1
İÇİNDEKİLER
BİLGİSAYAR KULLANIMI BİLGİSAYARA GİRİŞ ................................................................................................................................. 3
BİLGİSAYARIN VERİ İŞLEME ŞEKLİ ............................................................................................................ 4
DONANIM BİRİMLERİ .............................................................................................................................. 5
VİRÜS NEDİR? ........................................................................................................................................ 11
BİLGİSAYARI ÇALIŞTIRMAK .................................................................................................................... 11
MASAÜSTÜ SİMGELERİNİ TANIMAK ...................................................................................................... 12
Dosya ve Klasörler ile ilgili işlemler: ...................................................................................................... 14
DOSYA UZANTILARI ............................................................................................................................... 14
DENETİM MASASI .................................................................................................................................. 15
AĞ (NETWORK) TÜRLERİ ....................................................................................................................... 16
İŞLETİM SİSTEMİ TEMEL ÖZELLİKLER İŞLETİM SİSTEMİ TEMELLERİ.................................................................................................................. 17
DOSYA YÖNETİMİ .................................................................................................................................. 18
FAT (File Allocation Table) ..................................................................................................................... 18
NTFS (New Technology File System) ..................................................................................................... 19
Bellek Yönetimi ...................................................................................................................................... 19
İŞLETİM SİSTEMİ GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER SİSTEM ÖZELLİKLERİ .............................................................................................................................. 20
KAYIT DEFTERİ DÜZENLEYİCİSİ ............................................................................................................... 23
SİSTEM YAPILANDIRMA YARDIMCI PROGRAMI .................................................................................... 24
YÖNETİMSEL ARAÇLAR .......................................................................................................................... 24
GÖRÜNTÜ ÖZELLİKLERİ ......................................................................................................................... 26
İNTERNET SEÇENEKLERİ ......................................................................................................................... 28
PROGRAM EKLE-KALDIR ........................................................................................................................ 30
ZAMANLANMIŞ GÖREVLER ................................................................................................................... 31
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI GENEL BİLGİLER, PENCERE ELEMANLARINI TANIMAK .......................................................................... 33
GİRİŞ SEKMESİ VE PANELLERİNİ TANIMAK ............................................................................................ 38
EKLE SEKMESİ VE PANELLERİNİ TANIMAK ............................................................................................. 41
SAYFA DÜZENİ SEKMESİ VE PANELLERİNİ TANIMAK ............................................................................. 44
GÖZDEN GEÇİR SEKMESİ VE PANELLERİNİ TANIMAK ............................................................................ 45
GÖRÜNÜM SEKMESİ VE PANELLERİNİ TANIMAK .................................................................................. 46
[BİLGİSAYAR KULLANMA]
2
ELEKTRONİK VE TABLOLAMA PROGRAMI EXCEL PENCERESİ ................................................................................................................................... 53
GİRİŞ SEKMESİ ....................................................................................................................................... 54
ÇALIŞMA KİTABI ..................................................................................................................................... 57
SEÇME İŞLEMLERİ .................................................................................................................................. 58
SATIR, SÜTUN, ÇALIŞMA SAYFASI, HÜCRE EKLEME VE SİLME ............................................................... 58
SATIR YÜKSEKLİĞİ VE SÜTUN GENİŞLİĞİ AYARLAMA ............................................................................ 60
KOŞULLU BİÇİMLENDİRME .................................................................................................................... 61
VERİ FİLTRELEME ................................................................................................................................... 62
EKLE SEKMESİ ........................................................................................................................................ 62
GRAFİK EKLEMEK ................................................................................................................................... 62
GRAFİK ARAÇLARI TASARIM SEKMESİ ................................................................................................... 63
GRAFİK ARAÇLARI DÜZEN SEKMESİ ....................................................................................................... 63
SAYFA DÜZENİ SEKMESİ ........................................................................................................................ 65
FORMÜLLER ........................................................................................................................................... 66
FORMÜLLERDE KULLANILAN İŞLEVLER .................................................................................................. 67
GÖRÜNÜM SEKMESİ ............................................................................................................................. 73
SUNU OLUŞTURMA PROGRAMI GENEL BİLGİLER, PENCERE ELEMANLARINI TANIMAK .......................................................................... 74
SLAYTLARI DÜZENLEMEK ....................................................................................................................... 74
GİRİŞ SEKMESİ VE PANELLERİNİ TANIMAK ............................................................................................ 76
EKLE SEKMESİ, PENCERE ELEMANLARINI TANIMAK .............................................................................. 78
TASARIM SEKMESİ, PENCERE ELEMANLARINI TANIMAK ...................................................................... 79
ANİMASYONLAR SEKMESİ, PENCERE ELEMANLARINI TANIMAK........................................................... 80
SLAYT GÖSTERİSİ SEKMESİ, PENCERE ELEMANLARINI TANIMAK .......................................................... 81
GÖRÜNÜM SEKMESİ, PENCERE ELEMANLARINI TANIMAK ................................................................... 82
INTERNET VE E-POSTA YÖNETİMİ İNTERNET (AĞ) NEDİR? .......................................................................................................................... 86
AĞ TİPLERİ ............................................................................................................................................. 86
İNTERNET’E BAĞLANMAK İÇİN GEREKENLER? ...................................................................................... 86
ARAMA MOTORLARINA GİRİŞ ............................................................................................................... 87
İNTERNET ADRES YAPISI ........................................................................................................................ 87
Temel İnternet Kavramları .................................................................................................................... 88
İnternet Explorer Penceresi ................................................................................................................... 89
SIK KULLANILANLARA EKLEME .............................................................................................................. 90
SIK KULLANILANLARA EKLENEN SAYFALARI AÇMA ............................................................................... 92
INTERNETTE BİLGİ ARAMA .................................................................................................................... 93
[BİLGİSAYAR KULLANMA]
3
BİLGİSAYARA GİRİŞ
BĠLGĠSAYAR: Girilen bilgileri alan, bu verileri iĢleyen, iĢlenen
verileri kendi içinde depolayabilen ve istenildiğinde kullanıcıya çıktı olarak verebilen elektronik bir
cihazdır.
BĠLGĠSAYARIN TARĠHÇESĠ
Ġnsanoğlunun ilk zamanlarında ihtiyaçları basit ve azdı. Zaman geçtikçe nüfusun
artması ihtiyaçlarında artmasına sebep olmuĢtur. Ġnsan akıllı bir varlık olduğundan,
ihtiyaçlarını karĢılamak için değiĢik aletler ve araçlar üretmiĢtir. Ġnsanoğlu ilk hesap islerini
parmak hesabi ile ve parmak hesabinin yeterli olmadığı yerlerde de çakıl taĢlarını kullanarak
yapmıĢtır. Ġhtiyaçlarının artması insanoğlunu değiĢik aygıtlar icat etmeye mecbur kılmıĢtır.
ABACUS: Hesap iĢlemleri için kullanılan aygıtları Bilgisayarın ilk temelleri olarak kabul
edersek Abacus Ġlk bilgisayardır denilebilir. Bu hesaplayıcının M.Ö 1000 yıllarında Çinliler
tarafından kullanıldığı kabul edilmiĢtir. Günümüzde ilköğretimde sayı saymayı ve basit
matematiksel iĢlemleri öğrenmek içinde kullanılan bu aygıt teller üzerine dizili boncuklardan
meydana gelmektedir.
PASCALLINE: Hesap makinesi sayılabilecek ilk ciddi icat Fransız matematikçi Blaise Pascal
tarafından geliĢtirilmiĢtir. Babası vergi dairesinde memur olarak çalıĢan Pascal On altı
yasında iken 1642 yılında Pascalline adli hesap makinesini icat etmiĢtir. DeğiĢik sayıda diĢleri
olan çarklardan meydana gelen bu makine toplama ve çıkarma iĢlemleri yapabiliyordu
LEIBNIZ ÇARKI: Alman matematikçisi olan Gottfried Wilhelm Leibniz, pascal ‗in 1642
yılında hazırladığı hesaplayıcının fonksiyonlarını daha da arttırarak 1671 yılında Leibniz
Çarkı adli aygıtı icat etti. Bu aygıt; toplama ve çıkarma iĢlemlerinin yani sıra bölme, çarpma
ve karekök alma iĢlemlerini de yapabiliyordu..
IKILI SAYI DÜZENI: Günümüz bilgisayarlarının temel mantığını oluĢturan ikili sayı sistemi
George Boole tarafından geliĢtirilmiĢtir. Bu cebir prensibine göre sayılar ikili sayı sisteminde
kullanılırlar. Yani bu sistemde 0 ve 1 sayısından baĢka sayı yoktur. Bu sayı sistemine ikili
sayı sistemi manasında Binary sayılarda denir
MARK-I: Amerikalı istatistikçi Herman, Hollerith 1890 yılı nüfus sayımını delikli kart
kullanarak geliĢtirdiği makineyi kullandı. Hollerith ‗in geliĢtirdiği bu makine J.M.Jaquard‘in
1806 yılında kullandığı kart sistemini kullanıyordu. Mark-I, kartları verilen kodlara göre
delerek bilgiyi kaydediyor, delikli karttaki bilgiyi tekrar okuyabiliyor ve bu bilgiyi
kullanabiliyordu. GeliĢtirilen makinenin daha öncekilere göre üstünlükleri vardı. Fakat arzu
edilen hız ve doğru sonuca ulaĢılamamıĢtı. Mark- I insan müdahalesi ile iĢlem gördüğü için
yarı otomatik çalıĢıyordu
1943 yılında Pennsylvania Üniversitesinden J. P.Erkert'ın ilk iĢlevsel bilgisayar olan 30 ton
ağırlığındaki ve saniyede 5.000 iĢlem yapan ENIAC [Electronic Numerical Integrator And
Calculator] (Elektronik Sayısal Doğrulayıcı ve Bilgisayar)'ı yaptı.
[BİLGİSAYAR KULLANMA]
4
1970'li yıllardan sonra, büyük çaplı tümleĢik devreler kullanılmaya baĢlandı. Bilgisayar
donanımında bu teknolojinin kullanılması bilgisayarın hesaplama hızlarını ve güvenirliliğini
arttırmıĢ ve hacimleri çok küçültmüĢtür. MikroiĢlemci denilen tek bir tümleĢik devre
yongalarının bilgisayarlara uygulanması ile tek kullanıcılı ucuz bilgisayarlar üretilmiĢtir.
Günümüzde Bilgisayar çeĢitleri: 1)Masaüstü bilgisayar
2) Laptop
3) Cep Bilgisayarı
Bilgisayarı oluĢturan iki kavram vardır. Bunlar; Donanım ve Yazılımdır.
BĠLGĠSAYAR
HARDWARE SOFTWARE
(DONANIM) (YAZILIM)
DONANIM (HARDWARE): Elle tutulup gözle görülebilen tüm elektronik ve mekanik
parçaların tamamına verilen isimdir.Örnek; ĠĢlemci, sabit disk, anakart, güç kaynağı….
YAZILIM (SOFTWARE): Donanımı kullanmak için gerekli programlardır. Bilgisayarın
nasıl çalıĢacağını söylerler. Elle tutulmazlar. Belirli bir iĢlemi yapmak üzere bilgisayara
kurulurlar.
Yazılım iki ana baĢlık altında toplanır. Sistem Yazılımları ve Uygulama Yazılımları
Sistem yazılımları da kendi içinde ikiye ayrılır.
1)ĠĢletim Sistemleri: Windows XP, Windows Vista, Windows 7,Dos, MsDOS…
2)Programlama dilleri: Pascal, VisualBasic, Delphi…
BİLGİSAYARIN VERİ İŞLEME ŞEKLİ Bilgisayarda veriler ikili sayı sistemine göre iĢlenir. Ġkili sayı sistemi 0 ve 1 rakamlarından
oluĢur. Bilgisayarın yaptığı tüm iĢlemler bu iki sayı üzerinden oluĢmaktadır. 0 ve 1‘ lerin her
birine BĠT denir. 8 tane Bit‘in bir araya gelmesiyle oluĢan anlamlı bilgiye BYTE denir. Her
Byte bir karakteri ifade eder.
Kapasite Ölçü Birimleri ġunlardır:
1 Byte 23 Bit 8 Bit
1 Kliobyte 210
Byte 1024 Byte
1 Megabyte 210
Kilobyte 1024 Kilobyte
1 Gigabyte 210
Megabyte 1024 Megabyte
1 Terabyte 210
Gigabyte 1024 Gigabyte
[BİLGİSAYAR KULLANMA]
5
DONANIM BİRİMLERİ Donanımı aĢağıdaki baĢlıklar altında toplayabiliriz.
GĠRĠġ BĠRĠMĠ: Klavye, fare, barkot okuyucu, tarayıcı, optik okuyucu…
ÇIKIġ BĠRĠMĠ: Yazıcı, ekran, çizici…
SĠSTEM ÜNĠTESĠ: Ekran kartı, Anakart, Güç kaynağı, ĠĢlemci, Ram, Rom…
SAKLAMA ÜNĠTESĠ: Sabit disk, Disket, Cd, Dvd, Flash disk…
DĠĞER AYGITLAR: Ses kartı, Tv kartı, Fax modem kartı, Ethernet kart…
Donanım Birimlerini kısaca açıklayalım;
Ekran: ÇalıĢtığımız dosyaları ve açık olan programları görmemizi sağlar.
Klavye: Bilgisayarımıza veri girmemize olanak sağlar.
Fare: Programları yönetmemizi, çizimler ve seçimler yapmamızı sağlar.
Kasa: Bilgisayarın önemli aygıtlarının yerleĢtirildiği kutudur.
Ana kart: Bütün aygıtlar bu karta bağlanır ve verilerin iĢlenmesi için merkezi iĢlem birimine
gönderilmesi sağlar.
ĠĢlemci: Bilgisayarımızın beynidir. Hesaplamaların ve iĢlemlerin doğru ve hızlı yönetimini
sağlar.
Ram: Açık olan dosya ve programları aktif halde tutarak, iĢlemlerin yapılmasını sağlar.
Geçici bellektir. Elektrik kesildiğinde ya da bilgisayar kapatıldığında hafızadaki bilgiler
silinir.
Rom: Ana bellektir. Sadece okunabilir bellek olarak tanımlanır. Üretici firma tarafından ana
karta yerleĢtirilir. Ġçerisinde sistem bilgileri kayıtlıdır. Bilgiler silinmez ve bozulmaz.
Ekran kartı: Ram bellekteki bilgilerin ekrana aktarılmasını sağlar. Görüntüyü iĢleyen karttır.
Sabit disk (Harddisk) : Bilgisayarımızın bilgi deposudur. Dosyalarımızın kaydedilmesini,
daha sonradan da kopyalanmasına ve çalıĢtırılmasına imkân verir.
Güç kaynağı (Power Supply) : Kasa içerisinde yer alan tüm donanım birimlerinin ihtiyaç
duyduğu düĢük enerjiyi sağlayan aygıttır.
Ses Kartı: Sesi iĢleyen kattır. Televizyon, müzik ve film seslerinin kaliteli dinlenmesini
sağlar.
Radyo-Tv kartı: Bilgisayarda radyo dinlenmesini ve televizyon izlenmesini sağlar.
Faks-Modem kartı: Ġnternete bağlanma, faks gönderme ve alma, telefon görüĢmelerini
bilgisayarla yapabilme ve uzak mesafelerden bu bilgisayarlara bağlanmayı sağlar.
Ağ kartı (Ethernet kartı) : Birden çok bilgisayarın birbirine bağlanmasını sağlar.
Yazıcı (Printer) : Bilgisayardaki yazı, resim ve Ģekillerin çıktısını alır.
Çizici (Plotter) : Büyük boyuttaki kâğıtlara baskı yapabilen bir tür yazıcıdır.
[BİLGİSAYAR KULLANMA]
6
Tarayıcı (Scanner): DıĢ ortamdaki resim yâda resim gibi belgelerin bilgisayar ortamına
aktarılmasını sağlayan donanım birimidir
Hoparlör (Speaker) : Bilgisayarda ses kartının iĢleği seslerin dıĢ ortama aktarılmasını
sağlayan donanım birimidir.
Disket (Floppy) : TaĢınabilir bellektir. Bilgi depolamak için kullanılan küçük çaplı kayıt
ortamlarıdır. Kapasiteleri 1.44 MB tır. Disketlerin çalıĢtırılması için gerekli olan donanım
birimine de DĠSKET SÜRÜCÜ denir.
CD ROM : Bilgi depolamak için kullanılan büyük çaplı taĢınabilir kayıt ortamlarıdır..CD
lerin çalıĢtırılması için gerekli olan donanım birimine CD-ROM SÜRÜCÜ
denir.Bilgisayarımızdaki bilgilerin bir CD-ROM‘a aktarılmasını sağlayan donanım birimine
ise CD-RW denir.
DVD-ROM: TaĢınabilir kayıt ortamlarıdır. CD lere göre kapasiteleri çok daha fazladır.
Kapasiteleri 4,3 GB ile 17 GB arasında değiĢmektedir. DVD lerin çalıĢtırılması için gerekli
olan donanım birimine DVD-ROM SÜRÜCÜ denir. DVD lere kayıt yapabilmemizi sağlayan
donanım birimine ise DVD-RW denir.
Flash Disk: Günümüzde en sık kullanılan taĢınabilir bilgi deposudur.
DONANIM ELEMANLARINI TANIYALIM
[BİLGİSAYAR KULLANMA]
9
Fare Kullanımı: Ġmlecin ekran üzerindeki hareketlerini kontrol etmemizi sağlayan donanım
birimidir. Farenin sol ve sağ olmak üzere iki tuĢu vardır.
Fare ile yapılabilecek temel iĢlemler:
1) ĠĢaretleme: Fare iĢareti ile herhangi bir öğenin üzerine gelmek
2) Tıklamak: Farenin sol tuĢuna bir kez basmak iĢlemidir.
3) Çift tıklamak: Farenin sol tuĢuna kısa aralıklarla art arda basmaktır.
4) Sürüklemek: Farenin sol tuĢu baslı iken imlecin yerinin değiĢtirilmesi iĢlemidir.
5) Sağ tıklamak: Bir öğenin üzerindeyken farenin sağ tuĢuna bir kez basmak iĢlemidir.
Klavye TuĢlarının ĠĢlevleri: Ġki tür klavye vardır. Bunlar Q ve F klavyedir. Q klavye
üzerinde dört grup tuĢ takımı vardır;
1) Standart tuĢlar
2) Fonksiyon tuĢları
3) Ġmleç kontrol tuĢları
4) Sayısal tuĢlar
Enter : Onayla tuĢudur. Kelime iĢlemci programında satır baĢı
oluĢturmamızı sağlar.
Esc Ġptal tuĢudur. ĠletiĢim pencerelerini kapatmamızı sağlar.
Tab Sekme tuĢudur.
BackSpace (sola doğru silem) Ġmlecin solunda bulunan karakterleri siler.
Caps Lock (büyük küçük harf) Büyük küçük harf kilididir.
NumLock Sayısal tuĢ takımını açmamızı / kapatmamızı sağlar
SpaceBar (boĢluk çubuğu) Kelimeler arasında bir karakter boĢluk bırakmamızı sağlar
Delete (silme) Ġmlecin sağında bulunan karakterleri siler.
Home Ġmleci satırın baĢına taĢır.
End Ġmleci satırın sonuna taĢır.
Page Up Sayfayı bir ekran görüntüsü yukarı taĢır.
Page Down Sayfayı bir ekran görüntüsü aĢağıya taĢır.
Print Screen Ekran görüntüsünün resmini çekmemizi sağlar
Pause Ekran durdurmamızı sağlayan tuĢtur.
Insert Bir kelimede araya yazılacağı zaman kullanılır.
Ctrl Tek baĢına kullanıldığında bir anlamı yoktur.
Shift Tek baĢına kullanıldığında bir anlamı yoktur.
F1 Yardım tuĢudur.
F2 Yeniden adlandır.
F3 Dosya ve klasör arama
F5 Yenile
Ctrl + X Kes
Ctrl + Y Yenile
Ctrl + Z Geri al
Ctrl + V YapıĢtır
Ctrl + S Kaydet
Ctrl + O Kayıtlı belgeyi aç
Ctrl + N Yeni belge oluĢtur
Alt + F4 Aktif pencereyi kapat
Alt +Tab Aktif pencereler arası gezinme
Windows BaĢlat menüsünü aktif hale getirme
Windows + E Windows gezgini penceresini açmak
[BİLGİSAYAR KULLANMA]
10
Windows + F Dosya ve klasör arama
Windows + D Masaüstünü göster
Shift + Sağa yön tuĢu Ġmlecin sağında bulunan karakterleri tek tek seçer
Shift + Sola yön tuĢu Ġmlecin solunda bulunan karakterleri tek tek seçer
Shift + AĢağı yön tuĢu AĢağı doğru satır satır seçim oluĢturur
Shift + Yukarı yön tuĢu Yukarı doğru satır satır seçim oluĢturur.
AltGr Üzerinde üç karakter bulunan tuĢların üçüncü karakterini yazmamızı
sağlar
PORT: Ana kartın dıĢ birimlerle bağlantı kurduğu özel yapılardır. Bağlantı kurulacak birim
ile iletiĢim kurmaya uygun fiziksel yapıdadır.
Portların bir kısmı kasanın içindedir ve bu portlara hard disk gibi kasa içine yerleĢtirilen
birimler bağlanır. DıĢ donanım birimlerinin ana kart ile iletiĢim kurmasını sağlayan portlar
kasa arkasında yer alır
1. PS/2 Fare Portu: YeĢil renkte olan bu port, PS/2 fareler içindir.
2. Paralel Port: 25-pin‘li port konnektörlere yazıcı, scanner ve diğer aygıtların takılabilir.
3. LAN (RJ-45) Port: Yerel alan ağlarında ağa bağlanmak için kullanılır.
4. Ses GiriĢi: Açık mavi renkte olan bu porta teyp, CD, DVD çalar ya da diğer ses
kaynakları bağlanabilir.
5. Ses ÇıkıĢı: Açık yeĢil renkte olan bu porta kulaklık, hoparlör takılabilir.
6. Mikrofon GiriĢi: Pembe renkte olan bu porta mikrofon takılabilir.
7 ve 8. USB Port: Özelliği, seri ve paralel portlara göre çok daha hızlı olmasıdır.
9. VGA Port: 15-pin‘li VGA porta monitör bağlanır.
10. Seri Port:Bu 9-pin‘li COM porta seri aygıtlar bağlanabilir
11. PS/2 Klavye Portu: Mor renkte olan bu porta klavye bağlanır
[BİLGİSAYAR KULLANMA]
11
VİRÜS NEDİR?
Virüsler birer programdır. Kendi kendilerini kopyalarlar, bir yerden bir yere
bulaĢırlar. Bilgisayarınız çalıĢtırıldığında otomatik olarak faaliyete geçerler.Virüslü bir disket
bilgisayara takıldığında disketin içinde hangi dosyaların olduğuna bakıldığında yani "dır"
yazılıp enter tuĢuna basıldığında virüs anında bilgisayarınıza bulaĢabilir
VĠRÜS TÜRLERĠ: Virüsleri ikiye ayrılır. Bunlar BOOT virüsleri ve FILE virüsleridir.
VĠRÜSLERDEN KORUNMA: Virüslerden korunmanın en iyi yolu kullanacağımız
taĢınabilir bellekleri bilgisayarımıza taktıktan hemen sonra bir virüs programı ile taratmaktır.
BİLGİSAYARI ÇALIŞTIRMAK
Bilgisayarımızı çalıĢtırmak için ilk önce bütün kabloların doğru bir Ģekilde takılı olup
olmadığı kontrol edilmelidir. Kontrol iĢlemi tamamlandıktan sonra kasa üzerinde bulunan
Güç (Power) düğmesine basılır. Daha sonra karĢımıza Windows XP karĢılama ekranı gelir.
Windows XP açıldığında karĢımıza gelen görüntüye Masaüstü denir.
[BİLGİSAYAR KULLANMA]
12
MASAÜSTÜ SİMGELERİNİ TANIMAK
: Bilgisayarım simgesine çift tıklandığında açılan pencerede bazı sürücü isimleri
ve simgeleri görüntülenir.
C: Yerel disk
D: Yedek hard disk
E: Cd sürücü
A: Disket sürücü
F: Flash disk
: Bilgisayarda oluĢturduğumuz dosya ve klasörleri düzenli bir Ģekilde saklamak
için kullanılan sarı kutucuktur.
: Ağda bulunan bilgisayarların simgelerinin ve isimlerinin bulunduğu penceredir.
: Sildiğimiz dosya ve klasörlerin bulunduğu yerdir. Ġstenildiğinde bu dosya ve
klasörler kurtarılabilir.
: Ġnternet sayfalarını görüntülememizi sağlayan internet tarayıcı program
simgesidir.
Görev Çubuğu:
BaĢlat menüsünün, açık olan pencerelerin, tarih ve saattin görüntülendiği çubuğun adına
görev çubuğu denir. Görev çubuğu üzerinde açık olan program, dosya ve klasör isimleri
görüntülenir. Pencereler arasında gezinme iĢlemini görev çubuğunda pencere isimlerine sol
tuĢa tek tıklayarak da gerçekleĢtirebiliriz.
BİLGİSAYAR KULLANMA
13
Bir pencerenin Bölümlerini inceleyelim;
Standart araç Çubuğundaki düğmelerin iĢlevleri;
Pencerede bir adım öne gider.
Pencerede bir adım sonrasına gider.
Klasör yapısında bir düzey yukarı gider
Dosya ve klasör aramamızı sağlar
Windows gezginini açmamızı sağlar
Pencere simgelerinin görünümlerini değiĢtirmemizi sağlar
Görev Çubuğu
Dikey kaydırma Çubuğu
Standart araç çubuğu
BaĢlık çubuğu
Adres Çubuğu
Menü çubuğu
BİLGİSAYAR KULLANMA
14
BaĢlık Çubuğunda bulunan düğmelerin iĢlevleri;
: Pencereyi simge durumunda küçültür.(Windows + D tuĢu ile aynı iĢlevi görür)
: Pencereyi boyutlandırmamızı sağlar. Tam ekran ya da ortalı görüntüler.
: Pencereyi kapatmamızı sağlar.(Alt + F4 tuĢu ile aynı iĢlevi görür)
Dosya ve Klasörler ile ilgili işlemler: Dosya: Bilgisayarımızda kayıt ettiğimiz resim, müzik, metin gibi tüm veriler dosyalar halinde
saklanır. Dosyalar iki kısımdan oluĢur. Dosyanın birinci kısmını dosya adı, ikinci kısmını ise
dosya uzantısı oluĢturur. Dosya adını kullanıcı girer, dosya uzantısı otomatik olarak program
tarafından dosyaya verilir.
Klasör: Dosyaları düzenli bir Ģekilde arĢivlemek için kullanılan sarı kutucuklardır.
Klasörlerin uzantısı yoktur.
DOSYA UZANTILARI
Kısa yol: Bir dosyaya, klasöre ya da bir programa tek tıklama ile ulaĢmak için oluĢturulan
öğelere Kısa yol denir. Kısa yol simgelerinin sol alt köĢesinde ok iĢareti bulunur.
Kısa yol oluĢturmak için; seçilin olan dosya, klasör ya da program simgesi üzerinde sağ-tuĢ
tıklanır. Açılan listeden masaüstü Kısa yol oluĢtur seçeneği seçilir.
Yeni bir klasör oluĢturmak: 1)Bulunduğumuz pencerede dosya menüsü – yeni komutu
tıklanır. Açılan listeden Klasör seçeneği seçilir ve Klasöre isim verilir, Enter tuĢuna basılır.
2) BoĢ bir alanda sağ-tuĢ tıklanır. Açılan listeden yeni-klasör komutları tıklanır. Klasör ismi
girilir ve Enter tuĢuna basılır.
TXT Not defteri dosya uzantısı
BMP Paint Programı dosya uzantısı
JPEG Resim dosyası uzantısı
WAV Ses dosyası uzantısı
SYS Sistem dosyası uzantısı
EXE Program dosyası uzantısı
DOC Word dosyası uzantısı
XLS Excel dosyası uzantısı
MDB Access dosyası uzantısı
PPT Power poınt dosya uzantısı
ZĠP SıkıĢtırılmıĢ dosya uzantısı
RAR SıkıĢtırılmıĢ dosya uzantısı
BİLGİSAYAR KULLANMA
15
Dosya veya Klasörün Adını değiĢtirmek: 1) Adı değiĢtirilecek dosya veya klasör seçilir,
Dosya menüsünden Yeniden Adlandır seçeneği seçilir. Yeni isim girilir ve Enter TuĢuna
basılır. 2) Adı değiĢtirilecek dosya ya da klasör seçilir, Sağ-tuĢ tıklanır, yeniden adlandır
seçeneği seçilir ve Enter tuĢuna basılır. 3)Adı değiĢtirilecek dosya ya da klasör seçilir,F2
tuĢuna basılır. Yeni isim girilir ve Enter tuĢuna basılır.
Dosya veya Klasör Silmek: 1)Silmek istediğimiz dosya ya da klasör seçilir. Dosya
menüsünden sil seçeneği seçilir. 2) Silmek istediğimiz dosya ya da klasör seçilir sağ-tuĢ
tıklanır, açılan listeden sil komutu seçilir. 3) Silmek istediğimiz dosya ya da klasör seçilir
klavyeden delete tuĢuna basılır.
Silinen Dosya ya da Klasörü Almak: Sildiğimiz dosya ve klasörler geri dönüĢüm kutusuna
atılır. Geri almak istediğimiz dosya ya da klasör simgesi üzerinde sağ tuĢ tıklanır açılan
listeden Geri Yükle seçeneği seçilir.
Geri DönüĢüme Atmadan Dosya Silmek: Geri dönüĢüme atmadan silmek istediğimiz
dosya veya klasör simgesi seçilir ve klavyeden Shift + Delete tuĢlarına basılır.
DENETİM MASASI Bilgisayarımızda tüm düzenlemelerin yapılabilmesini sağlayan penceredir. Bu pencere aktif
hale getirildiğinde fare, klavye, yazıcı, Internet, Kullanıcı hesapları, Görüntü özellikleri gibi
birçok simge bulunur ve bunlar ile ilgili düzenlemeleri gerçekleĢtirebiliriz. Denetim
masasında bulunan bazı öğeleri tanıyalım;
Denetim masası öğelerinden olan Görüntü simgesine tıklandığında karĢımıza Görüntü
Özellikleri penceresi gelir. Bu pencerede Temalar, Masaüstü, Ekran koruyucu, Görünüm,
Ayarlar sekmeleri bulunur.
Masaüstünde yer alan resmin değiĢtirilmesi isteniyorsa masaüstü sekmesi kullanılır.
Ekran koruyucu ayarları düzenlenmek isteniyorsa Ekran koruyucu sekmesine tıklanır.
BİLGİSAYAR KULLANMA
16
NOT: Windows XP iĢletim sistemini yüklediğimizde, iĢletim sistemi ile gelen bazı aksesuar
yazılımlar vardır. Bunlara örnek olarak; Not defteri, Word Pad, Paint, Hesap makinesi
programları verilebilir.
Bu programlara eriĢebilmek için takıp edilmesi gerek fare adımları Ģöyledir;
BaĢlat -------Tüm programlar-------Donatılar------Paint
BaĢlat -------Tüm programlar-------Donatılar------Not defteri
BaĢlat -------Tüm programlar-------Donatılar------Word Pad
BaĢlat -------Tüm programlar-------Donatılar -----Hesap makinesi
Not defteri ve Word Pad kelime iĢlemci programlarıdır. Yani yazı yazabildiğimiz ve
biçimlendirme yapabildiğimiz basit programlardır.
Paint resim çizebildiğimiz ve resimleri düzenleyebildiğimiz basit bir uygulama yazılımıdır.
Hesap makinesi matematiksel hesaplamaları yapabildiğimiz basit bir uygulama yazılımıdır.
AĞ BAĞLANTILARI
En az iki bilgisayar arasında kablolar ile bağlantı kurarak bilgi alıĢ veriĢi yapılmasına Ağ
bağlantısı denir.
AĞ (NETWORK) TÜRLERİ
LAN (Local Area Network): Yerel ağ sistemidir
WAN (Wide Area Network) : GeniĢ kapsamlı ağ sistemidir
MAN (Metropolitan /Middle Area Network) : Orta ölçekli ağ sistemidir
Bağlantı ve ĠletiĢim Elemanları
Ethernet : (Network Interface Card - NIC) : Yerel ağların oluĢturulmasında veri
alıĢveriĢini yöneten ve gerçekleĢtiren elemanlardır.
Kablolar: Yaygın olarak TwsistedPair (UTP) ya da Koaksiyel (BNC) kablo kullanılmaktadır.
Hub : TwsistedPair kablo ve RJ45 konnektörlerle oluĢturulan ağ sistemlerinde, ağın temel
dağıtım elemanlarıdır.
Switch : Hub gibi dağıtım elemanı olup, veri anahtarlama ve iletinin güçlendirilmesini sağlar.
Modem: Uzak ağ sistemlerine eriĢimi çevirmeli ağ, (Dialup Networking) eriĢimini sağlayan
aygıttır. Modem (MOdulation DEModulation) temel olarak Analog veriyi Digital‘e, Digital
veriyi Analog‘a çevirerek, telefon hatları ile iletilmesini sağlar.
İŞLETİM SİSTEMİ TEMELLER
17
İŞLETİM SİSTEMİ TEMELLERİ
ĠĢletim sistemi: Bilgisayarın donanımını denetleyen, yöneten ve bu sayede çeĢitli uygulama
yazılımlarını güven içinde çalıĢtıran sistem yazılımlarıdır.
Örnek: Dos, Windows, Linux, Unix vs.
1.Sistem Kaynakları
a) IRQ: ĠĢlemciye iĢini görmesi için ihtiyaç duyan bir aygıtın ona sinyal gönderebilmesi için
özel bir hatta ihtiyacı vardır, buna IRQ hattı adi verilir. Bilgisayarda 0'dan 15'e kadar
numaralanan 16 IRQ hattı bulunmaktadır.
b)Doğrudan Bellek EriĢimi (DMA): Belleğe veri aktarımını ve bellekten veri okumayı;
CPU‘nun veri transferi iĢleminde devre dıĢı bırakarak, sistemin çalıĢmasını hızlandıran ve
iĢlemci yükünü azaltan bir yöntemdir.
c) GiriĢ ÇıkıĢ Adresleri (I/O): iĢlemci diğer çevre birimleriyle(ekran kartı, ses kartı vs.)
iletiĢim kurmak için kullandığı GiriĢ/ÇıkıĢ adresleridir. Kısacası (I/O )birimi çevre birimleri
ile iĢlemci arasındaki gelen ve giden bilgi trafiğini kontrol etmektedir.
2.ĠĢletim Sisteminin ĠĢlevleri
a)Dosya ve Klasör Yönetimi
Sürücü: Dosya ve Klasörlerin saklandığı fiziksel ortamlara denir.
Dosya: Bilgisayarda verilerin bir arada tutulduğu ortamlara dosya denir. Her programın
kendine has dosya türü bulunmakta ve bunun sonucunda dosyanın hangi programa ait olduğu
anlaĢılmaktadır. Bilgisayarda bulunan dosyalar (dosya adı. uzantısı) Ģeklinde saklanır.
Uzantılar sayesinde dosyanın hangi programda hazırlandığı ve hangi programda açılacağının
bilgisini verir. Örneğin;
Txt: Metin Dosyası ( Wordpad,Not defteri, Msword)
Avi: Video Dosyası ( Video yürütme Programları)
Jpg: Resim Dosyası ( Resim Görüntülene Programları)
Doc: Ms Word Dosya Türü
Xls : Ms Excel Dosya Türü
Ppt : Ms Powerpint Dosyası Türü
Klasör: Bilgisayarın Sürücülerinde bulunan dosyaları gruplamak ve düzenli hale getirmek
için kullanılan genellikle bilgisayarda sarı renkte nesnelerdir.
İŞLETİM SİSTEMİ TEMELLER
18
3.ĠĢletim Sistemi Tipleri
a) Çoklu Kullanıcı (Multiuser) ĠĢletim Sistemleri: Birden fazla kullanıcının programlar ve
paylaĢılan aygıtlar üzerinde çalıĢabilmesine denir.
b) Çoklu Görev (Multitasking) ĠĢletim sistemleri: Bir iĢletim sisteminde bir kullanıcının,
birden fazla iĢlemi (process) aynı anda iĢletime alınabilmesi özelliğidir. Yani bir iĢlem
yaparken diğer iĢlemi baĢlatabilirsiniz demektir.
c) Çoklu ĠĢlemci (Multiprocessing) ĠĢletim Sistemleri: Birden fazla iĢlemciyi aynı anda
çalıĢtıran iĢletim sistemlerine verilen addır.
d)Çoklu Görev(Multithreading) ĠĢletim Sistemleri: Program gerek duyulduğunda iĢlemci
tarafından parçalara ayrılır ve böyle çalıĢtırılır.
DOSYA YÖNETİMİ
a)Harddisk (Sabit Disk) hakkında genel bilgiler
Kafa(head): Okuma/yazma iĢlemini yapan kısım.
Plaka(Plate): Bilgilerin yazıldığı disk görünümdeki parçadır.
Ġz(Track): Disklerin üzerinde bulunan eĢ merkezli dairelere verilen addır.
Sektör(Sector): Disk Üzerinde adreslenebilen en küçük alana verilen addır.
Küme(Cluster): Sektörler üzerinde tanımlanan en küçük kümeye verilen addır.
Rpm: Disklerin dakikada dönme hızlarını belirtir.
FAT (File Allocation Table)
FAT(File Allocation Table) ,bir diskte bulunan dosyalara ait bilgilerin kayıtlı olduğu
alanları belirtmeye yarar. Bir baĢka deyiĢle FAT, bir diskin haritasıdır denilebilir.
Türleri: Fat16, Fat32, VFat
*Fat16: Dos, Windows 3.1,win95 iĢletim sistemlerinin kullandığı bir dosya sistemidir. Eski
bir dosya sistemi olduğundan eksikleri ve dezavantajları bulunmaktadır. Bu dosya sisteminin
yerini FAT32 ve NTFS dosya sistemi almıĢtır.
*Fat32: Windows 95,Windows 98 ve Linux tarafından tanınan ve kullanılabilen ve Fat16 dan
daha geliĢmiĢ bir dosya sistemine sahip olan bir sistemdir. Fat16 da adresleme yöntem 16 bit
iken bu yapıda adresleme 32 bit‘tir
İŞLETİM SİSTEMİ TEMELLER
19
NTFS (New Technology File System)
Yeni Teknoloji dosya sistemi olarak adlandırılan NTFS dosya sistemi Fat dosya
sisteminden daha farklı bir yöntemi kullanmaktadır. NTFS dosya sistemi daha geniĢ bir disk
haritası oluĢturur böylece daha 400 mb dan fazla boyutlu dosyaları sabit disklere
yükleyebilirsiniz. Özelliklerinden bahsedersek;
Daha güvenli bir dosya yapısı,
Daha büyük boyutlu dosyaları barındırma,
BütünleĢik dosya sıkıĢtırma özelliği vs..
Bellek Yönetimi
Bilgisayarın belleğini yönetmekle ilgili yapılan iĢlemlerin tümüne denir.
Bellek Tipleri
Ram Bellek: Bu bellek türünün de hem içine bilgi yazıldığı gibi hem de içindeki bilginin
okunması için düzenlenmiĢ bir bellek türüdür.
Ram Kullanım alanlarına göre 5 gruba ayrılır. Bunlar,
Geleneksel bellek, Üst Bellek, UzatılmıĢ bellek, GeniĢletilmiĢ bellek, Yüksek bellek
alanı.
Sanal Bellek: ÇalıĢtırılan bir program için yeterli bir Ram bellek yoksa bu programı
çalıĢtırmak için iĢletim sistemi sanal belleği kullanır ve program çalıĢtırılacak duruma
getirilir. Bu olaylar kullanıcıdan bağımsız olarak gerçekleĢir.
Bellek ÇakıĢmaları: Bazı donanım elemanlarının çalıĢma adresleri iĢletim sistemi tarafından
aynı adrese atanınca çakıĢma meydana gelir. Böylece iki donanım elamanında kullandığı
adres aynı olunca iki donanım elemanı da çalıĢmaz. Böyle durumlarda bilgisayar çakıĢmayı
kullanıcıya bildirmek için ―bu program cevap vermiyor‖ gibi uyarılar verir.
İŞLETİM SİSTEMİ GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER
20
SİSTEM ÖZELLİKLERİ 1.Sistem Genel Sekmesi: Bilgisayar genel sekmesinde iĢletim sistemi bilgisi, kayıt bilgileri,
iĢlemci ve Ram bilgileri yer almaktadır.
Yukarıdaki pencereyi görmek için bilgisayarım simgesini (Sağ – Özellikler )Ģeklinde
tıklayarak görebilirsiniz.
2.Bilgisayar Adı Sekmesi: Bilgisayarların Ağda tanımlanması için kendine ait isimi olması
gerekmektedir. Bilgisayar adını seçerken kısa ve basit isimler tercih edilmelidir. Bilgisayarı
daha önceden belirlenmiĢ bir ağa dâhil etmek istiyorsanız çalıĢma grubu ismini değiĢtirmeniz
gerekmektedir. Bunu yapmanız için değiĢtir butonuna basarak çalıĢma grubu adını
yazmalısınız.
3.Donanım Sekmesi: Bilgisayar donanım eklediğinizde donanım ekleme sihirbazını
kullanarak bilgisayar donanımınızı bilgisayara tanıtabilirsiniz.
Aygıt Yöneticisi butonuna tıklayarak bilgisayarınızda bulunan donanımları ve yüklenmeyen
donanımları görebilirsiniz.
İŞLETİM SİSTEMİ GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER
21
4.Sistem Geri Yükleme Sekmesi:
ĠĢletim sisteminizde bir sorun
çıktığında herhangi bir dosyanızı
kaybetmeden bilgisayarın daha iyi
performans gösterdiği tarihlere geri
alabilmenizi sağlayan bir bileĢendir.
Sistem geri yükleme
yapabilmeniz için bilgisayarınızda
yandaki Ģekilde görülen kutucuk aktif
halde olmamalıdır. Eğer aktif ise
bilgisayar geri yükleme noktası
oluĢturamayacağından sistem geri
yükleme yapılamayacaktır.
Sistem Geri Yükleme Penceresi
Yukarıdaki ayarları yaptıktan sonra sistem geri yükleme noktası oluĢturmak için
BAġLAT---Tüm programlar---Donatılar---Sistem Araçları---Sistem Geri Yükleme aracına girilerek çıkan pencereden Geri Yükleme Noktası OluĢtur seçeneği seçilir. Ġleri
butonu tıklanarak gelen pencereden açıklama bölümü doldurulur ve sistem geri yükleme
noktası oluĢturulur. Artık herhangi bir sistem hatası oluĢtuğunda Aynı yerden sistem geri
yükleme yapılır.
5. Otomatik GüncelleĢtirmeler Sekmesi:
Otomatik güncelleĢtirmeler Windows Xp
üretici firması olan Microsoft‘un iĢletim
sistemi ile ilgili bileĢenleri otomatik
yüklemesi için ayarların yapıldığı yerdir.
Otomatik güncelleĢtirmeler sekmesinde
güncellemelerin gün ve saat ayarlamaları
yapılabilir. Ġstenirse Otomatik
güncelleĢtirmeler kapatılabilir.
İŞLETİM SİSTEMİ GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER
22
6. Uzak Sekmesi:.
Kullanım amacı, diğer bir Windows
kullanıcısından kendi bilgisayarınıza
uzaktan yardım istemek için kullanılan bir
bileĢendir. Tabi bu iĢlemi yapabilmeniz için
iki bilgisayarında Xp iĢletim sistemi olmalı
eğer yoksa da NetMeeting kullanılabilir.
Böylece uzak kullanıcı sizin bilgisayarınıza
girerek yardımınız doğrultusunda
iĢlemlerini yapabilir.
BaĢka bir kullanıcının sizin
bilgisayarınıza bağlanmasını istiyorsanız
Yandaki Ģekildeki Kullanıcıların bu
bilgisayara uzaktan bağlanmalarına izin ver
seçeneği seçili olmalıdır.
Size bağlanacak diğer Xp kullanıcısına sizin Ip Numaranızı, Kullanıcı adınız ve Ģifrenizi
vererek bağlantı yaptırabilirsiniz. Diğer Xp kullanıcısı da;
BaĢlat---Programlar---Donatılar –ĠletiĢim—Uzak masa üstü seçeneğini seçerek sizin
bilgisayarınıza bağlanabilir.
Uzak masa üstü bağlantısı görüntüsü
İŞLETİM SİSTEMİ GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER
23
7.GeliĢmiĢ Sekmesi: Windows ‗un performansında değiĢiklikler
yapmak istiyorsanız (görsellik, hareket, vs.)
bu sekmeden düzenleyebilirsiniz. Burada
yapmanız gereken kendi bilgisayarınız için
en iyi olanı seçmektir. Sisteminizi yüksek
performans ayarlarında kullanmanız
bilgisayarınızın yavaĢlamasına da neden
olabilir. Bu yüzden sisteminiz hakkında iyi
derecede bilgi sahibi olmanız gerekmektedir.
KAYIT DEFTERİ DÜZENLEYİCİSİ Kayıt Defteri: Windows iĢletim sistemi yapılandırma bilgilerini kayıt defteri adı verilen bir
veri tabanında saklar. Bu kayıt defterinin kullanıcı tarafından düzenlenmesi için ise regedit.
exe adlı bir hizmet programı bulunmaktadır. Regedit. exe düzenleyicisine girmek için
BaĢlat --- ÇalıĢtır---regedit yazarak ulaĢabilirsiniz. Kayıt defterinde bilgisayardaki her
kullanıcının profili, sistem donanımı, yüklü programlar ve özellik ayarları ile ilgili bilgiler
bulunur. Windows çalıĢırken sürekli olarak bu bilgilere baĢvurur.
Kayıt Düzenleyicisinden Görüntü
İŞLETİM SİSTEMİ GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER
24
SİSTEM YAPILANDIRMA YARDIMCI PROGRAMI Msconfig BaĢlangıç Menüsü: Sistem yapılandırma yardımcı Program olan msconfig, iĢletim
sisteminin açılıĢında yapılan iĢlemleri opsiyonel hale getirmek için kullanılır. ÇalıĢtırmak
için; BaĢlat---ÇalıĢtır---msconfig.
Msconfig penceresi
YÖNETİMSEL ARAÇLAR ĠĢletim Sisteminin sistem olaylarını görüntülemek ve yönetim aracının bulunduğu
bilgisayarda sistem hizmetlerini yönetmek içi kullanılır. Ayrıca geliĢtirici ve yöneticilerin
COM+ uygulamalarını,koruma, meydana getirme ve yapılandırmanın dıĢında, iĢlemleri ve
veritabanlarını yönetme de kullanılan ek arabirim bileĢenidir. COM bileĢenleri ve COM+
uygulamalarının yöneltilmesi ve yapılandırılmasını sağlar.
BileĢen hizmetleri; alıĢılmıĢ bileĢen ve uygulama davranıĢlarını yapılandırmak için
yazılım geliĢtiriciler; yönetimsel görevleri otomatikleĢtirmek içinde yöneticiler kullanabilirler.
AĢağıda görüntülenen bileĢen hizmetleri penceresini açmak için;
BaĢlat --- Denetim Masası --- Yönetimsel Araçlar --- BileĢen Hizmetleri
BileĢen Hizmetleri Penceresi
İŞLETİM SİSTEMİ GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER
25
Olay Görüntüleyici: Windows Xp iĢletim sistemi sistemde meydana gelen bir olayı
raporlayabilir. Windows açıldığı andan, kapandığı ana kadar birçok olay gerçekleĢir. Bir
iĢlemin baĢlaması, çalıĢırken geçersiz iĢlem yürütülüp kapanması, ağ üzerinden bir
kullanıcının sizin bilgisayarınıza bağlanması, bağlantıyı kesmesi.. Bunların hepsi bir olaydır.
Biz kullanıcılar olarak bunların birçoğunu görmeyiz, bu iĢlemler arka planda sessizce çalıĢır.
Ancak servisin baĢlayıp baĢlamadığını, kullanıcının sisteme giriĢ yapmaya çalıĢmasını vs. gibi
iĢlemleri de kontrol etme ihtiyacı duyarız. Bu iĢlemleri görmemizi sağlayan bileĢen ise Olay
görüntüleyicisi bileĢenidir. Bunun için ;
Denetim Masası --- Yönetimsel Araçlar --- Olay görüntüleyicisi seçilir.
Olay Görüntüleyicisi Penceresi
Kayıt Tipleri;
İŞLETİM SİSTEMİ GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER
26
GÖRÜNTÜ ÖZELLİKLERİ Görüntü özelliklerini kullanarak; bilgisayarınızın temasını, masaüstü görüntüsünü, ayarlar sekmesini kullanarak ekran çözünürlüğünü kişiselleştirebilirsiniz. Görüntü özelliklerine;
Başlat – Denetim masası – Görüntü simgesine tıklayarak ulaşabilirsiniz. Ya da,
Masaüstünde boş bir yerde sağ tuş – özellikler komutunu kullanabilirsiniz.
TEMALAR SEKMESİ; Tema bilgisayarınızın pencere görünümü, butonların görünümü gibi bilgisayarın önemli bileşenlerinin görünümünü değiştirebilirsiniz.
Şekil 1,1 resimde işaretli olan bölgeden aşağı ok simgesine tıklayın ve bir tema seçin.
Tamam, butonuna tıklayarak bu temayı uygulayınız.
Şekil 1.1
MASAÜSTÜ SEKMESİ; Bu sekmeyi kullanarak arka plan: kısmından masaüstü arka plan resmi seçebilir ve uygulayabilirsiniz. Ya da göz at butonuna basarak masaüstünüzü kendi resminizi sevdiğiniz bir resmi koyabilirsiniz.
Arka plan altındaki kısımdan bir resim seçin ve uygula butonuna basın.
Belgelerimden veya bilgisayarın başka bir yerinden resim ekleyip masaüstü arka planı yapmak için GÖZAT butonuna basın.
Veya arka plan kısmından en üstte bulunan NONE yani boş seçeneğini tıklayın ve Sağ taraftaki renk kutusundan bir renk seçerek masaüstünüzü renklendirin.
Sevdiğiniz bir resmi masaüstü arka planı olarak ayarlamanın diğer bir yolu da;
Bir resmi açın; Resmin üzerine sağ tıklayın ve “Masaüstü arka planı olarak ayarla” seçeneğini seçin.
Masaüstünü ÖzelleĢtir; ġekilde görülen masaüstünü özelleĢtir seçeneği masaüstündeki önemli
simgeleri içinde barındırır. Yani masaüstümüzde Belgelerim, Bilgisayarım, Ağ bağlantılarım,
internet Explorer gibi önemli simgelerimiz yoksa buradan masaüstümüze bu simgeleri
ekleyebiliriz. Bunun için Masaüstünü ÖzelleĢtir butonuna tıklayın ve açılan pencereden
yukarıda bahsettiğimiz simgelere ait kutucukları doldurun ve tamam butonuna basın.
Şekil 1.2
İŞLETİM SİSTEMİ GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER
27
Şekil 1.3
EKRAN KORUYUCU SEKMESİ; Bilgisayarda bir görüntünün uzun süre ekranda kalması ekranı aşındırır yani pikselleri öldürür ve görüntülerde bozulmalar meydana gelir bunu önlemek için ekran koruyucu kullanılır. Ekran koruyucu belirlenen süre sonra devreye girerek ekranın uzun süre aynı görüntüyü göstermesine engel olur ve böylece ekranı korumuş oluruz. Şekilde görülen siyah halka içindeki ok simgesi tıklanarak birçok ekran koruyucudan birini seçebilirsiniz. Ayrıca bilgisayar başından kalktıktan ne kadar süre sonra devreye gireceğini de ayarlayabilirsiniz. *Ekran koruyucudan çıkmak için fareyi oynatmak ya da bir tuşa dokunmak yeterli olur eski ekran görüntünüze geri dönebilirsiniz. Devamında parola korumalı seçeneğini doldurarak siz bilgisayarınızın başında yok iken başkalarının bilgisayarı açmasını engelleyebilirisiniz. Tabi bunun için oturumunuza girerken parola kullanmanız gerekir.
Güç butonu: Bu düğmeyi kullanarak bilgisayarınızın güç ayarları yapılandırılabilir. Bu düğmeye
tıklayarak monitörü kapat seçeneğinden belli bir süre sonra monitörün kapanmasını
sağlayabilirsiniz.
GÖRÜNÜM SEKMESİ; Pencerelerin görünümlerini, renklerini, yazı tiplerini ayarlamak için kullanılan sekmedir. Pencere ve düğmeler bir düzen seçin. Bu stile uygun bir renk düzeni listesi açılacaktır, buradan bir renk düzeni seçin. Son olarak yazı tipi büyüklüğünü ayarlayabilirisiniz. Ayrıca EFEKTLER ve GELİŞMİŞ butonlarını kullanarak ince ayarlar yapabilirsiniz. Bu ayarları sıfırlamak için pencere ve düğmelerden bir stil seçmenizde yeterlidir.
Şekil 1,4
İŞLETİM SİSTEMİ GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER
28
İNTERNET SEÇENEKLERİ Bu seçeneği görüntülemek için; BAŞLAT – DENETİM MASASI – İNTERNET SEÇENEKLERİNİ tıklayınız. İnternet seçeneklerini kullanarak internet girişinde açılan varsayılan sayfanızı ayarlayabilir, geçmiş dosyalarınızı silebilir, yazı tiplerini, renklerini değiştirebilir, istenmeyen içerikleri görüntülemeyi engelleyebilirisiniz.
AYARLAR SEKMESİ; AYARLAR sekmesinde ekran çözünürlüğünüzü ve renk kalitenizi ayarlamanız mümkündür. Çözünürlük piksel sayısını ifade eder. Bu sayıyı arttırmak ekranın görüntü kalitesini arttırır ancak performansı biraz düşürebilir. Şekilde gördüğünüz az-çok ifadeleri arasında yer alan kaydırma çubuğu üzerindeki ok simgesini kaydırarak ekran çözünürlüğünü arttırabilir ya da azaltabilirsiniz. Uygula butonuna basarak sonucu görebilirsiniz. RENK kalitesi seçeneğinden ise 32 bit, 24 bit ve 16 bit renk seçeneklerini kullanabilirsiniz.
Şekil 1.5
GENEL SEKMESİ; GİRİŞ SAYFASI bölümündeki adres kutucuğundan internet sayfasının açılışta hangi sayfayı göstereceğini ayarlayabilirsiniz. DOSYA SİL butonunu kullanarak ziyaret ettiğiniz sayfalara ait olan ve sabit diskte saklı dosyaları silebilirsiniz. GEÇMİŞİ SİL seçeneğini kullanarak yakın zamanda ziyaret ettiğiniz sayfalara ait adres ve bilgileri silebilirsiniz. Bu seçenekler yetmiyorsa ayarlar butonuna tıklayarak kendinize uygun bir seçeneği seçip silme işlemi yapabilirsiniz. AYARLAR – Dosya görüntüle butonuna basarsak bilgisayarımızda saklanan internet dosyalarını görüntüleyebiliriz.
Şe
kil
2,1
İŞLETİM SİSTEMİ GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER
29
RENKLER seçeneğini kullanarak ziyaret edilmiĢ olan ve ya ziyaret edilmeyen linklerin renklerini
belirleyebilirsiniz.
YAZI TĠPLERĠ seçeneği ile yazı fontlarını ve alfabelerini ayarlayabilirisiniz.
DĠLLER butonunu kullanarak sayfada kullanılacak dili seçebilirisiniz.
GİZLİLİK SEKMESİ; Bilgisayarınızla internette gezinirken gizli olmanızı sağlar. İnternet sitelerinin tanımlama bilgisi, dosyaları atması engelleyebilirsiniz. İnternet ortamında gezinirken bilgisayarınızı üçüncü şahıslardan koruyabilirisiniz.
İÇERİK SEKMESİ; İÇERİK DANIŞMANI; İNTERNET ortamında toplumu ahlaki olarak kötü etkileyecek sayfalardan korunmak için kullanılır. Ancak günümüzde etkiliğini yitirmiş bir özelliktir. Bunun yerine özel programlar kullanabilirsiniz.
Şekil 2.4 Şekil 2.3
GÜVENLİK SEKMESİ; İNTERNET tarayıcısı, interneti bölgelere ayırır ve bu bölgelerin güvenliğini ayrı ayrı denetler. İnternet bölgesi, Yerel intranet, Güvenilen siteler, Yasak siteler simgelerini tıklayarak hepsi için güvenlik düzeylerini ayarlayabilirsiniz. Varsayılan güvenlik düzeyi orta olarak ayarlıdır.
Şekil 2.2
İŞLETİM SİSTEMİ GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER
30
PROGRAM EKLE-KALDIR Bu seçeneği görüntülemek için; BAŞLAT – DENETİM MASASI –PROGRAM EKLE KALDIR’ı tıklayınız. Bu simgeyi kullanarak bilgisayarınıza yeni bir program ekleyebilir veya kaldırabilirsiniz. Ayrıca yeni Windows bileşeni ekleme işlemi de yapmanı mümkündür. Sıralama ölçütünü kullanarak farklı sıralama yapabilirisiniz. Bu simgeye çift tıklanırsa;
Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi programlar listelenir, bu listeden bir programı kaldırmak için;
1. Programın adının üzerine tıklayın 2. Sağ tarafta değiştir/kaldır butonları aktif olacaktır bu butona tıklayıp gelen soruya EVET
cevabı vererek programı kolayca kaldırabilirsiniz. YENİ BİR PROGRAM EKLEMEK İÇİN; Kurmak istediğiniz program cd veya disketini takın. “Yeni program ekle” seçeneğine tıklayın ve CD VEYA DİSKET butonuna tıklayın. Açılan sihirbazdan adımları dikkatlice izleyin.
Şekil 3,1
WİNDOWS BİLEŞENİ EKLE KALDIR Bu seçeneği kullanmak için sahip olduğunuz işletim sisteminin CD sine ihtiyaç vardır. Bu CD elinizde var ise CD sürücüsüne takın ve bu seçeneğe tıklayın. Açılan yandaki pencereden yüklemek istediğiniz bileşeni seçin ve İLERİ butonuna tıklayın. Ayrıntıları kullanarak ince ayarlar yapabilirisiniz.
İŞLETİM SİSTEMİ GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER
31
ZAMANLANMIŞ GÖREVLER Zamanlanmış görevleri görüntülemek için; BAŞLAT – DENETİM MASASI – ZAMANLANMIŞ GÖREVLER i tıklayınız. Zamanlanmış görevleri kullanarak programları ve belgeleri sizin için en uygun zamanda çalışacak şekilde ayarlayabilirsiniz. Zamanlanmış görevler ile günlük, haftalık, aylık görevler oluşturmanız mümkündür. Bir görev oluşturmak için;
Şekil 3.2
Şekil 4.1
Şekil 4.3
1. Zamanlanmış görev ekleye tıklayın.
Şekil 4.2
2. Yandaki pencereden İLERİ butonuna tıklayın.
3. Yandaki listeden ya da Göz at butonunu kullanarak bir program seçin ve İLERİ butonuna basın.
Şekil 4.3
İŞLETİM SİSTEMİ GELİŞMİŞ ÖZELLİKLER
32
Şekil 4.4
4. Yandaki listeden ya da Göz at butonunu kullanarak bir program seçin ve İLERİ butonuna basın.
Şekil 4.5
5.SON butonuna basın ya da gelişmiş özellikleri açabilirsiniz. İSTEDİĞİNİZ GÖREVİ BAŞARIYLA ZAMANLADINIZ TEBRİKLER.
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
33
BÖLÜM 1
Microsoft Word, dergi, makale, ödev, tez hazırlamak gibi yazım iĢlemlerini daha hızlı ve
kolay hazırlamak için kullanılan bir kelime iĢlem programıdır.
Word 2007 programının yeni ara yüzü ile simgelerin kullanımı ağırlık kazanmıĢ, böylece
yapılacak iĢlemler daha da hızlandırılmıĢtır.
Bilgisayarda Word programına ulaĢmak için;
1.yol;
BaĢlat > Tüm programlar > Microsoft Office > Microsoft Word 2007 komutuna
tıklanmalıdır.
2.yol;
Masaüstünde veya pencere içindeki boĢ bir alanda fare’nin sağ tuĢu tıklayın,
Açılan pencereden “YENĠ” seçeneğine gelin,
Microsoft Office Word Belgesine tıklayınız.
ġekil 1,1 Win 7 iĢletim sisteminde Word 2007 programının baĢlatılması
.
GENEL BİLGİLER, PENCERE ELEMANLARINI TANIMAK
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
34
ġekil 1,2 Win 7 iĢletim sisteminde Word 2007 programının baĢlatılması.
Microsoft Word 2003 programının uzantısı “.doc” iken,
Microsoft Word 2007 programının uzantısı “.docx” tir.
Örneğin; ali. docx ya da kitap. docx gibi.
Microsoft Word 2007 programının simgesi .
Word 2007 programı standart 7 sekme ile açılır. GĠRĠġ SEKMESĠ KarĢımıza çıkan ilk sekmedir. Metin biçimlendirme ve
düzenleme iĢlemleri buradan yapılır. EKLE SEKMESĠ Tablo, Resim, ġekil eklemek için kullandığımız sekmedir.
Eklenen nesneye göre yeni bir sekme açılması muhtemeldir. Yeni açılan sekmeden
nesneye biçim verilebilir. SAYFA DÜZENĠ SEKMESĠ Sayfa boĢlukları, Sayfanın Yönü, sayfadaki sütun sayıları
gibi iĢlemlerin yapıldığı sekmedir.
BAġVURULAR SEKMESĠ Dipnot, Son not ekleme gibi iĢlemlerin yapıldığı sekmedir.
POSTALAR SEKMESĠ Zarf hazırlama v.b iĢlemlerin yapıldığı sekmedir.
GÖZDEN GEÇĠR SEKMESĠ Metnin dilbilgisi kurallarına uygunluğunu kontrol etme,
araĢtırma, açıklama ekleme iĢlemlerinin yapıldığı sekmedir. GÖRÜNÜM SEKMESĠ Pencere düzenlemelerinin yapıldığı sekmedir.
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
35
Word Programının Ekran Görüntüsü: Word programı ilk çalıĢtığında karĢımıza gelen ekran görüntüsü aĢağıdaki gibidir.
ġekil 2,0: Word Ekran Görüntüsü
ġekil 2.1:GiriĢ sekmesi ekran görüntüsü 1
ġekil 2,2:GiriĢ sekmesi ekran görüntüsü 2
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
36
BÖLÜM 2
Microsoft Word 2007 ile belge içine yazı yazabilir, nesne ekleyebilir, kesme, kopyalama,
yapıĢtırma iĢlemlerini gerçekleĢtirebiliriz.
Word programı ilk açıldığında ekranın sol üst köĢesinde hızla yanıp sönen bir çizgi belirir.
Bu çizgiye imleç deriz. Ġmleç yardımıyla metinleri yazar, düzenleriz. Yani imleç sayfa
üzerindeki pusulamızdır.
Word programında yazı yazarken bir alt satıra geçmek için klavyeden ENTER tuĢuna
tıklanır. Satır sonu geldiğinde ise Word imleci otomatik olarak bir alt satıra geçirir.
Ġmleci satırın baĢına getirmek için Home, Ġmleci satırın sonuna getirmek için ise End
tuĢu kullanılır.
CTRL+Home; Ġmleci belgenin baĢına getirmek için kullanılır.
CTRL+End: Ġmleci belgenin sonuna götürmek için kullanılır.
METİN SEÇMEK Bu iĢlem birkaç yoldan yapılabilir;
Tut – Sürükle – Bırak yöntemi.(Ġmleç seçilecek metnin baĢına getirilir ve fare’nin
sol tuĢu basılı Ģekilde sonuna kadar sürüklenir, bırakılır.)
Bir kelimeyi seçmek için;
Kelime üzerine gelip fare’nin sol tuĢuyla çift tıklanır.
Cümle seçmek için;
Ġmleç cümle içinde herhangi bir yerde iken CTRL tuĢuna basıldıktan sonra fare’nin
sol tuĢuna çift tıklanır.
Bir paragrafı seçmek için;
Ġmleç paragraf içinde bir yerde iken fare’nin sol tuĢuna üç kere tıklanır.
SHĠFT ile yön tuĢları beraber kullanılarak metinler seçilebilir.
Belgenin Tümünü seçmek için;
Düzen menüsünden “tümünü seç” komutu ya da, Klavyeden CTRL+A tuĢları
birlikte kullanılmalıdır.
UYARI: Belgedeki metin ya da nesneler ile iĢlem yapılmak istenirse, metin veya
nesnelerin seçilmesi Ģarttır.
Seçme iĢlemlerini yukarıda ayrıntılı olarak inceledik. Bu yöntemlerden hangisini rahat
yapabilirseniz o yöntemi kullanmanızı tavsiye ederiz. ġimdi kopyalama, taĢıma ve
yapıĢtırma iĢlemlerini görebiliriz.
Ancak hata yapmanız durumunda paniğe kapılmamanız açısından önce Word gibi birçok
editörde kullanabileceğiniz Geri al komutunu kullanmayı öğrenelim.
İŞLEMLERİ GERİ ALMAK Word programı içinde yazı yazarken hata yapmamız muhtemeldir. Özellikle hızlı bir
kullanıcıysanız daha çok hata yaparsınız. Gelelim hatalarımızı nasıl düzeltebiliriz;
Word programının hafızası belge içinde yaptığınız her iĢlemi tek tek kaydeder. Bu özelliği
ile bizim hatalarımızı kolayca düzeltmemizi sağlar.
Diyelim ki bir sayfa yazı yazdınız ve yazınızı biçimlendirmek için tümünü seçtiniz, ancak
aksilik oldu ve yazınız gitti, bu durumda geri alma iĢlemi ile iki saniyede yazınızı geri
getirebilirsiniz. Bunun için;
METİN İŞLEMLERİNİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
37
Klavyenizden CTRL+Z tuĢlarını birlikte kullanarak, iĢleminizi geri alabilirsiniz.
METİNLERİ KOPYALAMA İŞLEMİ
Bir metni kopyalayabilmek için öncelikle o metni seçmek gerekir. Metni seçtikten sonra
aĢağıdaki yöntemlerden biri kullanılarak metin seçilebilir;
Pano panelindeki kopyala simgesini kullanarak;
Metin seçildikten sonra giriĢ sekmesinde bulunan pano panelindeki kopyala
simgesine tıklanır.
Fare ile Kısa yol menüsünü kullanarak;
Metin seçildikten sonra, seçili alan üzerine gelip farenin sağ tuĢu tıklanır, açılan
menüden kopyala komutu tıklanır.
Klavyeden CTRL+C tuĢunu kullanarak;
Metin seçildikten sonra klavyeden CTRL ile C tuĢlarına aynı anda bir kez basılarak
kopyalama iĢlemi yapılabilir.
NOT: Yapılan kopyalama iĢlemleri klavyeden CTRL+V tuĢları birlikte kullanılarak ya da
Düzen menüsünden yapıĢtır komutu kullanılarak istenilen konuma yapıĢtırılabilir.
METNİ TAŞIMA İŞLEMİ
Bir metni taĢımak ile kopyalamak aynı iĢlemmiĢ gibi görünse de aynı iĢlemler değillerdir.
TaĢıma iĢleminde; metin tamamen yerinden ayrılır ve yeni bir konuma yapıĢtırılırken,
Kopyalama iĢleminde; metnin konumu değiĢmez sadece aynısından bir tane daha farklı
bir konuma yapıĢtırılır.
Bu önemli bilgiyi verdikten sonra bir metni nasıl taĢırız bunu görelim;
1.YOL
Metin seçilir,
PANO panelindeki Kes komutuna tıklanır,
Metni yapıĢtırmak istediğimiz yere imleç tıklanır,
PANO panelindeki yapıĢtır komutu tıklanır.
2.YOL
Metin seçildikten sonra klavyeden CTRL+X TuĢ kombinasyonu tıklanır, metni taĢımak
istediğiniz yere tıklanır ve klavyeden CTRL+V tuĢ kombinasyonu birlikte tıklanır.
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
38
3.YOL
Metin seçildikten sonra fare ile üzerine sağ tıklanır açılan menüden Kes komutuna
basılır. TaĢınmak istenen yere gelinir ve yine fare sağ tuĢu tıklanarak yapıĢtır komutuna
basılır.
METİNLERİ SİLME İŞLEMİ
Belge içindeki bir metni silmek için; Silinecek metin seçildikten sonra; klavyeden BACK
SPACE ( ) tuĢu ya da DELETE tuĢlarından biri kullanılabilir.
BÖLÜM 3
Word 2007 programı açıldığında karĢımıza gelen sekmeler grubundan ilkidir. Bu sekmede
metinleri biçimlendirmek ve düzenlemek için kullanılan simgeler yani komutlar bulunur.
GiriĢ sekmesi; Pano, Yazı tipi, Paragraf, Stiller ve düzenleme panellerinden meydana
gelir. Bu panelleri verdiğimiz sıra ile tanımaya baĢlayalım;
Pano Paneli
Yazı Tipi Paneli:
Kes: Seçilen alanı bulunduğu yerden alıp belleğe kopyalar.
Kopyala: Seçilen alanı belleğe kopyalar. YapıĢtırıldığında eski metin
kaybolmaz
YapıĢtır: Kesilen ya da kopyalanan alanı istenilen konuma yapıĢtırmak için
kullanılır
Biçim boyacısı: Bir paragrafın biçimini hafızaya kopyalayıp diğer bir
paragrafa uygulamak için kullanılır. Önce biçimi beğenilen paragraf seçilir
ve biçim boyacısı tıklanır, sonra biçimi değiĢtirilecek paragraf seçilerek
biçim uygulanır.
GİRİŞ SEKMESİ VE PANELLERİNİ TANIMAK
Yazı tipi düğmesi: Seçilen yazıların yazı tipini değiĢtirmek için kullanılır.
Yazı tipi boyutu: Seçilen yazının boyut ayarlarını yapmak için kullanılır.
Yazı tipini büyült: Yazının boyutunu arttırmak için kullanılır.
Yazı tipini daralt: Yazının boyutunu azaltmak için kullanılır.
Kalın düğmesi: Seçilen yazıları kalın yazılmasını sağlar.
Ġtalik düğmesi: Seçilen yazıları italik yazılmasını sağlar.
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
39
Paragraf Paneli:
Satır aralığı: Satırlar arasındaki boĢlukları ayarlamak için
kullanılır.
Gölgelendirme: Seçili metnin arka planını renklendirir.
Girintiyi azalt: Paragrafın girinti düzeyini azaltır.
Girintiyi arttır: Paragrafın girinti düzeyini arttırır.
Numaralandırma: Seçilen metne numara iĢareti eklemek için
kullanılır.
Madde ĠĢaretleri: Seçilen metne madde iĢareti koymak için
kullanılır.
Çok Düzeyli Liste: Ġç içe madde iĢareti kullanmak için
kullanılır.
Sola hizala: Seçilen metni sayfanın soluna yerleĢtirmek için
kullanılır.
Ortalama: Seçilen metni sayfa içinde ortalamak için kullanılır.
Sağa hizala: Seçilen metni sayfanın soluna yerleĢtirmek için
kullanılır. Ġki yana yasla: Sayfadaki metni sayfanın kenar boĢluklarına göre
uygun olarak sayfa içine yerleĢtirir.
Sırala: Seçilen metni alfabetik sıraya koyun ya da sayısal olarak
bir sıraya koyunun.
Tümünü Göster: Satır sonlarının nerede bittiğini gösterir.
DıĢ Kenarlık: Seçili hücrelerin etrafına veya metinlerin etrafına
kenarlık verir.
Altı çizili düğmesi: Seçilen alanın altını çizgili hale getirir.
Büyük/Küçük Harf değiĢtir: Seçilen metnin tümünü Büyük harf, ya
da tümünü Küçük harf veya farklı metin düzenine sokabilir.
Alt Simge: ġekildeki gibi bir alt simge ifadesi oluĢturulabilir. X ve 2 yan
yana yazıldıktan sonra 2 rakamı seçilir ve bu simge tıklanır. X2 gibi.
Biçimlendirmeyi Temizle: Seçilen alandaki biçimlendirmeyi temizler
metni ilk haline çevirir.
Üstü Çizgili: Seçilen metnin ortasından bir çizgi çizer.
Üst Simge: ġekildeki gibi bir üst simge ifadesi oluĢturulabilir. Örneğin: X ve Y
yan yana yazıldıktan sonra Y seçilir ve bu simge tıklanır. Xy gibi.
Yazı tipi rengi: Seçilen metnin rengini ayarlamak için kullanılır. Metni seçin
ve bu komutu kullanarak metnin rengini değiĢtirin.
Vurgu rengi: Seçilen metnin arka planını boyayarak belirtmeyi sağlar.
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
40
Stiller Paneli:
Bu paneli kullanarak metinlerinize hızlı stiller atayabilir veya kendiniz yeni stiller
ekleyebilirsiniz. Bunun için; sık kullandığınız biçimlendirmeyi seçiniz, Gösterilen simgeye
tıklayınız.
Açılan panelden
“seçimi yeni hızlı stil olarak kaydet” komutuna tıklayınız.
Bir isim veriniz TAMAM butonuna basınız.
Düzenleme Paneli:
ÖRNEKLER Örnek1: GERİ DÖNÜŞÜM KUTUSUNDA SAKLANABİLİR Mİ KAYBOLAN ZAMAN
Hep bir yerlere, bir şeylere yetişme telaşındasınız değil mi?
Hiç vaktiniz yok, "Fast live", "Fast food", "Fast music", "Fast love"...
Dikte ettirilen "yükselen değerler", "in" ler, "out" lar...
Buna benzer bir odada, şanslıysanız gökyüzünü görebilen bir pencere ardında bitecek
hepsi.
Dostluğu klavyelerinde, yaşamı monitörlerinde arayanlar, Size sesleniyorum!
Hangi tuş daha etkilidir ki sıcacık bir gülüşten ya da hangi program verebilir bir ağaç
gölgesinde uyumanın keyfini?
Copy-paste yapabilir misiniz dalgaların sahille buluşmasını?
İçinizi ısıtan gün ışığını gönderebilir misiniz maille arkadaşlarınıza?
Sevgiyi tuşlarla mı yazarsınız?
Ya da geri dönüşüm kutusunda saklanabilir mi kaybolan zaman?
Doğayı bilgisayarlarına döşeyenler, neden görmezsiniz bahçedeki akasyanın
tomurcuklandığını?
Ve ıslak toprak kokusu var mıdır dosyalarınız arasında?
Koklamak, duymak, dokunmak, yok mu yaşam skalanızda?
Bilgi toplumu oldunuz da, duygu toplumu olmanıza megabaytlarınız mı yetmiyor?
MüĢfik KENTER
Yukarıdaki metni aşağıdaki işlemleri uygulayarak biçimlendiriniz; 1. Yazı tipi=Verdana seçiniz, 2. Yazı tipi Boyutu=10 punto yapınız, 3. İtalik yapınız,
Not: Metni seçmeyi unutmayınız.
4. Metni ortalayınız,
5. Satır Aralığı=1,5 6. Yazı rengi=Kırmızı yapınız,
BUL: Sayfa içinde kelime ya da cümle aramak için kullanılır.
DEĞĠġTĠR: Sayfa içindeki metinleri değiĢtirmek için kullanılır.
SEÇ: Belge içindeki metin ya da nesneleri seçmek için kullanılır.
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
41
BÖLÜM 4
TABLOLAR PANELİ
ÇİZİMLER PANELİ
Bu simgeye tıkladıktan sonra açılan pencereden,
Beğendiğiniz resmin üzerine çift tıklayanız,
Örnek2: Gitmek
Bugünlerde herkes gitmek istiyor. Küçük bir sahil kasabasına, Bir başka ülkeye, dağlara, uzaklara... Hayatından memnun olan yok. Kiminle konuşsam aynı şey... Her şeyi, herkesi bırakıp gitme isteği. Öyle "yanına almak istediği üç şey" falan yok. Bir kendisi. Bu yeter zaten. Her şeyi, herkesi götürdün demektir. Keşke kendini bırakıp gidebilse insan. Ama olmuyor. Hadi kendimize razıyız diyelim, öteki de olmuyor. Yani her şeyi yüzüstü bırakmak göze alınmıyor…
CAN YÜCEL
1. Yazı tipi=Arial seçiniz 2. Yazı tipi Boyutu=10 punto 3. İtalik yapınız,
4. Metni sağa hizalayınız. 5. Satır Aralığı=1,5 6. Gölge rengi= yeşil, 7. Yazı rengi=kırmızı, Not: Metni seçmeyi unutmayınız
EKLE SEKMESİ VE PANELLERİNİ TANIMAK
Kapak sayfası: Tez, ödev gibi hazırlanan belgelere hazır kapak stillerini
kullanarak kolayca kapak hazırlayabilirsiniz. Simgedeki ok tuĢunu basarak
stilleri açıp kullanabilirsiniz.
BoĢ sayfa: Belgeye yeni boĢ sayfa eklemek için kullanılır.
Sayfa Sonu: Sonraki sayfayı geçerli konuma getirmek için kullanılır.
Tablo: sayfaya tablo, Excel tablosu, hızlı tablo stillerini kullanarak tablo
eklemek için kullanılır. Seçenekleri görmek için ok simgesine tıklayınız.
Resim: Bu simgeyi kullanarak sayfanıza bilgisayarınızdaki bir resmi
kolayca ekleyebilir ve düzenleyebilirsiniz.
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
42
Resminiz sayfaya eklenince sekmelerimize “ ” sekmesi eklenecektir.
ġimdi bu sekmeyi inceleyelim;
Resim Araçları-Biçim sekmesi
Bu paneldeki stilleri kullanarak resminize zengin görünümler kazandırabilirsiniz. Bu ok
simgesine tıklayarak tümünü görüp kullanabilirsiniz.
Resmin parlaklık ayarlarını yapmak için kullanılır.
Resmin karĢıtlık ayarlarını kullanabiliriz.
Resimlerin boyutlarını kb cinsinden sıkıĢtırır.
Seçili resmi değiĢtirmek için kullanılır.
RESĠM STĠLLERĠ
PANELĠ
Seçili resme, bu simge altındaki Ģekiller kullanılarak maskeleme iĢlemi
yapılabilir.
Resme bir kenarlık stili verildiyse bu simge kullanılarak kenarlık rengi
ayarlanabilir.
Seçili resme 3 boyut efektleri veya farklı efektler uygulanabilir.
Seçili resmin sayfadaki konumunu ayarlarız. Bunun için Ģekildeki ok
simgesine tıklayınız
Seçili resmin sayfadaki yönünü değiĢtirmek için
kullanılır.
Seçili resmin geniĢlik ve yüksekliklerini elle girerek
ayarlamak için kullanılır. Kırp ise daha kullanıĢlı bir
araçtır. Bu aracı alıp resmin üzerinde bir kare ya da
dikdörtgen çizerek kırpmak istediğiniz bölgeyi
ayarlayabilirsiniz.
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
43
BAĞLANTILAR PANELİ
ÜST BİLGİ VE ALT BİLGİ PANELİ
METİN PANELİ
Belgeye Word programının dosyaları içindeki küçük boyutlu grafikleri eklemek
için kullanılır. Bu simgeye tıklandığında pencerenin sağında küçük resim paneli
açılır. Buradan ―git‖ butonu tıklanarak tüm grafiklere ulaĢılabilir.
Bu simge kullanılarak belgeye Ģekil veya grafikler eklenebilir. ġekildeki simgeye
tıklayınız ve bir Ģekil seçerek sayfaya çiziniz
Bu simgeyi kullanarak belgenize diyagram veya kuruluĢ grafiği, Venn Ģemaları
ekleyebilirsiniz.
Grafik: Belgedeki tabloların içindeki verileri göstermek ve karĢılaĢtırmak için
kullanılır.
Köprü ekle: Ġçinde bulunulan belgeden baĢka belgelere köprü (link) oluĢturmak
için kullanılır.
Yer iĢaretleri: Belgede belirli bir noktaya ad atamak için kullanılır.
Sayfaya üst bilgi eklemek için kullanılır. Eklenen üst bilgi tüm sayfaların üstünde
görüntülenir. ġekildeki ok simgesine tıklayarak bir üst bilgi stili seçebilirsiniz.
Sayfaya alt bilgi eklemek için kullanılır. Eklenen alt bilgi tüm sayfaların üstünde
görüntülenir. ġekildeki ok simgesine tıklayarak bir alt bilgi stili seçebilirsiniz.
Sayfaya numara eklemek için kullanılır. Simge üzerine tıklayarak stilleri görüp
kullanabilirsiniz.
Belge içine taĢınabilen yazılar eklemek için kullanılır. Simgeye tıklayarak bir
metin kutusu ekleyebilir ya da en alttaki metin kutusu çiz seçeneğini kullanarak
metin kutusu çizebilirsiniz.
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
44
SİMGELER PANELİ
BÖLÜM 5
SİMGELER PANELİ
Word Art: Belgelere farklı stillerde efektif yazılar eklemek için kullanılır.
Simgeye tıkladıktan sonra stili seçiniz. Metninizi yazınız ve tamam butonuna
basınız.
Paragrafın baĢındaki harfi daha büyük yazdırmak için
kullanılır.
Belgeye farklı stillerde tarih veya saat biçimi eklemek için kullanılır.
Belgeye farklı programların dosyalarını ekleyip kullanmamızı sağlar.
Denklem: Sık kullanılan matematiksel ifadeleri belgeyi eklemek için kullanılır.
Denklem eklemek için simgeye tıklayıp denklemi seçiniz.
Simge: Klavyede olmayan simgeleri belgeye eklemek için kullanılır. Simge
eklemek için ok iĢaretine tıklayınız.
SAYFA DÜZENİ SEKMESİ VE PANELLERİNİ TANIMAK
Kenar boĢlukları: Belgenizin kenar boĢluklarını ayarlamanızı sağlar. Açılan
pencereden size uygun seçeneği seçip uygulayabilirsiniz.
Yönlendirme: Sayfalarınızı dikey kullanmak yerine yatay kullanmak
isteyebilirsiniz, bu durumda yönlendirme komutunu kullanabilirsiniz.
Sütunlar: Sütunlar simgesini kullanarak sayfanızı dikey olarak bölebilirsiniz.
Sayfanız gazete sütunlarına benzer Ģekilde kullanmak isterseniz bu düzeni
kullanabilirsiniz.
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
45
SAYFA ARKA PLANI PANELİ
YERLEŞTİR PANELİ
BÖLÜM 6
Filigran: Sayfanızın arka planına soluk ve büyük boyutlarda yazılar
yazabilirsiniz.(örneğin: GĠZLĠ, ACĠL, TASLAK gibi.)
Sayfa rengi: word belgesi içindeki sayfalarınızın arka planını renklendirmek için
kullanılan komuttur.simgeye tıklayın ve bir renk seçip uygulayın.
Sayfa kenarlıkları: Sayfaya kenarlık eklemek için kullanılır. Simgeye tıklayın,
açılan pencereden renk ve stil ayarlarını yaparak kenarlık ekleyebilirsiniz.
GÖZDEN GEÇİR SEKMESİ VE PANELLERİNİ TANIMAK
Konum: sayfadaki resmin sayfa içindeki konumunu ayarlamak için kullanılır.
Sayfadaki resmi tıklayıp bu komutu kullanarak sayfa içindeki konumunu
ayarlayabilirsiniz.
Döndür: Sayfadaki resminizin yönünü değiĢtirmek isterseniz bu komutu
kullanabilirsiniz. Bunun için resmi tıklayın döndürme iĢlemi için komutu kullanın.
Yazım ve dilbilgisi: belge içindeki metinlerin dilbilgisi kurallarına uygunluğunu
kontrol eder. YanlıĢ olan kelimeyi, açılan penceredeki değiĢtir butonunu kullanarak
düzeltebiliriz.
Sözcük sayımı: Kullanılan belge hakkında istatistiksel bilgiler verir
Belgeyi Koru: Sizden baĢka bir kullanıcının belgenize eriĢimini kısıtlamayı sağlar.
Sizden baĢka kimse bu belge içindeki bilgileri silemez ve değiĢtiremez.
Yazım ve dilbilgisi: belge içindeki metinlerin dilbilgisi kurallarına uygunluğunu
kontrol eder. YanlıĢ olan kelimeyi, açılan penceredeki değiĢtir butonunu kullanarak
düzeltebiliriz.
Sözcük sayımı: Kullanılan belge hakkında istatistiksel bilgiler verir
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
46
BÖLÜM 7
BELGE GÖRÜNÜMLERİ PANELİ
YAKINLAŞTIR PANELİ
GÖRÜNÜM SEKMESİ VE PANELLERİNİ TANIMAK
Sayfa düzeni: Sayfa düzeni görünümü belgenizi sayfalara bölerek kullanmanızı
sağlar, bu görünümde yaptığınız iĢlemleri direk çıktı almanız mümkündür.
Tam ekran: Belgenizi araç çubukları olmadan kitap görünümünde okumak ve
incelemek mümkündür.
Web düzeni: Belgeyi web sayfası Ģeklinde görüntülemek için kullanılır. Bu
komuta tıklayarak belgenizi web sayfası görünümünde kullanabilirsiniz.
Bir sayfa: Pencereye bir sayfa yer alacak Ģekilde görüntülemek isterseniz
kullanabilirsiniz.
Cetvel: Belgeyi nesneleri ölçmek ve kenar boĢluklarını ayarlamak için kullanılır.
Beyaz küçük kutucuğu doldurarak cetveli görüntüleyebilirsiniz.
Küçük resimler: Belge içindeki sayfaları sol tarafta açılan bir sütunda
görüntüleyip kullanabilirisiniz. Görmek için kutucuğu doldurunuz.
YakınlaĢtır: Belgeyi bakıĢ olarak büyütmek ya da küçültmek için kullanılır.
Simgeye tıkladığınızda açılan pencereden düzenleme yapabilirsiniz.
%100: Belgeyi standart görünüme getirir. Standart görünüm belgenin %100
olduğu görünümdür.
Sayfa geniĢliği: Sayfanın geniĢliği ile pencere geniĢliği aynı olmasını sağlar.
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
47
UYGULAMA-1)
HAZĠRAN-2011
PAZARTESĠ SALI ÇARġAMBA PERġEMBE CUMA CUMARTESĠ PAZAR
1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30
YUKARIDAKĠ TABLO UYGULAMASINI BĠRLĠKTE GERÇEKLEġTĠRELĠM;
1. Ekle sekmesine tıklayınız. Tablo simgesine tıklayın. Tablo Ekle komutuna basınız.
2. Sütun sayısı ve Satır sayısını giriniz ve tamam butonuna basınız.
3. Ġkinci satıra gelin ve haftanın günlerini sırasıyla yazın.
4. ÇarĢamba gününden itibaren sırayla günleri girin.
5. Tablonun sol üstünde bu simgeye tıklayın ve tabloyu seçin.
6. Tablo araçları sekmeleri açılır. Bu sekmelerde Tasarım sekmesine tıklayarak
tablonuzu renklendirmek için GÖLGELENDĠRME komutuna tıklayın ve bir renk
seçin. Ayrıca istediğiniz hücreleri seçip bu komutu kullanarak renklendirebilirsiniz.
7. Haziran–2011 yazısını yazabilmek için ilk satırı yatay olarak seçin ve seçili alan
üzerine sağ tıklayın, açılan pencereden HÜCRELERĠ BĠRLEġTĠR komutuna basın.
BirleĢtirdiğiniz hücreleri 7. ĠĢlemde yapılanı tekrarlayın HÜCRELERĠ BÖL
komutuna tıklayın.
Not: Tablo ile ilgili ayrıntılı iĢlemler yapmak istiyorsanız. Bunu TABLO ARAÇLARI
bölümünden DÜZEN sekmesine tıklayın.
Makrolar: Word programını kullanırken sık kullandığımız iĢlemleri makrolar
yardımıyla klavyedeki bazı tuĢları kullanarak hızlı ve kolayca yapabiliriz. Bunun
için;
Makrolar simgesindeki ok tuşuna tıklayın ve makro kaydet komutuna basın.
Açılan pencereden “klavye” simgesine tıklayın.
F tuşlarından birine basın ve penceredeki ata butonuna tıklayın.(örn:F6)
Kapat butonuna tıklayın ve tekrarladığınız metni yazın.
Simgeye tekrar tıklayın “kaydı durdur” komutuna basarak işlemi sonlandırın.
F6 ya bastığınızda metin belgenize yazdırılır.
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
48
UYGULAMA 2)
Bu uygulamada ekle menüsündeki Ģekiller komutunu kullanarak Ģekil ve çizimler yapalım.
Ekle sekmesine tıklayın ve bu sekmeyi açın. ġekiller simgesine tıkladığımızda aĢağı
doğru açılan bir pencere olacak bu pencereden bir Ģekil seçelim. Örneğin yıldız Ģekli; Bu
Ģekli sayfaya çizebilmek için sayfamızın üstüne gelelim ve farenin sol tuĢuna tıklayalım,
tuĢu bırakmadan aĢağı ve yana doğru geniĢletelim ve tuĢu bırakalım. ġimdi
isterseniz açılan pencereden bu Ģekilleri biçimlendirebilirsiniz.
UYGULAMA 3)
Bu uygulamada SmartArt komutu ile hazır Ģekiller, diyagramlar ve kuruluĢ grafiklerini
oluĢturmayı görelim.
Ekle sekmesine tıklayın ve bu sekmeyi açın. SmartArt simgesine tıkladığımızda bir
pencere açılacak. Bu pencerenin sol tarafında hazır Ģekil türleri listelenmiĢ durumda bir
türe tıklayarak istediğiniz Ģekli bulmanız daha kolay olur.
Birlikte yukarıdaki Ģekli yapalım.
1. En son bir smartart penceresini açmıĢtık buradan devam ediyoruz.
2. Sol taraftan LĠSTE seçeneğine tıklayın. Sağ taraftaki bölmeden Yatay madde
iĢareti Liste Ģekline tıklayın.
3. Sayfaya yerleĢen Ģekli sol taraftaki pencereden
doldurabilirsiniz.
Selam
Bu Ģekle yeni Ģekil eklemek için,
ġeklin kenarına gelin sağ
tıklayın ve (resimdeki gibi) ġekil
ekle Sonuna Ģekil ekle
komutuna basın.
KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI
49
MODÜL SONU DEĞERLENDĠRME SINAVI
1. Metin biçimlendirme ve düzenleme amacıyla
kullanılan sekme hangisidir?
a)BaĢvurular b)Sayfa Düzeni c)Ekle
d)GiriĢ e)Postalar
2. Word programının uzantısı nedir?
a)pptx b)Mdbx c)Docx
d)jpeg e)Wav
3. Word programında belgenin tümünü
seçmek için hangi kısayol tuĢu kullanılır?
a)CTRL+A b)SHĠFT c)ALT+f3
d) CTRL+d e) CTRL+s
4. Word programında imleci satırın baĢına
getirmek için hangi tuĢ kullanılır?
a)CTRL+end b)SHĠFT c)ALT+f3
d) CTRL+home e) CTRL+s
5. Word programında metinleri rengini
değiĢtirmek için hangi simge kullanılır?
a) b) c)
d) e)
6. Word programında bir paragrafın biçimini
diğer paragraflara uygulamak için hangi
komut kullanılır?
a)biçim b)biçim boyacısı c)biçimlendir
d) vurgu rengi e) düzenle
7. Word programında tablo eklemek için hangi
sekme kullanılır?
a)GiriĢ b)Ekle c)Postalar
d) Görünüm e) baĢvurular
8. Word programında belgeye diyagram ve
kuruluĢ grafiği eklemek için kullanılan
simge hangisidir?
a)Resim b)ġekil ekle c)Grafik
d) SmartArt e) Tablo
9. Word programında bulunan belgeden
baĢka belgelere ulaĢmak için hangi
komut kullanılır?
a)grafik b)resim c)tablo
d)köprü ekle e) üstbilgi
10. Word programında sayfaya numara
eklemek için hangi sekme kullanılır?
a)GiriĢ b)Ekle c)Postalar
d) Görünüm e) baĢvurular
11.Word programında kenar boĢlukları ve
sayfanın yönü hangi sekmeden ayarlanır?
a)GiriĢ b)Ekle c)Sayfa düzeni
d) Görünüm e) baĢvurular
12.Word programında yakınlaĢtır simgesi
hangi sekmede bulunur?
a)GiriĢ b)Ekle c)Postalar
d) Görünüm e) baĢvurular
13.Word programında yazı tipi büyüklüğü
ne ile ifade edilir?
a)Büyült b)Pont c)Punt
d) Punto e) Kalın
14.Word programında makro oluĢturmak
için hangi sekme kullanılır?
a)GiriĢ b)Ekle c)Postalar
d) baĢvurular e) Görünüm
15.Word programında belgedeki metni
büyüğe ya da küçüğe dönüĢtürmek için
hangi simge kullanılır?
a) b) c)
d) e)
Cevaplar
1)d 2)c 3)a 4)d 5)e 6)b 7)b 8) d
9)d 10)b 11)d 12)d 13)d 14)e 15) e
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
53
EXCEL PENCERESİ
HIZLI ERĠġĠM
ARAÇ ÇUBUĞU
BAġLIK ÇUBUĞU
SEKMELER ÇUBUĞU
SEÇĠLEN SEKMEYE AĠT SEÇENEKLER
ÇUBUĞU
SÜTUN ĠSĠMLERĠ
SATIR NUMARALARI
ÇALIġMA SAYFALARI
OFĠCCE DÜĞMESĠ
ETKĠN HÜCRE
YATAY
KAYDIRMA
ÇUBUĞU
DĠKEY
KAYDIRMA
ÇUBUĞU
SAYFA YAKINLAġTIRMA
ARACI
DURUM
ÇUBUĞU
SAYFA GÖRÜNÜMLERĠ
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
54
OFFĠCE DÜĞMESĠ
Belge açma, kaydetme ve yazdırma vb. gibi temel iĢlemlerin yapıldığı butondur.
HIZLI ERĠġĠM ARAÇ ÇUBUĞU
Hızlı eriĢim araç çubuğu Excel dosyasında yapılan temel iĢlemlerin butonlarını bulundurur.
Örneğin çalıĢma kitabını kaydetme, çalıĢma sayfasını yazdırma, çalıĢma sayfasını baskı ön
izleme yapma, yeni çalıĢma kitabı açma, kayıtlı bir çalıĢma kitabı açma gibi iĢlemlerin
butonları.
Hızlı eriĢim araç çubuğunda var olan butonlardan haricinde buton ekleyebilir ve var olan
butonları hızlı eriĢim araç çubuğundan kaldırabiliriz. Bunun için hızlı eriĢim araç çubuğunun
en sonunda bulunan hızlı eriĢim araç çubuğunu özelleĢtir butonuna tıklanır ve karĢımıza gelen
menüden ekleyeceğimiz yada kaldıracağımız buton ismine tıklamamız yeterlidir.
SEKMELER Excel 2007‘ de 7 adet sekme vardır. Bunlar GiriĢ, Ekle, Sayfa Düzeni, Formüller, Veri,
Gözden Geçir ve Görünüm sekmeleridir. Bu sekmeler haricinde çalıĢma sayfamıza eklemiĢ
olduğumuz nesneler üzerinde değiĢiklikler yapabileceğimiz gizli sekmeler de vardır. Örneğin
çalıĢma sayfasına resim eklendiği zaman resim araçları adı altında biçim sekmesi açılır.
Grafik eklediğimiz zaman grafik araçları adı altında Tasarım, Düzen ve Biçim sekmeleri
açılır.
GİRİŞ SEKMESİ
KAYDET
GERĠ AL
YĠNELE
BASKI ÖNĠZLEME
HIZLI
YAZDIR
HIZLI ERĠġĠM ARAÇ
ÇUBUĞUNU
ÖZELLEġTĠR
PANO
GRUBU
YAZI
TĠPĠ
GRUBU
HĠZALAMA
GRUBU
SAYI
GRUBU
STĠLLER
GRUBU HÜCRELER
GRUBU DÜZENLEME
GRUBU
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
55
PANO GRUBU: Hücrelerde Kes, Kopyalama, YapıĢtır iĢlemlerinin yapıldığı bölümdür.
YAZI TİPİ GRUBU: Hücrelerdeki verilerin yazı tipini, boyutunu, yazı tipi stillerini ayarlamak için
kullanılır.
HİZALAMA GRUBU: Hücre içine girilen verilerin hücrenin çeşitli yönlerine(sağ, sol, orta, üst ve
alt kısımlarına) hizalar.
Hücredeki yazıyı italik yapar
Hücrelerdeki yazıya renk verir
Hücrelerin içini renkle doldurur
Hücrelerin kenarlarına kenarlık
ekler
Hücredeki yazının altını çizili
yapar
Yazı tipini ve yazı boyutunu
değiĢtirir. Yazı boyutunu büyültür ve
küçültür
Seçili olan hücredeki veriyi baĢka hücreye taĢımak için iĢaretler
Seçili olan hücredeki veriyi baĢka hücrelere çoğaltmak için
iĢaretler Seçili olan hücredeki metin biçimini kopyalayıp baĢka bir hücreye
uygular
Kes ya da kopyala ile iĢaretlenen hücrenin bilgilerini
yazar
Veriyi hücrenin üst kısmına yazar
Veriyi hücrenin orta kısmına yazar
Veriyi hücrenin alt kısmına yazar
Veriyi hücrenin sol kısmına yazar
Veriyi hücrenin orta kısmına yazar
Veriyi hücrenin sağ kısmına yazar
Hücredeki verinin metin yönünü değiĢtirir
Hücredeki verinin girintisini arttırır ve azaltır
Seçili olan hücreleri birleĢtirir
Veriye hücrede birden çok satırda yazdırır
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
56
SAYI GRUBU: Hücrelere girilen sayıları biçimlendirmek için kullanılır.
STİLLER GRUBU: tanımlı olan tablo ve hücre stillerini kullanarak hızlı ve kolay
tablolar oluşturmak için kullanılır.
Hücrelerdeki değerlerin istenilen şarta bağlı olarak hücre
rengiyle ya da farklı işaretlerle gösterilmesini sağlar. Örneğin A
sütununda hücre değeri 50 den büyük olan hücrelerin hücre rengi mavi
olarak görüntülenmesini sağlar. B sütununda ise hücredeki değer 0 ile 40 arasında
ise kırmızı renkli işaretçi; 40 ile 70 arasında ise sarı renkli işaretçi; 70 ten büyük ise yeşil renkli
işaretçi ile gösterilmesi sağlanmıştır.
Seçili hücreleri önceden tanımlı olan tablolara dönüĢtürerek hücreleri
biçimlendirir.
Seçili hücrelere önceden tanımlanmıĢ olan yazı tipi, yazı rengi, kenarlık,
hücre vb. özellikler verir.
HÜCRELER GRUBU: çalışma sayfamıza satır, sütun, hücre ve çalışma sayfası eklememizi,
silmemizi, genişlik ve yükseklik vb. ayarlar yapmamızı sağlar.
ÇalıĢma sayfamıza satır, sütun, hücre ve çalıĢma sayfası ekler.
ÇalıĢma sayfamızdan satır, sütun, hücre ve çalıĢma sayfası silmemizi sağlar.
Satır yüksekliği, sütun geniĢliği, satır ve sütun gizleme, çalıĢma sayfası adı
değiĢtirme, çalıĢma sayfası kopyalama ve taĢıma, çalıĢma sayfası sekme değiĢtirme
iĢlemleri yapar
Hücredeki sayının biçimini değiĢtirir. (para birimi, kesirli, yüzdeli vb.)
Hücredeki sayının ondalık sayısını azaltır ve çoğaltır.
Hücredeki sayıyı basamaklandırır.
Hücredeki sayıya yüzdelik verir.
Hücredeki sayıya para birimi ekler.
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
57
DÜZENLEME GRUBU: Hücrelerdeki verileri, biçimleri temizleme, sıralama vb. işlemler yapar.
ÇALIŞMA KİTABI Microsoft Excel‘de iĢlemler yapabildiğimiz sayfaların bir arada toplandığı dosya ya ÇalıĢma kitabı
denir. Excel‘ de açılan ilk dosya Kitap 1 adıyla açılır ve sonraki dosyalar Kitap2, Kitap 3 isimleriyle
açılır.
ÇALIġMA SAYFASI Excel‘ i açtığımızda ekrana gelen boĢ sayfaya çalıĢma sayfası denir. Excel programının ilk açılıĢında 3
adet çalıĢma sayfası vardır. ÇalıĢma sayfalarını en az 1 adet olacak Ģekilde azaltabiliriz ve en çok 256
adet olacak Ģekilde çoğaltabiliriz. ÇalıĢma sayfaları satır ve sütunlardan oluĢur.
SATIR Excel‘de her satırın bir ismi vardır ve bu isim rakamlardan oluĢur. 1 den 1.048.576 kadar devam eder.
Toplamda 1.048.576 adet satır bulunur. Excel de bu satırlar haricinde satır ekleyebilir ve satır
silebiliriz.
SÜTUN Excel‘ de her bir sütunun bir ismi vardır ve bu isimler harflerden oluĢur. A harfinden XFD ye kadar
devam eder. Toplamda 16.384 adet sütun bulunur. Excel‘ de bu sütunlar haricinde sütun ekleyebilir ve
silebiliriz.
HÜCRE Excel‘ de satır ve sütunların kesiĢerek oluĢan karelerin her birine Hücre denir. Her bir hücrenin bir adı
vardır. Bu ad sütun ismi ve satır numarasından oluĢur. Örneğin : A sütunu ile 2. Satırın kesiĢmesinden
oluĢan hücrenin adı A2 hücresidir. Excel‘ de veriler hücrelere yazılır. Excel‘ de hücrelere
Metin
Tarih
Rakam
Formül
Verileri girilir
Hücrelere veri girildikten sonra Enter tuĢuna basılır. Hücrelerde bir satır aĢağı hareket etmek için
klavyedeki yön tuĢlarından aĢağı ok; bir satır yukarı hareket etmek için klavyedeki yön tuĢlarından
yukarı ok tuĢuna basılır. Bir sütun sağa hareket etmek için klavyedeki sağ ok tuĢuna, bir sütun sola
hareket etmek için klavyedeki sol ok tuĢuna basılır.
ETKĠN HÜCRE O anda veri giriĢi yapmıĢ olduğumuz hücreye etkin hücre denir.
HÜCRE AD KUTUSU Etkin hücre adını gösteren kutuya hücre ad kutusu denir.
Seçili hücrelerdeki sayıların toplamını, ortalamasını, en büyük sayıyı, en küçük sayıyı bulup
hücreye yazar.
Hücrelerin biçimlerini alt, yukarı, sağ ve sol hücrelere otomatik olarak uygular. ArdıĢık sayıları
otomatik olarak hücrelere yazar.
Hücre içindeki biçimlendirmeleri temizler
Hücrelerdeki verileri alfabetik sıralar ve verileri istenilen Ģarta göre sıralama yapar
Hücrelerde istenilen veri ve formülleri bulur ve bu veri, formülleri değiĢtirmemizi sağlar.
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
58
FORMÜL ÇUBUĞU Hücreye girilen metin, tarih, rakam ve formül gibi verilerin görebildiğimiz ve bunlar üzerinde
değiĢiklikler yapabildiğimiz çubuğa formül çubuğu denir.
SEÇME İŞLEMLERİ SÜTUN SEÇME Excel‘ de bir sütun seçmek için sütun ismine gelip Mouse‘un sol tuĢu ile bir kere tıklanır. Örneğin: C
sütununu seçmek için sütun isimlerinin bulunduğu yerde C harfine Mouse‘ un sol tuĢu ile bir kere
tıklanır.
Sıralı olan sütunları seçmek için sütun isimleri üzerine Mouse ile gelip Mouse‘un sol tuĢuna basılı
tutarak seçilecek sütunlar üzerine Mouse sürüklenir. Örneğin B sütunundan E sütununa kadar olan
sütunları seçmek için B harfinin üzerine Mouse getirilir ve sol tuĢuna basılı tutularak E harfine kadar
Mouse sürüklenir ve sol tuĢ bırakılır.
Sıralı olmayan (farklı yerlerdeki) sütunları seçmek için ilk sütun seçilir ve CTRL tuĢuna basılı
tutularak diğer sütunlar seçilir. Örneğin B, F, K sütunlarını seçmek için B sütunu seçilir ve klavyedeki
CTRL tuĢuna basılı tutularak F ve K sütunları seçilir.
SATIR SEÇMEK Excel‘ de bir satır seçmek için satır numarasına gelip Mouse‘un sol tuĢu ile bir kere tıklanır. Örneğin:
2. satırı seçmek için satır numaralarının bulunduğu yerde 2 rakamına Mouse‘ un sol tuĢu ile bir kere
tıklanır.
Sıralı olan satırları seçmek için satır numaraları üzerine Mouse ile gelip Mouse‘un sol tuĢuna basılı
tutarak seçilecek satır numaraları üzerine Mouse sürüklenir. Örneğin 3. Satırdan 7. satıra kadar olan
satırları seçmek için 3. satırın üzerine Mouse getirilir ve sol tuĢuna basılı tutularak 7. satıra kadar
Mouse sürüklenir ve sol tuĢ bırakılır.
Sıralı olmayan (farklı yerlerdeki) satırları seçmek için ilk satır seçilir ve CTRL tuĢuna basılı tutularak
diğer satırlar seçilir. Örneğin 2., 5.ve 9. satırları seçmek için 2. satır seçilir ve klavyedeki CTRL
tuĢuna basılı tutularak 5. ve 9. satır seçilir.
HÜCRE SEÇMEK
Excel‘ de hücre seçmek için hücreye Mouse‘ un sol tuĢu ile bir kere tıklanır. A4 hücresini
seçmek için A4 hücresine Mouse‘ un sol tuĢu ile bir kere tıklanır.
Sıralı olan hücreleri seçmek için ilk hücre üzerine Mouse ile gelip Mouse‘un sol tuĢuna basılı
tutarak seçilecek olan son hücreye kadar Mouse sürüklenir. Örneğin A3 Hücresinden C 7
hücresine kadar olan hücreleri seçmek için A3 hücresinin üzerine Mouse getirilir ve sol tuĢuna
basılı tutularak C 7 hücresine kadar Mouse sürüklenir ve sol tuĢ bırakılır.
Sıralı olmayan (farklı yerlerdeki) hücreleri seçmek için ilk hücre seçilir ve CTRL tuĢuna
basılı tutularak diğer hücrelere Mouse‘un sol tuĢu ile tıklanır. Örneğin A 2, B5 ve D9
hücrelerini seçmek için A2 hücresi seçilir ve klavyedeki CTRL tuĢuna basılı tutularak B5 ve
D9 hücrelerine tıklanır.
ÇALIġMA SAYFASINI SEÇMEK ÇalıĢma sayfasını seçmek için klavyedeki CTRL + A tuĢlarına basılır. Veya çalıĢma sayfasının sağ üst
köĢesindeki Tümünü Seç düğmesine tıklanır.
SATIR, SÜTUN, ÇALIŞMA SAYFASI, HÜCRE EKLEME VE SİLME SATIR EKLEMEK ÇalıĢma sayfasına satır eklemek için satır numaralarını üzerinde iĢlem yaparız. Satır; üzerinde iĢlem
yapılan satır numarasının bir üstüne eklenir. Örneğin 3 numaralı Satırda satır ekleme iĢlemi yaparsak
3. Satırın üstüne bir satır ekleriz.
ÇalıĢma sayfasına satır eklemenin 2 yolu vardır.
1. Yol satır numarası üzerinde Mouse‘ un sağ tuĢuna basılır ve açılan menüden Ekle konutuna
tıklanır. Örneğin 4. Satırın üstüne satır eklemek için satır isimlerindeki 4 numaranın üzerinde
Mouse‘ un sağ tuĢuna basılır ve açılan menüden ekle konutuna tıklanır.
2. Yol satır seçilir ve GiriĢ sekmesindeki hücreler grubunda Ekle
butonuna tıklanır.
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
59
SÜTUN EKLEMEK ÇalıĢma sayfasına sütun eklemek için sütun isimleri üzerinde iĢlem yaparız. Sütun; üzerinde iĢlem
yapılan sütun isminin soluna eklenir. Örneğin B ve C sütunlarının arasına sütun ekleme iĢlemi
yaparsak C sütun isminin üzerinde iĢlem yaparız.
ÇalıĢma sayfasına satır eklemenin 2 yolu vardır.
1. Yol sütun ismi üzerinde Mouse‘ un sağ tuĢuna basılır ve açılan menüden Ekle konutuna
tıklanır.
Örneğin B ve C sütunlarının arasına sütun eklemek için C sütun isminin üzerinde Mouse‘ un
sağ tuĢuna basılır ve açılan menüden Ekle konutuna tıklanır.
2. Yol sütun seçilir ve GiriĢ sekmesindeki hücreler grubunda Ekle butonuna
tıklanır.
HÜCRE EKLEMEK ÇalıĢma sayfasına hücre eklemenin 2 yolu vardır.
1. Yol hücre üzerinde Mouse‘ un sağ tuĢuna basılır ve açılan menüden Ekle
konutuna tıklanır. Ekrana gelen pencereden hücrenin ekleneceği kısım
seçilir.
2. Yol sütun seçilir ve GiriĢ sekmesindeki hücreler grubunda Ekle
butonuna tıklanır.
ÇALIġMA SAYFASI EKLEMEK 1. Yol çalıĢma sayfası imi üzerinde Mouse‘ un sağ tuĢuna basılır ve açılan
menüden Ekle komutuna tıklanır. KarĢımıza gelen pencereden çalıĢma
sayfası isimli simge seçilir ve tamam butonuna tıklanır.
2. Yol çalıĢma sayfası ismine tıklanır ve giriĢ sekmesindeki ekle butonunun
ok tuĢuna tıklanır açılan menüden Sayfa Ekle komutuna tıklanır.
ÇALIġMA SAYFASINA ĠSĠM VERMEK ÇalıĢma sayfası ismi üzerinde Mouse‘ un sağ tuĢuna basılır ve açılan menüden
yeniden adlandır konutuna tıklanır ve sayfa ismi değiĢtirilir.
SATIR SĠLMEK ÇalıĢma sayfasından satır silmenin 2 yolu vardır.
1. Yol Silmek istenilen satır numarası üzerinde Mouse‘un sağ tuĢuna basılır ve açılan menüden
SĠL komutuna tıklanır.
2. Yol silmek istenilen satır seçilir ve giriĢ sekmesindeki hücreler grubunda SĠL
butonuna tıklanır.
SÜTUN SĠLMEK ÇalıĢma sayfasından sütun silmenin 2 yolu vardır.
1. Yol Silmek istenilen sütun ismi üzerinde Mouse‘un sağ tuĢuna basılır ve açılan menüden SĠL
komutuna tıklanır.
2. Yol silmek istenilen sütun seçilir ve giriĢ sekmesindeki hücreler grubunda SĠL
butonuna tıklanır.
HÜCRE SĠLMEK ÇalıĢma sayfasından hücre silmenin 2 yolu vardır.
1. Yol Silmek istenilen hücre üzerinde Mouse‘un sağ tuĢuna basılır ve açılan menüden SĠL
komutuna tıklanır.
2. Yol silmek istenilen hücre seçilir ve giriĢ sekmesindeki hücreler grubunda SĠL
butonuna tıklanır.
.
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
60
ÇALIġMA SAYFASI SĠLMEK 1. Yol Silmek istenilen çalışma sayfası ismi üzerinde Mouse’ un sağ tuşuna basılır ve açılan
menüden SİL komutuna tıklanır.
2. Yol Silmek istenilen çalışma sayfası ismi üzerinde Mouse’ un
sol tuşuna basılır ve giriş sekmesindeki hücreler grubunda SİL
butonunun ok işaretine tıklanır ve açılan menüden Sayfayı Sil
komutuna tıklanır.
SATIR YÜKSEKLİĞİ VE SÜTUN GENİŞLİĞİ AYARLAMA
SATIR YÜKSEKLĠKLERĠNĠ AYARLAMA 1. Yol satır yüksekliği ayarlanacak olan satır seçilir ve Giriş sekmesindeki hücreler grubunda
Biçim butonuna tıklanır açılan menüden satır yüksekliği komutuna tıklanır. Karşımıza gelen
pencerede Satır Yüksekliği kutucuğuna değer yazılır ve tamam butonuna tıklanır.
2. Yol satır yüksekliği ayarlanacak olan satır numarası üzerinde Mouse’un sağ tuşuna basılır ve
açılan menüden Satır Yüksekliği komutuna tıklanır. Karşımıza gelen pencerede satır yüksekliği
kutucuğuna değer yazılır ve tamam butonuna tıklanır.
SÜTUN GENĠġLĠKLERĠNĠ AYARLAMA 1. Yol sütun genişliği ayarlanacak olan sütun seçilir ve giriş sekmesindeki hücreler grubunda
Biçim butonuna tıklanır açılan menüden Sütun Genişliği komutuna tıklanır. Karşımıza gelen
pencerede sütun genişliği kutucuğuna değer yazılır ve tamam butonuna tıklanır.
2. Yol sütun genişliği ayarlanacak olan sütun ismi üzerinde Mouse’un sağ tuşuna basılır ve açılan
menüden Sütun Genişliği komutuna tıklanır. Karşımıza gelen pencerede sütun genişliği
kutucuğuna değer yazılır ve tamam butonuna
tıklanır.
HÜCRELERE VERĠ GERME
Veri girilecek olan hücreye tıklanır ve klavyeden
istenilen veri girilir ve ENTER tuĢuna basılır. Bir
veriyi sıralı olmayan birden çok hücreye yazdırmak
için; veri yazılacak olan hücreler seçilir ve veri
yazıldıktan sonra Ctrl + Enter tuĢlarına basılır. Bir
veriyi sıralı olan birden çok hücreye yazdırmak için
veri yazılı olan hücreye tıklanır. Hücredeki iĢaretçini
sağ alt köĢesine Mouse ile gelinir Mouse ‗un
iĢaretçisi + Ģeklini aldığında Mouse‘ un sol tuĢuna
basılı tutularak Mouse sürüklenir.
HÜCRELERE VERĠ GĠRĠġĠNĠ ĠPTAL ETME
Hücreye veri giriĢi yapılırken veri giriĢini iptal etmek için Esc tuĢuna basılır.
HÜCRELERDEKĠ VERĠLERĠ SĠLME
Veri silinecek hücreye Mouse ile tıklanır ve klavyeden Delete tuĢuna basılır.
HÜCRELERE DOLGU RENGĠ VERMEK
Dolgu rengi vermek istenilen hücre seçilir ve GiriĢ sekmesinin Yazıtipi grubundaki dolgu
rengi butonuna tıklanır ve açılan renk paletinden bir renk seçilir.
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
61
HÜCRELERE PARA BĠRĠMĠ YAZDIRMAK
Hücrelere para birimini klavyeden yazdırmayız çünkü klavyeden yazdırılan para birimi
bulunan hücreleri formüle dahil ettiğimiz zaman formülün sonucunu göstermez ve hücrede
hata mesajı verir. Bu nedenden dolayı hücrelere para birimini giriĢ sekmesinden otomatik
olarak yazdırırız.
Para birimi yazdırılacak olan hücre seçilir ve GiriĢ sekmesindeki Sayı grubundaki
butona tıklanır ve açılan menüden para birimi seçilir.
KOŞULLU BİÇİMLENDİRME KoĢullu biçimlendirme kullanıcının belirleyeceği aralıklara göre hücreleri
renklendirerek, hücrelere iĢaretler yerleĢtirerek hücreleri belirgin hale
getirmektir.
Örneğin yandaki tabloda durum sütununda GEÇTĠ hücrelerin rengini
yeĢil, KALDI yazan hücrelerin rengini kırmızı yapılmıĢ. Bunun yapılıĢı
1. KoĢullu biçimlendirme yapılacak olan hücreler seçilir. (GEÇTĠ,
KALDI yazılarının bulunduğu hücreler seçilir.)
2. GiriĢ sekmesindeki Stiller grubundaki KoĢullu biçimlendirme
komutuna tıklanır ve açılan menüden Yeni Kural komutuna
tıklanır.
3. KarĢımıza gelen pencereden 2. Komut olan yalnızca Ģunu içeren hücreleri biçimlendir
komutuna tıklanır ve pencerenin altında açılan Yalnızca Ģunu içeren hücreleri
biçimlendir kısmındaki ayarları aĢağıdaki Ģekildeki gibi doldurup biçimlendir butonuna
tıklanır. Açılan pencerenin dolgu sekmesine tıklanıp bir renk seçilir ve tamam
butonuna tıklanır.
VERĠ SIRALAMA (ARTAN – AZALAN SIRALAMA) ARTAN SIRALAMA: Metinsel Ġfadeleri A‘ Dan Z‘ Ye Doğru Sıralamak; Sayısal Ġfadeleri
Küçükten Büyüğe Doğru Sıralamak Demektir.
AZALAN SIRALAMA: Metinsel Ġfadeleri Z‘ Den A‘
ya Doğru Sıralamak; Sayısal Ġfadeleri Büyükten Küçüğe
Doğru Sıralamak Demektir.
Sıralama yaptırmak için sıralama yapılacak olan hücre
üzerine tıklanır ve GiriĢ sekmesindeki Düzenleme
grubundaki Sırala ve Filtre uygula butonuna tıklanır ve
açılan menüden sıralama Ģekli seçilir.
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
62
VERİ FİLTRELEME Veri filtreleme listede bulunan
verilerden sadece istenilen Ģartlara
uyan verileri görüntülemek için
kullanılır. Örneğin yandaki resim1
de listemizin tamamı
görüntülenmektedir. Resim 2 de ise
listede bulunan sadece yaĢı 25
olanlar görüntülenecek Ģekilde
filtrelenmiĢtir.
VERĠ FĠLĠTRELEME YAPMAK ĠÇĠN liste baĢlıklarına hücre iĢaretçisi getirilir ve GiriĢ
sekmesinin Düzenleme Grubundaki sırala ve filtre uygula butonuna tıklanır ve açılan
menüden Filtre komutuna tıklanır. Liste baĢlıklarına gelen ok iĢaretlerine tıklanarak açılan
menüden istenilen Ģart seçilir.
EKLE SEKMESİ
GRAFİK EKLEMEK Grafik uygulanacak veri aralığı tablo
halinde yazıldıktan sonra tablodaki grafiği
oluĢturacak olan veriler seçilir. Ekle sekmesi
Grafikler grubundan bir Grafik türü butonuna
tıklanır (sütun, çizgi, pasta vb.). açılan menüden
grafik türü seçilir. Böylece çalıĢma sayfamıza
Grafik eklenmiĢ olacaktır. Grafik oluĢtuktan
sonra grafik üzerinde değiĢiklikler
yapabilmemiz için sekmeler çubuğuna Grafiğe
ait sekmeler gelecektir. Bunlar Tasarım, Düzen, Biçim sekmeleridir.
Resim 1 Resim 2
Tablolar Grubu
verilerimiz tabloya
dönüĢtürmek ve
tablolarımızın
özetlemek için
kullanılır.
Çizimler grubu daha
önceki konumuz olan
Word programında olduğu
gibi çalıĢma sayfamıza
dosyadan resim, küçük
resim, Otomatik Ģekil ve
Smart art Ģekiller
eklememiz için kullanılır.
Grafikler Grubu
ÇalıĢma
sayfamıza grafik
eklemek için
kullanılır.
Metin Grubu çalıĢma
sayfamıza üstbilgi, altbilgi,
Wordart, nesne ve simge
eklemek için kullanılır.
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
63
GRAFİK ARAÇLARI TASARIM SEKMESİ
TÜR GRUBU: Bu Grup Ġle Grafiğimizin Türünü DeğiĢtirebilir (Sütun, Çizim, Pasta, Alan
Vb Türler) Ve ġablon Olarak Kaydedebiliriz.
VERĠ GRUBU: Bu Grup Ġle Grafiğimiz Verilerini Yeni BaĢtan Seçebiliriz Ve Grafiğimizin
Satır Sütun Verilerinin Yerlerini DeğiĢtirebiliriz.
GRAFĠK DÜZENLERĠ GRUBU: Bu Grup Ġle Grafiğimizin Görünümünü DeğiĢtirebiliriz.
GRAFĠK STĠLLERĠ GRUBU: Bu Grup Ġle Grafik Rengini Ve Grafik Alanının Rengini
Tanımlanan Stillerle DeğiĢiklik Yapabiliriz.
KONUM: Bu Grup Ġle Grafiğimizi ÇalıĢma Sayfamıza Nesne Olarak Ekleyebiliriz Ya Da
Grafiği BaĢka Sayfaya TaĢıyabiliriz.
GRAFİK ARAÇLARI DÜZEN SEKMESİ
Düzen sekmesi grafiğimize baĢlık, satır, sütun (eksen) baĢlıkları, veri tablosu, kılavuz
çizgileri ekleyebilir ya da kaldırabiliriz.
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
64
GRAFĠK BAġLIĞI EKLEMEK
Grafiğe baĢlık yazdırmak için Düzen
sekmesinin Etiketler grubundaki Grafik
BaĢlığı butonuna tıklanır ve açılan menüden
istenilen komut seçilir. (örneğin Grafiğin
üstünde komutu seçilir.)
Grafiğimizin üstüne grafik baĢlığı metin
kutusu geldiğinde grafik baĢlığını yazıp Enter
tuĢuna basılır.
GRAFĠĞE EKSEN BAġLIĞI EKLEMEK
Yandaki grafiğimizde haftanın günlerinin, ve
sayısal değerlerin olduğu kısımların grafiği
daha anlaĢılır hale getirebilmesi için bu
kısımlara ne olduklarını belirten bir baĢlık
yazılır. Bu baĢlıklara yatay ve dikey eksen
baĢlığı denir.
GRAFĠĞE YATAY EKSEN BAġLIĞI
EKLEMEK
BaĢlık eklenecek grafik seçilir. (Grafiğe bir
kere tıklanır.) Düzen sekmesindeki Etiketler
Grubundaki Eksen baĢlıkları butonuna tıklanır
açılan menüden Birinci Yatay Eksen BaĢlığı
komutunda duraklanılır ve açılan menüden
Grafiğin Altındaki BaĢlık komutuna tıklanır.
Ve grafiğin alt kısmına (haftanın günlerinin
bulunduğu kısma) Eksen baĢlığı metin kutusu
gelir ve hemen bir baĢlık yazılıp Enter tuĢuna
basılır.
GRAFĠĞE DĠKEY EKSEN BAġLIĞI EKLEMEK
BaĢlık eklenecek grafik seçilir. (Grafiğe bir kere tıklanır.) Düzen sekmesindeki Etiketler
Grubundaki Eksen baĢlıkları butonuna tıklanır açılan menüden Birinci Dikey Eksen BaĢlığı
komutunda duraklanılır ve açılan menüden DöndürülmüĢ BaĢlık komutuna tıklanır. Ve
grafiğin sol kısmına (sayısal değerlerin bulunduğu kısma) Eksen baĢlığı metin kutusu gelir ve
hemen bir baĢlık yazılıp Enter tuĢuna basılır.
GRAFĠĞE VERĠ ETĠKETLERĠ EKLEMEK
Grafik türümüzdeki grafiği okumamızı sağlaya iĢaretçilerimizin (sütun grafiğinde sütunlar,
pasta grafiğinde pasta dilimleri, çizgi grafiğinde çizgiler vb.)hangi sayısal değerleri ifade
ettiklerini kolayca anlayabilmemiz için bu sayısal değerleri grafik iĢaretçilerimizin üstüne
yazdırırız. Bu iĢleme veri etiketleri denir.
Veri etiketleri eklemek için grafik seçilir ve Düzen Sekmesindeki Etiketler Grubundaki veri
etiketleri grubuna tıklanır açılan menüden istenilen konut seçilir. (örneğin DıĢ son)
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
65
GRAFĠK ARAÇLARI BĠÇĠM SEKMESĠ
Biçim sekmesi grafiğimizi hızlıca biçimlendirmek için kullanılır. Biçimlendirmek için Biçim
Sekmesinin ġekil stilleri Grubunda tanımlı olan Grafik biçimleri kullanılır.
SAYFA DÜZENİ SEKMESİ Sayfa düzeni sekmesinde sayfa kenar boĢluklarımızı, sayfa konumumuzu, satır sütun isimleri
ayarları yapabildiğimiz komutlar mevcuttur.
SAYFA KENAR BOġLUKLARINI AYARLAMA
Sayfa düzeni
sekmesindeki sayfa
yapısı grubundaki
Kenar BoĢlukları
butonuna tıklanır.
KarĢımıza gelen
menüden istenilen
türe tıklanır. Eğer
istediğimiz tür bu
menüde mevcut
değilse Özel Kenar
boĢlukları butonuna
tıklanır. KarĢımıza gelen pencereden kenar boĢlukları
sekmesine tıklanır ve istenilen değerler bu penceredeki kutucuklara yazılır ve tamam
butonuna tıklanır.
SAYFAYI YATAY VE DĠKEY OLARAK
AYARLAMA
Sayfa düzeni sekmesindeki sayfa yapısı
grubundaki yönlendirme butonuna tıklanır ve
açılan menüden sayfa yönü seçilir.
Grafik baĢlığı
Yatay Eksen
baĢlığı
Dikey Eksen
baĢlığı
Veri Etiketleri
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
66
FORMÜLLER EXCEL’DE FORMÜL OLUġTURMA Excel‘de her formül eĢittir (=) iĢareti ile baĢlar. EĢittir iĢareti kendisinden sonra gelen ifadenin bir
formül olduğunu belirtir. Formülleri yazarken eĢittir iĢareti kullanılmazsa Excel yazılan formül
metinsel ifade olarak görülür.
Excel‘de formül giriĢi yapıldıktan sonra sonucu görmek için Enter tuĢuna basılır. Bu durumda hücrede
sadece formülün sonucu görünür. Formüle ise formül çubuğundan veya formül yazılan hücreye çift
tıklayarak ulaĢılır.
Formülleri yazarken sayılar veya sabit değerler kullanılabileceği gibi hücre adresleri de kullanılabilir.
Bir formülde hücre adresini kullanmak için formüle baĢladıktan sonra hücre adresi yazılabilir veya
fare ile istenen hücre seçilebilir. Hücre adresi kullanarak veya değerleri yazarak formül
oluĢturulduğunda sonuçta bir değiĢiklik olmaz. Fakat formül yazarken hücre adreslerini kullanmak her
zaman daha kullanıĢlıdır. Çünkü hücredeki veri değiĢince formülün sonucu otomatik olarak değiĢir.
Böylece veriler değiĢtiğinde sürekli formülleri güncellemek gerekmez.
Excel‘ de kullanılabilecek tüm formüller hücrelere klavye yardımıyla yazılabilir Ve
Formüller sekmesindeki iĢlev ekle butonu kullanılarak formüller yazılabilir.
EXCEL’ DE FORMÜL OLUġTURULURKEN DĠKKAT
EDĠLECEK KURALLAR 1. Her formül = (eĢittir) iĢareti ile baĢlar.
2. Formüllerde hücre adresleri kullanılır. Örneğin A1, B2 gibi
3. Formüllerde iĢlem öncelik sırası takip edilir. Önce parantez içi, sonra çarpma ya da bölme,
daha sonra toplama ya da çıkarma iĢlemleri yapılır.
4. Formüllerde açılan parantez sayısı kadar parantez kapatılır.
FORMÜLLERDE KULLANILACAK ARĠTMETĠK ĠġLEVLERĠ
OPERATÖRLERĠ TOPLAMA iĢlemi için klavyedeki + iĢaretçisi kullanılır.
Yandaki resimde A1 hücresindeki 9 ile B1 hücresindeki 20
rakamını toplamak için C4 hücresine =a1+b1 formülü yazılmıĢtır.
ÇIKARMA iĢlevi için klavyedeki – iĢaretçisi kullanılır. Yandaki
resimde A2 hücresindeki 32 ile B2 hücresindeki 5 rakamını
çıkarmak için C5 hücresine =a2-b2 formülü yazılmıĢtır.
ÇARPMA iĢlevi için klavyedeki * iĢaretçisi kullanılır. Yandaki
resimde B2 hücresindeki 5 ile C2 hücresindeki 60 rakamını
çarpmak için C6 hücresine =b2*c2 formülü yazılmıĢtır.
BÖLME iĢlevi için klavyedeki / iĢaretçisi kullanılır. Yandaki
resimde b1 hücresindeki 20 ile c1 hücresindeki 10 rakamını bölmek için C7 hücresine =b1/c1 formülü
yazılmıĢtır.
YÜZDE iĢlevi için klavyedeki % iĢaretçisi kullanılır. Yandaki resimde B3 hücresindeki 90 sayısının
%102 unun bulmak için C8 hücresine =b3*10% formülü yazılmıĢtır. ÜST ALMA iĢlevi için klavyedeki ^ iĢaretçi kullanılır.
NOT: Hücrelere formüller yazıldıktan sonra formülün sonucunu görmek için mutlaka ENTER tuĢuna
basılır.
FORMÜLLERDE KULLANILAN MANTIKSAL ĠġLEVLER
OPERATÖRLERĠ = EĢittir operatörü a1=b1
< Küçüktür Operatörü a1<b1
> Büyüktür Operatörü a1>b1
<= Küçük EĢittir Operatörü a1<=b1
>= Büyük EĢittir Operatörü a1>=b1
<> EĢit Değil Operatörü a1<>b1
& BirleĢtirme Operatörü a1&b1
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
67
FORMÜLLERDE KULLANILAN İŞLEVLER TOPLA ĠġLEVĠ Topla iĢlevi hücrelerdeki sayıları toplamak için kullanılır. Ġki hücredeki sayıyı toplamak için +
operatörü kullanmak yeterlidir ama ikiden fazla hücreler arasında toplama iĢlemi yapılacaksa +
operatörünü kullanarak toplama iĢlemi yapmak uzun sürer ve bizlere zaman kaybettirir. Bu nedenle
topla iĢlevini kullanırız.
=TOPLA(Hücre Aralığı)
Toplama iĢlemi sıralı olan birçok hücre arasında yapılacaksa hücre aralığına ilk hücre yazılır : iĢareti
konur ve son hücre yazılır.
Toplam iĢleminde farklı (sıralı olmayan) hücreler arasında
yapılacaksa hücre aralığına hücre isimleri yazılır ve her hücre
isminden sonra ; iĢareti yazılır.
Yandaki resimde A1 hücresinden B10 hücresine kadar olan
sayıları toplamak için
=topla(a1:b10) formülü yazılır. Bu formül
=a1+a2+a3+a4+a5+a6+a7+a8+a9+a10+b1+b2+b3+b4+b5+b6+b
7+b8+b9+b10 formülünün yapmıĢ olduğu iĢlevi yapar. Yani A1
hücresi ile b10 hücresi arasında kalan bütün hücreleri de toplar.
Yandaki resimde A2 hücresi, B4 hücresi ve a8 hücrelerini
toplamak için
=topla(a2;b4;a8) formülü yazılır. Bu formül
=a2+b4+a8 formülünün yapmıĢ olduğu iĢlevi yapar. Yani a2, b4
ve a8 hücrelerini toplar.
ÇARPIM ĠġLEVĠ Çarpım iĢlevi hücrelerdeki sayıları toplamak için kullanılır. Ġki
hücredeki sayıyı çarpma için * operatörü kullanmak yeterlidir
ama ikiden fazla hücreler arasında çarpma iĢlemi yapılacaksa *
operatörünü kullanarak çarpma iĢlemi yapmak uzun sürer ve
bizlere zaman kaybettirir. Bu nedenle çarpım iĢlevini kullanırız.
=ÇARPIM(Hücre Aralığı)
Çarpım iĢlemi sıralı olan birçok hücre arasında yapılacaksa
hücre aralığına ilk hücre yazılır: iĢareti konur ve son hücre
yazılır.
Çarpım iĢleminde farklı (sıralı olmayan) hücreler arasında
yapılacaksa hücre aralığına hücre isimleri yazılır ve her hücre
isminden sonra; iĢareti yazılır.
Yandaki resimde A1 hücresinden B10 hücresine kadar olan
sayıları çarpmak için
=çarpım(a1:b10) formülü yazılır. Bu formül
=a1*a2*a3*a4*a5*a6*a7*a8*a9*a10*b1*b2*b3*b4*b5*b6*b
7*b8*b9*b10 formülünün yapmıĢ olduğu iĢlevi yapar. Yani
A1 hücresi ile b10 hücresi arasında kalan bütün hücreleri de çarpar.
Yandaki resimde A2 hücresi, B4 hücresi ve a8 hücrelerini
çarpmak için
=çarpım(a2;b4;a8) formülü yazılır. Bu formül
=a2*b4*a8 formülünün yapmıĢ olduğu iĢlevi yapar. Yani a2, b4
ve a8 hücrelerini çarpar.
ORTALAMA ĠġLEVĠ Hücrelerdeki sayıların ortalamasını bulur.
=ortalama(hücre aralığı)
Yandaki resimde A1 hücresinden B10 hücresine kadar olan
sayıların ortalamasını bulmak için
=ortalama(a1:b10) formülü yazılır.
Yandaki resimde A2 hücresi, B4 hücresi ve a8 hücrelerinin
ortalamasını bulmak için
=ortalama(a2;b4;a8) formülü yazılır.
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
68
MAK ĠġLEVĠ Hücre aralığındaki en büyük değeri bulmak için kullanılır.
=mak(hücre aralığı)
Yandaki resimde A1 hücresinden B10 hücresine kadar olan
sayılardan en büyük sayıyı bulmak için
=mak(a1:b10) formülü yazılır.
Yandaki resimde A2 hücresi, B4 hücresi ve a8 hücrelerindeki
sayılardan en büyük sayıyı bulmak için
=mak(a2;b4;a8) formülü yazılır.
MĠN ĠġLEVĠ Hücre aralığındaki en küçük değeri bulmak için kullanılır.
=min(hücre aralığı)
Yandaki resimde A1 hücresinden B10 hücresine kadar olan
sayılardan en büyük sayıyı bulmak için
=min(a1:b10) formülü yazılır.
Yandaki resimde A2 hücresi, B4 hücresi ve a8 hücrelerindeki sayılardan en büyük sayıyı bulmak için
=min(a2;b4;a8) formülü yazılır.
BAĞ_DEĞ_SAY ĠġLEVĠ Hücre aralığında sayı içeren hücrelerin kaç tane olduğunu
sayar. =bağ_değ_say(hücre aralığı)
Yandaki resimde A1 hücresinden B10 hücresine kadar
olan hücrelerden verisi sayı olan hücrelerin sayısını yazar.
=bağ_değ_say(a1:b10) formülü yazılır.
Yandaki resimde A2 hücresi, B4 hücresi ve a8
hücrelerinde verisi sayı olan hücrelerin sayısını yazar.
=bağ_değ_say(a2;b4;a8) formülü yazılır.
BAĞ_DEĞ_DOLU_SAY ĠġLEVĠ Hücre aralığında boĢ olmayan hücrelerin sayısını bulur.
=bağ_değ_dolu_say(hücre aralığı)
Yandaki resimde A1 hücresinden B10 hücresine kadar
olan hücrelerden boĢ olmayan hücrelerin sayısını yazar.
=bağ_değ_say_dolu(a1:b10) formülü yazılır.
Yandaki resimde A2 hücresi, B4 hücresi ve a8
hücrelerinden boĢ olmayan hücrelerin sayısını yazar.
=bağ_değ_say_dolu(a2;b4;a8) formülü yazılır.
BOġLUKSAY ĠġLEVĠ Hücre aralığındaki boĢ hücrelerin sayısını yazar.
Yandaki resimde A1 hücresinden B10 hücresine
kadar olan boĢ olan hücrelerin sayısını yazar.
=boĢluksay(a1:b10) formülü yazılır.
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
69
KAREKÖK ĠġLEVĠ Hücredeki sayının karekökünü bulur.
=karekök(hücre adı)
Yandaki resimde 25 sayısının karekökünü bulan
formül
=karekök(b2)
TAMSAYI ĠġLEVĠ Ondalıklı sayıları tamsayıya çevirir.
=tamsayı(hücre adı)
Yandaki resimde 90,9 sayısını tamsayıya çeviren
formül
=tamsayı(b3)
MOD ĠġLEVĠ Hücredeki sayının istenilen sayıya(bölen) bölümünden kalanını verir.
=mod(hücre adı; bölen)
Yandaki resimde30 sayısının 7 ye bölümünden kalanı veren formül
=mod(b4;7)
MUTLAK ĠġLEVĠ Hücredeki sayının mutlak değerini bulur
=mutlak(hücre adı)
Yandaki resimde -10 sayısının mutlak değerini bulan formül
=mutlak(b5)
ÇARPINIM ĠġLEVĠ Hücredeki sayının faktöryelini bulur.
=çarpınım(hücre adı)
Yandaki resimde 4 sayısını faktöryelini bulan formül
=çarpınım(b6)
YUVARLA ĠġLEVĠ Hücrede verilen ondalıklı sayıyı istenilen ondalık
basamak sayısına göre yuvarlar.
=yuvarla(hücre adı; basamak sayısı)
Yandaki resimde verilen 56,12345 sayısını ondalık
basamağı 2 haneli olacak Ģekilde yuvarlayan formül
=yuvarla(a2;2) Yandaki resimde verilen 56,9 sayısını ondalık basamağı
olmayacak Ģekilde yuvarlayan formül =yuvarla(a3;0)
Yandaki resimde verilen 56,4 sayısını ondalık basamağı
olmayacak Ģekilde yuvarlayan formül =yuvarla(a4;0)
NOT: hücredeki sayının ondalık basamağı 5 ve 5 ten büyük bir sayı ile baĢlarsa sayıyı bir üst sayıya
yuvarlar.
EĞERSAY ĠġLEVĠ Hücre aralığında istenilen Ģartlara uyan
hücrelerin sayısını verir.
=eğersay(hücre aralığı; ―Ģart‖)
Yandaki resimde öğrenci isimleri ve öğrenci
durumları mevcuttur. Bu listede geçen öğrenci
sayısını bulan formül
=eğersay(b2:b7; “geçti”)
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
70
EĞER ĠġLEVĠ Eğer iĢlevi verilen Ģarta bağlı olarak sonuç üretir. Eğer formülde sadece 1 Ģart ve 2 sonuç bulunur.
Verilen Ģart sağlanıyorsa 1. Sonuç; sağlanmıyorsa 2. Sonucu yazar. Eğer formülünde metinsel ifadeler
― ‖(çift tırnak) iĢareti içinde yazılır.
=eğer(Ģart; sonuç1;sonuç2)
Yandaki resimde öğrencilerin
ortalamaları ve durumları
bulunmaktadır.
Öğrencinin ortalaması 50 den
büyükse geçti; aksi halde kaldı
yazan formül
=eğer(b2>50; “geçti”; “kaldı”)
EĞER VE ĠġLEVĠ Eğer iĢlevinde verilen Ģart sadece 1 tanedir; ancak Eğer Ve iĢlevinde verilen Ģart 2 ve daha fazla olur.
Verilen birden fazla Ģartın hepsinin gerçekleĢirse sonuç1 i yazar; verilen Ģartlardan 1 tanesi bile
gerçekleĢmezse sonuç 2 yi yazar.
=Eğer(ve(Ģart1;Ģart2;…..;Ģart n);sonuç1;sonuç2)
Yandaki resimde örencilerin ortalamaları ve
devamsızlık( gelmediği günlerin) sayıları
verilmektedir.
Öğrencinin ortalaması 50 den büyükse VE
devamsızlığı 5 ten küçükse geçti; aksi halde
kaldı yazan formül
=eğer(ve(b2>50;c2<5); “geçti”; “kaldı”)
EĞER YADA ĠġLEVĠ Verilen Ģartlardan sadece 1 tanesinin sağlanması durumunda sonuç1 i yazar. Verilen Ģartlardan
hiçbirinin sağlanmaması halinde sonuç2 yi yazar.
=Eğer(yada(Ģart1;Ģart2;…..;Ģart n);sonuç1;sonuç2)
Yukarıdaki resimde öğrenci ortalamaları ve devamsızlıkları mevcuttur.
Öğrencinin ortalaması 50 den büyük YADA devamsızlığı 5 ten küçükse geçti;aksi halde kaldı yazan
formül
=eğer(yada(b2>50;c2<5); “geçti”; “kaldı”)
ġart Sonuç2 Sonuç1
[ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI]
71
ĠÇ ĠÇE EĞER ĠġLEVĠ Birden çok Ģartlı durumlarda kullanılır. Her Ģart için bir sonuç üretir. Eğer iĢlevinde bir Ģart ve 2 sonuç
vardır; iç içe Eğer iĢlevinde daha önce anlatılan eğer formülü gibi yazılır fakat tek farkı sonuç2 yerine
tekrar eğer iĢlevi yazılır.
=eğer(Ģart;sonuç1;eğer(Ģart;sonuç1;eğer(Ģart;sonuç1;sonuç2)))
Puan Harf Sistemi
100 – 81 AA
80 – 51 BB
50 – 0 CC
Yukarıdaki resimde öğrencilerin puanları vardır ve bu puanları harf sistemine çevirmek için kullanılan
formül
=eğer(b2>80; “AA”;eğer(b2>50 “BB”; “CC”))
ETOPLA ĠġLEVĠ Ġstenilen hücre aralığındaki Ģarta uygun olan hücre değerlerinin toplamını yazar.
=etopla(hücre aralığı; Ģart; toplanacak veri aralığı)
Yukarıda verilen resimde eğitim durumu üniversite olan kiĢilerin maaĢları toplamını bulan formül
=etopla(b2:b5; “üniversite”;c2:c5)
BÜYÜKHARF ĠġLEVĠ Hücrede küçük harfle yazılan metni büyük harfe çevirir.
=büyükharf(hücre adı)
=büyükharf(a2)
KÜÇÜKHARF ĠġLEVĠ Hücrede büyük harfle yazılmıĢ metni küçük harfe çevirir.
=küçük harf(hücre adı)
=küçük harf(a3)
TARĠH ĠġLEVLERĠ AĢağıdaki resimde tarih iĢlevlerinin yazılıĢları ve sonuçları verilmiĢtir.
AĢağıda formüllerin bulunduğu uygulamaya yer verilmiĢtir
.
ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI
73
GÖRÜNÜM SEKMESİ
NORMAL: ÇalıĢma sayfamızın Ģu anki görünümüne getirir.
SAYFA DÜZENĠ: Belgeyi basılı kâğıtta görüntüleneceği Ģekilde görüntüler.
Sayfanın nerde baĢladığını, nerde bittiğini gösterir.
SAYFA ÖNĠZLEME: Sayfanın yazdırılacağı zaman sayfa sonlarının nerde
olduğunu gösteren ön izlemedir.
TAM EKRAN: Excel çalıĢma sayfasını tam ekran görüntüsüne getirir.
KILAVUZ ÇĠZGĠLERĠ: ÇalıĢma sayfasındaki satır
ve sütun çizgilerini gösterir ya da görünürlüğünü
kaybeder.
FORMÜL ÇUBUĞU: Excel ekranındaki formül
çubuğunu ekranda gösterir ya da gizler
BAġLIKLAR: Excel çalıĢma sayfasındaki satır ve
sütun isimlerini gösterir ve gizler.
YAKINLAġTIR: Sayfayı yakınlaĢtırmak ve uzaklaĢtırmak için
kullanılır.
%100 Butonu: Belgeyi normal boyutuna yakınlaĢtırır.
SEÇĠMĠ YAKINLAġTIR: ÇalıĢma sayfasındaki
seçim yapılmıĢ olan alanı yakınlaĢtırır.
YENĠ PENCERE: Belgenin görünümünü içeren yeni
bir çalıĢma sayfası açar.
TÜMÜNÜ YERLEġTĠR: Açık olan çalıĢma
sayfalarını ekranda yatay, dikey, basamaklı ve
döĢenmiĢ konumda görüntülenecek Ģekilde ekrana yerleĢtirir
BÖL BUTONU: ÇalıĢma kitabının birbirine uzak birden fazla bölümü ile birlikte çalıĢmak
için çalıĢma sayfasını 4 parça halinde görüntüler.
BÖLMELERĠ DONDUR: ÇalıĢma sayfasındaki bölmeleri sabitler
GĠZLE: ÇalıĢma sayfasındaki pencereyi gizler.
GÖSTER: ÇalıĢma sayfasındaki gizlenmiĢ pencereyi gösterir
.
SUNU HAZIRLAMA PROGRAMI
74
BÖLÜM 1
Microsoft Powerpoint; toplantılarda, web sayfalarında veya herhangi bir konu hakkında
sunum hazırlamamızı sağlar.
Sunumlar; bilgi, ses veya görüntü içeren ortamlardır. Programı çalıĢtırmak için;
BaĢlat Tüm programlar Microsoft Office Microsoft Powerpoint 2007 tıklanır.
YENİ BOŞ SUNU AÇMAK
Powerpoint programında boĢ bir sunu açmak için; Office düğmesine tıklayın
Yeni komutuna basın,
Açılan pencereden oluĢtur butonuna basın.
SUNULARA YENİ SLÂYT EKLEMEK;
Slâyt sunum içinde kullandığımız birbirlerinden bağımsız çalıĢma alanları(sayfalar)‘dır. Bir
sunum içine yeni bir slâyt eklemek için kullanılan birkaç yöntem vardır.
Bunlar; 1. Slâytlar Panelinden – Yeni slâyt simgesine tıklamak,
2. Slâyt ön izleme penceresindeyken sağ tuş – yeni slâyt komutuna tıkla,
3. Klavyeden CTRL ile M tuşlarına birlikte basmak.
BÖLÜM 2
SLÂYTLARI ÇOĞALTMAK
Hazırlanan bir slâydın aynısından birçok defa kullanacaksak bunu slâytları çoğaltarak kısa
yoldan ve kolayca yapabiliriz.
Bunun için;
Sol taraftaki slayt ön izleme penceresinden çoğaltmak istenilen slayt üzerine sağ tuş,
Slayt çoğalt komutu tıklanır.
GENEL BİLGİLER, PENCERE ELEMANLARINI TANIMAK
ġekil-1:Yeni sunu açma iĢlemi
SLAYTLARI DÜZENLEMEK
SUNU HAZIRLAMA PROGRAMI
75
SLAYTLARI SİLMEK
Sunumdan istemediğimiz bir slaydı silmek için kullanılan yöntemler;
Yol:
Sol taraftaki slayt ön izleme penceresinden silmek istenilen slayt üzerine
sağ tıklanır,
Açılan pencereden slayt sil komutu tıklanır.
Yol:
Slayt ön izleme penceresinden slayt seçilir.
Klavyeden DELETE tuĢuna tıklanır.
SLAYTLARIN YERLERİNİ DEĞİŞTİRMEK
Sunumda slaytların yerlerini değiĢtirmek isterseniz;
Sol taraftaki slayt ön izleme penceresine gelerek, yerini değiĢtirmek istediğiniz slaydı
tutunuz ve olması gereken slayt numarası önüne bırakınız.
Yâda,
Görünüm sekmesinden slayt sıralayıcısı görünümünde tut sürükle bırak yöntemiyle
slaytların yerlerini değiĢtirebilirsiniz.
SUNUM DOSYASINI KAYDETMEK
Bir sunum iki Ģekilde kaydedilir; Powerpoint tasarımı ve Powerpoint Gösterisi.
Powerpoint sunusu olarak kaydetmek için sol üstteki disket simgesine ( ) ya da
CTRL+S tuĢ kombinasyonuna tıklayınız. Açılan pencereden dosya adını yazın ve
dosyanın yerini belirleyip, kaydet butonuna tıklayınız.
Powerpoint Gösterisi olarak kaydetmek için;
Office düğmesine tıklayın,
Açılan pencereden “FARKLI KAYDET Powerpoint Gösterisi”
Dosya adını yazınız kaydet butonuna basınız.
SUNU HAZIRLAMA PROGRAMI
76
BÖLÜM 3
Microsoft Powerpoint programını açtığımızda karĢımıza çıkan ilk sekmedir. Bu sekme en
çok kullanılan komutları üzerinde bulundurur.
PANO PANELİ ELEMANLARI
SLAYTLAR PANELİ ELEMANLARI
YAZI TİPİ PANELİ ELEMANLARI
GİRİŞ SEKMESİ VE PANELLERİNİ TANIMAK
Kes: Seçilen alanı bulunduğu yerden alıp belleğe kopyalar.
Kopyala: Seçilen alanı belleğe kopyalar. YapıĢtırıldığında eski
metin kaybolmaz
YapıĢtır: Kesilen ya da kopyalanan alanı istenilen konuma
yapıĢtırmak için kullanılır
Biçim boyacısı: Bir paragrafın biçimini hafızaya kopyalayıp
diğer bir paragrafa uygulamak için kullanılır. Önce biçimi
beğenilen paragraf seçilir ve biçim boyacısı tıklanır, sonra
biçimi değiĢtirilecek paragraf seçilerek biçim uygulanır.
YENĠ SLAYT: Belgeye yeni slayt eklemek için kullanılır. Bu
komuta tıklandığında sol taraftaki slayt ön izleme penceresinde en
sona yeni bir slayt eklenir.
DÜZEN: Seçili olan slaydın metin veya içerik düzenlerini ayarlamak
için kullanılır. Bu komuta tıklayın ve açılan pencereden bir slayt
düzeni seçin. SIFIRLA: slâyt içerisinde yapılan değiĢiklikleri, tekrar eski
haline getirmek için kullanılan komuttur.
SĠL: OluĢturulan slaytları silmek için kullanılır. Silmek
istediğiniz slaydı seçin ve bu komuta tıklayın.
Yazı tipi düğmesi: Seçilen yazıların yazı tipini değiĢtirmek için
kullanılır.
Yazı tipi boyutu: Seçilen yazının boyut ayarlarını yapmak için
kullanılır.
Yazı tipini büyült: Yazının boyutunu arttırmak için kullanılır.
Yazı tipini daralt: Yazının boyutunu azaltmak için kullanılır.
Kalın düğmesi: Seçilen yazıları kalın yazılmasını sağlar.
Ġtalik düğmesi: Seçilen yazıları italik yazılmasını sağlar.
SUNU HAZIRLAMA PROGRAMI
77
PARAGRAF PANELİ ELEMANLARI
Altı çizili düğmesi: Seçilen alanın altını çizgili hale getirir.
Biçimlendirmeyi Temizle: Seçilen alandaki biçimlendirmeyi
temizler metni ilk haline çevirir.
Üstü Çizgili: Seçilen metnin ortasından bir çizgi çizer.
Metin Gölgesi: seçili metnin arkasına gölge eklemek için
kullanılır. Karakter aralığı: Ġki metin arasındaki aralığı ayarlamak için
kullanır. Bir metni seçip aralığını bu simge ile ayarlayabilirsiniz.
Büyük/Küçük Harf değiĢtir: Seçilen metnin tümünü Büyük
harf, ya da tümünü Küçük harf veya farklı metin düzenine
sokabilir. Yazı tipi rengi: Seçilen metnin rengini ayarlamak için kullanılır.
Metni seçin ve bu komutu kullanarak metnin rengini değiĢtirin.
Numaralandırma: Seçilen metne numara iĢareti eklemek için
kullanılır. Çok Düzeyli Liste: Ġç içe madde iĢareti kullanmak için
kullanılır.
Sola hizala: Seçilen metni sayfanın soluna yerleĢtirmek için
kullanılır.
Ortalama: Seçilen metni sayfa içinde ortalamak için kullanılır.
Sağa hizala: Seçilen metni sayfanın soluna yerleĢtirmek için
kullanılır.
Ġki yana yasla: Sayfadaki metni sayfanın kenar boĢluklarına göre
uygun olarak sayfa içine yerleĢtirir. Satır aralığı: Satırlar arasındaki boĢlukları ayarlamak için
kullanılır. Sütunlar: seçili metni iki veya daha fazla metine bölmek için
kullanılır.
Sırala: Seçilen metni alfabetik sıraya koyun ya da sayısal olarak
bir sıraya koyunun.
Metin Yönü: Metin kutusu içindeki metnin yönünü ayarlamak için
kullanılır. Metni hizala: Metin kutusu içindeki metnin konumunu belirlemek
için kullanılır. Bu komutu kullanarak bilgiyi görsel sekiler ile ifade edebiliriz.
Numaralandırma: Seçilen metne numara iĢareti eklemek için
kullanılır.
SUNU HAZIRLAMA PROGRAMI
78
BÖLÜM 4
Ekle sekmesini kullanarak slaytlarımıza Word Art, ġekil, Resim, Ses dosyaları ekleyebiliriz.
ġimdi bu sekmeyi yakından tanıyalım.
TABLOLAR PANELİ
ÇİZİMLER PANELİ
Bu simgeye tıkladıktan sonra açılan pencereden,
Beğendiğiniz resmin üzerine çift tıklayanız,
EKLE SEKMESİ, PENCERE ELEMANLARINI TANIMAK
Tablo: sayfaya tablo, Excel tablosu, hızlı tablo stillerini kullanarak tablo
eklemek için kullanılır. Seçenekleri görmek için ok simgesine tıklayınız.
Resim: Bu simgeyi kullanarak sayfanıza bilgisayarınızdaki bir resmi
kolayca ekleyebilir ve düzenleyebilirsiniz.
Belgeye Word programının dosyaları içindeki küçük boyutlu grafikleri eklemek
için kullanılır. Bu simgeye tıklandığında pencerenin sağında küçük resim paneli
açılır. Buradan ―git‖ butonu tıklanarak tüm grafiklere ulaĢılabilir.
Bu simge kullanılarak belgeye Ģekil veya grafikler eklenebilir. ġekildeki simgeye
tıklayınız ve bir Ģekil seçerek sayfaya çiziniz
Bu simgeyi kullanarak belgenize diyagram veya kuruluĢ grafiği, Venn Ģemaları
ekleyebilirsiniz.
Grafik: Belgedeki tabloların içindeki verileri göstermek ve karĢılaĢtırmak için
kullanılır.
Birçok resimden oluĢan bir sunum hazırlamak istiyorsanız bu komutu
kullanabilirsiniz. Bu komuta tıklayın.
Açılan pencereden Dosya/Disk butonuna basınız, Resimlerinizi seçiniz.
OLUŞTUR butonuna basınız.
SUNU HAZIRLAMA PROGRAMI
79
METİN PANELİ
MEDYA KLİPLERİ PANELİ
BÖLÜM 5
SAYFA YAPISI PANELİ
Belge içine taĢınabilen yazılar eklemek için kullanılır. Simgeye tıklayarak bir
metin kutusu ekleyebilir ya da en alttaki metin kutusu çiz seçeneğini kullanarak
metin kutusu çizebilirsiniz.
Word Art: Belgelere farklı stillerde efektif yazılar eklemek için kullanılır.
Simgeye tıkladıktan sonra stili seçiniz. Metninizi yazınız ve tamam butonuna
basınız.
Paragrafın baĢındaki harfi daha büyük yazdırmak için
kullanılır.
Slayda farklı stillerde tarih veya saat biçimi eklemek için kullanılır.
Slayda farklı programların dosyalarını ekleyip kullanmamızı sağlar.
Slayda Film dosyaları ekleyip kullanmamızı sağlar. Simgeye tıklayın
ve açılan pencereden bir film doyası seçip tamam’a basın.
Slayda ses dosyalarını ekleyip kullanmamızı sağlar. Simgeye tıklayın
ve açılan pencereden bir ses doyası seçip tamam’a basın.
TASARIM SEKMESİ, PENCERE ELEMANLARINI TANIMAK
Slayt sayfalarının belgelerini düzenlemek için kullanılır. Slaydı yatay
veya dikey olarak kullanmak için önce bu simge yardımıyla
düzenleme yapabilirsiniz.
Seçili slaydı yatay ya da dikey ayarlayabiliriz.
SUNU HAZIRLAMA PROGRAMI
80
TEMALAR PANELİ
Temalar panelinde bulunan hazır slayt tasarımlarını sunuma veya seçili slayda uygulamak
için bir Ģablon üzerine gelip tıklayınız.
Tüm Ģablonları görmek için sağ tarafındaki aĢağı ok simgesine tıklayınız.
BÖLÜM 6
Bu sekmede slâytlarımıza eklediğimiz metin, ses, grafik ve resimlere animasyon ekleme
ve düzenleme iĢlemini göreceğiz.
ANİMASYONLAR PANELİ
Seçili temanın rengini değiĢtirmek için kullanılır. Temanın rengini
değiĢtirmek için simgeye tıklayın ve bir renk seçin.
Seçili temanın yazı tipini değiĢtirmek için kullanılır. Bu simgeye
tıklayarak temanın yazı tipini değiĢtirebilirsiniz.
Seçili temanın arka plan stilini değiĢtirmek için kullanılır. Bu simgeye
tıklayarak temanızın arka planını değiĢtirebilirsiniz.
Seçili temanın arka planını göstermek istemiyorsanız bu simgeyi
kullanabilirsiniz. Bunun için kutucuğu doldurunuz.
ANİMASYONLAR SEKMESİ, PENCERE ELEMANLARINI TANIMAK
Slâyda eklediğiniz ses, grafik, resim ve metinlere hazır
animasyonlardan birini uygulayabilirsiniz.
Seçili temanın arka planını göstermek istemiyorsanız bu simgeyi kullanabilirsiniz.
Bunun için kutucuğu doldurunuz.
SUNU HAZIRLAMA PROGRAMI
81
SLAYT GEÇĠġLERĠ;
Sunum içinde bir slayttan baĢka bir slayda geçerken bir geçiĢ efekti kullanabilirsiniz.
AĢağıdaki panelden bir slayt geçiĢi seçin.
Bir geçiĢ seçtikten sonra aĢağıdaki simgeleri kullanarak geçiĢi özelleĢtirebilirsiniz.
BÖLÜM 6
Bu sekmede hazırlamıĢ olduğunuz animasyonları nasıl izleyebilirsiniz bunu
öğreneceğiz.Ayrıca sunumunuza gerektiğinde bazı ince ayarlarda yapabilirsiniz.
Seçili slayda geçiĢ sesi eklemek için kullanılır. GeçiĢ efekti ile birlikte
ses eklenerek slayt zenginleĢtirilebilir.
Seçili slaydın geçiĢ hızını ayarlamak için kullanılır. Bu simgeye
tıklanırsa hızlı, orta, yavaĢ seçeneklerinden biri seçilir ve slayda
uygulanır. Seçilen geçiĢ efektini ve ayarlarını tüm slaytlara uygulamak için kullanılır. Bu
simgeye tıklanırsa en son seçilen slayt geçiĢi ayarları tüm slaytlara uygulanmıĢ
olur.
Bu seçenek tıklanırsa sunum sadece fare ile tıklatıldığında ilerler.
Sunumun tıklamadan otomatik olarak ilerlemesi istenirse bu komut
kullanılır. Otomatik olarak kutucuğu iĢaretlenir ve süre kısmı
ayarlanır.
SLAYT GÖSTERİSİ SEKMESİ, PENCERE ELEMANLARINI TANIMAK
Hazırlanan sunumun son halini (baĢından sonuna kadar) slayt
gösterisi olarak görmek için kullanılır. Klavye kısa yol tuĢu F5
fonksiyon tuĢudur.
Slayt gösterisine o an bulunulan slayttan baĢlanır. Klavye kısayol
tuĢu SHĠFT+F5 ‗tir.
Sunumun içinde seçilen birkaç slayt ile özel slayt gösterisi
oluĢturulup kullanılabilir. Özel slayt gösterisi hazırlamak için simgeye
tıklayın;
Özel gösteriler komutuna tıklayın ve yeni komutuna basın.
Slaytları ekleyin ve TAMAM butonuna tıklayın.
SUNU HAZIRLAMA PROGRAMI
82
BÖLÜM 7
Görünüm sekmesini kullanarak hazırladığınız sunumun görünüm ayarlarını
gerçekleĢtirebilirsiniz.
Slayt gösterisinde sunumun hangi slaytta baĢlayıp-biteceği, bir defa
mı yoksa sürekli olarak mı döneceği gibi ince ayarlar yapabilirsiniz.
ESC basılıncaya kadar sürekli döngü; Bu komut işaretlenirse slayt bittikten sonra
başa döner ve devam eder.
Slayt gösterisinde geçici süre görmek istemediğiniz bir slaydı bu komutu
kullanarak gizleyebilirsiniz.
Hazırladığınız sunuma ses kaydı yapmak ve eklemek istiyorsanız bu
komutu kullanmanızı tavsiye ediyoruz. Bilgisayarınıza takılı bir mikrofon
sayesinde konuĢmanızı kaydederek sunumunuzda kullanabilirsiniz.
Zamanlama Provasını kullanarak hazırladığınız sunumda bulunan
içeriklerin görünme sürelerini, animasyon zamanlarını dilediğiniz gibi
ayarlayabilirsiniz. Bu seçenek zamanlama provasının sunuma uygulanmasını sağlar. Bu
kutucuğu boĢaltarak sunumunun standart ayarlarında kullanılmasını
sağlayabilirsiniz.
GÖRÜNÜM SEKMESİ, PENCERE ELEMANLARINI TANIMAK
Bu görünümde slaytlarınızı düzenleyebilirisiniz. Slayda metin, ses,
resim ekleyebilir ve slayt geçiĢlerinizi, animasyonlarınızı
ayarlayabilirsiniz.
Slayt sıralayıcısı görünümünde slaytlarınızın tümünü görebilir ve
sıralarını değiĢtirebilirsiniz.
Slayt Gösterisi görünümü hazırladığınız sunumu baĢtan sona kadar
gösteri olarak izlemenizi sağlar.
Sunum içinde çalıĢırken slaydı bakıĢ olarak büyültebilir ya da
küçültebilirsiniz.
SUNU HAZIRLAMA PROGRAMI
83
ÖRNEKLER
ÖRN-1)
BASĠT BĠR POWER POĠNT GÖSTERĠSĠ HAZIRLAYALIM;
ATASÖZLERĠ
SAKLA SAMANI GELĠR ZAMANI,
DAMLAYA DAMLAYA GÖL OLUR,
AĞAÇ YAġ ĠKEN EĞĠLĠR,
TATLI DĠL YILANI DELĠĞĠNDEN ÇIKARIR,
Yukarıdaki atasözlerini her slayda biri gelecek Ģekilde yerleĢtirelim. Programı açalım.
CTRL+M ile 5 adet slayt açalım.
1) Sol taraftaki panelden 1 numaralı slayda tıklayalım ve “ATASÖZLERĠ” yazalım.
Yazıyı renklendirelim.2.3.4.5. Slaytlara da aynı Ģekilde yukarıdaki satırları
sırayla yazalım ve aynı Ģekilde biçimlendirelim.
2) ġimdi slaydımıza hazır bir slayt teması ekleyelim. Bunun için önce TASARIM
sekmesine tıklayın, Temalar panelinden bir tema üzerine tıklayın.
3) Slaytlarımız seçtiğimiz temanın rengini aldıysa Ģimdi metinlerimize efekt
ekleyelim.
4) 1 no’lu slayda tıklayalım ve ANĠMASYONLAR sekmesine tıklayalım ve efekt
eklemek isteğimiz metni seçelim. Sol üst taraftaki animasyonlar panelindeki
ANĠMASYON EKLE seçeneği önündeki kutucuğa tıklayalım ve süpür yazan
seçeneği tıklayalım.(Bu seçeneğin üzerine geldiğinizde efekti izleyebilirsiniz.)
5) Yukarıdaki madde de yazanları her slayt için tekrar edelim. Biz 1 no’lu slaytı
yaptık.
6) ġimdi yine aynı sekmeden slayt geçiĢimizi ayarlayalım.(1 no’lu slayttan 2 no’lu
slayda nasıl geçecek ve hangi efekti kullanacak.)
7) 1 no’lu slayta tıklayalım. ANIMASYONLAR SEKMESĠNDE “BU SLAYTA GEÇĠġ”
paneline bir göz atalım ve bir geçiĢ üzerine gelelim. Üzerine geldiğimizde geçiĢ
efektini görüyoruz. Ben “dağılma” geçiĢini seçtim.
8) GeçiĢ sesi seçeneğinden “Çan sesi” geçiĢ hızı seçeneğinden ise “orta”
seçeneklerini seçiyorum. Sizde bu seçeneklerden kullanabilirsiniz.
9) Slaydımın otomatik ilerlesin istiyorum bu yüzden bu seçeneği iĢaretliyorum ve
süresini 5 sn veriyorum. TÜM SLAYTLARA UYGULA seçeneğine tıklıyorum. Son
olarak F5 tuĢuna basalım ve slaydımızı izleyelim bakalım.
10) Office düğmesi-Farklı kaydet-Powerpoint Gösterisi komutuna tıklayarak
kaydedelim. Gösterimiz hazır.
Belgenin standart ekran büyüklüğüne ayarlanmasını sağlar. Standart
görünüm %100 ‗dür.
SUNU HAZIRLAMA PROGRAMI
84
ÖRN-2)BU örnekte fotoğraflarımızı kullanarak hızlı ve kolay bir gösteri hazırlayacağız.
Programımızı açalım ve EKLE sekmesine tıklayalım. Buradan FOTOĞRAF ALBÜMÜ yazan
simgeye tıklayalım.
1) Pencerenin ortasında yeni küçük bir pencere açılacak buradaki komutları
inceleyelim ve DOSYA/DĠSK yazan komuta tıklayalım.
2) KarĢımıza “Yeni resim ekle” penceresi gelecek bu pencereden örnek resimler
klasörüne girin ya da kendi resimlerinizden en az 2 tane seçin(50 yâda 60 tane de
seçebilirsiniz sınır yok.). Ben 5 tane seçtim ve ekle butonuna bastım.
3) Resimlerin FOTOĞRAF ALBÜMÜ penceresine eklendiğini göreceksiniz. Buradan
resimlerle ilgili birkaç düzenleme yapılabilir ancak ben OLUġTUR butonuna
basarak resimlerimi slaytlara ekliyorum.
4) 1 no’lu slaydı silebilir yâda içindeki metni değiĢtirebilirsiniz.
5) 1 no’lu slayda tıklayalım. ANIMASYONLAR SEKMESĠNDE “BU SLAYDA GEÇĠġ”
paneline bir göz atalım ve bir geçiĢ efekti üzerine gelelim. Üzerine geldiğimizde
geçiĢ efektini görüyoruz. Ben “SIYIRMA SAĞA” geçiĢini seçtim.
6) GeçiĢ sesi seçeneğinden “Çan sesi” geçiĢ hızı seçeneğinden ise “yavaĢ”
seçeneklerini seçiyorum. Sizde bu seçeneklerden kullanabilirsiniz.
7) Slaydımın otomatik ilerlesin istiyorum bu yüzden bu seçeneği iĢaretliyorum ve
süresini 5 sn veriyorum. TÜM SLAYTLARA UYGULA seçeneğine tıklıyorum. Son
olarak F5 tuĢuna basalım ve slaydımızı izleyelim bakalım.
8) Office düğmesi-Farklı kaydet-Powerpoint Gösterisi komutuna tıklayarak
kaydedelim. Gösterimiz hazır…
ÖRN–3) BU ÖRNEKTE KONULARI BĠZ VERELĠM ÖRNEĞĠ AġAMALARI SĠZ
GERÇEKLEġRĠN.
KONULAR;
Yakın arkadaĢlarınızın resimlerinden oluĢan bir slayt yapabilirsiniz.(ArkadaĢınızın
Doğum Günü için v.b)
Bir futbol takımının oyuncularını tanıtabilirsiniz.(Fenerbahçe, Galatasaray,
BeĢiktaĢ, Trabzon gibi.)
Ünlü filozofların düĢündürücü sözlerini kullanabilirsiniz.(Sokrates, Farabi, Mevlana,
Konfüçyüs v.b)
Bir sanatçının hayatını ve eserlerini konu alan bir gösteri hazırlayabilirsiniz.
Öğüt veren veya güldüren hikâyeler anlatabilirsiniz.
Kolay gelsin…
SUNU HAZIRLAMA PROGRAMI
85
MODÜL SONU DEĞERLENDĠRME SINAVI
1. OluĢturulan slaytları çalıĢtırmak için hangi
klavye tuĢu kullanılır?
a)CTRL b)F2 c)F5 d)SHĠFT e)F8
2. Powerpoint programının uzantısı nedir?
a)pptx b)Mdbx c)Docx
d)jpeg e)Wav
3. Powerpoint programında yeni bir slâyt
oluĢturmak için hangi tuĢ kullanılır?
a)CTRL+A b)SHĠFT c)ALT+N
d) CTRL+M e) CTRL+s
4. Powerpoint programında oluĢturulan
slâytların tamamını ekranda görmek için
hangi görünüm türüdür?
a)normal b)Gösteri c)Slâyt sıralayıcısı
d)Web Gör. e)Tümünü gör.
5. Powerpoint programında slayda ses kaydı
yaparak eklemek için hangi simge kullanılır?
a) b) c)
d) e)
6. Powerpoint programında slaytlara tema
eklemek için hangi sekme kullanılır?
a)GiriĢ b)Tasarım c)Postalar
d) Görünüm e) Animasyonlar
7. Powerpoint programında özel animasyon
eklemek için hangi sekme kullanılır?
a)tasarım b)Animasyonlar c)Postalar
d) Görünüm e) slayt gösterisi
8. Powerpoint programında slaytları
düzenlemek için kullanılan simge
hangisidir?
a)sil b)düzenle c)sıfırla
d) slayt gösterisi e) ekle
9. Powerpoint programında seçili bir slaydı
silmek için hangi komut kullanılır?
a)Düzenle b)sil c)backspace
d)Kes e) slayt gösterisi
10. Powerpoint programında slayda resim
eklemek için hangi sekme kullanılır?
a)Slayt gösterisi b)Ekle c)Postalar
d) Görünüm e) Animasyonlar
11.Powerpoint programında slayt geçiĢi
hangi sekmeden ayarlanır?
a)Slayt gösterisi b)Ekle c)Postalar
d) Görünüm e) Animasyonlar
12.Powerpoint programında fotoğraf
albümü ekle simgesi hangi sekmede
bulunur?
a) Animasyonlar b)Ekle c)Postalar
d) Görünüm e) Gözden Geçir
13.Powerpoint programında slayda ses
eklemek için hangi sekme kullanılır?
a) Görünüm b) Gözden Geçir c)Punt
d) Düzen e) ekle
14.Powerpoint programında sunumun geçiĢ
ayarları hangi sekmeden yapılır?
a)GiriĢ b)Ekle c) Görünüm
d) Animasyonlar e) Görünüm
15.Powerpoint programında zamanlama
provası simgesi hangi sekmede bulunur?
a)tasarım b)Animasyonlar c)Postalar
d) Görünüm e) slayt gösterisi
Cevaplar
1)c 2)a 3)d 4)c 5)e 6)b 7)b 8)b
9)b 10)b 11)e 12)b 13)e 14)d 15)e
INTERNET VE E-POSTA YÖNETİMİ
86
İNTERNET (AĞ) NEDİR? Internet, birçok bilgisayar sisteminin birbirine bağlı olduğu, dünya çapında yaygın olan ve
sürekli büyüyen ve yüksek hızda veri aktarımı yapabilen bir iletiĢim ağıdır.
AĞ BAĞLANTISI ĠÇĠN GEREKENLER Ethernet Kartı: Bilgisayarın diğer bilgisayarlarla kablolarla veri alıĢveriĢini sağlayan
donanım birimi.
Ağ kablosu: Bilgisayarları birbirine bağlayan iletken kablo.
Hub: Kabloların bağlandığı cihaz.
Ağ ĠĢletim Sistemi: Ağ yönetimi özelliği olan iĢletim sistemleridir. Windows XP,
Windows Vista, Windows 7
AĞ TİPLERİ YEREL BĠLGĠSAYAR AĞLARI (LAN, LOCAL AREA NETWORK)
Aynı Bina Ġçinde Bulunan Bilgisayarların birbirlerine kablolar ile fiziksel olarak bağlanan
ağlar LAN olarak adlanır.
Örneğin;Bir binadaki bütün bilgisayarların birbirlerine bağlanmasıdır..
GENĠġ ALAN BĠLGĠSAYAR AĞLARI (WAN, WĠDE AREA NETWORK)
Dünya çapındaki tüm bilgisayarların telefon hatları, uydular aracılığı ile birbirlerine
bağlanmasıyla oluĢan ağlar WAN(Wide Area Network) olarak adlanır. Bilgisayarların
fiziksel olarak yakın olmalarına gerek yoktur,hatta uzak olabilirler.
ġEHĠRSEL BĠLGĠSAYAR AĞLARI(MAN, METROPOLĠTAN AREA
NETWORK)
Bir Ģehir ya da bir bölgenin iki ayrı LAN ile birleĢmesi LAN‘ ın kapsadığı alandan daha
geniĢ; WAN‘ ın kapsadığı alandan daha dardır. Örneğin: Birden fazla Ģubesi olan bir
bankanın kullanabileceği network yapısı diyebiliriz.
Ġnternet Teknolojisinin Sundukları
Ġnternet teknolojisi yardımıyla bilgiler insanlara kolay, ucuz ve güvenli bir Ģekilde
eriĢebilmektedir.
Messenger gibi programları kullanarak sesli ve görüntülü iletiĢim kurma imkanı bulabilirsiniz.
Ġnternette etkileyici bir hızla geliĢen alanlardan biriside iĢ dünyasıdır. Yeni bir iĢ arıyorsanız,
en ilgi çekici iĢ alanlarını görmek için internete baĢvurabilirsiniz.
Paranızı kontrol edebilirsiniz. Bankaya gitmek yerine, banka hesabınızın tüm kontrolünü
internet aracılıyla yapabilirsiniz.
İNTERNET’E BAĞLANMAK İÇİN GEREKENLER? 1.Telefon Hattı Ġnternette bilgisayarlar birbirlerine uluslar arası bir ağ ile bağlanırlar. Uluslar arası bu ağdaki
bilgisayarlar telefon hattı yardımıyla birbirleriyle iletiĢim kurarlar, bu nedenle internete
bağlanmak için telefon hattı gereksinimi vardır.
2.Modem Telefon hattı üzerindeki sinyaller ile bilgisayar sinyalleri birbiriyle uyuĢmaz. Modem,
sinyalleri birbirlerine uygun hale getirir. Bu yüzden modem sinyal dönüĢümü için gereklidir.
INTERNET VE E-POSTA YÖNETİMİ
87
3.Ġnternet Aboneliği
Ġnternete Bağlanma Yöntemleri Nelerdir? ADSL: Telefonlar için kullanılan hızlı veri, ses ve görüntü iĢlemlerini bir arada yapabilen
modem teknolojisidir.
Uydu: Ġnternete uydu aracılığı ile bağlanılmasını sağlar.
GPRS: Cep telefonları kullanılarak gerçekleĢtirilen bir bağlantı Ģeklidir.
Kablo Modem: Kablo TV‘ nin olduğu yerlerde kullanılan bu hizmettir.
Ġnternet Tarayıcıları
Kullanıcıların ağ sunucuları üzerinde yer alan HTML veya daha geliĢmiĢ sayfaların açılmasını
sağlayan bir yazılımdır. BaĢlıca internet tarayıcıları Ģunlardır.
Ġnternet Explorer
Mozilla firefox
Netscape Navigator
Opera
Vb.
ARAMA MOTORLARINA GİRİŞ Arama motoru dünyadaki tüm web sitelerinden aradığımız bilgileri en kısa yoldan ve hızlı bir
Ģekilde ulaĢmamızı sağlayan web siteleridir.
Bazı Arama Motorları Yerli
www.arabul.com www.aranan.com www.arama.com
www.netbul.com
www.superonlıne.com
Yabancı
www.google.com
www.yahoo.com
www.cnet.com
www.info.com
www.excite.com
vb.
İNTERNET ADRES YAPISI Ġnternet adresleri üç veya dört kısımdan oluĢur.
Örneğin www.meb.gov.tr adresini incelersek;
Adresin birinci kısmı(www):internet sayfasının türünü belirtir,www ile baĢlayan
adresler web sayfası adresleridir.
Adresin ikinci kısmı(meb):ĠĢletmenin, kurumun ismidir.
Adresin üçüncü kısmı(gov):Sayfanın ne tür bir kuruma ait olduğunu ifade eder.
Adresin dördüncü kısmı(tr):Ülke kodunu temsil eder. Her adreste bu bölüm
kullanılmaz.
Bazı ülke kısaltmaları: tr: Türkiye
jp: Japonya
uk: Ġngiltere
it: Ġtalya
ru: Rusya
id: Endonezya
nl: Hollanda
de: Almanya
fr: Fransa
ca: Kanada
gr: Yunanistan
hr: Hırvatistan
br: brezilya
bg: Bulgaristan
INTERNET VE E-POSTA YÖNETİMİ
88
Ġnternet Adres Türleri Ġnternet adreslerinin bağlı oldukları kuruluĢları ifade eder.
edu: Eğitim kurumları,
com: Ticari amaçlı kurumlar,
gov: Resmi kurumlar,
mil: Askeri kurumlar,
net: Ġnternet servis sağlayıcılardır,
org: Ticari amacı olmayan dernek ya da vakıflar,
bel: Yerel belediyeler.
Ġnternet Adres Yazım Kuralları Ġnternet adreslerin de dikkat edilmesi gereken iki kural vardır.
1- Web adresleri arasında kesinlikle boĢluk kullanılmaz.
2- Türkçe karakterler kullanılmaz(Ç,Ğ,Ġ,Ö,ġ,Ü,ç,ğ,ı,ö,Ģ,ü)
Temel İnternet Kavramları 1.WWW (World Wide Web: GeniĢ Dünya Ağı) World wide web için kullanılan www harfleri, dünyadaki tüm bilgisayarlar arasında kurulan
sınırsız ağı temsil eder.
2.FTP (File Transfer Protokol) FTP‘ nin açılımı File Transfer Protocol‘ dür; yani Dosya Transfer Protokolü. Adından
anlaĢılabileceği gibi bu sunucular dosya sunar. Örneğin bir bilgisayar firması yeni donanım
sürücülerini, bedava yazılımlarını kullanıcılara FTP sunucusu üzerinden iletebilir. Web
sayfalarından dosya indirmekten farkı, çoğu FTP sunucusu hat kesintisi gibi durumlarda
yarıda kalan dosyaları kaldığı yerden indirmeyi destekler, farklı bir protokol olarak daha hızlı
dosya indirmeye izin verir; aynı zamanda çift yönlü olduğundan kullanıcının FTP
sunucularına dosya iletmesini de sağlar.
Örneğin bedava Web alanı veren bir siteden bir alan aldınız; hazırladığınız Web sayfalarını
oluĢturan dosyaları bu alana göndermek istiyorsunuz. Bu iĢlemi, size verilen kullanıcı ismi ve
Ģifrenizi kullanarak ilgili FTP sunucusuna gönderebilirsiniz. Bir kural değildir ancak, genelde
Web adresleri www. ile baĢlarken, FTP sunucu adresleri ftp. ile baĢlar.
3.E-Mail (E-Posta, Elektronik Posta) Elektronik posta ile hazırladığımız tüm dosyaları, resimleri interneti kullanarak dünyanın her
tarafına gönderebiliriz.
E-Posta adresleri iki kısımdan oluĢur. Birinci kısım kullanıcı adını, ikinci kısım internet
adresini gösterir. Kullanıcı adı ile internet adresi arasına @(at) karakteri yerleĢtirir.
E-Postaları bağlı bulunduğunuz internet servisi sağlayıcılarından veya internet üzerinde
ücretsiz hizmet veren e-posta sitelerinden alabilirsiniz. Yahoo veya Hotmail gibi ücretsiz
posta adresleri alınabilir.
4.DOWNLOAD Ġnternetten herhangi bir sayfa, dosya veya program indirme iĢlemidir.
5.UPLOAD Ġnternetten herhangi bir sayfa, dosya veya program gönderme iĢlemidir.
6.IP NUMARASI Ġnternet üzerinde her bilgisayarın ayrı bir IP numarası olması gerekir. IP numaraları üçer
basamaklı dört gruptan oluĢan sayı dizinleridir. Ġnternet ortamında kullanıcılar IP numarası ile
tanınırlar.
7.ĠNTERNET SĠTESĠ Kurumların veya kiĢilerin, paylaĢmak istedikleri bilgilerinin bir çatı ve bir isim altında
toplandığı internetteki adresleridir.
INTERNET VE E-POSTA YÖNETİMİ
89
İnternet Explorer Penceresi
DURUM ÇUBUĞU
GOOGLE ARAMA
ÇUBUĞU
Adres çubuğu: internet
adreslerini yazıldığı alan
GERĠ BUTONU: BĠR ÖNCEKĠ
SAYFAYA YÖNLENDĠRĠR.
ĠLERĠ BUTONU: GERĠ BUTONU
ĠLE ÇIKILAN SAYFAYA
YÖNLENDĠRĠR.
SIK KULLANILANLAR:
SÜREKLĠ ZĠYARET EDĠLEN
SAYFALARA KISAYOLDAN
BAĞLANMAYI SAĞLAR.
INTERNET VE E-POSTA YÖNETİMİ
90
SIK KULLANILANLARA EKLEME En çok ziyaret ettiğiniz Web sayfalarını sık kullanılanlara ekleyerek bu sayfalara zaman
kaybetmeden bağlanabilirsiniz. Sık Kullanılanlara eklemek için Öncelikle sık kullanılanlara
eklenecek olan siteye bağlantı yapılır. Ġnternet Explorer penceresindeki araç çubuklarından sık
kullanılanlar butonuna tıklanır. Açılan menüden sık kullanılanlara ekle konutuna tıklanır.
KarĢımıza gelen pencereden site adını yazıp ekle butonuna tıklanır. Böylece sayfayı sık
kullanılanlara eklemiĢ oluruz.
INTERNET VE E-POSTA YÖNETİMİ
92
SIK KULLANILANLARA EKLENEN SAYFALARI AÇMA Ġnternet Explorer sayfasını açtıktan sonra araç çubuklarındaki Sık Kullanılanlar butonuna
tıklanır. Açılan menüden sık kullanılanlar linkine tıklanır ve açılan listeden bağlanacağımız
sayfanın ismine tıklanır.
INTERNET VE E-POSTA YÖNETİMİ
93
INTERNETTE BİLGİ ARAMA Ġnternet üzerinde arama motorları yardımıyla bir bilgi araĢtırması yaparken aradığımız bilgiyi
arama motoruna yazmamız yeterlidir. Örnek olarak google arama motoru sayfasında
bilgisayar ile ilgili bilgi araĢtırması yapalım;
Google‘
da arama çubuğuna tuĢuna tıkladığımızda veya Enter tuĢuna bastığımızda karĢımıza bilgisayar
kelimesi ile ilgili en çok kullanılan güncel sayfalar gelir. Bu sayfa linklerine tıklayarak
istenilen bilgiye ulaĢabiliriz.
Kaynak: Yeni BaĢlayanlar Ġçin Windows Xp&Office 2007 Kitabı