Download pdf - (0906) 한류세미나_발제집.pdf

1988

. 3

.

KBS (2016. 2. 24~4. 14)

.

.

.

.

,

.

.

.

, 21

. ,

.

.

0/ 1

.

.

.

, , .

,

.

. , ,

. ,

.

, 21

.

.

,

. .

21

21 ,

.

. K-, K-pop , , ,

. ,

. 3

.

,

.

, .

, .

, .

.

.

.

2 / 3

, ?

, ? ? .

. ,

. , .

.

. .

(wave) .

.

.

.

? detached

interest () ,

.

.

.

.

glo+cal .

.

.

(intangible heritage) ,

.

. .

? ,

?

! .

. . . .

.

.

ABC XYZ .

,

.

NATO ? No Action, Talk Only.

4 / 5

1

2

1

1

*

* , .

1 8 / 9

1 10 / 11

1 12 / 13

1 14 / 15

1 16 / 17

1 18 / 19

1 20 / 21

1 22 / 23

1 24 / 25

1 26 / 27

1

KBS 2

, . 100%

,

.

.

.

.

, .

.

.

.

.

.

.

,

.

1

,

.

.

. .

,

.

.

.

.

. .

, ,

,

.

.

.

.

,

.

28 / 29

2

1.

43 (16, 2016.2.24~4.14) 30%

, . 2016

. ,

,

. () , ,

.

KBS (2010), (2014)

.

.

( ) ()

. () () .

. (KBS) (NEW)

. .

.

. .

2

250 .

.

(),

() . .

PPL . .

. , ,

. .

, - . .

.

2.

,

- .

.

- . 6 :

4 .

- ( ) ( )

. ( 7 : 3 ) 1 .

- , . 20

.

- .

.

-

(NBC, ).

- .

.

- ( ) .

, .

- 25 3

30 / 31

.*

- () .

.

() .

- .

. KBS ()

.

, .

- (8 ). 130

, , ,

.

3. 10

20 . 1 10 . 2000

K- . 2. 3

. , , , ,

20 .

4 . K, K

(), K, K . () ,

. . , ()

20 .

.

,

.

.

, , .

. .

* () 2014 28 , 27 . 30 (, 6.28), 40 (, 7.4), 25 (, 7.12) .

, , , ,

.

2

. 1990 ,

, 1997 .

20~30

. 2003 2005

2006 .

(2014), , .

10 - -

.

. .

(130) . KBS 40 ,

() 48 , 19 , (PPL) 30 140 .

. .

100 . 100

1 (KBS, 2016. 4. 29).

5800, 2000,

1500 1 . 1%

0.03% (, 2016. 4. 29).

. .

20

. XY ( 3 ) (32 )

.

. () .

4 .

.

.

32 / 33

. , .

,

. 8 1 , 130

. 16 TV .

. NEW

.

tvN OCN CJ E&M

3 .

. 6 .

4. ,

.

. .

.

,

.

,

.

. ,

. ()

.

1) (What) ,

, . ()

1 .

2

, , ,

, , (, 2005). ,

, .

, , ,

, , , , ,

. ,

. , ,

(, , 2008).

.

2011

. 7~8 .

.

, .

() . .

.

.

.

. ()

() .

! .

3 . 8 .

.

,

, .

(, ).

.

,

. .

.

.

34 / 35

.

.

.

.

, .

.

(, ).

. ,

. , , , , ,

, , , , .

.

.

. .

, , ,

. 2006 , ,

.

.

.

, ,

. . , ,

.

.

.

2) (Who),

TV (Who) . 1.

.

, .

.

2

8 (34 ), (1 ) ,

3 ,

. .

. , , ,

. , , , , ,

5 , , , , .*

() . (

) () ,

.

.

2012 , 56.2%, 13.7%

70% .

25~30% (PD, 2016. 7. 21).

,

.

.

. ,

. , . HB

, , .

.

.

.

.

.

. , ,

.

. , .

.

. .

* .

. SBS

.

36 / 37

.

3) (Where) , -

, ()

.

.

5 , ,

, PPL , . 3M(Money, Manpower,

Management) .

. , 3M .

.

. (hot)

.

, .

NEW(Next Entertainment World) . 2008 4

80 . (14) 6 . (52)

, , .

. , .

,

() (48) 37% . 1

SBS .

, , . 130

, . 100%

, . 1

, , PPL .

KBS , . KBS

. ( ) ,

.

2

NEW .

KBS . 100% KBS

. .

KBS (, 2016. 7. 20).

KBS .

. PPL

.

.

. . 6 : 4 .

. KBS .

.

. .

KBS 2 20 IHQ

. SBS NBC

, YG, . 10

10 .

HB tvN .

. (cool)

,

. (2007) , ()

2009 . .

2006 KT TV(IPTV) (2005), (2006)

. KT 2009 ,

2010 10 . SKT

IHQ 2006 IHQ 2010 .

. -

30 1990

.

38 / 39

- ---

. , 15

, .

AOA FT FNC , .

8 12 SM

. 2, 3 SM( ) (

) 50 ,

. IP() (

, ) (, 2016. 8. 15).

3 JS CJ E&M 2015 , (SBS)

, (SBS)

30% . 5,

(tvN), (OCN), (tvN)

.

KBS

. MBC , . SBS . tvN, OCN

.

(, 2016. 8. 2).

. ,

() .

.

.

.

. .

M&A()

.

QC .

. , .

.

2

4) (How) ,

. 2014 95

.

(130 ) , (500) (

, 2016. 3. 28).

32 .

, 8 20

. 150 .*

, VOD, OST , , 2 ,

, , DVD ,

30 80 .

NEW 1 550 3 25 1 6000

. 50% 1400 ( , 2016. 3. 28).

PPL (30 ) .**

60 . ()

. , .

16 1000

. .

.***

KBS 2 1 . 15 30 ,

2 1 . 7

32 . 15 1350 , 4

3000 , 16 70 16 .

3( ) .

.

. PPL. , ,

* , , , , , , , , , , , , , , ,

, , , , , , , , , .

** , , , , , ( ), ,

2S , .

*** 11 , 3

. , .

40 / 41

. PPL

.

5) (When) ,

, , ,

.

2015,

. 3~4

.

. ,

.

(PD, 2016. 7. 21).

2015 12 258 . ,

, CG 7 ,

2 .

4 , .

KBS PD . 350

,

.

, .

16 20 .

. ,

.

.

. ,

, .

.

,

. , , ,

2

.

(+)

. () .

6) , (Why)

. Lions Share .

.

.

NEW KBS KGCS(KBS Global Contents Syndication) 10

, 50%

.

( , ).

oo 2000

, ().

(2014 ).

.

70%

.

2010 2014 84.4% ,

11.4% .

(PD, 2016. 7. 21).

KBS KBS, KBS N (400)

.

2 . .

.*

KBS MBC, SBS ,

* , ( ), PD

. KBS ,

(, 2016. 7. 15).

42 / 43

,

. .

.

, .

.

(, 2016. 7. 18). ( 40% )

,

.

. KBS

(, 2016. 7. 20).

2016

. ,

.

. .

5. 10

10 2006 11 30, (

) TV .

1) 2005, 1

- 10 1995 1 8 (554 4222 ). 2001, 1892

2044 1 1 , 2005 4 1 (1

2300 3698 ).

2) ( : 2004 91.3%, 2003 85.7%, 2002 76.8%)

- 1000 , .

- 2005 , , , ,

, , , ,

2

3) 60

- 2.5 , 9 , 8 , 5 , 900

4)

. , , ,

, , .

. (), () , 2005 ,

- ,

. 3() : (95%), , ,

- 3() : , , ()

- 3() : , ,

- 3() : , ,

. ( ) () .

, .

800 300 .

. () . 6(

)

() .

6. ,

. ,

.

. 400 ()

44 / 45

. , , .

2 5 .

( )

.

2008 DS

. , (AI)

.

, 7 18 .

0 6

() .

.

. . 2010 2 658

1 4440 5 30% (

, 2016. 7. 19).*

. 5

.

.

.

.

( , 2016. 5. 17).**

7, .

.

.

.

355 1 K-

* 2012 5 2466 3 9221 25% .

** ( ) . ,

.

2

, , , , , , , , , IT .*

8 2008 (

) .

7. ()

1) -

2013 .

, , . ( :

, ) 13 () . , ,

.

.

,

.

30% ,

. ,

, .

41 5 (KBS , 2016. 8. 5). ,

26 .

(1999 ).

(25 ) . 10 30 .

2013 , 2014 ,

.

,

. 40 10 400 .

.

* , , , , , , ,

. , , , , , , , , ,

, ( , 2016. 7 .8).

46 / 47

.*

,

.

.

. . 1

.

2) -

-

.

VOD .

.

() () .

, PD

(, 2014. 10. 24).

,

, ,

. 2013, ,

SM C&C . 2014,

24 , 2015

. 2014

.

2014 ( 450 )

2015 DMG . 250

* . , , .

. ,

( PD).

2

.

5 (jtbc, 2016. 8. 5). 3 (60%)

. .* ,

, , , 10

2010 .

2011 8, () ,

TV 1000 . ,

.

. 20

2014 10 . 2013 1

, 2014 10 (1 ) 2 .

2014 . 2 4 , 5

8 , 7 12

, 9 20

.

5 (), (), (

), (), ().

. YG 3 ( MBC, 2016. 7. 20).

NEW 533 (2014) 2 ()

. 2005 , , , , ,

, VR 1 .

33.3% . BBC, ITV, 20, , NowTV, CJ E&M,

KBS .**

0

.

(PD, 2016. 7. 21).

* 2004 57.4%, 15.3%, 10.8%, 2.4%, 2.2%, 1.8%, 1.5%

. 2014 15 9747 , 13 4123 (

, 2016. 8. 8).

** 2014, CJ E&M , . , ,

1 . (1

) . () ,

, , , .

48 / 49

. .

.

LIG

.

2014 8 2016 5 2 11

3 4 . 40% 20%

(, 2016. 8. 8).*

MBC 7 . 850

, , 3 160 1500

.

3) -

, , ,

. .

. ,

.

(). 1

2005 25-15 . 25%

, (19~22) 15% . 150

10 . 2015,

2 . 30%

.

.

.

.

1 4 (KBS 9 , 2016. 8. 5).

. 19 Go West

, Go China ()

.

* YG, HB, , , , , , , FNC, SM, Sim. ,

, DMG ,, , , , , , .

2

.*

( PD)

.**

(, 2014. 11. 26). .

. .

.

.

(PD, 2016. 7. 21).

4) (), ()-

.

. .

.

, ,

. () .

(, ) .

() 6

. (,

50, 2015).

. ---

- , 20 .

. ,

, ,

. 2000,

* . 2016

1 TV (31.4%) , LG (34.2%) 2.8%

(, 2016. 8. 16).

** , , , , PD ).

50 / 51

.

2016 8 4, .

3 20 ().

, , , ,

.*

.

, .

, , .

, , ()

(, 2016. 8. 4).

1

2017 .

, 3 .

.

(, 2016. 8. 9).

. .

10 (),

() - .

.

(, 2016. 8. 13).

8.

,

() .

. (human ware).

* , TV ,

, , 1 , ,

2

, , , ,

.

, ,

, . . .

() (), () () (,

, 2015). .

2 .

. , , , , ,

4 .

.

50 , . 24

2274 ( 26%) 1 .

.

() () ,

(GS) (CS) .

. .

.

.

.

. , , how much how many

. , .

,

. ABC XYZ .

.

- 11 , , , ,

() .

5 .

. , ,

. Made in Korea in by for, with Korea

.

. OEM ODM .

52 / 53

.

. .

. , (hands)

.

.

. , , ,

. .

.

,

. TV PC VOD, SNS . OTT

.

16 .

. ,

.

.

, ,

. , ,

, .

.

China talks-

Thaad talks-

Money talks-

&

. .

, .

. .

() . , , ,

. , , . 12

2

. .

(OTT)

.

(Contrarian View). .

.

10 1 .

10 90 & .

54 / 55

2

KBS

1.

.

.

. TV ,

.

.

2.

. , ,

.

, ,

.

2

. .

.

3.

,

().

.

.

.

4.

.

.

.

.

.

,

.

.

56 / 57

3 K-POP ,

4

2

3

K-pop ,

1.

1 (1987~2009), K-pop

2 (2010~2015) . 1987 20

1

(1990),

(2000) .

, .

. (KBS)

(TBS, 2011), (KBS) (TV, 2011)

.

2005

(MBC) .

.

K-pop. K-pop

2 .

K-pop .

,

K-pop .

3

K-pop

. iN

K-pop , .

, , , , ,

, K-pop , . .

.

. .

. .

, ,

.

K-pop (Memetics)

. (meme) , . K-pop

, K-pop , . K-pop

K-pop .

, K-pop .

. K-pop ,

, , , , , ,

. , , , ,

. , , ( ), ,

( ), , , , , , ( )

.

, (phe-

notype) . K-pop

K-pop , K-pop .

K-pop , K-pop (genotype)

K-pop .

, .

. K-pop

.

. .

.

K-pop .

60 / 61

. . ,

. .

K-pop ,

. , ,

.

, K-pop

? K-pop ,

? .

2. K-pop ,

1) ?

.

, . K-pop

. .

1600 . 2(372)

. ,

()

. 5(651)

, 2(682) ,

.

. ,

. K-pop

.

2) ?

(, 1157~1223) () .

. ,

() , (, ,

3

). , ,

, . ().*

. ,

. .

(, )** . () ,

, , .***

.

(vehicle) K-pop ?

, ? ,

? K-pop

?

3) K-pop

. K-pop, ?

().**** .

[] (), .*****

(), ()

. () 8() , ()

() () () () () () ()

.******

, , , , .

?

? .

* .

** , 2013: 50; , 1989: 40.

*** , , ( ).

**** .

***** , 2007: 216.

****** , 238.

62 / 63

? .*

() 1 () ,

. K-pop

.

.

. K-pop, ?

[]

(, 2007: 234).

. .

K-pop .

, , K-pop

. K-pop

.

1 K-pop

K-pop

(/)

K-pop K-pop

. K-pop

. K-pop

(,).

(, ).

().

* , 2013: 76~77.

3

,

() .

.

( )

() -

- .

. K-pop, ?

().*

. . , , ,

, . . K-pop

. K-pop []

. . () . []

. [] () . ,

. () [, ]

. () [] .

.**

K-pop ,

. , .

.

K-pop .

. K-pop, ?

().*** [] .

( ).****

1 .

* .

** , 2012: 54~55..

*** .

**** .

64 / 65

.

. K-pop

? ()

K-pop .

K-pop , .

. .

[], [] .

. K-pop, ?

(, 79~166) .*

,

.

.

.**

(),

.

. ().

(,

).***

.****

K-pop 2

, ()

. K-pop , ()

, , .

* , 2013: 54.

** , , , , K-pop

, .

*** , 2013: 40; , 1989: 40.

**** , 2007: 240.

3

. .

, .

.

, .

()

.

. .

.

.

().

, ().*

,

.

.

, .

() () .

.

. .

. ,

. .**

* , 2013: 36~37; , 2007: 380~381.

** , 1993: 16; , 1976: 417~418.

66 / 67

3.

. .

. (Georg Simmel) (1900)

.*

1842 . .

.**

, ,

.

. .

, ,

.*** ,

?

. .

, , .

? ,

, ,

?

K-pop . .

K-pop ? [] K-pop,

K-pop, K-pop,

, 21

?

K-pop .

* Jung, 1995: 150.

** Benjamin, 1921: 125.

*** , 2013: 280~282.

3

3

K-pop , K-pop

, , K-pop

, , , . K-pop

. K-pop

,

. K-pop

,

.

, K-pop . K-pop

. .

K-pop , , .

, K-pop ?

K-pop . , K-pop

, .

. ,

68 / 69

.

. , ,

. , .

.

, .

K-pop K-pop

. ,

.

4

4

1.

(1)

.

, .

,

.

.

A .

- .

.

.

(2) KBSMBC .

- 3

.

.

70 / 71

. . 10

.

(3) .

, . 1991

.

, .

.

.

- ,

.

(4) .

.

.

, .

- .

(5) . (PD)

,

. ,

.

.

.

.

, . .

A .

.

.

.

4

- . one-source multi-use, , ,

.

.

(6) .

.

. .

TV , .

, , , TV .

,

TV .

, TV

.

2.

. ,

.

,

.

,

.

, A ,

.

3.

.

. .

72 / 73

. .

1)

,

. .

, ,

.

2)

,

. .

.

.

, . .

.

.

.

. .

.

3)

. .

. , ,

. .

. .

4

4)

, , .

.

5)

.

.

.

.

,

.

.

4.

1)

11 .

.

, .

2 .

, , SPC

.

. , , ,

. .

,

.

( ) 4 .

,

74 / 75

. ,

.

.

,

, .

. .

.

(SPC)

.

2) ,

. 2

. ,

.

. 3 3 .

. ,

3 .

.

. ,

( )

,

PP (CATV, IPTV, TV)

, ,

, , , ,

,

4

.

.

,

. PP, , , ,

.

.

.

.

2~3 .

.

.

4

.

. ,

.

EBS, K-TV, TV, .

, , , .

.

.

.

.

3)

- ,

. KBS

76 / 77

.

.

-

.

, (15% )

.

- , ,

.

- .

,

.

- .

.

- 20~50 .

.

.

- , ,

. ,

.

- .

, .

.

5.

- . .

. .

.

.

4

-

. .

.

.

- , , , ,

. ,

.

.

.

.

6.

.

.

.

, .

30 ,

.

. .

.

.

. ,

.

. ,

.

.

.

.

.

78 / 79

. ,

.

.

. . .

, ,

. ,

. .

, , 20 2, 2008.

, , 2013.

, 1 , 2011.

, , 2016 .

, , , 2016. 6.

, 2015 , 2015.

4

4

()

() . ()

.

,

.

.

.

,

. ( :

) (new wave)

.

,

. ,

.

,

80 / 81

.

.

. ,

.

.

.

,

.

, .

.

1988

5.4 (OB)

13

7. 1 ,

7.11

,

10.10 24(TV)

,

1989

1.31 .

,

(),(),

(),()

3.18 5

7.12 1

10.7 1.1

,2

11.27 .

80

1990

4.1 1

4.10

6.17

9.21 1990

12.13~14

1991

4.3~4

10.10 .2

,:(),

(),:().

2

12.6 1991

12.26

1992

1.31

2.7

3.27

4.24

8.28 3

10.28

1993

4.26 ,,

10.8

10.15 .1,2

,3,

4

12.3 .3

,:

(),(),

()

1994

3.25 ,

TV

(TV),

JosephSlade

1995

6.30 6.27

8.15 (1995)

11.18 1995(2)

82 / 83

1996

1.15 1995(3)

2.28 .4

,(),

(),()

3.29

4.24

5.8 TV

5.31 ,?

6.1 1996(4)

6.21

9.1 1996(5)

10.4 .(),

()()

10.5 .1

,2

10.23

12.1 1996(6)

12.2 YWCA

1YWCA

12.18

12.31 1996(7)

1997

2.24 MBC

3.27 TV

5.5 1997(8)

5.7 ,

5.31

6.26 TV

8.20 1997(9)

10.2 TV

11.1 1997(10)

11.27 KBS

1998

1.9 1997(11)

3.13

4.29

7.20 1998(12)

8.19 9

IMF

11.19

12.4 1998

12.18 1998(13)

1999

10.31 1999(14)

11.4

11.19~20

12.20 1999(15)

2000

7.24 MBC

2001

3.16 ,

5.11 -

7.20 .

()

11.2 12

2002

4.19

10.17 16

(1)

11.20 16

(2)

2003

1.22 MBC

2004

4.28 MBC500

2005

6.14 ,

?

12.23

12.23 .(

),()

()

2006

1.27 1

11.30 2(GoodBroadcasting)

1

2007

4.13

7.19 3

7.31

12.20 42007

20082

2008

12.19 53

2009

12.23 6,

4

2010

12.15 5

2011

12.12

6

2012

10.5 ?

12.12 TV2012,

7

2013

10.24 ()

12.18 2013

8

2014

10.2 ,,

12.17 2014-

9

2015

5.19

-

9.1 52,

12.15 10

84 / 85

( )

2006 1

200611303

(SBS)

YTN

DMB DMB

2007 2

20071220()3

KBS1

KBS1

MBC

CGV

2008 3

20081219()

MBC

EBS

SBS

2009 4

20091223()

KBS1TV

SBSTV

2010 5

20101215()

KBS1TV

2011 6

20111212

KBS

MBC

EBS

2012 7

20121212

KBS2

tvN

FM

2013 8

20131218

CBS

KBS

YTN9

MBC

?

2014 9

20141217

KBS2TV

EBS(Death)

3

tvN

MBC

2015 10

20151216

JTBC

KBS1TV

tvN

MBCTV

SBSTV