DROGA DO UZALEŻNIENIA
UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH
Wprowadzane do organizmu człowieka środka odurzającego, substancji psychotropowej lub środka zastępczego, niezależnie od drogi podania.
(ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 27 kwietnia 1997 roku)
UZALEŻNIENIEKompleks zjawisk
fizjologicznych, behavioralnych, poznawczych, w którym
zachowania związane z używaniem substancji psychoaktywnej lub kilku substancji
uzyskują wyraźną przewagę nad innymi, które uprzednio miały dla osoby większą wartość.
(Międzynarodowa klasyfikacja chorób ICD – 10)
FAZY UZALEŻNIENIA
I. EKSPERYMENTALNA
II. PRZYJEMNOŚCI
III. PROBLEMOWA
IV. UZALEŻNIENIE
I. „SPRÓBUJĘ SOBIE”
Co bierze?
Jak często?
Z kim?
Pieniądze.
Wiedza.
Problemy.
Najczęściej jedną substancję.
Od czasu do czasu.
Zawsze w towarzystwie - jest częstowany.
Kieszonkowe, prezenty, itp.
Poszukuje pozytywnych informacji o narkotykach.
Rodzice jeszcze nie wiedzą, w szkole też nie.
Janusz Sierosławski, Instytut Psychiatrii I Neurologii
Odsetki uczniów w wieku 15-16 lat, którzy używali poszczególnych środków chociaż raz w swoim życiu
2,2
15,114,2
7,5
3,6
1,6 2,11,2
2,5 2,52,91,9
0,8 0,8 0,8
2,8
18,5
10,1 10,4
5,7
9,1
7,4
4,03,4
18,3
1,92,8
15,1
17,3
19,2
9,3
6,0
2,5 2,8 2,91,8
0
5
10
15
20
25
Lek
i usp
.lu
b n
asen
ne
Ko
no
pie
Wzi
ewn
e
Am
feta
min
a
LS
D
Ko
kain
a
Her
oin
a
Ecs
tasy
Ste
ryd
yan
abo
l.
1995 19992003 2005
Janusz Sierosławski, Instytut Psychiatrii I Neurologii
Odsetki uczniów w wieku 17-18 lat, którzy używali poszczególnych środków chociaż raz w swoim życiu
3,5
36,7
15,4
19
31,5
5,6
12,4
3,72,4 1,6
8,3
4,3
0,60,8
17,1
20,8
4,02,72,8
7,9
0,6
5,4
2,62,7
6,8
1,8
10,5
22,420,8
3,5
20,1
5,8
2,22,4
4,26,3
0
5
10
15
20
25
30
35
40L
eki u
sp.
lub
nas
enn
e
Ko
no
pie
Wzi
ewn
e
Am
feta
min
a
LS
D
Ko
kain
a
Her
oin
a
Ecs
tasy
Ste
ryd
yan
abo
l.
1995 1999 2003 2005
II. „JEST MI DOBRZE”
Co bierze?
Jak często?
Z kim?
Pieniądze.
Wiedza.
Problemy.
Dobiera inne substancje.
Bierze coraz częściej.
Nadal w towarzystwie, składa się na „działkę”.Kieszonkowe, pożyczki,
czasem kradzieże.Zaczyna działać
mechanizm zaprzeczania.
Pieniądze, rodzice mogą nadal nie zauważać.
Odsetki uczniów w wieku 15-16 lat, którzy używali przetworów konopi:
W życiu
W ciągu 12miesięcy W ciągu 30
dni1995
19992003
2005
14,2
10,0
4,3
19,2
14,5
8,3
15,1
12,3
7,4
10,1
6,9
3,10
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20Odsetki badanych
Odsetki uczniów w wieku 17-18 lat, którzy używali przetworów konopi:
W życiuW ciągu 12miesięcy W ciągu 30
dni1995
19992003
2005
31,5
22,6
10,5
36,7
26,1
13,3
22,4
17,4
8,6
17,1
10,4
3,30
5
10
15
20
25
30
35
40Odsetki badanych
Odsetki uczniów w wieku 15-16 lat, którzy używali amfetaminy:
7,46,0
3,6
6,8
3,52,1
3,9
1,7 1,1
0
2
4
6
8
1999 2003 2005
W ciągu 30 dniW ciągu 12 miesięcy
W życiu
Odsetki uczniów w wieku 17-18 lat, którzy używali amfetaminy:
W życiuW ciągu
12miesięcy
W ciągu30 dni
19992003
2005
12,4
6,8
2,8
15,4
9,5
5,1
10,5
7,7
3,60
2
4
6
8
10
12
14
16
Odsetki badanych
III. „ODCZUWAM KONSEKWENCJE”
Co bierze?
Jak często?
Z kim?
Pieniądze.
Wiedza.
Problemy.
Duże dawki narkotyków.
Pojawiają się tzw. ciągi brania.
Bierze sam, kupuje tylko dla siebie.
Kradzieże, napady, handel narkotykami, prostytucja.
Rodzice wiedzą, w szkole problemy.
Dane Komendy Głównej Policji
Przestępstwa stwierdzone w związku z naruszeniem przepisów ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
05000
10000150002000025000
300003500040000
4500050000
2000 2001 2002 2003 2004
OGÓŁEMPRZESTĘPSTWSTWIERDZONYCH
CZYNY NIELETNICH(wiek:13-17 lat)
IV. „BIORĘ, BY ŻYĆ. ŻYJĘ, BY BRAĆ”
Co bierze?
Jak często?
Z kim?
Pieniądze.
Wiedza.
Problemy.
Duże dawki narkotyków.
Codziennie, kilka razy dziennie.
„Samotność narkomana”.
Kradzieże, napady, prostytucja.
Życie podporządkowane narkotykom.
CECHY UZALEŻNIENIAwg ICD - 10
• silne pragnienie lub poczucie przymusu przyjmowania substancji psychoaktywnej;
• upośledzona zdolność kontroli (lub jej całkowity brak) nad używaniem substancji (niemożność powstrzymania lub przerwania używania, utrata kontroli dawek);
• fizjologiczne objawy zespołu abstynencyjnego, pojawiające się, gdy użycie substancji jest przerywane lub ograniczane;
CECHY UZALEŻNIENIAwg ICD – 10 (cd.)
• wzrost tolerancji (w celu uzyskania tych samych efektów konieczne jest zwiększanie przyjmowanej dawki substancji lub/i przyjmowanie ich częściej);
• postępujące zaniedbywanie innych przyjemności lub zainteresowań na rzecz używania substancji;
• usilne używanie substancji mimo wyraźnych szkód (fizycznych, psychicznych, społecznych) o których wiadomo, że mają związek z przyjmowaniem substancji.
CECHY UZALEŻNIENIAwg ICD – 10 (cd.)
Jeżeli: 3 lub więcej z wymienionych objawów
występowało łącznie:
• przez co najmniej 1 miesiąc
• utrzymywało się krócej niż 1 miesiąc, ale powtarzało się przez jakiś czas w ciągu 1 roku
UZALEŻNIENIE !
ZALEŻNOŚĆ FIZYCZNA
Wynik adaptacji ośrodkowego układu nerwowego do danej substancji.Jej nagłe odstawienie powoduje pojawienie się objawów zespołu abstynencyjnego.
wymioty
silne bóle mięśni
psychozyzaburzenia snu biegunka
zaburzenia koordynacji wzrokowo - ruchowej
potygorączka
ZALEŻNOŚĆ PSYCHICZNA
Potrzeba, pragnienie, często przymus przyjęcia substancji psychoaktywnej.
UWAGA! Jest ona uważana za najsilniejszy czynnik prowadzący do powtórnego przyjęcia narkotyku.
Potrzebuję !Chcę !
Muszę !
ZALEŻNOŚĆ SPOŁECZNA
Chęć przebywania w grupie ludzi używających substancji psychoaktywnych ze względu na chęć zaspokojenia różnych potrzeb:
akceptacjabezpieczeństwo
poczucie przynależności
zrozumieniepoczucie tożsamości