ศลปกรรมสาร 55
การศกษาการด�าเนนการสรางสรรคและคณสมบต
นกสรางสรรคผลงานนาฏศลปรวมสมย
กรณศกษา : World Dance Alliance Asia Pacific 2016
A study of the creation contemporary dance process and properties
of choreographer in contemporary dance.
Case study: World Dance Alliance Asia Pacific 2016
1อาจารยประจ�าสาขาวชานาฏยศลปคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมหาวทยาลยราชภฏ
บานสมเดจเจาพระยา
บทคดยอ
การศกษาการด�าเนนการสรางสรรคนาฏศลปรวมสมยนอกจากศกษาใน
รปแบบทฤษฎในต�าราการศกษาจากกรณตวอยางเปนอกหนงวธทจะท�าใหผเรยน
ผศกษาไดเหนถงกระบวนการในการท�างานในเชงปฏบตบทความฉบบนเรมมาจาก
ผศกษาไดเขารวมChoreolab2016ซงจดโดยWorldDanceAllianceโดยม
วตถประสงคเพอศกษาการด�าเนนการสรางสรรคนาฏศลปรวมสมยและคณสมบต
ผสรางสรรคผลงานนาฏศลปรวมสมยกรณศกษา:WorldDanceAllianceAsia
Pacific2016สามารถน�าขอมลทศกษาจดสรางการด�าเนนการสรางสรรคนาฏศลป
รวมสมยใหเปนแบบแผนทสามารถน�าไปใชไดจรงผศกษาไดเขารวมเวรคชอปเพอ
สรางสรรคผลงานทางนาฏศลปรวมสมยเปนระยะเวลา9วนบนทกขอมลสงเกต
สมภาษณพรอมทงอางองหลกการทฤษฎและน�ามาสรปตามวตถประสงคทผศกษา
ไดก�าหนดไวพบวาการคดเลอกนกสรางสรรคผลงานนาฏศลปรวมสมยทเขามารวม
โครงการแสดงใหเหนถงการด�าเนนการสรางสรรคและคณสมบตของผสรางสรรค
นาฏศลปรวมสมยทเปนประโยชนอยางมาก เพอน�ามาพฒนานาฏศลปรวมสมยใน
ธนกร สรรยวราภภ1
The Fine & Applied Arts Journal56
ประเทศไทยผศกษาสามารถสรปการด�าเนนการสรางสรรคผลงานนาฏศลปรวมสมย
8 ขนตอน และเพมเตมคณสมบตของผสรางสรรคผลงานนาฏศลปรวมสมยทควร
โดยไดขอสรปมาจากสถานการณจรงรวมถงเอกสารทมผทกลาวไว
ค�าส�าคญ:การสรางสรรค,นกสรางสรรคผลงานนาฏศลป,นาฏศลปรวมสมย
Abstract
AStudyofContemporaryDanceinadditiontothecreationof
atheoreticaltreatise.Acasestudyisanotherwaytomakethestudents
haveseenthestudyprocessofworkinpractice.Thispaperstarted
fromthewriterwasparticipantsinChoreolab2016,organizedbythe
WorldDanceAlliance,withtheaimtostudytheimplementationof
creativecontemporarydanceandchoreographerproperties.Thecase
study:WorldDanceAllianceAsiaPacific2016canbebuiltprocess
patterntocreatecontemporarydancethatcanbeused.Theeducator
had joined Choreolabworkshop for nine days to record, observe,
interview,referenceprinciples,theoriesandcometotheconclusion
thatthestudywasdefined.Thecastingchoreographersto jointhe
projectthatshowedtheimplementationofinnovativeandcreative
featuresofcontemporarydancethatareveryusefulforthedevelop
contemporarydanceinThailand.Thewriterconcludedtheimplementation
of the creation contemporary dance process in eight stages and
additionalfeaturesofthecontemporarydancechoreographyshould
haveandconcludedfromthefactthatthedocumentisdiscussed.
Keyword: creativity,choreographer,contemporarydance.
ศลปกรรมสาร 57
บทน�า
การสรางสรรคผลงานทางนาฏศลปรวมสมยในประเทศไทยยงคงเปนสงใหมและยงไมมผลงานทางวชาการเผยแพรมากนกโดยเฉพาะอยางยงในเรองของกระบวนการสรางสรรคอาจเปนเพราะวานกสรางสรรคผลงานนาฏศลปรวมสมยในประเทศไทยมงเนนทจะเปนศลปนมากกวานกวชาการทมกศกษาแหลงอางองจากหนงสอเพอน�ามาเขยนแบบแผนของการเตนใหเปนระบบระเบยบ แตยงไมเหนผลงานการแสดงทเผยแพรออกสสายตาประชาชนมากนกดงนนผเขยนเหนวามความจ�าเปนอยางยงทควรมบทความทแสดงใหเหนถงกระบวนการสรางสรรคจากประสบการณและการทดลองในระดบสากลเขามาเปนกรณศกษาเนองจากปจจบนมนกเรยนนกศกษาสาขาวชานาฏศลปเปนจ�านวนมาก และมรายวชานาฏศลปรวมสมยหรอรายวชานาฏศลปสรางสรรคเปนรายวชาบงคบทมการบรรจอยในหลกสตรของสาขาวชานาฏศลปเกอบทกมหาวทยาลยในประเทศไทย การศกษากระบวนการสรางสรรคนาฏศลปรวมสมยนอกจากศกษาในรปแบบทฤษฎในต�าราการศกษาจากกรณตวอยางเปนอกหนงวธทจะท�าใหผเรยนผศกษาไดเหนถงกระบวนการในการท�างานในเชงปฏบตบทความฉบบนเรมมาจากผศกษาไดเขารวมChoreolab2016ซงจดโดยWorldDanceAllianceองคกรเตนระดบนานาชาตทเปดโอกาสใหนกเตนทวโลกสงผลงานเพอคดเลอกเขารวมกจกรรมChoreolab (หองทดลองการออกแบบนาฏศลป) โดยโครงการWorldDance Alliance Asia Pacific 2016 ถอเปนโครงการแลกเปลยนองคความรทางดานนาฏศลปสากลรวมสมยระดบโลกทมประเทศตาง ๆ จากทวทกมมโลกเขามารวมฝกปฏบตและสมนาทางวชาการ ครงนผทเขามารวมฝกปฏบตมาจากหลากหลายประเทศ ไดแก ไทย ไตหวน สงคโปร ฮองกง มาเลเซย ออสเตรเลยสหรฐอเมรกาและเกาหลใตซงเปนประเทศเจาภาพประจ�าปนโดยกจกรรมจะแบงออกเปน2หมวดหลกคอการเขารวมฝกปฏบตเพอสรางสรรคผลงานทางนาฏศลปรวมสมยตงแตวนท14กรกฎาคมถงวนท22กรกฎาคมพ.ศ.2559รวมระยะเวลา9 วน และการจดสมมนาแลกเปลยนองคความรเชงวชาการ ผเขยนเลงเหนถงคณประโยชนการแบงปนประสบการณพรอมทงน�าหลกการอางองทฤษฎจากนกวชาการเพอใหไดเนอหาทมคณปะโยชนตอผอานมากทสด
The Fine & Applied Arts Journal58
วตถประสงค
◉ เพอศกษาการด�าเนนการสรางสรรคนาฏศลปรวมสมย กรณศกษา:
WorldDanceAllianceAsiaPacific2016
◉ เพอศกษาคณสมบตผสรางสรรคผลงานนาฏศลปรวมสมยกรณศกษา:
WorldDanceAllianceAsiaPacific2016
◉ เพอน�าขอมลทศกษาจดสรางการด�าเนนการสรางสรรคนาฏศลปรวมสมย
ใหเปนแบบแผนทสามารถน�าไปใชไดจรง
นยามศพท
กอนทจะเขาใจกระบวนการ จ�าเปนตองเขาใจความหมายของค�าวา
“การสรางสรรคนาฏศลปรวมสมย”วาความหมายอยางไรเพอทจะน�าไปสกระบวนการ
ทชดเจนมากยงขนในล�าดบตอไป
การสรางสรรค หมายถง การสรางใหมใหเปน เชน สรางสรรคความสข
ความเจรญใหแกสงคมลกษณะของการสรางสรรคศลปะการสรางสรรคความคด
สรางสรรค(พจนานกรมแปลไทย-ไทยราชบณฑตย)และมผวเคราะหจากนกวชาการ
ตางประเทศโดยใหความหมายวาเปนกระบวนความคดรปแบบใหมเพอสรางสงใหม
โดยมจดมงหมายเพอแกปญหา วเคราะห หรอสรางสงใหมใหเกดขน จ�าเปนตอง
อาศยจนตนาการ คดหลากหลายรปแบบ เพอน�าความคดนน ๆ ออกไปจากสงท
เคยมอยเดม (นาฏวดจ�าปาด,2554:22)จะเหนไดวาหากวเคราะหเฉพาะค�าวา
ความคดสรางสรรคคงจะหลกเลยงไมไดทจะตองนยามค�านวาเปน“ความคดทกอให
เกดสงใหม สรางสงทแตกตางจากของเดมทมอยแลว โดยอาจน�าของเดมทมอย
มาปรบปรงพฒนาหรอสรางสงใหมทอาศยจนตนาการเปนสงสงเสรมกเปนได”
นาฏศลป หมายถง การรองร�าท�าเพลงในทกรปแบบ (สนทรยนยม,
มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา,2554:12)ซงในปจจบนอาจจะหมาย
รวมถงการเคลอนไหวรางกายเพอแสดงออกถงความรสกโดยมสวนประกอบส�าคญ
ศลปกรรมสาร 59
ทง6ดานคอเรองราวทาทางดนตรเครองแตงกายสถานทและประเภทของ
การแสดง โดยผลงานตองสามารถสะทอนคณคาดานหนงดานใด เชน คณคา
เชงรสนยมสวนตวคณคาเชงสงคมหรอคณคาเชงวฒนธรรม
ศลปะรวมสมย หมายถง ผลงานศลปะทตองไมตอบสนองเฉพาะดาน
ความงามอยางเดยวเทานนแตผลงานศลปะจ�าเปนตองใหคณคาดานอนๆแกผชม
เชนลกษณะการใชงานการสะทอนบรบท(รศ.ดร.ศภกรณดษฐพนธ,สมภาษณ,
2559)หรอสรางประสบการณรวมรวมถงเปนเครองมอในการแลกเปลยนความคด
ระหวางมนษยกบมนษย(รศ.ดร.ธเนศวงศยานนาวา,สมภาษณ,2559)โดยยคของ
ศลปะและแนวความคดนกอใหเกดรปแบบนาฏศลปรวมสมยทเปนสวนหนงในบรบท
ของศลปะรวมสมยโดยมผกลาวไววา“นาฏศลปรวมสมยคอการแสดงและการเตน
ทมการพฒนาตามชวงเวลาสอดคลองไปกบยคสมย ปจจบนแนวความคดทาง
สงคมศลปะเปลยนไปท�าใหนาฏศลปรวมสมยเกดการเปลยนแปลงตามไปกอใหเกด
แนวความคดทเปลยนไปจากเดมแตสงหนงทยงคงเหมอนเดม(วรารมยปจฉมสวสด,
สมภาษณ,2559)หากน�าความหมายของศลปะรวมสมยเปนทตงอาจจะกลาวไดวา
นาฏศลปรวมสมย คอ การแสดง การเตน การเคลอนไหวทมความอสระมากขน
สามารถใชเปนเครองมอในการแลกเปลยนความคดระหวางมนษยโดยใชเครองมอ
และกระบวนการสรางสรรคตามแบบฉบบของผสรางสรรคเอง
โดยสรปการสรางสรรคนาฏศลปรวมสมย หมายถง การสรางการแสดง
การเตนการเคลอนไหวทผานกระบวนความคดรปแบบใหมสรางสงใหมโดยอาศย
จนตนาการทความอสระมากขนในการสรางผลงานไมจ�าเปนทจะตองสะทอนถง
ความงามเพยงอยางเดยวสอดคลองกบเนอหาในหนงสอ Choreographic ทให
ค�านยามวา “เปนการจดเรยงล�าดบความสมพนธระหวาง พนท ภาษา การจด
องคประกอบการแยกสวนและจรยธรรมซงการสรางสรรคผลงานทางนาฏศลป
อาจเลอกจดทสนใจเพยงขอเดยวและน�าสวนอนๆ เขามาเชอมโยงความสมพนธ
(JennJoy,2014:1)ไมไดมงใหความสนใจดานความงามเปนประเดนหลก
The Fine & Applied Arts Journal60
วธการด�าเนนงานวจย
ผศกษาไดเขารวมฝกปฏบตเพอสรางสรรคผลงานทางนาฏศลปร วมสมย เป นระยะเวลา 9 วนมกระบวนการดงตอไปน
ภาพท 1 แผนประชาสมพนธ
World Dance Alliance Asia Pacific 2016
ทมา : World Dance Alliance, 2016
วนท 1
โครงการไดแบงกลมเพอสรางสรรคผลงานสรางสรรค5กลมโดยม3กลม
เปนการรวมตวของสมาชกจากประเทศตางๆและอก2กลมเปนการสรางสรรค
ผลงานจากนกเตนเกาหลใต เนองจากมความหลากหลายทางเชอชาต ภาษาและ
มความถนดทแตกตางกนท�าใหผสรางสรรคผลงานจ�าเปนตองเรยนรความสามารถ
ของนกเตนแตละคน โดยเรมจากทาทางทผ สรางสรรคผลงานออกแบบขนมา
จากนนใหนกเตนเลอกชวงของการเคลอนไหวทรสกวาตนเองมความถนดหรอจะ
ปรบเปลยนได เปนไปในทศทางเดยวกบความเหนทวา “การใหท�าตามของผสอน
อาจจะไมสงผลอะไรแตถาโชคดนกเตนอาจจะไดรบแรงบนดาลใจและตอบสนอง”
ดงนนวธการทนาสนใจเพอกระตนนกเตนคอ “ใหนกเตนหยบสงทตนเองสนใจ
ขนมาสรางสรรคโดยประสบการณของตนเอง”(LynneAnneBlomandL.Tarin
Chaplin,1989:4)จากกระบวนการนท�าใหเหนวานกเตนแตละคนมความถนด
อะไรอกทงเปนการสรางสมพนธภาพใหแกสมาชกในกลมนกออกแบบด�าเนนการ
ใหนกเตนถายทอดทาทางของตนเองทสรางสรรคขนมาใหแกสมาชกคนอนๆ
เพอเรมบทสนทนาและแลกเปลยนสงทตนเองถนดและไมถนด ขนตอนนสงผลให
ศลปกรรมสาร 61
นกเตนเรมมความใกลชดและสนทสนม ผสรางสรรคจงเรมด�าเนนการสรางสรรค
ผลงานโดยน�าสงทสมาชกในกลมคดขนมาเรยงรอยใหเปนผลงานตามแนวความคด
จากผสรางสรรคผลงาน
ภาพท 2 ผเขารวมอบรมไดฝกปฏบต เพอ
สรางสรรคผลงานทางนาฏศลปรวมสมย
ทมา : ธนากร สรรยวราภภ, 2559
สรปการเปดโอกาสใหนกเตนแสดงความเปนตนเองและก�าหนดรปแบบ
การแลกเปลยนความคดระหวางสมาชกในกลมท�าใหเกดความสมพนธทเรวอกทง
เปนการเรยนรระหวางนกเตนและผสรางสรรคซงจะเปนประโยชนตอการสรางสรรค
ผลงานในระยะเวลาอนจ�ากด
วนท 2
จากการสงเกตของผสรางสรรคผลงานสงผลใหเกดแนวความคดและ
การออกแบบการเคลอนไหวผสรางสรรคไดสรางชวงการเคลอนไหว(Movement
phrase) 5 ชวง นกเตนทกคนเรยนรการเคลอนไหวเหลานน พฒนารปแบบ
การเคลอนไหวโดยใชเครองมอดานเวลาทสามารถประสาน วดคา และค�านวณได
เหลานลวนแลวแตแสดงความเปนตวตนของผสรางสรรคผลงาน ทงการใชจงหวะ
เรวชาสลบไปมา แสดงใหเหนถงความกลว ความตนเตนปญหากอใหเกด
ความหลากหลาย ทงในรปแบบการเคลอนไหวและความหมาย (Lynne Anne
BlomandL.TarinChaplin,1989:58)เพมความนาตดตามดวยการจดนกเตน
ใหเขา-ออก โดยไมเรยงตามล�าดบกอใหเกดความนาสนใจและผชมจะไมสามารถ
คาดเดาไดวาจะเกดอะไรขนตอไปเมอท�าโครงสรางการแสดงเสรจตามทผสรางสรรค
ผลงานตงไวผสรางสรรคจงทบทวนสงทไดสรางขนเมอครงทแลวเพอน�าความถนด
ของนกเตนแตละคนมาน�าเสนอ เพอกอใหเกดมตของการแสดงนาฏศลปรวมสมย
The Fine & Applied Arts Journal62
ทม งเนนถงการแสดงออกถงความเปนมนษย โดยเนนความเปนตวของตวเอง
เพอน�าเสนอสสายตาของผรบชม(ดร.เกษมเพญภนนท,สมภาษณ,2559)
การเลอกเพลงของผสรางสรรคไมเนนดนตรทมจงหวะบงคบ เพอให
นกเตนสามารถสรางจงหวะของตนเอง และสรางจงหวะไปพรอมกบนกเตนทเตน
อยในชวงเวลาเดยวกนหวขอSilence,SoundandMusicมประเดนทนาสนใจ
คอผสรางสรรคผลงานสามารถเลอกท�าตามสงทตนเองคดวาเหมาะสมซงเปนสงท
ส�าคญมากทจะรถงทางเลอกทเปนไปไดในชวงนนๆ (Lynne Anne Blom and
L.TarinChaplin,1989:156)ในกรณศกษานผออกแบบตองการเสยงเปนเพยง
บรรยากาศทสงเสรมการแสดงเทานน ไมใชเครองมอทจะก�าหนดรปแบบของ
การเคลอนไหวเชนเดยวกบการแสดงอนๆ
สรป ในชวงเวลาทมจ�ากดผสรางสรรคควรออกแบบการเคลอนไหวเพอ
สอดคลองกบนกเตนจ�าเปนตองอาศยการสงเกตทดทศนคตทดและการวางแผน
ทดผสรางสรรคจ�าเปนตองรวาตองการอะไรเพอใหการด�าเนนงานใชเวลาสนทสด
วนท 3
ความค นเคยของสมาชกในกล มทดลองมผลกระทบอยางมากตอ
การสรางสรรคผลงาน ผเขยนไดตงขอสนนษฐานไววา หากสมาชกในกลมคนใด
คนหนงมความกลาแสดงออกอาจท�าใหสมาชกคนอน ๆ ในกลมมความกลาทจะ
ท�าตามสอดคลองกบแนวคดจตวทยากลมของฟรอยดทวา คนเมออยในกลมจะม
การแสดงออกเหมอนเดกขาดความอดทนอดกลนตอสงทตองการและรสกวาตนเอง
มอ�านาจ (ศาสตราจารย ดร. ยศ สนตสมบต, 2550 : 62) จงไมนาแปลกใจเมอ
สมาชกในกลมมความสนทสนมท�าใหเกดความกลาทจะแสดงออกถงสงทตนเอง
ตองการน�าเสนอจงเปนขอดทท�าใหกระบวนการสรางสรรคด�าเนนไดอยางรวดเรว
และกระตนแนวความคดใหมใหแกผสรางสรรค
ผสรางสรรคผลงานไดน�าสถานการณตาง ๆ มาสรางการเคลอนไหว
เพอสะทอนถงความเกนพอดของมนษยในสงคมปจจบนผานหวขอ Brutal Body
ซงมความหมายวา ความโหดรายของรางกาย ผสรางสรรคไดหยบสถานการณท
ตนเองสนใจสผลงานไดแกการจโจมเขาหาเพอนทไมไดเจอกนมานานกอใหเกด
ศลปกรรมสาร 63
อาการเกรงทางรางกาย การเขาไปเลนกบสนขของบคคลอน ความเหนอยจาก
การวงเกนก�าลง การดมสรา การเสพยาเสพตด เสพความเจบปวด การสงสรรค
อาการทองเสย ท�ารายรางกาย การคลอดลก และการลวนลามหวขอ Violent
Desire ในหนงสอ Choreographic ไดใหความเหนเกยวกบความรนแรงกบ
การสรางสรรคนาฏศลปไววา“ความรนแรงทอยไมไดมเฉพาะเงาทมอยรอบตวเทานน
แตหมายถงระบบสญลกษณทแสดงออกอยางเปนระบบเพอแสดงความหมายของ
วตถและอดมการณอนลกซงรวมถงการแสดงออกทางกายภาพเชนกน”(JennJoy,
2014 : 69) การทดลองครงนผสรางสรรคมงเนนการเคลอนไหวทางกายภาพทง
อาการเกรงความผอนคลายของรางกายความเรวของการหายใจสหนาฯลฯใน
กระบวนการนผสรางสรรคเปดโอกาสใหนกเตนสามารถสรางสรรคเสยงใหสอดคลอง
ไปกบการเคลอนไหวของสมาชกแตละคนเพอกอใหเกดความเปนธรรมชาต และ
เพอสนบสนนการแสดงออกทางกายภาพของนกเตน (LynneAnneBlomand
L.TarinChaplin,1989:158)แตมขอแมอยวาเสยงทออกมานนจะตองไมใชภาษา
ทใชสอสารกนในปจจบน
ขอสงเกตจากการเขารวมกระบวนการสรางสรรคทงสามวนจะเหนไดวา
ผสรางสรรคผลงานจะเกดแนวความคดใหมๆภายใตแนวความคดหลกสงเกตได
จากการทผ สรางสรรคผลงานจะคอยจดทสงทตนเองตองการในสมดและให
สมาชกแตละคนสรางสรรคการเคลอนไหวออกมาดงนน จนถงขนตอนนวตถดบ
การเคลอนไหวถกสะสมมากขนเรอยๆ ขอเสยของประเดนนคอ สมาชกแตละคน
ไมสามารถจ�ารายละเอยดของวตถดบแตละชนได ท�าใหตองทการทบทวนกนเอง
อยบอยครง
สรปผสรางสรรคผลงานจ�าเปนตองรถงความความคดของตนเองเพอทจะ
ไดด�าเนนการไดตรงกบความคดของตนเองใหไดมากทสด โดยเฉพาะการท�างาน
ทมระยะเวลาอนสน หมายความวาไมเพยงแตตองวางแผนโครงสรางกอน
การสรางสรรคเทานน ในชวงการสรางสรรคจ�าเปนตองสงเกตและวางแผน
ตลอดเวลาหากผสรางสรรคไมสามารถจดระบบใหมความเหมาะสมจะสงผลโดยตรง
ตอนกเตนในทนท
The Fine & Applied Arts Journal64
วนท 4
ผสรางสรรคผลงานเรมกระบวนการโดยมงเนนทการสรางจงหวะและ
ทาทางทเฉพาะเจาะจงมากขนไมใหเกดการดนสด(Improvisation)ซงแสดงไดถง
หนาทของผสรางสรรคผลงานตองเปนผก�าหนดโครงสรางทาทางและจงหวะของ
การแสดงออกโดยผานน�าหนกพนทเวลาและความตอเนองทมความหลากหลาย
ใหเกดความนาตดตามของผลงานสรางสรรคตามทฤษฎของ Ludolf Laban
สงทสงเกตไดชดเจนมากทสดคอความหนกเบาของเสยงทน�ามาประกอบในครง
กอนหนาน ในครงนผสรางสรางสรรคไดก�าหนดและออกแบบตามแบบแผนทได
เตรยมเจาะจงใหเกด
ความหลากหลายของ
น�าหนกและรปแบบ
เสยงซงสงผลโดยตรง
ตอการเคลอนไหว
ผสรางสรรคไดน�าเอาชวงการเคลอนไหวระยะสนทผแสดงออกแบบตงแต
วนแรกน�ามาปะตดปะตอใหเกดความตอเนองและท�าใหภาพของชวงการเคลอนไหว
ระยะสนของทง3กลมนนด�าเนนไปในทศทางเดยวกนโดยใชน�าหนกพลงงานและ
แรงเหวยงประกอบเขาดวยกน(LynneAnneBlomandL.TarinChaplin,1989
:174)ปญหาทเกดขนคอผแสดงและผสรางสรรคไมสามารถจดจ�ารายละเอยดได
ทงหมด จ�าเปนตองใชเวลากบการทบทวนและท�าซ�าอยบอยครง ผลทตามมาคอ
ผแสดงและผสรางสรรคเกดความเหนอยลาอยางไรกตามผสรางสรรคผลงานจะคอย
สงเกตพฤตกรรมของนกเตนอยเสมอและถามเสมอวาตองการทจะปรบเปลยนใน
จดทท�าใหเกดความไมตอเนองหรอไมจากการเอาใจใสของผสรางสรรคสงเกตไดวา
นกเตนทกคนจะพยายามอยางเตมทเพอใหผลงานสรางสรรคชนนออกมาอยางดทสด
ภาพท 3 การฝกปฏบต โดยมงเนนทการสรางจงหวะและทาทางทเฉพาะเจาะจง
ทมา : ธนากร สรรยวราภภ, 2559
ศลปกรรมสาร 65
สรป การเอาใจใสดแลของผสรางสรรคผลงานถอเปนคณสมบตทส�าคญ
อกประการหนง นอกจากการเอาใจใสเพอใหผลงานมคณภาพแลว ความเอาใจใส
นกเตนจะสามารถผลกดนใหนกเตนรวมมอท�างานไดอยางมประสทธภาพ
วนท 5
ผสรางสรรคผลงานด�าเนนการเชอมตอชวงการเคลอนไหวระยะสนๆ ทได
สรางขน ท�าใหนกเตนเหนภาพและสามารถเขาใจเรองราวของผลงานนาฏศลป
สรางสรรคไดงายขน นอกจากนนในขนตอนนผสรางสรรคเรมเกบรายละเอยดใน
การเคลอนไหวพรอมทงการเชอมตอแตละชวงเพอไมใหเกดความสบสนแกตวของ
นกเตนและผชมการด�าเนนงานในขนตอนนสามารถท�าใหนกเตนเกดความชดเจน
และเกดระบบขนตอนของล�าดบการแสดงเนองจากการทดลองทผานมาตลอดระยะ
เวลา4วนวนละ8ชวโมงมวตถดบจ�านวนมากทนกเตนจ�าเปนทจะตองจ�าเพราะ
เมอไหรกตามทผสรางสรรคผลงานตองการเลอกใชวตถดบใดๆยอมสามารถทจะ
ท�าได เพราะฉะนนในขนตอนนสามารถพสจนใหเหนไดวา นกเตนไมใชเพยงแต
ผใชรางกายในการถายทอดความรสกหรอเรองราวทตองการแสดงออกมาเทานน
แตจ�าเปนตองมทกษะในการจดจ�า แกไขปญหาเฉพาะหนา รจกปรบเปลยนได
อยางรวดเรว ซงประเดนนจะแสดงคณสมบตของนกเตนไดอยางชดเจนวานกเตน
คนใดมความใสหรอไมใสใจตอหนาทของตนเอง
สรป การจดเรยงล�าดบการแสดงของผสรางสรรคผลงานเปนสงทท�าให
นกเตนเกดความเขาใจในเสนทางของการแสดงมากขนยงมล�าดบชดเจนมาเทาไหร
ความเขาใจทางการแสดงออกทางกายภาพกจะมมากขนเทานนโดยเฉพาะอยางยง
ในกรณทมระยะเวลาจ�ากด
วนท 6
ในการด�าเนนการฝกซอมผสรางสรรคผลงานไมทบทวนการซอมของครง
ทผานมาแตสรางสรรคชวงการเคลอนไหวเพมเตมเพอใชส�าหรบเชอมตอผลงานท
สรางมาสงผลใหนกเตนเกดความเหนอยลาไมสามารถจดจ�าสงตางๆ ไดเปนอยางด
วธการแกไขปญหาขอผสรางสรรคผลงานคอ ใสเรองราวและความหมายลงไปใน
ทาเตนเพอใหนกเตนสามารถจดจ�าเปนเคลดลบทท�าไดไมยากนอกจากนนวธการน
The Fine & Applied Arts Journal66
ยงสงผลทางตรงตอการแสดงออกของนกเตนอกดวย ถงเวลาซอมชวงบาย
ผสรางสรรคผลงานไดทดลองผลงานสรางสรรคของตนเองกบสถานทแสดงจรง
ปญหาทเกดขนคอเวทไมไดเปนไปตามทผสรางสรรคผลงานวางแผนไวจ�าเปนตอง
เกดการปรบเปลยนและยอมรบสถานการณทเกดขนอยางหลกเลยงไมไดการฝกซอม
ในวนนทงวนไมมการทบทวนสงทไดด�าเนนการทผานมาทงๆทเหลอเวลากอนถง
การแสดงเพยง3วนเทานน
สรป ผ สรางสรรคผลงานตองเปนผมไหวพรบ สามารถแกไขปญหา
เฉพาะหนาได โดยเฉพาะปญหาทเกดขนกบความรสกของนกเตน หมายความวา
ผสรางสรรคผลงานมหนาทดแลเอาใจใสไมวาจะเกดปญหาหรอไมเกดปญหากบ
นกเตนกตาม
วนท 7
ผสรางสรรคผลงานคอยๆจดเรยงล�าดบการแสดงไปในแตละชวงโดยทใน
แตละชวงนนจะมการท�าซ�าหลายครงเนองจากจะท�าใหนกเตนสามารถจดจ�าล�าดบ
และจงหวะในการแสดงไดอยางแมนย�ามากยงขน ส�าหรบนกเตนมความเหนวา
วธการนถงแมจะเหนอยและใชพลงงานของรางกายมากแตถอวาเปนวธการทใช
ไดผล จะเหนไดจากการทผสรางสรรคผลงานใหเรมแสดงตงแตตนจนจบ นกเตน
สามารถจดจ�าล�าดบการแสดงและจงหวะอยางทผสรางสรรคผลงานไดสรางไว ใน
การซอมครงนผสรางสรรคผลงานจะล�าดบเวลาและแบงอยางชดเจนวาชวงเวลาไหน
ซอมชวงการแสดงทเทาไหร ท�าใหนกเตนรวาตนเองจะตองท�าอะไรตอไป ถอเปน
ขอดและสงผลดตอการซอมเปนอยางมากเมอขนสเวทการแสดงผสรางสรรค
ผลงานมเวลาเพยง20นาทเทานนในการซอมเวทผสรางสรรคผลงานจงแกไขปญหา
เฉพาะหนาดวยการใหนกเตนขนไปใชเวทในการซกซอมเพอใหเกดความคนชน
ตอพนทและล�าดบการแสดงทจะเกดขน
สรป ความละเอยดของการท�างานถอวาเปนสงส�าคญอยางมากจะเหนได
จากกรณตวอยางทผสรางสรรคคอยๆ จดเรยงล�าดบการแสดงและใหนกเตนท�าซ�า
ไปเรอยๆ ขอดของจดนคอนกเตนจะสามารถจดจ�ารายละเอยดตางๆ ไดโดยไมตอง
กลบมาแกไขหรอพฒนาทเดมซ�าอก และผสรางสรรคผลงานตองมลกษณะนสย
ศลปกรรมสาร 67
ยดหยนตอตารางการท�างานได เนองจากแตละฝายของกระบวนการผลตอาจมปญหาทคาดไมถงดงนนในฐานะผสรางสรรคผลงานควรมลกษณะนสยนเปนส�าคญ
วนท 8
เนองจากเกดปญหาเกยวกบล�าดบการใชหองซอมท�าใหผสรางสรรคผลงานและนกเตนไมสามารถฝกซอมได ดงนนจงจ�าเปนตองงดการฝกซอมเหลอเพยงแตการขนเวทเพอทดสอบระบบเทคนคในขนตอนนเนองจากผสรางสรรคผลงานและผออกแบบแสงสอสารคนละภาษาท�าใหเกดความยากล�าบากในการด�าเนนงานวธการแกไขปญหาของผสรางสรรคคอใหนกเตนอยณต�าแหนงกอนทจะเกดการเปลยนแสงและแจงผออกแบบวาชวงเวลานนๆตองการแสดงแบบใดโดยเนนการอธบายอยางชาและเลอกใชภาษาทเขาใจงาย ผลทไดคอผสรางสรรคผลงานสามารถไดอารมณของการแสดงตามทตนเองตองการนอกจากนนผสรางสรรคผลงานจะคอยสอบถามเหลานกเตนวาเกดปญหาอะไรบนเวทหรอไม เมอมนใจวาไมมปญหาใดๆแลวผสรางสรรคผลงานจงเสรจสนภารกจของตนเอง สรป เหนไดจากกรณตวอยางหากขาดทกษะในการสอสารการท�างานของผสรางสรรคผลงานจะประสบปญหาอยางแนนอนดงนนทกษะในการสอสารถอเปนอกปจจยทท�าใหการท�างานประสบความส�าเรจ
วนท 9
ผสรางสรรคผลงานไดใหนกเตนฝกซอมดวยตนเองกอนการซอมเสมอนจรงเพอทบทวนในสงทตนเองไมสามารถจ�าไดหรอเปนการทบทวนเพอจดจ�ารายละเอยดทปรบแกในครงทผานมา ในขนตอนนผสรางสรรคผลงานไมมการเปลยนแปลงการเคลอนไหวทไดสรางสรรคกอนหนานแตเพมเตมรายละเอยดเลกๆทนกเตนอาจจะละเลย ในขนตอนนผสรางสรรคผลงานเปรยบเสมอนผตรวจสอบคณภาพเพอใหไดรายละเอยดทดทสดนอกจากนนนกเตนควรทจะจดจ�ารายละเอยดตางๆ ใหไดจะเหนไดวาทง2สวนนจ�าเปนตองท�างานควบคกนหากขาดฝายหนงฝายใดคงจะไมสามารถด�าเนนการพฒนาผลงานตอไปได หรอหากฝายหนงฝายใดละเลยหนาทของตนเองกอาจจะท�างานผลงานสรางสรรคทออกมาไมประสบผลตามทตงใจไวกอนหนา
The Fine & Applied Arts Journal68
ภาพท 4 การฝกซอมดวยตนเอง
กอนการซอมเสมอนจรง
ทมา : ธนากร สรรยวราภภ, 2559
หลงจากทผสรางสรรคท�าการซอมเสรจสนตามทผสรางสรรคไดก�าหนดไว
ผสรางสรรคไดจดการถายภาพการแสดงซงถอไดวาเปนสวนประกอบส�าคญเชนกน
เนองจากการบนทกภาพนนนอกจากจะเปนการเกบผลงานทไดสรางสรรคเอาไวแลว
ผสรางสรรคยงสามารถน�าผลงานเหลานเปนสอในการประชาสมพนธหรอน�าไป
น�าเสนอเทศกาลการเตนอนๆไดอกดวย
ในชวงเยนคอก�าหนดการแสดง นกเตนและผสรางสรรคเดนทางไปถง
โรงละครกอนเวลาแสดงเพอด�าเนนการซกซอมกบเทคนคตางๆ ภายในเวลา20นาท
ทงแสงและเสยงผสรางสรรคผลงานจ�าเปนตองควบคมการท�างานของผท�าเทคนค
ทง2เนองจากปญหาทเกดขนในชวงเวลาทซอมกอนหนานผสรางสรรคและนกเตน
ไมเคยซกซอมกบเทคนคใดๆบนเวทในกรณเชนนผสรางสรรคผลงานจ�าเปนตอง
ประกบผควบคมเทคนคเพอใหการท�างานด�าเนนการไดอยางรวดเรว ผลจากการ
ด�าเนนการผสรางสรรคไดใหสมภาษณวา “ไมสามารถดรายละเอยดของนกเตนได
ทงหมดเพราะตองควบคมภาพรวมใหสมบรณทสดตามทไดวางแผนการแสดงเอาไว”
สรป จากกรณศกษาการตรวจสอบคณภาพของผลงาน การวางแผน
ประชาสมพนธและเผยแพรผลงานถอเปนสงทหลกเลยงไมไดหากผลงานไมม
คณภาพและขาดการประชาสมพนธ การแสดงทเตยมไวอาจจะไมมผชม อกทง
การเตรยมภาพถายและวดโอสามารถชวยใหผสรางสรรคสามารถน�าผลงานทสราง
ขนไปน�าเสนอตอได
ศลปกรรมสาร 69
สรปผลการวจย
จากกรณศกษาChoreolab2016โดยWorldDanceAllianceพบวา
การคดเลอกนกสรางสรรคผลงานนาฏศลปรวมสมยทเขามารวมโครงการแสดงให
เหนถงการด�าเนนการสรางสรรคนาฏศลปรวมสมยและคณสมบตของผสรางสรรค
นาฏศลปรวมสมยทเปนประโยชนอยางมากเพอน�ามาพฒนานาฏยศลปรวมสมย
ในประเทศไทยผศกษาสามารถสรปไดดงน
◦ การด�าเนนการสรางสรรคผลงานนาฏศลปรวมสมย ◦
ประชาสมพนธ
จดวางแนวคด
และโครงสราง
เชอม
ความสมพนธ
ในกลม
สรางและ
ทดลอง
การเคลอนไหว
เรยงล�าดบ
ตามโครงสราง
ตรวจสอบ
และแกไข
จดแสดง
และ
สรปผลงาน▶ ▶ ▶ ▶ ▶
ประสานงานกบฝายเทคนค
1. จดวางแนวคดและโครงสรางผสรางสรรคผลงานจ�าเปนตองทราบวา
ตนเองตองการน�าเสนออะไร สอสารกบใคร รปแบบการน�าเสนอเปนอยางไร
แนวความคดเหลานจะท�าใหผสรางสรรคผลงานท�างานไดอยางมประสทธภาพ
ทงในดานการก�าหนดโครงสรางการแสดงเชนล�าดบขนตอนจดเรมตนจดเปลยน
จดจบ เปนตน การออกแบบการเคลอนไหวทสอดคลองกบแนวความคด และ
ระยะเวลาการด�าเนนงาน
2. เชอมความสมพนธในกลมถอเปนสงส�าคญอยางยงเนองจากจะท�าให
เกดการแลกเปลยนความคดเหนภายในกลม การแบงปนประสบการณ และ
ความทมเทในงานทตนเองไดรบ จะเหนไดวาความสมพนธของคนในกลมจะมผล
ตอการท�างานสรางสรรคเปนอยางมาก
The Fine & Applied Arts Journal70
3. สรางและทดลองการเคลอนไหว ผสรางสรรคสามารถสรางการเคลอนไหวและน�าการเคลอนไหวทสรางใหนกเตนทดลองหรอออกแบบตามโครงสรางและแนวความคดทผสรางสรรคไดจดวางเอาไว ในขนตอนนจ�าเปนตองระมดระวงเปนอยางมาก หากความสมพนธภายในกลมมความแนนแฟนจะสงผลใหนกเตนกลาทจะสรางสรรคการเคลอนไหวในรปแบบของตนเอง ท�าใหผสรางสรรคจะไดพบกบการเคลอนไหวทนาสนใจมากมายผสรางสรรคจ�าเปนตองท�าหนาทกลนกรองเพอใหไดการเคลอนไหวทตรงตามแนวความคดหลกและตอบสนองความตองการทางการแสดงของตนเอง 4. เรยงล�าดบตามโครงสราง ล�าดบขนตอนทางนาฏยศลปรวมสมยจะมความอสระตามรปแบบและแนวความคดของผสรางสรรคผลงานดงนนการด�าเนนเรองไมจ�าเปนตองตามล�าดบ1234......ผสรางสรรคสามารถสลบสบเปลยนแตตองค�านงถงขอความทตนเองตองการสอวาจะมผลตอความรสกของผชมอยางไรตรงกบแนวความคดของตนหรอไมอยางไรและในระหวางการฝกซอมหากผสรางสรรคยงไมสามารถล�าดบโครงสรางของการเลาเรองไดผสรางสรรคสามารถจดกลมของชวงการแสดงเพอฝกซอมนกเตนใหนกเตนสามารถจดจ�ารายละเอยดของแตละชวงของการแสดงและคอยจดเรยงล�าดบโดยหาวธการเชอมตอทเหมาะสมในขนตอนนหากผสรางสรรคสามารถสรปการจดเรยงล�าดบการแสดงไดเรวกจะสงผลดโดยตอนกเตนเนองจากงายตอการจดจ�าและไมท�าใหเกดความสบสนในระหวางการฝกซอม 5. ตรวจสอบและแกไข ผสรางสรรคผลงานมหนาทจบผดงานของตนเองคอยหมนตรวจสอบและวางใจใหเปนกลาง หากเหนควรวาจะตองแกไขในปฏบตในทนทเพราะหากลาชาและแกไขในชวงเวลาใกลการแสดงอาจท�าใหนกเตนเกดความประหมาในการแสดง 6. จดแสดงและสรปผลงาน ผสรางสรรคไมไดมหนาทเพยงแคท�าการแสดงขนแสดงเทานน แตในการจดการแสดงผสรางสรรคตองมสวนเปนผจดการในทกองคประกอบในการแสดงไมวาจะเปนเสอผาแสงเสยงโถงตอนรบทนงคนดวาสามารถมองเหนการแสดงไดทวถงหรอไมฯลฯเมอเสรจสนการแสดงผสรางสรรคผลงานควรจะสรปและประเมนผลงานของตนเองเพอแลกเปลยนความคดเหนกบผชมและน�าไปพฒนาผลงานในครงตอๆไป
ศลปกรรมสาร 71
7. ประชาสมพนธ การแสดงจะประสบความส�าเรจไมไดหากขาดผชมดงนน
การประชาสมพนธจงเปนสงจ�าเปนอยางยง จะเหนไดวาขนตอนประชาสมพนธใน
ภาพประกอบทผศกษาไดจดท�าขนควรเรมตงแตการสรางและทดลองการเคลอนไหว
เนองจากในชวงนเปนชวงทสรปแนวความคดหลกและเปนชวงเชอมความสมพนธ
ของนกเตนเปนทเรยบรอยผสรางสรรคจะเกดความมนใจในแนวความคดและนกเตน
ทตนเองไดวางไว ท�าใหเกดแนวทางความคดทนาสนใจในการประชาสมพนธเพอ
ดงดดผชมนอกจากนนในชวงนผสรางสรรคจะไดเหนการเคลอนไหวองคประกอบ
ตางๆ ทนาสนใจการบนทกภาพเปนสงส�าคญเพอน�าภาพประกอบเหลานนน�าเสนอ
ใหผชมไดเหนถงความนาสนใจและการเตรยมความพรอมทเกดขนและคอยกระตน
ผ ชมโดยการประชาสมพนธอยางสม�าเสมอ หากประชาสมพนธกอนการสรป
แนวความคดหลกและเชอมความสมพนธอาจจะท�าใหเกดความสบสนทางขอมล
การแสดงและขอมลนกเตนตอผชมเนองจากขอมลจะเกดเปลยนแปลงอยตลอดเวลา
8. ประสานงานกบฝายเทคนค หลงจากขนตอนทผสรางสรรคสามารถสรป
แนวความคดจ�านวนนกเตนไดแลวควรเรมประสานงานกบฝายตางๆ ทงแสงเสยง
เสอผา เวท ฉาก อปกรณประกอบฉาก ฯลฯ ส�าหรบการเตรยมความพรอมใน
การจดแสดงผสรางสรรคตองคอยสงขาวและนดประชมเพอใหฝายตางๆ เปนระยะ
จนกวาจะจบการแสดงเพอใหฝายตางๆ ทราบถงการเปลยนแปลงทเกดขนรวมถง
การแลกเปลยนความคดเหนเพอใหไดองคความรทหลากหลายปญหาความเปนไปได
ในการการพฒนาการแสดง และควรสรปประเมนผลรวมกนส�าหรบการเกบขอมล
ในการพฒนาผลงานชนตอไป
เหนไดวานกสรางสรรคผลงานทางนาฏยศลปรวมจ�าเปนตองเปนนกวางแผน
ก�าหนดกลยทธปรบใชใหเขากบนกเตนและฝายตางๆทท�างานรวมกนเพอใหได
ผลงานสรางสรรคตามทจนตนาการเอาไว เหลานลวนแลวแตเปนสวนหนงของ
คณสมบตของนกสรางสรรคผลงานทางนาฏศลปมผกลาวไววานกสรางสรรคผลงาน
นาฏศลปตองรจกสงเกตสงรอบตว ตองฝกใฝหาความรใหม มพนฐานดานสรระ
ตองมความเฉยบคมวองไวตอการแกปญหา มความรทางดานการแสดงทงดนตร
ฉาก แสง เสยง ควรจะเปนผทเปดใจกวาง และควรสรางงานออกมาในรปแบบ
The Fine & Applied Arts Journal72
ทเปนเอกลกษณของตนเอง (ดารณ ช�านาญหมอ, 2545 : 59) จากกรณศกษาผเขยนสามารถสรปคณสมบตเพมเตมไดดงน 1. ผเชอมความสมพนธ เปดโอกาสในการแลกเปลยนความคดระหวางสมาชกเกดความสมพนธทรวดเรวในกลม พรอมทงรบฟงความคดเหนระหวางนกเตนและผสรางสรรค คณสมบตนจะเปนประโยชนตอการสรางสรรคผลงานเปนอยางมากตามแนวคดของนาฏศลปรวมสมย 2. ผร นกสรางสรรคผลงานนาฏยศลปรวมสมยตองสามารถเรยนรนกเตนเพอออกแบบการเคลอนไหวใหสอดคลองกบนกเตน และดงความโดดเดนของนกเตนออกมา จ�าเปนตองอาศยการสงเกตทด ทศนคตทด ทส�าคญตองรงานของตนเองอยางดทสด รวาตนเองตองการอะไรเพอใหการด�าเนนงานใชเวลาสนทสดตรงประเดนทสด 3. นกสอสาร ผสรางสรรคผลงานตองสามารถสอสารความคดของตนเองสบคคลรอบขางได หากนกสรางสรรคมความรทอยในตวมากมายแตไมสามารถสอสารใหผฟงเขาใจ ความรหรอความคดนนกเปลาประโยชน เนองจากไมมผใดเขาใจหรอเหนคณคาของความคดนนๆ นอกจากนนการสอสารในทนหมายรวมถงการประชาสมพนธผลงานของตนเองดงประเดนทนาสนใจในผลงานสอสารกบผชมเปนการดงดดใหผคนสนใจในการแสดง 4. นกวางแผนการสรางสรรคจ�าเปนตองวางแผนตลอดเวลาทงการจดล�าดบการแสดงและการวางแผนเพอปองกนปญหา เนองจากปญหาสามารถเกดขนไดตลอดเวลาหากสนใจแตการแกปญหาเพยงอยางเดยว ไมวางแผนรบมออาจท�าใหเกดปญหาเรอรงไดในทนรวมไปถงการยดหยนตอตารางการท�างานของฝายอนๆทเกยวของเนองจากนกสรางสรรคผลงานนาฏศลปตองท�างานรวมกบผอนบางครงฝายอนอาจเกดปญหาทคาดไมถงท�าใหตารางการท�างานตองลดหรอขยาย ดงนนผสรางสรรคจ�าเปนตองสงเกตปญหาและวางแผนรบมอหากผสรางสรรคไมสามารถจดระบบใหมความเหมาะสมจะสงผลตอชนงานในทนท 5. ผดแล ทงตอตวผลงานนกเตน และฝายอนทเกยวของ การเอาใจใสถอเปนสงส�าคญเพราะนอกจากการเอาใจใสเพอใหผลงานมคณภาพในทกรายละเอยดการเอาใจใสนกเตนกถอเปนสงพงปฏบตเพราะจะสามารถผลกดนใหนกเตนรวมมอ
ศลปกรรมสาร 73
ท�างานพรอมทงใหความเคารพตอผสรางสรรคไดอยางมประสทธภาพนอกจากนนการเอาใจใสฝายอน ๆ ทเกยวของจะท�าใหเกดความพรอมในการสนบสนนและความเปนไปไดในเทคนคตางๆทผสรางสรรคไดจนตนาการไว 6. ผตรวจสอบ หลายครงทผสรางสรรคพบจดออนในผลงานของตนเองแตกลบมองขามไปหรอเขาขางตนเองวาผลงานของตนเองอย ในระดบด ในความเปนจรงการตรวจสอบคอเครองมอส�าคญในการพฒนางานทนกสรางสรรคมกมองขามความละเอยดของการท�างานถอวาเปนสงส�าคญอยางมากในการพฒนาผลงานซงจะน�าไปสรปแบบใหมของการสรางสรรคได
อภปรายผล
การศกษาการด�าเนนการสรางสรรคนาฏศลปรวมสมยและคณสมบตนกสรางสรรคผลงานนาฏยศลปรวมสมย กรณศกษา:World Dance AllianceAsiaPacific2016ท�าใหไดพบถงวธการสรางสรรคผลงานนาฏยศลปรวมสมยในระยะเวลาทจ�ากดแตถาหากปราศจากขอแมทางดานเวลาผศกษามความคดเหนวาการด�าเนนการทไดสรปมานนสามารถน�าไปใชไดจรงอกทงเปนการจดสรรระบบเพอใหเกดความรดกมในการท�างานมากยงขน สงทผศกษาไดขอมลเพมเตม คอคณสมบตของผสรางสรรคผลงานนาฏยศลปรวมสมยทควรจะมคณสมบตตาง ๆดงทกลาวไวในขางตน ปจจยทสงเสรมท�าใหการสรางสรรคผลงานนาฏศลปรวมสมยส�าเรจในครงน คอระบบการคดกรองนกเตนจากทวโลกเพอเขารวมโครงการปจจยนอาจสงผลใหการด�าเนนงานทกลาวไวในขางตนด�าเนนไดอยางสะดวกเนองจากผเขารวมทกทานมความช�านาญและผานการฝกซอมการแสดงมาอยางมากมายท�าใหรวาควรปฏบตตนอยางไร ในกรณศกษาน เนองจากมสมาชกเขารวมหลากหลายเชอชาต ดงนนการปรบตวของผสรางสรรคถอวามความจ�าเปนอยางยงเพอรกษาบรรยากาศใหดอยเสมอในกรณศกษานผสรางสรรคผลงานพยายามเรยนรภาษาตางๆพรอมทงสรางเสยงหวเราะและความผอนคลายใหแกสมาชกสงผลใหเกดความรกและสามคคในหมสมาชก สงเกตไดจากการสงขอความ การแสดงความคดเหน ในสอสงคมออนไลนทใชตดตอกนทงในชวงเวลาทเขารวมและหลงจากทเขารวมโครงการ
The Fine & Applied Arts Journal74
บรรณานกรม
พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถานพ.ศ. 2542 (2542). ความคดสรางสรรค.
พจนานกรมแปลไทย-ไทยราชบณฑตย.ไดจาก:https://dict.longdo.com/
(สบคนเมอวนท5สงหาคมพ.ศ.2559)
นาฏวดจ�าปาด.(2554).งานวจยสวนบคคลเรองการรบรความสามารถของตนเอง
รปแบบความคดสรางสรรคและปจจยสวนบคคลทมผลตอพฤตกรรม
การสรางนวตกรรม: กรณศกษา บรษทผใหบรการค�าปรกษาและพฒนา
ระบบคอมพวเตอรแหงหนง ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยา
อตสาหกรรมและองคกรภาควชาจตวทยาคณะศลปศาสตรมหาวทยาลย
ธรรมศาสตรพ.ศ.2554
ศาสตราจารยดร.ยศสนตสมบต.(2550).ฟรอยดและพฒนาการของจตวเคราะห:
จากความฝนสทฤษฎสงคม.จดพมพโดยส�านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร
สนทรยนยม.(2554).ภาควชามนษยศาสตรและศลปกรรมคณะมนษยศาสตรและ
สงคมศาสตรมหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา
รศ.ดร.ศภกรณดษฐพนธ.(2559).สมภาษณ.คณบดศลปกรรมศาสตร.จฬาลงกรณ-
มหาวทยาลย
รศ.ดร.ธเนศวงศยานนาวา.(2559).สมภาษณ.อาจารยพเศษคณะศลปกรรมศาสตร
วชาสมมนาปรชญาศลปะและสนทรยศาสตร.จฬาลงกรณมหาวทยาลย
วรารมยปจฉมสวสด. (2559).สมภาษณ.Co-founderandAristicDirector.
FriendsoftheArts
ดร.เกษม เพญภนนท. (2559). สมภาษณ. อาจารยพเศษคณะศลปกรรมศาสตร
วชาสมมนาปรชญาศลปะและสนทรยศาสตร.จฬาลงกรณมหาวทยาลย
JennJoy. (2014). THE CHOREOGRAPHIC.Massachusetts Instituteof
Technology.ArcherbyTheMITPress.PrintedandboundinSpain.
LynneAnneBlomandL.TarinChaplin.(1989).The Intimate Act of
Choreography.DanceBokLtd.,9CecilCourt,London.