Ayırıcı Tanıda KPET
Doç. Dr. Gaye ULUBAY
Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi
Göğüs Hastalıkları AD
Ankara, Türkiye
Mitokondri Kas KreatPO4
Piruvat LakAkciğer Kalp ve kan
VCO2
VO2ENERJİ
Obezite Miyopati Dekondüsyonsuzluk
KAH Kalp yetmezliği Diğer KH Anemi
Obstrüktif Restriktif İnfiltratif Göğüs duvarı
Okluziv Otonomik Disfonksiyon
PH Tromboemboli 1o & 2o PVH
Periferik Dolaşım
Pulmoner Dolaşım
Wasserman K, Hansen FE Principles of Exercise Testing and Interpretation 2005
3
VO2max’ın belirleyicileri
Atmosfer
Akciğerler:VE,V/Q, Difüzyon
Periferik dolaşım: akım, kapiller yoğunluk, difüzyon
Kas: fibril tipi, kütle, mitokondri, O2 alımı, metabolizma
Kan (Hb)
Kalp: Atım hacmi, Hız, KB
İskelet kası (pompa)
Johnson & Weisman.Clinical exercise testing, 2003
4
Neden KPET uygulanır?
Egzersiz kısıtlanmasını göstermek
Egzersiz kısıtlanmasının nedenini tanımlamak
Preoperatif değerlendirme
Morbidite ve mortalite tayini
Klinik seyir takibi
Tedavi yanıtını belirleme
Nefes darlığıNefes darlığı
Anamnez, fizik inceleme, tam kan ve Anamnez, fizik inceleme, tam kan ve
biyokimya analizi, akciğer grafisi, EKGbiyokimya analizi, akciğer grafisi, EKG
SFT, DLCO, AKGSFT, DLCO, AKG Anormal; tanısal spesifik Anormal; tanısal spesifik testleri düşüntestleri düşün
Sonuçlar normal Sonuçlar normal
BPT ya da kardiyak testlerBPT ya da kardiyak testler AnormalAnormal
KPETKPET
Uygun ileri tetkik ya da tedavi Uygun ileri tetkik ya da tedavi düşündüşün
Normalse takibi Normalse takibi sonlandırınsonlandırın
NormalNormal
Anormal; hastalığa yönelik tanısal Anormal; hastalığa yönelik tanısal tetkik, tedavi ve takip düşüntetkik, tedavi ve takip düşün
Zeballos & Weisman.Clinical exercise testing, 2002
6
KPET parametreleri Metabolik
VO2, VCO2, R, AT, laktat Kardiyak
HR, HRR, EKG, KB, O2 Pulse Solunumsal
VE, TV, f, PETO2, PETCO2
Gaz değişimi
SpO2, VE/VCO2, VE/VO2
Asit-baz
pH, PaO2, PaCO2
Semptom Nefes darlığı, Göğüs ağrısı, bacak güçsüzlüğü
7
KPET erken dönem/hafif derecedeki hastalıklar
ve kombine hastalıkların değerlendirilmesinde
yetersiz olabilir
8
Yapacaktı ama yapamadı
Yapabilirdi ama yapmadı
9
Sistemlerin (solunum kalp-damar, kas) belirgin
olarak tutulduğunu gösteren kanıt var mı?
ERS Task force Eur Respir J 2007
Wasserman K, Hansen FE Principles of Exercise Testing and Interpretation 2005
10
Peak VO2 (Panel 3)
Pik VO2 azalmış mı?
Egzersiz kapasitesini azaltan her durum
11Peak VO2, VO2-WR (Panel 3)
Pik VO2 İstirahat ve egzersizde mı?
Obezite
12
AT,VO2/WR,
VCO2/WR,VO2/HR,
VE/VCO2
(Panel 2,3,5,6)
Egzersiz O2 Pulse düşüklüğüne bağlı mı kısıtlanmış?
Kalp hastalıkları, periferik/ PVH,
anemi, hipoksemi
13
BR,Ventilatuar Cevap(Panel 1,7,9)
Egzersiz azalmış ventilasyona bağlı mı kısıtlanmış?
Akciğer ve göğüs duvarı hastalıkları
14
VD/VT,VE/VCO2-AT
PETCO2
(Panel 4,6,9)
V/Q anormalliği var mı?
PVH, Kalp yetmezliği, Akciğer hastalığı
15
HRR, BRPik R < 1.0,
AT-N Panel (2,5,7,8)
Kötü efor ya da kondüsyonsuzluk?
Kötü efor ya da kondüsyonsuzluk
16
Kardiyovasküler hastalıklar; Kalp Y, PHT, KAH Solunum sistemi hastalıkları ; KOAH, İAH Obezite Kondüsyonsuzluk
17
Kalp Yetmezliği
18
SOL VENTRİKÜL DİSFONKSİYONU
VA/Q uyumsuzluğu Kan (O2) akımı
VD/VT pH
Ventilatuvar ihtiyaç
H+La-
CO2
ATPÜretimi
Yetersiz myokard kasılması
Nefes darlığı
EGZERSİZ KISITLANMASI
Dispne, halsizlik
Kalp Yetmezliği
Peak VO2 O2 pulse VE/VCO2 HR-VO2 lineer değil
VO2/WR AT/ VO2 Erken metabolik asidoz
VD/VT- HRR – N/ WR BR -N
VT - VE –erken artar PECO2/PETCO2
20
20 Y,E
Şikayeti eforla ve istirahatte nefes darlığı
Sigara yok
FEV1/FVC= %75
FEV1= %70
EKO’da EF= %25
Kalp Yetmezliği
21
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı
22
KOAH ± PULMONER VASKÜLER HASTALIK
V/Q defekti Kan akımında Solunum işinde
ATP
Laktat
VCO2
Kas güçsüzlüğü
Miyopati
EGZERSİZ KISITLANMASI
VD/VT PaO2
pH
Ventilatuvar ihtiyaç
FEV1 ve elastik rekoil
Ventilatuvar kapasite
+
KOAH
Peak VO2 O2 pulse VE/VCO2 –AT
BR - VO2/WR AT/ VO2
VD/VT- HRR – N/ VT - WR VE - PECO2/PETCO2
24
Normal
KOAH
Kalp H.
W.R.
İSTİRAHAT EGZERSİZ
VO2
25
62 Y, E
50p-yılı sigara öyküsü
Tanı KOAH
FEV1= 0.99L
FEV1/FVC= %60
MVV= 44L/dk
VE= 42L/dk
KOAH
43 stabil KOAH’lı ve 14 sağlıklı olgu
SFT ve KPET uygulandı
İstirahatte bulgu olmadığı halde, pik egzersizde hiperinflasyon saptandı
Ulubay G, Görek A, Savaş S,Öner Eyüboğlu F. Tuberk Toraks, 2005
28
Pulmoner Arteriyel Hipertansiyon
29
KOAH ± PULMONER VASKÜLER HASTALIK
V/Q defekti Kan akımında Solunum işinde
ATP
Laktat
VCO2
Kas güçsüzlüğü
Miyopati
EGZERSİZ KISITLANMASI
VD/VT PaO2
pH
Ventilatuvar ihtiyaç
FEV1 ve elastik rekoil
Ventilatuvar kapasite
+
PAH
Peak VO2 VE - O2 pulse
VE/VCO2 –AT
VE/VCO2
VD/VT-
AT VO2
PETCO2
PETO2 BR – N VT - PECO2/PETCO2
VO2/WR
31
PETCO2 PECO2, PECO2/PETCO2
PECO2/PETCO2 Ratio: 4 Groups
0.40
0.45
0.50
0.55
0.60
0.65
0.70
0.75
0.80
Rest Unloaded AT Peak
Activity
Rat
io
Normal
COPD
HF
PAH
PECO2: 4 Groups
15
20
25
30
35
Rest Unloaded AT Peak
Activity
PE
CO
2, m
m H
g Normal
COPD
HF
PAH
PETCO2: 4 Groups
20
25
30
35
40
45
50
Rest Unloaded AT Peak
Activity
PE
TC
O2,
mm
Hg Normal
COPD
HF
PAH
Hansen JE, Ulubay G, Chow BF, Sun XG, Wasserman K. Chest 2007
VD/VT artışına ikincil
n: 25 KOAH, n: 25 SKY, n: 25 PVH’lı olgu
32
73Y, K
Şikayeti nefes darlığı
1998’de CREST sendr tanısı, 2003’te meme kanseri için RT+ Tamoksifen
Sigara yok
2003 EKO; PAB= 45mmHg
FM; bilateral ral
DLCO= %54, DLCO/VA= %58 MVV= 66 L/dk
VO2/WR= 5.3
f=54/dk
Test sırasında desature oldu
PHT
33
İnterstiyel Akciğer Hastalığı
34
Sol V dolumu azalır
Kardiyak işlev azalır
İNTERSTİSYEL AKCİĞER HASTALIĞI
Parenkim hasarı/skarlaşma
Kapiller hasar
Hipoksemi
EGZERSİZ KISITLANMASI
Elastik rekoil artar VD/VT artar
Ventilatuvar ihtiyaç artar
Pulmoner vasküler direnç artar
Dolaşım yetmezliği
CO artma ihtiyacı
Solunum işi artar
Ventilatuvar yetmezlik
İAH
Peak VO2
O2 pulse
VE/VCO2 –AT
VE/VCO2
WR
VO2/WR
AT/ VO2
VD/VT-
R- (50/dk)
HRR – / BR -
36
TY 45 F
45 Y, K
HRCT’de diffüz bilateral parenkimal infiltrat
EKG N
FVC = %61
TLC= %84
FEV1 = %58
FEV1/VC= %78
MVV = 56 L/dk
DLCO =%18
f = 65/dk
VD/VT 0.31 istirahat
0.38 pik egzersiz
37
Obezite
38
O2 tüketimi yüksek
Peak VO2 normal
Peak VO2/ vücut ağırlığı düşük
Peak VO2/ boy normal
VD/VT normal Egzersizde düzelen düşük istirahat PaO2 düzeyi
Obezite
39Wasserman K, Hansen JE Principles of Exercise Testing and Interpretation. 2005
Obezite
W.R.
İSTİRAHAT EGZERSİZ
VO2 Normal
Egzersiz başlangıcı
İstirahat ve egzersizde O2 tüketimi normalden yüksek
40
45 Y, E
Egzersizde kısıtlanma şikayeti
EKG= Normal
FEV1 = % 65
FEV1/FVC= % 78
MVV = 140L/dk
PVO2 = % 126
ATVO2 = % 70
41
Kötü efor/ Kondüsyonsuzluk
Kötü efor/ Kondüsyonsuzluk Peak VO2 HRR
AT’ ye genelde ulaşmaz
AT/ VO2 –N
Pik egzersizde R< 1.0 WR VO2/WR BR – N Kaotik solunum paterni
43
37 Y, E
Egzersizde kısıtlanma şikayeti
EKG= Normal
FEV1 = % 105
FEV1/FVC= % 78
MVV = 170L/dk
PVO2 = % 50
ATVO2 = saptanmadı
Ulubay G. Ulasli SS. Sezgin A, Haberal M Clin Transplantation 2007
FACTORS AFFECTING EXERCISE CAPACITY IN HEART TRANSPLANTATION RECIPIENTS
Normal Pretransplantation Posttransplantation
Number of subjects 14 7 7
Age; mean in years (SD) 44 14 44 14 43 14Sex
Male 10 4 5 Female 4 3 2Body mass index (kg/m2) 24 2 23 3 22 2Hemoglobin (g/dL) 14 2 15 2 13 1
FEV1 (L/s) 3.12 1.04 4.81 1.09 3.08 0.61
FEV1/FVC (%) 80 6 88 4 78 5Postoperative duration (mo) - - 19 7
LVEF, mean (SD) - 32 17 57 2
Peak VO2 (L/min) 2,24 0.64 1.11 0.36 1.45 0.33HR (min) 160 15 120 25 114 41MVV-VE max (L/min) 14 18 24VE (L/min) 42 10 40 10 36 12
O2 pulse (mL/beat) 13.3 3 8.2 2.1 10.6 5.4AT
Determined 14 2 - Undetermined - 5 7
Ulubay G. Ulasli SS. Sezgin A, Haberal M Clin Transplantation 2007
Değişken KY KOAH PVH Obezite Kondüsyonsuzluk
Peak VO2 N
AT N/ / N N/
HR Değişken, N / N N/ hafif N/ hafif N/ hafif
O2 pulse / N N
BR N/ N N/ N
VE/VCO2 N/ N N
VD/VT N N
PaO2 N Değişken N/ N
SpO2N Değişken N N
/N
/ N
N/
İAH
N/