ANALIZA PRZEDSIĘWZIĘĆPrzedsięwzięcie jest obiecujące, gdy spełnia
następujące założenia:Oczywista wartość dla klienta
Rynek o odpowiednich rozmiarach
Wykonalność i rentowność
Wystarczający stopień innowacyjności
Pomysł
Wyznaczenie celów i terminów
ich osiągnięcia
Biznes plan
Powstanie przedsiębiorstwa realizującego zamierzone cele
Przedsiębiorstwo - zespół osobowych, rzeczowych oraz finansowych czynników wytwórczych zorganizowanych i skoordynowanych w celu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z wytwarzaniem dóbr oraz świadczeniem usług - a zatem podejmowanym przedsięwzięciem gospodarczym - i wytwarzania w ten sposób nowych wartości, tworzących w sumie dochód.
Dobrze sporządzony biznes plan będzie przydatny podczas
realizacji przedsięwzięcia, ułatwi Ci również pozyskanie środków
z zewnątrz na jego realizacje.
Planowanie biznesowe
Planowanie finansowe
Przy opracowywaniu założeń do przedsięwzięcia warto:
Poznać opinie jak największej liczby zaufanych osób odnośnie naszego pomysłu Odpowiedzieć na pytanie, czy mój pomysł spełnia przedstawione wcześniej
założenia Zastanowić się kto będzie kupował nasz produkt/usługę Zastanowić się dlaczego klienci wybiorą właśnie mój produkt – co sprawia, że
moja oferta jest lepsza niż oferta konkurencji Wiedzieć jaką przewagę będzie mieć przedsiębiorstwo nad konkurencją i czy
przewaga ta będzie trudna do skopiowania Odpowiedzieć na pytanie jakie są niezbędne nakłady finansowe na realizację
przedsięwzięcia i z jakich źródeł będą one pochodzić Zastanowić się z jakimi kwalifikacjami potrzebuję pracowników, czy będę miał
kłopoty, żeby ich znaleźć Zastanowić się jakiego majątku będę potrzebował do prowadzenia działalności, w
jaki sposób będę go wykorzystywał Zaplanować moment, od którego przedsięwzięcie zacznie się opłacać
Planowanie biznesowe – zaprojektowanie systemu biznesowego przedsiębiorstwa, który będzie narzędziem realizacji założonych
celów.System biznesowy – sposób przebiegu działań w ramach komórek struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa, ludzi ją tworzących, majątku wykorzystywanego w procesie gospodarowania, które służą osiągnięciu założonych celów.
Ogólny system biznesowy przedsiębiorstwa:
Badania i rozwój Produkcja Marketing Sprzedaż Obsługa/serwis
Cechy dobrego systemu biznesowego:
Odpowiada potrzebom konkretnego przedsięwzięcia, dostosowany jest do wymogów branży
Przejrzysty, jak najmniej skomplikowany Odpowiada naszym możliwościom finansowym Optymalizuje przebieg procesów w nim zachodzących Umożliwia osiągnięcie założonych celów
System biznesowy jest częścią środowiska, w którym będziesz działał, tą częścią, na którą masz największy wpływ, która bardzo ułatwia osiągnięcie założonych
celów.
Obszary planowania biznesowego:
Struktura organizacyjna/ludzie
- przyporządkowanie zadań do odpowiednich komórek organizacyjnych i ludzi je wykonujących
- ustalenie odpowiedzialności i kompetencji pracowników na poszczególnych stanowiskach
-ustalenie hierarchii w organizacji
Majątek
-struktura majątku
-sposób gospodarowania majątkiem
Produkt/usługa
-technologia
-innowacje
-zaopatrzenie
-gospodarowanie zapasami
Sprzedaż/marketing
-kanały dystrybucji
-obsługa/serwis
-marketing
-polityka cenowa
Otoczenie
-ochrona środowiska
-„interesariusze”
-konkurencja
Koncepcja jednoczesnego planowania wszystkich sfer działalności firmy
Założenia do planu
przychody
koszty
majątek trwały
majątek obrotowy
zobowiązania
kredyty
kapitały własne
wynik i polityka jego podziału
Przewidywane zmiany sytuacji finansowej firmy
prognoza rachunku wyników
prognoza bilansu
prognoza przepływów pieniężnych
Rola planowania finansowego w planowaniu przedsięwzięć
CELE
PLAN REALIZACJI
ZASOBY PIENIĘŻNE
- wzrost sprzedaży- wdrożenie nowej technologii- poprawa jakości- redukcja kosztów produkcji- rozszerzenie asortymentu- itp.
- zmiany organizacyjne- inwestycje w majątek trwały- konieczność zatrudnienia nowych ludzi- zwiększone nakłady na marketing- program badań i rozwoju
- wydatki niezbędne do zrealizowania planów- środki własne- potrzeby zewnętrznego finansowania- spodziewane efekty realizacji planów
Planowanie finansowe w ujęciu kasowym
Rachunek wynikówhistoria prognoza
2002 2003Sprzedaż 679 815 Koszty zmienne 537 644 Koszty stałe 90 90 Koszty finansowe 10 10 Wynik brutto 42 70 Podatek dochodowy 17 28 Wynik netto 25 42
Bilanshistoria prognoza
31.12.02 31.12.03Majątek trwały 325 395 Zapasy 60 72 Należności 110 132 Środki pieniężne 15 39 - Zobowiązania 43 50 Kredyty 50 50 Aktywa netto 417 459 Kapitał 392 417 Wynik finansowy 25 42 Kapitały własne 417 459
Przepływy pieniężneprognoza
Wpływy 822 Przychody ze sprzedaży 815 Zmiana stanu zobowiązań 7 Zaciągane kredyty - Wydatki 877 Inwestycje w majątek trwały 100 Zmiana stanu zapasów 12 Zmiana stanu należności 22 Spłata kredytów - Na koszty operacyjne 704 Na koszty finansowe 10 Podatek dochodowy 28 Środki pieniężne na początek okresu 15 Przepływy pieniężne 54 - Środki pieniężne na koniec okresu 39 -
Brak środków na zrealizowanie zamierzeń oznacza konieczność zaciągnięcia kredytu
Przykład planowania przepływów pieniężnych
Obszary szczegółowego planowania finansowego
Majątek trwały
Koszty - wydatkiPrzychody - wpływy
- ilościowe prognozy sprzedaży- ceny
- pozostałe przychody operacyjne- przychody finansowe
- cykle ściągania należności- zjawisko występowania należności
nieściągalnych
- jednostkowe koszty bezpośrednie- koszty wydziałowe- koszty ogólnego zarządu- pozostałe koszty operacyjne
- koszty finansowe
- podział kosztów na będące i nie będące wydatkami- cykle spłaty zobowiązań
Źródła finansowania
- przewidywane nakłady inwestycyjne związane z realizacją nakreślonych celów
- inwestycje odtworzeniowe- planowane terminy oddania inwestycji- prognoza amortyzacji
- obecne zadłużenie- prognoza środków własnych- potrzeba pozyskania zewnętrznego
finansowania
Zapasy
- cykle rotacji zapasów - materiałów - produkcji w toku - wyrobów gotowych - towarów
- stany minimalne zapasów niezbędne do utrzymania płynności produkcji i sprzedaży- zjawisko występowania zapasów zbędnych,
nadmiernych, trudnozbywalnych.
Inne elementy
- ulgi podatkowe- program podziału wyników- przewidywane wyniki finansowe spółek
zależnych- wpływy z dywidend od spółek zależnych
Weryfikacja założeń do planu finansowegopoziom ogólny
Porównanie historycznych i prognozowanych wskaźników rentowności
Porównanie historycznej i prognozowanej dźwigni operacyjnej
Porównanie historycznych i prognozowanych nakładów ponoszonych na uzyskanie 1 zł przychodów operacyjnych
Porównanie historycznych i prognozowanych nakładów ponoszonych na uzyskanie 1 zł wyniku operacyjnego
Porównanie historycznych i prognozowanych wartości innych wskaźników liczonych w skali całej firmy
Weryfikacja założeń do planu finansowego poziom szczegółowy
Porównanie historycznych i prognozowanych poziomów sprzedaży poszczególnych asortymentów
Porównanie historycznych i prognozowanych cen sprzedaży
Porównanie historycznych i prognozowanych jednostkowych kosztów bezpośrednich (zmiennych)
Porównanie historycznych i prognozowanych kosztów wydziałowych i ogólnego zarządu (stałych)
Porównanie historycznych i prognozowanych cykli rotacji należności, zapasów i zobowiązań
Porównanie wszystkich szczegółowych założeń do planu z wartościami uzyskiwanymi w przeszłości
Cechy dobrego planu finansowego
Opisuje przewidywane zmiany wszystkich elementów działania firmy
Pozwala ocenić efekty pieniężne realizacji zamierzeń
Plan globalny powstaje jako agregacja planów szczegółowych
Założenia do planu są osadzone w realiach firmy
Format zarówno planów szczegółowych jak i planu globalnego umożliwia bieżące porównywanie z informacjami pochodzącymi z systemu sprawozdawczego
Realizacja planu jest na bieżąco monitorowana, a informacje o odchyleniach są wykorzystywane do podejmowania decyzji operacyjnych
Najpopularniejsze miary oceny opłacalności inwestycji:
NPV – wartość zaktualizowana netto IRR – wewnętrzna stopa zwrotu MIRR – zmodyfikowana wewnętrzna stopa
zwrotu
PI – wskaźnik rentowności inwestycji PP – okres zwrotu nakładów inwestycyjnych ARR – średnia księgowa stopa dochodu
NPV – Net Present Value (wartość zaktualizowana netto) - różnica pomiędzy zdyskontowanymi na okres teraźniejszy wpływami, a wydatkami związanymi z przedsięwzięciem.
C
k
NCFNPV
n
tt
t
1 1
NCFt – przewidywane przepływy pieniężne netto związane z rozważaną inwestycją w kolejnych okresach czasu;
k – stopa dyskontowa, alternatywny koszt rezygnacji z możliwości zainwestowania środków w inny sposób (koszt utraconych korzyści), czyli postulowana stopa zwrotu z inwestycji;
n – liczba okresów w danym horyzoncie inwestycyjnym;
C – początkowy nakład inwestycyjny
Etapy dokonywania oceny opłacalności inwestycji za pomocą NPV:
1. Prognoza przepływów pieniężnych wygenerowanych przez przedsięwzięcie w czasie jego trwania
2. Ustalenie alternatywnego kosztu kapitału (stopy dyskontowej) dla danego przedsięwzięcia (uwzględniający wartość pieniądza w czasie, jak i ryzyko związane z realizacją danego przedsięwzięcia)
3. Wykorzystując alternatywny koszt kapitału należy zdyskontować przyszłe przepływy pieniężne wynikające z przedsięwzięcia i je zsumować – powstaje wartość obecna inwestycji – present value (PV)
4. Od wartości obecnej inwestycji odjąć kwotę inwestycji
Zasady postępowania z NPV:
Akceptuj projekt, dla którego NPV>0 Odrzuć projekt, którego NPV<0NPV = 0 – projekt jest równoważny z
przedsięwzięciem alternatywnym
Ocena opłacalności projektów A i B
- 35000- 35000- 28000- 2800010
zdyskontowaneZdyskontowane NominalneNominalne
Przepływy pieniężne netto
NPV = 6780 + 5745 + 5478 + 5158 + 7868 + 4075
+1256 – 35000 = 1360
NPV = 6780 + 5745 + 4869 + 4126 + 3497 – 28000 = - 2983
12564000--0,3139257
407511000--0,3704326
786818000349780000,4371095
515810000412680000,5157894
54789000486980000,6086313
57458000574580000,7181842
67808000678080000,8474581
Projekt BProjekt AWspółczynnik dyskonta (1+k)t
dla k = 18%Okres
NPV A < 0, projekt jest nieopłacalny
NPV B > 0, projekt nadaje się do realizacji
Zalety NPV:
Wartość przedsięwzięcia zależy od przyszłych strumieni przepływów pieniężnych, strumienie pieniężne generowane w przeszłości są bez znaczenia dla oceny opłacalności inwestycji
NPV opiera się jedynie na prognozowanych przepływach pieniężnych z danego przedsięwzięcia oraz na alternatywnym koszcie kapitału. Nie jest uzależniona od gustów kierownictwa, doboru metod księgowania – jest obiektywna
Uwzględnia fakt, że każda złotówka dzisiaj jest warta więcej niż złotówka jutro, gdyż można ją dzisiaj zainwestować i otrzymać dochód z odsetek
Wartości zaktualizowane można sumować, gdyż są mierzone w wartościach odniesionych do tego samego momentu w czasie
IRR – Internal Rate of Return (wewnętrzna stopa zwrotu) – to taka stopa dyskontowa, dla której NPV = 0, jest stopą dochodu z inwestycji, stopą, jaką należałoby użyć, aby zrównoważyć koszty inwestycji i przyszłe wpływy.
21
1211 rNPVrNPV
rrrNPVrIRR
r1 – poziom stopy dyskontowej, przy którym NPV > 0
r2 – poziom stopy dyskontowej, przy którym NPV < 0
NPV (r1) – wartość NPV obliczona dla r1
NPV (r2) – wartość NPV obliczona dla r2
Zasady postępowania z IRR
Akceptuj przedsięwzięcie, dla którego IRR > żądanej (granicznej) stopy zwrotu k0
Zaniechaj inwestycji, dla której IRR < k0 Jeżeli IRR = k0 to badana inwestycja i projekt alternatywny
są jednakowo opłacalne
Obliczone dla powyższych projektów A i B IRR wynoszą odpowiednio: 13,202% oraz 19,291%, czyli projekt A jest nieopłacalny, projekt B można realizować.
IRR nie będzie istnieć, jeśli w jakimś okresie poza okresem 0, występował ujemny przepływ lub kiedy wszystkie przepływy łącznie z okresem 0 są dodatnie.
Łatwo pomylić IRR z kosztem kapitału, gdyż obydwa występują we wzorze na NPV. IRR jest miarą rentowności, ponieważ zależy ona wyłącznie od wartości i momentu przypływów strumieni pieniężnych. Alternatywny koszt kapitału jest standardem rentowności dla przedsięwzięcia, stosowanym do obliczenia wartości inwestycji.
MIRR – Modyfied Internal Rate of Return (zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu) – różnica między IRR polega na tym, że nadwyżki środków pieniężnych uzyskane z projektu będą reinwestowane po oczekiwanej stopie zwrotu, którą zakładamy do projektu.
MIRR dla powyższego przykładu wynoszą odpowiednio dla projektów A i B 15,372% oraz 18,644%.
PI – Proftability Index (wskaźnik rentowności inwestycji) – iloraz zaktualizowanych przychodów i wydatków związanych z daną inwestycją.
n
t t
tn
t t
t
k
NCFW
k
NCFPPI
00 11
NCFPt – przychody pieniężne w okresie t
NCFWt – wydatki poniesione w okresie t
Zasady postępowania przy użyciu PI:
Akceptować inwestycje, jeśli PI > 1
Odrzucić projekt, jeśli PI < 1
Jeżeli PI = 1 to rozważana inwestycja i projekt alternatywny są równoważne
PI dla powyższego przykładu wynoszą odpowiednio dla projektów A i B 0,8935 oraz 1,0389, co oznacza, że powinniśmy wybrać projekt B.
00
n
ttNCF
PP – Payback Period (okres zwrotu nakładów inwestycyjnych) – określa czas, w którym uzyskane wpływy pieniężne z inwestycji zrównoważą się z nakładem inwestycyjnym.
1. Liczony na podstawie wartości bieżących (niezdyskontowanych) - najmniejsze n, dla którego spełniona jest nierówność:
PP liczone na podstawie wartości bieżących dla projektów A i B wynoszą odpowiednio 3,5 oraz 4 okresy.
010
n
t t
t
k
NCF
2. Liczony na podstawie wartości zdyskontowanych - najmniejsze n, dla którego spełniona jest nierówność:
PP liczone na podstawie wartości zdyskontowanych dla projektów A nie istnieje, dla projektu B wynosi 5,9745 okresu.
ARR – Accounting Rate of Return (średnia księgowa stopa dochodu) – średnie prognozowane zyski z inwestycji(pomniejszone o amortyzację i podatki) / średnia księgowa wartość inwestycji. Do realizacji przyjmowane są te projekty, dla których księgowa stopa zwrotu jest wyższa niż pewna założona przez decydenta wartość, np. przeciętna w danej branży.
Wady tej metody:
nie uwzględnia zmiennej wartości pieniądza w czasie,
posługuje się wielkościami średnimi, czyli nie bierze pod uwagę rozkładu strumienia pieniądza w czasie,
wykorzystuje kategorie zysku księgowego, a nie preferowane w finansach cash flow.
Monitorowanie realizacji planu
PLAN
WYKONANIE
ODCHYLENIA
DZIAŁANIA KORYGUJĄCE
PRZYCZYNY ODCHYLEŃ
SKUTECZNY MONITORING
- porównuje szczegółowe elementy planu z ich wykonaniem
- odbywa się na bieżąco
- pozwala na określenie przyczyn odchyleń pomiędzy planem a wykonaniem
- informacja o odchyleniach i ich przyczynach trafia do osób odpowiedzialnych za realizację określonych elementów planu
- na bieżąco podejmowane są działania zmierzające do usunięcia przyczyn występowania odchyleń
Podjecie prawidłowej decyzji inwestycyjnej powinno poprzedzać preliminowanie inwestycji, co wymaga:
sformułowania długookresowego celu, jaki zamierza się osiągnąć dzięki inwestycji;
ustalenia wariantów możliwych rozwiązań;
kalkulacji nakładów inwestycyjnych oraz przyszłych strumieni gotówki z inwestycji;
odrzucenia projektów nie spełniających wymogów opłacalności oraz nie nadających się do realizacji ze względu na niedostateczne źródła finansowania.
Sporządzając plan biznesowy i finansowy uwzględniaj optymistyczny, pesymistyczny i realny rozwój sytuacji
Podstawowym wyznacznikiem powodzenia działalności firmy winno być planowanie. Jest ono rozumiane jako proces, który stwarza możliwości wyboru najbardziej satysfakcjonujących
decydenta przedsięwzięć niezbędnych dla uzyskania zamierzonych celów. Generalnym zadaniem planowania jest ocena skutków, jakie różne warianty działań wywierają na realizację strategicznych
celów działalności firmy.
Metody okresu zwrotu oraz średniej księgowej stopy dochodu nie zyskały akceptacji w teorii finansów. Pozostałe, tzw. metody dyskontowe, uznawane są przez tę teorię za znacznie
efektywniejsze kryteria podejmowania decyzji inwestycyjnych, przy czym metoda wartości obecnej netto NPV uznawana jest za posiadającą najmniej mankamentów.