Download pdf - Hausa-Ngizim Wordlist

Transcript
Page 1: Hausa-Ngizim Wordlist

206

TSARIN KALMOMIN

HAUSA-NGIZIMANCI

A a

a kai a kai au- au, ishimuyi-ishimuyu

aía oí

abarba b ba

abin b

abin hannu b ca

abin nan b y ngu = b tk”nd u, b w

abin wuya ant , nd kwsa

abinci ab n, b kt

abokai m nm

aboki m nga, y wo

aboki babba shir m

abokin tafiya m r k nu

abota mang na

abu b

acibalbal kannu kw y k = p sh ,

p sh = kannu kw y k

adada kud md m

adaka dl t ka

adalci, nuna d ltu

adankiya l l w i, sh l n gwab

adda dda

adduía l k˘ o, k m gad

ado j g

ado, yi b dl u

aduwa ak

agana iza

agara j”gj k

agare ga

agogo g‰go

agola k yamjig , magwagw i agwagwar ruwa nd kam

aibu wala

aika w nau

aiki wan

aimaka sh u F”l t

ainihi gagay

ajali s” k p

ajiya mp yi ajiye damp yi, mpau, tl ku

aku kku

akumari akum , l b i akurki s g za

akushi d”gna

akwai n , n , w ra

akwaitin za e gw b g” c k”

akwati s nd k = s nd k

akwiya k , m u

akwiya buzuzu b z , ya z

akwiya tsohuwa m g ra

ala lai alabe b kta

alallaka k nkur m = k nk r”m d gig

alallaka ja k nk r”m b u

alangociya v”n gw ng r k

alíada d

alíamari l m , wuj = wud

alíamarin b

alaye s ai alayyaho layy po

albasa lbas

albashi k”ri alfadari lf d” a

algaita lg t

Alhamis L mis w

alheri h , k nu g yi, P sam M m d

Page 2: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 207

alhudahuda bank k u

alilliba dl dl ba

aljanna jann

aljihu l fi alkama lkam

alkamar tururuwa p s

al alami kal m

al ali l g r = l y al urani l k n

Allah K kask = S k , M la

Allah ya sa! anj w

alli lli allon kafa a k mpal t

allura l b m

almajiri p k a

almakashi mak s

alwala walo

alwali l w l amai b na

amana m n

amarya amak m

ambaliya ganj u

ambaliya, yi p n u

ambata s nu

ambulas ng l k

amfana f id tu, mp tu

amfani payid

amini m ntau

amma mma = mman = at n, at n = mma

amsa ng mu

amsa amo ay y , b nt m, b k,

b”l s, b gwz gw , bang”zam,

b mba c m, bas, batol, b kw , b , b dl dl , b íyi ,

” ak, ” em, agwai, kws kw = m s i, ala ala = tla anai,

m s i = kws kw ,

m m, y s- y s, k,

c” i , c ck , ca ak, c l, ca , ci ,

ci ak-ci ak, cik”p = cikap, cik s,

c ktl , cil s, ci , cok, c mc m,

cuk, d” ”s, d p-d p,

da ”mak-da ”mak, detl, dl”p,

dl nt m, dl m-dl m, dl -dl , dlagdada , dlakaka, du u ,

d g , d kw -d kw , d k s,

z l, a ai, y m- y m, ol, ol = toi, fau, f ok, g l n,

g ms”g ms k, g”ra , g d md”m,

g j g j , g mag m , ga ,

g íy mm, ga tl , g t mt m,

g z -g bz , g atl-g atl, g zungumi, j kw , j” l, jagwalam, j gwzam, jilili = pil-pil, k” ”k, k” ak-k” ak, k” ” , k = k -k , k” us, k tl, kuk,

ku , ku il, k m, ku us, kwai, kw kw n i, l”ba -l”ba , l”gl”k,

l ks , l”nk” , l” g , l ml ml m,

l p, m dl-m dl, m”tl, m kws r i, manjau, mau, mb -mb , mb l il i, mb l, me ,

m -m , m k tl, nd” = ”m,

ndandol, nda , ngulet, nguli ,

ngw l, ngw zz n , nj g i, ny ktl m, nyimnyim, p”l”k, p”loi, p” ”k, p kat, pam, p s -p s , p u,

p uuu, pi pi , pil-pil = jilili, p t , puw , py‰ , m- m,

, etl, imbam- imbam, ‰i, , u , k , umus, s”l”m,

s”loi, s”l‰k, s” ”t, sa -sa , s k t ,

salai, sam, s sar s sag m, sasa -sasa , sharau, sh u, sol, su -su -su , s w k-s w k, t bg m,

t”kc”k”k” , t”kwa -t”kwa = s”kwa -s”kwa , t” , t” , tak,

t kwsh m, talai, tap-t p-tap,

t tar”nguda, tl” e -tl” e ,

tla anai = ala ala, tl u, tlit, tok,

tukwa , tusel, t yem, v v v ,

w l -w l , wal-wal-wal, wu-wu-wu,

y bz w i, íyamak, íyi , íyi l, z” k , z n, z” uk, z kwca ,

z l l i, za , z , zh , z˘l˘l˘

amsa kuwwa w r r w

amso amo ”tlok

an nda, nd , nd , nd

ango m s k m

ankara t s n , y k ntu

annashuwa nn sh wa

anoba dlam

antsuwa d”m

Page 3: Hausa-Ngizim Wordlist

208 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

ap at ara s tu

araba ha

aradu us -us

aradu, yi m d u

araha b t

ararra i d ja

arewa z ga

arne k” d

aro s

arziki b ” , baci arzuta b u

Asabar S”bd w

asara sa

ashana sh na, j n d

ashasshara k k tu

ashe k n

asirce g madl y k

asiri sh”

aska rm s i aska ta kaciya kwash m

askan ruwa rm sai K kask ,

wiy k karau

aske s ku

aske bishiya s l mtu

assha m n n

asussuba d g”k

asusu dl ma

atishawa w t”sh = wattash

attaragu t ragu

au at auduga abak w

auna k ktlu, ng ltu

aura z bau

aure z b

auta g ji awaki g rau = g r wau = g r w win

awartaki tacam

awarwaro t f

aya v y w

ayaba y b

azahar duw

azumi sh m

azurfa m”nd lma, p lla

B ba bai, b

ba da ha uri bari m y

baía ng ntu

baba b ba, b ba, b ba, n gangam = m gangam = ng ngam, n gazg r = m gazg r

Babade Bad

Babarbare Zan

babba m r”m

babba da jaka shi and k = shi awugd k

babu g‰, n bai bado lbid

badukku m”nd”lm

ba i w yak

bafade kwakwana, w l di Bafilatani F”l t

bagaruwa g v ru

bagayi g n m

Bahaushe p no, mugwd

baiko bari baitulmali b t lm n

baiwa y = ya , g zbu

baiwar Allah ta w”nd w

baka bak

bakace t ng tu

bakan gizo m rma

bakarariya gud g m

Bakarkare Dl rai baki m ya

baki aya m ya g yi bakin daga nd gam-nd gam

bakkwaloji manda a

bakwai gatkas

ba i y w = iw

ba in ciki y w g”sh

ba in ciki, yi tl r u

ba in jini b s” n”n w

ba o mag raf = mag ra

ba unta mag rafkw n , m g r ftu

balaga b l g tu. b l g n tu

balaíi g p r”m

balambo b l nno

Page 4: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 209

balbela n (k) balle b lle = b re

bambami k nk r”m b gda

bambaro d b”dl”m-b”dl”m

ban dariya dl rb du

bana d v n ngu

banda, yi k tu

Bangamo Ng m

Bangizme Ng”z”m

banka e dl ma

bante mbalal y

banza v tku = b naf

banza-banza kw l l

bara all o, b yi, g b yi, m dav n = m daf n, w li, z dai

bara a kan bara f tauf c

bara gurbi z b i bara waccan g d b”n

barance l bunc

baranda g”r

barandami p ri-p ri barba a w w u

barbaji g va

barbara bab = babu

barci y wan

bare m k b lu

barewa y

bargi j i bari b zu, vu

barka ba k

barkono c ta = sh ta

bashi bas

basur b w k

bataliya b t liy

batauye m y

batsa kwalam

batsiya w s

batu s m na

Bature N s a, w s”r

bauni capuw

baushe m l k

bauta gag zbu = gag zbu, g z ptu,

g z p na

bawa g z”p = g z”

baya kau, d kau, kau, w rzu

baya-baya d k u-d kau

bayar b ru

baza am a

bazara t rak af , w z n k

bazawara gwdu

bebe m”zgu, m k

bege, yi tl r u

beguwa am i bi gau

bi sartse ag atl m

bi ta da zugu d rmi gw na

bi-rana gu um m

bi-shanu w nyi

bijimi kw m

biki ng”m

biko ga

bil Adam n ngaiw

bincike t ktlu

bindiga b”nd”gi, g b l binne d bgu, s w w

birbiro g”d w n

birgima b b tu

biri v ji birki a b rz zan

bisa wak

bishiya wak

bishiya (iri) r r”k

biskit b sk t biya ng mau

biyar v

biyayya nakwana

biyu shirin

bodari k l -k la

bokan tsuntsu m l g du

bokici l k”d

Bolanci F k

bora tl a

bore b˘ e

borin tinke shi and k = shi awugd k

budu b d

budurci dababkinkw n

budurwa dabak

bu a e d” ng m

bu e dar”pt , r ptu

buga g b u, k mu, kk mu

bugu k y˘tu

buhu b fu, kwatank

buje p nj m

Page 5: Hausa-Ngizim Wordlist

210 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

bukata f”tk n, lambe, l mb tu,

ma di bulala l k‰d , ng t

bultu z ”t bun asa b mtu

bunsuru g b bu

bunsuru buzuzu g b z ru

bununu g b”mb”m

bura g ny

burabusko b b”sk

burburwa g m r w

burdo gw

burduddugi b t”kt”k

burme r bgu

burodi b” ‰d

burtali ta b

busa b ktu, f yu

busasshe g u ak

bushe w u

bushiya t gw zh m

buta b z w ul , g”rw

butar tsafi g j”

buzuzu mb

aci dl bg nu

ad da y”d , y”n

adda kama al y

alli- alli b d d m

am are tl tl”ru

araraka b gdlu

arawo ak r k = k”r

are ru

argo shiy

ari sa

ari, yi t pku

ariya gampar m

arza tlu, t su

ata dl mtu, yu

auna d nak

aure y u = y wu

awo g dl , w rzu

awon kara tla am

era g d g m

era (iri) m la

eran aya cik

eran danga u

eran jeji dlagai eri ndl

u ula lu

ulla p ku

ulluko p c u

uya ab , b mu, d su

angare pali = pall

C cab i k” s

ca i c r i caca gz d wu, b ma, c ca

caccakai cakw yakw ya

cafke w tu

cake c kw u

cakke c”nku

caku c ku

cakulkuli d kucikuci cakwaikwaiwa g mtakarak

can n ngu, r t wu

can gefe shik r

canki-canki b w li cara k ku , kw kuriy k k, kw ryu

carafke j j nkwatl carki sh

cassa daw nan

cazbi c zbi ce iya zh zh ya

ceta rau

cewa m

ci tau

ci (nama) k u

ci- adangaru ng n ng na

cibiya zabau

cida g n, mad ad a, us -us

cigiya g l tu

cika c k tu, n yu

cikas ta w

ciki (na haihuwa) madau

Page 6: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 211

ciki, yi p ltu

ciki(n) k nu

cikin w t

cilakowa t l k k

cilakowa mai jan baki k kk ji cimola d g dar i cin hanci s w

cinya g m , g va

cire p tu = f tu

cirnaka m d v r k, m d v r -K kask

citta mai waya c ta g j v”r

citta mai yatsa c ta afo

ciwake dl mb‰-dl mb

ciwo dl ra, t”t

ciyar tadu, tana

ciyawa z”m

ciza g du

cizal m l ng n

cu a d g zu

cuna sh shku = sh shku

cune b rmu

cura m m ru = m rm ru, n m m yu

cuta f ra, s k tu

D da d g , n , n , t”nu, w = w m

da dama d ma

da kyar b‰n

da wuyan t”t n

da zarar t k ni daa bay , d , w ci daa ma c m n

daba gal p

dabaibaya t fu = t pu

daban d m

dabara s m, d b

dabba dabb

dabba (iri) gw d

dabgi gurg m

dabino d b n

da a d g g ru

dace, yi g mo

dada m ”g = m g rv

daddawar batso amb i da i k rak

dafa b nu

dafaffe dab n

dafara dugulg l dafi m”nd , s” k , y

daga d , daga

daga baya d k gu

daga nan kad k ngu

dage m”g ya

dai d i daidai kalkal daíira d”mb dl m = d mb l”m

daji dl”r m, dlamdl m, pat

daka z t mu, z tu

dakali danga m

dakaren kurmi d kwand l

dakata z gu

dake yas k

dakurkura ngud˘k‰ko

da ashi ”d

dala z

dalili d l l dama c w tu, d m tu, m n wa,

m ta, ng n ptu, r v nu, w zu

damagi da nkwatl

damatsiri dl gwank

damina d man

damisa w r k

damisar uda j g dl j w k

damo m gba

damshi d ktl r y , nas w

damshi, yi d ktl r yu

damu j ktu, r v nu, s ltu

damuwa ng”n”p , r w wa

damuwa da Wane k ya

danda a t” b b u

dandali ngw p t

dandami g d md”m

danga g l g , k st

dangwali dangw l dankali d nkal

dan ara d d u

dan o anay

dantse damar

danya m wu

Page 7: Hausa-Ngizim Wordlist

212 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

dara d n, d sa = dar

darago d mb tuw

darbejiya n m

dar a m nt‰d

dare d vi , z mtu

dargaza ka no

dari g r f y

dariya g mas

dariya, yi g msu

dasa d bu

dasashi g na

dashe m k k m i dashi tla k

daskare m tu

datsa ”rm

datse d tlu

dau a ny m

dau ar kunne sh g ag

daure ktu

dawa dl”r m, g v”rk = g r”fk dawa (iri) d sh , g g r g du

dayi dl ta uw

demo ura iyya d m k u = d m k tu

denderu g sa

diddigagge p tl , akatl

diddige l w ag

dila d”la

dillali d ll l din-din-din d k”n k n

dinya z”bg

direba d b

dodon ko i g‰ i dogara sh k ru

dogarin tsuntsu d m w

dogo g zb”

doka d dgu

doki d k

doki (iri) z” , b di, b k”li, d”mpu,

dakwt , g nam w , gunya, g v” ,

g v r kau, j” u, k y , kwale

dole doll , t”mi

domin g

don me g g” m˘?

dorina j gum, ng t

dosa t nu

doya dauya p s , dauy

doya (iri) ”rm w

duba gaz , g zau, gw mpi, l unu

dubu d”bu, dam k n m, zamb

dubura d” n , macawi duhu y w = iw

duka bal, cakcak = c cak, cam, d” us,

mak

dukiya d n y bu, l m n, v y

du ushi kust

duma a yu

duman kadar k raur

duman rafi dangw l dundu zh mbi dundumi kw kur

duniya d niy

duri akwshiy k, wiy k

dur usa du

durumi d rmi dusa b ji dushe azh mak

dutse gug yak

dutse (na ado) s y

dutsen ni a v nyi duwu ng dl”gd da

a w n

a(n) m tkam

aga s tu, s ktu

age z n wa u

aki s”s u

akin kaji dakw k

akwara w wu = w. l k = w. g ji ama t”ngu

an baiwa rw ri an dalo ashkiy k = akshiy k

an daudu g nt lm

an dutsen ni a m tkam v nyi an mazarin iyu v”n gw ng r k

an sane sw n m

an sarki main

an tsaka g c k”r k

an wuya g ”k ”k

Page 8: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 213

ana t tau

ango d

anuwa y g n

anye g tla

anye- anye m d n s

ara s ptu

ari danamak, m m

auka m u

auka-ni c le

aukaka s ks ktu

aura t usu = t kwsu

aure datakws , tl utu

aure fuska t nu

auri t was

awiso t m s

aya g yi, k” en

aya da ak n

azu gac e

ebe amfanin gona t k nu

ebe- ebe k m-k um

iba dl u

ibe dangw

iga tlku, s s ru, tl ku

ika nu

ika, ci d gzu

imama d mau

imamme m gb”s

ingishi g”s

inka nku

inya y m u

n odago b ma

orawa r w nu

oyi f‰w = paw , ng a

un u g

unguma gzu

ura su

uwawu b mb kshi, v kshi

F fa? w m

fada garv

fa a tl r

fa a-wuta g r -g zbu, mag ru

fa i d g mu, v gu

fa in rai ‰ m r”m

fa a e garamak

fafa d d m

faffaran dawa b r pe

faifai d”b , d ba b kat, kwad ,

kwado d gwda r wai, l fe

fakara d wa

fakara (iri) b kc i fakara arama k lu

fallasa b za , b˘ e

fama b”d , p” m”sh

fan are lw tu, ‰li fangami pang m

fansa dl gdu

fantsama p n u

fara ngw m, b d tu, ndu, c u

faraía c p ri farar aya gumaw

farar tsutsa t”nt k = r w t”nt k

farar tumfafiya ngwam p r kau

farau-farau mb‰dl

farauta b ru

far e kw u

farfa o s ktu

farfajiya m tik

farfashe j g u [j k u] fargaba gafak , wakaf

fari r w i, bakt , c n, g u ak,

g b ga

fari, yi v ktu

farin ciki r w g”sh , kun , mb” n ,

p” ai farka d man , d w na, g du,

m”r n

farkar g dl dlu

farko s”ku

fartanya b g uji, k ram = k‰l w ,

kwad

faru w k tu

fasa k tlu, k n u

fasasshe gatatlak

fashe u = g u, t tlu

fashi b mb”

faskare dl du, dl b ru, u = g u

faso gan yik

fassara p s ltu

Page 9: Hausa-Ngizim Wordlist

214 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

fata r v k, t m n

fatan, yi t m ntu

fatari s k l

fe e nau

fere p p u, s tu

feren tsamiya b j nga

fesa b z yu, p ru

feshi w ba

fi b ntu, kau

fidda tsammani ma d

fiffike gapt

fifito f fi fifito, yi f f yu

fi a zh y m

fi e c ck k

fili patata

fita v ru

fitar da d u

fitarwa d yi fitila p”t”l

fitina ang ang t

fitsari v au

fulaku shamsh m

fura g u

furau duw t tar

fure p tl y

furen gurjiya y w‰y w‰

furfura nkw

fusata s ktu, sh t nu, tl wura,

tl w tu

fushi g”zh

fuska f”sk , jamp l fyace tl nu

fya e m y

G ga (shi can) s , s t i ga (shi nan) s”n , s u, s u t i = s˘, s˘

t i ga (su can) nd

ga (su nan) nd”n , nd u

gaba dl , g ba, k ma

gaban hankaka gwamba

gabaruwa g v ru

gabas c

ga a t f

ga a (ta kara) d

gada g d˘tu, gad w

gadagi g d g a

gadawa d bab r k

gado gadau = c k le, rak i, wa t

gadon baya g d mb zh m

gadon katako g la = g la

gadu g b”s

ga akuka m z w nyi gafara! ush = ny íush

gafiya g mb g dlam

gagararre ga d mak

gaggafa shikw k

gaggauce w -w

gaggawa jal

gaiwa am u

gajarta g vgunkw n

gajere g vgun = g gwv”n

gaji w tlu

gajiya w tl

gajiyar da w tl”d , w tl”n

galawa t m le

galibu g l”f

gama d mu, kw ptu = kw tu,

n ku, t ku

gama toro katap p

gamba m dlbak

Gambo Gabau

gamji agw be

gammo kw shi ganda kw nd = kw nd

gan a h ha

gane s tu, s n tu

ganga g nga, g nga a a kuf ,

gunduwa

gangan w w i gangar jiki g vu

gangara s n p

gani kau, l unu

ganjar m zh

gansakuka kalangu

gansarwa j g l gantsarwa atl k

ganuwa g u

Page 10: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 215

ganye wai gara d mba, ngalk , tarw

garafuni g d”kíyik

garaje w zg ga

garar shuri c

garara d mu

garaya y k ndi gardama g m ya, k mp k ,

tangwarm

gar i z n m-z n m

gare p p tuw

garga a g b u

garga i g ba

gari apt ,

garke b i garkuwa pa to

garma ng ma

garwashi van, vank ak

garwaya m ksu, t ksu

gasa g sa

gasaya ”mb

gashi y

gashi mara kitso ny ny”k”

gashin tsuntsu y

Gashuwa Ngw gw ram

gaskami g sk”rmi gaskiya j , j wa, ram g tak

gata g l”f

gatari gaw , mauni gatari arami g tl p i gatse m n w

gatse, yi ng tu

gatsika matak w

gauda g˘gal

gau e gw gu

gau en dutse gw gu gugw y k

gau en kura gw gu b dl mu

gauraka g v rak = v rak

gauta kw t w

gawa g v , m ktu

gawayi kwankw sak

gawo gw yu

gayan tuwo sh r = agw l gayar nd mu

gayauna y manci gayya ar , w g n i gaza mb˘tu

gazagi kalau

gazari nza

geburin d d

gefe b k

gemu m ri gero ma

gero (iri) b d i, gw gwa, l w ,

sh y -sh y

gero ja z w k

gero mai gashi g z b dl mu

geza g za

gida m”nd w = w”nd w

giginya kunam

gina n mu = l mu

gindi shi girar biri k yag

girgidi g g d

girgije k r k

girgiza j gj ktu, j g ntu

girma r wau

girman kai ˘k u

gishiri b z

gitta w du

giwa j un k

giwar ruwa gampar m

giya s”m

giyayya ag n n k

gizago k n fu

gizaka d mp w

gizo-gizo arar w

gobe amzh ru = anzh ru

goce gw fu

gode g˘d˘tu

go iya w z

goga masu yayyawu

goma g m

gomiya g mu

gona k m

gora g‰r , gw b

gorango gw ng

gorar ruwa g˘r ra

goro g‰

goruba t t ukur m

goshi d ba k ma

goya g yu, g dvu

goyo g daf goyon baya g daf kau

Page 11: Hausa-Ngizim Wordlist

216 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

guda bal t k

guda (cikin adadai) ay wa

gudi b d

gudu r wau

gudummawa dl m

gu a íya a ai gu e-gu e gaunawu

guga ku p

guguwa ga n”sk

gujiya tuku wa

gulando d kwkwa

gulma d lam = y t k c m = r b r”b

gulmace-gulmace t p ram

gumba tamb zai gumi fau

gunaguni ng ng ( ), r ruwa

gunda k tkut gungume t mt”m

guntsa k yu

gurbi g t” , g r”s, t nyi gur ace g rb zu, t nu

gur atacce gat nak

gurfana pa kufu

gurgu gdu

gurgunta g du, gd tu

gurguzu m sh ya, m íy ri gurji ga ja , ng dli gurjiya k r r u

gurmi g r”m

gurza t su

gusa k y tu

gutsutstsura du

guza g zh n

guzami m g d mb

gwada gw d tu

gwado gw d m

gwa ayi tl tl”

gwafa d ng gu , gafaf w

gwafar tsafi m l k

gwaggon biri bang i gwaiduwa ng v n

gwaiwa nan

gwale mb stu

gwalegwale d k”n k n (k) gwalgwali kw ntal gwame b m

gwamki gask i gwanda gund mas , sh l

gwandar daji ag n ku

gwangwala gw ngw la

gwangwani gwangwam

gwaninta kacau

gwano sh sh w

gwate g dl rmai gwaten hatsi jangwal

gwaten rogo gw ‰z‰

gwatso m g u

gwauro z dai gwaza gw za

gwazarma d˘k k g za

gweba gwaib

gwigwiya g rm u

gwiwa k fu

gwiwar hannu zakiy

gya a gwadan

gya a mai waya aya gud g m

gya a mai tsuguno c˘mai gyambo dlay , matl

gyangya i z ng g u

gyara am, lmu = nmu

gyare m dlgur

gyatsa g dli gyatsa, yi g dlu

gyauro matl”r m

gyazbi daw

H ha! h = h ha

haba! m

habaici m n w

habaici, yi t f t k

ha a g mci ha o g d

hadiri k nam

ha a h tu, n ku, t f”d , t f”n

ha a fa a z bu

ha a e gand g mak

ha ama b mba, g d

ha in kai kw pta a

Page 12: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 217

ha iye ntu

ha u nd g mu

hagu madlaw i hahharba v rk ku

haifu, haifa íy wu

haifuwa yi haila au b i, ga t” a, l wan m y

am i, ta kunu

haka k sau, k s”nu

ha a c u, tlu

ha ar ari r

ha ori y nau

ha ura m tu

ha uri k m , k n di hali h l halitta l tak s”k

hallaka k mb tu

hamata sh k íyuw

hamma f m , h m

hana d ptu

hanci t”n

handama b mba

hanga d g ru, taíyi d

hanji nda

hanjin rago g dl rwai hankaka h k

hankali ank l hankali, yi nk ltu = nk ltu

hankufa m sh shk k

hannu aikw k, am i hanta g”sh

hantsa uwak

hantsi g ny

hanu d ja

hanya d”lp , d vu

hanyar ruwa z nd

har d d , ha , kapa = ha

har abada lambaram, pata-pata

har lahira d”l har yanzu zam

haraji h j

harar b n wu

harara d gdu

harba v rku, v u

harba (da afa) t ku

harbi v yi

har e b d ng l tu = dl utu,

d m”sk nyi, d m”sk”nyi hargagi, yi m gb ktu

hargitse t gdl w

hari b mb”

harija kw nkw l m = kw nkw

har iya dagaz”ry wu

harshe m nyi harshen saniya m rnyik tl

haske w

Hassana Gw gwa

hatsari na

hatsi u

hau g yu, n da , s k mu

hauka au gacuk mak, tl wura

haukace tl w tu, z w ktu

haushi, yi (kare) g du

hawainiya k”nj = k k”nj

hawaye s urai haya i z wuk

hazbiya b gdl

hazi i damb

hazo g b nt nau

hininiya yayi hira, yi s kw kw yu

hoda f‰d

hora mu, t m tu

huce k ktu

hu a p u

hu u f” u

huhu f f

huje z kut hula bb ji, j kuwa

hula maras shafi l”bl p

hunding bar

hunhuna k mpu

hura f tu

hura wuta tank

huta d mafiy

I i wwo

idan g f = g f , kw y

Page 13: Hausa-Ngizim Wordlist

218 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

ido d

igiya z yi igiya tsohuwa nj ug z yi igiyar cibi maskw i iíina gamd dak

ikon Allah d mb r mb

ikon Allah! dl mak S”ku

immerse s.t. hot in water sh yu

in kw y

in ba haka ba b ye

ina nda, raw n

ingarma nga g

ingidi o agaíy u

ingiza sh ksh ktu

inuwa n”nuw

invulnerable, become j yu

Inyamiri ny m”ri inyawara d g dar i iri j”ri irin tumu r i isa b tau, z dau

iska d gwar, kwakwt k, z w k

iska (iri) gw igwai iskanci t k shau

ita at

itace d m

iya d mau

iyaka kw yu, d d”g”ri, iy ka,

mad b k

iyakar gona c nkw pi iyali haula, y l iza r ksu

J ja b u, z ru = z rau

ja hankali z mau

ja ruwa z mtu

ja a g mz”

jagwalgwale c ktl tl nu

jahili g‰

jaje dl w p = dl w p , j b am i jaka j k tl

jaki b d l, kw a

jakin daji k˘ -k‰ o

jakin rijiya g d gul = gw nd l jam ba e ”tluw

jamaía alg , j m , nd w w

jan baki nj”l˘

jan baki bedu z

jan bauje nga maj l jan gwarzo angw zo

janjani g l i = ng l íyi jaraba ja ptu

jariri kul i jarraba gw d tu

jarumi dl gwam, zh gom

Jas T”ld

je ju

je ka ji je ki ji jefa f cu, v rku

jego m w

jela k t”

jemage d mb gay = d b gay , gwagw ra

jera s u

jeri s r”m

ji k mau, yau

jibda jibd

jibi f ag i jigida j gda, kw ikwad

jijita tu

jijiya d zhi jijjiga j g ntu

jika k ka

jika ta íya tlapk k

jiki t k

ji a j c u, dlu

ji a e ga adlak

ji o k p a

ji u dlu

jima s kw kw yu

jimaíi, yi t f yu = t p yu

jimina z m nu

jinga j gw i jingina t nk su

jingine gat”nk sak

jini d”d”m

jiniya takuya

jinjina, yi z zgu

Page 14: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 219

jinke d zu

jira d”m u, d au, ku kus”m, z gu

jirgi j” gi, s wu

jirgi aya d”v r

jiri k”l d

jiya garv ca = garb ca

juji b zh k

Jumaía dl”m w

Jummai Dl”m

juna g tkau, t k

juya m stu, v tu

K ka ka, k , k , k

ka fi malam k fim l m

kaba a duw

kabari u u, ngamz kutkut kabari arami w m b u

kabashu s p d

kabewa g iy u

kabila u u

kacici-kacici ta tl -ta tla, taptl -taptl

kaciya w g s”k, w d

kada ka am

kadafkara d fkar k

kadai d ga

Kaduna D ng m, Nd ng m

ka a n nmu

ka a (miya) k k ru

ka a nono z p nu

ka ai - ka an ap

ka anya k t su

kafa d bu, k mu

kafa a gapt

kafa a-da-kafa a bang -bang

kafarar kunu s w

kafe dad b

kafin d mb = k b = k b n

kafur k p” i kagama k bambam

kago kag

kai a , b tau, c , j”d , j”n , k k ru,

yid , yin , z dau

kai aya a g yi kai ara b k tu = b g tu

kaifi y nau

kajiji j j

kaka k ka, tl r m

kaka-gida g nt m

kakaki g zhi kaki dl

kaki, yi tl u

kakin zuma anay

kakka e g g yu

kakkarai p dl dli kakkarye j g u [j k u], pu

kala b”

kalami t”l m

kalgo, íyaíya b gz iw

kalkaldi kalkald = kwam d”g”s

kalmasa

kalmi t”l m

kalwa kalwa

kam m n

kama g n w , g fau, j bu

kamar k , k , k b

kamata k m tu

kambun baka kw ry k

kan a

kan arawo a ag ak r

kan fakara ku dlo bad

kananzir k l nz

kanari k n i kandum kwaitak

kanjau kanj u

kanju a

kankana p ri kantakara atakur k

kanti k nti kanwa ar w

kanya v” mu

kar dafi k dd fi kar dangi d m -zadak

kara t”suw = s”suw

karambani z gw d

karamiski v wu K kask = v wusk

karan masallaci d nk” d vu

karanta d k u, k tu

Page 15: Hausa-Ngizim Wordlist

220 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

karashiya jung m

karatu d k”

kar a g nu, t pau, w tu

karce k l u, kw tlu

kare j

kare (iri) b‰l , g s

kare ba i da fari d” w

karfa z”

karfasa b gd

kargo aps u

karin kumallo k”tl k mallo

karkandam m camb m

karkarwa j gjak, j gj ktu, k k l-k k l, matlkatlk

karkashi (iri) v”r k d m, b l gdu

karmami tlatlam w

karofi r n

karuwa k‰k w , zaw

karye t tlu

kasa b” , b ku, l u, mb˘tu

kasala k y y

kashe t ku

kashe mutum k nu

kashi kur k, shau

kashi mai tauri m nd”l kashi-kashi j mbi-j mbi = j mpi-

j mpi kashi, ba da dl k tu

kashin kaza j ngw l˘ i kashin mata p p sh w

kashin yawo y wo

kaska v vi

kasko kw y k

kasuwa s”k

kasuwar ran fashi d iy

katanga j g l katantanwa g tantawa

katarshe k nt p˘tu

katsari gash k mak

kau-da-bara w s k

kauci b w k

kauri g d b s

kaushi k sh shi kawai aram, kaw i kawo d d , d n , g y m

kawu b bangam, b bazg r ,

c nd w

kaya kak”r , ka , l”pt

kayar k u = k u

kaza g za

kaza (iri) d kw da

kaza bingi d k ca

kaza wake-wake dla ai kazganya abzh r = abdl r

ke k m

kece tl mp yu

keke k ke

kere kw kurai keso c c

kewaya g tu, v iku

kibiya d g

kibiya babba s k ba

kiciciya k tkut ki a n nam

ki an tsafi d w y

kifi v n kau

kilishi saur k

kimba k”mba

kin ka, k , k , k

kindai k nde

kira uru = ru = r ru = r uru

kirari m ga

kirci k shi kisa t”k

kisan baki, yi z g mu

kishi g ru

kishiya ba, b nc nkw na

kitsa n mu = l mu

kitse ny mi kitso (iri) bi kiwo, yi d wau

kiwon Allah d˘ e

kiyashi r w

ko bi, d , k‰, naÖna, , e, y ye, ye

ko yaya, komin n n y ye

kofi sh y

kofoto k l am

kogi ank

kogo g ri

koíina r w nke

koka nu

kokawa dl g

koma k l ktu, k tau

koma a t b u

Page 16: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 221

koma e b fu

komayya g m r w

kome m˘ke, t mke = t nke

kora r kau, rau

kore tl” ”t koren uda avan k

korijo m s n

kowa t ke = t ye

kowane, kowace t w nke

kowar wake s k m k

koya g gzu, v wu

koyaushe fat w nke

ku k n

kuba sak

kuble k b le

kububuwa ng st w

kububuwar saniya ng st wak tl

kuburarre gatl tl rak

ku ewa g mb ram

kucika m”zb

kucincina p sh sh ru

kudu au

kududdufi wuriy , z” k

ku i d gwda

ku in cizo b wu

kufai g t”

kufta kupt

kujeme g ms”k p”t su

kujera gwaj r = kuj r

kujera doguwa ku s

kuka an, kuk

kuka, yi w du

kukuki mb”k

kul k” ak, l b”

kula da nk ltu = nk ltu

kulakula dlab w k

kul a sh l liy

kulki k mp”l kulki mai arfe k suw

kulla t pu

kulle k b le

kullum kulum = kullum

kuma w m, ye, zam

kumallo k mallo

kumama k s ka wa

kumbura g b mtu, k k lu, tl tl ru,

w su

kumurci kafai, kaf ng tl k r

kun kwa, kw , kw , kw

kunama w ji kunci j”g n

kunika c mc m

kunkuru ayak

kunne gu

kunnen jaki g d w

kunu aku n

kunu ba tsamiya gul

kunun aduwa b b i kunun gero b l nka

kunun gudi gw d˘gul k

kunya tar , zh rau

kunzugu tl ma

kura b dl mu

kuran buzuzu ga

kuranga zam k

kurar uda b dl m juw k

kurar rijiya k ms r ki kuratandu s k sant” m

kur a r vu, t usu = t kwsu

kurciya t tar

kurciya fara bull m t taru

kur a s ttu

kurege k yak

kuregen bisa dlendl n

kurkudu k kud , tarawai kurkunu d zhi kurkyat-kurkyat cikulet-cikulet =

c nk let kurma d kw y

kurmanta d kw y tu = d kw tu

kurmi d s

kurna ku n

kurtu g du, k tu

kurwa k tl m-k tl”m

kurwanga d g”n s

kurya k r y

kusa b ram, d mtau = d ntau

kuskura t ltu

kutsa kai su

kuturta gu d mi kuturu gu dad”m k

kuwa k y , k wa,

kuwwa kuruw

kwabo kwab

Page 17: Hausa-Ngizim Wordlist

222 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

kwa a k mu, t mtlu

kwa e k kku = k pku

kwa ayi k l e, l mi, nd lam

kwa o k r n kau

kwa o (na kunci) ng s”k j”g n

kwaikwaya g gza miy

kwaikwayo s ga

kwaikwayon magana ga miy

kwakkora r rkau

kwakwa kw kw

kwakwasa ng tlng tl kwalaba kwal a

kwalekwale darag i kwana w n , w nu, y w n

kwanaki g k ma

kwance f tku, gavdak

kwanciyar hankali t íyi n”nuw

kwando d ” , l fe

kwankwao g dl dl

kwankwaso gw d ma

kwanso tl kw k r k

kwanta v du

kwanta rafi kwa kwanta = kw kwatan

kwantai, yi g z ru

kwantar s nu

kwantsa ng p c tl = ng c c au

kwara ng r

kwarara g g tu

kwari gw y

kwari (na kibau) g tliyamak

kwarkwata j nka

kwartanci, yi k tu

kwarwa ngatl”n kw k

kwasa-kwasa ng skam gusk

kwasfa tl kw k r k

kwashe ngw u

kwikwiyo kut”

kyankyaso k tl mp r m g n

kyanwa gay m, p tu

kyarkeci d mb dl gu = d b dl i kyarma z p”n wu

kyau b l n, c nd w

kyaure gwamp

kyauro sh lami kyauta v tku = b naf , z g ge

kyifta ido y ptu

aba kwa

abo m k”m

adandoniya sh u

adangare k r g m k

adangare (iri) d mj mja, kwalal‰k

afa z g”r

aguwa k dl m r k

aho at”m k, f w k

ai ayi raf w , tl

ai ayi koma kan mashe iya z”m b”j

ai ayi, yi tl u

aimi m saf y

aimi na zakara g c f s”n

aji kwa kwanta = kw kwatan

a a nika yi dl kwai a ira l t” u

alubale d dl gun = b r aikw k

ane g d”n

an ara ay yi anshi fon, f‰w = paw

ansuwa p r w

anwa g d”n

anwar miji g nwa

anzo wu n k

ara d” , b” k , s k nu = s k u

arago b ku

aramar Hukuma Gangam Cidi arami gangam

arangiya ap w

araya kwa ag

are su

are dangi d m -zadak

arfe y k

arfi awayau

arfi, a arfa g w yau

ari ng s”k, p sh wak, s kam ri arin gishiri ng”l

aro a an

aru ng b tu

arya papiy

Page 18: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 223

asa d” , g gai = g g w k

asaita b mtu

asar Bade Ngw gw ram

ashi aw k

ashin baya zh m” = zh m”k

ato g dl mb m, gu j m,

m r ngw z i aura r gu

aurar tl ru

auri tl y m

awa m yi, nd lam

awance m yikw n

awara y w

aya j j”m

azafin z nkam

azamin goyo k g vgun

azwa k sh t w

era z mau

etare p ltu, s a

eya g du

i k ru

iba, yi d b yu

irare c c w

irga nau

irinjijiya w l w l

ir a b d ng r

irya y k

ishirwa g j

oda ku s siya

ofa m vgi, w su

o i- o i d k K kask

o iya d b k y wu

o on gwiwa da kuf

o on kai kwankw y k

oli arsh shi, asamuw k, m cilinge

olin bishiya leplep

onanne dab k , gabakak

one b ku

osa z t mu

osai e

osar d b y”d

osasshe gawayak = g w yak

oshi w yu

oshiya k p l oshiya (na fid da beli) tla k

ota g ji uda juw k

uda (ir) kwa a

udan doki g y ut k

udan tsando g du m s uy k

udan zuma j w k zhab w , m zhab w

udiji y si-y si ugi p yi = pai ugiya m rm r

uli- uli d nk m

ulla k isu

uma ”t umbo c”kw k

undu m s wu, m s kw k r

undumbala b t nu

ungiya kw pta miy

unzuge tl m u

ura b” b

urdumus k tlp”

urji v r

uru- uru gwagwal-gwagwal urungu kwa ag

urzune gw na-gw n

wace g mbu, z mtu

wai gwai wajaja r n

wa ula k tlk u

wa wa kwa l wa walwa dlan k

wala- wala gwagwal-gwagwal wallo ol ol wanarya g va

warnafi ya

waro k shak

waro (iri) k ka m zam

warya f n

warya arama m ba

warya mara zurfi t mb g l

waryar tafiya d nk lw

wauri m z ba z”m = ku angw m

yala gw j gwai yanda g c f r k

yan yashe tlu

yastu j n d

yaura- yaura kwa

yauri d s p s p

yazbi avari

Page 19: Hausa-Ngizim Wordlist

224 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

L laíasar as

labari k‰ko, l b , n sh k

lada k”ri ladabi kwakwana, lad p

lafa k s mu

lafiya j”r”m, k lappiy , ng

lafta l ptu

laftacce d lapt

Lahadi L d w

lahira l , mazg i laifi aip , wala

laima l yim , nas w

lakata l nk u

lalace mb dl u, tl k tu

lalatacce gatlak tak

lale l l

lallasa z mau

lallashe s fu, s m m lu

lalle lall

lalo ‰l

lamba (iri) c ci k

langaciya dag yag ya

lan wasasshe ga b dlak

lan washe b dlu

lantarki l mta k

Laraba L ab

lardi cidi, dl”gdl k, la d

lasa b tu, p tku

lauje s kwai lauya l y

lawurje m z t k = m z t k

lawushi an k = k n m , k n m = an k

laya daga, mask = masp

layar zana mb ai lebura l b

le e p rshi le a ku

lemu l m n

li o r d o

liferu b l d

lifidi b g

likafani l kkaf

likita l k t

likkafa d w l li a tl gbu

lilo t t l

lilo, yi v w utu

linzami l j m

lisha l sh

Litinin R t r n

litir litt

lo a s l l

lodi l‰d

lofe kwal

lojiya m d ngo

lojiyar maharba m d ngo m zam

lokaci lakwt , sa t

lokacinsa s

losta t b u

ludayi zh nyi lullu a l l u

lullu e s m yu

lulu k ma ank l lungu kund w , dlakw k, m bak

lura y k n

lura da sh lu

M ma m n

maíaiki m w nak

mace am

maciji mb k

maciji (iri) g z , m”mmi ”m”c bai = m”mm ”m”k m bai

macijin mata d gazak

maciyi mat”k

madobiya dl nj

madubi k k t m

madugun ya i waíy íyi ma aci ag m k

ma aciya tl wu

ma ani mat tu

ma auki m k k ru

ma iga arsh shi mafa i m r mu

Page 20: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 225

mafarauci m zam, m z m k,

ng b r k

mafarki s wan

mafarki, yi s unu

magaji mag ji magana ram

magani d m, d ngun, k g n

magariba m g b

magarya kw yu

magaryar kura kw yu b dl mu

mageduwa ma

magirbi d bi magori da n i magudana gu piy

magwas ya

magwatsin kunya d rawai mahaifa m spi mahaifi m íy wi mahauci b kt , s n

mahayin doki masko

mahuri z gu

mai m r k

mai amfani gamp tak

mai arziki b bu baci mai bayarwa mabari mai cimmawa mad g u

mai duba b ci gw mpi mai dukiya mab

mai fito p y‰t

mai gari b”l m

mai gida p t˘ma

mai gulma b bu p”rshi mai ha ama k n m

mai hawa mag yu

mai jego amam w

mai kai dubu g di t lo

mai kishiya mag ru

mai kwabo z ba

mai kwanciya m v ji mai kwando ny ny m

mai iba gadb yak

mai kyaui t f , t”f -t f

mai reno mash lu

mai ro on ruwa d ttam

mai sayarwa mad b”

mai surutu g r m k, m r r w k

mai takaba kushk m

mai toliya m l m baim

mai tsabta j g l

mai tsimi ng˘

mai wayo gag r yak

mai, masu b ci = b bu

Maiduguri He w = Ya w

maimai

maimako s” ”m

maits z mz mtu

maiwa m” iy

majajjewa t wunya

maje kwa atask n

majeni arv

majina tl”n

majinyaci ng f r k

maka c

makabarta r d bak

maka i b ci n nam, d k

makaho dl g = dlug yu

makami b m

makance dl g yu

makanta dl gw tu

makara ng stu

makari bab r”m, k dd fi makasa y si-y si makata z w ci makero kw kw d w , ng s”n

makiyayi makwat k

mako m g

makori maraki ma ale dl g yu

ma ata taka wa

ma eri m zam

ma erin tsuntsu d pk k”mau

ma esu c p m, wadla m

ma iyi makur

ma ogwaro ngu dladliya

ma o o kuc l

ma wabci makap t ma wabo m g eg e

ma wa wafi magwagwdliwak

ma yarwaya b z”ng”lu

malafa g mpam

malam m l m = m l m

malam-bu e-littafi t p t p”t

mamaki aj p

mamaki, yi j ptu

Page 21: Hausa-Ngizim Wordlist

226 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

mamallaki m g nyi mamaye s m yu

man gora m rak g du

man shanu f la

mana b , bay , j , w , e

manda manda

man ewa gw dlag mak

mangala mangal

mangara m nu

mangara da kafa a z zku

mangare u

mangwaro mangw r

maniyyi angwalalo

manjagara dlakw k

manomi maruw i mantuwa p l l

manyanta m r mtu

manzo g z” K kask , m w nak

mara b mb”m, ka fe, m ra,

m sk l tu

mara arfi l kt , s kt

maraba l l

maraici t r k na

maraita t rk tu

mara i ab wan

mararrago nz a

maras gaskiya ji k n

maras tabbas gub

maras yatsu ngw g d m

maratayi d g g”

maraya m r ya, t rku

mareni m m w k

marga sarangai marigayi tl mtu

marina r n

marini m rin

mariri m r r

marka d g y

marka e d tu

marke an m

maro i d k , w w‰m = w‰w‰m

maruci zakk‰j

marufi akwata

maruru gab”rzai marurun ido ng c c au = ng p c tl,

ng p c tl = ng c c au

masa c

masaki m bu

masallaci m sh d

masara masa m

mashi nk l t lo, b‰yo, lam,

dl em = k sh go, n , ng s,

y g g

masifa kud , wakaf

mata am , t

mata mai bin maza olum

mata-maza yas k

matacce g mtak

matacin giya cackw k

matafiyi m r k n k

matakala kw k m

matokari cilke = col em

matoni ashiy k

matsa c pu = c pau, m tu, t m u

matsa-saraki c ta gw ng r k,

ng w íyi matsafi mag r”m

matsatsi tl” ”k

matsattsagi r m

matsattsaku dau, kalany = kal wuny

matse m u, m m u, t u

matsefata akum k

matsefi cap” a

matsiyaci ngud , tlatl w

matsoraci m k l u

mawashi dla t k

mayar k l kt”d , k l kt”n , k tad , k tan

mayawuya g d mau

maye bad , m b d

mayya z”g

maza ka , ka -ka

mazari t”ry kw k

mazauni mamb su

maziyyi tas

mazo m zh

me m˘, t m

mesa kafa

miji m s k

miki k m

mikiya zakwt k

mikiya babba d sh maz mak

mikiya arama d sh g msh y

Page 22: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 227

mikiya arami gamshiya

mi a baki b ri miy

mi e mau = mu

mi o baki b r yi miy

mini = - nai minjirya m d”dd”

minshari dlankw

mintsine du

mishan m”sh n

mita languwa

miya dl gw n

miyar dage-dage gw rabz

miyar kuka dl gwanku, m dl a

miyar lami aun

miyar so arodo kub ru

miyar wake g b b r i, g v v r i mo a m unkwi moka e b fu

moromoro g n m k

mota m”tk , t”ma

motsa r u

mowa an t kau

mu j , w

muciya v”n

mudu g”rg y , k y ngi, s

mugu ga shu, k l d

mugunta z”m k nu

mugunya ankw k

mujiya b”skiy m , d zh

mujiya ba a aring”lp

mujiya fara c wi muku k n

mu amu i agalam, m, g r ya

mummuna ngw n

mun j , j , w , w

munafuki m n f k

munduwa kka

mura daf k murhu v kin

murici z k‰j

murje f rf ru, p rp ru

murtsuka m mtlu

murya w ra

murza b mtu, m m tlu

mushe m gvan

musu ksh

mutane nd w = nd w

mutanen nd

mutanen gida nd k a

mutu bag r bgu, m tu

mutum n n, n n gazg r

mutumin w au

mutuniya n”n g m = ng”n g m

mutuwa m tu

mutuwar jiki, yi ku nu

N n , g , g”, gu, w

na g = g nai, k , k”, na, n , n , n

na farko k” s”ku

na gode s m ba k

na kowa y ke

na wa y

na e dayai , y i u

na e wando k isu

Naira g kw a, L

naka k”c

naki k”k m

nakiya dakw

naku kuk n

na asa task

na asa, yi t sk˘tu

nama tl wai naman kaza g za dab n

namiji g ms k

namijin gasaya g ms k ”mb

namijin ka anya g ms”k p”t su

namijin irya sam w k

namu k”j , kuw

nan r tku

narkar dlu

narke dlu, sh sh yu

nasa k”r

nasara k nas

nasu kaksh

nata kar

nausa z ju

nauyi d kshi nawa k = k nai, naw n

nazari d k”

Page 23: Hausa-Ngizim Wordlist

228 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

nema m ku

neman mata ”ng

nesa p” ”m

ni iy ,

ni a n yu

ninka ptu

nisa d k u, m z mu, p” ”m

nitsar j vu

nitse n yu, íy mu

nka c , c

nki k m, -k m

nku k n, -k n

nmu j , -j , w , -w

noma r wai noma, yi r yu

nomi banw

nono any

nonon kurciya anyig j

nsa g”r

nsu ksh , -ksh

nta gar

numfashi j mtu, mafiy

nuna v ru, n wau, t tku

P Pataskamu Patask m = P”t”sk m

R r , g , g”, ga, gu, w

raíayi, ja nz mu

raba ru, tu

raba fa a rau

rabi t

rabo n b

ra a ma w

rafi gumb k

raga r kau, tl ru

raga ruwa w zu

ragargaza su

ragaya r gay

rage d ptu, k yu, p l tu

rago gwam k = g‰m k, m s uy ,

t n n m n, task n

ragon maza b -b

ragwanci sauy

rahoniya d t”f k, v k u

rai o

rai ore m z w nyik d k

raka g rvu

rake r ke

raki lak k

rakuwa d z u

rakuwa (iri) d m k”na

ra umi dl”k”mau = dl”g”mau

ra umin dawa macak w

rama ga w

rame j w su

rami v k

rana af , g f = gaf

rana tsaka adl yadl ya

randa g r”f, v k n k

rani tl r m

ranta s tu

rantsuwa yin

rara daka ny ny m

rariya r riya

rarraba t u = t t u

rarrafa du

rarrashe s m m lu

rashi n mb

rashin kunya nang”b ko

rashin lafiya d gas, ma y m

rashin lafiya, yi f ru

rashin sakamako v naw

ratse dl du, dl gdu, z bu

rau da r u

rauni l

raushi y m

rawa s w ri rawa (iri) d gw o

rawani r y p

rawaya waya, t taf razana g r u, s ktu

rediyo dl”m = t m

rega s ng y tu, t ng tu

rena m wau, n ng n tu

rena baka p p”

Page 24: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 229

reni nang w

rera (wa a) r wau

reshe gapt

riba tam n

ri i banw

ri in barewa s”níy gad w

riga g , n sh , w rmu, zan i riga (iri) d rb r

rige-rige m m

rigima p s d , tangwarm

rigimamme d dgw m

rigingine g n

rijiya duw

rikici n d

riki a m stu

ri e k yu, ˘tu

ri o, yi tl u

rimi r mi rina d ltu, g j v”

rinar doki zh gzh k mad u

rka c , c

rki k m, -k m

rku k n, -k n

rma era d”m

rmu j , -j , w , -w

roba ‰b

rogo dauy

roji gz d wu, c ca

ro a dl dl yu, m g tu

ro on Allah kkaí

rore t t mu

roriya p mp i roroma dank j gup

rowa, yi ngw su

rozo-rozo d k w rji rsa g”r

rsu ksh , -ksh

rta gar

rtaya dl gu

rubuta g vu = g vu, t nu

ru a e gadl gw ak, gat” ak

ru e dl gw u, t” u

ru a mb l stu

rufa l l u

rufe c mu, r pu

ruga b kw tu

rugurguje p tlu

rujiya m d ngo

ruma fada r m f d

ruman m n

rumbu g dlai rumbun asa b z m

rumfa bak = bag

runguma k yu

runhu ab”rw k

rusa dl rg du

rushe r bgu

ruwa m

ruwa a jallo nak t-nak t ruwa ba i ang j

ruwa-ruwa c m-c m,

kw tlkw , mb la

ruwa, yi g g tu

S sa wu, kw m

saía g d

saba (da) k wau

sabara mashash w

sabo b”r n, k r r

saboda wannan g au

sabunta k r r tu

sabuwar gona cimp

sa a dl gu, kw kwtlu

sa ani gab niya

sa ani, yi nd b ltu

sa xa nd b ltu

sadu ny d ntau

sadu da mace t f yu = t p yu

safiya p” ”k

sai b n = b n”n = b y , s = sai sai dai bay

saifa d p , k t mp

saiwa rau

saíi s

saje g g

saka t u

sakaina dlagwd ru

sakaya magana g n am

sake p ltu, w m

Page 25: Hausa-Ngizim Wordlist

230 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

sakin jiki t íyi n”nuw

sakiya g wu

sa a c kau

sa a zana g unu

sa o sakwt

sallam s l m

sallama s l mtu

salu e k l u

sama d”sk , wak

samira s m a

sammako, yi t w tu

samu b u

sanaía s niy

sananne gazg yak, n˘gat = n˘kat

sanda zaw

sandar íyar gata kur mb”t sanduki s nd k = s nd k

san a b t , p u

san a, yi s m u

sangali ku angw m = m z ba z”m,

m z ba z”m = ku angw m

sanho ta a

sani z gau, z g y

saniya tl

saniya tabare-tabare jamal = ny b

sankace sapto, s a

san o s l i sannu us i sansami t li sansana f unu

sansantawa t k ram

santsi t ng l i sanyi layi, layi-layi sara k rmu

sarari patata

sarauta garv , g rv tu

sarautu Ba de, Ci ˘m , G l d m ,

K call , K igam , W z , Y m

sarewa sh r w , sh la = sh lak daw

sarikutup k k”tl = k ktl p

sarki d g m, m i sarkin zilliya d ma

sasantawa salo

sassabe azab i, z b yu

sassa a s sku, yau

sassarfa z fa

sassauta s˘s˘tu

sata k ru

sau z g r

sau da yawa ganaptak

sauka f wu, z d pu

saukar z d p”d , z d p”n

sauke f w”d , f w”n , w tu

sau i k sk , m , íyale

saura g g zh n, g zau, g v n ,

k k”n i saurara k mtu

saurayi m p”nd

sauri k mpuw i = k mp‰y , l ulau

sauro v d d w

sawu dal s

saya m su

sayar bdu

sha sau

sha (kamar ìsha ayaî) v r”Ö

sha dare m sh to

sha dundu sag b”t sha kai s a

sha nono ngwa -ngw = ngwamngw

sha ra a m”t”k s

sh -biri wak -y‰

sha-huda c ncin

sha-kauci c ncin

sha-mai sh m y

shaíawa, yi m ng tu

sha a w bdu

shafa z wau

shafe s spu

shagali ng”m

shagiri g d m

shaho dank

shaho (iri) k d

shaho babba dank j mp m

shaho fari nd kkwin

shaho mai sauri dank k d r

shaida shaid = sh ida

sha e s tu

sha uwa g t ”k = g t”k

shamuwa ng r ru

shan fate s page

shan ido d kw

shanshani nz mi

shantu j ltu

Page 26: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 231

shanya r nu

sharai j jin g lo

share k su

sharewa sh la-sh la

shariía sh iy

sharif sh ip

shasshafa s p p ru

shasshawa g v

shasshekara m n nu

shata kw tu

shawara m wu, nj me , sh w ,

sh nk rin, t m le

shawarta sh w tu

shaya d yaw

shayar d u

shayi sh y

shazumami s ma ri shebur k t mpa

she an l f

shegantaka t k shau

shege b b l

Shehu Sh p

sheji (doki) waya

sheka sak

shekara man, m nu

shekaran jiya g ft tiyu

shekararre gamanak

she a tl r yu

shela k gal

shi ac

shi ke nan any = niy

shida z d

shiga t fu

shiga sharo ba shanu g g z

shigar t f”d , t f”n

shikenan d ci shimfi a p tu

shinge darag , d da , g g i, p da = f da

shinkafa gw s ma ri, sh nk pa

shiri sap

shirinya s su

shiru, yi b z mu

shirwa gazab

shirya k s mu, s rmu, s p tu

shisshigi l m- l m

shu i p lla

shuka z g mu

shuwaki m d v r k

sida f rak j

siffa g n w

silifa t ng l pet sirdi s di siriri gaj w sak

sirki p l m

siyaki gadam zai so nci, ntau, nt tu

so ale z z ru

soja sk bu

soka dl pu, z ktu

soko atl

soro kud md m

sosa tl u, z zgu

sosai nkat

soso kw tla

soya k uyu

su aksh

su (na kifi) s wa v n kau

su wa annan j ndau

su Wane j

su, yi sh yu

subhana! s ban

suda akwasu

su e s u u

sujada nakwana

sukari s”k

sukuni m n wa

sulhu salo

sulhu, yi s l˘tu

sulke kum k mi, s lke = s lge

sullu e b d gu, g mbu, s lp u

suma y n u

suna dl gun

sunan mace nja, Aps n, sh ,

t wun , C nd w , D l = L w ,

D ji = D ji, Damaz i, D w z ,

G dant , G z zai, G lk y ,

G nk y u, J juw , J j , K k ,

Ky llu, M l k , Nab m, Ny b ,

P sam, S”k -anciy , S ma, Shak = Shat , Sh l bai, Sh wa, Wur w ,

W w , Z a

sunan mace ko najimi anj m

Page 27: Hausa-Ngizim Wordlist

232 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

sunan mace ko namiji g w , Al mpi, B zh k, B f = B h , B r n”nsk ,

B˘ri, D mz , Dab , D b w ,

D fiy , D r ma, D wan ng ,

G l unai, G z bu, Gw b , J d ,

J j , K n nc bai, Kw c r nd ,

M l m, M j , M l , N b bai, N d wu, Nak r bai, N l w ngu,

N m y , Nar nt m, N y k wu,

Z g nai sunan namiji y bai, ya,

g d m, Al mbaz m, Al mb ci, ncinai, r n”ns k , Ar g”sk ,

At y ye, B”nd , Ba k , B w ya,

B c , B lan, C nai, D nda,

D g m, D kask , D l , D mb ,

Dangari, Darsh , D r z , F t ,

G m , Gab kau, G b t , G i, G s ki, G sh w , J j , J l ,

J mj m, J t , K k u, K n”nsk = K n”sk , K ntap , K t i, K n”z gat m, M kwai, M m d ,

M au, Nag fau, N m yand ,

N nai, N r b u, N b ,

N b w ra, Ny k , R mn”nsk = R mn”sk , Tl kumnai, V”ng m,

W mai, Y b , Z gak”r ,

Z gan”ns k = Z gan”sk

sungumi g r fu = g r vu

sunkwiya g tku

surfa s p u

suri k s”

suruka s urak

suruki s urak

surutu r r u

sussuka ku

T ta g = g nai, k , k”

ta (na korar dabba) ta

ta zo ta wuce asasa

taíadda tag”dl w

taíaziyya dl w p = dl w p , j b am i

taba t b

tabare-tabare m zh -m zh

tabarma b c , b ci = b ci am i, b ci l”fi , b ci m miya iw ,

g jinj ri, ku li tabka mutuwa gdl mu

tabki gad

tabo mb l

ta a c u, l ntu, ng lte = ng le,

t mbau

ta a-ni-in-mutu ga shu l ntay

ta arya aw k

ta i l nt

ta o dapd p, t”lo, t o

tace c cku

tafarnuwa tam w k

tafasa r p u, t ”sa

tafashiya mag dl mba

tafi z rmu

tafi, yi tl pu

tafin hannu d”bag am i, patlag am i tafiya b w , r kan

tagumi dl w p = dl w p , j j”m

tagwaye m y yin

taiki s”lk m

taiki arami kayiwa

taimaka b n tu, l tu, t im k tu,

t mbau

taimako b na

taka k”c , t k u

taka a bado c ga

takalmi balk , s‰n , wanga

takalmi (iri) k t p” a

takan a ang b

takan ar giwa amb wag v ji takarda kakkad , tak da

taki k”k m, r gzhi takobi k sak

taku kuk n

takura k yu

takwara c b”n

takwas dand f” u

ta ama m ya = m yi ta ama, yi ktu, v u

talala z r

Page 28: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 233

Talata T l k k

tale-tale g m nci gag y

talotalo t lot lo

tamata g m

tamba gad m s = gad m s

tambari tamb l tambaya t tlu

tambayayye gaj yak

tambo ng z t

tamu k”j , kuw

tana zh”bzh b

tanadi k nc”k

tandara ngwa -ngw = ngwamngw

tanke ntlu

tankolo sak rm s i tantabara b ri tantakwashi tl tara c cpu, c ptu, ku k vd

tarar d mau, t sau

tararadaddi c”n

tarauniya atakur k

tare d g u, k ptu, t sau

targa e, yi g tlu

tari dl

tarihi l b

tarko gan, as ta, k mb d , k l, s i, z g au

tarkon era ngamb ak

tarkon tsuntsu t m ma

taron dangi ng m y

taron dangi, yi ng mu

tarsatski d tl wu

taru c cpu

tarwa a b b rakk m

tasa k”r

tasbaha c zbi tashi tlau, tl yi tashin zuciya, yi s pk u

tasu kaksh

tata kar

tatata n n ne = t t te

tatsa w nu

tatsuniya z”nz n

tattabara y wa b ru

tattauna z ntu

tattsafe kaba p stu

tauna r m u

taura agwd fu

tauraro g”sh u = g”zh u

taure ay k, ayak-tl k

tauri g d gu , g u ak

tausa c pu = c pau

tausayi k nj”n = k nj n , mug r m

tautau taut wa

tawa k = k nai te a m d”b”

tinkiya t m ku

tinkiya tsohuwa d na

tinkwiya d ng dlu

tinya ng dl ge

tiriri gamb r”kr”k

tirke w yi tiyata si tofa ll tu, t pku, t pku

tofu w yu

toka b”b”t tokara t n su

tona b dlu, z u

toshe d n u, d su

totuwa k ungudla

tozali sant m

tsa s s k

tsaba ay wa

tsabar ku i y wa d gwda

tsabura f u

tsada dand nu, ta w”nd w , s da

tsafi g r”m

tsagagi t”nt s

tsaiko s g

tsaka m ks u

tsakanin w t

tsakar dare d” t (kuk) tsakar gida gand vu, patl

tsaki angaya, yi, s -m”sh”nu,

sh sh ri = sh sh ya = mb z m

tsakiya gad v , s kiy

tsakura c k mu

tsakuwa mbau, k c

tsalle j ” a

tsalle, yi k t ru

tsame s wu

tsami zh m

tsamin gwauro zh m-t k ri tsamiya m”sh”n

Page 29: Hausa-Ngizim Wordlist

234 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

tsamiya anye anj lm

tsamiya mai za i l l w

tsamiya shekararriya t ntar s

tsamiyar biri m”sh”n v ji tsammani t m (d ), t m n

tsammanin, yi t m tu

tsana ng ptu

tsanani d r ri tsani d g”n s, zam k

tsanwaka k l w

tsanya c i, g nd v r k

tsara k l ma

tsaraba z g ge

tsare c r ptu, m yu

tsari ri tsarnu t k kin w”nd w

tsata kam ny

tsatso gab kug u

tsatsuba c kai = c ki tsattsama gam fak

tsaure r y k

tsautsayi s us u, taj f

tsawo d t

tsaya u, reu

tsayar ”d , ”n

tsaye d íyi, gatlak

tsefe s p u

tsegumi nyau

tsegumi, yi tu

tsere v ru

tsidau k y y

tsima gu u

tsimi k p a

tsine

tsingaro g j , j le

tsinkakke gagadak

tsinkaya d g ru

tsinke dl du, g du, g du

tsintsiya íyuw

tsintsiya mai laushi íyuwa l ma

tsintsiya tsohuwa d kwcakc

tsintsiyar damina g t b i tsintsiyar gona íyuwa k sa k m

tsintsiyar juji íyuwa k sa b zh k

tsintuwa b yi tsira g mbu, r mau

tsiraici ngw l de

tsire ad b , c re, tl w d b

tsirgagiya ang z = ang s

tsirkiya ukw k

tsiro v ru

tsirta c u

tsirya k˘ i tsitaka sh taka

tsiyace g r ku, tl wau

tsiyaya w zu

tsiyaye ktu, zh tu

tsoho g m n , gazg r , gw ng r k = gw g r kau

tsoka dug l tsoma baki su

tsorata k l wu, m w yu

tsoro kal u, m rwai tsotsa p u

tsufa g ru, g zg r tu

tsugune j˘kul l k

tsuliya v kshi tsumangiya ku p k

tsumma d n , z ap

tsuntsu (iri) b r k lik li, c c v”r ,

d fk k”mau, d w w , d d d , p ri tsuntsun t

tsuntsun maharba g˘ i tsuwawun zaki anyik j

tuba t ptu, t b

tubani l mb

tubanin dawaki gw nik d k

tu e r ntu, s ltu

tudu z g wu

tufafi k c m

tufaniya ma mba

tuge z zbu

tuje bad

tuka lifa t rmu

tukuna d go = d go

tukuno t k no

tukunya d w i, d w b n , d w dl gwan, d w g d v , d w gw rabz

tukunyar miya d kura

tu a t nk u

tu a igiya n mu = l mu

tulu-tulu aday u

tuma v u

Page 30: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 235

tumatir t m t

tumbi b zhi, p kcip kci, t mpi tumbu i k na

tumu v a

tun t”n

tun zamanin da t d w

tuna t nu

tunani k r r”m = k r ram

tunar m g eg e

tunfafiya p r kau

tunjere gad gur

tunku s w n

tuntu d b b , tuntu

tuntu a c u

tuntu e ku t m

tura d bau

turare t sh n, kimba g zbu

turaren wuta ab s, l t ture aug l la

turmi t”m

turu canc s = kwalalai, d”mb l, kwalalai = canc s

tururuwa m y k w

tusa w íyi tusa mai diri kw kw k

tushiya c luwa

tuta l n = lan

tutsu kw ry k

tutu b t = butt

tuwo m s na

tuwom biri k t” b”dl”m

tuwon wake d mb lau = d mb l

U uba f”k

uku kwan

ulu m s

ungozoma m w t

ungulu d sh u

unguwa v d

usur y

uwa m i, y nyi

uwar hanji b z”ng”lu

uwar hatsi m g u

uwargida m j y

uwaye m wa

W wa gazg r , t i waíazi w z k

waccan s wu, s wu t wu, t wu

wacce t w n

wada f yin, w da

wadata c l u

wadiyyi mgwai wa ancan nd wu, t wu

wa annan nd”nu, ndau, t”ku = tku

wa anne t w n

wa ansu ag i, g fk i, j g p

wahala b‰n , k b n

wahalar t l u

wai d , m

waina s n s n

waiwaiya p mu

wajabi waj p

waje far , v d

wake a d w = r d w , j ga , m”sko p”l t

wake anye k wu

waken damo w íyi m gba

wa a ruw

wal iya w

wancan s wu, s wu t wu, t wu

wanda m w = m , w = w m

wando w ndo

wani ag i wani abu b

wanka, yi v yu

wanke c ltu, v yu

wanke tukwane s s u

wannan s”nu, sau, s tku, t”ku = tku,

t”nu

wanne t w n

wanzami d r d”r

Page 31: Hausa-Ngizim Wordlist

236 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

ware p u

warhaka y g = y g tku = y g n = y g n ngu = y k sau

wari fon

warke ng tu

wasa k k n , k w , n au = n au

wasa (iri) d d ye

wasan anen miji k s r”k

wasan anwar miji g nw

wasan langa j kkwa

wata ag i, t a

wata ila d wanang = wanang , wanang = d wanang ,

y g n ngu

watsar mb zu

watse ga ”mb zak = ga ”mb zak,

t tlu, w yu

wawa b”lk n, gad w nak, k k ,

tl kum, z˘ri wawan rafi z˘ri z” k b

wawan sarki b ci dl rb d

wayar p ktu

waye g r yu, p ktu, tl nu

wayo g r y

wayo! y m i = y w i wofi p mp r p˘tlo, zh mp lk t

wuce n tu

wuji-wuji m” iy w

wu a audu

wulakanta b z tu

wuni n w , n wau

wuri r i, r , r tku, r t wu, wur

wurin r w

wushi w l w l

wuta ak

wutar kargo aka aps wu

wutsiyar ido shing l

wuya t”t , w ra

wuyan damo t ttakw o

wuyan hannu d aikw k

wuyan afa w ra z g”r

Y ya gazg r

yaba g dl u, s k tu = s k tu yabanya kunco

ya a k l u

ya e dak”l

ya iya ary wu

yafawa t b

yafe t ptu

yage ru

yaji gwdu, b t r

yaka, yaki yen

yakuwa ras

yakuwa fara kw tla

yakuwar daji íy

ya i zh

yalo y lo

yalwace b mtu

yam uru ny m gud g m

yamm d k ma

yamma ad wau

yammaci dl ma

yamutse s tu

yanga m e, v r riy

yanga, yi k ptu = ng y tu,

gdl u, v u

yanka z yat, z du

yankan Allah z d ura

yanke gad , w du

yanke da lauje tl ptu

yanki cidi yankwane l ks nu, z n u

yan wana f ntu

yanyawa aday u

yanzu g s”sku

yara m mau

yarda d y , k s ktu

yari balam, kuy g ag , kwata • yarinya w”ny

yarinyataka wunyakw n

yaro m y m

yarontaka m y mkw n

yashi ais u

yatsa aikw k, gurb k

Page 32: Hausa-Ngizim Wordlist

Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci 237

yatsa, aramin g ji yatsu zh gw t yau g sku

yaudara b b tu, l v tu

yau i k l

yaushe fat w n

yautai l v tu m kw t k

yawa g wa

yawa, da l”bd

yawaita n ptu

yawon banza galawa = ga e-g

yawu n w”k

yaya n n

yaye tl rmu, tl ru

yayi l m = tl m

yazawa a

yi dl mu

yin ciyawa ng tl n

yin kashi mb s

yoyo, yi yau

yum u r b

yun ura t n su

yunwa l mlam, may

íY íya w”ny

íyammatanci dababkinkw n

íyan tsaki k tlai íyar giji shik t”m

íyar randa gamíyaíyi = w ku = ng ku, ng ku = w ku = gamíyaíyi

íyar shara fara gamd m

íyar shara shi iya zan g b r k

íyar tsana t tam

íyar wuya g ”k ”k

íyaíya yi, k tlai íyaíyan bishiya yi íyaíyan orawa f f wa, j , kw nga

Z za y /ya / zabira kumb”ra

zabo z b nu

zaga n ngu, sh yu

zago m k”s

zaitun z t n

zakara g skam

zakaran e uwa k ry -k”ry

zakaran wuya anj m

zaki jagadlau

zaki! (gaisuwar sarki) D n ! zakka nyim kunu ka

zaku a s pku

za ami a jal, z p”n wu

za i d”n”mn m

zal e ng kw k

zalunta z l mtu

zama mb s

zaman banza ng tl n , tuk

zaman makoko k m g n u

zamani z m n

zame z bg u

zana gadl , g vu = g vu, n u u,

s l m, t nu

zance s m na

zane m k ru, p pa

zane (iri) g nj am

zangarniya z mb

zangarniya ba hatsi t s”n k

zanta z ntu

zanzaro ng v vi zaraidu ng p z i zare g zan, p l u

zariya mb r

zarto g j go

zauna dl au = dl u, mb su

zaune damb s

zaurance ng sh b ram

zaure t

zawo z wat zawo, yi z utu

zaza g zai zazza i g vu

Page 33: Hausa-Ngizim Wordlist

238 Tsarin Kalmomin Hausa-Ngizimanci

zina t pai zinariya d n

zirman dlab w k

zo d u

zobe gw b , k yu = kw yu

zogale z˘g l ganj

zomo v d

zuba pau

zuba hawaye g tu

zubar t pku, v ngu

zuciya g”sh , gazaf

zuffa fau

zugazugi k to

zuma am zhab w , m zhab w ,

zhab w

zungura sh shku = sh shku

zunguru z ng u

zura g b du, r kau

zurfi p” ”m

zuriya ng d m

zurta z b b yu

zurtu t msu

zuwa ny , ya, yad , yan

zuwo gany