Hoe kan de stadsmonitor bijdragen aan een efficiënte en
effectieve overheid?
VVBB, 5 juni 2009
Guido Decoster Agentschap voor Binnenlands Bestuur
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 2
Inhoud
• Positionering lokale besturen• Rankings? • Stadsmonitor als stimulans • Conclusies
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 3
Positionering lokale besturen
Overheid: samenspel van bestuurslagenPerceptie burger: overheid als geheel
Lokale besturen: basis, dicht bijbevolkingGeen efficiënte overheid zonder delokale besturen
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 4
Lokale besturen
- eerste lijn- direct contactInzetten op kwaliteit lokale besturen
Rol, ook in Pact 2020Bijdrage administratie aan Vlaamsregeerakkoord:Partnerschap ten bate van eindgebruiker
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 5
Dé lokale besturen?
• Diversiteit in omgeving• Diversiteit in beleid
• Stad-platteland-stadsrand• Industrieel-agrarisch• Grote-kleine oppervlakte
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 6
• Groot-klein aantal inwoners• Hogere-lagere inkomens • Woningbestand: villa’s, huizen,
appartementen• Residentieel-toeristisch
• Vergrijzend-demografische groei• Autochtonen-allochtonen
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 7
Autonome beleidsruimte
• eigen beleidskeuzes• democratische legitimatie• binnen grenzen van het recht
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 8
Rankings lokale besturen
Beperkte bruikbaarheid
• SBOV – Steven Van Roosbroeck (KU Leuven) en Wouter Van Doren (U. Antwerpen)
• 8 onderzoeken (Itinera, De Borger&Kerstens, Geys, NIS, Grootste Buurtonderzoek, Test-Aankoop, Unizo, Indigov)
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 9
Onderzoeken “aspecten” van beleid,indicatoren• verschillende posities in verschillende
rankings• niet significante verbanden tussen
indicatoren
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 10
Conclusies SBOV
Goed bestuur:- relatief onsamenhangende dimensiesHét goed bestuur bestaat niet- politieke keuze, bestuurlijk beleid- hangt samen met aard en grootte van
gemeente- en het leggen van beleidsaccenten
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 11
Performatie-indicatoren
• wachttijd document
• openingstijden
• kostprijzen
• inhoud informatie, bv. via website
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 12
Sturende Vlaamse overheid
Vlaamse overheid vooral intermediair• Kaderscheppend• Voorwaarden creëren voor efficiënt en
effectief bestuur- juridisch kader (GD- NPM)- financieel draagvlak
• Respect voor autonome beleidsruimte
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 13
Sturen op kwaliteit
• Informatie en ondersteuning- Website, elektronische nieuwsbrief
- Vorming, publicaties
- Data voor benchmarking
• Samenwerking met Studiedienst VR
• Lokale statistieken
• Jaarbeeld ABB
• Stadsmonitor
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 15
Stadsmonitor 2008
• Samenwerking ABB (team Stedenbeleid) en Studiedienst VR
Doel:•
strategisch beleid stadsbestuur beter onderbouwen via input voor strategische planning en beleidsprogramma’s
•
debat in stad stimuleren in functie van beleid
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 16
• Monitor voor opvolgen van ontwikkelingen in de steden
• set van indicatoren: evolueren steden in een meer leefbare en duurzame richting?
• geen prestatie- of effectmeting maar maatschappelijk relevante evolutie voor beleid
• zowel web- als boekversie
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 17
• Objectieve gegevens én perceptie
• 129 indicatoren
- databanken: bv. SVR, VDAB,
Dep. Onderwijs, steden- survey voor aantal indicatoren
mening van de stadsbewoners staatcentraal
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 18
Dataverzameling survey Stadsmonitor
• Schriftelijke bevraging “Thuis in de Stad”• 31.649 steekproefeenheden• 15.195 respondenten (48 %)• Betrouwbare resultaten • Gewogen databestand, representatief
naar geslacht en leeftijd
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 19
Overzicht indicatoren
Domein/principe Aantal
1 cultuur en vrije tijd 20
2 leren en onderwijs 10
3 ondernemen en werken 20
4 veiligheidszorg 10
5 wonen 11
6 mobiliteit 5
7 zorg en opvang 22
8 sociale principes 8
9 natuur- en milieubeheer 8
10 fysieke principes 7
11 institutionele principes 8
Totaal 129
Aantrekkelijke woonstad Leefbare buurten & wijken
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 21
Thema “Wonen”
• Leefbare en duurzame stad: aantrekkelijk om te komen wonen en te blijven wonen
• Stimuli: gezonde en aangename, (verkeers)veilige leefomgeving, aantrekkelijke betaalbare woningen, divers cultureel en recreatief aanbod, kwalitatief onderwijs en kinderopvang, breed sociaal leven, open en communicatief bestuur
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 22
Stadsvlucht gekeerd
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
HasseltOostendeAalst
St.NiklaasRoeselareAntwerpenGent
LeuvenMechelenTurnhoutKortrijkGenk
Brugge
1996-1998 1999-2001 2002-2004 2005-2007
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 23
De steden winnen aan aantrekkingskracht, maar verliezen nog steeds jonge gezinnen
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
HasseltOostendeAalstSint-NiklaasRoeselareAntwerpenGent
LeuvenMechelenTurnhoutKortrijkGenk
Brugge
migratiesaldo (2004 - 2006) migratiesaldo jonge gezinnen (2004 - 2006)
Tevredenheid over de stad, Fierheid, Netheid en Uitstraling
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 25
Fiere en tevreden inwoners
50
60
70
80
90
100
Leuv
enBru
gge
Hasse
ltGen
tOos
tende
Roese
lare
Genk
Sint-N
iklaa
sMec
helen
Turn
hout
Kortri
jkAntw
erpen
Aalst
tevredenheid stad fierheid stad
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 26
Netheid en uitstraling stad kunnen voor heel wat inwoners een pak beter
30
40
50
60
70
80
90
100
Hasse
ltBru
gge
Leuv
enGen
kSin
t-Nikl
aas
Roese
lare
Oosten
deMec
helen
Gent
Kortri
jkAals
tTu
rnho
utAntw
erpen
netheid stad uitstraling stad
Tevredenheid over aanbod voorzieningen op stadsniveau
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 28
Stadsbewoners kunnen naar hartelust winkelen en ontspannen in hun stad
30
40
50
60
70
80
90
100
Hasse
ltRoe
selar
eOos
tende
Genk
Sint-N
iklaa
sLe
uven
Brugg
e
Gent
Turn
hout
Antwerp
enAals
tMec
helen
Kortri
jk
Winkelvoorzieningen Horeca Uitgaansmogelijkheden
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 29
Tevredenheid over cultureel aanbod groot Tevredenheid over sport en recreatievoorzieningen verschilt sterk tussen 13 centrumsteden
30
40
50
60
70
80
90
100
Hasse
ltTu
rnho
utRoe
selar
eBru
gge
Sint-N
iklaa
sGen
kKor
trijk
Leuv
en
Gent
Meche
lenAntw
erpen
Oosten
de
Aalst
Cultureel aanbod Sportaanbod Recreatie voorzieningen
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 30
Tevreden buurtbewoners, maar netheid
blijft heikel punt
30
40
50
60
70
80
90
100
Leuv
enBru
gge
Hasse
ltRoe
selar
eSin
t-Nikl
aas
Kortri
jkTu
rnho
utGen
kOos
tende
Gent
Aalst
Meche
lenAntw
erpen
tevredenheid buurt groenindruk contact in de buurt netheid buurt
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 31
40
50
60
70
80
90
100
Leuv
enAntw
erpen
Oosten
de
Gent
Brugg
eHas
selt
Meche
len
Genk
Sint-N
iklaa
sKor
trijk
Aalst
Turn
hout
Roese
lare
tevredenheid openbaar vervoer voldoende parkeergelegenheidonaangepaste snelheid in verkeer
Onaangepaste snelheid verkeer voor helft inwoners buurtprobleem
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 32
Leefbare buurten, doch met aandacht voor een meer kindvriendelijk klimaat
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Oosten
deBru
gge
Leuv
enHas
selt
Antwerp
enRoe
selar
eKor
trijk
Genk
Gent
Turn
hout
Meche
len
Aalst
Sint-N
iklaa
s
Speelruimte in buurt (<400m) Voldoende speelvoorzieningen(<12j)
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 33
Leefbare buurten, doch met aandacht voor een meer kindvriendelijk klimaat
0102030405060708090
100
Brugg
eOos
tende
Leuv
enHas
selt
Genk
Kortri
jkRoe
selar
e
Gent
Sint-N
iklaa
sAntw
erpen
Turn
hout
Aalst
Meche
len
Jeugdvoorzieningen in buurt (<1000m) Voldoende jeugdvoorzieningen
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 34
Leefbare buurten, doch met aandacht voor een meer kindvriendelijk klimaat
0102030405060708090
100
Roese
lare
Kortr
ijkBr
ugge
Hasse
ltSin
t-Nikl
aas
Antw
erpen
Genk
Meche
lenOos
tende
Gent
Turnh
out
Aalst
Leuv
en
Voorschoolse kinderopvang in buurt (per 100 kinderen)Voorschoolse kinderopvang in buurt (<1000m)Voldoende kinderopvang in buurt
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 36
Conclusies
1. Vergelijken, niet oordelen
informatie aanleveren die steden toelatente vergelijken rekening houdend metomgevingsfactoren en lokale beleidsinvulling
geen “evaluatie” of beoordeling wel“indicatoren”
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 37
2. Beperktheid stadsmonitor
- 13 steden – 295 andere gemeenten?- arbeidsintensief- tijdsinvestering- kostend- nut stijgt met tijdreeksen- cijfers interpreteren
Bv. uitbestedingen, oprichten agentschappen
Agentschap voor Binnenlands Bestuur 38
3. Stadsmonitor als meet- communicatie- en leerinstrument
•
Stedenronde in colleges enmanagementteams
•
Informatie leidt tot beleidsreflectie•
Oproep beleidssectoren: info verzamelen en terugkoppelen
•
Samenwerking met Studiedienst VR