Przykłady działań z zakresu wychowania komunikacyjnego w
krajach Unii Europejskiej
Posiedzenie Mazowieckiej Rady
Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego
Warszawa 11 czerwca 2008
Maria Dąbrowska-Loranc
Centrum Bezpieczeństwa Ruchu DrogowegoInstytut Transportu Samochodowego
Edukacja dzieci i młodzieży w zakresie brd
wszystkie kraje UE• kto odpowiada• kto finansuje• kto realizuje• miejsca realizacji
Francja
• edukacja brd obowiązkowa (od 1950 r.) w szkołach podstawowych i średnich
• programy nauczania opracowywane są centralnie (treści z zakresu brd są realizowane na różnych przedmiotach)
• współpraca szkoła-instytut centralny• dla dzieci 12-14 lat możliwość nauki jazdy na rowerze
(organizuje szkoła niezależnie od zajęć lekcyjnych) i otrzymania „karty rowerowej” po zdaniu egzaminu w rzeczywistym ruchu drogowym
Holandia
• edukacja brd obowiązkowa w szkołach• programy nauczania opracowywane lokalnie• współpraca z rodzicami (przedstawiciel rady
rodziców ds. brd)• współpraca z władzami lokalnymi,
stowarzyszeniami
Austria
• 3-6 lat: dziecięce kluby brd dobrowolne• 6-18 lat: edukacja brd obowiązkowa w
szkołach w ramach przedmiotu żyć bezpiecznie
• Materiały edukacyjne dla nauczycieli i uczniów finansowane centralnie
• KFV określa programy nauczania, podręczniki
Finlandia
• edukacja brd dzieci obowiązkowa (od 1930 r.)• wychowanie komunikacyjne włączone w system
wychowania zdrowotnego• programy opracowywane lokalnie• współpraca szkoła – rodzice - władze lokalne• dofinansowanie przez towarzystwa
ubezpieczeniowe
Wielka Brytania
• edukacja komunikacyjna jest obowiązkowa (od 1974 r.)• władze centralne określają minimum programowe• władze lokalne:- określają programy i zakres nauczania- zapewniają środki finansowe na realizację programów• współpraca: szkoła – rodzice – władza lokalna
Zamawiany Projekt Komisji Europejskiej
Dobre praktyki w edukacji dzieci i młodzieży w zakresie
bezpieczeństwa ruchu drogowego
ROSE 25Czas realizacji: 2004-2005
Cele projektu ROSE 25– zebranie informacji o realizacji działań z zakresu
wychowania komunikacyjnego podejmowanych w poszczególnych krajach
– wybór najlepszych praktyk edukacyjnych
– sporządzenie europejskiego poradnika zawierającego opis najlepszych z tych działań
– przedstawienie wytycznych odnośnie skutecznych praktyk wychowania komunikacyjnego w UE
Założenia projektu
Grupy celowe edukacji:
• dzieci i młodzież od 3 do 18 roku życia
• rodzice dzieci młodszych
• realizatorzy wychowania komunikacyjnego
ROSE 25
Założenia projektu
Rozpatrywane działania:• przeprowadzane w szkole i poza szkołą
(bez szkoleń na kartę rowerową, motorowerową etc.)• media
- Internet- TV/radio- środki dydaktyczne
ROSE 25
Założenia projektuKLASYFIKACJA DZIAŁAŃ
Działania do uczestników ruchu
• piesi• rowerzyści• motorowerzyści• przyszli kierowcy• pasażerowie transportu
publicznego• pasażerowie autobusów
szkolnych• desko-, łyżwo-rolkarze
Działania na postawy uczestników ruchu
• praca w różnych grupach
ROSE 25
ROSE 25
W N I O S K I
Edukacja dzieci i młodzieży w zakresie brd:
• jest zagrożona marginalizacją i rutyną
• wymaga koordynacji na różnych poziomach
• wymaga stałej ewaluacji i kontroli jakości
• wymaga standaryzacji
Wg ekspertów dobra praktyka powinna:– zawierać elementy teoretyczne i praktyczne– skupiać się na wiedzy, umiejętnościach i kształtowaniu
postaw uczestników ruchu drogowego– być atrakcyjna i nowatorska dla grupy docelowej,
wzbudzać zainteresowanie oraz mieć ciekawą formę– mieścić się w systemie szkolnym w szerokim kontekście– opierać się na współpracy grup osób i instytucji– być łatwa do powtórzenia przez innych realizatorów– być nowatorska– mieć właściwy dobór treści, poprawność instrukcji– zawierać treści sformułowane w sposób przystępny dla
realizatorów i grupy docelowej– być realizowana w odpowiednim miejscu i czasie oraz
przy możliwie niewielkich nakładach finansowych
Przykłady dobrych praktyk
PIESI
Działalność „strażników szkolnych” w różnych krajach
• Austria – dorośli strażnicy – od lat 60-tych, uczniowskie patrole od 1994r.
• Belgia – 1987r. – „uprawniony strażnik” – osoba dorosła; dopuszcza się możliwość działania uczniowskich patroli.
• Dania – od lat 50-tych dorośli strażnicy, funkcjonują też uczniowskie patrole.
• Holandia – od 1947r. strażnikami byli chłopcy, potem dziewczynki, następnie dorośli.
• Niemcy – od 1953r. uczniowskie patrole.• Szwajcaria – od 1952r. _ pomocnicy ruchu drogowego – uczniowie i
dorośli• Wielka Brytania – od 1953r. – uczniowskie. patrole
Dobre praktykiProgram Kerbcraft – Wielka Brytania
• Cel: bezpieczne zachowania pieszych
• Zasięg: działania ogólnokrajowe
• Grupy celowe – dzieci 5 – 7 lat– rodzice– społeczności lokalne
Program KerbcraftCELE PROGRAMU
• DZIECI– rozpoznawanie niebezpiecznych miejsc na drogach– kształtowanie odpowiednich zachowań pieszych– uświadamianie ryzyka nawet w miejscach
„bezpiecznych”
• RODZICE– nauczanie rodziców jak przekazywać dzieciom
zasady brd
Program KerbcraftREALIZATORZY PROGRAMU
• lokalni urzędnicy brd odpowiedzialni za akcję, szkolą rodziców trenerów
• rodzice – trenerzy pracują z dziećmi w małych grupach w wyznaczonym obszarze
• nauczyciel koordynujący współpracuje z władzami lokalnymi i rodzicami
Program KerbcraftREALIZACJA PROGRAMU
• dzieci (grupy 3 osobowe)• trener• 3 moduł
– moduł (4 – 6 sesji)• sesja (30 minut)
– rozmowa o zasadach brd– rozpoznawanie miejsc
niebezpiecznych– przechodzenie z trenerem– sprawdzanie nowych umiejętności dzieci
ROWERZYŚCI
Bezpieczny Rower dobra praktyka ze Słowenii.
GRUPA CELOWA - dzieci w wieku 10-11 lat, ich rodzice. ZASIĘG - ogólnokrajowy.
CELE - promowanie rowerów wyposażonych w akcesoria brd oraz sprawnych technicznie.
ZADANIE - nauka właściwej konserwacji rowerów, przeprowadzenie prostych napraw oraz uświadomienie jak ważne dla bezpieczeństwa jest jego sprawne wyposażenie.
CZAS - jeden raz w roku, najczęściej wiosną.
MIEJSCE – szkoła
DZIAŁANIA - sprawdzenie roweru przez inspektorów technicznych.
ORGANIZATORZY - szkoła, władze lokalne i policja.
Rowery, które pomyślnie przechodzą kontrolę otrzymują naklejkę Bezpieczny Rower. Każdego roku naklejka ma inny kolor i jest ważna tylko tego roku. W roku następnym, aby ją otrzymać trzeba poddać rower kolejnej kontroli. Jeśli rower nie spełnia wymagań, rodzice dziecka są informowani o usterkach i o konieczności ich naprawy. Następnie rower poddawany jest kolejnej kontroli.
Akcja jest łatwa do realizacji. Program nie jest realizowany w ramach żadnego szkolnego przedmiotu, choć jest przez te szkoły podejmowany.
Badanie rowerów w miejscowych szkołach jest corocznym wydarzeniem; do szkół zapraszani są rodzice, miejscowe władze i przedstawiciele policji. Akcja jest łatwa do powtórzenia, a jej przeprowadzenie jest tanie.
PASAŻEROWIE SAMOCHODÓW
KAMPANIA EUCHIRES W EUROPIE
realizowana w latach 2005 - 2008 jednocześnie w kilkunastu krajach UE
wspólny element kampanii: gadżet – zabawka – pancernik
cel – bezpieczne przewożenie dzieci w pojazdach - wychowanie młodego uczestnika ruchu jako obywatela Unii Europejskiej
EUCHIRES - European public awareness campaign on the use of seat belts and child restraint systems
KAMPANIA W POLSCEKLUB PANCERNIKA KLIKA W FOTELIKACH
NADAWCY KAMPANII:
Organizatorzy: Instytut Transportu Samochodowego Komisja EuropejskaInstytucje wspierające Ministerstwo Edukacji Policja
oraz Rejonowe Komendy Policji Władze lokalne Szkoły
TV spot – „PANCERNIK” (kino, radio) Pancernik pokazuje prawidłowy sposób zapinania dziecka na tylnym
siedzeniu samochodu: najpierw z zewnątrz, potem sam siada na podwyższeniu obok dziecka, które siedzi już przypięte w foteliku. Pancernik demonstruje na sobie sposób właściwego przypinania,
śpiewając piosenkę na melodię „Czterech Pancernych”.
Siedzimy spokojnie, podziwiamy światI jest bardzo fajniesiedzieć sobie tak
do wozu wchodzimy, w siodełku siadamy,
zapinamy pas,
W klubie pancernikaJeździsz w fotelikach, A nie jeździsz bez.
PRODUKTY KAMPANII
Ulotki – Gry planszowe
PRODUKTY KAMPANIIInternet www.klubpancernika.pl (materiały dla dzieci, rodziców, nauczycieli, dziennikarzy, linki do innych kampanii)
Naklejka w miesięczniku
DZIECKO
MATERIAŁY EDUKACYJNE Klubu pancernika
• Scenariusz zajęć do realizacji w przedszkolach
• Scenariusz zajęć do realizacji w klasach I-III szkoły podstawowej
• Scenariusz zajęć do realizacji w klasach IV – VI szkoły podstawowej
AKCJE LOKALNE w ramach Klubu pancernika
• Kontrola przewożenia dzieci pod szkołami• Obserwacja sposobu dojścia dzieci z samochodu
do budynku szkoły• Przeprowadzenie ankiet• Analiza sytuacji• Przedstawienie wyników
Organizatorzy: szkoła, władze lokalne, policja, dzieci starsze,
PASAŻEROWIE AUTOBUSÓWSZKOLNYCH
VII Ramowy Program Badań Unii Europejskiej
Zintegrowany system bezpiecznego przewożenia dzieci do szkoły
SAFEWAY2SCHOOL
2009 - 2011
PROJEKT SAFEWAY2SCHOOL
• Cel: opracowanie systemów zapewnienia bezpieczeństwa dzieci w drodze do szkoły
• Metoda: wykorzystanie technologii its, planowanie tras, lokalizacja, systemy pokładowe w autobusach
• Zadania: zaprojektowanie monitoringu bezpiecznej drogi do szkoły, pilotaż
• Wynik: zalecenia i wytyczne wprowadzające metody organizacji i monitoringu bezpiecznej drogi do szkoły w życie
Edukacja na rzecz BRD, aby była skuteczna musi
– mieć charakter długofalowy
– odbywać się przy współpracy wielu środowisk - szkół, rodziców, władz lokalnych, policji, urzędników BRD itd.
– mieć charakter praktyczny i odbywać się w rzeczywistym ruchu drogowym
– mieć charakter prewencyjny
– być poddawane ewaluacji
RZESZÓW 27- 30 maja 2007 r.
Dziękuję za uwagę[email protected]