1
2
Leerlingenbegeleiding… Schoolloopbaanbegeleiding Leren en studeren Psychisch en sociaal functioneren Gezondheidspreventie
…op uw vraag
Centrum voor Leerlingenbegeleiding
3
We zijn zelf actief in het secundair onderwijs: Vrij Katholiek Gemeentelijk Vrij SteinerWe garanderen objectieve informatie over het volledige aanbod Met respect voor uw keuze
VCLB Leuven
Voor vrij en gemeentelijk onderwijs
4
5
Informatie opzoeken
Brochure “Naar de 1ste graad” Ouders van leerlingen 6de leerjaar hebben een exemplaar gekregen
www.vclbleuven.be Info / Op stap naar het secundair onderwijs Presentatie infoavond Interessante links
6
7
8
Inhoud
1. Structuur van het secundair onderwijs
2. Kiezen van een richting
3. Kiezen van een school
4. Keuzebegeleiding door school en CLB
5. Vragen
9
Structuur van het secundair onderwijs
ASO TSO KSO BSO43
2de leerjaar (A)basisopties2 BVL
1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B
765
ASO TSO KSO BSO
10
Algemeen secundair onderwijs
ASO TSO KSO BSO43
2de leerjaar (A)basisopties2 BVL
1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B
765
ASO TSO KSO BSO
11
ASO: Algemeen secundair onderwijs
Doel Voorbereiden op hoger onderwijs Geen directe voorbereiding op het beroepsleven
Inhoud Brede waaier algemeen vormende vakken
Hervorming ASO (sinds 2002) Reductie aantal richtingen 2de graad Versterkte basisvorming talen/wiskunde in 2de
graad Zelfstandig werk / projectwerk in 3de graad
12
Derde graad
Grieks-Latijn Grieks-wiskunde Grieks-wetenschappen Latijn-moderne talen Latijn-wetenschappen Latijn-wiskunde
Tweede graad
Grieks-Latijn Grieks
Latijn
ASO: richtingen met klassieke talen
13
ASO: Richtingen zonder klassieke talen
Derde graadEconomie-moderne talen
Economie-wiskunde
Economie-wetenschappen
Humane wetenschappen
Moderne talen-wetenschappen
Moderne talen-wiskunde
Wetenschappen-sport
Wetenschappen-wiskunde
Wetenschappen-topsport
Steinerpedagogiek / Yeshiva
Tweede graad
Economie
Humane wetenschappen
SportWetenschappen
Wetenschappen-topsportSteinerpedagogiek / Yeshiva
14
Beroepssecundair onderwijs
ASO TSO KSO BSO43
2de leerjaar (A)basisopties2 BVL
1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B
765
ASO TSO KSO BSO
15
BSO: Beroeps secundair onderwijs
Doel Voorbereiden op het beroepsleven
Inhoud Nadruk op praktijkvakken en stage
Aanbod Auto, Basismechanica, Bouw, Haarzorg, Kantoor, Land- en
tuinbouw, Restaurant en keuken, Verkoop, Verzorging, … Doorstroming
Job 7de jaar: diploma secundair onderwijs 4de graad BSO – Hoger onderwijs
16
Structuur van het secundair onderwijs
ASO TSO KSO BSO43
2de leerjaar (A)basisopties2 BVL
1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B
765
ASO TSO KSO BSO
17
KSO: Kunst secundair onderwijs
Doel Algemene vorming Ontplooien van artistieke, creatieve vaardigheden
Inhoud Algemene vakken + kunstvakken : theorie en praktijk
Drie sectoren Ballet Beeldende kunsten: vorming - kunsten Podiumkunsten: Muziek, Woordkunst-drama
Doorstroming Vaak naar kunstrichtingen in het hoger onderwijs Andere richtingen blijven mogelijk
18
Structuur van het secundair onderwijs
ASO TSO KSO BSO43
2de leerjaar (A)basisopties2 BVL
1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B
765
ASO TSO KSO BSO
19
TSO: Technisch secundair onderwijs
Inhoud Algemene vakken
Theoretisch-technische vakken
Praktijk
Brede waaier aan studierichtingen Niet enkel industrieel-technische richtingen
20
Drie types TSO-richtingen
Accent op theorie en doorstroming Industriële wet., Techniek-wet., Biotechn. wet., …
Accent op praktijk en beroepsgericht Autotechnieken, Tuinbouwtechnieken,
Elekrotechnieken, Grafische technieken, … Gericht op doorstroming en beroep
Handel, Elektromechanica, Jeugd- en gehandicaptenzorg, Secretariaat-talen, Schoonheidsverzorging, …
21
1e leerjaar
ASO TSO KSO BSO43
2de leerjaar (A)basisopties2 BVL
1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B
765
ASO TSO KSO BSO
22
Eerste leerjaar A: lessentabel
Gemeenschappelijke basisvorming 27/28 u
Keuzegedeelte 5/4 u
Totaal 32
u
23
Gemeenschappelijke basisvorming 1A
KATHOLIEKGEMEENSCHAPS
ONDERWIJSGEMEENTELIJK
Godsdienst / zedenleer 2 2 2
Nederlands 5 5 4
Frans 4 4 4
Engels - 2 -
Wiskunde 4 5 4
Aardrijkskunde 2 2 2
Biologie 2 1 2
Geschiedenis 1 1 2
Lichamelijke opvoeding 2 2 2
Muzikale opvoeding 1 1 1
Plastische opvoeding 2 1 2
Technologische opvoeding 2 2 2
Informatie- & communicatietechnologie - - 1
24
Keuzemogelijkheden in 1A
Zeer vele invullingen mogelijk
Geen officiële benamingen
Een mogelijke indeling Latijn Algemene vakken (“Moderne”) Technische vakken Kunstvakken Sport - Topsport
25
Latijn
4/5 u Klassieke studiën / Latijn
Woordenschat ( 750 woorden)
Grammatica (verbuigingen, vervoegingen, …)
Eenvoudige zinnen vertalen
Romeinse geschiedenis en cultuur
Kennismaking met het Grieks (alfabet)
Mogelijkheid 2 u Latijn + aanvulling N, F, W
Kennismaking: www.digiclb.be/slb/latijn
26
Algemene vakken (“Moderne”)
Uitbreiding algemene vakken
Extra uren Nederlands, Frans, Wiskunde Extra inoefenen, herhaling
Vooral in Katholiek onderwijs
Andere vakken Wetenschappelijk werk
Lichamelijke, Muzikale, Plastische opvoeding
Economie
Vooral in GO!
27
Technische vakken (“Technische”)
4 / 5 u Technologische opvoeding / activiteiten
Praktische vaardigheden inoefenen
Inhoud is verschillend per school!
Handel, Hotel-voeding, Sociale en technische vorming,
Nijverheidstechnieken, …
Vaak: 2 u Technologische act. + 2 u Ne, Fr, Wi
28
Kunstvakken
4 / 5 u Beeldende vorming
Inhoud Artistieke opvoeding, expressie, tekenen,
muzische vorming, bewegingsleer, dans, …
Waar? In enkele KSO-scholen (vb: Sint-Lukas Brussel)
Wel in meer scholen vanaf 2de jaar
29
Sport - Topsport
4 / 5 u Sport Meerdere sporten – één sport Niet zo veel scholen (GO!) Topsport
Enkel mits selectie
30
Eerste leerjaar Amethodeonderwijs
Middelbare Steinerschool
Methodeonderwijs Middenschool Ring (gemeenschapsonderwijs volgens Freinetpedagogiek)
31
Eerste leerjaar Aaanbod in Leuven
KSLeuven: Latijn, Moderne, Technologie (1 school: VML)
Provinciaal en Gemeenschapsonderwijs (GO!): Latijn, Sport, verschillende combinaties wetenschappen, technologie, artistieke vorming
32
Eerste leerjaar B
Voor leerlingen die moeilijkheden of achterstanden hebben met
basisleerstof taal en/of rekenen zich beter voelen bij een meer praktijkgerichte opleiding
Nederlands, Frans, Wiskunde Herhaling 4de, 5de, (6de) leerjaar
Andere vakken (Mavo, Natuurwetenschappen, …) Minder theoretisch
Technologische opvoeding Praktische kennismaking met verschillende domeinen
33
Eerste leerjaar B
Kleinere klasgroepen Meer differentiatie en remediëring
Werken aan zelfvertrouwen en motivatie “Nu behaal ik ook eens een 8!”
Aanbod Scholen met in bovenbouw minstens
BSO/KSO/TSO
34
Overgangen tijdens het schooljaar
Van 1A naar 1B of omgekeerd
1B 1A: 15 november
1A 1B: 15 januari
Veranderen van keuzegedeelte
Wettelijk: altijd
In de praktijk: tot na de Kerstvakantie
Als er nog plaats is
35
Structuur van het secundair onderwijs
ASO TSO KSO BSO43
2de leerjaar (A)basisopties2 BVL
1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B
765
ASO TSO KSO BSO
36
Het tweede leerjaar (A)
Programma Gemeenschappelijke vorming : 24 u Basisoptie : 7/5 u Complementair gedeelte : 1/3 u
Basisopties Voorbereidend op ASO: GL, Lat, MW Voorbereidend op theoretisch TSO: Ha, IW, TW, … Voorbereidend op praktisch TSO: ME, HV, … Voorbereidend op KSO: Artistieke vorming, Ballet
37
Beroepsvoorbereidend leerjaar
Gemeenschappelijke vorming
Beroepenvelden Metaal-elektriciteit
Kantoor-verkoop–verzorging-voeding
….
Sterk praktijkgericht: ± 10 u praktijk
Meer specifieke keuze in het 3de jaar
38
Attesten op het einde van 1A
A-attest: geslaagd Toegelaten in alle basisopties 2de jaar
B-attest: geslaagd maar Geen Grieks-Latijn, Latijn Geen Grieks-Latijn, Latijn, Moderne wet. Geen 2de leerjaar A
C-attest (niet geslaagd) Overstappen naar BVL kan toch
39
Attesten op het einde van 1B
A-attest Geslaagd Eventueel getuigschrift basisonderwijs Leerling mag naar BVL of 1A (niet naar 2A)
B-attest Bestaat niet in 1B
C-attest Niet geslaagd Leerling kan toch naar BVL
40
Enkele cijfers (Vlaanderen)
1B: 13%1A: 87%1
2A: 82% BVL: 18%2
BSO 25%ASO: 44% KSO: 2% TSO: 30%43
ASO: 40% KSO: 2% TSO: 34% BSO: 24%65
Klassieke talen: 1ste j: ? 2de j: 18% 2de gr: 13% 3de gr: 10%
Leuvense situatie: meer Klassieke talen 1e graad
42
43
44
46
Inhoud
1. Structuur van het secundair onderwijs
2. Kiezen van een richting
3. Kiezen van een school
4. Keuzebegeleiding door school en CLB
5. Vragen
47
Kiezen voor 1A of 1B?
Voor wie is 1B een goede keuze? ± 13% start in 1B Overgang vanuit buitengewoon onderwijs Moeilijkheden met basisleerstof Lage resultaten of geen getuigschrift Resultaten ondermijnen zelfvertrouwen
Best leerkracht en CLB contacteren
Bij twijfel: 1A proberen?
48
Keuze van een richting in 1A
Combinatie: Troeven van de richtingen Kenmerken van uw kind
Motivatie voor LEREN: Interesse Uitdaging Goede plaats in groep
49
Kiezen voor Latijn? Troeven
Vormende waarde Geheugen, analytisch denken, andere talen,
cultuur
Vraagt behoorlijke studie-inzet Stimulans om te leren werken
Alle mogelijkheden blijven open
Doorgaans gemotiveerde groepen positieve invloed
50
Kiezen voor Latijn? Beperkingen
Vorming kan ook via andere vakken
Latijn is geen “must” voor hoger onderwijs
Kan nadelig zijn voor sommige leerlingen
Waterval: kans op negatieve schoolbeleving,
mislukking
51
Kiezen voor Algemene vakken?
Heterogene groep
Stevige basis Nederlands, Frans, wiskunde
Kennismaking met wetenschappen, economie
Extra uren PO - MO
Maken het pakket boeiend en evenwichtiger
52
Kiezen voor Technische vakken, kunstvakken of sport?
Voor leerlingen met specifieke interesse
Leerlingen die graag praktisch bezig zijn
een concreet resultaat of werkstuk
Handige, cratieve, sportieve leerlingen
kunnen hun talenten tonen en ontwikkelen
Gunstiger situering in de klasgroep
53
Een vakkenpakket kiezen is belangrijk
Maar toch:
is maar één aspect van schoollopen
en kan elk jaar bijgestuurd worden
54
Kenmerken van uw kind
Belangstelling
Mogelijkheden
Inzet en zelfvertrouwen
De mening van je dochter / zoon
55
Hoe inschatten? Weten wat specifieke vakken inhouden
Mini-lesje Latijn (www.digiclb.be/slb/latijn)
Huidige voorkeur voor vakken Vrije tijd
In welke mate rekening mee houden? Als je iets (niet) graag doet, ... Op 12 jaar …. ? “Hiërarchische” overwegingen verdringen vaak
belang van belangstelling
Belangstelling
56
57
Mogelijkheden
Belang? Instroom en moeilijkheidsgraad van opties Verschillen maar ook overlap Haalbare uitdagingen
Hoe inschatten? Resultaten 6de leerjaar:
n positie - verschillen per vak - hoe behaald? Ervaren leerkracht weet wat resultaten betekenen Testonderzoek door CLB? (A- of B-klas)
58
Inzet en zelfvertrouwen
Bij goede inzet nu Je kan meegaan in een “ambitieuze” keuze
Bij geringe inzet nu Stimuleer maar wees realistisch
Bij minder zelfvertrouwen Gevoeligheid voor goede resultaten en klaspositie
Een gunstige klaspositie heeft voordelen
59
De mening van je dochter / zoon
Stimuleer het formuleren van een eigen mening
Houd er rekening mee
Als de meningen verschillen … ?
60
Inhoud
1. Structuur van het secundair onderwijs
2. Kiezen van een richting
3. Kiezen van een school
4. Keuzebegeleiding door school en CLB
5. Vragen
61
62
Kiezen van een school
Mogelijke aandachtspunten
Hoe informeren over scholen?
Inschrijven in een school
63
Mogelijke aandachtspunten
Wat vindt u belangrijk?
Vragenlijst als inspiratiebron en hulpmiddel
Overlopen van de vragenlijst Enkele aandachtpunten toelichten
Resultaten onderzoek vermelden
64
Aandachtspunten bij schoolkeuze
Algemene gegevens Onderwijsnet (60%)
Praktische gegevens Bereikbaarheid (50% < 5 km.)
Open-dagen en inschrijvingsprocedure Infomomenten
Inschrijvingsprocedure - inschrijvingsstop
65
Aandachtspunten bij schoolkeuze
Studie-aanbod: Schooltypes qua aanbod
- Enkel ASO- Enkel BSO -TSO- Enkel KSO- Breed aanbod: ASO - BSO - TSO - (KSO)
Een mogelijke loopbaan tot in het 6de jaar?
66
Scholengids
Wat? Contactgegevens Data infomomenten Overzicht van het studieaanbod
Regio’s in bundel Overijse-Tervuren-Zaventem Leuven
Andere regio’s Brussel en Vilvoorde: vanavond beschikbaar www.digiclb.be/scholengids
67
Aandachtspunten bij schoolkeuze
Aantal leerlingen en klassamenstelling Grootte van de school
Aantal leerlingen in het 1ste jaar - per klas
Evenwicht jongens - meisjes
Samenstelling klassen
Wensen i.v.m. samen zitten
68
Aandachtspunten bij schoolkeuze
Evaluatie Hoe vaak is er een rapport? Verhouding dagelijks werk - examens Aantal A-, B- en C-attesten
Organisatie van activiteiten School is er niet enkel om te leren Speeltijden en middagpauze: sport, spel, ... Naschools: cultureel, sport, schoolreizen, …
69
Aandachtspunten bij schoolkeuze
Leerlingenbegeleiding Interne leerlingenbegeleiding Inhaallessen: welke vakken, welke jaren? Aanbod bij bijzondere noden: dyslexie, ADHD, ... Leren leren, studiekeuzebegeleiding Preventie: sociale vaardigheden, pesten, verslaving Contact met ouders: oudercontact, ... Samenwerking met CLB: welk, wie, wanneer
Opvoedingsklimaat Welke waarden staan centraal? Discipline: wat kan wel en niet?
70
Aandachtspunten bij schoolkeuze
Doorstroming naar Hoger onderwijs of arbeidsmarkt
Vele ouders vinden dit belangrijk (70%) Doorstroming en slaagcijfers in het Hoger onderwijs Niveauverschillen tussen scholen? Doorstroming naar arbeidsmarkt
Keuze van leerling of ouders? Invloed klasgenoten Als de meningen verschillen … ?
71
Hoe informeren over scholen?
Scholen zelf Brochures en schoolreglement Website: kalender - projecten - foto’s - ... Info-avonden en open-deurdagen
Meer onafhankelijke bronnen Andere ouders met kinderen in de school Leerkracht 6de leerjaar CLB-medewerker van de secundaire school Doorlichtingsverslag (www.schooldoorlichtingen.be)
72
Inschrijven in een school (zie tekst)
Basisprincipe: recht op inschrijving Instemmen met pedagogisch project en schoolreglement Registratie in het inschrijvingsregister
Aanmelding Intentie tot inschrijving kenbaar maken Niet in alle scholen mogelijk Vb. KS Leuven: telefonische aanmelding
Gerealiseerde inschrijving Leerling kan ook effectief starten in de school
Weigering Niet beantwoorden aan de toelatingsvoorwaarden Capaciteit is overschreden (volgorde!) School moet melden aan ouders
73
Inschrijven in een school
Voorrang voor bepaalde leerlingen? Broers en zussen
Kinderen van eenzelfde gezin (“leefeenheid”)
Scholen moeten voorrang geven
Kansarme of niet-kansarme leerlingen Scholen kunnen voorrang geven
Onder bepaalde voorwaarden
Gebeurt in de praktijk zelden
74
Start inschrijvingen 1e jaar
Ten vroegste op 1 september van voorgaand schooljaar
Voorrangsperiode (broers en zussen…) Moet voorafgaan aan andere inschrijvingen en maximaal 6 weken
School verwittigt ouders
Gegevens van de scholen: zie overzicht in scholengids
Scholengemeenschap Drieklank Broers-zussen: 9 maart – 27 maart 2009
Andere leerlingen: 21 april 2009
75
Start inschrijvingen 1e jaar
Katholieke Scholengemeenschap Leuven (www.ksleuven.be)
Bekommernissen Respecteren keuzeproces Vermijden van dubbele inschrijvingen
Maatregelen Aanmelding start na infodagen meeste scholen Telefonisch aanmelden VANAF 14 mei 2009 Start aanmeldingen via gratis inbelnummer (19 – 22 uur)
n Slechts in 1 school van de scholengemeenschapn Opgeven van keuze 1A/1Bn Daarna op school inschrijven (op uitnodiging)
Wie later inschrijft: gewoon op school inschrijvingsdocument invullen
76
Praktische aanbevelingen
Schrijf tijdig in Vraag een schriftelijk bewijs van inschrijving of weigering
met datum/volgnummer Bij vragen of problemen
Directie school Coördinerende directie scholengemeenschap CLB Voorzitter Lokaal overlegplatform
77
Inhoud
1. Structuur van het secundair onderwijs
2. Kiezen van een richting
3. Kiezen van een school
4. Keuzebegeleiding door school en CLB
5. Vragen
Keuzebegeleiding door school en CLB
Keuzelessen Keuzewerkboek “Op stap naar het s.o.” Infoavonden + brochure “Naar de eerste graad” Overleg leerkracht - CLB: bespreking studiekeuze Oudercontact met leerkracht - CLB-medewerker BaSO-fiche door school + ouders Begeleiding door CLB:
Zeker via gesprek Eventueel testonderzoek (vooral bij A/B-twijfel)
Infomomenten: maak er gebruik van!
79
Je kind kennen: twee hulpmiddelen
in de klas en thuis:“OP STAP NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS”
bij het gesprek met de basis- en secundaire
school:
“DE BASO-FICHE”
80
“OP STAP NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS”
stap 1: Ik denk na over kiezen
stap 2: Ik leer mezelf kennen
stap 3: Ik verken de beroepenwereld
stap 4: Ik leer het secundair onderwijs kennen
stap 5: Ik maak een keuze
81
Opgave uit het keuzewerkboek
Wat vind je zelf?Wat vindenje ouders?
Ik ben handig ja soms neen ja soms neen
Ik ben goed in sport ja soms neen ja soms neen
Ik kan me vlot uitdrukken ja soms neen ja soms neen
Ik leer gemakkelijk ja soms neen ja soms neen
Ik maak vlug vrienden ja soms neen ja soms neen
82
In heel wat scholen: de BaSO-fiche
Ondersteuning van ouders bij de communicatie met de secundaire school
05-06 voor de eerste keer toegepast in Katholiek onderwijs Leuven
daarna verdergezet en uitbreiding naar andere regio’s
83
BaSO-fiche: mogelijke inhoud
Bijzonderheden i.v.m. Schoolloopbaan Leer- en ontwikkelingsstoornissen, Handicap, Geïntegreerd onderwijs (GON) Sterke kanten Aandachtspunten voor het gesprek met de
secundaire school
84
BaSO-fiche: mogelijke inhoud
Zorgpunten en geboden ondersteunende aanpak voor : Leervorderingen (taal, wiskunde…) Leer- en werkhouding Socio-emotioneel functioneren Gezondheid
Keuzeplan
Zuinigheidsprincipe: wat geen bijzondere aandacht verdient wordt niet vermeld
85
Wat er op staat over uw kind: Voorgesteld door het zorgteam Overlegd met de ouders (gesprek!)
Eindredactie door leerkracht 6e lj Overhandigd aan leerling en ouders
Bestemming: Ouders nemen het mee naar de secundaire school
BaSO-fiche: voor een vlotte start in het secundair onderwijs
86
Weten
wat er te kiezen valt
wat je kind nodig heeft
welke stappen je kan zetten
Een geslaagd keuzeproces
87
in samenspraak
CLB-MEDEWERKER
LEERLINGLEERKRACHT
BASISSCHOOL
OUDERS
SECUNDAIRE SCHOOL
Een geslaagd keuzeproces
88
Vragen?
1. Nu
2. Straks, na de infoavond
3. Bij de CLB-anker in uw school
89
Centrum voor Leerlingenbegeleiding voor Vrij en Gemeentelijk Onderwijs
vanaf 5 november 2007 nieuwe hoofdzetel Karel Van Lotharingenstraat 5 3000 Leuven
016 28 24 00
Heb je vragen over leren,
studiekeuze, gezondheid,
gevoelens, gedrag of
relaties?
CLB-medewerkers helpen
leerlingen, ouders en
leerkrachten.
Zij zorgen ook voor medische
onderzoeken en vaccinaties.
Gratis, vertrouwelijk en in het
belang van de leerling.