■ TYTSJERKSTERADIEL“Hjir hawwe us ynwenners gewoan rjocht op”
■ ACHTKARSPELENHarkemase Boys en de waarde voor de regio
■ DONGERADEELManifest Friese gas- en zoutwinning aan Tweede Kamer
■ DANTUMADIELBedrijvencentrum Noordoost-Fryslân in De Westereen
■ KOLLUMERLAND c.a.‘Koester wat je hebt en bouw dat uit’
■ FERWERDERADIEL‘Dagelijks zo’n 80 Friese bedrijven voor ons aan het werk’
■ ALGEMEEN‘Het helpt wanneer iemand van buitenaf meekijkt in je bedrijf ’
■ REGIONIEUWSSamen optrekken als één grote stad
OndernemendNOORDOOST FRYSLÂN
JUNI 2016 NUMMER 18
Spectaculaire handels- en promotieroute ‘Foarút oer de As mei de Handel’
is geen foto be-sch9ikbaar
W W W. A C H T K A R S P E L E N . N L W W W. D A N T U M A D I E L . E U W W W. D O N G E R A D E E L . N L
14
TYTSJERKSTERADIEL
28
ACHTKARSPELEN
34
DONGERADEEL
46
DANTUMADIEL
52
FERWERDERADIEL
40
KOLLUMERLAND c.a.
14 Rondetafelgesprek: nieuw winkelcentrum in Gytsjerk
16 Eric ter Keurs stopt op 1 juli als burgemeester van de gemeente Tytsjerksteradiel
18 Starterswoningen ‘De Krite’ in Tytsjerk allemaal bewoond
18 Vec-Trivec vestigt zich op industrieterrein Sumar
4 Rondetafelgesprek over samenwerkende Noordoost-Friese gemeenten
7 Ruim 60 jongeren bezoeken voorlichting Defensie in Buitenpost
8 Trea Tamminga, vertrekkend ANNO-programma-coördinator
10 Maatschappelijke initiatieven ontdekken crowdfunding
10 Onderzoek naar zondagsopenstelling in Achtkarspelen door studenten
11 ‘Samenwerken voor behoud landschap’
11 Duurzaam Bouwloket Fryslân het energie loket voor bewoners en ondernemers
12 Economische Vitaliteitsscan Noordoost Fryslân 2016
13 Provincie doet mee in ontwikkeling kennis en innovatie in Noordoost Fryslân
34 Manifest Friese gas- en zoutwinning aan Tweede Kamer
6 Op bezoek bij...
Ondernemers maken Admiraliteitsdagen mogelijk
Bijdrage Waddenfonds maakt ophoging bruggen Súd Ie mogelijk
Woonwijken Woudhorne en Trije Terpen verbonden met Dokkumer le
40 Margreet van der Molen (’t Skoalhûs) over economische kansen regio
42 Scholenprojecten Kollum
43 “Verbinding zoeken met elkaar en een duidelijke stem laten horen in de regio”
45 Bedrijfsbezoek college bij Inmarsat te Burum
45 Column - Hightech kan overal
46 Bedrijvencentrum Noordoost-Fryslân in De Westereen
48 3D printer als inspirator voor techniek in de klas
49 Eerste ondernemers Fairtrade gecertifi ceerd!
49 De Molkerij - Streven naar gesloten kringloop op het melkveebedrijf
51 Bedrijfsbezoek - Sport- en Loopadviesbureau Hugo Veenker
51 Column - Kiezen of delen
52 NAM al ruim vijftig jaar actief in Blije
54 Dorpscoöperatie van inwoners blijkt redding voor dorpscafé
55 Noordoost aan het Wad
57 Bedrijfsbezoek ambachtelijk katoendrukkerij Kleine Lijn Blije
58 Ondernemersfocus op NoardEast Fryslân ?
29 Harkemase Boys en de waarde voor de regio
32 Health2Work fi nalist Verkiezing Friese Onderneming van het Jaar
32 Werkgeversteam zet de bloemetjes binnen
33 Toeristische Promotietoer door de gemeente Achtkarspelen
33 Toeristische Promotietoer door de gemeente Achtkarspelen
2 | ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN2 | INHOUD ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
4
REGIONIEUWS
ColofonUitgeverijOF BV i.s.m.gemeenten in Noordoost Fryslân BladmanagementOF BVGert de LangeTel. 06-10556784 Advertentie-exploitatieOF BVTussendiepen 219206 AA DrachtenTel. 0512-366326Contactpersonen:Jos Miedema, 06-15262182 Contactpersoon: Sylvia Bosma Agenda Netwerk Noordoost (ANNO) RedactieNarvic Media & CommunicatieMenno Bakker (hoofdredactie)Ingrid van Damme (eindredactie) Fotografi eEd Klijnman Fotografie Dongeradeel: Marit AnkerFotografie Kollumerland: Sake BeerstraFotografie Achtkarspelen Binne-Louw Katsma VormgevingSprog DrukDrukkerij van der Eems
■ TYTSJERKSTERADIEL“Hjir hawwe us ynwenners gewoan rjocht op”
■ ACHTKARSPELENHarkemase Boys en de waarde voor de regio
■ DONGERADEELManifest Friese gas- en zoutwinning aan Tweede Kamer
■ DANTUMADIELBedrijvencentrum Noordoost-Fryslân in De Westereen
■ KOLLUMERLAND c.a.‘Koester wat je hebt en bouw dat uit’
■ FERWERDERADIEL‘Dagelijks zo’n 80 Friese bedrijven voor ons aan het werk’
■ ALGEMEEN‘Het helpt wanneer iemand van buitenaf meekijkt in je bedrijf ’
■ REGIONIEUWSSamen optrekken als één grote stad
OndernemendNOORDOOST FRYSLÂN
JUNI 2016 NUMMER 18
Spectaculaire handels- en promotieroute ‘Foarút oer de As mei de Handel’
© Copyright 2015. De uitgever kan op geen enkele
wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van
informatie. Uitgever aanvaardt dan ook geen enkele
aansprakelijkheid voor de schade, van welke aard
dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of be-
slissingen die gebaseerd zijn op informatie uit deze
uitgave. Uit deze uitgave mag na toestemming van
de uitgever met bronvermelding geciteerd worden.
Innovatie kent geen zomerstopZomer. De zon schijnt, de temperaturen stijgen en de dagen worden langer. Sommige bedrijven werken tijdelijk op een lager pitje omdat veel mensen vrij zijn, anderen werken juist op volle toeren om de toeristen van dienst te zijn. In Dokkum liggen de grachten vol met boten en vinden er verschillende evenementen en festiviteiten plaats die veel bezoekers trekken. Ook in de rest van Noordoost Fryslân staan er deze zomer allerlei activiteiten op de agenda.
Bij de gemeenten is er sprake van een drukke zomerperiode. De ambtelijke fusie tussen Dantumadiel, Dongeradeel, Fewerderadiel en Kollumerland c.a. is namelijk in volle gang en zal de komende tijd veel veranderingen met zich meebrengen.
Onze regio is volop in ontwikkeling, zo valt te lezen in deze editie van het ondernemersblad. Gemeenten, provincie en maatschappelijke organisaties zijn samen met het bedrijfsleven de motor achter regionale, economische ontwikkeling. Economie, kennis en innovatie zijn belangrijke speerpunten voor de Agenda Netwerk Noordoost (2016-2020). Daar wordt dan ook hard aan gewerkt. Zo is er de Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân die ondernemers, overheid, onderwijs en onderzoeksinstellingen met elkaar verbindt om gezamenlijk te werken aan een vitaal Noordoost Fryslân. In het hoofdinterview gaan vertegenwoordigers van het onderwijs, de overheid en de ondernemers in gesprek over economische structuurversterking in de regio.
Ondanks initiatieven van organisaties als de Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân, blijft het een feit dat Noordoost Fryslân op economisch gebied achterloopt bij de rest van Nederland. Hoogleraar geografi e en planologie aan de Universiteit van Amsterdam, Pieter Tordoir, deed onderzoek naar onze regio en gaf op 12 april hierover een lezing in Burgum. Ook de Fryske Akademy voerde in samenwerking met de provincie een onderzoek uit naar economische ontwikkeling binnen verschillende sectoren in Noordoost Fryslân. Op 12 mei werden de onderzoeksresultaten gepresenteerd in het gemeentehuis van Kollum. De bevindingen van beide onderzoeken leest u verderop in dit blad.
Gelukkig komen er ook steeds meer initiatieven vanuit de mienskip om Noordoost Fryslân leefbaar te houden. Door moderne middelen als crowdfunding wordt het uitvoeren van dit soort initiatieven steeds makkelijker.
Onze regio moet het nu doen zonder de inzet van programmacoördinator Trea Tamminga van Netwerk Noordoost. Ze heeft een andere baan gevonden. Trea heeft veel voor ons betekend, dat kunt u lezen in het 'afscheidsinterview' in dit blad. Vanaf deze plek hartelijk dank Trea voor alles wat je hier hebt bereikt!
Terwijl ontwikkeling en innovatie in volle gang doorgaan, is het inmiddels zomer geworden en laat de zon zich vanachter de wolken zien. We zien steeds meer mensen op straat en op de terrassen. Toeristen doen wandelend, op de fi ets of met de boot Noordoost Fryslân aan. Geniet van uw vrije tijd deze zomer en vergeet vooral niet te genieten van de schoonheid van onze regio!
Marga WaandersBurgemeester gemeente Dongeradeel
Voorwoord
W W W. K O L L U M E R L A N D . N L W W W.T- D I E L . N LW W W. F E R W E R D E R A D I E L . N L
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 3 2 | ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN2 | INHOUD ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN VOORWOORD | 3
4 | REGIONIEUWS ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
Martin van der VeenFunctie binnen ANNO
Directeur Kennis- en Innovatie-
centrum KEI.
Woonplaats
Surhuisterveen.
Geboorteplaats
Leeuwarden.
Hobby’s
Koken, reizen.
Pieter van der WerffFunctie binnen ANNO
Kenniswerkplaats
Noordoost Fryslân.
Woonplaats
Cornjum.
Geboorteplaats
Wergea.
Hobby’s
Vrijwilliger Martenastate.
Willem KooistraFunctie binnen ANNO
Dwaande ambassadeur.
Woonplaats
Kollumerzwaag.
Geboorteplaats
Zwaagwesteinde.
Hobby’s
Werk, muziek, vlooienmarkten en
kringloopwinkels.
Profiel
RONDETAFELGESPREK OVERSAMENWERKENDE NOORDOOST-FRIESE GEMEENTEN
Samen optrekken als één grote stadKrimp? Wat nou krimp. Wat nou innovatief zwakke regio met een laag opleidingsniveau. In Noordoost-Friesland mag er dan werk aan de winkel zijn op vele fronten. Maar pessimisme? Dat past hier niet. Een realistisch optimistisch rondetafelgesprek over samenwerking met vijf regionale kopstukken: Jelle Boerema, Jacco Wiffers, Martin van der Veen, Pieter van der Werff en Willem Kooistra.
De economische positie van Noordoost-Friesland
loopt achter bij de rest van Fryslân en Nederland.
De kennis van zowel de bedrijven als de beroepsbe-
volking kan ook wel beter; het opleidingsniveau in de
regio is lager dan gemiddeld in Nederland. En waar
innovatie belangrijk is om de lokale economie een
boost te geven, lijken we ook op dit vlak niet uit te
blinken. Tot zover het slechte nieuws. Want kom bij
de vijf kopmannen van de samenwerkende Noord-
oost-Friese gemeenten niet aan met al die negativi-
teit. “Er gebeurt hier veel meer dan je denkt. Maar we
wéten het niet van elkaar. Trouwens, innovatie leeft
het meest in krimpgebieden. Daar is kennelijk de
noodzaak het hoogst en dus de prikkel het grootst.”
Eerst eens over ANNO. Wat is dat nu precies?
Jelle Boerema: “ANNO staat voor de Agenda Netwerk
Noordoost 2016-2020. Het is een programma van de
zes samenwerkende Noordoost Friese gemeenten,
de Provincie Fryslân, het Weterskip, ondernemers en
maatschappelijke organisaties.” Een hele beleids-
matige mond vol, wat bij Willem Kooistra meteen
reactie oproept. “ANNO is weer zo’n afkorting. Ik
merk dat dit onder ambtenaren meer leeft dan onder
ondernemers. Elke ondernemer staat natuurlijk
achter versterking van de regio. Maar hoe gaat dat
in de praktijk? We hebben hier veel kleine bedrijven.
Eenpitters. Als ondernemer moet je gewoon aan de
bak. Centen verdienen.
V.l.n.r. Jacco Wiffers, Pieter v.d. Werff, Willem Kooistra, Martin v.d. Veen en Jelle Boerema
4 | REGIONIEUWS ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS | 5
Jelle BoeremaFunctie binnen ANNO
Voorzitter themagroep Economie.
Woonplaats
Kollumerpomp.
Geboorteplaats
Munnekezijl.
Hobby’s
Sport, wethouderschap.
Jacco WiffersFunctie binnen ANNO
Opgavetrekker thema Economie.
Woonplaats
Leeuwarden.
Geboorteplaats
Winterswijk.
Hobby’s
Sport en lezen.
Je mensen aan het werk houden. Je hebt gewoon
geen tijd om te vergaderen over samenwerking en
innovatie”. Een verschijnsel dat iedereen herkent.
Maar juíst daarom is ANNO bedoeld om de samen-
werking tussen het bedrijfsleven, onderwijs en
burgerij handen en voeten te geven. Om verbindin-
gen te leggen in de regio. Zowel qua fysieke infra-
structuur − wegen en ict − als sociale infrastructuur
zoals verbanden tussen ondernemers onderling en
met kennisinstellingen en de overheid.
Samenwerking dus. Maar hoe?
Een landelijke regio als Noordoost-Friesland mist nu
eenmaal de agglomeratievoordelen die grote steden
wel hebben. Moeten we ons daar maar bij neer-
leggen? Martin van der Veen: “Je kunt je kracht bena-
drukken door in netwerken te gaan samenwerken.
Van kleine eenheden één groter geheel maken. Dat
is nou juist de missie van ANNO. Om de netwerken
te verstevigen. Om zoveel mogelijk partijen uit de
eigen regio bij elkaar te betrekken.” Willem Kooistra:
“Precies. Trek samen op als één grote stad.” Maar wat
mankeert er dan zoal aan de kennis en innovatie in
Noordoost-Friesland? Pieter van der Werff: “Wat uit
onderzoek wel is gebleken, is dat we hier met heel
veel kleine partijen vooral heel solistisch opereren.
Dat geldt voor ondernemers. Maar ook voor andere
organisaties en instellingen.” Willem Kooistra veert
overeind. “Er mankeert eigenlijk niks aan! Maar we
weten gewoon te weinig van elkaar. Er komen hier
zoveel producten, halffabricaten en ideeën vandaan.
Maar we hangen ons naamkaartje er niet aan!”
Zijn we dan niet trots genoeg op de eigen regio?
“We hebben zulke intelligente bedrijven in Noord-
oost-Friesland. Maar we vertellen het elkaar niet”,
vindt Willem Kooistra. Maar of dat nu een kwestie is
van te weinig trots? Misschien is het meer de noor-
delijke nuchterheid. Hoe dan ook, geïsoleerd langs
elkaar heen blijven werken, is niet de oplossing. Het
delen van elkaars kennis is echt de uitdaging voor
ondernemers in Noordoost-Friesland. Martin van der
Veen: “Samenwerking in clusters. In netwerken. Dat
zullen we moeten leren. Een goed voorbeeld is het
Innovatiecluster Drachten, een groep hoogwaardige
en innovatieve bedrijven die daar samenwerkt aan
nieuwe hightech producten en dus werkgelegen-
heid.” Jacco Wiffers: “De productiviteit moet omhoog.
Maar je moet ook mensen van verder weg binden
aan de regio. Daarom is het zo mooi dat er steeds
meer studenten verbonden zijn aan bedrijven.
Hopelijk klikt dat zo goed dat ze na de studie hier ook
aan de slag willen.”
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 5
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS | 5
Hoe zit ‘t met onze kennis? Waar liggen de kansen?
Studenten. En dus kennis. Het woord is gevallen. Is het nu echt
zo slecht gesteld met de kennis in de regio? Pieter van der Werff :
“Weet je dat er hier jaarlijks meer dan 150.000 studentenuren
worden gestoken in toegepast onderzoek en opdrachten van
ondernemers? Wat heel belangrijk gaat worden, is het maken
van nieuwe combinaties. De werknemer van straks heeft andere
skills nodig. Bouwvakkers moeten verstand hebben van ICT.
Lassers moeten verstand hebben van nieuwe lasmethoden. En
trouwens, we kennen hier in de regio traditioneel veel kleine
ondernemers. Maar overal langs de weg staat ook kleine handel.
Dus gecombineerd ondernemerschap, dát zit hier wel in de ge-
nen.” En onverwachte kansen liggen er ook wel. Maar je moet ze
samen leren zien. Pieter van der Werff heeft een mooi voorbeeld.
“Binnen het project Better Wetter in ANNO doet het Nordwin
College mee aan de ontwikkeling van veenmos. Dat is de basis
van potgrond. Veenmos is prima te telen in gebieden met
een hoge waterstand. Een bedrijf als Ecostyle uit
Oosterwolde is daarin zeer geïnteresseerd.
Dat is kansrijk. Schitterend dus dat een
partij als KEI zulke partijen bij elkaar
brengt.”
KEI? Dat vraagt om een toelichting.
Martin van der Veen: “KEI is het Kennis- en Innovatiecentrum
Noordoost Fryslân, gevestigd in het vernieuwde Innovatiehuis
Lauwersdelta in Buitenpost. KEI is het ondernemerscentrum, de
vraagbaak voor bedrijven uit de zes samenwerkende Noordoost-
Friese gemeenten. Ons speerpunt is het opzetten van netwerken
voor regionale ontwikkeling. Kennis delen, is binnen KEI de rode
draad. Zo richten we ons nu bijvoorbeeld op de bouw- en metaal-
sector. Hoe kunnen we netwerken opzetten om in te spelen op
nieuwe ontwikkelingen? Bijvoorbeeld levensbestendige, energie-
neutrale of aardbevingbestendige woningen. Kleine ondernemers
hebben daar niet zomaar de tijd en middelen voor. Maar ze zijn
van harte welkom bij KEI. Ik roep ze op: ondernemers verenigt
u!” Jelle Boerema: “Dit past ook erg goed in de nieuwe ANNO 2
agenda waarin economische structuurversterking één van de
kernopgaven is.”
6 | REGIONIEUWS ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS | 7
Dinsdag 12 april was Defensie te gast in de raadzaal in Buitenpost.
In samenwerking met het werkgeversteam van Achtkarspelen
en Tytsjerksteradiel hielden zij een voorlichtingsbijeenkomst
over werken bij Defensie. De bijeenkomst richtte zich op jon-
geren tussen 16 en 28 jaar. Voor deze doelgroep zijn er ver-
schillende mogelijkheden bij Defensie. Functies variërend van
vlieger tot verpleegkundige en van techneut tot logistiek werk.
In totaal kwamen 60 jongeren uit de regio Noordoost Friesland
naar Buitenpost. “We kunnen wel spreken van een grote en
enthousiaste groep”, aldus een medewerker van Defensie. De
bezoekers werden geïnformeerd over de verschillende disciplines
bij Defensie: landmacht, luchtmacht en marine. Na het algemene
verhaal over deze onderdelen, konden jongeren er voor kiezen
om nader geïnformeerd te worden over een specifiek onder-
deel wat hen het meest aanspreekt. ‘Defensie is een veelzijdige
organisatie waar ruim 42.000 militairen en 16.000 burgers werk-
zaam zijn. Bij Defensie werk je mee aan vrede en veiligheid, overal
ter wereld.’ Ze zeggen niet voor niets: werken bij Defensie, je
moet het maar kunnen. De woordvoerder van Defensie sergeant
majoor mw. Susanne Crooijmans vond het een zeer geslaagde
voorlichting, met een groep waar veel kandidaten bij zaten die
direct solliciteerden naar de verschillende uitdagende banen bij
Defensie.
Samenwerking in de regio
Het werkgeversteam Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel is
onderdeel van het ‘Regionale werkbedrijf Fryslân Werkt!’ Dat
is een samenwerkingsverband tussen alle Friese gemeenten,
UWV, SW-bedrijven, werkgevers, vakbonden en onderwijs. De
verschillende partijen hebben afgesproken hoe mensen met
afstand tot arbeid naar werk worden geholpen.
Samen met partners van Regionaal Werkbedrijf Fryslân Werkt! kan
het werkgeversteam voorlichtingsbijeenkomsten, speeddates,
bedrijfsrondleidingen verzorgen en organiseren.
Ruim 60 jongeren bezoeken voorlichting Defensie in Buitenpost
Meer informatie? Neem contact op met ons team
Alex Andringa, accountmanager
06-5545 9563
Jenna Bottema, accountmanager
06-5132 3829
Hilda de Lang, accountmanager
06-1507 3691
Auke Piet van der Meulen, economische zaken Achtkarspelen
06-5067 0787
Ilona Boekhorst, economische zaken Achtkarspelen
06-2312 5237
Jan Sijtsma, economische zaken Tytsjerksteradiel
06-1507 3693
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS | 7
€ 22,7 miljoen
Op 12 maart 2012 begon Trea als programmamanager ANNO van-
uit het Streekhuis in Burgum. Het nieuwe samenwerkingsverband
Netwerk Noordoost was inmiddels een feit: de provincie Fryslân,
de gemeenten Achtkarspelen, Kollumerland c.a., Dongeradeel,
Dantumadiel, Tytsjerksteradiel en later Ferwerderadiel hadden
gezamenlijk afspraken gemaakt over een vierjarig samenwer-
kingsprogramma: de Agenda van Netwerk Noordoost. Een sociaal
economisch masterplan was de basis, de provincie had € 22,7 mil-
joen euro vrijgemaakt, de gemeenten € 35 miljoen en er kon een
ondersteunende organisatie worden samengesteld. Trea had haar
sporen verdiend in de wereld van de infrastructuur, het vastgoed
en grootschalige gebiedsontwikkeling. Als getogen Garypster was
ze geen onbekende in de regio.
Trea: “De opdracht die ik mee kreeg was ANNO realiseren, een
samenwerkingsverband neerzetten en zorgen dat de € 22,7 mln.
tijdig aan de benoemde doelen werd besteed.
De eerste projecten werden opgestart zoals de Watervisie voor
de regio en Watersportdorp Kollum. Vanaf het begin was duidelijk
dat we de regionale afspraken niet alleen konden realiseren en
er werd al snel samengewerkt met partijen zoals de ONOF en de
Noardlike Fryske Wâlden. Zij vervulden een belangrijke rol in veel
ANNO-projecten.”
Rode draad
Het project Ondernemersnetwerken was één van deze projecten.
“De ondernemers deden nadrukkelijk de oproep om hier geen dik
beleidsrapport van te maken, maar een actieprogramma. Een be-
langrijke basis voor de samenwerking was inmiddels geslagen door
de beleidsambtenaren EZ van de gemeenten. Zij stonden aan de
wieg van het masterplan en pakten deze oproep op door samen
met ondernemers een actieprogramma voor vier jaar te maken. De
afgelopen jaren is dit een rode draad geweest: een sterke verbin-
ding met ondernemers die via de ONOF meepraatten over ANNO-
projecten, maar ook de startersavonden Dwaande met je bedrijf
en bijeenkomsten voor ZZP-ers die werden georganiseerd. Wat ik
uniek vond was de manier waarop de overheden en ondernemers
elkaar probeerden te begrijpen. Soms waren de verschillen zo
zichtbaar, maar men vond elkaar altijd weer vanuit de drive om zich
samen in te zetten voor deze prachtige regio”, vertelt Trea.
Ze is al deels aan de slag met haar nieuwe Friese uitdaging: Sports for Europe, één van de grote projecten onder Kulturele Haadsted 2018. Op 1 juli is het echt zover, dan verruilt programmamanager ANNO, Trea Tamminga, Noordoost Fryslân voor deze andere uitdaging in Fryslân. Ze laat een goed functionerend regionaal netwerk achter, als krimpregio een gesprekspartner in Den Haag en landelijk een voorbeeld voor andere plattelandsregio’s. Hoe kijkt zij terug op vier jaar regionale samenwerking?
TREA TAMMINGA, VERTREKKEND ANNO-PROGRAMMACOÖRDINATOR
Samen werken is de sleutel tot succes
8 | GEMEENTE ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN 8 | REGIONIEUWS ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
Geen zielige krimpregio
De ondernemers hebben ook een belangrijke rol gespeeld in
de lobby richting Den Haag om de krimpstatus te krijgen. Trea
vervolgt: “Dankzij teamwerk onder leiding van Marga Waanders
hebben wij ons op de kaart gezet. We praten volop mee over
ontwikkelingen. En niet als zielige regio, maar als regio die weet
wat samenwerken is. Die weet dat we zelf aan zet zijn met een
achterban die verantwoordelijkheid neemt. En dit levert ook nog
eens € 1,5 miljoen op! Geld wat heel hard nodig is. Het heeft inzet
gevraagd, maar we hebben het op basis van een sterk inhoudelijk
verhaal gered. En dat vind ik eigenlijk nog wel het grootste succes.
Maar ook kregen we het samen voor elkaar om maar liefst 66 van
de 175 trainees (MBO-ers en HBO-ers) bij bedrijven en organisaties
in Noordoost Fryslân geplaatst te krijgen en hen hier werkervaring
op te laten doen! De creativiteit waarmee ondernemers, overhe-
den en dwaande-ambassadeurs vervolgens een gezamenlijk op-
leidingsprogramma hebben neergezet, is een schoolvoorbeeld.”
Vier dames, dat komt niet goed
“Soms was het best lastig om voortgang te boeken. Je dreigt te
verzanden in stroperige processen, twee stappen vooruit, één
achteruit. Mijn afweging is altijd geweest: past het binnen de
afspraken en is het goed voor de regio? Zo ja, gaan! Ik heb het fan-
tastisch gevonden om de afgelopen vier jaar in de regio mijn bij-
drage te kunnen leveren. Als je werk hebt wat je vanuit een inner-
lijke motivatie kunt doen, dan heb je toch eigenlijk wel fantastisch
werk. En daarbij hebben mijn ANNO-collega’s Henriette, Gerrie
en Sylvia ook een grote bijdrage geleverd. Allemaal komen we uit
deze regio. Hebben we iets met Noordoost Fryslân. We verstaan
de taal, kennen het netwerk en hebben deze extra motivatie. Dat
heeft geleid tot een hecht teamgevoel, een enorme productiviteit
en heel veel plezier! Toen ik de derde dame aannam zei één van
de directeuren tegen mij: ‘zou je dat nu wel doen. Vier dames? Dat
komt nooit goed. Nou ja, als het gedoe geeft, ik heb mediation,
dan bel je me maar.’ Nu vier jaar later nemen we met pijn in ons
hart afscheid van elkaar en ook van deze samenwerkingsperiode.”,
aldus Trea.
Lange termijn
De afgelopen vier jaar zijn alle afgesproken ANNO-projecten
uitgevoerd of in uitvoering. Trea besluit: “Ik hoop wel dat de regio
de samenwerking weet vast te houden. Partners zie ik afhaken als
blijkt dat er geen geld is. Maar het gaat niet alleen om geld. Juist
niet. Als iets zich de afgelopen jaren heeft bewezen, is wel dat
samenwerking veel meer is dan dat. Het levert op de lange termijn
rendement op: samen werken is de sleutel tot succes.
We zitten nu in een overgang van ANNO I naar ANNO II, nieuwe
bestuurlijke kaders, bezuinigingen. Juist nu is het zaak om de
lange termijn voor ogen te houden en dat kan door samen
te werken!”
Samen werken is de sleutel tot succes
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN GEMEENTE | 9 8 | GEMEENTE ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS | 9
Van 27 april tot en met 5 juni liep er een crowdfundingscampagne
voor een aantal maatschappelijke initiatieven uit Noordoost Fryslân.
It Boartersplak uit Feanwâlden, Museum Dokkum, Waddenbelevings-
centrum De Noordhoren, dorpshuis Munnekezijl, zwembad de Sawn
Stjerren en de kerk van Driezum deden mee. Ze kregen training
in het opzetten van een campagne en begeleiding tijdens de
campagne. Ze haalden niet alleen geld op, maar kregen ook nieuwe
vrijwilligers, bekendheid of spullen die ze nodig hadden.
Bedrijven en maatschappelijke crowdfunding
Wat dit met bedrijven te maken heeft? Heel veel bedrijven zijn zeer
maatschappelijk betrokken. Door het steunen van de maatschappe-
lijke initiatieven in de crowdfundingscampagne, wordt die betrok-
kenheid ook heel zichtbaar. De initiatieven verschijnen bijvoorbeeld
regelmatig in de pers en daar profiteert ook het bedrijf van. En dan
gaat het niet alleen om het doneren van geld. Zo heeft het zwem-
bad in Hallum bijvoorbeeld ook behoefte aan gereedschap voor
onderhoud. Het bedrijfsleven kan daar zijn steentje in natura aan
bijdragen. Doneren kan dus ook met kennis of goederen.
Een kick als het lukt
De initiatiefnemers Annewiep Bloem, Tim Aarts en Silvia Hania van
Crowdfunding Fryslân vertellen over de enthousiaste deelnemers.
“Het is hard werken, zo’n crowdfundingscampagne. Maar het is ook
een kick als het bedrag voor de restauratie van een schilderij of de
aanschaf van een nieuw speeltoestel voor het zwembad al binnen
drie weken gehaald is. Dat zagen we ook bij de deelnemers. En
anders is er een steuntje in de rug van ons als het even wat minder
gaat.”
Crowdfunding levert meer op
Ook de overheden zijn tevreden. “Door crowdfunding wordt heel
zichtbaar welke projecten draagvlak hebben in de mienskip”, vertelt
Gerwin van Oene van de provincie Fryslân en Netwerk Noordoost.
“En het maakt de initiatieven sterker. Ze krijgen de kennis en mo-
gelijkheden om het zelf te doen. Ze kunnen vaak veel meer dan ze
vooraf misschien dachten.” Wat voor de deelnemers ook belangrijk
is, is dat ze niet alleen geld ophalen. “Het heeft ons meer opgeleverd
dan alleen geld of de Hoppepûde”, vertelt Maaike Wagenaar van
Zwembad de Sawn Stjerren en Doarpsbelang Hallum. ”Het werkt
ook versterkend in de verbinding binnen het dorp. De coaching bij
de campagne heeft de effectiviteit verhoogd en is veel algemener
toepasbaar gebleken dan puur op crowdfunding”.
Maatschappelijke initiatieven ontdekken crowdfunding
De gemeente Achtkarspelen wil weten
of het zijn beleid op het gebied van de
winkelsluitingstijden moet herzien. In 2013 is
de Winkeltijdenwet in werking getreden die
een ruimer openingsbeleid voor winkeltij-
den mogelijk maakt. Op dit moment is er in
Achtkarspelen een sluitingstijd voor zon- en
feestdagen, maar er zijn vragen of dit verbod
nog houdbaar is nu ondernemers, bewoners
en bezoekers wellicht behoefte hebben aan
ruimere openingstijden. Er wordt nu een
beleidsnotitie voorbereid, zodat de gemeen-
teraad een (politieke) discussie kan voeren
en een besluit kan nemen over de zondags-
openstelling van winkels.
Opdracht studenten
Meer dan vijftig eerste- en tweedejaars
studenten hbo-recht aan NHL Hogeschool
geven input voor de beleidsnotitie. Ze doen
daarvoor via een enquête onderzoek naar
de meningen van alle winkeliers in Achtkar-
spelen. De centrale vraag is: "Hoe denken de
winkeliers in Achtkarspelen over openstel-
ling van winkels op de zondag en op welke
wijze kunnen deze meningen verwerkt
worden in een winkeltijdenverordening
voor deze gemeente?" Het project loopt van
april tot juli 2016. De studenten en docenten
overleggen met een klankgroep waarin
ambtenaren en ondernemers zitten.
Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân
De Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân
heeft de vraag vanuit de regio gekoppeld
aan onderwijs en onderzoek. De meerwaar-
de van het werken in kenniswerkplaatspro-
jecten is dat studenten leren in praktijksitu-
aties en tegelijk meekrijgen wat er speelt in
de regio. Ze komen in contact met experts
en leren wat werken voor opdrachtgevers
inhoudt. Daarnaast nemen onderzoekers,
lectoren, docenten en studenten kennis en
nieuwe ideeën mee en kunnen zij opdracht-
gevers binnen de regio inspireren.
Wilt u meer weten over wat de Kenniswerk-
plaats Noordoost Fryslân doet of wat we
voor u kunnen betekenen?
Check dan onze website
www.kenniswerkplaatsnoordoostfryslan.nl.
Volg ons op twitter @kwp_nof.
Onderzoek naar zondagsopenstelling in Achtkarspelen door studenten
10 | GEMEENTE ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN 10 | REGIONIEUWS ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
Boeren, burgers, banken en melkverwer-
kers moeten meer samenwerken om het
coulisselandschap in de Noardlike Fryske
Wâlden in stand te houden. Die conclu-
sie was eind april te horen tijdens een
debatavond in Burgum georganiseerd
door de vereniging Noardlike Fryske
Wâlden (NFW) en Kening fan ‘e Greide.
Boeren in Noordoost-Fryslân richten
zich naast agrarische productie ook op
natuur- en landschapsbeheer.
Zo leveren ze groenblauwe diensten en
zorgen ze voor meer biodiversiteit in het
landschap. Dit wordt natuurinclusieve
landbouw genoemd. De maatschappij
kan deze vorm van landbouw stimuleren
door onder andere landschapselemen-
ten te adopteren, zo werd duidelijk na
goed gevoerde discussies in een volle
zaal met ruim 125 boeren, betrokken
inwoners, politici en andere geïnteres-
seerden.
Mienskip
NFW-voorzitter Attje Meekma bena-
drukte dat onderhoud van het coulis-
selandschap een gezamenlijk belang is.
“Het vraagt ook om een bewuste keuze
van de mienskip.” Met de stelling dat
de boeren beter moeten produceren in
plaats van meer, was Hans van der Werf
van de Kening fan ‘e Greide het helemaal
eens. Naar zijn mening leidt een nog ho-
gere melkproductie tot verschraling van
het landschap. “Veel boeren willen die
kant niet op en zeggen ook landschaps-
beheerder te zijn. Er is een bloeiende
toekomst voor natuurinclusieve land-
bouw, daar is behoefte aan vanuit de
maatschappij”, aldus Van der Werf.
Scholen
Melkveehouders Pieter de Vries, Menno
Bloemhoff en Gerke Jilt Veenstra uit de
Noardlike Fryske Wâlden hechten aan
de omgeving waarin ze boeren en doen
deels uit idealisme aan weidevogelbe-
heer en het onderhoud van elzensingels.
“We zullen het met z’n allen moeten
doen”, riep De Vries collega-boeren op.
Maar het lukt niet iedere boer om agra-
risch natuurbeheer toe te passen binnen
de bedrijfsvoering. Er moet ook geld
verdiend worden, werd er opgemerkt.
Veenstra gaf aan dat het steeds lastiger
is burgers te vinden die willen helpen bij
het weidevogelbeheer. Aan de andere
kant probeert hij de betrokkenheid te
vergroten door scholen en studenten op
zijn bedrijf uit te nodigen.
Meer betalen
Verschillende sprekers kwamen tot de
conclusie dat het landschap met de
bijzondere biodiversiteit en weidevogels
niet in stand kan worden gehouden
door een klein clubje boeren. Consu-
menten ervan overtuigen om meer te
betalen voor ‘natuurproducten’, is een
wens die meerdere malen klonk. “We
moeten deze vraag creëren en produc-
ten ook daadwerkelijk aanbieden. Zo
kunnen we de vicieuze cirkel doorbre-
ken. Met biologische producten lukt dit
al goed, dus er liggen mogelijkheden”,
aldus Van der Werf.
‘Samenwerken voor behoud landschap’
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
Sinds januari 2016 is Duurzaam Bouwloket het gemeentelijk energieloket van de 24 gemeenten uit Fryslân. Zij informeren en adviseren particuliere woningeigenaren op het gebied van duurzaam verbouwen, energiebesparing en energie opwekken. Daarnaast wordt het digitale platform ingezet om ondernemers uit de bouwbranche zichtbaarheid te geven bij hun doelgroep.
Wat is de kracht van het Duurzaam Bouwloket?
Onze onafhankelijke adviserende rol! Wij bieden de
particuliere woningeigenaar gratis, onafhankelijk en profes-
sioneel informatie en advies. Hierdoor wordt ons energie-
advies op hoge waarde geschat en hebben we een soort van
betrouwbaarheid keurmerk aan ons verbonden.
Hoe kunnen ondernemers gebruik maken van dit
‘ Unique Selling Point’?
Bedrijven met de juiste certificeringen kunnen hun diensten
onder de aandacht brengen op onze website (www.duur-
zaambouwloket.nl). Bij de praktische informatie over maat-
regelen kan de websitebezoeker per maatregel zien welke 4
dichtstbijzijnde bedrijven de maatregel kunnen uitvoeren.
Wij verzekeren de bezoeker dat deze bedrijven betrouwbaar
zijn en vakmanschap leveren.Het komt regelmatig voor dat
bewoners een offerteaanvraag bij ons doen en vragen of wij
betrouwbare bedrijven kunnen selecteren. Hierin behouden
wij altijd een onafhankelijke rol. Wij geven aan welke bedrijven
er in de buurt zijn, en de woningbezitter kiest zelf het bedrijf
dat de opdracht gaat uitvoeren. Wij beloven samenwerkings-
partners dan ook geen leads en pakken geen financiële marge
over de opdrachten die via ons worden doorgezet.
Het doel van de samenwerking is om gecertificeerde lokale par-
tijen zichtbaarheid te geven bij de inwoners, zodat de maatrege-
len op een juiste manier worden toegepast.
Wat zijn de voorwaarden en kosten om aan te sluiten?
Bedrijven kunnen gratis aansluiten voor een basisvermelding
op de website, bij een aanvullend dienstenpakket betalen
ze een lage onkostenvergoeding. Bent u benieuwd naar de
voorwaarden en mogelijkheden om aan te sluiten? Neem
dan contact op met mij (Zep) door te bellen (06 – 19643355)
of te mailen ([email protected]).
Duurzaam Bouwloket Fryslân het energie-loket voor bewoners en ondernemers
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN GEMEENTE | 11 10 | GEMEENTE ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS | 11
De Fryske Akademy en de provincie Fryslân doen onderzoek
naar de economische ontwikkeling van onze regio. Vier jaar lang
worden talrijke gegevens verzameld en wordt er gesproken met
ondernemers. Ook zijn er interviews met politici en beleidsmakers
over hun visie op regionaal-economisch beleid.
Op 12 mei 2016 vond er een tussentijdse presentatie plaats van
de eerste ‘Economische Vitaliteitsscan’, zoals het jaarlijkse rapport
heet. In de raadszaal van Kollumerland c.a. verzamelden zich rond
de 25 mensen vanuit de overheden en het regionale bedrijfsleven.
Projectleider dr. Marijn Molema bracht de zorgelijke boodschap
van het banenverlies: sinds de economische crisis in 2008 verloor
de regio bijna 9 procent van het aantal banen. Dat is de helft
meer banenverlies dan in Friesland als geheel. Het gezelschap
discussieerde over de juiste interpretatie hiervan, en dacht mee
over het vervolg van het onderzoek.
Begin oktober 2016 wordt de definitieve versie van de vitaliteits-
scan 2016 verwacht. Hierin zal extra aandacht komen voor de
industriële ontwikkeling. De industrie is nog altijd de belangrijkste
werkgever. Grootste branches zijn de levensmiddelenindustrie
en de metaalsector. Mogelijk geeft de relatief sterke positie van
deze branches aanknopingspunten voor beleidsacties gericht op
het behoud van werkgelegenheid. De onderzoekers hopen met
kennis en analyse bij te dragen aan dergelijke beleidsacties.
Bron: Werkgelegenheidsregister Fryslân
Economische Vitaliteitsscan Noordoost Fryslân 2016
12 | GEMEENTE ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN 12 | ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
Tijdens een drukbezochte bijeenkomst voor ondernemers, bestuurders, inwoners, maatschap-pelijke partijen, raads- en Statenleden op 12 april in Burgum riep gedeputeerde Sander de Rouwe onder-nemers op om mee te denken over de thema’s kennis en innovatie. “We moeten slimmer samenwerken. Het MKB staat hierin centraal.” De Rouwe benadrukte dat de provincie hierbij de regio faciliteert. De regio is hierbij ook zelf aan zet. De Rouwe was op bedrijfs-bezoek bij Auto Schat in Burgum. Dit bedrijfsbezoek was gecombineerd met een lezing van Pieter Tordoir, hoogleraar economische geografie en planologie aan de Universiteit van Amsterdam.
Kollum en Buitenpost profiteren van centrale (OV)-ligging
Naar aanleiding van zijn onderzoek ‘De veranderende geografie
van Nederland’ trekt Tordoir de conclusie dat traditionele, bestuur-
lijke grenzen van steden steeds meer aan betekenis verliezen. Men-
sen en bedrijven bewegen zich, door verhuizing of verandering
van baan, namelijk heel anders dan enkele decennia geleden.
Tordoir deed in opdracht specifiek onderzoek naar de regio
Noordoost Fryslân en analyseerde regionale rapporten en data van
het CBS. “Nederland ontwikkelt zich in verschillende snelheden.
Noordoost Fryslân is grotendeels een echt ‘buitengebied’. De regio
ligt nauwelijks in stedelijke invloedssferen en vormt ook nauwe-
lijks een eigenstandige streek. Gevolg hiervan is dat de motoren
gemist worden die zorgen voor economische en maatschappelijke
vitaliteit. De verschuiving van het zwaartepunt naar de A7-zone
speelt de regio extra parten. De ontwikkeling van bereikbaarheid
via projecten als De Centrale As is noodzaak. Kollum en Buitenpost
profiteren van hun centrale (OV-)ligging waardoor het een betere
vestigingsplaats wordt voor hoger opgeleiden”, zo concludeerde
Tordoir.
Samen optrekken en investeren
Tordoir deed een oproep aan overheden en ondernemers om nog
meer samen op te trekken in de vorm van bovenmatige interlokale
samenwerking. Er is veerkracht en profilering nodig ‘van binnen-
uit’ door bijvoorbeeld innovatie en experimenteren. “Innovatieve
constructietechnieken zoals metaal, hout en nieuwe materialen
bieden grote kansen. Dat geldt ook voor het toerisme en de lokale
cultuur in Noordoost Fryslân”, aldus Tordoir. “Als nu niet geïnves-
teerd wordt in krimpgebieden om zich te kunnen aanpassen, dan
zijn de kosten straks vele malen hoger”.
SANDER DE ROUWE ENTHOUSIAST OVER REGIONALE ONDERNEMERSKRACHT
Provincie doet mee in ontwikkeling kennis en innovatie in Noordoost Fryslân
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN GEMEENTE | 13 12 | GEMEENTE ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS | 13
14 | TYTSJERKSTERADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
RONDETAFELGESPREK: NIEUW WINKELCENTRUM IN GYTSJERK
“Hjir hawwe us ynwenners gewoan rjocht op”Gytsjerk beschikt binnenkort over een fonkelnieuw winkelcentrum. Vier winkels en een supermarkt nemen er hun intrek. Het winkelcentrum is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen de be-trokken ondernemers, Duurzaam Wonen (Drachten) en de gemeente Tytsjerksteradiel. Ondernemend Noordoost Fryslân ging met hen om tafel.
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN TYTSJERKSTERADIEL | 15
De gesprekspartners treff en elkaar in het gemeente-
huis van Tytsjerksteradiel in Burgum. Tjeerd Castelein,
eigenaar van het Albert Heijn-fi liaal in Gytsjerk en
één van de ondernemers die zich in het winkelcen-
trum gaat vestigen, heeft de maandelijkse reclame-
krant Veelzijdig Trynwâlden meegenomen. Op de
achterkant staat een paginagrote advertentie over
het nieuwe winkelcentrum, inclusief dankwoord naar
alle betrokken partijen. Een idee van Castelein. “Ik
vind het belangrijk om onze klanten op de hoogte te
houden van de laatste ontwikkelingen. De gemeente
heeft overigens ook veel aan communicatie
gedaan. Via deze advertentie wil ik tegelijk iedereen
bedanken voor de samenwerking.”
Daadkrachtig
Castelein overhandigt een exemplaar aan wet-
houder Geerling Schippers (FNP). Ook de derde
rondetafelgast Arthur Matien van Duurzaam Wonen,
een samenwerkingsverband van regionale bouw-
bedrijven, installateurs en architecten, krijgt er één.
“Dizze advertinsje ûnderstreept de goede ferstân-
hâlding”, zegt Schippers. “It winkelsintrum is een
prestaasje mei-inoar wêr ik tige grutsk op bin.”Matien
knikt. “We hebben op een open manier samenge-
werkt. Iedereen is zoveel mogelijk bij het proces
betrokken, zo ook de inwoners van Gytsjerk. Toen
wij van Duurzaam Wonen instapten, hebben we
eerst met alle partijen om tafel gezeten en de vraag
gesteld: wie wil wat?”
Deze constructieve aanpak was hard nodig, merkt
Castelein op. "Want er werd al meer dan vijftien jaar
over een nieuw winkelcentrum gesproken." Schip-
pers: “Eardere plannen wiene troch de ynwenners ôf-
wiisd. Men foen de gebouwen te heech en te stêdlik.
Dêrnei waarden de nijbouplannen troch de ekono-
myske krisis lestiger te realisearje.” De gemeente nam
ruim twee jaar geleden de touwtjes in handen. De
grond en huidige winkels werden overgenomen van
de oude eigenaar. “Tytsjerksteradiel heeft vervolgens
daadkrachtig opgetreden", aldus Matien. "Er werd
doorgepakt en helder gecommuniceerd. Dit gebeurt
lang niet bij elke gemeente.”
Meer aanbod
Het nieuwe winkelcentrum is eind dit jaar klaar
en heeft veel te bieden. Er komt een supermarkt,
bakkerij, slijterij, kapsalon en pizzeria. “We gean
absolút net op it winkelsintrum besunigjen”,
benadrukt Schippers. “Sa sille wy bygelyks mear
ynvestearje gean yn foldwaande parkeargelegenheid.
It winkelsintrum sil aanst een 'oansûgjende wurking
hawwe, ek bûten de gemeente. De klant is de grutte
winner.” Castelein kan niet wachten tot de deuren
van zijn nieuwe AH-vestiging open gaan. "Onze
huidige ruimte is veel te klein. Wij gaan van 600 naar
1.400 vierkante meter aan winkelvloer. Voor het ma-
gazijn en ruimtes als een kantine komt er nog eens
600 vierkante meter bij. Dit stelt ons in de gelegen-
heid een uitgebreider assortiment te bieden, zodat
klanten al hun boodschappen bij ons kunnen halen."
Het ontwerp komt van Architectenbureau Adema uit
Dokkum. Duurzaam Wonen nam vorig jaar het stokje
over voor de 'fi nishing touch'. “Wij zijn gevraagd
te komen helpen omdat we veel ervaring hebben
met het ontwikkelen van supermarktformules en
winkelcentra”, zegt Matien. “We konden direct aan de
slag met aannemersbedrijf Kolthof uit Stiens en de
ondernemers; het plan van Adema was namelijk erg
goed.”
Diversiteit
Bij het winkelcentrum gaat Duurzaam Wonen enkele
woningen bouwen, gaat Matien verder. “Ze heb-
ben een landelijk karakter en zullen goed passen
bij Gytsjerk.” Schippers reageert: “It oansluten by de
rest fan it doarp is in 'stedenbouwkundige eis' fanút
de gemeente.” Martien: "Verder realiseren we boven
de winkels vier appartementen. Duurzaam Wonen
wordt uiteindelijk ook de beheerder van de winkels
en woonruimten.”
Bij fase 2, die in het eerste kwartaal van 2017 van start
gaat, komen er nog een paar appartementen bij. Ook
worden andere winkeliers en ondernemers de kans
geboden om zich in het winkelcentrum te vestigen.
“Ferskaat stiet dêrby foarop”, aldus Schippers. “It is
net logysk as der bygelyks in twadde hierknipper by
komt.” Daar gaat Duurzaam Wonen op letten, belooft
Matien. “Wij verhuren niet louter ruimtes, maar
streven naar een mooi totaalaanbod voor meerdere
jaren. Er is al belangstelling en we voeren verken-
nende gesprekken. We hebben een brede blik. Ook
semi-commerciële partijen zoals een zorgorganisatie
zouden hier kunnen passen.” Het klinkt Schippers als
muziek in de oren. “Ik bin bliid dat it omtrint sa fi er is.
Hjir hawwe us ynwenners gewoan rjocht op.”
Tjeerd CasteleinWoonplaats
Burgum.
Geboorteplaats
Metslawier.
Functie
Ondernemer AH.
Eerdere functies
Supermarktmanager AH,
Ondernemer Super de Boer.
Lijfspreuk
Wie kan delen,
kan ook vermenigvuldigen.
Profiel
Arthur MatienWoonplaats
Gorredijk.
Geboorteplaats
Assen.
Functie
Directeur.
Eerdere functies
Commercieel directeur Rotero
Groep.
Hobby's
Oude Land Rovers, golf.
Lijfspreuk
We know what we are, but not
what may be.
16 | TYTSJERKSTERADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
Hoe kijkt u terug op uw periode in
Tytsjerksteradiel als portefeuillehouder
economische zaken?
‘De samenwerking tussen gemeente en
ondernemers is goed. We weten elkaar
gemakkelijk te vinden. Voor de toekomst
zou het mooi zijn wanneer er één overkoe-
pelend orgaan van alle ondernemers uit
de gemeente zou zijn. Nu heeft ieder dorp
zijn eigen ondernemersvereniging. De
gemeente moet zich faciliterend opstel-
len. We moeten proberen de scherpe
randjes van wet- en regelgeving af te
halen zodat er zaken gerealiseerd kunnen
worden. Daar slagen we volgens mij
goed in. Samenwerking wordt niet beter
van nog meer regels en controle. Daarom
roep ik ondernemers en overheid op om
productief op te blijven trekken! Als ’t goed
gaat met de ondernemers, gaat het goed
met de gemeente.’
Wat is u vooral opgevallen in uw con-
tacten met het bedrijfsleven?
‘Dat het bedrijfsleven zich sociaal en
maatschappelijk verantwoordelijk voelt. Ze
ziet zichzelf als onderdeel van een keten.
Wat we hier hebben, hebben we van onze
voorouders en dat geven we weer door. Er
heerst een mentaliteit van: hobbels moet
je nemen en naar de toekomst moet je
toe werken. Dat zie je bijvoorbeeld in de
samenwerking met het onderwijs via de
Technetkring. Er is een roep om vaklui.
Door de jeugd in contact te brengen met
de bedrijven ziet ze dat er werk is en dat
vakwerk leuk kan zijn. In Tytsjerksteradiel
gebeurt dit o.a. door de techniekdagen die
de ondernemers en het onderwijs samen
organiseren.’
Wat zijn in uw ogen bijzondere gebeurte-
nissen geweest en waar bent u trots op?
‘Wat ik bijzonder vond is dat de onderne-
mers in het centrum van Burgum hun nek
durfden uitsteken. Dat heeft geresulteerd
in het invoeren van de reclamebelasting.
Het was de eerste keer dat ik meemaakte
dat ondernemers een overheid vragen om
een belasting in te voeren! Alle onderne-
mers, groot en klein, betalen nu mee. Uit
de pot worden activiteiten en faciliteiten
betaald, zoals de intocht van Sinterklaas,
maar ook gratis WIFI in het centrum.
Eric ter Keurs stopt op 1 juli als burgemeester van de gemeente Tytsjerksteradiel. Hij kiest voor een andere loopbaan buiten het openbaar bestuur. Alle reden om de burgemeester, die ook Economische Zaken in portefeuille heeft, een aantal vragen voor te leggen.
Burgemeester Ter Keurs neemt afscheid van Tytsjerksteradiel
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN TYTSJERKSTERADIEL | 17
We hebben in Burgum ook een levendig
winkelcentrum weten te behouden door-
dat de overheid sturend heeft opgetreden
in het geconcentreerd houden van het
winkelgebied. Dit heeft zelfs in de crisis-
jaren niet tot grote leegstand geleid. De
vernieuwing van het centrale parkeerter-
rein ‘De Markt’ is fantastisch.’
‘Ik ben ook trots op de samenwerking tus-
sen Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen. Fu-
seren kan bedrijfseconomische voordelen
hebben maar mijn motto is: Bij twijfel niet
groter maken dan nodig is. We hebben nu
de voordelen van een fusie eruit gehaald
en doorgevoerd. Daardoor is er ook een
deskundigheidsbevordering opgetreden.
Doordat we een zelfstandige gemeente
zijn gebleven is de afstand tussen burger,
ondernemer en bestuur zo klein mogelijk
gebleven. Dat vind ik belangrijk.’
‘De samenwerking met Noordoost Fryslân
heeft in meerdere opzichten tot grote
meerwaarde geleid. Bijvoorbeeld het ver-
sterken van de infrastructuur, een belang-
rijke randvoorwaarde voor economische
ontwikkeling. Denk hierbij aan de Centrale
As, de ontsluitingsweg Skûlenboarch, de
verdubbeling van het spoor en zeker niet
onbelangrijk maar nog niet gerealiseerd:
de aanleg van glasvezel. Dit laatste is
geen nutsvoorziening, daarom zou het in
principe moeten worden overgelaten aan
de markt. Maar in de buitengebieden valt
weinig geld te verdienen, daar zit dus een
vertragende factor. Glasvezel, voor snel en
goed internet, biedt kansen en is toekomst-
bestendig. Gelukkig pakt de provincie
Fryslân dit nu goed op.’
Welke ontwikkelingen ziet u nog als
wenselijk en kansrijk voor ondernemers
in Tytsjerksteradiel?
‘Kansen en uitdagingen liggen er ge-
noeg. Nu de infrastructuur in onze regio
op orde komt, gaat het erom dat we ook
gaan profiteren. Het nieuwe economische
programma dat in Noordoost Fryslân
nu door bedrijfsleven en de overheden
wordt geïnitieerd is daarom erg belangrijk.
Het gaat daarbij om meer innovatie en
kennisontwikkeling en versterken van de
export door het MKB. Dat levert een directe
bijdrage aan behoud van werk, maar zorgt
ook voor nieuwe banen en daarmee een
vitale regio. In Tytsjerksteradiel willen
we ondernemers gaan faciliteren op een
nieuw aan te leggen bedrijventerrein
Garyp-Noord, Sanjesfjild en Skûlen boarch-
Westkern.’
‘De gemeente moet naar mijn mening in
samenwerking met woningbouwcorpora-
ties en ondernemers, betaalbare huur-
woningen blijven aanbieden. We moeten
anticiperen op de veranderende samen-
stelling van de bevolking. Maar kijk ook
eens naar de toekomst van het Waterfront
Burgum. Burgum heeft het water ontdekt.
Als de Centrale As klaar is, moet daar echt
wat gaan gebeuren.‘
Wat gaat u hierna doen?
‘Na 12 jaar burgemeesterschap ga ik het bedrijfsleven in. In de consultancy. Een baan met meer balans tussen werk en privé
omdat de thuissituatie dat nu vraagt. Het liefst bij overheden en dan met name als het gaat over kwaliteitsverbetering. Dat is mijn
interessegebied. Het burgemeesterschap is mij altijd gegaan om de inhoud en niet om de status van het ambt. Een burgemeester
is een passant. De samenleving moet zelf de discussie voeren. Ik blijf bij het liberale en sociaal democratisch gedachtengoed: het
naïeve mensbeeld misschien maar dat ‘het goede’ altijd in de mensheid zit. De taak van de overheid zou dan ook moeten zijn om
zich zo min mogelijk met de mensen te bemoeien. Dit betekent dat we uitgaan van een verantwoordelijke burger. De procesin-
richting: nadenken over hoe we over een paar jaar in een veranderende samenleving kwaliteit van bestuur kunnen leveren, dat is
wat mij interesseert. Al met al kijk ik met een goed en positief gevoel terug op mijn periode in Tytsjerksteradiel.’
18 | GEMEENTE ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN 18 | TYTSJERKSTERADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
Starterswoningen ‘De Krite’ in Tytsjerk allemaal bewoond
Vec-Trivec vestigt zich op industrieterrein Sumar
Op initiatief van dorpsbelang Tytsjerk is in september 2013 een
prijsvraag uitgezet voor de ontwikkeling van 14 starterswoningen
in het dorp. Het dorp had een aantal voorwaarden, zo vertelt Henk
Feenstra van Bouwadvies Henk Feenstra uit Oentsjerk. "Het mocht
om koop en/of huurwoningen gaan, niet te duur met een goede
prijs kwaliteitverhouding, energiezuinig en duurzaam en de
partij die het project ging realiseren moest ervaring hebben met
soortgelijke projecten".
Samen met Bouwexpertise Noord heeft Henk Feenstra een plan
gemaakt waarmee de prijsvraag werd gewonnen. "Tijdens een
woonbeurs georganiseerd in dorpshuis Yn ‘e Mande hebben wij
hebben ons plan gepresenteerd aan de inwoners van Tytsjerk
en andere geïnteresseerden. De opkomst was groot en de
belangstelling voor onze starterswoningen was overweldigend.
Er werden meteen woningen in optie genomen en later verkocht.
Doordat we nog een aantal procedures moesten doorlopen
hebben we na de voortvarende start toch nog een dik jaar
moeten wachten voordat de kavels bouwrijp konden worden
gemaakt. Uiteindelijk zijn we begin 2015 gestart met de bouw
van de 14 woningen en in april van dit jaar zijn alle woningen
bewoond. Een geweldig resultaat".
Van de 14 woningen zijn er uiteindelijk 8 verkocht en 6 woningen
worden door ons verhuurd. Op 15 juni was de offi ciële opening
van dit bijzondere project van dorpsbelangen Tytsjerk. "Een mooi
moment om samen met de nieuwe bewoners even stil te staan
bij het prachtige eindresultaat en de goede samenwerking tussen
dorpsbelang, de gemeente en wij als ontwikkelaar", aldus een
trotse Henk Feenstra.
Eind vorig jaar is Vec-Trivec , verhuisd vanuit Drachten naar haar nieuwe en veel ruimere locatie
aan de Solcamastraat nummer 25 in Sumar. Samen met partnerfi rma Acowood worden machines
ontwikkeld en gebouwd voor het verduurzamen, verfraaien en/of beschermen van werkstu-
koppervlakken met o.a. verven, lakken, lijmen, kleuroliën, impregneervloeistoff en en beitsen.
‘Creating Coating Solutions, Together’, vat de fi losofi e van ons bedrijf samen aldus Branko Westra,
mede-eigenaar van Vec. “Samen met onze klant en vaak in nauwe samenwerking met lak- en
lijmleveranciers gaan we op zoek naar oplossingen voor een specifi ek vraagstuk. Dit kan zijn voor
houtoppervlakken zoals parket, lijstwerk, gevelhout en terrashout, maar ook kleine voorwerpen
van hout, werkstukken van kunststof, cement- en vezelgebonden oppervlakken zoals beton-
tegels, systeemplafondplaten. onze uitdaging is het ontwikkelen van doordachte en effi ciënte
applicatietechnieken die dit mogelijk maken” Vec-Trivec en partnerbedrijf Acowood bieden samen
ongeveer 10 arbeidsplaatsen. Om de internationale ambitie van het bedrijf verder te onderstrepen,
zal later dit jaar de bedrijfsnaam Vec veranderen in Trivec.
www.vec.eu - www.trivec.eu
ProfielYmkje de VriesFunctie
Eigenaar van Kies Koers sinds 2014
Geboren
23 augustus 1966 te Leeuwarden.
Loopbaan
Teamleider in de zorg,
scheepstimmerman, manager zorg,
NLP trainer.
Hobby’s
Zeilen, hardlopen en fi etsen.
Levensmotto:
“Je kunt niet de windrichting
veranderen, wel de stand van je
zeilen..”
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 19
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
ProfielYmkje de VriesFunctieEigenaar van Kies Koers sinds 2014.
Geboren23 augustus 1966 te Leeuwarden.
LoopbaanTeamleider in de zorg,
scheepstimmerman, manager zorg,
NLP trainer.
Hobby’sZeilen, hardlopen en fi etsen.
Levensmotto: “Je kunt niet de windrichting
veranderen, wel de stand van je
zeilen..”
Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP), we
hebben er allemaal wel eens van gehoord. Maar
wat houdt het nu eigenlijk in?
NLP is een zeer praktische en toepasbare methode
om mensen weer in contact te brengen met hun
drijfveren. Ons gedrag is aangeleerd en ingesleten
patronen kunnen belemmerend werken. Door deze
bij de wortel aan te pakken levert het snelle en blij-
vende resultaten op.
Wat kan Kies Koers voor
ondernemingen betekenen?
Neem een bedrijf waar medewerkers niet gewend
zijn om te praten en je wil veranderingen doorvoe-
ren. Hoe krijg je alle neuzen dezelfde kant op? Of er
sluimert een confl ict in het managementteam, maar
je krijgt er de vinger niet achter. Hoe pak je dat aan?
Even inhakend op dat laatste,
hoe pak je dat dan aan?
Bij confl icten is er altijd ergens onmacht ontstaan
met als gevolg een stremming in de communica-
tie. Ik praat eerst individueel met de betrokkenen,
iedereen kan aangeven wat zijn perceptie van de
situatie is.
Je helpt mensen om hun eigen waarheid onder
de loep te nemen?
Dat klopt. Ik kan mensen bijvoorbeeld helpen om uit
de slachtoff errol te komen. Zo ontstaat een andere
dynamiek. In een gezamenlijke sessie krijgt die
dynamiek de ruimte. Vaak zijn een paar gesprekken al
genoeg. Soms is een verdiepingsslag nodig.
Wat zijn de belangrijkste voordelen om een
coach in te huren?
Het is de meest toegepaste manieren om te veran-
deren. Mijn aanpak is resultaatgericht, nuchter en
met de voeten op de grond. Het helpt wanneer ie-
mand van buitenaf meekijkt in je bedrijf. Juist omdat
het niet gemakkelijk is om buiten je eigen kaders te
kijken. Steeds meer ondernemers realiseren zich dat.
Doel is om die gezamenlijke focus te ontwikkelen.
Wat heeft een onderneming hiermee te winnen?
Alles! Mensen die met plezier naar hun werk gaan,
een gezamenlijk doel hebben zijn het goud van je
bedrijf. Ze gaan beter presteren, voelen zich betrok-
ken bij het bedrijf. Dat vertaalt zich uiteindelijk ook
naar de omzet.
‘HET HELPT WANNEER IEMAND VAN BUITENAF MEEKIJKT IN JE BEDRIJF’
Kies KoersJe bedrijf zit in een groeispurt, je wilt een nieuw product introduceren, de
klantvriendelijkheid verhogen of er is een confl ict op de werkvloer. Laten sudderen is meestal geen goed idee, zegt Ymkje de Vries, eigenaar van Opleidingscentrum
en Coachingspraktijk Kies Koers. Ze helpt ondernemers snel grip te krijgen op een voorliggend vraagstuk en opnieuw koers uit te zetten.
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 19
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
'ALLES WAAR HANDELSGEEST IN ZIT, IS WELKOM'
Spectaculaire handels- en promotieroute ‘Foarút oer
de As mei de Handel’Als in oktober de Centrale As wordt geopend, mag dit natuurlijk niet ongemerkt voorbijgaan.
Zeker, op de agenda staan al tal van festiviteiten. Maar de ondernemers langs de route, die willen zich graag op eigen wijze van hun beste kant laten zien. Dus organiseren zij op zaterdag 1 oktober a.s. het evenement Foarút oer de As mei de Handel. Een negen kilometer lange handelsroute die en passant een gooi doet naar
het Guinness Book of Records.
Foto's credits: DCA/Aerovisio Luchtfotografie
20 | ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
De Centrale As wordt voor ondernemers
een zegen qua bereikbaarheid. De ont-
sluiting vanaf Dokkum naar De Wâldwei
wordt straks vele malen beter, wat voor de
economische bedrijvigheid in de regio een
flinke stap vooruit betekent. Alle reden voor
een feestje. “De weg is speciaal voor ons
gemaakt”, realiseren ondernemers Bauke
Schaafsma en Willem Kooistra zich. “Dus is
de opening een prachtige gelegenheid om
als ondernemers gezamenlijk Noordoost-
Fryslân op de kaart te zetten.” Bauke en
Willem zijn duovoorzitter van Foarút oer de
As mei de Handel. Een tijdrovende neven-
functie. Dus is delegeren het devies voor
beide mannen.
Gezinsgebeuren
Foarút oer de As mei de Handel wordt
een negen kilometer lang lint van bedrij-
venpromoties, demonstraties, alternatieve
voertuigen, rommelmarkt, braderie, muziek,
theater en kindervermaak. Dit alles op de
dan nog te openen rijbaan van de Centrale
As. Iedereen uit de regio mag zich op die
dag presenteren. Ondernemers en particu-
lieren. Bauke: “Alles waar handelsgeest in zit
is welkom.” Kortom, het wordt een bruisend
uitje voor het hele gezin.
Selfsupporting
Zoiets vergt natuurlijk de nodige organisa-
tie. Daarom is het hele tracé opgeknipt in
negen segmenten. “Elke kilometer heeft
bijvoorbeeld z’n eigen podium. Voor elke ki-
lometer zoeken we een ‘captain’ die samen
met een leger van vrijwilligers de organisatie
regelt.” Wie zich aangesproken voelt, kan
zich melden bij de heren. Willem: “Het hele
evenement wordt selfsupporting. Deelname
is kosteloos en iedereen regelt z’n eigen
stand en benodigdheden.”
Dat geldt trouwens ook voor zaken als
logistiek, promotie en wat al meer. “Op die
manier laten we met z’n allen zien waartoe
ondernemend Noordoost-Fryslân in staat is.
Samenwerken. Dát is nodig om er als regio
bovenuit te stijgen. De Centrale As brengt
de rest van Nederland een stuk dichterbij.
Maar dan moeten we wel laten zien wat we
zoal kunnen.”
Karavaan
Laten zien en horen, daaraan wordt hard
gewerkt. Zo zendt RTV NOF op 1 oktober
het hele evenement integraal uit op radio
en tv. “Op die manier kunnen ook mensen
die aan huis gebonden zijn, genieten van de
sfeer en activiteiten.” Voor nog meer reuring
zorgt een promotiekaravaan die op woens-
dag 28 september door de regio trekt. “Van
rijschoolhouder tot transportondernemer,
iedereen mag meerijden.” Maar wel op één
voorwaarde: ze moeten zelf een passagier
regelen die het sociaal niet makkelijk heeft.
Bijvoorbeeld een oudere of gehandicapte;
iedereen die wel een uitje verdient. Ook aan
het sociale aspect wordt dus gedacht. Op-
nieuw geldt: wie zich aangesproken voelt,
meldt zich bij Bauke Schaafsma of Willem
Kooistra.
YouTube
Beide mannen zijn via YouTube inmiddels
uitgegroeid tot dé gezichten van Foarút oer
de As mei de Handel. Wekelijks promoten ze
via videojournaals nieuws en wetenswaar-
digheden over de Centrale As en het eve-
nement. Rijdend in hun tot promotievoer-
tuig omgebouwde golfkar trekken ze op
ludieke wijze kijkers vanuit de hele wereld.
Een aanrader voor iedereen die hart heeft
voor Noordoost-Fryslân. En over promotie
gesproken: Foarút oer de As mei de Handel
doet een serieuze gooi naar ’s werelds
langste promotiemarkt. “Dat record schijnt
nu op zes kilometer te staan.” Weten of deze
recordpoging slaagt? Kom dan op zaterdag
1 oktober naar dit bij voorbaat gezellige
evenement op de rijbaan van de Centrale As
tussen Feanwâlden en Sumar.
www.foarutmeidehandel.frl
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 21
“Je kunt niet de windrichting veranderen, wel de stand van je zeilen”
Hét Neuro Linguïstisch Programmereninstituut van Fryslân
Pr.Bernhardstraat 1a/2039251 GJ Burgum0511-82021106-44832771www.kieskoers.nl
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
ERWIN MIDDELBOS, ABD RENAULT DOKKUM
'Dorpsgarage onder een grote vlag'
“ABD Renault Dokkum is een dorpsgarage én Renault Erkend Reparatiebedrijf ineen. Onze servicewerkplaats doet niet onder voor die in Leeuwarden. Maar belangrijker: we kennen elke klant. We zijn dorpsgenoten, we
kennen elkaar. Persoonlijk contact, dat is voor onze garage gigantisch belangrijk.”
Erwin Middelbos is sinds drie jaar bedrijfsleider bij ABD Renault
Dokkum. “ABD heeft mij in huis gehaald om de vestiging Dokkum
op poten te zetten. We zijn nu drie jaar verder. Begonnen met drie
medewerkers en inmiddels met een team van zeven man.”
De zakelijke rijder is een belangrijke voor ABD Renault Dokkum.
“We hebben in de regio veel zzp’ers. En dus veel bedrijfswagens op
de weg. Kleine ondernemers hebben zeven jaar niet geïnvesteerd,
nu trekt de verkoop van bedrijfsbussen weer fl ink aan. Voor die
zakelijke rijder doen we alles.”
Eerlijk advies
Iemand die van z’n passie z’n werk heeft gemaakt. Na een start in
de groothandel werkt Erwin Middelbos alweer jaren in de auto-
branche. Vraag hem naar de sterke en zwakke punten van een
bepaalde personenauto of bedrijfswagen en hij weet het. “Ik ben
niet zozeer een techneut, daar zijn onze monteurs veel beter in.
Maar autotechnische kennis vind ik wel essentieel als verkoper. Je
wilt je klanten een eerlijk advies geven zodat ze ook weer terug-
komen. Met de klant meedenken, bijvoorbeeld door de auto bij
onderhoud even gatis op te halen en na afl oop weer af te leveren.
Dat o plossingsgerichte, daar gaan we hier voor.”
Relaties bouwen
Autobezitters van ‘vreemde’ merken? Ze zijn welkom bij ABD
Renault Dokkum. “Wat dat betreft zijn we echt de dorpsgarage.
Wij werken niet aan verkoop maar aan relaties.”Oók voor de onder-
nemers in de regio, laat dat gezegd zijn. “Met onze Kangoo, Trafi c en
Master bedrijfswagens kun je het zo gek niet wensen of we kunnen
het leveren. Betimmering, bestickering, een speciale opbouw of een
pickup-uitvoering? We leveren de wagen turnkey af, bij de onderne-
mer natuurlijk − ook om tien uur ’s avonds. Totaal ontzorgen. Dat is
vooral voor onze zakelijke klanten enorm belangrijk.”
www.abdrenault.nl
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 23
Tel. 0511 431 291 • www.hoekstra-suwald.nl
bouwen en
verbouwen
energiebesparend!
• Onderhoud
• Monitoring
Conradi Veenlandstrjitte 100a • 9104 BN Damwâld Tel: 0511 – 42 41 35 • www.birwa.nl [email protected]
Hét adres voor al uw groepsvervoer: bedrijfsuitje, schoolreizen, vervoer
naar uitwedstrijden, dagtochten en meerdaagse reizen.
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
Dijk Optiek blijft zich vernieuwen met nieuwste apparatuurMet uw ogen bent u extra voorzichtig. Des te meer reden om bij
klachten snel naar Dijk Optiek in de Westereen te gaan. U kunt uw
netvlies nu laten controleren met nieuwe oogscan-apparatuur.
Ook op het gebied van oogmode blijft Dijk Optiek zich vernieuwen.
Sinds kort heeft optometrist Theo Dijk de nieuwste apparatuur om
sneller oogafwijkingen te kunnen ontdekken. Met de zogenoemde
OCT-scan kan hij in vijf minuten al in detail zien of uw netvlies in
goede conditie is. Het apparaat brengt meteen meerdere lagen van
de achterkant van uw oog in beeld. Zo kunt u profiteren van
preventieve oogzorg.
Energieneutraal ‘buorkje’. Voor de boer
interessant vanwege het verlagen van
de kosten. Niet meer afhankelijk zijn van
energiebedrijven en energieprijzen op
de wereldmarkt geeft een goed gevoel.
Productie en verbruik van stroom ‘op
eigen hiem’! Hanje uit Joure heeft al
jaren goede resultaten geboekt door
het onderhoud van zijn windturbine
uit te besteden aan Hoekstra Suwald
en sinds kort zijn er 500 zonnepanelen
op zijn stal gelegd. Hanje: ‘Hoekstra
Suwald is een betrouwbare partner,
die er voor zorgt dat mijn windturbine
en mijn zonnepanelen leveren wat
van tevoren is beloofd’. De wind-
turbine, de zonnepanelen en het
eigen verbruik lopen via één meter
waardoor bespaard is op de vaste
kosten. Met een v ermogensregeling
wordt de veiligheid gegarandeerd
bij de hoge energieproductie. Of het
nu gaat om een melkveehouderij,
een melkveehouderij met ijsmakerij
aan huis, een aardappelteler met
sorteerinrichtingen, een groenteteler
die de groente zelf op het bedrijf
verwerkt of een groothandel/trans-
porteur in aardappelen en groente, de
energiebehoefte en het energieverbruik
is steeds verschillend en daarmee de
vraag ook. Dirk Johan Annema van
Hoekstra Suwald: ‘Het is steeds een
geweldige uitdaging om een oplossing
te bedenken, die een goed rendement
geeft, bedrijfszeker is en ook veilig is’.
Energieneutraal, lagere kostprijs en
een goed gevoel
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 25
Promotiedagen voor het bedrijfsleven Noord Nederland, 8 en 9 november, Martiniplaza Groningen
Jubilerende ondernemersbeurs met Fries tintje
26 | ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
De ‘Promotiedagen’ is een begrip in het Noorden. Wie er niet staat,
komt er wel als bezoeker. De tweedaagse ondernemersbeurs is
uniek met meer dan 600 standhouders. De vele tientallen congres-
sen, workshops, sessies en borrels, maken het evenement tot een
‘feest voor ondernemers’. Organisator Michel Elzinga ziet jaarlijks
meer dan 25.000 ondernemers naar Martiniplaza komen. De jubileu-
meditie in november, de 30e, benadrukt met het beursplein ‘Fryslân
Meets’ dat zakendoen niet ophoudt bij de provinciegrens.
Nieuwe thema’s“Door blijvend te investeren in nieuwe thema’s en goede sprekers blijft
het evenement vernieuwen”, zegt Michel Elzinga. Deze aanpak zorgt
steeds voor nieuwe standhouders én bezoekers. Daardoor blijven de
Promotie dagen ook voor de grote vaste kern aantrekkelijk”. Elzinga
belooft een specta culaire aftrap met de opening in het prachtige
Martiniplaza-theater dat plaats biedt aan 1600 personen.
Nieuwe beursthema’s zijn er ook. Elzinga: “We hebben dit jaar met
Health & Work een gezondheidsplein op de beurs. ‘Healthy Ageing’
ofwel ‘gezond ouder worden’ is een thema dat kansen biedt voor
het bedrijfsleven. Een aantal voorlopers op dit gebied heeft een plek
op het plein gevonden. Een ander thema is ‘aardbevingsbestendig
en duurzaam bouwen’. Het is een presentatie- en ontmoetings-
plek voor de bouw en toelevering met als rode draad innovatie en
duurzaamheid.
Fryslân MeetsMet de realisatie van het beursplein Fryslân Meets wordt voor de
eerste keer een regio-plein vanuit Friesland neergezet. Elzinga: “De
Promotie dagen heeft door de jaren heen zeer veel Friese bedrijven
en overheden als standhouder mogen begroeten. Logisch, want
zakendoen houdt niet op bij de provinciegrens”. Op de Promotie-
dagen wordt een sfeer gecreëerd die de Friese – en Noordelijke
ondernemer goed ligt. De beurs staat bekend als informeel, sfeervol
en laag drempelig. “Een contact is zo gelegd”, besluit Elzinga.
Fryslân Meets‘Fryslân Meets’ is een verzameling van ambitieuze Friese bedrijven en overheden die hun contacten in het Noorden willen uitbreiden. Met een toplocatie in de Expo 1 hal van Martiniplaza, een eigen terras en bar en aansprekende netwerkactiviteiten laat Friesland zich zien op de Promotiedagen.
Deelname met een netwerktafel en eigen wand op het terras kost € 1495,-. Eigen stands zijn mogelijk vanaf 9 m2 voor € 1750,-. Dit is inclu-sief een bijdrage voor realisatie van het opvallende plein en gebruik van alle voorzieningen.
Kijk voor de mogelijkheden op www.promotiedagen.nl/fryslanmeetsAanmelden via de site of bel met Menno Pool van de organisatie: 050-525 89 99.
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 27
28 | ACHTKARSPELEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
ProfielHarm van der BijFunctie
Eigenaar van SHB Vastgoed en
SHB Bouwprojecten (ontwikkeling,
bouw, verhuur en verkoop
bedrijfsunits en bedrijfsgebouwen).
Geboren
07 september 1958 te Harkema.
Burgerlijke staat
Samenwonend, drie dochters.
Hobby’s
Vissen.
www.shb-bouwprojecten.nl
Wouter SlotegraafFunctie
Samen met Jan Kooistra mede-
eigenaar van Freed Interactive
(specialist in mobiele en
interactieve oplossingen).
Geboren
10 februari 1976 te Harkema.
Burgerlijke staat
Gehuwd, één zoon en twee
dochters.
Hobby’s
Voetbal.
www.freed.nl
“We zijn onbewust misschien wel een soort van cult
club en daar zijn we ook trots op”, zegt Slotegraaf,
die voor de gelegenheid het clubshirt heeft aange-
trokken. “Ik wil niet generaliseren, maar hier in de
wouden wonen nuchtere mensen. Van oorsprong
was hier armoede. Mensen woonden in plaggenhut-
ten. Er werd hard gewerkt voor een beetje inkomen
en dat is nog steeds zo. Opsmuk en poeha, daar is
men hier wars van. Dat zie je bij ons binnen de spon-
sorgroep allemaal terug.”
“Iedereen is welkom”, stelt Van der Bij. “En word je
hier sponsor dan kun je het hier hartstikke leuk heb-
ben. Het is zeer gemoedelijk en je kunt je stropdas
wel thuis laten. Ook voor je bedrijf kan het aantrek-
kelijk zijn. We bieden allerlei manieren om jezelf te
promoten en we spelen elkaar als sponsors de bal
toe. Maar wie lid wordt en hoopt dat de opdrachten
vanzelf komen heeft het mis; je moet er zelf iets van
maken, gewoon door het leuk te vinden.”
‘Gewoon doen’
Daarmee raakt de voorzitter de kern, want vrijwel alle
160 leden van de Sponsorgroep begrijpen het club-
gevoel, zo legt Slotegraaf uit. Er is veel saamhorig-
heid en er is dat gedeelde gevoel bij iets bijzonders
te horen. Een gedeelde cultuur waar hard werken en
‘ gewoon doen’ belangrijk is. “Heb je dat niet, dan zit
je in Harkema niet goed. Er zijn in het verleden wel
sponsors, maar ook wel spelers geweest die minder
bij die mentaliteit pasten. Die houden het hier niet
lang vol. Die spelers gaan ook vanzelf merken dat
het publiek niet enthousiast over ze is. Maar wie hier
zonder kapsones keihard wil werken wordt ook al
snel op handen gedragen.”
Het runnen van een club op het niveau van Harke-
mase Boys is geen sinecure. En omdat spelers op dat
niveau tegenwoordig ook aan de hand van contrac-
ten betaald worden heeft de Stichting Sponsorgroep
HARKEMASE BOYS EN DE WAARDE VOOR DE REGIO
Cult club als visitekaartje
Sportpark De Bosk ligt er op een vrijdagmiddag in mei vredig bij, wanneer Ondernemend Noordoost Friesland zich in de business room meldt voor een gesprek met Harm van der Bij (voorzitter) en Wouter Slotegraaf (bestuurslid,
portefeuille PR) van de Stichting Sponsorgroep Harkemase Boys. Een gesprek op een bijzonder moment, want de club is net kampioen geworden van de hoofdklasse
en maakt zich op voor een spannend jaar in de nieuwe derde divisie. Die vredige voorjaarsrust op het sportpark contrasteert nogal met het vuur en
elan waarmee de supporters van Harkema hun club beleven, iedere thuiswedstrijd weer. Vuur, elan; dat zeker. Maar toch ook Friese nuchterheid, want praatjesmakers zullen zich in Harkema nooit echt thuis voelen. Een kort portret van een club die als
metafoor kan dienen voor de Friese wouden zélf.
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ACHTKARSPELEN | 29
Als het startschot klinkt, duiken we in het diepe. We bijten ons vast in het doel. Water kan ons vuur niet blussen, want
wij lopen letterlijk het vuur uit de sloffen om aan uw wensen te voldoen, omdat we vakidioten zijn. We houden van
ons werk en laten het vuur in ons branden om van het vonkje een vlam te maken: van idee tot tastbaar product.
Welkom bij Van der Eems.
VuurVANDEREEMS.NL EASTEREIN / HEERENVEEN / BOLSWARD
www.janhooghiemster.nl
NieuwbouwVerbouw/aanbouwRestauratie
OnderhoudBouwbegeleidingRenovatie
Boerfinne 129064 DG Aldtsjerk
nn
T 058 - 256 10 71 E [email protected]
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
Harkemase Boys ook nog eens een soort werkgevers-
rol te vervullen. Als het gaat om salarissen – altijd een
interessant onderwerp – waagt Van der Bij zich niet
aan het noemen van concrete bedragen, maar hij wil
voor de lezers wel de algemene situatie schetsen. “Je
mag wel weten dat we in totaal ongeveer een ton
hebben voor spelers. Daar gaat ook nog eens alle
loonbelasting van af en dan verdelen we wat er over
blijft met een bepaalde verdeelsleutel over twintig
spelers. Dan snap je het al: het is een goede onkos-
tenvergoeding. Zodra Cambuur of Heerenveen langs
komt kunnen wij onze spelers kwijt raken. Voordeel
is wel dat iedere speler die bij ons in de selectie zit
absoluut alleen uit passie voor de voetbalsport op
het veld staat. “
Passie
En die passie zal ook komend seizoen nodig zijn,
want de Harrekieten komen door hun recente
kampioenschap in de nieuw gevormde derde divisie
en mogen dan op reis naar plaatsen als Heemskerk,
Katwijk, Rijnsburg, Scheveningen en Capelle aan den
IJssel. “Meer wedstrijden, meer reiskosten en een
grote investering in tijd voor spelers en alle andere
betrokkenen”, stelt Van der Bij. “En daar staan niet di-
rect meer inkomsten tegenover. Maar we zeuren niet,
want als sportclub heb je natuurlijk altijd ambities en
dan is het leuk te kijken of we dit niveau aan kunnen.”
Dat Harkemase Boys een aparte club is, met ook pro-
motiewaarde voor de regio wordt duidelijk wanneer
je naar de cijfers kijkt. Slotegraaf: “Harkema heeft
4.500 inwoners. En deze club is met 543 leden, waar-
van er circa 250 zelf voetballen, klein. Dat je dan in
de derde divisie mee mag doen is geweldig. Je gaat
het land in en bent daarmee ook het visitekaartje van
Achtkarspelen.” Van der Bij: “Dat is absoluut waar. Ik
herinner me dat een wethouder van Achtkarspelen
me dat ook wel eens heeft verklapt. Die was op een
nationaal congres en vertelde dat hij uit Buitenpost
kwam. Toen viel met alle respect het kwartje nog
niet. Maar toen hij de naam Harkema noemde werd
er direct gezegd ‘oh, Harkemase Boys, Achtkarspelen’.
Kijk, dat zijn mooie dingen.”
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ACHTKARSPELEN | 31
Werkgeversteam zet de bloemetjes binnen‘Ik ben een gemotiveerde werkzoekende en wil u graag een bloemetje aanbie-
den.’ Dat was de boodschap van werkzoekenden uit Achtkarspelen en Tytsjerk-
steradiel eind maart. Met een ludieke actie hebben zij de ‘bloemetjes binnen
gezet’ en zonder aankondiging een bezoek gebracht aan een aantal bedrijven
om ze te verrassen met bloemen. Dat deden ze samen met het werkgevers-
team en twee wethouders. ‘Een erg leuk en goed initiatief. De bedrijven waren
zichtbaar verrast door het bezoek’, aldus wethouder Houkje Rijpstra van Tyt-
sjerksteradiel. Volgens wethouder Gerda Postma van Achtkarspelen brachten
werkzoekenden zichzelf onder de aandacht met de actie. ‘Bovendien kan het
werkgeversteam van beide gemeenten hun dienstverlening onder de aandacht
brengen.’ Ondanks de gezonde spanning van de deelnemende werkzoeken-
den bleek het een geslaagde actie. Ook de bedrijven waren erg positief over de
actie, een van de deelnemers mag zelfs werkervaring op komen doen.
Health2Work finalist Verkiezing Friese Onderneming van het JaarHealth2Work uit Surhuisterveen was één van de drie
finalisten van de Verkiezing Friese Onderneming van het
Jaar (VFO). De ondernemer van het jaar van Achtkarspelen
hoorde volgens de jury bij de genomineerde bedrijven die
zich onderscheiden op de drie P’s van People, Planet en
Profit. Uiteindelijk heeft Anker Stuy Verven uit Gorredijk de
prijs gewonnen. Voor Health2Work was deelname aan de
finale een bevestiging dat het succes van het bedrijf ook
door de buitenwereld wordt gezien. Dat het bedrijf groeit
werd zaterdag 28 mei onderstreept, toen is de verbouw van
het pand in Surhuisterveen op feestelijke wijze geopend
door burgemeester Gerbrandy en de jongste dochter van
eigenaar Douwe Jan Broersma.
Herinrichting omgeving
stationsgebied Buitenpost gestart
De herinrichting van de omgeving van het stationsgebied in
Buitenpost is gestart. De parkeerplaats aan de noordkant van het
station wordt uitgebreid en er komt een voetgangersbrug over het
spoor. De gemeente legt een wandelroute aan naar De Kruidhof en
het centrum. Verder worden de Julianalaan, Edisonstraat en School-
straat opgeknapt. De voorbereidende werkzaamheden zijn gestart,
de herinrichting is eind 2017 klaar. De omgeving rond het station
in Buitenpost en De Kruidhof ondergaat de komende jaren een
metamorfose. Tussen Groningen en Leeuwarden gaat een extra snel-
trein rijden. Daardoor neemt het verkeer rond het stationsgebied toe.
32 | ACHTKARSPELEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
LasmotecFinalist van de ondernemersprijs Achtkarspelen, Lasmotec uit
Surhuisterveen, bestaat 25 jaar. Dit voorjaar heeft het bedrijf het
jubileum gevierd met relaties en personeel. Eigenaren Oebele Alma en
Gerrit van der Leeuw zijn 25 jaar geleden gestart vanuit een garage en
doorgegroeid naar een bedrijf met vijftig medewerkers. Lasmotec is
specialist op het gebied van industriële leidingen waar hoge eisen aan
gesteld worden. Naast chemische bedrijven maken ook veel zuivelbedrij-
ven gebruik van de expertise van Lasmotec.
Toeristische Promotietoer door de gemeente AchtkarspelenEind april vond de Promotietoer van Toeristisch Achtkarspelen plaats. Deelne-
mers namen een kijkje bij vijf collega-ondernemers. De middag werd afgesloten
bij Minicamping Blauforlaet in Augustinusga. Daar gaf Elizabeth Pilat van Stich-
ting Regio Marketing Toerisme Noordoost Friesland een presentatie. Toeristisch
Achtkarspelen is een samenwerking van ondernemers in de gemeente Achtkar-
spelen. Deze betrokken bedrijven uit de toeristische sector proberen de bekend-
heid van Achtkarspelen als toeristisch gebied uit te breiden.
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ACHTKARSPELEN | 33
Het plan van ontwikkelaar Solarfi elds, voor de realisatie en exploitatie van een
Sinnegreide (zonneweide) bij Buitenpost, is als beste beoordeeld. Met de partij
uit Groningen gaat Achtkarspelen verder in gesprek over het aangaan van een
overeenkomst, de nadere uitwerking en communicatie.
Geïnteresseerde marktpartijen konden zich inschrijven voor het project. In
totaal deden dertien partijen mee. De plannen zijn beoordeeld door een
commissie van zes deskundigen, volgens een vooraf vastgestelde puntentel-
ling. De commissie vindt het een doelmatig en rustig plan dat op een goede
manier landschappelijk wordt ingepast en een aantrekkelijke plek realiseert. Er
wordt een vrij toegankelijke fruitboomgaard gerealiseerd met picknickplaats,
bloemenweide en bijenkasten.
Solarfi elds heeft beste plan voor Sinnegreide Achtkarspelen
Het bedrijf Essentra Extrusion gaat enkele miljoenen euro’s
investeren in vervangende nieuwbouw in Buitenpost.
Het (verouderde) kantoorgedeelte aan de Beatrixstraat
gaat plaatsmaken voor nieuwbouw. Essentra Extrusion
(voorheen Enitor) produceert kunststof profi elen. In het
bedrijf werken circa 200 medewerkers. De komst van Ikea
als nieuwe klant heeft impact op het bedrijf en is reden tot
uitbreiding. Ikea laat in Buitenpost plinten voor keukens
maken waarmee het de Russische, Amerikaanse en de
Japanse markt bedient. Essentra Extrusion is onderdeel
van de Britse Essentra Group.
Nieuwbouw Essentra in Buitenpost
34 | DONGERADEEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
NEDERLANDSE STAAT, NEEM UW VERANTWOORDELIJKHEID
Manifest Friese gas- en zoutwinning aan
Tweede KamerNoordoost Fryslân telt de nodige gaswinninglocaties. Friese gemeenten zien de bui al hangen wat
betreft bevingen, bodemdaling en hierdoor ontstane schade. In april jl. boden de gezamenlijke Friese gemeenten daarom samen met de Provinsje Fryslân een manifest aan in Den Haag. De boodschap:
neem uw politieke verantwoordelijkheid en ga correct om met de consequenties van de gaswinning. Een gesprek met wethouders Albert van der Ploeg (Dongeradeel) en Jan Benedictus (Kollumerland).
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DONGERADEEL | 35
Kollumerland c.a., Dongeradeel en Ferwerderadiel hebben gaswin-
ninglocaties in Munnekezijl, Warfstermolen, Engwierum, Anjum,
De Tibben, Paesens-Moddergat en Blija. Naar verwachting wordt
Ternaard in de nabije toekomst toegevoegd aan dit rijtje. Vanuit de
locaties wordt gas gewonnen in meerdere ondergrondse gasvel-
den. Met de Groninger situatie in het achterhoofd is de bevolking
van Noordoost Fryslân bepaald niet gerust over de gaswinning
in hun regio. Zo bleek onlangs ook weer tijdens een bewoners-
avond in Ternaard. Albert van der Ploeg: “Het vertrouwen is weg.
In Groningen is keer op keer gebleken dat de Nederlandse staat en
de NAM gewoon niet thuis geven bij schade. Vergeet niet: voor de
meeste mensen is hun huis de oudedagsvoorziening.”
Delfstofwinning als geheel
Gaswinning is één ding, maar ook zout wordt in Friesland op
grote schaal gewonnen. En ook daaraan kleven reële risico’s zoals
aardbevingen en bodemdaling. Zowel door gas- als zoutwinning
kunnen de ondergrondse zoutlagen zich gaan verplaatsen. Met
alle gevolgen van dien voor de bovengrondse en ondergrondse
bebouwing en infrastructuur. Jan Benedictus: “In het manifest
hebben we het daarom over de delfstofwinning als geheel. De
Nederlandse staat is verantwoordelijk voor het afgeven van de
winningvergunningen. Als gemeente hebben we daar geen en-
kele macht over. Vanuit economisch belang worden we simpelweg
‘overruled’. Maar we kunnen wel een signaal afgeven. We zijn de
stem van de burger. En die stem luidt in het manifest: ‘Kijk, dit zijn
concreet de risico’s in Friesland. Als staat bent u verantwoordelijk
voor álle burgers; ook in dunbevolkte gebieden. Neem dan ook die
verantwoordelijkheid.”
Dunbevolkt
In de huidige situatie worden de risico’s van delfstofwinning bere-
kend naar rato van de bevolkingsdichtheid. In Noordoost Fryslân
betekent dit concreet dat het Ministerie een maximaal toelaatbare
norm voor aardbevingen hanteert van 3,9 op de schaal van Richter.
Ter illustratie: de zwaarste beving gemeten in Groningen had
een kracht van 3,1. Is die aparte risicoklassering voor dunbevolkte
gebieden eerlijk? Friesland vindt van niet. “Laten we wel wezen,
bijna iedereen maakt gebruik van gas. In die zin is bijna niemand
tegen op gaswinning. Maar dan wel op een nette manier, rekening
houdend met de provinciale situatie. Een voorbeeld: koop je als
agrariër een perceel waarvan de leidingen beschadigd blijken als
gevolg van bodemdaling? Dan heb je als koper een probleem.
Want je had het moeten uitzoeken en verrekenen in de grondprijs.”
Drie speerpunten
Op hoofdlijnen bevat het manifest drie speerpunten om de
bestaande delfstofwinning beter te regelen. Eén: zorg voor een
nulmeting. Breng in kaart wat de staat is van de huidige bodem-
hoogte en bebouwing zodat eventuele schades objectiever zijn
vast te stellen. Twee: Omkering van de bewijslast. Niet de gedu-
peerde moet aantonen of hij schade ondervindt, zoals nu het
geval is, maar de veroorzakende partij. Drie: een betere verdeling
van lusten en lasten. Van alle Noord-Nederlandse gasopbrengsten
gaat 70% naar de staat en 30% naar de NAM. Tegenover de lasten
in de vorm van schade moet een omvangrijker en transparanter
stelsel van vergoedingen staan, vinden de Friese overheden. Tot
het zover is, zijn zowel Dongeradeel als Kollumerland c.a. pertinent
tegen nieuwe gaswinninglocaties binnen hun gemeentegrenzen.
36 | ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN 36 | DONGERADEEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
Op bezoek bij...De gemeente Dongeradeel gaat regelmatig op bezoek bij bedrijven in de gemeente. Tijdens deze bezoeken wordt er
gesproken over de ontwikkelingen van het bedrijf, samenwerking met het onderwijs en de gemeente. Soms worden er ook
afspraken gemaakt over mogelijke uitbreidingen, netwerkcontacten of mogelijke samenwerkingen met NEF. Wilt u ook iets
bespreken met de gemeente en/of ontvangt u de gemeente graag eens voor een bedrijfsbezoek? Maak dan een afspraak met
het bestuurssecretariaat via [email protected] of (0519) 298 707.
TRANSPORTBEDRIJF KLAAS WESTRATransportbedrijf Klaas Westra bestaat uit het echtpaar Westra
en hun twee zonen en is een echt familiebedrijf. De Westra’s
zijn gespecialiseerd in staalvervoer. Ze hebben veel profijt
van de vele bedrijven om hen heen op bedrijventerrein
Betterwird. Daardoor gaan de zaken goed. Ook de Centrale
As biedt het bedrijf veel voordelen: minder slijtage van de
banden en minder oponthoud door openstaande bruggen,
spoorbomen en stoplichten.
De NNDI is de grootste opdrachtgever en zorgt voor veel
transport van en naar de Benelux. Dit levert hen ook nieuwe
klanten op. “Klanten van NNDI zien hoe wij werken en doen
ook regelmatig een beroep op ons.” Hoewel het transportbe-
drijf zeker te maken heeft met concurrentie van goedkopere
chauffeurs uit Oost-Europese landen, zijn veel bedrijven
bereid om extra te betalen voor de toegevoegde waarde die
het familiebedrijf biedt.
AFGELOPEN SEIZOEN BRACHT DE GEMEENTE EEN BEZOEK AAN:
JOUTA METAALBEWERKINGWethouder Pieter Braaksma en Wim Woudstra brachten in april een
bezoek aan eenmansbedrijf Jouta Metaalbewerking op de Betterwird.
Eigenaar Alte Glazema nam het bedrijf jaren geleden over van Sietse
Jouta uit Ferwert. Glazema maakt vanaf een tekening machineonderde-
len voor klanten uit de metaal- en voedingsindustrie, de scheepsbouw,
de chemie, de kunststof- en verpakkingsindustrie, de automobielhan-
del en uit de machine- en apparatenbouw. Hij beschikt over moderne
apparatuur, waardoor hij goede kwaliteit kan leveren. Door mond op
mond reclame weten bedrijven uit de wijde omgeving hem te vinden.
Op zijn vijftigste maakte Glazema de overstap van werken in loondienst
naar een eigen bedrijf. Spijt heeft hij niet, want zelfs op 63-jarige leef-
tijd heeft hij nog niet nagedacht over stoppen. Een mogelijke opvolger
heeft hij dan ook nog niet. Een eventuele opvolger zou het bedrijf
groter kunnen maken, want er is voldoende vraag vanuit de markt.
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN GEMEENTE | 37
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
36 | ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DONGERADEEL | 37
DRENT & VAN DIJK
Drent & Van Dijk wordt gerund door moeder en zoon.
Voordat Anita Drent en Martin van Dijk samen een
bedrijf startten, hadden zij ieder een eigen bedrijf,
maar werkten ze wel al veel samen. Voor de klant
was dit verwarrend en het werkte ook niet altijd
even doeltreffend. In 2007 begonnen zij daarom met
Drent & Van Dijk. Van vloerbedekking tot verlichting,
Anita Drent en Martin van Dijk adviseren over alles
wat te maken heeft met de inrichting van gebouwen.
Inspiratie doen ze op bij beurzen in binnen- en
buitenland, zodat ze bij elke opdracht weer iets
bijzonders neer kunnen zetten.
FREQUENT BEVEILIGING
Niet lang nadat FreQuent Beveiliging zich vestigde aan de Hogedijken in
Dokkum brachten wethouder Pieter Braaksma en bedrijvencontactfunctionaris
Wim Woudstra een bezoek aan het bedrijf. Zij spraken onder andere met
directeur Ate Tijtsma. Hij volgde een beveiligersopleiding bij de landmacht
en nadat hij bij een bedrijf in Sneek had gewerkt, startte hij in 2005 zijn eigen
beveiligingsbedrijf.
Met 12 mensen vast in dienst en 6 zzp-ers die ook vrijwel continu op pad zijn, is
FreQuent Beveiliging actief in heel Noord-Nederland. Naast het beveiligen van
objecten zoals winkels, restaurants en bouwplaatsen, draaien de medewerkers
ook receptiediensten bij GGZ of staan zij als nachtportier bij het Leger des Heils
voor dak- en thuislozen.
MELKVEEBEDRIJF HEERINGA-BOORSMAWethouder Pieter Braaksma en Wim Woudstra namen een kijkje in de nieuwe stal die ondernemersechtpaar Heeringa-Boorsma twee jaar geleden
liet bouwen. De koeien van het echtpaar zien er opmerkelijk schoon uit en hebben veel vrijheid om te bewegen. ’s Winters staan ze droog, onder een
grote kap, in de buitenlucht te eten. Het effect van de nieuwe stal is groot, want door de verbeterde leefomstandigheden geven de 120 melkkoeien
jaarlijks elk gemiddeld 1000 liter meer melk dan voorheen. Door de verbeterde omstandigheden bereiken de koeien gemiddeld een hogere leeftijd
en is er minder jongvee nodig. Dat bespaart kosten. Het echtpaar is lid van de NMV, de Nederlandse Melkveehouders Vakbond, die zich inspant voor
een goed gezinsinkomen.
Prachtig gelegen aan het Bergumermeer ligt partycentrum en restaurant Klein Zwitserland. Maar wist u dat u behalve heerlijk dineren nog veel meer kan doen op deze unieke locatie? Voor uw familiedag, rondvaart, bedrijfsevenement, themafeest of outdoor evenement kunt u ook in ons party-centrum terecht, met of zonder overnachting. Hierbij horen een barbecue, buff et of uitgebreid diner tot de vele opties voor uw evenement op maat. Vraag naar de mogelijkheden!
Hoogtepunten in belevenissen
Hoogtepunt in belevenis P A R T Y C E N T R U M / R E S T A U R A N T
Solcamastraat 309662 ND SumarT 0511 - 46 13 85E [email protected]
Poerbêste Ferve foar in moai pryske!
www.ferve.frl
DE
M EUBE LMAKERIJ FRL Fogelsang 69
9271 GC De Westereen
DESIGN MEUBELS OP MAAT
TrappenSpuitwerk Tafels enz.
Kasten
Meubelrestauratie
Interieur Keukens
Op maat gemaaktvoor een betaalbare prijs.
GEZOCHT ZELFSTANDIGE MEUBELMAKER
NOG EEN
Op zaterdag 28 mei opende wethouder
Albert van der Ploeg van de gemeente Don-
geradeel samen met gedeputeerde Kielstra
van de provincie Fryslân de Alde Sylsried in
Dokkum. De Alde Sylsried is een historische
vaarverbinding die de Wâldfeart met de
Dokkumer Ie verbindt. Het herstel van de
verbindingsvaart was een lang gekoesterde
wens van onder andere wijkraad de Woud-
horne.
Het herstel van de Alde Sylsried is een
belangrijke stap op het gebied van water-
recreatie in Noordoost Fryslân. Zo werd het
mogelijk om in de nieuwe woonwijk de Trije
Terpen een tiental kavels aan het water te
creëren. Daarnaast zijn zo’n dertig bestaande
woningen in de Woudhorne nu verbonden
met de Dokkumer Ie. Samen met het herstel
van de verbindingsvaart zijn er ligplaatsen
en een trailerhelling aangelegd. Ook zijn een
aantal bruggen opgehoogd, waardoor de
Woudvaart en de Alde Sylsried bevaarbaar
zijn geworden voor boten met een hoogte
van 2,5 meter. Het project vormt dus een
belangrijke rol in de ambitie om Noordoost
Fryslân als watersportgebied nog verder te
ontwikkelen.
Quick Wins
De ‘Quick wins’, een subsidieregeling van
de provincie Fryslân voor projecten die
bijdragen aan de regionale werkgelegenheid
en aan de leefbaarheid op het platteland,
maakte het herstel van de verbindingsvaart
mede mogelijk. Van de €24 miljoen die de
provincie beschikbaar stelde, ging ruim €4
miljoen naar Noordoost Fryslân.
Woonwijken Woudhorne en Trije Terpen verbonden met Dokkumer le
Noordoost Fryslân als aantrekkelijk water-
sportgebied. Dat is één van de ambities van
onze regio. Met projecten als Súd Ie en
Wetterfront wordt er hard aan gewerkt om
dit te realiseren. Zo wordt momenteel de
Súd Ie bevaarbaar gemaakt en wordt er
nieuwe oeverbescherming aangelegd. Met
een fi nanciële bijdrage van het Wadden-
fonds kan ook de volgende fase van het pro-
ject van start: het ophogen van de bruggen.
Daarmee wordt de Súd Ie toegankelijk voor
middelgrote motorboten (DM-klasse).
Ook de aanleg van achttien visplaatsen en
een trailerhelling ter hoogte van Wetsens
maakt onderdeel uit van het project.
Het project Súd Ie en Wetterfront maakt van
de Súd Ie een prachtige vaarroute voor
waterrecreanten. Maar ook aan de natuur
wordt gedacht. De aanleg van ruim acht
kilometer aan natuurlijkvriendelijke oevers
zorgt voor een ecologische opwaardering
van de vaart. Deze oevers bieden namelijk
schuil-, paai- en opgroeimogelijkheden voor
trekvissen.
'De aanleg van ruim acht kilometer aan natuurlijkvriendelijke oevers
zorgt voor een ecologische opwaardering van de vaart'
Bijdrage Waddenfonds maakt ophoging bruggen Súd Ie mogelijk
Ondernemers maken Admiraliteitsdagen mogelijkDe Admiraliteitsdagen zijn in een paar jaar tijd uitgegroeid tot een evenement waarvoor tienduizenden mensen naar Dokkum komen. De Admiraliteitsdagen vinden dit jaar plaats van 1 tot en met 4 september en staan bol van de (maritieme) activiteiten en concerten op het water.
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DONGERADEEL | 39
Ondernemer en voorzitter Jan Michiel van
der Gang is ervan overtuigd dat de onder-
nemers uit Noordoost Fryslân de regio een
aantal keer per jaar fl ink in de kijker moeten
zetten. “De Admiraliteitsdagen is één van die
momenten waarop we dat doen. Dit feest
kan alleen georganiseerd worden samen
met ondernemers. Zij betalen voor het
grootste deel de rekening. Met de Admira-
liteitsdagen laten we zien dat we samen tot
ontzettend grote dingen in staat zijn. Met
visie en lef lukt het ons om een feest van
formaat te organiseren. Dat had menigeen
tien jaar geleden nog niet voor mogelijk
gehouden.”
Het diner voor sponsoren en de avond-
concerten zijn voor de 150 deelnemende
bedrijven een mooie gelegenheid om elkaar
te treff en. Inmiddels is bekend dat Danny de
Munk op vrijdagavond 2 september de rol
van de admiraal vertolkt. De Nederlandse
rockband Di-Rect staat zaterdagavond 3
september op het podium in de historische
binnenstad. Opvallend is het dat onderne-
mers voor dit evenement relaties uit het
hele land uitnodigen. “Iedereen wil tijdens
de Admiraliteitsdagen laten zien hoe mooi
Dokkum is.”
40 | KOLLUMERLAND C.A. ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
Wie de economie van de regio wetenschappelijk onder de loep neemt wordt in eerste instantie niet vrolijk. Recent nog kwam historicus Marijn Mollema van de Fryske Akademy op basis van onderzoek tot de conclusie dat Noordoost Fryslân maar moeilijk herstelt van de crisis. Het aantal banen in de regio nam tussen 2008 en 2015 af met 9 procent en dat is aanmerkelijk hoger dan de 3 procent van het landelijke gemiddelde. Toch voelen veel ondernemers in de regio ook een ándere kant. Recreatieondernemers bijvoorbeeld ervaren én voelen dagelijks wat de harde cijfers nog niet laten zien: Noordoost Fryslân is een slapende reus die langzaam wakker wordt. Ondernemend Noordoost Fryslân ging op zoek naar dat positieve onderbuikgevoel en kwam terecht bij Margreet van der Molen, van B&B ’t Skoalhûs in Westergeest. Een persoonlijk relaas van een bekeerling.
MARGREET VAN DER MOLEN (’T SKOALHÛS) OVER ECONOMISCHE KANSEN REGIO:
‘Koester wat je hebt en bouw dat uit’
“Ik heb een journalistieke opleiding gedaan, werkte een tijd bij
het Friesch Dagblad woonde achtereenvolgens in Heerenveen
en Harlingen. Toen wilden mijn man (Niek van der Molen,
ook Friesch Dagblad, redactie) en ik meer ruimte. We keken
overal rond, maar Noordoost Fryslân kwam niet in ons op.
Totdat we er, aangespoord door familie, eens doorheen reden
met een potentiële bewonersblik. Ineens ging het leven. Dat
prachtige gevarieerde coulisselandschap. Die nabijheid van
de zee, de schitterende huizen. We waren al snel bekeerd. In
Westergeest vonden we vervolgens een huis, met een aanpalend
schoolgebouw. Vanaf die tijd waren we helemaal verkocht.”
Volgens Van der Molen was het toen al snel duidelijk dat het gezin
Van der Molen (pa en ma en vier kinderen) in het schoolgebouw
zouden gaan wonen, om vervolgens het huis om te bouwen
tot een B&B. Zo geschiedde. “Het was een enorm project, maar
we hebben er geen moment spijt van gehad. Het is schitterend
geworden en het runnen van een B&B is fantastisch.”
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN KOLLUMERLAND C.A. | 41
Margreet van der MolenGeboortedatum
25 april 1967.
Geboorteplaats
Zwolle.
Burgerlijke staat
Getrouwd en vier kinderen..
Beroep
Opgeleid als journalist.
Eigenaar Bed and Breakfast ’t
Skoalhûs; beleidsmedewerker
van de Provinciale Statenfractie
van de ChristenUnie, raadslid in
Kollumerland c.a.
Profiel
Bed and Breakfast 't Skoalhûs is gevestigd in de karakteristieke bovenmeesterswoning in de
dorpskern van Westergeest en is gelegen naast het voormalig schoolgebouw. ’s Morgens staat er
voor de gasten een streekgebonden ontbijt klaar.
Rijkdom
Rijk worden van een B&B blijkt lastig, zo leren we.
Maar dat is niet waar Van der Molen op uit is, zo legt
ze uit. “Niek werkt bij de krant en ik ben inmiddels
erg actief in de politiek bij de gemeente Kollumerland
c.a. en we hebben onze kinderen. Toch is het een
ontzettend leuke inkomstenbron. Van juni tot
september zitten we nagenoeg vol. De wintersport
wordt er wel meer betaald en je krijgt per jaar
honderden bijzondere mensen over de vloer. Die
kennismaking met al die gasten; ook dát is rijkdom.”
Slapende reus
Dat de regio Noordoost Fryslân in potentie een
slapende reus is, staat voor de onderneemster als
een paal boven water. Die reus begint ook wakker te
worden, zo leren we. “Onze gasten komen van over
de hele wereld. Duitsland en België uiteraard, maar
ook Amerika, Oekraïne, Rusland, China en Zuid Afrika.
Zonder uitzondering is iedereen razend enthousiast.
De rust en de ruimte. Hier ervaart men soms een
stilte die men nog nooit heeft meegemaakt. Daarbij
die variatie van coulisselandschap en Wadden; men is
er helemaal weg van.”
Inspirerend vindt de gastvrouw de samenwerking
tussen ondernemers in de regio. Van der Molen: “De
regiomarketing ligt in dit gebied vooral in handen
van ondernemers. We informeren elkaar, we houden
contact, we delen kennis en we verwijzen actief
naar elkaar door. Geen lange vergaderingen, maar
actief de handen uit de mouwen steken. Dat levert
erg veel op. Wat mij betreft mag dit model staan
voor de totale toeristische marketing van Fryslân.
Ondernemers die met de voeten in de klei staan
hebben dagelijks contact met de gasten. Zo weten
zij exact wat de sterke punten zijn van een regio.
Wat Noordoost Fryslân betreft dus de sfeer en het
landschap. Maar zeker ook de gemoedelijkheid van
de mensen. Dát springt er steeds weer uit, wanneer
we gasten horen praten. Ik vind ook dat we dáár als
regio op moeten mikken. Laat je niet teveel leiden
door onderzoek en cijfers. Koester wat je hebt en
bouw dat uit. Dan komt de groei bijna vanzelf.”
Campus Kollum
‘Campus Kollum’, betreft een nieuw gebouw voor het Lauwers
College en !mpulse Kollum (school van OSG Piter Jelles), samen met
gemeenschapscentrum ‘De Colle’ en de bibliotheek. De scholen
gaan samenwerken om een toekomstbestendig onderwijsaanbod
voor Kollum en omstreken mogelijk te maken. Door de combinatie
met de bibliotheek en gemeenschapscentrum met dorpshuisfunctie,
wordt het een inspirerende omgeving voor onderwijs, cultuur,
literatuur en educatie in Kollum en wijde omgeving. Het gebouw
wordt gebouwd in opdracht van een nog op te richten stichting
‘Campus Kollum’. Deze stichting gaat na de bouw het gebouw
beheren en de samenwerking stimuleren. De nieuwbouw van
‘Campus Kollum’ staat gepland aan de Gerrit Bleekerstraat in Kollum,
waar op dit moment !mpulse Kollum en de obs Prof. Casimirschool
zijn gevestigd. Hoe het gebouw er precies uit komt te zien is nog
niet bekend. Er worden verschillende partijen uitgenodigd om een
ontwerp te maken op basis van een programma van eisen dat is
opgesteld door de toekomstige gebruikers.
Kindcentrum
Het project ‘Kindcentrum’ gaat over een nieuw gebouw voor de
openbare Prof. Casimirschool en de christelijke Koningin Juliana
school samen. Beide scholen willen graag ‘samen onder één dak’
en in het gebouw komen voorlopig geen andere functies. Bij het
ontwerp wordt er wel rekening mee gehouden dat in de toekomst
nog een uitbreiding mogelijk is met bijvoorbeeld kinderopvang.
De exacte plek voor de nieuwe school staat nog niet vast. Door de
beoogde sloop van ‘De Colle’ is er voldoende ruimte vanaf de hoek
Kerkstraat en langs de Tsjerk Hiddesstraat. Ook van dit gebouw
is nog niet duidelijk hoe het er precies komt uit te zien. Door de
schoolbesturen wordt de komende maanden een programma
van eisen opgesteld. Net als bij de ‘Campus’ geeft ook voor deze
nieuwbouw een stichting opdracht voor de bouw. De nieuwe
stichting wordt eigenaar van het geheel. Deze stichting is op 11 mei
2016 opgericht.
Planning en communicatie
Na een aantal jaren van voorbereiding en onderzoek worden
nu concrete stappen gezet om via aanbesteding en gunning te
komen tot realisatie. Op dit moment zijn beide projecten de fase
ingegaan van voorbereiding van de aanbesteding. Inwoners,
omwonenden en belanghebbenden worden geïnformeerd via
informatiebijeenkomsten, brieven en via een facebookpagina.
Wilt u op de hoogte blijven van het belangrijkste
nieuws rond ‘Campus Kollum’? Like en deel onze
pagina dan even via: www.facebook.nl/campuskollum. Ook
op de website van de gemeente Kollumerland c.a.
(www.kollumerland.nl) is informatie te vinden over de
scholenprojecten.
Scholenprojecten KollumIn de wet is geregeld dat het gemeentebestuur moet zorgen voor adequate voorzieningen in de huisvesting van scholen in de gemeente. Een aantal schoolgebouwen in Kollum is aan renovatie of vervanging toe. De diverse betrokken partijen zijn al geruime tijd bezig met de voorbereidingen om tot nieuwe gebouwen te komen. Het proces is niet eenvoudig en vraagt veel tijd, maar de nodige vooruitgang wordt geboekt. Het gehele scholenvraagstuk bestaat uit twee projecten: ‘Kindcentrum’ dat betrekking heeft op huisvesting van het basisonderwijs en ‘Campus Kollum’ dat gaat over het voortgezet onderwijs.
42 | KOLLUMERLAND C.A. ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
Beoogde locatie kindcentrum
“Gezelligheid met elkaar, een goede relatie met overheden
en andere instanties en bovenal een duidelijke stem laten
horen”, dat zijn de belangrijkste speerpunten volgens de
duo-voorzitters Douwe van der Schaaf en Henk Schievink
van Ondernemerssociëteit Kollumerland c.a. (OSK). De
ondernemersvereniging kent circa 70 leden en bestaat dit jaar 25
jaar. Onlangs heeft de OSK een nieuwe website gelanceerd www.
osk-kollumerland.nl om haar leden en belangstellenden nog beter
te kunnen informeren over haar activiteiten.
Netwerkbijeenkomsten
Een keer of vier per jaar worden er boeiende bijeenkomsten voor
de leden georganiseerd waarbij een bepaald thema centraal
staat, een spreker wordt uitgenodigd of een bedrijfsbezoek
wordt gepland. “Het doel van de bijeenkomsten is gezelligheid
en verbinding zoeken met elkaar, informatie uitwisselen en
kennis opdoen”, aldus Henk Schievink. In maart jl. hadden we
bijvoorbeeld een spreker met als thema ‘De toekomst is al
begonnen’, waarin een beeld werd geschetst hoe onze toekomst
er over 10 à 20 jaar uit ziet. Leerzaam maar ook reden tot
voldoende discussie onder de leden.
Gesprekspartner
Naast het netwerken vormt de OSK ook een gesprekspartner van
de gemeente en kan zij haar stem laten horen in het periodieke
Economisch Overlegplatform. In dat overleg worden belangrijke
thema’s besproken als de bereikbaarheid van Noordoost
Friesland, de digitale ontsluiting (glasvezelnetwerk) en recente
economische ontwikkelingen. “De samenwerking met de
gemeente Kollumerland is goed en het besef dat we Noordoost-
Friesland samen op de kaart moeten zetten is duidelijk aanwezig”,
aldus Douwe van der Schaaf. Daarom is de OSK ook aangesloten
bij de Ondernemersfederatie Noordoost-Fryslân (ONOF): de
koepelorganisatie voor alle ondernemersverenigingen
in de hele regio.
Sleutel tot succes
Beide voorzitters besluiten: “De economische groei in Noordoost
Friesland blijft achter ten opzichte van andere delen van ons
land. Het is belangrijk om elkaar werk te gunnen en een netwerk
om je heen te hebben, waarin je elkaar begrijpt en gemakkelijk
contacten legt. Samenwerking tussen ondernemers in Noordoost
Friesland is de sleutel tot succes”.
ONDERNEMERSSOCIËTEIT KOLLUMERLAND C.A.
“Verbinding zoeken met elkaar en een duidelijke stem laten
horen in de regio”
Duo voorzitters Douwe van der Schaaf en Henk Schievink.
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN KOLLUMERLAND C.A. | 43
Tel. 0031 (0)518 412400
www.steeninterieurbouw.nl
IN EIGEN BEHEER:
Ontwerp
Fabricage
Montage
Onderscheid in interieur!
INRICHTING VAN:
Winkels
Kantines
Huisartsenpraktijken
Zorginstellingen
Kantoren
Banken
WIJ ZIJN:
Praktisch
Betaalbaar
Creatief
ZANDBERG WEGENBOUW
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 45ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN KOLLUMERLAND C.A. | 45
V.l.n.r.: Eddy Berends van Inmarsat, burgemeester Bearn Bilker, gemeentesecretaris Harmen Jonker, Gerard Luursema van Inmarsat, bedrijvencontactfunctionaris Frederik Kamstra, Marinus Kroes van Inmarsat, wethouders Paul Maasbommel, Jelle Boerema en Jan Benedictus.
Bedrijfsbezoek college bij Inmarsat te BurumOp dinsdag 19 april 2016 heeft het college van Kollumerland c.a.
een bezoek gebracht aan Inmarsat in Burum. Dit bedrijf voorziet
wereldwijd klanten van mobiele communicatiediensten via de
satelliet. Deze diensten worden gebruikt door de scheepvaart,
maar ook andere ondernemingen o.a. in de off shore industrie en
media hebben zij als klant. Overheidsorganen en hulporganisaties
gebruiken satellietverbindingen in gebieden waar geen andere
infrastructuur aanwezig is of deze ten gevolge van bijvoorbeeld
een natuurramp niet meer operationeel is.
Satellieten
Om haar diensten aan te bieden heeft Inmarsat een aantal
satellieten in de ruimte, waarmee zij de gehele wereld bestrijkt.
Met behulp van de opgestelde schotels kan zij hiermee
communiceren. Inmarsat is oorspronkelijk ontstaan ten behoeve
van de scheepvaart, maar inmiddels bedienen ze meerdere
markten.
Een sterk groeiende markt voor het bedrijf is de luchtvaartsector.
De toenemende behoefte aan internet op alle plekken van de
wereld, biedt nieuwe kansen voor het bedrijf.
Burum
De locatie in Burum is vanaf 1973 gebouwd door de PTT.
Later - na verschillende overnames – is het onderdeel geworden
van het internationaal opererende bedrijf dat zijn hoofdkantoor
heeft in London. In Burum werken ongeveer 60 personen, waarvan
45 direct in dienst zijn van Inmarsat. De gehele organisatie
wereldwijd bestaat uit 1.600 werknemers met een jaaromzet van
meer dan 1 miljard dollar.
COLUMN
Hightech kan overalKortgeleden was ik op werkbezoek bij een
heel boeiend bedrijf, Promass Assembly Systems B.V. in Oudwoude.
Hier worden op een heel slimme manier automatiseringssystemen
in een machinale productielijn verwerkt. Zo ontwierpen ze een
systeemunit die onderdelen kan voorzien van een productnummer
of aan een kwaliteitscontrole onderwerpt. Het gaat hierbij om zeer
geavanceerde elektronische techniek. Ik stond echt wel even perplex
toen ik probeerde te doorgronden wat er in dit bedrijf ontworpen en
gemaakt werd.
Nu vielen mij een paar dingen op. Zo maakt het eigenlijk niet uit
waar zo’n bedrijf zit. Alles gaat via computerprogramma’s, van idee
tot het maken van een gedetailleerd ontwerp. Vervolgens komt de
fabricage van de machine aan bod, waarvan onderdelen overal
vandaan komen, maar vooral ook uit de omgeving. Juist in onze
directe omgeving zijn immers betrekkelijk veel metaalverwerkende
en elektrotechnische bedrijven. Verder is voor zo’n bedrijf hoog
gekwalifi ceerd personeel nodig. De directie leidt het personeel voor
een deel zelf op, omdat arbeidskrachten voor sommige specifi eke
werkzaamheden nergens zijn te krijgen. Zo zochten ze een software
specialist en die werd uiteindelijk via het netwerk van de directie
gevonden in Portugal. De jongeman in kwestie werd onmiddellijk
ingevlogen en werkt daar nu naar volle tevredenheid. Ook dan
maakt het niks uit waar je zit.
Dan viel me nog iets op. De directie is veel op stap. De ondernemer
moet het hebben van een intensief netwerk in dit speciale
wereldje. Hij vliegt letterlijk de hele wereld over. Het bedrijf is dus
internationaal georiënteerd, de voertaal is dan ook Engels. Ook dan
maakt het niet uit waar je zit. Op dit terrein zijn er weinig collega-
bedrijven, maar die er zijn, daar werk je mee samen, want ieder
heeft zo zijn eigen specialisatie. Er wordt door Promass Assembly
Systems B.V. zo bijvoorbeeld nauw samengewerkt met een bedrijf uit
Hamburg.
Hoofdzaak is, dat je constant bij moet blijven, dat je over de
creativiteit beschikt om de deskundigheid op peil te houden en dat
je steeds voor nieuwe uitdagingen komt te staan. Een geweldig goed
voorbeeld van een hightech bedrijf en die kan overal zitten!
Bearn BilkerBurgemeester van gemeente Kollumerland c.a.
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
Jasper Agema is directeur van Bony Design, leverancier
van hoogwaardige meubelen en woonaccessoires.
Zijn producten vinden hun weg naar binnen- en
buitenland, waaronder Oostenrijk, Duitsland en Italië.
Behalve ondernemer is Jasper gemeenteraadslid
in Tytsjerksteradiel. Een volle agenda is het gevolg.
“Maar juist die combi geeft mij kracht. De kennis
en kunde die ik in beide rollen opdoe, zet ik in om
samen vooruit te komen.” Enkele jaren geleden nam
Bony Design haar intrek in het riante pand van de
voormalige sociale werkvoorziening. Daarna ging
het snel met Bedrijvencentrum Noordoost-Fryslân.
In een kort tijdsbestek zijn er maar liefst 18 bedrijven
neergestreken. En dat aantal groeit nog maandelijks.
BEDRIJVENCENTRUM NOORDOOST-FRYSLÂN IN DE WESTEREEN
Mei elkoar, foar elkoarAan de rand van De Westereen heeft ‘De Nijverheid’, het voormalige pand van de sociale werkvoorziening, in korte tijd een centrale rol opgebouwd voor de lokale bedrijvigheid. Een keur aan ondernemers heeft z’n uitvalsbasis in Bedrijvencentrum Noordoost-Fryslân, van meubelmaker tot autorestaurateur. Jasper Agema is er, als mede-eigenaar, de drijvende kracht. “Voor het gezamenlijk belang, niet voor mezelf.”
46 | DANTUMADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
ProfielJasper AgemaWoonplaats
Burgum.
Geboorteplaats
Drachten.
Hobby’s
Bestuurlijk actief zijn,
ondernemerschap, leiding
jeugdvoetbalteam.
DE ONDERNEMERS OP EEN RIJ
Bony Design
JW Den Boer Maatkleding
Nofcom Education & Business
Wakker Media
Feddema Recreatie Service
Meubelmakerij.FRL
MiMeubels
A.S. Interieurbouw
Woodwork Durk
Meubelmakerij De Ebenist
Pieter Rensma Meubelspuiterij
Bekkema Meubelmaker
WK Lasserij
Q-techniek VeHa Autohandel
APK-garage Fogelsang
Hoekstra Bouw
Ingra Installaties
Raedenburg Accountancy
Netwerksamenleving
“Alle ondernemers hebben hier al eens een
factuur gestuurd aan een collega-ondernemer
onder hetzelfde dak.” Het tekent de eenheid in
Bedrijvencentrum Noordoost-Fryslân. “We gaan
steeds meer toe naar een netwerksamenleving. Wij
spelen daar op in. Als kleinere meubelmaker kun je
samen met je collega’s ineens veel grotere klussen
aan. En de oldtimerrestaurateur kan terecht bij de
APK-specialist en andersom. Zo proberen we te
groeien met elkaar.” Jasper’s rol binnen het geheel
is veelomvattend. Zo zorgt hij voor het beheer en
onderhoud van het pand. Maar even makkelijk
springt hij met zijn ervaring bij als coach en adviseur
voor de anderen. Pro Deo, vanuit zijn sociale karakter.
“Offertes, projectcalculaties en basis fiscale aspecten,
daar heeft niet elke beginnende ondernemer kaas
van gegeten. Bij mij kunnen ze altijd aankloppen. Mei
elkoar, foar elkoar.”
Ruimte beschikbaar
Met maar liefst 4.500 m² vloeroppervlak is het
Bedrijvencentrum een ideale plek voor zzp’ers uit
De Westereen en omgeving. “Er is hier in de regio
veel vraag naar bedrijfsruimtes van 80 tot 240 m².
Aan die vraag kunnen we goed voldoen. Zo hebben
we momenteel nog twee kantoorruimtes vrij en
een bedrijfsunit van 160 m² voor productie en
opslag. Onze kavel is 11.000 m² groot, dus ruimte
voor nieuwbouw is er volop. Maar die kant willen
we niet meteen op. Laten we eerst de bestaande
ruimte vol krijgen én verder inrichten. Zo werken
we momenteel aan een inpandige fotostudio. Want
goede foto’s zijn cruciaal voor de online verkoop
van ‘onze’ maakbedrijven. Een ander plan is een
zeecontainerpark voor opslagdoeleinden. Verder
werken we aan een centrale receptie waarmee we
de ondernemers ontzorgen met bezoekers- en
goederenontvangst, telefoonservice en meer.”
Gemeenschapszin
Aan concrete, realistische plannen ontbreekt het niet
in Bedrijvencentrum Noordoost-Fryslân. Zo wordt er
met plaatselijk belang gesproken over een directe
aansluiting op de toekomstige ontsluitingsweg
van De Westereen. En wat te denken van 4.500
m² aan zonnepanelen op het dak. Het dorp De
Westereen heeft ten slotte de ambitie om in 2020
energieneutraal te zijn. Maar haast nog belangrijker
dan alle ambities vindt Jasper de visie achter alle
bedrijvigheid. “Geld is niet het enige belangrijke. Een
voorbeeld: we drinken hier gezamenlijk koffie. Daar
hoef je niet aan mee te doen, maar bijna iedereen
doet ‘t. Die gemeenschapszin is hier de rode draad.
Het gaat erom dat je elkaar helpt om samen vooruit
te komen.”
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DANTUMADIEL | 47
'We gaan steeds meer toe naar een netwerksamenleving. Wij spelen daar op in'
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
Wetenschap & techniek aantrekkelijk maken
Uit cijfers blijkt dat steeds minder leerlingen kiezen
voor een technische opleiding. Hoe kunnen we in
de klas het onderwerp wetenschap en techniek leuk
en uitdagend maken? Op welke manier wek je de
interesse van leerlingen en stimuleer je tegelijkertijd
de ontwikkeling van specifieke vaardigheden?
Op veel scholen spelen al deze vragen.
3Dkanjers Experience-programma
Hier is het 3Dkanjers Experience-programma voor
ontwikkeld. Met dit project kunnen scholen een
eigen 3D project starten wat begint met het bouwen
van een 3D printer. De 3D printer is een inspiratie
voor techniek in de klas. Het stimuleert de talentont-
wikkeling in wetenschap en techniek.
En minstens zo belangrijk: zo ontwikkelen leerlingen
en leraren de benodigde vaardigheden die nodig
zijn in de toekomst zoals creativiteit, samenwerken,
werken met nieuwe technieken, ondernemingszin
en kritisch & onderzoekend denken.
Basisschool De Wel uit Broeksterwâld doet mee aan
het 3Dkanjers Experience-programma en op 21 april
hebben leerlingen het project met de 3D printer
gepresenteerd tijdens een SOD ondernemersavond.
Omdat leerlingen zelf de 3Dprinter bouwen, start
het leren dus al op dag één. De school is enthousiast
over het project, het heeft al veel kennis en vaardig-
heden opgeleverd.
Sponsors gevraagd
Wethouder Gerben Wiersma wil graag dat alle basis-
scholen in Dantumadiel de kans krijgen om aan dit
project mee te doen. De bedoeling is om per dorp
naar mogelijkheden te zoeken voor sponsoring
in de kosten van de 3D printer. Misschien voor uw
bedrijf een goede gelegenheid om de techniek op
school in uw dorp een hele stap verder te helpen?
Na de zomervakantie volgt meer informatie over
mogelijkheden tot sponsering. Wilt u nu al meer
weten? Neem dan contact op met Akkie Visser via
telefoonnummer 14-0511 of via de mail:
Technologie verandert de manier waarop we samenwerken en leven voortdurend. Technologiekennis is een voorwaarde geworden om mee te blijven doen in de samenleving én op de arbeidsmarkt. Als gevolg van de razendsnelle technologische ontwikkelingen zullen nieuwe banen en producten ontstaan. Die omslag is zo fundamenteel dat we eigenlijk niet meer goed weten voor welk vak we leerlingen gaan opleiden.
3D printer als inspirator voor techniek in de klas
48 | DANTUMADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DANTUMADIEL | 49
Op Wereld Fairtrade dag werden in het
Winkelcentrum Damwâld aan de Lidl,
Albert Heijn en Jilderda's Bloemenboetiek
Damwâld de eerste gemeentelijke fairtrade
certifi caten uitgereikt door wethouder
Gerben Wiersma. In deze winkels worden
eerlijke producten verkocht en gebruikt en
daarmee voldoen ze aan de Fairtrade criteria.
We zijn erg blij dat deze ondernemers
meedoen en hopen dat er nog meer volgen!
Word Fairtrade ambassadeur!
De werkgroep Fairtrade Dantumadiel wil
het bedrijfsleven motiveren om Fairtrade
producten - zoals koffi e, suiker en thee - te
gebruiken. Elk bedrijf heeft immers koffi e en
thee nodig en het is heel simpel om over
te stappen op Fairtrade producten. Iedere
leverancier heeft het tegenwoordig en dat
hoeft niet duur te zijn.
Goed voorbeeld doet goed volgen. Daarom
is de werkgroep op zoek naar ambassadeurs.
We zijn op zoek naar mensen die zich in de
ondernemerswereld sterk willen maken voor
het gebruik van Fairtrade producten.
Het uiteindelijke doel van de werkgroep is
dat Fairtrade de norm wordt. Zowel voor
bedrijven als particulieren. Ambassadeur
worden? Neem dan contact op met Anke
van Hijum via telefoonnummer 14 0511 of
via [email protected].
Voor Hessel Jan Sinnige (26) in Damwâld
stond het al van jongs af aan vast. Wanneer
hij het bedrijf zou overnemen, moest dat
zoveel mogelijk met een gesloten kringloop,
met aankoop van vooral regionaal gepro-
duceerd voer. ‘Het bedrijf moet in balans
zijn met alles wat er binnen komt en wat
er van het erf gaat. En dat alles transparant.
Dan krijg je waardering voor je manier van
werken.‘
Samenwerking
Vol passie vertellen Sinnige en zijn vriendin
Baukje De Beer (26) over de samenwerking
die ze zijn aangegaan met andere onder-
nemers. Zo wordt mest van de boerderij
gebruikt door akkerbouwer Klaas Rienks
in Waaxens en worden Luzerne en voer-
aardappelen van Rienks bedrijf als veevoer
gebruikt op het bedrijf in Damwâld.
Boerderijwinkel
De boerderijwinkel zorgt voor een extra bron
van inkomsten, maar veel belangrijker is de
functie die deze heeft: burgers meer betrek-
ken bij de bedrijfsvoering. Sinds kort werken
de ondernemers ook samen met stadscafé
Artisante in Dokkum. ‘Het restaurant serveert
vlees van onze koeien. Geregeld willen men-
sen weten waar het vlees vandaan komt. Dat
kunnen ze hier dan bekijken. We zitten in de
achtertuin van Dokkum.’ De boerderijwin-
kel aan de Kooilaan is op vrijdag en zater-
dag open. ‘Het vlees wordt verpakt door
Klaverweide Vlees uit Damwâld’, legt Baukje
de Beer uit. In de winkel wordt ook melk
van het eigen bedrijf verkocht en sinds kort
Molkerij-ijs, van eigen melk, gemaakt door
Echte Bakker Eddy de Jong uit De Westereen.
‘Het assortiment wordt nog uitgebreid,’ zegt
De Beer. ‘We gaan in ieder geval ook eigen
honing verkopen.’
De Molkerij - Streven naar gesloten
kringloop op het melkveebedrijf
Melkveebedrijf Sinnige in Damwâld verkoopt sinds kort producten in de eigen boerderijwinkel De Molkerij. Insteek is dat in- en verkoop van voer en producten zoveel mogelijk op regionale schaal plaatsvindt.
Eerste ondernemers Fairtrade gecertifi ceerd!
De werkgroep Fairtrade DantumadielVlnr: Freek Abma (Fairfryslân), Elisabeth vd Meulen-Soepboer, Baukje Keijzer, Anke van Hijum, Trienke Zwart Wierenga, Arnold Zuur, Winfried van Stijn
Traditie en vernieuwing in afscheid en uitvaart
M 06 13 07 59 38
[email protected] www.fennema-uitvaart.nl
Dag en nacht bereikbaar op:
T 0511 45 40 09Werkzaam in de regio Noordoost - Friesland
Uitvaartverzorging • Rouwdrukwerk • Rouwvervoer • Uitvaartkisten
DokkumHogepol 189101 LZ DokkumTelefoon (0519) 29 49 15
AmelandTorenstraat 11-b9163 HD Nes (A)Telefoon (0519) 54 35 04
Schiermonnikoogiedere 2e en 4e woensdagv.d . maand in het Dorpshuis
info@hellemanotaris .nlwww.hellemanotaris .nl
Voorheen notarissen te Metslawier en Dokkum.
DokkumHogepol 189101 LZ DokkumTelefoon (0519) 29 49 15E-mai l notar is@hel lema.knb.nl
AmelandTorenstraat 11-b9163 HD Nes (A)Telefoon (0519) 54 35 04
Schiermonnikoogiedere 2e en 4e woensdagv.d . maand in het Dorpshuis
Voorheen notarissen te Metslawier en Dokkum.
DokkumHogepol 189101 LZ DokkumTelefoon (0519) 29 49 15E-mai l notar is@hel lema.knb.nl
AmelandTorenstraat 11-b9163 HD Nes (A)Telefoon (0519) 54 35 04
Schiermonnikoogiedere 2e en 4e woensdagv.d . maand in het Dorpshuis
Voorheen notarissen te Metslawier en Dokkum.
Ljurkstrjitte 43a • De Westereen 0511-441705 • www.dijkoptiek.nl
mooie oogmode professionele oogzorg
Kiezen of delenDe afgelopen dagen was ik te gast in de
mooie Achterhoek voor een tweedaags
studieprogramma “Centrumontwikkeling in
krimp- en anticipeergebieden”. Met ruim 50 collega’s en andere betrokkenen
uit onder meer Zuid-Limburg, Oost Groningen en de Achterhoek hebben
we ervaringen uitgewisseld . Net als Noordoost Fryslân hebben al deze
gebieden de status van krimpregio.
Tijdens de verschillende rondleidingen in Groenlo, Vorden, Hengelo (Gld.)
en Ulft was duidelijk zichtbaar dat de problematiek in de centra daar
veel overeenkomsten vertoont met die in de andere krimpgebieden. De
toenemende leegstand van winkelpanden leidt tot minder aantrekkelijke
winkelgebieden en dat in een tijd waarin de “beleving” van winkelen steeds
belangrijker wordt.
De vraag werpt zich op in hoeverre je als overheid kunt sturen in de
oplossing van dit probleem. Niets doen betekent dat zowel de grotere als de
kleine dorpen en steden in de krimpregio’s steeds onaantrekkelijker worden
en minder winkelpubliek en andere bezoekers trekken, waardoor het op den
duur in geen van alle meer goed toeven en ondernemen is. De pijn verdelen
is dan ook niet de oplossing.
Dit betekent dat er door de gemeenten duidelijke keuzes gemaakt moeten
gaan worden, daarbij onderscheid makend tussen kansrijke en kansarme
kernen. Dit vergt veel (politieke) moed en gemeentegrensoverschrijdend
denken, maar de ondernemers in onze regio verdienen deze duidelijkheid als
basis voor het maken van hun eigen keuzes.
Vorenstaande betekent niet per defi nitie dat de kleine winkelcentra geen
toekomst meer hebben. In de Achterhoek zag ik ook in de kleinere kernen
goede voorbeelden van alternatieve invulling van winkelpanden en het
anderszins aantrekkelijk maken van het winkelgebied, steeds ontstaan
doordat ondernemers de samenwerking hebben gezocht. Ook in onze regio
zien we hier en daar al dergelijke mooie initiatieven.
De urgentie is duidelijk en kiezen noodzakelijk. Ondernemers sla de handen
ineen, in je eigen belang en in het belang van de leefbaarheid van ons
mooie Noordoost Fryslân!
Dicky van der MeerBedrijvencontactfunctionaris gemeente Dantumadiel
Reageren? Graag! E-mail [email protected]
of bel 06-21296037.
COLUMN
krimp- en anticipeergebieden”. Met ruim 50 collega’s en andere betrokkenen
BEDRIJFSBEZOEK Sport- en Loopadviesbureau Hugo Veenker
Dantumadiel telt een verscheidenheid aan bedrijven,
waaronder een groot aantal eenpitters. Dinsdag 23 mei jl.
bezochten plaatsvervangend wethouder Theunis Piersma
en bedrijvencontactfunctionaris Dicky van der Meer een van
deze kleinere bedrijven in de gemeente: Sport- en Loop-
adviesbureau Hugo Veenker.
Iedereen in beweging krijgen
Vanuit zijn woonhuis te Damwâld coördineert Hugo
trainingen hardlopen, atletiek en wandelen en geeft deze
vervolgens in de wijde omtrek, zowel in groepsverband als
in de vorm van personal coaching. Hugo vertelt graag wat
er speciaal is aan zijn bedrijf: ‘Onze insteek is om iedereen in
beweging te krijgen, ongeacht het niveau. Hiermee is ons
bedrijf echt laagdrempelig in zijn soort.’
Kennis delen
De sportieve ondernemer heeft zijn sporen verdiend in de
atletiek en bovendien jarenlange ervaring in de gezond-
heidszorg; de ideale bagage voor zijn huidige professie.
Hugo combineerde zijn trainer- en coachschap 33 jaar met
zijn werk als intensieve zorgverpleegkundige bij baby’s en
kinderen. Sinds 3 jaar richt hij zijn pijlen volledig op het eigen
bedrijf, daarbij samenwerkend met zijn echtgenote Jolanda.
Hugo zit vol plannen: Ik wil mijn expertise zoveel mogelijk
gaan delen. Nu gebeurt dat al in de vorm van lezingen,
bijvoorbeeld voor de Atletiekunie, en in het schrijven van
artikelen voor vakbladen. Mijn ultieme droom is het schrijven
van een boek over mijn vakgebied.’
Tip voor andere ondernemers
Hugo, wat is voor jou belangrijk in je ondernemerschap
en heb je nog een tip voor andere ondernemers? ‘Jazeker!
Voordat je ergens aan begint: verdiep je in wat de ander, je
klant, wil en blijf dat vooral ook doen!’
www.lopenmethugo.nl
Fam. Veenker met wethouder Theunis Piersma
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DANTUMADIEL | 51
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
52 | FERWERDERADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
NAM AL RUIM VIJFTIG JAAR ACTIEF IN BLIJE
‘Dagelijks zo’n 80 Friese bedrijven voor ons aan het werk’‘Een van de vele tekenen van de menselijke domheid is de bewondering voor energie. Op zich zelf is
energie een volkomen neutrale eigenschap, die pas bewonderenswaardig wordt als het doel, waarop zij zich richt, dat is’ , zo stelde de Nederlandse dichter J.C. Bloem ooit. Een dergelijke uitspraak zal de
NAM als muziek in oren klinken, want het bedrijf is al sinds de oprichting in 1947 actief met de winning van Nederlands aardgas. En dat met een nuchter doel: de Nederlandse overheid en samenleving helpen
aan een bron waarmee de Nederlandse welvaart in stand kan worden gehouden. De gemiddelde Nederlander denkt dan snel aan Groningen, maar de NAM beheert in Nederland maar liefst 175
kleinere gasvelden. Zoals bij Blije, waar het bedrijf al ruim vijftig jaar actief is. Zevenhonderd keer kleiner dan gasveld Groningen, maar toch is er alleen al bij dit Friese dorp 4 miljard kubieke meter aardgas naar boven gehaald. En het Friese MKB profi teert volop, zo vernemen we. Ondernemend
Noordoost Friesland sprak met de NAM, over facts en de fi gures en nut en noodzaak van gaswinning.
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN FERWERDERADIEL | 53
NAM AL RUIM VIJFTIG JAAR ACTIEF IN BLIJE
‘Dagelijks zo’n 80 Friese bedrijven voor ons aan het werk’
Communicatieman Henk Heeringa wil het graag
allemaal nog eens toelichten. Hij is al aardig wat jaar-
tjes voor de NAM actief en weet hoe belangrijk het
is om open te blijven communiceren, juist wanneer
het gaat om zoiets als energiewinning. Er kan op een
gegeven moment een verkeerd beeld ontstaan. In
Groningen is door de aardbevingen en de zorg van
burgers bijvoorbeeld een beeld ontstaan waarbij
je bijna zou vergeten welk doel de NAM dient.
Heeringa: “Ons doel is zo efficiënt en zorgvuldig mo-
gelijk gas winnen. Dat doen we in opdracht van de
Nederlandse staat en daar gaan we in principe mee
door zo lang er gas is. Voor onze welvaart en ons
welzijn zijn we afhankelijk van energie. Dat is een ge-
geven. Vervolgens moet je nuchter allerlei voor- en
nadelen afwegen en keuzes maken. Waar moet die
energie vandaan komen? Dat gebeurt in Nederland
volgens mij heel erg zorgvuldig.”
Blije
Wat veel mensen zich niet realiseren is dat lang niet
al het gas uit Groningen komt. Al in de jaren zeventig
is er een bewust beleid gevoerd om minder afhan-
kelijk van het buitenland te zijn door ook kleinere
gasvelden te gaan zoeken, aldus Heeringa. “Er zijn in
Nederland 175 kleinere gasvelden. Blije is daar een
van. We hebben daar tot nu toe vier miljard kubieke
meter opgehaald. Dat is wat alle Friese huishou-
dens in twaalf jaar gebruiken, dus toch wel heel
erg substantieel. We schatten in dat we tot nu toe
70 procent van het gas uit dat kleine veld hebben
gewonnen, dus we kunnen nog even vooruit.”
Om bij voorbaat al een mogelijke zorg bij burgers uit
de omgeving Blije weg te nemen: de kans opbe-
vingen is laag, zo heeft onderzoek uitgewezen. “Hon-
derd procent garantie is er niet”, stelt Heeringa, “maar
door de soort steenlaag waarin we bij Blije winnen is
het nagenoeg uitgesloten.” Er is echter wel kans op
geleidelijke bodemdaling. Dat hoort nu eenmaal bij
gaswinning.
Volgens Heeringa is de lokale samenleving in Blije
en omgeving tevreden met de aanwezigheid van de
NAM. “We hebben met regelmaat open dagen en
informatiebijeenkomsten in Noordoost Friesland en
dan merk je een kritische maar ook geinteresseerde
houding. De communicatie is heel prettig. Dat
vind ik persoonlijk ook het leukste van mijn vak; de
mensen ontmoeten. Door allerlei goede afspraken
te maken en open te communiceren kun je met z’n
allen veel bereiken.”
Friese bedrijvigheid
Ongetwijfeld speelt bij die positieve grondhouding
richting gaswinning mee het besef dat aardgas een
schone brandstof is en de komende jaren belangrijk
blijft voor de energievoorziening. Daarnaast is er be-
hoorlijk wat werkgelegenheid mee gemoeid is. “Het
is absoluut zo dat gas nog altijd erg belangrijk is voor
onze economie”, beaamt Heeringa. “Realiseer je maar
eens dat 45 procent van al onze elektriciteit nog altijd
wordt opgewerkt met aardgas. De 175 kleine velden
zoals Blije voorzien samen in dertig procent van onze
totale behoefte in Nederland. Maar ook het MKB
profiteert. We schatten in dat er alleen al in Friesland
dagelijks 80 tot 90 Friese bedrijven voor ons aan
het werk zijn. Er gebeurt op boorlocaties heel wat.
Tel het maar eens op: hijs- en takelwerkzaamheden,
grondverzet, asfalteren, transporteren. We schatten
in dat er zo dagelijks enkele honderden mensen van
Friese bedrijven voor ons aan de slag zijn.”
NAM in het kort• Nederland heeft 56 procent van alle aardgasreserves in de Europese Unie in haar bodem. De
NAM is in 1947 opgericht om dat gas te winnen.
• Twee aandeelhouders: Shell (50 procent) en Exxon Mobil (50 procent).
• Gaswinning leverde tot nu toe meer dan 200 miljard euro op aan de Nederlandse schatkist.
• NAM heeft ruim 175 gasvelden op land en offshore in productie.
• Die kleine gasvelden samen leveren 30% van onze energievoorziening
• Bij de NAM werken 1800 mensen
• Het bedrijf schat dat er dagelijks 80 tot 90 Friese bedrijven voor de NAM actief zijn.
Weetje: een echte ‘gasbel’ bestaat niet. In werkelijkheid zit het gas in miljarden kleine poriën van hard
gesteente (op circa 3 kilometer diepte) waar het vanzelf uit ontsnapt en naar boven komt bij een boring.
www.nam.nl
Er wordt nog volop getimmerd, gezaagd
en geklust in het café. Het hele interieur
is een grote bouwput. “Wy hoopje sa gau
as mooglik iepen te gean. Mar úterlik op
op 1 july”, zo legt uitbater Sape Woudman
uit. De cafetaria is inmiddels sinds begin
mei geopend en doet goede zaken.
Inwoners en toeristen weten de plek
goed te vinden voor een snack of een
kop koffie. “In goeie saak om dit kafee
foar Ferwert nij libben yn te blazen”, aldus
Woudman. “It bringt in stikje libben yn it
doarp en yn de omjouwing. It wie in toer
om hjir yn de omjouwing efkes in patatsje
te heljen, dat kin lokkich no wer.” Café It
Hoekje in Ferwert is een samenwerking
van Michael Roest van Herberg De Waard
in Ternaard en Sape Woudman van
bowling- en zalencentrum Dokkum.
Meer dan een dorpskroeg
Het is de bedoeling dat It Hoekje naast
alleen “een dorpskroeg” en snackbar ook
een soort eetcafé wordt. Want met een
dorpskroeg alleen ga je het volgens Woud-
man niet redden. “De Fryske doarpskroech
hat it dreech. Allinne mei dy formule redde
jo it net, der moat mear bykomme om oer-
libje te kinnen.” Deels komt dat in de ogen
van Woudman ook door sportkantines,
jeugdhonken en dorpshuizen. Zij werken
met vrijwilligers en hebben met andere
regels te maken.
Zoals gezegd wordt op dit moment
nog volop gewerkt om It Hoekje zo snel
mogelijk volledig bedrijfsklaar te krijgen. In
het café is de timmerman druk bezig. Het
klussen wordt deels ook verricht door vrij-
willigers om zo kosten te kunnen besparen.
Een café van, voor en door de inwoners
van Ferwert. Ook het ontwikkelen van een
website op Facebook is op dit moment in
volle gang. Op de pagina moeten nieuws
en evenementen vanuit It Hoekje worden
geplaatst, ook een belangrijk middel tot
klantenbinding.
“Ik bin bliid dat Ferwert no wer in echt moai
kafee kriget wêr’t elkenien telâne kin. Wy
sille it sjen fanôf 1 july”, zo besluit Sape
Woudman.
Café It Hoekje aan de Hegebeintumerdyk in Ferwert stond al een paar jaar leeg. Een lege trieste aanblik in het karakteristieke dorpsgezicht van Ferwert. Een aantal Ferwerters ondernam actie en sloeg de handen ineen. Een dorpscoöperatie werd opgericht en moest Café It Hoekje nieuw leven inblazen.
DORPSCOÖPERATIE VAN INWONERS BLIJKT REDDING VOOR DORPSCAFÉ
Een huiskamer voor Ferwert
54 | GEMEENTE ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN 54 | ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN 54 | FERWERDERADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
In febrauri is het project Noordoost aan het Wad in de gemeenten Ferwerderadiel en Dongeradeel gestart.
Het is een initiatief vanuit de samenwerking
Agenda Netwerk Noordoost (ANNO). Het
project moet in 2016 zoveel mogelijk goede
ideeën en plannen voor recreatie, cultuur
en landschap in het Waddenkustgebied
opleveren.
De gemeenten in Noordoost Fryslân willen
de komende jaren een belangrijke bijdrage
leveren aan een duurzame economische
ontwikkeling van het Waddengebied. Meer
bestedingen in de sector toerisme en recreatie
leiden tot meer werkgelegenheid in de regio.
In deze ontwikkelingsopgave telt elk goed
initiatief mee, hoe klein of hoe groot dat ook is.
Uw initiatief kan hieraan bijdragen!
Aanjager
Namens de gemeenten Dongeradeel en
Ferwerderadiel is Anneke van der Meer de
aanjager voor dit project. Zij heeft als taak om
kansrijke projecten in Noordoost Fryslân te
signaleren en mensen, dorpen en netwerken
met elkaar te verbinden om samen tot mooie
uitvoerbare projecten te komen.
“Initiatiefnemers hebben te maken met de
ingewikkelde zoektocht naar fi nancierings-
mogelijkheden, de hoeveelheid tijd en energie
die het kost, het zorgen voor draagvlak en
vertrouwen en (soms lastige) regels. We willen
voorkomen dat goede ideeën daardoor stran-
den en van de kaart dreigen te vallen”, aldus
Anneke van der Meer.
In dit project is samenwerking en het zoeken
naar creatieve oplossingen dé sleutel voor
vooruitgang. Dit sluit aan bij het provinciale
‘Koepelproject versterken Friese Waddenkust’.
Hier worden goede ideeën met elkaar ver-
bonden en wordt gekeken hoe ze samen een
extra meerwaarde opleveren voor landschap,
recreatie en cultuur.
Heeft u een goed idee?
Heeft uw dorp of organisatie een goed plan
of idee dat recreatie, cultuur en landschap
in het Waddenkustgebied versterkt? Komt u
maar niet verder of loopt u tegen specifi eke
problemen aan? Via dit bericht worden dorpen,
organisaties en inwoners opgeroepen om zich
bij Anneke van der Meer te melden. Samen
gaan we op zoek naar mogelijke oplossingen.
Zelf zal zij ook actief het gebied in gaan en
hierover contact leggen met dorpsbelangen,
inwoners, ondernemers en gebiedspartners.
Volg ons op Facebook en Twitter (@noord-
oostahwad) of mail Anneke van der Meer:
U kunt ook bellen: 06 12 64 74 89.
Foto: Simon Bosma
Noordoost aan het Wad
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
54 | GEMEENTE ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN 54 | ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN FERWERDERADIEL | 55
Een aandeel in elkaar
Rabobank Noordoost Friesland, telefoonnummer (0511) 42 63 40
Uw onderneming ziet kansen die anderen niet zien. Om te groeien heeft u behoefteaan iemand die niet in barrières denkt, maar in mogelijkheden. Wilt u een financiëleoplossing voor uw groeiplannen? Neem dan contact op met één van onze adviseurs.
Een financiële oplossing zo solide als uw plan
onscommitmentook
Uw business gaatverder,
Recentelijk bezochten burgemeester van den Berg van Ferwerderadiel en bedrijvencontactfunctionaris Bas de
Boer de katoendrukkerij Kleine Lijn in Blije. Bij de Kleine Lijn gaan traditioneel vakmanschap en hedendaagse
vormgeving samen. Het atelier is een combinatie van een levendige werkplaats en winkel voor unieke hand-
bedrukte stoffen. Je kunt hier ook gezellig koffie drinken. Dit atelier is een van de weinige katoendrukkerijen
die Nederland rijk is. Bij een bezoek aan de Kleine lijn krijgt u de mogelijkheid om een kijkje te nemen in het
atelier waar textielmotieven op linnen, katoen en zijde worden gedrukt.
Kleine lijn is gespecialiseerd in handbedrukte stoffen, voor zowel mode als interieur, seriematige producten
en unica. In de winkel verkoopt de eigenaresse- Nynke Runia- een breed assortiment artikelen die in het
atelier zijn ontworpen en vervaardigd. Dit zijn o.a. cadeauartikelen , linnen kleding, shawls van zijde en woon-
accessoires. Mevrouw Runia werkt alleen in dit bedrijf. Haar studie aan de Kunstacademie komt haar in dit werk
goed van pas. Als gemeente zijn we er trots op zo’n uniek bedrijf binnen haar gemeentegrenzen te hebben.
We wensen mevrouw Runia veel succes bij haar verdere werkzaamheden.
Bedrijfsbezoek ambachtelijk katoendrukkerij Kleine Lijn Blije
Groei Kabelnoord zet door
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN KORT NIEUWS | 57
L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F . N L E N V O L G O N S V I A , E N .
ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN FERWERDERADIEL | 57
Voor het derde jaar op rij is het aantal klanten
van Kabelnoord gegroeid. Voor het kabel-
bedrijf van 5 Noordoost-Friese gemeenten
was 2015 een uitstekend jaar. Dat blijkt uit
de jaarrekening, die binnenkort door de
aandeelhouders wordt vastgesteld. De totale
klantenbase steeg met 1% , het aantal inter-
netklanten steeg net als in 2014 met 7%. Ook
voor telefonie was de stijging 7%.
De omzet steeg naar bijna 11,5 miljoen euro.
Voor het project ‘Glasvezel van Kabelnoord’
werd voor 10 miljoen euro geïnvesteerd,
waarmee de boekwaarde van het bedrijf tot
24 miljoen euro toenam. Door de forse in-
vesteringen namen de kapitaalslasten toe en
hierdoor daalde het resultaat, zoals verwacht,
naar een winst van 770 duizend euro.
“Onze persoonlijke service, het regionale
karakter en uiteraard het glasvezelnetwerk
zijn unieke punten waardoor veel mensen
voor ons kiezen” aldus directeur Geelhoed.
“We ronden dit jaar de eerste fase van
de glasvezelaanleg af en verwachten begin
volgend jaar te starten met de aanleg naar
de overige percelen in Noordoost Friesland.”
Ondernemersfocus op NoardEast Fryslân ?NEF (Dokkum en Kollum) biedt u de mogelijkheid om gemotiveerd,
goed en betaalbaar (gesubsidieerd) personeel te werven. NEF richt
zich op de wens van de markt middels een 12-tal focusberoepen
en zoekt voor u continu naar geschikt personeel. Via een eigen
werk-leertraject en binnen ons Test & Trainingscentrum, waarin wij
werken met leeropdrachten in directe relatie met werk en eigen
ontwikkelprogrammatuur, worden de medewerkers optimaal voor-
gesorteerd op uw (meest gevraagde) vacatures. Afstemming op
uw specifi eke vraag om personeel of een specifi ek ontwikkeltraject
is zelfs bespreekbaar. Regelmatig is er zelfs sprake van een aanbod
op HBO niveau.
Het personeelsaanbod vanuit NEF bestaat met name uit mensen
die vanuit een uitkeringssituatie worden bemiddeld. Ook is er
aanbod c.q. detachering van personeel mogelijk vanuit de zgn. SW
achtergrond. Dit betreft personeel met een arbeidshandicap die
op velerlei terrein nog een prima, gemotiveerde arbeidsinzet kan
leveren. Afhankelijk van de loonwaarde van ons aanbod (mate van
handicap) kan NEF in veel gevallen aan de inlener c.q. de onderne-
mer een loonkostensubsidie verstrekken die in relatie staat met de
verminderde inzetbaarheid.
In geval er sprake is van een verminderde loonwaarde en de
medewerker naast uw leiding nog een stukje begeleiding nodig
heeft, dan levert NEF deze begeleiding door inzet van haar externe
werkcoach. Als laatste willen wij u niet onthouden dat NEF samen
met ondernemers nu ook participeert als aandeelhouder in een
aantal sociale ondernemingen. Sociale ondernemingen waarin de
private partij de meerderheidsaandelen bezit en de leiding van het
bedrijf op zich neemt, maar waarbij NEF, naast aandelenparticipatie
ook een deel van het personeel levert en de ondernemer ontzorgt.
Voor meer info kijk op www.nef@nl.
58 | ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
COLUMN
VooruitkijkenSuccesvolle ondernemers blijven vooruitkijken,
investeren en anticiperen op de marktontwikkelingen.
Na klantbezoeken ben ik vaak onder de indruk van het
ondernemerschap in onze regio. Veel van onze klanten
bewijzen dat het hebben van toekomstgerichte plannen en
het hieraan vasthouden, het succes van de onderneming
kan maken of breken.
Wat veel ondernemers echter voor zich uitschuiven is de
bedrijfsoverdracht. Als ondernemer ben je hier natuurlijk
niet iedere dag mee bezig, maar op een bepaald moment
wil je uitstappen of overdragen. Het is voor bijna iedereen
moeilijk om afstand te doen van iets dat je zelf hebt
opgebouwd, uitgebouwd, groot gebracht en waar je
meestal heel veel tijd aan hebt besteed. Om het dan aan
een ander toe te vertrouwen is een moeilijke beslissing.
Bij bedrijfsopvolging spelen verschillende factoren
een cruciale rol: fi nanciële, fi scale, technologische,
organisatorische, maar ook emotionele en persoonlijke
elementen. Belangrijk is het tijdig vinden van een opvolger
zodat die opvolger zelf ook weer met het bedrijf verbonden
wordt en de daar werkzame personen weer verbonden
worden met de opvolger.
Bedrijfsoverdracht vereist een nauwkeurige voorbereiding.
Ga op tijd aan de slag en betrek hier betrouwbare en
betrokken partners bij. Onderschat de psychologische kant
niet en gun de nieuwe eigenaar én uzelf tijd om te wennen
aan de nieuwe situatie.
Durk MousDirectievoorzitter Rabobank Noordoost Friesland
Nu ook bij Kabelnoord Zakelijk:
Gratis live TV App
Meer informatie op www.kabelnoord.nl
LIVE TV APP
www.kabelnoordzakelijk.nlPier Prinslaan 21, Dokkum Telefoon (0519) 701 701
De gratis live TV App van Kabelnoord is beschikbaar voor “Klein Zakelijk” abonnees met een Small, Medium, Large of XLarge abonnement van Kabelnoord Zakelijk.
Zo krijgt u toegang tot de gratis Kabelnoord live TV App voor tablet en smartphone:• Meld u aan via www.kabelnoord.nl/live-tv-kabelnoord-app• Download de App in Playstore of App-store (iTunes)• Log in met de ‘mijn Kabelnoord gegevens’ die u per post ontvangt
Al m� r dan 3000 klanten gebruiken de App!
58 | ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN
Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl
IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF
KENNIS IS KUNNEN
BEVESTIGINGEN VEILIGHEID GROENVOORZIENINGPOSTBOXENGEREEDSCHAPPEN