İmalat Sektöründe İşbirlikleri ve Yenilik
Prof. Dr. Gündüz UlusoyTÜSİAD-Sabancı Üniversitesi
Rekabet Forumu Direktörü
II. KOBİ’ler ve Verimlilik Kongresi2-3 Aralık 2005
Ceylan Intercontinental, İstanbul
İMALAT SEKTÖRÜNDE İŞBİRLİKLERİ VE YENİLİK
KAPSAM
İşbirlikleri
Yenilik - İnovasyon
Dış Ticaret
İMALAT SEKTÖRÜNDE İŞBİRLİKLERİ VE YENİLİK
KAPSAMGerek İşbirlikleri gerekse Yenilik-İnovasyon konuları burada
irdelenirken TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu (REF) olarak tamamladığımız veya halen sürdürmekte olduğumuz projelerimizin sonuçlarını mümkün olduğunca paylaşmaya çalışacağız. Bu projelerimiz şunlardır:
1. İmalatta Yenilik 2004/2005 Araştırma Projesi. [Proje Ortakları: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi (REF)]. (tamamlandı)
2. Avrupa İmalatta Yenilik Araştırması 2004 Projesi. [Proje Ortakları: Almanya (Fraunhofer Enstitüsü), Avusturya, Fransa, Hırvatistan, İngiltere, İşviçre, Slovenya, Türkiye (REF).] (tamamlandı)
3. SMEexcel Projesi - Sektörel Kümelerdeki KOBİ’ler İçin Strateji Geliştirme Projesi [Leonardo da Vinci Programı kapsamında destekleniyor. Proje Ortakları: İrlanda, Polonya, İskoçya, Litvanya, Türkiye (REF).] (devam ediyor)
Bu projelerin ayrıntılarına www.ref.sabanciuniv.edu’dan ulaşabilirsiniz.
SMEexcel ORTAKLIĞI
Dissemination Manager
CME
Development Manager
CSM
Validation ManagerTusiad
Research Manager
SNS
Pilot TestingSmiths
Localisation Manager
IMIK/OTI
Exploitation / Accreditation
NITL
SME User GroupElectronics Scotland
SME User GroupPolish Welding Chamber
SME User GroupBEYSA
SME User GroupsSNS / Tsunami
Catalyst Enterprise Ireland
Catalyst Society for Strategic Management, Innovation and Entrepreneurship
Catalyst Shannon Development
Pilot TestingLitho
Pilot TestingSercom
Pilot TestingFarel
Pilot TestingMotgum
Catalyst Scottish Enterprise
Project Manager
SNS
Dissemination Focus
ITI
Kaynak: SMEexcel Projesi, 2005
İŞBİRLİĞİ SÜREÇ MODELİ
IDENTIFICATION
FORMATION
IMPLEMENTATION
EVALUATION
Gate 2
Gate 3
Gate 4
Gate 5
ATTRACTION
Gate 1
Kaynak: SMEexcel Projesi, 2005
REKABET UNSURLARI
Kaynak: Ulusoy, G., Çetindamar, D., Bulut, Ç., Yeğenoğlu H., İmalatta Yenilik 2004/2005, TUSIAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu, Istanbul, 2005.
REKABET GÜCÜNE İŞBİRLİĞİNİN KATKILARI
Kaynak: SMEexcel Projesi, 2005
İŞBİRLİĞİ AĞLARININ ÖNEMİ
Kaynak: SMEexcel Projesi, 2005
İŞBİRLİĞİNDE BULUNMA NEDENLERİ
Kaynak: SMEexcel Projesi, 2005
İŞBİRLİĞİNE KATKILARINIZ
Kaynak: SMEexcel Projesi, 2005
İŞBİRLİĞİNDE ORTAKLARINIZDAN BEKLENTİLERİNİZ
Kaynak: SMEexcel Projesi, 2005
METAL SEKTÖRÜNDE İŞBİRLİĞİ YAPAN FİRMALARIN İŞBİRLİĞİ YAPTIĞI ALANLAR
Kaynak: Ulusoy, G., Çetindamar, D., Bulut, Ç., Yeğenoğlu H., İmalatta Yenilik 2004/2005, TUSIAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu, Istanbul, 2005.
DİĞER FİRMALARLA İŞBİRLİĞİ UYGULAMASI OLAN FİRMALAR
Kaynak:: Ulusoy, G., Çetindamar, D., Bulut, Ç., Yeğenoğlu H., İmalatta Yenilik 2004/2005, TUSIAD-Sabancı ÜniversitesiRekabet Forumu, Istanbul, 2005.
ÜNİVERSİTELER VE DİĞER ARAŞTIRMA KURULUŞLARI İLE YAPILAN İŞBİRLİKLERİ
Kaynak: Ulusoy, G., Çetindamar, D., Bulut, Ç., Yeğenoğlu H., İmalatta Yenilik 2004/2005, TUSIAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu, Istanbul, 2005.
ÜNİVERSİTELER VE DİĞER ARAŞTIRMA KURULUŞLARI İLE YAPILAN İŞBİRLİKLERİNİN TÜRLERİ
Kaynak: Ulusoy, G., Çetindamar, D., Bulut, Ç., Yeğenoğlu H., İmalatta Yenilik 2004/2005, TUSIAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu, Istanbul, 2005.
AVRUPA İMALATTA YENİLİK ARAŞTIRMASI 2004
AVRUPA İMALATTA YENİLİK ARAŞTIRMASI 2004
AVRUPA İMALATTA YENİLİK ARAŞTIRMASI 2004
AVRUPA İMALATTA YENİLİK ARAŞTIRMASI 2004
AVRUPA İMALATTA YENİLİK ARAŞTIRMASI 2004
AVRUPA İMALATTA YENİLİK ARAŞTIRMASI 2004
AVRUPA İMALATTA YENİLİK ARAŞTIRMASI 2004
AVRUPA İMALATTA YENİLİK ARAŞTIRMASI 2004
AVRUPA İMALATTA YENİLİK ARAŞTIRMASI 2004
YENİLİK GÖSTERGELERİ
Turkey. Knowledge Economy Assessment Study, The World Bank, Washington D.C., March 2004.
2004 YILI ÖZET YENİLİK GÖSTERGESİ
European Innovation Scoreboard 2004, Comparative Analysis of Innovation Performance, EC, Luxembourg, 2005.
2004 YILI YENİLİK GÖSTERGESİ EĞİLİM DEĞERLENDİRMESİ
European Innovation Scoreboard 2004, Comparative Analysis of Innovation Performance, EC, Luxembourg, 2005.
TÜRKİYE’NİN AB-25’E GÖRE YENİLİK PERFORMANSI
Son (EU25=100)
Eğilim
Yüksek öğrenimli işgücü 45 0Kamu Ar-Ge harcamaları 64 ++İş dünyası Ar-Ge harcamaları
17 ++
EPO patentleri 1 0USPTO patentleri 0 ++Bilişim Teknolojisi harcamaları
51 -
İleri teknoloji içeren imalattan elde edilen katma değer
49 +
European Innovation Scoreboard 2004, Comparative Analysis of Innovation Performance, EC, Luxembourg, 2005.
İHRACAT VE İTHALATTA ÜRÜN BAZINDA USD/KG DEĞERLERİ
ÜRÜN TANIMIİHRACAT USD/kg
İTHALATUSD/kg
Tütünün Hazırlanması,İşlenmesine Mahsus Makina ve Cihazlar
6,70 63,42
Metal Dökümü için Kasalar,Plakalar,Kalıp Modelleri 11,85 21,61
Lehim ve Kaynak Yapmaya Mahsus Makina ve Cihazlar
11,53 19,77
Post,Deri,Kösele Hazırlanması,İşlenmesi,İmali Makinaları
3,56 10,20
Dikiş Makinaları,Mobilyaları,İğneleri,Aksam ve Parçaları
10,46 29,88
Cilt Makinaları,Forma,Yaprak Dikme Makinaları 7,73 14,43
Dokuma Tezgahları (Makinaları) 2,23 11,93
Dokuma Maddelerini Yıkama,Kurutma,Ütüleme Makina/Cihaz
3,31 14,11
Şarap,Meyva Suları Vb İçin Kullanılan Presler,Fulvarlar Vb
4,39 22,40
Ağır İş Makina Ve Cihazlarının(84.25-84.30)Aksamı,Parçaları
1,18 7,57
Kaldırma,İstifleme,Yükleme,Boşaltma Makina Ve Cihazları
4,26 8,22
Santrifüjle Çalışan Kurutma,Filtre ,Arıtma Cihazları 3,69 14,95
Kaynak: Makine İmalat Sektöründe İş Mükemmelliği ve Elektronik İş Stratejileri, 2002, TÜSİAD Yayınları
FİRMALARIN GENEL ÜRÜN STRATEJİSİ
FİRMALARIN YENİ ÜRÜN STRATEJİSİ
BAZI ÜRÜN GRUPLARINDA TÜRKİYE’NİN İHRACATI VE ORTALAMA BÜYÜME HIZI (%) (OBH) 1999-2004 (‘000 USD)
Kaynak: ITC International Trade Center UNCTAD/WTO, 2005
ÜRÜN GRUBU
1999 2000 2001 2002 2003 2004 OBH
(%)
723 – İnşaat makineleri 97.845 83.796 94.712 91.613 116.927 165.148 13,98
724 – Tekstil/Deri makineleri 34.618 45.865 60.315 64.326 91.083 129.339 39,03
725 – Kağıt endüstrisi makineleri 5.662 4.977 5.471 4.997 8.892 10.429 16,50
726 – Matbaa ve baskı makineleri 7.537 6.075 12.376 7.966 8.567 10.637 8,99
727 – Gıda işleme makineleri 38.218 53.510 52.958 53.475 55.798 79.997 20,28
728 – Özel endüstriyel makineler nes. 57.277 62.224 72.948 97.004 135.532 221.082 40,17
731 – Tezgahlar (Talaş kaldıran) 15.027 15.566 17.526 17.500 18.655 27.706 16,53
733 – Tezgahlar (Talaş kaldırmayan) 46.160 48.067 55.400 65.164 88.503 123.695 27,94
735 – Tezgah parça ve komponentleri 5.882 5.695 5.509 4.842 8.514 12.558 20,88
737 – Metal işleyen makineler nes. 23.293 19.838 30.510 27.503 34.053 56.035 24,54
741 – Endüstriyel soğutma/ısıtma mak. 105.978 134.665 164.312 211.765 265.603 331.473 32,99
742 – Sıvılar için pompolar 39.856 46.297 55.317 65.413 72.539 103.755 27,02
743 - Vantilatör, filtre, gas pompaları 45.158 48.215 61.844 70.630 116.143 185.945 42,45
744 – Mekanik malzeme hareketi mak. 40.836 47.381 66.742 53.037 77.974 111.838 28,64
745 – Elektrikli olmayan makineler nes. 22.402 24.608 21.992 28.071 53.445 64.558 30,29
BAZI ÜRÜN GRUPLARINDA BAZI ÜLKELERİN İHRACATTA ORTALAMA BÜYÜME HIZLARI (%) 1999-2004
Kaynak: ITC International Trade Center UNCTAD/WTO, 2005
ÜRÜN GRUBU Türkiye Polonya RomanyaÇek
Cum. Bulgaristan Macaristan
723 – İnşaat makineleri 13,98 -19,74 37,30 29,51 64,03 21,96
724 – Tekstil/Deri makineleri 39,03 5,12 48,47 21,66 14,67 40,76
725 – Kağıt endüstrisi makineleri 16,50 0,36 44,45 17,21 29,80 11,63
726 – Matbaa ve baskı makineleri 8,99 54,57 52,65 5,80 29,87 31,38
727 – Gıda işleme makineleri 20,28 98,98 25,71 4,90 18,51 14,32
728 – Özel endüstriyel makineler nes. 40,17 -22,57 26,56 21,18 4,33 38,74
731 – Tezgahlar (Talaş kaldıran) 16,53 0,07 9,75 8,18 11,87 10,52
733 – Tezgahlar (Talaş kaldırmayan) 27,94 75,62 17,01 1,33 -2,62 20,29
735 – Tezgah parça ve komponentleri 20,88 14,51 22,65 3,07 14,41 12,87
737 – Metal işleyen makineler nes. 24,54 131,96 31,06 20,86 28,58 22,68
741 – Endüstriyel soğutma/ısıtma mak. 32,99 0,80 39,79 31,35 29,62 29,63
742 – Sıvılar için pompolar 27,02 68,87 23,56 50,26 26,05 60,39
743 - Vantilatör, filtre, gas pompaları 42,45 39,94 169,99 43,37 26,88 61,12
744 – Mekanik malzeme hareketi makineleri 28,64 4,66 40,90 27,76 15,47 24,16
745 – Elektrikli olmayan makineler nes. 30,27 60,82 49,55 15,01 42,94 24,68
BAZI ÜRÜN GRUPLARINDA BAZI ÜLKELERİN İHRACATTA ORTALAMA BÜYÜME HIZLARI (%) 1999-2004
Kaynak: ITC International Trade Center UNCTAD/WTO, 2005; * 1999-2003 dönemi.
ÜRÜN GRUBU Türkiye İsrail İtalya Çin Hindistan İran*
723 – İnşaat makineleri 13,98 34,61 11,37 61,17 119,31 -14,91
724 – Tekstil/Deri makineleri 39,03 -18,08 8,52 32,33 14,32 153,86
725 – Kağıt endüstrisi makineleri 16,50 13,48 11,86 52,28 23,88 65,70
726 – Matbaa ve baskı makineleri 8,99 4,40 2,57 58,26 25,60 148,98
727 – Gıda işleme makineleri 20,28 -15,94 7,55 29,34 15,47 58,08
728 – Özel endüstriyel makineler nes. 40,17 11,03 8,65 42,11 36,90 55,74
731 – Tezgahlar (Talaş kaldıran) 16,53 14,63 4,38 23,33 20,39 70,59
733 – Tezgahlar (Talaş kaldırmayan) 27,94 -7,32 4,28 27,77 23,48 14,38
735 – Tezgah parça ve komponentleri 20,88 -15,04 12,69 28,10 29,35 -54,55
737 – Metal işleyen makineler nes. 24,54 7,50 8,97 45,11 45,50 44,45
741 – Endüstriyel soğutma/ısıtma mak. 32,99 1,06 10,00 65,69 45,30 61,46
742 – Sıvılar için pompolar 27,02 12,89 14,81 50,66 23,72 37,35
743 - Vantilatör, filtre, gas pompaları 42,45 9,06 12,59 39,32 30,89 36,60
744 – Mekanik malzeme hareketi makineleri 28,64 21,37 12,50 45,19 40,36 19,09
745 – Elektrikli olmayan makineler nes. 30,27 3,47 12,41 60,91 19,55 58,06
BAZI ÜRÜNLERDE TÜRKİYE’NİN İTHALAT-İHRACAT PERFORMANSI (2004) (‘000 USD)
TÜRKİYE DÜNYA DÜNYA TÜRKİYE DÜNYA DÜNYA
ÜRÜN GRUBUİHRACA
T PAYI (%)*
PAYI (%)** SIRASI
İTHALAT
PAYI (%)*
PAYI (%)** SIRASI
723 - İnşaat makineleri 165.148 0,26 0,31 27 560.754 0,58 1,21 21
724 - Tekstil/deri makineleri 129.339 0,21 0,57 171.930.17
2 2,01 8,48 3
725 - Kagıt endüstrisi makineleri 10.429 0,02 0,12 30 92.614 0,10 1,25 24
726 - Matbaa ve baskı makineleri 10.637 0,02 0,07 34 286.843 0,30 1,91 16
727 - Gıda işleme makineleri 79.997 0,13 1,01 16 129.816 0,13 1,85 18
728 - Özel endüstriyel makineler nes 221.082 0,35 0,25 30
1.266.506 1,32 1,58 17
731 - Tezgahlar (Talaş kaldıran) 27.706 0,04 0,14 29 461.566 0,48 2,26 13
733 -Tezgahlar (Talaş kaldırmayan) 123.695 0,20 1,82 13 193.194 0,20 2,78 12
735 - Tezgah parça ve komponentleri 12.558 0,02 0,13 37 62.020 0,06 0,73 27
737 - Metal işleyen makineler nes 56.035 0,09 0,46 27 247.115 0,26 2,09 15
741 - Endüstriyel ısıtma/soğutma mak. 331.473 0,53 0,58 26 683.079 0,71 1,21 22
742 - Sıvılar için pompalar 103.755 0,17 0,34 29 375.431 0,39 1,33 21
743 - Vantilatör, filtre, gas pompaları 185.945 0,30 0,31 32 840.659 0,87 1,38 19
744 - Mekanik malzeme hareketi mak. 111.838 0,18 0,26 30 401.563 0,42 1,05 24
745 - Elektrikli olmayan makinler nes 64.558 0,10 0,19 31 389.808 0,40 1,19 21
Kaynak: ITC International Trade Center UNCTAD/WTO, 2005. * Türkiye toplam ith/ihr içindeki payı. **Ürün grubunda dünya ith/ihr payı.
Teşekkür Ederim
(www.ref.sabanciuniv.edu)