PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
2
SPIS TREŚCI
1. STRONA TYTUŁOWA ................................... ..................................................................................................... 1
2. SPIS TREŚCI ...................................................................................................................................................... 2
3. SPIS RYSUNKÓW .............................................................................................................................................. 2
4. OPIS TECHNICZNY............................................................................................................................................ 3
1. PRZEDMIOT OPRACOWANIA................................. ........................................................................................ 3
2. ZAMAWIAJ ĄCY................................................................................................................................................ 3
3. INWESTOR ....................................................................................................................................................... 3
4. PODSTAWA OPRACOWANIA............................... ............................................................................................ 3
5. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA............................ ........................................................................................... 3
6. ROZWIĄZANIA PROJEKTOWE..................................... ......................................................................................4
6.1. Opis ogólny................................... ................................................................................................................4
6.2. Bilans zieleni ................................ ................................................................................................................ 4
7. LOKALIZACJA I ISTNIEJ ĄCY STAN ZAGOSPODAROWANIA TERENU .......................... ............................. 5
8. ZESTAWIENIE GATUNKÓW I ILO ŚCI............................................................................................................... 6
9. WYMAGANIA DLA RO ŚLIN SADZONYCH ........................................ ............................................................. 16
10. SADZENIE ...................................................................................................................................................... 19
11. PIELĘGNACJA............................................. .................................................................................................. 22
12. OPIS ROŚLIN PROJEKTOWANYCH................................... .......................................................................... 23
SPIS RYSUNKÓW
TEMAT RYSUNKU NR RYSUNKU
1. Projekt zieleni skala 1:500 Z-00-01
2. Ogród ozdobny w stylu wiejskim szczegół 1 skala 1:100
Z-00-02
3. Ogród ozdobny w stylu wiejskim szczegół 2 skala 1:100
Z-00-03
4. Ogród ozdobny w stylu wiejskim szczegół 3 skala 1:100
Z-00-04
5. Ogród ozdobny w stylu wiejskim szczegół 4 skala 1:100
Z-00-05
6. zieleń na południe od stawu szczegół 5 skala 1:100
Z-00-06
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
3
OPIS TECHNICZNY
do projektu zieleni dla rewitalizacji Ogrodu Zoobotanicznego w Toruniu.
1. PRZEDMIOT OPRACOWANIA
Przedmiotem opracowania jest projekt zieleni dla rewitalizacji Ogrodu Zoobotanicznego
w Toruniu.
2. ZAMAWIAJ ĄCY
Ogród Zoobotaniczny w Toruniu, ul. Bydgoska 7, 87 – 100 Toruń.
3. INWESTOR
Ogród Zoobotaniczny w Toruniu, ul. Bydgoska 7, 87 – 100 Toruń.
4. PODSTAWA OPRACOWANIA
Podstawą opracowania są:
1. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia
2. Mapa sytuacyjno-wysokościowa do celów projektowych
3. Koncepcja zagospodarowania terenu Ogrodu Zoobotanicznego w Toruniu
(opracowanie: Marta Ratajszczak, JADORNA Studio Projektowania Zieleni).
5. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA
Celem opracowania jest zaprojektowanie zieleni dla rewitalizowanego Ogrodu
Zoobotanicznego w Toruniu.
Projekt zieleni bazuje na Koncepcji zagospodarowania terenu Ogrodu Zoobotanicznego
w Toruniu i obejmuje m. in. zaprojektowanie ekranu roślinnego, pełniącego funkcję ochronną
(izolacyjną), polegającą na minimalizacji uciążliwości pobliskiej ruchliwej ulicy Rybaki.
W skład ekranu wchodzą silnie rosnące pnącza oraz gatunki drzew i krzewów odpornych na
niekorzystne warunki środowiska, osiągające stosunkowo duże rozmiary, rodzące owoce
spożywane przez ptaki, cierniste lub tworzące kobierce, zapewniające schronienie
gryzoniom, ptakom i owadom, które stworzą skuteczną ochronę od strony ulicy
w okresie letnim i zimowym.
Ponadto zaprojektowano ogród ozdobny w stylu wiejskim w postaci drzew ozdobnych,
kwitnących krzewów i kolekcji barwnych bylin. Gatunki roślin dobrano w taki sposób aby
oddziaływały na ludzkie zmysły. Byliny zostaną posadzone wśród żwirowych ścieżek
umożliwiających swobodny do nich dostęp.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
4
W zachodnim krańcu ogrodu zaprojektowano aleję wiśni ozdobnych i trawnik.
Poza tym zaprojektowano pięć obszarów zieleni urządzonej:
1. na południe od stawu
2. wokół pawilonu lemurów
3. wokół schodów i rampy (rośliny ciernioznośne)
4. wokół fontanny i włazu
5. wokół zegara
6. ROZWIĄZANIA PROJEKTOWE
6.1. Opis ogólny
Aby zminimalizować uciążliwości związne z sąsiedztwem zabudowy miejskiej teren
toruńskiego ZOO po obwodzie będzie ekranowany roślinnością o wysokości min. 2m, co jest
jest elementem „Programu rewitalizacji” z jego realizacją w latach 2011 r. ÷ 2013 r.
Proporcje pomiędzy terenami zieleni urządzonej w związku z funkcją botaniczną
a terenami zagospodarowanymi dla funkcji wiwarystycznej - wyniosą ok. 50% / 50%.
Funkcja botaniczna i funkcja wiwarystyczna będą wzajemnie skojarzone w aspekcie
przestrzennym i dydaktycznym - obiektom dla zwierząt towarzyszyć będzie zieleń
„nawiązująca” do środowisk ich życia.
Centralna część toruńskiego ZOO, podobnie jak obecnie - zachowana zostanie wyłącznie
dla funkcji botanicznej.
Projektowane gatunki roślin są dostosowane do lokalnych warunków i są to gatunki
szybkorosnące. Dobór gatunków do nasadzeń uzależniony jest od warunków siedliskowych,
ma za zadanie podkreślić krajobrazowy, romantyczny charakter ogrodu, a różnorodność
gatunków pełni funkcję dydaktyczną.
6.2. Bilans zieleni
Zestawienie powierzchni
[m2]
ogród ozdobny w stylu wiejskim 703
ekran roślinny od ulicy Rybaki 770
zieleń na południe od stawu 354
zieleń wokół pawilonu lemurów 75
zieleń wokół schodów i rampy 65
zieleń wokół fontanny i włazu 145
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
5
zieleń wokół zegara 4
7. LOKALIZACJA I ISTNIEJ ĄCY STAN ZAGOSPODAROWANIA TERENU
Obszar toruńskiego ZOO jest częścią zespołu parkowo-rezydencjonalnego założonego
w 1797 roku przez Johanna Gottlieb Schultz. Funkcjonowało tu wtedy tak jak i obecnie
wiwarium wraz z ogrodem botanicznym. Toruńskie ZOO ma najstarsze, ciągłe tradycje
wiwarystyczne w Polsce, liczące ponad 200 lat.
Parkowy charakter winien być przedmiotem ochrony i przyjęte rozwiązania projektowe
zakładają maksymalne zachowanie istniejącego starodrzewu wchodzącego niegdyś w skład
historycznego założenia parkowo-rezydencjonalnego.
Toruńskie ZOO należy do najliczniejszej grupy ogrodów zoologicznych położonych w zwartej
zabudowie miejskiej, która oddziałuje na nie negatywnie. Toruńskie ZOO nie ma żadnych
możliwości rozwoju poza obecnym terenem. Przy prawidłowo przebiegających procesach
inwestycyjnych już w ciągu najbliższych 10 ÷ 15 lat, na obecnym terenie toruńskiego ZOO
może zostać zrealizowany program budowlany, zgodny z opracowaną „Koncepcją rozwoju”.
Toruńskie ZOO z trzech stron otoczone jest ulicami i zabudową (w przewadze)
mieszkaniową wielorodzinną. Ulicę Bydgoską cechuje intensywny ruch samochodowy i
tramwajowy. Ponadto z trzech stron od ulic możliwy jest bezpośredni dostęp osób
postronnych do ogrodzenia toruńskiego ZOO. Z bliskością ulicy Bydgoskiej związana jest
uciążliwość spalin samochodowych, hałasu miejskiego i dostępu osób postronnych.
Od strony ulicy Rybaki zachował się fragment starego sadu owocowego, a od strony ulicy
Bydgoskiej okazały platanklonolistny / Platanus x hispanica, klony pospolite / Acer
platanoides, robinie białe / Robinia pseudoacacia i graby pospolite / Carpinus betulus.
W rejonie placu zabaw rosną dorodne okazy następujących gatunków: kasztanowiec biały /
Aesculus hippocastanum, robinia biała / Robinia pseudoacacia, klon jawor / Acer
pseudoplatanus, jesion wyniosły / Fraxinus excelsior, dąb czerwony / Quercus rubra, lipa
drobnolistna / Tilia cordata, grab pospolity / Carpinus betulus.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
6
8. ZESTAWIENIE GATUNKÓW I ILO ŚCI
1. OGRÓD OZDOBNY W STYLU WIEJSKIM
Nr Nazwa polska/ łaci ńska
Ilość sztuk, rozstawa, gęstość sadzenia
Charakterystyka, wysoko ść krzewu bez bryły / szeroko ść krzewu, minimalna ilo ść przesadze ń, forma sprzeda ży, pokrój
1. 2. 3. 4.
1. Grujecznik japoński / Cercidiphyllum japonicum
1 szt sadzić wg rysunku
wysokość 180 cm, obwód pnia mierzony na wysokości 100 cm od poziomu gruntu minimalnie 16-18 cm, średnica korony minimum 150 cm, trzy krotnie szkółkowane (x 3), rośliny w pojemnikach minimum C70, pokrój - forma naturalna.
3. Wiśnia piłkowana Kanzan / Prunus serrulata Kanzan
18 szt sadzić co 3m, 1.5m od ścieżki / drogi
wysokość 180 cm, obwód pnia mierzony na wysokości 100 cm od poziomu gruntu minimalnie 16-18 cm, średnica korony minimum 150 cm, trzy krotnie szkółkowane (x 3), rośliny w pojemnikach minimum C70, pokrój - forma pienna.
11. Jaśminowiec wonny / Philadelphus coronarius
23 szt sadzić 1 m od budynku, co 1m w rzędzie
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
16. róża okrywowa The Fairy / Rosa The Fairy
364 szt w rozstawie 0,58x0,58, 3 szt / m2
30-40 cm, x 3, C2, klasa A: dopuszcza się minimum trzy pędy wyrastające z miejsca okulizacji lub dwa pędy, jeśli trzeci wyrasta do 5 cm powyżej miejsca okulizacji.
17. róża pnąca Paul’s Scarlet Climber / Rosa Paul’s Scarlet Climber
38 szt sadzić co 0,5m, 0,3 m od trejażu
30-40 cm, x 3, C2, klasa A: dopuszcza się minimum trzy pędy wyrastające z miejsca okulizacji lub dwa pędy, jeśli trzeci wyrasta do 5 cm powyżej miejsca okulizacji.
18. barwinek pospolity / Vinca minor
926 szt 35cmx35 cm 8 szt / m2 sadzić w „5”
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
19. lawenda wąskolistna / Lavandula angustifolium
64 sztuki 2 szt / m2 71cmx71cm
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
20. róża wielkokwiatowa Ingrid Bergman / Rosa Ingrid Bergman
69 szt 50cmx50cm 3 szt / m2
30-40 cm, x 3, C2, klasa A: dopuszcza się minimum trzy pędy wyrastające z miejsca okulizacji lub dwa pędy, jeśli trzeci wyrasta do 5 cm powyżej miejsca okulizacji.
21. Krwawnik pospolity 116 sztuk , rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
7
CERISE QUEEN / Achillea millefolium Cerise Queen
45cmx45cm, 5 szt / m2, sadzić w „5”
22. aster alpejski odm. Dunkle Schone / Aster alpinus Dunkle Schone
126 szt 9 szt / m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
23. dzwonek czosnaczkolistny / Campanula alliariifolia
85 szt 5 szt/m2 pow.17,72 m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
24. dzwonek brzoskwiniolistny odm. Coerulea / Campanula persicifolia Coerulea
43 szt 6 szt/m2 pow. 7,14 m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
25. ostróżka ogrodowa Black Knight’ gr. Pacific / Delphinium x cultorum Black Knight’ gr. Pacific
58 szt 5 szt/m2 pow. 11,48 m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
26. dzwonek skupiony / Campanula glomerata
49 szt 9 szt/m2 pow. 5,36 m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
27. żurawka drobnokwiatowa Palace Purple / Heuchera micrantha Palace Purple
83 szt 10 szt / m2 pow. 8,21 m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
28. goździk kropkowany Arctic Fire / Dianthus deltoides Arctic Fire
76 sztuk 9 szt / m2 pow.8,35 m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
29. nachyłek wielkokwiatowy Sunray / Coreopsis grandiflora Sunray
42 szt 7 szt / m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
30. nachyłek różowy American Dream / Coreopsis rosea American Dream
66 szt 11 szt/m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
31. nachyłek okółkowy / Coreopsis verticillata
90 szt 9 szt/m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
32. czosnek ozdobny / Allium Gladiator
30 szt rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
33. czosnek ozdobny / Allium Mount Everest
30 szt rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
34. lilia mieszaniec azjatycki odm. Fata Morgana / Lilium Fata Morgana
100 szt cebule
35. lilia mieszaniec azjatycki odm. tygrysia / Lilium tigrinum
100 szt cebule
36. lilia mieszaniec azjatycki odm. Enchantment / Lilium Fata Enchantment
100 szt cebule
37. lilia mieszaniec azjatycki odm. Connecticut King /
100 szt cebule
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
8
Lilium Connecticut King 38. lilia mieszaniec azjatycki
odm. Cyganka / Lilium Cyganka
100 szt cebule
39. lilia mieszaniec azjatycki odm. Mont Blanc / Lilium Mont Blanc
100 szt cebule
40. starzec popielny / Senecio cineraria
80 szt 4 szt / m2 pow. 20 m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
41. miskant cukrowy / Miscanthus sacchariflorus
60 szt 3 szt / m2 pow. 20 m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
42. malwa różowa odm. Chater’s Double Hybrids / Alcea rosea Chater’s Double Hybrids
30 szt 3 szt / m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
43. mięta pieprzowa / Mentha piperita
80 szt 4 szt / m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
44. szałwia omszona odm. Blauhuegel / Salvia nemorosa Blauhuegel
117 szt 9 szt / m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
45. szałwia omszona odm. Mainacht / Salvia nemorosa Mainacht
117 szt 9 szt / m2
rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2).
Pielęgnacja – 1 rok uwzgl ędnia TYLKO dosadzanie wypadów w okresie gwarancyjnym –
6%. Podlewanie nowych nasadze ń, nawo żenie, pielenie – Inwestor we własnym
zakresie.
Palikowanie / ta śma ogrodnicza / kora
Każde posadzone drzewo przywiązać do 1 palika: 19 palików (długość palika 250 cm i Ø 6
cm), ilość kory do podsypania drzew: 19 drzew x 0,1 m3 = 1,9 m3 = 1900 l, taśma ogrodnicza
brązowa szerokość 20 cm długość: 61 m.
Włóknina czarna ściółkuj ąca 50g/m 2 = 493 m2
Kora do podsypania krzewów i bylin: 493 m2
Torf do ściółkowania (pod byliny i cebulowe) grubo ść warstwy 3 cm = 210 m 2
TREJAŻ metalowy długość: 20 m
Powierzchnia do zaorania, wymieszania z ziemią urodzajną ze stawu i przygotowania pod
nasadzenia: 703 m2
Trawnik projektowany powierzchnia: 280 m2
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
9
Materiałami stosowanymi do humusowania i obsiania są:
- ziemia urodzajna ze stawu
- nasiona traw – występują w postaci gotowych mieszanek z nasion różnych gatunków:
gotowa mieszanka traw powinna mieć oznaczony procentowy skład gatunkowy, klasę,
numer normy wg której została wyprodukowana, zdolność kiełkowania,
- nawozy mineralne – powinny być w opakowaniu, z podanym składem chemicznym
(zawartość azotu, fosforu, potasu NPK): nawozy należy zabezpieczyć przed zawilgoceniem
i zbryleniem w czasie transportu i przechowywania,
- woda – bez specjalnych wymagań.
Wymagania dotycz ące wykonania obsiania:
teren
- teren pod trawnik musi być oczyszczony z gruzu i zanieczyszczeń,
- teren powinien być obniżony w stosunku do obrzeży o około 2 cm – jest to miejsce na
ziemię urodzajną,
- glebę należy przekopać do głębokości 30 cm, usuwając starą darń i głęboko korzeniące się
chwasty,
- następnie należy wyrównać i splantować
ziemia urodzajna
- ziemia urodzajna powinna być rozścielona równą warstwą w ilości 150-200 kg/100 m2
i wymieszana z nawozami mineralnymi (nawożenie przedsiewne wieloskładnikowymi
nawozami mineralnymi w ilości 3-5 kg/100 m2) i z glebą na głębokości ok. 5-10 cm oraz
wyrównana
siew
- przed sianiem nasion trawy ziemię należy wałować wałem gładkim a potem wałem
kolczatką lub zagrabić,
- siew powinien być dokonywany w dni bezwietrzne,
- najlepszym okresem siania jest okres wiosenny (od kwietnia), najpóźniej do połowy
września,
- nasiona wysiewane są w ilości 4 kg na 100 m2,
- przygotowaną porcję należy podzielić na dwie części, jedną wysiać wzdłuż, a drugą w
poprzek - tzw. siew krzyżowy,
- przykrycie nasion następuje przez przemieszanie z ziemią grabiami lub wałem kolczatką na
głębokość 0,5-1 cm,
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
10
- po wysiewie nasion ziemia powinna być wałowana lekkim wałem w celu ostatecznego
wyrównania,
- całość zrosić,
- mieszanka nasion trawnikowych może być gotowa.
Wybór gatunków traw należy dostosować do rodzaju gleby i stopnia jej zawilgocenia. Zaleca
się stosować mieszanki traw o drobnym, gęstym ukorzenieniu, spełniające wymagania PN-
R-65023:1999 i PN-B-12074:1998.
11,5 kg nasion trawy
2. EKRAN OD ULICY RYBAKI
ZESTAWIENIE GATUNKÓW I ILO ŚCI
Nr Nazwa polska/ łaci ńska
Ilość sztuk, rozstawa, gęstość sadzenia
Charakterystyka, wysoko ść krzewu bez bryły / szeroko ść krzewu, minimalna ilo ść przesadze ń, forma sprzeda ży, pokrój
1. 2. 3. 4.
2. głóg pośredni Paul’s Scarlet’ / Crataegus x media Paul’s Scarlet’
3 sztuki wysokość 180 cm, obwód pnia mierzony na wysokości 100 cm od poziomu gruntu minimalnie 16-18 cm, średnica korony minimum 150 cm, trzy krotnie szkółkowane (x 3), rośliny w pojemnikach minimum C70, pokrój - forma pienna.
4. jarząb mączny / Sorbus aria
4 sztuki wysokość 180 cm, obwód pnia mierzony na wysokości 100 cm od poziomu gruntu minimalnie 16-18 cm, średnica korony minimum 150 cm, trzy krotnie szkółkowane (x 3), rośliny w pojemnikach minimum C70, pokrój - forma pienna.
5. berberys ottawski Superba / Berberis x ottawensis Superba
500 szt 4 szt / m2
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
7. berberys thunberga Aurea / Berberis thunbergii Aurea
95 szt 2 szt / m2
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
8. dereń jadalny / Cornus mas
299 szt 2 szt / m2
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
11
10. bez czarny / Sambucus nigra
138 szt 2 szt / m2
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
12. pęcherznica kalinolistna Diabolo / Physocarpus opulifolius Diabolo
70 szt 2 szt / m2
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
13. pęcherznica kalinolistna Luteus / Physocarpus opulifolius Luteus
66 szt 2 szt / m2
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
46. sosna górska kosodrzewina / Pinus mugo
404 szt 3 szt / m2
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
47. chmiel zwyczajny / Humulus lupulus
100 szt sadzić po 5 szt w rzędzie wzdłuż płotu co 25cm, odl. od płotu 50 cm
rośliny w pojemnikach C5 muszą mieć minimum 2 silne pędy, muszą być produkowane w doniczkach, pojemnikach lub workach foliowych, muszą być palikowane.
48. rdestówka Auberta / Fallopia aubertii
100 szt sadzić po 5 szt w rzędzie wzdłuż płotu co 25cm, odl. od płotu 50 cm
rośliny w pojemnikach C5 muszą mieć minimum 2 silne pędy, muszą być produkowane w doniczkach, pojemnikach lub workach foliowych, muszą być palikowane.
49. winobluszcz pięciolistkowy / Parthenocissus quinquefolia
100 szt sadzić po 5 szt w rzędzie wzdłuż płotu co 25cm, odl. od płotu 50 cm
rośliny w pojemnikach C5 muszą mieć minimum 2 silne pędy, muszą być produkowane w doniczkach, pojemnikach lub workach foliowych, muszą być palikowane.
50. kokornak wielkolistny / Aristolochia macrophylla
100 szt sadzić po 5 szt w rzędzie wzdłuż płotu co 25cm, odl. od płotu 50 cm
rośliny w pojemnikach C5 muszą mieć minimum 2 silne pędy, muszą być produkowane w doniczkach, pojemnikach lub workach foliowych, muszą być palikowane.
Do zaorania, przygotowania pod nasadzenia: 770 m 2
Pielęgnacja – 1 rok uwzgl ędnia TYLKO dosadzanie wypadów w okresie gwarancyjnym –
6%. Podlewanie nowych nasadze ń, nawo żenie, pielenie – Inwestor we własnym
zakresie.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
12
Palikowanie. Każde posadzone drzewo przywiązać do 1 palika: 7 drzew = 7 palików
(długość palika 250 cm i Ø 6 cm).
Kora. Ilość kory: na 770 m2, grubość warstwy 5 cm
Włóknina czarna ściółkuj ąca 50g/m 2 = 770 m2
3. ZIELEŃ NA POŁUDNIE OD STAWU
ZESTAWIENIE GATUNKÓW I ILO ŚCI
Nr Nazwa polska/ łaci ńska
Ilość sztuk, rozstawa, gęstość sadzenia
Charakterystyka, wysoko ść krzewu bez bryły / szeroko ść krzewu, minimalna ilo ść przesadze ń, forma sprzeda ży, pokrój
1. 2. 3. 4.
6. Berberys thunberga Atropurpurea / Berberis thunbergii Atropurpurea
154 sztuk 2 szt / m2
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
13. pęcherznica kalinolistna Luteus / Physocarpus opulifolius Luteus
111 sztuk 2 szt / m2
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
51. Wyczyniec łąkowy Aureovariegatus / Alopecurus pratensis Aureovariegatus
60 sztuk 3 grupy po 20 roślin 5 szt / m2
rośliny w pojemnikach C5
52. Bergenia sercowata odm. Robusta / Bergenia cordifolia Robusta
60 sztuk 3 grupy po 20 sztuk 7 szt / m2
rośliny w pojemnikach C2
53. trzcinnik ostrokwiatowy Karl Foerster / Calamagrostis x acutiflora Karl Foerster
18 sztuk 3 szt / m2 6 grup po 3 szt
rośliny w pojemnikach C2
54. miskant chiński / Miscanthus sinensis
15 sztuk 3 szt / m2
5 grup po 3 sztuki
rośliny w pojemnikach C2
55. kosaciec syberyjski / Iris sibirica
100 sztuk 7 szt / m2 5 grup po 20 sztuk
rośliny w pojemnikach C2
56. żywotnik zachodni Sunkist / Thuja occidentalis Sunkist
3 sztuki rośliny w pojemnikach C5
57. żywotnik zachodni Golden Globe / Thuja occidentalis
6 sztuk rośliny w pojemnikach C5
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
13
Golden Globe
58. jałowiec sabiński Glauca / Juniperus sabina Glauca
15 sztuk
rośliny w pojemnikach C5
59. pięciornik krzewiasty Goldfinger / Potentilla fruticosa Goldfinger
19 sztuk
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
60. trzmielina Fortune’a Canadale Gold / Euonymus fortunei Canadale Gold
8 sztuk 3 szt / m2
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
61. Berberys Thunberga Erecta / Berberis thunbergii Erecta
9 sztuk
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
62. Berberys Thunberga Red Pillar / Berberis thunbergii Red Pillar
6 sztuk
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
64. brzoza karłowata / Betula nana
1 sztuka
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
65. irga szwedzka Coral Beauty / Cotoneaster x suecicus Coral Beauty
5 sztuk
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
66. Forsycja Maluch / Forsythia Maluch
5 sztuk
rośliny w pojemnikach C5 krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
67. magnolia gwiaździsta Rosea / Magnolia stellata Rosea
1 szt
wysokość 150 cm, trzykrotnie szkółkowane (x 3), rośliny w pojemnikach minimum C25, pokrój - forma naturalna
70. tawułka chińska / Astilbe chinensis
37 sztuk 7 szt / m2
rośliny w pojemnikach C2
71. liliowiec ogrodowy Red Magic / Hemerocallis hybrida Red Magic
39 szuk 5 szt / m2
rośliny w pojemnikach C2
Przygotowanie terenu pod nasadzenia : 354 m2, przekopanie terenu z ziemią urodzajną
wydobytą ze stawu.
Włóknina czarna ściółkuj ąca 50g/m 2 = 310 m2
Kora – wypełnienie całej powierzchni 310 m2 grubość warstwy 5 cm
PIELĘGNACJA – 1 rok uwzgl ędnia TYLKO dosadzanie wypadów.
Należy uwzględnić dosadzanie wypadów w okresie gwarancyjnym – 6%.
Podlewanie nowych nasadze ń, nawo żenie, pielenie – Inwestor we własnym zakresie.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
14
TRAWNIK – założenie trawnika 44 m2, ilość nasion trawy: 2 kg
4. ZIELEŃ WOKÓŁ PAWILONU LEMURÓW
ZESTAWIENIE GATUNKÓW I ILO ŚCI
Nr Nazwa polska/ łaci ńska
Ilość sztuk, rozstawa, gęstość sadzenia
Charakterystyka, wysoko ść krzewu bez bryły / szeroko ść krzewu, minimalna ilo ść przesadze ń, forma sprzeda ży, pokrój
1. 2. 3. 4.
53. trzcinnik ostrokwiatowy Karl Foerster / Calamagrostis x acutiflora Karl Foerster
224 szt 3 szt / m2
rośliny w pojemnikach C2
Przygotowanie terenu pod nasadzenia : 75 m2, przekopanie terenu z ziemią urodzajną
wydobytą ze stawu.
Włóknina czarna ściółkuj ąca 50g/m 2 = 75 m2
Kamień szary płukany o granulacji ok 8 cm i grubości 10 cm - wypełnienie całej powierzchni
75m2 grubość warstwy 5 cm.
PIELĘGNACJA – 1 rok uwzgl ędnia TYLKO dosadzanie wypadów.
Należy uwzględnić dosadzanie wypadów w okresie gwarancyjnym – 6%.
Podlewanie nowych nasadze ń, nawo żenie, pielenie – Inwestor we własnym zakresie.
5. ZIELEŃ WOKÓŁ SCHODÓW I RAMPY
ZESTAWIENIE GATUNKÓW I ILO ŚCI
Nr Nazwa polska/ łaci ńska
Ilość sztuk, rozstawa, gęstość sadzenia
Charakterystyka, wysoko ść krzewu bez bryły / szeroko ść krzewu, minimalna ilo ść przesadze ń, forma sprzeda ży, pokrój
1. 2. 3. 4.
15. mahonia pospolita Smaragd / Mahonia aqiufolium Smaragd
564 sztuki, 0,38x0,38 m, 7 szt / m2, sadzić w „ 3”
wysokość rośliny 40 - 50 cm, trzy krotnie szkółkowane (x 3), rośliny w pojemnikach dwulitrowych (C2), pokrój typowy dla gatunku i odmiany. krzewy powinny mieć minimum 3 dobrze wykształcone pędy.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
15
Przygotowanie terenu pod nasadzenia: 87 m2, przekopanie terenu z ziemią urodzajną
wydobytą ze stawu.
Włóknina czarna ściółkuj ąca 50g/m 2 = 87 m2
Kora grubość warstwy 5cm: 87 m2
PIELĘGNACJA – 1 rok uwzgl ędnia TYLKO dosadzanie wypadów.
Należy uwzględnić dosadzanie wypadów w okresie gwarancyjnym – 6%
podlewanie nowych nasadze ń, nawo żenie, pielenie – Inwestor we własnym zakresie.
6. ZIELEŃ WOKÓŁ FONTANNY I WŁAZU DO KOMORY TECHNICZNEJ
ZESTAWIENIE GATUNKÓW I ILO ŚCI
Nr Nazwa polska/ łaci ńska
Ilość sztuk, rozstawa, gęstość sadzenia
Charakterystyka, wysoko ść krzewu bez bryły / szeroko ść krzewu, minimalna ilo ść przesadze ń, forma sprzeda ży, pokrój
1. 2. 3. 4.
6. jałowiec nadbrzeżny / Juniperus conferta
176 sztuk 2 szt / m2
rośliny w pojemnikach C2
46. sosna górska kosodrzewina / Pinus mugo
47 szt 3 szt / m2
rośliny w pojemnikach C2
53. trzcinnik ostrokwiatowy Karl Foerster / Calamagrostis x acutiflora Karl Foerster
125 sztuk 3 szt / m2
rośliny w pojemnikach C2
Przygotowanie terenu pod nasadzenia: 145 m2, przekopanie terenu z ziemią urodzajną
wydobytą ze stawu.
Włóknina czarna ściółkuj ąca 50g/m 2 = 145 m2
Kamień szary płukany o granulacji ok 8 cm i grubości 10 cm - wypełnienie powierzchni 42 m2
grubość warstwy 5 cm.
Kora grubość warstwy 5cm: 103 m2
PIELĘGNACJA – 1 rok uwzgl ędnia TYLKO dosadzanie wypadów.
Należy uwzględnić dosadzanie wypadów w okresie gwarancyjnym – 6%
podlewanie nowych nasadze ń, nawo żenie, pielenie – Inwestor we własnym zakresie.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
16
7. ZIELEŃ WOKÓŁ ZEGARA
ZESTAWIENIE GATUNKÓW I ILO ŚCI
Nr Nazwa polska/ łaci ńska
Ilość sztuk, rozstawa, gęstość sadzenia
Charakterystyka, wysoko ść krzewu bez bryły / szeroko ść krzewu, minimalna ilo ść przesadze ń, forma sprzeda ży, pokrój
1. 2. 3. 4.
9. róża okrywowa The Fairy / Rosa The Fairy
20 sztuk 5 szt / m2
30-40 cm, x 3, C2, klasa A: dopuszcza się minimum trzy pędy wyrastające z miejsca okulizacji lub dwa pędy, jeśli trzeci wyrasta do 5 cm powyżej miejsca okulizacji
Przygotowanie terenu pod nasadzenia: 4 m2 przekopanie terenu z ziemią urodzajną
wydobytą ze stawu.
Włóknina czarna ściółkuj ąca 50g/m 2 = 4 m2
Torf odkwaszony do ściółkowania grubość warstwy 5 cm: 4 m2
PIELĘGNACJA – 1 rok uwzgl ędnia TYLKO dosadzanie wypadów.
Należy uwzględnić dosadzanie wypadów w okresie gwarancyjnym – 6%
podlewanie nowych nasadze ń, nawo żenie, pielenie – Inwestor we własnym zakresie.
9. WYMOGI DLA ROŚLIN SADZONYCH
DRZEWA
Cechy ogólne.
Zamawiany materiał roślinny powinien być w szczególności:
opatrzony etykietą, czysty odmianowo, prowadzony w trakcie wieloletniego cyklu
produkcyjnego, zdrewniały, zahartowany, prawidłowo uformowany z zachowaniem
charakterystycznej dla gatunku i odmiany wysokości, szerokości i długości pędów, powinien
mieć zachowane proporcje między bryłą, pniem i koroną, bez widocznych objawów chorób
i działalności szkodników, pozbawiony ran i śladów po świeżych cięciach, bez uszkodzeń
mechanicznych, bez martwic, zmarszczeń i pęknięć kory.
Cechy systemu korzeniowego.
System korzeniowy materiału sadzeniowego powinien być skupiony, silnie przerośnięty,
prawidłowo rozwinięty, na korzeniach szkieletowych powinny występować liczne korzenie
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
17
drobne, nieprzesuszony, odpowiedni gabarytowo, średnica bryły korzeniowej dla drzew
o obwodzie pnia 16-18 cm powinna wynosić 55-65 cm, powinien być zwarty, o regularnym
kształcie, zabezpieczony tkaniną rozkładającą się najpóźniej w półtora roku po posadzeniu,
dodatkowo zabezpieczony siatką z drutu nieocynkowanego, wielkość pojemnika minimum
C70.
Cechy pnia.
Pień powinien być prosty. Forma naturalna.
Cechy korony.
Korona powinna być w pełni uformowana, symetryczna, wyraźnie wykształcona z pąkiem
wierzchołkowym, równomiernie, symetrycznie rozgałęziona w sposób typowy dla gatunku
i odmiany, pozbawiona rozgałęzień pod kątem ostrym, z prostym przewodnikiem, przyrost
ostatniego roku winien wyraźnie i prosto przedłużać przewodnik, bez przyciętych pędów,
o barwie liści typowej dla odmiany, liście nie powinny być zwiędnięte, zwijające się,
chlorystyczne, z plamami będącymi objawami chorobowymi, z pąkami liściowymi zdrowymi,
bez oznak zasychania, o odstępach między okółkami oraz przyroście ostatniego roku
proporcjonalnych do wielkości całego drzewa.
Należy sadzić materiał roślinny w pojemnikach. W momencie sadzenia drzewa powinny
posiadać jednakowe parametry.
KRZEWY
Cechy ogólne.
Materiał sadzeniowy powinien być opatrzony etykietą, czysty odmianowo, prowadzony
w trakcie wieloletniego cyklu produkcyjnego, posiadać zdrewniałe pędy wyrastające nie
wyżej niż 10 cm nad szyjką korzeniową, zahartowany, prawidłowo uformowany
z zachowaniem charakterystycznej dla gatunku i odmiany wysokości, szerokości i długości
pędów, równomiernie rozkrzewiony, zwarty, zdrowy, wolny od szkodników i patogenów,
pozbawiony ran i śladów po świeżych cięciach, bez uszkodzeń mechanicznych, bez martwic,
zmarszczeń i pęknięć kory.
Cechy systemu korzeniowego.
System korzeniowy materiału sadzeniowego powinien być skupiony, zwarty, silnie
przerośnięty, prawidłowo rozwinięty, na korzeniach szkieletowych powinny występować
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
18
liczne korzenie drobne, nieprzesuszony, odpowiedni gabarytowo, wielkość pojemnika – np.
dwulitrowy (C2).
Cechy pędów głównych.
Pędy główne powinny być proste, bez odrostów poniżej miejsca szczepienia, dobrze
zrośnięte z podkładką.
Cechy korony.
Korona powinna być w pełni uformowana i rozgałęziona, o konstrukcji charakterystycznej dla
odmiany i gatunku, barwa liści powinna być charakterystyczna dla odmiany, liście nie
powinny być zwiędnięte, zwijające się, z plamkami i nienormalnymi odbarwieniami, pąki
kwiatowe i liściowe powinny być zdrowe, bez oznak zasychania.
Krzewy sadzone w jednogatunkowych grupach oraz jako okrywowe powinny mieć zbliżone
wielkości i pokrój.
BYLINY
Byliny sprzedawane są najczęściej w pojemnikach, a wielkość roślin określa się na
podstawie wielkości pojemnika. Podłoże w pojemniku powinno być równomiernie
przerośnięte korzeniami, bryła korzeniowa ma pozostać w całości po usunięciu pojemnika.
Na jej spodniej stronie nie może występować zbytnie zagęszczenie splątanych korzeni,
których wierzchołki winny być jasne i żywotne. Na organach trwałych (kłącza, bulwy,
korzenie, zdrewniałe nasady tegorocznych pędów) powinny być widoczne pąki odnawiające,
ewentualnie przyziemne rozety liści. W okresie wegetacji rośliny mają być silne, bez
widocznych uszkodzeń mechanicznych i objawów chorobowych, właściwie wybarwione
(niektóre byliny wykazują duże zmiany, intensywniejsze wybarwienie młodych pędów
wyrastających wiosną, jesienna zmiana zabarwienia liści) w okresie wegetacji. Do czasu
kwitnienia pędy nie powinny być przycinane, potem dopuszcza się ścięte pędy, ale muszą
się na nich znajdować wzbudzone pąki boczne. Wysokości się nie określa, bowiem zależy
ona od terminu rozmnażania i sadzenia do pojemników. Byliny w pojemnikach transportuje
się najczęściej w skrzynkach plastikowych lub drewnianych albo na wózkach duńskich.
PNĄCZA
Muszą mieć minimum 2 silne pędy. Muszą być produkowane w doniczkach, pojemnikach lub
workach foliowych. Muszą być palikowane.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
19
CEBULOWE
Produkt musi być właściwy odmianowo i gatunkowo, czysty, nieuszkodzony, niezawilgocony,
zdrowy i wolny od wad oraz prawidłowo wykształcony.
10. SADZENIE
W trakcie wykonywania nasadzeń należy uważać na istniejące uzbrojenie podziemne.
DRZEWA
Przygotowanie podło ża przed sadzeniem.
Doły pod drzewa należy wykonać bezpośrednio przed sadzeniem. Wielkość dołów należy
dostosować do wielkości bryły korzeniowej, przyjmuje się, że dół powinien być ok. 1.5 do 2
razy większy od bryły korzeniowej. Ściany i dno dołów powinny zostać spulchnione. Ziemia
użyta do zaprawy dołów musi posiadać odpowiednią, luźną strukturę i musi być oczyszczona
z zanieczyszczeń.
Nie należy mocno ugniatać gleby wokół rośliny. Podczas sadzenia można zalewać wodą
zamiast ubijać kolejne warstwy ziemi urodzajnej, zapewni to lepszy kontakt korzeni z glebą.
Rośliny należy sadzić na tej samej głębokości na jakiej rosły w szkółce. Po posadzeniu
rośliny należy uformować wokół niej niewielką misę i obficie podlać wodą (ok. 5 – 10 l)
w zależności od warunków atmosferycznych i zwilgocenia gruntu.
Zaprawianie dołów.
Doły zaprawiamy ziemią urodzajną (o odczynie odpowiednim dla danej rośliny) stopniowo,
najpierw do 1/3 i lekko ubijamy lub zamulamy wodą a następnie wypełniamy pozostałą część
dołu. Nie należy mocno ugniatać gleby wokół rośliny. Podczas sadzenia można zalewać
wodą zamiast ubijać kolejne warstwy ziemi urodzajnej, zapewni to lepszy kontakt korzeni z
glebą. Rośliny należy sadzić na tej samej głębokości na jakiej rosły w szkółce. Po
posadzeniu rośliny uformować wokół niej niewielką misę i obficie podlać wodą (ok. 10 – 20 l)
w zależności od warunków atmosferycznych i zwilgocenia gruntu.
KRZEWY, BYLINY, CEBULOWE, PN ĄCZA
Krzewy i byliny sadzone w jednogatunkowych grupach oraz jako okrywowe powinny mieć
zbliżone wielkości i pokrój.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
20
Powierzchnie pod obsady roślin należy (po oczyszczeniu terenu z resztek budowlanych i
wyrównaniu) w całości wypełnić do głębokości ok. 30 cm warstwą ziemi żyznej - ponieważ
krzewy sadzone są w dużym zagęszczeniu tj. 2, 3, 4, 5 i 7 szt / m2, a byliny 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
10, 11 szt / m2 - nie sadzimy roślin w pojedyncze dołki.
Rośliny trzeba ustawić w dole pionowo i tak aby znalazły się na tej samej wysokości, na
jakiej rosły w szkółce.
Ziemia użyta do zaprawy dołów musi być ziemią urodzajną (ogrodniczą), posiadać
odpowiednią, luźną strukturę i musi być oczyszczona z zanieczyszczeń.
Zaprawianie.
Powierzchnie pod obsady roślin w całości zaprawiamy ziemią urodzajną, stopniowo, najpierw
do 1/3 i lekko ubijamy lub zamulamy wodą a następnie wypełniamy pozostałą część dołu.
Nie należy mocno ugniatać gleby wokół rośliny. Podczas sadzenia można zalewać wodą
zamiast ubijać kolejne warstwy ziemi urodzajnej, zapewni to lepszy kontakt korzeni z glebą.
Rośliny należy sadzić na tej samej głębokości na jakiej rosły w szkółce. Po posadzeniu
rośliny uformować wokół niej niewielką misę i obficie podlać wodą (ok. 10 – 20 l) w
zależności od warunków atmosferycznych i zwilgocenia gruntu.
ŚCIÓŁKOWANIE
Wolną przestrzeń pomiędzy drzewami i krzewami oraz pnączami należy wypełnić korą z
drzew iglastych. Grubość ściółki powinna wynosić około 5 cm i posiadać w miarę grubą, ale
jednolitą frakcję.
Kora zabezpiecza glebę przed rozwojem chwastów, rozkładająca się kora dostarcza
roślinom próchnicy, w upalne dni chroni glebę przed nadmiernym parowaniem a korzenie
przed przesuszeniem, zimą chroni korzenie roślin przed przemarzaniem oraz jest elementem
dekoracyjnym. Ściółkowanie korą wskazane jest zaraz po posadzeniu roślin i w miarę upływu
czasu i potrzeb należy korę uzupełniać.
Wolną przestrzeń pomiędzy różami i bylinami oraz cebulowymi należy ściółkować
odkwaszonym torfem. Grubość warstwy powinna wynosić 3 cm.
Wolną przestrzeń pomiędzy trawami ozdobnymi należy wypełnić kamieniem szarym
płukanym o granulacji ok 8 cm i grubości 10 cm. Grubość warstwy powinna wynosić 5 cm.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
21
Pod korę, torf i kamień należy zastosować czarną agrowłókninę ściółkującą 50g/m2. Czarną
agrowłókninę ściółkującą należy zastosować na całym obszarze pod nasadzenia krzewów i
bylin.
1. Na samym początku powierzchnię, która ma być pokryta agrowłókniną i korą,
kamieniem, torfem, należy oczyścić z chwastów i starannie wyrównać.
2. Następnie zdjąć warstwę gleby i w zagłębieniu ułożyć agrowłókninę, na którą po
posadzeniu roślin sypie się 5-cm warstwę kory / kamienia / torfu.
3. Agrowłóknina jest gęsto tkana, uniemożliwia więc ukorzenianie się chwastów.
4. Do przymocowania agrowłókniny stosuje się szpilki lub kotwy.
5. Po rozłożeniu agrowłókniny wycina się w niej otwory na rośliny nacinając nożem lub
żyletką znak X lub V. Wielkość otworów należy dostosować do wielkości bryły
korzeniowej sadzonych roślin tak aby zapewnić im możliwość dalszego właściwego
wzrostu i rozwoju. Wielkość otworu powinna być większa niż średnica pojemnika
dwulitrowego, w którym rośnie sadzona roślina.
6. Po posadzeniu roślin całość pokrywa się korą / torfem / kamieniem.
Oddzielenie drzew od trawnika.
Obrzeże proponuje się wykonać z tworzywa sztucznego – taśmy o szerokości 20 cm i
długości 9 m koloru brązowego. Taśmę wsuwa się w zrobioną szpadlem szczelinę w ziemi
tak aby całość była pod powierzchnią gruntu, aby górna krawędź taśmy nie wystawała ponad
powierzchnię gruntu, aby nie była widoczna. Taśma ma za zadanie oddzielić krzewy od
trawnika i zapobiec przerastaniu trawy. Taśmy plastikowe są powszechnie stosowanymi,
łatwo dostępnymi i tanimi obrzeżami rabat, są one ponadto dość trwałe i nie trzeba
poddawać ich szczególnej konserwacji.
rys. przykładowa taśma plastikowa jako obrzeże
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
22
11. PIELĘGNACJA – 1 rok
Drzewa
Aby rośliny się dobrze przyjęły w początkowym okresie należy je podlewać.
W późniejszym okresie należy zapobiec niszczeniu, kradzieży roślin oraz monitorować stan
sanitarny, zdrowotny i techniczny. W ramach tych czynności należy na bieżąco prowadzić
zabiegi pielęgnacyjne i hodowlane (usuwać martwe, chore, uzupełniać wypady
w nasadzeniach).
Dosadzanie wypadów.
Sadzonki po posadzeniu muszą być co roku poddane obowiązkowej wiosennej (w miesiącu
maju) kontroli pod względem żywotności.
Należy uwzględnić dosadzanie wypadów w okresie gwarancyjnym.
Krzewy projektowane, byliny, cebulowe, pn ącza.
Aby rośliny się dobrze przyjęły w początkowym okresie należy je podlewać. W późniejszym
okresie należy zapobiec niszczeniu krzewów i bylin, kradzieży roślin oraz monitorować stan
sanitarny, zdrowotny i techniczny roślinności. W ramach tych czynności należy na bieżąco
prowadzić zabiegi pielęgnacyjne i hodowlane (usuwać martwe, chore, uzupełniać wypady
w nasadzeniach).
Podlewanie nowych nasadze ń – należy podlewać ok. 60 – 70 l/m2 wody, co 15 – 20 dni.
Odchwaszczanie i spulchnianie ziemi pod drzewami i krzewami, pielenie skupin krzewów
i bylin – 2 razy w miesiącu od V do IX.
Regularne ściółkowanie, uzupełnianie (torf, kora, kamień).
Dosadzanie wypadów. Należy uwzględnić dosadzanie wypadów w okresie 1 roku, drzewa,
krzewy i byliny – po pierwszym roku 6% dosadzeń, powierzchnia trawników – po pierwszym
roku 5% uzupełnień, powierzchnia pokryta torfem, kamieniem, korą – 5% uzupełnień.
Trawniki.
Koszenie trawników – 7 razy w sezonie od V do IX. Podlewanie – w miarę potrzeb lecz nie
mniej niż 12 razy w okresie wegetacji.
Nawożenie trawników i nowych nasadze ń – 1 raz w sezonie, wiosną nawozem o
przedłużonym działaniu.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
23
12. OPIS ROŚLIN PROJEKTOWANYCH
1. Grujecznik japo ński / Cercidiphyllum japonicum Średniej wielkości, często wielopniowe drzewo o zaokrąglonej koronie. Osiąga 10 m wysokości i 4-7 m szerokości. Liście małe, sercowate, z wyraźnie zaznaczonym unerwieniem, wiosną czerwonobrunatne, jesienią żółte lub czerwone. Dobrze rośnie na glebach wilgotnych i świeżych. Zaliczany do najładniej przebarwiających się drzew. Polecany do sadzenia w ogrodach i parkach. 2. Głóg po średni Paul’s Scarlet’ / Crataegus x media Paul’s Sc arlet’ Małe drzewo o kulistej koronie, ozdobne z kwiatów. Dorasta do 4-6 m wysokości. Liście małe, ciemnozielone, błyszczące. Kwiaty pełne, ciemnoczerwone, bardzo efektowne w V-VI. Preferuje miejsca słoneczne. Gatunek bardzo odporny na zanieczyszczenie powietrza i tolerancyjny, co do gleby. Polecany do sadzenia w parkach i ogrodach.
3. Wiśnia piłkowana Kanzan / Prunus serrulata Kanzan Małe drzewo o charakterystycznej odwrotnie stożkowatej koronie i efektownych kwiatach. Dorasta do 10 m wysokości i 5-8 m średnicy. Często oferowane w formie piennej. Liście zielone, błyszczące, jesienią żółtopomarańczowe. Kwiaty karminowe, pełne, 6 cm średnicy, wiszące na długich szypułkach, zebrane w pęczki po kilka sztuk, pachnące w V. Preferuje miejsca słoneczne, osłonięte, gleby żyzne, wilgotne. Polecana do ogrodów.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
24
4. Jarząb mączny / Sorbus aria Wolnorosnące i nisko ugałęzione drzewo o regularnej, jajowatatej, u starszych drzew zaokrąglonej koronie. Dorasta do 6-12 m wysokości i 4-7 m szerokości. Liście zielone, pokryte białym kutnerem. Kwiaty białe, filcowato owłosione w V. Owoce czerwone z mączystym miąższem. Małe wymagania glebowe i duża odporność na suszę i warunki miejskie. Bardzo dekoracyjny ze względu na pokrój i srebrzystoszare zabarwienie. 5. Berberys ottawski Superba / Berberis x ottawensi s Superba Wysoki, ciernisty krzew z wyprostowanymi pędami, osiągający 4 m wysokości i szerokości. Sezonowe liście mają efektowne zabarwienie, ciemnoczerwone z niebieskawym połyskiem. Kwiaty żółte na długich szypułkach w V. Jasnoczerwone owoce pozostają zimą na krzewie. Stanowisko słoneczne lub lekko cieniste. Nie ma specjalnych wymagań glebowych. Doskonała roślina żywopłotowa. 6. Berberys thunberga Atropurpurea / Berberis thunb ergii Atropurpurea Ciernisty krzew o pokroju kopulastym. Osiąga 1,5-2 m wysokości. Liście purpurowoczerwone opadające na zimę. Kwiaty żółte w V. Owoce czerwone. Preferuje stanowiska słoneczne lub lekko cieniste, gleby całkiem kwaśne do umiarkowanie alkalicznych. Znosi niskie temperatury i okresową suszę. Nadaje się na żywopłoty, szpalery i do zestawień kolorystycznych. 7. Berberys thunberga Aurea / Berberis thunbergii A urea Gęsty, kolczasty krzew o jaskrawożółtych, sezonowych liściach. Dorasta do wysokości 1–1,2 m. Kwiaty białe, niepozorne w V. Najefektowniej wybarwia się w półcieniu, w pełnym słońcu liście mogą ulegać poparzeniu. Udaje się na każdej glebie. Doskonały na kontrastowe grupy kompozycyjne i niskie żywopłoty. 8. Dereń jadalny / Cornus mas Duży krzew, z wiekiem wyrastający w drzewko z szeroką, zaokrągloną koroną. Osiąga 4 do 7 m wysokości. Liście lśniąco zielone. Kwiaty żółte, zebrane w płaskie kwiatostany, kwitną długo przed pojawieniem się liści i są bardzo dekoracyjne w III i IV. Czerwone owoce są jadalne, lecz cierpkie, zawierają 14% cukru, dobre na dżemy, soki i wina. Preferuje stanowiska słoneczne i wszystkie rodzaje gleb. 9. Bez czarny / Sambucus nigra Pospolity krzew, powszechnie spotykany na terenach pobudowlanych, na ścianach, ścieżkach, gruzowiskach i nabrzeżach. Rośnie szeroko, tworząc luźny, duży, wyprostowany krzew lub czasem niewielkie krótkopniowe drzewko z okrągłą, kopulastą koroną i obwisającymi gałęziami. Osiąga 3-7 m wysokości i 3-5 m szerokości. Roczny przyrost 60 cm. Młode pędy są grube, jasnoszare, stara kora jest szara głęboko bruzdowana i korkowata. Liście złożone, do 30 cm długości, matowe ciemnozielone, wcześnie puszczające wiosną, długo trzymające się na krzewie jesienią, ale nie przebarwiające się. Roztarte dają charakterystyczny ostry zapach. Kwiaty kremowobiałe, w baldachogronach, 10-20 cm szerokości w VI-VII. Owoce niewielkie, kuliste, dojrzałe - błyszczące granatowoczarne, bardzo soczyste. Zawierają witaminy A, B i C oraz dużo przyswajalnego cukru i potasu. Niewymagający, preferuje wilgoć, muliste, azotowe, próchniczne, wapienne gleby, ale rośnie także na piaszczystych i suchych. Stanowisko słoneczne lub częściowo zacienione. Odporny na mrozy, toleruje środowisko miejskie i susze. Roślina ruderalne i pionierska.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
25
10. Jałowiec nadbrze żny / Juniperus conferta Rozłożysty, niski krzew o średnio silnym wzroście, osiągający po 10 latach ok. 0,3 m wysokości przy 1,5 m średnicy. Pędy główne pełzają po ziemi, a boczne od nich odstają. Igły długie, do 2 cm, jasnozielone, kłujące. Wymagania glebowe i wilgotnościowe małe. Polecany jako roślina okrywowa do ogrodów skalnych i na skarpy.
11. Jaśminowiec wonny / Philadelphus coronarius Sztywno wyprostowany krzew. U starszych roślin zewnętrzne gałęzie rozłożyste i obwisające. Osiąga 2-3 m wysokości i 1,5-2 m szerokości. Kora kasztanowobrązowa, lekko lśniąca, nie łuszcząca się. Liście ciemnozielone, matowe, lekko szorstkie, jajowate, ostro zakończone, drobno ząbkowane, 4,5-9 cm długości. Kwiaty kremowobiałe, pojedyncze, 3 cm średnicy, złożone z czterech płatków korony i kilkunastu złotych pręcików w centrum, silnie pachnące, skupione po 5-9 sztuk w V-VI. Owoce nieokazałe. Stanowisko słoneczne do częściowo zacienionego. Najlepiej rośnie na glebach gliniastych, przepuszczalnych, wapiennych lub obojętnych. Roślina wytrzymała na suszę, warunki miejskie i zanieczyszczenia przemysłowe. Dobrze znosi przesadzanie, odrasta dobrze po silnym cięciu. Co kilka lat, po kwitnieniu warto dokonać radykalnego cięcia krzewu w celu odmłodzenia. Odporny na mrozy, wrażliwy na silne wiatry. Tradycyjny krzew od dawna uprawiany w ogrodach wiejskich i starych parkach dla pięknych kwiatów i zapachu. 12. Pęcherznica kalinolistna Diabolo / Physocarpus opulif olius Diabolo Szybkorosnący krzew z licznymi, wyprostowanymi głównymi pędami, wyrastającymi z poziomu ziemi. Osiąga 3 m wysokości i szerokości. Roczny przyrost 30-40 cm. Młode pędy mahoniowobrązowe, często wygięte, lekko kanciaste. Starsze, grubsze gałęzie czerwonobrązowe, z dużymi paskami łuszczącej się kory. Liście trójklapowe, do 13 cm długości, ciemnoczerwone z metalicznym połyskiem, jesienią czerwonobrązowe. Starsze liście, szczególnie w cieniu – zielonobrązowe. Kwiaty kremowobiałe, w baldachowatych, półkulistych kwiatostanach o szerokości 5 cm, kontrastujące z listowiem w VI-VII. Owoce podobne do pęcherzyków, nabrzmiewające, 2 płatkowe, zabarwione na czerwono. Stanowisko słoneczne do cienistego. Niewymagająca roślina, rosnąca równie dobrze na suchych, jak i na wilgotnych glebach, kwaśnych do alkalicznych. Odporna na niskie temperatury, środowisko miejskie, mocne wiatry, zanieczyszczenia powietrza. Do sadzenia w grupach. Doskonała na wizualne bariery, szpalery i żywopłoty.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
26
13. Pęcherznica kalinolistna Luteus / Physocarpus opulifo lius Luteus Szybkorosnący krzew o zaokrąglonym pokroju, z licznymi, wyprostowanymi głównymi pędami. Osiąga 3 m wysokości i szerokości. Roczny przyrost 30-40 cm. Pędy jasno brązowe, często wygięte, lekko kanciaste. Starsze, grubsze gałęzie brązowe, z dużymi paskami łuszczącej się kory. Liście sezonowe, skrętoległe, owalne, 3 - 5 klapowe, 5-10 cm długości, intensywnie żółte, w cieniu zielonkawożółte. Jesienią czerwonożółte. Kwiaty białe, w baldachowatych, półkulistych kwiatostanach o szerokości 5 cm w VI-VII. Owoce podobne do pęcherzyków, nabrzmiewające, 2 płatkowe, zabarwione na czerwono. Stanowisko słoneczne do cienistego. Niewymagająca roślina, rosnąca równie dobrze na suchych, jak i na wilgotnych glebach, kwaśnych do alkalicznych. Odporna na niskie temperatury, środowisko miejskie, mocne wiatry, zanieczyszczenia powietrza. Dobrze znosi cięcie i dlatego łatwo jest utrzymać pożądaną wielkość krzewu. Rozrośnięte rośliny znoszą przesadzanie, odradzają się po ostrym cięciu. Dzięki pokrojowi i szybkiemu wzrostowi doskonale nadaje się na żywopłoty.
15. Mahonia pospolita Smaragd / Mahonia aqiufolium Szmaragd Zimozielony krzew o sztywnych, wyprostowanych pędach. Dorasta do 0,7 m wysokości. Liście są ciemnozielone, błyszczące. Kwiaty żółte pojawiają się w maju. Owoce są granatowoczarne. Dobra mrozoodporność. Toleruje stanowisko półcieniste. 16. Róża okrywowa The Fairy / Rosa The Fairy Pędy przewieszające się i przykrywające podłoże, wysokość 60-70 cm, odmiana zdrowa, kwitnie długo i obficie, kwiaty jasnoróżowe, pełne, nie jest wymagająca odnośnie stanowiska. 17. Róża pnąca Paul’s Scarlet Climber / Rosa Paul’s Scarlet Cli mber Niezwykle dekoracyjna odmiana róży pnącej, cechuje się łukowatym, bujnym, wzniesionym pokrojem, szybkim wzrostem i długim okresem kwitnienia, choć kwiaty pojawiają się dopiero w połowie lipca. Dorasta do 3 metrów wysokości (zazwyczaj ma tyle samo szerokości). Karmazynowe kwiaty są niewielkie, zebrane są w kwiatostany, wyrastają po kilka na pędzie, pachną, niezbyt intensywnie, dobrze rośnie w miejscach jasnych, słonecznych. Gleba powinna być lekko kwaśna, umiarkowanie wilgotna, żyzna. Konieczne są podpory - pergole, ogrodzenia, ściany. W ogrodzie prezentuje się niezwykle okazale. Wybierana jest często
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
27
przez początkujących ogrodników, bowiem jest łatwa w uprawie i nie wymaga właściwie żadnych szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. 18. Barwinek pospolity / Vinca minor Zadarniająca, płożąca, wieczniezielona krzewinka. Wolno rosnąca do 0,1 - 0,3 m wysokości i 0,5 m szerokości. Liście są eliptyczne, ciemnozielone, błyszczące i skórzaste. Kwiaty czysto niebieskie złożone z 5 płatków, w V, kwitnie ponownie w VIII. Preferuje gleby żyzne, próchniczne. Do stosowania w parkach i ogrodach. Jedna z najcenniejszych roślin okrywających glebę pod koronami drzew. 19. Lawenda w ąskolistna / Lavandula angustifolium Karłowa, kępiasta krzewinka, osiąga 0,3-0,8 m wysokości i szerokości. Liście są zimozielone, lancetowate, szarozielone, pachnące. Liczne rurkowate, niebieskofioletowe, wonne kwiaty, zebrane są w sterczące kłosy, pojawiają się w VII-VIII. Najlepiej rośnie na suchych, zdrenowanych glebach. Wymaga cięcia po przekwitnięciu. Do sadzenia na rabatach, w zestawieniach z bylinami i z różami. 20. Róża wielkokwiatowa Ingrid Bergman / Rosa Ingrid Bergm an Piękna barwa oraz kształt pąków i kwiatów. Kwiaty ciemnoczerwone, o aksamitnych płatkach, bardzo duże, pełne. Zapach średnio intensywny, kwitnie od połowy czerwca i powtarza do jesieni. Wysokość ok 70 cm, szerokość 50 cm. Należy kopczykować na zimę. Tolerancyjna na choroby. 21. Krwawnik pospolity CERISE QUEEN / Achillea mill efolium Cerise Queen Bylina o ładnych, głęboko wcinanych, ciemnozielonych liściach, sztywnych, wyprostowanych pędach zakończonych płaskimi kwiatostanami o barwie ciemnowiśniowej. Osiąga wysokość podczas kwitnienia do 80 cm, kwitnie od czerwca do października. Stanowisko słoneczne, tolerancyjna co do warunków i nadaje się do sadzenia jako zieleń publiczna. 22. Aster alpejski odm. Dunkle Schone / Aster alpin us Dunkle Schone Łodygi tej odmiany są wyprostowane, ulistnione, zakończone koszyczkiem kwiatowym osiągają wysokość około 30 centymetrów. Na wierzchołkach łodyg w maju i czerwcu pojawiają się pojedyncze, dość duże koszyczki kwiatowe o ciemnofioletoych kwiatach języczkowych i żółtych kwiatach rurkowatych. Aster alpejski preferuje stanowiska słoneczne. Nie należy do bylin wymagających. Dobrze będzie rósł na każdym podłożu, byle było dobrze przepuszczalne i przeciętnie wilgotne.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
28
23. Dzwonek czosnaczkolistny / Campanula alliariifolia
Biały szaro omszony, wysokość 40cm, okres kwitnienia: VI-VII, roślina bardzo dobrze radzi sobie z przezimowaniem w naszym klimacie, przeznaczony na stanowiska: nasłonecznione, półcieniste.
24. Dzwonek brzoskwiniolistny odm. Coerulea / Campa nula persicifolia Coerulea Dzwonek o smukłym pokroju, pędy kwiatostanowe dorastają do wysokości 40-100 cm. Kwiaty ma jasnoniebieskie z lekkim odcieniem fioletowym, dzwonkowate, duże, średnicy 3-5 cm, zebrane w luźne grona na wierzchołkach pędów, pojawiają się w VI-VII. Dobrze rośnie na glebach nieco gliniastych. 25. Ostró żka ogrodowa Black Knight’ gr. Pacific / Delphinium x cultorum Black Knight’ gr. Pacific Popularna bylina rabatowa, wyrastająca do wysokości nawet 150 cm. Pędy wyprostowane, gęsto ulistnione, z wierzchołkowymi kwiatostanami. Kwiaty duże, ciemnofioletowe z czarnym środkiem, kwitnie w VI. Ścięcie kwiatostanów po kwitnieniu wywołuje powtórne kwitnienie i przedłuża żywot rośliny. Wymaga gleby bardzo żyznej, umiarkowanie wilgotnej. Przy obfitym kwitnieniu konieczne podpory. 26. Dzwonek skupiony / Campanula glomerata Osiąga 50 cm wysokości, liście odziomkowe ogonkowe oraz liście łodygowe siedzące pokryte są ostrymi ciemnofioletowymi włoskami, kwiaty tej byliny są dzwonkowate osadzone w kątach górnych liści oraz zebrane są w gęste, główkowate kwiatostany. Odmiana `Acaulis` charakteryzuje się kwiatostanami wyrastającymi zaledwie ponad liście odziomkowe. Kwiaty fioletowe, białe i różowe. Dzwonek skupiony preferuje stanowiska ciepłe i nasłonecznione. Najlepiej rośnie na podłożu suchym lub średnio wilgotnym ale poradzi sobie nawet na glebie bardzo ubogiej, nie zniesie natomiast zastoisk wodnych. Kwitnie od czerwca do sierpnia.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
29
27. Żurawka drobnokwiatowa Palace Purple / Heuchera micrantha Palace Purple Kwitnie latem, kwiaty są białe (beżowe, kremowe), stanowisko: słoneczne, półcieniste, gleby średnio wilgotne, pH gleby obojętne, piaszczysto-gliniaste, średnio mrozoodporna. Młode liście są bordowofioletowe. W czerwcu-lipcu pojawiają się luźne wiechy złożone z drobnych białokremowozielonych kwiatków z czerwonymi pylnikami. Wysokość rośliny 45 cm, szerokość 30 cm. Odporna na szkodniki i choroby.
28. Goździk kropkowany Arctic Fire / Dianthus deltoides Ar ctic Fire Roślina wieloletnia, dywanowa bylina skalna. Kolor kwiatów, biały z czerwonym środkiem, wysokość dorosłej rośliny 15-25 cm, kwitnienie w VI- VIII. Stanowisko – słoneczne, gleba- każda ogrodowa. 29. Nachyłek wielkokwiatowy Sunray / Coreopsis gran diflora Sunray Kępiasta bylina w czasie kwitnienia osiągająca wysokość do 80 cm. Złotożółte, pełne lub półpełne koszyczki kwiatowe osadzone są pojedynczo na długich szypułkach, od VI do X. Usuwanie przekwitłych koszyczków przedłuża kwitnienie. Sadzony na rabatach, ale głównie uprawiany na kwiaty cięte. Do sadzenia w małych grupach po 3-10 razem. Liczba roślin na 1 m2 - 7. 30. Nachyłek ró żowy American Dream / Coreopsis rosea American Dream To zwarta, kompaktowa odmiana o bardzo oryginalnych różowych kwiatach z żółtym oczkiem, z czasem tworzy dywan kwiatów. W okresie od lipca do września jego pędy zakończone są dużą ilością koszyczków kwiatowych. Nachyłek jest rośliną łatwą w uprawie. Dobrze jest wybierać dla niego stanowiska słoneczne oraz gleby żyzne i próchniczne. 31. Nachyłek okółkowy / Coreopsis verticillata
Długowieczna bylina o zwartym pokroju, dorasta do 40–60 cm wysokości. Pędy są silnie rozgałęzione, liście 2–3-krotnie pierzaste, o odcinkach wąskich, igiełkowych, kwitnie od końca VI do końca VIII. Pędy zakończone dużą liczbą delikatnych drobnych koszyczków kwiatowych żółtego koloru. Wymaga gleby żyznej, próchniczej oraz słonecznego, ewentualnie lekko ocienionego stanowiska. Jest roślina wytrzymałą na mróz.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
30
32. Czosnek ozdobny / Allium Gladiator Kwitnie w czerwcu, kwiaty koloru różowo – fioletowego, należy sadzić jesienią, wielkość cebulki 18/20, wysokość rośliny 100 cm. Nieco niższy od czosnku olbrzymiego, ale równie efektowny ze względu na olbrzymie, kuliste kwiatostany. Czosnki najlepiej rosną w miejscach słonecznych, na glebie przepuszczalnej, głęboko uprawionej. W okresach suszy należy je obficie podlewać. 33. Czosnek ozdobny / Allium Mount Everest Kwiaty białe. 34. Lilia mieszaniec azjatycki odm. Fata Morgana / Lilium Fata Morgana Odmiana ta zaliczana jest do grupy mieszańców azjatyckich, które to cechują się całkowitą mrozoodpornością. Kwiaty są średniej wielkości, mają około 15 cm średnicy. Są one dwunastopłatkowe, w środku błyszczące, na zewnątrz żółte, nakrapiane czerwonym kolorem. Pojawiają się na pędzie kwiatowym długości 110-120 cm w ilości kilkunastu sztuk. Kwitnie czerwiec oraz lipiec, ma ona dość mocny, intensywny zapach, jednakże nie jest on bardzo dokuczliwy. Warto podkreślić, że odmiana ta bardzo długo utrzymuje świeżość. W ogrodzie 'Fata Morgana' powinna zostać zasadzona w miejscu jasnym, niekoniecznie bardzo nasłonecznionym. Najlepszym czasem do nasadzeń jest jesień. Często cebule wsadzane są także wczesną wiosną. Należy tylko pamiętać, by znalazły się w odpowiedniej glebie, która powinna być przepuszczalna, bogata w próchnicę oraz lekko kwaśna. Do tego najlepiej także umiarkowanie wilgotna. Średnio co 3-4 lata cebule należy przesadzić w inne miejsce, by lilie zdrowo rosły i silnie, obficie kwitły. 35. Lilia mieszaniec azjatycki odm. tygrysia / Lili um tigrinum Jest to niezwykła odmiana lilii, która zachwyca wyglądem swoich kwiatów. Lilia tygrysia najbardziej dekoracyjnie prezentuje się w lipcu, kiedy to pojawiają się pierwsze kwiaty, pomarańczowe, nakrapiane na purpurowo, mają średnicę około 10 cm. Na jednym pędzie, którego wysokość wynosi 1,5 metra zebranych jest od 5 do 10 kwiatów. Cebule lilii tygrysiej sadzić należy jesienią, na głębokości około 10 cm. Najlepiej by gleba była żyzna, przepuszczalna, kwaśna i bogata w próchnicę. Miejsce natomiast słoneczne. Średnio co 3 lata należy cebule wykopać i przesadzić do nowego miejsca. W ten sposób zachowuje się ich żywotność, lilie zawsze obficie kwitną, a ich cebule są duże. Nie wymaga ona specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych, jednakże w przypadku zauważenia oznak choroby czy też szkodników trzeba natychmiast interweniować.
36. Lilia mieszaniec azjatycki odm. Enchantment / L ilium Enchantment Pierwszy, najsłynniejszy mieszaniec azjatycki. Stosunkowo niska lilia o 4-5 kwiatowym kwiatostanie skierowanym do góry. Kwiaty są duże (około 17 cm średnicy), czerwono-pomarańczowawe o płatkach wydłużonych, zwężających się u nasady. Cętkowanie prawie niewidoczne. Kwitnie dość wcześnie, często na przełomie maja i czerwca, jako jedna z pierwszych lilii. Bardzo łatwa w uprawie. Nadaje się na rabaty, zwłaszcza w towarzystwie
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
31
niskich roślin o srebrnych liściach. Wysokość ok. 60 cm, stanowisko słoneczne. Wyrośnie i w półcieniu, ale wybiega i kwiaty słabo się wybarwiają. Najodpowiedniejsza jest dla niej gleba lekka, próchniczna zasobna w materię organiczną, ale poradzi sobie w każdej glebie ogrodowej. Cebule sadzi się we wrześniu lub na początku października na głębokość trzech ich wysokości. Na tym samym miejscu mogą pozostawać 4-5 lat. Dobrze przystosowana do naszych warunków klimatycznych. Cebule i pędy chętnie są zjadane przez nornice i karczowniki. Najlepiej sadzić w ochronnych pojemnikach.
37. Lilia mieszaniec azjatycki odm. Connecticut Kin g / Lilium Connecticut King Mieszaniec azjatycki, kwiaty cytrynowo – żółte. 38. Lilia mieszaniec azjatycki odm. Cyganka / Liliu m Cyganka Odmiana lilii tygrysiej o kwiatach czerwonych. 39. Lilia mieszaniec azjatycki odm. Mont Blanc / Li lium Mont Blanc Mieszaniec azjatycki, kwiaty kremowobiałe. 40. Starzec popielny / Senecio cyneraria Roślina wieloletnia nie zimująca w gruncie, w naszych warunkach klimatycznych często przemarza i dlatego zazwyczaj uprawiany jest jako roślina jednoroczna. Rośliny osiągają 40–80 cm wysokości, ich pędy są obficie ulistnione, w dolnej części rozgałęzione. Liście są dekoracyjne, pierzaste o odcinkach głęboko wcinanych, szarozielone, kutnerowato owłosione, dobrze rośnie prawie na każdej glebie. Wymaga słonecznego stanowiska, ponieważ tylko wtedy liście będą jasne i srebrzyste. 41. Miskant cukrowy / Miscanthus sacchariflorus Ozdobna trawa, tworzy podziemne rozłogi, wyrasta do 100-150 cm wysokości. Ma liście 40-60 cm długości i do 2 cm szerokości, z czerwonobrązowym paskiem wzdłuż środkowego nerwu. Jesienią liście przebarwiają się na brązowo-czerwono. Bardzo efektowne, puszyste, srebrzyste kwiatostany, pojawiają się w VIII, są dekoracyjne do zimy. Dobrze rośnie w każdej glebie, nawet suchej i jałowej. 42. Malwa ró żowa odm. Chater’s Double Hybrids / Alcea rosea Chat er’s Double Hybrids Kwiaty pełne białe, kremowe i różowe. Typowa roślina wiejska.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
32
43. Mięta pieprzowa / Mentha piperita Zielna roślina o pokroju krzewiastym do 90 cm wysokości, wytwarzająca poziome kłącza tuż pod poziomem gruntu (białe) lub powierzchniowe (zielone) (w zależności od wilgotności podłoża). Łodyga jest wzniesiona, gałęzista, 4-kanciasta, o rzadkim owłosieniu na kantach, zielona do brunatno-brązowej w zależności od odmiany, liście na wyraźnych, krótkich ogonkach, z wierzchu ciemnozielone, spodem jaśniejsze, z obu stron gruczołkowato, żółto kropkowane. Kwiaty drobne, różowe, czerwonawe do liliowych. 44. Szałwia omszona odm. Blauhuegel / Salvia nemoro sa Blauhuegel Wysokość do 50 cm, kwitnie w VII-VIII. 45. Szałwia omszona odm. Mainacht / Salvia nemorosa Mainacht Średniej wysokości bylina rabatowa, wyrastająca do wysokości 60 cm. Tworzy liczne, wzniesione pędy, zakończone rozgałęzionymi, kłosowatymi kwiatostanami. Kwiaty jaskrawo niebieskie. Barwne są nie tylko kwiaty, ale również przykwiatki, kwitnie od IV. Odmiana wczesna. Regularne wycinanie przekwitłych kwiatostanów bardzo przedłuża kwitnienie. Nie ma specjalnych wymagań. 46. Sosna górska kosodrzewina / Pinus mugo Wzrost krzaczasty z pokładającymi się i wznoszącymi pędami. Przybiera różne formy pokrojowe: od kulistych do nieregularnych. Siła wzrostu zależy od typu formy botanicznej. Igły podwójne, 3-8 cm, dość grube i sztywne, ciemnozielone. Igły utrzymują się na roślinie 4-6 lat. Szyszki 2-6 cm, po dojrzeniu koloru brązowego. Gatunek w pełni mrozoodporny, światłolubny i niewybredny w stosunku do gleby. Wytworzył liczne odmiany ogrodowe rozmnażane przez szczepienie. Wzrost tej sosny można korygować poprzez cięcie młodych przyrostów, które wykonujemy w maju.
47. Chmiel zwyczajny / Humulus lupulus Łodyga płożąca się lub pnąca, czterokanciasta, z haczykowato wygiętymi do tyłu włoskami na krawędziach. Zawsze wije się w prawo. Dorasta w stanie dzikim do 8 m (na plantacjach nawet do 12 m). 48. Rdestówka Auberta / Fallopia aubertii Najsilniejsze pnącze naszego klimatu. Osiąga 12 m (przyrasta 4-6 m rocznie). Liście zielone. Kwiaty białe, drobne, ale bardzo liczne; pojawiają się w VIII-X. Ma małe wymagania glebowe. W ostre zimy może przemarzać. Świetna roślina osłonowa do okrywania ogrodzeń, brzydkich budowli i różnych mocnych podpór. Szybko daje efekt; gdy nadmiernie ekspansywna – przycinać.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
33
49. Winobluszcz pi ęciolistkowy / Parthenocissus quinquefolia Silnie rosnące pnącze zrzucające liście na zimę. Za pomocą przylg, korzeni czepnych i rozwidlonych, wijących wąsów czepia się podpór i wspina samoczynnie. Młode pędy są czerwonawe. Liście są złożone zazwyczaj z 5 eliptycznych liści 4–10 cm długości, z wierzchniej strony zielonych, od spodu szarozielonych, na brzegu grubo piłkowanych. Jesienią liście przebarwiają się na szkarłatnoczerwono. Pędy osiągają 10–20 m długości (roczne przyrosty wynoszą ok. 1–2 m). Kwiaty są niepozorne, zielonkawe, rozwijają się w końcu VII i na początku VIII, są miododajne. Po przekwitnieniu pojawiają się granatowe, z woskowym nalotem, okrągłe owoce (jagody) o średnicy około 6 mm, które dojrzewają we wrześniu i październiku. Nadaje się do obsadzania ogrodzeń (na przykład siatek), okrywania ścian, altan, pergoli i innych podpór. Jest całkowicie mrozoodporny, mało wymagający. Może rosnąć w słońcu, półcieniu lub cieniu, na przeciętnych przepuszczalnych glebach. Egzemplarze posadzone na stanowisku słonecznym intensywniej przebarwiają się jesienią na szkarłatnoczerwony kolor. 50. Kokornak wielkolistny / Aristolochia macrophyll a
Silne pnącze o imponująco dużych liściach. Osiąga 10 m (1-2 m rocznie). Główną ozdobę stanowią sercowate, ciemnozielone liście o średnicy do 30 cm. Bardzo oryginalne są małe (2-4 cm), fajkowate, brązowe kwiaty rozwijające się w V. Pędy są ciemnozielone. Wymaga gleb żyznych, świeżych. Najlepiej rośnie w półcieniu. Dobrze znosi warunki miejskie. Wymaga mocnych podpór.
51. Wyczyniec ł ąkowy Aureovariegatus / Alopecurus pratensis Aureova riegatus Odmiana pospolitej trawy łąkowej o liściach paskowanych, ciemnożółto-zielonych, dorasta do 30 cm wysokości, w czasie kwitnienia osiąga 70 cm. Wykorzystywana do zadarnień. Wskazane jest usuwanie pędów z kłosami. Najlepiej wybarwiają się młode przyrosty, zalecane jest często dzielenie i odmładzanie. Daje efekt barwny. Stanowisko słoneczne, gleba przeciętna, ogrodowa.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
34
52. Bergenia sercowata odm. Robusta / Bergenia cord ifolia Robusta
Roślina dorastająca do 40 cm wysokości, liście są mięsiste, skórzaste i błyszczące, zimozielone (w bardzo niskich temperaturach zmieniają barwę na czerwoną). Kwiatostany barwy różowej pojawiają się wczesną wiosną. Stosowana jako roślina okrywowa wokół drzew i krzewów, dobrze prezentuje się także wokół oczek wodnych. Lubi stanowiska słoneczne lub cieniste (na stanowiskach słonecznych trzeba zadbać o wilgotność gleby).
53. Trzcinnik ostrokwiatowy Karl Foerster / Calamag rostis x acutiflora Karl Foerster Kępiasta, niezbyt rozrastająca się trawa. W czasie kwitnienia osiąga wys. do 150 cm. Wiechy kłosów pojawiają się już w VI, potem przybierają beżowożółtą barwę i pozostają dekoracyjne aż do jesieni. Niewielkie wymagania glebowe. 54. Miskant chi ński / Miscanthus sinensis Ozdobna, silnie rosnąca trawa, tworząca duże, gęste kępy wysokości 150-200 cm. Liście bardzo efektowne, równowąskie, długości 70-80 cm i szerokości ok. 2 cm. Kwiaty zebrane w wachlarzowate wiechy długości 20-40 cm, białe, często trochę zaczerwienione, pojawiają się od VIII do zimy. Wymaga gleby żyznej i stale wilgotnej. Młodsze rośliny wymagają zabezpieczenia przed zbytnim przemrożeniem. W czasie kwitnienia może wymagać podpór. Polecana do sadzenia na dużych rabatach, w ogrodach nadwodnych.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
35
55. Kosaciec syberyjski / Iris sibirica Gatunek rodzimy i chroniony. Bylina o liściach wąskich, zielonych, delikatnych, przewieszających się. Wyrasta do wysokości 100 cm. Pędy kwiatowe są wyższe od liści, rozgałęzione, z 3-5 kwiatami na wierzchołkach. Kwiaty niebieskofioletowe, z jasnym rysunkiem na dolnych płatkach. Kwitnie w VI. Wymaga gleby próchnicznej, żyznej, stale wilgotnej, o lekko kwaśnym odczynie. Stosowana jest na rabatach, także na stanowiskach nadwodnych.
56. Żywotnik zachodni Sunkist / Thuja occidentalis Sunki st
Stożkowa odmiana żywotnika, o średnio silnym wzroście. W wieku 10 lat osiąga 2 m wysokości. Zabarwienie gałązek intensywnie złocistożółte. Polecana do mieszanych kompozycji barwnych.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
36
57. Żywotnik zachodni Golden Globe / Thuja occidentalis Golden Globe
Kulista odmiana o powolnym wzroście, osiągająca w wieku 10 lat ok. 0,8 m szerokości. Kolor złocistożółty. Wymaga dosyć żyznych i wilgotnych gleb. Polecana do sadzenia w mieszanych kompozycjach barwnych.
58. Jałowiec sabi ński Glauca / Juniperus sabina Glaca
Krzew o silnie pokładających się gałęziach wyrastający do 1 m wysokości i 5 m szerokości. Ulistnienie o barwie niebiesko-stalowej, igiełkowate, pachnące. Mało wymagający, lubi stanowiska słoneczne i półcieniste. Polecany do większych założeń ogrodowych, na rabaty, skupiny oraz jako roślina okrywowa.
59. Pięciornik krzewiasty Goldfinger / Potentilla fruticos a Goldfinger Jedna z najlepszych odmian pięciornika. Niewielki, zaokrąglony krzew, gęsto krzewiący się. Dorasta do 1 m wysokości. Liście są ciemnozielone, pierzasto złożone. Kwiaty wyrastające na końcach pędów, są jaskrawo ciemnożółte, stosunkowo duże, do 5 cm średnicy, o promienistej koronie składającej się z 5 płatków zachodzących na siebie. Kwitnie bardzo długo, od VI-X. Wymaga słonecznego stanowiska. Najlepiej rośnie na glebach lekkich - piaszczystych lub piaszczysto-gliniastych. Bardzo odporna na ekstremalne warunki odmiana, długo kwitnąca, niepodatna na mączniaka, o wszechstronnym zastosowaniu. Niewymagający, łatwy w uprawie, okrywowy krzew do ogrodów skalnych, na rabaty, do parków, zieleni osiedlowej. Dobrze znosi cięcie.
60. Trzmielina Fortune’a Canadale Gold / Euonymus f ortunei Canadale Gold Dorasta do 60 cm, liście są skórzaste o ciekawej kolorystyce. Środek jest ciemnozielony, podczas gdy obrzeża żółte. Liście tej odmiany są ozdobne także jesienią, kiedy to przebarwiają się na pomarańczowy kolor. Kwiaty pojawiają się na przełomie czerwca i lipca. Są niewielkie, do tego zielono-białe. Nie mają żadnej wartości dekoracyjnej. Stanowisko słoneczne. Dobrze będzie rosła także w lekkim cieniu (stanowisko półcieniste). Najlepiej jeśli
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
37
będzie osłonięta od wiatru. Należy sadzić ją w glebie żyznej, przepuszczalnej, bogatej w składniki odżywcze, nie wymaga żadnych dodatkowych, szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych, właściwie wystarczy jedynie ją podlewać. Można ją także przycinać, żeby nadać roślinie odpowiedni kształt. 61. Berberys Thunberga Erecta / Berberis thunbergii Erecta
W młodości wąski krzew o pędach wyprostowanych, gęsto ulistnionych, wyrastający do 1,5 m wysokości. Przyrost roczny ok. 15 cm. Liście jasnozielone, duże, zaokrąglone, na krótkich ogonkach, opadające na zimę. Stanowiska słoneczne lub lekko zacienione.
62. Berberys Thunberga Red Pillar / Berberis thunbe rgii Red Pillar
Zielonkawo-czerwone liście opadające na zimę. Krzew ciernisty o wąskim pokroju dorastający do 2 m wysokości. Przyrost roczny ok. 20 cm. Młode pędy czerwone, wyprostowane, z wiekiem rozchylające się. Kwitnie w maju. Kwiaty żółte z karminowym zabarwieniem z zewnątrz. Toleruje każdą glebę, byle dostatecznie wilgotną. Lubi stanowiska słoneczne i półcieniste.
64. Brzoza karłowata / Betula nana Niski, przeważnie płożący krzew, osiągający 0,5-1,2 m wysokości. Pędy omszone, z brązową łuszczącą się korą. Liście małe, okrągławe, zielone, jesienią przebarwiające się na żółto. Preferuje gleby torfowe, umiarkowanie kwaśne do kwaśnych, ale dobrze rośnie na każdych glebach ogrodowych. Wytrzymała roślina okrywowa, nadająca się do każdego ogrodu. 65. Irga szwedzka Coral Beauty / Cotoneaster x suec icus Coral Beauty Karłowy krzew o leżących na ziemi, długich, wygiętych pędach. Osiąga 0,6 m wysokości. Liście są zimozielone, bardzo błyszczące, ciemnozielone. Kwiaty białe, obfite, pojawiają się w V-VI. Owoce pojedyncze, jaskrawoczerwone, pozostają na krzewie do wiosny. Stanowisko słoneczne do zacienionego. Toleruje wszystkie zasobne, ogrodowe gleby. Dobra roślina okrywowa.
PROJEKT ZIELENI
REWITALIZACJA OGRODU ZOOBOTANICZNEGO W TORUNIU
13.05.2011
38
66. Forsycja Maluch / Forsythia Maluch Wolnorosnący krzew o zwartym, regularnym pokroju. Dorasta do 1 m wysokości. Liście drobne i wąskie, ciemnozielone. Kwiaty żółte, nieduże, osadzone gęsto wzdłuż całych gałązek. Kwitnie wcześnie i bardzo obficie w IV. Preferuje stanowisko słoneczne i niezbyt suche, zasobne gleby. Odporny na niskie temperatury. Ładny akcent wiosenny. 67. Magnolia gwia ździsta Rosea / Magnolia stellata Rosea
Wolnorosnący, gęsty krzew o zaokrąglonej koronie, dorastający do 2-3 m wysokości. Pączki kwiatowe są różowe. Kwiaty lekko różowe, szeroko otwarte, z licznymi, bardzo wąskimi płatkami, pachnące, pojawiają się w IV. Jest to najwcześniej kwitnący gatunek magnolii. Stanowisko słoneczne, osłonięte i ciepłe. Wymaga świeżych, próchnicznych, przepuszczalnych gleb. Wytrzymały, cenny krzew.
70. Tawułka chi ńska / Astilbe chinensis
Wydłużone i jajowate liście oraz łodygi pokrytę są brązowymi włoskami. Wiechowate kwiatostany odiągają 25 cm długości. Kwiaty są koloru liliowo-różowego. Najlepiej sie czuje w miejscach lekko cienistych lub cienistych z glebą wilgotną, żyzną i próchniczą. Dobrze znosi suszę. Roślina ta znalazła szerokie zastosowanie w ogrodach skalnych, rabatach bylinowych i do sadzenia między drzewami. Miesiące kwitnienia tej rośliny to lipiec i sierpień.
71. Liliowiec ogrodowy Red Magic / Hemerocallis hyb rida Red Magic Łatwy w uprawie, długowieczny, o małych wymaganiach, odporny na choroby i szkodniki, może przez wiele lat rosnąć w jednym miejscu. Może rosnąć na każdej glebie, choć na dobrze uprawionej lepiej kwitnie. Kwiaty czerwone.
Opracowała:
mgr inż. Magdalena Loose