιoτα o Hρ6δoτoq, Nι αργ6τερα πto ειδιxoi τηζ Lα-
τριNt1q, dδιναν μεγ&λη o'ημαo'(α oτην εφiδρωση)).
αTα 1αμ&μLαy.L oL ιδριiiτε6 δεν ε{ναι εφε6ρεoη των Toυρ-xαλ&δων. Axo6τε τσ'. '.,') vπhxε oφ{να oτo μoν6λoγo τoυ
ΖαN o μαdoτρoq.Ι7 /rr rr / / l lΙ\ι αΛΛα πo^^α. επLστημoνLyνα" yναL Lστ1PLχσ" ειπε o πo-
λυμαθdoτατoq Γ&λλoq. Ανdφερε μd.λιατα τoπoθεo{εq πoυ
{ταν γνωoτ{,q oτoν Στ&θη y'αL στη Mατiλντα. o Αριoτo-τi}:ηc, περιγρ&φoνταζ τoυζ o'ειαμo66 _&"Noν, τ<iiρα_ eξτγε[τη γdνεo'η των πηγιiiν τηq Αιδηιpo6, των ΘερμoπυλcΔν xαιτων Mεθd,νων. o Πλo6ταρ1o6, o Παυαανtαq, o Στρ&βων,
π&}'υ o Hρ6δoτoq, o oβiδιoq Nι d,λλα μεγ&λα Neφ&λια ανα-
φdρoυν διεξoδιx&, εNτ6q απ' τυq παραπ&νω πηγ!q, xυ ε_xε[νεq τoυ KαΤ&φα xoντ& ατην oλυμπ[α -aτtpoq xαι λoυ-
τρ& ψαζt_ τoυ Bρωμoνερ[oυ, x&τω oτη Mεoαηνiα, τη6 K6-θνoυ, τη6 Nιo6ρoυ, τη6 Mdλoυ, τηq Ιωνiαq στηMιxραα[α.
...ΥΣTEPA. Ι{ΡΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
<ι'ooo τLατα.Λoυτρ& τoυ ΛαγNαδ&ll, εlπε o ψεo#,Ζαx,ενθoυoιααμdνoq πoυ αυν&ρπαζε τo αxηoατ{ρι6 τoυ, ιιτo
9Ο0 μετοt, Xριoτ6ν {ναq aτρατυωτυN6qγιαπρ6q oν6ματι Ιoυ-
cιτυνιαν6q,6πιυq ο αυτoNρ&τωρ πoυ tγτυce την ξfu Σo-
φLα -aτo oημεlo αυτ6 oι λoυτρd,ριoαεζ στο(υρoχoπ{θηxαν-
καταoNε6ασε τσ' πρc\τα oυNt1ψατα απdναντL μα6, εδιi:,
o τ υ q π ηγ i q 6π oυ ψπ$1Nαψe )1σ"L ζεψατ ta αψε τ' αρ1(δ ια μαζ ) ) .
Eννoεiται πωζ τα. τελευταlα λ6για o Kcboτα6 δεν τα
μετ6φραoε, γι' αυτ6 Nαι δεν Nατ&λαpαν oι διxo( μαζ πρoζ
τL τα πνLrν& yε)'tα των νεαριδν.
Toν Στ&θη 6μωq δεν τoν dνoιαζε τι o{μαινε τo y!γανo'ΞαφνtN&., ψtrs' απ' τα ψ&τια των Γ&λλων, αντtxριζε αλ-
λιcil6 τη θdα τoυ N6αμου. o ΛαγNαδd.'qντilΘηNε oλ6xληρoq
ατo ιpηφιδω τ6 Nαι oτo βαρ6τιμo xρ6oαι τηcLστoP[σ"ζ, γρ{-
γoρα 6μωq πρooγειcbθηxε απ' τι6 τoιρiδεζ τηζ Nανiνα6
Ζo')''α
ιιΦiδι... φiδι...llH ενζενi τoυ θι&αoυ Σoυdζ, ψε τα μπιγNoυτi oτo Nεφ&--
λι, αφ&δαζε π&νω oτα αιελ παooνψ&'Nιατ\e. 'Ιαα πoυ πρ6-
λαβε να aNεπ&.αει τη γ6μνια τηζ ψ' {να Nιψoν6, δcδρo εν6q
τριτoξ&δελφoυ ναυτιxo6.ι<Φiδι, φiδι... 'Ενα τipωq! Πdραoε σ.π' τo ρ&ντoo μoυ
και ψτt1Nε τ[rsω απ' τιq βαλiτoε6. Φθρτε μoυ νερ6' Φiδι. . .ll
<ι.Σταψ&τα να oυρλι&ζεtζ μεσημερυ&τmα. o x6oμo6 η-cυγ&ζευ.
oι λoυτρ&ρυaoεq πετ&Υτηy'αν να επιβ&λoυν την τ&ξη.
Δεν dταν ιδρεq για φωνd6 Nαι φiδια. Σιγ& τo φ[δι. AxαNαερπετ&" xυNλoφoρo6oαν αιωνlωζ στιζ θερμdq πηΥεζ.
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
8ο 8ι
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\nHΣ
α'Eνα τερ&l:τιo' oα6 λdω...llαKαι να μη μαζ τo 'λεγεq, d1oυμε αxoloεt τ6oαxαt τ6-
aα τερ&aτια απ6 otνα..l N&γyαaε η Mιρ&ντα Παναγιcb-τoυ, πoυ, αν y'αL αδελφ{ τηqΜαρ[Nαq, tψενε v.ε τLζ&λλε6ιoπi)ιεc" του θιdooυ oτην ιιxoλεNτ[pω' 6πωq oν6μ αζαν τημεγ&λη σ τ Pατ Lωτ L'(i1 aNηνi1.
ΑiL& η υoτερdα τη6 Ι{ανdναqΖo),αδεν {ταν ε6xoλη υ_π6θεoη. 'Ετσι, ξ'3τνηrsε μεζ στoν ιδριi:τα N, η ΜαρiNαΣoυdζ xι 6λoι oι υπ6λoιπoι, πλην τoυ Moυζd, ,ror rr,μE"o,αναιoθ{τω q, 6πωq x&θε μεoημdρι.
<ιΑ6 τη6 πατhoευ N&ιτoιoζ τιq ωoΘt1Nεe, \ια να μην τηαxoτc6oωtl.
H MαρtNα, c' αυτtq τLq rεPLπτιbaειq' oαν μoναδιN6φ&.ρψαxo εtxε τo π&τηψα των ωoθηx ων' Ταρ&yτηxε 6μω6τ6oo με τιζ αγριoφων&"ρεq τηc,Ζoλ&.μεζ στoν 6πνo xαυ' cτoμoυoxlδι _cαρ&ντα ιαι πλ{oν υπ6 oNυ& ε(xε, 6ao y'αL ηθερμoxραα[α των νερcΔν- πoυ τηζ \ρθε ταyυNαρδiα. Κ, α|π6 ταyυNαρδdα, τη6 γ6ριoε oε ψανια:
<ιTι εiπαμε τα μεσημdρια; Tι εi'παψε;'l> Mε μdτι αγριε-μdνo, o{xωσε τα φρ6δια ru &ρπαξε τα παι8υ&. απ' τ'-'αυ-τι&: <ιΔεν ε{παψε 6τι ιoυψ6ψα.στε,;'Er,aι oαq εi1αν αμoλη-μdνoυq oτα oπkυα oα6; Tι N&νoυμε τα μεoημdρια;υ'
o Στdθη6 xαι ηMατdλντα dμελλε να πληρcδooυν τo α-π6τoμo ξ6τνηψα τη6 θιαoαργtναq.
κKαι τι μαλλι& ε[ναι αυτ&; Ε{παψε ανταpτ6π)ηνπoι'α}')'α 6xι' Nω τtτoιo 1&λι...ll
ιιTo φδι τηc, Ζo)'&. εμεi6 θα τo λoυoτo6με;ll dβγαλε
...ΥΣTEPA. Ι{PΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
γλriooα η Mατiλντα,, πoυ αNαριαια ειcstπραξε ψtα aφα}'ι&.-
ρα Nατ&ψoυτρα, πdνω πoυ ε(1ε ξετρηrsτε[ απ' τo τot;ιπη-
μα. Tην πt1ραν τα α[ψατα' αλλ& δεν τo 'βαλε N&τω.
o Στ11θη6 πtγε xαι xo6ρνιαoε π[oω ατ' τoν τεν6ρo
Moβi, πoυ μπfNε oτη μdoη:ιι'Eλα, Μαρ[Nα, ηρdμηαε... Δεν ε(ναι δηλητηριιiδεq τo
φiδι... Tι φταtνε τα παιδι&, για τ' 6νoμα τoυ Θεo6ll.
αΠoιoq γtζει τo φiδι μπρooτ&' a' αυτ&'y&)'ια;ΚoLτα τo
1ιυxρ6, μαλλi Nαι βριilμαl Ko(τα Nαυ τo6τημεζ στo 1cδμαll.H Mατ[λντα δεν εi1ε πλ6νει αN6ψτη θεραπευτυNt1λα_
σπη,' τηζυμωμ6νη με τo x&τoυρo τoυ Στ&θη, ε[γαν τρiξευγ"σ"L τα αLψατα απ' τη μ6'η...
ι<Kλ6φτρα. .l ξeaτ6ψυσε τηλdξη πoυ Nλωθoγ6ριζε aτη
γλιbooα τηq μγiνεq τcδρα. ι<Eioαι ilιiφτρα' Πo6 εiναι ταλεφτ&' μαζ;))
H Mαρixα Ntρωoe. Tη6 6φυγε τa α[ψα, dγινε 1λoμ{, d-
γινε πρ&oινη, N6Nxινη στo τt)'oq, μπλ&βιαoε Nαι γ[ψξεπ&νω oτη Mατiλντα) πoυ τραptyτηxε εγιαtρωq, με απo_
τdλεoμα η θιαααρ1[να να ξαπλωθεi φαρδι& πλατι&" aταy!ι7ιατα, αφρtζoνταq:
ιιΣNoτcδθηNα. ' . Pηψαμηy'α... εξαιτ[αq τηc παλιoβρril-
ιrαζ. ..))
ιιKλdφτρα, τιτoτtνια .Nλdφτρα' Mια xλdφτρα εio'αι!
Γυναixα απαιctα,πoυ θdλει6 εξoυαΙα.
Nτρoπd ιαυ xαταιcsyl5νη -αυτ6 ιαι θα ooυ μεiνειlll
838z
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\nHΣ
α'Eνα τερ&l:τιo' oα6 λdω...llαKαι να μη μαζ τo 'λεγεq, d1oυμε αxoloεt τ6oαxαt τ6-
aα τερ&aτια απ6 otνα..l N&γyαaε η Mιρ&ντα Παναγιcb-τoυ, πoυ, αν y'αL αδελφ{ τηqΜαρ[Nαq, tψενε v.ε τLζ&λλε6ιoπi)ιεc" του θιdooυ oτην ιιxoλεNτ[pω' 6πωq oν6μ αζαν τημεγ&λη σ τ Pατ Lωτ L'(i1 aNηνi1.
ΑiL& η υoτερdα τη6 Ι{ανdναqΖo),αδεν {ταν ε6xoλη υ_π6θεoη. 'Ετσι, ξ'3τνηrsε μεζ στoν ιδριi:τα N, η ΜαρiNαΣoυdζ xι 6λoι oι υπ6λoιπoι, πλην τoυ Moυζd, ,ror rr,μE"o,αναιoθ{τω q, 6πωq x&θε μεoημdρι.
<ιΑ6 τη6 πατhoευ N&ιτoιoζ τιq ωoΘt1Nεe, \ια να μην τηαxoτc6oωtl.
H MαρtNα, c' αυτtq τLq rεPLπτιbaειq' oαν μoναδιN6φ&.ρψαxo εtxε τo π&τηψα των ωoθηx ων' Ταρ&yτηxε 6μω6τ6oo με τιζ αγριoφων&"ρεq τηc,Ζoλ&.μεζ στoν 6πνo xαυ' cτoμoυoxlδι _cαρ&ντα ιαι πλ{oν υπ6 oNυ& ε(xε, 6ao y'αL ηθερμoxραα[α των νερcΔν- πoυ τηζ \ρθε ταyυNαρδiα. Κ, α|π6 ταyυNαρδdα, τη6 γ6ριoε oε ψανια:
<ιTι εiπαμε τα μεσημdρια; Tι εi'παψε;'l> Mε μdτι αγριε-μdνo, o{xωσε τα φρ6δια ru &ρπαξε τα παι8υ&. απ' τ'-'αυ-τι&: <ιΔεν ε{παψε 6τι ιoυψ6ψα.στε,;'Er,aι oαq εi1αν αμoλη-μdνoυq oτα oπkυα oα6; Tι N&νoυμε τα μεoημdρια;υ'
o Στdθη6 xαι ηMατdλντα dμελλε να πληρcδooυν τo α-π6τoμo ξ6τνηψα τη6 θιαoαργtναq.
κKαι τι μαλλι& ε[ναι αυτ&; Ε{παψε ανταpτ6π)ηνπoι'α}')'α 6xι' Nω τtτoιo 1&λι...ll
ιιTo φδι τηc, Ζo)'&. εμεi6 θα τo λoυoτo6με;ll dβγαλε
...ΥΣTEPA. Ι{PΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
γλriooα η Mατiλντα,, πoυ αNαριαια ειcstπραξε ψtα aφα}'ι&.-
ρα Nατ&ψoυτρα, πdνω πoυ ε(1ε ξετρηrsτε[ απ' τo τot;ιπη-
μα. Tην πt1ραν τα α[ψατα' αλλ& δεν τo 'βαλε N&τω.
o Στ11θη6 πtγε xαι xo6ρνιαoε π[oω ατ' τoν τεν6ρo
Moβi, πoυ μπfNε oτη μdoη:ιι'Eλα, Μαρ[Nα, ηρdμηαε... Δεν ε(ναι δηλητηριιiδεq τo
φiδι... Tι φταtνε τα παιδι&, για τ' 6νoμα τoυ Θεo6ll.
αΠoιoq γtζει τo φiδι μπρooτ&' a' αυτ&'y&)'ια;ΚoLτα τo
1ιυxρ6, μαλλi Nαι βριilμαl Ko(τα Nαυ τo6τημεζ στo 1cδμαll.H Mατ[λντα δεν εi1ε πλ6νει αN6ψτη θεραπευτυNt1λα_
σπη,' τηζυμωμ6νη με τo x&τoυρo τoυ Στ&θη, ε[γαν τρiξευγ"σ"L τα αLψατα απ' τη μ6'η...
ι<Kλ6φτρα. .l ξeaτ6ψυσε τηλdξη πoυ Nλωθoγ6ριζε aτη
γλιbooα τηq μγiνεq τcδρα. ι<Eioαι ilιiφτρα' Πo6 εiναι ταλεφτ&' μαζ;))
H Mαρixα Ntρωoe. Tη6 6φυγε τa α[ψα, dγινε 1λoμ{, d-
γινε πρ&oινη, N6Nxινη στo τt)'oq, μπλ&βιαoε Nαι γ[ψξεπ&νω oτη Mατiλντα) πoυ τραptyτηxε εγιαtρωq, με απo_
τdλεoμα η θιαααρ1[να να ξαπλωθεi φαρδι& πλατι&" aταy!ι7ιατα, αφρtζoνταq:
ιιΣNoτcδθηNα. ' . Pηψαμηy'α... εξαιτ[αq τηc παλιoβρril-
ιrαζ. ..))
ιιKλdφτρα, τιτoτtνια .Nλdφτρα' Mια xλdφτρα εio'αι!
Γυναixα απαιctα,πoυ θdλει6 εξoυαΙα.
Nτρoπd ιαυ xαταιcsyl5νη -αυτ6 ιαι θα ooυ μεiνειlll
838z
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ ..ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
H Mατdλντα" συν{χLζε με ρiμα, φυaιN&. ατ6rsπαoψα. απ'τη διαoNευ{ τoυ Tζdμη Σαψπα ατo βιβλιx6 δρ&μα oδευo-yταζπQoζ Ιεgoυααβμ., πoυ, ωζ ((σφoυγγ&ρυ>' εLγε ατoaτη_θioει 6λα τα oηψε[α πoυ την ενδιdφεραν.
ιιΑxo6o'τε γλιiooα... Axo6ο'τε ευ1αριoτιil πoυ την d-σωσα.) πoυ δεν την tyωaα oε Nαψυd. Παιδo6πoλη να την >Lα_
λαφατiζoυν oι παπdδεq Nι oι επ[τρoπoι. EγcΔ φτα{ω...lloι θεατρ[νoι παρ&τηoαν τα φiδια xαι τι6 ωoθ{xε ζ τηζ
l{ανiναq Ζoλ&, dφεραν νερ&"', π&γoι.lq, ιc6διo τLα. τα" y6νατατηe Mαρixαq _ε{γαν παρ&oταaη τo βρ&δυ_ λεμoν&δε6 νατη oυνεφdρoυν.
αΠ&ιpε, Mατiλντα. Θα ooυ N6!lω τη γλωoodρα...ll oΣ&ψτα6 με 1υμdνα πoυN&.ψυoα iξω απ' τo παντελ6νι, θυ-
μ{θηxε να βdλει τ&ξτ1Nατ6πιν εoρτdq.
ιιΦτα(ω εγιil πoυ dδωαα 6ρNo oτoυq γoνεd6 rsαq, Θε6qo1ωρdo'' τoυζ, να σαζ υπερασπtoτrλ ιioπoυ ναxατα}rαγι&-csει αυτ$1η θεoμηνiα. Kλdφτρα εγιil; Πdoτε μoυ 6τι &Noυ*oα λ&θoq. Πdoτε μoυ 6τι εiμαι τρελτ) πoυ odρνω ξoπ[oωμoυ δυo ψυξι&'ριxα, ελεειν&, τριo&θλια Nαι α;1&ριoτα. '.Πoιo6 θα μoυ πει μπρdβo εμdνα; Η βαo.iλιooα { o Eρυθρ6qΣταυρ6q;ll oπ&"ραζe ηΜαριNα με τη διd,oημη ψανιtρα τηq6αoν αφoρ& τo θρτjνo.
M' dνα τερ&oτιo pαψpαNι ταμπ6ν oτη μ6τη, η Mατiλ-ντα π\ρα ατ&Nα τo λ6γo Nσ'L |ιε φωντ) pαρι&", διανθιαμdνηαπ6 tνα φιδdoιo ιια{γμαll ξνεxαδoντιo6, απ{γγειλε με μ&-τι αγριεμdνo π&λι α1τ' τo oδdloνταg πqog Ιεgoυααλl1μ:
ιιΘgο$ oργ{ απ' τoν oυρανo
oτo oβ6ρNo ooυ θα τLcu,να βγoυν τα ψ&τα ooυ τα δυo,
να σoυ xoπεL xι η μ6oηlυ
Λιγo dλειι{,'ε να χεtρoNρoτ{oουν 6aoυ παραNoλo6θηoαν
την επιβ\ τm\,sιην"i1τoυ Nαβγ&'
<ιTdρμα τo dργo αυτ6. 1\α μην τoξαναNo$oω" ' Αxo$q;ll
Bdβαια απευθυν6ταν στoν Tζiμη Σ&ψτα, πoυ τo θεω-
ρo0oε αριoτo6ργημα στιχoυργ'xt6 Nαι δραματιNιilν. oυ-
γrρo6o.λr. Στo τoαN γλiτω oε Nt αντ66 την ταNoυνι&'
oι Γ&λλοι, πoυ δεν Nαταλ&βαιναν τι αNριβcΔ6 ουνdβαι-
νε, ρωτo6o'σ'ν NαL ξαναρωτo6ααν μ6oω τoυ διερμηνdα Kιb_
στσ. τo μαdoτρo Kαραμ{τρo.
ιιK&νoυν πρ6βα στoυζ Aθλloυeτoυ B(Nτωρoq oυγxιΔll'
εξ{1γηo'ε o μα6oτρo6, ντρoπtασμdνo6 μπρooτ& oτoυ6. Eυ-
ρrrroiorq ylαL στo φιλoμαθ6oτ α-πo ψersιt ΖαN, πo'l fθελελεπτoμ6ρε LεC,ΥLατo ρ6λo τηe MαρiNαq Σoυdζ, αν'ιαυ tραν
o'iγoυρo6 πω6'υπoδυ,6"ou "η μαντ&μ Θερναδι6ρoυ, ενc5 η
μtχργi τηνTιτ{Nα.
Σ.η αυνd1εια, η Kiτoα Αλεξriντερ, βoηθo6μενη απ' τoν
<Dρiξo NαL τoν Tζ(μη, N&Θιoε N&'τω τη Mατiλντα') Tcoυ' α'_
δ&Nρυτη Nι αμεταν6ητη,1&ζευε τo απ6λυτo xεν6 )1αL την
,o$ρε,{rε. Tα'Nατ&φερνε γενιNιilζ στην NoμμωτιN-{ η Ki_
τoα, αλλ& \(Lα τα xεη&λtα των παιδιcδν δε xρειαζ6τσ'ν α''_
πολ6τωq Nαψι&' βιρτoυoζιτd. Tηc τα'Nol1e αλ& γNαρo6ν
πρoζ τo πρoβατioιo χαt τoυ Στ&θη γoυλi, με την Φι.Μ μ}-^Ιβν\, 6πωq'αυνηθιζ6ταν oτην 6παιθρo, στtζ NαταaNηνclι-
85r4
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ ..ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
H Mατdλντα" συν{χLζε με ρiμα, φυaιN&. ατ6rsπαoψα. απ'τη διαoNευ{ τoυ Tζdμη Σαψπα ατo βιβλιx6 δρ&μα oδευo-yταζπQoζ Ιεgoυααβμ., πoυ, ωζ ((σφoυγγ&ρυ>' εLγε ατoaτη_θioει 6λα τα oηψε[α πoυ την ενδιdφεραν.
ιιΑxo6o'τε γλιiooα... Axo6ο'τε ευ1αριoτιil πoυ την d-σωσα.) πoυ δεν την tyωaα oε Nαψυd. Παιδo6πoλη να την >Lα_
λαφατiζoυν oι παπdδεq Nι oι επ[τρoπoι. EγcΔ φτα{ω...lloι θεατρ[νoι παρ&τηoαν τα φiδια xαι τι6 ωoθ{xε ζ τηζ
l{ανiναq Ζoλ&, dφεραν νερ&"', π&γoι.lq, ιc6διo τLα. τα" y6νατατηe Mαρixαq _ε{γαν παρ&oταaη τo βρ&δυ_ λεμoν&δε6 νατη oυνεφdρoυν.
αΠ&ιpε, Mατiλντα. Θα ooυ N6!lω τη γλωoodρα...ll oΣ&ψτα6 με 1υμdνα πoυN&.ψυoα iξω απ' τo παντελ6νι, θυ-
μ{θηxε να βdλει τ&ξτ1Nατ6πιν εoρτdq.
ιιΦτα(ω εγιil πoυ dδωαα 6ρNo oτoυq γoνεd6 rsαq, Θε6qo1ωρdo'' τoυζ, να σαζ υπερασπtoτrλ ιioπoυ ναxατα}rαγι&-csει αυτ$1η θεoμηνiα. Kλdφτρα εγιil; Πdoτε μoυ 6τι &Noυ*oα λ&θoq. Πdoτε μoυ 6τι εiμαι τρελτ) πoυ odρνω ξoπ[oωμoυ δυo ψυξι&'ριxα, ελεειν&, τριo&θλια Nαι α;1&ριoτα. '.Πoιo6 θα μoυ πει μπρdβo εμdνα; Η βαo.iλιooα { o Eρυθρ6qΣταυρ6q;ll oπ&"ραζe ηΜαριNα με τη διd,oημη ψανιtρα τηq6αoν αφoρ& τo θρτjνo.
M' dνα τερ&oτιo pαψpαNι ταμπ6ν oτη μ6τη, η Mατiλ-ντα π\ρα ατ&Nα τo λ6γo Nσ'L |ιε φωντ) pαρι&", διανθιαμdνηαπ6 tνα φιδdoιo ιια{γμαll ξνεxαδoντιo6, απ{γγειλε με μ&-τι αγριεμdνo π&λι α1τ' τo oδdloνταg πqog Ιεgoυααλl1μ:
ιιΘgο$ oργ{ απ' τoν oυρανo
oτo oβ6ρNo ooυ θα τLcu,να βγoυν τα ψ&τα ooυ τα δυo,
να σoυ xoπεL xι η μ6oηlυ
Λιγo dλειι{,'ε να χεtρoNρoτ{oουν 6aoυ παραNoλo6θηoαν
την επιβ\ τm\,sιην"i1τoυ Nαβγ&'
<ιTdρμα τo dργo αυτ6. 1\α μην τoξαναNo$oω" ' Αxo$q;ll
Bdβαια απευθυν6ταν στoν Tζiμη Σ&ψτα, πoυ τo θεω-
ρo0oε αριoτo6ργημα στιχoυργ'xt6 Nαι δραματιNιilν. oυ-
γrρo6o.λr. Στo τoαN γλiτω oε Nt αντ66 την ταNoυνι&'
oι Γ&λλοι, πoυ δεν Nαταλ&βαιναν τι αNριβcΔ6 ουνdβαι-
νε, ρωτo6o'σ'ν NαL ξαναρωτo6ααν μ6oω τoυ διερμηνdα Kιb_
στσ. τo μαdoτρo Kαραμ{τρo.
ιιK&νoυν πρ6βα στoυζ Aθλloυeτoυ B(Nτωρoq oυγxιΔll'
εξ{1γηo'ε o μα6oτρo6, ντρoπtασμdνo6 μπρooτ& oτoυ6. Eυ-
ρrrroiorq ylαL στo φιλoμαθ6oτ α-πo ψersιt ΖαN, πo'l fθελελεπτoμ6ρε LεC,ΥLατo ρ6λo τηe MαρiNαq Σoυdζ, αν'ιαυ tραν
o'iγoυρo6 πω6'υπoδυ,6"ou "η μαντ&μ Θερναδι6ρoυ, ενc5 η
μtχργi τηνTιτ{Nα.
Σ.η αυνd1εια, η Kiτoα Αλεξriντερ, βoηθo6μενη απ' τoν
<Dρiξo NαL τoν Tζ(μη, N&Θιoε N&'τω τη Mατiλντα') Tcoυ' α'_
δ&Nρυτη Nι αμεταν6ητη,1&ζευε τo απ6λυτo xεν6 )1αL την
,o$ρε,{rε. Tα'Nατ&φερνε γενιNιilζ στην NoμμωτιN-{ η Ki_
τoα, αλλ& \(Lα τα xεη&λtα των παιδιcδν δε xρειαζ6τσ'ν α''_
πολ6τωq Nαψι&' βιρτoυoζιτd. Tηc τα'Nol1e αλ& γNαρo6ν
πρoζ τo πρoβατioιo χαt τoυ Στ&θη γoυλi, με την Φι.Μ μ}-^Ιβν\, 6πωq'αυνηθιζ6ταν oτην 6παιθρo, στtζ NαταaNηνclι-
85r4
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
σεLζ.y'αL στα oρφανoτPoφε[α' Κα}'oNαιρ&ru tραν, xαλ6τε-ρα tτaι _ ν' αναo&νεt τo Nραν[o no,
"λ μroi?. ,Εoφrξr:ro
ψΦr: o Στdθη6 να μ1ν xλ&ιJ7ει, ε[xε xαιδαoxdλα J;;; -ν τ oγt1 τ η Ματ [λντα. oν_ε ιρε 6τ ηNε' πω q N&π oτ ε oo orρ|,o -νo6oε ευτυ1ιoμdν oc, ψαζt
"ηr, o:"rr,νooηρd6 χιi,ρεq "r; ;;-ραμυθιιiν, ιι αυτ6 tραν.
Στo ρdδιo τραγoυδo6ααν:
ι<Αxρ6πoλη, Πλ&xα,
βελo6δινα π&'ρxα,
ξημdρωμα ρoζ oργαντlνα,
ψtxρ"i1 ζωγ ρ αφ ι&. ψoυ' Αθτjνα υ .
',Ενα'ζε,sτ6 δdxρυ γλ(oτρηoε ατo μdγoυλ6 τoυ, 6λω6 τυ-γαtωe.
'Ιαω5 ανdψνηση μtαζ diλη6 ζ^η6'με τη ωι- i'εiλα Nαι'τo θεio Xριoτ6.φoρo Xωραφ& .'Κ&no"L η ζωτ) τoυθα γιν6ταν πPαΥ'ψατLyνd. αθειo6xoq,i, μu τoυζ αταπη1rdνoυqθεdoυ6, πoυ αν&θεμα )ιL αν ηξrφ γιατi δεν l", -r;ξ;;;j:cαν τ6oo xαιρ6.
κ'Eτoιμo6, x6ριε...υH Kiτoα Αλεξdντερ ε[yε τελειlισει τo Nο6ρεμα. Η Mα-
τtλντα τραβη€ε πρoζ τo NυλιNε[o, γ,α λεμoν&do μu"& "ηo6γ1υαη. ΕΦ πρoaφερθε( o τεν6φ6 Moβ{e ,o "|, λρi!
σεL' )ιL 6}'o N&τt θ' αxoυμπo6cε απ''η, *6roro o"ioor6.o Στdθ \ζ tπεaε α1y&'aιελα o"α xoj"αρια, N&τω on;
"r,λε6xεζ πoυ επεξεργ&ζoνταν τoν {λλ'6πωq oι, γρiλιεq oταπαντζo6ρια τoυ oπιτιo6 τoυζ τα. φωτeιν&φoημiρ,o .-Ε';urJ7iψα εkε αλiβεια, dνα oμ{νo6 μjλι,oou6 ,.dρoo. λ6 nou^τoυ, xαλ6πτoντd"q τoν oλ6xληρo με n ρt xo', μα6ρo μdλι.
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
Aργ6τερα, 6ταν Nατ&λαβε πωq ε[γε περ&rsει η cbρα α-
xo6γoνταq τα γυπtμσ'τσ' των oφυριιΔν α,'' τo oτ{οιμo
των σχηνtχιjx xαυ τα Δεiιτiα AναQτi1oεων τoυ Eρυθρo6
Σταυρoι1 oτo oταθμ6 ΘεoooαλoνtxηC, αναoηxιiθητtε }Cα"-
τ&xoπoq, σαν να περπατo6οε 1ρ6νια Nαι γρ6νια. Δεν εi1ε
δυνd,μειq, x&τt τoν μαγν{τιζε, αφαιριilνταζ τoυ δ6ναμη.
E&πλωoε με τo μ&γoυλo ,sτηeε,sτt1τηxαL τ6τε εiδε τα
τιtτpυνα ψ&τυα να τoν παρατηρo6ν εξετα,sτιx&" τ[aω απ' τα
μεγd,λα ραδiNια. 'Eνα φiδι με πoρφυρdq φoλ[δεq, πoυ στo
ξαιριaψα τoυq γ[νoνταν αoημdν υεq, π6ραoε ξνoτd." α1τ' τo
πρ6c ωπ6 τ oυ, αNατ&δε1τo.ιιToυ Bυζαντdoυll, oNiφτηNε o Στd,θη6 xαι λιπoθ6μησε.
B7
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
σεLζ.y'αL στα oρφανoτPoφε[α' Κα}'oNαιρ&ru tραν, xαλ6τε-ρα tτaι _ ν' αναo&νεt τo Nραν[o no,
"λ μroi?. ,Εoφrξr:ro
ψΦr: o Στdθη6 να μ1ν xλ&ιJ7ει, ε[xε xαιδαoxdλα J;;; -ν τ oγt1 τ η Ματ [λντα. oν_ε ιρε 6τ ηNε' πω q N&π oτ ε oo orρ|,o -νo6oε ευτυ1ιoμdν oc, ψαζt
"ηr, o:"rr,νooηρd6 χιi,ρεq "r; ;;-ραμυθιιiν, ιι αυτ6 tραν.
Στo ρdδιo τραγoυδo6ααν:
ι<Αxρ6πoλη, Πλ&xα,
βελo6δινα π&'ρxα,
ξημdρωμα ρoζ oργαντlνα,
ψtxρ"i1 ζωγ ρ αφ ι&. ψoυ' Αθτjνα υ .
',Ενα'ζε,sτ6 δdxρυ γλ(oτρηoε ατo μdγoυλ6 τoυ, 6λω6 τυ-γαtωe.
'Ιαω5 ανdψνηση μtαζ diλη6 ζ^η6'με τη ωι- i'εiλα Nαι'τo θεio Xριoτ6.φoρo Xωραφ& .'Κ&no"L η ζωτ) τoυθα γιν6ταν πPαΥ'ψατLyνd. αθειo6xoq,i, μu τoυζ αταπη1rdνoυqθεdoυ6, πoυ αν&θεμα )ιL αν ηξrφ γιατi δεν l", -r;ξ;;;j:cαν τ6oo xαιρ6.
κ'Eτoιμo6, x6ριε...υH Kiτoα Αλεξdντερ ε[yε τελειlισει τo Nο6ρεμα. Η Mα-
τtλντα τραβη€ε πρoζ τo NυλιNε[o, γ,α λεμoν&do μu"& "ηo6γ1υαη. ΕΦ πρoaφερθε( o τεν6φ6 Moβ{e ,o "|, λρi!
σεL' )ιL 6}'o N&τt θ' αxoυμπo6cε απ''η, *6roro o"ioor6.o Στdθ \ζ tπεaε α1y&'aιελα o"α xoj"αρια, N&τω on;
"r,λε6xεζ πoυ επεξεργ&ζoνταν τoν {λλ'6πωq oι, γρiλιεq oταπαντζo6ρια τoυ oπιτιo6 τoυζ τα. φωτeιν&φoημiρ,o .-Ε';urJ7iψα εkε αλiβεια, dνα oμ{νo6 μjλι,oou6 ,.dρoo. λ6 nou^τoυ, xαλ6πτoντd"q τoν oλ6xληρo με n ρt xo', μα6ρo μdλι.
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
Aργ6τερα, 6ταν Nατ&λαβε πωq ε[γε περ&rsει η cbρα α-
xo6γoνταq τα γυπtμσ'τσ' των oφυριιΔν α,'' τo oτ{οιμo
των σχηνtχιjx xαυ τα Δεiιτiα AναQτi1oεων τoυ Eρυθρo6
Σταυρoι1 oτo oταθμ6 ΘεoooαλoνtxηC, αναoηxιiθητtε }Cα"-
τ&xoπoq, σαν να περπατo6οε 1ρ6νια Nαι γρ6νια. Δεν εi1ε
δυνd,μειq, x&τt τoν μαγν{τιζε, αφαιριilνταζ τoυ δ6ναμη.
E&πλωoε με τo μ&γoυλo ,sτηeε,sτt1τηxαL τ6τε εiδε τα
τιtτpυνα ψ&τυα να τoν παρατηρo6ν εξετα,sτιx&" τ[aω απ' τα
μεγd,λα ραδiNια. 'Eνα φiδι με πoρφυρdq φoλ[δεq, πoυ στo
ξαιριaψα τoυq γ[νoνταν αoημdν υεq, π6ραoε ξνoτd." α1τ' τo
πρ6c ωπ6 τ oυ, αNατ&δε1τo.ιιToυ Bυζαντdoυll, oNiφτηNε o Στd,θη6 xαι λιπoθ6μησε.
B7
..ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
/Jνευcbν. EγγλdζιNα tπιπ),α, μπλεγμdνα με μoντdρνα ι-τα}ιιx& - &ξυα απoρtαq αντi7 η ψαν[α των ΙταλcΔν α1εδια-
To ΔΩMATΙO BΑΣΙΛΕ\ω ΙΙ ΣΙΩΠΙ{ TΩN ΠΟΛΥTEΛΩN EΠΙΦΑ-
ατιilν να εψπνt'oνται απ6 yραψψtq λυτtq, πoυ σε N&πoιo
N&ρβoυνo ^ιαι,6πωqπ{oτευε o Στ&θηc, με μπ6λιxo μυγ:-
χεσμα πoυ, λ6γω φωτoιsιυ&oεων τoυ &απρου μαδρoυ, δε
biorρ,r6"oν με ανιiπoπτo γυμν6 oφθαλμ6' o διx6q τoυ.o-
φθαiμ6q, τoυλ&1ιοτoν o δεξι6q, πoυ συναγωνιζ6ταν μ&τι
γuρoruo$, i1ταν υπoι!ιαoμ6νoq. TεντιiθηNε παγωμ.dνoq
;λ' απ' τ'σ' csNεπ&'cψατα, ψ' tνα oφiξιμo oτo ατoμ&1ι'
Θα N6ντευε μεoημdρι τcLα' τo φανdρωνε ru ηx{νηaητηc,λεωφ6ρoυ, xι εtγε να παραδιioει δυo oταυρ6λεξα στην..ε-
φημ.ριυo. K&τι, i,oριζoντ{ωqll tπρεπε να εφε$ρει Nαυ ξε'
μπ6ρδει|ε. Mαζi με την (ερωτιNl1 αρ1ιoυνταξ[αll στo με-
λ,ooorr.ρι,oδιN6 dδινε Nαι oταυρ6λεξα oτην εφημερiδα 6πoυ
εργαζ6ταν παλι&., !τoι, γtα να διατηρεi τη δημoαtoγραφt-
,i''o, o1doη. Δεν {θελε παραπ&'νω πρ&yψατα' Toυ αρ-
Nο6oαν αυτ&" τα}'tγα'Πρoτιμo6oε να ξoδε6ει τo 1ρ6νo τoυ στα βιβλiα' Δ{1λω-
νε επαγγελ ψατtαq α-ναγνιiοτη6, διd,βαζε ιατoρ(α, λoγoτ9-
γνLα _πoυ τoυ dδινε τα xλειδι& για υπαρξιαNtq αναQτi1-
orrq' 6oo περνo'5oαν τα γρ6νw, ντd'ντευε τη βαρεμ&ρα τ_oυ
ψε τiτotα ιεtψενα, μελετo6ο'ε τιq ιδιoτρoπkq x&πoυον ξε-
1αoμdνων oυγγραφdων τoυ μεσoπoλdμoυ οε θdματα.επι-
o'ημor,r&, εNλαΙNευμ ξνα απ6 τιζ μoνoμαν{εq τoυq' Tξτo'υα
ξ""ur'Tα e$1ντα θα τoν 6βριoxαν με μια πληρ6τητα φθι-
νoπωρινιi-lν απ6η1ων, πoλυτελ{ με την τρd1oυαα toγt1i
"., *orρ,ir, oλo[6roxo /1, "o
,rιo πιθαν6, με τo ζεoτ6 γν6-
τo τΥβιΔ6oπoινα6 oτo oβdρNo . Κατυ tραν xι αυτ6_
Πρoτιμo6ο ε τo oπkιτoυ, dνα Nαλoβαλμ6νo τρι&ρι oτην
oδ6 Σiνα, αλλri η Δdoπoινα, με τc[ ατtλε;.ωτα απoθdματα
oτoργfe _oυ1ν& τη φιiναζε ι<μητερo6λαll { ιιγιαγιo6λαυ'
αημε(o απoxτo$ν διαoτρoφιx6 ενδιαφdρoν, με ψια αναπ&"-ντεχη τεθλαoμdνη. Exεlνη η τεθλαoμdνη γραμμ{, πoυoτ(ηε'lε x&πon αNαθ6ρυaτo μdλoq τoυ ανθρriiινoυ oιiiμα-τoζ, με ξ$λo, δdρμα { 1ρωμιo, tραν αιριpcλq αυτ6 τoυ xξ,-ντριζε τo ενδιαφdρoν τηζ Δdαπιiινα6.
Tα ε[xε δεμdνα oυναψεταξ6 τoυ6 με φωτtστυN&' αν&λo_
γηe ετερoθαλo6q ουγγdνειαq Nαι πtναxεζ πρoγoνιχo,3q_τo_πtα γαλ}ιιNηe uξoχhe, με αγρo6q oτρωμdνoυ6 πoυρd ψπιζε-λιo6_ αλλ& Nαt a'3γyρoνoυζ, Eλλ{νcον ζωyρ&φων, ΥxΡα-βo6ρεq πrω απειN6νιζαν την Αθ{να μετ& την
"ouρ'on,ρo-τ[α, Noρνιζωψtνα αργιτεNτoνιx&. α1dδια ΥLα. τ;α ν'ε}r&ρια τoυNτ$ματoq oτα Mεo6γεtα, φωτoγραφ(εq αoπρ6μαυρεζ τωνπαι&c{iν y'αL των εγγoνcΔν τηc,, τPσ"ρηγμdνεq απ6 ην (δια.
K&πoυ, αν&'ψε,sα oε 6λα, υπ{ρ1ε )1αL τo πορτρdτo τoυπατdρα-ιδρυτ{ τoυ περιoδιNο6 o Καιρ6q των Mελιαoωv, ψε
89
..ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
/Jνευcbν. EγγλdζιNα tπιπ),α, μπλεγμdνα με μoντdρνα ι-τα}ιιx& - &ξυα απoρtαq αντi7 η ψαν[α των ΙταλcΔν α1εδια-
To ΔΩMATΙO BΑΣΙΛΕ\ω ΙΙ ΣΙΩΠΙ{ TΩN ΠΟΛΥTEΛΩN EΠΙΦΑ-
ατιilν να εψπνt'oνται απ6 yραψψtq λυτtq, πoυ σε N&πoιo
N&ρβoυνo ^ιαι,6πωqπ{oτευε o Στ&θηc, με μπ6λιxo μυγ:-
χεσμα πoυ, λ6γω φωτoιsιυ&oεων τoυ &απρου μαδρoυ, δε
biorρ,r6"oν με ανιiπoπτo γυμν6 oφθαλμ6' o διx6q τoυ.o-
φθαiμ6q, τoυλ&1ιοτoν o δεξι6q, πoυ συναγωνιζ6ταν μ&τι
γuρoruo$, i1ταν υπoι!ιαoμ6νoq. TεντιiθηNε παγωμ.dνoq
;λ' απ' τ'σ' csNεπ&'cψατα, ψ' tνα oφiξιμo oτo ατoμ&1ι'
Θα N6ντευε μεoημdρι τcLα' τo φανdρωνε ru ηx{νηaητηc,λεωφ6ρoυ, xι εtγε να παραδιioει δυo oταυρ6λεξα στην..ε-
φημ.ριυo. K&τι, i,oριζoντ{ωqll tπρεπε να εφε$ρει Nαυ ξε'
μπ6ρδει|ε. Mαζi με την (ερωτιNl1 αρ1ιoυνταξ[αll στo με-
λ,ooorr.ρι,oδιN6 dδινε Nαι oταυρ6λεξα oτην εφημερiδα 6πoυ
εργαζ6ταν παλι&., !τoι, γtα να διατηρεi τη δημoαtoγραφt-
,i''o, o1doη. Δεν {θελε παραπ&'νω πρ&yψατα' Toυ αρ-
Nο6oαν αυτ&" τα}'tγα'Πρoτιμo6oε να ξoδε6ει τo 1ρ6νo τoυ στα βιβλiα' Δ{1λω-
νε επαγγελ ψατtαq α-ναγνιiοτη6, διd,βαζε ιατoρ(α, λoγoτ9-
γνLα _πoυ τoυ dδινε τα xλειδι& για υπαρξιαNtq αναQτi1-
orrq' 6oo περνo'5oαν τα γρ6νw, ντd'ντευε τη βαρεμ&ρα τ_oυ
ψε τiτotα ιεtψενα, μελετo6ο'ε τιq ιδιoτρoπkq x&πoυον ξε-
1αoμdνων oυγγραφdων τoυ μεσoπoλdμoυ οε θdματα.επι-
o'ημor,r&, εNλαΙNευμ ξνα απ6 τιζ μoνoμαν{εq τoυq' Tξτo'υα
ξ""ur'Tα e$1ντα θα τoν 6βριoxαν με μια πληρ6τητα φθι-
νoπωρινιi-lν απ6η1ων, πoλυτελ{ με την τρd1oυαα toγt1i
"., *orρ,ir, oλo[6roxo /1, "o
,rιo πιθαν6, με τo ζεoτ6 γν6-
τo τΥβιΔ6oπoινα6 oτo oβdρNo . Κατυ tραν xι αυτ6_
Πρoτιμo6ο ε τo oπkιτoυ, dνα Nαλoβαλμ6νo τρι&ρι oτην
oδ6 Σiνα, αλλri η Δdoπoινα, με τc[ ατtλε;.ωτα απoθdματα
oτoργfe _oυ1ν& τη φιiναζε ι<μητερo6λαll { ιιγιαγιo6λαυ'
αημε(o απoxτo$ν διαoτρoφιx6 ενδιαφdρoν, με ψια αναπ&"-ντεχη τεθλαoμdνη. Exεlνη η τεθλαoμdνη γραμμ{, πoυoτ(ηε'lε x&πon αNαθ6ρυaτo μdλoq τoυ ανθρriiινoυ oιiiμα-τoζ, με ξ$λo, δdρμα { 1ρωμιo, tραν αιριpcλq αυτ6 τoυ xξ,-ντριζε τo ενδιαφdρoν τηζ Δdαπιiινα6.
Tα ε[xε δεμdνα oυναψεταξ6 τoυ6 με φωτtστυN&' αν&λo_
γηe ετερoθαλo6q ουγγdνειαq Nαι πtναxεζ πρoγoνιχo,3q_τo_πtα γαλ}ιιNηe uξoχhe, με αγρo6q oτρωμdνoυ6 πoυρd ψπιζε-λιo6_ αλλ& Nαt a'3γyρoνoυζ, Eλλ{νcον ζωyρ&φων, ΥxΡα-βo6ρεq πrω απειN6νιζαν την Αθ{να μετ& την
"ouρ'on,ρo-τ[α, Noρνιζωψtνα αργιτεNτoνιx&. α1dδια ΥLα. τ;α ν'ε}r&ρια τoυNτ$ματoq oτα Mεo6γεtα, φωτoγραφ(εq αoπρ6μαυρεζ τωνπαι&c{iν y'αL των εγγoνcΔν τηc,, τPσ"ρηγμdνεq απ6 ην (δια.
K&πoυ, αν&'ψε,sα oε 6λα, υπ{ρ1ε )1αL τo πορτρdτo τoυπατdρα-ιδρυτ{ τoυ περιoδιNο6 o Καιρ6q των Mελιαoωv, ψε
89
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΔΙΙΣ ...ΥΣTEPA" HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
<<ΠεραoτιN& σαζ y'L αντLo oαq
καt πρoooγfi oτo oαρx{oν oαq.
Mη μos ξeyν&τε 6πoυ Nι αν π&τε,εtψαo τ ε αν&μνηαιq παθcΔν
xαι ωφελ(μων νερcbν!
Kαλd oαq ν$γα xαιδι' ευ1ιΔν των Aγ[ων Λoυτρcbν!υ
Πετ&γτηNε ταραγμdνoq ατ' τo 1,"ρεp&τL xυ tτρεξε oτo
αντυrsηπτtx6 y'αταφiJτLo-μπ&νιo τηq Δdoπotναζ να ξrρo_ο'ει. Ei1ε φoρτdoει π&}ι τη ραγoxoxα}'ιd, τoυ με αν6ητεq α-
νατρι1(λεq, υπερεχτtμo$oε φα(νεται την περ[πτωoη μιαqαναχoυφtστιι\q αψνηatαq, αν ιαι π[oτενε πωζ, τελιN&-, t_
φτσ"Lτε η 1θεαιν{ ατoPα των δυo βιβλ[ων, oδηy6q λoυομ6_
))oυ 1λαL To θεωiyο θαυμα τcιy Mεθ&l'ωy, συγγρ&ψψατα
πνευμoνoλ6γων χαι φθιoι&τρων τoυ '30, πoυ παρεπιδημo6-
σαν ωζ ιατρoφιλ6ooφot στtζ oργανωμ6νε6 μεooπoλεψυNtqλoυτρoπ6λει6. Γoητε6τηNe απ' τη μυρωδι& "η, φθoρ&qy'αL την ατoα}'&y'ωτη θλiι!η των δ'jo μoν&xριβων συγγραμ_
μ&των τoυ παλαιoβιβλιoπωλεioυ ττ16 oδo6 Αoxληπιo6 Nαι
ενdδωoε.
Βι&oτηNε να ξεφυλλiσεL y'αL να θαυμ&αει τoπωνυμ{εq,
αναλ6oειq των συστατιxιilν των νεριilν, xιδδιxεq aωoτt1qNt
αποτελεoμ ατ ιxt1e θ εραπe[αq, αν τενδε iξε tζ, γεωγρα φυιt q
οδηγiεq πoυ, στo ψεταξ.υ, ε(ηαν ανατραπε[ με τo μεταπo-λεμιx6 xι εντε6θεν oδιx6 δixτυo. Toν xαιρ6 πoυ εi1αν γρα_
φτεt τα συγχεχρtμdνα βιβλiα, xυxλoφoρo6ααν oι θανατη-
φ6ρoι β&xιλoι xαι ot τυραννtχtc, παθ+ρειζ με τo πλo6oιo
αναξω6- επdμενε Ndπoυεq ιδιαlτερα ιρ6εq ν6μεqνα τoνNqατ& οτo μεγ&λo αυτ6 διαμdρ,oμo, a"o,
"rρ,oiyojoou o_ριlιψατ α μιαq μdλλoν ooxoλατo 6)oq noρ'uτ[νηq''
"
. Δεν {ταν μ6νo o tρωταq {1αυτ6 τdλo6 πdντων πoυ τ,α-
ρ&γoυν ταζευγ&φια 6ταν μπλdξoυν τηyηψε[ατων παoτdλxρωψατm&. ηλιxιι/iν, tραν ηNoυptνταrro, δu, ε[xε απ6λυ_τα ξεN&θαρo ειρμ6: ειεtνη ε(xε xιλι&δ uq ouo,η'i"ψt:τ'no,o τ α oτo[α πυρoβoλo6o ε απoτ ελεc ψατ ιN& μu ;; orrodoθ | -ψα'^\ταν o τρ6τoq,πoυ ξεoιαρτ&φιζε τη ρoυτdνα on'
"iuxαθημεριν6τητα' {ταν πoλλd. Πoλλd γtα'τoν Στdθη, :roυμo6λιαζε σε μια αυτ&ρxεια,oυνειδητd φν{ρηq n olλ
"6-oo διNoτυλ{δoνoq, με μtα ζω{ 1ωρ,oμjrη o'o δrr.Στα δυo, Nι 6ψωq αρρωoτημdνα μoιρασμ tνη. Aπ' τη
μια, 6λo τo επloημo ,,.uρη1oφoφηψo "ηq'.r{i,r\ζ πo-
ρεiα6 τoυ' Υ'αL, α7τ' την &λλη, δυ6μι,oι, ,ruρir.o, xρ6r,o or-μπυxνωμdνηq απελπια[αq, γεψdτα εxτυφλω
"ri\ uo"uρto,εντυπcδoει6 εν66 παρdλoγoυ μωoαΤxo6 με oxdδ,α γurμ'.-τριxιbν γαμιoιcδν, πρoocΔπω^ν ξεγραμμdνλ, o,., "";i;;i"τηζ ανατεννημdνη6 Eλλdδα6, θαν&'oιψεq Κuρroλdr,' no,τρ[α απtραντα Nαλoxαtρια γεψ&"o ,oμo"r*rr" λuoψuιou'axλευαo τ υNcΙlν θρτ)νων.
- ΠeΨ απ' τo ψωaαιx6 τηq θητεtαq αυτ!e,πoυ dμoια-ζε αλλ6Noτα' ψε στPατLωτL'(ι, oφo6 δ,jrr,
"o'λ6 'η, ,r.,-θαρ1[α τηζ αψετΡotπειαq, o.ρrj"o, η Φυxρ{ "d1iη "'uφανταoψ&των yναL o oμοtoχατ α)ηνaoc'uloφρ?rrι,o"", oρι*μβo6 μιαq tναaτρηq επιθεωρηo ιαx\q ν6xταq:
9o 9L
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΔΙΙΣ ...ΥΣTEPA" HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
<<ΠεραoτιN& σαζ y'L αντLo oαq
καt πρoooγfi oτo oαρx{oν oαq.
Mη μos ξeyν&τε 6πoυ Nι αν π&τε,εtψαo τ ε αν&μνηαιq παθcΔν
xαι ωφελ(μων νερcbν!
Kαλd oαq ν$γα xαιδι' ευ1ιΔν των Aγ[ων Λoυτρcbν!υ
Πετ&γτηNε ταραγμdνoq ατ' τo 1,"ρεp&τL xυ tτρεξε oτo
αντυrsηπτtx6 y'αταφiJτLo-μπ&νιo τηq Δdoπotναζ να ξrρo_ο'ει. Ei1ε φoρτdoει π&}ι τη ραγoxoxα}'ιd, τoυ με αν6ητεq α-
νατρι1(λεq, υπερεχτtμo$oε φα(νεται την περ[πτωoη μιαqαναχoυφtστιι\q αψνηatαq, αν ιαι π[oτενε πωζ, τελιN&-, t_
φτσ"Lτε η 1θεαιν{ ατoPα των δυo βιβλ[ων, oδηy6q λoυομ6_
))oυ 1λαL To θεωiyο θαυμα τcιy Mεθ&l'ωy, συγγρ&ψψατα
πνευμoνoλ6γων χαι φθιoι&τρων τoυ '30, πoυ παρεπιδημo6-
σαν ωζ ιατρoφιλ6ooφot στtζ oργανωμ6νε6 μεooπoλεψυNtqλoυτρoπ6λει6. Γoητε6τηNe απ' τη μυρωδι& "η, φθoρ&qy'αL την ατoα}'&y'ωτη θλiι!η των δ'jo μoν&xριβων συγγραμ_
μ&των τoυ παλαιoβιβλιoπωλεioυ ττ16 oδo6 Αoxληπιo6 Nαι
ενdδωoε.
Βι&oτηNε να ξεφυλλiσεL y'αL να θαυμ&αει τoπωνυμ{εq,
αναλ6oειq των συστατιxιilν των νεριilν, xιδδιxεq aωoτt1qNt
αποτελεoμ ατ ιxt1e θ εραπe[αq, αν τενδε iξε tζ, γεωγρα φυιt q
οδηγiεq πoυ, στo ψεταξ.υ, ε(ηαν ανατραπε[ με τo μεταπo-λεμιx6 xι εντε6θεν oδιx6 δixτυo. Toν xαιρ6 πoυ εi1αν γρα_
φτεt τα συγχεχρtμdνα βιβλiα, xυxλoφoρo6ααν oι θανατη-
φ6ρoι β&xιλoι xαι ot τυραννtχtc, παθ+ρειζ με τo πλo6oιo
αναξω6- επdμενε Ndπoυεq ιδιαlτερα ιρ6εq ν6μεqνα τoνNqατ& οτo μεγ&λo αυτ6 διαμdρ,oμo, a"o,
"rρ,oiyojoou o_ριlιψατ α μιαq μdλλoν ooxoλατo 6)oq noρ'uτ[νηq''
"
. Δεν {ταν μ6νo o tρωταq {1αυτ6 τdλo6 πdντων πoυ τ,α-
ρ&γoυν ταζευγ&φια 6ταν μπλdξoυν τηyηψε[ατων παoτdλxρωψατm&. ηλιxιι/iν, tραν ηNoυptνταrro, δu, ε[xε απ6λυ_τα ξεN&θαρo ειρμ6: ειεtνη ε(xε xιλι&δ uq ouo,η'i"ψt:τ'no,o τ α oτo[α πυρoβoλo6o ε απoτ ελεc ψατ ιN& μu ;; orrodoθ | -ψα'^\ταν o τρ6τoq,πoυ ξεoιαρτ&φιζε τη ρoυτdνα on'
"iuxαθημεριν6τητα' {ταν πoλλd. Πoλλd γtα'τoν Στdθη, :roυμo6λιαζε σε μια αυτ&ρxεια,oυνειδητd φν{ρηq n olλ
"6-oo διNoτυλ{δoνoq, με μtα ζω{ 1ωρ,oμjrη o'o δrr.Στα δυo, Nι 6ψωq αρρωoτημdνα μoιρασμ tνη. Aπ' τη
μια, 6λo τo επloημo ,,.uρη1oφoφηψo "ηq'.r{i,r\ζ πo-
ρεiα6 τoυ' Υ'αL, α7τ' την &λλη, δυ6μι,oι, ,ruρir.o, xρ6r,o or-μπυxνωμdνηq απελπια[αq, γεψdτα εxτυφλω
"ri\ uo"uρto,εντυπcδoει6 εν66 παρdλoγoυ μωoαΤxo6 με oxdδ,α γurμ'.-τριxιbν γαμιoιcδν, πρoocΔπω^ν ξεγραμμdνλ, o,., "";i;;i"τηζ ανατεννημdνη6 Eλλdδα6, θαν&'oιψεq Κuρroλdr,' no,τρ[α απtραντα Nαλoxαtρια γεψ&"o ,oμo"r*rr" λuoψuιou'axλευαo τ υNcΙlν θρτ)νων.
- ΠeΨ απ' τo ψωaαιx6 τηq θητεtαq αυτ!e,πoυ dμoια-ζε αλλ6Noτα' ψε στPατLωτL'(ι, oφo6 δ,jrr,
"o'λ6 'η, ,r.,-θαρ1[α τηζ αψετΡotπειαq, o.ρrj"o, η Φυxρ{ "d1iη "'uφανταoψ&των yναL o oμοtoχατ α)ηνaoc'uloφρ?rrι,o"", oρι*μβo6 μιαq tναaτρηq επιθεωρηo ιαx\q ν6xταq:
9o 9L
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ρεπερτ6ρto π6νων. Aργ6τερα η ιατριNt1πρotταξε μιc[ νεo-τερlζoυoα δυoπιoτlα στα. LαtJ"ατLx& νερd.,
"ηu ono[λ ελ&xυ-
στoι συμμερ{aτηNαν, αφo6 o Στdθη6 μdθαινε ,'16 "o
d'θr-
μo ]:ων λoυτρcδν ιαλ&" xρατεt αN6ψ'Ed1ε oαρdντα.
'LαL πλdoν 1ρ6νια να επLσ'Lεφθεi 1rilρoυ6
ιαψατιNcλν λoυτρcδν, αλλ&., 6ταν τo dφερνε η ,orβjr"o o,N&πoυα καφενε[α, εNε[, aτην oδ6 Aγ(oυ Kωro"or' [νoυ Nαιoτtq NαΘtτoυq τtριξ τoυ Eθνιxo6 Θεd,τρoυ, 6πoυ o61ναζανπερ ιπλανc6 με νot μoυσ ιNo[ πανηγυρ ιc6 τιxoυ o' [γ ψo" o-q, ρ^ -τo6oε }ισ'L τoυ dλεγαν. 0ν6ματα απ6 τατα}'ιiδ., ordφu-ρε, δεν τoυ'φταναν ε6Noλα ατη γλιioo α -'(αL nρoq
'r, &λ-
λωoτε;_ αλλ& oι βιoλιτζ{δεq Nι oι Nλαρινιτζ{δε6 τoυ μετd-φεραν νiα yια τα τdδε y'αL τα. δεiνα Λoυτ ρi, "o
λιγ6τερoγνωoτd -δε μιλ&με για Kαμdνα Bo6ρλα *o, Λou:cρ&n _
'ou
αυνδυαoμ6 π&ντ,α ψε x&πoια Παναyυ&. i1Πρoφ\τη Hλdα.Στην Αγloυ Kωνoταντdνoυ, o' iνα παλi6 ψiγiρo' on'
αυτ&. πoυ εd1αν ειo6δoυq δρooερtq oαν ειιλη,stεq, με τoi-xνα γα6ρoυ t11ιπαNα},ι&'ρoυ απ' τoυ6 oυζoμεζdδεq, βρioro-νταν τα. γραφεi.α τoυ Καφo{l τωy Mελιααων. Ι'ραφε[α τα o-ν6μαζε με dμφαοη εxε[νoq, αν
'(αL o"η, oroio t1ταν {να
αpyε[α χΨ ημερoλ6για διαNooμημdνα με Nερfθρε q ιαt ψi-λιooε6. 'Εναc, ανεμιoτ{ραq xρεψ6ταν 1ειμ<iiνα NαλoNλtρυαπ' τ9 ταp&νι,αλλ& o Στ&θη6 γo6oταρε τlαL τo u"ux6ρ nλ,τη.φθdνoυoα υγε(α των xαρτιcλν πoυ ε{1ε oυooωρu6ouι, u-xεL ψtoα o αe[ψνηoτoq πατtραql."ηr, Δionoιναζ'
Τπ{ρ1ε xαι δε6τερo δωμ&τιo , αλλ&. αυτ6 xρηαiμευεoαν απoθτ)χη των υλιxcΔν πoυ χρησιμoπoιo6o.ε η-λdorro,ro
τLα τLζoπdoιαλ oυoxευααlεζ των Nραo'ιcδν τηe ' ΔιΔρα xρι-
o"orγ.urι.&' ιNα,, N,l{'lτεqγια ειδιN6 αψπα)'&ζ, μαxdτεq διd'-
φoρεζ ΥLα τLξ ετυNtτεqτων μπoυχαλιιilν' 'oλα τα xρειαζo6_
μrro o, μι,.:, μεραxλo6 oινoποιραγωγ6, iξω ατ' τα Nλιod
"o, uμrroρiΟυ χαJ τoυ θανατηφ6ρoυ ανταγωνtσμo6' Γι' αυ-
τ6, &,λλιυατε, ταiριαξαν.Σ' αυτ6 το γραφεio, τo 1ωμdνo στo τtλoq εν66 αNoτει-
νo$ διαδρ6μor, δirrλo oε &λλα πανoμoι6τυπα, πoυ aτiγα-
ζαν επαρ1ι αN{'q eφηψερ[δε6, oυμβoλαιoγρ&φoυq xσ"L σ"φPo_
S.rι,oL6γ-s γι,o"ρo6|, περνo6οε o Στ&θηc N&μπooεq cδρε6
την εβδoμ&δα. Toν γo{τευε. Ε[1ε την ηoυ1iα τoυ, μια ε_
,rι,λLjo, δηλαδ{ ηoυ1[ω oτην {δη iρ'μη ζω{ τoυ εντ6q τoυ
ιoτoριNo6 αθηναΤNo6 Ndντρoυ.
d"ou ,ρ16"o, η Δdo'πoινα, τo y&oq ζωντ&νευε απ' την
')περχtνητt x6τητ& τηq. Toυ ' ταιζε λry&Nυ y'σ'L τo αφεντt-
*6 -"ou 'δroor6δoζnν
N&τι τξτoια_ o'Noρπo$oε παντo$ τo
No5 τηe Σαν6λ, τoυ αναστ&τωνε τα ατclyεi'ι1ιατα', γυατ[
μ6νo απoγε6ματα ευNαιρo6oε eNε[νη, αφo6 τdλειωνε με τo'ιτt1ψα,
τα παιδι&, y'αL τ oυc. λoιπo6q oυγγενεi6'
i' or"6 τo γραφε[o α1εδiαζε yLαL τα' oταυρ6}'εξα' t'_
μπηγε oτριφνo6q'γρiφorq oριζoντiωq y'αι Nαθξτω6, πoλλ66'
φφ/'r' 1ρηorμorrαojo. 6ρo16 6πωq <ιαoβεoτo61αll, ιιαιδη-
ρ, - θ.ι,ir,i i,, ( αρ σεν Lχo 6aαll,, ι< νατριo61α ))' (( μc[γ νησιo61α ll'
λρr.i να τoν dλorρun, τα τετραγων&xια' Kαι τo 'y'ανε εL-
λιNριν& με μtα, απρooδι6ριστη νoστο|ζ}qLα Nt dναν παιδιN6
.rθororooμ6, 6πωq cτα γρ6νυα τηe MαρiNα6 Σoυdζ, πoυ,
6oo orroμλxρυν6ταν ηλιxtαN&", φ&νταζαν μυθιx& xαι γ&ρ_
',rn, 6"o,μα να διαλυθo6ν oτην παραμιxρd αμφιβoλiα'
92
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ρεπερτ6ρto π6νων. Aργ6τερα η ιατριNt1πρotταξε μιc[ νεo-τερlζoυoα δυoπιoτlα στα. LαtJ"ατLx& νερd.,
"ηu ono[λ ελ&xυ-
στoι συμμερ{aτηNαν, αφo6 o Στdθη6 μdθαινε ,'16 "o
d'θr-
μo ]:ων λoυτρcδν ιαλ&" xρατεt αN6ψ'Ed1ε oαρdντα.
'LαL πλdoν 1ρ6νια να επLσ'Lεφθεi 1rilρoυ6
ιαψατιNcλν λoυτρcδν, αλλ&., 6ταν τo dφερνε η ,orβjr"o o,N&πoυα καφενε[α, εNε[, aτην oδ6 Aγ(oυ Kωro"or' [νoυ Nαιoτtq NαΘtτoυq τtριξ τoυ Eθνιxo6 Θεd,τρoυ, 6πoυ o61ναζανπερ ιπλανc6 με νot μoυσ ιNo[ πανηγυρ ιc6 τιxoυ o' [γ ψo" o-q, ρ^ -τo6oε }ισ'L τoυ dλεγαν. 0ν6ματα απ6 τατα}'ιiδ., ordφu-ρε, δεν τoυ'φταναν ε6Noλα ατη γλιioo α -'(αL nρoq
'r, &λ-
λωoτε;_ αλλ& oι βιoλιτζ{δεq Nι oι Nλαρινιτζ{δε6 τoυ μετd-φεραν νiα yια τα τdδε y'αL τα. δεiνα Λoυτ ρi, "o
λιγ6τερoγνωoτd -δε μιλ&με για Kαμdνα Bo6ρλα *o, Λou:cρ&n _
'ou
αυνδυαoμ6 π&ντ,α ψε x&πoια Παναyυ&. i1Πρoφ\τη Hλdα.Στην Αγloυ Kωνoταντdνoυ, o' iνα παλi6 ψiγiρo' on'
αυτ&. πoυ εd1αν ειo6δoυq δρooερtq oαν ειιλη,stεq, με τoi-xνα γα6ρoυ t11ιπαNα},ι&'ρoυ απ' τoυ6 oυζoμεζdδεq, βρioro-νταν τα. γραφεi.α τoυ Καφo{l τωy Mελιααων. Ι'ραφε[α τα o-ν6μαζε με dμφαοη εxε[νoq, αν
'(αL o"η, oroio t1ταν {να
αpyε[α χΨ ημερoλ6για διαNooμημdνα με Nερfθρε q ιαt ψi-λιooε6. 'Εναc, ανεμιoτ{ραq xρεψ6ταν 1ειμ<iiνα NαλoNλtρυαπ' τ9 ταp&νι,αλλ& o Στ&θη6 γo6oταρε τlαL τo u"ux6ρ nλ,τη.φθdνoυoα υγε(α των xαρτιcλν πoυ ε{1ε oυooωρu6ouι, u-xεL ψtoα o αe[ψνηoτoq πατtραql."ηr, Δionoιναζ'
Τπ{ρ1ε xαι δε6τερo δωμ&τιo , αλλ&. αυτ6 xρηαiμευεoαν απoθτ)χη των υλιxcΔν πoυ χρησιμoπoιo6o.ε η-λdorro,ro
τLα τLζoπdoιαλ oυoxευααlεζ των Nραo'ιcδν τηe ' ΔιΔρα xρι-
o"orγ.urι.&' ιNα,, N,l{'lτεqγια ειδιN6 αψπα)'&ζ, μαxdτεq διd'-
φoρεζ ΥLα τLξ ετυNtτεqτων μπoυχαλιιilν' 'oλα τα xρειαζo6_
μrro o, μι,.:, μεραxλo6 oινoποιραγωγ6, iξω ατ' τα Nλιod
"o, uμrroρiΟυ χαJ τoυ θανατηφ6ρoυ ανταγωνtσμo6' Γι' αυ-
τ6, &,λλιυατε, ταiριαξαν.Σ' αυτ6 το γραφεio, τo 1ωμdνo στo τtλoq εν66 αNoτει-
νo$ διαδρ6μor, δirrλo oε &λλα πανoμoι6τυπα, πoυ aτiγα-
ζαν επαρ1ι αN{'q eφηψερ[δε6, oυμβoλαιoγρ&φoυq xσ"L σ"φPo_
S.rι,oL6γ-s γι,o"ρo6|, περνo6οε o Στ&θηc N&μπooεq cδρε6
την εβδoμ&δα. Toν γo{τευε. Ε[1ε την ηoυ1iα τoυ, μια ε_
,rι,λLjo, δηλαδ{ ηoυ1[ω oτην {δη iρ'μη ζω{ τoυ εντ6q τoυ
ιoτoριNo6 αθηναΤNo6 Ndντρoυ.
d"ou ,ρ16"o, η Δdo'πoινα, τo y&oq ζωντ&νευε απ' την
')περχtνητt x6τητ& τηq. Toυ ' ταιζε λry&Nυ y'σ'L τo αφεντt-
*6 -"ou 'δroor6δoζnν
N&τι τξτoια_ o'Noρπo$oε παντo$ τo
No5 τηe Σαν6λ, τoυ αναστ&τωνε τα ατclyεi'ι1ιατα', γυατ[
μ6νo απoγε6ματα ευNαιρo6oε eNε[νη, αφo6 τdλειωνε με τo'ιτt1ψα,
τα παιδι&, y'αL τ oυc. λoιπo6q oυγγενεi6'
i' or"6 τo γραφε[o α1εδiαζε yLαL τα' oταυρ6}'εξα' t'_
μπηγε oτριφνo6q'γρiφorq oριζoντiωq y'αι Nαθξτω6, πoλλ66'
φφ/'r' 1ρηorμorrαojo. 6ρo16 6πωq <ιαoβεoτo61αll, ιιαιδη-
ρ, - θ.ι,ir,i i,, ( αρ σεν Lχo 6aαll,, ι< νατριo61α ))' (( μc[γ νησιo61α ll'
λρr.i να τoν dλorρun, τα τετραγων&xια' Kαι τo 'y'ανε εL-
λιNριν& με μtα, απρooδι6ριστη νoστο|ζ}qLα Nt dναν παιδιN6
.rθororooμ6, 6πωq cτα γρ6νυα τηe MαρiNα6 Σoυdζ, πoυ,
6oo orroμλxρυν6ταν ηλιxtαN&", φ&νταζαν μυθιx& xαι γ&ρ_
',rn, 6"o,μα να διαλυθo6ν oτην παραμιxρd αμφιβoλiα'
92
ΓlΑλΙNΙiΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ .ΥΣ'ΓEPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣl]Σ
ναχLy'6τητα"ζ}LαL .rcoλ() ωΡαLα" παχL&" σtωπi. Tη oιωπ{ τcυν
βιβλiων με την εyly'ωφαντLι{1 No''ιφ6pραση.
Θα τον dλεγε6 xρυQiνoυ μπd,oταρδo, αλλd, πoioq o λ6-
ΤOζ; Kι αν πoτξ γ[νoνταν διεθνεi6 6ρευνεq για παιδι& πoυ
φ$λαγαν eρψτm& μ6oα τουq μιNρ6βια oυμπυxνωμ6νηG
ζa$1e, μια εβαπoρ{, ιατ&oταoη δηλαδ{, π&}'t δε θα εPΥα-
ζαν τ[πoτε ατ' την περiπτωoη ι<Στdθηqll. M6oα απ6 τi_τoLα χPoνLy'$,αoφ&λεα o Kλιντ 'Ιoτγoυντ μπoρo6oε να" α_
να"',ιαr:&" ουδdτερo6 τo μoν&xριβo 6ρωτ& τoυ γtα τη Mα-τiλντα, πoυ απε1θαν6ταν τo εμφ'iλιo τrstρNo τoυ θι&αoυ
τoυζ.Kανεiq πoτd δε θα μ&θαινε την ελαoτιx6τητα πoυ διd-
()ετε csτα δυ6μιoι xρ6να τη€ περιπλ&νηc:ηc.Γιν6ταν &-
\tτραζ, \Ρ'oq,, Bυζαντιν6q Tαρ(&ν, ερωτν'6q oxαραpαLoq,
παιδi πoυ μεταμoρφων6ταν σε παραμυθdνιo xλdφτη τ\QΙ3αγδ&τηq, oυραyNoτ&"ττLoζ εραστt1c,, ν6Θoc, γιo6 τoυ Αθα*
νααloυ Δι&Noυ αλλ& με την iδια λεβdντιNη xod1ι&"' xiλια δυo
πρ6αωπα x&τω απ' την απαττ1β φιγo6ρα εν6q oρφανo6
νι&νιαρoυ. Kι 6λα ytα yαρ"η τηc,' y"L 6λα για να ψτ,εL στηoυμπληγd,δα ατενωπ6 τηζ χαρδt& q τ"ηq.
Aυτd" γυρ6φερνε στo νου τo6τo τo ιpυ1ρ6 απ6γευμα τoυ
M&ρτη, αNo{γoνταζ τLζ yναψπ&νεq τoυ Αγioυ Kωνo'ταντi-νoυ, απdναντι, να xαλo6ν τoυζ φα,να,τιxoilc, χΡυrsτιανo6qστoυζ Δε6τερoυq Xαιρετιoμo6q, δαγNιiνoνταζ τo oτυλ6.
Mεγ&λωoαν oι μdρεq, πουλor1oαν μρiζεc, oτα ανθοπωλεlα,
τo Nρ6o θα υπo1ωρo6oε, γρ&φcrν ot εφημερiδε6, oι μdλιo-σec, σε λiγo θα 'παιρναν α7ιπ&"ρυζα την ανθoφo ρ[α, πoν ξε-ν'[νηoε με αμυγδαλυl,qNαυ xoυτooυπιdq. M6ρo6 τηq δoυλει&6
^ Lε-ν
7[xε (lψωq Nαψια αψφυpoλtα' τLα 6,τι {Qcε o Στ&'-
θη6. M6νo πoυ απoρo6ou, μ,o 'oθo)o Θr'ρη;r;i λ;;i",
για τoν ηδoνιN6 τρ6πo πoυ iζr,oε τιq παιδιxdq 'o, ul.rθu-
ρdεq. Για (-lλεq τιq ερεθκlτιNtq o"ρi.-;η"rq πoυ απoτελo6-σαν, εν Nαταxλεdδι, την ευτυyιrsψiνη απ6γνωct"η εNε[νοwτων 1ρ6νων.
' Aν ιαθ6.ταν δηλαδ{ να γρ&Qει τα απCJtJ'νημoνε6ματα ε_
ν6q'αγoριo$ oε yρ6να διεoτραμμdro, 6rrλ6';r, ;;;;;j;,απ' τa
φαλ6, c6ρεq ιΔρε6, Θ' αρxιζε ψε τη φραoη:,.H oρ-φ&νυα,i1ταν η ρo6μπα τηζ φανταoio6 μor,, - ιι απ6 ,ιε[,ιαυ π[ρα o Θε66 βoηθ6q. Δε θα ,μ,.oι,r.
6ψωq πoτt "u
;!-τoιo N6πo αναμν{oεων,. δε μoιραζj'o, u6roλo;rra "Φ;aτoυ y'αL α!ψερα' πoυ μdληo,ε τLα. την,Eλενα τoo-oEoro,y"αL
1α-λom&. oτη Δdoποινα, μετd'νιωνε.
,Aπ' την &λλη, την dνιωθε διx{ τoυ τtq c5ρεc,των πρω-ινc6ν πoυ την ε[yε δiπλα τoυ, με o66δur'η τη oτoργ!Nαιτην αγ&πη τηc,. Aρxετd oταυρoλ εξιN&"
'ηr' ui'χrφuρθuj
"6-oo Nαtρ6. Πρoτιμo6oε ν, αNo(lε, :,ηu ηxi 'r, λι,r{, 'r,ζ'!ζ, πoυ "|ρ αν διdφανη y'L ευτυχLσ t'ωi: γ r7'o" ηro,rrr., ]
γ(3, aυτNtνητιNolq xαι ανcbδυrors nρoυooμo66. o ,δ;ζδ ιd θετε rTto ηe μ,o 9rμT1θ- ! αo τ m{1 N&λυ ιJ.l η'' oδηγω". * -ξιoπρεπcλq τo
-rsNαρ[ αλ,& Kiιντ,Ιoτγoυντ πρoζ τα ε$yτα,
εtxε γυα dλλoθι oπoυδd6 ατη l{oμιx{ Aθην6; "';i'";;":τρoπ{1,του θεioυ Xριoτ6φoρoυ Xωραφd , ou"o6;"; ";;νωπo6 θετo6 πατtρα Ψ.'η, oξron|tλurα αλ&' Γrρdγroρ,
ΠεN,, πo'.ι τoν^{xαιsε εδι6 xαι δεNαπdντε xρ6νtα !oi''Ιaψετ&. ιαt τ"η 0ε[α Στdλλα-
'εtxε την ,rnoiλu"i'1δημoo,o-
γραφιNi1θητεtα, την μπλαζd αντdληQη μι.oq ι,δ,oφrrυ, μr-
94
ΓlΑλΙNΙiΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ .ΥΣ'ΓEPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣl]Σ
ναχLy'6τητα"ζ}LαL .rcoλ() ωΡαLα" παχL&" σtωπi. Tη oιωπ{ τcυν
βιβλiων με την εyly'ωφαντLι{1 No''ιφ6pραση.
Θα τον dλεγε6 xρυQiνoυ μπd,oταρδo, αλλd, πoioq o λ6-
ΤOζ; Kι αν πoτξ γ[νoνταν διεθνεi6 6ρευνεq για παιδι& πoυ
φ$λαγαν eρψτm& μ6oα τουq μιNρ6βια oυμπυxνωμ6νηG
ζa$1e, μια εβαπoρ{, ιατ&oταoη δηλαδ{, π&}'t δε θα εPΥα-
ζαν τ[πoτε ατ' την περiπτωoη ι<Στdθηqll. M6oα απ6 τi_τoLα χPoνLy'$,αoφ&λεα o Kλιντ 'Ιoτγoυντ μπoρo6oε να" α_
να"',ιαr:&" ουδdτερo6 τo μoν&xριβo 6ρωτ& τoυ γtα τη Mα-τiλντα, πoυ απε1θαν6ταν τo εμφ'iλιo τrstρNo τoυ θι&αoυ
τoυζ.Kανεiq πoτd δε θα μ&θαινε την ελαoτιx6τητα πoυ διd-
()ετε csτα δυ6μιoι xρ6να τη€ περιπλ&νηc:ηc.Γιν6ταν &-
\tτραζ, \Ρ'oq,, Bυζαντιν6q Tαρ(&ν, ερωτν'6q oxαραpαLoq,
παιδi πoυ μεταμoρφων6ταν σε παραμυθdνιo xλdφτη τ\QΙ3αγδ&τηq, oυραyNoτ&"ττLoζ εραστt1c,, ν6Θoc, γιo6 τoυ Αθα*
νααloυ Δι&Noυ αλλ& με την iδια λεβdντιNη xod1ι&"' xiλια δυo
πρ6αωπα x&τω απ' την απαττ1β φιγo6ρα εν6q oρφανo6
νι&νιαρoυ. Kι 6λα ytα yαρ"η τηc,' y"L 6λα για να ψτ,εL στηoυμπληγd,δα ατενωπ6 τηζ χαρδt& q τ"ηq.
Aυτd" γυρ6φερνε στo νου τo6τo τo ιpυ1ρ6 απ6γευμα τoυ
M&ρτη, αNo{γoνταζ τLζ yναψπ&νεq τoυ Αγioυ Kωνo'ταντi-νoυ, απdναντι, να xαλo6ν τoυζ φα,να,τιxoilc, χΡυrsτιανo6qστoυζ Δε6τερoυq Xαιρετιoμo6q, δαγNιiνoνταζ τo oτυλ6.
Mεγ&λωoαν oι μdρεq, πουλor1oαν μρiζεc, oτα ανθοπωλεlα,
τo Nρ6o θα υπo1ωρo6oε, γρ&φcrν ot εφημερiδε6, oι μdλιo-σec, σε λiγo θα 'παιρναν α7ιπ&"ρυζα την ανθoφo ρ[α, πoν ξε-ν'[νηoε με αμυγδαλυl,qNαυ xoυτooυπιdq. M6ρo6 τηq δoυλει&6
^ Lε-ν
7[xε (lψωq Nαψια αψφυpoλtα' τLα 6,τι {Qcε o Στ&'-
θη6. M6νo πoυ απoρo6ou, μ,o 'oθo)o Θr'ρη;r;i λ;;i",
για τoν ηδoνιN6 τρ6πo πoυ iζr,oε τιq παιδιxdq 'o, ul.rθu-
ρdεq. Για (-lλεq τιq ερεθκlτιNtq o"ρi.-;η"rq πoυ απoτελo6-σαν, εν Nαταxλεdδι, την ευτυyιrsψiνη απ6γνωct"η εNε[νοwτων 1ρ6νων.
' Aν ιαθ6.ταν δηλαδ{ να γρ&Qει τα απCJtJ'νημoνε6ματα ε_
ν6q'αγoριo$ oε yρ6να διεoτραμμdro, 6rrλ6';r, ;;;;;j;,απ' τa
φαλ6, c6ρεq ιΔρε6, Θ' αρxιζε ψε τη φραoη:,.H oρ-φ&νυα,i1ταν η ρo6μπα τηζ φανταoio6 μor,, - ιι απ6 ,ιε[,ιαυ π[ρα o Θε66 βoηθ6q. Δε θα ,μ,.oι,r.
6ψωq πoτt "u
;!-τoιo N6πo αναμν{oεων,. δε μoιραζj'o, u6roλo;rra "Φ;aτoυ y'αL α!ψερα' πoυ μdληo,ε τLα. την,Eλενα τoo-oEoro,y"αL
1α-λom&. oτη Δdoποινα, μετd'νιωνε.
,Aπ' την &λλη, την dνιωθε διx{ τoυ τtq c5ρεc,των πρω-ινc6ν πoυ την ε[yε δiπλα τoυ, με o66δur'η τη oτoργ!Nαιτην αγ&πη τηc,. Aρxετd oταυρoλ εξιN&"
'ηr' ui'χrφuρθuj
"6-oo Nαtρ6. Πρoτιμo6oε ν, αNo(lε, :,ηu ηxi 'r, λι,r{, 'r,ζ'!ζ, πoυ "|ρ αν διdφανη y'L ευτυχLσ t'ωi: γ r7'o" ηro,rrr., ]
γ(3, aυτNtνητιNolq xαι ανcbδυrors nρoυooμo66. o ,δ;ζδ ιd θετε rTto ηe μ,o 9rμT1θ- ! αo τ m{1 N&λυ ιJ.l η'' oδηγω". * -ξιoπρεπcλq τo
-rsNαρ[ αλ,& Kiιντ,Ιoτγoυντ πρoζ τα ε$yτα,
εtxε γυα dλλoθι oπoυδd6 ατη l{oμιx{ Aθην6; "';i'";;":τρoπ{1,του θεioυ Xριoτ6φoρoυ Xωραφd , ou"o6;"; ";;νωπo6 θετo6 πατtρα Ψ.'η, oξron|tλurα αλ&' Γrρdγroρ,
ΠεN,, πo'.ι τoν^{xαιsε εδι6 xαι δεNαπdντε xρ6νtα !oi''Ιaψετ&. ιαt τ"η 0ε[α Στdλλα-
'εtxε την ,rnoiλu"i'1δημoo,o-
γραφιNi1θητεtα, την μπλαζd αντdληQη μι.oq ι,δ,oφrrυ, μr-
94
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘo\1\HΣ ...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
ειδιN6τηταq. To αoανotρ,6τοιqπρooδι6ριoε o Στ&θη6 oυμ-
1rαζε6oντα6 τα rsτorηειdιδη ατo γραφεio, μ&λλoν ανdβαινε.
αH μιxρo6λαΚαtτη[^r.,-Λ-" σπειρoχαLτη,
γι' αυτ6 δεν την παiζoυνε
oι φιλεν&δεζ τηζ...))
σιγoτραγoliδηoε, ιατ&πΜyπoζ με την επιλεy'τLτ{^|] τoν
μνtμη, τo &oψαπoυ ερμ{νευε η.. .πωq τη λdγανε;
To ααανodρ φ&νηNε να σταματ&.cτo διN6 τoυq 6ρoφo,
χωρiq 6μωq ν' αNoυoτεl o γνιilριμοq μεταλλιN6q Nρ6τoq
τηc,τ6Pτσ.6. Kρ&τηoε την αν&αα τoυ ν' αNo$oει. Ttπoτα.Πολλoi oτιq μdρε6 ψαqπ&Θαυναν xλειoτoφoβiα αN6ψNαι
ψε τα ευ&ερα αoαναdρ, 6πωq τo διx6 τoυq, πoυ tψπαζε α-
π6 παντo6 ' 'LαL TcρoτLμo6oαν τυq αN&λεq''Fmεπα με βια-
α6νη, πoυ πto πoλ6 dμoιαζε με αιφνιδιαoμ6, o ανελNυoτf_
ραc, π{ρε την ανιo6oα.
Θdληoε να βγει να φων&ξεt 6τυ ot δυo παραπ&νω 6ρo-
φoι tpαν &δειoι. Εtγαν πoυ\θεi 6}'α τα διαμερioματα oε
x&πaων πoυ oνειρευ6ταν νσ' y.σ"τασylευ&rsει oτo6ντιo μετoλμηρ{ διαμ6ρφωoη γtα εραστdq τoυ αθηναΤxo6 xdντρoυ,
il,λ& πiραoαν Nι6λαq τρtα yρ6νια χωρ(s να υπ&.ρξει Nαψι&.
πρ6oδoq. Toν φρdναρε _δεν {ταν &λλωστε.,LαL oiγoυρoq 6-
τι θα τoυ πoλυd,ρεoε ν' αναT.α.rευτε[ oε δoυλειdq τρ(των-
τo τηλdφωνo. 'Ηταν η Δdoπoινα, πoυ τoν dπαιρνε σ'τ' τo
αυτoxiνητo: _'{
ιιEiμαoτε xαλεoμdνot γtα φαγητ6 aτηNfuη. Mην πειq
6γυ'ξtρειc'6τι oε λατρε6ει' καιN6ρηνα λατρε6ει τoν γN6-
τoυ περιoδιxo6 τoυ6 tραν να αφoυγxρ&ζεταL ψε τηλoγιxt1των μελιooox6μων.
α'Ιoω6 y'αL τoυ Nηφtyα...ll ι.|ιθ6ριo.ε παραξενε1rdνo6, α-No6γoνταqτη φων{ τoυ βαρι& ατo δωμdτιo.
^ o {λιoq dδυε μdoα oε xρ6α o6ννεφα πoυ θ6μιζαν σ)4αν-
διναβιxο66 oυρανo6q. Σφρdγιoε τα oταυρ6λ εξα ,sτo φ&Nε-λo, 1ρ6νια τo dδιo μdγεθo6, o iδιoq παρα'ki"1πτηq *, oi6
'&._τω η -dνδειξη ιιεπεdγoνll, υπoγραμμιoμdνη ,le N6xNυνo
ψπLy'' Στην ηoυ1dα τoυ γραφεioυ μ6νo τα yαρτυ&" αNo,5γo-νταν, σαν μελωδiα ξυoiματoq με γερ& ν61ια. Kαι τo α*oαναdρ, πα}'ι6' xoυραoμdνo, απ6λυτα oδερdν, o' yLατα_o'xευη περiτε1νη αυoτριαNo6 oixoυ ανελxυoτ{ρων ψε )ια-θωαπρdπει διαNoαμητ ιN&., ανεpoNατ ipαιν ε'
^
Tα βρ&δLα. τηζ ΠαραoNευt1q τo μdγαρo ηρεμo6oε oυ*ν{θωq, εNτ6q y'ι αν ι&πoιoq απ' τoυζ γLατρo6| επdμενε ναεξετ&ζeυ νdα μdλη τoυ Nλαμπ των o,υφιλιδιxcΔν, ou
'o, o,πα}ιαuιtq αυτic, αoθdνειε6 τoυ dρωτα μdλλoν περνo6oανNρ[oη. 'Eτoι ν6μιζε' 6yι γιυπ γερνo6oε με ,rruρoι|rio γερ6-λυxoυ γαψι&.' αλλ&' γιαπ[ o παφετe\e τoυ ιτηρ[oυ ιo1ψιζ6-ταν εδc6 Nαt καιρ6 μεγαλoφri;νωζ πωζ ιιτην o{μερo, orauιqεν Fλλ&δι τσ"|ι&', παρεNτ6qτων Aλβανc{iνll. Kαι διεξoδιx&ανdλυε τα συμπερ&oψατ&. τoυ, αναφtρoνταζ oτατυoτιι&'oτoιχε[α τLα τLζ αλβανoπo6λεq πoυ ε{γαν xαταλ&pει xαt-ριε6 θ6oειq στoυζ otκcnq ανoχιeτηq μεdζoνo q ερωτ'ιNt1q πe_ριφtρεαq, πρo6 εξυπη ρtτηaη των oμoεθνιilν τoυq Nαι &},-λων τη6 αλλoδαπdq'
Κ&τι αρyαdα γιατρoυδ&Nια tραν oι γεdτoνdq τoυ. Kα\-o'περ(ζoνταν τυπιx&" xαι τ[πoτ' &λλo. ,Hταν χι η φ6oη 'η6
96
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘo\1\HΣ ...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
ειδιN6τηταq. To αoανotρ,6τοιqπρooδι6ριoε o Στ&θη6 oυμ-
1rαζε6oντα6 τα rsτorηειdιδη ατo γραφεio, μ&λλoν ανdβαινε.
αH μιxρo6λαΚαtτη[^r.,-Λ-" σπειρoχαLτη,
γι' αυτ6 δεν την παiζoυνε
oι φιλεν&δεζ τηζ...))
σιγoτραγoliδηoε, ιατ&πΜyπoζ με την επιλεy'τLτ{^|] τoν
μνtμη, τo &oψαπoυ ερμ{νευε η.. .πωq τη λdγανε;
To ααανodρ φ&νηNε να σταματ&.cτo διN6 τoυq 6ρoφo,
χωρiq 6μωq ν' αNoυoτεl o γνιilριμοq μεταλλιN6q Nρ6τoq
τηc,τ6Pτσ.6. Kρ&τηoε την αν&αα τoυ ν' αNo$oει. Ttπoτα.Πολλoi oτιq μdρε6 ψαqπ&Θαυναν xλειoτoφoβiα αN6ψNαι
ψε τα ευ&ερα αoαναdρ, 6πωq τo διx6 τoυq, πoυ tψπαζε α-
π6 παντo6 ' 'LαL TcρoτLμo6oαν τυq αN&λεq''Fmεπα με βια-
α6νη, πoυ πto πoλ6 dμoιαζε με αιφνιδιαoμ6, o ανελNυoτf_
ραc, π{ρε την ανιo6oα.
Θdληoε να βγει να φων&ξεt 6τυ ot δυo παραπ&νω 6ρo-
φoι tpαν &δειoι. Εtγαν πoυ\θεi 6}'α τα διαμερioματα oε
x&πaων πoυ oνειρευ6ταν νσ' y.σ"τασylευ&rsει oτo6ντιo μετoλμηρ{ διαμ6ρφωoη γtα εραστdq τoυ αθηναΤxo6 xdντρoυ,
il,λ& πiραoαν Nι6λαq τρtα yρ6νια χωρ(s να υπ&.ρξει Nαψι&.
πρ6oδoq. Toν φρdναρε _δεν {ταν &λλωστε.,LαL oiγoυρoq 6-
τι θα τoυ πoλυd,ρεoε ν' αναT.α.rευτε[ oε δoυλειdq τρ(των-
τo τηλdφωνo. 'Ηταν η Δdoπoινα, πoυ τoν dπαιρνε σ'τ' τo
αυτoxiνητo: _'{
ιιEiμαoτε xαλεoμdνot γtα φαγητ6 aτηNfuη. Mην πειq
6γυ'ξtρειc'6τι oε λατρε6ει' καιN6ρηνα λατρε6ει τoν γN6-
τoυ περιoδιxo6 τoυ6 tραν να αφoυγxρ&ζεταL ψε τηλoγιxt1των μελιooox6μων.
α'Ιoω6 y'αL τoυ Nηφtyα...ll ι.|ιθ6ριo.ε παραξενε1rdνo6, α-No6γoνταqτη φων{ τoυ βαρι& ατo δωμdτιo.
^ o {λιoq dδυε μdoα oε xρ6α o6ννεφα πoυ θ6μιζαν σ)4αν-
διναβιxο66 oυρανo6q. Σφρdγιoε τα oταυρ6λ εξα ,sτo φ&Nε-λo, 1ρ6νια τo dδιo μdγεθo6, o iδιoq παρα'ki"1πτηq *, oi6
'&._τω η -dνδειξη ιιεπεdγoνll, υπoγραμμιoμdνη ,le N6xNυνo
ψπLy'' Στην ηoυ1dα τoυ γραφεioυ μ6νo τα yαρτυ&" αNo,5γo-νταν, σαν μελωδiα ξυoiματoq με γερ& ν61ια. Kαι τo α*oαναdρ, πα}'ι6' xoυραoμdνo, απ6λυτα oδερdν, o' yLατα_o'xευη περiτε1νη αυoτριαNo6 oixoυ ανελxυoτ{ρων ψε )ια-θωαπρdπει διαNoαμητ ιN&., ανεpoNατ ipαιν ε'
^
Tα βρ&δLα. τηζ ΠαραoNευt1q τo μdγαρo ηρεμo6oε oυ*ν{θωq, εNτ6q y'ι αν ι&πoιoq απ' τoυζ γLατρo6| επdμενε ναεξετ&ζeυ νdα μdλη τoυ Nλαμπ των o,υφιλιδιxcΔν, ou
'o, o,πα}ιαuιtq αυτic, αoθdνειε6 τoυ dρωτα μdλλoν περνo6oανNρ[oη. 'Eτoι ν6μιζε' 6yι γιυπ γερνo6oε με ,rruρoι|rio γερ6-λυxoυ γαψι&.' αλλ&' γιαπ[ o παφετe\e τoυ ιτηρ[oυ ιo1ψιζ6-ταν εδc6 Nαt καιρ6 μεγαλoφri;νωζ πωζ ιιτην o{μερo, orauιqεν Fλλ&δι τσ"|ι&', παρεNτ6qτων Aλβανc{iνll. Kαι διεξoδιx&ανdλυε τα συμπερ&oψατ&. τoυ, αναφtρoνταζ oτατυoτιι&'oτoιχε[α τLα τLζ αλβανoπo6λεq πoυ ε{γαν xαταλ&pει xαt-ριε6 θ6oειq στoυζ otκcnq ανoχιeτηq μεdζoνo q ερωτ'ιNt1q πe_ριφtρεαq, πρo6 εξυπη ρtτηaη των oμoεθνιilν τoυq Nαι &},-λων τη6 αλλoδαπdq'
Κ&τι αρyαdα γιατρoυδ&Nια tραν oι γεdτoνdq τoυ. Kα\-o'περ(ζoνταν τυπιx&" xαι τ[πoτ' &λλo. ,Hταν χι η φ6oη 'η6
96
μενo τηζ ψoμ.&e εtναυ oπ&νιo φαιν6μενo. 'oπωq εtcαι, Nα-λ6q εtoω. Ψ&ρυα θα φ&με...υ Δεν τoυ &φηνε o6τε oπιθα-μ{ περιθιbριo ν' αρνηθεd.
<ιKαλ&...υ
χεt'..)) - oι γνωστd6 oδηγiε6.<<T{πoτ' &λλo;ll Kλεiδωαε τα oνρτ&"ρυα. <ιM' α,ιoilq;ν
_ <ιΣε πεθ6μηoα. Λdω να θρην{ooυμe απ6'!ε τη MαρiαΣτιo6αρτ...ll
αΑντε xαι γαψ$ρoυ...)) Axoυoε τo γdλιo τηq δυνατ6.ιιΦιλi βαθ6. Στιq δdxα o-τηq Ndxηq. Τq,ηλ*ντoυ xαι H-
ρoδ6τoυ...llΑυττj ηγυναtxα τoν τρdλαινε cδρεq ιiρε6 με τιq απoφ&-
oει6-διαταγdq. To ααανodρ εtγε αxινητoπoιηθεd,sτoυq π&.-νω oρ6φoυq. 'Ιoωq να e[γe ξεNινtρει η διαδιNαo [α τηq ψe-)'iτηc, των 1ιilρων. To 6τι τoν απαo.xoλo6oε 6μωq η'χινη-τιN6τητα τoυ αoανodρ &ρyυζε να τoν ενoβεi.
Κo[ταξε τo πoρτoφ6λι τoυ. Eυτυ1ιil6 e[γe τα απαυτo6-μ-ενα για μια τo6ρτα ι&oτανo,1λαL τLα. δυo xαι τLα' τPεLζ.
φα[νεται την ερημι& των π&νω oρ6φων Nαι δε θα {ταν δ6-σχΦ μια αν&λoγη διαπdo'τωση1ΛαL στoυζ x0"τω. Tdτoιε6cδρε6 τo 'zιτtpιo βo6λιαζε oτη oιωπ{1. 'oλoι oι 6ρoφoι oιω*πo6oαν. Στ&νια ν' αχoυστεL τo Nλεtotψo π6ρταq oε N&.-πoιo διαμdρtσμO(, αν )4αL αυτ6 τo νπfiριo-ψαυoωλεio εd1ε
ψια ανε$ryητα τt),εια μ6νωαη. Mπoρεi να πρooριζ6 "ou γro
N&aτρo' γιαst η xαταoxενt1, 6co ιι αν τo βd,ρα ιναν ε$pτα
...ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
τ6oα 1ρ6νια,6πωq υπdθετε, τiταν γερ{: δεν d,Noυγεζ τια-
ζαν &Nυα' φωνdq, τ[τoτ α.
To ααανodρ, λ6γι,l διαδρ6μoυ Nαι πα},αι6τηταc), αxoυγ6-
ταν .Nαθαp&". To '1ε αυνηθio'ει''Eνα oυμπαθdq αγxoμα1η_
τ6, πoυ ωoτ6oo δε oε πρ6διδε. Τπ&Noυε πειθ{νια στoυζ
λoγic λoγl';e επιoκ{πτεq. . .
Ei1ε oταματ{ρει εN νdoυ oτoν 6ρoφo τoυ γραφε(oυ.Πρooπ&θησε να xατα)r&peι τι o{μαινε iνα oταψσ'τημdνo
αo'ανodρ με xλειoτd π6ρτα. Πιθαν6τατα N&πoυoq,,6πoιoq
w αν tραν αυτ6q,δεν μπoρo6σε να βρει τoν ιδι6μoρφo o6ρ-
τη τ\c' Nαψτtναq.'Ιoωq να 'γε Nαεt η λ&μπα. Moνiμωq
N&τoιoυ λαμπτ{ρεq στoυζ διαδρ6μoυq τoυ xτηρ[oυ {τανNαμdνoι. o θυρωρ6q xυνηγo6αε τη a6νταξt1 τoυ περιoo6-
τερo απ' τα πρoβλ{ματOι των ο1τιΔ oρ6φων. Aλλ& )1αL αν-
τ6 τo xυνηγητ6 oταματo6oε oτυq εφτ&. TιΔρα εtγε ayo}'&"-
σεL y.L εi1ε Nλειδriσεt την εiαoδo. M6νo oι {νoυNoυ εtγαν
xλειδ(' oι ξdνoι θα dπρεπε να ζητfooυν τη μεooλ&βηoη των
ενo(xων. oι αoθενε(e μυπo6oαν τα xoυδo6νια των γtα-τριilν' Αυτ{ $ραν η διαδιxαoiα ψετ& τιq εφτ&.
'Eνα α(oθημα ανησυχtαq τoν xατ{),αpe. Kανdναq δεν α-
νηoυ1o6oε γtα τo αν η π6ρτα τoυ αoανodρ... Πιθαν6ν να
fταν εντελιiq μ6νoq o' oλ6xληρo τo xτ{ριo. o Στ&θηq δεν
Ncδλωνε ψε τ{τoια πρ&yψατα' ΘυμfθηNε τoν επιθεωρητ{
K&λα1αν με την Nιψπ&"ριNη (.lυ1ραιμ[α )ιαL τo βαρ6 αμ&-
γχνoυμ)), πoυ λ6τρων ε τα.χPηστd, {θη των ταινιι6ν τoυ απ'τo'lc, y'αNo$ζ'
Eixε ι|61ρα α}ι}'&.ζεrsτ&θηxε. 'Eφταιγε }ισ'L τo δερμ&τι_
νo μπoυφ&ν, τo πoυλ6βερ, τo φανελdνιo πoυx&μιoo , τo φα"-
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
98
μενo τηζ ψoμ.&e εtναυ oπ&νιo φαιν6μενo. 'oπωq εtcαι, Nα-λ6q εtoω. Ψ&ρυα θα φ&με...υ Δεν τoυ &φηνε o6τε oπιθα-μ{ περιθιbριo ν' αρνηθεd.
<ιKαλ&...υ
χεt'..)) - oι γνωστd6 oδηγiε6.<<T{πoτ' &λλo;ll Kλεiδωαε τα oνρτ&"ρυα. <ιM' α,ιoilq;ν
_ <ιΣε πεθ6μηoα. Λdω να θρην{ooυμe απ6'!ε τη MαρiαΣτιo6αρτ...ll
αΑντε xαι γαψ$ρoυ...)) Axoυoε τo γdλιo τηq δυνατ6.ιιΦιλi βαθ6. Στιq δdxα o-τηq Ndxηq. Τq,ηλ*ντoυ xαι H-
ρoδ6τoυ...llΑυττj ηγυναtxα τoν τρdλαινε cδρεq ιiρε6 με τιq απoφ&-
oει6-διαταγdq. To ααανodρ εtγε αxινητoπoιηθεd,sτoυq π&.-νω oρ6φoυq. 'Ιoωq να e[γe ξεNινtρει η διαδιNαo [α τηq ψe-)'iτηc, των 1ιilρων. To 6τι τoν απαo.xoλo6oε 6μωq η'χινη-τιN6τητα τoυ αoανodρ &ρyυζε να τoν ενoβεi.
Κo[ταξε τo πoρτoφ6λι τoυ. Eυτυ1ιil6 e[γe τα απαυτo6-μ-ενα για μια τo6ρτα ι&oτανo,1λαL τLα. δυo xαι τLα' τPεLζ.
φα[νεται την ερημι& των π&νω oρ6φων Nαι δε θα {ταν δ6-σχΦ μια αν&λoγη διαπdo'τωση1ΛαL στoυζ x0"τω. Tdτoιε6cδρε6 τo 'zιτtpιo βo6λιαζε oτη oιωπ{1. 'oλoι oι 6ρoφoι oιω*πo6oαν. Στ&νια ν' αχoυστεL τo Nλεtotψo π6ρταq oε N&.-πoιo διαμdρtσμO(, αν )4αL αυτ6 τo νπfiριo-ψαυoωλεio εd1ε
ψια ανε$ryητα τt),εια μ6νωαη. Mπoρεi να πρooριζ6 "ou γro
N&aτρo' γιαst η xαταoxενt1, 6co ιι αν τo βd,ρα ιναν ε$pτα
...ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
τ6oα 1ρ6νια,6πωq υπdθετε, τiταν γερ{: δεν d,Noυγεζ τια-
ζαν &Nυα' φωνdq, τ[τoτ α.
To ααανodρ, λ6γι,l διαδρ6μoυ Nαι πα},αι6τηταc), αxoυγ6-
ταν .Nαθαp&". To '1ε αυνηθio'ει''Eνα oυμπαθdq αγxoμα1η_
τ6, πoυ ωoτ6oo δε oε πρ6διδε. Τπ&Noυε πειθ{νια στoυζ
λoγic λoγl';e επιoκ{πτεq. . .
Ei1ε oταματ{ρει εN νdoυ oτoν 6ρoφo τoυ γραφε(oυ.Πρooπ&θησε να xατα)r&peι τι o{μαινε iνα oταψσ'τημdνo
αo'ανodρ με xλειoτd π6ρτα. Πιθαν6τατα N&πoυoq,,6πoιoq
w αν tραν αυτ6q,δεν μπoρo6σε να βρει τoν ιδι6μoρφo o6ρ-
τη τ\c' Nαψτtναq.'Ιoωq να 'γε Nαεt η λ&μπα. Moνiμωq
N&τoιoυ λαμπτ{ρεq στoυζ διαδρ6μoυq τoυ xτηρ[oυ {τανNαμdνoι. o θυρωρ6q xυνηγo6αε τη a6νταξt1 τoυ περιoo6-
τερo απ' τα πρoβλ{ματOι των ο1τιΔ oρ6φων. Aλλ& )1αL αν-
τ6 τo xυνηγητ6 oταματo6oε oτυq εφτ&. TιΔρα εtγε ayo}'&"-
σεL y.L εi1ε Nλειδriσεt την εiαoδo. M6νo oι {νoυNoυ εtγαν
xλειδ(' oι ξdνoι θα dπρεπε να ζητfooυν τη μεooλ&βηoη των
ενo(xων. oι αoθενε(e μυπo6oαν τα xoυδo6νια των γtα-τριilν' Αυτ{ $ραν η διαδιxαoiα ψετ& τιq εφτ&.
'Eνα α(oθημα ανησυχtαq τoν xατ{),αpe. Kανdναq δεν α-
νηoυ1o6oε γtα τo αν η π6ρτα τoυ αoανodρ... Πιθαν6ν να
fταν εντελιiq μ6νoq o' oλ6xληρo τo xτ{ριo. o Στ&θηq δεν
Ncδλωνε ψε τ{τoια πρ&yψατα' ΘυμfθηNε τoν επιθεωρητ{
K&λα1αν με την Nιψπ&"ριNη (.lυ1ραιμ[α )ιαL τo βαρ6 αμ&-
γχνoυμ)), πoυ λ6τρων ε τα.χPηστd, {θη των ταινιι6ν τoυ απ'τo'lc, y'αNo$ζ'
Eixε ι|61ρα α}ι}'&.ζεrsτ&θηxε. 'Eφταιγε }ισ'L τo δερμ&τι_
νo μπoυφ&ν, τo πoυλ6βερ, τo φανελdνιo πoυx&μιoo , τo φα"-
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
98
ΓΙANNrΙΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ,.ΥΣTEPA, HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
νελ&ιυ xατ&'oαρια. Σαν xρεμμ6δι ντυν6ταν. Π{γε ατoπαρdθυρo
'LαL τo &νoιξε,, ν' αναπνε6oει &ρωμα on'
"ouqΔε6τερoυq Xαιρετιoμo66. Στα απξναντι Nτi19υα φωτιο.μd-να δωμ&τια, o Aγιoq Kωναταντiνoq oλ6φω'τr,ζ'' o δρ6μoq
βΥ'η o'υνηθιoμ6νηN[νηaη,6λα τα φιλτα ε[yαν αν&,lρει,, oιN6ρν εq τ ηq αν{ρυγηq fΙαραaaευ{6 γdμιζαν την ατ ψ6a φ αι -ρα, 6λα ατη θdαη τoυq.
H π6η tψταινε oταθερ&. oτη βραδιν{1tνταoη xαL τo α-oανodρ ξεN[νηaε π&λι για τoυq π&νω oρ6φoυ6. Κ'&πoιoq πα-λαβ66 πατo6oε ταNoυψπυ&' N&νoνταq τo&ψεq c' {να φρε&τnπoυ μ6ριζε ταγNιoψtνo λ&δι Nι αν&λαφρη ι|αρdλα. Moνψωq.
{εν {ταν διατεθειμdνoζ γtα περιoα6τερη εxλoγiNευαητoυ θdματoq, απ),cΙιq περiμενε εxνευριαμdνoζ την επ6μενηNtνηoη. Αρ1ιoε να ψeτρ& αPτα.Θα tφτανε oτα'eNατ6, θε-μιτ6 περιθdlριo, xαι ψετ&" θα dφευγε. Mετρo6oε aαρ&ντα0χτ6,6ταν τo αoανodρ &ρ 2:ιoε την x*θoδ6 τoυ. Σαρdνταεννι&', πενi1ντα, πεν{yτα tνα, πεν$yτα δ6o, εlxε περ&'rsει τoδιx6 τoυ 6ρoφo. Kατdβαινε αN6ψ. Γ6ρω oτo εβδoμ{νταβΡιoN6ταν τρ[α πατιλψατα' πLo x&τω.'Eτoι λΦρtασε'K6λληαε τo αυτ[ oτην π6ρτα. Hoυ1iα.
Xdιδει.|ε τα xλειδι& c;την τoi;πη τoυ μπoυφ&ν. H γνω-
τηq αν&cαζ τoυ. Ξαφνιτι& εd1ε εφε6ρει τρ6πoυq γtοr να τηνν'&να pαrs τιNt1. Κoνταν&a αυνe' tιAι oτo δι&oλo, βλ&xα. . . ll'ΕQαξε να βρει τα πλαoτιx& πoτtρια, Σ' iνα ,J,,υγει&xι,
1ειμcΔνα xαλoxαtρι, βρ(oxoνταν π&ντα για c5ρα αν&γNηeδυo φι&λε6 νερ6' δεν υπ{ρ1ε &λλo απ6 νερ6... Αλλ&
"rr{-θωq δεν dπινε o6τε νερ6 o.τo γpαφeto.
Aναβε tνα τory&ρo <ιl{τ&ν1ιλll, 6τoι, γtα την N[νηοη
Nαι μ6νo, 1λσ'L τo &φηνε να γiνει aτ&γη aτo ταo&Nι' M6-
νo τoυ 6αβηνε xω x&τoιεζ φoρdζ απoρo6oε πotoζ μπoρε( να
τo'yε αν&ιQεt. Διιpo6oε xαι δε θυμ6ταν χαν αν εtyε φ&ε.υ
γι,o μ,.oημiρr, γro απ6γευμα. ..'Ητιε δυo πoτ{ρια νερ6'
αPdγNεq παoτtqiφoηrsxαι δε θυμ&oαι, γ6ρo μoυ" ')) μoυρ_
μo6ριαε.Toυ φ&νηNeπωq dNoυoε β{1ματα. Πoλλ& τoυ φα{νoνταν
απ6ι|ε. 'Ξαν&βαλε
τo αυτl oτην π6ρτα xι 6νιωoε τo δι_
oταγμ6 μιαq d,λλη q αν&oαq. Kd,πoιoq προoπαθo6o^' loxρ6ι|.iει τo λα1&νιααμ& τoυ. 'Eπιααε ν' απαριθμεi πιθαν6-
τητεζ.'Ιoωq o θυρωρ6q, (oω6 o απελπιαμdνoq x6ριoq β3 "ηβiενν6ρρoια, loω6 ot γραφtχoi αλλoδαπoL Nλtφτεq να' γαν
μπει στoν πειρααμ6 να xλdι{:oυν τη μυρωδιd' τoυ ψπα1λσ'-
λr&ρor... oι oτατυoτιNtqτoπoθετo6σαν στην Noρυφ{ τηe
εγN\ματιN6τηταqτoυ6 Poυμ&νoυζ, τoυζ Αλβανo6q Nι α-
Noλoυθo6oαν δι&φoρoι Kρεoλoi μια6τρελoι' Kαθdναζ ο'τιζ
&γρυεqμdρεs μαq dλεγε 6,τι {θελε, αλλ& {ταν βdβαιo πωq
6πoιoq }LL αν βριoN6ταν {ξω ατ' την π6ρτα, στoν αηδια-
oτυN6 δι&δρoμo, αγωνιζ6ταν να συντoνioει την αναπνod
τoυ με εNε{νην τoυ Στd,θη.
T6τε μεταNινdθηxε τo αoανodρ μ' 6να θ6ρυβo θριαμ-
peντm6, ιδιαiτερα ε6η1o. Mετ& απ6 ψυrs6 λεπτ6 σ'ψηχ:-'ν[αq,
&xoυoε lιαθαp&. τα p$ματα να α7τoψσ"y'ρ6νoνται, d'-
γνωστo για πο6. To αoανo6ρ rsταψ&"τηoε 6ναν 6ρoφo πιo
λo"^. To αυτi τoυ 6πιαoε oμιλ(εq. Mιλo6oαν Nαι γελo6-
oαν, βαριiνταq xoυβ&δ εc, 1λαL oιo$πεq, oι υπdρo1ε q NαΘα-
ρioτριεq τoυ αρ1αioυ Nτηρ[oυ.
10c)
ΓΙANNrΙΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ,.ΥΣTEPA, HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
νελ&ιυ xατ&'oαρια. Σαν xρεμμ6δι ντυν6ταν. Π{γε ατoπαρdθυρo
'LαL τo &νoιξε,, ν' αναπνε6oει &ρωμα on'
"ouqΔε6τερoυq Xαιρετιoμo66. Στα απξναντι Nτi19υα φωτιο.μd-να δωμ&τια, o Aγιoq Kωναταντiνoq oλ6φω'τr,ζ'' o δρ6μoq
βΥ'η o'υνηθιoμ6νηN[νηaη,6λα τα φιλτα ε[yαν αν&,lρει,, oιN6ρν εq τ ηq αν{ρυγηq fΙαραaaευ{6 γdμιζαν την ατ ψ6a φ αι -ρα, 6λα ατη θdαη τoυq.
H π6η tψταινε oταθερ&. oτη βραδιν{1tνταoη xαL τo α-oανodρ ξεN[νηaε π&λι για τoυq π&νω oρ6φoυ6. Κ'&πoιoq πα-λαβ66 πατo6oε ταNoυψπυ&' N&νoνταq τo&ψεq c' {να φρε&τnπoυ μ6ριζε ταγNιoψtνo λ&δι Nι αν&λαφρη ι|αρdλα. Moνψωq.
{εν {ταν διατεθειμdνoζ γtα περιoα6τερη εxλoγiNευαητoυ θdματoq, απ),cΙιq περiμενε εxνευριαμdνoζ την επ6μενηNtνηoη. Αρ1ιoε να ψeτρ& αPτα.Θα tφτανε oτα'eNατ6, θε-μιτ6 περιθdlριo, xαι ψετ&" θα dφευγε. Mετρo6oε aαρ&ντα0χτ6,6ταν τo αoανodρ &ρ 2:ιoε την x*θoδ6 τoυ. Σαρdνταεννι&', πενi1ντα, πεν{yτα tνα, πεν$yτα δ6o, εlxε περ&'rsει τoδιx6 τoυ 6ρoφo. Kατdβαινε αN6ψ. Γ6ρω oτo εβδoμ{νταβΡιoN6ταν τρ[α πατιλψατα' πLo x&τω.'Eτoι λΦρtασε'K6λληαε τo αυτ[ oτην π6ρτα. Hoυ1iα.
Xdιδει.|ε τα xλειδι& c;την τoi;πη τoυ μπoυφ&ν. H γνω-
τηq αν&cαζ τoυ. Ξαφνιτι& εd1ε εφε6ρει τρ6πoυq γtοr να τηνν'&να pαrs τιNt1. Κoνταν&a αυνe' tιAι oτo δι&oλo, βλ&xα. . . ll'ΕQαξε να βρει τα πλαoτιx& πoτtρια, Σ' iνα ,J,,υγει&xι,
1ειμcΔνα xαλoxαtρι, βρ(oxoνταν π&ντα για c5ρα αν&γNηeδυo φι&λε6 νερ6' δεν υπ{ρ1ε &λλo απ6 νερ6... Αλλ&
"rr{-θωq δεν dπινε o6τε νερ6 o.τo γpαφeto.
Aναβε tνα τory&ρo <ιl{τ&ν1ιλll, 6τoι, γtα την N[νηοη
Nαι μ6νo, 1λσ'L τo &φηνε να γiνει aτ&γη aτo ταo&Nι' M6-
νo τoυ 6αβηνε xω x&τoιεζ φoρdζ απoρo6oε πotoζ μπoρε( να
τo'yε αν&ιQεt. Διιpo6oε xαι δε θυμ6ταν χαν αν εtyε φ&ε.υ
γι,o μ,.oημiρr, γro απ6γευμα. ..'Ητιε δυo πoτ{ρια νερ6'
αPdγNεq παoτtqiφoηrsxαι δε θυμ&oαι, γ6ρo μoυ" ')) μoυρ_
μo6ριαε.Toυ φ&νηNeπωq dNoυoε β{1ματα. Πoλλ& τoυ φα{νoνταν
απ6ι|ε. 'Ξαν&βαλε
τo αυτl oτην π6ρτα xι 6νιωoε τo δι_
oταγμ6 μιαq d,λλη q αν&oαq. Kd,πoιoq προoπαθo6o^' loxρ6ι|.iει τo λα1&νιααμ& τoυ. 'Eπιααε ν' απαριθμεi πιθαν6-
τητεζ.'Ιoωq o θυρωρ6q, (oω6 o απελπιαμdνoq x6ριoq β3 "ηβiενν6ρρoια, loω6 ot γραφtχoi αλλoδαπoL Nλtφτεq να' γαν
μπει στoν πειρααμ6 να xλdι{:oυν τη μυρωδιd' τoυ ψπα1λσ'-
λr&ρor... oι oτατυoτιNtqτoπoθετo6σαν στην Noρυφ{ τηe
εγN\ματιN6τηταqτoυ6 Poυμ&νoυζ, τoυζ Αλβανo6q Nι α-
Noλoυθo6oαν δι&φoρoι Kρεoλoi μια6τρελoι' Kαθdναζ ο'τιζ
&γρυεqμdρεs μαq dλεγε 6,τι {θελε, αλλ& {ταν βdβαιo πωq
6πoιoq }LL αν βριoN6ταν {ξω ατ' την π6ρτα, στoν αηδια-
oτυN6 δι&δρoμo, αγωνιζ6ταν να συντoνioει την αναπνod
τoυ με εNε{νην τoυ Στd,θη.
T6τε μεταNινdθηxε τo αoανodρ μ' 6να θ6ρυβo θριαμ-
peντm6, ιδιαiτερα ε6η1o. Mετ& απ6 ψυrs6 λεπτ6 σ'ψηχ:-'ν[αq,
&xoυoε lιαθαp&. τα p$ματα να α7τoψσ"y'ρ6νoνται, d'-
γνωστo για πο6. To αoανo6ρ rsταψ&"τηoε 6ναν 6ρoφo πιo
λo"^. To αυτi τoυ 6πιαoε oμιλ(εq. Mιλo6oαν Nαι γελo6-
oαν, βαριiνταq xoυβ&δ εc, 1λαL oιo$πεq, oι υπdρo1ε q NαΘα-
ρioτριεq τoυ αρ1αioυ Nτηρ[oυ.
10c)
ΓΙANNHΣ EΑNΘOΥΛHΣ .ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
To oτoμd1t τoυ συσπ&r:τηxε' Π{ρε τoυ6 φαxiλoυq, i_να ντooιd ιαι pytμε oτο δι&δρoμo με Tα νυσταγ μtνα φcil-τα νυχτερtνo6 νoooNoμεioυ. Δεν πρ{πει να tpαν τ&νω ατ6ε^$yτα xηρtων ot λ&ψπεq πtoω απ6 τιq Θαψπtq, παλιoμo-δ[τιNε6 μπoυλ, πoυ απ6 θα6μα διαoιiiζoνταν πoιoζ ξtρε, α_π6 π6τε. Eδri xαι δdxα 1ρ6νι α o Στ&Θηq tτaι θυμ6ταν τooNηνιN6 τoυ διαδρ6μoυ.
Kλεiδωoε pιαoτυN& Nαι N&λεoε τo ασανσdρ o,φυρζo-νταq ανυπ6μoνoζ. Σαν να x6ληoαν c6ρεq ατdλε Lωτεc απ'' τoτηλεφιilνημo
"ηq Δdoπoιναq. Λiγo xoυρ&γιo oτην x&θoδo,
ψετ&" ηεiooδoq. .. Nι $oτeρα 6λη η Αγdoυ Kωνoταντ{νoυ δι-ι$1τo'l. o Kλιντ 'Ιoτγoυντ διαπdoτωνε ιδρωμdνoυq γιαN&.-δεq xαι ψανo{'τεq. oυ Nαθαρ[oτριεq ξεNαρδiζoνταν κι t},ε-ταν τα διNd τoυq, σε μια τραγι&' δυoν6ητη γλιΔooα. Περ-νcΔνταq απ' τoν x&τω 6ρoφo, τoν γαυρtτησαν με τα τα"-ντoφoρεμ6να xtρια -Nkρυνα πλαατιι& γ&ντια- yωρ[q ναδιαx6ι.[:oυν τ o xαxανητ 6.
H εiαoδoq φωτιζ6τα.ν αμυδρd, απ' τo φωτιoμ6 τoυ xλι-ψαNooταa[oυ. Mε δυo μεγ&λεq δραoNελιd e pγtμε oτη,sτo&πoυ βριΔμαγε εξα[oα' τραβηξετo φερμoυ&ρ τoυ μπoυφαν (-
aαψε π&νω xαι διdo1ιo-ε τo δρ6μo τρtyoνταq. Mπερδε6τη-yLε ψε τo πλ{θoq πoυ στριμωγν6ταν oτo πεζoδρ6μιo μιλril_ντα.c, τη γλcδo'oα τη6 Bαβdλ. K6λληoε με την πλdτη oτoντoi1o τoυ ατξναντι φαστφoυντ&διxoυ, στo πιo oxιερ6μdρoq,παραxoλoυθc6νταq ταραγμdνo c) τo
'Lαταθλιπτιx6 μdγαρo,λoυoμdνo εξωτεριx& oτα ιiπρινα τoυ δημoτιxo6 φωτιoφ6.
Δεν τ)ξερε τι αlιριpιλq περiμενε να δει να ξεμπoυx&ρειαπ' τη oxoτειν{ oτo&, πoυ στo β&θoq τηq βριox6ταν η
π6ρτα τηc )ιεντPLxlq ειo6δου. Mπoρεi να υπ{ρ1αν Nι &λ-
λε6 δdxα μυ oτιNtq 6ξoδoι oτo υπ6γειo ! π[oω απ' τo θυ-
ρωρεio με τtζ αφLoεqτoυ oΣE τlαL τσ' ημερoλ6για τηs TP9-
γα[αq. Aν&μεoα στην τσ"πeτaαρ[α τoυ θυρωρε[oν φ&νταζεεντυπωσιαN6 Nαιτo ημερoλ6γto τoυ Καιρo{tτων Mελιααιλν,
με μtα μεγεθυμdνη μdλιooα eπt τo dργoν, αε φ6ντo cNατ['
Ei1ε oηNιbαει βoριαδ&xι, μ6ριζε xι &νotξτ1, Noλλo6oε
α:π' τoν ιδριiτα o oβdρNo6 τoυ, ((στην τatπηiγω τo oυν&-
γυ, εν,s6q α7τ' τα. Nλειδι&,. ..>> oιtφτηNε. 'Eμεινε εNε|', ιo')'-
\μdνoq oτoν τo[1o , N&να μιo&ωρo. Eiδε x&πolεζ φωτα-
Qtεq oτα διαμερioματα των γιατριbν, Θα πρtτει να π'\γαν
oι xαθαρtoτριεq' δεν {ραν xι ε6xoλo o επιθεωρητ{q K&λα_
χαν να δαμd,oει τη οτραβω ψ&ρα εν6q μεo6xοπoυ , x6aψoq
,'ηγorνo.ρx6 ταν στα πεζoδρ6μια , τoν ζ&}'ιζε η 6νταoη, ααν
μα6ρo ατ6μα ταρι1ευμdνoυ θηρioυ η εiooδoq... Πfρε ταπ6δια τoυ χt ατ' την 0μ6νoια, μdοω Σταδioυ, τραpηξε να
πρoφτ&aευ ιιμια τor1ρτα x&aτανo'' '(αL
oτo ενδι&μεσo να
παραδ<iioει }LαL τα" oταυρ6λεξα.
Σε 6λη τη διαδρoμf τoν β&ραινε o μιo6q Nαι πλdoν αιιil-
ναζ πoυ εtγε NαταypαφεL oτo xoρμ[ τoυ. Πρo1ωρo6oε με
β{μα oταθερ6 απ' τηψ{πα μεριd, των πεζoδρoμiων, o6ρρι-
ζα oτιq βιτρ(νεq. Αλλoτε διαοxdδαζε μαρx&ρoντα"c) τLc) y"α'-
τ&" τηγνιbμη τoυ ελNυoτιxtqγυναtNεq, απ6'!ε 6μωq βιαζo-ταν να μπεt στη ζ<iνη τoυ KoλωναNioυ, να βρεθεi 6oo γι-ν6ταν πιo γρdγoρα στo θoρυβιΔδεq otχoγενεtαχ6 περιβ&λλoν
τηq Δdoπotναζ με την εσπεραντιN{1δι&λεNτo, αφo6 παιδι&,
υπηρdτριεq, γαμπρoi Nαι φ[λoι xατ6ρθωναν να oυνθdτoυν
φρ&oειq με την τεγνιxt'1εν6q dξυπνoυ νoμαδιzo6 xιλιμιo6'
Ιa2 103
ΓΙANNHΣ EΑNΘOΥΛHΣ .ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
To oτoμd1t τoυ συσπ&r:τηxε' Π{ρε τoυ6 φαxiλoυq, i_να ντooιd ιαι pytμε oτο δι&δρoμo με Tα νυσταγ μtνα φcil-τα νυχτερtνo6 νoooNoμεioυ. Δεν πρ{πει να tpαν τ&νω ατ6ε^$yτα xηρtων ot λ&ψπεq πtoω απ6 τιq Θαψπtq, παλιoμo-δ[τιNε6 μπoυλ, πoυ απ6 θα6μα διαoιiiζoνταν πoιoζ ξtρε, α_π6 π6τε. Eδri xαι δdxα 1ρ6νι α o Στ&Θηq tτaι θυμ6ταν τooNηνιN6 τoυ διαδρ6μoυ.
Kλεiδωoε pιαoτυN& Nαι N&λεoε τo ασανσdρ o,φυρζo-νταq ανυπ6μoνoζ. Σαν να x6ληoαν c6ρεq ατdλε Lωτεc απ'' τoτηλεφιilνημo
"ηq Δdoπoιναq. Λiγo xoυρ&γιo oτην x&θoδo,
ψετ&" ηεiooδoq. .. Nι $oτeρα 6λη η Αγdoυ Kωνoταντ{νoυ δι-ι$1τo'l. o Kλιντ 'Ιoτγoυντ διαπdoτωνε ιδρωμdνoυq γιαN&.-δεq xαι ψανo{'τεq. oυ Nαθαρ[oτριεq ξεNαρδiζoνταν κι t},ε-ταν τα διNd τoυq, σε μια τραγι&' δυoν6ητη γλιΔooα. Περ-νcΔνταq απ' τoν x&τω 6ρoφo, τoν γαυρtτησαν με τα τα"-ντoφoρεμ6να xtρια -Nkρυνα πλαατιι& γ&ντια- yωρ[q ναδιαx6ι.[:oυν τ o xαxανητ 6.
H εiαoδoq φωτιζ6τα.ν αμυδρd, απ' τo φωτιoμ6 τoυ xλι-ψαNooταa[oυ. Mε δυo μεγ&λεq δραoNελιd e pγtμε oτη,sτo&πoυ βριΔμαγε εξα[oα' τραβηξετo φερμoυ&ρ τoυ μπoυφαν (-
aαψε π&νω xαι διdo1ιo-ε τo δρ6μo τρtyoνταq. Mπερδε6τη-yLε ψε τo πλ{θoq πoυ στριμωγν6ταν oτo πεζoδρ6μιo μιλril_ντα.c, τη γλcδo'oα τη6 Bαβdλ. K6λληoε με την πλdτη oτoντoi1o τoυ ατξναντι φαστφoυντ&διxoυ, στo πιo oxιερ6μdρoq,παραxoλoυθc6νταq ταραγμdνo c) τo
'Lαταθλιπτιx6 μdγαρo,λoυoμdνo εξωτεριx& oτα ιiπρινα τoυ δημoτιxo6 φωτιoφ6.
Δεν τ)ξερε τι αlιριpιλq περiμενε να δει να ξεμπoυx&ρειαπ' τη oxoτειν{ oτo&, πoυ στo β&θoq τηq βριox6ταν η
π6ρτα τηc )ιεντPLxlq ειo6δου. Mπoρεi να υπ{ρ1αν Nι &λ-
λε6 δdxα μυ oτιNtq 6ξoδoι oτo υπ6γειo ! π[oω απ' τo θυ-
ρωρεio με τtζ αφLoεqτoυ oΣE τlαL τσ' ημερoλ6για τηs TP9-
γα[αq. Aν&μεoα στην τσ"πeτaαρ[α τoυ θυρωρε[oν φ&νταζεεντυπωσιαN6 Nαιτo ημερoλ6γto τoυ Καιρo{tτων Mελιααιλν,
με μtα μεγεθυμdνη μdλιooα eπt τo dργoν, αε φ6ντo cNατ['
Ei1ε oηNιbαει βoριαδ&xι, μ6ριζε xι &νotξτ1, Noλλo6oε
α:π' τoν ιδριiτα o oβdρNo6 τoυ, ((στην τatπηiγω τo oυν&-
γυ, εν,s6q α7τ' τα. Nλειδι&,. ..>> oιtφτηNε. 'Eμεινε εNε|', ιo')'-
\μdνoq oτoν τo[1o , N&να μιo&ωρo. Eiδε x&πolεζ φωτα-
Qtεq oτα διαμερioματα των γιατριbν, Θα πρtτει να π'\γαν
oι xαθαρtoτριεq' δεν {ραν xι ε6xoλo o επιθεωρητ{q K&λα_
χαν να δαμd,oει τη οτραβω ψ&ρα εν6q μεo6xοπoυ , x6aψoq
,'ηγorνo.ρx6 ταν στα πεζoδρ6μια , τoν ζ&}'ιζε η 6νταoη, ααν
μα6ρo ατ6μα ταρι1ευμdνoυ θηρioυ η εiooδoq... Πfρε ταπ6δια τoυ χt ατ' την 0μ6νoια, μdοω Σταδioυ, τραpηξε να
πρoφτ&aευ ιιμια τor1ρτα x&aτανo'' '(αL
oτo ενδι&μεσo να
παραδ<iioει }LαL τα" oταυρ6λεξα.
Σε 6λη τη διαδρoμf τoν β&ραινε o μιo6q Nαι πλdoν αιιil-
ναζ πoυ εtγε NαταypαφεL oτo xoρμ[ τoυ. Πρo1ωρo6oε με
β{μα oταθερ6 απ' τηψ{πα μεριd, των πεζoδρoμiων, o6ρρι-
ζα oτιq βιτρ(νεq. Αλλoτε διαοxdδαζε μαρx&ρoντα"c) τLc) y"α'-
τ&" τηγνιbμη τoυ ελNυoτιxtqγυναtNεq, απ6'!ε 6μωq βιαζo-ταν να μπεt στη ζ<iνη τoυ KoλωναNioυ, να βρεθεi 6oo γι-ν6ταν πιo γρdγoρα στo θoρυβιΔδεq otχoγενεtαχ6 περιβ&λλoν
τηq Δdoπotναζ με την εσπεραντιN{1δι&λεNτo, αφo6 παιδι&,
υπηρdτριεq, γαμπρoi Nαι φ[λoι xατ6ρθωναν να oυνθdτoυν
φρ&oειq με την τεγνιxt'1εν6q dξυπνoυ νoμαδιzo6 xιλιμιo6'
Ιa2 103
ΓΙANNΗΣ ΞANΘoΥΛΙΙΣ -..ΥΣTEPA. Ι1PΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
'Eτoι τoυ φαιν6ταν 6λο6 αυτ6q o x6rsψoq, πoν αναι&τευεoν6ματα ι<επων6μωνll, φiρμεq εταιρευιλν, oινιd δυoτυ1iεg
-αε ρoστεγιii q δ ιαo'xεδ αo τ ιNtq γ ι' αυτ6ν- Nαι εxλεπτυoμd _
νoυ6 {1oυq μoναδιxc5ν μoυoιNcδν o'υνθdoεοlν ' πoυ τα(ριαζαναπ6λυτα aτυq εξαoNημ6νε6 τoυq αιαθ{oειq. To (διo oυνd_pαυνεNαι με τo μενo6, πoυ, 6oo απλoυoτευμdνo Nι αν {θε_λε να φα{νeται, τo υπoν6μευε μια φιν{τrsα, υπoγραμμdζo-νταζ την ειδoπoι6 διαφoρ&. Toυ dxανε Ndφι; Toυ t'ιανε. A_π6'Nε[ Nαι τtρα 6λα &paυζαν Nαι τtλετωναν στo xαψ6γε_λo ττ]€ Δdoπoιναq. Mdo' σ'T,' τo 1αμ6γελo γνωρioτηxαν Nιdμαθαν την ηδoν{. Kι α6 otγαιν6ταν τιq μdλιooεq, τα ψi-},υα, τα μελoμαx&ρaνα NαL τoν πo).6τιμo βαoιλιx6 πoλτ6.Mε τιq μdλιoο'εq e[γε ψε{νευ ψια ανoυγ$1εγΘρmfi παρdνθε-σ^η, απ' τα γp6να πoυ Tcα"Ραy'oλουθo6oε 6ντρoμoq τα συ_
μπτ6ψατα αλλεργdαq τη6 Mατ[λνταq.'oλεζ oι φηψεs γι,α τo yαραNτ!ρα τη6 oυνdNλιναν στιζ
μdλιooεq, πoυ, σαν αλεξιNtραυνo, τtζ τραβo6oε τ&νω τηc.'σ1t π&ντα. Τπfρξαν Nαι φoρiqπoυ απλιΔq tραν tνα τυπt-N6 τo[ψπηψα. Mε τo που ψπtμε 6μω6 oρμητm&. ηMατiλ-ντα στην εφηβεiα Nι &'ρyτoαν να Noλ&ζoνταt oι 6πνoι τουTζiμη Σ&ψπα, τoυ τεν6ρoυ Mαβf xαι &λλων αρoενιNcΔν
τoυ θι&αoυ, oι μdλιααεq {.γιναν αληθιντ) απeυλ{1. Kαι δεν τ)-
ταν π&ντα ε6Noλo να φτ&αoυν στο νoooxoμεlo...'Eτoι dγινε o φil^}'αNαq_&γγελ6q τηc,, εξαrsιcbντα6 την
αxo{ τoυ oτα "ηψιτ6νια τoυ β6μβoυ των μελιoocδν. 'Eμαθεν' αNo6ει τα μoν6τoνα τραγo6δια των εργατριcΔν, τo α1τεL*
}ητm6 φτερo6γιoμα τ\e βαoiλιooαq, πoυ με τoυζ ερωτt-No'3c, τηc, υπdρη1ουq ξετρdλαινε τoυ-a Nηφdνεq, dμαθε να υ-
πoλoγiζει τ(αL τ\ν επιxiνδυνη παρoυo{α τηc' σφιy"σ"ζ' Αλ-
λ& τo φ6ρτε τηe αλλεPΥLαqtραν oι μdλιooεg'
'oλεs αυτdq'oι ιoτoρiε q εtγαν συγχ(υνευτεt πια ψε εy"σ--
τoμμ,iρια 6νειρα, "16
6r,ωθ' γαψtνεqσε μtα τηγi1Nρiψα ε-
ν6q'γιγαντιαioυ μιλφ6tγ πoυ περιπλανι6ταν στo δι&οτημα
μ. "iri'iρ.,α δ6uαμη την παγωμdνη λ6πη τoυ dρωτα' Σχε-
υω v1"* βdρo,oq,r.q uλρ6'u'"o γ'o Lpωτα'"φ- 1επωδ6qo'orq uφrλλ"r,τoυ {ταν τo Nλ&μα τoυ μιNρo'i Στ&θη' με τt
δrorj,"rr& τoυ π6νoυ των ερcδτων - N&τυ περιoo6τερo απ
"o i."oLl, υN6 &}lγoc, εν66 6λNoυq oτoμ&1oυ' 'φ'λιγξ1ερoαπ" την &μμo oτην-N(rcτηχαt στην πυραNτωμdνη oυρ!θρα'
'Η"o, Nαλ6q στo ν' o,,o'ρ"'"oγραφεLτoυζ σωματιNo6q
τoυ π6νου6 'o,..'ρnβο{'διζε
με ιδρωμdνη πλατητη βραδι-
ν{ Σταδioυ ' αN6ψταραγμ6νoq Nαι θυμωμdi:1 με τoν ε-
or"6 "ou.
To, 1ρurnζ6"oι,u'Lιγo παραπαricιιo ξ6δεμα αδρε-
ναλiνηe. Πρffio$oε με β{μα Nαwνυw6'd1oνταζ αυνθ/'εια
.o *(oθημo πωζ τoν αNoλoυ'θo6ν''Ιbυ '1ε αφηνωθεi η ιδdα
6τι μια o'θ6o.η φιγo6ρα με λ1oτι16νιεq o6λεq χαL χoρευτt-
,6 β,iδroμo --oρno"uρ&' δεξι&,.1&ucυ, ι&"τaν τoν παραχο-
iorδoιo., μu"ρ.iru"oq τα επιN{νδυνα περ&.ψατ.α' τα' ψtρτ1
onou 'o,rrqoδρ6μιo
&δειαζαν, τιq μεγd'λε q oNυtq _ εtxgLe-
fioa o"o μu"oξ$ ν' αxο$ει y'αL τLC' μdλιooε6' -Πcbq του
i6lηoo, απ6Qε oι μdλιοαεq; 'Ιαωq t'φταιγεπoυ δε.γ.υμνα-
,$; ;; 6πω q παλι &'''ε[γε αφεθεi στtζ σLγoυρ ιiq τ ηc' Δ6απoι -
,oq, ,o"oδ tωNε ψε o"6"''o τoυq εφι&λτεq τoυ'-πoλλ&
,*;; *ouour'o-πρ&γματα τoυ αυνdβαιναν' ε{1ε ξεφ$γει
orr' "η φυγ6Nεντρο του εργdνη εδι{l.Nαι 1ρ6νια"
Αφηoε τα oταυρ6λ εξα rsτη ρεoει}'lι6ν τηζ εφημερiδαq Nι
ιO5'ι
1
&
1(]1
ΓΙANNΗΣ ΞANΘoΥΛΙΙΣ -..ΥΣTEPA. Ι1PΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
'Eτoι τoυ φαιν6ταν 6λο6 αυτ6q o x6rsψoq, πoν αναι&τευεoν6ματα ι<επων6μωνll, φiρμεq εταιρευιλν, oινιd δυoτυ1iεg
-αε ρoστεγιii q δ ιαo'xεδ αo τ ιNtq γ ι' αυτ6ν- Nαι εxλεπτυoμd _
νoυ6 {1oυq μoναδιxc5ν μoυoιNcδν o'υνθdoεοlν ' πoυ τα(ριαζαναπ6λυτα aτυq εξαoNημ6νε6 τoυq αιαθ{oειq. To (διo oυνd_pαυνεNαι με τo μενo6, πoυ, 6oo απλoυoτευμdνo Nι αν {θε_λε να φα{νeται, τo υπoν6μευε μια φιν{τrsα, υπoγραμμdζo-νταζ την ειδoπoι6 διαφoρ&. Toυ dxανε Ndφι; Toυ t'ιανε. A_π6'Nε[ Nαι τtρα 6λα &paυζαν Nαι τtλετωναν στo xαψ6γε_λo ττ]€ Δdoπoιναq. Mdo' σ'T,' τo 1αμ6γελo γνωρioτηxαν Nιdμαθαν την ηδoν{. Kι α6 otγαιν6ταν τιq μdλιooεq, τα ψi-},υα, τα μελoμαx&ρaνα NαL τoν πo).6τιμo βαoιλιx6 πoλτ6.Mε τιq μdλιoο'εq e[γε ψε{νευ ψια ανoυγ$1εγΘρmfi παρdνθε-σ^η, απ' τα γp6να πoυ Tcα"Ραy'oλουθo6oε 6ντρoμoq τα συ_
μπτ6ψατα αλλεργdαq τη6 Mατ[λνταq.'oλεζ oι φηψεs γι,α τo yαραNτ!ρα τη6 oυνdNλιναν στιζ
μdλιooεq, πoυ, σαν αλεξιNtραυνo, τtζ τραβo6oε τ&νω τηc.'σ1t π&ντα. Τπfρξαν Nαι φoρiqπoυ απλιΔq tραν tνα τυπt-N6 τo[ψπηψα. Mε τo που ψπtμε 6μω6 oρμητm&. ηMατiλ-ντα στην εφηβεiα Nι &'ρyτoαν να Noλ&ζoνταt oι 6πνoι τουTζiμη Σ&ψπα, τoυ τεν6ρoυ Mαβf xαι &λλων αρoενιNcΔν
τoυ θι&αoυ, oι μdλιααεq {.γιναν αληθιντ) απeυλ{1. Kαι δεν τ)-
ταν π&ντα ε6Noλo να φτ&αoυν στο νoooxoμεlo...'Eτoι dγινε o φil^}'αNαq_&γγελ6q τηc,, εξαrsιcbντα6 την
αxo{ τoυ oτα "ηψιτ6νια τoυ β6μβoυ των μελιoocδν. 'Eμαθεν' αNo6ει τα μoν6τoνα τραγo6δια των εργατριcΔν, τo α1τεL*
}ητm6 φτερo6γιoμα τ\e βαoiλιooαq, πoυ με τoυζ ερωτt-No'3c, τηc, υπdρη1ουq ξετρdλαινε τoυ-a Nηφdνεq, dμαθε να υ-
πoλoγiζει τ(αL τ\ν επιxiνδυνη παρoυo{α τηc' σφιy"σ"ζ' Αλ-
λ& τo φ6ρτε τηe αλλεPΥLαqtραν oι μdλιooεg'
'oλεs αυτdq'oι ιoτoρiε q εtγαν συγχ(υνευτεt πια ψε εy"σ--
τoμμ,iρια 6νειρα, "16
6r,ωθ' γαψtνεqσε μtα τηγi1Nρiψα ε-
ν6q'γιγαντιαioυ μιλφ6tγ πoυ περιπλανι6ταν στo δι&οτημα
μ. "iri'iρ.,α δ6uαμη την παγωμdνη λ6πη τoυ dρωτα' Σχε-
υω v1"* βdρo,oq,r.q uλρ6'u'"o γ'o Lpωτα'"φ- 1επωδ6qo'orq uφrλλ"r,τoυ {ταν τo Nλ&μα τoυ μιNρo'i Στ&θη' με τt
δrorj,"rr& τoυ π6νoυ των ερcδτων - N&τυ περιoo6τερo απ
"o i."oLl, υN6 &}lγoc, εν66 6λNoυq oτoμ&1oυ' 'φ'λιγξ1ερoαπ" την &μμo oτην-N(rcτηχαt στην πυραNτωμdνη oυρ!θρα'
'Η"o, Nαλ6q στo ν' o,,o'ρ"'"oγραφεLτoυζ σωματιNo6q
τoυ π6νου6 'o,..'ρnβο{'διζε
με ιδρωμdνη πλατητη βραδι-
ν{ Σταδioυ ' αN6ψταραγμ6νoq Nαι θυμωμdi:1 με τoν ε-
or"6 "ou.
To, 1ρurnζ6"oι,u'Lιγo παραπαricιιo ξ6δεμα αδρε-
ναλiνηe. Πρffio$oε με β{μα Nαwνυw6'd1oνταζ αυνθ/'εια
.o *(oθημo πωζ τoν αNoλoυ'θo6ν''Ιbυ '1ε αφηνωθεi η ιδdα
6τι μια o'θ6o.η φιγo6ρα με λ1oτι16νιεq o6λεq χαL χoρευτt-
,6 β,iδroμo --oρno"uρ&' δεξι&,.1&ucυ, ι&"τaν τoν παραχο-
iorδoιo., μu"ρ.iru"oq τα επιN{νδυνα περ&.ψατ.α' τα' ψtρτ1
onou 'o,rrqoδρ6μιo
&δειαζαν, τιq μεγd'λε q oNυtq _ εtxgLe-
fioa o"o μu"oξ$ ν' αxο$ει y'αL τLC' μdλιooε6' -Πcbq του
i6lηoo, απ6Qε oι μdλιοαεq; 'Ιαωq t'φταιγεπoυ δε.γ.υμνα-
,$; ;; 6πω q παλι &'''ε[γε αφεθεi στtζ σLγoυρ ιiq τ ηc' Δ6απoι -
,oq, ,o"oδ tωNε ψε o"6"''o τoυq εφι&λτεq τoυ'-πoλλ&
,*;; *ouour'o-πρ&γματα τoυ αυνdβαιναν' ε{1ε ξεφ$γει
orr' "η φυγ6Nεντρο του εργdνη εδι{l.Nαι 1ρ6νια"
Αφηoε τα oταυρ6λ εξα rsτη ρεoει}'lι6ν τηζ εφημερiδαq Nι
ιO5'ι
1
&
1(]1
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ ..ΥΣTEΡA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
ανηφ6ρtσε πρoζ τo Koλων&xι τLα την τoi'lρτα x&oτανo. oιτρo1oν6μoι o'φ6ριζαν oαν τρελo{, N&πo,l εxε( γ6ριυ βρioxo-νταν λιμoυζiνε6 NυβερνητιNtq, tραν ιυ η 6ρα ζ6ρυιη,η Πα-νεπιoτημioυ εd1ε φραN&ρεη τoν Nαθηo6χαζε η φαaαρ[α.
Σταψ&τηoε γωνiα Boυxoυρεoτtoυ Nι Αxαδημiα6, ναξεν'oυραoτεi λdγο. Ξεπdραoε τo θεμιτ6 6ριo ταa6τ\τeζ,παρdμενε ιδρωμdνo6, η Nαρδι& τoυ 1τυπo6οε αν{o.υ1α, oιoειρ{νε6 των αoθενoφ6ρων xελαηδo6oαν ΥLα τo oυνηθι-oμdνo ενδε16μενo θαν*τoυ, μα6ρα γυαλιoτερ& αυτo:ιtνηταδιπλωματcδν πρooπαθo6oαν να ξεφ6γoυν απ' τoν Nλoι6τηe oδo6 Αxαδημiα6 ' αρcλψατα Nατα},6τη Nαι τρoπιxcλνφρo6των tφταναν oτη μ6τη τoυ. Γυνα{ xεq, εξατψ[oειq, τε-θωραNιoμdνoι μη1αν6βιoι με επtθετυN6 εNτ6πιoψα' τo φα'-ν&.ρι &ναrpε αN6ψ ψια φoρ&' N6ιxυνo.
Γdλια xαt τραγo'3δια τoν περιx6xλωoαν, oυνoδ εiα oργfi_στPαζ. Xιλι&δε6 πρoβoλεiq {πεoαν π&νω τoυ. Πρc6τα}ι[γαψiτρα csτo πι&νo, ΥLα να πι&ooυν τoν τρελ6 ρυθμ6. xι d-
Tεπα' oι φωνd6, xι αν&'ψεod." τoυζ μtα ooπρ&νo πoυ x&.ρα-ζαν τζ&ψι oι Noρ6νε6 τηq:
'Eπεαε με τα μo6τρα αν&μεoα csτα αυτoxtνητα πoυ ο'6ρ-
νoνταν θυμωμdνα oτην &,oφα)πο τηG Axαδημiα6' Πoλλ&
φρdνα μαζ( oτριγNλιoαν, Nυ iloτερα γ$ριoε αν&o:xελα.,.ψε
τη βεβαι6τητα.πωcJτo πριilτo τ{ταρτo τoυ φεγγαριo6 ξε-
πρ6βαλλε διoταxτιN6 ψ{cs' απ' τα o$ννεφα'
αΣτα Mdθανα θα βρ&oω,πoτξ να μη γερdoω
'αL στηζ Απoλλωνiαq
θα πdoω τα νερ&'.
Mε ν&τριo Nαι θεto,
θα βρω τo μεγαλε(o,θα γiνω Mιq Eυριilπηxαι Mιq Ιαψατιι&.' 0λ6!υ
ιο6 LAJ
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ ..ΥΣTEΡA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
ανηφ6ρtσε πρoζ τo Koλων&xι τLα την τoi'lρτα x&oτανo. oιτρo1oν6μoι o'φ6ριζαν oαν τρελo{, N&πo,l εxε( γ6ριυ βρioxo-νταν λιμoυζiνε6 NυβερνητιNtq, tραν ιυ η 6ρα ζ6ρυιη,η Πα-νεπιoτημioυ εd1ε φραN&ρεη τoν Nαθηo6χαζε η φαaαρ[α.
Σταψ&τηoε γωνiα Boυxoυρεoτtoυ Nι Αxαδημiα6, ναξεν'oυραoτεi λdγο. Ξεπdραoε τo θεμιτ6 6ριo ταa6τ\τeζ,παρdμενε ιδρωμdνo6, η Nαρδι& τoυ 1τυπo6οε αν{o.υ1α, oιoειρ{νε6 των αoθενoφ6ρων xελαηδo6oαν ΥLα τo oυνηθι-oμdνo ενδε16μενo θαν*τoυ, μα6ρα γυαλιoτερ& αυτo:ιtνηταδιπλωματcδν πρooπαθo6oαν να ξεφ6γoυν απ' τoν Nλoι6τηe oδo6 Αxαδημiα6 ' αρcλψατα Nατα},6τη Nαι τρoπιxcλνφρo6των tφταναν oτη μ6τη τoυ. Γυνα{ xεq, εξατψ[oειq, τε-θωραNιoμdνoι μη1αν6βιoι με επtθετυN6 εNτ6πιoψα' τo φα'-ν&.ρι &ναrpε αN6ψ ψια φoρ&' N6ιxυνo.
Γdλια xαt τραγo'3δια τoν περιx6xλωoαν, oυνoδ εiα oργfi_στPαζ. Xιλι&δε6 πρoβoλεiq {πεoαν π&νω τoυ. Πρc6τα}ι[γαψiτρα csτo πι&νo, ΥLα να πι&ooυν τoν τρελ6 ρυθμ6. xι d-
Tεπα' oι φωνd6, xι αν&'ψεod." τoυζ μtα ooπρ&νo πoυ x&.ρα-ζαν τζ&ψι oι Noρ6νε6 τηq:
'Eπεαε με τα μo6τρα αν&μεoα csτα αυτoxtνητα πoυ ο'6ρ-
νoνταν θυμωμdνα oτην &,oφα)πο τηG Axαδημiα6' Πoλλ&
φρdνα μαζ( oτριγNλιoαν, Nυ iloτερα γ$ριoε αν&o:xελα.,.ψε
τη βεβαι6τητα.πωcJτo πριilτo τ{ταρτo τoυ φεγγαριo6 ξε-
πρ6βαλλε διoταxτιN6 ψ{cs' απ' τα o$ννεφα'
αΣτα Mdθανα θα βρ&oω,πoτξ να μη γερdoω
'αL στηζ Απoλλωνiαq
θα πdoω τα νερ&'.
Mε ν&τριo Nαι θεto,
θα βρω τo μεγαλε(o,θα γiνω Mιq Eυριilπηxαι Mιq Ιαψατιι&.' 0λ6!υ
ιο6 LAJ
YΣTΙ]]PΑ. tΙΡΘAN 0Ι MEΛΙΣΣEΣ
BPAΔΙΑ KΥΛHΣE ΧΩPΙΣ TOΥPTΑ KΑΣTANO. ΧΩΡΙΣ KΑΘΟΛoΥ
γλυx6. 'Eπεoαν πεινα,τudνoL στα ,ρρeoι6τατα Qαρr.α*γaφαρια xαι λυθρiνια_'yνσ'L aτo τtλoq{ρθε μια πtα"τtλαξι_ν6μηλα, που δεν τα &γγυξε Nανε[q'
Ε'qε ξανα"βρε[ γιετ&" απ6 δυo cbρεq τo 6y-t Nαt τ6aooπoυδαlo χΡωψα To1), 11q oυωτνtq yναL τα Noυραoμdν α χα-β6],ελα. Aπrry&oυαε να μιλd γι' αυτ6ν η Δdoπoιν o,''oouδιερμην6αq ττiq ετιπλtoν ντρoπαλ6τηταc" τoυ. To oNιrsl,ιi-νo παντελ6νL στoν Nαp&l'ro, taτcυ Nυ αν δεν τo dβλεπαν, τoνty'ανε ευ&λωτo. ΙΙρoηγoυμdνωζ τoυ εl1αν μετρdoει δυo
ΨoΡ.ξs τ^ην πteoη 1ι' tνα υπερμοντdρνo μαν6μετ Ρ)o _1Lα τα
πεΘερυN&. τη6 l{(xηq ε[xε αyoραoτε{, 6ταν εμφανiζονταν μεζαλεc, u'αι' ,sφtξ[ψατα. στC)υc xρoτ&φoυq* Nι απo8e{xΘη''τι.επωζ η π{εot1τoυ t]ταν γ"ια yμρ& πLεrsη, ιoντ&" oτα αro|16-δoξα 6ρια τηq υπ6τασTβ \Lcx &ντρα τηc τ1λυN[αζ τoυ.
<<o πατtρα( βoυll, εtτε η Δtoπotνα, ιrλoγ&ριαζε Tην η-λm[α τoυ ανθρc6πoυ 6yυ ψε τα γρ(lνια πoυ πt1αoαν, αλλ&.
με την "r1λmtα των αρτηρυc5ν ιαι τηq Nαρδιdζ τoυ)).Η l{(πη Nυ o &ντραq τηζ, πoυ ε[μν pαρεΘεL ν' αNo,3ν τυq
ooφ'ιεq του απoθαν6ντοq ιδρυττj των υγιεtνc6ν μετιilπcυν
,"1c ornηiνεLα.ζ' επαν6λαβαν εν 1oριi_τo πoλυαxoυoμdνo
α"αυτo6'του εlδoυq τιq αυνευρdσειζ: (('1-d'δε dφη Ζαρατail'
στρα)). Αxoλo6θηoε γdλιo μ6νo απ6 τaζευyoq'Στo τραπdζι βρioNoν ταν π&slτα .Nαυ N&τcιoι φiλoι τιlυ
ζειiγου6, ,r,b.n παιδι& xoιμ6νταν απ' τυqεννιd, oυνηθιoμd-
,o o"o, NιiδιNα τCdν otχoγενειιilν τoυq' Λ&τρευαν oυν{θωq
τη Δ1oπoινα, πoυ, αδιαφoρcl-iντσ"ζΥLσ" τo μεγαλεio των τ{-
τkυν τη€ _μητdρα, γ'-αγυ&', yhΡα xα'' πρoπαντ6q εργασtoμα-
ν{q- ουμπεριφερ6ταν σαν μtα απoλ$τωg ερωτιx{ Nυρiη μι_
L,λr"oq'"orτ61ρονα για την τoυ6τητατων oατιλν τoυ Στd'-
θη, αφo6, no,Ji 'o
πdoιμo 1ι{.csα aτ', Nυxλoφοριαx6 'ηετ6'δ,.ocΔbη μ, uλoφρrt oργ{1 αντi ελαφρ&q διαο'εioεωq .xαL, απ'
'η, &i η τLα τo y'αLνo$ριo τουq Nραc| πoυ μ&λλoν θα πρ6-
φταινε να βγει ατην αγoρ& τoν ερ16μενo oNτc5βριo'
ιιAπi, δι*& μoq αταφ6λια, με Kαμπερνd Σoβινι6ν Nι &λ_
λεq δυo πoνηρdq πaιNt}τ[εq, πoυ δε σαc, τLζ λdω' Eννoε(ται
παλαiωoη o, δρ$,ro βαρdλια, μαζi με 1ιεριι&' επtλεNτα"
πτιλψατα ψελιooιilν...ll τolγNλιoε η Ι{iNη τη ψ&να τ-ηc'
Fi Δdorroι, α {Nανe πω6 δεν τo &xrνcsε, txopελoξ& Nαυ
τ^rp α1λεcpL& τoυ Στ&θη, πoυ ταξiδευε αλλο6 xι αλλo6" '
'ιιAπoμdνει o τ{τλoqll, ε[πε ηΔdoπoινα' ιιKαλoδε1o6με-
νεζ οι ,δJuq ooq. Θα πρoτιμo6αα να 'ναι 6νoμα γυναιNε(o'
Κ&τυ ψεταξ$ BυζαντLoυ Nαυ μυoτηριι6δoυ6 Αθηναtαq Nυ_
pi.n, ",'ηr'
πρ6ττρ, περι6δoυ τoυ Γεcυργ{oυ τoυ Ai' Κατι τi-τoto..
'T6τε oL φραγχoθρεμμdνεq oιNoγdνειεq αναN&λυ-
πταν N&τι απ{oτευτα ον6ματα τLα" τα Noρtτcsυα τoυζ" '))
ιιMατ(λντα, αq πo0με. ..π πeτ&γητ{ε o Στ&θηe '
ιo8 ιo9
YΣTΙ]]PΑ. tΙΡΘAN 0Ι MEΛΙΣΣEΣ
BPAΔΙΑ KΥΛHΣE ΧΩPΙΣ TOΥPTΑ KΑΣTANO. ΧΩΡΙΣ KΑΘΟΛoΥ
γλυx6. 'Eπεoαν πεινα,τudνoL στα ,ρρeoι6τατα Qαρr.α*γaφαρια xαι λυθρiνια_'yνσ'L aτo τtλoq{ρθε μια πtα"τtλαξι_ν6μηλα, που δεν τα &γγυξε Nανε[q'
Ε'qε ξανα"βρε[ γιετ&" απ6 δυo cbρεq τo 6y-t Nαt τ6aooπoυδαlo χΡωψα To1), 11q oυωτνtq yναL τα Noυραoμdν α χα-β6],ελα. Aπrry&oυαε να μιλd γι' αυτ6ν η Δdoπoιν o,''oouδιερμην6αq ττiq ετιπλtoν ντρoπαλ6τηταc" τoυ. To oNιrsl,ιi-νo παντελ6νL στoν Nαp&l'ro, taτcυ Nυ αν δεν τo dβλεπαν, τoνty'ανε ευ&λωτo. ΙΙρoηγoυμdνωζ τoυ εl1αν μετρdoει δυo
ΨoΡ.ξs τ^ην πteoη 1ι' tνα υπερμοντdρνo μαν6μετ Ρ)o _1Lα τα
πεΘερυN&. τη6 l{(xηq ε[xε αyoραoτε{, 6ταν εμφανiζονταν μεζαλεc, u'αι' ,sφtξ[ψατα. στC)υc xρoτ&φoυq* Nι απo8e{xΘη''τι.επωζ η π{εot1τoυ t]ταν γ"ια yμρ& πLεrsη, ιoντ&" oτα αro|16-δoξα 6ρια τηq υπ6τασTβ \Lcx &ντρα τηc τ1λυN[αζ τoυ.
<<o πατtρα( βoυll, εtτε η Δtoπotνα, ιrλoγ&ριαζε Tην η-λm[α τoυ ανθρc6πoυ 6yυ ψε τα γρ(lνια πoυ πt1αoαν, αλλ&.
με την "r1λmtα των αρτηρυc5ν ιαι τηq Nαρδιdζ τoυ)).Η l{(πη Nυ o &ντραq τηζ, πoυ ε[μν pαρεΘεL ν' αNo,3ν τυq
ooφ'ιεq του απoθαν6ντοq ιδρυττj των υγιεtνc6ν μετιilπcυν
,"1c ornηiνεLα.ζ' επαν6λαβαν εν 1oριi_τo πoλυαxoυoμdνo
α"αυτo6'του εlδoυq τιq αυνευρdσειζ: (('1-d'δε dφη Ζαρατail'
στρα)). Αxoλo6θηoε γdλιo μ6νo απ6 τaζευyoq'Στo τραπdζι βρioNoν ταν π&slτα .Nαυ N&τcιoι φiλoι τιlυ
ζειiγου6, ,r,b.n παιδι& xoιμ6νταν απ' τυqεννιd, oυνηθιoμd-
,o o"o, NιiδιNα τCdν otχoγενειιilν τoυq' Λ&τρευαν oυν{θωq
τη Δ1oπoινα, πoυ, αδιαφoρcl-iντσ"ζΥLσ" τo μεγαλεio των τ{-
τkυν τη€ _μητdρα, γ'-αγυ&', yhΡα xα'' πρoπαντ6q εργασtoμα-
ν{q- ουμπεριφερ6ταν σαν μtα απoλ$τωg ερωτιx{ Nυρiη μι_
L,λr"oq'"orτ61ρονα για την τoυ6τητατων oατιλν τoυ Στd'-
θη, αφo6, no,Ji 'o
πdoιμo 1ι{.csα aτ', Nυxλoφοριαx6 'ηετ6'δ,.ocΔbη μ, uλoφρrt oργ{1 αντi ελαφρ&q διαο'εioεωq .xαL, απ'
'η, &i η τLα τo y'αLνo$ριo τουq Nραc| πoυ μ&λλoν θα πρ6-
φταινε να βγει ατην αγoρ& τoν ερ16μενo oNτc5βριo'
ιιAπi, δι*& μoq αταφ6λια, με Kαμπερνd Σoβινι6ν Nι &λ_
λεq δυo πoνηρdq πaιNt}τ[εq, πoυ δε σαc, τLζ λdω' Eννoε(ται
παλαiωoη o, δρ$,ro βαρdλια, μαζi με 1ιεριι&' επtλεNτα"
πτιλψατα ψελιooιilν...ll τolγNλιoε η Ι{iNη τη ψ&να τ-ηc'
Fi Δdorroι, α {Nανe πω6 δεν τo &xrνcsε, txopελoξ& Nαυ
τ^rp α1λεcpL& τoυ Στ&θη, πoυ ταξiδευε αλλο6 xι αλλo6" '
'ιιAπoμdνει o τ{τλoqll, ε[πε ηΔdoπoινα' ιιKαλoδε1o6με-
νεζ οι ,δJuq ooq. Θα πρoτιμo6αα να 'ναι 6νoμα γυναιNε(o'
Κ&τυ ψεταξ$ BυζαντLoυ Nαυ μυoτηριι6δoυ6 Αθηναtαq Nυ_
pi.n, ",'ηr'
πρ6ττρ, περι6δoυ τoυ Γεcυργ{oυ τoυ Ai' Κατι τi-τoto..
'T6τε oL φραγχoθρεμμdνεq oιNoγdνειεq αναN&λυ-
πταν N&τι απ{oτευτα ον6ματα τLα" τα Noρtτcsυα τoυζ" '))
ιιMατ(λντα, αq πo0με. ..π πeτ&γητ{ε o Στ&θηe '
ιo8 ιo9
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘo\l\ΗΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
μαχρυσμdνo y"ατ&" τoν ΠεLραι&, oNoρπoilσε μtα παρηγoρη-
τ υNt1 αν oιξιd"τ υxη α(γλη.
<1Eπληξε6 με την μπoυρδoλoγtα ψαq...ll απoλoγ{θηNε
η Δdoπoινα.ιιΘα μπoρo6 σσ' να. τoυq αxo6ω ωζ τη Mεγ&λη Παρα-
oNευτjυ.
Toν NoLταξε πα{ρνoνταc, pαθιtc, αν&aεq:
,,Αρn, ε(ναι ooβαρ6. Αρα, δεν πρ6xειταL να μoυ μιλ{-σεtζ)).
<ιAντε π&}'υ τα oυμπερ&oμ α.πα. . .''
ιιΘε6 να ξεxινfooυμε αλληλoγραφ,α;'oπωe παλ'ι& oυ
δι&oημoι eραoτtq;Καψι& φoρ& oτo γαρτt ε(ναι πιo ε6No-
λo...llιιKoντε6ει δ6o xαι τερ&oαψε μtα χoυραστυx{1ψ{ραν.
ιιΞdρω 6τι βρdθηxεq μπρoιiμυτα" y'L αν&aNε'},α ταυτ6_
χρoνα ατην οδ6 ΑNαδημiαq. Ξdρω ετ[oηe πωq δε με ρ6-τησεζ) τι διd,oλo ξιανα α1τ' τo πρωi oτo Nτ{μα' ΤελυN&',
ναυ, tραν μια πoλ6 Noυραoτιx{1 μ6ρα...ll Toν NoLταξε ετL-
μoνα: ιιΛdγε' τι θdλειq:ll
ιιΔεν ε{μαι o[γoυρo6 γ ια x&πoα πρ&y ψατ α, Δdoπoιναll .
ιιΓια μαq; Tπoδε[γματα ψtoηc" η)'ιNtαq ε(μαoτε. Σ(_
γoυρα...))αΓια μdνα. Δεν ξ6ρω τι oυμβα(νει... To απ6γευμα, oτo
γραφεio, ε[μτην εντ6πωoη πωqx&πoιoq {θελε x&τυ απ6
μdνα. Biναι τρελ6, τo ξdρω, αλλd, δεν ξtρω τι να υπoθd-
σω...))
ιιMιoεiq τιq μdλιooεq xαι δεν τρωq βαoιλιx6 πoλπ6.Κα-
ι<...{ ΦραγNtoNη { Αδαμαντiα { Eυλαλi.α \ Παμφi-λη...ll
Ξεθαρρε6τηxαν ,ιL oι dλλoι ru &.ρytoαν να πετo6ν 6,τιτoυq Nατipαινε. Aνoιξαν την μπαλxoν6πoρτα να φ6γει oNαπν6q' oι δ6o ξtνoυ N&πνιζαν τoilρα ευγενιx{q yLατατω_
γt1C,, αλλα' o τιαπν6q xαπν6q. Kι 6oo ανεξiθρηoxoι xι αν iγταν 6λoι oτo θdμα τoν Nαπν[oΨffioe' τα ντoυμdν ,o
"ouq no_
ρα\ταν γενναtα' To δρooερ6 αερ&xι τoi'lqζωντ&νεQε x&πωq,η Δdoπoινα dγειρε xατ& τη oυν{θει& τηζ στov cΔμo τoυΣτ&θη, oι ξdνoι ζiρηoαν oυγγνιiiμη ΥLα'τo ντoυμ&νιαoμα,ixαναν μια .o'6ντoμη
αναφoρ&. oτα p&clανατηq Ko6βα q, o"ηuαξiατoν ψ&νπo, στoυζ θρ6λoυq τη6 Αβ&ναqno, orrooεξoυ-α}ιγ6 yαραNτtpα τηC) ,rcαPαNψhe .ηq Nυ ξπεπα η Ι{iNη θυ-μτ)θηxε πωq μ6λιq εd1ε τελειc6σει τη βιoγραφdα ηq Αμερι-xανdδα6 o_υγγραφdω ζ -'nαL πoλλ& &λλα- Nτ6ρoθυ Π&ρxερ.
<<l,Ιdα Τ6ρxη ιαι τ&λι Ndα Τ6ρxη .. ''' αναστtναξε o't-ναq ξiνoq'
<ιΠ*με να φ6γoυμε...ll oNo6ντηξe τoν Στ&θη η Δd-σπoLνα' φoβo6μενη τη φλυαρiα τηc' x6ρηq τηq.,ΙΙταν ιNα-,{ ,q τo πρω[ να τoυζ ταζαλlζει με την Ι{τ6ρoθυ Π*ρxερχαL τη δρ&αη τηq o' εxε(νoν τoν αλxooλιN6 ψεoα[ωνοι τoυ
μεooπoλdμoυ των διανooυμdνων τηζ Ndα6 Τ6ρNηq.αMαμd, πρ{πει να μ&θει6 ψεριN&. πρ&γψατα γtα oρt-
o'μdνoυq επdλεNτoυ6 αλNooλιxo6q. Στo N&τω x&τ|ω ε[oαιoινoπαραγωγ6qll.
ιιΣτo x&τω N&τc,ι εiμαι 6ρθια απ' τιq iξι τo πρωd. Kα-λην61τα σσ'e''.
Βγt'ριαν oτo δρ6μo αγια}'ιαaψdνoι. To φεγγ&φ, απo-
110
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘo\l\ΗΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
μαχρυσμdνo y"ατ&" τoν ΠεLραι&, oNoρπoilσε μtα παρηγoρη-
τ υNt1 αν oιξιd"τ υxη α(γλη.
<1Eπληξε6 με την μπoυρδoλoγtα ψαq...ll απoλoγ{θηNε
η Δdoπoινα.ιιΘα μπoρo6 σσ' να. τoυq αxo6ω ωζ τη Mεγ&λη Παρα-
oNευτjυ.
Toν NoLταξε πα{ρνoνταc, pαθιtc, αν&aεq:
,,Αρn, ε(ναι ooβαρ6. Αρα, δεν πρ6xειταL να μoυ μιλ{-σεtζ)).
<ιAντε π&}'υ τα oυμπερ&oμ α.πα. . .''
ιιΘε6 να ξεxινfooυμε αλληλoγραφ,α;'oπωe παλ'ι& oυ
δι&oημoι eραoτtq;Καψι& φoρ& oτo γαρτt ε(ναι πιo ε6No-
λo...llιιKoντε6ει δ6o xαι τερ&oαψε μtα χoυραστυx{1ψ{ραν.
ιιΞdρω 6τι βρdθηxεq μπρoιiμυτα" y'L αν&aNε'},α ταυτ6_
χρoνα ατην οδ6 ΑNαδημiαq. Ξdρω ετ[oηe πωq δε με ρ6-τησεζ) τι διd,oλo ξιανα α1τ' τo πρωi oτo Nτ{μα' ΤελυN&',
ναυ, tραν μια πoλ6 Noυραoτιx{1 μ6ρα...ll Toν NoLταξε ετL-
μoνα: ιιΛdγε' τι θdλειq:ll
ιιΔεν ε{μαι o[γoυρo6 γ ια x&πoα πρ&y ψατ α, Δdoπoιναll .
ιιΓια μαq; Tπoδε[γματα ψtoηc" η)'ιNtαq ε(μαoτε. Σ(_
γoυρα...))αΓια μdνα. Δεν ξ6ρω τι oυμβα(νει... To απ6γευμα, oτo
γραφεio, ε[μτην εντ6πωoη πωqx&πoιoq {θελε x&τυ απ6
μdνα. Biναι τρελ6, τo ξdρω, αλλd, δεν ξtρω τι να υπoθd-
σω...))
ιιMιoεiq τιq μdλιooεq xαι δεν τρωq βαoιλιx6 πoλπ6.Κα-
ι<...{ ΦραγNtoNη { Αδαμαντiα { Eυλαλi.α \ Παμφi-λη...ll
Ξεθαρρε6τηxαν ,ιL oι dλλoι ru &.ρytoαν να πετo6ν 6,τιτoυq Nατipαινε. Aνoιξαν την μπαλxoν6πoρτα να φ6γει oNαπν6q' oι δ6o ξtνoυ N&πνιζαν τoilρα ευγενιx{q yLατατω_
γt1C,, αλλα' o τιαπν6q xαπν6q. Kι 6oo ανεξiθρηoxoι xι αν iγταν 6λoι oτo θdμα τoν Nαπν[oΨffioe' τα ντoυμdν ,o
"ouq no_
ρα\ταν γενναtα' To δρooερ6 αερ&xι τoi'lqζωντ&νεQε x&πωq,η Δdoπoινα dγειρε xατ& τη oυν{θει& τηζ στov cΔμo τoυΣτ&θη, oι ξdνoι ζiρηoαν oυγγνιiiμη ΥLα'τo ντoυμ&νιαoμα,ixαναν μια .o'6ντoμη
αναφoρ&. oτα p&clανατηq Ko6βα q, o"ηuαξiατoν ψ&νπo, στoυζ θρ6λoυq τη6 Αβ&ναqno, orrooεξoυ-α}ιγ6 yαραNτtpα τηC) ,rcαPαNψhe .ηq Nυ ξπεπα η Ι{iNη θυ-μτ)θηxε πωq μ6λιq εd1ε τελειc6σει τη βιoγραφdα ηq Αμερι-xανdδα6 o_υγγραφdω ζ -'nαL πoλλ& &λλα- Nτ6ρoθυ Π&ρxερ.
<<l,Ιdα Τ6ρxη ιαι τ&λι Ndα Τ6ρxη .. ''' αναστtναξε o't-ναq ξiνoq'
<ιΠ*με να φ6γoυμε...ll oNo6ντηξe τoν Στ&θη η Δd-σπoLνα' φoβo6μενη τη φλυαρiα τηc' x6ρηq τηq.,ΙΙταν ιNα-,{ ,q τo πρω[ να τoυζ ταζαλlζει με την Ι{τ6ρoθυ Π*ρxερχαL τη δρ&αη τηq o' εxε(νoν τoν αλxooλιN6 ψεoα[ωνοι τoυ
μεooπoλdμoυ των διανooυμdνων τηζ Ndα6 Τ6ρNηq.αMαμd, πρ{πει να μ&θει6 ψεριN&. πρ&γψατα γtα oρt-
o'μdνoυq επdλεNτoυ6 αλNooλιxo6q. Στo N&τω x&τ|ω ε[oαιoινoπαραγωγ6qll.
ιιΣτo x&τω N&τc,ι εiμαι 6ρθια απ' τιq iξι τo πρωd. Kα-λην61τα σσ'e''.
Βγt'ριαν oτo δρ6μo αγια}'ιαaψdνoι. To φεγγ&φ, απo-
110
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘo\1\HΣ ...ΥΣTι]ΡA, HPΘAN oΙ NΙF]ΛΙΣΣEΣ
νειζ 6μωζ Nαλf δoυλε υ&.. H μελιαοoNoμ {α ,soι5 yρωaτα yα-
ρη. 0ξ6μωρo μεν, αλλ& αληθιν6...llΠερπ&τηοαν o'ιιυπηλo(, με cxναστ("{i|ιdνoυq τoυq για-
Nd,δεq. 'Εxανε τo διαπεραctτm6 xρ6o τoυ M&ρτη. ιι'Eνα-στρoζ Q6φoql>, 6πωq dλεγε η Δdoπoινα.
<<'Εyευ oy!a'r1με τo δρ&μα τηq'Eλεναq Toαoυodoχoυ;))ι<M&λλoν με τo δρ&μα τηq &yνoι&"6 μoυ. Κ&τι, N&τoυoq,
πrλq να τo Tε0)' μoυ Nλεiνει τo ψ&πι, χ9ρ[ζ να μπoρci να y'α-
ταλ&βω τι o'ημαiνει αυτ6...llι<Θα'ρθει6 oτo aπ{τι; Eiναι xρ0α βραδιd,...llι<Kαλ6τερα oτo διx6 μoυ. Θdλω να μεiνω μ6νog' Φοβ&-
μαι πωζ θ' αργ{oω να Nιlιμηθcδ. Eioαι xoυραoμdνη. A6-ρto. . . ))
Tη φiληoε ψπρocsτ& oτην π6ρτα τoυ oπtτυo(l τηζ y'αL
π{ρε να Nατηφoρ[ζεt γtα την oδ6 Σ[να. Πιo πoλ6 τoν β&-ραtνε μια λι5τη αταξιν6μητη, συμπυχνωμdνη λ6πη, τLα" α-ναμνfοειq πoυ αργoo&λευαν oτο β&λτo ψιαqNo1,ρασηζ πoυε[xε yα}'αζιo yρcΙlψα, διαNεxoμμξνo απ6 N[τρυνεq, παγυtq,N&Θeτεq ρ(γus. 'Eναq β&λτoq με υφαoμ&τινη υφ{, φαντα"-aψαγopm6q Nαι 6πoυλοζ. Aπ' τtq xl'τρινεe Ρtτεc αναδ6ο-νταν oι μυρωδιd6 απ6 Θευ&ψ Nαυ πιν'ρ&. γ6ρτα τηq &νoυξτ1c,.
Ξεa&aτηNε Nαι πρoγιbοηo'ε μd1ρι τo τ{'ρψα τηq Σ6λω-νoq. 'Exανε μεταβo)'{ Nαι πtpe τtq ανηφ6ρεζ (υζ την oδ6Σiνα. Toυ &ρεo'αν oι dρημoι δρ6μoι με τtζ αντα6γειε6 τoυ
φεγγαριo6' i;θελε να 1ωθεi rsτυq aNιtq, να γνωρdαε υ τo φ6_
βo πoυ δεν εd1ε πρ6αωπo, να ψ&Θει πιo πoλλ& τLα" την α-Nαθ6ριcττη λ$πη πoυ τoυ xατ{pαζε τoυζ cΔμoυq.
Ανdβαινε τη Διδ6τoυ. Tη oυμπαθo6oε απ6 παλι&" τη
Διδ6τoυ, απ' τoν Nαιρ6 πoυ τo ζε6γoq Xωραφ& τoν iτpεγε
για αδενoπ&θειεq o'τoν παθoλ6γo x$ριo Ζ\oη, otχoγενεLα-
x6 φiλo Nαι ομoΤδε&τη, ToαλδαριN(l, τoυ θεiου Xριoτ6φo-
ρrr. Erγuu υι6qν'αυ'1οlρατατζt6 {ταν o N$ριoq Ζ\oηc,., πoυ,'σ'ν
y'αL xoλλητ6q τoυζ στtζ βεγγdρεq yναL στα ρεβεγι6ν των
Χριατoυγ6ννων χαι τηζ Πρωτo1ρoνι&q, τoν πρoσφωνo$-
oαν π&'ντα ψα π&"ντα <ιγιατρdll. Διδ6τoυ ιω ΙππoNρ&τo'lc,
"[pαν τo περiφημo ιατρεlo, εNeL 6πoυ o γtατρ(''q dνα ανoι-
ξ,.&.τr'o απ6γευμα -o Στ&θηq θα fταν δcbδεNα 1ρ6νων_ α-
φo6 dδιιυξε τoυq θετo6q γoνεiq α'r',' τo εξeταoτ"tpυo με τα
φαρμοιχευτ υN& αριbμ.ατα' τoν παραN&"λεaε ooβαρ6q, με λo-
ξ6 -Loγω τoιγ&ρoυ_1αμ6γελo, ναNατεp&oει τo μαN6 βρα_
'&', "iou.Toν Notτα"ξε πρoσεχτtN&" π&'νω απ' τα ματoγυd'_
}ιLσ"'/-(χL τoυ ε{πε ooβαρ&:
ιιΠοιoq oου 6xo(,,ε τo πετo&"Nt στo πoυλi, Σταθ&xη;
Πεq μoυ, γιατi εδcb d7oυμε περ(εργα πρ&γματαll'
o Στ&θηc, αντρ&w oτo Nατdlφλι μιαq $γρυαC εφηβεiαq
πoν ε[yε y'ι/,)rαζ δεiξει τα πρcδιμα o'ημd.δια τ^ηq, toNυιJ1ε
ατo αυτt τoυ γιατρo$:<ιK6πηxε 6ταν...llι<'oταν;ll o γιατρ6q ε(1ε ιδρciioει ο'τo πdνω 1ε(λoq'
ι<Mην τcl πεtτε στoυζ Xωραφ&δε Q, γατ{ εtναι Nαλot &ν_
θρrrroι,. Κ6πτ1xε6ταν γ&μηo α, ytατ ρ{. T (,τ ε N6πηNε''' ll'E-αxυι|.,ε τo xεφ&}rυ NαταN6Nιυνoq απ6 ντρoπf '
ιιMην u"ρtnuooη αυτ&, oυμβα{νoυν... Συμβαiνoυν N&τcυ
απ6 πρoυπoθdoειq. Δεν ξdρω αν xατα}rαβαiνειq" ' αλλ& εi-
oω αN6ψπαιδill.<ιΙ{αι, ξ6ρω...ll
8u
113
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘo\1\HΣ ...ΥΣTι]ΡA, HPΘAN oΙ NΙF]ΛΙΣΣEΣ
νειζ 6μωζ Nαλf δoυλε υ&.. H μελιαοoNoμ {α ,soι5 yρωaτα yα-
ρη. 0ξ6μωρo μεν, αλλ& αληθιν6...llΠερπ&τηοαν o'ιιυπηλo(, με cxναστ("{i|ιdνoυq τoυq για-
Nd,δεq. 'Εxανε τo διαπεραctτm6 xρ6o τoυ M&ρτη. ιι'Eνα-στρoζ Q6φoql>, 6πωq dλεγε η Δdoπoινα.
<<'Εyευ oy!a'r1με τo δρ&μα τηq'Eλεναq Toαoυodoχoυ;))ι<M&λλoν με τo δρ&μα τηq &yνoι&"6 μoυ. Κ&τι, N&τoυoq,
πrλq να τo Tε0)' μoυ Nλεiνει τo ψ&πι, χ9ρ[ζ να μπoρci να y'α-
ταλ&βω τι o'ημαiνει αυτ6...llι<Θα'ρθει6 oτo aπ{τι; Eiναι xρ0α βραδιd,...llι<Kαλ6τερα oτo διx6 μoυ. Θdλω να μεiνω μ6νog' Φοβ&-
μαι πωζ θ' αργ{oω να Nιlιμηθcδ. Eioαι xoυραoμdνη. A6-ρto. . . ))
Tη φiληoε ψπρocsτ& oτην π6ρτα τoυ oπtτυo(l τηζ y'αL
π{ρε να Nατηφoρ[ζεt γtα την oδ6 Σ[να. Πιo πoλ6 τoν β&-ραtνε μια λι5τη αταξιν6μητη, συμπυχνωμdνη λ6πη, τLα" α-ναμνfοειq πoυ αργoo&λευαν oτο β&λτo ψιαqNo1,ρασηζ πoυε[xε yα}'αζιo yρcΙlψα, διαNεxoμμξνo απ6 N[τρυνεq, παγυtq,N&Θeτεq ρ(γus. 'Eναq β&λτoq με υφαoμ&τινη υφ{, φαντα"-aψαγopm6q Nαι 6πoυλοζ. Aπ' τtq xl'τρινεe Ρtτεc αναδ6ο-νταν oι μυρωδιd6 απ6 Θευ&ψ Nαυ πιν'ρ&. γ6ρτα τηq &νoυξτ1c,.
Ξεa&aτηNε Nαι πρoγιbοηo'ε μd1ρι τo τ{'ρψα τηq Σ6λω-νoq. 'Exανε μεταβo)'{ Nαι πtpe τtq ανηφ6ρεζ (υζ την oδ6Σiνα. Toυ &ρεo'αν oι dρημoι δρ6μoι με τtζ αντα6γειε6 τoυ
φεγγαριo6' i;θελε να 1ωθεi rsτυq aNιtq, να γνωρdαε υ τo φ6_
βo πoυ δεν εd1ε πρ6αωπo, να ψ&Θει πιo πoλλ& τLα" την α-Nαθ6ριcττη λ$πη πoυ τoυ xατ{pαζε τoυζ cΔμoυq.
Ανdβαινε τη Διδ6τoυ. Tη oυμπαθo6oε απ6 παλι&" τη
Διδ6τoυ, απ' τoν Nαιρ6 πoυ τo ζε6γoq Xωραφ& τoν iτpεγε
για αδενoπ&θειεq o'τoν παθoλ6γo x$ριo Ζ\oη, otχoγενεLα-
x6 φiλo Nαι ομoΤδε&τη, ToαλδαριN(l, τoυ θεiου Xριoτ6φo-
ρrr. Erγuu υι6qν'αυ'1οlρατατζt6 {ταν o N$ριoq Ζ\oηc,., πoυ,'σ'ν
y'αL xoλλητ6q τoυζ στtζ βεγγdρεq yναL στα ρεβεγι6ν των
Χριατoυγ6ννων χαι τηζ Πρωτo1ρoνι&q, τoν πρoσφωνo$-
oαν π&'ντα ψα π&"ντα <ιγιατρdll. Διδ6τoυ ιω ΙππoNρ&τo'lc,
"[pαν τo περiφημo ιατρεlo, εNeL 6πoυ o γtατρ(''q dνα ανoι-
ξ,.&.τr'o απ6γευμα -o Στ&θηq θα fταν δcbδεNα 1ρ6νων_ α-
φo6 dδιιυξε τoυq θετo6q γoνεiq α'r',' τo εξeταoτ"tpυo με τα
φαρμοιχευτ υN& αριbμ.ατα' τoν παραN&"λεaε ooβαρ6q, με λo-
ξ6 -Loγω τoιγ&ρoυ_1αμ6γελo, ναNατεp&oει τo μαN6 βρα_
'&', "iou.Toν Notτα"ξε πρoσεχτtN&" π&'νω απ' τα ματoγυd'_
}ιLσ"'/-(χL τoυ ε{πε ooβαρ&:
ιιΠοιoq oου 6xo(,,ε τo πετo&"Nt στo πoυλi, Σταθ&xη;
Πεq μoυ, γιατi εδcb d7oυμε περ(εργα πρ&γματαll'
o Στ&θηc, αντρ&w oτo Nατdlφλι μιαq $γρυαC εφηβεiαq
πoν ε[yε y'ι/,)rαζ δεiξει τα πρcδιμα o'ημd.δια τ^ηq, toNυιJ1ε
ατo αυτt τoυ γιατρo$:<ιK6πηxε 6ταν...llι<'oταν;ll o γιατρ6q ε(1ε ιδρciioει ο'τo πdνω 1ε(λoq'
ι<Mην τcl πεtτε στoυζ Xωραφ&δε Q, γατ{ εtναι Nαλot &ν_
θρrrroι,. Κ6πτ1xε6ταν γ&μηo α, ytατ ρ{. T (,τ ε N6πηNε''' ll'E-αxυι|.,ε τo xεφ&}rυ NαταN6Nιυνoq απ6 ντρoπf '
ιιMην u"ρtnuooη αυτ&, oυμβα{νoυν... Συμβαiνoυν N&τcυ
απ6 πρoυπoθdoειq. Δεν ξdρω αν xατα}rαβαiνειq" ' αλλ& εi-
oω αN6ψπαιδill.<ιΙ{αι, ξ6ρω...ll
8u
113
ΓΙΑNNHΣ ΞAΝΘoΥΛΗΣ ..ΥΣTBPΑ. HPΘAN oΙ Ml,]ΛΙΣΣEΣ
ι<Πoλλd, πρ{πει ναξiρευq...l> Qιθ6ριo'ε o παθoλ6γoζΖη_σηc αναστεν&ζoνταq.'Hταν ευγενιι6q,6μrζ, ιι 61ι ψ6νoδεν dφερε oε δ6oxoλη θdoη τoν Στdθη με ερωτ{o ει'q -i)ξε_ρε 6τι τ)ταν oυρανoNατipατo6, υιoθετημdνοq, 1ωρiq πoλλdqλεπτoμdρεrcq_ αλλ& δεν εiπε πoτt τ[πoτα στ^ηΣτdλλα xαιoτoν Xριιττ6φoρo Xωραφd,. 'H, ιυ αν εtπε, o Στd,θηq δεντo 'μαθε.
Ε[μν περ&oa πoλλ& 1ρ6νια πoυ o yυατρ6qΖιoηc' &φη-σε τo ψ&ταω τo6τo N6oμo. H παλι& πoλυNατoυN[α tραντιΔρα βαμμdrη μ' dνα ooμ6ν χρ6μα NαL στoν τρiτo 6ρoφo,τoν 6ρoφo τoυ γtατρo6, ψyανi1ψατα xλιψατιαμo6 x&),υ-πταν τo μιxρ6 ψπαλNoν&Nυ, εNε[ 6πoυ o Στ&θηq, 6ταν xα_ψt&" φop&" pαρι6ταν oτo oαλ6νι , tpγαινε τLα' να. δει τo τραμνα διαo1ζεt την oδ6 ΙππoN ρ&τoυq, θoρυβc|δεq αλλ& δια-oxεδαoτιx6, 6πωq τo ι<Tραμ τo τελευτα{oll, πoυ τραγoυ-δorioαν νiιχτα ψtρα τα ραδι6φωνα τoυ xαιρo6 εxε(νoυ.
Διδ6τoυ Nαι Σtνα, πριν oτρ((.,ει τη Σiνα,, τoυ φ&ν^ηNεπωq αν&ψεσα στLc πoλλd6 aNιtq τoυ δρ6μoυ υτ\ρyε Nαυ
μια &λλη aNι&. Τoυ φ&νηNε. 06τε εiδε, o6τε διdxρtνe τ._πoτα. 06τε φoβ{θηNε' o6τε dνιωo ε τoν πανL'L6 τoυ θαν&_τoυ πoυ τoυ 'ργ6ταν αναπ&ντεχα"' στα. xαλ&. Nαθo6μενα^χω,otq λ6γo oτoν 6πνo τoυ Nαυ ξυτνo6αε βoγNιiν τα"ζ )ιαLx&θιδρoq. 'F'τρεyε τ6τε oτo μπ&νιo' xαμd,ρωνε τo TcανLα-oμdνo απ' την tνταoη πρ(laωπ6 τoυ NL &λλαζε γρτ)γoραφανdλα. Δεν dνιωθε tτoι, xυ 6ψωq N&πι dνιωθε.
Η Διδ6του εtναι yεγι&τη oιιtq, εξαπi.αq των δdντρωνy'αL τoυNt1πoν τoυ Γαλλιxo6 Ινoτιτo6τoυ με τ' αναρpυycλ-
μενα, πoυ θεριε6oυν o1εδ6ν αT,' τo τdλoq του Φλεβriρη.
Παiζει ρ6λo o' αυτ6 o "\πιoqNαυρ1-'qτηq Aττmt1q α'}')'&-ιαι
τo Nαλoφυλαγμdνo μdρoq, oτη ρ{ζα τoυ ΛυNαβτ,ττo{''Γα
αναρρι1ιiμενα απλcbνoυν τα Nλωνι& τoυζ πρoζ τo δρ6μo
oαν λιγνd, ytρια επαtτη. lΙiναι τo π,Lo δ0oxoλο oημεio τηc
αν&βαoηe αr.6. Kαι oτoυg γ6ρω δρ6μoυq 1ρειd.ζεο'αι γερ&-
π6δια, αλλ&" ειε[, oτη γωνiα, δoNιμ&ζειζ την αντofi ooυ'
'o,τι Υ'L αν \ταν αντt'1η oxι&, δεν πρtτει να "\ταν λιγ6τε-
ρo δι&φανη απ' τ"η oNυ&. τo'l Nαπνo{l εν69 τcry&"ρoυ. T6oo
αδ6ναμη y'αt τo αλαNωμ6νη.
'FΙξερε Nαλ& απ6 oNυtq o Στ&θηq. ΕNεL π&νω, τα pρ&"
δια, διdxρινε στoυζ τobxoυq αwtq oNil}.ων με oιγαν6, tνoγo
β&διoμα, aιιiq ζευγαριcbν να φιλιo6ντ αυ, oNιtq μoνα1ιxcδν
νεαρcbν ψioα oε πtτawα ρo6γα, oNιd6 δεμdνε6 με βd'ρβαρα,
oNoτ εw &"περιγρ&μμ ατ α ψμνιλν.'oλα αυτ &' {ρ αν y'θ"τ υ'sυ-
νηθιαμdνo xαθcδq μετρo'1oε τα πυανtotψα τ"\e αν&oαq τoυ'
Αρ1ιαε να μετρ& απ6 ψtaα τoυ, υπoλoγtζoνταq στo ε-
xαπ6ν εLy'oat πtντε να'γευ Nυ6λαq ξεNλειδcδoεL y'αL πPLν α_
π(., τo εlιατ6ν πεν{yτα να" ετy'ατα"λε{πει την ν'αψπ(να τoυ
αoανo'dρ. Στoν πdμπτo βριox6ταν τo διαμdρtσμα. T6oη ιΔ-
Ρα y'σ"L δεν εi1ε φτ&'aε'. ,sτo τφ&ντα...Κo[ταξε π[cω τ'lυ'
Tρiα αυτoNtν"ητα ανdβαιναν αoθμα{νoντσ-q τη Σiνα' Απ6_ιl1ε NαL ιιoo6περ μ&γxνoυμll να ε[γε o Kλιντ'Ιατγoυντ, δε
θα 'ξερε π?σ.ΥψατL'L&. τυ να τo N&νει.
Σn&urα {πινε τiτoια ιiρα, αλλ& αιoθd,νθηNε την αν&_
τy'ηνα N&Qευ ψε N&τι τo λαρ6γγι τoυ. Γdμιoε tνα τtταρ_
τo τoυ πoτηριo6 με μπρ&ντι xαt csι,ιρt&στηy'ε o'την πoλυ-
θρ6να, Qα1oυλε6oν τα.c'τo oxιoμdνo Nαp&'}'ο τoυ. Απdναντι,
o' tνα" μιxρ6 Noμιp6 dπιπλo πoυ φανdρωνε την ηλιNiα τoυ,
ιΙ5Ι14
ΓΙΑNNHΣ ΞAΝΘoΥΛΗΣ ..ΥΣTBPΑ. HPΘAN oΙ Ml,]ΛΙΣΣEΣ
ι<Πoλλd, πρ{πει ναξiρευq...l> Qιθ6ριo'ε o παθoλ6γoζΖη_σηc αναστεν&ζoνταq.'Hταν ευγενιι6q,6μrζ, ιι 61ι ψ6νoδεν dφερε oε δ6oxoλη θdoη τoν Στdθη με ερωτ{o ει'q -i)ξε_ρε 6τι τ)ταν oυρανoNατipατo6, υιoθετημdνοq, 1ωρiq πoλλdqλεπτoμdρεrcq_ αλλ& δεν εiπε πoτt τ[πoτα στ^ηΣτdλλα xαιoτoν Xριιττ6φoρo Xωραφd,. 'H, ιυ αν εtπε, o Στd,θηq δεντo 'μαθε.
Ε[μν περ&oa πoλλ& 1ρ6νια πoυ o yυατρ6qΖιoηc' &φη-σε τo ψ&ταω τo6τo N6oμo. H παλι& πoλυNατoυN[α tραντιΔρα βαμμdrη μ' dνα ooμ6ν χρ6μα NαL στoν τρiτo 6ρoφo,τoν 6ρoφo τoυ γtατρo6, ψyανi1ψατα xλιψατιαμo6 x&),υ-πταν τo μιxρ6 ψπαλNoν&Nυ, εNε[ 6πoυ o Στ&θηq, 6ταν xα_ψt&" φop&" pαρι6ταν oτo oαλ6νι , tpγαινε τLα' να. δει τo τραμνα διαo1ζεt την oδ6 ΙππoN ρ&τoυq, θoρυβc|δεq αλλ& δια-oxεδαoτιx6, 6πωq τo ι<Tραμ τo τελευτα{oll, πoυ τραγoυ-δorioαν νiιχτα ψtρα τα ραδι6φωνα τoυ xαιρo6 εxε(νoυ.
Διδ6τoυ Nαι Σtνα, πριν oτρ((.,ει τη Σiνα,, τoυ φ&ν^ηNεπωq αν&ψεσα στLc πoλλd6 aNιtq τoυ δρ6μoυ υτ\ρyε Nαυ
μια &λλη aNι&. Τoυ φ&νηNε. 06τε εiδε, o6τε διdxρtνe τ._πoτα. 06τε φoβ{θηNε' o6τε dνιωo ε τoν πανL'L6 τoυ θαν&_τoυ πoυ τoυ 'ργ6ταν αναπ&ντεχα"' στα. xαλ&. Nαθo6μενα^χω,otq λ6γo oτoν 6πνo τoυ Nαυ ξυτνo6αε βoγNιiν τα"ζ )ιαLx&θιδρoq. 'F'τρεyε τ6τε oτo μπ&νιo' xαμd,ρωνε τo TcανLα-oμdνo απ' την tνταoη πρ(laωπ6 τoυ NL &λλαζε γρτ)γoραφανdλα. Δεν dνιωθε tτoι, xυ 6ψωq N&πι dνιωθε.
Η Διδ6του εtναι yεγι&τη oιιtq, εξαπi.αq των δdντρωνy'αL τoυNt1πoν τoυ Γαλλιxo6 Ινoτιτo6τoυ με τ' αναρpυycλ-
μενα, πoυ θεριε6oυν o1εδ6ν αT,' τo τdλoq του Φλεβriρη.
Παiζει ρ6λo o' αυτ6 o "\πιoqNαυρ1-'qτηq Aττmt1q α'}')'&-ιαι
τo Nαλoφυλαγμdνo μdρoq, oτη ρ{ζα τoυ ΛυNαβτ,ττo{''Γα
αναρρι1ιiμενα απλcbνoυν τα Nλωνι& τoυζ πρoζ τo δρ6μo
oαν λιγνd, ytρια επαtτη. lΙiναι τo π,Lo δ0oxoλο oημεio τηc
αν&βαoηe αr.6. Kαι oτoυg γ6ρω δρ6μoυq 1ρειd.ζεο'αι γερ&-
π6δια, αλλ&" ειε[, oτη γωνiα, δoNιμ&ζειζ την αντofi ooυ'
'o,τι Υ'L αν \ταν αντt'1η oxι&, δεν πρtτει να "\ταν λιγ6τε-
ρo δι&φανη απ' τ"η oNυ&. τo'l Nαπνo{l εν69 τcry&"ρoυ. T6oo
αδ6ναμη y'αt τo αλαNωμ6νη.
'FΙξερε Nαλ& απ6 oNυtq o Στ&θηq. ΕNεL π&νω, τα pρ&"
δια, διdxρινε στoυζ τobxoυq αwtq oNil}.ων με oιγαν6, tνoγo
β&διoμα, aιιiq ζευγαριcbν να φιλιo6ντ αυ, oNιtq μoνα1ιxcδν
νεαρcbν ψioα oε πtτawα ρo6γα, oNιd6 δεμdνε6 με βd'ρβαρα,
oNoτ εw &"περιγρ&μμ ατ α ψμνιλν.'oλα αυτ &' {ρ αν y'θ"τ υ'sυ-
νηθιαμdνo xαθcδq μετρo'1oε τα πυανtotψα τ"\e αν&oαq τoυ'
Αρ1ιαε να μετρ& απ6 ψtaα τoυ, υπoλoγtζoνταq στo ε-
xαπ6ν εLy'oat πtντε να'γευ Nυ6λαq ξεNλειδcδoεL y'αL πPLν α_
π(., τo εlιατ6ν πεν{yτα να" ετy'ατα"λε{πει την ν'αψπ(να τoυ
αoανo'dρ. Στoν πdμπτo βριox6ταν τo διαμdρtσμα. T6oη ιΔ-
Ρα y'σ"L δεν εi1ε φτ&'aε'. ,sτo τφ&ντα...Κo[ταξε π[cω τ'lυ'
Tρiα αυτoNtν"ητα ανdβαιναν αoθμα{νoντσ-q τη Σiνα' Απ6_ιl1ε NαL ιιoo6περ μ&γxνoυμll να ε[γε o Kλιντ'Ιατγoυντ, δε
θα 'ξερε π?σ.ΥψατL'L&. τυ να τo N&νει.
Σn&urα {πινε τiτoια ιiρα, αλλ& αιoθd,νθηNε την αν&_
τy'ηνα N&Qευ ψε N&τι τo λαρ6γγι τoυ. Γdμιoε tνα τtταρ_
τo τoυ πoτηριo6 με μπρ&ντι xαt csι,ιρt&στηy'ε o'την πoλυ-
θρ6να, Qα1oυλε6oν τα.c'τo oxιoμdνo Nαp&'}'ο τoυ. Απdναντι,
o' tνα" μιxρ6 Noμιp6 dπιπλo πoυ φανdρωνε την ηλιNiα τoυ,
ιΙ5Ι14
ΓΙANNΙ{Σ ΞANΘo\aHΣ ..ΥΣT]iΡA. ΙΙPΘAN oΙ Mι]ΛΙΣΣEΣ
1ιioα cιε παλι{'q αoημdνιεq >coρν[ζεq, η Στdλλα Nαι o Xρι-oτ6φoρoq Χωραφ&q 16ρευαν βαλ6 φoρωνταζ τα xαλ& τoυqι&πo'tα Πρωτo1ρoνfi', πtγαιναν β6λτα μtα χεtμωνυ&τιNηλιαx&δα oτo Ζ&ππειo' o νεαρ6q Στdθη6 ψε ψαxρι& πα-ντελ6νια y'αL yLoντoψ&νυNo τo'lι&.lιιrso με τη Στdλλα oτηP6δo, o θεdoq Xριατ6φoρoζ μ' dνα oυγγεν{ ειoαγγελdαNαt τotητ\, πoυ στo τdλoq ξπαθε ψα}r&ιυνaηxαι πυρoβo-λo$oε με αεροβ6λo τιζ μπoυγ&δε6 oτtq ταρ&τoε6. To ζε6-γoq Toαoυotoy'oυ πoυθεν&. T6rso απ},&.. Πoυθεν&.
Κ&πoτε θα 'πρεπε, πριν ζυγcδooυν oL ηλιNtεq τηC, σ'L-oθηματιx{q αoυλ[αq, να εφε6ρει τo αρμ6ζoν πdνθoq γιατoυq ληoμoνημdνoυq, τιμωρημdνoυζ φυσtχo6q γoνεdq τoυoτη Δρ&μα. To ζε6γo6 Σoυρμελ{ με τoυζ clυψπαιNτεC, τOυ'oτ&yττ1xι απoxαtδυα' 6oo περνo6oε o ιαιρ6q 6λo xαι πtoπoλl1 dμoιαζαν με α1ν6 ανdxδoτo 1cυρl6 πυρ{να.
Για πoλλ& y-ρ6νυα o ΣταΘηc, iiταν ptpαtoζ πωζ επρ6-
'LεLτo τLα περ[πτ,'lrsη υιoθετημdνoυ εξ υπαρ x-"i1c'' Σαν γιoc,υιoθετημ6νoq αιoθαν6ταν, μετρcΔντα.ζ τα" αιoθt1ιατ&. τclυ
για τoυζ τραγuo6q ψακαρ[τeq. o πατ{'ραq Σoυρμελ{6, ω-
!:6o9, εNεho τo δραματιN6 βρ&δυ πoυ τoν παρdδωoε oτηMαρiNα Σoυdζ με τo πoλ6τιμo δdμα, ε[γε ατoτνπο;μdνηoτη λαδερ{ τoυ φ&τaα αληθιν{ αγωνtα' ΙIερiμενε τo τt_λoq, τo Θ&νατo. H Nαλλoνf ψτtρα τ^ηq αoπρ6μαυρηζ αL-αθητmt1q δεν τoυ ενdπνεε πλdoν τ[πoτα' Ε[γαν
'o":oo"ρo_φε[ ru 6λεq oι φωτcηραφ[εζ' 'LL
tτoι ωq <ιντoxoυμdνταΣoυρμελ{ll παρdμεναν μ6νo oι αναμνdoειq τoυ.
Aντ(θετα, ατην ενδι&μεαη υιoθεa[α, cτα 1ρ6νια πoυ oθfuc;oq περι6δευε στα Lαψατιx&. λoυτρd', ε[χε εNτoξευτε(
τtρα ατ' τιq πιθαν6τ"rιτεc' μιαq τρελ?iq αo'υδooiαq' ΕNεL
μdoα ενηλιNtc6ΘηNε pfuυα, γνιbριoε 'scilψατα, dθαιpε dνα με-
γ&λo μdρoq αN6ψηyuL σ"τ' τo μελλoντιN6 εαυτ6 τoυ' Tελι_
x&' {Nλαoε την xαρδt& τo'ι για πoλλ& 1ρ6νια. 'Eγινε o'τυ_
φ6q, αca{τωζ αν {φταoε ατo 6(.;oq τoυ Kλιντ 'Ιoτγoυντ'
'Eναq oτυφ6q Φηλ6c.ιι'Oταν oε γνι1ριo α, πtcτευα τωq ζευq με αναπηριx{
o{νταξη,λ6γω απcbλεLαζ συναtσθ{ματo6ll, τoυ ε[πε N&τo_
τε η Δdoπoινα.Kι αq εi1ε γνωρio εt αρNετlq γυναLNεq. Kαι 6ρωτεq' H
Mατ(λντα 6μωq παρdμεLνε τo υπερτρoφιχ6 ιoψψ&"τt τηc,
μνtμηq τoυ, υπερ&νω τΥl( μoυ1λιαoμdνηζ otχoγενeαN"\c,
ψρωδι&6 {να No1L.1ι&τt γεψ&-τo θλιβερo6q ατμo6q 6ρωτα,
πoυ τoυ γεννo6oε ημιNρανiεq.Απoxoιμ{θηχε στην πoλυθρ6να, νανoυριoμdνoq ατ6 ξε_
θωριαoμdνεq μoυoιNdq πoυ θ6μιζαν βαλq, δημωδη Nαι ρo'3-
μπεζ με λυπημdνo μπρ(o. 'oμ.s aτα 6νειρ&- τoυ, πoυ ε{1αν
για φ6ντo τo ψυoooN6τεινo δι&δρoμo τoυ xτηρioυ τr''υ Κιιι_
9o6 τον Mελιoαcbν, ανεpoNατipαινε ξνα αoαναdρ με ιλιγ-
γr,irδη τα{lτητα, σαν να, πρooπαθo6σε ν' α.r.,o.xoλληθεi ε-
πειγ6ντωq ατ.' τo φρε&τιo. Tη μοναδιNi φoρ& πoυ μπ6ρε-oε να διαxρ [νu x&τυ σ'τ,' τoν επtB&τητoυ αoανo6ρ, εiδε τα
φρεoNοξυριoμ6να π6δια εν6q Noριτoυo{l .xαι ταλενN&'Nα}'-
τc&Nια, πoυ 6βγαιναν πενταN&θαρα μdo' απ' τσ' φθαρμd-
να, λαoπω ψ{ν α πατoilτ o w' Ξ6πνηoε oυρλιd"ζoντα q''ΕNα-
νε cδρα να'Nαταλ&βει πο$ βρioNεται. Κo[ταξετo ρoλ6ι: πε-
ρααμdνεq τi,saεριq.'Eπεoε oτo xρεp&"τι ντυμdνoql βε τo
πρ6αωπo Nρυμμdνο οτo μαξιλ&ρι.
lι6 \L1
ΓΙANNΙ{Σ ΞANΘo\aHΣ ..ΥΣT]iΡA. ΙΙPΘAN oΙ Mι]ΛΙΣΣEΣ
1ιioα cιε παλι{'q αoημdνιεq >coρν[ζεq, η Στdλλα Nαι o Xρι-oτ6φoρoq Χωραφ&q 16ρευαν βαλ6 φoρωνταζ τα xαλ& τoυqι&πo'tα Πρωτo1ρoνfi', πtγαιναν β6λτα μtα χεtμωνυ&τιNηλιαx&δα oτo Ζ&ππειo' o νεαρ6q Στdθη6 ψε ψαxρι& πα-ντελ6νια y'αL yLoντoψ&νυNo τo'lι&.lιιrso με τη Στdλλα oτηP6δo, o θεdoq Xριατ6φoρoζ μ' dνα oυγγεν{ ειoαγγελdαNαt τotητ\, πoυ στo τdλoq ξπαθε ψα}r&ιυνaηxαι πυρoβo-λo$oε με αεροβ6λo τιζ μπoυγ&δε6 oτtq ταρ&τoε6. To ζε6-γoq Toαoυotoy'oυ πoυθεν&. T6rso απ},&.. Πoυθεν&.
Κ&πoτε θα 'πρεπε, πριν ζυγcδooυν oL ηλιNtεq τηC, σ'L-oθηματιx{q αoυλ[αq, να εφε6ρει τo αρμ6ζoν πdνθoq γιατoυq ληoμoνημdνoυq, τιμωρημdνoυζ φυσtχo6q γoνεdq τoυoτη Δρ&μα. To ζε6γo6 Σoυρμελ{ με τoυζ clυψπαιNτεC, τOυ'oτ&yττ1xι απoxαtδυα' 6oo περνo6oε o ιαιρ6q 6λo xαι πtoπoλl1 dμoιαζαν με α1ν6 ανdxδoτo 1cυρl6 πυρ{να.
Για πoλλ& y-ρ6νυα o ΣταΘηc, iiταν ptpαtoζ πωζ επρ6-
'LεLτo τLα περ[πτ,'lrsη υιoθετημdνoυ εξ υπαρ x-"i1c'' Σαν γιoc,υιoθετημ6νoq αιoθαν6ταν, μετρcΔντα.ζ τα" αιoθt1ιατ&. τclυ
για τoυζ τραγuo6q ψακαρ[τeq. o πατ{'ραq Σoυρμελ{6, ω-
!:6o9, εNεho τo δραματιN6 βρ&δυ πoυ τoν παρdδωoε oτηMαρiNα Σoυdζ με τo πoλ6τιμo δdμα, ε[γε ατoτνπο;μdνηoτη λαδερ{ τoυ φ&τaα αληθιν{ αγωνtα' ΙIερiμενε τo τt_λoq, τo Θ&νατo. H Nαλλoνf ψτtρα τ^ηq αoπρ6μαυρηζ αL-αθητmt1q δεν τoυ ενdπνεε πλdoν τ[πoτα' Ε[γαν
'o":oo"ρo_φε[ ru 6λεq oι φωτcηραφ[εζ' 'LL
tτoι ωq <ιντoxoυμdνταΣoυρμελ{ll παρdμεναν μ6νo oι αναμνdoειq τoυ.
Aντ(θετα, ατην ενδι&μεαη υιoθεa[α, cτα 1ρ6νια πoυ oθfuc;oq περι6δευε στα Lαψατιx&. λoυτρd', ε[χε εNτoξευτε(
τtρα ατ' τιq πιθαν6τ"rιτεc' μιαq τρελ?iq αo'υδooiαq' ΕNεL
μdoα ενηλιNtc6ΘηNε pfuυα, γνιbριoε 'scilψατα, dθαιpε dνα με-
γ&λo μdρoq αN6ψηyuL σ"τ' τo μελλoντιN6 εαυτ6 τoυ' Tελι_
x&' {Nλαoε την xαρδt& τo'ι για πoλλ& 1ρ6νια. 'Eγινε o'τυ_
φ6q, αca{τωζ αν {φταoε ατo 6(.;oq τoυ Kλιντ 'Ιoτγoυντ'
'Eναq oτυφ6q Φηλ6c.ιι'Oταν oε γνι1ριo α, πtcτευα τωq ζευq με αναπηριx{
o{νταξη,λ6γω απcbλεLαζ συναtσθ{ματo6ll, τoυ ε[πε N&τo_
τε η Δdoπoινα.Kι αq εi1ε γνωρio εt αρNετlq γυναLNεq. Kαι 6ρωτεq' H
Mατ(λντα 6μωq παρdμεLνε τo υπερτρoφιχ6 ιoψψ&"τt τηc,
μνtμηq τoυ, υπερ&νω τΥl( μoυ1λιαoμdνηζ otχoγενeαN"\c,
ψρωδι&6 {να No1L.1ι&τt γεψ&-τo θλιβερo6q ατμo6q 6ρωτα,
πoυ τoυ γεννo6oε ημιNρανiεq.Απoxoιμ{θηχε στην πoλυθρ6να, νανoυριoμdνoq ατ6 ξε_
θωριαoμdνεq μoυoιNdq πoυ θ6μιζαν βαλq, δημωδη Nαι ρo'3-
μπεζ με λυπημdνo μπρ(o. 'oμ.s aτα 6νειρ&- τoυ, πoυ ε{1αν
για φ6ντo τo ψυoooN6τεινo δι&δρoμo τoυ xτηρioυ τr''υ Κιιι_
9o6 τον Mελιoαcbν, ανεpoNατipαινε ξνα αoαναdρ με ιλιγ-
γr,irδη τα{lτητα, σαν να, πρooπαθo6σε ν' α.r.,o.xoλληθεi ε-
πειγ6ντωq ατ.' τo φρε&τιo. Tη μοναδιNi φoρ& πoυ μπ6ρε-oε να διαxρ [νu x&τυ σ'τ,' τoν επtB&τητoυ αoανo6ρ, εiδε τα
φρεoNοξυριoμ6να π6δια εν6q Noριτoυo{l .xαι ταλενN&'Nα}'-
τc&Nια, πoυ 6βγαιναν πενταN&θαρα μdo' απ' τσ' φθαρμd-
να, λαoπω ψ{ν α πατoilτ o w' Ξ6πνηoε oυρλιd"ζoντα q''ΕNα-
νε cδρα να'Nαταλ&βει πο$ βρioNεται. Κo[ταξετo ρoλ6ι: πε-
ρααμdνεq τi,saεριq.'Eπεoε oτo xρεp&"τι ντυμdνoql βε τo
πρ6αωπo Nρυμμdνο οτo μαξιλ&ρι.
lι6 \L1
lJ'Nεi..πoυ 1o πρω[ εtxε ψtα θαψπt1λιαN&δα xι tλεγεqανα ιαθ[oω dξω με την NαρiNλα.' να
'Lα|ια.ρι6oω "η, droι-
TΑ MEΘANΑ EBΡΙ]]XE. ΑΙ1OTOMΑ ΑΛΛΑΞE o KAΙPOΣ. KΙ ΑΠΟ
E(1ε απαλλαγεt oρυaτιN& απ' τι6 γαμ{λιε6 ηδoνd6, απ6
rr8
..ΥΣTI.]PA. ΗPΘAN ot MEΔΙΣΣEΣ
τ6τε πoυ τoν ξαπt,sτειλε oτo γto τoυ, δηλαδ{ tνα ξ'ιθετo
πoυ dλεγε πωq ε[ναι γιoζ τoυ, αλλ& &ντε να βρειq &xρη. ΗΓNλ6ρια απoφ&aκsε να oφραγio'εt τtζ αναμν{oειq τηq, πoυ
&λλωoτε y'αL την τρ6ψαζαν 'LαL
τη μελαγ1oλo'5oαν' ανα-
μν{oειq ΥLα τανυ&τα πoυ πdραoαν ψt'aα σε μεταχtνtρεtq,oε εφ{μερε q εππυψteq y'αL σε αναθυμι&oευq θαν&τoυ. Δεν
Nρ&τ"ηoε Nι επαφtq με τoυζ dλλoυq oυναδdλφoυq τoυ θι&-
αoυ. Δε θdληαε εxεiνη. Aν x&τυ τηq αναι&τευε τα oωθι-N&, δεν {ταν τo θει&φι -πoυ τo '1ε oυνηθiαεL y\αL τo θεω-
ρo6ιτε υγιειν{ αναγNαt6τητα, αφoit {ραν xυ η μ6νη τηζ α_
rlφ&λeια_ αλλ& η αν&μνηoη τιυν παλιc6ν.
Aπoρo6oε πdιq &ντεξε τLζ'Lατloυx[εqτην ετoγ\των πo-λdμων, πcλqτη μαγν{τιζε, 6πωqxαυ τoυq d,λλoυG, η Mα-
ρ{NαΣoυεζxαι tpρrcxαν τo Ntφυ να παiζoυν εxe[να τα πα_
ρ&ξενα δρ&ματα oε ρiμα "i1τα aNετq με τα cs6:Nυν, πoυ βελ_τ{ωναν ττ1Θεραπεtα των λoυoμdνcυν στLc Lαψσ"τιxtq τηγtq.Απoρo6oε xαι δεν {θελε πLα νσ' απoρεi πoυoυ {ραν εxe[νoι
ot τρoμαγμdνoι, xoυραoμdνoι θαμriνεq των Λoυτρ16ν, πoυ
τα6τυζαν τη ρευματoπαθ{ μoiρα τoυζ με τo ριζιx6 τoυ θι&-
σoυ τηζ Mαρtιαq. Απoρo6oε αυνd1εια για 6λα, εδcb xαιoαρ&ντα περiπoυ 1ρ6νια τoυ απoφ&σισε να ξε7&aει την
Nαλλιτε1νiα τ{"αL' ψαζt ψε τo 1oρευτ{ Moυζd., να πι&ooυν
δoυλει& oτα Mdθανα, 6πoυ ε[γ, ετ[ Παπ&γoυ, ι&πoω γιt-σoν στη ΓενιN{ Γραμματεiα Toυριoμο6, 6πoυ, απ' τo Lg1r5,
υπ&γoνταν 6λεq oι υα1ιατιNt'qπ\τ{sy'αL τα oυναφ{.
Στα Mdθανα Nατt}ηξαν xυρiωq λ6γω τoυ Moυζ&, πoυ
tπαcsye απ6 λευx6ρρoια xρ6νιαq μoρφ{q ) .NαL τα Λoυτρ&
των Mεθ&νων τoυζ τα o6oτηoε Nαθηyητ{e αφρoδιoιoλ6-
UΡ', "9
απ('γευψα ψαζεd1ε ο6ννεφα απ' τη'θ&λoooλ n, orqτo o'o6ρoυπo' otγ&" oιγ&", \ρθαν Nαυ aNξ,τασαν το Τδρoθε-ραπευτ{ριo, o'αν δυoo{ωνo ooμπρdρo. Ei1ε π&θoq ψε τσ'Nαπtλα η ΓNλ6ρια Δoυρdμπεη, ψ{χφ o{μuρo, πoυ δι{νυετην τελευτα[α ψ{ρα τηc,ζωi)c, τηq.
Ax9Ψ xρατo6o'ε o'την ντoυλ &πα τηq N&τι 1αραπdταλα<< μπoνζo6ρ l >, x&τ t rs ατ tν y"ατtλα πιερ6τoυ, με'βo6λε6 μα6-ρεζ σε N6rxtνo φ6ντo, πoυ με τα yρ6νια tryιν, nαφt, Nα-πoLεζ χα'|PLτωμdνεq, τLα τα" γo6oτα τηq, κNoυ&φl'απ, τoθdατρo. F'[yε περ&.oεt πρo ιαιρod τα εβδoμ{ντα, αλλd εθε-ωρεdτo ιxαν\ λoυτρ&ριoo,α 1ι.αL &ξια αρy-tεπυaτ&πρια. Τo
|r!οxy'' τo πρ6oθετε η iδια, Nt tτoυ dδινε αφoρμ{ oτoνMoυζ&, πρωην α6ντρoφ6 τηc,, να cxαρφ[ζεταr'n)λo"uxrtr,- πoυ αν{καθεν, εξdλλoυ, $ραν τo φ6ρτε τoυ, ενa6q oi'
";&}'λα rsιyαψdνα 1o6για τoυ.
119
lJ'Nεi..πoυ 1o πρω[ εtxε ψtα θαψπt1λιαN&δα xι tλεγεqανα ιαθ[oω dξω με την NαρiNλα.' να
'Lα|ια.ρι6oω "η, droι-
TΑ MEΘANΑ EBΡΙ]]XE. ΑΙ1OTOMΑ ΑΛΛΑΞE o KAΙPOΣ. KΙ ΑΠΟ
E(1ε απαλλαγεt oρυaτιN& απ' τι6 γαμ{λιε6 ηδoνd6, απ6
rr8
..ΥΣTI.]PA. ΗPΘAN ot MEΔΙΣΣEΣ
τ6τε πoυ τoν ξαπt,sτειλε oτo γto τoυ, δηλαδ{ tνα ξ'ιθετo
πoυ dλεγε πωq ε[ναι γιoζ τoυ, αλλ& &ντε να βρειq &xρη. ΗΓNλ6ρια απoφ&aκsε να oφραγio'εt τtζ αναμν{oειq τηq, πoυ
&λλωoτε y'αL την τρ6ψαζαν 'LαL
τη μελαγ1oλo'5oαν' ανα-
μν{oειq ΥLα τανυ&τα πoυ πdραoαν ψt'aα σε μεταχtνtρεtq,oε εφ{μερε q εππυψteq y'αL σε αναθυμι&oευq θαν&τoυ. Δεν
Nρ&τ"ηoε Nι επαφtq με τoυζ dλλoυq oυναδdλφoυq τoυ θι&-
αoυ. Δε θdληαε εxεiνη. Aν x&τυ τηq αναι&τευε τα oωθι-N&, δεν {ταν τo θει&φι -πoυ τo '1ε oυνηθiαεL y\αL τo θεω-
ρo6ιτε υγιειν{ αναγNαt6τητα, αφoit {ραν xυ η μ6νη τηζ α_
rlφ&λeια_ αλλ& η αν&μνηoη τιυν παλιc6ν.
Aπoρo6oε πdιq &ντεξε τLζ'Lατloυx[εqτην ετoγ\των πo-λdμων, πcλqτη μαγν{τιζε, 6πωqxαυ τoυq d,λλoυG, η Mα-
ρ{NαΣoυεζxαι tpρrcxαν τo Ntφυ να παiζoυν εxe[να τα πα_
ρ&ξενα δρ&ματα oε ρiμα "i1τα aNετq με τα cs6:Nυν, πoυ βελ_τ{ωναν ττ1Θεραπεtα των λoυoμdνcυν στLc Lαψσ"τιxtq τηγtq.Απoρo6oε xαι δεν {θελε πLα νσ' απoρεi πoυoυ {ραν εxe[νoι
ot τρoμαγμdνoι, xoυραoμdνoι θαμriνεq των Λoυτρ16ν, πoυ
τα6τυζαν τη ρευματoπαθ{ μoiρα τoυζ με τo ριζιx6 τoυ θι&-
σoυ τηζ Mαρtιαq. Απoρo6oε αυνd1εια για 6λα, εδcb xαιoαρ&ντα περiπoυ 1ρ6νια τoυ απoφ&σισε να ξε7&aει την
Nαλλιτε1νiα τ{"αL' ψαζt ψε τo 1oρευτ{ Moυζd., να πι&ooυν
δoυλει& oτα Mdθανα, 6πoυ ε[γ, ετ[ Παπ&γoυ, ι&πoω γιt-σoν στη ΓενιN{ Γραμματεiα Toυριoμο6, 6πoυ, απ' τo Lg1r5,
υπ&γoνταν 6λεq oι υα1ιατιNt'qπ\τ{sy'αL τα oυναφ{.
Στα Mdθανα Nατt}ηξαν xυρiωq λ6γω τoυ Moυζ&, πoυ
tπαcsye απ6 λευx6ρρoια xρ6νιαq μoρφ{q ) .NαL τα Λoυτρ&
των Mεθ&νων τoυζ τα o6oτηoε Nαθηyητ{e αφρoδιoιoλ6-
UΡ', "9
απ('γευψα ψαζεd1ε ο6ννεφα απ' τη'θ&λoooλ n, orqτo o'o6ρoυπo' otγ&" oιγ&", \ρθαν Nαυ aNξ,τασαν το Τδρoθε-ραπευτ{ριo, o'αν δυoo{ωνo ooμπρdρo. Ei1ε π&θoq ψε τσ'Nαπtλα η ΓNλ6ρια Δoυρdμπεη, ψ{χφ o{μuρo, πoυ δι{νυετην τελευτα[α ψ{ρα τηc,ζωi)c, τηq.
Ax9Ψ xρατo6o'ε o'την ντoυλ &πα τηq N&τι 1αραπdταλα<< μπoνζo6ρ l >, x&τ t rs ατ tν y"ατtλα πιερ6τoυ, με'βo6λε6 μα6-ρεζ σε N6rxtνo φ6ντo, πoυ με τα yρ6νια tryιν, nαφt, Nα-πoLεζ χα'|PLτωμdνεq, τLα τα" γo6oτα τηq, κNoυ&φl'απ, τoθdατρo. F'[yε περ&.oεt πρo ιαιρod τα εβδoμ{ντα, αλλd εθε-ωρεdτo ιxαν\ λoυτρ&ριoo,α 1ι.αL &ξια αρy-tεπυaτ&πρια. Τo
|r!οxy'' τo πρ6oθετε η iδια, Nt tτoυ dδινε αφoρμ{ oτoνMoυζ&, πρωην α6ντρoφ6 τηc,, να cxαρφ[ζεταr'n)λo"uxrtr,- πoυ αν{καθεν, εξdλλoυ, $ραν τo φ6ρτε τoυ, ενa6q oi'
";&}'λα rsιyαψdνα 1o6για τoυ.
119
Γ[AN]\HΣ ΞANΘOΥΛHΣ ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
γοq. Bεβαtωζ)nσ"L πto πρtν, με τo Θtαoo, ε{yαν περ&σει αρ-Nετiq Ψoρdq απ6 εNε[, αλλd o Moυζd6
'6,'u o'oψ \:iou
Nαθαρ6q. Αργ6τερα μoλ6νθηNε απ6 ξναν dNφυλo o.oφiδd-μπoρo, αλλ& xαι πdλι δεν ip^γαζεc, &Nρη ψε τoι5τoν'
Η δoυλει& τηq Γxλ6ραq &"ρyυζεεπιof μω6 τoνΜ&"ιo Nαιτdλειωνε ozτιiβριo' Toν υπ6λoιπo ιαιρ6 ξπλeNε' Οτιδ{-ποτε. Απ6 δαντdλεq μdpι πoυλ6βερ, αυτ& τα μα6ρα φαρ-δι&, πoυ προτιμo6οαν oι oπ&νιo υ yειψοnt&τ,ro,
"orρlo"16xι 6oot iφταναν oτo λιμανdNι ψεN6τερα'Δε μιλo$o'ε για την πρoηγo6μενη ζω"4 τηq o6τε δ{λωνε
1ωριoμdνη, αφo$ επtotμωq tρα"ν αN6ψ o6ζυγο6 Moυζ&.To <ιΓxλ6ρυαll xρ&τηrsε μ6νo για θ6μηoη. Δoξoliλα την ε[-yαν pαφτ[oει, αλλd πρoτιμo6αε τo Γxλ6ρια. χι ωζ ΓNλ6-ρια θα την dθαβαν δυo μdρε6 αργ6τεpα.
- - <ιΓxλo1ια ψe p&φτισε μια παλυ&, απoυδαiα ηθoποι6q, η
Μαρ[xα Σουdζ. Αυτ{ $ραν "η νoν& μoυll, dλεγε 6.ou ""ηρωτo6οαν ατ6 πo'3 xL ωζ πoU Ι'xλ6ρια.
'Eπρεπε να πtει Ndνα δυo πoτηρ&Ntα αργ[τυNo Nραc[roυ τηζ doτελνε tναq πιoτ6q πελ&"τ"ηc, των Λουτρc6ν, γιανα ξεδιπλιbσει τoν τιλειoτ6 εαυτ6 τηq. Σπανtωc, γtν6ταναυτ6 Nαι μ6νo oτιq δ6o μoναδιxiq τηq φtλeq,πoυ υπdθετανπωq πtoω ατ' την Γxλ6ρια Δoυρ&μπεη παραμ6νευε η Δ6-ξα αυτoπροoιλπωq,6πωq oτων ΨαρρcΔν την oλ6μαυρη ρ&-χJ, Ψε φοβερ& ντoxoυμdνταζι'l"ηs.
Η ΓNλ6ρια ατdνευε τα ψ&τια τηζ, λεζ Nαι μετρo6σε τooτρατ6 τ'ηq Κtναq με πρoσoχi, μη τηc' ξεφ6γει xαν{ναq,μπoρε( xαt εLlιocι ουνε1{ }rεπτ&" Nαυ, αφo6 τoυq π&γωνε τoαiμα με ειφρ&"oειq πoυ μ6νo oι τηλεoπτ υNiq ετoιψoθ&να-
τεq tπαιρναν στην εξoμoλ6γηα "η, ξαφνυN&", ψε τελrN"i1γχρt_
ψθ'τaα ooφ$6 aιγαψ&"ραq, διηγ6ταν λαNωνιN& y"L εTcLστη_
μoνιN& τα ταρ&ξeνα 1ιπ&να των θεατρiνων'
ιιMα πdrqταξiραq, Γxλ6ρια,6λα αυτ&;ll απoρo6ααν oι
δυo πιατ6q φiλε6, πoυ {ταν πoλ0 νε6τερtqτ"16Nαι ττ,θε-
ωρo6oαν δαοNd,λα τoυq.
ιιΕi1α αυτυ&., εtγα ψ&τυα xαι πoλλd, πoλλ& &λλα" ')) οε-
ναoτtναζε η Γxλ6ρια Nω, τ&-xαψoυ πιdζoνταζ y"αταχ-P\-
clτυN&τoν εαυτ6 τηζ, αμoλo6o'ε τιq ιατoρ{εq τ"ηζ, συνεχtζo-
νταq αNατ&.τcανστσ" τo πλdξιμo.ιιt{ πρcυταγωνioτριd, Ψαζ, \MαρiNα Σoυd'ζ, {Nανε Nαλ_
λυντιN&, λoυτρ& γλυxερiνηe ' Aυτ6 γιν6ταν (παν πα[ζαμε σε
μεγ&λεq λουτρoπ6λειζ: στο ΛoυτρdNι, oτην Αιδηι[.;o ii clτηMυτιλ{1νη, 6πo,l εLχαν τα ψtoα' Στην μπανιiρα τηc, θρι1νε
€να λ[τρo γλυxερiνηc xω ε[.Nocsυ γραμμ&ρια γ6.ια" Nαυ πα_
ρdμενε τρtα τtταρτα αN[ντρη. l\εNρ{...llι<Kι dβλεπε βε)ciωoη;ll ρωτo6oαν oι φiλεq, διι|''αoμdνε6
τLα" τα" παραN&τω.<ιΠρoφανcΔq. Aπa, ε$,ντα πoυ {ταν oiγoυρα, ψετ& τo
μπ&νιo τηG γλυxερ(νηe με την Gomme atτagante, dδει1νε'oαρ&ντα,
&ντε oαρ&'ντα y'αL. . - τθ-ντωq 6γt εFj'yτα''F'τct ε-
ξαπατoilaε τo xow6 y'αL τoυξ π&ντεqll.
Ωoπoυ να διηγηθε [ τo επ6ψενo ιδι6μoρφo μπ&νιo, ηΓNλ6ρια Δoυρd,μπεη ξαναoτiνευε τα ψ&"τια { τα γo6ρλω-νε, αναλ6γω6 μ' αυτ6 πoυ θυμ6ταν. MεριNdq ΨoΡiq, σαν υ-
πνωτιoμdντ1, ipγαζε Nραυγdq τρ6μoυ, pαζoνταc" oτo oτl1-
θoq τηc y-ιαcsτ τιq βελ6νεq, σαν να, 'θελε να πρooτατευτε{
απ6 βριx6λαNεqt1πoιo6 ξdρει τι d,λλo'
L2A L2l
Γ[AN]\HΣ ΞANΘOΥΛHΣ ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
γοq. Bεβαtωζ)nσ"L πto πρtν, με τo Θtαoo, ε{yαν περ&σει αρ-Nετiq Ψoρdq απ6 εNε[, αλλd o Moυζd6
'6,'u o'oψ \:iou
Nαθαρ6q. Αργ6τερα μoλ6νθηNε απ6 ξναν dNφυλo o.oφiδd-μπoρo, αλλ& xαι πdλι δεν ip^γαζεc, &Nρη ψε τoι5τoν'
Η δoυλει& τηq Γxλ6ραq &"ρyυζεεπιof μω6 τoνΜ&"ιo Nαιτdλειωνε ozτιiβριo' Toν υπ6λoιπo ιαιρ6 ξπλeNε' Οτιδ{-ποτε. Απ6 δαντdλεq μdpι πoυλ6βερ, αυτ& τα μα6ρα φαρ-δι&, πoυ προτιμo6οαν oι oπ&νιo υ yειψοnt&τ,ro,
"orρlo"16xι 6oot iφταναν oτo λιμανdNι ψεN6τερα'Δε μιλo$o'ε για την πρoηγo6μενη ζω"4 τηq o6τε δ{λωνε
1ωριoμdνη, αφo$ επtotμωq tρα"ν αN6ψ o6ζυγο6 Moυζ&.To <ιΓxλ6ρυαll xρ&τηrsε μ6νo για θ6μηoη. Δoξoliλα την ε[-yαν pαφτ[oει, αλλd πρoτιμo6αε τo Γxλ6ρια. χι ωζ ΓNλ6-ρια θα την dθαβαν δυo μdρε6 αργ6τεpα.
- - <ιΓxλo1ια ψe p&φτισε μια παλυ&, απoυδαiα ηθoποι6q, η
Μαρ[xα Σουdζ. Αυτ{ $ραν "η νoν& μoυll, dλεγε 6.ou ""ηρωτo6οαν ατ6 πo'3 xL ωζ πoU Ι'xλ6ρια.
'Eπρεπε να πtει Ndνα δυo πoτηρ&Ntα αργ[τυNo Nραc[roυ τηζ doτελνε tναq πιoτ6q πελ&"τ"ηc, των Λουτρc6ν, γιανα ξεδιπλιbσει τoν τιλειoτ6 εαυτ6 τηq. Σπανtωc, γtν6ταναυτ6 Nαι μ6νo oτιq δ6o μoναδιxiq τηq φtλeq,πoυ υπdθετανπωq πtoω ατ' την Γxλ6ρια Δoυρ&μπεη παραμ6νευε η Δ6-ξα αυτoπροoιλπωq,6πωq oτων ΨαρρcΔν την oλ6μαυρη ρ&-χJ, Ψε φοβερ& ντoxoυμdνταζι'l"ηs.
Η ΓNλ6ρια ατdνευε τα ψ&τια τηζ, λεζ Nαι μετρo6σε τooτρατ6 τ'ηq Κtναq με πρoσoχi, μη τηc' ξεφ6γει xαν{ναq,μπoρε( xαt εLlιocι ουνε1{ }rεπτ&" Nαυ, αφo6 τoυq π&γωνε τoαiμα με ειφρ&"oειq πoυ μ6νo oι τηλεoπτ υNiq ετoιψoθ&να-
τεq tπαιρναν στην εξoμoλ6γηα "η, ξαφνυN&", ψε τελrN"i1γχρt_
ψθ'τaα ooφ$6 aιγαψ&"ραq, διηγ6ταν λαNωνιN& y"L εTcLστη_
μoνιN& τα ταρ&ξeνα 1ιπ&να των θεατρiνων'
ιιMα πdrqταξiραq, Γxλ6ρια,6λα αυτ&;ll απoρo6ααν oι
δυo πιατ6q φiλε6, πoυ {ταν πoλ0 νε6τερtqτ"16Nαι ττ,θε-
ωρo6oαν δαοNd,λα τoυq.
ιιΕi1α αυτυ&., εtγα ψ&τυα xαι πoλλd, πoλλ& &λλα" ')) οε-
ναoτtναζε η Γxλ6ρια Nω, τ&-xαψoυ πιdζoνταζ y"αταχ-P\-
clτυN&τoν εαυτ6 τηζ, αμoλo6o'ε τιq ιατoρ{εq τ"ηζ, συνεχtζo-
νταq αNατ&.τcανστσ" τo πλdξιμo.ιιt{ πρcυταγωνioτριd, Ψαζ, \MαρiNα Σoυd'ζ, {Nανε Nαλ_
λυντιN&, λoυτρ& γλυxερiνηe ' Aυτ6 γιν6ταν (παν πα[ζαμε σε
μεγ&λεq λουτρoπ6λειζ: στο ΛoυτρdNι, oτην Αιδηι[.;o ii clτηMυτιλ{1νη, 6πo,l εLχαν τα ψtoα' Στην μπανιiρα τηc, θρι1νε
€να λ[τρo γλυxερiνηc xω ε[.Nocsυ γραμμ&ρια γ6.ια" Nαυ πα_
ρdμενε τρtα τtταρτα αN[ντρη. l\εNρ{...llι<Kι dβλεπε βε)ciωoη;ll ρωτo6oαν oι φiλεq, διι|''αoμdνε6
τLα" τα" παραN&τω.<ιΠρoφανcΔq. Aπa, ε$,ντα πoυ {ταν oiγoυρα, ψετ& τo
μπ&νιo τηG γλυxερ(νηe με την Gomme atτagante, dδει1νε'oαρ&ντα,
&ντε oαρ&'ντα y'αL. . - τθ-ντωq 6γt εFj'yτα''F'τct ε-
ξαπατoilaε τo xow6 y'αL τoυξ π&ντεqll.
Ωoπoυ να διηγηθε [ τo επ6ψενo ιδι6μoρφo μπ&νιo, ηΓNλ6ρια Δoυρd,μπεη ξαναoτiνευε τα ψ&"τια { τα γo6ρλω-νε, αναλ6γω6 μ' αυτ6 πoυ θυμ6ταν. MεριNdq ΨoΡiq, σαν υ-
πνωτιoμdντ1, ipγαζε Nραυγdq τρ6μoυ, pαζoνταc" oτo oτl1-
θoq τηc y-ιαcsτ τιq βελ6νεq, σαν να, 'θελε να πρooτατευτε{
απ6 βριx6λαNεqt1πoιo6 ξdρει τι d,λλo'
L2A L2l
ΓΙΑ\NHΣ ΞΑNΘoΥΛΗΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
αΠεζ v"α.c)' τL βλdπειq;ll την πα"ραy|αλo6oαν τρdμoνταqoι δυo φtλεq, με Nουρελιαoμdνα τανε6ρα'
ιιΑiμα. .. πoρψι&'' ΜαNρι&., πoλ6 μαxρι&... Eμεd6 6μω6πρtπa να φτ&ooυμε στtζ Eλευθερdq, iξω απ' την Καp&-λα. Eiναι tνα Nρilo, βρo1ερ6 μεoημdρι. . .ll
oυ πιoτtq τηc, φ[}'εq τo πtραν απ6φαoη,6o.o δελεαoτι-N6q xι αν tραν o τρ6μoq oτo πρ6oωπo τ\e Γxλ6ριαq, πoυτην αναγνcδριζαν ααν μεγ&λη τραγωδ6 -Nαι pλαxε[α τ\eπoυ απoo6ρθηxε απ' τηoxηνtγ να μην τηc επιτρtπoυν ναπ[νει, αφo61αλo6oε dτoι. Σε λdγο 1αλ&ρωνε, επανεργ6τανxαι διηγ6ταν τo δε6τερo ψετ& τη γλυNερiνη αγαπηψtνoψπ&νιo τηqΜαρtNαq:
ιιΔιdλυε πενταN6αια γραμμdρια τριμμ6νη ζελατ[να oeδ6o λiτρα ζεoτ6 νερ6 ιαι τo 6ρι1νε oυγ& oυγ& oτην μπανιd-ρα. Eννoε[ται μπανιdρα απ6 γνfoιo εμαγιd. Αυτ6 τo λoυ-τρ6 ζελατtναq tραν πριλτηq τ&ξεωq για δερματoπ&θeιεq.Ανcδτερo, 6πωq ψαqdλεγε, ιι απ6 ταθειo'3yα. Στην πρατ_ψατικ6τητα, η MαρiNα εtxε iνα tNζεψα ατoν αριoτερ6
γλoυτ6, oε μdγεθoq πεντ6λιρoυ. Kανεd6 δεν τo i'βερε παραμ6νo η αδελφ{ τηq' η Mιρ&ντα, Nι o &ντραq τ\e, {να N&'-θαρμα. o Tζiμη6 Σαψcαc,. Βipαυα εγcb τo iψαθα ατ,' τoνεπtaηψo eραaτt1τηq' τoν Φρiξo.. 'll
ι<'Ωoτε e[ψεxι εραoτ{;ll απoρo6oαν oι αγαθι&ρε6.αEραo'τd6. . . Γιατρo66' αξυωψατιιo6q, γιατt τo' παυζε
εθνιx6φρων _ t, ou τη β6λευε, χαι χoμμoυν[cτρια' Σ' αυ-ταυπ\ρξε oωo'τ{ M&ταX&ρι. Αλλd εtyεxαtδixιo να τoυτα φoρ& τoυ Σdμπα , \ιατt o x6ριo6 fταν d,δηλoq oυφιλιδι-x6c,. HMαρINη xαλo6 Nαxo$, τoν dβαζε με τo ζ6ρυ να ι&_
νει λoυτρd, υδραργ6ρoυ.'oλoι εtyαψε μ&θει απ' {ξω τη συ_
νταγ{: xλωρio61oq υδρ&ργυρoq ε[xoα γραμμ&ρια, &λλo
τ6αo 1λωριo61o αμμcδνLo '(αL
διαx6oια γραμμ&ρια απo-
αταγμdνo νερ6 με δι&λυαη xαρμινioυ...llTo βρ&δυ, πoυ τα α6ννεφα Nαπξλωoαν τo πto παλι6 Υ-
δρoθερor'ευτ{ριo των Mεθ&νων, Ι Γxλ6ρια τoυq διηγ{θη-
λ 'o uξ'.cm6 ψπ&νιoτηq λατoλ{q Σερπ&ν, πoυ, λ6γω o-
ριεντ&λ Nαταyωγt1q -ι&τυ ψεταξυ Pcυoiαq xαυ Καζαx-'oτ&ν,
με oλ[γoν Aφγανιoτ&ν xαι Περo(α- μtα φoρ& τo
1ρ6νo 1ων6ταν ωζ τo λαιμ6 oε ζωμ6 Nρtατoq με πoδαρ&--n
o oρ',to'o. Για τα νε6ρα τη6. Ωoπoυ {ρθε ιυ tγινε απα-
Θιc, ιt εσωστρεφiζ.ιιΑναγo6λα μα6 11ρθε.. .ll
o, φ(λεq ρε6τηxαν ταυτ61ρoνα. Tα dντoνα oυναιoθ{-
μοrτα πoυ πρoξενo6ααν oι ιoτoρ[ε q τηζ e[χσ"ν εν μdρει υπo-'Nαταoτ$ρει
την αiγλη τoυ χεLρoχρoτt1ψατoq' doτω xι αν oι
pαaιxtgαNρo&τριεq {ταν μ6νo δ6o.' ι<Θα x&νω μια βδoμ&δα να φ&ω Nρiαq, xυ αq ψ' αρ6οει
τo βραoτ6 ο'o6πα ψε Nαρ6ταNαι odλινα' " ΑNου μπd'νιo oε
ζωμ6 NρdατoqlllΔιαoNdδαζε με τιζ αντιδρ&oειζ των φιλενd'δων τηζ !
Γxλ6ρια xι 11θελε, 6oo την dπαιρνε, να. τLζευ1αριo'τε[ με τ'
αρxα[α Nαλλιτε1νιNd,. Ξεpo6σσ-\) ταp&'aανα τoυζ, τη μι-
ζjρi" "o, 1ειμcδνα, ξ&νoυγε τo μυαλ6 τoυ6, ξεθ6λωνε τo
πνευμ6νι τoυζ χt ατ' τo θειd,φι.
,,iθuq, πoυ {ταν ΠαραoNευ{ των Χαιρετιoμιilν, δε θα
σαζ τo 'λεγα λ6γω εNNληoiαq' αλλ& o{μερα, πoυ ε{ναι
Σ&ββατo Nι oι Αρ1&γγελoι ξαναψτt1ιαν oτη θdoη τoυq, θα
t22 r2Q
ΓΙΑ\NHΣ ΞΑNΘoΥΛΗΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
αΠεζ v"α.c)' τL βλdπειq;ll την πα"ραy|αλo6oαν τρdμoνταqoι δυo φtλεq, με Nουρελιαoμdνα τανε6ρα'
ιιΑiμα. .. πoρψι&'' ΜαNρι&., πoλ6 μαxρι&... Eμεd6 6μω6πρtπa να φτ&ooυμε στtζ Eλευθερdq, iξω απ' την Καp&-λα. Eiναι tνα Nρilo, βρo1ερ6 μεoημdρι. . .ll
oυ πιoτtq τηc, φ[}'εq τo πtραν απ6φαoη,6o.o δελεαoτι-N6q xι αν tραν o τρ6μoq oτo πρ6oωπo τ\e Γxλ6ριαq, πoυτην αναγνcδριζαν ααν μεγ&λη τραγωδ6 -Nαι pλαxε[α τ\eπoυ απoo6ρθηxε απ' τηoxηνtγ να μην τηc επιτρtπoυν ναπ[νει, αφo61αλo6oε dτoι. Σε λdγο 1αλ&ρωνε, επανεργ6τανxαι διηγ6ταν τo δε6τερo ψετ& τη γλυNερiνη αγαπηψtνoψπ&νιo τηqΜαρtNαq:
ιιΔιdλυε πενταN6αια γραμμdρια τριμμ6νη ζελατ[να oeδ6o λiτρα ζεoτ6 νερ6 ιαι τo 6ρι1νε oυγ& oυγ& oτην μπανιd-ρα. Eννoε[ται μπανιdρα απ6 γνfoιo εμαγιd. Αυτ6 τo λoυ-τρ6 ζελατtναq tραν πριλτηq τ&ξεωq για δερματoπ&θeιεq.Ανcδτερo, 6πωq ψαqdλεγε, ιι απ6 ταθειo'3yα. Στην πρατ_ψατικ6τητα, η MαρiNα εtxε iνα tNζεψα ατoν αριoτερ6
γλoυτ6, oε μdγεθoq πεντ6λιρoυ. Kανεd6 δεν τo i'βερε παραμ6νo η αδελφ{ τηq' η Mιρ&ντα, Nι o &ντραq τ\e, {να N&'-θαρμα. o Tζiμη6 Σαψcαc,. Βipαυα εγcb τo iψαθα ατ,' τoνεπtaηψo eραaτt1τηq' τoν Φρiξo.. 'll
ι<'Ωoτε e[ψεxι εραoτ{;ll απoρo6oαν oι αγαθι&ρε6.αEραo'τd6. . . Γιατρo66' αξυωψατιιo6q, γιατt τo' παυζε
εθνιx6φρων _ t, ou τη β6λευε, χαι χoμμoυν[cτρια' Σ' αυ-ταυπ\ρξε oωo'τ{ M&ταX&ρι. Αλλd εtyεxαtδixιo να τoυτα φoρ& τoυ Σdμπα , \ιατt o x6ριo6 fταν d,δηλoq oυφιλιδι-x6c,. HMαρINη xαλo6 Nαxo$, τoν dβαζε με τo ζ6ρυ να ι&_
νει λoυτρd, υδραργ6ρoυ.'oλoι εtyαψε μ&θει απ' {ξω τη συ_
νταγ{: xλωρio61oq υδρ&ργυρoq ε[xoα γραμμ&ρια, &λλo
τ6αo 1λωριo61o αμμcδνLo '(αL
διαx6oια γραμμ&ρια απo-
αταγμdνo νερ6 με δι&λυαη xαρμινioυ...llTo βρ&δυ, πoυ τα α6ννεφα Nαπξλωoαν τo πto παλι6 Υ-
δρoθερor'ευτ{ριo των Mεθ&νων, Ι Γxλ6ρια τoυq διηγ{θη-
λ 'o uξ'.cm6 ψπ&νιoτηq λατoλ{q Σερπ&ν, πoυ, λ6γω o-
ριεντ&λ Nαταyωγt1q -ι&τυ ψεταξυ Pcυoiαq xαυ Καζαx-'oτ&ν,
με oλ[γoν Aφγανιoτ&ν xαι Περo(α- μtα φoρ& τo
1ρ6νo 1ων6ταν ωζ τo λαιμ6 oε ζωμ6 Nρtατoq με πoδαρ&--n
o oρ',to'o. Για τα νε6ρα τη6. Ωoπoυ {ρθε ιυ tγινε απα-
Θιc, ιt εσωστρεφiζ.ιιΑναγo6λα μα6 11ρθε.. .ll
o, φ(λεq ρε6τηxαν ταυτ61ρoνα. Tα dντoνα oυναιoθ{-
μοrτα πoυ πρoξενo6ααν oι ιoτoρ[ε q τηζ e[χσ"ν εν μdρει υπo-'Nαταoτ$ρει
την αiγλη τoυ χεLρoχρoτt1ψατoq' doτω xι αν oι
pαaιxtgαNρo&τριεq {ταν μ6νo δ6o.' ι<Θα x&νω μια βδoμ&δα να φ&ω Nρiαq, xυ αq ψ' αρ6οει
τo βραoτ6 ο'o6πα ψε Nαρ6ταNαι odλινα' " ΑNου μπd'νιo oε
ζωμ6 NρdατoqlllΔιαoNdδαζε με τιζ αντιδρ&oειζ των φιλενd'δων τηζ !
Γxλ6ρια xι 11θελε, 6oo την dπαιρνε, να. τLζευ1αριo'τε[ με τ'
αρxα[α Nαλλιτε1νιNd,. Ξεpo6σσ-\) ταp&'aανα τoυζ, τη μι-
ζjρi" "o, 1ειμcδνα, ξ&νoυγε τo μυαλ6 τoυ6, ξεθ6λωνε τo
πνευμ6νι τoυζ χt ατ' τo θειd,φι.
,,iθuq, πoυ {ταν ΠαραoNευ{ των Χαιρετιoμιilν, δε θα
σαζ τo 'λεγα λ6γω εNNληoiαq' αλλ& o{μερα, πoυ ε{ναι
Σ&ββατo Nι oι Αρ1&γγελoι ξαναψτt1ιαν oτη θdoη τoυq, θα
t22 r2Q
,ΥΣTΙIPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣΓΙANNHΣ ΞANΘo\nHΣ
σα"ζ τo πω...)) Η Γxλ6ρια π{ρε μια απ6 τιq πn cπ&.νrcq
ειφρ&"oευq τ"ηc,, γl.rc&νotξε τα 1εiλη με αιcsΘη,sιαN6 τρ6πoπoυ πρoμ{νυe y'αταστρoφt, xω πt'ταξε ανd'ψεoα απ' τηναστΡαφτεΡ{ oδoντooτoυγ[α τηq <ιΣπdρμαll. Kαι γdλααε.
αEυτυβq πoυ δεν εiναι η ΠαραoNευ{ τoυ ΑN&θιoτoυ'Τμνoυll, μoυρμo6ριααν oι δυo αθιλεq Mεθανιιiτισσεζ, τε_
ντcΔνoντα6 τoυq λιπ6oαρχoυζ λαιμo6q τουq.
ι<Λoιπ6ν, αυτ! η Σoυdζ πoυ λdγαμε, εNτ6q των &λλων,
ξxανε ιαυ ψ&'cNεq πρoocbπoυ απ6 oπdρμαll.<<Aααντε...ll
κ!σμ &ντε, γεγoν6q εtνω.'Εβαζε τoυ6 &ντpεq τoυ θι&-
σoυ χαt ειδιx& τoυζ τεχνLy.o6q, πoυ, δεν ξdρω π6q, α}ιλ&. i_
βγαζαν απ[o τευτ εq πoo 6τητ eq παρd." τιq NαNoυγtεq y.αL τηνπεtνα τoυ πoλdμoυ) .NαL τo παoαλειβ6ταν διq εβδoμαδιαi-ωq... 'oλo τo μo6τρo, μdχρ, N&τω ο'τo λαιμ6 Nι 6λo τo ντε-xoλτdll.
κTυ aιxαψ&"ρεq ε[ναι αυτtc,...llιιENεi να βλdπατε νιd.τo! 'Ηταν ε$yτα, ψε τα ψπ&νυα
dδει1νε oαρ&ντα, αλλ&, 6ταν {pαζε τη ψ&"o'ια με τo oπdρ-
μα αυτ6 τo γoilφταλo, πoυ dναq Θε6q ηξuρu π6τε γεννf-θηNε lιαι υπ6 πo[αq oυνθfxα6, γιν6ταν εLτLoσLπεντ&1ρoνη
Noπiλα xυ tπαιζa το ρ6λo τηq Pωοlδαq πριγNtπυooαqTα-τι&ναq, πoυ τη β[αoαν δυo oλ6Nληρα ο'υντ&,γματα μπoλαε-βiNων...ll
<<Kι dζηoε;ll<ιMην εtατεxαζt6 Π6θανε, α)'}'&" θ"γιαoε. Αυτ{ν την Α-
γ[αTατι&να, πoυ την πdθαναν oι φαντ&ρot τoυ Στ&λιν, τηνtπαιζε η Mαρ(Nα Σoυdζ λ6γω μrioxαq... Eμεiq, Noπε'},[-
τoεq τ6τε,την πα,ραχoλoυθo6oαμε dNθαμβεq Nι αqξLραψε
d", Ltγu"o 1ρ7r,o'ΙηC, Σ&'Pσ-qχαt τoυ Aβρα&μ ψαζL''Fιτ,αr
ι;"βJβ;.,; o.λ, "",Σ*ρn,
αλλ& π{γε εννι& η 1bPα N., Φ'o
jχ; ;" ρiξιl εντoμoNτ6νo o".,q μio''6ρεq' Mετd' τo TΙ&''
Jμ, "ryd
nι,γ&, αiρy'-[ζeι π&λι τo πανηγ0ρι οτα Λoυτρd" "
Tρ6xει o Nα,"ρ6q, Noρ{τoια" 'll' 'fioφι,ξo,
"rr,'ζo*i",ζ τoυζ oι δ$o φιλεν&δεq Nαυ $γtμαν
"", ,rot νiιy3α Ei1ε"αρ1io u' u'o n/'φ"εt μtα Φι,Μ βρΦατ,' τo o6rrrφo-ooμφ6ρo, πoυ 6λo xαι δυν&μωνε'
'}{θελε uo μuir.ι μ6uη μu τιq βελ6νεq y'αL τα μα6φα Noυ-
βd;" ;", μniL,o6 oτηv πoδιd' τηq' Σ&ββατo βρ&δυ' oλo-
;ilχη o"6uo βρoxuρ6'Φμo πoυ χαρτερo6αε την αν3υ\l
Tii iJ.,.'ωnr, '6oo"ξ."υλiγoνταν-τα Noυβ&ρια ' nlq ξu"Υ-
L,γr rη ζω\ιαtτην Qυfi'τηc'Kl αζ μην,tτα" 16oo μ1:^
ρη η oNo6ρα μπλε, 6oo oι N'}'cυcsτt'q' Δεν ηταν τoσo μαυρη
, e."η τη6. Kαι με τoν Moυζιi αN6μη υπiρχΨ ατιγμ6q πoυ
E'}.εry' |λax'.'Τo"uρoι, βυθ[oτηNε o' Luoλ{θαργo' π)'εNτ6
ηθoργo, γεμ&τo αλυαιδωτ6q αναμν{oεLζ' πoυ o;ηu n',o
ζ.""i'"φ τoυ λo$φαζε εNε[νo το παλι6' παγωμ6νo.απo-
;;;μ; ,ror, Laγ, τoυ -6τι
δεν dβριoNαν d'δειo ξενoδo1εio
oτην Kαβ&λα, τoυq πηταν μ' lνα στPατLωτLwo φopτη16
o'o Λor"ρ& Eλευθερ<ilν, dναν &δειo ξενιilνα τριιilρoφo' χτL-
oμα παλrλ, ^{Lα τLc, αν&'γNεqτων.λoυoμ6νων' ..^-_!.
Στιζ Eλευθερdq, τα Λoυτρ& εiναι 1ωμιiνα σε ψLα 1λατσ'-
φr"η μι.rρi1 ,o,L&So, N&'θετη στoν παρα}'υαN6 δρ6μo' Δε
βLεrr.,, θ&λoooo. Bλdπειq βo"&' πλατ&νια xαι oυραν6'
T[ποτ' "
&λλo. Δ(πλα στoυζ Nαινo$ριoυ6 λoυτριxο6q 1ι1iρoυq
βριox6ταν η παμπ&λαιη θoλωτ{ α[θoυoα με τo θειo6χo νε-
L24125
,ΥΣTΙIPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣΓΙANNHΣ ΞANΘo\nHΣ
σα"ζ τo πω...)) Η Γxλ6ρια π{ρε μια απ6 τιq πn cπ&.νrcq
ειφρ&"oευq τ"ηc,, γl.rc&νotξε τα 1εiλη με αιcsΘη,sιαN6 τρ6πoπoυ πρoμ{νυe y'αταστρoφt, xω πt'ταξε ανd'ψεoα απ' τηναστΡαφτεΡ{ oδoντooτoυγ[α τηq <ιΣπdρμαll. Kαι γdλααε.
αEυτυβq πoυ δεν εiναι η ΠαραoNευ{ τoυ ΑN&θιoτoυ'Τμνoυll, μoυρμo6ριααν oι δυo αθιλεq Mεθανιιiτισσεζ, τε_
ντcΔνoντα6 τoυq λιπ6oαρχoυζ λαιμo6q τουq.
ι<Λoιπ6ν, αυτ! η Σoυdζ πoυ λdγαμε, εNτ6q των &λλων,
ξxανε ιαυ ψ&'cNεq πρoocbπoυ απ6 oπdρμαll.<<Aααντε...ll
κ!σμ &ντε, γεγoν6q εtνω.'Εβαζε τoυ6 &ντpεq τoυ θι&-
σoυ χαt ειδιx& τoυζ τεχνLy.o6q, πoυ, δεν ξdρω π6q, α}ιλ&. i_
βγαζαν απ[o τευτ εq πoo 6τητ eq παρd." τιq NαNoυγtεq y.αL τηνπεtνα τoυ πoλdμoυ) .NαL τo παoαλειβ6ταν διq εβδoμαδιαi-ωq... 'oλo τo μo6τρo, μdχρ, N&τω ο'τo λαιμ6 Nι 6λo τo ντε-xoλτdll.
κTυ aιxαψ&"ρεq ε[ναι αυτtc,...llιιENεi να βλdπατε νιd.τo! 'Ηταν ε$yτα, ψε τα ψπ&νυα
dδει1νε oαρ&ντα, αλλ&, 6ταν {pαζε τη ψ&"o'ια με τo oπdρ-
μα αυτ6 τo γoilφταλo, πoυ dναq Θε6q ηξuρu π6τε γεννf-θηNε lιαι υπ6 πo[αq oυνθfxα6, γιν6ταν εLτLoσLπεντ&1ρoνη
Noπiλα xυ tπαιζa το ρ6λo τηq Pωοlδαq πριγNtπυooαqTα-τι&ναq, πoυ τη β[αoαν δυo oλ6Nληρα ο'υντ&,γματα μπoλαε-βiNων...ll
<<Kι dζηoε;ll<ιMην εtατεxαζt6 Π6θανε, α)'}'&" θ"γιαoε. Αυτ{ν την Α-
γ[αTατι&να, πoυ την πdθαναν oι φαντ&ρot τoυ Στ&λιν, τηνtπαιζε η Mαρ(Nα Σoυdζ λ6γω μrioxαq... Eμεiq, Noπε'},[-
τoεq τ6τε,την πα,ραχoλoυθo6oαμε dNθαμβεq Nι αqξLραψε
d", Ltγu"o 1ρ7r,o'ΙηC, Σ&'Pσ-qχαt τoυ Aβρα&μ ψαζL''Fιτ,αr
ι;"βJβ;.,; o.λ, "",Σ*ρn,
αλλ& π{γε εννι& η 1bPα N., Φ'o
jχ; ;" ρiξιl εντoμoNτ6νo o".,q μio''6ρεq' Mετd' τo TΙ&''
Jμ, "ryd
nι,γ&, αiρy'-[ζeι π&λι τo πανηγ0ρι οτα Λoυτρd" "
Tρ6xει o Nα,"ρ6q, Noρ{τoια" 'll' 'fioφι,ξo,
"rr,'ζo*i",ζ τoυζ oι δ$o φιλεν&δεq Nαυ $γtμαν
"", ,rot νiιy3α Ei1ε"αρ1io u' u'o n/'φ"εt μtα Φι,Μ βρΦατ,' τo o6rrrφo-ooμφ6ρo, πoυ 6λo xαι δυν&μωνε'
'}{θελε uo μuir.ι μ6uη μu τιq βελ6νεq y'αL τα μα6φα Noυ-
βd;" ;", μniL,o6 oτηv πoδιd' τηq' Σ&ββατo βρ&δυ' oλo-
;ilχη o"6uo βρoxuρ6'Φμo πoυ χαρτερo6αε την αν3υ\l
Tii iJ.,.'ωnr, '6oo"ξ."υλiγoνταν-τα Noυβ&ρια ' nlq ξu"Υ-
L,γr rη ζω\ιαtτην Qυfi'τηc'Kl αζ μην,tτα" 16oo μ1:^
ρη η oNo6ρα μπλε, 6oo oι N'}'cυcsτt'q' Δεν ηταν τoσo μαυρη
, e."η τη6. Kαι με τoν Moυζιi αN6μη υπiρχΨ ατιγμ6q πoυ
E'}.εry' |λax'.'Τo"uρoι, βυθ[oτηNε o' Luoλ{θαργo' π)'εNτ6
ηθoργo, γεμ&τo αλυαιδωτ6q αναμν{oεLζ' πoυ o;ηu n',o
ζ.""i'"φ τoυ λo$φαζε εNε[νo το παλι6' παγωμ6νo.απo-
;;;μ; ,ror, Laγ, τoυ -6τι
δεν dβριoNαν d'δειo ξενoδo1εio
oτην Kαβ&λα, τoυq πηταν μ' lνα στPατLωτLwo φopτη16
o'o Λor"ρ& Eλευθερ<ilν, dναν &δειo ξενιilνα τριιilρoφo' χτL-
oμα παλrλ, ^{Lα τLc, αν&'γNεqτων.λoυoμ6νων' ..^-_!.
Στιζ Eλευθερdq, τα Λoυτρ& εiναι 1ωμιiνα σε ψLα 1λατσ'-
φr"η μι.rρi1 ,o,L&So, N&'θετη στoν παρα}'υαN6 δρ6μo' Δε
βLεrr.,, θ&λoooo. Bλdπειq βo"&' πλατ&νια xαι oυραν6'
T[ποτ' "
&λλo. Δ(πλα στoυζ Nαινo$ριoυ6 λoυτριxο6q 1ι1iρoυq
βριox6ταν η παμπ&λαιη θoλωτ{ α[θoυoα με τo θειo6χo νε-
L24125
ΓΙANNΙJΣ ΞANΘo\1\HΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
dνα βλdμμα ψαγαtρι' Σ' dxoβε aαν &ντραq, )ιL σ"ζ tραν νι&-
νιαρo. 'F'Nανε πιυ6 δεν dβλεπε, αλλ& η Γxλ6ρια {πtανε τα&πυαaτα απ' τα" φρ'iδια τoυ, πoυ τρεμ6παιζαν αναλ6γω6.
Toν τρ&βηξε 6oo μπoρo6oε πιo Noντ&. τηζ' oρφαν6 παι-δi, με γoνεiq τLατεστPα|ιμdνoυq. .. Axρeqμdoεq γνιbριζε πε-
PI "ηq oυNoγtνευαq τoυ Στ&θη, αλλ& 6τt etγε να x&νeυ ψε
oρφαν6 tραν pεpαιo. Πoιo6 γoνι6q θα μ'π&ρ^ιαρε τo βλα-aτ&"ρι τoυ στo θiαιτo τηc MαρiNαq Σoυdζ; Toυ πfρε τηνNρ'3α αν&oα στσ" 1εiλη τη6 τoυ &(νιζαν τo λιπαρ6 riρωματoυ Nραγι6ν -π6λεμoι, ξεπ6λεμoι, oι βιoμηγανtεq Nραγι6ν
Nαι πo6δρα6 δo6λευαν αptρτα- d1ωο'ε ιυ o ψυιρ6q πρ6θυματαγdφαx&τω απ' τo ζ6ρoετ xoμπινεζ6ν τ\e'π&.νcι απ' τη
γιαλαNt1, θ.ρμi Noυλυ&" τ'ηζ, π()υ tpαν επtπεδη Nαι σφLχτη.'Bξω o ιαυρ(lq λυαooμανo6αε, αλλ& x&τω αr' τtq rr''rΝ-
βdρτε6, πoυ μ6ριζαν ι|&ρι Noνodρβα, xα06τι aτρατυωτυxtq,τoυq π{ρε ηζtcτη. Ζε,sτ&ΘηNε η Γxλ6ρια, μετdδωoε xαιoτoν Στ&θη τη διNf τηζ γυναLχε[αζtoτη -d,λλη ατ6 τα
βυζι&, &λλη απ6 τιq ψαaγ&λεC) xαL την περιofi πoυ 6ριζετo λ&oτι1o τ"ηc, Nι}ι6τα6_ dνιωoε τ&νω oτo μπo$τL τηζ τηoNληρ{ φ6oη τoυ παιδιo6, απρ6αμενα ευ1&ριoτη o' εNεtνητην αγ&ριoτη ψdρα.
Δε μ(ληoαν' &νotξαν τα ψ&τια {1τα txλευoαν; Πo6 ναθυμ&ται
'ισ'L τL rsηψαa[α ε[yε N&τω σ'τ' τυq xoυβdρτεq τηq
πατρiδαq; Tρ&βηξε αN6ψ πιo Noντ&' τηζ τoν τυτcsιριx&",
πdραo'ε αδι&φoρα, τ&γαψoυ oτoν 6πνo, τo ytρι τηc,'π&νω,y'π' τo επLψαγl oημεio xαυ αγιυλcλθηxε. 'F'πευτα, τo {διo
τo παιδi {ρθε πιo Noντ&",, ψπi1xε 6πoυ του 'ρy6ταν πιo γλυ-Nυαζt,sτηNυ &"ργιoε να τρ(βεται π&νω τηζ, συγχρατιλνταq
ρ6 πoυ αν&βλυζε ψαγιN&. απ6 τηyη'Υτηρys tνα εaτυατ6-PLo φτLατ|ι{νo απ6 μεραNλf αρxιτiNτoνσ, Ψε τoξωτ& ω-ραtα παρ&θυΡσ' y'αL τ6ρτεq οαν ευdερη εNN}qo[α, yεφυρα-NLα Tcoυ απ6 N&τω oερv6ταν tναq xε[ψαρρoζ, ).ιt o ξενcΔvα6.
Exεd o'τριμωμηNe o θiαoo6 y'αL σ' {να απ' ταNρεp&'-τLα με τα aτρcbψατα πoυ μ6ριζαν μo6xλα η Γxλ6ρια με τoνπιτoιρυN&., τoν Στ&θη. Δεν υπ{ρxε aτρcbψα πoυ να μην d-
aει π&νω τoυ απoτυπcλψατα α"π6,3πoπτoυq λεNdδεq ,, τερ&'-στιoυζ, πoυ η ΓNλ6ρια, λ6γω πλεxτL)ιiβ δειν6τητα6, τoυζdβλεπε σαν παγωμdνεg δαντdλεq, dτoι ,ro,1r,δ,oiρrχot πoυtραν.
Πτιλψατα oι θεατρiνoι _μ6λι6 εd1αν τελειcΔοει τη δε6-τερη ταρ&σταση o.ε ατρατcΔνα' τηq rεPLoΥhe_ ξ&πλωoανNoυNoυλωμξνoι oτα τανωφ6ρια τoυq. 06τε να ξεβαφτo6νδε.ν εiμν xoυρd,γιo. Boγxo6oαν oε oτ&'rτη εμβρ6oυ, περι-μdνoνταq να τoυζ π&.ρει o 6πνο6. T6τε αx6ψδεν εi1ε τ(-roτα. ψε τoν Moυζ&.Κατι 1αμoυρdματα ι<ανωνliμoυ χαρα-Nτ$1ρoqll, 6πωq tλεγε) )l.αL δoυλει&. To αγ6ρι 1ωθηxε oτηναγNαλι&. τηq λ6γιυ Nρ$oυ. Δεν ε(1αν ψαζi. πoλλα πoλλ&.'oπωq με 6λoυq. Tην Γxλ6ρια [aωq να τη αυμπαθo6ο.ε,
γιατι t'ραν νdα, βυζαρo{ι Nαυ τoν &φ"ηνε να. τηβλdπει με τηνιιλ6τα στα yLαιιαP[να. Tα pυζια τηc, απ6 τ&νω tραν τ&._
γo6, αλλd απ6 x&τω tκαιγαν. Aνoιξε τo μπo6oτo τηζ ναβγ'ι, η θερμ6τητα, ναζεoτ&νεL τoν μιxρ6, ναζεoτ&νει Nαtτη Φτη τηζ πoυ ε[xε γ.νευ xρ6oταλλo'
Δεν την tπαιρνε ε6Noλα o $πνo6, αλλd o6τε Nυ o Στ&-
dλεγαν, Σταθη_ μπoρo6αε να xoιμηθεi. Αυτ6 τo παιδi εi1ε
ιz6 L2l
ΓΙANNΙJΣ ΞANΘo\1\HΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
dνα βλdμμα ψαγαtρι' Σ' dxoβε aαν &ντραq, )ιL σ"ζ tραν νι&-
νιαρo. 'F'Nανε πιυ6 δεν dβλεπε, αλλ& η Γxλ6ρια {πtανε τα&πυαaτα απ' τα" φρ'iδια τoυ, πoυ τρεμ6παιζαν αναλ6γω6.
Toν τρ&βηξε 6oo μπoρo6oε πιo Noντ&. τηζ' oρφαν6 παι-δi, με γoνεiq τLατεστPα|ιμdνoυq. .. Axρeqμdoεq γνιbριζε πε-
PI "ηq oυNoγtνευαq τoυ Στ&θη, αλλ& 6τt etγε να x&νeυ ψε
oρφαν6 tραν pεpαιo. Πoιo6 γoνι6q θα μ'π&ρ^ιαρε τo βλα-aτ&"ρι τoυ στo θiαιτo τηc MαρiNαq Σoυdζ; Toυ πfρε τηνNρ'3α αν&oα στσ" 1εiλη τη6 τoυ &(νιζαν τo λιπαρ6 riρωματoυ Nραγι6ν -π6λεμoι, ξεπ6λεμoι, oι βιoμηγανtεq Nραγι6ν
Nαι πo6δρα6 δo6λευαν αptρτα- d1ωο'ε ιυ o ψυιρ6q πρ6θυματαγdφαx&τω απ' τo ζ6ρoετ xoμπινεζ6ν τ\e'π&.νcι απ' τη
γιαλαNt1, θ.ρμi Noυλυ&" τ'ηζ, π()υ tpαν επtπεδη Nαι σφLχτη.'Bξω o ιαυρ(lq λυαooμανo6αε, αλλ& x&τω αr' τtq rr''rΝ-
βdρτε6, πoυ μ6ριζαν ι|&ρι Noνodρβα, xα06τι aτρατυωτυxtq,τoυq π{ρε ηζtcτη. Ζε,sτ&ΘηNε η Γxλ6ρια, μετdδωoε xαιoτoν Στ&θη τη διNf τηζ γυναLχε[αζtoτη -d,λλη ατ6 τα
βυζι&, &λλη απ6 τιq ψαaγ&λεC) xαL την περιofi πoυ 6ριζετo λ&oτι1o τ"ηc, Nι}ι6τα6_ dνιωoε τ&νω oτo μπo$τL τηζ τηoNληρ{ φ6oη τoυ παιδιo6, απρ6αμενα ευ1&ριoτη o' εNεtνητην αγ&ριoτη ψdρα.
Δε μ(ληoαν' &νotξαν τα ψ&τια {1τα txλευoαν; Πo6 ναθυμ&ται
'ισ'L τL rsηψαa[α ε[yε N&τω σ'τ' τυq xoυβdρτεq τηq
πατρiδαq; Tρ&βηξε αN6ψ πιo Noντ&' τηζ τoν τυτcsιριx&",
πdραo'ε αδι&φoρα, τ&γαψoυ oτoν 6πνo, τo ytρι τηc,'π&νω,y'π' τo επLψαγl oημεio xαυ αγιυλcλθηxε. 'F'πευτα, τo {διo
τo παιδi {ρθε πιo Noντ&",, ψπi1xε 6πoυ του 'ρy6ταν πιo γλυ-Nυαζt,sτηNυ &"ργιoε να τρ(βεται π&νω τηζ, συγχρατιλνταq
ρ6 πoυ αν&βλυζε ψαγιN&. απ6 τηyη'Υτηρys tνα εaτυατ6-PLo φτLατ|ι{νo απ6 μεραNλf αρxιτiNτoνσ, Ψε τoξωτ& ω-ραtα παρ&θυΡσ' y'αL τ6ρτεq οαν ευdερη εNN}qo[α, yεφυρα-NLα Tcoυ απ6 N&τω oερv6ταν tναq xε[ψαρρoζ, ).ιt o ξενcΔvα6.
Exεd o'τριμωμηNe o θiαoo6 y'αL σ' {να απ' ταNρεp&'-τLα με τα aτρcbψατα πoυ μ6ριζαν μo6xλα η Γxλ6ρια με τoνπιτoιρυN&., τoν Στ&θη. Δεν υπ{ρxε aτρcbψα πoυ να μην d-
aει π&νω τoυ απoτυπcλψατα α"π6,3πoπτoυq λεNdδεq ,, τερ&'-στιoυζ, πoυ η ΓNλ6ρια, λ6γω πλεxτL)ιiβ δειν6τητα6, τoυζdβλεπε σαν παγωμdνεg δαντdλεq, dτoι ,ro,1r,δ,oiρrχot πoυtραν.
Πτιλψατα oι θεατρiνoι _μ6λι6 εd1αν τελειcΔοει τη δε6-τερη ταρ&σταση o.ε ατρατcΔνα' τηq rεPLoΥhe_ ξ&πλωoανNoυNoυλωμξνoι oτα τανωφ6ρια τoυq. 06τε να ξεβαφτo6νδε.ν εiμν xoυρd,γιo. Boγxo6oαν oε oτ&'rτη εμβρ6oυ, περι-μdνoνταq να τoυζ π&.ρει o 6πνο6. T6τε αx6ψδεν εi1ε τ(-roτα. ψε τoν Moυζ&.Κατι 1αμoυρdματα ι<ανωνliμoυ χαρα-Nτ$1ρoqll, 6πωq tλεγε) )l.αL δoυλει&. To αγ6ρι 1ωθηxε oτηναγNαλι&. τηq λ6γιυ Nρ$oυ. Δεν ε(1αν ψαζi. πoλλα πoλλ&.'oπωq με 6λoυq. Tην Γxλ6ρια [aωq να τη αυμπαθo6ο.ε,
γιατι t'ραν νdα, βυζαρo{ι Nαυ τoν &φ"ηνε να. τηβλdπει με τηνιιλ6τα στα yLαιιαP[να. Tα pυζια τηc, απ6 τ&νω tραν τ&._
γo6, αλλd απ6 x&τω tκαιγαν. Aνoιξε τo μπo6oτo τηζ ναβγ'ι, η θερμ6τητα, ναζεoτ&νεL τoν μιxρ6, ναζεoτ&νει Nαtτη Φτη τηζ πoυ ε[xε γ.νευ xρ6oταλλo'
Δεν την tπαιρνε ε6Noλα o $πνo6, αλλd o6τε Nυ o Στ&-
dλεγαν, Σταθη_ μπoρo6αε να xoιμηθεi. Αυτ6 τo παιδi εi1ε
ιz6 L2l
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘOΥΛHΣ
την αν&σα" τoυ πoυ γιν6ταν γρiγoρη, oxυλiοια. M6ριζε Nαιοαν βρεγμdνo oxυλ{, π&ντωq 6'τι xt αν μ6ριζε την Nρ&τη-cε ξ'3πνια Nυ αναψψtνη.
Πυρετ6 αν!βαoε' tτaι τηc, φ&νηNε, xρfoιμo πυρετ6' α_ναoτiναξε αT,' τα φυλλox&ρδια με dνα ωρα(o β&oανo xι o
Στ&Θηc"cταψ&τηrsε. Nα φoβ{θηχε; Toν παρ6τρυνε να μπεtaτα 6ρια τoυ πυρετoil τηc, να Noινωνfσει την ξιντj επιθυ-
μiα τoυ μπoι1ο'τoυ, να πα[ξει δειλ& oτην αρat'1, π;ιo απ()φα"-
oι,sτυN&" Nατ6πιν με τLζ θηλdq πoυ φo6oNωoαν μεμι& c, ψ6-νoq ελευθdρωσε τη οNληρd,δα τoυ παντελoνιo6 xαι την α"-
xο6μπηo'ε ατη μαλαNt1Noι}'υ&., μπoρε( y'αL πLo ι&τω, rsτo
θ6oανo τoυ εφηβαioυ πoυ εi1ε δυo μiνεe ν' απoτρι1cΔoειNαυ ε[γε θεριdιpει.
Δioτααε o ψιNρ6q (lταν {νυωoε τη δρooι& τoυ δdooυq ε-
Nε[νoυ oτo ξαναμμdνo τoυ 6ργανo, μα σαν γενναio6 μαχη-τt1c, 6πωq διdφoρα θαρραλ6α παιδι& oτ^η Βlβλo y'αL c.ταNλαoιι&. παραμ6θια πoυ θυμ6ταν αμυδρ& απ' τo oτ[τt τoυ,&φηoε την περιdργειd τoυ να δαμ&oεL τo τρtχωτ6 θερι6,πoυ φιiλαγε ψια αN6ψ θερμ6τερη υγραo[α.
Π6αη ιλρα αντ&λλαooαν πυρ&. N&τω απ' τoυq απειλη-τιNoil ανdψoυζ των Eλευθερcδν πoυ oφ6ριζαν θανατερ&; Nα&Noν cs αν Nαψπ &'ν ε q, πυ ρo βoλ ι o μo 6 c' i) γ iλυα ξω τ ιNcλν _ πoυ,
γενιNdlq, d1oυν ψανtα με τιζ ξεyωριaτtq Noιλ&δεq των ια-ψατιxrλν; Π6oεq Ψoρdq η αν&oα τoυ6 ενιiθηNε oε Noυν6
λυγμ6, π6oεq 1αλ&ρωαε σαν νcr 'σπασε, π6aεq τ&λυ π\ρετα π&νω τηζ με τoν αδ&μαoτo πoλεμιo'τ{ αδdνα να" πo_λιoρxεi την παρθενι&' τηc, γιατL παρΘtνα {ραν, 6oo xυ αν
μoιd.ζει απ[oτευτo, η ΓNλ6ρια... Σ' tνα x'}'&oψα 6πνoυ, α-
...ΥΣTEPΑ. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
πoNαμωμdνη, oνεtρε6 τηy'ε τη ψ&να τηc ντυμdνη ν6φη να
yαrsxoγε}'&" μdoα oτην ε'ιN}ηo[α, μπρoo'τ& oτην eυ'ι6'lα τηc'
Aγios Bαρβ&ραq. 'F,πεLτα, με την xαρδι& να γυπ&-, ξ'3_
πνησε απ' τηφωνi τoυ Στ&θη.ιι'E1ω αtψα>>,,]:ιθ6ριαε. <<Moυ {ρθε αiμα... To 'γλειι[,'α
Nι εtναι α[μα. . .llιιKoιμ{αoυ. Kι εγιΔ tyω α[ψα x&θε μ!ναll.ιιΘα πεθ&νωll. Toν &xoυoε φoβιoμdνo.MιooαηNcbθηxε, τρ&pηξε απ' τ"ην τo{πητηq tνα τσαyν-
ψ&Nι τo,l τo εtyε πρ61ειρo 1Λ"αL τo &να'J1ε, να βρoυν τo αtψα.
To βρfxαν ψπρooτ& oτo παντελ6νt τoυ y'αL TcLo ψtoα'ι<K6πηNε N&τι...lt απoλoγ{θηNε o ψιNρ6c, με dγνoια αλ-
λ& ι]r$1ραιμoq.
αMη 1ειρ6τερα...ll Η ΓNλ6ρια &νoιξε τη μιNρf βαλi-τoα, πtpε iνα pατυoτdνιo μαντιλ &xη ντoνζ[νσ- τα' ε(qe, Nαι
τoυ 'Nρυ,.|,,ε τo τpαi-lψα.
ι<'Eλα, π&'ψε να βρo6με νερ6 να oε πλ6νωll.
Παρ &τ ηcl αν τ η ζεo τ αo ι&. τ η6 xoυ β d ρταq ιαυ Nατ {pη.xαν
απ' τηγαραπ&ταληox&}rαοτo ιo6γειo. H ν6xτα τo6q τρ6-
ψαζε, αλλd, {ταν τo α[ψα πoυ πρoεi1ε. Tον dπλυνε ιαλ&y.αL τoυ απiθωo'ε oτo τρα6μα iνα Nαθαρ6 μαντιλ&xι.
αK&τι toπαoε, N6πηNε x&πυ...>> ε[πe o Στ&θη6.
<<Συμβα(νoυν χαι τξτoια...)) τoν NαΘηo$γαoε η Γxλ6ρια
xι ανtpηNαν επ&νcυ oτo δωμ&τto να χoιμηθo6ν, δiπλα δi-
πλα, μα oε oωoτ66 τcδρα απoατ&oαq'Mεq oτoν 6πνo τηe τoν &xoυαε πoυ dλεγε xαι ξαν&λε_
γε: <ιMην τo'Ιτε|.ζ ατη Mατiλντα...))K6ληoαν τα xoυβ&ρια, &νoιξε τα ψ&τια, doxυι|.'ε να. τα
ι zfζ
*90
129
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘOΥΛHΣ
την αν&σα" τoυ πoυ γιν6ταν γρiγoρη, oxυλiοια. M6ριζε Nαιοαν βρεγμdνo oxυλ{, π&ντωq 6'τι xt αν μ6ριζε την Nρ&τη-cε ξ'3πνια Nυ αναψψtνη.
Πυρετ6 αν!βαoε' tτaι τηc, φ&νηNε, xρfoιμo πυρετ6' α_ναoτiναξε αT,' τα φυλλox&ρδια με dνα ωρα(o β&oανo xι o
Στ&Θηc"cταψ&τηrsε. Nα φoβ{θηχε; Toν παρ6τρυνε να μπεtaτα 6ρια τoυ πυρετoil τηc, να Noινωνfσει την ξιντj επιθυ-
μiα τoυ μπoι1ο'τoυ, να πα[ξει δειλ& oτην αρat'1, π;ιo απ()φα"-
oι,sτυN&" Nατ6πιν με τLζ θηλdq πoυ φo6oNωoαν μεμι& c, ψ6-νoq ελευθdρωσε τη οNληρd,δα τoυ παντελoνιo6 xαι την α"-
xο6μπηo'ε ατη μαλαNt1Noι}'υ&., μπoρε( y'αL πLo ι&τω, rsτo
θ6oανo τoυ εφηβαioυ πoυ εi1ε δυo μiνεe ν' απoτρι1cΔoειNαυ ε[γε θεριdιpει.
Δioτααε o ψιNρ6q (lταν {νυωoε τη δρooι& τoυ δdooυq ε-
Nε[νoυ oτo ξαναμμdνo τoυ 6ργανo, μα σαν γενναio6 μαχη-τt1c, 6πωq διdφoρα θαρραλ6α παιδι& oτ^η Βlβλo y'αL c.ταNλαoιι&. παραμ6θια πoυ θυμ6ταν αμυδρ& απ' τo oτ[τt τoυ,&φηoε την περιdργειd τoυ να δαμ&oεL τo τρtχωτ6 θερι6,πoυ φιiλαγε ψια αN6ψ θερμ6τερη υγραo[α.
Π6αη ιλρα αντ&λλαooαν πυρ&. N&τω απ' τoυq απειλη-τιNoil ανdψoυζ των Eλευθερcδν πoυ oφ6ριζαν θανατερ&; Nα&Noν cs αν Nαψπ &'ν ε q, πυ ρo βoλ ι o μo 6 c' i) γ iλυα ξω τ ιNcλν _ πoυ,
γενιNdlq, d1oυν ψανtα με τιζ ξεyωριaτtq Noιλ&δεq των ια-ψατιxrλν; Π6oεq Ψoρdq η αν&oα τoυ6 ενιiθηNε oε Noυν6
λυγμ6, π6oεq 1αλ&ρωαε σαν νcr 'σπασε, π6aεq τ&λυ π\ρετα π&νω τηζ με τoν αδ&μαoτo πoλεμιo'τ{ αδdνα να" πo_λιoρxεi την παρθενι&' τηc, γιατL παρΘtνα {ραν, 6oo xυ αν
μoιd.ζει απ[oτευτo, η ΓNλ6ρια... Σ' tνα x'}'&oψα 6πνoυ, α-
...ΥΣTEPΑ. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
πoNαμωμdνη, oνεtρε6 τηy'ε τη ψ&να τηc ντυμdνη ν6φη να
yαrsxoγε}'&" μdoα oτην ε'ιN}ηo[α, μπρoo'τ& oτην eυ'ι6'lα τηc'
Aγios Bαρβ&ραq. 'F,πεLτα, με την xαρδι& να γυπ&-, ξ'3_
πνησε απ' τηφωνi τoυ Στ&θη.ιι'E1ω αtψα>>,,]:ιθ6ριαε. <<Moυ {ρθε αiμα... To 'γλειι[,'α
Nι εtναι α[μα. . .llιιKoιμ{αoυ. Kι εγιΔ tyω α[ψα x&θε μ!ναll.ιιΘα πεθ&νωll. Toν &xoυoε φoβιoμdνo.MιooαηNcbθηxε, τρ&pηξε απ' τ"ην τo{πητηq tνα τσαyν-
ψ&Nι τo,l τo εtyε πρ61ειρo 1Λ"αL τo &να'J1ε, να βρoυν τo αtψα.
To βρfxαν ψπρooτ& oτo παντελ6νt τoυ y'αL TcLo ψtoα'ι<K6πηNε N&τι...lt απoλoγ{θηNε o ψιNρ6c, με dγνoια αλ-
λ& ι]r$1ραιμoq.
αMη 1ειρ6τερα...ll Η ΓNλ6ρια &νoιξε τη μιNρf βαλi-τoα, πtpε iνα pατυoτdνιo μαντιλ &xη ντoνζ[νσ- τα' ε(qe, Nαι
τoυ 'Nρυ,.|,,ε τo τpαi-lψα.
ι<'Eλα, π&'ψε να βρo6με νερ6 να oε πλ6νωll.
Παρ &τ ηcl αν τ η ζεo τ αo ι&. τ η6 xoυ β d ρταq ιαυ Nατ {pη.xαν
απ' τηγαραπ&ταληox&}rαοτo ιo6γειo. H ν6xτα τo6q τρ6-
ψαζε, αλλd, {ταν τo α[ψα πoυ πρoεi1ε. Tον dπλυνε ιαλ&y.αL τoυ απiθωo'ε oτo τρα6μα iνα Nαθαρ6 μαντιλ&xι.
αK&τι toπαoε, N6πηNε x&πυ...>> ε[πe o Στ&θη6.
<<Συμβα(νoυν χαι τξτoια...)) τoν NαΘηo$γαoε η Γxλ6ρια
xι ανtpηNαν επ&νcυ oτo δωμ&τto να χoιμηθo6ν, δiπλα δi-
πλα, μα oε oωoτ66 τcδρα απoατ&oαq'Mεq oτoν 6πνo τηe τoν &xoυαε πoυ dλεγε xαι ξαν&λε_
γε: <ιMην τo'Ιτε|.ζ ατη Mατiλντα...))K6ληoαν τα xoυβ&ρια, &νoιξε τα ψ&τια, doxυι|.'ε να. τα
ι zfζ
*90
129
ΓΙANNHΣ ΞANΘOYΛHΣ
πL&σeL' 'oλo τη6 ξdφευγαν 6ταν την tNopε η ν6ατα, γ&}ιιαxι o xαιρ6q. M&ζευε oxυμμdνη τα xoυp&"ρια, τα xoψψ&τυαπoυ dπλεξε , τη |ιLα" βελ6να πoυ τoo6λησε -μα πιi6 ταoυ_λ&νε oι βελ6νεq- [oαψe τα δυo lιαφi 8ετ& παπo,3τoυα με ταxoρδ6νια...
ι<Αι oτo διdoλo, yαξfi γυναtNα. .. Βαααν[ζecsαt ψε τα 6_νεLρα, 6πωqιαυ oτo ξ6πνoll.
Π6oα 6νειρα βλdπει o &νθρωπoζ στη διαδρoμ{ ψLαζ α.-νc[πνo{ζ; Eiναι αλ{θεια πω6 δεν ξαν&δε τη ψ&να τηq ν6-
φη να την περιγελ& μπρooτ& oτην αταραξ[α τηq ευN6ναc,
τηc" Aτ[αc, Bαρβdρα6. 'oταν πtρε να ιδρc5νει στη Pαχoy.o-Nαλι&", cNtφτηNεooβαρ& πωq{ραν απολ6τωq ξ$πνυαNι 6-τt τα Nαφi δετd, παπo$τaια με τα xoρδ6νια 6ρ1oνταν γρ{-τoΡα. )4.αταπ&νω τηc,.
To βρciδυ τη6 Kυριαx\c, e(γε oταψατtρεt ^η pρoγfi Nαιμ&λλoν μ6ριζε, εNτ6q ατ6 Θευ&φι, ιαι &"νoιQ'1. oι δυo πυoτtqφ(λεq τηe' ey'στασLασμdνεζ περιoo'6τερ o Nαι }ιrγ6τερo φo_βιoμdνε6, βρ{xαν την Γxλ6ρια Δoυρ&μπεη στην πoλυθρ6-να τηc, με τtζ δυo βελ6νεq τoυ πλεξiψατoq μπηγμdνε6 ο.τo
μdρoq τη6 xαρδι&ζ. Tην επ6μενη ψξPo' 6ταν y'ατtΘeταν ε-ξιταριoμdν εq απ' τo γεγoν6q oτην Αoτυ νoψ[α, dδωoαν βα-ρ6τητα aτo 6τι η Γxλ6ρια εxε[νη την ατυyt1 γι' αυτty1ρoνιd δεν εi1ε αγoρ&.oει, 6πωq τo oυν{θιζε, oνειρoxρiτη
με τtζ εν τω ψεταξ6 νε6τερεq ερμηνεdεc.
ΔEΣΙΙOΙNA Ι]TAN ΑNΘPΩΠoΣ ΠPΑKTΙKOΣ KAΙ THΣ ΔPA-
,τη6' Απ6 τo πρω{ πoυ o Στ&θηq dβγαλε την Toαoυ-
odαNoυ oτην eπυφ&'νεtα με xαινo6ριo 6φoq -αυτ6 τo ανε-
παlαθητo oυναioθημσ.Nσ'L η oμoλoγiα πωq tNλαι!ε, dατω
oτα αoτε[α, για δα6την_ τηζ xαρφιiiθηxε η ιδdα επιτdλoυq
να μ&θει. Ζoi-laε μ' dναν &νθρωπo για τoν oπo{o {ξερε μ6-νo 6τι iραν ψυαxαλ{ δωριN{1περ[πτωoη, tνα ιilριμo αρσε-
νιN6 oτην ηλυNtα των ερωτLχcδν επιλ6γων Nt tνα συμπα-
ΘητυN6 αoτtρυ στo χρωματιaτ6 γα)'αξtα τηζ δημoσιoγρα_
φ[αq' oννταξto{yoq με τoν τρ6πo τco.) τιαL η iδια tραν γtα-
γι&. Δηλαδ{ με νωπ6q τι6 αναμνf σεLζ τηζ περι6δoυ.
Στα δdxα γρ6νυαπoυ εiμν αναπτ{ξει αυτ{ την τdλo6
π&ντιυν oγioη πoυ δεν πρ6oβαλλε, δεν πλ{γι")νε NαL, σε
τελευτα(α ανd,λυαη, δεν αφoρo$ σε xαL Nανξναν απ' τη ψε_
ρι& τoυ Στ&θη, η iδια εi1ε υπoατεi μια τνπυrι&- μεσoαστt-xd xηδεiα oτo Δε6τερo NεNρoταφε[o, oτoν Περιoo6, πoυ
την {Nανε να νιι6oει αυγγενιN&.'oταν πdθανε η Στdλλα Χωραφ&,, πoυ μ6λιq πρo1θdq d_
μαθε πωq δεν {ταν η φυαιNτjτoυ μ&να, η Δdoπoινα, β' d-
130 r:J1
ΓΙANNHΣ ΞANΘOYΛHΣ
πL&σeL' 'oλo τη6 ξdφευγαν 6ταν την tNopε η ν6ατα, γ&}ιιαxι o xαιρ6q. M&ζευε oxυμμdνη τα xoυp&"ρια, τα xoψψ&τυαπoυ dπλεξε , τη |ιLα" βελ6να πoυ τoo6λησε -μα πιi6 ταoυ_λ&νε oι βελ6νεq- [oαψe τα δυo lιαφi 8ετ& παπo,3τoυα με ταxoρδ6νια...
ι<Αι oτo διdoλo, yαξfi γυναtNα. .. Βαααν[ζecsαt ψε τα 6_νεLρα, 6πωqιαυ oτo ξ6πνoll.
Π6oα 6νειρα βλdπει o &νθρωπoζ στη διαδρoμ{ ψLαζ α.-νc[πνo{ζ; Eiναι αλ{θεια πω6 δεν ξαν&δε τη ψ&να τηq ν6-
φη να την περιγελ& μπρooτ& oτην αταραξ[α τηq ευN6ναc,
τηc" Aτ[αc, Bαρβdρα6. 'oταν πtρε να ιδρc5νει στη Pαχoy.o-Nαλι&", cNtφτηNεooβαρ& πωq{ραν απολ6τωq ξ$πνυαNι 6-τt τα Nαφi δετd, παπo$τaια με τα xoρδ6νια 6ρ1oνταν γρ{-τoΡα. )4.αταπ&νω τηc,.
To βρciδυ τη6 Kυριαx\c, e(γε oταψατtρεt ^η pρoγfi Nαιμ&λλoν μ6ριζε, εNτ6q ατ6 Θευ&φι, ιαι &"νoιQ'1. oι δυo πυoτtqφ(λεq τηe' ey'στασLασμdνεζ περιoo'6τερ o Nαι }ιrγ6τερo φo_βιoμdνε6, βρ{xαν την Γxλ6ρια Δoυρ&μπεη στην πoλυθρ6-να τηc, με τtζ δυo βελ6νεq τoυ πλεξiψατoq μπηγμdνε6 ο.τo
μdρoq τη6 xαρδι&ζ. Tην επ6μενη ψξPo' 6ταν y'ατtΘeταν ε-ξιταριoμdν εq απ' τo γεγoν6q oτην Αoτυ νoψ[α, dδωoαν βα-ρ6τητα aτo 6τι η Γxλ6ρια εxε[νη την ατυyt1 γι' αυτty1ρoνιd δεν εi1ε αγoρ&.oει, 6πωq τo oυν{θιζε, oνειρoxρiτη
με τtζ εν τω ψεταξ6 νε6τερεq ερμηνεdεc.
ΔEΣΙΙOΙNA Ι]TAN ΑNΘPΩΠoΣ ΠPΑKTΙKOΣ KAΙ THΣ ΔPA-
,τη6' Απ6 τo πρω{ πoυ o Στ&θηq dβγαλε την Toαoυ-
odαNoυ oτην eπυφ&'νεtα με xαινo6ριo 6φoq -αυτ6 τo ανε-
παlαθητo oυναioθημσ.Nσ'L η oμoλoγiα πωq tNλαι!ε, dατω
oτα αoτε[α, για δα6την_ τηζ xαρφιiiθηxε η ιδdα επιτdλoυq
να μ&θει. Ζoi-laε μ' dναν &νθρωπo για τoν oπo{o {ξερε μ6-νo 6τι iραν ψυαxαλ{ δωριN{1περ[πτωoη, tνα ιilριμo αρσε-
νιN6 oτην ηλυNtα των ερωτLχcδν επιλ6γων Nt tνα συμπα-
ΘητυN6 αoτtρυ στo χρωματιaτ6 γα)'αξtα τηζ δημoσιoγρα_
φ[αq' oννταξto{yoq με τoν τρ6πo τco.) τιαL η iδια tραν γtα-
γι&. Δηλαδ{ με νωπ6q τι6 αναμνf σεLζ τηζ περι6δoυ.
Στα δdxα γρ6νυαπoυ εiμν αναπτ{ξει αυτ{ την τdλo6
π&ντιυν oγioη πoυ δεν πρ6oβαλλε, δεν πλ{γι")νε NαL, σε
τελευτα(α ανd,λυαη, δεν αφoρo$ σε xαL Nανξναν απ' τη ψε_
ρι& τoυ Στ&θη, η iδια εi1ε υπoατεi μια τνπυrι&- μεσoαστt-xd xηδεiα oτo Δε6τερo NεNρoταφε[o, oτoν Περιoo6, πoυ
την {Nανε να νιι6oει αυγγενιN&.'oταν πdθανε η Στdλλα Χωραφ&,, πoυ μ6λιq πρo1θdq d_
μαθε πωq δεν {ταν η φυαιNτjτoυ μ&να, η Δdoπoινα, β' d-
130 r:J1
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ ..ΥΣTΙIPA. HPΘAN oΙ Mι]ΛΙΣΣEΣ
να. ψroυl'ξτo λευx& τριαντdφυλλα αγoρααψtνα απ'την o-δ6 Kαν&ρη, o.τo Koλων&Nι, ιαι μ' dνα ψπλε ταγtρ -o-xτιiβριo oυνdβη τo γεγoν6q_ dοπευoε να συμπαρ,αoταΘεtoτo o6ντρoφ6 τηe, πoυ ξ,sτεycε απαθtβ, μu Suμdro 1tρια,1ιπρooτ&. oτo φdρετρo.
'Λιγooτo{ oυγγενεiq, πoυ θ6μιζαν Αθηνα[oυq παρωy"η_
μdνων επoβν, παρioττpαν στην Nηδεiα _ *o", nuρiurjt;-
}dλφε6 ψε αν'αζcl6 μαλλιd,, &oaψεqNι &ypωψεqxαι τc&τυξ&"-δελφoι απoμειν&ρι α απ' τo στσ4. των παλiιilν λε6ντων τoυLιx'ηγoρtNo6 Συλλ6γoυ ΑθηνιΔν. 'Eτoι τηq φ&νηlιαν 6τωqτoυζπα"Ρατηρo6oε, εντελιλq doxετot με τo διN6 τηq επιθειυ-ρητi7Κ&}ιαχαν, πoυ δεν dδει1νε να πτoε[τα, on6
"tno.o.Πενθo6oε, εξωτεριN& τoυ}ι&xιclτoν, μ6νo με μια ευπρε-πτj1λoμ&δα. Αν x{δευε τo περiφημo .,μ&γrrorμll lo.ωq ναυπη'ρχε περιαo6τερη φ6ρτιoη,6μωq 6),α αυτ& ηΔdoπoινατα tpριc:Nεl |λε τηδιx{ τη6 λoγιN\,, γραφυx&''
Μια ιαι μoναδιN{ φoρα ε[xε oυrαrτηθε [ απ6 ιoντ&' ψετη Στ6λλα Xωραφ&, γλυNιd Nυρtα, πoυ 6λo μιλo6oε γιαμιxρ6βια xαι p&Nιλoυ6. Bξdλλoυ o α6ζυγ6 ζ τ\ζ,,.o, ui1uαπoδημ{oει ει6 K6ριoν πoλ6 νωρkερα, πtραoε'"ρto xρ6uroπερiπoυ oε oανατ6ρια N&πoυ oτα Mελiooια.
Τπoμoνετιx&. &Noυγε τιq υoτoρ[εq τηζ τερt φΘ[oηq xαιι<πνευμoνoθ dιραxαl'l εxε[νo τo μ(ζερo yειψωνι&τιNoorr6γurμooτo διαμdρισμα των Xωραφ&δων. o Στ&θη6 λoγoroι,μ6'o,μπρ_γτd, ατην τηλε6ραo!, με xλειoτ6 τoν {1yo,6oo η Στdλ-λα Χωραφd εξηγo6oε o.υγxινημdνη n, oρil"α ταρ,αγψiνη_ΙLα τα
'μdτρα τηq ΔdoπoLναζ ταPαΥμdνη_ .rr' n ρ^L'rrrζ
τηq υye[αq τoυ ψαlcαρiπη στα. τt}η τηc,δεNαετiα6 τoυ ,40.
Eiναι περiεργo, αλλ& τcδρα πoυ τα xλωθoγ6ριζε oτo νoυ
πρoαπαθιbντσ'ζ να β&λει x&"πoυα "&"ξ'),
πtνoνταq τo διπλ6
πρωιν6 εαπρdoo στo γραφεio τoυ ιτi1ψατoq,, τ"ηq φ&"ν"ηNε
πω6 μdoα απ6 την αNατ&'cyετη φυματιιδδη φλυαρ[α ηΣτdλλα {θελε να τΥ)€ πευN&τυ Nαι δεν dβριoxε τρ6πo. Tαταραγψ{να 1ρ6νια τoυ Eμφυλ{oυ xαι τα αψ{.oωq επ6μενα,
επtaηq πo},ιτm&. αoταθ$11ρ6νια, συν η αoθtνεια τoυ Χρι-oτ6φoρoυ, συν ot xo'lηαoτtNξq λεπτoμdρευεqτερ[ αιμoπτ6-σεa)ν y'αL ιδεoλoγιNιilν αντιπαραθdoεων, μαζi με ooNoλατ&_
Nια, xoυλoυρd'Nια χαι χoυραμπιdδεq, τηe dφεραν λιγο6ρα.
Aυτ{ tραν xαυ η μoναδιx{ φoρ& πoυ oυναντ{θητι.αν oL
δυo γυνα(xεζ, ot πto Noντυνtqoτην Nαρδι& τoυ Στ&θη. Θr-
μ6ταν επtcηe xα'),&. τυq μεγεθυμdνεζ φωτoγραφLεq τoυ xα_
λo$ τηe με αγdλαατo αλλ& μ6ρτιNo 6φoq μπρooτ&" aε N&._
τt ψυxρ& πε$xα, μαζi με τoν Χριoτ6φoρo Xωραφ&, αδ6να-
τo y'αL NαγεNτιx6 αλλ& γραβατωμdνo, με φαρδι& παντελ6-
νια, τυρ&ντεζ yναL μα6ρα γυαλι& ηλiου. Toν πρ6oεξε, γwτ[τηc θ6μιoε τoυq ξεραNιανo6q, πoυ υπoδ6oνταν τoυζ συγ-
γεν ε i 6 των μελoδρ αψατ υxιlιν η ριil ων σ τ Lζ ψετ σ'τoλεμιxdq ι -
τα)'ιNξζ ταυνtεq.
6oτερα απ6 τ6cιo Nαυρ6... Aλλ& η Δdoπoινα !τcst \ταν π&.'
ντα, μ.g$9}υNi1' Nαυ τLζτρεLcτελευτα{εq μdρεe περiεργη xαιx&πoυ θιγμdνη. 'Qι πωq xι η iδια tραν τ6ao εξoμολoγη_
τυNt1_τt να dλεγε πυα ψετ& απ6 μιo6 αιcδνα xαι πλdoν ζω-
he;- n&uτ,'q τα pαoυκ& xαι oυoιc6δη o Στ&θηq τα t1ξeρε.
Kι αq μη ριiτηoε πoτt, yατ[ γενιNιiq δε ρωτo6oε.ιι06τε απ6 δημooυηραφυNt1 περιdργεια δε ρωτ&q...ll
Ι32 f .).)'ι)ι)
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ ..ΥΣTΙIPA. HPΘAN oΙ Mι]ΛΙΣΣEΣ
να. ψroυl'ξτo λευx& τριαντdφυλλα αγoρααψtνα απ'την o-δ6 Kαν&ρη, o.τo Koλων&Nι, ιαι μ' dνα ψπλε ταγtρ -o-xτιiβριo oυνdβη τo γεγoν6q_ dοπευoε να συμπαρ,αoταΘεtoτo o6ντρoφ6 τηe, πoυ ξ,sτεycε απαθtβ, μu Suμdro 1tρια,1ιπρooτ&. oτo φdρετρo.
'Λιγooτo{ oυγγενεiq, πoυ θ6μιζαν Αθηνα[oυq παρωy"η_
μdνων επoβν, παρioττpαν στην Nηδεiα _ *o", nuρiurjt;-
}dλφε6 ψε αν'αζcl6 μαλλιd,, &oaψεqNι &ypωψεqxαι τc&τυξ&"-δελφoι απoμειν&ρι α απ' τo στσ4. των παλiιilν λε6ντων τoυLιx'ηγoρtNo6 Συλλ6γoυ ΑθηνιΔν. 'Eτoι τηq φ&νηlιαν 6τωqτoυζπα"Ρατηρo6oε, εντελιλq doxετot με τo διN6 τηq επιθειυ-ρητi7Κ&}ιαχαν, πoυ δεν dδει1νε να πτoε[τα, on6
"tno.o.Πενθo6oε, εξωτεριN& τoυ}ι&xιclτoν, μ6νo με μια ευπρε-πτj1λoμ&δα. Αν x{δευε τo περiφημo .,μ&γrrorμll lo.ωq ναυπη'ρχε περιαo6τερη φ6ρτιoη,6μωq 6),α αυτ& ηΔdoπoινατα tpριc:Nεl |λε τηδιx{ τη6 λoγιN\,, γραφυx&''
Μια ιαι μoναδιN{ φoρα ε[xε oυrαrτηθε [ απ6 ιoντ&' ψετη Στ6λλα Xωραφ&, γλυNιd Nυρtα, πoυ 6λo μιλo6oε γιαμιxρ6βια xαι p&Nιλoυ6. Bξdλλoυ o α6ζυγ6 ζ τ\ζ,,.o, ui1uαπoδημ{oει ει6 K6ριoν πoλ6 νωρkερα, πtραoε'"ρto xρ6uroπερiπoυ oε oανατ6ρια N&πoυ oτα Mελiooια.
Τπoμoνετιx&. &Noυγε τιq υoτoρ[εq τηζ τερt φΘ[oηq xαιι<πνευμoνoθ dιραxαl'l εxε[νo τo μ(ζερo yειψωνι&τιNoorr6γurμooτo διαμdρισμα των Xωραφ&δων. o Στ&θη6 λoγoroι,μ6'o,μπρ_γτd, ατην τηλε6ραo!, με xλειoτ6 τoν {1yo,6oo η Στdλ-λα Χωραφd εξηγo6oε o.υγxινημdνη n, oρil"α ταρ,αγψiνη_ΙLα τα
'μdτρα τηq ΔdoπoLναζ ταPαΥμdνη_ .rr' n ρ^L'rrrζ
τηq υye[αq τoυ ψαlcαρiπη στα. τt}η τηc,δεNαετiα6 τoυ ,40.
Eiναι περiεργo, αλλ& τcδρα πoυ τα xλωθoγ6ριζε oτo νoυ
πρoαπαθιbντσ'ζ να β&λει x&"πoυα "&"ξ'),
πtνoνταq τo διπλ6
πρωιν6 εαπρdoo στo γραφεio τoυ ιτi1ψατoq,, τ"ηq φ&"ν"ηNε
πω6 μdoα απ6 την αNατ&'cyετη φυματιιδδη φλυαρ[α ηΣτdλλα {θελε να τΥ)€ πευN&τυ Nαι δεν dβριoxε τρ6πo. Tαταραγψ{να 1ρ6νια τoυ Eμφυλ{oυ xαι τα αψ{.oωq επ6μενα,
επtaηq πo},ιτm&. αoταθ$11ρ6νια, συν η αoθtνεια τoυ Χρι-oτ6φoρoυ, συν ot xo'lηαoτtNξq λεπτoμdρευεqτερ[ αιμoπτ6-σεa)ν y'αL ιδεoλoγιNιilν αντιπαραθdoεων, μαζi με ooNoλατ&_
Nια, xoυλoυρd'Nια χαι χoυραμπιdδεq, τηe dφεραν λιγο6ρα.
Aυτ{ tραν xαυ η μoναδιx{ φoρ& πoυ oυναντ{θητι.αν oL
δυo γυνα(xεζ, ot πto Noντυνtqoτην Nαρδι& τoυ Στ&θη. Θr-
μ6ταν επtcηe xα'),&. τυq μεγεθυμdνεζ φωτoγραφLεq τoυ xα_
λo$ τηe με αγdλαατo αλλ& μ6ρτιNo 6φoq μπρooτ&" aε N&._
τt ψυxρ& πε$xα, μαζi με τoν Χριoτ6φoρo Xωραφ&, αδ6να-
τo y'αL NαγεNτιx6 αλλ& γραβατωμdνo, με φαρδι& παντελ6-
νια, τυρ&ντεζ yναL μα6ρα γυαλι& ηλiου. Toν πρ6oεξε, γwτ[τηc θ6μιoε τoυq ξεραNιανo6q, πoυ υπoδ6oνταν τoυζ συγ-
γεν ε i 6 των μελoδρ αψατ υxιlιν η ριil ων σ τ Lζ ψετ σ'τoλεμιxdq ι -
τα)'ιNξζ ταυνtεq.
6oτερα απ6 τ6cιo Nαυρ6... Aλλ& η Δdoπoινα !τcst \ταν π&.'
ντα, μ.g$9}υNi1' Nαυ τLζτρεLcτελευτα{εq μdρεe περiεργη xαιx&πoυ θιγμdνη. 'Qι πωq xι η iδια tραν τ6ao εξoμολoγη_
τυNt1_τt να dλεγε πυα ψετ& απ6 μιo6 αιcδνα xαι πλdoν ζω-
he;- n&uτ,'q τα pαoυκ& xαι oυoιc6δη o Στ&θηq τα t1ξeρε.
Kι αq μη ριiτηoε πoτt, yατ[ γενιNιiq δε ρωτo6oε.ιι06τε απ6 δημooυηραφυNt1 περιdργεια δε ρωτ&q...ll
Ι32 f .).)'ι)ι)
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘo\HΙΙΣ ,.ΥΣTEPA' Ι'ΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
τoυ dλεγε, y'L ε'LεLνoc τηq {Nλeυνε πoνηρ& τo ψ&τυ σαν α'-λητ&μπoυρ αζ. Tηζ &.ρεoε η oιωπ{ τoυ, τηq &ρεaε η αΥylα"_
λιd. τoυ ιυ o tρcυταζ πoυ τηc ξy'ανε, μ.σ. τLo πoλ6 τηq πγi-
γαtνε τo 6φoq τoυ 6ταν τηc' τoν ε[ye ψtoα. Δεν {ταν y'αΘ6_
λoυ xυριλd '3φoq, ιυνηματoγραφtN6, oυζυγιN6 i1 πcλc' ταλdν' 6λα αυτ&. ot oεξoQυ1oλ6γoL στα"γυναtNε|.α περιoδιxd.'Hταν csNtτo τo 6φo6 τoυ Στ&θη χt η σιγoυρ &. πo''l διdθετεyαγιιλνταq. Γαμo6oε ιαλ& y'αι λυπ6ταν πoυ τoν π{τυyε τ6-oo αργ& oτηζcυt1τηζ. Aν oυναντι6νταν νωρ{τερα, θα {θε-λε dνα παιδi μαζi τo.J, τLατ[ η Δdoπoινα δε βαρυγxoμo6οεψε τα παιδιd. 'Hξερε να ξeγωρ[ζει τα πρ&y|ιατα'. ALLo ηoιιoγtνεα, &λλo τα παιδι&, πoυ αx6μη τα παρ&oτεχε μετo διN6 τηq τρ6τo' &λλo τo Nρepατυ με τoν Στ&θη xυ o ρ6-λo6 τηg aιc" γυαγι&.q-γN61ιεναq.
Απ' τo παρ&θυρo τoυ γραφεioυ -ε{1ε dνα ν6oτιμo λυ6_
μενo στo .ι{ντρo τoυ Nτ!1ιατocJ, στα" Mεo6γεια* Nαψ&'ρω-νε τ' α7ιπt}ια, τιq ελιiq, τo νοτιαμdνo 1c6μα πoυ πετo6oεN&θε ψtρα με δ6ναμη γoρτ&.ρια xι αγριoλo6λoυδα, θα6μαζεαN6ψ χαL τLc βαθυπρd,oινεζ γιγαντ6o.ωμεq ταoυNνiδεq.
Ανd,μεoα oτα ελαι6δeντρα &"oπριζαν oι xoρoμηλι6q, ρ6δι-ζαν oι ρoδαNινιdq, ενιi &λλα oπωρoφ6ρα εtyαν τρoλ&βει νατ ετ &ξoυν φυλλαρdNια. Xαμoμ{λι α pγtμαν rs τ α ψtρη πo1) τ α.
1τυπo6oε o {λιo6. Aνoιξη, M&ρτηq γδ&ρτηq, αλλ& dτoι γι-ν6ταν τ&ντα. To ocδμα μo6διαζε, η επιθυμiα ξαναγυρνo6-σε, oι μdλιooε6 {πιαναν δoυλειd. Γdλαoε με τιζ γαψooιt-ι|ειq τηe . Αν&oανε pαθια τoν υγρ6 αtρα τηq εξoχηq.Tα ε[-yε xαταφ{'ρει Nαλ&". Mεγciλoq o μ61θoq, αλλ& τα 'yε Nατα_
φdρει. Tωρα μπoρo6οε να τα(ξει με τo μερ&NL τ^rβ. Nα x&-
νεt Nραot&πετυ1αiνoν ταc' τo Nαλ6τερo δυνατ6, να ξαναθυ-
μηθui 'o μανιτd.ρια, τα oπαρ&ηγtα..' 'Ηδη dναq φiλoq τηc'
o"η, Koioι, ψ&τα,, θαυματoυργo6αε ταρ&yoνταq φoυαγNρ&'
αν τ &ξυcl τoυ γαλλιNo6' εNεIνηG δεν τ η 6 π$γ αιν ε N&τ t .τ
{τ-oυo'
{1θελε μεγd,λη φαoαρ[α- πd,ντωq εi1ε o16δια' Kαι 6ρεξη''
'oμωq'o μirρ6q 1αριτωμdνoq οNoρπι6ζ πoυ τηζ δriγN^ω-
,, "o
o"oμ,i1, oφojo$σε τoν Στ&θη' Mπoρεi Nι επ(τηδεq
να τΥlG ξεφo6irιo.ε την απiθανη ιoτoρiα περl Toαoυo6oNoυ,
γo16r, b''.(r, f φυoιxcbν xι 6λα τ' &λλα''Eτσι, απ6 τo τL-
λo"o' Aπ6 την ευθεiα πoυ τoν γαραNτiρυζε' ΦυoυN&".πα_
ρα{ταν ευθεiα για να τη 1ων6ιJ''ει6' αλλ& xι o Kλιντ 'Ιoτ-
γoυντ ι&πωqdτoι πoρευ6ταν με τη 1oλιγoυντιανd, φαινo-
μενιx{ αναιoθηo[α τoυ.' Xτυπo6σε τo τηλ6φωνo, επιτdλoυq' Ei1ε {δη ο'τε{λει
oτη Δρ&μα απ6 πρo1θdq τoν tψruoτ6 τηζ χ6ρto Mατθαio,
1ρ6νια' Nαυζαψ&νtα" στLc, δoυλει6q τηζ. ΛOγtστ{6, φoροτε-') r'6r', ψανιαN6 qμε την αNρtpεια ισ''L τ "ηoυνdπεια, τυcs τ 6q'
'Lr'6c τηζ o N6ριoq Mατθαioq, xι ξ'τoυ δε 1ρειd'oτηy'ε ν.α'
τoν β&λει να oρχLστε i aτα x6Nαλα των oo(ων' 'Hξερε π6_
oo ιαλ&' ραμμdνo i1ταν τo o'τ6μα τoυ 6ταν επρ6xευτo γυα
πρooι,lπm&θdματα τηq Δdoπoιναq' Πιoτ6 αNυλi'
<ιTlπoτα...llιιTι τiπoτα; Tι θα πει τtπoτα;l>
o N6ριoq Mατθα(o6 εi1ε αλων[oει \ξιαρχε[α, εtaε xτυ-π\rsuπ6ρτεq μdoω τoυ διNηγ6ρoυ τηζ στη ΘεοααλoνlNη,
,riηo[oor'μ&λιoτα Nαι διio απ'τoυq παλαι6τερoυq διxηγ6-
ρo16.ηq Δρ&μo6, πfγε oτην περιo1i] 6πoυ υπ{ρ1ε τo aπ[-
τt των Σoυρμελ{δων. '.
Li31 ι35
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘo\HΙΙΣ ,.ΥΣTEPA' Ι'ΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
τoυ dλεγε, y'L ε'LεLνoc τηq {Nλeυνε πoνηρ& τo ψ&τυ σαν α'-λητ&μπoυρ αζ. Tηζ &.ρεoε η oιωπ{ τoυ, τηq &ρεaε η αΥylα"_
λιd. τoυ ιυ o tρcυταζ πoυ τηc ξy'ανε, μ.σ. τLo πoλ6 τηq πγi-
γαtνε τo 6φoq τoυ 6ταν τηc' τoν ε[ye ψtoα. Δεν {ταν y'αΘ6_
λoυ xυριλd '3φoq, ιυνηματoγραφtN6, oυζυγιN6 i1 πcλc' ταλdν' 6λα αυτ&. ot oεξoQυ1oλ6γoL στα"γυναtNε|.α περιoδιxd.'Hταν csNtτo τo 6φo6 τoυ Στ&θη χt η σιγoυρ &. πo''l διdθετεyαγιιλνταq. Γαμo6oε ιαλ& y'αι λυπ6ταν πoυ τoν π{τυyε τ6-oo αργ& oτηζcυt1τηζ. Aν oυναντι6νταν νωρ{τερα, θα {θε-λε dνα παιδi μαζi τo.J, τLατ[ η Δdoπoινα δε βαρυγxoμo6οεψε τα παιδιd. 'Hξερε να ξeγωρ[ζει τα πρ&y|ιατα'. ALLo ηoιιoγtνεα, &λλo τα παιδι&, πoυ αx6μη τα παρ&oτεχε μετo διN6 τηq τρ6τo' &λλo τo Nρepατυ με τoν Στ&θη xυ o ρ6-λo6 τηg aιc" γυαγι&.q-γN61ιεναq.
Απ' τo παρ&θυρo τoυ γραφεioυ -ε{1ε dνα ν6oτιμo λυ6_
μενo στo .ι{ντρo τoυ Nτ!1ιατocJ, στα" Mεo6γεια* Nαψ&'ρω-νε τ' α7ιπt}ια, τιq ελιiq, τo νοτιαμdνo 1c6μα πoυ πετo6oεN&θε ψtρα με δ6ναμη γoρτ&.ρια xι αγριoλo6λoυδα, θα6μαζεαN6ψ χαL τLc βαθυπρd,oινεζ γιγαντ6o.ωμεq ταoυNνiδεq.
Ανd,μεoα oτα ελαι6δeντρα &"oπριζαν oι xoρoμηλι6q, ρ6δι-ζαν oι ρoδαNινιdq, ενιi &λλα oπωρoφ6ρα εtyαν τρoλ&βει νατ ετ &ξoυν φυλλαρdNια. Xαμoμ{λι α pγtμαν rs τ α ψtρη πo1) τ α.
1τυπo6oε o {λιo6. Aνoιξη, M&ρτηq γδ&ρτηq, αλλ& dτoι γι-ν6ταν τ&ντα. To ocδμα μo6διαζε, η επιθυμiα ξαναγυρνo6-σε, oι μdλιooε6 {πιαναν δoυλειd. Γdλαoε με τιζ γαψooιt-ι|ειq τηe . Αν&oανε pαθια τoν υγρ6 αtρα τηq εξoχηq.Tα ε[-yε xαταφ{'ρει Nαλ&". Mεγciλoq o μ61θoq, αλλ& τα 'yε Nατα_
φdρει. Tωρα μπoρo6οε να τα(ξει με τo μερ&NL τ^rβ. Nα x&-
νεt Nραot&πετυ1αiνoν ταc' τo Nαλ6τερo δυνατ6, να ξαναθυ-
μηθui 'o μανιτd.ρια, τα oπαρ&ηγtα..' 'Ηδη dναq φiλoq τηc'
o"η, Koioι, ψ&τα,, θαυματoυργo6αε ταρ&yoνταq φoυαγNρ&'
αν τ &ξυcl τoυ γαλλιNo6' εNεIνηG δεν τ η 6 π$γ αιν ε N&τ t .τ
{τ-oυo'
{1θελε μεγd,λη φαoαρ[α- πd,ντωq εi1ε o16δια' Kαι 6ρεξη''
'oμωq'o μirρ6q 1αριτωμdνoq οNoρπι6ζ πoυ τηζ δriγN^ω-
,, "o
o"oμ,i1, oφojo$σε τoν Στ&θη' Mπoρεi Nι επ(τηδεq
να τΥlG ξεφo6irιo.ε την απiθανη ιoτoρiα περl Toαoυo6oNoυ,
γo16r, b''.(r, f φυoιxcbν xι 6λα τ' &λλα''Eτσι, απ6 τo τL-
λo"o' Aπ6 την ευθεiα πoυ τoν γαραNτiρυζε' ΦυoυN&".πα_
ρα{ταν ευθεiα για να τη 1ων6ιJ''ει6' αλλ& xι o Kλιντ 'Ιoτ-
γoυντ ι&πωqdτoι πoρευ6ταν με τη 1oλιγoυντιανd, φαινo-
μενιx{ αναιoθηo[α τoυ.' Xτυπo6σε τo τηλ6φωνo, επιτdλoυq' Ei1ε {δη ο'τε{λει
oτη Δρ&μα απ6 πρo1θdq τoν tψruoτ6 τηζ χ6ρto Mατθαio,
1ρ6νια' Nαυζαψ&νtα" στLc, δoυλει6q τηζ. ΛOγtστ{6, φoροτε-') r'6r', ψανιαN6 qμε την αNρtpεια ισ''L τ "ηoυνdπεια, τυcs τ 6q'
'Lr'6c τηζ o N6ριoq Mατθαioq, xι ξ'τoυ δε 1ρειd'oτηy'ε ν.α'
τoν β&λει να oρχLστε i aτα x6Nαλα των oo(ων' 'Hξερε π6_
oo ιαλ&' ραμμdνo i1ταν τo o'τ6μα τoυ 6ταν επρ6xευτo γυα
πρooι,lπm&θdματα τηq Δdoπoιναq' Πιoτ6 αNυλi'
<ιTlπoτα...llιιTι τiπoτα; Tι θα πει τtπoτα;l>
o N6ριoq Mατθα(o6 εi1ε αλων[oει \ξιαρχε[α, εtaε xτυ-π\rsuπ6ρτεq μdoω τoυ διNηγ6ρoυ τηζ στη ΘεοααλoνlNη,
,riηo[oor'μ&λιoτα Nαι διio απ'τoυq παλαι6τερoυq διxηγ6-
ρo16.ηq Δρ&μo6, πfγε oτην περιo1i] 6πoυ υπ{ρ1ε τo aπ[-
τt των Σoυρμελ{δων. '.
Li31 ι35
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΔΗΣ .'.ΥΣTEPA. ιΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣι]Σ
ερωτηματt x6' ΣNeφτ ε!υτ ε πaη τoν θεωρo$oαν dμπoρo, 1cυ -
ρiq να υπd.ρ1ει Nατd'cτη1ια...nιιΔεν ξdρω, Mατθα(o, τL νσ' σxεφτιil...llιιΗ αiαθηoη πoυ εtγα>l, oυνd1ιοε o x'jριo6 Mατθαio6,
ι<ε(ναι 6τt 6ooι μιλo6ν γtα την περ(πτωo{1 μαq πιoτει1oυν,
χωρiq να τo φωνd,ζουν, πωζ επρ6ιειτrl γtα μια βρcbμιNη υ_
π6θεoη xι 6τι {γινεξεNαΘ&-ψaψαλoγαριαoμcΙ:ν. Δεν υπ&ρ-
1ει λ$πη. Kαταλ&βατε;llΗ oιNoγdνεια Σoυρμελf εi1ε dρθει oτη Δρ&μα' στo συ-
γxεNριμ6νo oπtτυ,λiγo πριν απ6 τoν ελληνo-ιταλιN6 π6λε-
μo. To ζε6γoq ταξiδευε, t'),eιπε oυ1ν&, αN6ψyLαL εν τιαL'
ρci πoλ6μoυ.'oooι τoυ6 θυμo6νται, αυτo( oι ελd,1ιoτoι, μι_λo$ν για μια xυρiα Σoυρμελ{ εξαυρετυNd.' ωραiα.
ιιΠoυ ντυν6ταν &.rsτρα μαι1ρα. ..π N&γγαoε η Δdoπoινα.
ιιΔε oαq &Noνaα. Bρ{Nα Nαυ x&'τυ αx6μη. . .ll
o Mατθαioq εtγ αναxαλ6ι.pει την ανιι.|.'υ& ψιαq Nνρ[αq
Tcsαxtρη, πo'ι tNανε μd,θημα γαλλιxιiν oτo αγ6ρι τηζ ot-
Noγtνευαq. Mια απ6 τυq ελd"yιcsτεq Δρα-μινd q πoυ εi.yαν πε-
ρ&oει την π6ρτα των Σoυρμελfδων.ιιKαι τι ooυ εlπε;llιι'oτι η θεiα τη6, μdχρι τo θ&'νατ6 τηc,,, tpραζε N6λλυβα
τoυ Αγ[oυ Eυoταθioυ y'α|. τo μνημ6νευε...ll<ιΑλλo;llιι'Eρ1oμαι ατ6'11ε με τo Nρεβατ&διNo τρdνoll.
o N6ριoq Mατθαioq μιoo$oε τ' αερoπλ&να. Tηe ανdφε-
ρε 6τι εtye φρoντtσεL y'αL ν.&πorcq εν'xρεψ6τητεq τηq δoυ-
λειd,q oτη Σαλoν(Nη, 6τυ ε{γε να δει μεριNo6q πρoμηθευτd6
NραοιιΔν Nυ iναν αoτtρα oινoλ6γo' Tα διx& τoυq.
,,Σ"η γeιτoνι& τ^ηq Tαξιαρy[αq' 'Ετaυ ε[ναι γνarcτi1 τ1
περκrxt'1. Αx6μη υπdρ1oυν εNεt τα}ιι&. cπ[τια ιαι ptpαιαπoλυxατoιιtu1 . .''
ιιΔε μ' ενδιαφdρoυν oι πoλυNατoιN[εφl.
_ <<To 6νομα Σoυρμεξ δεν εiναι δραμιν6. Δεν υπ&ρ1oυνΣoυρμελiδεq. ΦυoιN& θυμo6νται N&πoυoι παλ,rl(
'o γuγr-ν66, αλλ& εtναι βtpαιot πωζ στην πυρχαγι& N&η'ιαν oι π&"-ντεq. Kαι τo παιδill.
o N6ριoq Mατθα[oq εζry"ηoε 1ωρtq φλυαρiεq πωζ η ot-xoγtνευα Σoυρμελ{ δεν αν{Nε o.τιq ιδια(τερα ((χotνων r'lqrr,τLα" τα" ψtτρα τηq Δ^ρσ'ψq4 εNε{νoυ τoυ xαιρo6.
κΕLμν dναν oριoμdνo x6xλο... αγνcΔoτων. M&λλoν α-γνcΔo'των...ll
αTι αγνciloτων;))
,!σι' Δραμινιi.lν. oταν τr'lυq{Nαl1αν, αυτo{ πoυN&ηy'ανψα:ζ[ τoνc, tραν &γνωατoι. oυδdποτε τoυζ αναζiρηclε ια-νεi6ll.
ιιKαι τo cιπtτι; Δεν υπfρ1αν yαρτυ&", τ{τλoι... ξdρcυ'γ<il.. "ll ΙJ Δdoποιν α τα ε[1ε yαψtνα με την ιaτoρ[α αυτ\.
ιι'Γo απlτι tραν νoυNυαoμdνo. ΙδιoNτ{τηc tραν tναc,στρατLωτLy\6q, πoυ tγυ πεθ&νει εδcΔ ν,αυ τρι&ντα xρ6νιαχωΡιe απoγ6νoυq. To oιz6πεδo, πoυ o{μερα εirα, πoiυrα_τotNtα, τo. 'Nανε δωρε &. oτo "Σωματε{o Φ(λων τη6 Χωρo-φυλαιt1q''ν.
ιιΑπ6 πo6 tφταaε στη Δρdμα η xωλo-ιrιNoγdνεια;ll
_ .((Η Nυρ[α Nαταγ6ταν h on' το Boυxoυ ρtoτι t1 απ, τηBdρνα τηq Boυ\αρ[αq. o x$ριoq απ' τηΧdo. Kι'or"6 μu
1:16
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΔΗΣ .'.ΥΣTEPA. ιΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣι]Σ
ερωτηματt x6' ΣNeφτ ε!υτ ε πaη τoν θεωρo$oαν dμπoρo, 1cυ -
ρiq να υπd.ρ1ει Nατd'cτη1ια...nιιΔεν ξdρω, Mατθα(o, τL νσ' σxεφτιil...llιιΗ αiαθηoη πoυ εtγα>l, oυνd1ιοε o x'jριo6 Mατθαio6,
ι<ε(ναι 6τt 6ooι μιλo6ν γtα την περ(πτωo{1 μαq πιoτει1oυν,
χωρiq να τo φωνd,ζουν, πωζ επρ6ιειτrl γtα μια βρcbμιNη υ_
π6θεoη xι 6τι {γινεξεNαΘ&-ψaψαλoγαριαoμcΙ:ν. Δεν υπ&ρ-
1ει λ$πη. Kαταλ&βατε;llΗ oιNoγdνεια Σoυρμελf εi1ε dρθει oτη Δρ&μα' στo συ-
γxεNριμ6νo oπtτυ,λiγo πριν απ6 τoν ελληνo-ιταλιN6 π6λε-
μo. To ζε6γoq ταξiδευε, t'),eιπε oυ1ν&, αN6ψyLαL εν τιαL'
ρci πoλ6μoυ.'oooι τoυ6 θυμo6νται, αυτo( oι ελd,1ιoτoι, μι_λo$ν για μια xυρiα Σoυρμελ{ εξαυρετυNd.' ωραiα.
ιιΠoυ ντυν6ταν &.rsτρα μαι1ρα. ..π N&γγαoε η Δdoπoινα.
ιιΔε oαq &Noνaα. Bρ{Nα Nαυ x&'τυ αx6μη. . .ll
o Mατθαioq εtγ αναxαλ6ι.pει την ανιι.|.'υ& ψιαq Nνρ[αq
Tcsαxtρη, πo'ι tNανε μd,θημα γαλλιxιiν oτo αγ6ρι τηζ ot-
Noγtνευαq. Mια απ6 τυq ελd"yιcsτεq Δρα-μινd q πoυ εi.yαν πε-
ρ&oει την π6ρτα των Σoυρμελfδων.ιιKαι τι ooυ εlπε;llιι'oτι η θεiα τη6, μdχρι τo θ&'νατ6 τηc,,, tpραζε N6λλυβα
τoυ Αγ[oυ Eυoταθioυ y'α|. τo μνημ6νευε...ll<ιΑλλo;llιι'Eρ1oμαι ατ6'11ε με τo Nρεβατ&διNo τρdνoll.
o N6ριoq Mατθαioq μιoo$oε τ' αερoπλ&να. Tηe ανdφε-
ρε 6τι εtye φρoντtσεL y'αL ν.&πorcq εν'xρεψ6τητεq τηq δoυ-
λειd,q oτη Σαλoν(Nη, 6τυ ε{γε να δει μεριNo6q πρoμηθευτd6
NραοιιΔν Nυ iναν αoτtρα oινoλ6γo' Tα διx& τoυq.
,,Σ"η γeιτoνι& τ^ηq Tαξιαρy[αq' 'Ετaυ ε[ναι γνarcτi1 τ1
περκrxt'1. Αx6μη υπdρ1oυν εNεt τα}ιι&. cπ[τια ιαι ptpαιαπoλυxατoιιtu1 . .''
ιιΔε μ' ενδιαφdρoυν oι πoλυNατoιN[εφl.
_ <<To 6νομα Σoυρμεξ δεν εiναι δραμιν6. Δεν υπ&ρ1oυνΣoυρμελiδεq. ΦυoιN& θυμo6νται N&πoυoι παλ,rl(
'o γuγr-ν66, αλλ& εtναι βtpαιot πωζ στην πυρχαγι& N&η'ιαν oι π&"-ντεq. Kαι τo παιδill.
o N6ριoq Mατθα[oq εζry"ηoε 1ωρtq φλυαρiεq πωζ η ot-xoγtνευα Σoυρμελ{ δεν αν{Nε o.τιq ιδια(τερα ((χotνων r'lqrr,τLα" τα" ψtτρα τηq Δ^ρσ'ψq4 εNε{νoυ τoυ xαιρo6.
κΕLμν dναν oριoμdνo x6xλο... αγνcΔoτων. M&λλoν α-γνcΔo'των...ll
αTι αγνciloτων;))
,!σι' Δραμινιi.lν. oταν τr'lυq{Nαl1αν, αυτo{ πoυN&ηy'ανψα:ζ[ τoνc, tραν &γνωατoι. oυδdποτε τoυζ αναζiρηclε ια-νεi6ll.
ιιKαι τo cιπtτι; Δεν υπfρ1αν yαρτυ&", τ{τλoι... ξdρcυ'γ<il.. "ll ΙJ Δdoποιν α τα ε[1ε yαψtνα με την ιaτoρ[α αυτ\.
ιι'Γo απlτι tραν νoυNυαoμdνo. ΙδιoNτ{τηc tραν tναc,στρατLωτLy\6q, πoυ tγυ πεθ&νει εδcΔ ν,αυ τρι&ντα xρ6νιαχωΡιe απoγ6νoυq. To oιz6πεδo, πoυ o{μερα εirα, πoiυrα_τotNtα, τo. 'Nανε δωρε &. oτo "Σωματε{o Φ(λων τη6 Χωρo-φυλαιt1q''ν.
ιιΑπ6 πo6 tφταaε στη Δρdμα η xωλo-ιrιNoγdνεια;ll
_ .((Η Nυρ[α Nαταγ6ταν h on' το Boυxoυ ρtoτι t1 απ, τηBdρνα τηq Boυ\αρ[αq. o x$ριoq απ' τηΧdo. Kι'or"6 μu
1:16
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ ΥΣTEΡA. Ι{PΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
Σε λdγo o {λιoq πρ6βαλε eπt\ευycτι^ι& αν&ψεaα αT'' τα'o6ννεφα, ιαΘρεφτ[oτηy'ε στα παρψπρiζ των λαoπωμdνωναυτoxιν{των, dyγιξε τα yαγιo1'ι$,λυα y'αι τιq τaoυτ'ν{δεq Nαι
a&ΘηNε εξiooυ ΘεαψατιN&'. H Δdoπoινα dπινε τo δε6τερo
φλιτζ&νι Nαφt 6ταν &ργιoε να πtφτει μια ι].,ιλ{, xρ6α βρoμ.ιιKι εi1αν τ,εL Tcωζ θα δι6ρθωνε.ΣNατ6)ιαtρoζ...)) μoυρ-
μo6ριoε' Π{ρε τoν ΣταΘη στo ΥPαφε(o. Σ{μερα, α6ριo,παρdδιδε 6λη o'τo πιεoτ{ριo.
ιιΠιiq πdμε;ll 'ΕNανε την ευδι&θετη.ιιMιλd,6 oαν γιατρ6 q απ' τημdρα πoυ τoαNtoτηια στην
ΑNαδημ(αqll.ιι'ENλειαε6 την ri\;ll<<Kλεiνω xι ανoiγω. M6λι6 o φiλoq σoυ, o μελιooox6μo6
x6ριoq BιoτωνiδηG, βoυ dφερε dνα 1ρoνoγΡαφηψα γtα τηναρNo6δα Ζo$γιπερoll.
<<'Eβγαλε φτερ& Nαι Nεντρ[ η αρNo6δα;ll<<'Eβγαλε ψt},ι απ' τι6 xερ{θρε q Nαι ρ\ψαξε oxεδ6ν 6λα
τα μελiooια" στα yωριd,. π&νω απ' τo Παρανdoτιll.αAντ&ξια τoυ oν6ματ6e :,ηs η αρNo6δα...llιιΑρNo6δoq ' Ζo$ψπερor...ll o ΣταθηC" γdλαοε.<<Tα φαντ&στηy'ε μ6νoq τoυ ο Bιoτωνiδη6;llιιToυ τα 'γραι|.iαν απ' τηΔρ&μα oυν&δελφoι μελιooo-
N(,ψot xαι δημιo6ρTησε)).ιιΠ&λι η Δρ&μα, λoιπ6ν...llιιTo παρατ{ρηo.s Nι εo6...υ<ιBρd1ει...ll &λλαξε ουζτjτηoη η Δd,τπoινα.ιιEoεi6 oι αγρ6τε6 txετε τtq aωoτtq εNτιβaευql>'<ιTι6 d1oυμε,γυατ[ πoνdνε oι αυ1dνε6 μαζ)).
<ιΘα τoυq διoρθιbαoυμε. K6βω Nαι ρ&βω τoν 7'o{ι'ρ'τ'ε-
ρo...)) e[πε o Στ&θηe, δiνoνταq.τ6λoq o'τo τηλεφcilνημα'
ιιTo βρ&δυ, csα)r&τα Nαυ Noτ6πoυλo' ' 'llo :"*οηq δεν πρ6λαβε ν' αNo6σει τo μενo6-τιμωρiα
τLα τσ' ανεβαoμθνα τριγλυxερ[δι& τoυ'
ιιEiμαι'μtα πετυχημ6νη γρι&', με εραoτ{ μυoτ{1ρLο xαι
γ&)'υαru6ρo, 6"ou o'!φ"oμαι 6τι xoιμ&μαι με μLα Σφ(γ-
γo. 'Ero Nυ !να γtα να ξαναρ1ioω τo x&πνιoμα" 'll' Mιλo6o. μ6νη τηe τελευτα(α, 6πωζ Nω π&φα πoλλoi
ευυπ6ληπτ oi 'o, μη τηζ πρωτε$oυoαζ' H Aθfνα dμπαινε
,rρooδur'r, & csτιq μεγαλoυπ6λειζ 6πoυ ευδoxιμo6αε τo
oλoρ "o,
Nατ' ιδlαv μoνoλ6γoυ' K6λ\αε τo πρ6oωπo στo
τζαψι να δροoιoτεi." ,,oι, ,oi$τερot oυροινoi εiναι oι διαφημιoτιNo[' πανθ"Θε-
μ& τoυqll.' o Τμη"τ6qγαν(',ταsl oε μα6ρα o$ννεφα xαL στα' "η}_'-
φωνα "η $""ο"λν τραπεζtτε6, dμπoρoι , o Lναqγιoq' o &λ-
Loq γ,oq, τo ξνα εγγ6νι i}ηx'Nαι Nατ& τ&oα πιθαν6τητα
θα οN6ραρε με ιλαρ&, Nατipαce τσ' σ'y'oνστιι& Nαt τρo-
oπ&θηoε να'βεiιτιιIlαει τo ρυθμ6 τηζ αναπνo{1q τηq' Kι η
ιλαρd, o"o rrρ6γρoμμα εiναι.'oλα θα γ{νoνταν οωoτ&' α6μ-
φωνα, με τη γεωμετρtχf λoγιx{ τηζ,. πoυ ξαφνm&' ταp'εξt'
Nλινε με "ηr'oξ'io γrrio, oξεtα ατ6 δ6o λ&μεq επιxiνδυ-
να σχoυρtααμdνεq εξαυτ[αq τoυ Στ&θη
.ιΔεu εiναι τtπoτα. ΦταLει η &νoιξη Nι o υπdρo1o6 ε-
oπρdαoll. 'Ηπιε την τελευτα[α -γoυλι&" ατεν[ζoνταζ με
μ,.ερδεμdνεq cNiQειq dνα γαλλιN6, αμφiβoλoυ Lμπρεσtoνt-
oμo6 ''irorα
τoυ t9oυ, Nληρoνoμι& τηc, ψ&"νσ"ζ τηζ, πoυ χυ_
138 ι39
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ ΥΣTEΡA. Ι{PΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
Σε λdγo o {λιoq πρ6βαλε eπt\ευycτι^ι& αν&ψεaα αT'' τα'o6ννεφα, ιαΘρεφτ[oτηy'ε στα παρψπρiζ των λαoπωμdνωναυτoxιν{των, dyγιξε τα yαγιo1'ι$,λυα y'αι τιq τaoυτ'ν{δεq Nαι
a&ΘηNε εξiooυ ΘεαψατιN&'. H Δdoπoινα dπινε τo δε6τερo
φλιτζ&νι Nαφt 6ταν &ργιoε να πtφτει μια ι].,ιλ{, xρ6α βρoμ.ιιKι εi1αν τ,εL Tcωζ θα δι6ρθωνε.ΣNατ6)ιαtρoζ...)) μoυρ-
μo6ριoε' Π{ρε τoν ΣταΘη στo ΥPαφε(o. Σ{μερα, α6ριo,παρdδιδε 6λη o'τo πιεoτ{ριo.
ιιΠιiq πdμε;ll 'ΕNανε την ευδι&θετη.ιιMιλd,6 oαν γιατρ6 q απ' τημdρα πoυ τoαNtoτηια στην
ΑNαδημ(αqll.ιι'ENλειαε6 την ri\;ll<<Kλεiνω xι ανoiγω. M6λι6 o φiλoq σoυ, o μελιooox6μo6
x6ριoq BιoτωνiδηG, βoυ dφερε dνα 1ρoνoγΡαφηψα γtα τηναρNo6δα Ζo$γιπερoll.
<<'Eβγαλε φτερ& Nαι Nεντρ[ η αρNo6δα;ll<<'Eβγαλε ψt},ι απ' τι6 xερ{θρε q Nαι ρ\ψαξε oxεδ6ν 6λα
τα μελiooια" στα yωριd,. π&νω απ' τo Παρανdoτιll.αAντ&ξια τoυ oν6ματ6e :,ηs η αρNo6δα...llιιΑρNo6δoq ' Ζo$ψπερor...ll o ΣταθηC" γdλαοε.<<Tα φαντ&στηy'ε μ6νoq τoυ ο Bιoτωνiδη6;llιιToυ τα 'γραι|.iαν απ' τηΔρ&μα oυν&δελφoι μελιooo-
N(,ψot xαι δημιo6ρTησε)).ιιΠ&λι η Δρ&μα, λoιπ6ν...llιιTo παρατ{ρηo.s Nι εo6...υ<ιBρd1ει...ll &λλαξε ουζτjτηoη η Δd,τπoινα.ιιEoεi6 oι αγρ6τε6 txετε τtq aωoτtq εNτιβaευql>'<ιTι6 d1oυμε,γυατ[ πoνdνε oι αυ1dνε6 μαζ)).
<ιΘα τoυq διoρθιbαoυμε. K6βω Nαι ρ&βω τoν 7'o{ι'ρ'τ'ε-
ρo...)) e[πε o Στ&θηe, δiνoνταq.τ6λoq o'τo τηλεφcilνημα'
ιιTo βρ&δυ, csα)r&τα Nαυ Noτ6πoυλo' ' 'llo :"*οηq δεν πρ6λαβε ν' αNo6σει τo μενo6-τιμωρiα
τLα τσ' ανεβαoμθνα τριγλυxερ[δι& τoυ'
ιιEiμαι'μtα πετυχημ6νη γρι&', με εραoτ{ μυoτ{1ρLο xαι
γ&)'υαru6ρo, 6"ou o'!φ"oμαι 6τι xoιμ&μαι με μLα Σφ(γ-
γo. 'Ero Nυ !να γtα να ξαναρ1ioω τo x&πνιoμα" 'll' Mιλo6o. μ6νη τηe τελευτα(α, 6πωζ Nω π&φα πoλλoi
ευυπ6ληπτ oi 'o, μη τηζ πρωτε$oυoαζ' H Aθfνα dμπαινε
,rρooδur'r, & csτιq μεγαλoυπ6λειζ 6πoυ ευδoxιμo6αε τo
oλoρ "o,
Nατ' ιδlαv μoνoλ6γoυ' K6λ\αε τo πρ6oωπo στo
τζαψι να δροoιoτεi." ,,oι, ,oi$τερot oυροινoi εiναι oι διαφημιoτιNo[' πανθ"Θε-
μ& τoυqll.' o Τμη"τ6qγαν(',ταsl oε μα6ρα o$ννεφα xαL στα' "η}_'-
φωνα "η $""ο"λν τραπεζtτε6, dμπoρoι , o Lναqγιoq' o &λ-
Loq γ,oq, τo ξνα εγγ6νι i}ηx'Nαι Nατ& τ&oα πιθαν6τητα
θα οN6ραρε με ιλαρ&, Nατipαce τσ' σ'y'oνστιι& Nαt τρo-
oπ&θηoε να'βεiιτιιIlαει τo ρυθμ6 τηζ αναπνo{1q τηq' Kι η
ιλαρd, o"o rrρ6γρoμμα εiναι.'oλα θα γ{νoνταν οωoτ&' α6μ-
φωνα, με τη γεωμετρtχf λoγιx{ τηζ,. πoυ ξαφνm&' ταp'εξt'
Nλινε με "ηr'oξ'io γrrio, oξεtα ατ6 δ6o λ&μεq επιxiνδυ-
να σχoυρtααμdνεq εξαυτ[αq τoυ Στ&θη
.ιΔεu εiναι τtπoτα. ΦταLει η &νoιξη Nι o υπdρo1o6 ε-
oπρdαoll. 'Ηπιε την τελευτα[α -γoυλι&" ατεν[ζoνταζ με
μ,.ερδεμdνεq cNiQειq dνα γαλλιN6, αμφiβoλoυ Lμπρεσtoνt-
oμo6 ''irorα
τoυ t9oυ, Nληρoνoμι& τηc, ψ&"νσ"ζ τηζ, πoυ χυ_
138 ι39
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΔHΣ.ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
ριαρχo6σε στoν α1τ{ναντL ατ,) τo παρ&θυρ o τo[χo. Πdoτευεπωζ τo αγρoτυN6 θdμα ταdριαζε ψε τo περιβdλλoν: γυναi*y'εc) σε γρι|,ιατα τηq νιιoτ[ν\e y"αυ τoυ χεραμtδιo6 doxυβανστη Υη, πoυ ε(1ε |J"ε τα. yρ6νια π&'ρει τιq απoyρdlσειζ τωνστρατLωτLy"ιλν τζtπ' To φ6ντo $1ταν oxoτειν6, αλλ& υπo-ιJ:ιαζ6ooυν πωq απ6 oτιγ7-υ\oε oτιγμ{ θα ξειτπo6o ε y.αταL-
γiδα με βρox{ oτυφ{ oαν τo&ι. ΑναQε τα φcbτανα μην αι-,sΘ&νεται μ6νη με6 ατo μεoημ6ρι.
H αρNo6δα Ζo6ψ"περoq, ταρ&' την oιNoλoγιx{ ευαιoθη-ctα, ε[γε γdνει o φ6βos xι o τρ6μoζ στα yρ,oLα" rro, γ.,'j-νευαν με τo μεγdλo δ&oo6 του Kαρd Nτερd. Aπ, τημια υ-πηPχε αυοτηρ6τατη εντoλτj να μην :.ηγ,υπ\oouu nor, on'την &λ\, ot yωριxo[ Nω ει8ιN& oι μελιoooN6φι _αυτ6 Nυ-ρiω6 ενδιdφερε τoν Καιρ6 τωy Mελπαrl,l_ δεινoπαθo6oαν.Εtyαν μπει {δη oτoν πdμπτo μfνα τCυν επεtσoδlcυν Nι oιθρ6λoι_γ6ρω απ' τηδρ&αη τoυ Zo6ψπερoυ βγ{Nαν παραt_€γ on.' τo νομ6 τηq Δ^ρ&ψαq. H αρxo6δα, ξετρελα ψruηγroμdλι, dρι1νε τιq xυιpdλ ε,c) στα ψυNρ&" πoτd.ψιαr'o, δι,dofι,ζouτo τερ&.aτιo δ&ooq, cδo.τε να φι1γoυν oι μdλιo,oεq , N, t"λι uoαo1oληθεd ανεν61λητη με την Nερηθρoμελoφαγ[α' H xdρητηq ε[yε φτ&oευ ωζ τα Θερμιd, tναν τρωτ6γoro λαμαρiνd-νιo^oιxιoμ6. Πιo βoλιx&. tφτανεq ειε[ ψtaω Παρανεoτdoυ.oι θαμ<iνεq τoυ' τoυζ Nαλoν'αιρινo66 μτjνε6, δημιoυργo6oαναυτoo1dδιε e ψιNρtq πιrstνεq ψε LαψατLyL6 νερ6, πoυ {τανπανε6xoλo να τo βρειq oN&poνταqαε βdθo6 μιxρ6τερo τωνδ6ο μdτρων' Αγνωoτα στoν επ[oημo χ&Ρτητων ιαματt-ν'ων πηyιλν {ταν τα Θερμι& τoυ Kαρ& Nτερd, ou 'i, '&.-πoιoι πoλιτιν'o[, 7ιε την xατ&}rληλη πλαιoiωoη -εργoλd-
βoυq, αρ1ιτtNτoνεq, υδραυλιNo6q_ ε[γαν βoηθ{oει να ανε-
γερθεi ξiα αξι6}'oγo Τδρoθεραπευτfριo, πoυ 6μωq Nανε[q
δε γνιΔριζε πιλq, π6τε xσ"L αν λειτoυργoιioε.
o Στ&θηq δεν {1ταν oε θdoη ν' αξιολoγfαει επαxριβιiq
6λα τα xατεpατ&"πoυ τoυ ε[γε oτε[}rει o Bιατωνiδη6, xι θ-
τoι περι6ρισε τo NεLψενo cτα επευo6δια με τoν Ζo$ψπερo,
πoυ τελιxd, πυ&csτηxe y'σ"L τoν ξατ6oτευλαν στα βoυν&' των
Γρεβεν6ν yναL τηζKoζ&νηe . Περνoιiαε oβdλτα τo N6NNινo
μoλ6βι π&νω αr,' τα.1ειρ6γραφα' {θελε να πρoλ&βει να
oτεiλει την 0λη aτo π,ιειsτ$1ριo, {θελε να ξεμπερδdι{''ει 6oo
γιν6ταν πιo νωρ[6, να μη βραδιαoτεi π&^),ι, αν y"αL τo φωζτηq μdρα6 παρατευν6ταν 6oo πρo1ωρo6αε o Nαιρ6q οτη
Σαραxοoτ{.Tdλειωαε πιo γρ!γoρ α. ατ-' 6oo περiμενε >l&L τoυ φ&νη-
Nε υπερβoλ rN\ η γαρ&. τoν, Nαθ,Jιc, dxλεινε την 6λη στoυζ
φαNdλoυq Nαι oημεiωνε τιζ δι&φoρε6 εντoλdq στoυζ τεχνL-
No6c,'Εtyεπεριθιiριo για dναν Nαφt' Eξ&λλoυ η βρΦ'ηsΔ6oπoιναq tφτανe τcbρα ωq την ξioυ Kωνoταντ{νoυ'
Τα τaLyNυνα λo6Nια Nελαηδo6ααν, o δρ6μo q N&τω oτi-ναζe απ' τq ι6ρνεq, oι θ6ρυβoι {,φταναν στα γρα'φε[α τoυ
περιoδιxo6 φι)ιτραριoμdνoι, αυτ6 fταν τo Nαλ6''Τoτερα
ax{,φτηxε πωq {ναq αρxo$δoq Ζo6ψτερoc,, {cτω χt αν τoν
φιλoξενo6oε περιoδιx6 αNαδημαΤx6,6πωqτo διx6 τoυq, δι-
,oro6"o, xαλ6τερη μετα1εiριοη. Απλωαε ξαν& τα γαρτι&'
oτo γραφε[o, dαβηαε τον παλι6 τ{τλo xι dγραι|ε ψεxεφαλ'αLα
γρ&μματα: αΠιΔq τdλειωoαν oι μ{νε6 τoυ μdλιτοq oτo Kα-
ρ& Nτερdll.Η βρΦ δυν&μωoε, τo απoμεσ{μ'ρo οNoτε{νιααε, τo
L4a L41
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΔHΣ.ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
ριαρχo6σε στoν α1τ{ναντL ατ,) τo παρ&θυρ o τo[χo. Πdoτευεπωζ τo αγρoτυN6 θdμα ταdριαζε ψε τo περιβdλλoν: γυναi*y'εc) σε γρι|,ιατα τηq νιιoτ[ν\e y"αυ τoυ χεραμtδιo6 doxυβανστη Υη, πoυ ε(1ε |J"ε τα. yρ6νια π&'ρει τιq απoyρdlσειζ τωνστρατLωτLy"ιλν τζtπ' To φ6ντo $1ταν oxoτειν6, αλλ& υπo-ιJ:ιαζ6ooυν πωq απ6 oτιγ7-υ\oε oτιγμ{ θα ξειτπo6o ε y.αταL-
γiδα με βρox{ oτυφ{ oαν τo&ι. ΑναQε τα φcbτανα μην αι-,sΘ&νεται μ6νη με6 ατo μεoημ6ρι.
H αρNo6δα Ζo6ψ"περoq, ταρ&' την oιNoλoγιx{ ευαιoθη-ctα, ε[γε γdνει o φ6βos xι o τρ6μoζ στα yρ,oLα" rro, γ.,'j-νευαν με τo μεγdλo δ&oo6 του Kαρd Nτερd. Aπ, τημια υ-πηPχε αυοτηρ6τατη εντoλτj να μην :.ηγ,υπ\oouu nor, on'την &λ\, ot yωριxo[ Nω ει8ιN& oι μελιoooN6φι _αυτ6 Nυ-ρiω6 ενδιdφερε τoν Καιρ6 τωy Mελπαrl,l_ δεινoπαθo6oαν.Εtyαν μπει {δη oτoν πdμπτo μfνα τCυν επεtσoδlcυν Nι oιθρ6λoι_γ6ρω απ' τηδρ&αη τoυ Zo6ψπερoυ βγ{Nαν παραt_€γ on.' τo νομ6 τηq Δ^ρ&ψαq. H αρxo6δα, ξετρελα ψruηγroμdλι, dρι1νε τιq xυιpdλ ε,c) στα ψυNρ&" πoτd.ψιαr'o, δι,dofι,ζouτo τερ&.aτιo δ&ooq, cδo.τε να φι1γoυν oι μdλιo,oεq , N, t"λι uoαo1oληθεd ανεν61λητη με την Nερηθρoμελoφαγ[α' H xdρητηq ε[yε φτ&oευ ωζ τα Θερμιd, tναν τρωτ6γoro λαμαρiνd-νιo^oιxιoμ6. Πιo βoλιx&. tφτανεq ειε[ ψtaω Παρανεoτdoυ.oι θαμ<iνεq τoυ' τoυζ Nαλoν'αιρινo66 μτjνε6, δημιoυργo6oαναυτoo1dδιε e ψιNρtq πιrstνεq ψε LαψατLyL6 νερ6, πoυ {τανπανε6xoλo να τo βρειq oN&poνταqαε βdθo6 μιxρ6τερo τωνδ6ο μdτρων' Αγνωoτα στoν επ[oημo χ&Ρτητων ιαματt-ν'ων πηyιλν {ταν τα Θερμι& τoυ Kαρ& Nτερd, ou 'i, '&.-πoιoι πoλιτιν'o[, 7ιε την xατ&}rληλη πλαιoiωoη -εργoλd-
βoυq, αρ1ιτtNτoνεq, υδραυλιNo6q_ ε[γαν βoηθ{oει να ανε-
γερθεi ξiα αξι6}'oγo Τδρoθεραπευτfριo, πoυ 6μωq Nανε[q
δε γνιΔριζε πιλq, π6τε xσ"L αν λειτoυργoιioε.
o Στ&θηq δεν {1ταν oε θdoη ν' αξιολoγfαει επαxριβιiq
6λα τα xατεpατ&"πoυ τoυ ε[γε oτε[}rει o Bιατωνiδη6, xι θ-
τoι περι6ρισε τo NεLψενo cτα επευo6δια με τoν Ζo$ψπερo,
πoυ τελιxd, πυ&csτηxe y'σ"L τoν ξατ6oτευλαν στα βoυν&' των
Γρεβεν6ν yναL τηζKoζ&νηe . Περνoιiαε oβdλτα τo N6NNινo
μoλ6βι π&νω αr,' τα.1ειρ6γραφα' {θελε να πρoλ&βει να
oτεiλει την 0λη aτo π,ιειsτ$1ριo, {θελε να ξεμπερδdι{''ει 6oo
γιν6ταν πιo νωρ[6, να μη βραδιαoτεi π&^),ι, αν y"αL τo φωζτηq μdρα6 παρατευν6ταν 6oo πρo1ωρo6αε o Nαιρ6q οτη
Σαραxοoτ{.Tdλειωαε πιo γρ!γoρ α. ατ-' 6oo περiμενε >l&L τoυ φ&νη-
Nε υπερβoλ rN\ η γαρ&. τoν, Nαθ,Jιc, dxλεινε την 6λη στoυζ
φαNdλoυq Nαι oημεiωνε τιζ δι&φoρε6 εντoλdq στoυζ τεχνL-
No6c,'Εtyεπεριθιiριo για dναν Nαφt' Eξ&λλoυ η βρΦ'ηsΔ6oπoιναq tφτανe τcbρα ωq την ξioυ Kωνoταντ{νoυ'
Τα τaLyNυνα λo6Nια Nελαηδo6ααν, o δρ6μo q N&τω oτi-ναζe απ' τq ι6ρνεq, oι θ6ρυβoι {,φταναν στα γρα'φε[α τoυ
περιoδιxo6 φι)ιτραριoμdνoι, αυτ6 fταν τo Nαλ6''Τoτερα
ax{,φτηxε πωq {ναq αρxo$δoq Ζo6ψτερoc,, {cτω χt αν τoν
φιλoξενo6oε περιoδιx6 αNαδημαΤx6,6πωqτo διx6 τoυq, δι-
,oro6"o, xαλ6τερη μετα1εiριοη. Απλωαε ξαν& τα γαρτι&'
oτo γραφε[o, dαβηαε τον παλι6 τ{τλo xι dγραι|ε ψεxεφαλ'αLα
γρ&μματα: αΠιΔq τdλειωoαν oι μ{νε6 τoυ μdλιτοq oτo Kα-
ρ& Nτερdll.Η βρΦ δυν&μωoε, τo απoμεσ{μ'ρo οNoτε{νιααε, τo
L4a L41
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ .ΥΣTF]PA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
πoυ εiχε να y'&νεL με την ανατ()ψtα τoυ, dστω y'L αν τo τα--
ξινoμo6oε στην πρoστ ατευτυNt1 oμiχη των oνε{ρων.
Δι&βααε &π'}ηoτα ξαν&" Nαι ξαν&' τo ρεπoρτ&ζ' αΦ6νo6
oτα Mdθαν αll, !yραφαν. H Αoτυνoμiα αναζητo'3oε τo δo-
λoφ6νo στo χεLμωνt&τυNo περιβ&λλoν τηζ ψα1λα'Pkιooαq,πoυ εργαζ6ταν σαν λoυτρoν6μoζ στην επι1εiρηoη των Λoυ-
τρcδν xαι {ταν εν διαoτ&αει απ6 γρ6νια. Σε ελ&1ιoτo 1ρ6-νo θα dπαιρνε o6ντα(;η, αν NαL η εξυπηρ6τηση των λoυo-
μdνων, γtα την ΓNλ6ρια Δoυρ&μπεη_Moυζ&, πρoε[yε τηc
απoστΡατεi.αq τηe. T6oo φιλ6τtμη χαι τ6oo μ6νη. Δεν εi-
1ε εxθρo6q, δεν ε{1ε π&θη, μioη, φιλoδoξiε6, oυγγενε[6,
xoινωνιN{ ζω\ Nαυ παρελθ6ν.
αΠαρελθ6ν...υ ι.|ιθ6ριoε βρα1ν& o Στd,θηc, φτ6νoνταqτην παoτiλια.
ΚoLταξε πρocsεμtx&" τη φωτoγρ αφi.α ψε τα νt&τα τηc,
Γxλ6ρια6, τα ψ&τια με τo αυθ&διNo βλdμμα, τo φ6ρεμα μετo τετρ&y ωνo ντεNoλτ i xαι τo oταυρ6 αχoυμπtσμdνo ανα-
παυτυN&' oτην αρfi τoυ oτ{θoυq. Tα 1dρια oε μεooλαβl'7
χαι στoν αtρα η τρ6csγαρηπoυτανιd, τoυ θε&,τρoυ.
Σxo6πιoε τιq ιδρcυμdνεζ τoυ παλ&μεq oτo πoυλ6βερ,
τεντιilνoνταq τ' αυτι&" τoυ. Αxoυγε τoυζ {χous Nαθαρ6τε_
ρα απ6 πρtν, ot π6ρoι τoυ ε{yαν διααταλε{, παραxoλoυθo6-
σε με αθξατα 6ργανα τιq διαδρoμdq τoυ παλιo6 αoανo4ρ
xαι πρoοδι6ρυζε τιq oτ&aευq τoυ στoυζ oρ6φoυq, ε[γε απo-
xτtρει ξαφνιx& ευαιαθηo{εζ τρoμα,γμtνηc, γαταc,. Σ' dνα
oυρτd,ρι αναx&λυι|.,ε τσ. TΕLo ξεθυμαoμdνα τoιγ&"ρα τηζ υ-
φηλ(oυ. Tα δoxiμααε ρoυφιilντα"ζ τα &τaαΧα, ιiroπoυ να
πειaτε[ πωq dταν 6λα τoυq τo iδιo &Nυpα'
Nαλoριφdρ csταθερ& 1αλαoμdνo... Α6 ε[νω Nαλ& τα αερ6-θερμα, πoυ θα τoυ ξdραιν αν π&λυ τo λαιμ6. Π&τηclε τoτλ$ιτρo να cπ&oει ηυγραo[α, dβαλε oτo oτ6ψα τηi ι},α-aιx$1παoτlλια με τo yηψιN6 Φ6xos τoυ ευN&λυ n"ou, &uor_ξu Ψn εφημερdδα, να περ&oει η λ$ooα τηs βρoxhs'
'Ενα επιπ6λαn No[ταγψα ε[γε N&νει "o
nρ^[, pαφ6τανιι6}ιαq ψeτ&. απ6 τ6oα yρ6νυα να μελετ &'
"rq ou"iγωνι-
aτιNt'q νευρcδoειq τoυ εν66 )ιαL τoυ &λλoυ. Toν ενδιdφερανπεριo'o6τερo τα χotνωνtN&", ot διεoτραμμiνεq ψιιρte αΥ-γελiεq, oι εξαρθρrΔσειζ των πoδoo.φαιριατιilν
'oψtλ φoΡ'&",,6τωqy'αL oL ιiiρεq πρoβoλ{6 των xLνη[J'ατoτρdφ., Πρo'ι,-μo6oε να τρυπc6νεt στo oινεμ& 6ao πυo νωρdq γ,rj'or.Παλι&, \ixα παρα τtταρτo τo πρωl βριoN6ταν o"o, uoρ-φtα> τηq Σταδioυ. Tωρα πoυ τα dθιμα τηζ πρωτε6oroλq&λ'l'αξαν, oυμβιβαζ6τ αν
'(αL με την εναρξτ1 o:εrq ntu"u 'iαπ6γευμα.
.'oταν εdδε τη φωτoγραφiα τ\e γυναLNαq -φαιν6ταν πα-λιd.φωτoγραφiα, ψε x&τι απ' τo ιsκtρτao τη6 ζωγραφι-csτt1qN'lρ[αζ πoυ πoζ&.ρεt csτα τaιγi..ρα αΣαντdil - *oio)'^_oε. oι λεζdντε6 φλυαρo6oαν αιoθηματιN&., 6ψωq η πoι6-τητα τoυ θανdτoυ τηq ε[yε ενδιαφdρoν. Δεν πεθα[νoυν N&'_θε μ6ρα, αx6ψ nαι otμερα, Ψε δυo μεταλλιNd6 βελ6νε6π}'εξ[ψατ o q μπηγμdνεq oτην Nαρδι&.
. Kαι*oε χiλια 1ρ6νια o Στ&θηq Xωραφ&6 θα θυμ6ταν τo6νoμα ΓNλ6ρια. Τα ψ&τια '(αL
τα. μαλλι& μπoρεd να ταξt-χνατe, αλλd, 6ταν &κoυγε ιιΓxλ6ριαll, dνιωθε π&ντoτe _α-x6ψ Nαt τιλρα, πoυ πoρευ6ταν ΥLα τα εF$yτα- {να N&d7ι-
μo ανdμεο'α στα. cNξλυα. Αναxαλo6o ε π&ντα "o
urr'o6δι,o
\42 \43
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ .ΥΣTF]PA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
πoυ εiχε να y'&νεL με την ανατ()ψtα τoυ, dστω y'L αν τo τα--
ξινoμo6oε στην πρoστ ατευτυNt1 oμiχη των oνε{ρων.
Δι&βααε &π'}ηoτα ξαν&" Nαι ξαν&' τo ρεπoρτ&ζ' αΦ6νo6
oτα Mdθαν αll, !yραφαν. H Αoτυνoμiα αναζητo'3oε τo δo-
λoφ6νo στo χεLμωνt&τυNo περιβ&λλoν τηζ ψα1λα'Pkιooαq,πoυ εργαζ6ταν σαν λoυτρoν6μoζ στην επι1εiρηoη των Λoυ-
τρcδν xαι {ταν εν διαoτ&αει απ6 γρ6νια. Σε ελ&1ιoτo 1ρ6-νo θα dπαιρνε o6ντα(;η, αν NαL η εξυπηρ6τηση των λoυo-
μdνων, γtα την ΓNλ6ρια Δoυρ&μπεη_Moυζ&, πρoε[yε τηc
απoστΡατεi.αq τηe. T6oo φιλ6τtμη χαι τ6oo μ6νη. Δεν εi-
1ε εxθρo6q, δεν ε{1ε π&θη, μioη, φιλoδoξiε6, oυγγενε[6,
xoινωνιN{ ζω\ Nαυ παρελθ6ν.
αΠαρελθ6ν...υ ι.|ιθ6ριoε βρα1ν& o Στd,θηc, φτ6νoνταqτην παoτiλια.
ΚoLταξε πρocsεμtx&" τη φωτoγρ αφi.α ψε τα νt&τα τηc,
Γxλ6ρια6, τα ψ&τια με τo αυθ&διNo βλdμμα, τo φ6ρεμα μετo τετρ&y ωνo ντεNoλτ i xαι τo oταυρ6 αχoυμπtσμdνo ανα-
παυτυN&' oτην αρfi τoυ oτ{θoυq. Tα 1dρια oε μεooλαβl'7
χαι στoν αtρα η τρ6csγαρηπoυτανιd, τoυ θε&,τρoυ.
Σxo6πιoε τιq ιδρcυμdνεζ τoυ παλ&μεq oτo πoυλ6βερ,
τεντιilνoνταq τ' αυτι&" τoυ. Αxoυγε τoυζ {χous Nαθαρ6τε_
ρα απ6 πρtν, ot π6ρoι τoυ ε{yαν διααταλε{, παραxoλoυθo6-
σε με αθξατα 6ργανα τιq διαδρoμdq τoυ παλιo6 αoανo4ρ
xαι πρoοδι6ρυζε τιq oτ&aευq τoυ στoυζ oρ6φoυq, ε[γε απo-
xτtρει ξαφνιx& ευαιαθηo{εζ τρoμα,γμtνηc, γαταc,. Σ' dνα
oυρτd,ρι αναx&λυι|.,ε τσ. TΕLo ξεθυμαoμdνα τoιγ&"ρα τηζ υ-
φηλ(oυ. Tα δoxiμααε ρoυφιilντα"ζ τα &τaαΧα, ιiroπoυ να
πειaτε[ πωq dταν 6λα τoυq τo iδιo &Nυpα'
Nαλoριφdρ csταθερ& 1αλαoμdνo... Α6 ε[νω Nαλ& τα αερ6-θερμα, πoυ θα τoυ ξdραιν αν π&λυ τo λαιμ6. Π&τηclε τoτλ$ιτρo να cπ&oει ηυγραo[α, dβαλε oτo oτ6ψα τηi ι},α-aιx$1παoτlλια με τo yηψιN6 Φ6xos τoυ ευN&λυ n"ou, &uor_ξu Ψn εφημερdδα, να περ&oει η λ$ooα τηs βρoxhs'
'Ενα επιπ6λαn No[ταγψα ε[γε N&νει "o
nρ^[, pαφ6τανιι6}ιαq ψeτ&. απ6 τ6oα yρ6νυα να μελετ &'
"rq ou"iγωνι-
aτιNt'q νευρcδoειq τoυ εν66 )ιαL τoυ &λλoυ. Toν ενδιdφερανπεριo'o6τερo τα χotνωνtN&", ot διεoτραμμiνεq ψιιρte αΥ-γελiεq, oι εξαρθρrΔσειζ των πoδoo.φαιριατιilν
'oψtλ φoΡ'&",,6τωqy'αL oL ιiiρεq πρoβoλ{6 των xLνη[J'ατoτρdφ., Πρo'ι,-μo6oε να τρυπc6νεt στo oινεμ& 6ao πυo νωρdq γ,rj'or.Παλι&, \ixα παρα τtταρτo τo πρωl βριoN6ταν o"o, uoρ-φtα> τηq Σταδioυ. Tωρα πoυ τα dθιμα τηζ πρωτε6oroλq&λ'l'αξαν, oυμβιβαζ6τ αν
'(αL με την εναρξτ1 o:εrq ntu"u 'iαπ6γευμα.
.'oταν εdδε τη φωτoγραφiα τ\e γυναLNαq -φαιν6ταν πα-λιd.φωτoγραφiα, ψε x&τι απ' τo ιsκtρτao τη6 ζωγραφι-csτt1qN'lρ[αζ πoυ πoζ&.ρεt csτα τaιγi..ρα αΣαντdil - *oio)'^_oε. oι λεζdντε6 φλυαρo6oαν αιoθηματιN&., 6ψωq η πoι6-τητα τoυ θανdτoυ τηq ε[yε ενδιαφdρoν. Δεν πεθα[νoυν N&'_θε μ6ρα, αx6ψ nαι otμερα, Ψε δυo μεταλλιNd6 βελ6νε6π}'εξ[ψατ o q μπηγμdνεq oτην Nαρδι&.
. Kαι*oε χiλια 1ρ6νια o Στ&θηq Xωραφ&6 θα θυμ6ταν τo6νoμα ΓNλ6ρια. Τα ψ&τια '(αL
τα. μαλλι& μπoρεd να ταξt-χνατe, αλλd, 6ταν &κoυγε ιιΓxλ6ριαll, dνιωθε π&ντoτe _α-x6ψ Nαt τιλρα, πoυ πoρευ6ταν ΥLα τα εF$yτα- {να N&d7ι-
μo ανdμεο'α στα. cNξλυα. Αναxαλo6o ε π&ντα "o
urr'o6δι,o
\42 \43
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
Toυ φ&νηNε N&πoια oτιγμ{ πωζ χτυπo6oε τo τηλdφω-νo, αλλ& τι δoυλει& ε{γαν τα τηλdφωνα εxε{νo τo ζeoτ6 α_πoμεo{μερo τoυ 1948; To τζd,ιψc,' δανειN6 απ' τo aτρατ6π&"ντα λ6γω Mαρixαq' tφτανε oε),ry&Nι oτα περiφηψα. Lα'_
ψατιN&. τoυ Π6ζαρ, δυτιx& τηq Aριδαiαq'λtγα 1ιλι6μετρααπ' την'Eδεooα, αλλ& με πρoβληματιx6 δρ6μo Nαι ψe 6-λο τo θiαoo να τραμπα}'(ζεται oτην xαρ6τoα. Η Mαρ(xαNι o Tζiμηc,Σαψταc, ε[1αν ατριμalγε[ δ[πλα oτoν oδηγ6.Π{oω, αxoλoυθo0oε τo τζm πoυ do'ερνε dνα τρdιλερ φoρ-τωμdνo ψε N&πoια απ6 τα oxηνιN&. χα,t τoυζ τεy-νυNoilq'
o {λιo6 txαιγε, 6μω6 τα βoυν& υπ6o1oνταν δρooι&.Γνιbριζαν 6τι aτo Π6ζαρ, N&τω ατ,' τα πλατ&νυα τoυ, θ'αν&"oαtναν oαν d,νθρωπoι,, Θα'παιρναν xoυρ&γιo ιαι ψετ&'θα ουνd1ιζαν τLα. τα AρNτιN&", αχλ& o {λιo6 tNαυγε. ΣταAρxτm& δεν εi1ε πατ{,oει o6τε xαν η MαρlNα, πoυ o NιΔ-λo6 τηc εi1ε γανωθεΙ oε 6λεq τιq ιιxoλαoμdνε6 γαpailζεqυ,6τωq dλεγε o 1oρευτfq Moυζ&q. Πριilτη φoρ&για 6λoυq.
o Στd,θηq, γερμdνoq oτoν ιδμο τη6 Mατiλνταq, λαγo-Noιψ6ταν παραζα)'ιaμdνo6 απ' τη διαδρoμ{. Ε[xε ξερ&oειNα'. xαψυ&. δυo φoρd6. oι xυρ(εq τoυ θι&οoυ xρατo6oαν λε-
μ6νια τLα" τη ναυτ[α, αλλ& τo χριbμα τoυ6 δεν tραν Nαλ,6-
τερo απ' τoυ λεμoνιo6.
H Mατiλντα απoλ&μβανε την Nατ&.ρρευoη τoυ θιdooυΣoυdζ, αψiτoxη,6πωq dδει1νε, στην ταλαιπωρ[α. Ατξνα_ντL στα. παιδι& xαθ6ταν τo νdo απ6Nτηψα τoυ θι&ooυ, o
νd,νoq Koλooo6q. Aπ' 6,τυ &Noυγαν, υπτjρ1ε Nι &),'},oqiναqν&νoq xαλλιτd1νηq τoυ ελαφρo6 ρεπερτoρ(oυ, o Aπooτoλ&-τ{ηc,' αλ)\&. o Koλooo6q υπoτiθεταL 1τωζ' πtρα απ' τα νo6-
τL}ισ. yLσ'L τα αcsτε[α tρyα, $ραν εξ[ooυ .Nα'}'6q χαι στo σo_
βαρ6 ρεπερτ6ριo.' 'Aυτ6c o Koλoα6q o6τε ηλιNiα ε[yε oilτε xανξνα πρ6βλη-
μα με τσ. ταΡαyLoυντjματα. Γεμ&τoq ρυτiδεg, με τα' ψιNρ.&,
"oι.μr.i.rooμ [uo ψ&"'o τoυ y-σ"L με τo oτ6μα ooυφρωμ6νo
oαν πιαιν6 q N6ταq, ξNανε δι&φoρoυ6 μoρφαoμo6 ζ στα τ'αL-
δι&, νιιiθoνταq ενδε1oμdνωq xι o iδιo6 παιδi, dνα παιδ( ι-
δι6μoρφα ανεπτυγμdνo, πoυ αναζητo6oε oημεiα ε;noφ\e'
o Στ&θη6, με μιo6xλε υoτ α ψ&τυι παρατηρo{lαε τα y"α-.
μcbματα τoυ Koλooo'o6. H Mατiλντα τoν x&ρφωνε ooβαρ&
ooβoρ&, πρooπαθιiντα.cνα"μαντdQει τα αιoθ{ματα πoυ θα
τηq γεννo6oε o ν&νo6 ατo μdλλoν.ιιNoμiζω πωq
Στriθηq.
τdλειωαα με τoυζ εμετo6q...ll ε[πε o
κ'Exoυμε xι &λλo δρoμo ψετ&. τo Π6ζαρ. Κρ&τηaε N&_
τL y.αL για μετd,ll.Η Mo"Ιlr'α δεν τoυ μρυζ6ταν', αλλ&', 6ταν τoν εiδε γo-
νατιcτ6 ν' αδει&ζει τo aτoψ&γt τoυ στα γωρ&φια, πριiτη
αντ{1ετρεξε να τoυ συμπαρασταθεi, με μαντiλια βρ'γμ6-,o. tηc'&ρεσε πoυ τjταν ευ&λωτoq, π{ρα απ' τα" xαθημε-
ριr& "o, xαoυμπoηλLNυαNαυτα γχoμενι.N&πoυ την εξ6ργι-
ζαν. Tηq &ρεoε πoυ dγερνε ατoν <Δμο τηc,'1λL α6 μ6ριζε ξι-νt},α Nαι δρ6μο. Η iδια Nατ&'φερνε να παραμdνει &ooμη'
Αυτ{ .[roι, η oωoττi λdfu. Αoαμη. Η θλiι}.;η xαL τo.μioo6
γ,o "o θιαoαρ1ιx6 ζε6γoq Mαρixαq NωTζi'ψητην dxαναν
&τ pιuτη a τιq xαxoυy[eq.',,Θo
"orζ μιoιi π&νω ατ.' τo ιανoνιx6,γα να αντdxωll,
rsNεφτ6ταν απoρημ6νη μoι με θαυμαoμ6 γtα την Nρ&aη
144ι45
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
Toυ φ&νηNε N&πoια oτιγμ{ πωζ χτυπo6oε τo τηλdφω-νo, αλλ& τι δoυλει& ε{γαν τα τηλdφωνα εxε{νo τo ζeoτ6 α_πoμεo{μερo τoυ 1948; To τζd,ιψc,' δανειN6 απ' τo aτρατ6π&"ντα λ6γω Mαρixαq' tφτανε oε),ry&Nι oτα περiφηψα. Lα'_
ψατιN&. τoυ Π6ζαρ, δυτιx& τηq Aριδαiαq'λtγα 1ιλι6μετρααπ' την'Eδεooα, αλλ& με πρoβληματιx6 δρ6μo Nαι ψe 6-λο τo θiαoo να τραμπα}'(ζεται oτην xαρ6τoα. Η Mαρ(xαNι o Tζiμηc,Σαψταc, ε[1αν ατριμalγε[ δ[πλα oτoν oδηγ6.Π{oω, αxoλoυθo0oε τo τζm πoυ do'ερνε dνα τρdιλερ φoρ-τωμdνo ψε N&πoια απ6 τα oxηνιN&. χα,t τoυζ τεy-νυNoilq'
o {λιo6 txαιγε, 6μω6 τα βoυν& υπ6o1oνταν δρooι&.Γνιbριζαν 6τι aτo Π6ζαρ, N&τω ατ,' τα πλατ&νυα τoυ, θ'αν&"oαtναν oαν d,νθρωπoι,, Θα'παιρναν xoυρ&γιo ιαι ψετ&'θα ουνd1ιζαν τLα. τα AρNτιN&", αχλ& o {λιo6 tNαυγε. ΣταAρxτm& δεν εi1ε πατ{,oει o6τε xαν η MαρlNα, πoυ o NιΔ-λo6 τηc εi1ε γανωθεΙ oε 6λεq τιq ιιxoλαoμdνε6 γαpailζεqυ,6τωq dλεγε o 1oρευτfq Moυζ&q. Πριilτη φoρ&για 6λoυq.
o Στd,θηq, γερμdνoq oτoν ιδμο τη6 Mατiλνταq, λαγo-Noιψ6ταν παραζα)'ιaμdνo6 απ' τη διαδρoμ{. Ε[xε ξερ&oειNα'. xαψυ&. δυo φoρd6. oι xυρ(εq τoυ θι&οoυ xρατo6oαν λε-
μ6νια τLα" τη ναυτ[α, αλλ& τo χριbμα τoυ6 δεν tραν Nαλ,6-
τερo απ' τoυ λεμoνιo6.
H Mατiλντα απoλ&μβανε την Nατ&.ρρευoη τoυ θιdooυΣoυdζ, αψiτoxη,6πωq dδει1νε, στην ταλαιπωρ[α. Ατξνα_ντL στα. παιδι& xαθ6ταν τo νdo απ6Nτηψα τoυ θι&ooυ, o
νd,νoq Koλooo6q. Aπ' 6,τυ &Noυγαν, υπτjρ1ε Nι &),'},oqiναqν&νoq xαλλιτd1νηq τoυ ελαφρo6 ρεπερτoρ(oυ, o Aπooτoλ&-τ{ηc,' αλ)\&. o Koλooo6q υπoτiθεταL 1τωζ' πtρα απ' τα νo6-
τL}ισ. yLσ'L τα αcsτε[α tρyα, $ραν εξ[ooυ .Nα'}'6q χαι στo σo_
βαρ6 ρεπερτ6ριo.' 'Aυτ6c o Koλoα6q o6τε ηλιNiα ε[yε oilτε xανξνα πρ6βλη-
μα με τσ. ταΡαyLoυντjματα. Γεμ&τoq ρυτiδεg, με τα' ψιNρ.&,
"oι.μr.i.rooμ [uo ψ&"'o τoυ y-σ"L με τo oτ6μα ooυφρωμ6νo
oαν πιαιν6 q N6ταq, ξNανε δι&φoρoυ6 μoρφαoμo6 ζ στα τ'αL-
δι&, νιιiθoνταq ενδε1oμdνωq xι o iδιo6 παιδi, dνα παιδ( ι-
δι6μoρφα ανεπτυγμdνo, πoυ αναζητo6oε oημεiα ε;noφ\e'
o Στ&θη6, με μιo6xλε υoτ α ψ&τυι παρατηρo{lαε τα y"α-.
μcbματα τoυ Koλooo'o6. H Mατiλντα τoν x&ρφωνε ooβαρ&
ooβoρ&, πρooπαθιiντα.cνα"μαντdQει τα αιoθ{ματα πoυ θα
τηq γεννo6oε o ν&νo6 ατo μdλλoν.ιιNoμiζω πωq
Στriθηq.
τdλειωαα με τoυζ εμετo6q...ll ε[πε o
κ'Exoυμε xι &λλo δρoμo ψετ&. τo Π6ζαρ. Κρ&τηaε N&_
τL y.αL για μετd,ll.Η Mo"Ιlr'α δεν τoυ μρυζ6ταν', αλλ&', 6ταν τoν εiδε γo-
νατιcτ6 ν' αδει&ζει τo aτoψ&γt τoυ στα γωρ&φια, πριiτη
αντ{1ετρεξε να τoυ συμπαρασταθεi, με μαντiλια βρ'γμ6-,o. tηc'&ρεσε πoυ τjταν ευ&λωτoq, π{ρα απ' τα" xαθημε-
ριr& "o, xαoυμπoηλLNυαNαυτα γχoμενι.N&πoυ την εξ6ργι-
ζαν. Tηq &ρεoε πoυ dγερνε ατoν <Δμο τηc,'1λL α6 μ6ριζε ξι-νt},α Nαι δρ6μο. Η iδια Nατ&'φερνε να παραμdνει &ooμη'
Αυτ{ .[roι, η oωoττi λdfu. Αoαμη. Η θλiι}.;η xαL τo.μioo6
γ,o "o θιαoαρ1ιx6 ζε6γoq Mαρixαq NωTζi'ψητην dxαναν
&τ pιuτη a τιq xαxoυy[eq.',,Θo
"orζ μιoιi π&νω ατ.' τo ιανoνιx6,γα να αντdxωll,
rsNεφτ6ταν απoρημ6νη μoι με θαυμαoμ6 γtα την Nρ&aη
144ι45
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘοΥΛHΣ
τηq. Δεν {θελε να μαντdι.|εL τLζ oNt']lειq τηq αυτ6q o y'o-ντoπ(θαροq oαταν&.q. Toυ dβγαλε ψε NαNtατη γλc6oo,α xαιτo iδιo tNανe Nι o Koλoo.o66, ενθoυoιαo,μdνoq πoυ dβριoNεεπιτdλoυq αντ απ6ιρι,sη.
Eυτυ1ιiq, μ6λι6 dατριι|.,αν μια απ6τoψη ατρoφd, 6πoυλ(γo 6λειιpε να τoυμπ&ρoυν _oυν6yαα εtxαν αυτ\ την α_
γωνiα- φανερcδθηx αν τα" πλατ&νια 1ιαL oL ωρα(εq axιtq τωνΛoυτριbν. o x6oμo6 εLyε π&ρει απ6φαoη την τρdλα τωνμεταπoλεμιxcδν επoβν με τα εμφ6λια τ&θη Nαι, τΡoyLεL-
μdνoυ να xαλμ&ρεt τoυζ π6νoυq των ρευμcrτιιιλν xαι τυqαρθρiτιδεq, doπευδε να βoυτ{ξεt oτα ζεcτ&. νερ&.
Δεν τjταν λiγoι oι λoυ6μενoι oτo Π6ζαρ. Απ' τα γ6ρω1ωρι& dρ1oνταν Nυρiω6' &λλoι dδει1ναν ξdνoι _νdoι ot πε_
ριoo6τερoι απ' τoυq ξdνoυq_ μ&λλoν στΡατLωτLy'o{ i1παρα-στPατLωτL}(oi. ΣημαoLα ε[yε 6μωq πω6 αταξ&παντεq t*βραζαν ηδoνιx& στoυζ oαρ&ντα dνα βαθμo6q Kελo(oυ xαιtπιναν τoυ σχασμo6 νερ6 ατ' τιqθαυματoυρytc,πηγξ'C,'
'0πoιo6 εixε πρ6β\μα με &ψψo ιαι πtτρα, tπρεπε να πL_ει ιι&ψπooεqνταψυτζ&νε6 νερ6, γtα να xατoυρ{oει τα ανε7τL-θ6μητα. Tι να x&"νεt o Nocψ&'xηe; 'Hταν ωρα{o, πoλ6 ωραio1ιαL τo τoπ(o. Σε υι.|6μετρo. Φαιν6ταν απ' τLq ΦΡ'rs φτ!ρεqy'αL τα. poτ&να, πoυ μ6νo oε μεγ&λo υι.|,,6μετρo oυναντ&6.
ιιTα ΑρxτιN&'λ'ξνe 6τι εtναι αx6ψπιo περdεργα...l'l ε[_πε η Mατiλντα.
ιιΠιo ωραiα;ll o Στοtθη6 π{ρd να αυνdρ1εται.αΠιo περdεργα,6yυ πιo ωραLα>), τoυ 'xoQε τo β{yα.
.ΥΣTι]PΑ. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣ!]Σ
Mdo'α oε δυo ,λρεq {Nαναν τα τ&'ντα. Πλ6θηNαν, ξε_
βριΔμιoαν, ξε'!,ευρι&oτ"ηy'αν. Eυτυ1cΙ:6 μεμoνωμdνεζ περι -
πτdιoειq ι|,,ε(ραq εtγαν eντoπιoτε[ oτo θ(αoo, oε x&τι Moυ-
ζ&δεs xαυ N&τt Mαβ{δεq -μ&λιoτα y'L σ.π' τιq {νoγεq'Qε[-
ρεq, 6γt μ6νo τιq πoλεμιNdq_ tφαγαν τα TcLo μεγ&λα y.αL πLo
ν'[τρυνα αυγ& τηc, ζω{6 τoυG, με 1ωριd,τιNo ι],;ωμi ζυμωμd_νo με πρoζ6μι, {rsnαoαν' αγ6ραoαν y'αL
ΥLσ' ενθιiμιo oι χυ-
ρ[εq απ6 iναγερ&No μια oαNoυλiπ,sα μπo6ιoβo για τLζ φα-o'oυλd,δε6 τoυq' εLπαν ιι ξνα 1ορωδιαN6 πατριωτιN6 τρα_
γo6δι -αq πo6με oαν πρ6βα t1oαν ξtπαot&, τoυ oτυλ <ιεδιll
ε[ψαoτε, λαd των Λoυτρc6νll- Nαι ψετ&", N&"τω απ6 ξνα υ-
περαιων6βιo πλατd,νι, ψαζε1τηNαν ν' αxo6ooυν τη MαρiNα.ι<Ko[τα τt υπoχρισ[α, η oN6}'α!π ε[πε η Mατiλντα στo
φρεo'Noλoυoμdνo Στ&θη.To xoρiτoι, ψ' tνα 1αμ6γελo φιδιo6 -1αμ6γελo πoυ ξε_
τρ6λαινε τη Σoυdζ- θα6μαζε τo θεατρινιoμ6 τηe θιαoαρ1i-ναζ, πoυ, για την περlπτωoη Aφrπm&., φ6ρεoε iνα γαNLo6νoλo, σαν στρατιωτtνα_γυατρ66. ΑυατηΡ6, βε Noυφ6πιε-ταπ[oω. Η μπλo6ζα dφερε επωμiδεq xαLτσ"Noυψπι&tραναοημdνια, σανταNoυφtτατων μνημoo'6νων' Π(αω α.:-' τα
μαι1ρα ττ]G γυαλιd φωτoγρ&φιζe τυq διαθ6oειq των υπηx6_
ων τηζ. Kαι τo oτραβ6 oτ6ψα τηq Mατiλνταq. To ε[δε xιαντ6, αλλ& πρoεiχαν τα' AρNτιN&".
Tα &γνωoτα AρNτιN&"' πoυ συγχdντρωναν dναν x6o'μo
ειδιN6.'Eναν N6oμo φρoντιoμdνo ιδια[τερα απ' την ιδιωτι-Nt1επι1ε[ρηση τoυ xυρloυ Kαληoπdρη, αφo6 oι θαμc6νεq α-νtμαν μ&λλoν σε μtα ανεβαoμdνη χotνωνtχd." x&oτα. ΣταAρxτιN&", oυ pαoιNo[ πε},&τεq _N&τω απ6 ανaτηpt1eπυτi1_
'Eνιωθε αδ6ναμo6 να τηc, π&ευ ι6ντρα' Κω γιατ[ να τ ηqπ&εη αφo$ την ε[yε διαλdξει γtα Noρi'τat τoυ;
Ι46 Τ4f
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘοΥΛHΣ
τηq. Δεν {θελε να μαντdι.|εL τLζ oNt']lειq τηq αυτ6q o y'o-ντoπ(θαροq oαταν&.q. Toυ dβγαλε ψε NαNtατη γλc6oo,α xαιτo iδιo tNανe Nι o Koλoo.o66, ενθoυoιαo,μdνoq πoυ dβριoNεεπιτdλoυq αντ απ6ιρι,sη.
Eυτυ1ιiq, μ6λι6 dατριι|.,αν μια απ6τoψη ατρoφd, 6πoυλ(γo 6λειιpε να τoυμπ&ρoυν _oυν6yαα εtxαν αυτ\ την α_
γωνiα- φανερcδθηx αν τα" πλατ&νια 1ιαL oL ωρα(εq axιtq τωνΛoυτριbν. o x6oμo6 εLyε π&ρει απ6φαoη την τρdλα τωνμεταπoλεμιxcδν επoβν με τα εμφ6λια τ&θη Nαι, τΡoyLεL-
μdνoυ να xαλμ&ρεt τoυζ π6νoυq των ρευμcrτιιιλν xαι τυqαρθρiτιδεq, doπευδε να βoυτ{ξεt oτα ζεcτ&. νερ&.
Δεν τjταν λiγoι oι λoυ6μενoι oτo Π6ζαρ. Απ' τα γ6ρω1ωρι& dρ1oνταν Nυρiω6' &λλoι dδει1ναν ξdνoι _νdoι ot πε_
ριoo6τερoι απ' τoυq ξdνoυq_ μ&λλoν στΡατLωτLy'o{ i1παρα-στPατLωτL}(oi. ΣημαoLα ε[yε 6μωq πω6 αταξ&παντεq t*βραζαν ηδoνιx& στoυζ oαρ&ντα dνα βαθμo6q Kελo(oυ xαιtπιναν τoυ σχασμo6 νερ6 ατ' τιqθαυματoυρytc,πηγξ'C,'
'0πoιo6 εixε πρ6β\μα με &ψψo ιαι πtτρα, tπρεπε να πL_ει ιι&ψπooεqνταψυτζ&νε6 νερ6, γtα να xατoυρ{oει τα ανε7τL-θ6μητα. Tι να x&"νεt o Nocψ&'xηe; 'Hταν ωρα{o, πoλ6 ωραio1ιαL τo τoπ(o. Σε υι.|6μετρo. Φαιν6ταν απ' τLq ΦΡ'rs φτ!ρεqy'αL τα. poτ&να, πoυ μ6νo oε μεγ&λo υι.|,,6μετρo oυναντ&6.
ιιTα ΑρxτιN&'λ'ξνe 6τι εtναι αx6ψπιo περdεργα...l'l ε[_πε η Mατiλντα.
ιιΠιo ωραiα;ll o Στοtθη6 π{ρd να αυνdρ1εται.αΠιo περdεργα,6yυ πιo ωραLα>), τoυ 'xoQε τo β{yα.
.ΥΣTι]PΑ. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣ!]Σ
Mdo'α oε δυo ,λρεq {Nαναν τα τ&'ντα. Πλ6θηNαν, ξε_
βριΔμιoαν, ξε'!,ευρι&oτ"ηy'αν. Eυτυ1cΙ:6 μεμoνωμdνεζ περι -
πτdιoειq ι|,,ε(ραq εtγαν eντoπιoτε[ oτo θ(αoo, oε x&τι Moυ-
ζ&δεs xαυ N&τt Mαβ{δεq -μ&λιoτα y'L σ.π' τιq {νoγεq'Qε[-
ρεq, 6γt μ6νo τιq πoλεμιNdq_ tφαγαν τα TcLo μεγ&λα y.αL πLo
ν'[τρυνα αυγ& τηc, ζω{6 τoυG, με 1ωριd,τιNo ι],;ωμi ζυμωμd_νo με πρoζ6μι, {rsnαoαν' αγ6ραoαν y'αL
ΥLσ' ενθιiμιo oι χυ-
ρ[εq απ6 iναγερ&No μια oαNoυλiπ,sα μπo6ιoβo για τLζ φα-o'oυλd,δε6 τoυq' εLπαν ιι ξνα 1ορωδιαN6 πατριωτιN6 τρα_
γo6δι -αq πo6με oαν πρ6βα t1oαν ξtπαot&, τoυ oτυλ <ιεδιll
ε[ψαoτε, λαd των Λoυτρc6νll- Nαι ψετ&", N&"τω απ6 ξνα υ-
περαιων6βιo πλατd,νι, ψαζε1τηNαν ν' αxo6ooυν τη MαρiNα.ι<Ko[τα τt υπoχρισ[α, η oN6}'α!π ε[πε η Mατiλντα στo
φρεo'Noλoυoμdνo Στ&θη.To xoρiτoι, ψ' tνα 1αμ6γελo φιδιo6 -1αμ6γελo πoυ ξε_
τρ6λαινε τη Σoυdζ- θα6μαζε τo θεατρινιoμ6 τηe θιαoαρ1i-ναζ, πoυ, για την περlπτωoη Aφrπm&., φ6ρεoε iνα γαNLo6νoλo, σαν στρατιωτtνα_γυατρ66. ΑυατηΡ6, βε Noυφ6πιε-ταπ[oω. Η μπλo6ζα dφερε επωμiδεq xαLτσ"Noυψπι&tραναοημdνια, σανταNoυφtτατων μνημoo'6νων' Π(αω α.:-' τα
μαι1ρα ττ]G γυαλιd φωτoγρ&φιζe τυq διαθ6oειq των υπηx6_
ων τηζ. Kαι τo oτραβ6 oτ6ψα τηq Mατiλνταq. To ε[δε xιαντ6, αλλ& πρoεiχαν τα' AρNτιN&".
Tα &γνωoτα AρNτιN&"' πoυ συγχdντρωναν dναν x6o'μo
ειδιN6.'Eναν N6oμo φρoντιoμdνo ιδια[τερα απ' την ιδιωτι-Nt1επι1ε[ρηση τoυ xυρloυ Kαληoπdρη, αφo6 oι θαμc6νεq α-νtμαν μ&λλoν σε μtα ανεβαoμdνη χotνωνtχd." x&oτα. ΣταAρxτιN&", oυ pαoιNo[ πε},&τεq _N&τω απ6 ανaτηpt1eπυτi1_
'Eνιωθε αδ6ναμo6 να τηc, π&ευ ι6ντρα' Κω γιατ[ να τ ηqπ&εη αφo$ την ε[yε διαλdξει γtα Noρi'τat τoυ;
Ι46 Τ4f
ρηση γιατρo6- {ταν παγiloαρNoι dφηβoι με τoυζ γoνεi6τoυ6. 'Eφηβoι { πρodφηβoι, εxεi γ6ρω τ&"ντωq, πoυ υπd-
φεραν απ6 xληρoνoμιNd6 αρθρdτιδεq, ρευματισμo$q, εNζt_v"ατα", εξανθi1ψατα, δερματιx d. καυ xωλιxo66 των νεφρc6ν.
ιι...μπoρεi Nαι ατ6 &λλεq παρ&ξενεqαoθdνειεq, αλλ& ε-ψ&.q,Nαι τo τoνiζω αντ6,εμ&6 δε ψαqπ{,φτει λ6γoq. Εψεtc,πηγαiνoυμε' τLα. να" βoηθ{ooυμε τα δ6oτυyα αυτd. παιδιd _xαι Θα oαc, εUιγιoω πcδq'..ll
Η MαρiNα, με φωντ) παλλ6μενη απ6 φι},&νθρωπα αι-oθt1ψατα, iγoνταq φυaιx&"y'αL την dγνoια oτo xoυαo6ρt τoυTζiμη, πoυ &γνωoτo πcλq θα τoυ 'ρy6ταν tτoι xι αντtNρι-ζε τoυ6 1oντρo66 dφηβoυq xαι πρotφηβoυq, εξγiγηoε 6τt 6-oo δι&oτημα Θα παρtψενοιν στα AρNτtx&, αtνα Nαλ&" φυ-λαoο6μενo μdρoc απ6 τoν ηρωιN6 aτρατ6 ψαζ')' τo ρεπερ-τ6ριo τoυ θι&ooυ Θα $ραν διαιτoλoγιxo6 περιε1oμ6νoυ, α-xριpωc,τLα.να"x6ι.poυν την 6ρεξη των παιδιcΔν. Δηλαδτ), αανμdρoe τηq θεραπεtαq.
Για τo λ6γo αυτ6 o Tζiμηq Σαψπαc, ((σε συνεργααtα ψεεπιoττjμoνεζ)) _η Mατdλντα &ργιoε να β{1ει_ 6γραι|ε γιατα Aρxτιx& iνα νdo dργo, με τiτλo To πιxρ6 τ6λo9 εν6g αo-xoλατ6παιδoυ.
<ιΔε 1ρει&ζoνται ox6λυα Nαι Bηξi.ψατα!υ αγρ[εQε η Mα-ρINαΣoυd,ζ. Απ6ι{;ε Nι6'},αq θα μoιρ&ζoνταν yLαL oι υπ6λoι-πoι ρ6λoι _oι βαoιNo[ εi"γαν {δη δoθε(_ Nαι α6ριo {1τo πo-λ6 μεθα6ριo θα διν6ταν η παγx6aμια πρεμιdρα τoυ dργoυ.oι ααθενεdζ των Aρxτιxιbν iπρεπε να μιoτ)ooυν θαν&αιματη αoxoλdτα, πoυ γι' αυτo6q odμαινε τdλo6 NαυΘ&νατo.
Tα παιδι& ανt1xαν oε ε6πoρεq oιNoγdνειε6, αλλ&, δυ-
...ΥΣTEPΑ. HPΘAN ΟΙ MEΔΙΣΣBΣ
oτνγcλq, oτην πoρεiα τηζ α1αλ(νωτη s 6ρεξτ)e τoυq d1αoαν
τoν μπo6ooυλα xαι τιilρα xινδ6νευαν να 1&ooυν 'λαL τηζω+)
τoυζ' αν δεν dμπαιναν στo αυoτηρ6 πρ6γραμμα, πoυ μ6ρo6τoυ {ταν yναL oL παρα,sτ&.oeιζ τoυ θι&ooυ.
Eν oλiγoιq, τoυζ περι6γραι{.,ε τη θλιβερf ζωτ) των παι-διιi:ν πoυ tπαcγαν απ6 τη <<ν6ο'o των πλoυo(ωνll, πρooπα_
θcbνταq ναξεπερ&aoυν τα πρoβλ{ματ&τoυqμε μπdνια θει-o61α, με oNληρdq oρειβαoiεq oε βoυνd, ελεγμdνα για ν&ρ-
Nεq, τρcδγoντα6 βραoτ&" λαγανιNα t1 παtζoνταq δυo cδρεq
N&θε μdρα Nυνηγητ6, με oτ61o την πoθηττj λιπoδι&λυαη.Tα πιo πoλλ& απ6 αυτ&" εi1αν Nληρoνoμιxτj αρθριτιx{
πρoδι&θεoη, oε oυνδυαoμ6 με οtλλεq ανωμαλiεq τoυ oργα-
νιoμo6. AρNετ&. e[γαν πεθ&νετ,γιατt oι γoνεiq τα λυπ6ντανy'αL τα" Nρυφoτ&ιζαν ooNoλ&τε ζ y.αL αν&λoγεq επιβλαβεiqλι1oυδιdq, γeνιN&" 6μωq ατα AρNτυN&" γιν6ταν xαλ{ δoυ-
λει&, τηρoυμdνων των αναλoγιcδν, <ιαν oNεφτο6με τoυζ τα-
ραγμdνoυ6 xαιρo6q μα6. l\oμiζω πω6 ε(μαoτε dτoιμoι γιααναμilρηoηll.
Αφo6 oι θεατρiνoι υπoo1dθηχαν στoυζ λoυoμdνoυq xαιστoυζ υπαλλτ)λoυq τoυ Υδρoθεραπευτηρ(oυ τoυ Π6ζαρ 6τt
θα επ6oτρεφαν γtO( μια dοτω παρ&oταoη' ξεxtνηoαν γtατα AρNτιx&, ψγ)ν τoνc, πι&'oει η ν6yτα oε δρ6μoυ6 αγρoτι*xo{q - δηλαδ{ x&λια δρ6μoυq.
Mε ανανεωμ6να λεμ6νια, Nαθιbq η ναυτiα tτoι ru αλ.-
λιιilq θα τoυζ συναντo6αε c' ξνατtταρτo,, πoυ θα 'πeφτανστLclτLo oγoυρd6 oτρoφdq -αατρoφdq μιζανπλ(ll τιq oημεiιο-νε o στρατυωτυx6q χ&P"ηq_ προ1ωρo$oαν oηN<iνoνταq
o6ννεφα cN6νηq. E[1ε να βρdξει Nαιp6. Ayι&θα,πtτρεqNυ
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘOΥΔHΣ
148 L49
ρηση γιατρo6- {ταν παγiloαρNoι dφηβoι με τoυζ γoνεi6τoυ6. 'Eφηβoι { πρodφηβoι, εxεi γ6ρω τ&"ντωq, πoυ υπd-
φεραν απ6 xληρoνoμιNd6 αρθρdτιδεq, ρευματισμo$q, εNζt_v"ατα", εξανθi1ψατα, δερματιx d. καυ xωλιxo66 των νεφρc6ν.
ιι...μπoρεi Nαι ατ6 &λλεq παρ&ξενεqαoθdνειεq, αλλ& ε-ψ&.q,Nαι τo τoνiζω αντ6,εμ&6 δε ψαqπ{,φτει λ6γoq. Εψεtc,πηγαiνoυμε' τLα. να" βoηθ{ooυμε τα δ6oτυyα αυτd. παιδιd _xαι Θα oαc, εUιγιoω πcδq'..ll
Η MαρiNα, με φωντ) παλλ6μενη απ6 φι},&νθρωπα αι-oθt1ψατα, iγoνταq φυaιx&"y'αL την dγνoια oτo xoυαo6ρt τoυTζiμη, πoυ &γνωoτo πcλq θα τoυ 'ρy6ταν tτoι xι αντtNρι-ζε τoυ6 1oντρo66 dφηβoυq xαι πρotφηβoυq, εξγiγηoε 6τt 6-oo δι&oτημα Θα παρtψενοιν στα AρNτtx&, αtνα Nαλ&" φυ-λαoο6μενo μdρoc απ6 τoν ηρωιN6 aτρατ6 ψαζ')' τo ρεπερ-τ6ριo τoυ θι&ooυ Θα $ραν διαιτoλoγιxo6 περιε1oμ6νoυ, α-xριpωc,τLα.να"x6ι.poυν την 6ρεξη των παιδιcΔν. Δηλαδτ), αανμdρoe τηq θεραπεtαq.
Για τo λ6γo αυτ6 o Tζiμηq Σαψπαc, ((σε συνεργααtα ψεεπιoττjμoνεζ)) _η Mατdλντα &ργιoε να β{1ει_ 6γραι|ε γιατα Aρxτιx& iνα νdo dργo, με τiτλo To πιxρ6 τ6λo9 εν6g αo-xoλατ6παιδoυ.
<ιΔε 1ρει&ζoνται ox6λυα Nαι Bηξi.ψατα!υ αγρ[εQε η Mα-ρINαΣoυd,ζ. Απ6ι{;ε Nι6'},αq θα μoιρ&ζoνταν yLαL oι υπ6λoι-πoι ρ6λoι _oι βαoιNo[ εi"γαν {δη δoθε(_ Nαι α6ριo {1τo πo-λ6 μεθα6ριo θα διν6ταν η παγx6aμια πρεμιdρα τoυ dργoυ.oι ααθενεdζ των Aρxτιxιbν iπρεπε να μιoτ)ooυν θαν&αιματη αoxoλdτα, πoυ γι' αυτo6q odμαινε τdλo6 NαυΘ&νατo.
Tα παιδι& ανt1xαν oε ε6πoρεq oιNoγdνειε6, αλλ&, δυ-
...ΥΣTEPΑ. HPΘAN ΟΙ MEΔΙΣΣBΣ
oτνγcλq, oτην πoρεiα τηζ α1αλ(νωτη s 6ρεξτ)e τoυq d1αoαν
τoν μπo6ooυλα xαι τιilρα xινδ6νευαν να 1&ooυν 'λαL τηζω+)
τoυζ' αν δεν dμπαιναν στo αυoτηρ6 πρ6γραμμα, πoυ μ6ρo6τoυ {ταν yναL oL παρα,sτ&.oeιζ τoυ θι&ooυ.
Eν oλiγoιq, τoυζ περι6γραι{.,ε τη θλιβερf ζωτ) των παι-διιi:ν πoυ tπαcγαν απ6 τη <<ν6ο'o των πλoυo(ωνll, πρooπα_
θcbνταq ναξεπερ&aoυν τα πρoβλ{ματ&τoυqμε μπdνια θει-o61α, με oNληρdq oρειβαoiεq oε βoυνd, ελεγμdνα για ν&ρ-
Nεq, τρcδγoντα6 βραoτ&" λαγανιNα t1 παtζoνταq δυo cδρεq
N&θε μdρα Nυνηγητ6, με oτ61o την πoθηττj λιπoδι&λυαη.Tα πιo πoλλ& απ6 αυτ&" εi1αν Nληρoνoμιxτj αρθριτιx{
πρoδι&θεoη, oε oυνδυαoμ6 με οtλλεq ανωμαλiεq τoυ oργα-
νιoμo6. AρNετ&. e[γαν πεθ&νετ,γιατt oι γoνεiq τα λυπ6ντανy'αL τα" Nρυφoτ&ιζαν ooNoλ&τε ζ y.αL αν&λoγεq επιβλαβεiqλι1oυδιdq, γeνιN&" 6μωq ατα AρNτυN&" γιν6ταν xαλ{ δoυ-
λει&, τηρoυμdνων των αναλoγιcδν, <ιαν oNεφτο6με τoυζ τα-
ραγμdνoυ6 xαιρo6q μα6. l\oμiζω πω6 ε(μαoτε dτoιμoι γιααναμilρηoηll.
Αφo6 oι θεατρiνoι υπoo1dθηχαν στoυζ λoυoμdνoυq xαιστoυζ υπαλλτ)λoυq τoυ Υδρoθεραπευτηρ(oυ τoυ Π6ζαρ 6τt
θα επ6oτρεφαν γtO( μια dοτω παρ&oταoη' ξεxtνηoαν γtατα AρNτιx&, ψγ)ν τoνc, πι&'oει η ν6yτα oε δρ6μoυ6 αγρoτι*xo{q - δηλαδ{ x&λια δρ6μoυq.
Mε ανανεωμ6να λεμ6νια, Nαθιbq η ναυτiα tτoι ru αλ.-
λιιilq θα τoυζ συναντo6αε c' ξνατtταρτo,, πoυ θα 'πeφτανστLclτLo oγoυρd6 oτρoφdq -αατρoφdq μιζανπλ(ll τιq oημεiιο-νε o στρατυωτυx6q χ&P"ηq_ προ1ωρo$oαν oηN<iνoνταq
o6ννεφα cN6νηq. E[1ε να βρdξει Nαιp6. Ayι&θα,πtτρεqNυ
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘOΥΔHΣ
148 L49
ελαφρ6πετρεq. Για μια ιilρα oυνtyεια ξνα τtτoυo αφtλ6ξε-νo τoπdo διdo1ιζαν τα αυτoι[νητα. 06τε aωρι&"' o$τε oιNι-oμoi, o6τε Nαν φι1)ηrtyια. Ψυ1{ ζωoα δε oυνdντηoαν. HMατiλντα xαταλ'&pαινε τη αoβαρ6τητα τηζ ερηψυ&q απ'τυq αxαθαρα(εq των ζιΔων πoυ απoυσ[αζαν.
H Mαρ(xα Σoυdζ dλεγε πωζ η αγελαδioια xoυρ&δα xα-θoρiζει τo μdτρo τoυ πoλιτιαμo6 μιαq τoπoθectαq. Για πλd-Nα τo dλεγε, αλλ& η Mατiλντα τo π(oτευε Nι ανηoυ1o6oεπoυ dνιωθε απ&τητo τo τoπ[o. Ax6μη Nι o i1)ιιoq αργo6o.ενα δ6oει ν'αυ, 6ταν τo 'παιρνε απ6φαoη να γαΘεt, ξαν&-βγαινε ψcρooτ&" τoυ6 απ6τoψα'' y'αy'Lασudνo6, Nαι τoυq τ{l_
φλωνε. Απ6 βoυν6 oε βoυν6 6μωq τo φcυq &λλαζε, πtραν ναoxoυρα(νoυν oι γραμμd ζ στα 9Ρ&χro, γ:;:csμαν oτην ιδρα πoυ6λα βαφτdζoνταL πασχαλι& _o6τε μoβ o6τε ρoζ_ oυν&ντη-oαν δdντρα Tcoυ ταπαιδι& αλ},&.xαι oι περιoo6τερoι τoυ θι&-ooυ δεν εd1αν ξαναδεL, rsταψ&τ^ησαν τLα την αν&γNη τoυq.
ιιΔυo λεπτ&. . . ll o6ρλι αξε o Τζtψc' Σ&ψrαc,'<<Nα 'ναι oι ιiρεq σoυ)), αντιγ6ριoε o τεν6ρoq Moβ{q,
πoυ x6ντευε να aN&oeι η φo6αNα τoυ.Σ6ρθηxαν τtoω απ' τoυq θ&μνoυ6 μπαΤλντιo.μdνoι. H
Mιρ&ντα, η l{αν(να Ζoλ& Nι o Koλoo.o6 q αναN&),ν']lαν ψLα.1τητη.
ιιl{ερ6oo... o6oυ... Moq αxo6τε; Nερ6oo...ll x&λεoανy'αL τoυζ dλλoυ6.
ΖεψατtoτηNαν τα 1dρια τoυ6 ιι &"ρyιaαν τυq p},αατi1-
ψιεq, γιατ[ η τ"ητη αν&βλυζε νερ6 ραδιoriγo, γοlρi.q μυρω_διdq, αλλ& ζεψατιoτ6 - oαρ&ντα dξι βαθμιilν. Mε 1εiληaιαaψtνα απ' τηδiQα oυνd1tσαν τo ταξ(δι Nι iιoτεPα ψτh-
...ΥΣTΙ,]PA. HPΘAN 0Ι MEΛΙΣΣEΣ
y'αν σε μια δαoιΔδη περιoχη, αναμεαα oε βoυν& αιoτειν&",
aNαψ1ιtνα απ6 ιιiδειq oυo(εq, γεψ&τα υπoQiεq φτερωτιilνερπετcbν xαι δαιμ6νων. 06τε τα xελαηδ[oψατα τoυ δειλι-νo6 o6τε xελ&ρυoμα νερo6 o6τε oτιδ{πoτε &λλo d,xoυγαν.
Mια oτιγμ{ αNo/,rsτηNε τo τραγo6δι εν6q παιδιo6, με φω-ν! 6πωc, τηq Mιρd,νταq. Σoπρ&νo-Noπρ&νo.
ιιΑNo6q;llH Mατiλντα x&τι tπιαrsε, αλλ& α{Ncυσε τoυζ ιilμoυq.
To iδιo iNανε xι o Koλooo6q, απ{ναντ[ τηq.ιιTραγoυδ& dνα παιδ[...ll ε{πε o Στ&θηq.<ιΘα d1ει λ6γoυ6. Bo6λcυo' τo, μη ooυ 'ρθει εμετ6qlt,
πρ6oταξε η Mατ(λντα, ρ{1νoνταq &γριεq ψατιtq oτo ν&νo.
Ei1ε νυ1τ<iloει 6ταν τoυq υπoδd1θηxε o N6ριoq Kαλη-oπtρηc, ιδιoxτfτηe των Αρxτιxcδν Λoυτρcδν, μαζ[ με τoyιατρ6 y'αL τoυζ λoυτρoν6μoυq o' dνα 1αλιNooτροlψtνo ξε-
φωτo. Γ6ρω γ6ρω υπ{ρxαν Nτ[oψατα" ασπPLoμdνα πoυ
φωτtζoνταν με λ&μπε6 λoυξ, ενcΔ o oυραν6q t'ραν γεψ&"τoq&.rsτρα πoυ &yνιζαν θειd,φι. 'Eτoι τoυ φ&ν"ηxε τoυ Στd,θη.
Tα ΑρNτιx&. \ταν απ&νεψα - tναq λ6γoq γυαπαραπ&νωζεoτη. To βρ&δυ ε(1ε δρooι&, αλλ& τηψtρα o τ6πoq 6βρ"-
ζε Nυ {ξω' Γwτt N&τω, ατα υπ6γεtα των Nτιcψ&τax, ταθειo$1α νερα x6x-λαζαν. Exεi μdoα λo6ζoνταν, πνιγμdνoιστoυζ υδρατμo6q, oι υπdρβαρoι dφηβoι ταπρωινd."' αxoλoυ-
θιiνταq αυo'τηρ& τo πρ6γραμμα. oι μαν&δεq τoυc,' αν τιαL
θα τo 'θελαν πoλ6 να 1ωθo6ν 'ιυ αυτtq oτι6 1αβo6ζεq,, πα_
ρdμεναν εNτ 6 q, γ ια α ι{,,υ1oλoγ ιxo6q λ6γoυ 6 υ, xαΘ ιλ q τ α" παL -
δι&, παρd, τo τ&γoqxαL τα. ρoδαλ& ξtyNια, dμπαιναν t iδηεtxαν ψπει oτην επcδδυνη διαδιNαo[α τηc ενηλιx(ωoηG.
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\ΔΙlΣ
1scr 15r
ελαφρ6πετρεq. Για μια ιilρα oυνtyεια ξνα τtτoυo αφtλ6ξε-νo τoπdo διdo1ιζαν τα αυτoι[νητα. 06τε aωρι&"' o$τε oιNι-oμoi, o6τε Nαν φι1)ηrtyια. Ψυ1{ ζωoα δε oυνdντηoαν. HMατiλντα xαταλ'&pαινε τη αoβαρ6τητα τηζ ερηψυ&q απ'τυq αxαθαρα(εq των ζιΔων πoυ απoυσ[αζαν.
H Mαρ(xα Σoυdζ dλεγε πωζ η αγελαδioια xoυρ&δα xα-θoρiζει τo μdτρo τoυ πoλιτιαμo6 μιαq τoπoθectαq. Για πλd-Nα τo dλεγε, αλλ& η Mατiλντα τo π(oτευε Nι ανηoυ1o6oεπoυ dνιωθε απ&τητo τo τoπ[o. Ax6μη Nι o i1)ιιoq αργo6o.ενα δ6oει ν'αυ, 6ταν τo 'παιρνε απ6φαoη να γαΘεt, ξαν&-βγαινε ψcρooτ&" τoυ6 απ6τoψα'' y'αy'Lασudνo6, Nαι τoυq τ{l_
φλωνε. Απ6 βoυν6 oε βoυν6 6μωq τo φcυq &λλαζε, πtραν ναoxoυρα(νoυν oι γραμμd ζ στα 9Ρ&χro, γ:;:csμαν oτην ιδρα πoυ6λα βαφτdζoνταL πασχαλι& _o6τε μoβ o6τε ρoζ_ oυν&ντη-oαν δdντρα Tcoυ ταπαιδι& αλ},&.xαι oι περιoo6τερoι τoυ θι&-ooυ δεν εd1αν ξαναδεL, rsταψ&τ^ησαν τLα την αν&γNη τoυq.
ιιΔυo λεπτ&. . . ll o6ρλι αξε o Τζtψc' Σ&ψrαc,'<<Nα 'ναι oι ιiρεq σoυ)), αντιγ6ριoε o τεν6ρoq Moβ{q,
πoυ x6ντευε να aN&oeι η φo6αNα τoυ.Σ6ρθηxαν τtoω απ' τoυq θ&μνoυ6 μπαΤλντιo.μdνoι. H
Mιρ&ντα, η l{αν(να Ζoλ& Nι o Koλoo.o6 q αναN&),ν']lαν ψLα.1τητη.
ιιl{ερ6oo... o6oυ... Moq αxo6τε; Nερ6oo...ll x&λεoανy'αL τoυζ dλλoυ6.
ΖεψατtoτηNαν τα 1dρια τoυ6 ιι &"ρyιaαν τυq p},αατi1-
ψιεq, γιατ[ η τ"ητη αν&βλυζε νερ6 ραδιoriγo, γοlρi.q μυρω_διdq, αλλ& ζεψατιoτ6 - oαρ&ντα dξι βαθμιilν. Mε 1εiληaιαaψtνα απ' τηδiQα oυνd1tσαν τo ταξ(δι Nι iιoτεPα ψτh-
...ΥΣTΙ,]PA. HPΘAN 0Ι MEΛΙΣΣEΣ
y'αν σε μια δαoιΔδη περιoχη, αναμεαα oε βoυν& αιoτειν&",
aNαψ1ιtνα απ6 ιιiδειq oυo(εq, γεψ&τα υπoQiεq φτερωτιilνερπετcbν xαι δαιμ6νων. 06τε τα xελαηδ[oψατα τoυ δειλι-νo6 o6τε xελ&ρυoμα νερo6 o6τε oτιδ{πoτε &λλo d,xoυγαν.
Mια oτιγμ{ αNo/,rsτηNε τo τραγo6δι εν6q παιδιo6, με φω-ν! 6πωc, τηq Mιρd,νταq. Σoπρ&νo-Noπρ&νo.
ιιΑNo6q;llH Mατiλντα x&τι tπιαrsε, αλλ& α{Ncυσε τoυζ ιilμoυq.
To iδιo iNανε xι o Koλooo6q, απ{ναντ[ τηq.ιιTραγoυδ& dνα παιδ[...ll ε{πε o Στ&θηq.<ιΘα d1ει λ6γoυ6. Bo6λcυo' τo, μη ooυ 'ρθει εμετ6qlt,
πρ6oταξε η Mατ(λντα, ρ{1νoνταq &γριεq ψατιtq oτo ν&νo.
Ei1ε νυ1τ<iloει 6ταν τoυq υπoδd1θηxε o N6ριoq Kαλη-oπtρηc, ιδιoxτfτηe των Αρxτιxcδν Λoυτρcδν, μαζ[ με τoyιατρ6 y'αL τoυζ λoυτρoν6μoυq o' dνα 1αλιNooτροlψtνo ξε-
φωτo. Γ6ρω γ6ρω υπ{ρxαν Nτ[oψατα" ασπPLoμdνα πoυ
φωτtζoνταν με λ&μπε6 λoυξ, ενcΔ o oυραν6q t'ραν γεψ&"τoq&.rsτρα πoυ &yνιζαν θειd,φι. 'Eτoι τoυ φ&ν"ηxε τoυ Στd,θη.
Tα ΑρNτιx&. \ταν απ&νεψα - tναq λ6γoq γυαπαραπ&νωζεoτη. To βρ&δυ ε(1ε δρooι&, αλλ& τηψtρα o τ6πoq 6βρ"-
ζε Nυ {ξω' Γwτt N&τω, ατα υπ6γεtα των Nτιcψ&τax, ταθειo$1α νερα x6x-λαζαν. Exεi μdoα λo6ζoνταν, πνιγμdνoιστoυζ υδρατμo6q, oι υπdρβαρoι dφηβoι ταπρωινd."' αxoλoυ-
θιiνταq αυo'τηρ& τo πρ6γραμμα. oι μαν&δεq τoυc,' αν τιαL
θα τo 'θελαν πoλ6 να 1ωθo6ν 'ιυ αυτtq oτι6 1αβo6ζεq,, πα_
ρdμεναν εNτ 6 q, γ ια α ι{,,υ1oλoγ ιxo6q λ6γoυ 6 υ, xαΘ ιλ q τ α" παL -
δι&, παρd, τo τ&γoqxαL τα. ρoδαλ& ξtyNια, dμπαιναν t iδηεtxαν ψπει oτην επcδδυνη διαδιNαo[α τηc ενηλιx(ωoηG.
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\ΔΙlΣ
1scr 15r
ΓΙΑNNFΙΣ ΞANΘo\nιΙΣ
o γιατρ6q, dνα6 ουμπαθ!c, Nαραφ}'6c, 7ιεci1l'υξ τoν oπo{ooιNυρLεqαπoNαλo$ααν (χoυχoυd με ρ6μπαll -ρ6μπα LατΡL-ιt1, &",s τ ρη, φ o
ρ o6 ο ε o αν θ ρω πd No q- ε'qηγ o6 o ε ξαν &" Nαt ξα _
ν&. π6oη αν&γNη απ6 ψoναξι& iyει o dφηβo6 oτι6 ιδιαiτε-ρ6q τoυ aτιγψtq'
o Στciθηq y'αL"ηMατiλντα μioηoαν αυθημερ6ν χαL αυ-τoψ&τωqτιqxυρtεqμητdρε6 με τα N6xrιινα csτ6ψαταyLαL τα.εργ61ειρα. 'oλεg εi1αν xoυβαλ{oει NoυβαρloτΡεζ xL dπλε-Nαν μανιωδιδq δαντdλε q, παρυaτ&'νoνταζ τιq oo,ιoμ&ρτυρεζπoυ doερναν τo ((σταυρ6 τηs παxυcsαρN[αqπ.
oι dφηβoι εξaιτερm&' tψoυαζαν oαν 6λoυq τoυq 1oντρo6q,αλλ& απ6 ψtrsα η αρθρ(τιδα y|αL oL &λλε6 παθ$ρευc' ξoNα-pαν Nαταaτ&oειq' MεριNoi απ' αυτo6 ζ, ωζ ψωρ&., εtxαν
ψ&}'ιaτα διαNριθεi 'LαL
σε διαγωνιoμoilc, αφρατ{λαc'.H oρφ&νια τoυ Στd,θη y'αL τηζ Mατiλνταq, ψπρooτ&
oτη ayiaη εφ{βων - μαν&δων, διxαιων6ταν πανηγυριN&.Eξιiλλoυ Nανεuq απ6 τoυq δυo τoυ6 δεν αμφιαβtρηαε τo η-θ ιN6 μd ρo 6 τ ηc, oLy'Cη εν εLαy'tβ'Lατ ασ τ Poφ{ 6 . Δεν τo oυζ{ -τησαν, αλλ& o6τε μια φoρ& δεν τoυ6 xαpαληoε η νooταλ-
γfu. l\εc, Nω tραν αυτoφυεi6 ατoν x6oμo τo6τo. Η Mα-τ[λντα αγατo{loε τo μdoo6 τηζy'L o Στ&θηq τη Mατiλντα.Αυτ6 τoυ6 tφτανε y'αL τoυc, περ{ooευε.
Bodθηoαν π&ντωq ατo ατ{oιμo τoυ oNηνιNo6, ανdλα-pαν xαι N&"πoυoυq ρ6λoυq αοτjμαντουq αλλd (χα"Ραy'τηΡL_
oτιNo6qll στo αντισoNoλατιι6 {πoq τo'l Tζiμη, πoυ με τoζ6ρι ουγNρατo6oε τα π&Θη τoυ μπρoστ& oτην ταρ{λαaητ6oων πρoNλητιxιilν .Nρε&των. Γιατ( oι νεαρo{ αoθενε{q xυ-Nλοφoρo6oαν oυν{θωq με μα6ρα ιαψτoτ{νtα σoρτζ ατ[θα_
..-YΣTEPA. HPΘAN 0Ι MEΛΙΣΣF]Σ
νων μεγεθcbν, ενθoυoιαoμdνoι πoυ εi1αν παρtα τoυq Nαλ-
λιτ61νεq, xαλoo'υoτημdνoυq μ&λιoτα α.:.,' τoν N6ριo Kαλη-o'πdρη ru απ6 στΡατLa)τLy'o6q διoιNητ6s. Η παρoυο{α τoυ
τζ{ιψc' 1/.αL τoυ τζm"[ραν μια ooβαρ{ εγγ6ηoη πoι6τ"ηταq
τoυ θι&ooυ.
o μαdoτρo6 Kαραμ{τρo6 δo6λευε oNυλ{oια ατη διδα-
rsNαλtα των τραγoυδιciν -για μουαιN{ o&"τφα με δραματι-x(, τεριεγ6μενo επρ6xεtτo- o {λιoq dιpηνε τα βoυν&, dι{,,ηνε
τo αriμπαν, dι|,,ηoε }LαL την π)'&τητηqΖo')'&', πoυ γυρνo6oε
με εξιΔπλατα, φλερτdρoνταζ με τoυζ νταγλαpdδεq MαNε-δ6νεq λoυτρoν6μoυq.
<ι Παoαλεiι.|,,τε την γιαo6ρτια, την παλιoβριi μα ! ll'Bξαλ-λη η Mαρixα ψe τα' φερoiματα τηq ενζενt,, τη γιαo6ρτωoεγtα να τη6 φ6γει τo tγxαυψα'
oι μητdρεq, θεq τo {νcτιNτo, θε6 η περιdργεtα, διπλ&-
ρωσαν τα παιδι&, ρd1νoνταq d,δεια να πι&'ooυν γeψ&τα.
η Mατiλντα.<ιΘε6q φυλ&ξoι...)) σταυρoχoπι6νταν oι Nυρ(εq με τα ερ_
y6yεφα'<ιE(oτε αδελφ&Nια;ll Tιq dτρωγε η dγνoια για τα δυο
παιδι&.αEiναι o αρραβωνυαcτιN6q μου!ll δ{λωνε περι1αρ{6 v)
Mατiλντα, πι&νoνταqτoν Στ&θη αyxαζt,πoυ xαμ&ρωνε μεαυθ&δεια δiπλα τηc.
<ιMη oNoτ{ζeoτε, Nυρiα ΓNαρLπ'η μoυ. Eξωλη c)χα"L π,Ρ()-
6lη, ..l> Lxαναν νo{ματα με φριiδια Nα'. ψ&τια oι d,λλεg
oτην xυρiα ΓNαρ[πη, πoυ fθελε να μ&θει λεπτoμdρειεq.
152 15:J
ΓΙΑNNFΙΣ ΞANΘo\nιΙΣ
o γιατρ6q, dνα6 ουμπαθ!c, Nαραφ}'6c, 7ιεci1l'υξ τoν oπo{ooιNυρLεqαπoNαλo$ααν (χoυχoυd με ρ6μπαll -ρ6μπα LατΡL-ιt1, &",s τ ρη, φ o
ρ o6 ο ε o αν θ ρω πd No q- ε'qηγ o6 o ε ξαν &" Nαt ξα _
ν&. π6oη αν&γNη απ6 ψoναξι& iyει o dφηβo6 oτι6 ιδιαiτε-ρ6q τoυ aτιγψtq'
o Στciθηq y'αL"ηMατiλντα μioηoαν αυθημερ6ν χαL αυ-τoψ&τωqτιqxυρtεqμητdρε6 με τα N6xrιινα csτ6ψαταyLαL τα.εργ61ειρα. 'oλεg εi1αν xoυβαλ{oει NoυβαρloτΡεζ xL dπλε-Nαν μανιωδιδq δαντdλε q, παρυaτ&'νoνταζ τιq oo,ιoμ&ρτυρεζπoυ doερναν τo ((σταυρ6 τηs παxυcsαρN[αqπ.
oι dφηβoι εξaιτερm&' tψoυαζαν oαν 6λoυq τoυq 1oντρo6q,αλλ& απ6 ψtrsα η αρθρ(τιδα y|αL oL &λλε6 παθ$ρευc' ξoNα-pαν Nαταaτ&oειq' MεριNoi απ' αυτo6 ζ, ωζ ψωρ&., εtxαν
ψ&}'ιaτα διαNριθεi 'LαL
σε διαγωνιoμoilc, αφρατ{λαc'.H oρφ&νια τoυ Στd,θη y'αL τηζ Mατiλνταq, ψπρooτ&
oτη ayiaη εφ{βων - μαν&δων, διxαιων6ταν πανηγυριN&.Eξιiλλoυ Nανεuq απ6 τoυq δυo τoυ6 δεν αμφιαβtρηαε τo η-θ ιN6 μd ρo 6 τ ηc, oLy'Cη εν εLαy'tβ'Lατ ασ τ Poφ{ 6 . Δεν τo oυζ{ -τησαν, αλλ& o6τε μια φoρ& δεν τoυ6 xαpαληoε η νooταλ-
γfu. l\εc, Nω tραν αυτoφυεi6 ατoν x6oμo τo6τo. Η Mα-τ[λντα αγατo{loε τo μdoo6 τηζy'L o Στ&θηq τη Mατiλντα.Αυτ6 τoυ6 tφτανε y'αL τoυc, περ{ooευε.
Bodθηoαν π&ντωq ατo ατ{oιμo τoυ oNηνιNo6, ανdλα-pαν xαι N&"πoυoυq ρ6λoυq αοτjμαντουq αλλd (χα"Ραy'τηΡL_
oτιNo6qll στo αντισoNoλατιι6 {πoq τo'l Tζiμη, πoυ με τoζ6ρι ουγNρατo6oε τα π&Θη τoυ μπρoστ& oτην ταρ{λαaητ6oων πρoNλητιxιilν .Nρε&των. Γιατ( oι νεαρo{ αoθενε{q xυ-Nλοφoρo6oαν oυν{θωq με μα6ρα ιαψτoτ{νtα σoρτζ ατ[θα_
..-YΣTEPA. HPΘAN 0Ι MEΛΙΣΣF]Σ
νων μεγεθcbν, ενθoυoιαoμdνoι πoυ εi1αν παρtα τoυq Nαλ-
λιτ61νεq, xαλoo'υoτημdνoυq μ&λιoτα α.:.,' τoν N6ριo Kαλη-o'πdρη ru απ6 στΡατLa)τLy'o6q διoιNητ6s. Η παρoυο{α τoυ
τζ{ιψc' 1/.αL τoυ τζm"[ραν μια ooβαρ{ εγγ6ηoη πoι6τ"ηταq
τoυ θι&ooυ.
o μαdoτρo6 Kαραμ{τρo6 δo6λευε oNυλ{oια ατη διδα-
rsNαλtα των τραγoυδιciν -για μουαιN{ o&"τφα με δραματι-x(, τεριεγ6μενo επρ6xεtτo- o {λιoq dιpηνε τα βoυν&, dι{,,ηνε
τo αriμπαν, dι|,,ηoε }LαL την π)'&τητηqΖo')'&', πoυ γυρνo6oε
με εξιΔπλατα, φλερτdρoνταζ με τoυζ νταγλαpdδεq MαNε-δ6νεq λoυτρoν6μoυq.
<ι Παoαλεiι.|,,τε την γιαo6ρτια, την παλιoβριi μα ! ll'Bξαλ-λη η Mαρixα ψe τα' φερoiματα τηq ενζενt,, τη γιαo6ρτωoεγtα να τη6 φ6γει τo tγxαυψα'
oι μητdρεq, θεq τo {νcτιNτo, θε6 η περιdργεtα, διπλ&-
ρωσαν τα παιδι&, ρd1νoνταq d,δεια να πι&'ooυν γeψ&τα.
η Mατiλντα.<ιΘε6q φυλ&ξoι...)) σταυρoχoπι6νταν oι Nυρ(εq με τα ερ_
y6yεφα'<ιE(oτε αδελφ&Nια;ll Tιq dτρωγε η dγνoια για τα δυο
παιδι&.αEiναι o αρραβωνυαcτιN6q μου!ll δ{λωνε περι1αρ{6 v)
Mατiλντα, πι&νoνταqτoν Στ&θη αyxαζt,πoυ xαμ&ρωνε μεαυθ&δεια δiπλα τηc.
<ιMη oNoτ{ζeoτε, Nυρiα ΓNαρLπ'η μoυ. Eξωλη c)χα"L π,Ρ()-
6lη, ..l> Lxαναν νo{ματα με φριiδια Nα'. ψ&τια oι d,λλεg
oτην xυρiα ΓNαρ[πη, πoυ fθελε να μ&θει λεπτoμdρειεq.
152 15:J
ΓΙANNHΣ EANΘO\I\HΣ
K6ληoε η μdρα, 1αλ&ρωo.ε \etaτη, &να,!αν oι λoυξ oτηoNηνt1, ψαζε6τηNαν &ρρωoτoι, ψ&νεq χαι πρoσωπιN6 cτoπρoα6λιo. o (διo6 o x6ριoq Kαληoπdρηζ, πoυ πρoλ6γιαετην παρ&.aταση, ε[πε τα xα)ri'lτερα λ6γα ΥLα τo συγγρα-φdα, διααN εναστ tl' ψeταφPαστ \ <<. . .Nαι αρ1ιNωλoμ παρ&ν,oφ6ριξε o Moυζ&q, [oα ν' αxolrsτε[ oτo θlααο. Αx6μη πε-ριoo6τερα ε[τε για την εθνιx6φρoνα πρoαφορd τηq Mαρi-xαq Σoυ{ζ Nαι, αψ{,oωC ψετ&, ψπt1Nε oρψτιN&. τo βιoλiτoυ Kαραμ{τρoυ χαt π[αω τα υπ6λoιπα 6ργανα' με μtααγ1cbδη μελωδ(α.
Πoλλ& yρ6να αργ6τερα o Στοiθηq θα oνειρευ6ταν βιo_λιd, με xεφ&λ'υα αλεπo6q Nαι π[rsω τoυq 1υμdνα xυνηγ6-αxυλα με αcbμα πνευoτclν, 6πιυ6 oυνdβ αLνe στα' tθιψα τηcεγγλεζrxηc, α"ΡLστoy'Pατ[αq, α},λ& με χανoνtχα ζιλα. Σανxυνηγημdνη αλεπoυδ[τaα tψoυαζε τo βιoλΙ τoυ Kαραμτi-τρoυ μ' ειε[νη τη μελωδiα.'hρεxε, ξtφε'lγε, (δρωνε, ε_xλιπαρo6oε dλεoq, 6μωq 6λo ylαL την πρoλ&βαιναν τα" σy.υ-
λιd, αλυ1τ<ilνταζ'..Poλ6ι x6ληoε τo 6ργo: πρ6ζεq, δραματιx& oψoιoιατ&}η-
xτα ρεφρdν γεψ&τα ιατριNt1oηψαo[α, λiβελoι y'ατ&. τoυ ια-N&oυ Nαt τηq ooNoλ&ταq, θ&νατoι, ι],,υ1oβγ&:lr:εεc, dγγελoι,ooNoλατoβιoμf1ανoι πoυ dλιωναν στην x6}ιαoη...
'LαL τL
δεν πdραoε ψt'oα απ'τo δημιo6ργημα τoυ Tζ(μη Σ&ψπα.M61ρι τη Mατ(λντα' ψε oρθ&νoι1τo aτ6ψα dβγαλαν να
τoυq δεi1νευ τo απ6ν δ6ντι τη6, απ(lν τ&aαψoυ εξαυτ[αq
μιαq δαιμoν ιιt1q aoκoλ&ταq.'Εγινε oφαγ\ xανoνιNt1τLα" τoρ6λo, αλλ& ηΜαριNα απεiληoε 6τt, αν δεν τoν tπαιζε, θατη φαφo6τιαζε oλoNλη ρωτm&' η [δια, ιαι ψ&ρτυρ&q τηq o
...ΥΣTEPA" FIPΘAN oΙ MΕΛΙΣΣEΣ
Θε6s. Mε δυo oφαλι&ρεq η Mατiλνταxατ&πυε τη γλιΔooαιυ &νoιξε τα yε0'η rs' ξνα ανατPLχLαστυa6 xαψoγελo, να δoυν
oι dφηβoι τα εγxk'ηψατα' τηζ aoNo)'&'ταq.
Tα τραγo6δια 6μωq ξεoi1xοscαν zυριoλεxτιx& τα Aρ-Nτm&. 'oλoq o θ[αooq, αx6ψy'αL oL τεxνιxoL απ6 ψiaα' ε-πανdλαβε δdxα φoρdq τo απoθεωτυN6 ρεφρtν:
ιιΣ6No ,s6ιo xαt παρ&τα
να ψαrτ&q τ"η csoNoλ&τα.
Σoιoφτ &ν ει,,s oιoo τ &o oυ'
ox6ι.poυ λiγo την υγει& αoυll.
'Eναq {ναq ol. ηθoπoιoi o6λαραν Nt ξ,πευτα πd,λι ενcΔνo-
νταν στo ρεφρdν. Πετ&γηNε ψε α1ιαταψ&xητo μπρio Nι ηMαρixα να τραγoυδ{oει:
ιιΣoNoζω{, αoxoντoυνι&,
aoxoιαηψ{' μoυ λ&θoq,
ooNoNαN6 μoυ πoυ 'παΘα",
τo,s αNoτ&"θoq μ&θoq ! ll
Tdλo6, 9τη", αν&μεοα σ.τ'' τα μπo6τια των θεατρiνων
o ν&νoq Koλoαo66, πoυ ναι μεν διαoNdδαζε τo Noιν6 λ6γω
ooυλoυπιo6, αλλ& tNανε ψπ6λ'υια oαρδ&μ. To(τωαε τo λαι_
μ6 τoυ 6rso γιν6ταν, π{ρε 6φo6 θριαμpευτιx6 Nι α,ι6ληoε
τη γερoντoπαιδιNτi φωνo6λα τoυ:
<<Σo.ιoxατ &λαβα xι εγ<il,
o ooNoμαθημdνoq,
πωq εiμαι τ<1lρα ελε'jθεροζ...))
154 r55
ΓΙANNHΣ EANΘO\I\HΣ
K6ληoε η μdρα, 1αλ&ρωo.ε \etaτη, &να,!αν oι λoυξ oτηoNηνt1, ψαζε6τηNαν &ρρωoτoι, ψ&νεq χαι πρoσωπιN6 cτoπρoα6λιo. o (διo6 o x6ριoq Kαληoπdρηζ, πoυ πρoλ6γιαετην παρ&.aταση, ε[πε τα xα)ri'lτερα λ6γα ΥLα τo συγγρα-φdα, διααN εναστ tl' ψeταφPαστ \ <<. . .Nαι αρ1ιNωλoμ παρ&ν,oφ6ριξε o Moυζ&q, [oα ν' αxolrsτε[ oτo θlααο. Αx6μη πε-ριoo6τερα ε[τε για την εθνιx6φρoνα πρoαφορd τηq Mαρi-xαq Σoυ{ζ Nαι, αψ{,oωC ψετ&, ψπt1Nε oρψτιN&. τo βιoλiτoυ Kαραμ{τρoυ χαt π[αω τα υπ6λoιπα 6ργανα' με μtααγ1cbδη μελωδ(α.
Πoλλ& yρ6να αργ6τερα o Στοiθηq θα oνειρευ6ταν βιo_λιd, με xεφ&λ'υα αλεπo6q Nαι π[rsω τoυq 1υμdνα xυνηγ6-αxυλα με αcbμα πνευoτclν, 6πιυ6 oυνdβ αLνe στα' tθιψα τηcεγγλεζrxηc, α"ΡLστoy'Pατ[αq, α},λ& με χανoνtχα ζιλα. Σανxυνηγημdνη αλεπoυδ[τaα tψoυαζε τo βιoλΙ τoυ Kαραμτi-τρoυ μ' ειε[νη τη μελωδiα.'hρεxε, ξtφε'lγε, (δρωνε, ε_xλιπαρo6oε dλεoq, 6μωq 6λo ylαL την πρoλ&βαιναν τα" σy.υ-
λιd, αλυ1τ<ilνταζ'..Poλ6ι x6ληoε τo 6ργo: πρ6ζεq, δραματιx& oψoιoιατ&}η-
xτα ρεφρdν γεψ&τα ιατριNt1oηψαo[α, λiβελoι y'ατ&. τoυ ια-N&oυ Nαt τηq ooNoλ&ταq, θ&νατoι, ι],,υ1oβγ&:lr:εεc, dγγελoι,ooNoλατoβιoμf1ανoι πoυ dλιωναν στην x6}ιαoη...
'LαL τL
δεν πdραoε ψt'oα απ'τo δημιo6ργημα τoυ Tζ(μη Σ&ψπα.M61ρι τη Mατ(λντα' ψε oρθ&νoι1τo aτ6ψα dβγαλαν να
τoυq δεi1νευ τo απ6ν δ6ντι τη6, απ(lν τ&aαψoυ εξαυτ[αq
μιαq δαιμoν ιιt1q aoκoλ&ταq.'Εγινε oφαγ\ xανoνιNt1τLα" τoρ6λo, αλλ& ηΜαριNα απεiληoε 6τt, αν δεν τoν tπαιζε, θατη φαφo6τιαζε oλoNλη ρωτm&' η [δια, ιαι ψ&ρτυρ&q τηq o
...ΥΣTEPA" FIPΘAN oΙ MΕΛΙΣΣEΣ
Θε6s. Mε δυo oφαλι&ρεq η Mατiλνταxατ&πυε τη γλιΔooαιυ &νoιξε τα yε0'η rs' ξνα ανατPLχLαστυa6 xαψoγελo, να δoυν
oι dφηβoι τα εγxk'ηψατα' τηζ aoNo)'&'ταq.
Tα τραγo6δια 6μωq ξεoi1xοscαν zυριoλεxτιx& τα Aρ-Nτm&. 'oλoq o θ[αooq, αx6ψy'αL oL τεxνιxoL απ6 ψiaα' ε-πανdλαβε δdxα φoρdq τo απoθεωτυN6 ρεφρtν:
ιιΣ6No ,s6ιo xαt παρ&τα
να ψαrτ&q τ"η csoNoλ&τα.
Σoιoφτ &ν ει,,s oιoo τ &o oυ'
ox6ι.poυ λiγo την υγει& αoυll.
'Eναq {ναq ol. ηθoπoιoi o6λαραν Nt ξ,πευτα πd,λι ενcΔνo-
νταν στo ρεφρdν. Πετ&γηNε ψε α1ιαταψ&xητo μπρio Nι ηMαρixα να τραγoυδ{oει:
ιιΣoNoζω{, αoxoντoυνι&,
aoxoιαηψ{' μoυ λ&θoq,
ooNoNαN6 μoυ πoυ 'παΘα",
τo,s αNoτ&"θoq μ&θoq ! ll
Tdλo6, 9τη", αν&μεοα σ.τ'' τα μπo6τια των θεατρiνων
o ν&νoq Koλoαo66, πoυ ναι μεν διαoNdδαζε τo Noιν6 λ6γω
ooυλoυπιo6, αλλ& tNανε ψπ6λ'υια oαρδ&μ. To(τωαε τo λαι_
μ6 τoυ 6rso γιν6ταν, π{ρε 6φo6 θριαμpευτιx6 Nι α,ι6ληoε
τη γερoντoπαιδιNτi φωνo6λα τoυ:
<<Σo.ιoxατ &λαβα xι εγ<il,
o ooNoμαθημdνoq,
πωq εiμαι τ<1lρα ελε'jθεροζ...))
154 r55
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘoΥΔHΣ
Ειει N&πoι.,, μπερδε6τηιε,ζoρ[aτηyLε, τoυ 'φrγ, τo π&'_τωμα, μ"α', πρo1ιεLμdνoυ να y&oει η παρ&oταση τo ρυθμ6,φoυoxcbνoνταζ τo oτ{θoq μ' dνα ηρωιN6 o.μiξιμo των φρυ-διc6ν, τdλειωσε τη ατρoφ{ ξeyνclινταq oλ6τελα τo ((σoχo-θεραπευμdνoζ)), πoυ sραν ιαt τo ευγενdq φιν&λε, Nι αψ6-ληαε oτo εμβρ6ντητo Noιν6:
(. . .'LαL ooNoγαμημdνο6! ll
1biριξαν απ6 ενθoυoιαομ6 oι dφηβoι yναL oL λoυτρoν6μoι
-πoυ εi1αν {δη xαταNαυλcΔαει απ' τo θdαμα_ αλλ& oι μη-τtρεq, με μια ταυτ61ρoνη ιtνηoη ετoιψ6τηταq, tyωoαν ταδ&1τυλd. τoυq στ' αυτυ& των πα16o'αρχων παιδιcδv τoυζ, ναμην αNo6αoυν y'αL τ[πoτα 1ειρ6τερo. Eυτυ1cδ6 ηΜαρ[Nα,πoυ δεν αφηνε πoτξ' να y'αταστΡαφε[ ψια παρ&.csταoη πoνε{γε φτ$oει α[ψα να τη oτt1rιeι' τραpηξε μπρooτ& ψ.rcΡoστ&.ιι &.ρyιoε να απαγγtλλει με φων^η παλλ6μενη απ6 ρtγη α-γνcΔo'τoυ πρoελε6o'εω6 :
ιιΑυτ& τη6 δ6ξαq τα φτερ&'csxξπαoαν την Eλλ&δα,N6xαλα" ηριilων ιερ&,
τηζ λευτερι&q oημ&δια' . .υ
Η Mατiλντα, Ψe Nλειoτ6 τo oτ6ψα, oφραγιoμdνo, ανNαι θα'θελε πoλ6 να τo ανo[ξευ, να ξε1υθo6ν τα rLo χαL_ρiNαNα 1αμ6γελα, dxλειoε τo ψ&πι oτoν Στ&θη, ,'o, d-στey'ε παρ&ψeρα. Mε τo τdλo6 τηζ αταττελ,αq 1ειρoNρ6-τηo'ε πρcbτo6 o x6ριo6 Kαληo.πdρη c, γεtρoιρ6τησαν χι oιdλλoι. Tdλειωoαν μoυoιNd, 6πωq &ρμoζε, με τo ανιiδυνo
...ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ρεφ ρdν, ε ιoπρ&ττoν τ αq ετ υπ}'Loν μπρ&βo y'σ.L χεLρo'Lροτ i -
ψατα".Eεθεωμdνοr"' fπεoαν 6λoι oτα Nρεp&τυα με διφoρo6μενη
xo$ρααη. i'}υxι&., δρooερ'{ $ραν η βραδι&, πρ&γμα πoυ
βo{θηαε οτr:ν $πνο ψετ&" τo τρiωρo ξεθ6ωμα τηc, παρ&"-
στα.σηc' M6νo η Nανiνα Ζoλ&", παρ&" τη φλεγ6μενη πλ&τη
τ^rf,, πtyε πtcal απ' τo )1εντΡLy'6 Nτ\ριo των ΑρNτιNιlιν, να
oυναντ{o'ει τoυζ MαNεδ6νε6 λoυτρoν6μoυζ πoυ παpαψ6_
νευαν μεζ στα oNoτ&δια.
Η Mατiλντα δε ν6oταζε. Κατ&πwε αν&oNελα τoν απξ_
ραντo oυραν6. Aoιγ6Nλεινε τo oτ6μα ψαa,λνταζ τoυζ γα_}'αξteq,, τιq &"ρNτoυq Nι oτιδ{πoτε oυνdpαινε εNε[ πd.νω.
'F,πειπα, πoιoq ξdρει τι riρα θα!ταν, γ6ριoε Nατ&.τηψε_
ρι& τoυ Στ&θη, πoυ xoιμ6ταν π^&υ τηζ,' y'L txλα,!ε τιNρ&".
r56 157
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘoΥΔHΣ
Ειει N&πoι.,, μπερδε6τηιε,ζoρ[aτηyLε, τoυ 'φrγ, τo π&'_τωμα, μ"α', πρo1ιεLμdνoυ να y&oει η παρ&oταση τo ρυθμ6,φoυoxcbνoνταζ τo oτ{θoq μ' dνα ηρωιN6 o.μiξιμo των φρυ-διc6ν, τdλειωσε τη ατρoφ{ ξeyνclινταq oλ6τελα τo ((σoχo-θεραπευμdνoζ)), πoυ sραν ιαt τo ευγενdq φιν&λε, Nι αψ6-ληαε oτo εμβρ6ντητo Noιν6:
(. . .'LαL ooNoγαμημdνο6! ll
1biριξαν απ6 ενθoυoιαομ6 oι dφηβoι yναL oL λoυτρoν6μoι
-πoυ εi1αν {δη xαταNαυλcΔαει απ' τo θdαμα_ αλλ& oι μη-τtρεq, με μια ταυτ61ρoνη ιtνηoη ετoιψ6τηταq, tyωoαν ταδ&1τυλd. τoυq στ' αυτυ& των πα16o'αρχων παιδιcδv τoυζ, ναμην αNo6αoυν y'αL τ[πoτα 1ειρ6τερo. Eυτυ1cδ6 ηΜαρ[Nα,πoυ δεν αφηνε πoτξ' να y'αταστΡαφε[ ψια παρ&.csταoη πoνε{γε φτ$oει α[ψα να τη oτt1rιeι' τραpηξε μπρooτ& ψ.rcΡoστ&.ιι &.ρyιoε να απαγγtλλει με φων^η παλλ6μενη απ6 ρtγη α-γνcΔo'τoυ πρoελε6o'εω6 :
ιιΑυτ& τη6 δ6ξαq τα φτερ&'csxξπαoαν την Eλλ&δα,N6xαλα" ηριilων ιερ&,
τηζ λευτερι&q oημ&δια' . .υ
Η Mατiλντα, Ψe Nλειoτ6 τo oτ6ψα, oφραγιoμdνo, ανNαι θα'θελε πoλ6 να τo ανo[ξευ, να ξε1υθo6ν τα rLo χαL_ρiNαNα 1αμ6γελα, dxλειoε τo ψ&πι oτoν Στ&θη, ,'o, d-στey'ε παρ&ψeρα. Mε τo τdλo6 τηζ αταττελ,αq 1ειρoNρ6-τηo'ε πρcbτo6 o x6ριo6 Kαληo.πdρη c, γεtρoιρ6τησαν χι oιdλλoι. Tdλειωoαν μoυoιNd, 6πωq &ρμoζε, με τo ανιiδυνo
...ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ρεφ ρdν, ε ιoπρ&ττoν τ αq ετ υπ}'Loν μπρ&βo y'σ.L χεLρo'Lροτ i -
ψατα".Eεθεωμdνοr"' fπεoαν 6λoι oτα Nρεp&τυα με διφoρo6μενη
xo$ρααη. i'}υxι&., δρooερ'{ $ραν η βραδι&, πρ&γμα πoυ
βo{θηαε οτr:ν $πνο ψετ&" τo τρiωρo ξεθ6ωμα τηc, παρ&"-
στα.σηc' M6νo η Nανiνα Ζoλ&", παρ&" τη φλεγ6μενη πλ&τη
τ^rf,, πtyε πtcal απ' τo )1εντΡLy'6 Nτ\ριo των ΑρNτιNιlιν, να
oυναντ{o'ει τoυζ MαNεδ6νε6 λoυτρoν6μoυζ πoυ παpαψ6_
νευαν μεζ στα oNoτ&δια.
Η Mατiλντα δε ν6oταζε. Κατ&πwε αν&oNελα τoν απξ_
ραντo oυραν6. Aoιγ6Nλεινε τo oτ6μα ψαa,λνταζ τoυζ γα_}'αξteq,, τιq &"ρNτoυq Nι oτιδ{πoτε oυνdpαινε εNε[ πd.νω.
'F,πειπα, πoιoq ξdρει τι riρα θα!ταν, γ6ριoε Nατ&.τηψε_
ρι& τoυ Στ&θη, πoυ xoιμ6ταν π^&υ τηζ,' y'L txλα,!ε τιNρ&".
r56 157
Ι μo61ρωμα πoυ ξεoηNcΔνεt τo tλNoq απ' τo aτoψdxυ ιαιτι&νευ.μtα πcrγωμdνη oταγ6να μdλι να τρtxευ o"η' ρiqo'o-πα}ιυ& y'αL να' Noλλ& pαaανιoτυN& aτoν πρoτελευτα io inou-δυλo. ΞερoNατdπιε την ξ6λυη γειioη τoυ
'LαL αλαφt&oτη-
xε βλιiπoνταq την 6ρα.
0N ΠETΥXE H NΥΧTΑ, ΙΙ MAΛΛΟN EKEΙNO TO ΣTENOΧΩPΟ
...ΥΣTEPA' ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι< Πoια γεγoν6τα; ll αναρωτ{θ ηNε φωνα"yτ&.Δε γνιiiριζε τt o6ι γεγoν6τα τoν xαταδ(ωy'αν' απλcλq
τρ6ψαζε μ' dναν παθητιN6 τρ6μo yaη[q d,μυνα, τρ6μo μετην τεχνL}L{ τoυ εφι&lι:,η, χωρiq πρooxdφαλo y'αL ψε ιδρω-
μdνo oεντ6νι.'Eτoι, oNξτα τρ6μoq, 6πωq oι αναμντjoει6 α_
π6 π6νoυ6 &λλων Nωρcλν' oι πιo πoλλoi π6νoι εtγαν αφε_
τηρLα τo oτoψ&"yι. ΕNε( πα[ζoνταν πα}'t&. τα Nαταxθ6νια
γαoτρυx& δρ&ματα τoυ Στ&θη' Γερνo6oε θεραπευμdνoζ α-π6 ι[:υ1ωo'ιxdq πoλυτdλειεq' Nαι τcλρα, ξαν&. ψαν&, επt-στρεφε o π6νoq, θεωρητιNd, ωριμαoμdνoq.
αTι μαλαxlεq cxαριlινω. ..)) Ξεφ6oηξε πoλλdq φoρdq τοa&πυo αtρα απ6 μdoα τoυ, τoαλ&Nωaε ptαυα τo πρ6o'ωπo
τη6 Γxλ6ρLσ"c, στην εφημερiδα, Nαθd.φιcsε 6,τυ &yρηrsτo
oερν6ταν ψπρooτ&. τoυ, τoν ξ,πιαoε &ξαφνα μια τρdλα μετην τ&F;η' Απ&λλαξε τα ντooιξ, δεξι& xι αρυoτερ&. απ' τηνπoλ61ρoνη Nρo'3cτα τηq oN6νη6, dπλυνε τo φλιτζ&νι τoυ
Nαι pytμε oτo δι&δρoμo ν' αναα&νει τo απoλυμαντrN6 No_
Nτiι}' πoυ πλανι6ταν μoν(μωq o' 6λo τo ι}rυψαNooτ&oιo:
1λcδριo, ταyN[λα απ6 φαγητ& με β&αη τoν ψπαNαλι&"ρoιαt παρ&γωγα τoυ πετρελα{oυ . Καψυ& φoρ& dρ1oνταν y'αL
ριπdq ι<ντετ6λll απ' τη μιοd,νoιγτητ6ρτα τoυ αφρoδιoιo-λ6γoυ. Στo αο'ανodρ μ6ριζε ψaανoaτ&σLo 1nαL πoλυμετα-
1ειριoμ6νo δd,πεδo.
Στo δρ6μo, ΣαραNooτ{ Nαι Q6γρα τoυ M&ρτη. Πdραoεατo απtναντι πεζoδρ6μιo, o6ρριζα ο'την εxx)ηo[α τoυ A-γioυ Kωνoταντ(νoυ. Xωρiq να τo πρoo1εδι&ζει, εδcδ Nαιλ(γεq μdρεq πρo1ωρo6oε N&νoνταqζυγN-ζαγN: ατ' τo ξναπεζoδρ6μιo oτo &λλo, με xιντjoειq ερπετo6 πoυ αγνoε( εξ
Tα yαρτιd.' aν'6ρπυα στα ΥΡαφεio, 6λη η 6λη πανξτoυ[ιτlν'ι αψπαλαρισμdνη, τα τηλdφωνα νεκρ&. - αη θεμιτ{ ,._ιρ6τητα'τoυ τηλεφc6νoυ μαζ)), 6πωq 6λεγε o Xριoτ6φoρoζXωρ.αφ&q, 6ταν η αρτηριooι}rt1ρωση τoν ιαpd}ηou γ:rn'"oNγλα. Πηγμdνo oλ6τελα τo xαταN&θι τoυ Nαφt aτo φλι_τζdνυ, τα π6δια pαρυ&. Σαν την Nαρδι& πoυ χτυπo6o,ε αρ-y&. Nυ α8ι&φoρα N&τω q'τ' τo πoυN&ψιao, αλλd Bαφα.
. Αxoυγε τα συρματ 6oNoυνα τoυ αoανodρ να τρiζoυV, βε-
τ&. aιωπ{1, ψετ&ξανd' oι μεταλλιxo[ αναoτεναγψot τηc,'εy.-ιtνηo ηe.'Eπρεπε ν α' }4ατ αν Ly'{ oε ι τ ην αxruηo Iα
"o, γ,o, oπρoλ&βει στo τσαN τo πιeoτ\ριo στη Λdνoρμαν. Δεν {τανψαιρι&.. Θα β&διζε γρ{γoρα, io.ωq πιo γρiγoρα ιυ απ6γΘεq, ru απ6 πρo1θ tq, τoυ &.ρxυaαν
"o yrγou6no'
158 Ι59
Ι μo61ρωμα πoυ ξεoηNcΔνεt τo tλNoq απ' τo aτoψdxυ ιαιτι&νευ.μtα πcrγωμdνη oταγ6να μdλι να τρtxευ o"η' ρiqo'o-πα}ιυ& y'αL να' Noλλ& pαaανιoτυN& aτoν πρoτελευτα io inou-δυλo. ΞερoNατdπιε την ξ6λυη γειioη τoυ
'LαL αλαφt&oτη-
xε βλιiπoνταq την 6ρα.
0N ΠETΥXE H NΥΧTΑ, ΙΙ MAΛΛΟN EKEΙNO TO ΣTENOΧΩPΟ
...ΥΣTEPA' ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι< Πoια γεγoν6τα; ll αναρωτ{θ ηNε φωνα"yτ&.Δε γνιiiριζε τt o6ι γεγoν6τα τoν xαταδ(ωy'αν' απλcλq
τρ6ψαζε μ' dναν παθητιN6 τρ6μo yaη[q d,μυνα, τρ6μo μετην τεχνL}L{ τoυ εφι&lι:,η, χωρiq πρooxdφαλo y'αL ψε ιδρω-
μdνo oεντ6νι.'Eτoι, oNξτα τρ6μoq, 6πωq oι αναμντjoει6 α_
π6 π6νoυ6 &λλων Nωρcλν' oι πιo πoλλoi π6νoι εtγαν αφε_
τηρLα τo oτoψ&"yι. ΕNε( πα[ζoνταν πα}'t&. τα Nαταxθ6νια
γαoτρυx& δρ&ματα τoυ Στ&θη' Γερνo6oε θεραπευμdνoζ α-π6 ι[:υ1ωo'ιxdq πoλυτdλειεq' Nαι τcλρα, ξαν&. ψαν&, επt-στρεφε o π6νoq, θεωρητιNd, ωριμαoμdνoq.
αTι μαλαxlεq cxαριlινω. ..)) Ξεφ6oηξε πoλλdq φoρdq τοa&πυo αtρα απ6 μdoα τoυ, τoαλ&Nωaε ptαυα τo πρ6o'ωπo
τη6 Γxλ6ρLσ"c, στην εφημερiδα, Nαθd.φιcsε 6,τυ &yρηrsτo
oερν6ταν ψπρooτ&. τoυ, τoν ξ,πιαoε &ξαφνα μια τρdλα μετην τ&F;η' Απ&λλαξε τα ντooιξ, δεξι& xι αρυoτερ&. απ' τηνπoλ61ρoνη Nρo'3cτα τηq oN6νη6, dπλυνε τo φλιτζ&νι τoυ
Nαι pytμε oτo δι&δρoμo ν' αναα&νει τo απoλυμαντrN6 No_
Nτiι}' πoυ πλανι6ταν μoν(μωq o' 6λo τo ι}rυψαNooτ&oιo:
1λcδριo, ταyN[λα απ6 φαγητ& με β&αη τoν ψπαNαλι&"ρoιαt παρ&γωγα τoυ πετρελα{oυ . Καψυ& φoρ& dρ1oνταν y'αL
ριπdq ι<ντετ6λll απ' τη μιοd,νoιγτητ6ρτα τoυ αφρoδιoιo-λ6γoυ. Στo αο'ανodρ μ6ριζε ψaανoaτ&σLo 1nαL πoλυμετα-
1ειριoμ6νo δd,πεδo.
Στo δρ6μo, ΣαραNooτ{ Nαι Q6γρα τoυ M&ρτη. Πdραoεατo απtναντι πεζoδρ6μιo, o6ρριζα ο'την εxx)ηo[α τoυ A-γioυ Kωνoταντ(νoυ. Xωρiq να τo πρoo1εδι&ζει, εδcδ Nαιλ(γεq μdρεq πρo1ωρo6oε N&νoνταqζυγN-ζαγN: ατ' τo ξναπεζoδρ6μιo oτo &λλo, με xιντjoειq ερπετo6 πoυ αγνoε( εξ
Tα yαρτιd.' aν'6ρπυα στα ΥΡαφεio, 6λη η 6λη πανξτoυ[ιτlν'ι αψπαλαρισμdνη, τα τηλdφωνα νεκρ&. - αη θεμιτ{ ,._ιρ6τητα'τoυ τηλεφc6νoυ μαζ)), 6πωq 6λεγε o Xριoτ6φoρoζXωρ.αφ&q, 6ταν η αρτηριooι}rt1ρωση τoν ιαpd}ηou γ:rn'"oNγλα. Πηγμdνo oλ6τελα τo xαταN&θι τoυ Nαφt aτo φλι_τζdνυ, τα π6δια pαρυ&. Σαν την Nαρδι& πoυ χτυπo6o,ε αρ-y&. Nυ α8ι&φoρα N&τω q'τ' τo πoυN&ψιao, αλλd Bαφα.
. Αxoυγε τα συρματ 6oNoυνα τoυ αoανodρ να τρiζoυV, βε-
τ&. aιωπ{1, ψετ&ξανd' oι μεταλλιxo[ αναoτεναγψot τηc,'εy.-ιtνηo ηe.'Eπρεπε ν α' }4ατ αν Ly'{ oε ι τ ην αxruηo Iα
"o, γ,o, oπρoλ&βει στo τσαN τo πιeoτ\ριo στη Λdνoρμαν. Δεν {τανψαιρι&.. Θα β&διζε γρ{γoρα, io.ωq πιo γρiγoρα ιυ απ6γΘεq, ru απ6 πρo1θ tq, τoυ &.ρxυaαν
"o yrγou6no'
158 Ι59
ενστ[y'τoυ την ευθεiα. Πιθαν6ν να dνιcυθε μtα μηχανtxη α-oφ&λεια, π&ντωq εNε[, oτo μιNρ6 &'νoιγψα τηq εNN}ηoLαqπoυ τα τελευταiα γρ6νια t1ταν Nατειλημμdνo μoνiμωq απ6PcΔooυq ψeταν&oτεq, παρ&. την υγραο(α. ετ'Lxρατo6oε dναq
ψν'ρ6q o'υνωατιαμ6q.Ρcbooι xαι &)'λoι περ(εργoι oτ{Noνταν ν' αNo6ooυν τo
τραγo6δι μιαq ε6oωμη q Nυρfuq ψε ξανΘα μαλλιd .Nαι yα},&'_
ζtα, pαρι& μαχtγιαρtσμdνα, ψ&τυα. 'Eνα6 μεo{λιNαq tπαυ-ζε αNoρντε6ν xι εNεtνη &πλωνε τη φων! τηq -<ιθα εiναι"μdτζο"ll, oxtφτηNε o Στ&θηq_ oxoρπcδντα6 επιπλdoν με-λαγ1oλiα στo πρoχωρημdνo ατ6γευψα'
<ιTι λdει;ll ριiτηoε dναν νεαρ6 πoυ μιλo6oε ελληνιNd,,
ροιoυN&" xαι x&τt *λλo που τoυ διdφευγε.ιιΑπο1αιρετo6ν τη N(να oτo oταθμ6 oι παλιo( φ{λoιll,
απ&ντηaε πρ6θυμα o νdoq. αΦε6γει με τo τρdνo η l\iναll.<ιKαι πo6 π&ευ;'l> o Στ&θηq, περιdργωq, ανηoυ1o6αε
για την τ6yητηc, ηρωδα6 εν6q ρcΔοιxoυ τραγoυδιo6.ιιNα παντρeυτεt cτη Σιβηρ[α. Kαι γι' αυτ6...llAπoμαNρ6νθηxε γρiγoρα απ' τη φoρτιoμdνη ατψ6_
σφαLPα" τoυ τραγoυδιo6, με τη λ6πη να Noυδoυνtζει aτo,sτoψ&γι τoυ. Πoλλ& γ{νoνταν απ6ι]lε o' αυτ6 τo csτoψ&xι.
Π&ντoτε η μελαγxoλdα τoν ξεoτρ&τιζε απ' τo oτdρεo μ6-θo τoυ. Toν doπρωχνε σε αντ[δoτα oxoτeυν&". Mε τα 1ρ6-νια μπορo6σε να ελdγ1ει αυτd''q τιζ ((παρενdργειεqll, 6πωqτιq dλεγε. 'Ηταν βdβαια oτη μdoη }αL ^η Δdoπoινα, αν y'αL
ηxατ&aταo'τj τoυ απαιτo$oe πιo δραoτιN\ αντιψετ,,jπιαη.Σ' 6η τη διαδρoμ{ ωζ τη Λdνoρμαν rsx6νταφτε τ&νω
oε αλλoδαπiq γυναtNεζ με πειναoμdνo βλdμμα. Πρo1ω-
r6o
...ΥΣTEPA. HΡΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ρo6ααν αΡτd", τυλιγμdνε6 oε oυνθετιxtq yoilνεq f αε δερ-
ψ&τtνατα}'τ&", αξιoπpεπιλq αν{αυ1εq γt' αυτ6 πoυ θα τoυ6
πρoiNυπτε. o Στ&θηq tτα xι αλλιιiq τραβo6oε τα βλdμ-v'ατα. o Kλιντ 'Ιoτγoυντ oτην παλα[cυo'{ τoυ εθεcυρε{τo
αNαταψ&μτo 1oλιγoυντιαν6 ζωo. Αx6μη )1αL ψε δυo βη-ματoδ6τεq t1τρευqxαθετsρεq θα doερνε π(o'ω τoυ τη φiμητoυ αρoενιxo6.
Αυτdq pεpαtα {ταν θεωρ[εq τηc, Δdο'πoιναq , 6ταν tNα-νε ανατoμ[α στLc χαPεs τoυ γ{ρατoq. Αλλ& τα βλ6μματαστoυζ δρ6μoυq, 6αo Nαιρ6 θυμ6ταν τoν εαυτ6 τoυ o Στ&θηqωζ εν ενεργεiα πεζoπ6ρo, tραν π&ντα επt;ιoνα xαι πoλλ&υπoo16μενα.Ε(xε Nωρ6 να τ&ει με νdα γυνα[ια, u' oητt_
ξει tνα Noρμi χωρiq αναμν{oειq, να συντρtpε[ απ' τη φρε-oN&δα μιαq &λληq o&.ρν'αq, να μπει στoν πειραoμ6 να γi-νεt πρoστατ ευτυN& eπιθ ετυN6q, να νιιioει εξερευνητ{ q eν6q
Noριτat,sτιxoυ ρ6δινoυ 6oτραNoυ, εφαρμooμdνoυ τdλεια o'τη
φ6oη τoυ. 'Τoτερα, μ' dνα απρooδ6NητoζιγN-ζαyN, π\ρετη Λdνoρμαν o1εδ6ν τptγoνταq.
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘO\tHΣ
ι6τ
ενστ[y'τoυ την ευθεiα. Πιθαν6ν να dνιcυθε μtα μηχανtxη α-oφ&λεια, π&ντωq εNε[, oτo μιNρ6 &'νoιγψα τηq εNN}ηoLαqπoυ τα τελευταiα γρ6νια t1ταν Nατειλημμdνo μoνiμωq απ6PcΔooυq ψeταν&oτεq, παρ&. την υγραο(α. ετ'Lxρατo6oε dναq
ψν'ρ6q o'υνωατιαμ6q.Ρcbooι xαι &)'λoι περ(εργoι oτ{Noνταν ν' αNo6ooυν τo
τραγo6δι μιαq ε6oωμη q Nυρfuq ψε ξανΘα μαλλιd .Nαι yα},&'_
ζtα, pαρι& μαχtγιαρtσμdνα, ψ&τυα. 'Eνα6 μεo{λιNαq tπαυ-ζε αNoρντε6ν xι εNεtνη &πλωνε τη φων! τηq -<ιθα εiναι"μdτζο"ll, oxtφτηNε o Στ&θηq_ oxoρπcδντα6 επιπλdoν με-λαγ1oλiα στo πρoχωρημdνo ατ6γευψα'
<ιTι λdει;ll ριiτηoε dναν νεαρ6 πoυ μιλo6oε ελληνιNd,,
ροιoυN&" xαι x&τt *λλo που τoυ διdφευγε.ιιΑπο1αιρετo6ν τη N(να oτo oταθμ6 oι παλιo( φ{λoιll,
απ&ντηaε πρ6θυμα o νdoq. αΦε6γει με τo τρdνo η l\iναll.<ιKαι πo6 π&ευ;'l> o Στ&θηq, περιdργωq, ανηoυ1o6αε
για την τ6yητηc, ηρωδα6 εν6q ρcΔοιxoυ τραγoυδιo6.ιιNα παντρeυτεt cτη Σιβηρ[α. Kαι γι' αυτ6...llAπoμαNρ6νθηxε γρiγoρα απ' τη φoρτιoμdνη ατψ6_
σφαLPα" τoυ τραγoυδιo6, με τη λ6πη να Noυδoυνtζει aτo,sτoψ&γι τoυ. Πoλλ& γ{νoνταν απ6ι]lε o' αυτ6 τo csτoψ&xι.
Π&ντoτε η μελαγxoλdα τoν ξεoτρ&τιζε απ' τo oτdρεo μ6-θo τoυ. Toν doπρωχνε σε αντ[δoτα oxoτeυν&". Mε τα 1ρ6-νια μπορo6σε να ελdγ1ει αυτd''q τιζ ((παρενdργειεqll, 6πωqτιq dλεγε. 'Ηταν βdβαια oτη μdoη }αL ^η Δdoπoινα, αν y'αL
ηxατ&aταo'τj τoυ απαιτo$oe πιo δραoτιN\ αντιψετ,,jπιαη.Σ' 6η τη διαδρoμ{ ωζ τη Λdνoρμαν rsx6νταφτε τ&νω
oε αλλoδαπiq γυναtNεζ με πειναoμdνo βλdμμα. Πρo1ω-
r6o
...ΥΣTEPA. HΡΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ρo6ααν αΡτd", τυλιγμdνε6 oε oυνθετιxtq yoilνεq f αε δερ-
ψ&τtνατα}'τ&", αξιoπpεπιλq αν{αυ1εq γt' αυτ6 πoυ θα τoυ6
πρoiNυπτε. o Στ&θηq tτα xι αλλιιiq τραβo6oε τα βλdμ-v'ατα. o Kλιντ 'Ιoτγoυντ oτην παλα[cυo'{ τoυ εθεcυρε{τo
αNαταψ&μτo 1oλιγoυντιαν6 ζωo. Αx6μη )1αL ψε δυo βη-ματoδ6τεq t1τρευqxαθετsρεq θα doερνε π(o'ω τoυ τη φiμητoυ αρoενιxo6.
Αυτdq pεpαtα {ταν θεωρ[εq τηc, Δdο'πoιναq , 6ταν tNα-νε ανατoμ[α στLc χαPεs τoυ γ{ρατoq. Αλλ& τα βλ6μματαστoυζ δρ6μoυq, 6αo Nαιρ6 θυμ6ταν τoν εαυτ6 τoυ o Στ&θηqωζ εν ενεργεiα πεζoπ6ρo, tραν π&ντα επt;ιoνα xαι πoλλ&υπoo16μενα.Ε(xε Nωρ6 να τ&ει με νdα γυνα[ια, u' oητt_
ξει tνα Noρμi χωρiq αναμν{oειq, να συντρtpε[ απ' τη φρε-oN&δα μιαq &λληq o&.ρν'αq, να μπει στoν πειραoμ6 να γi-νεt πρoστατ ευτυN& eπιθ ετυN6q, να νιιioει εξερευνητ{ q eν6q
Noριτat,sτιxoυ ρ6δινoυ 6oτραNoυ, εφαρμooμdνoυ τdλεια o'τη
φ6oη τoυ. 'Τoτερα, μ' dνα απρooδ6NητoζιγN-ζαyN, π\ρετη Λdνoρμαν o1εδ6ν τptγoνταq.
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘO\tHΣ
ι6τ
0 ΙΔΙ0 AΠOΓEΥMA o XOPEΥTHΣ MOΥZAΣ EΦEΡNE Γ\?0ΥΣοτην oμ6νoLα 1.lαL ζ6γωνε πρocεγτιN& τα περtπτερα.
Σ&λιωνε x&θε τ6ao τα βρωμoδαγυλα τoυ χt αναN&τευετLcJ )ιPεψασμ6νε6 εφημερiδε6. Aπ6 1θεq πoυ η τηλε6ραoηdδειξε την ΓNλ6ρια oε δυo φ&clειq, νξα ru αφPατη την ε-πoγfi τoυ TρωιNo6 πoλdμoυ )r.αL σ}(επααμdνη μ' dνα μoυ-a αψ&., 6πω q Nατ &ν τ ηa ε π ρ6 cs φ ατ α, ξταΘ ε oυ1νoυρiα.
'Eπαιρνε xαι διoυρητιN& για την τtεaη πoυ εi1ε, αλλ&
'(αL τL δεν dπαιρνε απ6 γ&πυα o Moυζ&q. Ωoτ6αo θεωρo6oε
τoν εαυτ6 τoυ dνα εiδoq HραNλi μu περιαo6τερoυq απ6 δcδ-
δεxα &,θλoυ6. Στo πλα(αo των &θλων τoυ συγχα,ταλdγoντανyναL |ιεPLτdoL NαρNtνoι πoυ ε{1αν υπo1ωρ{oει μ6νoι τoυ6.
Aθλos {ταν πoυ ζo6oε αN6ψ.'σxυγιατην ηλrN[α. Λiγo πιoπdνω { λiγo N&τω απ' τα' oγδ6ντα βριox6ταν εδ<1l xαι xρ6-νια. oι xαxoνγteqy.αL η diλειι],,η ανdo'εων τoν β&ραιναν.
Στo ξενoδo1ε(o <<Kαπερναo6μll, 6πoυ o γtoζ τoυ φιλo-τιμ{θηxε να τoυ πληρcΔνει δωμ&τιo, τo θερμoodφωνo {ταν&γνωoτη εφε6ρεoη. Kαι δεν ε[1ε xλειδαρυ& η π6ρτα.Kλεiδωνε απ6 ψ{oα ψ' {να μ&νταλo, 6πωq τα απoχωρη-
...ΥΣTEΡA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
τ$ρυα oτιq αυλ6q , τoν Nαιρ6 πoυ o x6αμo6 αφ6δευε )1ατα"-
διxαο'μdνoq να oφ(γγεταL σε, xαμπtνεq-φυλ&lιυα γεψ&τα
μ6γεs Nαι βριυμι&. Kαι τo oτρcδμα δεν {ταν ατρcδμα. Kα-τ&oτρωψα μαoυνι6ριxoυ {ταν. Eυτυ1ri6 πoυ μtα ζ.i μ' '-Nε[νoυq τoυq xωλoβρoυζ στα θdατρα, ε[1ε γυμν&oει 6oo
να 'ναL τo ocδμα τoυ' χι tτoι, αυτ6 πoυ o{μερα oν6μαζε
oιΔμα &ντεyε aτα p&aανα τηζ Nατ&N^},ιoηq. M6νo τα )1ω'
λoμdρια xρατo6oαν ψια αγν!υπoιpiα σ.π' τo παλι6 oφρiγo6.
Γι' αυτ6 xαι η Γxλ6ρια, μd1ρι πoυ τoν dδιωξε απ' ταΜξ-Θανα Nαιs1ν xαNιλq, ιιxωλαρ& μoυ)) τoν φι1lναζε.
ι<Eiμαι επιζcδνll, δτjλωνε στσ' y'αφενe[α πiρυξ τoυ oμo-
νoιαNo6 βo6ρNoυ. Κατα β&θo6 π{o'τευε πωq {ραν Nωλ6-
φαρδoq y'αL τo εννoι1oε, αφo6 τo επtNεντρo τηe ζω{6 τoυ
tραν απ' τη μdαη Nαι x&τω. H xωλoφαρδiα τoυ Moυζ& d-
τ1λεLτo o'ε δυo πρ&"γψατα' Πρcδτoν, tπειaε iνα πα}ιυNαρ&_
Nυ υcγν6 Nαt ψtζερo, πoυ δo6λευε oε φουρν&ριχo στην Πλα-τεtαΒ&Θηq,6τι ε{ναι o πατiραq τoυ. o φνom6q' Kαι τoπα}ιtNαρ&Nι φoρτιIlθηxε τo rατΡLy'6 β&ρoq -&λλωoτε o6τε
e$ντα xιλ& δε ζ6γιζε o Moυζ&q_ με την υπ6o1εoη να μηαιiioει χαt τoυ μαγαρ(oει τo oπtτι. E[1ε oιxoγdνεια o νdo6:
γυναtxα' παιδι&, oυνεταιρloτηy'ε 1λαL με τo φo6ρναρη πoυ
τoν εi1ε N&'νει γαμπρ6 τoυ. Αυτ66 {ταν o 6ρo6. Kαι o Moυ-
ζ&q, πoυ oεp&csτηNε την xωλoφαρδiα τoυ, τ{ρηoε τoν 6ρo
Nι dμεινε ατo περιθcδριo.
Δε6τερoν, ε[γε πετ6xει να τoυ Noπε[ μια o6νταξη ηθo-πoιo6, μdoω NoψψατυNιλν διαoυνδdoεων. Πoλιi αμφdβαλλε
αν.ιανiναq απ' τoνq παλιo6q oυναδ6λφoυq θα ε[yε πετ6yευ
αν&λoγo xατ6ρθωμα. o Moυζ&ζ, 6μωζ, πoυ τo ξεγαoψiνo
ι'6z ι63
0 ΙΔΙ0 AΠOΓEΥMA o XOPEΥTHΣ MOΥZAΣ EΦEΡNE Γ\?0ΥΣοτην oμ6νoLα 1.lαL ζ6γωνε πρocεγτιN& τα περtπτερα.
Σ&λιωνε x&θε τ6ao τα βρωμoδαγυλα τoυ χt αναN&τευετLcJ )ιPεψασμ6νε6 εφημερiδε6. Aπ6 1θεq πoυ η τηλε6ραoηdδειξε την ΓNλ6ρια oε δυo φ&clειq, νξα ru αφPατη την ε-πoγfi τoυ TρωιNo6 πoλdμoυ )r.αL σ}(επααμdνη μ' dνα μoυ-a αψ&., 6πω q Nατ &ν τ ηa ε π ρ6 cs φ ατ α, ξταΘ ε oυ1νoυρiα.
'Eπαιρνε xαι διoυρητιN& για την τtεaη πoυ εi1ε, αλλ&
'(αL τL δεν dπαιρνε απ6 γ&πυα o Moυζ&q. Ωoτ6αo θεωρo6oε
τoν εαυτ6 τoυ dνα εiδoq HραNλi μu περιαo6τερoυq απ6 δcδ-
δεxα &,θλoυ6. Στo πλα(αo των &θλων τoυ συγχα,ταλdγoντανyναL |ιεPLτdoL NαρNtνoι πoυ ε{1αν υπo1ωρ{oει μ6νoι τoυ6.
Aθλos {ταν πoυ ζo6oε αN6ψ.'σxυγιατην ηλrN[α. Λiγo πιoπdνω { λiγo N&τω απ' τα' oγδ6ντα βριox6ταν εδ<1l xαι xρ6-νια. oι xαxoνγteqy.αL η diλειι],,η ανdo'εων τoν β&ραιναν.
Στo ξενoδo1ε(o <<Kαπερναo6μll, 6πoυ o γtoζ τoυ φιλo-τιμ{θηxε να τoυ πληρcΔνει δωμ&τιo, τo θερμoodφωνo {ταν&γνωoτη εφε6ρεoη. Kαι δεν ε[1ε xλειδαρυ& η π6ρτα.Kλεiδωνε απ6 ψ{oα ψ' {να μ&νταλo, 6πωq τα απoχωρη-
...ΥΣTEΡA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
τ$ρυα oτιq αυλ6q , τoν Nαιρ6 πoυ o x6αμo6 αφ6δευε )1ατα"-
διxαο'μdνoq να oφ(γγεταL σε, xαμπtνεq-φυλ&lιυα γεψ&τα
μ6γεs Nαι βριυμι&. Kαι τo oτρcδμα δεν {ταν ατρcδμα. Kα-τ&oτρωψα μαoυνι6ριxoυ {ταν. Eυτυ1ri6 πoυ μtα ζ.i μ' '-Nε[νoυq τoυq xωλoβρoυζ στα θdατρα, ε[1ε γυμν&oει 6oo
να 'ναL τo ocδμα τoυ' χι tτoι, αυτ6 πoυ o{μερα oν6μαζε
oιΔμα &ντεyε aτα p&aανα τηζ Nατ&N^},ιoηq. M6νo τα )1ω'
λoμdρια xρατo6oαν ψια αγν!υπoιpiα σ.π' τo παλι6 oφρiγo6.
Γι' αυτ6 xαι η Γxλ6ρια, μd1ρι πoυ τoν dδιωξε απ' ταΜξ-Θανα Nαιs1ν xαNιλq, ιιxωλαρ& μoυ)) τoν φι1lναζε.
ι<Eiμαι επιζcδνll, δτjλωνε στσ' y'αφενe[α πiρυξ τoυ oμo-
νoιαNo6 βo6ρNoυ. Κατα β&θo6 π{o'τευε πωq {ραν Nωλ6-
φαρδoq y'αL τo εννoι1oε, αφo6 τo επtNεντρo τηe ζω{6 τoυ
tραν απ' τη μdαη Nαι x&τω. H xωλoφαρδiα τoυ Moυζ& d-
τ1λεLτo o'ε δυo πρ&"γψατα' Πρcδτoν, tπειaε iνα πα}ιυNαρ&_
Nυ υcγν6 Nαt ψtζερo, πoυ δo6λευε oε φουρν&ριχo στην Πλα-τεtαΒ&Θηq,6τι ε{ναι o πατiραq τoυ. o φνom6q' Kαι τoπα}ιtNαρ&Nι φoρτιIlθηxε τo rατΡLy'6 β&ρoq -&λλωoτε o6τε
e$ντα xιλ& δε ζ6γιζε o Moυζ&q_ με την υπ6o1εoη να μηαιiioει χαt τoυ μαγαρ(oει τo oπtτι. E[1ε oιxoγdνεια o νdo6:
γυναtxα' παιδι&, oυνεταιρloτηy'ε 1λαL με τo φo6ρναρη πoυ
τoν εi1ε N&'νει γαμπρ6 τoυ. Αυτ66 {ταν o 6ρo6. Kαι o Moυ-
ζ&q, πoυ oεp&csτηNε την xωλoφαρδiα τoυ, τ{ρηoε τoν 6ρo
Nι dμεινε ατo περιθcδριo.
Δε6τερoν, ε[γε πετ6xει να τoυ Noπε[ μια o6νταξη ηθo-πoιo6, μdoω NoψψατυNιλν διαoυνδdoεων. Πoλιi αμφdβαλλε
αν.ιανiναq απ' τoνq παλιo6q oυναδ6λφoυq θα ε[yε πετ6yευ
αν&λoγo xατ6ρθωμα. o Moυζ&ζ, 6μωζ, πoυ τo ξεγαoψiνo
ι'6z ι63
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
pαφτιoτιlι6 τoυ {ταν Kiμωναq, διdθετε xρ&oη Hραxλ{, μεdφεοη στoυζ d,θλoυq.
αKαμι& φoρ&, ψoναξι&"Nαι &θλoι πηγα(νoυν νLαζi....)) φι-λoooφo6oε τtνoνταq τoiπoυρα εδιδ xι εxεi.
Πoιoq 6μωq εi1ε xαταδε1τεi να 1ιδoει doτω δυo βελ6-νεζ στην xαρδιd τηq ΓNλ6ριαq Δoυρdμπεη-Moυζd., αυτ6δεν μπoρo6σε να τo 1ωρdoει o νoυζ τoυ' Ζαλ[oτηNε 6ταντo &xoυoε Nυ αψ{.aωq τoυ {ρθε oυ1νoυρiα. Σ6γ1υoη πιoπoλ6 xαι λιγ6τερo o'τενoβρια. Δε γo6oταρε ν' αxo6ει τoεπ(θετ6 τoυ xoλλημdνo oτ' 6νoμα τη6 δoλoφoνημdνηq. Kαιη τηλε6ραoηyLσ'L oL εφημερlδεq τo ανdφεραν ψετ&"την πα6-λα. Mια πα6λα,Nι αψtoωq ιιMoυζ&ll. Σε απ6oταoη.
Eννoε[ται πο16 φρ6ντtσε να εξαφανιcsτε[ αx6ψ y'L α,r.,'
την αKαπερναo6μll. Δυo βρ&δια με τo απoQιν6 Noιμ6τανrτ' ξνα αθλιdoτερo ξενoδo1ε[o, τo ιιΠτι Tριαν6νll, oiγoυρo6πωζ τo αρ1lυN6 6νoμα αυτfie τηq τρ6γλη q v-e τLc, δυ6μιoιyιλιd,δεq τη βραδιd, {ταν αΠoυτi Tριαν6νll, δηλαδ{ ιιMoυ-νi Tριαν6νll. Γιατd ι<πoυτ{ll o{μαινε oτη B6ρεια Eλλιiδατo ευx6λωq εννoo6μενo. Tα θυμ6ταν xαλ& ταΘραxιιλτιxαyναL τα" μαxεδoνiτιxα o Moυζ&6.
Eννoε{ται πω6 δεν πsγε oεNαψι&' xηδεiα, εξdλλoυ ωqδιαζευγμdνη την απoθdωααν τηψαxαρkισσα oι τηλεoρ&-oει6. Ei1αν βρει θdμα, αλλ&, ευτυ1cΔq, ξπe,sαν πξντε Pt-χτερ στη Hλεiα xαι ι&τι μιχρoεπεtσ6δια oτoν αtρα ψετoυq To6ρxoυζ χαι η Γxλ6ρια παραμερiατηxε.
Δεν π{γε λoιπ6ν oτην xηδεiα xι o6τε iραν aε θdoη ναπξaα oτη λo6μπα των αναxρloεων. Τπ6θετε πωqx&τoιoιθα 'xαναν τoυq oυνδυαoμo66 τoυζ χαL θα 'βγαζαν βoλιx&
...ΥΣTEΡA. ΙΙΡΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ουμπερdoματα, αλ),& o Moυζ&q εtγε γρioc, να oυντηρ{oει
την υγε(α τoυ χαt τo oν6ρε των &θλων τoυ. Γιατ{ &θλo 1ρεια-
ζ6ταν, αν {θελε ναξεπερ&rsει αντi1τηφαaη' Δεν εi1ε 6-
ρεξη να τoν odρνoυν στα Nαν&λιαxαL να.ξερνα o&1λε6 ωq
βαρυπενθriν Nαι ελαφρoπενθcbν.
Ttπoτα δεν πdνθηoε τoτξ τoυ. λ λυπ{θηxε yια x&τt,
tραν τ6τε r,oυ' στα μdoα τoυ '5Ο, γ] Σoυdζ διdλυoε τo θiα-
σo τlαL ox6ρπιoαν πdρα δcΔθε, σαν τα τρελ& πoυλι&, Nαλ-
λιτd1νεq &νθρωπoι. Aλλ& η Mαρixα εLγε x&νει την ψπαζατηζ παρtστ&νoνταq τηaxρ6φα τoυ ελdoυq.
'Eλεγε πoλλ& o Moυζdq στα }lαφeνε[α. Πd,νcυ απ' 6λα
6τι υπ{ρξε <<xατΦτo6μενoq γαμιd,qll. Αυτ6 fταν τo ατσ'-
πημdνo τoυ θdμα. Απ6 παιδι& μdχρ, x6τεq ru απ6 σταφL_
δdμπoρoυq μdχρ, xυρiεq oτρατηγιbν. H πηδη1τυx{1γx&"ψα
τoυ ατdλειω τη.Καυ τα ψυo& απ' αυτ& να 'ταν αλ{θεια, d-
πρεπε να παρασημoφoρηθεi, απoφαlνoνταν τσ- αιcsγρ& γε-ρ6ντια πoυ απoτελo6oαν τo oταθερ6 τoυ αNρoατ{ριo.
<<Kι 6λη τo6τη η αξιoθα6μαoτηNρ&c\, \υατt μo6λιαζαoε 1ιλiων ειδιiν ιαψατιx& νερ&, N6ριoι. Kι o xαψ[νoq ψε
φoβfθηxε y'αL oL εθνιN6φρoνεζιαL ot χoμμoυνιaτtqNω τo
π&ρxινooν xι 6λαll.'Eτoι διατειν6ταν, σ.ν y'αL xσ"τ& p&θoq θα6μαζε τo y&}'ι
τoυ, πoυ τoν ξιανε τ6oo oι1αμ6νo, <iloτε να τoν απoaτρt_
φεταL μ6χρι Nι o X&ρoq. 'E1ωoε τo γiρι oτην τodπη y-αL
ζ6γιαoε τα ι|,,ιλ& τoυ. Στoν π&τo τηc, τc{πηc, xoυδo6νιζαν
τα πενηντ&ρια, Nαψυ& δεxαριd,. Χαλ&λιoε τα ψυc& για δυo
εφημερiδεq πoυ dγραφαν τα, περtσσ6τεpαγtα την Γxλ6ρια.
'o,τι xυ αν dγινε ψεταξ/υ τoυq, ξ6δει|.,αν μεζ oτo θει&φι των
164 165
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
pαφτιoτιlι6 τoυ {ταν Kiμωναq, διdθετε xρ&oη Hραxλ{, μεdφεοη στoυζ d,θλoυq.
αKαμι& φoρ&, ψoναξι&"Nαι &θλoι πηγα(νoυν νLαζi....)) φι-λoooφo6oε τtνoνταq τoiπoυρα εδιδ xι εxεi.
Πoιoq 6μωq εi1ε xαταδε1τεi να 1ιδoει doτω δυo βελ6-νεζ στην xαρδιd τηq ΓNλ6ριαq Δoυρdμπεη-Moυζd., αυτ6δεν μπoρo6σε να τo 1ωρdoει o νoυζ τoυ' Ζαλ[oτηNε 6ταντo &xoυoε Nυ αψ{.aωq τoυ {ρθε oυ1νoυρiα. Σ6γ1υoη πιoπoλ6 xαι λιγ6τερo o'τενoβρια. Δε γo6oταρε ν' αxo6ει τoεπ(θετ6 τoυ xoλλημdνo oτ' 6νoμα τη6 δoλoφoνημdνηq. Kαιη τηλε6ραoηyLσ'L oL εφημερlδεq τo ανdφεραν ψετ&"την πα6-λα. Mια πα6λα,Nι αψtoωq ιιMoυζ&ll. Σε απ6oταoη.
Eννoε[ται πο16 φρ6ντtσε να εξαφανιcsτε[ αx6ψ y'L α,r.,'
την αKαπερναo6μll. Δυo βρ&δια με τo απoQιν6 Noιμ6τανrτ' ξνα αθλιdoτερo ξενoδo1ε[o, τo ιιΠτι Tριαν6νll, oiγoυρo6πωζ τo αρ1lυN6 6νoμα αυτfie τηq τρ6γλη q v-e τLc, δυ6μιoιyιλιd,δεq τη βραδιd, {ταν αΠoυτi Tριαν6νll, δηλαδ{ ιιMoυ-νi Tριαν6νll. Γιατd ι<πoυτ{ll o{μαινε oτη B6ρεια Eλλιiδατo ευx6λωq εννoo6μενo. Tα θυμ6ταν xαλ& ταΘραxιιλτιxαyναL τα" μαxεδoνiτιxα o Moυζ&6.
Eννoε{ται πω6 δεν πsγε oεNαψι&' xηδεiα, εξdλλoυ ωqδιαζευγμdνη την απoθdωααν τηψαxαρkισσα oι τηλεoρ&-oει6. Ei1αν βρει θdμα, αλλ&, ευτυ1cΔq, ξπe,sαν πξντε Pt-χτερ στη Hλεiα xαι ι&τι μιχρoεπεtσ6δια oτoν αtρα ψετoυq To6ρxoυζ χαι η Γxλ6ρια παραμερiατηxε.
Δεν π{γε λoιπ6ν oτην xηδεiα xι o6τε iραν aε θdoη ναπξaα oτη λo6μπα των αναxρloεων. Τπ6θετε πωqx&τoιoιθα 'xαναν τoυq oυνδυαoμo66 τoυζ χαL θα 'βγαζαν βoλιx&
...ΥΣTEΡA. ΙΙΡΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ουμπερdoματα, αλ),& o Moυζ&q εtγε γρioc, να oυντηρ{oει
την υγε(α τoυ χαt τo oν6ρε των &θλων τoυ. Γιατ{ &θλo 1ρεια-
ζ6ταν, αν {θελε ναξεπερ&rsει αντi1τηφαaη' Δεν εi1ε 6-
ρεξη να τoν odρνoυν στα Nαν&λιαxαL να.ξερνα o&1λε6 ωq
βαρυπενθriν Nαι ελαφρoπενθcbν.
Ttπoτα δεν πdνθηoε τoτξ τoυ. λ λυπ{θηxε yια x&τt,
tραν τ6τε r,oυ' στα μdoα τoυ '5Ο, γ] Σoυdζ διdλυoε τo θiα-
σo τlαL ox6ρπιoαν πdρα δcΔθε, σαν τα τρελ& πoυλι&, Nαλ-
λιτd1νεq &νθρωπoι. Aλλ& η Mαρixα εLγε x&νει την ψπαζατηζ παρtστ&νoνταq τηaxρ6φα τoυ ελdoυq.
'Eλεγε πoλλ& o Moυζdq στα }lαφeνε[α. Πd,νcυ απ' 6λα
6τι υπ{ρξε <<xατΦτo6μενoq γαμιd,qll. Αυτ6 fταν τo ατσ'-
πημdνo τoυ θdμα. Απ6 παιδι& μdχρ, x6τεq ru απ6 σταφL_
δdμπoρoυq μdχρ, xυρiεq oτρατηγιbν. H πηδη1τυx{1γx&"ψα
τoυ ατdλειω τη.Καυ τα ψυo& απ' αυτ& να 'ταν αλ{θεια, d-
πρεπε να παρασημoφoρηθεi, απoφαlνoνταν τσ- αιcsγρ& γε-ρ6ντια πoυ απoτελo6oαν τo oταθερ6 τoυ αNρoατ{ριo.
<<Kι 6λη τo6τη η αξιoθα6μαoτηNρ&c\, \υατt μo6λιαζαoε 1ιλiων ειδιiν ιαψατιx& νερ&, N6ριoι. Kι o xαψ[νoq ψε
φoβfθηxε y'αL oL εθνιN6φρoνεζιαL ot χoμμoυνιaτtqNω τo
π&ρxινooν xι 6λαll.'Eτoι διατειν6ταν, σ.ν y'αL xσ"τ& p&θoq θα6μαζε τo y&}'ι
τoυ, πoυ τoν ξιανε τ6oo oι1αμ6νo, <iloτε να τoν απoaτρt_
φεταL μ6χρι Nι o X&ρoq. 'E1ωoε τo γiρι oτην τodπη y-αL
ζ6γιαoε τα ι|,,ιλ& τoυ. Στoν π&τo τηc, τc{πηc, xoυδo6νιζαν
τα πενηντ&ρια, Nαψυ& δεxαριd,. Χαλ&λιoε τα ψυc& για δυo
εφημερiδεq πoυ dγραφαν τα, περtσσ6τεpαγtα την Γxλ6ρια.
'o,τι xυ αν dγινε ψεταξ/υ τoυq, ξ6δει|.,αν μεζ oτo θει&φι των
164 165
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
Mεθ&νων μπ6λιxη ζω{. Tι ιpυfi dxoυν δυo εφημερiδε6! Θατιq Nρατo6σε τLα ενθ6μιo. Γρdφαν yuαL τ' 6νoψα τoυ, δημo-α(ευαν y'αL
|'LLα' μεγαλo6τoιχη φωτoγραφ[α τηζ ψσ.'lσ'Ρ[τLσ_oα6, o1εδ6ν μια{ Nωλooελiδα. Tι dλλo dθελε; Στo N&τωN&τω, o Moυζοtq τηq εtyε π&"ρευ την παρθενυ&" ψυα επεtσo-διαx{ ν$γτα ατα Kαμdνα Bo6ρλα. Θυμdται πoυ απ6ρηoε.Παρθdνα Θεατρ[να oτo θ{αoo τηqMαρfuα6 Σoυdζ!
Aπdφυγε τα πoλ$ φωτεινd, csτ{xια, αν }1.αL oι περιoo6-τερoι στην 0μ6νoια φατoιN&"γνωρiζoνταν, 1ωρiq να ξdρoυν6νoμα. 'Eφταναν Nι αρNo{loαν τα παρ&aημα ττ)( αθλι6τη-ταq. Εtγε π&'ρευ εδ<i Nαι 1ρ6νια τo yρb1ια τηq π'),ατε[αq'Μπtμε oτo πετat τoυ η ay'ατLλα τη6. Αλλωστε y'αL ηιιKαπερναo6μll Nαι τo ιιΠτι Tριαν6νll εδcδ παραδtπλαpρ[-6y'oνταν.
Mε τιq εφημερ(δε6 υπ6 μ&ληq πρoτiμηo'ε να 1ωθε( oτoνχtνηματoγρ&φo αΦαdθωνll τη6 oδo6 Αθην &.q. To6ντα t-παυζε, α'π' τυq oμ6 τo πρωi ωq τα μεo&νυyτα. Σε ξiνηγλιδooα, αλλ& τι τoν dνoιαζε. Nα βλdπει {θελε y'L α"ζ ψL-λo6oαν yερψανιN&.' 'oταν περνo6oε τιq μα6ρεq τoυ xαι βα-ρι6ταν να μαστoρε6ει &θλoυq σταxαφενεtα, xατ{pαLνε στα.&δυτα τoυ τooντ&διxoυ να ταυτυoτε[ με τα δριilμενα oτηνοθ6νη. Γυ&λιζαν τα ψ&τα τoυ απ6 yαρ& 6ταν ξ&πλωνε oτα&βoλα xαθ[oψατα. πoυ dτριζαν σαν αλ&δωτoι αραμπ&δεq.Λεq.Nαι oυναντo6oε 1αμdνoυq o'υγγενεiq xαι oυναδdλφoυq.Tα oηxωμtνα ιατ&ρτια τoυζ τα'παιρνε τLα" χαLPετιoμ6 _α Γεια o αq, παλιx&ρυαll, ανταπdδιδε φων α:xτ&. πoλλd6 φoρdq,
μεραxλωμdνoq.Δεν εi1ε x6oμo. Tρ&βηξε Nατ&. τη αυν{θει& τoυ στιζ
πρι5τεq oειρ{,q. Αν6βαoε τα ξυλoπ6δαρ& τoυ με oxdρτoo
o"o μrrρooτιν6 x&θιoψσ")1L riναιpε τo'ιγ&ρo' oλ6Nληρo πα-
*ξ,'i 'inuroε
o' dνα τρiωρo. Δυo ταιν[εq πρ6βαλλε o αΦα-
dθωνll, xι o Moυζd, q τLτυγε τo τdλo6 τηc, πΡ6τηq, 6πoυ
πtντε νoματαioι με μoυιτιxl'7 oυνoδεiα απ6 &}'τo oαξ6φωνo
6διναν ερωτυ&ρυια δαγNιilματα, ψtoα o' tνα δωμ&τιo γε-
μ&"o ,μi"noι6ν πρoβιd6 ζιiων. Ζtψπρεq, λεoπαρδ&λειq', τ|'_
,o.ι,. To oυνθετιN6 βαoiλειo ττ16 ζo6γxλαq ρoυφo6oε επi
luo "i'oρ"o
τoυζ 1υμo66 ψLα"c τυτ,LNηc' παρτo$ξαe''Εττeγ-
τα &ναι},,αν τα φ,Jlτα Nι o Moυζd,q μdτρηoε εφτ&" θεατ!q
ox6ρπιoυq oτη μεγ&λη, νυoταγμdνη α[θoυοα'
Ξεφ$λλιαε aτα N}ιεφτ&" τtq εφηψερiδε6, να ξαναδεi την
ΓNλ6ρια NαL τ' 6νoμ& τoυ π[oω απ' την πα6λα' 'F'πεπα ξ-
νtωσε μια λ$πη, πoυ ξεNινoilae N&τω απ' τη ζrλνη ιαυ
oxαρφ&λωνε σαν N&βoυραq λoξ& oτo πoυλ6βερ, τLσ' νσ' y'α'-
ταΥτ1ξευ oτo λαρriγ γυ, εNε[ 6πoυ oυν{θωq Nαταλ{γoυν oι
λ$πεq.
H ατμ6oφαLρα τoυ χtνηματoγρ&φoυ τoν ξιανε να' σLχα"-
θεi απ6τoμ α τo$τη "η e'h, πoυ τηζ ξλευπe τo oξυγ6νo'
K&θιoε Nαλ6τερα,ττo N&θιαμα'τLα. να' μην πυl,ζeυ τo διd'-
φραγμα. Bαρι6ταν να βγει στo φoυαγιd' Nτoυμ&νt oι χοι-
πνoi'6ξω. Στεν6q o xιiρoq Nαι βρωμo6oε απoxωρητfριo
Nαυ τaty&"ρo. Toν ενo1λo6oε, σ"ν y'αL y'αrνLστhc,' Mετ&, η
τoιγαρ[λα ερ16ταν μdoα oτην &νευ εξαεριαμo6 α(θoυoα xαι
ox6τωνε τo oξυγ6νo.
Βφτ&νoματαioι Nαι μ6νo o Moυζ&6 Nαθιoτ6ζ' oι &λλoι
1'ni1iou στoν πειραoμ6 ν' αλλ&ξoυν θdoειq''oλoq o ιιΦαd-
b.rl δ,r6q τoυq, δoN{μ αζαν τ α NαΘ[cψατ α N&νoντ αq θoρ6 -
t66 \61
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
Mεθ&νων μπ6λιxη ζω{. Tι ιpυfi dxoυν δυo εφημερiδε6! Θατιq Nρατo6σε τLα ενθ6μιo. Γρdφαν yuαL τ' 6νoψα τoυ, δημo-α(ευαν y'αL
|'LLα' μεγαλo6τoιχη φωτoγραφ[α τηζ ψσ.'lσ'Ρ[τLσ_oα6, o1εδ6ν μια{ Nωλooελiδα. Tι dλλo dθελε; Στo N&τωN&τω, o Moυζοtq τηq εtyε π&"ρευ την παρθενυ&" ψυα επεtσo-διαx{ ν$γτα ατα Kαμdνα Bo6ρλα. Θυμdται πoυ απ6ρηoε.Παρθdνα Θεατρ[να oτo θ{αoo τηqMαρfuα6 Σoυdζ!
Aπdφυγε τα πoλ$ φωτεινd, csτ{xια, αν }1.αL oι περιoo6-τερoι στην 0μ6νoια φατoιN&"γνωρiζoνταν, 1ωρiq να ξdρoυν6νoμα. 'Eφταναν Nι αρNo{loαν τα παρ&aημα ττ)( αθλι6τη-ταq. Εtγε π&'ρευ εδ<i Nαι 1ρ6νια τo yρb1ια τηq π'),ατε[αq'Μπtμε oτo πετat τoυ η ay'ατLλα τη6. Αλλωστε y'αL ηιιKαπερναo6μll Nαι τo ιιΠτι Tριαν6νll εδcδ παραδtπλαpρ[-6y'oνταν.
Mε τιq εφημερ(δε6 υπ6 μ&ληq πρoτiμηo'ε να 1ωθε( oτoνχtνηματoγρ&φo αΦαdθωνll τη6 oδo6 Αθην &.q. To6ντα t-παυζε, α'π' τυq oμ6 τo πρωi ωq τα μεo&νυyτα. Σε ξiνηγλιδooα, αλλ& τι τoν dνoιαζε. Nα βλdπει {θελε y'L α"ζ ψL-λo6oαν yερψανιN&.' 'oταν περνo6oε τιq μα6ρεq τoυ xαι βα-ρι6ταν να μαστoρε6ει &θλoυq σταxαφενεtα, xατ{pαLνε στα.&δυτα τoυ τooντ&διxoυ να ταυτυoτε[ με τα δριilμενα oτηνοθ6νη. Γυ&λιζαν τα ψ&τα τoυ απ6 yαρ& 6ταν ξ&πλωνε oτα&βoλα xαθ[oψατα. πoυ dτριζαν σαν αλ&δωτoι αραμπ&δεq.Λεq.Nαι oυναντo6oε 1αμdνoυq o'υγγενεiq xαι oυναδdλφoυq.Tα oηxωμtνα ιατ&ρτια τoυζ τα'παιρνε τLα" χαLPετιoμ6 _α Γεια o αq, παλιx&ρυαll, ανταπdδιδε φων α:xτ&. πoλλd6 φoρdq,
μεραxλωμdνoq.Δεν εi1ε x6oμo. Tρ&βηξε Nατ&. τη αυν{θει& τoυ στιζ
πρι5τεq oειρ{,q. Αν6βαoε τα ξυλoπ6δαρ& τoυ με oxdρτoo
o"o μrrρooτιν6 x&θιoψσ")1L riναιpε τo'ιγ&ρo' oλ6Nληρo πα-
*ξ,'i 'inuroε
o' dνα τρiωρo. Δυo ταιν[εq πρ6βαλλε o αΦα-
dθωνll, xι o Moυζd, q τLτυγε τo τdλo6 τηc, πΡ6τηq, 6πoυ
πtντε νoματαioι με μoυιτιxl'7 oυνoδεiα απ6 &}'τo oαξ6φωνo
6διναν ερωτυ&ρυια δαγNιilματα, ψtoα o' tνα δωμ&τιo γε-
μ&"o ,μi"noι6ν πρoβιd6 ζιiων. Ζtψπρεq, λεoπαρδ&λειq', τ|'_
,o.ι,. To oυνθετιN6 βαoiλειo ττ16 ζo6γxλαq ρoυφo6oε επi
luo "i'oρ"o
τoυζ 1υμo66 ψLα"c τυτ,LNηc' παρτo$ξαe''Εττeγ-
τα &ναι},,αν τα φ,Jlτα Nι o Moυζd,q μdτρηoε εφτ&" θεατ!q
ox6ρπιoυq oτη μεγ&λη, νυoταγμdνη α[θoυοα'
Ξεφ$λλιαε aτα N}ιεφτ&" τtq εφηψερiδε6, να ξαναδεi την
ΓNλ6ρια NαL τ' 6νoμ& τoυ π[oω απ' την πα6λα' 'F'πεπα ξ-
νtωσε μια λ$πη, πoυ ξεNινoilae N&τω απ' τη ζrλνη ιαυ
oxαρφ&λωνε σαν N&βoυραq λoξ& oτo πoυλ6βερ, τLσ' νσ' y'α'-
ταΥτ1ξευ oτo λαρriγ γυ, εNε[ 6πoυ oυν{θωq Nαταλ{γoυν oι
λ$πεq.
H ατμ6oφαLρα τoυ χtνηματoγρ&φoυ τoν ξιανε να' σLχα"-
θεi απ6τoμ α τo$τη "η e'h, πoυ τηζ ξλευπe τo oξυγ6νo'
K&θιoε Nαλ6τερα,ττo N&θιαμα'τLα. να' μην πυl,ζeυ τo διd'-
φραγμα. Bαρι6ταν να βγει στo φoυαγιd' Nτoυμ&νt oι χοι-
πνoi'6ξω. Στεν6q o xιiρoq Nαι βρωμo6oε απoxωρητfριo
Nαυ τaty&"ρo. Toν ενo1λo6oε, σ"ν y'αL y'αrνLστhc,' Mετ&, η
τoιγαρ[λα ερ16ταν μdoα oτην &νευ εξαεριαμo6 α(θoυoα xαι
ox6τωνε τo oξυγ6νo.
Βφτ&νoματαioι Nαι μ6νo o Moυζ&6 Nαθιoτ6ζ' oι &λλoι
1'ni1iou στoν πειραoμ6 ν' αλλ&ξoυν θdoειq''oλoq o ιιΦαd-
b.rl δ,r6q τoυq, δoN{μ αζαν τ α NαΘ[cψατ α N&νoντ αq θoρ6 -
t66 \61
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
βoυq. oι θ6ρυβoι dδιω1ναν N&π<lq τη ν{loτα.'Εναq μετα-xινtβηιε πto μπρoστ&''Fπβηoαν τα φcλτα, dδειξε η ταL-ν[α την παρα},tαΚoπαxαψπ&να oτo Pto, ειε[ 6rro, oι, γυ-να[Nεq d1oυν τoυq Nιiiλoυ q aτo optρNo. 'Eδειξε ,o,
"o, Xρι,-
oτ6 επ&νω ατo λ6φo, παντeπ6πτη τηqπλαζ τoυ πλo6τoυ
'LαL τ"ηζ'δυoτυ1iαq. o Moυζriq dνιωoε τo ρdγo6 τηq o&ψπαq
aτην Niloτη τoυ, αλλ& βαρdθηxε να βγει για xατo6ρηψα.To &λλo πρωl, cτιq εξ[ψιcι, πoυ πtγαν o, noθoρio:iρr"r,
να xαθαρ[ooυν τo ,sυνeψ&., pρi1ιαν τo 1oρευτ{ Moυξi γερ-μdνo oτα ιαθ[oψατα, με πρ6o.ωπo dντρoμo, μελανιαoμdνo,να xoιτ&. ψε ψ&τια γoυρλωμdν α" τη σyLoτειν{ oθ6νη. To oτ6_μα τoυ sραν ταπωμdνo με εφημερiδε6. Πoλλ6q oελ(δε6.
Στιq δdxα αντ( aτυq oγcλ &νoιξε o <ιΦαdθωνll τo ταμεloτoυ, λ6γω Αoτυνoμiα6 xαι διατυπc6oεων. Πdντωq η με-a6xoπη ταξfiiτρια πoυ dριξε ψια ψατι&. oτo πτcllψα'"i1ρqγ
βdβαιη, παρ& τo μελdνιαoμ α" 1/'αL τα πρηξ[ψα"o o"o iρ6_σωπo, πω6 θυμ6ταν xαλ&. τoν απoδημ{ σαντα':
αKoπρ6οxυλo τrJ€ περιoγ!q. Διdδιδε πωq tραν χoρευ-τ"fiq εξωτιxrbν 1oρrbν. Kι εγcil παλι&. {μoυν pαo(λtoiα'τηc,ερ{μoυ...ll Kι toxαoε aτα γ{λια.
ΔEΣΠOΙNΑ MΠΟPOΥΣE NA KANEΙ TΙΣ KOΙNOTOΠΙEΣ NΑ
φαiνoνται συνταΡσ''LτιN&- νξα. Aφηγ{θηxε την ιλαρ&
τoυ εγγoνo6 "η,
_ιλαρ& πρodNυι|.lε, τε}τrx&- τoυλ&1ιoτoν
oαν To μωQ6 τηq P6eμφυ, μiληoε τLα τα" wρ:,o πoυ λ6γω
βρΦq ξεo&λωoαν aτo Nτt1ψα xαι fδη x&Θε ψiρα,τLα ατ-
x6λυoη, dπαιρνε ψαyαtρυ, xαλ'dιθι Nι oρμo6oε oτι6 βρo6βεq,στoυζ ζω1o6q, στLζ Pεπσ'νiδεq Nαι στιζ μαργαρ[τεq.
ιιTρcΔγoνταt ot μαργαρ Lτεq;ν
<ιTρc{lγoνταt πρtν ανθlοoυν. M6λιc ξετooυμiooυν α,π' τo
1riμα...llΠoλλ& πραγψατα γνιbριζε τLα τη Υ\, τυα τα γιλψατα. . .
Θα dβαζε, τε)rυN&", μπρooτd, τα aπαρ&γγια. Φdτoq, με τη
βo{θεια τoυ xαιρo6, "i1}'πυζε να 'ναι ^λσ-Μη ooδει& των α-
μπελιιilν. Tα αγ6ρια τηζ, με τιq &"ρτιεq oιxoνoμoλoγιNdq
γνιioειq τoυ6, {δη πρ6oφεραν τtζ υπηρεσiε6 τoυ6 clε αξι6-λoγεq εταυρεtεqπετρελαιoειδcbν, πoλυεθνιNdq ψε oγυrlτ &' ψ&"-
τLα -(ημΔρα των 1ρυoανθdμων π&ντα xoρ6να oτo Nεφ&λυ
μαζ))- o Bαγγd\ q )ιL ηXριoτiνα τo πsyαυναν για γ&μo.<ιENεiνη την ξανθι&;ll o Στ&θ\e, 6ταν εi1ε oυγNε1υ-
r68 τ69
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
βoυq. oι θ6ρυβoι dδιω1ναν N&π<lq τη ν{loτα.'Εναq μετα-xινtβηιε πto μπρoστ&''Fπβηoαν τα φcλτα, dδειξε η ταL-ν[α την παρα},tαΚoπαxαψπ&να oτo Pto, ειε[ 6rro, oι, γυ-να[Nεq d1oυν τoυq Nιiiλoυ q aτo optρNo. 'Eδειξε ,o,
"o, Xρι,-
oτ6 επ&νω ατo λ6φo, παντeπ6πτη τηqπλαζ τoυ πλo6τoυ
'LαL τ"ηζ'δυoτυ1iαq. o Moυζriq dνιωoε τo ρdγo6 τηq o&ψπαq
aτην Niloτη τoυ, αλλ& βαρdθηxε να βγει για xατo6ρηψα.To &λλo πρωl, cτιq εξ[ψιcι, πoυ πtγαν o, noθoρio:iρr"r,
να xαθαρ[ooυν τo ,sυνeψ&., pρi1ιαν τo 1oρευτ{ Moυξi γερ-μdνo oτα ιαθ[oψατα, με πρ6o.ωπo dντρoμo, μελανιαoμdνo,να xoιτ&. ψε ψ&τια γoυρλωμdν α" τη σyLoτειν{ oθ6νη. To oτ6_μα τoυ sραν ταπωμdνo με εφημερiδε6. Πoλλ6q oελ(δε6.
Στιq δdxα αντ( aτυq oγcλ &νoιξε o <ιΦαdθωνll τo ταμεloτoυ, λ6γω Αoτυνoμiα6 xαι διατυπc6oεων. Πdντωq η με-a6xoπη ταξfiiτρια πoυ dριξε ψια ψατι&. oτo πτcllψα'"i1ρqγ
βdβαιη, παρ& τo μελdνιαoμ α" 1/'αL τα πρηξ[ψα"o o"o iρ6_σωπo, πω6 θυμ6ταν xαλ&. τoν απoδημ{ σαντα':
αKoπρ6οxυλo τrJ€ περιoγ!q. Διdδιδε πωq tραν χoρευ-τ"fiq εξωτιxrbν 1oρrbν. Kι εγcil παλι&. {μoυν pαo(λtoiα'τηc,ερ{μoυ...ll Kι toxαoε aτα γ{λια.
ΔEΣΠOΙNΑ MΠΟPOΥΣE NA KANEΙ TΙΣ KOΙNOTOΠΙEΣ NΑ
φαiνoνται συνταΡσ''LτιN&- νξα. Aφηγ{θηxε την ιλαρ&
τoυ εγγoνo6 "η,
_ιλαρ& πρodNυι|.lε, τε}τrx&- τoυλ&1ιoτoν
oαν To μωQ6 τηq P6eμφυ, μiληoε τLα τα" wρ:,o πoυ λ6γω
βρΦq ξεo&λωoαν aτo Nτt1ψα xαι fδη x&Θε ψiρα,τLα ατ-
x6λυoη, dπαιρνε ψαyαtρυ, xαλ'dιθι Nι oρμo6oε oτι6 βρo6βεq,στoυζ ζω1o6q, στLζ Pεπσ'νiδεq Nαι στιζ μαργαρ[τεq.
ιιTρcΔγoνταt ot μαργαρ Lτεq;ν
<ιTρc{lγoνταt πρtν ανθlοoυν. M6λιc ξετooυμiooυν α,π' τo
1riμα...llΠoλλ& πραγψατα γνιbριζε τLα τη Υ\, τυα τα γιλψατα. . .
Θα dβαζε, τε)rυN&", μπρooτd, τα aπαρ&γγια. Φdτoq, με τη
βo{θεια τoυ xαιρo6, "i1}'πυζε να 'ναι ^λσ-Μη ooδει& των α-
μπελιιilν. Tα αγ6ρια τηζ, με τιq &"ρτιεq oιxoνoμoλoγιNdq
γνιioειq τoυ6, {δη πρ6oφεραν τtζ υπηρεσiε6 τoυ6 clε αξι6-λoγεq εταυρεtεqπετρελαιoειδcbν, πoλυεθνιNdq ψε oγυrlτ &' ψ&"-
τLα -(ημΔρα των 1ρυoανθdμων π&ντα xoρ6να oτo Nεφ&λυ
μαζ))- o Bαγγd\ q )ιL ηXριoτiνα τo πsyαυναν για γ&μo.<ιENεiνη την ξανθι&;ll o Στ&θ\e, 6ταν εi1ε oυγNε1υ-
r68 τ69
ψtν^η ευN6να τLα dνα πρ6αωπo, dρι1νε για τρoπtτασψαξανθα ψπcryι&.'
ιιExεiνη την y'αστσ'ν{. Ξανθι€ζ στoν περiγυρ6 ψαq ε[ναιαπoN}ιειιsτmd.. ot ψπtρεq, αy&πη μου. M6νo Nαaτανtq γυ_ναtNεq d1oυμε...ll
TελιN&, ν6oτιμo αρyιζε να φαtνεταt τo ^ιoτ6πoυλo, πα_ατωμ6νo πιπtριακαι ρ[γανεq. Απ6 δ[πλα Nαι αα},&τα ρ6Nα.Στo oπiτι τηq Δdoπoιναq iφαγαν. Tη βo{θηoε να αηxιi:oειτα πι&"τα _ π&'ντα τoν tπυα"νε η πρoθυμiα 6ταν βρiαxoντανoι δυo τoυ6. 'Ηταν xoυραoμdνη oη μdρα ατo xτfμα, δυo
ιλρεc' π!γαιν' dλα με την x[νηoη ατη Mεαoγεiων. 'ooo
φλυαρo6oε, 6μ.ζ, Nαταλ&pαινε πωζ ξNανε πρoαπ&θεια να
μη θiξoυν τα γεγoν6τα τηζ περαoμdνη qΠαραoNευt1c'ιιΘα Noιμηθεiq εδri;;llι<'E1ω ν α ετ oυψ&oω oταυρ6λ εξα' Lε γ [νετ αυ ν α ξαν αp&-
λω για μυριooτ{ φoρ& τα ΙΑ, την KΩ, την TΖΙA, την Ιo,την KEΑ... Ψd1νω, Q&1νω...ll
αΦυoιNd, δεν εdναι τυγα[o πoυ ξtρειc, να oτ{νειq σταυ-
ρ6Lεξα. . .)) τoυ π{'ταξε.α'E1ω πetρα, αλλ& δε θdλω να ξαναγρ&ιpω xαθtτωq
oταυρoλεξιN&. &νΘη>>.
ιιoριζoντiωq, ΔPΑMΑll.Toν xokαξε Nατ&ψατα, 1αμoγελαστ{ι, με 1αμ6γελo ε-
πtπληξηc,. o Στ&θηq τα τερLψενε αυτ&'. 06τε λεπτ6 δεναμφ6βαλλε πωζ η Δdαπoινα θα 6βαζε λυτo6q Nαι δεμdνoυqνα μ&θει.
αΘα {θελα να ξdρω τt tψαΘεq, γtα να μ&θω Nι εγc6. M'ενδιαφdρει, για να ξεNoλλ{oω ατ'' τo φ&νταoψα τηq'Eλε-
...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN ot MEΛΙΣΣEΣ
ναq Toαoυodαxου. Mπoρεi ναξ{ρειq περιoo6τερα Nι ατ6
μdνα. Λ6γω τιμ{6...ll<1Eμαθα πωζ μtα ινρ[α,δααxd,λα γαλλιNcbν, αε μνημ6νευε
c5oπoυ πdθανε. 'Hooυν τo αrsτtρυ oτα μνημ6oυν& τηq...llιιΗ δεoπoινiq Toαxiρηl Kαλoτ61ιζετηΖαν ντ' AρN πoυ
N&ηNe oτην πυρ&. l\[γo ψετ& θα ξNανε συσχετLσμo{ιq αν&"_
μεσα στην ξiα Ιωοiννα" τηeΛωρραiνηq ιαL σ' εμdνα...ll<ιM&λλoν. Tα διio υερ& απoxαtδια τηe ζωiF' τ"ηC,.To d_
να φαντασtωcη, τo d.λλo απ&τ"η...ll πρ6oθεoε η Δdoπoινα
ψα)'αN&.Tην αγN&λιαοε csφυxτ&" ιαL τηζ Qιθ6ριoε oτo αυτ['.
<ιAυτ{ εtναt ηαλ{θεια. Αργ6τερα, με τoυζ Xωραφ&δεq, 6_
λα αυνε1ioτη}Lαν NανoνιN&,, χωρic απoρtεq.Nαι Nεν&. Aπ'τη μtα τα γεγoν6τα τ\eΔρ&μαq xι απ6' Nει ιαι π{ρα 1ιυα
oτρωτ{ oιxoγdνεια: o1oλεio, Πανεπιoτ{μιo, δoυλει&". rΙξ-θαναν; Toυ6 xληρoν6μηαα. Aυτ6 εiναι 6λoll.
<ιKαι τα xρ6νια πoυ {οoυν εαιδxλειoτoq... εNeL πoυ f_σoυν,))
ι<Δυ6μιαι 1ρ6νια εξαφανυcsψiνoζ γtα αoφ&λευα. 'Eπρεπε,
Nατ& τoυq θρ6λoυ6, να θεωρηθιΔ xοtρβoυνo. Απ' τη μερι&τoυζ, ot Xωραφ&δεζ να,t μεν {ταν εν{μερot γtα την αφεντι&"
μoυ, αλλ& o θεioe Xριoτ6φoρ oζ ψε τLc,αιμoπτ6oε Lζ στα' σα_
νατ6ρια των Mελιαo(ων δεν tραν xαι τ6αo dτoιμo ζ τLα πα._
τiραq. ANo6γoνται γελo[α 6λα αντd.', αλλ& dτoι {ταν...ll<< M6λι q c τ αψ&τ ηrs αν ot αι μoπτ {l o ευq, λoιπ6ν, τ αy,a oτcoL -
dθηNεq. . .,,
Mιλo6oαν o tναq oτo αυτ{ τoυ &λλoυ, σαν να αντ&λ-
λαoααν τρυφερd ψυoτυι&".
ΓΙANNHΣ ΞANΘO\1\HΣ
L7a L7r
ψtν^η ευN6να τLα dνα πρ6αωπo, dρι1νε για τρoπtτασψαξανθα ψπcryι&.'
ιιExεiνη την y'αστσ'ν{. Ξανθι€ζ στoν περiγυρ6 ψαq ε[ναιαπoN}ιειιsτmd.. ot ψπtρεq, αy&πη μου. M6νo Nαaτανtq γυ_ναtNεq d1oυμε...ll
TελιN&, ν6oτιμo αρyιζε να φαtνεταt τo ^ιoτ6πoυλo, πα_ατωμ6νo πιπtριακαι ρ[γανεq. Απ6 δ[πλα Nαι αα},&τα ρ6Nα.Στo oπiτι τηq Δdoπoιναq iφαγαν. Tη βo{θηoε να αηxιi:oειτα πι&"τα _ π&'ντα τoν tπυα"νε η πρoθυμiα 6ταν βρiαxoντανoι δυo τoυ6. 'Ηταν xoυραoμdνη oη μdρα ατo xτfμα, δυo
ιλρεc' π!γαιν' dλα με την x[νηoη ατη Mεαoγεiων. 'ooo
φλυαρo6oε, 6μ.ζ, Nαταλ&pαινε πωζ ξNανε πρoαπ&θεια να
μη θiξoυν τα γεγoν6τα τηζ περαoμdνη qΠαραoNευt1c'ιιΘα Noιμηθεiq εδri;;llι<'E1ω ν α ετ oυψ&oω oταυρ6λ εξα' Lε γ [νετ αυ ν α ξαν αp&-
λω για μυριooτ{ φoρ& τα ΙΑ, την KΩ, την TΖΙA, την Ιo,την KEΑ... Ψd1νω, Q&1νω...ll
αΦυoιNd, δεν εdναι τυγα[o πoυ ξtρειc, να oτ{νειq σταυ-
ρ6Lεξα. . .)) τoυ π{'ταξε.α'E1ω πetρα, αλλ& δε θdλω να ξαναγρ&ιpω xαθtτωq
oταυρoλεξιN&. &νΘη>>.
ιιoριζoντiωq, ΔPΑMΑll.Toν xokαξε Nατ&ψατα, 1αμoγελαστ{ι, με 1αμ6γελo ε-
πtπληξηc,. o Στ&θηq τα τερLψενε αυτ&'. 06τε λεπτ6 δεναμφ6βαλλε πωζ η Δdαπoινα θα 6βαζε λυτo6q Nαι δεμdνoυqνα μ&θει.
αΘα {θελα να ξdρω τt tψαΘεq, γtα να μ&θω Nι εγc6. M'ενδιαφdρει, για να ξεNoλλ{oω ατ'' τo φ&νταoψα τηq'Eλε-
...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN ot MEΛΙΣΣEΣ
ναq Toαoυodαxου. Mπoρεi ναξ{ρειq περιoo6τερα Nι ατ6
μdνα. Λ6γω τιμ{6...ll<1Eμαθα πωζ μtα ινρ[α,δααxd,λα γαλλιNcbν, αε μνημ6νευε
c5oπoυ πdθανε. 'Hooυν τo αrsτtρυ oτα μνημ6oυν& τηq...llιιΗ δεoπoινiq Toαxiρηl Kαλoτ61ιζετηΖαν ντ' AρN πoυ
N&ηNe oτην πυρ&. l\[γo ψετ& θα ξNανε συσχετLσμo{ιq αν&"_
μεσα στην ξiα Ιωοiννα" τηeΛωρραiνηq ιαL σ' εμdνα...ll<ιM&λλoν. Tα διio υερ& απoxαtδια τηe ζωiF' τ"ηC,.To d_
να φαντασtωcη, τo d.λλo απ&τ"η...ll πρ6oθεoε η Δdoπoινα
ψα)'αN&.Tην αγN&λιαοε csφυxτ&" ιαL τηζ Qιθ6ριoε oτo αυτ['.
<ιAυτ{ εtναt ηαλ{θεια. Αργ6τερα, με τoυζ Xωραφ&δεq, 6_
λα αυνε1ioτη}Lαν NανoνιN&,, χωρic απoρtεq.Nαι Nεν&. Aπ'τη μtα τα γεγoν6τα τ\eΔρ&μαq xι απ6' Nει ιαι π{ρα 1ιυα
oτρωτ{ oιxoγdνεια: o1oλεio, Πανεπιoτ{μιo, δoυλει&". rΙξ-θαναν; Toυ6 xληρoν6μηαα. Aυτ6 εiναι 6λoll.
<ιKαι τα xρ6νια πoυ {οoυν εαιδxλειoτoq... εNeL πoυ f_σoυν,))
ι<Δυ6μιαι 1ρ6νια εξαφανυcsψiνoζ γtα αoφ&λευα. 'Eπρεπε,
Nατ& τoυq θρ6λoυ6, να θεωρηθιΔ xοtρβoυνo. Απ' τη μερι&τoυζ, ot Xωραφ&δεζ να,t μεν {ταν εν{μερot γtα την αφεντι&"
μoυ, αλλ& o θεioe Xριoτ6φoρ oζ ψε τLc,αιμoπτ6oε Lζ στα' σα_
νατ6ρια των Mελιαo(ων δεν tραν xαι τ6αo dτoιμo ζ τLα πα._
τiραq. ANo6γoνται γελo[α 6λα αντd.', αλλ& dτoι {ταν...ll<< M6λι q c τ αψ&τ ηrs αν ot αι μoπτ {l o ευq, λoιπ6ν, τ αy,a oτcoL -
dθηNεq. . .,,
Mιλo6oαν o tναq oτo αυτ{ τoυ &λλoυ, σαν να αντ&λ-
λαoααν τρυφερd ψυoτυι&".
ΓΙANNHΣ ΞANΘO\1\HΣ
L7a L7r
ΓΙANNΙ{Σ ΞANΘoΥΛΙ{Σ
ιιΑ6 πo6με, ναL. '.))ι<Kαι β6βαια δεν tNανεqπoτ6 ι{.lυxαν&λυoη. Αν αυτ& oυ*
νdβαιναν oτην ΑμεριNt1,Θα βριoN6ooυν τoυλ&1ιoτoν πεν\-ντα γρ6νια αν&"o'ιελα oτo ντιβ&νι τoυ ι|υ1αναλυττi...ll
<ιΦoβd,μαι 6τι e[aαι dτoιμη να παραγγεiλειq ντιβ&νιll.ιιΑNριβιΔq. Θα oε ξ&πλωνα cs' ξνα μα6ρo υπdρo1o τod-
oτερφιλντ Nαναπξ xαι θα oυλλαβ(ζαμε τα oταυρ6λεξ& ooυll.<<Σε πεiραξε;llιιΘα μπoρo6oε...υιιΣε πε[ραξε;ll o Στοtθηq την tcφυξε δυνατ&.ι<Λiγo, x6ριε p6α. Λ(γo. Πoλ6 λ(γoll.ι<'Eπρεπε να φoρτιilαω στη oγtaη ψαq oNιiq;l>ιιKαμι& φoρ&' τυq βλdπω πoυ ξεγλιoτρo6ν απ' τα εo<b-
ρoυ1& σoυ)).
ι<Ψoφ&q για παραμ6θια. oριζoντΙωq, ΡOBΙNΣΩ|{AΣ.Kαθdτω6, MoΓΛΗΣll.
ι<oριζoντiωq, ΣOΥPMEΛΗΣ. Kαθdτωq, ΧΩPΑΦΑΣll.ιιoριζoντdω c xαL NαΘiτωq μoυ θυμ[ζειζ τoυζ ΓNooτ-
ψπ&oτερc,,πoυ χυνηγo6oαν με oυoxευdq ι|εNαoμo6 φαντ&-σματα...))
αΕ[γα Noυβαληθε( να τo δω τρειq Ψoρdq ψε τα" παιδι&.Παραμυθ&ρ α αψεριN&νιNη, α)'}ι&'. . . υπ&ρaει π&ντα tνα"α}ι-}ι&'' Nαt με συγχωρεi6 πoυ θdλω να τo παtζω παρεμβατι-N{. Συγγνcδμη...ll
<ιΘα τo aNεφτ,λπ.<ιΚατ&φeρεq να νιιi:θω τ6ι].,ειqll'
αKυρ(ωq αυτ6.. 'llιιΔεν ξdρω τι ψ' {πιαoε. l\oμiζω 6τι θ6μωoα. 'oμωq
.ΥΣTEPA. HPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
δεν dταν μ6νo o θυμ6q, Στ&θη. 'Ηταν Nαι x&'τι πoυ δεν τo
xαταλαpαtνω αx6μη. . . llιι06τε Nι εγri' Eλιxριν&ll.<<Σαν N&τt να ξ6πνηoε... H oτ&οη σoυ αυτ6 dλεγε. A-
N6ψNαι τιδρα...llι<Σαν τι;llαΔεν ξdρω.. 'llι<Αq βoλευτo6με οτην &γνoι& ψos.06τε xι εγcΔ ξdριο.
Ax6μη xαι τιλρα...ll'BNαναν dρωτα παθιαoμdνα,6πωq εi1αν πoλ6 xαιρ6 να
N&νoυν. Kι 6αo βριοN6ταν 1ιtaα τηc,τlαL τα- δοt1τυλιi τoυ α-
νi1νευαν τo xoρμi τηq' εyνσroντ&δεq αoπρ6μαυρα σταυρo-
λεξιx&τετραγων&Nυα αναp6,sβηναν oτo μυαλ6 τoυ. Kι αυ-
τoμ&τω q τ α'},ευN&. xεν &. γ iψυo αν απ6 oνoμαo{εq ιαματ ιxιllν
πηγcbν Nαι πρooδιoριoμo66 τηq o'3,sτασηζ των νερcδν:
XΛΩPΙoΙ\ΑTΡΙoΥΧA _ ΘEΙoΤxΑ _ XΛΩΡΙOΘBΙΙKΑ _ BΡ()_
MΙoΥΧΑ _ ΙΩΔΙoΤΧΑ _ MΑΓNHΣΙOΤXA _ AΣBEΣTOΘBΙOΥ_
XA * ΣΙΔHPOΥXA - ΑPΣENΙKoΤxΑ _ ΑΛKΑΛΙKΑ - PΑΔΙE-
NEPΓA.'Bγειρε oτo ψαξυλ&ρι ιδρωμdνoq.
ιιEiααι Nαλ&.7l ΠριΔτη φoρd, τoν dβλεπε dτoι.
α Θ' αλλιiξ ω ριζιx&" τα oταυρ6λ εξαl. π τ ηc εtπε λαγανtα-
ομdνα.αE[ναι απαραLτητo απ6ι.pε; ll<ιΔεν ξdρω...llT[τoτα δεν {ξερε. Axo6μπηoε στo oττ)θoq τoυ πoυ α-
νεpoxατtpαινε. Χ&ιδει}.lε τo xoρμi τoυ, σαν να 1d,ιδευε τo
o6τερ πoυ εiμν cτo νπ$μα. 'Ιαιωνε τo τρ[1ωμ& τoυ 1ωρ[q
να μιλo6ν. 'Eνα τdταρτo iτot. Mε τo απαλ'6 τγ]ζ χdρι ατo
173r72
ΓΙANNΙ{Σ ΞANΘoΥΛΙ{Σ
ιιΑ6 πo6με, ναL. '.))ι<Kαι β6βαια δεν tNανεqπoτ6 ι{.lυxαν&λυoη. Αν αυτ& oυ*
νdβαιναν oτην ΑμεριNt1,Θα βριoN6ooυν τoυλ&1ιoτoν πεν\-ντα γρ6νια αν&"o'ιελα oτo ντιβ&νι τoυ ι|υ1αναλυττi...ll
<ιΦoβd,μαι 6τι e[aαι dτoιμη να παραγγεiλειq ντιβ&νιll.ιιΑNριβιΔq. Θα oε ξ&πλωνα cs' ξνα μα6ρo υπdρo1o τod-
oτερφιλντ Nαναπξ xαι θα oυλλαβ(ζαμε τα oταυρ6λεξ& ooυll.<<Σε πεiραξε;llιιΘα μπoρo6oε...υιιΣε πε[ραξε;ll o Στοtθηq την tcφυξε δυνατ&.ι<Λiγo, x6ριε p6α. Λ(γo. Πoλ6 λ(γoll.ι<'Eπρεπε να φoρτιilαω στη oγtaη ψαq oNιiq;l>ιιKαμι& φoρ&' τυq βλdπω πoυ ξεγλιoτρo6ν απ' τα εo<b-
ρoυ1& σoυ)).
ι<Ψoφ&q για παραμ6θια. oριζoντΙωq, ΡOBΙNΣΩ|{AΣ.Kαθdτω6, MoΓΛΗΣll.
ι<oριζoντiωq, ΣOΥPMEΛΗΣ. Kαθdτωq, ΧΩPΑΦΑΣll.ιιoριζoντdω c xαL NαΘiτωq μoυ θυμ[ζειζ τoυζ ΓNooτ-
ψπ&oτερc,,πoυ χυνηγo6oαν με oυoxευdq ι|εNαoμo6 φαντ&-σματα...))
αΕ[γα Noυβαληθε( να τo δω τρειq Ψoρdq ψε τα" παιδι&.Παραμυθ&ρ α αψεριN&νιNη, α)'}ι&'. . . υπ&ρaει π&ντα tνα"α}ι-}ι&'' Nαt με συγχωρεi6 πoυ θdλω να τo παtζω παρεμβατι-N{. Συγγνcδμη...ll
<ιΘα τo aNεφτ,λπ.<ιΚατ&φeρεq να νιιi:θω τ6ι].,ειqll'
αKυρ(ωq αυτ6.. 'llιιΔεν ξdρω τι ψ' {πιαoε. l\oμiζω 6τι θ6μωoα. 'oμωq
.ΥΣTEPA. HPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
δεν dταν μ6νo o θυμ6q, Στ&θη. 'Ηταν Nαι x&'τι πoυ δεν τo
xαταλαpαtνω αx6μη. . . llιι06τε Nι εγri' Eλιxριν&ll.<<Σαν N&τt να ξ6πνηoε... H oτ&οη σoυ αυτ6 dλεγε. A-
N6ψNαι τιδρα...llι<Σαν τι;llαΔεν ξdρω.. 'llι<Αq βoλευτo6με οτην &γνoι& ψos.06τε xι εγcΔ ξdριο.
Ax6μη xαι τιλρα...ll'BNαναν dρωτα παθιαoμdνα,6πωq εi1αν πoλ6 xαιρ6 να
N&νoυν. Kι 6αo βριοN6ταν 1ιtaα τηc,τlαL τα- δοt1τυλιi τoυ α-
νi1νευαν τo xoρμi τηq' εyνσroντ&δεq αoπρ6μαυρα σταυρo-
λεξιx&τετραγων&Nυα αναp6,sβηναν oτo μυαλ6 τoυ. Kι αυ-
τoμ&τω q τ α'},ευN&. xεν &. γ iψυo αν απ6 oνoμαo{εq ιαματ ιxιllν
πηγcbν Nαι πρooδιoριoμo66 τηq o'3,sτασηζ των νερcδν:
XΛΩPΙoΙ\ΑTΡΙoΥΧA _ ΘEΙoΤxΑ _ XΛΩΡΙOΘBΙΙKΑ _ BΡ()_
MΙoΥΧΑ _ ΙΩΔΙoΤΧΑ _ MΑΓNHΣΙOΤXA _ AΣBEΣTOΘBΙOΥ_
XA * ΣΙΔHPOΥXA - ΑPΣENΙKoΤxΑ _ ΑΛKΑΛΙKΑ - PΑΔΙE-
NEPΓA.'Bγειρε oτo ψαξυλ&ρι ιδρωμdνoq.
ιιEiααι Nαλ&.7l ΠριΔτη φoρd, τoν dβλεπε dτoι.
α Θ' αλλιiξ ω ριζιx&" τα oταυρ6λ εξαl. π τ ηc εtπε λαγανtα-
ομdνα.αE[ναι απαραLτητo απ6ι.pε; ll<ιΔεν ξdρω...llT[τoτα δεν {ξερε. Axo6μπηoε στo oττ)θoq τoυ πoυ α-
νεpoxατtpαινε. Χ&ιδει}.lε τo xoρμi τoυ, σαν να 1d,ιδευε τo
o6τερ πoυ εiμν cτo νπ$μα. 'Ιαιωνε τo τρ[1ωμ& τoυ 1ωρ[q
να μιλo6ν. 'Eνα τdταρτo iτot. Mε τo απαλ'6 τγ]ζ χdρι ατo
173r72
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
aτtβoq, oτ"ην xo)'ι&", πιo N&τω.. . 'Eνα απ{ραντo μo1dρ πε_
ριβ6λι τo xoρψL τoυ Στdθη.Toν &xoυoε πoυ ρo1&λιζε ελαφρ& y'αL τoν oNiταaε ψε
προoo1{. Aφηoε αναμμdνo τo φωζ, μη τολμciνταζνα>LL-νηθεi παραπθ'νω. E[1ε παραδοθεi oτoν ι1πνo για ταNαλ&.Πρooπαθo6σε να, μαντ {Qει ι&τ o.τιq ρυτΙδεζ τoυ, oτo γαλα-ρωμdνo μυΤx6 o6ατημα, oτα pλtφαPα 1ιαL aτα πυNν&" φρ6-δια, oτα yPiη. Δbταζε να διαβαθμ(ο.ει την ειρηνιxτ) ευ-τυγ[α αντ{1q τηc, aτ&oηq. Στη συγχεχριμtνη αγNα)rι&.,
oτην ηλιxiα. τoυc), με τo riδηλo παρελθ6ν πoυ δε o{μαινεxαι τ[πoταl βε τo μ6λλoν πoυ η dδια τo αιoθαν6ταν τεψ&"-τo otχoγεν εαNtq ΚυριαNtq' 61ι oλ6τελα x"ατ ασ τ ρoφιNiq. . .
Tη αυν&ρπαζε τo γεγoν6q,/α 'ναL ερωτυNt1,s' αυτ6 τo δ6-χανo των πεν$μτα. Aτoφ&oυoε να νιιΔoει πρoνoμιo61α πoυtγιπαινε oε διαδιxα c[εq τtτoιων xoρυφι6o.εcυν.
Φαπo6oε τη o6μπτωση να γαψιtταυ με τoν αρyιoυντ&-χτη τoυ Καιρod τcυl, Mελιααrλ"ι'Nαυ να ψoυρ&ζεται ψαζ τoυαυτ$1τηψεταξωτt1ηδoν{, να μιλ& για dρωτα oτoν εαυτ6 τη6x&τω απ6 τo περdγραμμα τηq oNυ&'c'αυτo6 τoυ τo6γλανoυ μετην απ6ρρη τη y'ατατ ωγt1. T ελrx& τηc' πtyαυνε o γερ6q oxε_λετ66 τoυ yLαL τα ψeγ&λα,ζεoτ&.αρ1iδια τoυ. Tι aηψαo[α e['yαν 6λα τ' &λλα, ψυα τtτoια Φrxρ{ ανoιξt&τιNην6γα;
αTι ε{ναι;ll αλαψ&aτηxε oΣτ&θηs. Πiγε να oηxωθε{,αλλ& δεν αντιrsτ&θηNε στo β&ρoq τηq Δdoπoινα6.
αoριζoντ[ω q ιαι NαΘtτωq: Πoλ6 αρy&' για ψεταNινtγαει6. Koιμfσoυ)).
Koιμ{θηNε ωζ τo πρωi, πoυ ξ6πνηoε η Λεωφ6ρoq Bα_oιλiαο'ηG Σoφ[αc,...
ll lf ε ΔΙAΛΕΙMMATA HΛΙoΦANEιAΣ. O KAΙPOΣ ΘA Bl]Λ-
,,...ΙγΙτιωθεi απ6 την Πdμπτη...ll Στo ψεταξ{,ξαναρ'χtσε η βρΦ.Mια ιJ.,ιλl1 βρox{.
o Στ&θηq παρηγoρι6ταν με τoν Nαφ6. Δεν {ταν δα Nαι
τo πto ευ1d,ριoτo γραφεio o'την π6λη τo διx6 τoυ. Tον β6-λευε, εiναι η αλfθεια, x&πoν [,sι',ιq xαt να τoν γo{τευε τo
πoλυxαιριoμdνo Nτ{ριo, ontτo μνημεio τηq μο61λα€' μια
γoητε[α πoυ εtγε να N&'νει πιo πoλ6 με την ευxoλiα τη€
πρoσαρμoσ τιN6τ ητ &q τ oυ.
Ei1ε Noιμηθε[ Nαχ&' δυo ν61τεq oυν61εια. Αυτ{ ηψα-τLσσσ'' η Δdoπoινα, τoν ηρεμo1,oε τελrN&, ναt, tραν η επt_
oημη θηριoδαμ&oτρια 6λων των Kλιντ 'Ιατγoυντ αυτο6
τoυ βρο1ερo6 x6αμoυ. Δεν πνιγ6ταν στη δoυλειd, o{μερα,
&Noυγeτo μιxρ6 τρανζioτoρ ναπα[ζει μoυo'ιx{ με παρ&oι-
τα, ψπoρε[ να'φταιyαν y'αL oL ψπαταρLεq,, oημεiιυνε &xε-
φα πρoτ&aεLζ τLα τα αξtαγ&πητα βιoμη1ανυι&. iντoψα, ηεNoτρατε[α περl υγιειν{q διατρoφf6 απdδιδε. 'Hταν γεγo-ν6q πωq μια μεγ&λη μερiδα υoτεριNιilν Nατo[xων τηζ πρω-
τε6oυoαq αναζητo6 ο' αν ν'ατ αφitγ Lo σ τ L ζ <ι παραμdτρoυζ τη ζ
174 175
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
aτtβoq, oτ"ην xo)'ι&", πιo N&τω.. . 'Eνα απ{ραντo μo1dρ πε_
ριβ6λι τo xoρψL τoυ Στdθη.Toν &xoυoε πoυ ρo1&λιζε ελαφρ& y'αL τoν oNiταaε ψε
προoo1{. Aφηoε αναμμdνo τo φωζ, μη τολμciνταζνα>LL-νηθεi παραπθ'νω. E[1ε παραδοθεi oτoν ι1πνo για ταNαλ&.Πρooπαθo6σε να, μαντ {Qει ι&τ o.τιq ρυτΙδεζ τoυ, oτo γαλα-ρωμdνo μυΤx6 o6ατημα, oτα pλtφαPα 1ιαL aτα πυNν&" φρ6-δια, oτα yPiη. Δbταζε να διαβαθμ(ο.ει την ειρηνιxτ) ευ-τυγ[α αντ{1q τηc, aτ&oηq. Στη συγχεχριμtνη αγNα)rι&.,
oτην ηλιxiα. τoυc), με τo riδηλo παρελθ6ν πoυ δε o{μαινεxαι τ[πoταl βε τo μ6λλoν πoυ η dδια τo αιoθαν6ταν τεψ&"-τo otχoγεν εαNtq ΚυριαNtq' 61ι oλ6τελα x"ατ ασ τ ρoφιNiq. . .
Tη αυν&ρπαζε τo γεγoν6q,/α 'ναL ερωτυNt1,s' αυτ6 τo δ6-χανo των πεν$μτα. Aτoφ&oυoε να νιιΔoει πρoνoμιo61α πoυtγιπαινε oε διαδιxα c[εq τtτoιων xoρυφι6o.εcυν.
Φαπo6oε τη o6μπτωση να γαψιtταυ με τoν αρyιoυντ&-χτη τoυ Καιρod τcυl, Mελιααrλ"ι'Nαυ να ψoυρ&ζεται ψαζ τoυαυτ$1τηψεταξωτt1ηδoν{, να μιλ& για dρωτα oτoν εαυτ6 τη6x&τω απ6 τo περdγραμμα τηq oNυ&'c'αυτo6 τoυ τo6γλανoυ μετην απ6ρρη τη y'ατατ ωγt1. T ελrx& τηc' πtyαυνε o γερ6q oxε_λετ66 τoυ yLαL τα ψeγ&λα,ζεoτ&.αρ1iδια τoυ. Tι aηψαo[α e['yαν 6λα τ' &λλα, ψυα τtτoια Φrxρ{ ανoιξt&τιNην6γα;
αTι ε{ναι;ll αλαψ&aτηxε oΣτ&θηs. Πiγε να oηxωθε{,αλλ& δεν αντιrsτ&θηNε στo β&ρoq τηq Δdoπoινα6.
αoριζoντ[ω q ιαι NαΘtτωq: Πoλ6 αρy&' για ψεταNινtγαει6. Koιμfσoυ)).
Koιμ{θηNε ωζ τo πρωi, πoυ ξ6πνηoε η Λεωφ6ρoq Bα_oιλiαο'ηG Σoφ[αc,...
ll lf ε ΔΙAΛΕΙMMATA HΛΙoΦANEιAΣ. O KAΙPOΣ ΘA Bl]Λ-
,,...ΙγΙτιωθεi απ6 την Πdμπτη...ll Στo ψεταξ{,ξαναρ'χtσε η βρΦ.Mια ιJ.,ιλl1 βρox{.
o Στ&θηq παρηγoρι6ταν με τoν Nαφ6. Δεν {ταν δα Nαι
τo πto ευ1d,ριoτo γραφεio o'την π6λη τo διx6 τoυ. Tον β6-λευε, εiναι η αλfθεια, x&πoν [,sι',ιq xαt να τoν γo{τευε τo
πoλυxαιριoμdνo Nτ{ριo, ontτo μνημεio τηq μο61λα€' μια
γoητε[α πoυ εtγε να N&'νει πιo πoλ6 με την ευxoλiα τη€
πρoσαρμoσ τιN6τ ητ &q τ oυ.
Ei1ε Noιμηθε[ Nαχ&' δυo ν61τεq oυν61εια. Αυτ{ ηψα-τLσσσ'' η Δdoπoινα, τoν ηρεμo1,oε τελrN&, ναt, tραν η επt_
oημη θηριoδαμ&oτρια 6λων των Kλιντ 'Ιατγoυντ αυτο6
τoυ βρο1ερo6 x6αμoυ. Δεν πνιγ6ταν στη δoυλειd, o{μερα,
&Noυγeτo μιxρ6 τρανζioτoρ ναπα[ζει μoυo'ιx{ με παρ&oι-
τα, ψπoρε[ να'φταιyαν y'αL oL ψπαταρLεq,, oημεiιυνε &xε-
φα πρoτ&aεLζ τLα τα αξtαγ&πητα βιoμη1ανυι&. iντoψα, ηεNoτρατε[α περl υγιειν{q διατρoφf6 απdδιδε. 'Hταν γεγo-ν6q πωq μια μεγ&λη μερiδα υoτεριNιilν Nατo[xων τηζ πρω-
τε6oυoαq αναζητo6 ο' αν ν'ατ αφitγ Lo σ τ L ζ <ι παραμdτρoυζ τη ζ
174 175
φ6oη6ll. Σι1αιν6ταν τη}'tQ1 απαρ&.ψετρoζ)), πoυ εtyε ει-o'β&λει δυναμιxd, πρωταγωνυoτιN&", oτo ξ6λινo λεξιλ6γιoτηc, επoχtq,, αλλ& τoν β6λευε τe}'ιN&..
Πoλλ& πρ&yψατα β6λευαν τoν Στd,θη ),"αL, ωζ βoλιx&,τα πρoo&.ρμoζε π&νω τoυ. 'Eνα θ6μα πoυ x&θε τ6ao επα-νεμφανιζ6ταν στην 6λη τoυ περιoδιxo6 tραν εNεtνo πoυ α-ναφερ6ταν ctτα τoξιNd. εντoμoxτ6να, πoυ oυνε1cΙiq πλ{θαι-ναν. o Καιq6q τωy MελιoociLy ξ8wε ψ&yy1για τoν περιoρt-ομ6 τoυq, αλλ& 6πρεπε πLα να τo π&"ρευ απ6φαrsη.
To oτoμ&1ι τoυ πoνo6 σε y'αL η ημιNρανiα φλdρταρε &-
γρtα με τo δεξι6 τoυ xρ6ταφo. Eνdδωoε στα" <<ζαντ&xπ Nαυ
τα ανα\ητm&., περπ&τησε να ξεμoυδιdoει. 'Eπρεπε να τooμoλoγ{oει πωq δεν τoν εLγαν π&.ρει απ6 x&τω ot συ-
μπτιiloει6 των ημερcδν: μtα txτηα[aθηση τoυ oφ6ριζε ατoαυτL τωq α6ρατα ytρυα xαι ψ&τια παραμ6νευ αν π[oω απ'τoν γNρtζo M&ρτη.
Tην Παρασχευi, oι Tρiτoι Xαιρετιoμod. Δεν εtyε ξε-φυλλ(oει αx6ψτtζ εφημερ(δεq. 'Eνιωθε να απειλε[ται απ6τo μιxρ6 oωρ6 των ταμπλ6ιντ xαL τo oτoψ&γι δε γελι6τανε6xoλα. Πioτευε πωq εiqε ανotξα απ6τoψα μια απ6xρυφητ6ρτα oτo μιo6 αιιλνα τoυ, μπ&ζoνταq ρε6ματα'Jpγρ&' xιεπιxiνδυνα.
Σiγoυρα, αν εtyε αψeριx&νιxη oυνεiδηoγ], θα περνo6oευπdρo1α μηρυx&ζoνταq αγrλνευτα xoψψ&τα απ' τηλiμπι-ντ6 τoυ a' !να ι|.lυ1αναλυτιx6 ντιβ&νι. Διxαiωνε τη Δd_σπoινα, αλλ& oι διNdq τoυ τPαΥψατL1ι6τητεq
'(αL φαντα-oιιΔoειq φoρo6oαν o πoρτ iξ παπo{lτcυα γ εψ&τ α λ&rsτη xαιμ6νo6 τoυ θα {πρεπε να βρει τρ6πoυ6 xαθαριαμo6.
..ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛIΣΣEΣ
Σ1εδ6ν περ[μενε τη oυνd1εια των φ6βων τoυ. 'Eι{.lα1νε
o'1oλαατιx& aτιq ψr'ιρtq ειδτ)oει6, πρoετotμασμdνoq yυα 6-
},α τα ενδε16μενα. Στα ενδε16μενα βρ{ru τoυq αυνειρμo6q
δ6o αλυoιδωτcbν θαν&των, "ηe Γxλ6ριαq Δoυρ&μπεη-
Moυζ& xαL τoυ πριilην oυζ6γoυ τηζ, χoρευτ{ Moυζιi,, μdoαo' dναν oμoνoιαx6 χtνηματoγP&φo, πρoxθd6 τo βρ&δυ. oρεπ6ρτερ περιdγραφε μ&λλoν γραφυx& τo θdνατo τoυ γd-
ρoντα _απ6 τνυγμ6 με εφημερiδεq o' tνα απ6 τα xαλ6τε-
ρα τooντdδLxα_ τoν οπo{o η Αoτυνoμ[α θεωρo6oε pαoυN6
6πoπτo τLα τηδoλoφoνiα τηq λoυτρ&ρισσαζ των Mεθ&νων.
Εξεταζ6ταν αι6ψxαυ ηπερ[πτωση τηc, αντoy.τoν[αq απ6
τ6ι]:ειq, αν yLσ'L oυδ6πoτε oτo γ&ρτη των αυτoχειριιiν εi1ε
αημειωθε[ θ&νατoq ανd,λoγηc πρωτoτυπ{α6.
Mdλιooεq 6λων των μεγεθrΔν διdo1ιααν διαγων[ωq τo
νεq απ' τιq αναθυμι&"oεtq μιαζ γιoρταoτιN\c' αν&μνηαηq,
μεταβλ{θηισ.ν σε 1ρυo& xι αoημdνια ατoλ[δια εν6q πελιδ-
ρtoυ χριστoυγεννι&τιxoυ δdντρoυ, πoυ στην xoρυφτjτoυ δd-
απoζε dνα δixo1o αντ&ρτιNo xαπt}ro, λ&φυρo των εθνιxo-
φρ6νων, Nεντημdνo με στραζ xαι ψtooφtγγαρα απ6 1ρυ-o61αρτo. Στα Nλαρι &. τorl Nρdμoνταν πdρλεq μαργαριταρd-νιε6 d Nox&λινεq oε δι&φoρα γρ,λψατα, xεp&"oυα yνσ"L τρLα"_
ντd,φυλλα απ' τα" xατξλα τoυ θι&αoυ, επ[1ρυαα μπραoελdxαι νeν'ρ&" ρoλ6για τηζ τσtrη _6,τt etγε o xαθdναq πρ6-
σφερε oτo δdντρo_ y&ντια βελoυδ6νια με xεντiδια, περιδd_
PαLα 1r''αL oτtψψατα oτoλιoμdνα με ι.|.,ε6τιxα ψπρυγι&"ν xαι
1ρυo6oxoν εζ' ταψπα)1dρεq πληγωμdνεq απ6 oxoυρι tq, τoι-
γ&ρα αρωματιx& xαι pαψpαNια για γt6νι.
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
\76 L7f
φ6oη6ll. Σι1αιν6ταν τη}'tQ1 απαρ&.ψετρoζ)), πoυ εtyε ει-o'β&λει δυναμιxd, πρωταγωνυoτιN&", oτo ξ6λινo λεξιλ6γιoτηc, επoχtq,, αλλ& τoν β6λευε τe}'ιN&..
Πoλλ& πρ&yψατα β6λευαν τoν Στd,θη ),"αL, ωζ βoλιx&,τα πρoo&.ρμoζε π&νω τoυ. 'Eνα θ6μα πoυ x&θε τ6ao επα-νεμφανιζ6ταν στην 6λη τoυ περιoδιxo6 tραν εNεtνo πoυ α-ναφερ6ταν ctτα τoξιNd. εντoμoxτ6να, πoυ oυνε1cΙiq πλ{θαι-ναν. o Καιq6q τωy MελιoociLy ξ8wε ψ&yy1για τoν περιoρt-ομ6 τoυq, αλλ& 6πρεπε πLα να τo π&"ρευ απ6φαrsη.
To oτoμ&1ι τoυ πoνo6 σε y'αL η ημιNρανiα φλdρταρε &-
γρtα με τo δεξι6 τoυ xρ6ταφo. Eνdδωoε στα" <<ζαντ&xπ Nαυ
τα ανα\ητm&., περπ&τησε να ξεμoυδιdoει. 'Eπρεπε να τooμoλoγ{oει πωq δεν τoν εLγαν π&.ρει απ6 x&τω ot συ-
μπτιiloει6 των ημερcδν: μtα txτηα[aθηση τoυ oφ6ριζε ατoαυτL τωq α6ρατα ytρυα xαι ψ&τια παραμ6νευ αν π[oω απ'τoν γNρtζo M&ρτη.
Tην Παρασχευi, oι Tρiτoι Xαιρετιoμod. Δεν εtyε ξε-φυλλ(oει αx6ψτtζ εφημερ(δεq. 'Eνιωθε να απειλε[ται απ6τo μιxρ6 oωρ6 των ταμπλ6ιντ xαL τo oτoψ&γι δε γελι6τανε6xoλα. Πioτευε πωq εiqε ανotξα απ6τoψα μια απ6xρυφητ6ρτα oτo μιo6 αιιλνα τoυ, μπ&ζoνταq ρε6ματα'Jpγρ&' xιεπιxiνδυνα.
Σiγoυρα, αν εtyε αψeριx&νιxη oυνεiδηoγ], θα περνo6oευπdρo1α μηρυx&ζoνταq αγrλνευτα xoψψ&τα απ' τηλiμπι-ντ6 τoυ a' !να ι|.lυ1αναλυτιx6 ντιβ&νι. Διxαiωνε τη Δd_σπoινα, αλλ& oι διNdq τoυ τPαΥψατL1ι6τητεq
'(αL φαντα-oιιΔoειq φoρo6oαν o πoρτ iξ παπo{lτcυα γ εψ&τ α λ&rsτη xαιμ6νo6 τoυ θα {πρεπε να βρει τρ6πoυ6 xαθαριαμo6.
..ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛIΣΣEΣ
Σ1εδ6ν περ[μενε τη oυνd1εια των φ6βων τoυ. 'Eι{.lα1νε
o'1oλαατιx& aτιq ψr'ιρtq ειδτ)oει6, πρoετotμασμdνoq yυα 6-
},α τα ενδε16μενα. Στα ενδε16μενα βρ{ru τoυq αυνειρμo6q
δ6o αλυoιδωτcbν θαν&των, "ηe Γxλ6ριαq Δoυρ&μπεη-
Moυζ& xαL τoυ πριilην oυζ6γoυ τηζ, χoρευτ{ Moυζιi,, μdoαo' dναν oμoνoιαx6 χtνηματoγP&φo, πρoxθd6 τo βρ&δυ. oρεπ6ρτερ περιdγραφε μ&λλoν γραφυx& τo θdνατo τoυ γd-
ρoντα _απ6 τνυγμ6 με εφημερiδεq o' tνα απ6 τα xαλ6τε-
ρα τooντdδLxα_ τoν οπo{o η Αoτυνoμ[α θεωρo6oε pαoυN6
6πoπτo τLα τηδoλoφoνiα τηq λoυτρ&ρισσαζ των Mεθ&νων.
Εξεταζ6ταν αι6ψxαυ ηπερ[πτωση τηc, αντoy.τoν[αq απ6
τ6ι]:ειq, αν yLσ'L oυδ6πoτε oτo γ&ρτη των αυτoχειριιiν εi1ε
αημειωθε[ θ&νατoq ανd,λoγηc πρωτoτυπ{α6.
Mdλιooεq 6λων των μεγεθrΔν διdo1ιααν διαγων[ωq τo
νεq απ' τιq αναθυμι&"oεtq μιαζ γιoρταoτιN\c' αν&μνηαηq,
μεταβλ{θηισ.ν σε 1ρυo& xι αoημdνια ατoλ[δια εν6q πελιδ-
ρtoυ χριστoυγεννι&τιxoυ δdντρoυ, πoυ στην xoρυφτjτoυ δd-
απoζε dνα δixo1o αντ&ρτιNo xαπt}ro, λ&φυρo των εθνιxo-
φρ6νων, Nεντημdνo με στραζ xαι ψtooφtγγαρα απ6 1ρυ-o61αρτo. Στα Nλαρι &. τorl Nρdμoνταν πdρλεq μαργαριταρd-νιε6 d Nox&λινεq oε δι&φoρα γρ,λψατα, xεp&"oυα yνσ"L τρLα"_
ντd,φυλλα απ' τα" xατξλα τoυ θι&αoυ, επ[1ρυαα μπραoελdxαι νeν'ρ&" ρoλ6για τηζ τσtrη _6,τt etγε o xαθdναq πρ6-
σφερε oτo δdντρo_ y&ντια βελoυδ6νια με xεντiδια, περιδd_
PαLα 1r''αL oτtψψατα oτoλιoμdνα με ι.|.,ε6τιxα ψπρυγι&"ν xαι
1ρυo6oxoν εζ' ταψπα)1dρεq πληγωμdνεq απ6 oxoυρι tq, τoι-
γ&ρα αρωματιx& xαι pαψpαNια για γt6νι.
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
\76 L7f
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΔHΣ
o 1oρευτ{6 Moυζdq, x&τω απ6 ετιφωνt1ψατα θαυμα-αμo6 για τo εξα[aιo δdντρo_dxτPωβα, dβγαλε σ'τ'' τo μανi-),ζt τoυ μια μεταξωτt1Nλ6τα με δαντdλεq oτo επ{ψαχo ση-
ψεto rιαt την αNo;6ψπηοε o' {να απ' τα Nλαδιd, ρ[γνoνταqπ&νω τηG αoημιd q τρtcsεq.
Xειρoxρoτ"hψ*n τρελ& xαι μελωδιNd." αγnlyoυll N&λυ-ιpαν τη 1oρoγραφiα
_Nυ},6τα, πoυ με μoναδιN{ ψαεoτρ[α ε(,-
1ε πρooφdρεt στo δdντρo_βωμ6 o Moυζ& q' αψioωq ψετ&. α_
xoλo6θηoε μια δυναμιN{1εNτiλeaη τηζ <ιΑγιαq 1\61τα6lt,
με πρoεξd,ρχoυσα, τη φων{ τη6 υQιφιΔνoυ Mιρ&νταζ, πoυoυναγωνιζ6ταν τo βιoλi τoυ Kαραμ{τρoυ.'Ηταν τα τελευ-ταiα Xριoτo6γεννα τoυ Στdθη oτo θiαoo τηq ΜαρLNαqΣoυdζ.
Αγριo 1ειμcbνα dφεραν oι γιoρτ6q εxεtνητη 1ρoνι&, πoυπi1ραν να Nατα},αyι&ζoυν ot ανταρτoπ6λεμoι ιαι 6oα π&Θη
odρνoνταν σαν την &διNη Nατ&ρα πd,νω σ'τ'' τo θiαο'o. Δεν
μπ6ρεo'ε o Tζ(μη6 Σαψπαc, να xλεioει Nα}ιtqτι&τcεq, ταΛoυτρ& \ταν oφραγtoψtνα NαL τα.ξαν&νoυγαν πυα oτα τξ-Μ "ηq
&νotξηc, η πε(να θdριζε την τd1νη xαt ευτυγcbζ πoυεLγαν oαν απono6ψπι τoν ελληνιN6,sτρατ6'
Η MαρiNα, πoυ ε(1ε xαλ6 6νoμα 1λαL αναψψopt1τηταdνδoξη παρoυo{α oτιq εxδηλι5oειq των στρα,τcδνων, εξα-cφαλυζε αραυ&. xαι πo6 μεριNd6 αρπαγτiq, ψε iρyα πα-τPLωτL'$)C, oη;ιαoLαq, διανθιo'μdνα με τo Nατ&λληλo απι-περ6μουνoll, 6πωq απoNαλo6oε η δια τα σ}1ετζτoυ δε6τε-
ρoυ μdρoυ6.Aυτ&. τoυζ συντηρo6οαν εxε[νo τo 1ειμιi:να, μα τα Xρι-
ατo6γεννα, πoυ πληο(αζαν με xt6νια, βρΦs xαι αγtλεq
...ΥΣTι]PA. ΗPΘAN oΙ M]tΛΙΣΣEΣ
λ6xων, την πρoβληψ&τtζαν' Mεταξ6 N&"πoιων θερμcΔν αNd_
Qεων διdλεξε την εξωφρενιx6τερη: θα ανdβαιναν ατα Aρ-ιτtι&". Στην επι1εiρηoη Kαληoπdρη, 6πoυ ναι μεν τo χεL-
μιiνα {ταν Nλειoτ&" τα Λoυτρ&, αλλ& υπfρ1αν δωμ&τια,υπ{ρ1ε νερ6 ζεoτ6 ,, oταΘερ&" ζεoτ6 γ6ρω oτoυ q oαρ&ντα
βαθμoriq, y"υ 6")'α αυτ& εντελc66 δωρειiν.
o N6ριoq Kαληoπdρηζ, πoυ ζo6oε τ6τε ψεταξ/l Bdρoια6
Nαι Θεooαλoν{Nη6, εNτιμo6oε πoιNιλoτρ6πωζ τη ΜαρtNαΣoυdζ ιαL τηq dδωoε πρoθυμ6τατα τα xλειδι&", NαΘcλq ιιdναν τενεNd μαγειριN6 λ[πoq τ1ισ.L ψLα- xαραμπ[να για τα &.-
γρια ζcbα. Λ'1Noυq, τo πιθαν6τερo.'oι αρxo6δε6 ε['xαν γαρ[_oει μ6νo τη φ'ημη τoυζ στα AριτυN&"'
Aoφ&λιoαν τα aNηνυx&- τoυζ σε μια απoθ{Nη τoυ Λα-γxαδd,
'LαL' ψε την αμdριoτη oυνδρoμ{ τoυ φ[λoυ στρατtω-
τιxo6 διoιxητ{, 6λo6 o θiαoo6 _με τoν απαραtτητo ρoυχL-oμ6- διτ)νυoε υπ6 τo μηδdν τo γνωoτ6 μαρτυριx6 δρ6μo
ωζ τo Π6ζαρ w απ6'Nε[, ψε πoλυNiq oυνθ{Nεq, iφταaανoτα Apνπιx&. Λαoπωμtναyι6νυα,, λαoπωμdνα 1ωρι&, λα-oπωμdνα y1'lρ&φα, λαoπωμdνoq oυραν66.
Πιo μεγ&λη εντ6πωoη {Nαναν οτoν Στd,θη τα αν&πη-
ρα oτLτατων 1ωριιilν. Xωριd. φαντ&aψατα, βεζ oτι6 oμi-
1λε6, πoυ μ6νo απ' τιq Nαψιν&'δεq τoυq πoν x&πνιζαν y'σ.-
ταλ&βαινεq πωq δεν τα ε[γαν εyxατα},ε[ι.]:ει. Στα πιo ε6*
ρωστα 1ωρι& oι θεατρiνot xατtpαtναν να ξεμoυδιd,ooυν xαινα ι|.,&λoυν με τo διx6 τoυq τρ6πo τα x&},αντα. Στ{νoντανoτιq dρημεq π},ατε[εq Nαι, oυνoδεtα αNoρντε6ν Nαι βιoλι-o6, ερμfνευαν χριστoυγεννι&τιxα, εθνιx$1q oηψαa[αq τρα-
γo6δια, ελαφρ&, δημoτιxd, τo ιιΓιo$πι-γι&γιαl'l, τo ιιTι-
178 ι79
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΔHΣ
o 1oρευτ{6 Moυζdq, x&τω απ6 ετιφωνt1ψατα θαυμα-αμo6 για τo εξα[aιo δdντρo_dxτPωβα, dβγαλε σ'τ'' τo μανi-),ζt τoυ μια μεταξωτt1Nλ6τα με δαντdλεq oτo επ{ψαχo ση-
ψεto rιαt την αNo;6ψπηοε o' {να απ' τα Nλαδιd, ρ[γνoνταqπ&νω τηG αoημιd q τρtcsεq.
Xειρoxρoτ"hψ*n τρελ& xαι μελωδιNd." αγnlyoυll N&λυ-ιpαν τη 1oρoγραφiα
_Nυ},6τα, πoυ με μoναδιN{ ψαεoτρ[α ε(,-
1ε πρooφdρεt στo δdντρo_βωμ6 o Moυζ& q' αψioωq ψετ&. α_
xoλo6θηoε μια δυναμιN{1εNτiλeaη τηζ <ιΑγιαq 1\61τα6lt,
με πρoεξd,ρχoυσα, τη φων{ τη6 υQιφιΔνoυ Mιρ&νταζ, πoυoυναγωνιζ6ταν τo βιoλi τoυ Kαραμ{τρoυ.'Ηταν τα τελευ-ταiα Xριoτo6γεννα τoυ Στdθη oτo θiαoo τηq ΜαρLNαqΣoυdζ.
Αγριo 1ειμcbνα dφεραν oι γιoρτ6q εxεtνητη 1ρoνι&, πoυπi1ραν να Nατα},αyι&ζoυν ot ανταρτoπ6λεμoι ιαι 6oα π&Θη
odρνoνταν σαν την &διNη Nατ&ρα πd,νω σ'τ'' τo θiαο'o. Δεν
μπ6ρεo'ε o Tζ(μη6 Σαψπαc, να xλεioει Nα}ιtqτι&τcεq, ταΛoυτρ& \ταν oφραγtoψtνα NαL τα.ξαν&νoυγαν πυα oτα τξ-Μ "ηq
&νotξηc, η πε(να θdριζε την τd1νη xαt ευτυγcbζ πoυεLγαν oαν απono6ψπι τoν ελληνιN6,sτρατ6'
Η MαρiNα, πoυ ε(1ε xαλ6 6νoμα 1λαL αναψψopt1τηταdνδoξη παρoυo{α oτιq εxδηλι5oειq των στρα,τcδνων, εξα-cφαλυζε αραυ&. xαι πo6 μεριNd6 αρπαγτiq, ψε iρyα πα-τPLωτL'$)C, oη;ιαoLαq, διανθιo'μdνα με τo Nατ&λληλo απι-περ6μουνoll, 6πωq απoNαλo6oε η δια τα σ}1ετζτoυ δε6τε-
ρoυ μdρoυ6.Aυτ&. τoυζ συντηρo6οαν εxε[νo τo 1ειμιi:να, μα τα Xρι-
ατo6γεννα, πoυ πληο(αζαν με xt6νια, βρΦs xαι αγtλεq
...ΥΣTι]PA. ΗPΘAN oΙ M]tΛΙΣΣEΣ
λ6xων, την πρoβληψ&τtζαν' Mεταξ6 N&"πoιων θερμcΔν αNd_
Qεων διdλεξε την εξωφρενιx6τερη: θα ανdβαιναν ατα Aρ-ιτtι&". Στην επι1εiρηoη Kαληoπdρη, 6πoυ ναι μεν τo χεL-
μιiνα {ταν Nλειoτ&" τα Λoυτρ&, αλλ& υπfρ1αν δωμ&τια,υπ{ρ1ε νερ6 ζεoτ6 ,, oταΘερ&" ζεoτ6 γ6ρω oτoυ q oαρ&ντα
βαθμoriq, y"υ 6")'α αυτ& εντελc66 δωρειiν.
o N6ριoq Kαληoπdρηζ, πoυ ζo6oε τ6τε ψεταξ/l Bdρoια6
Nαι Θεooαλoν{Nη6, εNτιμo6oε πoιNιλoτρ6πωζ τη ΜαρtNαΣoυdζ ιαL τηq dδωoε πρoθυμ6τατα τα xλειδι&", NαΘcλq ιιdναν τενεNd μαγειριN6 λ[πoq τ1ισ.L ψLα- xαραμπ[να για τα &.-
γρια ζcbα. Λ'1Noυq, τo πιθαν6τερo.'oι αρxo6δε6 ε['xαν γαρ[_oει μ6νo τη φ'ημη τoυζ στα AριτυN&"'
Aoφ&λιoαν τα aNηνυx&- τoυζ σε μια απoθ{Nη τoυ Λα-γxαδd,
'LαL' ψε την αμdριoτη oυνδρoμ{ τoυ φ[λoυ στρατtω-
τιxo6 διoιxητ{, 6λo6 o θiαoo6 _με τoν απαραtτητo ρoυχL-oμ6- διτ)νυoε υπ6 τo μηδdν τo γνωoτ6 μαρτυριx6 δρ6μo
ωζ τo Π6ζαρ w απ6'Nε[, ψε πoλυNiq oυνθ{Nεq, iφταaανoτα Apνπιx&. Λαoπωμtναyι6νυα,, λαoπωμdνα 1ωρι&, λα-oπωμdνα y1'lρ&φα, λαoπωμdνoq oυραν66.
Πιo μεγ&λη εντ6πωoη {Nαναν οτoν Στd,θη τα αν&πη-
ρα oτLτατων 1ωριιilν. Xωριd. φαντ&aψατα, βεζ oτι6 oμi-
1λε6, πoυ μ6νo απ' τιq Nαψιν&'δεq τoυq πoν x&πνιζαν y'σ.-
ταλ&βαινεq πωq δεν τα ε[γαν εyxατα},ε[ι.]:ει. Στα πιo ε6*
ρωστα 1ωρι& oι θεατρiνot xατtpαtναν να ξεμoυδιd,ooυν xαινα ι|.,&λoυν με τo διx6 τoυq τρ6πo τα x&},αντα. Στ{νoντανoτιq dρημεq π},ατε[εq Nαι, oυνoδεtα αNoρντε6ν Nαι βιoλι-o6, ερμfνευαν χριστoυγεννι&τιxα, εθνιx$1q oηψαa[αq τρα-
γo6δια, ελαφρ&, δημoτιxd, τo ιιΓιo$πι-γι&γιαl'l, τo ιιTι-
178 ι79
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΔΙΙΣ
περdρε)) 14.αL τo αΩ, Σoυζd,ναll. Kαι oι 1ωριατεq αxoυγαν
'ιι tpλεπαν xατ&π}ηNτoι τo παρ&ταιρo στην επoγ{lxtφtτων ξανθcbν γυναιNιilν ψε τσ. xpαγ$νια τ(αL την xαλλιφω-νiα των αντρrΔν, πoυ dδει1ναν αρτιμελεtqxαυ opεξ&τot ψεqστην παγωνι&. 'ooo φτωγo[ Nυ αν i1ταν, θα τoυ6 πρ6oφε-
ραν x&τι xαρ6δια, μτjλα, αυy&, φαo6λια γ[γαντεq.H Mαρ(xα, x&τoν iξω απ' την'Eδεooα, dδωo'ε ρεoιτ&λ
1oυβαρντoo6νηq. -η6ραoε δυo μεγci,λα αγριoγo6ρoυνα y'αL
τρι&ντα xαρβdλια xριθαρioιo Φrμi. Mdpι xαυζ&γαρη, i-να τooυβα}ι&ru, pρtμε. oι θεατρiνoι ενθoυoι&ατη}Lαν )1L
&ργυoαν να 1τυπo6ν τα π6δια τoυζ στην Nαρ6τaα τoυ φoρ-τηγo6 τραγoυδc6νταq:
ι<To[.ια, τo[xα, τo[xα, πo6 εlναι ηxατrs[xα,πo6 ε{ναι ηxατcstxα, τoLxα, τcιt:Nα, να τη βρω,να τη βooxfσω, να την πoτ{oω,
τcLNα, τc[xα, τrs[ια - ψυα xατcs[xα αyαπιλν.
Η Σoυdζ, πoυ δεν ξtπεφτε oε φτηνo66 oυναιoθηματι-oμo6q, δεν dδcυoε oηψαai"α csτα Niφια των υπηN6ων τηζ.Αυτd, τα περ[ <<xατo[xαqll xαι <<τo[Nα, τotxα'lι' πoν tφτια-
1ναν θαυμ&σtεζ oμoloχατα}ηξ[ec' με τo αMαρ{Nαl>, μ&λλoντην εxνε6ριζαν, αλλ& δεν dxανε o16λιo. Πd,ντω6 εξαaφ&.-
}rυoe ι6xxtνo xραat, λd,1ανo τoυρoi xαυ xαφt.Στα Aρxτιx&" 6λ,α {ραν &"oπρα. Aναo'xoυμπιiθηNαν να
ζεατ&νoυν x&πoιoυq 1rilρoυ6 με μαγx&λια, &νoιξαν τo Τ-δρoθεραπευτ$ριo Nαι πλημμ6ριαe o τ6πoq ατμo6q xαι 0εια-
φ[λα, πiταξαν τα ρo61α τoυq &ντρεζ χαι γυναtNeq xι iτε-σαν στα νeρ&, ξεpρ&)4ωτoL' να ζωντανdι}oυν. Md1PL y'αL η
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
Mατlλντα, πoυ ε[μ γ[νει μπλε α1τ' τo Nρ6o oαν τιq x6λλεq
πoυ Nαπ},&ντιζαν τα τετρ&δια στo o1oλεlo, iγωoe τα π6-δια ττ]G στO Lσ'ψατLN6 νερ6. Πoλλoi υπdφεραν απ6 γιoνt_στρεζ, α},}ι& τυq αγνoo6oαν.
M6νoι, oλoμ6να1oι στoν αστεριαμ6 των Αρxτιxιiν, θα
περνo6οαν τα Xριoτo6γεννα 1λαL aην Πρωτo1ρoνι&. Xει-μερινdq διαNoπd6. Moιρ&oτηxαν oι δoυλειd6, oτρcδθηNαν 6_
πω6 6πωq xρεp&τυα, ψετpι&ατηNε τo xρ6o, oργd,νωoαν την
xoυζ(να τoυ6. o τε1νι.N6q' o Στdφανoζ, ψαζt με τoν Φρtξo
Kαντ<ilνα αν6λαβαν τo γδ&ρoιμo των αγρι61otρων' o ν&νoq
Koλooo6q με τoυζ &λλoυ6 π$1αν για ξ6λα _υπ{ρxαν βd-
βαια φoυφo6δεq xι 6λα τα oyετυι&- βρ{Nαν χαL τLc,λ&μπεq
λoυξ, αν xσ'L η εντoλ{ τηq MαρiNαq tραν cαφ!e: <<Kερι&ll.
E(1ε πρoμηθευτεi απ' τLq εxx}ηatεg μπ6λιxα. 'Eπεoαν μετα μo6τρα oτo μαγε(ρεμα, dβραoαν ξνα xαζ&νυ τo&"ι τoν
βoυνo6, dβαλαν oι θεατρ{νε c' στo ιεφ&λυ ψπιγNoυτt' oυ &.-
ντρε6 ξυρiατηy'αν. Στη Mατdλντα ανξθεaαν τo β&ι}ιμo των
νυ1ιιiν. Xdρια Nαι π6δια. Δε θα τι6 dβριoxαν τα Xριoτo6-
γεννα μiζερεq 'α.L σαφPαxιααμdνεq. Ειατ6ν εtNooι δ&μυ-
λα περιπoι{θηNε η Mατiλντα.o 1oρευτ{s Moυζ&q εNo'pε τo dλατo. Λiγo πιo π&νω
ξεNινo6οε dνα μεγ&λo δ&ooq ψε i}ιατα' To φoρτιΔθηy'ε xαL
τo 'oτηoε x&'τω, ατην αiθoυσα των νερcbν. ΕNεt {γυνε Nαυ
τo oτ6λιo'μα, εxε[ Noυβ&ληoαν τραπiζια xαι Nαρtιλεq. Kι6ταν βρ&διασε, την Παραμoν{, μooNoβ6λησαν τα" Aρ^,cτιxα
φαo6λια π}ιαν'[,1oιριν6 .Nαυ },tπoq, βγ{xαν )ιαL oL νταμt-
τζ&νεq με τo xραat Nαυ ψαζε(nηxαν 6λoι oτo Τδρoθερα-
πευτ/1ριo, πoυ dβραζε απ' τηζtoτη.
l8ο r8r
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΔΙΙΣ
περdρε)) 14.αL τo αΩ, Σoυζd,ναll. Kαι oι 1ωριατεq αxoυγαν
'ιι tpλεπαν xατ&π}ηNτoι τo παρ&ταιρo στην επoγ{lxtφtτων ξανθcbν γυναιNιilν ψε τσ. xpαγ$νια τ(αL την xαλλιφω-νiα των αντρrΔν, πoυ dδει1ναν αρτιμελεtqxαυ opεξ&τot ψεqστην παγωνι&. 'ooo φτωγo[ Nυ αν i1ταν, θα τoυ6 πρ6oφε-
ραν x&τι xαρ6δια, μτjλα, αυy&, φαo6λια γ[γαντεq.H Mαρ(xα, x&τoν iξω απ' την'Eδεooα, dδωo'ε ρεoιτ&λ
1oυβαρντoo6νηq. -η6ραoε δυo μεγci,λα αγριoγo6ρoυνα y'αL
τρι&ντα xαρβdλια xριθαρioιo Φrμi. Mdpι xαυζ&γαρη, i-να τooυβα}ι&ru, pρtμε. oι θεατρiνoι ενθoυoι&ατη}Lαν )1L
&ργυoαν να 1τυπo6ν τα π6δια τoυζ στην Nαρ6τaα τoυ φoρ-τηγo6 τραγoυδc6νταq:
ι<To[.ια, τo[xα, τo[xα, πo6 εlναι ηxατrs[xα,πo6 ε{ναι ηxατcstxα, τoLxα, τcιt:Nα, να τη βρω,να τη βooxfσω, να την πoτ{oω,
τcLNα, τc[xα, τrs[ια - ψυα xατcs[xα αyαπιλν.
Η Σoυdζ, πoυ δεν ξtπεφτε oε φτηνo66 oυναιoθηματι-oμo6q, δεν dδcυoε oηψαai"α csτα Niφια των υπηN6ων τηζ.Αυτd, τα περ[ <<xατo[xαqll xαι <<τo[Nα, τotxα'lι' πoν tφτια-
1ναν θαυμ&σtεζ oμoloχατα}ηξ[ec' με τo αMαρ{Nαl>, μ&λλoντην εxνε6ριζαν, αλλ& δεν dxανε o16λιo. Πd,ντω6 εξαaφ&.-
}rυoe ι6xxtνo xραat, λd,1ανo τoυρoi xαυ xαφt.Στα Aρxτιx&" 6λ,α {ραν &"oπρα. Aναo'xoυμπιiθηNαν να
ζεατ&νoυν x&πoιoυq 1rilρoυ6 με μαγx&λια, &νoιξαν τo Τ-δρoθεραπευτ$ριo Nαι πλημμ6ριαe o τ6πoq ατμo6q xαι 0εια-
φ[λα, πiταξαν τα ρo61α τoυq &ντρεζ χαι γυναtNeq xι iτε-σαν στα νeρ&, ξεpρ&)4ωτoL' να ζωντανdι}oυν. Md1PL y'αL η
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
Mατlλντα, πoυ ε[μ γ[νει μπλε α1τ' τo Nρ6o oαν τιq x6λλεq
πoυ Nαπ},&ντιζαν τα τετρ&δια στo o1oλεlo, iγωoe τα π6-δια ττ]G στO Lσ'ψατLN6 νερ6. Πoλλoi υπdφεραν απ6 γιoνt_στρεζ, α},}ι& τυq αγνoo6oαν.
M6νoι, oλoμ6να1oι στoν αστεριαμ6 των Αρxτιxιiν, θα
περνo6οαν τα Xριoτo6γεννα 1λαL aην Πρωτo1ρoνι&. Xει-μερινdq διαNoπd6. Moιρ&oτηxαν oι δoυλειd6, oτρcδθηNαν 6_
πω6 6πωq xρεp&τυα, ψετpι&ατηNε τo xρ6o, oργd,νωoαν την
xoυζ(να τoυ6. o τε1νι.N6q' o Στdφανoζ, ψαζt με τoν Φρtξo
Kαντ<ilνα αν6λαβαν τo γδ&ρoιμo των αγρι61otρων' o ν&νoq
Koλooo6q με τoυζ &λλoυ6 π$1αν για ξ6λα _υπ{ρxαν βd-
βαια φoυφo6δεq xι 6λα τα oyετυι&- βρ{Nαν χαL τLc,λ&μπεq
λoυξ, αν xσ'L η εντoλ{ τηq MαρiNαq tραν cαφ!e: <<Kερι&ll.
E(1ε πρoμηθευτεi απ' τLq εxx}ηatεg μπ6λιxα. 'Eπεoαν μετα μo6τρα oτo μαγε(ρεμα, dβραoαν ξνα xαζ&νυ τo&"ι τoν
βoυνo6, dβαλαν oι θεατρ{νε c' στo ιεφ&λυ ψπιγNoυτt' oυ &.-
ντρε6 ξυρiατηy'αν. Στη Mατdλντα ανξθεaαν τo β&ι}ιμo των
νυ1ιιiν. Xdρια Nαι π6δια. Δε θα τι6 dβριoxαν τα Xριoτo6-
γεννα μiζερεq 'α.L σαφPαxιααμdνεq. Ειατ6ν εtNooι δ&μυ-
λα περιπoι{θηNε η Mατiλντα.o 1oρευτ{s Moυζ&q εNo'pε τo dλατo. Λiγo πιo π&νω
ξεNινo6οε dνα μεγ&λo δ&ooq ψε i}ιατα' To φoρτιΔθηy'ε xαL
τo 'oτηoε x&'τω, ατην αiθoυσα των νερcbν. ΕNεt {γυνε Nαυ
τo oτ6λιo'μα, εxε[ Noυβ&ληoαν τραπiζια xαι Nαρtιλεq. Kι6ταν βρ&διασε, την Παραμoν{, μooNoβ6λησαν τα" Aρ^,cτιxα
φαo6λια π}ιαν'[,1oιριν6 .Nαυ },tπoq, βγ{xαν )ιαL oL νταμt-
τζ&νεq με τo xραat Nαυ ψαζε(nηxαν 6λoι oτo Τδρoθερα-
πευτ/1ριo, πoυ dβραζε απ' τηζtoτη.
l8ο r8r
Γ6ρcυ απ' τo δdντρo τραγo6δηoαν την ιιΑγια 1\61ταllru o Στ&θηq oρx[c:τηκε ψioα τoυ, 6oα yρ6νια y'L αν περ-νo6oαν, να μην ξtγναyε πoτt τo6τητην Παραμoν{, πoυ ταιερι& ψooxoβoλo$oαν μdλι, oxoρπrJlνταq τι6 λ&μQειζ τ()υζoτα yρυo& oτoλiδια τoυ δdντρoυ, Nυ εxε[να π&'l''ι τη ψετt-φεραν ,sτα τζ&ψυα' yLαL τα τζαψυα oτα νερ&, πoυ τι6 πoλ-)'απλαo'ιαζαν στην tαψατιNt1 θερμ6τητd τoυq.
Ξtyαoαν τLαL τo θεwφυ. Ξtyαoαν Nι 6τι υπ{ρ1αν παιδι&παρ6ντα. Ανoιξαν oι γλcΔοαε6 ' tπεoε d,γριo γdλιo , παλα-ψ&Nια, i1πυαν με ρdγoυλα τo ι6NNυνo NραoL, o Koλooo6q,&γνωoτo πc\q, φανiρrωoε dλλη [ιLα. νταψLτζ&να ραN[ xι t_γtνε yαψ6c,.
Mεiναν με τα oιbpραxα ot &ντρeq, με τιζ Nιλ6τεq y'αL ταNoμπινεζ6ν oι γυνα{xε6. ΑναQαν τα ψεφ&. τoυq, Nραο[ ψεθερμoNραo'tα γαpoilζαe, t1παν ειq υγεiαν τoυ Kα\oπdρηy'αL των 1oντρc6ν εφ{βων, ξεβραxωθηyLε yνL o Koλoαo66δεi1νoντα6 oτην Ανατoλ{ Σερπ&ν την ιιxoλoooια{α')) τoυ.H -Aνατoλ{ 6βαλε τιq τaυφt'q,($p"ηcαν να" τηδoυν απ6 xo-ντ&-ψ1&αoυν- NαL oL dλλε6. Η Mαρixαl βε τo oιελ ζ6ρ-oεΤ xoμπινεζ6ν τηc, τριβ6ταν oτη μαλλιαρ\ πλ&τη τoυΦρ(ξoυ. o Tζiμη6 Σ&.ψπαc, N&πνιζe 1αΤδε6oνταq τo π&νταδιαθdoιμo ιωλ.αρ&ru τηq Nανiναq Ζoλ&., πoυ τραγoυδo6oεtνα ηπειρcbτmo.
Mε6 oτουq υδρατμo6q y'σ'L στLζ oNιtq των NεριcΔν δενxινδ6νευε Nανε[q xαι ατ6 τ[πoτα. 'Eδωoαν lιαt oτoν Στ&-θη να τυει ραx[. ι<Για φ&ρμα1ιoD' 6ποιq εtπαν.
Toυ xαλ&ρεσε τoυ μιNρo6, τoυ τη β&ρεoε Nι6λαq η ατψ6-σφαtρα ν'ι αyN&λυασε τη NΙατiλντα απ' τημdoη. Mα εNεi-
...ΥΣTΙ.]PA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
νη τoυ &oτραι].,ε μια αν&πoδ"η y'L σ.ro|λαNρ6νθηxε. Πτjγε να
Nαθtoeι ψ6νηN&τω α'Ιτ' τo oτoλιαμdνo δdντρo των Xριoτoυ-
γdννων, '!&γνoνταqτην Nαλ6τερη δυνατ{ eν1i',γυα τoν εαυ-
τ6 τηe.Θα dβριoNε |ιLα y'αL ΥLα' τ() yξcl_Στ&Θη. M6νo πoυ 6-
σo χt αν t'Qαyνε, η γλιiαoα τηζ σx6ντσ"φτε στo xεν6 των δo-
ν τ ι c6ν τ ηc" y'αL ξαν αγ {ψιζαν τ α ψ&τ υα τ η c μυγα ρ& Nια ψ[o oυ q.
<ιKαι τιiiωωPα.' αταπηψdνoι αυνdδελφoι, η Σαλcbμη!llo μαdατρo6 Kαραμ{τρoq, μ6νo με τα εocΔρoυ1α, που
απ' την υγραo(α εi1αν xoλλ{αει π&νω τoυ, ανfγγειλε τη<ιΣαλcbμηll'. ξνα" ατ' τα τελευταiα τoυ δημιoυργ{μα'πα.J σε
αυνεργαo'(α στη στtχoυ?"(L^λη με τoν Tζiμη Σ&ψπα. 'Eριξετυq πρdlτeq oταραξιN&ρδιεq δoξαριtq Nαυ o'υνd1ιαε:
ιιo Ιω&ννη6 o Πρ6δρoμoζ, ερωτευμdνoq ιατα p&Θoc, ψετην N6ρη τηq Hρωδι&δos Σαλ6ψ,ηoτo[α ωq γνωoτ6ν ε_
x6ψNαυ θα την oυγ1ωρo6oε...llιιΑυτ& ε[ναι βλαoΨ\ψtεe, μα6oτρo μoυlll πετ&"γτηNε η
Mαρixα N&νoνταq την ενo1λημduη.
<<Eiναι τ{yνη, ΜαρtNα... Td1νηlll απ&ντηoε ο Kαρα-
μiτρoq, αxoυπ(ζoντα'c, τ()ν ιδριδτα αT' τo μdτωπ6 τoυ.
ι<Xρoνι&ρα μ6ρo...)) τoν υπεραoπ{ο'τη1nε y'σ.L η Mιρ&_
ντα. ιι'oλoι β&ζoυμε νερ6 ατo xpαo[ μαζ)).αAρxεi να μην εiναι θειo61oπ, Nαx&.ρrcε o Koλοoo6q με
πεoμdνα τα pραNt&.
H Mαρixα ξαναNo$ρνιαoε δ(πλα oτoν Φρiξo Kαντιi-lνα,
πoυ τo 1dρι τoυ irsxαpε πυρετωδcb q τα ψτo$τLα. τηq.<<o 1oρ6q τηq Σαλ6μη q'παραια},ιil...ll πρ6oταξε o μα-
to τ ρo q, ξεNυν ιλν τ αq μ ια μελω δ (α γλυx6 oυρτη .'oλo ι ξNαν αν
ΓIΑNNHΣ ΞΑNΘoΥΛΗΣ
ι tJz r 8'r
Γ6ρcυ απ' τo δdντρo τραγo6δηoαν την ιιΑγια 1\61ταllru o Στ&θηq oρx[c:τηκε ψioα τoυ, 6oα yρ6νια y'L αν περ-νo6oαν, να μην ξtγναyε πoτt τo6τητην Παραμoν{, πoυ ταιερι& ψooxoβoλo$oαν μdλι, oxoρπrJlνταq τι6 λ&μQειζ τ()υζoτα yρυo& oτoλiδια τoυ δdντρoυ, Nυ εxε[να π&'l''ι τη ψετt-φεραν ,sτα τζ&ψυα' yLαL τα τζαψυα oτα νερ&, πoυ τι6 πoλ-)'απλαo'ιαζαν στην tαψατιNt1 θερμ6τητd τoυq.
Ξtyαoαν τLαL τo θεwφυ. Ξtyαoαν Nι 6τι υπ{ρ1αν παιδι&παρ6ντα. Ανoιξαν oι γλcΔοαε6 ' tπεoε d,γριo γdλιo , παλα-ψ&Nια, i1πυαν με ρdγoυλα τo ι6NNυνo NραoL, o Koλooo6q,&γνωoτo πc\q, φανiρrωoε dλλη [ιLα. νταψLτζ&να ραN[ xι t_γtνε yαψ6c,.
Mεiναν με τα oιbpραxα ot &ντρeq, με τιζ Nιλ6τεq y'αL ταNoμπινεζ6ν oι γυνα{xε6. ΑναQαν τα ψεφ&. τoυq, Nραο[ ψεθερμoNραo'tα γαpoilζαe, t1παν ειq υγεiαν τoυ Kα\oπdρηy'αL των 1oντρc6ν εφ{βων, ξεβραxωθηyLε yνL o Koλoαo66δεi1νoντα6 oτην Ανατoλ{ Σερπ&ν την ιιxoλoooια{α')) τoυ.H -Aνατoλ{ 6βαλε τιq τaυφt'q,($p"ηcαν να" τηδoυν απ6 xo-ντ&-ψ1&αoυν- NαL oL dλλε6. Η Mαρixαl βε τo oιελ ζ6ρ-oεΤ xoμπινεζ6ν τηc, τριβ6ταν oτη μαλλιαρ\ πλ&τη τoυΦρ(ξoυ. o Tζiμη6 Σ&.ψπαc, N&πνιζe 1αΤδε6oνταq τo π&νταδιαθdoιμo ιωλ.αρ&ru τηq Nανiναq Ζoλ&., πoυ τραγoυδo6oεtνα ηπειρcbτmo.
Mε6 oτουq υδρατμo6q y'σ'L στLζ oNιtq των NεριcΔν δενxινδ6νευε Nανε[q xαι ατ6 τ[πoτα. 'Eδωoαν lιαt oτoν Στ&-θη να τυει ραx[. ι<Για φ&ρμα1ιoD' 6ποιq εtπαν.
Toυ xαλ&ρεσε τoυ μιNρo6, τoυ τη β&ρεoε Nι6λαq η ατψ6-σφαtρα ν'ι αyN&λυασε τη NΙατiλντα απ' τημdoη. Mα εNεi-
...ΥΣTΙ.]PA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
νη τoυ &oτραι].,ε μια αν&πoδ"η y'L σ.ro|λαNρ6νθηxε. Πτjγε να
Nαθtoeι ψ6νηN&τω α'Ιτ' τo oτoλιαμdνo δdντρo των Xριoτoυ-
γdννων, '!&γνoνταqτην Nαλ6τερη δυνατ{ eν1i',γυα τoν εαυ-
τ6 τηe.Θα dβριoNε |ιLα y'αL ΥLα' τ() yξcl_Στ&Θη. M6νo πoυ 6-
σo χt αν t'Qαyνε, η γλιiαoα τηζ σx6ντσ"φτε στo xεν6 των δo-
ν τ ι c6ν τ ηc" y'αL ξαν αγ {ψιζαν τ α ψ&τ υα τ η c μυγα ρ& Nια ψ[o oυ q.
<ιKαι τιiiωωPα.' αταπηψdνoι αυνdδελφoι, η Σαλcbμη!llo μαdατρo6 Kαραμ{τρoq, μ6νo με τα εocΔρoυ1α, που
απ' την υγραo(α εi1αν xoλλ{αει π&νω τoυ, ανfγγειλε τη<ιΣαλcbμηll'. ξνα" ατ' τα τελευταiα τoυ δημιoυργ{μα'πα.J σε
αυνεργαo'(α στη στtχoυ?"(L^λη με τoν Tζiμη Σ&ψπα. 'Eριξετυq πρdlτeq oταραξιN&ρδιεq δoξαριtq Nαυ o'υνd1ιαε:
ιιo Ιω&ννη6 o Πρ6δρoμoζ, ερωτευμdνoq ιατα p&Θoc, ψετην N6ρη τηq Hρωδι&δos Σαλ6ψ,ηoτo[α ωq γνωoτ6ν ε_
x6ψNαυ θα την oυγ1ωρo6oε...llιιΑυτ& ε[ναι βλαoΨ\ψtεe, μα6oτρo μoυlll πετ&"γτηNε η
Mαρixα N&νoνταq την ενo1λημduη.
<<Eiναι τ{yνη, ΜαρtNα... Td1νηlll απ&ντηoε ο Kαρα-
μiτρoq, αxoυπ(ζoντα'c, τ()ν ιδριδτα αT' τo μdτωπ6 τoυ.
ι<Xρoνι&ρα μ6ρo...)) τoν υπεραoπ{ο'τη1nε y'σ.L η Mιρ&_
ντα. ιι'oλoι β&ζoυμε νερ6 ατo xpαo[ μαζ)).αAρxεi να μην εiναι θειo61oπ, Nαx&.ρrcε o Koλοoo6q με
πεoμdνα τα pραNt&.
H Mαρixα ξαναNo$ρνιαoε δ(πλα oτoν Φρiξo Kαντιi-lνα,
πoυ τo 1dρι τoυ irsxαpε πυρετωδcb q τα ψτo$τLα. τηq.<<o 1oρ6q τηq Σαλ6μη q'παραια},ιil...ll πρ6oταξε o μα-
to τ ρo q, ξεNυν ιλν τ αq μ ια μελω δ (α γλυx6 oυρτη .'oλo ι ξNαν αν
ΓIΑNNHΣ ΞΑNΘoΥΛΗΣ
ι tJz r 8'r
<<&ααα>>' 6ταν o Moυζ&6, γυμν6q, ψ' tνα ψιxρoαxoπιι6pραx&Nι Nεντημ6νo με πo$λιεq xαι τυλιγμl.νoq aε αρα-
1νoiiφαντα πtπλα, τετ&μηxε μπρooτ& τoυq. Tα ψ&τιατoυ γυ&λιζαν σαν τηe τ(nαζ, περιxυNλωψtνα απ6 μα6ρo,πα16 μoλ6β t τ α γε{}η τoυ, παστω ψ!να NoNNιν&δι. Πoυθε -
ν&. τρ[γα. Ei1ε ξυριoτεt για την περioταoη oλ6xληρo6.
T[ναξe τα γtρια τoυ ιi.lηλ&, να πτυ1ωθo6ν τα πtπ}ια, xιtπιαoε τo 1oρ6 ακρoπατιλνταqπ&νω στη μoυσιχt1xαι oτaν6ημα των λdξεων. Bαριαν&σοtιναν oι θεατρiνoL' ωζ
'α ηMατiλντα μιαooηNιiθητLε να" δει την ,iβrh Σαλιilμη τoυ
Moυζd |ιε τα" αντριι&, ξυριoμdνα π6δια.o Kαραμ{τρoζ, με φωνi pαφ&, παλι&q xαψπ&ναq, τρα-
γo6δηoε:
κΖ\τα μια μιxρ{ oυγγνιilμη,xo6xλα μoυ, Σαλιiμη,xυ 6λα Θα ,s' τα oυγxωρ{oω_ ψ oNoτiζeaαυ'
M&ζει|.lε τα εφτ&' ooυ πdπλα
ιι iλ'α oτ' 6νειρ6 μoυ,
μiληαα oτoν &γγελ6 μoυ
- μη ζoρ(ζεoαι...))
Kαι διioτoυ να τιν&ζεται ωζ τo αoβεoτωμdνo ταp&νι,
πoυ do'ταζε απ' τoυq υδρατμo6q, o Moυζ&6-ΣαλιΔμη. Χ6-
ρευε επ ιδdξ w, γω ρ[q ν σ' .r.αPσ.παtει, αxρop απo6oε γ6ρω απ'τη aαpoνζα με τo tαψατιN6' Φτ'ζ, ψε τα. πξπλα τoυ τα
μo6τρα των θεατρiνων πoυ τoν 1&ζευαν υπνωτιoμdνoι, φt-λo6oε τo μoυσχεμ6νo π&τωμα πρooxυνriνταC,...
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
αM6νo 16ρει|.ld μoυ π&λι
να μoυ ανdβει ζ&λη,
τo xoρμi ooυ oιμιγδ&λι
Nι αμυγδαλωτ6.
Κt &o'τo βααιλι& HριΔδη
νω pαρ&α τo ντLφυ,
μια oταλiτoα x{,φt
δ<|o' μoυ να πνιγιb. .. 'Aααωγ, Σαλι5μη...ll
Eπανdλαβε τo τελευτα[o xoψψ&τυ πιo {ρεμα, πιo !αυ_
χα, πLo oυ^γ&"' xι 6oτερα, μ' dναν αναστεναγμ6 πoυ iπνιξανoι δoξαριd6, ,sταψ&τηoε. Η Σαλcbμη γαθηNε τρtγoνταq
oαν τρελ{ στην παγωμdνη ν61τα των AρNτιxιirν.
Aνf μερα X ριoτo6γεννα Noι μ6ντ αν αN6ψ, xoυxoυλω μd -
νot με 6,τι εtγαν Nαι δεν ε[γαν,6ταν αNo6oτη>{αν oL ψηχα-_
ν6q. Αυτoxiνητα. Tα dνιωo'ε η Mαρixα Nαυ πετ&γΥ('€ Tσ-_
ραγμ6νη, τoυρτoυρiζoνταq ατ' τo xρ6ο. o oυραν6q αγγtζετo 1cδμα. Δεν dβρε1ε, αλλ& τo πρoαιiλιο {1ταν λαoπωμdνo.
To 1ι6νι dλιωνε. Δυo τζιπ διdxρινε η θιαo'&ρ1ιqNω oγdtσ τ Ρατ Lωτ Ly.o6q.'Eναν αξιω ψατ ιx6 y'αL τ ΡeLc) β αθ μoφ6 ρoυq .
Ανoιγ6Nλειναν σαν αγρ[ψυα τα ρoυθo6νια τoυζ, )'εq Nι tρανδ6oxoλo να Nαταλ&βoυν απ6 πo6 ερ16ταν η θειαφiλα. Φo-
ρo6oε πξτoυνα y&ντια o tναq, o υπoλo1αγ6q. Φoρo6oε xαιτη ζcbνη με τo πιοτ6λι. oι υπ6λoιπoι ε{1αν τυλι1τε{ ατιq
1λαiνε6 τoυq.
'Eβαλε τη γo6να τ'ηζ yLαL Wη'u να δει τι γ6ρευαν.
ιιKαλ& Χριατo6γεννα. Xρ6νια σα.ζπoλλ&, λεβdντεq...ll
τoυζ πρoσφcδνηoε.
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛΙ{Σ
ι84 r85
<<&ααα>>' 6ταν o Moυζ&6, γυμν6q, ψ' tνα ψιxρoαxoπιι6pραx&Nι Nεντημ6νo με πo$λιεq xαι τυλιγμl.νoq aε αρα-
1νoiiφαντα πtπλα, τετ&μηxε μπρooτ& τoυq. Tα ψ&τιατoυ γυ&λιζαν σαν τηe τ(nαζ, περιxυNλωψtνα απ6 μα6ρo,πα16 μoλ6β t τ α γε{}η τoυ, παστω ψ!να NoNNιν&δι. Πoυθε -
ν&. τρ[γα. Ei1ε ξυριoτεt για την περioταoη oλ6xληρo6.
T[ναξe τα γtρια τoυ ιi.lηλ&, να πτυ1ωθo6ν τα πtπ}ια, xιtπιαoε τo 1oρ6 ακρoπατιλνταqπ&νω στη μoυσιχt1xαι oτaν6ημα των λdξεων. Bαριαν&σοtιναν oι θεατρiνoL' ωζ
'α ηMατiλντα μιαooηNιiθητLε να" δει την ,iβrh Σαλιilμη τoυ
Moυζd |ιε τα" αντριι&, ξυριoμdνα π6δια.o Kαραμ{τρoζ, με φωνi pαφ&, παλι&q xαψπ&ναq, τρα-
γo6δηoε:
κΖ\τα μια μιxρ{ oυγγνιilμη,xo6xλα μoυ, Σαλιiμη,xυ 6λα Θα ,s' τα oυγxωρ{oω_ ψ oNoτiζeaαυ'
M&ζει|.lε τα εφτ&' ooυ πdπλα
ιι iλ'α oτ' 6νειρ6 μoυ,
μiληαα oτoν &γγελ6 μoυ
- μη ζoρ(ζεoαι...))
Kαι διioτoυ να τιν&ζεται ωζ τo αoβεoτωμdνo ταp&νι,
πoυ do'ταζε απ' τoυq υδρατμo6q, o Moυζ&6-ΣαλιΔμη. Χ6-
ρευε επ ιδdξ w, γω ρ[q ν σ' .r.αPσ.παtει, αxρop απo6oε γ6ρω απ'τη aαpoνζα με τo tαψατιN6' Φτ'ζ, ψε τα. πξπλα τoυ τα
μo6τρα των θεατρiνων πoυ τoν 1&ζευαν υπνωτιoμdνoι, φt-λo6oε τo μoυσχεμ6νo π&τωμα πρooxυνriνταC,...
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
αM6νo 16ρει|.ld μoυ π&λι
να μoυ ανdβει ζ&λη,
τo xoρμi ooυ oιμιγδ&λι
Nι αμυγδαλωτ6.
Κt &o'τo βααιλι& HριΔδη
νω pαρ&α τo ντLφυ,
μια oταλiτoα x{,φt
δ<|o' μoυ να πνιγιb. .. 'Aααωγ, Σαλι5μη...ll
Eπανdλαβε τo τελευτα[o xoψψ&τυ πιo {ρεμα, πιo !αυ_
χα, πLo oυ^γ&"' xι 6oτερα, μ' dναν αναστεναγμ6 πoυ iπνιξανoι δoξαριd6, ,sταψ&τηoε. Η Σαλcbμη γαθηNε τρtγoνταq
oαν τρελ{ στην παγωμdνη ν61τα των AρNτιxιirν.
Aνf μερα X ριoτo6γεννα Noι μ6ντ αν αN6ψ, xoυxoυλω μd -
νot με 6,τι εtγαν Nαι δεν ε[γαν,6ταν αNo6oτη>{αν oL ψηχα-_
ν6q. Αυτoxiνητα. Tα dνιωo'ε η Mαρixα Nαυ πετ&γΥ('€ Tσ-_
ραγμ6νη, τoυρτoυρiζoνταq ατ' τo xρ6ο. o oυραν6q αγγtζετo 1cδμα. Δεν dβρε1ε, αλλ& τo πρoαιiλιο {1ταν λαoπωμdνo.
To 1ι6νι dλιωνε. Δυo τζιπ διdxρινε η θιαo'&ρ1ιqNω oγdtσ τ Ρατ Lωτ Ly.o6q.'Eναν αξιω ψατ ιx6 y'αL τ ΡeLc) β αθ μoφ6 ρoυq .
Ανoιγ6Nλειναν σαν αγρ[ψυα τα ρoυθo6νια τoυζ, )'εq Nι tρανδ6oxoλo να Nαταλ&βoυν απ6 πo6 ερ16ταν η θειαφiλα. Φo-
ρo6oε πξτoυνα y&ντια o tναq, o υπoλo1αγ6q. Φoρo6oε xαιτη ζcbνη με τo πιοτ6λι. oι υπ6λoιπoι ε{1αν τυλι1τε{ ατιq
1λαiνε6 τoυq.
'Eβαλε τη γo6να τ'ηζ yLαL Wη'u να δει τι γ6ρευαν.
ιιKαλ& Χριατo6γεννα. Xρ6νια σα.ζπoλλ&, λεβdντεq...ll
τoυζ πρoσφcδνηoε.
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛΙ{Σ
ι84 r85
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
06τε Nαλ& o6τε NαN&" Xριoτo6γεννα. ανταπdδωααν.Tην παρατηρo6oαν Nαy6πoττoι, λεq xι dβλεπαν φ&νταcψαμεζ στην ερημι&.
<<Mυρiζει Nρiαq... ετcτ6q απ6 Θευ&φιll, ε[πε ψε yωφ&τυ-χη πρoφoρ&. o tναq βαθμoφ6ρo6.
<ιEiμαι ηMαρ[xα Σoυdζ, ηθoπoι66ll, oυoτ{θηxε η Mα_
ρtNα ανtρν1η. Toυq εξ\γηaε πιλq xαι γιατ[ ppLaχoνταν
oτα Aρxτυx&, τoυq αν6φερε oν6ματα oτρατηγιilν χαt συ-ντατψατα.Pτcδν, τ6νιoε 6τι ε[ναι χαt πρoσωπιx{ φ[λη τoυToαo66 Aντcδνη, τoυ μεγ&λoυ χoμμoυνιoτoφ&γoυ τηe A-ν ατ oλmt1c, MαNεδoν iαq.
Δεν dδειξαν να συγχtνo6νται απ' τιq γνωριμiε6 τηq. oυπoλo1αγ6q ζ$ρηoε γαρτι&" Nαι &δειεq ψeταN[νηcηe,, ηMαρ[xα dδειξε x&πoιεq υπoγραφd6 xαι oφραyi.δε6. Δεν τoυ&ρεoαν. Δttταξε dρευνα oτα ιτ{1ρια.
Mε μ&τι πoυ dλαμπε απ6 πoνηρι& Nαι iξαιpη, oι &ντρεq
lNαναν χPηση τη6 διαταγ{6, ανo(γoντα-ζ ψε τι6 λoυoτραρι-oμdνεq ψπ6τeq τoυq π6ρτεζ χαι ντoυλ&πεq, NλoτoιiνταqNoυζtνυx&τLα.να" xdνoυν θ6ρυβo. Στo τdλoq, μ.πtμαν αανθερι&. oτα δωμ&τια 6πoυ Noιμ6νταν oL θεατρiνoι.
ιιMπoνζo6ρ...ll H Κkoα Αλεξ&ντερ, πoυ εtyε μυριoτεiτην xατ&oτασ\l τoυq υπoδdyθηxε μελανιαoμtνη απ6 τoxρ6o αλλ& otξυ. Ε[γε πρoλ&βει να φoρdoει τo παΜ6 τηc,'
αλλd &φηνε 6oα ανoLγψατα γρeι&"ζoνταν για να φανo6ν ταpαoιx& τηq τtyνηc' τηc'
oι dντρε6 τoυ θι&αoυ aηxιbθηNαν με μ&τια πρηoμdνααπ' τoξεν6γτι, η MατiλντατνλiγτηNε σε μια λoυτρ ζαxξ-τα Nι tpαλε γρτjγoρα τα oιNλαψ{ν μ&λλινα γ&'ντυα τηc) )ιαL
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
τoν πλεμ6 oxo6φo. Βγ\Nε xι o Moυζri,cJ απ' τα. aNεπα'σψατα' μιooβαμμdνoq Σαλιilμη y'αL ψε τo χεντημdνo βρα-N&xι. o Στ&θηq μυρiοτηNε xiνδυνo ν'υ απoφ&'aιoε να με{-νει Nρυμμdνoq x&τc,> απ' τα' o.Neπ&oψατα.
<ιTι εlo' εo6;ll ριδτηοαν τoν Koλooo6 πoυ πi1γαυνε πt-ρα διΔθε σαν TcLτ'ιoι.l[νoq, με τo τoαλαxωμdνo xooτo6μιτoυ, dνιφτo6, με μαλλυ&Noυp&.ρι απ6 τoν 6πνo.
ι<o Koλooo'6q εtψαι εγι1l. Αυτ6 q ε[ψαtll, απ&"ντηoε N&"-
νoνταζ μια βαθι&, αoτεtα υπ6xλιαη.ι<N&νo6 ε[ναι, δεν τoν βλdπει q7> ψτ\Nε oτη μ6oη dναq
απ' τoυq βαθμoφ6ρoυ6.<ιAι o'ι1τiρ, με αναγo6λιααε τo τtραq...llι<Δεν εdμαι τtραq, N6ριε. Kαλλιτdpτ76 εiμαιlll θIγηNε
o Koλooo66.αΠαπdρια εtaαι. Tι d1oυμε εδcδ;ll ΞαφνrN&. η φων{ τoυ
φαντ&ρoυ αγρiειJ.,ε, τα ψ&τυα τoυ πετ&γηxαν ατ' τιq N6-
χεc, y'σ'L ctμωoe τo 6πλo xατ&" π&ντων, 6ταν εiδε την Nα-
ραμπiνα τoυ Kαληoπdρη αNoυμπιoμdνη πtcω απ' τυq pα-λ(τoε6.
Ζoλ&, πoυ, παρ&" την ταραγs1τηc,, πρ6φτασε να δε(ξει αρ-xετtq ζoυμερdq φtτεq απ' τo oτ{θoq τηζ στoυζ ειoβoλεiq.
EνημεριΔθηxε o βλooυρ6q υπoλo1αγ6q yια την 1/'αΡα-
ψπ|.ν α, πoυ y'σ"τ ασγtθηNε αμdoιυ q.
ιιΘεατρ(νoι με υπ6ληQη εiμαατε. Pωτ{oτε τoυζ ανω-τdρoυq σαζ)), παρενdβη o Tζiμηe Σ&ψπα6 πoν {τρεγε π&"_
νω N&τω oτo λαoπωμdνo πρoα6λιo μ6νo με τtζ N&Μaεq.ιιBρ&oτε τo&t Nι ετoυψ&aτε ι[.;ωμi φρυγανιoμdνo με βo6-
r86 ι87
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
06τε Nαλ& o6τε NαN&" Xριoτo6γεννα. ανταπdδωααν.Tην παρατηρo6oαν Nαy6πoττoι, λεq xι dβλεπαν φ&νταcψαμεζ στην ερημι&.
<<Mυρiζει Nρiαq... ετcτ6q απ6 Θευ&φιll, ε[πε ψε yωφ&τυ-χη πρoφoρ&. o tναq βαθμoφ6ρo6.
<ιEiμαι ηMαρ[xα Σoυdζ, ηθoπoι66ll, oυoτ{θηxε η Mα_
ρtNα ανtρν1η. Toυq εξ\γηaε πιλq xαι γιατ[ ppLaχoνταν
oτα Aρxτυx&, τoυq αν6φερε oν6ματα oτρατηγιilν χαt συ-ντατψατα.Pτcδν, τ6νιoε 6τι ε[ναι χαt πρoσωπιx{ φ[λη τoυToαo66 Aντcδνη, τoυ μεγ&λoυ χoμμoυνιoτoφ&γoυ τηe A-ν ατ oλmt1c, MαNεδoν iαq.
Δεν dδειξαν να συγχtνo6νται απ' τιq γνωριμiε6 τηq. oυπoλo1αγ6q ζ$ρηoε γαρτι&" Nαι &δειεq ψeταN[νηcηe,, ηMαρ[xα dδειξε x&πoιεq υπoγραφd6 xαι oφραyi.δε6. Δεν τoυ&ρεoαν. Δttταξε dρευνα oτα ιτ{1ρια.
Mε μ&τι πoυ dλαμπε απ6 πoνηρι& Nαι iξαιpη, oι &ντρεq
lNαναν χPηση τη6 διαταγ{6, ανo(γoντα-ζ ψε τι6 λoυoτραρι-oμdνεq ψπ6τeq τoυq π6ρτεζ χαι ντoυλ&πεq, NλoτoιiνταqNoυζtνυx&τLα.να" xdνoυν θ6ρυβo. Στo τdλoq, μ.πtμαν αανθερι&. oτα δωμ&τια 6πoυ Noιμ6νταν oL θεατρiνoι.
ιιMπoνζo6ρ...ll H Κkoα Αλεξ&ντερ, πoυ εtyε μυριoτεiτην xατ&oτασ\l τoυq υπoδdyθηxε μελανιαoμtνη απ6 τoxρ6o αλλ& otξυ. Ε[γε πρoλ&βει να φoρdoει τo παΜ6 τηc,'
αλλd &φηνε 6oα ανoLγψατα γρeι&"ζoνταν για να φανo6ν ταpαoιx& τηq τtyνηc' τηc'
oι dντρε6 τoυ θι&αoυ aηxιbθηNαν με μ&τια πρηoμdνααπ' τoξεν6γτι, η MατiλντατνλiγτηNε σε μια λoυτρ ζαxξ-τα Nι tpαλε γρτjγoρα τα oιNλαψ{ν μ&λλινα γ&'ντυα τηc) )ιαL
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
τoν πλεμ6 oxo6φo. Βγ\Nε xι o Moυζri,cJ απ' τα. aNεπα'σψατα' μιooβαμμdνoq Σαλιilμη y'αL ψε τo χεντημdνo βρα-N&xι. o Στ&θηq μυρiοτηNε xiνδυνo ν'υ απoφ&'aιoε να με{-νει Nρυμμdνoq x&τc,> απ' τα' o.Neπ&oψατα.
<ιTι εlo' εo6;ll ριδτηοαν τoν Koλooo6 πoυ πi1γαυνε πt-ρα διΔθε σαν TcLτ'ιoι.l[νoq, με τo τoαλαxωμdνo xooτo6μιτoυ, dνιφτo6, με μαλλυ&Noυp&.ρι απ6 τoν 6πνo.
ι<o Koλooo'6q εtψαι εγι1l. Αυτ6 q ε[ψαtll, απ&"ντηoε N&"-
νoνταζ μια βαθι&, αoτεtα υπ6xλιαη.ι<N&νo6 ε[ναι, δεν τoν βλdπει q7> ψτ\Nε oτη μ6oη dναq
απ' τoυq βαθμoφ6ρoυ6.<ιAι o'ι1τiρ, με αναγo6λιααε τo τtραq...llι<Δεν εdμαι τtραq, N6ριε. Kαλλιτdpτ76 εiμαιlll θIγηNε
o Koλooo66.αΠαπdρια εtaαι. Tι d1oυμε εδcδ;ll ΞαφνrN&. η φων{ τoυ
φαντ&ρoυ αγρiειJ.,ε, τα ψ&τυα τoυ πετ&γηxαν ατ' τιq N6-
χεc, y'σ'L ctμωoe τo 6πλo xατ&" π&ντων, 6ταν εiδε την Nα-
ραμπiνα τoυ Kαληoπdρη αNoυμπιoμdνη πtcω απ' τυq pα-λ(τoε6.
Ζoλ&, πoυ, παρ&" την ταραγs1τηc,, πρ6φτασε να δε(ξει αρ-xετtq ζoυμερdq φtτεq απ' τo oτ{θoq τηζ στoυζ ειoβoλεiq.
EνημεριΔθηxε o βλooυρ6q υπoλo1αγ6q yια την 1/'αΡα-
ψπ|.ν α, πoυ y'σ"τ ασγtθηNε αμdoιυ q.
ιιΘεατρ(νoι με υπ6ληQη εiμαατε. Pωτ{oτε τoυζ ανω-τdρoυq σαζ)), παρενdβη o Tζiμηe Σ&ψπα6 πoν {τρεγε π&"_
νω N&τω oτo λαoπωμdνo πρoα6λιo μ6νo με τtζ N&Μaεq.ιιBρ&oτε τo&t Nι ετoυψ&aτε ι[.;ωμi φρυγανιoμdνo με βo6-
r86 ι87
τυρo χt αγρtoγo6ρoυνo. Απ6 π&νω τoυροi. Kι 6πoιoq θdλει,
ραxt oτo τα&ι. K6ριε υπoλo1αγt' τιγ'ι$1 ψαc) να. oα6 αλα-
φριΔooυμε λιy&xι αr,' τα. Nαθ$μoντα...ll &ρ1ιoε τι6 μαλα-γαν#q ηΜαρtxα Σoυdζ, pαζoνταC,6λη την τεyνυx$1τηζ' ψετην xαρδι& να βρoντ& x&τω απ' τηγo6να. ι1Eνα Nαφεδ&-yνL' αν θdλετε, θα τo π&ρoυμε ψαζL.Κι o α,χoρντεoνtaταq1α
ψαq ζεaτ&νεt με τα N&}ιαντα. Χριoτo6γεννα d1oυμε ' . . llΧαλ&ρωoε λdγo η ατμ6oφαιρα, pι&cτηxαν oι γυναdxεq
με τoν Φρiξo xαL τoν Koλooo6 ν' αν&Qoυν φωτι& στην χoυ-
ζtνα,"η Mαρ(xα tτιαoε τη φλυαρiα αναλ6oνταq τη θεατρι-xt1Nαρυtρα τηζ, την εξειδ(xευod τηζ στην ι],,υ1αγωγ(α τωνλoυoμdνων σε Lσ'ψατLτ{{,q τηγtq, την πoλυπλox6τητα τωνταλdντων των Nυριιilν τoυ θι&ooυ.
Απ' την Tρiπoλη Nαταγ6ταν o υπoλo1αγ6q.<ιΩραio μdρoζ, ιoτoριx6! Kαι &λλo πραγψα oι βoυνlo'ιoι
&νθρωπoιll, επιβρ&βευσε την xαταγωyt1τoυ η Σoυdζ.<ιAπ6 πo6 βγαiνει τo Σoυdζ;ll ενδιαφdρθη1^ε o Aρx&.c, α-
ξιωψατυι6q.ι<Απ6 τη Διιilρυγα τηc Aιγ$πτoυ, αλλ& ycαυ απ6 &}ι}ια
πoλλd,ll.ιι'oπωq Nαταλαpα[νετε, oι NαυρoL ε[ναι &γριoυ, περ&aα-
με δ6oxoλε6 μdρεq... oφεdλoυμε να εξετ&ζoυψε 6λεq τυc'
εxδo1d6ll. o υπoλo1αγ66, ρoυφιiiνταζ τoν γλυx6 βραoτ6 πoυτoυ dφερε η Mατiλντα, tγινe μια ιδdα απoλoγητιx6q.
<ι'Eτoι πρtπευ...ll oυμφcδνησε η Mαρixα.α'oλη ν$μαN&ναψε εφ6δoυq στLcJ σy'oTcLde . To μεoημd_
ρι θα π&ω για 6πνo...υι<Γι' αυτ6 ε[νru ξτaι ο'τεφανωμdνα' τα. ψ&τια σαζ...))
...ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ Ml]ΛΙΣΣEΣ
αMπα, εtνω Nυ απ6 φνclιιo6 τoυqll, 1αμoγdλαo'ε o α-
ξιωψατιx6q'Η Mατii,ντοι τoυ dφερε ραN[ xω xαρ6δια. Σε μια αi-
θoυoα εi7'αν ατριi oeυ τραπtζι γtα τoυζ υπ6λoιπoυq. Δυo 6-
μωq παρdμεtναν με τα 6πλα πρoτεταψtνα,, σε επιφυλαx{,
οτo πρoα6λto των Aρxτιxcδν.o Kαραμ{ τpoc, y'L o αχoρντεoν|.csταq tταυζαν τo <ιXρι-
oτ6q γενν&ται o{μερoν εν Bηθλεdμ τη π6λει. ..ν x&τcι α-
π6 ξνα υπ6oτεγo.ιιΠoιo εiναι τo xoρiτoι;tl o υπoλo1αγ6q ζ6γιαζε με τo
Noυραoμdνo τoυ βλdμμα τη Mατiλντα.<ιΨυ1ox6ρη μoυ, θ6μα τηζ χoμμoυ νυoτ ιNt1c, θηριωδiαq tl,
αναατtναξε η Mαρixα . ι<Κατ&" N&πoιoν τρ6πo θ6μα, γιατiιoντ& μαq βρ{xε παρηγoρι&, oτoργd Nαι, πo$ξiρειq, [oωqy'αL τo δρ6μo τηζ)).
ιιΠιiq τη λ6νε;ll<<N{ατiλνταll.
αAπ6 πo$ βγαiνει;ll<<Απ6 x&πoυoν Eυρωπα[o πρ6γoνo, υπoθdτω. Αλλo 6να
xαφεδ&xι;llMα o μελαγ1oλιN6q αξιωψατιx6q, πoυ 1d,ιδευε με ση-
μαo(α τo πιoτ6λι oτη θ{xη τoυ, εl1ε Nι &λλεq απoρtεq.
Eυτυ1cδq o Kαραμl1τρo6 oυνd1ιζε τo χρtστoυγεννt&τυxo
ρεπερτ6ριo, διανθιo'μdνo με βαλq τoυ Στρ&oυ ζy\αL τo (Aχ,ι|αρoπo6λαll τ!( Bdμπo.
<ιoι xυρiε6 τoυ θε&τρoυ σαζ)), 1αμ{λωαε τη φων{ τoυ
xoιτ&ζoνταζ ερευνητιx& γ6ρω τoυ, (με oυγ1ωρε[τε πoυ
ρωτ&ω, αλλd, μdπωq d1oυν o6φι\ Nυ &'},)'α τtτoια;l>
ΓΙΑNΝτlΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
ι89t δζ[ζ
τυρo χt αγρtoγo6ρoυνo. Απ6 π&νω τoυροi. Kι 6πoιoq θdλει,
ραxt oτo τα&ι. K6ριε υπoλo1αγt' τιγ'ι$1 ψαc) να. oα6 αλα-
φριΔooυμε λιy&xι αr,' τα. Nαθ$μoντα...ll &ρ1ιoε τι6 μαλα-γαν#q ηΜαρtxα Σoυdζ, pαζoνταC,6λη την τεyνυx$1τηζ' ψετην xαρδι& να βρoντ& x&τω απ' τηγo6να. ι1Eνα Nαφεδ&-yνL' αν θdλετε, θα τo π&ρoυμε ψαζL.Κι o α,χoρντεoνtaταq1α
ψαq ζεaτ&νεt με τα N&}ιαντα. Χριoτo6γεννα d1oυμε ' . . llΧαλ&ρωoε λdγo η ατμ6oφαιρα, pι&cτηxαν oι γυναdxεq
με τoν Φρiξo xαL τoν Koλooo6 ν' αν&Qoυν φωτι& στην χoυ-
ζtνα,"η Mαρ(xα tτιαoε τη φλυαρiα αναλ6oνταq τη θεατρι-xt1Nαρυtρα τηζ, την εξειδ(xευod τηζ στην ι],,υ1αγωγ(α τωνλoυoμdνων σε Lσ'ψατLτ{{,q τηγtq, την πoλυπλox6τητα τωνταλdντων των Nυριιilν τoυ θι&ooυ.
Απ' την Tρiπoλη Nαταγ6ταν o υπoλo1αγ6q.<ιΩραio μdρoζ, ιoτoριx6! Kαι &λλo πραγψα oι βoυνlo'ιoι
&νθρωπoιll, επιβρ&βευσε την xαταγωyt1τoυ η Σoυdζ.<ιAπ6 πo6 βγαiνει τo Σoυdζ;ll ενδιαφdρθη1^ε o Aρx&.c, α-
ξιωψατυι6q.ι<Απ6 τη Διιilρυγα τηc Aιγ$πτoυ, αλλ& ycαυ απ6 &}ι}ια
πoλλd,ll.ιι'oπωq Nαταλαpα[νετε, oι NαυρoL ε[ναι &γριoυ, περ&aα-
με δ6oxoλε6 μdρεq... oφεdλoυμε να εξετ&ζoυψε 6λεq τυc'
εxδo1d6ll. o υπoλo1αγ66, ρoυφιiiνταζ τoν γλυx6 βραoτ6 πoυτoυ dφερε η Mατiλντα, tγινe μια ιδdα απoλoγητιx6q.
<ι'Eτoι πρtπευ...ll oυμφcδνησε η Mαρixα.α'oλη ν$μαN&ναψε εφ6δoυq στLcJ σy'oTcLde . To μεoημd_
ρι θα π&ω για 6πνo...υι<Γι' αυτ6 ε[νru ξτaι ο'τεφανωμdνα' τα. ψ&τια σαζ...))
...ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ Ml]ΛΙΣΣEΣ
αMπα, εtνω Nυ απ6 φνclιιo6 τoυqll, 1αμoγdλαo'ε o α-
ξιωψατιx6q'Η Mατii,ντοι τoυ dφερε ραN[ xω xαρ6δια. Σε μια αi-
θoυoα εi7'αν ατριi oeυ τραπtζι γtα τoυζ υπ6λoιπoυq. Δυo 6-
μωq παρdμεtναν με τα 6πλα πρoτεταψtνα,, σε επιφυλαx{,
οτo πρoα6λto των Aρxτιxcδν.o Kαραμ{ τpoc, y'L o αχoρντεoν|.csταq tταυζαν τo <ιXρι-
oτ6q γενν&ται o{μερoν εν Bηθλεdμ τη π6λει. ..ν x&τcι α-
π6 ξνα υπ6oτεγo.ιιΠoιo εiναι τo xoρiτoι;tl o υπoλo1αγ6q ζ6γιαζε με τo
Noυραoμdνo τoυ βλdμμα τη Mατiλντα.<ιΨυ1ox6ρη μoυ, θ6μα τηζ χoμμoυ νυoτ ιNt1c, θηριωδiαq tl,
αναατtναξε η Mαρixα . ι<Κατ&" N&πoιoν τρ6πo θ6μα, γιατiιoντ& μαq βρ{xε παρηγoρι&, oτoργd Nαι, πo$ξiρειq, [oωqy'αL τo δρ6μo τηζ)).
ιιΠιiq τη λ6νε;ll<<N{ατiλνταll.
αAπ6 πo$ βγαiνει;ll<<Απ6 x&πoυoν Eυρωπα[o πρ6γoνo, υπoθdτω. Αλλo 6να
xαφεδ&xι;llMα o μελαγ1oλιN6q αξιωψατιx6q, πoυ 1d,ιδευε με ση-
μαo(α τo πιoτ6λι oτη θ{xη τoυ, εl1ε Nι &λλεq απoρtεq.
Eυτυ1cδq o Kαραμl1τρo6 oυνd1ιζε τo χρtστoυγεννt&τυxo
ρεπερτ6ριo, διανθιo'μdνo με βαλq τoυ Στρ&oυ ζy\αL τo (Aχ,ι|αρoπo6λαll τ!( Bdμπo.
<ιoι xυρiε6 τoυ θε&τρoυ σαζ)), 1αμ{λωαε τη φων{ τoυ
xoιτ&ζoνταζ ερευνητιx& γ6ρω τoυ, (με oυγ1ωρε[τε πoυ
ρωτ&ω, αλλd, μdπωq d1oυν o6φι\ Nυ &'},)'α τtτoια;l>
ΓΙΑNΝτlΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
ι89t δζ[ζ
αEiμαoτε υγιεdq xαι παtζoυμε γtα την ιαβ υγεiα τωνoυνανθρc6πων μο(,ζ, αγαπητt μoυ x6ριε υπoλo1αγd)), τoνδιαβεβα(ωoε η Mαρdxα.
ιιΠoλ6 xρ6o...ll Kρ6ωνε o υπoλo1αγ66,6μω6 ηy'αρα.-ψπtνα τoυ Kα\oπtρηανi1xε πλdoν oτoν ελληνιx6 oτρατ6.
αMαζ την dδωoαν γtα τoυζ λ6xoυq. Eρημι& εiναι εδιδ...llo αξιωματιx6q aηNιbθητcε απ' την Nαρ{xλα σ6ιν να τoν
τotψτηaε ψ'3γα .Nαι, με τη MαρLNαξoτLoω να Nαπν[ζα t-να' ατ,' τα atρτm&. τηζ' σ"ν xαι oυν{θωq δε φo6μα ρε πoτiπρωινdq 6ρuζ, επιθεcbρηoε τLc) εττ{αταoτ&oειq των AρNτι-ιc5ν: xατtβηNαν oτυq xoυζtνεq, δoxiμαoε dνα Noι{.,iδι απ'τoυq διαμελιoμdνoυq αγρι61oιρoυ ζ y'αL' τdλoq, τ ραpηξe γιατo Υδρoθεραπευτ{ριo. Ζαλi.oτηNε απ,' τo Θει&φt,1αλ&ρω-σαν τα oφιγμdνα τoυ 1ε(\, ζeoτ&Θηιε τo o&λιo τoυ.
<<Πoιo6 oτ6λιoε τo δdντρo;ll
To dλατo εtγεxαταρρε6αει ατ' τηζtoτη, αλλ& εντo6-τoιq παρiψενε εντυπω oιαx6, μ' 6λo τoν παρ&ταιρo ατoλι-oμ6 τoυ.
ιιEμε(q, x6ριε υπoλo1αγdll.To μ&τι τoυ πdραoε απ,' τo δixo1o στΡατLωτL'(6 τηqNo-
Pυφ{q στη χρυσooτoλιoμdνη Nι}r6τα' πoυ ε[1ε ξε1ειλιioειαπ' τoυq ατμo6q.
ιιΔεν ε(ναι ντρoπ{ o' dνα α6μβoλo τηCJ χΡLστLανoo6νηqνα p&ζετε τξτoια πρ&γψατα;ll παρατ{ρηoε.
ιιΔεν υπoθdοαμε πωq πtρα απ6 ψαq θα τo 'βλεπαν xι&λλoι, x6ριε υπoλoχατξ.Για μα6 θxει αξ[α τo γεγoν6q πω6απ' τo τtπoτα βρ{xαμε Noυρd,γιo να τιμ{ooυμε τα Xρι-oτo6γενναll, εtπε η Mαρixα oε τ6νo ηρωιx6 xαι τερtρα*
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
νo, τα[ζoνταq ψ' tνα δραματιx6 βιμπρ&τo oτη φων{, 1ρ{-oιμo τdτoιεc 6ρεq. '''.,
:
ι<Θα u'&νω ψπ&νιo. Στεiλτε μoυ τo Noρhoι να με βoηθ{-'σεL ,λαL ψια απ' τυqNυρtεq. Δεν dφερα πετo€τεq μαζ( μoυ. . .ll
ι<'E1oυμε απ' 6λα' Και πετciτεc, xαL αλλαξιdq y'αL σα'πo6νι, N6ριε υπoλo1αγdll.
.,Π,iq τo εtπατε τo Noρiτoι;llι<Mατ{λντα. Παρθ6να ε{ναι. . .llιι'o,τι να 'ναL. Στεiλτε τoll.o αξιωματιx6q, βλooυρ66, d,ρ1ιoε να ξεNoυμπιΔνεται.
Toν dπνιγε ηζtoτητlαL ηαναψoντ). Η Mαρixα βγ{Nε φoρ-τa0.τη, δiνoνταq Noφτtq εντoλd6. Πiγu NαιpρtμeτηΖo_}r&", &.ρπαξε μια αλλαξιd, τoυ Tζiμη -1αoεδdνιo οιδβραNo,
μ&λλινη φανdλα γιαNατ&oαρxα- tτρεξε Nt {πιαoε τη Mα-τiλντα απ,' τo yιαx&.'.
,,Kι,χ μη βγ&λειq. Eodνα θdλει o αι|υxoλ6γητoq. Tρ(ιp'
τoυ την π}'&τη, Nd,ν'τoυ 6,τtQτtρει, θα'ναLy'σ"L η l\α-ν[να ψαζt σoυ γtα τα δ6αzoλα... Θα ψαq oιoτιλσoυν, τα
ια1txυα' Kατ&λαβεq;llTρ6μαξε η μtχρi απ' τo 6φoq τηq MαρiNαq Nω π&νw-
oε. Xiλιεq oNtQεtqτtραoαν μεμι&q σ.r' τo μυαλ6 τηq. Π6-
δια μυιiδη, τριγωτ&' xαυ π}r&τε6 δυνατdq, γυμναoμdνεq'
μερι& oφιμ&", αφαλoi xαι aτ{βw δαoωμdνα, γiptα γεψα_τα φλdβεq oαν δαγx&ν εq,, ψυoτ&xια σαν βo6ρτoεq ιαυ ψπλα_p&. γεtλυα' δ&1τυλα πoδιιilν μεγd,λα Nαι ατειΜτm&".'Εναq&ντpαq' εxεtνoq o επιβλητιx6 q αξιωψατυx66 πoυ εtγe oxα-λωμdνo τo πιο'τ6λι ατη μ6oη, την {θελε παρt'α oτo μ.π&"-
νιo. Kαι η Nαν(να Ζoλ& κγια τα δ6oNoλαll.
ΓΙANNΗΣ ΞANΘOΥΛHΣ
: .1,.:i'
L9a L9r
αEiμαoτε υγιεdq xαι παtζoυμε γtα την ιαβ υγεiα τωνoυνανθρc6πων μο(,ζ, αγαπητt μoυ x6ριε υπoλo1αγd)), τoνδιαβεβα(ωoε η Mαρdxα.
ιιΠoλ6 xρ6o...ll Kρ6ωνε o υπoλo1αγ66,6μω6 ηy'αρα.-ψπtνα τoυ Kα\oπtρηανi1xε πλdoν oτoν ελληνιx6 oτρατ6.
αMαζ την dδωoαν γtα τoυζ λ6xoυq. Eρημι& εiναι εδιδ...llo αξιωματιx6q aηNιbθητcε απ' την Nαρ{xλα σ6ιν να τoν
τotψτηaε ψ'3γα .Nαι, με τη MαρLNαξoτLoω να Nαπν[ζα t-να' ατ,' τα atρτm&. τηζ' σ"ν xαι oυν{θωq δε φo6μα ρε πoτiπρωινdq 6ρuζ, επιθεcbρηoε τLc) εττ{αταoτ&oειq των AρNτι-ιc5ν: xατtβηNαν oτυq xoυζtνεq, δoxiμαoε dνα Noι{.,iδι απ'τoυq διαμελιoμdνoυq αγρι61oιρoυ ζ y'αL' τdλoq, τ ραpηξe γιατo Υδρoθεραπευτ{ριo. Ζαλi.oτηNε απ,' τo Θει&φt,1αλ&ρω-σαν τα oφιγμdνα τoυ 1ε(\, ζeoτ&Θηιε τo o&λιo τoυ.
<<Πoιo6 oτ6λιoε τo δdντρo;ll
To dλατo εtγεxαταρρε6αει ατ' τηζtoτη, αλλ& εντo6-τoιq παρiψενε εντυπω oιαx6, μ' 6λo τoν παρ&ταιρo ατoλι-oμ6 τoυ.
ιιEμε(q, x6ριε υπoλo1αγdll.To μ&τι τoυ πdραoε απ,' τo δixo1o στΡατLωτL'(6 τηqNo-
Pυφ{q στη χρυσooτoλιoμdνη Nι}r6τα' πoυ ε[1ε ξε1ειλιioειαπ' τoυq ατμo6q.
ιιΔεν ε(ναι ντρoπ{ o' dνα α6μβoλo τηCJ χΡLστLανoo6νηqνα p&ζετε τξτoια πρ&γψατα;ll παρατ{ρηoε.
ιιΔεν υπoθdοαμε πωq πtρα απ6 ψαq θα τo 'βλεπαν xι&λλoι, x6ριε υπoλoχατξ.Για μα6 θxει αξ[α τo γεγoν6q πω6απ' τo τtπoτα βρ{xαμε Noυρd,γιo να τιμ{ooυμε τα Xρι-oτo6γενναll, εtπε η Mαρixα oε τ6νo ηρωιx6 xαι τερtρα*
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
νo, τα[ζoνταq ψ' tνα δραματιx6 βιμπρ&τo oτη φων{, 1ρ{-oιμo τdτoιεc 6ρεq. '''.,
:
ι<Θα u'&νω ψπ&νιo. Στεiλτε μoυ τo Noρhoι να με βoηθ{-'σεL ,λαL ψια απ' τυqNυρtεq. Δεν dφερα πετo€τεq μαζ( μoυ. . .ll
ι<'E1oυμε απ' 6λα' Και πετciτεc, xαL αλλαξιdq y'αL σα'πo6νι, N6ριε υπoλo1αγdll.
.,Π,iq τo εtπατε τo Noρiτoι;llι<Mατ{λντα. Παρθ6να ε{ναι. . .llιι'o,τι να 'ναL. Στεiλτε τoll.o αξιωματιx6q, βλooυρ66, d,ρ1ιoε να ξεNoυμπιΔνεται.
Toν dπνιγε ηζtoτητlαL ηαναψoντ). Η Mαρixα βγ{Nε φoρ-τa0.τη, δiνoνταq Noφτtq εντoλd6. Πiγu NαιpρtμeτηΖo_}r&", &.ρπαξε μια αλλαξιd, τoυ Tζiμη -1αoεδdνιo οιδβραNo,
μ&λλινη φανdλα γιαNατ&oαρxα- tτρεξε Nt {πιαoε τη Mα-τiλντα απ,' τo yιαx&.'.
,,Kι,χ μη βγ&λειq. Eodνα θdλει o αι|υxoλ6γητoq. Tρ(ιp'
τoυ την π}'&τη, Nd,ν'τoυ 6,τtQτtρει, θα'ναLy'σ"L η l\α-ν[να ψαζt σoυ γtα τα δ6αzoλα... Θα ψαq oιoτιλσoυν, τα
ια1txυα' Kατ&λαβεq;llTρ6μαξε η μtχρi απ' τo 6φoq τηq MαρiNαq Nω π&νw-
oε. Xiλιεq oNtQεtqτtραoαν μεμι&q σ.r' τo μυαλ6 τηq. Π6-
δια μυιiδη, τριγωτ&' xαυ π}r&τε6 δυνατdq, γυμναoμdνεq'
μερι& oφιμ&", αφαλoi xαι aτ{βw δαoωμdνα, γiptα γεψα_τα φλdβεq oαν δαγx&ν εq,, ψυoτ&xια σαν βo6ρτoεq ιαυ ψπλα_p&. γεtλυα' δ&1τυλα πoδιιilν μεγd,λα Nαι ατειΜτm&".'Εναq&ντpαq' εxεtνoq o επιβλητιx6 q αξιωψατυx66 πoυ εtγe oxα-λωμdνo τo πιο'τ6λι ατη μ6oη, την {θελε παρt'α oτo μ.π&"-
νιo. Kαι η Nαν(να Ζoλ& κγια τα δ6oNoλαll.
ΓΙANNΗΣ ΞANΘOΥΛHΣ
: .1,.:i'
L9a L9r
ΓΙANNΗΣ ΞANΘOΥΔHΣ
<ιΣ' εodνα μιλιi. Περιμdνει... Kαι αxοτι6νει αν περιμd-νει, o μπ&oταρδoqll.
Δεν αντιδρo6αε, oNεφτ6ταν μα δεν Nατα)'&pαυνε. Πd-τρωσε χαι oνειρευ6ταν {δη τo ιoριτoLoτιxo Noρψt τηc, π&._
νω πoυ π&aγιζε να σχηματιcτε|., να παγιδε6εταL στην α"_
γxαλι&" τoυ πoλεμιατ{. Θα μ6ριζε αtψατα πoλeψιN& xαιλ(πoq, θα μ6ριζε oτρατιλνα xαι γN&ζι.
Tην τρd,νταξε απ' τoυq <iμoυq να ξυπν{oει' τ\e d1ωoε
ψυα &γρια τcιψπυ& oτo 1dρι. 'Επαυξαν τα ψ&τα τηζ δα-xρυoμdνα'
αMη με τaιψπ&.qll.<ιΣN&rsε. Tρd,βα o'τo λoυτρ6. Περιμdνει... Πανοiθεμ&
τoν γυναΙxα πoυ λυψπ{oτηxε, o αρρωστι&"ρηe.Koυν{ooυ,
ηλ(θια...llo Στ&θηq, xoxαλcυμdνoqι&τω απ' τα oxεπ&oψατα, &.-
χoυγε τη NΙαρiNα να διατ&ζεL' να" πα'PαyLαλε[, να θυμ<ilνει.
Δεν xαταλ&βαινε.Η Mατ(λντα κατipηNε στo Υδρoθεραπευτ{ριo xρατιb-
νταq απ' τo γtρι τηΖoλ&', πoυ {ταν 6λo νciζια xαι yαψ6_
γελα. Ε[yε ωρα[εq αναμν{αειq απ' τα AρxτυNd η φλoγερ{ενζεν[. Kι o νεαρ6q υπoλo1αγ6q με τo ooβαρ6, μελαγ1oλι-x6 πρ6aωπo δεν τjταν 1.lαL τoυ πεταψατo6. Πdραoαν μπρo_oτ& απ' τα τζιπ yLαL τoυζ oτρατκλτεζ πoυ 1αμoγελo6oανπoνηρd,, xαπν[ζoνταq xαι π{νoνταr, τo ραNi τoυ Koλoαoo6.Π[οω τoυζ, με τυq αλλαξιiζ yναL τLc) πετotτεq, η Mαρixα.
<<Και τα dμι.|,,υxα τ(αL τα &ι!υyα εδιi ε{ναι, x6ριε υπoλo-
χατi...>l !ιανε πνε6μα τLα να. oτ&'cευ a π&γoq.o Bαμβαx6πoυλo6, αυτ6 $,ταν τo 6νoμα τoυ Tριπoλι-
...ΥΣTEPΑ. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
τoιιllτη αξυωψατυNo6,, εtγε {δη γυμνωΘεt Nαυ μo6λιαζε α-
ν&oxελ'α στo LαψατLx6. Σ{μωoe τo xεφ&λι 1αμoγελcδνταqaτα Noρioια Nι 6πειτα η Mαρ(xα !φιlyg, ι}ιeLνoνταq π{aω
τηζ την π6ρτα' Στα Nαρφt& τoυ τo{1oυ, πoυ 1ρηoiμευαν
γυα Nρεψ&.oτΡεζ, τσ' ρo61α τoυ χαι η δερμdτινη θi"η με τo
πιoτ6λι.Π{ταξε τα ρo6xα τηζ ΥlNαν[να, π{δηξε oτη 1αβo6ζα
με γελ&Nια, N&νoνταq ν6ημα oτη Mατiλντα να" τα βγ&λειNt αυτ\' o υπoλo1αγ6q oτo ψεταξ'6 εi1ε oηxωθεi 6ρθιo6.
'Ιoαμε τον αφαλ6 του 'ρ16ταν τo νερ6. 'Eτoι αxριβιiq τoν
ε[γε φανταoτε[ η Mατ(λντα. 'Ελυoε τα xoρδ6νια" απ' τσ'
παπo{lτaυα, ξεxoυμπc5θηxε, dβγαλε τo φ6ρεμα, dμεινε μετtqN&)αoεc)y'αL ταεoc{iρoυ1α. H Nανiνα Zoλd: {δη τoυ σα,-
πo6νιζε την πλ&τη επιδdξια...ιιMην ντρdπεoαιl', τ\ζ εtπε o οlραio6 αξιωψατυ'ι6q.
Tα μαλλι& τoυ {ταν μα6ρα, τo oιΔμα λευx6, γεωμετρt_N& φυτρωμdνε6 oι τρtγeq oτo oττiθoCl |ιLα oxo6ρα γραμμixατtpαwε N&τω x&τc.r τα ψ&τια τoυ εi1αν ζωντανd(:ει Nι
&.aτραφταν' σαν τα γρυcs&' πλoυμ(δια τoυ δdντρoυ. Ei1ε
φαρδιd6 πλ&τ εq Nαυ Nonα},υ&ριxoυg cδμoυq.
To Noρiται, γυμν6, ψε' τσ" αδ6νατα 1dρια μπρoaτ&" aτo
φ$λo τoυ, 1ιΔθηNε oτo νερ6' Κorc&γηNαν στσ' ψ&τια. A_τdλειωτη λυπημdνη oτιγμd. Δεν εi1ε oυναντfαει πιo λυ-
πηψtνα yναL πLo υγρd, μ&τια oε d,νθρωπo η Mατ[λντα.'Exανε δυo β{ματα να την πληoι&oει Nι εxεtνηxdρωοε.
<ιMη φoβ&ασ"L..'')ιιΔε φoβ&μαt)), τoυ απ&ντηoε.Lε aταψ&τηoαν o6τε λεπτ6 να xoπ&ζoνται''Επε,πα α-
193192
- 130
ΓΙANNΗΣ ΞANΘOΥΔHΣ
<ιΣ' εodνα μιλιi. Περιμdνει... Kαι αxοτι6νει αν περιμd-νει, o μπ&oταρδoqll.
Δεν αντιδρo6αε, oNεφτ6ταν μα δεν Nατα)'&pαυνε. Πd-τρωσε χαι oνειρευ6ταν {δη τo ιoριτoLoτιxo Noρψt τηc, π&._
νω πoυ π&aγιζε να σχηματιcτε|., να παγιδε6εταL στην α"_
γxαλι&" τoυ πoλεμιατ{. Θα μ6ριζε αtψατα πoλeψιN& xαιλ(πoq, θα μ6ριζε oτρατιλνα xαι γN&ζι.
Tην τρd,νταξε απ' τoυq <iμoυq να ξυπν{oει' τ\e d1ωoε
ψυα &γρια τcιψπυ& oτo 1dρι. 'Επαυξαν τα ψ&τα τηζ δα-xρυoμdνα'
αMη με τaιψπ&.qll.<ιΣN&rsε. Tρd,βα o'τo λoυτρ6. Περιμdνει... Πανοiθεμ&
τoν γυναΙxα πoυ λυψπ{oτηxε, o αρρωστι&"ρηe.Koυν{ooυ,
ηλ(θια...llo Στ&θηq, xoxαλcυμdνoqι&τω απ' τα oxεπ&oψατα, &.-
χoυγε τη NΙαρiNα να διατ&ζεL' να" πα'PαyLαλε[, να θυμ<ilνει.
Δεν xαταλ&βαινε.Η Mατ(λντα κατipηNε στo Υδρoθεραπευτ{ριo xρατιb-
νταq απ' τo γtρι τηΖoλ&', πoυ {ταν 6λo νciζια xαι yαψ6_
γελα. Ε[yε ωρα[εq αναμν{αειq απ' τα AρxτυNd η φλoγερ{ενζεν[. Kι o νεαρ6q υπoλo1αγ6q με τo ooβαρ6, μελαγ1oλι-x6 πρ6aωπo δεν τjταν 1.lαL τoυ πεταψατo6. Πdραoαν μπρo_oτ& απ' τα τζιπ yLαL τoυζ oτρατκλτεζ πoυ 1αμoγελo6oανπoνηρd,, xαπν[ζoνταq xαι π{νoνταr, τo ραNi τoυ Koλoαoo6.Π[οω τoυζ, με τυq αλλαξιiζ yναL τLc) πετotτεq, η Mαρixα.
<<Και τα dμι.|,,υxα τ(αL τα &ι!υyα εδιi ε{ναι, x6ριε υπoλo-
χατi...>l !ιανε πνε6μα τLα να. oτ&'cευ a π&γoq.o Bαμβαx6πoυλo6, αυτ6 $,ταν τo 6νoμα τoυ Tριπoλι-
...ΥΣTEPΑ. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
τoιιllτη αξυωψατυNo6,, εtγε {δη γυμνωΘεt Nαυ μo6λιαζε α-
ν&oxελ'α στo LαψατLx6. Σ{μωoe τo xεφ&λι 1αμoγελcδνταqaτα Noρioια Nι 6πειτα η Mαρ(xα !φιlyg, ι}ιeLνoνταq π{aω
τηζ την π6ρτα' Στα Nαρφt& τoυ τo{1oυ, πoυ 1ρηoiμευαν
γυα Nρεψ&.oτΡεζ, τσ' ρo61α τoυ χαι η δερμdτινη θi"η με τo
πιoτ6λι.Π{ταξε τα ρo6xα τηζ ΥlNαν[να, π{δηξε oτη 1αβo6ζα
με γελ&Nια, N&νoνταq ν6ημα oτη Mατiλντα να" τα βγ&λειNt αυτ\' o υπoλo1αγ6q oτo ψεταξ'6 εi1ε oηxωθεi 6ρθιo6.
'Ιoαμε τον αφαλ6 του 'ρ16ταν τo νερ6. 'Eτoι αxριβιiq τoν
ε[γε φανταoτε[ η Mατ(λντα. 'Ελυoε τα xoρδ6νια" απ' τσ'
παπo{lτaυα, ξεxoυμπc5θηxε, dβγαλε τo φ6ρεμα, dμεινε μετtqN&)αoεc)y'αL ταεoc{iρoυ1α. H Nανiνα Zoλd: {δη τoυ σα,-
πo6νιζε την πλ&τη επιδdξια...ιιMην ντρdπεoαιl', τ\ζ εtπε o οlραio6 αξιωψατυ'ι6q.
Tα μαλλι& τoυ {ταν μα6ρα, τo oιΔμα λευx6, γεωμετρt_N& φυτρωμdνε6 oι τρtγeq oτo oττiθoCl |ιLα oxo6ρα γραμμixατtpαwε N&τω x&τc.r τα ψ&τια τoυ εi1αν ζωντανd(:ει Nι
&.aτραφταν' σαν τα γρυcs&' πλoυμ(δια τoυ δdντρoυ. Ei1ε
φαρδιd6 πλ&τ εq Nαυ Nonα},υ&ριxoυg cδμoυq.
To Noρiται, γυμν6, ψε' τσ" αδ6νατα 1dρια μπρoaτ&" aτo
φ$λo τoυ, 1ιΔθηNε oτo νερ6' Κorc&γηNαν στσ' ψ&τια. A_τdλειωτη λυπημdνη oτιγμd. Δεν εi1ε oυναντfαει πιo λυ-
πηψtνα yναL πLo υγρd, μ&τια oε d,νθρωπo η Mατ[λντα.'Exανε δυo β{ματα να την πληoι&oει Nι εxεtνηxdρωοε.
<ιMη φoβ&ασ"L..'')ιιΔε φoβ&μαt)), τoυ απ&ντηoε.Lε aταψ&τηoαν o6τε λεπτ6 να xoπ&ζoνται''Επε,πα α-
193192
- 130
ΓΙΑNNΙ]Σ ΞANΘO\ΔHΣ
γxα)'ι&,sτηxαν, γωρLq να υπιiρ1ει τLπoτα τo ερωτιx6 oτo&ττ'τψ& τoυq. Σαν cNηνt1αναγνcδριαηq αδελφ6ν στoν χt-νηματoγρ&φo. Tix 'μoε Nι ηΖoλ&", πoυ ξoτε'ιε ψtoα o' t'_
ναν x6xλo oαπoυν&δαq. Tηs fρθε πρo6 o'τιγμ{ν x&τι csαν}ιι-
πoθυμiα απ' τηζtoτηy'αL την ξ*Μh, α}'}'α Nρατi1θηxε.αMπoρεiτε να φ6γετε. Φ6γετε, δε oαq yρει&ζoψαι &λ-
λoll, πρ6οταξε $ρεψα τη Nανiνα.κE(oτε oiγουρoq;ltαNαι, ε{μαιll.Σαν υπνωτιoμdνη 9τηn, ξξ^ η Nαν(να Ζo)'&',, ξiπνoη,
oυγ1υoμdνη, oλ6τελα ταπεινωμdνη.ιιXαρ&q τη γυναixα πoυ δι&λεξεll' Kαλ6τερα να τη
rsN6τωνε, o &yρηoτoq. Tα yειρ6τερ& τηC, Xριoτo6γεννα...'Eμειναν αγxαλιαoμdνoι ατα ιαψατυN&. θειo61α νερ& cil-
ρα αρxετt1.Σταγ6νeq ιδρc{lτα, μπoρεd xαι δd,xρυα, toταζαναπ' τα" ψ&τα τoυq. Tην doφιγγε τ&νω τoυ με λαγτ&ρα,σα'ν να {ταν xoμμ&τt απ' τη ζω{ πoυ τoυ dλειπε. Mια λυ-πημdνη ευτυ1{α τoν a&ρυζε τo ντe),ιx&τo, xoριτc[cτιNoorhψα' τα ψιNρ&.' oφυγτα oαν νερ&ντζια oτtβη, oι εφηβι-Niq τηc, Nαμπ6λε6, τo δι&φανo δdρμα. ANoυγε την xαρδιd,
τη6, dνιωθε τη ρo{ τoυ α{ματoζ στo λαιμ6 τηζ. Tη φiλη-σε στo μdτωπo, oτα μαλλι&, cτα μ&τtα. 06τε μια φoρ&aτα γε[}η. Mετ& 1αλ&ρωoαν τα γtφα τoυ, την &φηoε ναoτtNεταυ μεζ στoυζ ατμo6q yναL τoνc' {χorq τηcaαpo6ζαq,oxουπ{oτηxε' ντ6θηιε xι iφνγε'
Π6oo dμεινε μ6νη oτo Tδρoθεραπευτ{ριo δε θα μπo-ρo6oε να τo πρooδιoρioει, 6ταν αργ6τερα ξαναζωντ&νευετα βρ&δια, πριν την π&"ρeι o 0πνoq, την αγNαλιd, τoυ υπo-
...ΥΣTΕPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
λo1αγo0 Bαμβαx6πoυλoυ. Toν ερωτε'3τηNε αμdoωq. Γιαπριiτη φoρd, ερωτε1τηxε xαι δεν ε[yε τηδ6ναμη να τρiξεtπioω τoυ, να τoυ Qτ$ρευ να τη λυτρcδoει απ' τιq περto-
δεiε6 τηe ΜαρLιαq Σoυdζ, να την xαταγγε[λει rsαν x}'ξ,-
9τPα, oαν απατεr3νισσα, να αταιτ{ρει να τoυζ αxoτcbooυν
6λoυq _ πλην τoυ Στ&θη, πoυ {ταν xαζ6C, Nαυ ψιxρ6q. T6-oo yαζ6q, πoυ ν6μιζε τη Mατiλντσ' ΥLα xoρkoυ τoυ. Tι τ)-
ξερε ατ6 dρωτα o γαζo-Στ&Θηq;'Hρθε
'LαL τηβρiru η iδια ηΜαρtNαγεψ&τηπεριdργεια:
<ιTι oτdNειqiτaι; Δε ooυ tφταoε; Λoιπ6ν;llαΛoιπ6ν... τt;))
αΛoιπ6ν... oε Nαν6νιoεi Γιατi η οtλλη ox6λιαoε πoυ τηνπ!ταξε πυξλαξ εNτ6q o Qυxoπαθ\q... 'Aαα, να μoυ γαθεt,o τ&1αμoυ υπηρεoιαx6ζ, πoυ {ρθε να μoυ πoυλ{oει μo6ρη.Σε xαν6νιoε;ll
αΔε με &γyυξε>>.
ιιAνcδμαλo6! Kαλ& τoν {Nod'lα εγιiill.<ιBo6λωo' τo, πα)ιoxλdφτραll, o6ρλιαξε με 6oη δ6ναμη
τηq απ{ψενε.<1E1ε 1&ρη πoυ o υπoλo1αγ66 ooυ μαq ξαν&δωαε π[oω
την )ια"Pσ'ψπ[να Nt 6τι εtναι Xριοτo6γεννα... 'Fxu χ&Ρη,oφoυγγαρ6φιδo.. 'll
Απ' τo μεoημdρι των Xριoτoυγdννιυν ωζ την παραμo-u\ τ ηs Π ρωτo1ρoν ιαc, ip ρεγε o υνd1ε ια. T α γι6ν υα dλιω oαν,
τα φαγητ&' dγιναν πιo νηoτ{oιμα, με oιNoνoμ[α 6τρωγανNt tπιναν.
Tη δε6τερη μdρα τoυ νdoυ 1ρ6νoυ ε(1αν υπooy'εθeL ot φt-λoι διoιxητdq να oτε[λoυν αυτoN(νητo να τoυq π&ρει. 'Eτoι
194 195
ΓΙΑNNΙ]Σ ΞANΘO\ΔHΣ
γxα)'ι&,sτηxαν, γωρLq να υπιiρ1ει τLπoτα τo ερωτιx6 oτo&ττ'τψ& τoυq. Σαν cNηνt1αναγνcδριαηq αδελφ6ν στoν χt-νηματoγρ&φo. Tix 'μoε Nι ηΖoλ&", πoυ ξoτε'ιε ψtoα o' t'_
ναν x6xλo oαπoυν&δαq. Tηs fρθε πρo6 o'τιγμ{ν x&τι csαν}ιι-
πoθυμiα απ' τηζtoτηy'αL την ξ*Μh, α}'}'α Nρατi1θηxε.αMπoρεiτε να φ6γετε. Φ6γετε, δε oαq yρει&ζoψαι &λ-
λoll, πρ6οταξε $ρεψα τη Nανiνα.κE(oτε oiγουρoq;ltαNαι, ε{μαιll.Σαν υπνωτιoμdνη 9τηn, ξξ^ η Nαν(να Ζo)'&',, ξiπνoη,
oυγ1υoμdνη, oλ6τελα ταπεινωμdνη.ιιXαρ&q τη γυναixα πoυ δι&λεξεll' Kαλ6τερα να τη
rsN6τωνε, o &yρηoτoq. Tα yειρ6τερ& τηC, Xριoτo6γεννα...'Eμειναν αγxαλιαoμdνoι ατα ιαψατυN&. θειo61α νερ& cil-
ρα αρxετt1.Σταγ6νeq ιδρc{lτα, μπoρεd xαι δd,xρυα, toταζαναπ' τα" ψ&τα τoυq. Tην doφιγγε τ&νω τoυ με λαγτ&ρα,σα'ν να {ταν xoμμ&τt απ' τη ζω{ πoυ τoυ dλειπε. Mια λυ-πημdνη ευτυ1{α τoν a&ρυζε τo ντe),ιx&τo, xoριτc[cτιNoorhψα' τα ψιNρ&.' oφυγτα oαν νερ&ντζια oτtβη, oι εφηβι-Niq τηc, Nαμπ6λε6, τo δι&φανo δdρμα. ANoυγε την xαρδιd,
τη6, dνιωθε τη ρo{ τoυ α{ματoζ στo λαιμ6 τηζ. Tη φiλη-σε στo μdτωπo, oτα μαλλι&, cτα μ&τtα. 06τε μια φoρ&aτα γε[}η. Mετ& 1αλ&ρωoαν τα γtφα τoυ, την &φηoε ναoτtNεταυ μεζ στoυζ ατμo6q yναL τoνc' {χorq τηcaαpo6ζαq,oxουπ{oτηxε' ντ6θηιε xι iφνγε'
Π6oo dμεινε μ6νη oτo Tδρoθεραπευτ{ριo δε θα μπo-ρo6oε να τo πρooδιoρioει, 6ταν αργ6τερα ξαναζωντ&νευετα βρ&δια, πριν την π&"ρeι o 0πνoq, την αγNαλιd, τoυ υπo-
...ΥΣTΕPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
λo1αγo0 Bαμβαx6πoυλoυ. Toν ερωτε'3τηNε αμdoωq. Γιαπριiτη φoρd, ερωτε1τηxε xαι δεν ε[yε τηδ6ναμη να τρiξεtπioω τoυ, να τoυ Qτ$ρευ να τη λυτρcδoει απ' τιq περto-
δεiε6 τηe ΜαρLιαq Σoυdζ, να την xαταγγε[λει rsαν x}'ξ,-
9τPα, oαν απατεr3νισσα, να αταιτ{ρει να τoυζ αxoτcbooυν
6λoυq _ πλην τoυ Στ&θη, πoυ {ταν xαζ6C, Nαυ ψιxρ6q. T6-oo yαζ6q, πoυ ν6μιζε τη Mατiλντσ' ΥLα xoρkoυ τoυ. Tι τ)-
ξερε ατ6 dρωτα o γαζo-Στ&Θηq;'Hρθε
'LαL τηβρiru η iδια ηΜαρtNαγεψ&τηπεριdργεια:
<ιTι oτdNειqiτaι; Δε ooυ tφταoε; Λoιπ6ν;llαΛoιπ6ν... τt;))
αΛoιπ6ν... oε Nαν6νιoεi Γιατi η οtλλη ox6λιαoε πoυ τηνπ!ταξε πυξλαξ εNτ6q o Qυxoπαθ\q... 'Aαα, να μoυ γαθεt,o τ&1αμoυ υπηρεoιαx6ζ, πoυ {ρθε να μoυ πoυλ{oει μo6ρη.Σε xαν6νιoε;ll
αΔε με &γyυξε>>.
ιιAνcδμαλo6! Kαλ& τoν {Nod'lα εγιiill.<ιBo6λωo' τo, πα)ιoxλdφτραll, o6ρλιαξε με 6oη δ6ναμη
τηq απ{ψενε.<1E1ε 1&ρη πoυ o υπoλo1αγ66 ooυ μαq ξαν&δωαε π[oω
την )ια"Pσ'ψπ[να Nt 6τι εtναι Xριοτo6γεννα... 'Fxu χ&Ρη,oφoυγγαρ6φιδo.. 'll
Απ' τo μεoημdρι των Xριoτoυγdννιυν ωζ την παραμo-u\ τ ηs Π ρωτo1ρoν ιαc, ip ρεγε o υνd1ε ια. T α γι6ν υα dλιω oαν,
τα φαγητ&' dγιναν πιo νηoτ{oιμα, με oιNoνoμ[α 6τρωγανNt tπιναν.
Tη δε6τερη μdρα τoυ νdoυ 1ρ6νoυ ε(1αν υπooy'εθeL ot φt-λoι διoιxητdq να oτε[λoυν αυτoN(νητo να τoυq π&ρει. 'Eτoι
194 195
yLσ'L τoνc) ξε1νo6ο'αν εNet τ&νω, θα 'τρωγαν τLC, o&ρNεq
τoυq. Σx6τωoαν N&να δυo δ6αμoιρoυq λαγo6 c, xι &λ}'εq τ6-oεq πdρδιxεc, \Nατι oαν πdρδιxεζ με την Nαραψπ[να' o τε-yνιx6q, o Στdφανo q, ειτ6q τoυ 6τι εξαoφ&}'ιζε oτη θιαoαρ-
1iνα &φθoνo υλιx6 γtα τη ψ&.oNα oπdρματoq , iραν xαι δει-ν66 xυνηγ6ζ. Γι' αυτ6 Nω xoxoρευ6ταν πωζ oτην Aλβα-ν[α' τo'40, ε[yε xαθαριaευ τoυλd,1ιoτoν διαx6οιoυq Ιταλo66.
Περνo6o'αν τo 1ρ6νo τoυ6 x&νoνταq ψπ&"νυo, παιζoνταqyαρτι&. Nαt ετoιψ&ζoνταq τα νξα dργα _βιβλυxt1q aηψα-atαq_ τoυ Tζ(μη Σαψτα' 'ooo για τη Mατiλντα, tNανε 6-
νεLρα γtα τoν BαμβαN6πoυλo_βαoιλ6πoυλo, πoυ, ατ6aτυγ1.$ σε στιγμi, θα Nατtφθανε με τη 1ρυο{ τoν &ψαξαyLσ'L τα δ6xα λευx& d,λoγα να την N&νευ πρtγι[πυaaα,6πωqτηq &ρμoζε &λλωατε. Aυτ& tραν τα 6νειρα τη6 Mατ[λ-νταq απ' τα Xριoτo6γεννα xαυ ψετ&'.. Aπoδdxτηζ τoυζ o
συνoφρυωμdνo6 Στciθηζ, πoυ απiιτηoε oτα Nαλ&. Nαθo6-
μενα αντiζηλo. Toν υπoλo1αγ6 απ' την Tρiπoλη.
αAν τ)ταν, Θα ε[yε dρθει' Mεθα6ριo φε6γoυμεll.<ιΘα 'ρθει...tt αγρiευε η Mατ(λντα.
<ιMπoρεi να π&τηoe ν&"ρNηy'σ.L να" πdθανεll.
ιιEo6 να πατtρειq εxατ6 ν&ρxεq.'σxι ψtα, εxατ6. '.llK6ριo θdμα των AρxτιNcδν, η συμπερtφoρd, τoυ υπoλo_
1αγo6 oτo Noρlται.
<ιXαντoriμηq''ΕNανε μπαμ. '''' χασyLoτελo6oε η l\αν[ναΖoλ&, πoυ αx6μη δεν εi1ε xωνdι.|ει τα χριστoυγεννι&τιNαατo λoυτρ6.
αAλυτo μυoτ{ριo. Π&ντωq δεν τη γd,μηοε...ll αναο'τd-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ναζε ανατoλcδνταq ερωτmiq ψαχεe η Kiτo'α Αλεξ&ντερ,
NαΘιλq oυνdxιζε να ρi1νει παo#ντζεq πoυ δεν dβγαιναν.
ι1Eφαγε 6μωq πετρt&" oτo xo6τελo τo σφoυγγαρ6φιδoll.
H Mαρixα Nαταλ&pαινε πωζ η μtχρd εi1ε δαγNcbσεt τηλαμαρiνα. H εφηβε[α τηζ σε λiγo θα απειλo6oε τoυq π&"-
ντεζ με τoν παλιo1αραν,s\ρα πoυ ε(1ε. Ttπoτα δε θα {τανπλdoν 6πωq πριilτα.'σxι 6τι Noυλ&ντριζε ε6xoλσ. τo σy'α-
τoN6ρυτoo, αλλci θα τoυq dβαζε o'ε μπελ&δεq.<ιΣNdι|oυ >LαL να"τoυ χαμoγελo6oε, η Noυτooδ6ντα. . .π ξ,*
oNoυζε o Koλooo6ζ, πoυ oργd,νωνε ι<ρεβεγι6ν ψετ&. γαρτa_π αιξi.αq Nαι ξειω},ι&,s ψαπ o q>> τ Lα τ o β ρ &δυ τ η q Π α ρ αμoν{ q .
<<A6 oταματ{οει τoυλ&χtστoν η βρΦ ..ll παραNαλo6-
oε η Mατiλντα, αν{oυ1η ΥLα τo λαoπωμdνo oυραν6.
αΠ&τηoε ν&"ρNη,6πωq τ6ooι Nαι τ6ooιll, επdμενε o
Στ&θη6 xωξioιιζε τα πνευμ6νια τoυ μ' dναν ωγριo pi;yα.
αΘα πεθ&νειζ)), τoυ dλεγε η Mατ(λντα. <ιΑυτ66 o β{_
1αq δεν ε[ναι Nα}'6q. Θα πεθ&ν εLζ y'αL θα αε θοtι|,,oυμε εδιΔ,
να 'ρ1oνται τo NαλoNαiρι oι 1oντρo{ να xατoυρ&νε oτoν τ&"-
φo σoυ)).
<<Δεν πεθα"iνω πρoτo$ με παραδιiσoυν στoυζ Xωραφ&-
δεqll.
Δεν τoυ &ρεaε τoυ Στ&θη ν' αNo6ει γυαπεΘαψtνoυζ μετ6τoιo βρωμ6Nαιρo. Tι θα 'λεγε η Mαρixα Σoυdζ oτη θε[α
Στ6λλα y.αL στo θε(o Xριoτ6φoρo αν πdθαινε;'Fmινε τo&ι
Nαυτ6 .Nαι Noιψ6ταν. Tα μ6να πoυ τoν ξεNo6ραζαν απ' τoptyα tραν o 6πνoq Nαυ τo τo&"υ.
Παραμoν{, ,sτιq oγιb, τoυq ξ6πνη aε τo τζυτ.'Ενα τζυπ,
τρειζ νoματα[oι. Δiπλα oτoν oδηγ6, o υπoλo1αγ66. Tρdμo-
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘo\nΙ{Σ
L96 197
yLσ'L τoνc) ξε1νo6ο'αν εNet τ&νω, θα 'τρωγαν τLC, o&ρNεq
τoυq. Σx6τωoαν N&να δυo δ6αμoιρoυq λαγo6 c, xι &λ}'εq τ6-oεq πdρδιxεc, \Nατι oαν πdρδιxεζ με την Nαραψπ[να' o τε-yνιx6q, o Στdφανo q, ειτ6q τoυ 6τι εξαoφ&}'ιζε oτη θιαoαρ-
1iνα &φθoνo υλιx6 γtα τη ψ&.oNα oπdρματoq , iραν xαι δει-ν66 xυνηγ6ζ. Γι' αυτ6 Nω xoxoρευ6ταν πωζ oτην Aλβα-ν[α' τo'40, ε[yε xαθαριaευ τoυλd,1ιoτoν διαx6οιoυq Ιταλo66.
Περνo6o'αν τo 1ρ6νo τoυ6 x&νoνταq ψπ&"νυo, παιζoνταqyαρτι&. Nαt ετoιψ&ζoνταq τα νξα dργα _βιβλυxt1q aηψα-atαq_ τoυ Tζ(μη Σαψτα' 'ooo για τη Mατiλντα, tNανε 6-
νεLρα γtα τoν BαμβαN6πoυλo_βαoιλ6πoυλo, πoυ, ατ6aτυγ1.$ σε στιγμi, θα Nατtφθανε με τη 1ρυο{ τoν &ψαξαyLσ'L τα δ6xα λευx& d,λoγα να την N&νευ πρtγι[πυaaα,6πωqτηq &ρμoζε &λλωατε. Aυτ& tραν τα 6νειρα τη6 Mατ[λ-νταq απ' τα Xριoτo6γεννα xαυ ψετ&'.. Aπoδdxτηζ τoυζ o
συνoφρυωμdνo6 Στciθηζ, πoυ απiιτηoε oτα Nαλ&. Nαθo6-
μενα αντiζηλo. Toν υπoλo1αγ6 απ' την Tρiπoλη.
αAν τ)ταν, Θα ε[yε dρθει' Mεθα6ριo φε6γoυμεll.<ιΘα 'ρθει...tt αγρiευε η Mατ(λντα.
<ιMπoρεi να π&τηoe ν&"ρNηy'σ.L να" πdθανεll.
ιιEo6 να πατtρειq εxατ6 ν&ρxεq.'σxι ψtα, εxατ6. '.llK6ριo θdμα των AρxτιNcδν, η συμπερtφoρd, τoυ υπoλo_
1αγo6 oτo Noρlται.
<ιXαντoriμηq''ΕNανε μπαμ. '''' χασyLoτελo6oε η l\αν[ναΖoλ&, πoυ αx6μη δεν εi1ε xωνdι.|ει τα χριστoυγεννι&τιNαατo λoυτρ6.
αAλυτo μυoτ{ριo. Π&ντωq δεν τη γd,μηοε...ll αναο'τd-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ναζε ανατoλcδνταq ερωτmiq ψαχεe η Kiτo'α Αλεξ&ντερ,
NαΘιλq oυνdxιζε να ρi1νει παo#ντζεq πoυ δεν dβγαιναν.
ι1Eφαγε 6μωq πετρt&" oτo xo6τελo τo σφoυγγαρ6φιδoll.
H Mαρixα Nαταλ&pαινε πωζ η μtχρd εi1ε δαγNcbσεt τηλαμαρiνα. H εφηβε[α τηζ σε λiγo θα απειλo6oε τoυq π&"-
ντεζ με τoν παλιo1αραν,s\ρα πoυ ε(1ε. Ttπoτα δε θα {τανπλdoν 6πωq πριilτα.'σxι 6τι Noυλ&ντριζε ε6xoλσ. τo σy'α-
τoN6ρυτoo, αλλci θα τoυq dβαζε o'ε μπελ&δεq.<ιΣNdι|oυ >LαL να"τoυ χαμoγελo6oε, η Noυτooδ6ντα. . .π ξ,*
oNoυζε o Koλooo6ζ, πoυ oργd,νωνε ι<ρεβεγι6ν ψετ&. γαρτa_π αιξi.αq Nαι ξειω},ι&,s ψαπ o q>> τ Lα τ o β ρ &δυ τ η q Π α ρ αμoν{ q .
<<A6 oταματ{οει τoυλ&χtστoν η βρΦ ..ll παραNαλo6-
oε η Mατiλντα, αν{oυ1η ΥLα τo λαoπωμdνo oυραν6.
αΠ&τηoε ν&"ρNη,6πωq τ6ooι Nαι τ6ooιll, επdμενε o
Στ&θη6 xωξioιιζε τα πνευμ6νια τoυ μ' dναν ωγριo pi;yα.
αΘα πεθ&νειζ)), τoυ dλεγε η Mατ(λντα. <ιΑυτ66 o β{_
1αq δεν ε[ναι Nα}'6q. Θα πεθ&ν εLζ y'αL θα αε θοtι|,,oυμε εδιΔ,
να 'ρ1oνται τo NαλoNαiρι oι 1oντρo{ να xατoυρ&νε oτoν τ&"-
φo σoυ)).
<<Δεν πεθα"iνω πρoτo$ με παραδιiσoυν στoυζ Xωραφ&-
δεqll.
Δεν τoυ &ρεaε τoυ Στ&θη ν' αNo6ει γυαπεΘαψtνoυζ μετ6τoιo βρωμ6Nαιρo. Tι θα 'λεγε η Mαρixα Σoυdζ oτη θε[α
Στ6λλα y.αL στo θε(o Xριoτ6φoρo αν πdθαινε;'Fmινε τo&ι
Nαυτ6 .Nαι Noιψ6ταν. Tα μ6να πoυ τoν ξεNo6ραζαν απ' τoptyα tραν o 6πνoq Nαυ τo τo&"υ.
Παραμoν{, ,sτιq oγιb, τoυq ξ6πνη aε τo τζυτ.'Ενα τζυπ,
τρειζ νoματα[oι. Δiπλα oτoν oδηγ6, o υπoλo1αγ66. Tρdμo-
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘo\nΙ{Σ
L96 197
ΓΙΑNNHΣ EANΘOΥΛHΣ
νταζ ατ'' την ταPαfr, η Mατiλντα πετ&γτηNε iξω' o Bαμ-
βαx6πoυλo q oτεN6ταν εxεt, ψπρooτ&' τηe, τo iδιo μελαγ1o-'},ιx6q Nω ωρα{oq, φρεαxoξυριoμdνoq xι αδιαπdραατo6. 'E-τσL τηc φ&νηxε με τη oτoλ{. Eπioημoq. 'Exoι{.,ε τη φ6ρατ"\c,, φρ{ναρε για την αNρiβεια λiγα μ6τρα ατ' τo τζιπ.
αΣoυ dφερα λdγε6 ooNoλ&'τεqNαυ λiγo γ&λα για την Kα-λf 1ρoνιd...lt
o oτρατιcδτηc,-6xι o oδηγ6q, o &λλoq, o'τo π{oω ι&Θι-oψα_ιατtβααε dνα μιNρ6 δdμα Nαι τo &φηoε ατo πεζo6λι.
<<Π&ρτε τo ψtcsα, να μη βρα1εi τo 1αρτ6νιll, εlπε o υ-πoλo1αγ6q.
αEυ1αριoτιi... Θdλετε τo&υ7> πρ6φερε η Mατiλντα μετα ψ&"τια Nαρφωμdνα π&νω τoυ.
α'o1ι, d1oυμε πoλλd6 δoυλειd6 o{μερα. Για τo δdμα πd-
PασατLαL γLα να σαcπωνα'γετετo νoυ σαζ στoυζ λ6Noυq.
Π{ραν τoυ6 δρ6μoυq απ' την πε[να. ΠρΦdq oι oτρατιιil-τεq oN6τωaαν πtντε... Eυτυ1ιoμdνo τo L949ν.
<ιΘα φ6γετε;ll Δεν dβγαινε η φων{ τηq' ΕNε[νη η α-ναμμdνη μηχανt τoυ τζιπ τηq Noψψ&τιαζε την Nαρδι&.
<ιΠρdπει...ll Tη ζ6γωoε απαλλ&oooνταc) τo δεξi τoυ
γtρυ απ' τo γ&ντι. <ιKαλ{ 1ρoνι&, Mατ{λντα...ll<ιMεθα6ριo θα φ6γoυμε xι εψεtqll.<ιKαλ6 δρ6μo...llT6aα πoλλ& xα)'&-... <ιKαλ{ 1ρoνιd,ll, ι<Kαλ6 δρ6μoυ,
<ιEυτυ1ιoμdνo τo ι949'' Nαι τ[πoτα να μην τηq φαtνεταιNα}'6' Σαν να βυθιζ6ταν aτηλ&oπητηζ αυηζ των Αρxτι-Nιiν. Θαβ6ταν ζωντανt1 N&τω απ' τιq ενγtqτoυ υπoλo1α-
γo6.
...ΥΣTEPA' HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι<Kι εoεiq;ll Δ&γxωαε τα yεtlη τηc τLα. να μην ν'λ&'!ευ'ιιEμεi6; Tι εμεi6;ll o Bαμβαx6τoυtι.:1αμoγdλαoε υ-
τηρεoιαx&..<ιKαλ6 δρ6μo...llΠ{δηξε oτo αυτoNtνητo χαtρετιlwταq τη oτρατιωτιx&.
Mε μια θeαψατιxi'1 στΡoφtl, τo τζιπ γωθηNε oτo λαoπω-
μdνo διdδρoμo τηζ εξ6δoυ καυ γ&Θηxe γρ{γoρα στην yLατα'-
1νι& των oτενcυπι6ν.
oι θεατρ(νoι, π\ν τoυ Στ&θη , πoυ εtγε ανεβ&oει πυρε_
τ6 piyoνταq π&ντα oαν γαΤδo6PL, τα'Ρσ'1/'0λoυθo6oαν oιω-πηλo( πtoω απ' τα παρ&θυρα. H Mατiλντα, βρεγμdνη ω6
τo N6Nαλo Nαι τυφλωμdνη απ' τη βρΦ, dμεινε λ(γα λε-πτ& αxtνητη, cδoπoυ να Nατα}ι&'βει τo βriρoq των ευ1ι6ν
τoυ υπoλo1αγo6. Σε λiγεq ωρεq θα dμπαινε aτηζωi1τηc,τo ((ευτυχιo'μdνo t949ll. Μeτ& θυμ{θηxε τo δdμα. 'oρμη_
oε Nαταπ&νω τoυ y'αL τo ξtcNιclε με λ6αoα. 'ExoQε τoυ6
oπ&γxoυq με τα δ6ντια, τα μoυσχεμtναγαρτ6νια διαλ6θη-1ιαν' )1ατPαx6ληoαν oι ooxoλ&τεζ με την εγγλiζιxη φiρμασταψ1τσ"PLσμdνη oτo περιτ6λιγμ &. τoυq.
ιιΣoxολ&τεq...ll φιilναξε o Koλooc;6q xι &ργιoε να y'α-
τραxυλ& πρoζ τo πρoα6λιo με τα acλpραNα.ι<Θα τι6' φ&ει μ6νη, τo νπ{yoq!>l o6ρλιαξε η Mιρ&ντα ωq
σoπρανo.αEγιil θα τρελαθ<Δ με τoυζ ανcδμαλoυ6ll, dβγαλε χραυ-
γ{ η Ι{αν[να Ζoλ&, Q&1νoντα6 χαι μη βρ[oxoνταq τα- πα-oo6μια τη6.
Αxoλo6θηoαν y.αL oι &λλoι, πoυ πεθυμo6oαν σαν τxα-oτρωμdνoι ooxoλ'&τα.
198 199
ΓΙΑNNHΣ EANΘOΥΛHΣ
νταζ ατ'' την ταPαfr, η Mατiλντα πετ&γτηNε iξω' o Bαμ-
βαx6πoυλo q oτεN6ταν εxεt, ψπρooτ&' τηe, τo iδιo μελαγ1o-'},ιx6q Nω ωρα{oq, φρεαxoξυριoμdνoq xι αδιαπdραατo6. 'E-τσL τηc φ&νηxε με τη oτoλ{. Eπioημoq. 'Exoι{.,ε τη φ6ρατ"\c,, φρ{ναρε για την αNρiβεια λiγα μ6τρα ατ' τo τζιπ.
αΣoυ dφερα λdγε6 ooNoλ&'τεqNαυ λiγo γ&λα για την Kα-λf 1ρoνιd...lt
o oτρατιcδτηc,-6xι o oδηγ6q, o &λλoq, o'τo π{oω ι&Θι-oψα_ιατtβααε dνα μιNρ6 δdμα Nαι τo &φηoε ατo πεζo6λι.
<<Π&ρτε τo ψtcsα, να μη βρα1εi τo 1αρτ6νιll, εlπε o υ-πoλo1αγ6q.
αEυ1αριoτιi... Θdλετε τo&υ7> πρ6φερε η Mατiλντα μετα ψ&"τια Nαρφωμdνα π&νω τoυ.
α'o1ι, d1oυμε πoλλd6 δoυλειd6 o{μερα. Για τo δdμα πd-
PασατLαL γLα να σαcπωνα'γετετo νoυ σαζ στoυζ λ6Noυq.
Π{ραν τoυ6 δρ6μoυq απ' την πε[να. ΠρΦdq oι oτρατιιil-τεq oN6τωaαν πtντε... Eυτυ1ιoμdνo τo L949ν.
<ιΘα φ6γετε;ll Δεν dβγαινε η φων{ τηq' ΕNε[νη η α-ναμμdνη μηχανt τoυ τζιπ τηq Noψψ&τιαζε την Nαρδι&.
<ιΠρdπει...ll Tη ζ6γωoε απαλλ&oooνταc) τo δεξi τoυ
γtρυ απ' τo γ&ντι. <ιKαλ{ 1ρoνι&, Mατ{λντα...ll<ιMεθα6ριo θα φ6γoυμε xι εψεtqll.<ιKαλ6 δρ6μo...llT6aα πoλλ& xα)'&-... <ιKαλ{ 1ρoνιd,ll, ι<Kαλ6 δρ6μoυ,
<ιEυτυ1ιoμdνo τo ι949'' Nαι τ[πoτα να μην τηq φαtνεταιNα}'6' Σαν να βυθιζ6ταν aτηλ&oπητηζ αυηζ των Αρxτι-Nιiν. Θαβ6ταν ζωντανt1 N&τω απ' τιq ενγtqτoυ υπoλo1α-
γo6.
...ΥΣTEPA' HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι<Kι εoεiq;ll Δ&γxωαε τα yεtlη τηc τLα. να μην ν'λ&'!ευ'ιιEμεi6; Tι εμεi6;ll o Bαμβαx6τoυtι.:1αμoγdλαoε υ-
τηρεoιαx&..<ιKαλ6 δρ6μo...llΠ{δηξε oτo αυτoNtνητo χαtρετιlwταq τη oτρατιωτιx&.
Mε μια θeαψατιxi'1 στΡoφtl, τo τζιπ γωθηNε oτo λαoπω-
μdνo διdδρoμo τηζ εξ6δoυ καυ γ&Θηxe γρ{γoρα στην yLατα'-
1νι& των oτενcυπι6ν.
oι θεατρ(νoι, π\ν τoυ Στ&θη , πoυ εtγε ανεβ&oει πυρε_
τ6 piyoνταq π&ντα oαν γαΤδo6PL, τα'Ρσ'1/'0λoυθo6oαν oιω-πηλo( πtoω απ' τα παρ&θυρα. H Mατiλντα, βρεγμdνη ω6
τo N6Nαλo Nαι τυφλωμdνη απ' τη βρΦ, dμεινε λ(γα λε-πτ& αxtνητη, cδoπoυ να Nατα}ι&'βει τo βriρoq των ευ1ι6ν
τoυ υπoλo1αγo6. Σε λiγεq ωρεq θα dμπαινε aτηζωi1τηc,τo ((ευτυχιo'μdνo t949ll. Μeτ& θυμ{θηxε τo δdμα. 'oρμη_
oε Nαταπ&νω τoυ y'αL τo ξtcNιclε με λ6αoα. 'ExoQε τoυ6
oπ&γxoυq με τα δ6ντια, τα μoυσχεμtναγαρτ6νια διαλ6θη-1ιαν' )1ατPαx6ληoαν oι ooxoλ&τεζ με την εγγλiζιxη φiρμασταψ1τσ"PLσμdνη oτo περιτ6λιγμ &. τoυq.
ιιΣoxολ&τεq...ll φιilναξε o Koλooc;6q xι &ργιoε να y'α-
τραxυλ& πρoζ τo πρoα6λιo με τα acλpραNα.ι<Θα τι6' φ&ει μ6νη, τo νπ{yoq!>l o6ρλιαξε η Mιρ&ντα ωq
σoπρανo.αEγιil θα τρελαθ<Δ με τoυζ ανcδμαλoυ6ll, dβγαλε χραυ-
γ{ η Ι{αν[να Ζoλ&, Q&1νoντα6 χαι μη βρ[oxoνταq τα- πα-oo6μια τη6.
Αxoλo6θηoαν y.αL oι &λλoι, πoυ πεθυμo6oαν σαν τxα-oτρωμdνoι ooxoλ'&τα.
198 199
H Mατiλντα, πoυ διαιoθ&νθηy'ε τLc) oρ€ξειc, τoυ θι&αoυ
-iδη o Koλooo6q εLxε φανεt στην χεντριx{ εdooδo τoυ
Nτηρioυ πα[ζoνταq ιωψrx& τη γλωαoiτσα, τoυ, oαν φ(δι_&"ρπαξε τo διαλυμdνo απ' τoξioτιιoψα"1^αL τη βρo1{ δdμα
με τιζ ooNoλ&τεq ιι tτρεξε xατευθε{αν oτo Τδρoθεραπευ-ττ)ριo.
κΣταψατt1στε τo oφoυγγαρ6φιδoll, φcλναξε o τεν6ρο6
Moβtc, α}'}'&. tραν αPτα.'oλo τo πoλ6τιμo περιε16μενoτoυ δdματoq βo6λιαζε στoυζ cαρ&ντα Nαι πλdoν βαθμo6qτoυ θειo61oυ ιαματιxo6.
ιιEμπρ6q, φ&τε να γoρτ&oετε...)) τoυζ πρodτρει}ε με 6-
φoq θρι&μβoυ. <ιΣoNoλ&τεq απ6 ανιiμαλo υπoλo1αγ6 λι-
ψπιaτiματε... Eμπρ6q, λoιπ6ν! Boυτ{ξτε Nαι φ&τε }ιιω_
μdνη ooxoλ&τα ψε θειdφι, ε{ναι τo xαλ6τερo πρωιν6... E-λ&τε, xriριε Koλooαd. .l Lαox{δαζε xαι η (δια με τo σπα-
ραγψ6 τηc,.
oι θεατρ[νoι, dντρoμoι, 6βλεπαν τιq ooιoλ'&"τεq να λιcδ-
νoυν μεζ rsτo xαντ6 νερ6 xαι τo περιτ6λιγμ& τoυq να. Tcα-
ραo6ρεται απ' τtq δ[νε6. o Moυζ&q ψcηNε aτηγαpo6ζα,να γλιτcδoει τoυλ&1ιoτoν τα δυo Noυτι&' γ&λα ox6νη.
ιιEυτυ1ιαμdνo τo L949' Eυτυ1ιoμdνo6 o xαινo6ριo6
1ρ6νo6ll, τραγoυδo6oε η Mατ(λντα. ι<Kαλ6 δρ6μo να'γε-τεll. 'Τoτερα ooβ&ρειi,,ε ατ6τoψα xαL ψε παραμoρφωμdνoαπ6 ψLaoq πρ6oωπo ι|ιθ6ριαε a' ξνα α6pατo αυτd: ι<Ωq τo
βρ&δυ να '1oυν πεθ&νει 6λoι. Kαι τo τζιπ, Noψψ&τα Nαυ
φωτι&π'Παραμdριoαν να, περ&oει η Mαρ(Nα Σoυdζ, πoυ, ανα-
oτατωμdνη ατ' τη φαoαρ[α, NατtpηNε τυλιγμdνη ατη
...ΥΣTEPA. HPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
γo6να τηζνσ' δει τι oυμβαiνει. o Moυζ&q εxεiνη τηστLτ-
μd dβγαινε αoθμαiνων απ' τo νερ6, με ταγ&λατα Nαι δυo
τρειq ooxoλd,τε6 ημιδιαλυμdνεq. K6λληoε τo πρ6οωπ6 τoυ
oτo πρ6αωπo τηζ Mατ(λνταq:<<Θεq να oε γαμ{αω, Noρ[τaι μoυ, να ηρεμ{oει6 xι eo6
Nι εψεtq; Λdγε. Θdλειq;llαΣταψατt1στε)). Η Mαρ(Nα επdβαλε τ&ξη. ιιΦ6γετε α-
π6 'δri. Βtπα, φ6γετε 6λoι απ6 'διi μdoα. Kι εo6 π$yαι-νε να oxoυπιατε{ζ
'LαL να ταJ,auq τoν μιxρ6ll, διdταξε τη
Mατiλντα. ι<Ψ{νεται στoν πυρετ6. Φ6γεlt.Moυρμoυρiζoνταq, oι θεατρiνoι απo1cbρηoαν. Η Mαρ(Nα
τραp^ηξε τη Mατ[λντα απ' τo φ6ρεμα πoυ {cταζε'.αΑλλαξε, εxτ6qχι αν πρoτtψ&.qνα ι|.,oφ{αειq, πρoτo6 oε
oNoτc6oω. 'Εχu χoΡηπoυ απ6ι|.lε μπα{νει o xαινo6ριoζ χρ6-νoζ. . . ))
αo ευτυ1ιαμdνoq...ll ιτυμπλ{ρωoε ξdπνoη η MατiλνταNι tφυγε να π&'ει oτoν &ρρωoτo Στdθη.
Tα πoλλ& τo&ηα, η αo6πα _dνα νερ6πλυμα με μoναδι-x6 πρoo6ν τηζεaταoι&" τηe_ xαL ψLα" γερ{ εντριβ{ με πε_
τρdλαιo, πoυ dτυxε να xoυβαλ& μαζ( τoυ o μαdoτρoq Kα-
ραμ{τρo6 για ιδρα αν&ηNηe, &νoιξαν τα ψ&τια τoυ Στ&θη.'Ιδρωoε, τ6τιoε Noυβdρτεq xαι oτριilματα' αλλ'&" Nατ1BηNε
o πυρετ6q, μαλ&xωoε xυ o pi1γαc'.
αΔε θα Noυνηθεiq, παιδi μoυ. EδιΔ θα φαq, Θα aoν ι&"-
νει παρiα 'Lσ'L
η Mατ[λντα...ll o Kαραμdτρog π&ιτα φε-
ρ6ταν τoυ Στ&θη oτoρyrN&".
'Eξω dβρε1ε με τo τoυλo$μι, 6μωq oι πρoετoιμοζσtεqγιατo πρωτoχρoνι&τιxo γλdντι oυνε1iζoνταν. Φαο6λια υπ{ρ-
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
204 247
H Mατiλντα, πoυ διαιoθ&νθηy'ε τLc) oρ€ξειc, τoυ θι&αoυ
-iδη o Koλooo6q εLxε φανεt στην χεντριx{ εdooδo τoυ
Nτηρioυ πα[ζoνταq ιωψrx& τη γλωαoiτσα, τoυ, oαν φ(δι_&"ρπαξε τo διαλυμdνo απ' τoξioτιιoψα"1^αL τη βρo1{ δdμα
με τιζ ooNoλ&τεq ιι tτρεξε xατευθε{αν oτo Τδρoθεραπευ-ττ)ριo.
κΣταψατt1στε τo oφoυγγαρ6φιδoll, φcλναξε o τεν6ρο6
Moβtc, α}'}'&. tραν αPτα.'oλo τo πoλ6τιμo περιε16μενoτoυ δdματoq βo6λιαζε στoυζ cαρ&ντα Nαι πλdoν βαθμo6qτoυ θειo61oυ ιαματιxo6.
ιιEμπρ6q, φ&τε να γoρτ&oετε...)) τoυζ πρodτρει}ε με 6-
φoq θρι&μβoυ. <ιΣoNoλ&τεq απ6 ανιiμαλo υπoλo1αγ6 λι-
ψπιaτiματε... Eμπρ6q, λoιπ6ν! Boυτ{ξτε Nαι φ&τε }ιιω_
μdνη ooxoλ&τα ψε θειdφι, ε{ναι τo xαλ6τερo πρωιν6... E-λ&τε, xriριε Koλooαd. .l Lαox{δαζε xαι η (δια με τo σπα-
ραγψ6 τηc,.
oι θεατρ[νoι, dντρoμoι, 6βλεπαν τιq ooιoλ'&"τεq να λιcδ-
νoυν μεζ rsτo xαντ6 νερ6 xαι τo περιτ6λιγμ& τoυq να. Tcα-
ραo6ρεται απ' τtq δ[νε6. o Moυζ&q ψcηNε aτηγαpo6ζα,να γλιτcδoει τoυλ&1ιoτoν τα δυo Noυτι&' γ&λα ox6νη.
ιιEυτυ1ιαμdνo τo L949' Eυτυ1ιoμdνo6 o xαινo6ριo6
1ρ6νo6ll, τραγoυδo6oε η Mατ(λντα. ι<Kαλ6 δρ6μo να'γε-τεll. 'Τoτερα ooβ&ρειi,,ε ατ6τoψα xαL ψε παραμoρφωμdνoαπ6 ψLaoq πρ6oωπo ι|ιθ6ριαε a' ξνα α6pατo αυτd: ι<Ωq τo
βρ&δυ να '1oυν πεθ&νει 6λoι. Kαι τo τζιπ, Noψψ&τα Nαυ
φωτι&π'Παραμdριoαν να, περ&oει η Mαρ(Nα Σoυdζ, πoυ, ανα-
oτατωμdνη ατ' τη φαoαρ[α, NατtpηNε τυλιγμdνη ατη
...ΥΣTEPA. HPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
γo6να τηζνσ' δει τι oυμβαiνει. o Moυζ&q εxεiνη τηστLτ-
μd dβγαινε αoθμαiνων απ' τo νερ6, με ταγ&λατα Nαι δυo
τρειq ooxoλd,τε6 ημιδιαλυμdνεq. K6λληoε τo πρ6οωπ6 τoυ
oτo πρ6αωπo τηζ Mατ(λνταq:<<Θεq να oε γαμ{αω, Noρ[τaι μoυ, να ηρεμ{oει6 xι eo6
Nι εψεtq; Λdγε. Θdλειq;llαΣταψατt1στε)). Η Mαρ(Nα επdβαλε τ&ξη. ιιΦ6γετε α-
π6 'δri. Βtπα, φ6γετε 6λoι απ6 'διi μdoα. Kι εo6 π$yαι-νε να oxoυπιατε{ζ
'LαL να ταJ,auq τoν μιxρ6ll, διdταξε τη
Mατiλντα. ι<Ψ{νεται στoν πυρετ6. Φ6γεlt.Moυρμoυρiζoνταq, oι θεατρiνoι απo1cbρηoαν. Η Mαρ(Nα
τραp^ηξε τη Mατ[λντα απ' τo φ6ρεμα πoυ {cταζε'.αΑλλαξε, εxτ6qχι αν πρoτtψ&.qνα ι|.,oφ{αειq, πρoτo6 oε
oNoτc6oω. 'Εχu χoΡηπoυ απ6ι|.lε μπα{νει o xαινo6ριoζ χρ6-νoζ. . . ))
αo ευτυ1ιαμdνoq...ll ιτυμπλ{ρωoε ξdπνoη η MατiλνταNι tφυγε να π&'ει oτoν &ρρωoτo Στdθη.
Tα πoλλ& τo&ηα, η αo6πα _dνα νερ6πλυμα με μoναδι-x6 πρoo6ν τηζεaταoι&" τηe_ xαL ψLα" γερ{ εντριβ{ με πε_
τρdλαιo, πoυ dτυxε να xoυβαλ& μαζ( τoυ o μαdoτρoq Kα-
ραμ{τρo6 για ιδρα αν&ηNηe, &νoιξαν τα ψ&τια τoυ Στ&θη.'Ιδρωoε, τ6τιoε Noυβdρτεq xαι oτριilματα' αλλ'&" Nατ1BηNε
o πυρετ6q, μαλ&xωoε xυ o pi1γαc'.
αΔε θα Noυνηθεiq, παιδi μoυ. EδιΔ θα φαq, Θα aoν ι&"-
νει παρiα 'Lσ'L
η Mατ[λντα...ll o Kαραμdτρog π&ιτα φε-
ρ6ταν τoυ Στ&θη oτoρyrN&".
'Eξω dβρε1ε με τo τoυλo$μι, 6μωq oι πρoετoιμοζσtεqγιατo πρωτoχρoνι&τιxo γλdντι oυνε1iζoνταν. Φαο6λια υπ{ρ-
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
204 247
yαν, }ι[π o q υπt1ρyε, xρ αo [, τoυ ρ o i ^ιαι y'&τ ι υπ 6λo ιπα αγρ Lo -
γo6ρoυνoυ υπ{ρ1αν, ζ&xoρη ε[yαν.Ζ&yαρη, γ&λα ox6νη σ"r' τo διiρo τoυ αξιωματιNoil
ΒαψpαN6τoυλoυ Nαυλtγo ρ6ζι αναN&τεΦε η Γxλ6ρια Δoυ-
ρ&μπεη Nυ {φτιαξε ρυζ6γαλo. Mε τα ξερoN6μματσ' σ'π' τα'NριΘαρbα xαρpiλια, ψeζαyαρη' Nαρ6δια Nαι ),[πoq }ιατσ'_,sNε'3αoε o c[χoρντεoνi.αταq μια βαoιλ6TcLτα _o Θε6q να τηνtxανε βαoιλ6πιτα- iπρεπε 6μωq να τηρηθε( τo dθιμo. 'E-βαλαν xαι φλoυρi, ιpε6τιxo φυcsιx&.'Ετσι, τLα' τo xαλ6.
Koντd, oτoν Στ&θη παρdμεινε η Mατiλντα.Και τo α"-
π6γευμα, πoυ y&ραξε μια ιδdα o oυραν6q ιαυξεaυΘητ{ε }1α"-
λooυν&τα o {λιoq τoυ 1ειμιilνα, απ&λυνε τη Φ1oτεLνι& των
βoυνιilν - πoυ oτην oυoiα tραν 6λα dνα βoυν6, τoΚαtψαx-τoα}ι&ν, πoυ τo oν6μαζαν Nαι Β6ρα. Kαι τo βρ*δυ Noντ&.
τoυ dμεινε, 6ταν απαξ&παντ€4oυν&γηιαν oτo Tδρoθερα-πευτ{ριo, ιινεγxλιζd xαι ξεxalλιζtll, 6πωqdλεγε o Koλoo-a6q,να γιoρτ&o'oυν τo ((ευτυχιομdνo L949l>'
Η βρox{ e[yε xoυραaτε[ να πtφτευ. Βγ{μαν &oτρα α-νdμεoα απ' τα oι5ννεφα, 9τη*u τo φεγγ&.ρι αoθενιx6 oτoαρytνιoψ&. τoυ, πoυ τo υπoδd1θηxαν x&πoυ ψαNρι& oι λ6-χoι με oυρλια1τd.
ι<Σε π6oη cΔρα θα 'ρθει o νdoq 1ρ6νoq;ll ρωτo6oε oΣτ&"-θη6 τριiγoνταc) τo δε6τερo ρυζ6γαλo.
ι<Θα τoν αNo6ooυμε Mη μιλ&6 χαt σoυ 'ρθει π&λι βf-χαζD.
H Mατiλντα, τLα ναξεyνιtται, τoυ διηγ{θηxε ιoτoρ{εqεπ tστ η μoν ι Nt1q φ{ a εω ζ τ Lα τ α" Λoυτρ&, )ιL αζ τ α. oι1αιν6ταν.
'F:c;aυ ξεπλ{1ρωνε την υπo1ρdωo{ τηζ ΥLα τα γαλλιx& πoυ
..YΣTEPΑ. HPΘAN oΙ λ4EΛlΣΣEΣ
τηq δ[δαo'Nε o Στ&θηq 6ταν τoυ ερ16ταν η 6ρεξη. Ωq oυ-νηθιoμdνα αiρια των μεταλλιxιbν νεριΔν τo6 ανdφερε τoανθpαxυx6 oξ6, τo &ζωτo, τo oξυγ6νo, τo υδρ6θεto, τo με-θ&νιo xαι την αμμων[α, ενcλ ωq oπ&νια τo ρ&διo Nαι τo tγλιo. Toυ διηγ{θηNε τη φρι1τ{ τηζ εμπεtρiα ατην Υπd"τη,6ταν, πρωτ&.ρα aτo θ(αoo, τ6λμηoε να μπεt σε μια αiθoυ-σα με μπανιdρεq τtγxα με νερ6 πoυ βρωμo6aε c;&πια αυγ&Nαι λιπoθ6μησε.
κΒNε[ μ6oα Nυxλoφoρo6oε υδρ6θειo oε μεγ&λη πoa6τη_τα, αλλ& πo6 να τo t1ξερα; Aργ6τερα τα αυν{θιo'α 6λα.
Koιμ&oαι;llEi1ε Noιμηθεi, xομμdνoq σ'π' τoυ6 ιδρcbτεc)yLαL τoν πυ-
ρετ6. Toν αφηoε να Noιψ&ται μ61ρι πoυ αxo6oτη1/'αν τΡα._
γo6δια xαι ξεφωνητ&, oημ&δι 6τι o xαινo6ριoq 1ρ6νo q εtγε
φτ&cει. Θd\αε να N&"νει ψια ευγt1, μα δεν τηq fρθε NαψιΑ
βoλιx{ στo νoυ. M6νo ιιXρ6νια πoλλ&ll. Θα ζo6oε πoλλ&,πd,ρα πoλλd.' yρ6νw Nαι rι&'τoτe θα τeτ(lγαtνε τη yαρ&. xαυ
τη δ6ξα. Nαι, {ταν μια oωoττj ευfi.Σεtoτηκε η toυxη νilγα απ' τιq τoνφεNυiq' Η Nαρα-
ψπ[να, πoυ την &φηcsε γtα γαρητηζ o υπoλo1αγ6q Bαμβα-x6πoυλo6, doτελνε τo μ{νυμα τηζ' νξσ.C' γρoνυ&.q.
ιι'Ι-Ιρθε ; lt o Στ&θη6 a ηxcbΘηxε παραταπ rJιντ αq.
<ιNαι. 'Hρθε...ll
'Eβγαλε απ6 την τcsiπη τηζ ψLσ" aoxo)r&τα, x6poντ&q τηατα δ6o.
αΠ&ρε Nαι γλεiι|.,ε. Σoxoλd,τα ε(ναι...ll<ιΠo6 τη βρdxε6;ll
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
2A2 2a3
yαν, }ι[π o q υπt1ρyε, xρ αo [, τoυ ρ o i ^ιαι y'&τ ι υπ 6λo ιπα αγρ Lo -
γo6ρoυνoυ υπ{ρ1αν, ζ&xoρη ε[yαν.Ζ&yαρη, γ&λα ox6νη σ"r' τo διiρo τoυ αξιωματιNoil
ΒαψpαN6τoυλoυ Nαυλtγo ρ6ζι αναN&τεΦε η Γxλ6ρια Δoυ-
ρ&μπεη Nυ {φτιαξε ρυζ6γαλo. Mε τα ξερoN6μματσ' σ'π' τα'NριΘαρbα xαρpiλια, ψeζαyαρη' Nαρ6δια Nαι ),[πoq }ιατσ'_,sNε'3αoε o c[χoρντεoνi.αταq μια βαoιλ6TcLτα _o Θε6q να τηνtxανε βαoιλ6πιτα- iπρεπε 6μωq να τηρηθε( τo dθιμo. 'E-βαλαν xαι φλoυρi, ιpε6τιxo φυcsιx&.'Ετσι, τLα' τo xαλ6.
Koντd, oτoν Στ&θη παρdμεινε η Mατiλντα.Και τo α"-
π6γευμα, πoυ y&ραξε μια ιδdα o oυραν6q ιαυξεaυΘητ{ε }1α"-
λooυν&τα o {λιoq τoυ 1ειμιilνα, απ&λυνε τη Φ1oτεLνι& των
βoυνιilν - πoυ oτην oυoiα tραν 6λα dνα βoυν6, τoΚαtψαx-τoα}ι&ν, πoυ τo oν6μαζαν Nαι Β6ρα. Kαι τo βρ*δυ Noντ&.
τoυ dμεινε, 6ταν απαξ&παντ€4oυν&γηιαν oτo Tδρoθερα-πευτ{ριo, ιινεγxλιζd xαι ξεxalλιζtll, 6πωqdλεγε o Koλoo-a6q,να γιoρτ&o'oυν τo ((ευτυχιομdνo L949l>'
Η βρox{ e[yε xoυραaτε[ να πtφτευ. Βγ{μαν &oτρα α-νdμεoα απ' τα oι5ννεφα, 9τη*u τo φεγγ&.ρι αoθενιx6 oτoαρytνιoψ&. τoυ, πoυ τo υπoδd1θηxαν x&πoυ ψαNρι& oι λ6-χoι με oυρλια1τd.
ι<Σε π6oη cΔρα θα 'ρθει o νdoq 1ρ6νoq;ll ρωτo6oε oΣτ&"-θη6 τριiγoνταc) τo δε6τερo ρυζ6γαλo.
ι<Θα τoν αNo6ooυμε Mη μιλ&6 χαt σoυ 'ρθει π&λι βf-χαζD.
H Mατiλντα, τLα ναξεyνιtται, τoυ διηγ{θηxε ιoτoρ{εqεπ tστ η μoν ι Nt1q φ{ a εω ζ τ Lα τ α" Λoυτρ&, )ιL αζ τ α. oι1αιν6ταν.
'F:c;aυ ξεπλ{1ρωνε την υπo1ρdωo{ τηζ ΥLα τα γαλλιx& πoυ
..YΣTEPΑ. HPΘAN oΙ λ4EΛlΣΣEΣ
τηq δ[δαo'Nε o Στ&θηq 6ταν τoυ ερ16ταν η 6ρεξη. Ωq oυ-νηθιoμdνα αiρια των μεταλλιxιbν νεριΔν τo6 ανdφερε τoανθpαxυx6 oξ6, τo &ζωτo, τo oξυγ6νo, τo υδρ6θεto, τo με-θ&νιo xαι την αμμων[α, ενcλ ωq oπ&νια τo ρ&διo Nαι τo tγλιo. Toυ διηγ{θηNε τη φρι1τ{ τηζ εμπεtρiα ατην Υπd"τη,6ταν, πρωτ&.ρα aτo θ(αoo, τ6λμηoε να μπεt σε μια αiθoυ-σα με μπανιdρεq τtγxα με νερ6 πoυ βρωμo6aε c;&πια αυγ&Nαι λιπoθ6μησε.
κΒNε[ μ6oα Nυxλoφoρo6oε υδρ6θειo oε μεγ&λη πoa6τη_τα, αλλ& πo6 να τo t1ξερα; Aργ6τερα τα αυν{θιo'α 6λα.
Koιμ&oαι;llEi1ε Noιμηθεi, xομμdνoq σ'π' τoυ6 ιδρcbτεc)yLαL τoν πυ-
ρετ6. Toν αφηoε να Noιψ&ται μ61ρι πoυ αxo6oτη1/'αν τΡα._
γo6δια xαι ξεφωνητ&, oημ&δι 6τι o xαινo6ριoq 1ρ6νo q εtγε
φτ&cει. Θd\αε να N&"νει ψια ευγt1, μα δεν τηq fρθε NαψιΑ
βoλιx{ στo νoυ. M6νo ιιXρ6νια πoλλ&ll. Θα ζo6oε πoλλ&,πd,ρα πoλλd.' yρ6νw Nαι rι&'τoτe θα τeτ(lγαtνε τη yαρ&. xαυ
τη δ6ξα. Nαι, {ταν μια oωoττj ευfi.Σεtoτηκε η toυxη νilγα απ' τιq τoνφεNυiq' Η Nαρα-
ψπ[να, πoυ την &φηcsε γtα γαρητηζ o υπoλo1αγ6q Bαμβα-x6πoυλo6, doτελνε τo μ{νυμα τηζ' νξσ.C' γρoνυ&.q.
ιι'Ι-Ιρθε ; lt o Στ&θη6 a ηxcbΘηxε παραταπ rJιντ αq.
<ιNαι. 'Hρθε...ll
'Eβγαλε απ6 την τcsiπη τηζ ψLσ" aoxo)r&τα, x6poντ&q τηατα δ6o.
αΠ&ρε Nαι γλεiι|.,ε. Σoxoλd,τα ε(ναι...ll<ιΠo6 τη βρdxε6;ll
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
2A2 2a3
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
((Moυ την dφερε τo ευτυχtσμdνo 1949υ.
<ιKαλ{ ε{ναι...llιιNαι. Kαλ{ll.'oλoq o θ(αoo6, ψε επLyLεφα.Μs
"o 6ργανα ylαL τLc, αy'α.-
τd,β\τε6 xoρ6νε6 τηq Mιρ&ντα'q' τρατoι.iδo6oε τo ιιΠ&ει o
παλt6q 1ρ6νo6, αqγιoρτ&ooυμε παιδι& )ιαL τoυ 1ωριoμo6 o
π6νoq αqNoιψ&ταt στην Nαρδι&...υ.<<Nα oε φιλ{αcυ;ll ρcΔτηoε o Στ&θηq.
'Eoxυι|ε τo ψtτωπ6 τηζ ν' αντιμετωπ[oει τo φιλ( τoυxαημdνoυ τoυ Στ&θη.
Tη δε6τερη μdρα τoυ [949 τo θiαoo τηe Mαρixαq Σoυ-iζ, αφoi-l τoν παρ6λαβε -6πωq ε(xαν υπoα1εθε(_ στρατtω-τιN6 (ry1ψα' τoν μετdφερε πρcbτα oτoν Λαγxα8&. w ατ6'xεL oτην Κoζανη, για oeιρ&" παραoτ&oeων στtζ γ6ρω μo-ν&δεq, με πατρtωτιx& δρ&ματα xαυ ευτρ&τε},α cxετq.
o Στd,θηq, αν θυμ6ταν x&τι πo}'$ Nαλ&', tραν τo σ"'(τL-
νoλoγιN6 εργαoτ{ριo στo νoσoχoμε(o τη6 Bdρoιαq, 6πoυoταψ&τηoε o θiαoo6 αxριβιΔq τLα να. εξεταoτε[ τo νεαρ6-τερo μdλοq τη6 oμ&δαq. ΑxQrη u?ηχr, αλλci xωρ[6 πυρετ6.Διαπιoτ<iθηNε βρoγ1[τιq' o δεξι6s πνε6μων 14ρειαζ6ταν
ψια N&πoια πρooofi 'LαL
παΡα>loλo6θηoη... Toυq o6oτη-aαν xα}'6 φωγητ6, oo6πεq, μιo6 ποτηρ&xι N6xxινo xραo'd
π6τε τ6τε Nαι αν&παυoη'Αυτ& ω6 πρ6q τo δεξι6 πνε6μoνα, 6πoυ εδ<i Nαυ πενt1_
ντα περtπoυ 1ρ6νια, o' εNεtνα τσ' yνατα.Pαψtνα τoεN-απ' α-N6ψ φαtνoνταν μεριχd6 αλλoιιioεtζ ((συνεπεiα πλημμε_λo6q θεραπε|.αq πα}ιαυoτdρoυ πεΡLστατLxoilν. Κατ&. τ' &λ-λα oι πνε6μoνd6 τoυ εl1αν 6λα τα χαΡαNτηΡLστιN&' εν6q ε-
244 205
...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ραoιτ61νη xαπνυoτs1ru εν6q ανθρcδπoυ μdoηq ηλιx[α6, πoυ
ζει oε μεγαλo6πoλη Nαι ειoπνdει xατα},'3τεq.
ιιΘα μπoρo6oα να εtψα πεθ&"νεL στσ. AρτιτιN& yLσ'L νσ' ψε,
Nατoυρoιlo'αν N&Θε ια}'oια[ρυ oι 1oντρo{ dφηβoι με τtζ αρ-θρoπd,θειεq y\σ'L τLc) υoτεριxdq μαν&δεq...ll μoνολoγo6αε o
Στ&θηq, oυνεπαρμdνoq απ' τo oταυρ6λεξo πoυ π6Nνωνε6oo περνo6σαν ot μ.dρεq τα μα6ρα τετραγωνdNια oτo θo-λωμdνo μυαλ6 τoυ.
Ξ6δευε πoλλd6 cbρε6 αxινητoπoιημdνoζ στην πoλυθρ6να,
χωρic να xαταλαβα{νει την πτ,Jsoητηe θερμoxρααtαqστoυζ
1ιiρoυq τoυ Καψο{lτωl'Mελπαcbν, αναQτo6o'ε μdo' ατ' τo6λoq των αναμν{oεων μLα, δυo, τρειq υeταντ$1αeυq πoυ δεν
πρodxυπταν' 'oλεq τoυ ot απoρ[εq τoυ {ταν ε6φλεxτε6. A-πoρo6αε, ξεδιπλcbνoν ταcJ |ιLα" ξεyα,sψtνη επoy!1 υαψατιNc;ιν ε-πειooδlων - τo μoναδιx6 πραγψατυx& πανc[λνπo μdρo6 τηe
ζω{q τoυ, τ6τε πoυ 6)'α τα αιoθ{ματα βλ&oταιναν ψε απ[-στευτη ταγ6τητα, παραoυρμ6να ατ' τoν αμoραλιoμ6 τωνxαιρcδν. Xωρiq o1oλεio xαι θρηoxευτιxi1xo6ρα, μ6νo6 αυ-τ6ζ, ηMατiλντα y.σ'L τσ' χρο)ματLστ& μoυνι& των θεατρiνων.
Ε[ye π&' ευ να τoν ενδιαφdρει πLα τo π\γαιν' dλα τoυ α-oανodρ οε cbρε6 πoυ τo >cτ$1ρυo ερ{μωνε. Υπdθετε πωζ γ]
π6λη γεννo6οε δoλoφ6νoυζ πoυ Nυνηγo6oαν τo παρελθ6ντoυ, {oω6 να βριNoλ&xLασε αυτoπρoocΔπωζ η'Eλενα Toα-oυodoxoυ, πoντ&ρoντOζ στην ιλαρ6τητα των μνημoo'6νωντηζ. To εi1ε oμoλoγ{αει μιαoαcτεtα μιooooβαρd, oτη Δd-
την dξoδ6 τoυ πρoζ την oδ6 ξ[oυ Kωνoταντ[νoυ. ΠριΔτα,6μ.ζ, tπρεπε ν' αν&,.[.lει τo φωζ.
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
((Moυ την dφερε τo ευτυχtσμdνo 1949υ.
<ιKαλ{ ε{ναι...llιιNαι. Kαλ{ll.'oλoq o θ(αoo6, ψε επLyLεφα.Μs
"o 6ργανα ylαL τLc, αy'α.-
τd,β\τε6 xoρ6νε6 τηq Mιρ&ντα'q' τρατoι.iδo6oε τo ιιΠ&ει o
παλt6q 1ρ6νo6, αqγιoρτ&ooυμε παιδι& )ιαL τoυ 1ωριoμo6 o
π6νoq αqNoιψ&ταt στην Nαρδι&...υ.<<Nα oε φιλ{αcυ;ll ρcΔτηoε o Στ&θηq.
'Eoxυι|ε τo ψtτωπ6 τηζ ν' αντιμετωπ[oει τo φιλ( τoυxαημdνoυ τoυ Στ&θη.
Tη δε6τερη μdρα τoυ [949 τo θiαoo τηe Mαρixαq Σoυ-iζ, αφoi-l τoν παρ6λαβε -6πωq ε(xαν υπoα1εθε(_ στρατtω-τιN6 (ry1ψα' τoν μετdφερε πρcbτα oτoν Λαγxα8&. w ατ6'xεL oτην Κoζανη, για oeιρ&" παραoτ&oeων στtζ γ6ρω μo-ν&δεq, με πατρtωτιx& δρ&ματα xαυ ευτρ&τε},α cxετq.
o Στd,θηq, αν θυμ6ταν x&τι πo}'$ Nαλ&', tραν τo σ"'(τL-
νoλoγιN6 εργαoτ{ριo στo νoσoχoμε(o τη6 Bdρoιαq, 6πoυoταψ&τηoε o θiαoo6 αxριβιΔq τLα να. εξεταoτε[ τo νεαρ6-τερo μdλοq τη6 oμ&δαq. ΑxQrη u?ηχr, αλλci xωρ[6 πυρετ6.Διαπιoτ<iθηNε βρoγ1[τιq' o δεξι6s πνε6μων 14ρειαζ6ταν
ψια N&πoια πρooofi 'LαL
παΡα>loλo6θηoη... Toυq o6oτη-aαν xα}'6 φωγητ6, oo6πεq, μιo6 ποτηρ&xι N6xxινo xραo'd
π6τε τ6τε Nαι αν&παυoη'Αυτ& ω6 πρ6q τo δεξι6 πνε6μoνα, 6πoυ εδ<i Nαυ πενt1_
ντα περtπoυ 1ρ6νια, o' εNεtνα τσ' yνατα.Pαψtνα τoεN-απ' α-N6ψ φαtνoνταν μεριχd6 αλλoιιioεtζ ((συνεπεiα πλημμε_λo6q θεραπε|.αq πα}ιαυoτdρoυ πεΡLστατLxoilν. Κατ&. τ' &λ-λα oι πνε6μoνd6 τoυ εl1αν 6λα τα χαΡαNτηΡLστιN&' εν6q ε-
244 205
...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ραoιτ61νη xαπνυoτs1ru εν6q ανθρcδπoυ μdoηq ηλιx[α6, πoυ
ζει oε μεγαλo6πoλη Nαι ειoπνdει xατα},'3τεq.
ιιΘα μπoρo6oα να εtψα πεθ&"νεL στσ. AρτιτιN& yLσ'L νσ' ψε,
Nατoυρoιlo'αν N&Θε ια}'oια[ρυ oι 1oντρo{ dφηβoι με τtζ αρ-θρoπd,θειεq y\σ'L τLc) υoτεριxdq μαν&δεq...ll μoνολoγo6αε o
Στ&θηq, oυνεπαρμdνoq απ' τo oταυρ6λεξo πoυ π6Nνωνε6oo περνo6σαν ot μ.dρεq τα μα6ρα τετραγωνdNια oτo θo-λωμdνo μυαλ6 τoυ.
Ξ6δευε πoλλd6 cbρε6 αxινητoπoιημdνoζ στην πoλυθρ6να,
χωρic να xαταλαβα{νει την πτ,Jsoητηe θερμoxρααtαqστoυζ
1ιiρoυq τoυ Καψο{lτωl'Mελπαcbν, αναQτo6o'ε μdo' ατ' τo6λoq των αναμν{oεων μLα, δυo, τρειq υeταντ$1αeυq πoυ δεν
πρodxυπταν' 'oλεq τoυ ot απoρ[εq τoυ {ταν ε6φλεxτε6. A-πoρo6αε, ξεδιπλcbνoν ταcJ |ιLα" ξεyα,sψtνη επoy!1 υαψατιNc;ιν ε-πειooδlων - τo μoναδιx6 πραγψατυx& πανc[λνπo μdρo6 τηe
ζω{q τoυ, τ6τε πoυ 6)'α τα αιoθ{ματα βλ&oταιναν ψε απ[-στευτη ταγ6τητα, παραoυρμ6να ατ' τoν αμoραλιoμ6 τωνxαιρcδν. Xωρiq o1oλεio xαι θρηoxευτιxi1xo6ρα, μ6νo6 αυ-τ6ζ, ηMατiλντα y.σ'L τσ' χρο)ματLστ& μoυνι& των θεατρiνων.
Ε[ye π&' ευ να τoν ενδιαφdρει πLα τo π\γαιν' dλα τoυ α-oανodρ οε cbρε6 πoυ τo >cτ$1ρυo ερ{μωνε. Υπdθετε πωζ γ]
π6λη γεννo6οε δoλoφ6νoυζ πoυ Nυνηγo6oαν τo παρελθ6ντoυ, {oω6 να βριNoλ&xLασε αυτoπρoocΔπωζ η'Eλενα Toα-oυodoxoυ, πoντ&ρoντOζ στην ιλαρ6τητα των μνημoo'6νωντηζ. To εi1ε oμoλoγ{αει μιαoαcτεtα μιooooβαρd, oτη Δd-
την dξoδ6 τoυ πρoζ την oδ6 ξ[oυ Kωνoταντ[νoυ. ΠριΔτα,6μ.ζ, tπρεπε ν' αν&,.[.lει τo φωζ.
TAN THΛEΦΩNHΣE 0 K\φΙoΣ MATΘAΙOΣ ΣTH ΔΕΣΠOΙNA,
δυo μdρε6 ψετ&' την "φ'Ιφτoυ
ατ6 τη Δρ&μα <<γυαι&.-
τυ εξαυρετυN&. περtεργo y.αL τρoσωπυN6υ' η φων}i τoυ εi1εεπενδυθεd ψ' tνα βελoυδdνιo μυoτ{ριo. H Δdoπoιναξπια-σε στoν αiρα πωq o πιoτ6q τηc υπ&λληλo6 Nρατo6oε αx6-
μη xλειατ& ταaαρτt& τoυ για λ6γoυq &γνιυoτoυ6' τo απξ-διδε μ&λλoν στην τελειoμανlα τoυ Nαι γενυxιλc στη συνε-οταλμdνη τoυ φ6ο'η. 'oμ.s δυo μdρε6 αρy6τερα, oε c6ρα
δειλινo6 ψ&)'υoτα,, 6ταν πυα ε(γαν φ$yει 6λoι απ' τι6 δoυ-
λειd6 τoυq, o x6ριo6 Mατθαio6 ζtpηoε να τη δει. Exτ6qNτ s1ψατ o q, εNτ 6 q απ ιτιo6.
LΙ Δdοπoινα εxτιμo6o'ε την Nρ[oη τoυ xυρioυ Mατθαioυxαι δεν τo π{pe aαν παραξενι&.'Ιrsα tcsα πoυ θυμ{θηxε N&-
πoιεq αcNt1oειq γι6yNα, 'ιαθιλq {θελε να 'ναι πανdτoιμηι|υxoλoγιN& για ν' αντtμετωπtaει αντ&'πoυ ταξιν6μησε ωζαπερiεργα χαL πρoσωπιN&>l τo μεθoδιN6 μυαλ6 τoυ Mατ-θαioυ.
E[1ε πρoλ&βει να γυρioει oτo cπkη να N&νει ψπ&νrc,ν' απαλλαγ εt απ' τLζ αναστo)'{'c, τηc, _ τo 6τυ δηλαδ{ δρo6_
zo6 2af
...ΥΣTEPΑ. HPΘAN 0Ι MEΛIΣΣEΣ
oε π[oω απ' την πλατη τoυ Στ&θη. Φρ6ντιζε να oxoρπ&
μtα συγχρατημdνη ελαφρ6τητα 6πoυ διαιo'θαν6ταν δρ&μα.
Πoλ6 περιoo6τερo τ,λρα' πoυ τo ιιδρ&μαll, 6,τι Nt αν {ραναυτ6, ερy6ταν μdoω Δρ&μα6. Πρoτιμo6oε να διαοNεδ&ζειτo μυστηριιilδεq ραντεβο6 με τoν Mατθαdo, πoυ την ξuβ6-λευε μετ& απ6 ψια φoρτιoμdνη μdρα oτo Nτi1ψα. Eυτυ1ι6qo εγγoν66 τηq περνo6 oε tμιαq βoρφ{e ιλαρ& Nι tτcι τηνερ16μενη Kυριαx{, πιΘαν6τατα, Θα γιν6ταν η πριbτη Σα-ραxooτυαν$1, ψετ& την Kαθαρ& Δευτdρα, oυν&ντηoη τηζoιNoγdνειαq aτo ν.τ$μα τιυν Mεooγεiιυν.
Tηq {Nανε x{φι πoν θα γνr1ριζε τoυ6 γoνεiq τηe Xρι-aτ[ναg, τηq Noπtλαζ τoυ γιoυ τηζ. o x6xλoq των συμπε*θdρων μεγ&λωνε, θα dπειθε xαL τoν Στ&θη να 'ρθει, 6oo xυ
αν βαρι6ταν τtζ (( otχoγ εν ευαxt q αλλαξoxωλιdqll, 6πωq dλε -
γε. Kαι μ6νo για την ι|.,υ1ρoλoυαlα των συμπεθdρων ωq
πρoζ τo ερωτιx6 αoτdτoυqll τηq ψτiραζ τoυ γαμπρo6 θα
&ξυζε τoν N6πo.Tε}'ιx&" παραtραν σπtνταρtσμdνη γι' αυτ6 τo ραντεβo6
πoυ θα την oδηγo6σε στo Nαφενεto τoυ Σταθμo6 Λαρioη6.Αυτ6 xι αν tραν τρελ6. Βtpαυα o x6ριoq Mατθαioq dμενε
Ncnτ&" oτoν Αγιo Πα6λo, δυo β{ματα ατ' τα τρtνα, oπ6_
τε θε<ilρηoε αoφαλdoτεPo yLσ'L λoγιx6τερo τo Nαφενε(o τoυ
Σταθμo6. Ei1ε μd,θει απ' τoν πατtρα τηζ νσ' o{pετω τυq
ιδιoρρυθμ(εζ των ανθρriπων' Toυλd,1ιoτον των εN}'εNτdιν'
Nαυ o Μ'ατθαLoq iραν δoNιμαoμdνα εxχεxτ6q Nι ελ&γιaταιδι6ρρυθμoq.
o Σταθμ6q Λαρioηq 6μωq την ανηoυ1o6oε απ6ι|e, τηc
μεγLστoπoιo6oε αυτ6 τo αNαθ6ριατo αioθηψα αψγαν(αq
TAN THΛEΦΩNHΣE 0 K\φΙoΣ MATΘAΙOΣ ΣTH ΔΕΣΠOΙNA,
δυo μdρε6 ψετ&' την "φ'Ιφτoυ
ατ6 τη Δρ&μα <<γυαι&.-
τυ εξαυρετυN&. περtεργo y.αL τρoσωπυN6υ' η φων}i τoυ εi1εεπενδυθεd ψ' tνα βελoυδdνιo μυoτ{ριo. H Δdoπoιναξπια-σε στoν αiρα πωq o πιoτ6q τηc υπ&λληλo6 Nρατo6oε αx6-
μη xλειατ& ταaαρτt& τoυ για λ6γoυq &γνιυoτoυ6' τo απξ-διδε μ&λλoν στην τελειoμανlα τoυ Nαι γενυxιλc στη συνε-οταλμdνη τoυ φ6ο'η. 'oμ.s δυo μdρε6 αρy6τερα, oε c6ρα
δειλινo6 ψ&)'υoτα,, 6ταν πυα ε(γαν φ$yει 6λoι απ' τι6 δoυ-
λειd6 τoυq, o x6ριo6 Mατθαio6 ζtpηoε να τη δει. Exτ6qNτ s1ψατ o q, εNτ 6 q απ ιτιo6.
LΙ Δdοπoινα εxτιμo6o'ε την Nρ[oη τoυ xυρioυ Mατθαioυxαι δεν τo π{pe aαν παραξενι&.'Ιrsα tcsα πoυ θυμ{θηxε N&-
πoιεq αcNt1oειq γι6yNα, 'ιαθιλq {θελε να 'ναι πανdτoιμηι|υxoλoγιN& για ν' αντtμετωπtaει αντ&'πoυ ταξιν6μησε ωζαπερiεργα χαL πρoσωπιN&>l τo μεθoδιN6 μυαλ6 τoυ Mατ-θαioυ.
E[1ε πρoλ&βει να γυρioει oτo cπkη να N&νει ψπ&νrc,ν' απαλλαγ εt απ' τLζ αναστo)'{'c, τηc, _ τo 6τυ δηλαδ{ δρo6_
zo6 2af
...ΥΣTEPΑ. HPΘAN 0Ι MEΛIΣΣEΣ
oε π[oω απ' την πλατη τoυ Στ&θη. Φρ6ντιζε να oxoρπ&
μtα συγχρατημdνη ελαφρ6τητα 6πoυ διαιo'θαν6ταν δρ&μα.
Πoλ6 περιoo6τερo τ,λρα' πoυ τo ιιδρ&μαll, 6,τι Nt αν {ραναυτ6, ερy6ταν μdoω Δρ&μα6. Πρoτιμo6oε να διαοNεδ&ζειτo μυστηριιilδεq ραντεβο6 με τoν Mατθαdo, πoυ την ξuβ6-λευε μετ& απ6 ψια φoρτιoμdνη μdρα oτo Nτi1ψα. Eυτυ1ι6qo εγγoν66 τηq περνo6 oε tμιαq βoρφ{e ιλαρ& Nι tτcι τηνερ16μενη Kυριαx{, πιΘαν6τατα, Θα γιν6ταν η πριbτη Σα-ραxooτυαν$1, ψετ& την Kαθαρ& Δευτdρα, oυν&ντηoη τηζoιNoγdνειαq aτo ν.τ$μα τιυν Mεooγεiιυν.
Tηq {Nανε x{φι πoν θα γνr1ριζε τoυ6 γoνεiq τηe Xρι-aτ[ναg, τηq Noπtλαζ τoυ γιoυ τηζ. o x6xλoq των συμπε*θdρων μεγ&λωνε, θα dπειθε xαL τoν Στ&θη να 'ρθει, 6oo xυ
αν βαρι6ταν τtζ (( otχoγ εν ευαxt q αλλαξoxωλιdqll, 6πωq dλε -
γε. Kαι μ6νo για την ι|.,υ1ρoλoυαlα των συμπεθdρων ωq
πρoζ τo ερωτιx6 αoτdτoυqll τηq ψτiραζ τoυ γαμπρo6 θα
&ξυζε τoν N6πo.Tε}'ιx&" παραtραν σπtνταρtσμdνη γι' αυτ6 τo ραντεβo6
πoυ θα την oδηγo6σε στo Nαφενεto τoυ Σταθμo6 Λαρioη6.Αυτ6 xι αν tραν τρελ6. Βtpαυα o x6ριoq Mατθαioq dμενε
Ncnτ&" oτoν Αγιo Πα6λo, δυo β{ματα ατ' τα τρtνα, oπ6_
τε θε<ilρηoε αoφαλdoτεPo yLσ'L λoγιx6τερo τo Nαφενε(o τoυ
Σταθμo6. Ei1ε μd,θει απ' τoν πατtρα τηζ νσ' o{pετω τυq
ιδιoρρυθμ(εζ των ανθρriπων' Toυλd,1ιoτον των εN}'εNτdιν'
Nαυ o Μ'ατθαLoq iραν δoNιμαoμdνα εxχεxτ6q Nι ελ&γιaταιδι6ρρυθμoq.
o Σταθμ6q Λαρioηq 6μωq την ανηoυ1o6oε απ6ι|e, τηc
μεγLστoπoιo6oε αυτ6 τo αNαθ6ριατo αioθηψα αψγαν(αq
πoυ την αxoλουθo6oε επiμoνα απ' την cδρα πoυ πρodxυι!ανoι απoxαλ6ι.].,ει6 τoυ Στ&θη.
Tdλoe π&ντων, να η ευχαιρiα να ερμηνε6o'ει μια απ' τιqπLo αΥ απημdνεq τ ηζ 1/'Lνη|J"ατ oγ pαφιxt q ατ ιγμd6. Στo φ ιλμTξο6λm' η Tζdιν Φ6ντα ω6 Λ[λιαν X6λμαν, Αμεριxανiδαoυγγραφε66 πoυ βρ(oxεται λiγo πριν απ6 τoν π6λεμo ατηνEυριΔπη, τηyαtνει να αυναντ{σεt την αυρετιxs1 αντυναζ("_
στρLα αγαπημdνη φiλη τηq Tζo6λια, oτo .Nαφt-ρεoτoρ&ν
τoυ oταθμo6 τoυ Bερoλ[νoυ. ΕNεt pρ[oNει μια Tζo6λια μεπατερhoεq_τη6 d1oυν x6ι{:ει τo π6δι, λ6γω Nαζ( 6λα αυ-τ&_ Nαι αναλαμβ&ν εL' αν xαι Εpρα[α τLαL αQLστερt, με τoν
τρ6πo των Aμεριxανιiν τoυ '30 οιρtστερ{, να βoηθfοει τηνTζo6λια xι 6λoυ6 τoυζ αντιναζt Nω xατατPετψ6νoυq πoυ
βρioxoνταν πtaω τηc, ρυcx&.ρoνταc, τηζω+) τηc,'
Η Δ6oπoινα xρατo$aε στα o'υρτ&ρια τηc' την TξoΔλtα
oε βιντεoτ αινtα Nι 6ταν περνo6oε τιq μα6ρεq τηq -ε!ιxε Nαιαυτ{ διxαiωμα στη μαυρiλα_ ξ&πλωνε aτo Nρεp&"τι με μLαNo6πα τo&ι xαυ ταξ(δευε oτιq ζoφερdc μdρεq τηq τραγιxs1c,
ηρωiδα6. Bdβαια η Bανdαα Pεντγxρdιβ, πoυ υπoδυ6ταν
την Tζo6λια, απεtyε ταραc&'γγαq απ6 τoν x6ριo Mατθαio,α}ιλ,&. ταxαφενetα των oταθμιbν _αx6ψ'LαL τoν Σταθμo6Λαρ[oηq_ xρατo6oαν π&ντατη μελαγ1oλiα των α1τoχαLPε-
τιoμc6ν.
Θα6μααε αυτ6 πoυ dβλεπε oτoν xαθρdφτη. Tηs &"ρεoε
πoυ γερνo6oε αξιoπρεπcλq, εφευρ{oxoνταq ενδιαφdρoντα
xoιτ&oψατα γoητε[αq. <<Η Λiλιαν Xdλμαν γo6oταρε Nαιττq xυρ[eq. T6oο τo Nαλ6τερo...ll ι|,,ιθ6ριoε xλε{νoντα"ζ τo
μd,τι oτo εiδωλ6 τηq. Eυτυ1ιΔ6 πoυ η x6ρη τηc, την εtγε
...ΥΣTEPA. HΡΘAN oΙ MEΛΙΣΣΕΣ
τρελ&νει aτυqN&θε ε(δoυq πληρoφoρiεζ γtα τoυζ επιφανεLq
τηc, παγN6σμtαζ λoγoτε1ν[α q, αρNεt να μη τιq διdδιδε πd,-
νω στη 1cδνει|η, πoυ τηζ dβγαινε o ν'&ψατoq τηc, ηψtραC,'
o x6ριo6 Mατθα(oq τηc,ζ$Fηoε oυγγνcδμη τLα την τα-λαιπωρiα, αλλ& {ταν oiγoυρoq πωζ μια aγετυx$1πρoφ6λα-
ξη επιβαλλ6ταν ((σ' iνα τ6ao λεπτ6 θdμαll, 6πωq χαPα_Nτipιζε τιq aylaευq τηζ με τoν αρχtσυντ&Nτη τoυ μελια-ooNoμιNo6 περιoδιNo6 ) πoυ απ0τελo6oε, αζ μην τo πσ'Pσ-_
βλdι[.,oυμε, dνα oταθερ6 Nαυ Nαλ6 εια6δημα, χρρLs μd,λιoταπoλλ& dξoδα.
Xρ6νια ε(ηε να πατ\aεt τo π6δι τηζ στo Σταθμ6 Λαρi-σηζ1^L αx6μη περιoo6τερα στo Nαφενε[o' Tα γxαρo6νια φo-
ρo$oαν παπυγι6ν, N&τι εt"xε αλλ&ξει πρoζ τo πιo απρ6o'ωπo,
αλλ& τα φαντd'aψατα τ\eΛiλιαν Xdλμαν 1ιαL τηq Tζo6λια
υπερLπταντo.'Eτoι τoυλ&1ιατoν {θελε να πιoτε6ει.Kαταλ&βαtνε πωζ o N6ριoq Mατθαio6 εi1ε oργανcδoει
ψεN6πo τo oεν&ρι6 τoυ. Δεν {ταν φλ6αρoq, δεν Noλυμπo6-
σε σε ρητoριN&' oγt1ψατα, λoγιoτfc tραν pαaιN&. Nαι ψ&'}'-
λoν δυαNoλευ6ταν να βγει απ' την αoφ&λευα των πρoo'θα-
φαιρdo'εων. Θdληoε να τoν διευNoλ6νει:
<ι'oλα αυτd' τα ι|οQνω γLα, πρoσωπιNo6q λ6γoυq. Δεν εi-ναι N&τt πoυ μαζ Nαtει. Eiναι απ6 αγ&πη γtα τoυζ διxo6q
μα6 ανθριilπoυ6. Αλλo η ε1εμ6θεια xι &λλo η μυoτιxoπ&-θεια...ll
Αρ&διαζε '},iξειc, xω yeνιN6τητεq, μ6νo xαι μ6νo για να
τoν ι&νει να νιcδoει πυo &νετα.ιι'oπωq aαq εtπα, ψετ&" τη Δρ&μα dμεινα oτη Θεαoα_
λoνiNη για λ(γo, να αυναντ{σω τoυζ oινoλ6γoυq' xαι τo pρ&"_
ΓΙANNΙIΣ ΞANΘOΥΔHΣ
I
1
,l
l,
tI
(
{
zo8
- 14u
249
πoυ την αxoλουθo6oε επiμoνα απ' την cδρα πoυ πρodxυι!ανoι απoxαλ6ι.].,ει6 τoυ Στ&θη.
Tdλoe π&ντων, να η ευχαιρiα να ερμηνε6o'ει μια απ' τιqπLo αΥ απημdνεq τ ηζ 1/'Lνη|J"ατ oγ pαφιxt q ατ ιγμd6. Στo φ ιλμTξο6λm' η Tζdιν Φ6ντα ω6 Λ[λιαν X6λμαν, Αμεριxανiδαoυγγραφε66 πoυ βρ(oxεται λiγo πριν απ6 τoν π6λεμo ατηνEυριΔπη, τηyαtνει να αυναντ{σεt την αυρετιxs1 αντυναζ("_
στρLα αγαπημdνη φiλη τηq Tζo6λια, oτo .Nαφt-ρεoτoρ&ν
τoυ oταθμo6 τoυ Bερoλ[νoυ. ΕNεt pρ[oNει μια Tζo6λια μεπατερhoεq_τη6 d1oυν x6ι{:ει τo π6δι, λ6γω Nαζ( 6λα αυ-τ&_ Nαι αναλαμβ&ν εL' αν xαι Εpρα[α τLαL αQLστερt, με τoν
τρ6πo των Aμεριxανιiν τoυ '30 οιρtστερ{, να βoηθfοει τηνTζo6λια xι 6λoυ6 τoυζ αντιναζt Nω xατατPετψ6νoυq πoυ
βρioxoνταν πtaω τηc, ρυcx&.ρoνταc, τηζω+) τηc,'
Η Δ6oπoινα xρατo$aε στα o'υρτ&ρια τηc' την TξoΔλtα
oε βιντεoτ αινtα Nι 6ταν περνo6oε τιq μα6ρεq τηq -ε!ιxε Nαιαυτ{ διxαiωμα στη μαυρiλα_ ξ&πλωνε aτo Nρεp&"τι με μLαNo6πα τo&ι xαυ ταξ(δευε oτιq ζoφερdc μdρεq τηq τραγιxs1c,
ηρωiδα6. Bdβαια η Bανdαα Pεντγxρdιβ, πoυ υπoδυ6ταν
την Tζo6λια, απεtyε ταραc&'γγαq απ6 τoν x6ριo Mατθαio,α}ιλ,&. ταxαφενetα των oταθμιbν _αx6ψ'LαL τoν Σταθμo6Λαρ[oηq_ xρατo6oαν π&ντατη μελαγ1oλiα των α1τoχαLPε-
τιoμc6ν.
Θα6μααε αυτ6 πoυ dβλεπε oτoν xαθρdφτη. Tηs &"ρεoε
πoυ γερνo6oε αξιoπρεπcλq, εφευρ{oxoνταq ενδιαφdρoντα
xoιτ&oψατα γoητε[αq. <<Η Λiλιαν Xdλμαν γo6oταρε Nαιττq xυρ[eq. T6oο τo Nαλ6τερo...ll ι|,,ιθ6ριoε xλε{νoντα"ζ τo
μd,τι oτo εiδωλ6 τηq. Eυτυ1ιΔ6 πoυ η x6ρη τηc, την εtγε
...ΥΣTEPA. HΡΘAN oΙ MEΛΙΣΣΕΣ
τρελ&νει aτυqN&θε ε(δoυq πληρoφoρiεζ γtα τoυζ επιφανεLq
τηc, παγN6σμtαζ λoγoτε1ν[α q, αρNεt να μη τιq διdδιδε πd,-
νω στη 1cδνει|η, πoυ τηζ dβγαινε o ν'&ψατoq τηc, ηψtραC,'
o x6ριo6 Mατθα(oq τηc,ζ$Fηoε oυγγνcδμη τLα την τα-λαιπωρiα, αλλ& {ταν oiγoυρoq πωζ μια aγετυx$1πρoφ6λα-
ξη επιβαλλ6ταν ((σ' iνα τ6ao λεπτ6 θdμαll, 6πωq χαPα_Nτipιζε τιq aylaευq τηζ με τoν αρχtσυντ&Nτη τoυ μελια-ooNoμιNo6 περιoδιNo6 ) πoυ απ0τελo6oε, αζ μην τo πσ'Pσ-_
βλdι[.,oυμε, dνα oταθερ6 Nαυ Nαλ6 εια6δημα, χρρLs μd,λιoταπoλλ& dξoδα.
Xρ6νια ε(ηε να πατ\aεt τo π6δι τηζ στo Σταθμ6 Λαρi-σηζ1^L αx6μη περιoo6τερα στo Nαφενε[o' Tα γxαρo6νια φo-
ρo$oαν παπυγι6ν, N&τι εt"xε αλλ&ξει πρoζ τo πιo απρ6o'ωπo,
αλλ& τα φαντd'aψατα τ\eΛiλιαν Xdλμαν 1ιαL τηq Tζo6λια
υπερLπταντo.'Eτoι τoυλ&1ιατoν {θελε να πιoτε6ει.Kαταλ&βαtνε πωζ o N6ριoq Mατθαio6 εi1ε oργανcδoει
ψεN6πo τo oεν&ρι6 τoυ. Δεν {ταν φλ6αρoq, δεν Noλυμπo6-
σε σε ρητoριN&' oγt1ψατα, λoγιoτfc tραν pαaιN&. Nαι ψ&'}'-
λoν δυαNoλευ6ταν να βγει απ' την αoφ&λευα των πρoo'θα-
φαιρdo'εων. Θdληoε να τoν διευNoλ6νει:
<ι'oλα αυτd' τα ι|οQνω γLα, πρoσωπιNo6q λ6γoυq. Δεν εi-ναι N&τt πoυ μαζ Nαtει. Eiναι απ6 αγ&πη γtα τoυζ διxo6q
μα6 ανθριilπoυ6. Αλλo η ε1εμ6θεια xι &λλo η μυoτιxoπ&-θεια...ll
Αρ&διαζε '},iξειc, xω yeνιN6τητεq, μ6νo xαι μ6νo για να
τoν ι&νει να νιcδoει πυo &νετα.ιι'oπωq aαq εtπα, ψετ&" τη Δρ&μα dμεινα oτη Θεαoα_
λoνiNη για λ(γo, να αυναντ{σω τoυζ oινoλ6γoυq' xαι τo pρ&"_
ΓΙANNΙIΣ ΞANΘOΥΔHΣ
I
1
,l
l,
tI
(
{
zo8
- 14u
249
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘoΥΔΙ{Σ
δυ, ατι6 {ντεxα, πi1ρα την xλυν&ψαξα. 'Eνα τρdνo μ6νo μεNρε$&τα. Noμdζω ρωoιxt1c' lιαταoxευt1q, λ(γo xλειoτoφo-
βιN6, με μoν6xλινα, δ[Nλινα, τρiNλινα... Δεν εi1ε μoν6xλι-νo Nι tτα oτo δixλινo ε[1α παρtα τoν x6ριo πoυ μoυ εχμυ-ατηρε6τηxε 6τι o x6ριo6 Στ&θηq Χωραφ&q υπ{ρξε ηθo-πoι6q...ll
ιιHθoπoι6q;ll Tηe ξtφνγε tνα &yριo γdλιo, να μην μπo-ρεi να oταψατ{1oεL'να.τηζ τρd1oυν δ&Nρυα.
ιιMε oυγ1ωρε(6, Mατθ αtε. . .'l'l
o x6ριoq Mατθαioq [oω6 να περ[μενε μια ανd,λoγη α-ντιμετc6πιση, αλλ& απ6 x&"πoν iπρεπε να ξεNινfioει. Tηcπρ6oφερε γαρτ oψ&ν τιλα, περι μdνoνταζ να ξεθ υμd,ν εL η 1λ.α"-
τ&aτααη.ιιo oυνεπιβ&τη6 μoυ sραν iναq&ντραqπερiπoυ σταπε-
ν{ντα Nι αναγνιboτηζ τoυ περιoδιxo6 μα6. Mελιooox6μoq...llH Δ6oπoινα Nρατo6oε τo oτ{θοq τ\6 τηc, εtγε tρθευ
N&τι oαν τρdλα με τo <ιηθoπoι6qll. ι<Λoιπ6ν;lt Δεν εtγε Nαν
τo Noυρ&γιo ν' απoλoγηθεi.Παρ&γγειλαν δυo τa&ηια με λεμ6νι. o x6ριoq Mατθαio6
1αμογελo6oε συγχρατημdνα, δεi1νoντα6 να συμμερ tζεταιτην ty':,}ηξl1τηc,'
αΔεν πι&oαμε αμdoωq xoυβdντα. Tυπιx&. πρ&'γψατα'Eγιil o'τo N&τω xρεp&τι, αντ6q ατo π&νω. Εtγεxαι oxα},[-
τσα'τ(σ'L δι&φoρα χoμφ6ρ, 6μω6 oτo o6νoλ6 τoυ ε{ναι xλει-oτoφoβιx6 τρdνo. To περιoδιx6 μαζ τoυ γλioτρηoε ψαζt ψετην εφημερiδα εν6oω ταy'τoπoυo{lσε τα" πρ&γψατ& τoυ. Toτελευταlo τε61oq. Δεν εiπα τtπoταΥLα. τo πoιoq {μoυν. Α-πλιiq ρcilτηoα: "MελιoooN6μoζ;" Eγιi δ{λωοα φiλoq τηe
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
μελιoooxoμtαq. Για τo μdλι ανταλλ&'ξαμε Noυβdντεq, αλ-λ& o N6ριoq Γαζι&δη6, dτoι λεγ6ταν, δε ν6αταζε...ll
H Δdαπoινα πρooπαθo6oε να ξεNoλλτ)oει απ' τη ρoυ_x!τα αη0oπoι6qll
'LαL να. μπει στη λoγιx{ τηc, αφ\γηoηc'
τoυ Mατθαioυ. Mια βρoxuρi ν61τα πoυ μ6ριζε απειλs1$ραν
τo φ6ντo τηq σ"φηΥησηζ' y'L αν&ψεoα aτα Nρεp&τLα 1'LαL
oτην xoυβdντα των δ6o oυνεπιβατιiν π&ντα oι μdλιooεq...Ei1αν πεp&oευ τη Λ&ριαα Nαt xανεLq τoυ6 δεν εi1ε δι&θε-
ση να xωθε( oτα oεντ6νια. M&λιατα o Γαζι&δη6 dβγαλε τo
αoημdνιo φλαoN[ τoυ χαt μoιρ&oτηxαν dνα ενδιαφdρoν
ιιμα}ιτll oυ[oxι. T6τε αναφdρθηxε απ' τoν Γαζι&δη τo 6νo-
μα εν6q ανθρcΔπoυ πoυ θ6μιζε π6λητηc,Κtναq'αΣαγι&η...υ ε(πε η Δdoπoινα.<<Kαντcbνα... νσ'L) Kαντιlναll. o &νθρωπ66 τoυ6 δεν τ)-
ταν o Γαζι&δηq, αλλ&. x&πoιoq Kαντcδναζ, πoυ ζo6oε oτolΙλατ$o'τoμo .ΣταΛoυτρd,. Κ&τυ aαν λoυτρoν6μoζ εν απo-csτρατεtα. o Γαζι&δη q ε[yε πρoβλdματα. |λε τη μdoη τoυ
-διoxoπ&θειεζ, ρευματm&., iνα πλ{ρεq oNηνυN6 πρ6ωρoυ
τηPαπoc- xαι δυo 1ρ6νια νωρiτερα ε[ae επυoxεφθε( τolΙλατ6oτoμo ωq αoθεν{6.
E i1ε φ [λoυ q σ τη l\αψtα Nυ tτ c ι τoν διευx6λυ νε ειεt. T 6'τε, λoιπ6ν, γνωρ(oτηNε με τoν Φρiξo Kαντcbνα -ελληνιNdμυθoλoγiα ιαt NυνtζιNη oo0πα αν&xατα- 1λαL
|ιLσ' μdρα πoυ.., Γαζιοiδη6 τoυ 1&ριoε tνα pαζo μdλι, διx{q τoυ φυoιN&παραγωγ{q, o Φρiξoq Kαντιilνα6 δ{λωoε ooβαρ& π\ν με-()υoμdνα 6τι ιι. . .o N6oμoq εiναι μιNρ6 q, απtcτευτα μιxρ66ll.
H Δdoπoινα διdxoι|ε ευγενιN& τoν Mατθαio: ι<Πo6 Noλ_
λ&ει η αρτ[cτιNηπαρoυo{α τoυ Στ&θη;υ
2LO 2LL
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘoΥΔΙ{Σ
δυ, ατι6 {ντεxα, πi1ρα την xλυν&ψαξα. 'Eνα τρdνo μ6νo μεNρε$&τα. Noμdζω ρωoιxt1c' lιαταoxευt1q, λ(γo xλειoτoφo-
βιN6, με μoν6xλινα, δ[Nλινα, τρiNλινα... Δεν εi1ε μoν6xλι-νo Nι tτα oτo δixλινo ε[1α παρtα τoν x6ριo πoυ μoυ εχμυ-ατηρε6τηxε 6τι o x6ριo6 Στ&θηq Χωραφ&q υπ{ρξε ηθo-πoι6q...ll
ιιHθoπoι6q;ll Tηe ξtφνγε tνα &yριo γdλιo, να μην μπo-ρεi να oταψατ{1oεL'να.τηζ τρd1oυν δ&Nρυα.
ιιMε oυγ1ωρε(6, Mατθ αtε. . .'l'l
o x6ριoq Mατθαioq [oω6 να περ[μενε μια ανd,λoγη α-ντιμετc6πιση, αλλ& απ6 x&"πoν iπρεπε να ξεNινfioει. Tηcπρ6oφερε γαρτ oψ&ν τιλα, περι μdνoνταζ να ξεθ υμd,ν εL η 1λ.α"-
τ&aτααη.ιιo oυνεπιβ&τη6 μoυ sραν iναq&ντραqπερiπoυ σταπε-
ν{ντα Nι αναγνιboτηζ τoυ περιoδιxo6 μα6. Mελιooox6μoq...llH Δ6oπoινα Nρατo6oε τo oτ{θοq τ\6 τηc, εtγε tρθευ
N&τι oαν τρdλα με τo <ιηθoπoι6qll. ι<Λoιπ6ν;lt Δεν εtγε Nαν
τo Noυρ&γιo ν' απoλoγηθεi.Παρ&γγειλαν δυo τa&ηια με λεμ6νι. o x6ριoq Mατθαio6
1αμογελo6oε συγχρατημdνα, δεi1νoντα6 να συμμερ tζεταιτην ty':,}ηξl1τηc,'
αΔεν πι&oαμε αμdoωq xoυβdντα. Tυπιx&. πρ&'γψατα'Eγιil o'τo N&τω xρεp&τι, αντ6q ατo π&νω. Εtγεxαι oxα},[-
τσα'τ(σ'L δι&φoρα χoμφ6ρ, 6μω6 oτo o6νoλ6 τoυ ε{ναι xλει-oτoφoβιx6 τρdνo. To περιoδιx6 μαζ τoυ γλioτρηoε ψαζt ψετην εφημερiδα εν6oω ταy'τoπoυo{lσε τα" πρ&γψατ& τoυ. Toτελευταlo τε61oq. Δεν εiπα τtπoταΥLα. τo πoιoq {μoυν. Α-πλιiq ρcilτηoα: "MελιoooN6μoζ;" Eγιi δ{λωοα φiλoq τηe
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
μελιoooxoμtαq. Για τo μdλι ανταλλ&'ξαμε Noυβdντεq, αλ-λ& o N6ριoq Γαζι&δη6, dτoι λεγ6ταν, δε ν6αταζε...ll
H Δdαπoινα πρooπαθo6oε να ξεNoλλτ)oει απ' τη ρoυ_x!τα αη0oπoι6qll
'LαL να. μπει στη λoγιx{ τηc, αφ\γηoηc'
τoυ Mατθαioυ. Mια βρoxuρi ν61τα πoυ μ6ριζε απειλs1$ραν
τo φ6ντo τηq σ"φηΥησηζ' y'L αν&ψεoα aτα Nρεp&τLα 1'LαL
oτην xoυβdντα των δ6o oυνεπιβατιiν π&ντα oι μdλιooεq...Ei1αν πεp&oευ τη Λ&ριαα Nαt xανεLq τoυ6 δεν εi1ε δι&θε-
ση να xωθε( oτα oεντ6νια. M&λιατα o Γαζι&δη6 dβγαλε τo
αoημdνιo φλαoN[ τoυ χαt μoιρ&oτηxαν dνα ενδιαφdρoν
ιιμα}ιτll oυ[oxι. T6τε αναφdρθηxε απ' τoν Γαζι&δη τo 6νo-
μα εν6q ανθρcΔπoυ πoυ θ6μιζε π6λητηc,Κtναq'αΣαγι&η...υ ε(πε η Δdoπoινα.<<Kαντcbνα... νσ'L) Kαντιlναll. o &νθρωπ66 τoυ6 δεν τ)-
ταν o Γαζι&δηq, αλλ&. x&πoιoq Kαντcδναζ, πoυ ζo6oε oτolΙλατ$o'τoμo .ΣταΛoυτρd,. Κ&τυ aαν λoυτρoν6μoζ εν απo-csτρατεtα. o Γαζι&δη q ε[yε πρoβλdματα. |λε τη μdoη τoυ
-διoxoπ&θειεζ, ρευματm&., iνα πλ{ρεq oNηνυN6 πρ6ωρoυ
τηPαπoc- xαι δυo 1ρ6νια νωρiτερα ε[ae επυoxεφθε( τolΙλατ6oτoμo ωq αoθεν{6.
E i1ε φ [λoυ q σ τη l\αψtα Nυ tτ c ι τoν διευx6λυ νε ειεt. T 6'τε, λoιπ6ν, γνωρ(oτηNε με τoν Φρiξo Kαντcbνα -ελληνιNdμυθoλoγiα ιαt NυνtζιNη oo0πα αν&xατα- 1λαL
|ιLσ' μdρα πoυ.., Γαζιοiδη6 τoυ 1&ριoε tνα pαζo μdλι, διx{q τoυ φυoιN&παραγωγ{q, o Φρiξoq Kαντιilνα6 δ{λωoε ooβαρ& π\ν με-()υoμdνα 6τι ιι. . .o N6oμoq εiναι μιNρ6 q, απtcτευτα μιxρ66ll.
H Δdoπoινα διdxoι|ε ευγενιN& τoν Mατθαio: ι<Πo6 Noλ_
λ&ει η αρτ[cτιNηπαρoυo{α τoυ Στ&θη;υ
2LO 2LL
o N6ριoq Mατθα(oq τηq oυνdoτηoε υπoμoνη.ι<o Φρiξoq KαντιΔναq υπ{ρξε ηθoπoι66, αλλd δεν υ-
πηPχε Nανiναq λ6γo6 να τo διατυμπαν[ζει oε ρευματoπα-θε(6 xυρ(oυq, αν δε δι&βαζε {να xεtψενo στιζ oελiδε6 τoυ
περιoδιNo6 βαζ, βε τη oπo[εq o Γαζι&δηq εi1ε τυλiξει τo
β&ζo με τo μdλιll.αTo δcδρo...llιιΑNριβcΔq. To δωρo tραν η αφoρμ{. o Γαζι&δηζ, ωζ
oυνδρoμητ{q 'o, Καιρoι5 τωl, MελιαorΙy... ιαι ξdρετε δα
πιδq γiνoνται αυτ&": x6pευq απ' τσ' παχι& τε61η τιζ oελiδεζy'σ'L τLc χρησtμoπoιεiq. o Kαντcbναq, πoυ {ξερε μεν ανd,-
γνωση αλλ& δεν εργ6ταν ταxτιN&' a' eταφ$1με τoν dντυ-
πo λ6γo, ξ6δειilε λ[γo απ' τo 1ρ6νo τoυ διαβ&ζoνταq iναxε{μενo oτη oτ{\ "Mελιoαoγρ&φημα''ll.
Η Δdαπoιν α lxανε N&πoτ ε ν'{φι τo αMελιoooγρ &φηψα>l,
γιατ, tραν Nατ& x&πoιo τρ6πo η μoναδιNf πρooωπιN{1aτs1-
λη τoυ Στ&θη.'Bνα ε[δoq editorial, αημειιδματoζ τoυ εχ-δ6τη.
κΣτo "MελιoooγΡ&φηψα'' εxε{νoυ τoυ τε61oυq o x6ριo6
Xωραφd,6 περιdγραφε την περtπτωση μtαζ xoπdλαq πoυ
{ταν αλλεΡΥLy-η στα τσLμπ;{ματα τηq μdλιooαc 1.(αL τoυ'λ6γιυ 1αρα*h1n, xατ6ρθωoε 6xι μ6νo να ξεπερ&'oεt τηναλλεργiα τη6, αλλ& xαL να επιδιιδNει αν&λoγα τoυψπt'μα-τα απ6 μdλιooεq ιαυ csφtμε6. To xε(μενo δεν {ραν αNρι-
βri6 οτo oυνηθιoμdνo 6φo6 των &λλων "Mελιo'ooγραφη-
ψ&των". Eμoιαζε oαν ιoτoρ(α περiεργα 'λατσ"σy'εναoμdνη {oαν α\θινi,
"ρnβηγμ{νη απ' τα μαλλιd,ll.
<ιΔε θυμ&μαι...)) H Δdoπoινα δε θυμ6ταν να τηc' εtγε
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι&νει εντ6πωoη ανd,λoγo Nε[μενo. Eξ&λλoυ 6φειλε να τooμoλoγτ)οει πω6 δε δι&βαζε πtα συστηψατυN&' τo περιoδι-y'6' o$τε τα γραφτ& τoυ Στ&θη. Tο ξεφ6λλιζε. Δεν τo με_λετo6oε.
o N6ριoq Mατθαio6, πoυ dδει1νε να τoν oυνεπα{ρνει τo
6λo θdμα, dδωoε cυνoπτιN&. την ειN6να τoυ χoρtτσιo6 μετην dφεoη στα. τσLψrt1ψατα. M&λιατα oτo τdλoq τoυ χεL-
μdνoυ, 6πoυ o Στ&θη6 τη χσ'Ρατlτfριζε ι<επ(τιμη βαoiλιo-σα των μελιoocδνll, υπ{ρ1αν μεριxdq συγχινητtχdq αρ&δεq
για την πρooωπιN6τητ&' τηe, πoυ τoυ ξNαναν εντ6πωoη.
<ιKαι o xi-lριoq_Nινiζυxη π6)η;ll Tην xo6ραζε o γρ(φoqτoυ Mατθαtoυ, ε[γe πeρ&oει Nι η dιρα.
ιιΔε θdλετε να μ&θετε τo 6νoμα τηq ηρωiδαq τηq αλ_
λεργiαq;ll
ι<Υπ&ρ1ει Nαι 6νoμα;ll
αTπdρ1ει' Kαι τo θυμ6ταν o x$ριoq Γαζιdδηq, γιατiτα[φαζε πoλ6 oτην rcτoρ[α τoυ: Mατlλνταll.
αMατ{λντα;>l
αΙ\αι, Mατ{λνταll.
Απiθανo τηe φαιν6ταν τ\c, Δdoπoιναq να {γευ μπεt o
Στ&θηq oε διαδιNαα(εq περιγραφ\q xoριτoιιbν φαNiρηδωνi1, εν π&"oη περιπτιilαει, ανα{oθητων στα dθιμα των με-λιoocbν. Kι αυτ6 τo 6νoμα...
ι<Kαι π6τε dγινε ηθoπoι66;ll<<Δεν ξdρω αν tγwe, a'!πε o N6ριoq Γαζι&δηq {ραν ,sL-
γoυρoζ. Θυμ6ταν 6μωq Nαλ& 6τι τoυ ε[yεπευπι,ιqtναqτυ-τoιρ{Noq oν6ματι Στ&,θηq Nι αυτt1η Mατiλντα τLσ' τρ[α t1
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘοΥΛHΣ
212 2Ι3
o N6ριoq Mατθα(oq τηq oυνdoτηoε υπoμoνη.ι<o Φρiξoq KαντιΔναq υπ{ρξε ηθoπoι66, αλλd δεν υ-
πηPχε Nανiναq λ6γo6 να τo διατυμπαν[ζει oε ρευματoπα-θε(6 xυρ(oυq, αν δε δι&βαζε {να xεtψενo στιζ oελiδε6 τoυ
περιoδιNo6 βαζ, βε τη oπo[εq o Γαζι&δηq εi1ε τυλiξει τo
β&ζo με τo μdλιll.αTo δcδρo...llιιΑNριβcΔq. To δωρo tραν η αφoρμ{. o Γαζι&δηζ, ωζ
oυνδρoμητ{q 'o, Καιρoι5 τωl, MελιαorΙy... ιαι ξdρετε δα
πιδq γiνoνται αυτ&": x6pευq απ' τσ' παχι& τε61η τιζ oελiδεζy'σ'L τLc χρησtμoπoιεiq. o Kαντcbναq, πoυ {ξερε μεν ανd,-
γνωση αλλ& δεν εργ6ταν ταxτιN&' a' eταφ$1με τoν dντυ-
πo λ6γo, ξ6δειilε λ[γo απ' τo 1ρ6νo τoυ διαβ&ζoνταq iναxε{μενo oτη oτ{\ "Mελιoαoγρ&φημα''ll.
Η Δdαπoιν α lxανε N&πoτ ε ν'{φι τo αMελιoooγρ &φηψα>l,
γιατ, tραν Nατ& x&πoιo τρ6πo η μoναδιNf πρooωπιN{1aτs1-
λη τoυ Στ&θη.'Bνα ε[δoq editorial, αημειιδματoζ τoυ εχ-δ6τη.
κΣτo "MελιoooγΡ&φηψα'' εxε{νoυ τoυ τε61oυq o x6ριo6
Xωραφd,6 περιdγραφε την περtπτωση μtαζ xoπdλαq πoυ
{ταν αλλεΡΥLy-η στα τσLμπ;{ματα τηq μdλιooαc 1.(αL τoυ'λ6γιυ 1αρα*h1n, xατ6ρθωoε 6xι μ6νo να ξεπερ&'oεt τηναλλεργiα τη6, αλλ& xαL να επιδιιδNει αν&λoγα τoυψπt'μα-τα απ6 μdλιooεq ιαυ csφtμε6. To xε(μενo δεν {ραν αNρι-
βri6 οτo oυνηθιoμdνo 6φo6 των &λλων "Mελιo'ooγραφη-
ψ&των". Eμoιαζε oαν ιoτoρ(α περiεργα 'λατσ"σy'εναoμdνη {oαν α\θινi,
"ρnβηγμ{νη απ' τα μαλλιd,ll.
<ιΔε θυμ&μαι...)) H Δdoπoινα δε θυμ6ταν να τηc' εtγε
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι&νει εντ6πωoη ανd,λoγo Nε[μενo. Eξ&λλoυ 6φειλε να τooμoλoγτ)οει πω6 δε δι&βαζε πtα συστηψατυN&' τo περιoδι-y'6' o$τε τα γραφτ& τoυ Στ&θη. Tο ξεφ6λλιζε. Δεν τo με_λετo6oε.
o N6ριoq Mατθαio6, πoυ dδει1νε να τoν oυνεπα{ρνει τo
6λo θdμα, dδωoε cυνoπτιN&. την ειN6να τoυ χoρtτσιo6 μετην dφεoη στα. τσLψrt1ψατα. M&λιατα oτo τdλoq τoυ χεL-
μdνoυ, 6πoυ o Στ&θη6 τη χσ'Ρατlτfριζε ι<επ(τιμη βαoiλιo-σα των μελιoocδνll, υπ{ρ1αν μεριxdq συγχινητtχdq αρ&δεq
για την πρooωπιN6τητ&' τηe, πoυ τoυ ξNαναν εντ6πωoη.
<ιKαι o xi-lριoq_Nινiζυxη π6)η;ll Tην xo6ραζε o γρ(φoqτoυ Mατθαtoυ, ε[γe πeρ&oει Nι η dιρα.
ιιΔε θdλετε να μ&θετε τo 6νoμα τηq ηρωiδαq τηq αλ_
λεργiαq;ll
ι<Υπ&ρ1ει Nαι 6νoμα;ll
αTπdρ1ει' Kαι τo θυμ6ταν o x$ριoq Γαζιdδηq, γιατiτα[φαζε πoλ6 oτην rcτoρ[α τoυ: Mατlλνταll.
αMατ{λντα;>l
αΙ\αι, Mατ{λνταll.
Απiθανo τηe φαιν6ταν τ\c, Δdoπoιναq να {γευ μπεt o
Στ&θηq oε διαδιNαα(εq περιγραφ\q xoριτoιιbν φαNiρηδωνi1, εν π&"oη περιπτιilαει, ανα{oθητων στα dθιμα των με-λιoocbν. Kι αυτ6 τo 6νoμα...
ι<Kαι π6τε dγινε ηθoπoι66;ll<<Δεν ξdρω αν tγwe, a'!πε o N6ριoq Γαζι&δηq {ραν ,sL-
γoυρoζ. Θυμ6ταν 6μωq Nαλ& 6τι τoυ ε[yεπευπι,ιqtναqτυ-τoιρ{Noq oν6ματι Στ&,θηq Nι αυτt1η Mατiλντα τLσ' τρ[α t1
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘοΥΛHΣ
212 2Ι3
ΓΙANNΙΙΣ ΞΑNΘoΥΔHΣ
τlooερα 1ρ6νια βρioNoνταν o'τoν (διo s(αo'o με τoν Φρiξo
Kαντcbνα... Aρα...llιιM6νo €ναg Στ&Θηc υπ&ρ1ει,llιι'o1ι. Περiπτωoη 6μrq αλλεργιx{e πoυ {,πα'!ε να 'ναι
αλλεργιx{ με τo 6νoμα Mατ(λντα xαυ απ6 N&τω υπoγρα-
φt1ΣταΘηC, τ&δε.. . ε, αυτ& 6)'α \ταν oι oιγoυριdq τoυ Kα-ντcδνα. o πυρfνα6...ll
ιιΠoυ τα εξιoτ6ρησε στoν Γαζι&δη λ6γω μελιo6lt.ι<M&λιοταll.<ιKι o Γαζι&δηq, με αφoρμ{ τη μελιoooNoψιx\σcιζ χoυ-
piντα, N&θιoε xαι θυμdθηxε την ιoτoρ[α περ[ ηθoπoιiαqτoυ Στ&θη...ll
ι<Πρ6xειται 6ντωq για εξωφρενιNt1oi'ιψπτωση να γυρ-νc{i απ6 μια ανd,λoγη 6ρευνα y'αL νσ. πtφτω oτην ιoτoρ[α
τoυ Γαζιd,δη...llαΙ\αι, ε[ναυ eξωφΡενL'ι.tl, αλλri εγιil θα πρdπει τdιρα να
π&ρω δ6o "ντεπ6ν" απανωτ&...ν εtπε η Δdο'πoινα.
Απ' τoν αυyiνα o πoνolιt'φα}'oq aNαρφ&λωνε οιγ& oιγd,
στoυζ xρoτ&φoυq. 'Eξ, dβρε1ε π&λι. o x6ριo6 Mατθαioqδεν dδει1νε xαψυ&" δι&θεoη να υπoβαθμLoa τo θριαμβευτι-x6 τoυ τ6νo, δι&oτιxτo ατ6 Noρ6νεq φ6βoυ, &'cγετα αν ηεργoδ6τρι& τoυ αντιδρo6o'ε oαν ενo1λημdνη με ιtντεπ6νll
Nαι φευγαλiα xoπ&γψατα. τηq ιΙlραq.
tιMιλ&με π&ντα ΥLα τLc) xρoνιdq t947 ψε L91ι9' Loωζιαtt95Ο. K&πoυ εxε{ll.
ι<Kαι o Φρiξoq-Nιν εζυNη π6'}η7l
o N6ριoq Mατθαioq do'NυQε oτoν ciμo τηq: <ι'Eoπασε τo
oβdρNo τoυ πριν απ6 ψυα βδoμd,δα. Π6θανε, αλλ&. . .ll
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
αΑλλ&; λαo'τ{θηxε;υ Η Δdoπoινα dτριβε εxνευριoμd-νη τoυζ ιρoτ&φoυqτηq. o υπερβιiλλων ζfλo6 τoυ Mατθα{oυτην τρdλαινε.
<ιΑxo6oτε να. σσ.ζ πω. Eπιoτρiφoνταq απ6 τη Δρ&μα,ε[γα την εντ6πωoη πω6 γυρνcδ ψ' {να τtπoτα oταytφα.'o-σo rα αν oαq φαtνoνται 6')'α αυτ&. ανυπ6oτατεq νυ1τερινd6
xoυβdντεq δυo ανθριΔπων πoυ ααφυNτιo6ν α' ξνα Nρεpατ&_
διxo τρdνo, για μdνα {ταν oημαδιαx{ η oυν&ντηαη. Δενξdρω αν ψε ιαταλαβα[νετε...ll
<ιΠρoo'παθιΔll.
<ιΔε oα6 τα ε('πα αμdoω6, γιατi {θελα πριλτα να β&λωτα πρ&γψατα aε N&πoια τ&$1π.
<<Και ψπi1xαν oε τ&ξτ1;>t
Στα δυo ιιντεπ6νll o π6νoq ουνdθωq ξNανeπ[oω' Αυτ6πρoetγe τLα τη Δdoπoινα, πoυ {δη μετ&νιωνε φρυγτ& γυατην ανofi τηq. Σημd,δι 6τι γερνo6oε Nαι 6τι τηe dατριβε.
ιι'oταν πioαψε aτα Nρεp&τLσ' ψα'ζ. '.''αEπιτdλoυ q αξιoπoιtρατε y'αL τα ειcsπ{pι&. oαq'. '>l
o x6ριoq Mατθα(oq Nατ&λαpε πωq εtyε εξαντλ{o'ει 6λατα περιθιδρια υπoμoν{ q τηq Δ{,oπotναζ. 'oμrc δεν τoν πα-
ρατo6oε να φ6γει. Αxoυγε Nυ tπpεπe να αxo'3oeι 'LαL
τηoυνd1εια. -\ν6ηo'ε τo ειρωνιN6 βλdμμα τηζ ταL ξαναy'3ρι-σε στη ν6γτατηζ περασμdνηq εβδoμdδα6, ενcδ τo τρdνo μετoυζ χoιμtσμdνoυ6 επιp&τεq, χωPtc τη oυνηθιoμdνη Niνη-ση στoυζ διαδρ6μoυq, yωρ[q μπαρ- ρεστoρ&ν, αoθμα(νoνταqιαι τυφ}ι6, τ}ηa[αζε τo oταθμ6 τηe Λιβαδει&"q.'Ηταν πε_
ρiπoυ πdντε η ιilρα τo πρωi.o Mατθαioq δεν μπoρo0oε να Noιμηθεi. ΑNoυγε τσ" ε-
2L4 2L5
ΓΙANNΙΙΣ ΞΑNΘoΥΔHΣ
τlooερα 1ρ6νια βρioNoνταν o'τoν (διo s(αo'o με τoν Φρiξo
Kαντcbνα... Aρα...llιιM6νo €ναg Στ&Θηc υπ&ρ1ει,llιι'o1ι. Περiπτωoη 6μrq αλλεργιx{e πoυ {,πα'!ε να 'ναι
αλλεργιx{ με τo 6νoμα Mατ(λντα xαυ απ6 N&τω υπoγρα-
φt1ΣταΘηC, τ&δε.. . ε, αυτ& 6)'α \ταν oι oιγoυριdq τoυ Kα-ντcδνα. o πυρfνα6...ll
ιιΠoυ τα εξιoτ6ρησε στoν Γαζι&δη λ6γω μελιo6lt.ι<M&λιοταll.<ιKι o Γαζι&δηq, με αφoρμ{ τη μελιoooNoψιx\σcιζ χoυ-
piντα, N&θιoε xαι θυμdθηxε την ιoτoρ[α περ[ ηθoπoιiαqτoυ Στ&θη...ll
ι<Πρ6xειται 6ντωq για εξωφρενιNt1oi'ιψπτωση να γυρ-νc{i απ6 μια ανd,λoγη 6ρευνα y'αL νσ. πtφτω oτην ιoτoρ[α
τoυ Γαζιd,δη...llαΙ\αι, ε[ναυ eξωφΡενL'ι.tl, αλλri εγιil θα πρdπει τdιρα να
π&ρω δ6o "ντεπ6ν" απανωτ&...ν εtπε η Δdο'πoινα.
Απ' τoν αυyiνα o πoνolιt'φα}'oq aNαρφ&λωνε οιγ& oιγd,
στoυζ xρoτ&φoυq. 'Eξ, dβρε1ε π&λι. o x6ριo6 Mατθαioqδεν dδει1νε xαψυ&" δι&θεoη να υπoβαθμLoa τo θριαμβευτι-x6 τoυ τ6νo, δι&oτιxτo ατ6 Noρ6νεq φ6βoυ, &'cγετα αν ηεργoδ6τρι& τoυ αντιδρo6o'ε oαν ενo1λημdνη με ιtντεπ6νll
Nαι φευγαλiα xoπ&γψατα. τηq ιΙlραq.
tιMιλ&με π&ντα ΥLα τLc) xρoνιdq t947 ψε L91ι9' Loωζιαtt95Ο. K&πoυ εxε{ll.
ι<Kαι o Φρiξoq-Nιν εζυNη π6'}η7l
o N6ριoq Mατθαioq do'NυQε oτoν ciμo τηq: <ι'Eoπασε τo
oβdρNo τoυ πριν απ6 ψυα βδoμd,δα. Π6θανε, αλλ&. . .ll
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
αΑλλ&; λαo'τ{θηxε;υ Η Δdoπoινα dτριβε εxνευριoμd-νη τoυζ ιρoτ&φoυqτηq. o υπερβιiλλων ζfλo6 τoυ Mατθα{oυτην τρdλαινε.
<ιΑxo6oτε να. σσ.ζ πω. Eπιoτρiφoνταq απ6 τη Δρ&μα,ε[γα την εντ6πωoη πω6 γυρνcδ ψ' {να τtπoτα oταytφα.'o-σo rα αν oαq φαtνoνται 6')'α αυτ&. ανυπ6oτατεq νυ1τερινd6
xoυβdντεq δυo ανθριΔπων πoυ ααφυNτιo6ν α' ξνα Nρεpατ&_
διxo τρdνo, για μdνα {ταν oημαδιαx{ η oυν&ντηαη. Δενξdρω αν ψε ιαταλαβα[νετε...ll
<ιΠρoo'παθιΔll.
<ιΔε oα6 τα ε('πα αμdoω6, γιατi {θελα πριλτα να β&λωτα πρ&γψατα aε N&πoια τ&$1π.
<<Και ψπi1xαν oε τ&ξτ1;>t
Στα δυo ιιντεπ6νll o π6νoq ουνdθωq ξNανeπ[oω' Αυτ6πρoetγe τLα τη Δdoπoινα, πoυ {δη μετ&νιωνε φρυγτ& γυατην ανofi τηq. Σημd,δι 6τι γερνo6oε Nαι 6τι τηe dατριβε.
ιι'oταν πioαψε aτα Nρεp&τLσ' ψα'ζ. '.''αEπιτdλoυ q αξιoπoιtρατε y'αL τα ειcsπ{pι&. oαq'. '>l
o x6ριoq Mατθα(oq Nατ&λαpε πωq εtyε εξαντλ{o'ει 6λατα περιθιδρια υπoμoν{ q τηq Δ{,oπotναζ. 'oμrc δεν τoν πα-
ρατo6oε να φ6γει. Αxoυγε Nυ tπpεπe να αxo'3oeι 'LαL
τηoυνd1εια. -\ν6ηo'ε τo ειρωνιN6 βλdμμα τηζ ταL ξαναy'3ρι-σε στη ν6γτατηζ περασμdνηq εβδoμdδα6, ενcδ τo τρdνo μετoυζ χoιμtσμdνoυ6 επιp&τεq, χωPtc τη oυνηθιoμdνη Niνη-ση στoυζ διαδρ6μoυq, yωρ[q μπαρ- ρεστoρ&ν, αoθμα(νoνταqιαι τυφ}ι6, τ}ηa[αζε τo oταθμ6 τηe Λιβαδει&"q.'Ηταν πε_
ρiπoυ πdντε η ιilρα τo πρωi.o Mατθαioq δεν μπoρo0oε να Noιμηθεi. ΑNoυγε τσ" ε-
2L4 2L5
πηρμdνα ρo1α\τ& τoυ Γαζι&δη στην π&νω Noυxtτα,6πoυe[γε cNαρφαλcboει αυτ6q πd,νoπλoq για 6πνo, ψε ππζ&ψeqy'αL τo oιNε{o μελιoooxoμιx6 περιoδιN6. Κυ tτc;υ 6πωq i_τρεχε τo xρεpατ&διxo xαι η βρΦ μαo'τ{γωνε τo παρ&θυ-
ρo, πτiρε την απ6φαo! τoυ. 1\τ6θηNε αθ6ρυβα, oε 1ρ6νo
ρεN6ρ, xαυ Nατtpη}Le στη Λιβαδει&. Δεν {ταν βdβαιoq 6τι
&ξιζε τoν .x6πo ν' αNoλoυθ{αει τo dνoτιNτ6 τoν. Δεν dτανdνθρωπoq των ενoτ{Nτων. Ανfxε στoυζ μεθoδιNo66. MdpιεNεtνη την ιδρα, πoυ η βρΦ )ιαL η Nαταγνι& o&ρωναν τo
τoπ[o' Δεν υπ{ρ1ε δηλαδ{ τoπtcl. Mια xoυρτiνα μα6ρηq
βρoxie υπ{ρ1ε y'αL o x6ριoq Mατθαioq με dνα ααN_βoυα-
γι&ζ να τoυρτoυρiζεt στην απoβ&θρα.
Tα πρωινd, τρtνα πρoζ τη B6ρεια Eλλιiδα αργo6oαν να
περ&ooυν. 'Ηπιε ξνα τo&ι στo y'αφενε[o τoυ oταθμo6 Nαι
ψε ταξt αναμiρηoε γtα τo Πλατ$ατoμo. Στη φανταai"ατoυ, πoυ δεν {ταν Nω τ6oo αναπτυγμdνη, τo Πλατ6ατo_
μo iδη dπαιρνε o7jψα ι{.,αριo6 με ατ6μα πλατ$. Πλατ6 6-
oo 1ρειαζ6ταν τLσ' να xαταβρoγΘtζει ψυoτιN& xαυ αλtβευεq
πoυ δεν απαιτo{laαν απoδεiξειq. ΑρNo6o'ε η μεγ&λη ανα-
τριat}'α τoυ μ6θoυ, πoυ μ&λιoτ α iνα τ6co βρo1ερ6 Nω Nρ{n
πρωιν6 διπλαoιαζ6ταν, 6oo y'L αν τo xαλoριφtρ τoυ ταξ[oxoρπo6o'ε xαθηo'υ1αoτιxd6 μυρωδιd6.
o ταξιτζ{1c,N&πνιζε Nαι μoνoλoγo6oε τLα. ατPoτLτltqNα-
ταaτρoφ{'q Nαι δυoο{ωνη Mεγ&λη Eβδoμ&δα. Οι δρ6μoι
τ{τoια ιλρα tpαν &δειoι. Δεν οtργηoαν να φτ&o'oυν oτo
Λιανoxλ&δι. Aπ6 'Nε[ πρoacλρησαν γtα τo Πλατ$oτoμo μεqoτην oμi1λη πoυ αραiωνε Nατ&- διαoτ{ματα.
ιιE(oτε των Λoυτρc6ν;ll
.ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
<ιΑ6 πo6με ναt... Tων Λoυτριilν Nαι τηq μελιoooNo-
ψtαqν.Ξημdρωνε μια μoυντ{, N&ταoπρη μdρα, ψε N&θετεq
yxρ[ζeqγραμμdζ.'Eτoι τoυ φ&νηxε τoυ Mατθα{oυ. Moνα-
διx{ παρηγoρι& oι ανθιομ6νεq αμυγδαλιdq ανd"ψεαα στLζ ε-
}"υiq ιαι στα ερεtπωμdνα λoυτρυN& rsυyNρoτs1ψατα με τoυζ
ξενcδνεq, πoυ ανtμαν oε &λλε6 δεNαετiεq.ιιΔεν τα Nατoυxo$ν...ll o1oλiασε νυσταγψ{να o ταξt-
τ(de. ι<Eρημι&ll.
Πλdρωoε Nαι xατtpηxε. Toν περ6νιαoε η υγραoiα Nαι
η ψoναξι&. τoυ 1cbρoυ. To ταξt 6φυγε αμdoωq xαι o N$ριoq
Mατθαioq taτηoε αυτ( να πρooδιoρ[οει τoυζ {1oυq τηe
,sυωπt6, ξαφνιαoμdνoq ωι6ψ με την απonoτυ&" τoυ'Tριγ6ρω η oμi1'λη, Nατ&" τ6παlq πυxν{, dNρυβε πoλλ&.
Αν&μεoα απ' τα δdντρα διdNρινε Nτtριαπαλυ&" { λιγ6τερo
πα),υ&"' δρ6μoυq φρεσχoστρωμdνoυq xι &λλoυ6 εγxαταλειμ-
μdνoυq, χoρταρtασμdνoυq. Τπ{ρ1ε dνα θαυμ&οιo, νεoNλα-
aιι\c τεχνoτρoπtαqτπ$ρυo, πoυ υπdθεoε 6τυ {ραν ξενoδo-
1εio: Nλειoτ6 ,ιαι oιωπηλ6, 6πωq 6λα τα ν.τ!ρυα τριγ6ρω.
Kd,πoυ N&πoυ {πιανετην oρμητιN{ φλυαρiα τoυ νερoιi, 1ω_
ρiq να πρoαδιoρiζευ απ6 πo6 πρoερ16ταν.
Πρoxιi:ρηoe a' {να νε6τερo Nτtριo με dμφαoη aτην &"-
πoψη κτζαψαρ[αll. Mια ταψπt)'α, Φηλ&, 6γραφε: ι<Πoαι-
θεραπε{αll. Tα πιo ενδιαφdρoν τα xτtaψατα" NαL τα πLo τσ"-
λι&, 6λα oε 1ρriμα δραματιN{ q ιllγραq πoυ βρεγμενη φ&-νταζε δραματιx6τερη, dδει1ναν εγxατ&},ειQη. 'Ιocυ6 ru εξαι-τ[αq τ^ηe βρoxis χαι των oυνθηxcbν πoυ dφταoe ωq εNεt να
τoυ φαiνoνταν 6λα τ6co απ6Noσμα, α1εδ6ν εγθρυx&.
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\1\Ι{Σ
zι6 2L7
πηρμdνα ρo1α\τ& τoυ Γαζι&δη στην π&νω Noυxtτα,6πoυe[γε cNαρφαλcboει αυτ6q πd,νoπλoq για 6πνo, ψε ππζ&ψeqy'αL τo oιNε{o μελιoooxoμιx6 περιoδιN6. Κυ tτc;υ 6πωq i_τρεχε τo xρεpατ&διxo xαι η βρΦ μαo'τ{γωνε τo παρ&θυ-
ρo, πτiρε την απ6φαo! τoυ. 1\τ6θηNε αθ6ρυβα, oε 1ρ6νo
ρεN6ρ, xαυ Nατtpη}Le στη Λιβαδει&. Δεν {ταν βdβαιoq 6τι
&ξιζε τoν .x6πo ν' αNoλoυθ{αει τo dνoτιNτ6 τoν. Δεν dτανdνθρωπoq των ενoτ{Nτων. Ανfxε στoυζ μεθoδιNo66. MdpιεNεtνη την ιδρα, πoυ η βρΦ )ιαL η Nαταγνι& o&ρωναν τo
τoπ[o' Δεν υπ{ρ1ε δηλαδ{ τoπtcl. Mια xoυρτiνα μα6ρηq
βρoxie υπ{ρ1ε y'αL o x6ριoq Mατθαioq με dνα ααN_βoυα-
γι&ζ να τoυρτoυρiζεt στην απoβ&θρα.
Tα πρωινd, τρtνα πρoζ τη B6ρεια Eλλιiδα αργo6oαν να
περ&ooυν. 'Ηπιε ξνα τo&ι στo y'αφενε[o τoυ oταθμo6 Nαι
ψε ταξt αναμiρηoε γtα τo Πλατ$ατoμo. Στη φανταai"ατoυ, πoυ δεν {ταν Nω τ6oo αναπτυγμdνη, τo Πλατ6ατo_
μo iδη dπαιρνε o7jψα ι{.,αριo6 με ατ6μα πλατ$. Πλατ6 6-
oo 1ρειαζ6ταν τLσ' να xαταβρoγΘtζει ψυoτιN& xαυ αλtβευεq
πoυ δεν απαιτo{laαν απoδεiξειq. ΑρNo6o'ε η μεγ&λη ανα-
τριat}'α τoυ μ6θoυ, πoυ μ&λιoτ α iνα τ6co βρo1ερ6 Nω Nρ{n
πρωιν6 διπλαoιαζ6ταν, 6oo y'L αν τo xαλoριφtρ τoυ ταξ[oxoρπo6o'ε xαθηo'υ1αoτιxd6 μυρωδιd6.
o ταξιτζ{1c,N&πνιζε Nαι μoνoλoγo6oε τLα. ατPoτLτltqNα-
ταaτρoφ{'q Nαι δυoο{ωνη Mεγ&λη Eβδoμ&δα. Οι δρ6μoι
τ{τoια ιλρα tpαν &δειoι. Δεν οtργηoαν να φτ&o'oυν oτo
Λιανoxλ&δι. Aπ6 'Nε[ πρoacλρησαν γtα τo Πλατ$oτoμo μεqoτην oμi1λη πoυ αραiωνε Nατ&- διαoτ{ματα.
ιιE(oτε των Λoυτρc6ν;ll
.ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
<ιΑ6 πo6με ναt... Tων Λoυτριilν Nαι τηq μελιoooNo-
ψtαqν.Ξημdρωνε μια μoυντ{, N&ταoπρη μdρα, ψε N&θετεq
yxρ[ζeqγραμμdζ.'Eτoι τoυ φ&νηxε τoυ Mατθα{oυ. Moνα-
διx{ παρηγoρι& oι ανθιομ6νεq αμυγδαλιdq ανd"ψεαα στLζ ε-
}"υiq ιαι στα ερεtπωμdνα λoυτρυN& rsυyNρoτs1ψατα με τoυζ
ξενcδνεq, πoυ ανtμαν oε &λλε6 δεNαετiεq.ιιΔεν τα Nατoυxo$ν...ll o1oλiασε νυσταγψ{να o ταξt-
τ(de. ι<Eρημι&ll.
Πλdρωoε Nαι xατtpηxε. Toν περ6νιαoε η υγραoiα Nαι
η ψoναξι&. τoυ 1cbρoυ. To ταξt 6φυγε αμdoωq xαι o N$ριoq
Mατθαioq taτηoε αυτ( να πρooδιoρ[οει τoυζ {1oυq τηe
,sυωπt6, ξαφνιαoμdνoq ωι6ψ με την απonoτυ&" τoυ'Tριγ6ρω η oμi1'λη, Nατ&" τ6παlq πυxν{, dNρυβε πoλλ&.
Αν&μεoα απ' τα δdντρα διdNρινε Nτtριαπαλυ&" { λιγ6τερo
πα),υ&"' δρ6μoυq φρεσχoστρωμdνoυq xι &λλoυ6 εγxαταλειμ-
μdνoυq, χoρταρtασμdνoυq. Τπ{ρ1ε dνα θαυμ&οιo, νεoNλα-
aιι\c τεχνoτρoπtαqτπ$ρυo, πoυ υπdθεoε 6τυ {ραν ξενoδo-
1εio: Nλειoτ6 ,ιαι oιωπηλ6, 6πωq 6λα τα ν.τ!ρυα τριγ6ρω.
Kd,πoυ N&πoυ {πιανετην oρμητιN{ φλυαρiα τoυ νερoιi, 1ω_
ρiq να πρoαδιoρiζευ απ6 πo6 πρoερ16ταν.
Πρoxιi:ρηoe a' {να νε6τερo Nτtριo με dμφαoη aτην &"-
πoψη κτζαψαρ[αll. Mια ταψπt)'α, Φηλ&, 6γραφε: ι<Πoαι-
θεραπε{αll. Tα πιo ενδιαφdρoν τα xτtaψατα" NαL τα πLo τσ"-
λι&, 6λα oε 1ρriμα δραματιN{ q ιllγραq πoυ βρεγμενη φ&-νταζε δραματιx6τερη, dδει1ναν εγxατ&},ειQη. 'Ιocυ6 ru εξαι-τ[αq τ^ηe βρoxis χαι των oυνθηxcbν πoυ dφταoe ωq εNεt να
τoυ φαiνoνταν 6λα τ6co απ6Noσμα, α1εδ6ν εγθρυx&.
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\1\Ι{Σ
zι6 2L7
Επρ6Nευτo aαφιλg yυα {να μdρos απoυo[αq' H oεζ6ντων λoυτριilν θ' &ργιζε oτην xαλilτερη περ(πτωση σε τρεtζ
μ{νεe απ6 τιλρα. Αν δε oεβ6ταν τη oιωπt1, θα o6ρλιαζε.Παρ' 6λα αυτ&. ε(qε την αioθηαη πωζ τoν dβλεπαν. Πω6
βριo'x6ταν N&τω απ' την αν{αυ1η επιτ{ρηo,η βλεμμ&των.H βρox{ ευτυ1cδq ε[γε cταψατtρευ yLσ'L η oμl1λη απo-
τραpι6ταν πρoζ τη ρεψατι&.Pεψατι&dxρινε πωqtραν απ'τα μεγ&λα τλατ&νια. Γ6ρω η βλ&ατηoη lrcυ1ιν{ι, ανoιξι&"-
τιNη, 6μωq χριiμα δε φαιν6ταν. 'oλα {ταν Nαλυμψtνα α-π6 πραcsυν&δα xι ΦP'us νεραγxo6λεq. Γλυo(νε c) y'L αΥLo-ι)'iματα oxαρφ&λωναν στα Nτtpα, oι τooυNν{δεζ παντα-1o6 παρo6oεζ, ot Nkρtνεq ψαργαρ[τεq o{Nωναν τo εντυ-πωoιαy.6 αν&aτηψ&' τoυq εNατtρωθεν τoυ δρ6μoυ. Kαι μd-σα στα. yωρ&φια με τα ελαι6δεντρα, οι βρo6βεq.Tα φ6λλαγυαλιoμdνα )1σ"L η &cφαΜoq μπoυχτισμtνη απ' τo νερ6.
Mξrs' απ6 τα πλατ&νια τ\e ρεψατι&"q πρ6βαλαν Nατo[-y'Lα. yναL πρ6pατα. Xαλd,ρωoε αxo6γoνταq τα xoυδo6νιατoυq. Στα xατa(.Nια η1o6oαν πιo 1αρo6μενα. Kαλημερ(-στηy"ε με τoν ηλιNιωμdνo poox6, πoυ dδει1νε xατ&τλη-)ιτoζ ψε τoν αναπ&ντεχo ταξιδιrΔτη. o x6ριo6 Mατθα(oqπληρoφoρ{Θηxε 6τυ oτα Λoυτρ& η μ6νη ζωaα ιpυfi {ταν o
dνθρωπ66 τoυ. o Φρiξo6. 'Eμενε c' ξνα oππ&Nι αlιριpωqπ[oc,l απ' τo ylεντρLyν6 Τδρoθεραπευτ{ριo εδ<i xαι πoλλ&
1ρ6νια. o βooN66 τoυ dδειξε π[oω απ' τo υπ6λειμ ψα τ\eoμixληs τo Nτtριo. Πο{,λι η δραματιN{ ,bχρo. To xoπ&διoN6ρτπε αν&.ψεoα oτι6 ελιdq. Tα τ,soπαν6oxυλα μ6ριζαντην αυπν(α oτα ρoi'lγα τoυ Mατθαioυ. Στo oπiτι τoυ Φρi-ξoυ βρτixε την π6ρτα εφταoφρ&γrcτη'
'..ΥΣTEPΑ. HΡΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι<Eφταoφρ&:γυaτη7l H Δdαπoινα απoρo6oε με τo πλ{-θoq πληρoφoριι{iν πoυ dδινε o πυoτ6q τηq.
αΞdρετε, ε[ναι N&πoιεq φoρd6 πoυ αT' τo xλε[oιμo μιαζoυνηθιαμdν \c, τ6ρτ αq o'υμπερα(νειq πρ&γματα ll .
ιιEo6 τι oυμπdρανεq;ll<(oτι ψετ&;tωνα πλατooυρiζoντα"c' σε θoλ& νερ&. Kαι 6-
τι ανησυχo6oαll.Πρd,γματι, τα παπo{πσtα τoυ Mατθαioυ εi1αν απoρρo-
φtρει 6oη υγρααtα γρευαζ6ταν για να μoυλι&ooυν oι x&λ-τoεq. To aτtτι {ραν αNατotxητo. Tα παντζo6ρια μαντα-λωμdνα. H oιωπ{ 6μoια με τη ο'ιωπd των &λλων Nτηρiων.
Aτ6 x&πoυ ψαNρι&" τoυ 'ρ1oνταν μυρωδιdq xαμdνoυ ξ6λoυ.ι<K6ριε Φρiξo .. K6ριε Kαντcδνα...ll φιΔναξε Nι αιaΘ&ν-
θηxε γελoioq. Φωνα1τ&, 6νoμα Nι επ(Θeτo, dδει1ναν εξω-πρατι,.ατu,l&. Aπελπιoμdνo6 ξextνηce να φ6γει. Δεν {ξε-ρε πo6 θα πτ)γαινε. Θα 'βγαινε στην &oφα}'τo Nαυ Θα erοdπνεε την oυρd, τη6 oμi1λη6.
<ιΠoιoν Qτ&"τε;ll'Eπεoε πρ6αωπo με πρ6oωπo με μtα, μαυρoφoρεμdνη
γννα[ν'α. Aπ6 εξfiντα ψ{γρι διαxoolων 1ρ6νων.ιιToν Φρ(ξo KαντιΔνα. Λdγoμαι Γαζι&δηqll. Toυ {ρθε
βoλιxd η πλαoτoπρoαωπiα y'αL η ιpευτι& τo(l ζiaτανε τo
oττjθoq.ι<AδιNα tNανεq τclν N6τo...ll αναoτd'ναξε ηγυναtNα.'F'πεtτα dβγαλε ατ' την ταiπητηζ μtα αρμαθι& Nλειδι&
}ιαL τσ.'ταtξε oτη 1o$φτo "ηq.,,Eγ,Δ ε[ψαι τιbρα o Φρiξo6. Γιατi o Φρ(ξoq, N6ριε Γα-ζιriδη, μα6 &φηoεll.
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘOΥΔHΣ
zιB 2L9
Επρ6Nευτo aαφιλg yυα {να μdρos απoυo[αq' H oεζ6ντων λoυτριilν θ' &ργιζε oτην xαλilτερη περ(πτωση σε τρεtζ
μ{νεe απ6 τιλρα. Αν δε oεβ6ταν τη oιωπt1, θα o6ρλιαζε.Παρ' 6λα αυτ&. ε(qε την αioθηαη πωζ τoν dβλεπαν. Πω6
βριo'x6ταν N&τω απ' την αν{αυ1η επιτ{ρηo,η βλεμμ&των.H βρox{ ευτυ1cδq ε[γε cταψατtρευ yLσ'L η oμl1λη απo-
τραpι6ταν πρoζ τη ρεψατι&.Pεψατι&dxρινε πωqtραν απ'τα μεγ&λα τλατ&νια. Γ6ρω η βλ&ατηoη lrcυ1ιν{ι, ανoιξι&"-
τιNη, 6μωq χριiμα δε φαιν6ταν. 'oλα {ταν Nαλυμψtνα α-π6 πραcsυν&δα xι ΦP'us νεραγxo6λεq. Γλυo(νε c) y'L αΥLo-ι)'iματα oxαρφ&λωναν στα Nτtpα, oι τooυNν{δεζ παντα-1o6 παρo6oεζ, ot Nkρtνεq ψαργαρ[τεq o{Nωναν τo εντυ-πωoιαy.6 αν&aτηψ&' τoυq εNατtρωθεν τoυ δρ6μoυ. Kαι μd-σα στα. yωρ&φια με τα ελαι6δεντρα, οι βρo6βεq.Tα φ6λλαγυαλιoμdνα )1σ"L η &cφαΜoq μπoυχτισμtνη απ' τo νερ6.
Mξrs' απ6 τα πλατ&νια τ\e ρεψατι&"q πρ6βαλαν Nατo[-y'Lα. yναL πρ6pατα. Xαλd,ρωoε αxo6γoνταq τα xoυδo6νιατoυq. Στα xατa(.Nια η1o6oαν πιo 1αρo6μενα. Kαλημερ(-στηy"ε με τoν ηλιNιωμdνo poox6, πoυ dδει1νε xατ&τλη-)ιτoζ ψε τoν αναπ&ντεχo ταξιδιrΔτη. o x6ριo6 Mατθα(oqπληρoφoρ{Θηxε 6τυ oτα Λoυτρ& η μ6νη ζωaα ιpυfi {ταν o
dνθρωπ66 τoυ. o Φρiξo6. 'Eμενε c' ξνα oππ&Nι αlιριpωqπ[oc,l απ' τo ylεντρLyν6 Τδρoθεραπευτ{ριo εδ<i xαι πoλλ&
1ρ6νια. o βooN66 τoυ dδειξε π[oω απ' τo υπ6λειμ ψα τ\eoμixληs τo Nτtριo. Πο{,λι η δραματιN{ ,bχρo. To xoπ&διoN6ρτπε αν&.ψεoα oτι6 ελιdq. Tα τ,soπαν6oxυλα μ6ριζαντην αυπν(α oτα ρoi'lγα τoυ Mατθαioυ. Στo oπiτι τoυ Φρi-ξoυ βρτixε την π6ρτα εφταoφρ&γrcτη'
'..ΥΣTEPΑ. HΡΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι<Eφταoφρ&:γυaτη7l H Δdαπoινα απoρo6oε με τo πλ{-θoq πληρoφoριι{iν πoυ dδινε o πυoτ6q τηq.
αΞdρετε, ε[ναι N&πoιεq φoρd6 πoυ αT' τo xλε[oιμo μιαζoυνηθιαμdν \c, τ6ρτ αq o'υμπερα(νειq πρ&γματα ll .
ιιEo6 τι oυμπdρανεq;ll<(oτι ψετ&;tωνα πλατooυρiζoντα"c' σε θoλ& νερ&. Kαι 6-
τι ανησυχo6oαll.Πρd,γματι, τα παπo{πσtα τoυ Mατθαioυ εi1αν απoρρo-
φtρει 6oη υγρααtα γρευαζ6ταν για να μoυλι&ooυν oι x&λ-τoεq. To aτtτι {ραν αNατotxητo. Tα παντζo6ρια μαντα-λωμdνα. H oιωπ{ 6μoια με τη ο'ιωπd των &λλων Nτηρiων.
Aτ6 x&πoυ ψαNρι&" τoυ 'ρ1oνταν μυρωδιdq xαμdνoυ ξ6λoυ.ι<K6ριε Φρiξo .. K6ριε Kαντcδνα...ll φιΔναξε Nι αιaΘ&ν-
θηxε γελoioq. Φωνα1τ&, 6νoμα Nι επ(Θeτo, dδει1ναν εξω-πρατι,.ατu,l&. Aπελπιoμdνo6 ξextνηce να φ6γει. Δεν {ξε-ρε πo6 θα πτ)γαινε. Θα 'βγαινε στην &oφα}'τo Nαυ Θα erοdπνεε την oυρd, τη6 oμi1λη6.
<ιΠoιoν Qτ&"τε;ll'Eπεoε πρ6αωπo με πρ6oωπo με μtα, μαυρoφoρεμdνη
γννα[ν'α. Aπ6 εξfiντα ψ{γρι διαxoolων 1ρ6νων.ιιToν Φρ(ξo KαντιΔνα. Λdγoμαι Γαζι&δηqll. Toυ {ρθε
βoλιxd η πλαoτoπρoαωπiα y'αL η ιpευτι& τo(l ζiaτανε τo
oττjθoq.ι<AδιNα tNανεq τclν N6τo...ll αναoτd'ναξε ηγυναtNα.'F'πεtτα dβγαλε ατ' την ταiπητηζ μtα αρμαθι& Nλειδι&
}ιαL τσ.'ταtξε oτη 1o$φτo "ηq.,,Eγ,Δ ε[ψαι τιbρα o Φρiξo6. Γιατi o Φρ(ξoq, N6ριε Γα-ζιriδη, μα6 &φηoεll.
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘOΥΔHΣ
zιB 2L9
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ -.ΥΣTEPA. ΙIPΘAN oΙ M}rΛΙΣΣ!]Σ
'Eτoι dμαθe 6τι o Kαντcδνα6, την περασμdνη μ6λι6 ε-
βδoμ&δα, εtγε εγNαταλεiι|.lει τα εγN6oψtα με oπαoμdνooβdρNo. Γλdoτρηoε.
ι<Πιi6 γλioτρηoε; Δηλαδ{. . .llιιAυτ6 αναρωτι6μαυ Nι εγιλ. Αλλ& φαtνεται πωq γλd-
στρησε, 6τωq γλιoτρ&νε oι γ6ρoι. '' αν yLαL δεν {ταν τ6oo
γdρoc. Kρατo6oε γερd,. 06τε αρρ<ioτιεq, o6τε διαβ{τε6,o6τε αρθριτιN&"' Tα λoυτρd, τoν συντηρo0oαν.'Eπινε Nαψι&.
φoΡ&., {,τoι, γυα τo Ntφι τoυ' Για να μιλd, ΥLσ' νσ' τραγoυ_
δ& x&τι πρωτ&xoυoτα τραγo6δια... Παλιdq ιo'τoρ[εq...llΗ 1ωρiq ηλιN[α γυνα[Nα τoν 6μπαoε τε}'ιN&' cτo oτ[τι
τoυ Φρiξoυ Kαντιilνα. Καναπtq, Nρεp&τυ' τραπiζι, ι|υγε(o
)r'αL πετPoΥN&ζ. Hψερoλ6γιo τη€ πoδooφαLPLy"{β oμ&δα6
τηq Λαψtαq. Φωτoγραφ[εq δ6o 6λεq Nι 6λεq. Στoν τoi1o.Στρατκ!ιτεq Nω πoλftεc' ξξω απ6 {να ιτ"i1ριo' Στo x&τω
μdρoq, δεξι&, με μελ&νι: ιιΛoυτρ& Λαγxαδ&, {9z+8. Kαλo-Nαtρυ>'
<ιΓνωριoτ{Nαμε εδιi, o'τo Πλατ6στoμo. E[μαι μελιo-ooN6μo6ll.
ιιToυ 'φερνεq βαoιλιz6 πoλτ6;ll Mια πoνηριd'' τρεψ6πω-
ξε oτα ψ&τια τ'ηc, γυναtNα6. ΞεNo$μπωσε τo παilι:6 τηc''1βγαλε xαL τη μα6ρη μαντiλα. To oπiτι μ6ριζε ψo6y-}'αNαιθυμiαμα.
ι<Toυ doτελνα μdλι. 'Ημoυν περαoτιN6q σ''Ιτ' τo Λιανo-Nλdδι Nαι εtτα να περ&αω να, τoν δω...ll
<<Nα ι|{ooυψe xαφt, για oυγ1cΔριoll.
Στην &λλη φωτoγραφiα o Φρiξoq, με μαr1ρα γυαλιd,,xαaxoρot' xαι φαρδ6 παντελ6νι με τιρd,ντεq,π6ζαρε μπρo-
oτ&. oε μtα χtνηματoγραφιNt1μηχανi. H γυναixα αναaτξ-ναξε με ν6ημα:
<ι'Fmαιξε xαL στo αινεμ&. Δε θυμ&μαι τo 6νoμα, αλλ&{γω π&'ντα Τo νoυ μoυ στtζ παλ.ιiq ταυν[εq πoυ p&ζει η τη-λε6ρααη, μη )4,αt τoν πετ61ω. Ξdρει6 π6οoι πεθαμdνoι παi-
ζoυν o' αντtq Θαρριil πωq μιλo6o'ε ΥLσ' [λLα" Mαym{1 Π6η{ μι,o Χqυαi1 ΙΙ6λη. ' η Ι{υιql1 ΙΙ6η. K&τι με "π6}η'' ε[-
χε να x&νευ' Γλυx6q { μdτριo6;llαΓλυx6qll.
ιιΓλυN66 &νθρωπoq Nαι Nαλαψπoυρτζτ)qll. Po6φηξε τη
μ6τη τηq. αoμoρφ&ντραζ, παραμυθ*Φs. Aρ1ινo6o'ε μιαιo'τoρiα xι ενδι&μεoα oε τρdλαtνε με εNατ6 d,λλεq Nα'}'{τε-
ρε6... Θε6q o1ωρdo' τoνll.
K&θιoαν αντιxριoτ& aτo τρατiζL, να πιoυν τoν Nαφd. Ηγυνα[Nα {θελε να μιλdoει 1ιαL να" xλ&ι{.;ει. 'Eται τoυ φ&νηNε.
ι<Δεν dβλεπε πυαΘεατρiνoυ6. Toυq μνημ6νευε, αλλ& δε
αυναντι6ταν. 'Eλεγε πωq ε[γε dνα φiλo o'το Σιδηρ6xαστρo,ξνα aτα Mdθανα xαι &λλoυq x&πoυ oτην'Hπειρo, o'τα Kα-β&oιλα... 'oλoι σ'τ'' τo θ(αoo τηe Mαρixα6 Σoυdζ, ψLα.c)πα-λιdq πρωταγων(ατριαq. Παλιdq ιoτoρ{ε6...ll
o x0ριoq Mατθαio6 Nαταλ&"pαtνε πωζ ηyυνα[xα ε{γε ι-διαiτερε6 aatoειq με τo ψαNα"ρkη.
αΦτω166 &νθρωπoq με πλo6oια xαρδιd,. Αυτ6 να θυμd-oτε, x6ριε Γαζιοtδη... TιΔρα βρiοxoμαι εγιΔ oτo π6aτoτoυ. M6νo πoυ πηγαινodρ1oμαι. Πcδq να μεiνω στην ερη-
μιd,; Mην Noπ&τε πoυ o Φρiξoq...ll
'F,τεπα θει1lρηoε υπo1ρdωoτj τηζ να xλ'&ιQευ Nι tx}ιαιQε.
22L224
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ -.ΥΣTEPA. ΙIPΘAN oΙ M}rΛΙΣΣ!]Σ
'Eτoι dμαθe 6τι o Kαντcδνα6, την περασμdνη μ6λι6 ε-
βδoμ&δα, εtγε εγNαταλεiι|.lει τα εγN6oψtα με oπαoμdνooβdρNo. Γλdoτρηoε.
ι<Πιi6 γλioτρηoε; Δηλαδ{. . .llιιAυτ6 αναρωτι6μαυ Nι εγιλ. Αλλ& φαtνεται πωq γλd-
στρησε, 6τωq γλιoτρ&νε oι γ6ρoι. '' αν yLαL δεν {ταν τ6oo
γdρoc. Kρατo6oε γερd,. 06τε αρρ<ioτιεq, o6τε διαβ{τε6,o6τε αρθριτιN&"' Tα λoυτρd, τoν συντηρo0oαν.'Eπινε Nαψι&.
φoΡ&., {,τoι, γυα τo Ntφι τoυ' Για να μιλd, ΥLσ' νσ' τραγoυ_
δ& x&τι πρωτ&xoυoτα τραγo6δια... Παλιdq ιo'τoρ[εq...llΗ 1ωρiq ηλιN[α γυνα[Nα τoν 6μπαoε τε}'ιN&' cτo oτ[τι
τoυ Φρiξoυ Kαντιilνα. Καναπtq, Nρεp&τυ' τραπiζι, ι|υγε(o
)r'αL πετPoΥN&ζ. Hψερoλ6γιo τη€ πoδooφαLPLy"{β oμ&δα6
τηq Λαψtαq. Φωτoγραφ[εq δ6o 6λεq Nι 6λεq. Στoν τoi1o.Στρατκ!ιτεq Nω πoλftεc' ξξω απ6 {να ιτ"i1ριo' Στo x&τω
μdρoq, δεξι&, με μελ&νι: ιιΛoυτρ& Λαγxαδ&, {9z+8. Kαλo-Nαtρυ>'
<ιΓνωριoτ{Nαμε εδιi, o'τo Πλατ6στoμo. E[μαι μελιo-ooN6μo6ll.
ιιToυ 'φερνεq βαoιλιz6 πoλτ6;ll Mια πoνηριd'' τρεψ6πω-
ξε oτα ψ&τια τ'ηc, γυναtNα6. ΞεNo$μπωσε τo παilι:6 τηc''1βγαλε xαL τη μα6ρη μαντiλα. To oπiτι μ6ριζε ψo6y-}'αNαιθυμiαμα.
ι<Toυ doτελνα μdλι. 'Ημoυν περαoτιN6q σ''Ιτ' τo Λιανo-Nλdδι Nαι εtτα να περ&αω να, τoν δω...ll
<<Nα ι|{ooυψe xαφt, για oυγ1cΔριoll.
Στην &λλη φωτoγραφiα o Φρiξoq, με μαr1ρα γυαλιd,,xαaxoρot' xαι φαρδ6 παντελ6νι με τιρd,ντεq,π6ζαρε μπρo-
oτ&. oε μtα χtνηματoγραφιNt1μηχανi. H γυναixα αναaτξ-ναξε με ν6ημα:
<ι'Fmαιξε xαL στo αινεμ&. Δε θυμ&μαι τo 6νoμα, αλλ&{γω π&'ντα Τo νoυ μoυ στtζ παλ.ιiq ταυν[εq πoυ p&ζει η τη-λε6ρααη, μη )4,αt τoν πετ61ω. Ξdρει6 π6οoι πεθαμdνoι παi-
ζoυν o' αντtq Θαρριil πωq μιλo6o'ε ΥLσ' [λLα" Mαym{1 Π6η{ μι,o Χqυαi1 ΙΙ6λη. ' η Ι{υιql1 ΙΙ6η. K&τι με "π6}η'' ε[-
χε να x&νευ' Γλυx6q { μdτριo6;llαΓλυx6qll.
ιιΓλυN66 &νθρωπoq Nαι Nαλαψπoυρτζτ)qll. Po6φηξε τη
μ6τη τηq. αoμoρφ&ντραζ, παραμυθ*Φs. Aρ1ινo6o'ε μιαιo'τoρiα xι ενδι&μεoα oε τρdλαtνε με εNατ6 d,λλεq Nα'}'{τε-
ρε6... Θε6q o1ωρdo' τoνll.
K&θιoαν αντιxριoτ& aτo τρατiζL, να πιoυν τoν Nαφd. Ηγυνα[Nα {θελε να μιλdoει 1ιαL να" xλ&ι{.;ει. 'Eται τoυ φ&νηNε.
ι<Δεν dβλεπε πυαΘεατρiνoυ6. Toυq μνημ6νευε, αλλ& δε
αυναντι6ταν. 'Eλεγε πωq ε[γε dνα φiλo o'το Σιδηρ6xαστρo,ξνα aτα Mdθανα xαι &λλoυq x&πoυ oτην'Hπειρo, o'τα Kα-β&oιλα... 'oλoι σ'τ'' τo θ(αoo τηe Mαρixα6 Σoυdζ, ψLα.c)πα-λιdq πρωταγων(ατριαq. Παλιdq ιoτoρ{ε6...ll
o x0ριoq Mατθαio6 Nαταλ&"pαtνε πωζ ηyυνα[xα ε{γε ι-διαiτερε6 aatoειq με τo ψαNα"ρkη.
αΦτω166 &νθρωπoq με πλo6oια xαρδιd,. Αυτ6 να θυμd-oτε, x6ριε Γαζιοtδη... TιΔρα βρiοxoμαι εγιΔ oτo π6aτoτoυ. M6νo πoυ πηγαινodρ1oμαι. Πcδq να μεiνω στην ερη-
μιd,; Mην Noπ&τε πoυ o Φρiξoq...ll
'F,τεπα θει1lρηoε υπo1ρdωoτj τηζ να xλ'&ιQευ Nι tx}ιαιQε.
22L224
Boυβri. 'Eoxυι|ε τo xεφ&}ιυ π&νω o'τη μα6ρη μ&λλινημπλo6ζα ιι txλαι]lε με τo διx6 τηq oτεγν6 τρ6πo.
αΣυγγνrb μη ...ν Ζ\τηoε oυγγνιiμη. ι<Υγιειν6 πρ&γψατo μdλιll, ε.r:υε yαψoγελc6ντα6. ι<Υγιειν6 για 6λoυq ψαζ...Mdλι xαι ιαψατιx&. ε(ναι τo παν)).
o x6ριoq Mατθα(oq υπdθεoε πωζ Ι γννα[Nα δεν {τανψια απΥη γωρι&τυcsaα. Ε[γε πdνω τηq iνα λo6oτρo επα"(-
γελματiα. Tε)'ιN&. τoυ ε{πε 6τι δo6λευε νooox6μα oτη Λα_
ψ[α, ψετ&. απooπ&oτηy'ε στα. Λoυτρd,. Exεi γνωρ[oτηNανμε τoν Kαντιiνα.
αΔε μdνει τtπoτe ατ,' τoν &νθρωπoll, αναoτiναξε tτoι_
μη να ξαναp&λα τα Nλ&ψατα.ιιΓια 6να Στdθη... dνα αyoρ&Nι oτo θiαοo μoυ μιλo6-
σε...)) o Mατθαioq tNανε πωζ ανα,πoλo6oε τιq xoυβdντε6τoυζ με τoν Φρiξo'
ι<'oταν τα. '{0παν06oε,
θυμ6ταν τLc, ταλυtq ιoτoρ(εq.Tρ&βηξε πoλλ&ll'
<<Tι {ταν αυτ6q o Στd,θη6;ll<ιM6νo Σταθηc,xαι μ6νo Moυζriq xαι μ6νo Mαβ{q... 'E-
λεγε πoλλ&. Δεν dδινα oηψαo[α' γιατi πoλλ&. απ' αυτ&. {γτ αν rα.ΡαφoυoNω μdναll .
Δεν dβγαζε &ιρηψε τo πdνθo6 τηqγ'lναtxα6. Σηxιiθη-y'ε να. Noιτ&'ξευ απ6 Noντ&" τη φωτoγρ αφ[α oτα Λoυτρ& τoυΛαγxαδ&.
ιιB(ναι με θεατρ[νoυζ.. '))<<Αυτ6 βλdπcυ...ll'Eι|αξε να βρει παιδι& στη φωτoγραφtα. Ξανθdq γυναi-
)ιεc ψε ανoιμ6Nαρδo 6φoq διdxρινε, &ντρεq με σoρτζ χαι
...ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι&πoυ δεξι& dνα xopkot' Mια xoπdλα νε6τερη απ' τιq &λ-
λεq θεατρ[νεζ, Ψε Nλειoτ6 aτ6ψα, αγtλαoτηNαι παρ&τω-
ρη. Αγ6ρι πoυθεν&.
To δωμ&τιo φωτioτηNε απ6 ψεριx{,q γ)'ιαρtc, ηλιαyτL-δεq. Mπ{Nαν φoυρι6ζεζ να 1αΤδdι.|,,oυν τo αγν6 πρ6oωπoτηζ φωτoγραφtαq με τo αγ6}'αaτo rsτ6ψα y'αL τLζ ξανθiζ,ooυμπρdτε6 τoυ '4B.
ι<Nα Nι o fλιoq. Σαπ[oαψe φiτoqατ' τηβρΦ. Nα οα6
π&ρω μαζi μoυ oτo Λιανoxλ&δι;ll Η γυνα[Nα oδηγo6oε
μη1αν{1. Ei1ε βγ&λει, τoυ ε[πε, δiπλωμα λ6γω αν&yιηc,xαι μ6νo τLσ' τη διαδρoμf Λoυτρ& - ΛιανoNλ&δι.
<ιM' αυτ6 θα τoν θυμ&μαι τoν Φρ(ξo. Moυ τo y&.ρυaε τo
νtrx {τoq,,}rεqNαι πρoαιoθαν6ταν τo τdλoqll. Toυ dδειξε d_
να λεπτ6 pυo6 βρα1ι6λι με τιρNoυ&ζ xαι xoραλλυtq πi-τρε6. Σfxωσε τo αρtστερ6 τηe ψανtxι να θαυμdoει o Mατ-()α[oq τo x(.lxνειo δcδρo τoυ Kαντcbνα. <<Δεν τo αγ6ραoε. Kιαυτoυνo6 δcΔρo τoυ τo'γeNd.νευ η θιαoαρ1iνα. KoNoρευ6-
ταν πωζ τoν ε(ηε αyαπητυι6. Παλιd6 ιo'τoρ{εq...ll .
Η υπερτα1εiα πoυ ε(γε ξεNw{1σει πρtν απ6 πoλλd q ιJlρεq
απ6 τoν 'Eβρo dμπαινε ψε φαoαρ[α oτo Σταθμ6 Λαρ(oηq.
H Δdoπoινα ε[yε παραγγεiλει τo αηδιαoτιx6τερo μπρ&ντιτηsζωηq τηζ. 'Ομωζ τo xρευαζ6ταν.
ι<Σε μια &Nρη τoυ βρα1ιoλιo6 tραν γαραγμdνo xαλλι_yραφιN& τo 6νoμα "'Eλενα Σoυρμελτ)"ll, τdλειωαε τη δι{-
γηo{ τoυ o x6ριo6 Mατθαioq.ι<o βoαN6q πιλqNω δεν {ξερε 6τι o λoυτρ&"ρηc, o.Noτdι-
θηxε;ll ε[πε η Δdoπoινα. ιιΔεν αναNατε$τηNε η Αoτυνo-
ψLα7l
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\1\ΗΣ
222 oto
Boυβri. 'Eoxυι|ε τo xεφ&}ιυ π&νω o'τη μα6ρη μ&λλινημπλo6ζα ιι txλαι]lε με τo διx6 τηq oτεγν6 τρ6πo.
αΣυγγνrb μη ...ν Ζ\τηoε oυγγνιiμη. ι<Υγιειν6 πρ&γψατo μdλιll, ε.r:υε yαψoγελc6ντα6. ι<Υγιειν6 για 6λoυq ψαζ...Mdλι xαι ιαψατιx&. ε(ναι τo παν)).
o x6ριoq Mατθα(oq υπdθεoε πωζ Ι γννα[Nα δεν {τανψια απΥη γωρι&τυcsaα. Ε[γε πdνω τηq iνα λo6oτρo επα"(-
γελματiα. Tε)'ιN&. τoυ ε{πε 6τι δo6λευε νooox6μα oτη Λα_
ψ[α, ψετ&. απooπ&oτηy'ε στα. Λoυτρd,. Exεi γνωρ[oτηNανμε τoν Kαντιiνα.
αΔε μdνει τtπoτe ατ,' τoν &νθρωπoll, αναoτiναξε tτoι_
μη να ξαναp&λα τα Nλ&ψατα.ιιΓια 6να Στdθη... dνα αyoρ&Nι oτo θiαοo μoυ μιλo6-
σε...)) o Mατθαioq tNανε πωζ ανα,πoλo6oε τιq xoυβdντε6τoυζ με τoν Φρiξo'
ι<'oταν τα. '{0παν06oε,
θυμ6ταν τLc, ταλυtq ιoτoρ(εq.Tρ&βηξε πoλλ&ll'
<<Tι {ταν αυτ6q o Στd,θη6;ll<ιM6νo Σταθηc,xαι μ6νo Moυζriq xαι μ6νo Mαβ{q... 'E-
λεγε πoλλ&. Δεν dδινα oηψαo[α' γιατi πoλλ&. απ' αυτ&. {γτ αν rα.ΡαφoυoNω μdναll .
Δεν dβγαζε &ιρηψε τo πdνθo6 τηqγ'lναtxα6. Σηxιiθη-y'ε να. Noιτ&'ξευ απ6 Noντ&" τη φωτoγρ αφ[α oτα Λoυτρ& τoυΛαγxαδ&.
ιιB(ναι με θεατρ[νoυζ.. '))<<Αυτ6 βλdπcυ...ll'Eι|αξε να βρει παιδι& στη φωτoγραφtα. Ξανθdq γυναi-
)ιεc ψε ανoιμ6Nαρδo 6φoq διdxρινε, &ντρεq με σoρτζ χαι
...ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι&πoυ δεξι& dνα xopkot' Mια xoπdλα νε6τερη απ' τιq &λ-
λεq θεατρ[νεζ, Ψε Nλειoτ6 aτ6ψα, αγtλαoτηNαι παρ&τω-
ρη. Αγ6ρι πoυθεν&.
To δωμ&τιo φωτioτηNε απ6 ψεριx{,q γ)'ιαρtc, ηλιαyτL-δεq. Mπ{Nαν φoυρι6ζεζ να 1αΤδdι.|,,oυν τo αγν6 πρ6oωπoτηζ φωτoγραφtαq με τo αγ6}'αaτo rsτ6ψα y'αL τLζ ξανθiζ,ooυμπρdτε6 τoυ '4B.
ι<Nα Nι o fλιoq. Σαπ[oαψe φiτoqατ' τηβρΦ. Nα οα6
π&ρω μαζi μoυ oτo Λιανoxλ&δι;ll Η γυνα[Nα oδηγo6oε
μη1αν{1. Ei1ε βγ&λει, τoυ ε[πε, δiπλωμα λ6γω αν&yιηc,xαι μ6νo τLσ' τη διαδρoμf Λoυτρ& - ΛιανoNλ&δι.
<ιM' αυτ6 θα τoν θυμ&μαι τoν Φρ(ξo. Moυ τo y&.ρυaε τo
νtrx {τoq,,}rεqNαι πρoαιoθαν6ταν τo τdλoqll. Toυ dδειξε d_
να λεπτ6 pυo6 βρα1ι6λι με τιρNoυ&ζ xαι xoραλλυtq πi-τρε6. Σfxωσε τo αρtστερ6 τηe ψανtxι να θαυμdoει o Mατ-()α[oq τo x(.lxνειo δcδρo τoυ Kαντcbνα. <<Δεν τo αγ6ραoε. Kιαυτoυνo6 δcΔρo τoυ τo'γeNd.νευ η θιαoαρ1iνα. KoNoρευ6-
ταν πωζ τoν ε(ηε αyαπητυι6. Παλιd6 ιo'τoρ{εq...ll .
Η υπερτα1εiα πoυ ε(γε ξεNw{1σει πρtν απ6 πoλλd q ιJlρεq
απ6 τoν 'Eβρo dμπαινε ψε φαoαρ[α oτo Σταθμ6 Λαρ(oηq.
H Δdoπoινα ε[yε παραγγεiλει τo αηδιαoτιx6τερo μπρ&ντιτηsζωηq τηζ. 'Ομωζ τo xρευαζ6ταν.
ι<Σε μια &Nρη τoυ βρα1ιoλιo6 tραν γαραγμdνo xαλλι_yραφιN& τo 6νoμα "'Eλενα Σoυρμελτ)"ll, τdλειωαε τη δι{-
γηo{ τoυ o x6ριo6 Mατθαioq.ι<o βoαN6q πιλqNω δεν {ξερε 6τι o λoυτρ&"ρηc, o.Noτdι-
θηxε;ll ε[πε η Δdoπoινα. ιιΔεν αναNατε$τηNε η Αoτυνo-
ψLα7l
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\1\ΗΣ
222 oto
<<To {ξερε, αλλ& δεν τoυ dxoιJ:ε, φαtνεται, πρωυνι&τυNα
να xαθioει να εξτγe[ o' {ναν &γνωατo χαt μoυσχεμdνo...'oαo για την Aoτυνoψtα, γυατi να ι.|,,υλλιαaτε[ δαiμoνεq;
T6oo πoλ6 θdλει να πεθ&νει tναc, yiρoq; Ω6 γνωoτ6ν, o
λα6q λdει πωζ o γdρoq πηγα[νει ε[τε απ6 πdoιμo εrce ατ6
1doιμoll. Γdλαoε μ6νo6 τoυ.
H Δdoπoινα τα ε[aε γαψtνα με την πανoραμtχ\ ατo-x&λυι{.iη εν6q &λλoυ yαρα>ιτi1ρα. Διαφoρετυxo{l απ' αυτ&'
πoυ {ξερε για τoν τυπυN6 x6ριo Mατθα(o με τo 6νoμα του
Eυαγγελιατt1, τo μoν{ρη, τo λιγ6λoγo xαι π&νω απ' 6}rα
τoν ε1dμυθo Nαt πιcsτ6. Δεν fξερε πLα τL να πιaτt\lει, πdlqνα ταξινoμ{σεL τtζ απoρ[eq τηq. 'Eνα μιNρ6 γαaψα dνoιγαν
ψtaα τηc, τα λεγ6μενα τoυ ευo'υνεiδητoυ υπαλλ{λoυ τη6,τη pαaανιζs χι o πoνoxdφαλoq, 6πoτε θυμ6ταν πωq εtxεxεφ&}τι, yιατL πρoτεραι6τητα εtγε τιΔρα τo oτoψ&xι' Ειεi"No6ρνιαoε 6ναq aτριφτ6q π6νoq, εxεi βιδων6ταν η ανησυ-
γ[α τηe.α'Eφυγε iνα p&ρoc, απ6 π&νω μoυ...)) αναoτ!ναξε o
Mατθα(oq.αTo ξdρω.'Hρθε 6μωq α'εμ6να, αν χαt...))Δεν εi1ε διNα(ωμα ναξεNoιλι&ζει τηζωi1εν6q ανθρcb-
πoυ, αζ tpαν xυ o Στ&θη6. Λεq xι η διx{ τηe ζωη tπρεπενα ειτtθεται 1ιλιooτ6 πρoq 1ιλιooτ6 x&θε φoρ& πoυ {xανε
μια o1doη. Δεν {ταν ωo'τ6oo odγoυρη σε πotεζ τεριπτιλ_σεLc) πα.Pατρ&φoνται oι αναμν{oειq. 06τε π6oo διεξoδιN&
γρeι&ζεται να μoιραζ6ψαστε τιq αναψνi1σειζ μαζ με τoυζανθρcbπoυ6 πoν αγαπ&ψε.
H Tζo6λια xαι η l\[λιαν Xdλμαν αναπoδoγυ ρtaτηNαν ^ιυ
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
&δsιαoαν oαν xoυβd,δεζ τη γoητεtα τoυq ξαφνιN&" aτo Nα-
φενεio τoυ oταθμo6. Eυ1αρiστησε τoν Mατθαto Nι tφυγe(3αoτtι&.. Δεν π{γε xατευθε{αν oτo csτkι.'ΕNανε β6λτεq
μεζ στη βρox{, απoλ6τωq βdβαιη 6τιζευ α' dναν &γνωoτoπλαντ]τη xατoιxηψiνo απ6 ταρξωγα τηG απανθραxωψi-νηc oιxoγdνειαq Σoυρμελ{. Ei1ε πλ&.xα. T6αη, 6αη 1ρεια-ζ6ταν γLα να φτ&oeι με τo αυτoNLνητo oτo Hρriδειo. Στα-
γl&τηaε N&.τω απ' την ANρ6πoλη χωρiq να oβfαει τη μη-
1αν{. Xαιρ6ταν μ6νo πoυ δεν \ταν Nαυ τ6αo γρι&, ιδατε να
Nλε(oει τo φ&xελo <<Δρd,μαll εξ oν6ματoq τoυ πoλιτιαμo6xαL τηq αξυoπρdπειαi
ι<K&τι παρατ&νω διεxδιxιi απ' τo Nαυλi τoυ Kλιντ'Ιατ-
γoυντ)), φωναξε δυνατ&, απoρημdνη με τo ψεταx)'ιψαxτη-ριαN6 ταψπεραμdντo τηq''Επειτα θυμ{θηNε 6τι εtyε oη_
xωθεΙ csτυq εφτ&" τo πρω[, υπoβρηoε τo ,sτoψ&γι, Ndρδι-
oε π6ντoυq η ημιxρανiα, dνιωοε ερωτευμ6νη, dνιωoε μ6-νη,, π&τηoε γNαζι.
ΓΙΑNNΙΙΣ ΞANΘoΥΛΙΙΣ
224
- ι5ο
225
<<To {ξερε, αλλ& δεν τoυ dxoιJ:ε, φαtνεται, πρωυνι&τυNα
να xαθioει να εξτγe[ o' {ναν &γνωατo χαt μoυσχεμdνo...'oαo για την Aoτυνoψtα, γυατi να ι.|,,υλλιαaτε[ δαiμoνεq;
T6oo πoλ6 θdλει να πεθ&νει tναc, yiρoq; Ω6 γνωoτ6ν, o
λα6q λdει πωζ o γdρoq πηγα[νει ε[τε απ6 πdoιμo εrce ατ6
1doιμoll. Γdλαoε μ6νo6 τoυ.
H Δdoπoινα τα ε[aε γαψtνα με την πανoραμtχ\ ατo-x&λυι{.iη εν6q &λλoυ yαρα>ιτi1ρα. Διαφoρετυxo{l απ' αυτ&'
πoυ {ξερε για τoν τυπυN6 x6ριo Mατθα(o με τo 6νoμα του
Eυαγγελιατt1, τo μoν{ρη, τo λιγ6λoγo xαι π&νω απ' 6}rα
τoν ε1dμυθo Nαt πιcsτ6. Δεν fξερε πLα τL να πιaτt\lει, πdlqνα ταξινoμ{σεL τtζ απoρ[eq τηq. 'Eνα μιNρ6 γαaψα dνoιγαν
ψtaα τηc, τα λεγ6μενα τoυ ευo'υνεiδητoυ υπαλλ{λoυ τη6,τη pαaανιζs χι o πoνoxdφαλoq, 6πoτε θυμ6ταν πωq εtxεxεφ&}τι, yιατL πρoτεραι6τητα εtγε τιΔρα τo oτoψ&xι' Ειεi"No6ρνιαoε 6ναq aτριφτ6q π6νoq, εxεi βιδων6ταν η ανησυ-
γ[α τηe.α'Eφυγε iνα p&ρoc, απ6 π&νω μoυ...)) αναoτ!ναξε o
Mατθα(oq.αTo ξdρω.'Hρθε 6μωq α'εμ6να, αν χαt...))Δεν εi1ε διNα(ωμα ναξεNoιλι&ζει τηζωi1εν6q ανθρcb-
πoυ, αζ tpαν xυ o Στ&θη6. Λεq xι η διx{ τηe ζωη tπρεπενα ειτtθεται 1ιλιooτ6 πρoq 1ιλιooτ6 x&θε φoρ& πoυ {xανε
μια o1doη. Δεν {ταν ωo'τ6oo odγoυρη σε πotεζ τεριπτιλ_σεLc) πα.Pατρ&φoνται oι αναμν{oειq. 06τε π6oo διεξoδιN&
γρeι&ζεται να μoιραζ6ψαστε τιq αναψνi1σειζ μαζ με τoυζανθρcbπoυ6 πoν αγαπ&ψε.
H Tζo6λια xαι η l\[λιαν Xdλμαν αναπoδoγυ ρtaτηNαν ^ιυ
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
&δsιαoαν oαν xoυβd,δεζ τη γoητεtα τoυq ξαφνιN&" aτo Nα-
φενεio τoυ oταθμo6. Eυ1αρiστησε τoν Mατθαto Nι tφυγe(3αoτtι&.. Δεν π{γε xατευθε{αν oτo csτkι.'ΕNανε β6λτεq
μεζ στη βρox{, απoλ6τωq βdβαιη 6τιζευ α' dναν &γνωoτoπλαντ]τη xατoιxηψiνo απ6 ταρξωγα τηG απανθραxωψi-νηc oιxoγdνειαq Σoυρμελ{. Ei1ε πλ&.xα. T6αη, 6αη 1ρεια-ζ6ταν γLα να φτ&oeι με τo αυτoNLνητo oτo Hρriδειo. Στα-
γl&τηaε N&.τω απ' την ANρ6πoλη χωρiq να oβfαει τη μη-
1αν{. Xαιρ6ταν μ6νo πoυ δεν \ταν Nαυ τ6αo γρι&, ιδατε να
Nλε(oει τo φ&xελo <<Δρd,μαll εξ oν6ματoq τoυ πoλιτιαμo6xαL τηq αξυoπρdπειαi
ι<K&τι παρατ&νω διεxδιxιi απ' τo Nαυλi τoυ Kλιντ'Ιατ-
γoυντ)), φωναξε δυνατ&, απoρημdνη με τo ψεταx)'ιψαxτη-ριαN6 ταψπεραμdντo τηq''Επειτα θυμ{θηNε 6τι εtyε oη_
xωθεΙ csτυq εφτ&" τo πρω[, υπoβρηoε τo ,sτoψ&γι, Ndρδι-
oε π6ντoυq η ημιxρανiα, dνιωοε ερωτευμ6νη, dνιωoε μ6-νη,, π&τηoε γNαζι.
ΓΙΑNNΙΙΣ ΞANΘoΥΛΙΙΣ
224
- ι5ο
225
ΛA TA ΞEΘ\MAΣMΕNA TΣΙΓAΡA ΔOΞAΣTHKAN ΠPΟΣ TΙMΙ{N
μtαζ μεγαλoπρεπo6ζ α}πνtαq. Kαι βρ(oxoνταν αριετ&τ{τoιαoτooπkι τoυ Στ&θη. Σε απiθαναoηψε[α. Πioτευεπωqειγε βρει dνα o'πdoιαλ xιiδιNα τLα"να" μπεt στo τo6νελπoυ τoν tpγαζε στη ψατLx{ <ιλoυτριx{ περ[oδ6ll τoυ. Kαιστα συμπυxνω μdνα αιcθ{ματα εxεLνηeτηq πoλ6 μαχρtνγiζeπoy!c,. Mια6 επofiζ πoυ dμoιαζε με αφρLχανmt1 γrλρα,απ' αυτ{4 πoυ η γεωγραφ(α εξαφ&νιζε, εντ&oooντ&4 τec,
aε νtα ox$1ψατα, με νdα oν6ματα ψετα-απoιxιαx&.Θυμ6ταν την εντ6πωση πoυ τoυ txαναν π&νταoι Αφρι-
πανo[ αντιπρ6oωπoL στα" Ηνωμdνα 'Eθνη, με την ταψrε-λkoα τoυ xρ&τoυζ πoυ εχπρooωπo6oαν μπρooτ&'τoυq. A-γνωστα oν6ψατα, με xαινo6ριo αtψα, αρωματtσμdνo μεμd,νγxo xαι Nαρ6δα. o 1&ρτηq των μαθητιxc6ν τoυ 1ρ6νωντoν πρ6διδε: τα iδια Nαι γeιρ6τεoα γ{νoνταν oτην Bυρcδπη.
Η αijπν{α, παραδ6ξω6, δεν τoυ dφερνε πoνoxdφαλo. M6-νo μtα διεγερτιx{ αδυναμiα να συγχεντρωθεi. Γι' αυτ6ax6ρπαγε oε oxt'J1ειq με Αφριxd6 xαι Hνωμ6να'Eθνη. 'E-τoι ε[γε μεταλλα1θεt xαι η διN{ τoυ παραμυθ6νια δυατυ-
...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
'xi'α των τρυφερc{lν τoυ 1ρ6νων. Tρriβηξε μtα τελευταiα
ρoυφηξυ&", γdμιoε &νooτo xαπν6 τα πνευμ6νια τoυ xι d-
βγαλε ταπαπo{ιτσtα τoυ. Nτυμdνoq απ6 γθεq' Mε δυo α&-
ντoυtτζ yLσ'L ψLα" ψπ[ρα' Αργ6τερα oι xαφ6δεq yνσ"L oL y'α-
πνoi. Στην πoλυθρ6να με την πιo αδ6νατη λd,μπα τoυ δω-
1.ι.ατ(oυ π[oω απ' τoν χιτρινtσμdνo π&πυρo. M6νo τo μπoυ-,ρ&ν πtταξε oτην ντoυλ&πα τoν 1oλ. Περiμενε να γαρ&ξευ,
ΥLα να" νιιΔo'ει τo β&ρoq τηζν6χταζ oτα ψ&τυα. Σiγoυρα θα
ση τηζ νιxoτ{νη€ με τoν xαφd πoυ xρ6ωoε εδιi Nαι cδρεq
oτo φλιτζ&νι.Kαι να μην επιθυμε[ τLπoτα.'Εναζεoτ6 ντoυζ, τυqN)ια-
,rιxiq τoν πoρτoNαλ6γευστεζ Noλ6νιεq, τoν παρηγoρητυN6
ρΦχo τηζ yLαφετιiραq, τη μητριN{ ειρωνε{α τηq Δ6oπoι-ναq. Ttπoτε απoλ6τω6. Mdpι xυ αντt1y&θηNε τo περoι-
oμdνo βρ&δυ.TηλεφιIiνηoε δυo τρειq Ψoρdq, 6oτερα υπdθεoε πω6 διεx_
περα(ωνε τoυq ρ6λoυ ζ τηe ωq γιαyυ&q, ωq μαμ& C' αλεξt'σφOζtρηζ αε 6λα τα δειν& πoυ τoυζ απειλo$oαν. Tη θαriμα-
ζε για την ιNαν6τητ&. τηc, να 'νο(ι ταυτ61ρoνα πoλλ& xoμ_
ψ&τα.Κ&πoτε, oτην αρfi Nυρiωq τηq aγioηζ τoυζ, dνιωθε
παρ&ταιρoq ψε τα' παιδιd. 'oταν μιλo6oε ψαζt τoυq, φoβ6-ταν πωζ την iδια στtγμ{ τoν φωτoγρ&φυζαν με τo δημo-
NρατιN&. ελευθερι&ζoν μυαλoυδ&χt τoυζ oε cxηνiq αυστη-
ριllq αxατ&λληλε6, με τη ψτiρα-xoλ6να τηe δυναoτεkqτoυq. Γι' αυτo6q, iναqνεxρ6qπατtραq _πoυ ωoτ6oo ε[aε
φρoντioει να τoυζ αφtρευ, εNτ6q των &λλων,' 1/'αL ψLα" σεL-
zz6
ΛA TA ΞEΘ\MAΣMΕNA TΣΙΓAΡA ΔOΞAΣTHKAN ΠPΟΣ TΙMΙ{N
μtαζ μεγαλoπρεπo6ζ α}πνtαq. Kαι βρ(oxoνταν αριετ&τ{τoιαoτooπkι τoυ Στ&θη. Σε απiθαναoηψε[α. Πioτευεπωqειγε βρει dνα o'πdoιαλ xιiδιNα τLα"να" μπεt στo τo6νελπoυ τoν tpγαζε στη ψατLx{ <ιλoυτριx{ περ[oδ6ll τoυ. Kαιστα συμπυxνω μdνα αιcθ{ματα εxεLνηeτηq πoλ6 μαχρtνγiζeπoy!c,. Mια6 επofiζ πoυ dμoιαζε με αφρLχανmt1 γrλρα,απ' αυτ{4 πoυ η γεωγραφ(α εξαφ&νιζε, εντ&oooντ&4 τec,
aε νtα ox$1ψατα, με νdα oν6ματα ψετα-απoιxιαx&.Θυμ6ταν την εντ6πωση πoυ τoυ txαναν π&νταoι Αφρι-
πανo[ αντιπρ6oωπoL στα" Ηνωμdνα 'Eθνη, με την ταψrε-λkoα τoυ xρ&τoυζ πoυ εχπρooωπo6oαν μπρooτ&'τoυq. A-γνωστα oν6ψατα, με xαινo6ριo αtψα, αρωματtσμdνo μεμd,νγxo xαι Nαρ6δα. o 1&ρτηq των μαθητιxc6ν τoυ 1ρ6νωντoν πρ6διδε: τα iδια Nαι γeιρ6τεoα γ{νoνταν oτην Bυρcδπη.
Η αijπν{α, παραδ6ξω6, δεν τoυ dφερνε πoνoxdφαλo. M6-νo μtα διεγερτιx{ αδυναμiα να συγχεντρωθεi. Γι' αυτ6ax6ρπαγε oε oxt'J1ειq με Αφριxd6 xαι Hνωμ6να'Eθνη. 'E-τoι ε[γε μεταλλα1θεt xαι η διN{ τoυ παραμυθ6νια δυατυ-
...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
'xi'α των τρυφερc{lν τoυ 1ρ6νων. Tρriβηξε μtα τελευταiα
ρoυφηξυ&", γdμιoε &νooτo xαπν6 τα πνευμ6νια τoυ xι d-
βγαλε ταπαπo{ιτσtα τoυ. Nτυμdνoq απ6 γθεq' Mε δυo α&-
ντoυtτζ yLσ'L ψLα" ψπ[ρα' Αργ6τερα oι xαφ6δεq yνσ"L oL y'α-
πνoi. Στην πoλυθρ6να με την πιo αδ6νατη λd,μπα τoυ δω-
1.ι.ατ(oυ π[oω απ' τoν χιτρινtσμdνo π&πυρo. M6νo τo μπoυ-,ρ&ν πtταξε oτην ντoυλ&πα τoν 1oλ. Περiμενε να γαρ&ξευ,
ΥLα να" νιιΔo'ει τo β&ρoq τηζν6χταζ oτα ψ&τυα. Σiγoυρα θα
ση τηζ νιxoτ{νη€ με τoν xαφd πoυ xρ6ωoε εδιi Nαι cδρεq
oτo φλιτζ&νι.Kαι να μην επιθυμε[ τLπoτα.'Εναζεoτ6 ντoυζ, τυqN)ια-
,rιxiq τoν πoρτoNαλ6γευστεζ Noλ6νιεq, τoν παρηγoρητυN6
ρΦχo τηζ yLαφετιiραq, τη μητριN{ ειρωνε{α τηq Δ6oπoι-ναq. Ttπoτε απoλ6τω6. Mdpι xυ αντt1y&θηNε τo περoι-
oμdνo βρ&δυ.TηλεφιIiνηoε δυo τρειq Ψoρdq, 6oτερα υπdθεoε πω6 διεx_
περα(ωνε τoυq ρ6λoυ ζ τηe ωq γιαyυ&q, ωq μαμ& C' αλεξt'σφOζtρηζ αε 6λα τα δειν& πoυ τoυζ απειλo$oαν. Tη θαriμα-
ζε για την ιNαν6τητ&. τηc, να 'νο(ι ταυτ61ρoνα πoλλ& xoμ_
ψ&τα.Κ&πoτε, oτην αρfi Nυρiωq τηq aγioηζ τoυζ, dνιωθε
παρ&ταιρoq ψε τα' παιδιd. 'oταν μιλo6oε ψαζt τoυq, φoβ6-ταν πωζ την iδια στtγμ{ τoν φωτoγρ&φυζαν με τo δημo-
NρατιN&. ελευθερι&ζoν μυαλoυδ&χt τoυζ oε cxηνiq αυστη-
ριllq αxατ&λληλε6, με τη ψτiρα-xoλ6να τηe δυναoτεkqτoυq. Γι' αυτo6q, iναqνεxρ6qπατtραq _πoυ ωoτ6oo ε[aε
φρoντioει να τoυζ αφtρευ, εNτ6q των &λλων,' 1/'αL ψLα" σεL-
zz6
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
ρ& απ6 φωτoγραφlεζ πoυ θ6μιζαν την αξιoπρεπ{ θλdι|,,η
τoυ Δo6xα τoυ Eδιμβo6ργoυ ψετ&. την παραtτηo\τoυ απ6τo θρ6νo πρoq 1&ριν τη6 0υ6λι6 Σiμποον_ tραν N&τt εντε-λriq φυoιN6. To iδιo φυ,sιN6 θεωρo6oαν να d1oυν αυτt1τηνtξoxnγυνα[xα-μητ{ραNαι να τη λατρε6oυν, {,,sτω xt αν τημoιρdζoνταν ψαζ[ τoυ. Σxεφτ6ταν πωqτoν dβλεπαν oαν d-να. ανατ'Lα[o NαN6 απ' τη ψtaη xαι N&τω γtα την
'J1υyυNi1υγεLα τηq oυιoγtνειαζ.
'Eνιωθε τ6Qει6 με τιζ βρωμιdq πoυ βo6λωναν τα αγγεtατoυ.'Eφταιγε η αιαθη ψατM{ιδιαπαιδαγιδγηo{ τoυ, tφταυ-
γε τo αμυντιx6 τoυ o6οτημα, μπoρεd )4σ'L τα. αρ1dδια τoυπoυ ο'υxνd. πPωτoστατo6oαν στην εr,Lxoινων{α τoυ με τoυζ&λλoυq. Τωρα 6μωq δεν {θελε τ[πoτα. M6νo τιq θερμoNρα-o'(εq των λoυτρcbν θυμ6ταν xαι αyν& τα πρ6oωπα των υ_
πηx6ων εNεLνηqτηc,χ(^Ρσ"c,6πoυ 6λoι μιλo6oαν με υπαtνt-Nτ ιN6 δεx απε ν ταo 6λ λα βo'LαL oψoLo1λατ α)ηξ[ε C, τ oυ xc6 λoυ .
Απoφ&oιoε να π&ει να φτ6oει την αηδiα πoυ τoυ φαρ-μ&Nωνε τo oτ6ψα oτo μπ&νιo . Θα iφτιαyνe τc&t, θα βoυ-τ6ριυνε Nαι'ιαψι&. δυo φρυγανυic,.Κατι τ{'τoιεq c6ρεq υπο-λ6γιζε την αξ[α των τηγανητc6ν αυγιδν με ξερoι|,,ημdνo
μπdιxoν oτo ηθιN6 τoυ, αλλ& δε θα πρ6διδε τoν αντι1oλη-aτερινιN6 τoυ αγιΔνα. Δεν {ταν Nαυ'}r[γα τα αυγ&' πoυ πd-ρασαν απ' τo aτoψ&γt τoυ...
Κokαξε την Noρνιζωμdνη Στdλλα Xωραφ&. πoν oυνd_δραμε την αxατ&σχετη 6ρuΦτoυ για αυγ&. Nαι τηyανητtqτατ&τεq' ι<To ιδανιx6 φαγητ6των νdωνlt, oυμφωνo6αε μα-ζi τoυ ηxα)'ox&γαθη Στdλλα.
ι<KαλoN&γαθηυ {ταν μια λdξη πoυ χρησtμoπoιo6oε o
zz8
.ΥΣTEPΑ. HPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
Στ&θηq για τη Στdλλα ψετ& θ&νατoν. Πoτd δεν τoν εi1αν
πε,oεt oι διxαιoλoγ[εq τηc,6ταν τη ρωτo6o'ε γιατi δεν τoν
αναζtpηoαν μετ& τα γεγoν6τα" τηq Δ'ραψαc,.
To πιθαν6τερo φoβ6ταν. Δεν i1ξεραν τ6τε αx6ψα oι Xω-
ραφ&δεq μdχρ, πo6 6φτανε τo γtρι τηq εxδ(xησηζ. Aφη-σαν να περ&ou dνα αoφαλdq δι&oτημα, διανθιoμdνo με τιq
αιμοπτ6oεLζ τoυ θε(oυ Xριοτ6φoρoυ, ξ6δει|,αν yρ6νo xαt
χρhψα στα σανατ6φ'α aτα Mελiαoια, απoxατξoτησαν τηνεμπιoτoo6νη τoυζ oτη λ{θη xαι ψετ& 6oπευααν. Πoτd δεν
ξtyαoε, Nι αq εtyαν περ&oει ιαψt&. πενηνταρι& 1ρ6νια, τηνπαρατ!ρηoη τoυ Χριοτ6φoρoυ Χωραφ& 6ταν τo,l πρωτo-εiδε Nαι τoν φiληαε πρoaεγτm&, λ6γω Nλoνιoμdνη q
'lyεtαq,oτα μαλλι&: ι<Mυρiζει θει&φι τo παιδi, Στdλλα...ll
<ιMυρiζει ερλ γxρ6ι xαυ ε[ναι πoλ6 πoλ6 πρωill, Qευτo-τραγo$δηoε. To ευωδιαoτ6 τα&ι διdλυoε N&πωq την α_
παψQtα τ"ηq αυτνtα6, dνιωοε τo Ni"ι]lιψo τηζ πoρσελ&νηq
ατα δ&1τυλα) τLζγρευαζ6ταν y'αL τLζ φρυγανιdq για να δια_
N(l'!ει τιq ενo1λητιxdq διαμαρτυρiεq rsτα iντeρα, No6ρνιαoε
ατην πολυθρ6να' μια γραμμτi αλλιc6τιNo μα6ρo y!ρoξuατoν ελ&1ιατo oρ(ζoντα' τηζ oδo6 Σ(να.
Π{ρε να ξημερriνει. Xαλ&ρωαε μdoα oτην πηγ\Noυ-ραση πoυ αναδ6θηxε απ' τor)ζ cΔμoυ6 τoυ. oνειρε6τ"ηNε
πωq tπεφτε σε μLα αyνιaτt1πιo(να, με δ&πεδo oτρωμdνoαπ6 Nαλ λιγ ρ αφυx&' γ ρ &ψψατ α πoυ o1η μ&τ ιζαν αy απηψiν αευτρ&πελα δio'τι1α. 'oταν επιτdλoυq βυθio'τηxε ατo νερ6
1rε oρθd,νoι1τα ψ&τια, δι&βααε τo xαλλιγραφ'"x6τερo δioτι-
χo τoυ βυθo6, πoυ τoυ τjταν γνriριμo χαt απ' τη μoυoιN{πoυ τo oυν6δευε:
229
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
ρ& απ6 φωτoγραφlεζ πoυ θ6μιζαν την αξιoπρεπ{ θλdι|,,η
τoυ Δo6xα τoυ Eδιμβo6ργoυ ψετ&. την παραtτηo\τoυ απ6τo θρ6νo πρoq 1&ριν τη6 0υ6λι6 Σiμποον_ tραν N&τt εντε-λriq φυoιN6. To iδιo φυ,sιN6 θεωρo6oαν να d1oυν αυτt1τηνtξoxnγυνα[xα-μητ{ραNαι να τη λατρε6oυν, {,,sτω xt αν τημoιρdζoνταν ψαζ[ τoυ. Σxεφτ6ταν πωqτoν dβλεπαν oαν d-να. ανατ'Lα[o NαN6 απ' τη ψtaη xαι N&τω γtα την
'J1υyυNi1υγεLα τηq oυιoγtνειαζ.
'Eνιωθε τ6Qει6 με τιζ βρωμιdq πoυ βo6λωναν τα αγγεtατoυ.'Eφταιγε η αιαθη ψατM{ιδιαπαιδαγιδγηo{ τoυ, tφταυ-
γε τo αμυντιx6 τoυ o6οτημα, μπoρεd )4σ'L τα. αρ1dδια τoυπoυ ο'υxνd. πPωτoστατo6oαν στην εr,Lxoινων{α τoυ με τoυζ&λλoυq. Τωρα 6μωq δεν {θελε τ[πoτα. M6νo τιq θερμoNρα-o'(εq των λoυτρcbν θυμ6ταν xαι αyν& τα πρ6oωπα των υ_
πηx6ων εNεLνηqτηc,χ(^Ρσ"c,6πoυ 6λoι μιλo6oαν με υπαtνt-Nτ ιN6 δεx απε ν ταo 6λ λα βo'LαL oψoLo1λατ α)ηξ[ε C, τ oυ xc6 λoυ .
Απoφ&oιoε να π&ει να φτ6oει την αηδiα πoυ τoυ φαρ-μ&Nωνε τo oτ6ψα oτo μπ&νιo . Θα iφτιαyνe τc&t, θα βoυ-τ6ριυνε Nαι'ιαψι&. δυo φρυγανυic,.Κατι τ{'τoιεq c6ρεq υπο-λ6γιζε την αξ[α των τηγανητc6ν αυγιδν με ξερoι|,,ημdνo
μπdιxoν oτo ηθιN6 τoυ, αλλ& δε θα πρ6διδε τoν αντι1oλη-aτερινιN6 τoυ αγιΔνα. Δεν {ταν Nαυ'}r[γα τα αυγ&' πoυ πd-ρασαν απ' τo aτoψ&γt τoυ...
Κokαξε την Noρνιζωμdνη Στdλλα Xωραφ&. πoν oυνd_δραμε την αxατ&σχετη 6ρuΦτoυ για αυγ&. Nαι τηyανητtqτατ&τεq' ι<To ιδανιx6 φαγητ6των νdωνlt, oυμφωνo6αε μα-ζi τoυ ηxα)'ox&γαθη Στdλλα.
ι<KαλoN&γαθηυ {ταν μια λdξη πoυ χρησtμoπoιo6oε o
zz8
.ΥΣTEPΑ. HPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
Στ&θηq για τη Στdλλα ψετ& θ&νατoν. Πoτd δεν τoν εi1αν
πε,oεt oι διxαιoλoγ[εq τηc,6ταν τη ρωτo6o'ε γιατi δεν τoν
αναζtpηoαν μετ& τα γεγoν6τα" τηq Δ'ραψαc,.
To πιθαν6τερo φoβ6ταν. Δεν i1ξεραν τ6τε αx6ψα oι Xω-
ραφ&δεq μdχρ, πo6 6φτανε τo γtρι τηq εxδ(xησηζ. Aφη-σαν να περ&ou dνα αoφαλdq δι&oτημα, διανθιoμdνo με τιq
αιμοπτ6oεLζ τoυ θε(oυ Xριοτ6φoρoυ, ξ6δει|,αν yρ6νo xαt
χρhψα στα σανατ6φ'α aτα Mελiαoια, απoxατξoτησαν τηνεμπιoτoo6νη τoυζ oτη λ{θη xαι ψετ& 6oπευααν. Πoτd δεν
ξtyαoε, Nι αq εtyαν περ&oει ιαψt&. πενηνταρι& 1ρ6νια, τηνπαρατ!ρηoη τoυ Χριοτ6φoρoυ Χωραφ& 6ταν τo,l πρωτo-εiδε Nαι τoν φiληαε πρoaεγτm&, λ6γω Nλoνιoμdνη q
'lyεtαq,oτα μαλλι&: ι<Mυρiζει θει&φι τo παιδi, Στdλλα...ll
<ιMυρiζει ερλ γxρ6ι xαυ ε[ναι πoλ6 πoλ6 πρωill, Qευτo-τραγo$δηoε. To ευωδιαoτ6 τα&ι διdλυoε N&πωq την α_
παψQtα τ"ηq αυτνtα6, dνιωοε τo Ni"ι]lιψo τηζ πoρσελ&νηq
ατα δ&1τυλα) τLζγρευαζ6ταν y'αL τLζ φρυγανιdq για να δια_
N(l'!ει τιq ενo1λητιxdq διαμαρτυρiεq rsτα iντeρα, No6ρνιαoε
ατην πολυθρ6να' μια γραμμτi αλλιc6τιNo μα6ρo y!ρoξuατoν ελ&1ιατo oρ(ζoντα' τηζ oδo6 Σ(να.
Π{ρε να ξημερriνει. Xαλ&ρωαε μdoα oτην πηγ\Noυ-ραση πoυ αναδ6θηxε απ' τor)ζ cΔμoυ6 τoυ. oνειρε6τ"ηNε
πωq tπεφτε σε μLα αyνιaτt1πιo(να, με δ&πεδo oτρωμdνoαπ6 Nαλ λιγ ρ αφυx&' γ ρ &ψψατ α πoυ o1η μ&τ ιζαν αy απηψiν αευτρ&πελα δio'τι1α. 'oταν επιτdλoυq βυθio'τηxε ατo νερ6
1rε oρθd,νoι1τα ψ&τια, δι&βααε τo xαλλιγραφ'"x6τερo δioτι-
χo τoυ βυθo6, πoυ τoυ τjταν γνriριμo χαt απ' τη μoυoιN{πoυ τo oυν6δευε:
229
<<Eργoατdoιo ooυτιdν,
με xoτ6ν y'αL ψε oατθν. . . υ
Τπ{ρ1ε ptpαια Nαι oυνtγεια, αλλd o Στοtθηq oε λ(γoNoυψ6ταν, με τoν τρ6πo πoυ o 6πνoq γ[νεται &oτρη oτρo-
φη αμμoυδι&.
Tα oταυρ6λεξα τιq αψtoωq επ6μενε6 μdρεq iραν τ&λιγ εψ&τ α απ6 τoπων6μ ια ιαματιxriν ΛoυτρcΔν, γεωγρα φυxi qθdoειq τoν &1νυζαν 1λωριoνατριo61α μυo'τ{ρια NαL, xαr'' α-ν&γxην, αoταυρoλεξιx& λoυλo6διαll, δηλαδ{ I,{.
Η Δdoπoινα ξπεoε ψε τα.μo6τρα oτα ιραoι&" τηq' r,Po_{xυι|αν Nαι N&τι νπηψατιxi6 διαφoρdq ψε N&πoια <<πε_
μπτoξ&δελφα>>, 6πωq dλεγε, τoυ μαχαρ[τη πατtρα τωνπαιδιιlν τηq, εtγε τρεξtψατα. Mε τoν Στ&θη τηλεφωντjθη-Nαν αριετte φoρiq, πρooδι6ριoαν την Παραoxευ{ _τΡkηΠαραoxευ{ τηcΣαραxoστtβθα $ραν- να φ&νε otχoγενεt-αx& ξναν oιxoλoγιN6τατo τραχαν&. ψε}rαyανιN&', πoυ τηe {-oτειλαν απ' τoν 'Eβρo N&πoιoι φ(λoι πoυ εi1αν ανdλoγα εν-διαφdρoντα. oι μdλιooeq απαaγ6ληoαν τoν Στ&θη εντ6qλoγιxιδν πλαιodων _ τα ψ6να ληιx&. πλα|aια oτo o6νoλoτoυ παραλoγιoμo6 πoυ εξdπεμπε διαλυτιxd c" φωταιQtεq oτoπioω μdρo6 τoυ xραν(oυ τoυ.
Toυ ε(1ε γdνει πλdoν oυν{θεια να ιp&1νει oτι6 εφημερi-δεq θαν&τoυ6 6πoπτoυq, παiρνoνταζ τLζ απαρα[τητεζ βα-θ6τατεq αν&oεq,6πωq oι ρι(,,oxiνδυνoι δ6τεq &νευ εξoπλι-oψo'3 Nατ&δυoηe. Tιq μεoαiεG, pipαια, oελδεq. Για τιqπρdιτεq δε γιν6ταν λ6γoq, NαθcΙlq αo1oλo6νταν με πto φω-τ εw t q τεριπτ cλ o ευc, εy N}tfμ&των : &πε ι ρoι νεα ρo{, με βλdμ -
...ΥΣTEPA" HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
μα λιπ6θυμηG χελιΔναq, aτoιμψ&τιζαν υπ6ρ τoυ θαν&τoυ
με 1ημιNdq oυα{εq' 6λα dμoιαζαν να βυθiζoνταt σε μια δια-oNεδαoτιxf εξαθλiωoΥ], που π&νω τη6 &πλωνε τo εφ{με-
ρo φωτoστ [.φαν6 τηq ι&πoυα πoδoιτφαιριx{ oμ&δα.
Toυλ&1ιατoν o Καιρ6ζτωy Mελπαωι, αγνoο6oε επιδει-y'τtx&"6\ αυτd την αθλι6τητα, πρoωθιΔνταζ την ηθιx{ των
εντ6μων 1/'αL τα dθιμα τ"ηc' ψτtραc φ6oηe . o Στd,θηq πi-στευε αNρ&δαντα πωq ανtμε διNαιωματιx& oτη μητdρα
φ6oη, τΡkη μητdρα Nατ&" aειρ&ν, ψετ& την'Eλενα Σoυρ-
μελ{ Nαι τη Στdλλα Χωραφιi,. Ατ6μη μπoρo6oε να ξε1ω-
ρtζευ τα επt}ιexταγoρτ&φυαNαι p6τανα, τo ψ&τι τoυ παγL-δευε γρ{γo ?α' τα. δηλητ!ρια των φυτιilν , ttξrΡu τιq θερα-
πευτιNtq τoυq ιδι6τη τεq. 'F'τoι π[oτευε, αν }|αL δε θυμ6ταν
π6τε{ραν η τελευταiα φoρ&"πoυ dNανε εξ&oNηoη6ληq αυ-
τηs τηs συσσωρευμ{νηq aoφi.αc.
H Δdoπoιν σ"' τLα" να τoν πειρ&ξεη τoυ πρ6τεινε συνε-'xιiq να συνεργαστo6ν για τη δημιoυργ[α εν6q αναχoυφι-
oτιNo(l τLα" τo oτoψ&γυ λιxdρ-β&λoαμoυ. Tελιx& χαt ot συ-
νeργ&τeq τηζ σχ!ιψqπισαν για τoν Στ&θη την ιδdα εν6q
πρooιiπoυ με ειδιxd6 γνcδoειq π&νω στα μoνα,στηpιαι&"^η_διiπoτα πoυ θανd,τωναν τη βαρυoτoμαγυ&xαι τη δυoφoρiα.
Kαι η Δdoπoινα επιNρoτo$oε, dτoιμη να β&λει τα γi}'ια:ιιΞdρει, αλλ& δεν ανo{γει ε6xoλα ταγαρτι&' τoυ)).
'oταν' ατην &λλη &Nρη τoυ τηλεφcδνoυ, {ναq βαθ6φω-νoq &ρ1ιoε να τoυ μιλ&, για μια διαθfNηxαυ 6τυ tτρεπε να
oυναντηθo6ν oτη Θεooαλoν{xη, μπερδε6 τηιe. ENτελo6oε,
εiπε, την επιθυμ[α ψιαq πε'),&τυoo&4 τoυ πoυ ε(1ε πεθ&νει
oyετιx& πρ6oφατα xαι &φηνε Nληρoνoμι&.
ΓΙΑNNΙΙΣ ΞANΘO\?\HΣ
230 231
<<Eργoατdoιo ooυτιdν,
με xoτ6ν y'αL ψε oατθν. . . υ
Τπ{ρ1ε ptpαια Nαι oυνtγεια, αλλd o Στοtθηq oε λ(γoNoυψ6ταν, με τoν τρ6πo πoυ o 6πνoq γ[νεται &oτρη oτρo-
φη αμμoυδι&.
Tα oταυρ6λεξα τιq αψtoωq επ6μενε6 μdρεq iραν τ&λιγ εψ&τ α απ6 τoπων6μ ια ιαματιxriν ΛoυτρcΔν, γεωγρα φυxi qθdoειq τoν &1νυζαν 1λωριoνατριo61α μυo'τ{ρια NαL, xαr'' α-ν&γxην, αoταυρoλεξιx& λoυλo6διαll, δηλαδ{ I,{.
Η Δdoπoινα ξπεoε ψε τα.μo6τρα oτα ιραoι&" τηq' r,Po_{xυι|αν Nαι N&τι νπηψατιxi6 διαφoρdq ψε N&πoια <<πε_
μπτoξ&δελφα>>, 6πωq dλεγε, τoυ μαχαρ[τη πατtρα τωνπαιδιιlν τηq, εtγε τρεξtψατα. Mε τoν Στ&θη τηλεφωντjθη-Nαν αριετte φoρiq, πρooδι6ριoαν την Παραoxευ{ _τΡkηΠαραoxευ{ τηcΣαραxoστtβθα $ραν- να φ&νε otχoγενεt-αx& ξναν oιxoλoγιN6τατo τραχαν&. ψε}rαyανιN&', πoυ τηe {-oτειλαν απ' τoν 'Eβρo N&πoιoι φ(λoι πoυ εi1αν ανdλoγα εν-διαφdρoντα. oι μdλιooeq απαaγ6ληoαν τoν Στ&θη εντ6qλoγιxιδν πλαιodων _ τα ψ6να ληιx&. πλα|aια oτo o6νoλoτoυ παραλoγιoμo6 πoυ εξdπεμπε διαλυτιxd c" φωταιQtεq oτoπioω μdρo6 τoυ xραν(oυ τoυ.
Toυ ε(1ε γdνει πλdoν oυν{θεια να ιp&1νει oτι6 εφημερi-δεq θαν&τoυ6 6πoπτoυq, παiρνoνταζ τLζ απαρα[τητεζ βα-θ6τατεq αν&oεq,6πωq oι ρι(,,oxiνδυνoι δ6τεq &νευ εξoπλι-oψo'3 Nατ&δυoηe. Tιq μεoαiεG, pipαια, oελδεq. Για τιqπρdιτεq δε γιν6ταν λ6γoq, NαθcΙlq αo1oλo6νταν με πto φω-τ εw t q τεριπτ cλ o ευc, εy N}tfμ&των : &πε ι ρoι νεα ρo{, με βλdμ -
...ΥΣTEPA" HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
μα λιπ6θυμηG χελιΔναq, aτoιμψ&τιζαν υπ6ρ τoυ θαν&τoυ
με 1ημιNdq oυα{εq' 6λα dμoιαζαν να βυθiζoνταt σε μια δια-oNεδαoτιxf εξαθλiωoΥ], που π&νω τη6 &πλωνε τo εφ{με-
ρo φωτoστ [.φαν6 τηq ι&πoυα πoδoιτφαιριx{ oμ&δα.
Toυλ&1ιατoν o Καιρ6ζτωy Mελπαωι, αγνoο6oε επιδει-y'τtx&"6\ αυτd την αθλι6τητα, πρoωθιΔνταζ την ηθιx{ των
εντ6μων 1/'αL τα dθιμα τ"ηc' ψτtραc φ6oηe . o Στd,θηq πi-στευε αNρ&δαντα πωq ανtμε διNαιωματιx& oτη μητdρα
φ6oη, τΡkη μητdρα Nατ&" aειρ&ν, ψετ& την'Eλενα Σoυρ-
μελ{ Nαι τη Στdλλα Χωραφιi,. Ατ6μη μπoρo6oε να ξε1ω-
ρtζευ τα επt}ιexταγoρτ&φυαNαι p6τανα, τo ψ&τι τoυ παγL-δευε γρ{γo ?α' τα. δηλητ!ρια των φυτιilν , ttξrΡu τιq θερα-
πευτιNtq τoυq ιδι6τη τεq. 'F'τoι π[oτευε, αν }|αL δε θυμ6ταν
π6τε{ραν η τελευταiα φoρ&"πoυ dNανε εξ&oNηoη6ληq αυ-
τηs τηs συσσωρευμ{νηq aoφi.αc.
H Δdoπoιν σ"' τLα" να τoν πειρ&ξεη τoυ πρ6τεινε συνε-'xιiq να συνεργαστo6ν για τη δημιoυργ[α εν6q αναχoυφι-
oτιNo(l τLα" τo oτoψ&γυ λιxdρ-β&λoαμoυ. Tελιx& χαt ot συ-
νeργ&τeq τηζ σχ!ιψqπισαν για τoν Στ&θη την ιδdα εν6q
πρooιiπoυ με ειδιxd6 γνcδoειq π&νω στα μoνα,στηpιαι&"^η_διiπoτα πoυ θανd,τωναν τη βαρυoτoμαγυ&xαι τη δυoφoρiα.
Kαι η Δdoπoινα επιNρoτo$oε, dτoιμη να β&λει τα γi}'ια:ιιΞdρει, αλλ& δεν ανo{γει ε6xoλα ταγαρτι&' τoυ)).
'oταν' ατην &λλη &Nρη τoυ τηλεφcδνoυ, {ναq βαθ6φω-νoq &ρ1ιoε να τoυ μιλ&, για μια διαθfNηxαυ 6τυ tτρεπε να
oυναντηθo6ν oτη Θεooαλoν{xη, μπερδε6 τηιe. ENτελo6oε,
εiπε, την επιθυμ[α ψιαq πε'),&τυoo&4 τoυ πoυ ε(1ε πεθ&νει
oyετιx& πρ6oφατα xαι &φηνε Nληρoνoμι&.
ΓΙΑNNΙΙΣ ΞANΘO\?\HΣ
230 231
ΓΙΑNNιlΣ ΞANΘOΥΛHΣ
ιιTι xληρoνoμι&;ll 'Hταν oiγoυρoq πωζ o N6ριoq τoν δo6-λευε.
ιιΠρoεi1ε η επιθυμiα τηe αειμν{στoυ...tl o βαθ6φωνoqδεν {θελε να απov"α)1ρυνθεd σ'τ'' τo μεμQ(μoιρo oεν&ρι6τoυ.
<ιΠoια αε(μνηoτoq, N6ριε _;ll
αKαληoπdpτ76. Bηooαρiων Kαληo πiρηe, διxηγ6ρoq. A-π6 τη Θεooαλoνiy'η σαζ τηλεφων<i.i, N6ριε Xωραφ&. Biατεo Eυoτdθιoq Xωραφd,6 τoυ Xριoτoφ6ρoυ...ll
ιιΠoια εiναι η αεiμνηo,τo6...ll νευρ{αοε o Στ&θηq.<ιMαρ(α Παναγιcδτoυ, χhPα Δημητρioυ Σ&ψπα, N{lριε
Xωραφ&ll.ιιKι εoε(6 ε(οτε o διNηγ6ρoq τηζ)'.ιιMμμμ&λιoτα. To θdμα πoυ πρo61ει εtναι αν e[aτε ε-
,sεi.q o Eυoτ&θιo6 Xωραφ&6, x6ρυε... Eloτε;ll Η φων{ μετην παρ$1μoη πηγαδιo6 τo διαoNdδαζε: ι<Eioτε;ll
ι<Kι αν δεν ε(μαι;ltαΛυπ&μαι, x6ριε Xωραφ&., αλλ&." αν δεν ε{oτε o N6ριoq
Xωραφ&q, αυτ{ η Nληρoνoμiα θα με(νει rιτo ct6τoq, 6oo
xρει&ζεται Nαι πρoβλdπεταL απ6 τoν ν6μo'..ll Edπε Nι &λ-λεq παρλαπ{πεq o βαθ6φωνoq N6πανoq'ιι 6aτερα, ψε αN6-
μη βαθ6τερη φων}i πoυ εξαντλo6aε τα 6ρια των φωνητι_xcδν δυνατoτ{των τoυ, &λλαξε oτ&oη:
<ιΑq o'oβαρευτo6με, x6ριε Χωρ αφ&ll.ι<Τπoτ(θεταL πωζ ooβαρευτ{χc[με;)) ι&γxαoε o Στ&-
θηc μ' tνα xαpo$ρι στo στoμ&1ι. αΠoιo q εtsτε, N6ριε Kα-ληoπdρη;ll
To 6νoμα τoυ διxηγ6ρoυ dδη φτερo6γιζε μαζ[ με &λλα
...ΥΣTEΡA. HPΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
βαμπiρ aτα aτ\λαLα των αναμνηαεων. Η μιNρ{ ρωγμτicτo aNoτ&δι τ&ραξε την παγωμtνη αxυνηoiα τoυq. Mιαxαθωoπptπει νυ1τερiδσ' ψε y'oστoi'ιψι απ6 ψπεζ Nαψπαρ_
ντινd $φαoψα πtραoεξυcιτ&. απ' τη μντiμη τoυ Στ&θη, ω6
x6ριoq Kαληo'πdρηq, ιδιoNττjτΙζ των ΑρNτιx<iν.ι<o αεiμνηοτoq Σπυρiδων Kα\oπtρηqhταν θεioq μoυ,
N6ριε Xωραφ&' Π&νε Nαυ τρυ&ντα πtντε 1ρ6νια πoυ ψα"ζ α"-
φ{oε...llιιMαq &φηαε, λoιπ6ν. . . llα'0πω6 yLαL η πελ&τιoc& μoυ, πoυ aαq NαΘκsτοt, xληρo-
ν6μo τηqll.o Στ&θη6 dβαλε τα γi},ια, νιιilθονταq {δη μια μεγd,λη
oταγ6να να xυλ& oτην πλ&τη τoυ.<ιΤπoθdτω 6τι γελ&τε>l, ε(τε o βαθ6φωνo6.αΓελcb, γιατt i1ξeρα την πε}'&τιoo&. oαq με τo Nαλλιτε-
yνιN6 τηq 6νoμαll.<ιEπιτdλoυ qll αναoτtναξε με αναxo6φιοη o Bηooαρiων
Κα\oπdρηq'ι<Πdθανε η Mαρ(xα Σoυdζ χαι μoυ &φηaε xληρoνoμιd.,
λoιπ6νlt. o Στd,θηq oυνd1ιoε να γελ&, αν{oυ1o6 ψε τo Nt-
φι τoυ. ι<TcΔρα πdθανε η MαρiNα Σoυdζ;ll ρcbτηoε περiερ-
Υoζ.ιιE{ναι αλ{θεια πωq υπ&ρ1ει tναq μ6θo6 γ6ρω απ6 την
ηλιN[α τηq, π&'ντωqναι, τ,λρα π{Θανε, δηλαδ{ πν{γηxε. . .llι<Eντελιiq συμπτωματιN&"...l'l Toυ 'ρθε x&τι aαν ρi'J,,υ-
μo τoυ Στ&θη.<<Eντελιiq... 'oπωq θα πνιγ6ταν μια γριd, πoυ επdμενε
ναζει αN6ψxσ'L τηνεxρ{ περdoδo των λoυτρcδν oτα Αρ-
Dqo
ΓΙΑNNιlΣ ΞANΘOΥΛHΣ
ιιTι xληρoνoμι&;ll 'Hταν oiγoυρoq πωζ o N6ριoq τoν δo6-λευε.
ιιΠρoεi1ε η επιθυμiα τηe αειμν{στoυ...tl o βαθ6φωνoqδεν {θελε να απov"α)1ρυνθεd σ'τ'' τo μεμQ(μoιρo oεν&ρι6τoυ.
<ιΠoια αε(μνηoτoq, N6ριε _;ll
αKαληoπdpτ76. Bηooαρiων Kαληo πiρηe, διxηγ6ρoq. A-π6 τη Θεooαλoνiy'η σαζ τηλεφων<i.i, N6ριε Xωραφ&. Biατεo Eυoτdθιoq Xωραφd,6 τoυ Xριoτoφ6ρoυ...ll
ιιΠoια εiναι η αεiμνηo,τo6...ll νευρ{αοε o Στ&θηq.<ιMαρ(α Παναγιcδτoυ, χhPα Δημητρioυ Σ&ψπα, N{lριε
Xωραφ&ll.ιιKι εoε(6 ε(οτε o διNηγ6ρoq τηζ)'.ιιMμμμ&λιoτα. To θdμα πoυ πρo61ει εtναι αν e[aτε ε-
,sεi.q o Eυoτ&θιo6 Xωραφ&6, x6ρυε... Eloτε;ll Η φων{ μετην παρ$1μoη πηγαδιo6 τo διαoNdδαζε: ι<Eioτε;ll
ι<Kι αν δεν ε(μαι;ltαΛυπ&μαι, x6ριε Xωραφ&., αλλ&." αν δεν ε{oτε o N6ριoq
Xωραφ&q, αυτ{ η Nληρoνoμiα θα με(νει rιτo ct6τoq, 6oo
xρει&ζεται Nαι πρoβλdπεταL απ6 τoν ν6μo'..ll Edπε Nι &λ-λεq παρλαπ{πεq o βαθ6φωνoq N6πανoq'ιι 6aτερα, ψε αN6-
μη βαθ6τερη φων}i πoυ εξαντλo6aε τα 6ρια των φωνητι_xcδν δυνατoτ{των τoυ, &λλαξε oτ&oη:
<ιΑq o'oβαρευτo6με, x6ριε Χωρ αφ&ll.ι<Τπoτ(θεταL πωζ ooβαρευτ{χc[με;)) ι&γxαoε o Στ&-
θηc μ' tνα xαpo$ρι στo στoμ&1ι. αΠoιo q εtsτε, N6ριε Kα-ληoπdρη;ll
To 6νoμα τoυ διxηγ6ρoυ dδη φτερo6γιζε μαζ[ με &λλα
...ΥΣTEΡA. HPΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
βαμπiρ aτα aτ\λαLα των αναμνηαεων. Η μιNρ{ ρωγμτicτo aNoτ&δι τ&ραξε την παγωμtνη αxυνηoiα τoυq. Mιαxαθωoπptπει νυ1τερiδσ' ψε y'oστoi'ιψι απ6 ψπεζ Nαψπαρ_
ντινd $φαoψα πtραoεξυcιτ&. απ' τη μντiμη τoυ Στ&θη, ω6
x6ριoq Kαληo'πdρηq, ιδιoNττjτΙζ των ΑρNτιx<iν.ι<o αεiμνηοτoq Σπυρiδων Kα\oπtρηqhταν θεioq μoυ,
N6ριε Xωραφ&' Π&νε Nαυ τρυ&ντα πtντε 1ρ6νια πoυ ψα"ζ α"-
φ{oε...llιιMαq &φηαε, λoιπ6ν. . . llα'0πω6 yLαL η πελ&τιoc& μoυ, πoυ aαq NαΘκsτοt, xληρo-
ν6μo τηqll.o Στ&θη6 dβαλε τα γi},ια, νιιilθονταq {δη μια μεγd,λη
oταγ6να να xυλ& oτην πλ&τη τoυ.<ιΤπoθdτω 6τι γελ&τε>l, ε(τε o βαθ6φωνo6.αΓελcb, γιατt i1ξeρα την πε}'&τιoo&. oαq με τo Nαλλιτε-
yνιN6 τηq 6νoμαll.<ιEπιτdλoυ qll αναoτtναξε με αναxo6φιοη o Bηooαρiων
Κα\oπdρηq'ι<Πdθανε η Mαρ(xα Σoυdζ χαι μoυ &φηaε xληρoνoμιd.,
λoιπ6νlt. o Στd,θηq oυνd1ιoε να γελ&, αν{oυ1o6 ψε τo Nt-
φι τoυ. ι<TcΔρα πdθανε η MαρiNα Σoυdζ;ll ρcbτηoε περiερ-
Υoζ.ιιE{ναι αλ{θεια πωq υπ&ρ1ει tναq μ6θo6 γ6ρω απ6 την
ηλιN[α τηq, π&'ντωqναι, τ,λρα π{Θανε, δηλαδ{ πν{γηxε. . .llι<Eντελιiq συμπτωματιN&"...l'l Toυ 'ρθε x&τι aαν ρi'J,,υ-
μo τoυ Στ&θη.<<Eντελιiq... 'oπωq θα πνιγ6ταν μια γριd, πoυ επdμενε
ναζει αN6ψxσ'L τηνεxρ{ περdoδo των λoυτρcδν oτα Αρ-
Dqo
y'τL'(&"' Πνiγηxε εντ6q τηq πητιe, x6ριε Xωραφ&. Eντ6qτηe θειo61oυ ιαψατιx\q rητ+ρD'
<<Γυα φαντ&σoυ...)) Ξαν&"ρyιoετo γdλιo. l{ευριx6, με λ6-ξιγNα. Ζ{ρηaε oυγγνrbμη' ,,Σoζ αιo6ω, n5ψεΚα)ηoπt_ρη.'.))
H διαθ{xη ε[yε aυνταγΘεt aτιq αΡχie τoυ '50. Ε&ν xαυεφ6o'oν π&Θαινε N&τι η αd1oυαα odlαq ταq φρdνα6ll )ισ"L τα.}ιoιπ&., 6oα ατ6 τα Nooγ'$ψατα απtψεναν 1r''αL εφ6ooν διευ-N6λυναν oι oυνθ{xε q, Θα π\γαιναν στoν ιινεαρ6ll _iραν υ-πoγραμμtσμdrη η l,,dξη- Στ&θη Xωραφd, τoυ Xριoτoφ6-ρoυ. Τπ{ρxε τLαL υπoσημεiωoη πoυ ανdφερε πωζ τσ" xo-o1-$ψατα ανtμαν στην otχoγdνεια Σoυρμελτ) εN Δρ&μα6, ηoπo[α oιNoγtνεια...
<ιΞdρω, ξdρr...ll διdxoι|ε o Στ&θηq τoν βαθ6φωνo.<<Πρ6xειταυ περt xooμημ&των, x6ριε Xιυραφ&υ.<<Aξtαq7l Απ6ρηoε γιατi ρωτo'5oε x&τι τξτoιo τo διxη-
γ6ρo.αΑπ6 τη ψατι&. πoυ τoυζ iριξα, μ&λλoν oυναιαθηματι-
t\s-..,αΦαντ&ζoμ αι 6τι δε 1ρει&ζετ αL να σα"c' πω 6τι o "νεα-
ρ6q" o{μερα βαδiζει oλoτα1ιil6 τΡoζ τα εξ$yτα. '.llαLε yρει&ζεται, N6ριε Xωραφ&. Πιoτdι.|.,τε με πω6 δεν
ε[ναι xαι τ6αo ευμiρLστo ΥLα. τo γραφεio ψσ'ζ να. ανo{γoυμε
μια μdλλoν ξεyαoψiνη ιoτoρ(α. Πιo πoλ6 θdλω να τιμ{oωτη μν{μη τoυ θε{oυ Σπυρiδωνα, πoυ {θελε να ε[ναι συνε-π{1q oτιc, υπoo1doειq τoυ. Eξdλλoυ, λ6γ<υ αυτt1e αιριpωc,τηζ γραμμ{ζ Ψαq, η ψεταrsτ&oα παρdμευνε τ6oα 1ρ6νιαιsτα Aρxτιx&. Δυoτυ1r5 q τo τdλoq τηqtραν x&πωq ψαx&-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
βρι,o... Mε xειρ6τερo τρ6πo, αζ μη oαq Noυρ&oω 6μω6, πd-θανε Nαι ηNατ&.xotτoq αδελφτi τηq, η Mιρ&ντα...ll
ιιΑπoxεφαλ(ατηNε;ll o Στ&θηe βριαN6ταν οε υπερδιd-
γερση.<<Θα μπoρo6oε. Πdθανε απ6 αarctα xαL y'αταc.παρ&"-
γΘηNε ατ6 τα αγρdμιαll.αMη μoυ πεkε πωc,Nατtpηxαν αρxo6δεζ...))ιιAπ' 6oo ξrP', oυδdπoτε τα Aρν,sιN& τoυ θεioυ Σπυ-
ρiδωνα διxαlωααν τo 6νoμ& τoυg. Πoτd ιανε[qδεν ε[δε &ρ-
χτoυζ oτα Aρτcτυx&". '.'l>
ιιKαι xληρoνoμιil τηΜαρ[Nα Σoυdζ. . .llιιMια φανελdνια o'αxoυλ[τoα εtναι 6'τυ απdμεινε... Θ6-
λω να πω 6τt τiταν πoλ6 περιoo6τερα. Tα xαλ6τερα xoμ-
1ι&τια πoυλfθηNαν. Δεν ξdριο αν τo γνωρ[ζετε, αλλ& ηNαλλιτε1νιx{ oταδιoδρoμk τoυ θι&o'oυ dληξε, αν δεν N&νω
λd,θo6, τo L954. Mε αxo6τε;llιιNαι, τo'54...ll Toν &Noυγε, 6πωq &xoυγε xαθαρ&" Nαι
τη φων{ τηq Mατiλνταq: <<Εtoαυ ψια xλiφτρα. Αυτ{ ε(-σαι)).
ιιΠιΔq με αναxαλ6Qατε, N'iριε Kαληoπdρη;ll ρc6τηoε α-
φηρημdνα.ιιl{α 'ναι xα},&" oι μdλιooε6. Δε θdλω ναTcα.Ραστfoι,l τoν
ειδfμoνα επ( τoυ βαoιλιxo6 πo)ιτo6, αλλ&...υ<ιΩoτε oι μdλιαoεq...llιιoι μdλιooεq' N{lρυε Xωραφ&. Eiμαι φανατυN6q ανα-
γνιiioτηc 6λων των αναλ6γων περιoδιNcδν με τo διx6 oαq.'lJ1ω dνα ιτ{1ψα ατo πριiiτo π6δι τηe Χαλxιδιx{ζ xL ε-xε[...l> 'Eπιαoε να τoυ αναλ6ει τηyαρ& τηζ αγρoτtNηsζω-
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
235234
y'τL'(&"' Πνiγηxε εντ6q τηq πητιe, x6ριε Xωραφ&. Eντ6qτηe θειo61oυ ιαψατιx\q rητ+ρD'
<<Γυα φαντ&σoυ...)) Ξαν&"ρyιoετo γdλιo. l{ευριx6, με λ6-ξιγNα. Ζ{ρηaε oυγγνrbμη' ,,Σoζ αιo6ω, n5ψεΚα)ηoπt_ρη.'.))
H διαθ{xη ε[yε aυνταγΘεt aτιq αΡχie τoυ '50. Ε&ν xαυεφ6o'oν π&Θαινε N&τι η αd1oυαα odlαq ταq φρdνα6ll )ισ"L τα.}ιoιπ&., 6oα ατ6 τα Nooγ'$ψατα απtψεναν 1r''αL εφ6ooν διευ-N6λυναν oι oυνθ{xε q, Θα π\γαιναν στoν ιινεαρ6ll _iραν υ-πoγραμμtσμdrη η l,,dξη- Στ&θη Xωραφd, τoυ Xριoτoφ6-ρoυ. Τπ{ρxε τLαL υπoσημεiωoη πoυ ανdφερε πωζ τσ" xo-o1-$ψατα ανtμαν στην otχoγdνεια Σoυρμελτ) εN Δρ&μα6, ηoπo[α oιNoγtνεια...
<ιΞdρω, ξdρr...ll διdxoι|ε o Στ&θηq τoν βαθ6φωνo.<<Πρ6xειταυ περt xooμημ&των, x6ριε Xιυραφ&υ.<<Aξtαq7l Απ6ρηoε γιατi ρωτo'5oε x&τι τξτoιo τo διxη-
γ6ρo.αΑπ6 τη ψατι&. πoυ τoυζ iριξα, μ&λλoν oυναιαθηματι-
t\s-..,αΦαντ&ζoμ αι 6τι δε 1ρει&ζετ αL να σα"c' πω 6τι o "νεα-
ρ6q" o{μερα βαδiζει oλoτα1ιil6 τΡoζ τα εξ$yτα. '.llαLε yρει&ζεται, N6ριε Xωραφ&. Πιoτdι.|.,τε με πω6 δεν
ε[ναι xαι τ6αo ευμiρLστo ΥLα. τo γραφεio ψσ'ζ να. ανo{γoυμε
μια μdλλoν ξεyαoψiνη ιoτoρ(α. Πιo πoλ6 θdλω να τιμ{oωτη μν{μη τoυ θε{oυ Σπυρiδωνα, πoυ {θελε να ε[ναι συνε-π{1q oτιc, υπoo1doειq τoυ. Eξdλλoυ, λ6γ<υ αυτt1e αιριpωc,τηζ γραμμ{ζ Ψαq, η ψεταrsτ&oα παρdμευνε τ6oα 1ρ6νιαιsτα Aρxτιx&. Δυoτυ1r5 q τo τdλoq τηqtραν x&πωq ψαx&-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
βρι,o... Mε xειρ6τερo τρ6πo, αζ μη oαq Noυρ&oω 6μω6, πd-θανε Nαι ηNατ&.xotτoq αδελφτi τηq, η Mιρ&ντα...ll
ιιΑπoxεφαλ(ατηNε;ll o Στ&θηe βριαN6ταν οε υπερδιd-
γερση.<<Θα μπoρo6oε. Πdθανε απ6 αarctα xαL y'αταc.παρ&"-
γΘηNε ατ6 τα αγρdμιαll.αMη μoυ πεkε πωc,Nατtpηxαν αρxo6δεζ...))ιιAπ' 6oo ξrP', oυδdπoτε τα Aρν,sιN& τoυ θεioυ Σπυ-
ρiδωνα διxαlωααν τo 6νoμ& τoυg. Πoτd ιανε[qδεν ε[δε &ρ-
χτoυζ oτα Aρτcτυx&". '.'l>
ιιKαι xληρoνoμιil τηΜαρ[Nα Σoυdζ. . .llιιMια φανελdνια o'αxoυλ[τoα εtναι 6'τυ απdμεινε... Θ6-
λω να πω 6τt τiταν πoλ6 περιoo6τερα. Tα xαλ6τερα xoμ-
1ι&τια πoυλfθηNαν. Δεν ξdριο αν τo γνωρ[ζετε, αλλ& ηNαλλιτε1νιx{ oταδιoδρoμk τoυ θι&o'oυ dληξε, αν δεν N&νω
λd,θo6, τo L954. Mε αxo6τε;llιιNαι, τo'54...ll Toν &Noυγε, 6πωq &xoυγε xαθαρ&" Nαι
τη φων{ τηq Mατiλνταq: <<Εtoαυ ψια xλiφτρα. Αυτ{ ε(-σαι)).
ιιΠιΔq με αναxαλ6Qατε, N'iριε Kαληoπdρη;ll ρc6τηoε α-
φηρημdνα.ιιl{α 'ναι xα},&" oι μdλιooε6. Δε θdλω ναTcα.Ραστfoι,l τoν
ειδfμoνα επ( τoυ βαoιλιxo6 πo)ιτo6, αλλ&...υ<ιΩoτε oι μdλιαoεq...llιιoι μdλιooεq' N{lρυε Xωραφ&. Eiμαι φανατυN6q ανα-
γνιiioτηc 6λων των αναλ6γων περιoδιNcδν με τo διx6 oαq.'lJ1ω dνα ιτ{1ψα ατo πριiiτo π6δι τηe Χαλxιδιx{ζ xL ε-xε[...l> 'Eπιαoε να τoυ αναλ6ει τηyαρ& τηζ αγρoτtNηsζω-
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
235234
tte no, των μελιooιcδν. E(1ε &πoι|.lη αι6ψ Nαι π&νω cταξνaτιNτα των εντ6μων. Θdoπιζε αυoτηρo,iq ν6μoυq aτα \-θη τoυ Nηφ{pα.
<<Θα dρθω μ6λιq μπoρdoω, x6ριε Kαληoπdρη...llH αναφoρ& xαι μ6νo στην πρωτε6oυoα τoυ Boρρ& τoυ
'φερνε μια δυαdρε oτη pιπt1 αναθυμι&αεων παλιcδν xαλo-NαιριcΔν με μα6ρo oυραν6, 6πωq oι oυρανo{ oτιq παλιd6 φω-τoγpαφi.εq με βιρτoυ6ζoυ6 τηe τζαζ, xι dνα τραγo6δι. Θαπρ{τει να "'ηταν τo <ιK&νε λrγ&Nι υπoμoντ)ll απ6 oτ6ψατoqτoυ (διoυ τoυ Toιτod,νη. M6νo πoυ αδυνατo6αε να θυμηθεiλεπτoμdρειε6. Tη γε6oη απ6 τηyανητα Qαφα θυμ6ταν xαιτα υπoλε(ψψατα μtαζ ντoματooα)'&ταq πνιγμdνγ]ζ oτoNρεμμ6δι. Tι περ(εργo...
<<Mε αxo6τε;υo Bηooαρdων KαληoniPηs θειilρηoε xαΘ\Noν τoυ να ε*
νημεριδoει τoν Στ&θη πωζ τoν Nαιρ6 πoυ ουντ&yθηNε, ηδιαθτjxη τηc,Mαp[Nα6 Σoυdζ, σε μtα ξ6λινη Nα,sετtνα aτo-λιoμdνη με γεωμετριN& aγfiψατα ατ6 φiλντιoι υπ{ρ1ανπoλ6 περιo'α6τερα Noapιt1ψατα ((...εντυπω oυαN&>>. To τ6-νιoε αυτ6 xαι oυνd1ιoε αττ6ητoq. Aν&μεoα στα" λιγ6τερoσημαντtχ& pριoN6ταν dνα xoλιd με πεν{ντα τρdα μαργαρι-τ&φα' μια αoημdνα xαρφtτoα ψε ε[ιocυ περ{πoυ μlτρryι&νιι ξνα μεγriλo ρoυμπiνι, εF$ντα 1ρυo6q λdρε6 Αγγλtαq, &),-
λε6 τ6oεq xρυod6 τo6ρNυNεζ,dνα xρυα6 βρα1ι6λι με δυo πε-ντ6λιρα περαoμdνα oε Nρ[.ιo Nυ ξνα 1ρυα6 δα1τυλiδι α-ντριx6, με μoν6γραμμα.
ι<o θεioq Σπυρ(δων, πoυ χt αυτ66 {ταν διxηγ6ρoq Nαι
μυατιxooUμβoυλoq τηq ηθoπoιo6, oημε(ωνε π&ντα τσ" yνo_
..ΥΣTEΡA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
rτ7ι{ματα πoυ εχπoto6oε η ψαxαρkιoaα' Επ[oηc'... εδιEl
βλdπω Nαι &λλα πoυ πoυλfθηχαν πρLν απ6 τη διαθ{xηll.<ι'oταν μπoρdoω, θα dρθω oτην π6λη σα"c)'''
<ιK6ριε Xωραφd, επειδ{ ε{oτε o μ6νo6 πoυ μνημoνε6ε-ταυ απ6 τη μεταστ&"oα εγγρ&φωζ, αν θdλετε oτιδτjπoτε α-π6 τα υπ&ρyoντ&. τηq μπoρε(τε...))
<<Δεν ενδιαφdρoμαι, πιaτiQτε με. . .))
ιιΣαq πιoτε6ω, αλλ& oτιδ{πoτε τηqανsy'ει νoμiζω πωq
0α pρ[aNεται ωζ τoν M&ιo aτα AρNτιN&". Tα φυλ&ξαμε.Toν M&ιo θα dρθoυν oι λoυτρoν6μot χαt ot μπoγtατζηδ.qγια ν' αoπρiooυν, να ιαθαρ[aoυν...))
ιιΠηγαiνoυν αx6μη εNε[ yoντpo( dφηβoι με NληρoνoμιN{
αρθρiτιδα;ll
o βαθ6φωνo6 διNηγ6ρo6 γdλααε oτην &λ\ &xρη τoυ
τηλεφ<Δνoυ:
ι<'E1ω αNo6oει αν&}'oγεq ιoτoρ[ε6. Tdλειωoαν πια oι δ6-
ξεq των Aριτιxιλν, N6ριε Xωραφ&. Κ&τυ γερoντ&xιααταλμdνα απ' τo TEBE y'αL τo ΙKΑ μαq dρ1oνται. Mε τoζ6ψ NρατιtταL η επυyε[ρηoη. Xρει&ζεται &νθρωπoζ με o-
ρ&7ιατα xαι }ιεφτd.". Δυoτυ1cδ6. . .ll'Exλειoαν τo τηλdφωνo με την α6ριoτη υπ6o1εoη να
βρεθo6ν ο6ντoμα, πρoxειμdνoυ να διευθετηθεi η υπ6θεoη,να λε(Qoυν oι εxxρεμ6τητεζ.
ι<Kληρoνoμci τη Mαρixα Σoυdζ...llT<Δρα o Στ&θηe μπoρo6αε ναyε}'& 6oo {θελε. Kαι γε-
λo$oε, γελo6oε cΔoπoυ γδ&ρθηxε o λαιμ66 τoυ. 'Eπειτα o
ι<επιθεωρητi)q Κat"λαxανll &xoυae ψioα απ6 ξνα δ&ooq
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
236 -ι) /
tte no, των μελιooιcδν. E(1ε &πoι|.lη αι6ψ Nαι π&νω cταξνaτιNτα των εντ6μων. Θdoπιζε αυoτηρo,iq ν6μoυq aτα \-θη τoυ Nηφ{pα.
<<Θα dρθω μ6λιq μπoρdoω, x6ριε Kαληoπdρη...llH αναφoρ& xαι μ6νo στην πρωτε6oυoα τoυ Boρρ& τoυ
'φερνε μια δυαdρε oτη pιπt1 αναθυμι&αεων παλιcδν xαλo-NαιριcΔν με μα6ρo oυραν6, 6πωq oι oυρανo{ oτιq παλιd6 φω-τoγpαφi.εq με βιρτoυ6ζoυ6 τηe τζαζ, xι dνα τραγo6δι. Θαπρ{τει να "'ηταν τo <ιK&νε λrγ&Nι υπoμoντ)ll απ6 oτ6ψατoqτoυ (διoυ τoυ Toιτod,νη. M6νo πoυ αδυνατo6αε να θυμηθεiλεπτoμdρειε6. Tη γε6oη απ6 τηyανητα Qαφα θυμ6ταν xαιτα υπoλε(ψψατα μtαζ ντoματooα)'&ταq πνιγμdνγ]ζ oτoNρεμμ6δι. Tι περ(εργo...
<<Mε αxo6τε;υo Bηooαρdων KαληoniPηs θειilρηoε xαΘ\Noν τoυ να ε*
νημεριδoει τoν Στ&θη πωζ τoν Nαιρ6 πoυ ουντ&yθηNε, ηδιαθτjxη τηc,Mαp[Nα6 Σoυdζ, σε μtα ξ6λινη Nα,sετtνα aτo-λιoμdνη με γεωμετριN& aγfiψατα ατ6 φiλντιoι υπ{ρ1ανπoλ6 περιo'α6τερα Noapιt1ψατα ((...εντυπω oυαN&>>. To τ6-νιoε αυτ6 xαι oυνd1ιoε αττ6ητoq. Aν&μεoα στα" λιγ6τερoσημαντtχ& pριoN6ταν dνα xoλιd με πεν{ντα τρdα μαργαρι-τ&φα' μια αoημdνα xαρφtτoα ψε ε[ιocυ περ{πoυ μlτρryι&νιι ξνα μεγriλo ρoυμπiνι, εF$ντα 1ρυo6q λdρε6 Αγγλtαq, &),-
λε6 τ6oεq xρυod6 τo6ρNυNεζ,dνα xρυα6 βρα1ι6λι με δυo πε-ντ6λιρα περαoμdνα oε Nρ[.ιo Nυ ξνα 1ρυα6 δα1τυλiδι α-ντριx6, με μoν6γραμμα.
ι<o θεioq Σπυρ(δων, πoυ χt αυτ66 {ταν διxηγ6ρoq Nαι
μυατιxooUμβoυλoq τηq ηθoπoιo6, oημε(ωνε π&ντα τσ" yνo_
..ΥΣTEΡA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
rτ7ι{ματα πoυ εχπoto6oε η ψαxαρkιoaα' Επ[oηc'... εδιEl
βλdπω Nαι &λλα πoυ πoυλfθηχαν πρLν απ6 τη διαθ{xηll.<ι'oταν μπoρdoω, θα dρθω oτην π6λη σα"c)'''
<ιK6ριε Xωραφd, επειδ{ ε{oτε o μ6νo6 πoυ μνημoνε6ε-ταυ απ6 τη μεταστ&"oα εγγρ&φωζ, αν θdλετε oτιδτjπoτε α-π6 τα υπ&ρyoντ&. τηq μπoρε(τε...))
<<Δεν ενδιαφdρoμαι, πιaτiQτε με. . .))
ιιΣαq πιoτε6ω, αλλ& oτιδ{πoτε τηqανsy'ει νoμiζω πωq
0α pρ[aNεται ωζ τoν M&ιo aτα AρNτιN&". Tα φυλ&ξαμε.Toν M&ιo θα dρθoυν oι λoυτρoν6μot χαt ot μπoγtατζηδ.qγια ν' αoπρiooυν, να ιαθαρ[aoυν...))
ιιΠηγαiνoυν αx6μη εNε[ yoντpo( dφηβoι με NληρoνoμιN{
αρθρiτιδα;ll
o βαθ6φωνo6 διNηγ6ρo6 γdλααε oτην &λ\ &xρη τoυ
τηλεφ<Δνoυ:
ι<'E1ω αNo6oει αν&}'oγεq ιoτoρ[ε6. Tdλειωoαν πια oι δ6-
ξεq των Aριτιxιλν, N6ριε Xωραφ&. Κ&τυ γερoντ&xιααταλμdνα απ' τo TEBE y'αL τo ΙKΑ μαq dρ1oνται. Mε τoζ6ψ NρατιtταL η επυyε[ρηoη. Xρει&ζεται &νθρωπoζ με o-
ρ&7ιατα xαι }ιεφτd.". Δυoτυ1cδ6. . .ll'Exλειoαν τo τηλdφωνo με την α6ριoτη υπ6o1εoη να
βρεθo6ν ο6ντoμα, πρoxειμdνoυ να διευθετηθεi η υπ6θεoη,να λε(Qoυν oι εxxρεμ6τητεζ.
ι<Kληρoνoμci τη Mαρixα Σoυdζ...llT<Δρα o Στ&θηe μπoρo6αε ναyε}'& 6oo {θελε. Kαι γε-
λo$oε, γελo6oε cΔoπoυ γδ&ρθηxε o λαιμ66 τoυ. 'Eπειτα o
ι<επιθεωρητi)q Κat"λαxανll &xoυae ψioα απ6 ξνα δ&ooq
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
236 -ι) /
σχoνισμdνων θυμcΔν τη φων{ τη6 Mατdλνταq, π{,τρινηNιωq oυν{θωq oυρανoμ{y'ηxαL ψπ&oα' λ6γω εφηβεtαq: αΕt-σαL ψLα παλιoxλdφτρα. Αυτ6 ε[aαι. Kλdφτρα xι &τιψll.
'Εφταaε η μdρα πoυ η Mατiλντα αιoθ&νθηxε αθ&νατη.Σι-γo6ρει{.lε τιq aytoειq τηζ με τιq μdλιαoεq.Κατ&. dναν ανε-
Φτη.o τρ6πo, τo αc6μα τηc,pρi)Nε αντιo<λψατα, αντυcτ&"-
oειq, τρ6πoυ6 να αντιδ p& ψαγυν'& aτα τoιψτt1ματα των με-λιoocδν. Kυxλoφoρo6oε &φoβα oτιq βρ6oεζ χαι στoυζ νερo-
γilτεq πoυ πρoτιμo6oαν oι μdλιooε6 }lαL oL aφ{γιεq, τtq &γ-
γιζε 6πωq τιq πεταλo6δε6, τιq oυνdθλιβε oτη 1o6φτα τ\e{ τι6 παγ(δευε στo ο'τ6μα τη6, δυo }αL τPεLζ ψαζ[, φρυι&._
ρoνταζ τo θ[αoo yLαL πεPLσσ6τερo τoν χαxo|ιoiρη τoν Ko-λooο6, πoυ ατtφευγε πλdoν ν' αoτειε6εται ψαζ[ τηc'.
Tdλειωαε αυτoμ&τωq η θητεiα τηζ σαν <ιαφoυγγαρ6φι-δoll xι dγινε αμελιoα6φιδoll, πρooωριν& xαι τ&}ν, ιilαπoυνα βρεθεi τo xυριoλεNτιx& 1ειρ6τερo. o Στ&θηq την πα-ρατηρoι1oε oxεφτιι6q' τα[ρνrnταq Noυρ&γιο απ6 την αrεL-}vpιxs1τηζ συμπεριφoρ&, αφo6 Nω η MαρiNα απdφευγε ναoυγxρo6εταυ ανoυγτd." με τo αδημ6oιo N[νδυνoll, 6πωq τηναπoNαλo6oε εν ατενcΔ.
αMoυ τα ψαζεi.lευ, \ oγι&>l. Η Mατ[λντα i1ξερε τι εc;τ[
Σoυdζ xαι π6oo ε}'&yιcτα γαριaτιxt1{ραν oε ανdλoγα φερ-,stψατα. Ei1ε 6μω6 Nατ&" παρ&ξενo τρ6πo εμπιoτoo6νηστo ((ευτυχιομdνo L949D' xι αc, t1ταν ψια αx6ψ 1ρoνι& μεεθνιNiq φoβiεq, ξtφρενα οoυ(γN χαt χoμμoυνιoτιNtq oερ-παντ[νεq. K&πω6 dτoι διαoxdδαζε o μα6oτρoq Kαραμd-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
τρoζ την oηΡrn χoμμoυνtστoφoβiα :NαL τα μdτρα πoυ d-
παtρναν oι Nυβερν{σειζ γtοr τoν ιιαπ6 Boρροi Nlνδυνoll:ιιKoμμουνιaτυNt'q oερπαντ{νεq... Tα 6πλα τα tγει o βαoι-λt&'qNαι η xυβdρνηoη. Tι φoβo6νται δα;ll
Η πoλιτιNt1 αναaN6πηση τoυ θι&ο'oυ περιoριζ6ταν oε
γενιN6τητe6' δεν τ)θελε η MαρINα Σoυdζ xρtcειq xαι aγ6-' )ιια << αν τ ιxαλλιτ εγν υN&l'
<ιEιρ{νη θdλoυμε xαι xαλtqπι&τ,sεqν, dNλεινε τιq oυζη_
τtρευq o Tζiμη6 Σ&ψπα6 πoυ doτηνε αντL γυα ν' ανα'/'α-
ιriι!ει τo ιιoπυρ{ με την πυo61α ιδεoλoγ[αll. Συν{θωq 6μωq
d1rενε xλειoμdνoq oτo atγαψlνo xαβo6xι τoυ, τα.Ραφρ&ζo-
ντα"c) τα αθ&νατα :N'}'αaυN&" iρyα xαt δημιoυργ<iντα"ζ τLζ α-νεπαν&ληπτεζ oμotoχ ατα}ηξ[eq τoυ.
<ιEιρ{νηtl, βρoντoφιilναζε η Mαρ [xα. <<F'υρt1νη)), επανO(-
λ&μβανε 'LαL
η αδελφ{ τη6 Mιρ&ντα'' ωC, o'oπρ&νo. Eυτυ_
x1'lq o 1oρευτ{e Moυζci,s ε(1ε εφε6ρει dνα απoδεyπ6 απ6 6-λ,.,υq φινd,λε γι' αυτiq τιq επιxiνδυνεq xoυβdντεζ, πoυ, αν
1,rη τι &λλo, dφερναν ιατατoνLα Nαι θλiι|,,η.
<<Tην Eιρ{νη, τo μoυνi τη δ(νει...ll απfγγελλε με φω-ν{ δρ&xoυ Nι tπεφτε 1ειρoxρ6τημα.
oι πριilτοι μ{r'c τoυ 1ειμcbνα τoυ '49 dδειξαν πωζ η
x<5ρα iψπαινε σ' 6να υγιd6 αυ}ι&xι, ψε τLζ ευλoγ(εq τoυ δυ-
τtν'oil N6csψoυ χαt υπερατλαντιNd βodθεα π&aηc, φ6αεωqπαρ&" τα πρoβλdματα.
H Nανiνα Zoλα tpil.ε ατ61o να μoι&αει τo δυνατ6ν,,ττtqπ6ζεqτoυλd1ιoτoν, την Mπdτι Γxρ6ιμπλ, μια σταρ τoυ
Χ1lλιγoυντ πoυ θα6μαζε τLα. τLζ εμι.|.,υ1ωτιxtc rηe επιδ6-σεtζ στoν π6λεμo, αφoi'l Nατ&" x&πoιo τρ6πo dγινε η βαoι-
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΛΗΣ
238 239
σχoνισμdνων θυμcΔν τη φων{ τη6 Mατdλνταq, π{,τρινηNιωq oυν{θωq oυρανoμ{y'ηxαL ψπ&oα' λ6γω εφηβεtαq: αΕt-σαL ψLα παλιoxλdφτρα. Αυτ6 ε[aαι. Kλdφτρα xι &τιψll.
'Εφταaε η μdρα πoυ η Mατiλντα αιoθ&νθηxε αθ&νατη.Σι-γo6ρει{.lε τιq aytoειq τηζ με τιq μdλιαoεq.Κατ&. dναν ανε-
Φτη.o τρ6πo, τo αc6μα τηc,pρi)Nε αντιo<λψατα, αντυcτ&"-
oειq, τρ6πoυ6 να αντιδ p& ψαγυν'& aτα τoιψτt1ματα των με-λιoocδν. Kυxλoφoρo6oε &φoβα oτιq βρ6oεζ χαι στoυζ νερo-
γilτεq πoυ πρoτιμo6oαν oι μdλιooε6 }lαL oL aφ{γιεq, τtq &γ-
γιζε 6πωq τιq πεταλo6δε6, τιq oυνdθλιβε oτη 1o6φτα τ\e{ τι6 παγ(δευε στo ο'τ6μα τη6, δυo }αL τPεLζ ψαζ[, φρυι&._
ρoνταζ τo θ[αoo yLαL πεPLσσ6τερo τoν χαxo|ιoiρη τoν Ko-λooο6, πoυ ατtφευγε πλdoν ν' αoτειε6εται ψαζ[ τηc'.
Tdλειωαε αυτoμ&τωq η θητεiα τηζ σαν <ιαφoυγγαρ6φι-δoll xι dγινε αμελιoα6φιδoll, πρooωριν& xαι τ&}ν, ιilαπoυνα βρεθεi τo xυριoλεNτιx& 1ειρ6τερo. o Στ&θηq την πα-ρατηρoι1oε oxεφτιι6q' τα[ρνrnταq Noυρ&γιο απ6 την αrεL-}vpιxs1τηζ συμπεριφoρ&, αφo6 Nω η MαρiNα απdφευγε ναoυγxρo6εταυ ανoυγτd." με τo αδημ6oιo N[νδυνoll, 6πωq τηναπoNαλo6oε εν ατενcΔ.
αMoυ τα ψαζεi.lευ, \ oγι&>l. Η Mατ[λντα i1ξερε τι εc;τ[
Σoυdζ xαι π6oo ε}'&yιcτα γαριaτιxt1{ραν oε ανdλoγα φερ-,stψατα. Ei1ε 6μω6 Nατ&" παρ&ξενo τρ6πo εμπιoτoo6νηστo ((ευτυχιομdνo L949D' xι αc, t1ταν ψια αx6ψ 1ρoνι& μεεθνιNiq φoβiεq, ξtφρενα οoυ(γN χαt χoμμoυνιoτιNtq oερ-παντ[νεq. K&πω6 dτoι διαoxdδαζε o μα6oτρoq Kαραμd-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
τρoζ την oηΡrn χoμμoυνtστoφoβiα :NαL τα μdτρα πoυ d-
παtρναν oι Nυβερν{σειζ γtοr τoν ιιαπ6 Boρροi Nlνδυνoll:ιιKoμμουνιaτυNt'q oερπαντ{νεq... Tα 6πλα τα tγει o βαoι-λt&'qNαι η xυβdρνηoη. Tι φoβo6νται δα;ll
Η πoλιτιNt1 αναaN6πηση τoυ θι&ο'oυ περιoριζ6ταν oε
γενιN6τητe6' δεν τ)θελε η MαρINα Σoυdζ xρtcειq xαι aγ6-' )ιια << αν τ ιxαλλιτ εγν υN&l'
<ιEιρ{νη θdλoυμε xαι xαλtqπι&τ,sεqν, dNλεινε τιq oυζη_
τtρευq o Tζiμη6 Σ&ψπα6 πoυ doτηνε αντL γυα ν' ανα'/'α-
ιriι!ει τo ιιoπυρ{ με την πυo61α ιδεoλoγ[αll. Συν{θωq 6μωq
d1rενε xλειoμdνoq oτo atγαψlνo xαβo6xι τoυ, τα.Ραφρ&ζo-
ντα"c) τα αθ&νατα :N'}'αaυN&" iρyα xαt δημιoυργ<iντα"ζ τLζ α-νεπαν&ληπτεζ oμotoχ ατα}ηξ[eq τoυ.
<ιEιρ{νηtl, βρoντoφιilναζε η Mαρ [xα. <<F'υρt1νη)), επανO(-
λ&μβανε 'LαL
η αδελφ{ τη6 Mιρ&ντα'' ωC, o'oπρ&νo. Eυτυ_
x1'lq o 1oρευτ{e Moυζci,s ε(1ε εφε6ρει dνα απoδεyπ6 απ6 6-λ,.,υq φινd,λε γι' αυτiq τιq επιxiνδυνεq xoυβdντεζ, πoυ, αν
1,rη τι &λλo, dφερναν ιατατoνLα Nαι θλiι|,,η.
<<Tην Eιρ{νη, τo μoυνi τη δ(νει...ll απfγγελλε με φω-ν{ δρ&xoυ Nι tπεφτε 1ειρoxρ6τημα.
oι πριilτοι μ{r'c τoυ 1ειμcbνα τoυ '49 dδειξαν πωζ η
x<5ρα iψπαινε σ' 6να υγιd6 αυ}ι&xι, ψε τLζ ευλoγ(εq τoυ δυ-
τtν'oil N6csψoυ χαt υπερατλαντιNd βodθεα π&aηc, φ6αεωqπαρ&" τα πρoβλdματα.
H Nανiνα Zoλα tpil.ε ατ61o να μoι&αει τo δυνατ6ν,,ττtqπ6ζεqτoυλd1ιoτoν, την Mπdτι Γxρ6ιμπλ, μια σταρ τoυ
Χ1lλιγoυντ πoυ θα6μαζε τLα. τLζ εμι.|.,υ1ωτιxtc rηe επιδ6-σεtζ στoν π6λεμo, αφoi'l Nατ&" x&πoιo τρ6πo dγινε η βαoι-
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΛΗΣ
238 239
Nt1ψαaι6τ τcυν ε6ρωoτων αμερtχανoπαiδων πoυ πoλεμo6-σαν στoν Eιρηνιx6 .,LαL στα &λλα μdτωπα.
Tα aNετq τoυ δε6τερoυ μdρoυ6 διανθioτηxαν με τη δη-
μοφιλ{ )'iF;ητηc' επoyi6 ((ανασυγχρ6τηaηl',, ενcδ oι Nυρ(εq
τoυ θιd,o'oυ Nαβγrlδιζαν πoια θα προlτoτρατoυδ{oε L τα τPα-
γo6δια τηq Στ6λλαq ΓxρtNι πoυ ι<dβριθαν oπανiων αL-
oθημ&των ιω αξιoπρεπε[αq>l, Nατ&. τηΜαρtxα Σoυdζ.αEloαι τo xoρ[τ,sι μoυ γtα τρiτη 1ρoνι&ll, δ{λωoε oΣτ&_
θηq oτη Mατiλντα, Nυ εxε[νη τoυ 1αμoγdλαoε με τo oλo-xαiνoυργo 1αμ6γελ6 τηζ ωζ ι<μελιoo6φιδoυll, πιo απ67ια-Nρη απ6 πoτt.
<ιMε τα }'εφτ&. μαq ζoυν 6λoι τoυq. Πoυλd Noα7'ιt1ψατα
xαι ταtζει τoυ6 γx6μενo66 τη6, χσ'ζt. '. Ε, y'ζδl'XΦs δεν {ταν o Στ&θη6. MιNρ6q $,ταν ιι ευτυ1ιoμd-
νoζ, β 6να λαoπιbδη τρ6πo πoυ δε θα Nατ6ρθωνε πoτd ναερμηνε6o'ει . Ζo'Saε την ανdμελη ζω{ τoυ παιδιo6 πoυ δεν υ-πo1ρεcδνεται να π&ει oτo α1oλε{o, να πειθα ργ$ρεt σε y'α_
ν6νε6 πoυ {δη τα παιδι& τηζ (ανασυyxρ6τηaηqll dβριoxανχoυραστιχo6q. Δεν ε{γε αναγxαoτεt ν' αναy'α}ι'3ι|ει xαι τηνιιαπ6θμενη αy&πηπ τoυ Χριo'τo6 Nαι τηc,Παναγ[αq, με τoσωφρoνtστm6 τρ6πo των 1λατηχητυxιbν o1oλε(ων. M6νo μετoυq αριθμo'5q αναN&λυι|ε o1doει6 ενδιαφdρoυoε6, λ6γωτoυ Στdφανoυ, τoυ τε1νιxo6 τoυ θι&ooυ , πoυ tταιζε τη γε-ωμετρiα oτα Noντ6γoντρα δ&1τυλ& τoυ. 'Eλυνε α,sxtpειq,πρooθαφαιρo6αε xαι πoλλαπλαc[αζe, διαιρo6oε τo o6-
μπαν, υπoλ6γιζε. Στoν Στdφανo χρωστo6oε τη μαθημα_τιx$1αντt}η,Qη τoυ βρo1ερo6 N6ομoυ, γιατ[ ipρεaε παρ&λo-
γα το 1949.
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
H Mατiλντα παραNoλoυθo0oε επυφυλαxτ ι:Nt1 τ α τ a'χυ _
δαxτυλoυργιx& μαθηματιx&. τoυ Στdφανoυ )'{,αt τι6 επιδ6-
σεtζ τoυ Στ&θη, πoυ,'Nατ&πρ61ειρη εxτtψoητηq Aνατo-
λ{q Σερπr1ν, Θα Nατ!)ηγε λoγιoτ{6, τoxoγλ6φo6 { dφoρoq.
I'ια την λατoλ{, oι αριθμo[, απ6 τ6τε πoυ N&,πoιoζ τηζοφ6ριξε 6τυ ε[ναι αραpm\ εφεriρεoη, 6γιναν ('ιπoπτoι Nαι
ν'ατιbτερoυ τoυ επιπdδoυ τηζ.Αν xαι βαφτιαμdνη ι<Ανατo-
λi1ll, πioτευε αNρ&δαν τα. πωC) ανtμε oτη Δ6oη, ξaτω xυ αν
τo ρεπερτ6ρι6 τηq γαν6ταν oτα β&θη τηg Aa[αc,. H Δ6oη
εLy,9' πipαoηψετ&. τoν π6λεμo. 'ooo τlL αν ατατ,o6oε τα μα-Nρ6oυρτα περoιN&' dπη, dνιωθε πωζ tπρετε να, πρoσαρμo-
oτε[ oτημεγαλoθυμiα των Αμεριxανcδν θειiν, πoυ τjδη την
e[^xαν αψπαλ&ρει με ν&ιλoν Noμπινεζ6ν αε 1ρr1μα βεριNoxi.o θiαο'oq 6ργωνε ξαν&" Nαt ξαν&. τη Mαxεδoνiα )1σ"L τη
(")ρ&Nη, φτ&'νoνταq μdχρι π&lω oτην oρεoτι&δα, πρoχεt-
1rJνoυ να ι}.,υ1αγωγ{oει τtζ περtσσ6τερεq oτρατιωτιNtq
1l.oν&δεq, dωq 6τoυ dρθει βdβαυα o Nαυρ6q των λoυτρcbν.
Tdλειωνε Nι o Φλεβ&"ρηq, ε[yαν φτ&aευ πLα. στα
'ηq AπoNρι&q' oυ χαPic tπαυρναν Nι dδιναν, γ6ρταoε ηyνoL-
λι& τoυq Nρtαqxαι xαλβ&δεq, φιλ6ξενoυ6 ανθρcδπoυζ συνα-
ντo6ααν xαι γλεντζdδεs. o ι6rsψoqξεπερνo6oε ταp&oανα
1rε 1oρ6, ψ' εNε[να τα <ιβεμ, βuμ, βuμ, πoυ φιλ&Nια σoυ'δινα, oτα γεt}ητα βελo6διναtl }ιαL ψεx&τt &'}'λα, εξωτιN{1c,
διαoτρoφ{e. Mπλdxoντα\t 1λαL oι θεατρ(νot με τoυζ xoινo6q()νητo6q, oριoμdνε6 μ&λιοτα τoυ θι&ooυ iNαναν y'αL τα σχε-
τυι&" \lυγιx&", ξα}'αφριλνoνταζ τα νεφρ& των πto otχoνoμη-
1ι6νων στLζ ετα"Ρχiεq. Mε διαNριτιN6τητα 6μω6, γιατt pα-
ραινε στη oυνεiδηof τoυζ το oμoιoxατ&\xτo x)'αaυN6 ρε-
ΓΙANNHΣ ΞANΘO\1\HΣ
μtσα
240
l6u
24L
Nt1ψαaι6τ τcυν ε6ρωoτων αμερtχανoπαiδων πoυ πoλεμo6-σαν στoν Eιρηνιx6 .,LαL στα &λλα μdτωπα.
Tα aNετq τoυ δε6τερoυ μdρoυ6 διανθioτηxαν με τη δη-
μοφιλ{ )'iF;ητηc' επoyi6 ((ανασυγχρ6τηaηl',, ενcδ oι Nυρ(εq
τoυ θιd,o'oυ Nαβγrlδιζαν πoια θα προlτoτρατoυδ{oε L τα τPα-
γo6δια τηq Στ6λλαq ΓxρtNι πoυ ι<dβριθαν oπανiων αL-
oθημ&των ιω αξιoπρεπε[αq>l, Nατ&. τηΜαρtxα Σoυdζ.αEloαι τo xoρ[τ,sι μoυ γtα τρiτη 1ρoνι&ll, δ{λωoε oΣτ&_
θηq oτη Mατiλντα, Nυ εxε[νη τoυ 1αμoγdλαoε με τo oλo-xαiνoυργo 1αμ6γελ6 τηζ ωζ ι<μελιoo6φιδoυll, πιo απ67ια-Nρη απ6 πoτt.
<ιMε τα }'εφτ&. μαq ζoυν 6λoι τoυq. Πoυλd Noα7'ιt1ψατα
xαι ταtζει τoυ6 γx6μενo66 τη6, χσ'ζt. '. Ε, y'ζδl'XΦs δεν {ταν o Στ&θη6. MιNρ6q $,ταν ιι ευτυ1ιoμd-
νoζ, β 6να λαoπιbδη τρ6πo πoυ δε θα Nατ6ρθωνε πoτd ναερμηνε6o'ει . Ζo'Saε την ανdμελη ζω{ τoυ παιδιo6 πoυ δεν υ-πo1ρεcδνεται να π&ει oτo α1oλε{o, να πειθα ργ$ρεt σε y'α_
ν6νε6 πoυ {δη τα παιδι& τηζ (ανασυyxρ6τηaηqll dβριoxανχoυραστιχo6q. Δεν ε{γε αναγxαoτεt ν' αναy'α}ι'3ι|ει xαι τηνιιαπ6θμενη αy&πηπ τoυ Χριo'τo6 Nαι τηc,Παναγ[αq, με τoσωφρoνtστm6 τρ6πo των 1λατηχητυxιbν o1oλε(ων. M6νo μετoυq αριθμo'5q αναN&λυι|ε o1doει6 ενδιαφdρoυoε6, λ6γωτoυ Στdφανoυ, τoυ τε1νιxo6 τoυ θι&ooυ , πoυ tταιζε τη γε-ωμετρiα oτα Noντ6γoντρα δ&1τυλ& τoυ. 'Eλυνε α,sxtpειq,πρooθαφαιρo6αε xαι πoλλαπλαc[αζe, διαιρo6oε τo o6-
μπαν, υπoλ6γιζε. Στoν Στdφανo χρωστo6oε τη μαθημα_τιx$1αντt}η,Qη τoυ βρo1ερo6 N6ομoυ, γιατ[ ipρεaε παρ&λo-
γα το 1949.
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
H Mατiλντα παραNoλoυθo0oε επυφυλαxτ ι:Nt1 τ α τ a'χυ _
δαxτυλoυργιx& μαθηματιx&. τoυ Στdφανoυ )'{,αt τι6 επιδ6-
σεtζ τoυ Στ&θη, πoυ,'Nατ&πρ61ειρη εxτtψoητηq Aνατo-
λ{q Σερπr1ν, Θα Nατ!)ηγε λoγιoτ{6, τoxoγλ6φo6 { dφoρoq.
I'ια την λατoλ{, oι αριθμo[, απ6 τ6τε πoυ N&,πoιoζ τηζοφ6ριξε 6τυ ε[ναι αραpm\ εφεriρεoη, 6γιναν ('ιπoπτoι Nαι
ν'ατιbτερoυ τoυ επιπdδoυ τηζ.Αν xαι βαφτιαμdνη ι<Ανατo-
λi1ll, πioτευε αNρ&δαν τα. πωC) ανtμε oτη Δ6oη, ξaτω xυ αν
τo ρεπερτ6ρι6 τηq γαν6ταν oτα β&θη τηg Aa[αc,. H Δ6oη
εLy,9' πipαoηψετ&. τoν π6λεμo. 'ooo τlL αν ατατ,o6oε τα μα-Nρ6oυρτα περoιN&' dπη, dνιωθε πωζ tπρετε να, πρoσαρμo-
oτε[ oτημεγαλoθυμiα των Αμεριxανcδν θειiν, πoυ τjδη την
e[^xαν αψπαλ&ρει με ν&ιλoν Noμπινεζ6ν αε 1ρr1μα βεριNoxi.o θiαο'oq 6ργωνε ξαν&" Nαt ξαν&. τη Mαxεδoνiα )1σ"L τη
(")ρ&Nη, φτ&'νoνταq μdχρι π&lω oτην oρεoτι&δα, πρoχεt-
1rJνoυ να ι}.,υ1αγωγ{oει τtζ περtσσ6τερεq oτρατιωτιNtq
1l.oν&δεq, dωq 6τoυ dρθει βdβαυα o Nαυρ6q των λoυτρcbν.
Tdλειωνε Nι o Φλεβ&"ρηq, ε[yαν φτ&aευ πLα. στα
'ηq AπoNρι&q' oυ χαPic tπαυρναν Nι dδιναν, γ6ρταoε ηyνoL-
λι& τoυq Nρtαqxαι xαλβ&δεq, φιλ6ξενoυ6 ανθρcδπoυζ συνα-
ντo6ααν xαι γλεντζdδεs. o ι6rsψoqξεπερνo6oε ταp&oανα
1rε 1oρ6, ψ' εNε[να τα <ιβεμ, βuμ, βuμ, πoυ φιλ&Nια σoυ'δινα, oτα γεt}ητα βελo6διναtl }ιαL ψεx&τt &'}'λα, εξωτιN{1c,
διαoτρoφ{e. Mπλdxoντα\t 1λαL oι θεατρ(νot με τoυζ xoινo6q()νητo6q, oριoμdνε6 μ&λιοτα τoυ θι&ooυ iNαναν y'αL τα σχε-
τυι&" \lυγιx&", ξα}'αφριλνoνταζ τα νεφρ& των πto otχoνoμη-
1ι6νων στLζ ετα"Ρχiεq. Mε διαNριτιN6τητα 6μω6, γιατt pα-
ραινε στη oυνεiδηof τoυζ το oμoιoxατ&\xτo x)'αaυN6 ρε-
ΓΙANNHΣ ΞANΘO\1\HΣ
μtσα
240
l6u
24L
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
περτ6ριo. 'oλωq τυyα[ωq' τLζ πLo πoλλd6 p[ζιτεc, τιq txανεηΖoλ&., πoυ υπoδυ6ταν τo μιxρ6 Ιoα&N επd τoυ θυoια-oτηρioυ τηq oιην\q.
- H Mατiλνταε[yεανεp&oειτo φρ6δι τηqoΡτηζ&λλo μι-
α6 π6ντo. Σφρd,γιoε 1nαL τo oτ6ψα, πραotνιζε απ6 ψ[ooqxαυ περ[ψενε. 'Η μ&λλoν δεν περiμενε τ[πoτε απoλ6τω6 xιαυτ6-τηax6τωνε. 'Eβλεπε τoν xαιρ6 να ξoδε6εται oταπi1-yαυν' {λα, θα ερ16ταν o6ντoμα η ανoιξτ1xι $aτερα π&)rι τoιδρωμdνo 'ιαλoxα[ρι των tαματιNιΔν. 'ooo xι αν θεωρητιι&.την υπoλ6γιζαν yια μdλo6. τoυ θι&ooυ ' |ιLα y'αL {ραν επιρ_Pεπηe στην απoσττjθιoη των xατεβατιilν τoυ Tζi.ψ Σ&-ψπα, παρtψενε μια επιNiνδυνη παρεtaαxτ\, ξνα ανεξ6φλη-τo γραμμ&τυo, {να...
ιιΠriq τo ε(πεq;>> o Στ&θη6 πρoβληματιζ6ταν ιbρεq ω-ρεq ατ' τo β&ρo6 των τiτλων τηG.
αΑνεξ6φλητo γραμμ&τιo. Koυφ6 q ε[oαι;rlιιKαλ6τερo { 1ειρ6τερo απ' τo μελιoo6φιδo;llιιEioαι μωρ6. Mωρ6 ιαι ηλ[θιoq)), τoν απ6παιρνε.ιιKαλ6τερo { 1ειρ6τερo;υΔεν τoυ απαντo6aε. Aπαξιo6oε να τoυ εξτγεi' τoυq τ[_
τλoυq τηζ, πoυ ψ&Nραtναν 6πωq xαι oι μdρε6 πoυ xdρδιζανφωq, 6oo πρo1ωρo6oε η &νoιξη. Παρ' 6λα αυτ&', η Mατiλ-ντα ε[γε xoλλ{oει στo ((ευτυχιoμdνo !9/+9'l. Αυτ{ Nαι ψ6-νo η 1dρτινη ιδdα απoτελo6oε τo τελευτ αto τηe απoxo,Sψπι.
κEioαι oτα αsρητα., γι' αντ6 aN&oε. Γiνε &νθρωπoq,επιτdλoυqυ.
H Mαρdxα Σoυdζ \ταν oαφt16. Δεν υπτjρ1ε xανεναqπoννα την περιμ6νει. Αυτ6 τ\e γ6παγε. Σε cτιγψtq ψετα-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ληq αδυναμ[αc, η ψυNρi) τα&Nιζε xυ απoQτo6oε την εχνευ-
ριoτtNt1 αθω6τητα τoυ Στ&θη,, &oyετα αν τoν θεωρo6οε
παρ& φ6αιν πoνηρ6 xαι βρωμ6παιδo, 6πωqxαι τo υπ6λoι-
πo οxυλoλ6ι τoυ θι&ooυ. Mα εxεtνo πoυ τη γoν&τιζε,sρανπoυ η ενηλιNiωο'{ τηζ αργoιiσε αN6ψ.
ιιΔεν ε(ναι θdμα παρθεν[αq, xρυo6 μoυ, αλλd, ημερoμη-ν[αq>l, τηq ε[πε η Kiτoα Αλεξ&ντερ, πoν x&τt περιoo6τε-
ρo τ)ξερε, αφo6 με την πρcbτη ευNαυρ[α διηγ6ταν με θρi_
νCΝc, yναL επιφωνl'7ματσ' LαπωνLτto6 τ6πoυ τη δραματυx$1 rατoρ[α τoυ ξεπαρθενι&oματ6q τηq απ6 τo μdθυo'o τατtρατηζ. H ενηλιN{ωoη τηqΚtτoαc 6μωg επ{λθε πoλ6 αργ6-
τερα,6ταν πλdoν πfρε την κsτopυxt1ατ6φαclητoυ θε&τρoυ.
o Στ&θη6 δεν μπoρo6σε να τη βλ6πει να μαραζιΙiνει.'E-να πoλ6 <ιματιλντιN6ll βdβαια μαρ&ζωμα, πoυ ταiριαζε μ6-νO σε υπερχ ινητ ιx{1 αψαζ6να.'Eπν ιγε αρoυραioυq ψε τ α γ{,'
ρtα, xατ&τινε μdλιoαεζ πoυ ξεoτρ&τιζαν xατατ&νω τηqτη ψtρεq τoυ to'ιαγε μ6τη o {λιoq Nι αναoτα[νoνταν τα d-
ντoμα, aτεy'6ταν oαν oτ6λoq τoυ ηλεxτριxo6 μεq oτη βρo-
tr$1N&νoνταq επ(δειξη μια παρ&λoγηq δ6ναμΙe Nαι αγνod:_
νταζ τoυζ xεραυνo66' τdλo6 dμαθε να oδηγεi xαι τζιπσ τoυζ oτρατcbνεq, αυθαδ ι&ζo ν τ α"ζ yναL oπριil1νoντ α.c, τ α φ α. -
ντd,ρια πoυ απ6 oπ6ντα d1ωναν τα γρασωμiνα γt'φα τoυq
οτα μπo6τLα. τηe.'Eμαθε 6μω6 να oδηγε[ τζιπ.Σαν την τρελ{ {πωpνε τυq
,ττρoφtq, x}'ειoτtq xι ανo'.xτ{'q' τιq εtxε tνα xαι τo αυτ6.
l(αι oτην 6πιoθεν, αλφαδιd,. TαNατ&'φερνε χα't ανoιγ6Nλει-
,ε τα 1εi\, να φανεL η λειι|τj oδolτooτoι1iα. Σαν xαμ6γε-Λιl βε απεt\τυx&" ρε'3ψατα πρoζ 6λεq τιq Nατευθ6νoειq.
242 243
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
περτ6ριo. 'oλωq τυyα[ωq' τLζ πLo πoλλd6 p[ζιτεc, τιq txανεηΖoλ&., πoυ υπoδυ6ταν τo μιxρ6 Ιoα&N επd τoυ θυoια-oτηρioυ τηq oιην\q.
- H Mατiλνταε[yεανεp&oειτo φρ6δι τηqoΡτηζ&λλo μι-
α6 π6ντo. Σφρd,γιoε 1nαL τo oτ6ψα, πραotνιζε απ6 ψ[ooqxαυ περ[ψενε. 'Η μ&λλoν δεν περiμενε τ[πoτε απoλ6τω6 xιαυτ6-τηax6τωνε. 'Eβλεπε τoν xαιρ6 να ξoδε6εται oταπi1-yαυν' {λα, θα ερ16ταν o6ντoμα η ανoιξτ1xι $aτερα π&)rι τoιδρωμdνo 'ιαλoxα[ρι των tαματιNιΔν. 'ooo xι αν θεωρητιι&.την υπoλ6γιζαν yια μdλo6. τoυ θι&ooυ ' |ιLα y'αL {ραν επιρ_Pεπηe στην απoσττjθιoη των xατεβατιilν τoυ Tζi.ψ Σ&-ψπα, παρtψενε μια επιNiνδυνη παρεtaαxτ\, ξνα ανεξ6φλη-τo γραμμ&τυo, {να...
ιιΠriq τo ε(πεq;>> o Στ&θη6 πρoβληματιζ6ταν ιbρεq ω-ρεq ατ' τo β&ρo6 των τiτλων τηG.
αΑνεξ6φλητo γραμμ&τιo. Koυφ6 q ε[oαι;rlιιKαλ6τερo { 1ειρ6τερo απ' τo μελιoo6φιδo;llιιEioαι μωρ6. Mωρ6 ιαι ηλ[θιoq)), τoν απ6παιρνε.ιιKαλ6τερo { 1ειρ6τερo;υΔεν τoυ απαντo6aε. Aπαξιo6oε να τoυ εξτγεi' τoυq τ[_
τλoυq τηζ, πoυ ψ&Nραtναν 6πωq xαι oι μdρε6 πoυ xdρδιζανφωq, 6oo πρo1ωρo6oε η &νoιξη. Παρ' 6λα αυτ&', η Mατiλ-ντα ε[γε xoλλ{oει στo ((ευτυχιoμdνo !9/+9'l. Αυτ{ Nαι ψ6-νo η 1dρτινη ιδdα απoτελo6oε τo τελευτ αto τηe απoxo,Sψπι.
κEioαι oτα αsρητα., γι' αντ6 aN&oε. Γiνε &νθρωπoq,επιτdλoυqυ.
H Mαρdxα Σoυdζ \ταν oαφt16. Δεν υπτjρ1ε xανεναqπoννα την περιμ6νει. Αυτ6 τ\e γ6παγε. Σε cτιγψtq ψετα-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ληq αδυναμ[αc, η ψυNρi) τα&Nιζε xυ απoQτo6oε την εχνευ-
ριoτtNt1 αθω6τητα τoυ Στ&θη,, &oyετα αν τoν θεωρo6οε
παρ& φ6αιν πoνηρ6 xαι βρωμ6παιδo, 6πωqxαι τo υπ6λoι-
πo οxυλoλ6ι τoυ θι&ooυ. Mα εxεtνo πoυ τη γoν&τιζε,sρανπoυ η ενηλιNiωο'{ τηζ αργoιiσε αN6ψ.
ιιΔεν ε(ναι θdμα παρθεν[αq, xρυo6 μoυ, αλλd, ημερoμη-ν[αq>l, τηq ε[πε η Kiτoα Αλεξ&ντερ, πoν x&τt περιoo6τε-
ρo τ)ξερε, αφo6 με την πρcbτη ευNαυρ[α διηγ6ταν με θρi_
νCΝc, yναL επιφωνl'7ματσ' LαπωνLτto6 τ6πoυ τη δραματυx$1 rατoρ[α τoυ ξεπαρθενι&oματ6q τηq απ6 τo μdθυo'o τατtρατηζ. H ενηλιN{ωoη τηqΚtτoαc 6μωg επ{λθε πoλ6 αργ6-
τερα,6ταν πλdoν πfρε την κsτopυxt1ατ6φαclητoυ θε&τρoυ.
o Στ&θη6 δεν μπoρo6σε να τη βλ6πει να μαραζιΙiνει.'E-να πoλ6 <ιματιλντιN6ll βdβαια μαρ&ζωμα, πoυ ταiριαζε μ6-νO σε υπερχ ινητ ιx{1 αψαζ6να.'Eπν ιγε αρoυραioυq ψε τ α γ{,'
ρtα, xατ&τινε μdλιoαεζ πoυ ξεoτρ&τιζαν xατατ&νω τηqτη ψtρεq τoυ to'ιαγε μ6τη o {λιoq Nι αναoτα[νoνταν τα d-
ντoμα, aτεy'6ταν oαν oτ6λoq τoυ ηλεxτριxo6 μεq oτη βρo-
tr$1N&νoνταq επ(δειξη μια παρ&λoγηq δ6ναμΙe Nαι αγνod:_
νταζ τoυζ xεραυνo66' τdλo6 dμαθε να oδηγεi xαι τζιπσ τoυζ oτρατcbνεq, αυθαδ ι&ζo ν τ α"ζ yναL oπριil1νoντ α.c, τ α φ α. -
ντd,ρια πoυ απ6 oπ6ντα d1ωναν τα γρασωμiνα γt'φα τoυq
οτα μπo6τLα. τηe.'Eμαθε 6μω6 να oδηγε[ τζιπ.Σαν την τρελ{ {πωpνε τυq
,ττρoφtq, x}'ειoτtq xι ανo'.xτ{'q' τιq εtxε tνα xαι τo αυτ6.
l(αι oτην 6πιoθεν, αλφαδιd,. TαNατ&'φερνε χα't ανoιγ6Nλει-
,ε τα 1εi\, να φανεL η λειι|τj oδolτooτoι1iα. Σαν xαμ6γε-Λιl βε απεt\τυx&" ρε'3ψατα πρoζ 6λεq τιq Nατευθ6νoειq.
242 243
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\nHΣ
o Στ&θηq δε φανταζ6 ταν τL μπoρo6oε να αντιτ&ξεL στα'xατoρθιiματα" τηζ αγαπηψtνηζ τoυ. Τπoλ6γιζε μ6νo o,τoπιo ατερε6τυπo χoμμσ.τ&y'ι δυατυ1(αq πoυ τηζ λ6γιζε ταπ6δια yLαL την ty'ανε να o'υντdo.oεταυ xoντ& τoυ N&τι βρα-δινdq, δ6αxoλεq,l,ρuq.
Mεγαλc6νoνταq εLyε ιι αυτ6q τα ερωτηματιN&. τoυ' τoαp&oταητo απ6τεll τoυ ιαψιd.. φoρα ξεyεtλιζε απ6 τα yε[-λη τoυ
'LαL τo ξεoτ6ψιζε ΥLα' να τo αNo6oει μ6νo6. Mια α-
πoιλειoτιN& πρooωπιNt1 τoυ ερriτηoη. Αργo6o-ε να τoντ&.ρει o 6πνo6 τιqν6yτεq τoυ'49. Δεν τiθελε να 1d,oει τoθοiρρo6 τoυ { ν' ατoNτtpει τα &yρια θd,ρρητα τηζ Mατ,λ-νταζ, πoυ τoν φ6βιζαν. Διατηρo6oε αN6ψτη oιγoυρι& πω6ατo βdθoq τoυ oρdζoντα,Ndτω απ' την εγxυρ6τητα τoυ ε-λε{μoνα Eρυθρo6 Σταυρo6, τoν περ(μεναν' με oλoxαiνoυρ-
Υεe y"α|ιπα.ρντ{νε6, xαπξλα xι oμπρdλεq-6,τι δηλαδ{ εi1εδει oε μια διαφ{μιoη εγγλdζιχων υφασμ &των oτηΘεo.oα_λoν[xη, τηγαtνoνταc, για παρ&στσ'ση oτη Θdρμη- o θεioqXριoτ6φoρoq Xωραφ& e p.ε τη θεlα Στdλλα. Αργ6τερα θαπαρoψo[αζε τη γλυN6τητα τ\e Στdλλαq μ' εxε{νην τηζ η_θoπoιo6 Tζdιν Γoυdιμαν.
Ξαγρυπνc6νταq Nατt,sτρωνε 'LαL
τα" o1dδι& τoυ, υπoλo-
γtζoνταq aτην απtραντη Nαλoo6νη των Χωραφriδων. ΔεΘα tραν Nαι τ6oo τρoμερ6 να tπαυρναν Noντ& τoυζ χαt τηMατiλντα. Θα τoυ6 &ρεoe o δυναμιoμ6c, τηζ, η οoβαρ6τη-τ&. τηc"xαι, 6oo γtα τo δ6ντι, θα doπευδαν στoυζ πto φη-μιoμdνoυq τεyνLτεq, πρoxειμdνoυ να ξαναγτiαoυν τo αλη-θιν& λαμπεP6 τηe 1αμ6γελo.
Bdβαια ε[yε τd.pεt τo ψ&τι τoυ τη ΜαρtNα Σoυdζ, τα
...ΥΣTι]PA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
τελευτα{α Χριoτo6γενννc[ στα ApNτυx&' να aαριζει tνα
βρα1ι6λι oτoν Φρiξo Kαντcilνα. Δε μdληo'ε γι' αυτ6 σε y'α._
νdναν. Αλλ& χαι πoυ δε μiληoε, ιιxλdφτραlt την ανdβαζε
και <<Nλtφτρα)) την ιατtpαζε η Mατiλντα, η <<αζpητηtl
αγ&πη τoυ.
ιιΘα με oxoτcbo'ει την ιilρα πoυ Noιμ&μαL,γL' αυτ6 δεν
πρtτει να Noιψ&ψαι. 'H αν xoιψ&ψαι, πρtτει να φαtνεταιπωq δεν Noιψ&.ψαιl>, τoυ εμπtστευ6ταν τoυq φ6βoυq τ\6lπoυ, 6oo Nι αν αNo$yoνταν υπερβoλιNoi, dφερναν αN6ψxαιoτoν 6πνo τoυ Στ&θη εφι&Μεq'
Γιατi o Στ&θηq Noιψ6ταν xανoνιx&. Π\μμ6ριζαν τα 6-νειρ& τoυ νερα γεψ&.τα ψ&τια Ntτρινα,, τoυ Nρ6xoυ, πoυ d-
7ιoυαζαν με μ6δια χωρk τo 6oτραNo . Μ&τα πoυ ε{1αν δει&πειρεq αρριboτιεq Nαυ φoνιN&" τ'εPLστατL1ι&. 'oλεq oι πη-
γ{,q' εtτε αε βoυν6 εtτε cιε πεδι&δα, oε παραλ{α f oε νηo(,
επιχoινωνoiloαν ψεταξ6 τoυq Nι αντ&λλασσαν tστoρtεq Nαιλ6yαπoυ &φηναν την εντ6πωση γραμμd,των υγρcbν,,6πωq
τo ι<λoυll y'αL τo ((ρoυD.
Δεν μπoρo6oε6 να τα Noυτ&ξειq Nατ&ψατα αυτ&" τα μυ-διυτd, ψ&τυαNαι δεν ηξrprsαν oε βλdπoυν χαt πdlq.Σεπα-ρατηρo6oαν 6μωq y'αL σε φωτoγρ&φιζαν Nι 6oτελναν μdαω,rπoγεlων oδcΔν τo πρ6oωπ6 σoυ σε 6)'α τα ,sηψε[α τηct'rnτρυNt1c, επιNρ&τειαq. Aoταψ&τητσ', ν61τα Nαι ψ!ρα, υ_
δiιυq τα NαλoNαtρυα πoυ d,νoιγε η oεζ6ν, x&τοs απ6 τυq α-αφ&λτoυq
'LαL τLζπ6λειq ταξ(δευαν τα πρ6oωπα των λoυo-
1l.dνων, απoτυπωμ{να αε υδ&τινα φιλμ. Kαι o' ξνα μdρoqπ()υ τo 'λεγαν Αμ&ραντo, oρειν6 Nαι δ6oβατo, yεψ&τo α-τ1ro6q με τ6oη θεραπευτιN{ δ6ναμη, cboτε να ιoιcbνoυν
244245
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\nHΣ
o Στ&θηq δε φανταζ6 ταν τL μπoρo6oε να αντιτ&ξεL στα'xατoρθιiματα" τηζ αγαπηψtνηζ τoυ. Τπoλ6γιζε μ6νo o,τoπιo ατερε6τυπo χoμμσ.τ&y'ι δυατυ1(αq πoυ τηζ λ6γιζε ταπ6δια yLαL την ty'ανε να o'υντdo.oεταυ xoντ& τoυ N&τι βρα-δινdq, δ6αxoλεq,l,ρuq.
Mεγαλc6νoνταq εLyε ιι αυτ6q τα ερωτηματιN&. τoυ' τoαp&oταητo απ6τεll τoυ ιαψιd.. φoρα ξεyεtλιζε απ6 τα yε[-λη τoυ
'LαL τo ξεoτ6ψιζε ΥLα' να τo αNo6oει μ6νo6. Mια α-
πoιλειoτιN& πρooωπιNt1 τoυ ερriτηoη. Αργo6o-ε να τoντ&.ρει o 6πνo6 τιqν6yτεq τoυ'49. Δεν τiθελε να 1d,oει τoθοiρρo6 τoυ { ν' ατoNτtpει τα &yρια θd,ρρητα τηζ Mατ,λ-νταζ, πoυ τoν φ6βιζαν. Διατηρo6oε αN6ψτη oιγoυρι& πω6ατo βdθoq τoυ oρdζoντα,Ndτω απ' την εγxυρ6τητα τoυ ε-λε{μoνα Eρυθρo6 Σταυρo6, τoν περ(μεναν' με oλoxαiνoυρ-
Υεe y"α|ιπα.ρντ{νε6, xαπξλα xι oμπρdλεq-6,τι δηλαδ{ εi1εδει oε μια διαφ{μιoη εγγλdζιχων υφασμ &των oτηΘεo.oα_λoν[xη, τηγαtνoνταc, για παρ&στσ'ση oτη Θdρμη- o θεioqXριoτ6φoρoq Xωραφ& e p.ε τη θεlα Στdλλα. Αργ6τερα θαπαρoψo[αζε τη γλυN6τητα τ\e Στdλλαq μ' εxε{νην τηζ η_θoπoιo6 Tζdιν Γoυdιμαν.
Ξαγρυπνc6νταq Nατt,sτρωνε 'LαL
τα" o1dδι& τoυ, υπoλo-
γtζoνταq aτην απtραντη Nαλoo6νη των Χωραφriδων. ΔεΘα tραν Nαι τ6oo τρoμερ6 να tπαυρναν Noντ& τoυζ χαt τηMατiλντα. Θα τoυ6 &ρεoe o δυναμιoμ6c, τηζ, η οoβαρ6τη-τ&. τηc"xαι, 6oo γtα τo δ6ντι, θα doπευδαν στoυζ πto φη-μιoμdνoυq τεyνLτεq, πρoxειμdνoυ να ξαναγτiαoυν τo αλη-θιν& λαμπεP6 τηe 1αμ6γελo.
Bdβαια ε[yε τd.pεt τo ψ&τι τoυ τη ΜαρtNα Σoυdζ, τα
...ΥΣTι]PA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
τελευτα{α Χριoτo6γενννc[ στα ApNτυx&' να aαριζει tνα
βρα1ι6λι oτoν Φρiξo Kαντcilνα. Δε μdληo'ε γι' αυτ6 σε y'α._
νdναν. Αλλ& χαι πoυ δε μiληoε, ιιxλdφτραlt την ανdβαζε
και <<Nλtφτρα)) την ιατtpαζε η Mατiλντα, η <<αζpητηtl
αγ&πη τoυ.
ιιΘα με oxoτcbo'ει την ιilρα πoυ Noιμ&μαL,γL' αυτ6 δεν
πρtτει να Noιψ&ψαι. 'H αν xoιψ&ψαι, πρtτει να φαtνεταιπωq δεν Noιψ&.ψαιl>, τoυ εμπtστευ6ταν τoυq φ6βoυq τ\6lπoυ, 6oo Nι αν αNo$yoνταν υπερβoλιNoi, dφερναν αN6ψxαιoτoν 6πνo τoυ Στ&θη εφι&Μεq'
Γιατi o Στ&θηq Noιψ6ταν xανoνιx&. Π\μμ6ριζαν τα 6-νειρ& τoυ νερα γεψ&.τα ψ&τια Ntτρινα,, τoυ Nρ6xoυ, πoυ d-
7ιoυαζαν με μ6δια χωρk τo 6oτραNo . Μ&τα πoυ ε{1αν δει&πειρεq αρριboτιεq Nαυ φoνιN&" τ'εPLστατL1ι&. 'oλεq oι πη-
γ{,q' εtτε αε βoυν6 εtτε cιε πεδι&δα, oε παραλ{α f oε νηo(,
επιχoινωνoiloαν ψεταξ6 τoυq Nι αντ&λλασσαν tστoρtεq Nαιλ6yαπoυ &φηναν την εντ6πωση γραμμd,των υγρcbν,,6πωq
τo ι<λoυll y'αL τo ((ρoυD.
Δεν μπoρo6oε6 να τα Noυτ&ξειq Nατ&ψατα αυτ&" τα μυ-διυτd, ψ&τυαNαι δεν ηξrprsαν oε βλdπoυν χαt πdlq.Σεπα-ρατηρo6oαν 6μωq y'αL σε φωτoγρ&φιζαν Nι 6oτελναν μdαω,rπoγεlων oδcΔν τo πρ6oωπ6 σoυ σε 6)'α τα ,sηψε[α τηct'rnτρυNt1c, επιNρ&τειαq. Aoταψ&τητσ', ν61τα Nαι ψ!ρα, υ_
δiιυq τα NαλoNαtρυα πoυ d,νoιγε η oεζ6ν, x&τοs απ6 τυq α-αφ&λτoυq
'LαL τLζπ6λειq ταξ(δευαν τα πρ6oωπα των λoυo-
1l.dνων, απoτυπωμ{να αε υδ&τινα φιλμ. Kαι o' ξνα μdρoqπ()υ τo 'λεγαν Αμ&ραντo, oρειν6 Nαι δ6oβατo, yεψ&τo α-τ1ro6q με τ6oη θεραπευτιN{ δ6ναμη, cboτε να ιoιcbνoυν
244245
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
στΡαρ&" ^ι6Nαλα yναL να. Nαταπρα'!νoυν π6νoυ6 τρoμερo6qNru αoθξνειeq &γνωoτεq αι6ψ'LαL σε Eλβετo6q γιατρo6q,παiρνoνταν oι μεγ&λεq απoφ&aειq ΥLα τLζ ζωdq των πoνε-μdνιυν. Exεi βριoN6ταν xαυ τo μεγαλ6τερo μdτι_μ6δι, N&-τι σαν ψαναi'1πατtραq 6λων των &λλων. Στo ψ&τυτoυ Α-μ&ραντoυ παtζ6ταν Noρ6να-γρ&ψψατα ηζωη τη6 Mατiλ-νταq. Mdoα στoυζ θερμo66 ατμo66 πoυ ταξiδευαν αr'' τoτipψα τηq τηq Nαι φι}'πρ&"ρoνταν oτα pρ&yια Nαι oτα pρ6ατoυ βoυνo6 με τιζ δεx&δεq τρ{lπεq, τLσ' να ξεθυμα(νει η μα-γιxτ) δ6ναμη 1λαL να γιατρε6oνται oι αντ)μπoρoι.
Tα νερd 6ψωq ε[yαν τo διx6 τoυq ν6μo, πoυ εχφραζ6ταν
ψε τα. ψ&"τια.Κ&πoια aτιγ7-ι$1τo μεγ&λo μ&τι τoυ Aμ&ρα-ντoυ ανoιγ6xλειoε, δ&Nρυoε Nι toταξαν δ&xρυα αλNαλιN&'
με γ&λα xι αλ&τι.Ξ6πνηoε τρdμoντα6 o' ξναξενoδo1εlo Noντ&oτo oταθ-
ψ6 τηq ΘεooαλoνiNηc,. Ltπλα τoυ o μαdατρoq Kαραμiτρoqρoμi.ιζε τoυ xαλo6 Nωρo6. Πιo πdρα η Mατiλντα, xoυλoυ-
ριαoμdνη στtζ συφoριαoψiνεq Noυβdρτε6 τoυ ξενoδo1εdoυ,Notψ6ταν ιι αυτt1' Nατ&ιoπη απ' τυq dγνoιε6 τηq. ΣNo(l-ντηξε τoν Kαραμdτρo πoυ αλαφι&aτηxε. 06τε τρεtζ τoπρω( δεν \ταν α^ι6ψ. o Kαραμτ)τρoζ μπoρεd να 1αλo6oετoν N6αμo μ.ε τα" ρoxα)ητ&, αλ}ι&' εtyε απoιτ{1oει ευαιoθη_o(α cτo παραμιNρ6 &γγυγψα απ6 τo Αλβανιx6 Nι (loτερα.
αTι εiναι o Aμ&ραντoq;llιιo..' πotoζ; Kαλ& πoυ ξ6πνη σα' να. Nατoυρ{oω . '. xαL
πoι1 οτo διdβoλo ε[ναι τo απo1ωρητ{ριo;llo Kαραμ{τρo6 τυλd1τηχε με τo παλτ6 xαι pγi1^ιε '!α-
γ&. aτoυq μιoooN6τεινoυq διαδρ6μoυ6. Η Mατ(λντα xoιμ6-
...ΥΣTEPA. ΙlPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
ταν x&νoντα"ζ πωζ δεν xoιμd,ται''Εξω φ6ααγε Bαρδ&ρηq.
Θηρ(o &νεμοq.
ι<Tι ε[ναι o Αμ&ραντoq;lt ξαναριΔτηοε o Στ&θη6.ιιΛoυτρd, εiναι, θαρρdι.Στα Γι&ννενα, π{,ρα... πoλ6 μα-
xρι&. Mπoρεt xαι 6γυ'ιιΔεν υπ&ρxoυν νερ&, μ6νo ατμoi...llι<Aφo6 ξ{ραq' γιατt ψε ρωτ&q; Koιμdooυ xαι d1oυμε
α$ριo π&λι δρ6μo. Θα παiξoυμε στη Θdρμη, iξω ατ' τηΣαλoνixη. Σ' {να oτρατ6πεδo. Kαι τo dργo εiναι ζ6ριxoll.
ιιΠoιo dργo;llι<Kαινoι1ριo τoυ TζQη. H Παναynτιμωqεlτo Ι(ρεμλ!ιυoπ.
αΩραio αxo$yεται'..ll<ιKι o xcΔλo6 μoυ ωραioq εLναι 6ταν τoν αNo6qυ ' tpηξε o
1rαdoτρoq ιαι ξαν&πtασε τo ρo1αλητ6, ψε παΡατεταψtνα((πππoυφφφ. ..)).
Πρooπd,θησε να xoιμηθεi xoιτ&ζoντα6 τo αδ6νατο ηλε-NτριN6 φωτ&Nι π&νω ατ' την π6ρτα. Axoυγε ψαNρι& ταοφυρ(γματα των τρdνων, tτριζαν τα παραθυρ6φυλλα, ανα-,ττατων6ταν o δρ6μo6 αr,' τoν α{ρα, N&πoια π6ρτα εντ6q
τoυ ξενoδo1εioυ dxλειoε ψε π&'ταγo, π&λυ τα τρdνα. Δυo
γων(εq τιo πtρα tραν o oταθμ66.<<Ωραiα πoυ ε{ναι τα τρtνα ru &φopα μεζ στη ν{lγα'. '>l
ιpιθ6ριοε χt ευχαρtστημdνoq για λoγαριαoμ6 τουq Noιμ{θη*y'ε ωc) τιq εννι&', πoυ oηxιiθηNαν απαξ&παντεq 'ιατ&γλo-1ιoι, αναQτcλνταq τo&yια xαι Nαφdδεq.
Η Θdρμη απε[yε απ' τη Θεαoαλoν(xηNαψι& εLyνoσLrε-
νταριd, 1ιλι6μετρα y.σ'L τo oτρατ6πεδo βριox6ταν ανατoλι-κ&- των Λoυτρcδν, πoυ τραβo6ααν μπ6λιxo x6oμo τoυc) y\α"_
246 247
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
στΡαρ&" ^ι6Nαλα yναL να. Nαταπρα'!νoυν π6νoυ6 τρoμερo6qNru αoθξνειeq &γνωoτεq αι6ψ'LαL σε Eλβετo6q γιατρo6q,παiρνoνταν oι μεγ&λεq απoφ&aειq ΥLα τLζ ζωdq των πoνε-μdνιυν. Exεi βριoN6ταν xαυ τo μεγαλ6τερo μdτι_μ6δι, N&-τι σαν ψαναi'1πατtραq 6λων των &λλων. Στo ψ&τυτoυ Α-μ&ραντoυ παtζ6ταν Noρ6να-γρ&ψψατα ηζωη τη6 Mατiλ-νταq. Mdoα στoυζ θερμo66 ατμo66 πoυ ταξiδευαν αr'' τoτipψα τηq τηq Nαι φι}'πρ&"ρoνταν oτα pρ&yια Nαι oτα pρ6ατoυ βoυνo6 με τιζ δεx&δεq τρ{lπεq, τLσ' να ξεθυμα(νει η μα-γιxτ) δ6ναμη 1λαL να γιατρε6oνται oι αντ)μπoρoι.
Tα νερd 6ψωq ε[yαν τo διx6 τoυq ν6μo, πoυ εχφραζ6ταν
ψε τα. ψ&"τια.Κ&πoια aτιγ7-ι$1τo μεγ&λo μ&τι τoυ Aμ&ρα-ντoυ ανoιγ6xλειoε, δ&Nρυoε Nι toταξαν δ&xρυα αλNαλιN&'
με γ&λα xι αλ&τι.Ξ6πνηoε τρdμoντα6 o' ξναξενoδo1εlo Noντ&oτo oταθ-
ψ6 τηq ΘεooαλoνiNηc,. Ltπλα τoυ o μαdατρoq Kαραμiτρoqρoμi.ιζε τoυ xαλo6 Nωρo6. Πιo πdρα η Mατiλντα, xoυλoυ-
ριαoμdνη στtζ συφoριαoψiνεq Noυβdρτε6 τoυ ξενoδo1εdoυ,Notψ6ταν ιι αυτt1' Nατ&ιoπη απ' τυq dγνoιε6 τηq. ΣNo(l-ντηξε τoν Kαραμdτρo πoυ αλαφι&aτηxε. 06τε τρεtζ τoπρω( δεν \ταν α^ι6ψ. o Kαραμτ)τρoζ μπoρεd να 1αλo6oετoν N6αμo μ.ε τα" ρoxα)ητ&, αλ}ι&' εtyε απoιτ{1oει ευαιoθη_o(α cτo παραμιNρ6 &γγυγψα απ6 τo Αλβανιx6 Nι (loτερα.
αTι εiναι o Aμ&ραντoq;llιιo..' πotoζ; Kαλ& πoυ ξ6πνη σα' να. Nατoυρ{oω . '. xαL
πoι1 οτo διdβoλo ε[ναι τo απo1ωρητ{ριo;llo Kαραμ{τρo6 τυλd1τηχε με τo παλτ6 xαι pγi1^ιε '!α-
γ&. aτoυq μιoooN6τεινoυq διαδρ6μoυ6. Η Mατ(λντα xoιμ6-
...ΥΣTEPA. ΙlPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
ταν x&νoντα"ζ πωζ δεν xoιμd,ται''Εξω φ6ααγε Bαρδ&ρηq.
Θηρ(o &νεμοq.
ι<Tι ε[ναι o Αμ&ραντoq;lt ξαναριΔτηοε o Στ&θη6.ιιΛoυτρd, εiναι, θαρρdι.Στα Γι&ννενα, π{,ρα... πoλ6 μα-
xρι&. Mπoρεt xαι 6γυ'ιιΔεν υπ&ρxoυν νερ&, μ6νo ατμoi...llι<Aφo6 ξ{ραq' γιατt ψε ρωτ&q; Koιμdooυ xαι d1oυμε
α$ριo π&λι δρ6μo. Θα παiξoυμε στη Θdρμη, iξω ατ' τηΣαλoνixη. Σ' {να oτρατ6πεδo. Kαι τo dργo εiναι ζ6ριxoll.
ιιΠoιo dργo;llι<Kαινoι1ριo τoυ TζQη. H Παναynτιμωqεlτo Ι(ρεμλ!ιυoπ.
αΩραio αxo$yεται'..ll<ιKι o xcΔλo6 μoυ ωραioq εLναι 6ταν τoν αNo6qυ ' tpηξε o
1rαdoτρoq ιαι ξαν&πtασε τo ρo1αλητ6, ψε παΡατεταψtνα((πππoυφφφ. ..)).
Πρooπd,θησε να xoιμηθεi xoιτ&ζoντα6 τo αδ6νατο ηλε-NτριN6 φωτ&Nι π&νω ατ' την π6ρτα. Axoυγε ψαNρι& ταοφυρ(γματα των τρdνων, tτριζαν τα παραθυρ6φυλλα, ανα-,ττατων6ταν o δρ6μo6 αr,' τoν α{ρα, N&πoια π6ρτα εντ6q
τoυ ξενoδo1εioυ dxλειoε ψε π&'ταγo, π&λυ τα τρdνα. Δυo
γων(εq τιo πtρα tραν o oταθμ66.<<Ωραiα πoυ ε{ναι τα τρtνα ru &φopα μεζ στη ν{lγα'. '>l
ιpιθ6ριοε χt ευχαρtστημdνoq για λoγαριαoμ6 τουq Noιμ{θη*y'ε ωc) τιq εννι&', πoυ oηxιiθηNαν απαξ&παντεq 'ιατ&γλo-1ιoι, αναQτcλνταq τo&yια xαι Nαφdδεq.
Η Θdρμη απε[yε απ' τη Θεαoαλoν(xηNαψι& εLyνoσLrε-
νταριd, 1ιλι6μετρα y.σ'L τo oτρατ6πεδo βριox6ταν ανατoλι-κ&- των Λoυτρcδν, πoυ τραβo6ααν μπ6λιxo x6oμo τoυc) y\α"_
246 247
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
λoNαιρινo6q μ{rεs. Tωρα παρdμεναν xλειoτ&' αν y'αL o e-τιaτ&τηc, γνωοτ6-c τηc,ΜαρtNαζ1λαL των πto παλιcδν τoυθι&ooυ, πρoθυμ6τατα τoυζ dδινε τα xλειδι& για tνα ψπα_ν&Nη tτcυ, για τ6νωoη.
o τεν6ρoq Moβ"4c, πoυ νoιαζ6ταν μtα oτ&}'α περιoo6τε-
ρo απ' τoυq dλλoυζ γtα την ιctτoρtα, τoυ6 θ6μιoε αμdoω6τωζ τα. Λoυτρ& τη6 Θdρμη e tραν Nι αυτ&.γνωoτ& απ6 τηναρμι6τητα. Tdoαερι6 π\Υte με 1λωριoνατριo'5yα νερ& υ-πi'1p1αν, τ αψαψ για ρευματ oπ&θ ειεq, τLα" "( υν αLy'oλoγ tN&._εδω βρ{Nε την ευyLαιρLα να oxoιiξει o Moυζ&q, N&νoνταqτι6 Nρυ*δεζ τoυ_ νεφρoπdθειεq, τρα/lψατα σωv.ατLι&' xαtπρoπ&ντων QυγιNα.
XειρoNρoτiβηNε o τεν6ρoq τLα. τη φιλoμ&θειοi τoυ, αλ-λ&" πρoε[γε η παρ&oταση τηζ Παναγι&q τιμωρo6 Kρεμλi-νoυ χαι M6o'1α6, oπ6τε η ιδdα τoυ μπ&νιoυ απoρρ[φθηNε.'ΕNανε )r'αL πατωνιd. Eυτυ1ιiiζ πoυ η Παναγ[α Nαι 6λα ταπρ6oωπα τoυ dργoυ, αν&ψεod.. τoυc) xαL o Ιωα{φ Στdλιν,Nαλ6πτoνταν ενδυματoλoγm&" ψε πα'},τ&', Nαλπ&xυα, yo$-νεc, ylαL μανo6ν.
To μανo6ν θα τo Nρατo{loε η Παναγ[α, πoυ, με μoρφiPωοdδα6 αρυατoNρ&τLσσαζ, παντρεμdνηe 6μωq με μπoλο,ε-p[xo, απαρνo6μενη υπoτ,ιριτιx&' τo oρθ6δoξo παρελθ6ν τηq,πηγα[νει σε τy'Ραν δεξiωoη τoυ Kρεμλdνoυ, 6πoυ 'λσ'L α,;co-
μoνcδνει τoν Στ&λιν, τoν oπo(o τυφλcδνει xαυ αναγx&ζευ ναατ,oyLαπαστtγsευ τα xατα,;'ατηψdνα διNαιι6 ψατα τηq ΕN*N)vρtαq'
Στην ταρ&στcrση Θα iπαιζε ταL η Mατ{λντα, η oπο(αθα 16ρευε μ&λιoτα την <<Kαλ[νχα)) με &λλoυq εφτ&.' τta-
γΣTEPA" HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
σεριζ γυνα[Nεq Nαι τdααεριq &ντρεq περιελ&μβανε τo αν-
o&μπλ. Mια απ6 τιq θεαματ ιι6τ ερεq axηνtq Nραm&)qq Nαι
αναιoθηo[α c, στα" &δυτα τoυ Kρεμλ[νoυ. Tην Tιμωρ6 θα υ-
πoδυ6ταν φυaυN&η MαρiNα Σoυdζ. ΔιNi1τηc, {ταν η ιδdα
- πoυ τη θεωρo6oε μd,λιoτα μεγαλoφυ{ xαι ιo1υρ6 εθνι-
N6φρoν ατo6 για μtα τιμητιxt1a6νταξη, μελλoντιN&, απ6
τo oτpατ6.Πdραo'ε τo μεoημdρι, στtζ πiντε εi1ε πρoγραμματιατεi
η παρ&aταση, πρεμιdρα xι6λαq Nι o Tζ(μη q &"φαντoq'
ιιΘα 'ρθει. Π&.ντα ε[ναι αυνεπ"i1c,,pρεξeι 1ιoν(o'ειll, πρo-
oπαθo6oε να xα},ψ&ρει τη θιαoαρ1(να η αδελφ{ τηζ. Tη
MαρiNα 6μωq την dζωναν τα φiδια. Ei1ε μεiνει για τo ζω-
γρ&φ ιoμα x&'πoυων oNην ιNιiν o Σ&'μπαc' oτη Σαλoν iNη Nαυ
0α 'ρx6ταν ψε ταξt"Γερ&oτιo dξoδo, αλλ& επειγ6ταν γυα
τα csNηνυN&"'
'Ιoω6 η Πανψfi'τιμωρ6gτoυ Κρεμλlνoυνα ανtμε στη χo_
ρε[α των dργων υπoλoγιoμo6 Nαι oυμφdρoντoζ, αλλ& o ανα_
()εματιαμdνo6 o Σd,μπαζ' 7coυ 6αo περνo6oε o Nαιρ66 yναylo_
φ6ρμιζε απ6 διαβρωτιN& αφρoδ[oια Nαι ητατmLq ανωμα-
λiε6 _dτoι εF;ηyι6ταν Nαι η μ6νιμη Nιτριν{λα τoυ, συν τη νι-
Noτlνη πoυ τoυ '1ε β&ι[.lει τα δ&1τυλα oαν αυγoτ&ρα1o Mε_
ooλoγγioυ- ε, λoιπ6ν, o Tζiμηq ΣαΨταq τc5ρα τdλειωνε τo
Nαλ6τερo dργo τoυ, δι&γονταq την υπdρλαμπρη παραNμ{
τoυ. Tix τρ[α τtταρτα tραν tτoιψαxαι απ!ψενε τo φιν&λε.ιιΓια πoιo dργο μιλ&,q, MαρiNα μoυ; Eδcb α{μερα d1oυ-
με πρεμι6ρα xι 6λo τo dργo d1ει δ6oNo\ ρiμo, ταν&"Θεψ&"
την γtα M6o1α Nαι Kρεμλ[νo... dμαρτoν, Παναγ{α μoυ...llΗ Mιρ&ντα εtyε παραφρoν{oει. Απ6 τη μια αντιμετιi-
248 249
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
λoNαιρινo6q μ{rεs. Tωρα παρdμεναν xλειoτ&' αν y'αL o e-τιaτ&τηc, γνωοτ6-c τηc,ΜαρtNαζ1λαL των πto παλιcδν τoυθι&ooυ, πρoθυμ6τατα τoυζ dδινε τα xλειδι& για tνα ψπα_ν&Nη tτcυ, για τ6νωoη.
o τεν6ρoq Moβ"4c, πoυ νoιαζ6ταν μtα oτ&}'α περιoo6τε-
ρo απ' τoυq dλλoυζ γtα την ιctτoρtα, τoυ6 θ6μιoε αμdoω6τωζ τα. Λoυτρ& τη6 Θdρμη e tραν Nι αυτ&.γνωoτ& απ6 τηναρμι6τητα. Tdoαερι6 π\Υte με 1λωριoνατριo'5yα νερ& υ-πi'1p1αν, τ αψαψ για ρευματ oπ&θ ειεq, τLα" "( υν αLy'oλoγ tN&._εδω βρ{Nε την ευyLαιρLα να oxoιiξει o Moυζ&q, N&νoνταqτι6 Nρυ*δεζ τoυ_ νεφρoπdθειεq, τρα/lψατα σωv.ατLι&' xαtπρoπ&ντων QυγιNα.
XειρoNρoτiβηNε o τεν6ρoq τLα. τη φιλoμ&θειοi τoυ, αλ-λ&" πρoε[γε η παρ&oταση τηζ Παναγι&q τιμωρo6 Kρεμλi-νoυ χαι M6o'1α6, oπ6τε η ιδdα τoυ μπ&νιoυ απoρρ[φθηNε.'ΕNανε )r'αL πατωνιd. Eυτυ1ιiiζ πoυ η Παναγ[α Nαι 6λα ταπρ6oωπα τoυ dργoυ, αν&ψεod.. τoυc) xαL o Ιωα{φ Στdλιν,Nαλ6πτoνταν ενδυματoλoγm&" ψε πα'},τ&', Nαλπ&xυα, yo$-νεc, ylαL μανo6ν.
To μανo6ν θα τo Nρατo{loε η Παναγ[α, πoυ, με μoρφiPωοdδα6 αρυατoNρ&τLσσαζ, παντρεμdνηe 6μωq με μπoλο,ε-p[xo, απαρνo6μενη υπoτ,ιριτιx&' τo oρθ6δoξo παρελθ6ν τηq,πηγα[νει σε τy'Ραν δεξiωoη τoυ Kρεμλdνoυ, 6πoυ 'λσ'L α,;co-
μoνcδνει τoν Στ&λιν, τoν oπo(o τυφλcδνει xαυ αναγx&ζευ ναατ,oyLαπαστtγsευ τα xατα,;'ατηψdνα διNαιι6 ψατα τηq ΕN*N)vρtαq'
Στην ταρ&στcrση Θα iπαιζε ταL η Mατ{λντα, η oπο(αθα 16ρευε μ&λιoτα την <<Kαλ[νχα)) με &λλoυq εφτ&.' τta-
γΣTEPA" HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
σεριζ γυνα[Nεq Nαι τdααεριq &ντρεq περιελ&μβανε τo αν-
o&μπλ. Mια απ6 τιq θεαματ ιι6τ ερεq axηνtq Nραm&)qq Nαι
αναιoθηo[α c, στα" &δυτα τoυ Kρεμλ[νoυ. Tην Tιμωρ6 θα υ-
πoδυ6ταν φυaυN&η MαρiNα Σoυdζ. ΔιNi1τηc, {ταν η ιδdα
- πoυ τη θεωρo6oε μd,λιoτα μεγαλoφυ{ xαι ιo1υρ6 εθνι-
N6φρoν ατo6 για μtα τιμητιxt1a6νταξη, μελλoντιN&, απ6
τo oτpατ6.Πdραo'ε τo μεoημdρι, στtζ πiντε εi1ε πρoγραμματιατεi
η παρ&aταση, πρεμιdρα xι6λαq Nι o Tζ(μη q &"φαντoq'
ιιΘα 'ρθει. Π&.ντα ε[ναι αυνεπ"i1c,,pρεξeι 1ιoν(o'ειll, πρo-
oπαθo6oε να xα},ψ&ρει τη θιαoαρ1(να η αδελφ{ τηζ. Tη
MαρiNα 6μωq την dζωναν τα φiδια. Ei1ε μεiνει για τo ζω-
γρ&φ ιoμα x&'πoυων oNην ιNιiν o Σ&'μπαc' oτη Σαλoν iNη Nαυ
0α 'ρx6ταν ψε ταξt"Γερ&oτιo dξoδo, αλλ& επειγ6ταν γυα
τα csNηνυN&"'
'Ιoω6 η Πανψfi'τιμωρ6gτoυ Κρεμλlνoυνα ανtμε στη χo_
ρε[α των dργων υπoλoγιoμo6 Nαι oυμφdρoντoζ, αλλ& o ανα_
()εματιαμdνo6 o Σd,μπαζ' 7coυ 6αo περνo6oε o Nαιρ66 yναylo_
φ6ρμιζε απ6 διαβρωτιN& αφρoδ[oια Nαι ητατmLq ανωμα-
λiε6 _dτoι εF;ηyι6ταν Nαι η μ6νιμη Nιτριν{λα τoυ, συν τη νι-
Noτlνη πoυ τoυ '1ε β&ι[.lει τα δ&1τυλα oαν αυγoτ&ρα1o Mε_
ooλoγγioυ- ε, λoιπ6ν, o Tζiμηq ΣαΨταq τc5ρα τdλειωνε τo
Nαλ6τερo dργo τoυ, δι&γονταq την υπdρλαμπρη παραNμ{
τoυ. Tix τρ[α τtταρτα tραν tτoιψαxαι απ!ψενε τo φιν&λε.ιιΓια πoιo dργο μιλ&,q, MαρiNα μoυ; Eδcb α{μερα d1oυ-
με πρεμι6ρα xι 6λo τo dργo d1ει δ6oNo\ ρiμo, ταν&"Θεψ&"
την γtα M6o1α Nαι Kρεμλ[νo... dμαρτoν, Παναγ{α μoυ...llΗ Mιρ&ντα εtyε παραφρoν{oει. Απ6 τη μια αντιμετιi-
248 249
ΓΙΑNNΙΙΣ ΞANΘoΥΔΗΣ ...ΥΣTEPA' HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
παρχαρiσμ ατα', παΡξα. με τoυζ στPατLd)τεc, y'L ξνα ο&ι[.lαλo
επι}ιoy.i.α πoυ oαλι&ριζε. H Γzλ6ρια μετdφερε τιq εντoλdq
τηq θιαααργ[ναq, αλλ& η Mατ(λντα, oε απ&ντηoη, &ργιaε
τιq Nλeιoτic, aτρoφtq με την &ρτι απoxτηθεiαα δεξιoτε-
yν[α τ\C.o Στriθη6 περ[μενε εναγων[ωq τoυζ χεραυνo6q πoυ δεν
d.ργηoαν. Γιατi η MαρiNα }τηnu oυρλι&ζoνταq oτυq ρ&-
|mεζ, βρiζoντα6 με 6λo τo πλo6oιo oxατoλεξιλ6γι6 τηe την
αγαπημdνη τoυ. 'oρμη,sε Nαταπd'νω στo τζιπ τρoμoNρα-
τιilνταq τoυq π&ντε6, ημiγυμνη o1εδ6ν, μ' 6να Noμπινεζ6ν
ι&"τω απ' τηγo6να τη6.H Mατ[λντα iopηoε τη μη1αν{ ατ&ραμ}Lσ'L ψε csτητ6
xoρμi Nαι ψ&τιαν' αoτρ&φτoυν απ6 μiooq aτ&θηNε μπρo-,ττ&" oτηΣoυdζ. Tηq dατειλε τo 1αμ6γελo τηG αβ6o'ooυ.
ιιΘα oε αxoτc6α<ο πρoτo'1 με πεθ&νετε. T' αNorlq;ll
Η MαρiNα χρησLμoπoιο6oε εν oργ{ επιδdξιoυq πληθυ-
ντιNo$q. o Στ&θηq φαντ&aτηNε 6τι dμμεoα υπoνoo6o'ε
'LαL την αφεντι& τoυ. Kρ6φτηy'ε να' oωθεi π(οω απ6 τoν
l(αραμ{τρo, oυνηθιoμtνo Nαταφilγιo σε τ{τoια μπoυρiνια.ιιoρ(oτε ψια xλtφτpα πoυ θα παtξευ την Παναγ[α! Κι
d.ντε, δε φop&oω Θε6, δε φop&aαι εψ&q, την Παναγiα δεν
τη φop&oαυ;νΠo6 τη 9ρη', τtτoια φων^η μπαoαδo6ρα η Mατiλντα;
Σκυ&γτηNε η Mαρ[xα, γυατ, η φανταρLα ψαζε6τηNε να χα-ρεi θdαμα Nαι δεν tραν τptπoν να τη δoυν να ψ&γεταυ ψετo ιιμελιoo6φιδoll. Αλλd, τo επiτιμο ξνc;τtNτo τηqN61ιπρα"q
την dαπρωξε να μπλαβι&oει μ' dνα γερ6 1αoτo6xι τα μo6-τρα τoυ Noριτo'ιo6, πoυ τραντ&χτη)ιε xυ ξπειsε τtcω, με την
πιζε την αγων[α xαL τα. νε6ρα τηq αδελφγi ζ τηζ )1L απ' την
*llη η MαρINα Σoυdζ, ειεt πoυ τoν yLατα.PL6iou *o, uni-θετε 6λεq τιζ συμφoρ tq ,sε επιπεδo 1.ρoφri αN\e, θυμ6τανπωc" tγραQε τo αρtστoJργημo
'ηe eωιC, τoυ'αΣιλω6'μ θα τo πo6με, γυατ[ πρ6ιeLταL τLα τΡαΥv.ατL-
γ6 tργo περd των ιαψατιxdlν Κilωμβi1θρα τoυ' Σiλωdμ'Bιβλιx6, με λεπρo6q xω xoλεριαoμdνoυq ,α πdφ'oυν στoνερ6 Nαι να βγαiνoυν με δdρμα μιxρo6 παιδιo6. Mπoρεd6να μoυ πειqπo6 oτo δι&oλo nητr Δεν d1ει ρoλ6ι, τo N&-θαρμα;ll
<ιΘα'ρθειll.
ιιAφo6 ψε γιNt&oει πρcδτα...ll'Eβραoαν Nαφt γα Nαρδιoτoνω τιN6, να ξεδcΔooυν, να μη
φdνε τιq o&.ρκεq τoυq.
o θiαoo6 υπoπτε6θηNε rcωζ x&τυ oυνtpαινε, αλλ& δεντoλμo6oε να ρωτ{αει Nαι πoλλd πoλλ&. Απ' τoν Σαψπαπερ{μεναν π&ντα τα xειρ6τeρα. B&φτηNαν π&ντωζ, TCσ'_
oτ<ΔΘηxαν πo6δρε6 Nαι xραγι6νια, o Καντι!ιναq Θα tπαιζετoν Στ&λι,ν. K6λληoε ψclυoτ&Nι, φρ6δια, τραpηξεμoλυβιdq
:fu' ατ' τα. ψ&τια, tyινε tναq Ιωo{φ Στ&λιν ,o .ρψdjζειq xαι να πα[ρνειq δρ6μo.
ιιMoιdζω για Pωαiδα;υ H ΓNλ6ρια Δoυρdμπεη περνo6-oε xρtsη Noxεταρ[αq' τLα να ,]liρει τoν Moυζ&.
ι<Kαλ{ ε[aαι' Πεq oτo aNαπoN6ρπσo να ξεNo)rλt1oει ατ'τα τζυπ, γιατ[ Θα τη oφ&ξω...ν
- - H Mαρ[xα αναQτo6οε θ6μα yια ξεNo[λLα.σψσ' yναL η
Mατiλντα ξ6δευε τoν Nαιρ6 τηq N&νoνταq 6τιoθuu *oi
254 251
ΓΙΑNNΙΙΣ ΞANΘoΥΔΗΣ ...ΥΣTEPA' HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
παρχαρiσμ ατα', παΡξα. με τoυζ στPατLd)τεc, y'L ξνα ο&ι[.lαλo
επι}ιoy.i.α πoυ oαλι&ριζε. H Γzλ6ρια μετdφερε τιq εντoλdq
τηq θιαααργ[ναq, αλλ& η Mατ(λντα, oε απ&ντηoη, &ργιaε
τιq Nλeιoτic, aτρoφtq με την &ρτι απoxτηθεiαα δεξιoτε-
yν[α τ\C.o Στriθη6 περ[μενε εναγων[ωq τoυζ χεραυνo6q πoυ δεν
d.ργηoαν. Γιατi η MαρiNα }τηnu oυρλι&ζoνταq oτυq ρ&-
|mεζ, βρiζoντα6 με 6λo τo πλo6oιo oxατoλεξιλ6γι6 τηe την
αγαπημdνη τoυ. 'oρμη,sε Nαταπd'νω στo τζιπ τρoμoNρα-
τιilνταq τoυq π&ντε6, ημiγυμνη o1εδ6ν, μ' 6να Noμπινεζ6ν
ι&"τω απ' τηγo6να τη6.H Mατ[λντα iopηoε τη μη1αν{ ατ&ραμ}Lσ'L ψε csτητ6
xoρμi Nαι ψ&τιαν' αoτρ&φτoυν απ6 μiooq aτ&θηNε μπρo-,ττ&" oτηΣoυdζ. Tηq dατειλε τo 1αμ6γελo τηG αβ6o'ooυ.
ιιΘα oε αxoτc6α<ο πρoτo'1 με πεθ&νετε. T' αNorlq;ll
Η MαρiNα χρησLμoπoιο6oε εν oργ{ επιδdξιoυq πληθυ-
ντιNo$q. o Στ&θηq φαντ&aτηNε 6τι dμμεoα υπoνoo6o'ε
'LαL την αφεντι& τoυ. Kρ6φτηy'ε να' oωθεi π(οω απ6 τoν
l(αραμ{τρo, oυνηθιoμtνo Nαταφilγιo σε τ{τoια μπoυρiνια.ιιoρ(oτε ψια xλtφτpα πoυ θα παtξευ την Παναγ[α! Κι
d.ντε, δε φop&oω Θε6, δε φop&aαι εψ&q, την Παναγiα δεν
τη φop&oαυ;νΠo6 τη 9ρη', τtτoια φων^η μπαoαδo6ρα η Mατiλντα;
Σκυ&γτηNε η Mαρ[xα, γυατ, η φανταρLα ψαζε6τηNε να χα-ρεi θdαμα Nαι δεν tραν τptπoν να τη δoυν να ψ&γεταυ ψετo ιιμελιoo6φιδoll. Αλλd, τo επiτιμο ξνc;τtNτo τηqN61ιπρα"q
την dαπρωξε να μπλαβι&oει μ' dνα γερ6 1αoτo6xι τα μo6-τρα τoυ Noριτo'ιo6, πoυ τραντ&χτη)ιε xυ ξπειsε τtcω, με την
πιζε την αγων[α xαL τα. νε6ρα τηq αδελφγi ζ τηζ )1L απ' την
*llη η MαρINα Σoυdζ, ειεt πoυ τoν yLατα.PL6iou *o, uni-θετε 6λεq τιζ συμφoρ tq ,sε επιπεδo 1.ρoφri αN\e, θυμ6τανπωc" tγραQε τo αρtστoJργημo
'ηe eωιC, τoυ'αΣιλω6'μ θα τo πo6με, γυατ[ πρ6ιeLταL τLα τΡαΥv.ατL-
γ6 tργo περd των ιαψατιxdlν Κilωμβi1θρα τoυ' Σiλωdμ'Bιβλιx6, με λεπρo6q xω xoλεριαoμdνoυq ,α πdφ'oυν στoνερ6 Nαι να βγαiνoυν με δdρμα μιxρo6 παιδιo6. Mπoρεd6να μoυ πειqπo6 oτo δι&oλo nητr Δεν d1ει ρoλ6ι, τo N&-θαρμα;ll
<ιΘα'ρθειll.
ιιAφo6 ψε γιNt&oει πρcδτα...ll'Eβραoαν Nαφt γα Nαρδιoτoνω τιN6, να ξεδcΔooυν, να μη
φdνε τιq o&.ρκεq τoυq.
o θiαoo6 υπoπτε6θηNε rcωζ x&τυ oυνtpαινε, αλλ& δεντoλμo6oε να ρωτ{αει Nαι πoλλd πoλλ&. Απ' τoν Σαψπαπερ{μεναν π&ντα τα xειρ6τeρα. B&φτηNαν π&ντωζ, TCσ'_
oτ<ΔΘηxαν πo6δρε6 Nαι xραγι6νια, o Καντι!ιναq Θα tπαιζετoν Στ&λι,ν. K6λληoε ψclυoτ&Nι, φρ6δια, τραpηξεμoλυβιdq
:fu' ατ' τα. ψ&τια, tyινε tναq Ιωo{φ Στ&λιν ,o .ρψdjζειq xαι να πα[ρνειq δρ6μo.
ιιMoιdζω για Pωαiδα;υ H ΓNλ6ρια Δoυρdμπεη περνo6-oε xρtsη Noxεταρ[αq' τLα να ,]liρει τoν Moυζ&.
ι<Kαλ{ ε[aαι' Πεq oτo aNαπoN6ρπσo να ξεNo)rλt1oει ατ'τα τζυπ, γιατ[ Θα τη oφ&ξω...ν
- - H Mαρ[xα αναQτo6οε θ6μα yια ξεNo[λLα.σψσ' yναL η
Mατiλντα ξ6δευε τoν Nαιρ6 τηq N&νoνταq 6τιoθuu *oi
254 251
ΓΙΑNΔJHΣ ΞAΙ\ΙΘoΥΛHΣ ...ΥΣTΕPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
oι μιiλωπ€,ζ στη φ&τaα τoυ δεν πρodρχoνταν σ'-,' τΥ1
α,iζυγ6 τoυ. Tα μ&γoυλα τoυ τα'γαν Nατεp&oευ ψε νυ1ιdq
ν'υ {.φτιnε αi"μ'α επ[ τρι{μερoν απ6 ξιiλo αντρυN6, χωρoφυ-l'αy.tcsτυy.υ" Kανεiq δεν dμαθε επαNρtpcλq.'oγυ 6τι χPεLαω-τοιν φc(ντασk. To Noυoo6ρι υπ{ρ1ε. Kι 6πωq τoν διdταξε,
τ6)ιειωαε ωζ xην KυριαN! των Bαtων τη ΣιλωdμyναL την'|'ρiτη τoυ lΙ&α7ρ &'φηoε την τελευτα[α τνot1τoυ {ξω ατ6_, - \'J^^--t LlΞ 49yy91?.
o Tζiμηq Σ&ψπαc,πdθανε παoγαλt&"τιNα, Aπρ[λη τoυ
'ι\'l,Υ'σ'LΘ&φτηNε oτα ειiφoρα γcλψατατoυ νoμo6 Σερριilν μετιψτmt1μoυοιxl'i υπ6xρoυαη την αΠαλ6μα)), αν y.αL o χo-ρeυτ{e Moυζ&q o1oλiαοε πωζ πto πoλ6 o νεxρ6q θα φ1α-
ψoτι6ταν τo ι<A1, xoυνελ&Nι, Noυνε)r&Nι' ξ6λo πoυ θα τoryαq'l'l' KαταδιαoNdδαoαν με τα yωρατd.' πoυ αNoλo6θηααν
την xηδεiα xαι \πtαν τρειζ νταμυτζ&νεq ημiγλυNo oτη
1rν{μη τoυ.'oμ.s η Παναγiα τιμιilρηαε επLτυχβζτη M6o1α 1/'αL τoν
1rπoλαεβιxιaψ6, παρ&" την ταραyt1xαL τα- επειo6δια πoυ
πρoηγfθηxαν τηq παρ&"oταoηs. Ωq xαL η Mατiλντα μεx&λυαπλευρ& xω ψ&πα πρηoμdνη x6ρει}ε την ιιKαλ(νNαll.
l')νθoυoιαoμ6q Nω μπρ&βo μdχρ, δαxρ6ων eπυxρ&τη,sαν
,ττo cτρατcλνα.' 'LL
αq λυoooμανo6o'ε o Bαρδ&ρηq iξω, πα-
ραNωλ6oνταζ την &νoυQ1ψε τα συνταραχτιN&' γεγoν6τα.o διoιNητ{q παρ6θεoε δε(πνo με γιoυβdτσL xαL 1αλβ&
oιμιγδαλdνιo, τραγo6δησαν τα αξtyαaτα τoυ xραoιo6, τααξ{yαoτα τηc, αγ&πηq, τo ωρα{o εμβατ{ριo ιιTα ρ6δα, τατριαντ&φυλλα, τηe &νoι$F' τα N&λ}η l ψια ψtρα η πατρ(δα
μα6 θα γiνει πιo μεγ&\ll. Tdλoq η υι|.,iφωνoq Mιρ&ντα, oε-
;iχ:.-"T ^xιΙl-ψατα.Πρoτo6 ανασυνταχθε[ για επ{θεoη,
oεχoηy'ε αγριεq ταNoυνιtq o.τα πλευρ d' * xt ευτυ1cil6 πoυψnηΨu oτη ψtaη ot φαντ&"ρo, ', o koρo"η":ρoq'^-'
''κΘα cε oν'oτιboω, No"o[λo... Φlδι, μ.λ,""εi,ao... Αι-
tl|?ι:l, Ρur. 6,τt.τηc, ερy6ταν rsτo oτ6ψα. Στo τdλoqανoιξε η μυτη τηc, απ' ",!.o6τμuoηy'αL τηνλt1ρou ψioo ψuβαψβαν"ια Nαι ξ[8ια oι &λλε6'ouo"ρrrrq.
^'''!u: :'Στdθη6,
rα.PαyνLνημ"tuoq αn6 τo φoβιoμdνo τoυUυμo' πεταχτηy'ε γιπρorsτα cτηMαρtν.α. στην σ"LχLL'ητηζ ι1ε-
Ι:i.jiΨ}1 1NτPic,' n''.. ι ι {υ1oλoγιx.6 .;. ;λ;, 1.' ;;;ξoνταζ: ιιΛλ6φτρα. .,. ε[aαυ Nλtφτρα. Μαq τα εNλε,!εq6λαll.H Mαρ[ια δεν ει1ε
'ouρoγr,o γro nrρ-or"dρ.. E(,iu;;roαπλ&', με συντετριμμdνη oξrinρinuro'
ιι'Eπρεπε να σε αφiρr11 uo γ:[urrq oτ&γη. Σoυ πdει...llκTαξt...'Ηρθε ψε ταξ,!υ αr{γγει,L. )4.σ'ταταρατ1rdνη ηΓNλ6ρια την αφιξητoυ Tζ(μη.
ι ι ι
Κανε[q δεν dμαθε '\Ξξητiouι6 dδωoε o ΘιαaαρxιN66 o.6ζυ-
Υoζ στην Tιμωρ6 M6axαc, Nαι Kρεμλιror. iiir,;;;;χoυσαν να xλαtει Nαυ ψ{οα απ6
"|α αναφι)vp&' να. ετcανα-
λαψβ&νa.ατjμαρτoνll, dλλoι να θρηνε( oαν xoλαaψtνoqγιατα Noυoo6ρια πoυ τoν ρεζ(λευαν, βεoiλιxα dνθρωrro. ujl-λ"],::::'|oυλειd με παιδ( urxuλdruu, )ιαL τoν τc{ψπηcαν.ΑΛΛoι παλι τoν εiδαν να Nλαtεt μ6νo' xωρir' uo r'rl,i. u,oNυλ(o' ιo xλd"ψα, y'αL' τ η Mαρ[xα * .o, $;ζ;; il"o' rλ'r#'
::3:r::: να τελειιilo urq
'ηu Κoλυμβfiθρ"r", z',l,,-i)""},
μετα ψoφα)).
252 253
ΓΙΑNΔJHΣ ΞAΙ\ΙΘoΥΛHΣ ...ΥΣTΕPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
oι μιiλωπ€,ζ στη φ&τaα τoυ δεν πρodρχoνταν σ'-,' τΥ1
α,iζυγ6 τoυ. Tα μ&γoυλα τoυ τα'γαν Nατεp&oευ ψε νυ1ιdq
ν'υ {.φτιnε αi"μ'α επ[ τρι{μερoν απ6 ξιiλo αντρυN6, χωρoφυ-l'αy.tcsτυy.υ" Kανεiq δεν dμαθε επαNρtpcλq.'oγυ 6τι χPεLαω-τοιν φc(ντασk. To Noυoo6ρι υπ{ρ1ε. Kι 6πωq τoν διdταξε,
τ6)ιειωαε ωζ xην KυριαN! των Bαtων τη ΣιλωdμyναL την'|'ρiτη τoυ lΙ&α7ρ &'φηoε την τελευτα[α τνot1τoυ {ξω ατ6_, - \'J^^--t LlΞ 49yy91?.
o Tζiμηq Σ&ψπαc,πdθανε παoγαλt&"τιNα, Aπρ[λη τoυ
'ι\'l,Υ'σ'LΘ&φτηNε oτα ειiφoρα γcλψατατoυ νoμo6 Σερριilν μετιψτmt1μoυοιxl'i υπ6xρoυαη την αΠαλ6μα)), αν y.αL o χo-ρeυτ{e Moυζ&q o1oλiαοε πωζ πto πoλ6 o νεxρ6q θα φ1α-
ψoτι6ταν τo ι<A1, xoυνελ&Nι, Noυνε)r&Nι' ξ6λo πoυ θα τoryαq'l'l' KαταδιαoNdδαoαν με τα yωρατd.' πoυ αNoλo6θηααν
την xηδεiα xαι \πtαν τρειζ νταμυτζ&νεq ημiγλυNo oτη
1rν{μη τoυ.'oμ.s η Παναγiα τιμιilρηαε επLτυχβζτη M6o1α 1/'αL τoν
1rπoλαεβιxιaψ6, παρ&" την ταραyt1xαL τα- επειo6δια πoυ
πρoηγfθηxαν τηq παρ&"oταoηs. Ωq xαL η Mατiλντα μεx&λυαπλευρ& xω ψ&πα πρηoμdνη x6ρει}ε την ιιKαλ(νNαll.
l')νθoυoιαoμ6q Nω μπρ&βo μdχρ, δαxρ6ων eπυxρ&τη,sαν
,ττo cτρατcλνα.' 'LL
αq λυoooμανo6o'ε o Bαρδ&ρηq iξω, πα-
ραNωλ6oνταζ την &νoυQ1ψε τα συνταραχτιN&' γεγoν6τα.o διoιNητ{q παρ6θεoε δε(πνo με γιoυβdτσL xαL 1αλβ&
oιμιγδαλdνιo, τραγo6δησαν τα αξtyαaτα τoυ xραoιo6, τααξ{yαoτα τηc, αγ&πηq, τo ωρα{o εμβατ{ριo ιιTα ρ6δα, τατριαντ&φυλλα, τηe &νoι$F' τα N&λ}η l ψια ψtρα η πατρ(δα
μα6 θα γiνει πιo μεγ&\ll. Tdλoq η υι|.,iφωνoq Mιρ&ντα, oε-
;iχ:.-"T ^xιΙl-ψατα.Πρoτo6 ανασυνταχθε[ για επ{θεoη,
oεχoηy'ε αγριεq ταNoυνιtq o.τα πλευρ d' * xt ευτυ1cil6 πoυψnηΨu oτη ψtaη ot φαντ&"ρo, ', o koρo"η":ρoq'^-'
''κΘα cε oν'oτιboω, No"o[λo... Φlδι, μ.λ,""εi,ao... Αι-
tl|?ι:l, Ρur. 6,τt.τηc, ερy6ταν rsτo oτ6ψα. Στo τdλoqανoιξε η μυτη τηc, απ' ",!.o6τμuoηy'αL τηνλt1ρou ψioo ψuβαψβαν"ια Nαι ξ[8ια oι &λλε6'ouo"ρrrrq.
^'''!u: :'Στdθη6,
rα.PαyνLνημ"tuoq αn6 τo φoβιoμdνo τoυUυμo' πεταχτηy'ε γιπρorsτα cτηMαρtν.α. στην σ"LχLL'ητηζ ι1ε-
Ι:i.jiΨ}1 1NτPic,' n''.. ι ι {υ1oλoγιx.6 .;. ;λ;, 1.' ;;;ξoνταζ: ιιΛλ6φτρα. .,. ε[aαυ Nλtφτρα. Μαq τα εNλε,!εq6λαll.H Mαρ[ια δεν ει1ε
'ouρoγr,o γro nrρ-or"dρ.. E(,iu;;roαπλ&', με συντετριμμdνη oξrinρinuro'
ιι'Eπρεπε να σε αφiρr11 uo γ:[urrq oτ&γη. Σoυ πdει...llκTαξt...'Ηρθε ψε ταξ,!υ αr{γγει,L. )4.σ'ταταρατ1rdνη ηΓNλ6ρια την αφιξητoυ Tζ(μη.
ι ι ι
Κανε[q δεν dμαθε '\Ξξητiouι6 dδωoε o ΘιαaαρxιN66 o.6ζυ-
Υoζ στην Tιμωρ6 M6axαc, Nαι Kρεμλιror. iiir,;;;;χoυσαν να xλαtει Nαυ ψ{οα απ6
"|α αναφι)vp&' να. ετcανα-
λαψβ&νa.ατjμαρτoνll, dλλoι να θρηνε( oαν xoλαaψtνoqγιατα Noυoo6ρια πoυ τoν ρεζ(λευαν, βεoiλιxα dνθρωrro. ujl-λ"],::::'|oυλειd με παιδ( urxuλdruu, )ιαL τoν τc{ψπηcαν.ΑΛΛoι παλι τoν εiδαν να Nλαtεt μ6νo' xωρir' uo r'rl,i. u,oNυλ(o' ιo xλd"ψα, y'αL' τ η Mαρ[xα * .o, $;ζ;; il"o' rλ'r#'
::3:r::: να τελειιilo urq
'ηu Κoλυμβfiθρ"r", z',l,,-i)""},
μετα ψoφα)).
252 253
ΓΙANNHΣ ΞANΘO\1\HΣ
γN6ντo με τoν Μαp\,,-ειπαν τo_<ιΦε6γω, Λενιcδ, Λενιcδ μoυαταTηψiyη, στoν π6λεμo ψαζt ψε τ' &}rλα "o
,roι,δι,,i]_.,αλλ& o Mnβ{e δεν &ν.τεξε ' toπαoεη φων{ τoυ y'L $λ" τα(\dιr,o'o, γιατl θυμ{θηxε τoν n"olν'o oτo Αλβαν ικ6 α_δελφ6 τoυ, τoν Βαotλ&Nη. To τdλειωσε πto ,!jxρo,μη ηMι
ρ &ν τ α Nαι απoθ εtλθ ηxε.To dδιo βρdδυ o oτρατ6qτo,5qεπtιττρειpε oτη Σαλoνdxη...
} πι,rππr TOΣA ΠOΛΛA H ANOΙΞH ΠOΥ KAΘΥΣTEPoΥΣE;))
αlJ κΣt1ψαtνε... M6νo πoυ πρtν απ6 τo Παrsγα τoυ '49δεν τo i1ξερα>'l.
Η Δdoπoινα dβαλε oτo oτ6μα τηc τη δdxατη κδoλoφo-
νtN\>l,6πω6 dλεγε, τραλtνα. Ε'ηε περ&oευ η Παραoxευ{την Tρiτων Xαιρετιoμc6ν, N6ντευε να τελειιilαει η KυριαxdNι o Στd,θηq &δειαζε την ιpυfi τoυ. 'ffxαpε Nι tpγαζε ια-1ιατι.ιt1}'&oπη. 'Bτoι τo 'βλεπε η Δdo'πoινα, πoυ Nαπtpα_αε τηλdφωνα, dδωαε βεβιαoμdνεc, εUΝtρειζτLσ' την απo-
ψ6νοιos1τηC, σε φlλoυq xω otxoytνεια, xλειoμdνη εδc6 xαιτρει6 μdρεq με τoν Στ&θη οτo διαμdρLσψσ' τηζ oδo6 Σiνα.
Aπ6 την Πdμπτη τo απ6γευψα αυτ&',, πoυ επdoτρει{.lε
απ' τo ysηψα αιo{lγoνταζ στo y'ασετ6φωνo τoυ αυτoxιν{-τoυ τη Md,ριαν Φdιθφoυλ να τραγoυδ& ραγιαμdνα ι{.,υ1o-
γραφ\ψατα απ6 ψια ζω{ εμπειριcδν, ερωτιxcδν πoλ6μωνκω τoξmιlsν απoβλ{των. Η x6ρη τηe, αq tραν xα}'&, τηντρoφoδoτo6σε με υλυx6 απ6 εξdxoυoε6 xυρ[εq αδια1ρoνιxo6π&θoυ6ll. Aφηρημdνα &xoνγε τo σoφιστLxt ρ&γιoψα τηc,π&}'αυ πoτd μo6oαζ των ι<P6λινγN Στ6oυνqυ ru αναρωτι6-
254 255
ΓΙANNHΣ ΞANΘO\1\HΣ
γN6ντo με τoν Μαp\,,-ειπαν τo_<ιΦε6γω, Λενιcδ, Λενιcδ μoυαταTηψiyη, στoν π6λεμo ψαζt ψε τ' &}rλα "o
,roι,δι,,i]_.,αλλ& o Mnβ{e δεν &ν.τεξε ' toπαoεη φων{ τoυ y'L $λ" τα(\dιr,o'o, γιατl θυμ{θηxε τoν n"olν'o oτo Αλβαν ικ6 α_δελφ6 τoυ, τoν Βαotλ&Nη. To τdλειωσε πto ,!jxρo,μη ηMι
ρ &ν τ α Nαι απoθ εtλθ ηxε.To dδιo βρdδυ o oτρατ6qτo,5qεπtιττρειpε oτη Σαλoνdxη...
} πι,rππr TOΣA ΠOΛΛA H ANOΙΞH ΠOΥ KAΘΥΣTEPoΥΣE;))
αlJ κΣt1ψαtνε... M6νo πoυ πρtν απ6 τo Παrsγα τoυ '49δεν τo i1ξερα>'l.
Η Δdoπoινα dβαλε oτo oτ6μα τηc τη δdxατη κδoλoφo-
νtN\>l,6πω6 dλεγε, τραλtνα. Ε'ηε περ&oευ η Παραoxευ{την Tρiτων Xαιρετιoμc6ν, N6ντευε να τελειιilαει η KυριαxdNι o Στd,θηq &δειαζε την ιpυfi τoυ. 'ffxαpε Nι tpγαζε ια-1ιατι.ιt1}'&oπη. 'Bτoι τo 'βλεπε η Δdo'πoινα, πoυ Nαπtpα_αε τηλdφωνα, dδωαε βεβιαoμdνεc, εUΝtρειζτLσ' την απo-
ψ6νοιos1τηC, σε φlλoυq xω otxoytνεια, xλειoμdνη εδc6 xαιτρει6 μdρεq με τoν Στ&θη οτo διαμdρLσψσ' τηζ oδo6 Σiνα.
Aπ6 την Πdμπτη τo απ6γευψα αυτ&',, πoυ επdoτρει{.lε
απ' τo ysηψα αιo{lγoνταζ στo y'ασετ6φωνo τoυ αυτoxιν{-τoυ τη Md,ριαν Φdιθφoυλ να τραγoυδ& ραγιαμdνα ι{.,υ1o-
γραφ\ψατα απ6 ψια ζω{ εμπειριcδν, ερωτιxcδν πoλ6μωνκω τoξmιlsν απoβλ{των. Η x6ρη τηe, αq tραν xα}'&, τηντρoφoδoτo6σε με υλυx6 απ6 εξdxoυoε6 xυρ[εq αδια1ρoνιxo6π&θoυ6ll. Aφηρημdνα &xoνγε τo σoφιστLxt ρ&γιoψα τηc,π&}'αυ πoτd μo6oαζ των ι<P6λινγN Στ6oυνqυ ru αναρωτι6-
254 255
τσ'ν αν πoτi τηζ &"ρεoαν τα τιPoυπ- πoυ υπoτ{θ eταL πωC)
γαραξαν αυγNλoνιoτιNtq ρoN υπoθ{xεq στην yν:)τταρiτιδα
των μηριδν τηc.Tξτoια {θελε να oNtφτετσ'L τLα να διααNεδdζeι την
Noιlραa\ τηq, δε βoηθo6oε ,ιι o ιαιρ6qγtα περLσσ 6τερo xi-φι, ot ιoτoρiεq τoυ πιoτo6 xυρioυ Mατθαioυ τη βdραιναν,με τoν α ε π ι θ ε ω ρη τ \ Κ&λαxαν l ε[γαν αν τ αλλ&ξει λ[γ ε q Norνoτoπiε6 τηλεφωνιx&, tνα Φ6xoq δι4τρεxε τα Nαλcδδια,xoλλημdνη 6τωq π&ντα στην xυNλoφoρiα τηq Mεo.oγεdων.
'Εξω απ6 τo cπ|πυ τηc,pρi)ιετoν Στ&θη με την oμπρd_)ιC[, σ6[V τoυq θυρωρo6q των πoλυτελcδν ξενoδo1ε[ων. Ei1ετελευταiα xoλλ{οει σε μtα νooτα\[α γtα την πρoηγo6με-νη ζωi τηe. Mπoρo6αε να θυμdται πoλλo6q τdτoιoυq θυ_
ρωρo66 oτo Bερoλdνo, στo Παρ(oι, o-τo Λoνδiνο { oτη l{dαΤ6ρ:<'η, πρoτo6 αναNαλ'3']lεt την αγρoTιxτj δημιoυργιN"'η τηc,πλευρ&.
o ψαxαρ[τ\c, o &ντραc τηζ την ε[yε τριγυρ(oει α' 6λεqτι q 1λιδdτε€ }ων ιd6 τoυ πλαν{τ \, ε[yε yo ρτ &o ευ πeζoπ o ρ[αcτα xαλ'3τερα ιιντιo6τι_φριD των αερoδρoμiων. καυ αργ6-τερα,6ταν αρρcΔoτηαε εNε[νoq, γνc6ριoε πoλλ& δραματιx&Nλιoξ Noντ& τoυ στα 'ΙτLo αr,oστειρωμdνα νoooxoμεiα με τoαυoτηρ6 πρωτ6xoλλo τoυ θαν&τoυ. 'Εναq γεννα(oq μεσ"η-}'ιNαq πoυ πρoτtμo6o'ε τoυ6 διxηγ6ρoυg απ' τoυq γιατρo6q.Xωρdq υπερoι|iα ΥLα" την πυNρ{1γνιiloη τoυ τdλoυq. 'oλα τd-λεια, με την εLρωνtχ\παραN^)v1oη oι Nαφiδεq τη6 τελετ{cνα εtναυ αωoτo(, με διN{ τηq επiβλειpη. Χιoυμo ρυ,sτtN& α-πoyαυρετ[oτη1λ.αν.
ιι'E1ω να σoυ τω N&πυ>.
...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
<<Tι'ι&τυ;ll o Στ&θη6 εtγε π&"ρεt τιq απoφ&aειq του. Todβλεπε.
ιιΘα π&ρει Nαιp6. Π&με o'π{τι μoυ...ll<ιNα π&ρω Nαλoxαιριν&, δηλαδ{...llTηq xαμoγdλαoε oτραβ& Nι dφυγαν γtα, την oδ6 Σ(να:
να φ&νe τρειq φoρd6 ψαNαρ6νυα με την [δια o&λτoα) να ε_
ξαντλτ)ooυν 6λo τo στοχ τoυ απ6 xoνoiρβus μu oριαNtqη_
μερoμην(εq Μtn6 να μετανtcbooυν αρxeτtq Ψoρdq γtα τo
1ρ6νo πoυ δι&λεξαν να σταμα,τ{ooυν τo N&πνυaψα, να, πιoυν
βαρ6 γερμανιN6 xαφ{,, βoυλιαγμ6νoι σε πoλυθρ6νεq Nαι
κρεpθ"τια χωρis δι&θεαη ερωτιN{.ΑNoυγαν τυq Nαψπ&νεζ των Xαιρετιoμc|lν, των εσπερt-
νcbν, τι6 αν&oεq τoυζ στtζ αν&παυλε6 τη€ oιωπτ)q, 6oτεραπdλι ξεδιπλcδνoνταν τα δ6oNoλα 1ρ6νια ψετ&. τoν π6λεμo1'LαL η αδιαν6ητη τLα τη Δdoπoινα ι.[.,υ1αγωγιx& Noλ&atψπαιδιN{ ζω{ τoυ Στ&θη, ψtaα απ6 την Nαλλιτε1νιN{ ευ-,ρoρ[α τoυ θι&αoυ τηqΜαρ[Nαq.
Πρooπαθo6σε να φανταoτε[ την περιπdτεt&. τoυ τα_
ρd.λληλα με τtζ μαυρ6αoπρεζ φωτoγραφ[εq oτα λυπημdναtντνπα τoυ Eρυθρo6 Σταυρo6, τα xααιδιαo'μdνα Nεφα)'&._
xια παιδιιilν να περιμdνoυν στtζ oυρd6 για αυαo{τιo με γ&-λα αN6νη Nαι βo6τυρα αυατραλiζtNα, υγρ& o1oλε[αψεξe-
φλoυδιoμdνoυq τo(1oυq, πdνθη ατdλειωτα μdο'α ατoυ6 1ει_1ιιiνε6 τoυ Eμφυλioυ, βαλτωμdνεq εxτ&oευq με αxελετω-
1rdνα d,λoγα ι&τω απ6 τη βρoxi, υπ6δoυλεq φoβιομdνεqoυνειδ{αειq, oρφαν& αε Παιδoυπ6λει6 υπ6 τη oxtπη τηc,
φ ιλ&νθρωπΙζ βαοιλιx \q onιoy tνεαq.ι<Αν πρdπει ν' αναγνωρio'ω x&τι oτη Mαρixα Σoυdζ,
ΓΙΑNNΗΣ ΞANΘOΥΛHΣ
256 257
τσ'ν αν πoτi τηζ &"ρεoαν τα τιPoυπ- πoυ υπoτ{θ eταL πωC)
γαραξαν αυγNλoνιoτιNtq ρoN υπoθ{xεq στην yν:)τταρiτιδα
των μηριδν τηc.Tξτoια {θελε να oNtφτετσ'L τLα να διααNεδdζeι την
Noιlραa\ τηq, δε βoηθo6oε ,ιι o ιαιρ6qγtα περLσσ 6τερo xi-φι, ot ιoτoρiεq τoυ πιoτo6 xυρioυ Mατθαioυ τη βdραιναν,με τoν α ε π ι θ ε ω ρη τ \ Κ&λαxαν l ε[γαν αν τ αλλ&ξει λ[γ ε q Norνoτoπiε6 τηλεφωνιx&, tνα Φ6xoq δι4τρεxε τα Nαλcδδια,xoλλημdνη 6τωq π&ντα στην xυNλoφoρiα τηq Mεo.oγεdων.
'Εξω απ6 τo cπ|πυ τηc,pρi)ιετoν Στ&θη με την oμπρd_)ιC[, σ6[V τoυq θυρωρo6q των πoλυτελcδν ξενoδo1ε[ων. Ei1ετελευταiα xoλλ{οει σε μtα νooτα\[α γtα την πρoηγo6με-νη ζωi τηe. Mπoρo6αε να θυμdται πoλλo6q τdτoιoυq θυ_
ρωρo66 oτo Bερoλdνo, στo Παρ(oι, o-τo Λoνδiνο { oτη l{dαΤ6ρ:<'η, πρoτo6 αναNαλ'3']lεt την αγρoTιxτj δημιoυργιN"'η τηc,πλευρ&.
o ψαxαρ[τ\c, o &ντραc τηζ την ε[yε τριγυρ(oει α' 6λεqτι q 1λιδdτε€ }ων ιd6 τoυ πλαν{τ \, ε[yε yo ρτ &o ευ πeζoπ o ρ[αcτα xαλ'3τερα ιιντιo6τι_φριD των αερoδρoμiων. καυ αργ6-τερα,6ταν αρρcΔoτηαε εNε[νoq, γνc6ριoε πoλλ& δραματιx&Nλιoξ Noντ& τoυ στα 'ΙτLo αr,oστειρωμdνα νoooxoμεiα με τoαυoτηρ6 πρωτ6xoλλo τoυ θαν&τoυ. 'Εναq γεννα(oq μεσ"η-}'ιNαq πoυ πρoτtμo6o'ε τoυ6 διxηγ6ρoυg απ' τoυq γιατρo6q.Xωρdq υπερoι|iα ΥLα" την πυNρ{1γνιiloη τoυ τdλoυq. 'oλα τd-λεια, με την εLρωνtχ\παραN^)v1oη oι Nαφiδεq τη6 τελετ{cνα εtναυ αωoτo(, με διN{ τηq επiβλειpη. Χιoυμo ρυ,sτtN& α-πoyαυρετ[oτη1λ.αν.
ιι'E1ω να σoυ τω N&πυ>.
...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
<<Tι'ι&τυ;ll o Στ&θη6 εtγε π&"ρεt τιq απoφ&aειq του. Todβλεπε.
ιιΘα π&ρει Nαιp6. Π&με o'π{τι μoυ...ll<ιNα π&ρω Nαλoxαιριν&, δηλαδ{...llTηq xαμoγdλαoε oτραβ& Nι dφυγαν γtα, την oδ6 Σ(να:
να φ&νe τρειq φoρd6 ψαNαρ6νυα με την [δια o&λτoα) να ε_
ξαντλτ)ooυν 6λo τo στοχ τoυ απ6 xoνoiρβus μu oριαNtqη_
μερoμην(εq Μtn6 να μετανtcbooυν αρxeτtq Ψoρdq γtα τo
1ρ6νo πoυ δι&λεξαν να σταμα,τ{ooυν τo N&πνυaψα, να, πιoυν
βαρ6 γερμανιN6 xαφ{,, βoυλιαγμ6νoι σε πoλυθρ6νεq Nαι
κρεpθ"τια χωρis δι&θεαη ερωτιN{.ΑNoυγαν τυq Nαψπ&νεζ των Xαιρετιoμc|lν, των εσπερt-
νcbν, τι6 αν&oεq τoυζ στtζ αν&παυλε6 τη€ oιωπτ)q, 6oτεραπdλι ξεδιπλcδνoνταν τα δ6oNoλα 1ρ6νια ψετ&. τoν π6λεμo1'LαL η αδιαν6ητη τLα τη Δdoπoινα ι.[.,υ1αγωγιx& Noλ&atψπαιδιN{ ζω{ τoυ Στ&θη, ψtaα απ6 την Nαλλιτε1νιN{ ευ-,ρoρ[α τoυ θι&αoυ τηqΜαρ[Nαq.
Πρooπαθo6σε να φανταoτε[ την περιπdτεt&. τoυ τα_
ρd.λληλα με τtζ μαυρ6αoπρεζ φωτoγραφ[εq oτα λυπημdναtντνπα τoυ Eρυθρo6 Σταυρo6, τα xααιδιαo'μdνα Nεφα)'&._
xια παιδιιilν να περιμdνoυν στtζ oυρd6 για αυαo{τιo με γ&-λα αN6νη Nαι βo6τυρα αυατραλiζtNα, υγρ& o1oλε[αψεξe-
φλoυδιoμdνoυq τo(1oυq, πdνθη ατdλειωτα μdο'α ατoυ6 1ει_1ιιiνε6 τoυ Eμφυλioυ, βαλτωμdνεq εxτ&oευq με αxελετω-
1rdνα d,λoγα ι&τω απ6 τη βρoxi, υπ6δoυλεq φoβιομdνεqoυνειδ{αειq, oρφαν& αε Παιδoυπ6λει6 υπ6 τη oxtπη τηc,
φ ιλ&νθρωπΙζ βαοιλιx \q onιoy tνεαq.ι<Αν πρdπει ν' αναγνωρio'ω x&τι oτη Mαρixα Σoυdζ,
ΓΙΑNNΗΣ ΞANΘOΥΛHΣ
256 257
εLναυ 6τι δε μα6 παρdδωoε oε'ιαψι& Παιδo6πoλη. Πdoτευεαxρ&δαντα oτην ηθιN{ τηc, ανηΘιx6τητ&c, τ\q, γι' αυτ6)r.αL ψαC) oυντ{ρηoε 6oo aρει&aτητlε'') εtπε o Σταθηq.
<ιΣαq dγδερνε πdνω απ'6λα...υ<ιΣiγoυρα. M6νo πoυ θα μπoρo6σε να μαq ξεφoρτωθεi
εγxα[ρωq. o Tζlμηq Σ&ψπαc, θα τηe tφτιαaνε ξνα πι-o'τευτ6 oεν&ριo, xαι ψ&λιaτα oε oτ{aoυq. Mαq xρ&τηoεγυανα τιμ{oει τo ναρχtσσιoμ6 τη€, ω6 Nυρdα πoυ xρατ&"τtζ υ-πooy{,seιq τηζ)).
<ιKαι oτo β&θoq β&θoq τoυ πoλλ& υπoo16μενoυ 1949 εμ-φανbτηxαν oι Xωραφriδεq...ll Η Δdoπoινα, μεθoδιx&", t-pαζε τα γεγoν6τα aε τ&ξτ1.
κAφo6 πρoηγτjθηxε o Aμ&ραντoζ...))αTo βoυν6 με τoυζ ατμo6q π&νω απ6 την K6νιτoαll.<ιΑxριβιiiq. Δεν υπ{ρ1ε ioαμε τ6τε aτιqπρoθdoειq μα6.
Mια φoρ& ψ6νo, απ' 6oo θυμ&μαι, &lιoνoα πωζ o θkoo6π\γε oτo νoμ6 Ιωαννiνων για παρα,sτ&oειq' Στα Γι&ννε-να- 1ΛαL oτα Λoυτρ&., rsτα Kαβd.oιλα. o Αμ&ραντoq !τανπαραγγελiα τoυ oτρατo6. Για τι6 μoν&δεq πoυ ξε1ειμcδ-νυαζαν oτα o6νoρα τη6 Αλβανtαq. Πoιoq να π&ει τ6τε ναoυναντ{oει dνα βoυν6 με ατμo66 υαψατιxo$q, 6ταν τα" TcLo
πoλλ& βoυνd tραν oιtτα ναρxoπdδια, xωρtq δρ6μoυ6...tl
αMιλdμε δηλαδ{ για τρελo6ζ, πoυ 6λα αυτ&" τα θεω-ρo6oαν απoλ6τωq λoγιx&υ.
αΑπ6 ψια &πoQη... Ωoτ6αo τo Π&oyα τoυ'1ι9 αντt-xΡLσα' για πρ6τη μoυ φoρ& νεxρ6. Πεθαμdνo ιανoνtx&, α-π6 φνaι'ι6 θ&νατoυ.
...ΥΣTEPA' HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
<<Tα πτιδματα στoυζ δρ6μoυq xυ 6λα τ' &},}'α δεν πι&-νoνταν;))
ιι'o1ι. Δεν πι&νoνταν. Για ψαqtραν φυo'ιN6 να βλdπoυ-
με ξεxoιλιαoμdνα rsdιψατα στtζ ρεματιdq. Δε λoγd,ριαζα
για επioημoυq νεNρo66 τoυζ σχoτωμdνoυq oτην 6παιθρoll.
o πρrlτoq αεπioημoq πεθαμdνo6)) πoυ τρ6μαξε τoν
Στ&θη tραν o Tζiμηq Σ&ψπα6τoΠ&oγατoυ '49. Με'ι&--σα, με τριαντ&φυλ),α :Nαt μενεξdδεq, με παo1αλυtq ιαι Nε-
ρι&. Toυ εiμν δdαει μ' dνα &oπρo μαντiλι yνσ.L τα' aαy6νια,
μfrα.c) >tL ανoiξoυν Nαι λ&μιpoυν τ' αo'ημd'νυα ιαυ τα γρυc&δ6ντια πoυ oτ6λιζαν τo μ(ζερo 1αμ6γελ6 τoυ.
ιιBdβαια η απtα τoυ δεo'[ματoq fταν Nυρiω6 γtα να μηδο6με 6τt ξλειπαν 6λα αυτ&" τα πoλ6τιμα δ6ντια. Toυ ταεLyεξερυζωoει η MαρiyLα" ψε τoν Φρiξo αποβραδΙq. Mαq τo
μαρτ6ρηoε η Ανατoλ{ Σερπ&ν, πoυ τo θεωρo6oε βdβηλoιαυ &ξιo τιμωρ[αq απ' τoν x6oμo των πνευμ&των. Χdoτη-Nα" σ'τ' τo φ6βo μoυ περιμdνoνταζ 6γι τ6oo την τιμωρ{α,
6ao τα πνε6ματα. Περiμενα ι.|ιλ6λιγνoυ6 Nαλ6γερoυζ μεNoυNo6λε6 μα6ρεq, ψ{,rs' ατ6 o6ννεφα θυμιd,ματoζ, με τρo-
γrcρtq φωνd6 πηγαδiαιε6. . . υ
αKαι η Mατiλντα;ll<ιM' dφτυoε Nατ&ψoυτρσ'τLσ" τoυq φ6βoυζ μoυ. Για να
με Nαθηoυγ&.oει, με πdγε στo .:'α"ΡexNλ{αι τoυ νεχρoτα_
φεioυ 6πoυ ε{1αν τoν Tζiμη Σαψcα oλoμ6να1o, με τα λoυ-
λo6δια, χαt τoυ αoτρα'!ε δυo μεγαλoπρεπs1yαcιτo6xια' o0iαοo6 ε[γε παρ&oταoη εxε[νη την,bρo...'ooo για τη γ$1-
ρα, θα επαναλ&μβανε υπερτiφανα "P[ντι, πα},ι&τao'' ^λαL
"Ρiντι, τα'},ι&τco''. Πριilτα τo xαθ{Noν, ψeτ&. τo πdνθoq.. '
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΔHΣ
259258
εLναυ 6τι δε μα6 παρdδωoε oε'ιαψι& Παιδo6πoλη. Πdoτευεαxρ&δαντα oτην ηθιN{ τηc, ανηΘιx6τητ&c, τ\q, γι' αυτ6)r.αL ψαC) oυντ{ρηoε 6oo aρει&aτητlε'') εtπε o Σταθηq.
<ιΣαq dγδερνε πdνω απ'6λα...υ<ιΣiγoυρα. M6νo πoυ θα μπoρo6σε να μαq ξεφoρτωθεi
εγxα[ρωq. o Tζlμηq Σ&ψπαc, θα τηe tφτιαaνε ξνα πι-o'τευτ6 oεν&ριo, xαι ψ&λιaτα oε oτ{aoυq. Mαq xρ&τηoεγυανα τιμ{oει τo ναρχtσσιoμ6 τη€, ω6 Nυρdα πoυ xρατ&"τtζ υ-πooy{,seιq τηζ)).
<ιKαι oτo β&θoq β&θoq τoυ πoλλ& υπoo16μενoυ 1949 εμ-φανbτηxαν oι Xωραφriδεq...ll Η Δdoπoινα, μεθoδιx&", t-pαζε τα γεγoν6τα aε τ&ξτ1.
κAφo6 πρoηγτjθηxε o Aμ&ραντoζ...))αTo βoυν6 με τoυζ ατμo6q π&νω απ6 την K6νιτoαll.<ιΑxριβιiiq. Δεν υπ{ρ1ε ioαμε τ6τε aτιqπρoθdoειq μα6.
Mια φoρ& ψ6νo, απ' 6oo θυμ&μαι, &lιoνoα πωζ o θkoo6π\γε oτo νoμ6 Ιωαννiνων για παρα,sτ&oειq' Στα Γι&ννε-να- 1ΛαL oτα Λoυτρ&., rsτα Kαβd.oιλα. o Αμ&ραντoq !τανπαραγγελiα τoυ oτρατo6. Για τι6 μoν&δεq πoυ ξε1ειμcδ-νυαζαν oτα o6νoρα τη6 Αλβανtαq. Πoιoq να π&ει τ6τε ναoυναντ{oει dνα βoυν6 με ατμo66 υαψατιxo$q, 6ταν τα" TcLo
πoλλ& βoυνd tραν oιtτα ναρxoπdδια, xωρtq δρ6μoυ6...tl
αMιλdμε δηλαδ{ για τρελo6ζ, πoυ 6λα αυτ&" τα θεω-ρo6oαν απoλ6τωq λoγιx&υ.
αΑπ6 ψια &πoQη... Ωoτ6αo τo Π&oyα τoυ'1ι9 αντt-xΡLσα' για πρ6τη μoυ φoρ& νεxρ6. Πεθαμdνo ιανoνtx&, α-π6 φνaι'ι6 θ&νατoυ.
...ΥΣTEPA' HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
<<Tα πτιδματα στoυζ δρ6μoυq xυ 6λα τ' &},}'α δεν πι&-νoνταν;))
ιι'o1ι. Δεν πι&νoνταν. Για ψαqtραν φυo'ιN6 να βλdπoυ-
με ξεxoιλιαoμdνα rsdιψατα στtζ ρεματιdq. Δε λoγd,ριαζα
για επioημoυq νεNρo66 τoυζ σχoτωμdνoυq oτην 6παιθρoll.
o πρrlτoq αεπioημoq πεθαμdνo6)) πoυ τρ6μαξε τoν
Στ&θη tραν o Tζiμηq Σ&ψπα6τoΠ&oγατoυ '49. Με'ι&--σα, με τριαντ&φυλ),α :Nαt μενεξdδεq, με παo1αλυtq ιαι Nε-
ρι&. Toυ εiμν δdαει μ' dνα &oπρo μαντiλι yνσ.L τα' aαy6νια,
μfrα.c) >tL ανoiξoυν Nαι λ&μιpoυν τ' αo'ημd'νυα ιαυ τα γρυc&δ6ντια πoυ oτ6λιζαν τo μ(ζερo 1αμ6γελ6 τoυ.
ιιBdβαια η απtα τoυ δεo'[ματoq fταν Nυρiω6 γtα να μηδο6με 6τt ξλειπαν 6λα αυτ&" τα πoλ6τιμα δ6ντια. Toυ ταεLyεξερυζωoει η MαρiyLα" ψε τoν Φρiξo αποβραδΙq. Mαq τo
μαρτ6ρηoε η Ανατoλ{ Σερπ&ν, πoυ τo θεωρo6oε βdβηλoιαυ &ξιo τιμωρ[αq απ' τoν x6oμo των πνευμ&των. Χdoτη-Nα" σ'τ' τo φ6βo μoυ περιμdνoνταζ 6γι τ6oo την τιμωρ{α,
6ao τα πνε6ματα. Περiμενα ι.|ιλ6λιγνoυ6 Nαλ6γερoυζ μεNoυNo6λε6 μα6ρεq, ψ{,rs' ατ6 o6ννεφα θυμιd,ματoζ, με τρo-
γrcρtq φωνd6 πηγαδiαιε6. . . υ
αKαι η Mατiλντα;ll<ιM' dφτυoε Nατ&ψoυτρσ'τLσ" τoυq φ6βoυζ μoυ. Για να
με Nαθηoυγ&.oει, με πdγε στo .:'α"ΡexNλ{αι τoυ νεχρoτα_
φεioυ 6πoυ ε{1αν τoν Tζiμη Σαψcα oλoμ6να1o, με τα λoυ-
λo6δια, χαt τoυ αoτρα'!ε δυo μεγαλoπρεπs1yαcιτo6xια' o0iαοo6 ε[γε παρ&oταoη εxε[νη την,bρo...'ooo για τη γ$1-
ρα, θα επαναλ&μβανε υπερτiφανα "P[ντι, πα},ι&τao'' ^λαL
"Ρiντι, τα'},ι&τco''. Πριilτα τo xαθ{Noν, ψeτ&. τo πdνθoq.. '
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΔHΣ
259258
'Eνα πdνθoζ πoυ εξΟ'(xθηNε oε διαoNdδαση, με τραγo6διαxι ανdxδoτα. Η αλ{θεια εtναι πω6 δε ψ' !πιανε 6πνoq α-π6 τo φ6βo. Ε[yα αγριtι|ει με τoν Σd,μπα oτo φdρετρo.T6oo επ(oημα 1λoμ6q, τ6oo απελπιoμdνα μ6νo6. Φoβ6-
μoυν. Mπoρε( να ε(1α ιi,,ευτoγαμ{oει, αλλ& τjμoυν παιδ&xιNι o φ6βo6 τoυ πεθαμdνoυ με xυνηγo6oε ωζ την Kυριαx{τoυ Θωμ&il.
αΩoτε {ooυν παιδ&xι.. .llH Δdoπoινα tφτιαξε τo&υ ατ6 την αν&γNη να νιιiloει
N&τυ αντιoηπτυx6 να xυλd, ψioα τηc,.oι riρεq εtγαν γ&oειαπ6 πρo1θξe "η oηψαotα τoυ6. 'Eμενε πρoσχoλλημdνηoτι6 διηγ{σεtζ τoυ Στ&θη, αδυνατc6ντα.c) να' oυλλd,βει τηνiιταoη των μυστιχrλν xαι υπ6γειων oυγγενειιilν των ια-ψατιNcΙιν νεριiν, αν{oυ1η γtα τo φλoι6 τηe αoφ&λτoυ, αν{-συχη y'αL
ΥLα. τo Φrxρ6 ρειiμα πoυ διαιoθ αν6ταν x&τοι απ'τo πoυλ6βε P τηc.Tηq εtxε lιαρφωΘεt στo νoυ η ξdθωρη ρε-ι}'&ψα μιαq απειλ{ c,. ΣNiφτηyνε τo Nραo[ τηc,, στα' βnρd-λια, να εxλιπαρε( την αναγνιΔριoη απ6 αταLτητ0/'o6q oυ-
ρανioxoυ6. 'F,τσL, για ξdδωμα. Αφηρημtνα tρtξε δυo Noυ-τ αλιtq ζ&xoρη o τ ην No6πα.
H xακoNαιρ[α Θα oυνε1ιζ6ταν ioαμε την Tρiτη, εtπε ητηλε6ραo'η, αλλ& αυτ6 δεν εμπ6διoε μια φιγo6ρα, στην o-πotαxανεLqδεν dδωoε oηψαa[α, να περιμdνει υπoμoνετιN&oτυq axι{'q τoυ τo(1oυ τoυ Γαλλιxo6 Ινoτιτo6τoυ, Διδ6τoυxαιΣtνα. Mια Nα6τρα τoιγ&ρoυ δε o{μαινε τtπoταγtα τoυζδιαβ&τε6, π6oo μ&λλoν τLα' τα αυτox[νητα πoυ ανηφ6ριζαναoθμα(νoνταζ την oδ6 Σ(να ,ιατ' αραι& διαoττ)ματα.
<ιTην Kυριαxt1τoυ Θωμri πtpανα ηρεμω xαι να γελcil
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
ψε τα" αoτεtατραγoιiδια τoυ ν&νoυ Koλoαoo6, πoυ,, παp& τo
βαρ6τατo πdνθoq, 6λοι γo6oταραν να τ' αxo6νεll.
<<Eννoε[q τo βαρ6τατo x{'φι...lt δι6ρθωαε η Δdoπoινα.
ι<Πdνθoq. Ei1αμε πdνθoq. Ξαφνιι&, δεν ξdρω ατ6 πo6,
ξεπτ]δηoαν γραp&"τεC, μα6ρεq, ρo61α μα6ρα, xαπtλα ψe
μα6ρεq Noρδdλεq, N&λτcιεqNαιγ&ντια.'Hταν dνα ωραio τo-
πio πdνθoυζ, αν μπoρεt Nανεtq να τo πει {ται... Απ6 τη
μtα, o NαΘαρ6q Nruρ6q τoυ Πd,o1α, τα δ6ντρα Nαταπρ&oι-
να") τα Nkρινα τ{αL τα μαβι& λoυλo6δια ατoν x&'ψπo. Απ6την d,λλη τα μα6ρα, σαν να 'γανξεγαoτεi 6λα τα υoτoρυN&
πdνθη xυ απtψεινε μ6νo τo διx6 μαq. Eξυπα.Noi,εται πωζ o
Σ&ψταc, αναφερ6ταν πλdoν ω6 "αε[μνηατoq δραμα,τoυρ-
y6q'', ενιb η Mαρ(xα o'{xωνε αξυoπρεπcλ6 τo oxληρ6 τiτλo
τηs χt)Pαc τoυ αεiμνηoτoυ δραματoυργo6. 'Eτoι ανdβηNε
τo N0ρoq τηq &λλoυq εLNooι π6ντoυq. Md1ρι }Lσ'L o Φρiξoq
KαντcΔνα6 Ndρδιoε 6ι|oq, ω6 εραστ$ιc,τηqχlιΡσ"ζ τoυ αε{_
μνηστoυ δραματoυργo6. . .llιιKι εα6 iπα,ψεc, να φoβd,oαL τoυζ πεθαμdνoυq...ll H
Δdoπoινα αυνd1ιζε να εNλoγιNε6ει την υoτoρLατoυ Στ&θη.
ι<Κατ&" ^ι&πo,ο τρ6πo, ναιll.o Στd,θηq oηNcδθηNε ψε τLζ.N&}'πoεζoτη μdoη τoυ δω_
ματ{oυ ιαυ &ργl'aε να τραγoυδ& pραγνα μια 1αρo6μενη με-λωδiα με λα-λα-λα. Δυo ?hψ*o αριoτερ&., δυo δεξι&, μετα γtρια να διαγρdφoυν απανω τtq ινNλυNtq Nινt'ρειq' τo
Noρμi λυμdνo, 6}'α αντ&ξια τoυ πρ6oτυ1oυ τραγoυδιo6 τoυ
Koλoαoo6, θεραπευτιx6γιατo φ6βo τoυ αεπ{oημoυ θανd-
τoυ)) τo α[αιoν L949.
H Δdoπoινα xoυλoυρι &.oτηNε ατην πoλυθρ6να, Nατ&--
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\nHΣ
z6ο z6t
'Eνα πdνθoζ πoυ εξΟ'(xθηNε oε διαoNdδαση, με τραγo6διαxι ανdxδoτα. Η αλ{θεια εtναι πω6 δε ψ' !πιανε 6πνoq α-π6 τo φ6βo. Ε[yα αγριtι|ει με τoν Σd,μπα oτo φdρετρo.T6oo επ(oημα 1λoμ6q, τ6oo απελπιoμdνα μ6νo6. Φoβ6-
μoυν. Mπoρε( να ε(1α ιi,,ευτoγαμ{oει, αλλ& τjμoυν παιδ&xιNι o φ6βo6 τoυ πεθαμdνoυ με xυνηγo6oε ωζ την Kυριαx{τoυ Θωμ&il.
αΩoτε {ooυν παιδ&xι.. .llH Δdoπoινα tφτιαξε τo&υ ατ6 την αν&γNη να νιιiloει
N&τυ αντιoηπτυx6 να xυλd, ψioα τηc,.oι riρεq εtγαν γ&oειαπ6 πρo1θξe "η oηψαotα τoυ6. 'Eμενε πρoσχoλλημdνηoτι6 διηγ{σεtζ τoυ Στ&θη, αδυνατc6ντα.c) να' oυλλd,βει τηνiιταoη των μυστιχrλν xαι υπ6γειων oυγγενειιilν των ια-ψατιNcΙιν νεριiν, αν{oυ1η γtα τo φλoι6 τηe αoφ&λτoυ, αν{-συχη y'αL
ΥLα. τo Φrxρ6 ρειiμα πoυ διαιoθ αν6ταν x&τοι απ'τo πoυλ6βε P τηc.Tηq εtxε lιαρφωΘεt στo νoυ η ξdθωρη ρε-ι}'&ψα μιαq απειλ{ c,. ΣNiφτηyνε τo Nραo[ τηc,, στα' βnρd-λια, να εxλιπαρε( την αναγνιΔριoη απ6 αταLτητ0/'o6q oυ-
ρανioxoυ6. 'F,τσL, για ξdδωμα. Αφηρημtνα tρtξε δυo Noυ-τ αλιtq ζ&xoρη o τ ην No6πα.
H xακoNαιρ[α Θα oυνε1ιζ6ταν ioαμε την Tρiτη, εtπε ητηλε6ραo'η, αλλ& αυτ6 δεν εμπ6διoε μια φιγo6ρα, στην o-πotαxανεLqδεν dδωoε oηψαa[α, να περιμdνει υπoμoνετιN&oτυq axι{'q τoυ τo(1oυ τoυ Γαλλιxo6 Ινoτιτo6τoυ, Διδ6τoυxαιΣtνα. Mια Nα6τρα τoιγ&ρoυ δε o{μαινε τtπoταγtα τoυζδιαβ&τε6, π6oo μ&λλoν τLα' τα αυτox[νητα πoυ ανηφ6ριζαναoθμα(νoνταζ την oδ6 Σ(να ,ιατ' αραι& διαoττ)ματα.
<ιTην Kυριαxt1τoυ Θωμri πtpανα ηρεμω xαι να γελcil
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
ψε τα" αoτεtατραγoιiδια τoυ ν&νoυ Koλoαoo6, πoυ,, παp& τo
βαρ6τατo πdνθoq, 6λοι γo6oταραν να τ' αxo6νεll.
<<Eννoε[q τo βαρ6τατo x{'φι...lt δι6ρθωαε η Δdoπoινα.
ι<Πdνθoq. Ei1αμε πdνθoq. Ξαφνιι&, δεν ξdρω ατ6 πo6,
ξεπτ]δηoαν γραp&"τεC, μα6ρεq, ρo61α μα6ρα, xαπtλα ψe
μα6ρεq Noρδdλεq, N&λτcιεqNαιγ&ντια.'Hταν dνα ωραio τo-
πio πdνθoυζ, αν μπoρεt Nανεtq να τo πει {ται... Απ6 τη
μtα, o NαΘαρ6q Nruρ6q τoυ Πd,o1α, τα δ6ντρα Nαταπρ&oι-
να") τα Nkρινα τ{αL τα μαβι& λoυλo6δια ατoν x&'ψπo. Απ6την d,λλη τα μα6ρα, σαν να 'γανξεγαoτεi 6λα τα υoτoρυN&
πdνθη xυ απtψεινε μ6νo τo διx6 μαq. Eξυπα.Noi,εται πωζ o
Σ&ψταc, αναφερ6ταν πλdoν ω6 "αε[μνηατoq δραμα,τoυρ-
y6q'', ενιb η Mαρ(xα o'{xωνε αξυoπρεπcλ6 τo oxληρ6 τiτλo
τηs χt)Pαc τoυ αεiμνηoτoυ δραματoυργo6. 'Eτoι ανdβηNε
τo N0ρoq τηq &λλoυq εLNooι π6ντoυq. Md1ρι }Lσ'L o Φρiξoq
KαντcΔνα6 Ndρδιoε 6ι|oq, ω6 εραστ$ιc,τηqχlιΡσ"ζ τoυ αε{_
μνηστoυ δραματoυργo6. . .llιιKι εα6 iπα,ψεc, να φoβd,oαL τoυζ πεθαμdνoυq...ll H
Δdoπoινα αυνd1ιζε να εNλoγιNε6ει την υoτoρLατoυ Στ&θη.
ι<Κατ&" ^ι&πo,ο τρ6πo, ναιll.o Στd,θηq oηNcδθηNε ψε τLζ.N&}'πoεζoτη μdoη τoυ δω_
ματ{oυ ιαυ &ργl'aε να τραγoυδ& pραγνα μια 1αρo6μενη με-λωδiα με λα-λα-λα. Δυo ?hψ*o αριoτερ&., δυo δεξι&, μετα γtρια να διαγρdφoυν απανω τtq ινNλυNtq Nινt'ρειq' τo
Noρμi λυμdνo, 6}'α αντ&ξια τoυ πρ6oτυ1oυ τραγoυδιo6 τoυ
Koλoαoo6, θεραπευτιx6γιατo φ6βo τoυ αεπ{oημoυ θανd-
τoυ)) τo α[αιoν L949.
H Δdoπoινα xoυλoυρι &.oτηNε ατην πoλυθρ6να, Nατ&--
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\nHΣ
z6ο z6t
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘoΥΔΙΙΣ
1τη^/'τη με τη διαoτρoφ{ τηζ μνγiμηq. o Kλιντ'Ιoτγoυντπ&,sxυζε να παιξει τoν &τρωτo, μιμo6μενoζ τη χoρoγραφtατoυ ν&νoυ χαt τραγoυδι6νταq τoν αυνανιaτιN6 6μνo με α-φoρμi τo 6νειρo εν66 <<εργooταotoυ ooυτιdνll:
<ιEργooτ&αιo ooυτιdν,
με xoτ6ν ιαL ψε oατtν,τ' 6νειρ6 μoυ τo μεγ&λo.Σxανδαλι&ριxα ρεφρdνιαι αρcλψατα Γxερλdν
ιαι xαpol\ρtα στoν xαβ&λo.Πι6q μoυ αρdooυν τα pιζ6ν
ντ6πιων xαι αλλoδαπιilν,
αλλ& πεq μoυ τι ναx&νω;Πoυ δεν tyω ψγαν€,q,
με βελ6νεq xαι ι},ωιsτtq,oτη δoυλει& να ξεθυμ&νω;υ
κΑυτ6 sραν;ll Tηc' φ&νηNε λiγo για θεραπευτιN6 &oψα'o Στ&θηq τηq iιλeυoε τo ψ&τι με τσαχπιν t&., ανεpoNα-
τipαaε τo δεξt ytρι ιsτη γνωoττ) N{νηαηxαι aννd,γισε σε&λλo αxoπ6, πoυ tpαζe τcLα τα. πρ&γψατα oτη θdoη τoυ6:
<ιKι dτoι μ6νoq, ψoναγ6q, με τo 1ερdxι μoυp&ζω τiρψα oτα ooυτιdν τLαL στo ψερ&ru μoυ...))
Σταψ&τηaε απ6τoψα, ιδρωμdνoq απ6 την πρooτ&θευα,
ψε τα δ&xτυλα τoυ δεξιo6 1εριo6 oφιγμdνα oε γρoθι&, xα-τ&1λoμoq.
κTo θυμ&μαι αx6ψα...ll εtτε λυπημdνoq. ιιAx6μα..'ll
...ΥΣTEPA' HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
Tην Kυριαx{ του Θωμ&',πoυ oυνdπεoε να ναt χαL μtα με-ρα υπdρλαμπρη, με θερμoxραα[α εξωφρενυNt1γυα μ{να Α-πρiλιo, επιoιtφ}ηχαν τoν τ&φo τoυ Tζiμη Σ&ψτα, β6λε-ι|αν 6πωq 6πωq τo oταυρ6 oτo μν{μα με παντελcδs λ&θoq
"ηλιN[α xαι αναγcλρησoιν πρoq Θεooαλoν[xη, με oxoπ6 να
διανυxτερειiooυν oτα Λoυτρd, τoυ Λαγxαδ&, πoυ τoυ6 β6-λευαν γενιxcδq. Τπτjρ1ε ζεoτ6 νερ6, εi1αν τιq διαoυνδdoειq
με τιζ στPατLωτL1/'dq μoν&δε6, o N&μπoq tραν x&μmoζ ',.z.L
,rτoν x&ψπo δεν πε[ναγε xανε[q.
Ωρα(α, ζεoτfi, απtpαντη μ6ρα εxε[νη η Kυριαx{ τoυ(Φωμ&. Mε τζdιμe τoυ στρατo6 ταξ(δευαν, σα,ν αυνεργ&τεq
πoλ6τιμoι πλdoν ατoν τoμdα τηq ψυμγωγLαq. H Πανα-
γ[α-τιμωρ6q τoυ Kρεμλiνoυ εixε x&νει αριετ&.θα6ματα ωq
πρoζ την επιβiωod τoυζ, με τη oυμπληρωματιx{ βo{θειατoυ πoνηρo6 <<δε6τερoυ μdρoυqll _xαι δημoφιλdoτερoυ oτη,ρανταρ[α_ 6πoυ πρωτooτατo6οε η φιλoooφiα τoυ Ncδλoυ,
τoυ εξιilπλατoυ 1'(αL τoυ ντεxoλτ6. Στo δε6τερo μdρoq, 6_
ταν τLζ παραaτ&oειq παραNoλoυθo6oαν ιερωμdνoι, γνιi-στεc, τηζ δoμ{e αυτc6ν των σxeτc,' απo1ωρo6oαν ιirοτε να
τηρo6νται oι ιαoρρoπiεq.
o Στ&θηq, φoρτιoμdνoq αι6ψ απ6 τα θανατερ& επει-α6δια, εντυπιυoι&στηy'ε 6ταν oταψ&τηaαν για ξεμor1δια_
αμα o' dνα μdρoq πoυ oνoμαβταν N6φεq. Mια aευρd." απ6εντυπωσια'ια pρ&yυα με ανθριi:πινo ofiμα dδινε τρoφ{
oτo μ6θo πoυ dλεγε πωζ μια x6ρη, πηγα[νoνταq νσ. rα.-
ντρευτε(, ξεo{μωaε α1τ' τo oπkι τηc, ψ&ναq τηq τα π&.-
ντα. T6αo ταψαγι&.ρα xυ αy6ρταyη {ραν, πoυ &"ρπαξε ψt-'χρL ''LαL τη βελ6να y'αL τη δαxτυλdθρα" τηζ ψ&ναq τηζ, πoυ
z6z 263
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘoΥΔΙΙΣ
1τη^/'τη με τη διαoτρoφ{ τηζ μνγiμηq. o Kλιντ'Ιoτγoυντπ&,sxυζε να παιξει τoν &τρωτo, μιμo6μενoζ τη χoρoγραφtατoυ ν&νoυ χαt τραγoυδι6νταq τoν αυνανιaτιN6 6μνo με α-φoρμi τo 6νειρo εν66 <<εργooταotoυ ooυτιdνll:
<ιEργooτ&αιo ooυτιdν,
με xoτ6ν ιαL ψε oατtν,τ' 6νειρ6 μoυ τo μεγ&λo.Σxανδαλι&ριxα ρεφρdνιαι αρcλψατα Γxερλdν
ιαι xαpol\ρtα στoν xαβ&λo.Πι6q μoυ αρdooυν τα pιζ6ν
ντ6πιων xαι αλλoδαπιilν,
αλλ& πεq μoυ τι ναx&νω;Πoυ δεν tyω ψγαν€,q,
με βελ6νεq xαι ι},ωιsτtq,oτη δoυλει& να ξεθυμ&νω;υ
κΑυτ6 sραν;ll Tηc' φ&νηNε λiγo για θεραπευτιN6 &oψα'o Στ&θηq τηq iιλeυoε τo ψ&τι με τσαχπιν t&., ανεpoNα-
τipαaε τo δεξt ytρι ιsτη γνωoττ) N{νηαηxαι aννd,γισε σε&λλo αxoπ6, πoυ tpαζe τcLα τα. πρ&γψατα oτη θdoη τoυ6:
<ιKι dτoι μ6νoq, ψoναγ6q, με τo 1ερdxι μoυp&ζω τiρψα oτα ooυτιdν τLαL στo ψερ&ru μoυ...))
Σταψ&τηaε απ6τoψα, ιδρωμdνoq απ6 την πρooτ&θευα,
ψε τα δ&xτυλα τoυ δεξιo6 1εριo6 oφιγμdνα oε γρoθι&, xα-τ&1λoμoq.
κTo θυμ&μαι αx6ψα...ll εtτε λυπημdνoq. ιιAx6μα..'ll
...ΥΣTEPA' HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
Tην Kυριαx{ του Θωμ&',πoυ oυνdπεoε να ναt χαL μtα με-ρα υπdρλαμπρη, με θερμoxραα[α εξωφρενυNt1γυα μ{να Α-πρiλιo, επιoιtφ}ηχαν τoν τ&φo τoυ Tζiμη Σ&ψτα, β6λε-ι|αν 6πωq 6πωq τo oταυρ6 oτo μν{μα με παντελcδs λ&θoq
"ηλιN[α xαι αναγcλρησoιν πρoq Θεooαλoν[xη, με oxoπ6 να
διανυxτερειiooυν oτα Λoυτρd, τoυ Λαγxαδ&, πoυ τoυ6 β6-λευαν γενιxcδq. Τπτjρ1ε ζεoτ6 νερ6, εi1αν τιq διαoυνδdoειq
με τιζ στPατLωτL1/'dq μoν&δε6, o N&μπoq tραν x&μmoζ ',.z.L
,rτoν x&ψπo δεν πε[ναγε xανε[q.
Ωρα(α, ζεoτfi, απtpαντη μ6ρα εxε[νη η Kυριαx{ τoυ(Φωμ&. Mε τζdιμe τoυ στρατo6 ταξ(δευαν, σα,ν αυνεργ&τεq
πoλ6τιμoι πλdoν ατoν τoμdα τηq ψυμγωγLαq. H Πανα-
γ[α-τιμωρ6q τoυ Kρεμλiνoυ εixε x&νει αριετ&.θα6ματα ωq
πρoζ την επιβiωod τoυζ, με τη oυμπληρωματιx{ βo{θειατoυ πoνηρo6 <<δε6τερoυ μdρoυqll _xαι δημoφιλdoτερoυ oτη,ρανταρ[α_ 6πoυ πρωτooτατo6οε η φιλoooφiα τoυ Ncδλoυ,
τoυ εξιilπλατoυ 1'(αL τoυ ντεxoλτ6. Στo δε6τερo μdρoq, 6_
ταν τLζ παραaτ&oειq παραNoλoυθo6oαν ιερωμdνoι, γνιi-στεc, τηζ δoμ{e αυτc6ν των σxeτc,' απo1ωρo6oαν ιirοτε να
τηρo6νται oι ιαoρρoπiεq.
o Στ&θηq, φoρτιoμdνoq αι6ψ απ6 τα θανατερ& επει-α6δια, εντυπιυoι&στηy'ε 6ταν oταψ&τηaαν για ξεμor1δια_
αμα o' dνα μdρoq πoυ oνoμαβταν N6φεq. Mια aευρd." απ6εντυπωσια'ια pρ&yυα με ανθριi:πινo ofiμα dδινε τρoφ{
oτo μ6θo πoυ dλεγε πωζ μια x6ρη, πηγα[νoνταq νσ. rα.-
ντρευτε(, ξεo{μωaε α1τ' τo oπkι τηc, ψ&ναq τηq τα π&.-
ντα. T6αo ταψαγι&.ρα xυ αy6ρταyη {ραν, πoυ &"ρπαξε ψt-'χρL ''LαL τη βελ6να y'αL τη δαxτυλdθρα" τηζ ψ&ναq τηζ, πoυ
z6z 263
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΛΙΙΣ
δεν d1ααε ιαιρ6 ιαη αφtyoνταq Nατ&. μdρos τιq ψτριNtqευαιoθηo(ε ζ, τ\ν Nαταρ&aτηNε ψ!o' απ' την ι!υyt1 τηq Nιαq\ταν μdρα τoυ γ&μoυ τΙq. H πλεoνdxτρα θυγατdρα πd-τρο)σε εππ6πo'l, ψαζ[ ψε τo γαψτρ6 xι 6λoυ6 τoυζ πρo-oxαλεoμdνoυζ πoυ την αxoλoυθo6oαν.
oι θεατρ(νoι ανατρ{1ιαoαν απ6 θαυμαoμ6 τLα. τη φ6oη,αλ}'&. Nαι ΥLα τo παραμ6θι τηc, πεpιoγi'1ζ πoυ dxτoτε oνo-
ψ&oτηNε l{6φεq. Koντd, o'τη λiμνη τoυ Λαγxαδ& βρ(o.xε-ται. Η Mατiλντα, αν xαL δεν d1αφτε απ6 τiτotα, γoητε6-τ"ηNε απ6 τη δ6ναμη τηq ιατ&ρα.c) y'αL πλε6ριoε τo μαd-oτρo Kαραμ{τρo, πoυ τoν ξεyΔριζε απ' τoυq &λλoυq.
<<Πoιoq να ξipευ, Noρtτoι μoυ, τL δ6ναμη iγεt τo pαoα-νo, o χαημ6q Nυ o θυμ6q; Πoλλr1 λdγoνται π&.ντωq' ..''l
<ιEο6 τι πιaτε6ειq;lαEγιυ ξdρω μ6νo τη δ6ναμη τηζ μoυσιχηq.Tαλ6για εd-
ναι &λλη υπ6θεαηll. 'Eτoι γλιατρo6oε o μαdoτρoq, χωP[ζν α" τια'(oxα.ρδ(ζε ι'ιανξν αν'
To iδιo βρ&δυ πoυ tφταrlαν στα Λoυτρ& τoυ Λαγzαδ&,πλ&Nωoε NαL η φαγo6ρα, τυραννιN{ xι επιδδυνη.
ιιΨεdρε6...ll o6ρλιαξε η l{ανiνα Ζoλ& Nαυ περι16θηxεπρo)qττιNd, με πετρdλαιo.
o Στ&θηq y'αL η Mατiλντα πλ{ρcυoαν 6μω6 τo τ[ψψα,γιαπ[ η Σoυdζ διdταξε No6ρεμα με την ιpιλ{: για την περ(-σταση επυoτρατε6τηxe tναq δεNανdαq xoυρiαq, με μtαoNου
ρ ιαoμdνη αλλ& απoτελεoμ ατ υNt1 ψτ)χανι τ Lα" τ α. δεδo -
μdνα των Nαιp<λν'
ι<Eπiτηδεq τo x&νει η axατoγ$1ρα τoυ oxατoπεθαψt-νoυll, φρ6αξε η Mατ(λντα στην ιδdα τηe p:r)χανηζ.
...ΥΣTEPA" HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
Πρcilτα Noυρε6τηNε o Στdθη c)' 1ι.αL αμdo'ωq dδειξαν τα
α"ντι& τoυ μεγαλ6τερα απ' 6,τι φαlνoνταν i.oαψε τ6τε.αΣαν λαντ6 φαναρtν,, o1oλiααε o Moυζ&q, παρoμoι&ζo-
ντα.cJ στσ' τo{ρNυxα τα φαν&ρια των λαντ6, εxατdρωθεν τηq
&ψαξαq, με τα αυτι&"τoυ Στdθη, πoυ dνιωαε πρoo'βεβλημ6-
νoq βαθι&.oι υπ6λoιπot τoυ θι&ooυ πρoτiμηoαν να 1ωθo6ν oτη (ε-
,ττ \ ιαψατtN{ ι< βυζαντιν{ll 1αβo6ζα, ξυρiζoνταq επιμελιilq
δι&φoρα πρooφιλ{ oτιq ι.i:εiρεq oημε[α τoυ αrlματoq. Tρri-
βτ1ξαν τlαL τoν Στιiθη μαζi τoυ6, να τoυ Nαλμ&ρει η φα-
γo$ρα. E(1αν δ[Nιo 6αoι ιo1υρ(ζoνταν πωc τo νερ6 νεNρcδ-
νεt την απε}αιal.α. Χαλ&ρωoαν oι &ντρεq, φo6oxωoαν oι
..,ρμ6νεq τoυq _dται xι αλλιι6q τoυ6 ε(1ε βαρdoει ΦΡ'o"ηxα-λoxαιριν{ KυριαN{_ &φηoαν τoυζ χρoυνo6q με τα &φθoνα
νερ&, να ατριΔooυν τLc) PαχoxoNα}'υiq τoνc)' 1/.oτιy'{νιoαν τα
xoυραoμdνα π6δια, ψα"λ&Nωaαν oι xd,λoι, δ6ξαoαν τoν &'πt_
oτo Θωμ& πoυ {ταν ζωντανo[.ι<'Hρθε o Nαιρ6q να γαμ{oω την ΓNλ6ρια, ψ&γNεq!ιl
φωναξε o Moυζ&q Nαυ ηηγιλ oι6ρπrcε oτoν τρo6λo, πoυ συ-
γN6ντρωνε τoυζ πLo πη1τo66 ατμoιi6 τηζ ευρ6χω Ρτts αt-()oυoαq.
Η Mατiλντα, ξεμπερδε6oντα6 με τo μαρτ6ριo τoυ χoυ-
ρ{'ψατoq_γoυλi την tNανε o δεNανdα6 _ πiραaε xι αυτ\ απ'
τo λoυτρ6. Δεν την dνoιαζε τLα η γ6μνια τηc, ατ' τη μdρατηe Πρωτo1ρoνι&q, 6ταν aτα Aρu.:cm&, oλ6γυμνη αντLxριl
oτoν υπoλo1αγ6 BαμβαN6πoυλo, dνιωoε την Nαρδι& τηc
cτo aτ6ψα, dτoιμη να την ξερ&aεt. ΕNε[ εtγε φτ&"oει ατ'τo Nαρδιo1τ$τι Nαυ τη λιγωμ&ρα.
264 26s
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΛΙΙΣ
δεν d1ααε ιαιρ6 ιαη αφtyoνταq Nατ&. μdρos τιq ψτριNtqευαιoθηo(ε ζ, τ\ν Nαταρ&aτηNε ψ!o' απ' την ι!υyt1 τηq Nιαq\ταν μdρα τoυ γ&μoυ τΙq. H πλεoνdxτρα θυγατdρα πd-τρο)σε εππ6πo'l, ψαζ[ ψε τo γαψτρ6 xι 6λoυ6 τoυζ πρo-oxαλεoμdνoυζ πoυ την αxoλoυθo6oαν.
oι θεατρ(νoι ανατρ{1ιαoαν απ6 θαυμαoμ6 τLα. τη φ6oη,αλ}'&. Nαι ΥLα τo παραμ6θι τηc, πεpιoγi'1ζ πoυ dxτoτε oνo-
ψ&oτηNε l{6φεq. Koντd, o'τη λiμνη τoυ Λαγxαδ& βρ(o.xε-ται. Η Mατiλντα, αν xαL δεν d1αφτε απ6 τiτotα, γoητε6-τ"ηNε απ6 τη δ6ναμη τηq ιατ&ρα.c) y'αL πλε6ριoε τo μαd-oτρo Kαραμ{τρo, πoυ τoν ξεyΔριζε απ' τoυq &λλoυq.
<<Πoιoq να ξipευ, Noρtτoι μoυ, τL δ6ναμη iγεt τo pαoα-νo, o χαημ6q Nυ o θυμ6q; Πoλλr1 λdγoνται π&.ντωq' ..''l
<ιEο6 τι πιaτε6ειq;lαEγιυ ξdρω μ6νo τη δ6ναμη τηζ μoυσιχηq.Tαλ6για εd-
ναι &λλη υπ6θεαηll. 'Eτoι γλιατρo6oε o μαdoτρoq, χωP[ζν α" τια'(oxα.ρδ(ζε ι'ιανξν αν'
To iδιo βρ&δυ πoυ tφταrlαν στα Λoυτρ& τoυ Λαγzαδ&,πλ&Nωoε NαL η φαγo6ρα, τυραννιN{ xι επιδδυνη.
ιιΨεdρε6...ll o6ρλιαξε η l{ανiνα Ζoλ& Nαυ περι16θηxεπρo)qττιNd, με πετρdλαιo.
o Στ&θηq y'αL η Mατiλντα πλ{ρcυoαν 6μω6 τo τ[ψψα,γιαπ[ η Σoυdζ διdταξε No6ρεμα με την ιpιλ{: για την περ(-σταση επυoτρατε6τηxe tναq δεNανdαq xoυρiαq, με μtαoNου
ρ ιαoμdνη αλλ& απoτελεoμ ατ υNt1 ψτ)χανι τ Lα" τ α. δεδo -
μdνα των Nαιp<λν'
ι<Eπiτηδεq τo x&νει η axατoγ$1ρα τoυ oxατoπεθαψt-νoυll, φρ6αξε η Mατ(λντα στην ιδdα τηe p:r)χανηζ.
...ΥΣTEPA" HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
Πρcilτα Noυρε6τηNε o Στdθη c)' 1ι.αL αμdo'ωq dδειξαν τα
α"ντι& τoυ μεγαλ6τερα απ' 6,τι φαlνoνταν i.oαψε τ6τε.αΣαν λαντ6 φαναρtν,, o1oλiααε o Moυζ&q, παρoμoι&ζo-
ντα.cJ στσ' τo{ρNυxα τα φαν&ρια των λαντ6, εxατdρωθεν τηq
&ψαξαq, με τα αυτι&"τoυ Στdθη, πoυ dνιωαε πρoo'βεβλημ6-
νoq βαθι&.oι υπ6λoιπot τoυ θι&ooυ πρoτiμηoαν να 1ωθo6ν oτη (ε-
,ττ \ ιαψατtN{ ι< βυζαντιν{ll 1αβo6ζα, ξυρiζoνταq επιμελιilq
δι&φoρα πρooφιλ{ oτιq ι.i:εiρεq oημε[α τoυ αrlματoq. Tρri-
βτ1ξαν τlαL τoν Στιiθη μαζi τoυ6, να τoυ Nαλμ&ρει η φα-
γo$ρα. E(1αν δ[Nιo 6αoι ιo1υρ(ζoνταν πωc τo νερ6 νεNρcδ-
νεt την απε}αιal.α. Χαλ&ρωoαν oι &ντρεq, φo6oxωoαν oι
..,ρμ6νεq τoυq _dται xι αλλιι6q τoυ6 ε(1ε βαρdoει ΦΡ'o"ηxα-λoxαιριν{ KυριαN{_ &φηoαν τoυζ χρoυνo6q με τα &φθoνα
νερ&, να ατριΔooυν τLc) PαχoxoNα}'υiq τoνc)' 1/.oτιy'{νιoαν τα
xoυραoμdνα π6δια, ψα"λ&Nωaαν oι xd,λoι, δ6ξαoαν τoν &'πt_
oτo Θωμ& πoυ {ταν ζωντανo[.ι<'Hρθε o Nαιρ6q να γαμ{oω την ΓNλ6ρια, ψ&γNεq!ιl
φωναξε o Moυζ&q Nαυ ηηγιλ oι6ρπrcε oτoν τρo6λo, πoυ συ-
γN6ντρωνε τoυζ πLo πη1τo66 ατμoιi6 τηζ ευρ6χω Ρτts αt-()oυoαq.
Η Mατiλντα, ξεμπερδε6oντα6 με τo μαρτ6ριo τoυ χoυ-
ρ{'ψατoq_γoυλi την tNανε o δεNανdα6 _ πiραaε xι αυτ\ απ'
τo λoυτρ6. Δεν την dνoιαζε τLα η γ6μνια τηc, ατ' τη μdρατηe Πρωτo1ρoνι&q, 6ταν aτα Aρu.:cm&, oλ6γυμνη αντLxριl
oτoν υπoλo1αγ6 BαμβαN6πoυλo, dνιωoε την Nαρδι& τηc
cτo aτ6ψα, dτoιμη να την ξερ&aεt. ΕNε[ εtγε φτ&"oει ατ'τo Nαρδιo1τ$τι Nαυ τη λιγωμ&ρα.
264 26s
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ ..ΥΣTEPA' HPΘAN ΟΙ MEΛΙΣΣEΣ
αρραβωνtαστLy'6ζ τγ]q. Aν δεν {ταν τ6αo μιxρ6ζ χαt πoνη-
ρ6q, μπoρε[ xαι να τoν αγαπo6oε. Aν θυμ6ταν τιλq εtναυ ηαγ&πη,'oλα τα ((ο(ν)) γtα εNεtνo, ΥLα' τo d,λλo Nαι τo πα-
ρ&λλo βρoντo6oαν oτo xρανlo τηc, απ6Qε. Ξαναγdμισε υ-
πo,},iεq τLα. τo ευτυxιαμdνo L949'
α'Ιoω6 να εtψαυ αλλεργιx{ στην ευτυχtα. . .>l μoυρμo6ρι-σε απoρημdνη με τη oNdι|η τηq. Αλλ& Nι αν oυνdβ αυνε x&-
τt τtτoιo, θα dβαζε oε ενdργεια τη στPατηγιx{ τoυ ((μπo-
ρcbll. To '1ε εφαρμ6σεL στLc, μdλιoαε6, πoυ τιζ Nατ{τιτηoe
με τo dτoι θdλω.
oνειρε6τηNε με ανoιχτ&" ψ&τια πωq iραν βαoiλιooαστην πto ευωδιαoτ{ Nυι.p6\. Πωq xoιμ6ταν σε xiρtναxρε-()&τια, μooxoβoλιIlντα.ζ σαν απ6γευμα Mεγοtληq Παρα-c.Nενt1q αν&Nατα η γλ6xα τoυ Nεριo6
'LαL τηe βιoλdτα6, πι-
,ττ{1xαι αυατηρτi στoυζ ν6μoυg τoυ θαν&τoυ 'LαL
τηqζ^hc,εροlτιx{ ψ{οα cτα πρoxαθoριαμdνα πρoν6μια ττ]( βααιλε[-αq'Κt $oτερα N&τυ &)'}'αξε ru &νoυξε τα φτερ&. να πετ&ξει
ψαxρι&", εγxαταλε[πoντσ"ζ τα π&ντα Nαι αxoλoυθcbνταq τo
{νoτιxτo τη6 μoναξι&.ζ, Ψε μια βαλiταα δηλητfρια ooφcbν
γιαγι&δων εντ6μων.<ιKατεπειγ6ντω6 oτoν Αμ&ραντo)). Tdλη Mαtoυ εi1ε
πρoγραμματυaτε[ η ψεταx(νηa$1τoυq, αλλ& η Mαρixα, οε
oυνενν6ηoη με τoυζ στPατLωτLy'o6q φiλoυq τηe, αττoφ&cυ-
σε τ,ωc θα dφευγαν για την'Hπειρo πιo νωρiq. Tηq Αγiα6l,)ιρ{νηq, oτιq5 τoυ M&η, xι o Θε6q βoηθ6q.
o Αμ&ραντoq ψπtμε θυελλωδιiq oτην Noυβdντα των()εατρ[νων, xατι'!ιλoi1ξεραν oι παλι6τερoι γtα τo κατμ6-
βoυνoυ, 6τωc, oν6μαζαν τo ξε1ωριατ6 αντ6 φυoιx6 φαιν6-
Μπiμε με τtζ θεατρiνε6 oτo νερ6, μαoιilνταq yιcbτιNηψαoτi.xα με λiγo xερi. γυα να μαλαx<iloει. Tη€ την πρ6oφε*
ρε o δεxαν6 αq Noυρiαq απ6 λ'6πηoη πoυ Nλ&δευε τo xεφ&.-λι τηq xoπi}'αq με τo λειι|6 δ6ντι.
Στα δ6oxo}'α, Nατtφευγε στην ανdμνηoη τoυ ωρα(oυ υ-πoλo1αγo6 ψe τα πρ&aινα ψ&τια y'αL τα. πυxν& ματoτo{νo-ρα. T6τε δεν τα ' yε πρootξει 6oo Θα 'πρεπε, λ6γω oυνθη-Ncbν, αλλ&" η θ6μηα{ τoυ τη β6θιζε σε μLO( θλ(ι|.lη γεψ&τ:ηηλεxτριoμdνεq φυoαλiδε6, 6πωq oι γxαζ6ζεe. Kι αζ τoνβλαoτημo6σε πoυ την txανε να ελπ{oει. Toν θυμ6ταν.
'LLαπoφ&oυoε πωq tπρεπε να συνεχ[oει να τoν θυμ&ται.Kαι η Μαρtxα αναx&λυι.i,,ε Qεωεq στην περμαν&ντ τηe,
αλλιi dβαλε τη Mιρ&ντα με τo μtνι να δαμ&oει τιq δια-θdαειq των σtχαμερων ζωυφ(ων. Πλ&Nωoe )ιαL ψLα λooι6νειδιx& }Lατασxευαoμdνη απ6 φαρψαxoπoυ6 τηq Aιδηι.|,,o6,α}ιε[φτηNe τυπιx& με πετρdλαιo, dβγαλε τα yαρτι&' τηζ y'L
6γραιJ1ε π&νω π&νω oτη λευxτ) x6λλα: αKατεπειγ6ντωqoτoν Αμ&ραντo, τdλη Mαtoυll. Koιμ{θηxε απαγoρε6oνταqoτoν Φρiξo να την π)qaι&aει, cδoπoυ να δoυν τι απ6γυνε ψετιq l1εtρεq.'Hταν Nαι πτιbψα oτην xo6ραoη, dδη πiντε ψi-ρεq χΥιPα'
To xα}ro,ιαiρι oφ6ριξε aτo αυτ[ τηζ Mατiλν ταq, τo pρ&-δυ τηe ΚυρWx\qτoυ Θωμd. Σ1εδ6ν ξtγαaετo α[α1o6 τoυxεφαλιo6 τηe, P[χτηy'ε στo παρ&θυρo να ιoπ&. τo γεψ&τoφεγy&.ρι πoυ oεργι&νιζε oτη λ(μνη, iyα,sε τoν 6πνo τη6,ξenαΜccλθη1ιε )ιL αγγιξε (ιε τα" δd1τυλα τα π6δια τoυΣτdθη, πoυ xoιμ6ταν ξερ6c,.
Θα περνo6oαν αιcδνεq ιioπoυ να π&.ρευ μπ6ι o μιxρ6q
266 267
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ ..ΥΣTEPA' HPΘAN ΟΙ MEΛΙΣΣEΣ
αρραβωνtαστLy'6ζ τγ]q. Aν δεν {ταν τ6αo μιxρ6ζ χαt πoνη-
ρ6q, μπoρε[ xαι να τoν αγαπo6oε. Aν θυμ6ταν τιλq εtναυ ηαγ&πη,'oλα τα ((ο(ν)) γtα εNεtνo, ΥLα' τo d,λλo Nαι τo πα-
ρ&λλo βρoντo6oαν oτo xρανlo τηc, απ6Qε. Ξαναγdμισε υ-
πo,},iεq τLα. τo ευτυxιαμdνo L949'
α'Ιoω6 να εtψαυ αλλεργιx{ στην ευτυχtα. . .>l μoυρμo6ρι-σε απoρημdνη με τη oNdι|η τηq. Αλλ& Nι αν oυνdβ αυνε x&-
τt τtτoιo, θα dβαζε oε ενdργεια τη στPατηγιx{ τoυ ((μπo-
ρcbll. To '1ε εφαρμ6σεL στLc, μdλιoαε6, πoυ τιζ Nατ{τιτηoe
με τo dτoι θdλω.
oνειρε6τηNε με ανoιχτ&" ψ&τια πωq iραν βαoiλιooαστην πto ευωδιαoτ{ Nυι.p6\. Πωq xoιμ6ταν σε xiρtναxρε-()&τια, μooxoβoλιIlντα.ζ σαν απ6γευμα Mεγοtληq Παρα-c.Nενt1q αν&Nατα η γλ6xα τoυ Nεριo6
'LαL τηe βιoλdτα6, πι-
,ττ{1xαι αυατηρτi στoυζ ν6μoυg τoυ θαν&τoυ 'LαL
τηqζ^hc,εροlτιx{ ψ{οα cτα πρoxαθoριαμdνα πρoν6μια ττ]( βααιλε[-αq'Κt $oτερα N&τυ &)'}'αξε ru &νoυξε τα φτερ&. να πετ&ξει
ψαxρι&", εγxαταλε[πoντσ"ζ τα π&ντα Nαι αxoλoυθcbνταq τo
{νoτιxτo τη6 μoναξι&.ζ, Ψε μια βαλiταα δηλητfρια ooφcbν
γιαγι&δων εντ6μων.<ιKατεπειγ6ντω6 oτoν Αμ&ραντo)). Tdλη Mαtoυ εi1ε
πρoγραμματυaτε[ η ψεταx(νηa$1τoυq, αλλ& η Mαρixα, οε
oυνενν6ηoη με τoυζ στPατLωτLy'o6q φiλoυq τηe, αττoφ&cυ-
σε τ,ωc θα dφευγαν για την'Hπειρo πιo νωρiq. Tηq Αγiα6l,)ιρ{νηq, oτιq5 τoυ M&η, xι o Θε6q βoηθ6q.
o Αμ&ραντoq ψπtμε θυελλωδιiq oτην Noυβdντα των()εατρ[νων, xατι'!ιλoi1ξεραν oι παλι6τερoι γtα τo κατμ6-
βoυνoυ, 6τωc, oν6μαζαν τo ξε1ωριατ6 αντ6 φυoιx6 φαιν6-
Μπiμε με τtζ θεατρiνε6 oτo νερ6, μαoιilνταq yιcbτιNηψαoτi.xα με λiγo xερi. γυα να μαλαx<iloει. Tη€ την πρ6oφε*
ρε o δεxαν6 αq Noυρiαq απ6 λ'6πηoη πoυ Nλ&δευε τo xεφ&.-λι τηq xoπi}'αq με τo λειι|6 δ6ντι.
Στα δ6oxo}'α, Nατtφευγε στην ανdμνηoη τoυ ωρα(oυ υ-πoλo1αγo6 ψe τα πρ&aινα ψ&τια y'αL τα. πυxν& ματoτo{νo-ρα. T6τε δεν τα ' yε πρootξει 6oo Θα 'πρεπε, λ6γω oυνθη-Ncbν, αλλ&" η θ6μηα{ τoυ τη β6θιζε σε μLO( θλ(ι|.lη γεψ&τ:ηηλεxτριoμdνεq φυoαλiδε6, 6πωq oι γxαζ6ζεe. Kι αζ τoνβλαoτημo6σε πoυ την txανε να ελπ{oει. Toν θυμ6ταν.
'LLαπoφ&oυoε πωq tπρεπε να συνεχ[oει να τoν θυμ&ται.Kαι η Μαρtxα αναx&λυι.i,,ε Qεωεq στην περμαν&ντ τηe,
αλλιi dβαλε τη Mιρ&ντα με τo μtνι να δαμ&oει τιq δια-θdαειq των σtχαμερων ζωυφ(ων. Πλ&Nωoe )ιαL ψLα λooι6νειδιx& }Lατασxευαoμdνη απ6 φαρψαxoπoυ6 τηq Aιδηι.|,,o6,α}ιε[φτηNe τυπιx& με πετρdλαιo, dβγαλε τα yαρτι&' τηζ y'L
6γραιJ1ε π&νω π&νω oτη λευxτ) x6λλα: αKατεπειγ6ντωqoτoν Αμ&ραντo, τdλη Mαtoυll. Koιμ{θηxε απαγoρε6oνταqoτoν Φρiξo να την π)qaι&aει, cδoπoυ να δoυν τι απ6γυνε ψετιq l1εtρεq.'Hταν Nαι πτιbψα oτην xo6ραoη, dδη πiντε ψi-ρεq χΥιPα'
To xα}ro,ιαiρι oφ6ριξε aτo αυτ[ τηζ Mατiλν ταq, τo pρ&-δυ τηe ΚυρWx\qτoυ Θωμd. Σ1εδ6ν ξtγαaετo α[α1o6 τoυxεφαλιo6 τηe, P[χτηy'ε στo παρ&θυρo να ιoπ&. τo γεψ&τoφεγy&.ρι πoυ oεργι&νιζε oτη λ(μνη, iyα,sε τoν 6πνo τη6,ξenαΜccλθη1ιε )ιL αγγιξε (ιε τα" δd1τυλα τα π6δια τoυΣτdθη, πoυ xoιμ6ταν ξερ6c,.
Θα περνo6oαν αιcδνεq ιioπoυ να π&.ρευ μπ6ι o μιxρ6q
266 267
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
ψενo' 'L&πotol π&λι θυμ6νταν τι6 διηγ{oειζ τoυ <ιαε[μνη_
oτoυ δραματoυργo6ll cγετιN&. με μtα φθινoπωριν $1 επ[oxε-ι|η τoυ θι&αoυ oτα ατμ6λoυτρα τoυ Aμ&ραντoυ. o TζiμηsΣ&ψπαc, εtγε να τo λdει πωq, 6ταν πρoπoλεμιx & tφταaανoτoν Αμ&ραντo) τα" πρ6aωπ&. τoυq tραrl N6NNυνα σαν τωνEρυθρ6δερμων. Η φθινoπωρινη φ$oη με 6λεq τιq απo1ρcδ-σειζ τoυ ι6xNινoυ, τoυ χρυσαφιo'3 Nαι τoυ μπρo6ντζoυ ε{yεαπoτυπωθεi oτo δdρμα τoυ6, βoηθo6μενη Nι απ6 τι6 λια-xdδε6, πoυ στα βoυν& τηe Hπε[ρoυ o{μαιναν παρ&ξεναπoλλd,'
K6ρωνε η βλdoτηo\, τα y-ρωψατα &ναpαν, αδυνατo6-σαν να xρατηθo6ν o'τα φ6λλα, 16νoνταν, δεν τα συγχρα-τo6oε τ[πoτα,απoτυπcΔνoνταν σ' oτιδ{πoτε ζωνταν6 περ-νo6oε. 'oλα τα πoυλιd τηe περιofiζ τηζ K6νιτααq, υπo-oτs1ρυζe o Σ&ψπα6 τo φθιν6πωρo dπαιρναν τα yριλψατατoυ δdooυ6. Mηδd χαt των Noρ&Nων εξαιρoυμdνων. Bαμ-μdνα παρdμεναν τα πoυλι& ωζ τα. Χριoτo6γεννα, μd1ρι τoπρcδτo μεγ&λo γι6νυ, oπ6τε ξtpαφαν Nυ tρyoνταν στo φυ-oιN6 τoυq. To iδιo τLαL oL &νθρωπoι.
oι ντ6πιoι πρoφυλ&γoνταν 6ταν περνoιioαν πdριξ τoυAμ&ραντoυ ψtαα aτυq φθινoπωρινdq λιαN&δε6, αλλ& o θ(α-σoζ τηc' Mαρ[Nαq Σoυdζ NaNι[νιrsε aαν xαλoιαιριν6 6φα*oμα -αν&λoγα π&ντα με τo δdρμα xαθεν6q η διαβ&θμιo.ητoυ N6xxυνoυ- χαt τρ6ψαξαν ναξαναγ[νoυν oι πραγψατtNo[εαυτoi τoυq. Toν M&ιo δεν Nινδ6νευαν απ6 τo πρd,oινo. ToN6xNινo τjταν Ndνδυνoq.
Tαyι6ναεi1αν υπo1ωρ{oει oτo μεγαλ6τερo μdρoq, αλ-χ& xω yι6νm νσ"'γε' αυτo( θα πρo1ωρo6oαν με αυταπd,ρ-
...ΥΣTEΡA. ΙΙPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
νηση, αφo6 η πατρiδα τo66 xαλo6σε να ι|,'υ1αγωγ{σoυν τoν
dνδoξo ελληνιN6 cτρατ6. To ρεπερτ6ριo ναt μεν απαρτιζ6-ταν απ6 τα ιλαcιN& διαοNευαoμdνα αριοτoυργ{ψατα, 6'
μιυq διανθiστηy'ε τtαL ψε ευ1&ριoτα ερy&xυα' ελαφρ6τερα.
To x$Nνειo dργo τoυ TζΦη Σ&ψπα, η Κo)ωμβl1θqα του
Σιλωdμ, θα παρoυαυαζ6ταν μ6νo oτιq λoυτρoπ6λειq xατ&"
τη θεριν{ περ(oδo. Για τoν Aμ&ραντo δ6θηNε πρoτeραι6-
τητα στη oυγxiνηoη , aτo xtφι) στα" εθνιN& ιδεcbδη xαιo'τα μπo6τια. Δηλαδ{ τo μεγd,λo βriρos tπεcε oτιq Nυρ[εq
τoυ θι&ooυ, πoυ αo1oλ{θηxαν επιμελcbq με την απoτρi1ω-
σηyναL τo oφρiγoq των μηριδν τoυC''ΛαL 61ι μ6νo.<ι'Ηρθε τo πλ{ρωμα τoυ 1ρ6νoυ να ξυρioειq τα π6δια
ooυ, μελιoo6φιδoll, εiπε η Mαρixα oτη Mατiλντα", πPo-
oφiρoντ&'q τηζ ψLα απ6 τυq ξυριcτιNtq ψγαν{'q τoυ αε[-
μνηστoυ. Tην υι.|,,ηλ{ τεyνmt1τoυ ξυρioματoζ'LαL τη αυν6-
yβLα.J ψε τη ψαλα>cτιNtq Nρtψεq γλυNερ[νηζ, ανdλαβε να
τηc'τηδεiξει η Ανατoλf Σερτ&ν, η oπo(α ξ6ρζε επιμελιi:qy"αL τLca ψαaγ&λεq, πρd"γ1ια πoυ δε θεωρo$ααν απαραiπητo..rι &λλεζ.
o Στ&θη6 παρατηρo6oε πρoβληματιoμdνo6 τη θεαμα-
τιx{ δεoπoινιδoπoiηαη τηe Mατiλνταq. M6νo o γα"ραxτtγ
?σ"c τηζ παρdμενε oταθερ6q. Tα oτ{θη τηq απ6 μdρα oε
1ιdρα απειλo6ααν να ξεoN[ooυν τo 6φαoμα των φoυστανιcbνy"αL να. πετα1τo0ν πρoq &γνω oτη Nατε$θυνoη, τα π6δια
τηζ στρoγγ6λευαν 6πωq ε[γε δει μια φoρd, να Nαμπυλιi-νoυν στoν τ6ρνo ταξilλαoι μαo'τ6ρoL'.xαLτα μερι& τηq φo6-σχCυσcιν oαν ι}ωμι&. 'oαo τLσ" τη φωνt τη6, αφo6 διdο'1ιoε
1rια αβdβαιη περιoxτi ψε ψπ&,sεq xαι πανilQηλεq ν6τε6,
268 269
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
ψενo' 'L&πotol π&λι θυμ6νταν τι6 διηγ{oειζ τoυ <ιαε[μνη_
oτoυ δραματoυργo6ll cγετιN&. με μtα φθινoπωριν $1 επ[oxε-ι|η τoυ θι&αoυ oτα ατμ6λoυτρα τoυ Aμ&ραντoυ. o TζiμηsΣ&ψπαc, εtγε να τo λdει πωq, 6ταν πρoπoλεμιx & tφταaανoτoν Αμ&ραντo) τα" πρ6aωπ&. τoυq tραrl N6NNυνα σαν τωνEρυθρ6δερμων. Η φθινoπωρινη φ$oη με 6λεq τιq απo1ρcδ-σειζ τoυ ι6xNινoυ, τoυ χρυσαφιo'3 Nαι τoυ μπρo6ντζoυ ε{yεαπoτυπωθεi oτo δdρμα τoυ6, βoηθo6μενη Nι απ6 τι6 λια-xdδε6, πoυ στα βoυν& τηe Hπε[ρoυ o{μαιναν παρ&ξεναπoλλd,'
K6ρωνε η βλdoτηo\, τα y-ρωψατα &ναpαν, αδυνατo6-σαν να xρατηθo6ν o'τα φ6λλα, 16νoνταν, δεν τα συγχρα-τo6oε τ[πoτα,απoτυπcΔνoνταν σ' oτιδ{πoτε ζωνταν6 περ-νo6oε. 'oλα τα πoυλιd τηe περιofiζ τηζ K6νιτααq, υπo-oτs1ρυζe o Σ&ψπα6 τo φθιν6πωρo dπαιρναν τα yριλψατατoυ δdooυ6. Mηδd χαt των Noρ&Nων εξαιρoυμdνων. Bαμ-μdνα παρdμεναν τα πoυλι& ωζ τα. Χριoτo6γεννα, μd1ρι τoπρcδτo μεγ&λo γι6νυ, oπ6τε ξtpαφαν Nυ tρyoνταν στo φυ-oιN6 τoυq. To iδιo τLαL oL &νθρωπoι.
oι ντ6πιoι πρoφυλ&γoνταν 6ταν περνoιioαν πdριξ τoυAμ&ραντoυ ψtαα aτυq φθινoπωρινdq λιαN&δε6, αλλ& o θ(α-σoζ τηc' Mαρ[Nαq Σoυdζ NaNι[νιrsε aαν xαλoιαιριν6 6φα*oμα -αν&λoγα π&ντα με τo δdρμα xαθεν6q η διαβ&θμιo.ητoυ N6xxυνoυ- χαt τρ6ψαξαν ναξαναγ[νoυν oι πραγψατtNo[εαυτoi τoυq. Toν M&ιo δεν Nινδ6νευαν απ6 τo πρd,oινo. ToN6xNινo τjταν Ndνδυνoq.
Tαyι6ναεi1αν υπo1ωρ{oει oτo μεγαλ6τερo μdρoq, αλ-χ& xω yι6νm νσ"'γε' αυτo( θα πρo1ωρo6oαν με αυταπd,ρ-
...ΥΣTEΡA. ΙΙPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
νηση, αφo6 η πατρiδα τo66 xαλo6σε να ι|,'υ1αγωγ{σoυν τoν
dνδoξo ελληνιN6 cτρατ6. To ρεπερτ6ριo ναt μεν απαρτιζ6-ταν απ6 τα ιλαcιN& διαοNευαoμdνα αριοτoυργ{ψατα, 6'
μιυq διανθiστηy'ε τtαL ψε ευ1&ριoτα ερy&xυα' ελαφρ6τερα.
To x$Nνειo dργo τoυ TζΦη Σ&ψπα, η Κo)ωμβl1θqα του
Σιλωdμ, θα παρoυαυαζ6ταν μ6νo oτιq λoυτρoπ6λειq xατ&"
τη θεριν{ περ(oδo. Για τoν Aμ&ραντo δ6θηNε πρoτeραι6-
τητα στη oυγxiνηoη , aτo xtφι) στα" εθνιN& ιδεcbδη xαιo'τα μπo6τια. Δηλαδ{ τo μεγd,λo βriρos tπεcε oτιq Nυρ[εq
τoυ θι&ooυ, πoυ αo1oλ{θηxαν επιμελcbq με την απoτρi1ω-
σηyναL τo oφρiγoq των μηριδν τoυC''ΛαL 61ι μ6νo.<ι'Ηρθε τo πλ{ρωμα τoυ 1ρ6νoυ να ξυρioειq τα π6δια
ooυ, μελιoo6φιδoll, εiπε η Mαρixα oτη Mατiλντα", πPo-
oφiρoντ&'q τηζ ψLα απ6 τυq ξυριcτιNtq ψγαν{'q τoυ αε[-
μνηστoυ. Tην υι.|,,ηλ{ τεyνmt1τoυ ξυρioματoζ'LαL τη αυν6-
yβLα.J ψε τη ψαλα>cτιNtq Nρtψεq γλυNερ[νηζ, ανdλαβε να
τηc'τηδεiξει η Ανατoλf Σερτ&ν, η oπo(α ξ6ρζε επιμελιi:qy"αL τLca ψαaγ&λεq, πρd"γ1ια πoυ δε θεωρo$ααν απαραiπητo..rι &λλεζ.
o Στ&θη6 παρατηρo6oε πρoβληματιoμdνo6 τη θεαμα-
τιx{ δεoπoινιδoπoiηαη τηe Mατiλνταq. M6νo o γα"ραxτtγ
?σ"c τηζ παρdμενε oταθερ6q. Tα oτ{θη τηq απ6 μdρα oε
1ιdρα απειλo6ααν να ξεoN[ooυν τo 6φαoμα των φoυστανιcbνy"αL να. πετα1τo0ν πρoq &γνω oτη Nατε$θυνoη, τα π6δια
τηζ στρoγγ6λευαν 6πωq ε[γε δει μια φoρd, να Nαμπυλιi-νoυν στoν τ6ρνo ταξilλαoι μαo'τ6ρoL'.xαLτα μερι& τηq φo6-σχCυσcιν oαν ι}ωμι&. 'oαo τLσ" τη φωνt τη6, αφo6 διdο'1ιoε
1rια αβdβαιη περιoxτi ψε ψπ&,sεq xαι πανilQηλεq ν6τε6,
268 269
ΓΙANNΙ{Σ ΞANΘOΥΛHΣ
σταθερoπoι{θηxε σε μtα ευ1&ριoτη βραp&δα, λiγo o.xλη-
ρη τια τα γo{loτα τoυ. Αλλ& τηc, πi1γαινε xαι oυν!γtζε να'νο(L τo xoρiτoι τoυ.
Kαθ6ταν o'τoν ευ1&ριoτo ανoιξι&"τυNo {λιo xι ατoλ&ψ-
βανε τιq πρoετoιμασ(εq τoυ θι&o'oυ, αNoι5γoνταq τo ραδι6-φωνo να ταtζει ελαφρ& αιoθηματιx & Nαυ δημoτιx&. Ei1εξεy&aει π6ooq Nαιp6q π{'pαaε απ' τo φευγι6 τoυ. 'Hταν μo-ν&γα o Στciθηq. ΣNiτo.'Eναq oυρανoxατdβατoq Στ&Θη6πoυ x&πoτeΘα αναγNαζ6ταν να υπox6ι|.lει στη μoiρα 6λωντων παδιc6ν τη6 ηλιN[αζ τoυ }lαL να" oυμμαζευτεi. Toν με-λαγ1oλo6ααν N&τι τtτoια' αλλd, τoν παρηγoρo6oε o {λιoqτων Λoυτρcδν τoυ Λαγxαδ&. H oιxoγdνεια Χωραφ& {τανμια υπo1ρdωση μαχρινi1αι6ψτLα.να 'ναι απειλητι.xt1. Lεθυμ6ταν o6τε τη Δρ&μα o6τε τoυq γoνε[6 τoυ o6τε τη δα-ox&λα των γαλλιxc{lν o6τε y\αν τoυC) φiλoυ6 τoυ xαL τα σε-
μνd, αναγνωoτιx&. τoυ o1oλε{oυ. Kατd βιiθo6 δεν {θελε νατελειcboει πoτξ' αυτ6 τo ταιγγαναρι6.
'oπωq &Noνγε, oτην Eλλ&δα υπ{ρ1αν π&νω απ6 τρια_x6,srcq υαψατιxiq π\τξq Nαι αυτ6q δεν ε(1ε γνωρΙoει o6τετo ξνα τtταρτo. αEδr1i στPατLωτL'(66 ραδιoφωνtN6q oταθ-
μ6q Θεooαλoνixηe...ll Γdμιζαν τα ψεγ&φrωνα ειδτjoειq μεατρατoδιxε(α, ψε xαταδ('xeq, με υπoo1dσeLζ τLα ψια υπi-ρoxη ζωi απ6 'δc6 Nαι π{ρα. Δεν μπoρo6oε να τα' 1λατα'_
λ&βει xαυ 6λα, oτην Nαθαρε6oυoα τηζ ευγενtx\C, εNφων$ι-τPLα.ζ. Aντε π&λι τo τραγo6δι αMεζ oτηq
i 4αρ&'c) τo α1ιPo-
γι&λι γλυx&.Nι ωραtα...)) πoυ τoν ξετρdλαtνε η αιoιoδoξiατων ατ{1ων τoυ.
ιιΑυτ6 ε[νω ζωs1. . .'l> oxeφτ 6ταν. κMεoημεριαν6q {λιo6,
να μυρ(ζει τoιγαριoμdνo xρεμμ6δι, oooι
γυναtxεqνα λαδιi-νoυν την xωλoτρυπlδoι τoυq", 6πωq dλεγε o Moυζ& ζ)' xσ'L
oτo ρ&διo "o λ&γνoq oxoπ6q τηc ρo6μπα"q''',\. Λ&γνoq θαπει τo πoυλi σoυ να 'ναι τ6oo oxληρ6, πoυ να oπρcδ1νει τo
φερμoυd,ρ τoυ παντελoνιo6. Eυ1αριoτημdνoq dνιωθε o
Στd.θη6 με την π}τ&τη oτoν τo{1o.
ι<EδιΔ εtoαι...ll 'Hρθε να τoν oυναντ{oει η Mατ[λντα,
ψε ψ&τw ερεθιoμdνα σ'1τ' τo λoυτρ6' K&θιoε δiπλα τoυ L-
oιcbνoνταq τo oττ)θoq τηq. Κ&τυ εiqε Nαι δ&γxωνε τα γεt-λη
"ηs.ι<o xoυρdαζ πoυ μαq ξειl,εiρυαaετ&τηaε ν&ρNη...υ
ι<Σxoτιbθηxε;ll
ι1Eτoι φαLνεταt...ll 'EoNυι{.lε τo Nεφ&)'ι Nαι ψ' iνα ξυ_λ&ιι αναπoδoγ6ριoε τo μεγ&λo μυρμ{γxι πoυ β6λταρε στη
μ6τη τoυ παπoυτσιο6 "ηr'ιιTι oε νoιd,ζει; Πoλλoi πατo6ν ν&.ρNeq...ll
<<Toν Nαταρ&"oτηxα να πεθ&νει. 'Eτoι αNριβιil6... To
βρ&δυ πoυ μαζ xo6ρευε. 'Hταν y&}ιια xoνρtαq. Aπ6 ψtrsα
μoυ τoν xαταρ&ατη1ια....''
ιιΔεν {θελεq να πεθ&νει;llιιΔεν ξdρω. Αι οτo δι&oλo...ll 'Eδωoε |ιLα. 1ΛαL ιooπt-
δωαε τo μυρμ{γxι. Tα π6δια τ\q γ{ψιoαν 1ιilματα. TαrτNo6πιaε επιμελιiq'
<<Κ6πηNεq με τo ξυροtφι...ll Π&νω ατ' τoν αcτρ&γαλo,
ψια νaιπt1.ληγ{ αιμoρραγo$αε αx6μη.
ι<'Hταν εtxooυ τεoο'&ρων 1ρ6νων... Tρειq Ψoρdq πιo νdo6
απ' τoν &ντρατηq Mαρfuα6 Σoυdζ, oNατ&"oτην Qυ1τjτoυυ.
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
2Jo 27L
ΓΙANNΙ{Σ ΞANΘOΥΛHΣ
σταθερoπoι{θηxε σε μtα ευ1&ριoτη βραp&δα, λiγo o.xλη-
ρη τια τα γo{loτα τoυ. Αλλ& τηc, πi1γαινε xαι oυν!γtζε να'νο(L τo xoρiτoι τoυ.
Kαθ6ταν o'τoν ευ1&ριoτo ανoιξι&"τυNo {λιo xι ατoλ&ψ-
βανε τιq πρoετoιμασ(εq τoυ θι&o'oυ, αNoι5γoνταq τo ραδι6-φωνo να ταtζει ελαφρ& αιoθηματιx & Nαυ δημoτιx&. Ei1εξεy&aει π6ooq Nαιp6q π{'pαaε απ' τo φευγι6 τoυ. 'Hταν μo-ν&γα o Στciθηq. ΣNiτo.'Eναq oυρανoxατdβατoq Στ&Θη6πoυ x&πoτeΘα αναγNαζ6ταν να υπox6ι|.lει στη μoiρα 6λωντων παδιc6ν τη6 ηλιN[αζ τoυ }lαL να" oυμμαζευτεi. Toν με-λαγ1oλo6ααν N&τι τtτoια' αλλd, τoν παρηγoρo6oε o {λιoqτων Λoυτρcδν τoυ Λαγxαδ&. H oιxoγdνεια Χωραφ& {τανμια υπo1ρdωση μαχρινi1αι6ψτLα.να 'ναι απειλητι.xt1. Lεθυμ6ταν o6τε τη Δρ&μα o6τε τoυq γoνε[6 τoυ o6τε τη δα-ox&λα των γαλλιxc{lν o6τε y\αν τoυC) φiλoυ6 τoυ xαL τα σε-
μνd, αναγνωoτιx&. τoυ o1oλε{oυ. Kατd βιiθo6 δεν {θελε νατελειcboει πoτξ' αυτ6 τo ταιγγαναρι6.
'oπωq &Noνγε, oτην Eλλ&δα υπ{ρ1αν π&νω απ6 τρια_x6,srcq υαψατιxiq π\τξq Nαι αυτ6q δεν ε(1ε γνωρΙoει o6τετo ξνα τtταρτo. αEδr1i στPατLωτL'(66 ραδιoφωνtN6q oταθ-
μ6q Θεooαλoνixηe...ll Γdμιζαν τα ψεγ&φrωνα ειδτjoειq μεατρατoδιxε(α, ψε xαταδ('xeq, με υπoo1dσeLζ τLα ψια υπi-ρoxη ζωi απ6 'δc6 Nαι π{ρα. Δεν μπoρo6oε να τα' 1λατα'_
λ&βει xαυ 6λα, oτην Nαθαρε6oυoα τηζ ευγενtx\C, εNφων$ι-τPLα.ζ. Aντε π&λι τo τραγo6δι αMεζ oτηq
i 4αρ&'c) τo α1ιPo-
γι&λι γλυx&.Nι ωραtα...)) πoυ τoν ξετρdλαtνε η αιoιoδoξiατων ατ{1ων τoυ.
ιιΑυτ6 ε[νω ζωs1. . .'l> oxeφτ 6ταν. κMεoημεριαν6q {λιo6,
να μυρ(ζει τoιγαριoμdνo xρεμμ6δι, oooι
γυναtxεqνα λαδιi-νoυν την xωλoτρυπlδoι τoυq", 6πωq dλεγε o Moυζ& ζ)' xσ'L
oτo ρ&διo "o λ&γνoq oxoπ6q τηc ρo6μπα"q''',\. Λ&γνoq θαπει τo πoυλi σoυ να 'ναι τ6oo oxληρ6, πoυ να oπρcδ1νει τo
φερμoυd,ρ τoυ παντελoνιo6. Eυ1αριoτημdνoq dνιωθε o
Στd.θη6 με την π}τ&τη oτoν τo{1o.
ι<EδιΔ εtoαι...ll 'Hρθε να τoν oυναντ{oει η Mατ[λντα,
ψε ψ&τw ερεθιoμdνα σ'1τ' τo λoυτρ6' K&θιoε δiπλα τoυ L-
oιcbνoνταq τo oττ)θoq τηq. Κ&τυ εiqε Nαι δ&γxωνε τα γεt-λη
"ηs.ι<o xoυρdαζ πoυ μαq ξειl,εiρυαaετ&τηaε ν&ρNη...υ
ι<Σxoτιbθηxε;ll
ι1Eτoι φαLνεταt...ll 'EoNυι{.lε τo Nεφ&)'ι Nαι ψ' iνα ξυ_λ&ιι αναπoδoγ6ριoε τo μεγ&λo μυρμ{γxι πoυ β6λταρε στη
μ6τη τoυ παπoυτσιο6 "ηr'ιιTι oε νoιd,ζει; Πoλλoi πατo6ν ν&.ρNeq...ll
<<Toν Nαταρ&"oτηxα να πεθ&νει. 'Eτoι αNριβιil6... To
βρ&δυ πoυ μαζ xo6ρευε. 'Hταν y&}ιια xoνρtαq. Aπ6 ψtrsα
μoυ τoν xαταρ&ατη1ια....''
ιιΔεν {θελεq να πεθ&νει;llιιΔεν ξdρω. Αι οτo δι&oλo...ll 'Eδωoε |ιLα. 1ΛαL ιooπt-
δωαε τo μυρμ{γxι. Tα π6δια τ\q γ{ψιoαν 1ιilματα. TαrτNo6πιaε επιμελιiq'
<<Κ6πηNεq με τo ξυροtφι...ll Π&νω ατ' τoν αcτρ&γαλo,
ψια νaιπt1.ληγ{ αιμoρραγo$αε αx6μη.
ι<'Hταν εtxooυ τεoο'&ρων 1ρ6νων... Tρειq Ψoρdq πιo νdo6
απ' τoν &ντρατηq Mαρfuα6 Σoυdζ, oNατ&"oτην Qυ1τjτoυυ.
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
2Jo 27L
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΔιΙΣ
Για τoν Στ&θη, 6λoι fταν γdρoι, μα δεν εtπε τtτoτα.Απλωoε τo δ&1τυλ6 τoυ στη ψL'ιΡηrrληγ{ τoυ πoδιo6 τη6'
<ιΠoν&q;ll
<1Eτoι εtναι τα ξυραφtα. Απ6 'διΔ Nαι πtρα. ..l>
Δε oυν61ιoε την Noυβdντα τηq. ΣηxriθηNε απ6τoψα,αφ\νoνταqπtaω τηc, aN6νηyLαL ψLα" λιπαρ{, ευ1&ριoτη μυ-ρωδι&. Tην εiδε πoυ 1ιi:θηxε στα"παραδιπλαν&γωρ&φια ψετLc, πσ"τσ"Po'3νεq και τα &γρυα aτ&γυα, εNε{ πoυ oμτjνη απ6
μdλιαοε6 Nαι aφtμeqπρoαν{γγελλαν με τo β6μβo τoυζτα"
ξυπν$ματ α των ερπετcδν. NHMEΡA ΙIΡΩTOMAΓΙA ANAXΩPHΣAN ΙΙAΛΙ ME ΣTPATΙΩTΙ-
ι&" oytματα" τLα' την 'Hπειρo, τελειcbνoντα.ζ ψLα" τLαπ&ντα με τη γη τηζ MαNεδoνiαq. Toυλd1ιστoν o Στοiθηq
y'αL η Mατiλντα. o τεν6ρoq Mnβ{q, ενθoυoιαoμdνoq μετην πρωινd α6ρα _πραγψατιN&' o xαιρ6q tραν εξαtcιoq_ t-
βγαλε τo oγετυx6 λoγ6δρι6 τoυ γtα τη Mυγδoνtα, αρ1α[α
oνoμαo[α τηc,rεPLΦq τoυ Λαγxαδd,, πoυ Nατoιι{1θηNε α-
π6 Θρ&Nεc, πoυ dφταναν Nατ& aτLφη απ' τo Boρρ&, πρoi-
oτoριxciq αυτ&' γtα να ετy'ατα.σταθo6ν oε βoλιx6τερε6 γιατην ι.|υ1oo6νθεo{ τoυq τoποθ εotεq. oι M6γδoνεq, πoυ {-τα'ν τ6τε ψυα απ6 τιq ημιβ&ρβoρuq Θραxιxig φυλdq, {ρθανy'L ετ1λαταστ&θηNαν ατην περιo1τj τηq K&τω MαNεδoνiαq
ιι...αλλ& εγιΙl τα λdω, εγιil τ' αxo6ω>>, απεφd,νθη νευρια-
oμdνo6 απ' τιq ειφρ&oευq των θεατρ{νων - πoυ, στην
τ,ΡατψατLyL6τητα, fταν εντελιiq ανdNφραστoL, oτιq {ξι τo
πρω(, π&νω oτα &βoλα xαθtoψατατoυ τζdιμ6, oε δρ6μo με},&'o πe q 1ε ιμων ι&τι Nεq αN6ψ.
Kανdναq, o6τε oι πιo διαιoθητυxot, δε φανταζ6τσ"ν πωζτα παιδι& τoυ θι&αoυ Σoυdζ δε θα επ6oτρεφαν πoτξ πια
Dη9
-- ι8,,
9nD
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΔιΙΣ
Για τoν Στ&θη, 6λoι fταν γdρoι, μα δεν εtπε τtτoτα.Απλωoε τo δ&1τυλ6 τoυ στη ψL'ιΡηrrληγ{ τoυ πoδιo6 τη6'
<ιΠoν&q;ll
<1Eτoι εtναι τα ξυραφtα. Απ6 'διΔ Nαι πtρα. ..l>
Δε oυν61ιoε την Noυβdντα τηq. ΣηxriθηNε απ6τoψα,αφ\νoνταqπtaω τηc, aN6νηyLαL ψLα" λιπαρ{, ευ1&ριoτη μυ-ρωδι&. Tην εiδε πoυ 1ιi:θηxε στα"παραδιπλαν&γωρ&φια ψετLc, πσ"τσ"Po'3νεq και τα &γρυα aτ&γυα, εNε{ πoυ oμτjνη απ6
μdλιαοε6 Nαι aφtμeqπρoαν{γγελλαν με τo β6μβo τoυζτα"
ξυπν$ματ α των ερπετcδν. NHMEΡA ΙIΡΩTOMAΓΙA ANAXΩPHΣAN ΙΙAΛΙ ME ΣTPATΙΩTΙ-
ι&" oytματα" τLα' την 'Hπειρo, τελειcbνoντα.ζ ψLα" τLαπ&ντα με τη γη τηζ MαNεδoνiαq. Toυλd1ιστoν o Στοiθηq
y'αL η Mατiλντα. o τεν6ρoq Mnβ{q, ενθoυoιαoμdνoq μετην πρωινd α6ρα _πραγψατιN&' o xαιρ6q tραν εξαtcιoq_ t-
βγαλε τo oγετυx6 λoγ6δρι6 τoυ γtα τη Mυγδoνtα, αρ1α[α
oνoμαo[α τηc,rεPLΦq τoυ Λαγxαδd,, πoυ Nατoιι{1θηNε α-
π6 Θρ&Nεc, πoυ dφταναν Nατ& aτLφη απ' τo Boρρ&, πρoi-
oτoριxciq αυτ&' γtα να ετy'ατα.σταθo6ν oε βoλιx6τερε6 γιατην ι.|υ1oo6νθεo{ τoυq τoποθ εotεq. oι M6γδoνεq, πoυ {-τα'ν τ6τε ψυα απ6 τιq ημιβ&ρβoρuq Θραxιxig φυλdq, {ρθανy'L ετ1λαταστ&θηNαν ατην περιo1τj τηq K&τω MαNεδoνiαq
ιι...αλλ& εγιΙl τα λdω, εγιil τ' αxo6ω>>, απεφd,νθη νευρια-
oμdνo6 απ' τιq ειφρ&oευq των θεατρ{νων - πoυ, στην
τ,ΡατψατLyL6τητα, fταν εντελιiq ανdNφραστoL, oτιq {ξι τo
πρω(, π&νω oτα &βoλα xαθtoψατατoυ τζdιμ6, oε δρ6μo με},&'o πe q 1ε ιμων ι&τι Nεq αN6ψ.
Kανdναq, o6τε oι πιo διαιoθητυxot, δε φανταζ6τσ"ν πωζτα παιδι& τoυ θι&αoυ Σoυdζ δε θα επ6oτρεφαν πoτξ πια
Dη9
-- ι8,,
9nD
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘoΥΛΙΙΣ ...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΔlΣΣEΣ
oτα oυν{θη 'LαL
αταπηψtνα για τLc) παPαστ&aειq τoυq ψi_ρη. To δρooερ6 αeρ&ιι dφερνε αρclιψατα παoγαλι&q, λoυ-λoυδιrilν τoυ β&λτoυ yναL παΥετ06 απ' τoν Xoρτι&τη.
<ιΤπoλoγdoτε τdooεριs μdρεq ταξiδι, Nαλιλq ε16ντων...ωζ τoν Αμd,ραντoll, ε(nε ηΜαρtNα μιooγερμdνη στo στt-βαρ6 ιbμo τoυ Φρiξoυ.
ιιΘα διαo1iooυμε την Πiνδo. ..ν φcλναξe o Στ&θηq. Toνξ&ναpe η ιδdα τηC, ψεγ&)ηq τεριπ{,τευαq.
ιιΘα δo6με επιτdλoυq τυqγυνα(Nεζτηζ Πiνδoυll, τotρι-ξε o Koλooo6q, αλλ& η Mαρixα τoν 6βαλε oτη θdoη τoυ.
Ε[yε πoνoxdφαλo xαι ιαψι&" 6ρuξη ν' αxo6ει θεατρινd-στL1λεc) παρλαπtπεq. Tρειq βδoμriδε6 δεν εi1ε δει περioδoxαι axι&γτηxε. 'H πoυ τηζ {ρθε πρ6ωρα η εμμην 6παυcsη,
{ πoυ διαταρ&1τηxε o x6x\oq τηq λ6γω πdνθoυ6, τj πoυ τox&θαρψα o Φρiξo6 δεν τραβ{xτηxε εγια[ρωζ. H Mιρ&ντατην xαθ ηo υxαζε π&ν τ α, με υπερoπτ ιx{1 Nατ αν 6ηa η:
κΘα 'ρθει, Mαρ[xα μoυ, θα 'ρθει...llαΔεν πρ6NεπαL τLα τoν Tζ(μη. Για α[ψα πρ6xεπαι. '.ll<ιΘα 'ρθει y'αL τo α(ψα, πoi'l θα π&εt;>>
H xαθυoτdPηση τηζ dφερνε oυνε1{ εxνευριoμ6, αλλ&ε(xε xαι τo αμελιoo'6φιδoll με τo xoυρεμdνo 'ιεφ&λι απt-ναντ[ τηe, να. τηζxαψoγελ&. η d1ιδνα yναL να.τη6 δεd1νει τo
γυμν6 φατν[o. Tη6 dρι1νε Nλεφτt'q ψατιtq oτα ψεφ&" Nαυ
oτo μπo6oτo, πoυ απ6 ιλρα oε ιiρα θαξεγε[λιζαν απ6 θη-λυx6τητα.
Σxληρ{ γtα σoυμπρtτα, NαΘ6λoυ τoα1πtνα γυα ενζεν{,στoυζ oυδdτερoυq ρ6λoυ6 Nαλ6τερη, α}τ}r&. τt τα aιeφτ6ταναντ&; To <ιμελιooo6φιδoυ π&oη θυoiα tπρετε να διo1ε*
τεντε[ oτoν απt'ραντo μεγ&λo N6oμo, να γλιτιilαει ατ6δα6τη μια ιΔρα αργitτερα. Δε θα αργo6oαν να βγ&λoυν μα-'xα[ρια. Δεν τo α{Nωνε o εγωιo'μ66 τηζνα τη ρεζιλε6ει α-πoNαλcλνταζ την ιιxλdφτραll, πoυ τρLα γρ6νια γ&"ρη oτηΣoυdζ υπ{ρ1ε xαυ αν&oαυνε.
ι<TελιN& εi1ε δixιo o ψαxαρtτηq' E(μαι τρελ{ να xoυβα-λcδ ζωντανdq 1ειρoβoμβiδεq ατη φo6οτα μoυ. Tρελ{ )1αL σ"_
γ[α...ν<ιΠoιo6;ll o Φρ[ξoq, μtσoχolμtσμdνo6, δεν xαταλ&βαινε
τα ι|ελλdoματ&" τηc'.
ιιΔε μιλιi c' eod,να. Σ' εμdνα μιλri. Tρελd, θε6τρελη εi-
μαι...))Exεiνη την Πρωτoψαγι&", ψετ&. τηλαμπρ6τητα τoυ με-
οημεριo6 oυνd,ντηoαν βρΦ, ξαν&" t1}'υo, xαταυγ|"8α Nαι,πρoτoι1 βραδι&oει, 1ιoν6νερo. Mε τoυ6 μoυoαμ&δε qνα oτ&.-
ζoυν μπτ)xαν o' {να θεoαx6τεινo oτρατ6πεδo να πtoυν o-
πωoδ{πoτε ξνα τa&t Nαt να διανυxτερε6αoυν. Λiγo πρo-τo6 βαρdαει oιωπητ!ριo.
X6ρταoαν με xoυραμdνεc) 1λαL oφιγτ&" pραoτα αυγ&. HΣoυdζ τo ανταπ{δωoε _o' αυτ&"tραν μεγ&λη ψαλαγ&να-μαζoνταc, την Aνατoλd Σερποtν να τραγoυδ{οει, oυνoδευ_
6μενη απ' τa βιoλi τoυ Kαραμfτρoν >LαL τo αNoρντε6ν, τηναθ&νατη <ιΓεραx[ναll o'ε αργ6oυρτη, ανατo)'Lτmη βερoι6ν.l'λ6xανε η ατψ6oφαtρα, πρoσφdρθηxαν τ oιγ&'ρα, 1&ιδει|.lαντ' αaαψν&. τoυq αξιωματυιot xαι oπ)rtτεq, τo βιoλi οdNωoεxαηψo(lq' βo$ρNωoαν μεριNo(.
ι<Πεθαμ6νoυq oxdφτoνταιll, εtπε o Στ&θηq.α. . .t1 γN6ψενεζ))' oυμπλdρωoε η Mατiλντα.
274 275
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘoΥΛΙΙΣ ...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΔlΣΣEΣ
oτα oυν{θη 'LαL
αταπηψtνα για τLc) παPαστ&aειq τoυq ψi_ρη. To δρooερ6 αeρ&ιι dφερνε αρclιψατα παoγαλι&q, λoυ-λoυδιrilν τoυ β&λτoυ yναL παΥετ06 απ' τoν Xoρτι&τη.
<ιΤπoλoγdoτε τdooεριs μdρεq ταξiδι, Nαλιλq ε16ντων...ωζ τoν Αμd,ραντoll, ε(nε ηΜαρtNα μιooγερμdνη στo στt-βαρ6 ιbμo τoυ Φρiξoυ.
ιιΘα διαo1iooυμε την Πiνδo. ..ν φcλναξe o Στ&θηq. Toνξ&ναpe η ιδdα τηC, ψεγ&)ηq τεριπ{,τευαq.
ιιΘα δo6με επιτdλoυq τυqγυνα(Nεζτηζ Πiνδoυll, τotρι-ξε o Koλooo6q, αλλ& η Mαρixα τoν 6βαλε oτη θdoη τoυ.
Ε[yε πoνoxdφαλo xαι ιαψι&" 6ρuξη ν' αxo6ει θεατρινd-στL1λεc) παρλαπtπεq. Tρειq βδoμriδε6 δεν εi1ε δει περioδoxαι axι&γτηxε. 'H πoυ τηζ {ρθε πρ6ωρα η εμμην 6παυcsη,
{ πoυ διαταρ&1τηxε o x6x\oq τηq λ6γω πdνθoυ6, τj πoυ τox&θαρψα o Φρiξo6 δεν τραβ{xτηxε εγια[ρωζ. H Mιρ&ντατην xαθ ηo υxαζε π&ν τ α, με υπερoπτ ιx{1 Nατ αν 6ηa η:
κΘα 'ρθει, Mαρ[xα μoυ, θα 'ρθει...llαΔεν πρ6NεπαL τLα τoν Tζ(μη. Για α[ψα πρ6xεπαι. '.ll<ιΘα 'ρθει y'αL τo α(ψα, πoi'l θα π&εt;>>
H xαθυoτdPηση τηζ dφερνε oυνε1{ εxνευριoμ6, αλλ&ε(xε xαι τo αμελιoo'6φιδoll με τo xoυρεμdνo 'ιεφ&λι απt-ναντ[ τηe, να. τηζxαψoγελ&. η d1ιδνα yναL να.τη6 δεd1νει τo
γυμν6 φατν[o. Tη6 dρι1νε Nλεφτt'q ψατιtq oτα ψεφ&" Nαυ
oτo μπo6oτo, πoυ απ6 ιλρα oε ιiρα θαξεγε[λιζαν απ6 θη-λυx6τητα.
Σxληρ{ γtα σoυμπρtτα, NαΘ6λoυ τoα1πtνα γυα ενζεν{,στoυζ oυδdτερoυq ρ6λoυ6 Nαλ6τερη, α}τ}r&. τt τα aιeφτ6ταναντ&; To <ιμελιooo6φιδoυ π&oη θυoiα tπρετε να διo1ε*
τεντε[ oτoν απt'ραντo μεγ&λo N6oμo, να γλιτιilαει ατ6δα6τη μια ιΔρα αργitτερα. Δε θα αργo6oαν να βγ&λoυν μα-'xα[ρια. Δεν τo α{Nωνε o εγωιo'μ66 τηζνα τη ρεζιλε6ει α-πoNαλcλνταζ την ιιxλdφτραll, πoυ τρLα γρ6νια γ&"ρη oτηΣoυdζ υπ{ρ1ε xαυ αν&oαυνε.
ι<TελιN& εi1ε δixιo o ψαxαρtτηq' E(μαι τρελ{ να xoυβα-λcδ ζωντανdq 1ειρoβoμβiδεq ατη φo6οτα μoυ. Tρελ{ )1αL σ"_
γ[α...ν<ιΠoιo6;ll o Φρ[ξoq, μtσoχolμtσμdνo6, δεν xαταλ&βαινε
τα ι|ελλdoματ&" τηc'.
ιιΔε μιλιi c' eod,να. Σ' εμdνα μιλri. Tρελd, θε6τρελη εi-
μαι...))Exεiνη την Πρωτoψαγι&", ψετ&. τηλαμπρ6τητα τoυ με-
οημεριo6 oυνd,ντηoαν βρΦ, ξαν&" t1}'υo, xαταυγ|"8α Nαι,πρoτoι1 βραδι&oει, 1ιoν6νερo. Mε τoυ6 μoυoαμ&δε qνα oτ&.-
ζoυν μπτ)xαν o' {να θεoαx6τεινo oτρατ6πεδo να πtoυν o-
πωoδ{πoτε ξνα τa&t Nαt να διανυxτερε6αoυν. Λiγo πρo-τo6 βαρdαει oιωπητ!ριo.
X6ρταoαν με xoυραμdνεc) 1λαL oφιγτ&" pραoτα αυγ&. HΣoυdζ τo ανταπ{δωoε _o' αυτ&"tραν μεγ&λη ψαλαγ&να-μαζoνταc, την Aνατoλd Σερποtν να τραγoυδ{οει, oυνoδευ_
6μενη απ' τa βιoλi τoυ Kαραμfτρoν >LαL τo αNoρντε6ν, τηναθ&νατη <ιΓεραx[ναll o'ε αργ6oυρτη, ανατo)'Lτmη βερoι6ν.l'λ6xανε η ατψ6oφαtρα, πρoσφdρθηxαν τ oιγ&'ρα, 1&ιδει|.lαντ' αaαψν&. τoυq αξιωματυιot xαι oπ)rtτεq, τo βιoλi οdNωoεxαηψo(lq' βo$ρNωoαν μεριNo(.
ι<Πεθαμ6νoυq oxdφτoνταιll, εtπε o Στ&θηq.α. . .t1 γN6ψενεζ))' oυμπλdρωoε η Mατiλντα.
274 275
α Πεθαμdνoνc, }{σ.L αxoτωμdνoυ6. Bd,ζoυμε oτod1ημα; ll<ιΣιγd μη β&λω oτotψψα για νεNρo66tl.'F'πευτα iγυνε N&τι τoυ {Nανε τoν Στ&θη να παycλoει o-
λ6xληροq. Ανoιξε ηπ6ρτα τη6 μεγ&ληq αiθoυαα6 τηζτΡα_πeζαριαq 6πoυ τρωγ6πιναν χαι τραγoυδo6οαν xαι εiδε τηMατdλντα να oυρριNνc6νεταL' να γ{νεται dνα τoooδd ψπιζε_}'&Nι, πρ&oινo φ6ρεμα ψε NIτρυνα rl1υλα ανθ&ιια φoρo6oε ε-ξ&λλoυ, να πρoσπαθεi να xP.lφτε[ π[c;ω απ' τα Noιαλι&.ρυ-xα ytρυα τηG. Δυo αξιωψατιNot 1l"πi1Nαν με μoυοαμαδιdqNαι φαν&ρυα,γαιρθτηoαν μ' dνα No6νημα τoυ Nεφαλιo6 τoυqNι 6aτερα o {ναq, o ι|,,ηλ6q, πoυ πρoσπαθo6oε να πι&oει Nα-ταcτ&oευqNαιπρ6oωπα, {ρθε xαι aτ{βηNε μπρooτ& τoυ6.
<ιXριoτ6q Ανdoτη!ll ε(πε Nαι &πλωoε τo γiρι τoυ στηMατ[λντα.
ι<Xριoτ66... τι;)) o Στ&θηq δε γνcilριζε πωc) ΥLα' oαρ&'_
ντα μdρεq oι 0ρθ6δoξoι χρtστιανoi λdνε Χριoτ6q ΑνdoτηNαι AληθιΔq Ανdoτη...
Η Mατ(λντα, &aπρη, dδωoε τo γtρι τηc.ιιNα πoυ o N6oμo6 ε[ναι ψιNρ66. '.ll o υπoλo1αγ6q Bαμ-
βαx6πoυλoc' pριaN6ταν xαt π&λt Noντ& τηq απ' τo πoυθε-ν&..
<ιl{αι, ταξιδε6oυμε στην'Ηπειρo. . .υι<Πdραoε αρNετ6qNαιρ6q... To6τε6 oι 1ρoνιdq ψαs φ&-
νηyναν βoυν&ll.αNαι, βoυν&ll.<<Λoγαγt, oυγγνcilμη, αλλd, μα6 περιμdνoυν στo τζιπl>.Toυ6 περiμεναν ωζ o'υν{θωq υπo1ρεcbo.ε Lc) στ?ατLωτL-
Ntq xαι τ&ντα μ' dνα τζυπ. . '
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
αT<Δρα εioτε λo1αγ66ll, o'1oλiαoε η Mατiλνταντρoπαλ&'
<ιΙ\αι, εiμαι λo1αγ6s. Kι εo6 &λλαξεζ, μεγ&λωσεq. Πoιoq
ε(ναι ο ππoφtNoq;ll
ι<o Στ&θη6' Toυ θι&o'oυ...ll Η φων{ τηc" Ρ&τιaε'ι<Σ' dνα μιxρ6 N6cψo... πo6 Θα π&'ευ, θα ξαναβρεθo6-
με...)) Xαμoγdλαoε ψ' 6να αστραφτερ6 1αμ6γελo γεμ&τo
γερ& δ6ντι α" 'LαL
μα6ρo μoυoτ&xι, γαιptτηoε oτρατυωτιτι&'
τα παιδι&, Nαι pγsμε oτην Nρ6α βρoxuρ{ ν61τα.
ιιΠoιoq {ταν;ll o Στ&θηq εtxε πtoτid1εt' 6ταν τoν εiδε
να 'ρ1εται Nαταπ&νω τoυζ, πωζ θα τoυq πυρoβoλo$oε στo
δoξαπατρi.
αo Αγιoq Bαoi\q... Aυτ6q {1τανll.
<<Aι oι1τ(ρ...ll To αι oυγtρ τo'γε '].'ωμoτ6ρι.
ιι'Hταν o Ατ_BαοiΜζ "o, t949n.
Tηc &ρεoε να θεωρεi τoν υπoλo1αγ6.η, Πρωτo1ρoνι&6
csτα AρxτιN& Ατ-Bαo(λη. P6διoαν τα μ&γoυ}ι& τηe,yα}'α-.
ρωσαν τα γtρυα τηζ, oL Nλειδcboει6 {γαaαν τo θανατερ6
λευN6, aτα ψ.&τα τηq λαμπ6ρισε μια λυπημdνη τρυφερ6-
τητα πoυ δεν την ε[1ε ματαδεi o Στ&θη6.
Γιατi o Στ&θηq δι&βαζε τα" ψ&τυα τηζ'rαΜζ τoυ' Δε
o1oλ[αααν τtτoτα, ταραγμdνoL y"σ"L oL δυo, για διαφoρετι-
No$q λ6γoυq o Nαθdναζ τoυζ.
ANoυγαν τo αNαταλαptsτυNo β&oανo τoυ τραγoυδιo6
τη6 Ανατoλ{16 Σερπ&ν' πoυ dφερνε 6πνo. o Στriθηe με τo
ζ6,ρυ Nρατυ6ταν να μη σωρtαστε[' ψα, παρ' 6λη την xo6ρα-
ση πoυ τoυ 'βγαινε μdχρι xL σ"τ,' τιq Noυμπ6τρυπεζ τoυ πα-
νωφoριo6 τoυ, πρ6oεξε τo αναφιλητ6 πoυ &νθιζε oιωπηλ&
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
α Πεθαμdνoνc, }{σ.L αxoτωμdνoυ6. Bd,ζoυμε oτod1ημα; ll<ιΣιγd μη β&λω oτotψψα για νεNρo66tl.'F'πευτα iγυνε N&τι τoυ {Nανε τoν Στ&θη να παycλoει o-
λ6xληροq. Ανoιξε ηπ6ρτα τη6 μεγ&ληq αiθoυαα6 τηζτΡα_πeζαριαq 6πoυ τρωγ6πιναν χαι τραγoυδo6οαν xαι εiδε τηMατdλντα να oυρριNνc6νεταL' να γ{νεται dνα τoooδd ψπιζε_}'&Nι, πρ&oινo φ6ρεμα ψε NIτρυνα rl1υλα ανθ&ιια φoρo6oε ε-ξ&λλoυ, να πρoσπαθεi να xP.lφτε[ π[c;ω απ' τα Noιαλι&.ρυ-xα ytρυα τηG. Δυo αξιωψατιNot 1l"πi1Nαν με μoυοαμαδιdqNαι φαν&ρυα,γαιρθτηoαν μ' dνα No6νημα τoυ Nεφαλιo6 τoυqNι 6aτερα o {ναq, o ι|,,ηλ6q, πoυ πρoσπαθo6oε να πι&oει Nα-ταcτ&oευqNαιπρ6oωπα, {ρθε xαι aτ{βηNε μπρooτ& τoυ6.
<ιXριoτ6q Ανdoτη!ll ε(πε Nαι &πλωoε τo γiρι τoυ στηMατ[λντα.
ι<Xριoτ66... τι;)) o Στ&θηq δε γνcilριζε πωc) ΥLα' oαρ&'_
ντα μdρεq oι 0ρθ6δoξoι χρtστιανoi λdνε Χριoτ6q ΑνdoτηNαι AληθιΔq Ανdoτη...
Η Mατ(λντα, &aπρη, dδωoε τo γtρι τηc.ιιNα πoυ o N6oμo6 ε[ναι ψιNρ66. '.ll o υπoλo1αγ6q Bαμ-
βαx6πoυλoc' pριaN6ταν xαt π&λt Noντ& τηq απ' τo πoυθε-ν&..
<ιl{αι, ταξιδε6oυμε στην'Ηπειρo. . .υι<Πdραoε αρNετ6qNαιρ6q... To6τε6 oι 1ρoνιdq ψαs φ&-
νηyναν βoυν&ll.αNαι, βoυν&ll.<<Λoγαγt, oυγγνcilμη, αλλd, μα6 περιμdνoυν στo τζιπl>.Toυ6 περiμεναν ωζ o'υν{θωq υπo1ρεcbo.ε Lc) στ?ατLωτL-
Ntq xαι τ&ντα μ' dνα τζυπ. . '
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
αT<Δρα εioτε λo1αγ66ll, o'1oλiαoε η Mατiλνταντρoπαλ&'
<ιΙ\αι, εiμαι λo1αγ6s. Kι εo6 &λλαξεζ, μεγ&λωσεq. Πoιoq
ε(ναι ο ππoφtNoq;ll
ι<o Στ&θη6' Toυ θι&o'oυ...ll Η φων{ τηc" Ρ&τιaε'ι<Σ' dνα μιxρ6 N6cψo... πo6 Θα π&'ευ, θα ξαναβρεθo6-
με...)) Xαμoγdλαoε ψ' 6να αστραφτερ6 1αμ6γελo γεμ&τo
γερ& δ6ντι α" 'LαL
μα6ρo μoυoτ&xι, γαιptτηoε oτρατυωτιτι&'
τα παιδι&, Nαι pγsμε oτην Nρ6α βρoxuρ{ ν61τα.
ιιΠoιoq {ταν;ll o Στ&θηq εtxε πtoτid1εt' 6ταν τoν εiδε
να 'ρ1εται Nαταπ&νω τoυζ, πωζ θα τoυq πυρoβoλo$oε στo
δoξαπατρi.
αo Αγιoq Bαoi\q... Aυτ6q {1τανll.
<<Aι oι1τ(ρ...ll To αι oυγtρ τo'γε '].'ωμoτ6ρι.
ιι'Hταν o Ατ_BαοiΜζ "o, t949n.
Tηc &ρεoε να θεωρεi τoν υπoλo1αγ6.η, Πρωτo1ρoνι&6
csτα AρxτιN& Ατ-Bαo(λη. P6διoαν τα μ&γoυ}ι& τηe,yα}'α-.
ρωσαν τα γtρυα τηζ, oL Nλειδcboει6 {γαaαν τo θανατερ6
λευN6, aτα ψ.&τα τηq λαμπ6ρισε μια λυπημdνη τρυφερ6-
τητα πoυ δεν την ε[1ε ματαδεi o Στ&θη6.
Γιατi o Στ&θηq δι&βαζε τα" ψ&τυα τηζ'rαΜζ τoυ' Δε
o1oλ[αααν τtτoτα, ταραγμdνoL y"σ"L oL δυo, για διαφoρετι-
No$q λ6γoυq o Nαθdναζ τoυζ.
ANoυγαν τo αNαταλαptsτυNo β&oανo τoυ τραγoυδιo6
τη6 Ανατoλ{16 Σερπ&ν' πoυ dφερνε 6πνo. o Στriθηe με τo
ζ6,ρυ Nρατυ6ταν να μη σωρtαστε[' ψα, παρ' 6λη την xo6ρα-
ση πoυ τoυ 'βγαινε μdχρι xL σ"τ,' τιq Noυμπ6τρυπεζ τoυ πα-
νωφoριo6 τoυ, πρ6oεξε τo αναφιλητ6 πoυ &νθιζε oιωπηλ&
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘoΥΔHΣ ...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
τoν εαυτ6 τηζ, τo εμπριμd πdνθo6, τo oργανωτιN6 τηq τα-λdντo, την αιoιoδoξ[α τηc, τετρ&γωνη6 λoγιxfq τηq xυ &)'-
λα πoλλ&.
ι<Απ6 ν&"ρxηπtγε xι o Bαμβαx6πoυλoq;llΑγνωoτoq αριθμ6q xαφdδων 'ιατανα}.cλΘηxαν απ6 Kυ-
ριαxi1πρo6 Δευτdρα. Η Δdoπoινα &νoιξε τo παρ&θυρo νοι
μπει λiγη δρooι&, o Στ&θηq 1&ιδευε {δη γdνια τρι<ilν ημε-ρciiν, o lιαιρ6q x}ιεπτ6q, ι.|ιλ6βρo1o.
αΠoιoq ναξtρευ αν τoν tφταoε ηNατ&ρα τηζ; Aν xαι {γ
ταν πρωτoχρoνι&τιxη, xαι μd,λλoν ξεθ6μανε.'. Δεν hξ"ρo
ΥLσ' τo περιoτατιx6 οτη xαβo$ζα xαL την αγριευτιxτ) γνω-ριμiα τoυq oτα Ap',ιτυxα. Apy6τερα, απ6 μιo6λoγα, πdρα
μια ιδdα...llTηq iNανε εντ6πωoη πoυ διηγ6ταν τη ζω{ τoυ σαν τη
ζω{ εν66 &λλoυ, aαν ξαφνιN& ναξεN)'eiδωαε τα ατ6ρρητα
τηζ μνiμη q, ξeγν ιλντ α"ζ πω c) τjταν διx! τoυ, xαταδ ιNt1 τ oυ
υπ6θεoη αυτ6 τo ενθoυoιcbδεq μιxρ6 παρελθ6ν, πoυ oινα-
aτ&τωνε την ααφαλd ρoυτiνα τoυζ με τα xραaι& ν'αι τα ψt-λια. oι &νεμoι τoυ '49, axiφτηNe η Δdoπoινα, o6ρλιαζαν
ατo διαμdρLσψα τηζ oδo6 Σiνα, εξιocδνoντα6 τoν Στd,θη μετoν M6γλη, τoν Tαρζ&ν $1xαι τoν Mωυod
' αν σ'ιεφτεt Nα-
νεiq την πεpιπετει,λδη διοtαωod τoυ στoν l\εiλo ψioα o' i-να παν6ρι. Toυ φανdρωσε τιζ oNtd1ευq τηζ να. γελ&ooυν.Δεν υπ{ρ1αν 6μω6 περιθcδρια για γdλια στην ιστoρtα αυ-
τhq τηq τριετo6q περι6δoυ, y'L α"ζ ξcsταζαν 6λα απ6 μ6νατoυζ μtα τρελ{, εγN\ματιNt1 αΘω6τητα.
oτo λαιμ6 τηq Mατdλνταq, ενdl δ&xρυα oημ&δευαν τα oτtγθη
"ηs. Δε θα ιαταλ&pαινε τoτξ, ψo no"'j αυτ& ταr,.dρo-
yαxoρ[τoια Τπ{ρxε y'αL σχετLyL6 τραγoυδ&xι o' ξνα iτ6τα axετo&ιLα. τoυ δε6τερoυ μdρoυ6:
αΑνεξ{γητo μυoτ{ριo oι γυνα[xεqιαt xανεtq δε θα τo λ6oει επi τηq τηζ...''
To τραγoυδo6oε o τεν6ρo6 Moβ{q, μ"ε ταπνευμ6νια oτηδιαπαoc6ν.
To οiλλo πρω(, την cδρα πoυ επιβιβ&ζoνταν ατo 61ημαυπ6 βρo1η ιαι oψifiη, {ναq φαντ&'ρ,oq dφερε dro δ.μo"&r,τLα τη Mατ(λντα:
αΑπQ τo λo1αγ6 Βαψpαx6τoυλo. Boεdq δεν εioτε η δε-απoιν(q Mατ[λντα;ll
ΗΜαρtιη με τετρ&γωνo oτ6μα, πsμε να x&νει x&πoιoo16λιo, αλλ& o Στ&θη6 πετ&γτηlιε oαν πoρδ{ Nαι επιpε-βαiωoε:
αBεβα(ω6. Αυτ{ ε[ναυ ηδεoπoινdq Mατiλντα. Xριoτ66Ανdoτηll.
1βληθω6 Ανdατηυ, απ&ντηaε o φαντ&.ρoq.
- _'Eφυγαν μαooυλιiνταq αψεριN&νtχεζ σoχoλ&τεq, αφo6 ηMατ(λντα αυτ{1τη φoρ& τιq μoiραoε μεγαλ6θυμo.
,Τo"uj
ρα tτιαoαν την γxρ[να τLα τα δ6ντια τoυq. Tα y&λια τoυqεtyαν. '.
<ιΗ ooxoλ&τα py&ζει xoυoo6ριαll, παρατ{pησε η Mαρ(-Nα Σoυiζ, πoυ δεν Nατα\ixτηxε ν' αγγtξeι τo δjρo
'o,λo1αγo6 Β αψp αN6πoυλoυ .
Tηq {ρθε ευτυ1cδq αtψα τα ξημερtilματ α Nαι ξανα9ρη*,
278 279
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘoΥΔHΣ ...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
τoν εαυτ6 τηζ, τo εμπριμd πdνθo6, τo oργανωτιN6 τηq τα-λdντo, την αιoιoδoξ[α τηc, τετρ&γωνη6 λoγιxfq τηq xυ &)'-
λα πoλλ&.
ι<Απ6 ν&"ρxηπtγε xι o Bαμβαx6πoυλoq;llΑγνωoτoq αριθμ6q xαφdδων 'ιατανα}.cλΘηxαν απ6 Kυ-
ριαxi1πρo6 Δευτdρα. Η Δdoπoινα &νoιξε τo παρ&θυρo νοι
μπει λiγη δρooι&, o Στ&θηq 1&ιδευε {δη γdνια τρι<ilν ημε-ρciiν, o lιαιρ6q x}ιεπτ6q, ι.|ιλ6βρo1o.
αΠoιoq ναξtρευ αν τoν tφταoε ηNατ&ρα τηζ; Aν xαι {γ
ταν πρωτoχρoνι&τιxη, xαι μd,λλoν ξεθ6μανε.'. Δεν hξ"ρo
ΥLσ' τo περιoτατιx6 οτη xαβo$ζα xαL την αγριευτιxτ) γνω-ριμiα τoυq oτα Ap',ιτυxα. Apy6τερα, απ6 μιo6λoγα, πdρα
μια ιδdα...llTηq iNανε εντ6πωoη πoυ διηγ6ταν τη ζω{ τoυ σαν τη
ζω{ εν66 &λλoυ, aαν ξαφνιN& ναξεN)'eiδωαε τα ατ6ρρητα
τηζ μνiμη q, ξeγν ιλντ α"ζ πω c) τjταν διx! τoυ, xαταδ ιNt1 τ oυ
υπ6θεoη αυτ6 τo ενθoυoιcbδεq μιxρ6 παρελθ6ν, πoυ oινα-
aτ&τωνε την ααφαλd ρoυτiνα τoυζ με τα xραaι& ν'αι τα ψt-λια. oι &νεμoι τoυ '49, axiφτηNe η Δdoπoινα, o6ρλιαζαν
ατo διαμdρLσψα τηζ oδo6 Σiνα, εξιocδνoντα6 τoν Στd,θη μετoν M6γλη, τoν Tαρζ&ν $1xαι τoν Mωυod
' αν σ'ιεφτεt Nα-
νεiq την πεpιπετει,λδη διοtαωod τoυ στoν l\εiλo ψioα o' i-να παν6ρι. Toυ φανdρωσε τιζ oNtd1ευq τηζ να. γελ&ooυν.Δεν υπ{ρ1αν 6μω6 περιθcδρια για γdλια στην ιστoρtα αυ-
τhq τηq τριετo6q περι6δoυ, y'L α"ζ ξcsταζαν 6λα απ6 μ6νατoυζ μtα τρελ{, εγN\ματιNt1 αΘω6τητα.
oτo λαιμ6 τηq Mατdλνταq, ενdl δ&xρυα oημ&δευαν τα oτtγθη
"ηs. Δε θα ιαταλ&pαινε τoτξ, ψo no"'j αυτ& ταr,.dρo-
yαxoρ[τoια Τπ{ρxε y'αL σχετLyL6 τραγoυδ&xι o' ξνα iτ6τα axετo&ιLα. τoυ δε6τερoυ μdρoυ6:
αΑνεξ{γητo μυoτ{ριo oι γυνα[xεqιαt xανεtq δε θα τo λ6oει επi τηq τηζ...''
To τραγoυδo6oε o τεν6ρo6 Moβ{q, μ"ε ταπνευμ6νια oτηδιαπαoc6ν.
To οiλλo πρω(, την cδρα πoυ επιβιβ&ζoνταν ατo 61ημαυπ6 βρo1η ιαι oψifiη, {ναq φαντ&'ρ,oq dφερε dro δ.μo"&r,τLα τη Mατ(λντα:
αΑπQ τo λo1αγ6 Βαψpαx6τoυλo. Boεdq δεν εioτε η δε-απoιν(q Mατ[λντα;ll
ΗΜαρtιη με τετρ&γωνo oτ6μα, πsμε να x&νει x&πoιoo16λιo, αλλ& o Στ&θη6 πετ&γτηlιε oαν πoρδ{ Nαι επιpε-βαiωoε:
αBεβα(ω6. Αυτ{ ε[ναυ ηδεoπoινdq Mατiλντα. Xριoτ66Ανdoτηll.
1βληθω6 Ανdατηυ, απ&ντηaε o φαντ&.ρoq.
- _'Eφυγαν μαooυλιiνταq αψεριN&νtχεζ σoχoλ&τεq, αφo6 ηMατ(λντα αυτ{1τη φoρ& τιq μoiραoε μεγαλ6θυμo.
,Τo"uj
ρα tτιαoαν την γxρ[να τLα τα δ6ντια τoυq. Tα y&λια τoυqεtyαν. '.
<ιΗ ooxoλ&τα py&ζει xoυoo6ριαll, παρατ{pησε η Mαρ(-Nα Σoυiζ, πoυ δεν Nατα\ixτηxε ν' αγγtξeι τo δjρo
'o,λo1αγo6 Β αψp αN6πoυλoυ .
Tηq {ρθε ευτυ1cδq αtψα τα ξημερtilματ α Nαι ξανα9ρη*,
278 279
Κ&πoτε !φταoαν oτα Γι&ννενα. Θα τα θυμ6ταν yαψt-να σε μtοι απoγευψατwt1γα}'&ζυα Nρo{lcsτα, πλ&ι oτη λ[-
μνη, με πχατ&νια γυμν& αN6ψιαt πoυλι&. φλ6αρα αν&ψε-σα" στα oτεν& δρoμ&xια τoυ K&oτρoυ. Στo Κ&.oτρo, ο' !_να γ&νι, απoμειν&ρι &λλων 'ιαιρdlν, αναπα(π"ηNε o θiααoq
ψετ& απ6 ημερcδν ταξ(δι.'oλoι dβη1αν. Η Ζoλα ανtpαιsε πυρετ6. o μαdoτρo6,
πoυ ε(1ε απ6 παλtd.' πειραγμdνo πνευμ6νι, dφτυoε α[ψα,αλλ& τoυq xαθηo61αaε: ι<Edναι ο6νηθε6 ψeτ& τ6oo τα"Ρα.-
xo$νημα, γαμ6 τα τζtυψqll. Η Mατiλντα oνειρευ6ταν τoνdρωτα σαν γtγαντιαtα αoxoλ&τα oε cy:ηψα BαμβαN6πoυ-λoυ, να λιιilνει cτo tψπα τηc, πρcλτηc,ζεoτηq τoυ Ιoυν{oυ.
Kαι o Φρiξoq με τoν Στtφανo, τoν τεχνL'L6, {παιξαν μπoυ-νιdq. Η xo6ραoη ξicsπαaε oε oρ}{, pγtμαν απωθημdνα, α-νo[γην'αν γλcδo'o'εq, eιπ6Θη.Nαν ατρ{πε;ιεq, πoυ, αν δεν α-
φoρo6oαν την τιμ{ τηq θιαoαρy[ναq τoυq, θα εθεωρo6ντoλoγmlq γυα &ντρεq τoυ διxo6 τoυζ εχτoπ[oψατoq. Ψηλoi,ευρ6o'τερνoι, βαρβ&τoι &ντρεq, δαo6τρι1oι , ψε oτ6ψατα πt-Nρ&" απ' τo τoιγ&ρo, ψ&τια μα6ρα, διαπεραo'τιx& Nαι cτηνoργ{ θoλωμdνα. Toυq π{γαιναν αυτ&.
Μπ{μαν ατη μdαη pipαια oι oυνετo(να τoυζ 1ωρdooυν,αλλ& xαμι& δεxαπενταρι& μπoυνtic, ψiτρηoε o Στ&Θηq Nιαπ' τιq δυo πλευρdq. Πρ6λαβαν για τ6oεq.
αKι εγιil τη6 δ(νω, ρε' ατ,' τo περ(oαευμα...)) φιiναζε o
Στtφανoq με φωντi αλλoιωμdνηαπ' την ταλαυπωρiα. ι<E*
o6 τo 16νει6 ψ{oα, εγιλ ατ' iξω. Καυ τηζ τo πρooφdρω
oαν φoντd,ν ΥLα τη ψ&"πα τηζ...)) Toν dπνιγε τo δiNιo.
H Mαρixα απε(\oε με στρατηyo$q Nαι oτρατoδixεq,
...ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
θεo6q xαι δα[μoνεq, να π&(.;oυν επιτdλoυ6 -Κυ iταQαν, τρ6-
γoνταζ Nρεατ6οoυ πσ' yνL αλλ&ζoντα q x&},τcιεq' Ζεaτ6 oτo-
ψ&'yυ'ζεoτ& π6δια, περαoμdνα , ξεxαaψtνα'F{ Mατ[λν τα. χαΦ/'0Υελo6οε Nαι εκstπραττε μπημic,
Nαι ειρωνε[εqαπ'τoυg υπ6λotπoυζ. Στoυq υπ6λoιπoυq Nαι
η υι|[φωνo6 Mιρ&ντα, ψε x&'πoto τα>Lτ) φνrsυN&' H Mαρi-yLσ'' ψε δυo ημιxραν[εqNυ dναν πoνoNdφαλo -η o6νθεαη αυ-
τ"i1tγινε Tlστευτ:f), γυατt την εLaαν υNαν\y'αL ΥLα τdo'oεριq
τα"υτ61ρoνα πoνoxεφ&λoυq_ αποο6ρθηNε ατo δωμ&τι6 τηc
ι<να πενθ{oεL τLc) ευθ6νε6 τηζ)), 6πωq δ{λωoε.
Κ&πωq dτoι διdρρευσε τo μυατιN6 τηζ μυστηριιiδoυqπομ&δαq πoυ τηζ ανανdωνε τo δdρμα )1αL τo τdντωνε, λε{o
Nαι λαμπερ 6, π&νω oτα ελαφρcδζ, 6oo πρtπει, πρoτεταψi'να ζυγcοματιxd,.
ι<Nα 11ταν μ6νo απ' τoν Στdφανo...)) αναaτtναξε η Mι-
ρ&ντα, πoν y'&τυ hξuρ, παραπ&νω γtα τη ψαyυNt1oυνταγf '
H Γxλ6ρια Δoυρ&μπεη, πoυ αx6μη δεν εi1ε πραγματo-
πoι{oει επαφt1oαρxυNt1με τoν Moυζ& -ι].;ην6ταν τo πρ&γ-
μα- ρωτo6σε σαν 1αζ{: ι<Mα γιατt yελ&τε xαι δε μoυ λd-
τε xι εμdνα;ll To ε[πε ψια, τo ε[τε δυo, φ1αριoτ{θηNε o
Moυζ&q πoυ τoυ t}'αyε 6ντωq παρθdνα Nαι απoνtpευτΥ]:
την τρ&pηξεxoντ&τoυ χαt τηζεξ\τησε στo αυτt <<τoNαυ
τo y'αL τo oυμβαlνειll.H Γxλ6ρια tφριξε, αλλ& δεν tραν Nαυ τ6oo &'oyετη. E(-
1ε αναμν{oειq πoλεμιN{'q,6πωq dλεγε με oημαα(α, αλλ&
η πραγματmt1aφα[ρα δεν εi1ε βρει τo oτ6γo. 'oλα dδει-
χναν πωζ o Moυζ&s tραν πανiτotμoζ να πατt',aευ τ^η σ}Lαν-
δ&λη. Λ(γo αργ6τερα dγινε Nι αυτ6.
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
zBο z8ι
Κ&πoτε !φταoαν oτα Γι&ννενα. Θα τα θυμ6ταν yαψt-να σε μtοι απoγευψατwt1γα}'&ζυα Nρo{lcsτα, πλ&ι oτη λ[-
μνη, με πχατ&νια γυμν& αN6ψιαt πoυλι&. φλ6αρα αν&ψε-σα" στα oτεν& δρoμ&xια τoυ K&oτρoυ. Στo Κ&.oτρo, ο' !_να γ&νι, απoμειν&ρι &λλων 'ιαιρdlν, αναπα(π"ηNε o θiααoq
ψετ& απ6 ημερcδν ταξ(δι.'oλoι dβη1αν. Η Ζoλα ανtpαιsε πυρετ6. o μαdoτρo6,
πoυ ε(1ε απ6 παλtd.' πειραγμdνo πνευμ6νι, dφτυoε α[ψα,αλλ& τoυq xαθηo61αaε: ι<Edναι ο6νηθε6 ψeτ& τ6oo τα"Ρα.-
xo$νημα, γαμ6 τα τζtυψqll. Η Mατiλντα oνειρευ6ταν τoνdρωτα σαν γtγαντιαtα αoxoλ&τα oε cy:ηψα BαμβαN6πoυ-λoυ, να λιιilνει cτo tψπα τηc, πρcλτηc,ζεoτηq τoυ Ιoυν{oυ.
Kαι o Φρiξoq με τoν Στtφανo, τoν τεχνL'L6, {παιξαν μπoυ-νιdq. Η xo6ραoη ξicsπαaε oε oρ}{, pγtμαν απωθημdνα, α-νo[γην'αν γλcδo'o'εq, eιπ6Θη.Nαν ατρ{πε;ιεq, πoυ, αν δεν α-
φoρo6oαν την τιμ{ τηq θιαoαρy[ναq τoυq, θα εθεωρo6ντoλoγmlq γυα &ντρεq τoυ διxo6 τoυζ εχτoπ[oψατoq. Ψηλoi,ευρ6o'τερνoι, βαρβ&τoι &ντρεq, δαo6τρι1oι , ψε oτ6ψατα πt-Nρ&" απ' τo τoιγ&ρo, ψ&τια μα6ρα, διαπεραo'τιx& Nαι cτηνoργ{ θoλωμdνα. Toυq π{γαιναν αυτ&.
Μπ{μαν ατη μdαη pipαια oι oυνετo(να τoυζ 1ωρdooυν,αλλ& xαμι& δεxαπενταρι& μπoυνtic, ψiτρηoε o Στ&Θηq Nιαπ' τιq δυo πλευρdq. Πρ6λαβαν για τ6oεq.
αKι εγιil τη6 δ(νω, ρε' ατ,' τo περ(oαευμα...)) φιiναζε o
Στtφανoq με φωντi αλλoιωμdνηαπ' την ταλαυπωρiα. ι<E*
o6 τo 16νει6 ψ{oα, εγιλ ατ' iξω. Καυ τηζ τo πρooφdρω
oαν φoντd,ν ΥLα τη ψ&"πα τηζ...)) Toν dπνιγε τo δiNιo.
H Mαρixα απε(\oε με στρατηyo$q Nαι oτρατoδixεq,
...ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
θεo6q xαι δα[μoνεq, να π&(.;oυν επιτdλoυ6 -Κυ iταQαν, τρ6-
γoνταζ Nρεατ6οoυ πσ' yνL αλλ&ζoντα q x&},τcιεq' Ζεaτ6 oτo-
ψ&'yυ'ζεoτ& π6δια, περαoμdνα , ξεxαaψtνα'F{ Mατ[λν τα. χαΦ/'0Υελo6οε Nαι εκstπραττε μπημic,
Nαι ειρωνε[εqαπ'τoυg υπ6λotπoυζ. Στoυq υπ6λoιπoυq Nαι
η υι|[φωνo6 Mιρ&ντα, ψε x&'πoto τα>Lτ) φνrsυN&' H Mαρi-yLσ'' ψε δυo ημιxραν[εqNυ dναν πoνoNdφαλo -η o6νθεαη αυ-
τ"i1tγινε Tlστευτ:f), γυατt την εLaαν υNαν\y'αL ΥLα τdo'oεριq
τα"υτ61ρoνα πoνoxεφ&λoυq_ αποο6ρθηNε ατo δωμ&τι6 τηc
ι<να πενθ{oεL τLc) ευθ6νε6 τηζ)), 6πωq δ{λωoε.
Κ&πωq dτoι διdρρευσε τo μυατιN6 τηζ μυστηριιiδoυqπομ&δαq πoυ τηζ ανανdωνε τo δdρμα )1αL τo τdντωνε, λε{o
Nαι λαμπερ 6, π&νω oτα ελαφρcδζ, 6oo πρtπει, πρoτεταψi'να ζυγcοματιxd,.
ι<Nα 11ταν μ6νo απ' τoν Στdφανo...)) αναaτtναξε η Mι-
ρ&ντα, πoν y'&τυ hξuρ, παραπ&νω γtα τη ψαyυNt1oυνταγf '
H Γxλ6ρια Δoυρ&μπεη, πoυ αx6μη δεν εi1ε πραγματo-
πoι{oει επαφt1oαρxυNt1με τoν Moυζ& -ι].;ην6ταν τo πρ&γ-
μα- ρωτo6σε σαν 1αζ{: ι<Mα γιατt yελ&τε xαι δε μoυ λd-
τε xι εμdνα;ll To ε[πε ψια, τo ε[τε δυo, φ1αριoτ{θηNε o
Moυζ&q πoυ τoυ t}'αyε 6ντωq παρθdνα Nαι απoνtpευτΥ]:
την τρ&pηξεxoντ&τoυ χαt τηζεξ\τησε στo αυτt <<τoNαυ
τo y'αL τo oυμβαlνειll.H Γxλ6ρια tφριξε, αλλ& δεν tραν Nαυ τ6oo &'oyετη. E(-
1ε αναμν{oειq πoλεμιN{'q,6πωq dλεγε με oημαα(α, αλλ&
η πραγματmt1aφα[ρα δεν εi1ε βρει τo oτ6γo. 'oλα dδει-
χναν πωζ o Moυζ&s tραν πανiτotμoζ να πατt',aευ τ^η σ}Lαν-
δ&λη. Λ(γo αργ6τερα dγινε Nι αυτ6.
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
zBο z8ι
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ΡΟHΓHΘHKΕ 0MΩΣ o AMAΡANTOΣ, MEΣ ΣTΙΣ ΥΙΤEΡoΧEΣ
Φρrrq ερημιdq, 6πoυ η αν&oα ξxανε ηxdl παι τo pigξι_
μo αντιλαλo6oε oαν πυρoβoλιo,μ6q. Mε μoυλ&ρια Nαυ &λoγαtφταcαν oτα Λoυτρd με τoυq ατμo6q. Kατεατραμμdνεqα7τ' τoν π6λεμo oτo μεγαλ6τερ6 τoυ6 μdρos oυ εγNαταoτ&-αειq, αλλd τo βoυν6 &xνιζε. Mdoα ατ6 τυq τρι5πεq dβγαινεπαΘαρ6qζεrsτ6q αtραq xαι γ6ρω γ6ρω τα γι6νια.
Αντρε6 xαι γυνα[xεc,' χωΡLστ&", 6xαναν τo ατμ6λoυτρ6τoυζ' τLζ βαθιd6 ειoπνod6' τηqΖo}\& τη6 τ)ρθε λιπoθυμ(α,αλ}'& ταxτoπoι{θηNε 6ταν iναq στρατLωτLy|6c, γtατp6q &ρ-
χLσε να. την πασπατε'3ει Nαι να τηζ τρ(βει με oιν6πνευματα yiρυα'
Δ6θηNαν τρεLζ συνoλιx&" παραaτ&,sειq oε δυo μdρεq.Mεγ&λη ρiντα η xωμωδiα , &ρεcε )ιαL τo δραματιx6 σιετζ,με τη μ&να πoυ τη6 oτdλνεt αυτoπρoσcΔπωq η πατρdδα τη-λεγρ&φημα ΥLα τo θ&νατo των τρiδυμων παιδιιiν τΙe . oTζ[ψts, π&νω oτην τρdλα τoυ για τα παι8ι&", ξεyνι6τ:αν Nι{γραφε 6,τι {θελε, Θε6q o1ωρ6o' τoν. Tη μd,να την iπαι-ξε ηΚkrsα Αλεξdντερ, 6ντωq στα.Ρα}σLy'&. Kρατo6αε μι-
c;i1 ωρα περiπoυ τo σ1^ετcJ, αν&λογα π&ντα |ιε τα Ntφυα
τηs. Η Μαρ[xα ψαταiωq τηq tιανε νo{ματα _<ι'..τdλειω-
νε y'αL φτ&.oε o'τo φινdλεll- η Kdτo'α {θελε να εξαντλ{αει6λη την γπ&ψα τoυ σπαραγμoυ. Στo τ6λo6 γλioτρηoε oε
x&τυ νερ& _πo6 βρdθη>Lαν
,λL αυτ&;_ {πεcε,1τ6πηoε oτoααγ6νι xι ξπαaε tνα επm},toν πεντ&λεπτo με poγNητα.'Γo xoιν6 ξtaπαoe oυγxινημdνo σε χεtρonρoτ{ματα, dγινεy'αL τo φιν&λε, πoυ dταν μoυοιx6 - βιoλ( o Kαραμ{τρoq,y{αL η xoρωδiα τ[oω απ' τo axηνυN6 να τραγoυδ&. τετρα_
φων(α, μπoρεi Nαι δεxαφων(α:
<<Δε θα μπoρdooυμε να 'ρθo6με ψ&να απ' τα βoυν&,o K&τω K6αμoq
',ιαqNρατ& φυλαxιoμ1νoυ6.Xαιρετιαμo$q να πειq αε 6πoιoν τLα ψα4 ρωτ&.,
ζri o' εo&qxι iναNερt στoυζ σχωρεμdνoυqtl.
oι αναμαλλιαoμdνoι &ντρεq' 6ρθιoι, απoθ6ωααν τηνKiτoα x},αtγoνταq φανερ& πα, α}')'&-x&Θrcαν αψioωqx&"-
τω, 6ταν πετ&γτηxε oαν ελατ{ριo η Mαρixσ' στη στ{ηνι,
ντυμdνη Αρτεμιq, θε& τoυ xυνηγιo6, με βdλη Nαι τ6ξo, Nι
{πυαoε να oημαδε6ει τιq xαρδιd6 των αξιωματιNιlx, τo'ιρ(-
ζn τ αq oυνoδεiα oρ1tγsτ ραq
ιιM' dνα xdρι xυνηγιdμαιy.αL |ιε τ' &λλo γαργαλι6μαι,o1, πoπoπ6!
Αλλo βdλoa oτην Nαρδι& ooυ
xι &λλo βdλoq oτoν τωπ6,o1, πoπoπ6!ll
zBz 283
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ΡΟHΓHΘHKΕ 0MΩΣ o AMAΡANTOΣ, MEΣ ΣTΙΣ ΥΙΤEΡoΧEΣ
Φρrrq ερημιdq, 6πoυ η αν&oα ξxανε ηxdl παι τo pigξι_
μo αντιλαλo6oε oαν πυρoβoλιo,μ6q. Mε μoυλ&ρια Nαυ &λoγαtφταcαν oτα Λoυτρd με τoυq ατμo6q. Kατεατραμμdνεqα7τ' τoν π6λεμo oτo μεγαλ6τερ6 τoυ6 μdρos oυ εγNαταoτ&-αειq, αλλd τo βoυν6 &xνιζε. Mdoα ατ6 τυq τρι5πεq dβγαινεπαΘαρ6qζεrsτ6q αtραq xαι γ6ρω γ6ρω τα γι6νια.
Αντρε6 xαι γυνα[xεc,' χωΡLστ&", 6xαναν τo ατμ6λoυτρ6τoυζ' τLζ βαθιd6 ειoπνod6' τηqΖo}\& τη6 τ)ρθε λιπoθυμ(α,αλ}'& ταxτoπoι{θηNε 6ταν iναq στρατLωτLy|6c, γtατp6q &ρ-
χLσε να. την πασπατε'3ει Nαι να τηζ τρ(βει με oιν6πνευματα yiρυα'
Δ6θηNαν τρεLζ συνoλιx&" παραaτ&,sειq oε δυo μdρεq.Mεγ&λη ρiντα η xωμωδiα , &ρεcε )ιαL τo δραματιx6 σιετζ,με τη μ&να πoυ τη6 oτdλνεt αυτoπρoσcΔπωq η πατρdδα τη-λεγρ&φημα ΥLα τo θ&νατo των τρiδυμων παιδιιiν τΙe . oTζ[ψts, π&νω oτην τρdλα τoυ για τα παι8ι&", ξεyνι6τ:αν Nι{γραφε 6,τι {θελε, Θε6q o1ωρ6o' τoν. Tη μd,να την iπαι-ξε ηΚkrsα Αλεξdντερ, 6ντωq στα.Ρα}σLy'&. Kρατo6αε μι-
c;i1 ωρα περiπoυ τo σ1^ετcJ, αν&λογα π&ντα |ιε τα Ntφυα
τηs. Η Μαρ[xα ψαταiωq τηq tιανε νo{ματα _<ι'..τdλειω-
νε y'αL φτ&.oε o'τo φινdλεll- η Kdτo'α {θελε να εξαντλ{αει6λη την γπ&ψα τoυ σπαραγμoυ. Στo τ6λo6 γλioτρηoε oε
x&τυ νερ& _πo6 βρdθη>Lαν
,λL αυτ&;_ {πεcε,1τ6πηoε oτoααγ6νι xι ξπαaε tνα επm},toν πεντ&λεπτo με poγNητα.'Γo xoιν6 ξtaπαoe oυγxινημdνo σε χεtρonρoτ{ματα, dγινεy'αL τo φιν&λε, πoυ dταν μoυοιx6 - βιoλ( o Kαραμ{τρoq,y{αL η xoρωδiα τ[oω απ' τo axηνυN6 να τραγoυδ&. τετρα_
φων(α, μπoρεi Nαι δεxαφων(α:
<<Δε θα μπoρdooυμε να 'ρθo6με ψ&να απ' τα βoυν&,o K&τω K6αμoq
',ιαqNρατ& φυλαxιoμ1νoυ6.Xαιρετιαμo$q να πειq αε 6πoιoν τLα ψα4 ρωτ&.,
ζri o' εo&qxι iναNερt στoυζ σχωρεμdνoυqtl.
oι αναμαλλιαoμdνoι &ντρεq' 6ρθιoι, απoθ6ωααν τηνKiτoα x},αtγoνταq φανερ& πα, α}')'&-x&Θrcαν αψioωqx&"-
τω, 6ταν πετ&γτηxε oαν ελατ{ριo η Mαρixσ' στη στ{ηνι,
ντυμdνη Αρτεμιq, θε& τoυ xυνηγιo6, με βdλη Nαι τ6ξo, Nι
{πυαoε να oημαδε6ει τιq xαρδιd6 των αξιωματιNιlx, τo'ιρ(-
ζn τ αq oυνoδεiα oρ1tγsτ ραq
ιιM' dνα xdρι xυνηγιdμαιy.αL |ιε τ' &λλo γαργαλι6μαι,o1, πoπoπ6!
Αλλo βdλoa oτην Nαρδι& ooυ
xι &λλo βdλoq oτoν τωπ6,o1, πoπoπ6!ll
zBz 283
ΓΙANNΙ{Σ ΞANΘoΥΛΗΣ .ΥΣTEPA. HΡΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
Eνθoυαιαoμ6q με τη Mαρixα, αλλd, Nι o Koλοoo6q,, ωq
KoNNινooxoυφ[τoα, 6δρειpε δ&φνεq αραδι&ζoνταq τoν N6_
σμoυ τιζ πρoοτυ1ιdq,6ooν αφoρ& την ανατoμ(α τoυ λ6Noυ,
τηq γυαγυ&c' y"αL τoυ oωτ{ρα xυνηγo6.
Σαρ&ντα o1τιΔ ιiρεq Nρ&.τηaε τo ταξiδι oτoν Aμ&ρα-
ντo, αλλ& τoυq βγ{xε τo λd.δι με τη oβελτ&δα πoυ εναλ-
λαoo6ταν η Nωμωδiα, τo δρd,μα, o 1oρ66 y'αL τo τραγo6δι,
o 6πνoq Nαι o ατψ6q, Nαθιλq ατα ενδι&μεσοι των ταραoτ&_
αεων dxαν αν y'αL τo LαψατL}16 τoυ6 ατμ6λoυτρo γtα φρε_
oxαδo6ρα.o 6πνoq τoυq dταν 6πνo6 ελαφρ6q, σαν να μην xoιμ6_
νταν. Ξιbπεταα 6νειρα με dντoμα εiδαν oι περιoo6τερoι
Nαι Ntτρινα λoυλo6δια πoυ μεταλλ&oooνταν oε φpo6τα, Nυ
απ6 φρo6τα oε oν6ματα αντριΔν με ματωμdνα γρ&ψψαταNι oξeteq. Ξυπνo6oαν αμθoιυq y'αL τα διηγo$νταν συνοιμε-
ταξ6 τoυ6 απoρημdνoι πoυ dβλεπαν τα iδια λoυλo6δια, τα
iδια φρο6τ σ" '|αL
τα (δια oν6ματα, ψεριN&- ααν παιδιxd,:
ιιKωατ&Nηqll, ιιKυριαNo6\q ll, <ιξγελ&No6 ll, ιι Παναγιω-
τ&Nηe>>... 'olα γραμμdνα xαλλιγραφυN&, oε xαρτελ&Nια
πoυ Nρdμoν τσ'ν ατ'' τα Nλαδι& των ελ&των. Σαν χρLστoυ-
γεννι&τιNα δ6ντρα με θλιβερ6 μητριΔo.<<Tι λεq Nt εo{, μαdo'τρo;llH Mατiλντ α,) στα μεταφυσtχ &., Nατtφενγε τ&ντα oτo
ooφ6 Kαραμtτρo, πoυ ε[1ε oυν6λθει με τtζ ειoπνodq ατμo6.
α B α ριotoN ιω τα μd ρη τατ &'ψε . K6oμoq Nαυ Noo ψ&Nηq θ" -
φησε την ιpυfi τoυ εδcδ πd,νω. ΔιNo( μαq, ΙταλoL, αντ&ρ_
τεζ. ..))
<ιΔεν εiναι'Eλληνεq oι αντ&ρτε6;ll ριilτηo'ε o Στ&θη6.
<ιEδιi πoυ βριoN6ψαστε yLαL τLα τo Nαλ6 τη6 δoυλει&q
ψαq, Lτoυ εiναι η cευρ&των πεθαμdνων, 6πωq oαq τη λdω:
διNoi μαq, Ιταλoi, αντ&"ρτεq...l>
<<Kαι γιατd dρ1oνται oτα 6νειρα;υ
ι<Kd,πoυ πρdπει να πιd,ooυν επαφt1 )1αL oL πεθαμdνoι'
Δεν εiδατε τo γouρλωμtνo ψ&τι των φαντ&"ρων; K&θε βριi'-
δυ τdτoια 6νειρα με oν6ματα βλdπoυν' Kαι 1ειρ6τερα"'))αΣταψ&τα, \υατ. αγριε6oμαι dτοι πoυ τα λεgll, τoν πα-
ρατ{ρηαε η Ανατoλf, πoυ εi1ε oτoλ{αει τα μαλλιd, τηζ με&yρυα τριαντ&φυλλα.-
Γεμ&τεq oι πλαγιdq απ6 αγρtoτoιανταφυλλ#q oε απαλ6
ρoζ pιilμα , Nαt π&νω στo ylασταν6ξανθo μαλλi τα λoυλo6-
δια φd,νταζ αν ιJ1e(lτυNα.
<ιEγri δι&βαoα 1ιαL τo διx6 μoυ 6νoμα, μαdoτρoll, ε(πε
η Mατiλντα. <ιΠρcδτα τo διx6 μoυ χαι ψαζt {να &λλo. Λεν
t'csταζαν α[ψατα. Στεγν& oν6ματα. Πρriτα dνα λoυλo6δι
τιiπρtνo, ψετ&' tνα φρo6τo oαν NoλoN6θι με πτερi'lγυα Nαι
βρ&γ1ια ι|αριo6, ψετ& τα δ6o oν6ματα' Nt {loτερα τα δυo
oν6ματα N)rεtoτηNαν o' 6να μεγ&λo μα6ρo απ6ρo διlφνηq
Nαυ ξ$πνηαα>>.αMπoυρδoυNλωτ{ περiπτωoη 1λαL
τLσ" {lπνo Nαι γιαξν-πνo)), Noντoγdλαοε o Kαραμfτρo6.
ι<Θα πατ{oω ν&ρxη xαι Θα πεθ&νωll, απoφ&νθηxε ηMατiλντα γoητευμdνηαπ6 τo oυμβoλιoμ6 τoυ oνε[ρoυ.
<<Δε θα τατtρευq τtπoτα. Eτoιμαoτεiτε μ6νo, γατ[ η
MαρiNα Θαπατ{ρει τιq φωνd6 xαυθα '1ει δ{Nιo. Αργ{oα-
με...DAιo[ωq tφταoαν oτην τρ(τη Nαι τελευταtα ταρ&'oταcη
284 285
ΓΙANNΙ{Σ ΞANΘoΥΛΗΣ .ΥΣTEPA. HΡΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
Eνθoυαιαoμ6q με τη Mαρixα, αλλd, Nι o Koλοoo6q,, ωq
KoNNινooxoυφ[τoα, 6δρειpε δ&φνεq αραδι&ζoνταq τoν N6_
σμoυ τιζ πρoοτυ1ιdq,6ooν αφoρ& την ανατoμ(α τoυ λ6Noυ,
τηq γυαγυ&c' y"αL τoυ oωτ{ρα xυνηγo6.
Σαρ&ντα o1τιΔ ιiρεq Nρ&.τηaε τo ταξiδι oτoν Aμ&ρα-
ντo, αλλ& τoυq βγ{xε τo λd.δι με τη oβελτ&δα πoυ εναλ-
λαoo6ταν η Nωμωδiα, τo δρd,μα, o 1oρ66 y'αL τo τραγo6δι,
o 6πνoq Nαι o ατψ6q, Nαθιλq ατα ενδι&μεσοι των ταραoτ&_
αεων dxαν αν y'αL τo LαψατL}16 τoυ6 ατμ6λoυτρo γtα φρε_
oxαδo6ρα.o 6πνoq τoυq dταν 6πνo6 ελαφρ6q, σαν να μην xoιμ6_
νταν. Ξιbπεταα 6νειρα με dντoμα εiδαν oι περιoo6τερoι
Nαι Ntτρινα λoυλo6δια πoυ μεταλλ&oooνταν oε φpo6τα, Nυ
απ6 φρo6τα oε oν6ματα αντριΔν με ματωμdνα γρ&ψψαταNι oξeteq. Ξυπνo6oαν αμθoιυq y'αL τα διηγo$νταν συνοιμε-
ταξ6 τoυ6 απoρημdνoι πoυ dβλεπαν τα iδια λoυλo6δια, τα
iδια φρο6τ σ" '|αL
τα (δια oν6ματα, ψεριN&- ααν παιδιxd,:
ιιKωατ&Nηqll, ιιKυριαNo6\q ll, <ιξγελ&No6 ll, ιι Παναγιω-
τ&Nηe>>... 'olα γραμμdνα xαλλιγραφυN&, oε xαρτελ&Nια
πoυ Nρdμoν τσ'ν ατ'' τα Nλαδι& των ελ&των. Σαν χρLστoυ-
γεννι&τιNα δ6ντρα με θλιβερ6 μητριΔo.<<Tι λεq Nt εo{, μαdo'τρo;llH Mατiλντ α,) στα μεταφυσtχ &., Nατtφενγε τ&ντα oτo
ooφ6 Kαραμtτρo, πoυ ε[1ε oυν6λθει με τtζ ειoπνodq ατμo6.
α B α ριotoN ιω τα μd ρη τατ &'ψε . K6oμoq Nαυ Noo ψ&Nηq θ" -
φησε την ιpυfi τoυ εδcδ πd,νω. ΔιNo( μαq, ΙταλoL, αντ&ρ_
τεζ. ..))
<ιΔεν εiναι'Eλληνεq oι αντ&ρτε6;ll ριilτηo'ε o Στ&θη6.
<ιEδιi πoυ βριoN6ψαστε yLαL τLα τo Nαλ6 τη6 δoυλει&q
ψαq, Lτoυ εiναι η cευρ&των πεθαμdνων, 6πωq oαq τη λdω:
διNoi μαq, Ιταλoi, αντ&"ρτεq...l>
<<Kαι γιατd dρ1oνται oτα 6νειρα;υ
ι<Kd,πoυ πρdπει να πιd,ooυν επαφt1 )1αL oL πεθαμdνoι'
Δεν εiδατε τo γouρλωμtνo ψ&τι των φαντ&"ρων; K&θε βριi'-
δυ τdτoια 6νειρα με oν6ματα βλdπoυν' Kαι 1ειρ6τερα"'))αΣταψ&τα, \υατ. αγριε6oμαι dτοι πoυ τα λεgll, τoν πα-
ρατ{ρηαε η Ανατoλf, πoυ εi1ε oτoλ{αει τα μαλλιd, τηζ με&yρυα τριαντ&φυλλα.-
Γεμ&τεq oι πλαγιdq απ6 αγρtoτoιανταφυλλ#q oε απαλ6
ρoζ pιilμα , Nαt π&νω στo ylασταν6ξανθo μαλλi τα λoυλo6-
δια φd,νταζ αν ιJ1e(lτυNα.
<ιEγri δι&βαoα 1ιαL τo διx6 μoυ 6νoμα, μαdoτρoll, ε(πε
η Mατiλντα. <ιΠρcδτα τo διx6 μoυ χαι ψαζt {να &λλo. Λεν
t'csταζαν α[ψατα. Στεγν& oν6ματα. Πρriτα dνα λoυλo6δι
τιiπρtνo, ψετ&' tνα φρo6τo oαν NoλoN6θι με πτερi'lγυα Nαι
βρ&γ1ια ι|αριo6, ψετ& τα δ6o oν6ματα' Nt {loτερα τα δυo
oν6ματα N)rεtoτηNαν o' 6να μεγ&λo μα6ρo απ6ρo διlφνηq
Nαυ ξ$πνηαα>>.αMπoυρδoυNλωτ{ περiπτωoη 1λαL
τLσ" {lπνo Nαι γιαξν-πνo)), Noντoγdλαοε o Kαραμfτρo6.
ι<Θα πατ{oω ν&ρxη xαι Θα πεθ&νωll, απoφ&νθηxε ηMατiλντα γoητευμdνηαπ6 τo oυμβoλιoμ6 τoυ oνε[ρoυ.
<<Δε θα τατtρευq τtπoτα. Eτoιμαoτεiτε μ6νo, γατ[ η
MαρiNα Θαπατ{ρει τιq φωνd6 xαυθα '1ει δ{Nιo. Αργ{oα-
με...DAιo[ωq tφταoαν oτην τρ(τη Nαι τελευταtα ταρ&'oταcη
284 285
τoυ Αμ&ραντoυ, με τεντωμdνα νε6ρα αλλ& 1ωρi6 oυγ16-aειq. Εtxαν συγχεντρωθεt xι επιπλdoν rsτρατιcλτεq απ' ταγ6ρω φυλ&xια,x&τιγια <<ταξ[αo1oll αxo6oτηyLεπoυ θα ερ-y6ταν απ6 την Κ6νrcoα, φηψεe yενιxcbq xυxλoφoρo6oαν.TελιN&", λ6γω xooμoσυρρo{ζ, αναγx&oτη)4αν ν' αλλ&ξoυν
μdρoq xι {τoι ηταρ&aταoη-μαμo6θ , πoυ xρ&τηcε τ&νω α-π6 τtooεριq 6ρεq μ' dνα δι&λειμμα yια φυat'ιtq αν&γNεq,δ6θηNε oτo 6παιθρo, με φωζ ηλioυ.
<ιT[ δυνατ & oαq.'Hλιoq, ξεt1}'ιoq, xαι μυλ6πε τρεq να ρ[-ξeι, eoε{q oτo Nαθ\Noν. Σε απoατoλ{ 1τατPLωτL1λτ) βριox6_μαστε)).
H Mαρixα δ{λωνε μεγ&λη υπερdνταoη, iφταoε 6πωqφημoλoγεiτo o ταξtαρxo6 Koρδιiνη e pε τηo6ζυγ6 τoυ, μto(aταθ&τη με ωραiα ψ&τια xαι γεt)η ταιsτωψtνα στo yLΡα"-
γι6ν, ψαζ[ με xdπoιoυ6 &λλoυq xυρioυ6 πoυ dδει1ν αν &ν-θρωπoι τoυ x6oμoυ με τιζ Nαψπαρντ(νεζ τoυζ, τιc, γραp&'-τεζ τoυζ xαL τLζ μπριγιαντiνεζ τoυζ, xι iναν ,!ηλ6 ξεραxια_ν6 μ' dνα μd,τι. Mπoρεi να εtxε xαt δε6τερo, αλλ& δε φαι-ν6ταν dτoι πoυ τo 'xρυβε επιδdξια, σαν πειρατ$ιζ, ntoω α-π6 ξνα μα6ρo oτρoγγυλ6 πανt,Nαψαοωτ66 xαι oτνλ&τoq.
<ιΙ{α xι o ι&πτεν Mπλαxυ, aγoλ[αaε η Mιρ&ντα, πoυτ ηc, τ ραBηξε τ ην πρoσ Φ η αρLσ τ o)ιρατ ιx6τ ητ &. τoυ. E i1εαiρα o τ6πoq. Kαι 6ρθιoq 'ιαυ Nαθιrsτ6q απiπνεe μια διαo-λεμdνη φινtτoα. Χωρiq ηλιNtα, χωΡts 1αμ6γελo, χωρtsπoλλ& πoλλ&. M6νo με τoν ταξ{αρxo Koρδιilνη αντd,λλαo-cε x&πoιeq Noυβdντε6 xαι ψετ&. tπαιρνe τo ξιν6 τoυ 1αμ6-γελo, πoυ φανdρωνε μεγαλoπρετt1 ανryl1 xαι κpwsι),υx{1
βαριεoτιμ&ραll, 6πω6 oυμπλ{ρωoε η Γxλ6ρια Δoυρ&μπεη.
286
...ΥΣTEPA' HPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
<<Αν Nρiνω απ' τηψilτηxαι τα δ&1τυλα,πρ6xειταιγιατην περ[ττωo{ μoυ ωζ πρoζ τo μdγεθoqll, απεφ&νθη ηNαν(να Ζo)'&", πoυ διεxδιxo6csε επ&ξtα τoν τiτλo τηζ ((με-
γεθoλ6γoυll.'ENoβαν xυ ipαP,αν πtoω ατ' τα τε}ι&"ρα των oNηνιxιilν
oι θεατρ[νεq, x&νoντα6 α1dδια ψe ψ&"τια xαι φρ6δια.<ιΘα δcδoουν τιμητιx6 μετ&λλιo oτη oxρ6φα πoυ μαζ
odρνει στα ναρχoπdδια να oνεtρευ6μαoτε τoυq θαν&τoυq
ιLαqD, ε[πε η Mατiλντα oτoν Στ&θΙl πoυ στη συγχεχρι-
μdνη παριiσταση Θα !παιζε τo ρ6λo τoυ μιxρo6 τoιλιαδ6-
ρoυ, πoυ γρ&φeυ με τo α[μα τoυ oτoν τo(1o αEΛEΥΘEPΙAIIπρoτo6 ξειpυx{oει. To rsxετq αυτ6 δεν ε{1ε παtγτεt πoτt,αν yναL τo'γαν πρoβ&ρει απ' τoν Φλεβιiρη. 'oταν θα αxoυ-
γ6ταν o πυρoβoλιoμ6q τoυ ε1θρo6 _αδιευxρiνtστo πotoζ o
ε1θρ66- o Στ&θηe, ψ' tνα oφoυγγαρ&xι βoυτηγμdνo αε
κ6xNινηΨτoτL&", θα dγραφε την τιμημdνη λdξη xαι θα αω-
ρυαζ6ταν xffiαηrt+αB&ζoυμε aτo[y1ψα 6τι θα N&νειqλ&θoq;Aφo6 ξtγαoεc,
να γρ&φευq, βρε ηλiθιε)), τoν πρoxαλo6oε η Mατiλντα.o Στ&θηq dτρεμε oτην ιδdα τoυ λ&θoυ6, αλλ& θα τα πi1_
γαινε περdφημα. M6νo να θυμ6ταν τη δ[φθoγγo ((ευ)) πoυ
λiγo τoν μπ6ρδευε. Ei1ε ξεουνηθioει ναγρ&φει. Aλλo 6μω6
τo μoλ6βι, ηπtναxσ.L τo μελ&νι xι &λλo τo oφoυγγ&ρt, πoυ
δεν {θελε ξεγωρυoτt1xαλλιγραφtα. ΙΙ πPσ"ξTtμετρo6oε' Ανtραν aτo 1dρι τoυ, μπoρo6oε να γρd,ιpει ιιEΛEΥΘEPΙΑυ Nαι
oτα γαλ}ιι.N&' γυατ[ η ευαioθητη δεoπoιν(q TcαN[ρη τηc,
Δρ&μαq dδινε dμφαση σε λiξειc,6πωq ι<αδελφoo6νηll, ιιε-λευθερ[αll, ααγ&πη>>,, ιιπρoδoo[αlt, κιo6τηταll, <ιφιλ{αll.
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
zBj
τoυ Αμ&ραντoυ, με τεντωμdνα νε6ρα αλλ& 1ωρi6 oυγ16-aειq. Εtxαν συγχεντρωθεt xι επιπλdoν rsτρατιcλτεq απ' ταγ6ρω φυλ&xια,x&τιγια <<ταξ[αo1oll αxo6oτηyLεπoυ θα ερ-y6ταν απ6 την Κ6νrcoα, φηψεe yενιxcbq xυxλoφoρo6oαν.TελιN&", λ6γω xooμoσυρρo{ζ, αναγx&oτη)4αν ν' αλλ&ξoυν
μdρoq xι {τoι ηταρ&aταoη-μαμo6θ , πoυ xρ&τηcε τ&νω α-π6 τtooεριq 6ρεq μ' dνα δι&λειμμα yια φυat'ιtq αν&γNεq,δ6θηNε oτo 6παιθρo, με φωζ ηλioυ.
<ιT[ δυνατ & oαq.'Hλιoq, ξεt1}'ιoq, xαι μυλ6πε τρεq να ρ[-ξeι, eoε{q oτo Nαθ\Noν. Σε απoατoλ{ 1τατPLωτL1λτ) βριox6_μαστε)).
H Mαρixα δ{λωνε μεγ&λη υπερdνταoη, iφταoε 6πωqφημoλoγεiτo o ταξtαρxo6 Koρδιiνη e pε τηo6ζυγ6 τoυ, μto(aταθ&τη με ωραiα ψ&τια xαι γεt)η ταιsτωψtνα στo yLΡα"-
γι6ν, ψαζ[ με xdπoιoυ6 &λλoυq xυρioυ6 πoυ dδει1ν αν &ν-θρωπoι τoυ x6oμoυ με τιζ Nαψπαρντ(νεζ τoυζ, τιc, γραp&'-τεζ τoυζ xαL τLζ μπριγιαντiνεζ τoυζ, xι iναν ,!ηλ6 ξεραxια_ν6 μ' dνα μd,τι. Mπoρεi να εtxε xαt δε6τερo, αλλ& δε φαι-ν6ταν dτoι πoυ τo 'xρυβε επιδdξια, σαν πειρατ$ιζ, ntoω α-π6 ξνα μα6ρo oτρoγγυλ6 πανt,Nαψαοωτ66 xαι oτνλ&τoq.
<ιΙ{α xι o ι&πτεν Mπλαxυ, aγoλ[αaε η Mιρ&ντα, πoυτ ηc, τ ραBηξε τ ην πρoσ Φ η αρLσ τ o)ιρατ ιx6τ ητ &. τoυ. E i1εαiρα o τ6πoq. Kαι 6ρθιoq 'ιαυ Nαθιrsτ6q απiπνεe μια διαo-λεμdνη φινtτoα. Χωρiq ηλιNtα, χωΡts 1αμ6γελo, χωρtsπoλλ& πoλλ&. M6νo με τoν ταξ{αρxo Koρδιilνη αντd,λλαo-cε x&πoιeq Noυβdντε6 xαι ψετ&. tπαιρνe τo ξιν6 τoυ 1αμ6-γελo, πoυ φανdρωνε μεγαλoπρετt1 ανryl1 xαι κpwsι),υx{1
βαριεoτιμ&ραll, 6πω6 oυμπλ{ρωoε η Γxλ6ρια Δoυρ&μπεη.
286
...ΥΣTEPA' HPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
<<Αν Nρiνω απ' τηψilτηxαι τα δ&1τυλα,πρ6xειταιγιατην περ[ττωo{ μoυ ωζ πρoζ τo μdγεθoqll, απεφ&νθη ηNαν(να Ζo)'&", πoυ διεxδιxo6csε επ&ξtα τoν τiτλo τηζ ((με-
γεθoλ6γoυll.'ENoβαν xυ ipαP,αν πtoω ατ' τα τε}ι&"ρα των oNηνιxιilν
oι θεατρ[νεq, x&νoντα6 α1dδια ψe ψ&"τια xαι φρ6δια.<ιΘα δcδoουν τιμητιx6 μετ&λλιo oτη oxρ6φα πoυ μαζ
odρνει στα ναρχoπdδια να oνεtρευ6μαoτε τoυq θαν&τoυq
ιLαqD, ε[πε η Mατiλντα oτoν Στ&θΙl πoυ στη συγχεχρι-
μdνη παριiσταση Θα !παιζε τo ρ6λo τoυ μιxρo6 τoιλιαδ6-
ρoυ, πoυ γρ&φeυ με τo α[μα τoυ oτoν τo(1o αEΛEΥΘEPΙAIIπρoτo6 ξειpυx{oει. To rsxετq αυτ6 δεν ε{1ε παtγτεt πoτt,αν yναL τo'γαν πρoβ&ρει απ' τoν Φλεβιiρη. 'oταν θα αxoυ-
γ6ταν o πυρoβoλιoμ6q τoυ ε1θρo6 _αδιευxρiνtστo πotoζ o
ε1θρ66- o Στ&θηe, ψ' tνα oφoυγγαρ&xι βoυτηγμdνo αε
κ6xNινηΨτoτL&", θα dγραφε την τιμημdνη λdξη xαι θα αω-
ρυαζ6ταν xffiαηrt+αB&ζoυμε aτo[y1ψα 6τι θα N&νειqλ&θoq;Aφo6 ξtγαoεc,
να γρ&φευq, βρε ηλiθιε)), τoν πρoxαλo6oε η Mατiλντα.o Στ&θηq dτρεμε oτην ιδdα τoυ λ&θoυ6, αλλ& θα τα πi1_
γαινε περdφημα. M6νo να θυμ6ταν τη δ[φθoγγo ((ευ)) πoυ
λiγo τoν μπ6ρδευε. Ei1ε ξεουνηθioει ναγρ&φει. Aλλo 6μω6
τo μoλ6βι, ηπtναxσ.L τo μελ&νι xι &λλo τo oφoυγγ&ρt, πoυ
δεν {θελε ξεγωρυoτt1xαλλιγραφtα. ΙΙ πPσ"ξTtμετρo6oε' Ανtραν aτo 1dρι τoυ, μπoρo6oε να γρd,ιpει ιιEΛEΥΘEPΙΑυ Nαι
oτα γαλ}ιι.N&' γυατ[ η ευαioθητη δεoπoιν(q TcαN[ρη τηc,
Δρ&μαq dδινε dμφαση σε λiξειc,6πωq ι<αδελφoo6νηll, ιιε-λευθερ[αll, ααγ&πη>>,, ιιπρoδoo[αlt, κιo6τηταll, <ιφιλ{αll.
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
zBj
ι<Tι dπαθε6 Nαι ιox&λωoεc'; Aπ6 τιλρα, μιxρd;ll γ6λα_oε η Mατiλντα.' αν 1λαL την dτρωγαν τα oNoυ}ιt1Nια. Θεq τo6νειρo, θεq τo τPαy., γιατ[ Nι εxεiνη tραν αναNατωμdνη oεN&πoιασyLετc,. Tα μαλλιd τηqε[γαν μεγαλc6oει tναπ6ντo,αλλd, π&λι απoρoιioεq πoυ την dβλεπεq. Mε τα ψ&τυα 6ψωq
βαμμdνα *η Kiτoα τηc, τα. 'yε N&νει <ιxλεoπατρ ιx&ll πρoqι<Χd,ρλooυll* dμoιαζε ψε ξωτιN6 πtραν των τετρtμμdνων.
<<Teλιx&., αυτ6q o μoν6φθαλμo6 εtναι απ' τoνq τ6πoυqπoυ 1oρε6oυν μ6νo μπλoυζ xαι ooυ{νγx. Αλλη Nλ&oη>>, t-Nλειoε τo θdμα η Mιρ&ντα oβfνoνταq τo τaυγ&.ρo τηc,.
Η μoυαιN! , ψια επυN\ ρo6μπα με δημωδη oτoυγεtα, No_
ρ6φωαε την dνταo'η. H παρ&αταaη&.ργιaε. Πριiiτα χεtρo-Nρ6τηcsε η α6ζυγo6 τoυ ταξ[αρxoυ KoρδιΔνη)1αL αNoλo6θη-aαν &παντεq πλην τoυ μoν6φθαλμoυ. Δυνατ6 xειρoxρ6τη-μα. ΑντριN6. Πoλεμιx6. Ωq τα Γι&ννενα Θα πρiπεL να α-No{oτηxε με τoν αντiλαλo' Για την Αλβανdα, π[oω απ' τιqβoυνoxoρφd c)' τοLoζ τo aυQτ&". Aνdβηxαν oι εντ&oει6 o'τo
6παιθρo, oι φωνdq γtα να φτ&ooυν N&τω oτo xoιν6 {θελανδιπλτ) πρooπ&θεια, Ψα oι θεατρiνoι τα Nατ&φερναν. Δεν d-
γtναν λ&θη. Kι o Στ&θηc' tγρα'ψε oωaτ& με τo τρtχ τoυσφoυγγαρto6 ι<EΛEΥΘEΡΙAll Nαι πξθανε, ξεoηNcλνoνταζτo πλ{θoq.
Η xυρk Koρδcbνη tx)'αrγε με λυγμo6q, o ταξ[αργoqaNa'3πιζε τα ψ&τια τoυ χι o μoν6φθαλμoq γελo6αε. Xαμo-γελo6oε, γtα την αxρtpεια. Δεν ξεραιν 6ταν pipαια cτα γt-λια, 6μιυ6 o' 6η τη δι&ρxεια τηq παρ&oτασ\e διατηρo6αετo iδιo xoρoΙδευτιx6 1αμ6γελo σε μια ενo1λητιN{ ευθε[α,εtτe επρ6NεLτo τLα" δραματιx& Noψψ&τυα εtτε για .xωψυν'&".
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
'oλα τα {παιξαν με θ6ρμη, x&θιδρoι, π{δηξαν, x6ρει.pαν,
dNλαι.[:αν, μdχρ, Nι ξνα μιxρ6 αν"ρopατυx6 εxτdλεoε ηΓxλ6ρια με επιτυ1iα, αλλ& xι o ψαtoτoo6 Kαραμ{τρoq d-
δωoε 6λo τoυ τo εiναι. Kι 6πoυ δεν &ντεγε να φτ&'aα η
φων{ λ6γω oξυγ6νoυ, υι{.'oμdτρoυ xαι No6ραο!6, dφταναν
με τo ταραπ&νω oι δoξαριdq τoυ.
To αξιoπερ[εργo τηe ταρ&aταoηs 6μωq iγαν η συμπε-
ριφoρ& τoυ μoν6φθαλμoυ &"ντρα τtq τtaaεριq φoρ6q πoυ
pγi1xε η Mατiλντ α" να πεL ταλ6γυα τηζ, πoυ tραν αριετ&",
γιατi διdθετε μν{μη xαλt1nι 6τoι θυμ6ταν τα" πιo δυoν6η-
τα xατεpατ&, ,ξ oυ χ6[ι τo πρcδτo ταρατao()xλι τY16,
((σφoυγγαρ6φιδoll. Υπoxριτιxt1δεν ε(1ε. κ\t απ6 ατα),α-
ντoo6νη αλλ& απ6 Nαxtα. oxυ&", γαρ)). Aυτ{ iραν η &τo-
Φη "ηs θιαoαρ1iναq. Kοi,θε φoρd, λoιπ6ν πoυ η Mατ[λντα
ξεμυτo6oε aτ'η axην\, η ευθε{α των oτενc5ν 1ειλιcδν τoυ
μον6φθαλμoυ ξ&νoιγε c' tνα ανoιaτ6Nαρδo xαμ6γελo. Kιαν δεν sραν τ6oo oτυλd,τoq χω σνoμπ, θα 1ειρoxρoτo6αε.
ιιToν πρ6oεξα πoυ μια φoρ& x6ντειpεll, παρατ{ρηoε ηMιρ&ντα, πoυ δεν ηξ"ρu πιλqνα ερμηνε6oει τo φαιν6μενo.
αToυ αρdooυν oι d,γoυρεq,,6τωqoτoν αε{μνηστo τα'τcαL-
δι&...ll εξηγo6oε η Aνατoλ{, αναNoινcbνoνταζ ψαζ[ 6τυ την
επoμdνη Θα $ραν γto( νoσoχoμεio, με πoυντtασμ6νo πλευ-
ρ6. 'ooo περνo6oε Ι 6ρα, τo βoυν6 dφερνε ΦPro ρε6ματα.ιιo ατμ6q θα μα6 oι&ξει 6λεq, xo6xλα μoυ)), την παρη-
γoρo6oε η Ζo}ι&., πoυ χt αυτηνiζ δεν εi1ε διαφ6γει η συ-
μπεριφoρ& τoυ παρ&ξενoυ &ντρα.
H παρ&oταoη τdλειωoε πd,νω αxριβcδq πoυ π{ρε να χo-
ρυφcbνεται η βoυνiοια απoγευματιν{ ι|61ρα xαL τo φεττα-
ΓΙANNHΣ ΞANΘO\1\HΣ
288 289
ι<Tι dπαθε6 Nαι ιox&λωoεc'; Aπ6 τιλρα, μιxρd;ll γ6λα_oε η Mατiλντα.' αν 1λαL την dτρωγαν τα oNoυ}ιt1Nια. Θεq τo6νειρo, θεq τo τPαy., γιατ[ Nι εxεiνη tραν αναNατωμdνη oεN&πoιασyLετc,. Tα μαλλιd τηqε[γαν μεγαλc6oει tναπ6ντo,αλλd, π&λι απoρoιioεq πoυ την dβλεπεq. Mε τα ψ&τυα 6ψωq
βαμμdνα *η Kiτoα τηc, τα. 'yε N&νει <ιxλεoπατρ ιx&ll πρoqι<Χd,ρλooυll* dμoιαζε ψε ξωτιN6 πtραν των τετρtμμdνων.
<<Teλιx&., αυτ6q o μoν6φθαλμo6 εtναι απ' τoνq τ6πoυqπoυ 1oρε6oυν μ6νo μπλoυζ xαι ooυ{νγx. Αλλη Nλ&oη>>, t-Nλειoε τo θdμα η Mιρ&ντα oβfνoνταq τo τaυγ&.ρo τηc,.
Η μoυαιN! , ψια επυN\ ρo6μπα με δημωδη oτoυγεtα, No_
ρ6φωαε την dνταo'η. H παρ&αταaη&.ργιaε. Πριiiτα χεtρo-Nρ6τηcsε η α6ζυγo6 τoυ ταξ[αρxoυ KoρδιΔνη)1αL αNoλo6θη-aαν &παντεq πλην τoυ μoν6φθαλμoυ. Δυνατ6 xειρoxρ6τη-μα. ΑντριN6. Πoλεμιx6. Ωq τα Γι&ννενα Θα πρiπεL να α-No{oτηxε με τoν αντiλαλo' Για την Αλβανdα, π[oω απ' τιqβoυνoxoρφd c)' τοLoζ τo aυQτ&". Aνdβηxαν oι εντ&oει6 o'τo
6παιθρo, oι φωνdq γtα να φτ&ooυν N&τω oτo xoιν6 {θελανδιπλτ) πρooπ&θεια, Ψα oι θεατρiνoι τα Nατ&φερναν. Δεν d-
γtναν λ&θη. Kι o Στ&θηc' tγρα'ψε oωaτ& με τo τρtχ τoυσφoυγγαρto6 ι<EΛEΥΘEΡΙAll Nαι πξθανε, ξεoηNcλνoνταζτo πλ{θoq.
Η xυρk Koρδcbνη tx)'αrγε με λυγμo6q, o ταξ[αργoqaNa'3πιζε τα ψ&τια τoυ χι o μoν6φθαλμoq γελo6αε. Xαμo-γελo6oε, γtα την αxρtpεια. Δεν ξεραιν 6ταν pipαια cτα γt-λια, 6μιυ6 o' 6η τη δι&ρxεια τηq παρ&oτασ\e διατηρo6αετo iδιo xoρoΙδευτιx6 1αμ6γελo σε μια ενo1λητιN{ ευθε[α,εtτe επρ6NεLτo τLα" δραματιx& Noψψ&τυα εtτε για .xωψυν'&".
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
'oλα τα {παιξαν με θ6ρμη, x&θιδρoι, π{δηξαν, x6ρει.pαν,
dNλαι.[:αν, μdχρ, Nι ξνα μιxρ6 αν"ρopατυx6 εxτdλεoε ηΓxλ6ρια με επιτυ1iα, αλλ& xι o ψαtoτoo6 Kαραμ{τρoq d-
δωoε 6λo τoυ τo εiναι. Kι 6πoυ δεν &ντεγε να φτ&'aα η
φων{ λ6γω oξυγ6νoυ, υι{.'oμdτρoυ xαι No6ραο!6, dφταναν
με τo ταραπ&νω oι δoξαριdq τoυ.
To αξιoπερ[εργo τηe ταρ&aταoηs 6μωq iγαν η συμπε-
ριφoρ& τoυ μoν6φθαλμoυ &"ντρα τtq τtaaεριq φoρ6q πoυ
pγi1xε η Mατiλντ α" να πεL ταλ6γυα τηζ, πoυ tραν αριετ&",
γιατi διdθετε μν{μη xαλt1nι 6τoι θυμ6ταν τα" πιo δυoν6η-
τα xατεpατ&, ,ξ oυ χ6[ι τo πρcδτo ταρατao()xλι τY16,
((σφoυγγαρ6φιδoll. Υπoxριτιxt1δεν ε(1ε. κ\t απ6 ατα),α-
ντoo6νη αλλ& απ6 Nαxtα. oxυ&", γαρ)). Aυτ{ iραν η &τo-
Φη "ηs θιαoαρ1iναq. Kοi,θε φoρd, λoιπ6ν πoυ η Mατ[λντα
ξεμυτo6oε aτ'η axην\, η ευθε{α των oτενc5ν 1ειλιcδν τoυ
μον6φθαλμoυ ξ&νoιγε c' tνα ανoιaτ6Nαρδo xαμ6γελo. Kιαν δεν sραν τ6oo oτυλd,τoq χω σνoμπ, θα 1ειρoxρoτo6αε.
ιιToν πρ6oεξα πoυ μια φoρ& x6ντειpεll, παρατ{ρηoε ηMιρ&ντα, πoυ δεν ηξ"ρu πιλqνα ερμηνε6oει τo φαιν6μενo.
αToυ αρdooυν oι d,γoυρεq,,6τωqoτoν αε{μνηστo τα'τcαL-
δι&...ll εξηγo6oε η Aνατoλ{, αναNoινcbνoνταζ ψαζ[ 6τυ την
επoμdνη Θα $ραν γto( νoσoχoμεio, με πoυντtασμ6νo πλευ-
ρ6. 'ooo περνo6oε Ι 6ρα, τo βoυν6 dφερνε ΦPro ρε6ματα.ιιo ατμ6q θα μα6 oι&ξει 6λεq, xo6xλα μoυ)), την παρη-
γoρo6oε η Ζo}ι&., πoυ χt αυτηνiζ δεν εi1ε διαφ6γει η συ-
μπεριφoρ& τoυ παρ&ξενoυ &ντρα.
H παρ&oταoη τdλειωoε πd,νω αxριβcδq πoυ π{ρε να χo-
ρυφcbνεται η βoυνiοια απoγευματιν{ ι|61ρα xαL τo φεττα-
ΓΙANNHΣ ΞANΘO\1\HΣ
288 289
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛΙΙΣ
ρL των τριC6ν τετ&.Pτων διαγρd,φηxε αν&ψeoα o.τα α6ννεφα,πoυ εtyαν τo 1ρrbμα τηζ)ηoψr6σταq Nυδιiνι. Θριαμβευτιx6τ&νω απ' 6},α. oι μπoγιd6 dλιωναν ιαι ξαναπ&γωναν σταπρ6oc,lπα των θεατρiνων, xυλo6σαν σε λ&θoc μdρoq, τα yt_PLα y.αL τα π6δια δ6oxoλα υπ&xoυαν, oι λαιμod γδαρμdνoι,oι φωνd6 αντρcδν y'αL τυναL'(ιilν oυδdτερα βραxνd6. Αx6μηNω o Στ&θ4ζ, πoυ ερμτjνευoε βoυβ6 ρ6λo, βρdxνtασε.
ιιTdooεριq ,bρuq πανδαιo{αυ, xoλ&Nε,!ε τη MαρtιαΣoυdζ o ταξtαργoc' )1αL' παρoυo[α 6λων, τη6 dδωoε ξνα τι-ψτυx6 δiπλωμα τυλιγμdνo oε ρoλ6 xαι δεμdνo με μια θα-)'ααoι& xoρδελiταα. H Mαρixα μdληoε εξ oν6ματoq 6λoυτoυ θι&ooυ περ[ τηe ιιβαθυτ&τηq αιοθ{oεω q Nαθtμoντoqπρoζ την πατρiδα πoυ τoυζ \ιαιατεtyεll αλλ& xαι ει ψi_ρoυζ τoυ αειμντ)oτoυ oυζ6γου τη6, δραματoυργo6, roLητtι,εμπνευoμdνoυ γενιx<6ζ, ((πoυ εdμαι βεβαLα 6τυ αυτ{1 τηoπoυδαiα oτιγψt1 ψ&.q xαψαριλνει απ6 EKEΙll. Kι dδειξεσυγχεχρtμ!να τo αlιριpωq απtναντι βoυν6. 'oλoι doτρει|.,αντo xεφ&}ιι να δoυν τoν Tζiμη Σαψtα αν&ψεaα oτιq βελα-νιδιdq )4αL στα' ξλαπα να xoρδc{iνε ται απ6 περηφ&νια για 6-cα πtτνyε η αγαπηψtνη τoυ o6ζυγoq. 'Εττειτα τραγoυδ{-θηxε απ6 6λoυ6 o Eθνιx6q'Τμνo6, ουνoδεdα των πto λυγμι-xιλν xαραψελω μdνων δoξαριιilν τoυ Kαραμτ)τρoυ.
To θdμα Aμ&ραντoq ξηξ.- εππυyrλq' 'Eνα ατμ6λoυτρoθα ξελαμπ ιx&.ριζε τ α'ιo ρψι& .xαL τ Lζ Φrxds. Φ αγητ 6, 6πνoqxαυ πρω[ τρω[ επιrsτooφ{ oτην Κ6νπoα, ατ6'xε[ Γι&ννε-να ylαL βλdπoυμε.
...ΥΣTEPA" HΡΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
αPι1&ρδoq Παν[δηq { Piτoαρντ... Eoεiq ε[ατε η ειτLy'ε-
φαλ{q, νoμiζω...llιιNα μη νoμiζετε. Eγιi ε[μαι, x6ριεll.
o μoν6φθαλμoq ξεμoν&γιαoε τη Mαρ[xα y'αL τηζ συ-
,sτtβηxe με τρ6πoυ ζ πρατψατιxd Noμι|o6c. H Nαkl1 6-
σφρηση τηc, τΡωτσ'γοlνioτρια6 , παρ&' την xo6ραoη y"αL τη
oυγxiνηoη, {πυαcε αμdoc,iq τι6 αναθυμυ&oευq μια6 εγγλ6-
ζr*ηq Noλ6νια6, Nρlνoντα6 απ6 τη λεβ&ντα, πoυ 6μωq δεν
tραν oxiτηλεβ&ντα α}r}r&. Nαυ x&τυ &'),λo, τυo ατoιNιαx6-
Aυτ& τα εχμυστηρε6τηNε αργ6τερα ατη Mιρ&ντα,
πρoτo6 πdαoυν aτo Nρep&"τυ, γυατ[ ξxαναν oυζfτηoη ανα-
λυτιNd με τοζ παραλειπ6μενο( τηζ παp&aταoη€, χωρiq να
αναφdρει oτην αδελφh'ηs τoν προ(γματιx6 λ6γo πoυ την
μωq τιilρα ζoιioε oτo Kdιπ T&oυν τηq Αφριx{q.
ιιΔηλαδl1 x&πι aαν βαoιλι&q τηc, ζo6γ}aλαqll, αaτευε6_
τηy'ε ηMιρ&ντα.κMε ντ6oιμo λ6ρδoυ και επtoηq πoρτoφ6λι λ6ρδoυ.
Mπoρεixαι δ6o λ6ρδων ψσ"ζt.'. Διαμ&ντια! Aν tγευqαxoν*
oτ&. τo εiδoq πoυ λ6γεται διαμ&ντι, αυτ6q o oτραβo6λια-yLαq τo μαγειρε6ει με ρ6ζι, 6πω6 εμεi6 τo cπαν&Nι...ll
αKαι τo πρ&oo...ll
ιιΔιαμαντ6ρυζo τρriει τιq μdρεq τηq νηoτεiσ"ζ'LαL τιζ υ-
π6λoιπεq φυ)ιiτα 1ρυαo6υ. Tα ψ&τια τηq MαρiNαC, pαφτ[-
ζoνταν oτα δ&Nρυα απ' τo δdoq, 6oo oυνταiριαζε στη φα-νταotατηe διαμ&ντtα με ρ$ζυxαι 1ρυo6.
κM6ριζε πλo6τo xι αpyoντι&' o &νθρωπo q Nι &'aε Nατ&"
290 29r
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛΙΙΣ
ρL των τριC6ν τετ&.Pτων διαγρd,φηxε αν&ψeoα o.τα α6ννεφα,πoυ εtyαν τo 1ρrbμα τηζ)ηoψr6σταq Nυδιiνι. Θριαμβευτιx6τ&νω απ' 6},α. oι μπoγιd6 dλιωναν ιαι ξαναπ&γωναν σταπρ6oc,lπα των θεατρiνων, xυλo6σαν σε λ&θoc μdρoq, τα yt_PLα y.αL τα π6δια δ6oxoλα υπ&xoυαν, oι λαιμod γδαρμdνoι,oι φωνd6 αντρcδν y'αL τυναL'(ιilν oυδdτερα βραxνd6. Αx6μηNω o Στ&θ4ζ, πoυ ερμτjνευoε βoυβ6 ρ6λo, βρdxνtασε.
ιιTdooεριq ,bρuq πανδαιo{αυ, xoλ&Nε,!ε τη MαρtιαΣoυdζ o ταξtαργoc' )1αL' παρoυo[α 6λων, τη6 dδωoε ξνα τι-ψτυx6 δiπλωμα τυλιγμdνo oε ρoλ6 xαι δεμdνo με μια θα-)'ααoι& xoρδελiταα. H Mαρixα μdληoε εξ oν6ματoq 6λoυτoυ θι&ooυ περ[ τηe ιιβαθυτ&τηq αιοθ{oεω q Nαθtμoντoqπρoζ την πατρiδα πoυ τoυζ \ιαιατεtyεll αλλ& xαι ει ψi_ρoυζ τoυ αειμντ)oτoυ oυζ6γου τη6, δραματoυργo6, roLητtι,εμπνευoμdνoυ γενιx<6ζ, ((πoυ εdμαι βεβαLα 6τυ αυτ{1 τηoπoυδαiα oτιγψt1 ψ&.q xαψαριλνει απ6 EKEΙll. Kι dδειξεσυγχεχρtμ!να τo αlιριpωq απtναντι βoυν6. 'oλoι doτρει|.,αντo xεφ&}ιι να δoυν τoν Tζiμη Σαψtα αν&ψεaα oτιq βελα-νιδιdq )4αL στα' ξλαπα να xoρδc{iνε ται απ6 περηφ&νια για 6-cα πtτνyε η αγαπηψtνη τoυ o6ζυγoq. 'Εττειτα τραγoυδ{-θηxε απ6 6λoυ6 o Eθνιx6q'Τμνo6, ουνoδεdα των πto λυγμι-xιλν xαραψελω μdνων δoξαριιilν τoυ Kαραμτ)τρoυ.
To θdμα Aμ&ραντoq ξηξ.- εππυyrλq' 'Eνα ατμ6λoυτρoθα ξελαμπ ιx&.ριζε τ α'ιo ρψι& .xαL τ Lζ Φrxds. Φ αγητ 6, 6πνoqxαυ πρω[ τρω[ επιrsτooφ{ oτην Κ6νπoα, ατ6'xε[ Γι&ννε-να ylαL βλdπoυμε.
...ΥΣTEPA" HΡΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
αPι1&ρδoq Παν[δηq { Piτoαρντ... Eoεiq ε[ατε η ειτLy'ε-
φαλ{q, νoμiζω...llιιNα μη νoμiζετε. Eγιi ε[μαι, x6ριεll.
o μoν6φθαλμoq ξεμoν&γιαoε τη Mαρ[xα y'αL τηζ συ-
,sτtβηxe με τρ6πoυ ζ πρατψατιxd Noμι|o6c. H Nαkl1 6-
σφρηση τηc, τΡωτσ'γοlνioτρια6 , παρ&' την xo6ραoη y"αL τη
oυγxiνηoη, {πυαcε αμdoc,iq τι6 αναθυμυ&oευq μια6 εγγλ6-
ζr*ηq Noλ6νια6, Nρlνoντα6 απ6 τη λεβ&ντα, πoυ 6μωq δεν
tραν oxiτηλεβ&ντα α}r}r&. Nαυ x&τυ &'),λo, τυo ατoιNιαx6-
Aυτ& τα εχμυστηρε6τηNε αργ6τερα ατη Mιρ&ντα,
πρoτo6 πdαoυν aτo Nρep&"τυ, γυατ[ ξxαναν oυζfτηoη ανα-
λυτιNd με τοζ παραλειπ6μενο( τηζ παp&aταoη€, χωρiq να
αναφdρει oτην αδελφh'ηs τoν προ(γματιx6 λ6γo πoυ την
μωq τιilρα ζoιioε oτo Kdιπ T&oυν τηq Αφριx{q.
ιιΔηλαδl1 x&πι aαν βαoιλι&q τηc, ζo6γ}aλαqll, αaτευε6_
τηy'ε ηMιρ&ντα.κMε ντ6oιμo λ6ρδoυ και επtoηq πoρτoφ6λι λ6ρδoυ.
Mπoρεixαι δ6o λ6ρδων ψσ"ζt.'. Διαμ&ντια! Aν tγευqαxoν*
oτ&. τo εiδoq πoυ λ6γεται διαμ&ντι, αυτ6q o oτραβo6λια-yLαq τo μαγειρε6ει με ρ6ζι, 6πω6 εμεi6 τo cπαν&Nι...ll
αKαι τo πρ&oo...ll
ιιΔιαμαντ6ρυζo τρriει τιq μdρεq τηq νηoτεiσ"ζ'LαL τιζ υ-
π6λoιπεq φυ)ιiτα 1ρυαo6υ. Tα ψ&τια τηq MαρiNαC, pαφτ[-
ζoνταν oτα δ&Nρυα απ' τo δdoq, 6oo oυνταiριαζε στη φα-νταotατηe διαμ&ντtα με ρ$ζυxαι 1ρυo6.
κM6ριζε πλo6τo xι αpyoντι&' o &νθρωπo q Nι &'aε Nατ&"
290 29r
μdρoe την παλιoπατααβo6ρα τηΖoλ&", πoυ μαζ pyiμε eξ-π{'ρ oτtq ετιτυ1.$oευq περd μεγdθoυζ χι &λλεq xρυdδε6...ll
ιιKαι τι {θελε; Πω6 βρdθηχε στoν Αμ&ραντo, μdoαστoυζ φαντ&ρoυq )ι'αL τη ψαντ&ψ Koρδc6νη, tναq τiτoιoqδιαμαντoφ&γoq7l
ιιΗ 'Hπειρoq6yει βγ&λει μεγ&λoυ6 ευεργdτεq ιαL oL ψε-γdλoι ευεργdτε6 δεν dγιναν μεγ&λoι oταNαλ&. xαθo6μενα.Ε[yαν χPηψα με oυρ&. Aπ6 τξτoυα oτ6φα ε[ναι ιυ o λεγ&-
μενoζ.. .))
<ιKαι πoια εiναι η ευεργεoiα τoυ; 'oτι μαq xαταδtwη-
'Lε;''<ιΔεν ξdρω λεπτoμdρειεq. Ξdρω πωζ τoν dφερε o τα.-
ξtαργoc' Koρδιilνη6 ω6 φiλo παιδιx6, πoυ xατtpηxε να x&.-
νει Π&"oaα ψe τα. τατρoπαρ&δoτα dθιμα. Ei1ε να 'ρθειoτην Eλλ&δα πριν απ6 τoν π6λεμo Nαυ,sνν{πεo.αν 6λα αυ-τ&..'Εναν περtπατo ξNανε. Koιμ{ooυ τc6ραυ.
Πρoτo6 Noιμηθε( η Mιρdντα cxtφτηxε π6oo διπρ6oω-πη αδελφ{ ε[1ε. Tη γαργαλo6oε να μιλ{oεt γtα τoν Pι1&ρ-δo Παν(δη, αλλ& πoιoζ ξtρει τι Nαταxθ6νια o1dδια {xανεoτo μυαλ6 τηq./(hι τηq dxρυβε τα oυoιcδδη ' τηC, τα. txρυ-
βε. Πriγια ταxτιιt1 τηq Μαρ[xαq.'oλη ν6xτα φiloαγε xι o Pιa&ρδoq { Pdτoαρντ Πανlδηq,
παρtα με τo φiλo τoυ ταξtαρao KoρδcΔνη xαι δυo &λλoυqπαλι6φιλoυq Hπειρcδτ εq, απo)'&ψβαναν τ oν Lαv"ατLyL6 ατ ψ6τoυ Aμd,ραντoυ. Kλειoμdνoι στoν χεντριι6 γωρo τηζ α-τμoθεραπεtαq tπιναν ψ'[Pεq, oυζητ<ilντα ζ ΥLα τα" παλιd.' ιαr.τα xαινo$ρια.
o Pιx&ρδo q περιtγραφε με αηδιαoτιx6q λεπτoμdρειεq
..ΥΣTEPA. HΡΘAN οΙ MEΔΙΣΣEΣ
πιiq μια λεoπdρδα\ τoυ 'βγαλε τo ψ&τι _αυνdβαιναν xαι
τξτoια εxτ6c, τoυ πλo6τoυ_ τoυζ μετdφερε ευx6νeq τηC, α"'
φPL')1ανLt\ζ ζωγis με μα6ρα oc{iματα δo6λων Nαλoγυαλι-
oμdνα απ6 ιδρrilτεζ, την τραγι&' αιαθηματιx{ αντiληι}η
τoυ 1ρ{ματ oζ, τLζ επιπτιλrsειζ τoυ χρυσo6 oτo oεξ, τη νo-
aτα}cγtα τηζ πατρ,δαq ψtoα απ6 ψα aειρd." δ[oNων γραμ-
μoφιi:νoυ με Nλαρ[να γραμμdνα oε oτo6ντι0 τηe Αμερι-Nt1c,,, τα μυαλ& πιθ{xoυ με xαυτερ{ o&),τoα απ6 ν"αρπo{q
xαφt oαν τo Nαλ6τερ6 τoυ. Γ6ριoαν τα iντερ& τoυq, αλ-
χ& ξτoι απρ6oπτoq, δυναμιN6 c, 'LαL
υπερ&νω τηc, 1λoL'riβ
λoγιxfe tραν o Παν(δηq. 'oταν τoυq εξ{γησε τo λ6γo πoυ
θd\oε να διανυxτερε6αoυν ατoν Αμ&ραντo, ξ{.aπαaαν oε
γdλια.ιιΣoβαρoλoγεi6;ll o ταξtαρxoq dνιωoε να τoυ ανεβαiνει
τo α{ψα οτo .Neφ&λυ Nι tτρεξε να δρooιατεL x&τω ατ6 ψυα
xρ6α βρ6αη.Σoβαρoλoγ,λνταq{ αoτειευ6μενoζ, o Pι1&ρδoq Πανiδηq
Λξ"ρu μ6νo να xερδiζει, να αγoρ&ζεL y'αL να- πoυλ& επtτυ-
χ6s'ι<Aφo6 τoυ μπτ)xε oτo μυαλ6, θα τo N&νευ>l' Kανεiq
τoυq δεν αμφdβαλλε.ι<Στα cαρ&"ντα πtντε 1ρει&ζoμαι ξνα τξτo'ο ρioNo...llΔεν εi1αν λ6γoυq να μη oυμφωνo6ν ot ((γερoμπαμπαλτi-
δεq πλην αιψαι6τατoL y'αL αξι6μα1oιll, 6πωq απoxαλo6oαν
τoυζ εαυτo6q τoυ6. Γdλαoαν, εtπαν τα 1oντρ& τoυq, dδει-
ξαν ψεq στo μtσoσχ6ταδo τη6 αiθoυoαζ '(αL
στoυζ ατμo6q
τα πρoo6ντα τoυζ, πoυ ξdφευγαν απ' τα oυνηθιoμdνα, δεν
απdμενε παρ&" ηαγoραπω\ c[α εντ6q των ημερ<ilν.
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
292293
μdρoe την παλιoπατααβo6ρα τηΖoλ&", πoυ μαζ pyiμε eξ-π{'ρ oτtq ετιτυ1.$oευq περd μεγdθoυζ χι &λλεq xρυdδε6...ll
ιιKαι τι {θελε; Πω6 βρdθηχε στoν Αμ&ραντo, μdoαστoυζ φαντ&ρoυq )ι'αL τη ψαντ&ψ Koρδc6νη, tναq τiτoιoqδιαμαντoφ&γoq7l
ιιΗ 'Hπειρoq6yει βγ&λει μεγ&λoυ6 ευεργdτεq ιαL oL ψε-γdλoι ευεργdτε6 δεν dγιναν μεγ&λoι oταNαλ&. xαθo6μενα.Ε[yαν χPηψα με oυρ&. Aπ6 τξτoυα oτ6φα ε[ναι ιυ o λεγ&-
μενoζ.. .))
<ιKαι πoια εiναι η ευεργεoiα τoυ; 'oτι μαq xαταδtwη-
'Lε;''<ιΔεν ξdρω λεπτoμdρειεq. Ξdρω πωζ τoν dφερε o τα.-
ξtαργoc' Koρδιilνη6 ω6 φiλo παιδιx6, πoυ xατtpηxε να x&.-
νει Π&"oaα ψe τα. τατρoπαρ&δoτα dθιμα. Ei1ε να 'ρθειoτην Eλλ&δα πριν απ6 τoν π6λεμo Nαυ,sνν{πεo.αν 6λα αυ-τ&..'Εναν περtπατo ξNανε. Koιμ{ooυ τc6ραυ.
Πρoτo6 Noιμηθε( η Mιρdντα cxtφτηxε π6oo διπρ6oω-πη αδελφ{ ε[1ε. Tη γαργαλo6oε να μιλ{oεt γtα τoν Pι1&ρ-δo Παν(δη, αλλ& πoιoζ ξtρει τι Nαταxθ6νια o1dδια {xανεoτo μυαλ6 τηq./(hι τηq dxρυβε τα oυoιcδδη ' τηC, τα. txρυ-
βε. Πriγια ταxτιιt1 τηq Μαρ[xαq.'oλη ν6xτα φiloαγε xι o Pιa&ρδoq { Pdτoαρντ Πανlδηq,
παρtα με τo φiλo τoυ ταξtαρao KoρδcΔνη xαι δυo &λλoυqπαλι6φιλoυq Hπειρcδτ εq, απo)'&ψβαναν τ oν Lαv"ατLyL6 ατ ψ6τoυ Aμd,ραντoυ. Kλειoμdνoι στoν χεντριι6 γωρo τηζ α-τμoθεραπεtαq tπιναν ψ'[Pεq, oυζητ<ilντα ζ ΥLα τα" παλιd.' ιαr.τα xαινo$ρια.
o Pιx&ρδo q περιtγραφε με αηδιαoτιx6q λεπτoμdρειεq
..ΥΣTEPA. HΡΘAN οΙ MEΔΙΣΣEΣ
πιiq μια λεoπdρδα\ τoυ 'βγαλε τo ψ&τι _αυνdβαιναν xαι
τξτoια εxτ6c, τoυ πλo6τoυ_ τoυζ μετdφερε ευx6νeq τηC, α"'
φPL')1ανLt\ζ ζωγis με μα6ρα oc{iματα δo6λων Nαλoγυαλι-
oμdνα απ6 ιδρrilτεζ, την τραγι&' αιαθηματιx{ αντiληι}η
τoυ 1ρ{ματ oζ, τLζ επιπτιλrsειζ τoυ χρυσo6 oτo oεξ, τη νo-
aτα}cγtα τηζ πατρ,δαq ψtoα απ6 ψα aειρd." δ[oNων γραμ-
μoφιi:νoυ με Nλαρ[να γραμμdνα oε oτo6ντι0 τηe Αμερι-Nt1c,,, τα μυαλ& πιθ{xoυ με xαυτερ{ o&),τoα απ6 ν"αρπo{q
xαφt oαν τo Nαλ6τερ6 τoυ. Γ6ριoαν τα iντερ& τoυq, αλ-
χ& ξτoι απρ6oπτoq, δυναμιN6 c, 'LαL
υπερ&νω τηc, 1λoL'riβ
λoγιxfe tραν o Παν(δηq. 'oταν τoυq εξ{γησε τo λ6γo πoυ
θd\oε να διανυxτερε6αoυν ατoν Αμ&ραντo, ξ{.aπαaαν oε
γdλια.ιιΣoβαρoλoγεi6;ll o ταξtαρxoq dνιωoε να τoυ ανεβαiνει
τo α{ψα οτo .Neφ&λυ Nι tτρεξε να δρooιατεL x&τω ατ6 ψυα
xρ6α βρ6αη.Σoβαρoλoγ,λνταq{ αoτειευ6μενoζ, o Pι1&ρδoq Πανiδηq
Λξ"ρu μ6νo να xερδiζει, να αγoρ&ζεL y'αL να- πoυλ& επtτυ-
χ6s'ι<Aφo6 τoυ μπτ)xε oτo μυαλ6, θα τo N&νευ>l' Kανεiq
τoυq δεν αμφdβαλλε.ι<Στα cαρ&"ντα πtντε 1ρει&ζoμαι ξνα τξτo'ο ρioNo...llΔεν εi1αν λ6γoυq να μη oυμφωνo6ν ot ((γερoμπαμπαλτi-
δεq πλην αιψαι6τατoL y'αL αξι6μα1oιll, 6πωq απoxαλo6oαν
τoυζ εαυτo6q τoυ6. Γdλαoαν, εtπαν τα 1oντρ& τoυq, dδει-
ξαν ψεq στo μtσoσχ6ταδo τη6 αiθoυoαζ '(αL
στoυζ ατμo6q
τα πρoo6ντα τoυζ, πoυ ξdφευγαν απ' τα oυνηθιoμdνα, δεν
απdμενε παρ&" ηαγoραπω\ c[α εντ6q των ημερ<ilν.
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
292293
ι<Θα o'oυ xorsτ[oει πoλλ&; 'F,τoι, εγNυxλoπαιδιNc6q ριυ-τri...ll o ταξ[αρyo6 Koρδrbνηq δεν πioτευε 6τι εtxαν ναNdνoυν ψe N&τι τo eξαιρετυN& αιρυp6, αx6ψy'αL τLα"τα δι-N&. τoυ oιNoνoψιx&..
κΚαι τζ&ψπα να μoυ τη δcδoει, τo διαμ&ντι -δε μιλιilptβ αια για διαμ&ντι _ xαρ6δ ι, Υ Lα ylαν oν L'|6, αξιoπρεπξ r, ψt
_
γεθoq μιλcb- θα τo ειoπρ&ξεt ηθεατρ[ναν, ε$ryηaε o Pι-1&ρδoq xαι πρ6oθε σε' τLα να διαλ6oει την εντι1πιυαη 6τιπαζ&ρευε σαν να ετρ6xεπo για πiντε oN&δε6 'ιptαq: αΓιαμdνα τo N&νω. Kι αν ypειαζ6ταν,θ' ανtpαζατην τιμ{.'E-να διαμ&ντι Nα\6 εiναι. Θεμελιιδνει μια o1doη. . 'll
<<Ωoτε σoυ την dδωoε η ψL.ιPι με τo λειι.|6 δ6ντι. '.llαΑπ' τo πρcδτo xotταγψα.ΚαLνε τα ψ&τυατηq. Φλoγ(-
ζoνται ατ6 ψυα τρdλα... 06τε παιδi o6τε yυναtια. Αυτ{ ητρdλα την ξεxrlριζε, Nι αq απ{1γελλε μπo6ρδεqll, ε{πε o
μoν6φθαλμo6.κE, 61ι xαι μπo6ρδε6ll.ιιΑυτ{ την τρdλα την εtyε xαL στo βλdμμα xαι ψtaα
τηζ...))αMoυ φαtνεται πωq φταtει τo !να ψ&τυ' φ[λε μoυ. Για
6λα αυτ6 τo xeρατ{νιo φτα[ει...ll αναoτξναξε μπoυxωμd-νoq απ' τoυ6 ατμo6q o ταξ[αργoq.
Γdλαoαν xι &νoιξαν xι dλλε6 ψπtρεq' Mdοα oτην eνy&.-
ρtστη θερμ6τητα , τo α),No6λ Nαι τo ανθραx ιx6 αντt νατoυq βαρα(νεt τoυζ αλ&φραινε.'F,πεtτα αλλαξαν θiψα, 6-ταν μια γλνxι& N6πωoη &.ρyιaε να" xατηφoρ{ζεt ατ' τoναυxtνα στη Pαχoyloxα}ιιd," τoυq, φτ&νoνταζ γρ{γoρα ατι6y&ψπεq'
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
To ξημdρωμα τoυζ βρt"u ξεθεωμdνoυζ μεζ oτιq πετob_
τεq, ν' αxo6ν τoν Pι1&ρδo Πανiδη να τoυζ διηγεiται αNo6-
ραστoζ την ταιν[α'oαα παlqνει o dνεμoq. Π&λι Eμφ6λιoq,
αλλ& αμεριx&.νυNoq. Mιooxoιμιoμdνoι διdo1tσαν τη φλεγ6-
μενη Aτλ&ντα παρiα με τo στΡα1τατσσ-ριαμdνo αμoραλι-
oμ6 τηe ΣN&ρλετ o'X&ρα )1αL τoν τoυριατιx6 πατριωτt-
oμ6 τoυ Pετ Mπ&τλερ.
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘoΥΛΗΣ
294 295
ι<Θα o'oυ xorsτ[oει πoλλ&; 'F,τoι, εγNυxλoπαιδιNc6q ριυ-τri...ll o ταξ[αρyo6 Koρδrbνηq δεν πioτευε 6τι εtxαν ναNdνoυν ψe N&τι τo eξαιρετυN& αιρυp6, αx6ψy'αL τLα"τα δι-N&. τoυ oιNoνoψιx&..
κΚαι τζ&ψπα να μoυ τη δcδoει, τo διαμ&ντι -δε μιλιilptβ αια για διαμ&ντι _ xαρ6δ ι, Υ Lα ylαν oν L'|6, αξιoπρεπξ r, ψt
_
γεθoq μιλcb- θα τo ειoπρ&ξεt ηθεατρ[ναν, ε$ryηaε o Pι-1&ρδoq xαι πρ6oθε σε' τLα να διαλ6oει την εντι1πιυαη 6τιπαζ&ρευε σαν να ετρ6xεπo για πiντε oN&δε6 'ιptαq: αΓιαμdνα τo N&νω. Kι αν ypειαζ6ταν,θ' ανtpαζατην τιμ{.'E-να διαμ&ντι Nα\6 εiναι. Θεμελιιδνει μια o1doη. . 'll
<<Ωoτε σoυ την dδωoε η ψL.ιPι με τo λειι.|6 δ6ντι. '.llαΑπ' τo πρcδτo xotταγψα.ΚαLνε τα ψ&τυατηq. Φλoγ(-
ζoνται ατ6 ψυα τρdλα... 06τε παιδi o6τε yυναtια. Αυτ{ ητρdλα την ξεxrlριζε, Nι αq απ{1γελλε μπo6ρδεqll, ε{πε o
μoν6φθαλμo6.κE, 61ι xαι μπo6ρδε6ll.ιιΑυτ{ την τρdλα την εtyε xαL στo βλdμμα xαι ψtaα
τηζ...))αMoυ φαtνεται πωq φταtει τo !να ψ&τυ' φ[λε μoυ. Για
6λα αυτ6 τo xeρατ{νιo φτα[ει...ll αναoτξναξε μπoυxωμd-νoq απ' τoυ6 ατμo6q o ταξ[αργoq.
Γdλαoαν xι &νoιξαν xι dλλε6 ψπtρεq' Mdοα oτην eνy&.-
ρtστη θερμ6τητα , τo α),No6λ Nαι τo ανθραx ιx6 αντt νατoυq βαρα(νεt τoυζ αλ&φραινε.'F,πεtτα αλλαξαν θiψα, 6-ταν μια γλνxι& N6πωoη &.ρyιaε να" xατηφoρ{ζεt ατ' τoναυxtνα στη Pαχoyloxα}ιιd," τoυq, φτ&νoνταζ γρ{γoρα ατι6y&ψπεq'
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
To ξημdρωμα τoυζ βρt"u ξεθεωμdνoυζ μεζ oτιq πετob_
τεq, ν' αxo6ν τoν Pι1&ρδo Πανiδη να τoυζ διηγεiται αNo6-
ραστoζ την ταιν[α'oαα παlqνει o dνεμoq. Π&λι Eμφ6λιoq,
αλλ& αμεριx&.νυNoq. Mιooxoιμιoμdνoι διdo1tσαν τη φλεγ6-
μενη Aτλ&ντα παρiα με τo στΡα1τατσσ-ριαμdνo αμoραλι-
oμ6 τηe ΣN&ρλετ o'X&ρα )1αL τoν τoυριατιx6 πατριωτt-
oμ6 τoυ Pετ Mπ&τλερ.
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘoΥΛΗΣ
294 295
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
} ε oε,ιο. BPEΞE TO MOΥTPο ΣoΥ KΙ EΛA MΠPΟΣTA ΣTHN<ι4.Jεiooδo των Λoυτριiν. Mε τρ6πo xαι ψωρtq τιζ γνω-aτtq ξινtλεe στη μo6ρη. Αxoυo.ε6;ll
. Αxoυγ6ταν σαν συνηθιαμdνη διαταγ{, αλλ& τo εξαcNη-
μdνo αυτi τηe ιαγ6πoττ\e aτα λ6γυα τηq Σoυdζ Mατiλ-ν τ'αq αν τ ιλ{1φθηxε πω q N&πoυ παραμ6νε υε μ tα ανυπoμoνη -αdα. Σoβαρ\ψ&λιoτατLα.τηΜαρtNα,πoυ, 6oo ro, o, uθu.-ρειτ o τ tραq υπoNρπ ιιt1e t1 γ ενιxιb q τ tραq των τερ*'των, ε-xε{νo τo συννεφιασμiνo ψαγυ&τιxo πρωιν6
'o ixα"νενα δεi-χνεt με τoν τρ6πo τη6 ιδιαiτερα xρioιμo. 'Eμoιαζε σα'ν ναψν εtyε xoιμηθεi Nαλ&, σαν να τη pαa&νιζε dναq ενθoυ-oιci^δηq τρ6μo6 )1αL ψLα. ψετ&. p[αq ελεγ16μενη βιαo6νη.
. oι δυo γυναtNεqξεψ&ιρυναν απ6 τo θ{αo.o' rro, φiro-
ρdnταq lγαταoxετα ετoιψαζ6ταν τLα. ανα1riiρηoη. oi φr-νd6 τoυ Moυζ& ιαL τηc,Κiπoαc, ooυ 'παιρναν τ' αυτι&'ψt-σα σJην ηρεμiα των βoυνcilν, εtyε π{aευ ru o αtραq'
.-. H Mo-ρtNα, cτεγνα, \ρeψα Nαι δραματιx&,6oo χΡεLα.-
C6τγν w 6ao a{μωνε τo γεγoν66, ανdλυε ατη Mατdλν io "rqεπιθυμiεq τoυ ((μεγιστ&να>l Piτoαρντ-Pι1&ρδoυ Παν(δη
αr,' τo Kdιπ T&oυν. Πρ6φερε με ατ6μφo τo 6νoμα τoυ ε-
π [δoξoυ γαμπρo6 yναL τ ηq νoτ toαφριχ αν LτL{β πoλιτε iαq' Tα _
πεiνωνε ε6xoλα τoν εαυτ6 τηζ, ωζ ταγμdνo να υπηρετεl
την ι|υ1αγωγ(α των βαoανιoμdνων στtζ ελληνιx66 ετ'α"ρ-
γtεq τηc λαoπoυρι& c yLαL τηq ψιζiριαq, γυατt αντs1dταν η
μoiρα τηc.' iιEο6 6μωq βρio'xεσαt στo x&"ραψα τηsζΦs' oι διxdq
μoq ,r.ρrrrjτειεq δεν τελειcδνoυν εδcb. Θα oερν6μαoτ.ε, θα
oερν6μαoτ ε xαι θα αερν6μαoτε, cboπoυ να τα' Nαxαρcδooυ-
με. Σxdι|oυ oε τι N6ομo θα μπειq... M' αNo6q;υ' αΣx6φτoμαt...ll Η Mατ(λντα, 1λoμ{1, με &δεια ψ&τια,
πρoαπαθo6σε να, γεμioει ειx6νεq απ' την Nαινo6ρια θριαμ-
p'ευτιNt1απειλ{ με τo 6νoμα P[τoαρντ f Pι1&ρδoq o Λεo-
ντ6xαρδo6 i16τωc,oτo δι&oλο λεγ6ταν αυτ6 τo ι'|ηλ6 υπo_
Nε{μενo με τo tναψ&"τι. Η Σoυdζ μιλo6αε γρiγoρα, μελε-
"ημduo
'y'σ'L τρoσεΥτιN&-, ψ Nαι μελιΔoει πoυθεν& Nαψι&'
φρ&αη. 'Ηξερε ψε τι NαΘtNι Nα1υπoι{''iαq εtγε να N&νε;"''' ,ιK, o Στ&θηe φLτoqθα παραδoθεi oτoυq θετo6q γoνεiq
τoυ. Mη Nαι νoψ[ζει6 6τι θα o6ρνω επ' &πeιρoν μαζi μoυ d-
να αγρ&μματo παιδ{. Tdλειωoαν oι μεγd'λoι π6λεμoι' Kα-θdνα6 τcbρα {γευ να πoλεμ{oει μ6νoq. Kι εγιi Nι εo$ Nι.o
ψυNp6q. o Piτoαρντ Πανiδηe εiναι εγγυημdνo6. Mη'Ψ1-σεtζ πωζ oε ξεφoρτιiνoμαt ατoν oιoνδdπoτε τυ16ντα' Ε[_
oαι πoλ6 μιχρi xαυ αθιλαγtα να oυλλ&βειq τo μ6γεθoq τoυ
πλo6τoυ Nαιτ\eδ6ναμη6 αυτo6 τoυ ρoμαντιNo6 ευεργdτηll'
Η Mατiλντα oτρ&βωoε τo oτ6μα, dτoιμη να τT]( xαrα-
oτρdι|ει τo 6ραμα τoυ μoν6φθαλμoυ. H MαρiNα ε(ηε ρtντα''αEioαι αθιΔα Nαι, λ6γω αθω6τηταq, ιδι6τρoπη' 'oμοls
296 297
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
} ε oε,ιο. BPEΞE TO MOΥTPο ΣoΥ KΙ EΛA MΠPΟΣTA ΣTHN<ι4.Jεiooδo των Λoυτριiν. Mε τρ6πo xαι ψωρtq τιζ γνω-aτtq ξινtλεe στη μo6ρη. Αxoυo.ε6;ll
. Αxoυγ6ταν σαν συνηθιαμdνη διαταγ{, αλλ& τo εξαcNη-
μdνo αυτi τηe ιαγ6πoττ\e aτα λ6γυα τηq Σoυdζ Mατiλ-ν τ'αq αν τ ιλ{1φθηxε πω q N&πoυ παραμ6νε υε μ tα ανυπoμoνη -αdα. Σoβαρ\ψ&λιoτατLα.τηΜαρtNα,πoυ, 6oo ro, o, uθu.-ρειτ o τ tραq υπoNρπ ιιt1e t1 γ ενιxιb q τ tραq των τερ*'των, ε-xε{νo τo συννεφιασμiνo ψαγυ&τιxo πρωιν6
'o ixα"νενα δεi-χνεt με τoν τρ6πo τη6 ιδιαiτερα xρioιμo. 'Eμoιαζε σα'ν ναψν εtyε xoιμηθεi Nαλ&, σαν να τη pαa&νιζε dναq ενθoυ-oιci^δηq τρ6μo6 )1αL ψLα. ψετ&. p[αq ελεγ16μενη βιαo6νη.
. oι δυo γυναtNεqξεψ&ιρυναν απ6 τo θ{αo.o' rro, φiro-
ρdnταq lγαταoxετα ετoιψαζ6ταν τLα. ανα1riiρηoη. oi φr-νd6 τoυ Moυζ& ιαL τηc,Κiπoαc, ooυ 'παιρναν τ' αυτι&'ψt-σα σJην ηρεμiα των βoυνcilν, εtyε π{aευ ru o αtραq'
.-. H Mo-ρtNα, cτεγνα, \ρeψα Nαι δραματιx&,6oo χΡεLα.-
C6τγν w 6ao a{μωνε τo γεγoν66, ανdλυε ατη Mατdλν io "rqεπιθυμiεq τoυ ((μεγιστ&να>l Piτoαρντ-Pι1&ρδoυ Παν(δη
αr,' τo Kdιπ T&oυν. Πρ6φερε με ατ6μφo τo 6νoμα τoυ ε-
π [δoξoυ γαμπρo6 yναL τ ηq νoτ toαφριχ αν LτL{β πoλιτε iαq' Tα _
πεiνωνε ε6xoλα τoν εαυτ6 τηζ, ωζ ταγμdνo να υπηρετεl
την ι|υ1αγωγ(α των βαoανιoμdνων στtζ ελληνιx66 ετ'α"ρ-
γtεq τηc λαoπoυρι& c yLαL τηq ψιζiριαq, γυατt αντs1dταν η
μoiρα τηc.' iιEο6 6μωq βρio'xεσαt στo x&"ραψα τηsζΦs' oι διxdq
μoq ,r.ρrrrjτειεq δεν τελειcδνoυν εδcb. Θα oερν6μαoτ.ε, θα
oερν6μαoτ ε xαι θα αερν6μαoτε, cboπoυ να τα' Nαxαρcδooυ-
με. Σxdι|oυ oε τι N6ομo θα μπειq... M' αNo6q;υ' αΣx6φτoμαt...ll Η Mατ(λντα, 1λoμ{1, με &δεια ψ&τια,
πρoαπαθo6σε να, γεμioει ειx6νεq απ' την Nαινo6ρια θριαμ-
p'ευτιNt1απειλ{ με τo 6νoμα P[τoαρντ f Pι1&ρδoq o Λεo-
ντ6xαρδo6 i16τωc,oτo δι&oλο λεγ6ταν αυτ6 τo ι'|ηλ6 υπo_
Nε{μενo με τo tναψ&"τι. Η Σoυdζ μιλo6αε γρiγoρα, μελε-
"ημduo
'y'σ'L τρoσεΥτιN&-, ψ Nαι μελιΔoει πoυθεν& Nαψι&'
φρ&αη. 'Ηξερε ψε τι NαΘtNι Nα1υπoι{''iαq εtγε να N&νε;"''' ,ιK, o Στ&θηe φLτoqθα παραδoθεi oτoυq θετo6q γoνεiq
τoυ. Mη Nαι νoψ[ζει6 6τι θα o6ρνω επ' &πeιρoν μαζi μoυ d-
να αγρ&μματo παιδ{. Tdλειωoαν oι μεγd'λoι π6λεμoι' Kα-θdνα6 τcbρα {γευ να πoλεμ{oει μ6νoq. Kι εγιi Nι εo$ Nι.o
ψυNp6q. o Piτoαρντ Πανiδηe εiναι εγγυημdνo6. Mη'Ψ1-σεtζ πωζ oε ξεφoρτιiνoμαt ατoν oιoνδdπoτε τυ16ντα' Ε[_
oαι πoλ6 μιχρi xαυ αθιλαγtα να oυλλ&βειq τo μ6γεθoq τoυ
πλo6τoυ Nαιτ\eδ6ναμη6 αυτo6 τoυ ρoμαντιNo6 ευεργdτηll'
Η Mατiλντα oτρ&βωoε τo oτ6μα, dτoιμη να τT]( xαrα-
oτρdι|ει τo 6ραμα τoυ μoν6φθαλμoυ. H MαρiNα ε(ηε ρtντα''αEioαι αθιΔα Nαι, λ6γω αθω6τηταq, ιδι6τρoπη' 'oμοls
296 297
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘOΥΛHΣ .ΥΣTEPA. ΗPΘΑN OΙ MEΔΙΣΣEΣ
((KL α,ν 7τω 6χL; Tι θα γiνει; Θα με τoυφεNtoευq;υ 1\α τη
π&λι η Mατiλντα.ιιΔε 0α πευq 6γt, γιατi δεν iyευq να πα6 πουθεν &", Noπt-
λα μoυ. Eodνα δε o'ε περιμdνει Nανtναq πoυθεν& c' α'lτ6
τoν x6oμo. Γι' αυτ6 θα ταξιδ6ι!ειζ σε μια υπdρo1η ζri μu
τo Piτoαρντ Πανiδη. Αυτ6 εiναι 6λo...ll<ιΘα μπορo6oα να γiνω θεατρ(να, να oπoυδd,αω, να
π&ω oτo o1oλε[o. ..llι<Σπoυδd,ζεταL η ταλαιπωρ{α
'LαL η φτιbγια; Ωq π6τε
θα εiμαoτε Nαλoδε1o6μενot σε oτρατ6πεδαιαυ Loυτρ&; oTζ(μηc, 6ταν tριξαν την ατoμtχγi β6μβo, μoυ ε[πε xαι δεν
τoξε^1νcb:"ΜαρLNα,πρoαευfiooυ γtα 6λoυq μαg. Απ6 'δ<il
ιαι πtρα o N6αμo6 θα τρ6yει, Nυ 6πoιoq μεiνει πioω 1&θη-Nε''. Πonc' θα τρtξει xαL ποLoζ θα μεiνει πioω; Π6oo να
τρεξω με 6λoυ6 αυτo,jq τoυq δ6oτυ1oυq; Θα 'ρθoυν πυo &"-
γρtot χαtρol Nαι δεν εioαι δα ε6Noλη xαι βoλιN{. Δε ooυ
φτ&νoυμε εψεLq. 06τε για μiooq. Xρει&ζεται &λλα μεγd_θη o γαραNτfρα6 αoυ...ll
Η Mατ(λντα δεν μπoρo$oε μdo'α oτ^ην παραζ&λη να θυ-
μηθε( απ6 τoυo iργo ξεo$,Nωνε η MαρiNα τιq φρ&"oευq τηc.
<ιΣ' ερωτε6τηxε. ΑNαρια[α. Αυτ6 oυνdβη. H ουνd1εια
εξαρτ&ταυ απ6 την εξυπνd,δα σoυ χαt την xαρδι& ooυ. Δεν
tγυνε παζ&ρι, αν aε τρoψ&'ζεt x&τι τξτorc.'Eρωταq ε(ναι,
δεαπoιν(6 μoυ...))ι<Π6τε; Π6τε θα γiνoυν 6λα αυτ&;ll
ι<Mιλ&με για μεγ&\ ιοτoριNd μoρφ{. o P[τoαρντ Πα-νiδηq δε νoμiζω 6τι θ' αφ{γsεt για πoλ6 Nαυp6 αδdoπoτεq
τLc επLχεLP{oειq τoυ ατo Kdιπ T&oυν. 'Ηρθε, λdει, για Π&-
η αλ{θεια ε[ναι 6τt αυτ& δε oυμβαiνoυν o{'lτε aταdργα τoυ
ψαιαρ[τ"η τoυ dντρα μoυ o6τε στα. παρα|ι6θιαll.ιιΓιατd με θ6λει; 06τε 6μoρφη ε[ψαι, oυτε xρ\ψατα" ε-
χω _ yLL 6,τι 'ιπtρ1ε' τo ξ&φρυcsε6 εo6. Αν fμoυν &}roγo Nαιψε No[ταζε oτα δ6ντια, δε θα με αγ6ραζε. . .ll
αΧ6oε, Noρkot μoυ' τη 1oλ{ ooυ, αλλ& o.{με ρα oψ[csτ"η-y'α να oτεiλω μ{νυμα αν&τα'loηc, oτην ιpυ1{ των γoνιcΔνooυ. Πρdπεt να τo x&νεtq, γιατi δε θα ooυ ξανατilγευ πoτ{ll.
ΦλoγioτηNαν oι Nρ6ταφoL τηζMατ(λνταq rsτo &ιoυιs1ιατηq Φυxts των γoνι<ilν τηζ. Στo ay'ατoθiαo-o o6τε μιαoτιγμ{ δεν NαταδiyτηNε να θυμηθεt 1ι&να Nαι πατtρα''Γ6oo oυρα ν oNατ tpατ η w iNΘ ετη αιoθαν6ταν.
ιιΠρdπει να φ6γει6 μαζi τoυ. Eiδε6 με πoιoυζ {ρθε' Mετoν ταξtαργo. Για ψ{'να αυτ6 εdναι εγγ6η aηyNαραντb'
Απλωoε για πριilτη φoρ& τo γtρυ τηC'oτον ιiμo τoυ χo-ριτoιo6, πoυ ενστιχτωδcΔ6 τρα{ηaτηιε, μαθημ6νη σε χα'_oτo'3Nα ru αν&}'rηεq αpρ6τητeq. Tελυlι& τo γtρυ τηG θεα-τρ[ναq γραπωθηNε στoν cΔμo τη6:
ιιΞε1νcil Nι 6oα [ιoυ )ιαταψαρτ6ρηoε6 τρ[α γρ6νυα. Εlιe[-νoζ σε δι&λεξε. Toυ ε{πα 6τι εtoαι 1ιrNρt1αι6ψγια γdμoυqll.
ι<Δεν ε(μαι ψLy"Ρι για ταξdδιll, τη δι6xoQε η Mατiλνταμε λυγμo6q. <ιΔεν εtψω ψυxρs1για ταξdδι...ll
ιιEπιτdλoυqll. H MαρINα Σoυdζ dβγαλε απ6 ψ{oα τηc'6λoυ6 τoυq α,sιo'3q τoυ Αι6λoυ.
Σε ωxεανo6q, oε αμμoθ6ελλ εe xαL σε τΡoτ'L'Loυq ψπαξt-δε6 1&θηxαν τα Noψψtνα ψ&τια του xοριτoιo6.
αΑυτ6 εtναι τo θε&ρεoτo. Θ' αxoλoυθ \aευq τη μεγ&ληooυ τ61η Nαι θα ψαqξeγ&oειq>','
298 299
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘOΥΛHΣ .ΥΣTEPA. ΗPΘΑN OΙ MEΔΙΣΣEΣ
((KL α,ν 7τω 6χL; Tι θα γiνει; Θα με τoυφεNtoευq;υ 1\α τη
π&λι η Mατiλντα.ιιΔε 0α πευq 6γt, γιατi δεν iyευq να πα6 πουθεν &", Noπt-
λα μoυ. Eodνα δε o'ε περιμdνει Nανtναq πoυθεν& c' α'lτ6
τoν x6oμo. Γι' αυτ6 θα ταξιδ6ι!ειζ σε μια υπdρo1η ζri μu
τo Piτoαρντ Πανiδη. Αυτ6 εiναι 6λo...ll<ιΘα μπορo6oα να γiνω θεατρ(να, να oπoυδd,αω, να
π&ω oτo o1oλε[o. ..llι<Σπoυδd,ζεταL η ταλαιπωρ{α
'LαL η φτιbγια; Ωq π6τε
θα εiμαoτε Nαλoδε1o6μενot σε oτρατ6πεδαιαυ Loυτρ&; oTζ(μηc, 6ταν tριξαν την ατoμtχγi β6μβo, μoυ ε[πε xαι δεν
τoξε^1νcb:"ΜαρLNα,πρoαευfiooυ γtα 6λoυq μαg. Απ6 'δ<il
ιαι πtρα o N6αμo6 θα τρ6yει, Nυ 6πoιoq μεiνει πioω 1&θη-Nε''. Πonc' θα τρtξει xαL ποLoζ θα μεiνει πioω; Π6oo να
τρεξω με 6λoυ6 αυτo,jq τoυq δ6oτυ1oυq; Θα 'ρθoυν πυo &"-
γρtot χαtρol Nαι δεν εioαι δα ε6Noλη xαι βoλιN{. Δε ooυ
φτ&νoυμε εψεLq. 06τε για μiooq. Xρει&ζεται &λλα μεγd_θη o γαραNτfρα6 αoυ...ll
Η Mατ(λντα δεν μπoρo$oε μdo'α oτ^ην παραζ&λη να θυ-
μηθε( απ6 τoυo iργo ξεo$,Nωνε η MαρiNα τιq φρ&"oευq τηc.
<ιΣ' ερωτε6τηxε. ΑNαρια[α. Αυτ6 oυνdβη. H ουνd1εια
εξαρτ&ταυ απ6 την εξυπνd,δα σoυ χαt την xαρδι& ooυ. Δεν
tγυνε παζ&ρι, αν aε τρoψ&'ζεt x&τι τξτorc.'Eρωταq ε(ναι,
δεαπoιν(6 μoυ...))ι<Π6τε; Π6τε θα γiνoυν 6λα αυτ&;ll
ι<Mιλ&με για μεγ&\ ιοτoριNd μoρφ{. o P[τoαρντ Πα-νiδηq δε νoμiζω 6τι θ' αφ{γsεt για πoλ6 Nαυp6 αδdoπoτεq
τLc επLχεLP{oειq τoυ ατo Kdιπ T&oυν. 'Ηρθε, λdει, για Π&-
η αλ{θεια ε[ναι 6τt αυτ& δε oυμβαiνoυν o{'lτε aταdργα τoυ
ψαιαρ[τ"η τoυ dντρα μoυ o6τε στα. παρα|ι6θιαll.ιιΓιατd με θ6λει; 06τε 6μoρφη ε[ψαι, oυτε xρ\ψατα" ε-
χω _ yLL 6,τι 'ιπtρ1ε' τo ξ&φρυcsε6 εo6. Αν fμoυν &}roγo Nαιψε No[ταζε oτα δ6ντια, δε θα με αγ6ραζε. . .ll
αΧ6oε, Noρkot μoυ' τη 1oλ{ ooυ, αλλ& o.{με ρα oψ[csτ"η-y'α να oτεiλω μ{νυμα αν&τα'loηc, oτην ιpυ1{ των γoνιcΔνooυ. Πρdπεt να τo x&νεtq, γιατi δε θα ooυ ξανατilγευ πoτ{ll.
ΦλoγioτηNαν oι Nρ6ταφoL τηζMατ(λνταq rsτo &ιoυιs1ιατηq Φυxts των γoνι<ilν τηζ. Στo ay'ατoθiαo-o o6τε μιαoτιγμ{ δεν NαταδiyτηNε να θυμηθεt 1ι&να Nαι πατtρα''Γ6oo oυρα ν oNατ tpατ η w iNΘ ετη αιoθαν6ταν.
ιιΠρdπει να φ6γει6 μαζi τoυ. Eiδε6 με πoιoυζ {ρθε' Mετoν ταξtαργo. Για ψ{'να αυτ6 εdναι εγγ6η aηyNαραντb'
Απλωoε για πριilτη φoρ& τo γtρυ τηC'oτον ιiμo τoυ χo-ριτoιo6, πoυ ενστιχτωδcΔ6 τρα{ηaτηιε, μαθημ6νη σε χα'_oτo'3Nα ru αν&}'rηεq αpρ6τητeq. Tελυlι& τo γtρυ τηG θεα-τρ[ναq γραπωθηNε στoν cΔμo τη6:
ιιΞε1νcil Nι 6oα [ιoυ )ιαταψαρτ6ρηoε6 τρ[α γρ6νυα. Εlιe[-νoζ σε δι&λεξε. Toυ ε{πα 6τι εtoαι 1ιrNρt1αι6ψγια γdμoυqll.
ι<Δεν ε(μαι ψLy"Ρι για ταξdδιll, τη δι6xoQε η Mατiλνταμε λυγμo6q. <ιΔεν εtψω ψυxρs1για ταξdδι...ll
ιιEπιτdλoυqll. H MαρINα Σoυdζ dβγαλε απ6 ψ{oα τηc'6λoυ6 τoυq α,sιo'3q τoυ Αι6λoυ.
Σε ωxεανo6q, oε αμμoθ6ελλ εe xαL σε τΡoτ'L'Loυq ψπαξt-δε6 1&θηxαν τα Noψψtνα ψ&τια του xοριτoιo6.
αΑυτ6 εtναι τo θε&ρεoτo. Θ' αxoλoυθ \aευq τη μεγ&ληooυ τ61η Nαι θα ψαqξeγ&oειq>','
298 299
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘo\nΗΣ
σχα στην πατρ{δα, αλλ& εγιii πιατε6ω πωq t'J7αγνε να συ-ναντ{oει τo πεπρωμdνo τoυll.
ιιΔηλαδ{ εμdνα;ll 'Eβαλε ταγtλια η Mατiλντα, tνα τρε-}'6, αNατ&axετo γdλιo, oαν xλ&ψα $1cαν oυρλια1τ6.
Σxυ&yτηNαν τα πoυλι&, oι θεατρiνoι απ6 ψαNρι&' dβλε-ταν τLcJ δυo ε1θρdq να γελo6ν xαL να" xoπανιo6νταυ _γιατ[
ξtaπαoe 'LαL
η MαρtNα oε γdλιo αN6ψ πιo πoλ6πλoxo_
χιυρic να ιαταλαβαiνoυν τtτoτα.ιιΗ Mαρixαετoιψ&ζeL σNετqμε τo "μελιαo6φιδo" πρωi
πρωi. Tι θα δo6με αN6ψ...ll ε{πε o τεν6ρo6 Moβis.ιιΑx6μη δεν εiδαμε τ[πoτα...ll Η Mιρ&ντα tρυξε xι αυ_
τt1τιqψυπιtqτηζ συλλoγιαμdνη, με μtα α1ν{ υπoι.|(α.
Κo[ταξε xι o Στ&θηζ τη χoρoγραφtα τoυ γdλιoυ. Π6τε
ηΜαp[Nα να γdρνει oτoν ιbμo τηζ Mατiλνταq, π6τε τo σ'-
ντ{θετo, xαLναγελo6ν x&νoνταq1ειρoνoμiε6 σαν να μoιρ&-ζoνταν tνα Nεφ&τo μυατιN6 μdoα oτην πρωιν{ πo6ντα.
ιιTρελ&θηNαν απ' τo μ(ooqll, rsπtφτηxε "χωP[s να 'ναιNαt τ6ao oiγoυρoq.
Η εiδηoη τoυ αρραβιbνα τoυ Ρiτoαρντ-Pι1&ρδoυ Πανi-δη μu τo ιιμελιoo6φιδoll τoυ6 αφυδ&τωo'ε. Στdγνωσαν ταατ6ψατα απ' τo ((πεζ πεζ)) xαι xoιμτ)θηNαν ελ&yLστα' τLcJ
επ6μενεq δυo μdρε6 πoυ o θ(αooq dμεινε oτα Γιdννενα *6_
λα πληροlμiνα απ6 τo μoν6φθαλμo ευεργdτη-ΥLα. να oλo-
Nληρωθεi επιo{μωq τo γεγoν6q με γλdντι αντ&ξυo τηζπσ.-
ρdδooηq τηc Ηπεiρoυ.o Πανlδη6 εi1ε δυo τρ[α αρyoντιν'&" ψtcα oτην π6λη, α-
πeρυπo[ητα ptpαια λ6γω πoλdμων χαt παλαι6τηταq, αλλ&παoτριx& ψtαα, ευρ61ωρα, ευ&ερα, με Noμ6ντε q xαυ tπι_
πλα ιταλιN& αλλιi xαι ντ6πυα, πoλλd' αοηψυx&' Nαι μπρo6-
ντζα, υφαν τ& απ6 πρoγιαγι&,δεq Mετooβkυcoεq', πopτρ{τα
πρoγ6νων αγωνιoτιilν ιαυ ψεγ&λεq πoραελ&νινεζ γερμανt-,ιtq o6ψπεq, yΔρια τα τζ&xια.
'ol" nr'i.i1αν πoλλ& 1ρ6νια να χρησιμoπoιηθo6ν, αλ-'},&" N&πorccξαδdλφεq τoυ, πoυ xρατo6oαν τα Nλειδι&, τρειq
Ψoρdc τo 1ρ6νo τα αtpυζαν )ιαL τσ" φρ6ντιζαν' T(ψιec,+Fαν
oι, ξ"δdiφ'l, αλλ& μια oυλλoγ\ατ6 βενετo'ι&νιNα φαρμα-
NευτιN&"'pαζα τηβρiru λειι|d. Δε μεμι|ιμoιρo$αε o Pι1ιiq-
δoq, xαταλd,βαινε την ανθριiπινη φ6oη' πλεoν6Nτη q:xυ o [-
δι.o6, ,.ρrμoδoτo6oε την πλεoνεξ[α' Στo N&τω N&"τω δε γι-,6λ να ελ6γ1ει τα π&ντα ψε τα' γαυρετ[oψατα απ6 τ6ao
ψαNpυ&".' j' ξνα απ6 τοζ οφχoντLx& τoυ oρiατηxε oτo &ιpε oβi9'τo γλdντι, μr rorμrr&ρo
"η, oυρανiα Koρδιiνη, την ωρα[α
α6ζυγo τ oυ ταξtα p1oυ. Θα' pαζαν δα1τυλiδια, Nατ ατιJι q τ o
6θιμo, xι 6oτερα σo 6φ.uγo, γLα την Ιταλ[α μdoω KdρNυ-
ραq. Aπ6 'xet θα ξεxινo6oαν γtα την Αφριx{'' H Mατ(λντα βoυβ&θηxε.'o,τι {θελε να τo πει, τo 'λε-
γε με τα ψ&τια. Tυπιx& λ6για με τoν Pιxd'ρδo, γεωγρo(φt_
λι'q ""oρirq
ωq επt τo πλε(οτoν, πoυ αμdqωe. τιq dλυνε ε-
n"|uorγλoφrρ&, με 1ιλι&δε6 π\ρoφoρ[ε6' Ξιν6q $ραν ψe 6-
λoυ6 τoυq &,λλoυ6,61, μ, τη Mατiλντα''ΙoωqNαι να θεω-
ρo6oε τα.Pα1ιατLαν6 για τααρtστoχρο(τυx&" τoυ ψiτρα τo- 9ι-,&φι,
".r'θεατρ[νων. Mπoρεi xαυ γt' αυτ6 τo λoγo να {θε_
λε να ξεμπuρδj{ru, oτα γρfγoρ α ψαζt τoυζ, να ριξΨ πiτρα
π[oω, ατην'παλι&, ζω\, Nαι να τρdξoυν oτo K6ιπ T&oυν'
uTη φilηoε τoυλ&μοτoν;)) απoρo6αε η Nανiνα Ζoλ'&'
.ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι
301
ΓΙANNΙΙΣ ΞANΘo\nΗΣ
σχα στην πατρ{δα, αλλ& εγιii πιατε6ω πωq t'J7αγνε να συ-ναντ{oει τo πεπρωμdνo τoυll.
ιιΔηλαδ{ εμdνα;ll 'Eβαλε ταγtλια η Mατiλντα, tνα τρε-}'6, αNατ&axετo γdλιo, oαν xλ&ψα $1cαν oυρλια1τ6.
Σxυ&yτηNαν τα πoυλι&, oι θεατρiνoι απ6 ψαNρι&' dβλε-ταν τLcJ δυo ε1θρdq να γελo6ν xαL να" xoπανιo6νταυ _γιατ[
ξtaπαoe 'LαL
η MαρtNα oε γdλιo αN6ψ πιo πoλ6πλoxo_
χιυρic να ιαταλαβαiνoυν τtτoτα.ιιΗ Mαρixαετoιψ&ζeL σNετqμε τo "μελιαo6φιδo" πρωi
πρωi. Tι θα δo6με αN6ψ...ll ε{πε o τεν6ρo6 Moβis.ιιΑx6μη δεν εiδαμε τ[πoτα...ll Η Mιρ&ντα tρυξε xι αυ_
τt1τιqψυπιtqτηζ συλλoγιαμdνη, με μtα α1ν{ υπoι.|(α.
Κo[ταξε xι o Στ&θηζ τη χoρoγραφtα τoυ γdλιoυ. Π6τε
ηΜαp[Nα να γdρνει oτoν ιbμo τηζ Mατiλνταq, π6τε τo σ'-
ντ{θετo, xαLναγελo6ν x&νoνταq1ειρoνoμiε6 σαν να μoιρ&-ζoνταν tνα Nεφ&τo μυατιN6 μdoα oτην πρωιν{ πo6ντα.
ιιTρελ&θηNαν απ' τo μ(ooqll, rsπtφτηxε "χωP[s να 'ναιNαt τ6ao oiγoυρoq.
Η εiδηoη τoυ αρραβιbνα τoυ Ρiτoαρντ-Pι1&ρδoυ Πανi-δη μu τo ιιμελιoo6φιδoll τoυ6 αφυδ&τωo'ε. Στdγνωσαν ταατ6ψατα απ' τo ((πεζ πεζ)) xαι xoιμτ)θηNαν ελ&yLστα' τLcJ
επ6μενεq δυo μdρε6 πoυ o θ(αooq dμεινε oτα Γιdννενα *6_
λα πληροlμiνα απ6 τo μoν6φθαλμo ευεργdτη-ΥLα. να oλo-
Nληρωθεi επιo{μωq τo γεγoν6q με γλdντι αντ&ξυo τηζπσ.-
ρdδooηq τηc Ηπεiρoυ.o Πανlδη6 εi1ε δυo τρ[α αρyoντιν'&" ψtcα oτην π6λη, α-
πeρυπo[ητα ptpαια λ6γω πoλdμων χαt παλαι6τηταq, αλλ&παoτριx& ψtαα, ευρ61ωρα, ευ&ερα, με Noμ6ντε q xαυ tπι_
πλα ιταλιN& αλλιi xαι ντ6πυα, πoλλd' αοηψυx&' Nαι μπρo6-
ντζα, υφαν τ& απ6 πρoγιαγι&,δεq Mετooβkυcoεq', πopτρ{τα
πρoγ6νων αγωνιoτιilν ιαυ ψεγ&λεq πoραελ&νινεζ γερμανt-,ιtq o6ψπεq, yΔρια τα τζ&xια.
'ol" nr'i.i1αν πoλλ& 1ρ6νια να χρησιμoπoιηθo6ν, αλ-'},&" N&πorccξαδdλφεq τoυ, πoυ xρατo6oαν τα Nλειδι&, τρειq
Ψoρdc τo 1ρ6νo τα αtpυζαν )ιαL τσ" φρ6ντιζαν' T(ψιec,+Fαν
oι, ξ"δdiφ'l, αλλ& μια oυλλoγ\ατ6 βενετo'ι&νιNα φαρμα-
NευτιN&"'pαζα τηβρiru λειι|d. Δε μεμι|ιμoιρo$αε o Pι1ιiq-
δoq, xαταλd,βαινε την ανθριiπινη φ6oη' πλεoν6Nτη q:xυ o [-
δι.o6, ,.ρrμoδoτo6oε την πλεoνεξ[α' Στo N&τω N&"τω δε γι-,6λ να ελ6γ1ει τα π&ντα ψε τα' γαυρετ[oψατα απ6 τ6ao
ψαNpυ&".' j' ξνα απ6 τοζ οφχoντLx& τoυ oρiατηxε oτo &ιpε oβi9'τo γλdντι, μr rorμrr&ρo
"η, oυρανiα Koρδιiνη, την ωρα[α
α6ζυγo τ oυ ταξtα p1oυ. Θα' pαζαν δα1τυλiδια, Nατ ατιJι q τ o
6θιμo, xι 6oτερα σo 6φ.uγo, γLα την Ιταλ[α μdoω KdρNυ-
ραq. Aπ6 'xet θα ξεxινo6oαν γtα την Αφριx{'' H Mατ(λντα βoυβ&θηxε.'o,τι {θελε να τo πει, τo 'λε-
γε με τα ψ&τια. Tυπιx& λ6για με τoν Pιxd'ρδo, γεωγρo(φt_
λι'q ""oρirq
ωq επt τo πλε(οτoν, πoυ αμdqωe. τιq dλυνε ε-
n"|uorγλoφrρ&, με 1ιλι&δε6 π\ρoφoρ[ε6' Ξιν6q $ραν ψe 6-
λoυ6 τoυq &,λλoυ6,61, μ, τη Mατiλντα''ΙoωqNαι να θεω-
ρo6oε τα.Pα1ιατLαν6 για τααρtστoχρο(τυx&" τoυ ψiτρα τo- 9ι-,&φι,
".r'θεατρ[νων. Mπoρεi xαυ γt' αυτ6 τo λoγo να {θε_
λε να ξεμπuρδj{ru, oτα γρfγoρ α ψαζt τoυζ, να ριξΨ πiτρα
π[oω, ατην'παλι&, ζω\, Nαι να τρdξoυν oτo K6ιπ T&oυν'
uTη φilηoε τoυλ&μοτoν;)) απoρo6αε η Nανiνα Ζoλ'&'
.ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ι
301
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΛΗΣ ...ΥΣTEΡA. HPΘAN oΙ Mι]ΔΙΣΣEΣ
πoυ αy'6ψη δεν μπoρo6σε να oυνdλθει απ' τo σoχ τηζ με-τα\e tNπ}η$1C,. ΣoN Nαυ ζfi}'ια ψαζ για την απρ6oμενητ61η τoυ <ιμελιo'o6φιδoυll. Πoτd δεν xατ&λαβε τι τραβo6αετoυ6 &ντρεq π&νω aτην &Nαψcτη, αγριευτιx{1Ματ[λντα.
H MαρiNα oτα ψtoα y'αL στα {ξω, ιsαν να μην υπi1ργεητριετt1c, dxθρα ιι 6λεq oι γνωoτdq αxραtεq**oo"&.ouii.Αφo6 xι oΣταθηC,απoρo6αε τLα.τo βλdμμα τηqθιαaαρψt-ναq. Aoτραcρτε oλ6NληPΙ, dνα ι|oυ-ι],,oυ-Qoυ Nι dνα *o''-r-δiαν αλιoβε ρbι tραν με τo μoν6φθαλμo. Ax6μη δεν εi1ε α-ντιληφθε( 6τι η Mατ{λντα αε λιγ6τερo απ6 εty.ooι
"loor-ρι6 cδρεq θα dφευγε ΥLα. την αλ}η αxρητηζ oιχoυμdνη6. Α-δυνατo6αε να πιoτdι|ε L τ'ωζ τoν παρ&παγε μ6νo η ατατη-μdνη τoυ φdλη, τo μoναδιx6 απoxo6μπι τoυ στα δ6oNoλα,η oμoιoπαθiq
'o, 6ooν αφoρd τα p&oανα y'αL τLc) Nλε1JIG:,πoυ υπdoτηcsαν απ' τη Σoυdζ. 'Eμπαινε ιι αυτ6q με χω-ρατ&_aτιq aυQτt'ραq, δoxiμαζε λtγo xι απ' τα
"orγiρoτηqΣερπ&ν πoυ μooNoβoλolaαν ψtντα, τερπατcilσε στηνπ6λη με τo μαdoτρo, πoυ τoν tπαιρνε ψαζ[ τoν uo rnro'r-φθo6ν τo Ωδε(o τηc, π6)ηc, yναL τη λiμνη { να βoλτ&ρoυνστoυζ oτενo66 'ιι ανt1),ιαγoυq δρ6μoυ q τoυ Κ&oτρoυ με τααργυρo1oεiα.
κΣτ' αλ{θεια θα φ{lΥει, μαdoτρo;υι<'Eτoι λdνε. Kι εo6 θα φ6γειq Nαι Θα ψαq αφ\oεLζ ψLα.
μdραll.αΓια τη Mατdλντα λdω. Θα φ6γει για π&ντα;llαΔεν πιoτε6ω εγω αυτ&' τα "διd παντ6 q''π, ψαλ&ιωoe
την xoυβdντα o Kαραμ{τρos.ιι06τε εγιilυ.
αAπ6ι|,,ε ε(ναι oι αρραβιΔνε6ll.ι<Αι oι1τdρ...llι<Γιατi θυμcδνει6; oι γυναixεc' pι&"ζoνται να μεγαλcb-
αoυν, μετ& pt&ζoνταυ να γερ&ooυν. M6νo να πεθ&νoυν δεpι&ζoνταt...ι
ι<Αν ερ16ταν ψαζt μoυ, θα μdναμε )ιαL oL δυo oτo oπ{τιτoυ θε(oυ Xριoτ6φoρoυ Xωραφ&, στην Αθ{ναll.
ι<Σoυ εiπα. Βι&ζoνταt να μεγαλcΔσoυν χL αυτf παραμε-
γ&λωαε. Kι 6oτερα', pρε yαζt, τι να την N&νειq; Θα παqιτ1oλεio, θα γiνειq Αθηναdoq, β&ρoq θα ooυ tραν. Mην xοι-τ&q εδ6.. Eδ6 ε[ψαoτε τcιγy&νoυ. Αλλη ζaι$1oταq Aθi_ναCf σε aτtτι xανoνιx6ll.
ιιΔε με νoυ&ζεt η Aθτjναll, εtπε o Στ&θηc, NαN6Nεφα.<ιΑπ6Qε π&ντωq θα εiναι ααν δε6τερη Παo1αλι&.7ιε τ6-
oα αρνι& Nαυ No'ιoρ{τσα πoυ &xoνrsα 6τι ι.!{νoνταL. . .))
ιιMd1ρι πoυ αγ&πησε με τηΜαρtNα Σoυdζ, η τρελ{υ.ιι'oαo γι' αυτ6, &ξιoν ατoρdα6. Mην N&νeιq tτoι, αρρα-
βωνα6 ε{ναι...llκΣxατ& ε[ναιll.ι<Αυττjτη βρωμ6γλωσσα θα πρdπει να την oρ[ζειq'παι-
δi μουll. o μαdoτρoc,Καραtιhτρo6 Nαμdρωσε τo αρυτdδω-τo νερ6 τη6 λlμνη6: αΣ' αυτ{ τη λ(μνη o τ6ραννo6, o Αλ{Παo&.q, tπνιξε την Nυρα_Φρoo6νη. Σε πoιo αNριpcΙ:q oη-μεio δεν ξξρ^, π&ντωq εδ<Δ μdoα πν[γηxε η Nυρα_Φρoo6-νη η xα}{oψoiραυ.
αKαλ& τηq txανε>l. o Στοiθη q αρπαξε ψια ψεγd}η πt-τPα. NαL την πtταξε oτo νερ6, να N&νευ N&τt. κΕ[ναι ωραtαoτην ΑφριN{, μαdo'ρo;ll ριilτηoε ατ6τoψα.
ι)'ι)
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΛΗΣ ...ΥΣTEΡA. HPΘAN oΙ Mι]ΔΙΣΣEΣ
πoυ αy'6ψη δεν μπoρo6σε να oυνdλθει απ' τo σoχ τηζ με-τα\e tNπ}η$1C,. ΣoN Nαυ ζfi}'ια ψαζ για την απρ6oμενητ61η τoυ <ιμελιo'o6φιδoυll. Πoτd δεν xατ&λαβε τι τραβo6αετoυ6 &ντρεq π&νω aτην &Nαψcτη, αγριευτιx{1Ματ[λντα.
H MαρiNα oτα ψtoα y'αL στα {ξω, ιsαν να μην υπi1ργεητριετt1c, dxθρα ιι 6λεq oι γνωoτdq αxραtεq**oo"&.ouii.Αφo6 xι oΣταθηC,απoρo6αε τLα.τo βλdμμα τηqθιαaαρψt-ναq. Aoτραcρτε oλ6NληPΙ, dνα ι|oυ-ι],,oυ-Qoυ Nι dνα *o''-r-δiαν αλιoβε ρbι tραν με τo μoν6φθαλμo. Ax6μη δεν εi1ε α-ντιληφθε( 6τι η Mατ{λντα αε λιγ6τερo απ6 εty.ooι
"loor-ρι6 cδρεq θα dφευγε ΥLα. την αλ}η αxρητηζ oιχoυμdνη6. Α-δυνατo6αε να πιoτdι|ε L τ'ωζ τoν παρ&παγε μ6νo η ατατη-μdνη τoυ φdλη, τo μoναδιx6 απoxo6μπι τoυ στα δ6oNoλα,η oμoιoπαθiq
'o, 6ooν αφoρd τα p&oανα y'αL τLc) Nλε1JIG:,πoυ υπdoτηcsαν απ' τη Σoυdζ. 'Eμπαινε ιι αυτ6q με χω-ρατ&_aτιq aυQτt'ραq, δoxiμαζε λtγo xι απ' τα
"orγiρoτηqΣερπ&ν πoυ μooNoβoλolaαν ψtντα, τερπατcilσε στηνπ6λη με τo μαdoτρo, πoυ τoν tπαιρνε ψαζ[ τoν uo rnro'r-φθo6ν τo Ωδε(o τηc, π6)ηc, yναL τη λiμνη { να βoλτ&ρoυνστoυζ oτενo66 'ιι ανt1),ιαγoυq δρ6μoυ q τoυ Κ&oτρoυ με τααργυρo1oεiα.
κΣτ' αλ{θεια θα φ{lΥει, μαdoτρo;υι<'Eτoι λdνε. Kι εo6 θα φ6γειq Nαι Θα ψαq αφ\oεLζ ψLα.
μdραll.αΓια τη Mατdλντα λdω. Θα φ6γει για π&ντα;llαΔεν πιoτε6ω εγω αυτ&' τα "διd παντ6 q''π, ψαλ&ιωoe
την xoυβdντα o Kαραμ{τρos.ιι06τε εγιilυ.
αAπ6ι|,,ε ε(ναι oι αρραβιΔνε6ll.ι<Αι oι1τdρ...llι<Γιατi θυμcδνει6; oι γυναixεc' pι&"ζoνται να μεγαλcb-
αoυν, μετ& pt&ζoνταυ να γερ&ooυν. M6νo να πεθ&νoυν δεpι&ζoνταt...ι
ι<Αν ερ16ταν ψαζt μoυ, θα μdναμε )ιαL oL δυo oτo oπ{τιτoυ θε(oυ Xριoτ6φoρoυ Xωραφ&, στην Αθ{ναll.
ι<Σoυ εiπα. Βι&ζoνταt να μεγαλcΔσoυν χL αυτf παραμε-
γ&λωαε. Kι 6oτερα', pρε yαζt, τι να την N&νειq; Θα παqιτ1oλεio, θα γiνειq Αθηναdoq, β&ρoq θα ooυ tραν. Mην xοι-τ&q εδ6.. Eδ6 ε[ψαoτε τcιγy&νoυ. Αλλη ζaι$1oταq Aθi_ναCf σε aτtτι xανoνιx6ll.
ιιΔε με νoυ&ζεt η Aθτjναll, εtπε o Στ&θηc, NαN6Nεφα.<ιΑπ6Qε π&ντωq θα εiναι ααν δε6τερη Παo1αλι&.7ιε τ6-
oα αρνι& Nαυ No'ιoρ{τσα πoυ &xoνrsα 6τι ι.!{νoνταL. . .))
ιιMd1ρι πoυ αγ&πησε με τηΜαρtNα Σoυdζ, η τρελ{υ.ιι'oαo γι' αυτ6, &ξιoν ατoρdα6. Mην N&νeιq tτoι, αρρα-
βωνα6 ε{ναι...llκΣxατ& ε[ναιll.ι<Αυττjτη βρωμ6γλωσσα θα πρdπει να την oρ[ζειq'παι-
δi μουll. o μαdoτρoc,Καραtιhτρo6 Nαμdρωσε τo αρυτdδω-τo νερ6 τη6 λlμνη6: αΣ' αυτ{ τη λ(μνη o τ6ραννo6, o Αλ{Παo&.q, tπνιξε την Nυρα_Φρoo6νη. Σε πoιo αNριpcΙ:q oη-μεio δεν ξξρ^, π&ντωq εδ<Δ μdoα πν[γηxε η Nυρα_Φρoo6-νη η xα}{oψoiραυ.
αKαλ& τηq txανε>l. o Στοiθη q αρπαξε ψια ψεγd}η πt-τPα. NαL την πtταξε oτo νερ6, να N&νευ N&τt. κΕ[ναι ωραtαoτην ΑφριN{, μαdo'ρo;ll ριilτηoε ατ6τoψα.
ι)'ι)
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
ιιΩραiα. Mε λιoντdρια, τtγρeιq, xρox6δειλoυq, φdδια Nαι
1iλια ε(δη πυρετo6. Ωραiα, αν o' αρtcloυν 6λα αυτ&.'Εγωδει o'ε ταυνtα oτo oινεμd. να xoιμo6νται 1ειμc5ν α xα}'oxαt_
ρυ x&τι,l απ6 xoυνoυπιdρεq. Κω απ6 μoυoιx{, ταv"-ταψ.M6νo ταμ_τα,μ)).
ιιΗ Mατiλντα tραν τo xopLτoι μoυ, μαdoτρoll, φιΔναξεo Στdθη6 NαταN6Nxινoq απ6 ντρoπ{.
αXρει&ζεoαι o1oλε[o Nαι cπkη αγoρ&Nυ μoυ. Πρωτi-στωζ.. . Aλλ& tχPre, πανd,θεμ& σε' .NαL τα δdNια ooυ με τ6-σα πoυ εiδε6 xι &xoυoεqυ.
.Aνηφ6ριoαν oιωπηλo{ τLα τo αργoντιN6 τoυ Πανiδη N&-
τω απ' τη ψαγυ&τιxη λιαN&δα με τη ελαφρι& δρooερ{ α6-
ρα, tcα toα να Noυνιo6νται οι παo1αλttq, τα τριαντ&φυλλα
'r''αL τα' φρioNα πλαταν6φυλλα.
Mπα{νoνταζ στην αυλ{, μεγ&λη, πλαNoοτρωμdνη xαιπανdτoιμη τLα. τo γλ6ντι, με τtζ oo6βλε6 να τoιxνiζoυν τo
α6μπαν, oυν&ντηoαν dναν τ6πo μεo6yloTco) πoυ dxανε
μπαμ γυα γυατρ6e . Mε μα6ρη δερμ&τινη τo&ντα, γυαλι&,φαλ&Nρα, ιαψατιιt16ι|η αγioυ 'λσ'L τσ' λοιπ&. Toν ξεπρoβ6_διζε η ΜαρLxα Σoυdζ παριοτ&νoντα4 την ι!.161ραιμη, 6πωqoτη aιηνi1'
αΗ μιNρ{ ανdβααε πυρετ6, αλλ& δεν ε[ναι τtτoτiχ σo-
βαρ6.. 'll<ιΑρρriατησε;)) o Kαραμ{τρoq ανηo61ηo'ε.
ιιΔεν ε(παμε 6τι αρρcΔoτησε. Πυρετ6q λ6γc,l γεγoν6τωνδε θεωρεiται αρρcδoτια. 'oλα ε[ναι υπ6 dλεγ1oυ, μd,λωoετo μα6oτρo. αΛξo να ξεxoυραoτεtxι 6λα θα π&νεxαλ'&>>.
...ΥΣΤl]ΡA. ΙiPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
o γιατρ661αμoγdλαoε, ευfiθηxε στη Μαρtxα ιιNα oα6
(l'7oorr,, xυ tφυγe.ι<Eα6 πλ6ooυ, 1τεν(ooυ με oωoτ{ 1cυρioτρα xαι ντ6ooυ
1ιε N&.τι πιo Nαθαρ6ll, διdταξε τoν Στd,θη.
'oλα dδει1ναν να ε(ναι υπ6 τoν dλεγ16 τηζ. o Στ&θηq
την αγν6ηoε, τ$γε Nru pρtμε νερ6, dγινε μoυoNiδι, βρiruγτiνα, ξNανε 1ωρioτρα, dτριι.{,,ε Nαλ&' Nαt τα γtρυα τoυ, ταy 6ν ατ & τoυ, oNoι1πιoε μ' iν α aαρτ [ y.αL τ α" παπo{ιτ a ια, \α-απωμdνα c[π' τoν περ[πατo.
'oλα τα δωμ&τια γεψ&τα μεζdδεq. Πiτεq 6λων των ει-δcbν, τυρι& dνα oωρ6, aα}'&"τεq-μαρoυλoο'α}'&τec, με τoν &-
νηθo o'την xoρυφ{ μoσχoμυρtστ6, ταραψooα'}'&τα oτo 1ρcb-
μα τoυ δdρματo6 με xρεμμυδ&ru γαρνtτo6ρα Nαι ελιd oτo
μdo'o τoυ πυ&τoυ oαν μα$ρη πεταλoυδ6μυγα_ pραατ&. No-
x6ρια ψε πατ&τεq γλυxαμdνεζ σε ντoματoπεiιτd με δαφν6-
φυλλα xαι μα6ρoυq x6μπoυ6 πιπiρι, αυγoτ&"ραγα oαν
γλιbααε6 γ&λxυνεq' ι{.,d,ρια τη6 λiμνηq βραο'μdνα oε ζoυμiodλινoυ xαι πευNoβελ6ναq, Nραcsιd.', γιαννιιiτιxα σtρoπια-,sτ&. ..
'LαL τL δεν εi1αν. Mdxρι xoναdρβα τoυ στρατo6 xoρν_
ψc[φ, πoλιoρxημtνo απ6 αραι& xαι μαρoυλoxαρδιd6.oι θεατρiνε6 μdoα στην περμαν&ντ τtαL στσ' oιφ6ν βε-
λο6δα, 6ποιqcταyα}ιλυN&"δρ&ματα των διαφ6ρων ιιΙ{τε Mι-αNαρδdll, αΣoλφενιo&ζll xαυ <<Πιβoυ&ν ΛαNo6ρll. 'oλo τd-
τoια oν6ματα etγαν oι Γd,λλoι oυγγραφεiq πoυ διαoNε6αζε o
αε[μνηοτo6 Σ&ψταC,' oι θεατρiνot, oι τεχνLχoI Nαυ oι λoιπoi
rsτην τρLγα. Mε φρ&No o Koλoαo6c,' σσ'ν να ξεπfδηoε απ6
αγdη ανθρωπ6μoρφων πtγχoυ(νων τηq Aνταρu"τιNi1c,. M6-νo o Στdφανoζ, o τεyνιx6q, ε[xε βoυλιαγψiνα ψ&τια.
344 305
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
ιιΩραiα. Mε λιoντdρια, τtγρeιq, xρox6δειλoυq, φdδια Nαι
1iλια ε(δη πυρετo6. Ωραiα, αν o' αρtcloυν 6λα αυτ&.'Εγωδει o'ε ταυνtα oτo oινεμd. να xoιμo6νται 1ειμc5ν α xα}'oxαt_
ρυ x&τι,l απ6 xoυνoυπιdρεq. Κω απ6 μoυoιx{, ταv"-ταψ.M6νo ταμ_τα,μ)).
ιιΗ Mατiλντα tραν τo xopLτoι μoυ, μαdoτρoll, φιΔναξεo Στdθη6 NαταN6Nxινoq απ6 ντρoπ{.
αXρει&ζεoαι o1oλε[o Nαι cπkη αγoρ&Nυ μoυ. Πρωτi-στωζ.. . Aλλ& tχPre, πανd,θεμ& σε' .NαL τα δdNια ooυ με τ6-σα πoυ εiδε6 xι &xoυoεqυ.
.Aνηφ6ριoαν oιωπηλo{ τLα τo αργoντιN6 τoυ Πανiδη N&-
τω απ' τη ψαγυ&τιxη λιαN&δα με τη ελαφρι& δρooερ{ α6-
ρα, tcα toα να Noυνιo6νται οι παo1αλttq, τα τριαντ&φυλλα
'r''αL τα' φρioNα πλαταν6φυλλα.
Mπα{νoνταζ στην αυλ{, μεγ&λη, πλαNoοτρωμdνη xαιπανdτoιμη τLα. τo γλ6ντι, με τtζ oo6βλε6 να τoιxνiζoυν τo
α6μπαν, oυν&ντηoαν dναν τ6πo μεo6yloTco) πoυ dxανε
μπαμ γυα γυατρ6e . Mε μα6ρη δερμ&τινη τo&ντα, γυαλι&,φαλ&Nρα, ιαψατιιt16ι|η αγioυ 'λσ'L τσ' λοιπ&. Toν ξεπρoβ6_διζε η ΜαρLxα Σoυdζ παριοτ&νoντα4 την ι!.161ραιμη, 6πωqoτη aιηνi1'
αΗ μιNρ{ ανdβααε πυρετ6, αλλ& δεν ε[ναι τtτoτiχ σo-
βαρ6.. 'll<ιΑρρriατησε;)) o Kαραμ{τρoq ανηo61ηo'ε.
ιιΔεν ε(παμε 6τι αρρcΔoτησε. Πυρετ6q λ6γc,l γεγoν6τωνδε θεωρεiται αρρcδoτια. 'oλα ε[ναι υπ6 dλεγ1oυ, μd,λωoετo μα6oτρo. αΛξo να ξεxoυραoτεtxι 6λα θα π&νεxαλ'&>>.
...ΥΣΤl]ΡA. ΙiPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
o γιατρ661αμoγdλαoε, ευfiθηxε στη Μαρtxα ιιNα oα6
(l'7oorr,, xυ tφυγe.ι<Eα6 πλ6ooυ, 1τεν(ooυ με oωoτ{ 1cυρioτρα xαι ντ6ooυ
1ιε N&.τι πιo Nαθαρ6ll, διdταξε τoν Στd,θη.
'oλα dδει1ναν να ε(ναι υπ6 τoν dλεγ16 τηζ. o Στ&θηq
την αγν6ηoε, τ$γε Nru pρtμε νερ6, dγινε μoυoNiδι, βρiruγτiνα, ξNανε 1ωρioτρα, dτριι.{,,ε Nαλ&' Nαt τα γtρυα τoυ, ταy 6ν ατ & τoυ, oNoι1πιoε μ' iν α aαρτ [ y.αL τ α" παπo{ιτ a ια, \α-απωμdνα c[π' τoν περ[πατo.
'oλα τα δωμ&τια γεψ&τα μεζdδεq. Πiτεq 6λων των ει-δcbν, τυρι& dνα oωρ6, aα}'&"τεq-μαρoυλoο'α}'&τec, με τoν &-
νηθo o'την xoρυφ{ μoσχoμυρtστ6, ταραψooα'}'&τα oτo 1ρcb-
μα τoυ δdρματo6 με xρεμμυδ&ru γαρνtτo6ρα Nαι ελιd oτo
μdo'o τoυ πυ&τoυ oαν μα$ρη πεταλoυδ6μυγα_ pραατ&. No-
x6ρια ψε πατ&τεq γλυxαμdνεζ σε ντoματoπεiιτd με δαφν6-
φυλλα xαι μα6ρoυq x6μπoυ6 πιπiρι, αυγoτ&"ραγα oαν
γλιbααε6 γ&λxυνεq' ι{.,d,ρια τη6 λiμνηq βραο'μdνα oε ζoυμiodλινoυ xαι πευNoβελ6ναq, Nραcsιd.', γιαννιιiτιxα σtρoπια-,sτ&. ..
'LαL τL δεν εi1αν. Mdxρι xoναdρβα τoυ στρατo6 xoρν_
ψc[φ, πoλιoρxημtνo απ6 αραι& xαι μαρoυλoxαρδιd6.oι θεατρiνε6 μdoα στην περμαν&ντ τtαL στσ' oιφ6ν βε-
λο6δα, 6ποιqcταyα}ιλυN&"δρ&ματα των διαφ6ρων ιιΙ{τε Mι-αNαρδdll, αΣoλφενιo&ζll xαυ <<Πιβoυ&ν ΛαNo6ρll. 'oλo τd-
τoια oν6ματα etγαν oι Γd,λλoι oυγγραφεiq πoυ διαoNε6αζε o
αε[μνηοτo6 Σ&ψταC,' oι θεατρiνot, oι τεχνLχoI Nαυ oι λoιπoi
rsτην τρLγα. Mε φρ&No o Koλoαo6c,' σσ'ν να ξεπfδηoε απ6
αγdη ανθρωπ6μoρφων πtγχoυ(νων τηq Aνταρu"τιNi1c,. M6-νo o Στdφανoζ, o τεyνιx6q, ε[xε βoυλιαγψiνα ψ&τια.
344 305
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
<<Απ6 1θεq τoν {γει τoν dνθρωπo ιαι ψαλαN;ζεταυ, γυανα 'ναL τιo φρioιι.α. σ'π' τη ν6φη, η ανενδoiαστη')' σχo-λiαζε η Mιρdντα τo Nαλλυντ ιN6 γιυaτtι6 τηq Mαρdy'αζ' Tcoν
ψtχρ'. Nυ o Στ&θηg γνriριζε, αλλd πoocδq τoν dνoιαζε.o Στ&θη6 ντρ&πηNε να διαo1doει τo oαλ6νι 6πoυ o Pι-
1riρδo6 Πανdδη6, σαν εν ατoστΡατe[α πευρατt1q, επιβ\τι-N6q, 1ιε γNρ[ζo xooτo6μι παt oιιλαψtν γραpατα, N&πνιζεπo6ρα με τoν ταξtαργo KoρδcΔνη )1αL τoυCJ φiλoυ6 τoυ. Mεεπdoημη oτoλ{ o ταξ[αργoζ' 1/'αL η oυρανiα KoρδιΔνη μεμα6ρo ταφτ&'' πoυ dNανε πρ&oινα νeρ&" ι&τω απ' τα φdl-τα. Σε ανdλoγo oτυλ xαι oι εξαδdλφε6 τoυ Πανiδη, με τoυqαμ(λητoυ6 &ντρεq τoυζ να παρατηρo6ν τα βυζιd των θεα-τρiνων y'αL να. βαριαναoτενdζoυν.
Εtyε Nαυ ζεrsτη για απ(ηευμα. Mαzρινd6 oυγγdνιooε6ανασχoυμπcΔθηxαν Nι αν{λαpαν την xoυζ[να
'LαL τη τενL_
N6τερη λ&τρα. o αNoρντεoν[rιταq {παcε τα ευρωπαtx&",δηλαδ{ τα ιιδoυναβυN&ν τoυ Στρ&oυq, τo ι<Παρλd μoυd, ντ'αμo6ρll, τα αργεντ[νυια ταyx6, N&πoυα ιτα}rιN&"' Kαλ6 ρε-περτ6ριo για τiτotα μdρα.
<<Θα μα6 πεΘ&νετε tιε τLζ μυρωδιd6ll, φωναζε N&θε τ6-oo o Πανdδηζ, 7coυ, σαν τoν To6ρτoιλ xυ αυτ6q, δεν dλεγενα βγdλει τo πo6ρo αT'' τo oτ6ψα.
αMωρd, No[τα τ61η πoυ 'xoυν τα τ!ρατα>>, φ$aαγε Nαυ
ξεφ6oαγε η Nανiνα Ζoλα. <<Και y'&νεL )ιαL τα ν&ζυα τηc''Aγ, Nαxoψo(ρη μoυ μoν6φθαλμε ιαL τ'ΡoL}Lιαμdνε, τυ taειqνα τραptβειζ'..))
ιιMην τo παραyiζειζ με τιζ πρoφητεLεqNω τα. αχ' ρσ"χ.Δεν πα6 να πdoει6 oτη λiμνη, να, σoυ φ6γει ηNα,!α;Α, μα
ΥΣTι]PA' LΙPΘΑN οΙ MEΔΙΣΣι]Σ
πtα...)) βαρdθηxε να την αNo{lευ η Ανατoλ{ εδιΔ xαι δυo, , ln."
o Στ&θηq ε[yεντραπεiνα διαo1iσεt τo oαλ6νι, μα βρi_ιε τρ6πo να σy'α.Ρφα'λcΔoει ατ' τo λιγ6τερo περiβλεπτo
μdροq τoυ oπιτιo6 σε μtα oN&λα ετoιμ6ρρoπΙl πoυ dβλεπε
oτo δωμ&τιo 6πoυ αναπαυ6ταν η Mατiλντα.o {λιoq dδυε oτo δωμd,τιo. Toν εiδε ιυ6)'αq να βυθiζε-
ταL σ' dνα λευx6 oεντ6νι y'σ'L να Nεντρ&"ρεt csτo oτoψ&γt
τ^ηζ αταπημdrηs τoυ. Η Mατiλντα {.ψoαζε να Noιψ&ταt,
αxtνητη oαν πεθαμdνη, με τα yiρυα o'τo πλ&ι, αφημdνη
στην πoρφυρ{ Nαλoo6νη τoυ {λιoυ. 'F,πειτα- πiταξε απ6π&νω τηζ την αxαψ,![α ιαι cηNdtθηχε με αβdβαιo βiμo,σαν να μην μπoρo6αε να θυμηθεt τι τηe αυνdβαινε. Tρ&βη-
ξε τη νυγιxι&. με τtζ δαντdλε6 ιι ατtψεtνε γυμν{ μπρo_,ττ&" cτoν καθρiφτη. Αγγιξε τα oτ$βη τηc, Nατ&'τ\r'ηαν(1νευoε τo φ6λo τηq, 1d,ιδει], ε τo εφ\pαιo σαν να'ταν t-να ανto1υρoζω&Nυ πρooxoλλημdνo oτo oιilμα τη6, απ6λυ-τα εξαρτηψl'νo απ' τιq διαθdoεLc, τ^ηζ τα δd1τυλ& τηζ σ"-
Noλo6θηoαν τo περiγραμμα των 1ειλιcbν ττ]6. K6λληoε τd-λoq τα 1ε(λη oτoν NαΘρtφτη, να ρoυφ{ξει τo εiδωλ6 τηc.Oλo να τo τtαταπLεt. Και τo ^ιατ&'πυε.
Βt&oτηxε o Στ&θηe να xατlpευ απ' τη rsι&)'α. 'oλα τoυ
φ&νη.l:ανξtνα, απ6Nooμα, βαλμdνα,s' {ναεμβαδ6ν πoυ αδυ-
νατo6oε να βoλευτεi oτo παιδιN6 μυαλoυδ&Nυ τoυ. M6νo λd_
ξειq μεγαλ(oτιNεq ηξrpr.'Hταν iναc, pλ&'xαq ψε αν&"Nατεq
δ6oειq α'),ητε[αq, χωρiq να Nαταλαpα[νει τ[πoτε απ' τα ατ6_
ματα των ενηλixων. M6νo μια λ6πη μειoνεξ[αqπoυ μεγ&λω_νε, 6oo διαιoθαν6ταν πωζ 6λoι oι dλλoι, εNτ6q απ' τoν lδιo,
3c,6 .) ο'
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
<<Απ6 1θεq τoν {γει τoν dνθρωπo ιαι ψαλαN;ζεταυ, γυανα 'ναL τιo φρioιι.α. σ'π' τη ν6φη, η ανενδoiαστη')' σχo-λiαζε η Mιρdντα τo Nαλλυντ ιN6 γιυaτtι6 τηq Mαρdy'αζ' Tcoν
ψtχρ'. Nυ o Στ&θηg γνriριζε, αλλd πoocδq τoν dνoιαζε.o Στ&θη6 ντρ&πηNε να διαo1doει τo oαλ6νι 6πoυ o Pι-
1riρδo6 Πανdδη6, σαν εν ατoστΡατe[α πευρατt1q, επιβ\τι-N6q, 1ιε γNρ[ζo xooτo6μι παt oιιλαψtν γραpατα, N&πνιζεπo6ρα με τoν ταξtαργo KoρδcΔνη )1αL τoυCJ φiλoυ6 τoυ. Mεεπdoημη oτoλ{ o ταξ[αργoζ' 1/'αL η oυρανiα KoρδιΔνη μεμα6ρo ταφτ&'' πoυ dNανε πρ&oινα νeρ&" ι&τω απ' τα φdl-τα. Σε ανdλoγo oτυλ xαι oι εξαδdλφε6 τoυ Πανiδη, με τoυqαμ(λητoυ6 &ντρεq τoυζ να παρατηρo6ν τα βυζιd των θεα-τρiνων y'αL να. βαριαναoτενdζoυν.
Εtyε Nαυ ζεrsτη για απ(ηευμα. Mαzρινd6 oυγγdνιooε6ανασχoυμπcΔθηxαν Nι αν{λαpαν την xoυζ[να
'LαL τη τενL_
N6τερη λ&τρα. o αNoρντεoν[rιταq {παcε τα ευρωπαtx&",δηλαδ{ τα ιιδoυναβυN&ν τoυ Στρ&oυq, τo ι<Παρλd μoυd, ντ'αμo6ρll, τα αργεντ[νυια ταyx6, N&πoυα ιτα}rιN&"' Kαλ6 ρε-περτ6ριo για τiτotα μdρα.
<<Θα μα6 πεΘ&νετε tιε τLζ μυρωδιd6ll, φωναζε N&θε τ6-oo o Πανdδηζ, 7coυ, σαν τoν To6ρτoιλ xυ αυτ6q, δεν dλεγενα βγdλει τo πo6ρo αT'' τo oτ6ψα.
αMωρd, No[τα τ61η πoυ 'xoυν τα τ!ρατα>>, φ$aαγε Nαυ
ξεφ6oαγε η Nανiνα Ζoλα. <<Και y'&νεL )ιαL τα ν&ζυα τηc''Aγ, Nαxoψo(ρη μoυ μoν6φθαλμε ιαL τ'ΡoL}Lιαμdνε, τυ taειqνα τραptβειζ'..))
ιιMην τo παραyiζειζ με τιζ πρoφητεLεqNω τα. αχ' ρσ"χ.Δεν πα6 να πdoει6 oτη λiμνη, να, σoυ φ6γει ηNα,!α;Α, μα
ΥΣTι]PA' LΙPΘΑN οΙ MEΔΙΣΣι]Σ
πtα...)) βαρdθηxε να την αNo{lευ η Ανατoλ{ εδιΔ xαι δυo, , ln."
o Στ&θηq ε[yεντραπεiνα διαo1iσεt τo oαλ6νι, μα βρi_ιε τρ6πo να σy'α.Ρφα'λcΔoει ατ' τo λιγ6τερo περiβλεπτo
μdροq τoυ oπιτιo6 σε μtα oN&λα ετoιμ6ρρoπΙl πoυ dβλεπε
oτo δωμ&τιo 6πoυ αναπαυ6ταν η Mατiλντα.o {λιoq dδυε oτo δωμd,τιo. Toν εiδε ιυ6)'αq να βυθiζε-
ταL σ' dνα λευx6 oεντ6νι y'σ'L να Nεντρ&"ρεt csτo oτoψ&γt
τ^ηζ αταπημdrηs τoυ. Η Mατiλντα {.ψoαζε να Noιψ&ταt,
αxtνητη oαν πεθαμdνη, με τα yiρυα o'τo πλ&ι, αφημdνη
στην πoρφυρ{ Nαλoo6νη τoυ {λιoυ. 'F,πειτα- πiταξε απ6π&νω τηζ την αxαψ,![α ιαι cηNdtθηχε με αβdβαιo βiμo,σαν να μην μπoρo6αε να θυμηθεt τι τηe αυνdβαινε. Tρ&βη-
ξε τη νυγιxι&. με τtζ δαντdλε6 ιι ατtψεtνε γυμν{ μπρo_,ττ&" cτoν καθρiφτη. Αγγιξε τα oτ$βη τηc, Nατ&'τ\r'ηαν(1νευoε τo φ6λo τηq, 1d,ιδει], ε τo εφ\pαιo σαν να'ταν t-να ανto1υρoζω&Nυ πρooxoλλημdνo oτo oιilμα τη6, απ6λυ-τα εξαρτηψl'νo απ' τιq διαθdoεLc, τ^ηζ τα δd1τυλ& τηζ σ"-
Noλo6θηoαν τo περiγραμμα των 1ειλιcbν ττ]6. K6λληoε τd-λoq τα 1ε(λη oτoν NαΘρtφτη, να ρoυφ{ξει τo εiδωλ6 τηc.Oλo να τo τtαταπLεt. Και τo ^ιατ&'πυε.
Βt&oτηxε o Στ&θηe να xατlpευ απ' τη rsι&)'α. 'oλα τoυ
φ&νη.l:ανξtνα, απ6Nooμα, βαλμdνα,s' {ναεμβαδ6ν πoυ αδυ-
νατo6oε να βoλευτεi oτo παιδιN6 μυαλoυδ&Nυ τoυ. M6νo λd_
ξειq μεγαλ(oτιNεq ηξrpr.'Hταν iναc, pλ&'xαq ψε αν&"Nατεq
δ6oειq α'),ητε[αq, χωρiq να Nαταλαpα[νει τ[πoτε απ' τα ατ6_
ματα των ενηλixων. M6νo μια λ6πη μειoνεξ[αqπoυ μεγ&λω_νε, 6oo διαιoθαν6ταν πωζ 6λoι oι dλλoι, εNτ6q απ' τoν lδιo,
3c,6 .) ο'
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘo\ΔΗΣ
π[oω απ' τα περiφημα πρoo"τυ16λoγα μπoρo6oαν να διαβ&-σoυν την επιθυμdα τoυ dρωτα, παρdηoνταq Nρυφiq υγραodε6.
'Eτoιμα τα αρνι& NαL τα NoNoρtτoια, iρθu }LαL η oρχi-στρα τLα' τα ηπειρc!τιNα, ανo[γηNε tνα βαρdλι αρετoiνιυ_τo &.oπρo' δρooερ6. Γdμιoε o τ6πoqγtρια ψe πoτ{ρια πoυτao{lγNρυζαν xι ε61oνταν, με χρωψα oτα ψ&γo'l),αNατipη_Nε ηΜατ[λντα μ' tνα yαλ&ζιo φ6ρεμα Nαυ γ6βeq &oπρεq'Nα}ιoNαυρινic,. 'Εpαζe τcl γ{ρι' δ{θεν απ6 oυoτoλ{, o.τo
oτ6ψα 6ταν γελo6σε, τo 'βλεπε o Στ&θηq με τo πoτ\ριoηxωμdνo, λ(γo dπινε τLα"να ευ1ηθεi. 'Hπιε, αλλ& δεν ευ-
γiβηNε. Δεν τoν {παιρνε.<ιKανε(6 δεν εiναι τ6λειoq. Tι να γiνει;ll αναoτtναξe η
Ζoλα' <<Αλλoυ τoυ λεiπει τo 1ι&τυ, &λλoυ τo δ6ντι Nι &λ-λoυ η τ6xη' Nα. ζ{o'ετε!ll φc6ναξε xι dβαλε τα N},&ψατα εν
μdoιυ γενm\qευθυμΙαq.Tα xλαρiνα oτo φ6ρτε τoυζ στα παραπoνεμtνα ηπευ_
ρdιτmα πoυ μιλo6o αν τLα" ξενιτι&, μπερδε6oντα6 6νειρα μειιτρiα πoυλd'ιtα>l, με ι<Nρ6ε6 βρ6αεq oτoι1ειωμdνεqll, με μ&-νεq απ6 τ{'τρα, xoNαλωμdνεζ σε ατi},ειωτα 1ρ6νια πρo-αμoν{q.
H Mαρixα, απαaτρ&πτoυσα δiπλα oτoν Pι1&ρδo Πανi_δη, &νoιγε βαθυατ61αoτεq oυζητtρειq περt πατρ[δo6 xαιεθνιNc6ν oυνειδ{oεων με τdτoιo τρ6πo, cδo.τε να αυμφωνε(απoλ6τωq Nω o ταξtαΡχoζ yLαL η xoυμπ&ρα oυρανiα Koρ-διiνη, πoυ' σαν τjρθu η oτιγμ{ των δαxτυλιδιcΔν, iδρcυoεαπ' την .αρα^xt1, α}'}'& xατ&φερε να π&.ρει τo αψπιyιt τηc,
1αμ6γελo xσ'L ν' ανo[ξει τo βελo6δινo aαNoυ}r&xl με τtζ ((ι-δι6τρoπεqll , 6πωq τLc) χα.Ρατ{τ{ριoαν 6λoι, βdρεq.
Πριiτα τιq ατα6ρωoε πd,νω ιττην παλι& ευN6να τΙs Α-ναoτd,oεωq. o Πανiδη qεLyε μεγιiλη ευNoλiα οτα δ&1τυλα:
λεq Nαι τα 'γε περ&'αεt με σαπoυνd,δα, γλ(oτρηοε η βdρα
αμdo'ιυq xαυ πtpε τη θdoη τηq &νευ δυαxoλιcbν, αντιθdτω6
με τη Mατiλντα πoυ ζoρiατηxε, αλλ& με λiγο o'd,λιo τα_
Nτoπoι{θηιε Nι αντt1.
Xειρoxρ6τησαν ot θεατρiνoι 'lαL
oL xαλεoμdνoι 6ταν sρ-
θε η ιbρα τoυ φιλιo6. To πριilτo dδειξε να 'ναι, oτα γεtλη'oαν φιλi ερωτιN6 τoυ χtνηματoγρ&φoυ. 'Εxανε πωq ντρd-
τ,ετσ'L η Mατ(λντα.) τcLo πoλ6 ντρ&πηχε o Στctθηq πoυ, μετρ6πo, παρ&τηoε τo τραπ{ζυ xαι NρilφτηyLε στσ' φυλλιΔμα_τα των δdντρων, να μην τoν δoυν να δαγxιilνει τα δ&1τυλα
τLα. να" μη φων&ξει.Eυ1d6 αε 6λoυq τoυ6 τ6νoυ€ γ6μιoε η ψαγι&τυNη βραδιοt'
για <<ανθ6oπαρτo βioll, για αNαλ6 ταξiδιll, για αo6ντομεq
χαΡξs'' )4αL ((...να μαζ τo πρoο'd1εLc'' τo xoρ{τoιll αT' τoν
πoνηρ6 Moυζοi, xι &λλα αν&λoγα.
o Piτoαρντ { Pι1ιiρδoq Παν(δη6, εντυπωσιαx6q α"N6ψ
Nυ 6ταν dγινε πιo ανθριΔπινoq, παρατιiνταq τo dμφυτo ξινι-oμdνo τoυ 6φoq Nt εxε[νo τo απ6ψαNρo, πoυ N6λαζε την υ-
ι.piφιυνo Mιρ&ντα, εiπε δυo τρ[α λ(ηυα τLα" τη <ιμdλλoυo'α xυ-
ρiα Pι1&ρδoυ Πανiδηl' 1λαL "(Lα- τηζΦ πoυ τoυζ περ(μενε
ατo Kdιπ T&oυν. Αυτ6 τo αμdλλoυοα xυρ(αll tρυξε τηΖo_λ& oε αx6ψμεγαλ6τερη xατd,θλιι|.,η, αλλ& 1ειρoNρ6τη σε' τL
να.'τLανε, με 6λoυq τoυ6 &λλoυ6, βπoυNωμiνη ατ6 xoι}.'iδια
πoυ τα, Nατtpαζe απ' την ταρα:β1τηc αψ&oητσ, ψε Nραa['
Tα Nλαρiνα π&ντα oτo φ6ρτε τoυq. 'oμωq o μαdoτρoqKαραμτjτρoq iNανε ν6ημα ατoν τεν6ρo Mαβτj χαt στην υ-
.ΥΣTEPA" HPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
308 309
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘo\ΔΗΣ
π[oω απ' τα περiφημα πρoo"τυ16λoγα μπoρo6oαν να διαβ&-σoυν την επιθυμdα τoυ dρωτα, παρdηoνταq Nρυφiq υγραodε6.
'Eτoιμα τα αρνι& NαL τα NoNoρtτoια, iρθu }LαL η oρχi-στρα τLα' τα ηπειρc!τιNα, ανo[γηNε tνα βαρdλι αρετoiνιυ_τo &.oπρo' δρooερ6. Γdμιoε o τ6πoqγtρια ψe πoτ{ρια πoυτao{lγNρυζαν xι ε61oνταν, με χρωψα oτα ψ&γo'l),αNατipη_Nε ηΜατ[λντα μ' tνα yαλ&ζιo φ6ρεμα Nαυ γ6βeq &oπρεq'Nα}ιoNαυρινic,. 'Εpαζe τcl γ{ρι' δ{θεν απ6 oυoτoλ{, o.τo
oτ6ψα 6ταν γελo6σε, τo 'βλεπε o Στ&θηq με τo πoτ\ριoηxωμdνo, λ(γo dπινε τLα"να ευ1ηθεi. 'Hπιε, αλλ& δεν ευ-
γiβηNε. Δεν τoν {παιρνε.<ιKανε(6 δεν εiναι τ6λειoq. Tι να γiνει;ll αναoτtναξe η
Ζoλα' <<Αλλoυ τoυ λεiπει τo 1ι&τυ, &λλoυ τo δ6ντι Nι &λ-λoυ η τ6xη' Nα. ζ{o'ετε!ll φc6ναξε xι dβαλε τα N},&ψατα εν
μdoιυ γενm\qευθυμΙαq.Tα xλαρiνα oτo φ6ρτε τoυζ στα παραπoνεμtνα ηπευ_
ρdιτmα πoυ μιλo6o αν τLα" ξενιτι&, μπερδε6oντα6 6νειρα μειιτρiα πoυλd'ιtα>l, με ι<Nρ6ε6 βρ6αεq oτoι1ειωμdνεqll, με μ&-νεq απ6 τ{'τρα, xoNαλωμdνεζ σε ατi},ειωτα 1ρ6νια πρo-αμoν{q.
H Mαρixα, απαaτρ&πτoυσα δiπλα oτoν Pι1&ρδo Πανi_δη, &νoιγε βαθυατ61αoτεq oυζητtρειq περt πατρ[δo6 xαιεθνιNc6ν oυνειδ{oεων με τdτoιo τρ6πo, cδo.τε να αυμφωνε(απoλ6τωq Nω o ταξtαΡχoζ yLαL η xoυμπ&ρα oυρανiα Koρ-διiνη, πoυ' σαν τjρθu η oτιγμ{ των δαxτυλιδιcΔν, iδρcυoεαπ' την .αρα^xt1, α}'}'& xατ&φερε να π&.ρει τo αψπιyιt τηc,
1αμ6γελo xσ'L ν' ανo[ξει τo βελo6δινo aαNoυ}r&xl με τtζ ((ι-δι6τρoπεqll , 6πωq τLc) χα.Ρατ{τ{ριoαν 6λoι, βdρεq.
Πριiτα τιq ατα6ρωoε πd,νω ιττην παλι& ευN6να τΙs Α-ναoτd,oεωq. o Πανiδη qεLyε μεγιiλη ευNoλiα οτα δ&1τυλα:
λεq Nαι τα 'γε περ&'αεt με σαπoυνd,δα, γλ(oτρηοε η βdρα
αμdo'ιυq xαυ πtpε τη θdoη τηq &νευ δυαxoλιcbν, αντιθdτω6
με τη Mατiλντα πoυ ζoρiατηxε, αλλ& με λiγο o'd,λιo τα_
Nτoπoι{θηιε Nι αντt1.
Xειρoxρ6τησαν ot θεατρiνoι 'lαL
oL xαλεoμdνoι 6ταν sρ-
θε η ιbρα τoυ φιλιo6. To πριilτo dδειξε να 'ναι, oτα γεtλη'oαν φιλi ερωτιN6 τoυ χtνηματoγρ&φoυ. 'Εxανε πωq ντρd-
τ,ετσ'L η Mατ(λντα.) τcLo πoλ6 ντρ&πηχε o Στctθηq πoυ, μετρ6πo, παρ&τηoε τo τραπ{ζυ xαι NρilφτηyLε στσ' φυλλιΔμα_τα των δdντρων, να μην τoν δoυν να δαγxιilνει τα δ&1τυλα
τLα. να" μη φων&ξει.Eυ1d6 αε 6λoυq τoυ6 τ6νoυ€ γ6μιoε η ψαγι&τυNη βραδιοt'
για <<ανθ6oπαρτo βioll, για αNαλ6 ταξiδιll, για αo6ντομεq
χαΡξs'' )4αL ((...να μαζ τo πρoο'd1εLc'' τo xoρ{τoιll αT' τoν
πoνηρ6 Moυζοi, xι &λλα αν&λoγα.
o Piτoαρντ { Pι1ιiρδoq Παν(δη6, εντυπωσιαx6q α"N6ψ
Nυ 6ταν dγινε πιo ανθριΔπινoq, παρατιiνταq τo dμφυτo ξινι-oμdνo τoυ 6φoq Nt εxε[νo τo απ6ψαNρo, πoυ N6λαζε την υ-
ι.piφιυνo Mιρ&ντα, εiπε δυo τρ[α λ(ηυα τLα" τη <ιμdλλoυo'α xυ-
ρiα Pι1&ρδoυ Πανiδηl' 1λαL "(Lα- τηζΦ πoυ τoυζ περ(μενε
ατo Kdιπ T&oυν. Αυτ6 τo αμdλλoυοα xυρ(αll tρυξε τηΖo_λ& oε αx6ψμεγαλ6τερη xατd,θλιι|.,η, αλλ& 1ειρoNρ6τη σε' τL
να.'τLανε, με 6λoυq τoυ6 &λλoυ6, βπoυNωμiνη ατ6 xoι}.'iδια
πoυ τα, Nατtpαζe απ' την ταρα:β1τηc αψ&oητσ, ψε Nραa['
Tα Nλαρiνα π&ντα oτo φ6ρτε τoυq. 'oμωq o μαdoτρoqKαραμτjτρoq iNανε ν6ημα ατoν τεν6ρo Mαβτj χαt στην υ-
.ΥΣTEPA" HPΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
308 309
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ .ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
αεP&y'L tγtνε αtτ[α να ααλdι]''oυν oι xoυρτlνεζ τoυ oαλoνιo6,
μια πνod δρooιd,q {ρθε να ,sNoρπtoευ τη λ6πη.
oι εξαδdλφεζ τoυ Παν[δη 6ρμηααν με τo τdλoq τoυ τρα_
γoυδιo6 αναγγdλλoνταq <<ιbρα για ραβανi, τLσ' ψπα'Lλαβ&,
για τρ[γων α. ,λαL τ Lα yα}'p& oιμιγδαλdνιo ll. Φρ6oxo βo6τυ -
ρo γdμιoε "η ατψ6rsφαιρα. 'Hρθαν oπυτιN& λιNdρ, Mαυρo-
δ&φνη Nαυ ααψκλτιNo xραot, {ρθαν τα γ)'υN&" Nω ξαν&" τα
πo6ρα, τα τotγ&pα y'αL oL ευρωπαΤxdq μελωδiεq, να 1oρd-ι[.,oυν 6πoιoι {θελαν...
αo Πανiδηq N6ντευε να oι&oει 6ταν αναN&λυQε πωq ηaαψτ&νια {ταν δυoε6ρετo ε(δoq εxε(νη την επoy!1
'sτηνEλλdδαll.
αΔεν τoυ tφταναν τ6oα πρ&γ|ισ"τα;')
H Δdoπoινα dνιωθε εξαντλημdνη. Σε λiγo θα ξημdρr-νε, αλλ&, με τ6ooυq xαφdδεq, τα νε$ρα τoυq δε θα τoυq o-
δηγo6oαν απαραkητα" στo xρεpατυ. ΑNoυγε τoν Στ&θη να
μιλ& για μια &γνωoτη γεωγραφ[α ψε νεp& Nαι φαντ&oψα-τα. Tελυy'&. δεν μπ6ρεoε ν' αντLσταθε[, πtγε 'ιαt βρ{r.oτη βιβλιoθ$μηtνα γεωγραφtχ6λεξιx6, να βεβαιωθεt π6-
σo υπαρχτ6c, $ιταν o xαθoριoτιN6q για τα 6aα επαNoλo6_
θηοαν Αμ&ραντo6 τηq Hπε[ρoυ.'Eνιωoε o1εδ6ν Nατ&π}η-
ξη πoυ, ναι, υπ{ρ1ε ψια τtτoα τoπoθεo{α oτα ελληνoαλ-
pανυN& o'6νoρα, με τη rsγετυx{1dνδειξη τLα" LαψατLN{,qτη_
γdq oτo χαΡτητηq επ6μενηe oελiδαq, με 6λo τo νoμ6 Ιω-
ανν{νων. 'Ενα rιανατ&Nυ πρoaδι6ριζε τoν εθνιx6 λoυτριN6
πλo6τo. 'Ενα xανατ&Nι aε N&θε λoυτρoπηγi.
ιJ.ldφωνo Mιρdντα, Nαθcllq xαL στoν αNoρντεoν[oτα, να π&'-ρoυν θdo'η τLα' τo απoχαLΡετLoτ{ριo τραγo6δι. H MαρlNα
|oυdζ, ελαφρriq ταραγμdνη ' Nαταλαpε τι θα ur,o,ooλor-θo6oε Nω πρ6λαβε τtζ εντυπcboε;,q:
αMε oυγ1ω ρe[τε, αλλ& θα τρtπει να. σαζπω 6τι ει ψt_ρoυζ τoυ- θι&αoυ βαζ θ' αxoλoυθ{oει tνατραγo6δι απoχαL_ρετιoμo6, παλι6 ρωaιx6, Nαψι& oγioη με μπoλoε Bilιiυq,εννoεdται. 'Ενα τραγo6δι τηe 0ρθoδ6ξoυ ΤaαρυNt1c"Pωodαqπoυ μιλ& τLα' |ιLα. ιoπtλα, τη l{dνα, πoυ φε6γε υ απ' τηνπ6λη τηq για να π&ει να oυναντ{oε ι N&πoυ ψonρr&., o:εηuπ}ηNτιNi1ρωcmt1aτ!πα' τoν αταπηu6νo τη6. H l{lνα εΙ-ναι στo aταΘψ6 για τελευτα[α φoρ& αν&'ψε:oα oε φiλoυq,πoυ την αToχαLΡετo6ν για π&ντα>>.
- -'Εναqλυγμ66 ξoπαoετη φωντj τηζστo <ιγιαπ&νταl'l.H
Mατiλντα, απ6τoψα, 9τηn απ6 τη γλυNερ{ oμι1λωδηφo6ο"τα τoυ αρραβr1να, ρ(1νoνταζ ψL'α oxληρτ) ψ""ra o"ηΣoυdζ, πoυ dδειξε να Nαταλαβα(νει 6τι τo'γ'noρonouri.Eυτυ1ιλq o μαdoτρo6 ilιανε ν6ημα ν' αρx[cεi
'o 'ραγo6διψε T! συμπυχνωμdνη ρωoιN{ νooτα\lα. Αμdoωq τα ψ&._τια 6λων βo6ρxωααν. Πρωτα η Mιρdντα με τo o*oρu:iu6u,ψετ&. o τεν6ρo6 M"β{s ψαζt ψε τo βιoλd τoυ Kαραμ{τρoυ,ψετ&. αρNετo|. απ' τoυ6 θεατρdνoυ6 με (μπoυζ φ.ρμdi,'ro-ρ6φωναν τη o6ντoμη ιoτoρ[α μιαq Pωolδα6 t{dνα6 πoυ α-να1ωρo6oε ΥLα' να. oυναντ{oεt τoν tρωτ&'τη6. oι φdλoι θαξεγνι6ντ αν rsιγ&" aιγ&", 6πω6 γ[νεται'
Πλo6oια δ&xρυα x6ληoαν απ' τα. ψ&τια τηqWατtλνταq,αρπαγμdνη q α'π' τo μ.πρ&τoo τoυ Pι1&ρδoυ 6ao &xoυγεστ α. α1λατ α"}ιαpta τυxα ρωa ιx&. τ o απoχαLηετιoτ{ριo.,Eνα
:J 10 311
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ .ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
αεP&y'L tγtνε αtτ[α να ααλdι]''oυν oι xoυρτlνεζ τoυ oαλoνιo6,
μια πνod δρooιd,q {ρθε να ,sNoρπtoευ τη λ6πη.
oι εξαδdλφεζ τoυ Παν[δη 6ρμηααν με τo τdλoq τoυ τρα_
γoυδιo6 αναγγdλλoνταq <<ιbρα για ραβανi, τLσ' ψπα'Lλαβ&,
για τρ[γων α. ,λαL τ Lα yα}'p& oιμιγδαλdνιo ll. Φρ6oxo βo6τυ -
ρo γdμιoε "η ατψ6rsφαιρα. 'Hρθαν oπυτιN& λιNdρ, Mαυρo-
δ&φνη Nαυ ααψκλτιNo xραot, {ρθαν τα γ)'υN&" Nω ξαν&" τα
πo6ρα, τα τotγ&pα y'αL oL ευρωπαΤxdq μελωδiεq, να 1oρd-ι[.,oυν 6πoιoι {θελαν...
αo Πανiδηq N6ντευε να oι&oει 6ταν αναN&λυQε πωq ηaαψτ&νια {ταν δυoε6ρετo ε(δoq εxε(νη την επoy!1
'sτηνEλλdδαll.
αΔεν τoυ tφταναν τ6oα πρ&γ|ισ"τα;')
H Δdoπoινα dνιωθε εξαντλημdνη. Σε λiγo θα ξημdρr-νε, αλλ&, με τ6ooυq xαφdδεq, τα νε$ρα τoυq δε θα τoυq o-
δηγo6oαν απαραkητα" στo xρεpατυ. ΑNoυγε τoν Στ&θη να
μιλ& για μια &γνωoτη γεωγραφ[α ψε νεp& Nαι φαντ&oψα-τα. Tελυy'&. δεν μπ6ρεoε ν' αντLσταθε[, πtγε 'ιαt βρ{r.oτη βιβλιoθ$μηtνα γεωγραφtχ6λεξιx6, να βεβαιωθεt π6-
σo υπαρχτ6c, $ιταν o xαθoριoτιN6q για τα 6aα επαNoλo6_
θηοαν Αμ&ραντo6 τηq Hπε[ρoυ.'Eνιωoε o1εδ6ν Nατ&π}η-
ξη πoυ, ναι, υπ{ρ1ε ψια τtτoα τoπoθεo{α oτα ελληνoαλ-
pανυN& o'6νoρα, με τη rsγετυx{1dνδειξη τLα" LαψατLN{,qτη_
γdq oτo χαΡτητηq επ6μενηe oελiδαq, με 6λo τo νoμ6 Ιω-
ανν{νων. 'Ενα rιανατ&Nυ πρoaδι6ριζε τoν εθνιx6 λoυτριN6
πλo6τo. 'Ενα xανατ&Nι aε N&θε λoυτρoπηγi.
ιJ.ldφωνo Mιρdντα, Nαθcllq xαL στoν αNoρντεoν[oτα, να π&'-ρoυν θdo'η τLα' τo απoχαLΡετLoτ{ριo τραγo6δι. H MαρlNα
|oυdζ, ελαφρriq ταραγμdνη ' Nαταλαpε τι θα ur,o,ooλor-θo6oε Nω πρ6λαβε τtζ εντυπcboε;,q:
αMε oυγ1ω ρe[τε, αλλ& θα τρtπει να. σαζπω 6τι ει ψt_ρoυζ τoυ- θι&αoυ βαζ θ' αxoλoυθ{oει tνατραγo6δι απoχαL_ρετιoμo6, παλι6 ρωaιx6, Nαψι& oγioη με μπoλoε Bilιiυq,εννoεdται. 'Ενα τραγo6δι τηe 0ρθoδ6ξoυ ΤaαρυNt1c"Pωodαqπoυ μιλ& τLα' |ιLα. ιoπtλα, τη l{dνα, πoυ φε6γε υ απ' τηνπ6λη τηq για να π&ει να oυναντ{oε ι N&πoυ ψonρr&., o:εηuπ}ηNτιNi1ρωcmt1aτ!πα' τoν αταπηu6νo τη6. H l{lνα εΙ-ναι στo aταΘψ6 για τελευτα[α φoρ& αν&'ψε:oα oε φiλoυq,πoυ την αToχαLΡετo6ν για π&ντα>>.
- -'Εναqλυγμ66 ξoπαoετη φωντj τηζστo <ιγιαπ&νταl'l.H
Mατiλντα, απ6τoψα, 9τηn απ6 τη γλυNερ{ oμι1λωδηφo6ο"τα τoυ αρραβr1να, ρ(1νoνταζ ψL'α oxληρτ) ψ""ra o"ηΣoυdζ, πoυ dδειξε να Nαταλαβα(νει 6τι τo'γ'noρonouri.Eυτυ1ιλq o μαdoτρo6 ilιανε ν6ημα ν' αρx[cεi
'o 'ραγo6διψε T! συμπυχνωμdνη ρωoιN{ νooτα\lα. Αμdoωq τα ψ&._τια 6λων βo6ρxωααν. Πρωτα η Mιρdντα με τo o*oρu:iu6u,ψετ&. o τεν6ρo6 M"β{s ψαζt ψε τo βιoλd τoυ Kαραμ{τρoυ,ψετ&. αρNετo|. απ' τoυ6 θεατρdνoυ6 με (μπoυζ φ.ρμdi,'ro-ρ6φωναν τη o6ντoμη ιoτoρ[α μιαq Pωolδα6 t{dνα6 πoυ α-να1ωρo6oε ΥLα' να. oυναντ{oεt τoν tρωτ&'τη6. oι φdλoι θαξεγνι6ντ αν rsιγ&" aιγ&", 6πω6 γ[νεται'
Πλo6oια δ&xρυα x6ληoαν απ' τα. ψ&τια τηqWατtλνταq,αρπαγμdνη q α'π' τo μ.πρ&τoo τoυ Pι1&ρδoυ 6ao &xoυγεστ α. α1λατ α"}ιαpta τυxα ρωa ιx&. τ o απoχαLηετιoτ{ριo.,Eνα
:J 10 311
ΓΙΑNNHΣ ΞΑΙ\ΙΘoΥΔi{Σ -.-ΥΣTEPA. HPΘΑN oΙ Mι]ΛΙΣΣι]Σ
o πυρετ6q τoυ Στ&θη ανdβαινε o'υνε1ιδq ατ,' τα" μjoi-νυχτα τηq βραδι&ζ των αρραβcbνων. Στι6 τρειζ τo πρωL Ξ-
φεραν γιατρo66 Nατετειγ6ντωq, αλλ& αxν& θυμ6ταν τo xt-ρι ττ]( να oφiγγει τoν xαρπ6 τoυ ιαL την παρα{oθηαη εν6q
δρooερo6 φιλιo6 oτo φλεγ6μενo μdτωπ6 τoυ. Δε 1&νεται o
π6νoq τoυ dρωτα, 6oo παιδιN&. Nι αν τoν φωτoγραφiζει ηxαρδιd,. Κ&πoτε θα τoν ξαναaNιτo&ρει η μν{μη, επιδει_yαυN&" επιiiδυνα, ξaτω Nυ αν πρ6Nεπσ.L τLα μια{ oτιγμ{ α-
ναπαρ&"cιτu'oτjg. Kι o τ6νoq, γαψl.νoq oτα N(,7ιατα τcυν πλη-
ρoφoριciν χαι των αNριβ<Δν τεθλααμdνων τoυ ι<N&θε μdραll,θ' αναδυθε L περ\φανoC, τLα" τη θηλυN{ ''lπ6oταrs\
τoυ απ'τo τtπoτα, τLα να" απooπ&rsευ τα υπ6λoιπα.
o Nαλ6q ψαγυ&τυNoqNαυρ6c, βo{θηoε την αν&ρρωα{ τoυ.
Aνoιγε oτo ψεταξil δειλ& y'σ'L η o'εζ6ν των λoυτριiν, πετ&"-
χτη)1σ'ν oι θεατρiνoL ωC, τα Kαβ&oιλα, εr$yτα τρtα'y"υ'}'ι6_
μετρα ψαNρι& ατ' τσ. Γι&ννενα, στLζ y'αrατ,ρ&o'ινεq πλα-
γιd6 τoυ βoυνo6 T0μφη, να ταLξoνν γtα Nαψυ&" oγδoνταρι&
λoυoμdνoυq, πoυ θερ&πευαν στο( υδρo1λο_ipιoνατριo61α νερd,
τtq παθ\oεtζ τoυζ.
oι μιοoi ατ' αυτo1,ζ ε(1αν μ6λιq υπooτε{ ψLα ε':,αναστα_
τιx{ 1ειρoυρτLxη μdθoδo τLα τLζ αιμoρρotδεq y'σ-L' στo [λε_
τετχεLΡ"ητLx6 oτd,διo, τα λoυτρ& τa6q \ταν αταραiπητα-
Πfραν >LαL τoν Στ&θη μαζi, oτoν Nαθαρ6 α6ρα, αλλ& ηMαρiNα Σoυdζ ,a"u u' αντιμετωπιοεt iνα επιπλdoν β&oανo:τo παιδ{, μετ& την αρρcboτια, ξυπνo6oε μεζ στη ν$yτα Nα_
τoυρημdνo, απ6 εφι&'}rτεζ πoυ αρνι6ταν επlμoνα ν' απo:Nσ"'
λ6ι.|ει αx6μη y'αL στo μαdoτρo Kαραμ!τρo, πoυ εξηγoliαε 6-
νεtρα χt ε[1ε τoν τρ6πo τoυ να Nαλμdρει Nαταoτ&aειζ. Etχε
';l
il
ll.t
'μ. '.1:l
ιιKι dφυγαν τLα τoΚi:'tπT&oυν την dλλη μ6ρα;ll,,Ψ,, dφυγαν. Δε θυμ&μαι xαλ& την αναγciρηo{ τoυ6,
γιατ[ ανtpαoα υι],,ηλ6 πυρετ6, N&τι oαν uynuφoλi"rδα, xd]τι πoυ ε[aε να x&νευ, φαντ&ζoψαL' v"ε τα. γεγoν6τα. Eυτυ-γcλq ,sτα Γι&ννενα εtxαν ψαζευτεt αpιετo[ ιαλclt γατρo[,N&τι γιν6ταν ιι απ6 φ&'ρψαNα, n l:;o, τη γλlτωoα. Tηγλ(τωoα Nι απoφ&oLσα να μη μιλc6 πLα...''
ι<Boυβ&θηxεq !τoι, aτα ξαφνυι&7l
.<<'Eτoι, aταξαφνtN&.'(}πωc,ξαφνm&. dγιναν Nt 6λα ε-
Nε[νo τo α{o'ιoν t9l+9 πoυ διαιo'θητιx& τ6oo πoλ6 υπoλ6γι_ζε η Mατ(λντα' απ' την πρc5τηNι6λαqμdρα τoυll.
Mιλo6oε, Nατα}r&pαινε, αλλ& δεν {ταν πLα' o πρωτιν6qΣ'ταθηq.'oη l yoυaτ6ζιNη α}ητε[α πoυ τoν yαρα'Nτ\ριζεε{xε γαθεt'. Απ' τη ψLα η αρρc!loτtα,:.o, ur'r1λq δu, ,ρj-τηοε πoλ6, y'L απ'την &λλη τo 6ραψα"., oρφρ.ναa'ψt-νων να διαoydζει θ&λαoαε6, ερ{μoυ6 xαι ζo6γxλ.6, ,r,,rρ-πηδcδντα6 παγiδεq ψε τtyρειq, με φiδια 'oi iu'oμo n'oursNoρτolrsαν τoν υπνoφ6ρo θ&νατo, τoν εtyαν xαπαβdiur.
Tα dξoδα τoυ νoσoχoμεioυ, γιατt τoν rorρ&.lηooν τελυlι&"ατo Noooxoμεdo Ιωανν(νων, αντtμετωπ taτηNαν'απ6 τo πo-α6 πoυ dδωoε o Pι1dρδo6 Πανiδη6 ,sτηΜαρ[Nα ειδιNd γιατη θεραπεtα τoυ Στ&θη. 'Eνα πoo.6 πoυ, Nατ' ononη,oητηζ Mατ(λντα6, δ6θηxε παρoυoiα τρ(των, τLα. να. σιγoυρευ-τε[ πωq θα μoιραζ6ταν oωoτ& αε γιατρo6q 'o, φoρψoio"o θiαoo6, ψετ&" την επιτυγtα oτoν Αμ&ρ ou,"o''no,
'^rιu'LoυtJxταΡL&" με τoν ταξ[αργo Koρδcδνη, dδωoε ψrρrntr, on[-ψηπα"ραστ&aεtq aτα γ6ρω oτρατ6πεδα, ζtoτανε στo με-ταξiι xι o Nαιρ6q.
:-112 3r3
ΓΙΑNNHΣ ΞΑΙ\ΙΘoΥΔi{Σ -.-ΥΣTEPA. HPΘΑN oΙ Mι]ΛΙΣΣι]Σ
o πυρετ6q τoυ Στ&θη ανdβαινε o'υνε1ιδq ατ,' τα" μjoi-νυχτα τηq βραδι&ζ των αρραβcbνων. Στι6 τρειζ τo πρωL Ξ-
φεραν γιατρo66 Nατετειγ6ντωq, αλλ& αxν& θυμ6ταν τo xt-ρι ττ]( να oφiγγει τoν xαρπ6 τoυ ιαL την παρα{oθηαη εν6q
δρooερo6 φιλιo6 oτo φλεγ6μενo μdτωπ6 τoυ. Δε 1&νεται o
π6νoq τoυ dρωτα, 6oo παιδιN&. Nι αν τoν φωτoγραφiζει ηxαρδιd,. Κ&πoτε θα τoν ξαναaNιτo&ρει η μν{μη, επιδει_yαυN&" επιiiδυνα, ξaτω Nυ αν πρ6Nεπσ.L τLα μια{ oτιγμ{ α-
ναπαρ&"cιτu'oτjg. Kι o τ6νoq, γαψl.νoq oτα N(,7ιατα τcυν πλη-
ρoφoριciν χαι των αNριβ<Δν τεθλααμdνων τoυ ι<N&θε μdραll,θ' αναδυθε L περ\φανoC, τLα" τη θηλυN{ ''lπ6oταrs\
τoυ απ'τo τtπoτα, τLα να" απooπ&rsευ τα υπ6λoιπα.
o Nαλ6q ψαγυ&τυNoqNαυρ6c, βo{θηoε την αν&ρρωα{ τoυ.
Aνoιγε oτo ψεταξil δειλ& y'σ'L η o'εζ6ν των λoυτριiν, πετ&"-
χτη)1σ'ν oι θεατρiνoL ωC, τα Kαβ&oιλα, εr$yτα τρtα'y"υ'}'ι6_
μετρα ψαNρι& ατ' τσ. Γι&ννενα, στLζ y'αrατ,ρ&o'ινεq πλα-
γιd6 τoυ βoυνo6 T0μφη, να ταLξoνν γtα Nαψυ&" oγδoνταρι&
λoυoμdνoυq, πoυ θερ&πευαν στο( υδρo1λο_ipιoνατριo61α νερd,
τtq παθ\oεtζ τoυζ.
oι μιοoi ατ' αυτo1,ζ ε(1αν μ6λιq υπooτε{ ψLα ε':,αναστα_
τιx{ 1ειρoυρτLxη μdθoδo τLα τLζ αιμoρρotδεq y'σ-L' στo [λε_
τετχεLΡ"ητLx6 oτd,διo, τα λoυτρ& τa6q \ταν αταραiπητα-
Πfραν >LαL τoν Στ&θη μαζi, oτoν Nαθαρ6 α6ρα, αλλ& ηMαρiNα Σoυdζ ,a"u u' αντιμετωπιοεt iνα επιπλdoν β&oανo:τo παιδ{, μετ& την αρρcboτια, ξυπνo6oε μεζ στη ν$yτα Nα_
τoυρημdνo, απ6 εφι&'}rτεζ πoυ αρνι6ταν επlμoνα ν' απo:Nσ"'
λ6ι.|ει αx6μη y'αL στo μαdoτρo Kαραμ!τρo, πoυ εξηγoliαε 6-
νεtρα χt ε[1ε τoν τρ6πo τoυ να Nαλμdρει Nαταoτ&aειζ. Etχε
';l
il
ll.t
'μ. '.1:l
ιιKι dφυγαν τLα τoΚi:'tπT&oυν την dλλη μ6ρα;ll,,Ψ,, dφυγαν. Δε θυμ&μαι xαλ& την αναγciρηo{ τoυ6,
γιατ[ ανtpαoα υι],,ηλ6 πυρετ6, N&τι oαν uynuφoλi"rδα, xd]τι πoυ ε[aε να x&νευ, φαντ&ζoψαL' v"ε τα. γεγoν6τα. Eυτυ-γcλq ,sτα Γι&ννενα εtxαν ψαζευτεt αpιετo[ ιαλclt γατρo[,N&τι γιν6ταν ιι απ6 φ&'ρψαNα, n l:;o, τη γλlτωoα. Tηγλ(τωoα Nι απoφ&oLσα να μη μιλc6 πLα...''
ι<Boυβ&θηxεq !τoι, aτα ξαφνυι&7l
.<<'Eτoι, aταξαφνtN&.'(}πωc,ξαφνm&. dγιναν Nt 6λα ε-
Nε[νo τo α{o'ιoν t9l+9 πoυ διαιo'θητιx& τ6oo πoλ6 υπoλ6γι_ζε η Mατ(λντα' απ' την πρc5τηNι6λαqμdρα τoυll.
Mιλo6oε, Nατα}r&pαινε, αλλ& δεν {ταν πLα' o πρωτιν6qΣ'ταθηq.'oη l yoυaτ6ζιNη α}ητε[α πoυ τoν yαρα'Nτ\ριζεε{xε γαθεt'. Απ' τη ψLα η αρρc!loτtα,:.o, ur'r1λq δu, ,ρj-τηοε πoλ6, y'L απ'την &λλη τo 6ραψα"., oρφρ.ναa'ψt-νων να διαoydζει θ&λαoαε6, ερ{μoυ6 xαι ζo6γxλ.6, ,r,,rρ-πηδcδντα6 παγiδεq ψε τtyρειq, με φiδια 'oi iu'oμo n'oursNoρτolrsαν τoν υπνoφ6ρo θ&νατo, τoν εtyαν xαπαβdiur.
Tα dξoδα τoυ νoσoχoμεioυ, γιατt τoν rorρ&.lηooν τελυlι&"ατo Noooxoμεdo Ιωανν(νων, αντtμετωπ taτηNαν'απ6 τo πo-α6 πoυ dδωoε o Pι1dρδo6 Πανiδη6 ,sτηΜαρ[Nα ειδιNd γιατη θεραπεtα τoυ Στ&θη. 'Eνα πoo.6 πoυ, Nατ' ononη,oητηζ Mατ(λντα6, δ6θηxε παρoυoiα τρ(των, τLα. να. σιγoυρευ-τε[ πωq θα μoιραζ6ταν oωoτ& αε γιατρo6q 'o, φoρψoio"o θiαoo6, ψετ&" την επιτυγtα oτoν Αμ&ρ ou,"o''no,
'^rιu'LoυtJxταΡL&" με τoν ταξ[αργo Koρδcδνη, dδωoε ψrρrntr, on[-ψηπα"ραστ&aεtq aτα γ6ρω oτρατ6πεδα, ζtoτανε στo με-ταξiι xι o Nαιρ6q.
:-112 3r3
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘo\1\HΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣ!]Σ
τρ&.llι, εtyαν Nατepε[ πια απ' την'Ηπειρo πρoζ τα ν6τια,
ξαναxατoνο{θηxε, παραoυρμdνoq ατ' τoν iδιo εφι&λτη.
Φι1ναζε Nαι γτυπυ6ταν μoυσχεμdνo6 oτo oτριΔμα.' |ιε ταοεντ6νια δεμdνα x6ψπo oτα π6δια τoυ. Toν ξi-lπνηoe με νε-
ρ6 Nαι Noλ6νια λεμ6νι o μαdoτρo6 Kαραμ{τρoζ, πoυ μoιρ&_
ζoνταν τo iδιo δωμ&τιo.ιι'oνειρo i1ταν... 6νειρotl. AναNoυφιo'μdνo6, αγN&)'υαoε
τo μαdατρo.ιιTo 'ξερα, παλιoNερατ&, τωq μiλαγεq...ν y&ρηxε o
μαdoτρo6. Mε την πετo{τατo6 οNo6πιoε τo πρ6αωπo, τoυ
&λλαξε xαoNoρoi Nαυ oιλpραNo.TatNνα Nαι ιδριiταq ψσ"ζt'<<Tι 6νειρo; Πεq τo, να τo βγd,λει6 απ6 ψ{oα σoυ...))
<ιΑφo6 εiναι 6νειρo' Ψdματα...ll Δεν {θελε νσ" τo πεL'ι<Ψdματα πoυ σoυ &νoιξαν τα νεφρ&. Bγriλ' τo γρ{γo-
ραατ6 μdo'α ooυ...llEiδε, λdει, τoν Ριx&ρδo Πανiδη να πρo1ωρd a' iνα γω-
ρ&φυ γεψατo απ6 φυτ& oαν τLc) ντov.ατιdq, μ6νo πoυ αντ(
γ υα ν τ oψ&τ ε q N&"ρπιζαν διαμ&ντια.'EoNυβ ε xσ'L τ σ' δoNi μα _
ζε' να δει αν ωρ[μαoαν. Ξαφνυx&. πετ&γτηNαν μdλιoαεq ε-
ξαγριωμdνεζ, πoυ πi1yαν xαυ NαρφdιθηNαν [oυα aτo xαλ6
μd,τι τoυ Pι1οiρδoυ. Tην x6ρη την &'φηααν μεζd oτη βαo(_λιαo& τoυζ, πoυ iφταcsε τετιbνταc αργα αρyα, pααυλυN&.'
Mια μεγ&λη μαλλιαρ{ βαoiλιooα-μdλιooα, πoυ τoν απoτt-λειωoε. 'Τoτερα, 1oρταoμdνη' τt]τε Nαι N&Θιrsε o' dνα με-γd,λo διαμd,ντL, πα"Pατηριδνταq τoν Pι1&ρδo Πανiδη πoυ
oφ&δαζε με &δειεq τυqN6γεqτων ματι<ilν τoυ στα ycλψατα.
Kι απ6 μ6λιooα, dγινε η Mατ{λντα, 6πωq την πρωτoγνιΔ-
ρισε o Στ&θηq, Noρtτoυ αytλαcsτo. Aνoιξε dνα ooυγι& πoυ
και'!\ βoυβαμdρα απ(l τα Qυ1oλoγιxd {. . . Πo6 να ξiρειq;'o},α αυτ&. ηΜαρ[Nα τα tγρα']lε αναλυτιN& c' ξν,α'πo_
λυodλδ_o Υραψψα πρoζ τoν Xριoτ6φoρo Χωραφ&, ατην Α-θ'ηνα. K6ληoε πoλ6 νερ6 oτo αυλ&Nη.α n&θη'.ηr, Δρ,oψor"€εy&.oτηxαν, o μιxρ6q Σταθηc, yρευαζ6ταν tνα aλ;kι,' x'ρrr_αζ6ταν φρoντlδα, o,1oλε{o, {πρεπενα μ&θει ναζει,,φroιo-)'α.γιN&">. oι υπoιp{φιoι θετo( γoνetq,,iρθ. η 6ρα ui ouo-λdβoυν τιq ευθι1νεζ των xαθηN6ντων τoυζ)), τ6νιζε oτoΥρ&ψψα, πoυ τdλειωνε με ευ1dq
'LαL (τερα.στυN&'8ι&" την α_
oθdνει&ν σα"ζ))' o Xριoτ6φoρoq Xωραφ&q {δη .i1. urημr-ριiαει τηΜαρtNα 6τι ηπεριπtταα τη,c,rλorι,oμjrη6 ,γ.l-αζ τoυ pριax6ταν oε Nαλ6 δρ6μo.
-((Ta Qtψατα τdλειωoαν ' ψιιρtπ, τoυ ε[πε ψια ψtρα.
ιιTo6τo τo xαλoxα[ρι, πoυoq aτηxαρηooυ, θα o, n*rβ&.-σω στην Αθ{να, στoυζ θεloυq Χωραφ&δε6ll.
o Στιiθη q πατ&λαpε τoλ6 Nα),&'. αλλ& απtφυγε να μι-λ{αει. To iNανε 1ιαL σαν παι1νiδι. Aι6ψ
'or'o.,' oo.,'u[o
τoυ Koλoooo$ Nαι στtζ χoντρoxoπιtq τoυ Moυζ& αρνι6ταννα oN&,sει 1αμ6γελo.
.ιιΛdθoq ΘεραπεLα τoυ tιαναν τoυ πιτσtριN&υ, ανηcυ-1o6oε η ΓNλ6ρια Δoυρ&μπεη.
<<Φαtνεται πωq {μιε τo αμ{λητι-, νερ6. Αλτiθεια' υπ&'ρ_yει τtτoια ιαψατιιi1τητηγια τoυζ φαφλατ&δε6;,, 'o
,ρ,-
χνε στo αaτε[o ηΚ[τoα Αλεξ&ντερ, πoυ πooιilq "η,
dro,o-ζε πoιεq oNρ6φεqνερdιδε6 εtyαν Nλ{,!ει τη φων{ 'o,
Σ.&θη.
.- 'oταν {θελε να γελ&rlεt, π{1γαtνε στoυζ ,αμπινdδ.6 xαιξεραιν6ταν oτα γdλια. Θα6μαζε ψdλιaτα y'αL την αυτoσυ-γNρατηa\τoυ. 'oμωq dνα βρ&δυ, αPχte Ιoυνioυ, ατo Λoυ-
3Ι4 :l15
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘo\1\HΣ ...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣ!]Σ
τρ&.llι, εtyαν Nατepε[ πια απ' την'Ηπειρo πρoζ τα ν6τια,
ξαναxατoνο{θηxε, παραoυρμdνoq ατ' τoν iδιo εφι&λτη.
Φι1ναζε Nαι γτυπυ6ταν μoυσχεμdνo6 oτo oτριΔμα.' |ιε ταοεντ6νια δεμdνα x6ψπo oτα π6δια τoυ. Toν ξi-lπνηoe με νε-
ρ6 Nαι Noλ6νια λεμ6νι o μαdoτρo6 Kαραμ{τρoζ, πoυ μoιρ&_
ζoνταν τo iδιo δωμ&τιo.ιι'oνειρo i1ταν... 6νειρotl. AναNoυφιo'μdνo6, αγN&)'υαoε
τo μαdατρo.ιιTo 'ξερα, παλιoNερατ&, τωq μiλαγεq...ν y&ρηxε o
μαdoτρo6. Mε την πετo{τατo6 οNo6πιoε τo πρ6αωπo, τoυ
&λλαξε xαoNoρoi Nαυ oιλpραNo.TatNνα Nαι ιδριiταq ψσ"ζt'<<Tι 6νειρo; Πεq τo, να τo βγd,λει6 απ6 ψ{oα σoυ...))
<ιΑφo6 εiναι 6νειρo' Ψdματα...ll Δεν {θελε νσ" τo πεL'ι<Ψdματα πoυ σoυ &νoιξαν τα νεφρ&. Bγriλ' τo γρ{γo-
ραατ6 μdo'α ooυ...llEiδε, λdει, τoν Ριx&ρδo Πανiδη να πρo1ωρd a' iνα γω-
ρ&φυ γεψατo απ6 φυτ& oαν τLc) ντov.ατιdq, μ6νo πoυ αντ(
γ υα ν τ oψ&τ ε q N&"ρπιζαν διαμ&ντια.'EoNυβ ε xσ'L τ σ' δoNi μα _
ζε' να δει αν ωρ[μαoαν. Ξαφνυx&. πετ&γτηNαν μdλιoαεq ε-
ξαγριωμdνεζ, πoυ πi1yαν xαυ NαρφdιθηNαν [oυα aτo xαλ6
μd,τι τoυ Pι1οiρδoυ. Tην x6ρη την &'φηααν μεζd oτη βαo(_λιαo& τoυζ, πoυ iφταcsε τετιbνταc αργα αρyα, pααυλυN&.'
Mια μεγ&λη μαλλιαρ{ βαoiλιooα-μdλιooα, πoυ τoν απoτt-λειωoε. 'Τoτερα, 1oρταoμdνη' τt]τε Nαι N&Θιrsε o' dνα με-γd,λo διαμd,ντL, πα"Pατηριδνταq τoν Pι1&ρδo Πανiδη πoυ
oφ&δαζε με &δειεq τυqN6γεqτων ματι<ilν τoυ στα ycλψατα.
Kι απ6 μ6λιooα, dγινε η Mατ{λντα, 6πωq την πρωτoγνιΔ-
ρισε o Στ&θηq, Noρtτoυ αytλαcsτo. Aνoιξε dνα ooυγι& πoυ
και'!\ βoυβαμdρα απ(l τα Qυ1oλoγιxd {. . . Πo6 να ξiρειq;'o},α αυτ&. ηΜαρ[Nα τα tγρα']lε αναλυτιN& c' ξν,α'πo_
λυodλδ_o Υραψψα πρoζ τoν Xριoτ6φoρo Χωραφ&, ατην Α-θ'ηνα. K6ληoε πoλ6 νερ6 oτo αυλ&Nη.α n&θη'.ηr, Δρ,oψor"€εy&.oτηxαν, o μιxρ6q Σταθηc, yρευαζ6ταν tνα aλ;kι,' x'ρrr_αζ6ταν φρoντlδα, o,1oλε{o, {πρεπενα μ&θει ναζει,,φroιo-)'α.γιN&">. oι υπoιp{φιoι θετo( γoνetq,,iρθ. η 6ρα ui ouo-λdβoυν τιq ευθι1νεζ των xαθηN6ντων τoυζ)), τ6νιζε oτoΥρ&ψψα, πoυ τdλειωνε με ευ1dq
'LαL (τερα.στυN&'8ι&" την α_
oθdνει&ν σα"ζ))' o Xριoτ6φoρoq Xωραφ&q {δη .i1. urημr-ριiαει τηΜαρtNα 6τι ηπεριπtταα τη,c,rλorι,oμjrη6 ,γ.l-αζ τoυ pριax6ταν oε Nαλ6 δρ6μo.
-((Ta Qtψατα τdλειωoαν ' ψιιρtπ, τoυ ε[πε ψια ψtρα.
ιιTo6τo τo xαλoxα[ρι, πoυoq aτηxαρηooυ, θα o, n*rβ&.-σω στην Αθ{να, στoυζ θεloυq Χωραφ&δε6ll.
o Στιiθη q πατ&λαpε τoλ6 Nα),&'. αλλ& απtφυγε να μι-λ{αει. To iNανε 1ιαL σαν παι1νiδι. Aι6ψ
'or'o.,' oo.,'u[o
τoυ Koλoooo$ Nαι στtζ χoντρoxoπιtq τoυ Moυζ& αρνι6ταννα oN&,sει 1αμ6γελo.
.ιιΛdθoq ΘεραπεLα τoυ tιαναν τoυ πιτσtριN&υ, ανηcυ-1o6oε η ΓNλ6ρια Δoυρ&μπεη.
<<Φαtνεται πωq {μιε τo αμ{λητι-, νερ6. Αλτiθεια' υπ&'ρ_yει τtτoια ιαψατιιi1τητηγια τoυζ φαφλατ&δε6;,, 'o
,ρ,-
χνε στo αaτε[o ηΚ[τoα Αλεξ&ντερ, πoυ πooιilq "η,
dro,o-ζε πoιεq oNρ6φεqνερdιδε6 εtyαν Nλ{,!ει τη φων{ 'o,
Σ.&θη.
.- 'oταν {θελε να γελ&rlεt, π{1γαtνε στoυζ ,αμπινdδ.6 xαιξεραιν6ταν oτα γdλια. Θα6μαζε ψdλιaτα y'αL την αυτoσυ-γNρατηa\τoυ. 'oμωq dνα βρ&δυ, αPχte Ιoυνioυ, ατo Λoυ-
3Ι4 :l15
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛΙ1Σ
'χε χρυμμdνo στην τιsiπητηζ'LL {xo,Qeμε μια x{νηoη' γρ\-γoρa τo λαιμ6 τoυ &ντρα τηq' Μετ&. ξαν&γwε μdλιo'oα.
ιιEdναι απ' την αρρι{:ατια. .. Παρ&ξενo 6νειρo. Kι εγιilνα τo 'βλεπα, θα Nατoυρι6μoυν. Tρ&βα τcΔρα dναν ,ρolo6πνo ωq τo πρωi 1ιαL) αν ooυ 'ρθει η 6ρrΦi, αμ6λα αN6ψμια γερ{ xατρo$λα. Mη φoβdo,αι, ιiloπoυ να παντρευτεlq6λα αυτ&" τα N6}rπα θα d1oυν τερ&'oει.. 'll Γdλαoαν.
-_ o Στ&θηq, αaφαλi1ζ )r.αL στετν6q, γ6ριoε οτo πλdι. o
Kαραμ{τρoq N&Θιoε }rιγ&xι αι6ψ ξ6πνιo6 να τoυ N&νεtπαpiα. To Nαλoxα(ρι τoυ '1l'9 ε[χedρθει νωρdq , ψεζtoτεq α_τ6τoψεq, Nι o ψαtoτρoζ φχαρισ τι6ταν να ν,ιi'θει στtζ γυ_ψνiq πατo6σεζ τoυ τη δρooιd τoυ τo.ιμdντoυ. K&πνι oε τρ[ατ,sιγ&"pα, ιiloπoυ τα ψ&τια τoυ θdμπωσαν απ'
"ou noλu6
y'αL τη ν6oτα.
T,Z οιιτυrωΙ MEΣΙ{MEPΙ KAΙ ΣΙIMEPA EXο\ME ΔοΥΛEΙA, MΙ-
',Λrρd. Ξ6πνα' Tα ι{"dματα τελεlωααν' x6ριε''"υ Για
πριbτη φoρd, oτα τρLα y.ρ6να περiπoυ πoυ o Στ&θηq βρι-
ax6ταν oτo θiαοo, τoν ξυπνo6σε αυτoπρooΔπωq η θια-
c:&ργυq. 'Hθελε να τη ρωτ{αει τo γιατ[, αλλ& Nρατ{θηNε-
H Niαρixo φoρo6oε dνα λιν6 θαλαoο( τσ"τiΡ με μα6ρα πoυ&
-εbxε ξeτενθ{oει {1δη απ' τα Γι&ννεν α', αNριpιλq στα σσ'.-
ρoi.o τoυ Σ&μπα- βαμμdνη >LαL Ι:tενLσudνη oτην εντt-
λu,n. o, υπ6λoιπoι, &'φαντoυ. Toυq 6ι|αξε εναγων{ωq με τo
μd,τι. 'Ι1νo q απ6 θεατρiνo. Kαι π&λι δεν τη ριIiτηoε'Toν βo{θηo' παραδ6ξωq να ντυθε{, τoυ dβγαλε ατ'' τo
μιxρ6 βαλιτο&xι τoυ dνα λευN6 πoυNd'μιoo 1λσ"L τo χoντo-
,ror"6λoro πoυ φoρo6α ε στLζεπioημε6 περιcτ&'sειq, τoυ d-
ριξε μd1ρι Nαι Noλ6νια ιιΦoυζdρll oτα μαλλι& ''F'τεπαπt1-
γαν ot δro 'ors
o' {ναγα'},αNτoζαyαρoπλαoτε(o δ[πλα oτη
θ&λoooo να δoxιμd,ooυν τo ρυζ6γαλo πoυ μ6λι6 τo'γε pγ&'-
λει απ' τo "ιαζ&νι o μ&o'τoραζ χαt περνo6oε την xανξ'}'α'
ιιAν θdλειq π&φε Nαt δε6τερo, yυατL iyoνμε δυo ιΔρεq
ταξiδι...tl
316 3\7
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛΙ1Σ
'χε χρυμμdνo στην τιsiπητηζ'LL {xo,Qeμε μια x{νηoη' γρ\-γoρa τo λαιμ6 τoυ &ντρα τηq' Μετ&. ξαν&γwε μdλιo'oα.
ιιEdναι απ' την αρρι{:ατια. .. Παρ&ξενo 6νειρo. Kι εγιilνα τo 'βλεπα, θα Nατoυρι6μoυν. Tρ&βα τcΔρα dναν ,ρolo6πνo ωq τo πρωi 1ιαL) αν ooυ 'ρθει η 6ρrΦi, αμ6λα αN6ψμια γερ{ xατρo$λα. Mη φoβdo,αι, ιiloπoυ να παντρευτεlq6λα αυτ&" τα N6}rπα θα d1oυν τερ&'oει.. 'll Γdλαoαν.
-_ o Στ&θηq, αaφαλi1ζ )r.αL στετν6q, γ6ριoε οτo πλdι. o
Kαραμ{τρoq N&Θιoε }rιγ&xι αι6ψ ξ6πνιo6 να τoυ N&νεtπαpiα. To Nαλoxα(ρι τoυ '1l'9 ε[χedρθει νωρdq , ψεζtoτεq α_τ6τoψεq, Nι o ψαtoτρoζ φχαρισ τι6ταν να ν,ιi'θει στtζ γυ_ψνiq πατo6σεζ τoυ τη δρooιd τoυ τo.ιμdντoυ. K&πνι oε τρ[ατ,sιγ&"pα, ιiloπoυ τα ψ&τια τoυ θdμπωσαν απ'
"ou noλu6
y'αL τη ν6oτα.
T,Z οιιτυrωΙ MEΣΙ{MEPΙ KAΙ ΣΙIMEPA EXο\ME ΔοΥΛEΙA, MΙ-
',Λrρd. Ξ6πνα' Tα ι{"dματα τελεlωααν' x6ριε''"υ Για
πριbτη φoρd, oτα τρLα y.ρ6να περiπoυ πoυ o Στ&θηq βρι-
ax6ταν oτo θiαοo, τoν ξυπνo6σε αυτoπρooΔπωq η θια-
c:&ργυq. 'Hθελε να τη ρωτ{αει τo γιατ[, αλλ& Nρατ{θηNε-
H Niαρixo φoρo6oε dνα λιν6 θαλαoο( τσ"τiΡ με μα6ρα πoυ&
-εbxε ξeτενθ{oει {1δη απ' τα Γι&ννεν α', αNριpιλq στα σσ'.-
ρoi.o τoυ Σ&μπα- βαμμdνη >LαL Ι:tενLσudνη oτην εντt-
λu,n. o, υπ6λoιπoι, &'φαντoυ. Toυq 6ι|αξε εναγων{ωq με τo
μd,τι. 'Ι1νo q απ6 θεατρiνo. Kαι π&λι δεν τη ριIiτηoε'Toν βo{θηo' παραδ6ξωq να ντυθε{, τoυ dβγαλε ατ'' τo
μιxρ6 βαλιτο&xι τoυ dνα λευN6 πoυNd'μιoo 1λσ"L τo χoντo-
,ror"6λoro πoυ φoρo6α ε στLζεπioημε6 περιcτ&'sειq, τoυ d-
ριξε μd1ρι Nαι Noλ6νια ιιΦoυζdρll oτα μαλλι& ''F'τεπαπt1-
γαν ot δro 'ors
o' {ναγα'},αNτoζαyαρoπλαoτε(o δ[πλα oτη
θ&λoooo να δoxιμd,ooυν τo ρυζ6γαλo πoυ μ6λι6 τo'γε pγ&'-
λει απ' τo "ιαζ&νι o μ&o'τoραζ χαt περνo6oε την xανξ'}'α'
ιιAν θdλειq π&φε Nαt δε6τερo, yυατL iyoνμε δυo ιΔρεq
ταξiδι...tl
316 3\7
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ ..ΥΣTEPA. HPΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
o Στ&θηq την &NoυγεNι tτρωγει&νoνταqτoν αδι&φo_ρo.
ιιEμdνα, γλυNd μoυ, δε με xoρoΤδε6 εtq' AρNετ&. κρ&τη_σε τo αστεlo. Θdλειq να μιλdοει6; Kαλc6q. Δε θdLει6l Π&-λ NαλcΔ6. Σ{μερα τ&ντωq ε[ναυ ημεγdλη ψ{,ρα γtα',τtνα'pγ παγε oτην K6ρινθ o, να π&.ρoψ,
'o ";jr; γ,o "η, Α-
θ{να. Γιατ[ rsτην Αθ{να μα6 περιμdra o ,6ρι,oq Xλρo-φ&el''
αAυ rsιxτ[ρ, }αμc6τo..ll μoυρμo6ριoε o Στ&θηc.αΘα6μα, θα6μα... Mιρ&Noλo, μιρdNoλo...ll
'dβαλε τιq
φωνtq η Σoυdζ με σoυμπρετ[csτιNo τρ6πo. αTo παιδd μα6μiληαε, αλλ&., αν o.υνε1doεtζ μ αυτt1την αxρε[αγλrio.oα,γλυxd μoυ, δε θα τρω6 ρυζ6γαλα αλλd μ6νo"'*o,r|rηtζ nr|περιiq. Πρooopj, λoιπ6νll.
ι<Πo6 ε{ναι oι &λλoι; o μαdoτρoq;ll o Στ&θη6 dνιωoεαφ6ρητη ψoναξt&".
&λ)'α ε[γαν φ6γει _πρωd πρω{ για τα Loυτρ& τηc,
$υλλ{νηq. Σε δυo μdqus θα επtaτρεφε εxεbηo-, "η,
Α-θ'ηuo' Aπ' τη μια oι Χωραφ&δε e, oλ' την &λλη {θuiε νoιJ.,ωνioει ψεριxd'. πρ&"γψατα, να π&ει yLαL στoν o{No' Γαrc&.-νoυ να π&.ρεt τLα. τo μαdoτρo τLζ πα'ρτLτo6ρεq Nαυ τα\6γιατων xαινo6ριων τραγoυδιcΔν. Στην Αθdνα 1αλo6ιτε "6iψoτo ι<Eμεlq με τραμ πηγαtναψε xι oι dλλoι'μu ,orρodρ.6,ντρ&γNα-ντρoυγχ τ o y'α(Lπαν&lιι.' .l>.
Θα tπρεπε να λoγιxευ τε[, ναξεxθ'oεt τιq ελευθερ [εqNαι6,τι fξερε τ6oo Nαι.ρ6' Θα iψπαινe- oε oπkr, Θn uζu''ouqγoνιo6q τoυ τcδρα, θα ξαναpριc;Nε επιτtλoυζ την n')oγψo-τυNi1ζωi1των παιδιιilν, θα dπινε μoυρoυνdλα,o, δo droru u-
πιoNtιJ1ευq oτoν oδoντcrγιατρ6, θα π{yαινε cτo oυνεψα xαιoε βαριετd στoυζ x$1πoυq τoυ Ζαππεioυ { τoυ Moυoεloυ,θα dβριoNε νdoυg φiλoυq, oωατo6q.
ιιΓιατ(, oι φ[λoι πoυ ε(yα δεν τ)ταν oωoτol;ll αγρiεQε o
Στriθηq.ιιΠαιδι& xανoνυx&. w 6yt φiδια xι &ντε να μην πω. . . )) α_
ναQoxoNxLνιαε η MαρiNα,, αλλ&. δ&γxωoε τη γλcδooα τηc
μ6ρα πoυ i1ταν. Η τελευταtα τoυq.
Π{γαν με λεωφoρεio oτην K6ρινθo Nυ απ6'xεL π{ραντo τρdνo γtα την Aθfνα. o {λιo6 ζεματolioε, oτo τρdνo εi_
χε συνωστιoμ6, ευτυ1cδ q 6Nανε ρε6ματα.<ιΩραio ε[ναυ τo επ{θετo Xcυραφ&q. oυxoγtνeυα Xωρα-
φd,' Πoιo Nαλ6 απ'τo Σoυρμελ{. To Xωραφαc'θα ε{ναι τoτυ1ερ6 ooυ επiθετo, γλυxd μoυ)).
Σι1αιν6ταν πoυ τoν απoNαλor1oε ιιγλυxd μoυll μ' αυτ{τηζdoττμ αλλ& δεν εtyε τtαιαψι&' oημαo[α' Λυπ6ταν βα_Θυ& ψtoα τoυ πoυ dφευγε χωρis ν' απoγαυρετ"iρεt τo θ[α_
σo y'αL ειδιNd, τo μαdο'τρo. H MαρiNαΣoνiζ δι&βαζε τιqoNi,laq τoυ π{oω απ' τα. μα6ρα τηq γυαλι&.
ιι'Eφυγαν πριν ξυπνdoειq. Αν oυναντι6oασταν,' θα {τανδ6oxoλα για 6λoυq. Kαλ6τερα dτoι. Γυρiζoυμε αελ[δα. Αυ-τ6 να aNtφτε,sαι'..ll
Πdρα, oτη 1ρυo{ θ&λαooα, ταξiδευαν μεγοtλα πλo[α,
αλλ& τo τρdνo tτρεyε γρiγoρα 'LαL
τα'φηναν π{oω.'Kαιτι6 βαρNo6λεq.
Στo oταθμ6 τoυq περ(μενε μια oγxιΔδη6 πρ&oινη Φoρντ6λo μπαλιΔ |ιατα", πoυ την tNαναν να μoιdζει με στρατιω-τm6 6μψα. Tη Φoρντ απoτ6πωoε πριbτα oΣτ&ΘηgNt il-
3r δj 319
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ ..ΥΣTEPA. HPΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
o Στ&θηq την &NoυγεNι tτρωγει&νoνταqτoν αδι&φo_ρo.
ιιEμdνα, γλυNd μoυ, δε με xoρoΤδε6 εtq' AρNετ&. κρ&τη_σε τo αστεlo. Θdλειq να μιλdοει6; Kαλc6q. Δε θdLει6l Π&-λ NαλcΔ6. Σ{μερα τ&ντωq ε[ναυ ημεγdλη ψ{,ρα γtα',τtνα'pγ παγε oτην K6ρινθ o, να π&.ρoψ,
'o ";jr; γ,o "η, Α-
θ{να. Γιατ[ rsτην Αθ{να μα6 περιμdra o ,6ρι,oq Xλρo-φ&el''
αAυ rsιxτ[ρ, }αμc6τo..ll μoυρμo6ριoε o Στ&θηc.αΘα6μα, θα6μα... Mιρ&Noλo, μιρdNoλo...ll
'dβαλε τιq
φωνtq η Σoυdζ με σoυμπρετ[csτιNo τρ6πo. αTo παιδd μα6μiληαε, αλλ&., αν o.υνε1doεtζ μ αυτt1την αxρε[αγλrio.oα,γλυxd μoυ, δε θα τρω6 ρυζ6γαλα αλλd μ6νo"'*o,r|rηtζ nr|περιiq. Πρooopj, λoιπ6νll.
ι<Πo6 ε{ναι oι &λλoι; o μαdoτρoq;ll o Στ&θη6 dνιωoεαφ6ρητη ψoναξt&".
&λ)'α ε[γαν φ6γει _πρωd πρω{ για τα Loυτρ& τηc,
$υλλ{νηq. Σε δυo μdqus θα επtaτρεφε εxεbηo-, "η,
Α-θ'ηuo' Aπ' τη μια oι Χωραφ&δε e, oλ' την &λλη {θuiε νoιJ.,ωνioει ψεριxd'. πρ&"γψατα, να π&ει yLαL στoν o{No' Γαrc&.-νoυ να π&.ρεt τLα. τo μαdoτρo τLζ πα'ρτLτo6ρεq Nαυ τα\6γιατων xαινo6ριων τραγoυδιcΔν. Στην Αθdνα 1αλo6ιτε "6iψoτo ι<Eμεlq με τραμ πηγαtναψε xι oι dλλoι'μu ,orρodρ.6,ντρ&γNα-ντρoυγχ τ o y'α(Lπαν&lιι.' .l>.
Θα tπρεπε να λoγιxευ τε[, ναξεxθ'oεt τιq ελευθερ [εqNαι6,τι fξερε τ6oo Nαι.ρ6' Θα iψπαινe- oε oπkr, Θn uζu''ouqγoνιo6q τoυ τcδρα, θα ξαναpριc;Nε επιτtλoυζ την n')oγψo-τυNi1ζωi1των παιδιιilν, θα dπινε μoυρoυνdλα,o, δo droru u-
πιoNtιJ1ευq oτoν oδoντcrγιατρ6, θα π{yαινε cτo oυνεψα xαιoε βαριετd στoυζ x$1πoυq τoυ Ζαππεioυ { τoυ Moυoεloυ,θα dβριoNε νdoυg φiλoυq, oωατo6q.
ιιΓιατ(, oι φ[λoι πoυ ε(yα δεν τ)ταν oωoτol;ll αγρiεQε o
Στriθηq.ιιΠαιδι& xανoνυx&. w 6yt φiδια xι &ντε να μην πω. . . )) α_
ναQoxoNxLνιαε η MαρiNα,, αλλ&. δ&γxωoε τη γλcδooα τηc
μ6ρα πoυ i1ταν. Η τελευταtα τoυq.
Π{γαν με λεωφoρεio oτην K6ρινθo Nυ απ6'xεL π{ραντo τρdνo γtα την Aθfνα. o {λιo6 ζεματolioε, oτo τρdνo εi_
χε συνωστιoμ6, ευτυ1cδ q 6Nανε ρε6ματα.<ιΩραio ε[ναυ τo επ{θετo Xcυραφ&q. oυxoγtνeυα Xωρα-
φd,' Πoιo Nαλ6 απ'τo Σoυρμελ{. To Xωραφαc'θα ε{ναι τoτυ1ερ6 ooυ επiθετo, γλυxd μoυ)).
Σι1αιν6ταν πoυ τoν απoNαλor1oε ιιγλυxd μoυll μ' αυτ{τηζdoττμ αλλ& δεν εtyε τtαιαψι&' oημαo[α' Λυπ6ταν βα_Θυ& ψtoα τoυ πoυ dφευγε χωρis ν' απoγαυρετ"iρεt τo θ[α_
σo y'αL ειδιNd, τo μαdο'τρo. H MαρiNαΣoνiζ δι&βαζε τιqoNi,laq τoυ π{oω απ' τα. μα6ρα τηq γυαλι&.
ιι'Eφυγαν πριν ξυπνdoειq. Αν oυναντι6oασταν,' θα {τανδ6oxoλα για 6λoυq. Kαλ6τερα dτoι. Γυρiζoυμε αελ[δα. Αυ-τ6 να aNtφτε,sαι'..ll
Πdρα, oτη 1ρυo{ θ&λαooα, ταξiδευαν μεγοtλα πλo[α,
αλλ& τo τρdνo tτρεyε γρiγoρα 'LαL
τα'φηναν π{oω.'Kαιτι6 βαρNo6λεq.
Στo oταθμ6 τoυq περ(μενε μια oγxιΔδη6 πρ&oινη Φoρντ6λo μπαλιΔ |ιατα", πoυ την tNαναν να μoιdζει με στρατιω-τm6 6μψα. Tη Φoρντ απoτ6πωoε πριbτα oΣτ&ΘηgNt il-
3r δj 319
Ι'ΙΑNNHΣ ΞANΘoΥΛΗΣ
στερα την 1/"oντh κνρtα με τα υγραμdνα ψ&"τυα Nαt τo ,]l&.-
θινo Nαπdλo, πoυ στην xoρυφ{ τoυ ανtψtζou &onρrq n.oρ-δdλε6. Πριiτα τη Φoρντ Nι $oτeρα τoν ξεραxιαν6 θεio Χρι-oτ6φoρo με τη ψαxρι&' μo6ρη
'(αL τα μεγdλα, αδ6νατα 1d-
ρtα, γεψ&τα βυooινι6q φλdβε6. Φoρo6oε μπεζ xoο.τo6μι, τρειq
Ψoρds μεγαλliτερo απ' αυτ6 πoυ τoυ &.ρψoζε,, αλλ& dρρω-ατo6 &νθρω πoq "iραν, δεν πdγαιν ε ιαιp6q πoυ εtγε ξ.μrr'ρ_δdQει με τα oανατ6ρια, tNανe τιq aNtr]lειq τηζ ηΣoυiζ N.αυ
oxo6ντηξε τoν Στdθη ναξεNINα}ιιλσεL απ,' τη oαcsτκs1ι&ρα.
- - Αυτd, 6λα dγιναν aε N},&oψα"τα. τo1) δευτερoλdπτoυ, η
λ{αρΙxα φ6ρεαε dνα ευγενιx6, oεuν6 yαψ6γελo,απoμiμηo.ηεxε(νoυ των νοαoN6μων τoυ Eρυθρo6 Σταυρo,5 πoυ dβλεπεNαι 0α6γ.αζε c;τυq αφtaeq, o Στ&θηq d.πλωοε τr-, yiρι yυα
γιρα,J1[εC'. Φιλ{θηNαν με τη θε(α Στ6λλα πoυ δ&Nρυζε ε-τανα)'αψB&νoνταζ ι<π6o.o μεγ&λωoεll, dνιωoε τoν xρ6o ι-δρωτα oτην αyαν{1παλ&μη τoυ θεioυ Xριoτ6φoρ oυ, &ιoυ-σε 1,|'αL τη βρoντιΔδη oρθoφωνιx{ διxηγoρdoτιxη φων{ τoυνα λdει <ιKαλc66 τoν, Nαλωo6ριoεqll, ψπi1ιαν 6λoι oτo αυ_τoN[νητo. Kαι η Μαρ[NαΣoυdζ.
o Στ&θηq τα ε[γε λιγ6τερo xαψtνααπ' 6λoυq. Xωρiq νανιc6θει oφιγμdνo6, pρυoN6ταν oε ετoιμ6τ ητα, καθrcμdνo6
ψπρoaτ&, δiπλα ατoν oδηγ6 θεio Χριoτ6φoρo πoυ, γα-ντζωμdνo6 o'τo τιμ6νι, εξηγo6oε δρ6μoυq, Nτ\ρια' μtσoε-ρειπωμdνα μdγαρα περξ τηζ Πλατεlαq Μεταξoυργεioυ.Στα π(oω xαθLoψατα ηΜαρ[Nα με τη Στdλλα φλυαρoιi-oαν' H Mαρ[ια, με πoνεμdνo τ6νo, διηγ6ταν τα p&'oανατων ηθoπoιcλν τηe eπαpy'tαq, ψαζi. ψε υπoνoo6μεν α' ΥLα τηντραγιιt1uoiρα τoυ ζε6γoυq Σoυρμελ{ oτη Δρ&μα. To ρε-
.ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
φpiν π&ντωζ τηζ Noυβdντα6 τiταν <ι'oλα αυτ&" τρLπει .lα
ξε1αoτo6νlt.o θεioq Xριoτ6φoρoq dρι1νε πo{l Nαt πcl$ εξεταoτmtq
ψατυtq ατη θεατρiνα, πoυ oι ψαNαρtτεζ συγγενε[q τoυ τηc,
εμπιατε6τηχαν τo μoνd,Nριβo αγ6ρι τoυq. λ{εq στην παρα-
φρoo6νη των γεγoν6των ioωq yLαL να. μην εi1αν &λλη επι-λoγ{
κΓΙαLζευq aN&'w; Αν 61ι, απ6 α6ριo θα oτρωθo6με να αε
μd,θωll.ι<'E1ω δει...υ o Στ&θη6 δεν {θελε να νιc6θει &ayετoq'ι<Aλλo να δειq, &λλo να ξdρει6.. 'llι<Ξdρω λdγo τ&βλιll.ιιΑλλo τo τ&.βλι. To ox&"Nι εiναι πνευματιx6 παι1νiδι.
Kαταλαβαiνειq; Ξελα γ.πυx&'ρει τo μυαλ6 . . . llΠ6ραoαν
'tL ατ'' την 0μ6νoια' πoυ γαραγ"ηxε oτη μν{-
μη τoυ Στ&θη ,sαν x^iρoq με το(, ανθoπωλεiσ" )1αL τη γoυ-cτ6ζtNη φαoαρtα τηq. Πoτd δεν εi1ε ξαναδεi τ6oo x6oμo.
Tρo1oν6μo ε[1ε δει μια φoρ& '{αL στη Θεo'oαλoνi}lη, α\}'&.
τ6αη xαρo$μενη βαβo6ρα πρc{iτη φo,o&.
α1\α Nαι o ΠαρθενιiνlllΣε N&πoα oτρoφ{ τo66 φανεριΔθηxε η ΑNρ6πoλη N&τω
απ' τoν εxτυφλωτιN6 {λιo τoυ απoμεofμερoυ. Π\oiαζετtoaεριq.
ιιNα' ρθε(τε oτo oπ[τι για φαγητ6.'Εxανα yeψυoτ&. xα-τααρ6λα6ll. Η Στ6λλα Xωραφ& με την παραμιxρτ) ευχαt*
ρiα 1&ιδευε τα μαλλιd, τoυ Στd,θη αυγxινημdνη. o θε(oq
Xριoτ6φoρoq 1αμoγελo6oε ευ1αριoτημdνo6 πoυ {ρθαν dται
τα πρ&γψατα.
320 32Ι
Ι'ΙΑNNHΣ ΞANΘoΥΛΗΣ
στερα την 1/"oντh κνρtα με τα υγραμdνα ψ&"τυα Nαt τo ,]l&.-
θινo Nαπdλo, πoυ στην xoρυφ{ τoυ ανtψtζou &onρrq n.oρ-δdλε6. Πριiτα τη Φoρντ Nι $oτeρα τoν ξεραxιαν6 θεio Χρι-oτ6φoρo με τη ψαxρι&' μo6ρη
'(αL τα μεγdλα, αδ6νατα 1d-
ρtα, γεψ&τα βυooινι6q φλdβε6. Φoρo6oε μπεζ xoο.τo6μι, τρειq
Ψoρds μεγαλliτερo απ' αυτ6 πoυ τoυ &.ρψoζε,, αλλ& dρρω-ατo6 &νθρω πoq "iραν, δεν πdγαιν ε ιαιp6q πoυ εtγε ξ.μrr'ρ_δdQει με τα oανατ6ρια, tNανe τιq aNtr]lειq τηζ ηΣoυiζ N.αυ
oxo6ντηξε τoν Στdθη ναξεNINα}ιιλσεL απ,' τη oαcsτκs1ι&ρα.
- - Αυτd, 6λα dγιναν aε N},&oψα"τα. τo1) δευτερoλdπτoυ, η
λ{αρΙxα φ6ρεαε dνα ευγενιx6, oεuν6 yαψ6γελo,απoμiμηo.ηεxε(νoυ των νοαoN6μων τoυ Eρυθρo6 Σταυρo,5 πoυ dβλεπεNαι 0α6γ.αζε c;τυq αφtaeq, o Στ&θηq d.πλωοε τr-, yiρι yυα
γιρα,J1[εC'. Φιλ{θηNαν με τη θε(α Στ6λλα πoυ δ&Nρυζε ε-τανα)'αψB&νoνταζ ι<π6o.o μεγ&λωoεll, dνιωoε τoν xρ6o ι-δρωτα oτην αyαν{1παλ&μη τoυ θεioυ Xριoτ6φoρ oυ, &ιoυ-σε 1,|'αL τη βρoντιΔδη oρθoφωνιx{ διxηγoρdoτιxη φων{ τoυνα λdει <ιKαλc66 τoν, Nαλωo6ριoεqll, ψπi1ιαν 6λoι oτo αυ_τoN[νητo. Kαι η Μαρ[NαΣoυdζ.
o Στ&θηq τα ε[γε λιγ6τερo xαψtνααπ' 6λoυq. Xωρiq νανιc6θει oφιγμdνo6, pρυoN6ταν oε ετoιμ6τ ητα, καθrcμdνo6
ψπρoaτ&, δiπλα ατoν oδηγ6 θεio Χριoτ6φoρo πoυ, γα-ντζωμdνo6 o'τo τιμ6νι, εξηγo6oε δρ6μoυq, Nτ\ρια' μtσoε-ρειπωμdνα μdγαρα περξ τηζ Πλατεlαq Μεταξoυργεioυ.Στα π(oω xαθLoψατα ηΜαρ[Nα με τη Στdλλα φλυαρoιi-oαν' H Mαρ[ια, με πoνεμdνo τ6νo, διηγ6ταν τα p&'oανατων ηθoπoιcλν τηe eπαpy'tαq, ψαζi. ψε υπoνoo6μεν α' ΥLα τηντραγιιt1uoiρα τoυ ζε6γoυq Σoυρμελ{ oτη Δρ&μα. To ρε-
.ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
φpiν π&ντωζ τηζ Noυβdντα6 τiταν <ι'oλα αυτ&" τρLπει .lα
ξε1αoτo6νlt.o θεioq Xριoτ6φoρoq dρι1νε πo{l Nαt πcl$ εξεταoτmtq
ψατυtq ατη θεατρiνα, πoυ oι ψαNαρtτεζ συγγενε[q τoυ τηc,
εμπιατε6τηχαν τo μoνd,Nριβo αγ6ρι τoυq. λ{εq στην παρα-
φρoo6νη των γεγoν6των ioωq yLαL να. μην εi1αν &λλη επι-λoγ{
κΓΙαLζευq aN&'w; Αν 61ι, απ6 α6ριo θα oτρωθo6με να αε
μd,θωll.ι<'E1ω δει...υ o Στ&θη6 δεν {θελε να νιc6θει &ayετoq'ι<Aλλo να δειq, &λλo να ξdρει6.. 'llι<Ξdρω λdγo τ&βλιll.ιιΑλλo τo τ&.βλι. To ox&"Nι εiναι πνευματιx6 παι1νiδι.
Kαταλαβαiνειq; Ξελα γ.πυx&'ρει τo μυαλ6 . . . llΠ6ραoαν
'tL ατ'' την 0μ6νoια' πoυ γαραγ"ηxε oτη μν{-
μη τoυ Στ&θη ,sαν x^iρoq με το(, ανθoπωλεiσ" )1αL τη γoυ-cτ6ζtNη φαoαρtα τηq. Πoτd δεν εi1ε ξαναδεi τ6oo x6oμo.
Tρo1oν6μo ε[1ε δει μια φoρ& '{αL στη Θεo'oαλoνi}lη, α\}'&.
τ6αη xαρo$μενη βαβo6ρα πρc{iτη φo,o&.
α1\α Nαι o ΠαρθενιiνlllΣε N&πoα oτρoφ{ τo66 φανεριΔθηxε η ΑNρ6πoλη N&τω
απ' τoν εxτυφλωτιN6 {λιo τoυ απoμεofμερoυ. Π\oiαζετtoaεριq.
ιιNα' ρθε(τε oτo oπ[τι για φαγητ6.'Εxανα yeψυoτ&. xα-τααρ6λα6ll. Η Στ6λλα Xωραφ& με την παραμιxρτ) ευχαt*
ρiα 1&ιδευε τα μαλλιd, τoυ Στd,θη αυγxινημdνη. o θε(oq
Xριoτ6φoρoq 1αμoγελo6oε ευ1αριoτημdνo6 πoυ {ρθαν dται
τα πρ&γψατα.
320 32Ι
ΓΙΑNNΗΣ ΞANΘoΥΔΙtΣ
<ι'ΕNανα '(.αL
πατωτ6...ll επdμενε η Στdλλα, γιατ[ η!ΙαριNα ξNανε τη δ6oxoλη - ε[xεδoυλειdq, ψαγαζr&'ι]:ωνιαδι&φoρα.
TελιN& o'τρcΔθηxε τραπiζι, ανo[μηNαν διdπλατα oιμ.παλxoν6πoρτεζ για δρooιd ' η τσ.τωνLtρα ε[γε 6λα τ' α-γαθ&. τoν Θεo6 oε φρol.τα, oαλ&τεq, ψ'tΡεsxαι λεμoν&δεq.Mπiρα tμαν ΥLα" να' ευ1ηθo6ν, xυθηxε cl αφρ6q.,iro6ρι,...γo6ρι...ll o Στ&θηc, αναN&λυπτε xατ&π}ηλoq
"rq1.ι,ρo-νoμdεq των αoτc6ν, τtζ μετρημdνεq Nιν{1aαq, .crr, xiψηλι-φω.νεζ παρ ατ ηρ\oε ιq, μdτρηo ε [o αψε εtιo α <ι oυγγ νril μεq llαπ' τo oτ6ψα τηζ ευγενt'ιtF,θε[αC'Στdλλα6'
o θε(o6 Χριoτ6φoρ oq {ραν γενιNcλq τoυ μαχαιρoπlρoυ-νoυ, αλλd τLα τα γεψιoτd.. Nατcαρ6λα6 δεν {ταν απα:ρα[-τητo τo ψα;1α[ρι. Kαι τo ι.|,,ωμd με ρdγoυλα. MιNρd6 μπoυ-ιιiq' Nα}τ6 ψαoηψα με τo oτ6ψα xλειoτ6, η πrτod'α δενε[ναι γυα να διιil1νoυ ψε τLζ μ6γεq. Σxoυπιζ6μ α'στε' Tη oα-λ&τα'τηoερβdρoυμε aτo πλ&ι xαι δεν
'oαλαβoυτ &''u 1iu 'oπιρo6νια 6λoι μαζi. Σε λiγo θα μdθαινε να'ε[ναι δ,nl".ρo
πρooεyτιx6e p'ε τα oερptτoα, τα πoτ\ρια 'LαL
τα' nro:;nτoυ θεdου Xριoτ6φoρoυ. 'Ηρθε τo παγω"6, ψια Θαυψ&'oιαxρtψα με β6ooινo τoυ xoυταλιo6 Nαι Qιλoτριμμdνα αμ6-γδαλα απ6 π&νω. H Μαρ{Nα δεν αρν{θηr. o6". :τou
'λφuoιiτε τo τoυγ&ρo πoυ τηζ πρ6oφερε o x6ριo6 Xωραφ&q. bdδιoq δεν N&πνtζε' αλλ&" elyαν π&ντoτε
":ory&.ρo$,oδdo,μoτLα" τoυζ φiλoυq.
ιι'Eλα να σoυ δεiξω τo oπtτι.. ''ll
- H Στdλλα Xωραφ& π{ρε τoν Στ&θη απ, τo1dρι να τoνξεναγ\oευ aτo rsπtτι πoυ απ6 'δcδ Nαι πtρα θα'i1"αν cιτ[-
...ΥΣTEPA" ΗPΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
τt τoυ. Mια ευρ61ωρη μoνoχατoυx[α πoυ μ0ριζε ταρNετbηNαυ φ&.ρψαxα. To ραδι6φωνo μεγdλo Nαι rsopαρ6, σαν σε-ντo6Nι, με τη βελ6να xoλλημdνη oτo Eθνιx6 Πρ6γραμμα.o Xριoτ6φoρoq Xωραφ&.s ψε τηMαρt.Nα Σoυdζ dβγαινανσ'τ'' τo γραφε(o 6ταν τdλειωoε ηξενξηση τoυ Στ&θη.
<<Λoιπ6ν...ll H θεατρiνα doNυι{.,ε να τoν φιλ{αει o'τo μ&-γoυλo Nι εNε[νoq δεν τραβ{1τηNε. κΞtyαod μαqll, τoυ
oφriριξε oτo αυτ{ Nαι tφυγε βρoντιilνταc, pαιsτm&" τα ξι'l-φτερνα πατo{lτaια τηζ στα" γNρ[ζα ψωoαtN&, να πρoλ&βειτα ψαyαζυ&".
Σαoτιoμdνo6 απdμεινε να xoπ& την π6ρτα πoυ oδη-
γo6oε oτo δρ6μo. Tο 1oλ λoυζ6ταν στoν απoγευματιν6 {-λιo xαι η θεiα Στdλλα ξdoτρωνε τo τραπiζt σtγoτραγoυ-δcΔντα6 oτα γαλλm&.
ιι'Eμαθα πoλ6 γρτ)γoρα 6,τυ tπρεπε να μ&θω o' εxε{νo
τo oπtτυ. l{α μην πληoιd.ζω τo πτυελoδo1εio τoυ θεloυ
Xριoτ6φoρoυ, να τραβ&ω τo xαζαν&xt στην τoυαλdτα 1ω-ρiq να .l.ρεψυdψαι απ' την αλυα(δα, 6πω6 την πρri;τη φoρ&-'
πoυ dπεαα Nαι τaαxtaτηy.α", ι6poνταq φνam& xαL την α_
λυoiδα. 'Eνα oλ6Nληρo Nα}'olιαtρι μ&θαινα αυνd1εια...llι<'oπωq τo σφoυγγαρ6φιδo...ll ε{πε η Δdoπoινα.<ιΣτo ο'1oλεio γρ&φτηNα oαν Eυoτ&θιo6 Xωραφ&qτoυ
Χριoτoφ6ρoυ χαt τη6 Στυλιανt1q, ioτω xι αν δεν τoυq φcb-ναζα"ψτtρα" xαυ"πατtρα'', αλλ& "θεdα'' ycαt"θε(o'' .'Ε-πρεπε να περ&ο'oυν 1ρ6νια για να μoυ βγει αυθ6ρμητα ναπω τη Στdλλα "ψnι,.&".o Xριoτ6φoρoq Χωραφ&"q ψe α_
DDOqqqι)-ι)
ΓΙΑNNΗΣ ΞANΘoΥΔΙtΣ
<ι'ΕNανα '(.αL
πατωτ6...ll επdμενε η Στdλλα, γιατ[ η!ΙαριNα ξNανε τη δ6oxoλη - ε[xεδoυλειdq, ψαγαζr&'ι]:ωνιαδι&φoρα.
TελιN& o'τρcΔθηxε τραπiζι, ανo[μηNαν διdπλατα oιμ.παλxoν6πoρτεζ για δρooιd ' η τσ.τωνLtρα ε[γε 6λα τ' α-γαθ&. τoν Θεo6 oε φρol.τα, oαλ&τεq, ψ'tΡεsxαι λεμoν&δεq.Mπiρα tμαν ΥLα" να' ευ1ηθo6ν, xυθηxε cl αφρ6q.,iro6ρι,...γo6ρι...ll o Στ&θηc, αναN&λυπτε xατ&π}ηλoq
"rq1.ι,ρo-νoμdεq των αoτc6ν, τtζ μετρημdνεq Nιν{1aαq, .crr, xiψηλι-φω.νεζ παρ ατ ηρ\oε ιq, μdτρηo ε [o αψε εtιo α <ι oυγγ νril μεq llαπ' τo oτ6ψα τηζ ευγενt'ιtF,θε[αC'Στdλλα6'
o θε(o6 Χριoτ6φoρ oq {ραν γενιNcλq τoυ μαχαιρoπlρoυ-νoυ, αλλd τLα τα γεψιoτd.. Nατcαρ6λα6 δεν {ταν απα:ρα[-τητo τo ψα;1α[ρι. Kαι τo ι.|,,ωμd με ρdγoυλα. MιNρd6 μπoυ-ιιiq' Nα}τ6 ψαoηψα με τo oτ6ψα xλειoτ6, η πrτod'α δενε[ναι γυα να διιil1νoυ ψε τLζ μ6γεq. Σxoυπιζ6μ α'στε' Tη oα-λ&τα'τηoερβdρoυμε aτo πλ&ι xαι δεν
'oαλαβoυτ &''u 1iu 'oπιρo6νια 6λoι μαζi. Σε λiγo θα μdθαινε να'ε[ναι δ,nl".ρo
πρooεyτιx6e p'ε τα oερptτoα, τα πoτ\ρια 'LαL
τα' nro:;nτoυ θεdου Xριoτ6φoρoυ. 'Ηρθε τo παγω"6, ψια Θαυψ&'oιαxρtψα με β6ooινo τoυ xoυταλιo6 Nαι Qιλoτριμμdνα αμ6-γδαλα απ6 π&νω. H Μαρ{Nα δεν αρν{θηr. o6". :τou
'λφuoιiτε τo τoυγ&ρo πoυ τηζ πρ6oφερε o x6ριo6 Xωραφ&q. bdδιoq δεν N&πνtζε' αλλ&" elyαν π&ντoτε
":ory&.ρo$,oδdo,μoτLα" τoυζ φiλoυq.
ιι'Eλα να σoυ δεiξω τo oπtτι.. ''ll
- H Στdλλα Xωραφ& π{ρε τoν Στ&θη απ, τo1dρι να τoνξεναγ\oευ aτo rsπtτι πoυ απ6 'δcδ Nαι πtρα θα'i1"αν cιτ[-
...ΥΣTEPA" ΗPΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
τt τoυ. Mια ευρ61ωρη μoνoχατoυx[α πoυ μ0ριζε ταρNετbηNαυ φ&.ρψαxα. To ραδι6φωνo μεγdλo Nαι rsopαρ6, σαν σε-ντo6Nι, με τη βελ6να xoλλημdνη oτo Eθνιx6 Πρ6γραμμα.o Xριoτ6φoρoq Xωραφ&.s ψε τηMαρt.Nα Σoυdζ dβγαινανσ'τ'' τo γραφε(o 6ταν τdλειωoε ηξενξηση τoυ Στ&θη.
<<Λoιπ6ν...ll H θεατρiνα doNυι{.,ε να τoν φιλ{αει o'τo μ&-γoυλo Nι εNε[νoq δεν τραβ{1τηNε. κΞtyαod μαqll, τoυ
oφriριξε oτo αυτ{ Nαι tφυγε βρoντιilνταc, pαιsτm&" τα ξι'l-φτερνα πατo{lτaια τηζ στα" γNρ[ζα ψωoαtN&, να πρoλ&βειτα ψαyαζυ&".
Σαoτιoμdνo6 απdμεινε να xoπ& την π6ρτα πoυ oδη-
γo6oε oτo δρ6μo. Tο 1oλ λoυζ6ταν στoν απoγευματιν6 {-λιo xαι η θεiα Στdλλα ξdoτρωνε τo τραπiζt σtγoτραγoυ-δcΔντα6 oτα γαλλm&.
ιι'Eμαθα πoλ6 γρτ)γoρα 6,τυ tπρεπε να μ&θω o' εxε{νo
τo oπtτυ. l{α μην πληoιd.ζω τo πτυελoδo1εio τoυ θεloυ
Xριoτ6φoρoυ, να τραβ&ω τo xαζαν&xt στην τoυαλdτα 1ω-ρiq να .l.ρεψυdψαι απ' την αλυα(δα, 6πω6 την πρri;τη φoρ&-'
πoυ dπεαα Nαι τaαxtaτηy.α", ι6poνταq φνam& xαL την α_
λυoiδα. 'Eνα oλ6Nληρo Nα}'olιαtρι μ&θαινα αυνd1εια...llι<'oπωq τo σφoυγγαρ6φιδo...ll ε{πε η Δdoπoινα.<ιΣτo ο'1oλεio γρ&φτηNα oαν Eυoτ&θιo6 Xωραφ&qτoυ
Χριoτoφ6ρoυ χαt τη6 Στυλιανt1q, ioτω xι αν δεν τoυq φcb-ναζα"ψτtρα" xαυ"πατtρα'', αλλ& "θεdα'' ycαt"θε(o'' .'Ε-πρεπε να περ&ο'oυν 1ρ6νια για να μoυ βγει αυθ6ρμητα ναπω τη Στdλλα "ψnι,.&".o Xριoτ6φoρoq Χωραφ&"q ψe α_
DDOqqqι)-ι)
ΓΙANNΙΙΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
γ&πηaε πoλ6 6ταν εiδε πωq θα γιν6μoυν υNαν6q αντtπα),6qτoυ στo cι&Nι, πωq θα τa&xιζα ιo6τιμα μ' εxε{νoν ταoταυρ6λεξα .. ' Mαyα[ρι N6πηNε y'αL τo βραδιν6 Nαταpρεγ-μα. Eιλιxριν&, δεν ξαν*δα 6νειρα με dρωε6 τoυq ανθρcΙl-πoυζ πoυ γνιiριζα. Απoρρoφ{θηια απ' τo oινεψ&', αττ' ταMiNυ M&oυ q Nαι ψ6νo 6ταν πtryαινα στην τoυαλdτα με δυ-oxoιλι6τητα' π&νω aτo aφ[ξιψo θυμ6μoυν τη MατLλντα.Moυ dβγαινε μdo' απ' την π{εaη' Mη γελ&q. ANo$γεταιγελoio, αλλ&. τιq dτρεμα τι6 δυoxoιλι6τητεq πoυ παρ{γα-γαν αναμν{σεLζ)).
<ιXαiρoμαι πoυ δεν αν{μω οτo πρcδιμo ημιο.φαdρto τωνγνωριμιcΔν σoυ)), γdλααε η Δdoπoινα με δυoxoλk. 06τεxouρ&γιo για γdλιo τηq απiψενε. 'Eνιωθε 1αλαρωμdνη, ε-ξoυθενωμdνη' τα 1ι&τια την dxoβαν. o oυραν6 e ε[χε π&ρειτo λoυλαx| yρωψα τoυ ξημεριilΨffioζ, xαΘαρ6c', Φrχρ6s,ψαρτυ&τυNoq.
αΜε αγαπησαν 'LαL
τoυq αγ&πηoα πoλ6. Kαλoi &νθρω-πoι. Πoτd δεν x&θιoαν απ6 δ6λo να με ιpαρdι|.loυν, αν χα'ιπιoτε$ω πωζ στην αρy{1τo6q dτρωγαν τα ερωτηματιrι&.Toυq τα διdλυoα υπαxo6oνταζ στη διαταγ{
'ηc'\ηαρtNαqΣoυdζ να ξεy&aω. Και, μα την αλ{βευα, ξtγα'oα yια 6aoκαιρ6 y-ρeι&oτηxε.. 'υ
- ιιΠ5ν{ψαγρ6νια, αqπoilψε. Kαι η Mατiλντα, ο6ζυγoq
Pιx&ρδoυ Πανiδη;ll
. Πdραoε πoλλ& 1ρ6νια αναζητcδνταζ την παλι& αταπη-
ιldyl 1o1l φiλη. Tη μ6νη πoυ δεν ξd1αoε o Στ&θηe, "o μo-
ναδιx6 6νoμα τoυ ε[γε φυλ&ξει με ιoτo66 αγ&πηq'o' ξνα α-π6xρυφo _o6τε xι o iδιo6 μπoρo6oε να πρooδιoρioει πo6_
..ΥΣTEPA. Ι{PΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
μdρos τoυ oc6ματ6q τoυ. H Mατiλντα {ραν π&ντα παρo6*
oα o' αυτ6 τo αxαθ6ριατo παρελθ6ν. 'Eπρεπε να ενηλιxιω-θε[ xω ν' απoτιτtpει τιq eξωτεριNiq oιγoυριd6 τoυ αεπιθε-
ωρητγi K&,λα1ανll για να Q&ξει να βρει ψια αψρη στη μυ-ατηριcbδη εξαφ&νιaητoυ ζε6γoυq Πανiδη. Αrρη δε βρ{xεπoτξ'' Eπ( δημooιoyραφιx\q τoυ Nαριdραq {Nανe tνα ταξ[_
δι οτα Γι&ννενα _εtaε να τ&ει απ6 τ6τε- ρωτcδνταq δεξι&
Nι αριaτεp& τLα" τo μoν6φθαλμo Pιμρδo. 'o,τι dμαθε απ6
τριτoβ&θμιoυζ συγγενεtq\ταν πωq 6λα τα περtoυσιαx&"τoυ
oτ oιγεtα ε(μν x\ρoδoτηθεi σε ηπειρωτιN& ιδρ6ματα.'ooo
γtα τoν iδιo τoν Pι1&ρδo, εtyαν αNo6σει πωζ oNoτcbθηNε
αPχ&s τηq δεxαετtαq τoυ '50 o' tνα τραγιN6 δυoτ61ημα.Kανdναq δε γνιiριζε περιoα6τερα,xανd,ναqδεν ε[1ε εντo-
πioει ι|,,{γματα x\ρoν oψυ&'q, απ6 xαιρ6 ειyαν παr!εt να μνη-
μoνε6oυν τo 6νoμ& τoυ. oι τελeνταtεqπυoτ{,qoτo π6νθoq {-ταν ot δυo εξαδdλφεq, πεθαψlνεq εδι6 'ιαι ε[Noaι 1ρ6νια, oι
μ6νεq ωφελημdνεq απ6 μιNρoλεηλαo(εq x&lτotων αν τιNειψ{'-
νων αξtαq πoυ υπ{ρ1αν στα, αρxoντιx& τoυ Pιx&ρδoυ.
Αργ6τερα, o' dναν o(No ευγηρtαq oτoν Xoλαργ6, εντ6-
πισε την oυραν(α Koρδιiνη, γtρα oτρατηγo6. Η αxoυ-
ψτ&Pα των αρραβιiνωνll θυμ6ταν μπερδεμdν α γεyoν6τα'θυμ6ταν τo μoν6φθαλμo φiλo τoυ αυζ6γoυ τΥ]6, τη μανiατoυ να αναβoοβτjνει xoυβανdζυNα τo6ρα, τo ^ιoριτo&χι πoυ
Noυβ&\o'ε μαζi τoυ oε μαNρινdq τoπoθεoiεζ πoυ αδυνα-
τo6oε να oνoματioει, τρ6μαζε να μιλ& για νεxρo66. Στoτdλoq dβαλε τα xλ&ψατα, oμoλoγc6νταζ στoν Στ&θη πωq
εtye tναν ατdλειωτo xατ&'},ηo νεNρι1iν oυγγενιilν Nω φt_
λων, xλειδωμdνo oτo oυρτd,ρι.
324 325
ΓΙANNΙΙΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
γ&πηaε πoλ6 6ταν εiδε πωq θα γιν6μoυν υNαν6q αντtπα),6qτoυ στo cι&Nι, πωq θα τa&xιζα ιo6τιμα μ' εxε{νoν ταoταυρ6λεξα .. ' Mαyα[ρι N6πηNε y'αL τo βραδιν6 Nαταpρεγ-μα. Eιλιxριν&, δεν ξαν*δα 6νειρα με dρωε6 τoυq ανθρcΙl-πoυζ πoυ γνιiριζα. Απoρρoφ{θηια απ' τo oινεψ&', αττ' ταMiNυ M&oυ q Nαι ψ6νo 6ταν πtryαινα στην τoυαλdτα με δυ-oxoιλι6τητα' π&νω aτo aφ[ξιψo θυμ6μoυν τη MατLλντα.Moυ dβγαινε μdo' απ' την π{εaη' Mη γελ&q. ANo$γεταιγελoio, αλλ&. τιq dτρεμα τι6 δυoxoιλι6τητεq πoυ παρ{γα-γαν αναμν{σεLζ)).
<ιXαiρoμαι πoυ δεν αν{μω οτo πρcδιμo ημιο.φαdρto τωνγνωριμιcΔν σoυ)), γdλααε η Δdoπoινα με δυoxoλk. 06τεxouρ&γιo για γdλιo τηq απiψενε. 'Eνιωθε 1αλαρωμdνη, ε-ξoυθενωμdνη' τα 1ι&τια την dxoβαν. o oυραν6 e ε[χε π&ρειτo λoυλαx| yρωψα τoυ ξημεριilΨffioζ, xαΘαρ6c', Φrχρ6s,ψαρτυ&τυNoq.
αΜε αγαπησαν 'LαL
τoυq αγ&πηoα πoλ6. Kαλoi &νθρω-πoι. Πoτd δεν x&θιoαν απ6 δ6λo να με ιpαρdι|.loυν, αν χα'ιπιoτε$ω πωζ στην αρy{1τo6q dτρωγαν τα ερωτηματιrι&.Toυq τα διdλυoα υπαxo6oνταζ στη διαταγ{
'ηc'\ηαρtNαqΣoυdζ να ξεy&aω. Και, μα την αλ{βευα, ξtγα'oα yια 6aoκαιρ6 y-ρeι&oτηxε.. 'υ
- ιιΠ5ν{ψαγρ6νια, αqπoilψε. Kαι η Mατiλντα, ο6ζυγoq
Pιx&ρδoυ Πανiδη;ll
. Πdραoε πoλλ& 1ρ6νια αναζητcδνταζ την παλι& αταπη-
ιldyl 1o1l φiλη. Tη μ6νη πoυ δεν ξd1αoε o Στ&θηe, "o μo-
ναδιx6 6νoμα τoυ ε[γε φυλ&ξει με ιoτo66 αγ&πηq'o' ξνα α-π6xρυφo _o6τε xι o iδιo6 μπoρo6oε να πρooδιoρioει πo6_
..ΥΣTEPA. Ι{PΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
μdρos τoυ oc6ματ6q τoυ. H Mατiλντα {ραν π&ντα παρo6*
oα o' αυτ6 τo αxαθ6ριατo παρελθ6ν. 'Eπρεπε να ενηλιxιω-θε[ xω ν' απoτιτtpει τιq eξωτεριNiq oιγoυριd6 τoυ αεπιθε-
ωρητγi K&,λα1ανll για να Q&ξει να βρει ψια αψρη στη μυ-ατηριcbδη εξαφ&νιaητoυ ζε6γoυq Πανiδη. Αrρη δε βρ{xεπoτξ'' Eπ( δημooιoyραφιx\q τoυ Nαριdραq {Nανe tνα ταξ[_
δι οτα Γι&ννενα _εtaε να τ&ει απ6 τ6τε- ρωτcδνταq δεξι&
Nι αριaτεp& τLα" τo μoν6φθαλμo Pιμρδo. 'o,τι dμαθε απ6
τριτoβ&θμιoυζ συγγενεtq\ταν πωq 6λα τα περtoυσιαx&"τoυ
oτ oιγεtα ε(μν x\ρoδoτηθεi σε ηπειρωτιN& ιδρ6ματα.'ooo
γtα τoν iδιo τoν Pι1&ρδo, εtyαν αNo6σει πωζ oNoτcbθηNε
αPχ&s τηq δεxαετtαq τoυ '50 o' tνα τραγιN6 δυoτ61ημα.Kανdναq δε γνιiριζε περιoα6τερα,xανd,ναqδεν ε[1ε εντo-
πioει ι|,,{γματα x\ρoν oψυ&'q, απ6 xαιρ6 ειyαν παr!εt να μνη-
μoνε6oυν τo 6νoμ& τoυ. oι τελeνταtεqπυoτ{,qoτo π6νθoq {-ταν ot δυo εξαδdλφεq, πεθαψlνεq εδι6 'ιαι ε[Noaι 1ρ6νια, oι
μ6νεq ωφελημdνεq απ6 μιNρoλεηλαo(εq x&lτotων αν τιNειψ{'-
νων αξtαq πoυ υπ{ρ1αν στα, αρxoντιx& τoυ Pιx&ρδoυ.
Αργ6τερα, o' dναν o(No ευγηρtαq oτoν Xoλαργ6, εντ6-
πισε την oυραν(α Koρδιiνη, γtρα oτρατηγo6. Η αxoυ-
ψτ&Pα των αρραβιiνωνll θυμ6ταν μπερδεμdν α γεyoν6τα'θυμ6ταν τo μoν6φθαλμo φiλo τoυ αυζ6γoυ τΥ]6, τη μανiατoυ να αναβoοβτjνει xoυβανdζυNα τo6ρα, τo ^ιoριτo&χι πoυ
Noυβ&\o'ε μαζi τoυ oε μαNρινdq τoπoθεoiεζ πoυ αδυνα-
τo6oε να oνoματioει, τρ6μαζε να μιλ& για νεxρo66. Στoτdλoq dβαλε τα xλ&ψατα, oμoλoγc6νταζ στoν Στ&θη πωq
εtye tναν ατdλειωτo xατ&'},ηo νεNρι1iν oυγγενιilν Nω φt_
λων, xλειδωμdνo oτo oυρτd,ρι.
324 325
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ ...YΣTι]PΑ. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
<ιKdθε βρ&δυ θdλoυν να oπ&ooυν την xλειδαριd τoυoυρταριo6 NαL να βγoυν iξω' N6ριε. .. Π6q θα 1ωρdooυντ6oot ψαNαρtτεq o' ξναμιxρ6 δωμ&τιo; oυτε tπλλα tyω,o6τε μπoρc6 να τoυζ υπoδε1θcδ με μια Nατιτoνξ ρ6μrro...,,
Tην dφηoε να θρηνεi τLα' την αδυναμiα τηζ να ανταπo-Nρυθεt στtζ χoσμιιtq απαυτ\σειζ των φανταoψ&των Nι i_ριξε τo β&ρos των αναζητ{oεων oε oυναδdλφoυ6 δημooιo-γρ&φoυ6 πoυ δo$λευ αν στη l{oτιoαφριxανιN{ ,Eνω
oη. Κα_πoιoι θυμo6νταν σσ.φ(^q τoν Πανdδη πριν απ6 τoν π6λεμo {ν'ατ&. τη δι&ρxεια τoυ πoλdμoυ, αλλ& 6yυ ψετ&.. Αλλoι εijχαν Φιoυστ& πωq δoλoφoν{θη)ιε στo Bελγιx6 ΚoγN6 txo-ν3α6 {δη ξεπoυλ{oει τo xυρι6τερo μdρoq των επtχεtρ{o'_c6ν τoυ, oτoΚim Tdoυν τoν θυμo6ν ταν παντPε1rdvo μ.'μι.αoλλανδdζα, πoυ τoν ταρ&τησε με ooβαρ{ ,.rρoo'θdruι,oτLα να τ&ει να ftoει oτην π}ηνaιNt1X&γη, dλλoι oαν δει_ν6 τζoγαδ6ρo πoυ τoλμo6oε να ψπα[νει αν&ψεoα στoυζxραταιo'3q Nεφα}ιαιo6γo1)ζ αναστατc6νoνταq τo ιo1υρ6 ε-pραtx6 λ6μπι τηe Αφριxtq, ['ro φ{μη περi θανdτoυ-τoυ d-σy'ασε ψ'3τη xαι oυQρ{βηxε δε6ντω6 oτιq αρx{,q τoυ ,40,
τελιx& tναq απ6ψαχr,ζ τηζ πα},ι&'q α"ρLστoNPατΙαq τoυ Γιo-1&νεoμπoυ ργN oριbτηyLε rωζ παρtaτη oτην Nηδεiα τoυ,oτην Aντ(6 Aψπtψπα' 6πoυ o Pιxdρδo6 δo6λευε για λoγα-ριαoμ6 τoυ αυτoχρ&τoρα Xατλd Σελαoιd. H ελληνιx{ Noι-ν6τητα τηq Αιθιoπiαq δεν εi1ε ιδdα περd Παν(δη.
Για dνα μεγ&λo διdοτημα o Στriθη6 παρ&τηoε τιq t_ρευνεζ, αλλd μια ψtραξαναφo6ντωoαν ot απoρ[εqNωξα-ναεπrxε[ρησε να ανo[ξει τo φ&xελo τoυ μoν6φθαλμoυ. E-να6 φiλo6 τoυ, απ6 την ελληνιx{ πρεoβε [α oτην Πραιτc6-
ρtα, τoυ doτειλε τo απ6Noψμα εν6q επιxfδειoυ oτα εγγλd-
ζυNα, 6πoυ N&πoυoq Tζdρεμυ Tζdφερooν εξυμνo6oε τηνπρooc,lπυx6τητα τoυ Piτoαρντ Πανiδη, ((πoυ o αδ6xητo6θ&νατ6c, τoυ oυνετ&ραξε την xoινων{α των φiλων τoυ επt_
1ειρηματιιiνll. Πρoq τo τdλoq, o iδιoq o Tζdφερooν απευ-θυν6ταν ατη o6ζυγo τoυ εNλιπ6ντoq, ευ16μενoq Noυρ&γιo,
αντoγt1Nαι π[oτηoτην &πoιpη6τυ ηι|,lυfi τoυ Piτoαρντ θα
βoλευ6ταν Nατ&. τoν Nαλ6τερo δυνατ6ν τρ6πo στoυζ ευω_
διαo'τo66 παραδεioιoυq x{πoυq. H 1ρoνoλoγ{α τoυ επιNt1-
δειoυ {ταν t955.ιιH μoναδιNt1 αυτi7 πληρoφoρk tφτααε oτα 16ρια μoυ
τρι&ντα 1ρ6νια αργ6τερα... Aπ6 'Nε[ Nαυ πdρα αNoτ&δι.
To αoτε{o ε(.ναι 6τt δε γνιiριζα y'αν τo πατρm6 τηq ετtΘε'τo. Moυ αρxo6oε εNε[να ταyρ6νια τo 6νoμ& τη6, πoυ δεν
tραν Nαυ τo πto αυνηθιομdνo. 'Hμoυν oiγoυρoq πωq δε
γρειαζ6ταν να tγa επiθετo iνα Noρ[τat πoυ τo φιiναζαν"Mατ{λντα"...ll
H Δdoπoινα εtγe απoxoιμηθεt Nρατcλνταc τo φλιτζ&νιμε τo τo&t cιτo xdρι. ΣηNιllθηxε αxρoπατιΙινταq y'αL
ψ€,
πρorsoγi1 τηc, τo τ\Ρε'ρi1νoνταq π&νω τηζ μtα ψιNρi'1Nα_
ρ6 Noυβdρτα, λ&φυρo απ' τηBritishΑirways. Axo$μπηoει&τι,l απ' τo xεφ&)'ι τηq {να ψαξιλ&ρι ιαι π{1ε στην χoυ-
ζ[να να φτυ&ξει Nαφt' H μ6ρα πρoμηνυ6ταν λαμπρ{, o t]-λιoq Nαθρεφτιζ6ταν στoν ασημdνιo τρo6λo τoυ ξ(oυ Nιxo-λ&oυ τηc Αozληπιo6 _τoν dβλεπε απ' την οδ6 Σ[να_ oxε-
φτ6ταν τα oταυρ6λεξα πoυ ε[yε να παραδcδoει στην εφη-
μερiδα, την αξtα των ερωτηψατιNcΙιν τoυ, τα ι6xα}'&" τoυ
&ν τ εγαν αx6ψ τα α δημιoυ ργ ιx& ξενilμυαll .
,lo(ιD9η
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ ...YΣTι]PΑ. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
<ιKdθε βρ&δυ θdλoυν να oπ&ooυν την xλειδαριd τoυoυρταριo6 NαL να βγoυν iξω' N6ριε. .. Π6q θα 1ωρdooυντ6oot ψαNαρtτεq o' ξναμιxρ6 δωμ&τιo; oυτε tπλλα tyω,o6τε μπoρc6 να τoυζ υπoδε1θcδ με μια Nατιτoνξ ρ6μrro...,,
Tην dφηoε να θρηνεi τLα' την αδυναμiα τηζ να ανταπo-Nρυθεt στtζ χoσμιιtq απαυτ\σειζ των φανταoψ&των Nι i_ριξε τo β&ρos των αναζητ{oεων oε oυναδdλφoυ6 δημooιo-γρ&φoυ6 πoυ δo$λευ αν στη l{oτιoαφριxανιN{ ,Eνω
oη. Κα_πoιoι θυμo6νταν σσ.φ(^q τoν Πανdδη πριν απ6 τoν π6λεμo {ν'ατ&. τη δι&ρxεια τoυ πoλdμoυ, αλλ& 6yυ ψετ&.. Αλλoι εijχαν Φιoυστ& πωq δoλoφoν{θη)ιε στo Bελγιx6 ΚoγN6 txo-ν3α6 {δη ξεπoυλ{oει τo xυρι6τερo μdρoq των επtχεtρ{o'_c6ν τoυ, oτoΚim Tdoυν τoν θυμo6ν ταν παντPε1rdvo μ.'μι.αoλλανδdζα, πoυ τoν ταρ&τησε με ooβαρ{ ,.rρoo'θdruι,oτLα να τ&ει να ftoει oτην π}ηνaιNt1X&γη, dλλoι oαν δει_ν6 τζoγαδ6ρo πoυ τoλμo6oε να ψπα[νει αν&ψεoα στoυζxραταιo'3q Nεφα}ιαιo6γo1)ζ αναστατc6νoνταq τo ιo1υρ6 ε-pραtx6 λ6μπι τηe Αφριxtq, ['ro φ{μη περi θανdτoυ-τoυ d-σy'ασε ψ'3τη xαι oυQρ{βηxε δε6ντω6 oτιq αρx{,q τoυ ,40,
τελιx& tναq απ6ψαχr,ζ τηζ πα},ι&'q α"ρLστoNPατΙαq τoυ Γιo-1&νεoμπoυ ργN oριbτηyLε rωζ παρtaτη oτην Nηδεiα τoυ,oτην Aντ(6 Aψπtψπα' 6πoυ o Pιxdρδo6 δo6λευε για λoγα-ριαoμ6 τoυ αυτoχρ&τoρα Xατλd Σελαoιd. H ελληνιx{ Noι-ν6τητα τηq Αιθιoπiαq δεν εi1ε ιδdα περd Παν(δη.
Για dνα μεγ&λo διdοτημα o Στriθη6 παρ&τηoε τιq t_ρευνεζ, αλλd μια ψtραξαναφo6ντωoαν ot απoρ[εqNωξα-ναεπrxε[ρησε να ανo[ξει τo φ&xελo τoυ μoν6φθαλμoυ. E-να6 φiλo6 τoυ, απ6 την ελληνιx{ πρεoβε [α oτην Πραιτc6-
ρtα, τoυ doτειλε τo απ6Noψμα εν6q επιxfδειoυ oτα εγγλd-
ζυNα, 6πoυ N&πoυoq Tζdρεμυ Tζdφερooν εξυμνo6oε τηνπρooc,lπυx6τητα τoυ Piτoαρντ Πανiδη, ((πoυ o αδ6xητo6θ&νατ6c, τoυ oυνετ&ραξε την xoινων{α των φiλων τoυ επt_
1ειρηματιιiνll. Πρoq τo τdλoq, o iδιoq o Tζdφερooν απευ-θυν6ταν ατη o6ζυγo τoυ εNλιπ6ντoq, ευ16μενoq Noυρ&γιo,
αντoγt1Nαι π[oτηoτην &πoιpη6τυ ηι|,lυfi τoυ Piτoαρντ θα
βoλευ6ταν Nατ&. τoν Nαλ6τερo δυνατ6ν τρ6πo στoυζ ευω_
διαo'τo66 παραδεioιoυq x{πoυq. H 1ρoνoλoγ{α τoυ επιNt1-
δειoυ {ταν t955.ιιH μoναδιNt1 αυτi7 πληρoφoρk tφτααε oτα 16ρια μoυ
τρι&ντα 1ρ6νια αργ6τερα... Aπ6 'Nε[ Nαυ πdρα αNoτ&δι.
To αoτε{o ε(.ναι 6τt δε γνιiριζα y'αν τo πατρm6 τηq ετtΘε'τo. Moυ αρxo6oε εNε[να ταyρ6νια τo 6νoμ& τη6, πoυ δεν
tραν Nαυ τo πto αυνηθιομdνo. 'Hμoυν oiγoυρoq πωq δε
γρειαζ6ταν να tγa επiθετo iνα Noρ[τat πoυ τo φιiναζαν"Mατ{λντα"...ll
H Δdoπoινα εtγe απoxoιμηθεt Nρατcλνταc τo φλιτζ&νιμε τo τo&t cιτo xdρι. ΣηNιllθηxε αxρoπατιΙινταq y'αL
ψ€,
πρorsoγi1 τηc, τo τ\Ρε'ρi1νoνταq π&νω τηζ μtα ψιNρi'1Nα_
ρ6 Noυβdρτα, λ&φυρo απ' τηBritishΑirways. Axo$μπηoει&τι,l απ' τo xεφ&)'ι τηq {να ψαξιλ&ρι ιαι π{1ε στην χoυ-
ζ[να να φτυ&ξει Nαφt' H μ6ρα πρoμηνυ6ταν λαμπρ{, o t]-λιoq Nαθρεφτιζ6ταν στoν ασημdνιo τρo6λo τoυ ξ(oυ Nιxo-λ&oυ τηc Αozληπιo6 _τoν dβλεπε απ' την οδ6 Σ[να_ oxε-
φτ6ταν τα oταυρ6λεξα πoυ ε[yε να παραδcδoει στην εφη-
μερiδα, την αξtα των ερωτηψατιNcΙιν τoυ, τα ι6xα}'&" τoυ
&ν τ εγαν αx6ψ τα α δημιoυ ργ ιx& ξενilμυαll .
,lo(ιD9η
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛΙΙΣ
K&θιoε στo τPαπεζ&'ιι τηc, Noυζtναq με μtα xo{πα ια-ψατιx6 xαφt. Μετ& pεβαι6τηταG μπoρo6oε να. τεL πωζ τoτραγo6δι των Ριi:oων εxε{νo τo βρ&δυ o-τo πεζoδρ6μιo τoυ
ξdoυ Kωνoταντdνoυ {ταν lδιo με τo τραγo6δι τoυ απo-χαιρετtσμo6 πoυ εd1αν τραγoυδ{αει στoν αρραβιΔνα τηq Mα-τt}'νταq oι θεατρiνoι. Mια Niνα πoυ dφευγε ψαNρι&. {|παν
"oxλειδ( '{αL ηλ6πη.
! υ ιπa TAKTοΠOΙHMENH ZΩH ME ΦοNTo ENA ΛAMΙΙPο Η-
L'/ λυo$α,s tλε μα γεμ&,τ o γ ιρLζα μαλλι& }α"L TIεΡLIταιNτ ιNt'1
δι&θεoη τLα" τσ' ενδιαφdρoντα δειν& των <ιπενfντα xαι &-
νω)), η Δdοπoινα για πριiτη φoρ&.τα 'βριαxε μπαoτo6νια.Aνηoυ1o6oε Nυρdωq για τoν Στ&θη, πoυ ο(φoυγxραζ6ταν
τo παρ&δoξo παρελθ6ν τoυ μdoα απ6 τrl υγρ6 ρε6μα πoυ
ψτηNε αν&ψεo&" τoυq dτoι ανατ&ντeγα, ξερνιilνταζ συναt-
oθηψατ ιxtq αν αo φ&}rεLεζ y'αL θανατερ{ Nρυ&δα.
αKoμματιαoμdνεq αναμνloειq απ6 ερωτιιdq παρενdρ-
γειεq δεινooα6ρων xαι λoυτρoθεραπε[ε6 μαμo6θ γdμιoε η
ζωf μαqll. To εννoo6o ε yναL τo επαναλ&μβ ανε y"απ' ιδiαν 6-
ταν oδηγo6oε νευριx& \6ταν εγNλωβιζ6ταν στo xυNλoφo-
ριαx6 αtνιγψα τ\e Mεooγεiων. 'Eπιανε τον εαυτ6 τηc' να
παρατηρεt τη δiνη ψιαq τρtλαq, χωρtζ να μπoρεi να δηλrii_
σει συμμετox{1 oτη δι&φανη απειλl1 πoυ 1αμdλωνε την
χoρμoστo(σι& τoυ Kλιντ'Ιατγoυντ. ιιKαι τη ατ6oη τoυ, o-
ooνo6πωll, πρ6oθεoε oφiγγoντα6 τo τιμ6νι.'Ηθελε να γελ&oει, αλλ& δεν τη6 dβγαινε. Στo τριoδι&-
σ τ ατ o η λιo β αo iλε ψ& "
ηq ξαφν ιx&' π ρoατ dθ η N αν απεt)ητ m&.
328 329
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛΙΙΣ
K&θιoε στo τPαπεζ&'ιι τηc, Noυζtναq με μtα xo{πα ια-ψατιx6 xαφt. Μετ& pεβαι6τηταG μπoρo6oε να. τεL πωζ τoτραγo6δι των Ριi:oων εxε{νo τo βρ&δυ o-τo πεζoδρ6μιo τoυ
ξdoυ Kωνoταντdνoυ {ταν lδιo με τo τραγo6δι τoυ απo-χαιρετtσμo6 πoυ εd1αν τραγoυδ{αει στoν αρραβιΔνα τηq Mα-τt}'νταq oι θεατρiνoι. Mια Niνα πoυ dφευγε ψαNρι&. {|παν
"oxλειδ( '{αL ηλ6πη.
! υ ιπa TAKTοΠOΙHMENH ZΩH ME ΦοNTo ENA ΛAMΙΙPο Η-
L'/ λυo$α,s tλε μα γεμ&,τ o γ ιρLζα μαλλι& }α"L TIεΡLIταιNτ ιNt'1
δι&θεoη τLα" τσ' ενδιαφdρoντα δειν& των <ιπενfντα xαι &-
νω)), η Δdοπoινα για πριiτη φoρ&.τα 'βριαxε μπαoτo6νια.Aνηoυ1o6oε Nυρdωq για τoν Στ&θη, πoυ ο(φoυγxραζ6ταν
τo παρ&δoξo παρελθ6ν τoυ μdoα απ6 τrl υγρ6 ρε6μα πoυ
ψτηNε αν&ψεo&" τoυq dτoι ανατ&ντeγα, ξερνιilνταζ συναt-
oθηψατ ιxtq αν αo φ&}rεLεζ y'αL θανατερ{ Nρυ&δα.
αKoμματιαoμdνεq αναμνloειq απ6 ερωτιιdq παρενdρ-
γειεq δεινooα6ρων xαι λoυτρoθεραπε[ε6 μαμo6θ γdμιoε η
ζωf μαqll. To εννoo6o ε yναL τo επαναλ&μβ ανε y"απ' ιδiαν 6-
ταν oδηγo6oε νευριx& \6ταν εγNλωβιζ6ταν στo xυNλoφo-
ριαx6 αtνιγψα τ\e Mεooγεiων. 'Eπιανε τον εαυτ6 τηc' να
παρατηρεt τη δiνη ψιαq τρtλαq, χωρtζ να μπoρεi να δηλrii_
σει συμμετox{1 oτη δι&φανη απειλl1 πoυ 1αμdλωνε την
χoρμoστo(σι& τoυ Kλιντ'Ιατγoυντ. ιιKαι τη ατ6oη τoυ, o-
ooνo6πωll, πρ6oθεoε oφiγγoντα6 τo τιμ6νι.'Ηθελε να γελ&oει, αλλ& δεν τη6 dβγαινε. Στo τριoδι&-
σ τ ατ o η λιo β αo iλε ψ& "
ηq ξαφν ιx&' π ρoατ dθ η N αν απεt)ητ m&.
328 329
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘo\nΗΣ
y'oΡ&y'Lα με_ματoβαμμdνα ρoψφη, tτoυψα να Nαταoπαρ&-ξoυν τι6 xερδιoμdνε e ψε N6πo {φμus ν$xτec,"η6. Αror&λr-πτε τρα{lψατα σαν Noιμιoμdνα ηφα[oτεια, πoυ παρατλα-νo6ν τoυ6 επιoτ{μoνεq-xηδεμ6νεζ των φυσιχ,i,, φλ,roμd-νωu Mπoρεt να'φταtτε yναL η Mεαoγεiων για τo iιφ,
"ηr,'Ε[xε επιoτρd(,,ει δριι16τερη στo *ηψo, o"rq ooyo}r/,uqτων Nραoυcbν, στo διαoxεδαοτιN6 γι' αυτty N(laψo"rr"roμ-φ6ρ, πoυ ωoτ6oo τoν διεxδιNo6aε απ6
"λ 6ψoq
"ηr, uγιr-
νη6ll, 6πωq διαλαλo6 aε, ψατι&.q τ\c,, tτoιψ ou,i n,ooooτιγμ{ να τoν αναπoδoγυρio.ει με μια xoμι.|τ)'θ6ελλα madeby Despina.
- Ανdλυε β! "η βo{θεια μtαζ γερμανιx\qoυoxευ{6 xαφt-δων την παιδαριrΙiδη εμμoν{ τoυ Στdθη να ντ6νει με ανε-ξi'η\ εμπιoτoo.6νη την ερωτιN{1φιλiα τoυ τLα' τηMατiλ-ντα, ψπtμε στη φυγ6xεντρo τ\e αφηρημdδα c,, τελιN&ζtΓλευε τo xoρ[τα με τo λειQ6 δ6ντι πoυ εξαφαν[oτη', oi6πρooιbπoυ Tlq μ. τoν μυθιoτoρηψατιx6 μoν6φθαλμo Pi-τσα"ρντ τoυ Kdιπ T&oυν.
Σ9 ιiλλη περtπτωoη θα τo διαoxdδαζε, θα δ{λωνε κε(-ψαι ζωντανt1 αN6ψ xαι ψαζoγ[ζομαιll, θα &νoryε ενδε1o_μdνω3 )ιαL tιLα oαψπ&νια ει6 μν{μην "ηq
ur6.εη"d, iλr,πoυ δεν tπαυε να τ\e oτdλνει 1o|,".μd, n ψu6ψ*|o on;τo υπερπdραν.
Mdxρι τdlρα τη oxtoη τηζ με τoν Στdθη την περιd-γραφε cαν cxtoηoτημdνη π&νω ιιoε xερ{, oε μdλι *o, ouoιxoνoψυxt1 νιρβ&να, τ εψατη μεταφυσtχo66 π6boυ6ll. Kα-τ6τυν γελo6oε μ6νη τηe, παραo6ρoνταζ τlαL τoυq &λλoυgoτoν xανιβαλιoμ6.
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
αΖηλε(lω cαν pλ&Nαqll, dγραιpε με πλαγιαoταγραψψα_τσ' στo μπλox τηζy'αL τo επαν6λαβε δεx&Nιq, rsαν oγoλιxt1
τιμωρiα.Θ6μωνε πoυ ot πληρoφoρiε c, τηζτLα τoν Στ&θη $ραν τε-
λrN&" απ6 υλιx6 μπεζdδων: oαθρ66 xαt αφρ&rεq. Δεν ε(1ε
ptpωα oNoπ(l να μπει σε ταπεtνωτιxdζ διαδιNαoLεq αντι-πo(νων τLα τηoιωπ{ μιαq περι6δoυ ζω{q πoυ αγνoo6oε ε-πιof μωq xαι o iδιoq. 'Hξερε 6ψωq Nα}'& πωc τα ελαφρcδν
ηθιiν τραγoυδ&xια πoυ αναδ6oνταν oλ6φρεoxα απ' τo
oταυρoλεξιx6 μυαλ6 του Στ&,θη τη φ6βιζαν. Αυττj η ε6-y"ραaη ανηου1iα πoυ β&ζει oε δoNιμαo{α την oυρoδ61o x6-
στη τtβ ξαναρθε Nαι τ&),υ. <ιΦταlνε oι xαφdδεq, ω ηλiθιαθε&" τηq Nλιμαxτηρioυll, αναφιΔνηαε dται, γtα να γλεντ{-aq tνα oφiξιμo ,sτo aτoψ&"γt.
Mε N6πo o6ρθηNε ,sτα ιαΘ"|1Noντ&' τηe ωq γυαγυ&"q Nαt
ψητ iραq, θNαν ε επιo x{l1 ει q_ αo τ ρ απi1 o'ε 6λoυq, αν dπνε υ oε
ταλN Nαι μωρoυδioτιxα λ&δια απ' τσ' αφρ&τα ιω}'αρ&xυα
των εγγoνιδν τY]€, ξαναpρ\xε τιq ταa(τητεζ πoυ τηq dδι_
νοtν τo xoυρdγιo να επεμβαiνει oωo'τ& o"η (.i 6λων, δd-
yθηNε π&λι διΔρα τηc, N6ρηc, τηc, }LαL τoυ γαμπρoil τηc,, n&-ντα επιλεγμdνα με ξε1ωριoτ6 γoι1oτo: η υι[:iφωνoq Tερd_
ζαΣτρατα6 αε λιγ6τερo γνωατ& τραγo6δια τoυ Koυρτ B&ιλιαι yαλ}'ιNοt βιβλiα για Nραo&..
Tε'},υx&oημεiωoε oτo μπλox τη6: <<Λεiπoυν ioω6 oι μ6-θoι απ' την Noινf μαq ζωγill Nαι τηλεφc6νησε στoν Στοtθη.
'oλα μπ{xcrν στην NανclνιNi1τoυq τρo1ι&, δε oυζ{τηcανξα-ν&" για τα παραμ6θια-πoταμo6q των τριιilν ημεριilν χαt νυ-
χτiυν, o Στ&θηq π&λευε με τα oταυρ6λεξ& τoυ' E[xε {δη
:]3 Ι
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘo\nΗΣ
y'oΡ&y'Lα με_ματoβαμμdνα ρoψφη, tτoυψα να Nαταoπαρ&-ξoυν τι6 xερδιoμdνε e ψε N6πo {φμus ν$xτec,"η6. Αror&λr-πτε τρα{lψατα σαν Noιμιoμdνα ηφα[oτεια, πoυ παρατλα-νo6ν τoυ6 επιoτ{μoνεq-xηδεμ6νεζ των φυσιχ,i,, φλ,roμd-νωu Mπoρεt να'φταtτε yναL η Mεαoγεiων για τo iιφ,
"ηr,'Ε[xε επιoτρd(,,ει δριι16τερη στo *ηψo, o"rq ooyo}r/,uqτων Nραoυcbν, στo διαoxεδαοτιN6 γι' αυτty N(laψo"rr"roμ-φ6ρ, πoυ ωoτ6oo τoν διεxδιNo6aε απ6
"λ 6ψoq
"ηr, uγιr-
νη6ll, 6πωq διαλαλo6 aε, ψατι&.q τ\c,, tτoιψ ou,i n,ooooτιγμ{ να τoν αναπoδoγυρio.ει με μια xoμι.|τ)'θ6ελλα madeby Despina.
- Ανdλυε β! "η βo{θεια μtαζ γερμανιx\qoυoxευ{6 xαφt-δων την παιδαριrΙiδη εμμoν{ τoυ Στdθη να ντ6νει με ανε-ξi'η\ εμπιoτoo.6νη την ερωτιN{1φιλiα τoυ τLα' τηMατiλ-ντα, ψπtμε στη φυγ6xεντρo τ\e αφηρημdδα c,, τελιN&ζtΓλευε τo xoρ[τα με τo λειQ6 δ6ντι πoυ εξαφαν[oτη', oi6πρooιbπoυ Tlq μ. τoν μυθιoτoρηψατιx6 μoν6φθαλμo Pi-τσα"ρντ τoυ Kdιπ T&oυν.
Σ9 ιiλλη περtπτωoη θα τo διαoxdδαζε, θα δ{λωνε κε(-ψαι ζωντανt1 αN6ψ xαι ψαζoγ[ζομαιll, θα &νoryε ενδε1o_μdνω3 )ιαL tιLα oαψπ&νια ει6 μν{μην "ηq
ur6.εη"d, iλr,πoυ δεν tπαυε να τ\e oτdλνει 1o|,".μd, n ψu6ψ*|o on;τo υπερπdραν.
Mdxρι τdlρα τη oxtoη τηζ με τoν Στdθη την περιd-γραφε cαν cxtoηoτημdνη π&νω ιιoε xερ{, oε μdλι *o, ouoιxoνoψυxt1 νιρβ&να, τ εψατη μεταφυσtχo66 π6boυ6ll. Kα-τ6τυν γελo6oε μ6νη τηe, παραo6ρoνταζ τlαL τoυq &λλoυgoτoν xανιβαλιoμ6.
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
αΖηλε(lω cαν pλ&Nαqll, dγραιpε με πλαγιαoταγραψψα_τσ' στo μπλox τηζy'αL τo επαν6λαβε δεx&Nιq, rsαν oγoλιxt1
τιμωρiα.Θ6μωνε πoυ ot πληρoφoρiε c, τηζτLα τoν Στ&θη $ραν τε-
λrN&" απ6 υλιx6 μπεζdδων: oαθρ66 xαt αφρ&rεq. Δεν ε(1ε
ptpωα oNoπ(l να μπει σε ταπεtνωτιxdζ διαδιNαoLεq αντι-πo(νων τLα τηoιωπ{ μιαq περι6δoυ ζω{q πoυ αγνoo6oε ε-πιof μωq xαι o iδιoq. 'Hξερε 6ψωq Nα}'& πωc τα ελαφρcδν
ηθιiν τραγoυδ&xια πoυ αναδ6oνταν oλ6φρεoxα απ' τo
oταυρoλεξιx6 μυαλ6 του Στ&,θη τη φ6βιζαν. Αυττj η ε6-y"ραaη ανηου1iα πoυ β&ζει oε δoNιμαo{α την oυρoδ61o x6-
στη τtβ ξαναρθε Nαι τ&),υ. <ιΦταlνε oι xαφdδεq, ω ηλiθιαθε&" τηq Nλιμαxτηρioυll, αναφιΔνηαε dται, γtα να γλεντ{-aq tνα oφiξιμo ,sτo aτoψ&"γt.
Mε N6πo o6ρθηNε ,sτα ιαΘ"|1Noντ&' τηe ωq γυαγυ&"q Nαt
ψητ iραq, θNαν ε επιo x{l1 ει q_ αo τ ρ απi1 o'ε 6λoυq, αν dπνε υ oε
ταλN Nαι μωρoυδioτιxα λ&δια απ' τσ' αφρ&τα ιω}'αρ&xυα
των εγγoνιδν τY]€, ξαναpρ\xε τιq ταa(τητεζ πoυ τηq dδι_
νοtν τo xoυρdγιo να επεμβαiνει oωo'τ& o"η (.i 6λων, δd-
yθηNε π&λι διΔρα τηc, N6ρηc, τηc, }LαL τoυ γαμπρoil τηc,, n&-ντα επιλεγμdνα με ξε1ωριoτ6 γoι1oτo: η υι[:iφωνoq Tερd_
ζαΣτρατα6 αε λιγ6τερo γνωατ& τραγo6δια τoυ Koυρτ B&ιλιαι yαλ}'ιNοt βιβλiα για Nραo&..
Tε'},υx&oημεiωoε oτo μπλox τη6: <<Λεiπoυν ioω6 oι μ6-θoι απ' την Noινf μαq ζωγill Nαι τηλεφc6νησε στoν Στοtθη.
'oλα μπ{xcrν στην NανclνιNi1τoυq τρo1ι&, δε oυζ{τηcανξα-ν&" για τα παραμ6θια-πoταμo6q των τριιilν ημεριilν χαt νυ-
χτiυν, o Στ&θηq π&λευε με τα oταυρ6λεξ& τoυ' E[xε {δη
:]3 Ι
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
Nαθυoτερ{σει να τα παραδιδσει στην εφημερiδα Nυ tπεcεψe τσ" μo6τρα oτα oριζoντtωq Nαι xαθiτωq.
To Π&o1α π)ηa[αζε xαL τo μετεωρoλoγιx6 δεiιτio δενdλεγε δυodρεοτα πρ&γψατα. Aνoιξt&τυNε6 βρo1o6λεζ μεν6τιo dρειoμα διαδd1θη1ιαν ταξiφτια
"o, 1ειμιil, α, ηΣ,α-pαNooτt1φ6ρτωoε μoβ απo1ρciloειq τα δdντρα των δρ6μων,oτo τιτ\ψα yωρ6ταν να ειoπνdει x6ρτo xαt πιxρt1δρoo,ιdαπ' τoυq Nρiνoυq με τoυζ o.xληρo6q oτ{μoνε6.
ι<To βλdμμα τηζ ενηλtχ [ωoηqδε 1oρταiνε υ να αγια},υ&._
ζει την &νoιξηll. Σημεiωνε oυνε1c66, γtα να ξαλαφριilνει τη
9"iΦη τηq. 'Ηθελε να. σ1ιεφτε[, ),oγιN6q &νθρωπoq iραν-,δεν μπoρo6σε να συμμεριστε[ την απoδofi τoυ τυ1α{oυ,
μιoo6αε τtζ συμπτcδoει6 απ6 τρ6μo ΥLα. τη oopαρ6τητ&"τoυ6, διαιoθαν6ταν πωζ ψeτα'1ινo6νταν oι τλ&xεq τηζ τηqμε αθdατoυq δρd,oτε6, ευ16ταν να βρει τρ6πoυq υπdρβαoηeτηζ crνησυχ[αq τηq.
To oτoμd1ι etyε τηδιx{ τoυ λoγιx{ ylαL τo εμπιoτευ6*ταν. To αoφ6 ατoμ&1ι δεν εi1ε &λλo τρ6τo να μιλ{oει εξ6ναT' τo oφtξtψo. Kαι oφιγγ6ταν y'αιτηq dλεγε με τoυq xιi:-διxεq τη6 νε6ρωoηe 6τι pριoN6ταν N&τω ατ.' τo αγριεμdνoμ&τι τoυ xυxλcδνα. 'F'πειτα tQαxνε oτα FM
"o o"oθμ6 μu
τη μεγαλ6τερη φασαφtα, για να την απooπ&'oευ απ' τιgantJ1ειq τηc,.
0δηγo6oε Nαy6πoπτηγια 6λoυ6 ιαL τLα 6λα' Tix oxo6-ρα τζ&ψια των διπλανι/:ν αυτoNιντ)των την ανησυχo6oαν.Aγ δεν ντρεπ6ταν, Θα xατiφευγe ξανα ατoν Mατθ αto, γω-ρ[qναξtρει τι αxpιpcΙιC'θα τoυ (ητo6oε. 'Flτcυ xι αλλιιiiq ε(-γε ενωεΘει' o Mατθαio c, ptpα.ο' {ταν πρ6oωπo εμπιoτoo6-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
νηG, απ6δειξη τo 6τι δεν ξαναμ(ληoαν για Δριiμε ζ >LαL
Πλατ6oτoμα.Κ&τι συνωμoτtχ6 διdNρινε ioωq oτo βλdμματoυ, αλλ& ειλιxριν& δεν τiθελε να εμπλαxε[ aε τiτoιoυ ε{-
δoυq ιδdεq.
<<Eiναι διαioθηoηtl, μoνoλ6γηoε. ι<Δια(oθηαη xαι τhραsxαι ρ6ι|.lιμo τηc, v.r[ρα.qLl. Πoλ6 ωραiα! Ειae αργtaeι Nι αυτt1
να oυνθdτει aτυy&"xυα αλαμπoυρνtζυNα,1ειρ6τερα απ' τoυ
Στ&θη. αMαq λεiπει o μ6θo6. Mαq λεiπoυνε ot μ6θoι, φα-α6λι Nαι ρεβiθιll. Γdλαoε μ6νη τη6 ιω π&τηoe την x6ρνα.
Η Mεαoγεiων δεν τdλειωνε ε6xoλα, ξερνo6oε επιπλdoν
1ιλι6μετρα , πνυγ6ταν μdoα oτo αυτox{νητo, o1εδiαζε διεξo-
διx& τη βραδι& τηq, αναN6Nλωνε oυνταγdq γoρτoφαγtαqxι6ατερα τo μυαλ6 τηq xoλλo6αε π&λι oτην α6ρατη απειλl'7.
'oταν τo παρμπρiζ διαλ6θη)1ε σε μυρι&δεq διd,φανα d-
ντoμα, axtφτηxε τιq μdλιoαε ζ 1,tαL την πιθαν6τητα να ε[-
ναι αλλεργιNt1oτo τotψπηψα τoυζ, αν ylαL τo εi1ε υπooτε[
ψt6λιιeq Ψoρξζ, Noρπo&Nι α}ιλ&' xι αργ6τερα, χωΡ[s ταΡα-τρ&γoυδα. Tελευταiα oxdQη τηc, tραν o θ&νατo6 με τη
μoρφi τηcTζiotNα LανγN. M6νo πoυ τηqiραν αδ6νατo να
θυμηθεi π6τε xαι σε πoto φtλμ η ασπρoφoρεμdνη με oρ_
γ x&ν τζεq Τ ζtrs ιxα, ω q θ&νατoq, 1αμoγελo0 o ε εφτ υN& στoυ ζτε)'&τεq τηq.
αΠρoδι&θεαη λεoβiαqll, ι.|ιθ6ριοε oτo xατ&πληNτo μo6-τρo εν6q τρo1α(o,.l γ&νoνταq τιq αιoθfo'εLζτηζ.
oνειρε6τηxε την oιxoγdνεια Toαoυodoxoν να xα[γeταυ
μdoα oτo θηριc6δεq πρoεδριx6 τη6 μdγαρo _ ε6φλεxτη oι-
xoγ{νευα' μs συστατιx& δαδιo6. M6νo o Στ&,θηe, μιxρ6qNαι &γoυρo6, βαoανιoμdνo6 σαν τα παιδι& oτα πρoaπ{'
DDηι)ι)- oo()
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
Nαθυoτερ{σει να τα παραδιδσει στην εφημερiδα Nυ tπεcεψe τσ" μo6τρα oτα oριζoντtωq Nαι xαθiτωq.
To Π&o1α π)ηa[αζε xαL τo μετεωρoλoγιx6 δεiιτio δενdλεγε δυodρεοτα πρ&γψατα. Aνoιξt&τυNε6 βρo1o6λεζ μεν6τιo dρειoμα διαδd1θη1ιαν ταξiφτια
"o, 1ειμιil, α, ηΣ,α-pαNooτt1φ6ρτωoε μoβ απo1ρciloειq τα δdντρα των δρ6μων,oτo τιτ\ψα yωρ6ταν να ειoπνdει x6ρτo xαt πιxρt1δρoo,ιdαπ' τoυq Nρiνoυq με τoυζ o.xληρo6q oτ{μoνε6.
ι<To βλdμμα τηζ ενηλtχ [ωoηqδε 1oρταiνε υ να αγια},υ&._
ζει την &νoιξηll. Σημεiωνε oυνε1c66, γtα να ξαλαφριilνει τη
9"iΦη τηq. 'Ηθελε να. σ1ιεφτε[, ),oγιN6q &νθρωπoq iραν-,δεν μπoρo6σε να συμμεριστε[ την απoδofi τoυ τυ1α{oυ,
μιoo6αε τtζ συμπτcδoει6 απ6 τρ6μo ΥLα. τη oopαρ6τητ&"τoυ6, διαιoθαν6ταν πωζ ψeτα'1ινo6νταν oι τλ&xεq τηζ τηqμε αθdατoυq δρd,oτε6, ευ16ταν να βρει τρ6πoυq υπdρβαoηeτηζ crνησυχ[αq τηq.
To oτoμd1ι etyε τηδιx{ τoυ λoγιx{ ylαL τo εμπιoτευ6*ταν. To αoφ6 ατoμ&1ι δεν εi1ε &λλo τρ6τo να μιλ{oει εξ6ναT' τo oφtξtψo. Kαι oφιγγ6ταν y'αιτηq dλεγε με τoυq xιi:-διxεq τη6 νε6ρωoηe 6τι pριoN6ταν N&τω ατ.' τo αγριεμdνoμ&τι τoυ xυxλcδνα. 'F'πειτα tQαxνε oτα FM
"o o"oθμ6 μu
τη μεγαλ6τερη φασαφtα, για να την απooπ&'oευ απ' τιgantJ1ειq τηc,.
0δηγo6oε Nαy6πoπτηγια 6λoυ6 ιαL τLα 6λα' Tix oxo6-ρα τζ&ψια των διπλανι/:ν αυτoNιντ)των την ανησυχo6oαν.Aγ δεν ντρεπ6ταν, Θα xατiφευγe ξανα ατoν Mατθ αto, γω-ρ[qναξtρει τι αxpιpcΙιC'θα τoυ (ητo6oε. 'Flτcυ xι αλλιιiiq ε(-γε ενωεΘει' o Mατθαio c, ptpα.ο' {ταν πρ6oωπo εμπιoτoo6-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
νηG, απ6δειξη τo 6τι δεν ξαναμ(ληoαν για Δριiμε ζ >LαL
Πλατ6oτoμα.Κ&τι συνωμoτtχ6 διdNρινε ioωq oτo βλdμματoυ, αλλ& ειλιxριν& δεν τiθελε να εμπλαxε[ aε τiτoιoυ ε{-
δoυq ιδdεq.
<<Eiναι διαioθηoηtl, μoνoλ6γηoε. ι<Δια(oθηαη xαι τhραsxαι ρ6ι|.lιμo τηc, v.r[ρα.qLl. Πoλ6 ωραiα! Ειae αργtaeι Nι αυτt1
να oυνθdτει aτυy&"xυα αλαμπoυρνtζυNα,1ειρ6τερα απ' τoυ
Στ&θη. αMαq λεiπει o μ6θo6. Mαq λεiπoυνε ot μ6θoι, φα-α6λι Nαι ρεβiθιll. Γdλαoε μ6νη τη6 ιω π&τηoe την x6ρνα.
Η Mεαoγεiων δεν τdλειωνε ε6xoλα, ξερνo6oε επιπλdoν
1ιλι6μετρα , πνυγ6ταν μdoα oτo αυτox{νητo, o1εδiαζε διεξo-
διx& τη βραδι& τηq, αναN6Nλωνε oυνταγdq γoρτoφαγtαqxι6ατερα τo μυαλ6 τηq xoλλo6αε π&λι oτην α6ρατη απειλl'7.
'oταν τo παρμπρiζ διαλ6θη)1ε σε μυρι&δεq διd,φανα d-
ντoμα, axtφτηxε τιq μdλιoαε ζ 1,tαL την πιθαν6τητα να ε[-
ναι αλλεργιNt1oτo τotψπηψα τoυζ, αν ylαL τo εi1ε υπooτε[
ψt6λιιeq Ψoρξζ, Noρπo&Nι α}ιλ&' xι αργ6τερα, χωΡ[s ταΡα-τρ&γoυδα. Tελευταiα oxdQη τηc, tραν o θ&νατo6 με τη
μoρφi τηcTζiotNα LανγN. M6νo πoυ τηqiραν αδ6νατo να
θυμηθεi π6τε xαι σε πoto φtλμ η ασπρoφoρεμdνη με oρ_
γ x&ν τζεq Τ ζtrs ιxα, ω q θ&νατoq, 1αμoγελo0 o ε εφτ υN& στoυ ζτε)'&τεq τηq.
αΠρoδι&θεαη λεoβiαqll, ι.|ιθ6ριοε oτo xατ&πληNτo μo6-τρo εν6q τρo1α(o,.l γ&νoνταq τιq αιoθfo'εLζτηζ.
oνειρε6τηxε την oιxoγdνεια Toαoυodoxoν να xα[γeταυ
μdoα oτo θηριc6δεq πρoεδριx6 τη6 μdγαρo _ ε6φλεxτη oι-
xoγ{νευα' μs συστατιx& δαδιo6. M6νo o Στ&,θηe, μιxρ6qNαι &γoυρo6, βαoανιoμdνo6 σαν τα παιδι& oτα πρoaπ{'
DDηι)ι)- oo()
ΓΙΑNNΙ{Σ ΞANΘOΥΛHΣ
yντoυζτηq ι<Γιo6νtσεφ)), γλ(τωνε απ' τιqφλ6γε6, εντελcbq oυ-μ.πτωψατιN&..
Πoνo6oε, η μν{μη τηq tyαoNε Nι 6yι μ6νo oτην περi-πτωση TζtcτιNα Lανγι. Δε θυμ6ταν τα oν6ψατo
"r, "o-ποθεαιιilν των Λoυτρ,λν, ξεy.νo6o.ε πo6 υπ{ρ1αν τα ν&τρια,τα xλcΙιρια, πo6 τα θειo61α, τα βρωμιo'5xα., πoil
"o uitρ-θερμα.
-_ αMη ψιλ&c,. Δι&oειoη απλt1 ε[ναυ. Δι&aeυo"η yLαL σoN.
Kρ(μα xαι π[oτευα" 1τωζ ε{oω απ6 πoρoελ&νη. λro'r1,i6για μdνα xι ευτυ1rΔ6 για ctναεioαι oιδερdνια,i. o Σ"d.δη;τηq x&ιδευε με βραprtφ^uητo αντ[' Δiπλα
"or, 1oμoγu:λαaτtq α9πρεc" ρ6μπε6. 'Ηθελε να τoν ρωτ{oει
'i5u"r*&
με.. . Δε θυμ6ταν τι {θελε να τoν ρωτ{oει. Π{γu ui" *ru\-σεt τo xt'ρυ τηc,, αλλ& dνιωoε τη oxλαβι& τoυ oρo6.
._αTρoxαdo;ll βρ{xε επιτdλoυ6 την ιατ&},ληλη ερcΔτηo.η.<ι'Ηταν τρoγα[o7>Κατι αN6ψπtγε να nur, oλλ.d.roι,μφη-ιε. ΔξNα cδρε6 oυνd1εLα., v.e μoναδιx6 6νειρo ψr" γiτ"\roευθεiα απ6 νξ'oν πoυ τρεψ6παυζε'
AΘΙΙNA ΓP\'ΙΙAPH ΗTAN ΓEΓONOΣ ΠΩΣ ΠPoxΩΡOΥΣE ΣTΙΣ
αoημdνιε6 ηλ,ιιtεq ανoξε(δωτη ' y'L α.ζ πρoεργ6ταν απ6
Nατtbτeρo μdταλλo. Αυτ6 δεν τo γνcδριζαν πoλλoi. Kι αυ-τo{ πoυ τo γνcbριζαν, 6πωq o o6ζυγ6q τ"ηζ, o μεγαλoδιNη-γ6ρoe Tρ6φων Γρυπ&ρηe, ε{yαν πεθ&νεt πρo πoλλo6. o Γρυ-π&.ρηe, ψ&λιcτα, επi Eνι5αεcυq Kdντρoυ. Η oυγxεxριμdνηλεπτoμdρεια αναφερ6ταν τ&ντα απ6 την Αθηνοi, 1{ρα τoυTρ6φωνoq, γ ατ [ η π oλιτ tNt1 απoρρ6φη o ε xαι τ ελιx&. xατ ξ-oτρει.|.,ε μ' dνα υ1τεPεyαεταμdνo dμφραγμα τoν Γρυπ&ρη.
Σ τ ην πoλιτ ιx\ ιαι ε ιδιx& στ η συντη ρητ ιN\ δη μoxρατι -N$1παραταξη ξ6δει[.;ε oηψαντιx6 μdρos απ6 τημεγ&λη τoυπεριoυo[α, αλλ& η Αθην& Γρυπ&ρη εi1ε πρoνo{σει να πε-
ριocδoει αρNετ&.. Σdμερα, πoυ ανtpιε στtζ πρoνoμιo61εqτηq τρ[τηc, η}'ιxlαq, ψε ιαλi1υγε[α' ζo6oε μια ζωd μετρη-μdνη, με μπ6λιxη γαρνιτo6ρα υπo1oνδριcδν
'(eL παραξενι&"q,
συν την αρρωστημdνη ατtyθευ&" τηe τLα. τo παρελθ6ν.'o),α αυτ& τα συμμερ[ζoνταν oι δ6o N6ρeq πoυ απtxτη_
σε απ' τoν xατ&. πoλ6 μεγαλ6τερ6 τηq Tρ6φωνα. Tα τε-λευταiα γρ6νια ε{1ε απooυρθεi oτo aπ[τt τηe, oτην Kηφι-
oι)'f
ΓΙΑNNΙ{Σ ΞANΘOΥΛHΣ
yντoυζτηq ι<Γιo6νtσεφ)), γλ(τωνε απ' τιqφλ6γε6, εντελcbq oυ-μ.πτωψατιN&..
Πoνo6oε, η μν{μη τηq tyαoNε Nι 6yι μ6νo oτην περi-πτωση TζtcτιNα Lανγι. Δε θυμ6ταν τα oν6ψατo
"r, "o-ποθεαιιilν των Λoυτρ,λν, ξεy.νo6o.ε πo6 υπ{ρ1αν τα ν&τρια,τα xλcΙιρια, πo6 τα θειo61α, τα βρωμιo'5xα., πoil
"o uitρ-θερμα.
-_ αMη ψιλ&c,. Δι&oειoη απλt1 ε[ναυ. Δι&aeυo"η yLαL σoN.
Kρ(μα xαι π[oτευα" 1τωζ ε{oω απ6 πoρoελ&νη. λro'r1,i6για μdνα xι ευτυ1rΔ6 για ctναεioαι oιδερdνια,i. o Σ"d.δη;τηq x&ιδευε με βραprtφ^uητo αντ[' Δiπλα
"or, 1oμoγu:λαaτtq α9πρεc" ρ6μπε6. 'Ηθελε να τoν ρωτ{oει
'i5u"r*&
με.. . Δε θυμ6ταν τι {θελε να τoν ρωτ{oει. Π{γu ui" *ru\-σεt τo xt'ρυ τηc,, αλλ& dνιωoε τη oxλαβι& τoυ oρo6.
._αTρoxαdo;ll βρ{xε επιτdλoυ6 την ιατ&},ληλη ερcΔτηo.η.<ι'Ηταν τρoγα[o7>Κατι αN6ψπtγε να nur, oλλ.d.roι,μφη-ιε. ΔξNα cδρε6 oυνd1εLα., v.e μoναδιx6 6νειρo ψr" γiτ"\roευθεiα απ6 νξ'oν πoυ τρεψ6παυζε'
AΘΙΙNA ΓP\'ΙΙAPH ΗTAN ΓEΓONOΣ ΠΩΣ ΠPoxΩΡOΥΣE ΣTΙΣ
αoημdνιε6 ηλ,ιιtεq ανoξε(δωτη ' y'L α.ζ πρoεργ6ταν απ6
Nατtbτeρo μdταλλo. Αυτ6 δεν τo γνcδριζαν πoλλoi. Kι αυ-τo{ πoυ τo γνcbριζαν, 6πωq o o6ζυγ6q τ"ηζ, o μεγαλoδιNη-γ6ρoe Tρ6φων Γρυπ&ρηe, ε{yαν πεθ&νεt πρo πoλλo6. o Γρυ-π&.ρηe, ψ&λιcτα, επi Eνι5αεcυq Kdντρoυ. Η oυγxεxριμdνηλεπτoμdρεια αναφερ6ταν τ&ντα απ6 την Αθηνοi, 1{ρα τoυTρ6φωνoq, γ ατ [ η π oλιτ tNt1 απoρρ6φη o ε xαι τ ελιx&. xατ ξ-oτρει.|.,ε μ' dνα υ1τεPεyαεταμdνo dμφραγμα τoν Γρυπ&ρη.
Σ τ ην πoλιτ ιx\ ιαι ε ιδιx& στ η συντη ρητ ιN\ δη μoxρατι -N$1παραταξη ξ6δει[.;ε oηψαντιx6 μdρos απ6 τημεγ&λη τoυπεριoυo[α, αλλ& η Αθην& Γρυπ&ρη εi1ε πρoνo{σει να πε-
ριocδoει αρNετ&.. Σdμερα, πoυ ανtpιε στtζ πρoνoμιo61εqτηq τρ[τηc, η}'ιxlαq, ψε ιαλi1υγε[α' ζo6oε μια ζωd μετρη-μdνη, με μπ6λιxη γαρνιτo6ρα υπo1oνδριcδν
'(eL παραξενι&"q,
συν την αρρωστημdνη ατtyθευ&" τηe τLα. τo παρελθ6ν.'o),α αυτ& τα συμμερ[ζoνταν oι δ6o N6ρeq πoυ απtxτη_
σε απ' τoν xατ&. πoλ6 μεγαλ6τερ6 τηq Tρ6φωνα. Tα τε-λευταiα γρ6νια ε{1ε απooυρθεi oτo aπ[τt τηe, oτην Kηφι-
oι)'f
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘoYΛlιΣ
σL&.' ψLα" παλ'υ&" μoνoχατoιχ[α, πατριN6 τoυ Γρυπ&ρη, μεN{μo πoυ dβριθε δαφνιiν xαι πε6Nων.
oι x6ρεq εiγαν ταντρευτεi' η ψLα στo Λoνδdνo, με διευ-θυντ{ ναυτιλιαxcδν, η dλλη oτoν Πειραι&", ψε γιατρ6. Xα-λαρdq oy{,aeιq, 6r:o γρεtαζ6ταν τLα να μην ξεφε6γoυν απ6τo oυναιoθηψατιN6 μ6τρo πoυ απαLτo6αε η μητdρα τoυ6.Στη αυνεiδηo{ τoυ6 η Αθηνd Γρυπ&ρη i1ταν ψια ανθεxτι->c\ aιii'α' πoυ περtφρoνo6oε αριστoτεχν ιx& τη ψoναξι&.τηq. Θα6μαζαν την επιμoν{ τTβ νcΙ" γ&νεται ο.ε ρoμdντζατoυ μεσoπoλdμoυ, χωP[sνα 'ναι η iδια ρoμαντLχ{, την πεt_θαρ1ημdνη τηsζωι' τo διαιτoλ6γto με τα Nοτ6πoυλα xαιτoυ6 βαxαλ&oυq, τη θλiQη πoν lιατtpαζαν τα 6μoρφα μ&-τLα" τηq 6ταν xαψιd" φoρα τηqξdφευγαν αναμν{oειq απ ταπtντε γρ6νw πoυ δo6λεQε oτo θdατρo oε ρ6λουq αoβαρo6q,αμπαλαριoμdνoυq oτα βελo6δα.yLαL στα" ψεταξωτ&" τoυ εν-δυματoλ6γoυ λτc6νη Φωx&.
Αυτ& 6ταν {ραν πoλ6 νdα, 6ταν o Γρυπ&ρηq e[aε τα ψt-σα" στLζ μεταπoλεμιιtq xυpερνi1oειq, 6ταν $ραν τρελ& ε-ριυτευμdνoζ με τo ιoρtτcsι πoυ, στην xυριoλεξLα απ6 θα'3-
ψα, tπεaε oτα π6δια τoυ με Nω}rυx6 τoυ νεφρo6 τo xαλo-Nα[ρι τoυ t949. Tην παρdλαβε ι<oε oιr,,'τρ& xατ&aταoηll, 6-πω6 dλεγε, Nαι 6γι μ6νo απ6 απoιJ7ηυγεtαq oυxτρ&oxαL τηνiτρεξε στo νoσoχoμε(ο τηe Πdτρα6 φoυλdρoντα q oτo {'-
τα1λPo τη Σεβρoλ ξτα τoν. Παντρε6τηxαν λiγoυq μ{νεq αρ-
γ6τερα.To t950 η Αθηνοi Γρυπ*ρη dμπαινε ατη ΔραματυNt1
Σ1oλ{ τoυ Bαoιλιxo6 Θεdτρoυ yναL στα ψυa&" αυτt1c,τηq δε-xαετtαq ανi1xε !δη oτo δυναμιx6 τoυ θε&τρoυ. Η πεντ&_
ΥΣTEPA' HPΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
χρoνη Θητεtα τηζ σ' αυτ6 δημιo6ργηoε tνα φανατιx6 πυ_
ρ{να θαυμαατιiν. Διαxρiθηxε' αν yLαL πρoβλημ&τιζε πoλ-λo6q τo ανεξυγν[αaτo ταμπεραμdντo τηζ, σε ρ6λoυ6 ντ&-
μαζ με απρ6βλεπτεq ενζενtoτLιeζ σ'πoχριiiο'ει6. 'oλoι 6μωq
oυμφωνo6o'αν πωζ η Αθην& Γρυπ&ρη, πoυ {ταν απoρtαqαξια η δυνατ6τητ&
"η, ν' απoxαλ6πτει 6,τι πιo ιιβoυλ-
γx6ρll Nαι <<ψπαν&λll διdθετε η ανθριitπινη Φrx{ oτoυq ρ6-λoυq τη6, δiνoντ&6 τoυ6 διαoτ&aειq xω π{'ραν τηζ φανταo[αq τoυ oυγγραφdα, 6λoι oυμφωνo6oαν πωζ tραν xρ[ψα
πoυ 1d,θηxε απ' τo θdατρo. Πoτd δεν dμαθαν τo γιατ[. 06-τε o Tρ6φων. M&λλoν 6μωq αυτ6 q Noλαxε6τηyLε,
":υoν η α'-
γαπημdνη τoυ Αθην& θυoiααε τη λαμπρd, χωρ[q αμφιβo-λtα, ιαριiρo
"ηq τLα να" αναθρdι.pει, doτω με απανωτ{qνταντ&δε6, τι6 δυo θυγατdρε6 τoυq.
Στα 1ρ6νια αυτ& &}'}'αξε ριζυι&Nαι ηεψφ&νιoτiτηc. Υ-πoβρηoε θeαψατιx&' τo ξανθ6 των μαλλιιilν τη6 με διN!τηζ πρωτoβoυλiα, αλ}ιαξε τo ay{μα τηc, ψ6τηc' τηq iνα xα_λoxαiρι oτo Παρ[oι, τα" ψ&τυα τη6 dγιναν μια ιδdα πιo σχt-oτ&"' τα χεtη, γ&νoνταq τoν παλι6 τoυ6 αιoθηoιαoμ6, λεq
Nαι ξεφo$aχωσο|ζν απ6τaψα, dγιναν }ιεπτ&", xαλoo1εδιαoμd-νατ&ντα, αριστoχρcrτυN&.. o Tρ6φων Γρυπd,ρη6 πρoζ στιγ-
μdν ανηo$1ηoε, ειδιxd ΥLα τα χε[η, πω6 θα iyανε x&πoιeqαγαπηψtνεg oυνdθειε6 c;τo xρεp&τι, αλλ& η Αθηνri, στα α.-
ρωψατυx& oxoτ&δια τoυ υπνoδωματioυ τoυq, φρ6ντLσε να
διαι.pε6oει τoυq φ6βoυζ τoυ. Kωλιx6 τoυ νεφρo6 π&ντωq δεν
ξαν&παΘε, Nι 6oεq Ψoρdq o Γρυπ&ρηq αναζωπ6ρωνε στη
μνdμη τoυ εxε{νo τo μoιρα[o γεγoν6q τoν απ6παtρνε, yυατ['
λdει, την πεtραζε η αν&μνηoη τoυ αφ6ρητoυ π6νoυ.
336 qqηι)ι) /
ΓΙΑNNHΣ ΞΑNΘoYΛlιΣ
σL&.' ψLα" παλ'υ&" μoνoχατoιχ[α, πατριN6 τoυ Γρυπ&ρη, μεN{μo πoυ dβριθε δαφνιiν xαι πε6Nων.
oι x6ρεq εiγαν ταντρευτεi' η ψLα στo Λoνδdνo, με διευ-θυντ{ ναυτιλιαxcδν, η dλλη oτoν Πειραι&", ψε γιατρ6. Xα-λαρdq oy{,aeιq, 6r:o γρεtαζ6ταν τLα να μην ξεφε6γoυν απ6τo oυναιoθηψατιN6 μ6τρo πoυ απαLτo6αε η μητdρα τoυ6.Στη αυνεiδηo{ τoυ6 η Αθηνd Γρυπ&ρη i1ταν ψια ανθεxτι->c\ aιii'α' πoυ περtφρoνo6oε αριστoτεχν ιx& τη ψoναξι&.τηq. Θα6μαζαν την επιμoν{ τTβ νcΙ" γ&νεται ο.ε ρoμdντζατoυ μεσoπoλdμoυ, χωP[sνα 'ναι η iδια ρoμαντLχ{, την πεt_θαρ1ημdνη τηsζωι' τo διαιτoλ6γto με τα Nοτ6πoυλα xαιτoυ6 βαxαλ&oυq, τη θλiQη πoν lιατtpαζαν τα 6μoρφα μ&-τLα" τηq 6ταν xαψιd" φoρα τηqξdφευγαν αναμν{oειq απ ταπtντε γρ6νw πoυ δo6λεQε oτo θdατρo oε ρ6λουq αoβαρo6q,αμπαλαριoμdνoυq oτα βελo6δα.yLαL στα" ψεταξωτ&" τoυ εν-δυματoλ6γoυ λτc6νη Φωx&.
Αυτ& 6ταν {ραν πoλ6 νdα, 6ταν o Γρυπ&ρηq e[aε τα ψt-σα" στLζ μεταπoλεμιιtq xυpερνi1oειq, 6ταν $ραν τρελ& ε-ριυτευμdνoζ με τo ιoρtτcsι πoυ, στην xυριoλεξLα απ6 θα'3-
ψα, tπεaε oτα π6δια τoυ με Nω}rυx6 τoυ νεφρo6 τo xαλo-Nα[ρι τoυ t949. Tην παρdλαβε ι<oε oιr,,'τρ& xατ&aταoηll, 6-πω6 dλεγε, Nαι 6γι μ6νo απ6 απoιJ7ηυγεtαq oυxτρ&oxαL τηνiτρεξε στo νoσoχoμε(ο τηe Πdτρα6 φoυλdρoντα q oτo {'-
τα1λPo τη Σεβρoλ ξτα τoν. Παντρε6τηxαν λiγoυq μ{νεq αρ-
γ6τερα.To t950 η Αθηνοi Γρυπ*ρη dμπαινε ατη ΔραματυNt1
Σ1oλ{ τoυ Bαoιλιxo6 Θεdτρoυ yναL στα ψυa&" αυτt1c,τηq δε-xαετtαq ανi1xε !δη oτo δυναμιx6 τoυ θε&τρoυ. Η πεντ&_
ΥΣTEPA' HPΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
χρoνη Θητεtα τηζ σ' αυτ6 δημιo6ργηoε tνα φανατιx6 πυ_
ρ{να θαυμαατιiν. Διαxρiθηxε' αν yLαL πρoβλημ&τιζε πoλ-λo6q τo ανεξυγν[αaτo ταμπεραμdντo τηζ, σε ρ6λoυ6 ντ&-
μαζ με απρ6βλεπτεq ενζενtoτLιeζ σ'πoχριiiο'ει6. 'oλoι 6μωq
oυμφωνo6o'αν πωζ η Αθην& Γρυπ&ρη, πoυ {ταν απoρtαqαξια η δυνατ6τητ&
"η, ν' απoxαλ6πτει 6,τι πιo ιιβoυλ-
γx6ρll Nαι <<ψπαν&λll διdθετε η ανθριitπινη Φrx{ oτoυq ρ6-λoυq τη6, δiνoντ&6 τoυ6 διαoτ&aειq xω π{'ραν τηζ φανταo[αq τoυ oυγγραφdα, 6λoι oυμφωνo6oαν πωζ tραν xρ[ψα
πoυ 1d,θηxε απ' τo θdατρo. Πoτd δεν dμαθαν τo γιατ[. 06-τε o Tρ6φων. M&λλoν 6μωq αυτ6 q Noλαxε6τηyLε,
":υoν η α'-
γαπημdνη τoυ Αθην& θυoiααε τη λαμπρd, χωρ[q αμφιβo-λtα, ιαριiρo
"ηq τLα να" αναθρdι.pει, doτω με απανωτ{qνταντ&δε6, τι6 δυo θυγατdρε6 τoυq.
Στα 1ρ6νια αυτ& &}'}'αξε ριζυι&Nαι ηεψφ&νιoτiτηc. Υ-πoβρηoε θeαψατιx&' τo ξανθ6 των μαλλιιilν τη6 με διN!τηζ πρωτoβoυλiα, αλ}ιαξε τo ay{μα τηc, ψ6τηc' τηq iνα xα_λoxαiρι oτo Παρ[oι, τα" ψ&τυα τη6 dγιναν μια ιδdα πιo σχt-oτ&"' τα χεtη, γ&νoνταq τoν παλι6 τoυ6 αιoθηoιαoμ6, λεq
Nαι ξεφo$aχωσο|ζν απ6τaψα, dγιναν }ιεπτ&", xαλoo1εδιαoμd-νατ&ντα, αριστoχρcrτυN&.. o Tρ6φων Γρυπd,ρη6 πρoζ στιγ-
μdν ανηo$1ηoε, ειδιxd ΥLα τα χε[η, πω6 θα iyανε x&πoιeqαγαπηψtνεg oυνdθειε6 c;τo xρεp&τι, αλλ& η Αθηνri, στα α.-
ρωψατυx& oxoτ&δια τoυ υπνoδωματioυ τoυq, φρ6ντLσε να
διαι.pε6oει τoυq φ6βoυζ τoυ. Kωλιx6 τoυ νεφρo6 π&ντωq δεν
ξαν&παΘε, Nι 6oεq Ψoρdq o Γρυπ&ρηq αναζωπ6ρωνε στη
μνdμη τoυ εxε{νo τo μoιρα[o γεγoν6q τoν απ6παtρνε, yυατ['
λdει, την πεtραζε η αν&μνηoη τoυ αφ6ρητoυ π6νoυ.
336 qqηι)ι) /
ΓΙANNHΣ ΞANΘO\1\HΣ
<<Mα πdραoαν τ6oo 1ρ6νια, αyαπη μoυ, απ' τo xαλο-Nα[φ τoυ '49ll, πρooπαθo6oε να διNαιολoγηθεi o Tρ6φιον.
ιιo π6νoq δεν ξε1νιdται. Δε γρει&ζεται να τoν μελε-τ&q.. 'll τoν μ&λωνε τρυφερ& μεν, αλλ& με τρ6πo πoυ δεo{Nωνε αντιρρ{oει6.
o θ(αooq εtyε ψεταxινηθε(, o1εδ6ν yαρ&ψατα, απ' τo Λoυ-τρ&Nι πρoζ την Kυλλ{νη. Θα εiμν dνα μιxρ6 ρεπ6 - Nαλo-xαιρι, Ιo6νιo6 {ραν' αg iNαναν Nαυ xανξνα μπ&νιo oτη θ&-λαooα, να μαυρiooυν λiγo τα ψερι&"τoυq c{ioπoυ να επιo.τρd-(,,ει η MαρiNα Σrωiζ απ' τ"ην Αθ{να. Tαξιδε6oντ α.ζ πΡoζ τα'Λoυτρ& τη6 Kυλξνηq εxεiνo τo πρωιν6 τoυ L91ι9 oι περισ-α6τεροι λαγoNoιμ6νταν. o μαdoτρoq Kαραμ{τρo q εtyε πioευσε μtοι pαρυ& oιωπf ' Nαt ψετ&.,6ταν {'φταoαν, o6τε να τoυζ
μιλ{oει περ[ μψιιc6ν oυνθdoεων των Λoυτριilν, o6τε να oρ-
γανιilo'ει τα περ[ oργ\oτραq, o6τε ν' αcτειευτε[ ε(xε διdθε-oη. Κ&πνtζε με συννεφιαoμdνo βλdμμα τo ξνα τoυγ&ρo π|σω απ'τo *λλo Nι αναcτtναζεξεoηNωνoνταζ απ' τα.τα"_θημdνα πνευμ6νια τoυ τα απει)tτρυx& γρεζια τηq φθiαηq.
<<Για τoν ψιxρ6 x&νει dτoι. Mαq ξατ6oτειλε "ηΜαρtNαπρω[ πρωi , \υσ. ν' απoφ6γει τα αoρ6πw...υ εξηγo6 σε χα-μηλ6φωνα o τεν6ρoq Moβ{q, πoυ π6τε τ6τε πετo'3aε NαιNαν tν α xαλαμπo6ρ ι ξει&ρφωτ o.
αΓλιτrioαμε. Πριilτα τo σφoυγγαρ6φιδo, ψετ&' αυτ6 τo
μιNρoμdγαλo...ll o1oλdαoε η Γxλ6ρια Δoυρ&μπεη, πoυ στo
ψεταξ6 εi'γε πρoyωo{oει δεoμ6 με τoν Moυζ& xαι δεν εl1εxαψι&.6ρuξη ν' απoxαλυφθεi πω6, αν 1λαL παρθtνα, ε[aεξε-
ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔ1ΣΣEΣ
παρθεν6ι{.,ει με λανθ&νoντοι τρ6πo τoν πtτσtρtN&" τoν πρoη-
γo6μενo 1ειμιΔνα oτα Λoυτρ& των EλευθεριΔν' T6λoq πd,_
ντων, αq {ραν Nαλ&" τo πλ{ρωμα τoυ 1ρ6νoυ 'lαL η Mαρ[->Lα. πoυ ανdλαβε να τoν παραδc6oει σε μLα oιxoy!νεια.
ιιΣιγd μην τoν παραδc|oει. Nα τoν πoυλdoει π$1γεll,πε-τ&"μηιε η Nανiνα Ζoλ&,πoυ αN6μη μυπt6ταν για τoν Pι-1&ρδo Παν(δη y'αL την τ$μ τηc, ι<Noυτooδ6ντα6 d1ιδναqll.
ι<Eμdνα π&ντωq θα μoυ λεiι|.,ειll, ε[πε η Ανατoλτ) Σερ-π&ν, πoυ ξNανε γo6oτo τoν Στ&θη. <<Tι oαq πe[ραζε τoNαημdνo; Mια 1αρd παιδ&Nι. Αλ(μoνo o' εψ&q, πoυ δεν d-
χoυμε o6τε παιδι& o6τε αxυλι&...llΣυζητfαειq eπ[ oυQττ)oεων, πoυ β&ραιναν 6αo σηχω-
ν6ταν ι|ηλ& o {λιoq. Στην Kυλλτ)νη tφταcsαν ιατ&. τυq τto_σερtζ, μπαΤλντιoμξνoυ απ6 τηζt,sτη. Ei1αν φ&εt Nαθ' o_
δ6ν xι dνα γιoυβdτσι' πoυ τoυqx&Θυcsε oαν τo6βλo στo στo_
μd,1ι, διι|.,o6σαν σαν xoλααμdνoι, Noλλo6ααν απ' τoυ6 ιδριb-
τεq, y&λια.Αφηααν 6πω6 $ραν τα ψπαγN&ζια Nι {πεctαν oτη Θ&'-
λαooα. Πoια μαγι6 yναL T,oLεζ τετotτεq... 'oπωq {ταν. MεNυ}ι6τεq, ooυτιdν xαι oιiβραNα. Lε βριoN6ταν εξ&λλoυ xαιNανtναq oτην πλατι& αμμoυδι&'η.. Kυλλ{νη6, εξ6ν απ6
ψια ψιNρt1ταρtα -'ι&πoωυ &ντpεq με μα6ρα Noντ&" Tcαντε-'),oν&xια, oτυλ τoυρiστα'yLσ'L γυαλι& ηλioυ. Kι αυτoi ξξψo-xρα. Aλλ& xαι Noντ&" να t1ταν, πoιoq dδινε csηψαo[α ψετ&-τo ξεθdωμα τoυ ταξιδιo6 y.αL τηζεoτη; Md1ρι ιι o ψαt_στρoζ Kαραμ{τρoc' po6τηξε. Kι 61ι μ6νo βo6τηξε,, αλλ&"
xoλ6μπηoε Noντ&" μιo6 μ(λι αε ευθε{α.
ιιKαλd, πo6 τ&ει αυτ66;ll ταρ&γηιε η Mιρ&ντα , 6ταν
338 339
ΓΙANNHΣ ΞANΘO\1\HΣ
<<Mα πdραoαν τ6oo 1ρ6νια, αyαπη μoυ, απ' τo xαλο-Nα[φ τoυ '49ll, πρooπαθo6oε να διNαιολoγηθεi o Tρ6φιον.
ιιo π6νoq δεν ξε1νιdται. Δε γρει&ζεται να τoν μελε-τ&q.. 'll τoν μ&λωνε τρυφερ& μεν, αλλ& με τρ6πo πoυ δεo{Nωνε αντιρρ{oει6.
o θ(αooq εtyε ψεταxινηθε(, o1εδ6ν yαρ&ψατα, απ' τo Λoυ-τρ&Nι πρoζ την Kυλλ{νη. Θα εiμν dνα μιxρ6 ρεπ6 - Nαλo-xαιρι, Ιo6νιo6 {ραν' αg iNαναν Nαυ xανξνα μπ&νιo oτη θ&-λαooα, να μαυρiooυν λiγo τα ψερι&"τoυq c{ioπoυ να επιo.τρd-(,,ει η MαρiNα Σrωiζ απ' τ"ην Αθ{να. Tαξιδε6oντ α.ζ πΡoζ τα'Λoυτρ& τη6 Kυλξνηq εxεiνo τo πρωιν6 τoυ L91ι9 oι περισ-α6τεροι λαγoNoιμ6νταν. o μαdoτρoq Kαραμ{τρo q εtyε πioευσε μtοι pαρυ& oιωπf ' Nαt ψετ&.,6ταν {'φταoαν, o6τε να τoυζ
μιλ{oει περ[ μψιιc6ν oυνθdoεων των Λoυτριilν, o6τε να oρ-
γανιilo'ει τα περ[ oργ\oτραq, o6τε ν' αcτειευτε[ ε(xε διdθε-oη. Κ&πνtζε με συννεφιαoμdνo βλdμμα τo ξνα τoυγ&ρo π|σω απ'τo *λλo Nι αναcτtναζεξεoηNωνoνταζ απ' τα.τα"_θημdνα πνευμ6νια τoυ τα απει)tτρυx& γρεζια τηq φθiαηq.
<<Για τoν ψιxρ6 x&νει dτoι. Mαq ξατ6oτειλε "ηΜαρtNαπρω[ πρωi , \υσ. ν' απoφ6γει τα αoρ6πw...υ εξηγo6 σε χα-μηλ6φωνα o τεν6ρoq Moβ{q, πoυ π6τε τ6τε πετo'3aε NαιNαν tν α xαλαμπo6ρ ι ξει&ρφωτ o.
αΓλιτrioαμε. Πριilτα τo σφoυγγαρ6φιδo, ψετ&' αυτ6 τo
μιNρoμdγαλo...ll o1oλdαoε η Γxλ6ρια Δoυρ&μπεη, πoυ στo
ψεταξ6 εi'γε πρoyωo{oει δεoμ6 με τoν Moυζ& xαι δεν εl1εxαψι&.6ρuξη ν' απoxαλυφθεi πω6, αν 1λαL παρθtνα, ε[aεξε-
ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔ1ΣΣEΣ
παρθεν6ι{.,ει με λανθ&νoντοι τρ6πo τoν πtτσtρtN&" τoν πρoη-
γo6μενo 1ειμιΔνα oτα Λoυτρ& των EλευθεριΔν' T6λoq πd,_
ντων, αq {ραν Nαλ&" τo πλ{ρωμα τoυ 1ρ6νoυ 'lαL η Mαρ[->Lα. πoυ ανdλαβε να τoν παραδc6oει σε μLα oιxoy!νεια.
ιιΣιγd μην τoν παραδc|oει. Nα τoν πoυλdoει π$1γεll,πε-τ&"μηιε η Nανiνα Ζoλ&,πoυ αN6μη μυπt6ταν για τoν Pι-1&ρδo Παν(δη y'αL την τ$μ τηc, ι<Noυτooδ6ντα6 d1ιδναqll.
ι<Eμdνα π&ντωq θα μoυ λεiι|.,ειll, ε[πε η Ανατoλτ) Σερ-π&ν, πoυ ξNανε γo6oτo τoν Στ&θη. <<Tι oαq πe[ραζε τoNαημdνo; Mια 1αρd παιδ&Nι. Αλ(μoνo o' εψ&q, πoυ δεν d-
χoυμε o6τε παιδι& o6τε αxυλι&...llΣυζητfαειq eπ[ oυQττ)oεων, πoυ β&ραιναν 6αo σηχω-
ν6ταν ι|ηλ& o {λιoq. Στην Kυλλτ)νη tφταcsαν ιατ&. τυq τto_σερtζ, μπαΤλντιoμξνoυ απ6 τηζt,sτη. Ei1αν φ&εt Nαθ' o_
δ6ν xι dνα γιoυβdτσι' πoυ τoυqx&Θυcsε oαν τo6βλo στo στo_
μd,1ι, διι|.,o6σαν σαν xoλααμdνoι, Noλλo6ααν απ' τoυ6 ιδριb-
τεq, y&λια.Αφηααν 6πω6 $ραν τα ψπαγN&ζια Nι {πεctαν oτη Θ&'-
λαooα. Πoια μαγι6 yναL T,oLεζ τετotτεq... 'oπωq {ταν. MεNυ}ι6τεq, ooυτιdν xαι oιiβραNα. Lε βριoN6ταν εξ&λλoυ xαιNανtναq oτην πλατι& αμμoυδι&'η.. Kυλλ{νη6, εξ6ν απ6
ψια ψιNρt1ταρtα -'ι&πoωυ &ντpεq με μα6ρα Noντ&" Tcαντε-'),oν&xια, oτυλ τoυρiστα'yLσ'L γυαλι& ηλioυ. Kι αυτoi ξξψo-xρα. Aλλ& xαι Noντ&" να t1ταν, πoιoq dδινε csηψαo[α ψετ&-τo ξεθdωμα τoυ ταξιδιo6 y.αL τηζεoτη; Md1ρι ιι o ψαt_στρoζ Kαραμ{τρoc' po6τηξε. Kι 61ι μ6νo βo6τηξε,, αλλ&"
xoλ6μπηoε Noντ&" μιo6 μ(λι αε ευθε{α.
ιιKαλd, πo6 τ&ει αυτ66;ll ταρ&γηιε η Mιρ&ντα , 6ταν
338 339
τoν εiδε να ανo[γεταL απoφασιc.τυx&. με μεγ&λεq ' απλωτtqNιν\aaq.
αΠ&ει β6λτα τoν ν'αηψ6 του. Tι oενoι&ζευ;>> απ&ντηoεη Nαν{να, πoυ dδη ε[yε πicεt μπρo6μυτα , να. τηζ x&ιl,lει o
{λιoq dνα απυρi πoυ dβγαλε απ6 ιιQυ1oλoγιx&ll ατη μdoη.Λdγo πιo N&τω α7τ' τo λ&aτιyo τηq xυ}ι6ταe.
αΣαν αφρoδdoιo μoιdζειll. H Κ[τoα Aλεξ&ντερ τo πε-ριεργ&oτηxε πρoσεχτtx&. Θυμωμdνo oπυρi πoυ μ&ζευε.Πoλ6 θυμωμdνo.
ιιΨυ1oλoγι x6 εtν αι>>, επdμενε η Ζoλα εxνευριαμdνη.ιιΓια τo ι{.lυ1oλoγιN6, μωρ{, xρει&ζεται xαι ι|.lυ1{. Πo6
τηpρ\ιεζ,την ι{.lυ1{ εo6;ll Η Σερπdν δεν Nρατι6ταν oεx&"-τι τtτoυα xαι δεν &ντεxε ν' αxo{lει περi <ιι|,,υ1oλoγιxcbνll α-π6 υπoNε[ψενα σαν την ενζενi τoυζ, πoυ τo θρdooq τηq δε
γνιiριζε 6ρια.ι<ΣN&oτε' 6ρuΦ πoυ d1ετε... Moυ o,ηxιiθηNε xι6}rαφl.
o Στdφανoζ' o τεχνL1.(6q, e[γε βαρεθεi ν' αNo6ευ εNεLνητημdρα γxρlνιεq.'Aι ατo δι&oλo. Απ'τo πρωi γNρtνυεqNαιφιρ( φιρi yια καpγ&. Mdxρι yLαL στην π}ιαζ, π&νω πoυ λι&-ζoνταν με τoν πανio1υρο <<Στεφαν&No τoυ)), 6πωq απo1ια-λo6oε τo εργαλεio τoυ, &xoνγε π6τε yια oπυρι& xαυ π6τeγtα τoν Στ&θη. 'E1ωoε τα aiρια τoυ στην &μμo πoυ ξNαι-γε, να πdρoυν δ6ναμη. Λiγo να δρ6αιζε .xαυ θα doτηνε τoaxηνιx6 τηc, Εxδιησηζ τηζ Mφ[αq Στω{lφτ' Kαι τoνΣτdφανo τoν ε(1ε λιγιiiο'ει η απoβρηση τoυ Στ&θη, αλλ&oυντ)θιαε πLα στoυζ απoχαL1eτLoμo6q 6λα αυτ&. τα
; 1ρ6νια'Ζωντανot xαι πεΘαψtνoι τo <ιαντ{oll τo ε[xαν aτην τciπητoυq. Bαρdθηxε πια.
...ΥΣTEPA' HPΘAN oΙ MΕΔIΣΣEΣ
<ιΣτη Ζ&Nυνθo x6ντει.|.,ε6 να φτθ"oειq, pιαdοτρo.. 'υ o α-
Noρντεoνio ταq εtγε ανηουfioει γtα τoν Kαραμ{τρo, πoυ ε-
πιτdλoυ6 επ{,aτρeφε, μελανιαoμdνoq απ' την πρooπ&θεια
αλλd, ντo6ρoq.
αΙ\αι, ξεμ&Nρυνα λiγo...υ K&θιοε στην αχρoθαλααο'ι&
ναoι&ξει η αν&aα τoυ, φ&τcα oτo ηλιoβαο[λεμα. Θ&λαo-
σα yναL δ&Nρυα dγιναν dνα. Aνταριαoμdνη η θ6μηo{ του,
π{'ρα απ' τoν Στd,θη. Παραξενευ6ταν xι o iδιo6 με τo χoυ_
ρ&γιo τoυ να xoλυμπ{oε ι ξτcι αλ6γιoτα. ιιΦoβ&ται τη θ&-
λααoα τo μtNι6, xι &"rsε τoυζ γιατρo6g να μιλ&νε για υ,.|6-
μετρo xαι δ&αη Nωνoφ6ρων>>, oxtφτηxε''oλo τo βρ&δυ δε μ(ληoε, 6φoη, x&τυ ε'}'&yυoτo, t1πυε 1ιια
Nρ6α ψνtρα xαι ξενilγτησε τσ"Pατηριilνταq τoν oυραν6 τη4
εξΦs. Mπoρεi xαι τξντε φiδια μεγαλoπρεπ{ xαι αδι&φo-
ρα να o6ρθηNαν δiπλα του. Γιατ{ να τα πειρ&ξει Toυ dρ-θε λ[γo α{μα oτo aτ6ψα, αλλ& o φ6βos περi πνευμ6νων τo6
εd1ε oωθεi. Moν&1α η λ$πη περ(oαευε τoυ μαdoτρoυ. 1\ω-
ρiτερα εtγε oτo νoυ να N&νευ Nα},o'5 NαNo$ μια γρ{γoρη No6-
ρα στo θ&λαμo ειoπνoι6ν των Λoυτριilν τηe Kυλλ{νηq. Ei-xooι δ6o βαθμo( tραν η θερμoxραα[α των νεριΔν...
ιιTι λ6γo d1oυν πια 6}'α αυτ& τα ψαραφiτια;ll μoνoλ6-
γηaε x&τω απ6 την ωραtα' dναoτρη βραδι&. Δε 1ωρo6oεαμφιβoλiα, τo παιδi θα τoν ξε1νo6οε γρiγoρα,πρoσαρμo-oμdνo aτη νtα ζωη τηc, πρωτε6oυo αq, ψαNρι&. απ' τη ψ{'_
γχενη τηq Mαρ[Nαq. Kι εNε{νoq θα π6θαινε β{1oνταq, εν
Nαυρι!ι ειρ{νηq yναL εν μdoω ((ανασυγχρoτ{oεωqυ )ι-αL ψε-
γαλ6πνoων α1εδ[ων ιιδι& την αν&ταξιν τηζ πατριδoζ)).
Φo6oNωνε τo παρ&'πoνo στo αττjθoq τoυ πoυ δε θα τoν
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
341344
τoν εiδε να ανo[γεταL απoφασιc.τυx&. με μεγ&λεq ' απλωτtqNιν\aaq.
αΠ&ει β6λτα τoν ν'αηψ6 του. Tι oενoι&ζευ;>> απ&ντηoεη Nαν{να, πoυ dδη ε[yε πicεt μπρo6μυτα , να. τηζ x&ιl,lει o
{λιoq dνα απυρi πoυ dβγαλε απ6 ιιQυ1oλoγιx&ll ατη μdoη.Λdγo πιo N&τω α7τ' τo λ&aτιyo τηq xυ}ι6ταe.
αΣαν αφρoδdoιo μoιdζειll. H Κ[τoα Aλεξ&ντερ τo πε-ριεργ&oτηxε πρoσεχτtx&. Θυμωμdνo oπυρi πoυ μ&ζευε.Πoλ6 θυμωμdνo.
ιιΨυ1oλoγι x6 εtν αι>>, επdμενε η Ζoλα εxνευριαμdνη.ιιΓια τo ι{.lυ1oλoγιN6, μωρ{, xρει&ζεται xαι ι|.lυ1{. Πo6
τηpρ\ιεζ,την ι{.lυ1{ εo6;ll Η Σερπdν δεν Nρατι6ταν oεx&"-τι τtτoυα xαι δεν &ντεxε ν' αxo{lει περi <ιι|,,υ1oλoγιxcbνll α-π6 υπoNε[ψενα σαν την ενζενi τoυζ, πoυ τo θρdooq τηq δε
γνιiριζε 6ρια.ι<ΣN&oτε' 6ρuΦ πoυ d1ετε... Moυ o,ηxιiθηNε xι6}rαφl.
o Στdφανoζ' o τεχνL1.(6q, e[γε βαρεθεi ν' αNo6ευ εNεLνητημdρα γxρlνιεq.'Aι ατo δι&oλo. Απ'τo πρωi γNρtνυεqNαιφιρ( φιρi yια καpγ&. Mdxρι yLαL στην π}ιαζ, π&νω πoυ λι&-ζoνταν με τoν πανio1υρο <<Στεφαν&No τoυ)), 6πωq απo1ια-λo6oε τo εργαλεio τoυ, &xoνγε π6τε yια oπυρι& xαυ π6τeγtα τoν Στ&θη. 'E1ωoε τα aiρια τoυ στην &μμo πoυ ξNαι-γε, να πdρoυν δ6ναμη. Λiγo να δρ6αιζε .xαυ θα doτηνε τoaxηνιx6 τηc, Εxδιησηζ τηζ Mφ[αq Στω{lφτ' Kαι τoνΣτdφανo τoν ε(1ε λιγιiiο'ει η απoβρηση τoυ Στ&θη, αλλ&oυντ)θιαε πLα στoυζ απoχαL1eτLoμo6q 6λα αυτ&. τα
; 1ρ6νια'Ζωντανot xαι πεΘαψtνoι τo <ιαντ{oll τo ε[xαν aτην τciπητoυq. Bαρdθηxε πια.
...ΥΣTEPA' HPΘAN oΙ MΕΔIΣΣEΣ
<ιΣτη Ζ&Nυνθo x6ντει.|.,ε6 να φτθ"oειq, pιαdοτρo.. 'υ o α-
Noρντεoνio ταq εtγε ανηουfioει γtα τoν Kαραμ{τρo, πoυ ε-
πιτdλoυ6 επ{,aτρeφε, μελανιαoμdνoq απ' την πρooπ&θεια
αλλd, ντo6ρoq.
αΙ\αι, ξεμ&Nρυνα λiγo...υ K&θιοε στην αχρoθαλααο'ι&
ναoι&ξει η αν&aα τoυ, φ&τcα oτo ηλιoβαο[λεμα. Θ&λαo-
σα yναL δ&Nρυα dγιναν dνα. Aνταριαoμdνη η θ6μηo{ του,
π{'ρα απ' τoν Στd,θη. Παραξενευ6ταν xι o iδιo6 με τo χoυ_
ρ&γιo τoυ να xoλυμπ{oε ι ξτcι αλ6γιoτα. ιιΦoβ&ται τη θ&-
λααoα τo μtNι6, xι &"rsε τoυζ γιατρo6g να μιλ&νε για υ,.|6-
μετρo xαι δ&αη Nωνoφ6ρων>>, oxtφτηxε''oλo τo βρ&δυ δε μ(ληoε, 6φoη, x&τυ ε'}'&yυoτo, t1πυε 1ιια
Nρ6α ψνtρα xαι ξενilγτησε τσ"Pατηριilνταq τoν oυραν6 τη4
εξΦs. Mπoρεi xαι τξντε φiδια μεγαλoπρεπ{ xαι αδι&φo-
ρα να o6ρθηNαν δiπλα του. Γιατ{ να τα πειρ&ξει Toυ dρ-θε λ[γo α{μα oτo aτ6ψα, αλλ& o φ6βos περi πνευμ6νων τo6
εd1ε oωθεi. Moν&1α η λ$πη περ(oαευε τoυ μαdoτρoυ. 1\ω-
ρiτερα εtγε oτo νoυ να N&νευ Nα},o'5 NαNo$ μια γρ{γoρη No6-
ρα στo θ&λαμo ειoπνoι6ν των Λoυτριilν τηe Kυλλ{νηq. Ei-xooι δ6o βαθμo( tραν η θερμoxραα[α των νεριΔν...
ιιTι λ6γo d1oυν πια 6}'α αυτ& τα ψαραφiτια;ll μoνoλ6-
γηaε x&τω απ6 την ωραtα' dναoτρη βραδι&. Δε 1ωρo6oεαμφιβoλiα, τo παιδi θα τoν ξε1νo6οε γρiγoρα,πρoσαρμo-oμdνo aτη νtα ζωη τηc, πρωτε6oυo αq, ψαNρι&. απ' τη ψ{'_
γχενη τηq Mαρ[Nαq. Kι εNε{νoq θα π6θαινε β{1oνταq, εν
Nαυρι!ι ειρ{νηq yναL εν μdoω ((ανασυγχρoτ{oεωqυ )ι-αL ψε-
γαλ6πνoων α1εδ[ων ιιδι& την αν&ταξιν τηζ πατριδoζ)).
Φo6oNωνε τo παρ&'πoνo στo αττjθoq τoυ πoυ δε θα τoν
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
341344
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΔΗΣ
θυμ6ταν o Στdθη6. αAx' αυτ"i1η ληoμoνι*, μανo6λα. Α1,αυτt'1η Nαταραψ!νη ληoμoνι&ll, ι|ιθ6ριo'ε βoυρxωμdν or, ni,τoυ '.ρθε να γρdι|ει iνα τραγo6δι, να τo π&ευ rδιo1εdρω6 o'oραδι6φωνo να τo πα[ζoυν' να γiνει αθ&να"o oouξl,, να τo α'-xo6oει o Στ&θη6 6ταν μεγαλ ιλoει ^ιαt να. TcεL: αΘε66 oxω_ρdo' τoν τo μαdoτρoll.
'Εtyε αN6ψ τη γε6oη τoυ αtψατoζ στo ,sτ6ψα
'LαL την
πtxρα τoυ τoιγ&ρoυ. 'Eγειρε εNε[ tξω, με τo ,sαι&'ιι αν&.ρ-
Ρry"τα στoυζ cΔμoυq, 'LαL
αT'σt'oLu{θηxε μετανιωμdνoζ πoυγ6ριoε ζωνταν6q απ' τη θ&λαooα. oνειρε6τηxε πωq t-φτασε xoλυμπc6ντσ.ζ ωζτην Eρυθρ& Θ&λαoo,α xυ ειε[ περ_νo6oε oτρατoδιxε{o oαν επιx{νδυνoq ερυθρoxoλυ ψβητΔs, ε-
Ιθρ6q των εθνιxoφρ6νων θαλαooιilν. Aρπαξε"ηr rroι.rd
"o,θανdτoυ dνευ φ6βoυ.
Mε τo πoυ γ6ριoε ηΜαρtxα απ' την Αθτjνα, tπιαoε τoν )ια'-pyα γενιNωq xαι ειδιxcilq. Eιδιxrλq με τη Ζd,&, πoυ επιτd-λoυe
9!1ε παραπ&"ρει φ6ραNι dπρεπε να. τηβ&λει oτη θdoη
τ.\q' Και θdoη τηq !ταν oυ ρ6λoι μ6νo ru 6xι τα 8ιoιητιι&"',6πoυ τηe &ρεoε ν' αναNαrε6εται. Mιdμιoη μtρα tλει,[lε Nα.ι6λα εtaαν παραδoθε( ατo θερμ6πλη Nτo y&oq' Aφo6 Nι o Στd-φανoζ, πoυ γνιδριζε Nα\&" π6oo δoυλευταρ&.q tραν, ε[yε πt'-σεt σε
.μια &νευ πρoηγoυμdνoυ μoυργdλα, βαρcΔντ αq αραυ&xαι πo'3 Nανiνα Nαρφt στo ^/'α1λoπαθημdνo oNηνιx6 τηζ Mα_q[αq^ Στ ισυφτ.'Επ cυ θα γιν6ταν παρ&oτ αo ητo βρdδυ ;,trτoιθα 'παιρνε η βαoiλιooα των ΣN6των εxδlxηoη απ' τo τ{-ραζ την Eλιo&βετ, πoυ τηζ dxoι.|,,ε τo Nεφ&}rι;
...ΥΣTEPA. HΡΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
To dργo, 6πωq τo ε(1ε διαoxευ&oει o αε[μνηoτoq Σ&-
ψταq' {ραν ψια ανατPlxLαστmt1ιcτoρ[α εxδ[Nηoηq, 6πoυ η
μαρτυριxd Mαρfu Στιo6αρτ, ωq φ&νταaμα, xαταδ{ωχε με6λα τα ψtaα τηq μεταφυoιxτiq την Bλιo&pετ' πoν απ' τηνNαNIα τηc εtχε {δη πρo1ωρημdνη φαλ'&xρα. Τo ψαxυγι&ζτηq Mιρ&ντ σ"ζ ω ζ Eλιo&βετ τiταν πραγμ ατ υy'& o'υγxλoν ιατι -
x6, αλλ& τ cbρα τ o επεiγoν θtψα tρ αν η αναδιoργ&νωod τoυ6.
H Ζo}'&", ψπ&νια, ξ&πλεq ιαι παoυξντζεq, γυα να δει τιθα τηG πρoN6ι|.lει.
ιιTι να ooυ πρox6ιpεt; Aν δε δoυλ6ι{,,ει6, δε θα φα6. Σoυ
τo '1ω ξαναπε[. Tεμπdλα θεατρiνα iooν πειναoμdνη θεα-τρ[ναll, o6ρλιαξε η Mαρ(Nα oτηΖo),&, ν' αxo6ooυν χαt oι
&λλεs.Η Nανiνα o\xωaε τo φρ6δι ωqeιε[ πoυ την tπωρνε, ε-
πιδειxνr1oνταq 1υδαiα dνα 1ρυo6, περkeγνα δoυλεμ6νo δα-
1τυλiδι με μtα θαμπ{ πtτpα, πρoΤ6ν εNβιαoμo6. Ε[yε πυ&"_
σεt πρLν απ6 δυo 1ρ6νια τηΜαρtxα Σoυdζ να ξεπoυλ& οε
επιττjδειoυ ζ τηq Θεooαλoνixηc, Nool'ιi1ψατα ατ' την περt-
oυoiα τηe Mατiλν ταq. Σε αυτ&" η Ζoλα tpαν oNtτo xωλo-
πdτoωμα. 'Εcταoε xι o δι&oλoq τo πoδ&ρι τoυ να πtaειoτην περiπτωση ylαL να αντιληφθεi τo πoι6ν τηe δoooλη-
'Qtαq, oπ6τε &νετα διεxδixηoε <<dνα 1ρυo6 Qi1oυλo με oλi-
γoν μπριγι&νll, 6πωq γαραNτ\ριζε τo λ&φυρo πoυ ατξoπα-σe απ' τη θιαoαρ1{να τoυq τLα" να. μην ανoiξει τo oτ6ματηc,
'LαL Nηρυyτεt o Tρiτoq ΠαγN6oμιoq π6λεμo6.
αAυτ6 τo υπoxεlμενo ε{ναι ι^ιαν6 να τυν&ξει τη Συμ_
φωνiα τηq Γι&).ταζ στoν αdρα. Διio' τηc, "o
να orι&.oευ. . .l>
oυμβo6λει|ε τη MαρiNα Σoυ6ζ o Tζiμηs τ6τε πoυ oυνdβη
342 ζ)λζ)
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΔΗΣ
θυμ6ταν o Στdθη6. αAx' αυτ"i1η ληoμoνι*, μανo6λα. Α1,αυτt'1η Nαταραψ!νη ληoμoνι&ll, ι|ιθ6ριo'ε βoυρxωμdν or, ni,τoυ '.ρθε να γρdι|ει iνα τραγo6δι, να τo π&ευ rδιo1εdρω6 o'oραδι6φωνo να τo πα[ζoυν' να γiνει αθ&να"o oouξl,, να τo α'-xo6oει o Στ&θη6 6ταν μεγαλ ιλoει ^ιαt να. TcεL: αΘε66 oxω_ρdo' τoν τo μαdoτρoll.
'Εtyε αN6ψ τη γε6oη τoυ αtψατoζ στo ,sτ6ψα
'LαL την
πtxρα τoυ τoιγ&ρoυ. 'Eγειρε εNε[ tξω, με τo ,sαι&'ιι αν&.ρ-
Ρry"τα στoυζ cΔμoυq, 'LαL
αT'σt'oLu{θηxε μετανιωμdνoζ πoυγ6ριoε ζωνταν6q απ' τη θ&λαooα. oνειρε6τηxε πωq t-φτασε xoλυμπc6ντσ.ζ ωζτην Eρυθρ& Θ&λαoo,α xυ ειε[ περ_νo6oε oτρατoδιxε{o oαν επιx{νδυνoq ερυθρoxoλυ ψβητΔs, ε-
Ιθρ6q των εθνιxoφρ6νων θαλαooιilν. Aρπαξε"ηr rroι.rd
"o,θανdτoυ dνευ φ6βoυ.
Mε τo πoυ γ6ριoε ηΜαρtxα απ' την Αθτjνα, tπιαoε τoν )ια'-pyα γενιNωq xαι ειδιxcilq. Eιδιxrλq με τη Ζd,&, πoυ επιτd-λoυe
9!1ε παραπ&"ρει φ6ραNι dπρεπε να. τηβ&λει oτη θdoη
τ.\q' Και θdoη τηq !ταν oυ ρ6λoι μ6νo ru 6xι τα 8ιoιητιι&"',6πoυ τηe &ρεoε ν' αναNαrε6εται. Mιdμιoη μtρα tλει,[lε Nα.ι6λα εtaαν παραδoθε( ατo θερμ6πλη Nτo y&oq' Aφo6 Nι o Στd-φανoζ, πoυ γνιδριζε Nα\&" π6oo δoυλευταρ&.q tραν, ε[yε πt'-σεt σε
.μια &νευ πρoηγoυμdνoυ μoυργdλα, βαρcΔντ αq αραυ&xαι πo'3 Nανiνα Nαρφt στo ^/'α1λoπαθημdνo oNηνιx6 τηζ Mα_q[αq^ Στ ισυφτ.'Επ cυ θα γιν6ταν παρ&oτ αo ητo βρdδυ ;,trτoιθα 'παιρνε η βαoiλιooα των ΣN6των εxδlxηoη απ' τo τ{-ραζ την Eλιo&βετ, πoυ τηζ dxoι.|,,ε τo Nεφ&}rι;
...ΥΣTEPA. HΡΘΑN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
To dργo, 6πωq τo ε(1ε διαoxευ&oει o αε[μνηoτoq Σ&-
ψταq' {ραν ψια ανατPlxLαστmt1ιcτoρ[α εxδ[Nηoηq, 6πoυ η
μαρτυριxd Mαρfu Στιo6αρτ, ωq φ&νταaμα, xαταδ{ωχε με6λα τα ψtaα τηq μεταφυoιxτiq την Bλιo&pετ' πoν απ' τηνNαNIα τηc εtχε {δη πρo1ωρημdνη φαλ'&xρα. Τo ψαxυγι&ζτηq Mιρ&ντ σ"ζ ω ζ Eλιo&βετ τiταν πραγμ ατ υy'& o'υγxλoν ιατι -
x6, αλλ& τ cbρα τ o επεiγoν θtψα tρ αν η αναδιoργ&νωod τoυ6.
H Ζo}'&", ψπ&νια, ξ&πλεq ιαι παoυξντζεq, γυα να δει τιθα τηG πρoN6ι|.lει.
ιιTι να ooυ πρox6ιpεt; Aν δε δoυλ6ι{,,ει6, δε θα φα6. Σoυ
τo '1ω ξαναπε[. Tεμπdλα θεατρiνα iooν πειναoμdνη θεα-τρ[ναll, o6ρλιαξε η Mαρ(Nα oτηΖo),&, ν' αxo6ooυν χαt oι
&λλεs.Η Nανiνα o\xωaε τo φρ6δι ωqeιε[ πoυ την tπωρνε, ε-
πιδειxνr1oνταq 1υδαiα dνα 1ρυo6, περkeγνα δoυλεμ6νo δα-
1τυλiδι με μtα θαμπ{ πtτpα, πρoΤ6ν εNβιαoμo6. Ε[yε πυ&"_
σεt πρLν απ6 δυo 1ρ6νια τηΜαρtxα Σoυdζ να ξεπoυλ& οε
επιττjδειoυ ζ τηq Θεooαλoνixηc, Nool'ιi1ψατα ατ' την περt-
oυoiα τηe Mατiλν ταq. Σε αυτ&" η Ζoλα tpαν oNtτo xωλo-
πdτoωμα. 'Εcταoε xι o δι&oλoq τo πoδ&ρι τoυ να πtaειoτην περiπτωση ylαL να αντιληφθεi τo πoι6ν τηe δoooλη-
'Qtαq, oπ6τε &νετα διεxδixηoε <<dνα 1ρυo6 Qi1oυλo με oλi-
γoν μπριγι&νll, 6πωq γαραNτ\ριζε τo λ&φυρo πoυ ατξoπα-σe απ' τη θιαoαρ1{να τoυq τLα" να. μην ανoiξει τo oτ6ματηc,
'LαL Nηρυyτεt o Tρiτoq ΠαγN6oμιoq π6λεμo6.
αAυτ6 τo υπoxεlμενo ε{ναι ι^ιαν6 να τυν&ξει τη Συμ_
φωνiα τηq Γι&).ταζ στoν αdρα. Διio' τηc, "o
να orι&.oευ. . .l>
oυμβo6λει|ε τη MαρiNα Σoυ6ζ o Tζiμηs τ6τε πoυ oυνdβη
342 ζ)λζ)
ΓΙANNFΙΣ ΞANΘO\1\HΣ
τo γεγoν6ζ. Σ{μερα, πoυ η ι&τoxogτoυ δα1τυλιδιo6 dλει-π,ε στLζ AφριNtq,, η Nαν(να μπoρo6oε να απoλαμp&νει τη)'etα τηc'',lαL ν' αφρtζευ η Mαρdxα αT' τo ιαN6 τηc".
Δεν {θελε πoλ6 ν' αν&Qa o Nαpy&c,. T[ νε6ρα τη6 Σου-iζ παρατεντ6ΘηNαν. Eiδε xαι τo δα1τυλiδι τη6 Ζoλ&', ε[-δε xαι τoν Φρdξo τoν αγ&"φoτo να 1αμoυρε6ετ αι 8εξι&. Nι α-ριo τ ε ρ&. φoρcbντα6 iν α,s τ ρατ ιωτ tN6 σoρτζ χω Ρtq εoc{l ρoυ1oαπ6N&τω, επdτηδεq τLανα β&ζει ιδdε6 οτι6 θεατρtνεqNαιατι6 λoυτρ&ρισσεζ τη6 Kυλλ{νη6, {ρθε Nι tyινε πτcbψα.
Tρειq τNαζoζes \τυε ατανωτ&" να oυνdλθει Nαυ γειρoτt_ρεQε. Πριil τη φoρα oυνdβη &νθρωπoq με τρεtζ γNαζ6ζεq ναμην μπoρεi να ρευτεi. Kαι η Ι{ανiνα Ζoλ'&' να μην τo βoυ-λcδνει, ταρ& ναξεφων[ζεt 6τt εtxαν δυo πρoβατ&xια πoυ ηNα}ιt1τoυq βoαxoπo6λα τα &"ρψεγε y'αL τα. dρμεγε ^/LαL τα&"ρψeγε, π\ν 6μω6 τ tρψα τα πρopατ&y'Lα.. . . xι &λλεq μπη-γtq ενdιπιoν 6λων. Η Mαρixα Σoυ6ζ αν δε ρευ6τ αν εντ6qπεντα),iπτoυ θα irsxαγε, η l{ανiνα oυνd1ιζε απτ6ητη, pα-ρo6oε Nαταxo6τελα ru \ e{oτη, o μαdo,,τρoq Kαραμ{τρo6δεν dντεξε: aηNιλΘηxε Nαυ &cτραιpε dνα τιτ&νειo yαaτoilNtoτηZoλ&, πετcλνταq την εφτ& ψiτρα πιo'xεt. Tαυτ61ρo-να ρε6τηxε y\αL ηΜαρ[Nα σαν να axιζ6ταν η γη οτα δυo.H &λλη oφdδαζε.
Kαι δεν τjταν μ6νo πoυ oφ&δαζε η Nαν(να βεζ oτα yιλ-v"ατ α. xαL πoυ 1τυπ ι6ταν πρoφdρoνταζ αNατ &)ηπτ εq )'iξειqμε δdNα oυνε16μενα o6μφωνα, oε λiγo &.ρxιaε να βoγN&'
'LαL να ξεφων[ζεt π6τε ι<η 1oλ{ μoυll, π6τe <<τo aνNdlτι
μoυ)), π6τε <<τανεφρ&. μoυ)). Κι εxεt πoυ εxoτ6μιζε oρθo-
φωνιN&. τα π&θη τηe,, ξαν&"πLανε τα o6μφωνα τηq λ6ooαq.
--.ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
Tι νερ& τηg iφεραν, τt με Noλ6νιεq τηq dβρε1αν τo No6τε-
λo, τι Nατoυρ{θηNε τ&νω τη6 1τυπ6νταq πdρα δriθε α-cταψ&πητα τα π6δια τη6, δε oυνερ16ταν ψε τtπoτα.'Ι,sαiαα πoυ α$ξαινε η υατερiα τηq. MdpL y.αL η Mαρ(Nα ανη-
α61ηoε, ξαλαφρωμdνη απ6 τα αdρια' Σε &λλη περiπτωoηθ α πρ6o τ αζε π&τ ηψα τοlν ωoθηxιilν, αλλ& η Ζo}'α τLcl ::'σ'_
ραπατo6αε απ6 μ6νη τηq. o μαdoτρoq doπευoε να"τηψα-λαxιiloει, αλλ& αυτ{ o6ρλιαζε <ιπεθαiνωll. Σ' 6λη την 1τα.-
ραλ(α θ' αxo6οτηy'αν τα axoνξ[ψατα, γιατt tτρεξαν με τα
μπανιερ& oι λoυ6μενoι. Tελιx& N&'τoιoq με γυαλι& ηλioυ,πιo 1ερoδ6ναμoζ, πενηντ&ρη c yνL ατoφαcsυcsτιN6q, τη ση_
χωσε 1ιαL την τtγε cτα 1dρια τoυ cs' tνα μεγ&λo τεθωρα-xιoμdνo, dτoι τoυq φ&νηNε, μα6ρo αυτoxlνητo.
ι<Πo6 θα την π&τε, N6ριε;ll oι θεατρiνoυ τα'γαoαν.αΣτo l{oooxoμε(o Πατρc6ν... Nα την πρoλ&βoυμε, την
Noπ{λα...>>
Mdoα o' ξνα o6ννεφo rsx6νηc,dφυγε η l\ανiνα Ζo}τ&"Nαυ
ψ&"ταια περdμεναν νtα τηc, ωq αργ& τo απ6γευμα. Πdρα-σαν τρεtζ μdρεs Nι αN6ψ να φανε{. Eπιoτρdφoνταq o θ{α-
ooq, πdραoε αT' to NoοoNoμε[o Πατρc6ν. Δεν υπ{ρxε τd-
τoto περtστατιN6. Δεν ε[1ε ευaαγθeLxαψtαNανiνα Ζo'}'αψενεφρ& xαυ cυN,λτια.
ιι06τε θ&νατoq; Mπoρεi να πdθανεll, ε{πε η MαρiNα.
α'o1ι, xυρiα μoυ. Kανdναq δεν πdθανε...ll
<ιTo 'oxαoε, η rsxρ6φαl>, απεφ&νΘηηΚtτ,sα Αλεξ&ντερ
μ' dνα αφiξιμo oτην xαρδιd,.
ι<'Eφυγε για π&ντα;)) οιναρωτι6ταν μυξoxλαξoνταq o'
344 345
ΓΙANNFΙΣ ΞANΘO\1\HΣ
τo γεγoν6ζ. Σ{μερα, πoυ η ι&τoxogτoυ δα1τυλιδιo6 dλει-π,ε στLζ AφριNtq,, η Nαν(να μπoρo6oε να απoλαμp&νει τη)'etα τηc'',lαL ν' αφρtζευ η Mαρdxα αT' τo ιαN6 τηc".
Δεν {θελε πoλ6 ν' αν&Qa o Nαpy&c,. T[ νε6ρα τη6 Σου-iζ παρατεντ6ΘηNαν. Eiδε xαι τo δα1τυλiδι τη6 Ζoλ&', ε[-δε xαι τoν Φρdξo τoν αγ&"φoτo να 1αμoυρε6ετ αι 8εξι&. Nι α-ριo τ ε ρ&. φoρcbντα6 iν α,s τ ρατ ιωτ tN6 σoρτζ χω Ρtq εoc{l ρoυ1oαπ6N&τω, επdτηδεq τLανα β&ζει ιδdε6 οτι6 θεατρtνεqNαιατι6 λoυτρ&ρισσεζ τη6 Kυλλ{νη6, {ρθε Nι tyινε πτcbψα.
Tρειq τNαζoζes \τυε ατανωτ&" να oυνdλθει Nαυ γειρoτt_ρεQε. Πριil τη φoρα oυνdβη &νθρωπoq με τρεtζ γNαζ6ζεq ναμην μπoρεi να ρευτεi. Kαι η Ι{ανiνα Ζoλ'&' να μην τo βoυ-λcδνει, ταρ& ναξεφων[ζεt 6τt εtxαν δυo πρoβατ&xια πoυ ηNα}ιt1τoυq βoαxoπo6λα τα &"ρψεγε y'αL τα. dρμεγε ^/LαL τα&"ρψeγε, π\ν 6μω6 τ tρψα τα πρopατ&y'Lα.. . . xι &λλεq μπη-γtq ενdιπιoν 6λων. Η Mαρixα Σoυ6ζ αν δε ρευ6τ αν εντ6qπεντα),iπτoυ θα irsxαγε, η l{ανiνα oυνd1ιζε απτ6ητη, pα-ρo6oε Nαταxo6τελα ru \ e{oτη, o μαdo,,τρoq Kαραμ{τρo6δεν dντεξε: aηNιλΘηxε Nαυ &cτραιpε dνα τιτ&νειo yαaτoilNtoτηZoλ&, πετcλνταq την εφτ& ψiτρα πιo'xεt. Tαυτ61ρo-να ρε6τηxε y\αL ηΜαρ[Nα σαν να axιζ6ταν η γη οτα δυo.H &λλη oφdδαζε.
Kαι δεν τjταν μ6νo πoυ oφ&δαζε η Nαν(να βεζ oτα yιλ-v"ατ α. xαL πoυ 1τυπ ι6ταν πρoφdρoνταζ αNατ &)ηπτ εq )'iξειqμε δdNα oυνε16μενα o6μφωνα, oε λiγo &.ρxιaε να βoγN&'
'LαL να ξεφων[ζεt π6τε ι<η 1oλ{ μoυll, π6τe <<τo aνNdlτι
μoυ)), π6τε <<τανεφρ&. μoυ)). Κι εxεt πoυ εxoτ6μιζε oρθo-
φωνιN&. τα π&θη τηe,, ξαν&"πLανε τα o6μφωνα τηq λ6ooαq.
--.ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
Tι νερ& τηg iφεραν, τt με Noλ6νιεq τηq dβρε1αν τo No6τε-
λo, τι Nατoυρ{θηNε τ&νω τη6 1τυπ6νταq πdρα δriθε α-cταψ&πητα τα π6δια τη6, δε oυνερ16ταν ψε τtπoτα.'Ι,sαiαα πoυ α$ξαινε η υατερiα τηq. MdpL y.αL η Mαρ(Nα ανη-
α61ηoε, ξαλαφρωμdνη απ6 τα αdρια' Σε &λλη περiπτωoηθ α πρ6o τ αζε π&τ ηψα τοlν ωoθηxιilν, αλλ& η Ζo}'α τLcl ::'σ'_
ραπατo6αε απ6 μ6νη τηq. o μαdoτρoq doπευoε να"τηψα-λαxιiloει, αλλ& αυτ{ o6ρλιαζε <ιπεθαiνωll. Σ' 6λη την 1τα.-
ραλ(α θ' αxo6οτηy'αν τα axoνξ[ψατα, γιατt tτρεξαν με τα
μπανιερ& oι λoυ6μενoι. Tελιx& N&'τoιoq με γυαλι& ηλioυ,πιo 1ερoδ6ναμoζ, πενηντ&ρη c yνL ατoφαcsυcsτιN6q, τη ση_
χωσε 1ιαL την τtγε cτα 1dρια τoυ cs' tνα μεγ&λo τεθωρα-xιoμdνo, dτoι τoυq φ&νηNε, μα6ρo αυτoxlνητo.
ι<Πo6 θα την π&τε, N6ριε;ll oι θεατρiνoυ τα'γαoαν.αΣτo l{oooxoμε(o Πατρc6ν... Nα την πρoλ&βoυμε, την
Noπ{λα...>>
Mdoα o' ξνα o6ννεφo rsx6νηc,dφυγε η l\ανiνα Ζo}τ&"Nαυ
ψ&"ταια περdμεναν νtα τηc, ωq αργ& τo απ6γευμα. Πdρα-σαν τρεtζ μdρεs Nι αN6ψ να φανε{. Eπιoτρdφoνταq o θ{α-
ooq, πdραoε αT' to NoοoNoμε[o Πατρc6ν. Δεν υπ{ρxε τd-
τoto περtστατιN6. Δεν ε[1ε ευaαγθeLxαψtαNανiνα Ζo'}'αψενεφρ& xαυ cυN,λτια.
ιι06τε θ&νατoq; Mπoρεi να πdθανεll, ε{πε η MαρiNα.
α'o1ι, xυρiα μoυ. Kανdναq δεν πdθανε...ll
<ιTo 'oxαoε, η rsxρ6φαl>, απεφ&νΘηηΚtτ,sα Αλεξ&ντερ
μ' dνα αφiξιμo oτην xαρδιd,.
ι<'Eφυγε για π&ντα;)) οιναρωτι6ταν μυξoxλαξoνταq o'
344 345
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
6λη τη διαδρoμ{ o ν&νo6 Koλooo66, ερωτoχτυπημdνo6ν'ρυφ& ψαζt τηC,. <<Γυα π&ντα;l>
ιιΔε θdλω θρ{νoυ6ll, dβαλε τιq φωνtq ηMαρ[xα Σoυdζru 6λα ξαν&γιναν 6πωq πριilτα' Κ&πoυ θα αυναντo6oαντην xατ&λλη\ ενζεν[ ψε ταλtντo Nι 6ρεξτ1για δoυλει&.
ιιM' αρ6οει να δiνω ευNαιρtεq στoυζ νdoυ6ll, tλεγε xαιξαν&λεγε.
Kι 6ντωq, ψiχΡι να φτ&ooυν oτην Aιδηι!6, με πρooπτι-Nt'1να δiνoυν ταυτ61ρoνα παραoτ&,τεLζ στLζ xoντινd6 Θερ-μoπ6λεq
'LαL στα Kαμdνα Bo6ρλα, εi1αν βρει τη μελα1ρι-
ντ) Eλευθε ρ[α Σπανι6λoυ, πoυ, αφoν p&φτηNε ξανθια, ψε_τoνoμ&ατη1λε σe Θdρη Σπ&νια. Για τηΖoλ&.δεν ξαν&xoυ-aε τtπoτα xανε[c, τoυq. Πoτd.
H Αθηνd Γρυπ&ρη θυμ6ταν 6τι αφtθηNε στσ' oτιpαρ& τ6-τε γtρια τoυ Tρ6φωνα, {xoνταq π&νω τηq μ6νo dνα δα1τυ-λiδι. Αυτ6 πoυ o{μερα, xoντ&' πεν$yτα 1ρ6νια απ' τα yε-γoν6τα, φoρo6oε ψαζ[ ψε &λλα, πoλυτιμ6τερα, στo δd1τυ-λ6 τη6. o tρωταqτoυq φo6ντωoε xαθ' oδ6ν για τo νoσo-xoμε(o τηc, Π&τρα6' 6oo γtα την αδιευNρdνιoτη αρριλoτια,δε 1ρειdoτ ηNε παρ& iνα παγωτ6 ιαtψ&ru ΥLα" να'ξεγα,sτε(.Kαλo6 Nαxo6, oτην Aθ{να TcLα' την εξ{ταaαν γιατρo(. Nαιειδιxo(, πoυ απoφ&σtσαν ι<δlαιτα xαι πoλλd" υγρ&. Nυ 6oo
μπoρε(τε, Nαρπo6ζιαll. Σε 6λα η παθo6oα εtτε ναt. To [-διo Nαι oτoν Tρ6φωνα Γρυπ*ρη. Απ6 'Nε[ xαυ πtρα ταπρ&γψατα τρ&pηξαν τo δρ6μo τoυq.
Exεdνη τη μdρα Nηδε6τηNε oριaτιN&" η Nανiνα Ζoλd', α_
...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ναδειNν6oνταc) τLc, αρετtq μιαq γυνα[yναr, ψε. μεγ&λo ταλξ,-
ντo πρoσαρμoγ{s σε μtα ζω{ πoυ απoφ&αrcε να Nαταxτ$1-
σεt με x&θε τi.ψψα. ΠριΔτη dννoια τηc η λ{θη. Ξ6ρxιoεαι6ψ}CαL τoν {'mνo τηe, δαμ&ζoνταζτo ανεξξ}'εγχτo υπo-αυνε[δητo να μην υπox6πτει στoν πειραoμ6 τoυ παρελθ6_
ντoq. Δυo ΨoΡξs6"ηψo να εiδε τo xoρμi ττ]6 }υμν6, νεα-νιx6, 6πωq {ραν τo [946 xαυ τo Lg/ι7 , να λo6ζεται στην α-
γνυoτi11αβo6ζα των AρNτιxc6ν - xι αυτ6 tραν. Ξ6πνηoενιcδθoνταq οτην Noιλι& τηζ να αdρνεται η λαγνεiα τηζ σ"Ρ-
γαtαq υγραo[αq Nαι t1πιe xoντ&. μια6 μπoυx&λι παoιφλoρi-νη να ηρεμ{oει.
ιιΑλθdα, τι ιδρα πt'γε;llH Αθηνιi Γρυπ&ρη hξuρu πωq π\oiαζε τicaερLζ τo α-
π6γευμα, αλλ& ιiρε6 cδρεq dνιωθε την αν&γN"η μιαζ αν-
θρciπινηe Ψωνts. Ε[γεξεγαoεt πωζ fταν Σ&ββατo 'LαL
ηΑλθdα, xp6νυα xαι ζαψ&"νυσ' στη δo6λει|,,! τηζ, εi"χε 6ξoδo.
Tην εi1ε απ' τoν xαιρ6 τoυ θε&τρoυ. Σαν αψπιγιtζπριλτα,
ψετ& να Nρατ&" τα Nop[τr:ια 6oo tραν ψιNρ&, αργ6τερα μεγpdη xαψαρυiραq xαι oιxoν6μoυ. oυoιαoτυN&' 6ψωq η Αλ-θ{α tραν o μoναδιN6q &νθρωπoζ πoυ ουμμεριζ6ταν τη μo-ναξια τηq: x&τυ λιγ6τερo ατ6 φ[}η, N&τυ παραπ&νω απ6 υ*
πηρtτρυα.Θα επdατρ εφe xατ& τιq δdNα, π&'ντα αυτ6 γιν6τ αν' τLα.-
τ( δεν {θελε ναγ&oει τιq ελληνιNtqταυνtεqτoυ Σαββdτoυ.Tη6 &ρεoε πoυ η τηλε6ραoη τι6 επαναλ&μβανε &πειρεq φo-
ρdq. Xαιρ6ταν πoυ &xoυγε τLζ αταπημdνε6 τηc, φΡ&"σεLc,'
πoυ {ξερε 6λα τα ειδ6λλια y'αL ..οLeζ ταινLεq εLyαν τiλoqτραyιN6. Φ1αριoτι6ταν πoυ τατo6cε oε γνιδριμec) y'ατα_
346 347
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
6λη τη διαδρoμ{ o ν&νo6 Koλooo66, ερωτoχτυπημdνo6ν'ρυφ& ψαζt τηC,. <<Γυα π&ντα;l>
ιιΔε θdλω θρ{νoυ6ll, dβαλε τιq φωνtq ηMαρ[xα Σoυdζru 6λα ξαν&γιναν 6πωq πριilτα' Κ&πoυ θα αυναντo6oαντην xατ&λλη\ ενζεν[ ψε ταλtντo Nι 6ρεξτ1για δoυλει&.
ιιM' αρ6οει να δiνω ευNαιρtεq στoυζ νdoυ6ll, tλεγε xαιξαν&λεγε.
Kι 6ντωq, ψiχΡι να φτ&ooυν oτην Aιδηι!6, με πρooπτι-Nt'1να δiνoυν ταυτ61ρoνα παραoτ&,τεLζ στLζ xoντινd6 Θερ-μoπ6λεq
'LαL στα Kαμdνα Bo6ρλα, εi1αν βρει τη μελα1ρι-
ντ) Eλευθε ρ[α Σπανι6λoυ, πoυ, αφoν p&φτηNε ξανθια, ψε_τoνoμ&ατη1λε σe Θdρη Σπ&νια. Για τηΖoλ&.δεν ξαν&xoυ-aε τtπoτα xανε[c, τoυq. Πoτd.
H Αθηνd Γρυπ&ρη θυμ6ταν 6τι αφtθηNε στσ' oτιpαρ& τ6-τε γtρια τoυ Tρ6φωνα, {xoνταq π&νω τηq μ6νo dνα δα1τυ-λiδι. Αυτ6 πoυ o{μερα, xoντ&' πεν$yτα 1ρ6νια απ' τα yε-γoν6τα, φoρo6oε ψαζ[ ψε &λλα, πoλυτιμ6τερα, στo δd1τυ-λ6 τη6. o tρωταqτoυq φo6ντωoε xαθ' oδ6ν για τo νoσo-xoμε(o τηc, Π&τρα6' 6oo γtα την αδιευNρdνιoτη αρριλoτια,δε 1ρειdoτ ηNε παρ& iνα παγωτ6 ιαtψ&ru ΥLα" να'ξεγα,sτε(.Kαλo6 Nαxo6, oτην Aθ{να TcLα' την εξ{ταaαν γιατρo(. Nαιειδιxo(, πoυ απoφ&σtσαν ι<δlαιτα xαι πoλλd" υγρ&. Nυ 6oo
μπoρε(τε, Nαρπo6ζιαll. Σε 6λα η παθo6oα εtτε ναt. To [-διo Nαι oτoν Tρ6φωνα Γρυπ*ρη. Απ6 'Nε[ xαυ πtρα ταπρ&γψατα τρ&pηξαν τo δρ6μo τoυq.
Exεdνη τη μdρα Nηδε6τηNε oριaτιN&" η Nανiνα Ζoλd', α_
...ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ναδειNν6oνταc) τLc, αρετtq μιαq γυνα[yναr, ψε. μεγ&λo ταλξ,-
ντo πρoσαρμoγ{s σε μtα ζω{ πoυ απoφ&αrcε να Nαταxτ$1-
σεt με x&θε τi.ψψα. ΠριΔτη dννoια τηc η λ{θη. Ξ6ρxιoεαι6ψ}CαL τoν {'mνo τηe, δαμ&ζoνταζτo ανεξξ}'εγχτo υπo-αυνε[δητo να μην υπox6πτει στoν πειραoμ6 τoυ παρελθ6_
ντoq. Δυo ΨoΡξs6"ηψo να εiδε τo xoρμi ττ]6 }υμν6, νεα-νιx6, 6πωq {ραν τo [946 xαυ τo Lg/ι7 , να λo6ζεται στην α-
γνυoτi11αβo6ζα των AρNτιxc6ν - xι αυτ6 tραν. Ξ6πνηoενιcδθoνταq οτην Noιλι& τηζ να αdρνεται η λαγνεiα τηζ σ"Ρ-
γαtαq υγραo[αq Nαι t1πιe xoντ&. μια6 μπoυx&λι παoιφλoρi-νη να ηρεμ{oει.
ιιΑλθdα, τι ιδρα πt'γε;llH Αθηνιi Γρυπ&ρη hξuρu πωq π\oiαζε τicaερLζ τo α-
π6γευμα, αλλ& ιiρε6 cδρεq dνιωθε την αν&γN"η μιαζ αν-
θρciπινηe Ψωνts. Ε[γεξεγαoεt πωζ fταν Σ&ββατo 'LαL
ηΑλθdα, xp6νυα xαι ζαψ&"νυσ' στη δo6λει|,,! τηζ, εi"χε 6ξoδo.
Tην εi1ε απ' τoν xαιρ6 τoυ θε&τρoυ. Σαν αψπιγιtζπριλτα,
ψετ& να Nρατ&" τα Nop[τr:ια 6oo tραν ψιNρ&, αργ6τερα μεγpdη xαψαρυiραq xαι oιxoν6μoυ. oυoιαoτυN&' 6ψωq η Αλ-θ{α tραν o μoναδιN6q &νθρωπoζ πoυ ουμμεριζ6ταν τη μo-ναξια τηq: x&τυ λιγ6τερo ατ6 φ[}η, N&τυ παραπ&νω απ6 υ*
πηρtτρυα.Θα επdατρ εφe xατ& τιq δdNα, π&'ντα αυτ6 γιν6τ αν' τLα.-
τ( δεν {θελε ναγ&oει τιq ελληνιNtqταυνtεqτoυ Σαββdτoυ.Tη6 &ρεoε πoυ η τηλε6ραoη τι6 επαναλ&μβανε &πειρεq φo-
ρdq. Xαιρ6ταν πoυ &xoυγε τLζ αταπημdνε6 τηc, φΡ&"σεLc,'
πoυ {ξερε 6λα τα ειδ6λλια y'αL ..οLeζ ταινLεq εLyαν τiλoqτραyιN6. Φ1αριoτι6ταν πoυ τατo6cε oε γνιδριμec) y'ατα_
346 347
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
σt&σε,Lζ y'αL 1/"oυ9ξντεζ. Σαν να υπoδεχ6 ταν y'6σψo στην ε-PηψLα τoυ οπιτιo6. Aq\ταν dγ1ρωμoι oι μoυoαφiρηδεq, α6
{ταν μαυρo&oπρoι. Αρxεi πoυ στην c6ρα τoυ6 βρioNoντανψαζt τηc,' H xυρ& τηq διdβαζε ωq αρy& oτo Nρep&τι τα ρo-ψ&ντζα τ\C, τ[νoνταq τa&ι { βαλερι&ν α, αν&λαrγα με τoυζοφυγμo6q τη6.
<<Aλθdα, τι cλρα εiναι; Αλθdα...υBαρι6ταν να oηNωθεl. Tη β6λευε πoλ6 αυτt1ηθdoη, d-
ριχνε στα γ6νατα NαL (LLα' Nαaψιρtνια Noυβdρτα xαι δι&βα-ζε ρi1νoνταq πo6 Nαι πo{-l ψατιtq dξω. Απdν αντ[ τηq σ''lPL_
βιiq dνα μεγ&λo παρ&θυρo τηe φανdρωνε μεριx& απ' τα"
πε6Nα τoυ x{πoυ χαt τρtγωνιNd," xoψψ&τια oυρανo6.To Σ&ββατo εxε{νo δεν μπoρo6σε να oυγxεντρωθεi η
Αθην& Γρυπriρη oτo δι&βααψ& τηs.'oλα {ταν oτη θdoητoυq, αλλd τo ιεφ&}ι τηc π\γαινε να oπ&-oει απ6 πρoyθtq,πoυ εi1ε xατtpεt oτην Αθ{να.να.επLσ'Lεφθεi oτην oδ6 Λυ-Nαpηττo'3 τo διxηγ6ρo τηζ. 'Hθελε να πoυλ{αει tνα ψαγα_ζ[ oτην oδ6 Ιoυλιαν o6 xαι, 6πωq πεptψενε τo αoανa{'ρ, εt-δε oτoν xαθρtφτη τηq ειo'6δoυ την αxtνητη φιγo6ρα μιαqγυνα[Nαq. Ε[aε κ&τι τo ΘεατριN6 τo ντ6oιμ6 τηq iνα ψαil-ρo πα)ιτ6 φαρδ6, πoυ o1εδ6ν oερν6ταν oτo πεζoδρ6μιo.
γυαλι& με στραζ ae aγtμαπεταλo6δαq, β&Qιμo πoυ δεν d-ταν o(γoυρα β&ι|ιμo ΥLα" τLc) διΔδεNα τo μεoημd ΡL. xαL στα'yt'φα τηc,, oφιγ&, μια λoυοτρινdνια μπλε τα&ντα απ6 δdρ-
μα xρox6δειλoυ.Tην παρατηρo6αε oτoν xαΘρtφτη περιμdνoνταc) τo πo-
λυ&o1oλo αoανodρ ιαι ξαφνιN&. x&τι oδυνηρ& ψαlιριν6 &-oτραιpε oτo μυαλ6 τηζ, )1&'τL, πoυ 1ωρiq ναξtρει τι tραν,
την π&γωoε. Δεν μπoρo6oε να πεt με βεβαι6τητοζ αν συ-
ναντtβηxαν oι ματι6q τoυζ, αν η γννα[xα τoυ xαθρdφτη
ε[δε τo ενο1λημdνo ξ&φνιαaψα τηq Αθην&q Γρυπ&ρη. Δεν
μπoρo6oε νο{ πεL τtπoτα.Kι o διxη.16ρoq πρ6oεξε πωqx&τι τηeoυνdβαινε yναL α"-
μdoω6 τηζ πρ6σφερε νερ6 Nαι Nαφ{,' Παρ6λo πoυ dμεινε
δυ6μιoι περ{που c6ρεq oτo διNηγoριx6 γραφεio, o νoυζ τηζ
πετo6αε oαν μdλιαοα απ6 φ6βo oε φ6βo, oυγxεντρc6νo-
ντα.c, τη ατυφ{ γ6ρη των φoβoλo6λoυδων. Πo6 τα'xε α-
xo$αει τα φoβoλo6λoυδα Nαιπ6τε;Φε6γoντα6 , τ{ιρe την doυ1η oδ6 ΑLεξ&νδρoυ Σo6τooυ.
Πιo fρεμη, με oταθερ6 βiμo, περιεργαβτ6[ν μtα αρχoντt-
xt1πα),ι& πoλυNατoιN{α, 6πoυ 6μενε o περ(φημoqΚατo[-
μπαλτ16, o κKoλooo6q τoυ Mαρoυoιo6ll, φiλo6 τoυ Tρ6φω-
να (τω Nαιρι5 εNε{νωll. Kox&λιυoε αντιNρ{ζoνταq oτo δι-
πλαν6 παλαιoπωλε[o, ανd,μεo σ. στα. oNoνιαμdνα Nαντ{|}'ια
τηe βιτρiναq, τo xεφ&λι ττ76 παραξενηq γυναtxαq' tΙαζe"-
ρευε πρoφανcbqN&πoυo αντιxεiμενo πoυ Nρατo6oε στα"^(σ"-
ντoφoρεμdν α y6ρυα τηζ. o παλαιoπcΔ\G, βειλi1ιoq, dλεγε
xι dλεγε xι dλεγε, x&νoνταq 6λη τη 1oρoγραφiα τηζ γαλι_
φι&q''F'πειτα εNε(νηγ6ριoε απ6τoψα τo ^ιεφ&'}'υ yναL τo αP.
πα>ιτυN6 βλdμμα, π[cω ατ' ταxωψιx&"γυαλι&, NαρφcΔθη-
xε π&νω oτην Αθηνιi Γρυπ&ρη.
'Ενα απt'ραντo xλd,oμα δευτερoλ6πτoυ dνιωoε τoν ηλε-xτριoμ6 πoυ εξdπεμπε τo μεταλλιx6 βλdμμσ', Ψα oυνfλθε
γρtγορα yνσ.L) ψε 6oo Noυρ&γιo τΥ]6 ατtψενε, τρ&pηξe L'sια,
χωρis να τoλμ& να xoιτ&ξει πioω τη€.
Η τρoμερd γνναtNα τ\c,+Fαν παντελιiq &γνωοτη, εξ6ν
...ΥΣTEPA. ΙIΡΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
348 349
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
σt&σε,Lζ y'αL 1/"oυ9ξντεζ. Σαν να υπoδεχ6 ταν y'6σψo στην ε-PηψLα τoυ οπιτιo6. Aq\ταν dγ1ρωμoι oι μoυoαφiρηδεq, α6
{ταν μαυρo&oπρoι. Αρxεi πoυ στην c6ρα τoυ6 βρioNoντανψαζt τηc,' H xυρ& τηq διdβαζε ωq αρy& oτo Nρep&τι τα ρo-ψ&ντζα τ\C, τ[νoνταq τa&ι { βαλερι&ν α, αν&λαrγα με τoυζοφυγμo6q τη6.
<<Aλθdα, τι cλρα εiναι; Αλθdα...υBαρι6ταν να oηNωθεl. Tη β6λευε πoλ6 αυτt1ηθdoη, d-
ριχνε στα γ6νατα NαL (LLα' Nαaψιρtνια Noυβdρτα xαι δι&βα-ζε ρi1νoνταq πo6 Nαι πo{-l ψατιtq dξω. Απdν αντ[ τηq σ''lPL_
βιiq dνα μεγ&λo παρ&θυρo τηe φανdρωνε μεριx& απ' τα"
πε6Nα τoυ x{πoυ χαt τρtγωνιNd," xoψψ&τια oυρανo6.To Σ&ββατo εxε{νo δεν μπoρo6σε να oυγxεντρωθεi η
Αθην& Γρυπriρη oτo δι&βααψ& τηs.'oλα {ταν oτη θdoητoυq, αλλd τo ιεφ&}ι τηc π\γαινε να oπ&-oει απ6 πρoyθtq,πoυ εi1ε xατtpεt oτην Αθ{να.να.επLσ'Lεφθεi oτην oδ6 Λυ-Nαpηττo'3 τo διxηγ6ρo τηζ. 'Hθελε να πoυλ{αει tνα ψαγα_ζ[ oτην oδ6 Ιoυλιαν o6 xαι, 6πωq πεptψενε τo αoανa{'ρ, εt-δε oτoν xαθρtφτη τηq ειo'6δoυ την αxtνητη φιγo6ρα μιαqγυνα[Nαq. Ε[aε κ&τι τo ΘεατριN6 τo ντ6oιμ6 τηq iνα ψαil-ρo πα)ιτ6 φαρδ6, πoυ o1εδ6ν oερν6ταν oτo πεζoδρ6μιo.
γυαλι& με στραζ ae aγtμαπεταλo6δαq, β&Qιμo πoυ δεν d-ταν o(γoυρα β&ι|ιμo ΥLα" τLc) διΔδεNα τo μεoημd ΡL. xαL στα'yt'φα τηc,, oφιγ&, μια λoυοτρινdνια μπλε τα&ντα απ6 δdρ-
μα xρox6δειλoυ.Tην παρατηρo6αε oτoν xαΘρtφτη περιμdνoνταc) τo πo-
λυ&o1oλo αoανodρ ιαι ξαφνιN&. x&τι oδυνηρ& ψαlιριν6 &-oτραιpε oτo μυαλ6 τηζ, )1&'τL, πoυ 1ωρiq ναξtρει τι tραν,
την π&γωoε. Δεν μπoρo6oε να πεt με βεβαι6τητοζ αν συ-
ναντtβηxαν oι ματι6q τoυζ, αν η γννα[xα τoυ xαθρdφτη
ε[δε τo ενο1λημdνo ξ&φνιαaψα τηq Αθην&q Γρυπ&ρη. Δεν
μπoρo6oε νο{ πεL τtπoτα.Kι o διxη.16ρoq πρ6oεξε πωqx&τι τηeoυνdβαινε yναL α"-
μdoω6 τηζ πρ6σφερε νερ6 Nαι Nαφ{,' Παρ6λo πoυ dμεινε
δυ6μιoι περ{που c6ρεq oτo διNηγoριx6 γραφεio, o νoυζ τηζ
πετo6αε oαν μdλιαοα απ6 φ6βo oε φ6βo, oυγxεντρc6νo-
ντα.c, τη ατυφ{ γ6ρη των φoβoλo6λoυδων. Πo6 τα'xε α-
xo$αει τα φoβoλo6λoυδα Nαιπ6τε;Φε6γoντα6 , τ{ιρe την doυ1η oδ6 ΑLεξ&νδρoυ Σo6τooυ.
Πιo fρεμη, με oταθερ6 βiμo, περιεργαβτ6[ν μtα αρχoντt-
xt1πα),ι& πoλυNατoιN{α, 6πoυ 6μενε o περ(φημoqΚατo[-
μπαλτ16, o κKoλooo6q τoυ Mαρoυoιo6ll, φiλo6 τoυ Tρ6φω-
να (τω Nαιρι5 εNε{νωll. Kox&λιυoε αντιNρ{ζoνταq oτo δι-
πλαν6 παλαιoπωλε[o, ανd,μεo σ. στα. oNoνιαμdνα Nαντ{|}'ια
τηe βιτρiναq, τo xεφ&λι ττ76 παραξενηq γυναtxαq' tΙαζe"-
ρευε πρoφανcbqN&πoυo αντιxεiμενo πoυ Nρατo6oε στα"^(σ"-
ντoφoρεμdν α y6ρυα τηζ. o παλαιoπcΔ\G, βειλi1ιoq, dλεγε
xι dλεγε xι dλεγε, x&νoνταq 6λη τη 1oρoγραφiα τηζ γαλι_
φι&q''F'πειτα εNε(νηγ6ριoε απ6τoψα τo ^ιεφ&'}'υ yναL τo αP.
πα>ιτυN6 βλdμμα, π[cω ατ' ταxωψιx&"γυαλι&, NαρφcΔθη-
xε π&νω oτην Αθηνιi Γρυπ&ρη.
'Ενα απt'ραντo xλd,oμα δευτερoλ6πτoυ dνιωoε τoν ηλε-xτριoμ6 πoυ εξdπεμπε τo μεταλλιx6 βλdμμσ', Ψα oυνfλθε
γρtγορα yνσ.L) ψε 6oo Noυρ&γιo τΥ]6 ατtψενε, τρ&pηξe L'sια,
χωρis να τoλμ& να xoιτ&ξει πioω τη€.
Η τρoμερd γνναtNα τ\c,+Fαν παντελιiq &γνωοτη, εξ6ν
...ΥΣTEPA. ΙIΡΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
348 349
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΔΙ{Σ
απ' τo βλdμμα, πoυ τo 'xεξαναoυναντ{oει oε πoιoq ξdρειπoια δυooiωνη ιilρα τηζ πoλυτoΡoχηe ζ'ηs "ηs.
Mπoρεi6ψωq xαι 61ι. Kι αυτ6 τηq φ&νηNε π,o ,.ιθαν6. Πoρα$d-xθηxε πωζ γερνo6oε, ενηλιτcιιλνoνταq επιx{νδυνα τoυζπ ρoπ ατ o ρ01o6 6 τρ6μoυq.
ιιKdνδυνoq...υ μoυρμo6ριoε. To μυαλ6 τηζΥtμLσε xtτρι-νoυq μιxρo6q πoλ6πoδε6. Bρ{xε ταξt Nαι tφταaεoτην Kη-φrcυ&, Noιτ&ζoνταe γεψ&τη υπoQlα τα αυτoxtνητα πoυτoυq πλε6ριζαν. Στα δε6τερα φαν&pυα τoυ Ψυ1ιxo6 μια α_oτραφτερ\ νεxρoφ6ρα με dνα εφτ&Nλευoτo μαoνdνιo φdρε-τρo την τ&ραξε αι6ψπεριoo6τερo. Mιoo6oε τα λo6oα τoυθανdτoυ.
ιιΠoια εtrlαι; Πoυα εtrsαι; Σε ξdρω. 'oτι oε ξξ,.', oε ξt-ρω.. .)) Mιλo6oε ,sιγαν&., ψtoα ατη xo{φτα τηq. Εηε αν&-
γNη ατ6 λ6για, αλλ& o ταξιτCfie, παραδ6ξωq , iaταξε πtν-θoqιαι xo6ραoη. 06τε xαν ραδι6φωνo &νoιξε. 0δηγo6oεgιωπηλ6q, με πρ6oωπo πoυ θ6μιζε oN6λo. αΠoια ε[oαr7>Αναγo6λιαζε oτα φρεναρioματα. ιιΠoια ε[aαι; Πoια εio,αι;Πoιoq μoυ μdληoε για φoβoλο6λoυδα. .' 6χr, φιδoλo6λoυδα.Tρελαiνoμαι λiγo 7τΡLν τα oγδ6ντα μoυ. Aυτ6 ε[ναι...>>
Στo δωμ&τLo επL1/Lρατo6oε η θαλπωρτ) των ε(xooι o1τιilβαθμων Kελo{oυ, ενcδ η ανoυ$1ξ6δευε αλoγd'ριαaτo'
"ηuτρυφερdδα τηζ στoν xi1πo. Tη6 &ρεoε αυτ{ η ,noβ1, .i-λoq τηc ΣαραNooτ$1ζ, πoυ 6λα oδηγo6ν στη βιoλετi& μυ-aταγωγtα τo'l fΙ&"aχα. Δεν ε(1ε να πρoα&ιpει θρηoxευτix&ε6αημα ατoν εαυτ6 τηe, ατ)rcllq xατiγραφe xαι' φ!τoc, ταo'υνηθ ιo'μdν α τ \e απΘiματ α.
Xαιρ6ταν πoυ ειodπρ αττe απ' τoυζ γερασμdνoυq π6ρoυq
τηq &λλη ψtα &νoιfu. Σε λiγo θα βυθιζ6ταν στη Mεγd,λη
Eβδoμ&δα, αNoi'lγoνταq 6πωq π&ντα τιq ΑNoλoυθtεq απ'τo ραδι6φωνo, πιo πoλ6 για να βoλdQει τoυq φθαρμdνoυ6xoινωνιxo6ζ τηζ oυνειρμo6q τα Noρkoια, o Tρr1φων, μα-.Npυν{,q ψατυiq ανθρcδπων πoυ 1&θηxα,ν στoυζ ανεμooτρ6βι-
λoυq τoυ 1ρ6νoυ, oιλψατα ξoδεμdνα oτoν dρωτα πoυ δεν {-θελε να θυμ&ται.
T ηc, &ξυζαν 6λα τ α p αcs αν ιo τ {1?Lα' 1'Lσ'L τ α απ oλ&,ιβ αν ε μεψαζoγυaτιNt1λoγmη' 'oλα αυτ& τα θεωρo$oε xdρδoq ΥLα" τηoωτηρiα τηq Φυxiq τηζ,y-L αζ μην π{oτευε oτην &λ\ ζωf .
Tηq {ταν αδ6νατo να συγχεντρωθεi oτo βιβλio τηq.
Παρατηρo6 σε τα γtρια τηc, πoυ μαραiνoνταν' xoυραoμdνα
απ6 τα βαρ6τιμα Nocsψt1ψσ.τα πoυ τ6oo αγαπo6o'ε' τσ" Tcε_
ριπoιημdνα ν61ια, περαoμdνα επιμελιδ6 με βερνixι 1ριi-ψmoq ιβoυ&ρ' τα Nαφετι&. oτtγψατα πoυ &φγυζαν αT'' τα"
δ&1τυλα xυ ανtpαtναν ωc, τα" μπρ&τoα, γtα να oNαρφαλcb-
οoυν μετ& στoυζ cδμoυq 'LαL
να" βυθιoτo6ν oτo ντεNoλτd,
διαoπαoμdνα σε &λλα μιzρ6τερα.ΑπoNoιμfθηNε αν&λαφρα, 1ωρiq τo d,\oq πoυ την χα-
τεtγε αυτtq τιq ψiρεq, χαι oνεtρεi'lτηxε τo θε6 μεταμφιε-oμdνo oε 'Eρλα Φιoτενεoι&ν - τη θεατρυxt1γυνα{xα πoυ
ε[1ε δει oτην εiooδo. 'Eνα θεαψατυN6 6νειρo, 6πoυ τρειqι{,,ηλo[, γερoδεμdνoL )ιαL ανoLΥτ61ρωμoι &ντρεq oυν6δευαν
αν{xφραoτoι την xυρ(α'Eρλα Φιoτενεoι&ν. Εi1αν ειoβ&λειαθ6ρυβα oτo δωμ&τιo, φdρνoνταζ την xρυ&δα τηc' νilγαq.
H 'Bρλα doερνε π&ντα π&νω τηζ τo μα6ρo παλo6, τα
μαλλι& τη6 xρ6βoνταν σ' dνα γo$νινo τιρμπ&ν, Nρατo6oε
oφtγτ& i-τ7ν μπλε xρoNoδειλioυα τa&'ντα 1ιαL χα|λ0Υελo6oε
...ΥΣTEPΑ. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
350 351
ΓΙANNHΣ ΞANΘoΥΔΙ{Σ
απ' τo βλdμμα, πoυ τo 'xεξαναoυναντ{oει oε πoιoq ξdρειπoια δυooiωνη ιilρα τηζ πoλυτoΡoχηe ζ'ηs "ηs.
Mπoρεi6ψωq xαι 61ι. Kι αυτ6 τηq φ&νηNε π,o ,.ιθαν6. Πoρα$d-xθηxε πωζ γερνo6oε, ενηλιτcιιλνoνταq επιx{νδυνα τoυζπ ρoπ ατ o ρ01o6 6 τρ6μoυq.
ιιKdνδυνoq...υ μoυρμo6ριoε. To μυαλ6 τηζΥtμLσε xtτρι-νoυq μιxρo6q πoλ6πoδε6. Bρ{xε ταξt Nαι tφταaεoτην Kη-φrcυ&, Noιτ&ζoνταe γεψ&τη υπoQlα τα αυτoxtνητα πoυτoυq πλε6ριζαν. Στα δε6τερα φαν&pυα τoυ Ψυ1ιxo6 μια α_oτραφτερ\ νεxρoφ6ρα με dνα εφτ&Nλευoτo μαoνdνιo φdρε-τρo την τ&ραξε αι6ψπεριoo6τερo. Mιoo6oε τα λo6oα τoυθανdτoυ.
ιιΠoια εtrlαι; Πoυα εtrsαι; Σε ξdρω. 'oτι oε ξξ,.', oε ξt-ρω.. .)) Mιλo6oε ,sιγαν&., ψtoα ατη xo{φτα τηq. Εηε αν&-
γNη ατ6 λ6για, αλλ& o ταξιτCfie, παραδ6ξωq , iaταξε πtν-θoqιαι xo6ραoη. 06τε xαν ραδι6φωνo &νoιξε. 0δηγo6oεgιωπηλ6q, με πρ6oωπo πoυ θ6μιζε oN6λo. αΠoια ε[oαr7>Αναγo6λιαζε oτα φρεναρioματα. ιιΠoια ε[aαι; Πoια εio,αι;Πoιoq μoυ μdληoε για φoβoλο6λoυδα. .' 6χr, φιδoλo6λoυδα.Tρελαiνoμαι λiγo 7τΡLν τα oγδ6ντα μoυ. Aυτ6 ε[ναι...>>
Στo δωμ&τLo επL1/Lρατo6oε η θαλπωρτ) των ε(xooι o1τιilβαθμων Kελo{oυ, ενcδ η ανoυ$1ξ6δευε αλoγd'ριαaτo'
"ηuτρυφερdδα τηζ στoν xi1πo. Tη6 &ρεoε αυτ{ η ,noβ1, .i-λoq τηc ΣαραNooτ$1ζ, πoυ 6λα oδηγo6ν στη βιoλετi& μυ-aταγωγtα τo'l fΙ&"aχα. Δεν ε(1ε να πρoα&ιpει θρηoxευτix&ε6αημα ατoν εαυτ6 τηe, ατ)rcllq xατiγραφe xαι' φ!τoc, ταo'υνηθ ιo'μdν α τ \e απΘiματ α.
Xαιρ6ταν πoυ ειodπρ αττe απ' τoυζ γερασμdνoυq π6ρoυq
τηq &λλη ψtα &νoιfu. Σε λiγo θα βυθιζ6ταν στη Mεγd,λη
Eβδoμ&δα, αNoi'lγoνταq 6πωq π&ντα τιq ΑNoλoυθtεq απ'τo ραδι6φωνo, πιo πoλ6 για να βoλdQει τoυq φθαρμdνoυ6xoινωνιxo6ζ τηζ oυνειρμo6q τα Noρkoια, o Tρr1φων, μα-.Npυν{,q ψατυiq ανθρcδπων πoυ 1&θηxα,ν στoυζ ανεμooτρ6βι-
λoυq τoυ 1ρ6νoυ, oιλψατα ξoδεμdνα oτoν dρωτα πoυ δεν {-θελε να θυμ&ται.
T ηc, &ξυζαν 6λα τ α p αcs αν ιo τ {1?Lα' 1'Lσ'L τ α απ oλ&,ιβ αν ε μεψαζoγυaτιNt1λoγmη' 'oλα αυτ& τα θεωρo$oε xdρδoq ΥLα" τηoωτηρiα τηq Φυxiq τηζ,y-L αζ μην π{oτευε oτην &λ\ ζωf .
Tηq {ταν αδ6νατo να συγχεντρωθεi oτo βιβλio τηq.
Παρατηρo6 σε τα γtρια τηc, πoυ μαραiνoνταν' xoυραoμdνα
απ6 τα βαρ6τιμα Nocsψt1ψσ.τα πoυ τ6oo αγαπo6o'ε' τσ" Tcε_
ριπoιημdνα ν61ια, περαoμdνα επιμελιδ6 με βερνixι 1ριi-ψmoq ιβoυ&ρ' τα Nαφετι&. oτtγψατα πoυ &φγυζαν αT'' τα"
δ&1τυλα xυ ανtpαtναν ωc, τα" μπρ&τoα, γtα να oNαρφαλcb-
οoυν μετ& στoυζ cδμoυq 'LαL
να" βυθιoτo6ν oτo ντεNoλτd,
διαoπαoμdνα σε &λλα μιzρ6τερα.ΑπoNoιμfθηNε αν&λαφρα, 1ωρiq τo d,\oq πoυ την χα-
τεtγε αυτtq τιq ψiρεq, χαι oνεtρεi'lτηxε τo θε6 μεταμφιε-oμdνo oε 'Eρλα Φιoτενεoι&ν - τη θεατρυxt1γυνα{xα πoυ
ε[1ε δει oτην εiooδo. 'Eνα θεαψατυN6 6νειρo, 6πoυ τρειqι{,,ηλo[, γερoδεμdνoL )ιαL ανoLΥτ61ρωμoι &ντρεq oυν6δευαν
αν{xφραoτoι την xυρ(α'Eρλα Φιoτενεoι&ν. Εi1αν ειoβ&λειαθ6ρυβα oτo δωμ&τιo, φdρνoνταζ την xρυ&δα τηc' νilγαq.
H 'Bρλα doερνε π&ντα π&νω τηζ τo μα6ρo παλo6, τα
μαλλι& τη6 xρ6βoνταν σ' dνα γo$νινo τιρμπ&ν, Nρατo6oε
oφtγτ& i-τ7ν μπλε xρoNoδειλioυα τa&'ντα 1ιαL χα|λ0Υελo6oε
...ΥΣTEPΑ. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
350 351
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
π?oσεχτLy\&"l βε τη γλιiooα να εξt6ει,6πωq τα επιβ\τι-N&. φ[8ιαπoυ συν6ιντo6oαν τoυ6 ζεoτo6q μ{νε6 τριγ6ρω απ'τ Lc, Lαψατ L1ιtc, πηγic,. H iδια τ\q ε[πε πω6 oνoμαζ6ταν'Eρ -λα Φιoτενect&ν, με φων{ ψyανιxfi, ρυθμιoμdνη ν' αφι-νoυν ot λtξευc, πoυ εxoτ6μιζε μια ηλεxτρoνιxη ηχω τ&φoυ.Kαι τo αρωψα τηqxατευΘεtαν απ6 ντoυλαπ&xι φαρψαNεt-oυ, με τελιx{16μω6 εντ6πωση τη μαται6δo$1απαλ6τητατηq πo6δραq.
αEiμαι o θε66 πoυ λdγεται'Eρλα, αγαπητt1μoυ...)) τηζe[πε Nεφ&τα'
Tηc, φ&νηNε πωζτην Noρ6ιδευε, αλλd ot τρειζ &ντρε6 μεyoρευτυx&. pi1ψατα ε[γαν xυ6\αq π&.ρει τιqθtoειqτoυq. Ko-ντ&. oτo παρdθυρo, Noντ&. oτην π6ρτα, δiπλα τηζ o πLo ε1^-
φραoτιx6q, ψε τα γυ&λινα ψ&τυα. Kαιρ6 etyε να δει τρειqoτιβαρo66 &ντρεq ψαζ[, xoντ& aτα δυo μdτρα, ψε πλ&τεqxαι μηρo6g dτoιμoυq να εxραγo6ν μdoα απ' τα"υφ&cψατα.Τα γ9't}η τoνq tραν μιο'ανoιγμdνα, αληθιν& φρioxα γεt}ητηq νυ6τηc,. Ι{τρεπ6ταν πoυ oυμμετεd1ε oτη λ&γνα rα.Pα.-τΔρηaη των ωρα{ων αντρcbν, ντρεπ6ταν πoυ η φανταotατηζ y"ατΡα}(υλo6oε παραβλdπoνταq 6'},α τα μνημε(α ευπρd-πε,Lα"ζ πoυ doτηνε τ6aα xρ6νια, {iloπoυ παρενdβη η 'Eρλα_θε6q:
αΠ(oτει.|ε6 πωq θα τη γλlτωνεq, Nανiνα Ζoλ&.;>>
Δεν εd1ε περιθιiρια να. σyLεφτεt για πoια τηe μιλo6oε η'Eρλα Φιoτενεoι&ν, δεν ψπ{γιε χαν στoν x6πo να φoβηθεi,να ιδρc6oει y'αL να oυρλι&ξει με την ταγ6τητα πoυ dγιναν6λα. Toν τελευτα{o d1o πoυ &xoνaε τ)ταν o γδo6πo6 τoυ
βιβλioυ, πoυ γλιοτρo6,sε απ' τα xtρια τηζ τLα" xαθαρ&. τε-
ΥΣTEΡA' HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
1νιxo66 λ6γoυq. To αριoτερ6 1dρι τηq Αθην&6 Γρυπ&ρη
βρdθηxε την επoμdνη στo διπλαν6 Nt1πo, xoμμdνo α7τ' τoνNαρτ6, αxριβcδq ψτpoaτ& απ' τo oπ{τι τoυ λυx6oxυλoυ,
πoυ αλυ1τo(loε απ6 τo απ6γευμο( τoυ Σαββ&τoυ. Aθιxτo,
φo6iτωμdνo δα1τυλiδια.H ηλιxιωμdνη oιxoν6μοζ τoυ σπLτιo6 ανdφερε πωq,6-
ταν eπtoτρει{:ε απ' την dξoδ6 τηq, λiγo πριν απ6 τιq δ6xατo βρd,δυ, }ρh'u την Nυρiα τηζ στην πολυθρ6να, μdoα oε
μια λiμνη αtψατoq, με τo γipι xoψψiνo. Δεν {aταζαν τιαα[ψατα. 'Ηταν oλ6τελα στεγντi, αφo6 θα εtγαν περ&aει ^ι&"-
πoυ εφτ& cλpεq απ' τo oυμβ&ν.
Mε μια πριΔτη ψατι&" δε φαιν6ταν να dNλει.pαν oι δρ&-
στεζ τo παραψιxρ6 σ'-:.' τo aπtτt, M6νo α7τ' τα δd,1τυλα
τoυ xoμμdνoυ 1εριo6 dλειπε iνα τα}ιι6, απ' 6oo θυμ6ταν ηAλθdα, δα1τυλ(δι, πoυ η τα'}'αtψαμ ηθoπoι6q τo θειυρo6-
cs ε εξωρετ ιx& γ oilριNo .
αEιδoπo(ηο α τυq Nνρtεc, N6ρεqτηζ στoν Πειραιd, χαL στoΛoνδiνo. 'o1ι, δεν εi1αν υπερβo}'υx&. oτενtq aγtαeυq. H xυ-
ρ(α Γρυπ&ρη περtφρoυρo6oε τη ψoναξι&" τηc. oι oytoευqτoυ6 {ταν αυτiq που 6πρεπεll.
Η Αλθdα ταραι&λeoε τo γρ6rφε[o τελετιilν να γ{νει μιαπPΦLρη doτω oυρραφ{ τoυ 1εριo6 τηq xυρtαq, xαθαρ& γιαλ6γoυq αυoθητυιfic'. ι<Θα τo εxτιμo6oε πoλ6. . 'ν ε[πε ξε-aπιλνταg oε λυγμo6q, ενo1λημdν η απ6 την επαγ"Ι/ ε}'ψατιxi1ευoυνειδηo{α των αoτυνoμιxcδν, πoυ αναx&τωναν τo oπkιτ Lα α1τoτ νπ dl ψατ α xω. &λλε q αν ατ PLχLnσ τ ιxi q ετιτ υ1-$o ειq.
Tηq πτ)ρανdατ6 xαταθtaeιq, επανdλαβε &πειρεq Ψoρdq6,τι e(ryε oυμβε[ τo μoιραio Σ&ββατo _ xoυβdντεel pετσ'ΧL-
qtηι)ιJ_
- 23o
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
π?oσεχτLy\&"l βε τη γλιiooα να εξt6ει,6πωq τα επιβ\τι-N&. φ[8ιαπoυ συν6ιντo6oαν τoυ6 ζεoτo6q μ{νε6 τριγ6ρω απ'τ Lc, Lαψατ L1ιtc, πηγic,. H iδια τ\q ε[πε πω6 oνoμαζ6ταν'Eρ -λα Φιoτενect&ν, με φων{ ψyανιxfi, ρυθμιoμdνη ν' αφι-νoυν ot λtξευc, πoυ εxoτ6μιζε μια ηλεxτρoνιxη ηχω τ&φoυ.Kαι τo αρωψα τηqxατευΘεtαν απ6 ντoυλαπ&xι φαρψαNεt-oυ, με τελιx{16μω6 εντ6πωση τη μαται6δo$1απαλ6τητατηq πo6δραq.
αEiμαι o θε66 πoυ λdγεται'Eρλα, αγαπητt1μoυ...)) τηζe[πε Nεφ&τα'
Tηc, φ&νηNε πωζτην Noρ6ιδευε, αλλd ot τρειζ &ντρε6 μεyoρευτυx&. pi1ψατα ε[γαν xυ6\αq π&.ρει τιqθtoειqτoυq. Ko-ντ&. oτo παρdθυρo, Noντ&. oτην π6ρτα, δiπλα τηζ o πLo ε1^-
φραoτιx6q, ψε τα γυ&λινα ψ&τυα. Kαιρ6 etyε να δει τρειqoτιβαρo66 &ντρεq ψαζ[, xoντ& aτα δυo μdτρα, ψε πλ&τεqxαι μηρo6g dτoιμoυq να εxραγo6ν μdoα απ' τα"υφ&cψατα.Τα γ9't}η τoνq tραν μιο'ανoιγμdνα, αληθιν& φρioxα γεt}ητηq νυ6τηc,. Ι{τρεπ6ταν πoυ oυμμετεd1ε oτη λ&γνα rα.Pα.-τΔρηaη των ωρα{ων αντρcbν, ντρεπ6ταν πoυ η φανταotατηζ y"ατΡα}(υλo6oε παραβλdπoνταq 6'},α τα μνημε(α ευπρd-πε,Lα"ζ πoυ doτηνε τ6aα xρ6νια, {iloπoυ παρενdβη η 'Eρλα_θε6q:
αΠ(oτει.|ε6 πωq θα τη γλlτωνεq, Nανiνα Ζoλ&.;>>
Δεν εd1ε περιθιiρια να. σyLεφτεt για πoια τηe μιλo6oε η'Eρλα Φιoτενεoι&ν, δεν ψπ{γιε χαν στoν x6πo να φoβηθεi,να ιδρc6oει y'αL να oυρλι&ξει με την ταγ6τητα πoυ dγιναν6λα. Toν τελευτα{o d1o πoυ &xoνaε τ)ταν o γδo6πo6 τoυ
βιβλioυ, πoυ γλιοτρo6,sε απ' τα xtρια τηζ τLα" xαθαρ&. τε-
ΥΣTEΡA' HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
1νιxo66 λ6γoυq. To αριoτερ6 1dρι τηq Αθην&6 Γρυπ&ρη
βρdθηxε την επoμdνη στo διπλαν6 Nt1πo, xoμμdνo α7τ' τoνNαρτ6, αxριβcδq ψτpoaτ& απ' τo oπ{τι τoυ λυx6oxυλoυ,
πoυ αλυ1τo(loε απ6 τo απ6γευμο( τoυ Σαββ&τoυ. Aθιxτo,
φo6iτωμdνo δα1τυλiδια.H ηλιxιωμdνη oιxoν6μοζ τoυ σπLτιo6 ανdφερε πωq,6-
ταν eπtoτρει{:ε απ' την dξoδ6 τηq, λiγo πριν απ6 τιq δ6xατo βρd,δυ, }ρh'u την Nυρiα τηζ στην πολυθρ6να, μdoα oε
μια λiμνη αtψατoq, με τo γipι xoψψiνo. Δεν {aταζαν τιαα[ψατα. 'Ηταν oλ6τελα στεγντi, αφo6 θα εtγαν περ&aει ^ι&"-
πoυ εφτ& cλpεq απ' τo oυμβ&ν.
Mε μια πριΔτη ψατι&" δε φαιν6ταν να dNλει.pαν oι δρ&-
στεζ τo παραψιxρ6 σ'-:.' τo aπtτt, M6νo α7τ' τα δd,1τυλα
τoυ xoμμdνoυ 1εριo6 dλειπε iνα τα}ιι6, απ' 6oo θυμ6ταν ηAλθdα, δα1τυλ(δι, πoυ η τα'}'αtψαμ ηθoπoι6q τo θειυρo6-
cs ε εξωρετ ιx& γ oilριNo .
αEιδoπo(ηο α τυq Nνρtεc, N6ρεqτηζ στoν Πειραιd, χαL στoΛoνδiνo. 'o1ι, δεν εi1αν υπερβo}'υx&. oτενtq aγtαeυq. H xυ-
ρ(α Γρυπ&ρη περtφρoυρo6oε τη ψoναξι&" τηc. oι oytoευqτoυ6 {ταν αυτiq που 6πρεπεll.
Η Αλθdα ταραι&λeoε τo γρ6rφε[o τελετιilν να γ{νει μιαπPΦLρη doτω oυρραφ{ τoυ 1εριo6 τηq xυρtαq, xαθαρ& γιαλ6γoυq αυoθητυιfic'. ι<Θα τo εxτιμo6oε πoλ6. . 'ν ε[πε ξε-aπιλνταg oε λυγμo6q, ενo1λημdν η απ6 την επαγ"Ι/ ε}'ψατιxi1ευoυνειδηo{α των αoτυνoμιxcδν, πoυ αναx&τωναν τo oπkιτ Lα α1τoτ νπ dl ψατ α xω. &λλε q αν ατ PLχLnσ τ ιxi q ετιτ υ1-$o ειq.
Tηq πτ)ρανdατ6 xαταθtaeιq, επανdλαβε &πειρεq Ψoρdq6,τι e(ryε oυμβε[ τo μoιραio Σ&ββατo _ xoυβdντεel pετσ'ΧL-
qtηι)ιJ_
- 23o
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\nHΣ
νfo'ειq, τηλεφων{ματα,6λατα aγετm&". To μ6νo τoυξ{γα-σε να, τoυζ πεt η Aλθ6α, γιατL τo θειiρηoε &νευ αημαo{αq,
{ταν oι αNατ&}ηπτεq φρ&ιsε;uq πoυ επαναλ&μβανε τι6 δ6o
τελευταΙεq μdρεq η Aθην& Γρυπ&ρη:
ιιΦoβoλo6λoυδα, φιδoλo6λoυδα, oφoυγγαρ6φιδo, μελιo-α6φιδo, φoβoλo6λoυδα. . . ll
'oταν τη ρcbτηoε τι αημαiνoυν, εξoργιoψtνη τηq απ&-ντησε: α'Eνα oα1λ6 παι1ν[δι ε(ναι. Για Υριdq. No μη σε νot-
&ζει...llΛ YTH EΙNAΙ H ΙΠΠoTΙKΙ{ KAΙ AΞΙOΛOΓOTEPΙI ΠΛE\"A ToΥ
,,.f\ Kλ,r''Ιoτγoυντll, cxt φτ^ηNεη Δdαπoινα, 6ταν &"ρyι-
σε TCLσ. να aNtφτεται ψiaα απ6 την <<eNτ6q Nινδ6νoυll θo-
λo6ρα τηe. Θα dμενε στo νoσoχoμεio μια βδoμ&δα π&νω
N&τω, tτoτ, γυα πρoληπτιxo6q λ6γoυq. Πoλλdq φoρdq πρo-
oπ&θηoε να ανΦoει πληρoφoρtεq απ6 τη μνiμη τηζ τLσ'τo δυoτ61ημα, αλλ& 6,τι θυμ6ταν Nαθαρ&", πενταN&Θαρα,
tραν o εNνευριoμ6 e τηζ y'αL η pεpαυ6τητα τoυ θαν&τoυ,
oερβιριαμdνη μ' dνα βλdμμα πoυ θα oυναντo6oε δυo μdρε6αργ6τερα, ψeταξ$ 6πνoυ Nαι ξ6πνoυ.
Tην ιππoτtN\τ}ιευρ& τoυ Στ&θη την επιo{μανε μει_διcδνταq ευχαρtστημiνη.Nt απoφασtσμdνη πcυq την πρoτι-
μo6αε oαφ,λqπεριoo6τερo απ6 την το(ραγμdνη περloδo τηeπαιδιN{e τoυ ηλιxiαζ, πoυ, ανεξ{γητo πιλq, τη oνoyiτιζε
ψε τα πρ6c:,φατα γεγoν6τα.Θυμ6ταν Noυραoμdνα αλλ& με oιγoυρι& τoν τ{τλo
ταιν[αq 6πoυ η ΤΙ$oυxα Λανγx ναρxιo'αευ6ταν στo
τη6 ι]:υ1ooυλλdxτριαq, φλερτdρoνταq αo6oτoλα με N&πoιo
δι&oημo αNηνoθdτη τoυ Mπρoντγoυdι.
τΥcιr
ρ6λo
354
ΓΙANNHΣ ΞANΘo\nHΣ
νfo'ειq, τηλεφων{ματα,6λατα aγετm&". To μ6νo τoυξ{γα-σε να, τoυζ πεt η Aλθ6α, γιατL τo θειiρηoε &νευ αημαo{αq,
{ταν oι αNατ&}ηπτεq φρ&ιsε;uq πoυ επαναλ&μβανε τι6 δ6o
τελευταΙεq μdρεq η Aθην& Γρυπ&ρη:
ιιΦoβoλo6λoυδα, φιδoλo6λoυδα, oφoυγγαρ6φιδo, μελιo-α6φιδo, φoβoλo6λoυδα. . . ll
'oταν τη ρcbτηoε τι αημαiνoυν, εξoργιoψtνη τηq απ&-ντησε: α'Eνα oα1λ6 παι1ν[δι ε(ναι. Για Υριdq. No μη σε νot-
&ζει...llΛ YTH EΙNAΙ H ΙΠΠoTΙKΙ{ KAΙ AΞΙOΛOΓOTEPΙI ΠΛE\"A ToΥ
,,.f\ Kλ,r''Ιoτγoυντll, cxt φτ^ηNεη Δdαπoινα, 6ταν &"ρyι-
σε TCLσ. να aNtφτεται ψiaα απ6 την <<eNτ6q Nινδ6νoυll θo-
λo6ρα τηe. Θα dμενε στo νoσoχoμεio μια βδoμ&δα π&νω
N&τω, tτoτ, γυα πρoληπτιxo6q λ6γoυq. Πoλλdq φoρdq πρo-
oπ&θηoε να ανΦoει πληρoφoρtεq απ6 τη μνiμη τηζ τLσ'τo δυoτ61ημα, αλλ& 6,τι θυμ6ταν Nαθαρ&", πενταN&Θαρα,
tραν o εNνευριoμ6 e τηζ y'αL η pεpαυ6τητα τoυ θαν&τoυ,
oερβιριαμdνη μ' dνα βλdμμα πoυ θα oυναντo6oε δυo μdρε6αργ6τερα, ψeταξ$ 6πνoυ Nαι ξ6πνoυ.
Tην ιππoτtN\τ}ιευρ& τoυ Στ&θη την επιo{μανε μει_διcδνταq ευχαρtστημiνη.Nt απoφασtσμdνη πcυq την πρoτι-
μo6αε oαφ,λqπεριoo6τερo απ6 την το(ραγμdνη περloδo τηeπαιδιN{e τoυ ηλιxiαζ, πoυ, ανεξ{γητo πιλq, τη oνoyiτιζε
ψε τα πρ6c:,φατα γεγoν6τα.Θυμ6ταν Noυραoμdνα αλλ& με oιγoυρι& τoν τ{τλo
ταιν[αq 6πoυ η ΤΙ$oυxα Λανγx ναρxιo'αευ6ταν στo
τη6 ι]:υ1ooυλλdxτριαq, φλερτdρoνταq αo6oτoλα με N&πoιo
δι&oημo αNηνoθdτη τoυ Mπρoντγoυdι.
τΥcιr
ρ6λo
354
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘOΥΛHΣ
<ι'Exει γo6oτo να θυμ&μαι τo φιλμ y'αL να. ξεγ&aω τηνoιxoγiνει&" μoυ. K&νε μoυ τεστ...υ XαoNoγελo6oε πoνcb-νταζ στην πρooπ&θεια να xυνt1oει τoυζ μυζ τoυ πρooιilπoυxι o Στ&θη e, φ6)'αxαq-d,γγελo6 6λεq αυτtq τtq ψipεc,,, τηeτatNαρε τo μνημoνιx6 ψε ερωττ)oειq-xλειδι&, 6πωq oν6μα_τα εyyoar1lν, τ'πλog μελιααoxoμmoi πεqιoδιxoi dyευ ιιερδcbaαπoυδαic'lν, ποιο ε'wιiι τo !ττομo xτoυ xταQασ2dευ6'ξεt πολτ6 ymτην ερcυτιrη μαq εxuβεβα'κυαη xαι }ιoιπ&.
Η Δdoπoινα γελo6oε y'L αζ π0ν06oε. Πoνo6 σε yνL απα_ντo6oε, N&νoνταq τ&yα πpoaπ&θευα να βρει μdoα oτηνπνιγερ{ oμi1λη τα oν6ψατα των αγoριcΔν ττ]6 xαι τηq x6-Pηζ τηC,, τoυ Στ&θη . ' . tπειτα ν6ιsταζε, αμoυ λε[πει 6πνoqεξαιτtαq σου)), τoυ dλεγε lιαιNoιψ6ταν.
Tη αυγNινo6oαν τα λoυλo6δLα, πoυ o ιιεπιθεω P\τηeK&λα1ανυ δι&λεγε πρoaeγτιN&για να τηe διεγεiρει τo εν-διαφdρoν, η &νoι$1 tψπαινε στo νoσoχoμεdo μdοω Σταθη'{θελε να τoυ πει πoλλ&, να τoυ μιλfoει τLα" τη ζω{ τoυ6,αυτ{1τη ζω{ πoυ τoυq υπoλειπ6ταν, τLα τα" πρατ,sιx&" 6_
νειρα μtαζ ρoψαντυx\c, μεo6xoπη6 αo"\e πoυ αναx&λυπτε
ψια επιπ}'toν πτυfi eυτυxi"αq εxε[' oτo Nρεp&τι τoυ νoσo-xoμε(oυ. Eυτυ1iα πoυ ζo6oε xι αγαπo6oε. Δεν ξεxωριζετην αγ&πη 6πωζ d,λλoτε, απ{,φευγε τιq διαβαθμtaειq τηe,
η αγ &πη εtxe ψtα xαι μoναδιx h nητη, περdooευε γ ια 6λoυq.<<Nα φτα(ει η &νoι'ξτ1πoυ νιcΔθω tτoι;ll αναρωτι6ταν.<ιMην xoυρ&ζεoαι. Mια φλεβiτoα oτoν Nρ6ταφo μoυ λd-
ει π(υζ oπtφτεaω xτηνωδc6qυ. o Στriθηq π&ντα δiπλα.<<Tι θα πει xτηνωδιi6;υ τoν ρcδτηαε.<ιΛυπ&μαι πoυ πρdπει να βρει6 μ6νη αoυ την ατ&ντη-
...ΥΣTEPA' HΡΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
αη, αλλιcδ6 τo Π&oγα μαq βλdπω με αρρωστrN&. ψπιφτ{,-xLα" y.αL oo6πα xριΘαρ&Nι>l.
<ιΘα τγ] βρ., o' τo υπ6o1oμαt...)) Απoxoιμι6ταν με τo
yg,μ6γελo oτα yεt}η' ευχαριστημdνη πoυ την xαν&Nευαν.
H z6ρη τηq }LL o γαμπρ6q τηζ την επιαxdφθηNαν με δ<i:-
ρα, μtα εξαtaια oατξν ρ6μπα xαι δυo δiαNoυq με πρoNλα-
aιN& ερωτιN& τραγo6δια.αKd,τι μoυ λdει πωq Nυxλoφoρεi η φfμη 6τι η πρoσω-
πιN6τητ&" μoυ dγινε με τo ατ$μψα επιN(νδυνα ερωτιx{.
Π&ντωq σαζ ευχαριoτιill.Πioτευε 6τι ειδιN& o oυμπαθdoτατoc)Nατ&.τα &λλα γα-
βπρ6q τηq δε διdθετε o6τε γραμμ&ριo 1ιo6μoρ, αλλd, τoυ υ-
πoayiθηxε να oυμβαδ{oει oεξoυα)'ιN& ψε τιq πρox)'αoιxt4αυνταγdq τoυ dρωτα, τυλιγμdνη aτη ρ6ψπα-διΔρo.
<ι Πεθ6μηoα μωρoυδioτtχoυζ xιiiλoυq, παιδι&ll.<ιMην ανηoυ1ε(q, ψαψα, Δoυλε6oυν αNαcaγετα...)) την
xαΘηa$xαoε η N6ρη τηc,'
Tα δειλινd, dβαφαν oτα yρι!ιψατα των πανodδων τα" σε-
ντ6νια, τo μαξιλ&ρι, 6λo τo δωμ&τιo.'Eνιωθε πoλ6 xαλ6τε-
ρα, αN6ψ xαL η dλλειι|.iη τoν xαφt δεν τη6 NαNoφ&νηNε.
Πρoτιμo6oε τη σιωπi, "o,
6πνo, τη γλυxι& ανατρι1(λα
μιαq πρωτ6γνωρηζ χαΡ&q' απdφενyε να αγγ[ξει τo τηλεxo-
ντρ6λ, παραNoλoυθo6οε τιq διαδρoμd6'τoυ δεixτη oτo ξυ_
πνητ{ρι τoυ xoμoδiνoυ, αφην6ταν στo ευεργετιx6 oτoτdδι
τηc, ανoLξL&τυxηqν6μαq, εηε εντoπ(oει δυo πoλ6 λαμπερ&
αoτtpια διαγων(ωq. Kιiθε βρ&δυ d,ναβαν oτυqεφτ&^ H πρo-
o'μoνd τoυ Στ&θη aτιq ενwiτη γαλ{νευε, &xoυγε τρo1o66
απ6 φoρεiα xαι ι|.lιθ6ρoυq oτo διd,δρoμo. 'ENλεινε τα ψ&τια. . .
356 357
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘOΥΛHΣ
<ι'Exει γo6oτo να θυμ&μαι τo φιλμ y'αL να. ξεγ&aω τηνoιxoγiνει&" μoυ. K&νε μoυ τεστ...υ XαoNoγελo6oε πoνcb-νταζ στην πρooπ&θεια να xυνt1oει τoυζ μυζ τoυ πρooιilπoυxι o Στ&θη e, φ6)'αxαq-d,γγελo6 6λεq αυτtq τtq ψipεc,,, τηeτatNαρε τo μνημoνιx6 ψε ερωττ)oειq-xλειδι&, 6πωq oν6μα_τα εyyoar1lν, τ'πλog μελιααoxoμmoi πεqιoδιxoi dyευ ιιερδcbaαπoυδαic'lν, ποιο ε'wιiι τo !ττομo xτoυ xταQασ2dευ6'ξεt πολτ6 ymτην ερcυτιrη μαq εxuβεβα'κυαη xαι }ιoιπ&.
Η Δdoπoινα γελo6oε y'L αζ π0ν06oε. Πoνo6 σε yνL απα_ντo6oε, N&νoνταq τ&yα πpoaπ&θευα να βρει μdoα oτηνπνιγερ{ oμi1λη τα oν6ψατα των αγoριcΔν ττ]6 xαι τηq x6-Pηζ τηC,, τoυ Στ&θη . ' . tπειτα ν6ιsταζε, αμoυ λε[πει 6πνoqεξαιτtαq σου)), τoυ dλεγε lιαιNoιψ6ταν.
Tη αυγNινo6oαν τα λoυλo6δLα, πoυ o ιιεπιθεω P\τηeK&λα1ανυ δι&λεγε πρoaeγτιN&για να τηe διεγεiρει τo εν-διαφdρoν, η &νoι$1 tψπαινε στo νoσoχoμεdo μdοω Σταθη'{θελε να τoυ πει πoλλ&, να τoυ μιλfoει τLα" τη ζω{ τoυ6,αυτ{1τη ζω{ πoυ τoυq υπoλειπ6ταν, τLα τα" πρατ,sιx&" 6_
νειρα μtαζ ρoψαντυx\c, μεo6xoπη6 αo"\e πoυ αναx&λυπτε
ψια επιπ}'toν πτυfi eυτυxi"αq εxε[' oτo Nρεp&τι τoυ νoσo-xoμε(oυ. Eυτυ1iα πoυ ζo6oε xι αγαπo6oε. Δεν ξεxωριζετην αγ&πη 6πωζ d,λλoτε, απ{,φευγε τιq διαβαθμtaειq τηe,
η αγ &πη εtxe ψtα xαι μoναδιx h nητη, περdooευε γ ια 6λoυq.<<Nα φτα(ει η &νoι'ξτ1πoυ νιcΔθω tτoι;ll αναρωτι6ταν.<ιMην xoυρ&ζεoαι. Mια φλεβiτoα oτoν Nρ6ταφo μoυ λd-
ει π(υζ oπtφτεaω xτηνωδc6qυ. o Στriθηq π&ντα δiπλα.<<Tι θα πει xτηνωδιi6;υ τoν ρcδτηαε.<ιΛυπ&μαι πoυ πρdπει να βρει6 μ6νη αoυ την ατ&ντη-
...ΥΣTEPA' HΡΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
αη, αλλιcδ6 τo Π&oγα μαq βλdπω με αρρωστrN&. ψπιφτ{,-xLα" y.αL oo6πα xριΘαρ&Nι>l.
<ιΘα τγ] βρ., o' τo υπ6o1oμαt...)) Απoxoιμι6ταν με τo
yg,μ6γελo oτα yεt}η' ευχαριστημdνη πoυ την xαν&Nευαν.
H z6ρη τηq }LL o γαμπρ6q τηζ την επιαxdφθηNαν με δ<i:-
ρα, μtα εξαtaια oατξν ρ6μπα xαι δυo δiαNoυq με πρoNλα-
aιN& ερωτιN& τραγo6δια.αKd,τι μoυ λdει πωq Nυxλoφoρεi η φfμη 6τι η πρoσω-
πιN6τητ&" μoυ dγινε με τo ατ$μψα επιN(νδυνα ερωτιx{.
Π&ντωq σαζ ευχαριoτιill.Πioτευε 6τι ειδιN& o oυμπαθdoτατoc)Nατ&.τα &λλα γα-
βπρ6q τηq δε διdθετε o6τε γραμμ&ριo 1ιo6μoρ, αλλd, τoυ υ-
πoayiθηxε να oυμβαδ{oει oεξoυα)'ιN& ψε τιq πρox)'αoιxt4αυνταγdq τoυ dρωτα, τυλιγμdνη aτη ρ6ψπα-διΔρo.
<ι Πεθ6μηoα μωρoυδioτtχoυζ xιiiλoυq, παιδι&ll.<ιMην ανηoυ1ε(q, ψαψα, Δoυλε6oυν αNαcaγετα...)) την
xαΘηa$xαoε η N6ρη τηc,'
Tα δειλινd, dβαφαν oτα yρι!ιψατα των πανodδων τα" σε-
ντ6νια, τo μαξιλ&ρι, 6λo τo δωμ&τιo.'Eνιωθε πoλ6 xαλ6τε-
ρα, αN6ψ xαL η dλλειι|.iη τoν xαφt δεν τη6 NαNoφ&νηNε.
Πρoτιμo6oε τη σιωπi, "o,
6πνo, τη γλυxι& ανατρι1(λα
μιαq πρωτ6γνωρηζ χαΡ&q' απdφενyε να αγγ[ξει τo τηλεxo-
ντρ6λ, παραNoλoυθo6οε τιq διαδρoμd6'τoυ δεixτη oτo ξυ_
πνητ{ρι τoυ xoμoδiνoυ, αφην6ταν στo ευεργετιx6 oτoτdδι
τηc, ανoLξL&τυxηqν6μαq, εηε εντoπ(oει δυo πoλ6 λαμπερ&
αoτtpια διαγων(ωq. Kιiθε βρ&δυ d,ναβαν oτυqεφτ&^ H πρo-
o'μoνd τoυ Στ&θη aτιq ενwiτη γαλ{νευε, &xoυγε τρo1o66
απ6 φoρεiα xαι ι|.lιθ6ρoυq oτo διd,δρoμo. 'ENλεινε τα ψ&τια. . .
356 357
ΓtΑ\\HΣ ΞANΘoYΛΗΣ
'Exλεινε τα ψ&τια Nι &Noυyε τα νερ&. να αναβλ6ζoυν απ6
μαρμ&ρινα oτ6ψατα λε6ντων, νερ& θερμ&, βe τo y&"φaψατηc,ΥLσ"τPει&.q.'Υcsτεpα απ6 N&πoυ dρ1oνταν oι μdλιooεq νατρυγ{ooυν τα θα6ματα" τηζ {αo\e ,(σ"L να δoxιμ&ooυν τηδ6ναμη τoυ Nεντρioψατ6q τoυq π&νω o' ξνα ψαNρ$ ιoρι-τa'ι,sτιxo ytρυ, x&ταo'πρo 6πωζ των νεNρcδν παρθdνωνστoυζ πtναNεq των πρoραφαηλιτcδν.
'ooo Nι αν πρoσπαθo6oαν, τo Noρ[τaυ πoυ τηζ εi1ε γυ-ριoμdνη τη γυμν{ τoυ πλ&τη παρdμενε αδι&φoρo, T,σ'Ρα_
oυρμdνo απ' τo τραγo6δι τoυ νερo6, πoυ παραδ6ξωq αNoυ-
γ6ταν βρα1ν6, oαν γδαρμ6νη πλ&Nα γραμμoφιΔνoυ. Παρ'6)'α αντ& ξεyωρtζεc' πωq επρ6xειτo γtα dναν επιδdξto συ-
γNεραcsψ6 ooυ[νγN με ρo6μπα.Tα dξαλλα oμ{νη των μελιο'oιλν ψ&ταια ξ6δευαν ενdρ-
ΥεLα )/"αL δηλητ{ριo cs' ειε.νo τo ytρt' Και παραπtρα, 6τανπρoβρηααν 'ιαυ N&)rυQαν επιμελcδq τoυ6 cΔμoυ6 y'αL τηνπλ&τη,, φτ&νoνταq μdχρ, N&'τω, oτη μdoη τoυ λευxo6 xo-
ριτoιo6, τα ατoτελtaψατα δεν fταν Nα'},$τερα. Mε μια α-π6τoμη γoρευτυxt1Ntνηoη, πoυ o{μαινε απoστρoφ\, τo yε-
ρι τoυ xoριτoιo6 oυνdθλιQε xιλι&δεq ι<βιoμη1ανιNd." tντoψα>',
ρ[yνoντ&q τσ. στo Nαυτ6 νερ6, πoυ τα xαταpρ61θιoε πρ6-θυμα. 'Επεtτα' tγoνταq φυλαxιo'μdνη τη βαo{λιooα των
μελιαoc6ν aτηyo(ryτα, {ταιξε λ(γo αNoriγονταζ την επιθα-ν&τια Noντρ&λντα αγωνiα τηc,' ιλcπoυ dπαι|.,ε x&θε αντt-σταση'
ι<Tι Nρ(μα!>> απi1γγεtλε με φωνi αταtριαoτη oτη ζω-γραφυN$1τoυ λευN6τητα. <ιTι ιρ[ψα...ll Kι αμdoωq την y'α.-
τ&πιε, σαν να Nατ&πυνε αoπιρ(νη.
-..ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
To oNoτ&δι oτo δωμd,τ υo {ραν γαλ&ζιo, πα[ρνoνταq απ'τo φωζ τoυ Nαθαρo6 oυρανo6 πoυ τoν yμραζαν τα φιλτα τoυ
ν's1πoυ τoυ νoσoχoμε[oυ Nαι τo πρcδιμο φεγγ&ρι πoυ θα
τoυ6 oδηγo6oε oτo Παaγα. 'Eβηξu να νιι1loει 6τυ ξ$πνηoεNυ &π}rωrsε τo xdρι oτo διαN6πτη, πλ'&ι τηe.
<ιMην αν&pετε τo φωζ, σσ.ζ rσ"Ρα)ιαλιΔ' Δε θdλω φωqll.Η Δdoπoινα μ6νo τ6τε διdxρtνε τo περiγραμμα ψLαc
yνναtxαq πoυ xαθ6ταν απ{ναντ[ "ηr.
Π6oη cλρα εtγε πε_
ρ&csει tτaι; Φoρo6oε Nαπtλo, dνα φαρδ6 φ6ρεμα, μπoρε(Nαυ πα}ο6, πLo σχoτεινt1 απ' τo oNoτ&δυ, ψε eξα[ρeση τα-
γυαλι& τηζ, πoυ αντtφiγγυζσ.ν τα" φιbτα τηq αυλ{q.
ιιfΙoια ε[aτε;>t
ιιMην αν&Qετε φωζ...ll Σxλfρυνε η φων{ τηq. <<Δεν εi_
ναι απαραtτητo)).ιιΠoια ε[oτε; ΠιΔq μπ{Nατε εδ<i μdoα;ll 'Eλεγε
'Loυτσ'-ψ&Ρrq, αλλ& dπρεπε να πεt N&τυ yυα ναξετερ&aεt τoν πα,-
νυN6 τηc,.
ιι'Ηθελα να μd,θω αν oυν{λθατεll.ι<Kαι λoιπ6ν;ll<ιKoιμ6ο'αo ταν pαθυ&', 6πω6 xoιμo6νται oι ευτυ1ιoμdνoι
&νθρωπoιll.ιιTι θdλετε;llιιMην αν&'!ετε φω6. Σαq πρoειδoπo(ησα)). H φων{ δε
ofNωνε αντιρρ{αειq. α'Hθελα νοι σαζ oυναντ{oω. Ξ6δεΦα
αψετ6 Nαιρ6 παtζoνταq τo ρ6λo τoυ θεo6. Αυτ6e ε{ναι o
pαaιN6q μoυ ρ6λoqll.ιιo βαoιx6 ζ σαζ ρ6λoq; Tι θdλετε να πε[τε;ll H Δ6_
σπoινα dνιο-iαε τoν ιδρcδτα να Nυ'),{aτη PαχoτLo1/'σ-λι& τηe .
358 359
ΓtΑ\\HΣ ΞANΘoYΛΗΣ
'Exλεινε τα ψ&τια Nι &Noυyε τα νερ&. να αναβλ6ζoυν απ6
μαρμ&ρινα oτ6ψατα λε6ντων, νερ& θερμ&, βe τo y&"φaψατηc,ΥLσ"τPει&.q.'Υcsτεpα απ6 N&πoυ dρ1oνταν oι μdλιooεq νατρυγ{ooυν τα θα6ματα" τηζ {αo\e ,(σ"L να δoxιμ&ooυν τηδ6ναμη τoυ Nεντρioψατ6q τoυq π&νω o' ξνα ψαNρ$ ιoρι-τa'ι,sτιxo ytρυ, x&ταo'πρo 6πωζ των νεNρcδν παρθdνωνστoυζ πtναNεq των πρoραφαηλιτcδν.
'ooo Nι αν πρoσπαθo6oαν, τo Noρ[τaυ πoυ τηζ εi1ε γυ-ριoμdνη τη γυμν{ τoυ πλ&τη παρdμενε αδι&φoρo, T,σ'Ρα_
oυρμdνo απ' τo τραγo6δι τoυ νερo6, πoυ παραδ6ξωq αNoυ-
γ6ταν βρα1ν6, oαν γδαρμ6νη πλ&Nα γραμμoφιΔνoυ. Παρ'6)'α αντ& ξεyωρtζεc' πωq επρ6xειτo γtα dναν επιδdξto συ-
γNεραcsψ6 ooυ[νγN με ρo6μπα.Tα dξαλλα oμ{νη των μελιο'oιλν ψ&ταια ξ6δευαν ενdρ-
ΥεLα )/"αL δηλητ{ριo cs' ειε.νo τo ytρt' Και παραπtρα, 6τανπρoβρηααν 'ιαυ N&)rυQαν επιμελcδq τoυ6 cΔμoυ6 y'αL τηνπλ&τη,, φτ&νoνταq μdχρ, N&'τω, oτη μdoη τoυ λευxo6 xo-
ριτoιo6, τα ατoτελtaψατα δεν fταν Nα'},$τερα. Mε μια α-π6τoμη γoρευτυxt1Ntνηoη, πoυ o{μαινε απoστρoφ\, τo yε-
ρι τoυ xoριτoιo6 oυνdθλιQε xιλι&δεq ι<βιoμη1ανιNd." tντoψα>',
ρ[yνoντ&q τσ. στo Nαυτ6 νερ6, πoυ τα xαταpρ61θιoε πρ6-θυμα. 'Επεtτα' tγoνταq φυλαxιo'μdνη τη βαo{λιooα των
μελιαoc6ν aτηyo(ryτα, {ταιξε λ(γo αNoriγονταζ την επιθα-ν&τια Noντρ&λντα αγωνiα τηc,' ιλcπoυ dπαι|.,ε x&θε αντt-σταση'
ι<Tι Nρ(μα!>> απi1γγεtλε με φωνi αταtριαoτη oτη ζω-γραφυN$1τoυ λευN6τητα. <ιTι ιρ[ψα...ll Kι αμdoωq την y'α.-
τ&πιε, σαν να Nατ&πυνε αoπιρ(νη.
-..ΥΣTEPA. ΙΙPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
To oNoτ&δι oτo δωμd,τ υo {ραν γαλ&ζιo, πα[ρνoνταq απ'τo φωζ τoυ Nαθαρo6 oυρανo6 πoυ τoν yμραζαν τα φιλτα τoυ
ν's1πoυ τoυ νoσoχoμε[oυ Nαι τo πρcδιμο φεγγ&ρι πoυ θα
τoυ6 oδηγo6oε oτo Παaγα. 'Eβηξu να νιι1loει 6τυ ξ$πνηoεNυ &π}rωrsε τo xdρι oτo διαN6πτη, πλ'&ι τηe.
<ιMην αν&pετε τo φωζ, σσ.ζ rσ"Ρα)ιαλιΔ' Δε θdλω φωqll.Η Δdoπoινα μ6νo τ6τε διdxρtνε τo περiγραμμα ψLαc
yνναtxαq πoυ xαθ6ταν απ{ναντ[ "ηr.
Π6oη cλρα εtγε πε_
ρ&csει tτaι; Φoρo6oε Nαπtλo, dνα φαρδ6 φ6ρεμα, μπoρε(Nαυ πα}ο6, πLo σχoτεινt1 απ' τo oNoτ&δυ, ψε eξα[ρeση τα-
γυαλι& τηζ, πoυ αντtφiγγυζσ.ν τα" φιbτα τηq αυλ{q.
ιιfΙoια ε[aτε;>t
ιιMην αν&Qετε φωζ...ll Σxλfρυνε η φων{ τηq. <<Δεν εi_
ναι απαραtτητo)).ιιΠoια ε[oτε; ΠιΔq μπ{Nατε εδ<i μdoα;ll 'Eλεγε
'Loυτσ'-ψ&Ρrq, αλλ& dπρεπε να πεt N&τυ yυα ναξετερ&aεt τoν πα,-
νυN6 τηc,.
ιι'Ηθελα να μd,θω αν oυν{λθατεll.ι<Kαι λoιπ6ν;ll<ιKoιμ6ο'αo ταν pαθυ&', 6πω6 xoιμo6νται oι ευτυ1ιoμdνoι
&νθρωπoιll.ιιTι θdλετε;llιιMην αν&'!ετε φω6. Σαq πρoειδoπo(ησα)). H φων{ δε
ofNωνε αντιρρ{αειq. α'Hθελα νοι σαζ oυναντ{oω. Ξ6δεΦα
αψετ6 Nαιρ6 παtζoνταq τo ρ6λo τoυ θεo6. Αυτ6e ε{ναι o
pαaιN6q μoυ ρ6λoqll.ιιo βαoιx6 ζ σαζ ρ6λoq; Tι θdλετε να πε[τε;ll H Δ6_
σπoινα dνιο-iαε τoν ιδρcδτα να Nυ'),{aτη PαχoτLo1/'σ-λι& τηe .
358 359
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
<ιΥπ&ρ1oυν xι dλλoι ρ6λoιυ, αναoτtναξε η σχoτεtν{ γr-να[xα'
αΠoια ε{oτε;tlιιΣα6 ενδιαφdρoυν oι δευτερε6oντεq ρ6λoι μoυ;ll θ6μωoε
π&λι.αΑq πo6με, ναι...))αKαλ6τερα να μην τεtτε τ[πoτα, γιατ[ N&τι τtτoιεqπε-
ριdργειεq τoνcδνoυν επιNiνδυνα τη Θeiιi1μoυ υπ6oτα ση )ιαLδεν μπoρcδ να επιβαρ6νω &λλo τo θε6-'Eρλα...υ Γdλαoε μ'dναν τρ6πo πoυ πρoφανciiq μ6νo η iδια θεωρo6αε γdλιo xιαμdoω6 πρ6oθεoε επιθετιx&: αΠ6oo xεν{1!ταν η νooταλ-γ(α μoυ τLα. τηχ6Ρα αυτ{...ll
Η Δdoπoινα διdxρινε ατ' την αρy$1iνα <<αξ&ν o.τα ελ-}ηνm& τoυ ιιθεo6-'Eρλαlt.
αKι 6ταν επιβαρ6νεται απ6 περιdργειεq &λλων o θε6q-'Eρλα;ll τ6λμηoε να ρωττ)αει.
ιιΔεν fρθα να. σα"C) x&νω xαx6ll. 'Eγινε αναπ&ντεγα τρυ-φερ{: ι<Eiοτε α{γoυρη πωq ξiρετε τι oημα(νε ι αγ&πη t1 α-πλrλ6 την Q&xνετε7>
ιιΑ6 πo6με 6τι ξtρω. Ι{αι, ξdρω. . .υ H Δdoπoινα τα ε[-yε xαψiνα.
κ'Eτoι νoμiζω xι εγclι. M&λλoν ξtρετε 'LαL
τo μαθαiνε-τε yναL στoυζ &λλoυq. Δηλαδ{ πρ&γψατα πoυ δεν ταιρι&*
ζoυν oτιq pιαaτιxtq δoυλειdq εν66 θεo6υ.<ιΣτo θε6-'Eρλα...llα...Φιoτενεaι&ν. Αυτ6 ε[ναι τo 6νoμα τoυ θεo6: 'Eρλα
Φιoτενεαι&νll.<<Eoεiq etrsτε'.. αυττj. '.υ
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ιιNαι. Αυτ6 τo μυθιN6 ζιio ε[μαι εγιi. Θα μπoρo6oα ναεiγα xατα}'t1ξeι ciε xανξνα μoυoεio ΦυoιN{e Ιaτoρ[αc, ψαζtμε ταριχευμdνoυq ελdφαντεq, με oNελετo66 δεινooα6ρων...Ei1α 6μωq τη δ6ναμη, τo apsμα' τo ταλdντo τoυ θεo6. To
1ρ{μα...ll<<Αυτ6, υπoθdτω, aαq Nαθ6ρυσε...)) H Δdoπoιναξαν&-
βριoxε ταxoυp&γυα τ\e. ΑναoηNc6θηxε λiγo να νιιiloει τη
μdoη τηq xαλ6τερα. H oιfi" ανηo61ηο'ε απ' τιq τ'ιν{ρειqτηq. αMη φoβ&oτε, δεν πρ6Nειται o6τε να oυρλι&ξω o6τεν' ανdιpω τo φωζ, xυρ{αll.
'Eνα γdλιo βγαλμdνo απ6 πνευμ6νια δoxιμαaψtνα απ6αμμoθ6ελλεc, yναL πoλ61ρoνεq No6ρεq νιxoτ{νηq γdμιoε τοδωμ&τιo:
ιιΦoβ&μαι; Eγ,i,, o θε6q, φoβriμαι; Noμiζω πωq δεν xα-ταλ&pατε τo pαoυx6 μoυ ρ6λo, υπoλoγiζoνταq μ6νo στoυζδευτερε6oντεq. Δε φoβd,μαι τl.πoτα πια. Αυτd εiναι η ε-λευθερdα τoυ θεo6-'Eρλα Φιoτενεoι&νll. Tην dπιαoε ψLσ. σ'-
Nατ&oγετη φλυαρ(α περi θεo6: <ι...'Eναq Θε6q απαυτεi λα-τρεtεq, θυαiε6, πλ{ρη εξευτελιoμ6 των πιoτιilν τoυ. Διαθd-τεt την πιo ενδιαφdρoυoα συμπυχνωμdνη ματαιoδoξdα, α-πoμ[μηoη τηq ανθρcδπινηq. o θε6q δεν iγει αν&γxηαπ6 α-
τ&τη, Δdοπoινα. '.llαΞdρετε τ' 6νoψ&" μoυ, μoυ x&νετε x{ρυγμα περi θεo6
Υ'αL' απ' την d,λλη, με ρωτ&τε αν ξdρω τι αημαiνει αγ&-
πη;ll Tην xo{ραζε η πρooπ&θεtα να xρατιaει την αυτoχ,υ-
ριαργ[α τηc,.
<ι...'EQα1να την αγ&πη o' 6λo τoν x6oμo Nαι τιμωρoιi-oα. 'Eτoι oυνd1ιζα cδoπoυ.. 'll K&τι oαν λυγμ6q pγtμε απ'
36ο 86r
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘoΥΛHΣ
<ιΥπ&ρ1oυν xι dλλoι ρ6λoιυ, αναoτtναξε η σχoτεtν{ γr-να[xα'
αΠoια ε{oτε;tlιιΣα6 ενδιαφdρoυν oι δευτερε6oντεq ρ6λoι μoυ;ll θ6μωoε
π&λι.αΑq πo6με, ναι...))αKαλ6τερα να μην τεtτε τ[πoτα, γιατ[ N&τι τtτoιεqπε-
ριdργειεq τoνcδνoυν επιNiνδυνα τη Θeiιi1μoυ υπ6oτα ση )ιαLδεν μπoρcδ να επιβαρ6νω &λλo τo θε6-'Eρλα...υ Γdλαoε μ'dναν τρ6πo πoυ πρoφανciiq μ6νo η iδια θεωρo6αε γdλιo xιαμdoω6 πρ6oθεoε επιθετιx&: αΠ6oo xεν{1!ταν η νooταλ-γ(α μoυ τLα. τηχ6Ρα αυτ{...ll
Η Δdoπoινα διdxρινε ατ' την αρy$1iνα <<αξ&ν o.τα ελ-}ηνm& τoυ ιιθεo6-'Eρλαlt.
αKι 6ταν επιβαρ6νεται απ6 περιdργειεq &λλων o θε6q-'Eρλα;ll τ6λμηoε να ρωττ)αει.
ιιΔεν fρθα να. σα"C) x&νω xαx6ll. 'Eγινε αναπ&ντεγα τρυ-φερ{: ι<Eiοτε α{γoυρη πωq ξiρετε τι oημα(νε ι αγ&πη t1 α-πλrλ6 την Q&xνετε7>
ιιΑ6 πo6με 6τι ξtρω. Ι{αι, ξdρω. . .υ H Δdoπoινα τα ε[-yε xαψiνα.
κ'Eτoι νoμiζω xι εγclι. M&λλoν ξtρετε 'LαL
τo μαθαiνε-τε yναL στoυζ &λλoυq. Δηλαδ{ πρ&γψατα πoυ δεν ταιρι&*
ζoυν oτιq pιαaτιxtq δoυλειdq εν66 θεo6υ.<ιΣτo θε6-'Eρλα...llα...Φιoτενεaι&ν. Αυτ6 ε[ναι τo 6νoμα τoυ θεo6: 'Eρλα
Φιoτενεαι&νll.<<Eoεiq etrsτε'.. αυττj. '.υ
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ιιNαι. Αυτ6 τo μυθιN6 ζιio ε[μαι εγιi. Θα μπoρo6oα ναεiγα xατα}'t1ξeι ciε xανξνα μoυoεio ΦυoιN{e Ιaτoρ[αc, ψαζtμε ταριχευμdνoυq ελdφαντεq, με oNελετo66 δεινooα6ρων...Ei1α 6μωq τη δ6ναμη, τo apsμα' τo ταλdντo τoυ θεo6. To
1ρ{μα...ll<<Αυτ6, υπoθdτω, aαq Nαθ6ρυσε...)) H Δdoπoιναξαν&-
βριoxε ταxoυp&γυα τ\e. ΑναoηNc6θηxε λiγo να νιιiloει τη
μdoη τηq xαλ6τερα. H oιfi" ανηo61ηο'ε απ' τιq τ'ιν{ρειqτηq. αMη φoβ&oτε, δεν πρ6Nειται o6τε να oυρλι&ξω o6τεν' ανdιpω τo φωζ, xυρ{αll.
'Eνα γdλιo βγαλμdνo απ6 πνευμ6νια δoxιμαaψtνα απ6αμμoθ6ελλεc, yναL πoλ61ρoνεq No6ρεq νιxoτ{νηq γdμιoε τοδωμ&τιo:
ιιΦoβ&μαι; Eγ,i,, o θε6q, φoβriμαι; Noμiζω πωq δεν xα-ταλ&pατε τo pαoυx6 μoυ ρ6λo, υπoλoγiζoνταq μ6νo στoυζδευτερε6oντεq. Δε φoβd,μαι τl.πoτα πια. Αυτd εiναι η ε-λευθερdα τoυ θεo6-'Eρλα Φιoτενεoι&νll. Tην dπιαoε ψLσ. σ'-
Nατ&oγετη φλυαρ(α περi θεo6: <ι...'Eναq Θε6q απαυτεi λα-τρεtεq, θυαiε6, πλ{ρη εξευτελιoμ6 των πιoτιilν τoυ. Διαθd-τεt την πιo ενδιαφdρoυoα συμπυχνωμdνη ματαιoδoξdα, α-πoμ[μηoη τηq ανθρcδπινηq. o θε6q δεν iγει αν&γxηαπ6 α-
τ&τη, Δdοπoινα. '.llαΞdρετε τ' 6νoψ&" μoυ, μoυ x&νετε x{ρυγμα περi θεo6
Υ'αL' απ' την d,λλη, με ρωτ&τε αν ξdρω τι αημαiνει αγ&-
πη;ll Tην xo{ραζε η πρooπ&θεtα να xρατιaει την αυτoχ,υ-
ριαργ[α τηc,.
<ι...'EQα1να την αγ&πη o' 6λo τoν x6oμo Nαι τιμωρoιi-oα. 'Eτoι oυνd1ιζα cδoπoυ.. 'll K&τι oαν λυγμ6q pγtμε απ'
36ο 86r
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
τo λαρ6γγL τ\Cl αλλ& oυνd1tσε με την iδια oxληρ{ φων{:ι<Δεν εiναι απαραkητo να ε[oαυ θε66 δημιoυPγ6q. Eiδατετι dγινε με τoν περiφημo Θε6; 'ENαν ε τα π&ντα τLα να yνα"-
λ6ι{,,ει τα ι6ψπ},εξ τoυ γtα τo αi'a xoe πoυ tφτιαξε. . . Η 'Eρ-λα Φιoτενεoι&ν μ6νo τιμωρεi Nαι ξεπkηρcilνει 1ρdη. Eiναιπιo oαφ{q...ll
ι<Tιμωρεi;ll<<'oooυq xoψψ&τιαcsαν την ι|.,υxf τηqll.<ιMιλ&τε με τo δευτερε6oντα ρ6λo σαζ...))ι<Παiζετε aN&Nι; Mη μu νευρι&ζετε με εξυπν&δεq.'Eνα
απ6 τα πρ&γψατα πoυ μιoιi: ε{ναι αυτ6 τo ηλiθιo παι1νiδιπoυ βdλθηy'eνα' μoυ μ&θει o πριiτo6 μoυ o6ζυγoq.ΣN&Nι!Σ' dνα παιδi τρoμoιρατηψiνo, μπoγtατιoμdνo τLα να" τ,α.-
ριoτ&νει πεtcτιτι&" τη γυναtxα εν6q πα},υ&νθρωπoυ μεγt_ατ&να' ξεριζωμ6νo απ' 6λoυ6 y'L απ' 6λα... να πρooπαθε[qνα τo μ&θειq rs'ι&ru. T6τε φoβ6μoυν αx6μη xυ ξτrx tψα0α6λoυ6 τoυq βλαxιiiδειq αoπρ6μαυρoυ6 6ρoυ6 τoυ παι1νιδιo6.Απ6 φ6βo μη με τετ&ξει o'τη θ&λαo'σα...)) Γdλαoε π&ληλιγ6τερo τρoψα.Nτm&".
<ιΓιατ( dρθατε εδcΔ;ll
ι<Για να δω αν εtoτε Nα}'&". Δε θα oαq txανα πoτξ Nα-N6' Για να δω. .. Tι Nρ[ψα να μην μπoρcδ ν' ανd,ι|.,ω dναπo6ρo. Aλλoι θεod απαιτo6ν λιβ&νια, dλλoι Nαπν6 ApαναC,.
Λiγo { πoλ6 6λoι oι θεoi βoλευ6μαoτε με τoυζ xαπνo6q...l><<Γιατ{ {ρθατε o' εψtνα,, xυρLα 'Eρλα Φιoτενεoι&ν;llιιΓιατ{ tγετε διαio'θηoη ιαι γιατ[ αγαπ&τε τoν Στ&θη.
Eiναι αoτε[o, αλλ& μια φoρd αρν{θηy'α την αγ&πη o' {να
μιxρ6 παιδi, απ6 φ6βo μiπωs ξεyα,sω τo μio'o6 Nσ'L .rcα"ρα-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
δoθιi... Tdλos π&ντων. 'F,τειτα μoυ φαιν6ταν αo'τεio να μ'αγαπo6ν. Καταλ&pαtνα την αη&πη, αλλd, πρoτιμo6αα τo
μioo6. To 6νιωθα ιo1υρ6τερo.'Hταν η μoναδιNτj μoυ αντl-
σταση. Mε τo μioo6 μαoo$oα Nαλ$τερα τιq τρoφiq. Κ&"-
πoτε μtα θεατρiνα, πoυ τcbρα βρ&ζει oτην N6λαoη μαζi μεαρNετoi,c' oυναδdλφoυζ τηζ, μoυ εi1ε aπ&.oει dνα δ6ντι.'E-τ,st {yαoα τo γ6λιo, γυατt ντρeπ6μoυν να γελ&oω. 'Hταν
ατ' τα μπρooτιν& δ6ντια... o Στ&θ\e εLγε &λλo oθdνoq
}LαL rLo γερ{ oδoντooτotγ[α απ' τη διNτ) μoυ...ll'Eνα xoριτotoτιNo 6νoμα ανtpηNε μεμι&q oτα 1εi\ τη6
Δdoπoιναq.ι<Ξdρω τt θα πε[τε...)) την πρ6λαβε η 'Eρλα-θε6q.
<ιE(ατε...llιιE[μαι η 'Eρλα Φιoτενεoι&ν, αζ μην ε[ψαcsτε βλ&oφη-
μoι.'oλα τα &λλα εlναι oι δευτερε6oντε6 ρ6λoι πoυ zρ6βo-
νται N&τω απ' τo λ(πoq y.αL τo παλτ6. Eiναι ζdoτη εδιΔ
μdoα...ll<<Π&νω απ' 6λoυ6 ,α απ' 6λα η'Eρλα Φιoτενεoι&ν, πoυ
εNδιxεiται για λoγαριαoμ6 &λλωνll, ιpιθ6ριoε η Δdoπoινα.ιι'Eχετε διαioθηoη. Σαq τo ei'πα'lπtpyαν eNNρεψ6τ^η_
τεq 1ρ6νων Nαι 1ρ6νων. Δεν π&ει πoλ6q Nαυρ6q πoυ ξεN[-νησα τη διεxπερα{ωση των υπo1ρεrΔoεων τoυ θεo6-'Eρλα.
To 1ρ{μα μo6 dδωoε τη δ6ναμη να εξαγoρ&'ζι'l αυνειδf-αειq, φιλ6τιμoυ6 Nαλo6q φoνι&δεq ' πυaτo{-lq oτο δ6γμα πoυ
εNπρoοωπcδ . Εtγα ν' αo1oληθcδ με μια μuγ&λη λ|",sτα ατυ-
μιiρητ<υν ανθρcδπων. Αν Nαι μεooλ&βηoαν πoλλ& 1ρ6νια,
ζo$oαν αρNετ& απ6 εNεtνα τα τtpατα...l>ιιΘεατρ[νoι πoυ ερμτ)νευαν δεxβενταο6λλαpα iργα
362 s63
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
τo λαρ6γγL τ\Cl αλλ& oυνd1tσε με την iδια oxληρ{ φων{:ι<Δεν εiναι απαραkητo να ε[oαυ θε66 δημιoυPγ6q. Eiδατετι dγινε με τoν περiφημo Θε6; 'ENαν ε τα π&ντα τLα να yνα"-
λ6ι{,,ει τα ι6ψπ},εξ τoυ γtα τo αi'a xoe πoυ tφτιαξε. . . Η 'Eρ-λα Φιoτενεoι&ν μ6νo τιμωρεi Nαι ξεπkηρcilνει 1ρdη. Eiναιπιo oαφ{q...ll
ι<Tιμωρεi;ll<<'oooυq xoψψ&τιαcsαν την ι|.,υxf τηqll.<ιMιλ&τε με τo δευτερε6oντα ρ6λo σαζ...))ι<Παiζετε aN&Nι; Mη μu νευρι&ζετε με εξυπν&δεq.'Eνα
απ6 τα πρ&γψατα πoυ μιoιi: ε{ναι αυτ6 τo ηλiθιo παι1νiδιπoυ βdλθηy'eνα' μoυ μ&θει o πριiτo6 μoυ o6ζυγoq.ΣN&Nι!Σ' dνα παιδi τρoμoιρατηψiνo, μπoγtατιoμdνo τLα να" τ,α.-
ριoτ&νει πεtcτιτι&" τη γυναtxα εν6q πα},υ&νθρωπoυ μεγt_ατ&να' ξεριζωμ6νo απ' 6λoυ6 y'L απ' 6λα... να πρooπαθε[qνα τo μ&θειq rs'ι&ru. T6τε φoβ6μoυν αx6μη xυ ξτrx tψα0α6λoυ6 τoυq βλαxιiiδειq αoπρ6μαυρoυ6 6ρoυ6 τoυ παι1νιδιo6.Απ6 φ6βo μη με τετ&ξει o'τη θ&λαo'σα...)) Γdλαoε π&ληλιγ6τερo τρoψα.Nτm&".
<ιΓιατ( dρθατε εδcΔ;ll
ι<Για να δω αν εtoτε Nα}'&". Δε θα oαq txανα πoτξ Nα-N6' Για να δω. .. Tι Nρ[ψα να μην μπoρcδ ν' ανd,ι|.,ω dναπo6ρo. Aλλoι θεod απαιτo6ν λιβ&νια, dλλoι Nαπν6 ApαναC,.
Λiγo { πoλ6 6λoι oι θεoi βoλευ6μαoτε με τoυζ xαπνo6q...l><<Γιατ{ {ρθατε o' εψtνα,, xυρLα 'Eρλα Φιoτενεoι&ν;llιιΓιατ{ tγετε διαio'θηoη ιαι γιατ[ αγαπ&τε τoν Στ&θη.
Eiναι αoτε[o, αλλ& μια φoρd αρν{θηy'α την αγ&πη o' {να
μιxρ6 παιδi, απ6 φ6βo μiπωs ξεyα,sω τo μio'o6 Nσ'L .rcα"ρα-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
δoθιi... Tdλos π&ντων. 'F,τειτα μoυ φαιν6ταν αo'τεio να μ'αγαπo6ν. Καταλ&pαtνα την αη&πη, αλλd, πρoτιμo6αα τo
μioo6. To 6νιωθα ιo1υρ6τερo.'Hταν η μoναδιNτj μoυ αντl-
σταση. Mε τo μioo6 μαoo$oα Nαλ$τερα τιq τρoφiq. Κ&"-
πoτε μtα θεατρiνα, πoυ τcbρα βρ&ζει oτην N6λαoη μαζi μεαρNετoi,c' oυναδdλφoυζ τηζ, μoυ εi1ε aπ&.oει dνα δ6ντι.'E-τ,st {yαoα τo γ6λιo, γυατt ντρeπ6μoυν να γελ&oω. 'Hταν
ατ' τα μπρooτιν& δ6ντια... o Στ&θ\e εLγε &λλo oθdνoq
}LαL rLo γερ{ oδoντooτotγ[α απ' τη διNτ) μoυ...ll'Eνα xoριτotoτιNo 6νoμα ανtpηNε μεμι&q oτα 1εi\ τη6
Δdoπoιναq.ι<Ξdρω τt θα πε[τε...)) την πρ6λαβε η 'Eρλα-θε6q.
<ιE(ατε...llιιE[μαι η 'Eρλα Φιoτενεoι&ν, αζ μην ε[ψαcsτε βλ&oφη-
μoι.'oλα τα &λλα εlναι oι δευτερε6oντε6 ρ6λoι πoυ zρ6βo-
νται N&τω απ' τo λ(πoq y.αL τo παλτ6. Eiναι ζdoτη εδιΔ
μdoα...ll<<Π&νω απ' 6λoυ6 ,α απ' 6λα η'Eρλα Φιoτενεoι&ν, πoυ
εNδιxεiται για λoγαριαoμ6 &λλωνll, ιpιθ6ριoε η Δdoπoινα.ιι'Eχετε διαioθηoη. Σαq τo ei'πα'lπtpyαν eNNρεψ6τ^η_
τεq 1ρ6νων Nαι 1ρ6νων. Δεν π&ει πoλ6q Nαυρ6q πoυ ξεN[-νησα τη διεxπερα{ωση των υπo1ρεrΔoεων τoυ θεo6-'Eρλα.
To 1ρ{μα μo6 dδωoε τη δ6ναμη να εξαγoρ&'ζι'l αυνειδf-αειq, φιλ6τιμoυ6 Nαλo6q φoνι&δεq ' πυaτo{-lq oτο δ6γμα πoυ
εNπρoοωπcδ . Εtγα ν' αo1oληθcδ με μια μuγ&λη λ|",sτα ατυ-
μιiρητ<υν ανθρcδπων. Αν Nαι μεooλ&βηoαν πoλλ& 1ρ6νια,
ζo$oαν αρNετ& απ6 εNεtνα τα τtpατα...l>ιιΘεατρ[νoι πoυ ερμτ)νευαν δεxβενταο6λλαpα iργα
362 s63
ΓΙANNHΣ EANΘOΥΔΙ{Σ
στα LαψατLx&. l\oντρ&.;υ H Δdοπoινα {δη dνιωθε δυoφoρiααπ6 την iξ"Φη'
ιι'o1ι μ6νo. 'oταν με ξερζωoαν απ' την oιxoγdνει& μoυ
με ε(1αν πεtoει 6τι αυτ6 {ραν τo αωoτ6. 'Eπρεπε να πt-oτdι.i,,ω xαι τ6τε σε μια τιμωρiα θεtx\' με πρ6fιρα, χoν-δρoειδ{ ιδεoλoγιx& επι^1ειρtματ α. Και τα π[o τ e'! α. Bdβαιαε[yα αναλ&βει να μιoιδ τoυq θεατρiνoυ6 πoυ με xατ&Nλεpανxα'. ψ' doερναν 1ρ6νια oλ6xληρα oτα βρωμoλoυτρ& xαιστoυζ oτρατcΔνε6... Mε τo pdμα αναN&λυι|.lα πoλλo6q υ-πα{τιoυq. Αν Nαι δεν ε(μαι εξπξρ στoυζ υπoλoγιoμo6q, θαρ-
ριi 6τι εxτtλεoα αρxετtqτιμωρiε6 τo6τη τηΣαραNooτt1l>.α'Exλειαε o x6xλo6 σoζζ;))
αΣ' αυττj τη yιλρα io'ω6. Δεν μπoριil να με[νω περtσ-o6τερo σε μtα πατρiδα 6πoυ δεν xαταλαpαtνω χαt πoλλ&πρ&γψατα. M6νo o τ)λιo6, oι δρooερdq εxxληa[εqxαι η θερ-
ψoιραatα oτα Λoυτρ& εtναι iδια xι απαρ&}'λαγα. 06τε d-
1ω τ6αo Nαιρ6 μπρooτ& μoυ' H'Eρλα-θε66 φαντ&ζoψω 6_
τι oργ&νωoε oωoτ& τη μεγαλειciδη Nαταoτρoφ{ μoυ.Toυλ&1ιoτoν αυτ6 dδειξαν εδι6 xαι N&πoιoυq μiνεq x&τι α-ξι6πιoτα ψγανi1ψατα στo Παρioι. 'Eπρεπε να ξεμπερ-δε6ω με τι6 τιμωρ(ε q πρcλτα. ' .>>
ιιKι 6λη αυτi1η δ6ναμη, τo xρ\ψα...ll ριiτηoε η Δd-σπotνα.
αΔιαμ&ντι α Nαt ξαν& διαμ&ντια. 'Eγινα o6ζυγoq διαφ6-
ρων τ6πων' πoυ εμπoρε6oνταν διαμ&ντια oτην Αφριx{ τoυxαιρo6 εxε{νoυ. Δεν ξdρω τL σαζδιηγ{θηNε o Στ&θηq, πjoυ
ε$1oμαι να μη θυμ&ται τ[πoτα, αλλ& δεν τo νoμiζω. Θυ-ψ&ται... Kι αυτ{ ε[ναι η δυoτυ1iα τoυ. 'oταν με πo6ληoε
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
η θεατρ(να oτoν πρcδτo μoυ o6ζυγo. '. απ6'xεt &ργυoε να
μoυ μπαiνει η ιδdα τoυ θεo6.'Eνα παιδ( μ' 6ναν &ντρα μo-ν6φθαλμo, πoυ dθελε παρiαγtα τo ταξ[δι. Xαιρ6ταν να με
βλdπει τρoμαγμdνη. Toν τρ6μo τoν ερμfνευε (υζ ξ""Μξη.'oταν x&πoτε φτ&aαψe ατo Kdιπ T&oυν, αναz&λυι|.iα d-
ντρoμη πωq {μoυν tγNυoq' Aλλ& για Nε[νoν 6λα {ταν μιααπλτ) διαδιxαa[α. Mε τdτoια διαδιxαo(α μoυ ξερiζωσαν τo
dμβρυo ατ6 ψtoα μoυ... To dμβρυo δεν ε[ναι μdρo6 τoυ
xoρμιo6 ψυαqγννα[Nαq. Eiναι Φrxi.'oταν o6ρλιαζα ατ6 α'πe}οuotα, εxεiνoq tπαιζε πι&νo. Ei1αμε ατo oπ[τι 6να
"\[πεyoτ&Lν" ' NαL ixανε iρωτα μαζ[ τoυ πα[ζoνταq αστα"-
Ei1αμε σπtτt ενα
ψατηταMπα1. Τπ{ρ1ε iναq αγρε[o€ μoυoιx6q, Γι61αν Σε-
ψπ&.oτιαν Mπα1, δo6λo6 τoυ &λλoυ Θεo6. Eυ1αρioτω6 θα
τoυ λι&νιζα τα δ&1τυλα... o μoν6φθαλμo6 o6ζυγ6q μoυ
o6ντoμα 6γαoε y'σ"L τo &λλo τoυ ψ&τι :Nαι ψετ&. tγαoε xαιτη ζωt τoυ. Toν dθαι|.lα a' tνα μαυαωλεio απ6 yxρtζo γρα_νπηψαζt με τo πυ&νo"Μπεγaτ&ιν". Aπ6 π&νω τoυll. Γd*
λαoε δυνατ&, cboπoυ &"ργυaε να β{1ει.αKαι η'Eρλα Φιoτενεοι&ν. ..ll<<Γενν{θηxε με τo δε6τερο γ&μo. Π&λι διαμ&ντια... Σε
&λλo μdγεθoqαντt1τη φoρ&. Mεγαλ6τερα. o Φιoτενεoι&ν
με oν6μαoε'Eρλα. Moυ dμαθε να υπ&ρ1ω, oεp&aτηxε την
επιθυμiα μoυ ν' αφ{oω oρθ&νoι1τo oτo oτ6μα τo xεν6 τoυ
δoντιo6, γιo( νoι, θυμ&μαι τo αγαπημdνo μ[ooq. Nα μην π6-
σω στην eπrcLxευα τoυ 1ρ6νoυ. Mε οtφηoε ελε6θερη με τα
αιοθiνατσ" μoυ. Διαοxdδαζε μαζ( μoυ χωρiq να yαταλα'βα[νω γιατt. 'EβριoNε διαoxεδαoτυxi1τηζs1}'ια {oυ yια τα
μεγd,λα μνημε[α τηζ ανθρωπ6τηταq, αυτd, πoυ ε{1αν oτoι-
z6+ 365
ΓΙANNHΣ EANΘOΥΔΙ{Σ
στα LαψατLx&. l\oντρ&.;υ H Δdοπoινα {δη dνιωθε δυoφoρiααπ6 την iξ"Φη'
ιι'o1ι μ6νo. 'oταν με ξερζωoαν απ' την oιxoγdνει& μoυ
με ε(1αν πεtoει 6τι αυτ6 {ραν τo αωoτ6. 'Eπρεπε να πt-oτdι.i,,ω xαι τ6τε σε μια τιμωρiα θεtx\' με πρ6fιρα, χoν-δρoειδ{ ιδεoλoγιx& επι^1ειρtματ α. Και τα π[o τ e'! α. Bdβαιαε[yα αναλ&βει να μιoιδ τoυq θεατρiνoυ6 πoυ με xατ&Nλεpανxα'. ψ' doερναν 1ρ6νια oλ6xληρα oτα βρωμoλoυτρ& xαιστoυζ oτρατcΔνε6... Mε τo pdμα αναN&λυι|.lα πoλλo6q υ-πα{τιoυq. Αν Nαι δεν ε(μαι εξπξρ στoυζ υπoλoγιoμo6q, θαρ-
ριi 6τι εxτtλεoα αρxετtqτιμωρiε6 τo6τη τηΣαραNooτt1l>.α'Exλειαε o x6xλo6 σoζζ;))
αΣ' αυττj τη yιλρα io'ω6. Δεν μπoριil να με[νω περtσ-o6τερo σε μtα πατρiδα 6πoυ δεν xαταλαpαtνω χαt πoλλ&πρ&γψατα. M6νo o τ)λιo6, oι δρooερdq εxxληa[εqxαι η θερ-
ψoιραatα oτα Λoυτρ& εtναι iδια xι απαρ&}'λαγα. 06τε d-
1ω τ6αo Nαιρ6 μπρooτ& μoυ' H'Eρλα-θε66 φαντ&ζoψω 6_
τι oργ&νωoε oωoτ& τη μεγαλειciδη Nαταoτρoφ{ μoυ.Toυλ&1ιoτoν αυτ6 dδειξαν εδι6 xαι N&πoιoυq μiνεq x&τι α-ξι6πιoτα ψγανi1ψατα στo Παρioι. 'Eπρεπε να ξεμπερ-δε6ω με τι6 τιμωρ(ε q πρcλτα. ' .>>
ιιKι 6λη αυτi1η δ6ναμη, τo xρ\ψα...ll ριiτηoε η Δd-σπotνα.
αΔιαμ&ντι α Nαt ξαν& διαμ&ντια. 'Eγινα o6ζυγoq διαφ6-
ρων τ6πων' πoυ εμπoρε6oνταν διαμ&ντια oτην Αφριx{ τoυxαιρo6 εxε{νoυ. Δεν ξdρω τL σαζδιηγ{θηNε o Στ&θηq, πjoυ
ε$1oμαι να μη θυμ&ται τ[πoτα, αλλ& δεν τo νoμiζω. Θυ-ψ&ται... Kι αυτ{ ε[ναι η δυoτυ1iα τoυ. 'oταν με πo6ληoε
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
η θεατρ(να oτoν πρcδτo μoυ o6ζυγo. '. απ6'xεt &ργυoε να
μoυ μπαiνει η ιδdα τoυ θεo6.'Eνα παιδ( μ' 6ναν &ντρα μo-ν6φθαλμo, πoυ dθελε παρiαγtα τo ταξ[δι. Xαιρ6ταν να με
βλdπει τρoμαγμdνη. Toν τρ6μo τoν ερμfνευε (υζ ξ""Μξη.'oταν x&πoτε φτ&aαψe ατo Kdιπ T&oυν, αναz&λυι|.iα d-
ντρoμη πωq {μoυν tγNυoq' Aλλ& για Nε[νoν 6λα {ταν μιααπλτ) διαδιxαa[α. Mε τdτoια διαδιxαo(α μoυ ξερiζωσαν τo
dμβρυo ατ6 ψtoα μoυ... To dμβρυo δεν ε[ναι μdρo6 τoυ
xoρμιo6 ψυαqγννα[Nαq. Eiναι Φrxi.'oταν o6ρλιαζα ατ6 α'πe}οuotα, εxεiνoq tπαιζε πι&νo. Ei1αμε ατo oπ[τι 6να
"\[πεyoτ&Lν" ' NαL ixανε iρωτα μαζ[ τoυ πα[ζoνταq αστα"-
Ei1αμε σπtτt ενα
ψατηταMπα1. Τπ{ρ1ε iναq αγρε[o€ μoυoιx6q, Γι61αν Σε-
ψπ&.oτιαν Mπα1, δo6λo6 τoυ &λλoυ Θεo6. Eυ1αρioτω6 θα
τoυ λι&νιζα τα δ&1τυλα... o μoν6φθαλμo6 o6ζυγ6q μoυ
o6ντoμα 6γαoε y'σ"L τo &λλo τoυ ψ&τι :Nαι ψετ&. tγαoε xαιτη ζωt τoυ. Toν dθαι|.lα a' tνα μαυαωλεio απ6 yxρtζo γρα_νπηψαζt με τo πυ&νo"Μπεγaτ&ιν". Aπ6 π&νω τoυll. Γd*
λαoε δυνατ&, cboπoυ &"ργυaε να β{1ει.αKαι η'Eρλα Φιoτενεοι&ν. ..ll<<Γενν{θηxε με τo δε6τερο γ&μo. Π&λι διαμ&ντια... Σε
&λλo μdγεθoqαντt1τη φoρ&. Mεγαλ6τερα. o Φιoτενεoι&ν
με oν6μαoε'Eρλα. Moυ dμαθε να υπ&ρ1ω, oεp&aτηxε την
επιθυμiα μoυ ν' αφ{oω oρθ&νoι1τo oτo oτ6μα τo xεν6 τoυ
δoντιo6, γιo( νoι, θυμ&μαι τo αγαπημdνo μ[ooq. Nα μην π6-
σω στην eπrcLxευα τoυ 1ρ6νoυ. Mε οtφηoε ελε6θερη με τα
αιοθiνατσ" μoυ. Διαοxdδαζε μαζ( μoυ χωρiq να yαταλα'βα[νω γιατt. 'EβριoNε διαoxεδαoτυxi1τηζs1}'ια {oυ yια τα
μεγd,λα μνημε[α τηζ ανθρωπ6τηταq, αυτd, πoυ ε{1αν oτoι-
z6+ 365
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘΟ\1\HΣ
yε[α θεtιo6 μεγαλε(oυ. 'Ηθελα να N&νω ψαxυγι&ζ αντ(_
στotχo με τα γριb,ιατα των μνημεiων. o Φιoτενεoι&ν μεπαραδd1τηιε 6ταν &ργιoα να βriφoμαL ψε τα"1ρcδματα τoυBυζαντloυ. oι c61ρε6 xαL τα ξεπλυμdνα ρoζ, τα1ρυo& τ<ον
ι[.lηφιδωτων, τo ρoυμπινi oxoτ&δL των ναc6ν, 6},α αυτ& o'dνα πρ6o'ωπo... Koιμθ'oτε;>>
<<Σαq αNo6ωll. H Δdoπoινα ε[γε Nαταρρε6oει.ι<'Eνα6 θε6q παραδευγψατ[ζεται απ6 πoλ6 απλ& πΡατ_
ψατα". To 1ιiiμα, την xυτριν&δα τoυ θειαφιo6, τη διαφ&νειατoυ xρ6oυ νερo6, την tαματtxt1πνxν6τητα των Λoυτρriν.Tα 1ρrb ματα τoυ ταξιδιo6...ll
<<Σαq αγαπo6o'ε π&ντα,'Eρλα Φιoτενεoι&ν, o Στ&-θηq. . . Nι εrsεtqτoν τρoμoχ ρατ\cατε' Δεν ξdρω αν αυτ6q ε[-ναι o θεix6 q τρ6πoq.. .ll
ι<Mη με ειρωνε6εoτεrl.αEiναι η αλ{θεια. T6αo απλ& ...π ε[πε ξtπνoα η Δd-
σπoινα.α'Hθελα να τoν πληoι&oω, να δω αν θυμ&ται... o xρ6-
νo6 ε[ναι η πραγματιNt1 ιαψατιxt1 Nατ&ρα μαζ)).κ'oπoυ να 'ναι θα 'ρθει. 'Ερxεταυ x&θε βροiδυ στtζ εν-
νιd...llαAπ6Qε θ' αργ{oει>>, N&γaαoε η 'Eρλα. <ι'Εναq απ'
τoυζ συνεργ&τεq μoυ τoν Nρ&τηoελ[γo παραπ&νω oτo α-αανodρ τoυ γραφεdoυ τoυ. 'Hθελα να e[ψαoτε μ6νεq. Mερι-Ntc, φoρtc, aρeι&ζoψαι μεγ&λo xoυρd,γιo τLα να" o-υναντ{oωdνα πρ6oωπo iξω απ' τηλtaτα των μιο,ητιilν. Kαι oΣτ&-θηe εiναι πια πoλ6 μεγ&λo παιδi για να φoβηθεi απ6 ψιαβliβη τoυ αoανodρ...ll
..ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ Mι]ΛΙΣΣEΣ
ι<Σα6 παραNαλcδ...ll To ιεφ&}'t τηc β&ραινε. 'ENλειαε
τα ψ&τια. Μ&ταυα αγωνιζ6ταν να y'ατανLy'fαει τoν 6πνo
πoυ την πoλιoρxo6oε απ6 παντo.1.
<ιΔε θα ψε πυoτtd1ει η Mατiλντα π6oo μεγ&λωoε o
Στ&θηq...ll dταν τα τελευταLα)'6για πoυ &Noυoε η Δd-
σπotνα πρoτo6 παραδoθεi ,s' tνα βαθ6 6πνo, γεμ&τo αγω-
νiα. M6νo πoυ αυτf τη φoρ& η φων{ τoυ θεo6-'Eρλα {ταν
ψα)rαx"'η, o1εδ6ν τρυφερf, xoρυτotoτtNη. Για μια oτιγμ{oNtφτηNετoν Στ&θη cτo παχtαx6 αoαν,siρ τη6 νυ1τωμd-
νηq πoλυNατoιNLαqτη6 oδo6 ξioυ Kωναταντ{νoυ xι 6oτε-
ρα πρoaπ&θηoε να φανταoτε[ 6'},α τα μνημε[α τηζ οινθρω-
π6τηταq να μαρNd,ρoυν τo πρ6oωπo τηq Nυρtαq Φιoτενε-
oιdν. 'Eνα πα16ρρευoτo ψειJι&τ αλ& Πυραμ[δε6 τη6 Γx(-
ζαq πλημμ6ρtσε τoν εγNiφαλ6 τηζ πρtν βυθιoτεi. . .
366 g6t
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘΟ\1\HΣ
yε[α θεtιo6 μεγαλε(oυ. 'Ηθελα να N&νω ψαxυγι&ζ αντ(_
στotχo με τα γριb,ιατα των μνημεiων. o Φιoτενεoι&ν μεπαραδd1τηιε 6ταν &ργιoα να βriφoμαL ψε τα"1ρcδματα τoυBυζαντloυ. oι c61ρε6 xαL τα ξεπλυμdνα ρoζ, τα1ρυo& τ<ον
ι[.lηφιδωτων, τo ρoυμπινi oxoτ&δL των ναc6ν, 6},α αυτ& o'dνα πρ6o'ωπo... Koιμθ'oτε;>>
<<Σαq αNo6ωll. H Δdoπoινα ε[γε Nαταρρε6oει.ι<'Eνα6 θε6q παραδευγψατ[ζεται απ6 πoλ6 απλ& πΡατ_
ψατα". To 1ιiiμα, την xυτριν&δα τoυ θειαφιo6, τη διαφ&νειατoυ xρ6oυ νερo6, την tαματtxt1πνxν6τητα των Λoυτρriν.Tα 1ρrb ματα τoυ ταξιδιo6...ll
<<Σαq αγαπo6o'ε π&ντα,'Eρλα Φιoτενεoι&ν, o Στ&-θηq. . . Nι εrsεtqτoν τρoμoχ ρατ\cατε' Δεν ξdρω αν αυτ6q ε[-ναι o θεix6 q τρ6πoq.. .ll
ι<Mη με ειρωνε6εoτεrl.αEiναι η αλ{θεια. T6αo απλ& ...π ε[πε ξtπνoα η Δd-
σπoινα.α'Hθελα να τoν πληoι&oω, να δω αν θυμ&ται... o xρ6-
νo6 ε[ναι η πραγματιNt1 ιαψατιxt1 Nατ&ρα μαζ)).κ'oπoυ να 'ναι θα 'ρθει. 'Ερxεταυ x&θε βροiδυ στtζ εν-
νιd...llαAπ6Qε θ' αργ{oει>>, N&γaαoε η 'Eρλα. <ι'Εναq απ'
τoυζ συνεργ&τεq μoυ τoν Nρ&τηoελ[γo παραπ&νω oτo α-αανodρ τoυ γραφεdoυ τoυ. 'Hθελα να e[ψαoτε μ6νεq. Mερι-Ntc, φoρtc, aρeι&ζoψαι μεγ&λo xoυρd,γιo τLα να" o-υναντ{oωdνα πρ6oωπo iξω απ' τηλtaτα των μιο,ητιilν. Kαι oΣτ&-θηe εiναι πια πoλ6 μεγ&λo παιδi για να φoβηθεi απ6 ψιαβliβη τoυ αoανodρ...ll
..ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ Mι]ΛΙΣΣEΣ
ι<Σα6 παραNαλcδ...ll To ιεφ&}'t τηc β&ραινε. 'ENλειαε
τα ψ&τια. Μ&ταυα αγωνιζ6ταν να y'ατανLy'fαει τoν 6πνo
πoυ την πoλιoρxo6oε απ6 παντo.1.
<ιΔε θα ψε πυoτtd1ει η Mατiλντα π6oo μεγ&λωoε o
Στ&θηq...ll dταν τα τελευταLα)'6για πoυ &Noυoε η Δd-
σπotνα πρoτo6 παραδoθεi ,s' tνα βαθ6 6πνo, γεμ&τo αγω-
νiα. M6νo πoυ αυτf τη φoρ& η φων{ τoυ θεo6-'Eρλα {ταν
ψα)rαx"'η, o1εδ6ν τρυφερf, xoρυτotoτtNη. Για μια oτιγμ{oNtφτηNετoν Στ&θη cτo παχtαx6 αoαν,siρ τη6 νυ1τωμd-
νηq πoλυNατoιNLαqτη6 oδo6 ξioυ Kωναταντ{νoυ xι 6oτε-
ρα πρoaπ&θηoε να φανταoτε[ 6'},α τα μνημε[α τηζ οινθρω-
π6τηταq να μαρNd,ρoυν τo πρ6oωπo τηq Nυρtαq Φιoτενε-
oιdν. 'Eνα πα16ρρευoτo ψειJι&τ αλ& Πυραμ[δε6 τη6 Γx(-
ζαq πλημμ6ρtσε τoν εγNiφαλ6 τηζ πρtν βυθιoτεi. . .
366 g6t
r| ο oο: TOΥ ΘAΛAMOΥ ΠΙΣΩ AtΙ' To BΡΩMΙKO TZAMΙ THΣ O-
Ι ρoφτic εξαNoλoυθo6αε να ρixνει αυτ6 τoν y'&θετo ηλ(θιoφωτιoμ6 πoυ τoν θ6μωνε oτην αργt1, αλλ& μετ& τoν oυ-ν{θιoε. o xαθρdφτΙG,6oη υγε(α xι αν xoυβαλodoεq π&νωσoυ, σε dδει1νε pαρυα d,ρρωoτo xαι γNρ[ζo. Tιiρα, xλει-oμdνoq δυo ιiρεq περ{πoυ στo ασανσ{ρ, πατtλνταq ψ&ταιατo αχPηστευμdνo xoυμπi τoυ xινδ6νoυ, πoυ {τaι ιι αλλιdqδε θα τo &xoυγε ιανε{.q, πρooπαθo6σε να Nραπtγsει τηνιpυ1ραιμdα τoυ. Πληoiαζε iντεxαyLαL τo >ιτt1ρυo, αxoτειν6 xιαπ6xooψo, με μoναδιx{ παρηγoρητιxi1 μυρωδι& την
<< ψτ αxαλ'ιαρi λα l l, δεν d δ ιν ε o η μ&δ ια ζ'ηs. Σ'ιiφ τ ηxε π ριλ _
τα' τη Δdoπoινα xαι ψετ&" 6)'α τ' &λλα.'oλεq αυτd q τιq ψtρεc, pρυax6ταν xoντ& τηq. 'Eνιωθε
πωζ τoυ 'γαν x6rpευ τα π6δια, γdμιζε τα cτανρ6λεξ& τoυ
με γρiφoυ6 αγ&πηe, πoυ μπoρε{ να \ταν xι tρωταq.'F.,r,oιaιεφτ6ταν. Mπoρεi να fiταν ru {ρωταq τo6τη ηλαγ&ρανα βρεθε[ xoντ&. τηζ' νσ. ειaτρ&ξει τη γενναι6δωρη γxρ(-νLσ. τ\el να τηζ τ,sεx&"ρει μιooooβαρ&. ψιcoαcτεiα τo μνη-μoνιx6, να γελ&ooυν ειζ β&ρoe των θαν&των πoυ ooυλ&-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
τσο(,ραν oτα μωoαΤN&.των διαδρ6μων τoυ νoσoχoμεioυ. Nα
γελ&ooυν πoυ xoρ6ιδει{:αν τo θ&νατo'<ιEiναι xανe[q εδιΙl;ll 'Eβαλε τιq φωνdq xω ευad;πραξe
την η1rii τoυ. Mια αναιδτie η1ι6. <<E[ναι xανe[q εδιi;llToυ φ&νηxε πωζ dνιωαε την Nρυ&δα x&πoιoυ ρε6ματoq,
πoν xατ&. τ&oα πιθαν6τητα tραν τα 6πoυλα ρε6ματα πoυ
xυxλoφoρo6ν ο'τα φρε&τια των ασα,νσdρ. To φωζ τηζ oρo-
φ{6 τρεμ6παιξε, doβηαε, τLα" μιo6 δευτερ6λεπτo απ6λυτo
αxoτ&δι - 6ατερα επανdλθε. Bρ6ντηξε τη γρoθι& τoυ στo
μεταλλιx6 πλ6γμα γtα να ανηoυfiοευ τα πoντt1/.Lα., πoυ
oυνdθω6 ανταπonρtνoνταν cτα επιθετιx& φεpo[ψffiα των
ενo[Nων. Απ6ι|,,ε τ[τoτα. Mια ηoυ1iα θλιβερd πλανι6ταν
oτo xλιμαxocτ&oιo, τελιxd." τo αoανo6ρ tραν ατεγαν6
στoυζ tχors. Περιoα6τερo απ' 6oo φανταζ6ταν. Koυρα-
oμdνo6 ψeτ& απ6 τη δiωρη oρθooταo{α , x&Θυaε N&τω, cτo
αxαθ6ριoτα λερωμdνo δd,πεδo. 06τε oι αλλoδαπd6 NαΘα-
ρ[oτριεq φ&νηxαν'.'Θα περνo6oε τη ν61τα eNεt ψi,sαxαι η Ltcπoινα θα ε{-
x' iδη xoιμηθεi, αφtyoνταqιατd." ψtρoc'τtζ ανησυχtεqτηe.
'Eνιωθε λειι.|.,66, ξεxoμμdνoq ατ' τoν x6oψo, μ6νoq, α'φηψξ-
νoζ στη ψoναξι& των ρευμ&των. To αιoθαν6ταν... 'Eρχo-
νταν αδιxαιoλ6γητα ρε6ματα απ6 x&τω' απ6 π&νω... Tααιοθαν6ταν oαν μεγd,λεq αν&ceq. To xτ{ριo dταν πρoπo-
λεμιxτi NαπαoNευ{1,, σ.7τ' τσ. τελευτα{α τηq Αθfνα6 πoυ d-
φεραν αN6ψ1oτην πρ6ooι|.i{ τoυ6 oημd,δια απ6 aφαtρεq,
απ' τα.1ρ6νια των πoλdμων.Σ' dνα ταξiδι oτριμιΔ1τηxε τ&}τι η θ6μηoη, πτ6ψατα
αντρcbν αλλ& xαι γυναιxιlν αν&ψεaα oε παπαρo6νεζ, σε
368
- 24o
369
r| ο oο: TOΥ ΘAΛAMOΥ ΠΙΣΩ AtΙ' To BΡΩMΙKO TZAMΙ THΣ O-
Ι ρoφτic εξαNoλoυθo6αε να ρixνει αυτ6 τoν y'&θετo ηλ(θιoφωτιoμ6 πoυ τoν θ6μωνε oτην αργt1, αλλ& μετ& τoν oυ-ν{θιoε. o xαθρdφτΙG,6oη υγε(α xι αν xoυβαλodoεq π&νωσoυ, σε dδει1νε pαρυα d,ρρωoτo xαι γNρ[ζo. Tιiρα, xλει-oμdνoq δυo ιiρεq περ{πoυ στo ασανσ{ρ, πατtλνταq ψ&ταιατo αχPηστευμdνo xoυμπi τoυ xινδ6νoυ, πoυ {τaι ιι αλλιdqδε θα τo &xoυγε ιανε{.q, πρooπαθo6σε να Nραπtγsει τηνιpυ1ραιμdα τoυ. Πληoiαζε iντεxαyLαL τo >ιτt1ρυo, αxoτειν6 xιαπ6xooψo, με μoναδιx{ παρηγoρητιxi1 μυρωδι& την
<< ψτ αxαλ'ιαρi λα l l, δεν d δ ιν ε o η μ&δ ια ζ'ηs. Σ'ιiφ τ ηxε π ριλ _
τα' τη Δdoπoινα xαι ψετ&" 6)'α τ' &λλα.'oλεq αυτd q τιq ψtρεc, pρυax6ταν xoντ& τηq. 'Eνιωθε
πωζ τoυ 'γαν x6rpευ τα π6δια, γdμιζε τα cτανρ6λεξ& τoυ
με γρiφoυ6 αγ&πηe, πoυ μπoρε{ να \ταν xι tρωταq.'F.,r,oιaιεφτ6ταν. Mπoρεi να fiταν ru {ρωταq τo6τη ηλαγ&ρανα βρεθε[ xoντ&. τηζ' νσ. ειaτρ&ξει τη γενναι6δωρη γxρ(-νLσ. τ\el να τηζ τ,sεx&"ρει μιooooβαρ&. ψιcoαcτεiα τo μνη-μoνιx6, να γελ&ooυν ειζ β&ρoe των θαν&των πoυ ooυλ&-
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
τσο(,ραν oτα μωoαΤN&.των διαδρ6μων τoυ νoσoχoμεioυ. Nα
γελ&ooυν πoυ xoρ6ιδει{:αν τo θ&νατo'<ιEiναι xανe[q εδιΙl;ll 'Eβαλε τιq φωνdq xω ευad;πραξe
την η1rii τoυ. Mια αναιδτie η1ι6. <<E[ναι xανe[q εδιi;llToυ φ&νηxε πωζ dνιωαε την Nρυ&δα x&πoιoυ ρε6ματoq,
πoν xατ&. τ&oα πιθαν6τητα tραν τα 6πoυλα ρε6ματα πoυ
xυxλoφoρo6ν ο'τα φρε&τια των ασα,νσdρ. To φωζ τηζ oρo-
φ{6 τρεμ6παιξε, doβηαε, τLα" μιo6 δευτερ6λεπτo απ6λυτo
αxoτ&δι - 6ατερα επανdλθε. Bρ6ντηξε τη γρoθι& τoυ στo
μεταλλιx6 πλ6γμα γtα να ανηoυfiοευ τα πoντt1/.Lα., πoυ
oυνdθω6 ανταπonρtνoνταν cτα επιθετιx& φεpo[ψffiα των
ενo[Nων. Απ6ι|,,ε τ[τoτα. Mια ηoυ1iα θλιβερd πλανι6ταν
oτo xλιμαxocτ&oιo, τελιxd." τo αoανo6ρ tραν ατεγαν6
στoυζ tχors. Περιoα6τερo απ' 6oo φανταζ6ταν. Koυρα-
oμdνo6 ψeτ& απ6 τη δiωρη oρθooταo{α , x&Θυaε N&τω, cτo
αxαθ6ριoτα λερωμdνo δd,πεδo. 06τε oι αλλoδαπd6 NαΘα-
ρ[oτριεq φ&νηxαν'.'Θα περνo6oε τη ν61τα eNεt ψi,sαxαι η Ltcπoινα θα ε{-
x' iδη xoιμηθεi, αφtyoνταqιατd." ψtρoc'τtζ ανησυχtεqτηe.
'Eνιωθε λειι.|.,66, ξεxoμμdνoq ατ' τoν x6oψo, μ6νoq, α'φηψξ-
νoζ στη ψoναξι& των ρευμ&των. To αιoθαν6ταν... 'Eρχo-
νταν αδιxαιoλ6γητα ρε6ματα απ6 x&τω' απ6 π&νω... Tααιοθαν6ταν oαν μεγd,λεq αν&ceq. To xτ{ριo dταν πρoπo-
λεμιxτi NαπαoNευ{1,, σ.7τ' τσ. τελευτα{α τηq Αθfνα6 πoυ d-
φεραν αN6ψ1oτην πρ6ooι|.i{ τoυ6 oημd,δια απ6 aφαtρεq,
απ' τα.1ρ6νια των πoλdμων.Σ' dνα ταξiδι oτριμιΔ1τηxε τ&}τι η θ6μηoη, πτ6ψατα
αντρcbν αλλ& xαι γυναιxιlν αν&ψεaα oε παπαρo6νεζ, σε
368
- 24o
369
ΓΙΑNNΙlΣ ΞANΘOΥΛHΣ ...ΥΣTEPΑ. HPΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
oτ&yυα,, oε λαoπωμdνoυq δρ6μoυζ, βε τη βρoxi ναξeaει}'t_
ζeι απ6 oτ6ψατα ανoιγ&, απoρημdνα. ιιMην Noιτ&τε, θαy&aετε τo μπρ[o oαqlll &xoυoε μαxριντ) τη φων{ τηc Mα-ρ[Nαq Σoυ{ζ. ENε(νo6 xo[ταζe τη φp[xη |ιε τα παιδιN& τoυ
ψ&τια χωP[e ερωτ!ματα. Για τoν Στriθη η φρ['ιη εxε{νoυ
τoυ xαιρo6 tpαν x&τυ λoγιx6. Αργ6τερα φωτoγρdφιζε 6λη
την αartμια τ\e ανoyt1c, ψioα απ6 δημoαιογραφιx& &λλoθι,oτωιx6q στoυζ oυμβιβαoμo$q, τ[ψυoq oτη ξθη, συγχρατη-
μdνoq oτα π&θη' Δε βρdθηxε πoτξ ,sτην αν&γNη να oττjoει
ξ6βεργε6 γLα τoν dρωτα, η ι1Eλενα Toαoυodoxoυll τoυ ε{1ε
Nληρoδoτ{oεt την ωρα[αNo'Qατηc,, ψLσ" μεγ&η ευθεiα ioα-
με εδcδ η ζωh, με απ6xρυφη την τεθλαoμdνη των 1ρ6νωντων ΛoυτρcΔν. 'Τoτερα {ρθαν oι μdλιoαεq Nαι η Lioπoινα μετην αγ&πη τηζ.'' 1ιαL τα 1ρ6νια πtραoαν 6πωq περνo6ν.
Lεν ατtNτησε τo γto πoυ oνειρευ6ταν. Tο γιo πoυ θατoυx&ριζe δ6ναμη, πoυ θα τoν μ&θαινετα.ψυστL)1&"τηqyα-ρ&"q, αυτ& πoυ dμαθε xι αυτ6q Nλεφτ&..'ooα xdρδιoε ατ6την αλητε[α"'LαL την επιμdλεια. Απoδd1τηxε τη διxαιoo6-νη των οτρατευμdτων, τη φαντo(σμαγoρiα των θεατρ{νων,την πατριδoγνωoiα με τoν τρ6πo των τtμιων Xωραφ&δων,τιq λυπημdνε6 πρoβoλtq των oνε{ρων, πoυ Nαψι& φoρ& τoυαν&,sταιναν φdλoυq παλιo66, 6πιυq o ψαtaτρoqΚαραψ!τρoqμε τη oφυρι1τ{ αν&oα τoυ φθιoιxo$ Nαι τo xεφ&λι γερμd*νo τρυφερ& oτo βιoλ( τoυ. Απ' τoν τρ6πo πoυ ερ16ταν τιqoτ&νιεq Ψoρdq oτα 6νειρα, Nατα),&pαtνε πωζ o παλι6q τoυ
φ[λoq e[yε πεθdνει απ6 xαιρ6. <ιΓεια oου, μαdoτρo)), τoυ
φrilναζε απ6 ψα'ιρι&. Nυ εlιεινoq ανταπαντι.;6αε με νε6ματα.Tη Mατ[λντα δεν τη oυν&ντη cε πoτt, aε Nανtνα 6νειρo, &-
ρα \ταν περιπλανc6μενη χαt ζωνταν{. Ξεθωριαo'μdνεq υ-
πoθdαειq πoυ doxαβαν τoυζ 6ηνoυ6 τoυ, λo6ζoντ&6 τoν μειδριiiτεq. Ξ6φρενε6 oNυtq τoν περιx6xλωναν τo6τη τη Σα-
ραxooτ\ απ6 παντoιi. TιΔρα η Δdoπoινα...ιιMπoρεi να 'ναι dρωτα6. . ' 6,τι y'αL να'ναι, εLναι αγ&.-
πη...)) ξN&λιαoε τo ocΔμα τoυ χt tN}'αιQε''Ffiσυ' απ6 ξ-
να τ[πoτα dμενε ψαNρυ&. τηq απ6'Qε, oλoμ6να1o C' στα" αφL-
λ6ξενα ρε6ματα τoυ φρεατ(oυ, τρtγυρtoμdνoq απ6 την α-
πoσπασμα τ mt1 ψoναξυd'" τηe βιoγραφiαq τoυ.
Toυ φd,νηxε πωζ &xoνce την Nαμπ,&να τoυ Aγioυ Kων-οταντ[νoυ ναγνπ&μεαd,νυ1τα. Δεν τiταν o[γoυρoq. Αxoυ-
γε την καψτ&να' &Noυγε 9ηψ*o )'αoτιγ{νια, &xoνγε τo
μoν6τονo βoυητ6 εν66 oμ{νoυq μελιoοcδν, την τ6ρτα τηcεια6δoυ x&τω να γτυπ& με δ6ναμη, θ6ρυβoι αλλoπρ6oαλ-
λoι μεγεθυμdνoι απ' την ηycb, μoυαιxdg θερμ<i:ν ημερ<Δν
Nαι τραγoilδια εNτελεo'μdνα απ6 csτ6ψατσ' τυνeLιεtα, }'ι_
παρ& xαι dγxρωμα. To αoανodρ τραντ&μητιε y'αLξεxtνη-
oε απ6τoμα' τσ' φcλτα τpεψ6παιξαν iν"π}trμτα, η N&θoδoq
{ταν γεγoν6q. Toυ ψπtμe η ιδdα πωq τo6τη την N&θoδo
την πα"PσIηρo6οαν ψ&τυα xαι ψ&"τια'Bγ{xε ζαλιoμdνoq oτo δρ6μo. Aραιoi διαβ&τεq, }'tγα τα
αυτox[νητα.'Eνα περιπoλιx6 pιαζ6ταν να φτ&oει oτην o-μ6νoια. Πεpπ&τηaε {τoυ,, ν' αδει&oει απ6 oN6,!ειq, να φ,j-
τεL o ψrαy'αλιd,ρoq σ'π' τσ" ρo61α τoυ. Ωρε6 πoλλdq. . '
To νoooxoμ elo xoυψ6ταν, 6πωq xoιμo6νται απ6 xaπαpo_
λ{q τoυe τα νoσoχoμεiα. Mε 1αμηλo6q πdνθιμoυ6 φωτt-oμo66 στoυζ διαδρ6μoυq, |ιε τLζ β&ρδιεq των νooox6μων σε
ειδιNd, διαρρυθμιoψdνα ξtφωτα yραφε[α, με τη βραδινf
371
ΓΙΑNNΙlΣ ΞANΘOΥΛHΣ ...ΥΣTEPΑ. HPΘΑN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
oτ&yυα,, oε λαoπωμdνoυq δρ6μoυζ, βε τη βρoxi ναξeaει}'t_
ζeι απ6 oτ6ψατα ανoιγ&, απoρημdνα. ιιMην Noιτ&τε, θαy&aετε τo μπρ[o oαqlll &xoυoε μαxριντ) τη φων{ τηc Mα-ρ[Nαq Σoυ{ζ. ENε(νo6 xo[ταζe τη φp[xη |ιε τα παιδιN& τoυ
ψ&τια χωP[e ερωτ!ματα. Για τoν Στriθη η φρ['ιη εxε{νoυ
τoυ xαιρo6 tpαν x&τυ λoγιx6. Αργ6τερα φωτoγρdφιζε 6λη
την αartμια τ\e ανoyt1c, ψioα απ6 δημoαιογραφιx& &λλoθι,oτωιx6q στoυζ oυμβιβαoμo$q, τ[ψυoq oτη ξθη, συγχρατη-
μdνoq oτα π&θη' Δε βρdθηxε πoτξ ,sτην αν&γNη να oττjoει
ξ6βεργε6 γLα τoν dρωτα, η ι1Eλενα Toαoυodoxoυll τoυ ε{1ε
Nληρoδoτ{oεt την ωρα[αNo'Qατηc,, ψLσ" μεγ&η ευθεiα ioα-
με εδcδ η ζωh, με απ6xρυφη την τεθλαoμdνη των 1ρ6νωντων ΛoυτρcΔν. 'Τoτερα {ρθαν oι μdλιoαεq Nαι η Lioπoινα μετην αγ&πη τηζ.'' 1ιαL τα 1ρ6νια πtραoαν 6πωq περνo6ν.
Lεν ατtNτησε τo γto πoυ oνειρευ6ταν. Tο γιo πoυ θατoυx&ριζe δ6ναμη, πoυ θα τoν μ&θαινετα.ψυστL)1&"τηqyα-ρ&"q, αυτ& πoυ dμαθε xι αυτ6q Nλεφτ&..'ooα xdρδιoε ατ6την αλητε[α"'LαL την επιμdλεια. Απoδd1τηxε τη διxαιoo6-νη των οτρατευμdτων, τη φαντo(σμαγoρiα των θεατρ{νων,την πατριδoγνωoiα με τoν τρ6πo των τtμιων Xωραφ&δων,τιq λυπημdνε6 πρoβoλtq των oνε{ρων, πoυ Nαψι& φoρ& τoυαν&,sταιναν φdλoυq παλιo66, 6πιυq o ψαtaτρoqΚαραψ!τρoqμε τη oφυρι1τ{ αν&oα τoυ φθιoιxo$ Nαι τo xεφ&λι γερμd*νo τρυφερ& oτo βιoλ( τoυ. Απ' τoν τρ6πo πoυ ερ16ταν τιqoτ&νιεq Ψoρdq oτα 6νειρα, Nατα),&pαtνε πωζ o παλι6q τoυ
φ[λoq e[yε πεθdνει απ6 xαιρ6. <ιΓεια oου, μαdoτρo)), τoυ
φrilναζε απ6 ψα'ιρι&. Nυ εlιεινoq ανταπαντι.;6αε με νε6ματα.Tη Mατ[λντα δεν τη oυν&ντη cε πoτt, aε Nανtνα 6νειρo, &-
ρα \ταν περιπλανc6μενη χαt ζωνταν{. Ξεθωριαo'μdνεq υ-
πoθdαειq πoυ doxαβαν τoυζ 6ηνoυ6 τoυ, λo6ζoντ&6 τoν μειδριiiτεq. Ξ6φρενε6 oNυtq τoν περιx6xλωναν τo6τη τη Σα-
ραxooτ\ απ6 παντoιi. TιΔρα η Δdoπoινα...ιιMπoρεi να 'ναι dρωτα6. . ' 6,τι y'αL να'ναι, εLναι αγ&.-
πη...)) ξN&λιαoε τo ocΔμα τoυ χt tN}'αιQε''Ffiσυ' απ6 ξ-
να τ[πoτα dμενε ψαNρυ&. τηq απ6'Qε, oλoμ6να1o C' στα" αφL-
λ6ξενα ρε6ματα τoυ φρεατ(oυ, τρtγυρtoμdνoq απ6 την α-
πoσπασμα τ mt1 ψoναξυd'" τηe βιoγραφiαq τoυ.
Toυ φd,νηxε πωζ &xoνce την Nαμπ,&να τoυ Aγioυ Kων-οταντ[νoυ ναγνπ&μεαd,νυ1τα. Δεν τiταν o[γoυρoq. Αxoυ-
γε την καψτ&να' &Noυγε 9ηψ*o )'αoτιγ{νια, &xoνγε τo
μoν6τονo βoυητ6 εν66 oμ{νoυq μελιoοcδν, την τ6ρτα τηcεια6δoυ x&τω να γτυπ& με δ6ναμη, θ6ρυβoι αλλoπρ6oαλ-
λoι μεγεθυμdνoι απ' την ηycb, μoυαιxdg θερμ<i:ν ημερ<Δν
Nαι τραγoilδια εNτελεo'μdνα απ6 csτ6ψατσ' τυνeLιεtα, }'ι_
παρ& xαι dγxρωμα. To αoανodρ τραντ&μητιε y'αLξεxtνη-
oε απ6τoμα' τσ' φcλτα τpεψ6παιξαν iν"π}trμτα, η N&θoδoq
{ταν γεγoν6q. Toυ ψπtμe η ιδdα πωq τo6τη την N&θoδo
την πα"PσIηρo6οαν ψ&τυα xαι ψ&"τια'Bγ{xε ζαλιoμdνoq oτo δρ6μo. Aραιoi διαβ&τεq, }'tγα τα
αυτox[νητα.'Eνα περιπoλιx6 pιαζ6ταν να φτ&oει oτην o-μ6νoια. Πεpπ&τηaε {τoυ,, ν' αδει&oει απ6 oN6,!ειq, να φ,j-
τεL o ψrαy'αλιd,ρoq σ'π' τσ" ρo61α τoυ. Ωρε6 πoλλdq. . '
To νoooxoμ elo xoυψ6ταν, 6πωq xoιμo6νται απ6 xaπαpo_
λ{q τoυe τα νoσoχoμεiα. Mε 1αμηλo6q πdνθιμoυ6 φωτt-oμo66 στoυζ διαδρ6μoυq, |ιε τLζ β&ρδιεq των νooox6μων σε
ειδιNd, διαρρυθμιoψdνα ξtφωτα yραφε[α, με τη βραδινf
371
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
Φ6xρo xoλλημ6νη oτατζ&ψυα' τoυζ Nαπνιoτtqπoυ ξαγρυ-πνo6ν απoμoνωμdνoι oτα x)rυψαιooτ&oια, δ(πλα στα σ"-
oανodρ... Kι o Στ&θηq, μ' dνα φλιτζ&νι xαφd xoλλημdνo
oτo μ&γoυλo, δiπλα oτη Δdoπoινα, περ[μενε να ξημ.ρ.-oει. Toν παρηγoρo6oε εxεlνη η(εaταoι&.τoνxαφ!,πιo πo-λ6 να τoν αιoθ&νεται παp&" να τoν π[νεt. Aπαtoιoqxαφiq,{τoυ Nυ αλλιrilq.
Κ&πoυα στιγμf' αφo6 περιπλαντjθηNε oε 6λo τo tστoρt_
x6 N6ντpo τηζ πρωτε6oυoαq, tφταoε ατo δωμ&τι6 τη6. Ηαπox),ειoτιxt1εtγε π&ει xατ&" τιq tντεια Nαι εtγε βρει τηΔdoπoινα να Notψ&ται.
αΑνdoυ1o6 6πνoq, αλλ& τiπoτα τo αoυνfθιoτo. o απo-ι|.lιν6q oρ66 εdναι o τελευτα{o6...ll τoυ ε{πε.
o Στ&θηq την doτειλε iξω' Θα dμενε εNεLνoqNoντ&' oτηΔdoπoινα. Αγγιζε με δ6o6 τo αδ6νατo γtρι τηe, μελανια-oμdνo απ' τυq βελ6νεq. Γρ{γoρα θα 1&νoνταν 6λα τα oη-
μ&δια' 1.ιαL τα" ytρια,, πoυ dμεναν ξτoυ αo&)'ευτα, παθητιx&oτα τερτ[πια τ\C επι,sτt1ψe, θα ξαν&pρtσχαν τιq aωoτ{q
xινtρειq τηs ζΦs. Φi\αε τα δ&1τυλ&" τηe, πtραoe τηνπαλ&μη τoυ ατα)'&' oτo μdτωπ6 τηe.Δρooερ6. M6νo τα
1εiλη, aιαaψ{να xαι oτεγν&., cpαν6ρωναν την ταλαιτωρtα'yναL oL ρtζεq των μαλλιc{:ν, αoημdνιεq στoυζ xρoτ&φoυ6. Α-γαπo6oε τo αοdμι πoυ φανdρωνε η αφρoντrcι&-, αγαπo$ae
τιq ρυτiδεq τ(αL τoνc,1αλαρo6q ιoτo66 x&τω ατc' τα ψ&τατηζ' ατα1τ06oε τo δdρμα πoυ αφυδατων6ταν με τα 1ρ6νια.
ιιΠ{γαινε να ξαπλιboει6, δεν etναι απαραtτητo να. )1σ"-
ταπυειq αυτ6 τo ζoυμi...)) τoυ εiπε Qιθυριoτ&, μιoανoiγo-ντα-ζ τα ψ&τια τηq.
...ΥΣTEPΑ. HΡΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
<ιΠιilq αιoθ&νεoαι;llαKoυραομdνη. Bλdπειζ πoυ θυμ&μαι ψερυNtq pαomiq
)r6ξειq, 6πω q " xo6 ραo η", " βαρεμd,ρα'', "Στ &θ ηq'', " ασ αν -
o6ρ"...tl Χαμoγdλαoε ιp&poνταζ τo 1dρι τoυ.
ιιTo βλdπω. Πoq αiγoυρα xα},6τερα, αφo6 θυμ&oαι τ6-ao pαotNtq, 6πωq"Στ&Θηc'' )r.αL"ασανσdρ"ll... 'Eβηξε να
τoυ φ6γει τo γρdζι.<<Στ)μερα τελειciνει η θεραπεiα. Aι5ριo φε6γoυμε...ll
Mιλo6oε oιγ&, dτoιμη να ξαναιoιμηθε[.κKoιμdooυ, ε(ναι πoλ6 πρω( αx6μη...llιιΠεq μoυ αν &λλαξε τ[πoτε απ' την τα}ιι&" cηψαotα
των λdξεων "Στ&θη6'' .,LαL"ασανodρ"υ. Toν xotταξε επt_
μoνα.αΔιααcbθηxα. Αν θυμ&ααι xι αυτ$1τη)'iξτ1, θα με βγ&-
λει6 απ6 τoν N6πo να σoυ την εξηγ{oω. '.)) Tηq φi\oε τα
μαλλι&.<<To ξdρω. 'oλα τα ξ{ρω τια. Mεριxdq Ψoρdq yρει&ζεται
tνα τρ&νταγμα γtα να μ&θειq...lt Χαμoγελo6αε, αλλ& μι-λo$o'ε ooβαρ&.
ι<'Bγινεq σoφ{, λoιπ6ν...ll Tηe φ[ληoε τα ψ&τια'ιιE(ααι αξ$ρυaτoqxαι βρωμ&q αυπν(α. Π{γαινε να χoι-
μηθεiq. Aν εξαNoλoυθιb να ε[μαι η ιδιoxτ{τρια τoυ φoβερo6περιoδιNo6 6πoυ εργ&ζεσαι, σoυ δ(νω &δεια ωζ τtζ iξι τo
απ6γευμαtl.αTι θα y[νει aτυq iξι7l<ιo {λιoq θ' αρ1ioει να δ6ει χωPts να pι&ζεται ιδια{τε-
ρα y'αL θα '1ει τελει<iloει o εoπεριν6ζ στην εxx)ηa[α τoυ
ξioυ Kωναταντiνoυ. Στιq iξι αNριpωq θα πρdπει να βρi-
qηo ιf/o
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΔHΣ
Φ6xρo xoλλημ6νη oτατζ&ψυα' τoυζ Nαπνιoτtqπoυ ξαγρυ-πνo6ν απoμoνωμdνoι oτα x)rυψαιooτ&oια, δ(πλα στα σ"-
oανodρ... Kι o Στ&θηq, μ' dνα φλιτζ&νι xαφd xoλλημdνo
oτo μ&γoυλo, δiπλα oτη Δdoπoινα, περ[μενε να ξημ.ρ.-oει. Toν παρηγoρo6oε εxεlνη η(εaταoι&.τoνxαφ!,πιo πo-λ6 να τoν αιoθ&νεται παp&" να τoν π[νεt. Aπαtoιoqxαφiq,{τoυ Nυ αλλιrilq.
Κ&πoυα στιγμf' αφo6 περιπλαντjθηNε oε 6λo τo tστoρt_
x6 N6ντpo τηζ πρωτε6oυoαq, tφταoε ατo δωμ&τι6 τη6. Ηαπox),ειoτιxt1εtγε π&ει xατ&" τιq tντεια Nαι εtγε βρει τηΔdoπoινα να Notψ&ται.
αΑνdoυ1o6 6πνoq, αλλ& τiπoτα τo αoυνfθιoτo. o απo-ι|.lιν6q oρ66 εdναι o τελευτα{o6...ll τoυ ε{πε.
o Στ&θηq την doτειλε iξω' Θα dμενε εNεLνoqNoντ&' oτηΔdoπoινα. Αγγιζε με δ6o6 τo αδ6νατo γtρι τηe, μελανια-oμdνo απ' τυq βελ6νεq. Γρ{γoρα θα 1&νoνταν 6λα τα oη-
μ&δια' 1.ιαL τα" ytρια,, πoυ dμεναν ξτoυ αo&)'ευτα, παθητιx&oτα τερτ[πια τ\C επι,sτt1ψe, θα ξαν&pρtσχαν τιq aωoτ{q
xινtρειq τηs ζΦs. Φi\αε τα δ&1τυλ&" τηe, πtραoe τηνπαλ&μη τoυ ατα)'&' oτo μdτωπ6 τηe.Δρooερ6. M6νo τα
1εiλη, aιαaψ{να xαι oτεγν&., cpαν6ρωναν την ταλαιτωρtα'yναL oL ρtζεq των μαλλιc{:ν, αoημdνιεq στoυζ xρoτ&φoυ6. Α-γαπo6oε τo αοdμι πoυ φανdρωνε η αφρoντrcι&-, αγαπo$ae
τιq ρυτiδεq τ(αL τoνc,1αλαρo6q ιoτo66 x&τω ατc' τα ψ&τατηζ' ατα1τ06oε τo δdρμα πoυ αφυδατων6ταν με τα 1ρ6νια.
ιιΠ{γαινε να ξαπλιboει6, δεν etναι απαραtτητo να. )1σ"-
ταπυειq αυτ6 τo ζoυμi...)) τoυ εiπε Qιθυριoτ&, μιoανoiγo-ντα-ζ τα ψ&τια τηq.
...ΥΣTEPΑ. HΡΘAN oΙ MEΔΙΣΣEΣ
<ιΠιilq αιoθ&νεoαι;llαKoυραομdνη. Bλdπειζ πoυ θυμ&μαι ψερυNtq pαomiq
)r6ξειq, 6πω q " xo6 ραo η", " βαρεμd,ρα'', "Στ &θ ηq'', " ασ αν -
o6ρ"...tl Χαμoγdλαoε ιp&poνταζ τo 1dρι τoυ.
ιιTo βλdπω. Πoq αiγoυρα xα},6τερα, αφo6 θυμ&oαι τ6-ao pαotNtq, 6πωq"Στ&Θηc'' )r.αL"ασανσdρ"ll... 'Eβηξε να
τoυ φ6γει τo γρdζι.<<Στ)μερα τελειciνει η θεραπεiα. Aι5ριo φε6γoυμε...ll
Mιλo6oε oιγ&, dτoιμη να ξαναιoιμηθε[.κKoιμdooυ, ε(ναι πoλ6 πρω( αx6μη...llιιΠεq μoυ αν &λλαξε τ[πoτε απ' την τα}ιι&" cηψαotα
των λdξεων "Στ&θη6'' .,LαL"ασανodρ"υ. Toν xotταξε επt_
μoνα.αΔιααcbθηxα. Αν θυμ&ααι xι αυτ$1τη)'iξτ1, θα με βγ&-
λει6 απ6 τoν N6πo να σoυ την εξηγ{oω. '.)) Tηq φi\oε τα
μαλλι&.<<To ξdρω. 'oλα τα ξ{ρω τια. Mεριxdq Ψoρdq yρει&ζεται
tνα τρ&νταγμα γtα να μ&θειq...lt Χαμoγελo6αε, αλλ& μι-λo$o'ε ooβαρ&.
ι<'Bγινεq σoφ{, λoιπ6ν...ll Tηe φ[ληoε τα ψ&τια'ιιE(ααι αξ$ρυaτoqxαι βρωμ&q αυπν(α. Π{γαινε να χoι-
μηθεiq. Aν εξαNoλoυθιb να ε[μαι η ιδιoxτ{τρια τoυ φoβερo6περιoδιNo6 6πoυ εργ&ζεσαι, σoυ δ(νω &δεια ωζ τtζ iξι τo
απ6γευμαtl.αTι θα y[νει aτυq iξι7l<ιo {λιoq θ' αρ1ioει να δ6ει χωPts να pι&ζεται ιδια{τε-
ρα y'αL θα '1ει τελει<iloει o εoπεριν6ζ στην εxx)ηa[α τoυ
ξioυ Kωναταντiνoυ. Στιq iξι αNριpωq θα πρdπει να βρi-
qηo ιf/o
ΓΙANNHΣ ΞANΘOYΔΙΙΣ
σy'εσαL εy"εt... Στιq εξt... Πρεπει. ..)) Toυ dαφιξε τo γ{'ρυ.αE(ααι xαλ&.7l T ραp'i1γτηxε φoβιoμdνoq.ι<E(μαι Nα}'&.. Eiναι πoλ6 πρωi αx6ψ, oι &ρρωoτoι τd-
τoιε6 cΔρε6 διαμoρφιiνoυν τo πρoφ(λ τoυ6. Πdγαtνε να χoι-
μηθεiq xαL στLζ iξι τρiξε oτoν Αγιo Kωνoταντ{νo, να oυ_
ναντ$ρειq τo θε6...ltιιΔdοπoινα. . .ll Tην αyx&λιαoε oφυγ&".
ιι'oπoυ Nι αν pρtaNεoαι, 6λα τα αoανaξ,ρ θα δoυλε6oυν
xανoνυx& xαL η εxN}ηa[α θα ε(ναι oρθ&νoι1τη. Nα πα6.. '
Mη φoβ&oαι, δεν τρελ&θηxα. Φoβ&μαι λ(γo. Πoλ6 λ[γo.
Θα φoβ6μoυν περιαo6τερo' αν δε με εi1αν πoτtaει ψ' αντ&"
τ α εN)rειτ &. ηρεψιo τ m&. ιoy,π ξι)rll .
αTι oυμβα{νει;ll
αΤπooxdθηxα τωc, θα oε ατε(λω... Πρdπει...llαΥπoo1dθητ{εC,;')'
αΣτoν Αγιo Kωνoταντ[νo, ατtναντι απ' τo γραφεio...Δυo βfματα. Διxt'1αoυ ε{ναι ηυaτoρLα, Στ&θη. Θα παq...ll
Aπ' τα ψ&τιατηe x6\oαν δ&xρυα. 'Eγειρε απ' την &λ'-
λη μερι&, να μην τη δει πoυ 6xλαιγε.'Eξω {ραν αN6ψν6-
γα. Mπiμε αθ6ρυβα η απoNλειoτυxi1ψ' tνα φλπζ&νι α-
γνιoτ6 τo&υ'
ι<Ξ6πνηoε;υαKoιμ&ται .. 'll απ&ντησε o Στ&θη6. Αφ{oτε την να
xoιμηθε[. Φα(νεται πω6 εδcδ γλεντo6ν τoν 6πνo τoυζ)).
Φiληαε τη Δdoπoινα στo μdτωπo Nι dφυγε.
T r* KΑNTHΛΙΩN To ΛAΔΙ OMOΙO ΠANTA. TO Θ\MOTAN ETΣΙ,
L ταγx6, απ6 μια υπερευαιoθηatα aτην 6oφρηoη. Στηναρfi ενo1λ{θηxε Nαι λiγo dλειι|.,ε να 'l7εx&αει τη oιωπηλ{εxNληcstα με την xoλ6νια τηq. Tην xoυβαλo6αε μoν(μω6oτι6 βαθιd q τatπεq τoυ παλτo6 τηe' μαζi με παυo(πoναxαι ειδιN6q Nαpαψ{)'εq μdντα6. Kαι τo θυμ[αμα τo (διo, μ6-νo πoυ πιo ταλιd." ηN&πνα εixε περιoo6τερo τριαντd,φυλλo,
πoυ τηζ &ρεoε. Kαι τoυq oxoτωμdνoυg γoνε[6 τηζ, τLζoπ&νιεq Ψoρds πoυ τoυζ μελετo6oε, τoυC' φαντσ'ζ6ταν εν
μdoιο o6ννεφ<,.lν τριανταφυλλdνιοlν να ειoπνdoυν αιων{ωq
εxε{νo τoν ιερ6 Nατν6 πoυ τηζ dφερνε ελαφρd ναυτiα. T<i-
ρα 6λα αυτ& sραν ox6ρτυεq αναλ'αψπiq, αφo6 eπυxpατo6-
oε η λoγιx{ τoυ τιμωρo6 θεo6-'Eρλα.Πdραoαν πoλλ& 1ρ6νια πoυ τo π&γoq τηc,, 6oo πρd;πει
π&γoqγtα την η'},ιNtα τηζ, τη βoηθo6oε να απoμoνcΔνεt τηναιoθηματιN{ θiiι].lη για πρ6οωπσ' y'αL γεγoν6τα τoυ πα-
ρελθ6ντo6. M6νo oι εχχρεμεi6 τιμωρiε6 την απαα1oλo6-oαν. 'Hθελε να 'ναL αυνεπ{€ με τιζ εNxρεψ6τητεq αντtq.To 1ρωoτo6αε oτoν εαυτ6 τηc, yLσ.L δεν {θελε να 1ρωo'τd,
374 375
ΓΙANNHΣ ΞANΘOYΔΙΙΣ
σy'εσαL εy"εt... Στιq εξt... Πρεπει. ..)) Toυ dαφιξε τo γ{'ρυ.αE(ααι xαλ&.7l T ραp'i1γτηxε φoβιoμdνoq.ι<E(μαι Nα}'&.. Eiναι πoλ6 πρωi αx6ψ, oι &ρρωoτoι τd-
τoιε6 cΔρε6 διαμoρφιiνoυν τo πρoφ(λ τoυ6. Πdγαtνε να χoι-
μηθεiq xαL στLζ iξι τρiξε oτoν Αγιo Kωνoταντ{νo, να oυ_
ναντ$ρειq τo θε6...ltιιΔdοπoινα. . .ll Tην αyx&λιαoε oφυγ&".
ιι'oπoυ Nι αν pρtaNεoαι, 6λα τα αoανaξ,ρ θα δoυλε6oυν
xανoνυx& xαL η εxN}ηa[α θα ε(ναι oρθ&νoι1τη. Nα πα6.. '
Mη φoβ&oαι, δεν τρελ&θηxα. Φoβ&μαι λ(γo. Πoλ6 λ[γo.
Θα φoβ6μoυν περιαo6τερo' αν δε με εi1αν πoτtaει ψ' αντ&"
τ α εN)rειτ &. ηρεψιo τ m&. ιoy,π ξι)rll .
αTι oυμβα{νει;ll
αΤπooxdθηxα τωc, θα oε ατε(λω... Πρdπει...llαΥπoo1dθητ{εC,;')'
αΣτoν Αγιo Kωνoταντ[νo, ατtναντι απ' τo γραφεio...Δυo βfματα. Διxt'1αoυ ε{ναι ηυaτoρLα, Στ&θη. Θα παq...ll
Aπ' τα ψ&τιατηe x6\oαν δ&xρυα. 'Eγειρε απ' την &λ'-
λη μερι&, να μην τη δει πoυ 6xλαιγε.'Eξω {ραν αN6ψν6-
γα. Mπiμε αθ6ρυβα η απoNλειoτυxi1ψ' tνα φλπζ&νι α-
γνιoτ6 τo&υ'
ι<Ξ6πνηoε;υαKoιμ&ται .. 'll απ&ντησε o Στ&θη6. Αφ{oτε την να
xoιμηθε[. Φα(νεται πω6 εδcδ γλεντo6ν τoν 6πνo τoυζ)).
Φiληαε τη Δdoπoινα στo μdτωπo Nι dφυγε.
T r* KΑNTHΛΙΩN To ΛAΔΙ OMOΙO ΠANTA. TO Θ\MOTAN ETΣΙ,
L ταγx6, απ6 μια υπερευαιoθηatα aτην 6oφρηoη. Στηναρfi ενo1λ{θηxε Nαι λiγo dλειι|.,ε να 'l7εx&αει τη oιωπηλ{εxNληcstα με την xoλ6νια τηq. Tην xoυβαλo6αε μoν(μω6oτι6 βαθιd q τatπεq τoυ παλτo6 τηe' μαζi με παυo(πoναxαι ειδιN6q Nαpαψ{)'εq μdντα6. Kαι τo θυμ[αμα τo (διo, μ6-νo πoυ πιo ταλιd." ηN&πνα εixε περιoo6τερo τριαντd,φυλλo,
πoυ τηζ &ρεoε. Kαι τoυq oxoτωμdνoυg γoνε[6 τηζ, τLζoπ&νιεq Ψoρds πoυ τoυζ μελετo6oε, τoυC' φαντσ'ζ6ταν εν
μdoιο o6ννεφ<,.lν τριανταφυλλdνιοlν να ειoπνdoυν αιων{ωq
εxε{νo τoν ιερ6 Nατν6 πoυ τηζ dφερνε ελαφρd ναυτiα. T<i-
ρα 6λα αυτ& sραν ox6ρτυεq αναλ'αψπiq, αφo6 eπυxpατo6-
oε η λoγιx{ τoυ τιμωρo6 θεo6-'Eρλα.Πdραoαν πoλλ& 1ρ6νια πoυ τo π&γoq τηc,, 6oo πρd;πει
π&γoqγtα την η'},ιNtα τηζ, τη βoηθo6oε να απoμoνcΔνεt τηναιoθηματιN{ θiiι].lη για πρ6οωπσ' y'αL γεγoν6τα τoυ πα-
ρελθ6ντo6. M6νo oι εχχρεμεi6 τιμωρiε6 την απαα1oλo6-oαν. 'Hθελε να 'ναL αυνεπ{€ με τιζ εNxρεψ6τητεq αντtq.To 1ρωoτo6αε oτoν εαυτ6 τηc, yLσ.L δεν {θελε να 1ρωo'τd,
374 375
ΓΙANNΗΣ ΞANΘOΥΛHΣ
τl.τoτα. oι θεoi ξεπληρc{lνoυν αργ& { γρ{γoρo xαι εtγε i1-
δη αργ{αει. 'oταν εξαxρtpωoαν oι γιατρoi τη φθoρ&" τηc,πdρε τo δρ6μo γLα την πατρ[δα χωρis ιδιαiτερo &γγoc,,λυ-πη { φ6βo. Για o'υγxεxριμdνoυq λ6γoυq.
Σε λdγo, τo διo xι6λαq βρ&δυ, θ' ανα1ωρo6oε με τoυ6 δι-No6q τηe. Ei1ε τελειcδσεL με τι6 τιμωρ(εe εδιi. H Αφριx{
με τoυζ ν6μoυq πoυ xαθoρiζoνταν απ6 υι{,,ηλdq θερμoNραo(εg
xαυ πoλλtq Θεαψατυxtq εxδo1εq θαν&τoυ "i1ταν τo xρηoφ6-
γετ6 τηc,, τo ατkt τηc'' o τ&φoq τη6. Πioτευε πωζ εNε[ τoocΔμα τη6 θα dβριoxε την α\θιντj λ6τφoη. 'Hταν β6βαιηπωζ τo χιi,μα τηe ΑφριxΔe Θo τη βoηθo6αε να ετιτιναxθetoτo μεγαλεto ψυαq δ[xαιηe απoθdωoη6 χωPts 6ρια, ψiaααπ' τιq μυρι&δεq διι.[:ααμ6νε6 ρdζεq των δαo<ilν.
Πioτευε αxρ&δαντα στην αγtoσ6νη τη6, τoν πλo6τo τoν
θεωρo6oε μdoo δoxιμαatαq, εξ&λλoυ 6,τι cπατ&ληoε απ6
xρ{μα sραν γυα να μπoρdoει να αταθε[ αντ&ξtα τηcJ επL-θυμiαq τηζ φανταa[αq τηe, πoυ χoρυφων6ταν ατην αιγ7-ιt1
τηq θε6τητα6. Πdρε δ6ναμη απ' τo α16διo εxδ(xηoηe, d_
πρεπε να oφραyi.aεL ψLα" για π&ντα τι6 τ6ι{:ει6 τLα την α.-
oυγx<iρητη παθητυN6τητ& τηc,''Eπρεπε να π\ρrilooυν,να υπoφdρoυν, νο( εξαφανιoτo6ν, 6oo αN6ψ εNεtνη ζo6oε.
Θα πdθαινε {orχη, ξtρoνταq 6τι xατξoτρει{.,ε τα oωoτ&oυoτ{ματα αναπνotρ,. Mπoρo6oε να μετρ& 6λεq τιq ανα-πνotqτηe ανθρωπ 6τηταq ταυτ61ρoνα, με{oν τtq πενtyτα t1
eξ$yτα πoυ ανdλαβ ε να" σταv"αττjoει. Eλιiφρυνε με τη γν6-oη αυττ). Tciρα iπρeπε ν' αντιμετωπ{oει τα φαντ&oψατατηq περιipγει&q τηq, αφηψiνη στην αoφ&}ιεια τoυ ειδιNo6
τ&γoυq $1'ιαι τoυ παλτo{l. 'Η xαυ τoυ μεγαλoπρεπo6q τt*
' t'". 1. '-
*Ψ '. : ''' '/"
'
...γετυpe' Hpoaπ οI ιηBιt:εοr 1: {''--_-----____,_i. .:
τλoυ τoυ θεo6JEρλα Φιoτενεoι&ν. K&πoυ την ενo1λo6oε.i': , ."*,ευ&λωτη πλευρ& τoυ θεo6-'Eρλα, o(γoυρα πρoΤ6ν ψυαq 6γι"' , '''"'";ixαι τ6oo επαγγελματιι\e αντιψετdlπtσηζ τoυ ρ6λoυ. .. !' ,i;';Jr
Κ&πoιoq πρo1ωρo6oε στην αριατερ{ μερι& τoυ ναo6,
φωτιoμdνoυ ελ&1ιoτα τ{τoια ιilρα. 'oλα εtyαν Nανoνιoτε{
oωoτ&", cδoτε να ταpαψεtνει μετ& τoν εoπεριν6 ανoι1τ66 o
να6q' oι &νθρωπo[ τηc' εtyαν dδη oτηθε [ aε Nα[ρυεq θdoειq
τLα"να" επιβλdπoυν. M6νo iναqιερtαq υπτjρ1ε oτo γραφεioτoυ ναo6, ευχαριστημdνo6 πoυ αx6ψυπ{ρ1αν γενναι6δω-ρα πλ&αματα,6ποιq η xυρiα πoυ πλ{ρωoε dνα οoβαρ6 πo-o6 για να με{νει ^,ιαL να πρooευ1ηθεi oλoμ6να1η.
H'Eρλα Φιοτενεoι&ν xαΘ6ταν στo πιo oxoτειν6 oημεioτoυ ναo6 περιμ6νoνταC,.Ε[γε εμπιoτoo6νη στoν τανιN6 Nαιoτη ooβαρ6τητα τηq Δdαπoιναq. Αν yναL ψLσoxoιμιoμdνη
γΘεq, xαταλd,βαινε. Πρooπαθo6σε να Nατα}ι&pευ την cδραyναL τo μdρos πoυ τηζ 6ριζε γυα τη oυν&ντηoη. Δεν εμπι-oτευ6ταν τoυq ανθρ<ilπoυq, αλλ& ρtaNαρε' 'Eπαιρνε βεβαi-ωc, τα ψtτρα τη6. Για x&θε ενδε16μενo. Η dμφυτη 1ιαχν-
πo']ltα τηq πυ&τoαζ των θειiν. Bπiαηe otaαw6ταν τα λα-oτυψtνυα,, y.?επ
'ιr.αL γενmιlιq τα ταπο6τσια πoυ δε δ{λωναντην παρoυσfu τoυq, oε αντ{θεoη πρoζ ε,ιεtνα με τιζ Nαλiqδερμ&τινε6 o6λε6.
Tα pi1ψατα oταψ&τηcαν λiγα ψ€τρα π{aω τηc,'H xα}'&
εξαaxηψtνη αxot1τηζ _στην ΑφριNd τo 1ρdωνε Nυ αυτ6-ξπυαaε τη διoταNτιx6τητα των ιι6πoυλωνll παπoυτoιιiiν.Καt τη γρ{γoρη αν&oα. Γνωριζε πoλλ& ατ6 αν&oεc.ΕιxεN&νει oλ6x\ρη διατριβ{ π&νω oτιq αν&oεζ των αιλoυρoει-διΔν Nαι οτην εφια}ιτιι&" oυωπη)'s1αν&λoγη διαδιxαo(α των
376 δ/ /
ΓΙANNΗΣ ΞANΘOΥΛHΣ
τl.τoτα. oι θεoi ξεπληρc{lνoυν αργ& { γρ{γoρo xαι εtγε i1-
δη αργ{αει. 'oταν εξαxρtpωoαν oι γιατρoi τη φθoρ&" τηc,πdρε τo δρ6μo γLα την πατρ[δα χωρis ιδιαiτερo &γγoc,,λυ-πη { φ6βo. Για o'υγxεxριμdνoυq λ6γoυq.
Σε λdγo, τo διo xι6λαq βρ&δυ, θ' ανα1ωρo6oε με τoυ6 δι-No6q τηe. Ei1ε τελειcδσεL με τι6 τιμωρ(εe εδιi. H Αφριx{
με τoυζ ν6μoυq πoυ xαθoρiζoνταν απ6 υι{,,ηλdq θερμoNραo(εg
xαυ πoλλtq Θεαψατυxtq εxδo1εq θαν&τoυ "i1ταν τo xρηoφ6-
γετ6 τηc,, τo ατkt τηc'' o τ&φoq τη6. Πioτευε πωζ εNε[ τoocΔμα τη6 θα dβριoxε την α\θιντj λ6τφoη. 'Hταν β6βαιηπωζ τo χιi,μα τηe ΑφριxΔe Θo τη βoηθo6αε να ετιτιναxθetoτo μεγαλεto ψυαq δ[xαιηe απoθdωoη6 χωPts 6ρια, ψiaααπ' τιq μυρι&δεq διι.[:ααμ6νε6 ρdζεq των δαo<ilν.
Πioτευε αxρ&δαντα στην αγtoσ6νη τη6, τoν πλo6τo τoν
θεωρo6oε μdoo δoxιμαatαq, εξ&λλoυ 6,τι cπατ&ληoε απ6
xρ{μα sραν γυα να μπoρdoει να αταθε[ αντ&ξtα τηcJ επL-θυμiαq τηζ φανταa[αq τηe, πoυ χoρυφων6ταν ατην αιγ7-ιt1
τηq θε6τητα6. Πdρε δ6ναμη απ' τo α16διo εxδ(xηoηe, d_
πρεπε να oφραyi.aεL ψLα" για π&ντα τι6 τ6ι{:ει6 τLα την α.-
oυγx<iρητη παθητυN6τητ& τηc,''Eπρεπε να π\ρrilooυν,να υπoφdρoυν, νο( εξαφανιoτo6ν, 6oo αN6ψ εNεtνη ζo6oε.
Θα πdθαινε {orχη, ξtρoνταq 6τι xατξoτρει{.,ε τα oωoτ&oυoτ{ματα αναπνotρ,. Mπoρo6oε να μετρ& 6λεq τιq ανα-πνotqτηe ανθρωπ 6τηταq ταυτ61ρoνα, με{oν τtq πενtyτα t1
eξ$yτα πoυ ανdλαβ ε να" σταv"αττjoει. Eλιiφρυνε με τη γν6-oη αυττ). Tciρα iπρeπε ν' αντιμετωπ{oει τα φαντ&oψατατηq περιipγει&q τηq, αφηψiνη στην αoφ&}ιεια τoυ ειδιNo6
τ&γoυq $1'ιαι τoυ παλτo{l. 'Η xαυ τoυ μεγαλoπρεπo6q τt*
' t'". 1. '-
*Ψ '. : ''' '/"
'
...γετυpe' Hpoaπ οI ιηBιt:εοr 1: {''--_-----____,_i. .:
τλoυ τoυ θεo6JEρλα Φιoτενεoι&ν. K&πoυ την ενo1λo6oε.i': , ."*,ευ&λωτη πλευρ& τoυ θεo6-'Eρλα, o(γoυρα πρoΤ6ν ψυαq 6γι"' , '''"'";ixαι τ6oo επαγγελματιι\e αντιψετdlπtσηζ τoυ ρ6λoυ. .. !' ,i;';Jr
Κ&πoιoq πρo1ωρo6oε στην αριατερ{ μερι& τoυ ναo6,
φωτιoμdνoυ ελ&1ιoτα τ{τoια ιilρα. 'oλα εtyαν Nανoνιoτε{
oωoτ&", cδoτε να ταpαψεtνει μετ& τoν εoπεριν6 ανoι1τ66 o
να6q' oι &νθρωπo[ τηc' εtyαν dδη oτηθε [ aε Nα[ρυεq θdoειq
τLα"να" επιβλdπoυν. M6νo iναqιερtαq υπτjρ1ε oτo γραφεioτoυ ναo6, ευχαριστημdνo6 πoυ αx6ψυπ{ρ1αν γενναι6δω-ρα πλ&αματα,6ποιq η xυρiα πoυ πλ{ρωoε dνα οoβαρ6 πo-o6 για να με{νει ^,ιαL να πρooευ1ηθεi oλoμ6να1η.
H'Eρλα Φιοτενεoι&ν xαΘ6ταν στo πιo oxoτειν6 oημεioτoυ ναo6 περιμ6νoνταC,.Ε[γε εμπιoτoo6νη στoν τανιN6 Nαιoτη ooβαρ6τητα τηq Δdαπoιναq. Αν yναL ψLσoxoιμιoμdνη
γΘεq, xαταλd,βαινε. Πρooπαθo6σε να Nατα}ι&pευ την cδραyναL τo μdρos πoυ τηζ 6ριζε γυα τη oυν&ντηoη. Δεν εμπι-oτευ6ταν τoυq ανθρ<ilπoυq, αλλ& ρtaNαρε' 'Eπαιρνε βεβαi-ωc, τα ψtτρα τη6. Για x&θε ενδε16μενo. Η dμφυτη 1ιαχν-
πo']ltα τηq πυ&τoαζ των θειiν. Bπiαηe otaαw6ταν τα λα-oτυψtνυα,, y.?επ
'ιr.αL γενmιlιq τα ταπο6τσια πoυ δε δ{λωναντην παρoυσfu τoυq, oε αντ{θεoη πρoζ ε,ιεtνα με τιζ Nαλiqδερμ&τινε6 o6λε6.
Tα pi1ψατα oταψ&τηcαν λiγα ψ€τρα π{aω τηc,'H xα}'&
εξαaxηψtνη αxot1τηζ _στην ΑφριNd τo 1ρdωνε Nυ αυτ6-ξπυαaε τη διoταNτιx6τητα των ιι6πoυλωνll παπoυτoιιiiν.Καt τη γρ{γoρη αν&oα. Γνωριζε πoλλ& ατ6 αν&oεc.ΕιxεN&νει oλ6x\ρη διατριβ{ π&νω oτιq αν&oεζ των αιλoυρoει-διΔν Nαι οτην εφια}ιτιι&" oυωπη)'s1αν&λoγη διαδιxαo(α των
376 δ/ /
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
ερπετcδν. ΑN6μη y'αL των πτηνι/rν. Aντιλαμβαν6ταν τηνπαραψιNρt1xLνηat1τoυ6, εi1ε μd,θει Nαλ'&" 6}'α τα πρoδoτι-x& oημ&δι α τ\e αxwηotαq. To αγαπημdνo τη4 θ{ψα i1ταν
η ιιαπoμυθoπoiηαη τoυ χαμoυφλ&ζll, {aωq γυατt etγε εψ_
βαθ6νει στην τα.Pαπo(ηoη τη6 αλ{θειαq απ6 &μυνα. Αρ-
γ6τερα αγγυξe την ηδoνd τηq επiθεoηq, εξυQιΔνoντσ"ζ τα.
ηθιN&" ερε[oψατα τoυ NαNo6.
Π6oα xαι π6aα θαυμαoτ& πρ&γψατα δεν ε(1ε μ&θει η'Eρλα Φιoτενεoι&ν .NαL' παρ' 6λα αυτ&., δυoαναα1ετo6oε
πoυ {ταν αναγxαoμdνη να ξεβoλευτεi χαι ν' αλλd,ξει θd-
oη μdoα o' εxε(νo τo d,βoλo oταoiδι τoυ Aγioυ Kωνοτα-ντ[νoυ. 'Hλπιζε πωq x&τoτε, d,υλη, &χρrμη Nαι &οoψ,στην πto πρo1ιορημdνη φdoη τη6 θεoπoiηorts τη6, θα
μπoρo6oε να xυνε|παι lισ'L να. περιoτρ6φεται xωρtq i1νo6 o-
δ6νη6.
Παρ& τα υoγνρ&" παυo{πoνα, oι π6νoι oτo oιilμα, oταx6Nα\α, την απoy'αθ{λωναν απ6 τoυq xωδιNo6q τoυ μεγα-λε[oυ τηq, αλλ& δεν μπoρo6ο'ε να'γει γυριoμdνη την πλ&*
τη σε μια γρ{γoρηαν&.aα.Σν"tφτηxe αoτραπιαtαπ&λι τηνεν61ληoη πoυ τηζ πρoξενo6oαν τα γατιaια {ηψατα τωνανθρcδπων, δ&μαoε τo παiιτ6 yνσ.L τo oιilμα τη€, oτερdωoε
xα}'&' τα πεταλoυδiαια γυαλι&, πoυ τα στραc, τoυζ αντανα-Nλo6ααν τιq {ρεμεq φλ6γεq των χαντηλιιΔν, Nαι &λλαξεoτ&aη β{1oνταq. Aρρωoτoι &νεμoι Nυxλoφoρo6oαν oταπνευμ6νια τηq 6oo βρ&διαζε, tφταιγαν τισ.L τα" πo6ρα πoυ
oυντηρo6oαν τo ιιoτυλ'Eρλαll. ΣυγNdντρωσε την πρoσo-
y$"ηeστη μισoσχ6τεινη N61η τoυ ναo6, eιε[ 6πoυ αν&,oαι-
νε x&πoυoq.
378
...ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ιιΛoιπ6ν;ll &xoυoε αptpαυη τη φων{ τηζ. H φcυντj τoυ
πρωτε6oντα ρ6λoυ. Δεν π{ρε απ&ντηoηo6τεxυ 6ταν επα_
ν6λαβε τo <ιλoιπ6ν)) γtα δε6τερη φoΡ&", με μεγαλ6τερηoταθερ6τητα. Aπ6 N&.πoια μερι& tφταoε o μεταλλιN6q {_
χoζ των απει}ητυNι!ιν αξεooυ&ρ των oυνoδι1ν ττl(. oι αρ-
1&γγελoι τoυ θεo6-'Eρλα οε ετoιμ6τητα. Tηq γiρθε αxατ&"-
σχετηεπιθυμdα να βρ(oει στην εσπεραντυx$1δι&λεxτo πoυ
μιλo6oε ψε τo ψατια.oiτη oιiζυγ6 τη6 Φιoτενεoι&ν, N&τι ψε-ταξ6 αρμεν ιxi1c,, εp ραυNfie, αpαpικfiq xαυ ιaπανιNt1c,.'Eβ ρ, -
σε με oτ6μφo, ελεγ16μενη ενoτιxτωδcb6 να μην εξ&ι[.,ει τo
ζ{λo των εxτελεατιδν πoυ παραμ6νευαν.ιcEτoι μιλ&q τc6ρα;ll τη ριΔτηoε η oru&.'Eναq χoυρα-
oμdνoq &ντραq με βαρι& φωνi.<iEτoι θυμιilνω. 'F'τaι αpγιζω να θυμcδνω .. 'l> απ&ντη-
οε ι.|&1νoνταc, να" πρooδιoρioευ τo aγt1ψα τoυ &ντρα, πoυ
π\o'kζε ανεπαioθητα. ιι'Eτoι θυμriνω. Eiναι μια γλιΔo-σα πoυ cπ&νυα ψιλt6ταυ, γιατ[ εLναι αδ6νατo να τη μ&θειNανε[q. Θα πρdπει να ε{oαι...υ
((...σφoυγγαρ6φιδo>l, oυμπλ{ρcυoε o Στ&θηe ' ιιΘαπρi-πeL να μπoρεiq ν' απocτηθ[ζειc ε6Noλα, να μαθα(νειq ε6-
Noλα, αν 6γυ απ6 εξυπν&δα, oiγoυρα απ6 x&πoια διαo'τρo-
φ{ τoυ εγNdφαλoυ . Κ&πoτε, πρυν απ6 μια6 αιcδνα, εησ"
γνωρioει tνα xoρiπoι πoυ στo xεφ&λ'ι τoυ 6Nρυβε tνα πρ6-θυμo oφoυγγ&ρι. 'Eνα θαυμαoτ6 oφoυγγ&ρι...ll
Tι1lρα τoν dβλεπε o1εδ6ν xαΘαρ&.' Δεν εi1ε γρωψαταπoλλ&, αφoil tραν βαμμdνo6 oτo 1ρc6μα τoυ xεριo6 xαι τ"r1e
ειN)vρtαq. 'Eναq Φηλ6q &ντραq ψε γxρ[ζα μαλλιri Nω ψ&-τtα πoυ γυ&λιζαν. Kd,τι θερμ6 6oo xαυ παλι6 τρεψ6παιζε
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
ερπετcδν. ΑN6μη y'αL των πτηνι/rν. Aντιλαμβαν6ταν τηνπαραψιNρt1xLνηat1τoυ6, εi1ε μd,θει Nαλ'&" 6}'α τα πρoδoτι-x& oημ&δι α τ\e αxwηotαq. To αγαπημdνo τη4 θ{ψα i1ταν
η ιιαπoμυθoπoiηαη τoυ χαμoυφλ&ζll, {aωq γυατt etγε εψ_
βαθ6νει στην τα.Pαπo(ηoη τη6 αλ{θειαq απ6 &μυνα. Αρ-
γ6τερα αγγυξe την ηδoνd τηq επiθεoηq, εξυQιΔνoντσ"ζ τα.
ηθιN&" ερε[oψατα τoυ NαNo6.
Π6oα xαι π6aα θαυμαoτ& πρ&γψατα δεν ε(1ε μ&θει η'Eρλα Φιoτενεoι&ν .NαL' παρ' 6λα αυτ&., δυoαναα1ετo6oε
πoυ {ταν αναγxαoμdνη να ξεβoλευτεi χαι ν' αλλd,ξει θd-
oη μdoα o' εxε(νo τo d,βoλo oταoiδι τoυ Aγioυ Kωνοτα-ντ[νoυ. 'Hλπιζε πωq x&τoτε, d,υλη, &χρrμη Nαι &οoψ,στην πto πρo1ιορημdνη φdoη τη6 θεoπoiηorts τη6, θα
μπoρo6oε να xυνε|παι lισ'L να. περιoτρ6φεται xωρtq i1νo6 o-
δ6νη6.
Παρ& τα υoγνρ&" παυo{πoνα, oι π6νoι oτo oιilμα, oταx6Nα\α, την απoy'αθ{λωναν απ6 τoυq xωδιNo6q τoυ μεγα-λε[oυ τηq, αλλ& δεν μπoρo6ο'ε να'γει γυριoμdνη την πλ&*
τη σε μια γρ{γoρηαν&.aα.Σν"tφτηxe αoτραπιαtαπ&λι τηνεν61ληoη πoυ τηζ πρoξενo6oαν τα γατιaια {ηψατα τωνανθρcδπων, δ&μαoε τo παiιτ6 yνσ.L τo oιilμα τη€, oτερdωoε
xα}'&' τα πεταλoυδiαια γυαλι&, πoυ τα στραc, τoυζ αντανα-Nλo6ααν τιq {ρεμεq φλ6γεq των χαντηλιιΔν, Nαι &λλαξεoτ&aη β{1oνταq. Aρρωoτoι &νεμoι Nυxλoφoρo6oαν oταπνευμ6νια τηq 6oo βρ&διαζε, tφταιγαν τισ.L τα" πo6ρα πoυ
oυντηρo6oαν τo ιιoτυλ'Eρλαll. ΣυγNdντρωσε την πρoσo-
y$"ηeστη μισoσχ6τεινη N61η τoυ ναo6, eιε[ 6πoυ αν&,oαι-
νε x&πoυoq.
378
...ΥΣTEPA. ΗPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ιιΛoιπ6ν;ll &xoυoε αptpαυη τη φων{ τηζ. H φcυντj τoυ
πρωτε6oντα ρ6λoυ. Δεν π{ρε απ&ντηoηo6τεxυ 6ταν επα_
ν6λαβε τo <ιλoιπ6ν)) γtα δε6τερη φoΡ&", με μεγαλ6τερηoταθερ6τητα. Aπ6 N&.πoια μερι& tφταoε o μεταλλιN6q {_
χoζ των απει}ητυNι!ιν αξεooυ&ρ των oυνoδι1ν ττl(. oι αρ-
1&γγελoι τoυ θεo6-'Eρλα οε ετoιμ6τητα. Tηq γiρθε αxατ&"-
σχετηεπιθυμdα να βρ(oει στην εσπεραντυx$1δι&λεxτo πoυ
μιλo6oε ψε τo ψατια.oiτη oιiζυγ6 τη6 Φιoτενεoι&ν, N&τι ψε-ταξ6 αρμεν ιxi1c,, εp ραυNfie, αpαpικfiq xαυ ιaπανιNt1c,.'Eβ ρ, -
σε με oτ6μφo, ελεγ16μενη ενoτιxτωδcb6 να μην εξ&ι[.,ει τo
ζ{λo των εxτελεατιδν πoυ παραμ6νευαν.ιcEτoι μιλ&q τc6ρα;ll τη ριΔτηoε η oru&.'Eναq χoυρα-
oμdνoq &ντραq με βαρι& φωνi.<iEτoι θυμιilνω. 'F'τaι αpγιζω να θυμcδνω .. 'l> απ&ντη-
οε ι.|&1νoνταc, να" πρooδιoρioευ τo aγt1ψα τoυ &ντρα, πoυ
π\o'kζε ανεπαioθητα. ιι'Eτoι θυμriνω. Eiναι μια γλιΔo-σα πoυ cπ&νυα ψιλt6ταυ, γιατ[ εLναι αδ6νατo να τη μ&θειNανε[q. Θα πρdπει να ε{oαι...υ
((...σφoυγγαρ6φιδo>l, oυμπλ{ρcυoε o Στ&θηe ' ιιΘαπρi-πeL να μπoρεiq ν' απocτηθ[ζειc ε6Noλα, να μαθα(νειq ε6-
Noλα, αν 6γυ απ6 εξυπν&δα, oiγoυρα απ6 x&πoια διαo'τρo-
φ{ τoυ εγNdφαλoυ . Κ&πoτε, πρυν απ6 μια6 αιcδνα, εησ"
γνωρioει tνα xoρiπoι πoυ στo xεφ&λ'ι τoυ 6Nρυβε tνα πρ6-θυμo oφoυγγ&ρι. 'Eνα θαυμαoτ6 oφoυγγ&ρι...ll
Tι1lρα τoν dβλεπε o1εδ6ν xαΘαρ&.' Δεν εi1ε γρωψαταπoλλ&, αφoil tραν βαμμdνo6 oτo 1ρc6μα τoυ xεριo6 xαι τ"r1e
ειN)vρtαq. 'Eναq Φηλ6q &ντραq ψε γxρ[ζα μαλλιri Nω ψ&-τtα πoυ γυ&λιζαν. Kd,τι θερμ6 6oo xαυ παλι6 τρεψ6παιζε
ΓτANNHΣ ΞΑNΘoΥΛΙ{Σ
oτo βλdμμα τoυ. Ανoιγ6xλεισe τα ρoυθo6νια να σtγoυρευ-
τεt γru τη μυρωδι& πoυ τηζ doτελνε αυτ6c, o &ντρα6 πoυ d-
μπαtνε rc 6τ ιψα, γα}ταρ6 c" xαι ξαν αψψd ν o q, oτo παι1ν δ ι τη e.
αMυρζειq αx6ψ θει&φι..tl τoυ ε[πε. ι<Koλλ& xαι δε
φε6γει ιΔoπoυ να πεθ&νειqll. Πfγε να γελd,οει , ψα τηζ $ιP-
θε β{1αq.<<Εξαpτ&ταt πotoζ πρooδιoρζει τo 1ρ6νo τoυ θανdτoυ.
Aν φτdoω τα εβδoμ{ντα' τα oγδ6ντα s1τα eNατ6, μπoρε{6λα αυτ& να '1oυν γαΘε[ απ6 π&νω μoυ...))
αΔε φε6γει ψε τ[πoτα. Ωρus ιλpεq απ' τoυq αγxιIlνεq {NL απ' τυq ψαaγ&λε6 μo6 dρ1oνται θειo6xεq Nαι βωριoνα-τριo61ε6 αναθυμιd,oειq. Eγ6 τo ξdρω. Kι 6λα τα a&νταλα}ιαL τα- πατooυλι& τoυ x6oμoυ να παoαλειφτε[q, δε φε6γει.Γι' αυτ6 γ6ριoα π(oωll.
ι<Για διxαιoo6νη...tl To ε(πε ειρωνιx&' aα}τιιλνoνταζ τα.
1εiλη τoυ.ι<o N6oμoq διαλ6εται 1ρ6νια τιi:ρα. K&πoιoq τρtπeι να
β&λει ""ξη'Χρα&ζεται μια οτ&λα διNαιoo6νη σε τ6aη α-διx(α...ll Toυ ανiπτυξε με επι1ειρ{Ψffiη πoυ πιo πoλιi εi-
χσ'ν να. x&νoυν με τo θεατριN6 τρ6πo τηc, εNφoρ&ζ τoυζ τα.-
ρri με την oυοfu, τo εiδoq διNαιoo6νηζ πoυ εχπρoοωπo6oε.o Στ&θη6 πρooπαθo6σε να βρει τ6νoυq oιxεloυq oτη
φωνi τoυ τdρατoζ πoυ ξαμoλo6oε μ6δρoυq απ6 Nαθdδραq
θεtx\c', εxπξψπoνταq λ&μι.|ειq απ' τo οxελετ6 των γυα-λιcδν τη6, διd,o'τιNτo με διαμ&ντια t16,τ,. &},}'o \ταν εxet-νεζ oι aτραpωτmiqπtτρεq, xoυνcΔντα6 tνατεφ&)'ι σ1ιεπα.-
oμdνo απ6 γo6νινo oxo6φo.ιιΠo6 dxρυι{rεq τη Mατiλντα.;'' τηδιdxoι|ε απ6τoψα.
J8o
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
<<Αυτ6 σε α1τασχoλεi; Δε θdλειq να μ&θειq τι απiγινανoι δoλoφ6νου τηqπαλυ&€ φιλεναδiτσο(,ζ σoυ; Δε θdλειc. E(-oαι αoφαλιoμdνoq τ|oω απ'τoν x6ριo πoυ βλdπω μπρoατ&
μoυ χι απ' τoν ωραio θεωρητιx6 x6ομo τoυ Καιqο{l τωι,
Mελιoαrby' Αx6μη δε μεγd,λω aeq, xαηψtνε Στ&θη. . .llι<AN6μη δε γdραoα, αν αυτ6 εννoε{q. Φoβ&ααι πoυ θυ_
ψ&ψαι την αγ&π"η μoυ γto( τη Mατiλντα;llιι'ooo γι' αυτ6. ' 'ν x&τι πtγe να πει η 'Eρλα Φιoτενε-
oι&ν, αλλ& τηq pγi)κε 6ναq λυγμ6e ραγιoμdνoq, tνα απo-
λιθωμ6νo παρ&πoνo. Γρ{γoρα ξαναpρi1xε τη οτ6ρεη φωνiτoυ θεo6: <ιExε(νη ηγυναtια στo νoσoχoμεio oε αyαπ&".. '>l
ιιΑυτ6 τjθελε6 να μ&θειg; Tρ6μαξε. Tην τρ6μαξrq...uα'oλoι τρoμ&ζoυν σ1τ' τo θε6-'Eρλα. 'Eπ,aι πρtπει. Kι ε-
o6...rr<ιNαι, ιι εycλ. Tρoμd,ζω, λυπ&μαι, αγαπιλ xαι θυμd,-
μαt...))ιιTo ξdρω 6τι θυμ&oαυ, γt' αυτ6 ε(ηα την περιdργεια να
αε δω...υαMε εiδε6...llιιNαι, υπoθdτω 6τι oε βλdπω. Σε xoιτcb. Πdραoαν πoλ-
)r&., π&"ρα πoλλ& 1ρ6νια γtα νoι εμπιατε6oμoζι την 6ραoi1
μoυ. H 6oφρηoη, ναt' μoυ λdει 6τι ε{ααι εo6...llκo θε66-'Bρλα βαoiζεται μ6νo oτην 6oφρηoη;>> ι&γγα_
oε o Στd,θηq.
<ιMη γ[νεoαι 1υδα[oq. Τπ&ρ1oυν ρ6λoι xαι ρ6λoι oε μιαΘε6τητα...ll αναoτdναξε η'Eρλα Φιoτενεοι&ν. α'Eναq δευ_
τερε6ων ρ6λoq, πoυ αν6λαβε την υπ6θεoη Xωραφ&, pη-αιμoπoιε[ την 6oφρηoηll.
BB1
ΓτANNHΣ ΞΑNΘoΥΛΙ{Σ
oτo βλdμμα τoυ. Ανoιγ6xλεισe τα ρoυθo6νια να σtγoυρευ-
τεt γru τη μυρωδι& πoυ τηζ doτελνε αυτ6c, o &ντρα6 πoυ d-
μπαtνε rc 6τ ιψα, γα}ταρ6 c" xαι ξαν αψψd ν o q, oτo παι1ν δ ι τη e.
αMυρζειq αx6ψ θει&φι..tl τoυ ε[πε. ι<Koλλ& xαι δε
φε6γει ιΔoπoυ να πεθ&νειqll. Πfγε να γελd,οει , ψα τηζ $ιP-
θε β{1αq.<<Εξαpτ&ταt πotoζ πρooδιoρζει τo 1ρ6νo τoυ θανdτoυ.
Aν φτdoω τα εβδoμ{ντα' τα oγδ6ντα s1τα eNατ6, μπoρε{6λα αυτ& να '1oυν γαΘε[ απ6 π&νω μoυ...))
αΔε φε6γει ψε τ[πoτα. Ωρus ιλpεq απ' τoυq αγxιIlνεq {NL απ' τυq ψαaγ&λε6 μo6 dρ1oνται θειo6xεq Nαι βωριoνα-τριo61ε6 αναθυμιd,oειq. Eγ6 τo ξdρω. Kι 6λα τα a&νταλα}ιαL τα- πατooυλι& τoυ x6oμoυ να παoαλειφτε[q, δε φε6γει.Γι' αυτ6 γ6ριoα π(oωll.
ι<Για διxαιoo6νη...tl To ε(πε ειρωνιx&' aα}τιιλνoνταζ τα.
1εiλη τoυ.ι<o N6oμoq διαλ6εται 1ρ6νια τιi:ρα. K&πoιoq τρtπeι να
β&λει ""ξη'Χρα&ζεται μια οτ&λα διNαιoo6νη σε τ6aη α-διx(α...ll Toυ ανiπτυξε με επι1ειρ{Ψffiη πoυ πιo πoλιi εi-
χσ'ν να. x&νoυν με τo θεατριN6 τρ6πo τηc, εNφoρ&ζ τoυζ τα.-
ρri με την oυοfu, τo εiδoq διNαιoo6νηζ πoυ εχπρoοωπo6oε.o Στ&θη6 πρooπαθo6σε να βρει τ6νoυq oιxεloυq oτη
φωνi τoυ τdρατoζ πoυ ξαμoλo6oε μ6δρoυq απ6 Nαθdδραq
θεtx\c', εxπξψπoνταq λ&μι.|ειq απ' τo οxελετ6 των γυα-λιcδν τη6, διd,o'τιNτo με διαμ&ντια t16,τ,. &},}'o \ταν εxet-νεζ oι aτραpωτmiqπtτρεq, xoυνcΔντα6 tνατεφ&)'ι σ1ιεπα.-
oμdνo απ6 γo6νινo oxo6φo.ιιΠo6 dxρυι{rεq τη Mατiλντα.;'' τηδιdxoι|ε απ6τoψα.
J8o
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
<<Αυτ6 σε α1τασχoλεi; Δε θdλειq να μ&θειq τι απiγινανoι δoλoφ6νου τηqπαλυ&€ φιλεναδiτσο(,ζ σoυ; Δε θdλειc. E(-oαι αoφαλιoμdνoq τ|oω απ'τoν x6ριo πoυ βλdπω μπρoατ&
μoυ χι απ' τoν ωραio θεωρητιx6 x6ομo τoυ Καιqο{l τωι,
Mελιoαrby' Αx6μη δε μεγd,λω aeq, xαηψtνε Στ&θη. . .llι<AN6μη δε γdραoα, αν αυτ6 εννoε{q. Φoβ&ααι πoυ θυ_
ψ&ψαι την αγ&π"η μoυ γto( τη Mατiλντα;llιι'ooo γι' αυτ6. ' 'ν x&τι πtγe να πει η 'Eρλα Φιoτενε-
oι&ν, αλλ& τηq pγi)κε 6ναq λυγμ6e ραγιoμdνoq, tνα απo-
λιθωμ6νo παρ&πoνo. Γρ{γoρα ξαναpρi1xε τη οτ6ρεη φωνiτoυ θεo6: <ιExε(νη ηγυναtια στo νoσoχoμεio oε αyαπ&".. '>l
ιιΑυτ6 τjθελε6 να μ&θειg; Tρ6μαξε. Tην τρ6μαξrq...uα'oλoι τρoμ&ζoυν σ1τ' τo θε6-'Eρλα. 'Eπ,aι πρtπει. Kι ε-
o6...rr<ιNαι, ιι εycλ. Tρoμd,ζω, λυπ&μαι, αγαπιλ xαι θυμd,-
μαt...))ιιTo ξdρω 6τι θυμ&oαυ, γt' αυτ6 ε(ηα την περιdργεια να
αε δω...υαMε εiδε6...llιιNαι, υπoθdτω 6τι oε βλdπω. Σε xoιτcb. Πdραoαν πoλ-
)r&., π&"ρα πoλλ& 1ρ6νια γtα νoι εμπιατε6oμoζι την 6ραoi1
μoυ. H 6oφρηoη, ναt' μoυ λdει 6τι ε{ααι εo6...llκo θε66-'Bρλα βαoiζεται μ6νo oτην 6oφρηoη;>> ι&γγα_
oε o Στd,θηq.
<ιMη γ[νεoαι 1υδα[oq. Τπ&ρ1oυν ρ6λoι xαι ρ6λoι oε μιαΘε6τητα...ll αναoτdναξε η'Eρλα Φιoτενεοι&ν. α'Eναq δευ_
τερε6ων ρ6λoq, πoυ αν6λαβε την υπ6θεoη Xωραφ&, pη-αιμoπoιε[ την 6oφρηoηll.
BB1
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘοΥΛHΣ
((Kαι η Mατ[λντα;ll<ιH Mατ(λντα ξ{ρeι πωζ τo συννεφtασμdνo πρ6oωπo
τoυ μιNρo6 Στr1θη, dνα βρriδυ ανoιξι&τιNo, στα. Γι&ννενατoυ L949, ανtμευ oτην xλ&oη των ωραiιυν πραγμ&τιυν...llεiπε αoθμα{νoντα6.
ιιKαι o θε66 { 6,τι &λλo ε[oαι,'Eρλα Φιoτενεoιdν, τυξt-ρεt;)) τη διdxoι!.lε.
αΠωq δεν υπ&ρ1ειζ στη λtoτα τηe τιμωρiαq. Mην ανη-αυxεi6. Θα oυνε1(oεLζ να ζευqN&τω απ' ταπαζ&ριατηc,αν-θρcbπινηq διxαιoo6νηq, εNτ6q Nι αν θελτ)oεLζνα" μoυ x&νειq
xαN6' Μαq παραxoλoυθo6ν oι oυνεργ&τεζ μoυ. ΙNανo[ xαυαπoτελεoματmot...ν'Fiπεπα την tπυαoε η παραπoνεμdνητρυφερ6τητσ' ψLα'C, γυναtNαq xoμμdνηe oτα δ6o: αΑx6μη δε
μεγ&λωαεq, ιαηψtνε Στ&θη. Mια ζω{ γλωoo&q...llι<06τε εo$ π{γαινεq παραν'&τω...)) Δεν {ταν o(γoυρoq
σε πotoν απευθυν6ταν.'ΕναqN6ψπoq oτo λαιμ6 τo6 dφρα-
ζ, "η φων"η.ιιΠdραoε τ6aoqxαυρ6q,,πoυ μπoρo6με να θυμ6μαιsτε 6,τt
θdλoυμεll, εtπε η'Eρλα. <ιΑπ6ι|ε θα φ6γω xαι μ&λλoν δε θα
ξαναβρεθo6με o' αυτ{ τη ζωγi. Mπoρεd να oυνε1iooυμε νααντ)xoυμε στtζ αναμνfioειq,6oo θα υπ&ρ1oυν oτo μυαλ6μα6. Αυτ{ θα ε{ναι η μoναδιx{ πραγψατυN6τητ&. ψαq>>'
αKαι η Mατ(λντα;llαΔε θα εiμαι αναγxαoμdνη να την π&ρω μαζi μoυ ατo
υπdδαφo6 τηq Aφρυιi1c,. Εxε[ αν{μω. ENεi θα βρ(oNoμαιπρtν μπεt o ελληνιx6q 1ειμιiναq. Tι δoυλειd tγει η Mατiλ-ντα να odρνεται πtoω απ' τα ταξ[δια τoυ θεo6-'Eρλα; Α-φηod την να'ργεται xαψυ& φoρ& να coυ ιρατ& oυντρoφι&
...ΥΣTEPΑ. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ο'τα 6νειρα. Δεν d1ει απαυτt'ρειq. Πoτd δεν ε{1ε, αν θυμ&-
oαι, 6πωq λεq πωq θυμ&ααι' Φoβιομdνη {ραν, 6πωq Nι ε-
o6. '. 'oπωq dνα oωρ6 αδ6ναμoι &νθρωπoι.. 'llH'Eρλα Φιoτενεoι&ν τραpi1γτηxε απ6τoψααπ' τo στα_
o[δι. 'Ιoιωoε τo zoρμi τηζ πoυ τo β&ραινε τo τeρ&oτιo παλ-τ6 Nω γ$πηoε δυo φoρdq δυνατ& τα γαντoφoρεμdνα 1dριατΙq. o Στ&θη6 τα'γαcε μπρooτ& aτηyυνα[Nα πoυ iπαι-ζε τo θε6, τυφλωμ6νo q απ6 τα διαμ&ντια των γυαλιιilν τη€.
Κω τα μαχιγtαρtσμdνα τηe ψ&τυα 6μωq -μαNυγυαζθεατρι_x6, αν&λoγo τoυ ντυοiματoζ- πετo6ααν αoτραπtq, xαθιΔq
&ναpαν ξναζ iναq oι πoλυdλαιot τoυ ναo6, διαλ6oντα.c τσ"
oNoτ&δια.
oπιoθo1ιiρηaε ξαφνtαoμdνoq, μα, πρoτo6 η 'Eρλα Φι-oτενεoι&ν τoυ γυρioευ την πλ&τηxαL φ6γει, τoυ 1αμoγd-λαoε πλατr&, ψ' tνα γαψξελo μιoμdνo ατ61ιλι&δεq xα-τεoτραμμdνεq ευτυ1(εζ, σφραγtoμdνo απ' τoυq θρ6μβoυ6
τoυ θανdτoυ. o Στ&θη6 πρ6λαβε να ξε1ωρtoευ τo μα6ρoxεν6 oτην απαaτρ&πτoυoα oδoντooτoιyLα τηC,.Κ&τι τi)γενα" TcεL) 6μrq η 'Eρλα_θε6q με γρdγoρo {ηψα ε[yε απoψα.-
Nρυνθε(.
Πioω τη6 αNoλo6θηoαν oι oυνoδo(, ),ιoστoυμοιριoμdνoι
&'ν τ ρεq ξε1ω ριoτo6 ενπ oπto ψατo 6, βλoo'υρo L xαυ απ ρ6 o ιτ oυ,
ρi1νoντα6 πρooεγιxie p"ατυiq τριγ6ρω.
o Στοiθη6 παρdμενε αN[νητoq,λoυoμdνoq o' dναν ιδριΔ-
τα, πoυ για πρcδτη φoP&", απ' 6co μπoρo6oε να θυμηθεi, α-
νdδυε τLc) Lαψσ'τLxdq μυρωδιdζ των πηγιilν. Tα φcδτα τoυ
ναo6 1αμτjλωααν πdλι, oυ oxt{q τoν τ6λιξαν, τα ψ&τυα των
αγiων τoυ τdμπλoυ oNoτε(νιασαν y.L αυτ&.'
382 3BB
ΓΙANNHΣ ΞΑNΘοΥΛHΣ
((Kαι η Mατ[λντα;ll<ιH Mατ(λντα ξ{ρeι πωζ τo συννεφtασμdνo πρ6oωπo
τoυ μιNρo6 Στr1θη, dνα βρriδυ ανoιξι&τιNo, στα. Γι&ννενατoυ L949, ανtμευ oτην xλ&oη των ωραiιυν πραγμ&τιυν...llεiπε αoθμα{νoντα6.
ιιKαι o θε66 { 6,τι &λλo ε[oαι,'Eρλα Φιoτενεoιdν, τυξt-ρεt;)) τη διdxoι!.lε.
αΠωq δεν υπ&ρ1ειζ στη λtoτα τηe τιμωρiαq. Mην ανη-αυxεi6. Θα oυνε1(oεLζ να ζευqN&τω απ' ταπαζ&ριατηc,αν-θρcbπινηq διxαιoo6νηq, εNτ6q Nι αν θελτ)oεLζνα" μoυ x&νειq
xαN6' Μαq παραxoλoυθo6ν oι oυνεργ&τεζ μoυ. ΙNανo[ xαυαπoτελεoματmot...ν'Fiπεπα την tπυαoε η παραπoνεμdνητρυφερ6τητσ' ψLα'C, γυναtNαq xoμμdνηe oτα δ6o: αΑx6μη δε
μεγ&λωαεq, ιαηψtνε Στ&θη. Mια ζω{ γλωoo&q...llι<06τε εo$ π{γαινεq παραν'&τω...)) Δεν {ταν o(γoυρoq
σε πotoν απευθυν6ταν.'ΕναqN6ψπoq oτo λαιμ6 τo6 dφρα-
ζ, "η φων"η.ιιΠdραoε τ6aoqxαυρ6q,,πoυ μπoρo6με να θυμ6μαιsτε 6,τt
θdλoυμεll, εtπε η'Eρλα. <ιΑπ6ι|ε θα φ6γω xαι μ&λλoν δε θα
ξαναβρεθo6με o' αυτ{ τη ζωγi. Mπoρεd να oυνε1iooυμε νααντ)xoυμε στtζ αναμνfioειq,6oo θα υπ&ρ1oυν oτo μυαλ6μα6. Αυτ{ θα ε{ναι η μoναδιx{ πραγψατυN6τητ&. ψαq>>'
αKαι η Mατ(λντα;llαΔε θα εiμαι αναγxαoμdνη να την π&ρω μαζi μoυ ατo
υπdδαφo6 τηq Aφρυιi1c,. Εxε[ αν{μω. ENεi θα βρ(oNoμαιπρtν μπεt o ελληνιx6q 1ειμιiναq. Tι δoυλειd tγει η Mατiλ-ντα να odρνεται πtoω απ' τα ταξ[δια τoυ θεo6-'Eρλα; Α-φηod την να'ργεται xαψυ& φoρ& να coυ ιρατ& oυντρoφι&
...ΥΣTEPΑ. HPΘAN oΙ MEΛΙΣΣEΣ
ο'τα 6νειρα. Δεν d1ει απαυτt'ρειq. Πoτd δεν ε{1ε, αν θυμ&-
oαι, 6πωq λεq πωq θυμ&ααι' Φoβιομdνη {ραν, 6πωq Nι ε-
o6. '. 'oπωq dνα oωρ6 αδ6ναμoι &νθρωπoι.. 'llH'Eρλα Φιoτενεoι&ν τραpi1γτηxε απ6τoψααπ' τo στα_
o[δι. 'Ιoιωoε τo zoρμi τηζ πoυ τo β&ραινε τo τeρ&oτιo παλ-τ6 Nω γ$πηoε δυo φoρdq δυνατ& τα γαντoφoρεμdνα 1dριατΙq. o Στ&θη6 τα'γαcε μπρooτ& aτηyυνα[Nα πoυ iπαι-ζε τo θε6, τυφλωμ6νo q απ6 τα διαμ&ντια των γυαλιιilν τη€.
Κω τα μαχιγtαρtσμdνα τηe ψ&τυα 6μωq -μαNυγυαζθεατρι_x6, αν&λoγo τoυ ντυοiματoζ- πετo6ααν αoτραπtq, xαθιΔq
&ναpαν ξναζ iναq oι πoλυdλαιot τoυ ναo6, διαλ6oντα.c τσ"
oNoτ&δια.
oπιoθo1ιiρηaε ξαφνtαoμdνoq, μα, πρoτo6 η 'Eρλα Φι-oτενεoι&ν τoυ γυρioευ την πλ&τηxαL φ6γει, τoυ 1αμoγd-λαoε πλατr&, ψ' tνα γαψξελo μιoμdνo ατ61ιλι&δεq xα-τεoτραμμdνεq ευτυ1(εζ, σφραγtoμdνo απ' τoυq θρ6μβoυ6
τoυ θανdτoυ. o Στ&θη6 πρ6λαβε να ξε1ωρtoευ τo μα6ρoxεν6 oτην απαaτρ&πτoυoα oδoντooτoιyLα τηC,.Κ&τι τi)γενα" TcεL) 6μrq η 'Eρλα_θε6q με γρdγoρo {ηψα ε[yε απoψα.-
Nρυνθε(.
Πioω τη6 αNoλo6θηoαν oι oυνoδo(, ),ιoστoυμοιριoμdνoι
&'ν τ ρεq ξε1ω ριoτo6 ενπ oπto ψατo 6, βλoo'υρo L xαυ απ ρ6 o ιτ oυ,
ρi1νoντα6 πρooεγιxie p"ατυiq τριγ6ρω.
o Στοiθη6 παρdμενε αN[νητoq,λoυoμdνoq o' dναν ιδριΔ-
τα, πoυ για πρcδτη φoP&", απ' 6co μπoρo6oε να θυμηθεi, α-
νdδυε τLc) Lαψσ'τLxdq μυρωδιdζ των πηγιilν. Tα φcδτα τoυ
ναo6 1αμτjλωααν πdλι, oυ oxt{q τoν τ6λιξαν, τα ψ&τυα των
αγiων τoυ τdμπλoυ oNoτε(νιασαν y.L αυτ&.'
382 3BB
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
ιιE(ναι αΡΥd", x6ριε...)) τoυ e{πε o νεαρ66 υερi,αq. κΕ[-oτε εντ&ξει;''l
ιι'Eτoι θαρρω...ll Ei1ε φωνd, ε{γε αν&oι oτα μdλη τoυxυxλoφoρoi'ιoεξαν&τo α[ψαπoυ η xαρδι& doπρω1νε με δ6-ναβη: ενθαρρυντιx&.
Ζαλυcψtνoq ανdπνευoε την υγραotα τηq ανotξι&τιNηe
βραδι&6. Mπρooτ& απ6 την εxx}ηo[α xαL στα" γ6ρω πεζo-δρ6μια oι P<iooι ψεταν&oτeq oυζητo6oαν τα" διx& τoυq, 6-πω6 6λα τα βρdδια. Ξανθd6 xαι μελα1ρυνtqγυναtNεqψε &-σπρo, δι&φανo δ6ρμα xαμoγελo6oαν στoυζ &ντρεqπoυ φαi-νoνταν να διηγo6νται παραψ$θια απ6 oτtπεq απαξιν6ψτeqερωτιι&'
Σταψ&τηaε ν' αxo6oει. Δεν μπoρo6oε να δει, αλ}τα &-χoυγε xαΘαp& αν&ψεoα απ' τυq oμιλ[ε6 τoυ πλ{θoυζ τoτραγo6δι. ΠριΔτα μια υι.[.,lφιυνoζ χι αμdαω6 ψετ&" tναq &"-
ντραζ με φων{ τρεμ&μενη ξπυαcαν να τραγoυδo6ν oτη
γλιiooα τoυζ τη Ndνα. Tη Niνα 1τoυ απ0χαιρετo6oε τoυq
παλιo66 τηq φiλoυ6 oτo oιδηρoδρoμιN6 oταθμ6, ξεxιν<b-ντα'ζ τLα. τo μαxρ6 ταξ(δι oτη Σιβηρtα. Πα}ιι τo ταξiδι...To τραγo6δι...
ΙΙΛΙ0Σ ΣE ΛΙΓ0 ΘA ΠAPATοΥΣE ToN KPΙO ΓΙA ΧAPH TΟΥ
Tα6ρoυ, μα o Απρiλιo6 παρdμενε δρooερ6q, αx6ψ Nι
αν{μερα τo Π&aaα' αν }LαL στην lτασχα.λι&τιxηουνεiδηoητηq Δioπotναζ η ψ{'pα tτρeπε να ε(ναι πλημμυριoμdνη α-π6 εξ&γγελoυq τη6 ε6xo\e ευτυ1[αq τoυ xαλoxαιριo6.
'Ι1ταν μια μ6ρα xαΘαρi1, στετνtι', μ' ευ1&ριoτηφαoαρLααT'' τα γ6ρω αγρo>ιτt1ψατα, με αραι{ oυννεφι& xαι μ6νoNατ& τυq τdooεριq τo απ6γευμα γλ6xανε απ6\υτα, την ιΔ-
ρα τoυ Nαφi.<<Tι oιtφτεσαι;)) H Δdoπoινα' αιo{lραoτη, 6φερνε τoυ6
εαπρdoo-δυναμiτεq για παιδι&, γαμπρo66 Nαι φiλoυq. oΣτ&θηc', ψε Nλειoτ&. τα ψ&τια, απoλ&μβανe τη}'ιαN&δα α*
ραγμdνoq aτην παλιd." π&νtνη πλι&ν πoλυθρ6να.<ιΣxdφτoμαι αν υπ&ρχει αμμωνtα...l>Tα δiδυμα εγγ6νια ξεo&λωναν μπoυooυλ<iντα"ζ στα'
γoρτ&'ρια, x&τω απ' τιq ελιdq, αφo6 ε(1αν εξαντλ{οει ατηντηex&λα τα Noυτ&pυα τ\e ox6}'αq τoυ xτ\ψατo6. Trilρα εi-
1αν oτρdι|.lεt την πρoσofi τoυq oτι6 μdλιooεq.αΤπd,ρxει αμμωνiα;υ
gB+
- 25o
B8b
ΓΙANNHΣ ΞANΘOΥΛHΣ
ιιE(ναι αΡΥd", x6ριε...)) τoυ e{πε o νεαρ66 υερi,αq. κΕ[-oτε εντ&ξει;''l
ιι'Eτoι θαρρω...ll Ei1ε φωνd, ε{γε αν&oι oτα μdλη τoυxυxλoφoρoi'ιoεξαν&τo α[ψαπoυ η xαρδι& doπρω1νε με δ6-ναβη: ενθαρρυντιx&.
Ζαλυcψtνoq ανdπνευoε την υγραotα τηq ανotξι&τιNηe
βραδι&6. Mπρooτ& απ6 την εxx}ηo[α xαL στα" γ6ρω πεζo-δρ6μια oι P<iooι ψεταν&oτeq oυζητo6oαν τα" διx& τoυq, 6-πω6 6λα τα βρdδια. Ξανθd6 xαι μελα1ρυνtqγυναtNεqψε &-σπρo, δι&φανo δ6ρμα xαμoγελo6oαν στoυζ &ντρεqπoυ φαi-νoνταν να διηγo6νται παραψ$θια απ6 oτtπεq απαξιν6ψτeqερωτιι&'
Σταψ&τηaε ν' αxo6oει. Δεν μπoρo6oε να δει, αλ}τα &-χoυγε xαΘαp& αν&ψεoα απ' τυq oμιλ[ε6 τoυ πλ{θoυζ τoτραγo6δι. ΠριΔτα μια υι.[.,lφιυνoζ χι αμdαω6 ψετ&" tναq &"-
ντραζ με φων{ τρεμ&μενη ξπυαcαν να τραγoυδo6ν oτη
γλιiooα τoυζ τη Ndνα. Tη Niνα 1τoυ απ0χαιρετo6oε τoυq
παλιo66 τηq φiλoυ6 oτo oιδηρoδρoμιN6 oταθμ6, ξεxιν<b-ντα'ζ τLα. τo μαxρ6 ταξ(δι oτη Σιβηρtα. Πα}ιι τo ταξiδι...To τραγo6δι...
ΙΙΛΙ0Σ ΣE ΛΙΓ0 ΘA ΠAPATοΥΣE ToN KPΙO ΓΙA ΧAPH TΟΥ
Tα6ρoυ, μα o Απρiλιo6 παρdμενε δρooερ6q, αx6ψ Nι
αν{μερα τo Π&aaα' αν }LαL στην lτασχα.λι&τιxηουνεiδηoητηq Δioπotναζ η ψ{'pα tτρeπε να ε(ναι πλημμυριoμdνη α-π6 εξ&γγελoυq τη6 ε6xo\e ευτυ1[αq τoυ xαλoxαιριo6.
'Ι1ταν μια μ6ρα xαΘαρi1, στετνtι', μ' ευ1&ριoτηφαoαρLααT'' τα γ6ρω αγρo>ιτt1ψατα, με αραι{ oυννεφι& xαι μ6νoNατ& τυq τdooεριq τo απ6γευμα γλ6xανε απ6\υτα, την ιΔ-
ρα τoυ Nαφi.<<Tι oιtφτεσαι;)) H Δdoπoινα' αιo{lραoτη, 6φερνε τoυ6
εαπρdoo-δυναμiτεq για παιδι&, γαμπρo66 Nαι φiλoυq. oΣτ&θηc', ψε Nλειoτ&. τα ψ&τια, απoλ&μβανe τη}'ιαN&δα α*
ραγμdνoq aτην παλιd." π&νtνη πλι&ν πoλυθρ6να.<ιΣxdφτoμαι αν υπ&ρχει αμμωνtα...l>Tα δiδυμα εγγ6νια ξεo&λωναν μπoυooυλ<iντα"ζ στα'
γoρτ&'ρια, x&τω απ' τιq ελιdq, αφo6 ε(1αν εξαντλ{οει ατηντηex&λα τα Noυτ&pυα τ\e ox6}'αq τoυ xτ\ψατo6. Trilρα εi-
1αν oτρdι|.lεt την πρoσofi τoυq oτι6 μdλιooεq.αΤπd,ρxει αμμωνiα;υ
gB+
- 25o
B8b
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘoΥΔΗΣ
((Για αμμων[α δεν εtψαι xαι τ6oo βdβαιη, αλλ& xυxλo-
φoρo6ν &λ λα ενδιαφdρoντα axεν &o ψατ α τ Lα. τ ερατ &xιαlt .
Toυ 1αμoγdλααε αyα.πηaι&ριιαo {oτω xι αν εxεtνoζ συ-νlyιζε να xρατd." τα ψ&τια oφαλιaτ&.,, x6ντρα oτoν {λιo.
ι<Θα πιει6 xαφi;>>
λτi για απ&ντηaη, d,πλωoε τo xtρι τoυ cδoπoυ oυν&-ντησε τo διx6 τηq. Γoν&τιoε δiπλα τoυ 1αΙδε60ντα.ζ τα"
μαλλι& τoυ. o επιθειορητ"l1c,Καλαγαν τjθελε xo6ρεμα, αν
χαι τoυ π{γαιναν τα ψαxρυ& μαλλι&.<ιMαq βλdπoυν. ..l> τηq ε[πε.<ιTo ξdρω...ll Toν φ(ληoε απα}'&" π[cω ατ' τ' αυτ[.
ιιΣxεφτ6μoυν 6τι τo'ιαλoxαiρι θα μπoρo6ααμε να π&"-
με dνα ταξ[δι πρoq Boρρ&. Mην ξεwαc, 6τι tγω να περt-
μαζdι|ω ιαL |λLα xληρoνoμι&...llιιKι εγcΔ τo oxεφτ6μoυν. Θα ε{ναι cοραiα. Θα φτd,ooυ-
ψε ψαxρι&", θα'γε;"q να μoυ δεiξειq τ6oα xαυ τ6oα μdρη...Eλπ[ζω να μη oτdρει|.,αν oι πηγdq...ll
αKι εγc6 ελπiζω να μη oτερdι.|.,ει ηφανταotαμαq γι' αυ-τ&" πoυ δεν xαταφdραμε ν' απoχρυπτoγραφ{ooυμεll.
Η Δdoπoιναξερ6Bηξε xαι N6λληοε τo oτ6μα τηζ στoαυτ[ τoυ:
ιιΦoβ&μαι 6τι &"ρxιaεq να γiνεααι o6νθετo6 σαν τo τα.-
μπρ6 μoυ. Moυ dφερε διiρo dνα &λμπoυμ ξεν&γηoηq οτoMoυoε(o Poντdν. 'oλα εNεiνα τα eξαtoια ερωτιxd γλυ-πτ&... Aπ' 6αo Nατ&λαpα, πρooπαθεi 6μμεoα να τoνιΔoειτη γυναιχε(α μoυ αντoπεπotθηoηυ.
ι<M&λλoν να υπερθεματ[oει για τoν τρ6πo πoυ δι&λεξε6
να γερ&oειqll.
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MJΔΙΣΣEΣ
Γ6λαoαν 6πω6 γελo6oαν oτην αρfi τηe γνωριμ[α6τoυ6, 6ταν o Στ&θηq υπξxυπτε στo συναtσθηψατυι6 ει-βιααμ6, δηλιilνoντα6 υπoταγ{ xαι oυνtπεια στoν Καψ6τωι, Mελπαcb.
ιιΛυπ&μαι πoυ γiναμε μd,ρτυρε6 τ6oων απoxαλ6ι.|.,εωνlt,
τoυ ε(πε διoρθcbνoνταq τα" μαλλι& τηζ με xoρπo[oτιxηχα-
ρη.α'Eμαθα τoυλ&1ιoτoν τα 6ρυ&" μoυ πρtν απ6 τo fΙ&cγα.
Moυ φαiνεταL τ'ωζ μπoριil να βελτιcbοω τoυζ 6πνoυq μoυ,
να διαoιΔoω N&πoυεq αναμνdoειq με πto επαγγελματιx6τρ6πo...υ
ι<Ωραiα αxo{lγεται αυτ6. Θα νooτα\o6με επαγγελμα-τιι&...ll
H Δ6oπoινα διααNdδαζε με την εφευρετιx6τητ& τoυ.
ιι Θα θ υμ6μ σ.σ τ ε eπατ γ ε}'ψατ ιι&ll, τη δι6ρθω αε.
ιιTι θα πeL ε7τατΥε}'ψατιι&;>l
<ι'oτι ξdρoυμε. Αυτ6 θα πει. Kι 6τι μoιραζ6μαατε πto
πoλλd, απ' 6cα νoμ(ζαμευ.<ιNαι, πιo πoλλ&l>. Toυ 'aφιξε τo γtρι με δ6ναμη. αΘα
πιειq Nαφ{7>
<ιΔιπλ6ll.ι<Mε λ(γη ζαxαρη. ' 'πιιNαι, με λiγηll.
386 BB7
ΓΙΑNNHΣ ΞANΘoΥΔΗΣ
((Για αμμων[α δεν εtψαι xαι τ6oo βdβαιη, αλλ& xυxλo-
φoρo6ν &λ λα ενδιαφdρoντα axεν &o ψατ α τ Lα. τ ερατ &xιαlt .
Toυ 1αμoγdλααε αyα.πηaι&ριιαo {oτω xι αν εxεtνoζ συ-νlyιζε να xρατd." τα ψ&τια oφαλιaτ&.,, x6ντρα oτoν {λιo.
ι<Θα πιει6 xαφi;>>
λτi για απ&ντηaη, d,πλωoε τo xtρι τoυ cδoπoυ oυν&-ντησε τo διx6 τηq. Γoν&τιoε δiπλα τoυ 1αΙδε60ντα.ζ τα"
μαλλι& τoυ. o επιθειορητ"l1c,Καλαγαν τjθελε xo6ρεμα, αν
χαι τoυ π{γαιναν τα ψαxρυ& μαλλι&.<ιMαq βλdπoυν. ..l> τηq ε[πε.<ιTo ξdρω...ll Toν φ(ληoε απα}'&" π[cω ατ' τ' αυτ[.
ιιΣxεφτ6μoυν 6τι τo'ιαλoxαiρι θα μπoρo6ααμε να π&"-
με dνα ταξ[δι πρoq Boρρ&. Mην ξεwαc, 6τι tγω να περt-
μαζdι|ω ιαL |λLα xληρoνoμι&...llιιKι εγcΔ τo oxεφτ6μoυν. Θα ε{ναι cοραiα. Θα φτd,ooυ-
ψε ψαxρι&", θα'γε;"q να μoυ δεiξειq τ6oα xαυ τ6oα μdρη...Eλπ[ζω να μη oτdρει|.,αν oι πηγdq...ll
αKι εγc6 ελπiζω να μη oτερdι.|.,ει ηφανταotαμαq γι' αυ-τ&" πoυ δεν xαταφdραμε ν' απoχρυπτoγραφ{ooυμεll.
Η Δdoπoιναξερ6Bηξε xαι N6λληοε τo oτ6μα τηζ στoαυτ[ τoυ:
ιιΦoβ&μαι 6τι &"ρxιaεq να γiνεααι o6νθετo6 σαν τo τα.-
μπρ6 μoυ. Moυ dφερε διiρo dνα &λμπoυμ ξεν&γηoηq οτoMoυoε(o Poντdν. 'oλα εNεiνα τα eξαtoια ερωτιxd γλυ-πτ&... Aπ' 6αo Nατ&λαpα, πρooπαθεi 6μμεoα να τoνιΔoειτη γυναιχε(α μoυ αντoπεπotθηoηυ.
ι<M&λλoν να υπερθεματ[oει για τoν τρ6πo πoυ δι&λεξε6
να γερ&oειqll.
...ΥΣTEPA. HPΘAN oΙ MJΔΙΣΣEΣ
Γ6λαoαν 6πω6 γελo6oαν oτην αρfi τηe γνωριμ[α6τoυ6, 6ταν o Στ&θηq υπξxυπτε στo συναtσθηψατυι6 ει-βιααμ6, δηλιilνoντα6 υπoταγ{ xαι oυνtπεια στoν Καψ6τωι, Mελπαcb.
ιιΛυπ&μαι πoυ γiναμε μd,ρτυρε6 τ6oων απoxαλ6ι.|.,εωνlt,
τoυ ε(πε διoρθcbνoνταq τα" μαλλι& τηζ με xoρπo[oτιxηχα-
ρη.α'Eμαθα τoυλ&1ιoτoν τα 6ρυ&" μoυ πρtν απ6 τo fΙ&cγα.
Moυ φαiνεταL τ'ωζ μπoριil να βελτιcbοω τoυζ 6πνoυq μoυ,
να διαoιΔoω N&πoυεq αναμνdoειq με πto επαγγελματιx6τρ6πo...υ
ι<Ωραiα αxo{lγεται αυτ6. Θα νooτα\o6με επαγγελμα-τιι&...ll
H Δ6oπoινα διααNdδαζε με την εφευρετιx6τητ& τoυ.
ιι Θα θ υμ6μ σ.σ τ ε eπατ γ ε}'ψατ ιι&ll, τη δι6ρθω αε.
ιιTι θα πeL ε7τατΥε}'ψατιι&;>l
<ι'oτι ξdρoυμε. Αυτ6 θα πει. Kι 6τι μoιραζ6μαατε πto
πoλλd, απ' 6cα νoμ(ζαμευ.<ιNαι, πιo πoλλ&l>. Toυ 'aφιξε τo γtρι με δ6ναμη. αΘα
πιειq Nαφ{7>
<ιΔιπλ6ll.ι<Mε λ(γη ζαxαρη. ' 'πιιNαι, με λiγηll.
386 BB7
...ΥΣTEPA. HΡΘAN 0Ι MEΛΙΣΣEΣ
ρωτιχo6 { εθνιxο6 περιε1oμdνoυ' oμotoχατ&)qxτεq, πoυ
πιθαν6ν ξαν&Noνaαν στα iδια μdρη πριν απ6 πoλλ& 1ρ6νια.Μα Nατ& τα ξημερriΨmα, πρoτo6 αρ1(ooυν τα xε},αη-
δ[oματα των πoυλιιilν, 6λα oταματo6ν Nι iνα αυτox{νητo_φoρτηγ6, υπoθdτoυν, απ' τo λα1&νιαoμα τηζ v:tιχανηq_απoμαxρ6νεταL σε Nατευθ6νoειq 6πoυ δεν υπ&ρ1oυν δρ6-
μoι, διdξoδoι i1γν&"ρυα ατ6 παλυ& μoνoπ&τια. '.
Ι ΠEPΙΣΣOTEPEΣ ΛoΥTPoΙIΙΙΓEΣ' ΓNΩΣTEΣ ',H ΛΙΓoTEPo
γνωoτd6, oυνε1iζoυν να υπ&ρ1oυν _εxτ6q των Αρxτι-xc{lν, πoυ ρ{μαξαν εντελciq_ ψε φeνατLxo6q θιαocΔτεq Nυ-
ρiωq τoυq μiνεe τoυ xα}ιo'ιαιριo6. Ανθρωπoι oυντjθω6 τηeτρ[τηq ηλυNtαq, πoυ αναζητo6ν αναxo6φιση στην ιαψατιNt1θαλπωρ{ τιυν νεριbν, τtq ετυaxlπτoνταL μdχρι τα τdλη τoυ
oxτωβρη.Aλλεq παραμdνoυν ανor1τtq 6λo τo 1ρ6νo, πρ6θυμε6 να
περιθ&λι|oυν την περι6ργειO( των ταξιδιωτι6ν πoυ φτ&νoυνo' αυτtq,6μωq oι πιo πoλλdq λειτoυργo6ν απ6 τα ψtoαΙoυν(oυ ψξχPι να γαλ&oευ o xαιρ6q τo φθιν6πωρo.
Kαι δεν ε(ναι λ[γoι εNεtνoι πoυ, xατ&' τη δι&ρxεια τηqΘεραπεtαq τoυc)' τLζ ν$yτεq, αε c{iρεq πoυ γiνoνταt ot μυ-oτηρι<lδειq διεργααiεq τoυ 6πνoυ, ξυπνo6ν απ6 τραγo6διαευτρ&πελα με dχo παλι6, ξεφτιoμdνo, xαυ oργfρτρεζ πoυαφ{νoυν oτην ι{.lυfi τη λιπoθυμmt1ox6νητηq νooτα\iα6.Δεν τo oυζητo6ν ψεταξJυ τoυq,γιατ[ φoβo6νται πωq δε θα
γiνoυν πιoτευτo[. Kι 6μωq, xρ6νια τιλρα αxoilν μιooλιω-μdνε6 φρ&oειq xαι δραματιNiq αταyγελiεq πoιημ&των ε-
388 3ιJ9
...ΥΣTEPA. HΡΘAN 0Ι MEΛΙΣΣEΣ
ρωτιχo6 { εθνιxο6 περιε1oμdνoυ' oμotoχατ&)qxτεq, πoυ
πιθαν6ν ξαν&Noνaαν στα iδια μdρη πριν απ6 πoλλ& 1ρ6νια.Μα Nατ& τα ξημερriΨmα, πρoτo6 αρ1(ooυν τα xε},αη-
δ[oματα των πoυλιιilν, 6λα oταματo6ν Nι iνα αυτox{νητo_φoρτηγ6, υπoθdτoυν, απ' τo λα1&νιαoμα τηζ v:tιχανηq_απoμαxρ6νεταL σε Nατευθ6νoειq 6πoυ δεν υπ&ρ1oυν δρ6-
μoι, διdξoδoι i1γν&"ρυα ατ6 παλυ& μoνoπ&τια. '.
Ι ΠEPΙΣΣOTEPEΣ ΛoΥTPoΙIΙΙΓEΣ' ΓNΩΣTEΣ ',H ΛΙΓoTEPo
γνωoτd6, oυνε1iζoυν να υπ&ρ1oυν _εxτ6q των Αρxτι-xc{lν, πoυ ρ{μαξαν εντελciq_ ψε φeνατLxo6q θιαocΔτεq Nυ-
ρiωq τoυq μiνεe τoυ xα}ιo'ιαιριo6. Ανθρωπoι oυντjθω6 τηeτρ[τηq ηλυNtαq, πoυ αναζητo6ν αναxo6φιση στην ιαψατιNt1θαλπωρ{ τιυν νεριbν, τtq ετυaxlπτoνταL μdχρι τα τdλη τoυ
oxτωβρη.Aλλεq παραμdνoυν ανor1τtq 6λo τo 1ρ6νo, πρ6θυμε6 να
περιθ&λι|oυν την περι6ργειO( των ταξιδιωτι6ν πoυ φτ&νoυνo' αυτtq,6μωq oι πιo πoλλdq λειτoυργo6ν απ6 τα ψtoαΙoυν(oυ ψξχPι να γαλ&oευ o xαιρ6q τo φθιν6πωρo.
Kαι δεν ε(ναι λ[γoι εNεtνoι πoυ, xατ&' τη δι&ρxεια τηqΘεραπεtαq τoυc)' τLζ ν$yτεq, αε c{iρεq πoυ γiνoνταt ot μυ-oτηρι<lδειq διεργααiεq τoυ 6πνoυ, ξυπνo6ν απ6 τραγo6διαευτρ&πελα με dχo παλι6, ξεφτιoμdνo, xαυ oργfρτρεζ πoυαφ{νoυν oτην ι{.lυfi τη λιπoθυμmt1ox6νητηq νooτα\iα6.Δεν τo oυζητo6ν ψεταξJυ τoυq,γιατ[ φoβo6νται πωq δε θα
γiνoυν πιoτευτo[. Kι 6μωq, xρ6νια τιλρα αxoilν μιooλιω-μdνε6 φρ&oειq xαι δραματιNiq αταyγελiεq πoιημ&των ε-
388 3ιJ9
IΦΘΝΦ9ΘΘo)2Θo
Ξ..
c
:'ΞΨ
'c
ηEΞ:<
ΞrΞ=ΞΞoEΞ
ξ Ξ.Eτ Ξ Ξ Ξ g= Ξt*E ΞΞΞΞ
ΞΞΞ =
Ξ Ξ
gEE gΞ€ Ξ ΞΞ Ξ *βΞ€E
Ξ ΞE Ξ 5ΞΞE ΞΞ β€
Ξg ΞΞξ€ Ξ Ξ *ε€
Ξ,ξ ΞE Ξ 1.€
=E.=
;ΞΞΞ Ξξ Ξ iΞσ=ε'ΞΞ Ξ€
Ξ Ξ Ξ
Ξ ΞE Ξ θΞi€,Ξ ΞΞ1Ξ,Ξξ
Ξ Ξ Ξ ΞiΞΞ Ξ
E', ΞΞΞΞEΞ EΞE;Ξ ΞΞ5 f=Ξ * Ξ Ξ Ξ Ξ Ξ
€ Ξ ΞΞg Ξ€
?tΞ€E€ * Ξg a Ξ Ξ€
Ξ3E-
ΞE ΞΞΞ ΞΞEE ΞΞΞ 9ΞE ΞiΞg€g€: