Ainm: ................................................................................................................................................................Rang: ................................................................................................................................................................
Leabhar Saothair
Anne Frank
Beatha le Bua
© G
etty
Imag
es
Beatha Le BuaLeabhar Saothair
Anne Frank
Treoracha
Is féidir an leabhrán Beatha le Bua – Anne Frank a léamh go neamhspleách
ar mhaithe le spraoi agus le spéis amháin. Níl sa leabhar saothair seo ach
deis cur leis an léitheoireacht sin agus níos mó a fhoghlaim faoin duine agus
macnamh a dhéanamh ar na téamaí a thagann aníos agus, ar a bharr sin,
an teanga atá in úsáid a fhiosrú. Is féidir an leabhrán a léamh roimh ré nó
tabhairt faoi na réamhthascanna sa leabhar saothair seo ar dtús. Ba chóir
na tascanna a dhéanamh faoi threoir an mhúinteora. Tá na tascanna leagtha
amach de réir fhotheidil an leabhráin. Ní gá gach tasc a dhéanamh.
1
Tá CCEA fíorbhuíoch de na comhlachtaí seo a leanas as cead a thabhairt a gcuid pictiúr a úsáid san acmhainn seo:Pictiúr Clúdaigh © Getty ImagesPictiúir le © Press Association Images agus Getty Images
Beatha Le BuaLeabhar Saothair
Anne Frank
2
Réamhthascanna1. Sa chuid seo, déanfaidh tú do mhachnamh ar chúpla ceist agus ansin thig leat taighde
neamhspleách a dhéanamh sula dtosaíonn tú ar an leabhrán a léamh.
Freagair na ceisteanna seo a leanas:
(a) Cad é atá ar eolas agat faoi charachtar an leabhair ón chlúdach?
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(b) Ar chuala tú iomrá riamh ar Anne Frank?
.............................................................................................................................................................................
(c) Luaigh eolas ar bith atá agat cheana féin faoi Anne Frank:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
3
2. Taighde le déanamh: Cuir ceisteanna sa bhaile nó ar do chairde nó déan cuardach ar an idirlíon
le níos mó eolais ar na rudaí thíos a fháil.
(a) An fáth a bhfuil clú agus cáil ar Anne Frank:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(b) An tréimhse staire ina raibh sí beo:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(c) Saol na nGiúdach lena linn:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(d) Iarsmalann Anne Frank:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
Beatha Le BuaLeabhar Saothair
Anne Frank
4
Anne Frank3. Léigh an chuid seo den leabhrán. Nuair a bheidh sin déanta agat, roghnaigh na focail chearta
sa bhosca thíos le habairtí a chruthú a thugann an chiall chéanna leo siúd sa leabhrán. Déan do mhachnamh ar na focail seo agus bain úsáid as foclóir más gá.
as radharc i bhfeidhm foilsíodh
imní mhór d’éag léirigh
(a) Sa Leabhrán:
Cé nach raibh Anne Frank ach 16 bliana d’aois nuair a fuair sí bás.
Dóigh eile lena rá:
Cé nach raibh Anne Frank ar an saol ach le sé bliana déag nuair a .............................................. sí.
(b) Sa Leabhrán:
Bhí tionchar aici ar an domhan.
Dóigh eile lena rá:
Chuaigh sé ............................................... ar an domhan.
(c) Sa Leabhrán:
Nuair a bhí sí féin agus a teaghlach i bhfolach in Amstardam.
Dóigh eile lena rá:
Nuair a bhí sí féin agus a teaghlach ag fanacht ............................................... in Amstardam.
5
(d) Sa Leabhrán:
Cuireadh an dialann i gcló i ndiaidh a báis.
Dóigh eile lena rá:
............................................... an dialann i ndiaidh a báis.
(e) Sa Leabhrán:
Thug sé pictiúr dúinn cad é mar a bhí sé eagla do bheatha a bheith ort.
Dóigh eile lena rá:
............................................... sé dúinn cad é mar a bhí sé ...............................................
a bheith ort.
Beatha Le BuaLeabhar Saothair
Anne Frank
6
Anne agus Margot
4. Léigh an chuid seo den leabhrán. Nuair a bheidh sin déanta agat, roghnaigh cé acu fíor nó
bréagach atá na ráitis thíos agus tabhair fianaise le do fhreagra. Féach an sampla thíos.
Ráiteas: D’oibrigh daidí Anne i siopa.
Freagra: Fíor bréagach
Fianaise sa leabhrán:
Fuair Otto Frank, athair Anne, obair i monarcha.
(a) Ráiteas: Ba Chríostaithe iad teaghlach Anne Frank.
Freagra: Fíor bréagach
Fianaise sa leabhrán:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(b) Ráiteas: Ní raibh lucht leanúna mór ag Adolf Hitler.
Freagra: Fíor bréagach
Fianaise sa leabhrán:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
7
(c) Ráiteas: B’éigean do theaghlach Anne bogadh chun na hÍsealtíre.
Freagra: Fíor bréagach
Fianaise sa leabhrán:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(d) Ráiteas: Chaith na Naitsithe go maith leis na Giúdaigh.
Freagra: Fíor bréagach
Fianaise sa leabhrán:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(e) Ráiteas: Ní raibh pearsantacht Anne agus Margot mar an gcéanna.
Freagra: Fíor bréagach
Fianaise sa leabhrán:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
Beatha Le BuaLeabhar Saothair
Anne Frank
8
(f) Ráiteas: Bhí a lán cairde ag Anne.
Freagra: Fíor bréagach
Fianaise sa leabhrán:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(g) Ráiteas: Bhí Anne rúnda faoina scríbhneoireacht.
Freagra: Fíor bréagach
Fianaise sa leabhrán:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(h) Ráiteas: Bhí Margot maith ag an mhata.
Freagra: Fíor bréagach
Fianaise sa leabhrán:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
9
Na Naitsithe5. Léigh an chuid seo den leabhrán. Nuair a bheidh sin déanta agat, líon na bearnaí thíos leis an
eolas chuí ón leabhrán.
Tháinig rialtas Naitsíoch na Gearmáine i gceannas san Ísealtír sa bhliain ................................................
Ní raibh an saol mar an gcéanna do na ............................................... bhí ina gcónaí san Ísealtír.
Chuir na Naitsithe ............................................... ar na Giúdaigh agus mar gheall orthu b’éigean dóibh
insint do na Naitsithe cá raibh siad ag fanacht agus cá raibh siad ag dul.
Ní raibh cead ag na páistí Giúdacha freastal a dhéanamh ar na ...............................................
B’éigean do gach Giúdach ............................................... a chaitheamh. Chuir seo in iúl do dhaoine gur
Ghiúdaigh iad.
Beatha Le BuaLeabhar Saothair
Anne Frank
10
Ag dul i bhfolach6. Léigh an chuid seo den leabhrán agus déan na ceisteanna seo a fhreagairt. Déan do dhícheall na
freagraí a thabairt i d’fhocail féin.
(a) Cad é a fuair Margot Frank sa phost?
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(b) Cad chuige nach raibh an teaghlach ag iarraidh go rachadh sí ann?
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(c) Cad é an rogha a rinne an teaghlach ina dhiaidh seo?
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
11
(d) Cá háit a ndeachaigh siad i bhfolach?
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(e) Ar inis siad do dhuine ar bith go raibh siad ag dul i bhfolach ann?
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
Beatha Le BuaLeabhar Saothair
Anne Frank
12
© A
ssoc
iate
d Pr
ess
Fuair sí an dialann
.....................................................................................
.....................................................................................
Dialann7. Léigh an chuid seo den leabhrán agus líon isteach na boscaí thíos.
D’inis sí go mion
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Ní raibh Anne ag
iarraidh go léifeadh
duine eile na rudaí a
scríobh sí go dtí
..............................................
..............................................
..............................................
..............................................
Thosaigh sí ag scríobh
ann
..............................................
..............................................
..............................................
..............................................
Thug sí cuntas ar an dóigh
......................................................................................
......................................................................................
13
Campa Cogaidh agus I ndiaidh an chogaidh8. Léigh an chuid seo den leabhrán agus aimsigh fianaise ón téacs le tacú leis na ráitis thíos.
(a) Caitheadh go holc leis na Giúdaigh sna campaí seo:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(b) Níor cuireadh teaglach Frank go Belsen leo féin:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(c) Tá ráchairt mhór ar dhialann Anne Frank ar fud an domhain:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(d) Chuir na rudaí a bhí scríofa sa dialann iontas ar Otto Frank:
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
Beatha Le BuaLeabhar Saothair
Anne Frank
14
Tascanna Breise
9. (a) Cuir na heachtraí seo thíos in ord.
Fuair Anne bás i 1945. Tháinig Adolf Hitler i gcumhacht in Frankfurt.
Choinnigh Anne dialann le linn dóibh a bheith i
bhfolach.
Fuair rialtas Naitsíoch na Gearmáine bua ar
an Ísealtír.
Foilsíodh dialann Anne Frank.
Bhog an teaghlach go hAmstardam.
Gabhadh teaglach Anne Frank agus cuireadh go
campa géibhinn iad.
Chuaigh teaglach Anne Frank i bhfolach.
15
(b) Líon isteach an cárta ionannais thíos do Anne Frank.
(c) Más mian leat an t-ábhar seo a fhiosrú a thuilleadh, bain triail as na suíomhanna seo a leanas:
http://en.wikipedia.org/wiki/Anne_Frank
http://www.annefrank.org/
http://www.youtube.com/watch?v=XH2HxdnUdWE
Cur síos fisiceach:.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
Pearsantacht:.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
Ainm:.........................................
© G
etty
Imag
es
Beatha Le BuaLeabhar Saothair
Anne Frank
16
(d) Cad é an sórt duine a bhí in Anne Frank, dar leat? Cad chuige?
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(e) Ar mhaith leat an saol a bhí aici a bheith agat féin? Cad chuige?
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(f) Déan liosta aidiachtaí a chuireann síos ar Anne Frank:
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
17
(g) Cad iad na rudaí a thaitin leat faoin leabhrán?
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(h) Cad iad na rudaí nár thaitin leat faoin leabhrán?
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
Beatha Le BuaLeabhar Saothair
Anne Frank
18
Nótaí breise:
Foilseachán de chuid CCEA © 2013