CERN-is ga mo fe naTsu-Si
nomeri eZRvneba `mecnierebisa da inovaciebis festival 2018~-s
8 oqtomberi, 2018 orSabaTi, #8 (2223)
mec ni e re bi sa da ino va ci e bisfes ti va li
nomerSinomerSi
Ria ka ris dRe mul ti me dia cen t r Sigv. 3
insultis prevencia da mkurnaloba – me-7 regionuli konferencia
gv. 6
sajaro leqcia turizmis ganviTarebis Sesaxebgv. 8
ma ri am lor T qi fa ni Zis kiT x va nigv. 8
`rom ara eq v Ti meTa ya iS vi li~...
gv. 10
qar Tu li enissa xel m Z R va ne louc xo e le bis T visme o red ga mo i ca
gv. 10ar noldCi qo ba vas Sro me bis ToTxmetto me u lis pre zen ta ciaga i mar Ta
gv. 11
zust da sa bu ne bis met y ve lo mec ni e re ba Tafa kul te ti Tsu-is erov nul sa mec ni e robib li o Te ka Si
gv. 12
Tsu-Si cod nis ga da ce mi sa da ino va ci e biscen t ri ga ix s na
gv. 13
mo ma val ma ki no-te le re Ji so reb ma fil me bis pre zen ta cia ga mar Tes
gv. 15
`kav ka sia dro i sa da siv r cis ga sa yar ze~gv. 11
uni ver si te tis idea qar T ve lur ena Ta kvle vi sa daswav le bisaTvis
gv. 10
`mec ni e re bi sa da ino va ci e bis fes ti va li 2018~ Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis 100 wlis iu bi les mieZ R v na. fes ti va li universitetis pir ve li kor pu sis ezo Si Tsuis ka pe las sa u ni ver si te to him nis Sesru le biT da iw yo. Ro nis Zi e ba ze sa qar T ve los mas S ta biT ar se bu li umaR le si sas wav leb le bis, sa mec ni e
ro kvle vi Ti cen t re bi sa da ga mom go neb le bis ga mo fe ne bi, eq s pe ri men te bi da uax le si sa mec ni e ro ga mo ce me bi iyo war mod ge ni li. `mec ni e re bi sa da ino va ci e bis fes ti va li 2018~ Tsuis req tor ma gi or gi Sar va Si Zem, sa qar T ve los par la men tis Tav m j do ma rem irak li ko ba xi Zem da sa qar T ve los ga naT le bis, mec ni e re bis, kul tu ri sa da spor tis mi nis t ris mo ad gi lem aleq sad re Tev za Zem gax s nes. irak li ko ba xi Zem aR niS na, rom mTav ro ba ga naT le bis, mec ni ere bi sa da ino va ci e bis gan vi Ta re bis xel Sew yo bis miz niT da fi nan se bis ga or ma ge bas geg mavs.
`sim bo lu ria, rom mec ni e re bi sa da ino va ci e bis fes ti vals Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te ti mas pin Z lobs. Tsuis umaR le si sas wav le be lia, rom lis sa Ta ve eb Tan Cve ni qvey nis yve la ze di di qar T ve li mec ni e re bi id g nen. Cven T vis mniS v ne lo va nia, rom sa mec ni e ro kvle viT pro ce seb Si, bev ri axal gaz r da iyos Car Tu li, es Cven T vis erTer Ti mTa va ri pri o ri te tia. mo gex se ne baT, sa qar T ve los mTav ro bam wa mo a ye na ini ci a ti va sa xel m wi fo bi uje ti dan ga naT le bis, mec ni e re bis, teq no lo gi e bis gan vi Ta re bis da fi nan se bis ga or ma ge bis Se saxeb. sa qar T ve lo am mi mar Tu le biT re gi o nis cen t ri un da gax des~, _ ga nac xa da sa qar T ve los parla men tis Tav m j do ma rem irak li ko ba xi Zem. gv. 2
23 seq tem bers Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si te tis mu ze um ma ev ro pis bir T vu
li kvle ve bis cen t ris (CERN) labo ra to ri is ga mo fe nas umas pin Z la. mis far g leb Si dam T va li e reb lebs Se eZ loT sa in te re so vir tu a lur tu reb Si mo na wi le o ba da leq ci e bis mos me na, ro mel sac ga mo fe nis erTer Ti or ga ni za to ri, CERNis sa ganma naT leb lo prog ra me bis xel m Z R vane li mik sTo ri (Mick Storr) da mTava ri spe ci a lis ti ma ikl ho Ci (Micha el Hoch) uZ R ve bod nen. ga mo fe na ze war mod ge ni li iyo Tval sa Ci no e be bi ele men ta ru li na wi la ke bis fi zi kis, kos mo su ri mik ro tal Re bis, ga laqti ki sa da kos mo sis sxva das x va done e bis, cer nis da ar se bis, hig sis bozo nis aR mo Ce nis is to ri is Se sa xeb. or ga ni za to re bi dam T va li e reb lebs da msme ne lebs ux s nid nen Ta na medro ve o bis erTer Ti yve la ze di di eq s pe ri men tis mniS v ne lo bas da mis rols sa bu ne bis mety ve lo mec ni e re ba Ta gan vi Ta re ba Si.
gv. 2
ino va ci u ri pro eq te bi Tsu-is erov nulsa mec ni e ro bib li o Te ka Si
gv. 9
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
2
CERN-is ga mo fe na Tsu-Si
qar Tu li sa mec ni e ro sa zo ga do ebis T vis kar ga daa cno bi li, rom qar Tve li mec ni e re bi aq ti u rad ari an CarTul ni CERNis eq s pe ri men teb Si: ATLAS da CMS. ga mo fe nis or ga ni za toreb ma, ato mu ri amaC qa reb lis mu Sa o bis spe ci fi kas Tan er Tad, gan sa kuT re biT ga mok ve Tes qar T ve le bis wvli li am eqs pe ri men teb Si.
`Cven vcdi lobT, gan v mar toT bu nebis sa i dum lo e be bi, daw ye bu li kos mosis war mo So bi dan~, _ aR niS na Cven Tan sa u bar Si mik sTo rim, xo lo ma ikl hoCim daw v ri le biT isa ub ra CERNis gamo fe niT axal gaz r de bis da in te re se bis mniS v ne lo ba ze: `am ti pis ga mo fe ne bi ar mo i cavs mxo lod ATLASs da CMS eq s pe ri men teb sa da kvle vebs, es aris uf ro far To da mrav lis mom c ve li masa la axal gaz r de bis T vis. mas Si Car Tulia sak ma od bev ri mec ni e ri, sxva das xva kvle vi Ti cen t ri, fi zi kos Ta da ast ro fi zi kos Ta aso ci a ci e bi. Cven ki aq sa mec ni e ro eq s pe ri ments gad mov cemT, ro gorc xe lov ne bas. ga mo fe na ze mo su
li dam T va li e re be li na xavs sxva das xva sa er Ta So ri so do nis xe lo van sa da maT na mu Sev rebs, Ca va ta rebT leq ci eb sa da se mi na rebs mTe li kvi ris gan mav loba Si. Cve ni au di to ria, ra Tqma un da, aris mo ma va li Ta o ba _ axal gaz r de bi.
gvin da, maT avux s naT da vaC ve noT, Tu ram de nad mniS v ne lo va nia am sa mec ni ero eq s pe ri men te bis kon cef cia da meTo do lo gia. ase ve, gvin da da in te rese bul pi rebs da va na xoT, Tu ro gor Se iZ le ba mec ni e re bis, ro gorc xe lov
ne bis erTer Ti dar gis, pre zen ta cia~, _ aR niS na ma ikl ho Cim.
man ase ve isa ub ra cer nis mniS v nelo ba ze da ki dev er T xel da a sa bu Ta, rom es aris yve la ze msxvi li sa mecni e ro da we se bu le ba na wi la ke bis fizi ka Si, sa dac msof li os yve la kuT xidan ik ri be bi an mec ni e re bi da ata re ben sxva das x va eq s pe ri ments: `Cven vqmniT da vi ye nebT mu Sa o bis axal mo de lebs da mud mi vad vcvliT Zvel stan dartebs. Car Co e bi dan ga mos v la ki gvaZlevs ra Rac axals da uf ro sa in te resos. is, ra sac cer n Si va ke TebT, aris Te o ri e bis dam t ki ce ba, rac yve la ze mniS v ne lo va nia eq s pe ri men tul fi zika Si. ase Ti Sex ved re bi Se saZ leb lo bas iZ le va, rom Cve ni sa mec ni e ro naS ro mebi da zo ga dad, moR va we o ba ga vac noT far To au di to ri as da axal gaz r da mec ni e rebs, rom maT, uk ve Sem d gomSi, SeZ lon am yve laf ris ga mo ye ne ba axal kvle veb sa da eq s pe ri men teb Si~, _ gviT x ra ma ikl ho Cim.
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tetis mu ze u mi ga mo fe nas er Ti kvi ra maspin Z lob da.
maia toraZe
`ga naT le bis, mec ni e re bis, kul tu ri sa da spor tis sa minis t ros or ga ni ze biT mec ni ere bi sa da ino va ci e bis fes tiva li sa qar T ve lo Si uk ve me oTxed tar de ba. wels pir ve lad fes ti valis mas pin Ze li uni versi te tia. Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tet ma es sa pa tio mi sia me a se sa i u bi leo wels it virTa. 10 dRis gan mav lo ba Si uamra vi Ro nis Zi e ba ga i mar Te ba, sa dac axal gaz r de bi mec ni e rebi sa da ino va ci e bis gac no bas sa xa li so for miT SeZ le ben~, _ aR niS na sa qar T ve los ga naTle bis, mec ni e re bis, kul tu risa da spor tis mi nis t ris moad gi lem aleq san d re Tev za Zem.
mi nis t ris mo ad gi lem aseve aR niS na, rom sa mec ni e ro festi va li me oT xe we lia imar Teba. am ide is av to ri da ganma xor ci e le be li ki Tsuis req to ri gi or gi Sar va Si Ze gax l daT.
`xSi rad me kiT xe bi an _ ris T vis aris sa Wi ro sa mecni e ro fes ti va lis Ca ta re ba... yo vel T vis vpa su xob, rom mTava ria, axal gaz r deb ma ga i gon, Tu ra aris mec ni e re ba. ga i Tavi son, rom mec ni e re ba ar aris mo saw ye ni da is Se iZ le ba iyos Za li an sa in te re so. dRes warmod ge ni lia sxva das x va univer si te ti, kvle vi Ti da we sebu le ba, la bo ra to ri a (mar to Tbi li sis sa xel m wi fo uni versi tet Si 52 kvle vi Ti la bora to ria mu Sa obs). fes ti va li evropis aka de miis regionaluri ha bis gax s niT das rul deba. sa qar T ve los sa mec ni e ro kvi re u lis far g leb Si 1000ze me ti uc xo e li eq s per ti da pro fe so ri es tum ra. imar Te ba ram de ni me sa er Ta So ri so kong re si da sa mec ni e ro kon feren cia~, _ ga nac xa da Tsuis req tor ma gi or gi Sar va Si Zem.
`mec ni e re bi sa da ino va ci ebis fes ti va li 2018~is gax s nis Ro nis Zi e ba ze war mod ge ni li aq ti vo be bi yve la asa kis dam Tva li e re bel ze iyo gaT v li li. spe ci a lu rad pa ta re bis T vis – ar qe o lo gi u ri si mu la ci u ri gaT x re bi, xat vis gak ve Ti le bi, sa xa li so bi o lo gi u ri da qimi u ri eq s pe ri men te bi, sa xa liso ge og ra fi u li viq to ri ne bi Catarda.
`Cven va ta rebT sa xa li so qi mi ur eq s pe ri men tebs. gvin da, yve las da va na xoT, rom qi mia au ci le be lia, yo vel d Ri u rad ve xe biT sxva das x va qi mi ur nivTi e re bebs da maT gan dam za debul sxva das x va ma sa las. Se saba mi sad, ada mi a nis yo fa Si qimi as di di da niS nu le ba aqvs. gvin da mos wav le e bi qi mi iT uf ro me tad da va in te re soT~, _ ga nac xa da zust da sa bu nebis met y ve lo mec ni e re ba Ta fakul te tis mak ro mo le ku le bis qi mi is la bo ra to ri is gam gem, sa bav S vo uni ver si te tis qi miis ko or di na tor ma eli za marqa raS vil ma.
iva ne be ri taS vi lis sa xelo bis eq s pe ri men tu li bi ome di ci nis cen t r ma, sxva das xva sa xa li so qi mi ur eq s pe rimen teb Tan er Tad, er T g va ri `Wkvi a ni ba li Sic~ war mo ad gina.
`es ba li Si xels uw yobs ada mi a neb Si lu ci du ri siz mre bis ga mow ve vas. lu ci durs
vu wo debT iseT siz mars, ro desac ada mi an ma icis, rom Zil Si im yo fe ba da mi si ga az re bu lad mar T va Se uZ lia. ba liS ze speci a lu ri sen so re bia mi mag rebu li, ro me lic Zi lis fa zis iden ti fi ci re bas ax dens da iw yebs mZi na re ada mi a nis T vis sxva das x va gam Ri zi a neb le bis mi wo de bas. ada mi a ni ar iR viZebs, mag ram go ne bas at yo binebs, rom lu ci du ri siz m rebs fa za Si im yo fe ba~, _ gviT x ra pro eq tis av tor ma ma ka bu Cuntel ma.
ga mo fe na ze moZ ra o bam `ara bar ba riz mebs!~ axa li pro eq ti _ bar ba riz me bis Te ma ze Seqm ni li pir ve li on la inTa maSi SesTavaza sazogadoebas _ spe ci a lu rad fes ti va lis T vis mom zad da TamaSis beW du ri ver si e bi.
`axal gaz r de bi di di xali siT ake Teb d nen am sa varji So ebs. mob r Zan da Tsuis req to ric ojax Tan er Tad, iTa ma Sa da Ci ne bu li Se de giT da as ru la. bar ba riz me bis Tema kvlav aq tu a lu ria, sa Wi roa ara mar to leq si ko ni, ara med spe ci a lu ri Ta ma Sic, rad gan ase Ti for miT ada mi a ni ukeT imax sov rebs. dar w mu ne bu li var, uf ros Ta o ba Sic po pula ru li gax de ba, kar gi iq ne ba po li ti ko se bi da Jur na lis
te bic Tu iTa ma Se ben. mgo nia, sa u ni ver si te to moZ ra o bis _ `ara bar ba riz mebs!~ yve la ze di di dam sa xu re ba is gax lavT, rom sa zo ga do e bam ga ac no bi era _ ena mi si sa kuT re baa da Ta vad un da mo uf r T xil des~, _ ga nac xa da hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta fa kul te tis pro fe sor ma, leq si kog raf ma Ti na Tin mar ga li ta Zem.
Tsuis eleq t ru li da eleq t ro nu li in Ji ne ri is stu den teb ma stu den tu ri samec ni e rosa in Jin ro pro eq ti _ `mdi na re ve res hid ro logi u ri mo ni to rin gis sis te ma~ war mo ad gi nes.
`es gax lavT mdi na re ve res ma ke ti da Cven mi er aw yo bi li sen so ri, ro mel sac Se uZ lia mu dmiv re Jim Si wylis do nis Se sa xeb in for ma ci is mo wo deba. im Sem T x ve va Si, Tu wylis do ne kri ti kul niS nuls miaR wevs, sen so ris sa Su a lebiT sig na li za cia Ca ir T ve ba. jer je ro biT da mon ta Je bu li ar gvaqvs, am pro eq tis ganxor ci e le bas da fi nan se bis mopo ve bis Sem deg vgeg mavT~, _ aR niS na Tsuis zust da sabu ne bis met y ve lo mec ni e re baTa fa kul te tis eleq t ru li da eleq t ro nu li in Ji ne ri is spe ci a lo bis stu den t ma ci ra diR me liS vil ma.
xel na wer Ta erov nu li cent ris ka rav Si ki in te raq ti uli prog ra ma _ `ro gor iqm ne bo da xel na we ri wig ni Sua sa u ku ne eb Si~ _ mim di na re obda.
`aq vas wav liT ka lig ra fiu li ni mu Sis Ses ru le bas, da
zi a ne bu li fur c lis res tavra ci as, vaC ve nebT da Ta va dac vaZ levT dam T va li e reb lebs sa Su a le bas, rom xel na we ri wig ni akin Zon zus tad ise, ro gorc es Sua sa u ku ne e bis dros xde bo da~, _ gviT x ra xel na wer Ta erov nu li cen tris sa mec ni e ro Ta nam S rom lobis pro eq te bi sa da sa zo ga doe bas Tan ur Ti er To bis de parta men tis uf ro sis mo ad gi lem iri na go go na i am.
fes ti va lis sa ze i mo gax s nisas ga mo fe ni li gax l daT qarT ve li ga mom go neb lis JorJ ga vas saf re ni apa ra ti _ `Jirop la ni~ _ ver t m f re ni sa da TviT m f ri na vis hib ri di, safren apa rats 2.5 lit ri a ni suba rus Zra va aqvs da ab so lutu rad yve la de ta li Ta vad ga mom go neb lis mi er gax lavT aw yo bi li (gar da Zra vi sa da frTe bi sa). saf ren apa rats nawi lob ri vi tes ti re ba uk ve gav li li aqvs.
fes ti va lis gax s nis aq ti vobe bis far g leb Si Tsuis zo olo gi u ri mu ze u mis ga mo fe nac mo ew yo.–damTvaliereblebs nilo sis ni an gis, sam x reT ameri kis jav S no sa nis, gve li Wa mia ar wi vis, or bis, xer x Tev zas da sxva cxo ve le bis fi tu lebis naxvis SesaZlebloba miecaT. ge o lo gi is de par ta mentis mi ne ra lo gi is sas wav lo sa mec ni e ro la bo ra to ri am ki, ro gorc sa qar T ve lo dan, aseve sxva das x va qvey ni dan Ca mota ni li mi ne ra le bi ga mo fi na. gamofenaze war mod ge ni li iyo eq s pe ri men te bi: `stu den tu ri sa mec ni e ro pro eq ti _ `xma uri Tbi lis qa laq Si~, `Wkvi a ni sag ne bi~, `sax lis mce na re e bis av to ma tu ri sar w ya vi sis te ma~, pro eq ti `per so na lu ri ra dio lo ka to ri `Ra mu ris al Ro~, `xed va da ori en ti re ba Sez Rudu li xed vis pi ro beb Si~ da a.S.
Ti To e u li pro eq ti, eq s peri men ti, pre zen ta cia Tu sa muSao Sex ved ra sa zo ga do e bis Tvis ga sa geb, po pu la rul ena ze da sa xa li so me To de bis gamoyenebiT Ca tar da.
`mec ni e re bi sa da ino va cie bis fes ti va li 2018~ sa ze i mo gax s nis Ro nis Zi e ba sa Ra mos
Tsu ARTis kon cer tiT dasrul da.
na to obo la Ze
1-li gv-dan
mec ni e re bi sa da ino va ci e bis fes ti va li
sa ze i mo gax s na
festivalis farglebSi 500-ze meti RonisZieba Catarda
samecniero kvireulis farglebSi Tsu-is 1000-ze meti ucxoeli eqsperti da profesori estumra
evropisakademiisregionuli habi gaixsna
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
3
24 seq tem bers iva ne java xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo
uni ver si te tis so ci a lur da po li ti kur mec ni e re ba Ta fakul te tis mul ti me dia cen t r ma Ria ka ris dRes umas pin Z la. Ronis Zi e ba mec ni e re bi sa da ino vaci e bis fes ti va lis far g leb Si mim di na re ob da da miz nad isaxav da stu den te bis me tad da inte re se ba sa da aq ti u rad Car T vas praq ti kul Jur na lis ti ka Si.
am dRes dam s w re ebs Se eZloT ena xaT Si da sam za re u lo, Tu ro gor igeg me ba ga da ce ma, ro gor mim di na re obs mi si Ca wera, da mon ta Je ba da mul ti me dia cen t ris vebgver d ze at vir T va. ase ve stu den te bi uSu a lod Caer T v nen ga ze Tis da ka ba do ne bi sa da fo to e bis ga da Re bada mu Save bis pro ces Si. Ria ka ris dReze das w re ba ne bis mi er msur vels Se eZ lo, aq iy v nen mow ve u li stum re bi da stu den te bi, xo lo sa pa tio stu ma ri uni ver si te tis req to ri gi or gi Sar va Si Ze gaxl daT.
Ro nis Zi e bis war d ge na Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis so ci alur da po li ti kur mec ni e re ba Ta fa kul te tis de kans Ta mar dol ba i as xvda wi lad. stu den tebs da in te rese ba mo u wo na da mul ti me di a cen tris mniS v ne lo ba ze isa ub ra. de kanma xa zi ga us va Te o ri ul Tan er Tad praq ti ku li swav le bis au ci leb lobas, gan sa kuT re biT, iseT mi mar Tule ba ze, ro mel sac Jur na lis ti ka hqvia. `Cve ni Za lis x me vi Ta da reqto ris ne biT, mul ti me dia cen t ri, ro me lic sa u ni ver si te to struqtu ru li er Te u li iyo, fa kul tets gad mo e ca. Ria ka ris dRe ara mar to fes ti va lis far g leb Si iyo mniS vne lo va ni, ara med Cven T vi sac _ Cven un da vaC ve noT, ra axa li pro duq ti Se iq m na mul t me dia cen t r Si da ra xde ba Jur na lis ti ki sa da ma sob rivi ko mu ni ka ci is mi mar Tu le ba ze~, _ aR niS na Ta mar dol ba i am.
mul ti me dia cen t ris di req torma ma ri na sa luq va Zem stum rebs Ria ka ris dRe ze da geg mi li aq ti vo be bi ga ac no da Ta vis ga mos v la Si gan sakuT re biT ga mok ve Ta cen t ris mza oba stu den te bis sas wav lo pro ces Si Car T vis Tval saz ri siT. ro gorc man ga nac xa da, cen t ri vi Tar de ba da mok le dro Si da geg mi lia teq ni ku ri ga nax le ba, ro me lic karg sa Su a lebas mis cems so ci a lur da po li tikur mec ni e re ba Ta fa kul te tis, gansa kuT re biT ki Jur na lis ti ki sa da ma sob ri vi ko mu ni ka ci is stu den tebs, mi i Ron praq ti ka da mo em za don medi is Sro miT ba zar ze kon ku ren cii saT vis.
Ro nis Zi e bis me o re na wil Si iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis req tor
ma gi or gi Sar va Si Zem dam s w re eb Tan er Tad ga da i nac v la e.w `ni us rum Si~, sa dac mim di na re pro ce sebs aso cire bu li pro fe so ri ma ia to ra Ze xel m Z R va ne lob da. aq maT mi mo i xi les stu den te bis mi er Seq m ni li Jur nalga ze Te bi. ma ia to ra Zem mul ti me dia cen t ris mniS v ne lo ba ze Cven Tan saub ri sas aR niS na, rom am siv r ce Si uf ros kur se leb ma aC ve nes, Tu rogor mzad de ba beW du ri pro duq ti mul ti me dia cen t ris re sur se bis ga mo ye ne biT. yve la stu dents, rome lic fes ti va lis far g leb Si Ria ka ris dRes Tan da kav Si re bul Ronis Zi e beb Si iReb da mo na wi le o bas, sa ku Ta ri da va le ba hqon da _ `zogi mu Sa ob da on la in ma sa la ze, zogi fo to e bis ga da Re ba sa da da mu Save ba ze. `mo sul stum rebs Se uZ li aT na xon, ro gor mzad de ba Jurna listu ri pro duq ti, maT So ris, Se uZli aT Tvi Ton ga da i Ron, Tvi Ton Caer Ton ro gorc da ka ba do ne bis proces Si, ase ve fo to e bis da mu Sa ve bis da on la in pro duq tis Seq m na Si. am yve la fers Ta vad Se e xe bi an ra Ta meti in te re si ga uC n deT am sfe ro sa da am pro fe si is mi marT.~
Ria ka ris dRis far g leb Si stu den teb ma imi ti re bu li ga da cema sa xel wo de biT _ `Jur na lis tikis swav le ba da me di ap lu ra liz mis mniS v ne lo ba~ mo am za des, ro me lic pro fe sor Ta mar bel qa ni as xel m Z Rva ne lo biT Ca i we ra. igi Cven Tan sau bar Si uSu a lod mul ti me dia sivr cis Se saZ leb lo beb ze gviy ve ba: `es cen t ri em sa xu re ba imas, rom studen teb ma praq ti ku lad is wav lon, ra aris sa ma uw yeb lo me dia. es uni versa lu ri siv r cea, sa dac yve la pi robaa Seq m ni li imi saT vis, rom Jurna lis t ma da geg mos, ga da i Ros da da a mon ta Jos ga da ce ma, imu Sa os im re Jim Si, ra re Jim Sic mas mu Sa o ba da cxov re ba mo u wevs, ro de sac univer si te ti dan `did Jur na lis tikaSi~ ga da i nac v lebs. mec ni e re bi sa da ino va ci e e bis fes ti va lis far g lebSi Cven dRes Cav we reT ga da ce ma, romel sac hyav da wam y va ni, pro di u se ri,
stum re bi, ope ra to re bi, me mon ta Jee bi. dam s w re ebs Cven vaC ve neT multi me dia pro duq tis Seq m nis pro cesi. Ta na med ro ve ga naT le ba iT xovs teq no lo gi ebs da es teq no lo gi e bi Tav moy ri lia Cven Tan Cve ni stu dente bis T vis~.
ze moT aR niS nu li imi ti re bu li ga da ce mis wam y va ni stu den ti ma riam Ci qo va ni iyo, rom lis Tqmi Tac, de bi u ti msgavs Toq So u Si sak ma od sa pa su xis m geb lo aR moC n da. ga da cema Si mo na wi le o ba, Tsuis req tor gi or gi Sar va Si Zes Tan er Tad, asoci re bul ma pro fe sor ma ma na na Sa miliS vil mac mi i Ro. stum reb ma Jurna lis ti kis swav le bis for meb sa da ar se bul ga mow ve veb ze isa ub res. wam y va nis mi er das mul Se kiT x va ze, Tu ra tom dgas da saq me bis prob lema Tsuis Jur na lis te bis T vis, reqtor ma gi or gi Sar va Si Zem upa su xa, rom Tsuma un da mo a xer xos da aRzar dos ise Ti do nis `usay ve du ro~ pro fe si o na le bi, ro mel Tac ve ra nai ri ne po tiz mi ver Se uS lis xels me di a ba zar ze da m k vid re ba Si.
pir ve li kur sis stu den t ma mari am fran giS vil ma Ro nis Zi e bis Sesa xeb Tsuis vebgver di dan ga i go. mi si TqmiT, mo lo di ne bi sru li ad ga a mar T la im praq ti kam, rac multi me dia cen t ris Ria ka ris dRis far g leb Si mi i Ro. igi uSu a lod Caer To ga ze Tis da ka ba do ne bis proces Si da sak ma od di di in te resi aRuZ ra am saq mi a no bam. ma ri a mis msgav sad, so ci a lur da po li ti kur mec ni e re ba Ta fa kul te tis pir ve li kur sis stu den ti Tor ni ke Wi ta Zec kma yo fi li dar Ca Ro nis Zi e biT da ime dov nebs, rom praq ti kis msgav si sa Su a le be bi da in te re se bul studen tebs xSi rad mi e ce maT.
Ta mar muk ni aS vi liso ci a lur da po li ti kurmec ni e re ba Ta fa kul te tis
Jur na lis ti kisa dama sob ri vi ko mu ni ka ci ismi mar Tu le bis stu den ti
Ria ka ris dRe mul ti me dia cen t r Si
24 seq tem bers Tsuis hu ma ni ta rul m ec n i e r e b a T a
fa kul te tis kav ka si o logi is mi mar Tu le bis asoci re bul ma pro fe sor ma me rab Cu xu am stu den tebi sa da pro fe sormaswav leb le bis T vis funda men tu ri naS ro mis _ `qar TulCer qe zulafxa zu ri eti mo lo gi u ri Zi e ba ni (ma sa le bi ibe riulkav ka si ur ena Ta etimo lo gi u ri leq si ko nisaT vis)~ _ pre zen ta cia ga mar Ta.
wig nis pir ve li va rian ti 2017 wels ga mo i ca, am je rad ki av tor ma igi au di to ri as Sev se bu li sa xiT wa rud gi na. naS romi mo i cavs 1500ze met sit y vasta ti as. mas Si gan xi lu lia qar Tu li, kol xu ri (meg rulla zuri), sva nu ri, af xa zu ri, aba zu ri, ubi xu ri, adiRe u ri, ya bar do u li enebis sa Ta na do Zi re u li ma sa la, anu is Zi ri Ta di leq si ku ri fon di eni sa, rom lis mi xed vi Tac, Sesa ba mi si me To dis ga mo yene biT, mtkic de ba ama Tu im enas So ris ge ne ti kuri na Te sa o ba.
wig nis Se sa val nawil Si xaz gas mu lia naSro mis sa mec ni e ro si axle, ker Zod, aR niS nu lia, rom am ma sa leb ze mu Sa obis dros `Se iq m na axa li pa ra dig ma, rom lis farg leb Sic sin durqar T velur enebs So ris ga movlin da re gu la ru li, kanon zo mi e ri da sis te muri bge raT Se sat y vi so bebi da mas ze day r d no biT dam t kic da da sa xe le bul xal x Ta da ena Ta er Ti a ni ge ne ti ku ri war mo mav lobana Te sa o ba~.
aq ve naT q va mia, rom naS ro mis far g leb Si miRe bu li das k v ne bi srul Tan x mo ba Sia ge ne ti ku ri kvle ve bis miR we veb Tan, rom lis mi xed vi Tac afxazqar T velCer qe zebs Ziri Ta di sa er To hap lojgu fi G2A aR mo aC n daT.
wig nis re daq to re bi ari an pro fe so re bi: nana ma Wa va ri a ni da ma na na bu kia. igi gan kuT v ni lia Tsuis kav ka si o lo gi i sa da qar T ve lo lo gi is mimar Tu le ba Ta stu den tebi sa da mkiT x vel Ta farTo wri saT vis.
`am wig n ma pir ve lad dRis si naT le 2017 wels ixi la. 2018 wels ki momzad da axa li re daq cia, ro me lic mec ni e re bi sa da ino va ci e bis fes tival ze war mo vad gi ne. wignis eleq t ro nu li versia dam Tav re bu lia da ga mo sa ce mad mzad aris. is frank fur tis wig nis baz ro ba ze iq ne ba warmod ge ni li sxva qar Tul wig nebs So ris. axal redaq ci a Si leq si kons da ema ta 100ze me ti sit y va/ sta tia anu eti mo lo gia. gan sa kuT re biT mniS v nelo va ni aris is, rom arse bul qar Tul, af xa zur, adi Rur Se sat y vi sebs me mo vu Zeb ne pa ra le le bi da Res t nu ri da na xu ri ene bi dan, ri Tac wig ni gam did r da da mo cu lobiT ga i zar da. ga nax lebis Sem deg, Se miZ lia danam d vi le biT vTqva, rom ibe ri ulkav ka si ur ena Ta eti mo lo gi u ri leq si konis qar Tul, Cer qe zul, af xa zur mi mar Tu le bas Cemi, rogorc avtoris, mxridan, di di ve ra feri Se e ma te ba ax lo mo maval Si, vi na i dan am er Ti wlis in ten si ur ma mu Sao bam mom ca Se saZ leb loba wig nis srul yo fi sa da axa li re daq ci is momza de bi saT vis~, _ ga nacxa da me rab Cu xu am.
`qar Tul-Cer qe zul-af xa zu ri
eti mo lo gi u ri Zi e ba ni~
fran k fur tis wig nis
baz ro ba ze
maia toraZe
24 seq tem bers, `mec ni e re bi sa da ino va ci e bis sa er Ta So ri so fes ti va li 2018~is far g
leb Si, Tbi li sis sa xel m wi fo univer si tet Si sa mec ni e ro kon fe ren cia `ino va ci e bi XXI sa u ku nis qar Tul li te ra tu raT m cod ne o ba Si~ ga i marTa. kon fe ren ci a Si mo na wi le ob d nen Tsuis hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta fa kul te tis pro fe so re bi da studen te bi. Sex ved ra Tsuis hu ma ni tarul mec ni e re ba Ta fa kul te tis `qarT ve lo lo gi u ri cen t ris mi er~ iyo or ga ni ze bu li.
erTer Ti or ga ni za to ris, ir ma ma kara Zis TqmiT, msgav si sa xis kon fe ren cia uk ve me o red tar de ba da stu den te bis da in te re se ba sak ma od ma Ra lia: `Za lian sa si xa ru loa, ro de sac stu den te bis mxri dan Car Tu lo bas vxe davT. maT yovel T vis aqvT ax lis mos me nis sur vi li. Cve ni mi za nia, rom aka de mi ur wre sa da stu den tebs So ris me ti kon taq ti iyos. Se sa ba mi sad, vcdi lobT, rom aseT Ro nisZi e beb Si stu den te bi Ta vad ve iy v nen momx se neb le bi~, _ gviT x ra man.
sa mec ni e ro kon fe ren cia Tsuis asoci re bul ma pro fe sor ma la do mi naS vilma gax s na. mi si mox se ne ba ilia Wav Wa va Zis
pro za ul Txzu le beb Si ten den ci is gamov le nis for mebs exe bo da. mas Si Zi riTa di yu rad Re ba mwer lis Se moq me de bis mxat v rul mxa re ze iyo ga max vi le bu li: `mi si na war mo e be bi dan zo gierTSi uf ro me tad mxat v ru li sa Su a le ba ba to nobs da ara idea. asea da we ri li `ka cia ada mi ani?!~ da swo red es ga na pi ro bebs, rom es na war mo e bi dRem de ase Ti aq tu a lu ria~, _ aR niS na pro fe sor ma la do mi naS vilma.
Sem deg au di to ri is wi na Se Tsuis aso ci re bu li pro fe so ri qe Te van si xaru li Ze war s d ga. man Ta na med ro ve ze piri is to ri e bis fol k lo rul as peq teb ze isa ub ra. mi si naS ro mi ada mi a ne bis TvaliT da na xul re a lur is to ri eb ze mogviT x rob da. mox se ne bis mTa va ri mi za ni au di to ri is T vis imi s Cve ne ba iyo, rom, mo naT x ro bis in di vi du a lu ro bis mi u xeda vad, mTxrob lis sa u bar Si yo vel T vis ig r Z no ba is so ci a lurkul tu ru li gare mo, ro mel Sic igi cxov robs.
sic ru e Si Caq so vi li sib r Z ne, sib r Znes da kav Si re bu li ga mo na go ni, sul xansa ba or be li a nis Txzu le be bi, ro gorc me ta fo ra, enig ma da alu zia _ swo red am sa kiT xebs Se e xe bo da Sem de gi pre zenta cia, ro me lic Tsuis aso ci re bul ma pro fe sor ma nes tan su la vam war mo ad gi na.
ga mom s v le lebs So ris yve la ze axalbe da fi lo lo gi is ma gis t ri Tam Ta mowo ne li Ze iyo. mi si mox se ne ba _ sa xelwo de biT _ `si coc x lis xel yo fi saT vis vef xis t ya o san Si~ _ av to ri sa da per sona Je bis Tva liT da na xul xva raz m Sas Svilis mok v lis epi zods exe bo da.
Tam Ta msgav si sa xis kon fe ren ci a Si pir ve lad mo na wi le ob da. `Cem T vis am gva ri sa xis Ro nis Zi e beb Si mo na wi le o ba Za li an mniS v ne lo va nia. kar gi iq ne ba, Tu yve la ada mi ans mi e ce ma ami si Se saZ leb loba da mas Si pe da go ge bic Ca er T ve bi an~, _ aR niS na man.
msme ne lebs So ris to ki os uni ver si tetis doq to ran ti ha i a te so to mec im yofe bo da. ha i a te to ki o dan sa qar T ve lo Si Ten giz abu la Zis fil m ma `mo na ni e bam~ Camo iy va na. ro gorc Tvi Ton am bobs, msgavsi sa xis kon fe ren ci e bi mis T vis mniS v nelo va nia, rad gan sa mo mav lod di ser taci is da we ras swo red ilia Wav Wa va Zi sa da va JafSa ve las Se moq me de ba ze api rebs: `ia po ni a Si ara vin icis qar Tu li li tera tu ris Se sa xeb, ami tom qar T ve li xel mZ R va ne li mWir de ba~, _ Ca mos v lis mi za ni gag vim xi la ha i a tem.
kon fe ren ci is da sas rul, au di to ri is wi na Se Tsuis pro fe so ri el gu ja xin Tibi Ze war s d ga. ri Ti dam Tav r de bo da rus
Ta ve lis `vef xis t ya o sa ni~? ra iq ne bo da bo lo sit y va? _ Ta vis mox se ne ba Si man rus Ta ve lis po e mis da sas ru lis sxva dasx va va ri an tze isa ub ra.
ga mom s v le leb ma aR niS nes, rom am g vari kon fe ren ci e bi kvla vac ga i mar Te ba, rac xels Se uw yobs stu den t Ta sa mec nie rokvle vi Ti po ten ci a lis ga mov le na sa da aka de mi u ri wre eb Tan da ax lo e bas.
ni ni ta ve li Ze,Te o na ya Wi u ri
so ci a lur da po li ti kurmec ni e re ba Ta fa kul te tis
Jur na lis ti ki sa da ma sob ri viko mu ni ka ci is mi mar Tu le bis stu den te bi
ino va ci e bi XXI sa u ku nis qar Tul li te ra tu raT m cod ne o ba Si
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
4
ra aris eg zop la ne tebi da ro go ria ma Ti fi zi ku ri Tvi se be bi?
ar se bobs Tu ara ga re galaq ti ku ri obi eq te bi da uc no bi pla ne te bi? ram de ni si naT lis we li gva So rebs im drom de, sa nam msof lio axal da sax le bul ad gi lebs kos mos Si aR mo a Cens? _ am Te meb ze abas Tum nis as t rofi zi ku ri ob ser va to ri is di req tor ma ma ia To du am 27 seq tem bers ga mar Tul sa jaro leq ci a ze isa ub ra.
Ro nis Zi e ba `sa qar T ve los ast ro no mi is klu bis" da Tsuis erov nuli sa mec ni e ro bib li oTe kis or ga ni ze biT ga i mar Ta da mas ze das w re ba yve la da in tere se bul pirs Se eZ lo. leq ci is gan mav lo ba Si as t ro fi zi kos ma im mec ni e rul miR we veb ze isa ubra, rac jer ki dev 4 sa u ku nis win ada mi a nebs war mo ud gen lad mi aC n daT: `as t ro no mia Za li an vi Tar de ba bo lo wleb Si teqno lo gi e bis dax ma re biT da egzop la ne te bi aris er Ter Ti popu la ru li Te ma as t ro no mi a Si. ax la xan axa li Ta nam g zav ri gauS ves mo ni to rin gis T vis da man uk ve aR mo a Ci na ram de ni me eg zopla ne ta. 25 wlis win sa er Tod ar iyo la pa ra ki eg zop la ne tebis Se sa xeb da dRes uk ve ramde ni me aTa si eg zop la ne ta aris aR mo Ce ni li, maT So ris, de dami wis msgav sic~, _ am bobs ma ia To dua.
eg zop la ne tebs, ma Ti mde bare o bi dan ga mom di na re, mzis gare pla ne teb sac uwo de ben. maTs aR mo sa Ce nad na sas kvle viT ma cen t r ma sxva das x va wels xe lovnu ri Ta nam g zav re bi kos mos Si gag zav na. maT So ris aR sa niS navia Kep leris cxrawli a ni mi sia, rom lis dro sac 2 aTe ul aTasze me ti eg zop la ne ta aR mo a Ci nes. 2018 wels kos mo su ri kvle vis erov nul ma cen t r ma is TESSiT Ca a nac v la.
sa ja ro leq ci a ze sa u ba ri Se e xo iseT sa kiT xebs, ro go rebi caa sam ya ros Seq m nis Te o ria da si coc x lis ar se bo ba sxva pla ne teb ze. ro gorc abas Tum nis as t ro fi zi ku ri ob ser va to ri is mkvle va ri ma ia To dua am bobs, sam ya ro far Tov de ba da dro Ta gan mav lo ba Si ga laq ti kebs So
ris man Zi li ki dev uf ro ga izr de ba.
vi na i dan sa ja ro leq ci a ze das w re ba yve las T vis Ta vi su fali iyo, erov nu li sa mec ni e ro bib li o Te kis dar baz Si sxva dasx va asa kis ada mi an ma mo i ya ra Tavi.
leq cia sa in te re so aR moC nda ni ko loz cqi tiS vi lis T vis. mi u xe da vad imi sa, rom igi jer ki dev sko lis mos wav lea, ma le Ci ne Tis sa er Ta So ri so olim pia da ze as t ro no mi is klu bis saxe liT war s d ge ba. ro gorc Tavad am bobs, msgav si ti pis Ronis Zi e be bi sa Wi roa ma Ti asa kis ada mi a ne bi saT vis, rad gan mec nie re ba vi Tar de ba da mniS v ne lova nia, hqon deT me ti in for ma cia am miR we veb ze: `as t ro fi zi kis kvle ve bi gvex ma re ba fi zi kis bevri ka no nis ga az re ba Si. kos mo suri mov le ne bis dak vir ve biT SesaZ le be lia de da mi wa zec aR mo vaCi noT sa in te re so si ax le e bi~, _ gviT x ra man.
Ro nis Zi e bis or ga ni za to ri iyo as t ro no mi is klu bi, rome lic uk ve 3 we lia ar se bobs. gar da leq ci i sa, dar baz Si ga mofe ni li iyo moy va ru li as t rogra fe bis su ra Te bi, ase ve klu bis wev re bis mi er dam za de bu li teles ko pe bi.
`Cven gvqon da war mod ge ni li Cven mi er dam za de bu li te lesko pe bi da, gar da ami sa, moy varu li as t rog ra fe bis su ra Te bi. ama ve fes ti va lis far g leb Si gadav w y vi teT, rom Ca ta re bu liyo sa ja ro leq cia as t ro no miis Te ma ze da qal ba to ni ma i ac si a mov ne biT da Tan x m da am mowve vas~, _ am bobs as t ro no mi is klu bis wev ri da Tsuis doqto ran ti, as t ro bi o lo gi ma ri ka ta ra saS vi li.
aR niS nu li sa ja ro leq cia mec ni e re bi sa da ino va ci e bis fes ti va lis far g leb Si ga i marTa da man di di da in te re se ba ga mo iw via, rac imis ma niS ne belia, rom as t ro no mi i sad mi inte re si me tad iz r de ba.
ni no Su bi Ti Ze,ana ba Ju na iS vi li
so ci a lur dapo li ti kur mec ni e re ba Ta
fa kul te tis Jur na lis ti ki sada ma sob ri vi ko mu ni ka ci ismi mar Tu le bis stu den te bi
eg zop la ne te bis sa u ku ne
10 we lia Tsuis kav ka sio lo gi is in s ti tu ti sa me no van sa mec ni e ro
Jur nals _ `kav ka si o lo gi u
ri Zi e ba ni~ ga mos cems. 24 seq
tem bers in s ti tu tis or ga ni
ze biT Jur na lis 10ve nom ris
pre zen ta cia ga i mar Ta. rogorc Jur na lis ano ta ci a Sia aR niS nu li, `sa mec ni e ro Jurna li `kav ka si o lo gi u ri Zi e bani~ kav ka si u ri ide is kon ceptu a lur sa fuZ v lebs em ya re ba. mo po ve bu li miR we ve bi sa da Ta na med ro ve kvle ve bis kvaldak val Jur na li aer Ti a nebs kav ka si o lo gi is prob le maTa Sem s wav lel hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta dar gebs da, Sesa ba mi sad, gan saz R v ravs kavka si e li xal xe bis so ci o kul
tu rul rols~. Jur na l `kavka si o lo gi u ri Zi e ba nis~ daniS nu le bis, mniS v ne lo bi sa da ga mow ve ve bis Se sa xeb pre zen taci a ze mTa var ma re daq tor ma, pro fe sor ma ci ra ba ra mi Zem isa ub ra.
`Cven sa me no va ni Jur na li Sev q me niT, dar gis spe ci fiki dan ga mom di na re. qar Tul ena ze da we ri li kav ka si o logia dar Ce ba mxo lod sa qarT ve lo Si. Jur na li av to rebs sa Su a le bas aZ levs, rom ma Ti
naS ro me bis in ter na ci o na liza cia mox des. es aris pir ve li Sem T x ve va, ro de sac kav ka si a Si ar se bu li vi Ta re bis Se sa xeb iwe re ba ma Sin ve da ara 10 an 20 wlis Sem deg. Cve ni kon ceptu a lu ri mid go ma iyo is, rom un da Seg veq m na ga mo ce ma, rome lic kav ka si is prob le ma tikas hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta dar geb Si ga a er Ti a neb da. Jurna li re cen zi re ba dia da sa erTa So ri so ko le gia hyavs. `kavka si o lo gi u ri Zi e ba ni~ iZeb
ne ba ro i ter sis ba za Si, Se saba mi sad, da beW di li sta ti ebis 2/3 uc xo e li av to re bi saa. cno bi lia, rom kav ka si o lo giis cen t re bi saz R var ga re Tac fun q ci o ni rebs, Cven maT Tan aq ti u rad vTa nam S rom lobT. vgeg mavT spon so ris mo Zi e bas, rad gan ar se bu li ti ra Ji Zali an mci rea, moT xov na ki _ di di. Jur na lis po pu la ri zaci as xels uw yobs sa qar T velos par la men tis bib li o Tekac~, _ ga nac xa da pro fe sor ma ci ra ba ra mi Zem.
Jur nal Si `kav ka si o lo gi uri Zi e ba ni~ ram de ni me pro filis sa mec ni e ro sta tia ibeWde ba, maT So ris, ibe ri ulkavka si u ri enaT mec ni e re bis, soci o lin g vis ti kis, lin g vis tikis, is to ri is, ar qe o lo gi is, eT no lo gi is, li te ra tu ris, fol k lo ris, xe lov ne bis isto ri is da a.S. `kav ka si o logi u ri Zi e ba ni~ we li wad Si erT xel ga mo i ce ma.
Tsuis sam rew ve lo inova ci e bis la bo ra to riam da biz nes in ku ba
tor ma 25 seq tem bers `mec ni ere bi sa da ino va ci e bis fes tiva li 2018~is far g leb Si Tsuis eko no mi ki sa da biz ne sis fa kul te tis pir vel kur se lebs umas pin Z la. Sex ved ras sa infor ma ciogac no bi Ti xa si a Ti hqon da. fab la bis spe ci a lis t i gi or gi ki ko laS vil i stu dentebs la bo ra to ri is mu Sa o bis prin ci peb ze da la bo ra to ria Si gan la ge bu li apa ra tu ris Se sa xeb esa ub ra.
ino va ci e bis la bo ra to ria da biz nes in ku ba to ri iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbili sis sa xel m wi fo uni ver sitet Si 2015 wli dan fun q ci oni rebs.
Fab ri ca ti on Labo ra tory (Fab Lab) _ fab la bi aris sru li ad axali, uni ka lu ri siv r ce ne bis mie ri stu den ti saT vis, ro mel sac aqvT idea da surs mi si ganxor ci e le ba an star tup biz ne sad Ca mo ya li be ba. am la bo ra to ria Si xde ba axa li wa mow ye be bis srul yo fa da axal gaz r da inova to re bis ide e bis re a li ze ba.
fab la bi aR Wur vi lia zustad im apa ra tu ru li cik liT, rom lis ana lo ge bic aris masa Cu set sis teq no lo gi ur univer si tet Si _ MITSi. aR niS
nu li da nad ga re bi er Tad iZle va imis Se saZ leb lo bas, rom fab lab Si mo sul ma ino va tor ma SeZ los teq ni ku rad mu Sa an vizu a lu rad ma Ra li do nis xaris xi a ni pro to ti pe bis dam zade ba. mas eq ne ba Se saZ leb lo ba star ta pi ga na xor ci e los, dafi nan se ba mi i Ros da ga da vi des ma si ur war mo e ba ze.
2017 wlis seq tem b ri dan fab la bi Ca er To eko no mi ki sa da biz ne sis fa kul te tis saswav lo pro ces Si da da iw yo la bo ra to ri u li me ca di ne o bebis Ca ta re ba im stu den te bisT vis, rom leb mac air Ci es saswav lo kur si `praq ti ku li menej men ti~. am kur sis far g lebSi gan xor ci el da 15 pro eq ti, ro mel zec 150mde stu den ti mu Sa ob da.
`fab lab Si stu den te bi da sxva da in te re se bu li pi re bi, sru li ad usas yid lod ax de nen sa ku Ta ri ide e bis praq ti kul re a li za ci as. aq yve laf ris war mo e ba usas yid lod aris SesaZ le be li. aR sa niS na via, rom zo gi er Ti idea uk ve startup biz ne sad Ca mo ya lib da, sa ku Tari ka pi ta lic mo i zi da da uk ve da mo u ki deb la dac fun q ci o nirebs~, _ ga nac xa da gi or gi kiko laS vil ma.
sa mo mav lod un da aRi niSnos, rom sam rew ve lo ino va cie bis la bo ra to ria da biz nes in ku ba to ri, Tsuis stu den
te bis Car Tu lo bis asa maR leblad, sxva das x va Ro nis Zi e be bis or ga ni ze bas geg mavs. ga iz r de ba Tsuis fab la bis Car Tu lo ba sxva das x va sa gan ma naT leb lo da sa er Ta So ri so pro eq t Si, rome lic xels Se uw yobs stu dente bis cod nis amaR le bas biz nesis daw ye bi sa da gan xor ci e lebis kuT xiT.
stu den te bi di di in te resiT ec no bod nen la bo ra tori is teq ni kur aR Wur vi lo bas da aR f r To va ne bas ver ma lav dnen aq war mod ge ni li ni mu Se bis gac no bi sas. pir vel kur se leb ma ime di ga moT q ves, rom la bora to ri is mu Sa o ba Si aq ti uri Car Tu lo ba mo ma val Si maT war ma te bul biz nes saq mi a no bas uz run vel yofs.
`kav ka si o lo gi u ri Zi e ba ni~-s aT to me u lis pre zen ta cia
biznes inkubatori stu den tu ripro eq te bis T vis
nato obolaZe
25 seq tem bers `mec ni e rebi sa da ino va ci e bis fes ti va lis 2018~ far
g leb Si Blo om bergis sa er Ta Sori so kvle viT ma la bo ra to ri am Tsuis eko no mi ki sa da biz ne sis fa kul te tis pir vel kur se lebs umas pin Z la.
Tsus Blo om bergis fi nansu ri baz re bis la bo ra to ri is uf ros ma spe ci a lis t ma ma ka Rani aS vil ma Tsuis stu den tebs la bo ra to ri is saq mi a no ba da is spe ci a lu ri prog ra ma ga acno, ro me lic Blo om bergma msoflios wam y va ni uni ver si te te bisT vis Seq m na. es prog ra ma da nergi lia lon do ni sa da ame ri kis uni ver si te teb Si.
Blo om bergi Ta nam S rom lobs uni ver si te teb Tan mTel msofli o Si, rom lis wya lo bi Tac stu den tebs da pro fe sormaswav leb lebs aqvT Se saZ leb lo ba ga mo i ye non saq mi a ni da fi nan suri axa li am be bis, mo na ce me bis, ana li ti ki sa da kvle ve bis wam yva ni msof lio plat for ma.
Blo om bergis fi nan su ri bazre bis la bo ra to ria aqvs iseT
wam y van uni ver si te tebs, ro gori caa ie lis, har var dis, oq sfor dis, kem b ri jis uni ver si tete bi, lon do nis biz nessko la da sxva. aR mo sav leT ev ro pa Si msgav si la bo ra to ria mxo lod or uni ver si tets _ ka u na sis uni ver si tet sa da Tsus aqvT. Se sa ba mi sad, Tsuis stu den tebs Se uZ li aT fi nan su ri ga naT leba mi i Ron im Ta na med ro ve meTo de biT, ro me lic da ner gi lia msof li os wam y van uni ver si teteb Si.
la bo ra to ri a Si stu dentebs aqvT wvdo ma sa in for ma cio plat for ma ze _ Blo om berg Profes si o nal, ro mel sac iye nebs 400 aTas ze me ti biz nes li de ri da fi nan su ri pro fe si o na li msofli o Si. la bo ra to ri is sa Su ale biT stu den tebs, rom le bic imu Sa ve ben am plat for mas Tan, gaT viT c no bi e re bu li eq ne baT uax le si ten den ci e bi, mi i Re ben praq ti kul da Te o ri ul codnas, ro me lic au ci le be lia finan sur baz reb sa da fi nan sur in s ti tu teb Si da saq me bu li nebis mi e ri pro fe si o na lis T vis~, _ ga nac xa da ma ka Ra ni aS vil ma.
Tsuis ne bis mi er stu dents Se uZ lia mob r Zan des la bo ra to
ri a Si da sa sur ve li in for ma cia mo i Zi os Ta vi si pre zen ta ci i sa Tu kvle vi saT vis. Blo om bergis la bo ra to ri is ter mi na le bis ga mo ye ne ba stu den tebs ab solu tu rad ufa sod Se uZ li aT. stu den tebs la bo ra to ri a Si saSu a le ba aqvT ga i a ron ter mi nale bis ga mo ye ne bis Se sas wav lad on la in kur si, ro me lic progra mis 4 mo duls mo i cavs da ai Ron sa er Ta So ri so in g li sure no va ni ser ti fi ka ti. kur sis Ri re bu le ba 250 do la ria, magram am ser viss Tsu Ta vis studen tebs sru li ad usas yid lod sTa va zobs.
Blo om bergis sis te ma mTel msof li o Si ap ro bi re bu lia da is fi nan sis te bis yo vel d Ri uro ba da mo ma va lia. stu den tebi SeZ le ben, am mi mar Tu le biT, praq ti ku li ga moc di le ba mii Ron. Sem deg ki, ro ca ker Zo Tu sa ja ro seq tor Si imu Sa veben, es yve la fe ri ga mo i ye non~, _ ga nac xa da ma ka Ra ni aS vil ma, rom lis sa ja ro leq ci am Blo ombergis sa er Ta So ri so kvle vi Ti la bo ra to ri is saq mi a no bis Sesa xeb stu den teb Si di di in te resi ga mo iw via.
BLO OM BERG-is la bo ra to ria Tsu-Si
Ta mar da di a ni
Ta mar da di a ni
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
5socialur da politikur mecnierebaTa fakulteti festivalis farglebSi
25 seq tem bers ino va cii sa da mec ni e re bis fes ti va lis far g
leb Si Tsuis so ci a lur da po li ti kur mec ni e re ba Ta fakul te tis pro fe sormas wavleb leb ma: gi or gi goq sa Zem, ma na na Sa mi liS vil ma, xa Tu na ma i saS vil ma da io seb sa luq vaZem sa ja ro leq ci e bi wa i kiTxes, rom le bic socialur da po li ti kur mec ni e re ba Ta aqtu a lur sa kiT xebs Se e xe bo da.
pro fe sor ma io seb sa luqva Zem ur ba nu li gan vi Ta re bis ten den ci eb sa da ga mow ve veb ze isa ub ra. ro gorc man aR niSna, ̀ ka cob ri o bis gan vi Ta re bis Ta na med ro ve etaps sa mar T li anad uwo de ben `ur ba nul eras~, rad gan msof li os mo sax le obis 55% qa la qeb Si cxov robs. me19 sa u ku ni dan mo yo le bu li ur ba ni za ci am far To mas S tabe bi Se i Zi na da me20 sa u kunis bo lo me oT xe di saT vis e.w. ma Ral gan vi Ta re bu li qvey nebi, eko no mi kis sim Z lav res Tan er Tad, ur ba ni za ci is ma Ra li do ni Tac ga mo ir Ce od nen. araer Ti prob le mis mi u xe da vad,
ro me lic ur ba ni za ci is process Tan ax lavs, msof lio ga moc di le ba gviC ve nebs, rom dRe van de li msof li os praqti ku lad arc er Ti qve ya na ar iZ le va imis ma ga liTs, rom eko no mi ku ri zrda da ke Tild Re o ba gan vi Ta re bu li ur baniz mis ga re Se Se iZ le ba iq nas miR we u li.
qa la qe bi gan s x vav de bi an erT ma ne Ti sa gan, mag ram ar se bobs sar To prin ci pe bi da ka nonzo mi e re be bi, rom leb sac em yare ba qa la qe bis Si da mow yo ba. glo ba li za ci is pro ces ma Sida sa qa la qo struq tu ris axali ni mu Se bi Seq m na.
sam wu xa rod, qa la qe bis didi um rav le so ba ver da ikvex nis kar gi da geg ma re bi Ta da xel say re li Si da sa qa la qo mow yo biT. Ta na med ro ve qala qe bis yve la ze mtkiv ne u li prob le me bi da ga mow ve ve bi War b mo sax le o ba sa da ma Ti keTil d Re o bis sa kiT xebs ukavSir de ba. msof li o Si sul uf ro far Tod iki debs fexs mo wi na ve qa la qe bi sa da ur banu li eq s per te bis uf ro rea lis tu ri da hu ma nis tu ri mid go me bic. ker Zod, qa la qebis war ma te bis sa win d rad mi
iC ne ven yve la mo qa la qi sa da stum ri saT vis Ta nab rad usafr T xo da kom for tu li ga remos, Rir se u li sac xov ri si sa da da saq me bis xel mi saw v do mobis uz run vel yo fas. am konteq s t Si vi Tar de ba `in k lu ziu ri qa la qis~ kon cef cia da iner ge ba praq ti ka, ro ca yve la mo qa la qes aqvs Se saZ leb lo ba isar geb los yve la sa qa la qo re sur siT, mi i Ros mo na wi leo ba qa la qis da geg ma re bi sa da gan vi Ta re bis pro eq teb Si, aseve mniS v ne lo va ni ga daw y ve tile be bis mi Re ba Si. wi na planze gad mo dis `mwva ne qa la qis~, `kre a ti u li qa la qi sa~ da `goni e ri qa la qis~ kon cef ci e bi, rac ener go re sur se bis da zogva ze, gam w va ne bu li da bu nebri vad/eko lo gi u rad jan sa Ri ga re mos Seq m na ze, mo sax le obis kva li fi ka ci i sa da pro fesi o na liz mis amaR le ba ze, maT Se moq me de bi To ba sa da ino vaci u ro bis xel Sew yo ba ze aris ori en ti re bu li~, _ aR niS na io seb sa luq va Zem.
sa in te re so iyo Tsuis aso ci re bu li pro fe so ris xaTu na ma i saS vi lis sa ja ro leqcia `me di is axa li pa ra dig ma: tra di ci u li da axa li me dia~,
ro me lic Se e xe bo da axa li medi is spe ci fi kis Se da re bas e.w. Zvel, tra di ci ul me dias Tan. `ma Ti sa er To fes ve bis da sad ge nad, zo ga dad me di is sa Zir k v lad avi ReT Sem de gi gan mar te ba: me dia aris ja mi sa in for ma ciosa ko mu ni ka cio teq no lo gi e bi sa da mas Tan aso ci re bu li so ci a lurkultu ru li kon teq s ti sa. es univer sa lu ri gan mar te ba mi e sada ge ba me di is yve la tips, maT So ris axal me di a sac, er Ti de ta lis da zus te biT; axa li me dia aris kom pi u ter ze dafuZ ne bu li sa in for ma ciosako mu ni ka cio teq no lo gi e bi sa da mas Tan da kav Si re bu li speci fi ku ri kon teq s tis na er Ti cne ba. gan s x va ve bis da sad ge nad ki _ Tval sa Ci no e bis T vis _ stu den teb Tan er Tad ga vix se ne ko mu nik a ci is ti pe bis ie rarqi u li pi ra mi da, ro me lic maT jer ki dev Jur na lis ti ki sa da mas ko mu ni ka ci is Se sa val kur sSi Se is wav les. pi ra mi dis TiTo e u li sa fe xu ri gan vi xi leT im xa ris xi sa da in ten si vo bis mi xed viT, ro me lic da ik vir veba ro gorc tra di ci ul, ise axal me di a Si~, _ aR niS na xaTu na ma i saS vil ma.
Tsuis so ci a lur da poli ti kur mec ni e re ba Ta asoci re bu li pro fe so ris ma na na Sa mi liS vi lis leq ci am _ `infor ma ci u li sa zo ga do e bi dan sa na xa o bis sa zo ga do e bam de~ re sen ti men ti qar Tul te leme di a Si~, stu den te bis da inte re se ba ga mo iw via. sa te le vizio So u e bis, se ri a le bi sa da sxva ga sar To bi pro duq ci is ana li zi T ikve Te ba Ta na med rove me di a dis kur sis spe ci fi kakon ten tis `gay viT le bis~, infor ma ci is per so ni fi ci re bis, Ri re bu li Te me bis~ in f la ci isa da aq tu a lu ridan nak leb mniS v ne lo vanze yu rad Re bis gada ta nisa.
mox se ne ba Si war mo Ce ni lia Ta na med ro ve sam ya ro Si eso den gav r ce le bu li te lep ro duqtis – se ri a le bis ro li da gav le na ro gorc sa zo ga do ebriv cxov re ba ze, ise kul tu ris gan vi Ta re ba ze. te le se ri a li ga az re bu lia, ro gorc farTo ma sa ze fa ru li ze gav le nis erTer Ti efeq tu ri sa Su a leba. ga a na li ze bu lia cal ke u li Sem T x ve ve bi da ga mok ve Ti lia `me lod ra ma tu li~ me dia kultu ris qar Tu li pa ra dig me bi.
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi lisis sa xel m wi fo uni
ver si tet ma 26 seq tem bers so ci a lur da po li ti kur mec ni e re ba Ta fa kul te tis aka de mi u ri per so na lis uax le si em pi ri u li kvleve bis pre zen ta ci as umaspin Z la. fa kul tet ze mimdi na re kvle vi Ti pro ce sis Se ma ja me bel Ro nis Zi e bas uni ver si te tis pir vel kor pus Si Tsuis stu dente bi da es w r nen.
mom x se neb leb ma au di to rias 4 miz nob ri vi sa mec ni e rokvle vi Ti pro eq ti ga ac nes.
pre zen ta cia sa zo ga do ebri vi ge og ra fi is mi mar Tu lebis aso ci re bul ma pro fe sorma gi or gi kvi ni ka Zem gax s na. `qa la qe bis so ci a lureko nomi ku ri gan vi Ta re bis ten denci e bi: qa laq ba Tu mi sa da foTis Se da re bi Ti ana li zi~ _ es aris kvle va, ro me lic saqar T ve los sa por to qa la qebis so ci a lureko no mi ku ri gan vi Ta re bis prob le meb sa da maT ga mom w vev mi ze zebs mi mo ixi lavs. ro gorc gi or gi kvi
ni ka Ze am bobs, kvle vi Ti sa muSa o e bis Ca ta re ba ga na pi ro ba sam ma Zi ri Tad ma mo ti va ci am: `sa na pi ro zo lis da zi a ne bulma eko sis te mam, msgav si kvle vis Ca ta re bis pre ce den tis ararse bo bam da qa la qe bis so ci alureko no mi ku ri gan vi Ta rebis mar T vis prob le me bis Seswav lis au ci leb lo bam. ̀ sa surve li iq ne bo da, xe li suf le bis war mo mad gen le bic gac no bodnen Cvens Se xe du le bebs, mo es minaT, ras da ro gor va ke TebT~, _ aR niS na gi or gi kvi ni ka Zem.
mom dev no kvle va Tbi lisSi mim di na re ur ba nul cvlile bebs Se e xe bo da. `te ri tori u li iden to ba Tbi li sis, ro gorc ur ba nu li siv r cis, tran s for ma ci is pro ces Si~,
_ ase hqvia pro fe sor re vaz jor be na Zi sa da aso ci re bu li pro fe so ris Te o na ma ta ra Zis er Tob liv naS roms. kvle vis far g leb Si un da Ses wav lili yo, ram de nad mo aqvs axal ga na Se ni a ne bas so ci a lu ri cvli le be bi ara eko no mi ku ri, ara med ke Til d Re o bis Tvalsaz ri siT.
Te o na ma ta ra Zem mow ve ul pe da gog ana di a ko ni Zes Tan erTad imu Sa va me o re naS rom zec, ro me lic sa qar T ve los Sro mis baz ris ten den ci e bis kvle vas Se e xe bo da. aR niS nu li pro eqti so ci a lu ri mom sa xu re bis sa a gen tos mi er ev ro ko mi si is mxar da We riT gan xor ci el da. `es ar aris uni ver si te tis baza ze ga ke Te bu li kvle va. dRes
mas war mo vad genT, ro gorc Sem T x ve vas, Tu ro gor Se iZle ba, aka de mi ur ma per so nal ma uni ver si te tis ga reT ga na xorci e los Se fa se bi Ti kvle va da is sa in te re so iyos, ro gorc aka de mi u ri, ise in for ma ci uli kuT xiT~, _ aR niS na Te o na ma ta ra Zem Cven Tan sa u bar Si.
bo lo mox se ne ba sa qar T velos po li ti kur ge og ra fi asa da mis sxva das x va as peqts exe bo da. asis tentpro fe sor da viT si Wi na vas naS ro mi _ `eli te bi, is to ri u li mem kvid re o ba da sa ar Cev no qce va sa qar T ve lo Si~ _ sa qar T velos is to ri is 3 sxva das x va pe ri ods mo i cavs. naS rom Si ga a na li ze bu lia XXXXI sa u kune e bis po li ti ku ri pro ce sebi sa da eli te bis gav le na mosax le o bis sa ar Cev no qce veb ze.
pre zen ta ci a ze gan xi lul pir vel kvle vas fa kul te tis de ka ni Ta mar dol ba ia xel m ZR va ne lob da. `miz nob ri vi samec ni e rokvle vi Ti pro eq te bi fa kul te tis bi u je ti dan finan s de ba da pro fe so ris da stu den tis tan dems iT va lis winebs. isi ni aq tu a lur sa kiTxs er Tad ik v le ven da de ben Se
de gebs. un da vTqvaT, rom es Za li an kar gi praq ti ka ga mod ga da pro eq tis far g leb Si bev ri sa in te re so kvle va Ca tar da~, _ Tqva Ta mar dol ba i am.
mom x se neb le bis TqmiT, aRniS nu li pro eq te bi stu dentebs kvle vis Ca sa ta reb lad sa Wi ro unarCve ve bis ga mo muSa ve ba Si ex ma re ba. leq to ris an leq tor Ta jgu fis ar Ce vanis gaT va lis wi ne biT, kvle viT saq mi a no ba Si Car T va sa mi ve sagan ma naT leb lo sa fe xu ris maRa li aka de mi u ri mos w re bis mqo ne stu den tebs Se uZ li aT.
fa kul te ti uk ve me oT xe we lia, sxva das x va miz nob riv sa mec ni e rokvle viT pro eqts axor ci e lebs. pre zen ta cia gai mar Ta `mec ni e re bi sa da inova ci e bis fes ti va lis~ far gleb Si, ro mel sac wels univer si te ti mas pin Z lobs.
sa lo me sam xa ra Ze,bar ba re me ra biS vi li
so ci a lur da po li ti kurmec ni e re ba Ta fa kul te tis
Jur na lis ti kisa da ma sob ri viko mu ni ka ci is mi mar Tu le bis
stu den te bi
miz nob ri vi sa mec ni e ro-kvle vi Ti pro eq te bi
mec ni e re bi sa da ino vaci e bis sa er Ta So ri so fes ti va lis far g leb
Si Tbi li sis sa xel m wi fos uni ver si tet Si so ci a lur da po li ti kur mec ni e re baTa fa kul te tis doq to rant Ta kvle vis pre zen ta cia ga i mar Ta. kon fe ren ci a ze oT xi doq to ran tis em pi riu li kvle vis Se de ge bi iyo war mod ge ni li. Sex ved ras Tsuis pro fe so re bi da stu den te bi es w re bod nen.
konferenciis erTer Ti or ga ni za to ris, Tsuis so cia lur da po li ti kur mec ni ere ba Ta fa kul te tis aso ci rebu li pro fe so ris, Te o na mata ra Zis TqmiT, msgav si sa xis Ro nis Zi e be bi mniS v ne lo va nia, rad gan yve la fa kul te tis stu dents ne bis mi er pro ces Si Ta vi suf lad Car T vis Se saZleb lo bas aZ levs: `es kon fe
ren ci e bi stu den tebs aC ve nebs, rom mci re re sur se bi Tac SeuZ li aT xa ris xi a ni pro duq tis Seq m na. zo ga dad, kar gi iq ne ba, Tu stu den te bi ca da aka de miu ri per so na lic uf ro me tad Ca er T ve bi an aseT Ro nis Zi e bebSi~, _ ga nac xa da man.
kon fe ren ci a ze pir ve li gamom s v le li ra ti Sub la Ze iyo.
man sa ar Cev no qce vis cvli lebis ga mom w vev mi ze zeb ze isa ubra: `am sa kiT xiT imi tom davin te res di, rom zo ga dad Cems saq mi a no bas Tan ax los dgas. kvle va Si Se ve ca de, 2008 da 2012 wlis sa par la men to arCev ne bis ma ga liT ze meC ve ne bi na, Tu ra faq to re bi ga na pi ro beben amom r Cev lis qce vis cvli
le bas~, _ aR niS na ra ti Subla Zem Cven Tan sa u bar Si.
au di to ri is wi na Se war s d ga eka te ri ne mes xi Ze, rom lis moxse ne ba geo siv r ci Ti mo na ce mebis in f ras t ruq tu ras exe bo da da mas ka tas t ro fe bis mar T visa da pre ven ci is in s t ru mentad ga ni xi lav da. eka te ri nes da in te re se ba am Te miT sa qarT ve lo Si bu neb riv ka tas t rofeb Tan gam k la ve bis stra te gi is arar se bo bam ga na pi ro ba.
ro go ria stu den t Ta cifru li wig ni e re bis do ne? maTi kul tu ru li ka pi ta li? cod na da da mo ki de bu le be bi cif rul gan zo mi le beb Si? _ Ta vi si kvle viT ilo na go gia swo red am kiT x veb ze pa su xis ga ce mas Se e ca da. mi si TqmiT, cif ru li teq no lo gi e biT ganvi Ta re bul epo qa Si gan sa kuTre biT mniS v ne lo va nia, rom stu den teb ma mi si efeq tu rad ga mo ye ne ba is wav lon.
kon fe ren ci is da sas ruls,
sa mec ni e ro mox se ne biT gi
ga lek ve iS vi li ga mo vi da. mi
si kvle va sa qar T ve los mci re
da sax le bul pun q teb Si ener
go mox ma re bis ten den ci ebs exe
bo da: `ase Ti Sex ved re bi gan
sa kuT re biT mniS v ne lo va nia,
rad gan gveZ le va sa Su a le ba,
Cve ni naS ro me bi sxveb sac ga
vu zi a roT, mi vi RoT rCe ve bi
da Se niS v ne bi. mec ni e re bis T
vis az r Ta gac v laga moc v la
sa si coc x lod au ci le be lia~,
_ aR niS na gi ga lek ve iS vil ma
Cven Tan sa u bar Si.
ni ni ta ve li Ze,Te o na ya Wi u ri
so ci a lur da po li ti kurmec ni e re ba Ta fa kul te tis
Jur na lis ti ki sa da ma sob ri viko mu ni ka ci is mi mar Tu le bis
stu den te bi
doq to ran t Ta kvle ve bis pre zen ta cia
sa ja ro leq ci e bi aq tu a lur sa kiT xeb zeSur T xia be roS vi li
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
6insultis prevencia da mkurnaloba _
me-7 regionuli konferencia
sa pa tio doq to ris wo de ba oTx uc xo el pro fe sors mi e ni Wa
`mec ni e re bi sa da ino va ci e bis fes ti val 2018~s mTe li ri gi mniS v ne lo va ni Ro nis Zi e be bi
da pre zen ta ci e bi mi eZ R v na. er Ter Ti yve la ze ga mor Ce u li uni ver si te tis sa pa tio doq to ris wo de bis mi ni We bis ce re mo ni a li iyo, ro me lic 27 seq tembers ga i mar Ta. Ro nis Zi e bas Tsuis req to ri gi or gi Sar va Si Ze, qar T ve li da uc xo e li pro fe so re bi da stu dente bi es w re bod nen.
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbili sis sa xel m wi fo uni ver si te tis inter na ci o na li za ci a Si Se ta ni li wvlilis T vis gi o tin ge nis ge orgav gus tis uni ver si te tis pro fe so rebs ralf mai ersa da in go vits, ase ve uni ver sitet Tan aq ti u ri Ta nam S rom lo bi sa da stu den te bi sa da aka de mi u ri per so nalis sa mec ni e ro saq mi a no bis xel Sew yobi saT vis, za ar lan dis uni ver si te tis iu ri di u li fa kul te tis sa mo qa la qo sa mar T lis, ro mis sa mar T li sa da evro pis Se da re bi Ti sa mar T lis ka Tedris xel m Z R va nels, doq tors, pro fesor ti ci a na qi uz sa da Tsuis ganvi Ta re ba Si Se ta ni li gan sa kuT re bu li wvli li sa da stu den te bis mxar da We risaT vis, ki ol nis uni ver si te tis iu ridi u li fa kul te tis in te leq tu a lu ri sa kuT re bi sa da sa av to ro sa mar T lis in s ti tu ti sa da sap ro ce so da ga kotre bis sa mar T lis in s ti tu tis xel m ZR va nels, doq tors, er T g zis sa pa tio doq tors, eme ri tus pro fe sor hans pru tings Tsuis sa pa tio doq to ris wo de ba mi e ni WaT.
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver site ti yo vel T vis ga mo ir Ce o da far To sa er Ta So ri so kav Si re biT, par t ni or uni ver si te teb Tan aq ti u ri da na yo fie ri Ta nam S rom lo biT. sa u ni ver si te to swav le bis in ter na ci o na li za cia, sa erTa So ri so stan dar teb Tan da ax lo e ba Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis saq mi a no bis erTer Ti um Tav re si prio ri te tia.
Tsuis req to ris, gi or gi Sar va SiZis gan c xa de biT, `sa pa tio doq to ris wo de ba mi e ni WaT Cve ni par t ni o ri univer si te te bis war mo mad gen lebs, sa erTa So ri sod aRi a re bu li uni ver si tete bis req to rebs, cno bil mec ni e rebs, rom le bic xels uw yo ben Cvens uni versi tet Tan sxva das x va sa xis ur Ti er Tobis gan vi Ta re bas.
Tbi li sis uni ver si te ti uk ve 100 we lia, sa pa tio xa risxs ani Webs ise Ti ran gis mec ni e reb sa da sa zo ga do moR
va we ebs, rom le bic gver d Si ud ga nan Cvens uni ver si tets da sa xu li miz ne bis mi saR we vad.
`uni ver si te tis wi na Se ga we u li Rvaw lis T vis dRes 4 pro fe sors mi vani WeT sa pa tio doq to ris wo de ba. ori maT ga ni sa mar T lis dar gis spe ci a listia, ori ki ma Te ma ti kis mi mar Tu lebi sa. maT udi de si Rvaw li mi uZ R viT bev ri qar T ve li mec ni e ris aR z r dis saq me Si. swo red am dam sa xu re bis T vis mi e ni WaT maT yve la ze ma Ra li wo de ba, rac Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver sitet Si ar se bobs~, _ ga nac xa da Tsuis req tor ma, romelmac dam s w re sa zo gado e bas Tsuis sa pa tio doq to ris wode bis mi ni We bis Se sa xeb Tsuis aka de miu ri sab Wos dad ge ni le ba ga ac no, ra sac sa pa tio doq to re bis man ti iT Se mos va da et ra te bis sa ze i mo ga da ce ma moh y va.
ki ol nis uni ver si te tis eme ri tus pro fe sor ma hans pru tin g ma mad lo ba
ga da i xa da da aR niS na, rom ki ol ni sa da Tbi li sis uni ver si te tebs So ris sa u ke Te so ur Ti er T Ta nam S rom lo bis tra di cia ar se bobs, kon k re tu lad, iu ri di ul sfe ro Si. `ki ol nis univer si tet Si sis te ma ti u rad Ca mo di an stu den te bi Tbi li si dan, rom le bic we li wad na xev ris an er Ti wlis gan mavlo ba Si swav lo ben ki ol n Si da Sem deg ma gis t ris xa risxs iRe ben. Cve ni Ta namS rom lo bis Se de gad, gac v li Ti progra me biT bev r ma stu den t ma isar geb la. min da, mad lo ba ga da vu xa do ki ol nis uni ver si te ti sa da Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si te tis Ta nam S rom lebs na yo fi e ri ur Ti er To bis T vis, ro melsac di di xnis gan mav lo ba Si inar Cu neben~, _ aR niS na Tsuis sa pa tio doqtor ma hans pru tin g ma.
`Cem T vis di di pa ti via qvey nis umniS v ne lo va ne si da li de ri uni ver site tis sa mec ni e ro jil do. mi ve sal me bi qar T ve li stu den te bis mom za de bis maRal do nes da maT Car Tu lo bas Cve ni uni ver si te te bis er Tob liv sa mec ni ero pro eq teb Si. dRes aka de mi u ri urTi er T Ta nam S rom lo ba uf ro aq ti u ri gax da da is ori ve mxris T vis mniS v nelo va ni Se de gis mom ce mia~, _ aR niS na za ar lan dis uni ver si te tis doq tor ma, pro fe sor ma ti ci a na qi u zim.
sa mad lo be li sit y ve bi war moT q ves ag reT ve: gi o tin ge nis ge orgav gus tis uni ver si te tis pro fe so reb ma ralf ma i er ma da in go vi tim.
aR sa niS na via, rom im dRes ve `mecni e re bi sa da ino va ci e bis fes ti val 2018~is far g leb Si Tsuis sa pa tio doq to reb ma sa ja ro leq ci e bi wa i kiTxes.
Tamar dadiani
mecnierebisa da ino va ci e bi s da mec ni e re bis fes ti va lis kvi re u lis far g leb Si, 27
seq tem bers, iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te ti sa da sa qar T ve los in sul tis aso ci a ci is or ga nize biT, ofi ci a lu rad ga ix s na meS vi de re gi o nu li kon fe rencia _ `in sul tis pre ven cia da mkur na lo ba _ Tbi li si 2018~. kon fe ren cia in sul tis msof lio or ga ni za ci is egi diT ga i mar Ta. sa mec ni e ro Ro nis Zi e ba Si mo na wile o ba mi i Res in sul tis dar g Si moR va we msof li os ga mo Ce nil ma mkvlev reb ma, ne i ro mec ni e reb ma, nev ro lo geb ma, in sul tis spe ci alis teb ma da ra di o lo geb ma ameri kis Se er Te bu li Sta te bi dan, cen t ra lu ri da aR mo sav le Ti ev ro pis qvey ne bi dan, ka na di dan, is ra e li dan da sa qar T ve los mezo be li qvey ne bi dan.
re gi o nu li kon fe ren cia _ `insul tis pre ven cia da mkur na lo ba _ Tbi li si 2018~ sa mi dRis gan mav loba Si sas tum ro qor Ti ard ma ri ot Si mim di na re ob da. mow ve ul ma mec ni ereb ma sa ku Tar mox se ne beb Si in sultis pre ven ci a ze, di ag nos ti ka sa da mkur na lo bis Ta na med ro ve me To debze isa ub res. ase ve, xa zi ga us ves aseTi mas S ta bis kon fe ren ci e bis mniS vne lo bas, ro me lic msof li os wam y van spe ci a lis tebs sa ku Ta ri cod ni sa da miR we ve bis er T ma ne Tis T vis ga zi a rebis sa Su a le bas aZ levs.
sa mec ni e ro fo ru mi iva ne ja vaxiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si te tis pro reqtor ma aleq san d re cis ka ri Zem gax s na.
`aR niS nu li kon fe ren cia Tbi lisSi uk ve meS vi ded Ca tar da da am je rad uni ver si te tis 100 wlis iu bi les mieZ R v na. kon fe ren ci a ze bev ri sa er TaSo ri so do nis eq s per ti mo viw vi eT da in sul t Tan da kav Si re biT mra va li sa kiT xi gan vi xi leT. maT So ris gax ldaT in sul tis pro fi laq ti ka, pre vencia, di ag nos ti ka, swo ri mkur na lo ba,
re a bi li ta cia, fsi qo so ci a lurekono mi kuri as peq te bi. pir ve li dRe praq ti ku li unarCve ve bis ga um jobe se bas da eqi me bis tre i nings da eTmo Te ma ze Trom bis (Trom bo li zis) daS la, rac Se iZ le ba ga mow ve u li iqnas gar k ve u li pre pa ra te bis ze moq mede biT da es xde ba ad re ul sta di eb ze imi saT vis, rom in sul ti efeq tu rad dav Z li oT. mom dev no ori dRe sa mecni e ro, praq ti ku li sa kiT xe biT iyo dat vir Tu li. sa ku Ta ri kvle ve bis Sede ge bi mog vax ses msof li os wam y van ma mec ni e reb ma. me vfiq rob, rom es mniSv ne lo va ni mov le naa qar Tu li sa me dici no sa zo ga do e bi saT vis. re gi o nu li kon fe ren cia tra di ci u lad gag r Zelde ba da, ro gorc sa mec ni e ro, ase ve praq ti ku li Tval saz ri siT, mniS v nelo van Se degs mo i tans~, _ aR niS na aleq san d re cis ka ri Zem.
kon fe ren ci as `in sul tis preven cia da mkur na lo ba _ Tbi li si 2018~ es w re bo da ame ri kis Se er Tebul Sta teb Si moR va we qar T ve li mec ni e ri zu rab na da re iS vi li, rome lic jorj va Sin g to nis uni ver site tis aso ci re bu li pro fe so ri da in sul tis cen t ris `Vir gi nia hos pi tal cen ter~is sa me di ci no di req to ria.
`Cven Tan msof li os li de ri eqime bi da wam y va ni spe ci a lis te bi Camo vid nen da qar Tul nev ro lo giur sa zo ga do e bas uax les faq teb ze da fuZ ne buli sa me di ci no kvle ve bis Se de gebi ga ac nes. Ce mi pre zen ta cia uSu a lod exe bo da sa Zi le ar te riis aTe ros k le ro zis dros in sul tis
pre ven ci as. ase ve, min da xa zi ga vus va, rom sis te ma tu rad vTa nam S rom lob Tbi li sis sa xel m wi fo sa me di ci no uni ver si te tis nev ro lo gi is ka Tedras Tan, ro mel sac qal ba to ni ma ri na ja ne li Ze xel m Z R va ne lobs. mas Tan da mis Ta nam S rom leb Tan er Tad bo lo sami wlis gan mav lo ba Si ori sa mec nie ro sta tia ga mo vaq vey neT, ro me lic So Ta rus Ta ve lis erovnuli sa mecni e ro fon dis gran tiT da fi nan s da. gvaqvs axa li ini ci a ti ve bi da vimedovnebT, rom Cve ni Ta nam S rom lo ba mo ma val Sic gag r Zel de ba~, _ aR niS na zu rab na da re iS vil ma.
kon fe ren ci as im far ma cev tu li kom pa ni is war mo mad gen le bic es w rebod nen, rom le bic uSu a lod ari an Car Tul ni in sul tis sam kur na lo da da a va de bis pre ven ci is T vis sa Wi ro pre pa ra te bis Seq m na sa da war mo e baSi. ia po nu ri far ma cev tu li kom pani is `ta ke das~ sa me di ci no mrCev lis, ma na na Za Zu as TqmiT, ma Ti kom pa nia yo vel T vis cdi lobs mxar Si da udges msgav si kon fe ren ci e bis or gani ze bas, rad gan es re a lu rad xels uw yobs er T ma ne Tis T vis cod nis, gamoc di le bis ga zi a re bas da in sultis ad re ul etap ze pre ven ci is T vis Se sa ba mi si zo me bis mi Re bas.
kon fe ren ci a ze ara er T ma uc xo elma spe ci a lis t ma war mo ad gi na sa kuTa ri kvle ve bis Se de ge bi. maT So ris gax l daT jons hop ki nsis uni ver site tis doq to ri nev ro lo gi i sa da ne i ro qi rur gi is dar g Si pro fe so ri da ni el hel ni.
`es kon fe ren cia da Ce mi pre zenta cia mniS v ne lo va nia, rad gan msofli o in sul tis or ga ni za ci ebs da mkvle v rebs aZ levs Sanss, Ca mo vidnen kav ka si a Si da ga ec non im mniS vne lo van cvli le beb sa da si ax le ebs, rac am sfe ro Si mim di na re obs. ase ve, im kav ka si el mec ni e rebs, rom leb sac ar Se uZ li aT ga em g zav r non da daes w ron Zi ri Tad Sex ved rebs ev ro paSi, ame ri ka sa da azi a Si, Se uZ li aT mo is mi non in sul tis mi mar Tu le biT uax le si kvle ve bis Se de ge bi, mi i Ron in for ma cia, Tu ro gor um kur na lon in sults, ro me lic ara mar to kavka si a Si, ara med mTels msof li o Si prob le ma tu ri sa kiT xia~, _ aR niS na man Cven Tan sa u bar Si.
re gi o nu li kon fe ren cia `in sultis pre ven cia da mkur na lo ba~ pirve lad 2000 wels ga i mar Ta da mas Sem deg yo vel sam we li wad Si er Txel mas pin Z lobs msof li os wam y van spe ci a lis tebs. ro gorc Cven ma respon den teb ma aR niS nes, kon fe ren cia xels uw yobs msof li os sxva das x va qvey nis ga moc di le bi sa da praq tiku li unarCve ve bis er T ma ne Tis T vis ga zi a re bas.
no dar la fa naS vi li,so ci a lur da po li ti kurmec ni e re ba Ta fa kul te tis
Jur na lis ti kisa da ma sob ri viko mu ni ka ci is mi mar Tu le bis
stu den ti
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
7mor fo lo gi is in s ti tu tis sa mec ni e ro miR we ve bi
`ibe ri ul-kav ka si u ri enaT mec ni e re bissa fuZ v le bi~ ru sul ena ze
aleq san d re na TiS vi lis morfo lo gi is in s ti tut Si bo lo wleb Si gan xor ci e
le bu li sa mec ni e ro kvle ve bis Se de ge bi sa da kvle vi Ti la bo rato ri e bis T vis Se Ze ni li uax le si apa ra tu ris ga mo fe na ga i mar Ta. axa li apa ra tu ra mor fo lo gi is in s ti tu tis mec ni erTa nam S romlebs sa Su a le bas aZ levs kvle ve bi na no teq nolo gi e bis ga mo ye ne biT awar mo on.
`es apa ra tu ra gvaZ levs sa Su a le bas, da vam za doT ne bis mi e ri fxvni li sa gan an me ta lis gan na no na wi la ke bi. Ta named ro ve mec ni e re ba Si na no na wi la ke bi Za li an mniS v ne lo van rols Ta ma So bs, dRe van d li me di ci na, mniS v ne lo van wilad, na no teq no lo gi e bis sa Su a le biTac vi Tar de ba. Se vi Zi neT na no wis q vili, rom li Tac xde ba 100 na no met ram de zo mis na wi la ke bis mi i Re ba. ase ve, ult rab ge ri Ti dis per ga to ri, rom lis meS ve o bi Tac uk ve `daf q vi li~ na no nawi la ke bis ki dev uf ro me tad da quc mace ba Se iZ le ba. am ba za ze dam za de bu li pre pa ra te bi kar gia, aq ti u ria da Se iZle ba do zis Sem ci re ba, rac eko no mi urad Za li an mom ge bi a nia.
na no teq no lo gi e bis ga mo ye ne biT Cven ma doq to ran teb ma ori sa mec ni ero naS ro mi mo am za des, erTer Ti exeba ver c x lis na no na wi la ke bis mwva ve da toq si ur aq ti u ro bas. kvle vis Se de gad dad gin da, rom sta fi lo ko keb ze verc x lis na no na wi la ke bis ze moq me de bis Sem de gad arc er Ti sta fi lo ko ki cocxa li ar rCe ba da aq ti u ri ver c x lis na wi la ke biT an ti bi o ti ke bis Ca nac v leba Seg viZ lia~, _ ga nac xa da mor fo logi is in s ti tu tis di req to ris mo ad gilem, pro fe sor ma gi or gi fiC xa i am.
mor fo lo gi is in s ti tu tis kli niku ri da eq s pe ri men tu li pa To lo gi ebis de par ta men t Si mu Sa o ba ori Zi ri
Ta di mi mar Tu le biT mim di na re obs, es gax lavT gulsis x l Zar R v Ta pa To logi e bi sa da au to i mu nu ri da a va de bis ha Si mo tos Ti re o di tis kvle ve bi. gamo fe na ze de par ta men t ma bo lo 10 wlis gan mav lo ba Si ga moq vey ne bu li sa mec ni ero naS ro me bi war mo ad gi na.
`aq ga mo fe ni lia is sa mec ni e ro pro duq cia, ro me lic ga moq vey n da tom son ro i ter sis ba za Si in deq sire bul Jur na leb Si. aqe dan Cans, rom vswav lobT gulsis x l Zar R v Ta pa Tolo gi as _ aor tis da gu lis sar q vele bis Se Ze ni li da Tan da yo li li manke bis Se de gad gan vi Ta re buls, ase ve, asa kob riv da pa To lo gi iT ga mow ve ul cvli le bebs. sak ma od di di mo cu loba uWi ravs en dok ri nu li pa To lo giis kvle vas, sa xel dobr, mim di na re obs fa ri seb ri jir k v lis da a va de ba Ta siste mu ri ana li zi sa qar T ve los re gi one bis ma sa l eb ze day r d no biT. yve la ze aq tu a lu ria is, rom Cve ni gan yo file ba da ka ve bu lia ha Si mo tos Ti re odi tis kvle viT. es aris au to i mu nu ri pa To lo gia, ro me lic sa qar T ve lo Si Za li an gav r cel da. iw vevs fa ri seb ri vi jir k v lis uk ma ri so bas da av T vi se bi anad gar daq m nis sa SiS ro e ba sac mo i cavs. vswavlobT ga mom w vev mi ze zeb s. Se iZ leba es iyos dRe van de li si nam d vi le _ ha e ris da bin Zu re ba, mZi me eko lo giu ri si tu a cia. ki dev ram de ni me we li gWir de ba, rom Se va ja moT es pro ce si, da vu kav Sir deT Cvens uc xo el ko le
gebs da sa er To das k v na ga va ke ToT~, _ ga nac xa da mor fo lo gi is in s ti tu tis kli ni ku ri da eq s pe ri men tu li pa Tolo gi e bis de par ta men tis xel m Z R va nelma, pro fe sor ma li a na go gi aS vil ma.
mor fo lo gi is in s ti tut Si erTer Ti uZ ve le sia kli ni ku ri ana to mi i sa da eq s pe ri men tu li mo de li re bis mimar Tu le ba. in s ti tu tis di req to ris, pro fe sor ma na na ka ka ba Zis in for ma ciiT, bo los 10 wlis gan mav lo ba Si klini ku ri ana to mi i sa da eq s pe ri men tu li mo de li re bis de par ta men t ma 5 sa xelm Z R va ne lo, sa qar T ve los sa mec ni e ro Jur na leb Si _ 40, sa er Ta So ri so samec ni e ro ga mo ce meb Si ki 43 sa mec ni e ro sta tia ga mo aq vey na.
`erTer Ti naS ro mi, ro me lic dRes ga mo fe na ze ga mo vi ta neT gax lavT uiSvi a Te si sim siv nis Se sa xeb, ro me lic 15 wlis win ger ma ni a Si aR mo a Ci nes da sa qar T ve lo Sic da fiq sir da. kav Si ri gvaqvs ger ma nel ko le geb Tan da am sakiT xeb ze er Tad vmu Sa obT, ase ve vswavlobT RviZ lis cvli le bebs, ga da nerg vi sa da xe lov nuri sis x l mi moq ce vis pi ro beb Si~, _ aR niS na me di ci nis mecni e re ba Ta doq tor ma, Tsuis asis tentpro fe sor ma mi xe il jan ga va Zem.
ga mo fe na ze war mod ge ni li iyo klini ku ri ana to mi i sa da eq s pe ri men tu li mo de li re bis de par ta men tis ba za ze Seq m ni li, pro fe sor no dar xo de lis ga mo go ne ba _ xe lov nu ri sis x l mimoq ce vis apa ra ti, rom lis mu Sa o biT,
am je rad, ev ro kav Si ris war mo mad genle bic da in te res d nen. apa rats Ta vi si ana lo ge bis gan ram de ni me uni ka lu ri ma xa si a Te be li ga mo ar Cevs, maT So ris, axer xebs pa ci en tis T vis ro gorc la mina ru li, ise pul su ri sis x lis na ka dis mi wo de bas.
`Cve u leb ri vi re a ni ma ci is me To di _ gu lis ma sa Ji _ pa ci en te bis 5%dan 10%mde ra o de no bas ab ru nebs si cocx le Si. sa Wi roa am pro cen tis gaz r da, es msof lio prob le maa da ami tom mowo de bu lia sxva das x va teq ni ku ri sa Sua le be bi, rom le bic xe lov nur sis x lmi moq ce vas a xor ci e le ben, aw v di an Jang ba diT gam did re bul sisxls da amiT i ca ven sa si coc x lo or ga no ebs dazianebisgan, gan sa kuT re biT Ta vis tvins. xe lov nu ri sis x l mi moq ce vis apa ra tebs msof li o Si er Tiori kom pa nia awarmo ebs, Tum ca am apa ra te bis meS ve o biT mi wo de bu li sis x lis na ka di mud mi via da ara _ pul su ri. gu li ki pulsu ri wne vis Seq m niT mu Sa obs. did xans arapul su ri sisxlis nakadis mi wode bis Sem T x ve va Si pa ci ents sxva das xva gar Tu le be bi ew ye ba, ami to mac aris Cve ni Seq m ni li apa ra ti uni ka lu ri _ mas Se uZ lia pul su ri sis x lis na ka dis mi wo de ba~, _ gan mar ta pro fe sor ma no dar xo del ma.
mor fo lo gi is in s ti tu tis sa mec ni ero kvle ve bi sa da miR we ve bis ga mo fe na, mec ni e re bi sa da ino va ci e bis fes ti va lis far g leb Si, 27 seq tem bers ga i mar Ta.
nato obolaZe
Tsuis kav ka si o lo gi is in s ti tut Si mi xe il qurdi a nis naS ro mis `ibe
ri ulkav ka si u ri enaT mec ni e rebis sa fuZ v le bi~ ru su le no va ni Tar g ma nis pre zen ta cia ga i mar Ta, ro mel sac dar gis spe ci a lis te bi da es w r nen da naS ro mis mniS v nelo ba ze isa ub res.
ro gorc Sex ved ra ze aRi niS na, mec ni e ris am fun da men tu ri naS romis Tar g m nas da po pu la ri za ci as gadam w y ve ti mniS v ne lo ba aqvs kav ka si olo ge bis T vis da dar gis gan vi Ta rebi saT vis. pro fe sor ci ra ba ra mi Zis in for ma ci iT, sa mec ni e ro naS rom Si, ro me lic qar Tul ena ze pir ve lad 2007 wels ga mo i ca, ibe ri ulkav s kasi ur ena Ta na Te sa o bis sa kiT xe bis Teo ri u li kon cep te bia Tav moy ri li da mi u xe da vad bev ri sa da vo sa kiT xi sa, es Te me bi srul yo fi lad aris warmod ge ni li. mas Si is to ri ulSe da rebi Ti me To dis ga mo ye ne biT dam t kice bu lia af xa zuradi Re u ri, bas kurqar T ve lu ri da na xurda Res t nu ri enob ri vi jgu fe bis ur Ti er T na Te sao ba ena Ta ibe ri ulkav ka si u ri ojaxi sad mi. naS ro mi sa e ta poa ro gorc Ta vi si Se de ge bis, ase ve kvle vis meTo do lo gi is Tval saz ri si Tac: mas Si pir ve lad di aq ro nu li enaT mec ni e rebis moT xov na Ta do ne ze er T m niS v nelov nad aris dad ge ni li ena Ta ibe riulkav ka si u ri oja xe bis ar se bo ba da Se mad gen lo ba; ne bis mi e ri Te o ri u li de bu le ba, for mu li re ba, Se da re bisa Tu re kon s t ruq ci is pro ce du ra, naS ro mi axal per s peq ti vebs sa xavs
ibe ri ulkav ka si u ri enaT mec ni e re bis wi na Se da Ta nab rad sa in te re so iq neba kav ka si o lo gi i sa da bas ko lo gi is sfe ro Si mo mu Sa ve enaT mec ni er Ta, isto ri kos Ta, eT no log Ta da zo ga di lin g vis ti kis spe ci a lis t TaT vis.
`Cve ni mTa va ri mi za ni iyo am naSro mis in ter na ci o na li za cia, mi xe il qur di a ni 2010 wels gar da ic va la da Cve ni Jur na lis, `kav ka si o lo giu ri Zi e ba nis~ II no me ri mis xsov nas mi eZ Rv na, sa dac mi si Sro me bis nus xa qarTul, in g li sur da ru sul eneb zea war mod ge ni li. am faq tiT mox da mi si mec ni e ru li Rvaw lis da moR va we o bis Se fa se ba. amis Sem deg Tsuis kav ka sio lo gi is in s ti tut ma miz nad da i sa xa sa er Ta So ri so as pa rez ze ga mo e ta na mec ni e ris es naS ro mi, ami tom mi si Tar g m na da ga mo ce ma mniS v ne lo van mov le nad un da Ca iT va los~, _ ga nacxa da ci ra ba ra mi Zem.
mi si TqmiT, `mi xe il qur di a nis kvle vis pri o ri te te bi da kav Si re bulia sa qar T ve lo Si da, sa zo ga dod, enaT mec ni e re ba Si ise Ti kar di na lu ri
da ga Wi a nu re bu li sa kiT xis ga daw y vetas Tan, ro go ri caa qar T ve lu ri da mTis kav ka si u ri ene bis na Te sa o bis dam t ki ce ba mkac ri da ve ri fi ci re buli me To de bis ga mo ye ne biT. am saq meSi qar T vel ma lin g vis teb ma iTa ma Ses ga dam w y ve ti ro li (m. Cu xua, m qurdi a ni). maT ma naS ro meb ma uk ve mo i poves sa er Ta So ri so aRi a re ba kav ka si olog Ta wre eb Si da amiT mi e caT axa li pa ra dig mis kva li fi ka cia. am g va rad, qar T ve lu ri da mTis kav ka si u ri enebis na Te sa o bis da sa bu Te biT ga moik ve Ta axa li re a lo ba, per s peq ti vebi, pri o ri te te bi. am Tval saz ri siT uaR re sad sa in te re soa lin g vis tu ri, ar qe o lo gi u ri da an T ro po lo gi u ri mo na ce mebs ur Ti er T ver si fi ka cia.
mi xe il qur di a nis `ibe ri ulkavka si u ri enaT mec ni e re bis sa fuZ v lebi~ Se ma ja me be li, sa e ta po naS ro mia ibe ri ulkav ka si ur ena Ta na Te sa o bis Te o ri a Si. mas Si dad ge ni lia im enobri vi oja xis Ti To e ul jguf Si Sema val enebs So ris ka non zo mi e ri da re gu la ru li bge raT Se sat y vi so ba ni,
fu Ze – enis fo no lo gi u ri sis te mis, mor fo lo gi u ri in ven ta ri sa da sity va for ma Ta ar qe ti pe bis ve ri fi ci reba di re kon s t ruq ci e bi da sar w mu no eti mo lo gi e bi. am naS roms Sem d gom un da da e fuZ nos ra o de nob ri vad axali eta pi – axa li ma sa li sa da axa li Se pi ris pi re be bis ga mov le na Se sat y viso ba Ta dad ge ni li sis te mis re in terp re ta ci is prob le me bi da sxva.
mi xe il qur di a nis naSromis qarTul da ru sul ga mo ce mebs Tan axlavs pro fe sor av Tan dil ara bu lis Se sa va li mox se ne ba, sa dac igi naSroms ibe ri ulkav ka si u ri enaT mecni e re bis `sa xu ravs~ uwo debs. ru sule no va ni Tar g ma ni pro fe sor iri na ka pa na Zes ekuT v nis, Tum ca, ro gorc aRi niS na, mis mom za de ba Si kav ka si olo gi is institutis Ta nam S rom le bic aq ti u rad mo na wi le ob d nen.
ro gorc pre zen ta ci a ze iT q va, es naS ro mi aris aRi a re bu li ro gorc sa xel m Z R va ne lo da kvle ve bis Tvalsaz ri siT ba debs bev r axal per s peqti vas.
Sur T xia be roS vi li
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
8
dRes tu riz mi erTer Ti yve la ze swra fad mzar di
seq to ria sa qar T ve lo Si, rac Za li an mniS v ne lova nia eko no mi kis gan viTa re bi saT vis, ami tom sa qar T ve lo Si tu riz mi er TerT pri o ri te tul mi mar Tu le bad iq na gamoc xa de bu li. tu riz mis gan vi Ta re bas sa qar T velo Si di di po ten ci a li aqvs. is Se mo sav le bi sa da da saq me bis Se saZ leblo be bis zrdis er TerT mniS v ne lo van wya ros war mo ad gens.
Tu ra ga mow ve ve bis wi na Se dgas dRes sa qar T ve lo Si turiz mis gan vi Ta re ba, am sa kiT xze sa in te re sod isa ub ra profe sor ma io seb xe laS vil ma 27 seq tem bers, Tbi li sis sa xelm wi fo uni ver si tet Si ga marTul sa ja ro leq ci a ze: `saqar T ve lo Si tu riz mis mdgradi gan vi Ta re bis eko no mi ku ri da so ci a lu ri ga mow ve ve bi~.
sa ja ro leq ci as es w rebod nen Tsuis eko no mi ki sa da biz ne sis fa kul te tis pro fesormas wav leb le bi da studen te bi.
leq ci is Te ma eZ R v ne boda sa qar T ve lo Si tu riz mis swra fi gan vi Ta re bis aq tu alur sa kiT xebs da ga mow ve vebs mdgra di gan vi Ta re bis kon teqs t Si.
mom x se ne be lis kvle va Si, war mod ge ni li iyo av to ris mo saz re be bi tu riz mis mdgrad gan vi Ta re ba ze sa qar T velo Si, mo sa lod nel ga mow ve vaze da maT Se saZ lo daZ le va ze.
pro fe sor ma io seb xe laSvil ma Ta vis leq ci a Si ga ni xi la mdgra di gan vi Ta re bis kon cef
ci is Zi ri Ta di me To do lo giu ri prin ci pe bi, qve ya na Si turiz mis in dus t ri is gan vi Tare bis Ta vi se bu re be bi da mi si ga re mo ze ze gav le nis sak van Zo so ci a lureko no mi ku ri in di kato re bi, maT So ris _ e.w. sa teli tu ri dar ge bis gan vi Ta re ba, mul tip li ka to ris efeq ti, zegav le na eko no mi kis dar gob riv struq tu ra ze da da saq me ba ze. Ca ta re bu li ana li zis Se de gad, war mod ge ni li iyo tu riz mis mdgra di gan vi Ta re bis ga mow veve bi da ma Ti ga da lax vis koncef tu a lu ri mo saz re be bi.
leq ci a ze aRi niS na tu rizmis mdgra di gan vi Ta re bis 5 prin ci pi: tu ris t Ta moT xovni le be bis dak ma yo fi le ba moma va li Ta o be bis moT xov ne bis dak ma yo fi le bis Se saZ leb lobe bis gaT va lis wi ne biT; yve la da in te re se bu li mxa ris in tere se bis gaT va lis wi ne ba ga dawy ve ti le be bis mi Re ba Si; turiz mis in dus t ri is gan vi Tare bis xed va so ci a lur, eko nomi kur da bu neb riv ga re mos Tan ur Ti er To ba Si da sxva.
Sem deg yu rad Re ba da eT mo tu riz mis in dus t ri is ga remo ze ze gav le nis Ta vi se bu rebebs. aRi niS na tu ris te bi saTvis da ma xa si a Te be li xar je bis
ga Re bis Se da re biT ma Ra li mza o ba, rac sti mu li re bas uwevs tu ris te bi sa da tu rizmis in dus t ri is mom sa xu re da mom ma ra ge be li me war me o bis swraf gan vi Ta re bas, sa mu Sao ad gi le bis Seq m nas da qvey nis sa vaW ro ba lan sis de fi ci tis Sem ci re bas.
tu riz mis mdgra di gan viTa re ba iT va lis wi nebs dargis sta bi lur fun q ci o ni rebas xan g r Z liv pe ri od Si CarTu li mxa re e bis in te re se bis da ba lan se biT da ga re mos Tan ra ci o na lu ri ur Ti er To biT. sa qar T ve lo Si tu riz mi viTar de ba mzar di tem pe biT da ika vebs wam y va ni mi mar Tu le bis po zi ci ebs ga re mo ze sis te muri da mas S ta bu ri ze gav le niT. Se sa ba mi sad, iz r de ba mdgradi gan vi Ta re bis ga mow ve ve bis gaT viT c no bi e re bis, Ses wav lis da Tan m x le bi prob le me bis gadaW ris aq tu a lo ba.
`war mod ge ni li dar gis makro e ko no mi ku ri in di ka to re bi adas tu rebs, rom es in dus tria qve ya na Si xa si aT de ba ekono mi ka ze da so ci a lur ga remo ze ze gav le nis mniS v ne lo va ni po ten ci a liT, rac mdgra di gan vi Ta re bis kon teq s t Si saWi ro ebs kom p leq sur ana lizs
da mo sa lod ne li ga mow ve ve bis gaT va lis wi ne bas~, _ gviT x ra pro fe sor ma io seb xe laS vil ma.
mdgra di gan vi Ta re bis konteq s t Si aRi niS na ise Ti ga mowve ve bi, ro go ri caa tu riz mis in dus t ri is da mo ki de bu le ba baz ris cal ke ul da ris kis Sem c vel seg men teb ze, mzar di da mo ki de bu le ba im por tul mo ma ra ge ba ze, ad gi lob ri vi mci re tu ris tu li biz ne sis msxvil kom pa ni eb Tan kon ku rencia Si Ses v lis mo sa lod ne li ris ke bi da tu riz mis gan vi Tare bis so ci a lu ri ga mow ve ve bi.
da sas ruls gan xi lul iq na tu riz mis Sem d go mi gan vi Tare bis kon cep tu a lu ri mi marTu le be bi mdgra di gan vi Tare bis kon teq s t Si. yu rad Re ba da eT mo ase ve, sa in ves ti cio fon de bis da ar se bas mci re inves to re bis re sur se bis koncen t ra ci i saT vis msxvil da uf ro sta bi lur sa in ves ti cio pro eq teb Si; des ti na ci eb Si mci re me war me e bis mi er sa erTo in te re se bis ba za ze alian se bis Seq m nis mniS v ne lo bas ma Ti kon ku ren tu na ri a no bis ga sam t ki ceb lad.
leq ci is bo los pro fesor ma io seb xe laS vil ma msmenel Ta Se kiT x vebs upa su xa.
Ta mar da di a ni
ioseb xelaSvili
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lobis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tet Si ki dev er Ti
smar t la bi SMART|SmR_lab (School me ets Re se arch) ga ix s ne ba, rome lic sko lis mos wav le e bis T vis iq ne ba gan kuT v ni li. sa de mon s tra cio sa mu Sa o e bis T vis sa Wi ro in s t ru men te biT, apa ra tu riT smartla bo ra to ri is aR Wurvas iu li xis (ger ma nia) kvle viTi cen t ri uz run vel yofs. doku ments xe li Tsuis req tor ma gi or gi Sar va Si Zem, sa qar T ve los ga naT le bis, mec ni e re bis, kultu ri sa da spor tis mi nis t ris mo ad gi lem aleq san d re Tev za Zem, iu li xis (ger ma nia) kvle vi Ti cent ris di req tor Ta sab Wos wev rma se bas ti an Smid t ma da iu lixis kvle vi Ti cen t ris bir T vu li fi zi kis in s ti tu tis di req torma hans Stro er ma mo a we res.
`sas ko lo la bo ra to ria (JuLab) sko lis mos wav le e bi sa da mas wav leb le bis T vis gac vliT prog ra meb sac ga na xor ci elebs. Tsuis req to ris gi orgi Sar va Si Zis TqmiT, iu li xis kvle vi Ti cen t ris xel Sew yo biT uni ver si tets uk ve aqvs ori SMARTLABi, me sa me la bo ra toria ki nev ro lo gi is mi mar Tule biT ma le ga ix s ne ba. `dRe vande li me mo ran du mis Ta nax mad, axa li la bo ra to ria sko lis mos wav le e bis T vis iq ne ba gaT valis wi ne bu li, ra Ta maT sa mec nie ro cdeb Si mi i Ron mo na wi le oba. axa li SMARTLAB Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tet Si ganTav s de ba da igi ne bis mi e ri skolis mos wav lis T vis Ria iq ne ba~, _ ga nac xa da req tor ma.
`sa qar T ve los ga naT le bis, mec ni e re bis, kul tu ri sa da spor tis mi nis t ris mo ad gi lis aleq san d re Tev za Zis TqmiT, mniS v ne lo va nia, rom sko lis mos wav le e bi sa mec ni e ro aq ti vobeb Si Ca er T ve bi an da Se sa ba mis in for ma ci a sac mi i Re ben. `iu li
xis kvle viT cen t r sa da Tbi lisis sa xel m wi fo uni ver si tet Tan Ta nam S rom lo biT da geg mi lia mec ni e re bi sa da axal gaz r du li po pu la ru li kvle ve bis in tegra ci is xel Sew yo ba~, _ aR niS na mi nis t ris mo ad gi lem.
iu li xis kvle vi Ti cen t ris di req tor Ta sab Wos wev ris sebas ti an Smid tis TqmiT, sa Wi roa axal gaz r da Ta o bis, axal gaz rda mec ni e re bis wa xa li se ba, rome lic sko lis pe ri o di dan un da da iw yos. `sas ko lo la bo ra tori e bis saq mi a no bam mec ni e re bis, kvle ve bis gan vi Ta re bas un da Seuw yos xe li. vfiq rob, rom Za lian mniS v ne lo va nia, bav S vebs hqondeT al ter na ti va pro fe si i sa da mec ni e re bis Ser Ce va Si. es yve lafe ri sa mo mav lod sa qar T ve los ukan da ub run de ba~, _ aR niS na di req tor Ta sab Wos wev r ma.
axa li kon cef ci is far g lebSi amoq med de ba qar T ve li moswav le e bis da mas wav leb le bis sa pi lo te gac v li Ti pro eq te bi. pro eq tis Zi ri Ta di mi za nia im axa li mid go me bis gac no ba, Tu ro gor aw v di an mos wav le ebs sko leb Si mec ni e ru li kvle ve bis praq ti ka ze da fuZ ne bul in forma ci as.
qar Tulger ma nul `sa mec ni ero xids~ (GGSB), ro me lic iuli xis kvle vi Ti cen t ris (FzJ) in s ti tu tebs sa qar T ve los univer si te te bis (Tsu, stu, ili au ni da ag ri u ni) kon sor ci um Tan akav Si rebs, 14 wel ze me ti xnis is to ria aqvs. am kon cef ci is far g leb Si iv nis Si sa qar T ve los ga naT le bi sa da mec ni e re bis sami nis t ro sa da iu li xis kvle viTi cen t ris di req ci as So ris in te res Ta do ku ments mo e we ra xe li, ro me lic ga naT le bi sa da mec ni e re bis sfe ro Si xan g r Z liv Ta nam S rom lo bas iT va lis wi nebs.
sa zo ga do e bas Tan ur Ti er To bisde par ta men ti
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis pir veli kor pu sis 321e au
di to ria ami e ri dan aka de mi kos ma ri am lor T qi fa ni Zis sa xels ata rebs. au di to ria 28 seq tembers Tsuis req tor ma gi orgi Sar va Si Zem ofi ci a lu rad gax s na. pa ra le lu rad ga i mar Ta ma ri am lor T qi fa ni Zis kiT x vani, ro me lic qar T ve li is tori ko si sa da sa qar T ve los mecni e re ba Ta erov nu li aka de mi is wev ris xsov nas mi eZ R v na. Ronis Zi e ba ze ma gis t ra tu ri sa da doq to ran tu ris stu den teb ma, pro fe so reb ma, mkvlev reb ma da uni ver si te tis Ta nam S rom leb ma qar T ve lo lo gi is mi mar Tu lebiT mox se ne be bi wa i kiT xes da aR niS nes, rom kiT x va ni kvle vebis gan vi Ta re ba sa da po pu lari za ci as Se uw yobs xels.
kon fe ren ci a ze sit y viT gamo vid nen aka de mi kos ma ri am lor T qi fa ni Zis me gob re bic, ro mel Ta Tqmi Tac mniS v ne lova nia, uni ver si tet ma pa ti vi sces da da a fa sos is ada mi ane bi, ro mel Tac di di Rvaw li aqvT sam Sob los wi na Se. eTnog raf Ta mar dra ga Zes ma ri am lor T qi fa ni Zes Tan mra val w lia ni me gob ro ba akav Si reb da da mas, ro gorc did pi rov ne ba sa da mec ni ers ix se nebs. ,,Cem T vis dRe van de li dRe aris Za li an mniS v ne lo va ni. es au di to ria gax de ba re a lu ri xa ti, sa dac Se saZ leb lo ba geq ne baT, ga ixse noT nam d vi li mec ni e ri, romel sac ar eSi no da re Ji mis. es aris gza imi sa, rom ezi a roT Cve ni qvey nis war suls. aris Tu ara dRe van de li uni ver si te ti tra di ci e bis gam g r Ze le be li?! al baT, aris. is, rom qal ba toni mariam lor T qi fa ni Zis sa xelo bis au di to ria ga ix s na da is, rom Cven ma req tor ma jer ki dev sam g lo vi a ro mi tin gis dros ga nac xa da, rom is qal bato ni mariamis sa xe lo bis erT sti pen di ants da niS navs, esec
mrav lismet y ve lia. man da i na xa, vin iyo qal ba to ni mariam, man Se ig r Z no yve la fe ri rac sa Wiro iyo mo ma va li Ta o bis sa u keTe sod aR z r dis T vis da ga dadga es na bi ji~, _ aR niS na man.
au di to ri is gax s nas es w rebo da da kon fe ren ci a ze sit yviT ga mo vi da aka de mi kos ma ri am lor T qi fa ni Zis Svi li, pro feso ri gi or gi oT x me zu ri. rogorc Ta vad am bobs, es dRe gan sa kuT re biT sa si xa ru loa ara mar to oja xis Tvis, ara med uni ver si te tis T vi sac. `dRe vande li dRe uni ve ris te tis T vis aris mniS v ne lo va ni, imi tom, rom yve lam ico des im ada mia ne bis Se sa xeb, vi sac Za li an di di dam sa xu re ba da Rvaw li aqvs. de dis siy va ruls da pati vis ce mas sa qar T ve lo Si ve ravis as wav li da ver ga e jib rebi, mag ram de da Cem T vis mar to de da ar iyo, ami to mac gan sakuT re biT sa si xa ru loa es dRe Cem T vis~, _ ga nac xa da gi or gi oT x me zur ma.
kon fe ren ci as mTe li dRis gan mav lo ba Si Tsuis bib li oTe kis xel m Z R va ne li zu rab ga ipa raS vi li uZ R ve bo da. is to riis doq to ris TqmiT, es aris mniS v ne lo va ni mov le na qar Tuli mec ni e re bi sa da kul tu ris wi na Se. zu rab ga i pa raS vil ma Cven Tan sa u bar Si isic aR niSna, rom req to ris ini ci a ti viT ma ri am lor T qi fa ni Zis kiT x vani yo vel w li u rad ga i mar Te ba, rac axal gaz r da Ta o bis T vis di di sti mu li iq ne ba. `es aris Za li an mniS v ne lo va ni mov lena. es aris da fa se ba im di di Rvaw li sa, ro me lic qal ba ton ma ri ams uni ver si te tis da zoga dad qar Tu li mec ni e re bis, sa qar T ve los sa xel m wi fo eb rio bis wi na Se mi uZ R vis. dRes ve ga i mar Ta ma ri am lor T qi fa niZis kiT x va ni da esec Cve ni reqto ris ini ci a ti va gax lavT. piro baa da de bu li, rom kiT x va ni iq ne ba yo vel w li u ri. Za li an
mniS v ne lo va nia, rom qal ba to ni mariamis xsov nas ara mxo lod war mo mad gen lo bi Ti for ma eqne ba, ara med is iq ne ba mud mi vad axal gaz r de bis da aka de mi u ri per so na lis kvle vis er T g va ri sti mu lic ki, rom maT yo vel wels war mo ad gi non mox se ne bebi. nam d vi lad, sul sxvaa univer si te ti, rad gan, ro gorc di di iva ne am bob da, er T ma neTis gver diT moR va we o ben uk ve ga mob r Z me di li mec ni e re bi da axal gaz r da mkvlev re bi~, _ aRniS na man.
sa qar T ve los mec ni e re ba Ta aka de mi is dam sa xu re bu li moRva we da sa xel m wi fo pre mi is la u re a ti mariam lor T qi fa niZe 95 wlis asak Si gar da ic va la. aka de mi ko sis ka lams 200ze me ti naS ro mi ekuT v nis. maT So ri saa ram de ni me mo nog ra fia, sa mecni e ro sta ti e bi. is to ri kos ma Tar g m na da ru su lad ga mos ca `qar T lis cxov re bis~ Txzu leba ni: `ma ti a ne qar T li sa~, `sumbat da vi Tis Zis `cxov re ba da `uw ye ba bag ra ti on Ta~. am gamo ce me bis T vis mec ni ers ni koloz ber Ze niS vi lis sa xe lo bis pre mia mi e ni Wa. mi si naS ro me bi Tar g m ni lia ru sul, in g li sur, ger ma nul da fran gul eneb ze. 1997 wels ame ri kis bi og ra fiis in s ti tut ma mariam lor Tqi fa ni Ze ga mo Ce nil ada mi a nad da a sa xe la. mar T l ma di de belma ek le si am ki wmin da gi or gis oq ros or de nis or de niT da ajil do va.
Tbi li sis sa xel m wi fo univer si te tis emer tu si pro fe sori sad mi miZ R v ni li Ro nis Zi e ba mec ni e re bi sa da ino va ci e bi sa fes ti va lis far g leb Si Ca tar da.
ni no Su bi Ti Ze,ana ba Ju na iS vi li
so ci a lur da po li ti kurmec ni e re ba Ta fa kul te tis
Jur na lis ti kisa dama sob ri vi ko mu ni ka ci is
mi mar Tu le bis stu den te bi
sajaro leqcia turizmis ganviTarebis Sesaxeb
Tsu-Si axa li smar t la bi SMART|SmR_lab (Scho ol me ets Re se arch) ga ix s neba
ma ri am lor T qi fa ni Zis kiT x va ni
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
9
mec ni e re biT da in te rese ba sa da mo ma va li Tao bis sti mu lis gaz r
das em sa xu re bo da Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis erov nul sa mec ni e ro bib lio Te ka Si ga mar Tu li ino vaci u ri pro eq te bis ga mo fe na, ro me lic axal gaz r da ga momgo neb leb ma war mo ad gi nes.
`upi lo togam naR m ve li~
ana xu ciS vi li, Tbi li sis sa
xel m wi fo uni ver si te tis iu ri
di u li fa kul te tis stu den tia.
mis ga mo go ne bas hqvia Life sa veri da is mis Zmas Tan, kar lo xu
ciS vil Tan, er Tad Seq m na. kar
lo cno bi li NASAs bi Wia. mas ase eZa xi an, rad gan me11 klas Si
iyo, ro de sac mi si ga mo go ne bis
ga mo NASASi mi iw vi es. is uamra vi ga mo go ne bis av to ria da
das Tan er Tad am kuT xiT dRe sac
mu Sa obs. Life sa verma maT Za li an
di di war ma te ba mo u ta na msof
lio olim pi a da ze, sa dac pir ve
li ad gi li da i ka ves.
ana xu ciS vi li: `Life sa veri aris upi lo to gam naR m ve li
sis te ma, ro me lic Sed ge ba ori
`dro nis gan~. er Ti aris gam naR m
ve li, xo lo me o re _ aR mom Ce ni.
igi imar Te ba Ipadis sa Su a le
biT da sak ma od ad vi li sa mar
Ta via: pir ve li maT ga ni im ko
or di nat ze gaf rin de ba, ro mel
ko or di nat zec mi u Ti TebT da
ru ka ze mo niS navs te ri to ri as,
ro mel zec naRms ipo vis. xo lo
me o re `dro ni~, av to ma tu rad
gaf rin de ba mo niS nul ad gi
leb ze da mo ax dens am naR me bis
ga uv ne bel yo fas. ra Tqma un da,
ga naR m va xde ba dis tan ci u rad,
ha e ri dan da Ta vad `dro ni~ ar
zi an de ba, rac yve la ze mniS v ne
lo va nia.
Cve ni ga mo go ne bis da de bi
Ti mxa re aris is, rom upi lo
to gam naR m vels sa Su a le ba aqvs,
amoT xa ros da ar aa moq me dos
na pov ni naR me bi. igi ga re mo ze
maq si ma lu rad aris mor ge bu li
_ ga aC nia ro gorc frTe bi, ise
bor b le bi da tan ki seb ri mux
lu xe bi _ qa ris, an meC xe ri tyis
Sem T x ve va Si, frTebs av to ma tu
rad ke cavs da bor b le biT ga da
ad gi le bas iw yebs. xo lo Tu ise
Ti wi na aR m de go ba Sex v da, ra Sic
bor b le bi ver da ex ma re ba, Sem
deg uk ve mux lu xebs rTavs. rad
gan Ta na med ro ve naR me bi, me ta
lis gar da, sxva niv Ti e re beb sac
Se i cavs, xSi rad uWirT xol me
mi si aR mo Ce na da amis ga mo Za
li an bev ri ada mi a ni feT q de ba.
es gam naR m ve li ki ara mxo lod
me ta lis naR mebs afiq si rebs,
ara med sxva niv Ti e re beb sac!~
`uni ver sa lu riSuq ni Sa ni~
ma ri am ba ri aS vi li da ni
no bul bu laS vi li ser van te sis
sa xe lo bis sko lali ce um `aia
GESS"dan ari an. ma Ti pro eq ti aris uni ver sa lu ri Suq niS ni,
ro mel sac pat ru lis Ta nam S rom
le bi ga mo i ye ne ben. ap li ka cia
go go neb ma sko lis sa mec ni e ro
klub Si men to ris _ da viT son
Ru laS vi lis dax ma re biT Seq m nes.
ma ri am ba ri aS vi li: `imis magiv rad, rom pat ru lis Ta nam
S ro me li id ges gzaj va re din ze
da xe le biT aniS nos man qa nebs
Tu sa iT wa vid nen, mas Se uZ lia
daj des man qa na Si, Car Tos es ap
li ka cia da da a re gu li ros Suq
niS nis an Te bis xan g r Z li vo ba
dRis re Ji mis Se sa ba mi sad. Tu
ga dat vir Tu li moZ ra o ba iq ne ba,
is iseT re Jim Si imu Sa vebs, rom
sa co be bi Se am ci ros. ma ga li Tad,
mwva ne fers did xans ga a Ce rebs.
amas qvia xe liT mar T vis re Ji
mi. pat ru lis Ta nam S ro mels Se
uZ lia es re Ji mi as wav los da
da a max sov re bi nos ap li ka ci as da
Suq ni Sa ni Sem deg av to ma tu rad
ga i me o rebs am qme de bebs~.
`an ti pa ra zi tu li da an ti baq te ri u li
sa Su a le be bi~
pro eq ti `an ti pa ra zi tu li
da an ti baq te ri u li sa Su a le be
bi~ pa tar Ze u lis qar Tulfran
gu l sko lali ce um Si mom zad da
da is ga mo fe na ze me11 kla sis
mos wav le eb ma ni no oTa raS vi lma
da no dar b ro laS vil ma war mo
ad gi nes. pro eq tis xel m Z R va ne li
gax l daT qi mi is pe da go gi, sko
lali ce u mis di req to ri ci si
er diR me laS vi li.
ni no oTa raS vi li: `Cven war
mo vad gi neT an ti pa ra zi tu li
lo si o niSam pu ni da an ti baq te
ri u li Txe va di da mya ri sa po
ni, ro me lic mo vam za deT ka xeT Si
far Tod gav r ce le bu li mce na re
_ av Sa nis gan. an ti pa ra zi tu li
Sam pu ni ga mo i ye ne ba Zli e ri da
ti li a ne bis Sem T x ve va Si, da ba nam
de 5 wu TiT ad re Tmis mTel
sig r Ze ze Ca mo ban viT. lo si o ni
mra val je ra di ga mo ye ne bis aris
da Se iZ le ba ga mo i ye no pro fi
laq ti kis miz ni Tac~.
no dar b ro laS vi li: ̀ Cven mi
er mi Re bu li Txe va di da mya ri
sap niT da ba nis Sem deg pir vel
etap ze mcir de ba baq te ri e bis
Sem c ve lo ba. anu ga mo i ye ne ba pa
ra zi te bis Se sam ci reb lad. amis
T vis ad re iye neb d nen 50gra
du si an spirts, mag ram is baq
te ri e bis Sem c ve lo bas mxo lod
34%iT am ci reb da, xo lo Cve ni
pro duq ti 64%iT met jer am ci
rebs da ami Taa ga mor Ce u li~.
Rvi ni a niben to ni tis gan
mi Re bu li sak ve bifqvi li
ma ri am ros ti aS vi li da ma
ri am cxva ri aS vi lic pa tar Ze u
lis qar Tulfran gu l sko la
li ce um Si swav lob d nen da iq
Se i mu Sa ves Rvi ni a ni ben to ni
tis gan mi Re bu li sak ve bi fqvi
lis mi Re bis teq no lo gia. ma Ti
xel m Z R va ne lic qi mi is pe da go gi,
sko lali ce u mis di req to ri ci
si er diR me laS vi li iyo.
ma ri am ros ti aS vi li: `Cve ni
pro eq tis mi za nia, Rvi nis war mo
e bis nar Ce ne bi dan miR bu li pro
duq ti, ro go ric aris Rvi ni a ni
ben to ni ti, ga mo vi ye noT sof lis
me u r neo ba Si, ker Zod, cxo vel
Ta kve ba Si. zo ga dad, ben to nits
iye ne ben Rvi nis qar x neb Si. ga mo
ye ne bis Sem deg am Rvi ni an ben
to nits yri an ma Sin, ro de sac is
gam did re bu lia B2, B5 da sxva vi ta mi ne biT. Cven ga dav w y vi teT,
rom pro duq ti, ro me lic sa sar
geb lo iyo, ga mog ve ye ne bi na da
Sev q me niT ase Ti fqvi li, ro me
lic pre miq sis xa ziT da e ma te ba
sak vebs, iq ne ba uf ro ia fi, mi sa
Re bi da bu neb ri vi. anu de fi ci
tis pi ro beb Si Se iv se ba sak ve bi
ba za ri~.
`la ze ru li ar fa~
uaR re sad sa in te re so mu
si ka lu ri in s t ru men ti war mo
ad gi nes ser van te sis sa xe lo bis
sko lali ce um `aiaGESS"is sko lis sa mec ni e ro klu bis war
mo mad gen leb ma gi or gi ba ri saS
vil ma, aleq san d re qa ja i am, gi
or gi ri giS vil ma da ma ri am gab
li ke laS vil ma. maT es pro eq ti
men to ris _ da viT son Ru laS vi
lis dax ma re biT Seq m nes.
aleq san d re qa ja ia: `es aris la ze ru li ar fa, ro me lic unar
Sez Ru dul ada mi a nebs da ex ma re
ba. maT Se eZ le baT am in s t ru men
t ze mar ti vad da uk ran, rad gan
mas ar aqvs si me bi da mxo lod
la ze ris meS ve o biT Se uZ li aT
ga er Ton, an pro fe si u li kuT
xiT mi ud ge nen in s t ru men tul
mu si kas.~
gi or gi ri giS vi li: `es ar
fa Sed ge ba eleq t row red Si Car
Tu li 7 la ze ri sa gan. la ze re bi
da miz ne bu lia fo to re zis tor ze.
mi si Zi ri Ta di mo va le o ba aris
is, rom si naT lis in te si vo bis
cva le ba do bis Se de gad, Se am ci
ros wi na Ro ba da ga zar dos. wi
na Ro bis Sem ci re bis an gaz r dis
Se de gad es brZa ne ba ga da e ce ma
pla tas, ro me lic oro biT kod Si
ga da i tans am brZa ne bas da ga das
cems kom pi u ters. la ze ris sxi vis
gaw y ve tis Se de gad ga mo i ce ma bge
ra. Cven Seg viZ lia in s t ru men ti
ki dev me tad dav x ve woT da uf ro
pro fe si o na lur do ne ze aviy va
noT, ri Tac mi si mas S t ra be bis
gaz r dac iq ne ba Se saZ le be li~.
`wylis fa ri~
baq te ri e bis Se ma ka ve be li wy
lis fa ri Seq m nes da dam T va li
e re bels wa rud gi nes ser van te sis
sa xe lo bis sko lali ce um `aia
GESS"is mos wav le eb ma ma ri na
gu ja bi Zem, So re na gu ja bi Zem da
dea ila ri o no vam. pro eqts xel
m Z R va ne lob da sa mec ni e ro klu
bis men to ri pro fe so ri Te i mu
raz Ci Cua.
So re na gu ja bi Ze: `Cvens skola Si aris stemklu bi, sa dac
vswav lobT im Te mebs, rom le bic
gva in te re sebs. am klub Si uk ve
ori we lia, rac ga er Ti a ne bu li
var da Za li an bev ri unarCve va
Se vi Zi ne, ro me lic pro eq teb Si
dam Wir da. am Ro nis Zi e ba ze ga
mo ta ni li gvaqvs erTer Ti pro
eq ti, rom lis sa xel wo de ba aris
`wylis fa ri~. al baT nac no bia
is Te ma, rom sa zo ga do e bis Tav
Sey ris ad gi le bi war mo ad gens
epi centrs, sa dac baq te ri e bis,
vi ru se bis, mik ro be bis kon cen t
ra ci a ma Ra lia. Cven vi ciT, rom
baq te ri e bis, mik ro be bis, vi ru
se bis ga re Sre da mux tu lia da
de bi Tad da es ga re Sre icavs
am baq te ri ebs, ise ro gorc Cven,
ma ga li Tad, imu ni te ti. baq te ri
e bi am da mux tu li Sris ga re
Se ver iar se be ben. Cven dav s viT
kon k re tu li amo ca na, kon k re tu
li ga daw y ve tis gza, rom es Sre
mog ve So re bi na. amis T vis Sev q me
niT wylis fa ri, ro mel sac er
Ti mxri dan mo e di ne ba War bad
da de bi Tad da mux tu li wya li,
xo lo me o re mxri dan _ War bad
uar yo fi Tad da mux tu li wya li.
Sem deg es da mux tu li wya li
mi i zi davs baq te ri as, ga a ne it
ra lebs maT Sres da baq te ria
aRar iar se bebs~.
ma ri na gu ja bi Ze: `wylis fa
ri izi davs am baq te ri ebs, ro me
lic uk ve ga uv ne bel yo fi lia da
Ca aqvs eleq t ros ta ti kur fil
t r Si. Sem deg es wya li ifil
t re ba da isev cir ku la ci u rad
ga nag r Zobs mu Sa o bas. yve la ze
sa in te re so am pro eq t Si aris
is, rom es wylis fa ri Se iZ le ba
da id gas iseT ad gi leb Si, ro go
ri caa ae ro por ti, Te at ri, da
xu ru li siv r ce e bi, sa dac epi de
mi e bis gav r ce le ba xde ba.~
qa ris tur bi ne biqar Tu li frTe biT
Te la vis ev ro pu li sko lis
me11 kla sis mos wav le eb ma so
fo sur ma niS vil ma, gi or gi pa
paS vil ma, qe Ti ami ra naS vil ma da
ser gi da Tu naS vil ma war mo ad gi
nes hib ri du li kom po zi te biT
mi Re bu li ma sa le bis gan dam za de
bu li qa ris tur bi ne bi. pro eq
tis xel m Z R va ne li iyo sko lis
qi mi is mas wav le be li da re jan
mar ga li taS vi li.
gi or gi pa paS vi li: `Cven gava ke TeT qa ris axa li tur bi na
ara igi ve pro duq tiT, rac uwin
iyo da ner gi li, ara med Se mo vi
ta neT axa li qar Tu li pro duq
ti, anu ga va ke TeT hib ri du li
kom po zi ti. am qa ris tur bi niT
SgviZ lia mi vi RoT eko no mi ku
ri, eko lo gi u ri efeq ti da, ra
Tqma un da, sa qar T ve los mo vu
ta noT sar ge be li, rom man da
iw yos sa ku Ta ri qa ris tur bi
ne bis dam za de ba. Tur qe Ti dan
Se mogv aqvs qa ris tur bi ne bi da
ra tom ar Se iZ le ba sa qar T ve
lom da am za dos Ta vi si qa ris
tur bi na, Ta vi si ve ma sa liT da
igi ve gam Z le o biT? go ris qa
ris tur bi ne bi dam za de bu lia
mi nis boW kos gan, ro me lic sak
ma od Zvi rad Ri re bu lia xo lo
Cve ni tur bi na aris ba zal tis
boW kos gan. Cvens jgufs sam To
uni ver si tet Tan aqvs xel Sek ru
le ba ga for me bu li da maT Tan
vTa nam S rom lobT~.
yurZnis wip wisga da mu Sa ve biT
bi o di ze lis mi Re ba
sa qar T ve los uni ver si te tis
stu den t ma na nu ka Sar va Si Zem da
Tsuis stu den t ma Te o na Co xel
ma aC ve nes, Tu ro gor Se iZ le ba
mi i Ro yur Z nis wip wis gan bi o di
ze li.
Te o na Co xe li: `uk ve me sa me
we lia, rac am pro eq t ze vmu Sa
obT. mi si Seq m nis pro ces Si jer
ki dev Te la vis sko la Si vswav
lob diT. es Cve ni idea iyo.
am pro eq tiT er Ti nar Ce nis gan
(wip wis gan) vi RebT zeTs, spirts
da bri kets, Sem d gom ki, miRebu
li produqtebisgan, bi o di zels
da gli ce rins. bi o di ze li aris
eko lo gi u rad suf Ta imi tom,
rom 60%iT am ci rebs ga mo na
bolqvs. gar da ami sa, nar Ce ne bi
ga da mu Sav de ba 4Ris prin ci
piT, rac eko lo gi ur si suf Ta
ves Tan aris da kav Si re bu li. Cve
ni ide iT bev ri biz nes me ni da
in te res da
ino va ci u ri pro eq te bi Tsu-is erov nul
sa mec ni e ro bib li o Te ka Simaia toraZe
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
10
`taoklar je Ti (rom ara eq v Ti me Ta yaiS vi li)~ am Te ma ze
erov nul sa mec ni e ro bib lio Te ka Si bu ba ku da vas sa jaro leq cia ga i mar Ta. bib lio Te kis sa ga mo fe no siv r ce ki taoklar jeT Si eq v Ti me Ta yaiS vi lis eq s pe di ci i sas ga daRe bu li is to ri u li Zeg le bis fo to e bsa da ma Ti am Ja min deli mdgo ma re o bis am sax vel vi zu a li za ci ebs da eT mo. Ronis Zi e bis far g leb Si dam s w re sa zo ga do e bam pir ve lad mois mi na kon s tan ti ne gam sa xurdi as, Sal va ami ra naS vi li sa da mi xe il Wi a u re lis xmo va ni Ca na we re bi eq v Ti me Ta ya iS vilis Se sa xeb. `mec ni e re bi sa da ino va ci e bis festivalis~ farg leb Si ga mar Tu li Ro nis Zi e ba eq v Ti me Ta ya iS vi lis 155 wlis iu bi les mi eZ R v na.
cno bi lia, rom eq v Time Ta ya iS vi lis eq s pe di ciebs mniS v ne lo va ni ro li aqvs taoklar je Tis ma te ri a lu ri kul tu ris is to ri is Ses wavlis saq me Si. swo red am eq spe di ci e bis dros aR mo a Ci nes qar T vel ma mec ni e reb ma mra vali uc no bi Zeg li. eq v Ti me Taya iS vi lis di di Za lis x me viT
gax da Se saZ le be li am Zeg lebis, ek le si e bi sa da ci xe simag re e bis Ses wav la, Ses rul da ma Ti ana zo me bi, gad mo i we ra da ga i Sif ra mra va li war wera. dRes, sam wu xa rod, mra vali maT ga ni da zi an da.
bu ba ku da vas az riT, farTo sa zo ga do e bi saT vis eq v Time Ta ya iS vi li ma inc rCe ba ganZis ga dam r Cen lad da bev r ma ar icis, rom am war mod ge nam gar k ve ul wi lad daC r di la misi, ro gorc mec ni e ris ro li qar Tu li kul tu ris is to ri aSi. `eq v Ti me Ta ya iS vils gan sakuT re bu li Rvaw li mi uZ R vis qar Tu li mec ni e re bis wi na Se. mis sa xel Tan aris da kav Sire bu li sa qar T ve los TiT qmis yve la re gi o nis siZ ve lee bis, is to ri u li Zeg le bi sa da sxva sa is to rio ma sa lis kvle va. igi TiT qos grZnob da, rom sa Si Si epo qa dad ge bo da da vi Ta re ba ai re o da, sam wu xarod, asec mox da da dRes bevri ram, rac man ga mo ik v lia, mxo lod mi si aR we ri lo be bisa da sa mec ni e ro an ga ri Se bis wya lo biT aris cno bi li~.
sa ja ro leq ci is dros buba ku da vam eq v Ti me Ta ya iS vilis mi er Ses wav li li da aRwe ri li ma sa lis fo to ma sa lac war mo ad gi na.
`qar Tu li ena B1 (praqti ku li kur si ucxo el TaT vis)~ _ ase
ewo de ba wigns, rom lis prezen ta cia `mec ni e re bi sa da ino va ci e bis fes ti va lis~ farg leb Si iva ne ja va xiS vi lis saxe lo bis Tbi li sis sa xel m wifo uni ver si tet Si ga i mar Ta.
wig nis re daq to ria aka demi ko si mze qa la Sa ni Ze, xo lo av to ri _ Tsuis qar Tu li enis sas wav losa mec ni e ro ins ti tu tis xel m Z R va ne li, profe so ri ra maz qur da Ze, ro melic, amav d ro u lad, aris miwve u li pro fe so ri le i de nis (ho lan dia), bre me nis (ger ma nia) da niuior kis sto ni bru kis (aSS) uni ver si te teb Si da dart mu Tis ko lej Si (aSS).
wig ni gan kuT v ni lia in g lisu re no va ni stu den te bis T vis, rom leb sac qar Tu li enis Seswav la surT. igi mo i cavs 15 gak ve Tils da 65 sa var ji Sos. praq ti ku li kur si Se sav lisa da 4 na wi li sa gan Sed ge ba: Ta na med ro ve qar Tu li an ba ni (i. go ge baS vi lis prin ci p e bis mi xed viT); gak ve Ti le bi; sa varji So e bi; leq si ko ni. gra ma tiku li sa var ji So e bi gan kuT v nilia, imisTvis, rom mkiT x vel ma leq si ku ri cod nis dag ro ve ba SeZ los. sa var ji So ebs Tan axlavs qar Tu li sit y ve bi uc xou ri Tar g ma niT. aR sa niS na via isic, rom sa var ji So e bi agebu lia im Sec do me bis gaT valis wi ne biT, romlebsac uc xoe le bi qar Tul gra ma ti kas Tan Se xe bis dros uS ve ben.
sa xel m Z R va ne los Se sa xeb ram de ni me kiT x va ze pro fe sorma ra maz qur da Zem gvi pa su xa:
_ ba to no ra maz, ram de nad di di pa su xis m geb lo ba iyo Tqven T vis wig n ze mu Sa o ba?
_ zo ga dad, wig n ze da gansa kuT re biT am ti pis sa xel m ZR va ne lo ze, mu Sa o ba uzar ma zari pa su xis m geb lo baa. Za li an
di di dro dam Wir da am ideis xor c Ses x mis T vis, vi na i dan amis T vis Tavs mzad ar mi viCnev di. 1998 wli dan am sfe roSi var da, aqe dan mo yo le buli, ko le ge bi, stu den te bi da ax lob le bi mTxov d nen wig nis ga mo ce ma ze me fiq ra, Tum ca, amde ni we li vyoy ma nob di, radgan msur da, wig ni maq si ma lurad adap ti re bu li yo fi liyo uc xo e li stu den te bis T vis da mas Si gag veT va lis wi ne bi na praq ti ku li mo ce mu lo ba, rasac maT Tan ur Ti er To bi sas vaw y de bo di. min da, mad lo ba vuT x ra re daq tors, qal ba ton mze qa la Sa ni Zes, ro mel mac sagul da gu lod ga da xe da wigns da mis ma Se niS v neb ma ki dev ufro ga am did ra igi. wig n Si bevri im ti pis sa var ji Soa, romel sac sxva gan ver Sex v de biT. vit y vi ima sac, rom sa xel m Z Rva ne lo ar aris gan kuT v ni li mxo lod qar Tu li eniT dain te re se bu li uc xo e li studen te bis T vis, is ga mo ad ge ba saz R v rebs ga reT mcxov re bi qar T ve li emig ran te bis Svi lebsac. am g va rad, am wigns di di dat vir T va aqvs, rad gan is iqne ba saw yi si sa fe xu ri qar Tuli enis Ses wav lis ki be ze.
_ ra mniS v ne lo bis ma tare be lia msgav si ti pis sa xelm Z R va ne lo qar Tu li enis T vis?
_ sa qar T ve lo msof lio kul tu rul ru ka ze jer ki dev dam k vid re bis pro ces Sia, mi uxe da vad imi sa, rom Cve ni kul
tu ra da is to ria msof lio mniS v ne lo bis sa gan Zu ria. gamor Ce u lia qar Tu li enac da dam wer lo bac, ro gorc erTer Ti uZ ve le si da uni ka luri. sa qar T ve los ga reT amis Se sa xeb in for ma ci is nak le bobaa, Tum ca bo lo dros es ukve daZ le va di gax da. Ce mi gamoc di le biT Se miZ lia Ta ma mad vTqva, rom qar Tu li eni sadmi in te re si di dia. uc xo e li stu den te bi, rac uf ro mets ige ben qar Tu li enis Se sa xeb, miT uf ro me tad in te res debi an mi si Ses wav liT. Se sa bami sad, es praq ti ku li sa xelm Z R va ne lo, ro me lic maT T vis daZ le va dia, ki dev er Ti win ga dad g mu li na bi jia qar Tuli enis sa er Ta So ri so do ne ze da fa se bis T vis
Tsuis ga mom cem lo bam, maRa li in te re sis ga mo wig ni me o red ga mos ca. av to ris TqmiT, mo ma val Si igeg me ba `qarTu li ena B2~is ga mo ce ma, ro me lic uk ve ap ro bi re bu lia la i de ni sa da bre me nis univer si te teb Si. aR niS nu li wigni ma ga li Tia imisa, Tu rogor Se iZ le ba ga u wi os `de da enam~ da in te re se bul uc xo els enis sam ya ro Si meg zu ro ba.
So Ta Can q se li a ni,so ci a lur da po li ti kurmec ni e re ba Ta fa kul te tis
Jur na lis ti kisa dama sob ri vi ko mu ni ka ci ismi mar Tu le bis stu den ti
Tbi li sis sa xel m wifo uni ver si te tis ga mom cem lo bam sul
co ta xnis win ga mos ca qar Tu li enis sas wav losa mec ni e ro in s ti tut Si mom za de bu li kre bu li _ `uni ver si te tis idea da qar T ve lur ena Ta kvle vi sa da swav le bis mniS v ne lo ba~, ro me lic kav ka si a Si pir veli qar Tu li uni ver si te tis 100 wlis iu bi les eZ R v ne ba. kre bu lis av torSem d genle bi ari an Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si te tis qar T ve lur ena Ta da Zve li qar Tu li eni sa da teq s tolo gi u ri kvle ve bis ka Tedre bis pro fe sormas wav leble bi: ra maz qur da Ze, da rejan Tval T va Ze, ma ia lo mia, qe Te van mar gi a ni da sa lo me omi a Ze. wig nis re daq to ri gax lavT fi lo lo gi is mecni e re ba Ta doq to ri, aka demi ko si mze qa la Sa ni Ze. 29 seq tem bers `mec ni e re bi sa da ino va ci e bis fes ti va lis~ far g leb Si, av to rSem d genleb ma wig ni sa u ni ver si teto sa zo ga do e ba sa da stumrebs wa rud gi nes.
kre bul Si Tav moy ri lia sau ni ver si te to ide is gan xorci e le ba Si qar T ve lur ena Ta kvle vi sa da swav le bis mniS vne lo bis am sax ve li ma sa le bi. maT So ris, cno bi li qar T ve li mec ni e re bis: pet re me li qiSvi lis, aka ki Sa ni Zis, ar nold Ci qo ba vas, uni ver si te tis qarTu li enis pir ve li leq to risa da qar Tu li enis ka Ted ris pir ve li gam gis io seb yif Si Zis we ri le bi.
`wig ni gan sa kuT re bu lia imiT, rom aq war mod ge ni lia aka ki Sa ni Zis dRem de uc no bi we rili: `so ci a listfe de ra lis t Ta mTa var ko mi tets, aka ki Sa ni Zis mo kiT x va da ga mar j ve ba so ci alde mok ra teb ze~. es aris Za li an mniS v ne lo va ni po li ti ku ri xasi a Tis we ri li, ro me lic qalba ton ma mze qa la Sa ni Zem mog vawo da. mi si TqmiT, aR niS nu li mi mar T va da we ri li un da iyos 1917 wlis Te ber v lis re vo luci is Sem deg, sa nam oq tom b ris re vo lu cia mox de bo da. am weril Si sa u ba ria sa qar T ve los saz R v re bis Se sa xeb. mi mar T va Za li an mniS v ne lo va nia is to riu li Tval saz ri si Tac. mas Si akaki Sa ni Ze gvev li ne ba, ro gorc gu lan Te bu li pat ri o ti, sa zoga do moR va we, ro mel sac Ta visi qvey ni sa da enis bediR ba li Za li an ain te re sebs~, _ Cven Tan sa ub ri sas Tqva Tsuis hu ma ni tarul mec ni e re ba Ta fa kul te tis qar Tu li enis sas wav losa mec nie ro in s ti tu tis xel m Z R va nel ma pro fe sor ma ra maz qur da Zem.
kre bu lis re daq tor ma mzeqa la Sa ni Zem mok led isa ub ra kre bu lis mniS v ne lo ba sa da im is to ri ul pe ri pe ti eb ze, ro melic win uZ Ro da uni ver si tetis da ar se bas: `kre bul Si aRbeW di lia im xal xis sit y ve bi, rom le bic am sa u ni ver si te to saq mis dam w ye bi iy v nen. mas Si kar gad Cans, Tu ra o den mniSv ne lov nad mi aC n daT uni ver site tis da ar se ba. es ar iyo Cveu leb ri vi, ub ra lo sas wav le beli. Tbi li sis sa xel m wi fo univer si te ti ar iyo ki dev er Ti, is iyo pir ve li da sa fuZ ve li mo ma va li ga naT le bi sa sa qar Tve lo Si. ami tom yve la fe ri, rac da kav Si re bu lia im ada mi a nebTan, rom le bic iy v nen pir ve lebi, ra Tqma un da, Za li an sain te re soa. am wig nak Sia Se su li aka ki Sa ni Zis dRem de uc no bi we ri li, ro me lic ar qiv Si aRmo va Ci ne~, _ aR niS na man.
wig ni sas wav losa mec ni e ro da niS nu le bi saa. mis ga mo ce maze mu Sa ob d nen na Tia dva li da ma ri am eb ra li Ze. wi na sit y va
o ba Si mi Ti Te bu lia, rom krebu li gan kuT v ni lia stu den ti axal gaz r de bi saT vis da farTo sa zo ga do e bis war mo mad genle bi saT vis. kre bu li er T g var dax ma re bas ga u wevs sa u ni ver site to ide i sa da qar T ve lo logi u ri kvle vis po pu la ri za cias, ro gorc sa qar T ve lo Si, ise saz R var ga reT.
`kre bu li, faq tob ri vad, di a lo gia axal Ta o bas Tan. aq Cans, Tu ro gor ya lib de bo da uni ver si te tis idea, ro gor vi Tar de bo da da ro gor ganxor ci el da. es mem k vid re o ba, ro me lic Cven gad mog ve ca aris Za li an sa pa su xis m geb lo. vcdilobT, rom gan vag r ZoT sa xelo va ni wi nap re bis saq me, ri si das tu ri es pa ta ra kre bu li caa. Cven T vis Za li an mniS v ne lo vania is, rom kre bu lis re daqto ro ba ze qal ba to ni mze qa la Sa ni Ze dag v Tan x m da. vcdi lobT, rom is in te re si, rac am ti pis kre bu leb ze mu Sa o bas sWir deba, ga dav ceT Cvens stu den tebs, rom Ta o ba Ta So ris kav Si ri ar da i kar gos~, _ aR niS na Tbi lisis sa xel m wi fo uni ver si te tis hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta fakul te tis qar Tu li enis saswav losa mec ni e ro in s ti tu tis aso ci re bul ma pro fe sor ma maia lo mi am.
aR sa niS na via, rom kre bulis Sed ge na Si qar Tu li enis in s ti tu tis pro fe sormas wavleb leb Tan er Tad mo na wi le obd nen `qar Tu li fi lo lo gi is~ mi mar Tu le bis sa ba ka lav ro da `qar T ve lu ri enaT mec ni e re bis~ sa ma gis t ro da sa doq to ro prog ra me bis stu den te bi: na to axa la ia, sa lo me ge geW ko ri, SoTa pa pa va, ni no qe bu ria, so fia
Sa mu gia, Ta mar Can q se li a ni, xatia xa bu li a ni, Ti na Tin ji quraS vi li da gi or gi jRar ka va.
`Cem T vis am kre bul ze muSa o ba Za li an sa in te re so da or ma gad mniS v ne lo va ni iyo. pir vel rig Si, es di di ga mocdi le baa. zo ga dad, stu den tebis T vis ase Ti ga moc di le ba nak le bad xel mi saw v do mia. sayu rad Re boa, rom swo red studen te bi da axal gaz r da mec nie re bi iy v nen Car Tu li am krebu lis ga mo ce ma Si. am kuT xiT qar Tu li enis sas wav losa mecni e ro in s ti tu tis mu Sa o ba Zali an mniS v ne lo va nia~, _ Tqva `qar T ve lu ri enaT mec ni e re bis~ prog ra mis doq to ran t ma gi orgi jRar ka vam.
Ro nis Zi e bas es w re bod nen hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta fakul te tis pro fe sormas wavleb le bi, stu den te bi, mos wavle axal gaz r do bis erov nu li sa sax lis da sa e ro gim na zia `Sav na ba das~ mos wav le e bi da peda go ge bi.
wig ni `uni ver si te tis idea da qar T ve lur ena Ta kvle vi sa da swav le bis mniS v ne lo ba~ _ aris am cik lis pir ve li ga moce ma. av torSem d gen le bi aR niSna ven, rom am kre bul ze mu Sa obas ga ag r Ze le ben da far To audi to ri as dRem de uc nob, Tumca Za li an mniS v ne lo van do kumen tebs, mox se ne bebs, we ri lebs, mi mar T vebs ga ac no ben.
li a na mar qa ri a ni,so ci a lur da po li ti kurmec ni e re ba Ta fa kul te tis
Jur na lis ti ki sa dama sob ri vi ko mu ni ka ci ismi mar Tu le bis stu den ti
uni ver si te tis idea qar T ve lur ena Ta kvle vi sa da swav le bisaTvisdi a lo gi axal Ta o bas Tan
`rom ara eq v Ti meTa ya iS vi li~...
sa ja ro leq cia tao-klar je Tis Te ma ze
qar Tu li enis sa xel m Z R va ne louc xo e le bis T vis me o red ga mo i ca
Sur T xia be roS vi li
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
11
`kav ka sia dro i sa da siv r cis ga sa yar ze~, _ am sa xel wo de biT
ga mo i ca 2016 wels Tsuis kavka si o lo gi is in s ti tu tis xelm Z R va ne lis, pro fe sor ci ra ba ra mi Zis wig ni qar Tul ena ze, ro mel mac spe ci a lis te bis yurad Re ba da im sa xu ra. swo red naS ro mis Si na ar s ma ga na pi roba is faq ti, rom im Ta viT ve da is va sa kiT xi, wig ni in g lisur da ru sul eneb ze Tar g mni li yo. ger ma ni is sa mec ni e ro ga mom cem lo ba `lam ber tis~ dak ve TiT wig ni ru sul ena ze iTar g m na, rom lis pre zen tacia Tsuis ar nold Ci qo ba vas sa xe lo bis kav ka si o lo gi is ins ti tut Si ga i mar Ta.
ro gorc pre zen ta ci a ze aRi niS na, ci ra ba ra mi Zis naSro mis sa Su a le biT, mkiT x veli SeZ lebs ga ec nos kav ka si is xal x Ta is to ri i sa da gan vi Tare bis di na mi kas, sa fuZ v li a nad ga ac no bi e rebs kav ka si is re gio na li za ci is mTa var veq torebs (ge o po li ti ku ri, kul turul ci vi li za ci u ri da sxva),
ase ve kav ka si is TviT m yo fa dobis Se nar Cu ne bi sa da gan vi Tare bis Se saZ leb lo bebs.
wig n Si `kav ka sia dro i sa da siv r cis ga sa yar ze~, komp leq su rad aris gan xi lu li mniS v ne lo va ni sa kiT xe bi: kavka si is fi zi ku ri ge og ra fia, ge og ra fia da eT no is to ria, kav ka si u ri er To ba an T ro polo gi u ri Tval saz ri siT, kavka si is ge o po li ti ku ri is tori is sak van Zo sa kiT xe bi, kav
ka si is is to ria da eT no lin gvis tu ri at la si di aq ro ni a Si, kav ka si is dam p y rob le bi da eT no lin g vis tu ri cvli le bebi, eT ni ku ri da re li gi u ri su ra Tis Ca mo ya li be ba, kavka si is re gi o nis re li gi u ri mo za i ka, kav ka si is kon f liqte bi, kav ka si is ge o po li tikurge o e ko no mi ku ri is to ria _ war su li dan mo mav lis ken, kav ka si is in teg ra ci is sa kiTxi di aq ro ni ul as peq teb Si, in teg ra cia in teg ra ci a Si, kavka si is so ci a lureko no mi ku ri ge og ra fia, kav ka si is re gi o nis sa xel m wi fo Ta mar T vis forme bi, kav ka si is re gi o na lu ri ga er Ti a ne be bi sa er Ta So ri so da re gi o na lu ri fun q ci ebiT, kav ka si u ri ci vi li za cia is to ri ul Wril Si, mul tikul tu ra liz mi da to le ranto ba kav ka si a Si, kav ka si u ri sa mar Ta li, sa mar T leb ri vi tra di ci e bi, ada Tis prin cipe bi, cxov re bis we si, kav ka siis mul ti lin g viz mi da ena Ta fun q ci o ni re bis prob le me bi, enob ri vi kon taq te bi kav ka sia Si _ di aq ro ni u li ana li zi, kav ka si is ene bi da ibe ri ulkav ka si u ri ene bi, dam wer lo bebi kav ka si a Si, sa xe e bi sa da am
an ban Ta pe ri o di za ci is sa kiTxi kav ka si is sa er To kav ka si uri mi To e pi ku ri sam ya ro da sa qar T ve lo, ro gorc kav ka siis cen t ri, is to ria da per speq ti ve bi.
ro gorc pre zen ta ci a ze pro fe sor ma ci ra ba ra mi Zem aR niS na, kon f liq teb ze da konf liq to lo gi a ze Za li an bev ri naS ro mia Seq m ni li. sur vi lia, rom kvle vam Tun dac mci re di ro li Se as ru los am sa kiT xis ga daw y ve ta Si.
`naS rom Si is to ri ul aspeq t Sia gan xi lu li da aR weri li Tu ra mdgo ma re o ba Sia dRe van de li kav ka sia fsev doeT no kon f liq te bis CaT v liT da ra aris ma Ti ga mom w ve vi mi ze ze bi, ase ve ga a na li ze bulia is faq to re bi, rom le bic ga na pi ro be ben kon f liq tebs am re gi on Si. Cven, ra Tqma unda, ar gvaqvs imis ilu zia, rom yve la fe ri srul fa sovnad aris ga mok v le u li, magram wig n Si Tav moy ri li masa lis sa fuZ vel ze Se ve ca de mkiT x ve lis T vis am kon f liqte bis ga daw y ve tis al ter nati u li per s peq ti ve bi Se me Tava ze bi na~, _ ga nac xa da ci ra ba ra mi Zem.
av to ris in for ma ci iT, wig ni gan kuT v ni lia far To mkiT ve lis T vis, rad gan mas Si Se ta ni li yve la sa kiT xi im gva rad aris gan xi lu li, rom ne bis mi e ri dar gis stu den tma SeZ los mi si ga ge ba. publi ka ci e bi po pu la ru li eniT aris da we ri li da xSi rad ig r Z no ba emo ci u ri mux tic, rad gan aris sa kiT xe bi, romel zec sa u ba ri `mSra lad~ ar Se iZ le ba. ma ga li Tad: Tu ra tom ar gan xor ci el da kavka si is in teg ra cia is to ri is arc erT etap ze, in teg ra ci is ga nu xor ci e leb le bis mi ze zebi da Se de ge bi da sxva. naSro mis mi za nia, stu den teb sa da kav ka si is sa kiT xe biT dain te re se bul mkiT x vels ga acnos kav ka sia er Ti an kon teqs t Si uZ ve le si pe ri o di dan dRem de.
naS ro mi ru su lad pro fesor ma iri na ka pa na Zem Tar g mna, pro eq tis av to ria mwe rali na i ra ge laS vi li. ro gorc pro fe sor ma ci ra ba ra mi Zem aR niS na, Te mis aq tu a lo bi dan ga mom di na re, am sa kiT xeb ze muSa o ba da kvle ve bi Tsuis kavka si o lo gi is in s ti tut Si moma val Sic gag r Zel de ba.
`kav ka sia dro i sa da siv r cis ga sa yar ze~
mec ni e re ba iw ye ba sko li danwar ma te bu li gran ti o re bi ga moc di le bis Se sa xeb
mec ni e re bi sa da inova ci ebis fes ti va lis far g leb Si 24 seq
tem bers, Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si tet Si cno bi li enaT mec ni e ris, ibe ri ulkav ka si u ri enaTmec ni e re bis sa mec ni e ro sko lis erTer Ti da ma arseb lis ar nold Ci qo ba vas Sro me bis 14to me u lis pre zen ta cia ga i mar Ta, rome lic sa u ni ver si te to sazo ga do e bas pro fe sor ma va Ja Sen ge li am wa rud gi na. ar nold Ci qo ba vas Sro mebis ga mo ce mis sa kiT xi 2007 wels a. Ci qo ba vas sa xe lobis enaT mec ni e re bis in s titu tis sa mec ni e ro sab Wos sxdo ma ze da is va da 2008 wli dan 2018 wlam de 14 to mi ga mo i ca.
ar nold Ci qo ba vas mraval to me u li Sro me bis ga moce mis mTa va ri re daq to ris va Ja Sen ge li as in for ma ci iT, Ti To e u li to mi Te ma tu rad gan s x va ve bu li da mra val fero va nia, mas Si Se su lia ise Ti mo nog ra fi e bi, rom le bic bibli og ra fi ul iS vi a To bas warmo ad gen da. ase ve, Za li an sa inte re so ga mok v le ve bi da mecni er Ta Se xe du le be bia ilia Wav Wa va Zis, So Ta rus Ta ve lis, va Ja fSa ve las, ia kob go ge baSvi lis, aka ki we reT lis da sxva qar T ve li mwer le bis Se sa xeb, ase vea sta ti e bi Ta vi si kole ge bi sa Tu mas wav leb le bis: var lam To fu ri as, iva ne ja vaxiS vi lis ev ge ni xa ra Zis, ilia abu la Zisa da gri gol kik na Zis Se sa xeb.
`gan sa kuT re biT sa in te resoa ar nold Ci qo ba vas ga moxma u re ba qar Tu li sa xel m wi fo enis sa kiT xeb ze 1978 wels. ro gorc va Ja Sen ge li am Sexved ra ze ga ix se na, ro de sac 1978 w lis mar t Si kon s ti tuci is pro eq ti ga moq vey n da, infor ma cia swo red mec ni e re bis mxri dan gam J Rav n da da cno bili gax da stu den te bis T vis. maSin ar nold Ci qo ba vam we ri li ga ug zav na sa qar T ve los mec ni
e re ba Ta aka de mi as, sa dac igi am bob da, rom kon s ti tu ci is aseTi cvli le ba ga mar T le buli ar iyo. Semdeg ar nold Ci qo ba va mTav ro ba Si mi vi da da viq to ria si ra Zes Sex v da, ro mel mac Sem degi Tqva: arnold Ci qo ba vam Ta vi si `rkini se bu ri~ lo gi kiT da a sa buTa, ra tom ar un da Se ic va los kon s ti tu ci is es mux li. es mi si mxri dan mo qa la qe ob ri vi gmi ro ba iyo~, _ ga ix se na va Ja Sen ge li am.
mi si ve in for ma ci iT, sxvadas x va tom Si Se su li naS rome bi mniS v ne lo va nia am dargis spe ci a lis te bi saT vis. maT So ris aR sa niS na via `mar ti vi wi na da de bis prob le ma qarTul Si~, ro me lic ar nold Ci qo ba vas pir ve li mo nog rafia da ama ve dros sa doq toro di ser ta cia iyo. ase ve, Wanu ris gra ma ti ku li ana li zi, ga mok v le ve bi meg rulla zuris Se sa xeb, sta ti e bi Ta vi si mas wav leb lis da qar T ve lu ri ene bis ga mo Ce ni li mkvlev ris io seb yif Si Zis Se sa xeb. gan sakuT re biT sa in te re so da mniSv ne lo va nia sta ti a Ta cik li _ `ra Ta vi se bu re be bi axa sia Tebs qar Tu li enis age bu lebas~, ase ve, sa xe li sa da zmnis ana li zis prin ci pe bi~, is tori ulSe da re bi Ti nar k ve ve bi qar T ve lu ri ene bi dan da sxva mniS v ne lo va ni sta ti e bi: `sa xelis fu Zis uZ ve le si age bu leba qar T ve lur eneb Si~, `mTis kav ka si u ri ene bi da ma Ti Seswav lis mdgo ma re o ba sa qar Tve lo Si~, `ibe rul kav ka si ur ena Ta Ses wav lis is to ria~, `zo ga di enaT mec ni e re bis Zi
ri Ta di prob le me bi~, `enaTmec ni e re bis Se sa va li~ da sxva mra va li sta tia.
ro gorc pre zen ta ci a ze aRi niS na, sa re daq cio sab Wos da wig ne bis re daq to re bis da u Ra la vi Sro mis Se de gad, rom lis Se mad gen lo ba Si qarT ve li da uc xo e li mec ni e re bi Se di od nen, maT So ris: ci ra ba ra mi Ze, gu Ca kva rac xe lia, l. ezug ba ia, mur man su xiSvi li, mi xe il qur di a ni, va Ja Sen ge lia, me rab Cu xua, Ta maz gam y re li Ze, gi or gi go go laSvi li, ber nan utie, ian bra uni da sxva. da fas da qar T veli mec ni e ris Rvaw li. iT q va, isic, rom mo ma val Si ki dev er Ti to mis ga mo ce ma igeg me ba, sa dac Se va zo gi er Ti ax ladga mov le ni li ma sa la da mec nie ris ga mos v le bi sa qar T ve los mec ni e re ba Ta erov nu li akade mi is sxdo meb ze, ase ve mi si pi ra di we ri le bi ko le ge bis mi marT.
Ta vi si mo saz re ba sa zo gado e bas pro fe sor ma gi or gi go go laS vil mac ga u zi a ra: `am kre bu leb Si ga moq vey ne bu li naS ro me bi da sta ti e bi TiT qmis sa u ku nis win da i we ra, magram Ta ma mad Se iZ le ba iT q vas, rom maT mxo lod is to ri u li mniS v ne lo ba ara aqvT. ara erT xel miT q vams, rom bed ni e ria qar Tu li ena, imiT, rom, rode sac mas XIX sa u ku ne Si ga uWir da, dam c ve lad da pat ronad ilia, aka ki da ia kob go gebaS vi li mo ev li nen, XX sa u kune Si ki, aka ki Sa ni Ze, ar nold Ci qo ba va da var lam To fu ria, _ rac eris T vis bed ni e re baa~, _ aRniSna man.
Sur T xia be roS vi li
Sur T xia be roS vi li
ar nold Ci qo ba vas Sro me bis 14-to me u lis pre zen ta cia ga i mar Ta
So Ta rus Ta ve lis sa qar Tve los erov nul sa mec nie ro fon d Si war ma te bul
gran ti or Ta pre zen ta cia gai mar Ta. ga mar j ve bu li sa mecni e ro pro eq te bis av to reb ma gran tis mi Re bi sa da gan xorci e le bis Se sa xeb isa ub res da ko le gebs sag ran to we ris gamoc di le ba ga u zi a res. Ro nisZi e bis far g leb Si pre zen tacia war mo ad gi na bi o lo gi is mec ni e re ba Ta doq tor ma, iva ne be ri taS vi lis eq s pe ri men tuli bi o me di ci nis cen t ris reo lo gi i sa da di ag nos ti kur ana li ti ku ri ser vi se bis ganyo fi le bis gam gem ma ia man wka vam, ro mel mac `mo bi lo bi sa da sa er Ta So ri so Ro nis Zi ebe bis kon kur s Si~ ga i mar j va. sa ku Ta ri ga moc di le bis Se saxeb isa ub ra bi o fi zi kis mecni e re ba Ta doq tor ma, Tsuis zust da sa bu ne bis met y ve lo mec ni e re ba Ta fa kul te tis bio lo gi is de par ta men tis gamo ye ne bi Ti mec ni e re be bi sa da bi o teq no lo gi e bis prog ramis xel m Z R va nel ma ni no inasa ri Zem. sa mec ni e ro pro eq tis war ma te biT gan xor ci e le bis Ta o ba ze isa ub ra ge og ra fiis mec ni e re ba Ta doq tor ma, Tsuis aso ci re bul ma pro fesor ma ma ri am eliz ba raS vil ma, rom lis pro eq tic kon kur s Si `kvle ve bi mos wav le Ta mo na wile o biT~ _ ga mar j ve bis Se degad gan xor ci el da.
`mec ni e re ba iw ye ba sko lidan. es kon kur si sa Su a le bas gaZ levs, rom sko lis mos wavle eb Tan er Tad sa mec ni e ro pro eq ti ga na xor ci e lo, Se aswav lo maT axa li Te me bi da kvle viT saq mi a no ba Si Car To.
Cve ni pro eq tis mim Re bi gaxl daT ilia ve ku as sa xe lo bis fi zi kama Te ma ti ku ri sko la da kli ma tis cvli le ba sa da mdgra di gan vi Ta re bis sa kiTxebs ukav Sir de bo da.
vfiq rob, rom ne bis mi er sa mec ni e ro kon kur s Si mo nawi le o bi sas mTa va ria mi zan dasa xu lo ba, di di Sro ma, amasTa na ve, sa kon kur so pi ro be bis kar gad gac no ba~, _ ga nac xa da Tsuis aso ci re bul ma pro fesor ma ma ri am eliz ba raS vil ma.
`mo bi lo bi sa da sa er Ta Sori so Ro nis Zi e be bis kon kurs Si 2 wlis win ga vi mar j veT ga mo ye ne bi Ti bi o mec ni e re bi sa da bi o teq no lo gi e bis sa zafxu lo sko la Ca va ta reT. proeq ti aRi a res sa u ke Te sod. kole gebs Se miZ lia vur Cio, rom pro eq tis we ri sas yve la Ziri Ta di ris ki gaT va lon, waru ma teb lo bis Sem T x ve va Si ar da ya ron farxma li. mniS v nelo va nia mo sam za de be li etapi, swo ri par t ni o re bi sa da sa mu Sao jgu fis Ser Ce va~, _ gviTxra bi o fi zi kis mec ni e reba Ta doq tor ma ni no ina sa riZem.
Tsuis pro fe so reb Tan er Tad, Ro nis Zi e ba ze pre zenta ci e bi war mo ad gi nes kav kasi is uni ver si te tis ma Te ma tikis doq tor ma maq sim ia viC ma, kav ka si is uni ver si te tis maTe ma ti kis doq tor ma Te mur xu ciS vil ma da Tbi li sis saxelmwifo sa me di ci no uni versi te tis me di ci nis mec ni e re baTa doq tor ma Ti na Tin Ci qovan ma. So Ta rus Ta ve lis sa qarT ve los erov nul sa mec ni e ro fon d Si fon dis war ma te bul gran ti or Ta pre zen ta cia ̀ mecni e re bi sa da ino va ci e bis festi va li 2018~is far g leb Si 26 seq tem bers ga i mar Ta.
na to obo la Ze
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
12
mec ni e re bi sa da ino va ci e bis sa er Ta So ri so fes ti va lze, ro me lic Tbi li sis sa xel
m wi fo uni ver si tet Si Ca tar da, yve la fa kul tet i mo na wi le o bda. maT So ris ga mor Ce u li iyo Tsuis zust da sa bu ne bis met y ve lo mec ni e re ba Ta fa kul te ti, ro melmac, gar da sa mec ni e ro kon fe renci e bi sa da seminarebisa, Tsuis erov nul sa mec ni e ro bib li oTe ka Si ga mo fe na c gamarTa da 28 seq tem bers da in te re se bul pirebs fa kul tet ze mim di na re da pro eq te bi ga ac no.
sten deb ze war mod ge ni li iyo is saq mi a no ba, ra sac zust da sa bu nebis met y ve lo mec ni e re ba Ta fa kulte ti ewe va. aq ve na xav diT wig neb sa da sa xel m Z R va ne lo ebs, rom le bic uka nas k nel pe ri od Si ga mo i ca. rogorc Cven Tan sa u bar Si fa kul te tis de ka nis mo ad gi lem Ta mar We li Zem aR niS na, ga mo fe na imi Tac iyo mniSv ne lo va ni, rom aq, mec ni e re bi sa da mkvlev re bis naS ro meb Tan er Tad, stu den tu ri pro eq te bis daT va li ere bac iyo Se saZ le be li.
biologia
sten de bi dan Tval Si sa ce mi iyo bi o lo gi is mi mar Tu le bis mra valfe ro va ni ga mo fe na, ro me lic profe sor ma di a na Zi Zi gur ma gag vac no: `Cven war mo vad gi neT bo lo ram de nime wlis na mu Sev re bi. gvaqvs cal keu li pos te re bic da Se je re bu lic. aris ase ve cal ke u li Sro me bi, romle bic uk ve wa kiT xu lia ro gorc adgi lob riv, ise sa er Ta So ri so konfe ren ci eb ze. dam T va li e re bels Se uZlia ga ec nos Za li an bev r ino va ci as. ma ga li Tad, war mod ge ni lia ma sa le bi he man gi o ma ze, ro me lic aris bav S vTa ke Til T vi se bi a ni sim siv ne. Cven mova xer xeT is, rom sac del frin velSi Se viy va neT en do ge nu ri ci lo va ni niv Ti e re ba da ga va Ce reT bi bi los zrda nor mas Tan Se da re biT (aR moC nda, rom qaT mis bi bi lo aris he mangi o mas eq s pe ri men tu li mo de li). heman gi o mis mkur na lo ba an re zeq ci iT xde ba, an mow viT, an hor mo ne bis Seyva niT da Cvil bav S veb Si aris forme bi, ro mle bic reg re si as ga nic dis. ami tom, ax la mTe li yu rad Re ba mimar Tu lia ima ze, rom mkur na lo bis ara in va zi u ri me To di ga mo vi ye noT~, _ gviT x ra qal ba ton ma di a na Zi Zigur ma.
ama ve mi mar Tu le bis la bo ra to
ri a Si mom zad da kvle va, ro mel zec me di ci nis fa kul te tis me o re kur sis stu de ti oTo go xa Ze gve sa ub ra (xelm Z R va ne le bi iri na mo de ba Ze da ekate ri ne mi Ta iS vi li): `es kvle va miznad isa xav da, dag ved gi na, Tu ra gavle na aqvs sak ve bi da na ma te biT sav se sak vebs Cvens or ga niz m ze. gavlenebs vik v levT jer je ro biT vir Tag ve bis or ga niz m ze. am kvle vas win uZ R vis qce vi Ti ga mok v le ve bi, ro mel Sic Cven sak ma od mka fi od da vi na xeT, rom cxo ve lebs, rom le bic ik ve be bodnen Cif se biT, M&M’siT da Zex viT, Sec v li li aqvT Tav dac vis re aq ci ebi, siv r ce Si ori en ta ci is re aq ci ebi, ari an hi pe raq ti u re bi, ga aC ni aT yu rad Re bis nak le bo ba da a.S., rom dav fiq r diT, Tu ra tom Se iZ le boda yo fi li yo es cvli le be bi maT or ga niz m Si, mi ve diT im das k v nam de, rom ar ar se bobs ise Ti ga mo xa tu li qce vi Ti cvli le be bi, Tu or ga niz mSi ar mim di na re obs struq tu ru li cvli le ba. ami to mac, ga mo vik v li eT mTa va ri mfil t ra vi or ga no e bi, rogo ri caa RviZ li da Tir k me li. Cven 2 we lia vik v levT am sa kiTxs. zo gadad, Tu RviZ li da zi a ne bu lia, is Ta vis Tavs kar gad aRad gens da mi si da zi a ne bis ase Ti aq ti u ri ga mov lena Za li an sa gan ga Soa. ami to mac, Se vamow meT mi si re ge ne ra ci is aq ti vo ba, Tu ro gor Se uZ lia mas ga na ax los Tavi si Ta vi da aR moC n da, rom kont rol Tan Se da re biT da, bo lo mona ce me biT, re ge ne ra ci is una ri daqve i Te bu lia 60%dan 87%mde, rac sak ma od se ri o zu li mig ne baa. Cven kvle vas vag r Ze lebT. ax la vmu Sa obT sta ti a ze, rom dad gin des es mo na ceme bi~, _ aR niS na oTo go xa Zem.
uj re du li da mo le ku lu ri bi olo gi is ka Ted ris gam gem, na na kotri ka Zem isa ub ra im kvle veb ze, rome lic am ka Ted ra ze mim di na re obs:
`uk ve sa mi aTe u li we lia, mu Sa o ba mim di na re obs kan ce ro ge ne zis, anu on ko lo gi is sa kiT xeb ze da vwavlobT sa mi ti pis sim siv nes, ese nia: qa leb Si sar Ze ve jir k v lis sim siv ne, saS vi los nos sim siv ne da ma ma ka ceb Si pros ta tis sim siv ne. Te mas hqvia ̀ kance ro ge nu li tran s for ma cia da mi si uj re du li da mo le ku lu ri me qa nizme bi~. aq war mod ge ni lia ka Ted ris Zi ri Ta di Ta nam S rom le bi, rom lebic am Te ma ti ka ze mu Sa o ben: aso cire bu li pro fe so ri ma na na gor de zia ni, bi o lo gi is doq to ri li a na ramiS vi li, bi o lo gi is doq to ri na to ve Sa pi Ze, bi o lo gi is doq to ri ma ia zib zi ba Ze, bi o lo gi is doq to ri mana na ali be gaS vi li, doq to ran te bi: be la se fi aS vi li da ana xa za ra Ze. bo lo pe ri od Si Cve ni ka Ted ris mier 4 sa mec ni e ro Sro maa ga moq vey nebu li. oT xi ve Sro ma aris tom so nis kla si fi ka to riT da ga moq vey ne bulia ma Ra li im paqtfaq to ris mqo ne Jur na leb Si. zo ga dad, Cve ni yve la Sro ma qvey n de ba, rad gan Te ma aris Za li an aq tu a lu ri. aq ve ima sac gety viT, rom, 2006 wli dan dRem de, baTu mis sa xel m wi fo uni ver si tet Si yo vel me o re wels va ta rebT kon feren ci ebs bi o me di ci nis aq tu a lur Te ma ti ka ze, ro mel zec dag v yavs rogorc stu den te bi, ise doq to ran tebi, axal gaz r da mec ni e re bi. vmo nawi le obT ba ku ri a nis me di kos Ta saer Ta So ri so sko lakon fe ren ci a ze, sa dac ga ix s na spe ci a lu ri se sia _ eq s pe ri men ta lu ri me di ci na~, _ aRniS na na na kot ri ka Zem.
bi o lo gi is de par ta men tis, adami an Ta da cxo vel Ta fi zi o lo gi is mi mar Tu le bis ka Ted ris gam gem bio lo gi is mec ni e re ba Ta doq tor ma na nu li do re ul ma de ta lu rad warmog vid gi na ka Ted ra ze Ses ru le bu li sa mu Sa o e bi da uka nas k ne li ori wlis
kvle ve bi, rom le bic mox se ne bul iqna ame ri ka Si, ita li a sa da av s t ri a Si ga mar Tul sa er Ta So ri so kon fe renci eb ze. `es kvle ve bi Cve ni ka Ted ris Ta nam S ro mel Ta (xa Tu na sva ni Ze, mana na Ci qo va ni, ma ri am qu ras be di a ni) mo na wi le o biT aris gan xor ci e le buli. Ce mi az riT, Ti To e u li maT ga ni sa in te re soa da aq tu a lu ri, rad gan qar Tu li yur Z nis ji Sis _ sa fe ravis _ fla vo no i de bis ne i rop roteq to ru li efeq te bis kvle vas exe ba. eq s pe ri men te bis dros ga mo vi ye neT epi lef si is cxo ve lu ri mo de le bi, vswav lob diT epi lef si iT ga mow veul dar R ve vebs da am dar R ve veb ze sa fe ra vis fla vo no i de bis da de biT anu ma ko req ti re bel rols. Za lian kar gi Se de ge bia mi Re bu li. ax la vcdi lobT, axa li mid go me biT ganva xor ci e loT igi ve kvle va da metnak le bad Ta na med ro ved war mo vadgi noT is, ris sa Su a le ba sac iZ le va qar Tu li re a lo ba. es yve la fe ri saer Ta So ri so as pa rez ze Za li an di di mo wo ne biT sar geb lobs~, _ ga nac xada na nu li do re ul ma.
eleq t ru li da eleq t ro nu li in Ji ne ri a
Zal ze sa in te re so sten de bi warmo ad gi na eleq t ru li da eleq tro nu li in Ji ne ri is de par ta men t ma. Cven Tan sa u bar Si asis tentpro fesor ma le vi ge on ji an ma aR niS na, rom yve la ze mniS v ne lo va ni, rac am depar ta ments aqvs, aris stu den tu ri sa kon s t ruq to ro la bo ra to ria. `aq stu den tebs Se uZ li aT da geg mon da ga na xor ci e lon ne bis mi e ri Ta na medro ve eleq tro nu li sis te ma. ma ga liTad, sten di, rome lic aqaa war modge ni li, aC ve nebs ro gor Se iZ le ba sa ku Ta ri ener ge ti ka gvqon des sa mecni e ro eq s pe di ci eb Si. stu den teb Tan er Tad da viw yeT me o re se ri o zu li pro eq tic _ gvin da, rom ve res xeo ba gax des sa u ni ver si te to po ligo ni. Tu dav ner gavT am sen so rul sis te mebs, ro me lic aqaa war mod geni li, gveq ne ba sa Su a le ba, rom gaci le biT ad re da dro ze gvqon des in for ma cia mewyeris an wyaldidobis Sesaxeb. ki dev aris ori na mu Seva ri da gvin da, rom maTi war mo ebac ma sob ri vad mox des da sko leb Si dav ner goT. ma ga li Tad, av to ma tu ri sar w ya vi sis te ma: wya li Tu ga moSra is usig na lebs sis te mas, ro me lic rTavs tum bos da r w yavs mce na res. amis ga ke Te ba Se uZ li aT bav S veb sac da Cven gvin da, rom sko leb s miv ceT ase Ti kon s t ruq to re bi, rom maT na
zust da sa bu ne bis met y ve lo mec ni e re ba Ta fa kul te ti
Tsu-is erov nul sa mec ni e ro bib li o Te ka Sima ia to ra Ze
gv. 13
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
13zust da sa bu ne bis met y ve lo
mec ni e re ba Ta fa kul te tiTsu-is erov nul sa mec ni e ro
bib li o Te ka Si
xon, ro gor mu Sa obs Ta na med ro ve teq no lo gia~, _ gviT x ra le vi geon ji an ma.
stu den tur sa kon s t ruq to ro labo ra to ri a Si dam za de bu li Tval saCi no e be bi da sten de bi hqon daT warmod ge ni li zust da sa bu ne bis met y velo mec ni e re ba Ta fa kul te tis eleqt ru li da eleq t ro nu li in Ji ne ri is de par ta men tis stu den tebs vax tang naW ye bi as (`Wkvi a ni sax li~), ni no devaS vils da gi or gi wve ri a naS vils (sax lis mce na re e bis av to ma tu ri sar w ya vi sis te ma), ci ra diR me liSvils da irak li kup raS vils (mdina re ve res hid ro lo gi u ri mo ni torin gis sis te ma), re vaz ke re se li Zes (qa ri sa da mzis eleq t ro sad gu re bi).
dam T va li e reb lebs sa in te re so eqs pe ri ments sTa va zob d nen kon den si rebu li fi zi kis la bo ra to ri is warmo mad gen le bi zvi ad zar qua da grigol Ta ni aS vi li (me is ne ris efeq ti).
qimia
qi mi is de par ta men tis stends, sxva Ta nam S rom leb Tan er Tad, mas pin Zlob da qi mi is mec ni e re ba Ta doq tori, eli za mar qa raS vi li. man warmog vid gi na de par ta men tis mi er gamo ce mu li sa mec ni e ro da sas wav lo li te ra tu ra da pro fe sor omar muk ba ni a nis xel m Z R va ne lo biT Seq m
ni li sam Se neb lo ma sa le bis ni mu Sebi. `vfiq robT, rom sak ma od di di sa mu Sa oa ga we u li da am sa mu Sa o Si stu den te bic ari an Car Tu li. sten dze ase ve gaT va lis wi ne bu lia stu dent Ta mi er sa er Ta So ri so Jur na leb Si ga mo ce mu li sta ti e bi~, _ gviT x ra man.
geologia
sa mec ni e ro miR we ve bis Se sa xeb gve sa ub ra ge o lo gi is de par ta men tis asis tentpro fe so ri ma ri am axal kaciS vi li. sten d ze ga mo fe ni li iyo mi ne ra le bi mi ne ra lo gi is sas wav losa mec ni e ro la bo ra to ri i dan. kerZod, dam T va li e rebels Se eZ lo ena xa mi ne ra le bi sa qar T ve los sxva das x va kuT xe e bi dan da msof li os sxva das xva qvey ni dan. ̀ Za li an di dia axal gazr de bis in te re si, gan sa kuT re biT bolo pe ri od Si. am ga mo fe ne bis meS veo biT ige ben am mi ne ra le bis Se sa xeb da me re uk ve modian uni ver si tet is la bo ra to riaSi, sa dac 700mde nimu Si gvaqvs ga mo fe ni li. mu ze ums xSi rad stum ro ben sko lis mos wavle e bic~, _ ag vix s na ma ri am axal kaciS vil ma.
zust da sa bu ne bis met y ve lo mecni e re ba Ta fa kul te tis pre zen ta ci is far g leb Si ase ve ga i mar Ta aso ci rebu li pro fe so ris ilia Tav xe li Zis (ma Te ma ti ka) da asis tentpro fe soris gi or gi dva laS vi lis (ge o morfo lo gia da kar tog ra fia) sa ja ro leq ci e bi.
me-12 gv-dan
Tsu-Si cod nis ga da ce mi sa
da ino va ci e bis cen t ri
ga ix s na
Tbi li sis sa xel m wi fo univer si tet ma cod nis ga da cemi sa da ino va ci e bis cen t ri
gax s na. cen t ri dam x ma re sa mec ni e ro struq tu ru li er Te u lia, rom lis mTa va ri da niS nu le ba mec ni e re ba sa da biz nesseq tors So ris ar se buli va ku u mis Sev se ba da mec ni e re bis ko mer ci a li za ci is aq ti u ri pro cesis daw ye baa. cod nis ga da ce mi sa da ino va ci e bis cen t ri xels Se uw yobs ro gorc ide is do ne ze ar se bu li gamo go ne be bis re a li ze bas, ase ve, uk ve ar se bu li pa ten te bis biz nesseq toris T vis gac no bas, ma T war mo e ba Si CaS ve bis miz niT. cod nis ga da ce mi sa da ino va ci e bis cen t ri teq no lo giu ri da in dus t ri u li prob le me bis ga daw y ve tis mom sa xu re bis ser vi sis da ner g va sac geg mavs. pro duq ti u li mu Sa o bis T vis uk ve Se mu Sa ve bu lia er T w li a ni sa moq me do geg ma, ro melic ram de ni me etaps mo i cavs.
`cod nis ga da ce mi sa da ino va cie bis cen t ri aris sa u ni ver si te to in ku ba to ri da ase ve, pre aq se le rato ri, ro me lic saw yis etap ze myof ino va ci u ri ide e bis aR mo Ce nas daiw yebs da xels Se uw yobs, rom idea mi ni ma lu ri Ri re bu le bis pro to tipam de mi vi des, anu mom zad des in vesto ris T vis war sad ge nad. or ga ni zebas ga u wevs in ku ba tors da pre aq sele ra tors. mec ni e rebs da vex ma re biT ga mo go ne be bis da pa ten te ba Si, li cenzi re ba Si. Cve ni cen t ri iq ne ba er Tg va ri sa in for ma cio cen t ri (ha bi), ro gorc uni ver si te tis Sig niT, aseve sa zo ga do e bas Tan ur Ti er To bis Tval saz ri siT, Se as ru lebs Su a mavlis rols. mniS v ne lo va nia Si da sa
u ni ver si te to ko or di na ci is fun qci ac, rad gan Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tet Si bev ri er Te u lia da maT So ris ko mu ni ka cia au ci le belia. mTa va ria, rom Cve ni cen t ris Se sa xeb yve lam ga i gos, viw yebT sain for ma cio kam pa ni as. sa mec ni e rokvle viTi in s ti tu te bis war mo madgen lebs uk ve Sev x v diT, me o re etap ze ino va ci u ri ide e bis iden ti fi ci rebas vgeg mavT, da va zus tebT _ ra saxis prob le me bis ga daw y ve ta Se uZ liaT Ses Ta va zon biz nesseq tors da ra re sur si aqvT amis T vis.
mTa va ri ga mow ve va gax lavT is, rom Se vav soT in for ma ci u li va kuu mi, rac biz nes sa da mec ni e re bas So ris ar se bobs. Cve ni er T w li a ni sa moq me do geg ma uk ve ga we ri lia, 5 mTa va ri stra te gi u li amo ca na gvaqvs Se sas ru le be li. upirvelesad, un da Se vi mu Sa oT do ku men ti, ro melic ga mom go ne bels, uni ver si tet sa da in ves tors So ris mo ge bis ga da nawi le bis sa kiTxs da a re gu li rebs~, _ ga nac xa da Tsuis cod nis ga da ce mi sa da ino va ci e bis cen t ris xel m Z R vanel ma ni ka mel qa Zem.
cod nis ga da ce mi sa da ino va ci ebis cen t ri te ri to ri u lad Tsuis bib li o Te kis Se no ba Si gan Tav s de ba, mas Se u er T de ba fab la bis siv r cec. gax s nis ce re mo nia 27 seq tem bers gai mar Ta. Ro nis Zi e bas Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si te tis req to ri gi or gi Sar va Si Ze, sa qar T ve los teqno lo gi e bis da ino va ci e bis sa a gentos xel m Z R va ne lis mo va le o bis Sems ru le be li av Tan dil kas ra Ze, in teleq tu a lu ri sa kuT re bis erov nu li cen t ris, san di e gos uni ver si te ti sa da Tsuis eko no mi kis sa er Ta So ri so sko lis war mo mad gen le bi da es w r nen.
nato obolaZe
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
14
`26 da 28 seq tem bers, q. Tbili sis #133 sa ja ro skoli sa da ssip #18 sko
lis qi mi is sa kiT xe biT da in te re se bul mos wav le ebs Tsuis r. ag la Zis araor ga nu li qi mi i sa da eleq t ro qi mi is in s ti tut ma umas pin Z la. Sex ved ra `mecni e re bi sa da ino va ci e bis fes ti va lis 2018~ far g leb Si ga i mar Ta.
in s ti tu tis swav lul i mdi van i, mTa var i mec ni erTa nam S ro mel i na Tela ana ni aS vil i mos wav le ebs in s titu tis war sul miR we veb sa da am Ja mindel saq mi a no ba ze esa ub ra. ro gorc man aR niS na, dRe i saT vis in s ti tut Si 100mde mec ni erTa nam S ro me li mu Saobs, rom le bic Car Tu li ari an sa xelm wi fo aT w li a ni sa mec ni e ro kvle ve bis prog ra mis _ `na no qi mi is, zo gi er Ti ad gi lob ri vi ned le u lis ga da mu Sa vebis teq no lo gi e bi sa da eko lo gi u ri prob le me bis ga daW ris mec ni e ru li safuZ v le bis Se mu Sa ve ba~, _ gan sa xor cie le bel pro eq teb Si.
mi si ve TqmiT, da fi nan se bis gaz rdam sa Su a le ba mis ca in s ti tuts 2015 wli dan dRem de Se e Zi na me tad sa Wi ro da ma Ra li do nis apa ra tu ra, ri Tac Se saZ le be li gax da in s ti tu tis kvleve bi msof li os wam y va ni sa mec ni e ro
kvle ve bis kval dak val gan xor ci e lebu li yo. man ag reT ve isa ub ra sko lis mos wav le e bis T vis sa mec ni e ro in s titu teb Si gac no bi Ti xa si a Tis se mi nare bis mow yo bis mniS v ne lo ba ze: `samec ni e rokvle viT da we se bu le ba Si stum ro bam da la bo ra to ri e bis saqmi a no bis gac no bam, Se saZ le be lia, zogi erT axal gaz r da ze gav le na iqo ni os pro fe si is ar Ce vis dros. ase Ti Sexved re bi axal gaz r debs ga uZ li e rebs mec ni e re bi sad mi in te ress da ga u Cens
sur vils _ swav la am mi mar Tu le biT ga ag r Ze lon~, _ aR niS na qal ba ton ma na Te la ana ni aS vil ma.
mos wav le eb ma di di in te re siT daaT va li e res in s ti tu tis sa mec ni e ro la bo ra to ri e bi, sa dac qi mi u ri cde bi da eq s pe ri men te bi tar de ba. in s ti tutis uf ros ma mec ni erTa nam S rom leb ma: na na qo i a vam da ru su dan gi ga ur ma moswav le ebs g. ag la Zis sa xe lo bis eleqt ro qi mi i sa da eleq t ro me ta lur gi is la bo ra to ri a Si saC ve ne be li eq s pe ri
men te bi Ca u ta res. sa in te re so aR moC n da
bav S ve bi sT vis in s ti tu tis apa ra tu ru
li cen t ris daT va li e re ba, sa dac uf
ros ma mec ni er maTa nam S ro mel ma da li
Za naS vil ma Ta na med ro ve ana li zu ri da
sxva gam zo mi xel saw yo e bi war mo ad gi na.
`sa mec ni e rokvle viT cen t reb Si
sko lis mos wav le e bis stum ro ba xels
uw yobs axal gaz r de bis cno bi e re bis
amaR le bas da uR vi vebs maT mec ni e re
bi sad mi in te ress. Cven un da ga mo vi
ye noT is in te leq tu a lu ri re sur si,
rac sa mec ni e ro in s ti tu teb Si gvaqvs.
mec ni e re ba un da da u ax lov des sko las!
wam y van ma spe ci a lis teb ma, vi sac in for
ma ci is sa in te re sod ga da ce ma Se uZ lia,
bav S ve bis T vis sa in for ma cioSe mec ne
bi Ti xa si a Tis Ria gak ve Ti le bi un da
Ca a ta ron~, _ ga nac xa da 133e sa ja ro
sko lis pe da gog ma lia ge laS vil ma.
`di di in te re siT ga ve ca niT in s ti
tu tis kvle viT la bo ra to ri ebs, sa dac
qi mi u ri cde bi da eq s pe ri men te bi tar
de ba. sko lis sas wav lo la bo ra to ri
e bi xSir Sem T x ve va Si an umoq me doa, an
ar gvaZ levs sa Su a le bas iq cde bi va
ta roT. ami tom aseT da we se bu le ba Si
Cve ni stum ro ba mniS v ne lo va ni da sa
sar geb loa. ki dev er T xel dav r w mun di
Ce mi ar Ce va nis sis wo re Si _ me au ci
leb lad qi mi ko si ga mo val~, _ ga nac
xa da 133e sa ja ro sko lis mos wav lem
ana So Si aS vil ma.
Tamar dadiani
Tsu-is ara or ga nu li qi mi i sa da eleq t ro qi mi is
in s ti tu ti mos wav le e bis T vis
saqarTvelos ganviTarebis erTaderTi gza dasavleTia
Tbi li sis sa xel m wi fo uni versi te tis hu ma ni ta rul mec ni ere ba Ta fa kul te tis ru se Tis m
cod ne o bis mi mar Tu le bis doq to ranteb ma: gi or gi vax tan giS vil ma, san d ro son Ru laS vil ma da Tam Ta na Te na Zem 28 seq tem bers Tbi li sis sa xel m wi fo univer si tet Si msme ne lebs sa qar T ve lo Si moq me di umaR le si sa gan ma naT leb lo da we se bu le be bis pro fe sormas wavle bel Ta, ara sam Tav ro bo seq to ris war mo mad ge nel Ta da eq s per t Ta az ri ga ac nes im kvlevis Se sa xeb, ro me lic exe bo da sa qar T ve los sa ga reo po liti ku ri kur sis for mi re ba sa da trans for ma ci as ru se Tis fe de ra ci is mimarT.
kvle vis av to reb ma war mo ad gi nes wig nad ga mo ce mu li uaR re sad sa in tere so naS ro mi _ `sa qar T ve los sa gareo po li ti ku ri kur sis for mi reba da tran s for ma cia~, prezentacias Tsuis pro fe sormas wav leb le bi da stu den te bi es w re bod nen.
ro gorc Tsuis ru se Tis is to riis ka Ted ris xel m Z R va nel ma, is to ri is mec ni e re ba Ta doq tor ma da li kan delak ma aR niS na: `dRes Za li an mniS v nelo va nia sa qar T ve loru se Tis ur Tier To be bis kvle va. gaC n da idea, rom sa qar T ve lo Si moq me di umaR le si sagan ma naT leb lo da we se bu le be bis profe sormas wav le bel Ta, ara sam Tav ro bo seq to ris war mo mad ge nel Ta da eq s pert Ta az ris kvle va gve war mo e bi na sa qarT ve loru se Tis ur Ti er To beb ze. idea mo i wo nes da igi stu den tu ri pro eqte bis da fi nan se bis far g leb Si ganxor ci el da.
Cve ni doq to ran te bi ram de ni me Tvis gan mav lo ba Si awar mo eb d nen res po ndent Ta ga mo kiT x vas, ma Ti Se xe du le be bis, Se fa se be bi sa da po zi ci e bis Se je re bas da Se de gic sa xe zea, ro me lic sa zo gado e bis uda vod did in te ress ga mo iwvevs~ _ Tqva man.
Tsuis doq to ran t ma da kvle vis erTer T ma av tor ma gi or gi vax tan giSvil ma kvle vis miz neb sa da amo ca nebze isa ub ra: `ru se Tis fe de ra ci as Tan mi mar Te ba Si sa qar T ve los sa ga reo poli ti kis ga a na li ze ba, ar se bu li proble me bis mec ni e ru li Ses wav la mniS vne lo va nia qvey nis T vis mo sa lod ne li saf r T xe e bis iden ti fi ka ci is da preven ci u li zo me bis mi Re bis Tval saz risiT. swo red ami tom, kvle va Ca tar da
sa qar T ve lo Si moq me di umaR le si sagan ma naT leb lo da we se bu le be bis profe sor–mas wav le bel Ta da ara sam Tavro bo or ga ni za ci e bis war mo mad ge nelTa mosazrebebisa da da mo ki de bu le bebis ga mo sav le nad.
kvle va mo i cavs sru li ad sa qar T velos mas S ta biT 13 umaR le si sa gan manaT leb lo da we se bu le be bis aka de mi uri per so na lis Se xe du le bebs. Ca tar da 60mde siR r mi se u li in ter viu.
`kvle vis mi zans war mo ad gen da 1991 wli dan uka nas k nel pe ri o dam de ru seTTan mi mar Te ba Si sa qar T ve los sa ga reo po li ti kis ga a na li ze ba. mniS v ne lo va ni iyo, ru se Tis fe de ra ci as Tan mi marTe biT, sa ga reo po li ti ku ri kur sis tran s for ma ci a ze gav le nis mom x de ni Zi ri Ta di faq to re bis iden ti fi ci reba da pa su xis ga ce ma kiT x va ze, Tu ra aris sa Wi ro qvey nis xe li suf le bis mier Se mu Sa ve bu li stra te gi is efeq turo bis ga saz r de lad. ga a na liz da, saqar T ve los mmar T ve li eli tebis sa gareo po li ti ku ri, eko no mi ku ri da samxed ro kav Si re bi, ma Ti Se sa ba mi si pozi ci e bi ru seT sa da da sav leTs So ris ur Ti er T da mo ki de bu le bis fon ze~.
wig nis Si na ar sob riv na wil ze sa inte re sod isa ub ra erTer T ma avtorma, doq to ran t ma san d ro son Ru laS vil ma, ro mel mac kvle vis an ga ri Sis xu Ti ve Ta vis _ `sa qar T ve loru se Tis sa xeli suf le bo stra te gi e bis ana li zi~, `sa qar T ve loru se Tis kon f liq te bis Se fa se ba~, `sa qar T ve loru se Tis sa xeli suf le bo stra te gi e bis ana li zi~, `sa zo ga do eb ri vi az ris for mi re ba sa qar T ve lo Si~ da `sa qar T ve los saga reo po li ti kis tran s for ma cia~ _
um Tav re si sa kiT xe bi mi mo i xi la. san d ro son Ru laS vi lis TqmiT,
kvle vis Se de gad ga mo ik ve Ta Sem de gi: `eq s per tebs mi aC ni aT, rom im Sem T x veva Si, Tu ru se Tis sa xe li suf le bo siste ma ar Se ic v le ba, sa qar T ve lo sa da ru seTs So ris ur Ti er To be bi ar dare gu lir de ba. aseT Sem T x ve va Si, qveynis te ri to ri u li kon f liq te bis mogva re ba uSe de go iq ne ba. ar aqvs mniS vne lo ba, vin iq ne ba pre zi den ti pu ti ni Tu sxva, mTa va ria, ram de nad Se ic v le ba ru se Tis sa xe li suf le bo sis te ma, mmarT ve lo bis ti pi, ram de nad de mok ra tiu li gax de ba ru seT Si mmar T ve lo ba, ga da ux vevs Tu ara qve ya na av to ri tariz mis rel se bi dan, mxo lod aseT SemT x ve va Sia Se saZ le be li qvey nebs So ris ur Ti er To be bis nor ma li ze ba~.
rac Se e xe ba sa qar T ve loru se Tis kon f liq te bis Se fa se bas, eq s per te bis az riT, ru se Tis mi za ni iyo qar Tul mo sax le o ba Si Ca e ner ga Si Si, TiT qos sa qar T ve los ar aqvs imis Za la, rom odes me ru seTs da u pi ris pir de ba da gar k ve ul po zi ti ur Se de gebs mi aRwevs. omis Sem deg, ru seT ma sa pi ris piro mi i Ro, sa qar T ve los mo sax le o ba Si gan w yo ba mis mi marT ne ga ti u rad Seic va la, xolo dasavleTis mimarT _ pozitiurad.
ro gorc man aR niS na, eq s per te bis az riT, udi de si mniS v ne lo ba aqvs afxa zeT sa da sa ma Cab lo Si mcxov re bi mosax le o bis da mo ki de bu le bas sa qar T velos mi marT.
mkvlev re bis az riT, mniS v ne lo va ni iyo ag reT ve eq s per t Ta mo saz re be bi imis Se sa xeb, Tu ro me li aq to re bi da ra mas S ta biT ax de nen gav le nas sa zo ga
do eb ri vi az ris for mi re ba ze sa qar Tve lo Si sa ga reo po li ti ku ri kur sis Tval saz ri siT.
`pro fe sor Ta ume tes na wils mi aCnia, rom um Tav res rols Ta ma Sobs Tavad qvey nis mo sax le o bis is to ri u li mex si e re ba, ma Ti pi ra di ga moc di le ba. uf ro si Ta o bis ada mi a ne bi Zi ri Ta dad lo i a lu rad ari an gan w yo bil ni ru seTis mi marT, rad gan ma Ti ve mtki ce biT, ko mu nis tu ri epo qis pe ri od Si hqondaT uke Te si so ci a lu ri pi ro be bi, iyv nen ma te ri a lu rad uz run vel yo fil ni da ar ga aC n daT prob le me bi da saq me bis Tval saz ri siT, ma Sin, ro de sac umuSev ro ba dRe van del sa qar T ve lo Si erTerT mwva ve prob le mas war mo ad gens.
pro fe sor Ta na wi li ag reT ve aRniS navs, rom mas me dia aris erTer Ti um Tav re si aq to ri, ro me lic udi des gav le nas ax dens sa zo ga do eb ri vi azris for mi re ba ze. ar se bobs mra va li e.w. pro ru su li sa te li ti mas me di is sa xiT, rom le bic uSu a lod cdi lo ben, gav le na mo ax di non sa zo ga do eb riv azr ze. eq s per t Ta na wi li mi iC nevs, rom isi ni qar Tul sa zo ga do e bas da savlur Ri re bu le bebs war mo u Ce nen nega ti u ri priz mi dan~, _ vkiT xu lobT naS ro mis me oT xe Tav Si.
sa bo loo jam Si, ga mo kiT xul mecni er Ta 80% skep ti ku rad uyu rebs ruseT Tan ur Ti er To be bis nor ma li zebas im Tval saz ri siT, rom aR niS nuli da mo ki de bu le ba sa xel m wi fos T vis Se de gis mom ta ni ar aR moC n de ba. ma Ti az riT, amis Se saZ leb lo ba gaC n de ba maSin, ro de sac Ta vad krem l Si war mo iqm ne ba Se sa ba mi si Si da pro ce se bi, moxde ba av to ri ta ru li sis te mis rRve va, ofi ci a lu ri mos ko vi de mok ra ti i sa ken ai Rebs gezs da Se ic v le ba Si da struqtu ra.
res pon den t Ta udi de si na wi li miiC nevs, rom sa qar T ve los gan vi Ta re bis er Ta der Ti gza aris da sav le Ti. im Sem T x ve va Si, Tu sa qar T ve lo in teg rirde ba da sav leT Tan, igi me tad mom zidve li gax de ba kon f liq tur re gi o neb Si mcxov re bi mo sax le o bis T vis, vi na i dan maT ma te ri a lu ri Tu eko no mi ku ri keTil d Re o bis me ti San si ga uC n de baT~, _ ganacxada san d ro son Ru laS vil ma, ro mel mac kvle vis Se de ge bis sxva mniSv ne lo van da sa yu rad Re bo de ta leb zec isa ub ra.
pre zen ta ci is Sem deg ru seTsa qar Tve los ur Ti er To bis sa kiT xeb ze sa inte re so dis ku sia ga i mar Ta, sa dac mona wi le o ba mi i Res kvle vis av to reb ma, res pon den teb ma da stu den teb ma.
Tamar dadiani
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
15
`mec ni e re bi sa da ino va ci e bis fes ti va li 2018~s mi eZ R vna eko no mi ki sa da biz ne sis
fa kul tet ze ga mar Tu li stu den tu ri kon fe ren cia: ̀ biz nes ino va ci e bi~, sadac Tsuis eko no mi ki sa da biz ne sis fa kul te tis IV kur sis stu den teb ma sa ku Ta ri na mu Sev re bis pre zen ta ci ebi war mo ad gi nes.
kon fe ren cia 26 seq tem bers Tsuis eko no mi ki sa biz ne sis fa kul te tis stu den tu ri TviT m mar T ve lo bis orga ni ze biT ga i mar Ta.
kon fe ren ci a ze 6 sa u ke Te so mox sene ba Se ir Ca. stu den te bi da in te res dnen ise Ti sa kiT xe bis Ses wav liT, rogo ri caa: `sa qar T ve los ev ro kav SirSi in teg ra cia Se saZ leb lo be bi da ga mow ve ve bi~ (momxs. sa lo me ka xi Ze); `qar Tu li fir me bis sa ga reo baz ris Ser Ce vis me To de bi~ (momxs. le la Zegve liS vi li); ̀ biz ne sis glo ba li za cia _ mi ze ze bi da in te re se bi~ (momxs. Ta mar Wa baS vi li); `umu Sev ro ba da efeq ti a ni da saq me bis mi mar Tu le be bi sa qar T ve lo Si~ (momxs. ana xa ra i Ze); `sa qar T ve los sa ga da sa xa do sis te ma~ (momxs. sa lo me ma ma caS vi li) da `migra ci is zo ga di so ci a lur eko no miku ri Se de ge bi~ (momxs. irak li be ruCaS vi li).
Tsuis stu den tis sa lo me ka xi Zis Te ma _ `sa qar T ve los ev ro kav SirSi in teg ra ciaSe saZ leb lo be bi da ga mow ve ve bi~ _ exe bo da uSu a lod sa qar T ve los ev ro in teg ra ci is mraval w li an pro cess da mis di na mi kas, sa qar T ve lo dan ev ro kav Sir Si eq spor tis um Tav res prob le mas _ saeq s por to ka la Tis di ver si fi ka ci as.
`ISETis kvle vis mi xed viT, ev rokav Sir Si eq s por ti re bu li pro duqci is 80 pro cen ti kon cen t ri re bulia, er Ti mxriv, mi ne ra leb ze da li To neb ze, me o re mxriv, sak veb produq teb ze (Rvi no, sas me le bi, bos t neu li da a.S.). sa gu lis x moa is faq ti, rom es ten den cia sak ma od mdgra dia da ar Sec v li la mas Sem deg, rac sa
qar T ve lo gax da DCFTAs na wi li. mniS v ne lo va ni iq ne ba, Tu sa qar T velo Se i mu Sa vebs sa in ves ti cio po liti kas, rom lis far g leb Sic mox de ba in ves ti ci e bis, rom le bic xels Se uwyo ben eq s por tis di ver si fi ci re bas~, _ ga nac xa da sa lo me ka xi Zem, rom lis Te mam stu den teb Si di di in te re si ga mo iw via.
Tsuis eko no mi ki sa da biz ne sis fa kul te tis stu den t ma irak li beru CaS vil ma sa in te re so da aq tu a luri Te ma war mo ad gi na _ `mig ra ci is zo ga di so ci a lureko no mi ku ri Sede ge bi~, sa dac sa qar T ve lo dan migra ci iT ga mow ve ul Se de geb sa da gamom w vev mi ze zeb ze isa ub ra.
`aS ka raa, rom sa qar T ve lo dan migra cia ga mow ve u lia da ba li xel fa sis do niT, umu Sev ro bi Ta da da bal xaris xi a ni so ci a lu ri dac vis sis temiT. xSi ria dro e bi Ti, mud mi vi Sromi Ti mig ra ci e bi. 1990 wli dan moyo le bu li, qvey ni dan mi li on ze me ti ada mi a ni ga vi da. na Te lia, rom mig raci is Se de gad Se mo su li Tan xe bi zrdis cxov re bis do nes. Tum ca, es siRa ri bis daZ le vis ia ra Ri nam d vi lad ar aris. eko no mi ku ri Tval saz ri siT is fa se bis Sem ci re bas ax dens, ra sac, we siT, eq s por tis sti mu li re ba un da moy ves, Tum ca ar se bu li ten den ci e bi tran s fe ru li da na zo ge bis sim ci re sa da gaz r dil moT xov na ze mi u Ti Te ben, rac sam wu xa rod, im por tis xar j ze xde ba. kvle veb ma fun q ci u ri kav Si ris ar se bo ba am gzav ni leb sa da eko nomi kur zrdas So ris ar da a das tu ra,
Tum ca ar se bobs me qa niz me bi, rom lebic ma Ti swo ri ko or di ni re bis da qvey nis sa si ke Tod ga mo ye ne bis sa Sua le bas iZ le va~, _ aR niS na irak li be ru CaS vil ma.
`umu Sev ro ba da efeq ti a ni da saqme bis mi mar Tu le be bi sa qar T ve lo Si~ _ ga ni xi la ana xa ra i Zem. man kvle va Si gviC ve na, rom sa qar T ve lo Si umu Sevro bis prob le me bi gan sa kuT re bu li sim w va viT xa si aT de ba. uf ro me tic, umu Sev ro ba qve ya na Si yve la ze aq tua lur da si Ra ri bis gan ma pi ro be bel mTa var faq to ra daa aRi a re bu li.
`umu Sev ro bis prob le mebs So ris gan sa kuT re biT ga mo ik ve Ta Sem de gi: umu Sev ro ba ma Ra lia ro gorc qa laqad, ise sof lad; umu Se var mo sax leo bas So ris yve la ze ma Ra li xved riTi wi liT ga mo ir Ce va axal gaz r doba, rac mniS v ne lo va ni so ci a lu ri ris ke bi sa da saf r T xis ma ta re be lia; umu Sev ro bis yve la ze di di maC ve ne beli aris de da qa laq Si, vi na i dan sa muSao Za lis udi de si na wi li swo red aq aris mo bi li ze bu li; umu Sev ro bis do ne ma ma ka ceb Si ga ci le biT ma Ra lia qa leb Tan Se da re biT, rac gan pi ro bebu lia imiT, rom da u saq me be li qale bis um rav le so ba eko no mi ku rad ara aq ti u ri mo sax le o bis ka te go ri as mi e kuT v ne ba.
qve ya na Si qro ni ku li umu Sev robis daZ le va da efeq ti a ni da saq me bis uz run vel yo fa mo iT xovs ri gi radi ka lu ri Ro nis Zi e be bis ga ta re bas: ar se bu li sa mu Sao ad gi le bis Se narCu ne bi s da axa li sa mu Sao ad gi le bis
Seq m nas; umu Se var Ta pro fe si u li gadam za de bas, kva li fi ka ci is amaR le bas da sxva.~, _ ga nac xa da ana xa ra i Zem.
eko no mi ku ri glo ba li za ci is dade bi Ti da uar yo fi Ti mxa re e bi mimo i xi la Ta mar Wa baS vil ma naS rom Si _ `biz ne sis glo ba li za cia _ mi zeze bi da in te re se bi~, sa dac glo bali za ci is pro ce sis Ta nam dev cvlile beb sa da prob le meb ze isa ub ra.
`glo ba li za cia Ta na med ro ve civi li za ci is ka non zo mi e ri gan vi Ta rebis Tan m de vi pro ce sia, ro me lic moma val Si uf ro me tad gan vi Tar de ba. sa xel m wi fo e bi mas win ver aRud gebi an, rad gan ar ar se bobs mi si Se Cere bis pi ro be bi da faq to re bi. amitom, um jo be sia, dro u lad vmar ToT mov le ne bi, rom le bic am pro ce sebs qvey nis sa sar geb lo faq to re bad aqcevs.
eko no mis t Ta er Ti na wi li aR niSnavs, rom glo ba li za ci iT ga mow veul so ci a lur kri zi sam de mi ve diT, Tum ca sxve bi adas tu re ben, rom igi ve pro ce se bi Ca ke ti li eko no mi kis piro beb Sic (glo ba li za ci is ga re Sec) gar da u va li iqneboda, xo lo globa li za cia Tan m x le bi sir Tu le e bis ga da lax va Si gvex ma re ba. am sa kiT xebis Ses wav las ki dev mra va li we li das Wir de ba~, _ aR niS na Ta mar WabaS vil ma.
sa in te re so iyo Tsuis stu den tebis le la Zeg ve liS vi li sa da sa lome ma ma caS vi lis mi er war mod ge ni li pre zen ta ci e bi.
stu den tu ri kon fe ren cia biz nes-ino va ci e bis Se sa xeb
mo ma val ma ki no-te le re Ji so reb ma fil me bis pre zen ta cia ga mar Tes
Tamar dadiani
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni versi te tis hu ma ni ta rul mec ni
e re ba Ta fa kul te tis pro fe si u li sa gan ma naT leb lo prog ra mis ki note le re Ji so ris stu den teb ma, 24 seq tem bers, TsuSi sa ku Ta ri na muSev re bi war mo ad gi nes.
fil me bis Cve ne ba Si mo na wi le oba mi i Ro prog ra mis 7ma stu den tma: qe Te van be bu riS vil ma (`ada mi a ni or kes t ri~); la za re lek ve iS vil ma (`var dis fe ri par ki~); gia gaz de lian ma (`pir ve li na di ro ba~); la Sa laba Zem (`gvi ra bi~, Ta vi pir ve li); muxran sxve di an ma (`di dab (di de ba)~) da gir gi me nab dem (`sis x li~).
`pro fe si u li sa gan ma naT leb lo prog ra ma miz nad isa xavs aR zar dos praq ti ka ze ori en ti re bu li pro fe sio na li te leki no re Ji so ri da mci re dro Si mis ces mas cod na, praq ti kuli ga moc di le ba da teq ni ku ri unarC ve ve bi. uk ve 10 we lia am prog ramas war ma te biT va xor ci e lebT. varT 14 sa er Ta So ri so fes ti va lis mona wi le e bi. Cvens prog ra ma ze swav la stu den tis T vis Za li an sa in te re soa: vi RebT kli pebs, rek la mebs, do ku mentur, mok le met ra Ji an da mxat v rul fil mebs. gvyavs ma Ral kvalificiuri pe da go ge bi, rom le bic sa ku Tar codna sa da ga moc di le bas uSur ve lad ga das ce men stu den tebs. prog ra mis pe da go gi Te mur bu ti kaS vi li berli na les ga mar j ve bu li da or g zis ka nis fes ti va lis mo na wi lea. mok led,
vas wav liT ise, ro gorc uni ver si tetis sa xel sa da Rir se bas Se e fe re ba~, _ ga nac xa da prog ra mis xel m Z R vanel ma, Te at r m cod nem da mxat v ru li fil mis re Ji sor ma le la wi fu ri am.
stu den teb ma fil me bis Cve ne ba ze ori gi na lu ri xed vi Ta da pro fesi u li Tva liT da na xu li fil me bi war mo ad gi nes.
qe Te van be bu riS vi lis fil m Si `ada mi a ni or kes t ri~ _ aR we ri lia er Ti ni Wi e ri mu si ko sis, me rab ba zeraS vi lis cxov re ba, ro me lic gulw r fe lad gvi zi a rebs sa ku Tar Se xedu le bebs cxov re bi se ul sa kiT xeb ze, mu si kis ar s sa da da niS nu le ba ze. fil mis mo no lo gi dRe van del yo faSi xe lo va nis bed sa da cxov re ba ze mogviTxrobs.
STam beW da vi Ca na fiq ri Ta da sain te re so xed viT iyo ga mor Ce u li la Sa la ba Zis fil mi _ `gvi ra bi~,
ro me lic mxat v ru li Tva liT aR wers met ros SesasvlelSi gan Tav se bul me o ra di fex sac m lis baz ro bas.
mux ran sxve di a nis fil m Si _ ̀ didab (di de ba)~ _ sa in te re sod aris moT x ro bi li sva nur tra di ci eb sa da adaTwe seb ze. fil mi do ku men turi Si na ar si saa da Tval win gvi cocx lebs sva ne Tis mra val sa u ku no van tra di ci ebs.
gi or gi me nab dis sa dip lo mo namu Se var ma _ `sis x li~ _ ma yu reblis gan sa kuT re bu li mo wo ne ba daim sa xu ra. re Ji sor ma fil mi no dar dum ba Zis moT x ro bis _ `sis x lis~ _ mi xed viT ga da i Ro. fil mi Za lian mgrZno bi a re da met y ve lia. mxatv ru li na war mo e bis ek ra ni za ci is mra val g va ri me To di da for ma arse bobs, mag ram er Ti pi ro bis dacva sa val de bu loa _ av to ris Rrma wvdo ma da amis T vis ek ra nu li ga mo
xa tu le bis mo Zeb na. wi na aR m deg Sem Tx ve va Si ori gi na lis su li da i kar geba. ami tom ek ra ni za ci is war ma te biT dag vir g vi ne ba mar to re Ji so ris pro fe si ul niW ze da os ta to ba ze ar aris da mo ki de bu li, ara med ori sxva das x va dar gis Se moq me dis _ mwer li sa da ki no xe lo va nis su lier na Te sa o ba zec, ma Ti in te re se bis, mxat v ru li xed vis dam T x ve va zec, რაც av tor ma brwyinvaled mo a xer xa. un da aR v niS noT isic, rom man es fil mi fi nan se bis ga re Se ga da i Ro, pro fesi o na li msa xi o be bis mo na wi le o biT.
`ram de ni me sa er Ta So ri sio kinofes ti val ze ga vag zav ne Ce mi filme bi, bev r ze ver mo va xer xe, rad gan Zvi ri jde ba... an ka ris (Turqe Ti) saer Ta So ri so mok le met ra Ji a ni filme bis fes ti va lis or ga ni za to re bi da in te res d nen Ce mi fil me biT, festi va li de kem b r Si ga i mar Te ba. wels ri giT VIII fes ti va lia, ro mel sac ga sul wels 72000 mo na wi le hyav da. ime di maqvs, Ce mi fil me bi Ji u ris mo wo ne bas da im sa xu rebs~, _ ga nac xada gi or gi me nab dem, ro me lic swavlis gag r Ze le bas am mi mar Tu le biT saz R var ga reT api rebs.
ase ve sa in te re so iyo la za re lek ve iS vi li sa da gia gaz de li a nis fil me bic, rom leb mac ma yu reb lis di di mo wo ne ba da im sa xu ra.
am sa Ra mom ki dev er T xel dag varw mu na rom ni Wi e ri da per s peq ti uli axal gaz r de bi gvyavs, rom le bic Ta vi anT sit y vas it y vi an qar Tul kinoxe lov ne ba Si.
Tamar dadiani
Tbilisis universiteti
16
ÌÈÀÅÀÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ
nino kakulia
ÌÈÀÅÀÒÉ ÓÐÄÝÉÀËÉÓÔÉ
maia toraZe
ÔÄØÍÉÊÖÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ
manana jurxaZe
ÒÄÃÊÏËÄÂÉÉÓ ßÄÅÒÄÁÉ:
iago kaWkaWiSvili,manana SamiliSvili,
TinaTin margalitaZe,TinaTin bolqvaZe,eTer xaraiSvili,revaz gvelesiani,
irakli imedaZe,giorgi jaiani,
Temur nadareiSvili,moris SalikaSvili,
maia ivaniZe,vladimer margvelaSvili,
giorgi lobJaniZe,eka kvitaSvili
ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÉ:
nato obolaZe
Tamar dadiani
SurTxia beroSvili
ÌÉÓÀÌÀÒÈÉ:ÉËÉÀ àÀÅàÀÅÀÞÉÓ ÂÀÌÆ. 13(Tsu-is me-3 korpusi)
vebgverdi:
newspaper.tsu.edu.ge
el.fosta:
2 22 36 62
×ÏÔÏÊÏÒÄÓÐÏÍÃÄÍÔÉ
ana bolqvaZe
ÊÏÌÐ. ÖÆÒÖÍÅÄËÚÏ×À
zaza gulaSvili
1 oqtombridan
gadacema `uni-versia~
gadis regionul
televiziebSi, rasac
saqarTvelos
regionul
mauwyebelTa asociacia
uzrunvelyofs (Tsu-sa
da saqarTvelos
regionul mauwyebel-
Ta asociaciasTan
gaformebuli memo-
randumis Tanaxmad).
`mec ni e re bi sa da ino va ci e bis sa er Ta So ri so fes ti va li 2018~ ev ro pu li aka de mi is ha bis
gax s niT das rul da
`mec ni e re bi sa da ino va ci e bis sa erTa So ri so fes ti
va li 2018~ _ 1 oq tom bers ev ro pu li aka de mi is ha bis gax s niT das rul da. fes tiva lis da xur vis Ro nis Zi ebas Tsuis req to ri gi orgi Sar va Si Ze, ga naT le bis, mec ni e re bis, kul tu ri sa da spor tis mi nis t ris moad gi le aleq san d re Tevza Ze, pre mi ermi nis t ris mrCe ve li ga naT le bis sakiT xeb Si mi xe il Cxen ke li da aka de mi u ri wris warmo mad gen le bi es w re bod nen. `mec ni e re bi sa da ino va ci ebis fes ti va li 2018~ wels Tsuis 100 wlis iu bi les mi eZ R v na. Ca tar da 500ze me ti Ro nis Zi e ba, maT Soris, sa er Ta So ri so sa mecni e ro kon fe ren ci e bi, semi na re bi, fo ru mebi, kong re si, sa mu Sao Sex ved re bi da qar T ve li mec ni e re bis ga mo go ne be bis ga mo fe ne bi. sa mec ni e ro pik ni ke bi ga imar Ta ba Tu mi sa da qu Tai sis uni ver si te teb Sic. fes ti va lis da xur vis Ronis Zi e bis ad gi lad spe cia lu rad Se ir Ca elef Ter an d ro ni kaS vi lis fi zi kis sa mec ni e rokvle viTi in sti tu ti, ro gorc sa qar Tve lo Si mec ni e re bis gan viTa re bis erTerT mTa va ri cen t ri.
`dRes Cven vze i mobT evropis akademiis regionuli ha bis gax s nas. es aris up re cen den to gadaw y ve ti le ba, rad gan, am or ga ni za ci is is to ri aSi, ev ro ga er Ti a ne bis ga
reT pir ve lad ix s ne ba maTi war mo mad gen lo ba da mas eq ne ba `axal gaz r da aka de mi is~ fun q ci ac. es gax lavT axal gaz r da mecni e re bis gan vi Ta re bis sawin da ri. dRes msof lio mec ni e re ba axa li ga mowve ve bis wi na Se dgas da kar gia, rom sa qar T ve lo am gza ze marto ar aris.
Cvens mec ni e rebs ev ro peli par t ni o re bis di di mxar da We ra aqvT. evropis akademiis regionul habs ba to ni da viT fran giS vili uxel m Z R va ne lebs, rome lic saf ran geT Si, pa rizis pas te ris uni ver sitet Si moR va we obs. da viT fran giS vi lis xel m Z R vaneb lo biT, is xal xi, vinc yo vel d Ri u rad iq ne ba Car Tu li ev ro pis aka demi is saq mi a no ba Si, SeZ leben Cve ni mec ni e re ba axal do ne ze ga iy va non~, _ ganac xa da Tsuis req tor ma gi or gi Sar va Si Zem.
ro gorc mec ni e re bi sa da ino va ci e bis fes ti va lis gax s na ze, ase ve mi si da xurvis Ro nis Zi e ba zec sa qarT ve los mTav ro bis warmo mad gen leb ma ga nac xa des, rom ga naT le bi sa da mec ni ere bis mi mar Tu le biT da finan se ba ga iz r de ba da xe lisuf le bis T vis es erTer Ti mTa va ri pri o ri te tia.
`ev ro pu li aka de mi is re gi o nu li cen t ris gaxs na Za li an di di mov lena gax lavT. sak ma od di di ener gia da dro iyo daxar ju li am miz nis mi saRwe vad. aq Se iq m ne ba ev ropis aka de mi is re gi o nu li cen t ri, rac qar T vel mecni e rebs da axal gaz r debs gan vi Ta re bis did per s peqti vas sTa va zobs. mo gex sene baT, mec ni e re ba Si erTer Ti mTa va ri ga mow ve va _ da fi nan se bis sim ci rea. am kuT xiT sa qar T ve los premi ermi nis t r ma ga nac xa da, rom ga naT le ba, mec ni e re
ba aris mis T vis mTa va ri stra te gi u li pri o ri teti. es niS navs, rom ganxor ci el de ba mas S ta bu ri in ves ti ci e bi ga naT le bis da mec ni e re bis sfe ro Si. fi nan su ri in ves ti cia, rome lic mox mar de ba swo red xa ris xis ga um jo be se bas yve la mi mar Tu le biT da es gu lis x mobs mec ni e re bis da ino va ci e bis axal etapze ga das v las~, _ ga nac xada mi xe il Cxen kel ma.
`gar da uni ver si te te bisa, mec ni e re bi sa da ino vaci e bis fes ti val Si Car Tuli iyo sxva das x va sa mec nie ro kvle vi Ti in s ti tu ti, cen t ri, kvle vi Ti la bora to ria. sim bo lu ria, rom fes ti va li ixu re ba elef Ter an d ro ni kaS vi lis sa xe lo bis fi zi kis in s titut Si, rac ki dev er T xel xazs us vams mec ni e re bi sa da umaR le si ga naT le bis er T ma neT Tan in teg ra cii s sa Wi ro e bas. Cven ma sami nis t rom aRad gi na sa minis t ros sa pa tio si ge lis ga da ce mis tra di cia da dRes pir ve lad, wle bis Sem deg, sa Su a le ba gveq ne ba rom da va fa soT is ada mia ne bi, rom leb mac mra va li wlis gan mav lo ba Si mecni e re bi sa da ga naT le bis gan vi Ta re ba Si di di wvlili Se i ta nes~, _ aR niSna ga naT le bis, mec ni e rebis, kul tu ri sa da sportis mi nis t ris mo ad gi lem aleq san d re Tev za Zem.
ga naT le bis, mec ni e rebis, kul tu ri sa da sportis sa mi nis t rom sa pa tio si ge le biT sxva das x va samec ni e ro in s ti tu ci a Si mo mu Sa ve 97 ada mi a ni da ajil do va.
`mec ni e re bi sa da ino vaci e bis fes ti vals~ 20000ze me ti axal gaz r da da 1000ze me ti uc xo e li stu ma ri da es w ro. da xur vis Ro nisZi e ba ze ki dev ram de ni me mniS v ne lo va ni sa mec ni e ro Ro nis Zi e ba da a non s da, maT So ris Sex ved re bi ce rnis pro eq te bis CMSisa da ATLAS war mo mad gen leb Tan.
`mec ni e re bi sa da inova ci e bis fes ti va li~ 2015 wli dan sa qar T ve los ganaT le bis, mec ni e re bis, kul tu ri sa da spor tis sa mi nis t ros or ga ni ze biT imar Te ba.