Język polski Zakres podstawowy Treści nauczania i przewidywane osiągnięcia ucznia Kl. I b Rok szkolny 2015/2016
Język polski
Kl. I b 30 tygodni x 5 godz. = 150 godz. (minimum)
Seria ,,Odkrywamy świat na nowo” OPERON
Zakres podstawowy
Treści nauczania i przewidywane osiągnięcia ucznia
W trakcie realizacji programu nauczania uczeń zdobędzie umiejętności opisane w poniższych tabelach.
Realizacja 30-stu godzin to przeniesienie z klasy trzeciej do klasy pierwszej. Będą to teksty współczesnych twórców zapisane w podstawie
programowej i posłużą jako konteksty do omawiania bieżącego materiału z kl. I. Wprowadzanie kontekstów jest wymagane w nowej podstawie
programowej z języka polskiego w szkole ponadgimnazjalnej.
Klasa I, semestr I
Temat (rozumiany jako lekcja) Liczba
godzin
Treści
podstawy
programowej
Cele ogólne Kształcone umiejętności
Dział I. Literatura i język z różnych perspektyw
1. Literatura z perspektywy
historycznoliterackiej.
1 I.3.1
II.4.1
III.2.1.
– dostrzeganie następstwa epok literackich;
– znajomość pojęć: prąd artystyczny, epoka
literacka;
– konwencja artystyczna;
– świadomość umowności podziałów wewnątrz
epok;
– wiedza o czynnikach kształtujących epokę;
Uczeń:
– posługuje się poznanymi pojęciami;
– porządkuje wiedzę;
– opisuje i wyjaśnia zjawiska
historycznoliterackie;
2. O rodzajach i gatunkach literackich. 1 II.1.3.
III.1.3.
– klasyfikowanie utworów ze względu na rodzaje
i gatunki literackie;
– znajomość tworzywa dzieła literackiego;
– rozpoznaje rodzaj i gatunek literacki
poznanych wcześniej utworów;
– tworzy wypowiedź argumentacyjną;
– formułuje wnioski;
3. Rzeczywistość z perspektywy znaku. 1 I.1.1. – rozumienie istoty języka jako narzędzia – zna wieloznaczność słowa język;
II.3.2. komunikacji;
– dostrzeganie wieloznaczności słowa język;
– rozpoznawanie języka jako systemu znaków;
– znajomość bezpośrednich i pośrednich aktów
mowy;
– czytanie tekstów nieliterackich;
– wskazuje znaki umowne i naturalne;
– czyta ze zrozumieniem tekst Tworzywo
dzieła literackiego;
– konstruuje komunikaty ze względu na
intencję;
– posługuje się terminologią
językoznawczą;
4. Język narzędziem kreowania świata. 2 I.1.1.
I.3.3.
II.4.1.
– znajomość aktu komunikacji językowej;
– rozpoznawanie funkcji tekstów;
– rozumienie języka jako narzędzia kreowania
świata;
– omawia akt komunikacji;
– wymienia podstawowe funkcje języka;
– czyta tekst teoretycznoliteracki; –
wyjaśnia sposoby kreowania świata
poprzez język;
Dział II. Biblia 1
1. Znana i nieznana. Miejsce ksiąg
biblijnych w kulturze europejskiej.
2
I.2.2.
II.2.2.
– wiedza o Biblii jako źródle kultury europejskiej;
– znajomość kompozycji Biblii, rodowodu, treści
i sensu najważniejszych ksiąg biblijnych;
– poznanie pierwszych zapisów ksiąg biblijnych;
– zna rodowód nazwy;
– omawia treść najważniejszych ksiąg;
– wyjaśnia sposób powstawania Biblii;
– poprawnie posługuje się pojęciami;
– czyta tekst naukowy;
2. Kosmogonia biblijna, czyli opis
stworzenia świata.
1-2 II.1.2.
II.2.1.
II.2.4.
II.3.4.
– znaczenie słów: kosmogonia, genezis,
monoteizm, politeizm;
– treść Księgi Rodzaju;
– rozpoznawanie obrazu Boga, świata i człowieka
we fragmentach Księgi Rodzaju;
– opisuje dzieło stworzenia;
– analizuje i interpretuje fragmenty
tekstu;
– charakteryzuje język tekstu;
– analizuje i interpretuje dzieła
nawiązujące do Księgi Rodzaju;
3. Trudna mądrość Księgi Hioba. 1-2 I.1.1.
I.1.4.
II.1.2.
II.2.1.
– rozumienie Księgi Hioba jako tekstu
mądrościowego
– rozpoznawanie obrazu ludzkiego życia w
Księdze Hioba;
– znajomość dziejów bohatera Księgi;
– opowiada dzieje bohatera;
– wyjaśnia w kontekście losu Hioba
istotę archetypu;
– analizuje opowieść o Hiobie na
poziomie dosłownym i metaforycznym;
– analizuje i interpretuje dzieła
nawiązujące do motywu Hioba na
poziomie dosłownym i metaforycznym;
4. Dosłowne i symboliczne odczytanie
Pieśni nad Pieśniami.
1-2 I.1.1.
I.1.4.
II.1.2.
II.2.1.
II.3.4.
II.4.2.
– znajomość treści Pieśni nad Pieśniami;
– cechy stylistyczne tekstu;
– odczytanie tekstu Filipiak jako współczesnej
interpretacji tekstu biblijnego;
– omawia postawy bohaterów,
charakteryzuje ich;
– omawia zawarty w tekście obraz
miłości;
– analizuje i interpretuje wskazane
fragmenty na poziomie dosłownym i
metaforycznym;
– czyta i analizuje tekst Izabeli Filipiak;
5. Poetyckość biblijnych psalmów. 2 II.1.2.
II.2.1.
II.3.4.
– rozpoznawanie gatunku psalm;
– analiza i interpretacja psalmów;
– znaczenia psalmów w dziejach kultury;
- współczesne konteksty malarskie
– omawia psalm jako gatunek literacki;
– zna odmiany psalmów ze względu na
treść;
– analizuje i interpretuje wybrane
psalmy;
6. Błogosławieni, czyli szczęśliwi. Analiza
Kazania na Górze.
1 II.1.2.
II.1.3.
II.2.1.
II.3.4.
II.4.2.
– znajomość treści Kazania na Górze;
– odczytywanie tekstu na poziomie
metaforycznym;
– porównywanie tekstu biblijnego z malarskimi i
literackimi nawiązaniami;
– analizuje i interpretuje tekst Kazania...;
– opisuje kompozycję obrazu Fra
Angelico;
– analizuje styl i interpretuje sens
wiersza Kasprowicza Błogosławieni;
7. Prosta nauka biblijnych przypowieści. 2 II.1.2.
II.2.2.
II.3.1.
II.3.4.
II.4.2.
– istota przypowieści (paraboliczność);
– dydaktyczny charakter przypowieści;
– analiza obrazów przedstawiających sceny z
przypowieści;
– czyta i analizuje sens przypowieści;
– charakteryzuje bohaterów
przypowieści, interpretuje ich postawy
jako archetypy;
– opisuje obrazy nawiązujące do
przypowieści;
– odczytuje zawarte w przypowieściach
prawdy uniwersalne;
8. Literackie parabole XX wieku. Sylwetka
twórcza Alberta Camus.
1 II.1.1.
II.1.2.
II.2.4.
II.2.5.
– rozumienie istoty paraboliczności;
– odczytywanie problemów obecnych w Dżumie;
– prezentuje własne przeżycia związane
z lekturą powieści;
– wymienia obecne w Dżumie tematy i
problemy;
– argumentuje własną wypowiedź;
9. Postawy moralne bohaterów Dżumy. 3 II.2.4.
II.3.4.
II.4.3.
III.2.1.
– rozpoznawanie postaw bohaterów;
– analiza i interpretacja fragmentów tekstu;
– wyszukuje fragmenty utworu i używa
ich w funkcji argumentacyjnej;
– odczytuje sensy metaforyczne w
przytoczonych fragmentach;
– wypowiada się na temat postaw
bohaterów, dbając o kształt językowy
wypowiedzi;
10. Dżuma Alberta Camusa jako parabola i
powieść egzystencjalna.
1 II.1.3.
II.2.1.
II.3.1.
– interpretacja powieści Camusa jako paraboli; – omawia elementy świata
przedstawionego utworu;
– rozpoznaje paraboliczność tekstu;
– wskazuje nadrzędny sens tekstu;
11. Refleksje moralne Tarrou.
Charakterystyka Bernarda Rieux. Analiza
fragmentów.
4 II.1.2.
II.3.1.
II.3.4.
III.1.1.
III.1.6.
– analiza fragmentu tekstu;
– redagowanie pisemnej wypowiedzi, stanowiącej
analizę fragmentu z wykorzystaniem wiedzy o
utworze;
– ćwiczenia z zakresu kompozycji, stylu i
poprawności językowej;
– analizuje fragment powieści;
– gromadzi argumenty;
– interpretuje postawę bohatera;
– interpretuje fragment w kontekście
całości utworu;
– tworzy własną wypowiedź;
12. Symboliczny sens Księgi Apokalipsy. 2 II.1.3.
II.2.4.
II.3.3.
– znajomość Księgi Apokalipsy św. Jana;
– rozpoznawanie symboli we fragmentach tekstu;
– posługiwanie się pojęciem apokalipsa w
znaczeniu pierwotnym i współczesnym;
– zna sens Księgi Apokalipsy;
– interpretuje tekst jako symboliczny;
– opisuje obrazy zawarte we
fragmentach;
– zna genezę księgi biblijnej;
– analizuje i interpretuje Piosenkę o
końcu świata Miłosza w kontekście
wiedzy o Księdze Apokalipsy św. Jana;
– analizuje dzieła sztuki nawiązujące do
motywu Apokalipsy;
13. Przekłady i parafrazy Biblii. 1 II.2.3.
II.2.5.
– rozumienie pojęć: przekład, parafraza;
– znajomość dziejów przekładów Biblii;
– rozpoznawanie parafraz Biblii;
– zna tłumaczenia Biblii na język grecki
(Septuaginta), łaciński (Wulgata) oraz
przekłady na język polski;
– omawia język niekonwencjonalnych
przekładów, np. Dobrej czytanki według
św. ziom’a Janka;
– analizuje obraz człowieka obecny w
parafrazach biblijnych psalmów;
14. Biblia we współczesnym języku. 1 I.2.2.
I.3.1.
I.3.8.
– znajomość i poprawne posługiwanie się
przysłowiami i frazeologizmami o rodowodzie
biblijnym;
– zna najbardziej popularne
frazeologizmy biblijne, wskazuje ich
źródło i poprawnie posługuje się nimi
we własnych wypowiedziach;
2D. 15. Ćwiczenia sprawdzające wiedzę o
Biblii.
2 I.2.1.
I.2.2.
I.2.3.
I.3.1.
III.2.1.
– porządkowanie wiedzy;
– ćwiczenia syntetyzujące wiedzę i usprawniające
język;
– powtarza, porządkuje, systematyzuje
wiedzę o Biblii;
– analizuje niedostatki wiedzy, uzupełnia
braki;
– pisze sprawdzian z wiedzy o Biblii,
rozwiązując zadania zamknięte i otwarte;
16. Motywy biblijne we współczesnej 1 II.1.1. – analiza i interpretacja utworów nawiązujących – czyta teksty poetyckie nawiązujące do
poezji. II.1.2.
II.2.1.
II.2.4.
II.2.5.
do ksiąg biblijnych;
– wskazywanie funkcji nawiązań;
ksiąg biblijnych;
– analizuje i interpretuje wskazane
utwory, rozpoznaje i wyjaśnia funkcję
nawiązań;
Dział III. Antyk
1. Znaczenie mitologii greckiej w kulturze
europejskiej.
2 I.1.1.
I.1.5.
I.2.3.
III.1.7.
– rozpoznawanie mitu jako formy opisu i
poznawania świata;
– czytanie ze zrozumieniem tekstu Daviesa
Europa;
– poprawne posługiwanie się pojęciami: mit,
mitologia, mitologizacja, mitomania, mitoman
itd.;
– opowiada najbardziej znane mity
greckie;
– omawia postacie mityczne jako
archetypy postaw;
– czyta i analizuje tekst odwołujący się
do mitu o Europie;
– streszcza opowieści mityczne lub
redaguje własny tekst na podstawie
mitów;
2. Kosmogonia mityczna. 1 II.1.2.
II.2.1.
II.2.4.
II.3.4.
III.1.3.
– znajomość greckiego mitu o powstaniu świata;
– porównanie różnych mitów kosmogonicznych;
– opowiada lub streszcza wskazany mit;
– porównuje kosmogonię mityczną i
biblijną;
– sporządza słowniczek postaci,
wydarzeń i miejsc mitycznych;
– przygotowuje ustną wypowiedź na
wskazany temat;
3. Na Olimpie i na Ziemi. 1 II.3.4.
II.3.5.
– wiedza o mitach greckich i rzymskich;
– dostrzeganie konieczności znajomości mitów do
pełnego uczestnictwa w kulturze;
– analiza i interpretacja dzieł sztuki
nawiązujących do mitów;
– przedstawia i charakteryzuje
najsłynniejszych greckich bogów;
– charakteryzuje na przykładach
mitycznego herosa;
– porównuje mityczne wyobrażenia
bogów z zachowaniami człowieka,
formułuje wnioski;
– porównuje literackie i plastyczne
wyobrażenia bóstw;
4. Uniwersalna wymowa mitu o
Prometeuszu.
2 II.2.4.
II.3.3.
III.2.1.
– rozumienie prometeizmu jako uniwersalnej
postawy;
– analiz dzieł wyobrażających Prometeusza;
– rozpoznanie obrazu człowieka w micie o
Prometeuszu;
– zna mit o Prometeuszu;
– definiuje prometeizm;
– charakteryzuje zawartą w micie
koncepcję człowieka;
– interpretuje malarskie wyobrażenia
Prometeusza, nawiązując do opowieści
mitycznej;
5. Prometeusz bohaterem utworów 1 II.1.2. – dostrzeganie funkcjonalności mitu o – analizuje wskazane utwory, odwołując
literackich. II.2.1.
II.2.4.
II.3.2.
II.3.3.
Prometeuszu w różnych tekstach kultury;
– analiza i interpretacja utworów literackich
nawiązujących do mitu prometejskiego (np.
Staffa, Prometeusz, Herberta, Stary Prometeusz;
się do mitu o Prometeuszu;
– wyjaśnia funkcję zastosowanych w
utworach rozwiązań językowych;
6. Apollo i Dionizos. 1 II.1.2.
II.2.5.
II.3.3.
– kulturowe znaczenie postaci mitycznych:
Apollo, Muzy, Dionizos, Marsjasz;
– porównanie różnych wersji mitu o Apollonie i
Marsjaszu;
– zna, omawia i charakteryzuje postacie
mitologiczne: Dionizos, Apollo, Muzy,
Marsjasz;
– rozumie i wyjaśnia znaczenie postaci
mitycznych jako motywów obecnych w
kulturze europejskiej;
7. Funkcje mitów dawniej i dziś. 1 II.1.2.
II.2.5.
II.3.4.
– rozpoznawanie funkcji mitów;
– określanie rodzaju mitów ze względu na temat;
– dostrzeganie funkcjonalności mitów antycznych
w późniejszych dziejach kultury europejskiej;
– porównuje mity i bohaterów
mitycznych;
– podaje przykłady współczesnych
mitów;
– analizuje funkcje motywów
mitycznych w dziełach reprezentujących
różne dziedziny sztuki;
8. Literatura starożytnej Grecji i Rzymu. 2 II.2.2.
II.2.5.
– znajomość najważniejszych przedstawicieli
literatury antycznej (np. Homera, Anakreonta,
Symonidesa, Safony, Tyrtajosa, Sofoklesa,
Horacego, Wergiliusza, Owidiusza);
– rozumienie mimesis jako sztuki naśladowczej;
– wiedza o podstawowych gatunkach literackich
wywodzących się z antyku (anakreontyk, epos,
tren, tragedia...);
– porządkuje wiedzę o twórczości
literackiej antyku;
– wymienia przedstawicieli literatury
greckiej i rzymskiej;
– rozpoznaje gatunki antyczne;
– wyjaśnia istotę twórczości Safony,
Tyrtajosa, Symonidesa, Anakreonta;
9. W świecie poematów Homera. 2-4 II.1.2.
II.2.2.
II.2.4.
II.3.2.
– wiedza o Homerze i jego twórczości;
– znajomość treści zawartej we fragmentach
Iliady i Odysei;
– rozpoznawanie archetypicznych postaw
bohaterów eposów;
– przedstawia Homera jako autora
eposów Iliada i Odyseja;
– opowiada mit o wojnie trojańskiej;
– charakteryzuje bohaterów eposów;
– nazywa podstawowe cechy eposu
homeryckiego;
– wyjaśnia słowo odyseja w kontekście
opowieści o Odyseuszu;
– charakteryzuje styl eposów;
10. Teatr i dramat antycznej Grecji. 1-2 I.1.1.
I.1.2.
I.1.7.
– wiedza o dziejach teatru w antycznej Grecji;
– lektura eseju A. Banacha Tragedia grecka.
Człowiek wyidealizowany;
– opisuje grecki teatr i aktora;
– wymienia gatunki dramatyczne;
– czyta ze zrozumieniem tekst eseju
Banacha;
– poprawnie posługuje się terminologią
(katharsis, komedia, tragedia);
11. Tragiczna koncepcja ludzkiego losu w
tragedii greckiej na podstawie Króla Edypa
Sofoklesa.
4-5 II.1.1.
II.1.2.
II.2.2.
II.3.2.
II.4.3.
– znajomość mitu o Labdakidach;
– lektura Króla Edypa i/lub Antygony;
– wiedza o tragedii antycznej (budowa, cechy
stylu, temat, bohaterowie);
– rozpoznawanie koncepcji ludzkiego losu w
micie i dramacie;
– pojęcia: konflikt tragiczny, ironia tragiczna,
tragizm;
– zna i streszcza mit o rodzie
Labdakidów;
– zna treść dramatu;
– analizuje dzieje bohatera, zwracając
uwagę na uniwersalne prawdy
egzystencjalne i uwzględniając tragiczny
wymiar ludzkiego losu;
– czyta ze zrozumieniem fragment
Historii estetyki Tatarkiewicza;
– analizuje i interpretuje fragment
dramatu;
– charakteryzuje antyczną tragedię;
– w dyskusji poprawnie używa słów:
tragizm, ironia tragiczna, wina
tragiczna, konflikt tragiczny;
– porównuje postawy Edypa i Antygony;
– zna mityczne bóstwa przeznaczenia;
12. Koncepcje ludzkiego życia według
filozofów antycznych.
1-3 I.2.3.
II.4.2.
III.1.5.
III.1.7.
– rozpoznawanie filozofii jako dziedziny wiedzy;
– znajomość głównych działów filozofii;
– wiedza o sylwetkach filozofów i systemach
filozoficznych antyku;
– zna Sokratesa, Platona, Arystotelesa,
Senekę, Epikura jako filozofów świata
antycznego;
– wie, czym zajmuje się filozofia;
– formułuje pytania natury filozoficznej;
– charakteryzuje na podstawie tekstów
poglądy filozofów;
– interpretuje aforyzmy filozofów
antycznych w kontekście poglądów
autora sentencji;
– zabiera głos w dyskusji, posługując się
poprawnym językiem i adekwatnym do
sytuacji stylem;
13. Obrona Sokratesa– obroną godności. 1-2 II.1.2.
II.4.1.
II.4.2.
II.4.3.
III.2.1.
– lektura Obrony Sokratesa;
– analiza tekstu w kontekście wartości moralnych
(godność);
– czyta ze zrozumieniem tekst Obrony
Sokratesa;
– analizuje tekst i wymienia argumenty
zawarte w wypowiedzi;
– interpretuje mowę w kontekście
poglądów moralnych filozofa;
– analizuje i interpretuje obraz Davida
Śmierć Sokratesa;
14. Z antyku wzięte, czyli o rodowodzie
niektórych słów i związków wyrazowych
we współczesnej polszczyźnie.
1 I.3.1.
II.4.1.
– wpływ kultury antycznej na język;
– poprawne posługiwanie się słownictwem i
frazeologią o rodowodzie antycznym;
– rozpoznawanie nazewnictwa nawiązującego do
antyku;
– wymienia związki frazeologiczne i
wyrazy pochodzenia antycznego obecne
we współczesnej polszczyźnie;
– opisuje wpływ kultury starożytnej na
język;
– wymienia nazwy obecne w różnych
dziedzinach życia, zna ich źródło i
pierwotne znaczenie;
15. Nawiązania do antyku w kulturze
późniejszych epok. Mit Syzyfa Alberta
Camusa.
1 I.1.1.
I.1.4.
II.2.1.
– koncepcja ludzkiego życia w eseju Alberta
Camusa;
– funkcja nawiązań do mitu w tekście
filozoficznego eseju;
– czyta i analizuje Mit Syzyfa;
– interpretuje esej, wskazując funkcję
nawiązania do mitu;
16. Sprawdzian wiedzy i umiejętności. 2 III.1.1.
III.1.7.
III.2.1.
– sprawdzian wiedzy i umiejętności;
– analizuje i interpretuje wskazane
fragmenty utworów, posługując się
wiedzą o literaturze i kulturze antycznej;
Dział IV. O systemie leksykalnym
współczesnej polszczyzny
1. Sposoby bogacenia słownictwa. 2 I.3.1.
I.3.8.
– wiedza o sposobach poszerzania zasobu
leksykalnego współczesnej polszczyzny;
– poprawne posługiwanie się neologizmami i
zapożyczeniami;
– zna sposoby bogacenia zasobu
leksykalnego (np. neologizmy
słowotwórcze i znaczeniowe,
zapożyczenia);
– analizuje źródła zapożyczeń, określa
ich przydatność stylistyczną;
– poprawnie posługuje się
zapożyczeniami;
2 Bogactwo i różnorodność systemu
leksykalnego.
1 I.3.8.
– rozpoznawanie i określanie funkcji stylistycznej
synonimów, antonimów, homonimów i
polisemów;
– świadomie posługuje się różnymi
typami słownictwa;
– określa różnice znaczeniowe i
stylistyczne między różnymi typami
synonimów;
– rozpoznaje nacechowanie emocjonalne
synonimów;
– określa funkcję antonimów w
literaturze pięknej i tekstach
nieartystycznych;
Dział V. Średniowiecze
1. Kultura średniowiecznej Europy. 2-3 I.1.1.
I.1.2.
II.2.2.
– czytanie tekstu wprowadzającego;
– odnajdywanie istotnych informacji;
– zbieranie informacji o genezie nazwy epoki,
– czyta tekst wprowadzający;
– streszcza fragmenty tekstu lub
sporządza syntetyczną notatkę;
III.2.1. ramach czasowych i zjawiskach towarzyszących
formowaniu się kultury średniowiecznej;
– omawia istotne zjawiska cywilizacji i
kultury średniowiecznej Europy;
– posługuje się właściwą terminologią
(np. dualizm, alegoryczność,
uniwersalizm...);
2. Teocentryczna filozofia średniowiecza. 1 II.2.2.
III.1.7.
– posługiwanie się terminem teocentryzm;
– znajomość św. Augustyna i św. Tomasza z
Akwinu jako filozofów średniowiecza oraz ich
poglądów na miejsce człowieka w świecie i
relacje między Bogiem a istotą ludzką;
– zna pojęcie teocentryzm i stosuje je we
własnych wypowiedziach;
– czyta fragmenty Wyznań św.
Augustyna i omawia ich sens;
– porządkuje informacje o św. Tomaszu i
św. Augustynie;
– wyjaśnia zarysowaną w filozofii epoki
koncepcję relacji między Bogiem a
człowiekiem;
3. O sztuce średniowiecza. 1-2 II.1.1.
II.4.2.
– rozpoznawanie zabytków sztuki średniowiecza;
– wskazywanie cech stylów romańskiego i
gotyckiego;
– lektura eseju Z. Herberta o sztuce średniowiecza
(Kamień z katedry);
– zna styl romański i gotycki, wymienia
typowe cechy tych kierunków
artystycznych;
– czyta tekst o sztuce średniowiecza;
– analizuje wybrane dzieło, wskazując
cechy stylu;
– omawia symbol i alegorię jako środki
wyrazu
sztuki średniowiecza;
– podaje przykłady i porównuje zabytki
sztuki średniowiecznej;
4. Oblicza średniowiecznej literatury. 2 II.2.2.
II.2.3.
– wskazywanie celów literatury średniowiecza;
– charakteryzowanie postaw bohaterów
parenetycznych epoki;
– dostrzeganie różnorodności literatury epoki (od
powagi w tekstach hagiograficznych do śmiechu
w literaturze karnawałowej);
– zna cele literatury średniowiecza;
– charakteryzuje postawy typowych
bohaterów;
– rozumie zjawisko parenezy;
– wyjaśnia funkcję komizmu w
literaturze karnawałowej;
– omawia obraz Bruegla w odniesieniu
do poetyki karnawału;
– czyta tekst Rozmów, które miał król
Salomon z Marchołtem....Jana z
Koszyczek;
– wymienia najważniejsze gatunki
literackie epoki;
– analizuje i interpretuje w kontekście
kultury średniowiecza i obrazu Bruegla
tekst Jacka Kaczmarskiego Walka postu
z karnawałem;
– rozumie istotę intertekstualności;
5. Ewolucja modelu rycerza w kulturze
europejskiej.
2 II2.2.
II.2.4.
II.2.3.
– rozpoznawanie ideału rycerskiego
średniowiecza;
– dostrzeganie ewoluowania modelu w kulturze
średniowiecznej i późniejszych epokach;
– znajomość przykładów tekstów ukazujących
model rycerza;
– wymienia cechy ideału rycerskiego;
– charakteryzuje rycerza, porównując
bohaterów różnych utworów;
– czyta ze zrozumieniem tekst Marii
Ossowskiej o średniowiecznym ideale
rycerza i jego odmianach;
– omawia dzieje Rolanda, rycerzy
Okrągłego Stołu, Tristana i Izoldy;
– analizuje i wyjaśnia funkcję zabiegu
idealizacji bohatera;
– podaje przykłady realizacji etosu
rycerskiego w literaturze późniejszych
epok;
6. Średniowieczny wzorzec władcy. 1 II.1.3.
II.2.2.
II.2.5.
– znajomość historiografii jako działu
piśmiennictwa;
– wskazywanie przykładów tekstów
historiograficznych epoki średniowiecza;
– określanie cech idealnego władcy na podstawie
utworów;
– omawia model władcy jako ideał
parenetyczny na podstawie fragmentów
Kroniki polskiej Galla Anonima;
– analizuje zabiegi artystyczne służące
kreacji postaci;
7. Średniowieczny wzorzec ascety na
podstawie Legendy o św. Aleksym.
1-3 II.1.2.
II.1.3.
II.2.3.
– rozpoznawanie cech ascety;
– charakterystyka postawy św. Aleksego w
kontekście ideałów epoki;
– czyta fragmenty Legendy o św.
Aleksym;
– charakteryzuje bohatera jako ascetę;
– posługuje się terminem hagiografia;
– dowodzi, że Legenda o św. Aleksym to
zabytek języka polskiego;
8. Świętego Franciszka wiara radosna. 1 II.1.3.
II.2.2.
II.2.4.
II.4.2.
– dostrzeganie uniwersalności postawy
franciszkańskiej;
– definiowanie franciszkanizmu na podstawie
fragmentów Kwiatków św. Franciszka;
– interpretacja wiersza ks. Jana Twardowskiego w
kontekście wiedzy o postawie św. Franciszka z
Asyżu;
– opowiada o dziejach św. Franciszka z
Asyżu na podstawie noty biograficznej;
– omawia franciszkanizm jako postawę
w oparciu o fragment Kwiatków...;
– porównuje średniowieczne modele
świętości;
– analizuje i interpretuje wiersz ks.
Twardowskiego, odwołując się do
postawy franciszkańskiej;
9. Bogurodzica jako arcydzieło literatury i 2 II.2.1. – analiza Bogurodzicy jako arcydzieła – zna Bogurodzicę jako arcydzieło
zabytek języka polskiego. II.2.2.
II.2.3.
II.3.2.
II.4.2.
literackiego w kontekście kultury średniowiecza;
– wskazywanie pieśni jako utworu znaczącego w
kulturze polskiego narodu;
– rozpoznawanie Bogurodzicy jako zabytku
językowego;
średniowiecznej liryki polskiej;
– analizuje treść utworu, omawia
kompozycję, wyjaśnia funkcję środków
stylistycznych;
– wskazuje i wyjaśnia zawarte w utworze
archaizmy;
– dowodzi, że tekst jest zabytkiem języka
polskiego;
– interpretuje utwór w odniesieniu do
kultury epoki;
10. Obraz matki w Posłuchajcie, bracia
miła.
2 II.II.1.2.
II.1.2.
II.2.2.
II.2.4.
– rozpoznawanie obrazu maryjnego;
– porównywanie różnych przedstawień Matki
Bożej;
– funkcjonalna analiza języka tekstu;
– czyta tekst wiersza Posłuchajcie,
bracia miła;
– omawia zawarty w nim wizerunek
bohaterki jako Matki Bożej i zwykłej
kobiety;
– analizuje język tekstu, uwzględniając
funkcję środków stylistycznych;
– porównuje wyobrażenia Matki Bożej w
różnych tekstach kultury w odniesieniu
do średniowiecza;
11. Literatura średniowiecza wobec spraw
ostatecznych.
2 II.2.2.
II.2.5.
III.-1.7.
– lektura tekstu Włodarskiego W
średniowiecznym kręgu śmierci;
– analiza Rozmowy Mistrza Polikarpa ze
śmiercią;
– rozpoznawanie istoty motywu danse macabre;
– porównywanie różnych dzieł zawierających ten
sam motyw;
– czyta i omawia Rozmowę Mistrza
Polikarpa....;
– wyjaśnia na podstawie tekstu
historycznoliterackiego źródło
popularności motywu śmierci w kulturze
średniowiecza;
– czyta ze zrozumieniem tekst
Włodarskiego;
– analizuje i porównuje fragmenty
utworów wyobrażające sceny śmierci
bohaterów;
12. Zrozumieć średniowiecze. Synteza
wiedzy o epoce. Praca klasowa (pisanie
własnego tekstu).
3 III.1.1.
III.2.1.
– syntetyzowanie wiedzy, uzupełnianie braków;
– tworzenie samodzielnego tekstu pisanego;
– porządkuje notatki, uzupełnia je,
wyjaśnia nieścisłości;
– szuka literatury przydatnej do
opracowania zagadnień związanych ze
średniowieczem;
– korzysta ze słowników i leksykonów;
– pisze własny tekst na podstawie
tekstów średniowiecznych;
13. Rozwój języka polskiego w dobie
średniowiecza.
1 I.2.1.
I.2.2.
I.3.6.
– dostrzeganie zmian zachodzących w języku;
– odszukiwanie w tekstach staropolskich
archaizmów różnego typu;
– dostrzega zmiany zachodzące w
języku;
– klasyfikuje archaizmy, podaje
przykłady;
– analizuje przykłady tekstów
staropolskich pod względem
językowym;
14. Średniowieczne zabytki języka
polskiego.
1 II.2.3.
III.2.1.
– dostrzeganie znaczenia zabytków języka
polskiego;
– zna i omawia najstarsze zabytki
językowe;
– posługuje się terminem archaizm;
– zna historię powstawania najstarszych
tekstów;
15.Poszerzanie zasobu języka poprzez
zapożyczenia w czasie średniowiecza.
1 II.2.3.
– wskazywanie języków wpływających na
polszczyznę w dobie średniowiecza;
– znajomość czynników decydujących o
przyswajaniu zapożyczeń;
– wymienia języki stanowiące źródło
zapożyczeń w języku staropolskim;
– omawia czynniki powodujące wpływ
zapożyczeń;
– formułuje wnioski dotyczące
funkcjonalności zapożyczeń dawniej i
dziś;
16. O wyrazach modnych. Analiza tekstu
Bralczyka Co się nosi w mówieniu.
1 I.1.1.
I.1.2.
I.1.5.
I.1.9.
– lektura tekstu publicystycznego ukierunkowana
pytaniami;
– czyta tekst Bralczyka;
– formułuje wniosku w oparciu o
pytania;
17. Motyw walki postu z karnawałem w
różnych tekstach kultury.
2 II.2.3.
II.3.2.
II.3.4.
– rozpoznawanie motywu postu i karnawału w
kulturze;
– analiza i interpretacja obrazu Bruegla;
– analiza i interpretacja wiersza Kaczmarskiego
jako aluzji do obrazu;
– czyta tekst Bachtina o literaturze
karnawałowej;
– opisuje i analizuje pod względem
symboliki obraz Bruegla;
– analizuje i interpretuje wiersz
Kaczmarskiego, wskazując nawiązania
do malarstwa;
18. Refleksje o życiu u jego kresu. Wielki
Testament Franciszka Villona.
1 II.2.1.
II.2.4.
III.3.1.
– rozpoznawanie obrazu ludzkiego życia w
utworze Villona;
– na podstawie noty biograficznej
opowiada o Franciszku Villonie;
– analizuje i interpretuje fragmenty
tekstu;
19. Wizja zaświatów w Boskiej komedii
Dantego.
4 II.2.5
II.3.1.
II.3.4.
– określanie problematyki tekstu;
– przedstawienie dziejów Dantego jako autora
Boskiej komedii;
– przedstawia na podstawie noty
biograficznej sylwetkę autora dzieła;
– analizuje fragmenty utworu;
– opisuje zjawiska przedstawione w
tekście;
– charakteryzuje kompozycję utworu;
– rozpoznaje cechu średniowieczne i
renesansowe utworu;
*20. Symboliczna gra ze śmiercią w filmie
Bergmana Siódma pieczęć.
4 II.2.3.
II.3.4.
– wiedza o Bergmanie jako jednym z
najwybitniejszych reżyserów kina światowego;
– analiza składników świata przedstawionego w
filmie;
– dostrzeganie nawiązań kulturowych w dziele
Bergmana;
– opowiada o reżyserze filmu,
nawiązując do jego twórczości;
– odtwarza fabułę filmu;
– wskazuje pokrewieństwa świata filmu
z kulturą średniowiecza;
– interpretuje tytuł filmu;
– analizuje środki filmowego wyrazu;
Dział VI. Kultura języka
1. Kultura języka a normy językowe. 1 I.3.7. – rozumienie zakresu kultury języka;
– rozróżnianie błędu językowego i zamierzonej
innowacji językowej;
– zna kulturę języka jako dział
językoznawstwa;
– definiuje na podstawie przykładów
błąd językowy, innowację językową,
normę językową;
– wyjaśnia na przykładach sposoby
podnoszenia kultury własnych
wypowiedzi;
2. Błędy językowe. 1-2
I.3.7.
– rozpoznawanie i poprawa błędów językowych i
ich typów;
– analizuje wypowiedzi, oceniając ich
poprawność językową;
– wyjaśnia na przykładach przyczyny
powstawania błędów różnego typu;
3. Jak ocenić poprawność, czyli o kryteriach
poprawności językowej.
2 I.3.7. – znajomość i posługiwanie się kryteriami
poprawności językowej;
– zna kryteria poprawności językowej;
– zna wydawnictwa poprawnościowe;
– stosuje wiedzę językową w praktyce;
Dodatkowo:
1. Michaił Bułhakow Mistrz i Małgorzata (7 + 2 godz.) Geneza utworu; powieść życia
Totalitaryzm- Moskwa – miasto z piekła rodem
Motywy biblijne
Wątek tchórzostwa i miłosierdzia
Motyw szatana w Mistrzu i Małgorzacie oraz innych tekstach kultury (Johann Wolfgang Goethe Faust,)
2. Klasyczny ideał piękna i odniesienia do niego w kulturze współczesnej (Mieczysław Jastrun Mit śródziemnomorski) 1 godz.
3. Średniowieczna i XX-wieczna poetycka modlitwa do Bogarodzicy (Krzysztof Kamil Baczyński Modlitwa do Bogarodzicy) 1 godz.
Klasa I, semestr II
Temat (rozumiany jako lekcja) Liczba
godzin
Treści
podstawy
programowej
Cele ogólne Kształcone umiejętności
RENESANS
1. Skąd renesans? 2 I.1.1.
I.1.2
I.1.3
I.1.4.
I.2.1
I.2.2.
I.2.3.
I.3.4.
II. 2.2
III.1.2.
III.1.3.
III.1.4.
Uczeń:
poznaje niezbędne dla literatury fakty z historii
literatury i innych dziedzin humanistyki;
Uczeń:
porównuje stosunek średniowiecza i
renesansu do starożytności, człowieka i
świata,
analizuje znaczenie krucjat, odkryć
geograficznych i wynalezienia druku dla
zmian w światopoglądzie epoki,
ocenia skutki reformacji,
rozumie znaczenie Włoch jako kolebki
renesansu,
czyta ze zrozumieniem tekst renesansowego
filozofa,
czyta ze zrozumieniem tekst współczesnego
uczonego o kulturze renesansu,
charakteryzuje renesansowy wzorzec
idealnego człowieka, objaśnia jego związek
z humanizmem,
gromadzi i selekcjonuje informacje
dotyczące wskazanej postaci renesansowej,
przygotowuje w zespole prezentację o
wskazanej postaci renesansowej,
formułuje argumenty uzasadniające, że czas
renesansu to złoty wiek kultury polskiej,
czas ożywienia kulturalnego,
określa skutki rozwoju szkolnictwa i
drukarń w Polsce,
stosuje poprawnie w swoich wypowiedziach
słownictwo: humanizm, humanitaryzm itp.,
2. Wybitni ludzie renesansu 1 I.1.1.
I.1.3
Uczeń:
poznaje niezbędne dla literatury fakty z historii
literatury i innych dziedzin humanistyki;
dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej
tekstu;
ma świadomość kryteriów poprawności
językowej;
Uczeń:
przedstawia na przykładach dorobek
wybranych przedstawicieli kultury
renesansowej,
charakteryzuje dorobek wybranych
przedstawicieli kultury renesansowej,
porównuje ideał człowieka renesansu z
działalnością i osiągnięciami wskazanych
twórców i myślicieli,
rozumie związek między światopoglądem
epoki a wszechstronnym rozwojem twórców
renesansu,
czyta ze zrozumieniem krótki tekst
filozoficzny,
rozpoznaje dzieła wybranych artystów,
stosuje poprawnie pojęcia: człowiek
renesansu, irenizm,
3. Sztuka renesansu 2 I.2.1
I.2.2.
I.2.3.
II.1.1
III.1.2.
III.1.3.
III.1.4.
Uczeń:
poznaje niezbędne dla literatury fakty z innych
dziedzin humanistyki;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej;
Uczeń:
porównuje tematykę dzieł i jej ujęcie na
podstawie prac wybranych twórców
renesansowych,
analizuje wpływ światopoglądu epoki na
sztukę renesansu,
ocenia samodzielnie sztukę XVI wieku,
porównuje dzieła renesansowe ze
średniowiecznymi i starożytnymi,
rozpoznaje dzieła renesansowe, wybór
uzasadnia,
dostrzega pochwałę humanizmu, wielkość
człowieka i jego możliwości w sztuce
renesansowej,
charakteryzuje, na przykładzie Zamościa,
miasto idealne,
4. Petrarka – piewca miłości 1 + 1* II.1.1
II.1.2
II.1.3.
II.2.2.
II.2.3.
II.2.4
II.2.5.
II.3.1.
II.3.2.
II.3.3.
II.3.4.
II.4.1.
II.4.2.
II.4.3.
II.2.1.*
II.2.5.*
II.3.2.*
Uczeń:
stosuje w analizie podstawowe pojęcia z
zakresu poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on
odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej;
Uczeń:
analizuje i interpretuje wybrane Sonety do
Laury, a zwłaszcza charakteryzuje
podmiot liryczny, jego uczucia i emocje
sposób przeżywania miłości oraz adresata,
charakteryzuje obraz miłości zawarty w
Sonetach do Laury,
opisuje wykreowany portret ukochanej,
ocenia postawę podmiotu lirycznego,
rozpoznaje sonet wśród innych gatunków
poetyckich,
porównuje różne tłumaczenia tego samego
sonetu*,
rozpoznaje wpływ Petrarki w liryce
miłosnej epok późniejszych,
objaśnia funkcję różnych środków
artystycznego wyrazu, w tym antytez i
paradoksów,
stosuje poprawnie pojęcia: erotyk, liryka
miłosna, paradoks, antyteza, petrarkizm*,
sonet,
5. Boccaccio – mistrz noweli* 2* II.1.1
II.1.2
II.1.3.
II.2.2.
II.2.3.
II.2.4
II.3.1.
II.3.2.
II.3.4.
II.4.1.
II.4.2.
II.4.3.
II.2.5.*
Uczeń:
stosuje w analizie podstawowe pojęcia z
zakresu poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on
odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
Uczeń:
charakteryzuje bohaterów noweli,
analizuje, jakie prawdy o człowieku
odsłania omawiana nowela,
porównuje sposób przedstawienia bohatera
w utworach średniowiecznych
i renesansowych,
objaśnia wpływ na tematykę utworu i
sposób przedstawienia bohaterów
renesansowego hasła „człowiekiem
jestem…”,
stosuje poprawnie terminy: punkt
kulminacyjny, centralny motyw, „teoria
sokoła”, pointa,
zastępuje wyrażenia archaiczne obecne w
tłumaczeniu ich współczesnymi
odpowiednikami,
6. Radosne życie poczciwego
ziemianina
1 + 1* I.1.3
I.1.5.
I.3.8.
II.1.1
II.1.2
II.1.3.
II.2.2.
II.2.3.
II.2.4
II.2.5.
II.3.1.
II.3.2.
II.3.3.
II.3.4.
II.4.1.
II.4.2.
II.4.3.
II.2.1.*
II.2.5.*
II.3.4.*
Uczeń:
stosuje w analizie podstawowe pojęcia z
zakresu poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on
odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
Uczeń:
czyta ze zrozumieniem tekst renesansowy,
wykorzystując przypisy,
przedstawia na przykładach życie
szlachcica ziemianina w harmonii z naturą
i jej prawami,
charakteryzuje model życia zawarty w
utworze,
stosuje poprawnie termin: literatura
parenetyczna*,
rozpoznaje relacje między narratorem a
odbiorcą,
charakteryzuje styl Mikołaja Reja na
konkretnym przykładzie*,
analizuje zastosowane środki językowe –
określa ich typ i funkcję,
formułuje argumenty potwierdzające
obecność w utworze renesansowego
optymizmu,
porównuje poglądy ludzi średniowiecza i
renesansu na życie doczesne,
wykorzystując poznane utwory*,
objaśnia wizerunek świata i życia
człowieka zaprezentowany w utworze
literackim i dziele malarskim*,
7. Jan Kochanowski – poeta
doctus
4 + 1* II.1.1
II.1.2
II.1.3.
II.2.2.
II.2.3.
II.2.4.
II.3.1.
II.3.2.
II.3.3.
II.3.4.
II.4.1.
II.4.2.
II.4.3.
Uczeń:
stosuje w analizie podstawowe pojęcia z
zakresu poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on
odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
buduje wypowiedzi o wyższym stopniu
złożoności; stosuje w nich podstawowe zasady
logiki i retoryki;
Uczeń:
analizuje wskazane pieśni,
charakteryzuje podmiot liryczny pieśni
Kochanowskiego,
charakteryzuje postawy i wartości typowe
dla omawianych pieśni,
ocenia postawy i wartości obecne w
omawianych pieśniach,
przedstawia na przykładach wpływ
starożytnych filozofii na twórczość Jana
Kochanowskiego*,
formułuje wnioski wynikające z analizy
III.1.1.
III.1.6.
III.2.1.
II.2.1.*
II.2.3*
II.2.4.*
II.2.5.*
II.3.2.*
ma świadomość własnej kompetencji
językowej;
pieśni,
rozpoznaje hymn, sielankę, pieśń,
porównuje pieśni Jana Kochanowskiego z
poznanymi pieśniami Horacego*,
rozumie istotę parafrazy poetyckiej*,
kierując się wskazówkami i poleceniami
pomocniczymi, podejmuje próbę
samodzielnej analizy renesansowego
tekstu poetyckiego,
stosuje poprawnie terminy: styl
klasyczny*, horacjanizm*,
rozpoznaje w utworach styl klasyczny i
horacjanizm*,
wskazuje w pieśni przerzutnie, określa ich
funkcje,
8. Sielanka czy nie? – Żeńcy
Szymona Szymonowica*
2* I.3.8.
II.1.1.
II.1.2
II.1.3.
II.2.2.
II.2.3.
II.2.4
II.2.5.
II.3.1.
II.3.2.
II.3.3.
II.3.4.
II.4.1.
II.4.2.
II.4.3.
II.2.1.*
II.2.3*
II.2.5.*
II.3.2.*
II.4.1.*
Uczeń:
stosuje w analizie podstawowe pojęcia z
zakresu poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on
odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej;
Uczeń:
analizuje utwór,
charakteryzuje zachowanie bohaterów,
posługuje się słownictwem
wartościującym i nacechowanym
emocjonalnie,
dostrzega analogie między działaniami
człowieka a prawami natury,
formułuje argumenty, odwołując się do
treści utworu,
porównuje utwór z konwencjonalną
sielanką, funkcjonalnie wykorzystuje
znajomość cech gatunkowych,
analizuje język i system wersyfikacyjny
utworu,
porównuje tekst Szymonowica z innymi
utworami renesansowymi*,
9. Patriotyczna i obywatelska
troska Mistrza z Czarnolasu
2 + 1* I.3.4.
I.3.8.
II.1.1.
Uczeń:
stosuje w analizie podstawowe pojęcia z
Uczeń:
analizuje utwory Jana Kochanowskiego o
tematyce patriotycznej,
II.1.2.
II.1.3.
II.2.2.
II.2.3.
II.2.4
II.3.1.
II.3.2.
II.3.4.
II.4.1.
II.4.2.
II.4.3.
I.1.4.*
II.2.1.*
II.2.5.*
zakresu poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on
odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej;
ocenia postawę podmiotu lirycznego pieśni
o tematyce patriotycznej,
charakteryzuje polskie społeczeństwo,
idealnego władcę i patriotę na podstawie
wskazanych pieśni,
formułuje argumenty wynikające z
utworów,
określa skutki braku postawy patriotycznej,
wskazuje w Pieśni V elementy mowy,
określa ich funkcję w całym utworze*,
rozpoznaje funkcje językowe realizowane w
utworach,
rozpoznaje figury retoryczne w pieśniach
Jana Kochanowskiego, określa ich funkcję,
rozpoznaje wiersz sylabiczny wśród innych
systemów wersyfikacyjnych,
stosuje poprawnie pojęcia: retoryka, figury
retoryczne, wiersz sylabiczny,
10. Prorocze wizje księdza Skargi 1 +1* I.1.1.
I.1.5.
I.3.6.
II.1.1.
II.1.2.
II.1.3.
II.2.2.
II.2.3.
II.2.4
II.3.1.
II.3.2.
II.3.4.
II.4.1.
II.4.2.
II.4.3.
I.1.4.*
II.2.1.*
II.2.3*
II.2.5.*
II.3.4.*
Uczeń:
stosuje w analizie podstawowe pojęcia z
zakresu poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on
odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
Uczeń:
analizuje obraz Jana Matejki Kazanie
Skargi*,
czyta ze zrozumieniem tekst renesansowy,
rozumie cel kazania O miłości ku
ojczyźnie,
ocenia poglądy Piotra Skargi dotyczące
zjawisk zagrażających bezpieczeństwu
państwa,
hierarchizuje wskazane przez pisarza
„choroby zagrażające ojczyźnie”,
objaśnia topos ojczyzny – okrętu,
przedstawia na przykładach sposoby
uzasadniania przez pisarza konieczności
miłości ku ojczyźnie,
wskazuje zastosowane figury retoryczne,
określa ich funkcję*,
stosuje poprawnie pojęcia: stylizacja,
stylizacja biblijna*, kazanie,
rozpoznaje stylizację biblijną w
Kazaniach sejmowych oraz we
fragmentach innych utworów*,
11. Jak poprawić
Rzeczpospolitą?*
1 I.1.1.
I.1.3
I.1.5.
II.1.1
II.2.2.
II.2.3.
II.2.4
II.3.1.
II.3.2.
II.3.4.
II.4.1.
II.4.2.
II.4.3.
Uczeń:
rozumie teksty o skomplikowanej budowie;
dostrzega sensy zawarte w strukturze
głębokiej tekstu;
ma świadomość kryteriów poprawności
językowej;
Uczeń:
czyta ze zrozumieniem tekst renesansowy,
rozumie główną ideę tekstu
Modrzewskiego,
objaśnia argumenty przytaczane przez
pisarza,
formułuje postulaty reform, których
domaga się Modrzewski,
ocenia poglądy autora dotyczące reform w
państwie,
charakteryzuje autora tekstu na podstawie
jego poglądów,
rozpoznaje literaturę publicystyczną,
analizuje fragmenty Utopii Thomasa
Morusa,
stosuje poprawnie wyrazy: reforma,
utopia,
12. Poetycka parafraza biblijnych
psalmów – Psałterz Dawidów
Jana Kochanowskiego
2 II.1.1.
II.1.2.
II.1.3.
II.2.2.
II.2.3.
II.2.4
II.2.5.
II.3.1.
II.3.2.
II.3.3.
II.3.4.
II.4.1.
II.4.2.
II.4.3.
III.1.1.
III.1.6.
III.2.1.
I.1.1*
II.2.1.*
II.2.2*
Uczeń:
stosuje w analizie podstawowe pojęcia z
zakresu poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on
odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej;
buduje wypowiedzi o wyższym stopniu
złożoności; stosuje w nich podstawowe zasady
logiki i retoryki;
ma świadomość własnej kompetencji
językowej;
Uczeń:
analizuje omawiane psalmy,
charakteryzuje człowieka i jego miejsce w
świecie,
analizuje budowę psalmów,
porównuje tłumaczenia psalmów,
stosuje poprawnie termin: parafraza,
wskazuje funkcję nawiązania do psalmów
i parafraz Jana Kochanowskiego w
wierszu współczesnego poety,
odnajduje dominantę kompozycyjną
utworu,
kierując się wskazówkami i poleceniami
pomocniczymi, podejmuje próbę
samodzielnej analizy i porównania
tekstów poetyckich*,
II.2.3*
II.2.4.*
II.2.5.*
II.3.2.*
13. „Żaden ociec podobno
bardziej nie miłował…”
(Treny)
3 + 2* I.3.8.
II.1.1.
II.1.2
II.1.3.
II.2.2.
II.2.3.
II.2.4
II.2.5.
II.3.1.
II.3.2.
II.3.3.
II.3.4.
II.4.1.
II.4.2.
II.4.3.
III.1.1.
III.1.6.
III.2.1.
I.1.1*
II.2.1.*
II.2.3*
II.2.5.*
II.3.4.*
II.3.2.*
Uczeń:
stosuje w analizie podstawowe pojęcia z
zakresu poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on
odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej;
buduje wypowiedzi o wyższym stopniu
złożoności; stosuje w nich podstawowe zasady
logiki i retoryki;
ma świadomość własnej kompetencji
językowej;
Uczeń:
analizuje omawiane treny,
charakteryzuje podmiot liryczny i
bohaterkę Trenów,
nazywa stany emocjonalne pogrążonego w
bólu ojca,
określa skutki wpływu doświadczeń na
filozofię życiową,
przedstawia na przykładach zanegowane
w Trenach przez autora wartości i
postawy światopoglądowe,
ocenia zaprezentowaną w Trenach
postawę wobec cierpienia,
określa skutki kryzysu
światopoglądowego,
objaśnia funkcjonowanie w Trenie X
toposu ubi sunt,
rozumie ewolucję światopoglądu poety,
rozpoznaje dominujące w poszczególnych
trenach środki stylistyczne i określa ich
funkcję,
formułuje argumenty uzasadniające
powrót poety do renesansowych wartości
w Trenie XIX,
porównuje kompozycję trenu antycznego
z kompozycją cyklu Jana
Kochanowskiego, wskazuje podobieństwa
układu*,
stosuje poprawnie pojęcia: tren, topos ubi
sunt,
analizuje Epitafium Hannie
Kochanowskiej,
analizuje kompozycję dzieła malarskiego
oraz jego kolorystykę*,
określa, w jaki sposób wyrażone zostały
przez malarza emocje postaci*,
porównuje sposób wyrażania emocji w
tekście literackim i dziele malarskim,
kierując się wskazówkami i poleceniami
pomocniczymi, podejmuje próbę
samodzielnej analizy porównawczej tekstu
renesansowego i dwudziestowiecznego*,
14. Człowiek – reżyser czy
marionetka?
5 I.3.8.
II.1.1.
II.1.2
II.1.3.
II.2.2.
II.2.3.
II.2.4
II.3.1.
II.3.2.
II.3.3.
II.3.4.
II.4.1.
II.4.2.
II.4.3.
Uczeń:
stosuje w analizie podstawowe pojęcia z
zakresu poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on
odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
Uczeń:
analizuje wskazane fraszki,
objaśnia tytuły fraszek,
określa funkcję toposu świata-teatru we
fraszce O żywocie ludzkim,
charakteryzuje koncepcję losu człowieka
zawartą we fraszkach,
rozpoznaje postawę podmiotu lirycznego
wobec wartości szczególnie cenionych
przez ludzi (O żywocie ludzkim) i
możliwości ludzkiego poznania (O
mądrości),
porównuje koncepcję Boga zawartą we
fraszkach z wyobrażeniami Stwórcy w
innych utworach Jana Kochanowskiego,
formułuje argumenty uzasadniające
wyrażoną opinię dotyczącą relacji między
Bogiem a człowiekiem, zaprezentowanych
we fraszkach i w pieśniach,
określa wpływ późnorenesansowego
sceptycyzmu na koncepcję świata i
człowieka, relacje między człowiekiem a
Bogiem,
ocenia, czy postawa podmiotu lirycznego
fraszek bliższa jest tej w Trenach czy
w Pieśniach,
15. Szekspir – genialny znawca
duszy ludzkiej
5 + 2* I.1.1.
I.1.2
I.1.3
I.1.4.
I.1.5.
I.1.6.
Uczeń:
stosuje w analizie podstawowe pojęcia z
zakresu poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on
Uczeń:
analizuje dramat Szekspira,
charakteryzuje bohaterów,
określa motywy ich postępowania,
rozpoznaje i nazywa wartości cenione
I.1.7.
I.1.8.
I.3.4.
I.3.8.
II.1.1
II.1.2
II.1.3.
II.2.2.
II.2.3.
II.3.1.
II.3.2.
II.3.3.
II.3.4.
II.4.1.
II.4.2.
II.4.3.
III.1.1.
III.1.6.
III.2.1.
I.1.1*
II.2.1.*
II.2.5.*
II.3.2.*
odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej;
buduje wypowiedzi o wyższym stopniu
złożoności; stosuje w nich podstawowe zasady
logiki i retoryki;
ma świadomość własnej kompetencji
językowej;
przez bohaterów,
ocenia postępowanie bohaterów, ich
wybory,
analizuje wizję świata i człowieka
wyłaniającą się z utworu,
objaśnia szekspirowską koncepcję natury
ludzkiej,
rozumie i opisuje rolę Lady Makbet,
rozpoznaje charakter perswazyjny
wskazanych scen,
wskazuje w tekście środki perswazji,
objaśnia funkcję świata nadprzyrodzonego
w utworze,
przedstawia na przykładach cechy
dramatu szekspirowskiego,
porównuje dramat szekspirowski z
dramatem antycznym (szczególnie kreację
bohaterów, ich wpływ na własne życie),
czyta ze zrozumieniem tekst
popularnonaukowy dotyczący teatru
elżbietańskiego,
uzasadnia uniwersalizm i ponadczasowość
dramatu,
określa funkcję nawiązań do twórczości
Szekspira w literaturze polskiej,
ocenia współczesne koncepcje
inscenizacji Makbeta,
analizuje film, wykorzystując wskazówki
zawarte w podręczniku*,
porównuje film i dramat Szekspira*,
BAROK
1. Barok – epoka oryginalna
2 + 1*
I.1.1. I.1.2 I.1.3 I.1.4. I.2.1 I.2.2.
Uczeń: poznaje niezbędne dla literatury fakty z historii
literatury i innych dziedzin humanistyki
Uczeń: charakteryzuje barokową koncepcję świata i człowieka; wskazuje skutki kontrreformacji; czyta ze zrozumieniem tekst historyka literatury o epoce
I.2.3. I.3.4. II. 2.2 III.1.2. III.1.3. III.1.4. III.1.7. II.2.1.* II.2.3.*
analizuje znaczenie kryzysu religijnego, soboru w Trydencie i działalności jezuitów dla zmian w światopoglądzie epoki; opisuje działalność Towarzystwa Jezusowego; rozumie przyczyny ukształtowania się odmiennych postaw ludzi baroku wobec życia; ocenia skutki kontrreformacji; porównuje stosunek baroku i renesansu do człowieka i świata; ocenia światopogląd barokowy odwołując się do doświadczeń człowieka XXI wieku, ma świadomość związków religii, kultury i światopoglądu itp.
2. Pascal – genialny matematyk
i filozof
1
I.1.1. I.1.3 III.1.7
Uczeń: poznaje niezbędne dla literatury fakty z historii
literatury i innych dziedzin humanistyki,
dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej
tekstu;
ma świadomość kryteriów poprawności językowej
Uczeń: czyta ze zrozumieniem tekst filozoficzny; charakteryzuje obraz człowieka; opisuje koncepcję człowieka i świata zawartą w Myślach Pascala omawia dorobek Pascala; porównuje poglądy Pascala z poglądami myślicieli renesansu; ocenia poglądy barokowego filozofa, przywołując zasadne argumenty
3. Sztuka baroku
2
I.2.1 I.2.2. I.2.3. II.1.1 III.1.2. III.1.3. III.1.4. III.1.6.
Uczeń: poznaje niezbędne dla literatury fakty z innych
dziedzin humanistyki,
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej.
Uczeń: rozpoznaje dzieła barokowe, charakteryzuje malarstwo, rzeźbę i architekturę barokową; czyta ze zrozumieniem tekst historyka sztuki dotyczący sztuki baroku; gromadzi i selekcjonuje wiadomości dotyczące barokowych twórców i ich
dorobku; przygotowuje w zespole projekt dotyczący twórcy barokowego rozumie i analizuje wpływ światopoglądu epoki na sztukę baroku; określa wpływ odkryć naukowych na sposób przedstawiania człowieka i świata w sztuce baroku; porównuje sztukę barokową ze sztuką renesansu i średniowiecza;
4. Vanitas vanitatum et omnia
vanitas
4-2
II.1.1 II.1.2 II.1.3. II.2.1. II.2.2. II.2.3. II.2.4 II.2.5. II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2. II.4.3.
Uczeń: stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu
poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej.
Uczeń: analizuje wybrane sonety Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego; charakteryzuje podmiot i adresata omawianych sonetów; określa relacje między podmiotem i adresatem w omawianych sonetach; charakteryzuje obraz człowieka i świata wyłaniający się z sonetów; formułuje argumenty uzasadniające, że analizowany utwór jest sonetem; rozumie barokową koncepcję życia; analizuje i interpretuje wiersze Daniela Naborowskiego i Józefa Baki; analizuje dzieła malarskie; rozpoznaje barokowe środki stylistyczne; rozpoznaje motyw vanitas w sztuce epok późniejszych; analizuje i interpretuje utwory nawiązujące do motywu vanitas; przywołuje właściwe konteksty filozoficzne; określa funkcję zastosowanych środków językowych w kreowaniu obrazu świata
i człowieka; porównuje wyłaniający się z sonetów obraz człowieka i świata z wizerunkiem tegoż w Pieśniach Jana Kochanowskiego; gromadzi i selekcjonuje cechy poezji Sępa-Szarzyńskiego, które łączą ją z twórczością renesansową i te, które różnią; opisuje związek motywu vanitas z barokową koncepcją życia; określa funkcje użytych środków stylistycznych; porównuje sposoby ukazania tego samego motywu w dziełach różnych sztuk; omawia związek motywu przemijania ze średniowieczną koncepcją życia oraz filozofią B. Pascala; analizuje dzieła malarskie
5. Barokowe ogrody miłości
4
II.1.1 II.1.2 II.1.3. II.2.1. II.2.2. II.2.3. II.2.4 II.2.5. II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2. II.4.3.
Uczeń: stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu
poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej.
Uczeń: analizuje i interpretuje wybrane wiersze; charakteryzuje podmiot liryczny i adresata; określa relacje między nimi; nazywa uczucia ujawniane w wierszach; charakteryzuje obraz kobiet i miłości wyłaniający się z wierszy barokowych; ocenia podstawowy cel poezji marinistycznej: zadziwienie czytelnika; czyta ze zrozumieniem tekst badacza literatury dotyczący barokowego konceptu; wskazuje cechy sonetu w utworze; analizuje barokowy obraz przedstawiający kobiety; opisuje kanony piękna w różnych epokach; charakteryzuje barok dworski;
rozpoznaje utwory należące do baroku dworskiego; analizuje kompozycję wierszy barokowych; określa funkcję barokowych środków stylistycznych w utworze; analizuje współczesny wiersz nawiązujący do baroku
6. Błędny rycerz Don Kichote *
2*
II.1.1 II.1.2 II.1.3. II.2.4 II.3.1. II.3.2. II.4.1. II.4.2. II.4.3.
Uczeń: stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu
poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła
Uczeń: analizuje i interpretuje utwór; charakteryzuje bohaterów; wskazuje tradycyjne motywy wędrowne, wyjaśnia, na czym polega etos rycerski, wyjaśnia, na czym polega i czemu służy wyolbrzymienie cech postaci, wyjaśnia, na czym polega i czemu służy karykaturalność i parodia w utworze; sytuuje prozę Cervantesa na tle przemian gatunku powieści
7.Fenomen sarmatyzmu
2
I.1.1. I.1.2. I.1.3. I.1.5. II.1.1 II.1.2 II.1.3. II.2.1. II.2.2. II.2.3. II.2.4 II.2.5. II.3.1. II.3.2.
stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu
poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej
charakteryzuje zjawisko sarmatyzmu; wskazuje zjawiska charakterystyczne dla kultury polskiej szlachty żyjącej w XVII wieku; charakteryzuje szlachcica Sarmatę oraz szlacheckie obyczaje; odróżnia zalety szlachty od jej wad, opisuje strój szlachecki oraz szlachecką ceremonię pogrzebową; rozpoznaje portret trumienny; wyjaśnia genezę portretów trumiennych; określa ich cechy charakterystyczne; analizuje współczesne teksty poświęcone obyczajowości sarmackiej,
II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2. II.4.3. III.1.7.
analizuje dzieła malarskie; wskazuje cechy charakterystyczne dla ubioru szlachcica objaśnia etymologię słów: Sarmata, sarmatyzm, sarmacki; określa, jakie zmiany zaszły w sposobie pojmowania szlacheckich wartości; syntetyzuje wiedzę z różnych źródeł; przetwarza informacje, formułuje wnioski; ma świadomość ewolucji wizerunku Sarmaty
8. Wacław Potocki – oświecony Sarmata*
2*
II.1.1 II.1.2 II.1.3. II.2.1. II.2.2. II.2.3. II.2.4 II.2.5. II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2.
Uczeń: stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu
poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła
Uczeń: przedstawia biografię poety; analizuje i interpretuje wiersze Wacława Potockiego; charakteryzuje postawę polskiej szlachty opisaną w wierszach Potockiego rozpoznaje w wierszach Potockiego cechy charakterystyczne dla nurtu ziemiańskiego; charakteryzuje stosunek Potockiego do sarmatyzmu
9. Pisane na użytek własny
4
II.1.1 II.1.2 II.1.3. II.2.1. II.2.2. II.2.3. II.2.4
Uczeń: stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu
poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła
Uczeń: przedstawia problematykę utworu Paska; analizuje i interpretuje fragmenty dzieła Jana Chryzostoma Paska; charakteryzuje szlachcica Sarmatę; analizuje tekst współczesny dotyczący barokowych pamiętników;
II.2.5. II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2.
zna treść wybranych listów Jana III Sobieskiego rozpoznaje cechy charakterystyczne stylu J. Ch. Paska; porównuje wizerunek królowej Marysieńki przedstawiony przez malarza i wyłaniający się z listu króla
10. Kontynuacje, nawiązania…
2
II.1.1 II.1.2 II.1.3. II.2.1. II.2.2. II.2.3. II.2.4 II.2.5. II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2. II.4.3.
Uczeń: stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu
poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej
Uczeń: zna treść utworów późniejszych epok nawiązujących do tradycji sarmackich; analizuje listy Jana III Sobieskiego; rozpoznaje nawiązanie do sarmackiej kultury szlacheckiej we współczesnych tekstach kultury, charakteryzuje portret Sarmaty przedstawiony w dziełach epok późniejszych, wskazuje cechy negatywne i pozytywne szlachcica Sarmaty interpretuje utwory epok późniejszych dokonujące rozrachunku z tradycją polskiej szlachty sarmackiej; porównuje sposób przedstawiania Sarmaty w różnych tekstach
OŚWIECENIE
1. Nadejście oświecenia
2 + 1*
I.1.1. I.1.2 I.1.3 I.1.4. I.1.5. I.2.1
Uczeń: poznaje niezbędne dla literatury fakty z historii literatury i innych dziedzin humanistyki; buduje wypowiedzi o wyższym stopniu złożoności;
Uczeń: omawia genezę epoki; opisuje inicjatywy kulturalne doby oświecenia w Polsce; wyznacza fazy oświecenia w Polsce i łączy je z wydarzeniami historycznymi;
I.2.2. I.2.3. I.3.4. II. 2.2 III.1.2. III.1.3. III.1.4. III.1.7. I.2.1.* I.2.3.*
ma świadomość własnej kompetencji językowej
porównuje oświecenie na zachodzie Europy do oświecenia w Polsce; analizuje obrazy przedstawiające ważne wydarzenia doby oświecenia; docenia wagę rozwoju życia kulturalnego w oświeceniowej Polsce; ocenia wpływ idei oświecenia na kształtowanie się systemu wartości i światopogląd współczesnego człowieka
2. Dzieło filozofów oświecenia
1 + 1*
I.1.1. I.1.3 II.1.2. III.1.2. I.2.1.* I.2.3.* III.1.7.*
Uczeń: stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu
poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej
Uczeń: rozumie myśl: Cogito ergo sum; analizuje fragmenty tekstów filozoficznych; charakteryzuje poglądy myślicieli oświecenia rozpoznaje poglądy poszczególnych filozofów oświecenia; charakteryzuje koncepcję człowieka według Locke’a; opisuje koncepcję świata oraz człowieka i jego życia według Rousseau; opisuje, na czym polega istota oświecenia według Kanta; analizuje i interpretuje wiersz Zbigniewa Herbarta, analizuje fragmenty powiastki filozoficznej Denisa Diderot
3. Jedna epoka – trzy style
4
I.2.1 I.2.2. I.2.3. II.1.1 III.1.2.
Uczeń: stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu
poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
Uczeń: określa cechy charakterystyczne klasycyzmu, sentymentalizmu i rokoko; rozpoznaje i charakteryzuje style oświeceniowej sztuki: klasycyzm,
III.1.3. III.1.4. III.1.6. III.1.7.
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej
sentymentalizm, rokoko; analizuje i interpretuje poznane wiersze; charakteryzuje bohatera poezji sentymentalnej; charakteryzuje francuski i angielski styl ogrodowy; określa, na czym polega parodia; analizuje i interpretuje wiersze Marii Pawlikowskiej- Jasnorzewskiej i Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego; charakteryzuje konwencję sentymentalną
4. Ignacy Krasicki – książę
poetów
1
I.1.1. I.1.3 I.2.1. I.2.3. I.2.4. III.1.2.
Uczeń: stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu
poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
buduje wypowiedzi o wyższym stopniu złożoności;
stosuje w nich podstawowe zasady logiki i retoryki;
ma świadomość własnej kompetencji językowej
Uczeń: charakteryzuje twórczość Ignacego Krasickiego charakteryzuje poglądy poety; opisuje jego związek z obozem królewskim; rozumie znaczenie twórczości Ignacego Krasickiego
5. W kręgu bajek
3
II.1.1. II.1.2 II.1.3. II.2.2. II.2.3. II.2.4 II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2. II.4.3.
Uczeń: stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu
poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła
Uczeń: omawia różnice pomiędzy pojęciami: bajka i baśń; charakteryzuje bajkę jako gatunek literacki; rozpoznaje bajkę narracyjną i epigramatyczną; wyjaśnia rolę bajki w oświeceniu; analizuje i interpretuje poznane bajki; odnajduje i wyjaśnia morał zawarty w bajkach; omawia alegoryczne znaczenia poznanych bajek; określa na czym polega dydaktyczny
charakter bajek; przedstawia obraz świata i ludzi zawarty w bajkach; charakteryzuje bajkę narracyjną i epigramatyczną; odróżnia w życiu codziennym postawy opisane w bajkach
6. „Satyra prawdę mówi…”
4
II.1.1. II.1.2 II.1.3. II.2.2. II.2.3. II.2.4 II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2. II.4.3.
Uczeń: stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu
poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła
Uczeń: charakteryzuje satyrę jako gatunek literacki; omawia różnice między satyrą monologową a dialogową; analizuje i interpretuje satyry Ignacego Krasickiego; interpretuje topos ojczyzny-okrętu z satyry Świat zepsuty; określa na czym polega dydaktyczny charakter satyr; rozumie i opisuje zjawisko cudzoziemszczyzny, charakteryzuje pozytywne wzorce osobowe zawarte w satyrach; wyjaśnia rolę satyry w oświeceniu; charakteryzuje postać króla Stanisław Augusta Poniatowskiego i jego działalność, analizuje i interpretuje utwór Jana Pietrzaka: Wolny obywatel; porównuje satyrę współczesną do satyr oświeceniowych;
7. O miłości ojczyzny
2
II.1.1. II.1.2 II.1.3. II.2.2. II.2.3.
Uczeń: stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu
poetyki;
w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o
kontekstach, w jakich może być on odczytywany;
poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii
Uczeń: analizuje i interpretuje poznane utwory; porównuje słowa Pieśni legionów polskich we Włoszech ze słowami Mazurka Dąbrowskiego;
II.2.4 II.2.5. II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2. II.4.3. III.2.1.
literatury;
odczytuje rozmaite sensy dzieła;
dokonuje interpretacji porównawczej
opisuje budowę poznanych utworów charakteryzuje rolę Mazurka Dąbrowskiego w historii Polski; przedstawia stosunek poetów do utraty niepodległości; charakteryzuje działalność Szkoły Rycerskiej; porównuje postawy zaprezentowane w poznanych wierszach
8. Scena teatralna*
1*
I.1.1. I.1.2. I.1.3. I.2.1. I.2.2. I.2.3. I.2.4.
Uczeń: poznaje niezbędne dla literatury fakty z historii literatury i innych dziedzin humanistyki
Uczeń: omawia genezę Teatru Narodowego; czyta ze zrozumieniem współczesny tekst poświęcony teatrowi oświeceniowemu; analizuje fragm. Powrotu posła Juliana Ursyna Niemcewicza
9. Z językiem za pan brat
2
I.3.1. I.3.7.
Uczeń: ma świadomość kryteriów poprawności językowej; ma świadomość własnej kompetencji językowej
Uczeń: rozpoznaje zapożyczenia w tekście, wymienia przykłady zapożyczeń z różnych języków charakteryzuje rodzaje zapożyczeń; opisuje konsekwencje zapożyczeń; odróżnia uzasadnione użycie zapożyczenia od nieuzasadnionego
Do omówienia: 1. Wiersz B. Leśmiana Urszula Kochanowska- Jako kontekst do Trenu XIX Kochanowskiego – wypracowanie klasowe. (4 godz.)
2. Maria Pawlikowska- Jasnorzewska, Laura i Filon oraz Konstanty Ildefons Gałczyński Laura i Filon i dobrze poinformowany facet (2 godz.)
3. Praca z tekstem. Głosy o epoce (np. Czesław Hernas Barok, Michał Rożek Blaski i cienie baroku) (2 godz.)
Ponadto na bieżąco będzie kontrolowana wiedza i umiejętności uczniów poprzez sprawdziany i prace klasowe oraz odpowiedzi ustne. (ok.15
godz.)
Uczniowie raz w semestrze wygłoszą też przemówienie – wypowiedź publiczna (4 godz.)
W drugim semestrze uczniowie zrealizują projekt „ Makbet” na nowo odczytany.(2 godz.)