Endüstriyel Sistemler için Soğutma Kompresörü Yağı Seçimi
Teknik Konu
R12 CFC -40 +40 7 8 5
R502 CFC -50 -20 7 16 8 18
R22 HCFC -25 +10 7 16 2* 8 18 8
R22 HCFC -30 +10 16 2* 18 8
R22 HCFC -40 +10 16 18 8
R22 HCFC -50 +10 16 17 8
R123 HCFC R11 0 +20 8
R124 HCFC R114 0 +80 8 18
R401a HCFC R12 -20 +10 7 16
R402a HCFC R502 -50 -30 16
R408a HCFC R502 -50 -30 16 18
R409a HCFC R12 -20 +10 7 16
R290 C3H8 (propane) -30 +20 8 15 15
R600/600a Butane, Iso Butane -30 +20 8 15 15
R717 NH3 (ammonia) -30 +10 8 2* 6** 8 2* 6** 8
R717 NH3 (ammonia) -50 +10 2* 6** 2* 6** 8
R744 CO2 -55 -10
R23 HFC -100 -40 9
R134a HFC R12 -20 +10 10 14 12
R134a HFC R12 -30 +10 9 13 12
R404a HFC R502 -40 -30 10 14 12
R404a HFC R502 -50 -30 9 13 12
R407c HFC R22 0 +10 12 14
R410a HFC -45 +10 9 13 12
R410a HFC -25 +10 10 14 12
R410b HFC -25 +10 10 14 12
R417a (Isceon M059) HFC R22 -15 +15 12 14 12
R422a (Isceon M079) HFC R22 -45 -5 9 13 12
R422a (Isceon M079) HFC R22 -25 -5 10 14 12
R422d (Isceon M029) HFC R22 -45 +10 9 13 12
R422d (Isceon M029) HFC R22 -25 +10 10 14 12
R427a (FX 100) HFC R22 -40 +10 9 13 12
R427a (FX 100) HFC R22 -20 +10 11 14 12
R507/507a HFC -40 0 9 13 12
R507/507a HFC -20 0 11 14 12
Mobil Zerice S SeriesPremium synthetic refrigeration compressor lubricants for ultralow temperature applications
Features and BenefitsOutstanding solubility with halocarbon refrigerants, helping avoid oil separation and congealing on the valve and heat-transfer surfaces of the refrigeration system. Very low pour and floc points prevent harmful wax precipitation blocking expansion valves.
Mobil Gargoyle Arctic SHC 200 SeriesSupreme performance synthetic lubricants for refrigeration compressors and heat pumps
Features and BenefitsSuperb low temperature capability provides excellent fluidity at low temperatures. Resistance to viscosity loss due to refrigerant absorption under pressure for excellent bearing-film thickness and shaft-sealing properties.
Technology
PAO (Polyalphaolefin)
PAO (Polyalphaolefin)
PAO (Polyalphaolefin)
PAO (Polyalphaolefin)
PAO (Polyalphaolefin)
Technology
POE (Polyol Ester)
POE (Polyol Ester)
POE (Polyol Ester)
POE (Polyol Ester)
POE (Polyol Ester)
POE (Polyol Ester)
Technology
AB (Alkylbenzene)
AB (Alkylbenzene)
AB (Alkylbenzene)
Technology
MN (Mineral Naphthenic)
MN (Mineral Naphthenic)
Technology
PAO/AB (Alkylbenzene)
Technology
PG (Polyglycol)
ISO VG
32
68
100
220
400 cSt at 40°C
ISO VG
22
32
46
68
100
220
ISO VG
32
68
100
ISO VG
32
68
ISO VG
68
ISO VG
150
Lubricant
Mobil Gargoyle Arctic SHC 224
Mobil Gargoyle Arctic SHC 226 E
Mobil Gargoyle Arctic SHC 228
Mobil Gargoyle Arctic SHC 230
Mobil Gargoyle Arctic SHC 234
Lubricant
Mobil EAL Arctic 22 or 22CC***
Mobil EAL Arctic 32
Mobil EAL Arctic 46
Mobil EAL Arctic 68
Mobil EAL Arctic 100
Mobil EAL Arctic 220
Lubricant
Mobil Zerice S 32
Mobil Zerice S 68
Mobil Zerice S 100
Lubricant
Mobil Gargoyle Arctic Oil 155
Mobil Gargoyle Arctic Oil 300
Lubricant
Mobil Gargoyle Arctic SHC NH 68
Lubricant
Mobil Glygoyle 22
N°
N°
N°
N°
N°
N°
Mobil Glygoyle 22Synthetic Polyalkylene Glycol–based (PAG) lubricant suitable for specific refrigeration applications
Features and BenefitsShear-stable with outstanding resistance to thermal degradation and the formation of sludge and deposits. Suitable for HC (hydrocarbon) or CO2 refrigerant fluid applications.
Mobil EAL Arctic SeriesHigh performance Polyol Ester (POE) for refrigeration compressors and systems
Features and BenefitsSpecifically designed for use with ozone-friendly HFC refrigerant fluids. Formulated from synthesized Polyol Esters to provide outstanding lubricity and wear protection, as well as chemical and thermal stability.
Mobil Gargoyle Arctic 155 & 300High performance naphthenic mineral oils for refrigeration compressors
Features and BenefitsLow pour point and good fluidity at very low temperatures. Good chemical stability. Suitable for both cylinder and bearing lubrication.
Mobil Gargoyle Arctic SHC NH 68Supreme performance synthetic lubricant for refrigeration compressors with ammonia refrigerant
Features and BenefitsWax-free for excellent low temperature fluidity and evaporator efficiency. Outstanding thermal/oxidative and chemical stability for long oil life and extended drain intervals. Compatibility with seals previously used with mineral lubricant for limited risk of oil leakage.
© 2009 Exxon Mobil CorporationMobil, Mobil EAL Arctic, Mobil Gargoyle Arctic, Mobil Glygoyle, Mobil SHC, and Mobil Zerice are trademarks of Exxon Mobil Corporation or one of its subsidiaries. In this document, the terms ExxonMobil and Mobil are used for convenience only and may refer to Exxon Mobil Corporation or one of its affiliates. Nothing in this material is intended to override the corporate separateness of local entities.
Some products may not be available locally.
Mobil-branded Refrigeration Lubricant Selection Guide for Industrial SystemsHigh performance Mobil Industrial Lubricants for refrigeration applications are listed below, each one formulated to offer outstanding equipment protection and extended oil life. These charts are designed to help you determine which lubricant is most suitable for your system, based on the type of refrigerant fluid, evaporator temperature and compressor type. Please visit www.mobilindustrial.com for more information.
See other side for additional charts.
HOW TO USE THIS REFRIGERATION LUBRICANT SELECTOR1. Obtain/confirm the following
information:a. REFRIGERANT FLUID in use
(ASHRAE designation)b. Evaporator is of dry type (oil carryover
less than 15%) and EVAPORATOR TEMPERATURE in °C
c. COMPRESSOR TYPE and outlet temperature
2. To identify the suitable Mobil-branded lubricant(s) refer to the row that corresponds to the refrigerant fluid and the evaporator temperature.
3. If mineral and synthetic lubricants are both indicated, synthetic lubricants will in general offer a higher level of performance than mineral oils with respect to equipment protection, particularly at high and low operating temperatures, compressor efficiency, and oil life.
4. For information on builder approvals for Mobil-branded refrigeration lubricants, please refer to Table 2 on the back page.
5. For further clarification, please contact your local ExxonMobil lubricants representative or the Technical Help Desk.
NOTE:a. For equipment under warranty,
please refer to equipment builder recommendations.
b. In changing refrigeration oil technology or brands, ensure thorough flushing of the system to minimize contamination with the previous technology or brand.
TABLE 1: Refrigeration Lubricant Selector
This guide is for refrigeration lubricant selection for industrial systems with dry type evaporators (i.e., oil carryover into evaporator is less than 15%). To select a lubricant for other types of refrigeration systems, please contact the Technical Help Desk on [email protected] or visit www.mobilindustrial.com
* For new units ** For existing units *** For Emerson Copeland pistons compressors or where indicated ***, use only 22CC
REFRIGERANT FLUID COMPRESSOR TYPE EVAPORATOR TEMPERATURE
ASHRAE Name PistonFrom (°C)Type ScrewTo (°C)Transition
or Substitute of Centrifugal
1
2
3
4
5
9
10
11
12
13
14
16
17
18
7
8
6
15
Code Transflow
Endüstriyel Sistemler için Mobil Soğutma Kompresörü Yağı Seçme Kılavuzu
Sisteminiz için gereken uygun soğutma kompresörü yağını tespit etmenize yardımcı olması için, ExxonMobil Teknik
Destek Mühendisinden temin edebileceğiniz Mobil Marka Soğutma Kompresörü Yağı Seçme Kılavuzumuzu kullanın.
© 2009 Exxon Mobil Corporation
ExxonMobil, Mobil, Mobil Gargoyle Arctic, Mobil EAL Arctic, Mobil SHC, Mobil Zerice ve Pegasus tasarımı, Exxon Mobil Corporation’ın veya bağlı kuruluşlarından birinin ticari markalarıdır. Bu belgede “ExxonMobil” ve “Mobil” terimleri sadece okuma kolaylığı sağlamak için kullanılmıştır ve bu terimlerle Exxon Mobil Corporation ya da bağlı kuruluşlarından biri kastedilebilir. Bu materyaldeki hiçbir şey yerel kişilerin şirket ayrılığını geçersiz kılmak amacında değildir.
04.0
9.TE
C.R
EF.
TR.X
TR
Mobil Endüstriyel Yağları
Uygulama Uzmanlığı
Mobil markalı soğutma kompresörü yağları ve çeşitli
soğutucu sıvılar için karışabilirlik ve VPT eğrileri Teknik
Destek Mühendisinden edinilebilir. Uygulamanız için
doğru yağ tercihini yapmada size ve yağ satış temsilcinize
yardımcı olacak bir seçim kılavuzu da ayrıca mevcuttur.
Sonuç
Yüksek kaliteli soğutma kompresörü yağı seçimi;
kompresör tipi, uygulama parametreleri ve en önemlisi de
soğutma sıvısına göre yapılır.
ExxonMobil, ekipman üreticisi onaylı ve birçok endüstriyel
soğutma uygulaması için uygun çok sayıda sentetik ve
mineral yağ bazlı soğutma kompresörü yağı sunar.
Bu ve diğer Mobil endüstriyel yağlar ve hizmetlerle ilgili daha fazla bilgi için lütfen Teknik.destek@
exxonmobil.com adresinden Teknik Destek Mühendisi ile temas kurun veya www.mobilindustrial.com
adresindeki web sitemizi ziyaret edin
Endüstriyel Soğutma Sistemleri: Giriş
Günümüzün endüstriyel soğutma sistemlerinin çoğu,
soğutmanın Freon, amonyak veya karbondioksit (CO2)
gibi bir soğutma sıvısının buharlaşmasıyla sağlandığı
(emilimin aksine) sıkıştırma tipli sistemlerdir.
Aşağıdaki resim, bir soğutma ünitesinin dört temel
elemanı olan kompresör, yoğuşturucu, genleşme valfı ve
buharlaştırıcıyı göstermektedir.
Soğutma sıvısı, genleşme valfından buharlaştırıcıya basınç
altında akar ve burada, soğutma etkisini yaratmak için
sıvı halden buhar haline dönüşür. Düşük basınçlı soğuk
soğutma buharı daha sonra sıkıştırılarak sıcaklığı ve
basıncı arttırılır. Ardından, soğutulduğu ve sıvılaştırıldığı
yoğuşturucuya geçer. Soğutulmuş akışkan, sonraki
döngü için genleşme valfından yüksek basınç altında
yeniden akar.
Soğutucu (gaz + yağ)Kompresör
(aşınma önleyici)
Yüksek sıcaklıkta soğutucu gazın çözünürlüğü
Yoğuşturucu
Yağ
Sıvı SoğutucuGaz Soğutucu
Genleşme
Valf
Düşük sıcaklıkta sıvı soğutucuya karışabilirlik (örn: -30°C)
Gaz – Yüksek basınç + yağ buharı (yağ taşıma)
Yüksek sıcaklıkta (60°C civarı)
sıvıya karışabilirlik
Buharlaştırıcı (yağ kompresöre geri döner)
Temel Soğutma İşlemi (kompresör uygulaması)
Tank
Soğutma Sıvıları
Soğutma sıvısı teknolojileri genellikle ASHRAE
sınıflandırması ile anılır (ANSI-ASHRAE Standardı
34-2001). İşte bazı örnekler:
R717 — Amonyak •
R12 — Kloroflorokarbon(CFC) •
R22 — Hidrokloroflorokarbon(HCFC) •
R600a — İzobütan •
R744 — Karbondioksit (CO2) •
R134a, R404a, R507 — Hidroflorokarbonlar (HFC) •
CFC’ler, Ozonu Yok etme Potansiyeli(ODP) dolayısıyla
Montreal Protokolü (1989) uyarınca yasaklanmıştır.
HCFC’ler, Küresel Isınma Potansiyeli(GWP) nedeniyle iptal
edilme sürecindedir.
Aşağıdaki grafik, soğutma sıvılarının ODP ve GWP
derecelerini göstermektedir.
Belli bir uygulama için soğutma sıvısı aşağıdaki kriterlere
göre seçilir:
Uygulama gereksinimleri — soğutmanın yapısı ve •
miktarı, buharlaştırıcı sıcaklık aralığı, vs.
Soğutucu sıvının termodinamik özellikleri •
Yanıcılık ve toksisite gibi güvenlik özellikleri •
Maliyet — soğutucu sıvı ve işletme maliyetleri •
Yönetmeliklere uygunluk •
Çözünürlük (kompresörde önemlidir):
Gaz halindeki soğutucunun yüksek kompresör
sıcaklığında emiliminden sonra, yağın viskozitesinin
kompresörün etkili biçimde yağlanması için yeterli
olduğundan emin olunması önem taşır.
Çizelge B’de gösterilen Viskozite/Basınç/Sıcaklık
(VPT) eğrileri bu amaç için kullanılır ve yağ/soğutucu
kombinasyonlarına özeldir. Kompresör çıkışının sıcaklığı
ve basıncında, yağ/soğutucu karışımının viskozitesi
çizelgeden okunur ve kompresörün yağlanması için
üretici tarafından önerilen en uygun viskozite değeri ile
karşılaştırılarak doğrulanır.
Mobil marka Yağ Teknolojileri
Her soğutucu tipi için, aşağıdaki tablo uyumlu yağ
teknoloji seçeneklerini ve Mobil markalı soğutma ürününü
göstermektedir.
Önemli tek bileşenli soğutucular için ozon inceltme potansiyelinin (ODP) global ısınma potansiyeliyle (GWP) karşılaştırması. CFC’ler genellikle yüksek ODP ve GWP değerine sahiptir. HCFC’ler genellikle çok daha düşük ODP ve GWP değerine sahiptir. HFC’lerin ODP değeri sıfıra yakındır, fakat bazılarının GWP değerleri nispeten daha yüksektir.
Çizelge A
Çizelge BR-134a ile Mobil EAL Arctic 22
Tüm ürünler bölgesel olarak mevcut olmayabilir
Soğutma Kompresörü Yağlarının Seçimi
Teknik açıdan, bir soğutma sistemi için seçilen yağ:
soğutma sisteminde kullanılan kompresör tipini etkili •
şekilde yağlamak için uygun olmalıdır
soğutma sıvısı ile uygun karışabilirlik ve çözünürlük •
özelliklerine sahip olmalıdır
Soğutma Kompresörün Yağlanması
Endüstriyel soğutma sistemlerinde ağırlıklı olarak üç tip
kompresör kullanılır:
Pistonlu • — yağ silindirleri, piston kollarını, kaymalı
ve baskı yataklarını yağlar; soğutucuyu sıkıştırarak iyi
sızdırmazlık sağlar
Vidalı • — yağ vidayı (kuru vidalı üniteler hariç), kaymalı
ve baskı yataklarını yağlar; iyi sızdırmazlık sağlar;
sıkıştırılmış gazı soğutur
Santrifüjlü • — yağ kaymalı, rulmanlı ve baskı yataklarını,
şaft contasını ve dişlileri yağlar; uygun sızdırmazlığı
sağlar; kompresör parçalarını soğutur
Bazı soğutma sistemlerinde scroll veya döner paletli
kompresörler de kullanılır.
Yağın Soğutma Sıvısı ile Uyumluluğu
Karışabilirlik (buharlaştırıcıda önemlidir): Büyük soğutma
sistemlerinde, özellikle soğutucu olarak amonyak
kullanılanlarda yağ ayırıcılar bulunur. Bu nedenle soğutma
sıvısı ile karışmayan veya karışabilirliği düşük olan bir yağın
kullanılması tercih edilir. Yağ ayırma özelliği bulunmayan
sistemlerde, kompresörden buharlaştırıcıya taşınan
yağ, soğutucu/yağ sıvı karışımının buharlaştırıcıdaki
genleşmeden sonra bir fazda ve kompresörden geçmek
için yeterince düşük viskozitede kalması için buharlaştırıcı
sıcaklığında soğutucu ile yeterli ölçüde karışabilir olmalıdır.
Yağ, soğutma sıvısı ile karışabilirliğinin yetersiz olmasından
dolayı buharlaştırıcıda ayrılırsa veya karışım viskozitesi
yüksekse, sıvı buharlaştırıcıda kalabilir ve soğutma
kapasitesini ve verimliliğini olumsuz şekilde etkileyebilir.
Örneğin, Çizelge A, Mobil EAL Arctic 46’nın -40ºC ve
+57ºC arasındaki buharlaştırıcı sıcaklığında ve %15
oranında beklenen yağ taşımada R-410a soğutucu ile
kullanım için uygun olduğunu göstermektedir.
Karışabilirlik eğrileri, seçilen yağın uygulamaya yönelik
karışabilirlik gereksinimlerine uygun olduğundan
emin olmak için kullanılır ve bu eğriler yağ-soğutucu
kombinasyonlarına özeldir. Bunlar, buharlaştırıcı sıcaklığına
ve buharlaştırıcıya taşınan yağın yüzdesine bağlı olarak
belirlenir. Tipik endüstriyel sistemler için taşınan yağ
%15 veya daha azdır. Buharlaştırıcı sıcaklığında ve
beklenen yağ taşıma yüzdesinde yağ/soğutucu karışımı
tek fazda kalmalıdır.
Soğutucu Tipi
CFC ve HCFC
HFC
Amonyak
Carbon Dioxide
Hidrokarbon
Yağ Teknolojisi
Mineral Naftenik
Mineral Parafin
Polialfaolefin
PAO)
Alkilbenzen (AB)
Polyol Ester
Mineral Naftenik
Mineral Parafin
PAO/AB
PAO
Esterler
Polialkilen Glikol
(PAG)
PAG
Mineral Naftenik
Mobil Markalı Ürün
Mobil Gargoyle Arctic
Mobil Gargoyle Arctic
SHC 200
Mobil Zerice S
Mobil EAL Arctic
Mobil Gargoyle Arctic
Mobil Gargoyle Arctic
SHC NH 68
Mobil Gargoyle Arctic
SHC 200
Mobil Gargoyle Arctic
ODP (R-11’E GÖRE) GWP (CO2’YE GÖRE)
SOğUTUCUDAKi YAğ YÜzDESi (% CinSinDEn hACMEn)
Karışır
Karışmaz
Karışmaz
fAz
AY
iRM
A S
iCA
KLi
ği (
°C)
Kİn
EM
AT
İK V
İSK
Oz
İTE
, cS
tB
AS
inÇ
, BA
R
SiCAKLiK (°C)
MOBiL EAL ARCTiC 46 VE SOğUTUCU R-410A