22-2-2015
1
Gedeelde Besluitvorming
in de spreekkamer:
hoe pak je dat aan bij mensen met
een chronische aandoening?
Frederik Vogelzang
Sandra Beurskens
Inhoud
• Individueel zorgplan en doelen stellen
• Project: gedeelde besluitvorming en doelen
stellen
• Handreiking en eerste ervaringen
• Hoe verder
22-2-2015
2
Van Zorgstandaard tot Individueel Zorgplan
Raamwerk Individueel Zorgplan,
Zorginstituut Nederland, maart 2012
Project: gezamenlijke besluitvorming op basis van
persoonlijke doelen
22-2-2015
3
Raak Pro Project: doelen stellen
• Zuyd Hogeschool• Universiteit Maastricht
Project: gezamenlijke besluitvorming op basis van persoonlijke doelen
Idee Project gezamenlijke besluitvorming
• InEen• NHG
Persoonlijke doelen en interprofessionele samenwerking. Raak Pro 2012-2016
Wat zou ik graag
weer eens
willen winkelen
Haar
suikerwaarden
moeten toch
echt omlaag.
Stephie Lenzen
Jerome van Dongen
Begeleidingsteam:Dr. Ramon Daniëls, Dr. Loes van BokhovenProf. Dr. Sandra Beurskens, Prof. Dr. Trudy van der Weijden
22-2-2015
4
Doel project
Ontwikkelen van een generiek gespreksmodel
voor gedeelde besluitvorming dat zorgverleners
en patiënten met een chronische aandoening
helpt om tot echte persoonsgerichte
behandeldoelen en afspraken te komen.
Om te komen tot een Individueel Zorgplan
Taal en ordening ‘klassieke’ SDM
Elwyn et al. J Gen Int Med 2012
Elwyn et al. Pat Educ Couns 2013.
KeuzeEr is iets te
kiezen
OptiesWat zijn de
opties?
Voorkeurvan patiënt
BesluitIntegreer
voorkeuren van patiënt
en arts
22-2-2015
5
KeuzeEr is iets te
kiezen
OptiesWat zijn de
opties?
Voorkeurvan patiënt
BesluitIntegreer
voorkeuren van patiënt
en arts
Doelenstellen
Taal en ordening ‘complexe’ SDM
Hoe gaat het nu? Belangrijkste uitkomsten
• Doelen worden nauwelijks gesteld
• Focus op medische aspecten
• Patiënten: niet bewust van doelen en kunnen deze niet herinneren
• Professionals: niet bewust van eigen werkwijze, tijd, structuur en taal
Interventiedoelen
• Kiezen en toepasbaar maken van een gemeenschappelijk inhoudelijk raamwerk/gespreksmodel voor doelen stellen
• Exploreren huidige en gewenste situatie cliënt
• Gespreksvaardigheden professional
• Reflectie vaardigheden professional
22-2-2015
6
Handreiking
Keuze
Opties
Voorkeur
Besluit
Doelenstellen
Elwyn et al, 2012;
Bodenheimer & Handley, 2005
Eenvoudige tool voor gesprek tussen patiënt en professional: 4-bollen model
22-2-2015
7
Voorbeeld
Minder pijn +
beter conditie
hebben
Werk blijven doen,
met kleinkinderen
naar speeltuin
gaan
Bewegen is
belangrijk voor mij,
leren omgaan met
gevoel van verlies
Kinderen mogen meer
begrip hebben voor
mij, trap in huis vormt
belemmering
22-2-2015
8
Eerste ervaringen professionals• “Gevoel dat het niet nieuw is”
• “Fijn om een structuur voor IZP aangeboden te krijgen”
• “Wel nog vragen over timing en duur gesprekken”
• “Ik gebruik nu niets om samen met de patiënt een
gesprek aan te gaan”
• “Je kunt zo laten zien dat dingen met elkaar
samenhangen”
• “Gelukkig geen afvinkgebeuren”
Eerste ervaringen patiënten• “Manier van vraagstelling is prettig, voelt je uitgenodigd om
te vertellen en getriggerd om actie te ondernemen”
• “Belangrijk dat in een volgende gesprek de bollen terug
worden gepakt”
• “Eén gesprek is te kort om alles te bespreken”
• “Het is meer dan vragen: Wat is uw hulpvraag? Het is een echt
gesprek”
• “Schrijven op bollen geeft inzicht”
• “Als je zelf niet hoeft te schrijven ben je meer betrokken”
• “Mijn eigen manier is een belangrijke bol in het gesprek”
22-2-2015
9
Samenvattend
• Stellen van doelen centrale plaats binnen
Individueel Zorgplan
• Aandacht nodig voor stellen van doelen én SDM
• Geen dogma maar handreiking
• Gemeenschappelijke taal
• Hoe verder?
Gezamenlijke Besluitvorming: het woord van 2015?
Veel initiatieven: bundelen en leren van elkaar!!
22-2-2015
10
Hoe krijgen we gezamenlijke besluitvorming aan de praat?
Ruim baan voor het gesprek tussen patiënt en zorgverlener
22-2-2015
11
Wat hebben we nodig?
• Gedragsverandering bij patiënten
• Gedragsverandering bij zorgverleners
• Organisatie en randvoorwaarden
Hoe krijgen we gewenste resultaat?
• Kennis
• Attitude
• Vaardigheden
Combinatie leidt tot een geslaagd gesprek
en succesvolle besluitvorming
22-2-2015
12
KennisZorgverlener heeft inzicht in:• Opbouw van het gesprekmodel• Achtergrond van gezamenlijke besluitvorming• Beschikbare instrumenten en hulpmiddelen• Mogelijkheden en beperkingen gezamenlijke besluitvorming
Aandachtspunten:• Sluit aan bij bestaande consultvoering en
communicatievaardigheden• (gezamenlijke) training van huisarts en POH• Gebruik bestaande keuzehulpen • Start met chronische patiënten in bestaande
ketenzorgprogramma’s
AttitudeZorgverlener ontwikkelt positieve houding t.o.v.:
• Waarde van persoonlijke doelen
• Actieve inbreng van patiënt
• Uitleg en voorlichting aan patiënt
• Ondersteuning bij gezamenlijke besluitvorming
Aandachtspunten:
• Wat vinden zorgverleners er zelf van
• Verwachtingen van de inbreng van patiënten
• Omgaan met en respecteren van afwijkende keuzes
22-2-2015
13
VaardighedenZorgverlener kan bij gezamenlijke besluitvorming:• De werkwijze inpassen in de bestaande praktijkvoering• Principes op zijn of haar ‘eigen’ manier toepassen• Maatwerk leveren passend bij de patiënt• Uitvoering geven aan permanente verbetercyclus
Aandachtspunten:• Adviesgesprek en zorgvraagverheldering uitbouwen naar
gezamenlijke besluitvorming• Ontwikkelen van een ‘eigen taal’• Uitgaan van aanwezige vakmanschap bij zorgverleners• Continue verbetering door feedback van collega’s en patiënten
Organisatie & RandvoorwaardenWat is er nodig om gezamenlijke besluitvorming de ruimte te geven:
• Vertrouwen in vakmanschap zorgverleners� Einde aan de vinkjescultuur
• Aandacht voor scholing� Opleiding en bij- en nascholing huisarts en POH
• Uitbreiding van instrumentarium� Ontwikkeling keuzehulpen gekoppeld aan richtlijnen
• Gedragsverandering bij patiënten� Werken aan kennis, attitude en vaardigheden
• Betalen van kijk- en luistergeld� Investeren in de toegevoegde waarde van het gesprek
Een beetje geduld met elkaar …
22-2-2015
14
Vragen?
Contact
Sandra Beurskens
Frederik Vogelzang
Recommended