PISA ar draws y cwricwlwm
Modiwl 7
1
Nod y modiwl
• Meithrin dealltwriaeth o sut mae cwestiynau enghreifftiol PISA a chamau datblygu sgiliau â chymorth yn gysylltiedig â themâu'r cwricwlwm cenedlaethol a meysydd llafur TGAU.
2
• Canfod cysylltiadau rhwng cwestiynau enghreifftiol PISA a'u maes pwnc eu hunain.
• Dechrau cynhyrchu cronfa o gwestiynau ysgogol TGAU y gellir eu defnyddio ar draws amrywiaeth o feysydd pwnc er mwyn helpu dysgwyr i:– gymhwyso gwybodaeth a sgiliau mewn
sefyllfaoedd anghyfarwydd– gweithio'n greadigol a gweithio gyda'i gilydd i
ddatblygu sgiliau meddwl, llythrennedd a rhifedd.
Amcanion y modiwl
3
Tasg 1:Rhowch eich hunain yn eu
hesgidiau nhw!
Rhowch eich hunain yn eu hesgidiau nhw!
• Meddyliwch am ddysgwr rydych yn ei addysgu ym Mlwyddyn 10.
• Trafodwch a gwnewch rai nodiadau ar y cwestiynau canlynol:
5
Taflen waith 1: Esgidiau
A). Pa mor dda mae'n perfformio mewn
gwahanol bynciau?
C). Pa sgiliau y gallai eu datblygu ymhellach
yn eich pwnc?
B). Pa sgiliau y mae'n eu defnyddio mewn
pynciau eraill?
D). Pa mor effeithiol y mae'n rhyngweithio ag athrawon a chyd-ddysgwyr mewn gwahanol bynciau?
Ch). Pa mor dda y mae'n ymdrin â chyd-destunau anghyfarwydd?
4 munud
6
Cyfleoedd ehangach
Nod PISA yw ateb cwestiynau fel: • a allan nhw ddadansoddi,
rhesymu a chyfathrebu'n effeithiol?• pa mor dda y maen nhw’n
trosglwyddo syniadau a datrys problemau?• a oes ganddyn nhw y gallu i
barhau i ddysgu drwy gydol eu bywyd?
(Llywodraeth Cymru, AdAS, 2012, tudalen 2)
PISA fel cyd-destun dysgu
Dylid anelu at y nod o ddatblygu cwricwlwm gyda gweithgareddau dysgu priodol sy'n:• rhoi sgiliau trosglwyddadwy i
ddysgwyr• perthnasol, heriol, diddorol
ac yn cynnig mwynhad i bob dysgwr
• trawsnewid dysgu i gynhyrchu dysgwyr gydol oes dyfeisgar, cadarn a myfyriol. (Llywodraeth Cymru, APADGOS, 2008, tudalen 3)
Fframwaith Sgiliau
7
Cyfleoedd ehangach
• Mae'r FfLlRh yn canolbwyntio ar ddysgwyr yn caffael ac yn gallu cymhwyso'r sgiliau a'r cysyniadau hynny a ddysgwyd i gwblhau tasgau realistig sy'n briodol ar gyfer eu cyfnod datblygiad.
Fframwaith Llythrennedd a Rhifedd Cenedlaethol
8
(Llywodraeth Cymru, AdAS, 2013, tudalen 8)
Cyfleoedd ehangach
Bydd athrawon yn gallu:• datblygu cynnwys y cwricwlwm er
mwyn sicrhau bod cyfle gan bob dysgwr i ddatblygu a mireinio . . . sgiliau
• integreiddio llythrennedd a rhifedd yn eu haddysgu – beth bynnag fo'r pwnc.
(Llywodraeth Cymru, AdAS, 2013, tudalen 8)
Fframwaith Llythrennedd a Rhifedd Cenedlaethol
9
Tasg 2:Cyd-destunau
creadigol
• Dewiswch o leiaf ddau o'r cyd-destunau PISA o'r taflenni adnoddau i'w trafod yn eich grŵp.
• Cwblhewch daflen ymateb grŵp ar gyfer pob un o'r cyd-destunau a ddewiswyd gennych.
• Byddwch yn barod i roi adborth ar eich sylwadau i grwpiau eraill.
Cyd-destunau creadigol
12 munud
11OECD, 2009
• Syniadau, cyfleoedd, buddiannau, heriau?
Adborth ar gyd-destunau creadigol
Esgidiau rhedeg DarllenCuriad calon Llythrennedd
MathemategolMoreland DarllenDi-chwaeth DarllenGolau sêr Llythrennedd
GwyddonolBrech y Llygod Llythrennedd
GwyddonolAmser ymateb Llythrennedd
MathemategolPlan rhyngwladol Darllen
Meysydd PISA
ATEBION
12OECD, 2009
Mae nifer o'r cwestiynau [PISA] yn gofyn i'r dysgwyr ddefnyddio eu sgiliau datrys problemau mewn cyd-destunau newydd. Felly, mae'n rhaid i ddysgwyr gael sgiliau datblygedig, yn enwedig sgiliau llythrennedd, rhifedd a datrys problemau, â'r hyder i wynebu her cwestiynau sydd y tu allan i’w cylch cysur eu hunain.
(Llywodraeth Cymru, AdAS, 2012, tudalen 3)
'Cylch cysur' neu 'risg'
13
Mae nifer o'r cwestiynau [PISA] yn gofyn i'r dysgwyr ddefnyddio eu sgiliau datrys problemau mewn cyd-destunau newydd. Felly, mae'n rhaid i ddysgwyr gael sgiliau datblygedig, yn enwedig sgiliau llythrennedd, rhifedd a datrys problemau, â'r hyder i wynebu her cwestiynau sydd y tu allan i’w cylch cysur eu hunain.
(Llywodraeth Cymru, AdAS, 2012, tudalen 3)
'Cylch cysur' neu 'risg'
14
Pa mor aml ydyn ni'n cymryd risgiau
ac yn gweithio y tu allan i'n 'cylch
cysur' gyda chyd-destunau
anghyfarwydd i ni?
Tasg 3:Cynhyrchu ar gyfer
TGAU
Cynhyrchu ar gyfer TGAU• Dewiswch ddau o'r cyd-destunau
TGAU a gyflwynir a cheisiwch gynhyrchu eich cwestiynau PISA
eich hunain.
16WJEC CBAC Cyf., 2013
9 munud
Y pynciauDiweithdra yngNghymru Hanes
Elfennau Grŵp 7 Cemeg
Sychwr gwallt Dylunio cynnyrch
Gwerthiant Technoleg bwyd
Disgo yn yr ysgol TGCh
Aelwyd y castell Saesneg
Logo 3D Celf a dylunio
Y Siop Gerddoriaeth Busnes cymhwysol
Bil nwy Mathemateg
Hawliau Dynol Astudiaethau crefyddol
Casglu cronfa o adnoddau traws
gwricwlaidd?A allai dysgwyr
helpu i'w datblygu?
17WJEC CBAC Cyf., 2013
Amser gweithredu? • Darllenwch bob datganiad a rhowch dic yn
y blwch i nodi i ba raddau rydych yn cytuno â nhw.
• Hefyd, nodwch unrhyw gamau gweithredu y gallech chi neu eich adran eu cymryd mewn perthynas â'r syniadau hyn neu syniadau eraill a godwyd yn y sesiwn.
18
Cyfeiriadau• Y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd (OECD) (2009)
PISA Take the Test: Sample Questions from the OECD’s PISA Assessments. Ar gael yn: www.oecd.org/pisa/pisaproducts/pisa2000/41943106.pdf
• Llywodraeth Cymru, Yr Adran Plant, Addysg, Dysgu Gydol Oes a Sgiliau (APADGOS) (2008), Y Fframwaith Sgiliau ar gyfer plant 3 i 19 oed. Ar gael yn: www.wales.gov.uk/dcells/publications/curriculum_and_assessment/arevisedcurriculumforwales/skillsdevelopment/SKILLS_FRAMEWORK_2007_Engli1.pdf?lang=en
• Llywodraeth Cymru, Yr Adran Addysg a Sgiliau (2012), Canllaw i ddefnyddio PISA fel cyd-destun dysgu. Ar gael yn: www.wales.gov.uk/docs/dcells/publications/120629pisabookleten.pdf
• Cymru. Yr Adran Addysg a Sgiliau (2013) Fframwaith Llythrennedd a Rhifedd Cenedlaethol. Ar gael yn: learning.wales.gov.uk/resources/nlnf/?skip=1&lang=en
• WJEC CBAC Cyf. (2013). Cyn-bapurau TGAU. Ar gael yn: www.cbac.co.uk/index.php?nav=106
19