We leven niet in tijdperk van verandering
maar in een verandering van tijdperk
*Tekst dia @JanRotmans
Unieke Kanteling
1. weefsel van de samenleving verandert
2. structuur van de economie verandert
3. disruptieve technologische doorbraken
Laatste Kantelperiode
Modernisering
1850-1920
industriële revolutie staal, elektriciteit, verbrandingsmotor
fundament voor Nederland 2.0
onderwijs, kiesrecht, zorg, sociale structuren
vernieuwing in kunsten architectuur, schilderkunst, literatuur
Indicaties voor Kantelperiode
- collectief unheimisch gevoel dat verandering in lucht hangt
- chaos door turbulentie, instabiliteit en onzekerheid
- enorme dynamiek van onderop, nieuwe macht van onderop
- geen duidelijke richting, weinig inzicht en overzicht
- creatieve mensen breken door het systeem heen
- steeds meer conflicten tussen bestaande en nieuwe orde
De natuur organiseert ook ‘chaos’ om oude structuren af te breken en nieuwe te laten verrijzen. Een rups wordt letterlijk vloeibaar in de popfase – alle structuur verdwijnt; het is even
complete chaos. En dan… de vlinder, de hogere orde …
VLOEIBAAR @Jan Bommerez
25 jaar
DoorontwikkelingsfaseVoorontwikkelingsfase
25 jaar
Transitie naar Samenleving 3.0
Horizontaal
Decentraal
Bottom-up
Kant
elpe
riode Verticaal
Centraal
Top-down
Tijd
O
pbou
w va
n du
urza
me
sam
enle
ving
We zitten hier
Mensen willen niet meer
dat anderen
(mensen, organisaties, onnodige regels, systeem)
voor hen bepalen.
“zo doen we dat nu eenmaal”-
gaat niet meer op
airBNBUberBuurtzorgFamiliegroepplanBuurttuinenEigen energie
Van: Overheid- Provincie-Gemeente-Organisaties-medewerkers-burgers
Naar: Handelen vanuit samensturing
Als mensen niet gehoord worden en niet mogen meebesluiten.
Transitie in het sociaal domein
Risico is dat we dezelfde fouten maken op gemeentelijke schaal, met minder geld en minder mensen
Transformatie = Cultuuromslag
Systeemwaarden Menswaarden
doelmatigheid aandacht / tijd
efficiency vertrouwen
controle, beheersing ruimte
regelzucht keuzevrijheid
kosten / baten kwaliteit
Verbroken Verbindingen
relatie tussen zorgverlener en zorgvragervertrouwen, intimiteit, passie, aandacht, bezieling
is verworden tot
relatie tussen leverancier en cliëntkosten, doelmatigheid, budget, efficiency, afrekening
Verbroken Verbindingen
Systeem is belangrijker geworden dan Mens
vandaag is belangrijker morgen
cijfers belangrijker dan mensen
Hoe d
e sys
teem
waar
den h
et
over
nem
en
Waar gaan we naartoe?
Andere positie Sociaal netwerk
Niet: Mensen dingen voor elkaar laten doen!!
Maar: Samen besluiten wat er nodig is om de situatie te verbeteren.
Investeren in netwerken, omgaan met groepen, omgaan met conflicten, vertrouwen in kringen, georganiseerde tegenspraak.
PARTICIPATIEROUTES SOCIAAL DOMEIN
ROUTES NAAR ZORG
• De hulpverlening maakt het plan en heeft de regie.
• Cliënten krijgen enkel professionele ondersteuning en hebben geen eigenaarschap
• Omgeving is en wordt niet betrokken
• Nieuwe transitiedoelen (dichter bij burger, regie bij cliënt en netwerk activeren) ingevoegd in oud systeem
• Regie en verantwoordelijkheid blijven gescheiden
• Machtsverschil zit in de weg (afhankelijkheidsrelatie)
• Omgeving bepaalt niet mee, maar moet wel uitvoeren en wil dat niet. (geen eigenaarschap)
• 80 % hulpverlener stelt de vraag niet.
• Verwijdering tussen cliënt en zijn netwerk dat hem moet helpen.
PARTICIPATIEROUTES SOCIAAL DOMEIN
Succes!
Anke Siegers, @anderskijkend www.DatisHelder.com