1ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
MOBLYA
SEKTR RAPORU
2
ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERL
MOBLYASEKTR RAPORU / 2014
Hazrlayanlar
Sevil SAKARYAyk DOAN
3ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
GR
MOBLYA SEKTR SINIFLANDIRMASI
DNYADA MOBLYA SEKTR
Dnya Mobilya hracat
Dnya Mobilya thalat
TRKYEDE MOBLYA SEKTR
Trkiyede Mobilya retimi ve Tketimi
Trkiyenin Mobilya hracat
Trkiyenin Mobilya thalat
MOBLYA SEKTRNN SWOT ANALZ
MOBLYA SEKTRNN SORUNLARI VE ZM NERLER
SONU
KAYNAKLAR
04
06
07
08
10
12
14
14
16
18
20
28
32
3
NDEKLER
4
nsanlarn alma, oturma, dinlenme, yemek yeme, eyalarn depolama, sergileme gibi gnlk yaama ynelik sosyal ve kltrel temel gereksinimlerini gvenli ve konforlu bir ekilde karlamak amacyla genelde aa malzemeden oluturulmu ilevsel, estetik grnml kullanm eyalarnn tm mobilya olarak tanmlanr.
nsan gereksinimlerini gidermeye ynelik kullanm eyas olmas nedeniyle mobilyalar, fonksiyonel elemanlardr. Mobilyalar, i ya da d mekanlarda yonga levha, lif levha, MDF, suntalam, kontrplak gibi yapm elerinden herhangi biriyle ya da bir kann bir arada kullanlmasyla retilmektedir. Aa malzeme kkenli yan rnlerin yannda metal, plastik, mermer ve cam gibi aa malzeme dndaki dier doal ya da yapay malzemelerden de oluabilirler.
Bireylerin bir mobilyadan beklentisi, fonksiyonellik, kullanm rahatl, dayanm, estetik ve salk gibi temel etmenlerin birleimi olarak sylenebilir. deal bir mobilyada aranan bu unsurlar salamak iin, retilmesi dnlen mobilyann son rne dntrme ncesinde, kullanm gereksinimlerine yeterli lde karlk verebilecek ve beklenen btn ilevleri eksiksiz yerine getirebilecek nitelikte ok iyi bir ekilde tasarlanm olmas gerekmektedir. Tm bunlar gz nne alndnda; mobilyalarn snflandrlmasnda, kullanm alanlar ve kullanc birey yaps byk nem tamaktadr. rnein, yksek gelir grubu bireyler gncel yaamlarn daha konforlu ekle dntrmek iin kiisel zevkleri dorultusunda mobilya seiminde bulunarak optimum kullanml alanlar oluturmaya almaktadrlar, oysa orta gelir grubu bireyler daha uzun sreli kullanma ynelik ve ayn anda birka farkl ilevi yerine getirebilecek kapsamda ve yksek dayanml mobilyalar semektedirler.
GR
5ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
Kaynak:International Furniture Congress/Yrd.Do.Dr.lker Usta-Do.Dr.Arif Gray *Birden ok malzemenin btnleik ekilde bulunduu mobilyalar
Mobilyalarn amaca ve ihtiyaca ynelik olmas gerekliliine dayanlarak kullanmlarna gre de snflandrlmas mmkndr;
Bireysel kullanma ynelik mobilyalar: Bunlar konut iinde bireylerin kullandklar kiisel mobilyalardr.
Toplu kullanma ynelik mobilyalar: Tm toplumun kullanmna ynelik mobilyalardr. Kendi iinde ikiye ayrlrlar:
Kentsel Mobilyalar: mekan mobilyalar (Brolarda ve iyerlerinde kullanlan mobilyalardr), d mekan mobilyalar (D mekanlarda topluma hizmet veren yerlerde bulunan mobilyalardr).
Endstriyel Mobilyalar: Endstriyel mallar reten yerlerde bu amala kullanlan mobilyalardr. Ayrca, mobilyalar grevlerine, yaplarna, amacna, tarzlarna, malzemesine ve st yzey ilemlerine gre u ekilde snflandrlabilirler:
Mobilya niteleri yan yana, st ste uyumlu ve baml olarak geii salayarak biimleniyorsa modler mobilya,
Biimlendii corafi blge tarzna gre ngiliz, talyan, skandinav mobilya, Laminasyon tekniine gre yaplmsa lamina mobilya, Birok amaca hizmet verecek ekilde yaplmsa fonksiyonel mobilya, Endstri dnemi ncesi ve sonras tarza gre retilmise klasik ya da modern mobilya, Montaj durumuna gre demonte ya da monteli mobilya, Mekanlara gre biimlendirilmise mutfak, salon, yatak odas, mobilyalar, ofis mobilyalar, vb.
MOBLYA SINIFLANDIRMASI
Mobilya Snflandrmas Mobilya Tanmlamas
Kullanld yere gre1. mekan mobilyalar
2.D mekan mobilyalar
Yer dzlemindeki konulandrma
ekline gre
1.Hareketli mobilyalar
2.Sabit mobilyalar
retimi iin kullanlan yapm
malzemesinin trne gre
1.Ahap mobilyalar
2.Metal mobilyalar
3.Plastik mobilyalar
4.Mermer (veya Ta) mobilyalar
5.Cam mobilyalar
6.Kompozit mobilyalar*
6
Trkiyede, 01.01.1989 tarihinden itibaren yrrle giren Armonize Sistem Nomanklatr esas alnarak yaplan Gmrk Tarife statistik Pozisyonlarna (GTP) gre, mobilya sektr kapsamnda deerlendirilebilecek mobilyalar aadaki ekilde snflandrlabilir:
MOBLYA SEKTR SINIFLANDIRMASI
GTP NO RN TANIMI
9401
Oturmaya mahsus mobilyalar (yatak haline
getirebilir trden olsun olmasn) ve bunlarn
aksam ve paralar
9402
Tpta, cerrahide, di hekimliinde ve vet-
erinerlikte kullanlan mobilyalar (ameliyat
masalar, muayene masalar, kliniklerde
kullanlmaya mahsus mekanik tertibatl karyo-
lar, dii koltuklar) dndrme, ykseltme ve
yatrma tertibatl berber koltuklar ve benzeri
koltuklar; bu eyalarn aksam ve paralar
9403Dier mobilyalar ve bunlarn aksam ve
paralar
9404
Somyalar, yayl veya ileri herhangi bir
maddeyle doldurulmu veya tehiz edilmi
yatak eyas ve benzeri eya (ilteler, yor-
ganlar, diz ve ayak rtleri, yastklar, puflar,
ba yastklar gibi)(gzenekli kauuk veya
gzenekli plastik maddelerden olanlar dahil)
(kaplanm olsun olmasn)
6
7ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
Mobilya, dnyada belli bal ekonomik sektrlerden biridir ve sektr hem ana unsurlar hem de yardmc ve yan unsurlar ile birlikte yllk ortalama 376 milyar dolarlk bir deer retmektedir. Mobilya gibi lojistik maliyeti yksek bir rn gz nnde bulundurulduunda, bunun dikkate deer bir miktar olduu rahatlkla grlmektedir.
Dnya mobilya sektr istihdam anlamnda da dikkate deer bir sayya sahiptir. Btn dnyada retilen mobilya ile birlikte 260.000 kiilik istihdamla sektr her geen gn alann geniletmektedir. Mobilya sektrn daha gelikin hale getirmek asndan eitli lkelerde ok sayda fuarlar dzenlenmektedir. Yaplan bu fuarlarla birlikte hem retilen mobilyalar tasarm, eitlilik vs. balamnda deerlendirilmekte hem de sektrn durumuna ilikin birinci elden, reticilerden dorudan haberdar olunmaktadr. Her yl dnya genelinde dzenlenen ortalama 60 uluslararas fuarn ban her yl 10 fuarla talya ekmektedir. talyann ardndan her yl 9 fuar dzenleyen in Halk Cumhuriyeti ve 6 fuar dzenleyen Almanya gelmektedir. Ayrca Trkiye de her yl dzenledii 2 fuarla bu sektrdeki faaliyetlerini etkinletirmeye almaktadr. AB lkeleri balamnda mobilya retimi ve ticareti konusu dnyann pek ok blgesine kyasla son derece gelimi bir husustur. ABnin bu sektrdeki uzmanl dnyann dier lkelerinden ok daha fazla olmakla birlikte zellikle mutfak mobilyalar ve denmi mobilya konusunda liderlii ellerinde bulundurmaktadrlar. Bilhassa Almanya ve talya, hem retim hem ithalat ve hem de tketim konusunda dier Avrupa lkelerine kyasla daha n planda bulunmaktadrlar.
DNYADA MOBLYA SEKTR
8
Dnya mobilya sektrnde retim anlamnda in ba ekmekte ve son be yllk sre zarfnda sektre eitli alardan yn vermektedir. Btn dnyada retilen mobilyann drtte biri tek bana inde retilmektedir. inin ardndan srasyla ABD (%15), talya (%8) ve Almanya (%7) gelmektedir. retim anlamnda Trkiye %1lik bir orana sahiptir ve potansiyel olarak bu orann zerine kma eilimdedir. hracat yzdelerini incelediimizde inin %35,3lk oranla yine ilk srada olduunu, onu srasyla Almanya (%7,6), talya (%6,8), Polonya (%5,7), ABD (%4,8) ve Meksikann (%3,9) takip ettiini syleyebiliriz. lkemiz, %1,3lk oranla ihracat yapan lkeler arasnda 15. srada yer almaktadr.
Dnya mobilya ithalat oranlarna baktmzda, ithalatn gerekletii 230u akn lkeden, ilk be lke ithalatn nerdeyse yarsn gerekletirmitir. thalat konusunda sz sahibi lke %26,1lik oranla ABD olmutur. ABDyi takip eden Almanya (%8,7),Fransa (%5), ngiltere (%4,9), Japonya (%4,3) ve Kanada (%4,2) mobilya ithal eden en byk lkeler arasnda yer almaktadrlar. Trkiye, dnya mobilya ithalatnda 26. srada yer almakta ve imdilik %0,6lk ithalat oranna sahip olmaktadr. Mobilya sektrn kendi iinde faaliyet alanlar balamnda incelemek de mmkndr.
Sektrn %35lik ksm ev ii mobilya ve deme, ofis ve d meknlar iin mobilya reten retici firmalardan olumaktadr. Bu alanda etkinlik gsteren dernek ve birlikler, fuarlar, ofisler, sergiler %30luk bir dilimi meydana getirmektedir. Aydnlatma ve aydnlatma malzemesi reticileri ile birlikte ev eyas reticileri sektrde %27 orannda yer alrken, yardmc malzeme, yar mamul ve aksesuar reticileri sektrde %6 orannda temsil edilmektedirler.
Dnya Mobilya hracat: Dnya mobilya ticareti temel olarak 70 lke tarafndan gerekletirilmektedir. En byk ihracatlar ise in, Almanya, talya ve Polonyadr. Dnya mobilya ihracat 2009 ylnda 115,2 milyar $ dzeyinde iken, 2013 ylnda 170,3 milyar $a ykselmitir.
Kaynak: Trademap
2013 ylnda mobilya ihracatndan en byk pay in almtr. Almanya, talya, Polonya takip etmektedir. Trkiye ise 228 lke arasndan dnyann en fazla mobilya ihracat yapan 15. lkesi olarak baaryla yerini almtr.
8
Kaynak: Trademap
lke Ad 2009 2010 2011 2012 2013
DNYA 115.203.046 132.174.952 149.035.833 159.670.661 170.313.363
N HALK
CUMHURYET30.309.118 39.261.425 45.188.795 56.721.268 60.101.066
ALMANYA 10.915.863 11.330.271 13.672.022 12.680.443 12.947.499
TALYA 10.577.090 10.676.061 11.645.159 10.925.671 11.580.503
POLONYA 7.189.805 7.909.355 9.394.827 8.695.695 9.737.366
A.B.D 5.265.833 6.396.380 6.986.858 7.799.349 8.153.124
MEKSKA 3.206.276 4.424.474 4.909.452 5.959.697 6.681.857
VETNAM 2.434.204 2.978.983 3.163.294 3.666.353 5.488.124
KANADA 3.032.397 3.624.278 3.888.262 3.989.244 3.950.642
EK CUMHURYET 2.067.412 2.369.564 2.808.887 2.609.820 3.102.900
FRANSA 3.255.973 2.823.943 3.019.959 2.785.501 2.961.023
MALEZYA 2.233.804 2.556.328 2.589.446 2.674.084 2.419.880
SVE 2.110.538 2.265.896 2.597.678 2.445.441 2.396.772
DANMARKA 2.275.754 2.174.063 2.316.711 2.278.431 2.364.179
NGLTERE 1.625.349 1.883.310 2.253.664 2.188.972 2.355.522
TRKYE 1.198.146 1.414.961 1.658.391 1.899.017 2.238.101
SPANYA 1.884.933 1.800.553 1.903.240 1.824.177 2.169.064
ROMANYA 1.394.690 1.521.014 1.841.659 1.774.584 2.106.024
BELKA 2.216.593 2.090.797 2.116.576 1.864.401 1.998.192
HOLLANDA 1.669.568 1.841.638 2.009.770 2.030.440 1.969.025
ENDONEZYA 1.666.876 1.967.764 1.767.244 1.809.350 1.787.594
DER LKELER 20.330.411 22.830.156 25.062.658 24.857.745 25.592.500
9ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
1010
2013 ylnda dnyann en byk mobilya ithalats 161,2 Bin $la ABD olmutur. Dnya mobilya ithalatnn %26,1ini yapan ABDyi srasyla Almanya, Fransa, ngiltere takip etmitir.
Kaynak: Trademap
Dnya Mobilya thalat: Dnya mobilya ithalat 2009 ylnda 116,0 milyar $ deerinde iken 2013 ylnda 161,2 milyar $a kmtr.
11ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
lke Ad 2009 2010 2011 2012 2013
DNYA 116.008.978 134.439.357 147.697.353 151.651.534 170.313.363
A.B.D 27.272.509 34.820.328 35.971.951 39.514.951 42.079.580
ALMANYA 11.531.080 12.567.193 14.546.686 13.381.566 14.005.793
FRANSA 7.822.798 8.519.283 9.061.429 8.562.490 7.997.734
NGLTERE 7.163.765 7.997.416 8.051.567 7.528.247 7.903.772
JAPONYA 4.951.196 5.567.836 6.338.859 7.016.666 6.926.800
KANADA 4.918.175 5.987.875 6.349.792 6.866.226 6.808.098
BELKA 3.238.836 3.172.174 3.524.987 3.154.243 3.829.966
SVRE 2.875.339 3.031.917 3.562.060 3.413.813 3.621.425
RUSYA 1.539.319 2.099.642 2.767.034 3.403.187 3.584.187
AVUSTURALYA 2.128.160 2.415.087 2.926.317 3.072.974 3.140.759
HOLLANDA 3.325.559 3.498.725 3.610.495 3.236.370 2.980.328
AVUSTURYA 2.623.688 2.577.689 3.046.485 2.855.097 2.824.061
MEKSKA 1.272.038 1.740.073 2.039.233 2.404.233 2.771.716
B.A.E 1.415.464 1.389.893 1.755.557 2.291.096 2.736.910
SPANYA 2.971.670 3.397.989 3.211.077 2.539.713 2.633.321
N HALK
CUMHURYET1.293.247 1.731.608 2.251.832 2.333.678 2.547.110
SUUD ARABSTAN 122.192 1.006.850 1.288.855 1.546.446 2.397.785
TALYA 2.434.350 2.690.115 2.826.835 2.336.195 2.390.541
HONG KONG 715.123 775.012 863.315 884.043 2.243.224
SVE 1.789.900 2.059.742 2.316.938 2.132.682 2.230.206
DER LKELER 24.207.106 27.318.755 31.256.100 33.132.670 35.636.317
DNYA MOBLYA THALATI (BN $)
Kaynak: Trademap
12
Trkiyede mobilya sektr dier sektrlere gre en eski ve devaml sektrlerden biridir. nk lkemizde uzun yllar boyunca daha ok atlye tarz kk yerlerde varln devam ettiren bu sektr, ayn ekilde lokal olarak hayatn devam ettirmitir. Bir dier adan bakldnda; mobilya atlyelerinin birbirinden bamsz ve kk olmas hem aralarndaki ilikiyi snrl hale getirmi ve teknolojik gelimeyi bir nevi yavalatarak el emeinin youn olduu bir sektr olmasna sebebiyet vermitir. Bir bakma, ihtiya iin retilen kk ev eyalar ve yalnzca i piyasada sunulan mobilyalar sektrn byk ounluunu oluturmutur.
Trk mobilya endstrisi, ou geleneksel yntemlerle alan atlye tipi, kk lekli iletmelerin arlkta olduu bir grnme sahiptir. Buna karn son yllarda orta ve byk lekli iletmelerin says hzla artmaya balamtr.
Trkiye statistik Kurumu 2002 Genel Sanayi ve yerleri Saym geici sonularna gre; Trkiyede mobilya sektrnde faaliyet gsteren iletme says 29.346dr. Bu alanda istihdam edilen kii says ise ayn sayma gre 92.567 kiidir. Dier yandan sektrde sigortasz alan eleman saysnn fazlal dnldnde toplam istihdamn bu rakamn ok zerinde olduu sylenebilir. Sektrde fabrikasyon retim yapan firmalarn says her geen gn artmaktadr. Mobilya ve orman rnleri sektrnde faaliyet gsteren yabanc sermayeli firma says ise 34tr.
Trkiyede mobilya sektr, pazarn younlat ve/veya orman rnlerinin youn olduu belirli blgelerde toplanmtr. nemli mobilya retim blgeleri toplam istihdamdaki paylarna gre; stanbul, Ankara, Bursa, Kayseri, zmir ve Adana eklinde sralanmaktadr. Bunun dnda Bolu, Eskiehir, Sakarya, Zonguldak, Trabzon, Balkesir, Antalya ve Burdurda da mobilya retimi yaplmaktadr. stanbulda mobilya sektr muhtelif yerlere dalm olmakla beraber, en nemli iki merkez kitelli Organize
TRKYEDE MOBLYA SEKTR
1. TRKYEDE MOBLYA RETM VE TKETM:
13ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
Sanayi Blgesindeki Masko (778 maaza) ve kk sanayi sitesindeki Modoko (350 maaza)dur. Ankara mobilya retiminde her zaman iin nemli bir merkez olmutur. Ankarada mobilya sektr Siteler semtiyle zdelemitir. Siteler 1960l yllarda Marangozlar Odasnn nderliinde kurulmu olup, bugn 5.000 dnm arazi zerinde faaliyet gsteren byk bir organize sanayi blgesidir. Blge kk ve orta lekli mobilya retimi yapan birok iletmeyi barndrmaktadr. Sitelerdeki kaytl firma saysnn 10.000i at sanlmaktadr. Ancak bu iletmeler emek youn iletmeler olup, byk lekli retim yapan firma says azdr. Byk ormanlk alanlara sahip olan ve bunun sonucu olarak aa sanayiinin hzl bir gelime gsterdii Bursa-negl Blgesi de gelime dinamii yksek bir blgedir.
Tarihi pek Yolu zerinde bulunmasnn getirdii ticari hareketlilii ve hammadde kaynaklarna yakn olmasnn avantajn iyi deerlendiren negl bugn artk mobilyasyla da anlmaktadr. Blgenin ihracatta yakalad baar, Bursa-negln mobilyada nemli bir uluslararas merkez olma yolunda olduunu gstermektedir. Kayseride mobilya sektrnn ykselii kanepe, koltuk ve yatakla balamtr. Teknolojik gelimeler ve yeni yatrmlarla bugn mobilyann her dalnda retim yapan firmalar ile Kayseri, Trkiyenin nemli bir mobilya merkezi haline gelmitir. ehir sektrn en byklerini ierisinde barndrmaktadr. Kayseri Marangozlar Mobilyaclar ve Demeciler Odas verilerine gre ise sektrde faaliyet gsteren firma says 3.500 bulmaktadr. TK verilerine gre, firma bana den 11,5 kiilik istihdam dzeyi ile blgede Trkiye ortalamasnn ok zerinde bir oranla eleman istihdam edilmektedir. Firma bana den eleman saysnn ykseklii de gstermektedir ki ehir byk lekli, fabrikasyon tarzda retim yapan, firmalarn younlat bir blgemizdir. Kayseri daha ok ev mobilyas (koltuk, kanepe ve oturma grubu gibi) ihracat yapmaktadr. zmirde ise, Karabalar ve Kskky sektrn younlat blgeler olup, sahip olunan liman ve ulam kolayl sayesinde sektr ihracatta nemli atlmlar ierisindedir.
retim miktar lmlerinde net resmi bir rakam olmamakla birlikte retici firma says, retim miktarlar, sat fiyatlar, ihracat rakamlar ile birlikte deerlendirildiinde inaat sektrnn bykl ve sektrdeki kayt dlk dikkate alndnda; Trkiye mobilya sektr retiminin 6 milyar $ at dnlmektedir. Trkiye imalat sanayisinde 2005 yl rakamlaryla %8lik byme ile en hzl bymeyi gerekletiren sektrlerden
1. TRKYEDE MOBLYA RETM VE TKETM:
14
birisi olmutur. Ancak, sektr genel konumuyla i piyasaya dnktr. Byk iletmelerin sektre girmesiyle hem i pazara hem de d pazara ynelen mobilya sektrnde faaliyet gsteren iletmelerin bir ksmnda sipari retimi yaplrken byk bir ounluunda, oturma grubu (sandalye, ek yat, koltuk) ve tablal mobilya (mutfak, banyo, ofis, yatak odas, yemek odas, gen odas) retimleri gerekletirilmektedir. ounluu geleneksel yntem ve tezgahlarla alan kk iletmelerin arlkta olduu sektrde byk lekli firmalar otomasyonlu retim gerekletirmektedir.
Trkiye nfusunun gen olmas, yeni evlilikler, kii bana den milli gelirin iyilemesi yannda sektrn i piyasaya ynelik olmas dikkate alndnda 20072013 arasnda yurt iinden nemli miktarda bir talebin gelmesi beklenmektedir. 2005 rakamlaryla Trkiyede yaklak olarak 5,5 milyar dolarlk mobilya tketimi sz konusudur. Ayrca, mobilya imalat sektr, Trkiye imalat sanayinde 2005 yl rakamlaryla %8lik byme ile en hzl bymeyi gerekletiren sektrlerden birisi olmutur (TK).
Bu erevede; 2010 ylnda yaklak 12,5 milyar $ deerinde mobilya reten Trkiyenin toplam 10 milyar $ deerinde tketim yapt tahmin edilmektedir. Trkiye nfusunun gen olmas, yeni evlilikler, kii bana den milli gelirin iyilemesi yannda sektrn i piyasaya ynelik olmas dikkate alndnda 2013 ylna kadar yurt iinden nemli miktarda talep art yaanmtr. 2013 ylnda ise; Trkiyede 19 milyar $ deerinde mobilya retiminin yapld ve tketimin de 14 milyar $a ykseldii tahmin edilmektedir.
Trkiyenin mobilya ihracat son be yldr srekli art gstermitir. Trkiye 2009 ylnda 1,2 milyar $ deerinde mobilya ihra ederken, 2013 ylna gelindiinde sz konusu sektrden ihracatn 2,2 milyar $a kadar ykseltmeyi baarmtr.
Kaynak: TK verileri
2013 ylnda Trkiyenin mobilya sektrnden en fazla ihracat yapt lke Irak olmutur. Sektr ihracatnda ikinci sray Libya alm. Bu lkeleri srasyla Azerbaycan, Almanya ve Fransa takip etmitir.
2. TRKYENN MOBLYA HRACATI:
14
15ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
lke Ad 2009 2010 2011 2012 2013
IRAK 137.654.277 34.820.328 209.204.897 286.447.623 396.202.880
LBYA 42.803.446 12.567.193 75.414.762 17.494.230 167.211.289
AZERBAYCAN 71.464.078 8.519.283 82.962.827 108.470.135 131.495.049
ALMANYA 122.119.319 7.997.416 135.373.236 168.836.852 152.839.224
FRANSA 66.864.096 5.567.836 73.804.362 91.390.124 85.444.360
RUSYA FEDERASYONU 17.901.902 5.987.875 36.108.658 49.109.839 59.346.904
TRKMENSTAN 38.783.450 3.172.174 47.026.059 76.133.454 61.209.556
SUUD ARABSTAN 23.385.442 3.031.917 29.909.884 42.622.461 66.676.562
NGLTERE 46.468.786 2.099.642 42.208.938 40.776.546 49.672.190
HOLLANDA 49.660.482 2.415.087 46.635.929 56.552.284 53.155.514
B.A.E. 31.003.611 3.498.725 20.893.841 18.267.312 20.864.737
A.B.D. 19.165.979 2.577.689 22.703.757 26.822.602 30.335.122
TALYA 26.501.425 1.740.073 31.069.427 34.100.350 30.344.907
RAN 74.029.022 1.389.893 91.325.254 110.754.208 71.527.314
GRCSTAN 15.029.378 3.397.989 16.818.544 28.539.695 32.126.202
SRAL 16.632.747 1.731.608 19.360.713 23.299.555 23.419.348
KAZAKSTAN 18.655.696 1.006.850 22.287.678 19.552.230 24.317.979
ROMANYA 24.171.825 2.690.115 21.912.684 19.489.484 18.535.895
AVUSTURYA 20.759.700 775.012 19.711.210 25.474.875 22.634.247
K.K.T.C. 20.392.233 2.059.742 26.846.026 22.526.384 21.512.284
DER LKELER 314.959.340 343.096.462 391.718.526 379.700.007 437.556.524
GENEL TOPLAM 1.198.406.234 1.414.675.148 1.658.378.769 1.898.571.570 2.237.247.212
TRKYE MOBLYA HRACATI ($)
Kaynak: TK verileri
2. TRKYENN MOBLYA HRACATI:
15ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
16
Trkiye mobilya sektr ihracat ithalatndan yksek olan nadir sektrlerden biridir. Bu zellii itibariyle bakldnda; katma deeri yksek olan mobilya sektrnn ithalat 2009 ylnda 567,6 milyon $ iken, 2013 ylnda 968,6 milyon $ deerinde gereklemitir.
2013 ylnda Trkiyenin en fazla mobilya ithal ettii lke 333,9 bin $la in Halk Cumhuriyeti olmutur. talya, Almanya, Polonya, spanya ve Fransa takip eden lkelerdir.
3. TRKYENN MOBLYA THALATI:
Kaynak: TK verileri
17ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
lke Ad 2009 2010 2011 2012 2013
N HALK
CUMHURYET179.736.929 276.235.812 343.857.404 297.720.918 333.947.962
TALYA 66.700.300 68.985.449 93.429.766 83.514.285 118.818.830
ALMANYA 60.561.332 75.180.263 87.802.196 76.248.596 103.658.635
POLONYA 41.529.214 39.413.200 51.446.910 48.646.330 56.753.512
SPANYA 27.042.633 29.577.231 39.841.349 30.707.204 44.914.276
FRANSA 26.172.553 35.973.646 42.482.914 38.614.313 42.929.346
ROMANYA 10.387.968 14.632.244 27.122.903 26.868.328 30.781.058
VETNAM 18.811.521 18.771.134 20.609.653 16.318.301 18.652.994
ENDONEZYA 16.634.055 18.723.289 21.438.737 16.189.246 17.194.612
A.B.D. 10.222.190 12.569.102 15.349.867 13.094.007 16.354.220
JAPONYA 14.849.404 17.770.831 16.905.265 20.752.380 15.184.165
ST.TRAKYA SER.BL. 6.509.648 10.525.516 17.962.353 14.289.074 14.123.700
ST.DER SER.BL. 846.732 3.409.714 6.208.626 12.514.223
HNDSTAN 2.357.879 8.592.588 11.852.954 10.842.507 11.950.124
EK CUMHURYET 3.638.232 5.960.118 8.430.892 9.158.529 10.800.353
BULGARSTAN 3.220.107 5.424.232 8.120.823 6.060.722 9.648.446
LTVANYA 5.455.387 6.663.319 7.065.148 8.049.680 9.429.526
SVE 5.477.220 6.700.632 10.371.011 7.217.744 9.338.605
NGLTERE 5.021.126 7.246.817 21.955.887 11.524.458 9.330.178
MACARSTAN 5.821.905 5.496.201 6.412.715 5.626.552 7.221.175
DER LKELER 57.531.518 73.207.872 85.522.680 69.683.196 75.109.942
GENEL TOPLAM 567.681.121 738.496.228 941.391.141 817.334.996 968.655.882
TRKYE MOBLYA THALATI ($)
Kaynak: TK verileri
18
MOBLYA SEKTRNN SWOT ANALZ
GL YNLER
ZAYIF YNLER
Byk lekli firmalar Yksek igc potansiyeli Malzeme/rn eitlilii Mobilya retim a/potansiyeli
Aile irketlerinin younluu Organizasyon eksiklii Ynlendirme/devlet destei yetersizlii Finans yetersizlii Yatrm yetersizlii Kalifiye eleman yetersizlii Mesleki eitim yetersizlii Tasarm eksiklii ve korunmas Yksek hammadde maliyetleri Yenilik yaklam azl Pazarlama/pazar Uluslararas standartlar
18
19ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
FIRSATLAR
TEHDTLER
Trkiyenin stratejik konumu ve ABe aday lke olmas Dnyadaki yeniden oluum Globalleme Yeni pazar araylar/genileme Fason retim araylar Avrupadaki tketim nfusu Bilgi teknolojisi ve elektronik ayaplar retimdeki art/gelime Tasarmn kullanm ve artrlmas Markal/kimlikli rnler Reklam Etkili iletiimin oluumu/kullanm Mobilya ve moda
nc dnya lkelerinde yaplan ok dk maliyetlerle retim in tehdidi Dk standartlar, sosyal yap Yava deiim ve yenilenme ABye ihracatta yksek/dk maliyet AB pazarndaki doyumluluk Tasarm eksiklii (kopyalama) Byk lekli firmalar
19ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
20
TASARIM VE AR-GE
MARKALAMA
Yllardr kalite ve tasarm stnl yerine ucuz fiyatla eitli pazarlarda tutunmaya allmasndan hareketle, mobilya sektrnde aranlr markalar olabilmek ve Trk mobilya sektrnn hak ettii ekilde dier lke pazarlarndan pay alabilmesi iin tasarma arlk verilmesi gerekmektedir. Dnya pazarnda lkelerin rekabet gcnde en etkili rol modern tasarma verilen nemdir. Trkiyede mobilya retimi, ihracat rakamlar balamnda arzu edilen konumda deildir. Bunun balca nedenleri arasnda modern tasarml mobilyalarn retilmemesi gelmektedir. Tasarm, bireysel beklentilerden sosyal beklentilere, milli beklentilerden uluslararas beklentilere, pazarlamaclardan reticilere ve daha nemlisi evresel beklentilere kadar saylabilecek her alana cevap veren ve ayn zamanda sosyal, kltrel, siyasi etkinlii olan bir gtr. nk tasarm dnyay hareket ettirme akas ynetme g ve yeteneine sahiptir. Tasarmn, gelimi lkelerdeki anlaml nemine karn, Trkiyede imalat sanayiinde rol ve neminin etkin olmad sylenebilir. Ancak 2000li yllardan itibaren sektre aktif bir ekilde katlan byk lekli firmalarn tasarm kullanmalar ve ynetmeleri markalamalarna yardmc olmutur. Trkiyenin endstriyel tasarma nem vermesi ve rnlerin hukuksal boyutta korunurluuna ynelik nlemler almas gerektii her frsatta vurgulanmaldr. Dier taraftan, tasarmn gelitirilmesine ve tasarmn sektr iin nemine dikkat ekmeye ynelik faaliyetlerin tm kurum ve kurulularca desteklenmesi sektrn geliimi ve hak ettii yere ulamas asndan byk nem tamaktadr. Bu erevede; OAB Genel Sekreterlii organizatrlnde son 7 yldr baar ile organize edilen, ulusal nitelik tayan ve Trkiyedeki iyi tasarmlarn ortaya karlmasna vesile olan Mobilya Tasarm Yarmas gibi faaliyetlerin anlam byktr.
Her lke sahip olduu markalar kadar gl ve her sektr tasarm yetenei kadar rekabetidir. Sektrn ne kan reticilerinin marka olgusuna verdii nemi ve yaptklar yatrm orta ve kk lekli firmalarn da yapmalar gerekmektedir. Trkiye mobilya sanayicilerinin temel misyonu, Trk mobilya marka ve rnlerinin olgunlamasn salamak ve dnya standartlarna uygun, kaliteli ve zgn tasarml mobilyalar ile rekabeti fiyatlara sahip olan Trk Mobilyas Kimlii ile marka oluturmak olmaldr. Marka oluumu firmalar ve devlet tarafndan tevik edilmeli, markalama dllendirilmelidir.
MOBLYA SEKTRNN SORUNLARI VE ZM NERLER
21ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
SERMAYE YETERSZL
Trkiyede mobilya imalat sektrnn byk blm KOBlerden olumaktadr. Sektrn temel sorunu, sermaye yetersizlii ve kredi maliyetinin yksekliidir. letmeler para piyasalarndan, zellikle ticari bankalardan uygun koullarda kredi temininde zorlandklarndan, faaliyetlerini genellikle z kaynaklarndan finanse etmektedirler. Bunun bir sonucu olarak, srekli iletme sermayesi sknts yaanmaktadr. Trkiyede KOBlere kaynak salayan yeni finans kurulular ile kredi miktarlarnn artrlmas sektre nemli katklarda bulunabilir. Trkiyede kamu kesimi genel dengesi iinde yer alan kk ve orta lekli sanayi gelitirme ve destekleme fonu kaynaklar artrlmaldr.
DEVLET HALELER
UZMAN ALITIRMA
Devlet ihaleleri KOBlerin gelimesinde nemli bir kaynak salayabilir. Ancak, bunlarn genelde byk ihaleler olmas kk ve orta byklkteki sanayi iletmelerinin bu ihalelere girmesini zorlatrmaktadr. Bu bakmdan byk ihalelerin paralanmas ve KOBlere pay aktarlmas sektrn gelimesine yardmc olabilir. Buna ilaveten, KOBlerin ortak alm ve satm irketleri kurmalar, ortak hareket etmeleri ve g birlii iine girmeleri zendirilebilir.
Byk oranda KOBlerden oluan Trkiye mobilya sektr aile irketi biiminde alan ve aile yelerince ynetilen bir yapya sahiptir. letmelerde, profesyonel ynetici ve kalifiye i gc oran dktr. letmelerin gerek muhasebe gerekse girdi, kt ve sat kaytlar salkl tutulamadndan durum analizi ve stratejik planlama yaplamamaktadr. Bu bakmdan, iletme sahiplerine ve ortaklarna ynetim, finans, pazarlama vb. konularda eitim vermek amacyla seminerler dzenlenebilecei gibi, tasarm, retim ve iletme konularnda uzman kiiler altrmalar nerilebilir.
22
DENEYM EKSKL
FZK YETERSZLK
KAYIT DIILIK
Trkiyede mobilya endstrisi byk lde i pazara ynelik altndan d piyasalar hakknda yeterli deneyim ve bilgiye sahip deildir. Geleneksel iletme yntemleriyle alan bu iletmeler, uluslararas pazarlara almaktan ve rekabet etmekten kayg duyduklarndan gelime gsterememektedirler. Bu nedenle, iletmelere d pazarlara ait bilgilerin ulatrlmas, bu pazarlarn tantlmas, uluslararas sergi ve fuarlara katlmalarnn tevik edilmesi gerekmektedir.
ehir ilerinde dzensiz, dank ve uygun olmayan mekanlarda imalat yapan firmalar bu bakmdan sknt iindedir. Uygun fiziki artlarn salanmas iin planl proje ve altyaps tamamlanm kk sanayi siteleri (KSS) ve organize sanayi blgeleri (OSB) oluturulmas sektrn geliimine fayda salayacaktr. Bu gibi faaliyetlerin yaygnlatrlmas, mobilya reticilerinin bir arada bulunmalarn salayarak; eitim, know-how paylam, kalite gelitirme vb. programlarndan yararlanmaya imkan vermesi asndan nem tamakta ve uzmanlamaya yardmc olmaktadr.
1980lerden sonra Trkiyedeki ekonomik ve sosyal gelimeler zellikle byk metropollerde kaliteli, fonksiyonel, ada konfor anlayna uygun mobilya taleplerini artrm ve sektre ivme kazandrmtr. Trkiyede ou kk atlyelerden oluan 65 bin civarnda mobilya imalat ve sat noktas olduu kabul edilmekte, ancak kayt dlk nedeniyle say tam olarak bilinememektedir. Kayt dlk orannn %5060 kadar olabilecei tahmin edilmektedir. Bu nedenle, sektrde garanti belgesi, fatura vb. denetimler yeterince yaplamamakta, kapasite kullanm, leksel imalat envanterleri karlamamaktadr. Sektrde kayt d ticareti nleyici tedbirler ncelikle alnmal ve denetimler sklatrlmaldr. Kayt d ticaret, kurallara uygun alan firmalarn geliimini ve rekabeti olumsuz etkilemektedir.
23ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
HRACATIN ARTIRILMASI
VERGLER VE TEVKLER
SSK PRMLER
Trkiyenin dnya mobilya pazarndan ald pay artrmas iin sektrn ve rnlerinin tantlmasna ynelik faaliyetler yaplmal ve sektrn gerek potansiyeli ihracata yanstlmaldr. Bu balamda irketlerin birincil sorunu d pazarlara yabanclk, ikincisi ise finansal yetersizliktir. Bu maksatla, yurt d pazarlarda ajanslar kurulmas, ihracata ilikin tevikler, retim ve pazarlama aamalarnda, hracat Birlikleri, GEME, Halk Bankas, Eximbank ve KOSGEB vb. kurumlarca uluslararas pazarlarda karlalan sorunlarn giderilmesi ve rekabet gc kazanmalarna destek salanmaldr. Ayrca, Eximbank kredilerinin uzun vadeliye dntrlmesi, rn dnm srecinde sektrn geliimine katk salayacaktr.
hracatta salanan baarl srecin gelierek devam ettirilebilmesi bakmndan, firmalarn yatrm ve ihracat teviklerinden yaygn olarak yararlanmalar iin finans aralarna ulamlar kolaylatrlarak retim ve ihracat kapasiteleri artrlmaldr. Bu balamda; AB ile mzakere srecinde artarak srmesi beklenen KOBlere dnk; ie balang destei, KOB teminat program, ekirdek sermayesi program, blgesel kalknma programlar vb. ile yenilikilik ve AR-GEye ynelik almalarn desteklendii Altnc ereve Program gibi teviklerden yararlanmasn salayacak bilgilendirme programlar, sektrel rgtler ve ilgili kamu kurumlarnca yaygnlatrlmaldr. Mobilya sektrnde uygulanan yksek vergi oranlarnn Avrupa lkeleri seviyelerine getirilmesi d pazarlarla rekabet iin nem tamaktadr. Bylece, vergi karma ve kayt d ticaret engelleneceinden sektr analizlerinin salkl bir ekilde yaplmas mmkn olabilecektir.
Trkiyede SSK Primlerinin yksek oluu rekabeti olumsuz etkileyen dier bir faktrdr. Bu uygulama kayt dl artrmaktadr. Bu nedenle, SSK primleri uluslararas uygulamalar ve lke gerekleri dikkate alnarak yeniden dzenlenmelidir.
24
ULUSLARARASI FNANSMAN MKANLARI
LETM
ENERJ FYATLARI
PAZARLAMA
Trkiye mobilya ihracatlarnn rekabet gcn desteklemek iin uluslararas finansman imkanlarndan yararlandrlmalar gerekmektedir. Bu maksatla, Trk Eximbankn lke baznda ve proje baznda kredi vermesi salanabilir. Eximbankn d kaynakl kredilerinde vadelerin uzun tutulmas ve faiz oranlarnn AB lkeleri seviyelerine ekilmesi, sektrn retim-sat dngsne uyum salamas bakmndan nem tamaktadr. D ticaretin finansman iin uluslararas Finans Kurulular, Kalknma ve Yatrm Bankalar ile ortak almalar yaplmas fayda salayacaktr.
Bilgi anda en nemli faktr bilgi ve iletiimdir. nternet kullanmnn tm dnyada byk bir hzla yaygnlamas, son yllarda elektronik ticaretin nem kazanmasna yol amtr. zellikle, ticaret ve destek hizmetlerinin yetersizlii nedeniyle yurtdna alma imkanlar kstl kalmaktadr. Bu balamda etkili bir iletiim a kurulmas nem tamaktadr.
Trkiyede enerji fiyatlar rakip lkelere gre yksektir. retimi ve ihracat tevik etmek bakmndan enerji fiyatlaryla ilgili dzenlemeler yaplmas zorunlu grlmektedir. Mevcut artlarda sektrn rekabet gc krlmaktadr.
Mobilya sektrnde pazarlama ve iletiim konusunda eksiklikler bulunmaktadr. Sektrn arlkl olarak KOBlerden olumas nedeniyle mevcut imkanlarla yrtlmeye allan pazarlama faaliyetleri d piyasalarda yetersiz kalmaktadr. Bu durum reticilerin rekabet ansn azaltmaktadr. Mobilya sektrnde pazarlama kanallarnn uygun olmamas sorun tekil etmektedir. Trkiyede, modern pazarlama anlaynn bir gstergesi olan, pazarlama organizasyonu, tketicinin korunmas, pazarlama ahlak, pazar bulmadan imalat, teknik koullarn saptanmas vb. konular yeterli dzeyde geliememi ve yaygnlk kazanamamtr. Bu maksatla eitim ve bilgilendirme almalarnn artrlmalsna dnk almalarn uzman kiilerle profesyonelce yaplmasnn yararl olaca dnlmektedir.
25ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
FASON MALAT
RETM TEKNOLOJLER:
Fason retim ksa vadede, gelimi lke retim metodlar, tecrbeleri ve teknoloji transferi, d pazar tanma, tecrbe kazanma, kaliteyi ykseltme bakmndan yararl olabilir. Ancak sektrn asl amacnn; dnya mobilya pazarna Trkiyenin kendi markalaryla girmesi, kendi retim stratejilerini oluturmas ve kendi rnlerini pazarlamas olarak dnldnde fason imalatn verdii zarar net olarak ortaya kmaktadr.
Trkiye mobilya sektrnn genelde kk lekli firmalardan olumas ve zanaat geleneini devam ettirmesi fark yaratan bir stnlk olarak deerlendirilebilir. Bu nedenle, zanaatkarlarn bilgi ve tecrbelerini gelecek kuaklara aktarmalar salanmaldr. Bununla birlikte, seri retim/otomasyon teknolojilerine de nem verilmeli, seri retim yapan firmalarn belli konularda uzmanlamalar salanmal ve yeni retim teknolojileri kullanmalar tevik edilmelidir. Kalifiye i gc oluumu bakmndan meslek okullarna grev ve sorumluluklar verilmelidir. Ayrca, retim teknolojilerinin gelitirilmesi iin sanayi kurulular ada yeni rnler retilmesi, standardn ykseltilmesi, maliyet drc ve kalite ykseltici yeni tekniklerin uygulanmas, yeni teknoloji gelitirilmesi veya yeni teknolojilerin lke koullarna uydurulmas konularnda AR-GE faaliyetlerine nem ve ncelik vermelidir.
BROKRAS VE MEVZUAT
Avrupa Birlii uygulamalar dikkate alnarak brokrasi ve mevzuat basitletirilmeli, vergilendirme ve sosyal gvenlik mevzuatnda i kurma ve istihdam yaratmay zendirici tedbirler alnmaldr. letmelerin yurt d fuar ve sergilere katlmlarnda brokrasinin kolaylatrlmas sektrn, geliimi, tantm, iletiimi ve rekabeti bakmndan nemli grlmektedir.
26
MTER MEMNUNYET
TEST LABORATUARLARI EKSKL
ULUSLARARASI STANDARTLAR VE KALTE
Mobilya yaam dngsnde, mobilyay kullanan iki kullanc vardr; bunlardan birincisi ihtiyacna cevap arayan kimse, ikincisi ise doal kaynaklarndan faydalanlan dnyadr. rn yaam dngs srelerinde her iki kullancy da memnun edecek zelliklerde mobilyalarn retilmesi nemlidir. Bu nedenle, rn oluumunun ilk srelerinden son kullanm alanlarna ve geri dnm srelerine kadar etkili rn oluum sentez ve analizlerinin iyi yaplmas gerekmektedir.
Avrupa Birlii, Rusya Federasyonu gibi birok lke, mobilya sektrnde ald rnlerde yangn ve akustik gibi baz sertifikalar, testler ve bu testlerin akredite edilmi olmasn istemektedir. Ancak Trkiyede sz konusu testleri yaptracak laboratuarlar bulunmamakta veya firmalarmzn niversitelerde yaptrabildikleri baz test sonular, bu kurumlarn akreditasyonu olmad iin yurt dnda geerli olamamaktadr. Ayrca firmalarn test srelerini izlemeleri ve sorunlar annda tespit ederek, dzeltmeleri yapmalar ve yeniden ayn testin tekrarn yaptrmalar gerektirmektedir. Dolaysyla, anlan sertifikalar talep eden lkelere ihracat yapan firmalarmz, rnlerini test ettirmek iin nce yurt dndaki test laboratuarlarna gndererek nce testlerini yaptrmakta ve kabul gren bir sertifika alnabilmesi iin hem zaman hem de maddi kayba uramaktadr. Kabul gren akredite bir yerden alnmas gereken sz konusu evraklarn ve yaplmas gereken testlerin Trkiyede de yaplabilmesinin salanmas iin acilen ilgili test laboratuarlar kurulmas, sz konusu giriimin TSE ve niversitelerin ortak giriimiyle hayata geirilmesi veya zel sektrn devlet eliyle bu konuda tevik edilmesi gerekmektedir. Bu konudaki eksikliin giderilmesi Trkiyede ihra edilebilecek rn kalitesini de artracaktr.
Gelimi lke pazarlarna almda, birinci koul rnlerin istenilen kalite ve standartlara uygunluudur. Bunlara ilikin belge ya da sertifikalarn ihracat firmalarca edinimi artan d ticaret rakamlar ile ayn hzda yaplamamaktadr. Bunlara ilikin eksikliklerin giderilmesi iin ihracat firmalarn hracat Birlikleri vb. kurumlar tarafndan bilgilendirilmesi hizmetleri yaygnlatrlmaldr. Bu kapsamda, mobilya sektr iin kaliteyi artrmaya ynelik uluslararas standartlar incelenerek, mevcut olanlar gncellenmelidir. Firmalarn TSE belgesi almalarnn tevik edilmesi, uluslararas kalite belgeleri ile ilgili birimler kurulmas, toplam kalite ynetimi konusunda seminerler verilmesi gerekmektedir. Ancak, TSEnin mobilya kalite testlerinde yeterli donanm ve uzman kadroya sahip olmamas reticiler iin olumsuzluk yaratmaktadr. Bu kapsamda, mobilya kalite testlerinin standartlara uygun olarak yaplabilecei bir laboratuar kurulmas veya mobilya eitimi veren fakltelerdeki laboratuarlardan bu konuda faydalanlmas faydal olacaktr. Mobilyalarda kalite gvence sistemleri ve insan sal ile ilgili faktrler dikkate alnmak zorundadr. Bu maksatla ada lkelerde retimde kullanlan malzemeler ile ilgili uluslararas standartlara uyum salanmaldr. Gnmz global ticaret mekanizmasnn nemli unsurlar haline gelmi olan ISO 9000 Kalite Ynetim Sistemleri, ISO 14000 evre Ynetim Sistemleri, OHSAS 18000 Sal ve Gvenlii Ynetimi Sistemi ile ilgili kurallara uyum tam olarak salanmaldr.
26
27ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
RGTLENME
ETM
NAKLYE VE AMBALAJ
Sektr alt sektrler baznda temsil eden ev, ofis, mutfak mobilyalar gibi dernekler ve odalar bulunmaktadr. Ancak, sektrn tamamn tek bir kuruluta temsil eden bir yaplanma maalesef mevcut deildir. Dolaysyla, Trkiyedeki mobilya sektrnn bahsedilen kurulularn zerinde yeni ve etkin bir yaplanmaya ihtiyac vardr.
Kresellemenin getirdii liberalleme eilimlerinin hz kazanmas, sermayenin serbest dolamndaki art, ticaretin serbestlemesi, rn niteliklerinde uluslararas standart aranmas sonucu; retim ve hizmet sektrndeki eitlenmeler, sanayinin ihtiya duyduu kalifiye teknik insan gc niteliindeki gelime ihtiyacn beraberinde getirmektedir. Trkiye mobilya sektrnde arlkl olarak yer alan kk ve orta lekli iletmelerin ounluu teknolojik dzey ve kalifiye teknik eleman yetersizlii sorunu yaamaktadrlar. Mobilya ve Dekorasyon Eitimi veren okullarda teknoloji eitiminin gncelletirilerek kalitesinin artrlmas iin gerekli dzenlemeler yaplmaldr. Bunlara ilaveten mobilya endstrisinin younlat blgelerde Modern Tasarm eitimi veren okullarn almas sektrn geliimi iin hayati nem tamaktadr. Sektrde niversitesanayi ibirliini salayacak mekanizmalarn oluturulmas, bu kapsamda yaplmas nem tayan etkinliklerden biri olarak deerlendirilmelidir. Ayrca, hizmet ii eitim programlar ile gelien teknolojiyi takip etme konular gndemde yer almaldr.
Satlan mobilyalar alcya salam ve eksiksiz olarak ulatrlmaldr. Demonte paket mobilya reten firmalar haricindekiler (zellikle ihracat yapanlar), rnlerinin farkl llerde olmas ve ihra edilecek rn adedinin az olmas nedeniyle gerektii gibi ambalajlama yapamamakta, dolaysyla ambalajlar oluklu karton ve haval naylon ile snrl kalmaktadr. Mobilyalarn alcya salam ulamas iin kullanlan kolileme sistemi, koli adet/birim fiyat oran gze alndnda, seri retim yapan firmalar haricinde uygulanmamaktadr. Markalamann gerektirdii rn paket tasarm disiplininde ambalajlamann yaplmas sektrn rekabeti ve gvenilirlii iin nem tamaktadr.
Kaba yk tamaya alm nakliyatlar, hazr mobilya gibi ykleri tarken gerekli zeni gstermemekte, baz firmalar ise mobilyay alcya teslim etmeden nce aktarma yapmakta, zen gsterilmeden yaplan nakliye ve aktarma ileri mobilyalarda hasara sebep olmaktadr. Bu olumsuzluu giderecek iyi organize edilmi bir datm sistemine ihtiya vardr. Ayrca, ihracat srasnda, gmrklerde de sorunlar yaanmakta, ambalajlar bozulmaktadr. Mobilya fiyatlarnn doal olarak farkll, gmrk alanlarnda kararszla neden olduundan gmrkler rnlerden birer adet numune alkoymaktadr. Bu nedenle gmrklerde grevli muayene memurlarn mobilya konusunda eitmek ya da ihtisas gmrkleri oluturmak yararl olacaktr.
Dier taraftan, sektrde ulam, arlkl olarak karayolu ile yaplmaktadr. Ancak, mobilya rn zellii nedeniyle maliyetlerden birok rne kyasla daha ok etkilenmektedir. Alternatif tama yntemlerinin aratrlmas ve gerekirse mobilya sektrne ayrcalk tannarak ihracatta destek verilmesi salanmaldr.
27ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
28
retim aamasnda hammaddelerinin hemen hemen tamamn kendi lkesinden salayan (rnein demede kullanlan tekstil malzemeleri, ahap malzemeler, metal ve cam malzemeler gibi) Trk mobilya sanayi, katma deeri yksek rnler reten bir sektrdr.
Srekli gelien Trkiyenin byme potansiyelini, dnya mobilya sektrnn 170 milyar $lk ihracatndan 2,2 milyar $la yaklak %1,3 orannda pay alarak dnyann en byk 15. mobilya ihracats olarak yer almas aka ortaya koymaktadr.
Bu adan bakldnda; zgn ve modern tasarmlarla dnya mobilya pazarnda sz sahibi olabilecek kadar byk bir potansiyel tayan mobilya sektrnn bu potansiyelinin ortaya karlmas iin;
Sektrn nndeki hammadde ve enerji maliyetleri konularndaki sorunlarn acilen giderilmesi,
zgn tasarml, kaliteli ve dnya standartlarn yakalam koleksiyonlarn retilmesinin salanmas,
Tasarm yarmalarnn desteklenmesi, Ar-Ge ve patent konusunda sektrn geliimine fayda salayacak almalar yaplmas, Uluslararas standartlar ve kalite koullarna uyum salayabilmek iin insan sal ve
evre koullarna uluslararas kurallar dahilinde uyum salanmas, bu kriterlere uygun retim yaplmas ve bunlarn lm iin gerekli laboratuarlarn kurulmas,
Yeterli sermayeye ulam iin uygun artlarda kredilerin temini ile olas krizlerde kredi faiz oranlarnn sabit kalmasnn salanmas,
Eximbank kredilerinde mobilya retimi ve ihracat yapan firmalara kolaylklar salanmas, Mobilya sektrnde istihdam edilen igcnn eitim dzeyinin artrlmas ynnde
almalar yaplmas ve mobilya sektrne istihdam salayacak niversitelerin ilgili blmlerine destek verilmesi ynnde politikalar gelitirilmesi,
gc maliyetlerini drmek iin SSK pirimlerinin Avrupa Birlii lkeleri seviyesine ekilmesi,
Trk mobilya sektrnn yurt dndaki tantm iin faaliyetler dzenlenmesi, Sektrn ihracat ve d pazarlar hakknda daha fazla bilgi edinmesini salayabilmek iin
d pazarlar ve sektrel bilgilerin firmalara iletilmesi, hracatn artrlmas iin yurtd fuar katlmlar ve ticaret heyeti gibi faaliyetlerin srekli
olarak yaplmasnn ve kolay katlm koullarnn salanmas niversitelerin mobilya tasarm ile ilgili blmlerine destek verilmesi,
gerekmektedir. Ayrca, Trkiyedeki mobilya iletmeleri byk oranda KOBlerden olutuundan, sektrn uluslararas pazarlara alrken ncelikle kk iletmelerin birleerek byk ve profesyonel retim yapabilen iletmelere dnmesi nem tamaktadr.
2020 yl itibariyle 500 milyar $lk bir hacme ulamas beklenen dnya mobilya pazarndan Trkiyenin payna deni alabilmesi iin, mevcut sorunlarn zmesi ve uluslararas rekabet gcn artrmas bir zorunluluktur.
S O N U
28
29ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
TRKYEDEK BALICA MOBLYA RETC VE HRACATI FRMALARIN LSTES
HRACATI FRMA ADRES LE LTELEFON 1
FAKS 1 EPOSTA 1 / WEB
BOYDAK DI TIC.
A..
ORGANIZE SAN. BL.
7. CD. NO:5 MELKGAZ KAYSERI
0 (352)
3212200
(0 352)
3212264
www.boydakexport.com
CEHA BRO
MOBLYALARI A..
ORG.SAN.BOLG.2 CD.
NO:14 MELKGAZ KAYSERI
0 (352)
3220757
0 (352)
3220763
www.cehaburo.com
ILEK MOBILYA
SANAYI VE PAZ.
TICARET A..
DNYA TICARET
MERKEZI A 3 BLOK
KAT:17 NO:469
YEILKY
BAKIRKY STANBUL0 (212)
4657845
0 (212)
4657846
www.cilek.com
YM THALAT
HRACAT TCARET
LTD T.
KALE MAHALLES,
ATATRK BULVARI NO:
196
MERKEZ DENIZLI0 (258)
2671515
0 (258)
2671947
www.yongamobilya.com
KLM INTER-
NATIONAL DI
TCARET.A..
ORGANZE SAN.
BL.41.CAD.NO:25/B MELKGAZ KAYSERI
0 (352)
3222328
www.kilimfurnuture.com.tr
ALFEMO MOBLYA
SAN.VE TC.A..
TORBALI MAH.CELAL
UMUR CADDES NO:10 TORBALI ZMIR
0 (232)
8533030
0 232)
8532646
www.alfemo.com.tr
YATSAN SNGER
VE YATAK SANAYI
TCARET ANONM
RKET
GURBET PINAR MEVKII
BEKIR SAYDAM CAD.
NO:88 PANCAR
TORBALI ZMIR0 (232)
8642400
0 (232)
8641642
www.yatsan.com
DO-TA
DOANLAR MOBI-
LYA IMAL. ENERJI
R.SAN.VE TIC. A..
IDRISKORU KY.
HACIVENEZ MEVKII BGA ANAKKALE
0 (286)
3169860
(0 286)
3164433
www.dogtas.com.tr
ALLEGRO MOB
DAY.TK.MAL. EV
GR.OT.NAK.N.TH.
HR.SAN.VE TC.
LTD.T
TURGUT ZAL MAH.
KME EVLER ANKARA
BURSA YOLU NO:36
ML:2
NEGL BURSA0 (224)
7142550
0 (224)
7142553
www.allegrohome.com
YAMUR MOBLYA
SAN.VE TC.A..
HACI SABANCI
ORGANZE SAN.BL.
ATATRK BUL. NO:69
YRER ADANA0 (322)
3944443
0 (322)
3944734
www.yagmur.com.tr
KONFOR DAYA-
NIKLI TK.
MALL.MOB. DER
TEK.N.TUR.
SAN.V.TC.A.
AMLIK CAD.NO.46
SARNI GAZEMR ZMIR
0 (232)
2812323
0 (232)
2814023
www.konfor.com.tr
MOB INS. TAAH.
TIC.A.S.
BUYUKDERE CAD. NO
173-13 LEVENT BEKTA STANBUL
0 (212)
3243600
0 (212)
3243601
Z... MOB.GIDA
N.TEKS.TUR. TH.
HR.SAN.TC.LTD.
T.
YAPIT SOK. NO:2/P1-8
STELER ALTINDA ANKARA
0 (312)
3481100
0 (312)
BROTIME
MOBLYA SAN. VE
TC. LTD. T.
3.ORG.SAN.BLG.
HSANDEDE CD. NO:1 SELUKLU KONYA
0 (332)
2390017
o (332)
2390426
www.burotime.com
29ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
30
TRKYEDEK BALICA MOBLYA RETC VE HRACATI FRMALARIN LSTES
HRACATI FRMA ADRES LE LTELEFON 1
FAKS 1 EPOSTA 1 / WEB
MARA MOB.DAY.TK.
MAL.TEKS.GIDA SAN.VE
TC.LTD.T.
O.S.B. 22.CAD.NO:19/A MELKGAZ KAYSERI0 (352)
2317147
0 (352)
ERGL MOBLYA EV
TEKSTL NAAT SAN.
VE TC.A..
ORGANZE SAN.
BLGES 24.CAD.
NO:54
MERKEZ KAYSERI0 (352)
3222155
0 (352)
3222158
www.ergul.com.tr
ARICI MOBLYA KOLTUK
MOBLYA MALZ.N.
MAK.TH.HR.SAN.VE
TC.LTD.T
NEGL MOB.AGA
L.HTSAS SAN.BL.
HAMZABEY KY
ST 1.CADDE NO:1
ERTUGRULGAZ CAD.
NO:75
NEGL BURSA0 (224)
7158667
0 (224)
7149856
www.arimobilya.com.tr
DONAMI MODLER
MOB.TEKS.ISI.SI .IN.
PLAS.SAN.TIC.LTD.TI.
ORGANIZE SANAYI
BLGESI. 2.CD. NO.20 NEGL BURSA
0 (224)
7148788
0 (224)
7148790
www.donami.com.tr
AL-RESSOM AL-ALAMI-
YA MOBLYA TEKSTL
MADEN EYA N.
DAYANIKLI TKE.MALL.
PAZ.SAN. VE TC.LTD.
T.
NEGL BURSA KA-
RAYOLU 2.KM. KAL-
BURT MEVK
NEGL BURSA0 (224)
7148100
0 (224)
7148100
adnanbagdatli1329@
hotmail.com
BRLK NAAT
MOBLYA DEK.TUR.
SAN.VE TC.LTD.T.
HALKALI CAD.NO:241
SEFAKY
KKEK-
MECESTANBUL
0 (212)
6789863
0 (212)
6751996
www.birlikinsaat.com.tr
DMM MOBILYA DI TIC
VE PAZ SAN LTD TI
ORGANIZE SAN BLGE-
SI ANA CAD NO:2 NEGL BURSA
0 (224)
7148814
0 (224)
EL-MO MOBILYA IML.
PAZ.ORM. RN.IN.
TUR.LTD.TI.
YENI SAN. ORHANGAZI
CAD. NO:75 NEGL BURSA
0 (224)
7133959
0 (224)
7160432
www.cel-mo.com
MADE VE DI TC.
LTD.T.
KEMERKPR
CD.ALIK SK.NO:4 MERKEZ BARTIN
0 (378)
2271311
0 (378)
2271994
www.mades.com.tr
GENTA GENEL METAL
SANAY VE TCARET
A..
DOLANTII SOK.NO.21
STELER ALTINDA ANKARA
0 (312)
3530206
0 (312)
3509917
www.gentas.com.tr
YAVUZLAR KOLTUK
TAIMACILIK MOBLYA
SANAY VE TCARET
LTD.T.
ERTURULGAZ CAD.
NO.17 NEGL NEGL BURSA
0 (224)
7116239
0 (224)
ZEBRANO MOB.TAS.
PAZ.N.TH. HR.TUR.
LTD.T.
HASANOLAN
SAN. BLGES 23
NSAN CAD. NO:10
HASANOLAN
ELMADA ANKARA0 (312)
8640660
0 (312)
8640670
zebrano@zebranomobilya.
com.tr
www.zebranomobilya.com.tr
YATA YATAK VE YOR-
GAN SAN.TC. A..SVAS CD.6.KM MELKGAZ KAYSERI
0 (352)
3212400
0 (352)
3212098
www.yatas.com.tr
KAPAN MOBLYA NAK.
N.MALZ.GID MAD.
LTD.T.
Y.SANAY ST.12.
CAD.28.BLOK NO:23 ANTAKYA HATAY
0 (326)
2217921
0 (326)
2211087
www.kapanmobilya.com
30
31ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
TRKYEDEK BALICA MOBLYA RETC VE HRACATI FRMALARIN LSTES
HRACATI FRMA ADRES LE LTELEFON 1
FAKS 1 EPOSTA 1 / WEB
KMSAN MOBLYA DEKORASYON
N. MAK.SAN.TC.LTD.T.
ANKIRI DEVLET
YOLU 7.KM. AKYURT ANKARA
0 (312)
8475511
0 (312)
8475510
www.solenne.com.tr
LEMA MOBILYA TEKSTIL INAAT
SAN.VE TIC.LTD.TI.
YENI SANAYI ORHAN-
GAZI CAD. NO:55
INEGL
NEGL BURSA0 (224)
7113130
0 (224)
7117010
www.saloni.com.tr
SERHAT MOBLYA SAN.VE
TC.A..
ORGANZE SANAY
BLGES 24. CAD.
NO:58
MELKGAZ KAYSERI0 (352)
3222525
0 (352)
3222530
www.serhat.com
BROART MOBILYA SAN.
VE.TIC.A.
TURANKY SANAY
BLGES KESTEL
KESTEL
KESTEL BURSA0 (224)
3833590
0 (224)
3833532
www.buroart.com.tr
INOKSAN MUTFAK SANAYI VE
TICARET A.S.
ORGANIZE SANAYI
BOLGESI ORMANLAR
CAD NO:5
NLFER BURSA0 (224)
2420010
0 (224)
2423801www.inoksan.com.tr
LAZZON MOBLYA N.TUR.SAN.
VE TC.LTD.T.
ANKIRI BULVARI
NO:49 AKYURT AKYURT ANKARA
0 (312)
8475533
0 (312)
8475532www.lazzoni.com.tr
BALIKIOLU MOBLYA TAS.DEK.
SAN.VE TC.A..
AKBAL SOKAK NO:9
STELER ALTINDA ANKARA
0 (312)
3530220
0 (312)
3489916www.balikcioglu.com.tr
BRO MODEL MOBILYA SAN VE
TIC. LTD.TI
PROF. MEHMET
BOZKURT CD NO:6
HADIMKY(BOYALIK)
ARNAVUT-
KYSTANBUL
0 (212)
7715181
0 (212)
7716150
buromodel@buromodel.
com.tr
BROSIT BRO DONANIMLARI
SAN VE TIC A
DEMIRTA ORGA-
NIZE SANAYI BLG.
NILFER SK .NO:5-7.
PK-11
OSMANGAZ BURSA0 (224)
2802000
0 (224)
2610189
www.burosit.com
ENNE MOBLYA TURZM NAAT
TEKSTL SAN. VE TC. LTD. T.
KARACAKAYA
CD.NO:118 STELER ALTINDA ANKARA
0 (312)
3515474
0 (312)
3488276
www.enne.com.tr
IRAAN MOB.TEKS.TUR.OTO.
MAK. SAN.TC.LTD.T.
KARACAKAYA CAD.
NO:138 STELER ALTINDA ANKARA
0 (312)
8640661
0 (312)
8640670
www.ciraganmobilya.com
ATAGR ELK EYA SAN.LTD.
T.
1.ORG.SAN.BLG.
KARAMANLILAR CD.
NO.17
SNCAN ANKARA0 (312)
2670090
0 (312)
2670094
www.atagur.com.tr
ERDEM BURO MOB.SAN.TIC.A.S.
AKA BURGAZ
MAH.130.SOK
NO:10/A KIRA
ESENYURT STANBUL0 (212)
8862300
0 (212)
8862308
www.erdemofis.com
TURA KANEPE MOBLYA SAN.
TC. LTD.T.
ORG.SAN.BLGES
8.CD.NO:2 MERKEZ SIVAS
0 (346)
2181318
0 (346)
2181359
www.tiffanymobilya.com
CASA OTURMA GRUPLARI MOB.
ML. TH.HR.SAN.VE TC.LTD.T.
ANKIRI DEVLET
YOLU 8.KM. AKYURT AKYURT ANKARA
0 (312)
8475080
0 (312)
8475280
www.casa.com.tr
TEPE HOME MOBLYA VE DEKO-
RASYON RNLER SANAY
TCARET A..
BEYTEPE KY YOLU
NO:5 BLKENT/
BLKENTPLAZA/
BEYTEPE
ANKAYA ANKARA0 (312)
2665627
0 (312)
2665628
www.tepehome.com.tr
MOB MOBLYA DEKORASYON A.. ANKIRI YOLU 7.KM.
06750 AKYURT AKYURT ANKARA
0 (312)
8475040
0 (312)
8475045
www.mob.com.tr
NUMA-NURETTN USTA
MOBLYA ML.SAN.A.
ANKIRI DEVLET
YOLU 11.KM. AKYURT ANKARA
0 (312)
ERSA MOBLYA SANAY VE
TCARET A..
1.ORG.SAN.BLG.
OUZ CAD. NO.17 SNCAN ANKARA
0 (312)
2670011
0 (312)
2670013www.ersaoffice.com
31ORTA ANADOLU HRACATI BRLKLER GENEL SEKRETERLMOBLYA SEKTR RAPORU / 2014
32
Ceyhun Atuf Kansu Cad. No: 120 Balgat / ankaya ANKARA
+90 (312) 447 27 40 / +90 (533) 039 95 96
[email protected] www.oaib.org.tr
KAYNAKLAR
Musiad Dayankl Tketim ve Mobilya Sektr Raporu 2013
Mobilya Sektr Deerlendirme Raporu/Austos 2011/Sevil SAKARYA-OAB
Orman Genel Mdrl (www.ogm.gov.tr)
Trademap (www.trademap.org)
TK verileri (www.ekonomi.gov.tr)