www.duurzaamwegbeheer.nl
Duurzaam wegbeheer en duurzaam samenwerken
in de GWW
Dagvoorzitter
Coen Volp
Provincie Gelderland
Symposium
www.duurzaamwegbeheer.nl
Duurzaam wegbeheer en duurzaamsamenwerken in de GWW
Annelies van der KolkGedeputeerde Provincie Gelderland
www.duurzaamwegbeheer.nl
Programma plenair
• Inleiding Rijkswaterstaat • Inleiding MKB Infra• Inleiding Gemeente Rotterdam
• Het debat
• Het digitale kennisnetwerk “duurzaamwegbeheer.nl”
www.duurzaamwegbeheer.nl
Programma de sessies2 keuzes uit:
• Duurzaamheid in wegverhardingen• Contractvormen in duurzaam wegbeheer• Instrumenten voor duurzaamheidsbeoordelingen• Energiezuinige openbare verlichting
Het dialoog
www.duurzaamwegbeheer.nl
Duurzaam wegbeheer en duurzaamsamenwerken in de GWW
Annette AugustijnProgrammadirecteur RWS
Duurzaam en Veilig
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Doorontwikkeling duurzaam inkopen
Veel opdrachtgevers: één duurzame aanpak
Annette Augustijn Programmadirecteur Duurzaam en Veilig
Rijkswaterstaat
Ambitie Rijkswaterstaat
“Rijkswaterstaat wil in 2012 dé toonaangevende, publieksgerichte en duurzame uitvoeringsorganisatie van de overheid zijn.”
• Duurzaamheiddoelen RWS: - Reductie van energiegebruik en winning van duurzame energie- Duurzame gebiedsontwikkeling - Duurzaam inkopen
Rijkswaterstaat
VROM: Duurzaam inkopen, Ontwikkeling 2007/08Criteriadocumenten 2009
Initiatief RWS 2009: doorontwikkeling DI GWW
Functionele specificaties / geïntegreerde contractvormen
Verkenning, creatief, afstemmen markt, concepten voor aanpak
Samenwerking gericht op:
- Bundeling van inkoopkracht- Gezamenlijke uitwerking en implementatie- Uniforme aanpak richting markt- In afstemming met markt
Doorontwikkeling Duurzaam inkopen GWW
Rijkswaterstaat
Organisatie
Rijkswaterstaat
Deelnemers
• Rijkswaterstaat• ProRail• Defensie• LNV (DLG)• Waterschappen• IPO• VNG
• I&M PDI
• Agentschap NL
• Bouwend Nederland
• NL ingenieurs
• CROW
• MKB infra
Rijkswaterstaat
• Afstemming doelen en focus• Winst in gebiedsontwikkeling• Ruimte voor Innovatie • Slim inkopen
– Functionele en prestatiegerichte specificaties– Instrumenten en implementatie
• Ketenbenadering• Meetbaar resultaat
Uitgangspunten
Rijkswaterstaat
Doelen en prioriteiten
Categorie 1:• Energie en klimaat
– Energieverbruik– Duurzame energieproductie– CO2 en overige broeikasgassen– Klimaatadaptatie
• Materialen en grondstoffen• Bereikbaarheid, hinder, toegankelijkheid (leefbaarheid)
Categorie II: • Water (beheer en kwaliteit)• Natuur & Ruimte• Leefomgeving• Toekomstwaarde & Efficiency• Sociale aspecten: Internationaal
Rijkswaterstaat
Openbare verlichting
• Zeeuwse Vlaketunnel voorzien van led-lampen. Reductie energiegebruik 50%
• Led-verlichting is duurzaam in onderhoud• lijnverlichting geeft rustiger lichtbeeld. Dat is
comfortabeler en veiliger voor de weggebruiker
• Eind 2010: LED-verlichting langs delen van de A44.
• In 2011: LED-verlichting op lichtopstanden langs vaarwegen
Rijkswaterstaat
Wegverharding
• Toepassen van nieuwe technieken bij het beheer en onderhoud van rijkswegen
• Bij de aanleg gebruik van andere mengsels bij zowel asfalt als beton.
• De markt uitdagen tot het ontwikkelen van andere technieken
• Duurzaam materiaal gebruik weegt mee in EMVI (met Dubocalc)
Rijkswaterstaat
Instrumenten: Dubocalc
• Toepassing DuboCalc-score in de inkoop:– Als milieuprestatie-eis in vraagspecificatie I– Als eis aan optimalisatie duurzaamheid in ontwerpproces in
vraag specificatie II– als gunningcriterium in het kader van de Economisch Meest
Voordelige Inschrijving (EMVI).
Rijkswaterstaat
Instrumenten: CO2 prestatieladder
• Toepasbaar maken van CO2 ladder voor gebruik bij aanbesteding:– Als selectie-eis – Bij Gunning: CO2-bewuste
bedrijfsvoering levert bij gunning een voordeel
Besluit voorjaar 2011
www.duurzaamwegbeheer.nl
Duurzaam wegbeheer en duurzaamsamenwerken in de GWW
Daan stuitVoorzitter MKB Infra
Duurzaam wegbeheer
Duurzaam wegbeheer
0
0 ,5
1
1 ,5
2
2 ,5
3
Samenleving
Mensen
Sociale innovatie
Veiligheid
Communicatie
OmgevingMilieu
Energie
Mobiliteit
Materialen
TCO / levensduur
Duurzaam wegbeheer
Samenwerking
Duurzaam wegbeheer
AanlegOnderhoud
Gebruik
Levensduurdenken
Duurzaam wegbeheer
Vraagt om
Duurzaam wegbeheer
www.duurzaamwegbeheer.nl
Duurzaam wegbeheer en duurzaamsamenwerken in de GWW
Martin SchilperoordDirecteur ingenieursbureau
Gemeente Rotterdam
Rotterdam ...
• 610.000 inwoners• 25.000 bedrijven• 9.300 winkels• 300.000 arbeidsplaatsen• top-3 haven in de
wereld
18-1-2011
Rotterdamse aanpak duurzaamheid
Wethouder Duurzaamheid
Bestuurlijke regie
Coalitieakkoord:
In 2025 meest duurzame wereldhaven & stad
Programmadirecteur Duurzaamheid
Ambtelijke regie concern
dS+vGemeentewerkenVertalen duurzaamheid
naar primair proces eigen
dienst
OBR dS+V ....
Duurzaamheid als basiskwaliteit
Milieu
luchtkwaliteit en geluidhinder
Economie
economische kansen (Clean Tech Delta), duurzame bedrijvigheid
Gebouwde omgeving
gebiedsontwikkeling, planvorming, aanbesteding, uitvoering en beheer
Ambitie
50% CO2 reductie in 2025
100% klimaatbestendig, adaptief
Duurzame, gebouwde omgeving
Duurzaamheid structureel integreren in:
• Gebiedsontwikkeling en planvorming
• Aanbesteding
• Uitvoering en beheer
Duurzame ontwikkeling
en beheer
Trapdijk Parklane
Clean Tech DeltaAdaptief/drijvend
bouwen
Wassende weg
Straatvan de
toekomst
Duurzaam Stadshavens Rotterdam
Straat van de toekomst
Cradle to Cradle
Luchtzuiverend
CO2 buffering
Waterbuffering
Biodiversiteit
Sociale ontwikkeling
Partnerschap:• Gemeente Rotterdam
• Sublean
• Tu-Delft
• Stadshavens
• DRIFT/EUR
• Agentschap.NL
• Marktpartijen
Drijvende bollen
Waterpleinen
Aanbesteden
• Milieueisen bij aanbesteden van werken (sinds 2007)CO2, fijnstof PM10, NOx en Geluid
• Aanscherpen EMVI eisen in dialoog met marktLCC (life cycle costing) met CO2-footprintHalftime
• Inkoopstrategie materiaalB.v. 25% hergebruik in betongranulaat, door grote volumes
Drooglever Fortuynplein & Halftime
20 a 30% besparing milieubelasting t.o.v. traditionele, routine-matige projecten
Minder verkeershinder en -overlast elders
Optimaal bereikbare binnenstad
Pilot met de ‘Wassende weg’
Verbeterde luchtkwaliteit(PM10 en NOx)
Geluidsreductie door open structuur deklaag
Hergebruik regenwater o.a. via groene daken
Asfaltonderlaag van gere-cyceld dakbitumen
Partnerschap:Gemeentewerken Rotterdam dS+V RWSDCMR GGDVan Gelder Groep, WAVIN, ESHA,Bureau M+P
Duurzame openbare verlichting
Wit licht, lager energieniveau
30% energiereductie door:• kleiner aantal lichtpunten• ander type armatuur en
mast• terugschakelen in stille
nachtelijke uren
Pilot ‘Lagetemperatuur- & Waxasfalt’
• 10 tot 30% energiebe-sparing bij productie
• C02-reductie
Opdrachtgevers : • Agentschap.NL: on-
derzoek tijdens aanleg• Gemeentewerken: on-
derzoek in beheerfase
Partners:• Gemeente Rotterdam• Agentschap.NL• Dura Vermeer• Universiteit Twente
Duurzaam (eigen) wagenpark
• Elektrisch: stiller, zonder emissie
• Hybride:minder emissie
• Aardgas:geen schadelijke emissie, wel CO2
• Bio-ethanol en biodiesel: vooral lagere CO2 emissie
Tot slot
Duurzaam wegbeheer:
• vraagt om inbreng van beheeraspecten in gebiedsontwikkeling en planvorming
• vraagt al in de planvoorbereiding om samenwerking tussen ketenpartners om elkaars kennis maximaal te benutten
• vraagt daarnaast om het pro-actief delen van kennis en ervaringen om niet elke keer het wiel uit te vinden
• vraagt daarmee ook om een platform waarin kennis en ervaring wordt uitgewisseld
www.duurzaamwegbeheer.nl
Duurzaam wegbeheer en duurzaamsamenwerken in de GWW
Eddy WestdijkHoofd Infrastructuur, Verkeer & vervoer
CROW
Eddy Westdijk, CROWhoofd Infrastructuur, Verkeer & Vervoer
Kennisnetwerk Duurzaam Wegbeheer
Huidige situatie
• Er zijn al veel duurzame projecten uitgevoerdop gebied van aanleg / onderhoud van wegen
• Borging en brede toepassing van opgedane kennis en ervaring is (nog) onvoldoende gewaarborgd
• Het is van belang om kennis en ervaring over innovatieve concepten te kunnen uitwisselen
• En dus……………….
Digitaal Kennisnetwerk
• Bundelen, borgen en bevorderen van hergebruik van kennis op gebied van duurzaam wegbeheer
• Stimuleren van innovaties en vergroten van toepasbaarheid van praktische kennis
• Leveren van een bijdrage op gebied vankennisdeling om blijvende verduurzaming tot stand te brengen
Voor wie
• Voor iedereen die betrokken is bij duurzaam wegbeheer:
- Overheid en marktpartijen - Branche organisaties- Kennis- en onderwijsinstellingen
• Nauwe samenwerking tussen: IPO / RWS / Agentschap NL / CROW
Ambitie 2011 – 2015• Nationaal kennisnetwerk waarin kennisprodukten en
praktijkervaring worden ontsloten via een portaal
• Eerst de focus op:duurzaamwegbeheer, op en aan de weg
• Daarna uitbeiden naar:duurzame mobiliteit, waterwegenenergie, aanbesteden etc.
• Samenwerkingsverbanden:draagvlak in de markt
Digitale kennisnetwerk• Geleidelijk vullen van portaal met:
projecten, bestekken, richtlijnen, beleidsdocumenten
• Uitbreiding met functionaliteiten:LinkedIn discussienet, zoekfuncties, trendswegwijzerfunctie duurzaamheidsthema’s, links
• Inrichten helpdesk (CROW)
• CROW-stuurgroep voorkwaliteitsborging
Succesfactoren: adaptatie
• Uw enthousiasme• Kennis en ervaring toegankelijk maken• Van elkaar leren, samen toepassen / beproeven• Uitrol in vervolgprojecten• Cultuurverandering duurzaamheidsdenken• Ervaringen etaleren• Data beschikbaar stellen
www. duurzaamwegbeheer.nl