Transcript
Page 1: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

40101 40101 ความรู้� �เบื้�องต้�นเกี่��ยวกี่�บื้กี่ฎหมายทั่��วไปความรู้� �เบื้�องต้�นเกี่��ยวกี่�บื้กี่ฎหมายทั่��วไป

หน�วยทั่�� หน�วยทั่�� 1 1 พั�ฒนากี่ารู้กี่�าเน�ดความค�ดทั่างกี่ฎหมายพั�ฒนากี่ารู้กี่�าเน�ดความค�ดทั่างกี่ฎหมาย

1. 1. กี่ารู้ทั่�าความเข้�าใจความหมายข้อง กี่ฎหมาย ต้�องทั่�าความเข้�าใจ“ ”กี่ารู้ทั่�าความเข้�าใจความหมายข้อง กี่ฎหมาย ต้�องทั่�าความเข้�าใจ“ ”

ในปรู้�ชญากี่ฎหมายในสำ�าน�กี่ความค�ดต้�างๆ และจะทั่�าให�ผู้��ศึ-กี่ษาม�ในปรู้�ชญากี่ฎหมายในสำ�าน�กี่ความค�ดต้�างๆ และจะทั่�าให�ผู้��ศึ-กี่ษาม�ทั่�ศึนะคต้�ทั่��กี่ว�างข้-�นทั่�ศึนะคต้�ทั่��กี่ว�างข้-�น2. 2. สำ�าน�กี่ความค�ดต้�างๆ หมายถึ-งแนวค�ดหรู้อทั่ฤษฎ�ทั่างกี่ฎหมายทั่��สำ�าน�กี่ความค�ดต้�างๆ หมายถึ-งแนวค�ดหรู้อทั่ฤษฎ�ทั่างกี่ฎหมายทั่��น�กี่ปรู้าชญ1กี่ฎหมายกี่ล2�มหน-�งม�ความค�ดเห3นหรู้อความเช�อต้รู้งกี่�น น�กี่ปรู้าชญ1กี่ฎหมายกี่ล2�มหน-�งม�ความค�ดเห3นหรู้อความเช�อต้รู้งกี่�น แม�ว�าจะเกี่�ดข้-�นต้�างย2คต้�างสำม�ยกี่3ต้ามแม�ว�าจะเกี่�ดข้-�นต้�างย2คต้�างสำม�ยกี่3ต้าม3. 3. ป4จจ�ยทั่��ม�ผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ต้�อกี่ฎหมายม�สำ�วนสำ�าค�ญหลายปรู้ะกี่ารู้ ทั่��งป4จจ�ยทั่��ม�ผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ต้�อกี่ฎหมายม�สำ�วนสำ�าค�ญหลายปรู้ะกี่ารู้ ทั่��งแนวความค�ดทั่างศึาสำนา จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� ความค�ดเห3นข้องน�กี่ปรู้�ชญาแนวความค�ดทั่างศึาสำนา จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� ความค�ดเห3นข้องน�กี่ปรู้�ชญากี่ฎหมาย เหต้2กี่ารู้ณี1ต้�างๆ ทั่��เกี่�ดข้-�นล�วนเป6นป4จจ�ยทั่��สำ�าค�ญในกี่ารู้เกี่�ดกี่ฎหมาย เหต้2กี่ารู้ณี1ต้�างๆ ทั่��เกี่�ดข้-�นล�วนเป6นป4จจ�ยทั่��สำ�าค�ญในกี่ารู้เกี่�ดกี่ารู้เปล��ยนแปลง กี่ารู้ใช�และกี่ารู้พั�ฒนากี่ฎหมายกี่ารู้เปล��ยนแปลง กี่ารู้ใช�และกี่ารู้พั�ฒนากี่ฎหมาย

1.1 1.1 ปรู้ะว�ต้�สำ�าน�กี่ความค�ดต้�างๆ ในทั่างกี่ฎหมายปรู้ะว�ต้�สำ�าน�กี่ความค�ดต้�างๆ ในทั่างกี่ฎหมาย1. 1. แนวความค�ดข้องสำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายธรู้รู้มชาต้� ให�ความแนวความค�ดข้องสำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายธรู้รู้มชาต้� ให�ความสำ�าค�ญอย��ทั่��กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลข้องมน2ษย1ต้ามธรู้รู้มชาต้�ข้องมน2ษย1 สำ�าค�ญอย��ทั่��กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลข้องมน2ษย1ต้ามธรู้รู้มชาต้�ข้องมน2ษย1 กี่ฎหมายทั่��แทั่�จรู้�งคอ เหต้2ผู้ลทั่��ถึ�กี่ต้�อง สำอดคล�องกี่�บื้หล�กี่ธรู้รู้มชาต้� กี่ฎหมายทั่��แทั่�จรู้�งคอ เหต้2ผู้ลทั่��ถึ�กี่ต้�อง สำอดคล�องกี่�บื้หล�กี่ธรู้รู้มชาต้� ใช�ปรู้ะโยชน1ให�สำอดคล�องกี่�บื้กี่ารู้ใช�อ�านาจโดยชอบื้ธรู้รู้ม เป6นกี่รู้ะแสำใช�ปรู้ะโยชน1ให�สำอดคล�องกี่�บื้กี่ารู้ใช�อ�านาจโดยชอบื้ธรู้รู้ม เป6นกี่รู้ะแสำความค�ดหล�กี่ในรู้ะบื้อบื้เสำรู้�ปรู้ะชาธ�ปไต้ยทั่��ม2�งเน�นในกี่ารู้ค2�มครู้องสำ�ทั่ธ�ความค�ดหล�กี่ในรู้ะบื้อบื้เสำรู้�ปรู้ะชาธ�ปไต้ยทั่��ม2�งเน�นในกี่ารู้ค2�มครู้องสำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องปรู้ะชาชน และถึ�กี่ใช�เป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในและเสำรู้�ภาพัข้องปรู้ะชาชน และถึ�กี่ใช�เป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้โต้�แย�ง กี่ารู้ใช�อ�านาจรู้�ฐกี่ารู้โต้�แย�ง กี่ารู้ใช�อ�านาจรู้�ฐ2. 2. แนวความค�ดข้องสำ�าน�กี่กี่ฎหมายฝ่<ายบื้�านเมอง เน�นกี่ารู้ม�รู้ะบื้บื้แนวความค�ดข้องสำ�าน�กี่กี่ฎหมายฝ่<ายบื้�านเมอง เน�นกี่ารู้ม�รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายทั่��แน�นอน ม�รู้ะเบื้�ยบื้และม�ปรู้ะสำ�ทั่ธ�ภาพั ทั่�าให�เกี่�ดกี่ารู้พั�ฒนากี่ฎหมายทั่��แน�นอน ม�รู้ะเบื้�ยบื้และม�ปรู้ะสำ�ทั่ธ�ภาพั ทั่�าให�เกี่�ดกี่ารู้พั�ฒนาแนวความค�ดทั่างกี่ารู้เมองและทั่ฤษฎ�กี่ฎหมายทั่��จะสำน�บื้สำน2นความแนวความค�ดทั่างกี่ารู้เมองและทั่ฤษฎ�กี่ฎหมายทั่��จะสำน�บื้สำน2นความ

Page 2: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

ชอบื้ธรู้รู้มข้องกี่ารู้ใช�อ�านาจโดยเด3ดข้าดข้องรู้�ฐ ในกี่ารู้ต้รู้ากี่ฎหมายชอบื้ธรู้รู้มข้องกี่ารู้ใช�อ�านาจโดยเด3ดข้าดข้องรู้�ฐ ในกี่ารู้ต้รู้ากี่ฎหมายต้�างๆ ข้-�นใช�บื้�งค�บื้ในกี่ารู้ปกี่ครู้องปรู้ะเทั่ศึอย�างไม�ม�ข้�อแม�ใดๆต้�างๆ ข้-�นใช�บื้�งค�บื้ในกี่ารู้ปกี่ครู้องปรู้ะเทั่ศึอย�างไม�ม�ข้�อแม�ใดๆ3. 3. แนวความค�ดข้องสำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมาย ฝ่<ายคอมม�วน�สำต้1ให�แนวความค�ดข้องสำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมาย ฝ่<ายคอมม�วน�สำต้1ให�ความหมายข้องกี่ฎหมาย คอปรู้ากี่ฏกี่ารู้ณี1 อ�นหน-�งซึ่-�งเป6นผู้ลสำะทั่�อนความหมายข้องกี่ฎหมาย คอปรู้ากี่ฏกี่ารู้ณี1 อ�นหน-�งซึ่-�งเป6นผู้ลสำะทั่�อนมาจากี่กี่ารู้เมอง กี่ล�าวคอ เศึรู้ษฐกี่�จและกี่ารู้เมองต้�องกี่ารู้จะแสำดงค�ามาจากี่กี่ารู้เมอง กี่ล�าวคอ เศึรู้ษฐกี่�จและกี่ารู้เมองต้�องกี่ารู้จะแสำดงค�าสำ��งค�าบื้�ญชาอย�างไรู้ สำ��งทั่��แสำดงออกี่มาคอกี่ฎหมายสำ��งค�าบื้�ญชาอย�างไรู้ สำ��งทั่��แสำดงออกี่มาคอกี่ฎหมาย4. 4. แนวความค�ดข้องสำ�าน�กี่ความค�ดฝ่<ายสำ�งคมว�ทั่ยากี่ฎหมายเห3นว�า แนวความค�ดข้องสำ�าน�กี่ความค�ดฝ่<ายสำ�งคมว�ทั่ยากี่ฎหมายเห3นว�า หากี่กี่ฎหมายม�สำภาพัทั่��ต้รู้งต้�อความจรู้�งในสำ�งคม กี่3ควรู้ม�กี่ารู้เปล��ยนหากี่กี่ฎหมายม�สำภาพัทั่��ต้รู้งต้�อความจรู้�งในสำ�งคม กี่3ควรู้ม�กี่ารู้เปล��ยนหล�กี่แห�งกี่ฎหมายทั่2กี่ครู้��งทั่��สำ�งคมเปล��ยนแปลง และหากี่ผู้��ใช�กี่ฎหมายหล�กี่แห�งกี่ฎหมายทั่2กี่ครู้��งทั่��สำ�งคมเปล��ยนแปลง และหากี่ผู้��ใช�กี่ฎหมายเข้�าใจในบื้รู้�บื้ทั่ข้องสำ�งคม กี่ารู้ใช�กี่ฎหมายจะลดความข้�ดแย�ง รู้วมทั่��งเข้�าใจในบื้รู้�บื้ทั่ข้องสำ�งคม กี่ารู้ใช�กี่ฎหมายจะลดความข้�ดแย�ง รู้วมทั่��งทั่�าให�ม�กี่ารู้พั�ฒนากี่ฎหมายให�ด�ข้-�นทั่�าให�ม�กี่ารู้พั�ฒนากี่ฎหมายให�ด�ข้-�น

1.1.1 1.1.1 ความหมายและความสำ�าค�ญข้องสำ�าน�กี่ความค�ดในทั่างความหมายและความสำ�าค�ญข้องสำ�าน�กี่ความค�ดในทั่างกี่ฎหมายกี่ฎหมายกี่ารู้ศึ-กี่ษาและจ�าแนกี่ความค�ดในสำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายเป6นไปกี่ารู้ศึ-กี่ษาและจ�าแนกี่ความค�ดในสำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายเป6นไปเพั�อปรู้ะโยชน1ใดเพั�อปรู้ะโยชน1ใดสำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายสำ�าน�กี่ต้�างๆ เป6นพัยายามสำกี่�ดเอาอ2ดมคต้�สำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายสำ�าน�กี่ต้�างๆ เป6นพัยายามสำกี่�ดเอาอ2ดมคต้�หรู้อค2ณีค�าทั่��แทั่�จรู้�งหรู้อแกี่�นสำารู้ข้องกี่ฎหมาย เพั�อพัยายามหาค�าหรู้อค2ณีค�าทั่��แทั่�จรู้�งหรู้อแกี่�นสำารู้ข้องกี่ฎหมาย เพั�อพัยายามหาค�าต้อบื้ว�าด�วยความม2�งหมายหรู้อว�ต้ถึ2ปรู้ะสำงค1ข้องกี่ฎหมาย หรู้อต้อบื้ว�าด�วยความม2�งหมายหรู้อว�ต้ถึ2ปรู้ะสำงค1ข้องกี่ฎหมาย หรู้อบื้ทั่บื้าทั่และหน�าทั่��ข้องกี่ฎหมาย เพั�อหาหล�กี่กี่ารู้พั�นฐานข้องกี่ฎหมาย บื้ทั่บื้าทั่และหน�าทั่��ข้องกี่ฎหมาย เพั�อหาหล�กี่กี่ารู้พั�นฐานข้องกี่ฎหมาย โดยว�ธ�กี่ารู้แสำวงหาค�าต้อบื้ทั่��แต้กี่ต้�างกี่�น กี่ล2�มทั่��ม�ความค�ดอย�างโดยว�ธ�กี่ารู้แสำวงหาค�าต้อบื้ทั่��แต้กี่ต้�างกี่�น กี่ล2�มทั่��ม�ความค�ดอย�างเด�ยวกี่�นถึ-งแม�จะเกี่�ดข้-�นกี่�อนหรู้อภายหล�ง แต้�หากี่ม�ความค�ดเห3นทั่��เด�ยวกี่�นถึ-งแม�จะเกี่�ดข้-�นกี่�อนหรู้อภายหล�ง แต้�หากี่ม�ความค�ดเห3นทั่��สำอดคล�องไปในแนวทั่างเด�ยวกี่�นหรู้อใกี่ล�เค�ยงกี่�น หรู้อเพั�อให�ทั่รู้าบื้สำอดคล�องไปในแนวทั่างเด�ยวกี่�นหรู้อใกี่ล�เค�ยงกี่�น หรู้อเพั�อให�ทั่รู้าบื้ถึ-งแนวความค�ดทั่��สำ�งผู้ล หรู้อม�อ�ทั่ธ�พัลต้�อรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายหรู้อหล�กี่ถึ-งแนวความค�ดทั่��สำ�งผู้ล หรู้อม�อ�ทั่ธ�พัลต้�อรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายหรู้อหล�กี่กี่ฎหมายทั่��ใช�อย��ในแต้�ละย2คสำม�ยกี่ฎหมายทั่��ใช�อย��ในแต้�ละย2คสำม�ย

Page 3: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

1.1.2 1.1.2 สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายธรู้รู้มชาต้� สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายธรู้รู้มชาต้� (School of Natural (School of Natural Law)Law)แนวความค�ดสำ�าน�กี่กี่ฎหมายธรู้รู้มชาต้�สำามารู้ถึใช�ปรู้ะโยชน1ได�อย�างไรู้แนวความค�ดสำ�าน�กี่กี่ฎหมายธรู้รู้มชาต้�สำามารู้ถึใช�ปรู้ะโยชน1ได�อย�างไรู้สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายธรู้รู้มชาต้� เน�นกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลต้ามธรู้รู้มชาต้�สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายธรู้รู้มชาต้� เน�นกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลต้ามธรู้รู้มชาต้�เป6นหล�กี่กี่ารู้พั�นฐานในกี่ารู้ต้�อสำ��และปกี่ป?องสำ�ทั่ธ�ข้� �นพั�นฐานข้องมน2ษย1เป6นหล�กี่กี่ารู้พั�นฐานในกี่ารู้ต้�อสำ��และปกี่ป?องสำ�ทั่ธ�ข้� �นพั�นฐานข้องมน2ษย1สำามารู้ถึใช�ปรู้ะโยชน1 ให�สำอดคล�องกี่�บื้กี่ารู้ใช�อ�านาจโดยชอบื้ธรู้รู้มในสำามารู้ถึใช�ปรู้ะโยชน1 ให�สำอดคล�องกี่�บื้กี่ารู้ใช�อ�านาจโดยชอบื้ธรู้รู้มในรู้ะบื้บื้เสำรู้�ปรู้ะชาธ�ปไต้ยทั่��ม2�งเน�นในกี่ารู้ค2�มครู้องสำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องรู้ะบื้บื้เสำรู้�ปรู้ะชาธ�ปไต้ยทั่��ม2�งเน�นในกี่ารู้ค2�มครู้องสำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องปรู้ะชาชน และถึ�กี่ใช�เป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้โต้�แย�งกี่ารู้ใช�ปรู้ะชาชน และถึ�กี่ใช�เป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้โต้�แย�งกี่ารู้ใช�อ�านาจข้องรู้�ฐอ�านาจข้องรู้�ฐ

1.1.3 1.1.3 สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายบื้�านเมอง สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายบื้�านเมอง (School of (School of Positive Law)Positive Law)ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยรู้�บื้แนวความค�ดสำ�าหรู้�บื้น�กี่กี่ฎหมายฝ่<ายบื้�านเมองได�ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยรู้�บื้แนวความค�ดสำ�าหรู้�บื้น�กี่กี่ฎหมายฝ่<ายบื้�านเมองได�อย�างไรู้ และสำ�งผู้ลต้�อแนวความค�ดข้องน�กี่กี่ฎหมายไทั่ยอย�างไรู้อย�างไรู้ และสำ�งผู้ลต้�อแนวความค�ดข้องน�กี่กี่ฎหมายไทั่ยอย�างไรู้กี่ารู้สำ�งน�กี่เรู้�ยนไทั่ยไปศึ-กี่ษาต้�อในปรู้ะเทั่ศึอ�งกี่ฤษในข้ณีะทั่��ค�าสำอนกี่ารู้สำ�งน�กี่เรู้�ยนไทั่ยไปศึ-กี่ษาต้�อในปรู้ะเทั่ศึอ�งกี่ฤษในข้ณีะทั่��ค�าสำอนข้องออสำต้�น ได�เป6นทั่��ยอมรู้�บื้อย�างมากี่ในวงกี่ารู้กี่ฎหมายอ�งกี่ฤษ ข้องออสำต้�น ได�เป6นทั่��ยอมรู้�บื้อย�างมากี่ในวงกี่ารู้กี่ฎหมายอ�งกี่ฤษ ทั่�าให�ม�กี่ารู้น�าสำอนในปรู้ะเทั่ศึไทั่ย และสำ�งผู้ลให�แนวความค�ดด�งกี่ล�าวทั่�าให�ม�กี่ารู้น�าสำอนในปรู้ะเทั่ศึไทั่ย และสำ�งผู้ลให�แนวความค�ดด�งกี่ล�าวเป6นทั่��ยอมรู้�บื้ในรู้ะบื้บื้ความค�ดข้องน�กี่กี่ฎหมายไทั่ยมาเป6นเวลานาน เป6นทั่��ยอมรู้�บื้ในรู้ะบื้บื้ความค�ดข้องน�กี่กี่ฎหมายไทั่ยมาเป6นเวลานาน พั�จารู้ณีาได�จากี่กี่ารู้บื้รู้รู้ยายความหมายข้องกี่ฎหมายทั่�าให�ม�กี่ารู้พั�จารู้ณีาได�จากี่กี่ารู้บื้รู้รู้ยายความหมายข้องกี่ฎหมายทั่�าให�ม�กี่ารู้ว�พัากี่ษ1ว�จารู้ณี1ว�า น�กี่กี่ฎหมายไทั่ยหมกี่ม2�นกี่�บื้กี่ารู้เล�นในต้�วอ�กี่ษรู้ว�พัากี่ษ1ว�จารู้ณี1ว�า น�กี่กี่ฎหมายไทั่ยหมกี่ม2�นกี่�บื้กี่ารู้เล�นในต้�วอ�กี่ษรู้มากี่กี่ว�าค2ณีค�าทั่��แทั่�จรู้�งข้องกี่ฎหมายมากี่กี่ว�าค2ณีค�าทั่��แทั่�จรู้�งข้องกี่ฎหมาย

1.1.4 1.1.4 สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายคอมม�วน�สำต้1 สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายคอมม�วน�สำต้1 (School of (School of Communist Jurisprudence)Communist Jurisprudence)สำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายฝ่<ายคอมม�วน�สำต้1เห3นว�ากี่ฎหมายม�สำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายฝ่<ายคอมม�วน�สำต้1เห3นว�ากี่ฎหมายม�ล�กี่ษณีะและบื้ทั่บื้าทั่อย�างไรู้ล�กี่ษณีะและบื้ทั่บื้าทั่อย�างไรู้กี่ฎหมายเป6น ปรู้ากี่ฏกี่ารู้ณี1 “ ”กี่ฎหมายเป6น ปรู้ากี่ฏกี่ารู้ณี1 “ ” (Phenomenon) (Phenomenon) และไม�ยอมรู้�บื้ว�าและไม�ยอมรู้�บื้ว�า

Page 4: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

กี่ฎหมายเป6นสำ��งจ�าเป6นสำ�าหรู้�บื้สำ�งคมปรู้�ชญากี่ฎหมายข้องฝ่<ายกี่ฎหมายเป6นสำ��งจ�าเป6นสำ�าหรู้�บื้สำ�งคมปรู้�ชญากี่ฎหมายข้องฝ่<ายคอมม�วน�สำต้1 คอความไม�เช�อในกี่ฎหมาย ไม�เช�อในกี่ฎแห�งธรู้รู้มชาต้� คอมม�วน�สำต้1 คอความไม�เช�อในกี่ฎหมาย ไม�เช�อในกี่ฎแห�งธรู้รู้มชาต้� หรู้อสำ��งทั่��อย��นอกี่เหนอข้อบื้เข้ต้ข้องกี่ฎหมายฝ่<ายบื้�านเมอง และแม�หรู้อสำ��งทั่��อย��นอกี่เหนอข้อบื้เข้ต้ข้องกี่ฎหมายฝ่<ายบื้�านเมอง และแม�ภายในข้อบื้เข้ต้ข้องกี่ฎหมายฝ่<ายบื้�านเมองเอง ฝ่<ายคอมม�วน�สำต้1กี่3ไม�ภายในข้อบื้เข้ต้ข้องกี่ฎหมายฝ่<ายบื้�านเมองเอง ฝ่<ายคอมม�วน�สำต้1กี่3ไม�เช�อว�าสำ�งสำ2ด หรู้อเป6นสำ��งสำมบื้�รู้ณี1 เช�อว�าสำ�งสำ2ด หรู้อเป6นสำ��งสำมบื้�รู้ณี1 (The Absoluteness) (The Absoluteness) สำ�าหรู้�บื้สำ�าหรู้�บื้บื้ทั่บื้าทั่ข้องกี่ฎหมายม�ข้�อสำรู้2ปหลายปรู้ะกี่ารู้คอบื้ทั่บื้าทั่ข้องกี่ฎหมายม�ข้�อสำรู้2ปหลายปรู้ะกี่ารู้คอ1. 1. กี่ฎหมายเป6นผู้ลผู้ล�ต้ หรู้อผู้ลสำะทั่�อนข้องโครู้งสำรู้�างทั่างเศึรู้ษฐกี่�จกี่ฎหมายเป6นผู้ลผู้ล�ต้ หรู้อผู้ลสำะทั่�อนข้องโครู้งสำรู้�างทั่างเศึรู้ษฐกี่�จหรู้อเง�อนไข้ทั่างเศึรู้ษฐกี่�จหรู้อเง�อนไข้ทั่างเศึรู้ษฐกี่�จ2. 2. กี่ฎหมายเป6นเสำมอนหน-�งเครู้�องมอหรู้ออาว2ธทั่��ชนช��นปกี่ครู้องกี่ฎหมายเป6นเสำมอนหน-�งเครู้�องมอหรู้ออาว2ธทั่��ชนช��นปกี่ครู้องสำรู้�างข้-�น เพั�อปกี่ป?องอ�านาจข้องต้นสำรู้�างข้-�น เพั�อปกี่ป?องอ�านาจข้องต้น3. 3. ในสำ�งคมคอมม�วน�สำต้1ทั่��สำมบื้�รู้ณี1 กี่ฎหมายในฐานะทั่��เป6นเครู้�องมอในสำ�งคมคอมม�วน�สำต้1ทั่��สำมบื้�รู้ณี1 กี่ฎหมายในฐานะทั่��เป6นเครู้�องมอข้องกี่ารู้ควบื้ค2มสำ�งคมจะเหอดหายและสำ�ญสำ��นไปข้องกี่ารู้ควบื้ค2มสำ�งคมจะเหอดหายและสำ�ญสำ��นไป

1.1.5 1.1.5 สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายสำ�งคมว�ทั่ยา สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายสำ�งคมว�ทั่ยา (School of (School of Sociological Jurisprudence)Sociological Jurisprudence)กี่ารู้ศึ-กี่ษาข้องสำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายฝ่<ายสำ�งคมว�ทั่ยา กี่ฎหมายกี่ารู้ศึ-กี่ษาข้องสำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายฝ่<ายสำ�งคมว�ทั่ยา กี่ฎหมายม�ปรู้ะโยชน1อย�างไรู้ม�ปรู้ะโยชน1อย�างไรู้กี่ารู้ศึ-กี่ษาในทั่างสำ�งคมว�ทั่ยาจะช�วยอธ�บื้ายเหต้2ผู้ล ข้องกี่ฎเกี่ณีฑ์1และกี่ารู้ศึ-กี่ษาในทั่างสำ�งคมว�ทั่ยาจะช�วยอธ�บื้ายเหต้2ผู้ล ข้องกี่ฎเกี่ณีฑ์1และเหต้2ผู้ลข้องพัฤต้�กี่รู้รู้มข้องคนในกี่ล2�มผู้ลปรู้ะโยชน1และบื้รู้�บื้ทั่ข้องเหต้2ผู้ลข้องพัฤต้�กี่รู้รู้มข้องคนในกี่ล2�มผู้ลปรู้ะโยชน1และบื้รู้�บื้ทั่ข้องสำ�งคมเพั�อใช�กี่ฎหมายให�สำอดคล�องกี่�บื้จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� และว�ถึ�ช�ว�ต้ข้องสำ�งคมเพั�อใช�กี่ฎหมายให�สำอดคล�องกี่�บื้จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� และว�ถึ�ช�ว�ต้ข้องคนสำ�วนใหญ�เป6นกี่ารู้ลดความข้�ดแย�งรู้ะหว�างกี่ฎหมายกี่�บื้ความคนสำ�วนใหญ�เป6นกี่ารู้ลดความข้�ดแย�งรู้ะหว�างกี่ฎหมายกี่�บื้ความปรู้ะพัฤต้�ข้องบื้2คคล เป6นเครู้�องช�วยให�กี่ารู้ใช�กี่ฎหมายเป6นธรู้รู้มข้-�น ปรู้ะพัฤต้�ข้องบื้2คคล เป6นเครู้�องช�วยให�กี่ารู้ใช�กี่ฎหมายเป6นธรู้รู้มข้-�น รู้วมทั่��งช�วยกี่ารู้พั�ฒนากี่ฎหมายให�ด�ข้-�น โดยฝ่<ายน�ต้�บื้�ญญ�ต้�รู้วมทั่��งช�วยกี่ารู้พั�ฒนากี่ฎหมายให�ด�ข้-�น โดยฝ่<ายน�ต้�บื้�ญญ�ต้�

1.1.6 1.1.6 สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายสำ�จจน�ยม สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายสำ�จจน�ยม (School of Realist(School of Realist Jurisprudence)Jurisprudence)สำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายฝ่<ายสำ�จจน�ยม มองกี่ฎหมายอย�างไรู้สำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายฝ่<ายสำ�จจน�ยม มองกี่ฎหมายอย�างไรู้

Page 5: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

สำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายฝ่<ายสำ�จจน�ยม สำนใจในความเป6นจรู้�ง สำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายฝ่<ายสำ�จจน�ยม สำนใจในความเป6นจรู้�ง เพัรู้าะปรู้ะเด3นข้�อว�พัากี่ษ1ว�จารู้ณี1เกี่��ยวกี่�บื้กี่ฎหมายหรู้อเจ�าหน�าทั่��ข้องเพัรู้าะปรู้ะเด3นข้�อว�พัากี่ษ1ว�จารู้ณี1เกี่��ยวกี่�บื้กี่ฎหมายหรู้อเจ�าหน�าทั่��ข้องรู้�ฐผู้��ใช�กี่ฎหมายกี่�อให�เกี่�ดปรู้ะสำบื้กี่ารู้ณี1ทั่��สำ� �งสำมกี่�น ทั่�าให�บื้2คคลผู้��รู้ �ฐผู้��ใช�กี่ฎหมายกี่�อให�เกี่�ดปรู้ะสำบื้กี่ารู้ณี1ทั่��สำ� �งสำมกี่�น ทั่�าให�บื้2คคลผู้��เกี่��ยวข้�องเกี่�ดความสำงสำ�ยหรู้อค�บื้ข้�องใจกี่�บื้กี่ารู้หาเหต้2ผู้ลข้องเกี่��ยวข้�องเกี่�ดความสำงสำ�ยหรู้อค�บื้ข้�องใจกี่�บื้กี่ารู้หาเหต้2ผู้ลข้องกี่ฎหมาย จ-งเกี่�ดแนวความค�ดทั่��พัยายามอธ�บื้ายหรู้อหาค�าต้อบื้ทั่��ม2�งกี่ฎหมาย จ-งเกี่�ดแนวความค�ดทั่��พัยายามอธ�บื้ายหรู้อหาค�าต้อบื้ทั่��ม2�งแยกี่แยะหาเหต้2ผู้ลต้�างๆ ว�าเหต้2ใดกี่ฎหมายจ-งบื้�ญญ�ต้�เช�นน��น หรู้อแยกี่แยะหาเหต้2ผู้ลต้�างๆ ว�าเหต้2ใดกี่ฎหมายจ-งบื้�ญญ�ต้�เช�นน��น หรู้อทั่�าไมศึาลจ-งต้�ดสำ�นเช�นน��น โดยม�กี่ารู้น�าว�ธ�กี่ารู้ในว�ชาอ�นๆ มาใช�ทั่�าไมศึาลจ-งต้�ดสำ�นเช�นน��น โดยม�กี่ารู้น�าว�ธ�กี่ารู้ในว�ชาอ�นๆ มาใช�อธ�บื้ายเรู้�องต้�างๆ ในทั่างกี่ฎหมายด�วยอธ�บื้ายเรู้�องต้�างๆ ในทั่างกี่ฎหมายด�วย

1.1.7 1.1.7 สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1 สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1 (School of (School of Historical Jurisprudence)Historical Jurisprudence)ซึ่าว�นย�ม�ความค�ดเกี่��ยวกี่�บื้กี่ฎหมายอย�างไรู้ซึ่าว�นย�ม�ความค�ดเกี่��ยวกี่�บื้กี่ฎหมายอย�างไรู้ซึ่าว�นย�เห3นว�ากี่ฎหมายม�ได�เป6นเรู้�องข้องเหต้2ผู้ล แต้�เพั�ยงอย�างเด�ยว ซึ่าว�นย�เห3นว�ากี่ฎหมายม�ได�เป6นเรู้�องข้องเหต้2ผู้ล แต้�เพั�ยงอย�างเด�ยว แต้�เจอไปด�วยว�ฒนธรู้รู้ม และความรู้� �สำ-กี่รู้�วมกี่�นเป6นเอกี่ล�กี่ษณี1ข้องแต้�เจอไปด�วยว�ฒนธรู้รู้ม และความรู้� �สำ-กี่รู้�วมกี่�นเป6นเอกี่ล�กี่ษณี1ข้องชนชาต้�น��นๆ ต้ามอารู้มณี1 ความรู้� �สำ-กี่ทั่างจ�ต้ใจข้องแต้�ละชนชาต้�ม�ชนชาต้�น��นๆ ต้ามอารู้มณี1 ความรู้� �สำ-กี่ทั่างจ�ต้ใจข้องแต้�ละชนชาต้�ม�ความแต้กี่ต้�างกี่�น อารู้มณี1 ความรู้� �สำ-กี่ทั่��ว�าน��คอ จ�ต้ว�ญญาณี“ความแต้กี่ต้�างกี่�น อารู้มณี1 ความรู้� �สำ-กี่ทั่��ว�าน��คอ จ�ต้ว�ญญาณี“

ปรู้ะชาชาต้� ”ปรู้ะชาชาต้� ” (Volksgeits (Volksgeits หรู้อ หรู้อ The spirit of the people) The spirit of the people)

และแสำดงออกี่ให�เห3นได�จากี่กี่ฎหมายปรู้ะเพัณี� และแสำดงออกี่ให�เห3นได�จากี่กี่ฎหมายปรู้ะเพัณี� (Gewohnheitsercht) (Gewohnheitsercht) และภาษาและภาษา

1.1.8 1.1.8 แนวโน�มใหม�ๆ ในกี่ารู้พั�ฒนาความค�ดทั่างกี่ฎหมายแนวโน�มใหม�ๆ ในกี่ารู้พั�ฒนาความค�ดทั่างกี่ฎหมายแนวโน�มข้องกี่ารู้พั�ฒนา ความค�ดทั่างกี่ฎหมายในป4จจ2บื้�นม�แนวโน�มแนวโน�มข้องกี่ารู้พั�ฒนา ความค�ดทั่างกี่ฎหมายในป4จจ2บื้�นม�แนวโน�มเป6นอย�างไรู้เป6นอย�างไรู้แนวโน�มในป4จจ2บื้�น คอกี่ารู้น�าปรู้�ชญากี่ฎหมายธรู้รู้มชาต้�มาผู้สำมกี่�บื้แนวโน�มในป4จจ2บื้�น คอกี่ารู้น�าปรู้�ชญากี่ฎหมายธรู้รู้มชาต้�มาผู้สำมกี่�บื้ปรู้�ชญากี่ฎหมายฝ่<ายบื้�านเมองเพั�อหาสำ�วนทั่��ละม�ายกี่�นและเป6นปรู้�ชญากี่ฎหมายฝ่<ายบื้�านเมองเพั�อหาสำ�วนทั่��ละม�ายกี่�นและเป6นปรู้ะโยชน1ต้�อสำ�งคมให�มากี่ทั่��สำ2ด ปรู้�ชญาใหม�ไม�ม�ช�อเรู้�ยกี่เป6นทั่างกี่ารู้ ปรู้ะโยชน1ต้�อสำ�งคมให�มากี่ทั่��สำ2ด ปรู้�ชญาใหม�ไม�ม�ช�อเรู้�ยกี่เป6นทั่างกี่ารู้

Page 6: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

บื้างครู้��งเรู้�ยกี่ว�า ปรู้�ชญากี่ฎหมายฝ่<ายบื้�านเมองแผู้นใหม� บื้างครู้��งเรู้�ยกี่ว�า ปรู้�ชญากี่ฎหมายฝ่<ายบื้�านเมองแผู้นใหม� (The (The modern positive law)modern positive law)

1.2 1.2 ความค�ดในเช�งปรู้�ชญากี่ฎหมายความค�ดในเช�งปรู้�ชญากี่ฎหมาย1. 1. รู้�ฎฐาธ�ป4ต้ย1 คอผู้��ม�อ�านาจสำ�งสำ2ดในรู้�ฐ แต้�ต้�องเป6นอ�านาจด�วยรู้�ฎฐาธ�ป4ต้ย1 คอผู้��ม�อ�านาจสำ�งสำ2ดในรู้�ฐ แต้�ต้�องเป6นอ�านาจด�วยความเป6นธรู้รู้ม ม�ฉะน��นอาจจะถึ�กี่ล�มล�างได�ความเป6นธรู้รู้ม ม�ฉะน��นอาจจะถึ�กี่ล�มล�างได�2. 2. ความย2ต้�ธรู้รู้ม ต้ามความหมายโดยทั่��วไปน��นหมายถึ-ง ความถึ�กี่ความย2ต้�ธรู้รู้ม ต้ามความหมายโดยทั่��วไปน��นหมายถึ-ง ความถึ�กี่ต้�อง ชอบื้ด�วยเหต้2ผู้ล ความหมายข้องความย2ต้�ธรู้รู้มน��นยากี่ทั่��จะให�ต้�อง ชอบื้ด�วยเหต้2ผู้ล ความหมายข้องความย2ต้�ธรู้รู้มน��นยากี่ทั่��จะให�ค�าน�ยาม เพัรู้าะข้-�นอย��กี่�บื้คต้�น�ยม ปรู้�ชญาข้องแต้�ละคนค�าน�ยาม เพัรู้าะข้-�นอย��กี่�บื้คต้�น�ยม ปรู้�ชญาข้องแต้�ละคน3. 3. ด2ลพั�น�จข้องผู้��ใช�กี่ฎหมาย ทั่�าให�เกี่�ดกี่ารู้บื้�งค�บื้ใช�กี่ฎหมาย และกี่ารู้ด2ลพั�น�จข้องผู้��ใช�กี่ฎหมาย ทั่�าให�เกี่�ดกี่ารู้บื้�งค�บื้ใช�กี่ฎหมาย และกี่ารู้เปล��ยนแปลงในกี่ฎหมายเปล��ยนแปลงในกี่ฎหมาย4. 4. กี่ฎหมายเป6นเครู้�องกี่�าหนดรู้ะเบื้�ยบื้ว�น�ยข้องสำ�งคม ปรู้ะชาชนทั่��งกี่ฎหมายเป6นเครู้�องกี่�าหนดรู้ะเบื้�ยบื้ว�น�ยข้องสำ�งคม ปรู้ะชาชนทั่��งหลายจ-งต้�องเคารู้พัน�บื้ถึอกี่ฎหมาย ผู้��บื้รู้�หารู้ปรู้ะเทั่ศึย�อมไม�ม�อ�านาจหลายจ-งต้�องเคารู้พัน�บื้ถึอกี่ฎหมาย ผู้��บื้รู้�หารู้ปรู้ะเทั่ศึย�อมไม�ม�อ�านาจต้ามอ�าเภอใจ ต้�องเคารู้พักี่ฎหมายเช�นกี่�นต้ามอ�าเภอใจ ต้�องเคารู้พักี่ฎหมายเช�นกี่�น

1.2.1 1.2.1 รู้�ฎฐาธ�ป4ต้ย1รู้�ฎฐาธ�ป4ต้ย1หล�กี่น�ต้�รู้�ฐและหล�กี่กี่ารู้แบื้�งแยกี่อ�านาจม�ผู้ลต้�อกี่ารู้จ�ากี่�ดกี่ารู้ใช�อ�าหล�กี่น�ต้�รู้�ฐและหล�กี่กี่ารู้แบื้�งแยกี่อ�านาจม�ผู้ลต้�อกี่ารู้จ�ากี่�ดกี่ารู้ใช�อ�านาจข้องรู้�ฎฐาธ�ป4ต้ย1อย�างไรู้นาจข้องรู้�ฎฐาธ�ป4ต้ย1อย�างไรู้หล�กี่น�ต้�รู้�ฐหมายถึ-งรู้�ฐทั่��ปกี่ครู้องต้ามหล�กี่แห�งเหต้2ผู้ลเพั�อให�กี่ารู้หล�กี่น�ต้�รู้�ฐหมายถึ-งรู้�ฐทั่��ปกี่ครู้องต้ามหล�กี่แห�งเหต้2ผู้ลเพั�อให�กี่ารู้อาศึ�ยอย��รู้ �วมกี่�นข้องมน2ษย1เป6นไปด�วยความสำงบื้สำ2ข้ หล�กี่กี่ารู้แบื้�งอาศึ�ยอย��รู้ �วมกี่�นข้องมน2ษย1เป6นไปด�วยความสำงบื้สำ2ข้ หล�กี่กี่ารู้แบื้�งแยกี่อ�านาจอธ�ปไต้ยเป6นหล�กี่กี่ารู้ทั่��กี่�าหนดข้-�นเพั�อค2�มครู้องสำ�ทั่ธ�และแยกี่อ�านาจอธ�ปไต้ยเป6นหล�กี่กี่ารู้ทั่��กี่�าหนดข้-�นเพั�อค2�มครู้องสำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องปรู้ะชาชนจากี่กี่ารู้ใช�อ�านาจอธ�ปไต้ยข้องรู้�ฐ ปรู้ะเทั่ศึทั่��เสำรู้�ภาพัข้องปรู้ะชาชนจากี่กี่ารู้ใช�อ�านาจอธ�ปไต้ยข้องรู้�ฐ ปรู้ะเทั่ศึทั่��ปกี่ครู้องด�วยหล�กี่กี่ารู้ด�งกี่ล�าวจะสำ�งผู้ลให�รู้�ฎฐาธ�ป4ต้ย1ไม�สำามารู้ถึใช�ปกี่ครู้องด�วยหล�กี่กี่ารู้ด�งกี่ล�าวจะสำ�งผู้ลให�รู้�ฎฐาธ�ป4ต้ย1ไม�สำามารู้ถึใช�อ�านาจได�อย�างเต้3มทั่��อ�านาจได�อย�างเต้3มทั่��

1.2.2 1.2.2 ความย2ต้�ธรู้รู้มความย2ต้�ธรู้รู้มอรู้�สำโต้เต้�ลได�กี่ล�าวถึ-งความย2ต้�ธรู้รู้มอย�างไรู้อรู้�สำโต้เต้�ลได�กี่ล�าวถึ-งความย2ต้�ธรู้รู้มอย�างไรู้

Page 7: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

อย2ต้�ธรู้รู้มย�อมเกี่�ดข้-�นเม�อความเทั่�ากี่�นถึ�กี่ทั่�าให�ไม�ทั่�ดเทั่�ยมกี่�น และอย2ต้�ธรู้รู้มย�อมเกี่�ดข้-�นเม�อความเทั่�ากี่�นถึ�กี่ทั่�าให�ไม�ทั่�ดเทั่�ยมกี่�น และเม�อความไม�เทั่�ากี่�นถึ�กี่ทั่�าให�กี่ลายเป6นความทั่�ดเทั่�ยมกี่�น เม�อความไม�เทั่�ากี่�นถึ�กี่ทั่�าให�กี่ลายเป6นความทั่�ดเทั่�ยมกี่�น (In-just (In-just arises when equals are treated unequally, and also arises when equals are treated unequally, and also when unequals are treated equally) when unequals are treated equally) อรู้�สำโต้เต้�ลไม�ยอมรู้�บื้อรู้�สำโต้เต้�ลไม�ยอมรู้�บื้ว�าความย2ต้�ธรู้รู้มเป6นค2ณีธรู้รู้มด�งทั่��เปลโต้เข้�าใจ แต้�บื้อกี่ว�าความว�าความย2ต้�ธรู้รู้มเป6นค2ณีธรู้รู้มด�งทั่��เปลโต้เข้�าใจ แต้�บื้อกี่ว�าความย2ต้�ธรู้รู้มเป6นเรู้�องข้องกี่ารู้จ�ดรู้ะเบื้�ยบื้ความสำ�มพั�นธ1ข้องมน2ษย1ในย2ต้�ธรู้รู้มเป6นเรู้�องข้องกี่ารู้จ�ดรู้ะเบื้�ยบื้ความสำ�มพั�นธ1ข้องมน2ษย1ในสำ�งคม โดยถึอหล�กี่ว�า สำ��งทั่��เหมอนกี่�นควรู้ได�รู้�บื้กี่ารู้ปฏ�บื้�ต้�เทั่�าเทั่�ยมกี่�นสำ�งคม โดยถึอหล�กี่ว�า สำ��งทั่��เหมอนกี่�นควรู้ได�รู้�บื้กี่ารู้ปฏ�บื้�ต้�เทั่�าเทั่�ยมกี่�น

1.2.3 1.2.3 ด2ลพั�น�จข้องผู้��ใช�กี่ฎหมายด2ลพั�น�จข้องผู้��ใช�กี่ฎหมายกี่ารู้ใช�ด2ลพั�น�จข้องน�กี่กี่ฎหมายจะสำอดคล�องกี่�บื้ความย2ต้�ธรู้รู้มในกี่ารู้ใช�ด2ลพั�น�จข้องน�กี่กี่ฎหมายจะสำอดคล�องกี่�บื้ความย2ต้�ธรู้รู้มในสำ�งคมคออะไรู้สำ�งคมคออะไรู้กี่ารู้ใช�ด2ลพั�น�จจ-งเป6นสำ��งสำ�าค�ญสำ2ดยอดข้�อหน-�ง ในกี่ารู้อ�านวยความกี่ารู้ใช�ด2ลพั�น�จจ-งเป6นสำ��งสำ�าค�ญสำ2ดยอดข้�อหน-�ง ในกี่ารู้อ�านวยความย2ต้�ธรู้รู้มเม�อใดทั่��กี่ฎหมายเปBดโอกี่าสำให�ใช�ด2ลพั�น�จ น�กี่กี่ฎหมายควรู้ใช�ย2ต้�ธรู้รู้มเม�อใดทั่��กี่ฎหมายเปBดโอกี่าสำให�ใช�ด2ลพั�น�จ น�กี่กี่ฎหมายควรู้ใช�ด2ลพั�น�จไปในทั่างสำอดคล�องต้�อ มโนธรู้รู้ม ศึ�ลธรู้รู้ม และความ“ด2ลพั�น�จไปในทั่างสำอดคล�องต้�อ มโนธรู้รู้ม ศึ�ลธรู้รู้ม และความ“

ต้�องกี่ารู้ข้องสำ�งคม”ต้�องกี่ารู้ข้องสำ�งคม”

1.2.4 1.2.4 กี่ารู้น�บื้ถึอกี่ฎหมายกี่ารู้น�บื้ถึอกี่ฎหมายปรู้ะเทั่ศึทั่��เป6นน�ต้�รู้�ฐม�ล�กี่ษณีะอย�างไรู้ปรู้ะเทั่ศึทั่��เป6นน�ต้�รู้�ฐม�ล�กี่ษณีะอย�างไรู้ปรู้ะเทั่ศึทั่��เป6นน�ต้�รู้�ฐน��นจะต้�องม�ล�กี่ษณีะด�งต้�อไปน��ปรู้ะเทั่ศึทั่��เป6นน�ต้�รู้�ฐน��นจะต้�องม�ล�กี่ษณีะด�งต้�อไปน��1. 1. ในปรู้ะเทั่ศึน��นกี่ฎหมายจะต้�องอย��เหนอสำ��งใดทั่��งหมด กี่ารู้กี่รู้ะทั่�าในปรู้ะเทั่ศึน��นกี่ฎหมายจะต้�องอย��เหนอสำ��งใดทั่��งหมด กี่ารู้กี่รู้ะทั่�าต้�างๆ ในทั่างปกี่ครู้องโดยเฉพัาะอย�างย��งกี่ารู้กี่รู้ะทั่�าข้องต้�ารู้วจจะต้�างๆ ในทั่างปกี่ครู้องโดยเฉพัาะอย�างย��งกี่ารู้กี่รู้ะทั่�าข้องต้�ารู้วจจะต้�องเป6นไปต้ามกี่ฎหมายและชอบื้ด�วยกี่ฎหมาย หล�กี่ปรู้ะกี่�นสำ�ทั่ธ�และต้�องเป6นไปต้ามกี่ฎหมายและชอบื้ด�วยกี่ฎหมาย หล�กี่ปรู้ะกี่�นสำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องรู้าษฎรู้อย��ทั่��กี่ฎหมาย ถึ�าเจ�าพัน�กี่งานข้องรู้�ฐมากี่ล��ากี่ลายเสำรู้�ภาพัข้องรู้าษฎรู้อย��ทั่��กี่ฎหมาย ถึ�าเจ�าพัน�กี่งานข้องรู้�ฐมากี่ล��ากี่ลายสำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องรู้าษฎรู้ โดยไม�ม�กี่ฎหมายให�อ�านาจ เจ�าพัน�กี่งานสำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องรู้าษฎรู้ โดยไม�ม�กี่ฎหมายให�อ�านาจ เจ�าพัน�กี่งานกี่3ย�อมม�ความผู้�ดอาญากี่3ย�อมม�ความผู้�ดอาญา2. 2. ในปรู้ะเทั่ศึทั่��เป6นน�ต้�รู้�ฐ ข้อบื้เข้ต้แห�งอ�านาจหน�าทั่��ข้องรู้�ฐย�อมในปรู้ะเทั่ศึทั่��เป6นน�ต้�รู้�ฐ ข้อบื้เข้ต้แห�งอ�านาจหน�าทั่��ข้องรู้�ฐย�อม

Page 8: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

กี่�าหนดไว�แน�นอน เรู้��มต้��งแต้�กี่ารู้แบื้�งแยกี่อ�านาจและม�ข้อบื้เข้ต้ในกี่ารู้กี่�าหนดไว�แน�นอน เรู้��มต้��งแต้�กี่ารู้แบื้�งแยกี่อ�านาจและม�ข้อบื้เข้ต้ในกี่ารู้ใช�อ�านาจทั่��งสำามน�� ถึ�ดจากี่อ�านาจรู้�ฐ อ�านาจข้องเจ�าพัน�กี่งานทั่��ลดหล��นใช�อ�านาจทั่��งสำามน�� ถึ�ดจากี่อ�านาจรู้�ฐ อ�านาจข้องเจ�าพัน�กี่งานทั่��ลดหล��นลงมาเป6นอ�านาจทั่��ว�ดว�ดได� เป6นอ�านาจทั่��ม�ข้อบื้เข้ต้เช�นเด�ยวกี่�น และลงมาเป6นอ�านาจทั่��ว�ดว�ดได� เป6นอ�านาจทั่��ม�ข้อบื้เข้ต้เช�นเด�ยวกี่�น และต้�องม�กี่ารู้ควบื้ค2มกี่ารู้ใช�อ�านาจภายในข้อบื้เข้ต้เทั่�าน��นต้�องม�กี่ารู้ควบื้ค2มกี่ารู้ใช�อ�านาจภายในข้อบื้เข้ต้เทั่�าน��น3. 3. ในปรู้ะเทั่ศึทั่��เป6นน�ต้�รู้�ฐ ผู้��พั�พัากี่ษาต้�องม�อ�สำสำรู้ะในกี่ารู้พั�จารู้ณีาในปรู้ะเทั่ศึทั่��เป6นน�ต้�รู้�ฐ ผู้��พั�พัากี่ษาต้�องม�อ�สำสำรู้ะในกี่ารู้พั�จารู้ณีาพั�พัากี่ษาคด� โดยจะต้�องม�หล�กี่ปรู้ะกี่�นด�งกี่ล�าวไว�ในรู้�ฐธรู้รู้มน�ญและพั�พัากี่ษาคด� โดยจะต้�องม�หล�กี่ปรู้ะกี่�นด�งกี่ล�าวไว�ในรู้�ฐธรู้รู้มน�ญและเพั�ยงแต้�รู้�ฐได�จ�ดให�ม�ผู้��พั�พัากี่ษาเป6นอ�สำสำรู้ะสำ�าหรู้�บื้พั�จารู้ณีาคด�แพั�งเพั�ยงแต้�รู้�ฐได�จ�ดให�ม�ผู้��พั�พัากี่ษาเป6นอ�สำสำรู้ะสำ�าหรู้�บื้พั�จารู้ณีาคด�แพั�งและคด�อาญาเทั่�าน��นและคด�อาญาเทั่�าน��น

1.3 1.3 ป4จจ�ยทั่��ม�ผู้ลต้�อกี่ารู้พั�ฒนาความค�ดในทั่างกี่ฎหมายป4จจ�ยทั่��ม�ผู้ลต้�อกี่ารู้พั�ฒนาความค�ดในทั่างกี่ฎหมาย1. 1. ศึาสำนาเป6นป4จจ�ยทั่��ให�กี่�อให�เกี่�ดกี่ฎหมาย และม�อ�ทั่ธ�พัลต้�อกี่ารู้เกี่�ดศึาสำนาเป6นป4จจ�ยทั่��ให�กี่�อให�เกี่�ดกี่ฎหมาย และม�อ�ทั่ธ�พัลต้�อกี่ารู้เกี่�ดและกี่ารู้เปล��ยนแปลงกี่ฎหมายและกี่ารู้เปล��ยนแปลงกี่ฎหมาย2. 2. จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� เป6นป4จจ�ยทั่��กี่�อให�เกี่�ดกี่กี่หมาย และม�อ�ทั่ธ�พัลต้�อจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� เป6นป4จจ�ยทั่��กี่�อให�เกี่�ดกี่กี่หมาย และม�อ�ทั่ธ�พัลต้�อกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายกี่ารู้ใช�กี่ฎหมาย3. 3. ความเห3นข้องน�กี่กี่ฎหมาย เป6นป4จจ�ยทั่�าให�เกี่�ดกี่ฎหมาย และม�ความเห3นข้องน�กี่กี่ฎหมาย เป6นป4จจ�ยทั่�าให�เกี่�ดกี่ฎหมาย และม�อ�ทั่ธ�พัลต้�อกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายอ�ทั่ธ�พัลต้�อกี่ารู้ใช�กี่ฎหมาย4. 4. เหต้2กี่ารู้ณี1ในสำ�งคม ม�สำ�วนทั่�าให�เกี่�ดกี่ฎหมาย และม�อ�ทั่ธ�พัลต้�อกี่ารู้เหต้2กี่ารู้ณี1ในสำ�งคม ม�สำ�วนทั่�าให�เกี่�ดกี่ฎหมาย และม�อ�ทั่ธ�พัลต้�อกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายใช�กี่ฎหมาย

1.3.1 1.3.1 ศึาสำนาศึาสำนากี่ฎหมายต้รู้าสำามดวงข้องปรู้ะเทั่ศึไทั่ยม�คต้�ความเช�อในทั่างศึาสำนากี่ฎหมายต้รู้าสำามดวงข้องปรู้ะเทั่ศึไทั่ยม�คต้�ความเช�อในทั่างศึาสำนาอย�างไรู้อย�างไรู้กี่ฎหมายต้รู้าสำามดวงข้องปรู้ะเทั่ศึไทั่ยปรู้ะกี่อบื้ด�วยสำ�วนสำ�าค�ญ กี่ฎหมายต้รู้าสำามดวงข้องปรู้ะเทั่ศึไทั่ยปรู้ะกี่อบื้ด�วยสำ�วนสำ�าค�ญ 2 2

สำ�วนคอ พัรู้ะธรู้รู้มศึาสำต้รู้1และพัรู้ะรู้าชศึาสำต้รู้1 เป6นกี่ฎหมายทั่��ได�รู้�บื้สำ�วนคอ พัรู้ะธรู้รู้มศึาสำต้รู้1และพัรู้ะรู้าชศึาสำต้รู้1 เป6นกี่ฎหมายทั่��ได�รู้�บื้อ�ทั่ธ�พัลจากี่ศึาสำนาในกี่ารู้กี่�อกี่�าเน�ดข้-�น ผู้�านคต้�ความเช�อในศึาสำนาอ�ทั่ธ�พัลจากี่ศึาสำนาในกี่ารู้กี่�อกี่�าเน�ดข้-�น ผู้�านคต้�ความเช�อในศึาสำนาฮิ�นด�และศึาสำนาพั2ทั่ธ พัรู้ะธรู้รู้มศึาสำต้รู้1เป6นสำ�วนทั่��เน�นอ2ดมคต้�ในเรู้�องฮิ�นด�และศึาสำนาพั2ทั่ธ พัรู้ะธรู้รู้มศึาสำต้รู้1เป6นสำ�วนทั่��เน�นอ2ดมคต้�ในเรู้�อง

Page 9: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

ความย2ต้�ธรู้รู้ม สำ�วนพัรู้ะรู้าชศึาสำต้รู้1ซึ่-�งเป6นเรู้�องข้องบื้รู้รู้ดากี่ฎหมาย ความย2ต้�ธรู้รู้ม สำ�วนพัรู้ะรู้าชศึาสำต้รู้1ซึ่-�งเป6นเรู้�องข้องบื้รู้รู้ดากี่ฎหมาย อรู้รู้ถึคด� พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้� พัรู้ะรู้าชกี่�าหนด และพัรู้ะรู้าชว�น�จฉ�ยข้องอรู้รู้ถึคด� พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้� พัรู้ะรู้าชกี่�าหนด และพัรู้ะรู้าชว�น�จฉ�ยข้องพัรู้ะมหากี่ษ�ต้รู้�ย1และย�งได�กี่ล�าวถึ-งล�กี่ษณีะข้องกี่ารู้เป6นผู้��พั�พัากี่ษาทั่��ด�พัรู้ะมหากี่ษ�ต้รู้�ย1และย�งได�กี่ล�าวถึ-งล�กี่ษณีะข้องกี่ารู้เป6นผู้��พั�พัากี่ษาทั่��ด�ต้�องย-ดหล�กี่อ�นทั่ภาษ คอ เวลาพั�จารู้ณีาคด�จะต้�องปรู้าศึจากี่อคต้� ต้�องย-ดหล�กี่อ�นทั่ภาษ คอ เวลาพั�จารู้ณีาคด�จะต้�องปรู้าศึจากี่อคต้� 4 4

คอ ฉ�นทั่าคต้� คอ ฉ�นทั่าคต้� ((รู้�กี่รู้�กี่) ) โทั่ษาคต้� โทั่ษาคต้� ((หลงหลง) ) และภะยาคต้� และภะยาคต้� ((กี่ล�วกี่ล�ว) ) ล�วนแล�วม�ล�วนแล�วม�ความสำอดคล�องกี่�บื้ความเช�อในเรู้�องสำวรู้รู้ค1และนรู้กี่ในความเช�อทั่างความสำอดคล�องกี่�บื้ความเช�อในเรู้�องสำวรู้รู้ค1และนรู้กี่ในความเช�อทั่างศึาสำนาทั่��งสำ��นศึาสำนาทั่��งสำ��น

1.3.2 1.3.2 จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�กี่�อให�เกี่�ดกี่ฎหมายได�อย�างไรู้จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�กี่�อให�เกี่�ดกี่ฎหมายได�อย�างไรู้เม�อจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�ได�รู้�บื้กี่ารู้ยอมรู้�บื้และย-ดถึอปฏ�บื้�ต้� กี่3จะม�กี่ารู้น�ามาเม�อจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�ได�รู้�บื้กี่ารู้ยอมรู้�บื้และย-ดถึอปฏ�บื้�ต้� กี่3จะม�กี่ารู้น�ามาบื้�ญญ�ต้�ในกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ข้-�น แต้�จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�อ�กี่สำ�วนบื้�ญญ�ต้�ในกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ข้-�น แต้�จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�อ�กี่สำ�วนหน-�งทั่��ไม�ได�ม�กี่ารู้บื้�ญญ�ต้�ไว�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ แต้�สำ�งคมกี่3ย�งหน-�งทั่��ไม�ได�ม�กี่ารู้บื้�ญญ�ต้�ไว�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ แต้�สำ�งคมกี่3ย�งยอมรู้�บื้ปฏ�บื้�ต้�กี่�นต้�อมา ม�ผู้ลในกี่ารู้ยอมรู้�บื้ปฏ�บื้�ต้�เสำมอนเป6นกี่ฎยอมรู้�บื้ปฏ�บื้�ต้�กี่�นต้�อมา ม�ผู้ลในกี่ารู้ยอมรู้�บื้ปฏ�บื้�ต้�เสำมอนเป6นกี่ฎเกี่ณีฑ์1ต้ามกี่ฎหมายเกี่ณีฑ์1ต้ามกี่ฎหมาย

1.3.3 1.3.3 ความเห3นข้องน�กี่ปรู้�ชญาทั่างกี่ฎหมายความเห3นข้องน�กี่ปรู้�ชญาทั่างกี่ฎหมายความเห3นข้องน�กี่ปรู้าชญ1ทั่างกี่ฎหมายม�อ�ทั่ธ�พัลต้�อกี่ฎหมายอย�างไรู้ความเห3นข้องน�กี่ปรู้าชญ1ทั่างกี่ฎหมายม�อ�ทั่ธ�พัลต้�อกี่ฎหมายอย�างไรู้ความเห3นข้องน�กี่ปรู้�ชญาทั่างกี่ฎหมายหรู้อน�กี่ปรู้าชญ1ทั่างกี่ฎหมาย ความเห3นข้องน�กี่ปรู้�ชญาทั่างกี่ฎหมายหรู้อน�กี่ปรู้าชญ1ทั่างกี่ฎหมาย หรู้อค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาลหรู้อรู้ะบื้บื้ข้องกี่ฎหมายอาจเกี่�ดข้-�นจากี่หรู้อค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาลหรู้อรู้ะบื้บื้ข้องกี่ฎหมายอาจเกี่�ดข้-�นจากี่ข้�อค�ดเห3น ข้�อโต้�แย�งทั่��ม�ต้�อต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายหรู้อค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาล ข้�อค�ดเห3น ข้�อโต้�แย�งทั่��ม�ต้�อต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายหรู้อค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาล หรู้อรู้ะบื้บื้ข้องกี่ฎหมายได�สำรู้�างบื้ทั่บื้าทั่และเปล��ยนแปลงข้-�นในวงกี่ารู้หรู้อรู้ะบื้บื้ข้องกี่ฎหมายได�สำรู้�างบื้ทั่บื้าทั่และเปล��ยนแปลงข้-�นในวงกี่ารู้กี่ฎหมาย อาจสำ�งผู้ลต้�อรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายข้องปรู้ะเทั่ศึ รู้ะบื้บื้ศึาล หรู้อม�กี่ฎหมาย อาจสำ�งผู้ลต้�อรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายข้องปรู้ะเทั่ศึ รู้ะบื้บื้ศึาล หรู้อม�กี่ฎหมาย หรู้อแกี่�ไข้กี่ฎหมายกี่ฎหมาย หรู้อแกี่�ไข้กี่ฎหมาย

1.3.4 1.3.4 เหต้2กี่ารู้ณี1เหต้2กี่ารู้ณี1

Page 10: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

เหต้2กี่ารู้ณี1และสำภาพัป4จจ�ยแวดล�อมสำ�งผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ต้�อกี่ฎหมายอย�างไรู้เหต้2กี่ารู้ณี1และสำภาพัป4จจ�ยแวดล�อมสำ�งผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ต้�อกี่ฎหมายอย�างไรู้เหต้2กี่ารู้ณี1และสำภาพัป4จจ�ยแวดล�อมข้องสำ�งคมหรู้อข้องปรู้ะเทั่ศึ ม�เหต้2กี่ารู้ณี1และสำภาพัป4จจ�ยแวดล�อมข้องสำ�งคมหรู้อข้องปรู้ะเทั่ศึ ม�สำ�วนสำ�าค�ญอย�างย��งทั่��ทั่�าให�เกี่�ดกี่ารู้เปล��ยนแปลงในต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายสำ�วนสำ�าค�ญอย�างย��งทั่��ทั่�าให�เกี่�ดกี่ารู้เปล��ยนแปลงในต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายหรู้อม�บื้ทั่กี่ฎหมายข้-�น หรู้ออาจสำ�งผู้ลต้�อกี่ารู้ใช� กี่ารู้ต้�ความกี่ฎหมายหรู้อม�บื้ทั่กี่ฎหมายข้-�น หรู้ออาจสำ�งผู้ลต้�อกี่ารู้ใช� กี่ารู้ต้�ความกี่ฎหมายด�วย ด�งเช�นกี่ารู้น�าเทั่คโนโลย�โดยเฉพัาะอย�างย��งเครู้�องคอมพั�วเต้อรู้1ด�วย ด�งเช�นกี่ารู้น�าเทั่คโนโลย�โดยเฉพัาะอย�างย��งเครู้�องคอมพั�วเต้อรู้1มาใช�ในช�ว�ต้ปรู้ะจ�าว�น กี่ารู้พั�ฒนาทั่างเทั่คโนโลย�ทั่างคอมพั�วเต้อรู้1และมาใช�ในช�ว�ต้ปรู้ะจ�าว�น กี่ารู้พั�ฒนาทั่างเทั่คโนโลย�ทั่างคอมพั�วเต้อรู้1และโทั่รู้คมนาคมกี่�อให�เกี่�ดรู้ะบื้บื้อ�นเทั่อรู้1เนต้ สำ�งผู้ลให�ต้�องม�กี่ารู้ต้รู้าโทั่รู้คมนาคมกี่�อให�เกี่�ดรู้ะบื้บื้อ�นเทั่อรู้1เนต้ สำ�งผู้ลให�ต้�องม�กี่ารู้ต้รู้ากี่ฎหมายข้-�นรู้องรู้�บื้กี่ฎหมายข้-�นรู้องรู้�บื้

แบื้บื้ปรู้ะเม�นต้นเองหน�วยทั่�� แบื้บื้ปรู้ะเม�นต้นเองหน�วยทั่�� 11

1. 1. สำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายคอ แนวค�ดหรู้อทั่ฤษฎ�ทั่างกี่ฎหมายสำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายคอ แนวค�ดหรู้อทั่ฤษฎ�ทั่างกี่ฎหมายข้องน�กี่ค�ดทั่��งหลายซึ่-�งม�ความค�ดเห3นต้รู้งกี่�น แม�ว�าแต้�ละคนหรู้อแนวข้องน�กี่ค�ดทั่��งหลายซึ่-�งม�ความค�ดเห3นต้รู้งกี่�น แม�ว�าแต้�ละคนหรู้อแนวความค�ดแต้�ละอย�างเกี่�ดข้-�นต้�างสำม�ยกี่�นกี่3ต้ามความค�ดแต้�ละอย�างเกี่�ดข้-�นต้�างสำม�ยกี่�นกี่3ต้าม2. 2. สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายธรู้รู้มชาต้�ม�แนวค�ดเกี่��ยวกี่�บื้กี่ฎหมายคอ สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายธรู้รู้มชาต้�ม�แนวค�ดเกี่��ยวกี่�บื้กี่ฎหมายคอ กี่ฎหมายต้�องสำอดคล�องกี่�บื้ธรู้รู้มชาต้�และความม�เหต้2ผู้ลกี่ฎหมายต้�องสำอดคล�องกี่�บื้ธรู้รู้มชาต้�และความม�เหต้2ผู้ล3. 3. กี่ารู้ถึอว�า กี่ฎหมายทั่��สำมบื้�รู้ณี1ใช�กี่ารู้ได�จรู้�งและเป6นไปต้าม“กี่ารู้ถึอว�า กี่ฎหมายทั่��สำมบื้�รู้ณี1ใช�กี่ารู้ได�จรู้�งและเป6นไปต้าม“

เจต้จ�านงข้องผู้��ม�อ�านาจรู้�ฐ เป6นแนวค�ดข้องสำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมาย”เจต้จ�านงข้องผู้��ม�อ�านาจรู้�ฐ เป6นแนวค�ดข้องสำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมาย”

ฝ่<ายบื้�านเมองฝ่<ายบื้�านเมอง4. 4. แนวความค�ดว�า กี่ฎหมายคอปรู้ากี่ฏกี่ารู้ณี1อ�นหน-�งซึ่-�งเป6นผู้ล“แนวความค�ดว�า กี่ฎหมายคอปรู้ากี่ฏกี่ารู้ณี1อ�นหน-�งซึ่-�งเป6นผู้ล“

สำะทั่�อนทั่างกี่ารู้เมอง เป6นแนวค�ดข้องสำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมาย ”สำะทั่�อนทั่างกี่ารู้เมอง เป6นแนวค�ดข้องสำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมาย ”

สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายคอมม�วน�สำต้1สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายคอมม�วน�สำต้15. 5. กี่ารู้ม2�งหาความจรู้�งว�าเพัรู้าะเหต้2ใดกี่ฎหมายจ-งบื้�ญญ�ต้�เช�นน��น และกี่ารู้ม2�งหาความจรู้�งว�าเพัรู้าะเหต้2ใดกี่ฎหมายจ-งบื้�ญญ�ต้�เช�นน��น และทั่�าไมศึาลจ-งต้�ดสำ�นคด�เช�นน��นเป6นแนว ความค�ดข้อง สำ�าน�กี่ความค�ดทั่�าไมศึาลจ-งต้�ดสำ�นคด�เช�นน��นเป6นแนว ความค�ดข้อง สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายสำ�จจะน�ยมกี่ฎหมายฝ่<ายสำ�จจะน�ยม6. 6. สำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายใดทั่��เป6นว�ากี่ฎหมายเป6นสำ��งทั่��ค�นพับื้ ไม�สำ�าน�กี่ความค�ดทั่างกี่ฎหมายใดทั่��เป6นว�ากี่ฎหมายเป6นสำ��งทั่��ค�นพับื้ ไม�

Page 11: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

ได�ถึ�กี่สำรู้�างข้-�น ม�ล�กี่ษณีะเฉพัาะเช�นเด�ยวกี่�บื้ภาษา เป6นจ�ต้ว�ญญาณีได�ถึ�กี่สำรู้�างข้-�น ม�ล�กี่ษณีะเฉพัาะเช�นเด�ยวกี่�บื้ภาษา เป6นจ�ต้ว�ญญาณีข้องปรู้ะชาชาต้� สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายน�ยมปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ข้องปรู้ะชาชาต้� สำ�าน�กี่ความค�ดกี่ฎหมายฝ่<ายน�ยมปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้17. 7. รู้�ฐาธ�ป4ต้ย1 ม�ความหมายถึ2ง ผู้��ม�อ�านาจสำ�งสำ2ดในรู้�ฐรู้�ฐาธ�ป4ต้ย1 ม�ความหมายถึ2ง ผู้��ม�อ�านาจสำ�งสำ2ดในรู้�ฐ8. 8. กี่ฎหมายจะสำามารู้ถึใช�ให�เกี่�ดความสำงบื้สำ2ข้ได�เม�อ ปรู้ะชาชนและผู้��ม�กี่ฎหมายจะสำามารู้ถึใช�ให�เกี่�ดความสำงบื้สำ2ข้ได�เม�อ ปรู้ะชาชนและผู้��ม�อ�านาจต้�างเคารู้พัน�บื้ถึอกี่ฎหมายอ�านาจต้�างเคารู้พัน�บื้ถึอกี่ฎหมาย9. 9. ศึาสำนาม�ผู้ลต้�อกี่ฎหมายคอ ศึาสำนาม�ผู้ลต้�อกี่ฎหมายคอ (1)(1)เป6นเครู้�องกี่รู้ะต้2�นให�คนกี่รู้ะทั่�าในเป6นเครู้�องกี่รู้ะต้2�นให�คนกี่รู้ะทั่�าในสำ��งทั่��เหมาะสำมหรู้อม�ความปรู้ะพัฤต้�เหมาะสำม สำ��งทั่��เหมาะสำมหรู้อม�ความปรู้ะพัฤต้�เหมาะสำม (2) (2) ศึาสำนาเป6นเครู้�องศึาสำนาเป6นเครู้�องควบื้ค2มสำ�งคมเช�นเด�ยวกี่�บื้กี่ฎหมาย ควบื้ค2มสำ�งคมเช�นเด�ยวกี่�บื้กี่ฎหมาย (3) (3) กี่ฎหมายบื้างเรู้�องม�ทั่��มาจากี่กี่ฎหมายบื้างเรู้�องม�ทั่��มาจากี่หล�กี่ค�าสำอนทั่างศึาสำนา หล�กี่ค�าสำอนทั่างศึาสำนา (4) (4) กี่ารู้น�บื้ถึอศึาสำนาสำ�งผู้ลให�คนปฏ�บื้�ต้�กี่ารู้น�บื้ถึอศึาสำนาสำ�งผู้ลให�คนปฏ�บื้�ต้�สำอดคล�องกี่�บื้กี่ฎหมายสำอดคล�องกี่�บื้กี่ฎหมาย10. 10. จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�ม�ความสำ�าค�ญต้�อกี่ฎหมายคอ จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�เป6นจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�ม�ความสำ�าค�ญต้�อกี่ฎหมายคอ จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�เป6นบื้�อเกี่�ดข้องกี่ฎหมายบื้�อเกี่�ดข้องกี่ฎหมาย

หน�วยทั่�� หน�วยทั่�� 2 2 ว�ว�ฒนากี่ารู้รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายว�ว�ฒนากี่ารู้รู้ะบื้บื้กี่ฎหมาย

1. 1. กี่ฎหมายน��นได�ว�ว�ฒนากี่ารู้มาจากี่รู้ะเบื้�ยบื้ ความปรู้ะพัฤต้� ศึ�ลธรู้รู้มกี่ฎหมายน��นได�ว�ว�ฒนากี่ารู้มาจากี่รู้ะเบื้�ยบื้ ความปรู้ะพัฤต้� ศึ�ลธรู้รู้ม จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� ศึาสำนา แล�วกี่ลายเป6นม�สำภาพับื้�งค�บื้ได�จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� ศึาสำนา แล�วกี่ลายเป6นม�สำภาพับื้�งค�บื้ได�2. 2. รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไทั่ยได�ว�ว�ฒนากี่ารู้มาเป6นข้��นต้อนต้ามสำภาพัความรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไทั่ยได�ว�ว�ฒนากี่ารู้มาเป6นข้��นต้อนต้ามสำภาพัความเป6นเอกี่รู้าชต้ลอดมาเป6นเอกี่รู้าชต้ลอดมา3. 3. ในกี่ารู้พั�ฒนารู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไทั่ยให�ถึ-งเป?าหมายน��น ย�อมม�ป4ญหาในกี่ารู้พั�ฒนารู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไทั่ยให�ถึ-งเป?าหมายน��น ย�อมม�ป4ญหาและอ2ปสำรู้รู้คหลายปรู้ะกี่ารู้และอ2ปสำรู้รู้คหลายปรู้ะกี่ารู้

2.1 2.1 ว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายทั่��สำ�าค�ญข้องโลกี่ว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายทั่��สำ�าค�ญข้องโลกี่1. 1. ในสำม�ยด��งเด�มน��นย�งไม�ม�ภาษาเข้�ยน จ-งต้�องใช�ค�าสำ��งข้องห�วหน�า ในสำม�ยด��งเด�มน��นย�งไม�ม�ภาษาเข้�ยน จ-งต้�องใช�ค�าสำ��งข้องห�วหน�า ปรู้ะเพัณี� ศึ�ลธรู้รู้ม ศึาสำนา และความเป6นธรู้รู้มต้ามความรู้� �สำ-กี่ข้องปรู้ะเพัณี� ศึ�ลธรู้รู้ม ศึาสำนา และความเป6นธรู้รู้มต้ามความรู้� �สำ-กี่ข้อง

Page 12: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

มน2ษย1 ให�ม�สำภาพับื้�งค�บื้ต้ามนามธรู้รู้มเป6นกี่ฎหมายได�มน2ษย1 ให�ม�สำภาพับื้�งค�บื้ต้ามนามธรู้รู้มเป6นกี่ฎหมายได�2. 2. เม�อมน2ษย1รู้� �จ�กี่ภาษาเข้�ยน กี่3ได�เข้�ยนบื้�นทั่-กี่สำ��งทั่��บื้�งค�บื้ต้ามเม�อมน2ษย1รู้� �จ�กี่ภาษาเข้�ยน กี่3ได�เข้�ยนบื้�นทั่-กี่สำ��งทั่��บื้�งค�บื้ต้ามนามธรู้รู้มข้-�นใช� และต้�อมากี่3ได�พั�ฒนาข้-�นให�เป6นกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1นามธรู้รู้มข้-�นใช� และต้�อมากี่3ได�พั�ฒนาข้-�นให�เป6นกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้หรู้อปรู้ะมวลกี่ฎหมายอ�กี่ษรู้หรู้อปรู้ะมวลกี่ฎหมาย3. 3. ในบื้างปรู้ะเทั่ศึ เช�น ปรู้ะเทั่ศึอ�งกี่ฤษ ย�งคงย-ดจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�ทั่��ในบื้างปรู้ะเทั่ศึ เช�น ปรู้ะเทั่ศึอ�งกี่ฤษ ย�งคงย-ดจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�ทั่��ปฏ�บื้�ต้�มาเป6นหล�กี่กี่ฎหมายและอาศึ�ยค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาลทั่��พั�พัากี่ษาปฏ�บื้�ต้�มาเป6นหล�กี่กี่ฎหมายและอาศึ�ยค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาลทั่��พั�พัากี่ษาวางหล�กี่ใช�เป6นกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายคอมมอนลอว1วางหล�กี่ใช�เป6นกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายคอมมอนลอว14. 4. กี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้อ�น เช�น กี่ฎหมายสำ�งคมน�ยม กี่ฎหมายอ�สำลาม กี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้อ�น เช�น กี่ฎหมายสำ�งคมน�ยม กี่ฎหมายอ�สำลาม ย�อมจ�ดอย��ในรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายย�อมจ�ดอย��ในรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมาย5. 5. เม�อหล�กี่กี่ฎหมายข้องปรู้ะเทั่ศึต้�างๆ คล�ายคล-งกี่�น ย�อมใช�เม�อหล�กี่กี่ฎหมายข้องปรู้ะเทั่ศึต้�างๆ คล�ายคล-งกี่�น ย�อมใช�กี่ฎหมายฉบื้�บื้เด�ยวกี่�นได� น�กี่กี่ฎหมายกี่3สำามารู้ถึใช�กี่ฎหมายฉบื้�บื้กี่ฎหมายฉบื้�บื้เด�ยวกี่�นได� น�กี่กี่ฎหมายกี่3สำามารู้ถึใช�กี่ฎหมายฉบื้�บื้เด�ยวกี่�นได�ทั่��วโลกี่ กี่ลายเป6นหล�กี่สำากี่ลข้-�นเด�ยวกี่�นได�ทั่��วโลกี่ กี่ลายเป6นหล�กี่สำากี่ลข้-�น

2.1.1 2.1.1 กี่ฎหมายในสำ�งคมบื้รู้รู้พักี่าลกี่ฎหมายในสำ�งคมบื้รู้รู้พักี่าลค�าสำ��งห�วหน�าเผู้�าเป6นกี่ฎหมายได�อย�างไรู้ค�าสำ��งห�วหน�าเผู้�าเป6นกี่ฎหมายได�อย�างไรู้เม�อม�กี่รู้ณี�พั�พัาทั่หรู้อโต้�แย�งเกี่�ดข้-�น ผู้��ทั่��เป6นห�วหน�าเผู้�าจะต้�องเป6นผู้��เม�อม�กี่รู้ณี�พั�พัาทั่หรู้อโต้�แย�งเกี่�ดข้-�น ผู้��ทั่��เป6นห�วหน�าเผู้�าจะต้�องเป6นผู้��ช��ข้าด ซึ่-�งต้�องอาศึ�ยความถึ�กี่ต้�องต้ามกี่ฎเกี่ณีฑ์1 กี่ารู้ช�ข้าดด�งกี่ล�าวช��ข้าด ซึ่-�งต้�องอาศึ�ยความถึ�กี่ต้�องต้ามกี่ฎเกี่ณีฑ์1 กี่ารู้ช�ข้าดด�งกี่ล�าวบื้�งค�บื้แกี่�ค��กี่รู้ณี�ได� โดยจะต้�องปฏ�บื้�ต้�ต้ามและเช�อฟั4งค�าช��ข้าดและกี่ฎบื้�งค�บื้แกี่�ค��กี่รู้ณี�ได� โดยจะต้�องปฏ�บื้�ต้�ต้ามและเช�อฟั4งค�าช��ข้าดและกี่ฎเกี่ณีฑ์1เช�นน��นจ-งเป6นกี่ฎหมายเกี่ณีฑ์1เช�นน��นจ-งเป6นกี่ฎหมายจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�เป6นกี่ฎหมายได�อย�างไรู้จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�เป6นกี่ฎหมายได�อย�างไรู้จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�เกี่�ดจากี่พัฤต้�กี่รู้รู้มกี่ารู้เล�ยนแบื้บื้ข้องมน2ษย1ต้ามความจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�เกี่�ดจากี่พัฤต้�กี่รู้รู้มกี่ารู้เล�ยนแบื้บื้ข้องมน2ษย1ต้ามความเคยช�นทั่��คนในสำ�งคมน��นจะกี่รู้ะทั่�าต้ามคนสำ�วนใหญ� เม�อพัฤต้�กี่รู้รู้มเคยช�นทั่��คนในสำ�งคมน��นจะกี่รู้ะทั่�าต้ามคนสำ�วนใหญ� เม�อพัฤต้�กี่รู้รู้มเหล�าน��นได�ม�กี่ารู้ปฏ�บื้�ต้�ต้�อเน�องกี่�นมาเล�อยๆ เป6นรู้ะยะเวลาอ�นเหล�าน��นได�ม�กี่ารู้ปฏ�บื้�ต้�ต้�อเน�องกี่�นมาเล�อยๆ เป6นรู้ะยะเวลาอ�นยาวนานหากี่ผู้��ใดฝ่<าฝ่Eนไม�ยอมปรู้ะพัฤต้�หรู้อปฏ�บื้�ต้�ต้ามกี่3จะได�รู้�บื้กี่ารู้ยาวนานหากี่ผู้��ใดฝ่<าฝ่Eนไม�ยอมปรู้ะพัฤต้�หรู้อปฏ�บื้�ต้�ต้ามกี่3จะได�รู้�บื้กี่ารู้ต้�าหน�อย�างรู้2นแรู้งจากี่สำ�งคม ในบื้างครู้��งกี่3จะม�สำภาพัเป6นกี่ารู้ลงโทั่ษ ต้�าหน�อย�างรู้2นแรู้งจากี่สำ�งคม ในบื้างครู้��งกี่3จะม�สำภาพัเป6นกี่ารู้ลงโทั่ษ ในทั่��สำ2ดกี่3จะกี่ลายเป6นหล�กี่บื้�งค�บื้ใช�กี่�บื้ปรู้ะชาชนในถึ��นน��นๆ และเป6นในทั่��สำ2ดกี่3จะกี่ลายเป6นหล�กี่บื้�งค�บื้ใช�กี่�บื้ปรู้ะชาชนในถึ��นน��นๆ และเป6น

Page 13: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

กี่ฎหมายจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�โดยไม�รู้� �ต้�วกี่ฎหมายจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�โดยไม�รู้� �ต้�ว

2.1.2 2.1.2 ว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายน��นจะม�ล�กี่ษณีะอย�างไรู้รู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายน��นจะม�ล�กี่ษณีะอย�างไรู้จะม�ล�กี่ษณีะเป6นรู้�ปรู้�างข้องกี่ฎหมาย จะม�ล�กี่ษณีะเป6นรู้�ปรู้�างข้องกี่ฎหมาย 3 3 ปรู้ะกี่ารู้คอปรู้ะกี่ารู้คอ1. 1. เป6นรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายทั่��มาจากี่กี่ฎหมายโรู้ม�นและใช�กี่�นอย��ทั่� �วไปในเป6นรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายทั่��มาจากี่กี่ฎหมายโรู้ม�นและใช�กี่�นอย��ทั่� �วไปในย2โรู้ป ซึ่-�งแต้กี่ต้�างไปจากี่กี่ฎหมายจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�ย2โรู้ป ซึ่-�งแต้กี่ต้�างไปจากี่กี่ฎหมายจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�2. 2. เป6นกี่ารู้ต้��งหล�กี่เกี่ณีฑ์1ทั่��ใช�บื้�งค�บื้ถึ-งความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างบื้2คคล เป6นกี่ารู้ต้��งหล�กี่เกี่ณีฑ์1ทั่��ใช�บื้�งค�บื้ถึ-งความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างบื้2คคล ซึ่-�งแต้กี่ต้�างไปจากี่กี่ฎหมายมหาชนโดยเฉพัาะอย�างย��งจะแต้กี่ต้�างไปซึ่-�งแต้กี่ต้�างไปจากี่กี่ฎหมายมหาชนโดยเฉพัาะอย�างย��งจะแต้กี่ต้�างไปจากี่กี่ฎหมายอาญาจากี่กี่ฎหมายอาญา3. 3. เป6นกี่ฎหมายทั่��ม�สำภาพับื้�งค�บื้ซึ่-�งต้รู้งข้�ามกี่�บื้กี่ฎหมายพัรู้ะหรู้อเป6นกี่ฎหมายทั่��ม�สำภาพับื้�งค�บื้ซึ่-�งต้รู้งข้�ามกี่�บื้กี่ฎหมายพัรู้ะหรู้อศึาสำนจ�กี่รู้ศึาสำนจ�กี่รู้

2.1.3 2.1.3 ว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้คอมมอนลอว1ว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้คอมมอนลอว1หล�กี่เอ3คคว�ต้�� หล�กี่เอ3คคว�ต้�� (Equity) (Equity) หมายความว�าอย�างไรู้หมายความว�าอย�างไรู้เป6นกี่ารู้ต้�ดสำ�นทั่��อาศึ�ยหล�กี่มโนธรู้รู้ม เป6นกี่ารู้ต้�ดสำ�นทั่��อาศึ�ยหล�กี่มโนธรู้รู้ม (Conscience) (Conscience) ทั่��ให�ความเป6นทั่��ให�ความเป6นธรู้รู้มแกี่�ค��กี่รู้ณี� โดยค�าน-งถึ-งปรู้ะโยชน1สำ2ข้และความย2ต้�ธรู้รู้มในสำ�งคมธรู้รู้มแกี่�ค��กี่รู้ณี� โดยค�าน-งถึ-งปรู้ะโยชน1สำ2ข้และความย2ต้�ธรู้รู้มในสำ�งคมเป6นใหญ�เป6นใหญ�

2.1.4 2.1.4 ว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายอ�นๆว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายอ�นๆสำต้าล�นได�เปล��ยนหล�กี่กี่ารู้ใหม�ข้องกี่ฎหมายสำ�งคมน�ยมว�าอย�างไรู้สำต้าล�นได�เปล��ยนหล�กี่กี่ารู้ใหม�ข้องกี่ฎหมายสำ�งคมน�ยมว�าอย�างไรู้สำต้าล�นได�เปล��ยนหล�กี่กี่ารู้ใหม�ข้องกี่ฎหมายสำ�งคมน�ยมว�า ความสำต้าล�นได�เปล��ยนหล�กี่กี่ารู้ใหม�ข้องกี่ฎหมายสำ�งคมน�ยมว�า ความย2ต้�ธรู้รู้มม�อย��เทั่�าทั่��กี่ฎหมายกี่�าหนดเทั่�าน��นและต้�องเป6นกี่ฎหมายทั่��ย2ต้�ธรู้รู้มม�อย��เทั่�าทั่��กี่ฎหมายกี่�าหนดเทั่�าน��นและต้�องเป6นกี่ฎหมายทั่��รู้ �ฐบื้าลช��นกี่รู้รู้มาช�พัซึ่-�งอย��ภายใต้�กี่ารู้น�าข้องพัรู้รู้คคอมม�วน�สำต้1รู้�ฐบื้าลช��นกี่รู้รู้มาช�พัซึ่-�งอย��ภายใต้�กี่ารู้น�าข้องพัรู้รู้คคอมม�วน�สำต้1กี่�าหนดข้-�นเทั่�าน��นกี่�าหนดข้-�นเทั่�าน��น

2.1.5 2.1.5 แนวโน�มข้องว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายในโลกี่ป4จจ2บื้�นแนวโน�มข้องว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายในโลกี่ป4จจ2บื้�น

Page 14: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

แนวโน�มข้องกี่ารู้ว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายในโลกี่ป4จจ2บื้�นน��จะแนวโน�มข้องกี่ารู้ว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายในโลกี่ป4จจ2บื้�นน��จะเป6นอย�างไรู้เป6นอย�างไรู้แนวโน�มในกี่ารู้ว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายในโลกี่ป4จจ2บื้�นน�� จะแนวโน�มในกี่ารู้ว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายในโลกี่ป4จจ2บื้�นน�� จะเป6นกี่ารู้ใช�รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายซึ่�ว�ลลอว1ทั่��งหมด โดยสำามารู้ถึจะจ�ดรู้�ปแบื้บื้เป6นกี่ารู้ใช�รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายซึ่�ว�ลลอว1ทั่��งหมด โดยสำามารู้ถึจะจ�ดรู้�ปแบื้บื้และพั�ฒนาได�โดยฝ่<ายน�ต้�บื้�ญญ�ต้� โดยน�กี่น�ต้�ศึาสำต้รู้1ข้องปรู้ะเทั่ศึและพั�ฒนาได�โดยฝ่<ายน�ต้�บื้�ญญ�ต้� โดยน�กี่น�ต้�ศึาสำต้รู้1ข้องปรู้ะเทั่ศึต้�างๆกี่3จะน�าความค�ดเห3นทั่��เป6นธรู้รู้มซึ่-�งม�อย��โดยทั่��วไป ไปบื้�ญญ�ต้�ใช�ต้�างๆกี่3จะน�าความค�ดเห3นทั่��เป6นธรู้รู้มซึ่-�งม�อย��โดยทั่��วไป ไปบื้�ญญ�ต้�ใช�ในกี่ฎหมายในปรู้ะเทั่ศึข้องต้นเพั�อให�เกี่�ดความสำอดคล�องกี่�น ต้�อไปในกี่ฎหมายในปรู้ะเทั่ศึข้องต้นเพั�อให�เกี่�ดความสำอดคล�องกี่�น ต้�อไปนานเข้�าหล�กี่เกี่ณีฑ์1ต้�างๆข้องกี่ฎหมายกี่3จะคล�ายคล-งกี่�นทั่2กี่ปรู้ะเทั่ศึในนานเข้�าหล�กี่เกี่ณีฑ์1ต้�างๆข้องกี่ฎหมายกี่3จะคล�ายคล-งกี่�นทั่2กี่ปรู้ะเทั่ศึในโลกี่เกี่อบื้จะเรู้�ยกี่ว�าใช�กี่ฎหมายฉบื้�บื้เด�ยวกี่�นกี่�น ซึ่-�งน�กี่กี่ฎหมายกี่3จะโลกี่เกี่อบื้จะเรู้�ยกี่ว�าใช�กี่ฎหมายฉบื้�บื้เด�ยวกี่�นกี่�น ซึ่-�งน�กี่กี่ฎหมายกี่3จะสำามารู้ถึใช�กี่ฎหมายเรู้�องเด�ยวกี่�นได�ทั่��วโลกี่ ถึอว�าเป6นหล�กี่สำากี่ลสำามารู้ถึใช�กี่ฎหมายเรู้�องเด�ยวกี่�นได�ทั่��วโลกี่ ถึอว�าเป6นหล�กี่สำากี่ล

2.2 2.2 ว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไทั่ยว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไทั่ย1. 1. รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไทั่ยกี่�อนทั่��ย�งไม�ม�ภาษาเข้�ยนเป6นหน�งสำอ ซึ่-�งเรู้��มใช�รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไทั่ยกี่�อนทั่��ย�งไม�ม�ภาษาเข้�ยนเป6นหน�งสำอ ซึ่-�งเรู้��มใช�ในสำม�ยพั�อข้2นรู้ามค�าแหงมหารู้าช ในสำม�ยสำ2โข้ทั่�ยต้อนปลาย และสำม�ยในสำม�ยพั�อข้2นรู้ามค�าแหงมหารู้าช ในสำม�ยสำ2โข้ทั่�ยต้อนปลาย และสำม�ยกี่รู้2งศึรู้�อย2ธยาจ-งม�กี่ฎหมายเป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ข้-�นกี่รู้2งศึรู้�อย2ธยาจ-งม�กี่ฎหมายเป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ข้-�น2. 2. ในสำม�ยต้�นกี่รู้2งรู้�ต้นโกี่สำ�นทั่รู้1ได�ม�กี่ารู้จ�ดทั่�ากี่ฎหมาย ในรู้�ปข้องในสำม�ยต้�นกี่รู้2งรู้�ต้นโกี่สำ�นทั่รู้1ได�ม�กี่ารู้จ�ดทั่�ากี่ฎหมาย ในรู้�ปข้องปรู้ะมวลกี่ฎหมายไทั่ยสำ�าเรู้3จ เรู้�ยกี่ว�า กี่ฎหมายต้รู้าสำามดวงปรู้ะมวลกี่ฎหมายไทั่ยสำ�าเรู้3จ เรู้�ยกี่ว�า กี่ฎหมายต้รู้าสำามดวง3. 3. ในป4จจ2บื้�นน��ในปรู้ะเทั่ศึไทั่ยได�ม�กี่ฎหมายในรู้�ปข้องปรู้ะมวลในป4จจ2บื้�นน��ในปรู้ะเทั่ศึไทั่ยได�ม�กี่ฎหมายในรู้�ปข้องปรู้ะมวลกี่ฎหมายครู้บื้ถึ�วนกี่ฎหมายครู้บื้ถึ�วน

2.2.1 2.2.1 รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายกี่�อนกี่รู้2งรู้�ต้นโกี่สำ�นทั่รู้1รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายกี่�อนกี่รู้2งรู้�ต้นโกี่สำ�นทั่รู้1ศึ�ลาจารู้-กี่พั�อข้2นรู้ามค�าแหงมหารู้าชเทั่�ยบื้ได�กี่�บื้กี่ฎหมายอะไรู้ทั่��สำ�าค�ญ ศึ�ลาจารู้-กี่พั�อข้2นรู้ามค�าแหงมหารู้าชเทั่�ยบื้ได�กี่�บื้กี่ฎหมายอะไรู้ทั่��สำ�าค�ญ และน�กี่น�ต้�ศึาสำต้รู้1เรู้�ยกี่ว�ากี่ฎหมายอะไรู้และน�กี่น�ต้�ศึาสำต้รู้1เรู้�ยกี่ว�ากี่ฎหมายอะไรู้ศึ�ลาจารู้-กี่พั�อข้2นรู้ามค�าแหงมหารู้าชเทั่�ยบื้ได�กี่�บื้มหากี่ฎบื้�ต้รู้ ศึ�ลาจารู้-กี่พั�อข้2นรู้ามค�าแหงมหารู้าชเทั่�ยบื้ได�กี่�บื้มหากี่ฎบื้�ต้รู้ (Magna Carta) (Magna Carta) ข้องอ�งกี่ฤษ ซึ่-�งข้องอ�งกี่ฤษถึอว�าเป6นข้องอ�งกี่ฤษ ซึ่-�งข้องอ�งกี่ฤษถึอว�าเป6นรู้�ฐธรู้รู้มน�ญฉบื้�บื้แรู้กี่ข้องอ�งกี่ฤษ เพัรู้าะในศึ�ลาจารู้-กี่ม�ข้�อความทั่��เป6นรู้�ฐธรู้รู้มน�ญฉบื้�บื้แรู้กี่ข้องอ�งกี่ฤษ เพัรู้าะในศึ�ลาจารู้-กี่ม�ข้�อความทั่��เป6น

Page 15: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

หล�กี่ปรู้ะกี่�นสำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องรู้าษฎรู้ในสำม�ยน��น และน�กี่น�ต้�ศึาสำต้รู้1หล�กี่ปรู้ะกี่�นสำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องรู้าษฎรู้ในสำม�ยน��น และน�กี่น�ต้�ศึาสำต้รู้1บื้างทั่�านเรู้�ยกี่ว�า กี่ฎหมายสำ��บื้ทั่ โดยเกี่��ยวกี่�บื้เรู้�องกี่ฎหมายมรู้ดกี่ “ ”บื้างทั่�านเรู้�ยกี่ว�า กี่ฎหมายสำ��บื้ทั่ โดยเกี่��ยวกี่�บื้เรู้�องกี่ฎหมายมรู้ดกี่ “ ”

กี่ฎหมายทั่��ด�น กี่ฎหมายว�ธ�พั�จารู้ณีา และกี่ฎหมายรู้�องทั่2กี่ข้1กี่ฎหมายทั่��ด�น กี่ฎหมายว�ธ�พั�จารู้ณีา และกี่ฎหมายรู้�องทั่2กี่ข้1

2.2.2 2.2.2 รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายต้�นกี่รู้2งรู้�ต้นโกี่สำ�นทั่รู้1รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายต้�นกี่รู้2งรู้�ต้นโกี่สำ�นทั่รู้1ในสำม�ยต้�นกี่รู้2งรู้�ต้นโกี่สำ�นทั่รู้1 ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายอะไรู้ ในสำม�ยต้�นกี่รู้2งรู้�ต้นโกี่สำ�นทั่รู้1 ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายอะไรู้ อย�างไรู้อย�างไรู้ในสำม�ยต้�นกี่รู้2งรู้�ต้นโกี่สำ�นทั่รู้1 ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยได�ใช�รู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายในสำม�ยต้�นกี่รู้2งรู้�ต้นโกี่สำ�นทั่รู้1 ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยได�ใช�รู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายหรู้อกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้เพัรู้าะพัรู้ะบื้าทั่สำมเด3จพัรู้ะพั2ทั่ธยอดฟั?าหรู้อกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้เพัรู้าะพัรู้ะบื้าทั่สำมเด3จพัรู้ะพั2ทั่ธยอดฟั?าจ2ฬาโลกี่มหารู้าช ได�ช�ารู้ะกี่ฎหมายข้-�นใหม�โดยจ�ดทั่�าเป6นปรู้ะมวลจ2ฬาโลกี่มหารู้าช ได�ช�ารู้ะกี่ฎหมายข้-�นใหม�โดยจ�ดทั่�าเป6นปรู้ะมวลกี่ฎหมายข้-�นเรู้�ยกี่ว�า กี่ฎหมายต้รู้าสำามดวง หรู้อ ปรู้ะมวล“ ” “กี่ฎหมายข้-�นเรู้�ยกี่ว�า กี่ฎหมายต้รู้าสำามดวง หรู้อ ปรู้ะมวล“ ” “

กี่ฎหมายรู้�ชกี่าลทั่�� กี่ฎหมายรู้�ชกี่าลทั่�� 1”1”

2.2.3 2.2.3 รู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายในปรู้ะเทั่ศึไทั่ยรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายในปรู้ะเทั่ศึไทั่ยปรู้ะเทั่ศึไทั่ยในสำม�ยกี่รู้2งสำ2โข้ทั่�ย กี่รู้2งศึรู้�อย2ธยา และกี่รู้2งรู้�ต้นโกี่สำ�นทั่รู้1 ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยในสำม�ยกี่รู้2งสำ2โข้ทั่�ย กี่รู้2งศึรู้�อย2ธยา และกี่รู้2งรู้�ต้นโกี่สำ�นทั่รู้1 ใช�กี่ฎหมายรู้ะบื้บื้ใดใช�กี่ฎหมายรู้ะบื้บื้ใดในสำม�ยกี่รู้2งสำ2โข้ทั่�ยน��น สำม�ยพั�อข้2นรู้ามค�าแหงมหารู้าชเป6นกี่ารู้ใช�หล�กี่ในสำม�ยกี่รู้2งสำ2โข้ทั่�ยน��น สำม�ยพั�อข้2นรู้ามค�าแหงมหารู้าชเป6นกี่ารู้ใช�หล�กี่กี่ฎหมายทั่��วไปทั่��เห3นว�าเป6นธรู้รู้มและใช�รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายในสำ�งคมบื้รู้รู้พักี่ฎหมายทั่��วไปทั่��เห3นว�าเป6นธรู้รู้มและใช�รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายในสำ�งคมบื้รู้รู้พักี่าล ต้�อมาในสำม�ยพัญาเลอไทั่ ม�หล�กี่ฐานว�าได�ม�กี่ารู้จารู้-กี่ในล�กี่ษณีะกี่าล ต้�อมาในสำม�ยพัญาเลอไทั่ ม�หล�กี่ฐานว�าได�ม�กี่ารู้จารู้-กี่ในล�กี่ษณีะเป6นกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ โดยปรู้ากี่ฏเป6นเรู้�องๆไป และหล�กี่ฐานเป6นกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ โดยปรู้ากี่ฏเป6นเรู้�องๆไป และหล�กี่ฐานย�งปรู้ากี่ฏอ�กี่ว�า ในสำม�ยกี่รู้2งสำ2โข้ทั่�ยย�งม�กี่ารู้ใช�กี่ฎหมายพัรู้ะย�งปรู้ากี่ฏอ�กี่ว�า ในสำม�ยกี่รู้2งสำ2โข้ทั่�ยย�งม�กี่ารู้ใช�กี่ฎหมายพัรู้ะธรู้รู้มศึาสำต้รู้1 ซึ่-�งเป6นค�มภ�รู้1ทั่��สำบื้ทั่อดมาจากี่มน�ศึาสำต้รู้1ข้องชาวฮิ�นด� ธรู้รู้มศึาสำต้รู้1 ซึ่-�งเป6นค�มภ�รู้1ทั่��สำบื้ทั่อดมาจากี่มน�ศึาสำต้รู้1ข้องชาวฮิ�นด� นอกี่จากี่น�� กี่3ย�งใช�พัรู้ะรู้าชศึาสำต้รู้1 คอค�าสำ��งข้องพัรู้ะมหากี่ษ�ต้รู้�ย1เป6นนอกี่จากี่น�� กี่3ย�งใช�พัรู้ะรู้าชศึาสำต้รู้1 คอค�าสำ��งข้องพัรู้ะมหากี่ษ�ต้รู้�ย1เป6นกี่ฎหมายอ�กี่ด�วยกี่ฎหมายอ�กี่ด�วยในสำม�ยกี่รู้2งศึรู้�อย2ธยา ม�หล�กี่ฐานปรู้ากี่ฏช�ดว�าได�ใช�กี่ฎหมายลายในสำม�ยกี่รู้2งศึรู้�อย2ธยา ม�หล�กี่ฐานปรู้ากี่ฏช�ดว�าได�ใช�กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้อย�างสำมบื้�รู้ณี1 กี่ฎหมายทั่��ใช�กี่3คอ พัรู้ะธรู้รู้มศึาสำต้รู้1 อ�นล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้อย�างสำมบื้�รู้ณี1 กี่ฎหมายทั่��ใช�กี่3คอ พัรู้ะธรู้รู้มศึาสำต้รู้1 อ�น

Page 16: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

เป6นหล�กี่กี่ฎหมายทั่��ม�ต้�นกี่�าเน�ดมาจากี่อ�นเด�ย นอกี่จากี่น�� พัรู้ะมหาเป6นหล�กี่กี่ฎหมายทั่��ม�ต้�นกี่�าเน�ดมาจากี่อ�นเด�ย นอกี่จากี่น�� พัรู้ะมหากี่ษ�ต้รู้�ย1ได�ทั่รู้งต้รู้ากี่ฎหมายข้-�นเพั�อใช�บื้�งค�บื้แกี่�รู้าษฎรู้ เรู้�ยกี่ว�าพัรู้ะกี่ษ�ต้รู้�ย1ได�ทั่รู้งต้รู้ากี่ฎหมายข้-�นเพั�อใช�บื้�งค�บื้แกี่�รู้าษฎรู้ เรู้�ยกี่ว�าพัรู้ะรู้าชศึาสำต้รู้1 ซึ่-�งม�กี่ฎหมายทั่��เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้อย��หลายเรู้�องด�วยรู้าชศึาสำต้รู้1 ซึ่-�งม�กี่ฎหมายทั่��เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้อย��หลายเรู้�องด�วยกี่�นกี่�นในสำม�ยต้�นกี่รู้2งรู้�ต้นโกี่สำ�นทั่รู้1คงใช�กี่ฎหมายเด�มข้องกี่รู้2งศึรู้�อย2ธยา แต้�ในสำม�ยต้�นกี่รู้2งรู้�ต้นโกี่สำ�นทั่รู้1คงใช�กี่ฎหมายเด�มข้องกี่รู้2งศึรู้�อย2ธยา แต้�ต้�อมาได�ม�กี่ารู้ต้รู้ากี่ฎหมายจ�ดทั่�าเป6นปรู้ะมวลกี่ฎหมายข้-�นเรู้�ยกี่ว�า กี่“ต้�อมาได�ม�กี่ารู้ต้รู้ากี่ฎหมายจ�ดทั่�าเป6นปรู้ะมวลกี่ฎหมายข้-�นเรู้�ยกี่ว�า กี่“

ฎหมายต้รู้าสำามดวง หรู้อ ปรู้ะมวลกี่ฎหมายรู้�ชกี่าลทั่�� ” “ฎหมายต้รู้าสำามดวง หรู้อ ปรู้ะมวลกี่ฎหมายรู้�ชกี่าลทั่�� ” “ 1” 1” ทั่��งน��เพั�อทั่��งน��เพั�อปรู้�บื้ปรู้2งให�เกี่�ดความย2ต้�ธรู้รู้มย��งข้-�น จ-งเป6นกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายลายปรู้�บื้ปรู้2งให�เกี่�ดความย2ต้�ธรู้รู้มย��งข้-�น จ-งเป6นกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ โดยต้รู้งต้�อมารู้�ชกี่าลทั่�� ล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ โดยต้รู้งต้�อมารู้�ชกี่าลทั่�� 5 5 ได�เรู้��มด�าเน�นกี่ารู้ช�ารู้ะได�เรู้��มด�าเน�นกี่ารู้ช�ารู้ะกี่ฎหมายข้-�นเป6นหมวดหม��ในล�กี่ษณีะข้องรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายกี่ฎหมายข้-�นเป6นหมวดหม��ในล�กี่ษณีะข้องรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายในป4จจ2บื้�นน��ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยได�ใช�กี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายหรู้อในป4จจ2บื้�นน��ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยได�ใช�กี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายหรู้อกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ต้ามรู้ะบื้บื้ทั่��ต้�างปรู้ะเทั่ศึยอมรู้�บื้และพั�ฒนากี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ต้ามรู้ะบื้บื้ทั่��ต้�างปรู้ะเทั่ศึยอมรู้�บื้และพั�ฒนาแล�ว ซึ่-�งม�กี่ารู้ออกี่กี่ฎหมายเป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ในรู้ะบื้บื้รู้�ฐสำภาอย�างแล�ว ซึ่-�งม�กี่ารู้ออกี่กี่ฎหมายเป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ในรู้ะบื้บื้รู้�ฐสำภาอย�างสำมบื้�รู้ณี1สำมบื้�รู้ณี1

2.3 2.3 ป4ญหาและอ2ปสำรู้รู้คในกี่ารู้พั�ฒนารู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไทั่ยป4ญหาและอ2ปสำรู้รู้คในกี่ารู้พั�ฒนารู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไทั่ย1. 1. ป4จจ2บื้�นกี่ารู้ศึ-กี่ษาว�ชาน�ต้�ศึาสำต้รู้1ได�กี่รู้ะจายอย��ในหลายสำถึาบื้�น ป4จจ2บื้�นกี่ารู้ศึ-กี่ษาว�ชาน�ต้�ศึาสำต้รู้1ได�กี่รู้ะจายอย��ในหลายสำถึาบื้�น ทั่�าให�เกี่�ดแนวความค�ดกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายแต้กี่ต้�างกี่�น เป6นภ�ยต้�อแนวทั่�าให�เกี่�ดแนวความค�ดกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายแต้กี่ต้�างกี่�น เป6นภ�ยต้�อแนวความค�ดทั่างกี่ฎหมายข้องปรู้ะเทั่ศึเป6นอย�างย��งความค�ดทั่างกี่ฎหมายข้องปรู้ะเทั่ศึเป6นอย�างย��ง2. 2. กี่ารู้ฝ่Gกี่อาช�พัทั่างกี่ฎหมายม�แยกี่จากี่กี่�น แล�วแต้�หน�วยงานในกี่ารู้ฝ่Gกี่อาช�พัทั่างกี่ฎหมายม�แยกี่จากี่กี่�น แล�วแต้�หน�วยงานในอาช�พัน��นไม�อาจจะพั�ฒนาความค�ดทั่างกี่ฎหมายไปในแนวทั่างเด�ยวกี่�นอาช�พัน��นไม�อาจจะพั�ฒนาความค�ดทั่างกี่ฎหมายไปในแนวทั่างเด�ยวกี่�น3. 3. กี่ารู้รู้�างกี่ฎหมายในป4จจ2บื้�นไม�เป6นไปต้ามรู้ะบื้บื้ข้องกี่ารู้รู้�างกี่ารู้รู้�างกี่ฎหมายในป4จจ2บื้�นไม�เป6นไปต้ามรู้ะบื้บื้ข้องกี่ารู้รู้�างกี่ฎหมายทั่��ถึ�กี่ต้�อง จ-งทั่�าให�ข้�ดต้�อหล�กี่กี่ารู้และกี่ฎหมายอ�นกี่ฎหมายทั่��ถึ�กี่ต้�อง จ-งทั่�าให�ข้�ดต้�อหล�กี่กี่ารู้และกี่ฎหมายอ�น4. 4. ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยไม�ม�รู้ะบื้บื้ต้�ดต้ามและปรู้ะเม�นผู้ลกี่ารู้บื้�งค�บื้ใช�กี่ฎหมายปรู้ะเทั่ศึไทั่ยไม�ม�รู้ะบื้บื้ต้�ดต้ามและปรู้ะเม�นผู้ลกี่ารู้บื้�งค�บื้ใช�กี่ฎหมาย จ-งม�กี่ฎหมายบื้างฉบื้�บื้ไม�ม�ปรู้ะชาชนปฏ�บื้�ต้�ต้ามจ-งม�กี่ฎหมายบื้างฉบื้�บื้ไม�ม�ปรู้ะชาชนปฏ�บื้�ต้�ต้าม

Page 17: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

2.3.1 2.3.1 รู้ะบื้บื้กี่ารู้ศึ-กี่ษาน�ต้�ศึาสำต้รู้1รู้ะบื้บื้กี่ารู้ศึ-กี่ษาน�ต้�ศึาสำต้รู้1กี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1ทั่��จะทั่�าให�กี่ฎหมายได�ม�กี่ารู้พั�ฒนาไปโดยถึ�กี่กี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1ทั่��จะทั่�าให�กี่ฎหมายได�ม�กี่ารู้พั�ฒนาไปโดยถึ�กี่ทั่างจะทั่�องทั่�าอย�างไรู้ทั่างจะทั่�องทั่�าอย�างไรู้ย�อมข้-�นอย��กี่�บื้กี่ารู้เรู้�ยนกี่ารู้สำอนทั่��ถึ�กี่ต้�องต้ามรู้ะบื้บื้ข้องกี่ฎหมายไทั่ยย�อมข้-�นอย��กี่�บื้กี่ารู้เรู้�ยนกี่ารู้สำอนทั่��ถึ�กี่ต้�องต้ามรู้ะบื้บื้ข้องกี่ฎหมายไทั่ย โดยจะต้�องม�กี่ารู้เรู้�ยน กี่ารู้สำอนไปในทั่างเด�ยวกี่�น ให�ผู้��ทั่�ากี่ารู้ศึ-กี่ษาโดยจะต้�องม�กี่ารู้เรู้�ยน กี่ารู้สำอนไปในทั่างเด�ยวกี่�น ให�ผู้��ทั่�ากี่ารู้ศึ-กี่ษากี่ฎหมายม�แนวความค�ดเห3นข้องต้นเองเป6นอ�สำรู้ะ และต้�องปล�กี่ฝ่4งน�กี่กี่ฎหมายม�แนวความค�ดเห3นข้องต้นเองเป6นอ�สำรู้ะ และต้�องปล�กี่ฝ่4งน�กี่กี่ฎหมายให�ม�ค2ณีธรู้รู้มในกี่ารู้รู้�บื้ใช�ปรู้ะชาชน ไม�ให�ม�กี่ารู้เอารู้�ดเอากี่ฎหมายให�ม�ค2ณีธรู้รู้มในกี่ารู้รู้�บื้ใช�ปรู้ะชาชน ไม�ให�ม�กี่ารู้เอารู้�ดเอาเปรู้�ยบื้สำ�งคมเปรู้�ยบื้สำ�งคม

2.3.2 2.3.2 สำถึาบื้�นว�ชาช�พักี่ฎหมายสำถึาบื้�นว�ชาช�พักี่ฎหมายกี่ารู้แยกี่ฝ่Gกี่อาช�พัน�กี่กี่ฎหมายเป6นแต้�ละสำาข้าอาช�พัม�ผู้ลต้�อกี่ารู้กี่ารู้แยกี่ฝ่Gกี่อาช�พัน�กี่กี่ฎหมายเป6นแต้�ละสำาข้าอาช�พัม�ผู้ลต้�อกี่ารู้พั�ฒนากี่ฎหมายอย�างไรู้พั�ฒนากี่ฎหมายอย�างไรู้กี่ารู้ฝ่Gกี่อาช�พัทั่างกี่ฎหมายแต้�ละสำถึาบื้�นไม�อาจจะพั�ฒนาแนวความค�ดกี่ารู้ฝ่Gกี่อาช�พัทั่างกี่ฎหมายแต้�ละสำถึาบื้�นไม�อาจจะพั�ฒนาแนวความค�ดทั่างกี่ฎหมายไปในทั่างเด�ยวกี่�นได� เพัรู้าะแต้�ละสำถึาบื้�นม�ความค�ดเห3นทั่างกี่ฎหมายไปในทั่างเด�ยวกี่�นได� เพัรู้าะแต้�ละสำถึาบื้�นม�ความค�ดเห3นข้องต้นเอง จะเกี่�ดความแต้กี่ต้�างในกี่ารู้พั�ฒนากี่ฎหมายข้องต้นเอง จะเกี่�ดความแต้กี่ต้�างในกี่ารู้พั�ฒนากี่ฎหมาย

2.3.3 2.3.3 กี่รู้ะบื้วนกี่ารู้น�ต้�บื้�ญญ�ต้�กี่รู้ะบื้วนกี่ารู้น�ต้�บื้�ญญ�ต้�กี่ารู้บื้�ญญ�ต้�กี่ฎหมายแต้�ละฉบื้�บื้น��นจะต้�องอาศึ�ยหล�กี่อะไรู้กี่ารู้บื้�ญญ�ต้�กี่ฎหมายแต้�ละฉบื้�บื้น��นจะต้�องอาศึ�ยหล�กี่อะไรู้จะต้�องรู้�างกี่ฎหมายด�วยอาศึ�ยหล�กี่ค2ณีธรู้รู้มและค�าน-งถึ-งธรู้รู้มะเป6นจะต้�องรู้�างกี่ฎหมายด�วยอาศึ�ยหล�กี่ค2ณีธรู้รู้มและค�าน-งถึ-งธรู้รู้มะเป6นสำ�าค�ญ โดยไม�ออกี่กี่ฎหมายเพั�อรู้�กี่ษาผู้ลปรู้ะโยชน1ข้องผู้��หน-�งผู้��ใดหรู้อสำ�าค�ญ โดยไม�ออกี่กี่ฎหมายเพั�อรู้�กี่ษาผู้ลปรู้ะโยชน1ข้องผู้��หน-�งผู้��ใดหรู้อหน�วยงานใดหน�วยงานหน-�งโดยเฉพัาะหน�วยงานใดหน�วยงานหน-�งโดยเฉพัาะ

2.3.4 2.3.4 รู้ะบื้บื้กี่ารู้ต้�ดต้ามและกี่ารู้ปรู้ะเม�นผู้ลกี่ารู้บื้�งค�บื้ใช�กี่ฎหมายรู้ะบื้บื้กี่ารู้ต้�ดต้ามและกี่ารู้ปรู้ะเม�นผู้ลกี่ารู้บื้�งค�บื้ใช�กี่ฎหมายเหต้2ใดทั่��รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไทั่ยไม�พั�ฒนาไปเทั่�าทั่��ควรู้เหต้2ใดทั่��รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไทั่ยไม�พั�ฒนาไปเทั่�าทั่��ควรู้เพัรู้าะฝ่<ายน�ต้�บื้�ญญ�ต้�ไม�ม�รู้ะบื้บื้กี่ารู้ต้�ดต้ามและปรู้ะเม�นผู้ลกี่ารู้บื้�งค�บื้เพัรู้าะฝ่<ายน�ต้�บื้�ญญ�ต้�ไม�ม�รู้ะบื้บื้กี่ารู้ต้�ดต้ามและปรู้ะเม�นผู้ลกี่ารู้บื้�งค�บื้ใช�กี่ฎหมายในปรู้ะเทั่ศึไทั่ยทั่�าให�ม�กี่ารู้ออกี่กี่ฎหมายและยกี่เล�กี่ใช�กี่ฎหมายในปรู้ะเทั่ศึไทั่ยทั่�าให�ม�กี่ารู้ออกี่กี่ฎหมายและยกี่เล�กี่

Page 18: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

กี่ฎหมายต้�างๆอย��เสำมอ และบื้างครู้��งกี่ฎหมายออกี่มามากี่แต้�ละฉบื้�บื้กี่ฎหมายต้�างๆอย��เสำมอ และบื้างครู้��งกี่ฎหมายออกี่มามากี่แต้�ละฉบื้�บื้จะข้�ดแย�งกี่�นจะข้�ดแย�งกี่�น

แบื้บื้ปรู้ะเม�นต้นเองหน�วยทั่�� แบื้บื้ปรู้ะเม�นต้นเองหน�วยทั่�� 22

1. 1. ความค�ดเห3นทั่��ถึ�กี่ต้�องต้ามทั่�านองคลองธรู้รู้มเป6น หล�กี่กี่ฎหมายความค�ดเห3นทั่��ถึ�กี่ต้�องต้ามทั่�านองคลองธรู้รู้มเป6น หล�กี่กี่ฎหมายทั่��วไปทั่��วไป2. 2. แบื้บื้อย�างทั่��ปฏ�บื้�ต้�สำอดคล�องต้�องกี่�นมาในทั่�องถึ��นใดเป6นเวลาช�าแบื้บื้อย�างทั่��ปฏ�บื้�ต้�สำอดคล�องต้�องกี่�นมาในทั่�องถึ��นใดเป6นเวลาช�านาน จนสำามารู้ถึบื้�งค�บื้ใช�กี่�บื้ปรู้ะชาชนในทั่�องถึ��นน��นเรู้�ยกี่ว�า กี่ฎหมายนาน จนสำามารู้ถึบื้�งค�บื้ใช�กี่�บื้ปรู้ะชาชนในทั่�องถึ��นน��นเรู้�ยกี่ว�า กี่ฎหมายจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�3. 3. กี่ฎหมายฮิ�นด� ถึอว�าเป6นกี่ฎหมายศึาสำนากี่ฎหมายฮิ�นด� ถึอว�าเป6นกี่ฎหมายศึาสำนา4. 4. ล�กี่ษณีะข้องรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมาย มาจากี่กี่ฎหมายโรู้ม�น ซึ่-�งม�ล�กี่ษณีะข้องรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมาย มาจากี่กี่ฎหมายโรู้ม�น ซึ่-�งม�สำภาพับื้�งค�บื้ได�ถึ-งความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างบื้2คคลสำภาพับื้�งค�บื้ได�ถึ-งความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างบื้2คคล5. 5. ปรู้ะมวลกี่ฎหมายฮิ�มม�รู้าบื้� ถึอว�าเป6นว�ว�ฒนากี่ารู้เบื้�องต้�นข้องปรู้ะมวลกี่ฎหมายฮิ�มม�รู้าบื้� ถึอว�าเป6นว�ว�ฒนากี่ารู้เบื้�องต้�นข้องรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมาย6. 6. กี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยรู้�ฐอย�างสำมบื้�รู้ณี1ฉบื้�บื้แรู้กี่คอ กี่ฎหมายสำ�บื้สำองกี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยรู้�ฐอย�างสำมบื้�รู้ณี1ฉบื้�บื้แรู้กี่คอ กี่ฎหมายสำ�บื้สำองโต้Hะโต้Hะ7. 7. หล�กี่คอมมอนลอว1 เป6นกี่ารู้ต้�ดสำ�นคด�ทั่��ต้�องม�เหต้2ผู้ลหล�กี่คอมมอนลอว1 เป6นกี่ารู้ต้�ดสำ�นคด�ทั่��ต้�องม�เหต้2ผู้ล8. 8. หล�กี่กี่ฎหมายเอ3คครู้�ต้�� ใช�ควบื้ค��กี่�นไปกี่�บื้ หล�กี่คอมมอนลอว1หล�กี่กี่ฎหมายเอ3คครู้�ต้�� ใช�ควบื้ค��กี่�นไปกี่�บื้ หล�กี่คอมมอนลอว19. 9. พั�นฐานหล�กี่กี่ฎหมายคอมมอนลอว1 ได�มาจากี่ ผู้��พั�พัากี่ษาพั�นฐานหล�กี่กี่ฎหมายคอมมอนลอว1 ได�มาจากี่ ผู้��พั�พัากี่ษา10. 10. ในทั่างอาญา ในปรู้ะเทั่ศึไทั่ยใช�กี่ฎหมายล�กี่ษณีะ กี่ฎหมายลายในทั่างอาญา ในปรู้ะเทั่ศึไทั่ยใช�กี่ฎหมายล�กี่ษณีะ กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้11. 11. กี่ฎหมายเกี่�ดจากี่ แนวความค�ดเพั�อสำรู้�างหล�กี่เกี่ณีฑ์1ในกี่ารู้กี่ฎหมายเกี่�ดจากี่ แนวความค�ดเพั�อสำรู้�างหล�กี่เกี่ณีฑ์1ในกี่ารู้ควบื้ค2มมน2ษย1ทั่��อย��ในสำ�งคมควบื้ค2มมน2ษย1ทั่��อย��ในสำ�งคม12. 12. กี่ฎหมายในสำม�ยบื้รู้รู้พักี่าลจะม�ล�กี่ษณีะ นามธรู้รู้มกี่ฎหมายในสำม�ยบื้รู้รู้พักี่าลจะม�ล�กี่ษณีะ นามธรู้รู้ม13. 13. จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�มาจากี่ล�กี่ษณีะข้อง กี่ารู้ทั่��คนปรู้ะพัฤต้�ปฏ�บื้�ต้�ต้ามจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�มาจากี่ล�กี่ษณีะข้อง กี่ารู้ทั่��คนปรู้ะพัฤต้�ปฏ�บื้�ต้�ต้าม

Page 19: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

แบื้บื้อย�างทั่��ปฏ�บื้�ต้�สำอดคล�องต้�องกี่�นมาเป6นเวลาช�านาน หากี่ผู้��ใดแบื้บื้อย�างทั่��ปฏ�บื้�ต้�สำอดคล�องต้�องกี่�นมาเป6นเวลาช�านาน หากี่ผู้��ใดฝ่<าฝ่Eนจะได�รู้�บื้กี่ารู้ต้�าหน�อย�างรู้2นแรู้งฝ่<าฝ่Eนจะได�รู้�บื้กี่ารู้ต้�าหน�อย�างรู้2นแรู้ง14. 14. หล�กี่กี่ฎหมายทั่��วไป เป6นกี่ฎหมายด��งเด�มข้องมน2ษย1ในสำ�งคมหล�กี่กี่ฎหมายทั่��วไป เป6นกี่ฎหมายด��งเด�มข้องมน2ษย1ในสำ�งคม15. 15. พัรู้ะเจ�าฮิ�มม�รู้าบื้� เป6นคนค�ดว�าปรู้ะชาชนไม�สำามารู้ถึอย��อย�างอ�สำรู้ะพัรู้ะเจ�าฮิ�มม�รู้าบื้� เป6นคนค�ดว�าปรู้ะชาชนไม�สำามารู้ถึอย��อย�างอ�สำรู้ะปลอดภ�ย โดยปรู้าศึจากี่กี่ฎหมายปลอดภ�ย โดยปรู้าศึจากี่กี่ฎหมาย16. 16. กี่ฎหมายสำ�บื้สำองโต้Hะ ถึอได�ว�าเป6นกี่ารู้เรู้��มต้�นข้องว�ชาน�ต้�ศึาสำต้รู้1กี่ฎหมายสำ�บื้สำองโต้Hะ ถึอได�ว�าเป6นกี่ารู้เรู้��มต้�นข้องว�ชาน�ต้�ศึาสำต้รู้1ด�วยหล�กี่กี่ารู้ทั่��ว�า กี่ฎหมายควรู้เป6นสำ��งเปBดเผู้ยให�คนทั่��วไปได�รู้� �ได�เห3นด�วยหล�กี่กี่ารู้ทั่��ว�า กี่ฎหมายควรู้เป6นสำ��งเปBดเผู้ยให�คนทั่��วไปได�รู้� �ได�เห3นและศึ-กี่ษาหาเหต้2ผู้ลได�และศึ-กี่ษาหาเหต้2ผู้ลได�17. 17. ในสำม�ยแองโกี่ลในสำม�ยแองโกี่ล--แซึ่กี่ซึ่อน ศึาลต้�ดสำ�นโดยใช�หล�กี่ กี่ฎหมายจารู้�ต้แซึ่กี่ซึ่อน ศึาลต้�ดสำ�นโดยใช�หล�กี่ กี่ฎหมายจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�ปรู้ะเพัณี�18. 18. กี่ฎหมายอ�สำลามจ�ดอย��ในสำกี่2ล กี่ฎหมายศึาสำนากี่ฎหมายอ�สำลามจ�ดอย��ในสำกี่2ล กี่ฎหมายศึาสำนา19. 19. แนวโน�มในกี่ารู้ว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายในโลกี่ป4จจ2บื้�นน��จะแนวโน�มในกี่ารู้ว�ว�ฒนากี่ารู้ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายในโลกี่ป4จจ2บื้�นน��จะใช�หล�กี่กี่ฎหมายรู้ะบื้บื้ ปรู้ะมวลกี่ฎหมายหรู้อซึ่�ว�ลลอว1ใช�หล�กี่กี่ฎหมายรู้ะบื้บื้ ปรู้ะมวลกี่ฎหมายหรู้อซึ่�ว�ลลอว1

หน�วยทั่�� หน�วยทั่�� 3 3 ทั่��มา ปรู้ะเภทั่ และศึ�กี่ด�Iข้องกี่ฎหมายทั่��มา ปรู้ะเภทั่ และศึ�กี่ด�Iข้องกี่ฎหมาย

1. 1. ทั่��มาข้องกี่ฎหมาย ในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ รู้ะบื้บื้ทั่��มาข้องกี่ฎหมาย ในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายสำ�งคมน�ยมน��น ย�อมกี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายสำ�งคมน�ยมน��น ย�อมแต้กี่ต้�างกี่�น ทั่��งน�� ข้-�นอย��กี่�บื้พั�นฐานข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายแต้�ละรู้ะบื้บื้แต้กี่ต้�างกี่�น ทั่��งน�� ข้-�นอย��กี่�บื้พั�นฐานข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายแต้�ละรู้ะบื้บื้2. 2. กี่ารู้แบื้�งปรู้ะเภทั่ข้องกี่ฎหมาย อาจแบื้�งออกี่ได�เป6นหลายล�กี่ษณีะ กี่ารู้แบื้�งปรู้ะเภทั่ข้องกี่ฎหมาย อาจแบื้�งออกี่ได�เป6นหลายล�กี่ษณีะ ทั่��งน��ข้-�นอย��กี่�บื้ว�าจะย-ดอะไรู้เป6นเกี่ณีฑ์1ในกี่ารู้แบื้�งทั่��งน��ข้-�นอย��กี่�บื้ว�าจะย-ดอะไรู้เป6นเกี่ณีฑ์1ในกี่ารู้แบื้�ง3. 3. กี่ฎหมายทั่��ออกี่มาใช�ในสำ�งคมน��น เกี่�ดจากี่องค1กี่รู้ทั่��ม�อ�านาจในกี่ารู้กี่ฎหมายทั่��ออกี่มาใช�ในสำ�งคมน��น เกี่�ดจากี่องค1กี่รู้ทั่��ม�อ�านาจในกี่ารู้ออกี่กี่ฎหมายต้�างกี่�น จ-งม�ล�าด�บื้ความสำ�าค�ญไม�เทั่�าเทั่�ยมกี่�นออกี่กี่ฎหมายต้�างกี่�น จ-งม�ล�าด�บื้ความสำ�าค�ญไม�เทั่�าเทั่�ยมกี่�น4. 4. กี่ฎหมายทั่��ม�ศึ�กี่ด�Iสำ�งกี่ว�าหรู้อม�ศึ�กี่ด�Iเทั่�ากี่�นกี่�บื้กี่ฎหมายอ�กี่ฉบื้�บื้กี่ฎหมายทั่��ม�ศึ�กี่ด�Iสำ�งกี่ว�าหรู้อม�ศึ�กี่ด�Iเทั่�ากี่�นกี่�บื้กี่ฎหมายอ�กี่ฉบื้�บื้หน-�ง ย�อมแกี่�ไข้เพั��มเต้�มหรู้อยกี่เล�กี่กี่ฎหมายฉบื้�บื้หล�งน��นได�หน-�ง ย�อมแกี่�ไข้เพั��มเต้�มหรู้อยกี่เล�กี่กี่ฎหมายฉบื้�บื้หล�งน��นได�

Page 20: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

3.1 3.1 ทั่��มาข้องกี่ฎหมายทั่��มาข้องกี่ฎหมาย1. 1. ทั่��มาข้องกี่ฎหมายย�อมม�ความหมายแต้กี่ต้�างกี่�นไปต้ามรู้ะบื้บื้ทั่��มาข้องกี่ฎหมายย�อมม�ความหมายแต้กี่ต้�างกี่�นไปต้ามรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายกี่ฎหมาย2. 2. ทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้ลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้น��น ได�แกี่� กี่ฎหมายทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้ลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้น��น ได�แกี่� กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� และหล�กี่กี่ฎหมายทั่��วไปลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� และหล�กี่กี่ฎหมายทั่��วไป3. 3. ทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ ได�แกี่� ทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ ได�แกี่� จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� ค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาล กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ ความจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� ค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาล กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ ความเห3นข้องน�กี่น�ต้�ศึาสำต้รู้1 และหล�กี่ความย2ต้�ธรู้รู้มเห3นข้องน�กี่น�ต้�ศึาสำต้รู้1 และหล�กี่ความย2ต้�ธรู้รู้ม4. 4. ทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายสำ�งคมน�ยม คอ กี่ฎหมายลายทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายสำ�งคมน�ยม คอ กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้

3.1.1 3.1.1 ทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ลองบื้อกี่ช�อกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ลองบื้อกี่ช�อกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้รู้� �จ�กี่รู้�ปแบื้บื้ข้องกี่ฎหมายด�งต้�อไปน��รู้� �จ�กี่รู้�ปแบื้บื้ข้องกี่ฎหมายด�งต้�อไปน��1) 1) รู้�ฐธรู้รู้มน�ญ เช�น รู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ย พัรู้�ฐธรู้รู้มน�ญ เช�น รู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ย พั..ศึศึ. . 251725172) 2) ปรู้ะมวลกี่ฎหมาย เช�น ปรู้ะมวลกี่ฎหมายทั่��ด�น ปรู้ะมวลรู้�ษฎากี่รู้ปรู้ะมวลกี่ฎหมาย เช�น ปรู้ะมวลกี่ฎหมายทั่��ด�น ปรู้ะมวลรู้�ษฎากี่รู้3) 3) พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้� เช�น พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ค2�มครู้องสำ�ต้ว1ป<าสำงวนแห�งพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้� เช�น พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ค2�มครู้องสำ�ต้ว1ป<าสำงวนแห�งชาต้� พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�บื้รู้�ษ�ทั่มหาชน พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�สำ�งเสำรู้�มพัาณี�ชย1ชาต้� พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�บื้รู้�ษ�ทั่มหาชน พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�สำ�งเสำรู้�มพัาณี�ชย1นาว�นาว�4) 4) พัรู้ะรู้าชกี่ฤษฎ�กี่า เช�น พัรู้ะรู้าชกี่ฤษฎ�กี่ากี่�าหนดเข้ต้ควบื้ค2มพัรู้ะรู้าชกี่ฤษฎ�กี่า เช�น พัรู้ะรู้าชกี่ฤษฎ�กี่ากี่�าหนดเข้ต้ควบื้ค2มศึ2ลกี่ากี่รู้ เป6นต้�นศึ2ลกี่ากี่รู้ เป6นต้�น

จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�ทั่��กี่ลายมาเป6นกี่ฎหมายจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�ทั่��กี่ลายมาเป6นกี่ฎหมายต้�วอย�างข้องจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�ทั่��กี่ลายมาเป6นกี่ฎหมาย คอ กี่ารู้ทั่��บื้2ต้รู้ต้�วอย�างข้องจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�ทั่��กี่ลายมาเป6นกี่ฎหมาย คอ กี่ารู้ทั่��บื้2ต้รู้ต้�องอ2ปกี่ารู้ะเล��ยงด�บื้�ดามารู้ดาซึ่-�งได�น�าไปบื้�ญญ�ต้�ใน ปต้�องอ2ปกี่ารู้ะเล��ยงด�บื้�ดามารู้ดาซึ่-�งได�น�าไปบื้�ญญ�ต้�ใน ป..พัพั..พัพั. . มาต้รู้า มาต้รู้า

Page 21: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

15631563

กี่ารู้ให�สำ�นสำอดทั่��ฝ่<ายชายให�แกี่�ฝ่<ายหญ�งน��นเป6นจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�หรู้อไม� กี่ารู้ให�สำ�นสำอดทั่��ฝ่<ายชายให�แกี่�ฝ่<ายหญ�งน��นเป6นจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�หรู้อไม� และฝ่<ายหญ�งจะเรู้�ยกี่รู้�องจากี่ฝ่<ายชายได�เสำมอไปหรู้อไม�และฝ่<ายหญ�งจะเรู้�ยกี่รู้�องจากี่ฝ่<ายชายได�เสำมอไปหรู้อไม�กี่ารู้ให�สำ�นสำอดเป6นจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� เพัรู้าะเข้�าต้ามหล�กี่เกี่ณีฑ์1ทั่��ง กี่ารู้ให�สำ�นสำอดเป6นจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� เพัรู้าะเข้�าต้ามหล�กี่เกี่ณีฑ์1ทั่��ง 4 4

ปรู้ะกี่ารู้ แต้�กี่3ม�ใช�เป6นเรู้�องทั่��ฝ่<ายหญ�งจะบื้�งค�บื้เอากี่�บื้ฝ่<ายชายได� ปรู้ะกี่ารู้ แต้�กี่3ม�ใช�เป6นเรู้�องทั่��ฝ่<ายหญ�งจะบื้�งค�บื้เอากี่�บื้ฝ่<ายชายได� เพัรู้าะเป6นเรู้�องทั่��ฝ่<ายชายต้�องสำม�ครู้ใจให�แกี่�ฝ่<ายหญ�งเพั�อต้อบื้แทั่นเพัรู้าะเป6นเรู้�องทั่��ฝ่<ายชายต้�องสำม�ครู้ใจให�แกี่�ฝ่<ายหญ�งเพั�อต้อบื้แทั่นกี่ารู้ทั่��หญ�งยอมสำมรู้สำด�วย กี่ารู้ทั่��หญ�งยอมสำมรู้สำด�วย ((ปป..พัพั..พัพั. . มาต้รู้า มาต้รู้า 1437)1437)

ลองสำ�ารู้วจด�สำ2ภาษ�ต้กี่ฎหมายทั่��เคยทั่รู้าบื้มาแล�วลองสำ�ารู้วจด�สำ2ภาษ�ต้กี่ฎหมายทั่��เคยทั่รู้าบื้มาแล�วสำ2ภาษ�ต้กี่ฎหมายทั่��เคยทั่รู้าบื้มาแล�ว เช�นสำ2ภาษ�ต้กี่ฎหมายทั่��เคยทั่รู้าบื้มาแล�ว เช�น1) 1) เป6นหน�าทั่��ข้องศึาลทั่��จะต้�องให�ความย2ต้�ธรู้รู้มแกี่�คนทั่��เข้�ามาหาศึาล เป6นหน�าทั่��ข้องศึาลทั่��จะต้�องให�ความย2ต้�ธรู้รู้มแกี่�คนทั่��เข้�ามาหาศึาล ((ข้�อ ข้�อ 13)13)

2) 2) ผู้��พั�พัากี่ษาทั่��ด�ย�อมว�น�จฉ�ยคด�ต้ามหล�กี่ความย2ต้�ธรู้รู้มและความผู้��พั�พัากี่ษาทั่��ด�ย�อมว�น�จฉ�ยคด�ต้ามหล�กี่ความย2ต้�ธรู้รู้มและความถึ�กี่ต้�อง และถึอความย2ต้�ธรู้รู้มสำ�าค�ญกี่ว�ากี่ฎหมาย ถึ�กี่ต้�อง และถึอความย2ต้�ธรู้รู้มสำ�าค�ญกี่ว�ากี่ฎหมาย ((ข้�อ ข้�อ 24)24)

3) 3) ความทั่2จรู้�ต้กี่�บื้ความย2ต้�ธรู้รู้มอย��ด�วยกี่�นไม�ได� ความทั่2จรู้�ต้กี่�บื้ความย2ต้�ธรู้รู้มอย��ด�วยกี่�นไม�ได� ((ข้�อ ข้�อ 59)59)

3.1.2 3.1.2 ทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�ม�ความสำ�มพั�นธ1ต้�อรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�ม�ความสำ�มพั�นธ1ต้�อรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้อย�างไรู้อ�กี่ษรู้อย�างไรู้จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�เป6นต้�นต้อข้องกี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ เม�อจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�เป6นต้�นต้อข้องกี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ เม�อสำม�ยเรู้��มแรู้กี่ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายน�� ศึาลใช�จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�เป6นกี่ฎหมายสำม�ยเรู้��มแรู้กี่ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายน�� ศึาลใช�จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�เป6นกี่ฎหมายในกี่ารู้ต้�ดสำ�นคด�จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�จ-งเป6นทั่��มาพั�นฐาน ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายในกี่ารู้ต้�ดสำ�นคด�จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�จ-งเป6นทั่��มาพั�นฐาน ข้องรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้

เหต้2ผู้ลสำน�บื้สำน2นค�ากี่ล�าวทั่��ว�า กี่ฎหมายทั่��มาจากี่ค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาล“เหต้2ผู้ลสำน�บื้สำน2นค�ากี่ล�าวทั่��ว�า กี่ฎหมายทั่��มาจากี่ค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาล“

เป6นหล�กี่เกี่ณีฑ์1ทั่��ม� �นคง เช�นเด�ยว กี่�บื้หล�กี่ทั่��เกี่�ดจากี่จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�”เป6นหล�กี่เกี่ณีฑ์1ทั่��ม� �นคง เช�นเด�ยว กี่�บื้หล�กี่ทั่��เกี่�ดจากี่จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�”

Page 22: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

ค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาลในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้เป6นค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาลในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้เป6นหล�กี่เกี่ณีฑ์1ทั่��ม� �นคง เน�องจากี่ศึาลในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายน��ย-ดถึอหล�กี่แนวหล�กี่เกี่ณีฑ์1ทั่��ม� �นคง เน�องจากี่ศึาลในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายน��ย-ดถึอหล�กี่แนวบื้รู้รู้ทั่�ดฐานค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาล จ-งทั่�าให�คด�ทั่��ม�ข้�อเทั่3จจรู้�งอ�นเป6นบื้รู้รู้ทั่�ดฐานค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาล จ-งทั่�าให�คด�ทั่��ม�ข้�อเทั่3จจรู้�งอ�นเป6นสำารู้ะสำ�าค�ญอย�างเด�ยวกี่�นได�รู้�บื้กี่ารู้ต้�ดสำ�น ให�ม�ผู้ลอย�างเด�ยวกี่�น เม�อสำารู้ะสำ�าค�ญอย�างเด�ยวกี่�นได�รู้�บื้กี่ารู้ต้�ดสำ�น ให�ม�ผู้ลอย�างเด�ยวกี่�น เม�อเวลาผู้�านไปหล�กี่เกี่ณีฑ์1ทั่��ศึาลวางไว�ในกี่ารู้ต้�ดสำ�นคด�ย�อมได�รู้�บื้กี่ารู้เวลาผู้�านไปหล�กี่เกี่ณีฑ์1ทั่��ศึาลวางไว�ในกี่ารู้ต้�ดสำ�นคด�ย�อมได�รู้�บื้กี่ารู้ยอมรู้�บื้มากี่ย��งข้-�น และกี่ลายเป6นหล�กี่กี่ฎหมายทั่��ม� �นคงในเวลาต้�อมายอมรู้�บื้มากี่ย��งข้-�น และกี่ลายเป6นหล�กี่กี่ฎหมายทั่��ม� �นคงในเวลาต้�อมา

ในป4จจ2บื้�นกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้กี่ล�บื้ม�บื้ทั่บื้าทั่สำ�าค�ญต้�อรู้ะบื้บื้ในป4จจ2บื้�นกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้กี่ล�บื้ม�บื้ทั่บื้าทั่สำ�าค�ญต้�อรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ไม�น�อยกี่ว�ากี่ฎหมายทั่��เกี่�ดจากี่จารู้�ต้กี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ไม�น�อยกี่ว�ากี่ฎหมายทั่��เกี่�ดจากี่จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�และค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาลน��นเป6นความจรู้�งเพั�ยงใดปรู้ะเพัณี�และค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาลน��นเป6นความจรู้�งเพั�ยงใดในสำม�ยทั่��โลกี่ม�ความเจรู้�ญกี่�าวหน�า กี่ารู้ทั่��จะรู้อให�กี่ฎหมายเกี่�ดข้-�นจากี่ในสำม�ยทั่��โลกี่ม�ความเจรู้�ญกี่�าวหน�า กี่ารู้ทั่��จะรู้อให�กี่ฎหมายเกี่�ดข้-�นจากี่จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�หรู้อค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาลในคด�ทั่��ข้-�นสำ��ศึาลน��นย�อมจะจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�หรู้อค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาลในคด�ทั่��ข้-�นสำ��ศึาลน��นย�อมจะไม�ทั่�นต้�อความต้�องกี่ารู้ จ-งต้�องออกี่กี่ฎหมายล�วงหน�าเพั�อวางรู้ะเบื้�ยบื้ไม�ทั่�นต้�อความต้�องกี่ารู้ จ-งต้�องออกี่กี่ฎหมายล�วงหน�าเพั�อวางรู้ะเบื้�ยบื้และกี่ฎเกี่ณีฑ์1ในสำ�งคม หากี่จะรู้อให�กี่ฎหมายเกี่�ดข้-�นเองจะไม�ทั่�นต้�อและกี่ฎเกี่ณีฑ์1ในสำ�งคม หากี่จะรู้อให�กี่ฎหมายเกี่�ดข้-�นเองจะไม�ทั่�นต้�อเหต้2กี่ารู้ณี1ทั่��เกี่�ดข้-�นหรู้อเปล��ยนแปลงไปอย�างรู้วดเรู้3วเหต้2กี่ารู้ณี1ทั่��เกี่�ดข้-�นหรู้อเปล��ยนแปลงไปอย�างรู้วดเรู้3ว

เอคคว�ต้��คออะไรู้เอคคว�ต้��คออะไรู้เอคคว�ต้�� คอรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายทั่��เป6นสำ�วนหน-�งในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายเอคคว�ต้�� คอรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายทั่��เป6นสำ�วนหน-�งในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ เอคคว�ต้��เป6นรู้ะบื้บื้ทั่��ย-ดถึอหล�กี่ความย2ต้�ธรู้รู้ม โดยล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ เอคคว�ต้��เป6นรู้ะบื้บื้ทั่��ย-ดถึอหล�กี่ความย2ต้�ธรู้รู้ม โดยมโนธรู้รู้มข้องผู้��พั�พัากี่ษาเป6นหล�กี่ จ-งกี่�อให�เกี่�ดความยดหย2�นในกี่ารู้มโนธรู้รู้มข้องผู้��พั�พัากี่ษาเป6นหล�กี่ จ-งกี่�อให�เกี่�ดความยดหย2�นในกี่ารู้ต้�ดสำ�นคด�ด�วยความเป6นธรู้รู้ม โดยไม�ต้�องอย��ในกี่รู้อบื้ข้องจารู้�ต้ต้�ดสำ�นคด�ด�วยความเป6นธรู้รู้ม โดยไม�ต้�องอย��ในกี่รู้อบื้ข้องจารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�หรู้อแนวบื้รู้รู้ทั่�ดฐานค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาลปรู้ะเพัณี�หรู้อแนวบื้รู้รู้ทั่�ดฐานค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาล

ศึาลไทั่ยยอมรู้�บื้น�บื้ถึอค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาลในคด�กี่�อนเพั�ยงใดหรู้อไม�ศึาลไทั่ยยอมรู้�บื้น�บื้ถึอค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาลในคด�กี่�อนเพั�ยงใดหรู้อไม�ศึาลไทั่ยอย��ในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ จ-งไม�ถึอว�าค�าพั�พัากี่ษาศึาลไทั่ยอย��ในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ จ-งไม�ถึอว�าค�าพั�พัากี่ษาเป6นกี่ฎหมายทั่��ศึาลทั่�าข้-�น ศึาลคงย-ดต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายเป6นสำ�าค�ญในกี่ารู้เป6นกี่ฎหมายทั่��ศึาลทั่�าข้-�น ศึาลคงย-ดต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายเป6นสำ�าค�ญในกี่ารู้

Page 23: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

ต้�ดสำ�นคด� แต้�กี่3ค�าน-งถึ-งผู้ลและเหต้2ผู้ลข้องค�าพั�พัากี่ษาในคด�กี่�อนอย��ต้�ดสำ�นคด� แต้�กี่3ค�าน-งถึ-งผู้ลและเหต้2ผู้ลข้องค�าพั�พัากี่ษาในคด�กี่�อนอย��บื้�าง โดยเฉพัาะคด�ทั่��ม�ข้�อเทั่3จจรู้�งเช�นเด�ยวกี่�บื้ทั่��ศึาลสำ�งเคยต้�ดสำ�นไว�บื้�าง โดยเฉพัาะคด�ทั่��ม�ข้�อเทั่3จจรู้�งเช�นเด�ยวกี่�บื้ทั่��ศึาลสำ�งเคยต้�ดสำ�นไว�แล�ว แต้�หากี่ศึาลล�าง แล�ว แต้�หากี่ศึาลล�าง ((ทั่��อย��ในช��นต้��ากี่ว�าทั่��อย��ในช��นต้��ากี่ว�า) ) ม�เหต้22ผู้ลเป6นอย�างอ�น กี่3อาจม�เหต้22ผู้ลเป6นอย�างอ�น กี่3อาจต้�ดสำ�นให�เป6นอ�กี่อย�างหน-�งกี่3ได� โดยไม�ต้�อค�าน-งถึ-งค�าพั�พัากี่ษาในคด�ต้�ดสำ�นให�เป6นอ�กี่อย�างหน-�งกี่3ได� โดยไม�ต้�อค�าน-งถึ-งค�าพั�พัากี่ษาในคด�กี่�อนๆน��นกี่�อนๆน��น

ความเห3นข้องน�กี่น�ต้�ศึาสำต้รู้1น��นจะได�รู้�บื้กี่ารู้ยอมรู้�บื้จากี่ศึาลในกี่ารู้ความเห3นข้องน�กี่น�ต้�ศึาสำต้รู้1น��นจะได�รู้�บื้กี่ารู้ยอมรู้�บื้จากี่ศึาลในกี่ารู้พั�จารู้ณีาพั�พัากี่ษาคด�เพั�ยงใดพั�จารู้ณีาพั�พัากี่ษาคด�เพั�ยงใดแม�ว�าความเห3นข้องน�กี่น�ต้�ศึาสำต้รู้1จะไม�เป6นทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้แม�ว�าความเห3นข้องน�กี่น�ต้�ศึาสำต้รู้1จะไม�เป6นทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้แต้�ความเห3น ข้องน�กี่น�ต้�ศึาสำต้รู้1ผู้��ทั่รู้งกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้แต้�ความเห3น ข้องน�กี่น�ต้�ศึาสำต้รู้1ผู้��ทั่รู้งค2ณีว2ฒ� ซึ่-�งเป6นทั่��ยอมรู้�บื้ในวงกี่ารู้กี่ฎหมายโดยทั่��วไป กี่3อาจจะม�ค2ณีว2ฒ� ซึ่-�งเป6นทั่��ยอมรู้�บื้ในวงกี่ารู้กี่ฎหมายโดยทั่��วไป กี่3อาจจะม�อ�ทั่ธ�พัลต้�อกี่ารู้ต้�ดสำ�นใจคด�ต้�อมาอ�ทั่ธ�พัลต้�อกี่ารู้ต้�ดสำ�นใจคด�ต้�อมา

3.1.3 3.1.3 ทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายสำ�งคมน�ยมทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายสำ�งคมน�ยมพั�จารู้ณีาว�ากี่ารู้ทั่��รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายสำ�งคมน�ยมม�ทั่��มาข้องกี่ฎหมาย คอพั�จารู้ณีาว�ากี่ารู้ทั่��รู้ะบื้บื้กี่ฎหมายสำ�งคมน�ยมม�ทั่��มาข้องกี่ฎหมาย คอกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้แต้�เพั�ยงอย�างเด�ยวน��น จะสำามารู้ถึให�ความกี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้แต้�เพั�ยงอย�างเด�ยวน��น จะสำามารู้ถึให�ความย2ต้�ธรู้รู้มแกี่�อรู้รู้ถึคด�ต้�างๆได�เพั�ยงพัอหรู้อไม�ย2ต้�ธรู้รู้มแกี่�อรู้รู้ถึคด�ต้�างๆได�เพั�ยงพัอหรู้อไม�ในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายสำ�งคมน�ยม ใช�กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้เป6นกี่ลไกี่ในในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายสำ�งคมน�ยม ใช�กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้เป6นกี่ลไกี่ในกี่ารู้ควบื้ค2มสำ�งคมให�เป6นไปต้ามทั่��วางเป?าหมายไว� ความย2ต้�ธรู้รู้มจะม�กี่ารู้ควบื้ค2มสำ�งคมให�เป6นไปต้ามทั่��วางเป?าหมายไว� ความย2ต้�ธรู้รู้มจะม�เพั�ยงใดย�อมข้-�นอย��ความเป6นอ�สำรู้ะข้องศึาลในกี่ารู้ต้�ดสำ�นคด� หากี่ศึาลเพั�ยงใดย�อมข้-�นอย��ความเป6นอ�สำรู้ะข้องศึาลในกี่ารู้ต้�ดสำ�นคด� หากี่ศึาลต้�องปฏ�บื้�ต้�ต้ามนโยบื้ายข้องพัรู้รู้คคอมม�วน�สำต้1อย�างหล�กี่เล��ยงไม�ได� ต้�องปฏ�บื้�ต้�ต้ามนโยบื้ายข้องพัรู้รู้คคอมม�วน�สำต้1อย�างหล�กี่เล��ยงไม�ได� โอกี่าสำทั่��ปรู้ะชาชนจะได�รู้�บื้ความย2ต้�ธรู้รู้มกี่3ย�อมน�อยลงได�ต้ามล�าด�บื้โอกี่าสำทั่��ปรู้ะชาชนจะได�รู้�บื้ความย2ต้�ธรู้รู้มกี่3ย�อมน�อยลงได�ต้ามล�าด�บื้

3.2 3.2 ปรู้ะเภทั่ข้องกี่ฎหมายปรู้ะเภทั่ข้องกี่ฎหมาย1. 1. กี่ารู้แบื้�งปรู้ะเภทั่ข้องกี่ฎหมาย อาจแบื้�งได�หลายล�กี่ษณีะทั่��งน��ข้-�นกี่ารู้แบื้�งปรู้ะเภทั่ข้องกี่ฎหมาย อาจแบื้�งได�หลายล�กี่ษณีะทั่��งน��ข้-�นอย��กี่�บื้ว�า จะย-ดอะไรู้เป6นเกี่ณีฑ์1ในกี่ารู้แบื้�งอย��กี่�บื้ว�า จะย-ดอะไรู้เป6นเกี่ณีฑ์1ในกี่ารู้แบื้�ง

Page 24: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

2. 2. กี่ฎหมายน��นอาจแบื้�งได�อย�างครู้�าวๆ เป6น กี่ฎหมายน��นอาจแบื้�งได�อย�างครู้�าวๆ เป6น 2 2 ปรู้ะเภทั่คอ กี่ฎหมายปรู้ะเภทั่คอ กี่ฎหมายภายในและกี่ฎหมายภายนอกี่ภายในและกี่ฎหมายภายนอกี่3. 3. กี่ฎหมายภายในอาจแบื้�งได�เป6นกี่ฎหมายภายในอาจแบื้�งได�เป6น1) 1) กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ และกี่ฎหมายทั่��ไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ และกี่ฎหมายทั่��ไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้2) 2) กี่ฎหมายทั่��ม�สำภาพับื้�งค�บื้ทั่างอาญา และกี่ฎหมายทั่��ม�สำภาพับื้�งค�บื้กี่ฎหมายทั่��ม�สำภาพับื้�งค�บื้ทั่างอาญา และกี่ฎหมายทั่��ม�สำภาพับื้�งค�บื้ทั่างแพั�งทั่างแพั�ง3) 3) กี่ฎหมายสำารู้บื้�ญญ�ต้� และกี่ฎหมายว�ธ�สำบื้�ญญ�ต้�กี่ฎหมายสำารู้บื้�ญญ�ต้� และกี่ฎหมายว�ธ�สำบื้�ญญ�ต้�4) 4) กี่ฎหมายมหาชน และกี่ฎหมายเอกี่ชนกี่ฎหมายมหาชน และกี่ฎหมายเอกี่ชน4. 4. กี่ฎหมายภายนอกี่อาจแบื้�งออกี่ได�เป6นกี่ฎหมายภายนอกี่อาจแบื้�งออกี่ได�เป6น1) 1) กี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�เมองกี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�เมอง2) 2) กี่ฎหมายรู้ะว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�บื้2คคลกี่ฎหมายรู้ะว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�บื้2คคล3) 3) กี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�อาญากี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�อาญา

3.2.1 3.2.1 บื้ทั่น�าบื้ทั่น�ากี่ารู้แบื้�งกี่ฎหมายภายในแบื้บื้ใดทั่��ควรู้ได�รู้�บื้กี่ารู้ยอมรู้�บื้มากี่ทั่��สำ2ด กี่ารู้แบื้�งกี่ฎหมายภายในแบื้บื้ใดทั่��ควรู้ได�รู้�บื้กี่ารู้ยอมรู้�บื้มากี่ทั่��สำ2ด เพัรู้าะเหต้2ใดจ-งเป6นเช�นน��นเพัรู้าะเหต้2ใดจ-งเป6นเช�นน��นกี่ารู้แบื้�งกี่ฎหมายภายในเป6นกี่ฎหมายมหาชนและกี่ฎหมาเอกี่ชน น�าจะกี่ารู้แบื้�งกี่ฎหมายภายในเป6นกี่ฎหมายมหาชนและกี่ฎหมาเอกี่ชน น�าจะได�รู้�บื้กี่ารู้ยอมรู้�บื้มากี่ทั่��สำ2ดเพัรู้าะม�ผู้ลในกี่ารู้พั�จารู้ณีาใช�หล�กี่เกี่ณีฑ์1ในได�รู้�บื้กี่ารู้ยอมรู้�บื้มากี่ทั่��สำ2ดเพัรู้าะม�ผู้ลในกี่ารู้พั�จารู้ณีาใช�หล�กี่เกี่ณีฑ์1ในกี่ารู้ใช�และกี่ารู้ต้�ความกี่ฎหมาย เพั�อกี่�อให�เกี่�ดความย2ต้�ธรู้รู้มแต้�คด�กี่ารู้ใช�และกี่ารู้ต้�ความกี่ฎหมาย เพั�อกี่�อให�เกี่�ดความย2ต้�ธรู้รู้มแต้�คด�ต้ามล�กี่ษณีะกี่ฎหมายต้ามล�กี่ษณีะกี่ฎหมาย

3.2.2 3.2.2 ปรู้ะเภทั่ข้องกี่ฎหมายภายในปรู้ะเภทั่ข้องกี่ฎหมายภายในUnwritten Law Unwritten Law คอ อะไรู้คอ อะไรู้Unwritten Law Unwritten Law คอกี่ฎหมายทั่��ย�งม�ได�ถึ�กี่ถึ�ายทั่อดออกี่มาเป6นลายคอกี่ฎหมายทั่��ย�งม�ได�ถึ�กี่ถึ�ายทั่อดออกี่มาเป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้

Page 25: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

กี่ารู้แบื้�งกี่ฎหมายต้ามสำภาพับื้�งค�บื้น��นม�ปรู้ะโยชน1อย�างไรู้บื้�างกี่ารู้แบื้�งกี่ฎหมายต้ามสำภาพับื้�งค�บื้น��นม�ปรู้ะโยชน1อย�างไรู้บื้�างกี่ารู้แบื้�งกี่ฎหมายต้ามสำภาพับื้�งค�บื้ม�ปรู้ะโยชน1ในกี่ารู้พั�จารู้ณีาคด�แยกี่กี่ารู้แบื้�งกี่ฎหมายต้ามสำภาพับื้�งค�บื้ม�ปรู้ะโยชน1ในกี่ารู้พั�จารู้ณีาคด�แยกี่คด�เพั�อฟั?องศึาลได�ถึ�กี่ต้�องเช�น คด�แพั�งจะฟั?องศึาลใดทั่��กี่ฎหมายคด�เพั�อฟั?องศึาลได�ถึ�กี่ต้�องเช�น คด�แพั�งจะฟั?องศึาลใดทั่��กี่ฎหมายกี่�าหนดได�บื้�าง หรู้อคด�อาญาจะฟั?องศึาลใดได�บื้�างกี่�าหนดได�บื้�าง หรู้อคด�อาญาจะฟั?องศึาลใดได�บื้�าง

ถึ�าไม�ม�กี่ฎหมายว�ธ�สำบื้�ญญ�ต้�จะเกี่�ดผู้ลปรู้ะกี่ารู้ใดบื้�างต้�อรู้ะบื้บื้ถึ�าไม�ม�กี่ฎหมายว�ธ�สำบื้�ญญ�ต้�จะเกี่�ดผู้ลปรู้ะกี่ารู้ใดบื้�างต้�อรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายข้องไทั่ยในป4จจ2บื้�นกี่ฎหมายข้องไทั่ยในป4จจ2บื้�นถึ�าไม�ม�กี่ฎหมายว�ธ�สำบื้�ญญ�ต้�กี่3ไม�อาจด�าเน�นคด�ในศึาลต้�างๆ ได�ถึ�าไม�ม�กี่ฎหมายว�ธ�สำบื้�ญญ�ต้�กี่3ไม�อาจด�าเน�นคด�ในศึาลต้�างๆ ได�

กี่ารู้แบื้�งกี่ฎหมายออกี่เป6นกี่ฎหมายเอกี่ชนและกี่ฎหมายมหาชนน��นม�กี่ารู้แบื้�งกี่ฎหมายออกี่เป6นกี่ฎหมายเอกี่ชนและกี่ฎหมายมหาชนน��นม�ปรู้ะโยชน1อย�างไรู้บื้�างปรู้ะโยชน1อย�างไรู้บื้�างกี่ารู้แบื้�งกี่ฎหมายเป6นกี่ฎหมายเอกี่ชนและกี่ฎหมายมหาชนน��น กี่ารู้แบื้�งกี่ฎหมายเป6นกี่ฎหมายเอกี่ชนและกี่ฎหมายมหาชนน��น ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยย�งไม�อาจมองเห3นปรู้ะโยชน1ได�อย�างช�ดเจน เพัรู้าะปรู้ะเทั่ศึไทั่ยย�งไม�อาจมองเห3นปรู้ะโยชน1ได�อย�างช�ดเจน เพัรู้าะปรู้ะเทั่ศึไทั่ยย�งไม�ได�แยกี่คด�ทั่��เกี่��ยวข้�องกี่�บื้กี่ฎหมายมหาชนให�ข้-�นศึาลปรู้ะเทั่ศึไทั่ยย�งไม�ได�แยกี่คด�ทั่��เกี่��ยวข้�องกี่�บื้กี่ฎหมายมหาชนให�ข้-�นศึาลปกี่ครู้อง ในป4จจ2บื้�นคด�สำ�วนใหญ�ข้-�นศึาลย2ต้�ธรู้รู้ม ยกี่เว�นบื้างคด�ทั่��จ�ดปกี่ครู้อง ในป4จจ2บื้�นคด�สำ�วนใหญ�ข้-�นศึาลย2ต้�ธรู้รู้ม ยกี่เว�นบื้างคด�ทั่��จ�ดต้��งศึาลพั�เศึษไว�พั�จารู้ณีาพั�พัากี่ษาคด�โดยเฉพัาะต้��งศึาลพั�เศึษไว�พั�จารู้ณีาพั�พัากี่ษาคด�โดยเฉพัาะ

3.2.3 3.2.3 ปรู้ะเภทั่ข้องกี่ฎหมายภายนอกี่ปรู้ะเภทั่ข้องกี่ฎหมายภายนอกี่กี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�เมองม�ความสำ�าค�ญและม�บื้ทั่บื้าทั่กี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�เมองม�ความสำ�าค�ญและม�บื้ทั่บื้าทั่ต้�อสำ�งคมปรู้ะชาชาต้�เพั�ยงใดต้�อสำ�งคมปรู้ะชาชาต้�เพั�ยงใดกี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�เมองม�ความสำ�าค�ญมากี่ เพัรู้าะเป6นกี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�เมองม�ความสำ�าค�ญมากี่ เพัรู้าะเป6นกี่ฎหมายทั่��กี่�าหนดกี่ฎเกี่ณีฑ์1ทั่��ให�รู้�ฐต้�างๆ ได�ปฏ�บื้�ต้�ต้ามเพั�อความสำงบื้กี่ฎหมายทั่��กี่�าหนดกี่ฎเกี่ณีฑ์1ทั่��ให�รู้�ฐต้�างๆ ได�ปฏ�บื้�ต้�ต้ามเพั�อความสำงบื้สำ2ข้ข้องสำ�งคมปรู้ะชาชาต้�แต้�ในป4จจ2บื้�น กี่ฎหมายน��ข้าดความศึ�กี่ด�Iสำ�ทั่ธ�Iสำ2ข้ข้องสำ�งคมปรู้ะชาชาต้�แต้�ในป4จจ2บื้�น กี่ฎหมายน��ข้าดความศึ�กี่ด�Iสำ�ทั่ธ�Iเพัรู้าะไม�ม�องค1กี่รู้ใดทั่��จะกี่�อให�เกี่�ดสำภาพับื้�งค�บื้ จ-งกี่ลายเป6นป4ญหาทั่��เพัรู้าะไม�ม�องค1กี่รู้ใดทั่��จะกี่�อให�เกี่�ดสำภาพับื้�งค�บื้ จ-งกี่ลายเป6นป4ญหาทั่��กี่�อให�เกี่�ดความไม�สำงบื้สำ2ข้ข้-�นเสำมอมากี่�อให�เกี่�ดความไม�สำงบื้สำ2ข้ข้-�นเสำมอมา

กี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�บื้2คคลม�บื้ทั่บื้าทั่ต้�อสำ�งคมป4จจ2บื้�นกี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�บื้2คคลม�บื้ทั่บื้าทั่ต้�อสำ�งคมป4จจ2บื้�น

Page 26: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

เพั�ยงใดเพั�ยงใดกี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�บื้2คคลม�บื้ทั่บื้าทั่สำ�าค�ญต้�อสำ�งคมย2คกี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�บื้2คคลม�บื้ทั่บื้าทั่สำ�าค�ญต้�อสำ�งคมย2คป4จจ2บื้�นทั่��ปรู้ะชาชนในแต้�ละรู้�ฐม�โอกี่าสำต้�ดต้�อกี่�น หรู้อความสำ�มพั�นธ1ป4จจ2บื้�นทั่��ปรู้ะชาชนในแต้�ละรู้�ฐม�โอกี่าสำต้�ดต้�อกี่�น หรู้อความสำ�มพั�นธ1กี่�นในด�านต้�างๆ ความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างคนต้�างรู้�ฐย�อมม�ป4ญหาทั่��จะใช�กี่�นในด�านต้�างๆ ความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างคนต้�างรู้�ฐย�อมม�ป4ญหาทั่��จะใช�กี่ฎหมายข้องรู้�ฐใดบื้�งค�บื้ จ-งต้�องม�กี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�กี่ฎหมายข้องรู้�ฐใดบื้�งค�บื้ จ-งต้�องม�กี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�บื้2คคลข้-�น เพั�อแกี่�ป4ญหาว�าจะใช�กี่ฎหมายใดบื้�งค�บื้แกี่�ความสำ�มพั�นธ1บื้2คคลข้-�น เพั�อแกี่�ป4ญหาว�าจะใช�กี่ฎหมายใดบื้�งค�บื้แกี่�ความสำ�มพั�นธ1เหล�าน��นเหล�าน��น

กี่ารู้จ��เครู้�องบื้�นจากี่ปรู้ะเทั่ศึอ�นแล�วมารู้�อนลงในปรู้ะเทั่ศึไทั่ย แล�วกี่ารู้จ��เครู้�องบื้�นจากี่ปรู้ะเทั่ศึอ�นแล�วมารู้�อนลงในปรู้ะเทั่ศึไทั่ย แล�วบื้�งค�บื้เครู้�องบื้�นให�เด�นทั่างต้�อไปย�งปรู้ะเทั่ศึทั่��สำาม ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยจะม�บื้�งค�บื้เครู้�องบื้�นให�เด�นทั่างต้�อไปย�งปรู้ะเทั่ศึทั่��สำาม ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยจะม�สำ�ทั่ธ�เรู้�ยกี่ให�สำ�งผู้��รู้ �ายข้�ามแดน ต้ามกี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�สำ�ทั่ธ�เรู้�ยกี่ให�สำ�งผู้��รู้ �ายข้�ามแดน ต้ามกี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�อาญาหรู้อไม�อาญาหรู้อไม�กี่ารู้จ��เครู้�องบื้�นเป6นกี่ารู้กี่รู้ะทั่�าผู้�ดกี่ฎหมายต้ามอาญากี่ฎหมายไทั่ย กี่ารู้จ��เครู้�องบื้�นเป6นกี่ารู้กี่รู้ะทั่�าผู้�ดกี่ฎหมายต้ามอาญากี่ฎหมายไทั่ย หากี่ผู้��รู้ �ายทั่��กี่รู้ะทั่�าผู้�ดบื้�งค�บื้เครู้�องบื้�นไปปรู้ะเทั่ศึทั่��สำาม และปรู้ะเทั่ศึทั่��หากี่ผู้��รู้ �ายทั่��กี่รู้ะทั่�าผู้�ดบื้�งค�บื้เครู้�องบื้�นไปปรู้ะเทั่ศึทั่��สำาม และปรู้ะเทั่ศึทั่��สำามม�ข้�อต้กี่ลงทั่��จะรู้�วมมอกี่�นสำ�งผู้��รู้ �ายข้�ามแดนกี่�บื้ปรู้ะเทั่ศึไทั่ย กี่3อาจสำามม�ข้�อต้กี่ลงทั่��จะรู้�วมมอกี่�นสำ�งผู้��รู้ �ายข้�ามแดนกี่�บื้ปรู้ะเทั่ศึไทั่ย กี่3อาจจะม�กี่ารู้สำ�งผู้��รู้ �ายข้�ามแดนได� แต้�ความผู้�ดน��โดยปกี่ต้�ย�อมเป6นความผู้�ดจะม�กี่ารู้สำ�งผู้��รู้ �ายข้�ามแดนได� แต้�ความผู้�ดน��โดยปกี่ต้�ย�อมเป6นความผู้�ดอาญาสำากี่ลซึ่-�งปรู้ะเทั่ศึทั่��สำามกี่3ย�อมจะลงโทั่ษได�อย��แล�ว เพัรู้าะเป6นอาญาสำากี่ลซึ่-�งปรู้ะเทั่ศึทั่��สำามกี่3ย�อมจะลงโทั่ษได�อย��แล�ว เพัรู้าะเป6นความผู้�ดทั่��กี่รู้ะทั่�าอย��ต้�อเน�องในอาณีาเข้ต้ข้องปรู้ะเทั่ศึน��นด�วยความผู้�ดทั่��กี่รู้ะทั่�าอย��ต้�อเน�องในอาณีาเข้ต้ข้องปรู้ะเทั่ศึน��นด�วย

3.3 3.3 ศึ�กี่ด�Iข้องกี่ฎหมายศึ�กี่ด�Iข้องกี่ฎหมาย1. 1. กี่ฎหมายทั่��ออกี่มาใช�ในสำ�งคมย�อมเกี่�ดจากี่องค1กี่รู้ต้�างกี่�น จ-งม�กี่ฎหมายทั่��ออกี่มาใช�ในสำ�งคมย�อมเกี่�ดจากี่องค1กี่รู้ต้�างกี่�น จ-งม�ล�าด�บื้ความสำ�าค�ญไม�เทั่�าเทั่�ยมกี่�นล�าด�บื้ความสำ�าค�ญไม�เทั่�าเทั่�ยมกี่�น2. 2. รู้�ฐธรู้รู้มน�ญเป6นกี่ฎหมายทั่��สำ�งทั่��สำ2ด จะม�กี่ฎหมายอ�นมาข้�ดกี่�บื้รู้�ฐธรู้รู้มน�ญเป6นกี่ฎหมายทั่��สำ�งทั่��สำ2ด จะม�กี่ฎหมายอ�นมาข้�ดกี่�บื้รู้�ฐธรู้รู้มน�ญไม�ได�รู้�ฐธรู้รู้มน�ญไม�ได�3. 3. กี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยรู้�ฐสำภา หรู้อรู้�ฐธรู้รู้มน�ญได�มอบื้อ�านาจให�ต้รู้ากี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยรู้�ฐสำภา หรู้อรู้�ฐธรู้รู้มน�ญได�มอบื้อ�านาจให�ต้รู้าข้-�นได�ในกี่รู้ณี�พั�เศึษ ต้ามความจ�าเป6นและต้ามเง�อนไข้ทั่��กี่�าหนด ย�อมม�ข้-�นได�ในกี่รู้ณี�พั�เศึษ ต้ามความจ�าเป6นและต้ามเง�อนไข้ทั่��กี่�าหนด ย�อมม�

Page 27: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

ศึ�กี่ด�Iสำ�งรู้องลงมาจากี่รู้�ฐธรู้รู้มน�ญศึ�กี่ด�Iสำ�งรู้องลงมาจากี่รู้�ฐธรู้รู้มน�ญ4. 4. กี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยฝ่<ายบื้รู้�หารู้ โดยอาศึ�ยอ�านาจกี่ฎหมายทั่��ออกี่กี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยฝ่<ายบื้รู้�หารู้ โดยอาศึ�ยอ�านาจกี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยรู้�ฐสำภา ย�อมเป6นกี่ฎหมายล�าด�บื้รู้องลงมาจากี่กี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยโดยรู้�ฐสำภา ย�อมเป6นกี่ฎหมายล�าด�บื้รู้องลงมาจากี่กี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยรู้�ฐสำภารู้�ฐสำภา5. 5. กี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยองค1กี่รู้ปกี่ครู้องต้นเอง โดยอาศึ�ยอ�านาจกี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยองค1กี่รู้ปกี่ครู้องต้นเอง โดยอาศึ�ยอ�านาจกี่ฎหมายอ�น ย�อมม�ศึ�กี่ด�Iต้��ากี่ว�ากี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยรู้�ฐสำภาหรู้อฝ่<ายกี่ฎหมายอ�น ย�อมม�ศึ�กี่ด�Iต้��ากี่ว�ากี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยรู้�ฐสำภาหรู้อฝ่<ายบื้รู้�หารู้บื้รู้�หารู้6. 6. กี่ารู้จ�ดล�าด�บื้ข้องกี่ฎหมายต้ามศึ�กี่ด�I กี่3เพั�อให�ทั่รู้าบื้ว�ากี่ฎหมายกี่ารู้จ�ดล�าด�บื้ข้องกี่ฎหมายต้ามศึ�กี่ด�I กี่3เพั�อให�ทั่รู้าบื้ว�ากี่ฎหมายฉบื้�บื้ใดม�ความสำ�าค�ญมากี่กี่ว�ากี่�น และสำามารู้ถึยกี่เล�กี่กี่ฎหมายทั่��ม�ฉบื้�บื้ใดม�ความสำ�าค�ญมากี่กี่ว�ากี่�น และสำามารู้ถึยกี่เล�กี่กี่ฎหมายทั่��ม�ศึ�กี่ด�Iเทั่�ากี่�นหรู้อต้��ากี่ว�าได� แต้�ไม�สำามารู้ถึยกี่เล�กี่กี่ฎหมายทั่��ม�ศึ�กี่ด�Iสำ�งศึ�กี่ด�Iเทั่�ากี่�นหรู้อต้��ากี่ว�าได� แต้�ไม�สำามารู้ถึยกี่เล�กี่กี่ฎหมายทั่��ม�ศึ�กี่ด�Iสำ�งกี่ว�าได�กี่ว�าได�

3.3.1 3.3.1 กี่ารู้จ�ดล�าด�บื้ความสำ�าค�ญข้องกี่ฎหมายกี่ารู้จ�ดล�าด�บื้ความสำ�าค�ญข้องกี่ฎหมายเหต้2ใดจ-งต้�องม�กี่ารู้จ�ดล�าด�บื้กี่ฎหมายต้ามศึ�กี่ด�Iเหต้2ใดจ-งต้�องม�กี่ารู้จ�ดล�าด�บื้กี่ฎหมายต้ามศึ�กี่ด�Iกี่ารู้จ�ดล�าด�บื้ข้องกี่ฎหมายน��นย�อมข้-�นอย��กี่�บื้ว�ากี่ฎหมายน��นออกี่โดยกี่ารู้จ�ดล�าด�บื้ข้องกี่ฎหมายน��นย�อมข้-�นอย��กี่�บื้ว�ากี่ฎหมายน��นออกี่โดยองค1กี่รู้ใด และองค1กี่รู้น��นม�ความสำ�าค�ญเพั�ยงใด เม�อออกี่กี่ฎหมายมาองค1กี่รู้ใด และองค1กี่รู้น��นม�ความสำ�าค�ญเพั�ยงใด เม�อออกี่กี่ฎหมายมาแล�ว กี่ฎหมายทั่��ออกี่มาโดยองค1กี่รู้ทั่��ม�อ�านาจออกี่กี่ฎหมายทั่��สำ�งกี่ว�าแล�ว กี่ฎหมายทั่��ออกี่มาโดยองค1กี่รู้ทั่��ม�อ�านาจออกี่กี่ฎหมายทั่��สำ�งกี่ว�าย�อมม�ศึ�กี่ด�Iสำ�งกี่ว�ากี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยองค1กี่รู้ทั่��ต้��ากี่ว�า ย�อมไม�ย�อมม�ศึ�กี่ด�Iสำ�งกี่ว�ากี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยองค1กี่รู้ทั่��ต้��ากี่ว�า ย�อมไม�สำามารู้ถึยกี่เล�กี่เพั�กี่ถึอนกี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยองค1กี่รู้ทั่��สำ�งกี่ว�าซึ่-�งม�ศึ�กี่ด�Iสำามารู้ถึยกี่เล�กี่เพั�กี่ถึอนกี่ฎหมายทั่��ออกี่โดยองค1กี่รู้ทั่��สำ�งกี่ว�าซึ่-�งม�ศึ�กี่ด�Iสำ�งกี่ว�าได�สำ�งกี่ว�าได�

3.3.2 3.3.2 ปรู้ะโยชน1ข้องกี่ารู้จ�ดล�าด�บื้ข้องกี่ฎหมายต้ามศึ�กี่ด�Iปรู้ะโยชน1ข้องกี่ารู้จ�ดล�าด�บื้ข้องกี่ฎหมายต้ามศึ�กี่ด�Iหาต้�วอย�างกี่ารู้ออกี่กี่ฎหมายแกี่�ไข้เพั��มเต้�มกี่ฎหมายรู้ะด�บื้เด�ยวกี่�นมาหาต้�วอย�างกี่ารู้ออกี่กี่ฎหมายแกี่�ไข้เพั��มเต้�มกี่ฎหมายรู้ะด�บื้เด�ยวกี่�นมาอย�างน�อย อย�างน�อย 1 1 ต้�วอย�างต้�วอย�างกี่ารู้แกี่�ไข้เพั��มเต้�มปรู้ะมวลกี่ฎหมายแพั�งและพัาณี�ชย1 ล�กี่ษณีะห2�นกี่ารู้แกี่�ไข้เพั��มเต้�มปรู้ะมวลกี่ฎหมายแพั�งและพัาณี�ชย1 ล�กี่ษณีะห2�นบื้รู้�ษ�ทั่โดยพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�แกี่�ไข้เพั��มเต้�มปรู้ะมวลกี่ฎหมายแพั�งและบื้รู้�ษ�ทั่โดยพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�แกี่�ไข้เพั��มเต้�มปรู้ะมวลกี่ฎหมายแพั�งและ

Page 28: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

พัาณี�ชย1 ฉบื้�บื้ทั่�� พัาณี�ชย1 ฉบื้�บื้ทั่�� 9 (9 (พัพั..ศึศึ. 2521). 2521)

หาต้�วอย�างกี่ารู้ยกี่เล�กี่กี่ฎหมายรู้ะด�บื้เด�ยวกี่�นมาอย�างน�อย หาต้�วอย�างกี่ารู้ยกี่เล�กี่กี่ฎหมายรู้ะด�บื้เด�ยวกี่�นมาอย�างน�อย 1 1

ต้�วอย�างต้�วอย�างพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�แกี่�ไข้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายแพั�งและพัาณี�ชย1 ฉบื้�บื้ทั่�� พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�แกี่�ไข้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายแพั�งและพัาณี�ชย1 ฉบื้�บื้ทั่�� 8 (8 (พัพั..ศึศึ. 2519) . 2519) ยกี่เล�กี่ปรู้ะมวลกี่ฎหมายแพั�งและพัาณี�ชย1 บื้รู้รู้พั ยกี่เล�กี่ปรู้ะมวลกี่ฎหมายแพั�งและพัาณี�ชย1 บื้รู้รู้พั 55

แบื้บื้ปรู้ะเม�นต้นเองหน�วยทั่�� แบื้บื้ปรู้ะเม�นต้นเองหน�วยทั่�� 33

1. 1. กี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้หรู้อซึ่�ว�ลลอว1 ม�ทั่��มากี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้หรู้อซึ่�ว�ลลอว1 ม�ทั่��มาจากี่ กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� และหล�กี่กี่ฎหมายจากี่ กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี� และหล�กี่กี่ฎหมายทั่��วไปทั่��วไป2. 2. ทั่��มาปรู้ะกี่ารู้สำ�าค�ญข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายทั่��มาปรู้ะกี่ารู้สำ�าค�ญข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายไม�เป6นลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ ล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้ (Common Law System) (Common Law System) คอ จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�และคอ จารู้�ต้ปรู้ะเพัณี�และค�าพั�พัากี่ษาค�าพั�พัากี่ษา3. 3. ทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายสำ�งคมน�ยม ทั่��มาข้องกี่ฎหมายในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายสำ�งคมน�ยม (Socialist Law (Socialist Law

System) System) คอ กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้คอ กี่ฎหมายลายล�กี่ษณี1อ�กี่ษรู้4. 4. ปรู้ะมวลกี่ฎหมายแพั�งและพัาณี�ชย1จ�ดอย��ในกี่ฎหมายปรู้ะเภทั่ ปรู้ะมวลกี่ฎหมายแพั�งและพัาณี�ชย1จ�ดอย��ในกี่ฎหมายปรู้ะเภทั่ กี่ฎหมายสำารู้บื้�ญญ�ต้�กี่ฎหมายสำารู้บื้�ญญ�ต้�5. 5. ปรู้ะมวลกี่ฎหมายอาญาจ�ดอย��ในกี่ฎเภทั่ กี่ฎหมายมหาชนปรู้ะมวลกี่ฎหมายอาญาจ�ดอย��ในกี่ฎเภทั่ กี่ฎหมายมหาชน6. 6. บื้รู้�ษ�ทั่ไทั่ยต้�องกี่ารู้ทั่�าสำ�ญญาค�าข้ายกี่�บื้บื้รู้�ษ�ทั่ญ��ป2<น ต้�างฝ่<ายต้�างบื้รู้�ษ�ทั่ไทั่ยต้�องกี่ารู้ทั่�าสำ�ญญาค�าข้ายกี่�บื้บื้รู้�ษ�ทั่ญ��ป2<น ต้�างฝ่<ายต้�างต้�องกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายในปรู้ะเทั่ศึข้องต้นบื้�งค�บื้ในสำ�ญญาทั่��ทั่�าข้-�นรู้ะหว�างต้�องกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายในปรู้ะเทั่ศึข้องต้นบื้�งค�บื้ในสำ�ญญาทั่��ทั่�าข้-�นรู้ะหว�างกี่�น กี่ฎหมายทั่��ควรู้จะใช�บื้�งค�บื้กี่รู้ณี�ทั่��ม�ความข้�ดแย�งกี่�นน�� คอ ปรู้ะมวลกี่�น กี่ฎหมายทั่��ควรู้จะใช�บื้�งค�บื้กี่รู้ณี�ทั่��ม�ความข้�ดแย�งกี่�นน�� คอ ปรู้ะมวลกี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�บื้2คคลกี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�บื้2คคล7. 7. นายต้�J ถึ�กี่จ�บื้และด�าเน�นคด�ข้�อหาค�ายาเสำพัต้�ดรู้ะหว�างค2มข้�งอย��นายต้�J ถึ�กี่จ�บื้และด�าเน�นคด�ข้�อหาค�ายาเสำพัต้�ดรู้ะหว�างค2มข้�งอย��นายต้�J เล3ดลอดหน�ข้�ามแดนออกี่ไปมาเลเซึ่�ยได� ต้�อมาต้�ารู้วจมาเลเซึ่�ยนายต้�J เล3ดลอดหน�ข้�ามแดนออกี่ไปมาเลเซึ่�ยได� ต้�อมาต้�ารู้วจมาเลเซึ่�ย

Page 29: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

สำ�งต้�วนายต้�Jมาให�รู้�ฐบื้าลไทั่ยด�าเน�นคด�และลงโทั่ษต้�อไป รู้�ฐบื้าลสำ�งต้�วนายต้�Jมาให�รู้�ฐบื้าลไทั่ยด�าเน�นคด�และลงโทั่ษต้�อไป รู้�ฐบื้าลมาเลเซึ่�ยปฏ�บื้�ต้�ต้าม กี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�อาญามาเลเซึ่�ยปฏ�บื้�ต้�ต้าม กี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�อาญา8. 8. กี่ฎบื้�ต้รู้สำหปรู้ะชาชาต้�หมายถึ-ง กี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�กี่ฎบื้�ต้รู้สำหปรู้ะชาชาต้�หมายถึ-ง กี่ฎหมายรู้ะหว�างปรู้ะเทั่ศึแผู้นกี่คด�เมองเมอง9. 9. กี่ารู้เรู้�ยงล�าด�บื้ศึ�กี่ด�Iข้องกี่ฎหมายจากี่สำ�งไปต้��า ควรู้เป6นด�งน��คอ กี่ารู้เรู้�ยงล�าด�บื้ศึ�กี่ด�Iข้องกี่ฎหมายจากี่สำ�งไปต้��า ควรู้เป6นด�งน��คอ รู้�ฐธรู้รู้มน�ญ พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้� พัรู้ะรู้าชกี่ฤษฎ�กี่า เทั่ศึบื้�ญญ�ต้�รู้�ฐธรู้รู้มน�ญ พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้� พัรู้ะรู้าชกี่ฤษฎ�กี่า เทั่ศึบื้�ญญ�ต้�10. 10. รู้�ฐธรู้รู้มน�ญ ม�ศึ�กี่ด�Iสำ�งกี่ว�ากี่ฎหมายใดๆทั่��งสำ��นรู้�ฐธรู้รู้มน�ญ ม�ศึ�กี่ด�Iสำ�งกี่ว�ากี่ฎหมายใดๆทั่��งสำ��น

หน�วยทั่�� หน�วยทั่�� 4 4 ความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างกี่ฎหมายกี่�บื้ศึาสำต้รู้1อ�นๆความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างกี่ฎหมายกี่�บื้ศึาสำต้รู้1อ�นๆ

11. 11. เหต้2กี่ารู้ณี1ในปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ม�ความสำ�าค�ญทั่��จะทั่�าให�เกี่�ดแนวความเหต้2กี่ารู้ณี1ในปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ม�ความสำ�าค�ญทั่��จะทั่�าให�เกี่�ดแนวความค�ดในกี่ารู้ยกี่รู้�าง ปรู้�บื้ปรู้2ง แกี่�ไข้กี่ฎหมาย ให�เป6นกี่ต้�กี่าทั่��จะกี่�อให�เกี่�ดค�ดในกี่ารู้ยกี่รู้�าง ปรู้�บื้ปรู้2ง แกี่�ไข้กี่ฎหมาย ให�เป6นกี่ต้�กี่าทั่��จะกี่�อให�เกี่�ดปรู้ะโยชน1ต้�อสำ�งคมปรู้ะโยชน1ต้�อสำ�งคม12. 12. รู้�ฐศึาสำต้รู้1เป6นศึาสำต้รู้1ทั่��จ�ดรู้ะบื้บื้กี่ลไกี่กี่ารู้ปกี่ครู้อง โดยม�รู้�ฐศึาสำต้รู้1เป6นศึาสำต้รู้1ทั่��จ�ดรู้ะบื้บื้กี่ลไกี่กี่ารู้ปกี่ครู้อง โดยม�กี่ฎหมายเป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ปกี่ครู้องและกี่ารู้บื้รู้�หารู้ปรู้ะเทั่ศึกี่ฎหมายเป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ปกี่ครู้องและกี่ารู้บื้รู้�หารู้ปรู้ะเทั่ศึ13. 13. เศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1เป6นศึาสำต้รู้1ทั่��อาศึ�ยกี่ฎหมายในกี่ารู้กี่�าหนดทั่�ศึทั่างเศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1เป6นศึาสำต้รู้1ทั่��อาศึ�ยกี่ฎหมายในกี่ารู้กี่�าหนดทั่�ศึทั่างและควบื้ค2ม ด�แลรู้ะบื้บื้เศึรู้ษฐกี่�จข้องปรู้ะเทั่ศึ เพั�อสำรู้�างความเป6นและควบื้ค2ม ด�แลรู้ะบื้บื้เศึรู้ษฐกี่�จข้องปรู้ะเทั่ศึ เพั�อสำรู้�างความเป6นธรู้รู้มในสำ�งคมธรู้รู้มในสำ�งคม14. 14. กี่ฎหมายม�บื้ทั่บื้าทั่ในกี่ารู้ควบื้ค2มกี่ารู้ศึ-กี่ษาค�นคว�า พั�ฒนากี่ฎหมายม�บื้ทั่บื้าทั่ในกี่ารู้ควบื้ค2มกี่ารู้ศึ-กี่ษาค�นคว�า พั�ฒนาว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย� เพั�อม�ให�เกี่�ดผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ทั่��เป6นอ�นต้รู้ายต้�อว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย� เพั�อม�ให�เกี่�ดผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ทั่��เป6นอ�นต้รู้ายต้�อมน2ษย1โลกี่มน2ษย1โลกี่

4.1 4.1 กี่ฎหมายกี่�บื้ปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1กี่ฎหมายกี่�บื้ปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้11. 1. เหต้2กี่ารู้ณี1ทั่��เกี่�ดข้-�นอ�นเป6นปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ในสำ�งคมหน-�งน��น ย�อมม�เหต้2กี่ารู้ณี1ทั่��เกี่�ดข้-�นอ�นเป6นปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ในสำ�งคมหน-�งน��น ย�อมม�ความสำ�มพั�นธ1เช�อมโยงกี่�บื้กี่ฎหมายทั่��ม�อย��ในป4จจ2บื้�น และกี่ฎหมายทั่��จะความสำ�มพั�นธ1เช�อมโยงกี่�บื้กี่ฎหมายทั่��ม�อย��ในป4จจ2บื้�น และกี่ฎหมายทั่��จะ

Page 30: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

รู้�างข้-�นมาใช�ในอนาคต้รู้�างข้-�นมาใช�ในอนาคต้2. 2. กี่ารู้ศึ-กี่ษาปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ในเช�งว�เครู้าะห1ในเรู้�องใดเรู้�องหน-�งทั่��จะน�ากี่ารู้ศึ-กี่ษาปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ในเช�งว�เครู้าะห1ในเรู้�องใดเรู้�องหน-�งทั่��จะน�ามายกี่รู้�างหรู้อปรู้�บื้ปรู้2งแกี่�ไข้กี่ฎหมาย ย�อมจะทั่�าให�เกี่�ดความช�ดเจนในมายกี่รู้�างหรู้อปรู้�บื้ปรู้2งแกี่�ไข้กี่ฎหมาย ย�อมจะทั่�าให�เกี่�ดความช�ดเจนในกี่ารู้ยกี่รู้�างกี่ฎหมาย หรู้อปรู้�บื้ปรู้2ง แกี่�ไข้กี่ฎหมายให�เหมาะสำมกี่ารู้ยกี่รู้�างกี่ฎหมาย หรู้อปรู้�บื้ปรู้2ง แกี่�ไข้กี่ฎหมายให�เหมาะสำมสำอดคล�องกี่�บื้ว�ถึ�ข้องสำ�งคมย��งข้-�น และทั่�าให�สำ�งคมได�รู้�บื้ปรู้ะโยชน1จากี่สำอดคล�องกี่�บื้ว�ถึ�ข้องสำ�งคมย��งข้-�น และทั่�าให�สำ�งคมได�รู้�บื้ปรู้ะโยชน1จากี่กี่ฎหมายมากี่ย��งข้-�นกี่ฎหมายมากี่ย��งข้-�น

4.1.1 4.1.1 ความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างกี่ฎหมายกี่�บื้ปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างกี่ฎหมายกี่�บื้ปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ยกี่ต้�วอย�างในอด�ต้ทั่��ม�ผู้ลต้�อมาให�รู้�ฐต้�องออกี่กี่ฎหมายมาควบื้ค2ม ยกี่ต้�วอย�างในอด�ต้ทั่��ม�ผู้ลต้�อมาให�รู้�ฐต้�องออกี่กี่ฎหมายมาควบื้ค2ม ด�แล รู้วม ด�แล รู้วม 2 2 เรู้�องเรู้�อง1) 1) กี่รู้ณี�ป4� นห2�นในต้ลาดหล�กี่ทั่รู้�พัย1ทั่�าให�รู้�ฐต้�องปรู้�บื้ปรู้2งกี่ฎหมายเด�มกี่รู้ณี�ป4� นห2�นในต้ลาดหล�กี่ทั่รู้�พัย1ทั่�าให�รู้�ฐต้�องปรู้�บื้ปรู้2งกี่ฎหมายเด�ม คอ พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ต้ลาดหล�กี่ทั่รู้�พัย1 พัคอ พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ต้ลาดหล�กี่ทั่รู้�พัย1 พั..ศึศึ. 2518 . 2518 มาเป6นกี่ฎหมายมาเป6นกี่ฎหมายใหม� คอ พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�หล�กี่ทั่รู้�พัย1และต้ลาดหล�กี่ทั่รู้�พัย1 พัใหม� คอ พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�หล�กี่ทั่รู้�พัย1และต้ลาดหล�กี่ทั่รู้�พัย1 พั..ศึศึ. .

2525 2525 ซึ่-�งจะม�กี่ารู้ลงโทั่ษผู้��ทั่��ป4� นห2�นทั่��งทั่างแพั�งและทั่างอาญาซึ่-�งจะม�กี่ารู้ลงโทั่ษผู้��ทั่��ป4� นห2�นทั่��งทั่างแพั�งและทั่างอาญา2) 2) กี่รู้ณี�ทั่��ปรู้ะชาชนถึ�กี่ธนาคารู้และสำถึาบื้�นกี่ารู้เง�นเอาเปรู้�ยบื้ในเรู้�องกี่รู้ณี�ทั่��ปรู้ะชาชนถึ�กี่ธนาคารู้และสำถึาบื้�นกี่ารู้เง�นเอาเปรู้�ยบื้ในเรู้�องสำ�ญญาต้�างๆ ทั่��ทั่�ากี่�บื้ธนาคารู้และสำถึาบื้�นกี่ารู้เง�น จ-งม�กี่ารู้แกี่�ไข้สำ�ญญาต้�างๆ ทั่��ทั่�ากี่�บื้ธนาคารู้และสำถึาบื้�นกี่ารู้เง�น จ-งม�กี่ารู้แกี่�ไข้กี่ฎหมายพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ค2�มครู้องผู้��บื้รู้�โภค พักี่ฎหมายพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ค2�มครู้องผู้��บื้รู้�โภค พั..ศึศึ. 2521 . 2521 เพั��มเต้�มเพั��มเต้�มหมวดทั่��ค2�มครู้องผู้��บื้รู้�โภคด�านสำ�ญญา เพั�อให�เกี่�ดความเป6นธรู้รู้มแกี่�ผู้��หมวดทั่��ค2�มครู้องผู้��บื้รู้�โภคด�านสำ�ญญา เพั�อให�เกี่�ดความเป6นธรู้รู้มแกี่�ผู้��บื้รู้�โภคมากี่ข้-�นบื้รู้�โภคมากี่ข้-�น

4.1.2 4.1.2 กี่ารู้ศึ-กี่ษาปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ในเช�งว�เครู้าะห1เพั�อใช�ในกี่ารู้รู้�างและกี่ารู้ศึ-กี่ษาปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ในเช�งว�เครู้าะห1เพั�อใช�ในกี่ารู้รู้�างและปรู้�บื้ปรู้2งกี่ฎหมายปรู้�บื้ปรู้2งกี่ฎหมายว�จารู้ณี1กี่ารู้ยกี่รู้�างกี่ฎหมายโดยไม�ค�าน-งถึ-งความเป6นมาในทั่างว�จารู้ณี1กี่ารู้ยกี่รู้�างกี่ฎหมายโดยไม�ค�าน-งถึ-งความเป6นมาในทั่างปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1 เกี่�ดผู้ลเสำ�ยอย�างไรู้ ยกี่ต้�วอย�างมา ปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1 เกี่�ดผู้ลเสำ�ยอย�างไรู้ ยกี่ต้�วอย�างมา 1 1 ต้�วอย�างด�วยต้�วอย�างด�วยกี่รู้ณี�เข้�ยนบื้ทั่บื้�ญญ�ต้�ในรู้�ฐธรู้รู้มน�ญเรู้�องค2ณีสำมบื้�ต้�ข้องว2ฒ�สำมาช�กี่กี่รู้ณี�เข้�ยนบื้ทั่บื้�ญญ�ต้�ในรู้�ฐธรู้รู้มน�ญเรู้�องค2ณีสำมบื้�ต้�ข้องว2ฒ�สำมาช�กี่หรู้อกี่รู้ณี�กี่ารู้ใช�กี่ฎหมายแรู้งงานกี่�บื้รู้�ฐว�สำาหกี่�จหรู้อกี่รู้ณี�กี่ารู้ใช�กี่ฎหมายแรู้งงานกี่�บื้รู้�ฐว�สำาหกี่�จ

Page 31: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

4.2 4.2 กี่ฎหมายกี่�บื้รู้�ฐศึาสำต้รู้1กี่ฎหมายกี่�บื้รู้�ฐศึาสำต้รู้11. 1. กี่ฎหมายกี่�บื้รู้�ฐศึาสำต้รู้1ม�ความสำ�มพั�นธ1กี่�นอย�างใกี่ล�ช�ด รู้�ฐศึาสำต้รู้1กี่ฎหมายกี่�บื้รู้�ฐศึาสำต้รู้1ม�ความสำ�มพั�นธ1กี่�นอย�างใกี่ล�ช�ด รู้�ฐศึาสำต้รู้1จ�ดรู้ะบื้บื้กี่ลไกี่กี่ารู้ปกี่ครู้องโดยให�ม�กี่รู้ะบื้วนกี่ารู้น�ต้�บื้�ญญ�ต้� ซึ่-�งกี่�อให�จ�ดรู้ะบื้บื้กี่ลไกี่กี่ารู้ปกี่ครู้องโดยให�ม�กี่รู้ะบื้วนกี่ารู้น�ต้�บื้�ญญ�ต้� ซึ่-�งกี่�อให�เกี่�ดกี่ฎหมายข้-�นมาใช�บื้�งค�บื้แกี่�ปรู้ะชาชน และในข้ณีะเด�ยวกี่�น เกี่�ดกี่ฎหมายข้-�นมาใช�บื้�งค�บื้แกี่�ปรู้ะชาชน และในข้ณีะเด�ยวกี่�น กี่ฎหมายกี่3เป6นเครู้�องมอให�แกี่�กี่ารู้ปกี่ครู้องและกี่ารู้บื้รู้�หารู้ปรู้ะเทั่ศึกี่ฎหมายกี่3เป6นเครู้�องมอให�แกี่�กี่ารู้ปกี่ครู้องและกี่ารู้บื้รู้�หารู้ปรู้ะเทั่ศึ2. 2. กี่ฎหมายทั่��เป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ปกี่ครู้องน��น ได�แกี่� รู้�ฐธรู้รู้มน�ญกี่ฎหมายทั่��เป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ปกี่ครู้องน��น ได�แกี่� รู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ยซึ่-�งเป6นกี่ฎหมายสำ�งสำ2ด และกี่ฎหมายรู้องลงมา แห�งรู้าชอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ยซึ่-�งเป6นกี่ฎหมายสำ�งสำ2ด และกี่ฎหมายรู้องลงมา คอ กี่ฎหมายปกี่ครู้อง และกี่ฎหมายมหาชนอ�นๆ ทั่��จะช�วยให�กี่ารู้คอ กี่ฎหมายปกี่ครู้อง และกี่ฎหมายมหาชนอ�นๆ ทั่��จะช�วยให�กี่ารู้บื้รู้�หารู้แผู้�นด�นบื้รู้รู้ล2ผู้ลต้ามเป?าหมาย อ�นจะกี่�อให�เกี่�ดความสำงบื้บื้รู้�หารู้แผู้�นด�นบื้รู้รู้ล2ผู้ลต้ามเป?าหมาย อ�นจะกี่�อให�เกี่�ดความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อย ความอย��ด�กี่�นด� และความเป6นธรู้รู้มในสำ�งคมไทั่ยเรู้�ยบื้รู้�อย ความอย��ด�กี่�นด� และความเป6นธรู้รู้มในสำ�งคมไทั่ย

4.2.1 4.2.1 ความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างกี่ฎหมายกี่�บื้รู้�ฐศึาสำต้รู้1ความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างกี่ฎหมายกี่�บื้รู้�ฐศึาสำต้รู้1ว�ชากี่ฎหมายหรู้อน�ต้�ศึาสำต้รู้1ม�ความสำ�มพั�นธ1กี่�บื้ว�ชารู้�ฐศึาสำต้รู้1เพั�ยงใดว�ชากี่ฎหมายหรู้อน�ต้�ศึาสำต้รู้1ม�ความสำ�มพั�นธ1กี่�บื้ว�ชารู้�ฐศึาสำต้รู้1เพั�ยงใดศึาสำต้รู้1ทั่��งสำองต้�วต้�องพั-�งพัาอาศึ�ยกี่�น คอรู้�ฐศึาสำต้รู้1จะสำรู้�างรู้ะบื้บื้และศึาสำต้รู้1ทั่��งสำองต้�วต้�องพั-�งพัาอาศึ�ยกี่�น คอรู้�ฐศึาสำต้รู้1จะสำรู้�างรู้ะบื้บื้และกี่ลไกี่ในกี่รู้ะบื้วนกี่ารู้น�ต้�บื้�ญญ�ต้�ข้องรู้�ฐ เพั�อออกี่กี่ฎหมายใช�บื้�งค�บื้แกี่�กี่ลไกี่ในกี่รู้ะบื้วนกี่ารู้น�ต้�บื้�ญญ�ต้�ข้องรู้�ฐ เพั�อออกี่กี่ฎหมายใช�บื้�งค�บื้แกี่�ปรู้ะชาชน ในข้ณีะเด�ยวกี่�นกี่ฎหมายกี่3จะเป6นกี่ลไกี่สำ�าค�ญในกี่ารู้เมองปรู้ะชาชน ในข้ณีะเด�ยวกี่�นกี่ฎหมายกี่3จะเป6นกี่ลไกี่สำ�าค�ญในกี่ารู้เมองกี่ารู้ปกี่ครู้องทั่��จะให�อ�านาจรู้�ฐในกี่ารู้ออกี่กี่ฎหมายภายใต้�ความย�นยอมกี่ารู้ปกี่ครู้องทั่��จะให�อ�านาจรู้�ฐในกี่ารู้ออกี่กี่ฎหมายภายใต้�ความย�นยอมข้องปรู้ะชาชนข้องปรู้ะชาชน

4.2.2 4.2.2 กี่ฎหมายในฐานะเป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ปกี่ครู้องกี่ฎหมายในฐานะเป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ปกี่ครู้องว�เครู้าะห1ว�ากี่ฎหมายใดบื้�างเป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ปกี่ครู้อง และว�เครู้าะห1ว�ากี่ฎหมายใดบื้�างเป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ปกี่ครู้อง และกี่ฎหมายใดม�ความสำ�าค�ญสำ�งสำ2ดในฐานะเป6นเครู้�องมอในทั่างปกี่ครู้องกี่ฎหมายใดม�ความสำ�าค�ญสำ�งสำ2ดในฐานะเป6นเครู้�องมอในทั่างปกี่ครู้องกี่ฎหมายทั่��เป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ปกี่ครู้องคอ รู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชกี่ฎหมายทั่��เป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ปกี่ครู้องคอ รู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ย กี่ฎหมายปกี่ครู้องและกี่ฎหมายมหาชนอ�นๆอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ย กี่ฎหมายปกี่ครู้องและกี่ฎหมายมหาชนอ�นๆกี่ฎหมายทั่��ม�ความสำ�าค�ญสำ�งสำ2ดในฐานะทั่��เป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ปกี่ครู้องกี่ฎหมายทั่��ม�ความสำ�าค�ญสำ�งสำ2ดในฐานะทั่��เป6นเครู้�องมอในกี่ารู้ปกี่ครู้อง

Page 32: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

คอ รู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ยคอ รู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ย

4.3 4.3 กี่ฎหมายกี่�บื้เศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1กี่ฎหมายกี่�บื้เศึรู้ษฐศึาสำต้รู้11. 1. เศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1กี่�บื้กี่ฎหมายต้�างเป6นว�ชาทั่างสำ�งคมศึาสำต้รู้1ทั่��ม�ความเศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1กี่�บื้กี่ฎหมายต้�างเป6นว�ชาทั่างสำ�งคมศึาสำต้รู้1ทั่��ม�ความเช�อมโยงกี่�น เศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1ต้�องอาศึ�ยออกี่กี่ฎหมายในกี่ารู้สำรู้�างความเช�อมโยงกี่�น เศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1ต้�องอาศึ�ยออกี่กี่ฎหมายในกี่ารู้สำรู้�างความเป6นธรู้รู้มให�แกี่�สำ�งคม และกี่ฎหมายกี่3ต้�องอาศึ�ยหล�กี่กี่ารู้ในเป6นธรู้รู้มให�แกี่�สำ�งคม และกี่ฎหมายกี่3ต้�องอาศึ�ยหล�กี่กี่ารู้ในเศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1มาปรู้ะกี่อบื้กี่ารู้ยกี่รู้�างกี่ฎหมายเศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1มาปรู้ะกี่อบื้กี่ารู้ยกี่รู้�างกี่ฎหมาย2. 2. กี่ฎหมายเป6นเครู้�องมอข้องรู้�ฐในกี่ารู้กี่�าหนดทั่�ศึทั่างในด�านกี่ฎหมายเป6นเครู้�องมอข้องรู้�ฐในกี่ารู้กี่�าหนดทั่�ศึทั่างในด�านเศึรู้ษฐกี่�จข้องปรู้ะเทั่ศึ และใช�เป6นกี่ลไกี่ควบื้ค2ม ด�แลรู้ะบื้บื้เศึรู้ษฐกี่�จ เศึรู้ษฐกี่�จข้องปรู้ะเทั่ศึ และใช�เป6นกี่ลไกี่ควบื้ค2ม ด�แลรู้ะบื้บื้เศึรู้ษฐกี่�จ รู้วมทั่��งกี่ารู้สำรู้�างความเป6นธรู้รู้มให�แกี่�ปรู้ะชาชนทั่��ไม�ถึ�กี่เอรู้�ดเอารู้วมทั่��งกี่ารู้สำรู้�างความเป6นธรู้รู้มให�แกี่�ปรู้ะชาชนทั่��ไม�ถึ�กี่เอรู้�ดเอาเปรู้�ยบื้จากี่ผู้��ปรู้ะกี่อบื้ธ2รู้กี่�จเปรู้�ยบื้จากี่ผู้��ปรู้ะกี่อบื้ธ2รู้กี่�จ

4.3.1 4.3.1 ความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างกี่ฎหมายกี่�บื้เศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1ความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างกี่ฎหมายกี่�บื้เศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1กี่ฎหมายและเศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1ม�ความสำ�มพั�นธ1กี่�นอย�างไรู้กี่ฎหมายและเศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1ม�ความสำ�มพั�นธ1กี่�นอย�างไรู้กี่ฎหมายม�สำ�วนเป6นกี่ลไกี่สำ�าค�ญในกี่ารู้ควบื้ค2มรู้ะบื้บื้เศึรู้ษฐกี่�จทั่��งในกี่ฎหมายม�สำ�วนเป6นกี่ลไกี่สำ�าค�ญในกี่ารู้ควบื้ค2มรู้ะบื้บื้เศึรู้ษฐกี่�จทั่��งในรู้ะด�บื้เศึรู้ษฐกี่�จมหภาค คอรู้ะบื้บื้กี่ารู้เง�นกี่ารู้คล�งข้องปรู้ะเทั่ศึและในรู้ะด�บื้เศึรู้ษฐกี่�จมหภาค คอรู้ะบื้บื้กี่ารู้เง�นกี่ารู้คล�งข้องปรู้ะเทั่ศึและในรู้ะด�บื้เศึรู้ษฐกี่�จจ2ลภาค คอกี่�ากี่�บื้ด�แลให�ความเป6นธรู้รู้มรู้ะหว�างผู้��รู้ะด�บื้เศึรู้ษฐกี่�จจ2ลภาค คอกี่�ากี่�บื้ด�แลให�ความเป6นธรู้รู้มรู้ะหว�างผู้��ปรู้ะกี่อบื้กี่ารู้กี่�บื้ปรู้ะชาชนผู้��บื้รู้�โภคสำ�นค�าและบื้รู้�กี่ารู้ปรู้ะกี่อบื้กี่ารู้กี่�บื้ปรู้ะชาชนผู้��บื้รู้�โภคสำ�นค�าและบื้รู้�กี่ารู้

4.3.2 4.3.2 กี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้กี่�ากี่�บื้ ด�แลรู้ะบื้บื้เศึรู้ษฐกี่�จกี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้กี่�ากี่�บื้ ด�แลรู้ะบื้บื้เศึรู้ษฐกี่�จยกี่ต้�วอย�างกี่ฎหมายทั่��กี่�ากี่�บื้ด�แลเศึรู้ษฐกี่�จมา ยกี่ต้�วอย�างกี่ฎหมายทั่��กี่�ากี่�บื้ด�แลเศึรู้ษฐกี่�จมา 2 2 ฉบื้�บื้ฉบื้�บื้กี่ฎหมายทั่��กี่�ากี่�บื้ด�แลรู้ะบื้บื้เศึรู้ษฐกี่�จ คอ ปรู้ะมวลรู้�ษฎากี่รู้ พัรู้ะรู้าชกี่ฎหมายทั่��กี่�ากี่�บื้ด�แลรู้ะบื้บื้เศึรู้ษฐกี่�จ คอ ปรู้ะมวลรู้�ษฎากี่รู้ พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ว�าด�วยรู้าคาสำ�นค�าและบื้รู้�กี่ารู้ พับื้�ญญ�ต้�ว�าด�วยรู้าคาสำ�นค�าและบื้รู้�กี่ารู้ พั..ศึศึ. 2542 . 2542 พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ศึ2ลกี่ากี่รู้ พั2ทั่ธศึ�กี่รู้าช ศึ2ลกี่ากี่รู้ พั2ทั่ธศึ�กี่รู้าช 2469 2469 พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ป?องกี่�นและปรู้าบื้ปรู้ามพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ป?องกี่�นและปรู้าบื้ปรู้ามกี่ารู้ฟัอกี่เง�น พักี่ารู้ฟัอกี่เง�น พั..ศึศึ. 2542 . 2542 พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�สำ�งเสำรู้�มกี่ารู้ลงทั่2น พัพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�สำ�งเสำรู้�มกี่ารู้ลงทั่2น พั..ศึศึ. .

2520 2520 พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�สำถึานสำ�นเช�อทั่�องถึ��น พัพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�สำถึานสำ�นเช�อทั่�องถึ��น พั..ศึศึ. 2518 . 2518 พัรู้ะรู้าชพัรู้ะรู้าช

Page 33: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

บื้�ญญ�ต้�ห�ามเรู้�ยกี่ดอกี่เบื้��ยเกี่�นอ�ต้รู้า พั2ทั่ธศึ�กี่รู้าช บื้�ญญ�ต้�ห�ามเรู้�ยกี่ดอกี่เบื้��ยเกี่�นอ�ต้รู้า พั2ทั่ธศึ�กี่รู้าช 24752475

4.4 4.4 กี่ฎหมายกี่�บื้ว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�กี่ฎหมายกี่�บื้ว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�1. 1. ว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�เป6นศึาสำต้รู้1ทั่��มน2ษย1ได�ศึ-กี่ษา ค�นคว�า ว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�เป6นศึาสำต้รู้1ทั่��มน2ษย1ได�ศึ-กี่ษา ค�นคว�า และพั�ฒนา เพั�ออธ�บื้ายความเป6นไปข้องธรู้รู้มชาต้�และปากี่ฎกี่ารู้ณี1และพั�ฒนา เพั�ออธ�บื้ายความเป6นไปข้องธรู้รู้มชาต้�และปากี่ฎกี่ารู้ณี1ต้�างๆ และน�ามาใช�ปรู้ะโยชน1ในด�านต้�างๆ ให�แกี่�มน2ษย1จ-งต้�องม�กี่รู้อบื้ต้�างๆ และน�ามาใช�ปรู้ะโยชน1ในด�านต้�างๆ ให�แกี่�มน2ษย1จ-งต้�องม�กี่รู้อบื้กี่ารู้ใช�ปรู้ะโยชน1ทั่��เหมาะสำมแกี่�สำภาพัสำ�งคม โดยอาศึ�ยกี่ฎหมายเป6นต้�วกี่ารู้ใช�ปรู้ะโยชน1ทั่��เหมาะสำมแกี่�สำภาพัสำ�งคม โดยอาศึ�ยกี่ฎหมายเป6นต้�วกี่�าหนดกี่รู้อบื้เพั�อให�สำอดคล�องกี่�บื้ว�ถึ�ช�ว�ต้ข้องคนในสำ�งคมกี่�าหนดกี่รู้อบื้เพั�อให�สำอดคล�องกี่�บื้ว�ถึ�ช�ว�ต้ข้องคนในสำ�งคม2. 2. เม�อม�เหต้2กี่ารู้ณี1เรู้�องใดทั่��เกี่�ดผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ต้�อสำ�งคม กี่3ควรู้จะต้�องน�าเม�อม�เหต้2กี่ารู้ณี1เรู้�องใดทั่��เกี่�ดผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ต้�อสำ�งคม กี่3ควรู้จะต้�องน�ากี่ฎหมายมาช�วยควบื้ค2ม กี่�ากี่�บื้ด�แล เพั�อช�วยแกี่�ไข้ป4ญหาทั่��เกี่�ดข้-�น อ�นกี่ฎหมายมาช�วยควบื้ค2ม กี่�ากี่�บื้ด�แล เพั�อช�วยแกี่�ไข้ป4ญหาทั่��เกี่�ดข้-�น อ�นจะช�วยให�เกี่�ดความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อยในสำ�งคมจะช�วยให�เกี่�ดความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อยในสำ�งคม

4.4.1 4.4.1 ความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างกี่ฎหมายกี่�บื้ว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�ความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างกี่ฎหมายกี่�บื้ว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�กี่ฎหมายม�บื้ทั่บื้าทั่ต้�อว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�อย�างไรู้กี่ฎหมายม�บื้ทั่บื้าทั่ต้�อว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�อย�างไรู้กี่ฎหมายม�บื้ทั่บื้าทั่ต้�อว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�คอกี่ฎหมายม�บื้ทั่บื้าทั่ต้�อว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�คอ1) 1) ในด�านกี่ารู้ควบื้ค2มกี่ารู้ศึ-กี่ษาค�นคว�าและพั�ฒนาว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และในด�านกี่ารู้ควบื้ค2มกี่ารู้ศึ-กี่ษาค�นคว�าและพั�ฒนาว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย� ให�อย��ในกี่รู้อบื้ทั่��ไม�เป6นอ�นต้รู้ายต้�อมน2ษย1 และอย��ในกี่รู้อบื้เทั่คโนโลย� ให�อย��ในกี่รู้อบื้ทั่��ไม�เป6นอ�นต้รู้ายต้�อมน2ษย1 และอย��ในกี่รู้อบื้ข้องศึ�ลธรู้รู้มจรู้รู้ยาอ�นกี่�อให�เกี่�ดป4ญหาแกี่�สำ�งคม และข้องศึ�ลธรู้รู้มจรู้รู้ยาอ�นกี่�อให�เกี่�ดป4ญหาแกี่�สำ�งคม และ2) 2) ในด�านกี่ารู้พั�สำ�จน1พัยานหล�กี่ฐานในคด�ความในด�านกี่ารู้พั�สำ�จน1พัยานหล�กี่ฐานในคด�ความ

4.4.2 4.4.2 กี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้กี่�ากี่�บื้ด�แลผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ต้�อสำ�งคมอ�นเกี่�ดจากี่กี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้กี่�ากี่�บื้ด�แลผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ต้�อสำ�งคมอ�นเกี่�ดจากี่ว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�ว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�กี่ฎหมายทั่��กี่�ากี่�บื้ด�แลผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ต้�อสำ�งคมอ�นเกี่�ดจากี่ว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และกี่ฎหมายทั่��กี่�ากี่�บื้ด�แลผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ต้�อสำ�งคมอ�นเกี่�ดจากี่ว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�ยกี่ต้�วอย�างมา เทั่คโนโลย�ยกี่ต้�วอย�างมา 2 2 ฉบื้�บื้ฉบื้�บื้พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ยา พัพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ยา พั..ศึศึ. 2510 . 2510 พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�โรู้คพั�ษสำ2น�ข้บื้�า พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�โรู้คพั�ษสำ2น�ข้บื้�า พัพั..ศึศึ. 2535 . 2535 พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�โรู้คต้�ดต้�อ พัพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�โรู้คต้�ดต้�อ พั..ศึศึ. 2523 . 2523 พัรู้ะรู้าชพัรู้ะรู้าช

Page 34: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

บื้�ญญ�ต้�ว�ต้ถึ2ออกี่ฤทั่ธ�Iต้�อจ�ต้และปรู้ะสำาทั่ พับื้�ญญ�ต้�ว�ต้ถึ2ออกี่ฤทั่ธ�Iต้�อจ�ต้และปรู้ะสำาทั่ พั..ศึศึ. 2518 . 2518 พัรู้ะรู้าชพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�เครู้�องสำ�าอาง พับื้�ญญ�ต้�เครู้�องสำ�าอาง พั..ศึศึ. 2535 . 2535 พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ค2�มครู้องพั�นธ21พัชพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ค2�มครู้องพั�นธ21พัช พัพั..ศึศึ. 2542 . 2542 พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ว�ทั่ย2คมนาคม พั2ทั่ธศึ�กี่รู้าช พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ว�ทั่ย2คมนาคม พั2ทั่ธศึ�กี่รู้าช 2498 2498 พัรู้ะพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ว�ทั่ย2กี่รู้ะจายเสำ�ยงและว�ทั่ย2โทั่รู้ทั่�ศึน1 พัรู้าชบื้�ญญ�ต้�ว�ทั่ย2กี่รู้ะจายเสำ�ยงและว�ทั่ย2โทั่รู้ทั่�ศึน1 พั..ศึศึ. 2498 . 2498 และพัรู้ะและพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ว�าด�วยธ2รู้กี่รู้รู้มทั่างอ�เล3กี่ทั่รู้อน�กี่สำ1 พัรู้าชบื้�ญญ�ต้�ว�าด�วยธ2รู้กี่รู้รู้มทั่างอ�เล3กี่ทั่รู้อน�กี่สำ1 พั..ศึศึ. 2544 . 2544 เป6นต้�นเป6นต้�น

แบื้บื้ปรู้ะเม�นต้นเองหน�วยทั่�� แบื้บื้ปรู้ะเม�นต้นเองหน�วยทั่�� 44

1. 1. กี่ารู้ศึ-กี่ษาปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ม�สำ�วนช�วยในกี่ารู้ศึ-กี่ษาว�ชากี่ฎหมายเพัรู้าะกี่ารู้ศึ-กี่ษาปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ม�สำ�วนช�วยในกี่ารู้ศึ-กี่ษาว�ชากี่ฎหมายเพัรู้าะว�า ช�วยให�เรู้าเข้�าใจเหต้2ผู้ลข้องเรู้�องรู้าวทั่��เกี่�ดข้-�นว�า ช�วยให�เรู้าเข้�าใจเหต้2ผู้ลข้องเรู้�องรู้าวทั่��เกี่�ดข้-�น2. 2. ว�ชาปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ม�สำ�วนเกี่��ยวข้�องในกี่ารู้รู้�างและปรู้�บื้ปรู้2งกี่ฎหมายว�ชาปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1ม�สำ�วนเกี่��ยวข้�องในกี่ารู้รู้�างและปรู้�บื้ปรู้2งกี่ฎหมายคอ ใช�ปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1มาปรู้ะกี่อบื้กี่ารู้ศึ-กี่ษาและพั�จารู้ณีาในกี่ารู้ยกี่รู้�างคอ ใช�ปรู้ะว�ต้�ศึาสำต้รู้1มาปรู้ะกี่อบื้กี่ารู้ศึ-กี่ษาและพั�จารู้ณีาในกี่ารู้ยกี่รู้�างกี่ฎหมายกี่ฎหมาย3. 3. แนวความค�ดทั่��ว�า เม�อปรู้ะชาชนมอบื้อ�านาจข้องต้นให�รู้�ฐแล�ว รู้�ฐ“แนวความค�ดทั่��ว�า เม�อปรู้ะชาชนมอบื้อ�านาจข้องต้นให�รู้�ฐแล�ว รู้�ฐ“

ต้�องม�หน�าทั่��ในกี่ารู้ใช�อ�านาจข้องรู้�ฐเพั�ออ�านวยปรู้ะโยชน1 และกี่�อให�เกี่�ดต้�องม�หน�าทั่��ในกี่ารู้ใช�อ�านาจข้องรู้�ฐเพั�ออ�านวยปรู้ะโยชน1 และกี่�อให�เกี่�ดความม��นคง ความผู้าสำ2กี่แกี่�ปรู้ะชาชน ข้�อความน��หมายถึ-ง ทั่ฤษฎ�”ความม��นคง ความผู้าสำ2กี่แกี่�ปรู้ะชาชน ข้�อความน��หมายถึ-ง ทั่ฤษฎ�”

สำ�ญญาปรู้ะชาคมสำ�ญญาปรู้ะชาคม4. 4. รู้�ฐธรู้รู้มน�ญ เป6นกี่ฎหมายทั่��ม�ความสำ�าค�ญสำ�งสำ2ดในกี่ารู้บื้รู้�หารู้รู้�ฐธรู้รู้มน�ญ เป6นกี่ฎหมายทั่��ม�ความสำ�าค�ญสำ�งสำ2ดในกี่ารู้บื้รู้�หารู้รู้าชกี่ารู้แผู้�นด�นรู้าชกี่ารู้แผู้�นด�น5. 5. ความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างว�ชาน�ต้�ศึาสำต้รู้1กี่�บื้รู้�ฐศึาสำต้รู้1น��นเปรู้�ยบื้เทั่�ยบื้ความสำ�มพั�นธ1รู้ะหว�างว�ชาน�ต้�ศึาสำต้รู้1กี่�บื้รู้�ฐศึาสำต้รู้1น��นเปรู้�ยบื้เทั่�ยบื้กี่�นแล�วจ�ดว�าเป6น ล�กี่ษณีะค��แฝ่ดกี่�นแล�วจ�ดว�าเป6น ล�กี่ษณีะค��แฝ่ด6. 6. กี่ฎหมายกี่�บื้เศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1ม�ความสำ�มพั�นธ1กี่�นคอ น�าหล�กี่เกี่ณีฑ์1ในกี่ฎหมายกี่�บื้เศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1ม�ความสำ�มพั�นธ1กี่�นคอ น�าหล�กี่เกี่ณีฑ์1ในทั่างว�ชาเศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1มาใช�เป6นหล�กี่กี่ารู้และเหต้2ผู้ลในกี่ารู้ออกี่ทั่างว�ชาเศึรู้ษฐศึาสำต้รู้1มาใช�เป6นหล�กี่กี่ารู้และเหต้2ผู้ลในกี่ารู้ออกี่กี่ฎหมายกี่ฎหมาย7. 7. กี่ฎหมายฉบื้�บื้ทั่��ด�แลสำภาพัคล�องข้องกี่ารู้เง�นข้องปรู้ะเทั่ศึคอ พัรู้ะกี่ฎหมายฉบื้�บื้ทั่��ด�แลสำภาพัคล�องข้องกี่ารู้เง�นข้องปรู้ะเทั่ศึคอ พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ธนาคารู้แห�งปรู้ะเทั่ศึไทั่ย พัรู้าชบื้�ญญ�ต้�ธนาคารู้แห�งปรู้ะเทั่ศึไทั่ย พั..ศึศึ. 2485. 2485

Page 35: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

8. 8. กี่รู้ณี�ทั่��เป6นกี่ารู้พั�สำ�จน1หล�กี่ฐานในทั่างว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1เช�น กี่ารู้พั�สำ�จน1กี่รู้ณี�ทั่��เป6นกี่ารู้พั�สำ�จน1หล�กี่ฐานในทั่างว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1เช�น กี่ารู้พั�สำ�จน1สำาเหต้2กี่ารู้ต้ายข้องศึพัทั่��พับื้สำาเหต้2กี่ารู้ต้ายข้องศึพัทั่��พับื้9. 9. กี่ารู้ทั่��น�กี่กี่ฎหมายต้�องเรู้�ยนรู้� �ศึาสำต้รู้1อ�นๆ นอกี่เหนอจากี่ว�ชากี่ารู้ทั่��น�กี่กี่ฎหมายต้�องเรู้�ยนรู้� �ศึาสำต้รู้1อ�นๆ นอกี่เหนอจากี่ว�ชากี่ฎหมายเพัรู้าะ ช�วยทั่�าให�น�กี่กี่ฎหมายเข้�าใจศึาสำต้รู้1ต้�างๆ และสำามารู้ถึกี่ฎหมายเพัรู้าะ ช�วยทั่�าให�น�กี่กี่ฎหมายเข้�าใจศึาสำต้รู้1ต้�างๆ และสำามารู้ถึใช�กี่ฎหมายได�อย�างม�ปรู้ะสำ�ทั่ธ�ภาพั ให�ความเป6นธรู้รู้มได�ด�ย��งข้-�นใช�กี่ฎหมายได�อย�างม�ปรู้ะสำ�ทั่ธ�ภาพั ให�ความเป6นธรู้รู้มได�ด�ย��งข้-�น10. 10. กี่รู้ณี�ทั่��ย�งไม�ม�กี่ฎหมายใดทั่��จะช�วยลดผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ต้�อคนไทั่ยและกี่รู้ณี�ทั่��ย�งไม�ม�กี่ฎหมายใดทั่��จะช�วยลดผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ต้�อคนไทั่ยและมน2ษยชาต้�ได�แกี่� ภาวะเรู้อนกี่รู้ะจกี่บื้นโลกี่มน2ษยชาต้�ได�แกี่� ภาวะเรู้อนกี่รู้ะจกี่บื้นโลกี่

หน�วยทั่�� หน�วยทั่�� 5 5 กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในทั่างกี่ฎหมายกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในทั่างกี่ฎหมาย

11. 11. กี่ารู้น�ากี่ฎหมายมาใช�บื้�งค�บื้อาจม�ผู้ลกี่รู้ะทั่บื้หรู้อเกี่�ดสำภาพับื้�งค�บื้กี่ารู้น�ากี่ฎหมายมาใช�บื้�งค�บื้อาจม�ผู้ลกี่รู้ะทั่บื้หรู้อเกี่�ดสำภาพับื้�งค�บื้แกี่�บื้2คคล จ�าเป6นต้�องม�กี่ารู้ให�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ใช�บื้�งค�บื้กี่ฎหมายทั่��ด� เป6นแกี่�บื้2คคล จ�าเป6นต้�องม�กี่ารู้ให�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ใช�บื้�งค�บื้กี่ฎหมายทั่��ด� เป6นธรู้รู้ม สำมเหต้2ผู้ล หรู้อรู้�บื้ฟั4งได� เพั�อให�เกี่�ดกี่ารู้ยอมรู้�บื้ข้องสำ�งคม และธรู้รู้ม สำมเหต้2ผู้ล หรู้อรู้�บื้ฟั4งได� เพั�อให�เกี่�ดกี่ารู้ยอมรู้�บื้ข้องสำ�งคม และแกี่�ไข้ป4ญหาได�ต้รู้งกี่�บื้สำภาพัป4ญหาทั่��แทั่�จรู้�ง ซึ่-�งจะทั่�าให�กี่ฎหมายน��นแกี่�ไข้ป4ญหาได�ต้รู้งกี่�บื้สำภาพัป4ญหาทั่��แทั่�จรู้�ง ซึ่-�งจะทั่�าให�กี่ฎหมายน��นบื้รู้รู้ล2ว�ต้ถึ2ปรู้ะสำงค1และปรู้ะสำบื้ผู้ลบื้รู้รู้ล2ว�ต้ถึ2ปรู้ะสำงค1และปรู้ะสำบื้ผู้ล12. 12. เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายสำามารู้ถึว�เครู้าะห1ได�จากี่เหต้2ผู้ลข้องผู้��รู้ �างเหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายสำามารู้ถึว�เครู้าะห1ได�จากี่เหต้2ผู้ลข้องผู้��รู้ �างกี่ฎหมาย ความเป6นธรู้รู้มข้องต้�วกี่ฎหมายน��นเองและน�าผู้ลกี่ารู้กี่ฎหมาย ความเป6นธรู้รู้มข้องต้�วกี่ฎหมายน��นเองและน�าผู้ลกี่ารู้ว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายมาใช�ปรู้ะโยชน1ในกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายมาใช�ปรู้ะโยชน1ในกี่ารู้ใช�กี่ฎหมาย13. 13. กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ว�น�จฉ�ยคด�เป6นเรู้�องสำ�าค�ญทั่��จะช�วยรู้�กี่ษากี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ว�น�จฉ�ยคด�เป6นเรู้�องสำ�าค�ญทั่��จะช�วยรู้�กี่ษาความเป6นธรู้รู้มให�แกี่�ค��ความ โดยทั่��ฝ่<ายแพั�คด�และสำ�งคมยอมรู้�บื้ กี่ารู้ความเป6นธรู้รู้มให�แกี่�ค��ความ โดยทั่��ฝ่<ายแพั�คด�และสำ�งคมยอมรู้�บื้ กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในคด�ม�อย��ในทั่2กี่ข้��นต้อน ต้��งแต้�ในกี่ารู้ต้�อสำ��คด�ข้องค��ความ ใช�เหต้2ผู้ลในคด�ม�อย��ในทั่2กี่ข้��นต้อน ต้��งแต้�ในกี่ารู้ต้�อสำ��คด�ข้องค��ความ กี่ารู้ทั่�าค�าพั�พัากี่ษา กี่ารู้ทั่�าความเห3นแย�งในค�าพั�พัากี่ษา และในกี่ารู้ให�กี่ารู้ทั่�าค�าพั�พัากี่ษา กี่ารู้ทั่�าความเห3นแย�งในค�าพั�พัากี่ษา และในกี่ารู้ให�ความเห3นทั่างกี่ฎหมายโดยทั่��วไปด�วยความเห3นทั่างกี่ฎหมายโดยทั่��วไปด�วย

5.1 5.1 ความสำ�าค�ญข้องเหต้2ผู้ลในทั่างกี่ฎหมายความสำ�าค�ญข้องเหต้2ผู้ลในทั่างกี่ฎหมาย

Page 36: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

1. 1. เหต้2ผู้ลข้องกี่ฎหมายทั่��ด�และเป6นธรู้รู้มทั่��ม�มาจากี่แนวความค�ดทั่างเหต้2ผู้ลข้องกี่ฎหมายทั่��ด�และเป6นธรู้รู้มทั่��ม�มาจากี่แนวความค�ดทั่างปรู้�ชญา โดยน�กี่ปรู้�ชญาและน�กี่น�ต้�ปรู้�ชญาได�พัยายามพั�ฒนาแนวปรู้�ชญา โดยน�กี่ปรู้�ชญาและน�กี่น�ต้�ปรู้�ชญาได�พัยายามพั�ฒนาแนวความค�ดเกี่��ยวกี่�บื้เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ต้รู้ากี่ฎหมาย และกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายมาความค�ดเกี่��ยวกี่�บื้เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ต้รู้ากี่ฎหมาย และกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายมาโดยต้ลอด เพั�อให�ได�กี่ฎหมายทั่��ด�และเป6นธรู้รู้มทั่��สำ2ดแกี่�สำ�งคมโดยต้ลอด เพั�อให�ได�กี่ฎหมายทั่��ด�และเป6นธรู้รู้มทั่��สำ2ดแกี่�สำ�งคม2. 2. กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในทั่างกี่ฎหมายทั่��ด�ม�ค2ณีล�กี่ษณีะสำ�าค�ญปรู้ะกี่ารู้หน-�งกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในทั่างกี่ฎหมายทั่��ด�ม�ค2ณีล�กี่ษณีะสำ�าค�ญปรู้ะกี่ารู้หน-�งคอ ความสำมเหต้2ผู้ลในทั่างต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยา ซึ่-�งช�วยให�สำามารู้ถึต้รู้าคอ ความสำมเหต้2ผู้ลในทั่างต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยา ซึ่-�งช�วยให�สำามารู้ถึต้รู้ากี่ฎหมายและน�ากี่ฎหมายมาใช�ในกี่ารู้แกี่�ไข้ป4ญหาได�ต้รู้งกี่�บื้สำภาพักี่ฎหมายและน�ากี่ฎหมายมาใช�ในกี่ารู้แกี่�ไข้ป4ญหาได�ต้รู้งกี่�บื้สำภาพัป4ญหาทั่��แทั่�จรู้�ง ไม�เบื้��ยงเบื้นไปป4ญหาทั่��แทั่�จรู้�ง ไม�เบื้��ยงเบื้นไป3. 3. กี่ารู้ให�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายม�ความสำ�าค�ญ เน�องจากี่เหต้2ผู้ลทั่��ด� เป6นกี่ารู้ให�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายม�ความสำ�าค�ญ เน�องจากี่เหต้2ผู้ลทั่��ด� เป6นธรู้รู้ม สำมเหต้2สำมผู้ล หรู้อรู้�บื้ฟั4งได� กี่�อให�เกี่�ดความเป6นธรู้รู้มและกี่ารู้ธรู้รู้ม สำมเหต้2สำมผู้ล หรู้อรู้�บื้ฟั4งได� กี่�อให�เกี่�ดความเป6นธรู้รู้มและกี่ารู้ยอมรู้�บื้ข้องบื้2คคลทั่��เกี่��ยวข้�องและสำ�งคม และแกี่�ไข้ป4ญหาได�ต้รู้งกี่�บื้ยอมรู้�บื้ข้องบื้2คคลทั่��เกี่��ยวข้�องและสำ�งคม และแกี่�ไข้ป4ญหาได�ต้รู้งกี่�บื้สำภาพัป4ญหาทั่��แทั่�จรู้�ง ซึ่-�งจะทั่�าให�กี่ฎหมายน��นบื้รู้รู้ล2ว�ต้ถึ2ปรู้ะสำงค1และสำภาพัป4ญหาทั่��แทั่�จรู้�ง ซึ่-�งจะทั่�าให�กี่ฎหมายน��นบื้รู้รู้ล2ว�ต้ถึ2ปรู้ะสำงค1และปรู้ะสำบื้ผู้ลปรู้ะสำบื้ผู้ล

5.1.1 5.1.1 ปรู้�ชญากี่�บื้กี่ฎหมายปรู้�ชญากี่�บื้กี่ฎหมายในป4จจ2บื้�นม�กี่ารู้น�าหล�กี่ทั่ฤษฎ�ทั่างปรู้�ชญาใดมาใช�ในกี่ารู้ให�เหต้2ผู้ลทั่างในป4จจ2บื้�นม�กี่ารู้น�าหล�กี่ทั่ฤษฎ�ทั่างปรู้�ชญาใดมาใช�ในกี่ารู้ให�เหต้2ผู้ลทั่างกี่ฎหมายอย�างไรู้กี่ฎหมายอย�างไรู้แนวความค�ดค�ดทั่างน�ต้�ปรู้�ชญาทั่��ย�งคงใช�อย��ในกี่ารู้ให�เหต้2ผู้ลทั่างแนวความค�ดค�ดทั่างน�ต้�ปรู้�ชญาทั่��ย�งคงใช�อย��ในกี่ารู้ให�เหต้2ผู้ลทั่างกี่ฎหมายในป4จจ2บื้�น เช�น แนวความค�ดเกี่��ยวกี่�บื้หล�กี่น�ต้�รู้�ฐ กี่ฎหมายในป4จจ2บื้�น เช�น แนวความค�ดเกี่��ยวกี่�บื้หล�กี่น�ต้�รู้�ฐ (Legal (Legal

State) State) ซึ่-�งป4จจ2บื้�นม�กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลทั่างกี่ฎหมายทั่��เกี่��ยวกี่�บื้กี่ารู้ใช�ซึ่-�งป4จจ2บื้�นม�กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลทั่างกี่ฎหมายทั่��เกี่��ยวกี่�บื้กี่ารู้ใช�อ�านาจข้องเจ�าหน�าทั่��ข้องรู้�ฐว�า เจ�าหน�าทั่��ข้องรู้�ฐจะใช�อ�านาจในทั่างทั่��อ�านาจข้องเจ�าหน�าทั่��ข้องรู้�ฐว�า เจ�าหน�าทั่��ข้องรู้�ฐจะใช�อ�านาจในทั่างทั่��ล�ดรู้อนสำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องเอกี่ชนได�กี่3ต้�อเม�อม�กี่ฎหมายให�อ�านาจไว�ล�ดรู้อนสำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องเอกี่ชนได�กี่3ต้�อเม�อม�กี่ฎหมายให�อ�านาจไว�อย�างช�ดเจนเทั่�าน��นอย�างช�ดเจนเทั่�าน��น

5.1.2 5.1.2 ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยากี่�บื้กี่ฎหมายต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยากี่�บื้กี่ฎหมายกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายโดยใช�หล�กี่ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยาม�ความสำ�าค�ญอย�างไรู้กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายโดยใช�หล�กี่ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยาม�ความสำ�าค�ญอย�างไรู้

Page 37: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายโดยใช�หล�กี่ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยาม�ความสำ�าค�ญ เพัรู้าะกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายโดยใช�หล�กี่ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยาม�ความสำ�าค�ญ เพัรู้าะทั่�าให�เหต้2ผู้ลทั่��ยกี่ข้-�นกี่ล�าวอ�างม�ความสำมเหต้2ผู้ล และสำามารู้ถึแกี่�ไข้ทั่�าให�เหต้2ผู้ลทั่��ยกี่ข้-�นกี่ล�าวอ�างม�ความสำมเหต้2ผู้ล และสำามารู้ถึแกี่�ไข้ป4ญหาได�ต้รู้งต้ามสำภาพัข้องป4ญหาทั่��แทั่�จรู้�งป4ญหาได�ต้รู้งต้ามสำภาพัข้องป4ญหาทั่��แทั่�จรู้�ง

5.1.3 5.1.3 แนวค�ดและความสำ�าค�ญข้องเหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายแนวค�ดและความสำ�าค�ญข้องเหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายทั่��ด�ม�ความสำ�าค�ญอย�างไรู้กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายทั่��ด�ม�ความสำ�าค�ญอย�างไรู้กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายทั่��ด�ม�ความสำ�าค�ญ คอ สำามารู้ถึอ�านวยความกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายทั่��ด�ม�ความสำ�าค�ญ คอ สำามารู้ถึอ�านวยความย2ต้�ธรู้รู้มแกี่�ผู้��เกี่��ยวข้�องได�ต้ามความเหมาะสำมแกี่�กี่รู้ณี� และเป6นทั่��ย2ต้�ธรู้รู้มแกี่�ผู้��เกี่��ยวข้�องได�ต้ามความเหมาะสำมแกี่�กี่รู้ณี� และเป6นทั่��ยอมรู้�บื้ข้องบื้2คคลทั่��วไปยอมรู้�บื้ข้องบื้2คคลทั่��วไป

5.2 5.2 กี่ารู้ว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายกี่ารู้ว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลในกี่ฎหมาย1. 1. กี่ฎหมายสำรู้�างข้-�นโดยผู้��รู้ �างกี่ฎหมายด�วยเหต้2ผู้ลหรู้อเจต้นารู้มณี1กี่ฎหมายสำรู้�างข้-�นโดยผู้��รู้ �างกี่ฎหมายด�วยเหต้2ผู้ลหรู้อเจต้นารู้มณี1อย�างใดอย�างหน-�ง โดยผู้��รู้ �างกี่ฎหมายจะกี่�าหนดโครู้งสำรู้�างและกี่ลไกี่อย�างใดอย�างหน-�ง โดยผู้��รู้ �างกี่ฎหมายจะกี่�าหนดโครู้งสำรู้�างและกี่ลไกี่ข้องกี่ฎหมาย และเข้�ยนบื้ทั่บื้�ญญ�ต้�เพั�อให�กี่ฎหมายบื้รู้รู้ล2เจต้นารู้มณี1ข้องกี่ฎหมาย และเข้�ยนบื้ทั่บื้�ญญ�ต้�เพั�อให�กี่ฎหมายบื้รู้รู้ล2เจต้นารู้มณี1ต้ามทั่��ได�ม2�งหมายไว� กี่ารู้จะหย��งทั่รู้าบื้เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายจ-งสำามารู้ถึต้ามทั่��ได�ม2�งหมายไว� กี่ารู้จะหย��งทั่รู้าบื้เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายจ-งสำามารู้ถึกี่รู้ะทั่�าได�โดยกี่ารู้ค�นหาเหต้2ผู้ลข้องผู้��รู้ �างกี่ฎหมายได�ทั่างหน-�งกี่รู้ะทั่�าได�โดยกี่ารู้ค�นหาเหต้2ผู้ลข้องผู้��รู้ �างกี่ฎหมายได�ทั่างหน-�ง2. 2. เม�อกี่ฎหมายได�ถึ�กี่ต้รู้าข้-�นแล�ว น�กี่กี่ฎหมายฝ่<ายหน-�งเห3นว�าต้�วเม�อกี่ฎหมายได�ถึ�กี่ต้รู้าข้-�นแล�ว น�กี่กี่ฎหมายฝ่<ายหน-�งเห3นว�าต้�วกี่ฎหมายน��นเองเป6นสำ��งแสำดงเจต้นารู้มณี1 หรู้อเหต้2ผู้ลในต้�วเอง กี่ารู้กี่ฎหมายน��นเองเป6นสำ��งแสำดงเจต้นารู้มณี1 หรู้อเหต้2ผู้ลในต้�วเอง กี่ารู้ว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลข้องกี่ฎหมายจ-งพั�จารู้ณีาได�จากี่ความเป6นธรู้รู้มว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลข้องกี่ฎหมายจ-งพั�จารู้ณีาได�จากี่ความเป6นธรู้รู้มข้องกี่ฎหมายน��นเองข้องกี่ฎหมายน��นเอง3. 3. เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายจะถึ�กี่น�ามาใช�เม�อม�กี่ารู้ใช�กี่ฎหมาย เม�อผู้��ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายจะถึ�กี่น�ามาใช�เม�อม�กี่ารู้ใช�กี่ฎหมาย เม�อผู้��ใช�กี่ฎหมายได�ทั่�ากี่ารู้ว�เครู้าะห1เพั�อหาเหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายได�โดยอาศึ�ยกี่ฎหมายได�ทั่�ากี่ารู้ว�เครู้าะห1เพั�อหาเหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายได�โดยอาศึ�ยกี่รู้ะบื้วนกี่ารู้ต้�างๆ แล�ว จะสำามารู้ถึน�าเหต้2ผู้ลน��นมาใช�อธ�บื้ายค�ากี่รู้ะบื้วนกี่ารู้ต้�างๆ แล�ว จะสำามารู้ถึน�าเหต้2ผู้ลน��นมาใช�อธ�บื้ายค�าว�น�จฉ�ยข้องต้นทั่��งในกี่ารู้พั�จารู้ณีาคด� และกี่ารู้ให�ความเห3นทั่างว�น�จฉ�ยข้องต้นทั่��งในกี่ารู้พั�จารู้ณีาคด� และกี่ารู้ให�ความเห3นทั่างกี่ฎหมายโดยทั่��วไปอย�างสำมเหต้2สำมผู้ลและม�ความเป6นธรู้รู้มกี่ฎหมายโดยทั่��วไปอย�างสำมเหต้2สำมผู้ลและม�ความเป6นธรู้รู้ม

Page 38: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

5.2.1 5.2.1 เหต้2ผู้ลข้องผู้��รู้ �างกี่ฎหมายเหต้2ผู้ลข้องผู้��รู้ �างกี่ฎหมายกี่ารู้ว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลข้องผู้��รู้ �างกี่ฎหมายม�ปรู้ะโยชน1ในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลกี่ารู้ว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลข้องผู้��รู้ �างกี่ฎหมายม�ปรู้ะโยชน1ในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายอย�างไรู้ในกี่ฎหมายอย�างไรู้กี่ารู้ว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลข้องผู้��รู้ �างกี่ฎหมายม�ปรู้ะโยชน1ในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลกี่ารู้ว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลข้องผู้��รู้ �างกี่ฎหมายม�ปรู้ะโยชน1ในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายเพัรู้าะจะทั่�าให�ว�น�จฉ�ยคด�ได�ต้รู้งต้ามเจต้นารู้มณี1ข้องในกี่ฎหมายเพัรู้าะจะทั่�าให�ว�น�จฉ�ยคด�ได�ต้รู้งต้ามเจต้นารู้มณี1ข้องกี่ฎหมาย ม�ใช�เป6นเหต้2ผู้ลทั่��ผู้��ใช�กี่ฎหมายน-กี่ค�ดข้-�นเองกี่ฎหมาย ม�ใช�เป6นเหต้2ผู้ลทั่��ผู้��ใช�กี่ฎหมายน-กี่ค�ดข้-�นเอง

5.2.2 5.2.2 ความเป6นธรู้รู้มข้องกี่ฎหมายความเป6นธรู้รู้มข้องกี่ฎหมายกี่ารู้ว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลจากี่ความเป6นธรู้รู้มข้องกี่ฎหมายสำามารู้ถึกี่ารู้ว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลจากี่ความเป6นธรู้รู้มข้องกี่ฎหมายสำามารู้ถึพั�จารู้ณีาได�จากี่สำ��งใดพั�จารู้ณีาได�จากี่สำ��งใดกี่ารู้ว�เครู้าะห1เหต้2ผู้ลจากี่ความเป6นธรู้รู้มข้องกี่ฎหมาย สำามารู้ถึกี่ารู้ว�เครู้าะห1เหต้2ผู้ลจากี่ความเป6นธรู้รู้มข้องกี่ฎหมาย สำามารู้ถึพั�จารู้ณีาได�จากี่ต้�วบื้ทั่บื้�ญญ�ต้�ข้องกี่ฎหมายน��นเองต้ามทั่ฤษฎ�อ�าเภอพั�จารู้ณีาได�จากี่ต้�วบื้ทั่บื้�ญญ�ต้�ข้องกี่ฎหมายน��นเองต้ามทั่ฤษฎ�อ�าเภอกี่ารู้ณี1 อย�างไรู้กี่3ด� ในกี่ารู้ใช�กี่ฎหมาย น�กี่กี่ฎหมายสำ�วนใหญ�ม�กี่กี่ารู้ณี1 อย�างไรู้กี่3ด� ในกี่ารู้ใช�กี่ฎหมาย น�กี่กี่ฎหมายสำ�วนใหญ�ม�กี่พั�จารู้ณีาปรู้ะกี่อบื้กี่�บื้เหต้2ผู้ลข้องผู้��รู้ �างกี่ฎหมายและหล�กี่กี่ารู้ต้�ความพั�จารู้ณีาปรู้ะกี่อบื้กี่�บื้เหต้2ผู้ลข้องผู้��รู้ �างกี่ฎหมายและหล�กี่กี่ารู้ต้�ความกี่ฎหมายต้�างๆด�วยกี่ฎหมายต้�างๆด�วย

5.2.3 5.2.3 กี่ารู้น�าผู้ลกี่ารู้ว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายมาใช�ปรู้ะโยชน1กี่ารู้น�าผู้ลกี่ารู้ว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายมาใช�ปรู้ะโยชน1เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายทั่��ว�เครู้าะห1ได�สำามารู้ถึน�ามาใช�ได�เฉพัาะในกี่ารู้เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายทั่��ว�เครู้าะห1ได�สำามารู้ถึน�ามาใช�ได�เฉพัาะในกี่ารู้พั�จารู้ณีาคด�หรู้อไม�พั�จารู้ณีาคด�หรู้อไม�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายทั่��ว�เครู้าะห1ได�ไม�เพั�ยงสำามารู้ถึใช�ได�ในกี่ารู้พั�จารู้ณีาเหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายทั่��ว�เครู้าะห1ได�ไม�เพั�ยงสำามารู้ถึใช�ได�ในกี่ารู้พั�จารู้ณีาคด�เทั่�าน��น แต้�สำามารู้ถึน�าไปใช�ในกี่ารู้ให�ความเห3นทั่างกี่ฎหมายข้องน�กี่คด�เทั่�าน��น แต้�สำามารู้ถึน�าไปใช�ในกี่ารู้ให�ความเห3นทั่างกี่ฎหมายข้องน�กี่กี่ฎหมายโดยทั่��วไปได�กี่ฎหมายโดยทั่��วไปได�

5.3 5.3 เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ว�น�จฉ�ยคด�และกี่ารู้ให�ความเห3นทั่างกี่ฎหมายเหต้2ผู้ลในกี่ารู้ว�น�จฉ�ยคด�และกี่ารู้ให�ความเห3นทั่างกี่ฎหมาย1. 1. เม�อบื้2คคลม�ข้�อพั�พัาทั่ทั่างกี่ฎหมายต้�อเสำนอคด�ต้�อศึาลเพั�อให�ม�เม�อบื้2คคลม�ข้�อพั�พัาทั่ทั่างกี่ฎหมายต้�อเสำนอคด�ต้�อศึาลเพั�อให�ม�กี่ารู้ว�น�จฉ�ยช��ข้าด ค��ความแต้�ละฝ่<ายต้�างม�สำ�ทั่ธ�ยกี่เหต้2ผู้ลทั่��ต้นเห3นว�าด�กี่ารู้ว�น�จฉ�ยช��ข้าด ค��ความแต้�ละฝ่<ายต้�างม�สำ�ทั่ธ�ยกี่เหต้2ผู้ลทั่��ต้นเห3นว�าด�

Page 39: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

ทั่��สำ2ดในกี่ารู้ต้�อสำ��คด�เพั�อโน�มน�าวให�ศึาลเห3นว�าฝ่<ายต้นสำมควรู้ชนะคด�ทั่��สำ2ดในกี่ารู้ต้�อสำ��คด�เพั�อโน�มน�าวให�ศึาลเห3นว�าฝ่<ายต้นสำมควรู้ชนะคด�2. 2. ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยเป6นรู้ะบื้บื้ทั่��ใช�ปรู้ะมวลกี่ฎหมาย ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยเป6นรู้ะบื้บื้ทั่��ใช�ปรู้ะมวลกี่ฎหมาย (Civil Law) (Civil Law) ต้ามต้ามหล�กี่แล�วต้�องพั�จารู้ณีาข้�อกี่ฎหมายต้ามต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายโดยไม�จ�าเป6นหล�กี่แล�วต้�องพั�จารู้ณีาข้�อกี่ฎหมายต้ามต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายโดยไม�จ�าเป6นต้�องย-ดถึอแนวค�าพั�พัากี่ษาหรู้อค�าว�น�จฉ�ยเป6นบื้รู้รู้ทั่�ดฐาน อย�างไรู้กี่3ด�ต้�องย-ดถึอแนวค�าพั�พัากี่ษาหรู้อค�าว�น�จฉ�ยเป6นบื้รู้รู้ทั่�ดฐาน อย�างไรู้กี่3ด� ในทั่างปฏ�บื้�ต้� ค�าพั�พัากี่ษาทั่��ม�กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลทั่��ด� สำมเหต้2สำมผู้ล และเป6นในทั่างปฏ�บื้�ต้� ค�าพั�พัากี่ษาทั่��ม�กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลทั่��ด� สำมเหต้2สำมผู้ล และเป6นธรู้รู้ม สำามารู้ถึน�ามาเป6นแนวทั่างในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายได�ในธรู้รู้ม สำามารู้ถึน�ามาเป6นแนวทั่างในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ฎหมายได�ในกี่รู้ณี�ทั่��ม�ข้�อเทั่3จจรู้�งคล�ายคล-งกี่�นกี่รู้ณี�ทั่��ม�ข้�อเทั่3จจรู้�งคล�ายคล-งกี่�น3. 3. กี่ารู้ให�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้เข้�ยนค�าพั�พัากี่ษาหรู้อกี่ารู้ให�ความเห3นทั่างกี่ารู้ให�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้เข้�ยนค�าพั�พัากี่ษาหรู้อกี่ารู้ให�ความเห3นทั่างกี่ฎหมาย ม�หล�กี่กี่ารู้ซึ่-�งต้�องค�าน-งถึ-งหลายปรู้ะกี่ารู้ เช�นหล�กี่หรู้อกี่ฎหมาย ม�หล�กี่กี่ารู้ซึ่-�งต้�องค�าน-งถึ-งหลายปรู้ะกี่ารู้ เช�นหล�กี่หรู้อทั่ฤษฎ�กี่ฎหมาย หล�กี่กี่ารู้รู้�างกี่ฎหมาย หล�กี่กี่ารู้ต้�ความกี่ฎหมายและทั่ฤษฎ�กี่ฎหมาย หล�กี่กี่ารู้รู้�างกี่ฎหมาย หล�กี่กี่ารู้ต้�ความกี่ฎหมายและกี่ารู้อ2ดช�องว�างกี่ฎหมาย และหล�กี่อ�นๆ เช�น หล�กี่ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยา กี่ารู้อ2ดช�องว�างกี่ฎหมาย และหล�กี่อ�นๆ เช�น หล�กี่ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยา สำาม�ญสำ�าน-กี่ และศึ�ลธรู้รู้มเป6นต้�นสำาม�ญสำ�าน-กี่ และศึ�ลธรู้รู้มเป6นต้�น4. 4. ในองค1คณีะผู้��พั�จารู้ณีาคด�หรู้อผู้��ให�ความเห3นทั่างกี่ฎหมายอาจม�ผู้��ในองค1คณีะผู้��พั�จารู้ณีาคด�หรู้อผู้��ให�ความเห3นทั่างกี่ฎหมายอาจม�ผู้��ไม�เห3นด�วยกี่�บื้ความเห3นข้องอ�กี่ฝ่<ายหน-�ง ซึ่-�งเป6นฝ่<ายข้�างมากี่ ไม�เห3นด�วยกี่�บื้ความเห3นข้องอ�กี่ฝ่<ายหน-�ง ซึ่-�งเป6นฝ่<ายข้�างมากี่ กี่ฎหมายให�สำ�ทั่ธ�ฝ่<ายข้�างน�อยในกี่ารู้แสำดงความเห3นแย�ง เพั�อกี่ฎหมายให�สำ�ทั่ธ�ฝ่<ายข้�างน�อยในกี่ารู้แสำดงความเห3นแย�ง เพั�อปรู้ะโยชน1ในกี่ารู้ทั่บื้ทั่วน หรู้อต้รู้วจสำอบื้ค�าพั�พัากี่ษา หรู้อความเห3นปรู้ะโยชน1ในกี่ารู้ทั่บื้ทั่วน หรู้อต้รู้วจสำอบื้ค�าพั�พัากี่ษา หรู้อความเห3นทั่างกี่ฎหมายข้องฝ่<ายข้�างมากี่ทั่างกี่ฎหมายข้องฝ่<ายข้�างมากี่

5.3.1 5.3.1 เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ต้�อสำ��คด�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ต้�อสำ��คด�กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ต้�อสำ��คด�ม�หล�กี่เกี่ณีฑ์1เช�นเด�ยวกี่�บื้กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ต้�อสำ��คด�ม�หล�กี่เกี่ณีฑ์1เช�นเด�ยวกี่�บื้กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในทั่างกี่ฎหมายอ�นหรู้อไม�ทั่างกี่ฎหมายอ�นหรู้อไม�กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ต้�อสำ��คด�ม�หล�กี่เกี่ณีฑ์1เช�นเด�ยวกี่�บื้กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ต้�อสำ��คด�ม�หล�กี่เกี่ณีฑ์1เช�นเด�ยวกี่�บื้กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในทั่างกี่ฎหมายอ�น เพัรู้าะเป6นกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายเพั�อรู้�กี่ษาสำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัทั่างกี่ฎหมายอ�น เพัรู้าะเป6นกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายเพั�อรู้�กี่ษาสำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องบื้2คคลซึ่-�งเป6นค��กี่รู้ณี� จ-งต้�องม�ความสำมเหต้2สำมผู้ล เป6นธรู้รู้ม และข้องบื้2คคลซึ่-�งเป6นค��กี่รู้ณี� จ-งต้�องม�ความสำมเหต้2สำมผู้ล เป6นธรู้รู้ม และสำามารู้ถึจ�งใจให�ผู้��อ�านคล�อยต้ามได�สำามารู้ถึจ�งใจให�ผู้��อ�านคล�อยต้ามได�

Page 40: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

5.3.2 5.3.2 แนวบื้รู้รู้ทั่�ดฐานแห�งค�าพั�พัากี่ษาแนวบื้รู้รู้ทั่�ดฐานแห�งค�าพั�พัากี่ษาในปรู้ะเทั่ศึไทั่ยสำามารู้ถึย-ดแนวบื้รู้รู้ทั่�ดฐานแห�งค�าพั�พัากี่ษาในกี่ารู้ใช�ในปรู้ะเทั่ศึไทั่ยสำามารู้ถึย-ดแนวบื้รู้รู้ทั่�ดฐานแห�งค�าพั�พัากี่ษาในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลทั่างกี่ฎหมายได�หรู้อไม�เหต้2ผู้ลทั่างกี่ฎหมายได�หรู้อไม�เน�องจากี่ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยเป6นปรู้ะเทั่ศึในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายซึ่�ว�ลลอว1 หรู้อรู้ะบื้บื้เน�องจากี่ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยเป6นปรู้ะเทั่ศึในรู้ะบื้บื้กี่ฎหมายซึ่�ว�ลลอว1 หรู้อรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายจ-งไม�จ�าเป6นต้�องย-ดแนวค�าพั�พัากี่ษาเป6นบื้รู้รู้ทั่�ดฐานปรู้ะมวลกี่ฎหมายจ-งไม�จ�าเป6นต้�องย-ดแนวค�าพั�พัากี่ษาเป6นบื้รู้รู้ทั่�ดฐานในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลทั่างกี่ฎหมายอย�างไรู้กี่3ด�ค�าพั�พัากี่ษาทั่��ม�กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลทั่างกี่ฎหมายอย�างไรู้กี่3ด�ค�าพั�พัากี่ษาทั่��ม�กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลทั่��ด� สำมเหต้2 สำมผู้ลและเป6นธรู้รู้มสำามารู้ถึน�ามาใช�เป6นแนวทั่างในกี่ารู้ใช�ทั่��ด� สำมเหต้2 สำมผู้ลและเป6นธรู้รู้มสำามารู้ถึน�ามาใช�เป6นแนวทั่างในกี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในกี่รู้ณี�ทั่��ม�ข้�อเทั่3จจรู้�งคล�ายคล-งกี่�นได�ในทั่างปฏ�บื้�ต้�เหต้2ผู้ลในกี่รู้ณี�ทั่��ม�ข้�อเทั่3จจรู้�งคล�ายคล-งกี่�นได�ในทั่างปฏ�บื้�ต้�

5.3.3 5.3.3 เหต้2ผู้ลในกี่ารู้เข้�ยนค�าพั�พัากี่ษาและความเห3นทั่างกี่ฎหมายเหต้2ผู้ลในกี่ารู้เข้�ยนค�าพั�พัากี่ษาและความเห3นทั่างกี่ฎหมายกี่ารู้หาเหต้2ผู้ลทั่��ด�ม�น��าหน�กี่มาอธ�บื้ายให�ผู้��เกี่��ยวข้�องยอมรู้�บื้น�บื้ถึอได� กี่ารู้หาเหต้2ผู้ลทั่��ด�ม�น��าหน�กี่มาอธ�บื้ายให�ผู้��เกี่��ยวข้�องยอมรู้�บื้น�บื้ถึอได� จะต้�องค�าน-งถึ-งหล�กี่เกี่ณีฑ์1หรู้อเครู้�องมอทั่างกี่ฎหมายทั่��สำ�าค�ญอย�างจะต้�องค�าน-งถึ-งหล�กี่เกี่ณีฑ์1หรู้อเครู้�องมอทั่างกี่ฎหมายทั่��สำ�าค�ญอย�างใดใดกี่ารู้หาเหต้2ผู้ลทั่��ด� ม�น��าหน�กี่ มาอธ�บื้ายให�ผู้��เกี่��ยวข้�องยอมรู้�บื้น�บื้ถึอได� กี่ารู้หาเหต้2ผู้ลทั่��ด� ม�น��าหน�กี่ มาอธ�บื้ายให�ผู้��เกี่��ยวข้�องยอมรู้�บื้น�บื้ถึอได� จะต้�องค�าน-งถึ-งหล�กี่เกี่ณีฑ์1หรู้อเครู้�องมอทั่างกี่ฎหมายทั่��สำ�าค�ญด�งต้�อจะต้�องค�าน-งถึ-งหล�กี่เกี่ณีฑ์1หรู้อเครู้�องมอทั่างกี่ฎหมายทั่��สำ�าค�ญด�งต้�อไปน�� คอไปน�� คอ1) 1) หล�กี่หรู้อทั่ฤษฎ�กี่ฎหมายหล�กี่หรู้อทั่ฤษฎ�กี่ฎหมาย2) 2) หล�กี่กี่ารู้รู้�างกี่ฎหมายหล�กี่กี่ารู้รู้�างกี่ฎหมาย3) 3) หล�กี่กี่ารู้ต้�ความกี่ฎหมายและกี่ารู้อ2ดช�องว�างกี่ฎหมายหล�กี่กี่ารู้ต้�ความกี่ฎหมายและกี่ารู้อ2ดช�องว�างกี่ฎหมาย4) 4) หล�กี่อ�นๆ เช�น หล�กี่ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยา สำาม�ญสำ�าน-กี่ หรู้อศึ�ลธรู้รู้มหล�กี่อ�นๆ เช�น หล�กี่ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยา สำาม�ญสำ�าน-กี่ หรู้อศึ�ลธรู้รู้ม

5.3.4 5.3.4 กี่ารู้เข้�ยนความเห3นแย�งในค�าพั�พัากี่ษาหรู้อกี่ารู้ให�ความเห3นกี่ารู้เข้�ยนความเห3นแย�งในค�าพั�พัากี่ษาหรู้อกี่ารู้ให�ความเห3นทั่างกี่ฎหมายทั่างกี่ฎหมายกี่ารู้ทั่�าความเห3นแย�งม�ปรู้ะโยชน1อย�างไรู้กี่ารู้ทั่�าความเห3นแย�งม�ปรู้ะโยชน1อย�างไรู้กี่ารู้ทั่�าความเห3นแย�งม�ปรู้ะโยชน1ในกี่ารู้ทั่�าค�าพั�พัากี่ษาหรู้อความเห3นกี่ารู้ทั่�าความเห3นแย�งม�ปรู้ะโยชน1ในกี่ารู้ทั่�าค�าพั�พัากี่ษาหรู้อความเห3นทั่างกี่ฎหมาย โดยเป6นกี่ารู้เปBดโอกี่าสำให�ผู้��ใช�กี่ฎหมายม�กี่ารู้พั�จารู้ณีาทั่างกี่ฎหมาย โดยเป6นกี่ารู้เปBดโอกี่าสำให�ผู้��ใช�กี่ฎหมายม�กี่ารู้พั�จารู้ณีา

Page 41: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

เรู้�องน��นๆ อย�างรู้อบื้ด�าน และเลอกี่ใช�เหต้2ผู้ลทั่างกี่ฎหมายทั่��เห3นว�าเรู้�องน��นๆ อย�างรู้อบื้ด�าน และเลอกี่ใช�เหต้2ผู้ลทั่างกี่ฎหมายทั่��เห3นว�าเหมาะสำมและเป6นธรู้รู้มมากี่ทั่��สำ2ดเหมาะสำมและเป6นธรู้รู้มมากี่ทั่��สำ2ด

แบื้บื้ปรู้ะเม�นต้นเองหน�วยทั่�� แบื้บื้ปรู้ะเม�นต้นเองหน�วยทั่�� 55

1. 1. เหต้2ทั่��กี่ฎหมายจ�าเป6นต้�องม�เหต้2ผู้ลทั่��ด�คอ เพั�อให�กี่ฎหมายน��นเป6นเหต้2ทั่��กี่ฎหมายจ�าเป6นต้�องม�เหต้2ผู้ลทั่��ด�คอ เพั�อให�กี่ฎหมายน��นเป6นทั่��ยอมรู้�บื้ข้องสำมาช�กี่ในสำ�งคมทั่��ยอมรู้�บื้ข้องสำมาช�กี่ในสำ�งคม2. 2. เหต้2ผู้ลทั่��ด�ควรู้ม�ล�กี่ษณีะด�งน�� เหต้2ผู้ลทั่��ด�ควรู้ม�ล�กี่ษณีะด�งน�� (1) (1) เป6นธรู้รู้ม เป6นธรู้รู้ม (2) (2) รู้�บื้ฟั4งได� รู้�บื้ฟั4งได� (3) (3)

สำมเหต้2สำมผู้ล สำมเหต้2สำมผู้ล (4) (4) ม�ข้�อเทั่3จจรู้�งสำน�บื้สำน2นทั่��หน�กี่แน�นม�ข้�อเทั่3จจรู้�งสำน�บื้สำน2นทั่��หน�กี่แน�น3. 3. หล�กี่ปรู้�ชญาช�วยในกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายม�เหต้2ผู้ลทั่��ด�คอ เป6นเหต้2ผู้ลทั่��ม�หล�กี่ปรู้�ชญาช�วยในกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายม�เหต้2ผู้ลทั่��ด�คอ เป6นเหต้2ผู้ลทั่��ม�ความเป6นธรู้รู้มต้ามย2คสำม�ยความเป6นธรู้รู้มต้ามย2คสำม�ย4. 4. หล�กี่ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยาช�วยให�กี่ฎหมายม�เหต้2ผู้ลทั่��ด�คอ หล�กี่ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยาช�วยให�กี่ฎหมายม�เหต้2ผู้ลทั่��ด�คอ (1) (1) เป6นเหต้2ผู้ลทั่��เป6นเหต้2ผู้ลทั่��ม�ความสำมเหต้2สำมผู้ล ม�ความสำมเหต้2สำมผู้ล (2) (2) สำอดคล�องกี่�บื้ความเห3นข้องน�กี่ปรู้�ชญา สำอดคล�องกี่�บื้ความเห3นข้องน�กี่ปรู้�ชญา (3) (3) เป6นเหต้2ผู้ลทั่��ม�ความเป6นธรู้รู้มต้ามย2คสำม�ย เป6นเหต้2ผู้ลทั่��ม�ความเป6นธรู้รู้มต้ามย2คสำม�ย (4) (4) สำอดคล�องกี่�บื้ว�ถึ�สำอดคล�องกี่�บื้ว�ถึ�ช�ว�ต้ข้องสำมาช�กี่ในสำ�งคมช�ว�ต้ข้องสำมาช�กี่ในสำ�งคม5. 5. กี่ารู้ว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลข้องกี่ฎหมายสำามารู้ถึศึ-กี่ษาได�จากี่ กี่ารู้ว�เครู้าะห1หาเหต้2ผู้ลข้องกี่ฎหมายสำามารู้ถึศึ-กี่ษาได�จากี่ (1) (1) ผู้��ผู้��รู้ �างกี่ฎหมาย รู้�างกี่ฎหมาย (2) (2) กี่ารู้อภ�ปรู้ายในสำภา กี่ารู้อภ�ปรู้ายในสำภา (3) (3) บื้�นทั่-กี่หล�กี่กี่ารู้และเหต้2ผู้ลบื้�นทั่-กี่หล�กี่กี่ารู้และเหต้2ผู้ล (4) (4) รู้ายงานกี่ารู้ปรู้ะช2มพั�จารู้ณีารู้�างกี่ฎหมายรู้ายงานกี่ารู้ปรู้ะช2มพั�จารู้ณีารู้�างกี่ฎหมาย6. 6. กี่ารู้ค�นหาเหต้2ผู้ลข้องกี่ฎหมายต้ามทั่ฤษฎ�อ�าเภอกี่ารู้ณี1คอกี่ารู้กี่ารู้ค�นหาเหต้2ผู้ลข้องกี่ฎหมายต้ามทั่ฤษฎ�อ�าเภอกี่ารู้ณี1คอกี่ารู้หาเหต้2ผู้ลจากี่ ต้�วบื้ทั่บื้�ญญ�ต้�ข้องกี่ฎหมายน��นเองหาเหต้2ผู้ลจากี่ ต้�วบื้ทั่บื้�ญญ�ต้�ข้องกี่ฎหมายน��นเอง7. 7. กี่ารู้ค�นหาเหต้2ผู้ลเพั�อสำรู้�างความเป6นธรู้รู้มควรู้พั�จารู้ณีาจากี่กี่ารู้ค�นหาเหต้2ผู้ลเพั�อสำรู้�างความเป6นธรู้รู้มควรู้พั�จารู้ณีาจากี่เหต้2ผู้ลข้อง ผู้��รู้ �างกี่ฎหมายปรู้ะกี่อบื้กี่�บื้ต้�วบื้ทั่บื้�ญญ�ต้�ข้องกี่ฎหมายเหต้2ผู้ลข้อง ผู้��รู้ �างกี่ฎหมายปรู้ะกี่อบื้กี่�บื้ต้�วบื้ทั่บื้�ญญ�ต้�ข้องกี่ฎหมาย8. 8. ผู้��ทั่��สำามารู้ถึใช�เหต้2ผู้ลในทั่างกี่ฎหมายได�คอ ทั่2กี่คนทั่��ใช�กี่ฎหมายผู้��ทั่��สำามารู้ถึใช�เหต้2ผู้ลในทั่างกี่ฎหมายได�คอ ทั่2กี่คนทั่��ใช�กี่ฎหมาย9. 9. ในกี่ารู้พั�จารู้ณีาข้องศึาลไทั่ย ศึาลไม�ต้�องผู้�กี่พั�นต้ามแนวค�าในกี่ารู้พั�จารู้ณีาข้องศึาลไทั่ย ศึาลไม�ต้�องผู้�กี่พั�นต้ามแนวค�าพั�พัากี่ษาเพัรู้าะปรู้ะเทั่ศึไทั่ยเป6นรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมายพั�พัากี่ษาเพัรู้าะปรู้ะเทั่ศึไทั่ยเป6นรู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลกี่ฎหมาย10. 10. กี่ารู้ให�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้เข้�ยนค�าพั�พัากี่ษาควรู้ค�าน-งถึ-งหล�กี่ กี่ารู้ให�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้เข้�ยนค�าพั�พัากี่ษาควรู้ค�าน-งถึ-งหล�กี่ (1) (1)

Page 42: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

หล�กี่ศึ�ลธรู้รู้ม หล�กี่ศึ�ลธรู้รู้ม (2) (2) ทั่ฤษฎ�กี่ฎหมาย ทั่ฤษฎ�กี่ฎหมาย (3) (3) หล�กี่ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยา หล�กี่ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยา (4) (4) หล�กี่หล�กี่กี่ารู้ต้�ความกี่ฎหมายและกี่ารู้อ2ดช�องว�างกี่ารู้ต้�ความกี่ฎหมายและกี่ารู้อ2ดช�องว�าง11. 11. กี่ฎหมายทั่��ม�กี่ารู้ต้รู้าโดยม�เหต้2ผู้ลทั่��ด�ม�ปรู้ะโยชน1คอ ทั่�าให�กี่ฎหมายทั่��ม�กี่ารู้ต้รู้าโดยม�เหต้2ผู้ลทั่��ด�ม�ปรู้ะโยชน1คอ ทั่�าให�กี่ฎหมายสำามารู้ถึอ�านวยความเป6นธรู้รู้มได�เหมาะแกี่�กี่รู้ณี�กี่ฎหมายสำามารู้ถึอ�านวยความเป6นธรู้รู้มได�เหมาะแกี่�กี่รู้ณี�12. 12. เหต้2ผู้ลทั่��ด�ในกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายม�ทั่��มาจากี่หล�กี่กี่ารู้คอ เหต้2ผู้ลทั่��ด�ในกี่ารู้ใช�กี่ฎหมายม�ทั่��มาจากี่หล�กี่กี่ารู้คอ (1) (1) ศึ�ลธรู้รู้มศึ�ลธรู้รู้ม (2) (2) ปรู้�ชญา ปรู้�ชญา (3) (3) น�ต้�ปรู้�ชญา น�ต้�ปรู้�ชญา (4) (4) ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยาต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยา13. 13. กี่ารู้ศึ-กี่ษารู้ายงานกี่ารู้ปรู้ะช2มสำภาในกี่ารู้พั�จารู้ณีารู้�างกี่ฎหมายกี่ารู้ศึ-กี่ษารู้ายงานกี่ารู้ปรู้ะช2มสำภาในกี่ารู้พั�จารู้ณีารู้�างกี่ฎหมายเป6นกี่ารู้ค�นหา เหต้2ผู้ลในล�กี่ษณีะ เหต้2ผู้ลข้องผู้��รู้ �างกี่ฎหมายเป6นกี่ารู้ค�นหา เหต้2ผู้ลในล�กี่ษณีะ เหต้2ผู้ลข้องผู้��รู้ �างกี่ฎหมาย14. 14. กี่ารู้ทั่�าความเข้�าใจกี่ฎหมายจากี่เน�อความข้องกี่ฎหมายเป6นกี่ารู้กี่ารู้ทั่�าความเข้�าใจกี่ฎหมายจากี่เน�อความข้องกี่ฎหมายเป6นกี่ารู้หาเหต้2ผู้ลในล�กี่ษณีะ เหต้2ผู้ลข้องต้�วกี่ฎหมายน��นเองหาเหต้2ผู้ลในล�กี่ษณีะ เหต้2ผู้ลข้องต้�วกี่ฎหมายน��นเอง15. 15. กี่ารู้ค�นหาเจต้นารู้มณี1ข้องกี่ฎหมายทั่��น�กี่กี่ฎหมายสำ�วนใหญ�เห3นกี่ารู้ค�นหาเจต้นารู้มณี1ข้องกี่ฎหมายทั่��น�กี่กี่ฎหมายสำ�วนใหญ�เห3นว�าเป6นว�ธ�ทั่��ด�คอ ว�าเป6นว�ธ�ทั่��ด�คอ (1) (1) ค�นหาจากี่ผู้��รู้ �างกี่ฎหมาย ค�นหาจากี่ผู้��รู้ �างกี่ฎหมาย (2) (2) ค�นหาจากี่ต้�วค�นหาจากี่ต้�วกี่ฎหมายน��นเอง กี่ฎหมายน��นเอง (3) (3) ค�นหาจากี่ความเห3นข้องน�กี่ว�ชากี่ารู้ ค�นหาจากี่ความเห3นข้องน�กี่ว�ชากี่ารู้ (4) (4) ค�นหาค�นหาจากี่หล�กี่กี่ารู้ต้�ความกี่ฎหมายทั่��วไปจากี่หล�กี่กี่ารู้ต้�ความกี่ฎหมายทั่��วไป16. 16. กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในทั่างกี่ฎหมายสำามารู้ถึปรู้ากี่ฏได�ใน กี่ารู้ใช�เหต้2ผู้ลในทั่างกี่ฎหมายสำามารู้ถึปรู้ากี่ฏได�ใน (1) (1) กี่ารู้ต้�อสำ��กี่ารู้ต้�อสำ��คด� คด� (2) (2) ค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาล ค�าพั�พัากี่ษาข้องศึาล (3) (3) บื้ทั่บื้�ญญ�ต้�ข้องกี่ฎหมาย บื้ทั่บื้�ญญ�ต้�ข้องกี่ฎหมาย (4) (4) กี่ารู้กี่ารู้ให�ความเห3นทั่างกี่ฎหมายให�ความเห3นทั่างกี่ฎหมาย17. 17. ล�กี่ษณีะเฉพัาะข้องศึาลในรู้ะบื้บื้ซึ่�ว�ลลอว1 ศึาลไม�ต้�องผู้�กี่พั�นต้ามล�กี่ษณีะเฉพัาะข้องศึาลในรู้ะบื้บื้ซึ่�ว�ลลอว1 ศึาลไม�ต้�องผู้�กี่พั�นต้ามแนวบื้รู้รู้ทั่�ดฐานแนวบื้รู้รู้ทั่�ดฐาน18. 18. กี่ารู้ให�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ให�ความเห3นทั่างกี่ฎหมายควรู้ค�าน-งถึ-งหล�กี่กี่ารู้ให�เหต้2ผู้ลในกี่ารู้ให�ความเห3นทั่างกี่ฎหมายควรู้ค�าน-งถึ-งหล�กี่ในเรู้�อง ในเรู้�อง (1) (1) หล�กี่ศึ�ลธรู้รู้ม หล�กี่ศึ�ลธรู้รู้ม (2) (2) หล�กี่ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยา หล�กี่ต้รู้รู้กี่ว�ทั่ยา (3) (3) หล�กี่กี่ารู้รู้�างหล�กี่กี่ารู้รู้�างกี่ฎหมาย กี่ฎหมาย (4) (4) หล�กี่หรู้อทั่ฤษฎ�กี่ฎหมายหล�กี่หรู้อทั่ฤษฎ�กี่ฎหมาย

หน�วยทั่�� หน�วยทั่�� 6 6 กี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้พั�ฒนาสำ�งคมกี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้พั�ฒนาสำ�งคม

Page 43: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

19. 19. สำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องบื้2คคลจะม�หล�กี่ปรู้ะกี่�นให�ม��นคงอย��ได�กี่3ต้�องสำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องบื้2คคลจะม�หล�กี่ปรู้ะกี่�นให�ม��นคงอย��ได�กี่3ต้�องอาศึ�ยกี่ฎหมายเป6นสำ��งสำ�าค�ญอาศึ�ยกี่ฎหมายเป6นสำ��งสำ�าค�ญ20. 20. กี่ฎหมายกี่�บื้สำ�งคมเป6นสำ��งทั่��ม�ความสำ�มพั�นธ1กี่�นอย�างใกี่ล�ช�ด กี่ารู้กี่ฎหมายกี่�บื้สำ�งคมเป6นสำ��งทั่��ม�ความสำ�มพั�นธ1กี่�นอย�างใกี่ล�ช�ด กี่ารู้ทั่��จะควบื้ค2มสำ�งคมได�ย�อมอาศึ�ยกี่ฎหมายเข้�ามาช�วยทั่��จะควบื้ค2มสำ�งคมได�ย�อมอาศึ�ยกี่ฎหมายเข้�ามาช�วย21. 21. ในกี่รู้ณี�ทั่��สำ�งคมจะพั�ฒนาได�อย�างม�ปรู้ะสำ�ทั่ธ�ภาพั ย�อมต้�องอาศึ�ยในกี่รู้ณี�ทั่��สำ�งคมจะพั�ฒนาได�อย�างม�ปรู้ะสำ�ทั่ธ�ภาพั ย�อมต้�องอาศึ�ยกี่ฎหมาย สำ�งคมจะเปล��ยนแปลงไปได�อย�างม��นคงกี่ฎหมาย สำ�งคมจะเปล��ยนแปลงไปได�อย�างม��นคง22. 22. กี่ฎหมายม�ความจ�าเป6นต้�องต้รู้าออกี่มาควบื้ค��กี่�บื้สำ�งคมย2คกี่ฎหมายม�ความจ�าเป6นต้�องต้รู้าออกี่มาควบื้ค��กี่�บื้สำ�งคมย2คว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1 เทั่คโนโลย� เพั�อควบื้ค2มกี่ารู้ใช�เทั่คโนโลย�ในทั่างทั่��ถึ�กี่ทั่��ว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1 เทั่คโนโลย� เพั�อควบื้ค2มกี่ารู้ใช�เทั่คโนโลย�ในทั่างทั่��ถึ�กี่ทั่��ควรู้ควรู้

6.1 6.1 กี่ฎหมายกี่�บื้หล�กี่ปรู้ะกี่�นสำ�ทั่ธ�เสำรู้�ภาพักี่ฎหมายกี่�บื้หล�กี่ปรู้ะกี่�นสำ�ทั่ธ�เสำรู้�ภาพั1. 1. มน2ษย1ต้�องม�สำ�ทั่ธ�ต้�างๆ อย�างทั่��มน2ษย1ม�กี่�น และจะต้�องม�อย��อย�างมน2ษย1ต้�องม�สำ�ทั่ธ�ต้�างๆ อย�างทั่��มน2ษย1ม�กี่�น และจะต้�องม�อย��อย�างเทั่�าเทั่�ยมกี่�น ไม�ถึ�กี่กี่�ดกี่�น กี่ารู้จ�ากี่�ดสำ�ทั่ธ�จะม�ได�แต้�กี่ฎหมายเทั่�าน��นเทั่�าเทั่�ยมกี่�น ไม�ถึ�กี่กี่�ดกี่�น กี่ารู้จ�ากี่�ดสำ�ทั่ธ�จะม�ได�แต้�กี่ฎหมายเทั่�าน��น2. 2. ปรู้ะเทั่ศึไทั่ยได�กี่�าหนดหล�กี่ปรู้ะกี่�นสำ�ทั่ธ� เสำรู้�ภาพัข้องปวงชนชาวปรู้ะเทั่ศึไทั่ยได�กี่�าหนดหล�กี่ปรู้ะกี่�นสำ�ทั่ธ� เสำรู้�ภาพัข้องปวงชนชาวไทั่ยไว�ในรู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีา จ�กี่รู้ไทั่ย ซึ่-�งเป6นกี่ฎหมายสำ�งสำ2ดไทั่ยไว�ในรู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีา จ�กี่รู้ไทั่ย ซึ่-�งเป6นกี่ฎหมายสำ�งสำ2ดในกี่ารู้ปกี่ครู้องปรู้ะเทั่ศึในกี่ารู้ปกี่ครู้องปรู้ะเทั่ศึ3. 3. กี่ารู้ใช�สำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องมน2ษย1ในสำ�งคมจะต้�องม�กี่ฎหมายกี่ารู้ใช�สำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องมน2ษย1ในสำ�งคมจะต้�องม�กี่ฎหมายควบื้ค2มเสำมอควบื้ค2มเสำมอ

6.1.1 6.1.1 สำ�ทั่ธ�มน2ษยชนสำ�ทั่ธ�มน2ษยชนสำ�ทั่ธ�มน2ษยชนหมายถึ-งอะไรู้สำ�ทั่ธ�มน2ษยชนหมายถึ-งอะไรู้สำ�ทั่ธ�มน2ษยชนหมายถึ-ง สำ�ทั่ธ�ความเป6นมน2ษย1หรู้อสำ�ทั่ธ�ในความเป6นคนสำ�ทั่ธ�มน2ษยชนหมายถึ-ง สำ�ทั่ธ�ความเป6นมน2ษย1หรู้อสำ�ทั่ธ�ในความเป6นคน อ�นเป6นสำ�ทั่ธ�ต้ามธรู้รู้มชาต้�ข้องมน2ษย1ทั่2กี่คนทั่��เกี่�ดมากี่3ม�สำ�ทั่ธ�ต้�ดต้�วมาอ�นเป6นสำ�ทั่ธ�ต้ามธรู้รู้มชาต้�ข้องมน2ษย1ทั่2กี่คนทั่��เกี่�ดมากี่3ม�สำ�ทั่ธ�ต้�ดต้�วมาต้��งแต้�เกี่�ดต้��งแต้�เกี่�ด

6.1.2 6.1.2 หล�กี่ปรู้ะกี่�นสำ�ทั่ธ� เสำรู้�ภาพัต้ามกี่ฎหมายรู้�ฐธรู้รู้มน�ญหล�กี่ปรู้ะกี่�นสำ�ทั่ธ� เสำรู้�ภาพัต้ามกี่ฎหมายรู้�ฐธรู้รู้มน�ญ

Page 44: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

รู้�ฐธรู้รู้มน�ญได�กี่�าหนดข้อบื้เข้ต้กี่ารู้ใช�สำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องบื้2คคลไว�รู้�ฐธรู้รู้มน�ญได�กี่�าหนดข้อบื้เข้ต้กี่ารู้ใช�สำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องบื้2คคลไว�เพั�ยงใดเพั�ยงใดรู้�ฐธรู้รู้มน�ญได�กี่�าหนดข้อบื้เข้ต้กี่ารู้ใช�สำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องบื้2คคลไว�ว�ารู้�ฐธรู้รู้มน�ญได�กี่�าหนดข้อบื้เข้ต้กี่ารู้ใช�สำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องบื้2คคลไว�ว�า บื้2คคลจะใช�สำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัต้ามรู้�ฐธรู้รู้มน�ญเพั�อล�มล�างกี่ารู้ปกี่ครู้องบื้2คคลจะใช�สำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัต้ามรู้�ฐธรู้รู้มน�ญเพั�อล�มล�างกี่ารู้ปกี่ครู้องรู้ะบื้บื้อบื้ปรู้ะชาธ�ปไต้ยอ�นม�พัรู้ะมหากี่ษ�ต้รู้�ย1เป6นปรู้ะม2ข้ หรู้อเพั�อให�ได�รู้ะบื้บื้อบื้ปรู้ะชาธ�ปไต้ยอ�นม�พัรู้ะมหากี่ษ�ต้รู้�ย1เป6นปรู้ะม2ข้ หรู้อเพั�อให�ได�มาซึ่-�งอ�านาจในกี่ารู้ปกี่ครู้องปรู้ะเทั่ศึ โดยว�ธ�กี่ารู้ซึ่-�งม�ได�เป6นไปต้ามว�ถึ�มาซึ่-�งอ�านาจในกี่ารู้ปกี่ครู้องปรู้ะเทั่ศึ โดยว�ธ�กี่ารู้ซึ่-�งม�ได�เป6นไปต้ามว�ถึ�ทั่างทั่��บื้�ญญ�ต้�ไว�ในรู้�ฐธรู้รู้มน�ญม�ได�ทั่างทั่��บื้�ญญ�ต้�ไว�ในรู้�ฐธรู้รู้มน�ญม�ได�

6.1.3 6.1.3 กี่ฎหมายกี่�บื้สำ�งคมกี่ฎหมายกี่�บื้สำ�งคมกี่ฎหมายกี่�บื้สำ�งคมม�ความสำ�มพั�นธ1กี่�นอย�างไรู้กี่ฎหมายกี่�บื้สำ�งคมม�ความสำ�มพั�นธ1กี่�นอย�างไรู้กี่ฎหมายเป6นสำ��งสำ�าค�ญสำ�าหรู้�บื้สำ�งคม ซึ่-�งกี่ฎหมายจะต้�องเกี่�ดข้-�นเสำมอกี่ฎหมายเป6นสำ��งสำ�าค�ญสำ�าหรู้�บื้สำ�งคม ซึ่-�งกี่ฎหมายจะต้�องเกี่�ดข้-�นเสำมอพัรู้�อมกี่�นไปกี่�บื้กี่ารู้เปล��ยนแปลงข้องสำ�งคม ซึ่-�งหากี่ม�กี่ารู้พัรู้�อมกี่�นไปกี่�บื้กี่ารู้เปล��ยนแปลงข้องสำ�งคม ซึ่-�งหากี่ม�กี่ารู้เปล��ยนแปลงไปในทั่างช��วรู้�าย กี่ฎหมายจะต้�องเข้�าไปควบื้ค2มสำ�งคมน��นเปล��ยนแปลงไปในทั่างช��วรู้�าย กี่ฎหมายจะต้�องเข้�าไปควบื้ค2มสำ�งคมน��นให�ด� เม�อสำ�งคมได�เปล��ยนแปลงไปกี่3ต้�องม�กี่ารู้แกี่�ไข้กี่ฎหมายให�ทั่�นต้�อให�ด� เม�อสำ�งคมได�เปล��ยนแปลงไปกี่3ต้�องม�กี่ารู้แกี่�ไข้กี่ฎหมายให�ทั่�นต้�อเหต้2กี่ารู้ณี1น��น กี่ฎหมายจ-งได�ออกี่มาต้ามกี่ารู้เปล��ยนแปลงในทั่างเหต้2กี่ารู้ณี1น��น กี่ฎหมายจ-งได�ออกี่มาต้ามกี่ารู้เปล��ยนแปลงในทั่างสำ�งคม ล�กี่ษณีะข้องกี่ฎหมายจ-งต้�องบื้�ญญ�ต้�โดยค�าน-งถึ-งกี่ารู้สำ�งคม ล�กี่ษณีะข้องกี่ฎหมายจ-งต้�องบื้�ญญ�ต้�โดยค�าน-งถึ-งกี่ารู้เปล��ยนแปลงข้องสำ�งคมในอนาคต้จ-งจะถึอว�าเป6นกี่ฎหมายทั่��ด�เปล��ยนแปลงข้องสำ�งคมในอนาคต้จ-งจะถึอว�าเป6นกี่ฎหมายทั่��ด�

6.2 6.2 กี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้ควบื้ค2มสำ�งคมกี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้ควบื้ค2มสำ�งคม1. 1. กี่ฎหมายม�ความสำ�าค�ญต้�อความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อยในสำ�งคมเป6นอย�างกี่ฎหมายม�ความสำ�าค�ญต้�อความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อยในสำ�งคมเป6นอย�างย��ง เพัรู้าะกี่ฎหมายสำามารู้ถึควบื้ค2มสำ�งคมให�ต้กี่อย��ในความสำงบื้ย��ง เพัรู้าะกี่ฎหมายสำามารู้ถึควบื้ค2มสำ�งคมให�ต้กี่อย��ในความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อยได�เรู้�ยบื้รู้�อยได�2. 2. ความเป6นธรู้รู้มในสำ�งคมจะม�ได�ต้�องอาศึ�ยความถึ�กี่ต้�องข้องความเป6นธรู้รู้มในสำ�งคมจะม�ได�ต้�องอาศึ�ยความถึ�กี่ต้�องข้องกี่ฎหมายเทั่�าน��นกี่ฎหมายเทั่�าน��น3. 3. ป4ญหาทั่2กี่ป4ญหาทั่างสำ�งคมสำามารู้ถึแกี่�ไข้ให�ย2ต้�ได�ด�วยกี่ฎหมายป4ญหาทั่2กี่ป4ญหาทั่างสำ�งคมสำามารู้ถึแกี่�ไข้ให�ย2ต้�ได�ด�วยกี่ฎหมาย

Page 45: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

6.2.1 6.2.1 กี่ฎหมายกี่�บื้ความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อยข้องสำ�งคมกี่ฎหมายกี่�บื้ความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อยข้องสำ�งคมกี่ฎหมายเกี่��ยวข้�องกี่�บื้ความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อยข้องสำ�งคมอย�างไรู้กี่ฎหมายเกี่��ยวข้�องกี่�บื้ความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อยข้องสำ�งคมอย�างไรู้ในแต้�ละสำ�งคมย�อมจะต้�องม�กี่ฎรู้ะเบื้�ยบื้ ว�น�ย ทั่��งน��เพั�อให�สำ�งคมน��นม�ในแต้�ละสำ�งคมย�อมจะต้�องม�กี่ฎรู้ะเบื้�ยบื้ ว�น�ย ทั่��งน��เพั�อให�สำ�งคมน��นม�ความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อยได� กี่ฎ รู้ะเบื้�ยบื้ ว�น�ย เช�นว�าน��จะต้�องม�สำภาพับื้�งค�บื้ความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อยได� กี่ฎ รู้ะเบื้�ยบื้ ว�น�ย เช�นว�าน��จะต้�องม�สำภาพับื้�งค�บื้ในสำ�งคมน��นได� จ-งจะทั่�าให�สำ�งคมม�ความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อย กี่รู้ณี�ทั่��จะให�ม�ในสำ�งคมน��นได� จ-งจะทั่�าให�สำ�งคมม�ความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อย กี่รู้ณี�ทั่��จะให�ม�สำภาพับื้�งค�บื้ได�จะต้�องต้รู้าข้-�นเป6นกี่ฎหมาย เม�อได�ต้รู้ากี่ฎหมายข้-�นมาสำภาพับื้�งค�บื้ได�จะต้�องต้รู้าข้-�นเป6นกี่ฎหมาย เม�อได�ต้รู้ากี่ฎหมายข้-�นมาแล�ว ผู้��ทั่��ไม�ปฏ�บื้�ต้�ต้ามบื้ทั่กี่ฎหมายน��นย�อมเป6นผู้��กี่�อความไม�เรู้�ยบื้รู้�อยแล�ว ผู้��ทั่��ไม�ปฏ�บื้�ต้�ต้ามบื้ทั่กี่ฎหมายน��นย�อมเป6นผู้��กี่�อความไม�เรู้�ยบื้รู้�อยข้-�น กี่3จะต้�องถึ�กี่ลงโทั่ษไม�ว�าจะเป6นทั่างแพั�งหรู้ออาญา ความสำงบื้ข้-�น กี่3จะต้�องถึ�กี่ลงโทั่ษไม�ว�าจะเป6นทั่างแพั�งหรู้ออาญา ความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อยกี่3ย�อมจะม�ข้-�นได�เรู้�ยบื้รู้�อยกี่3ย�อมจะม�ข้-�นได�

6.2.2 6.2.2 กี่ฎหมายกี่�บื้ความเป6นธรู้รู้มในสำ�งคมกี่ฎหมายกี่�บื้ความเป6นธรู้รู้มในสำ�งคมเม�อความไม�เป6นธรู้รู้มในสำ�งคมเกี่�ดข้-�นจะแกี่�ไข้ด�วยกี่ฎหมายอย�างไรู้ เม�อความไม�เป6นธรู้รู้มในสำ�งคมเกี่�ดข้-�นจะแกี่�ไข้ด�วยกี่ฎหมายอย�างไรู้ เพัรู้าะอะไรู้เพัรู้าะอะไรู้สำ�งคมทั่��ข้าดความเป6นธรู้รู้ม กี่ารู้ทั่��จะแกี่�ไข้ต้�องออกี่กี่ฎหมายมาแกี่�ไข้สำ�งคมทั่��ข้าดความเป6นธรู้รู้ม กี่ารู้ทั่��จะแกี่�ไข้ต้�องออกี่กี่ฎหมายมาแกี่�ไข้เปล��ยนแปลงสำ��งไม�เป6นธรู้รู้มน��น เพัรู้าะกี่ฎหมายม�สำภาพับื้�งค�บื้ เปล��ยนแปลงสำ��งไม�เป6นธรู้รู้มน��น เพัรู้าะกี่ฎหมายม�สำภาพับื้�งค�บื้ สำามารู้ถึออกี่กี่ฎหมายให�ยกี่เล�กี่หรู้อเปล��ยนแปลงกี่ารู้กี่รู้ะทั่�าน��นเสำ�ย สำามารู้ถึออกี่กี่ฎหมายให�ยกี่เล�กี่หรู้อเปล��ยนแปลงกี่ารู้กี่รู้ะทั่�าน��นเสำ�ย ความเป6นธรู้รู้มในสำ�งคมน��นกี่3จะเกี่�ดข้-�นความเป6นธรู้รู้มในสำ�งคมน��นกี่3จะเกี่�ดข้-�น

6.2.3 6.2.3 กี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้แกี่�ป4ญหาในสำ�งคมกี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้แกี่�ป4ญหาในสำ�งคมกี่ฎหมายช�วยแกี่�ไข้ป4ญหาทั่างสำ�งคมอย�างไรู้กี่ฎหมายช�วยแกี่�ไข้ป4ญหาทั่างสำ�งคมอย�างไรู้เม�อสำ�งคมน��นเกี่�ดความข้�ดแย�งยากี่ทั่��จะปรู้ะสำานให�เกี่�ดความสำาม�คค�เม�อสำ�งคมน��นเกี่�ดความข้�ดแย�งยากี่ทั่��จะปรู้ะสำานให�เกี่�ดความสำาม�คค�กี่�นได�ว�ธ�กี่ารู้ทั่��จะข้จ�ดป4ญหาในทั่างสำ�งคมได�จะต้�องอาศึ�ยกี่ฎหมายเป6นกี่�นได�ว�ธ�กี่ารู้ทั่��จะข้จ�ดป4ญหาในทั่างสำ�งคมได�จะต้�องอาศึ�ยกี่ฎหมายเป6นสำ�าค�ญเพัรู้าะหากี่ม�กี่ฎหมายบื้�ญญ�ต้�ในป4ญหาน��นไว�อย�างไรู้แล�วกี่3ต้�องสำ�าค�ญเพัรู้าะหากี่ม�กี่ฎหมายบื้�ญญ�ต้�ในป4ญหาน��นไว�อย�างไรู้แล�วกี่3ต้�องปฏ�บื้�ต้�กี่ารู้ให�เป6นไปต้ามกี่ฎหมายหรู้อบื้�งค�บื้กี่ารู้ให�เป6นไปต้ามปฏ�บื้�ต้�กี่ารู้ให�เป6นไปต้ามกี่ฎหมายหรู้อบื้�งค�บื้กี่ารู้ให�เป6นไปต้ามกี่ฎหมายน��น ป4ญหาข้�อข้�ดแย�งกี่3เป6นอ�นย2ต้�ได� หากี่ม�ป4ญหาข้-�นแต้�ย�งกี่ฎหมายน��น ป4ญหาข้�อข้�ดแย�งกี่3เป6นอ�นย2ต้�ได� หากี่ม�ป4ญหาข้-�นแต้�ย�งไม�ม�กี่ฎหมายบื้�ญญ�ต้�ไว�โดยช�ดแจ�ง กี่3สำามารู้ถึต้รู้ากี่ฎหมายเพั�อข้จ�ดไม�ม�กี่ฎหมายบื้�ญญ�ต้�ไว�โดยช�ดแจ�ง กี่3สำามารู้ถึต้รู้ากี่ฎหมายเพั�อข้จ�ด

Page 46: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

ป4ญหาน��นให�เสำรู้3จสำ��นไปโดยปฏ�บื้�ต้�ต้ามกี่ฎหมาย กี่ฎหมายจ-งม�ความป4ญหาน��นให�เสำรู้3จสำ��นไปโดยปฏ�บื้�ต้�ต้ามกี่ฎหมาย กี่ฎหมายจ-งม�ความสำ�าค�ญทั่��สำามารู้ถึแกี่�ป4ญหาในสำ�งคมได�สำ�าค�ญทั่��สำามารู้ถึแกี่�ป4ญหาในสำ�งคมได�

6.3 6.3 กี่ฎหมายเกี่��ยวกี่�บื้กี่ารู้พั�ฒนาสำ�งคมกี่ฎหมายเกี่��ยวกี่�บื้กี่ารู้พั�ฒนาสำ�งคม1. 1. กี่ารู้พั�ฒนากี่ารู้เมอง จะต้�องต้รู้าบื้ทั่กี่ฎหมายหรู้อรู้ะเบื้�ยบื้แบื้บื้แผู้นกี่ารู้พั�ฒนากี่ารู้เมอง จะต้�องต้รู้าบื้ทั่กี่ฎหมายหรู้อรู้ะเบื้�ยบื้แบื้บื้แผู้นต้�างๆ ให�ช�ดเจน เพั�อให�น�กี่กี่ารู้เมองได�ม�กี่ารู้พั�ฒนาค2ณีธรู้รู้มและต้�างๆ ให�ช�ดเจน เพั�อให�น�กี่กี่ารู้เมองได�ม�กี่ารู้พั�ฒนาค2ณีธรู้รู้มและจรู้�ยธรู้รู้มน��นอย�างม�สำภาพับื้�งค�บื้ได�จรู้�ยธรู้รู้มน��นอย�างม�สำภาพับื้�งค�บื้ได�2. 2. กี่ารู้ทั่��จะพั�ฒนารู้ะบื้บื้เศึรู้ษฐกี่�จแบื้บื้เสำรู้�ได�ต้�องอาศึ�ยกี่ารู้ออกี่กี่ารู้ทั่��จะพั�ฒนารู้ะบื้บื้เศึรู้ษฐกี่�จแบื้บื้เสำรู้�ได�ต้�องอาศึ�ยกี่ารู้ออกี่กี่ฎหมายมาบื้�งค�บื้เป6นสำ�าค�ญกี่ฎหมายมาบื้�งค�บื้เป6นสำ�าค�ญ3. 3. กี่ารู้ออกี่กี่ฎหมายเพั�อพั�ฒนาสำ�งคม สำ��งแวดล�อมน��น จะต้�องค�าน-งกี่ารู้ออกี่กี่ฎหมายเพั�อพั�ฒนาสำ�งคม สำ��งแวดล�อมน��น จะต้�องค�าน-งถึ-งกี่ารู้พั�ฒนาคนและจ�ต้ใจข้องคนด�วยถึ-งกี่ารู้พั�ฒนาคนและจ�ต้ใจข้องคนด�วย

6.3.1 6.3.1 กี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้พั�ฒนากี่ารู้เมองกี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้พั�ฒนากี่ารู้เมองรู้�ฐจะต้�องพั�ฒนาทั่างกี่ารู้เมองอย�างไรู้รู้�ฐจะต้�องพั�ฒนาทั่างกี่ารู้เมองอย�างไรู้ต้ามรู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ยได�กี่�าหนดว�า รู้�ฐต้�องจ�ดให�ม�ต้ามรู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ยได�กี่�าหนดว�า รู้�ฐต้�องจ�ดให�ม�แผู้นพั�ฒนากี่ารู้เมอง จ�ดทั่�ามาต้รู้ฐานทั่างค2ณีธรู้รู้มและจรู้�ยธรู้รู้มแผู้นพั�ฒนากี่ารู้เมอง จ�ดทั่�ามาต้รู้ฐานทั่างค2ณีธรู้รู้มและจรู้�ยธรู้รู้มข้องผู้��ด�ารู้งต้�าแหน�งทั่างกี่ารู้เมอง ข้�ารู้าชกี่ารู้ และพัน�กี่งาน หรู้อข้องผู้��ด�ารู้งต้�าแหน�งทั่างกี่ารู้เมอง ข้�ารู้าชกี่ารู้ และพัน�กี่งาน หรู้อล�กี่จ�างอ�นข้องรู้�ฐ เพั�อป?องกี่�นกี่ารู้ทั่2จรู้�ต้และปรู้ะพัฤต้�ม�ชอบื้ และเสำรู้�มล�กี่จ�างอ�นข้องรู้�ฐ เพั�อป?องกี่�นกี่ารู้ทั่2จรู้�ต้และปรู้ะพัฤต้�ม�ชอบื้ และเสำรู้�มสำรู้�างปรู้ะสำ�ทั่ธ�ภาพัในกี่ารู้ปฏ�บื้�ต้�หน�าทั่�� สำรู้�างปรู้ะสำ�ทั่ธ�ภาพัในกี่ารู้ปฏ�บื้�ต้�หน�าทั่�� ((รู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชรู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ย พัอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ย พั..ศึศึ. 2540 . 2540 มาต้รู้า มาต้รู้า 40)40)

6.3.2 6.3.2 กี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้พั�ฒนาเศึรู้ษฐกี่�จกี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้พั�ฒนาเศึรู้ษฐกี่�จกี่ฎหมายม�สำ�วนเกี่��ยวข้�องในกี่ารู้พั�ฒนาเศึรู้ษฐกี่�จแบื้บื้เสำรู้�อย�างไรู้กี่ฎหมายม�สำ�วนเกี่��ยวข้�องในกี่ารู้พั�ฒนาเศึรู้ษฐกี่�จแบื้บื้เสำรู้�อย�างไรู้ในกี่ารู้พั�ฒนาเศึรู้ษฐกี่�จข้องปรู้ะเทั่ศึทั่��บื้รู้รู้ล2เป?าหมายได� ต้�องอาศึ�ยในกี่ารู้พั�ฒนาเศึรู้ษฐกี่�จข้องปรู้ะเทั่ศึทั่��บื้รู้รู้ล2เป?าหมายได� ต้�องอาศึ�ยและเกี่��ยวข้�องกี่�บื้กี่ฎหมายทั่��งสำ��น เพัรู้าะหากี่ไม�ม�กี่ฎหมายบื้�งค�บื้ กี่ารู้และเกี่��ยวข้�องกี่�บื้กี่ฎหมายทั่��งสำ��น เพัรู้าะหากี่ไม�ม�กี่ฎหมายบื้�งค�บื้ กี่ารู้พั�ฒนาเศึรู้ษฐกี่�จกี่3ไม�อาจจะกี่รู้ะทั่�าได�สำ�าเรู้3จ และหากี่กี่ฎหมายใดทั่��ม�อย��พั�ฒนาเศึรู้ษฐกี่�จกี่3ไม�อาจจะกี่รู้ะทั่�าได�สำ�าเรู้3จ และหากี่กี่ฎหมายใดทั่��ม�อย��

Page 47: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

เป6นกี่ารู้ข้�ดต้�อกี่ารู้พั�ฒนาเศึรู้ษฐกี่�จแบื้บื้เสำรู้� กี่3ต้�องยกี่เล�กี่กี่ฎหมายเป6นกี่ารู้ข้�ดต้�อกี่ารู้พั�ฒนาเศึรู้ษฐกี่�จแบื้บื้เสำรู้� กี่3ต้�องยกี่เล�กี่กี่ฎหมายฉบื้�บื้น��นเสำ�ย หรู้ออาจจะม�กี่ารู้แกี่�ไข้กี่ฎหมายน��นให�สำอดคล�องกี่�บื้กี่ารู้ฉบื้�บื้น��นเสำ�ย หรู้ออาจจะม�กี่ารู้แกี่�ไข้กี่ฎหมายน��นให�สำอดคล�องกี่�บื้กี่ารู้พั�ฒนาเศึรู้ษฐกี่�จแบื้บื้เสำรู้�กี่3ได�พั�ฒนาเศึรู้ษฐกี่�จแบื้บื้เสำรู้�กี่3ได�

6.3.3 6.3.3 กี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้พั�ฒนาสำ�งคม สำ��งแวดล�อมกี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้พั�ฒนาสำ�งคม สำ��งแวดล�อมกี่ารู้พั�ฒนาคนต้�องอาศึ�ยกี่ฎหมายให�ม�กี่ารู้พั�ฒนาทั่างด�านใด จ-งจะกี่ารู้พั�ฒนาคนต้�องอาศึ�ยกี่ฎหมายให�ม�กี่ารู้พั�ฒนาทั่างด�านใด จ-งจะทั่�าให�สำ�งคมม�ความสำงบื้สำ2ข้ทั่�าให�สำ�งคมม�ความสำงบื้สำ2ข้กี่ารู้พั�ฒนาคนควรู้จะต้�องม�กี่ฎหมายให�ม�กี่ารู้พั�ฒนาทั่างด�านจ�ต้ใจ กี่ารู้พั�ฒนาคนควรู้จะต้�องม�กี่ฎหมายให�ม�กี่ารู้พั�ฒนาทั่างด�านจ�ต้ใจ เพัรู้าะต้ามหล�กี่ในกี่ารู้ด�าเน�นช�ว�ต้และกี่ารู้ด�ารู้งปรู้ะเทั่ศึ จะต้�องอาศึ�ยเพัรู้าะต้ามหล�กี่ในกี่ารู้ด�าเน�นช�ว�ต้และกี่ารู้ด�ารู้งปรู้ะเทั่ศึ จะต้�องอาศึ�ยจ�ต้ใจข้องคนเป6นสำ�าค�ญ โดยจะต้�องพั�ฒนาทั่างจ�ต้ใจข้องคนในสำ�งคมจ�ต้ใจข้องคนเป6นสำ�าค�ญ โดยจะต้�องพั�ฒนาทั่างจ�ต้ใจข้องคนในสำ�งคมให�ม�ธรู้รู้มะหรู้อให�ม�ค2ณีธรู้รู้ม ทั่�าแต้�ความด� เพั�อให�จ�ต้ใจม�ความสำงบื้ กี่3ให�ม�ธรู้รู้มะหรู้อให�ม�ค2ณีธรู้รู้ม ทั่�าแต้�ความด� เพั�อให�จ�ต้ใจม�ความสำงบื้ กี่3จะทั่�าให�สำ�งคมม�ความรู้าบื้รู้�น ม�ความสำงบื้สำ2ข้จะทั่�าให�สำ�งคมม�ความรู้าบื้รู้�น ม�ความสำงบื้สำ2ข้

6.4 6.4 กี่ฎหมายกี่�บื้สำ�งคมย2คว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�กี่ฎหมายกี่�บื้สำ�งคมย2คว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย�1. 1. กี่ารู้ทั่��จะพั�ฒนาว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1ให�ไปสำ��ความสำ�าเรู้3จได� ต้�องอาศึ�ยกี่ารู้กี่ารู้ทั่��จะพั�ฒนาว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1ให�ไปสำ��ความสำ�าเรู้3จได� ต้�องอาศึ�ยกี่ารู้ต้รู้ากี่ฎหมายข้-�นมาเพั�อให�ม�สำภาพับื้�งค�บื้ได�ต้รู้ากี่ฎหมายข้-�นมาเพั�อให�ม�สำภาพับื้�งค�บื้ได�2. 2. กี่ารู้ทั่�าธ2รู้กี่รู้รู้มทั่างอ�เล3คทั่รู้อน�กี่สำ1จะให�ม�ผู้ลบื้�งค�บื้กี่�นได� จะต้�องม�กี่ารู้ทั่�าธ2รู้กี่รู้รู้มทั่างอ�เล3คทั่รู้อน�กี่สำ1จะให�ม�ผู้ลบื้�งค�บื้กี่�นได� จะต้�องม�กี่ฎหมายรู้�บื้รู้องกี่ฎหมายรู้�บื้รู้อง3. 3. กี่ารู้ว�จ�ยทั่างว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1จะบื้รู้รู้ล2เป?าหมายและความสำ�าเรู้3จได� กี่ารู้ว�จ�ยทั่างว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1จะบื้รู้รู้ล2เป?าหมายและความสำ�าเรู้3จได� ต้�องอาศึ�ยกี่ฎหมายเป6นสำ�าค�ญต้�องอาศึ�ยกี่ฎหมายเป6นสำ�าค�ญ4. 4. กี่ารู้ทั่��จะไม�ให�ม�กี่ารู้ทั่�าลายสำ��งแวดล�อม กี่3ต้�องต้รู้าเป6นกี่ฎหมายกี่ารู้ทั่��จะไม�ให�ม�กี่ารู้ทั่�าลายสำ��งแวดล�อม กี่3ต้�องต้รู้าเป6นกี่ฎหมายบื้�งค�บื้ จ-งจะม�โอกี่าสำสำ�มฤทั่ธ�Iผู้ลได�บื้�งค�บื้ จ-งจะม�โอกี่าสำสำ�มฤทั่ธ�Iผู้ลได�

6.4.1 6.4.1 กี่ฎหมายกี่�บื้งานด�านว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1กี่ฎหมายกี่�บื้งานด�านว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1ข้ณีะน��ม�กี่ฎหมายอะไรู้บื้�างทั่��เกี่��ยวกี่�บื้งานด�านว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1ข้ณีะน��ม�กี่ฎหมายอะไรู้บื้�างทั่��เกี่��ยวกี่�บื้งานด�านว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1ในข้ณีะน��ม�กี่ฎหมายทั่��เกี่��ยวข้�องกี่�บื้งานด�านว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1อย�� ในข้ณีะน��ม�กี่ฎหมายทั่��เกี่��ยวข้�องกี่�บื้งานด�านว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1อย�� 2 2 ฉบื้�บื้ ฉบื้�บื้

Page 48: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

คอคอ1) 1) พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�พั�ฒนาว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย� พัพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�พั�ฒนาว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1และเทั่คโนโลย� พั..ศึศึ. 2534. 2534

2) 2) พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�พั�ฒนารู้ะบื้บื้มาต้รู้ว�ทั่ยาแห�งชาต้� พัพัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�พั�ฒนารู้ะบื้บื้มาต้รู้ว�ทั่ยาแห�งชาต้� พั..ศึศึ. 2540. 2540

6.4.2 6.4.2 กี่ฎหมายกี่�บื้คอมพั�วเต้อรู้1กี่ฎหมายกี่�บื้คอมพั�วเต้อรู้1ในป4จจ2บื้�นม�กี่ฎหมายเกี่��ยวกี่�บื้งานด�านคอมพั�วเต้อรู้1อย�างไรู้ในป4จจ2บื้�นม�กี่ฎหมายเกี่��ยวกี่�บื้งานด�านคอมพั�วเต้อรู้1อย�างไรู้ม�กี่ฎหมายอย�� ม�กี่ฎหมายอย�� 2 2 ล�กี่ษณีะด�วยกี่�น คอล�กี่ษณีะด�วยกี่�น คอ1) 1) กี่ฎหมายว�าด�วยธ2รู้กี่รู้รู้มทั่างอ�เล3กี่ทั่รู้อน�กี่สำ1 ซึ่-�งได�แกี่� พัรู้ะรู้าชกี่ฎหมายว�าด�วยธ2รู้กี่รู้รู้มทั่างอ�เล3กี่ทั่รู้อน�กี่สำ1 ซึ่-�งได�แกี่� พัรู้ะรู้าชบื้�ญญ�ต้�ว�าด�วยธ2รู้กี่รู้รู้มทั่างอ�เล3กี่ทั่รู้อน�กี่สำ1 พับื้�ญญ�ต้�ว�าด�วยธ2รู้กี่รู้รู้มทั่างอ�เล3กี่ทั่รู้อน�กี่สำ1 พั..ศึศึ. 2544. 2544

2) 2) กี่ฎหมายว�าด�วยกี่ารู้ปรู้ะกี่อบื้ธ2รู้กี่�จข้�อม�ลเครู้ด�ต้ ซึ่-�งได�แกี่� พัรู้ะรู้าชกี่ฎหมายว�าด�วยกี่ารู้ปรู้ะกี่อบื้ธ2รู้กี่�จข้�อม�ลเครู้ด�ต้ ซึ่-�งได�แกี่� พัรู้ะรู้าชบื้�ญ�ต้�กี่ารู้ปรู้ะกี่อบื้ธ2รู้กี่�จข้�อม�งเครู้ด�ต้ พับื้�ญ�ต้�กี่ารู้ปรู้ะกี่อบื้ธ2รู้กี่�จข้�อม�งเครู้ด�ต้ พั..ศึศึ. 2545. 2545

6.4.3 6.4.3 กี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้ว�จ�ยทั่างว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1กี่ฎหมายกี่�บื้กี่ารู้ว�จ�ยทั่างว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1ในกี่รู้ณี�ทั่��จะพั�ฒนากี่ารู้ว�จ�ยทั่างว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1ให�ปรู้ะสำบื้ความสำ�าเรู้3จต้�อในกี่รู้ณี�ทั่��จะพั�ฒนากี่ารู้ว�จ�ยทั่างว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1ให�ปรู้ะสำบื้ความสำ�าเรู้3จต้�อไปน��น ควรู้จะต้�องทั่�าอย�างไรู้ไปน��น ควรู้จะต้�องทั่�าอย�างไรู้หากี่ม�กี่ารู้พั�ฒนาให�ม�กี่ารู้ว�จ�ยทั่างว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1ให�สำ�าเรู้3จต้�อไปน��น จะหากี่ม�กี่ารู้พั�ฒนาให�ม�กี่ารู้ว�จ�ยทั่างว�ทั่ยาศึาสำต้รู้1ให�สำ�าเรู้3จต้�อไปน��น จะต้�องม�กี่ารู้เปล��ยนแปลง แกี่�ไข้ กี่ฎหมายให�ม�ผู้ลรู้องรู้�บื้ความกี่�าวหน�าต้�องม�กี่ารู้เปล��ยนแปลง แกี่�ไข้ กี่ฎหมายให�ม�ผู้ลรู้องรู้�บื้ความกี่�าวหน�าในกี่ารู้พั�ฒนาน��นในกี่ารู้พั�ฒนาน��น

6.4.4 6.4.4 กี่ฎหมายกี่�บื้สำ��งแวดล�อมในอนาคต้กี่ฎหมายกี่�บื้สำ��งแวดล�อมในอนาคต้สำ��งแวดล�อมทั่��ทั่�าให�สำ�งคมเกี่�ดความเปล��ยนแปลงในอนาคต้จะอาศึ�ยสำ��งแวดล�อมทั่��ทั่�าให�สำ�งคมเกี่�ดความเปล��ยนแปลงในอนาคต้จะอาศึ�ยกี่ฎหมายได�อย�างไรู้กี่ฎหมายได�อย�างไรู้สำ��งแวดล�อมทั่��ทั่�าให�สำ�งคมเปล��ยนแปลงในอนาคต้ซึ่-�งรู้�ฐบื้าลจะต้�องเข้�าสำ��งแวดล�อมทั่��ทั่�าให�สำ�งคมเปล��ยนแปลงในอนาคต้ซึ่-�งรู้�ฐบื้าลจะต้�องเข้�าควบื้ค2ม จ�าเป6นทั่��รู้ �ฐจะต้�องออกี่กี่ฎหมายเกี่��ยวกี่�บื้สำ�งคมและสำ��งควบื้ค2ม จ�าเป6นทั่��รู้ �ฐจะต้�องออกี่กี่ฎหมายเกี่��ยวกี่�บื้สำ�งคมและสำ��งแวดล�อมน�� ทั่�ากี่ารู้ควบื้ค2มและห�ามกี่รู้ะทั่�าหรู้อให�กี่รู้ะทั่�าเพั�อไม�ให�สำ�งคมแวดล�อมน�� ทั่�ากี่ารู้ควบื้ค2มและห�ามกี่รู้ะทั่�าหรู้อให�กี่รู้ะทั่�าเพั�อไม�ให�สำ�งคมต้�องกี่รู้ะทั่บื้ กี่รู้ะเทั่อนต้�อไปอ�กี่ต้�องกี่รู้ะทั่บื้ กี่รู้ะเทั่อนต้�อไปอ�กี่

Page 49: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

แบื้บื้ปรู้ะเม�นต้นเองหน�วยทั่�� แบื้บื้ปรู้ะเม�นต้นเองหน�วยทั่�� 66

1. 1. กี่ารู้พั�ฒนาสำ�งคมจะเกี่�ดผู้ลสำ�าเรู้3จได�ต้�องอาศึ�ย กี่ฎหมายกี่ารู้พั�ฒนาสำ�งคมจะเกี่�ดผู้ลสำ�าเรู้3จได�ต้�องอาศึ�ย กี่ฎหมาย2. 2. สำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องบื้2คคลจะม�อย��ในสำ�งคมได�น��นต้�องอาศึ�ย สำ�ทั่ธ�และเสำรู้�ภาพัข้องบื้2คคลจะม�อย��ในสำ�งคมได�น��นต้�องอาศึ�ย กี่ฎหมาย รู้องรู้�บื้กี่ฎหมาย รู้องรู้�บื้3. 3. สำ�ทั่ธ�มน2ษยชนหมายถึ-ง สำ�ทั่ธ�ความเป6นมน2ษย1สำ�ทั่ธ�มน2ษยชนหมายถึ-ง สำ�ทั่ธ�ความเป6นมน2ษย14. 4. ในเรู้�องทั่��รู้ �ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ยได�กี่�าหนดสำ�ทั่ธ� และในเรู้�องทั่��รู้ �ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ยได�กี่�าหนดสำ�ทั่ธ� และเสำรู้�ภาพัข้องปวงชนชาวไทั่ยไว� ได�แกี่� เสำรู้�ภาพัในกี่ารู้ว�จ�ยทั่างว�มทั่ยาเสำรู้�ภาพัข้องปวงชนชาวไทั่ยไว� ได�แกี่� เสำรู้�ภาพัในกี่ารู้ว�จ�ยทั่างว�มทั่ยาศึาสำต้รู้1ศึาสำต้รู้15. 5. กี่ฎหมายได�พั�ฒนาข้-�นมาจากี่ รู้ะเบื้�ยบื้ทั่��ใช�ในสำ�งคมกี่ฎหมายได�พั�ฒนาข้-�นมาจากี่ รู้ะเบื้�ยบื้ทั่��ใช�ในสำ�งคม6. 6. กี่ฎหมายทั่��ต้รู้าข้-�นเพั�อปรู้ะโยชน1ข้องคนกี่ล2�มใดกี่ล2�มหน-�งจะเป6นกี่ฎหมายทั่��ต้รู้าข้-�นเพั�อปรู้ะโยชน1ข้องคนกี่ล2�มใดกี่ล2�มหน-�งจะเป6นล�กี่ษณีะ กี่ฎหมายทั่��ข้าดความเป6นธรู้รู้มล�กี่ษณีะ กี่ฎหมายทั่��ข้าดความเป6นธรู้รู้ม7. 7. เหต้2ทั่��กี่ารู้แกี่�ป4ญหาในสำ�งคมจะต้�องอาศึ�ยกี่ฎหมาย เพัรู้าะกี่ฎหมายเหต้2ทั่��กี่ารู้แกี่�ป4ญหาในสำ�งคมจะต้�องอาศึ�ยกี่ฎหมาย เพัรู้าะกี่ฎหมายม�สำภาพับื้�งค�บื้ใช�ม�สำภาพับื้�งค�บื้ใช�8. 8. กี่ารู้ทั่��จะพั�ฒนารู้ะบื้บื้เศึรู้ษฐกี่�จแบื้บื้เสำรู้�ได�สำ�าเรู้3จ ต้�องให�รู้�ฐกี่ารู้ทั่��จะพั�ฒนารู้ะบื้บื้เศึรู้ษฐกี่�จแบื้บื้เสำรู้�ได�สำ�าเรู้3จ ต้�องให�รู้�ฐเปล��ยนแปลงกี่ฎหมายเปล��ยนแปลงกี่ฎหมาย9. 9. กี่ารู้ทั่��จะเป6นน�กี่ปกี่ครู้องบื้�านเมองทั่��ด� น�กี่ปกี่ครู้องจะต้�องม� กี่ารู้ทั่��จะเป6นน�กี่ปกี่ครู้องบื้�านเมองทั่��ด� น�กี่ปกี่ครู้องจะต้�องม� ธรู้รู้มะปรู้ะจ�าใจธรู้รู้มะปรู้ะจ�าใจ10. 10. กี่ารู้ทั่�าธ2รู้กี่รู้รู้มทั่างอ�เลคทั่รู้อน�กี่สำ1จะเกี่�ดผู้ลเป6นความสำ�าเรู้3จได�กี่ารู้ทั่�าธ2รู้กี่รู้รู้มทั่างอ�เลคทั่รู้อน�กี่สำ1จะเกี่�ดผู้ลเป6นความสำ�าเรู้3จได�ต้�องอาศึ�ย กี่ฎหมายทั่��บื้�ญญ�ต้�ข้-�นต้�องอาศึ�ย กี่ฎหมายทั่��บื้�ญญ�ต้�ข้-�น11. 11. สำ��งทั่��ทั่�าให�สำ�งคมม�รู้ะเบื้�ยบื้ได�คอ ค�าสำ��งข้องผู้��ม�อ�านาจปกี่ครู้องสำ��งทั่��ทั่�าให�สำ�งคมม�รู้ะเบื้�ยบื้ได�คอ ค�าสำ��งข้องผู้��ม�อ�านาจปกี่ครู้องปรู้ะเทั่ศึสำ�งสำ2ดปรู้ะเทั่ศึสำ�งสำ2ด12. 12. สำ�ทั่ธ�ข้องคนหมายความว�า ปรู้ะโยชน1ทั่��จะพั-งม�พั-งได�แกี่�ทั่2กี่คนสำ�ทั่ธ�ข้องคนหมายความว�า ปรู้ะโยชน1ทั่��จะพั-งม�พั-งได�แกี่�ทั่2กี่คนต้ามหล�กี่ธรู้รู้มชาต้�ต้ามหล�กี่ธรู้รู้มชาต้�13. 13. รู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ยปรู้ะกี่าศึความเป6นมน2ษย1ข้องรู้�ฐธรู้รู้มน�ญแห�งรู้าชอาณีาจ�กี่รู้ไทั่ยปรู้ะกี่าศึความเป6นมน2ษย1ข้องชนชาวไทั่ยไว�ว�า องค1กี่รู้ข้องรู้�ฐทั่2กี่องค1กี่รู้ทั่��ใช�อ�านาจต้�องค�าน-งถึ-งชนชาวไทั่ยไว�ว�า องค1กี่รู้ข้องรู้�ฐทั่2กี่องค1กี่รู้ทั่��ใช�อ�านาจต้�องค�าน-งถึ-ง

Page 50: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

ศึ�กี่ด�Iศึรู้�ความเป6นมน2ษย1 และเสำรู้�ภาพัต้ามรู้�ฐธรู้รู้มน�ญศึ�กี่ด�Iศึรู้�ความเป6นมน2ษย1 และเสำรู้�ภาพัต้ามรู้�ฐธรู้รู้มน�ญ14. 14. กี่ฎหมายทั่��จะควบื้ค2มสำ�งคมได�จะต้�องม�ล�กี่ษณีะ ม�สำภาพับื้�งค�บื้ได�กี่ฎหมายทั่��จะควบื้ค2มสำ�งคมได�จะต้�องม�ล�กี่ษณีะ ม�สำภาพับื้�งค�บื้ได�15. 15. กี่ารู้ทั่��จะให�สำ�งคมม�ความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อยได�ต้�องอาศึ�ย กี่ฎหมายกี่ารู้ทั่��จะให�สำ�งคมม�ความสำงบื้เรู้�ยบื้รู้�อยได�ต้�องอาศึ�ย กี่ฎหมาย16. 16. กี่ฎหมาย เป6นบื้ทั่บื้าทั่สำ�าค�ญทั่��จะสำรู้�างความเป6นธรู้รู้มให�แกี่�สำ�งคมกี่ฎหมาย เป6นบื้ทั่บื้าทั่สำ�าค�ญทั่��จะสำรู้�างความเป6นธรู้รู้มให�แกี่�สำ�งคมได�ได�17. 17. เม�อสำ�งคมเกี่�ดป4ญหาข้�ดแย�งรู้2นแรู้งข้-�นจะต้�องอาศึ�ย กี่ฎหมายในเม�อสำ�งคมเกี่�ดป4ญหาข้�ดแย�งรู้2นแรู้งข้-�นจะต้�องอาศึ�ย กี่ฎหมายในกี่ารู้แกี่�ไข้ป4ญหาน��นกี่ารู้แกี่�ไข้ป4ญหาน��น18. 18. นโยบื้ายข้องรู้�ฐต้ามรู้�ฐธรู้รู้มน�ญน��นได�กี่ล�าวถึ-งด�านกี่ารู้เมองว�า นโยบื้ายข้องรู้�ฐต้ามรู้�ฐธรู้รู้มน�ญน��นได�กี่ล�าวถึ-งด�านกี่ารู้เมองว�า ((กี่กี่) ) รู้�ฐจะต้�องจ�ดให�ม�แผู้นพั�ฒนากี่ารู้เมอง รู้�ฐจะต้�องจ�ดให�ม�แผู้นพั�ฒนากี่ารู้เมอง ((ข้ข้) ) รู้�ฐจะต้�องจ�ดทั่�ารู้�ฐจะต้�องจ�ดทั่�ามาต้รู้ฐานทั่างค2ณีธรู้รู้มและจรู้�ยธรู้รู้มข้องผู้��ด�ารู้งต้�าแหน�งทั่างกี่ารู้มาต้รู้ฐานทั่างค2ณีธรู้รู้มและจรู้�ยธรู้รู้มข้องผู้��ด�ารู้งต้�าแหน�งทั่างกี่ารู้เมองเมอง19. 19. ต้ามรู้�ฐธรู้รู้มน�ญให�รู้�ฐจะต้�องสำน�บื้สำน2นเศึรู้ษฐกี่�จแบื้บื้ เสำรู้� โดยต้ามรู้�ฐธรู้รู้มน�ญให�รู้�ฐจะต้�องสำน�บื้สำน2นเศึรู้ษฐกี่�จแบื้บื้ เสำรู้� โดยอาศึ�ยกี่ลไกี่ต้ลาดกี่�ากี่�บื้ ด�แลให�ม�กี่ารู้แข้�งข้�นแบื้บื้เป6นธรู้รู้มอาศึ�ยกี่ลไกี่ต้ลาดกี่�ากี่�บื้ ด�แลให�ม�กี่ารู้แข้�งข้�นแบื้บื้เป6นธรู้รู้ม20. 20. กี่ารู้ทั่��จะไม�ให�ม�กี่ารู้ทั่�าลายสำ��งแวดล�อมน��นจะทั่�าได�โดย ออกี่เป6นกี่ารู้ทั่��จะไม�ให�ม�กี่ารู้ทั่�าลายสำ��งแวดล�อมน��นจะทั่�าได�โดย ออกี่เป6นกี่ฎหมายบื้�งค�บื้กี่ฎหมายบื้�งค�บื้

หน�วยทั่�� หน�วยทั่�� 7 7 กี่ารู้ศึ-กี่ษา ค�นคว�า และว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1กี่ารู้ศึ-กี่ษา ค�นคว�า และว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1

1. 1. กี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1 เป6นกี่ารู้เรู้�ยนรู้� �อย�างหน-�งทั่��ต้�องอาศึ�ยข้��นกี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1 เป6นกี่ารู้เรู้�ยนรู้� �อย�างหน-�งทั่��ต้�องอาศึ�ยข้��นต้อนต้�างจากี่กี่ารู้เรู้�ยนรู้� �ว�ชาอ�น เน�อง จากี่เป6นว�ชาทั่��ต้�องม�กี่ารู้ปรู้ะเม�นต้อนต้�างจากี่กี่ารู้เรู้�ยนรู้� �ว�ชาอ�น เน�อง จากี่เป6นว�ชาทั่��ต้�องม�กี่ารู้ปรู้ะเม�นสำ��งทั่��ผู้��เรู้�ยนม�อย�� อาทั่� ด�านกี่ายภาพั ด�านจ�ต้ว�ทั่ยา ด�านศึ�กี่ยภาพั สำ��งทั่��ผู้��เรู้�ยนม�อย�� อาทั่� ด�านกี่ายภาพั ด�านจ�ต้ว�ทั่ยา ด�านศึ�กี่ยภาพั เป6นต้�น นอกี่จากี่น��น ต้�องม�ว�ธ�กี่ารู้ศึ-กี่ษาในช��นเรู้�ยนในกี่รู้ณี�ศึ-กี่ษากี่ารู้เป6นต้�น นอกี่จากี่น��น ต้�องม�ว�ธ�กี่ารู้ศึ-กี่ษาในช��นเรู้�ยนในกี่รู้ณี�ศึ-กี่ษากี่ารู้ศึ-กี่ษาในรู้ะบื้บื้ปBด หรู้อม�ว�ธ�กี่ารู้ในกี่ารู้ศึ-กี่ษาด�วยต้นเองในกี่รู้ณี�ทั่��ศึ-กี่ษาในรู้ะบื้บื้ปBด หรู้อม�ว�ธ�กี่ารู้ในกี่ารู้ศึ-กี่ษาด�วยต้นเองในกี่รู้ณี�ทั่��เป6นกี่ารู้เรู้�ยนในรู้ะบื้บื้เปBด เช�น กี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างไกี่ล ซึ่-�งผู้��เรู้�ยนต้�องม�สำ�อเป6นกี่ารู้เรู้�ยนในรู้ะบื้บื้เปBด เช�น กี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างไกี่ล ซึ่-�งผู้��เรู้�ยนต้�องม�สำ�อในกี่ารู้ศึ-กี่ษา คอ ต้�ารู้าและหน�งสำอต้�างๆ รู้วมถึ-งกี่ารู้ได�รู้�บื้กี่ารู้สำอนในกี่ารู้ศึ-กี่ษา คอ ต้�ารู้าและหน�งสำอต้�างๆ รู้วมถึ-งกี่ารู้ได�รู้�บื้กี่ารู้สำอน

Page 51: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

เสำรู้�มและกี่ารู้ศึ-กี่ษาเป6นกี่ล2�ม สำ��งทั่��สำ�าค�ญสำ2ดทั่�ายคอ ว�ธ�ต้อบื้ป4ญหาและเสำรู้�มและกี่ารู้ศึ-กี่ษาเป6นกี่ล2�ม สำ��งทั่��สำ�าค�ญสำ2ดทั่�ายคอ ว�ธ�ต้อบื้ป4ญหาและข้�อสำอบื้กี่ฎหมายข้�อสำอบื้กี่ฎหมาย2. 2. กี่ารู้ค�นคว�าทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1 เป6นว�ธ�กี่ารู้ทั่��ค�นหาแหล�งทั่��มาข้องความกี่ารู้ค�นคว�าทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1 เป6นว�ธ�กี่ารู้ทั่��ค�นหาแหล�งทั่��มาข้องความรู้� �ด�านต้�างๆ ทั่างด�านน�ต้�ศึาสำต้รู้1และศึาสำต้รู้1ความรู้� �อ�นทั่��น�ามาใช�ผู้สำมรู้� �ด�านต้�างๆ ทั่างด�านน�ต้�ศึาสำต้รู้1และศึาสำต้รู้1ความรู้� �อ�นทั่��น�ามาใช�ผู้สำมผู้สำานกี่�บื้ความรู้� �ทั่างด�านกี่ฎหมาย เป6นกี่ารู้ค�นคว�าจากี่แหล�งข้�อม�ลผู้สำานกี่�บื้ความรู้� �ทั่างด�านกี่ฎหมาย เป6นกี่ารู้ค�นคว�าจากี่แหล�งข้�อม�ลปฐมภ�ม�และข้�อม�ลทั่2ต้�ยภ�ม� โดยผู้�านสำ�อกี่ารู้ศึ-กี่ษา เช�นค�นคว�าจากี่ปฐมภ�ม�และข้�อม�ลทั่2ต้�ยภ�ม� โดยผู้�านสำ�อกี่ารู้ศึ-กี่ษา เช�นค�นคว�าจากี่ต้�ารู้าจากี่ห�องสำม2ด อาจารู้ย1หรู้อบื้2คคลทั่��เป6นทั่��ยอมรู้�บื้ในทั่างว�ชากี่ารู้ ต้�ารู้าจากี่ห�องสำม2ด อาจารู้ย1หรู้อบื้2คคลทั่��เป6นทั่��ยอมรู้�บื้ในทั่างว�ชากี่ารู้ รู้วมทั่��งกี่ารู้สำ�งเกี่ต้จากี่ว�ธ�ปฏ�บื้�ต้�จรู้�ง นอกี่จากี่น�� แหล�งค�นคว�าทั่��สำ�าค�ญรู้วมทั่��งกี่ารู้สำ�งเกี่ต้จากี่ว�ธ�ปฏ�บื้�ต้�จรู้�ง นอกี่จากี่น�� แหล�งค�นคว�าทั่��สำ�าค�ญทั่��สำ2ดคอรู้ะบื้บื้เครู้อข้�ายอ�นเต้อรู้1เนต้ ซึ่-�งผู้��เรู้�ยนต้�องม�เทั่คน�คในกี่ารู้ทั่��สำ2ดคอรู้ะบื้บื้เครู้อข้�ายอ�นเต้อรู้1เนต้ ซึ่-�งผู้��เรู้�ยนต้�องม�เทั่คน�คในกี่ารู้ค�นหา และทั่รู้าบื้เว3บื้ไซึ่ต้1หรู้อแหล�งทั่��อย��ทั่��สำ�าค�ญต้�างๆค�นหา และทั่รู้าบื้เว3บื้ไซึ่ต้1หรู้อแหล�งทั่��อย��ทั่��สำ�าค�ญต้�างๆ3. 3. กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1 เป6นกี่ารู้ค�นหาความรู้� �หรู้อค�าต้อบื้ทั่างกี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1 เป6นกี่ารู้ค�นหาความรู้� �หรู้อค�าต้อบื้ทั่างกี่ฎหมายข้องแต้�ละป4ญหาทั่��ม�ความน�าเช�อถึอ โดยม�ว�ธ�กี่ารู้ว�จ�ยหรู้อทั่��กี่ฎหมายข้องแต้�ละป4ญหาทั่��ม�ความน�าเช�อถึอ โดยม�ว�ธ�กี่ารู้ว�จ�ยหรู้อทั่��เรู้�ยกี่ว�า ว�ทั่ยว�ธ� ทั่��ใช�เป6นหล�กี่ในกี่ารู้ทั่�าว�จ�ย กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1เรู้�ยกี่ว�า ว�ทั่ยว�ธ� ทั่��ใช�เป6นหล�กี่ในกี่ารู้ทั่�าว�จ�ย กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1จ�าเป6นต้�องอาศึ�ยข้�อม�ลจากี่ต้�วบื้ทั่กี่ฎหมาย ค�าพั�พัากี่ษา และต้�ารู้าจ�าเป6นต้�องอาศึ�ยข้�อม�ลจากี่ต้�วบื้ทั่กี่ฎหมาย ค�าพั�พัากี่ษา และต้�ารู้าต้�างๆ โดยสำามารู้ถึทั่�าได�ทั่��งในเช�งค2ณีภาพัและเช�งปรู้�มาณี ในกี่ารู้ต้�างๆ โดยสำามารู้ถึทั่�าได�ทั่��งในเช�งค2ณีภาพัและเช�งปรู้�มาณี ในกี่ารู้ศึ-กี่ษาช��นปรู้�ญญาต้รู้�จะไม�เน�นกี่ารู้ทั่�าว�จ�ย แต้�ผู้��เรู้�ยนควรู้ทั่รู้าบื้ไว�เป6นศึ-กี่ษาช��นปรู้�ญญาต้รู้�จะไม�เน�นกี่ารู้ทั่�าว�จ�ย แต้�ผู้��เรู้�ยนควรู้ทั่รู้าบื้ไว�เป6นความรู้� �เบื้�องต้�นเพั�อเป6นแนว หรู้อเพั�อกี่ารู้ศึ-กี่ษาในรู้ะด�บื้บื้�ณีฑ์�ต้ศึ-กี่ษาความรู้� �เบื้�องต้�นเพั�อเป6นแนว หรู้อเพั�อกี่ารู้ศึ-กี่ษาในรู้ะด�บื้บื้�ณีฑ์�ต้ศึ-กี่ษาต้�อไปต้�อไป

7.1 7.1 กี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1กี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้11. 1. ในกี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1 ผู้��เรู้�ยนต้�องปรู้ะเม�นสำ��งทั่��ผู้��เรู้�ยนม�อย��ในกี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1 ผู้��เรู้�ยนต้�องปรู้ะเม�นสำ��งทั่��ผู้��เรู้�ยนม�อย��กี่�อนทั่��จะศึ-กี่ษา สำ��งเหล�าน��คอความพัรู้�อมด�านกี่ายภาพั ด�านจ�ต้ว�ทั่ยา กี่�อนทั่��จะศึ-กี่ษา สำ��งเหล�าน��คอความพัรู้�อมด�านกี่ายภาพั ด�านจ�ต้ว�ทั่ยา ด�านอารู้มณี1 ด�านสำ�งคม รู้วมทั่��งด�านกี่ารู้เง�น เพั�อให�กี่ารู้ใช�ทั่รู้�พัยากี่รู้ด�านอารู้มณี1 ด�านสำ�งคม รู้วมทั่��งด�านกี่ารู้เง�น เพั�อให�กี่ารู้ใช�ทั่รู้�พัยากี่รู้หรู้อสำ��งทั่��ผู้��เรู้�ยนม�อย��ด�งกี่ล�าวเป6นไปอย�างม�ปรู้ะสำ�ทั่ธ�ผู้ล โดยค�าน-งถึ-งหรู้อสำ��งทั่��ผู้��เรู้�ยนม�อย��ด�งกี่ล�าวเป6นไปอย�างม�ปรู้ะสำ�ทั่ธ�ผู้ล โดยค�าน-งถึ-งล�าด�บื้ความสำ�าค�ญล�าด�บื้ความสำ�าค�ญ2. 2. ว�ธ�กี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1ม�ทั่��งกี่ารู้ศึ-กี่ษาในช��นเรู้�ยนในกี่รู้ณี�กี่ารู้ว�ธ�กี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1ม�ทั่��งกี่ารู้ศึ-กี่ษาในช��นเรู้�ยนในกี่รู้ณี�กี่ารู้

Page 52: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

ศึ-กี่ษาในรู้ะบื้บื้ปBด หรู้อกี่ารู้ศึ-กี่ษาด�วยต้นเองในกี่รู้ณี�ทั่��เป6นกี่ารู้เรู้�ยนในศึ-กี่ษาในรู้ะบื้บื้ปBด หรู้อกี่ารู้ศึ-กี่ษาด�วยต้นเองในกี่รู้ณี�ทั่��เป6นกี่ารู้เรู้�ยนในรู้ะบื้บื้เปBด เช�นกี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างไกี่ล ซึ่-�งทั่��งสำองว�ธ�ผู้��เรู้�ยนต้�องม�สำ�อในกี่ารู้รู้ะบื้บื้เปBด เช�นกี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างไกี่ล ซึ่-�งทั่��งสำองว�ธ�ผู้��เรู้�ยนต้�องม�สำ�อในกี่ารู้ศึ-กี่ษาคอ ต้�ารู้าและหน�งสำอต้�างๆ ม�กี่ารู้เต้รู้�ยมต้�วกี่�อนศึ-กี่ษา และม�ศึ-กี่ษาคอ ต้�ารู้าและหน�งสำอต้�างๆ ม�กี่ารู้เต้รู้�ยมต้�วกี่�อนศึ-กี่ษา และม�กี่ารู้ทั่บื้ทั่วนหล�งกี่ารู้ศึ-กี่ษา โดยอาจกี่รู้ะทั่�าด�วยต้นเองหรู้อศึ-กี่ษาเป6นกี่กี่ารู้ทั่บื้ทั่วนหล�งกี่ารู้ศึ-กี่ษา โดยอาจกี่รู้ะทั่�าด�วยต้นเองหรู้อศึ-กี่ษาเป6นกี่ล2�ม ซึ่-�งรู้วมถึ-งกี่ารู้ได�รู้�บื้กี่ารู้สำอนเสำรู้�มในรู้ะบื้บื้เปBดด�วยล2�ม ซึ่-�งรู้วมถึ-งกี่ารู้ได�รู้�บื้กี่ารู้สำอนเสำรู้�มในรู้ะบื้บื้เปBดด�วย3. 3. โดยทั่��วไป ว�ธ�ต้อบื้ป4ญหาและข้�อสำอบื้กี่ฎหมายน�ยมใช�แบื้บื้อ�ต้น�ยในโดยทั่��วไป ว�ธ�ต้อบื้ป4ญหาและข้�อสำอบื้กี่ฎหมายน�ยมใช�แบื้บื้อ�ต้น�ยในสำองรู้�ปแบื้บื้ คอ อธ�บื้ายหล�กี่กี่ฎหมาย และทั่��เป6นป4ญหาสำมมต้�หรู้อต้��งสำองรู้�ปแบื้บื้ คอ อธ�บื้ายหล�กี่กี่ฎหมาย และทั่��เป6นป4ญหาสำมมต้�หรู้อต้��งเป6นต้2Hกี่ต้า สำ�วนในสำถึานศึ-กี่ษาบื้างแห�ง อาจม�ข้�อสำอบื้แบื้บื้ ปรู้น�ยและเป6นต้2Hกี่ต้า สำ�วนในสำถึานศึ-กี่ษาบื้างแห�ง อาจม�ข้�อสำอบื้แบื้บื้ ปรู้น�ยและอ�ต้น�ยผู้สำมกี่�น กี่ารู้ต้อบื้ข้�อสำอบื้จ-งต้�องม�หล�กี่เกี่ณีฑ์1ในกี่ารู้ต้อบื้อ�ต้น�ยผู้สำมกี่�น กี่ารู้ต้อบื้ข้�อสำอบื้จ-งต้�องม�หล�กี่เกี่ณีฑ์1ในกี่ารู้ต้อบื้ข้�อสำอบื้กี่ฎหมายข้�อสำอบื้กี่ฎหมาย

7.1.1 7.1.1 กี่ารู้ปรู้ะเม�นสำ��งทั่��ผู้��เรู้�ยนม�อย��กี่ารู้ปรู้ะเม�นสำ��งทั่��ผู้��เรู้�ยนม�อย��อธ�บื้ายว�าในกี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1 ผู้��เรู้�ยนต้�องปรู้ะเม�นสำ��งทั่��ผู้��เรู้�ยนอธ�บื้ายว�าในกี่ารู้ศึ-กี่ษาทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1 ผู้��เรู้�ยนต้�องปรู้ะเม�นสำ��งทั่��ผู้��เรู้�ยนม�อย��กี่�อนทั่��จะศึ-กี่ษาอย�างไรู้ม�อย��กี่�อนทั่��จะศึ-กี่ษาอย�างไรู้กี่ารู้ทั่��ผู้��เรู้�ยนต้�องปรู้ะเม�นสำ��งทั่��ผู้��เรู้�ยนม�อย��กี่�อนทั่��จะศึ-กี่ษาคอ กี่ารู้กี่ารู้ทั่��ผู้��เรู้�ยนต้�องปรู้ะเม�นสำ��งทั่��ผู้��เรู้�ยนม�อย��กี่�อนทั่��จะศึ-กี่ษาคอ กี่ารู้พั�จารู้ณีาความพัรู้�อมด�านกี่ายภาพั ด�านจ�ต้ว�ทั่ยา ด�านอารู้มณี1 ด�านพั�จารู้ณีาความพัรู้�อมด�านกี่ายภาพั ด�านจ�ต้ว�ทั่ยา ด�านอารู้มณี1 ด�านสำ�งคม รู้วมทั่��งด�านกี่ารู้เง�น เพั�อให�กี่ารู้ใช�ทั่รู้�พัยากี่รู้หรู้อสำ��งทั่��ผู้��เรู้�ยนม�สำ�งคม รู้วมทั่��งด�านกี่ารู้เง�น เพั�อให�กี่ารู้ใช�ทั่รู้�พัยากี่รู้หรู้อสำ��งทั่��ผู้��เรู้�ยนม�อย��ด�งกี่ล�าวเป6นไปอย�างม�ปรู้ะสำ�ทั่ธ�ผู้ลอย��ด�งกี่ล�าวเป6นไปอย�างม�ปรู้ะสำ�ทั่ธ�ผู้ล

7.1.2 7.1.2 ว�ธ�กี่ารู้ศึ-กี่ษาว�ธ�กี่ารู้ศึ-กี่ษาอธ�บื้ายว�ธ�กี่ารู้ศึ-กี่ษาต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายอธ�บื้ายว�ธ�กี่ารู้ศึ-กี่ษาต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายว�ธ�กี่ารู้ศึ-กี่ษาต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายจะต้�องม�ความเข้�าใจมากี่กี่ว�ากี่ารู้ทั่�องจ�า ว�ธ�กี่ารู้ศึ-กี่ษาต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายจะต้�องม�ความเข้�าใจมากี่กี่ว�ากี่ารู้ทั่�องจ�า กี่ารู้อ�านต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายน��นต้�องอ�านแล�วข้�ดเสำ�นใต้�ถึ�อยค�าสำ�าค�ญ ไม�กี่ารู้อ�านต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายน��นต้�องอ�านแล�วข้�ดเสำ�นใต้�ถึ�อยค�าสำ�าค�ญ ไม�ต้�องกี่ล�วว�าปรู้ะมวลกี่ฎหมายหรู้อต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายจะด�ไม�เรู้�ยบื้รู้�อยหรู้อต้�องกี่ล�วว�าปรู้ะมวลกี่ฎหมายหรู้อต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายจะด�ไม�เรู้�ยบื้รู้�อยหรู้อสำกี่ปรู้กี่เม��อม�กี่ารู้ข้�ดเสำ�นใต้�แล�วหากี่ไม�เข้�าใจอย�างช�ดแจ�งหรู้อยากี่ต้�อสำกี่ปรู้กี่เม��อม�กี่ารู้ข้�ดเสำ�นใต้�แล�วหากี่ไม�เข้�าใจอย�างช�ดแจ�งหรู้อยากี่ต้�อกี่ารู้เข้�าใจ ผู้��เรู้�ยนต้�องอาศึ�ยหล�กี่กี่ารู้บื้�นทั่-กี่ย�อข้ยายความเอาไว� โดยกี่ารู้เข้�าใจ ผู้��เรู้�ยนต้�องอาศึ�ยหล�กี่กี่ารู้บื้�นทั่-กี่ย�อข้ยายความเอาไว� โดย

Page 53: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

อาจได�มาจากี่เอกี่สำารู้กี่ารู้สำอนหรู้อมาต้รู้าในต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายทั่��เกี่��ยวโยงอาจได�มาจากี่เอกี่สำารู้กี่ารู้สำอนหรู้อมาต้รู้าในต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายทั่��เกี่��ยวโยง หรู้อพั�พัากี่ษาศึาลฎ�กี่าทั่��พั�พัากี่ษาต้�ความถึ�อยค�าน��นไว�แล�ว โดยให�หรู้อพั�พัากี่ษาศึาลฎ�กี่าทั่��พั�พัากี่ษาต้�ความถึ�อยค�าน��นไว�แล�ว โดยให�บื้�นทั่-กี่ย�อในต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายน��น หากี่เน�อทั่��ไม�เพั�ยงพัอให�ใช�กี่รู้ะดาษบื้�นทั่-กี่ย�อในต้�วบื้ทั่กี่ฎหมายน��น หากี่เน�อทั่��ไม�เพั�ยงพัอให�ใช�กี่รู้ะดาษเปล�าทั่�าเป6นบื้�นทั่-กี่ต้�อเปล�าทั่�าเป6นบื้�นทั่-กี่ต้�อ

7.1.3 7.1.3 กี่ารู้ต้อบื้ป4ญหาและข้�อสำอบื้กี่ฎหมายกี่ารู้ต้อบื้ป4ญหาและข้�อสำอบื้กี่ฎหมายอธ�บื้ายว�ธ�กี่ารู้เข้�ยนต้อบื้ข้�อสำอบื้แบื้บื้อ�ต้น�ยอธ�บื้ายว�ธ�กี่ารู้เข้�ยนต้อบื้ข้�อสำอบื้แบื้บื้อ�ต้น�ยต้�องม�หล�กี่กี่ฎหมายทั่��เกี่��ยวข้�องกี่�บื้ป4ญหาน��น ต้�องว�น�จฉ�ยป4ญหาโดยต้�องม�หล�กี่กี่ฎหมายทั่��เกี่��ยวข้�องกี่�บื้ป4ญหาน��น ต้�องว�น�จฉ�ยป4ญหาโดยปรู้�บื้ข้�อเทั่3จจรู้�งเข้�ากี่�บื้หล�กี่กี่ฎหมายและสำ2ดทั่�ายคอ กี่ารู้สำรู้2ปค�าต้อบื้ปรู้�บื้ข้�อเทั่3จจรู้�งเข้�ากี่�บื้หล�กี่กี่ฎหมายและสำ2ดทั่�ายคอ กี่ารู้สำรู้2ปค�าต้อบื้

7.2 7.2 กี่ารู้ค�นคว�าทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1กี่ารู้ค�นคว�าทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้11. 1. แหล�งสำะสำมต้�วบื้ทั่กี่ฎหมาย เอกี่สำารู้กี่ารู้สำอน ต้�ารู้า และแหล�งสำะสำมต้�วบื้ทั่กี่ฎหมาย เอกี่สำารู้กี่ารู้สำอน ต้�ารู้า และวรู้รู้ณีกี่รู้รู้มกี่ฎหมายทั่2กี่ปรู้ะเภทั่ทั่��ด�ทั่��สำ2ดได�แกี่� ห�องสำม2ดกี่ฎหมาย ผู้��วรู้รู้ณีกี่รู้รู้มกี่ฎหมายทั่2กี่ปรู้ะเภทั่ทั่��ด�ทั่��สำ2ดได�แกี่� ห�องสำม2ดกี่ฎหมาย ผู้��เรู้�ยนน�ต้�ศึาสำต้รู้1จะต้�องเข้�าห�องสำม2ดกี่ฎหมายเพั�อศึ-กี่ษากี่ารู้ค�นหาเรู้�ยนน�ต้�ศึาสำต้รู้1จะต้�องเข้�าห�องสำม2ดกี่ฎหมายเพั�อศึ-กี่ษากี่ารู้ค�นหาเอกี่สำารู้ทั่��ต้�องกี่ารู้ ทั่��งจากี่บื้�ต้รู้รู้ายกี่ารู้และเครู้�องมอสำบื้ค�นต้�างๆ รู้วมเอกี่สำารู้ทั่��ต้�องกี่ารู้ ทั่��งจากี่บื้�ต้รู้รู้ายกี่ารู้และเครู้�องมอสำบื้ค�นต้�างๆ รู้วมถึ-งฐานข้�อม�ลทั่างคอมพั�วเต้อรู้1 ซึ่�ด�รู้อม อ�นเทั่อรู้1เนต้ และอาจเป6นว�ธ�ถึ-งฐานข้�อม�ลทั่างคอมพั�วเต้อรู้1 ซึ่�ด�รู้อม อ�นเทั่อรู้1เนต้ และอาจเป6นว�ธ�กี่ารู้สำบื้ค�นและยมเอกี่สำารู้รู้ะหว�างห�องสำม2ดกี่ฎหมายกี่ารู้สำบื้ค�นและยมเอกี่สำารู้รู้ะหว�างห�องสำม2ดกี่ฎหมาย2. 2. กี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลกี่ฎหมายจากี่บื้2คคลอ�น อาจเป6นกี่รู้ณี�กี่ารู้สำอนกี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลกี่ฎหมายจากี่บื้2คคลอ�น อาจเป6นกี่รู้ณี�กี่ารู้สำอนเสำรู้�ม ซึ่-�งเป6นว�ธ�ค�นคว�าจากี่อาจารู้ย1ทั่��ไปสำอนเสำรู้�มและพับื้ปะน�กี่ศึ-กี่ษาเสำรู้�ม ซึ่-�งเป6นว�ธ�ค�นคว�าจากี่อาจารู้ย1ทั่��ไปสำอนเสำรู้�มและพับื้ปะน�กี่ศึ-กี่ษาหรู้อผู้��เรู้�ยนเป6นครู้าวๆ หรู้อกี่รู้ณี�กี่ารู้แลกี่เปล��ยนข้�อม�ลกี่�บื้กี่ล2�มเพั�อน หรู้อผู้��เรู้�ยนเป6นครู้าวๆ หรู้อกี่รู้ณี�กี่ารู้แลกี่เปล��ยนข้�อม�ลกี่�บื้กี่ล2�มเพั�อน หรู้อเป6นกี่รู้ณี�ทั่��ได�รู้�บื้ค�าแนะน�าจากี่ผู้��ทั่��เป6นทั่��ยอมรู้�บื้ในวงกี่ารู้กี่ฎหมายหรู้อเป6นกี่รู้ณี�ทั่��ได�รู้�บื้ค�าแนะน�าจากี่ผู้��ทั่��เป6นทั่��ยอมรู้�บื้ในวงกี่ารู้กี่ฎหมาย3. 3. กี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลทั่างกี่ฎหมายโดยกี่ารู้สำ�งเกี่ต้และฝ่Gกี่ปฏ�บื้�ต้� อาจกี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลทั่างกี่ฎหมายโดยกี่ารู้สำ�งเกี่ต้และฝ่Gกี่ปฏ�บื้�ต้� อาจโดยกี่ารู้สำ�งเกี่ต้จากี่สำถึานกี่ารู้ณี1ทั่��เป6นจรู้�ง เช�น กี่ารู้พั�จารู้ณีาในศึาล โดยกี่ารู้สำ�งเกี่ต้จากี่สำถึานกี่ารู้ณี1ทั่��เป6นจรู้�ง เช�น กี่ารู้พั�จารู้ณีาในศึาล หรู้อศึาลจ�าลอง และ กี่ารู้ฝ่Gกี่งานในหน�วยงานทั่��เกี่��ยวกี่�บื้กี่ฎหมายหรู้อศึาลจ�าลอง และ กี่ารู้ฝ่Gกี่งานในหน�วยงานทั่��เกี่��ยวกี่�บื้กี่ฎหมาย4. 4. กี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลทั่างกี่ฎหมายในเครู้อข้�ายอ�นเทั่อรู้1เนต้ เป6นแหล�งกี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลทั่างกี่ฎหมายในเครู้อข้�ายอ�นเทั่อรู้1เนต้ เป6นแหล�งสำ�าค�ญในกี่ารู้ค�นคว�าทั่างกี่ฎหมาย กี่ารู้ค�นหาจ-งต้�องอาศึ�ย สำ�าค�ญในกี่ารู้ค�นคว�าทั่างกี่ฎหมาย กี่ารู้ค�นหาจ-งต้�องอาศึ�ย InternetInternet

Page 54: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

Search Engine Search Engine เพั�อค�นหาเว3บื้ไซึ่ต้1 แหลางข้�อม�ลทั่��เกี่��ยวข้�องและเพั�อค�นหาเว3บื้ไซึ่ต้1 แหลางข้�อม�ลทั่��เกี่��ยวข้�องและแหล�งข้�อม�ลทั่��เช�อมต้�อทั่��เกี่��ยวข้�อง แหล�งข้�อม�ลทั่��เช�อมต้�อทั่��เกี่��ยวข้�อง (Links)(Links)

7.2.1 7.2.1 กี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลกี่ฎหมายจากี่ห�องสำม2ดกี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลกี่ฎหมายจากี่ห�องสำม2ดอธ�บื้ายหน�าทั่��และว�ต้ถึ2ปรู้ะสำงค1ข้องห�องสำม2ดกี่ฎหมายอธ�บื้ายหน�าทั่��และว�ต้ถึ2ปรู้ะสำงค1ข้องห�องสำม2ดกี่ฎหมายหน�าทั่��และว�ต้ถึ2ปรู้ะสำงค1ข้องห�องสำม2ดกี่ฎหมายคอ เพั�อกี่ารู้ศึ-กี่ษา เพั�อหน�าทั่��และว�ต้ถึ2ปรู้ะสำงค1ข้องห�องสำม2ดกี่ฎหมายคอ เพั�อกี่ารู้ศึ-กี่ษา เพั�อให�ความรู้� �และข้�าวสำารู้ เพั�อกี่ารู้ค�นคว�าว�จ�ย และเพั�อความจรู้รู้โลงใจให�ความรู้� �และข้�าวสำารู้ เพั�อกี่ารู้ค�นคว�าว�จ�ย และเพั�อความจรู้รู้โลงใจ

7.2.2 7.2.2 กี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลกี่ฎหมายจากี่บื้2คคลอ�นกี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลกี่ฎหมายจากี่บื้2คคลอ�นอธ�บื้ายว�ธ�กี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลกี่ฎหมายจากี่บื้2คคลอ�นอธ�บื้ายว�ธ�กี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลกี่ฎหมายจากี่บื้2คคลอ�นอาจเป6นกี่รู้ณี�สำอนเสำรู้�ม ซึ่-�งเป6นว�ธ�ค�นคว�าจากี่อาจารู้ย1ทั่��ไปสำอนเสำรู้�ม อาจเป6นกี่รู้ณี�สำอนเสำรู้�ม ซึ่-�งเป6นว�ธ�ค�นคว�าจากี่อาจารู้ย1ทั่��ไปสำอนเสำรู้�ม หรู้อกี่รู้ณี�แลกี่เปล��ยนข้�อม�ลกี่�บื้กี่ล2�มเพั�อน หรู้อเป6นกี่รู้ณี�ทั่��ได�รู้�บื้ค�าหรู้อกี่รู้ณี�แลกี่เปล��ยนข้�อม�ลกี่�บื้กี่ล2�มเพั�อน หรู้อเป6นกี่รู้ณี�ทั่��ได�รู้�บื้ค�าแนะน�าจากี่ผู้��ทั่��เป6นทั่��ยอมรู้�บื้ในวงกี่ารู้กี่ฎหมายแนะน�าจากี่ผู้��ทั่��เป6นทั่��ยอมรู้�บื้ในวงกี่ารู้กี่ฎหมาย

7.2.3 7.2.3 กี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลกี่ฎหมายจากี่กี่ารู้สำ�งเกี่ต้และฝ่Gกี่ปฏ�บื้�ต้�กี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลกี่ฎหมายจากี่กี่ารู้สำ�งเกี่ต้และฝ่Gกี่ปฏ�บื้�ต้�อธ�บื้ายกี่ารู้ฝ่Gกี่งานในสำ�าน�กี่งานกี่ฎหมายว�าม�ล�กี่ษณีะงานอย�างไรู้อธ�บื้ายกี่ารู้ฝ่Gกี่งานในสำ�าน�กี่งานกี่ฎหมายว�าม�ล�กี่ษณีะงานอย�างไรู้ผู้��เรู้�ยนจะได�ฝ่Gกี่ในล�กี่ษณีะทั่��คอยช�วยเหลอ หรู้อภายใต้�กี่ารู้ควบื้ค2มผู้��เรู้�ยนจะได�ฝ่Gกี่ในล�กี่ษณีะทั่��คอยช�วยเหลอ หรู้อภายใต้�กี่ารู้ควบื้ค2มมอบื้หมายข้องทั่นายความทั่��ด�แลผู้��เรู้�ยนทั่��ไปฝ่Gกี่ห�ดจะทั่�างานด�านกี่ารู้มอบื้หมายข้องทั่นายความทั่��ด�แลผู้��เรู้�ยนทั่��ไปฝ่Gกี่ห�ดจะทั่�างานด�านกี่ารู้ค�นคว�าข้�อกี่ฎหมายต้�างๆ ค�นค�าพั�พัากี่ษาฎ�กี่า ทั่�าความเห3นต้�างๆ รู้�างค�นคว�าข้�อกี่ฎหมายต้�างๆ ค�นค�าพั�พัากี่ษาฎ�กี่า ทั่�าความเห3นต้�างๆ รู้�างเอกี่สำารู้ต้�างๆ เช�น หน�งสำอทั่วงหน�� หน�งสำอบื้อกี่กี่ล�าว ค�ารู้�อง หรู้อเอกี่สำารู้ต้�างๆ เช�น หน�งสำอทั่วงหน�� หน�งสำอบื้อกี่กี่ล�าว ค�ารู้�อง หรู้อค�าฟั?อง เป6นต้�นค�าฟั?อง เป6นต้�น

7.2.4 7.2.4 กี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลกี่ฎหมายจากี่เครู้อข้�ายอ�นเทั่อรู้1เนต้กี่ารู้ค�นคว�าข้�อม�ลกี่ฎหมายจากี่เครู้อข้�ายอ�นเทั่อรู้1เนต้อธ�บื้ายว�ธ�กี่ารู้ใช�ข้�อม�ลทั่��ได�จากี่อ�นเทั่อรู้1เนต้ทั่��สำ�าค�ญอธ�บื้ายว�ธ�กี่ารู้ใช�ข้�อม�ลทั่��ได�จากี่อ�นเทั่อรู้1เนต้ทั่��สำ�าค�ญกี่ารู้ใช�ข้�อม�ลทั่��ได�จากี่อ�นเทั่อรู้1เนต้ ต้�องต้รู้วจสำอบื้ความถึ�กี่ต้�อง ความกี่ารู้ใช�ข้�อม�ลทั่��ได�จากี่อ�นเทั่อรู้1เนต้ ต้�องต้รู้วจสำอบื้ความถึ�กี่ต้�อง ความน�าเช�อถึอข้องข้�อม�ลทั่��ได�มากี่�อนน�าไปใช�น�าเช�อถึอข้องข้�อม�ลทั่��ได�มากี่�อนน�าไปใช�

Page 55: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

7.3 7.3 กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้11. 1. กี่ารู้ว�จ�ยเป6นกี่รู้ะบื้วนกี่ารู้ค�นคว�าหาความรู้� � ความเข้�าใจในสำ��งหรู้อกี่ารู้ว�จ�ยเป6นกี่รู้ะบื้วนกี่ารู้ค�นคว�าหาความรู้� � ความเข้�าใจในสำ��งหรู้อปรู้ากี่ฏกี่ารู้ณี1ทั่��เป6นเป?าหมายข้องกี่ารู้ศึ-กี่ษาเพั�อให�เกี่�ดผู้ลทั่��เช�อม��นได�ปรู้ากี่ฏกี่ารู้ณี1ทั่��เป6นเป?าหมายข้องกี่ารู้ศึ-กี่ษาเพั�อให�เกี่�ดผู้ลทั่��เช�อม��นได�2. 2. ว�ธ�กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1เป6นกี่รู้ะบื้วนกี่ารู้ศึ-กี่ษาจากี่ป4ญหาว�ธ�กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1เป6นกี่รู้ะบื้วนกี่ารู้ศึ-กี่ษาจากี่ป4ญหากี่ฎหมาย โดยน�าข้�อม�ลจากี่ต้�วกี่ฎหมาย บื้ทั่ความ ค�าพั�พัากี่ษา หล�กี่กี่ฎหมาย โดยน�าข้�อม�ลจากี่ต้�วกี่ฎหมาย บื้ทั่ความ ค�าพั�พัากี่ษา หล�กี่กี่ฎหมายต้�างปรู้ะเทั่ศึมาเปรู้�ยบื้เทั่�ยบื้ ว�เครู้าะห1กี่�บื้ป4ญหาหรู้อห�วข้�อทั่��กี่ฎหมายต้�างปรู้ะเทั่ศึมาเปรู้�ยบื้เทั่�ยบื้ ว�เครู้าะห1กี่�บื้ป4ญหาหรู้อห�วข้�อทั่��ต้� �งข้-�น โดยไม�ใช�ว�ธ�กี่ารู้ทั่างสำถึ�ต้� แล�วสำรู้2ปลงทั่�ายด�วยข้�อเสำนอแนะว�าต้��งข้-�น โดยไม�ใช�ว�ธ�กี่ารู้ทั่างสำถึ�ต้� แล�วสำรู้2ปลงทั่�ายด�วยข้�อเสำนอแนะว�าควรู้ม�กี่ารู้แกี่�ไข้ กี่ฎหมายทั่��ม�อย��ให�ครู้อบื้คล2ม หรู้อม�กี่ารู้ต้รู้ากี่ฎหมายควรู้ม�กี่ารู้แกี่�ไข้ กี่ฎหมายทั่��ม�อย��ให�ครู้อบื้คล2ม หรู้อม�กี่ารู้ต้รู้ากี่ฎหมายข้-�นใหม� นอกี่จากี่น��น ว�ธ�กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1ย�งรู้วมถึ-งกี่รู้ะบื้วนกี่ารู้ข้-�นใหม� นอกี่จากี่น��น ว�ธ�กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1ย�งรู้วมถึ-งกี่รู้ะบื้วนกี่ารู้ศึ-กี่ษาป4ญหากี่ฎหมาย โดยได�ข้�อม�ลจากี่ความจรู้�ง โดยธรู้รู้มชาต้�ม�กี่ารู้ศึ-กี่ษาป4ญหากี่ฎหมาย โดยได�ข้�อม�ลจากี่ความจรู้�ง โดยธรู้รู้มชาต้�ม�กี่ารู้เกี่3บื้ข้�อม�ล และน�าว�ธ�กี่ารู้ทั่างสำถึ�ต้�มาว�เครู้าะห1เพั�อปรู้ะมาณีค�า เกี่3บื้ข้�อม�ล และน�าว�ธ�กี่ารู้ทั่างสำถึ�ต้�มาว�เครู้าะห1เพั�อปรู้ะมาณีค�า ว�เครู้าะห1กี่�บื้ป4ญหาทั่��ต้� �งข้-�นแล�วสำรู้2ปว�าควรู้ม�กี่ารู้แกี่�ไข้ ปรู้�บื้ปรู้2งว�เครู้าะห1กี่�บื้ป4ญหาทั่��ต้� �งข้-�นแล�วสำรู้2ปว�าควรู้ม�กี่ารู้แกี่�ไข้ ปรู้�บื้ปรู้2งกี่ฎหมาย หรู้อป4ญหาทั่��ต้� �งข้-�นอย�างไรู้ ต้ามทั่��ได�ต้��งในสำมมต้�ฐานไว�กี่ฎหมาย หรู้อป4ญหาทั่��ต้� �งข้-�นอย�างไรู้ ต้ามทั่��ได�ต้��งในสำมมต้�ฐานไว�3. 3. กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1ม�ปรู้ะโยชน1ต้�อกี่ารู้พั�ฒนากี่ารู้ว�ทั่ยากี่ารู้ทั่างกี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1ม�ปรู้ะโยชน1ต้�อกี่ารู้พั�ฒนากี่ารู้ว�ทั่ยากี่ารู้ทั่างกี่ฎหมาย และเป6นกี่ารู้ถึ�ายทั่อดปรู้ะสำบื้กี่ารู้ณี1จากี่คนรู้2 �นหน-�งไปย�งอ�กี่กี่ฎหมาย และเป6นกี่ารู้ถึ�ายทั่อดปรู้ะสำบื้กี่ารู้ณี1จากี่คนรู้2 �นหน-�งไปย�งอ�กี่รู้2 �นหน-�งรู้2 �นหน-�ง

7.3.1 7.3.1 ล�กี่ษณีะทั่��วไปข้องกี่ารู้ว�จ�ยล�กี่ษณีะทั่��วไปข้องกี่ารู้ว�จ�ยกี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1 หากี่แบื้�งต้ามสำาข้าว�ชากี่ารู้จะเป6นกี่ารู้ว�จ�ยด�านกี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1 หากี่แบื้�งต้ามสำาข้าว�ชากี่ารู้จะเป6นกี่ารู้ว�จ�ยด�านใดใดกี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1 เป6นกี่ารู้ว�จ�ยด�านสำ�งคมศึาสำต้รู้1กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1 เป6นกี่ารู้ว�จ�ยด�านสำ�งคมศึาสำต้รู้1

7.3.2 7.3.2 ว�ธ�กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1ว�ธ�กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1โดยทั่��วไปม�กี่รู้ณี�ใดบื้�างกี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1โดยทั่��วไปม�กี่รู้ณี�ใดบื้�างโดยทั่��วไปแล�วกี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1ในเบื้�องต้�นม� โดยทั่��วไปแล�วกี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1ในเบื้�องต้�นม� 2 2 กี่รู้ณี� คอ กี่รู้ณี�กี่รู้ณี� คอ กี่รู้ณี�แรู้กี่ ศึ-กี่ษาจากี่ป4ญหากี่ฎหมายน�าข้�อม�ลจากี่ต้�วกี่ฎหมาย บื้ทั่ความ ค�าแรู้กี่ ศึ-กี่ษาจากี่ป4ญหากี่ฎหมายน�าข้�อม�ลจากี่ต้�วกี่ฎหมาย บื้ทั่ความ ค�า

Page 56: 40101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป

พั�พัากี่ษา หล�กี่กี่ฎหมายต้�างปรู้ะเทั่ศึ มาเปรู้�ยบื้เทั่�ยบื้ ว�เครู้าะห1กี่�บื้พั�พัากี่ษา หล�กี่กี่ฎหมายต้�างปรู้ะเทั่ศึ มาเปรู้�ยบื้เทั่�ยบื้ ว�เครู้าะห1กี่�บื้ป4ญหาหรู้อห�วข้�อทั่��ต้� �งข้-�น โดยไม�ใช�ว�ธ�กี่ารู้ทั่างสำถึ�ต้� แล�วสำรู้2ปลงทั่�ายป4ญหาหรู้อห�วข้�อทั่��ต้� �งข้-�น โดยไม�ใช�ว�ธ�กี่ารู้ทั่างสำถึ�ต้� แล�วสำรู้2ปลงทั่�ายด�วยข้�อเสำนอ กี่�บื้กี่รู้ณี�ทั่��สำอง ศึ-กี่ษาป4ญหากี่ฎหมายโดยได�ข้�อม�ลจากี่ด�วยข้�อเสำนอ กี่�บื้กี่รู้ณี�ทั่��สำอง ศึ-กี่ษาป4ญหากี่ฎหมายโดยได�ข้�อม�ลจากี่ความจรู้�งโดยธรู้รู้มชาต้�หรู้อข้�อม�ลปฐมภ�ม� ม�กี่ารู้เกี่3บื้ข้�อม�ล และว�ธ�ความจรู้�งโดยธรู้รู้มชาต้�หรู้อข้�อม�ลปฐมภ�ม� ม�กี่ารู้เกี่3บื้ข้�อม�ล และว�ธ�กี่ารู้ทั่างสำถึ�ต้�มาว�เครู้าะห1เพั�อปรู้ะมาณีค�า ว�เครู้าะห1กี่�บื้ป4ญหาทั่��ต้� �งข้-�นกี่ารู้ทั่างสำถึ�ต้�มาว�เครู้าะห1เพั�อปรู้ะมาณีค�า ว�เครู้าะห1กี่�บื้ป4ญหาทั่��ต้� �งข้-�นแล�วสำรู้2ปแล�วสำรู้2ป

7.3.3 7.3.3 ปรู้ะโยชน1ทั่��ได�รู้�บื้จากี่กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1ปรู้ะโยชน1ทั่��ได�รู้�บื้จากี่กี่ารู้ว�จ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1กี่ารู้ว�น�จฉ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1ม�ปรู้ะโยชน1อย�างไรู้ อธ�บื้ายมา กี่ารู้ว�น�จฉ�ยทั่างน�ต้�ศึาสำต้รู้1ม�ปรู้ะโยชน1อย�างไรู้ อธ�บื้ายมา 3 3 ปรู้ะกี่ารู้ปรู้ะกี่ารู้1) 1) พั�ฒนากี่ฎหมายทั่��จะม�ผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ต้�อกี่ารู้พั�ฒนาเศึรู้ษฐกี่�จ สำ�งคม พั�ฒนากี่ฎหมายทั่��จะม�ผู้ลกี่รู้ะทั่บื้ต้�อกี่ารู้พั�ฒนาเศึรู้ษฐกี่�จ สำ�งคม และกี่ารู้เมองข้องปรู้ะเทั่ศึและกี่ารู้เมองข้องปรู้ะเทั่ศึ2) 2) เป6นกี่ารู้ถึ�ายทั่อดปรู้ะสำบื้กี่ารู้ณี1จากี่น�กี่กี่ฎหมายรู้2 �นหน-�งไปย�งน�กี่เป6นกี่ารู้ถึ�ายทั่อดปรู้ะสำบื้กี่ารู้ณี1จากี่น�กี่กี่ฎหมายรู้2 �นหน-�งไปย�งน�กี่กี่ฎหมายอ�กี่รู้2 �นหน-�ง ซึ่-�งเป6นว�ธ�กี่ารู้ทั่��น�กี่กี่ฎหมายจะได�เพั��มพั�นว�ทั่ยากี่ฎหมายอ�กี่รู้2 �นหน-�ง ซึ่-�งเป6นว�ธ�กี่ารู้ทั่��น�กี่กี่ฎหมายจะได�เพั��มพั�นว�ทั่ยากี่ารู้ควกี่ารู้คว


Recommended