RC (UK)
HipotermiSuda boğulma
Anaflaksi
Doç. Dr. Lale YÜCEYAR
RC (UK)
Hipotermi
Tanım: Kor sıcaklığı < 35 °C
(düşük okuyabilir termometre)
• Hafif 32 - 35 °C
• Orta 30 - 32 °C
• Ağır < 30 °C
(Özofageal, rektal,timpanik)
RC (UK)
Nedenler:
• Soğuk su içinde kalma
• Soğuk havaya maruz kalma (Yaşlı – Çocuklar)
• Yaralanma/hastalık
• İlaçlar/alkol
Hipotermi
RC (UK)
Hipotermide klinik
• Nabız: yavaş, düzensiz, zayıf
• AKB: ya da ölçülemez
• Pupiller: dilate
• SSS: bilinç bozukluğu, koma
RC (UK)
AncakBariz ölümcül yaralanmalarDonmuş vücut - resüsitasyon olanaksızHastanede - klinik değerlendirme ile
Resusitasyon sonlandırılır.
•Hipoterminin klinik bulguları ölümü taklit eder
Resusitasyon uzun sürmelidir
“Sıcak ve ölü olana dek ölü değil”
RC (UK)
Dikkat!
• Beyin ve vital organlarda koruyucu etki
(18oC de 10 kez daha dayanıklı)
Primer – Sekonder?
RC (UK)
Isıtma (pasif)
• Soğuk ortamdan uzaklaştır
• Soğuk/ıslak giysileri çıkar
• Daha fazla sıcaklık kaybını önle
Tedavi:
Hareket aritmileri artırabilirIsıtma süresi önemli
Hızla hastaneye naklet
RC (UK)
Aktif ısıtmaEksternalGüçlü sıcak hava ile ısıtan battaniyeler
İnternal (kor)Sıcak nemli 02 ile ventilasyonSıcak i.v. sıvılar (40 ºC)Mide, periton, plevra, mesane lavajıDevamlı veno-venöz hemofiltrasyonKardiyopulmoner bypass
RC (UK)
Monitörizasyon ve girişimler
• Devamlı hemodinamik monitörizasyon
• Tekrarlanan arter kan gazı analizi• Elektrolitler
– ısıtma sırasında hiperkalemi –Tiroid fonksiyonu (yaşlıda)
RC (UK)
Havayolu ve solunum
Temel – İleri Yaşam Desteği
Isıtılmış (40-46 °C), nemli, yüksek konsantrasyonda oksijen
Trakeal intübasyongöğüs duvarı rijiditesiGöğsün yükseldiğini görecek şekilde
ventilasyon
Tedavi:
RC (UK)
Dolaşım
• Ösefageal sıcaklık (Sürekli takip)
• EKG- kan basıncı
• Ciddi bradikardiden sakın
• Doppler ultrasound prob kullan
• Santral ya da geniş proksimal venler (ısınma sırasında vasodilatasyon)
RC (UK)
Hipotermiye eşlik eden aritmiler
Sinus bradikardisi
Atriyal fibrilasyonTemp.
Ventriküler fibrilasyon
Asistol
RC (UK)
Dolaşım• Kor sıcaklığı> 30°C olana dek
defibrilasyon etkin değil• Isıtma ile diğer aritmiler spontan olarak
gelişebilir• İlaç etkinliğinde azalma < 30 °C • Ciddi hipotermide bradikardi fizyolojik
olarak gelişebilir
RC (UK)
Suda boğulma
RC (UK)
Boğulma• İmmersion – baş su üzerinde
–hipotermi–kardiyovasküler instabilite
• Submersion – baş su altında–asifiksi–hipoksi• Drowning – “submersion”a bağlı
olarak 24 saat içinde ölüm
kardiyak arest
RC (UK)
Resüsitasyon kararı
• Uzun süreli “immersion” dan sonra tümüyle düzelme olası
• Suyun sıcaklığı < 25ºC ise hipotermi riski yüksek
• Submersion
epilepsi, alkol, MI, travma ?
RC (UK)
Sudan kurtarma
• Kurtarıcı için riskleri azalt• Spinal travmayı göz önünde tutSpinal immobilizasyon• Hastayı horizontal tut• Eğitimli olmadıkça suda resüsitasyon
uygulama
RC (UK)
Havayolu ve solunum
Temel – İleri Yaşam Desteği• Dikkat: olası servikal travma• % 100 oksijen ver• Akciğerleri boşaltmaya kalkma • Kusma sıktır• Bilinç kapalı ise erken intübasyon• Yüksek ARDS riski, YBÜ ye sevk
RC (UK)
Dolaşım
Sıkıştırıcı etkiye bağlı hipovolemi
Sudan çıkınca dolaşım kollapsı İntravenöz sıvılarNazogastrik tüpTuzlu/tatlı su olması resusitasyon
yöntemlerini değiştirmez.
RC (UK)
Girişimler
• Arter kan gazı analizi
• Elektrolitler
• Glukoz
• EKG
• Akciğer grafisi
RC (UK)
Eğer kardiyak arest yoksa hastanede 6 saat izledikten sonra taburcu et, ancak:
• Ateş, öksürük, solunum sıkıntısı vb anormal klinik belirtiler yoksa
• Oda havası solurken Pa02 normal ise• Akciğer grafisi normalse• Diğer olumsuz bulgular yoksaGeç akciğer ödemi riski azdır
İleri girişimler
RC (UK)
Anaflaksi
RC (UK)
Anaflaksi• Anaflaksi – aşırı duyarlılık yanıtları
IgE ile düzenlenir
• Anaflaktoid - aşırı duyarlılığa bağımlı olmayan benzer yanıtlar
• Bulgular ve yönetim benzer
RC (UK)
Olası AllerjenlerBöcek , yılan vs
Bazı ilaçlar
Bazı gıdalar
Kontrast maddeler
Lateks
RC (UK)
Ortak klinik bulgular• Anjioödem
• Rinit, konjunktivit
• Döküntü (ürtiker / eritem )
• Karın ağrısı, kusma ve diyare
•Larenks ödemi- dispne•Hipotansiyon (Kardiyovasküler kollaps)
–vazodilatasyon ve damar geçirgenliği •Bronkokonstriksiyon
RC (UK)
Anafilaksi
Vasovagal refleks
Panik atak
Karışabilir
İyi bir anamnez ve muayene şart
RC (UK)
ResusitasyonOlası alerjenleri uzaklaştırYüksek akımlı O2
adrenalin• şok, stridor, vb - 0.5 ml 1:1000 i.m. (5 dk sonra tekrarlanabilir)
• Derin şok - titrasyon 1:10,000 –1: 100,000i.v.
sıvılar
RC (UK)
Adrenalin• α – reseptör agonist:
vasokonstrüksiyon
• β – reseptör aktivite:
bronkodilatasyon
inotropi
RC (UK)
Antihistaminik •H1 bloker (klorfeniramin)
•H2 bloker (ranitidin) Hidrokortizon inhale 2 agonistler (salbutamol)
Hava yolu obstrüksiyonu: Erken trakeal entübasyon
Kardiyak arest CPR - İYD
RC (UK)
Şiddetli alerjik tip reaksiyona uygun düşecek öykü ile birlikte solunum sıkıntısı ve/veya özellikle deri değişiklileri ile birlikte hipotansiyon
Oksijen
Stridor, wheezing, solunum sıkıntısı veya şokun klinik belirtileri
Adrenalin 1:1000 solüsyon 0.5 ml (500 mikrogram) i.m.
Klinik düzelme yoksa her 5 dak.da bir tekrarla
Antihistaminik (klorfeniramine) 10-20 mg yavaş i.v.
EK OLARAK
Tüm şiddetli ve tekrarlayan Reaksiyonlarda ve astımlı hastalarda
Hidrokortizon ver100-500 mg i.m./veya yavaş i.v.
Eğer şokun klinik belirtileri ilaç tedavisine yanıt vermez
ise 1-2 L iv sıvı ver hızlı infüzyon gerekebilir
RC (UK)
erken yineleme • Yavaş başlangıçlı şiddetli
reaksiyonlar
• Şiddetli astmatik reaksiyon
• Allerjen alınımına devam ediliyorsa
• İki kademeli reaksiyona ait anamnez