Het gewijzigde Varenderfgoeddecreet
vanaf 1 januari 2016
Inhoud
1 Kennismaking
2 Context
3 Inhoud
4 Praktisch
5 Vragen
2
Kennismaking
Beleidsontwikkeling
Beleid voor het onroerend erfgoed (archeologisch, bouwkundig en landschappelijk) en varend erfgoed voorbereiden en evalueren
BeleidsuitvoeringOnderzoeken, inventariseren en beschermen
Ondersteunen van beheer met adviezen en premies
Opdrachten Onroerend Erfgoed
Beleidsuitvoering
Handhaving en toezicht op onroerend erfgoed, maar ook varend erfgoed:
Inspectie van onroerend en varend erfgoed
Handhavingsmaatregelen toepassen
Terugvorderen van premies van overtreders
Opdrachten Erfgoedinspectie
Context
Regeerakkoord 2014-2019“We nemen maatregelen om het Vlaamse varend erfgoed nog beter te bewaren en te ontsluiten. We brengen de nieuwe instrumenten die het aangepaste decreet Varend Erfgoed daartoe biedt, zo snel mogelijk in uitvoering.”
“We onderzoeken samen met betrokken lokale besturen en andere partners de mogelijkheden om het maritieme en nautisch verleden van Vlaanderen toeristisch te ontsluiten en als troef uit te spelen, onder meer in Antwerpen en aan de Kust.”
Historiek regelgeving
Monumentendecreet van 3 maart 1976
Varenderfgoeddecreet van 29 maart 2002(uitvoering door besluit 4 juni 2004)
Topstukkendecreet van 24 januari 2003
Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013
Vlaamse Commissie Varend Erfgoed Vanaf 1 januari 2015: KCML -> VCVE
Secretariaat door SARO
Adviesverlening over vaststellen inventaris en over beschermings- en opheffingsprocedures
Samenstelling: 7 leden, waaronder 5 experten (minstens 1 uit middenveld) en 2 voorgedragen door Vlaamse Regering
Stand van zakenInventaris varend erfgoedDe inventaris bevat nu ca. 120 vaartuigen
Beschermd varend erfgoedTussen 1994 en 2003 werden 5 schepen beschermd als monumentTussen 2007 en nu werden 28 vaartuigen als varend erfgoed beschermd
Na meer dan tien jaar toepassing drong zich een evaluatie en bijsturing op
Vanuit het middenveld werden voorstellen tot aanpassing gedaan
Een betere afstemming met andere regelgeving was noodzakelijk
Het is belangrijk om in te spelen op tendensen in de ons omringende landen
Waarom een wijziging?
Het doorlopen procesDiscussienota van maart 2013
Op basis van adviezen van:
KCML afdeling Varend Erfgoed (nu: VCVE)departement Mobiliteit en Openbare Werkenagentschap Kunsten en Erfgoedstrategische adviesraden SARO en SARCreacties van enkele eigenaars/beheerders van varend erfgoedWatererfgoed Vlaanderen vzw
Nieuwe regelgeving vanaf 1 januari 2016 Varenderfgoeddecreet van 29 maart 2002,
gewijzigd door decreet van 9 mei 2014
Nieuw varenderfgoedbesluit van 27 november 2015
Bijkomende bepalingen nog in opmaak:
artikels 3/8 en 7 over herkenningstekens artikels 3/9 en 12 over vrijstellingen voor vaartuigen op de inventaris en voor beschermde vaartuigen Te verwachten in de loop van 2016.
Grootste veranderingen Verduidelijken van het toepassingsgebied van het Varenderfgoeddecreet en afstemming met andere erfgoeddecreten
Verankeren van de inventaris van het varend erfgoed in de regelgeving
Verduidelijken van de rechtsgevolgen voor beschermd varend erfgoed
Grootste veranderingen
Vereenvoudigen van de procedure voor de opmaak en goedkeuring van een beheersprogramma
Invoeren van een onderhoudspremie
Vereenvoudigen van de procedure voor het verkrijgen van een beheerspremie
Invoeren van een handhavingsluik
Inhoud
Wat is varend erfgoed?“het nautisch erfgoed dat kan varen of drijven, of dat in de vaart kan worden gebracht of drijvend kan worden gemaakt, inzonderheid de schepen, de boten en de drijvende inrichtingen met inbegrip van hun uitrusting en hun voortstuwingsmiddelen, waarvan het behoud van algemeen belang is wegens hun historische, wetenschappelijke, industrieel-archeologische, esthetische of andere sociaal-culturele waarde”
De inventaris van het varend erfgoed
De inventaris vormt het referentiekader voor de opmaak van beschermingsvoorstellen
Het is tegelijk een waardering van niet-beschermenswaardige vaartuigen
De bestaande wetenschappelijke inventaris van het varend erfgoed is online raadpleegbaar
Vaststelling van de inventaris
De bestaande inventaris van het varend erfgoed krijgt een rechtsgrond
Deze inventaris kan geheel of gedeeltelijk worden vastgesteld
De criteria en de methodologie voor opname op de inventaris worden geëxpliciteerd
Er komt een herkenningsteken in de vorm van een wimpel
Bescherming vaartuig
De bescherming in twee fasen blijft: voorlopige en definitieve bescherming
De procedure wordt ingekort van 12 naar 9 maanden
Er komt een procedure voor het wijzigen of opheffen van een bescherming
Er komt een nieuw herkenningsteken voor beschermd varend erfgoed
Plichten als beheerder van een beschermd vaartuig
afsluiten van een passende verzekering beschikken over een veilige en bereikbare ligplaats zorgen voor winterberging/droogzetting (indien nodig) vrijwaren van waterschade in stand houden van beschermings- en afwerkingslagen in stand houden en onderhouden van technische uitrusting maatregelen nemen na calamiteiten
Melden van vaste ligplaats
Melden van vaste ligplaats:• vaartuig permanent
aanwezig• feitelijke uitvalsbasis• berging op het land
Vaste ligplaats wordt door het agentschap opgenomen in een register
Melden van handelingen Bij het plannen van werken/wijzigingen/activiteiten aan of in
beschermd varend erfgoed kan op voorhand het advies worden ingewonnen van het agentschap Onroerend Erfgoed
Melden van handelingen voor de start ervan:• die de erfgoedwaarden potentieel
aantasten/beschadigen/vernietigen• die het uitzicht aanmerkelijk wijzigen• die zijn opgelegd door andere regelgeving/derden
Agentschap toetst de gemelde handelingen aan de doelstellingen uit het beschermingsbesluit
Toelatingen Een toelating is nodig als het vaartuig voor een
aaneensluitende periode van langer dan negen maanden buiten de Vlaamse Gemeenschap wordt gebracht
Er is een onderscheid tussen het tijdelijk en definitief buiten Vlaanderen brengen
Behandelingstermijn van 30 dagen, bij definitief buiten de Vlaamse Gemeenschap kan een termijnverlenging van nog 90 dagen worden ingesteld om in overleg te gaan
HandhavingOnroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013 als kaderdecreet:
Onderscheid tussen inbreuken en misdrijven
Vaststellen ervan kan door gemeentelijke verbalisanten, politie en de gewestelijke Erfgoedinspectie
Verschillende mogelijkheden op maat: raadgevingen en aanmaningen (zachte handhaving), stakingsbevelen, herstelmaatregelen opleggen, minnelijke schikkingen treffen, terugvorderen van premies, …
Beheersprogramma Een beheersprogramma geeft een beheersvisie over een
termijn van tien jaar Een beheersprogramma omvat een beheersnota, een
technische toestandsrapportage en de beheersmaatregelen (kosten/fasering)
Het beheersprogramma blijft verplicht voor het verkrijgen van een beheerspremie, niet voor een onderhoudspremie
Eventuele aanvraag om te worden aanvaard als opengesteld varend erfgoed wordt in het beheersprogramma opgenomen
Opengesteld varend erfgoed Wordt actief onder de aandacht gebracht van een
breed publiek
Is minstens 25 dagen en minstens 150 uren per jaar opengesteld
Er worden minstens twee bezoekersdoelgroepen aangesproken
Risico’s voor openstelling worden ingeschat en geremedieerd
Aangesloten bij een netwerk voor erfgoedontsluiting
Recht op onderhoudspremie
geen beheersprogramma nodig standaard 40% van de aanvaarde kostenraming 80% voor opengesteld varend erfgoed 1 aanvraag per kalenderjaar mogelijk kostenraming bedraagt maximaal 20.000 euro beslissing binnen 90 dagen uitvoeringstermijn is 2 jaar
Voor welbepaalde werken, leveringen of diensten met het oog op instandhouding of onderhoud
Recht op beheerspremie
een goedgekeurd beheersprogramma nodig standaard 40% van de aanvaarde kostenraming 80% voor opengesteld varend erfgoed
(+ 20% voor ontsluitingsmaatregelen) geen plafond voor kostenraming langere termijnen voorschot van 50% mogelijk uitvoeringstermijn is 5 jaar
Voor werken, leveringen of diensten met het oog op beheer of openstelling in uitvoering van een goedgekeurd beheersprogramma
Onderhouds- versusbeheerspremie
ONDERHOUDSPREMIE BEHEERSPREMIE
Betoelaagbaar enkel welbepaalde werken, leveringen en diensten
werken, leveringen en diensten uit goedgekeurd beheersprogramma
Maximaal aantal aanvragen per jaar
1 n.v.t.
Percentage 40% - 80% 20% openstellingsmaatregelen40% - 80%
Maximum 20.000 euro in aanmerking n.v.t.
Toekenning agentschap minister
Tijd binnen 90 dagen mogelijk wachtlijst
Voorschot n.v.t. 50%
OvergangsmaatregelenInwerkingtreding op 1 januari 2016:
Bestaande beschermingsbesluiten behouden hun rechtskracht, nieuwe rechtsgevolgen worden van toepassing
Lopende premie-aanvragen blijven de oude procedure volgen
Nieuwe premie-aanvragen worden vanaf 1 januari 2016 afgehandeld volgens nieuwe procedure
OvergangsmaatregelenInwerkingtreding op 1 januari 2016:
Lopende beheersprogramma’s blijven lopen tot afloop van hun geldigheidsduur, maar aanpassing is mogelijk
Beschermd varend erfgoed in beheer van een varend-erfgoedvereniging (met overeenkomst met het agentschap) wordt tot 31 december 2018 beschouwd als opengesteld varend erfgoed
Praktisch
Informatie
Alle informatie, contactgegevens en formulieren worden verzameld op de agentschapswebsite www.onroerenderfgoed.be
Een folder met korte uitleg wordt bezorgd
De herkenningstekens worden bezorgd aan de eigenaars
40
Contact Inventaris en [email protected]
Beheer en [email protected]@rwo.vlaanderen.be
Beleid en [email protected]
Algemeen [email protected]
Vragen?
Einde