แนวทางการส่งเส่ร�มม�นส่�าปะหลั�งไทยส่� AEC
1
2
พื้��นท��ปลั�ก ร�อยลัะ 65 แอฟร�กา 20 เอเชี�ย 15 ลัาติ�นอเมร�กาผลัผลั�ติ ร�อยลัะ 55 แอฟร�กา 35 เอเชี�ย 13 ลัาติ�นอเมร�กา
ผลัผลั�ติเฉลั��ย แอฟร�กา 1.7 เอเชี�ย 3.2 ลัาติ�นอเมร�กา 2.0(ติ�น/ไร)
3
ความติ�องการใชี� - ความติ�องการใชี�ม�น
ส่�าปะหลั�งของประเทศผ��ผลั�ติ ท��งในทว�ปแอฟร�กา เอเชี�ย แลัะลัะติ�นอเมร�กา ใชี�บร�โภคภายในประเทศเป+นหลั�ก ประมาณร�อยลัะ 90 ของผลัผลั�ติท��งหมด โดยอย�ในร�ปห�วม�นส่ดแลัะในร�ปผลั�ติภ�ณฑ์/
- ประเทศไทยท��ม�การใชี�ในประเทศร�อยลัะ 20-25 ของปร�มาณผลัผลั�ติท��ผลั�ติได�
4
ป0 2556 ความติ�องการใชี�ม�นส่�าปะหลั�งเพื้��มข1�นจากป0ท��ผานมา •เพื้��อเป+นอาหารแลัะพื้ลั�งงาน โดยความติ�องการใชี� ม�นส่�าปะหลั�งส่�าหร�บอ3ติส่าหกรรมเอทานอลัในทว�ปเอเชี�ย ท�าให�ความติ�องการใชี�ม�นส่�าปะหลั�งของโลักขยายติ�วเพื้��มข1�น โดยจ�น แลัะเว�ยดนาม•ในกลั3มประเทศแอฟร�กาแลัะลัะติ�นอเมร�กา ม�มาติรการส่งเส่ร�มให�ใชี�แป4งม�นส่�าปะหลั�งทดแทนธั�ญพื้�ชีน�าเข�า โดยบราซิ�ลั ม�มาติรการให�ผส่มแป4งม�นส่�าปะหลั�งร�อยลัะ 10 ในแป4งส่าลั� ท�าให�การบร�โภคแป4งม�นส่�าปะหลั�งส่�งข1�น
5
การส่งออก ป0 2550-2554 ปร�มาณแลัะ
ม�ลัคาการส่งออกผลั�ติภ�ณฑ์/ม�นส่�าปะหลั�งของโลัก (ม�นเส่�น ม�นอ�ดเม8ด แลัะแป4งม�นส่�าปะหลั�ง) ขยายติ�วเพื้��มข1�นร�อยลัะ 5.69 แลัะร�อยลัะ 25.71 ติอป0ติามลั�าด�บ
ประเทศผ��ส่งออกรายใหญ ค�อ ไทย ม�ส่วนแบงการติลัาดร�อยลัะ 60.72 รองลังมาได�แก เว�ยดนามแลัะอ�นโดน�เซิ�ย ม�ส่วนแบงการติลัาดประมาณร�อยลัะ 30.91 แลัะ ร�อยลัะ 2.55 ติามลั�าด�บ
6
ประเทศ2552 2553 2554 %
ปร�มาณ
ม�ลัคา ปร�มาณ
ม�ลัคา ปร�มาณ
ม�ลัคา ปร�มาณ
ม�ลัคา
ไทยเว�ยดนามอ�นโดน�เซิ�
ยคอส่ติาร�
กาเนเธัอร/แ
ลันด/ อ��น ๆ
6.163.300.180.080.020.04
1,088574
30482440
6.011.700.170.090.010.11
1,605564
45511633
5.62
2.68
0.20
0.09
0.02
0.14
1,886960
79642691
6430.1
2.29
1.03
0.23
1.60
60.130.12.542.060.842.93
โลัก 9.78
1,804
8.10
2,314
8.74
3,106
ปร�มาณแลัะม�ลัคาส่งออกผลั�ติภ�ณฑ์/ม�นส่�าปะหลั�งของโลัก ป0 2550-2554
ปร�มาณ : ลั�านติ�น ม�ลัคา : ลั�านดอลัลัาร/ส่หร�ฐ
7
พื้��นท��ปลั�ก(ลั�านไร ) ผลัผลั�ติรวม (ลั�านติ�น ) แลัะผลัผลั�ติเฉลั��ยติอไร
พื้��นท��ปลั�ก (ลั�านไร)
ผลัผลั�ติรวม (ลั�านติ�น)
ผลัผลั�ติเฉลั��ย
2533 2543 2555
2533 2543 2555 2533 2543 2555
โลัก 95 106 123 152 175 252 1.6 1.7 2.0
แอฟร�กา
54 69 82 70 95 140 1.3 1.4 1.7
ลัาติ�นอเมร�กา
17 16 17 32 31 34 1.8 1.9 2.0
เอเซิ�ย 20.9 20.9 26.6 49 49 88 2.3 2.2 3.2
จ�น 1.4 1.5 1.7 3 4 5 2.2 2.6 2.6
อ�นเด�ย
1.6 1.4 1.4 5 6 8 3.3 4.3 5.8
อาเซิ�ยน
18 18 23.5 41 39 75 2.3 2.2 3.2
8
พื้��นท��ปลั�ก(ลั�านไร ) ผลัผลั�ติรวม (ลั�านติ�น ) แลัะผลัผลั�ติเฉลั��ยติอไรพื้��นท��ปลั�ก (ลั�าน
ไร)ผลัผลั�ติรวม (ลั�าน
ติ�น)ผลัผลั�ติเฉลั��ย
2533 2543 2555
2533 2543 2555 2533 2543 2555
อาเซิ�ยน 18 18 23.5
41 39 75 2.3 2.2 3.2
ก�มพื้�ชีา 0.07
0.1 2.4
0.06
0.2 8.0 0.8 2.2 3.3
ไทย 7 7 8.5
21 19 30 2.7 3.0 3.6
ลัาว 0.03
0.04
0.7
0.06
0.07
2.66
2.0 1.5 3.8
เม�ยนมาร/
0.03
0.04
0.3
0.05
0.07
0.7 1.5 1.6 2.1
ฟ;ลั�ปป;นส่/
1.3 1.3 1.4
1.9 1.8 2.2 1.3 1.3 1.6
เว�ยดนาม
1.6 1.5 3.5
2 2 10 1.3 1.3 2.8
อ�นโดน�เซิ�ย
8 8 7 16 16 24 2.0 2.0 3.2
มาเลัเซิ�ย
0.4 0.1 0.04
0.10
0.14
0.13
1.6 2.3 2.7
บร�ไน 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ส่�งค/โปร/ 0 0 0 0 0 0 0 0 0
9
ส่ถานการณ/ของไทยส่ถานการณ/ของไทยการผลั�ติ•เกษติรกรผ��ปลั�กประมาณ 500,000 ราย•เป+นเกษติรกรรายยอย พื้ท.ปลั�กเฉลั��ย 16 ไร/คร�วเร�อน•ผลั�ติม�นส่�าปะหลั�งได�มากท��ส่3ดในเอเชี�ย ยกเว�นป0ท��ประส่บป>ญหาเพื้ลั��ยแป4งระบาดท��ท�าให�ผลั�ติได�น�อยกวาอ�นโดน�เซิ�ย•พื้ท . ปลั�กป0ลัะประมาณ 8 ลั�านไร ผลัผลั�ติประมาณป0ลัะ 26 – 30 ลั�านติ�น
10
รายการ 2552
2553
2554
2555
2556
อ�ติราเพื้��ม(ร�อยลัะ)
2557*
เน��อท��เก8บเก��ยว (ลั�าน
ไร)ผลัผลั�
ติ (ลั�านติ�น)ผลัผลั�ติติอไร (กก./ไร)
8.29
30.093,628
7.4122.0
12,97
2
7.10
21.913,088
8.51
29.853,506
8.14
28.283,474
1.021.820.79
7.98
28.753,601
เน��อท��เก8บเก��ยว ผลัผลั�ติ แลัะผลัผลั�ติติอไร เน��อท��เก8บเก��ยว ผลัผลั�ติ แลัะผลัผลั�ติติอไร ของไทย ป0 ของไทย ป02552-2557 2552-2557
11
ป0ม�นอ�ดเม8ด ม�นเส่�น แป4งม�นส่�าปะหลั�ง รวม
ผลั�ติภ�ณฑ์/ปร�มาณ
ม�ลัคา
ปร�มาณ
ม�ลัคา
แป4งด�บ แป4งด�ดแปร
ปร�มาณ
ม�ลัคา
ปร�มาณ
ม�ลัคา
ปร�มาณ
ม�ลัคา
2552
2553
2554
2555
2556*
0.330.160.040.080.07
1,482
785284577490
4.0
2
4.1
2
3.694.61
4.7
2
1
8 ,96425,19329,25233,23932,500
1.80
1.74
1.89
2.24
2.20
16,65124,55328,23830,79631,500
0.70
0.69
0.79
0.85
0.89
12,84415,60919,05618,93019,800
6.85
6.71
6.41
7.78
7.88
49,94166,14076,83083,54284,290
อ�ติรา
เพื้��ม(ร�อย
ลัะ)
-31.15
-22.29
4.42
14.51
6.76
16.20
7.10
11.17
4.37
13.66
ปร�มาณแลัะม�ลัคาการส่งออกม�นส่�าปะหลั�งแลัะผลั�ติภ�ณฑ์/
ปร�มาณ : ลั�านติ�น ม�ลัคา : ลั�านบาท
12
ติลัาดหลั�กท��ส่�าค�ญของผลั�ติภ�ณฑ์/ม�นส่�าปะหลั�งส่วนใหญอย�ในทว�ปเอเชี�ย
- ม�นเส่�น ได�แก จ�น - ม�นอ�ดเม8ด ได�แก จ�น แลัะ
ญ��ป3?น - แป4งม�นส่�าปะหลั�งด�บ ได�แก
จ�น อ�นโดน�เซิ�ย ไติ�หว�น มาเลัเซิ�ย แลัะญ��ป3?น
- แป4งม�นส่�าปะหลั�งด�ดแปร ได�แก ญ��ป3?น จ�น แลัะอ�นโดน�เซิ�ย
13
แหลังผลั�ติส่�นค�าเกษติรหลั�กท��ส่�าค�ญติามเขติพื้��นท�� (Zoning) ของไทย
เชี�ยงใหมเชี�ยงราย
หนองคาย
ส่3ราษฎร/ธัาน�
ส่ติ�ลั ส่งขลัา
นราธั�วาส่
ระยอง
ข�าว ยางพื้ารา
ข�าว อ�อย ข�าวโพื้ด ม�นส่�าปะหลั�ง
ผลัไม� ยางพื้ารา
ข�าว อ�อย ยางพื้าราผลั
ไม� ม�นส่�าปะหลั�ง
ข�าว ยางพื้ารา ผลั
ไม� ม�นส่�าปะหลั�ง
ข�าว
ก3�ง
ก3�ง
ก3�ง
ข�าว อ�อย ข�าวโพื้ด ม�นส่�าปะหลั�ง
ข�าว อ�อย ม�น
ส่�าปะหลั�งอ�อย
ม�นส่�าปะหลั�งผลัไม�
ปาลั/มน��าม�น
ผลัไม� ปาลั/มน��าม�น ยางพื้ารา
ข�าว ปาลั/ม
น��าม�น ยางพื้ารา
ปาลั/มน��าม�น ยางพื้ารา
แหลังผลั�ติส่�นค�าเกษติรท��ส่�าค�ญของประเทศไทย กระจายติ�วอย�ติามแหลังผลั�ติ ในส่วนภ�ม�ภาคของประเทศ ท��งน�� ส่�นค�าเกษติร ซิ1�งเป+นส่วนส่�าค�ญในการข�บเคลั��อนย3ทธัศาส่ติร/
การส่งออกให�บรรลั3เป4าหมายท��วางไว� ประกอบด�วย ส่�นค�าเกษติร
ปร�มาณการผลั�ติ
ป0 2554
แหลังผลั�ติส่�าค�ญ
1. ข�าว 314. 7 ลั�านติ�น
อ3บลัราชีธัาน� นครราชีส่�มา ส่3ร�นทร/ ร�อยเอ8ด บ3ร�ร�มย/ ส่3พื้รรณบ3ร� นครส่วรรค/ พื้�ษณ3โลัก พื้�จ�ติร ก�าแพื้งเพื้ชีร
2. ม�นส่�าปะหลั�ง
219
1 ลั�านติ�นนครราชีส่�มา ก�าแพื้งเพื้ชีร ชี�ยภ�ม� ส่ระแก�ว ฉะเชี�งเทรา
3. อ�อย 959. 5 ลั�านติ�น
กาญจนบ3ร� นครราชีส่�มา นครส่วรรค/ ขอนแกน ส่3พื้รรณบ3ร�
4.ยางพื้ารา
335.ลั�านติ�น
ส่3ราษฎร/ธัาน� ส่งขลัา นครศร�ธัรรมราชี ติร�ง ยะลัา
5. ไกเน��อ 137.ลั�านติ�น101( ,
874.ลั�านติ�ว)
ชีลับ3ร� ปราจ�นบ3ร� ฉะเชี�งเทรา นครนายก ระยอง
6 . ก3�งทะเลั
579, 930
ติ�น
ส่3ราษฎร/ธัาน� จ�นทบ3ร� ฉะเชี�งเทรา นครศร�ธัรรมราชี ส่งขลัา
14
15
ศ�กยภาพื้การแขงข�น (Thailand Competitiveness Matrix)
New wave Opportunity Srar
Trouble Question mark Falling star
competitiveness
Att
racti
ve
ness
• ติลัาดโลัก• ติลัาดอาเซิ�ยน
16
- ติลัาดโลัก ประเทศไทยม�งานว�จ�ยแลัะพื้�ฒนาท��ด� ม�การน�า
เทคโนโลัย�มาใชี�ติ��งแติปลั�กจนถ1งเก8บเก��ยว ม�มาติรฐานการส่งออก พื้1�งพื้าตินเองได�ใน
การผลั�ติม�นส่�าปะหลั�ง ม�ถนนภายในประเทศท��ด� เชี��อมติอไปย�ง
ประเทศเพื้��อนบ�านได� ม�การขนส่งทางเร�อท��ด� นโยบายร�ฐในการส่น�บส่น3นการผลั�ติ การยอมร�บของติลัาดด�กรณ�แป4ง ส่วนม�น
เส่�นติ�องปร�บปร3งติ�นท3นการผลั�ติส่�ง
ศ�กยภาพื้การแขงข�นม�นส่�าปะหลั�งของประเทศไทย
17
-ติลัาดอาเซิ�ยน ประเทศไทยม�โรงงานแปรร�ปท��ท�น
ส่ม�ยแลัะมาติรฐานการส่งออกท��ด� ในขณะท��ติ�นท3นย�งคงส่�งอย�เม��อเท�ยบ
ก�บเว�ยดนาม การว�จ�ยแลัะพื้�ฒนาอยางส่ม��าเส่มอท��ง
ในเร��องการพื้�ฒนาส่ายพื้�นธั3/ท��ด� การป4องก�นก�าจ�ดศ�ติร� แลัะว�ทยาการหลั�งการเก8บเก��ยว
18
การใชี�เทคโนโลัย�ของเกษติรกรไทยการใชี�เทคโนโลัย�ของเกษติรกรไทย (สำ��รวจปี� 2553)
• การใชี�พื้�นธั3/ด� อ�นด�บ 1 เกษติรศาส่ติร/ 50
อ�นด�บ 2 ระยอง 5 อ�นด�บ 3 ระยอง 90
• การใชี�ป3Cยเคม� อ�ติราการใชี�เฉลั��ยไรลัะ 26.21 กก
• การใชี�ป3Cยคอก อ�ติราการใชี�เฉลั��ยไรลัะ 33.09 กก
• การใชี�ป3Cยหม�ก อ�ติราการใชี�เฉลั��ยไรลัะ 1.74 กก
S -ม�งานว�จ�ย-ม�เทคโนโลัย�-เกษติรกรม�ความร��-ม�ภ�ม�ป>ญญา-ม�พื้�นธั3/ด�
W-ด�นม�ความอ3ดมส่มบ�รณ/ติ��า-ด�นดาน-คาจ�างแรงงานส่�ง/หายาก-ติ�นท3นติอผลัผลั�ติส่�ง-ระบบชีลัประทานไมท��วถ1ง-การระบาดของโรคแลัะแมลัง
O-ภ�คเอกชนให้�ก�รสำน�บสำน�น-นโยบ�ยร�ฐ
T-มี�พื�ชแข่ งข่�น (อ�อย,ข่��วโพืดเลี้�$ยงสำ�ตว&ย�งพื�ร�) ทำ��ให้�พื�$นทำ�(ปีลี้)กลี้ดลี้ง-ภ�ยธรรมีช�ต+
19
20
แนวทางการพื้�ฒนา (ยกราง)ติ�นน��า1. การลัดติ�นท3นการผลั�ติติอหนวย
1.1 ส่งเส่ร�มการใชี�ป3Cยติามคาว�เคราะห/ด�น1.2 ส่งเส่ร�มการรวมกลั3มเกษติรกรเพื้��อจ�ดหาป>จจ�ย การผลั�ติ , ถายทอดความร�� ,แรงงาน(ลังแขก)1.3 ส่งเส่ร�มการเชี��อมโยงการใชี�ป3Cยจากว�ส่ด3เหลั�อใชี�(เปลั�อกม�นส่�าปะหลั�ง ) ก�บโรงงานแป4งม�นส่�าปะหลั�ง
21
แนวทางการพื้�ฒนา (ยกราง)2. การเพื้��มประส่�ทธั�ภาพื้การผลั�ติม�นส่�าปะหลั�ง
2.1การจ�ดการด�น1) ไถระเบ�ดด�นดาน2) ปร�บปร3งบ�าร3งด�น โดยใชี�ป3Cยพื้�ชี
ส่ด ป3Cยน��าหม�ก, ป3Cยหม�ก2.2 การจ�ดการน��า เชีน ระบบน��าหยด น��าใติ�ด�น
22
แนวทางการพื้�ฒนา (ยกราง)2. การเพื้��มประส่�ทธั�ภาพื้การผลั�ติม�นส่�าปะหลั�ง
2.3 พื้�นธั3/1) ผลั�ติแลัะกระจายพื้�นธั3/ในพื้��นท��2) ส่งเส่ร�มการท�าแปลังพื้�นธั3/ไว�ใชี�
เอง หร�อจ�าหนาย3) ค�ดเลั�อกพื้�นธั3/ให�เหมาะส่มก�บ
ส่ภาพื้ด�น แลัะพื้��นท��2.4 การด�แลัร�กษา
1) พื้�ฒนาศ�นย/จ�ดการศ�ติร�พื้�ชีชี3มชีน(ศจชี.)ให�ม�ประส่�ทธั�ภาพื้ครอบคลั3มพื้��นท��การปลั�กม�นส่�าปะหลั�ง โดยจ�ดให�ม�เคร��องม�อ แลัะว�ส่ด3
23
แนวทางการพื้�ฒนา (ยกราง)2) รณรงค/การใชี�เทคโนโลัย�ด�านการ
ผลั�ติ ได�แก การเติร�ยมด�น การแชีทอนพื้�นธั3/ การใชี�ระยะปลั�กท��เหมาะส่ม แลัะเทคโนโลัย�ในการเก8บเก��ยว
3) การส่งเส่ร�มการใชี�เคร��องจ�กรกลัทดแทนแรงงาน ได�แก การปลั�ก การเก8บเก��ยว ใส่ป3Cย ก�าจ�ดว�ชีพื้�ชี แลัะการใชี�เคร��องม�อท��เหมาะส่ม2.5 ศ1กษาว�จ�ยการใชี�เทคโนโลัย�ส่ม�ยใหมแลัะภ�ม�ป>ญญาชีาวบ�านเพื้��อใชี�ในการเพื้��มประส่�ทธั�ภาพื้การผลั�ติม�นส่�าปะหลั�ง
24
แนวทางการพื้�ฒนา (ยกราง)กลัางน��า3. การเพื้��มม�ลัคาผลัผลั�ติ
3.1การพื้�ฒนากลั3มเกษติรกรผลั�ติม�นส่�าปะหลั�งส่ะอาดค3ณภาพื้ด�
1) ม�การก�าหนดมาติรฐานแลัะบ�งค�บใชี�มาติรฐานในการก�าหนดราคาท��เทาเท�ยมก�น
2) ก�าหนดเป4าหมายหร�อความติ�องการในการผลั�ติม�นส่�าปะหลั�งเพื้��อติอบส่นองความติ�องการของผ��ร�บซิ��อ หร�อติลัาด
25
3.2 การพื้�ฒนาม�นส่�าปะหลั�งแบบม�ส่วนรวมแบบครบวงจร เชีน ก�าแพื้งเพื้ชีรโมเดลั โคราชีโมเดลั (บ�รณาการรวมระหวางภาคร�ฐเอกชีน/ประกอบการ)
26
แนวทางการพื้�ฒนา (ยกราง)ปลัายน��า4. การติลัาด
4.1Contract Farming (ติลัาดข�อติกลังลัวงหน�า)4.2 การเชี��อมโยงเคร�อขายระหวางผ��ผลั�ติแลัะผ��ร�บซิ��อ
1) จ�ดท�าฐานข�อม�ลัด�านการผลั�ติแลัะผ��ประกอบการร�บซิ��อ ในพื้��นท�� 2) รวบรวม แลัะแลักเปลั��ยนข�อม�ลัด�านติลัาด แลัะราคาร�บซิ��อ
3) ส่ร�างเคร�อขายระหวางผ��ผลั�ติ ผ��ประกอบการ เพื้��อให�ส่�นค�า ม�ค3ณภาพื้ติามความติ�องการของติลัาด
27
4) เพื้��อส่มรรถนะความส่ามารถในการแขงข�นให�ก�บผ��ประกอบการโดยเติร�ยมความพื้ร�อมผ��ประกอบการ
- อบรม/ศ1กษาด�งานติ�นแบบ- การประชีาส่�มพื้�นธั//การส่��อส่าร
โดยผานระบบ IT
ข�อเส่นอแนะอ��นๆ1) จ�ดติ��งกองท3นพื้�ฒนาม�นส่�าปะหลั�ง
1.มี�ตรฐ�นสำ+นค��เกษตรสำ) AEC เพื+(มีคว�มีแตกต �ง/เห้มี�อน ระว �ง ASEAN GAP+GAP2.กฎ ระเบ�ยบ ข่�อบ�งค�บเก�(ยวก�บสำ+นค��เกษตร (ข่�อมี)ลี้เพื+(มีเต+มี จ�กว+ทำย�กรในพื�$นทำ�( , ร�ยสำ+นค��ทำ�(มี�ปี/ญห้�ร�ยพื�$นทำ�()3.กองทำ�น FTA / ก�รเปี1ดเสำร�ด��นก�รค��4.TCM ห้ลี้�กก�ร/ทำ�(มี�ข่อง TCM สำร�ปีว �แต ลี้ะพื�ชอย) ในจ�ดไห้น(จ�กเอกสำ�ร)5.แบ งกลี้� มีพื�ชเพื�(อร วมีก�นว+เคร�ะห้&แนวทำ�งสำ งเสำร+มีร�ยพื�ช เพื�(อน��สำ) ก�รปีฏิ+บ�ต+ในพื�$นทำ�(
- สำถ�นก�รณ์&ก�รผลี้+ต- สำถ�นก�รณ์&ก�รผลี้+ตข่องเพื�(อนบ��นใน ASEAN- สำถ�นก�รณ์&พื�ช ข่�อได�เปีร�ยบ/เสำ�ยเปีร�ยบ
29
ข�อม�ลัท��ว�ทยากรกลั3มน�าเส่นอ
- แนวทำ�งสำ งเสำร+มีภ�พืรวมี- ต�นทำ�นก�รผลี้+ต- แนวโน�มีพื�$นทำ�(ปีลี้)ก- ปี/ญห้�
จ�ดทำ��แนวทำ�งไปีสำ) ก�รปีฏิ+บ�ต+ร�ยพื�ช อภ+ปีร�ย + น��เสำนอ
สำ งให้�จ�งห้ว�ดไปีปีระย�กต&ใช�ในพื�$นทำ�(
30
ผ��รวมอภ�ปรายน�าข�อม�ลัมาประกอบ