RapoRti tRemujoR i politikës monetaRe
2019/i
Banka e shqipërisë
RapoRti i RefeRohet deklaRatës së politikës monetaRe të Bankës së shqipëRisë pëR
gjashtëmujoRin e dytë 2018, miRatuaR me vendim të këshillit mBikëqyRës
nR. 05, datë 06.02.2019.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
2Banka e Shqipërisë
Nëse përdorni të dhëna të këtij publikimi, jeni të lutur të citoni burimin.Botuar nga: Banka e Shqipërisë,Sheshi “Skënderbej”, Nr.1, TiranëTel.: + 355 4 2419301/2/3; + 355 4 2419401/2/3Faks: + 355 4 2419408E-mail: [email protected]
Tirazhi: 270 kopjeShtypur nga Adel Co sh.p.k.
www.bankofalbania.org
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
3 Banka e Shqipërisë
P ë r m b a j t j a
paRathënie 7
1. fjala e guveRnatoRit 8
1. staBiliteti i çmimeve dhe politika monetaRe e Bankës së shqipëRisë 11
2. amBienti i jashtëm i ekonomisë 152.1. ekonomia botërore 152.2. çmimet e mallrave kryesore në tregjet botërore 192.3. tregjet financiare 20
3. tRegjet financiaRe dhe zhvillimet monetaRe 223.1. zhvillimet në tregjet financiare 223.2. normat e interesit të depozitave e të kredive dhe kushtet e financimit 293.3. kreditimi i sektorit privat 313.4. ecuria e depozitave dhe e parasë në ekonomi 33
4. inflacioni dhe RRitja ekonomike 364.1. ecuria e inflacionit 364.2. produkti i brendshëm bruto dhe ecuria e kërkesës agregate 384.3. gjendja ciklike e ekonomisë dhe presionet inflacioniste 50
shtojca statistikoRe 58
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
4Banka e Shqipërisë
H a p ë s i r a i n f o r m u e s e
p ë r m b a j t j a e t a b e l a v e
2. ambienti i jashtëm i ekonomisëtabelë 1 tregues ekonomikë për vendet fqinje 19
4. inflacioni dhe rritja ekonomiketabelë 2. kontributi i kategorive kryesore në inflacionin vjetor 38
hapësirë informuese 1: kursi i këmbimit dhe faktorët përcaktues 25hapësirë informuese 2: kursi i këmbimit dhe ndikimi në ekonomi 54
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
5 Banka e Shqipërisë
p ë r m b a j t j a e G r a f i k ë v e
1. stabiliteti i çmimeve dhe politika monetare e Bankës së shqipërisëgrafik 1. pozicioni ciklik i ekonomisë, inflacioni bazë dhe pritjet inflacioniste afatmesme 12grafik 2. norma bazë e interesit dhe ecuria ditore e kursit të këmbimit euro/lekë 13
2. ambienti i jashtëm i ekonomisëgrafik 3. treguesi i përbërë paraprijës i pBB-së (cli) dhe prodhimi industrial i vendeve kryesore dhe inflacioni i vendeve kryesore 16grafik 4. disa prej treguesve kryesorë makroekonomikë 17grafik 5. eurozonë: indeksi i përbërë i prodhimit dhe pBB-ja tremujore, ecuria e treguesve të vrojtimit të besimit dhe treguesi i ndjesisë ekonomike dhe pBB-ja vjetore 17grafik 6. ecuria e çmimit të naftës në tregun ndërkombëtar dhe vendas 20grafik 7. normat bazë të interesit të disa bankave qendrore 20grafik 8. ecuria e disa treguesve financiarë në tregjet ndërkombëtare 21
3. tregjet financiare dhe zhvillimet monetaregrafik 9. operacionet e tregut të hapur të Bankës së shqipërisë dhe ecuria e normave të interesit në tregun ndërbankar 23grafik 10. zhvillimet në tregun valutor 23grafik 11. deficiti i llogarisë korrente dhe investimet e huaja direkte dhe raporti i tyre 25grafik 12. interesat e depozitave në lekë dhe valutë dhe diferenca e tyre 26grafik 13. ecuria e kursit euro/lek në terma realë dhe trendi afatmesëm i tij 26grafik 14. yield-et në tregun primar 27grafik 15. deficiti buxhetor dhe instrumentet e financimit të tij, në miliardë lekë, dhe mbajtësit kryesorë të borxhit të brendshëm të qeverisë 28grafik 16. normat e interesit për kredinë e re në lekë dhe euro, mesatare rrëshqitëse 6-mujore 29grafik 17. kushtet dhe termat e kreditimit joçmim përcaktues të kredisë për biznese dhe individë 30grafik 18. normat e interesit për depozitat e reja në lekë edhe euro 31grafik 19. ecuria e kredisë sipas monedhës dhe agjentëve ekonomikë 32grafik 20. ecuria e kredisë sipas agjentëve ekonomikë dhe qëllimit të përdorimit 33grafik 21. ecuria e treguesve monetarë 34grafik 22. ecuria e depozitave në sistemin bankar 35grafik 23. inflacioni vjetor dhe objektivi. inflacioni në vendet e rajonit dhe në Be 36
4. inflacioni dhe rritja ekonomikegrafik 24. kontributet e grupeve ushqimore dhe joushqimore te norma e inflacionit 37grafik 25. produkti i brendshëm bruto nga ana e prodhimit dhe treguesit e besimit 39grafik 26. kontributet e degëve në ecurinë e vlerës së shtuar në “industri, energji dhe ujë” dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve në industri 40grafik 27. ecuria e vlerës së shtuar dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve në sektorin e ndërtimit 41grafik 28. kontributet e degëve dhe normat e shfrytëzimit të kapaciteteve në sektorin e shërbimeve 42grafik 29. treguesi i ndjesisë ekonomike dhe struktura e kërkesës së brendshme 43grafik 30. ecuria e konsumit privat dhe indeksit të besimit konsumator 44grafik 31. tregues të tërthortë sasiorë dhe cilësorë për ecurinë e konsumit privat 44grafik 32. ecuria e formimit bruto të kapitalit fiks, ndryshime vjetore 45grafik 33. tregues afatshkurtër të investimeve 45grafik 34. orientimi i politikës fiskale 46grafik 35. ecuria e shpenzimeve buxhetore 47grafik 36. ecuria e të ardhurave buxhetore 48grafik 37. kontributi i eksporteve neto në kërkesën agregate 48grafik 38. orientimi i importeve dhe eksporteve sipas kategorive 49grafik 39. ndryshimi vjetor i çmimit të naftës (dated-Brent), e eksportit të naftës vendase, e indeksit të çmimit të metaleve dhe i eksportit vendas të metaleve 49grafik 40. tregues të gjendjes ciklike të ekonomisë 51grafik 41. tregues të pagës mesatare në ekonomi dhe ndryshimet vjetore mesatare të sheshuara të produktivitetit, të kostove të punës dhe të prodhimit 52grafik 42. prirjet afatgjata të inflacionit dhe prirjet afatshkurtra 53
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
6Banka e Shqipërisë
grafik 43. ecuria e tphi-së sipas kontributeve të përbërësve. kontributi i inflacionit të importuar dhe të brendshëm në atë total vjetor. 54grafik 44. ndikimi i mbiçmimit të kursit real të këmbimit në hendekun e prodhimit dhe ndikimi i komponentëve ciklikë në inflacion 55grafik 45. pritjet inflacioniste të bizneseve dhe të konsumatorëve dhe të agjentëve financiarë, ndryshime vjetore në përqindje 56
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
7 Banka e Shqipërisë
Parathënie
objektivi kryesor i politikës monetare në shqipëri është arritja dhe ruajtja e stabilitetit të çmimeve, e përkufizuar në terma sasiorë si ruajtja e inflacionit rreth nivelit 3%.
nëpërmjet përmbushjes së këtij objektivi, politika monetare nxit rritjen e qëndrueshme dhe afatgjatë të vendit, promovon stabilitetin financiar dhe mbështet rritjen e mirëqenies së përgjithshme të shoqërisë.
në përputhje me parimet e përcaktuara në dokumentin e politikës monetare, Banka e shqipërisë zbaton një politikë monetare të orientuar nga e ardhmja, konsistente, të balancuar, të kujdesshme dhe transparente.
analiza ekonomike dhe monetare në këtë raport mbështetet mbi të dhënat statistikore dhe cilësore të disponuara deri në datën 28 janar 2019.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
8Banka e Shqipërisë
1. Fjala e Guvernatorit
Informacioni i ri ekonomik dhe monetar i marrë në analizë, sugjeron se ekonomia shqiptare vijon të ndjekë një trend pozitiv zhvillimi. Kërkesa agregate ka vijuar të rritet në gjysmën e dytë të vitit të shkuar, duke sjellë rritjen e prodhimit, zgjerimin e punësimit dhe përmirësimin e ekuilibrave kryesorë ekonomikë dhe financiarë të vendit.
Politika jonë monetare ka vijuar të japë një kontribut pozitiv, nëpërmjet gjenerimit të një ambienti financiar me norma të ulëta interesi, si dhe nëpërmjet frenimit të presioneve mbiçmuese mbi kursin e këmbimit.
Banka e Shqipërisë vlerëson se informacioni i ri ka qenë përgjithësisht në përputhje me pritjet tona.
Inflacioni shënoi një rënie të lehtë në tremujorin e fundit të vitit 2018. Norma mesatare e tij zbriti në 1.8% gjatë tremujorit të katërt, kundrejt vlerës 2.2% të shënuar në tremujorin paraardhës. Kjo rënie pasqyroi goditje të përkohshme të ofertës dhe përcjellje më të plotë në inflacion të efektit frenues që vjen nga mbiçmimi i kursit të këmbimit. Ky efekt do të vijojë të jetë i pranishëm edhe gjatë gjashtëmujorit të parë të vitit 2019, por ai pritet të shuhet në periudhën pasuese.
Banka e Shqipërisë vlerëson se presionet e brendshme inflacioniste, afatmesme dhe afatgjata, janë drejt forcimit, sikundër ilustrohet nga treguesi i inflacionit bazë. Me gjithë luhatjet, ky tregues shfaq një tendencë graduale konvergimi drejt ekuilibrit. Kjo ecuri diktohet nga përmirësimi i mëtejshëm i pozicionit ciklik të vendit, i pasqyruar si në tendencën rënëse të normës së papunësisë, ashtu dhe në përmirësimin e shkallës së shfrytëzimit të kapaciteteve.
Sipas të dhënave të INSTAT-it, ekonomia shqiptare u rrit me 4.45%, gjatë tremujorit të tretë të vitit të shkuar. Kjo rritje është ushqyer nga zgjerimi i mëtejshëm i konsumit privat, investimeve dhe eksporteve, si dhe nga rritja vjetore e prodhimit të energjisë elektrike. Ajo është pasqyruar në zgjerimin e aktivitetit në sektorët e industrisë, shërbimeve dhe ndërtimit. Të dhënat e disponuara sugjerojnë se ekonomia ka vijuar të rritet edhe në tremujorin e katërt, ndonëse me një ritëm më të ngadaltë se ai i tremujorëve paraardhës. Analizat tona sugjerojnë se ky ngadalësim pasqyron një kontribut më të ulët të prodhimit të energjisë elektrike dhe pritet të jetë i përkohshëm.
Projeksionet tona afatmesme nuk kanë pësuar ndryshime të ndjeshme. Trendet aktuale të zhvillimit ekonomik dhe faktorët ekonomikë e financiarë mbështetës
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
9 Banka e Shqipërisë
të tyre, sugjerojnë se si ekonomia dhe presionet inflacioniste do të vijnë në rritje gjatë periudhës në vijim.
Ndonëse paqartësitë dhe rreziqet mbeten të pranishme, ambienti i huaj shfaqet përgjithësisht i favorshëm për rritjen ekonomike në vend. Kërkesa në rritje e ekonomisë botërore vijon të favorizojë rritjen e eksporteve shqiptare dhe kostot e financimit mbeten relativisht të ulëta.
Paralelisht me të, miksi i politikave të brendshme mbetet stimulues.
Si pasojë e kursit stimulues të politikës monetare, normat e interesit të depozitave, kredive dhe letrave me vlerë të qeverisë, mbeten në nivele të ulëta historike. Po ashtu, situata e likuiditetit në tregjet financiare ka ardhur në përmirësim dhe primet e rrezikut kanë ardhur në rënie. Kursi i këmbimit u shfaq i qëndrueshëm gjatë muajit janar, në sajë të një balancimi më të mirë të kërkesës dhe ofertës për valutë, si dhe të reagimit të Bankës së Shqipërisë. Së fundmi, sektori bankar vijon të karakterizohet nga nivele të mira likuiditeti, kapitali dhe përfitueshmërie, ndërkohë që bilancet e tij vijojnë të përmirësohen. Në veçanti, raporti i kredisë me probleme zbriti në 11.1% në fund të vitit 2018, duke ilustruar trendin e qëndrueshëm të progresit të bërë në këtë drejtim.
Në përgjigje të tyre, kredia për sektorin privat ka shfaqur shenja rigjallërimi, ndonëse stoku i raportuar në rënie i saj vijon të pasqyrojë efektin e pastrimit të bilanceve nga kreditë me probleme dhe atë të kursit të këmbimit. Duke përjashtuar këto dy efekte, kredia për sektorin privat shënoi një rritje vjetore prej 5.9%, në fund të vitit 2018. Rritja e kredisë vijon të jetë më e shpejtë në segmentin e kredisë në lekë dhe në atë të kredisë për konsum. Ndërkohë, kredia për biznese shfaqi një rritje të shpejtë në muajin dhjetor, pavarësisht politikave më konservatore të kreditimit të aplikuara nga bankat në këtë segment.
Politika fiskale ka vijuar të ndjekë një kurs konsolidues. Të dhënat fiskale sugjerojnë se deficiti buxhetor zbriti në 1.6% të PBB-së në fund të vitit 2018, duke qenë 0.4 pikë përqindjeje më i ulët se niveli i planifikuar. Në përputhje me të, edhe stimuli direkt fiskal në ekonomi ka qenë më i ulët se niveli i pritur. Nga ana tjetër, ulja e huamarrjes totale të sektorit publik, si dhe mbështetja në tregun e huaj për financimin e një pjese të madhe të saj gjatë vitit të shkuar, kanë rritur hapësirat për kreditimin e sektorit privat.
Në përputhje me këto trende, Banka e Shqipërisë vlerëson se ekonomia shqiptare do të vijojë të rritet gjatë tre viteve të ardhshme. Zgjerimi i kërkesës agregate do të sjellë rritje të mëtejshme të punësimit, duke krijuar premisa për rritje të pagave dhe të inflacionit të gjeneruar në vend. Paralelisht me të, frenimi i mbiçmimit të kursit të këmbimit do të reduktojë presionet dezinflacioniste të ardhura prej tij. Në përputhje me këtë skenar zhvillimesh, inflacioni pritet të kthehet në objektiv në gjysmën e dytë të vitit 2020.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
10Banka e Shqipërisë
Paralelisht me zhvillimet pozitive të pritura sipas skenarit bazë, Banka e Shqipërisë konstaton se balanca e rreziqeve vijon të mbetet e shmangur në kahun e poshtëm. Në veçanti, ambienti i jashtëm, ecuria e kursit të këmbimit dhe ritmi i rritjes së kreditimit, mund të shmangin inflacionin në kahun e poshtëm të pritjeve tona.
Duke gjykuar mbi këta faktorë, Banka e Shqipërisë konstaton se kursi aktual stimulues i politikës monetare mbetet i përshtatshëm. Politika monetare do të vijojë të mbetet stimuluese edhe gjatë horizontit afatmesëm, ndonëse intensiteti i stimulit do të përshtatet me shpejtësinë dhe qëndrueshmërinë e përmirësimit të aktivitetit ekonomik.
Banka e Shqipërisë gjen me vend të theksojë nevojën për vijimin e reformave strukturore, si instrumenti më i mirë për nxitjen e rritjes së qëndrueshme dhe afatgjatë të vendit.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
11 Banka e Shqipërisë
1. Stabiliteti i çmimeve dhe Politika monetare e bankëS Së ShqiPëriSë
Informacioni i ri i përftuar gjatë tremujorit të katërt ka qenë përgjithësisht në linjë me pritjet tona, ndonëse rritja ekonomike e tremujorit të tretë ka rezultuar disi më e lartë dhe inflacioni i tremujorit të katërt ka rezultuar disi më i ulët se to.
Banka e Shqipërisë ka ruajtur intensitetin e stimulit monetar gjatë gjysmës së dytë të vitit 2018, duke synuar të sigurojë nxitjen e aktivitetit ekonomik dhe kthimin e inflacionit në objektiv. Stimuli monetar ka mbështetur zgjerimin e konsumit dhe të investimeve, rritjen e punësimit dhe të pagave, si dhe forcimin gradual të presioneve të brendshme inflacioniste. Nga ana tjetër, forcimi i kursit të këmbimit ka reduktuar presionet e huaja inflacioniste.
Pritjet për zhvillimet ekonomike në të ardhmen janë pozitive. Banka e Shqipërisë pret rritje të mëtejshme të kërkesës agregate dhe të ekonomisë, çka do të rrisë shfrytëzimin e kapaciteteve prodhuese dhe presionet e brendshme inflacioniste. Paralelisht me to, kursi i këmbimit pritet të jetë më i qëndrueshëm dhe presionet dezinflacioniste të ardhura nga mbiçmimi i tij, pritet të vijnë në rënie. Inflacioni parashikohet të konvergojë në objektivin tonë prej 3% gjatë vitit 2020.
Në përputhje me këtë skenar parashikimesh, politika monetare pritet të ruajë kahun akomodues në afatin e mesëm, por intensiteti i stimulit monetar do të vijë drejt reduktimit.
Megjithatë, horizonti afatmesëm vijon të dominohet nga rreziqe të kahut të poshtëm. Për rrjedhojë, normalizimi i politikës monetare do të jetë i kujdesshëm dhe do të kushtëzohet nga informacioni i ri.
informacioni i ri ekonomik e financiar i marrë në analizë është pozitiv. Kërkesa agregate, prodhimi dhe punësimi, kanë ardhur në rritje. Politika monetare lehtësuese e Bankës së Shqipërisë ka sjellë norma të ulëta interesi në të gjithë harkun e instrumenteve financiare në lekë, si dhe ka ndihmuar në qetësimin e presioneve mbiçmuese në kursin e këmbimit, duke siguruar kushte të përshtatshme financimi për bizneset e familjet shqiptare. Nëpërmjet nxitjes së kërkesës agregate, rritjes së punësimit dhe pagave, politika monetare lehtësuese ka kontribuuar në shtimin e presioneve të brendshme inflacioniste.
norma mesatare e inflacionit rezultoi 1.8% për tremujorin e katërt dhe 2.0% për vitin 2018. Ajo u ngadalësua gjatë muajve të fundit, nën ndikimin e rënies
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
12Banka e Shqipërisë
së çmimit të naftës në tregjet ndërkombëtare dhe të ushqimeve në tregun e brendshëm. Reduktimi i inflacionit u shfaq më i theksuar në muajin dhjetor, i ndikuar dhe nga rënia e çmimit të qirasë, si pasojë e efektit bazë statistikor. Çmimet e kategorive të tjera të shportës janë shfaqur më të qëndrueshme.
ecuria e inflacionit, gjatë vitit 2018, u mbështet nga përmirësimi i aktivitetit ekonomik, shfrytëzimi më i plotë i kapaciteteve prodhuese dhe ankorimi më i mirë i pritjeve inflacioniste. nga ana tjetër, forcimi i kursit të këmbimit ka reduktuar presionet e jashtme inflacioniste. Ky faktor, krahas rënies së inflacionit në vendet partnere, ka sjellë reduktimin e inflacionit të mallrave të importuara të shportës së konsumit. Efekti negativ i forcimit të kursit të këmbimit, në nivel mesatar vlerësohet përafërsisht me 0.2 pikë përqindje, gjatë vitit 2018. Në përputhje me kohëvonesat e veprimit mbi çmimet, ndikimi i kursit të këmbimit pritet të kulmojë gjatë vitit 2019 dhe të shuhet më tej.
Sipas statistikave të inStat-it, Prodhimi i brendshëm bruto u rrit me 4.5% në tremujorin e tretë, nga 4.3% në gjashtëmujorin e parë të vitit 2018. Profili i rritjes mbeti thuajse i pandryshuar dhe rritja ekonomike pasqyroi zgjerimin e vazhduar të konsumit, të investimeve dhe të eksporteve. Ajo u ndihmua nga prodhimi i lartë i energjisë elektrike, si pasojë e kushteve të mira hidrike. Të
dhënat paraprake sugjerojnë për vijimin e rritjes ekonomike në tremujorin e fundit të vitit.
rritja e aktivitetit ekonomik ka kontribuuar në shfrytëzimin më të mirë të kapaciteteve prodhuese dhe në rritjen e presioneve të brendshme inflacioniste. Rritja e punësimit ka absorbuar një pjesë të mirë të kapaciteteve të lira në tregun e punës, duke sjellë rënien në 12.2% të normës së papunësisë në tremujorin e tretë. Gjithashtu, bizneset raportojnë një shkallë më të lartë shfrytëzimi të kapaciteteve në sektorin prodhues të ekonomisë. Paralelisht me to, pritjet afatmesme për inflacionin të agjentëve financiarë qëndrojnë në nivelin 2.7%. Në përgjigje të këtyre zhvillimeve, pagat, kostot e tjera të prodhimit dhe inflacioni bazë kanë ardhur në rritje, por normat e rritjes mbeten ende të ngadalta dhe të luhatshme.
ecuria pozitive e ekonomisë është mbështetur, ndër të tjera, nga politika monetare lehtësuese. Norma bazë u reduktua me 0.25 pikë përqindje në muajin qershor 2018, duke zbritur në nivelin minimal historik prej 1.0%. Paralelisht me të, Banka e Shqipërisë ka vazhduar të furnizojë sistemin bankar me likuiditetin e kërkuar, nëpërmjet ndërhyrjeve në treg të hapur. Krahas tyre, Banka e Shqipërisë ndërmori një program të jashtëzakonshëm dhe të përkohshëm ndërhyrjesh në tregun valutor, me qëllim frenimin e ritmit të mbiçmimit të kursit, në kushtet kur ai rrezikonte arritjen e objektivit të inflacionit. Ritmi i mbiçmimit të kursit të këmbimit është ngadalësuar dhe ecuria e tij është
Gra�k 1. Pozicioni ciklik i ekonomisë, in�acioni bazë dhe pritjet in�acioniste afatmesme
Burimi: INSTAT, Banka e Shqipërisë.
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
2010 T1
2011 T2
2012 T3
2013 T4
2015 T1
2016 T2
2017 T3
2018 T4
%, pikë përqindje
Tregues të hendekut të prodhimit
In�acioni bazëPritjet in�acioniste pas 2 vitesh
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
13 Banka e Shqipërisë
më pranë sjelljes së vet sezonale. Për rrjedhojë, rreziku i kursit të këmbimit për përmbushjen e objektivit të inflacionit është zbutur.
kushtet monetare lehtësuese kanë favorizuar rritjen e kredisë në lekë dhe uljen e kostos së shërbimit të borxhit. Normat e interesit në lekë mbeten në nivelet më të ulëta historike, për të gjitha segmentet e tregut financiar. Normat e interesit në tregun primar të letrave me vlerë u ulën më tej në tremujorin e katërt, pas emetimit të Eurobond-it 2025 dhe uljes së kërkesës të qeverisë për financim të brendshëm.
rritja e kredisë në lekë ka mbështetur rritjen e kërkesës së brendshme. Në muajin dhjetor, kredia në lekë zinte 48.4% të kredisë në total, ose 1.3 pikë përqindje më shumë se një vit më parë. Bankat mbështesin në mënyrë të qëndrueshme me kredi individët, ndërsa përqasja e tyre ndaj bizneseve mbetet konservatore.
banka e Shqipërisë vlerëson se reduktimi i rrezikut të kredive, ulja e kredive me probleme1 dhe treguesit e shëndetshëm të sistemit bankar, duhet të shoqërohen me një qasje më aktive të bankave në kreditim.
Parashikimet ekonomike për të ardhmen mbeten pozitive. Ekonomia shqiptare pritet të vijojë përmirësimin ciklik përgjatë viteve në vijim, e mbështetur nga normat e ulëta të interesit, besimi i agjentëve ekonomikë dhe zgjerimi i kërkesës së huaj. Inflacioni parashikohet të luhatet rreth nivelit mesatar prej 1.8% në vitin 2019, duke u ngadalësuar disi nga viti 2018, në reflektim të përcjelljes më të plotë në inflacion të forcimit të kursit të këmbimit. Më tej, kthimi i pritur i ekonomisë në potencial do të rrisë presionet e brendshme inflacioniste, duke mundësuar kthimin e inflacionit në objektiv brenda vitit 2020.1 Raporti i kredive me probleme ndaj totalit ka zbritur në 11.1% në dhjetor 2018, nga 13.2%
një vit më parë.
Gra�k 2. Norma bazë e interesit (majtas) dhe ecuria ditore e kursit të këmbimit euro/lekë
Burimi: INSTAT, Banka e Shqipërisë.
0.0
1.0
2.0
3.0
4.0
5.0
6.0
7.0
8.0
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Norma bazë e interesit dhe interesat e lehtësirave njëditore
Norma bazë (repo 7-ditore)Interesi për depozitën 1-ditoreInteresi për kredinë 1-ditore
%
115.00
120.00
125.00
130.00
135.00
140.00
145.00
01/16
07/16
01/17
07/17
01/18
07/18
01/19
Kursi ditor Euro/Lekë
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
14Banka e Shqipërisë
Politika monetare stimuluese ka krijuar kushte financiare të përshtatshme për kthimin e inflacionit në objektiv. Nëpërmjet reduktimit të normave të interesit dhe primeve të rrezikut në tregjet financiare dhe, së fundmi, edhe nëpërmjet frenimit të mbiçmimit të fortë të kursit të këmbimit, kushtet monetare janë të përshtatshme për të mbështetur rritjen e kërkesës së brendshme dhe forcimin e presioneve inflacioniste.
Përmbushja e parashikimeve afatmesme kërkon ruajtjen e kahut lehtësues të politikës monetare edhe në afatin e mesëm. Megjithatë, në përputhje me pritjet për forcimin e presioneve inflacioniste dhe kthimin gradual të inflacionit në objektiv, intensiteti i stimulit monetar pritet të reduktohet gradualisht.
balanca e rreziqeve në afatin e mesëm mbetet e zhvendosur në kahun e poshtëm. Faktorët e rrezikut të kahut të poshtëm lidhen me pasiguritë për zhvillimet ekonomike e financiare në partnerët tanë tregtarë, kohëzgjatjen dhe impaktin e forcimit të kursit të këmbimit në inflacion, si dhe me shpejtësinë e rikuperimit të kredisë bankare.
Për këto arsye, normalizimi i politikës monetare do të jetë i kujdesshëm, duke synuar garantimin e kushteve monetare të përshtatshme për konvergjencën e qëndrueshme të inflacionit në objektiv.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
15 Banka e Shqipërisë
2. ambienti i jaShtëm i ekonomiSë
Rritja e ekonomisë botërore është ngadalësuar në gjysmën e dytë të vitit 2018. Rritja ekonomike ka qenë e shpejtë në SHBA, por ajo është ngadalësuar në Eurozonë dhe në vendet aziatike. Balanca e rreziqeve është zhvendosur për poshtë, kryesisht si pasojë e tensioneve mbi tarifat tregtare të vendosura nga ShBA-ja dhe e pritjeve për ngadalësimin ekonomik në Eurozonë.
Normat e inflacionit kanë shënuar rënie, në pjesën më të madhe të shkaktuara nga çmimi i naftës në tregjet botërore, ndërsa presionet inflacioniste afatgjata mbeten të zbehta. Nga bankat qendrore kryesore, Rezerva Federale ka filluar normalizimin e politikës monetare, kurse për BQE-në ky normalizim do të nisë më vonë. Tregjet financiare kanë përjetuar stabilitet në tremujorin e fundit të vitit, me yield-e në rënie e luhatshmëri më të ulët.
Rreziqet për një ngadalësim të rritjes ekonomike dhe të çmimeve në Eurozonë - partneri ynë kryesor tregtar - janë shtuar2. Rishikimi për poshtë i pritjeve për zhvillimet ekonomike në këtë rajon përbën një faktor pasigurie mbi ndikimin e ambientit të huaj në ekonominë shqiptare dhe ecurinë e çmimeve të importit.
2.1. ekonomia botërore
Ekonomia botërore ka vazhduar të rritet edhe në tremujorin e tretë të vitit 2018, por treguesit paraprakë dhe ata të tregtisë3 botërore janë shfaqur në ngadalësim. Negociatat mbi tarifat tregtare midis ShBA-së dhe Kinës, si dhe mënyra si do të përfundojë procesi i daljes së Mbretërisë së Bashkuar nga Bashkimi Evropian peshojnë mbi ritmin e rritjes dhe dinamikës së PBB-së botërore. Ritmet e rritjes kanë qenë të ndryshme midis ekonomive të zhvilluara, ku ai i ShBA-së është rritur lehtë, ndërsa ai i Eurozonës është ulur. Treguesit e fundit paraprijës të ecurisë ekonomike4 flasin për vijimin e rritjes në shumë nga këto ekonomi edhe në tremujorin e fundit, por me ritme më të përmbajtura. Tek shtetet në zhvillim, përfshirë Kinën, rritja e aktivitetit ekonomik është paraqitur më e ngadaltë në tremujorin e tretë.
2 Në parashikimet e muajit dhjetor, BQE-ja ka riparë për poshtë parashikimin për rritjen ekonomike të vitit 2019, në 1.7% nga 1/8% në parashikimin paraardhës, dhe atë për rritjen e inflacionit në 1.6% nga 1.7%.
3 Data nga CPB Netherlands Bureau for Economic Policy Analysis dhe BQE, dhjetor 2018.4 The global composite output PMI dhe Global manufacturing PMI, Markit, tetor, nëntor dhe
dhjetor 2018.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
16Banka e Shqipërisë
Norma e inflacionit5 ka shënuar ulje në muajt e fundit, duke reflektuar uljen e çmimeve të naftës dhe të produkteve energjetike. Inflacioni bazë vijon të luhatet në vlera të ulëta. Bankat qendrore parashikojnë një rritje të ngadaltë të inflacionit në vitin në vazhdim. Kushtet financiare globale mbeten në përgjithësi të favorshme, edhe pse së fundi ato u shtrënguan lehtë në ekonomitë në zhvillim.
EkoNoMIA E SHBA-SëEkonomia e ShBA-së ka ndjekur trajektore përmirësuese edhe në tremujorin e tretë të vitit. Faktorët mbështetës të rritjes ekonomike kanë qenë me burim të brendshëm, e konkretisht: shpenzimet konsumatore, investimet jorezidenciale dhe shpenzimet e qeverisë qendrore. Situata e tensionuar e marrëdhenieve tregtare me Kinën është pasqyruar në kontributin negativ të eksporteve neto. Gjatë gjithë vitit, ekonomia ka përfituar nga stimuli monetar i bankës qendrore, i cili bashkë me stimujt fiskalë ka sjellë bilance më të mira të kompanive dhe të ardhura të disponueshme më të mëdha për familjet. Papunësia, në fundin e vitit, ka shënuar vlerat më të ulëta prej disa dekadash. Momenti pozitiv i ekonomisë pritet të vazhdojë edhe në vitin e ardhshëm, por me norma rritjeje më të ngadalta. Shkaktarë të këtij ngadalësimi pritet të jenë zbehja e efektit të stimujve monetarë dhe fiskalë dhe rritja e pasigurisë mbi tensionet tregtare me jashtë dhe mbi ato politike në vend, të cilat shkaktuan edhe ndalimin e punës në disa segmente të qeverisë prej më shumë se një muaji6.
Inflacioni vjetor ka ndjekur një trajektore rënëse në gjysmën e dytë të vitit. Norma e inflacionit ra në 1.9% në muajin dhjetor, e ndikuar kryesisht nga çmimet e karburantit. Ndërsa, norma e inflacionit bazë vijoi të qëndrojë afër shënjestrës 2.0% të Rezervës Federale.
5 Inflacioni vjetor i vendeve të OBZHE-së (OECD) është ulur në 2.7% në muajin nëntor, nga 2.9% në tremujorin e tretë.
6 Për shkak të mosdakordësisë së autoriteteve për buxhetin fiskal, nga 22 dhjetorit deri më 25 janar, ndaloi puna në disa institucione të sektorit publik.
Gra�k 3. Treguesi i përbërë paraprijës i PBB-së (CLI) dhe Prodhimi Industrial* i vendeve kryesore** (majtas) dhe in�acioni i vendeve kryesore (djathtas)
*Prodhimi industrial është ndryshim mujor, ndërkohë që trendi afatgjatë i CLI është 100. **Vendet e OBZHE-së (OECD) dhe Brazil, Kinë, Rusi, Indi dhe Afrikë e Jugut
Burimi: OECD (Organizata për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik).
-4.0%
-3.0%
-2.0%
-1.0%
0.0%
1.0%
2.0%
3.0%
93
95
98
100
102
105
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Prodhimi industrial OECDCLI OECD
-3.6%
-1.8%
0.0%
1.8%
3.6%
5.4%
7.2%2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Hun
dred
sGreqiItali
EurozonaOECD
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
17 Banka e Shqipërisë
EkoNoMIA E EuRozoNëSEkonomia e Eurozonës ka ngadalësuar ritmin e rritjes në tremujorin e tretë. Rritja ekonomike është mbështetur në kërkesën e brendshme, me shpenzimet konsumatore dhe investimet si nxitësit kryesorë të saj. Tensionet në marrëdhëniet tregtare ndërkombëtare dhe ecuria e paqartë e procesit të largimit të Mbretërisë së Bashkuar nga Bashkimi Evropian kanë ndikuar në frenimin e aktivitetit ekonomik. Treguesit e tërthortë me frekuencë më të lartë sugjerojnë se e njëjta ecuri ka vazhduar edhe në tremujorin e katërt të vitit, me rritje ekonomike pozitive, por me ritme më të ngadalëta. Ecuria më e dobët e ekonomive të vendeve më të mëdha e me peshën kryesore në BE ka rritur pasiguritë edhe në tregjet financiare. Papunësia, në muajin nëntor, vijoi të tregojë zhvillime pozitive, duke zbritur për herë të parë në një dekadë nën 8%. Megjithatë, ecuria e tregut të punës ka qenë e pabarabartë ndërmjet vendeve të ndryshme të Eurozonës.
Gra�k 4. Disa prej treguesve kryesorë makroekonomikë
Burimi: Eurostat, BEA, BLS.
0
1
2
3
4
2015T1
2015T3
2016T1
2016T3
2017T1
2017T3
2018T1
2018T3
PBB, ndryshimi vmv
EurozonëGjermaniFrancëMBSHBA
0
1
2
3
4
2017M01
2017M03
2017M05
2017M07
2017M09
2017M11
2018M01
2018M03
2018M05
2018M07
2018M09
2018M11
In�acioni vjetor
EurozonëGjermaniFrancëMBSHBA
3
5
7
9
2017M01
2017M03
2017M05
2017M07
2017M09
2017M11
2018M01
2018M03
2018M05
2018M07
2018M09
2018M11
Norma e papunësisë
EurozonëGjermaniFrancëMBSHBA
Gra�k 5. Eurozonë: indeksi i përbërë i prodhimit dhe PBB-ja tremujore (majtas), ecuria e treguesve të vrojtimit të besimit (mes) dhe treguesi i ndjesisë
ekonomike dhe PBB-ja vjetore (djathtas)
Burimi: Markit, Eurostat, KE.
65.070.075.080.085.090.095.0100.0105.0110.0115.0
-6
-4
-2
0
2
4
2010
2011
2012
2013
2015
2016
2017
2018
Eu PBB (v.m.v)ESI (treguesi i ndjesisë ekonomike)
-5.0
-3.0
-1.0
1.0
3.0
-41
-31
-21
-11
-1
9
01/10
04/11
07/12
10/13
02/15
05/16
08/17
12/18
Besimi konsumatorBesimi biznesi (djathtas)
-2.5
-2
-1.5
-1
-0.5
0
0.5
1
1.5
01/10
04/11
07/12
10/13
02/15
05/16
08/17
12/18
25.0
30.0
35.0
40.0
45.0
50.0
55.0
60.0
65.0
PBB Eurozonë (t.m.t)
Indeksi PMI Eurozonë
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
18Banka e Shqipërisë
Inflacioni vjetor shënoi rënie për të dytin muaj radhazi në muajin dhjetor, duke zbritur në 1.6%. Kjo lëvizje pasqyron zbutjen e rritjes së çmimeve të energjisë, që vazhdojnë të jenë kontribuuesit kryesorë në përbërjen e inflacionit. Inflacioni bazë vijon të qëndrojë në vlera të ulëta, me presionet inflacioniste të qëndrueshme e të përmbajtura.
Ekonomitë e dy vendeve kryesore partnere të Shqipërisë, Italisë dhe Greqisë, kanë shfaqur ritme të ndryshme rritjeje në tremujorin e tretë të vitit. italia ka përjetuar një ngadalësim të aktivitetit ekonomik, si pasojë e frenimit të shpenzimeve konsumatore dhe kërkesës së brendshme në përgjithësi. Kërkesa e huaj, në anën tjetër, ka ndikuar pozitivisht në aktivitetin ekonomik. Të dhënat paraprake sugjerojnë për një ecuri të ngjashme edhe në tremujorin e fundit të vitit. Ekonomia pritet të vijojë të shfaqë ecuri të dobët në vitin në vazhdim, duke vuajtur ecurinë më të dobët në Eurozonë.
Aktiviteti ekonomik në Greqi përshpejtoi rritjen në tremujorin e tretë. Kjo ecuri është falë rritjes më të shpejtë të shpenzimeve qeveritare dhe kontributit konstant të shpenzimeve konsumatore e eksporteve. Aktiviteti ekonomik pritet të jetë zgjeruar edhe në tremujorin e fundit të vitit, si pasojë e përmirësimit të konsumit vendas dhe rritjes së investimeve.
Inflacioni vjetor në Itali shënoi rënie në muajin dhjetor, pas një ecurie konstante në dy tremujorët e fundit. Norma vjetore e inflacionit u zvogëlua si pasojë e rënies së çmimit të energjisë dhe ushqimeve. Edhe në Greqi, norma e inflacionit vjetor ra për të dytin muaj me radhë, e ndikuar nga rënia e çmimit të energjisë, ushqimeve dhe qirave. Në të dy vendet, inflacioni bazë luhatet në vlera të ulëta, duke treguar për presione inflacioniste të përmbajtura.
EkoNoMITë E RAjoNIT7
Rajoni ka vijuar të shënojë një rritje pozitive të aktivitetit ekonomik në tremujorin e tretë të vitit. Ecuria pozitive është mbështetur kryesisht tek kërkesa e brendshme, e në veçanti tek shpenzimet konsumatore. Tregu i punës ka shfaqur ecuri të ndryshme midis vendeve. Dinamikat pozitive të ekonomisë janë përcjellë vetëm margjinalisht në nivelin e çmimeve. Presionet e brendshme inflacioniste janë të ulëta, ndërsa inflacioni total është përcaktuar kryesisht nga ecuria e çmimeve të energjisë.
Sikurse pritej, aktiviteti ekonomik në turqi u ngadalësua në tremujorin e tretë të vitit dhe pritet të tkurret në tremujorin e katërt. Nënçmimi i monedhës vendase dhe rritja e fortë e normave të interesit që pasoi, kanë frenuar ecurinë e konsumit dhe investimeve. Ekonomia e kosovës ka ngadalësuar ritmin e rritjes në tremujorin e tretë të vitit, por vijon të rritet me ritme të shpejta. Ngadalësimi ka ardhur si pasojë e tkurrjes së fortë të shpenzimeve qeveritare, ndërsa shpenzimet konsumatore, investimet dhe eksportet neto kanë kontribuuar pozitivisht në rritjen ekonomike.
7 Vendet kryesore partnere tregtare jashtë Bashkimit Evropian (Kosovë, Maqedoni, Serbi, Turqi).
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
19 Banka e Shqipërisë
Ekonomia e Serbisë u rrit me terma të shpejtë në tremujorin e tretë, duke u mbështetur nga rritja dyshifrore e investimeve dhe përmirësimi i shpenzimeve konsumatore. Ekonomia e Maqedonisë ka shënuar një ritëm pozitiv rritjeje në tremujorin e tretë, duke konsoliduar aktivitetin ekonomik në vend, pas një periudhe vështirësie. Rritja ekonomike është mbështetur nga kërkesa e brendshme dhe ajo e huaj, ndërsa investimet private janë tkurrur, si pasojë e pasigurisë së lindur nga situata e tensionuar politike në gjysmën e parë të vitit.
Normat e inflacionit vjetor në rajon janë ngadalësuar në tremujorin e katërt, të ndikuara nga ecuria e çmimit të energjisë dhe ushqimeve. Përjashtim bën Turqia, e cila ka përjetuar një normë dyshifrore të inflacionit gjatë gjithë vitit, ndonëse me tendencë rënëse në dy muajt e fundit të tij. Pritjet inflacioniste mbeten të ulëta në të gjithë rajonin.
Tabelë 1. Tregues ekonomikë për vendet fqinje
Vendet Ndryshimi vjetor i PBB-së Inflacioni vjetor Norma e papunësisëT2 – 2018 T3-2018 Dhjetor 2018 T3 – 2018
Itali 1.2 0.7 1.1 10.5*Greqi 1.7 2.2 0.6 18.6**Maqedoni 3.0 3.0 0.9 20.8Serbi 4.9 3.8 2.0 11.3Turqi 5.3 1.6 20.3 11.5**Kosovë 4.7 3.4 2.9 30.7Shqipëri 4.2 4.5 1.8 12.2
Burimi: Institutet statistikore përkatëse. *nëntor 2018; **tetor 2018.
2.2. çmimet e mallrave kryeSore në treGjet botërore
Indekset kryesore të çmimeve të mallrave ndoqën një trajektore rënëse në tremujorin e fundit të vitit. Indeksi i çmimit të energjisë (ku përfshihen karburantet) regjistroi vlera të larta në muajin tetor, por i ngadalësoi ato ndjeshëm në nëntor dhe shënoi rritje negative në muajin dhjetor. Indekset e çmimeve të metaleve dhe të ushqimeve vijuan të regjistrojnë tkurrje në terma vjetorë, një ecuri që kanë ndjekur gjatë pjesës më të madhe të gjysmës së dytë të vitit.
Shqetësimet për një ofertë të lartë, e më pas për tkurrjen e kërkesës, si pasojë e ngadalësimit të rritjes ekonomike botërore, sollën një frenim të fortë të çmimit të naftës në muajin nëntor. Kjo ecuri u pasua edhe nga dalja e Katarit nga organizata OPEC, duke mos marrë më pjesë në kufizimet e prodhimit që kjo organizatë vendos për vendet anëtare. Çmimi i naftës Brent në tregjet ndërkombëtare shënoi 57.4 $/fuçi në muajin dhjetor, ose rreth 10% më pak se në të njëjtin muaj të një viti më parë. Parashikimet e fundit të institucioneve që studiojnë tregun e energjisë, sugjerojnë se çmimi i naftës do të ndjekë një trajektore lehtësisht rritëse në vitin në vijim8.
8 Parashikime të Energy Information Administration në ShBA: “Short term energy outlook”, janar 2019.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
20Banka e Shqipërisë
Indekset e çmimeve të ushqimeve dhe të metaleve vijuan të shënojnë vlera negative rritjeje vjetore edhe në tremujorin e katërt. Pritjet për rritje ekonomike më të ulët nga vendet me prodhim të lartë industrial, dhe rrjedhimisht për një kërkesë më të ulët, së bashku me tarifat e vendosura nga SHBA për importin e metaleve kanë ndikuar në uljen e çmimit në tregjet ndërkobëtare. Çmimet e ushqimeve shënojnë vlera më të ulëta, të ndikuara nga kërkesa më e ulët dhe tarifat e fundit tregtare mbi importet e Kinës për disa ushqime vendosur nga SHBA-ja.
2.3. treGjet Financiare
Sikurse pritej, FED-i ka rritur me 0.25 pikë përqindje intervalin objektiv të normës së interesit, në 2.25% deri në 2.50% në mbledhjen e dhjetorit. Kjo ishte hera e katërt që FED-i rriti normën e interesit gjatë vitit 2018. Bankat e
tjera kryesore qendrore nuk i kanë ndryshuar normat bazë respektive: norma bazë e BQE-së mbetet 0.0%; ajo e Bankës së Anglisë 0.75% dhe ajo e Bankës së Japonisë -0.1%. Sikurse kishte deklaruar, BQE-ja përfundoi programin e blerjeve të titujve në fund të muajit dhjetor, ndërsa nuk ka ndryshuar komunikimin për të ruajtur të pandryshuar normën bazë të interesit. Të dhënat ekonomike në Eurozonë kanë rezultuar më të dobëta se pritjet e bankës qendrore.
Në tregjet e kapitalit, yield-et e titujve qeveritarë të vendeve të zhvilluara kanë treguar ecuri rënëse në muajin dhjetor. Yield-et qeveritare në zonën euro janë ndikuar kryesisht nga treguesit ekonomikë, të cilët kanë rezultuar poshtë pritjeve të agjentëve financiarë. Diferencat midis titujve të shteteve me
Gra�k 6. Ecuria e çmimit të naftës në tregun ndërkombëtar dhe vendas
Burimi: INSTAT, llogaritje të sta�t; indekset e Bankës Botërore.
-80
-40
0
40
80
01/14
08/14
03/15
10/15
05/16
12/16
07/17
02/18
09/18
Ndryshimet vjetore të çmimit të naftës dhe të kursit të këmbimit
Çmimi i naftës jashtëKursi USD/LekÇmimi i naftës në vend
%
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
01/14
08/14
03/15
10/15
05/16
12/16
07/17
02/18
09/18
Indekset e cmimeve te lendeve te para
EnergjiUshqimeMetale
Gra�k 7. Normat bazë të interesit të disa bankave qendrore
Burimi: Bankat qendrore (BQE, Fed, BJ dhe BA).
-1.00
-
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00
01/07
04/08
08/09
12/10
04/12
08/13
12/14
04/16
08/17
12/18
BQEFedBJBanka e Anglisë
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
21 Banka e Shqipërisë
nevoja konsolidimi fiskal dhe atyre të Gjermanisë janë reduktuar lehtë në këtë periudhë, pas arritjes së marrëveshjeve për konsolidim fiskal të Italisë. Yield-et e obligacioneve të korporatave gjithashtu janë ulur dhe vijojnë të mbeten poshtë vlerave të regjistruara para se të fillonte programi i blerjes së titujve të sektorit privat nga ana e BQE-së. Në përputhje me komunikimin e politikës monetare të BQE-së, interesat e instrumenteve afatshkurtra në tregun e parasë nuk kanë ndryshuar. Ato mbeten në nivele negative.
Euro është nënçmuar ndaj dollarit amerikan, duke reflektuar diferencat në rritje ekonomike dhe ato në politikën monetare të ndjekur nga këto dy ekonomi. Euro është nënçmuar edhe ndaj shumë monedhave të shteteve kryesore dhe në zhvillim. Në terma mesatarë, euro u nënçmua me 1.9% ndaj dollarit amerikan në tremujorin e katërt, krahasuar me tremujorin e tretë. Në muajin dhjetor, euro u këmbye me 1.138 dollarë amerikanë, duke qenë 3.8% më poshtë nga niveli i një viti më parë.
Gra�k 8. Ecuria e disa treguesve �nanciarë në tregjet ndërkombëtare
Burimi: Bloomberg, Reuters dhe Eurostat.
-0.6%
-0.1%
0.4%
0.9%
1.4%
1.9%
2.4%
2.9%
01/10
02/11
04/12
05/13
07/14
08/15
09/16
11/17
12/18
Euribor-3mLibor Usd-3m
0%
10%
20%
30%
40%
0.0%
2.0%
4.0%
6.0%
8.0%
01/10
04/11
07/12
11/13
02/15
06/16
09/17
12/18
AAA bonds ItaliSpanjë Greqi (djathtas)
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
22Banka e Shqipërisë
3. treGjet Financiare dhe zhvillimet monetare
Tregjet financiare vijojnë të karakterizohen nga likuiditet i lartë, norma interesi të ulëta dhe rreziqe të përmbajtura. Emetimi i eurobondit në tregjet ndërkombëtare dhe reduktimi i borxhit të brendshëm ndikoi në përmirësimin e likuiditetit të bankave, duke diktuar rënien e yield-eve në të gjitha maturitetet. Ndërkohë, interesat e depozitave dhe ato të kredive kanë mbetur në nivele të ulëta. Në tregun valutor, leku është mbiçmuar ndaj monedhës evropiane dhe është nënçmuar ndaj dollarit amerikan.
zhvillimet në portofolin e kredisë tregojnë për përmirësim të ritmeve të rritjes së saj në tremujorin e katërt, të ndikuar nga kërkesa disi më e lartë e bizneseve për kredi. kredia për individë vijon të shfaqë një rritje të qëndrueshme, e ndihmuar nga përmirësimi i tregut të punës, rritja e konsumit dhe nga qasja më pozitive e politikave të financimit të bankave për këtë segment. Megjithatë, ritmet e rritjes së kredisë për sektorin privat mbeten të ulëta. Pastrimi i bilanceve të bankave nga kreditë me probleme dhe konsolidimi i sistemit bankar pritet të ndihmojnë në një rritje të qëndrueshme të kredisë në të ardhmen.
kërkesa e pakët për para e agjentëve ekonomikë privatë dhe publikë vijon të kushtëzojë një ekspansion të dobët monetar.
3.1. zhvillimet në treGjet Financiare
TREgu NdëRBANkARNormat e interesit në tregun ndërbankar janë luhatur pranë normës bazë. Diferenca e interesave të tregut ndërbankar me normën bazë mbetet minimale. Kjo ecuri është mbështetur nga kushtet e përmirësuara të likuiditetit në treg. Volumi mesatar i tregtuar në tregun ndërbankar ka shfaqur tkurrje, krahasuar me tremujorin e tretë, si rrjedhojë e zvogëlimit të shkëmbimeve javore. Maturitetet kryesore të përdorura mbeten ato ditore dhe javore, por krahas tyre vijojnë të përdoren edhe transaksionet 2-, 3- apo 30-ditore. Treguesit e luhatshmërisë9 paraqiten pranë vlerave të tremujorit të kaluar, duke mbetur në nivele të ulëta.
Banka e Shqipërisë ka vijuar të kryejë operacione injektuese të likuiditetit në sistem me anë të instrumentit të saj kryesor, repos 7-ditore. Krahas saj, janë shtuar edhe injektimet me repo me maturitet 3-mujor. Shuma e injektuar në këtë periudhë ka qenë mesatarisht më e vogël sesa ajo e tremujorit të tretë, ndërkohë që normat e interesit në ankandet e kryera kanë qëndruar pranë normës bazë.
9 Devijimi standard i normave ditore të interesit në tregun ndërbankar për tremujorin e katërt ishte 0.04, përkundrejt 0.03 në tremujorin e tretë të vitit 2018.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
23 Banka e Shqipërisë
TREgu I BRENdSHëM vAluToRNë tremujorin e katërt, një euro është këmbyer mesatarisht me 124.5 lekë, ose 1.2% më pak krahasuar me një tremujor më parë. Kjo ecuri ka reflektuar më së shumti efektin sezonal që karakterizon fundin e vitit, dhe në veçanti muajin dhjetor, ku si pasojë e festave, oferta në valutë është shtuar. Gjithashtu, të dhënat nga sektori i jashtëm tregojnë për prurje më të larta valutore nga aktiviteti eksportues i bizneseve në tremujorin e katërt. Në reflektim të përmirësimit të efektivitetit në tregun valutor dhe të reduktimit të rrezikut të kursit të këmbimit në inflacion, Banka e Shqipërisë pothuajse nuk ka qenë e pranishme në tregun valutor. Luhatjet ditore të kursit kanë qenë pranë niveleve minimale dhe diferenca midis çmimit të blerjes dhe shitjes për euron i është përmbajtur normalitetit të tremujorit të katërt. Krahasuar me tremujorin e fundit të vitit 2017, një euro kushtonte mesatarisht 6.8% më pak.
Gra�k 9. Operacionet e tregut të hapur të Bankës së Shqipërisë dhe ecuria e normave të interesit në tregun ndërbankar
Burimi: Banka e Shqipërisë.
0
10
20
30
40
50
60
01/10
07/11
12/12
06/14
12/15
06/17
12/18
Repo 7dRepo 1mRepo 3m
mld 0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
01/10
07/11
12/12
06/14
12/15
06/17
12/18
Norma ditore e interesitNorma javore e interesitNorma bazë
Gra�k 10. Zhvillimet në tregun valutor
Burimi: Banka e Shqipërisë.
-12.0%
-10.0%
-8.0%
-6.0%
-4.0%
-2.0%
0.0%
2.0%
4.0%
6.0%
T4-10
T4-11
T4-12
T4-13
T4-14
T4-15
T4-16
T4-17
T4-18
KNEK KREK
90
100
110
120
130
140
150
2013/12
2014/06
2014/12
2015/06
2015/12
2016/06
2016/12
2017/06
2017/12
2018/06
2018/12
Lekë/USD Lekë/ Euro
Kursi i këmbimit në tregun vendas
-
0.2
0.4
0.6
0.8
1.0
1.2
1.4
12/11
12/12
12/13
12/14
12/15
12/16
12/17
12/18
Intervali për monedhat e vendevetë rajonit kundrejt eurosEuro/Lekë
Luhatshmëria e kursit të këmbimit
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
24Banka e Shqipërisë
Kursi i këmbimit të dollarit amerikan ndaj lekut ka shfaqur një sjellje të ndryshme nga ai i monedhës evropiane. Për tremujorin e katërt, një USD kushtonte mesatarisht 109 lekë ose 0.6% më shumë se në tremujorin e tretë. Mbiçmimi i monedhës së gjelbër në tregun vendas, ka reflektuar forcimin e tij ndaj monedhës evropiane në tregjet ndërkombëtare në tremujorin e katërt. Ecuria më e mirë e ekonomisë amerikane, normalizimi i politikës monetare të Rezervës Federale, si dhe pritjet për forcim të mëtejshëm të tij, duket se kanë mbështetur forcimin e dollarit gjatë këtij tremujori10. Megjithatë, në terma vjetorë, dollari amerikan vijon të jetë i nënçmuar kundrejt lekut me mesatarisht 3.9%, krahasuar me tremujorin e katërt të vitit 2017.
Zhvillimet e mësipërme kanë ndikuar ecurinë e kursit të këmbimit të lekut ndaj shportës së monedhave të vendeve partnere tregtare. Indeksi i përbërë i kursit nominal të këmbimit KNEK11 shënoi mesatarisht 93 ose rreth 0.8% më pak se tremujorin e tretë. Në terma realë, zgjerimi i diferencës së inflacionit në vend përkundrejt atyre të vendeve partnere ka përcaktuar një nënçmim të lehtë të nivelit mesatar të indeksit KREK, prej 0.4% në terma tremujorë. Ndryshimet vjetore të dy treguesve konfirmojmë një mbiçmim më të fortë se në tremujorin e tretë, duke reflektuar edhe krizën e zhvlerësimit të lirës turke në tregjet ndërkombëtare.
10 Në tremujorin e katërt 2018, një dollar amerikan kushtoi mesatarisht 1.14 euro ose 1.8% më shumë se në tremujorin e tretë.
11 Kursi nominal efektiv i këmbimit (KNEK/NEER) llogaritet kundrejt monedhave të pesë partnerëve tregtarë kryesorë (Itali, Greqi, Gjermani, Turqi dhe Kinë), duke përdorur peshat përkatëse në tregti. Me qëllim përllogaritjen e kursit lira/lek dhe renminbi/lek, kursi zyrtar referues mbetet ai i lirës turke dhe renminbit kinez ndaj dollarit amerikan. Kursi real efektiv i këmbimit (KREK/REER) llogaritet në mënyrë të ngjashme me atë nominal, por merr parasysh edhe inflacionin në vend dhe në partnerët tregtarë.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
25 Banka e Shqipërisë
hapësiRë infoRmuese 1: kuRsi i këmBimit dhe faktoRët pëRcaktues
leku ka shfaqur një trend të qartë forcimi kundrejt euros në tregun e brendshëm financiar, duke nisur nga fundi i vitit 2015. ky forcim ishte relativisht i ngadaltë deri në vitin 2017, por ai u përshpejtua ndjeshëm gjatë vitit 2018.
forcimi i kursit të këmbimit ka qenë në fokus të analizave të Bankës së shqipërisë, të cilat kanë synuar në vazhdimësi të identifikojnë faktorët e forcimit, duke dalluar midis faktorëve fondamentalë të cilët sjellin lëvizjen e kursit në nivele të reja ekuilibri, dhe faktorëve specifikë e afatshkurtër të tregut valutor, të cilët sjellin shmangien e kursit nga këto nivele ekuilibër. një identifikim i tillë mundëson më tej vlerësimin e ndikimit të forcimit të kursit në ekonomi dhe inflacion dhe, mbi bazën e tyre, në formulimin e reagimit të Bankës së shqipërisë. në këtë hapësirë informuese përmblidhen shkurtimisht konkluzionet e analizave tona.
në optikën afatmesme e afatgjatë, forcimi i kursit të këmbimit është në përputhje me teorinë ekonomike dhe faktorët makroekonomikë. kështu, trendi forcues i kursit të këmbimit pasqyron përmirësimin e pozicionit të jashtëm të ekonomisë dhe rritjen e interesit për të investuar në instrumente kursimi në lekë në tregun e brendshëm financiar.
përmirësimi i pozicionit të jashtëm të ekonomisë ilustrohet nga:
− ngushtimi i qëndrueshëm dhe i vazhdueshëm i bilancit të shkëmbimeve tregtare me jashtë, kryesisht në reflektim të zgjerimit të shpejtë të eksporteve shqiptare;
− hyrja e lartë e valutës në vend, kryesisht në formën e investimeve të huaja direkte, por edhe në formën e remitancave (grafiku 11).
po ashtu, normat e ulëta të interesit të valutës kanë rritur interesin për të kursyer në lekë, qoftë në formën e depozitave apo në atë të letrave me vlerë të qeverisë (grafiku 12).
në përputhje me regjimin e lirë të kursit të këmbimit që aplikohet në vendin tonë, rritja strukturore e ofertës së valutës ka përcaktuar trendin forcues të monedhës
Gra�k 11. De�citi i llogarisë korrente dhe investimet e huaja direkte(% ndaj PBB-së, majtas) dhe raporti i tyre (%, djathtas)
Burimi: Banka e Shqipërisë.
0
2
4
6
8
10
12
14
2012-T1
2012-T3
2013-T1
2013-T3
2014-T1
2014-T3
2015-T1
2015-T3
2016-T1
2016-T3
2017-T1
2017-T3
2018-T1
2018-T3
De�cit korrent/PBB (%)IHD neto/PBB (%)
0
50
100
150
200
250
300
2012-T1
2012-T3
2013-T1
2013-T3
2014-T1
2014-T3
2015-T1
2015-T3
2016-T1
2016-T3
2017-T1
2017-T3
2018-T1
2018-T3
IHD neto ndaj de�citit korrent (%)
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
26Banka e Shqipërisë
vendase. modelet e analizës dhe parashikimit të kursit të këmbimit tregojnë se ecuria e kursit të këmbimit gjatë viteve 2015-2017 nuk ka pasur shmangie të mëdha nga nivelet e sugjeruara nga faktorët makroekonomikë.
në optikën afatshkurtër, forcimi i kursit të këmbimit gjatë vitit 2018 ishte më i fortë se ritmi i përmirësimit të faktorëve të lartpërmendur. në vlerësimin tonë, forcimi i kursit pasqyroi zhvillime specifike të tregut të brendshëm valutor, të lidhura me konvertimin e kapitalit në disa banka të sistemit, me disbursimin dhe konvertimin e një kredie të madhe të BeRzh-it, si dhe me krijimin e pritjeve për forcimin e mëtejshëm të lekut. këto pritje u shoqëruan me ndryshimin e sjelljes së operatorëve ekonomikë, duke sjellë një zhbalancim të lartë, por të përkohshëm, të kërkesës dhe ofertës për valutë. faktorët e mësipërm sollën një forcim të shpejtë të kursit të këmbimit gjatë vitit 2018, dhe shmangien e tij nga nivelet e sugjeruara nga faktorët makroekonomikë (grafiku 13).
në mungesë të ndryshimeve fondamentale në ekonomi, këto shmangie të kursit reduktojnë intensitetin e presioneve inflacioniste dhe sjellin implikime për qëndrimin e politikës monetare. kanalet e përcjelljes së luhatjeve të kursit në ekonomi janë pjesë normale e modeleve të parashikimit të Bankës së shqipërisë.i këto parashikime treguan se vijimi i mbiçmimit të kursit të këmbimit me ritme të përshpejtuara do të rrezikonte arritjen e objektivit të inflacionit në afatin e mesëm. si i tillë, ai bëri të nevojshëm reagimin e Bankës së shqipërisë. ky reagim erdhi në formën e uljes së normës bazë të interesit në muajin qershor dhe në formën e ndërhyrjeve të jashtëzakonshme, por të përkohshme, në tregun e brendshëm valutor. ai arriti të stabilizojë ecurinë e kursit të këmbimit dhe të krijojë premisat për funksionimin normal të këtij tregu. vlerësimet aktuale sugjerojnë se rreziqet e kursit mbi objektivin e inflacionit kanë ardhur në reduktim.
1 Shih hapësirën informuese nr. 2, në këtë raport “Kursi i këmbimit dhe ndikimi në ekonomi”.
Gra�k 12. Interesat e depozitave në lekë dhe valutë (majtas) dhe diferenca e tyre (djathtas)
Burimi: Banka e Shqipërisë.
-
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
01/11
02/12
04/13
05/14
07/15
08/16
10/17
12/18
lek eu
0.00
0.50
1.00
1.50
2.00
2.50
3.00
3.50
01/11
02/12
04/13
05/14
07/15
08/16
10/17
12/18
Gra�k 13. Ecuria e kursit euro/lekë në terma realë dhe trendi afatmesëm i tij
Burimi: Banka e Shqipërisë.
120
125
130
135
140
145
150
2005T12005T42006T32007T22008T12008T42009T32010T22011T12011T42012T32013T22014T12014T42015T32016T22017T12017T42018T3
Trendi afatmesëmKursi real i këmbimit (lekë/euro)
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
27 Banka e Shqipërisë
TREgu PRIMARYield-et e bonove dhe të obligacioneve të thesarit kanë vijuar ecurinë rënëse edhe në tremujorin e fundit. Rënia e yield-eve ka qenë e pranishme në të gjitha instrumentet dhe, duke përjashtuar muajin shtator, ka vijuar me të njëjtën forcë në pjesën e dytë të vitit. Ulja e yield-eve ka vijuar edhe në ankandet e zhvilluara në muajin janar. Faktori kryesor që ka influencuar ecurinë e yield-eve gjatë kësaj periudhe ka qenë ulja e kërkesës për financim nga ana e qeverisë. Emetimi i eurobond-it në fillim të muajit tetor i ka krijuar hapësira qeverisë për të zvogëluar kërkesën e financimit në tregun vendas. Në këto kushte, ecuria e yield-eve është diktuar nga kërkesa konkurruese e bankave, e cila ka qenë e lartë dhe ka drejtuar uljen e tyre.
Yield-i mesatar i bonove 12-mujore zbriti në mesatarisht 1.40% në muajin dhjetor, nga 2.7% dhe 1.67% që ishte respektivisht në fillim të vitit dhe në muajin shtator. Raporti i mbulimit të ankandeve të letrave të borxhit në këto muaj është rritur12, duke shtuar presionet rënëse tek yield-et e kërkuara dhe duke konfirmuar sjelljen më konkurruese të bankave.
Yield-et e obligacioneve kanë treguar ecuri të njëjtë me ato të bonove, por ulja e primeve të kërkuara ka qenë më e fortë, veçanërisht në maturitetin afatmesëm. Në ankandet e fundit të zhvilluara në muajin dhjetor, yield-et e obligacioneve 2-, 5- dhe 7-vjeçare rezultuan respektivisht 1.94%, 3.80% dhe 5.02%, nga 2.20%, 4.70% dhe 5.45% që ishin në muajin shtator. Në ankandet e muajit janar 2019, yield-et e obligacioneve 2- dhe 10-vjeçare shënuan ulje të mëtejshme, duke zbritur në 1.92% dhe 5.85%, nga 1.94% dhe 6.48% që ishin në ankandet e fundit respektivë. Pjerrësia e kurbës së yield-eve është zbutur lehtas.
12 Prej muajit tetor, treguesi bid/cover për ankandet e bonove dhe obligacioneve rezultoi mesatarisht 1.63 nga 1.40 që ishte për tremujorin e tretë dhe 1.26 për gjysmën e parë të vitit.
Gra�k 14. Yield-et në tregun primar*
*Në gra�k janë përfshirë ankandet e kryera deri në datën 28 dhjetor 2018. Burimi: Banka e Shqipërisë.
0.0
1.0
2.0
3.0
4.0
5.0
6.0
7.0
8.0
9.0
0 1v 2v 3v 4v 5v 6v 7v 8v 9v 10v
Dhjetor 18 Shtator 18Qershor 18 Dhjetor 17
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
01/12
05/13
10/14
03/16
07/17
12/18
Yield -et në tregun primar
12 M 2 v 5 v
7 v 10 v
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
28Banka e Shqipërisë
FINANcIMI I SEkToRIT PuBlIkDeficiti buxhetor për vitin 2018 rezultoi rreth 26.5 miliardë lekë. Financimi i brendshëm nëpërmjet emetimit të letrave me vlerë në tregun vendas dhe financimi i huaj, rezultuan përkatësisht 19.7 miliardë lekë dhe 33.1 miliardë lekë. Huamarrja e huaj u materializua kryesisht nëpërmjet emetimit të Eurobondit 7-vjeçar në një shumë prej 500 milionë eurosh. Huamarrja përtej vlerave të nevojshme për financimin e deficitit solli një tepricë të lartë likuiditeti të qeverisë.
Huamarrja në tregun e brendshëm të letrave me vlerë ishte 10.3 miliardë lekë më pak se niveli i planifikuar në fillim të vitit për financimin e deficitit gjatë këtij viti buxhetor.13 Reduktimi i huamarrjes së brendshme u përqendrua në tremujorin e fundit të vitit14, nëpërmjet maturimeve të plota të disa prej letrave me vlerë, maturiteti i të cilave varionte nga 6 muaj deri në 5 vite. Në analogji me të, edhe stoku i letrave me vlerë të emetuara nga qeveria deri në fund të vitit 2018, pësoi një rënie nga fundi i 9-mujorit.
Struktura e mbajtësve të letrave me vlerë të qeverisë nuk shënoi ndryshim të qenësishëm nga fundi i nëntëmujorit, pavarësisht rënies së stokut krahasuar me këtë periudhë. Zhvillimi kryesor në këtë drejtim gjatë tremujorit të fundit, konsistoi në një spostim të lehtë të peshës së mbajtësve të këtyre letrave, me 0.8 pikë përqindje, nga bankat tregtare drejt individëve dhe institucioneve të tjera jobanka. Sipas të dhënave për fundin e vitit 2018, individët zotëruan rreth 24.5% të totalit të portofolit të letrave me vlerë të qeverisë, peshë kjo e pakësuar me 0.7 pikë përqindje nga fundi i një viti më parë. Kjo sjellje e individëve ka reflektuar me diferenca kohore, uljet më të theksuara të normave
13 Ky reduktim në masën e huamarrjes në tregun e brendshëm u realizua në përputhje me skedulin e huamarrjes së qeverisë pas emetimit të Eurobondit, i cili zëvendësoi pjesërisht huamarrjen në tregun vendas, me rreth 10.2 miliardë lekë, dhe pjesërisht shlyerjen e parakohshme të Eurobondit që maturohet në nëntor 2020, me rreth 200 milionë euro.
14 Në fund të muajit shtator, huamarrja e brendshme ishte rreth 29.5 miliardë lekë.
Gra�k 15. De�citi buxhetor dhe instrumentet e �nancimit të tij, në miliardë lekë (kumulative) dhe mbajtësit kryesorë të borxhit të brendshëm të qeverisë
Burimi: Ministria e Financave dhe Ekonomisë, Banka e Shqipërisë.
-80
-60
-40
-20
0
20
40
60
80
100
120
2013M03
2014M03
2015M03
2016M03
2017M03
2018M03
2018M12
Bono thesariObligacionetPrivatizime
F. i huajTë tjera/tepricë likuiditeti De�citi buxhetor
0% 10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Dec '15
Dec '16
Dec '17
Dec '18
BSHBankat tregtareIndividë
Të tjerë
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
29 Banka e Shqipërisë
të interesit në tregun primar të letrave me vlerë, që prej gjysmës së dytë të vitit 2016.15
Pavarësisht zhvillimeve në tremujorin e fundit, bankat tregtare vijojnë të jenë financuesit më të mëdhenj të borxhit të brendshëm të qeverisë, duke zotëruar rreth 57.9% të totalit të letrave me vlerë të emetuara prej saj, ose 0.1 pikë përqindje më pak se një vit më parë. Në një hark kohor më të gjatë se një vit, duket se struktura e zotëruesve të letrave me vlerë të qeverisë, shfaq një shkallë më të lartë polarizimi, e manifestuar kjo në një peshë në rritje të portofolit të letrave me vlerë të zotëruara nga bankat tregtare.16
3.2. normat e intereSit të dePozitave e të kredive dhe kuShtet e Financimit
Interesi mesatar për kredinë e re në lekë në tremujorin e fundit rezultoi i njëjtë me atë të regjistruar në tremujorin e tretë (6.6%). Krahasuar me gjysmën e parë të këtij viti, interesat e kredisë janë lehtësisht më të ulëta. Interesat e kredisë kanë ardhur duke u rritur tek maturiteti afatshkurtër dhe afatgjatë, ndërsa tek ai afatmesëm kanë shënuar zbutje të lehtë. Analiza sipas klientit evidenton se krahasuar me gjysmën e parë të vitit, interesat e kredisë janë ulur më shumë për bizneset, ndërsa për individët ulja ka qenë marxhinale. Rënia e interesave të kredisë ndaj bizneseve ka reflektuar kryesisht ecurinë e tyre tek kategoria për nevoja likuiditeti. Tek kreditë për individë, interesat janë ulur veçanërisht për kreditë hipotekare17, ndërkohë që interesat për financimin e kredisë konsumatore kanë treguar ecuri të luhatshme.
15 Në fund të vitit 2015, individët zotëronin 27.1% të totalit të letrave me vlerë të qeverisë, të emetuara në tregun e brendshëm.
16 Bankat tregtare, në harkun kohor 3-vjeçar, kanë rritur peshën tek totali i letrave me vlerë me rreth 1.7 pikë përqindje.
17 Norma mesatare e interesit për kredi hipotekare në lekë në tremujorin e katërt rezultoi 3.5%, nga 3.6% që ishte në tremujorin e tretë dhe 3.8% në 6-mujorin e parë.
Gra�k 16. Normat e interesit për kredinë e re në lekë (majtas) dhe euro (djathtas), mesatare rrëshqitëse 6-mujore
Burimi: Banka e Shqipërisë.
0.0%
3.0%
6.0%
9.0%
12.0%
15.0%
18.0%
01/10
02/11
04/12
05/13
06/14
08/15
09/16
11/17
12/18
Kredi për likuiditet Kredi për investimKredi konsumatore Kredi hipotekare
interesi për kredinë në lek, % (MA6m)
0.0%
2.0%
4.0%
6.0%
8.0%
10.0%
01/10
02/11
03/12
05/13
06/14
08/15
09/16
11/17
12/18
interesi kredi euro, % (MA6m)
Diferenca e interesit të kredive lek ndaj euroInteresi i kredisë euro
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
30Banka e Shqipërisë
Diferenca e interesit mesatar të kredisë së re në lekë ndaj atij në euro është rritur lehtas këto tre muaj, kryesisht si rezultat i tkurrjes më të madhe së interesit të kredisë në euro sesa të asaj në monedhën vendase. Diferencat e interesave të kredisë midis dy monedhave sipas klientit tregojnë rritjen e tyre për bizneset dhe tkurrjen për individët, veçanërisht tek kredia hipotekare.
Interesi mesatar për kredinë e re në euro në këta tre muaj (4.1%) ka shënuar një ulje të lehtë nga tremujori i tretë. Brenda tremujorit, dinamika e interesave ka treguar ecurinë e tyre rritëse kryesisht tek maturiteti afatgjatë. Krahasuar me tremujorin e kaluar, ulja e interesave reflektoi zvogëlimin e tyre tek kategoria e bizneseve, si për nevoja likuiditeti ashtu edhe për investime. Interesat e kredisë në euro për individë kanë treguar rritje, si për kredinë për konsum ashtu edhe për atë hipotekare.
Në tremujorin e katërt të vitit 2018, kushtet dhe termat e kreditimit joçmim mbi kreditë e reja akorduar bizneseve, bazuar në perceptimet e bankave tregtare18, kanë mbetur thuajse të njëjta me një tremujor më parë. Shtimi i madhësisë së kredisë ndikoi në kahun lehtësues të kushteve e termave joçmim për kreditë, duke kompensuar edhe efektin shtrëngues që buroi nga kushtëzimet në marrëveshjet e kredive të miratuara për bizneset në tremujorin e katërt. Elementet e tjera joçmim përcaktuese të kushteve e termave të kreditimit për bizneset u raportuan të pandryshuara.
Për individët, kushtet e termat e lidhur jo drejtpërdrejt me çmimin e kredisë në tremujorin e katërt 2018 u raportuan disi më të lehtësuara, në sajë të uljes së kërkesave për kolateral në raport me kredinë e re disbursuar individëve në këtë tremujor. Kushtet e tjera përcaktuese joçmim, të tilla si: maturiteti i kredisë, komisionet, madhësia e kredisë, apo kushtëzimet që burojnë nga marrëveshja 18 Për më shumë referoju publikimit të analizës së Vrojtimit të Aktivitetit Kreditues në link-un: https://
www.bankofalbania.org/Politika_Monetare/Vrojtimet/Vrojtimi_i_aktivitetit_kreditues/
Gra�k 17. Kushtet dhe termat e kreditimit joçmim përcaktues të kredisë për biznese (majtas) dhe individë (djathtas)*
* Vlerat në gra�k përfaqësojnë balanca neto të përgjigjeve të përftuara nga pyetësori i aktivitetit kreditues. Kushtet joçmim janë gjeneruar si mesatare aritmetike e balancave të: komisioneve; madhësisë së kredisë, maturitetit të kredisë, kërkesës për kolateral në raport me kredinë e marrë; dhe kushtëzimeve
nga marrëveshja e kredisë. Burimi: Banka e Shqipërisë.
-10.0
-5.0
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
2014 T1
2014 T3
2015 T1
2015 T3
2016 T1
2016 T3
2017 T1
2017 T3
2018 T1
2018 T3
Komisione Madhësia e kredisëKërkesa për kolateral Maturiteti i kredisëKushte joçmim_individë
-25.0-20.0-15.0-10.0-5.00.05.0
10.015.020.025.0
2014 T1
2014 T3
2015 T1
2015 T3
2016 T1
2016 T3
2017 T1
2017 T3
2018 T1
2018 T3
Komisione Madhësia e kredisëKërkesa për kolateral Maturiteti i kredisëKushte joçmim_biznese
2018 T4
2018 T4
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
31 Banka e Shqipërisë
e kredisë, u aplikuan të njëjta me një tremujor më parë, sipas perceptimit të bankave tregtare.
Interesi mesatar për depozitat e reja me afat në lekë ka vijuar të luhatet afër vlerave të tremujorit të kaluar, duke rezultuar 0.93% në tremujorin e fundit. Ecuria e tyre mujore tregon se interesi mesatar ka ndjekur një prirje rënëse këto muaj, ku në muajin dhjetor ai zbriti në 0.85%. Kjo ulje është formuar kryesisht tek maturitetet mbi një vit. Interesat për depozitat e reja me afat në euro në këtë tremujor nuk kanë ndryshuar nga mesatarja e tremujorit të kaluar (0.16%). Niveli i tyre luhatet rreth intervalit 0.10% - 0.20% që prej muajit janar 2018.
3.3. kreditimi i Sektorit Privat
Aktiviteti kreditues në tremujorin e katërt të vitit shfaqet i moderuar, por i qëndrueshëm. Stoku i kredisë për sektorin privat ndaj PBB-së vlerësohet në rreth 35.2%, pranë nivelit prej 35.3% në fund të tremujorit të tretë të vitit. Duke përjashtuar efektin e kredive të nxjerra nga bilancet e bankave dhe efektin e kursit të këmbimit, rritja vjetore e kredisë për sektorin privat është mesatarisht 5.0% në tremujorin e katërt, rreth 0.1 pikë përqindje më e lartë krahasuar me një tremujor më parë.19 Zgjerimi i këtij portofoli në tremujorin e fundit është mbështetur gjerësisht nga rritja e kredisë për biznese, veçanërisht në muajin
19 Analiza e kredisë raportohet me të dhënat e rregulluara për kreditë e nxjerra nga bilancet e bankave dhe për efektin e kursit të këmbimit. Duke përjashtuar vetëm efektin e kredive të nxjerra nga bilancet e bankave, teprica e kredisë për sektorin privat është rritur mesatarisht me 1.3% vit mbi vit në tremujorin e katërt.
Gra�k 18. Normat e interesit për depozitat e reja në lekë edhe euro
Burimi: Banka e Shqipërisë.
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
01/10
02/11
03/12
05/13
06/14
08/15
09/16
11/17
12/18
interesi për depozitat e reja me afat Lek %
Deri në 12-mMbi 2 vjetTotal
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
01/10
04/11
07/12
10/13
02/15
05/16
08/17
12/18
Diferenca e interesit të depozitave në lek ndaj euroInteresi i depozitave në euro
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
32Banka e Shqipërisë
dhjetor.20 Pavarësisht zhvillimeve pozitive të vëna re në muajin dhjetor, ecuria e kredisë për sektorin privat vijon të jetë e ndikuar nga një kërkesë e brishtë për kredi nga bizneset, si dhe nga politika kreditimi akoma të shtrënguara të bankave.
Raporti i kredive me probleme ka shënuar rënie të mëtejshme në tremujorin e katërt të vitit. Në fund të muajit dhjetor, ai u reduktua në nivelin 11.1%, nga 12.9% në fund të tremujorit të tretë. Rënia e kredive me probleme, krahas përmirësimit të aktivitetit ekonomik, pasqyron edhe angazhimin e bankave në përmbushje të planit të masave për të ulur kreditë me probleme.
Rritja vjetore e portofolit të kredisë në lekë rezultoi 6.8% në tremujorin e katërt. Ecuria pozitive e këtij portofoli pasqyron rritjen e qëndrueshme në segmentin e individëve, të cilët marrin hua kryesisht në monedhë vendase. Zhvillimet në portofolin e kredisë në valutë mbartin efektin statistikor të mbiçmimit të kursit të këmbimit. Rregulluar për këtë efekt, kredia në valutë ka shënuar rritje vjetore mesatare me rreth 3.7%.
Portofoli i kredisë për biznese ka shënuar rritje mesatare vjetore me rreth 3.8%, me një rritje të lartë në muajin dhjetor. Kjo ecuri është mbështetur nga rritja e kërkesës për kredi në këtë segment. Sipas vrojtimit të aktivitetit kreditues, në tremujorin e katërt të vitit, kërkesa për financim nga bizneset është raportuar më e lartë se një tremujor më parë. Kjo kërkesë ka qenë kryesisht e kanalizuar në segmentin e kredisë për investime, duke ndikuar në rritjen e këtij portofoli me rreth 6% në terma vjetorë në tremujorin e katërt të vitit. Portofoli i kredisë për
20 Gjatë muajit dhjetor është vënë re se portofoli i kredisë është ndikuar ndjeshëm nga fshirjet e kredisë nga bilancet e bankave. Në muajin dhjetor, fshirjet janë pothuajse të barabarta me totalin e kredive të fshira për periudhën janar-nëntor 2018.
Gra�k 19. Ecuria e kredisë sipas monedhës dhe agjentëve ekonomikë
Burimi: Banka e Shqipërisë.
-5%
0%
5%
10%
15%
2014M12
2015M04
2015M08
2015M12
2016M04
2016M08
2016M12
2017M04
2017M08
2017M12
2018M04
2018M08
2018M12
Ndryshime vjetore rreg. për EKK (në %)
Kredi për sektorin privatKredi në lekëKredi në valutë
-4%
-2%
0%
2%
4%
6%
8%
10%
2014M12
2015M04
2015M08
2015M12
2016M04
2016M08
2016M12
2017M04
2017M08
2017M12
2018M04
2018M08
2018M12
Ndryshime vjetore rreg. për EKK (në %)
Kredi për sektorin privatKredi për bizneseKredi për individë
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
33 Banka e Shqipërisë
likuiditet shfaqet më i luhatshëm. Ecuria e tij reflekton kërkesën e paqëndrueshme të bizneseve për këtë produkt, në varësi të nevojave afatshkurtra për financim dhe aftësive të tyre për t’i përmbushur këto nevoja me fondet e veta. Teprica e kredisë për qëllime likuiditeti ka shënuar rritje me rreth 1.3% mesatarisht, në tremujorin e katërt të vitit.
Portofoli i kredisë për individë ka shënuar rritje me 7.6% në terma mesatarë vjetorë, duke ruajtur ritme të ngjashme rritjeje me një tremujor më parë. Lehtësimi i vazhdueshëm i standardeve të kreditimit dhe kërkesa e qëndrueshme për kredi në këtë segment kanë vijuar të mbështesin zgjerimin e tij. Kreditimi i individëve është përqendruar kryesisht në financimin me qëllim blerjeje banese, duke shënuar rritje të këtij portofoli në tremujorin e fundit me rreth 7.3% vit mbi vit. Kredia për konsum ka shënuar gjithashtu rritje, duke regjistruar një normë vjetore prej rreth 8.3%. Norma relativisht më e shpejtë e rritjes së këtij portofoli është kryesisht tregues i madhësisë së vogël të këtij portofoli, i cili përbën vetëm rreth 31% të portofolit total të kredisë për individë.
3.4. ecuria e dePozitave dhe e ParaSë në ekonomi
Zgjerimi i ofertës monetare në ekonomi ka vijuar të mbetet i dobët në tremujorin e katërt të vitit 2018. Treguesi i parasë së gjerë, agregati M3 është tkurrur me 0.3% në terma mesatarë vjetorë. Këto zhvillime vijojnë të diktohen nga krijimi ende i ulët i parasë në ekonomi nga ana e aktivit të bilancit të bankave dhe zhvendosjet në strukturën e mbajtjes së parasë drejt instrumenteve më afatgjata në kahun e pasivit. Rregulluar për depozitat me afat maturimi mbi dy vjet, si edhe për efektin statistikor të mbiçmimit të kursit të këmbimit, norma vjetore e rritjes së agregatit M3 luhatet rreth vlerës 3%.
Gra�k 20. Ecuria e kredisë sipas agjentëve ekonomikë dhe qëllimit të përdorimit
Burimi: Banka e Shqipërisë.
-10
-7.5
-5
-2.5
0
2.5
5
7.5
10
% %
2014M12
2015M04
2015M08
2015M12
2016M04
2016M08
2016M12
2017M04
2017M08
2017M12
2018M04
2018M08
2018M12
Kredi për likuiditeteKredi për investimeKredi për biznese
-5
-2.5
0
2.5
5
7.5
10
12.5
15
17.5
20
2014M12
2015M04
2015M08
2015M12
2016M04
2016M08
2016M12
2017M04
2017M08
2017M12
2018M04
2018M08
2018M12
Kredi për konsumKredi për banesaKredi për individë
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
34Banka e Shqipërisë
Ecuria e agregatit në lekë, M2, tregon për ndryshime vjetore në territor negativ, duke regjistruar rënie të tepricës me 0.6% mesatarisht vit mbi vit, në tremujorin e fundit të vitit. Në vijim, treguesi i parasë likuide ka shënuar ngadalësim të normave të rritjes në mesatarisht 4.7% vit mbi vit, për të njëjtën periudhë. Raporti i parasë jashtë bankave ndaj M2 është regjistruar në nivelin 37.6% në muajin dhjetor, nga 37.2% në fund të tremujorit të tretë të vitit. Kjo ecuri reflekton prirjen sezonale të këtij treguesi gjatë kësaj periudhe, ku kërkesa e agjentëve ekonomikë për mbajtjen e mjeteve monetare në formë likuide shënon rritje për festat e fundvitit.
Stoku i depozitave në sistemin bankar është shtuar me rreth 7 miliardë lekë në tremujorin e katërt të vitit 2018, ose 1.1% në terma mesatarë vjetorë. Zhvillimet sipas monedhës tregojnë për rritje vjetore të depozitave në lekë mesatarisht me 1%, si dhe të depozitave në valutë me 1.2%21. Rritja e tyre rezulton e përqendruar kryesisht në muajin dhjetor, duke reflektuar efektin sezonal të flukseve të larta valutore nga jashtë gjatë kësaj periudhe. Kjo ka ndikuar në rritjen më të madhe në terma absolutë të depozitave të individëve në këtë muaj. Depozitat e bizneseve kanë vijuar të zgjerohen edhe në tremujorin e fundit, por ecuria e tyre shfaqet relativisht e luhatshme.
Struktura kohore e depozitave vijon të reflektojë zhvendosjet në dy drejtime: nga njëra anë drejt depozitave pa afat dhe nga ana tjetër drejt depozitave me afat maturimi mbi dy vjet. Në fund të muajit dhjetor, depozitat pa afat përbëjnë rreth 44% të stokut total, ndërsa ato me afat maturimi mbi dy vjet rreth 11.8% të tij.
21 Rregulluar për efektin statistikor të mbiçmimit të kursit të këmbimit, norma vjetore e depozitat në valutë është mesatarisht rreth 8% për tremujorin e katërt.
Gra�k 21. Ecuria e treguesve monetarë
Burimi: Banka e Shqipërisë.
-10%
-5%
0%
5%
10%
15%
2014M12
2015M6
2015M12
2016M6
2016M12
2017M6
2017M12
2018M6
2018M12
kontribute vjetore nominale
Të tjera netoKredia për ekonominëMjete valutore netoPretendime neto ndaj qeverisëNë rritjen e M3
15%
20%
25%
30%
35%
40%
-5%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
2014M12
2015M6
2015M12
2016M6
2016M12
2017M6
2017M12
2018M6
2018M12
ndryshime vjetore (%)
M1M2PJB/M2 (BD)
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
35 Banka e Shqipërisë
Gra�k 22. Ecuria e depozitave në sistemin bankar
Burimi: Banka e Shqipërisë.
20%
25%
30%
35%
40%
45%
-5%
0%
5%
10%
15%
20%
2013M12
2014M6
2014M12
2015M6
2015M12
2016M6
2016M12
2017M6
2017M12
2018M6
2018M12
Ndryshime vjetore të depozitave s ipas monedhës (%)
depozita në lekëdepozita në valutëdepozita pa afat/depozita total(bd)
-100
-50
0
50
100
150
2011M12
2012M6
2012M12
2013M6
2013M12
2014M6
2014M12
2015M6
2015M12
2016M6
2016M12
2017M6
2017M12
2018M6
2018M12
Ndryshime vjetore të depozitave(në mld lekë)
depozita me afat>2Vdepozita me afat nën 2 vjetdepozita pa afat
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
36Banka e Shqipërisë
4. inFlacioni dhe rritja ekonomike
Inflacioni mesatar shënoi vlerën 1.8% në tremujorin e katërt të vitit 2018, duke rezultuar në rënie krahasuar me tremujorin e tretë (2.2%). Inflacioni mesatar për vitin 2018 rezultoi 2%, vlerë kjo e njëjtë me atë të vitit 2017.
Ndikimi rritës që ka dhënë përmirësimi ciklik i ekonomisë në formimin e inflacionit është frenuar nga presionet dezinflacioniste të gjeneruara nga mbiçmimi i monedhës vendase dhe nga rënia e inflacionit në vendet partnere tregtare.
Rritja ekonomike e 9-mujorit të parë arriti në rreth 4.3%, duke u përshpejtuar në 4.5% në tremujorin e tretë. zgjerimi i aktivitetit ekonomik u mbështet nga ecuria pozitive e kërkesës së brendshme: konsumit të popullatës dhe investimeve. gjallërimi i kërkesës së brendshme është ndihmuar nga kushtet e përshtatshme të financimit, nga përmirësimi i bilanceve financiare dhe nga treguesi i besimit mbi mesataren e tij historike. këto zhvillime janë reflektuar në vijimin e ecurisë pozitive të punësimit, në reduktimin e normës së papunësisë dhe në rritjen e pagave. këto dinamika pritet të vijojnë dhe në të ardhmen, duke mundësuar kthimin e inflacionit në objektiv në një horizont afatmesëm.
4.1. ecuria e inFlacionit
Inflacioni mesatar i tremujorit të katërt të vitit 2018 rezultoi 1.8%, duke qëndruar 0.4 pikë përqindje më poshtë se vlera e shënuar në tremujorin e tretë. Vlera e inflacionit reflektoi kontributin në rënie nga pothuajse të gjitha kategoritë kryesore. Në mënyrë të veçantë, në muajt nëntor e dhjetor, rënie pësuan grupet
Gra�k 23. In�acioni vjetor dhe objektivi (majtas). In�acioni në vendet e rajonit dhe në BE (djathtas)
Burimi: INSTAT, www.tradingseconomics.com dhe llogaritje të Bankës së Shqipërisë.
0.0%
1.0%
2.0%
3.0%
4.0%
5.0%
2012M02
2012M07
2012M12
2013M05
2013M10
2014M03
2014M08
2015M01
2015M06
2015M11
2016M04
2016M09
2017M02
2017M07
2017M12
2018M05
2018M10
in�acioni vjetorin�acioni mesatar me bazë vjetore
objektivi
-1
-0.5
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
2015T12015T22015T32015T42016T12016T22016T32016T42017T12017T22017T32017T42018T12018T22018T32018T4
ShqipëriaVendet e rajonit
BE
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
37 Banka e Shqipërisë
e shportës joushqimore: të qirasë, karburanteve dhe disa mallrave të tjera. Nga ana tjetër, në muajin dhjetor, kontributi i “Ushqimeve të papërpunuara”, kompensoi pjesërisht rënien e kontributit të kategorive të mësipërme, por pa kthyer tendencën në rënie të çmimeve gjatë këtij tremujori. Presionet nga çmimet e huaja vazhdojnë të mbeten të ulëta, të ndikuara jo vetëm nga mbiçmimi i kursit të këmbimit, por edhe nga çmimet në rënie në Eurozonë dhe në vendet e rajonit.
Kategoria “ushqime të papërpunuara” u karakterizua nga rritja e kontributit në normën e inflacionit gjatë periudhës tetor-dhjetor. Megjithatë, vlera e ulët e inflacionit të muajve tetor dhe nëntor përcaktoi edhe reduktimin e kontributit të saj te inflacioni total. Në muajin dhjetor, kjo kategori u karakterizua nga norma të larta inflacioni, duke kontribuuar me 1.2 pikë përqindje apo duke formuar rreth 70% të inflacionit total. Ky kontribut i dedikohet thuajse tërësisht inflacionit të lartë nga nëngrupi “perime”.
Kategoria “ushqime të përpunuara” u karakterizua gjithashtu nga norma në rënie të inflacionit vjetor. Gjatë këtij viti, inflacioni i këtyre produkteve ka qenë i qëndrueshëm në vlera pozitive të ulëta (nën 1%), por në muajin dhjetor, ai u ngadalësua ndjeshëm. Rënia më e spikatur e kontributit gjatë muajit dhjetor (me -0.1 pikë përqindje), ka qenë në kategorinë “Bukë e drithëra”, e cila nga muaji gusht kontribuon në ngadalësimin e inflacionit.
Kategoria “mallra konsumi joushqimor” kontribuoi mesatarisht me 0.2 pikë përqindje në inflacionin e tremujorit të katërt, kontribut më i ulët krahasuar me tremujorin e mëparshëm. Kjo ecuri ka reflektuar rënien e çmimeve të naftës në tregjet e huaja, pasqyruar edhe në tregun vendas të karburanteve për të tretin muaj radhazi.
Kontributi i kategorisë “Strehim-qira” u reduktua gjatë muajve nëntor-dhjetor, pas rritjeve graduale prej fundit të vitit 2017. Rënia në muajin dhjetor ka qenë e fortë, duke ulur kontributin e kësaj kategorie me 0.1 pikë përqindje krahasuar me një tremujor më parë. Kjo ka ardhur kryesisht si rezultat i efektit bazë që ka shkaktuar rritja e çmimeve të qirasë në tregun vendas në dy muajt e fundit të një viti më parë, ndërkohë që indeksi nuk përjetoi vijimin e rritjes graduale. Çmimet e komponentëve të tjerë më të qëndrueshëm të inflacionit, ku përfshihen kryesisht shërbimet, mallrat e konsumit afatgjatë dhe ato me çmime të rregulluara, patën një kontribut të njëjtë me një tremujor më parë (rreth 0.3 pikë përqindje).
Gra�k 24. Kontributet e grupeve ushqimore dhe joushqimore te norma e in�acionit, në pikë
përqindje
Burimi: INSTAT dhe llogaritje të Bankës së Shqipërisë.
-1
0
1
2
3
4
5
10_T01
11_T02
12_T03
13_T04
15_T01
16_T02
17_T03
18_T04
Kontributi i grupit "ushqimor"Kontributi i grupit "joushqimor"Total
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
38Banka e Shqipërisë
Tabelë 2. Kontributi i kategorive kryesore në inflacionin vjetor (në pikë përqindje)*
T116
T216
T316
T416
T117
T217
T317
T417
T118
T218
T318
T418
Ushqime të përpunuara -0.4 0.1 0.4 0.6 0.6 0.5 0.2 0.0 0.1 0.2 0.2 0.1 Bukë dhe drithëra -0.2 -0.1 0.0 0.1 0.1 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 Alkool dhe duhan 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 0.0 0.0 0.0 0.1 0.1 0.1 0.1Ushqime të papërpunuara 1.5 0.9 1.2 0.9 1.3 1.1 1.2 1.3 0.9 1.1 1.0 0.9 Fruta 0.7 0.6 0.4 0.2 0.3 0.3 0.5 0.6 0.6 0.1 0.0 -0.1 Perime 0.8 0.3 0.8 0.6 0.9 0.7 0.7 0.6 0.2 0.9 0.9 0.9Shërbime -0.1 0.0 0.2 0.2 0.2 0.2 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1Mallra me çmime të rregulluara 0.1 0.1 0.1 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.2 0.2 0.2 0.2 Furnizim me ujë 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.2 0.2 0.2 0.2Strehim (qira) -0.2 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 0.1 0.2 0.3 0.4 0.4 0.3Mallra konsumi joushqimor -0.3 -0.3 -0.1 0.1 0.3 0.2 0.2 0.2 0.3 0.3 0.3 0.2 Karburant 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 0.1 0.2 0.2Mallra konsumi afatgjatë 0.1 0.1 0.1 0.1 0.0 -0.1 -0.1 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0Indeksi i çmimeve të konsumit (ndryshim vjetor %) 0.7 0.7 1.9 1.9 2.4 2.0 1.7 1.8 1.9 2.2 2.2 1.8
Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë. *Në tabelë janë paraqitur disa nga grupet kryesore të kategorive.
4.2. Produkti i brendShëm bruto dhe ecuria e kërkeSëS aGreGate
Rritja ekonomike rezultoi 4.5% në tremujorin e tretë 2018, duke shënuar një dinamikë lehtësisht më pozitive se sa në dy tremujorët e parë të vitit. Për nëntëmujorin e parë të vitit 2018, rritja reale e PBB-së ishte 4.3%, duke u zhvendosur me rreth 0.5 pikë përqindje më lart se ajo e një viti më parë. Sektori prodhues vijoi të mbështesë në masën më të madhe rritjen ekonomike të tremujorit. kontributi i tij vazhdoi të pasqyrojë kryesisht zgjerimin e prodhimit të energjisë elektrike dhe në një masë më të vogël rritjen e aktivitetit ndërtues. Edhe sektori i shërbimeve shtoi ndikimin e tij në rritjen ekonomike, duke reflektuar kryesisht zhvillimet e degës së akomodimit dhe shërbimit ushqimor.
Rritja ekonomike e tremujorit të tretë vazhdoi të drejtohet nga kërkesa e brendshme, me kontribuues kryesorë konsumin final të popullatës dhe investimet. Ndërkohë, komponenti i eksporteve neto e ndikoi rritjen ekonomike në kahun rënës, si rezultat i efektit më të fortë të rritjes së importeve. Një kontribut negativ vlerësohet të ketë dhënë edhe konsumi publik, ndonëse masa e tij mbetet e vogël.
Analiza e informacionit të disponuar për tremujorin e katërt sugjeron se rritja ekonomike do të vijojë të mbështetet nga konsumi privat dhe investimet. kontributi i konsumit publik vlerësohet të jetë pothuajse i papërfillshëm, ndërkohë që, në reflektim të rritjes më të shpejtë të importeve, eksportet neto pritet të kenë një ndikim negativ në rritjen ekonomike të tremujorit të katërt.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
39 Banka e Shqipërisë
4.2.1. Produkti i brendShëm bruto SiPaS Sektorëve22
Rritja ekonomike në tremujorin e tretë të vitit 2018 vazhdon t’i atribuohet zhvillimeve në sektorin prodhues. Kontributi i tij në rritjen ekonomike llogaritet në rreth 2.5 pikë përqindje, i njëjtë me ndikimin e dhënë në tremujorin e mëparshëm. Me gjithë ngadalësimin e shfaqur të industrisë, energjisë dhe ujit, këto aktivitete vijuan të formojnë në masën më të madhe ecurinë e sektorit prodhues, duke kontribuar me 1.7 pikë përqindje në rritjen ekonomike të tremujorit. Kjo ecuri vazhdon të pasqyrojë ndikimin e dhënë nga zgjerimi i fortë i vlerës së shtuar të degës së energjisë elektrike. Kontributi i saj prej 1.3 pikë përqindjeje në rritjen vjetore të PBB-së veç të tjerash, ka mbartur edhe efektin e bazës së ulët krahasuese të një viti më parë. Ky kontribut mbetet më i ulët se ndikimi i dhënë në dy tremujorët e parë të vitit, përkatësisht prej rreth 1.9 dhe 1.8 pikësh përqindjeje.
Ndërkohë, ritmi më i shpejtë i rritjes së vlerës së shtuar të sektorit prodhues, në 6.5%, nga 5.9% një tremujor më parë, u përcaktua kryesisht nga përmirësimi i aktivitetit në ndërtim dhe në një masë më të vogël nga vijimësia rritëse e aktivitetit të bujqësisë, pyjeve dhe peshkimit. Kontributet e tyre në rritjen ekonomike rezultuan përkatësisht 0.5 dhe 0.3 pikë përqindje. Edhe sektori i shërbimeve dha një kontribut lehtësisht më të lartë në rritjen vjetore të PBB-së, rreth 1.6 pikë përqindjeje nga 1.4 pikë përqindje një tremujor më parë. Për
22 Ecuria e PBB-së dhe e vlerës së shtuar bruto sipas sektorëve trajtohet në terma të ndryshimeve vjetore reale. Analiza mbështetet në të dhënat më të fundit të PBB-së sipas metodës së prodhimit për tremujorin e tretë të vitit 2018, të publikuara nga INSTAT-i më 28 dhjetor 2018. Diferencat midis normave të rritjes së sektorëve të këtij publikimi dhe atyre të analizuara në Raportin e Politikës Monetare 2018/IV janë rezultat i rishikimit të serive. Megjithatë, publikimi i të dhënave të reja të PBB-së tremujore për tremujorin e tretë sipas metodës së prodhimit nuk reflekton rishikime të qenësishme të rritjes ekonomike në kohë. Më konkretisht, norma vjetore e rritjes ekonomike është riparë për poshtë në masën 0.1 pikë përqindje në tremujorin e tretë të vitit 2017, me 0.1 pikë përqindje për lart në tremujorin e katërt të këtij viti, dhe po në këtë masë, por për poshtë në dy tremujorët e parë të vitit 2018.
Gra�k 25. Produkti i brendshëm bruto nga ana e prodhimit dhe treguesit e besimit
*Të dhënat janë gjysmëpërfundimtare. **Një vlerësim i parë.Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.
-5
-3
-1
1
3
5
7
2011 T1
2012 T2
2013 T3
2014 T4
2016* T1
2017** T2
2018** T3
Kontributet e aktiviteteve ekonomike në rritjen vjetore të PBB
Bujqësia, pyjet dhe peshkimiIndustria, energjia dhe ujiNdërtimiShërbimetTaksat minus subvencionet
-30
-15
0
15
30
2011 T12011 T32012 T12012 T32013 T12013 T32014 T12014 T32015 T12015 T32016 T12016 T32017 T12017 T32018 T12018 T3
Diferencë nga mesatarja afatgjatë
Treguesi i besimit në industriTreguesi i besimit në ndërtimTreguesi i besimit në shërbimeTreguesi i besimit në tregti
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
40Banka e Shqipërisë
sa i takon ndikimit të komponentit të taksave neto në rritjen e PBB-së, rezultoi më i lartë në tremujorin e tretë kundrejt paraardhësit (0.4 kundrejt 0.2 pikë përqindje).
Sektori i industrisë, energjisë dhe ujit ngadalësoi ecurinë rritëse në tremujorin e tretë. Vlera e shtuar e sektorit u rrit me 15.4% në terma vjetorë, pas rritjes me 20.8% të shënuar në tremujorin e mëparshëm. Kjo dinamikë e sektorit mbetet ndjeshëm mbi mesataren historike të rritjes, e ndikuar kryesisht nga zgjerimi i fortë i prodhimit të energjisë elektrike ashtu si edhe në gjysmën e parë të vitit. Me gjithë vijimin e rritjes së vlerës së shtuar të energjisë elektrike, kontributi i kësaj dege në ecurinë e sektorit rezultoi relativisht më i ulët.23 Ndërkohë, dega e industrisë përpunuese frenoi më ndjeshëm ritmet e rritjes vjetore. Vlera e shtuar e saj u rrit me 4.5% në terma vjetorë, nga 10.4% një tremujor më parë, e pasqyruar në një pakësim të kontributit në ecurinë e sektorit, në 2.8 pikë përqindje nga 5.0 pikë përqindje në tremujorin e mëparshëm.24 Për sa i takon degës së industrisë nxjerrëse, performanca e saj rezultoi më e përmirësuar. Megjithatë, kontributi i kësaj dege, rreth 0.8 pikë përqindje në rritjen vjetore të sektorit, mbetet më i ulët krahasuar me ndikimin e dhënë nga degët e tjera.25
23 Kontributi i degës së energjisë elektrike në rritjen vjetore të sektorit të industrisë, energjisë dhe ujit në tremujorin e tretë llogaritet rreth 11.6 nga 15.6 pikë përqindje një tremujor më parë. Vlera e shtuar e kësaj dege vijoi prirjen rritëse, duke u zgjeruar në terma vjetorë me 79.1%, pas rritjes me 67.2% në tremujorin e dytë. Të njëjtën ecuri shfaqi edhe prodhimi neto vendas i energjisë elektrike. Sipas të dhënave tremujore të bilancit të energjisë elektrike të publikuara nga INSTAT-i, ky prodhim u zgjerua me 289.7% në tremujorin e tretë, nga 90.1% rritje e shënuar në tremujorin e dytë.
24 Kjo ecuri reflekton në një masë edhe krahasimin me një bazë më të lartë një vit më parë kur dega e industrisë përpunuese shënoi një rritje vjetore me 16.0%, rreth 2.5 herë më të lartë se mesatarja historike e saj e rritjes. Sipas nëndegëve, dinamika e industrisë përpunuese pasqyroi kryesisht pakësimin e kontributeve të industrive tekstile, të veshjeve, të lëkurëve dhe këpucëve, si edhe industrive të lidhura me produktet metalike dhe ato bazë metalike, siç dëshmohet edhe nga rritja më e ngadaltë e eksporteve të produkteve të këtyre industrive.
25 Si një industri e orientuar gjerësisht nga eksportet, rritja vjetore e eksporteve të disa produkteve kryesore energjetike të lidhura me të vlerësohet të ketë ndikuar pozitivisht performancën e degës.
Gra�k 26. Kontributet e degëve në ecurinë e vlerës së shtuar në “Industri, energji dhe ujë” dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve në industri
*Të dhënat janë gjysmëpërfundimtare. **Një vlerësim i parë.Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
402013 T1
2013 T3
2014 T1
2014 T3
2015 T1
2015 T3
2016* T1
2016* T3
2017** T1
2017** T3
2018** T1
2018** T3
Ndryshimet vjetore (%) dhe kontributet (pikë përqindje)
Industria nxjerrëse, energjia, uji dhe trajtimi i mbetjeveIndustria përpunueseIndustria, energjia dhe uji
60
64
68
72
76
80
2011 T1
2011 T4
2012 T3
2013 T2
2014 T1
2014 T4
2015 T3
2016 T2
2017 T1
2017 T4
2018 T3
%
Norma e shfrytëzimit të kapaciteteve
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
41 Banka e Shqipërisë
Sektori i industrisë pritet të ndjekë ritme pozitive, por në ngadalësim edhe në tremujorin e katërt të vitit 2018, zhvillim ky i drejtuar kryesisht nga dega e prodhimit të energjisë elektrike. Ndërkohë, rritja e disa eksporteve të produkteve të lidhura me aktivitetet industriale dhe shfrytëzimi në një shkallë më të lartë i kapaciteteve prodhuese në industri japin sinjale se dinamika e sektorit do të mbetet pozitive. Megjithatë, niveli më i ulët i besimit në industri, ndonëse mbi mesataren historike të tij, sugjeron për një rritje më të përmbajtur të sektorit në tremujorin e katërt.
Performanca e sektorit të ndërtimit rezultoi e përmirësuar në tremujorin e tretë. Vlera e shtuar në ndërtim shënoi rritje vjetore me 5.4%, pas tkurrjes së shfaqur në tremujorin e mëparshëm.26 Kjo dinamikë vlerësohet të jetë mbështetur nga vazhdimi i ndërtimeve të reja dhe realizimi i rikonstruksioneve. Ndërkohë, niveli më i ulët i investimeve publike vlerësohet të ketë ndikuar ecurinë e sektorit të ndërtimit në kahun rënës për të dytin tremujor radhazi, siç reflektohet edhe nga rënia e vëllimit të punimeve inxhinierike.27 Gjithashtu, rënia e flukseve hyrëse të investimeve të huaja direkte është një tjetër zhvillim me ndikim kufizues në ecurinë rritëse të sektorit të ndërtimit në tremujorin në analizë.
Sektori i ndërtimit vlerësohet të ketë vijuar dinamikën rritëse edhe në tremujorin e katërt. Zhvillimet pozitive të pritura në sektor konfirmohen nga vazhdimi i prirjes rritëse të numrit të lejeve të ndërtimit të miratuara për ndërtesa të reja28, 26 Në një linjë me këtë dinamikë ishte edhe ecuria e indeksit të vëllimit të prodhimit dhe e indeksit
të shitjeve neto në vëllim në ndërtim, të cilat shënuan rritje me përkatësisht 12.0% dhe 9.5%, pas kontraktimit me përkatësisht 3.0% dhe 4.9%.
27 Edhe në këtë tremujor, krahasimi me një bazë më të lartë një vit më parë e ndikon në një masë rënien e rezultuar të komponentit të vlerësuar publik. Sipas të dhënave të vlerës së përafërt të lejeve të ndërtimit sipas tipit të klientit, kategoria e punimeve inxhinierike realizohet në masën më të madhe nga klientë shtetërorë.
28 Lidhur me lejet e ndërtimit të akorduara në total për ndërtesa të reja, numri i tyre në tremujorin e tretë rezultoi 343, nga 270 leje të miratuara në tremujorin e dytë. Ky tregues vijoi të rritet, duke pasqyruar kryesisht rritjen e numrit të lejeve të ndërtimit të akorduara për ndërtesa të tjera. Megjithatë, numri total i lejeve të ndërtimit të akorduara mbetet ende nën mesataren historike. Në lejet e miratuara gjatë tremujorit të tretë, 215 ishin leje për ndërtesa për qëllime banimi, ndërsa 128 leje për ndërtesa të tjera (si hotele, ndërtesa për zyra, ndërtesa tregtare, industriale e të tjera).
Gra�k 27. Ecuria e vlerës së shtuar dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve në sektorin e ndërtimit
Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.
20
30
40
50
60
70
80
90
-35
-25
-15
-5
5
15
25
35
2010 T1
2011 T2
2012 T3
2013 T4
2015 T1
2016 T2
2017 T3
2018 T4
Vlera e shtuar në ndërtim (ndryshime vjetore në %, në terma realë)Norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (b.d., në %)
-60
-45
-30
-15
0
0
40
80
120
160
2008 T4
2010 T1
2011 T2
2012 T3
2013 T4
2015 T1
2016 T2
2017 T3
2018 T4
Numri i akorduar i lejeve të ndërtimit (shumë rrëshqitëse me 4 terma, indeks 2008=100)Kontratat porositëse (mesatare rrëshqitëse me 4 terma, b.d.)
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
42Banka e Shqipërisë
mbështetja nga rritja e vlerësuar e komponentit publik, shkalla më e lartë e shfrytëzimit të kapaciteteve prodhuese dhe përmirësimi i besimit. Megjithatë, niveli i besimit në ndërtim, ende nën mesataren historike të tij, sugjeron për vijim të ritmeve të moderuara të rritjes së sektorit në tremujorin e katërt.
Sektori i shërbimeve në tremujorin e tretë gjeneroi një vlerë të shtuar rreth 3.2% më të lartë se e njëjta periudhë e një viti më parë. Kjo normë rezulton lehtësisht më poshtë rritjes së shënuar në tremujorin e mëparshëm, por mbetet pranë mesatares historike të ecurisë së sektorit. Dega “Tregti, transport, akomodim dhe shërbim ushqimor” vazhdon të drejtojë performancën e shërbimeve, duke kontribuar me 2.2 pikë përqindje në ecurinë e sektorit. Vlera e shtuar e kësaj dege përshpejtoi ritmin e rritjes vjetore në 5.9%, e ndikuar kryesisht nga aktiviteti i lidhur me akomodimin dhe shërbimin ushqimor. Ndërkohë, dinamika më e ngadaltë rritëse e degëve “Aktivitete profesionale dhe shërbime administrative” dhe “Administrata publike, arsimi dhe shëndetësia” u reflektua në kontribute më të ulëta të tyre në rritjen vjetore të sektorit kundrejt tremujorit të mëparshëm, përkatësisht në 0.7 dhe 0.2 pikë përqindje. Ngadalësimi edhe më i shpejtë i “Shërbimeve të tjera”, u përkthye në një kontribut të papërfillshëm të kësaj dege në ecurinë e shërbimeve në total. Në të kundërt, vlera e shtuar e degëve të “Pasurive të paluajtshme” dhe “Aktiviteteve financiare dhe të sigurimit” përshpejtoi ritmet e rritjes, por kontributet e tyre në sektorin e shërbimeve mbeten të ulëta, rreth 0.2 pikë përqindje secila. Shërbimet e lidhura me “Informacionin dhe komunikacionin” vazhdojnë të kontribuojnë negativisht në ecurinë e sektorit me 0.4 pikë përqindje, një masë kjo më e zbutur krahasuar me tremujorin e mëparshëm.
Vlerësimet tona sugjerojnë për vijim të rritjes së sektorit të shërbimeve me ritme të ngadalta në tremujorin e katërt të vitit 2018. Kjo ecuri është në një linjë me nivelin më të ulët të besimit në sektor dhe shfrytëzimin e kapaciteteve për aktivitetet e shërbimeve nën mesataren historike të treguesit.
Gra�k 28. Kontributet e degëve dhe normat e shfrytëzimit të kapaciteteve në sektorin e shërbimeve
*Të dhënat janë gjysmëpërfundimtare. **Një vlerësim i parë.Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.
-6
-3
0
3
6
9
2011 T1
2011 T4
2012 T3
2013 T2
2014 T1
2014 T4
2015 T3
2016* T2
2017** T1
2017** T4
2018** T3
Ndryshimet vjetore (%) dhe kontributet (pikë përqindje)
Arte, argëtim dhe çlodhje, aktivitete të tjeraAdministrata publike, arsimi dhe shëndetësiaAktivitete profesionale dhe shërbime administrativeAktivitete të pasurive të paluajtshmeAktivitetet �nanciare dhe të sigurimitInformacioni dhe komunikacioniTregti, transport, akomodim dhe shërbim ushqimorVlera e shtuar e shërbimeve
64
68
72
76
80
84
88
2011 T2
2012 T1
2012 T4
2013 T3
2014 T2
2015 T1
2015 T4
2016 T3
2017 T2
2018 T1
2018 T4
%, norma e shfrytëzimit të kapaciteteve
TregtiaShërbimet pa tregtinë
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
43 Banka e Shqipërisë
4.2.2. kërkeSa aGreGate
kërkesa agregate shfaqi norma të larta rritjeje gjatë tremujorit të tretë. kontributet kryesore në rritje kanë buruar nga konsumi i popullatës dhe formimi bruto i kapitalit fiks. Ndërkohë, konsumi publik dhe eksportet neto shënuan një kontribut negativ në zgjerimin e kërkesës agregate.
Informacionet nga tregues të tërthortë, dëshmojnë për një rritje më të ngadaltë të kërkesës agregate në tremujorin e katërt. konsumi i popullatës pritet të mbetet kontribuuesi kryesor, i pasuar nga investimet, ndërsa kontributi i eksporteve neto pritet të jetë negativ.
Kërkesa e brendshme u zgjerua me 3.5% në terma vjetorë në tremujorin e tretë të vitit 2018, normë kjo e përshpejtuar krahasuar me tremujorin e mëparshëm (2.5%). Përshpejtimi i rritjes lidhet kryesisht me ecurinë e konsumit të popullatës. Paralelisht me të, është vënë re një përshpejtim i rritjes vjetore në formimin bruto të kapitalit fiks. Nga ana tjetër, konsumi publik u tkurr në terma realë vjetorë.
Tregues paraprijës dhe të tërthortë sugjerojnë për vijimësi të rritjes së kërkesës së brendshme gjatë tremujorit të katërt të vitit. Konsumi i popullatës pritet të japë ndikimin kryesor pasuar nga formimi bruto i kapitalit fiks.
koNSuMI I FAMIljEvEKonsumi privat përshpejtoi rritjen në 3.8% në tremujorin e tretë të vitit 2018, pasi u rrit 3.2% në gjashtëmujorin e parë. Cikli rritës i konsumit privat gjatë tre viteve të fundit është ndikuar nga zhvillime pozitive në tregun e punës, të reflektuara në rritjen e punësimit dhe të pagave. Të ardhurat e disponueshme të familjeve janë mbështetur gjithashtu nga norma të ulëta inflacioni dhe nga
Gra�k 29. Treguesi i ndjesisë ekonomike dhe struktura e kërkesës së brendshme
Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.
-10
-5
0
5
10
70
80
90
100
110
120
130
2011T32012T12012T32013T12013T32014T12014T32015T12015T32016T12016T32017T12017T32018T12018T3
Treguesi i ndjesisë ekonomike (bm)Kërkesa e brendshme, vmv (bd)
mesatarja a- gj=100në%
-4
-2
0
2
4
6
2015T12015T22015T32015T42016T12016T22016T32016T42017T12017T22017T32017T42018T12018T22018T3
Formimi bruto i kapitalit �ksKonsumi publikKonsumi privatKërkesa e brendshme, ndryshim vjetor
Kontribute në p.p. në rritjen vjetore të kërkesës së brendshme
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
44Banka e Shqipërisë
prurjet nga remitancat. Shpenzimet për konsum kanë vijuar të financohen edhe nëpërmjet kredisë konsumatore. Të dhëna sasiore të tërthorta tregojnë se rritja e konsumit gjatë tremujorëve të fundit u pasqyrua më së shumti në shtimin e shpenzimeve për mallra konsumi (afatshkurtra) dhe më pak për mallra të qëndrueshme (afatgjata)29. Të dhëna nga vlera e shtuar tregojnë se konsumi i shërbimeve është rritur gjatë tremujorit të tretë, me ritme të ngjashme me atë të gjashtëmujorit të parë. Tregues të vrojtimit të besimit konsumator mbështesin sinjalet e marra nga të dhënat sasiore. Rënia e treguesit të agreguar të besimit është ndikuar kryesisht nga rënia e balancës së blerjeve të mëdha.
Të dhëna indirekte sugjerojnë se konsumi privat do të vijojë të jetë kontribuuesi kryesor i rritjes së kërkesës agregate në tremujorin e katërt të vitit 2018. Rritja
29 Nga të dhënat e dezagreguara të tregtisë me pakicë, rritja e indekseve të grupeve “Pajisje kompjuterike” dhe “Pajisje elektroshtëpiake, mobilje etj.” është ngadalësuar, kryesisht në tremujorin e dytë dhe të tretë të vitit 2018.
Gra�k 30. Ecuria e konsumit privat dhe indeksit të besimit konsumator
Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.
-4
-2
0
2
4
6
8
10
2010T1
2011T1
2012T1
2013T1
2014T1
2015T1
2016T1
2017T1
2018T1
Konsumi privatMesatare rrëshqitëse 4 T
ndryshime vjetore
-5
-3
-1
1
3
5
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
2014T1
2014T3
2015T1
2015T3
2016T1
2016T3
2017T1
2017T3
2018T1
2018T3
Balanca të ardhura/shpenzimeBlerje të mëdhaSituata ekonomike_pritjeSituata �nanciare_pritjeTBK
Ndryshim nga mesatarja afatgjatë
Gra�k 31. Tregues të tërthortë sasiorë (majtas) dhe cilësorë (djathtas) për ecurinë e konsumit privat
Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.
-15-10-505
101520253035
2012T1
2012T4
2013T3
2014T2
2015T1
2015T4
2016T3
2017T2
2018T1
2018T4
Kredia konsumatoreTë ardhura nga TVSH
ndryshime vjetore, në %
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
2011T1
2011T4
2012T3
2013T2
2014T1
2014T4
2015T3
2016T2
2017T1
2017T4
2018T3
Besimi në sektorin e tregtisëBesimi konsumator
mesatare lëvizëse, ndryshim nga mesatarja afatgjatë
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
45 Banka e Shqipërisë
e të ardhurave nga tatimi mbi vlerën e shtuar dhe rritja e kredisë konsumatore sugjerojnë për vijim të rritjes së konsumit në këtë tremujor. Treguesi i besimit konsumator shënoi një përmirësim të lehtë në tremujorin e katërt të vitit.
INvESTIMETInvestimet totale u rritën me 5.4% në tremujorin e tretë 2018, duke dhënë një kontribut prej 1.3 pikësh përqindjeje në zgjerimin e kërkesës agregate. Bazuar në vlerësime të tërthorta, rritja e këtij komponenti u mbështet kryesisht nga investimet private, ndërsa komponenti publik dha kontribut negativ këtë tremujor30. Ecuria e mirë e vlerës së shtuar në ndërtim dhe e importit të materialeve për ndërtim, sugjeron se investimet e lidhura me ndërtimin kanë dhënë kontributin kryesor në rritjen e investimeve private gjatë tremujorit të tretë. Komponenti i dytë më i madh i investimeve private, “makineri dhe pajisje”, vlerësohet të ketë kontribuar pak, bazuar në të dhëna të importit të këtij zëri.
Rritja e importit të makinerive dhe pajisjeve dhe e materialeve që përdoren në ndërtim gjatë tremujorit të katërt, sugjerojnë për vijim të rritjes së investimeve private këtë tremujor. Gjithashtu, shfrytëzimi gjithmonë e më i madh i kapaciteteve aktuale prodhuese përbën një stimul për rritjen e investimeve nga bizneset. Norma e shfrytëzimit të kapaciteteve në industri dhe ndërtim u rrit me 1.6 pikë përqindje në tremujorin e katërt. Vlerësimet tona sugjerojnë gjithashtu për kontribut pozitiv edhe nga ana e komponentit publik gjatë tremujorit të katërt.
30 INSTAT-i nuk publikon të dhëna të investimeve të ndara në komponent publik dhe privat.
Gra�k 32. Ecuria e formimit bruto të kapitalit �ks, ndryshime vjetore
Burimi: INSTAT.
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
2011T1
2011T4
2012T3
2013T2
2014T1
2014T4
2015T3
2016T2
2017T1
2017T4
2018T3
Investime 4T mesatare rrëshqitëse
ndryshime vjetore në %
Gra�k 33. Tregues afatshkurtër të investimeve
Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
2013T3
2014T1
2014T3
2015T1
2015T3
2016T1
2016T3
2017T1
2017T3
2018T1
2018T3
Importi makineri dhe pajisje, vmv (bm)Norma e shfrytëzimit të kapaciteteve prodhuese, dif. nga mes. (bd)
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
2013T1
2013T3
2014T1
2014T3
2015T1
2015T3
2016T1
2016T3
2017T1
2017T3
2018T1
2018T3
Gjendja �nanciare e bizneseve, VBB, dif nga mesKredi për investime, vmv
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
46Banka e Shqipërisë
këRkESA E SEkToRIT PuBlIk dHE PolITIkA FISkAlE31
Politika fiskale ka pasur një prirje konsoliduese në pjesën më të madhe të vitit 2018, e nxitur si nga zhvillimet në kahun e të ardhurave, ashtu edhe nga ecuria e ngadaltë e shpenzimeve buxhetore. Deficiti buxhetor në fund të vitit 2018 u vlerësua në rreth 26.5 miliardë lekë, ose rreth 1.6% e PBB-së, kundrejt parashikimit prej 32.4 miliardë lekë ose 2.0% të PBB-së. Deficiti primar u reduktua me 0.6 pikë përqindje të PBB-së gjatë vitit 2018, reduktim ky që shkon përtej nivelit të parashikuar. Në një këndvështrim më të gjerë, ky zhvillim nënkupton kursime të shtuara të qeverisë dhe impuls fiskal negativ.
Pjesa më e madhe e deficitit u realizua në muajin dhjetor, ndërkohë që deri në fund të muajit nëntor, ai vlerësohej në vetëm 0.1% të PBB-së. Rritja e deficitit me 25.3 miliardë lekë në muajin e fundit, solli një përqendrim mjaft të lartë të shpenzimeve në muajin dhjetor.
Shpenzimet buxhetore në tremujorin e fundit të vitit njohën një rritje më të shpejtë krahasuar me periudhën e mëparshme të vitit. Rritja e tyre në këtë tremujor ishte 8% në terma vjetorë, krahasuar me 1.3% mesatarisht në tre tremujorët e parë të vitit. Profili i shpenzimeve gjatë tremujorit të fundit ishte i ndryshëm nga një tremujor më parë, duke u mbështetur gjerësisht në rritjen e shpenzimeve kapitale, si edhe atyre për interesa. Këta dy zëra kontribuuan përkatësisht me 4.9 dhe 2.1 pikë përqindje në rritjen e totalit të shpenzimeve përgjatë këtyre tre muajve të fundit të vitit. Ecuria e shpenzimeve për tremujorin mbyllës të vitit sugjeron prani më të lartë të komponentit publik në formimin e kërkesës agregate, kryesisht në trajtën e formimit bruto të kapitalit fiks.
Për vitin 2018, shpenzimet u realizuan me 475.9 miliardë lekë, nivel rreth 3.1% më i lartë nga një vit më parë, por rreth 3.7% nën nivelin e planifikuar
31 Të dhënat fiskale të publikuara nga MFE janë paraprake dhe subjekt rishikimi në të ardhmen.
Gra�k 34. Orientimi i politikës �skale*
*Orientimi i politikës �skale është përafruar me ndryshimin e raportit të de�citit primar kumulativ për një periudhë 12-mujore ndaj PBB-së, krahasuar me një vit më parë.
Burimi: Ministria e Financave dhe Ekonomisë, INSTAT dhe llogaritje të sta�t të Bankës së Shqipërisë.
-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
T1 '13
T3 '13
T1 '14
T3 '14
T1 '15
T3 '15
T1 '16
T3 '16
T1 '17
T3 '17
T1 '18
T3 '18
Orientimi i politikës �skale
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
3M '13
9M '13
3M '14
9M '14
3M '15
9M '15
3M '16
9M '16
3M '17
9M '17
3M '18
9M '18
De�cit buxhetor / PBB, në %
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
47 Banka e Shqipërisë
për këtë vit buxhetor.32 Kontributin më të lartë në rritjen e shpenzimeve, nisur nga struktura e shpenzimeve si edhe dinamika e disa prej zërave gjatë këtij viti, e kanë mbartur shpenzimet kapitale, sigurimet sociale, si edhe ato për pagesat e interesave mbi borxhin e marrë në vitet e mëparshme. Nga ana tjetër, faktor frenues mbi ritmet e rritjes së shpenzimeve gjatë këtij viti ka vijuar të jetë mungesa e transfertave fiskale, të cilat nuk janë pjesë e shpenzimeve korrente apo atyre kapitale.33
Shpenzimet kapitale gjatë vitit 2018 kanë manifestuar ritme të qëndrueshme rritjeje. Norma e rritjes në fund të vitit 2018 rezultoi rreth 14.5%. Rritja e investimeve publike, me fokus infrastrukturën, përbën një shtysë të fortë për zgjerimin e kapacitetit prodhues në ekonomi.
Të ardhurat, ashtu sikurse dhe shpenzimet, kanë shfaqur një dinamikë më të përmirësuar rritjeje në tre muajt e fundit, krahasuar me pjesën e mëparshme të vitit. Norma e rritjes vjetore për këtë tremujor ishte 8.9%, dhe në masën më të madhe (rreth 64%) u formua nga rritja e të ardhurave nga tatimi mbi fitimin; nga pushteti lokal; dhe nga të ardhurat nga taksat nacionale. Të ardhurat nga TVSh-ja janë rritur me ritme më të përshpejtuara rritjeje gjatë muajve tetor e nëntor, në sajë të kontributit pozitiv prej TVSh-së së mbledhur mbi prodhimin e mallrave e shërbimeve në vend.34
Për vitin 2018, të ardhurat regjistruan një nivel prej 449.4 miliardë lekësh, i cili ishte rreth 4.4% më i lartë se ai i një viti më parë, por rreth 2.7% nën nivelin e
32 Krahasimi me planin sipas Aktit Normativ për buxhetin 2018, miratuar në dhjetor 2018, sipas të cilit plani vjetor për shpenzimet u rishikua në 494.2 miliardë lekë, nga 497.1 që ishte në fillim të vitit, por edhe në aktin normativ të korrikut 2018.
33 Duke eliminuar këtë efekt, rritja vjetore e shpenzimeve për vitin 2018 do të ishte 5.4%.34 Të dhënat e detajuara sipas raportimit të tatimeve dhe doganave disponohen për muajin
nëntor. Deri në fund të muajit korrik, TVSh-ja e mbledhur nga tatimet ka pasur kontribut negativ mbi TVSh-në totale të raportuar.
Gra�k 35. Ecuria e shpenzimeve buxhetore
Burimi: Ministria e Financave dhe Ekonomisë.
-10
-5
0
5
10
15
-100
-50
0
50
100
150
T1 '13
T4 '13
T3 '14
T2 '15
T1 '16
T4 '16
T3 '17
T2 '18
Shpenzime kapitale_qendroriPushteti lokalShpenzime korrente_qendrori (bd)
-20
-10
0
10
20
30
40
50
T1 '13
T4 '13
T3 '14
T2 '15
T1 '16
T4 '16
T3 '17
T2 '18
KorrenteKapitaleTë tjeraShpenzime, ndryshim vjetor në %
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
48Banka e Shqipërisë
programuar për këtë vit fiskal35. Kontributin më të lartë në rritje përgjatë vitit e kanë mbartur të ardhurat nga tatimi mbi të ardhurat personale, sigurimet sociale, si edhe të ardhurat nga TVSh-ja e (pjesërisht për shkak të peshës që këto dy të fundit kanë tek totali i të ardhurave). Në këndvështrimin makroekonomik, zhvillimet fiskale në kahun e të ardhurave sugjerojnë rritjen e vazhduar të konsumit privat dhe investimeve edhe për tremujorin e fundit të vitit. Po ashtu, ecuria pozitive e disa zërave specifikë të të ardhurave sinjalizon përmirësim të mëtejshëm të treguesve të tregut të punës, si edhe shtim të prodhimit të mallrave e shërbimeve në vend.
këRkESA E HuAj dHE TREgTIA E jASHTMEDeficiti tregtar në mallra dhe shërbime në terma vjetorë realë u zgjerua me 6.7% gjatë tremujorit të tretë 2018. Përcaktuesi kryesor në këtë zhvillim ka qenë rritja vjetore e importeve me 4.1%. Ecuria e tyre është përcaktuar gjerësisht nga rritja e shpejtë e importit të shërbimeve me 10.4% në terma realë vjetorë. Paralelisht, ka pasur kontribute edhe nga ana e importit të mallrave, të cilat u rritën me 0.5% në terma vjetorë. Në rastin e eksporteve, rritja e përgjithshme vjetore llogaritet në 1.5%. Ndikimi kryesor ka buruar nga rritja e eksportit të mallrave me rreth 16.2%. Ndërkohë, eksporti real i shërbimeve llogaritet të jetë ngushtuar me rreth 1.4%.
Dinamika e deficitit tregtar në terma nominalë është e ndryshme nga ajo në terma realë. Nëse deficiti në terma realë u zgjerua, në terma nominalë raportohet
35 Sipas aktit normativ për buxhetin e vitit 2018, rishikuar në dhjetor 2018, plani për të ardhurat ishte 461.9 miliardë lekë.
Gra�k 36. Ecuria e të ardhurave buxhetore
Burimi: Ministria e Financave dhe Ekonomisë.
-10
-5
0
5
10
15
20
T1 '13
T3 '13
T1 '14
T3 '14
T1 '15
T3 '15
T1 '16
T3 '16
T1 '17
T3 '17
T1 '18
T3 '18
Tatimore kontributJotatimore kontributKontribut granteNdryshim vjetor të ardhura, në %
-20
-10
0
10
20
30
40
50
60
70
T1 '13
T3 '13
T1 '14
T3 '14
T1 '15
T3 '15
T1 '16
T3 '16
T1 '17
T3 '17
T1 '18
T3 '18
TVShTatim �timiTatim të ardhura personale
Gra�k 37. Kontributi i eksporteve neto në kërkesën agregate (në pikë përqindje)
Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
2015T1
2015T2
2015T3
2015T4
2016T1
2016T2
2016T3
2016T4
2017T1
2017T2
2017T3
2017T4
2018T1
2018T2
2018T3
Eksporte (kontribut në pp)Importe (kontribut në pp)Eksporte reale neto ndaj kërkesës agregate (në pp)
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
49 Banka e Shqipërisë
një deficit i ngushtuar me rreth 8.5%. Diferenca lidhet me dallimet mes deflatorëve të eksportit dhe të importit. Deflatorët e eksporteve vlerësohen pozitivë dhe relativisht të lartë si për mallrat ashtu edhe për shërbimet që sinjalizon për rritje të çmimeve përkatëse në terma vjetorë. Nga ana tjetër, importet shfaqin deflatorë negativë që dëshmon për rënie të çmimeve të importit në terma vjetorë.
Të dhënat mbi ecurinë e eksporteve dhe importeve të mallrave për vitin 2018 përfshijnë statistikat për tremujorin e katërt të vitit. Deficiti tregtar në mallra u ngushtua me rreth 5.3% në terma vjetorë, ndikuar kryesisht nga rritja e eksportit të mallrave. Paralelisht, raportohet rritje edhe në rastin e importeve.
Eksporti i mallrave në vlerë u zgjerua me rreth 9.3% në nivel vjetor gjatë tremujorit të katërt të vitit 2018, normë kjo pothuaj e njëjtë me atë të raportuar në tremujorin e mëparshëm. Kontributet kryesore në rritjen e eksporteve kanë
Gra�k 38. Orientimi i importeve dhe eksporteve sipas kategorive (vlera në milionë lekë)
Burimi: INSTAT.
020000400006000080000
100000120000140000
Ushqim,pije duhan
Minerale,lëndë
djegëse,energji elektrike
Produktekimike dheplastike
Lëkurë dheartikuj prej
lëkure
Prodhimedruri dhe
letre
Tekstiledhe këpucë
Materialendërtimi
dhe metale
Makineri,pajisje dhe
pjesëkëmbimi
Të tjera
Eksporte
201620172018
0
50000
100000
150000
Ushqim, pijeduhan
Minerale,lëndë djegëse,energji elektrike
Produktekimike dheplastike
Lëkurë dheartikuj prej
lëkure
Prodhimedruri dhe letre
Tekstile dhekëpucë
Materialendërtimi dhe
metale
Makineri,pajisje dhe
pjesë këmbimi
Të tjera
Importe
201620172018
Gra�k 39. Ndryshimi vjetor i çmimit të naftës (Dated-Brent), e eksportit të naftës vendase (majtas), e indeksit të çmimit të metaleve dhe i eksportit
vendas të metaleve (djathtas)
Burimi: INSTAT, FMN, EIA, London Metal Exchange, Marketindex, Cameco.
-100
-50
0
50
100
150
200
2011:T1
2011:T4
2012:T3
2013:T2
2014:T1
2014:T4
2015:T3
2016:T2
2017:T1
2017:T4
2018:T3
%
Eksporti i naftës bruto (vlerë)Çmimi i naftës për fuçi
-100
-50
0
50
100
150
200
2011:T12011:T32012:T12012:T32013:T12013:T32014:T12014:T32015:T12015:T32016:T12016:T32017:T12017:T32018:T12018:T3
%
Eksporti i naftës bruto (vlerë)Çmimi i naftës për fuçi
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
50Banka e Shqipërisë
ardhur nga kategoritë “Minerale, lëndë djegëse, energji elektrike”, “Materiale ndërtimi dhe metale”, “Tekstile dhe këpucë” dhe “Makineri, pajisje, pjesë këmbimi”.
Importet u zgjeruan me rreth 0.8% në terma vjetorë gjatë tremujorit të katërt të vitit 2018. Ecuria është e ndryshme nëse krahasohet me tremujorin e mëparshëm, kur importet regjistruan një zvogëlim në terma vjetorë në masën 0.1%. Kontributet në zgjerim vijnë nga kategoritë “Makineri, pajisje, pjesë këmbimi” dhe “Materiale ndërtimi dhe metale”.
Sipas orientimit gjeografik, vendet e Bashkimit Evropian dhe veçanërisht Italia mbeten partnerët kryesorë tregtarë si në terma të eksporteve ashtu edhe në terma të importeve. Gjatë tremujorit të katërt është vënë re një pakësim relativ i peshave të disa partnerëve drejt të cilëve eksportohen mallra të lidhura me lëndën djegëse dhe energjinë elektrike, sikurse Zvicra dhe Spanja.
Për sa i përket ecurisë së tregtisë së jashtme për gjithë vitin 2018, deficiti tregtar llogaritet i ngushtuar me rreth 6.3%. Ndikimi kryesor në drejtim të ngushtimit të deficitit për vitin 2018, lidhet me rritjen e shpejtë të eksporteve (rreth 13.7%). Përcaktuese ka qenë rritja e lartë e eksporteve të kategorisë “Minerale, lëndë djegëse, energji elektrike” veçanërisht gjatë gjysmës së parë të vitit 2018. Kontribute ndihmëse kanë buruar edhe nga kategoritë “Materiale ndërtimi dhe metale” dhe “Tekstile dhe këpucë”.
Në rastin e importeve, rritja vjetore rezultoi 2.4%, dukshëm më e ngadaltë nëse krahasohet me vitin e kaluar kur rritja e importeve shënonte 8.1%. Rritja është përcaktuar gjerësisht nga kategoria “Makineri, pajisje, pjesë këmbimi”, ndërkohë që kategoritë e tjera kanë dhënë kontribute mjaft të ulëta.
4.3. Gjendja ciklike e ekonomiSë dhe PreSionet inFlacioniSte
Ecuria e aktivitetit ekonomik ka konfirmuar vlerësimet tona për vijimin e prirjes ngushtuese të hendekut negativ të prodhimit gjatë gjysmës së dytë të vitit 2018. Sinjalet e marra nga ecuria e tregut të punës dhe të kapitalit sugjerojnë përmirësim të gjendjes ciklike. Megjithatë, materializimi i këtyre tendencave në shtimin e presioneve inflacioniste është ende jo i plotë, në prani dhe të sjelljes mbiçmuese të kursit të këmbimit.
Shfrytëzimi më i plotë i faktorëve të prodhimit dhe pritjet për një ecuri më të qetë të kursit të këmbimit, pritet të ushtrojnë presione inflacioniste rritëse. Akumulimi i këtyre të fundit vlerësohet se do të gjenerojë një impuls më të fortë për kthimin e inflacionit në objektiv në periudhën afatmesme.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
51 Banka e Shqipërisë
Përditësimi i vlerësimeve tona me informacionet më të fundit tregojnë se zgjerimi i ekonomisë po i afrohet nivelit të vet potencial. Në linjë me të janë edhe sinjalet e marra nga ecuria e treguesve të tjerë të gjendjes ciklike si: hendeku i normës së shfrytëzimit të kapaciteteve dhe hendeku i shkallës së papunësisë. Norma e shfrytëzimit të kapaciteteve e agreguar për ekonominë në tremujorin e katërt, sugjeron për një përdorim relativisht të lartë të kapaciteteve. Ndërkohë, sinjalet e marra nga dinamikat e tregut të punës deri në tremujorin e tretë janë edhe më pozitive për sa i takon përdorimit të faktorit punë.
Me gjithë përmirësimet e shënuara në tregjet e punës dhe të kapitalit, forcimi i presioneve inflacioniste të brendshme rezulton i ngadaltë. Pozicionimi i ekonomisë nën potencialin e saj dhe mbiçmimi i kursit të këmbimit vazhdojnë të ushtrojnë ndikim kufizues në shtimin e presioneve inflacioniste. Përdorimi në nivele më optimale i faktorëve të prodhimit, mbështetur nga rritja e kërkesës agregate dhe zbutja e tendencës mbiçmuese të kursit të këmbimit, pritet të krijojnë kushtet për kthimin e inflacionit në objektiv në periudhën afatmesme.
Rezultatet e vrojtimeve të besimit të biznesit për tremujorin e katërt sugjerojnë për një shfrytëzim të kapaciteteve prodhuese në ekonomi me një normë rreth 71.0%, duke qëndruar 1.8 pikë përqindje mbi vlerën e shënuar të njëjtin tremujor të një viti më parë. Megjithëse treguesi mbetet nën mesataren historike të tij, norma e shfrytëzimit të kapaciteteve ka prirje rritëse, e drejtuar kryesisht nga sektorët prodhues të ekonomisë.
zhvillimet në tregun e punës rezultuan pozitive edhe në tremujorin e tretë. Punësimi në ekonomi zbuti dinamikën rritëse, në 2.3% pas rritjes me 3.3% një tremujor më parë.36 Rritja e punësimit u mbështet kryesisht nga sektorët e shërbimeve dhe të industrisë. Sinjale pozitive dha edhe treguesi i shkallës së pjesëmarrjes në forcat e punës, i cili vijoi të rritet duke qëndruar në 59.4%. Rritja e punësimit është shoqëruar me rënien e mëtejshme të shkallës së papunësisë.
36 Analiza e punësimit dhe e papunësisë mbështetet në të dhënat e Anketës Tremujore të Forcave të Punës dhe i referohet treguesve për popullsinë 15 vjeç e lart.
Gra�k 40. Tregues të gjendjes ciklike të ekonomisë*
Burimi: INSTAT dhe vlerësime të Bankës së Shqipërisë.
-5-4-3-2-1012345
2009 T1
2009 T4
2010 T3
2011 T2
2012 T1
2012 T4
2013 T3
2014 T2
2015 T1
2015 T4
2016 T3
2017 T2
2018 T1
2018 T4
In�acioni bazë (në %)Hendeku i prodhimit (në % të prodhimit potencial)Hendeku i shkallës së papunësisë (në pp)Hendeku i normës së shfrytëzimit të kapaciteteve për sektorin prodhues (në pp)
* Hendeku i prodhimit është mesatare e disa matjeve mbi të cilën është aplikuar metoda e mesatares lëvizëse. Hendeku i normës së shfrytëzimit të kapaciteteve është llogaritur si devijim i vlerës aktuale nga mesatarja përkatëse historike për secilin prej sektorëve të Vrojtimit të Besimit të Biznesit. Më pas, hendeqet e sektorëve janë peshuar me peshat e tyre si në treguesin e ndjesisë ekonomike, dhe së fundmi është zbatuar metoda e mesatares lëvizëse me katër terma. Në grafik paraqitet hendeku i rezultuar për sektorin prodhues. Sektorët e shërbimeve janë përjashtuar, për shkak të pranisë së luhatjeve të shumta afatshkurtra. Hendeku i shkallës së papunësisë vlerësohet si mesatare e hendeqeve të papunësisë sipas 3 metodave, të cilat vlerësojnë normën ekuilibër të papunësisë (NAIRU dhe NAWRU). Hendeku i shkallës së papunësisë është i shprehur si diferencë e shkallës ekuilibër të papunësisë me shkallën faktike të papunësisë dhe më pas zbatohet metoda e mesatares lëvizëse me katër terma.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
52Banka e Shqipërisë
Shkalla e papunësisë shënoi 12.2% në tremujorin e tretë, duke rënë me 0.2 pikë përqindje në terma tremujorë dhe me 1.4 pikë përqindje në terma vjetorë. Këto zhvillime sugjerojnë për një përdorim edhe më intensiv të faktorit punë.
treguesi i kostove të punës për njësi37 vijoi prirjen rritëse edhe në tremujorin e tretë, ndonëse me ritme më të zbutura. Ky tregues rezultoi i rritur me 1.3% në terma vjetorë, pas rritjes me 1.9% në tremujorin e mëparshëm. Ecuria e kostove të punës për njësi vazhdon t’i atribuohet tendencës rritëse, megjithëse me ritme të ngadalta, të treguesit përafrues të pagës mesatare reale për aktivitetet e mbuluara nga statistikat afatshkurtra.38 Sipas të dhënave për pagën mesatare mujore për një të punësuar me pagë39 në vend për tremujorin e tretë, ky tregues shënoi një rritje vjetore të ngjashme me tremujorin e mëparshëm si në terma nominalë ashtu edhe realë40, përkatësisht rreth 2.4% dhe 0.2%.37 Treguesit përafrues të produktivitetit të punës, të kostove të punës për njësi të prodhuar dhe të
pagës mesatare sipas aktiviteteve të statistikave afatshkurtra llogariten nga Banka e Shqipërisë, duke përdorur të dhënat e Statistikave Afatshkurtra (SASH, INSTAT, T3 2018). Në përllogaritjen e tyre përfshihen: indeksi i numrit të të punësuarve me pagesë, i shitjeve neto në vëllim dhe i fondit të pagave për aktivitetet e mbuluara nga anketa e SASH. Normat e raportuara të rritjes janë në terma realë dhe i referohen mesatares rrëshqitëse me katër terma të ndryshimeve vjetore të treguesit.
38 Statistikat afatshkurtra mbulojnë aktivitetet në fushat e “Industrisë” (05 – 33), “Energjisë elektrike” (35), “Furnizimit me ujë, trajtimit dhe menaxhimit të mbetjeve”(36 – 39), “Ndërtimit” (41, 42, 43), “Tregtisë me pakicë dhe shumicë, e riparimit të automjeteve dhe motoçikletave” (45), “Tregtisë me shumicë, përveç automjeteve dhe motoçikletave” (46), “Transportit dhe magazinimit, përfshirë edhe aktivitetin postar dhe të korrierës” (49 – 53), “Akomodimit dhe shërbimit ushqimor, përfshirë vetëm Hotelet” (55.1), “Informacionit dhe komunikacionit” (58, 61, 62), “Aktiviteteve të arkitekturës dhe inxhinierike” (71) dhe “Agjencive të udhëtimit” (79).
39 Në datën 11 qershor 2018, INSTAT-i publikoi për herë të parë të dhënat për pagën mesatare mujore për një të punësuar me pagë në vend, me frekuencë tremujore. Seria e publikuar e të dhënave fillon që prej tremujorit të parë të vitit 2015. Ky tregues i referohet pagës mesatare mujore bruto dhe ka si burim të dhënat e listëpagesave të subjekteve nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve. Në të përfshihen të gjitha aktivitetet ekonomike, si në sektorin shtetëror ashtu edhe në atë privat, për të gjithë të punësuarit me pagë në vend, duke përfshirë edhe rezidentët e huaj.
40 Deflatuar për inflacionin vjetor në tremujorin përkatës.
Gra�k 41. Tregues të pagës mesatare në ekonomi (majtas) dhe ndryshimet vjetore mesatare të sheshuara të produktivitetit, të kostove të punës dhe të
prodhimit (djathtas)
Shënim: Mbi ndryshimet vjetore të treguesve janë zbatuar mesataret lëvizëse me 4 terma, për të zbutur luhatjet e rastit.
Burimi: INSTAT dhe vlerësime të Bankës së Shqipërisë.
-5
-3
0
3
5
-20
-10
0
10
20
2011 T12011 T32012 T12012 T32013 T12013 T32014 T12014 T32015 T12015 T32016 T12016 T32017 T12017 T32018 T12018 T3
Produktiviteti i punësKosto e punës për njësiIndeksi i fondit të pagaveIndeksi i çmimeve të prodhimit industrial të produkteve për tregun vendas (b.d.)
-8
-3
2
7
12
17
2016 T1
2016 T2
2016 T3
2016 T4
2017 T1
2017 T2
2017 T3
2017 T4
2018 T1
2018 T2
2018 T3
Ndryshime vjetore, në %
Paga minimalePaga mesatare mujore për një të punësuarmë pagë në sektorin shtetërorPaga mesatare mujore për një të punësuar me pagë në ekonomi
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
53 Banka e Shqipërisë
kostot e tjera prodhuese rezultuan të rritura me ritme lehtësisht më të larta në tremujorin e tretë. Çmimet e prodhimit industrial shënuan rritje vjetore me 2.8%, pas rritjes me 2.4% një tremujor më parë. Kjo ecuri pasqyroi kryesisht dinamikën më të shpejtë rritëse të çmimeve të eksportit krahasuar me rritjen e çmimeve të prodhimit industrial për produktet në tregun vendas.
inflacioni bazë dhe ai neto i artikujve të patregtueshëm rezultuan përkatësisht 0.7% dhe 1.6%, në terma vjetorë. Këta dy komponentë të inflacionit nuk mbetën krejtësisht të izoluar ndaj forcimit të kursit të këmbimit. Efekti reduktues i sjelljes mbiçmuese të kursit në inflacionin bazë vlerësohet më i lartë gjatë muajve të tremujorit të fundit të vitit 2018. Këtij efekti, iu mbivendos efekti më i plotë i bazës krahasuese të lartë të indeksit të qirave për të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Me gjithë këto zhvillime, komponenti afatgjatë dhe ai i brendshëm vijuan të shënojnë kontribute pozitive, por ende të ulëta në formimin e inflacionit total.
Vlera më e ulët e inflacionit total në këtë tremujor u ndikua edhe nga ngadalësimi i komponentëve afatshkurtër të tij. inflacioni jobazë, dhe ai i artikujve të tregtueshëm të shportës rezultuan përkatësisht 4.7% dhe 2%. Megjithëse presionet inflacioniste nga përmirësimi ciklik vlerësohen të shtuara, ato vijuan të frenohen nga mbiçmimi i kursit të këmbimit. Ndikimi i tij ka qenë më intensiv përmes inflacionit të komponentëve afatshkurtër.
treguesi i presioneve të huaja (TPHI)41, u ngushtua mesatarisht me 1.4% në terma vjetorë gjatë tremujorit të katërt të vitit 2018. Edhe në këtë tremujor, janë pasqyruar dinamika të kundërta të çmimeve të huaja dhe të kursit të këmbimit dhe me magnituda të përafërta. Mbiçmimi i kursit nominal efektiv të
41 Është një tregues përafrues mbi presionet e huaja inflacioniste, i cili agregon informacionin nga indekset e çmimeve të huaja (IÇH) me atë të kursit të këmbimit në terma nominalë efektivë (KNEK). TPHI-ja llogaritet si rritje vjetore e IÇH-së dhe e KNEK-ut për periudhën përkatëse. TPHI-ja vlerësohet që ndikon me rreth 5 muaj vonesë inflacionin vendas.
Gra�k 42. Prirjet afatgjata të in acionit (majtas) dhe prirjet afatshkurtra (djathtas)
Burimi: INSTAT dhe vlerësime të Bankës së Shqipërisë.
-1.5-0.50.51.52.53.54.55.56.57.58.59.5
10.511.512.5
10_T1
11_T2
12_T3
13_T4
15_T1
16_T2
17_T3
18_T4
In acioni jobazëIn acioni i tregtueshëm
-1.5
-1.0
-0.5
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
10_T1
11_T2
12_T3
13_T4
15_T1
16_T2
17_T3
18_T4
In acioni bazëIn acioni i patregtueshëm neto
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
54Banka e Shqipërisë
këmbimit (KNEK) në terma vjetorë shënoi 10.2% kundrejt zgjerimit të “Indeksit të Çmimeve të Huaja” (IÇH)42 me rreth 8.8%. Këto zhvillime e kanë mbajtur ndryshimin vjetor të indeksit të përgjithshëm në territor negativ përgjatë harkut kohor të afër dy viteve të fundit.
Vlerësimet nga dekompozimi i inflacionit total në të importuar dhe në të brendshëm konvergojnë me informacionin nga TPHI-ja. Kontributi i inflacionit të importuar u pakësua me rreth 0.4 pikë përqindje në tremujorin e katërt krahasuar një tremujor më parë ose me rreth 12% më pak në formimin e inflacionit total. Ky zhvillim, në kushtet kur presionet nga çmimet e huaja kanë qenë thuajse të njëjta, sugjeron një përcjellje më të plotë të efekteve të mbiçmimit të monedhës vendase, përmes kanalit të inflacionit të importuar tek ai total. Pavarësisht dinamikës mujore, presionet e brendshme inflacioniste mbetën të njëjta në tremujorin e fundit si edhe në tremujorin e kaluar, duke kontribuuar mesatarisht me rreth 1.3 pikë përqindje në formimin e inflacionit total. Në terma relativë, ato rezultuan më të qenësishme në formimin e inflacionit total në tremujorin e katërt (rreth 72.2%).
42 Është një tregues përafrues mbi presionet e huaja inflacioniste, i krahasueshëm me inflacionin e sektorit të tregtueshëm të mallrave të shportës së IÇK-së vendase. Indeksi i çmimeve të huaja bazohet në vlerat: e inflacionit të kategorisë “Ushqim, pije, duhan” për 18 shtete kryesore; dhe inflacionit të “Mallrave” (pra, jo vetëm ushqime) për Bullgarinë, Gjermaninë, Greqinë, Italinë dhe Turqinë.
Gra�k 43. Ecuria e TPHI-së sipas kontributeve të përbërësve (majtas). Kontributi i in�acionit të importuar dhe të brendshëm në atë total vjetor (djathtas)
Burimi: INSTAT dhe vlerësime të Bankës së Shqipërisë.
-1.5
-0.5
0.5
1.5
2.5
3.5
4.5
5.5
10_T1
11_T2
12_T3
13_T4
15_T1
16_T2
17_T3
18_T4
In�acioni i brendshëmIn�acioni i importuarIn�acioni total
-15
-10
-5
0
5
10
15
2010T1
2011T2
2012T3
2013T4
2015T1
2016T2
2017T3
2018T4
KNEK (rr.v, %)Çmimet e huaja të mallrave (rr.v, %)TPHI (rr.v, %)
hapësiRë infoRmuese 2: kuRsi i këmBimit dhe ndikimi në ekonomi
në këtë hapësirë informuese përmblidhen vlerësimet tona për ndikimin e kursit të këmbimit në pozicionin ciklik të ekonomisë dhe në inflacion. implikimet e ecurisë së kursit të këmbimit në ekonomi varen nga natyra e faktorëve që shkakton mbiçmimin apo nënçmimin e kursit të këmbimit dhe, për rrjedhojë, nga shmangia e këtij kursi nga niveli i tij ekuilibër.i fokusi i analizës në këtë
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
55 Banka e Shqipërisë
hapësirë informuese është mbiçmimi i kursit real të këmbimit, si zhvillim specifik i vitit 2018.
forcimi i kursit real të këmbimit mund të pasqyrojë një përmirësim të përcaktuesve strukturorë të tij të lidhur me rritjen e produktivitetit, përmirësimin e balancave të jashtme të ekonomisë, rritjen e kërkesës së huaj dhe zvogëlimin e dobësive strukturore të ekonomisë. në këtë rast, mbiçmimi është i pritur nga agjentët ekonomikë, të cilët e faktorizojnë atë në vendimet e tyre për konsum dhe investime. ky forcim i kursit real të këmbimit nuk ka efekt mbi rritjen ekonomike dhe mbi ecurinë e inflacionit. në rastet kur forcimi pasqyron fenomene të përkohshme, të cilat nuk reflektojnë ndryshime strukturore në ekonomi apo në prirjen afatgjatë të kursit, implikimet e tij mbi inflacion janë negative në afatin të shkurtër.
forcimi i kursit real të këmbimit përtej prirjes së tij afatgjatë ndikon ekonominë shqiptare nëpërmjet një sërë kanalesh, ku më kryesoret janë:
− kanali i konkurrencës, i cili nënkupton se një forcim i kursit real të këmbimit ndikon në zgjerimin e deficitit tregtar. ky kanal ka ndikim negativ mbi hendekun e prodhimit;
− kanali i bilancit financiar të agjentëve ekonomikë. forcimi i kursit real të këmbimit ul kostot e shërbimit të borxhit në euro prej kredimarrësve të pambrojtur nga luhatjet e kursit të këmbimit dhe u mundëson atyre më shumë fonde të lira për konsum e investime. impakti në ekonomi i këtij kanali është pozitiv;
− kanali i hendekut të normave reale të interesit në euro. normat reale të interesit të kredisë në euro kanë tendencë rënëse si pasojë e forcimit të kursit të këmbimit dhe zvogëlimit të primit të rrezikut për kreditë në euro. ky kanal jep impuls pozitiv në ekonomi;
− kanali i çmimeve. forcimi i kursit real të këmbimit ndikon në uljen e presioneve inflacioniste nga çmimet e importit dhe nëpërmjet hendekut të prodhimit (kombinimi i kanaleve të mësipërme të ndikimit).
dekompozimi i kontributit të faktorëve që ndikohen nga kursi i këmbimit, tregon se forcimi i këtij të fundit ka ndikuar në zgjerimin e deficitit tregtar gjatë vitit 2018. megjithatë, ky efekt është balancuar pjesërisht nga impakti pozitiv i
Gra�k 44. Ndikimi i mbiçmimit të kursit real të këmbimit në hendekun e prodhimit (majtas) dhe ndikimi i komponentëve ciklikë në in�acion (në pikë përqindje)
Burimi: Banka e Shqipërisë.
-1.5
-1.0
-0.5
0.0
0.5
1.0
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
KonkurrueshmëriaEfekti i bilancit �nanciarEfekti i hendekut të normave reale të interesit (Euro)Impakti në PBB
p.p.
-0.6-0.5-0.4-0.3-0.2-0.10.00.10.20.30.4
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Hendeku i kursit real të këmbimitHendeku i prodhimitImpakti në in�acion
p.p.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
56Banka e Shqipërisë
normave më të ulëta reale të interesit të kredisë në euro, dhe pjesërisht nga rritja e fuqisë blerëse të kredimarrësve të pambrojtur ndaj luhatjeve të kursit të këmbimit. në balancë, efekti i mbiçmimit të kursit real të këmbimit përtej prirjes së tij afatgjatë në rritjen ekonomike është marxhinalisht negativ.
forcimi i kursit real të këmbimit përtej prirjes së tij afatgjatë ka sjellë, gjithashtu, edhe reduktimin e inflacionit gjatë vitit 2018. në nivel mesatar, efekti i kursit të këmbimit vlerësohet të ketë shmangur inflacionin nga objektivi përafërsisht me 0.2 pikë përqindje, por ky efekt ka pasur një tendencë rritëse gjatë tremujorëve të vitit, në përputhje me kohëvonesat e kanaleve të transmetimit të politikës monetare. efekti i përmirësimit të gjendjes ciklike ka sjellë ndikim më të ulët në shmangien e inflacionit nga objektivi. ndikimi frenues nga kursi real i këmbimit mbi inflacionin pritet të jetë i pranishëm edhe përgjatë tremujorëve të parë të vitit 2019, por efekti i tij në inflacion pritet të vijë në rënie pas tremujorit të dytë.
I Shih hapërsirën informuese nr. 1 në këtë raport “Kursi i këmbimit dhe faktorët përcaktues”.
PRITjET PëR INFlAcIoNIN43
Pritjet e bizneseve dhe të konsumatorëve janë rishikuar për lart me përkatësisht 0.1 dhe 0.2 pikë përqindje, gjatë tremujorit të katërt të vitit 2018. Pavarësisht këtij zhvillimi, niveli i tyre vijon të qëndrojë nën mesataren afatgjatë. Në të kundërt, pritjet e agjentëve financiarë janë rishikuar për poshtë gjatë të njëjtit tremujor. Bazuar në vrojtimin e agjentëve financiarë, pritjet për inflacionin janë ulur mesatarisht me 0.1 pikë përqindje për të tre horizontet kohore të pyetura. Agjentët financiarë presin që inflacioni pas tre vitesh të jetë 2.7%.
43 Analiza mbi pritjet inflacioniste bazohet në rezultatet e vrojtimit të besimit të bizneseve dhe të konsumatorëve, si dhe në vrojtimin e pritjeve të agjentëve financiarë. Dy grupet e para shprehen për pritjet për inflacionin pas një viti.
Gra�k 45. Pritjet in�acioniste të bizneseve dhe të konsumatorëve (majtas) dhe të agjentëve �nanciarë (djathtas), ndryshime vjetore në përqindje
Burimi: INSTAT dhe vlerësime të Bankës së Shqipërisë.
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
T3-09
T3-10
T3-11
T3-12
T3-13
T3-14
T3-15
T3-16
T3-17
T3-18
In�acioni aktual zyrtarBizneseKonsumator
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
In�acioni aktual zyrtarPritjet e agjentëve pas 1, 2 dhe 3 vitesh
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
57 Banka e Shqipërisë
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
58Banka e Shqipërisë
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
59 Banka e Shqipërisë
FQ STATISTICAL APPENDIXTREGUES TË PËRGJITHSHËM MAKROEKONOMIKË 60 MAIN MACROECONOMIC INDICATORS1. ZHVILLIMET MONETARE DHE NORMAT E INTERESIT 60 MONETARY DEVELOPMENTS AND INTEREST RATES 1.
2. PRODHIMI I BRENDSHËM BRUTO, INDEKSET E ÇMIMEVE DHE TREGU I PUNËS 60 GROSS DOMESTIC PRODUCT, PRICE INDEXES AND LABOR
MARKET 2.
3. BILANCI I PAGESAVE, REZERVA DHE KURSI I KËMBIMIT 61 BALANCE OF PAYMENTS, RESERVES AND EXCHANGE RATE 3.
4. BILANCI FISKAL, STOKU I BORXHIT TË BRENDSHËM DHE BORXHI I JASHTËM 61 FISCAL BALANCE, DOMESTIC DEBT STOCK AND EXTERNAL
DEBT 4.
1 SEKTORI FINANCIAR 62 FINANCIAL SECTOR 1 1-1 Bilanci sektorial i Bankës së Shqipërisë 62 Sectoral balance sheet of Bank of Albania 1-11-2 Paraqitja monetare e Bankës së Shqipërisë 63 Monetary survey of Bank of Albania 1-21-3.a Bilanci sektorial i bankave paradepozituese/ Mjetet 64 Sectoral balance sheet of deposit money banks/ Assets 1-3.a1-3.b Bilanci sektorial i bankave paradepozituese/ Detyrimet 65 Sectoral balance sheet of deposit money banks/ Liabilities 1-3.b1-4 Paraqitja monetare e bankave paradepozituese 66 Monetary survey of deposit money banks 1-41-5 Bilanci sektorial i shoqërive të kursim-kreditit 67 Sectoral balance sheet of savings and loan associations 1-51-6 Paraqitja monetare e korporatave të tjera depozituese 68 Monetary survey of other depository corporations 1-61-7 Paraqitja monetare e korporatave depozituese 69 Monetary survey of depository corporations 1-71-8.a Agregatët monetarë dhe përbërësit e tyre 70 Monetary aggregates and their components 1-8.a1-8.b Kundërpartitë e agregatëve monetarë 70 Counterparts of monetary aggregates 1-8.b1-9 Depozitat në lekë sipas sektorëve 71 Lek denominated deposits by sectors 1-91-10 Depozitat në valutë sipas sektorëve 71 Foreign currency denominated deposits by sectors 1-101-11 Kredia për ekonominë sipas sektorit 72 Credit to economy by sector 1-111-12 Huatë e korporatave jofinanciare sipas aktivitetit ekonomik (NVE - Rev.2) 72 Loans of non-financial corporations by
economic activity (Nace - Rev.2) 1-121-13a Huatë e korporatave jofinanciare private sipas qëllimit të përdorimit dhe monedhës 73 Private non-financial corporations loans by purpose and currency
1-13a1-13b Huatë e korporatave jofinanciare publike sipas qëllimit të përdorimit dhe monedhës 74 Public non-financial corporations loans by purpose and currency
1-13b1-14 Huatë e Individëve dhe Institucioneve jo me qëllim fitimi që u shërbejnë individëve sipas qëllimit të përdorimit dhe monedhës 75 Households + Non-profit institutions serving households loans by
purpose and currency 1-141-15 Huatë sipas rretheve 76 Loans by districts 1-151-16 Normat bazë te interesit të Bankës së Shqipërisë 77 Bank of Albania key interest rates 1-161-17 Normat e interesit për depozitat e reja të korporatave jo-financiare, individëve dhe institucioneve jo me qëllim fitimi që u shërbejnë individëve sipas monedhave
78 Interest rates on new deposits of non-financial corporations, households and NPISH by currency 1-17
1-18 Normat e interesit për huatë e reja të korporatave jo-financiare, individëve dhe institucioneve jo me qëllim fitimi që u shërbejnë individëve sipas monedhave
79 Interest rates on new loans of non-financial corporations, households and NPISH by currency 1-18
1-18a Normat e interesit për huatë e reja të korporatave jofinanciare private sipas qëllimit të përdorimit dhe monedhës 80 Interest rates on new loans of private non-financial corporations by
purpose and currency 1-18a1-18b Normat e interesit për huatë e reja të individëve dhe institucioneve jo me qëllim fitimi që u shërbejnë individëve, sipas qëllimit të përdorimit dhe monedhës
81 Interest rates on new loans of households and NPISH by purpose and currency 1-18b
1-19 Normat e interesit për bonot e thesarit sipas afatit 82 Maturity breakdown of Treausury bills yields 1-191-20 Sistemi i pagesave ndërbankare 83 Interbank payment system 1-201-21 Shpërndarja rajonale e terminaleve të ATM & POS 83 Number of ATM & POS terminals by region 1-211-22 Numri i llogarive të klientëve në banka 83 Number of customers accounts with banks 1-22
2 SEKTORI I JASHTËM 84 EXTERNAL SECTOR 2 2-1 Bilanci i Pagesave 84 Balance of payments 2-12-2 Kurset e këmbimit të lekut kundrejt monedhave kryesore 85 Exchange rate 2-22-3 Eksporti sipas grup mallrave 85 Export by commodity groups 2-32-4 Importi sipas grup mallrave 86 Import by commodity groups 2-42-5 Borxhi i jashtëm bruto 86 Gross external debt 2-5
3 SEKTORI FISKAL 87 FISCAL SECTOR 33-1 Treguesit fiskalë sipas buxhetit të konsoliduar 87 Fiscal indicators regarding consolidated budget 3-13-2 Stoku i borxhit të brendshëm sipas instrumenteve 87 Domestic debt stock by instruments 3-2
4 SEKTORI REAL 88 REAL SECTOR 44-1 Prodhimi i brendshëm bruto sipas klasifikimit të aktivitetit ekonomik, (Metoda e Prodhimit NVE Rev 2) 88 Gross domestic product by economic activities, (Production
Method NACE Rev 2) 4-14-2 Indeksi i çmimeve të prodhimit dhe indeksi i kushtimit në ndërtim (për banesa) 89 Producer price index and construction cost index 4-2
(for dwellings)4-3 Indeksi i çmimeve të konsumit 90 Consumer price index 4-34-4 Punësimi, papunësia dhe pagat 91 Employment, unemployment and wages 4-4
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
60Banka e Shqipërisë
1. Z
HVI
LLIM
ET M
ON
ETA
RE D
HE
NO
RMAT
E IN
TERE
SIT
MO
NET
ARY
DEV
ELO
PMEN
TS A
ND
INTE
REST
RAT
ES 1
.NË
MILI
ARD
Ë LE
KË, P
ËRVE
Ç R
AST
EVE
KUR
SHËN
OH
ET N
DRY
SHE,
FU
ND
PER
IUD
HE
IN
BILL
ION
S A
LL, U
NLE
SS O
THER
WIS
E IN
DIC
ATED
, EN
D O
F PE
RIO
D
Agre
gatë
t mon
etar
ë /
Mon
etar
y ag
greg
ates
Dep
ozita
t 2 /
Dep
osits
2Kr
edia
3 /
C
redi
t 3
Nor
mat
e in
tere
sit 1
2m /
12m
inte
rest
rate
s (%
)N
orm
a e
mar
rëve
shje
s së
ribl
erje
jes
një-
javo
re 5
/ W
eekly
repu
rcha
se a
gree
men
t ra
te5
M1
M2
M3
Dep
ozita
4 /
D
epos
its4
Hua
4 /
Loan
s4 Bo
no T
hesa
ri 5
/ T.
Bills
5
12
34
56
78
9
201
5 1
384.
172
3.0
1,21
6.2
985.
654
6.8
1.3
5 7
.77
2.4
0 1
.75
2016
435.
473
6.9
1,26
3.5
1,01
4.0
547.
2 0
.80
5.8
9 2
.92
1.2
5
2017
461.
673
8.9
1,26
6.9
1,00
1.7
550.
3 0
.75
5.9
8 2
.63
1.2
5
2018
478.
773
1.4
1,26
3.9
988.
653
2.6
0.7
3 5
.65
1.4
3 1
.00
Burim
i: Ba
nka
e Sh
qipë
risë.
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
2. P
ROD
HIM
I I B
REN
DSH
ËM B
RUTO
, IN
DEK
SET
E Ç
MIM
EVE
DH
E TR
EGU
I PU
NËS
G
ROSS
DO
MES
TIC
PRO
DU
CT,
PRI
CE
IND
EXES
AN
D L
ABO
R M
ARK
ET
Rritj
a re
ale
vjet
ore
e PB
B m
e çm
ime
kons
tant
e 6
(%)/
Ann
ual r
eal g
row
th
of G
DP
at c
onsta
nt p
rices
6 (%
)
Me
çmim
e ko
rrent
e, n
ë m
ilion
ë le
kë 7 /
At c
urre
nt p
rices
, in
milli
on A
LL 7
Ndr
yshi
met
vje
tore
të In
deks
it të
Çm
imev
e të
kon
sum
it (%
) /
Year
ly c
hang
es in
CPI
(%)
Treg
u i p
unës
8 /
Labo
r mar
ket 8
Prod
ukti
Bren
dshë
m B
ruto
(P
BB) /
Gro
ss d
omes
tic
prod
uct (
GD
P)
Paga
t e të
pun
ësua
rve,
ne
to /
Com
pens
atio
n of
em
ploy
ees,
net
Të A
rdhu
ra n
ga p
rona
, ne
to /
Pro
perty
inco
me,
ne
tTë
Ard
hura
t Kom
bëta
re B
ruto
/
Gro
ss N
atio
nal I
ncom
eSh
kalla
e p
unës
imit
/
Empl
oym
ent r
ate
(%)
Shka
lla e
pap
unës
isë /
U
nem
ploy
men
t rat
e (%
)
12
34
5=2+
3+4
67
8
2014
1.8
1,39
5,30
4.6
30,7
23.0
-17,
930.
91,
408,
096.
80.
7 5
0.5
17.
9
2015
2.2
1,43
4,30
6.5
34,1
89.7
-17,
189.
61,
451,
306.
62.
0 5
2.9
17.
5
2016
3.4
1,47
5,25
0.8
35,7
50.8
-11,
837.
01,
499,
164.
72.
2 5
5.9
15.
6
2017
1.
8 5
7.4
14.1
2018
1.
8
Bu
rimi:
INST
AT.
Sou
rce:
INST
AT.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
61 Banka e Shqipërisë
3. B
ILAN
CI I
PA
GES
AVE9 ,
REZ
ERVA
DH
E KU
RSI I
KËM
BIM
IT
BALA
NC
E O
F PA
YMEN
TS9 ,
RES
ERVE
S A
ND
EXC
HA
NG
E RA
TE 3
.N
Ë M
ILIO
NË
EURO
, PËR
VEÇ
RA
STEV
E KU
R SH
ËNO
HET
ND
RYSH
E
IN M
ILLIO
NS
EUR,
UN
LESS
OTH
ERW
ISE
IND
ICAT
ED
Bila
nci i
llog
arisë
ko
rrent
e /
Cur
rent
ac
coun
t
In
vesti
met
dire
kte
neto
/ D
irect
in
vestm
ents,
net
Reze
rvat
val
utor
e (st
ok)/
Res
erve
s (st
ock)
Reze
rvat
në
mua
j im
porte
/ R
e-se
rves
in m
onth
s of
impo
rt
Kurs
i i k
ëmbi
mit
/ Ex
chan
ge ra
te
Nga
të c
ilat:
Bila
nci t
regt
ar /
O
f whi
ch:T
rade
bal
ance
(3-4
)
Nga
të c
ilat:
Rem
itanc
at /
O
f whi
ch: R
emitt
ance
sM
esat
are
e pe
riudh
ës /
Per
iod
aver
age
Eksp
orti
/ Ex
port
Impo
rti /
Impo
rtAL
L / E
UR
ALL /
USD
12
34
56
78
910
2014
-1,0
76.3
-2,2
15.6
931.
73,
147.
359
1.9
-811
.52,
191.
75.
614
0.0
105.
5
2015
-883
.6-2
,298
.977
1.1
3,07
0.1
597.
1-8
18.4
2,88
0.0
7.6
139.
712
6.0
2016
-811
.7-2
,602
.871
3.7
3,31
6.5
614.
5-9
36.5
2,94
5.0
7.2
137.
412
4.1
2017
-866
.0-2
,824
.279
7.1
3,62
1.2
635.
7-9
93.8
2,99
5.9
6.7
134.
211
9.1
2018
127.
610
8.0
Burim
i: Ba
nka
e Sh
qipë
risë.
So
urce
: Ban
k of
Alb
ania
.
4. B
ILAN
CI F
ISKA
L, S
TOKU
I BO
RXH
IT T
Ë BR
END
SHËM
DH
E BO
RXH
I I JA
SHTË
M
FI
SCA
L BA
LAN
CE,
DO
MES
TIC
DEB
T ST
OC
K A
ND
EXT
ERN
AL
DEB
T 4.
NË
MILI
ARD
Ë LE
KË
IN B
ILLIO
NS
ALL
Të
Ard
hura
/ R
even
ue
Sh
penz
ime
/
Expe
nditu
re
D
efic
iti /
D
efic
it
St
oku
i bor
xhit
të Q
ever
isë Q
ëndr
ore,
për
fshirë
bor
xhin
e g
aran
tuar
/C
entra
l gov
ernm
ent d
ebt s
tock
incl
udin
g de
bt g
uara
ntee
sock
Nga
të c
ilat:
Të a
rdhu
ra ta
timor
e /O
f whi
ch: T
ax re
venu
eSh
penz
ime
kapi
tale
/
Cap
ital e
xpen
ditu
reFi
nanc
im i
bren
dshë
m /
D
omes
tic fi
nanc
ing
Fina
ncim
i hu
aj /
Fo
reig
n fin
anci
ngSt
oku
i bor
xhit
të b
rend
shëm
/
Dom
estic
deb
t sto
ckSt
oku
i bor
xhit
të ja
shtë
m /
Ext
erna
l de
bt s
tock
12
34
56
78
9
2015
379.
234
2.3
437.
463
.1-5
8.2
-6.4
64.6
551.
4 4
90.9
2016
407.
036
9.9
433.
759
.5-2
6.7
9.2
17.5
561.
1 5
04.6
2017
430.
439
8.6
461.
468
.5-3
1.0
1.9
29.1
577.
1 5
10.3
2018
449.
441
9.3
475.
978
.4-2
6.5
-6.6
33.1
Burim
i: M
inist
ria e
Fin
anca
ve d
he E
kono
misë
, sip
as p
ublik
imev
e “S
tatis
tikat
fisk
ale
muj
ore,
viti
201
8” d
he
Sour
ce: M
inist
ry o
f Fin
ance
and
Eco
nom
y, a
ccor
ding
to “
Fisc
al s
tatis
tics
mon
thly,
yea
r 201
8 an
dBu
letin
i sta
tistik
or i
borx
hit,
Shta
tor 3
0, 2
018.
“D
ebt S
tatis
tical
Bul
letin
Sep
tem
ber 3
0, 2
018”
, pub
licat
ions
. Pu
blik
imi ‘
Stat
istik
a fis
kale
Jana
r - D
hjet
or 2
018’
tabe
lat:
Pub
licat
ion
‘Fisc
al s
tatis
tics
Janu
ary
- Dic
embe
r 201
8’ ta
ble:
Treg
uesit
fisk
alë
sipas
bux
hetit
të k
onso
lidua
r (Vj
etor
).
Con
solid
ated
gen
eral
bud
get (
Ann
ual).
Sh
ënim
e:
Fo
otno
te:
1) P
ërdi
tësu
ar të
dhë
nat p
ër D
hjet
or 2
015
sipas
ESA
201
0.
1)
Rev
ised
the
data
of D
ecem
ber 2
015
acco
rdin
g to
ESA
201
0.2)
Për
fshih
en v
etëm
llog
aritë
dhe
dep
ozita
t që
janë
pje
së e
par
asë
së g
jerë
.
2) D
epos
its in
clud
ed in
bro
ad m
oney
.3)
Për
faqë
son
kred
inë
për e
kono
min
ë.
3)
Cre
dit t
o ec
onom
y.4)
Nor
ma
mes
atar
e e
pond
erua
r vje
tore
e d
epoz
itave
dhe
hua
ve të
reja
12
muj
ore
në le
kë p
ër s
istem
in b
anka
r.
4)
The
ann
ual w
eigh
ted
aver
age
rate
of t
he 1
2 m
onth
s ne
w d
epos
its a
nd lo
ans
in A
LL fo
r the
ban
king
sys
tem
.5)
Të
dhën
at i
refe
rohe
n no
rmës
në
fund
të p
eriu
dhës
.
5)
End
of p
erio
d da
ta.
6) B
urim
i: IN
STAT
faqj
a w
eb d
t. 09
.02.
2019
: Tem
at /
Eko
nom
i dhe
Fin
ancë
/ L
loga
ritë
Kom
bëta
re (G
DP)
/ L
loga
ritë
Kom
bëta
re 6
) Sou
rce:
INST
AT w
eb s
ite d
t. 09
.02.
2019
: The
mes
/ E
cono
my
and
Fina
nce
/ N
atio
nal A
ccou
nts
(GD
P) /
Ann
ual N
atio
nal A
ccou
nts,
Vjet
ore
/ P
rodh
imi i
bre
ndsh
ëm b
ruto
sip
as m
etod
ës s
ë pr
odhi
mit,
201
0-20
16 (2
016
Gjy
sëm
fina
le)
Gro
ss d
omes
tic p
rodu
ct b
y pr
oduc
tion
appr
oach
, 201
0-20
16 (2
016
Sem
i Fin
al)
7) B
urim
i: IN
STAT
faqj
a w
eb d
t. 09
.02.
2019
: Tem
at /
Eko
nom
i dhe
Fin
ancë
/ L
loga
ritë
Kom
bëta
re (G
DP)
/ L
loga
ritë
Kom
bëta
re
“7) S
ourc
e: IN
STAT
web
site
dt.
09.0
2.20
19: T
hem
es /
Eco
nom
y an
d Fi
nanc
e /
Nat
iona
l Acc
ount
s (G
DP)
Vjet
ore
/ K
alim
i nga
PBB
në
të a
rdhu
rat k
ombë
tare
bru
to, 2
010-
2016
(201
6 G
jysë
m fi
nale
)
/
Ann
ual N
atio
nal A
ccou
nts,
Tra
nsiti
on fr
om G
DP
to g
ross
nat
iona
l inc
ome,
201
0-20
16 (2
016
Sem
i Fin
al)
8) B
urim
i: IN
STAT
faqj
a w
eb d
t. 09
.02.
2019
: Tem
at /
Tre
gu i
Punë
s dh
e A
rsim
i / P
unës
imi d
he p
apun
ësia
/
8) S
ourc
e: IN
STAT
web
site
dt.
09.0
2.20
19: T
hem
es /
Lab
or M
arke
t and
Edu
catio
n /
Em
ploy
men
t and
Une
mpl
oym
ent
Shk
alla
e p
unës
imit
2017
(gru
pmos
ha 1
5-64
vje
ç), S
hkal
la e
pap
unës
isë 2
017
(gru
pmos
ha 1
5-64
vje
ç)
/ E
mpl
oym
ent r
ate
2017
(age
gro
up 1
5-64
yea
rs),
Une
mpl
oym
ent r
ate
2017
(age
gro
up 1
5-64
yea
rs).
9) Ja
në ri
shik
uar t
ë dh
ënat
për
viti
n 20
17.
9) D
ata
are
revi
sed
for t
he y
ear 2
017.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
62Banka e Shqipërisë
SEKT
ORI
FIN
AN
CIA
R
FIN
AN
CIA
L SE
CTO
R 1.
1-1
BILA
NC
I SEK
TORI
AL
I BA
NKË
S SË
SH
QIP
ËRIS
Ë
SEC
TORA
L BA
LAN
CE
SHEE
T O
F BA
NK
OF
ALB
AN
IA 1
-1N
Ë M
ILIO
NË
LEKË
, FU
ND
PER
IUD
HE
IN
MILL
ION
S A
LL, E
ND
OF
PERI
OD
To
tali
i mje
teve
/ T
otal
ass
ets
(2+3
+4+5
+8+1
2+13
+14)
Ari m
onet
ar d
he
mba
jtjet
e S
DR*
/
Mon
etar
y go
ld a
nd
SDR
hold
ings
Arka
në
valu
të /
Fo
reig
n cu
rrenc
y
Dep
ozita
*/
Dep
osits
*
Letra
t me
vlerë
të
ndr
yshm
e ng
a ak
sione
t /
Secu
ritie
s ot
her t
han
shar
es (6
+7)
H
uatë
/
Loan
s (9
+10+
11)
D
eriv
atet
fin
anci
are
/ Fi
nanc
ial
deriv
ativ
es
Lloga
ri të
ar
këtu
eshm
e /
Rece
ivab
le
acco
unts
Mje
te
jofin
anci
are*
/
Non
finan
cial
as
sets*
Jore
zide
ntë
/ N
onre
si-de
nts
Qev
eria
Qën
-dr
ore
/ C
entra
l G
over
nmen
t
Qev
eria
Qën
-dr
ore
/ C
entra
l G
over
nmen
t
Korp
orat
a të
tjer
a de
pozi
tues
e /
O
ther
dep
osito
ry
corp
orat
ions
Sekto
rë të
tje
rë re
zide
ntë
/ O
ther
resi-
dent
sec
tors
1
23
45
67
89
1011
1213
14
2016
/ 1
2 5
24,7
30.8
2
7,21
1.8
52.
0 1
04,6
22.9
3
15,1
12.7
261,
877.
5 5
3,23
5.2
31,
660.
3 _
2
9,93
4.4
1,7
25.9
1
5.8
25,
094.
1 2
0,96
1.2
2017
/ 1
2 5
32,9
27.0
2
5,72
5.3
24.
3 1
61,6
17.3
2
59,5
37.8
20
6,81
8.9
52,
718.
8 4
1,59
1.0
_
39,
871.
3 1
,719
.8
11.
7 2
3,84
4.9
20,
574.
7
2018
/ 1
2 5
47,1
04.2
1
9,62
5.0
67.
1 1
89,9
04.2
2
61,5
77.2
20
5,99
0.4
55,
586.
8 3
4,14
4.7
_
32,
317.
6 1
,827
.1
19.
3 2
1,22
4.9
20,
542.
0
2018
/ 0
7 5
04,4
21.7
2
1,86
6.7
28.
0 1
73,6
63.1
2
26,0
20.3
171,
079.
2 5
4,94
1.1
40,
684.
6 _
3
9,00
7.1
1,6
77.4
1
4.4
21,
597.
8 2
0,54
6.9
2018
/ 0
8 5
16,5
53.2
2
1,70
8.4
27.
5 1
80,7
59.5
2
29,4
15.3
173,
879.
6 5
5,53
5.7
42,
145.
7 _
4
0,47
6.1
1,6
69.7
1
7.4
21,
962.
6 2
0,51
6.8
2018
/ 0
9 5
34,1
66.0
2
0,18
0.3
26.
3 1
89,5
31.9
2
34,1
76.2
178,
703.
2 5
5,47
3.0
48,
034.
5 _
4
6,37
2.7
1,6
61.8
5
5.0
21,
656.
2 2
0,50
5.7
2018
/ 1
0 5
56,4
61.6
2
0,16
8.1
49.
9 1
90,2
25.1
2
59,2
05.4
203,
550.
4 5
5,65
4.9
44,
510.
6 _
4
2,86
1.4
1,6
49.2
1
8.1
21,
790.
6 2
0,49
4.0
2018
/ 1
1 5
45,8
16.9
1
9,90
4.4
78.
4 1
85,1
08.6
2
62,6
36.3
207,
705.
6 5
4,93
0.8
35,
661.
1 _
3
3,95
7.8
1,7
03.3
2
0.2
21,
893.
0 2
0,51
4.8
2018
/ 1
2 5
47,1
04.2
1
9,62
5.0
67.
1 1
89,9
04.2
2
61,5
77.2
205,
990.
4 5
5,58
6.8
34,
144.
7 _
3
2,31
7.6
1,8
27.1
1
9.3
21,
224.
9 2
0,54
2.0
Det
yrim
et to
tale
/
Tota
l lia
biliti
es
(2+3
+4+1
0+14
+15+
16)
Para
ja n
ë qa
rkul
lim /
C
urre
ncy
in
circ
ulat
ion
Dep
ozita
të
përfs
hira
në
para
në e
gje
rë
/ D
epos
its
incl
uded
in
broa
d m
oney
Dep
ozita
të
papë
rfshi
ra n
ë pa
ranë
e g
jerë
/
Dep
osits
ex
clud
ed fr
om
broa
d m
oney
(5
+6+7
+8+9
)
Hua
të
/ Lo
ans
(11+
12+1
3)
Llo
gari
të
pa-
gues
hme
/ O
ther
ac
coun
ts pa
yabl
e
Alok
imi
i SD
R /
SDR
allo
ca-
tion
Aksio
ne d
he
instr
umen
te
të tj
erë
të
kapi
talit
/
Shar
es a
nd
othe
r equ
ity
Jore
zide
ntët
/
Non
resid
ents
Qev
eria
Q
ëndr
ore
/ C
entra
l G
over
nmen
t
Korp
orat
a të
tjer
a de
pozi
tues
e /
Oth
er
depo
sitor
y co
rpor
atio
ns
Korp
orat
a të
tjer
a jo
finan
-ci
are
/ O
ther
no
nfin
anci
al
corp
orat
ions
Sek
torë
të
tjer
ë re
zide
ntë
/ O
ther
re
siden
t se
ctor
s
Jore
zide
ntët
/
Non
resid
ents
Qev
eria
Q
ëndr
ore
/ C
entra
l G
over
n-m
ent
Korp
orat
a të
tjer
a de
pozi
tues
e /
Oth
er
depo
sitor
y co
rpor
atio
ns
12
34
56
78
910
1112
1314
1516
2016
/ 1
2 5
24,7
30.8
25
8,84
8.0
3,18
3.2
191,
379.
719
,860
.918
,975
.115
2,34
9.7
72.1
121.
931
4.2
314.
2 _
_
1,
164.
67,
981.
261
,859
.9
2017
/ 1
2 5
32,9
27.0
27
4,71
1.8
3,89
9.2
200,
513.
919
,350
.934
,384
.314
6,63
2.1
66.7
79.9
115.
611
5.6
_
_
463.
87,
340.
545
,882
.2
2018
/ 1
2 5
47,1
04.2
28
6,15
8.4
50.6
222,
291.
917
,047
.367
,945
.213
7,21
8.8
49.6
31.0
18.3
18.3
_
_
518.
76,
977.
731
,088
.6
2018
/ 0
7 5
04,4
21.7
27
3,99
9.2
57.8
189,
821.
517
,409
.955
,301
.211
6,99
9.2
62.1
49.0
36.9
36.9
_
_
453.
67,
008.
833
,044
.0
2018
/ 0
8 5
16,5
53.2
28
0,92
4.2
57.2
193,
238.
717
,396
.456
,315
.211
9,41
8.6
62.1
46.4
18.5
18.5
_
_
623.
97,
052.
634
,638
.1
2018
/ 0
9 5
34,1
66.0
27
9,55
3.5
57.4
211,
928.
117
,396
.361
,017
.913
3,41
8.9
62.5
32.6
18.6
18.6
_
_
881.
07,
093.
734
,633
.7
2018
/ 1
0 5
56,4
61.6
27
6,18
8.7
102.
723
8,57
1.6
17,3
86.4
93,6
99.3
127,
405.
848
.631
.518
.618
.6 _
_
42
2.4
7,09
5.5
34,0
62.2
2018
/ 1
1 5
45,8
16.9
27
9,25
1.2
83.0
225,
572.
717
,390
.583
,370
.012
4,73
2.3
48.9
31.0
18.5
18.5
_
_
500.
17,
070.
233
,321
.1
2018
/ 1
2 5
47,1
04.2
28
6,15
8.4
50.6
222,
291.
917
,047
.367
,945
.213
7,21
8.8
49.6
31.0
18.3
18.3
_
_
518.
76,
977.
731
,088
.6Bu
rimi:
Bank
a e
Shqi
përis
ë
So
urce
: Ban
k of
Alb
ania
.*P
ër p
eriu
dhën
Dhj
etor
201
5-Pr
ill 20
16 ë
shtë
bër
ë rik
lasif
ikim
i ar
it jo
mon
etar
nga
zër
i “D
epoz
ita”
në z
ërin
“M
jete
jo fi
nanc
iare
”.
*The
dat
a of
Dec
embe
r 201
5-Ap
ril 2
016
refle
ct a
recl
assif
icat
ion
of n
on-m
onet
ary
gold
from
“D
epos
its “
to“
Non
-finan
cial
ass
ets”
.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
63 Banka e Shqipërisë
1-2
PARA
QIT
JA M
ON
ETA
RE E
BA
NKË
S SË
SH
QIP
ËRIS
Ë
MO
NET
ARY
SU
RVEY
OF
BAN
K O
F A
LBA
NIA
1-2
NË
MILI
ON
Ë LE
KË, F
UN
D P
ERIU
DH
E
IN M
ILLIO
NS
ALL
, EN
D O
F PE
RIO
D
Mje
te v
alut
ore
neto
*/ N
et
fore
ign
asse
ts*
(2-3
)
Mje
tet e
bre
ndsh
me
/ D
omes
tic a
sset
s (5
+8+9
+10+
11+1
2)
Pret
endi
me
neto
nd
aj Q
ever
isë
Qën
dror
e /
N
et c
laim
s on
C
entra
l Gov
ern-
men
t (6-
7)
Pr
eten
dim
e nd
aj
korp
orat
ave
të
tjera
dep
ozitu
ese
/ C
laim
s on
ot
her d
epos
itory
co
rpor
atio
ns
Pret
endi
me
ndaj
ko
rpor
atav
e të
tje
ra fi
nanc
iare
/
Cla
ims
on
othe
r fin
anci
al
corp
orat
ions
Pret
endi
me
ndaj
kor
-po
rata
ve jo
finan
ciar
e pu
blik
e /
Cla
ims
on
publ
ic n
onfin
anci
al
corp
orat
ions
Pret
endi
me
ndaj
ko
rpor
atav
e të
tje
ra jo
finan
ciar
e /
Cla
ims
on
othe
r non
finan
cial
co
rpor
atio
ns
Pret
endi
me
ndaj
se
ktorë
ve të
tjer
ë re
zide
ntë
/ C
laim
s on
oth
er re
siden
t se
ctor
s
Pret
endi
me
ndaj
jo
rezi
dent
ëve/
C
laim
s on
no
nres
iden
ts
Min
us: D
etyr
ime
ndaj
jore
zide
ntëv
e /
Less
: Lia
biliti
es to
no
nres
iden
ts
Pre
tend
ime
ndaj
Q
ever
isë Q
ëndr
ore
/ C
laim
s on
Cen
-tra
l Gov
ernm
ent
Min
us: D
etyr
ime
ndaj
Qev
erisë
Q
ëndr
ore
/ Le
ss:Li
-ab
ilitie
s to
Cen
tral
Gov
ernm
ent
12
34
56
78
910
1112
2016
/ 1
238
9,61
2.7
418,
562.
128
,949
.465
,915
.734
,255
.653
,279
.919
,024
.329
,934
.4 _
_
_
1,
725.
7
2017
/ 1
239
0,68
7.6
417,
605.
426
,917
.859
,998
.018
,406
.752
,839
.534
,432
.839
,871
.3 _
_
_
1,
720.
0
2018
/ 1
241
2,44
4.5
436,
487.
824
,043
.321
,779
.0-1
2,36
5.8
55,6
28.9
67,9
94.8
32,3
17.6
_
_
_
1,82
7.2
2018
/ 0
736
3,21
1.6
387,
881.
724
,670
.140
,336
.8-3
48.1
54,9
86.3
55,3
34.4
39,0
07.1
_
_
_
1,67
7.8
2018
/ 0
837
3,18
9.1
397,
982.
224
,793
.141
,386
.2-7
59.8
55,5
92.4
56,3
52.2
40,4
76.1
_
_
_
1,67
0.0
2018
/ 0
938
4,70
5.4
409,
777.
325
,071
.942
,517
.8-5
,518
.155
,539
.961
,058
.046
,372
.7 _
_
_
1,
663.
2
2018
/ 1
041
0,78
9.8
435,
455.
524
,665
.76,
464.
8-3
8,04
6.7
55,7
05.4
93,7
52.2
42,8
61.4
_
_
_
1,65
0.1
2018
/ 1
140
9,59
3.5
434,
348.
724
,755
.27,
243.
5-2
8,41
8.6
54,9
83.5
83,4
02.1
33,9
57.8
_
_
_
1,70
4.3
2018
/ 1
241
2,44
4.5
436,
487.
824
,043
.321
,779
.0-1
2,36
5.8
55,6
28.9
67,9
94.8
32,3
17.6
_
_
_
1,82
7.2
Baz
a m
onet
are
/ M
onet
ary
base
(1
4+15
+16)
Dep
ozita
të p
apër
fshira
në
par
anë
e gj
erë
/
Dep
osits
exc
lude
d fro
m
broa
d m
oney
Hua
të /
Lo
ans
Lloga
ri të
pag
uesh
me
/
Oth
er a
ccou
nts
paya
ble
Të
tjera
net
o /
O
ther
item
s ne
t A
ksio
ne d
he in
strum
ente
të
tjer
ë të
kap
italit
/
Shar
es a
nd o
ther
equ
ity
Par
aja
në q
arku
llim /
Cur
renc
y in
circ
ulat
ion
Det
yrim
e nd
aj k
orpo
rata
ve të
tje
ra d
epoz
itues
e /
Liabi
lities
to
othe
r dep
osito
ry c
orpo
ratio
ns
Dep
ozita
të p
ërfsh
ira
në p
aran
ë e
gjer
ë /
D
epos
its in
clud
ed in
br
oad
mon
ey
13 1
4 1
5 1
6 17
18
19
20
21
2016
/ 1
2 4
14,3
80.9
258,
848.
015
2,34
9.7
3,18
3.2
194
.0 _
47
.2-2
0,95
3.6
61,
859.
9
2017
/ 1
2 4
25,2
43.1
274,
711.
814
6,63
2.1
3,89
9.2
146
.6 _
96
.8-2
0,68
3.2
45,
882.
2
2018
/ 1
2 4
23,4
27.9
286,
158.
413
7,21
8.8
50.6
80.
6 _
28
5.4
-20,
659.
0 3
1,08
8.6
2018
/ 0
7 3
91,0
56.2
273,
999.
211
6,99
9.2
57.8
111
.1 _
55
.6-2
0,71
8.6
33,
044.
0
2018
/ 0
8 4
00,3
99.9
280,
924.
211
9,41
8.6
57.2
108
.5 _
11
0.6
-20,
681.
8 3
4,63
8.1
2018
/ 0
941
3,02
9.8
279,
553.
513
3,41
8.9
57.4
95.
0 _
12
6.9
-20,
662.
2 3
4,63
3.7
2018
/ 1
0 4
03,6
97.1
276,
188.
712
7,40
5.8
102.
7 8
0.1
_
53.8
-20,
638.
6 3
4,06
2.2
2018
/ 1
1 4
04,0
66.5
279,
251.
212
4,73
2.3
83.0
80.
0 _
69
.1-2
0,69
9.7
33
,321
.120
18 /
12
423,
427.
928
6,15
8.4
137,
218.
850
.6 8
0.6
_
285.
4-2
0,65
9.0
31,
088.
6Bu
rimi:
Bank
a e
Shqi
përis
ë
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
*Për
per
iudh
ën D
hjet
or 2
015-
Prill
2016
ësh
të b
ërë
rikla
sifik
im i
arit
jo m
onet
ar n
ga z
ëri “
Dep
ozita
” në
zër
in “
Mje
te jo
fina
ncia
re”.
*T
he d
ata
of D
ecem
ber 2
015-
April
201
6 re
flect
a re
class
ifica
tion
of n
on-m
onet
ary
gold
from
“De
posit
s “to
“ N
on-fin
anci
al a
sset
s”.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
64Banka e Shqipërisë
1-3A
BILA
NC
I SEK
TORI
AL
I BA
NKA
VE P
ARA
DEP
OZI
TUES
E/ M
JETE
T
SEC
TORA
L BA
LAN
CE
SHEE
T O
F D
EPO
SIT
MO
NEY
BA
NKS
/ A
SSET
S 1-
3AN
Ë M
ILIO
NË
LEKË
, FU
ND
PER
IUD
HE
IN M
ILLIO
NS
ALL
, EN
D O
F PE
RIO
D
To
tali
i mje
teve
/ T
otal
ass
ets
(2+3
+4+8
+12+
22+2
5+26
+27)
Arka
në
lekë
/
Nat
iona
l cur
renc
y Ar
ka n
ë va
lutë
/
Fore
ign
curre
ncy
Dep
ozita
/
Dep
osits
(5
+6+7
)
Le
tra m
e vle
rë të
nd
rysh
me
nga
ak-
sione
t / S
ecur
ities
ot
hers
than
sha
res
(9+1
0+11
) Jo
rezi
dent
ët /
N
onre
siden
ts Ba
nka
Qën
dror
e /
Cen
tral B
ank
Bank
at p
arad
e-po
zitu
ese
/
Dep
osit
mon
ey
bank
s
Nga
të c
ilat
/ of
whi
ch:
Jore
zide
ntët
/
Non
resid
ents
Qev
eria
Q
ëndr
ore/
Cen
tral
Gov
ernm
ent
Korp
orat
a të
tjer
a jo
finan
ciar
e /
O
ther
non
finan
cial
co
rpor
atio
ns1
23
45
67
8
9 1
011
2016
/ 1
2 1
,446
,048
.9
9,4
24.8
1
3,68
5.4
302
,582
.2
140
,174
.5
151
,994
.3
10,
413.
5 4
26,1
78.2
92,
042.
1 3
33,9
95.3
1
40.7
2017
/ 1
2 1
,462
,990
.6
9,4
41.1
1
2,71
5.8
328
,020
.9
171
,799
.1
146
,853
.3
9,3
68.5
4
16,7
07.4
74,
240.
4 3
42,4
67.1
_
2018
/ 1
2 1
,452
,712
.8
10,
866.
9 1
4,65
9.8
336
,111
.8
186
,533
.3
142
,821
.7
6,7
56.8
4
44,4
59.7
87,
379.
3 3
57,0
49.5
3
0.91
2018
/ 0
7 1
,451
,393
.4
10,
512.
0 1
8,63
0.4
315
,909
.5
185
,651
.4
122
,926
.2
7,3
31.9
4
34,4
96.8
83,
172.
1 3
51,3
24.7
_
2018
/ 0
8 1
,460
,515
.5
11,
031.
6 1
6,60
6.5
328
,189
.2
198
,814
.0
124
,761
.0
4,6
14.1
4
32,6
00.6
80,
628.
9 3
51,9
71.7
_
2018
/ 0
9 1
,476
,639
.0
10,
757.
9 1
4,01
4.3
345
,860
.3
197
,805
.5
140
,159
.7
7,8
95.0
440,
950.
4
81,
185.
8 3
59,7
32.6
3
1.9
2018
/ 1
0 1
,459
,760
.3
10,
745.
2 1
2,13
6.6
334
,036
.1
201
,039
.2
127
,540
.4
5,4
56.5
4
43,9
73.4
81,
567.
6 3
62,3
73.9
3
1.9
2018
/ 1
1 1
,458
,231
.3
11,
743.
8 1
1,74
8.0
337
,603
.9
203
,567
.4
128
,399
.0
5,6
37.5
4
37,7
88.0
77,
252.
0 3
60,5
04.4
31.
6
2018
/ 1
2 1
,452
,712
.8
10,
866.
9 1
4,65
9.8
336
,111
.8
186
,533
.3
142
,821
.7
6,7
56.8
4
44,4
59.7
87,
379.
3 3
57,0
49.5
3
0.9
Hua
të /
Loan
s (1
3+14
+15+
16+
17+1
8+19
+20+
21)
Der
ivat
et
finan
ciar
e /
Fina
ncia
l de
rivat
ives
Lloga
ri të
Ar
këtu
eshm
e /
Oth
er
acco
unts
rece
ivab
le
Mje
te
jofin
anci
are
/ N
onfin
an-
cial
ass
ets
Jore
zide
ntët
/
Non
resid
ents
Bank
a Q
ëndr
ore
/ C
entra
l Ba
nk
Bank
at
para
de-
pozi
tues
e /
Dep
osit
mon
ey
bank
s
Korp
orat
a të
tje
ra fi
nanc
-ia
re /
Oth
er
finan
cial
co
rpor
atio
ns
Qev
eria
Q
ëndr
ore
/ C
entra
l G
over
nmen
t
Qev
eria
lo
kale
/
Loca
l go
vern
-m
ent
Korp
orat
a jo
finan
ciar
e pu
blik
e /
Publ
ic
nonf
inan
cial
co
rpor
atio
ns
Korp
orat
a të
tje
ra jo
finan
c-ia
re /
Oth
er
nonf
inan
cial
co
rpor
atio
ns
Sek
torë
të
tjer
ë re
zide
ntë
/ O
ther
re
siden
t se
ctor
s
Aksio
ne d
he
instr
umen
te të
tje
rë të
kap
italit
/
Shar
es a
nd o
ther
eq
uity
(23+
24)
Jore
zide
ntët
/
Non
resid
ents
Rezi
dent
ë /
Re
siden
ts
1213
1415
1617
1819
2021
2223
2425
2627
2016
/ 1
2 6
37,8
85.3
9
4,43
1.0
_
2,5
61.2
8
,687
.6
947
.5
845
.5
26,
863.
9 3
43,0
70.3
160,
478.
3 8
,023
.0
7,1
92.2
8
30.8
_
8
,886
.8
39,
383.
1
2017
/ 1
2 6
31,2
58.4
8
4,10
4.3
_
2,7
70.3
7
,944
.7
2,1
29.2
7
87.7
3
4,90
1.3
329
,377
.0
169,
244.
0 7
,970
.0
7,0
93.4
8
76.7
8
4.99
1
1,64
3.0
45,
149.
0
2018
/ 1
2 5
86,2
80.4
5
4,65
7.4
_
713
.3
10,
164.
0 7
,119
.7
539
.0
20,
270.
1 3
17,7
21.9
17
5,09
5.1
8,0
89.8
7
,189
.6
900
.2
_
7,7
64.9
4
4,47
9.4
2018
/ 0
7 6
06,7
00.2
6
6,15
1.5
_
8,8
45.7
9
,073
.1
7,2
38.9
7
26.2
1
9,80
1.8
321
,618
.4
173,
244.
6 1
1,01
7.7
7,0
19.9
3
,997
.8
81.
2 9
,067
.4
44,
978.
3
2018
/ 0
8 6
06,7
99.4
6
7,12
6.3
_
7,7
41.0
8
,726
.4
7,2
61.1
7
21.8
1
9,74
2.7
321
,167
.5
174,
312.
8 1
0,95
9.3
6,9
48.3
4
,011
.0
81.
7 9
,451
.2
44,
796.
1
2018
/ 0
9 6
00,7
24.8
6
0,87
8.2
_
5,9
96.8
9
,169
.1
7,2
68.4
7
16.2
1
9,61
5.7
322
,399
.3
174,
681.
1 1
0,89
5.0
6,8
83.5
4
,011
.5
81.
9 8
,644
.4
44,
710.
0
2018
/ 1
0 5
97,2
80.0
6
1,96
3.7
_
4,2
58.0
1 9
,617
.2
7,1
96.0
6
46.3
1
9,29
1.8
319
,514
.4
174,
792.
6 7
,845
.7
6,9
47.2
8
98.6
8
2.1
9,2
83.3
4
4,37
7.8
2018
/ 1
1 5
97,6
16.3
6
1,12
9.4
_
3,2
20.6
9
,921
.9
7,1
82.9
6
91.4
2
0,12
1.8
320
,317
.4
175,
030.
8 8
,004
.1
7,1
03.3
9
00.8
0
.8
9,2
44.4
4
4,48
2.1
2018
/ 1
2 5
86,2
80.4
5
4,65
7.4
_
713
.3
10,
164.
0 7
,119
.7
539
.0
20,
270.
1 3
17,7
21.9
17
5,09
5.1
8,0
89.8
7
,189
.6
900
.2
_
7,7
64.9
4
4,47
9.4
Burim
i: Ba
nka
e Sh
qipë
risë
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
65 Banka e Shqipërisë
1-3B
BILA
NC
I SEK
TORI
AL
I BA
NKA
VE P
ARA
DEP
OZI
TUES
E/ D
ETYR
IMET
S
ECTO
RAL
BALA
NC
E SH
EET
OF
DEP
OSI
T M
ON
EY B
AN
KS/
LIABI
LITIE
S 1-
3BN
Ë M
ILIO
NË
LEKË
, FU
ND
PER
IUD
HE
IN M
ILLIO
NS
ALL
, EN
D O
F PE
RIO
D
D
etyr
imet
tota
le
/ To
tal l
iabi
lities
(2
+8+1
7+20
+28
+29+
30)
Dep
ozita
të
përfs
hira
në
para
në e
gje
rë
/ D
epos
its
incl
uded
in
broa
d m
oney
(3
+4+5
+6+7
)
D
epoz
ita të
pa
përfs
hira
në
para
në e
gje
rë /
D
epos
its n
ot in
clud
-ed
in b
road
mon
ey
(9+1
0+11
+12+
13+1
4+15
+16)
Korp
orat
a të
tje
ra fi
nanc
-ia
re /
Oth
er
finan
cial
co
rpor
atio
ns
Qev
eria
lo
kale
/
Loca
l Gov
-er
nmen
ts
Korp
orat
a jo
finan
ciar
e pu
blik
e /
Pub-
lic n
onfin
anci
al
corp
orat
ions
Korp
orat
a të
tje
ra jo
finan
c-ia
re /
Oth
er
nonf
inan
cial
co
rpor
atio
ns
Sekto
rë të
tjer
ë re
zide
ntë
/
Oth
er re
siden
t se
ctor
s
Jore
zide
ntët
/
Non
resid
ents
Bank
a e
Shqi
përis
ë /
Bank
of
Alba
nia
Korp
orat
a të
tjer
a de
pozi
tues
e /
O
ther
dep
osito
-ry
cor
pora
tions
Qev
eria
Q
ëndr
ore
/ C
entra
l G
over
n-m
ent
Korp
orat
a të
tjer
a fin
anci
are
/
Oth
er fi
nanc
ial
corp
orat
ions
Korp
orat
a jo
finan
ciar
e pu
blik
e /
Publ
ic
nonf
inan
cial
co
rpor
atio
ns
Korp
orat
a të
tje
ra jo
finan
c-ia
re /
Oth
er
nonf
inan
cial
co
rpor
atio
ns
Sekto
rë të
tjer
ë re
zide
ntë
/
Oth
er re
siden
t se
ctor
s
12
34
56
78
910
1112
1314
1516
2016
/ 1
2 1
,446
,048
.9
1,0
05,9
78.9
1
1,99
7.6
2,2
92.5
1
3,15
4.1
136
,885
.4
841
,649
.4
138
,410
.1
14,
902.
5 3
56.2
1
3,77
1.4
9,2
77.4
9
38.9
3
38.3
8
,106
.7
90,
718.
7
2017
/ 1
2 1
,462
,990
.6
991
,609
.0
15,
044.
3 1
,499
.4
12,
992.
0 1
42,5
26.8
8
19,5
46.5
1
64,6
97.4
1
5,77
2.9
1,0
62.2
1
3,00
9.9
8,2
55.4
1
,722
.5
318
.4
7,3
96.3
1
17,1
59.8
2018
/ 1
2 1
,452
,712
.8
981
,771
.9
14,
850.
6 1
,608
.5
13,
599.
7 1
48,7
77.5
8
02,9
35.5
1
88,1
46.8
1
5,81
3.7
6,0
04.2
9
,478
.7
8,1
55.9
2
,092
.0
376
.2
7,3
49.1
1
38,8
77.1
2018
/ 0
7 1
,451
,393
.4
969
,691
.0
14,
540.
8 1
,312
.7
14,
076.
6 1
44,4
74.0
7
95,2
87.0
1
74,3
28.0
1
4,01
2.5
6,3
74.3
1
2,10
5.4
6,9
78.4
1
,691
.0
316
.4
8,2
03.5
1
24,6
46.5
2018
/ 0
8 1
,460
,515
.5
975
,036
.6
14,
605.
1 1
,528
.6
14,
168.
2 1
46,7
67.6
7
97,9
67.2
1
80,2
87.9
1
4,91
5.2
5,9
61.9
9
,875
.3
7,8
32.9
1
,850
.4
313
.4
7,7
79.2
1
31,7
59.6
2018
/ 0
9 1
,476
,639
.0
978
,996
.8
14,
950.
8 1
,697
.4
14,
111.
0 1
47,1
24.4
8
01,1
13.2
1
90,9
65.5
1
4,92
0.6
6,6
48.5
1
5,90
3.2
7,4
14.0
1
,890
.0
314
.7
7,6
79.6
1
36,1
94.9
2018
/ 1
0 1
,459
,760
.3
976
,328
.7
14,
824.
9 1
,677
.9
14,
570.
0 1
48,5
72.0
7
96,6
83.8
1
81,1
42.6
1
3,61
6.6
495
.0
10,
743.
4
10,1
01.9
1
,952
.5
315
.3
7,1
71.4
1
36,7
46.7
2018
/ 1
1 1
,458
,231
.3
972
,375
.3
13,
995.
4 1
,591
.4
15,
222.
1 1
46,2
31.6
7
95,3
34.8
1
87,7
99.4
1
4,24
3.8
4,2
31.5
9
,667
.0
10
,993
.5
1,9
73.7
3
80.2
7
,435
.3
138
,874
.4
2018
/ 1
2 1
,452
,712
.8
981
,771
.9
14,
850.
6 1
,608
.5
13,
599.
7 1
48,7
77.5
8
02,9
35.5
1
88,1
46.8
1
5,81
3.7
6,0
04.2
9
,478
.7
8,1
55.9
2
,092
.0
376
.2
7,3
49.1
1
38,8
77.1
H
uatë
/ Lo
ans
(21+
22+2
3+24
+25+
26+2
7)
Der
ivat
et
finan
ciar
e /
Fina
ncia
l de
rivat
ives
Llog
ari t
ë pa
gues
hme
/ O
ther
ac
coun
ts pa
yabl
e
Aksio
ne d
he
instr
umen
te
të tj
erë
të
kapi
talit
/
Shar
es a
nd
othe
r equ
ity
L
etra
t me
vlerë
të n
drys
hme
nga
aksio
net
(18+
19)
Korp
orat
a të
tjer
a jo
finan
ciar
e /
O
ther
non
finan
cial
co
rpor
atio
ns
Sek
torë
të tj
erë
rezi
dent
ë /
O
ther
resid
ent
sect
ors
Jore
zide
ntët
/
Non
resid
ents
Bank
a Q
ëndr
ore
/
Cen
tral B
ank
Korp
orat
a të
tje
ra d
epoz
itues
e /
Oth
er d
epos
i-to
ry c
orpo
ratio
ns
Qev
eria
Q
ëndr
ore
/ C
entra
l G
over
nmen
t
Korp
orat
a të
tjer
a fin
anci
are
/
Oth
er fi
nanc
ial
corp
orat
ions
Korp
orat
a të
tje
ra jo
finan
c-ia
re /
Oth
er
nonf
inan
cial
co
rpor
atio
ns
Sek
torë
të
tjer
ë re
zide
ntë
/
Oth
er re
siden
t se
ctor
s
1718
1920
2122
2324
2526
2728
2930
2016
/ 1
2 5
,224
.5
108
.6
5,1
15.9
5
9,40
7.6
23,
590.
4 2
9,94
3.2
3,4
50.5
6
35.6
1
,760
.8
_
27.
1 _
9
2,51
2.8
144
,514
.9
2017
/ 1
2 6
,258
.0
160
.3
6,0
97.7
6
9,80
0.1
23,
962.
5 3
9,87
5.5
2,7
74.7
5
24.6
2
,636
.1
_
26.
7 _
7
4,04
7.9
156
,578
.0
2018
/ 1
2 6
,183
.1
164
.4
6,0
18.7
5
9,51
8.4
21,
105.
8 3
2,31
8.6
2,8
82.4
3
73.7
2
,837
.8
_
_
1.8
0 6
1,29
9.1
155
,791
.7
2018
/ 0
7 6
,333
.1
163
.9
6,1
69.2
7
6,14
2.4
28,
212.
5 3
9,00
8.4
5,1
72.8
4
68.8
3
,279
.9
_
_
_
66,
203.
3 1
58,6
95.7
2018
/ 0
8 6
,347
.6
164
.4
6,1
83.2
7
0,47
7.2
21,
485.
7 4
0,47
7.3
3,2
46.2
4
47.7
4
,820
.3
_
_
_
72,
789.
7 1
55,5
76.5
2018
/ 0
9 6
,359
.0
163
.7
6,1
95.3
7
3,20
9.5
21,
121.
3 4
6,80
6.2
2,1
55.3
4
47.0
2
,679
.6
_
_
12.
0 7
0,34
4.6
156
,751
.5
2018
/ 1
0 6
,372
.0
164
.7
6,2
07.2
7
0,35
4.4
21,
371.
8 4
2,91
2.6
2,5
91.2
4
59.1
3
,019
.8
_
_
8.4
6
9,94
6.1
155
,608
.1
2018
/ 1
1 6
,226
.2
163
.3
6,0
62.9
6
3,72
6.3
22,
332.
1 3
3,96
1.9
2,8
95.0
3
99.0
4
,138
.5
_
_
0.4
7
1,95
2.6
156
,151
.1
2018
/ 1
2 6
,183
.1
164
.4
6,0
18.7
5
9,51
8.4
21,
105.
8 3
2,31
8.6
2,8
82.4
3
73.7
2
,837
.8
_
_
1.8
6
1,29
9.1
155
,791
.7
Burim
i: Ba
nka
e Sh
qipë
risë
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
66Banka e Shqipërisë
1-4
PARA
QIT
JA M
ON
ETA
RE E
BA
NKA
VE P
ARA
DEP
OZI
TUES
E
MO
NET
ARY
SU
RVEY
OF
DEP
OSI
T M
ON
EY B
AN
KS 1
-4N
Ë M
ILIO
NË
LEKË
, FU
ND
PER
IUD
HE
IN M
ILLIO
NS
ALL
, EN
D O
F PE
RIO
D
Mje
tet v
alut
ore
neto
/ N
et
fore
ign
asse
ts (2
-3)
Mje
tet e
bre
ndsh
me
/ D
omes
tic a
sset
s (5
+6+9
+10+
11+1
2+13
)
Pre
ten-
dim
e nd
aj
jore
zide
ntëv
e /
Cla
ims
on
nonr
esid
ents
Min
us:
Det
yrim
e nd
aj
jore
zide
ntëv
e /
Less
: Lia
biliti
es to
no
nres
iden
ts
Pre
tend
ime
ndaj
Ban
kës
Qën
dror
e /
C
laim
s on
C
entra
l Ban
k
Pre
tend
imet
ne
to n
daj
Qev
erisë
Q
ëndr
ore
/
Net
cla
ims
on
Cen
tral G
over
n-m
ent (
7-8)
P
rete
ndim
e nd
aj
korp
orat
ave
të
tjera
fina
ncia
re
/ C
laim
s on
ot
her f
inan
cial
co
rpor
atio
ns
Pre
tend
imet
nd
aj q
ever
isë
loka
le /
C
laim
s on
lo
cal g
over
n-m
ents
Pre
tend
imet
nda
j ko
rpor
atav
e jo
fi-na
ncia
re p
ublik
e /
Cla
ims
on p
ub-
lic n
onfin
anci
al
corp
orat
ions
Pre
tend
imet
nda
j ko
rpor
atav
e të
tje
ra jo
finan
ciar
e /
Cla
ims
on
othe
r non
finan
cial
co
rpor
atio
ns
Pre
tend
ime
ndaj
sek
torë
ve
të tj
erë
rezi
dent
ë /
C
laim
s on
oth
er
resid
ent s
ecto
rs
Pre
tend
imet
nda
j Q
ever
isë Q
ën-
dror
e /
Cla
ims
on C
entra
l G
over
nmen
t
Min
us: D
etyr
ime
ndaj
Qev
erisë
Q
ëndr
ore
/ Le
ss:
Liabi
lities
to
Cen
tral
Gov
ernm
ent
12
34
56
78
910
1112
13
2016
/ 1
230
7,27
2.2
347,
525.
240
,253
.01,
024,
608.
816
1,41
9.1
322,
272.
733
4,94
2.9
12,6
70.2
9,51
8.4
845.
526
,863
.934
3,21
1.0
160,
478.
3
2017
/ 1
230
9,76
4.3
350,
037.
840
,273
.51,
031,
998.
115
6,29
4.4
332,
572.
534
4,59
6.3
12,0
23.9
8,82
1.3
787.
734
,901
.332
9,37
7.0
169,
244.
0
2018
/ 1
231
1,91
8.6
350,
419.
338
,500
.71,
031,
419.
315
3,68
8.6
353,
009.
436
4,16
9.2
11,1
59.8
11,0
64.2
539.
020
,270
.131
7,75
2.8
175,
095.
1
2018
/ 0
731
7,34
8.0
360,
706.
543
,358
.51,
010,
753.
613
3,43
8.2
348,
853.
635
8,56
3.6
9,71
0.0
13,0
70.9
726.
219
,801
.832
1,61
8.4
173,
244.
6
2018
/ 0
833
0,59
2.9
370,
205.
739
,612
.81,
013,
230.
013
5,79
2.6
348,
755.
335
9,23
2.8
10,4
77.5
12,7
37.4
721.
819
,742
.732
1,16
7.5
174,
312.
8
2018
/ 0
932
1,92
1.8
360,
849.
238
,927
.51,
038,
122.
115
0,91
7.7
356,
579.
536
7,00
1.1
10,4
21.6
13,1
80.6
716.
219
,615
.732
2,43
1.3
174,
681.
1
2018
/ 1
032
7,00
1.2
363,
736.
336
,735
.21,
019,
454.
113
8,28
5.6
356,
375.
736
9,56
9.9
13,1
94.1
10,5
15.8
646.
319
,291
.831
9,54
6.3
174,
792.
6
2018
/ 1
132
2,78
1.6
360,
800.
838
,019
.31,
019,
069.
414
0,14
2.7
351,
910.
836
7,68
7.3
15,7
76.5
10,8
22.8
691.
420
,121
.832
0,34
9.0
175,
030.
8
2018
/ 1
231
1,91
8.6
350,
419.
338
,500
.71,
031,
419.
315
3,68
8.6
353,
009.
436
4,16
9.2
11,1
59.8
11,0
64.2
539.
020
,270
.131
7,75
2.8
175,
095.
1
Det
yrim
e nd
aj B
ankë
s Q
ëndr
ore
/
Liabi
lities
to
Cen
tral B
ank
Dep
ozita
të
përfs
hira
në
para
në e
gje
rë
/ D
epos
its
incl
uded
in
broa
d m
oney
(1
6+17
)
D
epoz
ita të
pa
përfs
hira
në
par
anë
e gj
erë
/
Dep
osits
not
incl
uded
in
broa
d m
oney
Hua
të /
Lo
ans
Aksio
ne d
he in
strum
ente
të
tjerë
të k
apita
lit /
Shar
es
and
othe
r equ
ity
D
etyr
ime
të
tjera
net
o /
O
ther
net
lia
biliti
es
Axh
ustim
i i
kons
olid
imit
/
Con
solid
atio
n ad
justm
ent
Dep
ozita
të
trans
feru
eshm
e /
Tran
sfera
ble
depo
sits
Dep
ozita
të tj
era
/ O
ther
dep
osits
Le
tra m
e vle
rë të
ndr
yshm
e ng
a ak
sione
t / S
ecur
ities
ot
hers
than
sha
res
Nga
të c
ilat:
Reze
rva
rivle
res-
imi /
Of w
hich
: Val
uatio
n ad
justm
ent
1415
1617
1819
2021
2223
24
2016
/ 1
230
,299
.41,
005,
978.
935
1,21
9.8
654,
759.
110
0,10
2.6
5,22
4.5
1,78
7.9
144,
514.
94,
937.
439
,725
.54,
247.
2
2017
/ 1
240
,937
.799
1,60
9.0
363,
710.
262
7,89
8.8
126,
597.
06,
258.
02,
662.
815
6,57
8.0
-1,9
07.5
13,4
73.9
3,64
5.8
2018
/ 1
238
,322
.898
1,77
1.9
374,
996.
660
6,77
5.2
148,
694.
46,
183.
12,
837.
815
5,79
1.7
-7,8
03.0
4,84
5.3
4,89
1.0
2018
/ 0
745
,382
.896
9,69
1.0
364,
317.
360
5,37
3.7
134,
857.
46,
333.
13,
279.
915
8,69
5.7
-6,7
34.6
8,76
1.3
1,10
0.5
2018
/ 0
846
,439
.297
5,03
6.6
368,
723.
960
6,31
2.8
141,
702.
66,
347.
64,
820.
315
5,57
6.5
-7,5
49.1
13,1
33.6
766.
4
2018
/ 0
953
,454
.797
8,99
6.8
369,
527.
360
9,46
9.5
146,
079.
26,
359.
02,
679.
615
6,75
1.5
-7,6
19.2
11,5
56.2
4,16
6.7
2018
/ 1
043
,407
.697
6,32
8.7
369,
532.
560
6,79
6.1
146,
185.
86,
372.
03,
019.
815
5,60
8.1
-6,5
01.8
11,9
13.4
3,62
0.0
2018
/ 1
138
,193
.497
2,37
5.3
366,
731.
760
5,64
3.6
148,
663.
66,
226.
24,
138.
515
6,15
1.1
-7,5
89.1
12,3
99.1
3,70
3.8
2018
/ 1
238
,322
.898
1,77
1.9
374,
996.
660
6,77
5.2
148,
694.
46,
183.
12,
837.
815
5,79
1.7
-7,8
03.0
4,84
5.3
4,89
1.0
Burim
i: Ba
nka
e Sh
qipë
risë
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
67 Banka e Shqipërisë
1-5
BILA
NC
I SEK
TORI
AL
I SH
OQ
ËRIV
E TË
KU
RSIM
-KRE
DIT
IT
SEC
TORA
L BA
LAN
CE
SHEE
T O
F SA
VIN
GS
AN
D L
OA
N A
SSO
CIA
TIO
NS
1-5
NË
MILI
ON
Ë LE
KË, F
UN
D P
ERIU
DH
E
IN
MILL
ION
S A
LL, E
ND
OF
PERI
OD
Tota
li i m
jete
ve
/ To
tal a
sset
s (2
+3+4
+7+8
+11+
12)
Mon
edha
dhe
ka
rtëm
oned
ha n
ë le
kë
/ N
otes
and
coi
ns in
na
tiona
l cur
renc
y
Mon
edha
dhe
ka
rtëm
oned
ha n
ë va
lutë
/ N
otes
and
co
ins
in fo
reig
n cu
rrenc
y
Dep
ozita
/
Dep
osits
(5
+6)
Le
tra m
e vle
rë /
Se
curit
ies
Hua
të
/ Lo
ans
(9+1
0)
M
jete
të tj
era
/
Oth
er fi
nanc
ial
asse
ts M
jete
jofin
anci
are
/
Non
finan
cial
ass
ets
Bank
at p
arad
e-po
zitu
ese
/ D
epos
it m
oney
ban
ks
Kor
pora
tat e
tje
ra fi
nanc
iare
/
Oth
er fi
nanc
ial
corp
orat
ions
Sekto
rë të
tjer
ë re
zide
ntë
/ O
ther
re
siden
t sec
tors
Korp
orat
at e
tjer
a jo
finan
ciar
e /
Oth
er
nonf
inan
cial
cor
po-
ratio
ns
12
34
56
78
910
1112
2015
/ IV
6,6
73.1
6
.6
0.0
1
,726
.3
283
.1
1,4
43.2
9
.9
4,8
33.5
4
,833
.5
_
72.
4 2
4.4
2016
/ IV
6,8
30.2
8
.1
0.0
9
38.2
6
56.8
2
81.4
1
52.3
5
,519
.8
5,5
19.8
_
1
36.7
7
5.1
2017
/ IV
8,4
45.2
6
.6
0.1
1
,715
.4
1,2
16.6
4
98.8
1
59.9
6
,306
.1
6,3
06.1
_
2
8.7
228
.3
2017
/ IV
8,4
45.2
6
.6
0.1
1
,715
.4
1,2
16.6
4
98.8
1
59.9
6
,306
.1
6,3
06.1
_
2
8.7
228
.3
2018
/ I
8,8
02.9
7
.5
0.7
1
,789
.6
1,2
53.4
5
36.1
1
59.5
6
,567
.8
6,5
67.8
_
3
4.8
242
.9
2018
/ II
9,0
44.8
8
.4
0.0
1
,744
.2
1,2
08.5
5
35.7
1
81.9
6
,833
.9
6,8
33.9
_
3
1.4
244
.9
2018
/ II
I 9
,373
.4
10.
2 0
.1
1,8
91.2
1
,346
.6
544
.6
184
.2
7,0
10.9
7
,010
.9
_
33.
9 2
43.0
Det
yrim
et to
tale
/
Tota
l lia
biliti
es
(2+5
+8+1
2+13
)
Dep
ozita
të p
ërfsh
ira
në p
aran
ë e
gjer
ë /
D
epos
its in
clud
ed in
br
oad
mon
ey (3
+4)
D
epoz
ita të
pa
përfs
hira
në
para
në e
gje
rë /
D
epos
its e
xclu
ded
from
bro
ad m
oney
(6
+7)
Hua
të /
Loan
s (9
+10+
11)
Det
yrim
e të
tje
ra /
Oth
er
liabi
lities
Aksio
ne d
he in
stru-
men
te të
tjer
ë të
ka
pita
lit /
Shar
es
and
othe
r equ
ity
Sekto
rë të
tjer
ë re
zide
ntë
/
Oth
er re
siden
t se
ctor
s
Korp
orat
at e
tjer
a jo
finan
ciar
e /
O
ther
non
finan
cial
co
rpor
atio
ns
Sekto
rë të
tjer
ë re
zide
ntë
/
Oth
er re
siden
t se
ctor
s
Korp
orat
at e
tjer
a jo
finan
ciar
e /
O
ther
non
finan
cial
co
rpor
atio
ns
Korp
orat
at e
tje
ra fi
nanc
iare
/
Oth
er fi
nanc
ial
corp
orat
ions
Bank
at p
arad
e-po
zitu
ese
/
Dep
osit
mon
ey
bank
s
Qev
eria
që
ndro
re
/ C
entra
l G
over
nmen
t
12
34
56
78
910
1112
13
2015
/ IV
6,6
73.1
3
,758
.3
3,7
58.3
_
1
52.6
1
52.6
_
1
,595
.1
1,3
17.7
2
77.4
_
1
48.7
1
,018
.4
2016
/ IV
6,8
30.2
4
,884
.4
4,8
84.4
_
1
23.7
1
23.7
_
5
57.6
1
82.4
3
75.2
_
2
84.9
9
79.6
2017
/ IV
8,4
45.2
6
,162
.5
6,1
62.5
_
1
14.9
1
14.9
_
7
61.3
_
7
61.3
_
1
41.5
1
,264
.9
2017
/ IV
8,4
45.2
6
,162
.5
6,1
62.5
_
1
14.9
1
14.9
_
7
61.3
_
7
61.3
_
1
41.5
1
,264
.9
2018
/ I
8,8
02.9
6
,321
.1
6,3
21.1
_
1
34.6
1
34.6
_
9
00.5
_
9
00.5
_
1
38.8
1
,307
.8
2018
/ II
9,0
44.8
6
,450
.3
6,4
50.3
_
1
41.6
1
41.6
_
9
40.7
_
9
40.7
_
1
50.6
1
,361
.5
2018
/ II
I 9
,373
.4
6,8
24.3
6
,824
.3
_
144
.3
144
.3
_
867
.3
_
867
.3
_
130
.7
1,4
06.8
Bu
rimi:
Bank
a e
Shqi
përis
ë
So
urce
: Ban
k of
Alb
ania
.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
68Banka e Shqipërisë
1-6
PARA
QIT
JA M
ON
ETA
RE E
KO
RPO
RATA
VE T
Ë TJ
ERA
DEP
OZI
TUES
E
MO
NET
ARY
SU
RVEY
OF
OTH
ER D
EPO
SITO
RY C
ORP
ORA
TIO
NS
1-6
NË
MILI
ON
Ë LE
KË, F
UN
D P
ERIU
DH
E
IN
MILL
ION
S A
LL, E
ND
OF
PERI
OD
Mje
tet v
alut
ore
neto
/ N
et
fore
ign
asse
ts (2
-3)
Mje
tet e
bre
ndsh
me
/ D
omes
tic a
sset
s (5
+6+9
+10+
11+1
2+13
)
Pre
tend
ime
ndaj
Ban
kës
Qën
dror
e /
C
laim
s on
C
entra
l Ban
k
Pre
tend
imet
ne
to n
daj
Qev
erisë
Q
ëndr
ore
/
Net
cla
ims
on
Cen
tral
Gov
ernm
ent
(7-8
)
P
rete
ndim
e nd
aj
korp
orat
ave
të
tjera
fina
ncia
re
/ C
laim
s on
ot
her f
inan
cial
co
rpor
atio
ns
Pre
tend
imet
nd
aj q
ever
isë
loka
le /
C
laim
s on
lo
cal
gove
rnm
ent
Pre
tend
imet
nda
j ko
rpor
atav
e jo
fi-na
ncia
re p
ublik
e /
Cla
ims
on p
ub-
lic n
onfin
anci
al
corp
orat
ions
Pre
tend
imet
nda
j ko
rpor
atav
e të
tje
ra jo
finan
ciar
e /
Cla
ims
on o
th-
er n
onfin
anci
al
corp
orat
ions
Pre
tend
ime
ndaj
sek
torë
ve
të tj
erë
rezi
dent
ë /
C
laim
s on
oth
er
resid
ent s
ecto
rs
Pre
tend
ime
ndaj
jo
rezi
dent
ëve
/ C
laim
s on
no
nres
iden
ts
Min
us:
Det
yrim
e nd
aj
jore
zide
ntëv
e /
Le
ss: L
iabi
lities
to
nonr
esid
ents
Pre
tend
imet
nda
j Q
ever
isë Q
ën-
dror
e /
Cla
ims
on C
entra
l G
over
nmen
t
Min
us: D
etyr
ime
ndaj
Qev
erisë
Q
ëndr
ore
/ Le
ss:
Liabi
lities
to C
en-
tral G
over
nmen
t
12
34
56
78
910
1112
13
2016
/ 1
230
7,27
2.2
347,
525.
240
,253
.01,
030,
570.
316
1,42
7.2
322,
424.
933
5,09
5.1
12,6
70.2
9,79
9.8
845.
526
,863
.934
3,21
1.0
165,
998.
0
2017
/ 1
230
9,76
4.4
350,
037.
940
,273
.51,
038,
969.
515
6,30
1.1
332,
732.
334
4,75
6.2
12,0
23.9
9,32
0.1
787.
734
,901
.332
9,37
7.0
175,
550.
1
2018
/ 1
231
1,91
8.7
350,
419.
438
,500
.71,
039,
169.
215
3,69
8.8
353,
193.
736
4,35
3.4
11,1
59.8
11,6
08.8
539.
020
,270
.131
7,75
2.8
182,
106.
0
2018
/ 0
731
7,34
8.1
360,
706.
643
,358
.51,
018,
313.
513
3,44
6.6
349,
035.
435
8,74
5.5
9,71
0.0
13,6
06.6
726.
219
,801
.832
1,61
8.4
180,
078.
5
2018
/ 0
833
0,59
2.9
370,
205.
739
,612
.81,
020,
789.
813
5,80
1.0
348,
937.
235
9,41
4.7
10,4
77.5
13,2
73.0
721.
819
,742
.732
1,16
7.5
181,
146.
7
2018
/ 0
932
1,92
1.8
360,
849.
338
,927
.51,
045,
872.
015
0,92
7.9
356,
763.
736
7,18
5.3
10,4
21.6
13,7
25.2
716.
219
,615
.732
2,43
1.3
181,
692.
1
2018
/ 1
032
7,00
1.2
363,
736.
436
,735
.21,
027,
204.
013
8,29
5.8
356,
560.
036
9,75
4.1
13,1
94.1
11,0
60.4
646.
319
,291
.831
9,54
6.3
181,
803.
5
2018
/ 1
132
2,78
1.6
360,
800.
938
,019
.31,
026,
819.
314
0,15
2.9
352,
095.
036
7,87
1.5
15,7
76.5
11,3
67.3
691.
420
,121
.832
0,34
9.0
182,
041.
7
2018
/ 1
231
1,91
8.7
350,
419.
438
,500
.71,
039,
169.
215
3,69
8.8
353,
193.
736
4,35
3.4
11,1
59.8
11,6
08.8
539.
020
,270
.131
7,75
2.8
182,
106.
0
Det
yrim
e nd
aj B
ankë
s Q
ëndr
ore
/ Lia
biliti
es
to C
entra
l Ban
k
Dep
ozita
të p
ërfsh
ira
në p
aran
ë e
gjer
ë /
De-
posit
s in
clud
ed in
bro
ad
mon
ey (1
6+17
)
D
epoz
ita të
pa
përfs
hira
në
para
në
e gj
erë
/ D
epos
its
not i
nclu
ded
in b
road
m
oney
Hua
të /
Loan
s Ak
sione
dhe
in
strum
ente
të tj
erë
të
kapi
talit
/ Sh
ares
and
ot
her e
quity
D
etyr
ime
të tj
era
neto
/ O
ther
net
lia
biliti
es
Axh
ustim
i i k
onso
li-di
mit
/ C
onso
lida-
tion
adju
stmen
t D
epoz
ita të
tra
nsfe
rues
hme
/ Tr
ansfe
rabl
e de
posit
s
Dep
ozita
të
tjera
/ O
ther
de
posit
s
Letra
me
vlerë
të
ndry
shm
e ng
a ak
sione
t /
Secu
ritie
s ot
hers
than
sh
ares
Nga
të c
ilat:
Reze
rva
rivle
resim
i /
Of w
hich
: Val
uatio
n ad
justm
ent
1415
1617
1819
2021
2223
24
2016
/ 1
230
,299
.41,
010,
863.
335
1,21
9.8
659,
643.
510
0,22
6.3
5,22
4.5
1,97
0.4
145,
494.
54,
937.
439
,798
.63,
965.
6
2017
/ 1
240
,937
.799
7,77
1.4
363,
710.
263
4,06
1.3
126,
711.
96,
258.
02,
662.
815
7,84
3.0
-1,9
07.5
13,3
58.4
3,19
0.5
2018
/ 1
238
,322
.898
8,59
6.1
374,
996.
661
3,59
9.5
148,
838.
76,
183.
12,
837.
815
7,19
8.6
-7,8
03.0
4,69
9.1
4,41
1.8
2018
/ 0
745
,382
.897
6,14
1.3
364,
317.
361
1,82
4.0
134,
999.
06,
333.
13,
279.
916
0,05
7.2
-6,7
34.6
8,63
5.6
832.
6
2018
/ 0
846
,439
.298
1,48
7.0
368,
723.
961
2,76
3.1
141,
844.
26,
347.
64,
820.
315
6,93
8.1
-7,5
49.1
13,0
07.9
498.
5
2018
/ 0
953
,454
.798
5,82
1.1
369,
527.
361
6,29
3.8
146,
223.
56,
359.
02,
679.
615
8,15
8.3
-7,6
19.2
11,4
10.1
3,68
7.5
2018
/ 1
043
,407
.698
3,15
2.9
369,
532.
561
3,62
0.4
146,
330.
16,
372.
03,
019.
815
7,01
4.9
-6,5
01.8
11,7
67.2
3,14
0.8
2018
/ 1
138
,193
.497
9,19
9.5
366,
731.
761
2,46
7.8
148,
807.
96,
226.
24,
138.
515
7,55
7.9
-7,5
89.1
12,2
52.9
3,22
4.6
2018
/ 1
238
,322
.898
8,59
6.1
374,
996.
661
3,59
9.5
148,
838.
76,
183.
12,
837.
815
7,19
8.6
-7,8
03.0
4,69
9.1
4,41
1.8
Burim
i: Ba
nka
e Sh
qipë
risë
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
69 Banka e Shqipërisë
1-7
PARA
QIT
JA M
ON
ETA
RE E
KO
RPO
RATA
VE D
EPO
ZITU
ESE
MO
NET
ARY
SU
RVEY
OF
DEP
OSI
TORY
CO
RPO
RATI
ON
S 1-
7N
Ë M
ILIO
NË
LEKË
, FU
ND
PER
IUD
HE
IN
MILL
ION
S A
LL, E
ND
OF
PERI
OD
Mje
tet v
alut
ore
neto
/ N
et
fore
ign
asse
ts (2
-3)
Mje
tet e
br
ends
hme
/ D
omes
tic
asse
ts (5
+8)
Pre
tend
ime
ndaj
se
ktorë
ve të
tjer
ë /
C
laim
s on
oth
er s
ecto
rs
(9+1
0+11
+12+
13)
Pre
ten-
dim
e nd
aj
jore
zide
ntëv
e /
Cla
ims
on
nonr
esid
ents
Min
us:
Det
yrim
e nd
aj
jore
zide
ntëv
e /
Less
: Lia
biliti
es to
no
nres
iden
ts
Pre
tend
imet
net
o nd
aj Q
ever
isë
Qën
dror
e /
Net
cl
aim
s on
Cen
tral
Gov
ernm
ent (
6-7)
Pre
tend
imet
nd
aj Q
ever
isë
Qën
dror
e /
Cla
ims
on C
entra
l G
over
nmen
t
Min
us: D
etyr
ime
ndaj
Qev
erisë
Q
ëndr
ore
/ Le
ss:
Liabi
lities
to C
entra
l G
over
nmen
t
Pre
tend
ime
ndaj
ko
rpor
atav
e të
tjer
a fin
anci
are
/ C
laim
s on
oth
er fi
nanc
ial
corp
orat
ions
Pre
tend
imet
nd
aj q
ever
isë
loka
le /
C
laim
s on
loca
l go
vern
men
t
Pre
tend
imet
nda
j ko
rpor
atav
e jo
fi-na
ncia
re p
ublik
e /
Cla
ims
on
publ
ic n
onfin
anci
al
corp
orat
ions
Pre
tend
imet
nda
j ko
rpor
atav
e të
tje
ra jo
finan
ciar
e /
Cla
ims
on o
th-
er n
onfin
anci
al
corp
orat
ions
Pre
tend
ime
ndaj
sek
torë
ve
të tj
erë
rezi
dent
ë /
Cla
ims
on
othe
r res
iden
t se
ctor
s
12
34
56
78
910
1112
13
2016
/ 1
269
6,88
5.0
766,
087.
469
,202
.490
5,12
4.5
356,
680.
538
8,37
5.0
31,6
94.5
548,
444.
09,
799.
884
5.5
26,8
63.9
343,
211.
016
7,72
3.8
2017
/ 1
270
0,45
1.9
767,
643.
367
,191
.490
2,79
5.2
351,
139.
139
7,59
5.7
46,4
56.7
551,
656.
29,
320.
178
7.7
34,9
01.3
329,
377.
017
7,27
0.1
2018
/ 1
272
4,36
3.1
786,
907.
162
,544
.087
4,93
1.8
340,
827.
841
9,98
2.3
79,1
54.5
534,
104.
011
,608
.853
9.0
20,2
70.1
317,
752.
818
3,93
3.2
2018
/ 0
768
0,55
9.7
748,
588.
268
,028
.588
6,19
6.5
348,
687.
341
3,73
1.8
65,0
44.5
537,
509.
213
,606
.672
6.2
19,8
01.8
321,
618.
418
1,75
6.2
2018
/ 0
870
3,78
2.0
768,
187.
964
,405
.988
5,89
9.0
348,
177.
441
5,00
7.1
66,8
29.7
537,
721.
613
,273
.072
1.8
19,7
42.7
321,
167.
518
2,81
6.7
2018
/ 0
970
6,62
7.2
770,
626.
663
,999
.489
1,08
9.2
351,
245.
642
2,72
5.2
71,4
79.6
539,
843.
613
,725
.271
6.2
19,6
15.7
322,
431.
318
3,35
5.2
2018
/ 1
073
7,79
1.0
799,
191.
961
,400
.985
2,51
1.7
318,
513.
242
5,45
9.5
106,
946.
353
3,99
8.4
11,0
60.4
646.
319
,291
.831
9,54
6.3
183,
453.
7
2018
/ 1
173
2,37
5.1
795,
149.
662
,774
.585
9,95
2.1
323,
676.
442
2,85
5.0
99,1
78.6
536,
275.
711
,367
.369
1.4
20,1
21.8
320,
349.
018
3,74
6.1
2018
/ 1
272
4,36
3.1
786,
907.
162
,544
.087
4,93
1.8
340,
827.
841
9,98
2.3
79,1
54.5
534,
104.
011
,608
.853
9.0
20,2
70.1
317,
752.
818
3,93
3.2
Det
yrim
et e
par
asë
së g
jerë
/ B
road
m
oney
liab
ilitie
s (1
5+16
)
D
epoz
ita të
për
f-sh
ira n
ë pa
ranë
e
gjer
ë /
Dep
osits
in
clud
ed in
bro
ad
mon
ey (1
7+18
)
D
epoz
ita të
pa
përfs
hira
në
para
në
e gj
erë
/ D
epos
its
excl
uded
from
bro
ad
mon
ey
Hua
të /
Lo
ans
Lloga
ri të
pa
gues
hme
/
Oth
er a
ccou
nts
paya
ble
Det
yrim
e të
tjer
a ne
to
/ O
ther
lia
biliti
es
net
Axh
ustim
i i
kons
olid
imit
/
Con
solid
atio
n ad
justm
ent
Par
aja
jash
të k
orpo
rat-
ave
depo
zitu
ese
/ M
on-
ey o
utsid
e de
posit
ory
corp
orat
ions
Dep
ozita
të
trans
feru
eshm
e /
Tran
sfera
ble
depo
sits
Dep
ozita
të
tjera
/ O
ther
de
posit
s
Letra
me
vlerë
të
ndr
yshm
e ng
a ak
sione
t /
Secu
ritie
s ot
hers
th
an s
hare
s
Aksio
ne d
he
instr
umen
te të
tjer
ë të
ka
pita
lit /
Shar
es a
nd
othe
r equ
ity
Nga
te c
ilat:
reze
rva
rivle
resim
i /
Of w
hich
: val
ua-
tion
adju
stmen
t
1415
1617
1819
2021
2223
2425
26
2016
/ 1
21,
263,
461.
624
9,41
5.1
1,01
4,04
6.5
351,
283.
566
2,76
3.1
100,
420.
3 5
,224
.5
1,97
0.4
47.2
207,
354.
434
,325
.922
,810
.672
0.4
2017
/ 1
21,
266,
934.
726
5,26
4.1
1,00
1,67
0.6
363,
754.
463
7,91
6.2
126,
858.
6 6
,258
.0
2,66
2.8
96.8
203,
725.
111
,497
.4-4
,134
.384
5.2
2018
/ 1
21,
263,
928.
127
5,28
1.4
988,
646.
737
5,04
7.3
613,
599.
514
8,91
9.3
6,18
3.1
2,83
7.8
285.
418
8,28
7.1
-6,5
59.1
-11,
548.
240
2.3
2018
/ 0
71,
239,
678.
026
3,47
8.9
976,
199.
136
4,37
5.1
611,
824.
013
5,11
0.1
6,33
3.1
3,27
9.9
55.6
193,
101.
3-3
,359
.0-1
1,25
0.4
448.
6
2018
/ 0
81,
251,
428.
426
9,88
4.2
981,
544.
236
8,78
1.1
612,
763.
114
1,95
2.7
6,34
7.6
4,82
0.3
110.
619
1,57
6.2
-2,6
87.9
-7,1
75.4
620.
7
2018
/ 0
91,
254,
663.
826
8,78
5.4
985,
878.
436
9,58
4.6
616,
293.
814
6,31
8.5
6,35
9.0
2,67
9.6
126.
919
2,79
2.0
-2,7
83.5
-5,5
64.7
341.
1
2018
/ 1
01,
248,
688.
826
5,43
3.3
983,
255.
636
9,63
5.2
613,
620.
414
6,41
0.2
6,37
2.0
3,01
9.8
53.8
191,
077.
1-2
,181
.4-5
,730
.641
1.6
2018
/ 1
11,
246,
779.
826
7,49
7.2
979,
282.
636
6,81
4.8
612,
467.
814
8,88
7.9
6,22
6.2
4,13
8.5
69.1
190,
879.
0-4
,023
.4-5
,222
.356
8.9
2018
/ 1
21,
263,
928.
127
5,28
1.4
988,
646.
737
5,04
7.3
613,
599.
514
8,91
9.3
6,18
3.1
2,83
7.8
285.
418
8,28
7.1
-6,5
59.1
-11,
548.
240
2.3
Burim
i: Ba
nka
e Sh
qipë
risë
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
70Banka e Shqipërisë
1-8A AGREGATËT MONETARË DHE PËRBËRËSIT E TYRE MONETARY AGGREGATES AND THEIR COMPONENTS 1-8A
M3 (2+7)
M2 (3+6)
Depozitat në valutë / Depos-its in foreign currencyM1 (4+5)
Depozitat me afat në lekë / Time deposits in national
currencyParaja jashtë korpo-
ratave depozituese / Currency outside de-pository corporations
Llogari rrjedhëse dhe depozi-tat pa afat në lekë / Current
accounts and non-term depos-its in national currency
1 2 3 4 5 6 7
Gjendja në fund të periudhës (në milionë Lekë)/ Stock at end of period (in millions ALL)
2016 / 12 1,263,461.6 736,950.4 435,438.7 249,415.1 186,023.6 301,511.7 526,511.2
2017 / 12 1,266,934.7 738,927.9 461,577.9 265,264.1 196,313.9 277,349.9 528,006.9
2018 / 12 1,263,928.1 731,352.3 478,717.6 275,281.4 203,436.3 252,634.7 532,575.8
2018 / 07 1,239,678.0 725,399.7 464,023.0 263,478.9 200,544.1 261,376.8 514,278.2
2018 / 08 1,251,428.4 724,350.2 468,761.6 269,884.2 198,877.4 255,588.5 527,078.2
2018 / 09 1,254,663.8 723,199.5 469,044.9 268,785.4 200,259.5 254,154.6 531,464.3
2018 / 10 1,248,688.8 717,486.7 464,643.0 265,433.3 199,209.8 252,843.7 531,202.1
2018 / 11 1,246,779.8 719,996.6 466,635.8 267,497.2 199,138.6 253,360.8 526,783.2
2018 / 12 1,263,928.1 731,352.3 478,717.6 275,281.4 203,436.3 252,634.7 532,575.8
Ndryshimi vjetor në përqindje / Annual percentage changes
2016 / 12 3.9 1.9 13.4 8.2 21.2 -11.0 6.7
2017 / 12 0.3 0.3 6.0 6.4 5.5 -8.0 0.3
2018 / 12 -0.2 -1.0 3.7 3.8 3.6 -8.9 0.9
2018 / 07 -0.6 -0.2 5.9 4.1 8.2 -9.3 -1.2
2018 / 08 0.1 0.5 7.0 5.6 8.8 -9.5 -0.5
2018 / 09 0.2 0.3 6.9 5.6 8.8 -10.1 0.2
2018 / 10 -0.1 -0.5 5.3 4.2 6.7 -9.5 0.4
2018 / 11 -0.5 -0.4 5.0 4.9 5.1 -9.0 -0.6
2018 / 12 -0.2 -1.0 3.7 3.8 3.6 -8.9 0.9Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.
1-8B KUNDËRPARTITË E AGREGATËVE MONETARË COUNTERPARTS OF MONETARY AGGREGATES 1-8B
Mjetet valutore neto / Net Foreign
Assets Mjetet e brendshme / Domestic assets (3+4)
Të tjera neto / Other
items net Pretendimet ndaj Qeverisë Qëndrore neto / Net claims on Central Government
Pretendime ndaj sektorëve të tjerë*/ Claims on other
sectors *
1 2 3 4 5
Gjendja në fund të periudhës (milionë Lekë)/ Stock at end of period (in millions ALL)
2016 / 12 696,885.0 905,124.5 356,680.5 548,444.0 22,810.6
2017 / 12 700,451.9 902,795.2 351,139.1 551,656.2 (4,134.3)
2018 / 12 724,363.1 874,931.8 340,827.8 534,104.0 (11,548.2)
2018 / 07 680,559.7 886,196.5 348,687.3 537,509.2 (11,250.4)
2018 / 08 703,782.0 885,899.0 348,177.4 537,721.6 (7,175.4)
2018 / 09 706,627.2 891,089.2 351,245.6 539,843.6 (5,564.7)
2018 / 10 737,791.0 852,511.7 318,513.2 533,998.4 (5,730.6)
2018 / 11 732,375.1 859,952.1 323,676.4 536,275.7 (5,222.3)
2018 / 12 724,363.1 874,931.8 340,827.8 534,104.0 (11,548.2)
Ndryshimi vjetor në përqindje/ Annual percentage changes
Mjetet valutore neto / Net foreign
assets Mjetet e brendshme /
Domestic assets Pretendimet ndaj Qeverisë Qëndrore neto / Net claims on Central Government
Pretendime ndaj sektorëve të tjerë*/ Claims on other sectors *
1 2 3 4
2016 / 12 13.4 0.2 0.7 -0.1
2017 / 12 0.5 -0.3 -1.6 0.6
2018 / 12 3.4 -3.1 -2.9 -3.2
2018 / 07 0.6 -1.2 -0.3 -1.7
2018 / 08 2.2 -1.4 0.1 -2.4
2018 / 09 1.4 -0.7 2.5 -2.7
2018 / 10 3.6 -3.5 -3.5 -3.5
2018 / 11 3.8 -3.7 -4.1 -3.5
2018 / 12 3.4 -3.1 -2.9 -3.2Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.
*Përfshin kredinë për ekonominë dhe pretendime të tjera ndaj sektorëve mbajtës së parasë së gjerë. *Include credit to economy and other claims on broad money holding sectors.1-9
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
71 Banka e Shqipërisë
DEP
OZI
TAT
NË
LEKË
SIP
AS
SEKT
ORË
VE¹
D
ENO
MIN
ATED
DEP
OSI
TS B
Y SE
CTO
RS1 1-
9N
Ë M
ILIO
NË
LEKË
, FU
ND
PER
IUD
HE
IN
MILL
ION
S A
LL, E
ND
OF
PERI
OD
To
tali
i dep
ozita
ve /
To
tal d
epos
its (2
+8)
Llog
ari
rrjed
hëse
dhe
de
pozi
ta p
a af
at /
Cur
rent
ac
coun
t and
sig
ht d
epos
its
(3+4
+5+6
+7)
Dep
ozita
t me
afat
/
Tim
e de
posit
s (9
+10+
11+1
2+13
)
Qev
eria
lo
kale
/ Lo
cal
gove
rnm
ent
Korp
orat
at
jofin
anci
are
publ
ike
/ Pu
blic
no
nfin
anci
al
corp
orat
ions
Kor
pora
ta të
tje
ra fi
nanc
iare
/
Oth
er fi
nanc
ial
corp
orat
ions
Kor
pora
ta të
tjer
a jo
finan
ciar
e /
O
ther
non
finan
cial
co
rpor
atio
ns
Sekto
rë të
tjer
ë re
zide
ntë
/
Oth
er re
siden
t se
ctor
s
Qev
eria
lo
kale
/ Lo
cal
gove
rnm
ent
Korp
orat
at
jofin
anci
are
publ
ike
/ Pu
blic
no
nfin
anci
al
corp
orat
ions
Kor
pora
ta të
tje
ra fi
nanc
-ia
re /
Oth
er
finan
cial
cor
-po
ratio
ns
Korp
orat
a të
tje
ra jo
finan
c-ia
re /
Oth
er
nonf
inan
cial
co
rpor
atio
ns
Sekto
rë të
tjer
ë re
zide
ntë
/
Oth
er re
siden
t se
ctor
s
1
2 3
4
5
6
7
8
9
1011
1213
2016
/ 1
2 4
87,5
35.3
1
86,0
23.6
1
,907
.5
6,7
86.0
2
,071
.0
46,
051.
0 1
29,2
08.1
3
01,5
11.7
1
8.9
976
.8
7,5
53.4
6
,502
.2
286
,460
.4
2017
/ 1
2 4
73,6
63.8
1
96,3
13.9
1
,344
.4
8,6
56.7
2
,524
.8
48,
979.
3 1
34,8
08.7
2
77,3
49.9
1
5.2
705
.2
9,2
82.1
9
,062
.4
258
,285
.1
2018
/ 1
2 4
56,0
70.9
2
03,4
36.3
1
,482
.1
8,8
61.1
2
,586
.8
49,
221.
4 1
41,2
84.9
2
52,6
34.7
1
3.1
1,6
34.7
5
,050
.5
9,6
87.0
2
36,2
49.4
2018
/ 0
7 4
61,9
20.9
2
00,5
44.1
1
,211
.7
9,3
19.4
3
,584
.5
51,
419.
5 1
35,0
09.2
2
61,3
76.8
1
3.0
1,5
06.9
4
,833
.7
8,6
52.2
2
46,3
70.9
2018
/ 0
8 4
54,4
65.9
1
98,8
77.4
1
,418
.3
9,6
28.7
3
,172
.0
50,
520.
9 1
34,1
37.5
2
55,5
88.5
1
3.0
1,5
09.6
4
,793
.9
7,8
62.4
2
41,4
09.6
2018
/ 0
9 4
54,4
14.1
2
00,2
59.5
1
,614
.8
9,5
30.4
2
,968
.8
49,
771.
1 1
36,3
74.3
2
54,1
54.6
1
3.0
1,5
02.0
5
,119
.5
7,8
42.0
2
39,6
78.1
2018
/ 1
0 4
52,0
53.5
1
99,2
09.8
1
,580
.6
9,9
84.5
2
,880
.6
48,
173.
0 1
36,5
91.2
2
52,8
43.7
1
3.0
1,3
88.5
5
,083
.2
8,5
09.4
2
37,8
49.6
2018
/ 1
1 4
52,4
99.3
1
99,1
38.6
1
,489
.0
9,6
69.9
2
,998
.4
47,
029.
4 1
37,9
51.8
2
53,3
60.8
1
3.1
2,2
32.1
4
,821
.6
9,2
02.1
2
37,0
91.9
2018
/ 1
2 4
56,0
70.9
2
03,4
36.3
1
,482
.1
8,8
61.1
2
,586
.8
49,
221.
4 1
41,2
84.9
2
52,6
34.7
1
3.1
1,6
34.7
5
,050
.5
9,6
87.0
2
36,2
49.4
Bu
rimi:
Bank
a e
Shqi
përis
ë
So
urce
: Ban
k of
Alb
ania
.
1-10
DEP
OZI
TAT
NË
VALU
TË S
IPA
S SE
KTO
RËVE
*
FO
REIG
N C
URR
ENC
Y D
ENO
MIN
ATED
DEP
OSI
TS B
Y SE
CTO
RS*
1-10
NË
MILI
ON
Ë LE
KË, F
UN
D P
ERIU
DH
E
IN M
ILLIO
NS
ALL
, EN
D O
F PE
RIO
D
Tota
li i d
epoz
i-ta
ve /
Tot
al
depo
sits
(2+8
)
Llog
ari r
rjedh
ëse
dhe
depo
zita
pa
afat
/ C
urre
nt
acco
unt a
nd
sight
dep
osits
(3
+4+5
+6+7
)
Dep
ozita
t me
afat
/
Tim
e de
posit
s (9
+10+
11+1
2+13
)
Qev
eria
lo
kale
/ Lo
cal
gove
rnm
ent
Korp
orat
at
jofin
anci
are
publ
ike
/ Pu
blic
no
nfin
anci
al
corp
orat
ions
Kor
pora
ta të
tje
ra fi
nanc
iare
/
Oth
er fi
nanc
ial
corp
orat
ions
Kor
pora
ta të
tjer
a jo
finan
ciar
e /
O
ther
non
finan
cial
co
rpor
atio
ns
Sekto
rë të
tjer
ë re
zide
ntë/
O
ther
resid
ent
sect
ors
Qev
eria
lo-
kale
/ Lo
cal
gove
rnm
ent
Korp
orat
at
jofin
anci
are
publ
ike
/ Pu
blic
no
nfin
anci
al
corp
orat
ions
Kor
pora
ta të
tje
ra fi
nanc
iare
/
Oth
er fi
nanc
ial
corp
orat
ions
Korp
orat
a të
tje
ra jo
finan
c-ia
re /
Oth
er
nonf
inan
cial
co
rpor
atio
ns
Sekto
rë të
tjer
ë re
zide
ntë
/ O
ther
re
siden
t sec
tors
1
2 3
4
5
6
7
8
9
1011
1213
2016
/ 1
2 5
26,5
11.2
2
50,1
22.0
3
66.1
2
,999
.4
1,8
15.4
7
3,32
6.4
171
,614
.8
276
,389
.2
_
2,3
91.9
3
,698
.7
11,
005.
7 2
59,2
92.9
2017
/ 1
2 5
28,0
06.9
2
67,4
13.0
1
39.8
2
,086
.3
3,7
56.9
7
4,18
7.3
187
,242
.7
260
,593
.8
_
1,5
43.8
3
,336
.9
10,
297.
9 2
45,4
15.2
2018
/ 1
2 5
32,5
75.8
2
89,2
32.7
1
13.4
1
,407
.7
3,6
16.6
7
8,05
5.3
206
,039
.8
243
,343
.1
_
1,6
96.3
3
,598
.1
11,
813.
8 2
26,2
34.9
2018
/ 0
7 5
14,2
78.2
2
69,5
26.6
8
8.1
1,4
86.1
3
,246
.5
73,
450.
1 1
91,2
55.9
2
44,7
51.6
_
1
,764
.2
2,8
77.4
1
0,95
2.2
229
,157
.8
2018
/ 0
8 5
27,0
78.2
2
79,8
99.0
9
7.4
1,2
57.1
3
,866
.4
76,
738.
0 1
97,9
40.2
2
47,1
79.2
_
1
,772
.8
2,7
74.1
1
1,64
6.3
230
,986
.1
2018
/ 0
9 5
31,4
64.3
2
82,7
94.5
6
9.5
1,3
04.0
3
,376
.9
77,
612.
8 2
00,4
31.3
2
48,6
69.9
_
1
,774
.6
3,4
86.9
1
1,89
8.6
231
,509
.8
2018
/ 1
0 5
31,2
02.1
2
85,5
12.8
8
4.3
1,4
83.6
3
,633
.2
79,
532.
2 2
00,7
79.6
2
45,6
89.3
_
1
,713
.5
3,2
29.3
1
2,35
7.5
228
,389
.0
2018
/ 1
1 5
26,7
83.2
2
83,1
19.7
8
9.3
1,6
08.9
3
,414
.9
77,
604.
0 2
00,4
02.6
2
43,6
63.6
_
1
,711
.2
2,7
87.6
1
2,39
6.2
226
,768
.6
2018
/ 1
2 5
32,5
75.8
2
89,2
32.7
1
13.4
1
,407
.7
3,6
16.6
7
8,05
5.3
206
,039
.8
243
,343
.1
_
1,6
96.3
3
,598
.1
11,
813.
8 2
26,2
34.9
Bu
rimi:
Bank
a e
Shqi
përis
ë
So
urce
: Ban
k of
Alb
ania
*Për
fshih
en v
etëm
llog
aritë
dhe
dep
ozita
t që
janë
pje
së e
par
asë
së g
jerë
.
*Dep
osits
incl
uded
in b
road
mon
ey.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
72Banka e Shqipërisë
1-11
KRE
DIA
PËR
EKO
NO
MIN
Ë SI
PAS
SEKT
ORI
T *
C
RED
IT T
O E
CO
NO
MY
BY S
ECTO
R*1-
11N
Ë M
ILIO
NË
LEKË
, FU
ND
PER
IUD
HE
IN M
ILLIO
NS
ALL
, EN
D O
F PE
RIO
D
Tota
li i
kred
isë /
To
tal c
redi
t (2
+8)
Kred
ia n
ë le
kë
/ C
redi
t in
na-
tiona
l cur
renc
y (3
+4+5
+6+7
)
Kr
edia
në
valu
të
/ C
redi
t in
fore
ign
curre
ncy
(9+1
0+11
+12+
13)
Qev
eria
lo-
kale
/ Lo
cal
gove
rnm
ent
Korp
orat
at jo
finan
-ci
are
publ
ike
/
Publ
ic n
onfin
anci
al
corp
orat
ions
Korp
orat
a të
tjer
a jo
finan
ciar
e /
O
ther
non
finan
cial
co
rpor
atio
ns
Korp
orat
a të
tje
ra fi
nanc
iare
/
Oth
er fi
nanc
ial
corp
orat
ions
Sekto
rë të
tjer
ë re
zide
ntë
/ O
ther
re
siden
t sec
tors
Qev
eria
loka
le
/ Lo
cal g
over
n-m
ent
Korp
orat
at jo
finan
-ci
are
publ
ike
/
Publ
ic n
onfin
anci
al
corp
orat
ions
Korp
orat
a të
tjer
a jo
finan
ciar
e /
O
ther
non
finan
-ci
al c
orpo
ratio
ns
Korp
orat
a të
tje
ra fi
nanc
iare
/
Oth
er fi
nanc
ial
corp
orat
ions
Sekto
rë të
tjer
ë re
zide
ntë
/
Oth
er re
siden
t se
ctor
s
12
34
56
78
910
1112
1320
16 /
12
547,
191.
2 2
59,5
47.5
8
45.5
2
3,99
3.9
131
,743
.5
4,2
42.3
9
8,72
2.3
287
,643
.7
_
2,8
70.0
2
11,3
26.7
4
,445
.3
69,
001.
6 20
17 /
12
550,
280.
5 2
73,2
61.9
7
87.7
2
9,68
0.0
130
,851
.8
3,5
22.3
1
08,4
20.1
2
77,0
18.6
_
5
,221
.4
198
,525
.2
4,4
22.3
6
8,84
9.7
2018
/ 1
253
2,62
8.1
268
,679
.1
539
.0
16,
594.
2 1
27,9
99.7
4
,802
.1
118
,744
.1
263
,949
.1
_
3,6
75.9
1
89,7
22.3
5
,361
.9
65,
189.
0 20
18 /
07
532,
975.
3 2
67,3
02.8
7
26.2
1
6,88
3.0
129
,850
.9
4,4
64.7
1
15,3
78.1
2
65,6
72.5
_
2
,918
.8
191
,767
.5
4,6
08.4
6
6,37
7.8
2018
/ 0
853
3,17
4.6
266
,578
.1
721
.8
16,
550.
3 1
29,2
09.7
4
,103
.8
115
,992
.6
266
,596
.5
_
3,1
92.4
1
91,9
57.8
4
,622
.5
66,
823.
8 20
18 /
09
535,
254.
2 2
68,1
48.3
7
16.2
1
6,65
0.3
129
,849
.0
4,2
60.1
1
16,6
72.6
2
67,1
05.9
_
2
,965
.3
192
,550
.3
4,9
09.0
6
6,68
1.2
2018
/ 1
053
2,52
2.4
269
,107
.0
646
.3
16,
223.
4 1
30,1
90.5
4
,407
.7
117
,639
.1
263
,415
.4
_
3,0
68.4
1
89,3
23.9
5
,209
.5
65,
813.
7 20
18 /
11
534,
797.
6 2
71,3
74.7
6
91.4
1
6,67
4.7
131
,379
.3
4,4
22.4
1
18,2
06.9
2
63,4
22.9
_
3
,447
.1
188
,938
.1
5,4
99.6
6
5,53
8.1
2018
/ 1
253
2,62
8.1
268
,679
.1
539
.0
16,
594.
2 1
27,9
99.7
4
,802
.1
118
,744
.1
263
,949
.1
_
3,6
75.9
1
89,7
22.3
5
,361
.9
65,
189.
0 Bu
rimi:
Bank
a e
Shqi
përis
ë
So
urce
: Ban
k of
Alb
ania
* K
redi
a dh
ënë
nga
korp
orat
at d
epoz
itues
e (B
anka
Qën
dror
e, b
anka
t par
adep
ozitu
ese
dhe
shoq
ëritë
e k
ursim
-kred
itit).
*C
redi
t gra
nted
by
depo
sitor
y co
rpor
atio
ns (C
entra
l ban
k, d
epos
it m
oney
ban
ks a
nd s
avin
gs a
nd lo
an a
ssoc
iatio
ns).
- Ja
në re
vizi
onua
r të
dhën
at e
per
iudh
es D
hjet
or 2
017-
Pril
l 201
8, p
ër s
hkak
të n
jë ri
klasif
ikim
i ins
tituc
iona
l nga
kor
pora
ta
- Dat
a fo
r per
iod
Dec
embe
r 201
7- A
pril
2018
, are
revi
sed
due
to a
n in
stitu
tiona
l rec
lass
ifica
tion
from
jo
finan
ciar
e pr
ivat
e në
kor
pora
ta jo
finan
ciar
e pu
blik
e.
pr
ivat
e no
nfin
anci
al c
orpo
ratio
ns to
pub
lic n
onfin
anci
al c
orpo
ratio
ns.
“1-1
2 H
UAT
Ë E
KORP
ORA
TAVE
JOFI
NA
NC
IARE
SIPA
S A
KTIV
ITETIT
EKO
NO
MIK
(NVE
- RE
V.2)
*”
“LO
AN
S O
F N
ON
-FIN
AN
CIA
L CO
RPO
RATI
ON
S BY
EC
ON
OM
IC A
CTI
VITY
(NA
CE
- REV
.2)*
1-1
2”N
Ë M
ILIO
NË
LEKË
, FU
ND
PER
IUD
HE
IN M
ILLIO
NS
ALL
, EN
D O
F PE
RIO
D
Tota
li i h
uave
për
kor
pora
tat
jofin
anci
are
/ To
tal l
oans
to
non-
finan
cial
cor
pora
tions
(2
+3+4
+5+6
+7+8
+9+1
0+11
+12+
13+1
4+15
+16+
17+1
8+1
9+20
+21+
22)
Bujq
ësia
, Pyj
et,
Pesh
kim
i / A
g-ric
ultu
re, f
ores
try
and
fishi
ng
Indu
stria
nx
jerrë
se /
M
inin
g an
d qu
arry
ing
Indu
stria
pë
rpun
uese
/
Man
ufac
turin
g
Ener
gjia
ele
ktrik
e,
furn
izim
i me
gaz,
avu
ll dh
e aj
ër i
kond
icio
nuar
/
Elec
trici
ty, g
as,
steam
and
air
cond
i-tio
ning
sup
ply
Furn
izim
i me
ujë,
ak
tivite
te të
traj
timit
dhe
men
axhi
mit
të
mbe
turin
ave,
mbe
tjeve
/
Wat
er s
uppl
y; s
ewer
age,
w
aste
man
agem
ent a
nd
rem
edia
tion
activ
ities
Ndë
rtim
i /
Con
struc
tion
Tre
gtia
me
shum
icë
dhe
me
paki
cë; R
ipar
imi i
aut
om-
jete
ve d
he m
otoç
ikle
tave
/
Who
lesa
le a
nd re
tail
trade
; re
pair
of m
otor
veh
icle
s an
d m
otor
cycl
es
Tran
spor
ti dh
e m
agaz
inim
i /
Tran
spor
tatio
n an
d sto
rage
Akom
odim
i dhe
sh
ërbi
mi u
shqi
mor
/
Acco
mm
odat
ion
and
food
ser
vice
ac
tiviti
es
Info
rmac
ioni
dhe
ko
mun
ikac
ioni
/
Info
rmat
ion
and
com
mun
icat
ion
12
34
56
78
910
1120
16 /
12
369
,934
.2
5,1
92.1
7
,201
.7
59,
213.
8 4
8,95
0.3
179
.1
46,
975.
4 1
25,8
04.8
7
,373
.1
13,
314.
7 4
,523
.6
2017
/ 1
2 3
64,2
78.3
5
,360
.0
7,7
25.9
5
4,11
9.6
52,
664.
8 2
34.6
4
6,36
8.6
119
,800
.1
7,8
06.3
1
3,55
0.5
3,8
72.0
20
18 /
12
337
,992
.0
4,7
50.5
8
,144
.6
49,
140.
5 3
2,74
3.8
229
.9
47,
808.
2 1
17,6
63.0
6
,685
.9
13,
265.
3 2
,795
.1
2018
/ 0
7 3
41,4
20.1
5
,762
.4
7,7
06.2
5
2,01
7.4
33,
273.
4 2
48.5
4
6,23
0.8
120
,437
.0
7,2
26.7
1
3,55
9.8
3,4
29.3
20
18 /
08
340
,910
.3
5,5
10.0
7
,956
.8
51,
566.
6 3
3,55
9.3
245
.5
46,
263.
3 1
19,9
88.2
7
,152
.1
13,
553.
3 3
,245
.3
2018
/ 0
9 3
42,0
15.0
5
,400
.0
8,2
20.2
5
1,43
9.6
32,
848.
7 2
50.7
4
7,11
6.7
120
,244
.1
7,1
98.1
1
3,92
0.5
3,1
08.4
20
18 /
10
338
,806
.2
5,2
47.3
8
,079
.6
51,
562.
4 3
2,28
6.7
241
.5
46,
979.
3 1
19,4
23.8
6
,993
.8
13,
567.
2 2
,855
.8
2018
/ 1
1 3
40,4
39.2
4
,965
.8
7,8
90.6
5
0,32
2.8
32,
805.
9 2
36.3
4
8,04
2.3
119
,933
.4
6,7
86.5
1
3,63
0.4
2,8
62.6
20
18 /
12
337
,992
.0
4,7
50.5
8
,144
.6
49,
140.
5 3
2,74
3.8
229
.9
47,
808.
2 1
17,6
63.0
6
,685
.9
13,
265.
3 2
,795
.1
Aktiv
itete
fin
anci
are
dhe
të s
igur
imit
/ Fi
nanc
ial
and
insu
ranc
e ac
tiviti
es
Aktiv
itete
të
pasu
rive
të p
alu-
ajtë
shm
e /
Real
es
tate
act
iviti
es
Aktiv
itete
pro
fesio
nale
, sh
kenc
ore
dhe
tekn
ike
/ Pr
ofes
siona
l, sc
ient
ific
and
tech
nica
l ac
tiviti
es
Shër
bim
e ad
min
istra
-tiv
e dh
e m
bësh
tetë
se
/ Ad
min
istra
tive
and
supp
ort s
ervi
ce
activ
ities
Adm
inist
rimi p
ublik
dh
e m
broj
tja; S
igur
imi
soci
al i
dety
rues
hëm
/
Publ
ic a
dmin
istra
tion
and
defe
nce;
com
pulso
ry
soci
al s
ecur
ity
Arsim
i /
Educ
atio
n
Shën
detë
sia d
he
aktiv
itete
të p
unës
so
cial
e /
Hum
an
heal
th a
nd s
ocia
l w
ork
activ
ities
Arte
, arg
ëtim
dh
e çl
odhj
e /
Arts,
ent
er-
tain
men
t and
re
crea
tion
Aktiv
itete
të
tjer
a sh
ërbi
mi /
O
ther
ser
vice
ac
tiviti
es
Aktiv
itete
të fa
milj
eve
si pu
nëdh
ënës
; Ak
tivite
te të
pro
dhim
it të
mal
lrave
e
shër
bim
eve
të fa
milj
eve
për p
ërd.
e v
et
/ Ac
tiviti
es o
f hou
seho
lds
as e
mpl
oyer
s;
undi
ffere
ntia
ted
good
s- an
d se
rvic
es-p
ro-
duci
ng a
ctiv
ities
of H
h fo
r ow
n us
e
Aktiv
itete
të o
rgan
izat
-av
e dh
e or
gani
zmav
e nd
ërko
mbë
tare
/
Activ
ities
of e
xtra
terri
to-
rial o
rgan
isatio
ns a
nd
bodi
es
12
1314
1516
1718
1920
2122
2016
/ 1
2 1
,661
.2
4,9
19.9
8
79.8
4
44.8
1
,622
.4
5,5
82.7
2
,844
.6
5,1
70.5
2
4,27
5.7
3,6
65.7
1
38.5
20
17 /
12
2,7
79.0
4
,178
.1
823
.5
390
.9
1,6
59.6
5
,685
.1
3,7
65.9
2
,992
.4
28,
133.
6 2
,118
.1
249
.7
2018
/ 1
2 2
,888
.3
5,4
44.5
9
83.6
6
89.5
4
,328
.4
5,5
24.9
4
,047
.0
2,3
33.0
2
7,09
9.1
1,2
74.1
1
53.1
20
18 /
07
2,8
31.5
3
,951
.8
840
.7
550
.4
4,2
35.0
5
,971
.4
3,1
26.9
2
,632
.4
25,
150.
9 2
,089
.3
148
.5
2018
/ 0
8 2
,806
.9
4,1
22.1
1
,024
.4
590
.1
3,9
59.2
6
,011
.5
3,7
87.1
2
,591
.6
24,
908.
8 1
,912
.9
155
.4
2018
/ 0
9 2
,770
.2
4,1
75.3
1
,025
.7
524
.0
4,2
10.6
5
,973
.5
3,8
72.0
2
,554
.1
25,
127.
7 1
,876
.2
158
.6
2018
/ 1
0 2
,595
.0
4,2
72.2
9
91.8
6
85.3
3
,958
.0
5,8
36.8
3
,845
.8
2,3
04.5
2
5,53
1.1
1,3
94.7
1
53.7
20
18 /
11
2,5
42.9
5
,252
.5
981
.2
744
.9
4,2
12.3
5
,800
.4
3,9
81.7
2
,298
.4
25,
671.
0 1
,322
.2
155
.3
2018
/ 1
2 2
,888
.3
5,4
44.5
9
83.6
6
89.5
4
,328
.4
5,5
24.9
4
,047
.0
2,3
33.0
2
7,09
9.1
1,2
74.1
1
53.1
Bu
rimi:
Bank
a e
Shqi
përis
ë
So
urce
: Ban
k of
Alb
ania
* T
ë dh
ënat
e h
uave
për
fshijn
ë in
tere
sat e
për
lloga
ritur
.
*
Dat
a on
loan
s in
clud
e ac
crue
d in
tere
sts.
“- Ja
në re
vizi
onua
r të
dhën
at e
per
iudh
es D
hjet
or 2
017-
Pril
l 201
8, p
ër s
hkak
të n
jë ri
klasif
ikim
i ins
tituc
iona
l - D
ata
for p
erio
d D
ecem
ber 2
017-
Apr
il 20
18, a
re re
vise
d du
e to
an
insti
tutio
nal r
ecla
ssifi
catio
n fro
m p
rivat
e no
nfin
anci
alng
a ko
rpor
ata
jofin
anci
are
priv
ate
në k
orpo
rata
jofin
anci
are
publ
ike.
“
co
rpor
atio
ns to
pub
lic n
onfin
anci
al c
orpo
ratio
ns.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
73 Banka e Shqipërisë
1-13
A H
UAT
Ë E
KORP
ORA
TAVE
JOFI
NA
NC
IARE
PRI
VATE
SIP
AS
QËL
LIMIT
“
PRIV
ATE
NO
N-F
INA
NC
IAL
CO
RPO
RATI
ON
S LO
AN
S BY
TË P
ËRD
ORI
MIT
DH
E M
ON
EDH
ËS*
PURP
OSE
AN
D C
URR
ENC
Y* 1
-13A
”N
Ë M
ILIO
NË
LEKË
, FU
ND
PER
IUD
HE
IN M
ILLIO
NS
ALL
, EN
D O
F PE
RIO
D
H
uatë
për
kor
pora
tat
jofin
anci
are
priv
ate
/ Pr
ivat
e no
n-fin
anci
al c
orpo
ratio
ns
loan
s (2
+9+1
6+23
)N
ë le
kë /
In A
LL
(3+4
+5+6
+7+8
)O
vërd
raft
/
Ove
rdra
ftKa
pita
l qar
kullu
es /
Wor
king
ca
pita
lH
ua p
ër ç
elje
biz
nesi
/
Loan
s fo
r sta
rting
up
a bu
sines
sBl
erje
paj
isjes
h /
Mac
hine
ries
and
appl
ianc
es
Pasu
ri të
pal
uajts
hme
/ Re
al
esta
teH
ua p
ër in
vesti
me
në in
strum
enta
fin
anci
are
/ Lo
ans
for i
nves
tmen
ts in
fin
anci
al in
strum
ents
12
34
56
78
2016
/ 1
2 3
43,0
70.3
1
31,7
43.5
3
5,65
0.4
30,
592.
0 3
,730
.4
32,
431.
8 2
9,22
0.0
119
.1
2017
/ 1
2 3
29,3
77.0
1
30,8
51.8
3
4,38
9.0
29,
091.
1 4
,759
.9
34,
179.
6 2
8,20
1.3
231
.0
2018
/ 1
2 3
17,7
21.9
1
27,9
99.7
3
8,19
5.2
24,
286.
2 6
,626
.7
34,
125.
4 2
4,57
0.0
196
.3
2018
/ 0
7 3
21,6
18.4
1
29,8
50.8
3
6,70
6.7
27,
709.
7 5
,035
.2
33,
798.
4 2
6,39
4.3
206
.4
2018
/ 0
8 3
21,1
67.5
1
29,2
09.7
3
6,56
0.3
27,
307.
6 5
,268
.9
33,
515.
0 2
6,35
5.9
202
.0
2018
/ 0
9 3
22,3
99.3
1
29,8
49.1
3
6,53
6.8
27,
265.
1 5
,841
.9
33,
801.
5 2
6,20
4.5
199
.3
2018
/ 1
0 3
19,5
14.4
1
30,1
90.6
3
6,95
6.1
27,
037.
9 5
,802
.6
34,
069.
6 2
6,12
6.0
198
.3
2018
/ 1
1 3
20,3
17.4
1
31,3
79.3
3
7,50
4.2
27,
033.
8 6
,268
.9
34,
465.
9 2
5,90
9.3
197
.3
2018
/ 1
2 3
17,7
21.9
1
27,9
99.7
3
8,19
5.2
24,
286.
2 6
,626
.7
34,
125.
4 2
4,57
0.0
196
.3
Në
dolla
rë a
mer
-ik
anë
/ In
USD
(1
0+11
+12+
13+1
4+15
)O
vërd
raft
/ O
verd
raft
Kapi
tal q
arku
llues
/
Wor
king
cap
ital
Hua
për
çel
je b
izne
si /
Lo
ans
for s
tarti
ng u
p a
busin
ess
Bler
je p
ajisj
esh
/ M
achi
n-er
ies
and
appl
ianc
es
Pasu
ri të
pal
uajts
hme
/ Re
al
esta
teH
ua p
ër in
vesti
me
në in
strum
enta
fina
ncia
re/
Loan
s fo
r inv
estm
ents
in
finan
cial
instr
umen
ts
910
1112
1314
15
2016
/ 1
2 3
2,73
8.4
16,
542.
3 6
,196
.1
597
.7
6,8
46.0
2
,556
.2
_
2017
/ 1
2 2
0,42
9.0
10,
200.
7 3
,283
.5
_
3,5
36.8
3
,408
.0
_
2018
/ 1
2 1
9,99
3.7
9,9
61.4
3
,485
.1
_
3,5
68.2
2
,979
.0
_
2018
/ 0
7 2
0,88
9.3
10,
852.
6 3
,198
.6
_
3,8
51.4
2
,986
.7
_
2018
/ 0
8 2
0,77
2.0
10,
688.
1 3
,212
.5
_
3,8
68.6
3
,002
.8
_
2018
/ 0
9 2
0,99
0.3
10,
860.
6 3
,252
.9
_
3,8
64.6
3
,012
.2
_
2018
/ 1
0 2
1,33
9.2
10,
907.
3 3
,588
.3
_
3,8
22.1
3
,021
.5
_
2018
/ 1
1 2
0,69
1.7
10,
464.
6 3
,532
.4
_
3,7
24.7
2
,970
.0
_
2018
/ 1
2 1
9,99
3.7
9,9
61.4
3
,485
.1
_
3,5
68.2
2
,979
.0
_
H
ua n
ë m
oned
ha të
tjer
a /
In
oth
er c
urre
ncie
sN
ë eu
ro /
In E
UR
(17+
18+1
9+20
+21+
22)
Ovë
rdra
ft /
O
verd
raft
Kapi
tal q
arku
llues
/
Wor
king
cap
ital
Hua
për
çel
je b
izne
si /
Lo
ans
for s
tarti
ng u
p a
busin
ess
Bler
je p
ajisj
esh
/ M
achi
n-er
ies
and
appl
ianc
es
Pasu
ri të
pal
uajts
hme
/ Re
al
esta
teH
ua p
ër in
vesti
me
në in
strum
enta
fin
anci
are
/ Lo
ans
for i
nves
t-m
ents
in fi
nanc
ial i
nstru
men
ts
1617
1819
2021
2223
2016
/ 1
2 1
78,5
67.6
4
0,22
9.6
24,
731.
1 4
75.2
6
0,18
6.1
52,
945.
6 _
2
0.8
2017
/ 1
2 1
78,0
95.0
4
6,70
3.0
19,
315.
9 1
,462
.1
59,
303.
8 5
1,15
4.9
155
.21
1.2
2018
/ 1
2 1
69,7
28.4
4
2,16
1.5
17,
740.
5 2
,328
.4
56,
303.
0 5
1,01
8.4
176
.5
0.2
2018
/ 0
7 1
70,8
77.1
4
1,43
5.3
19,
254.
5 2
,163
.7
53,
602.
5 5
4,20
3.5
217
.5
1.2
2018
/ 0
8 1
71,1
84.6
4
0,23
6.0
19,
626.
6 2
,157
.5
54,
471.
2 5
4,47
8.8
214
.6
1.3
2018
/ 0
9 1
71,5
59.8
4
0,22
8.3
19,
662.
6 2
,153
.5
54,
474.
1 5
4,83
0.6
210
.7
0.2
2018
/ 1
0 1
67,9
84.4
4
0,65
8.2
18,
002.
6 2
,365
.0
54,
122.
8 5
2,65
0.1
185
.8
0.2
2018
/ 1
1 1
68,2
46.2
4
0,79
5.5
18,
082.
4 2
,346
.9
56,
050.
1 5
0,78
9.9
181
.4
0.3
2018
/ 1
2 1
69,7
28.4
4
2,16
1.5
17,
740.
5 2
,328
.4
56,
303.
0 5
1,01
8.4
176
.5
0.2
Bu
rimi:
Bank
a e
Shqi
përis
ë
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
* T
ë dh
ënat
e h
uave
për
fshijn
ë in
tere
sat e
për
lloga
ritur
.
* D
ata
on lo
ans
incl
ude
accr
ued
inte
rests
. -
Janë
revi
zion
uar t
ë dh
ënat
e p
eriu
dhes
Dhj
etor
201
7- P
rill 2
018,
për
shk
ak të
një
rikla
sifik
imi i
nstit
ucio
nal
Dat
a fo
r per
iod
Dec
embe
r 201
7- A
pril
2018
, are
revi
sed
due
to a
n in
stitu
tiona
l rec
lass
ifica
tion
from
priv
ate
nonf
inan
cial
nga
korp
orat
a jo
finan
ciar
e pr
ivat
e në
kor
pora
ta jo
finan
ciar
e pu
blik
e.
-
corp
orat
ions
to p
ublic
non
finan
cial
cor
pora
tions
.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
74Banka e Shqipërisë
1-13
B H
UAT
Ë E
KORP
ORA
TAVE
JOFI
NA
NC
IARE
PU
BLIK
E SI
PAS
QËL
LIMIT
“P
UBL
IC N
ON
-FIN
AN
CIA
L C
ORP
ORA
TIO
NS
LOA
NS
TË P
ËRD
ORI
MIT
DH
E M
ON
EDH
ËS*
BY P
URP
OSE
AN
D C
URR
ENC
Y *
1-13
B”N
Ë M
ILIO
NË
LEKË
, FU
ND
PER
IUD
HE
IN M
ILLIO
NS
ALL
, EN
D O
F PE
RIO
D
Hua
të p
ër k
orpo
rata
t jof
inan
ciar
e pu
blik
e /
Publ
ic
non-
finan
cial
cor
pora
tions
loan
s (2
+8+1
4+20
)N
ë le
kë /
In A
LL (3
+4+5
+6+7
)O
vërd
raft
/ O
verd
raft
Kapi
tal q
arku
llues
/ W
ork-
ing
capi
tal
Bler
je p
ajisj
esh
/ M
achi
ner-
ies
and
appl
ianc
es
Pasu
ri të
pal
uajts
hme
/ Re
al
esta
teH
ua të
tjer
a /
O
ther
loan
s
12
34
56
7
2016
/ 1
2 2
6,86
3.9
23,
993.
9 2
1,89
5.9
286
.4
1,1
07.5
7
04.0
0
.0
2017
/ 1
2 3
4,90
1.3
29,
680.
0 2
7,22
9.8
287
.7
901
.8
1,2
60.6
0
.0
2018
/ 1
2 2
0,27
0.1
16,
594.
2 1
4,52
1.4
236
.9
694
.9
1,1
41.1
_
2018
/ 0
7 1
9,80
1.8
16,
883.
0 1
4,63
1.6
277
.0
778
.3
1,1
96.2
_
2018
/ 0
8 1
9,74
2.7
16,
550.
3 1
4,33
4.1
265
.5
763
.3
1,1
87.3
_
2018
/ 0
9 1
9,61
5.7
16,
650.
3 1
4,47
0.5
256
.5
746
.5
1,1
76.9
_
2018
/ 1
0 1
9,29
1.8
16,
223.
4 1
4,07
8.2
252
.5
727
.7
1,1
65.1
_
2018
/ 1
1 2
0,12
1.9
16,
674.
7 1
4,55
7.3
252
.9
711
.6
1,1
52.9
_
2018
/ 1
2 2
0,27
0.1
16,
594.
2 1
4,52
1.4
236
.9
694
.9
1,1
41.1
_
N
ë do
llarë
am
erik
anë
/ In
USD
(9+1
0+11
+12+
13)
Ovë
rdra
ft /
Ove
rdra
ftKa
pita
l qar
kullu
es /
Wor
king
ca
pita
lBl
erje
paj
isjes
h /
Mac
hine
r-ie
s an
d ap
plia
nces
Pa
suri
të p
alua
jtshm
e /
Real
es
tate
Hua
të tj
era
/
Oth
er lo
ans
89
1011
12
13
2016
/ 1
2 0
.1
0.1
_
_
_
0
.0
2017
/ 1
2 0
.1
0.1
_
_
_
0
.0
2018
/ 1
2 0
.1
0.1
_
_
_
_
2018
/ 0
7 0
.1
0.1
_
_
_
_
2018
/ 0
8 0
.1
0.1
_
_
_
_
2018
/ 0
9 0
.1
0.1
_
_
_
_
2018
/ 1
0 0
.1
0.1
_
_
_
_
2018
/ 1
1 0
.1
0.1
_
_
_
_
2018
/ 1
2 0
.1
0.1
_
_
_
_
N
ë eu
ro /
In E
UR
(15+
16+1
7+18
+19)
Ovë
rdra
ft /
Ove
rdra
ftKa
pita
l qar
kullu
es /
Wor
king
ca
pita
lBl
erje
paj
isjes
h /
Mac
hine
r-ie
s an
d ap
plia
nces
Pa
suri
të p
alua
jtshm
e /
Real
es
tate
Hua
të tj
era
/
Oth
er lo
ans
Hua
në
mon
edha
të
tjera
/
In o
ther
cur
renc
ies
1415
1617
1819
20
2016
/ 1
2 2
,869
.9
2,8
69.9
_
_
_
0
.0
0.0
2017
/ 1
2 5
,221
.3
5,2
21.2
_
_
_
0
.0
0.0
2018
/ 1
2 3
,675
.9
3,6
75.9
_
_
_
_
_
2018
/ 0
7 2
,918
.7
2,9
18.7
_
_
_
_
_
2018
/ 0
8 3
,192
.4
3,1
92.4
_
_
_
_
_
2018
/ 0
9 2
,965
.3
2,9
65.3
_
_
_
_
_
2018
/ 1
0 3
,068
.3
3,0
68.3
_
_
_
_
_
2018
/ 1
1 3
,447
.1
3,4
47.1
_
_
_
_
_
2018
/ 1
2 3
,675
.9
3,6
75.9
_
_
_
_
_
Bu
rimi:
Bank
a e
Shqi
përis
ë
So
urce
: Ban
k of
Alb
ania
. *
Të
dhën
at e
hua
ve p
ërfsh
ijnë
inte
resa
t e p
ërllo
garit
ur.
* D
ata
on lo
ans
incl
ude
accr
ued
inte
rests
. -
Janë
revi
zion
uar t
ë dh
ënat
e p
eriu
dhes
Dhj
etor
201
7- P
rill 2
018,
për
shk
ak të
një
rikla
sifik
imi i
nstit
ucio
nal n
ga k
orpo
rata
-
Dat
a fo
r per
iod
Dec
embe
r 201
7- A
pril
2018
, are
revi
sed
due
to a
n in
stitu
tiona
l rec
lass
ifica
tion
from
priv
ate
nonf
inan
cial
jofin
anci
are
priv
ate
në k
orpo
rata
jofin
anci
are
publ
ike.
co
rpor
atio
ns to
pub
lic n
onfin
anci
al c
orpo
ratio
ns.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
75 Banka e Shqipërisë
1-14
HU
ATË
E IN
DIV
IDËV
E D
HE
INST
ITU
CIO
NEV
E JO
ME
QËL
LIM F
ITIM
I QË
U
HO
USE
HO
LDS
+ N
ON
-PRO
FIT
INST
ITU
TIO
NS
SERV
ING
HO
USE
HO
LDS
SHËR
BEJN
Ë IN
DIV
IDËV
E SI
PAS
QËL
LIMIT
TË
PËRD
ORI
MIT
DH
E M
ON
EDH
ËS*
LOA
NS
BY P
URP
OSE
AN
D C
URR
ENC
Y* 1
-14
NË
MILI
ON
Ë LE
KË, F
UN
D P
ERIU
DH
E
IN M
ILLIO
NS
ALL
, EN
D O
F PE
RIO
D
Hua
për
qël
lime
të tj
era
/
Loan
s fo
r oth
er p
urpo
ses
Hua
të p
ër In
divi
dët d
he In
stitu
cion
et jo
m
e që
llim fi
timi q
ë u
shër
bejn
ë in
divi
dëve
/
Hou
seho
lds
+ N
on-p
rofit
insti
tutio
ns
serv
ing
hous
ehol
ds lo
ans
(2+9
+16+
23)
Në
lekë
/ In
ALL
(3+4
+5+6
+7)
Ovë
rdra
ft /
Ove
rdra
ftM
allra
jo të
qën
drue
shëm
/
Non
dura
ble
good
sM
allra
të q
ëndr
uesh
ëm /
D
urab
le g
oods
Hua
për
ble
rje
bane
sash
/ Lo
ans
for
hous
e pu
rcha
se
nga
të c
ilat:
për t
ë ve
tëpu
në-
suar
it /
of w
hich
: sol
e pr
oprie
tors
hips
; par
tner
ship
s w
ithou
t leg
al s
tatu
s
12
34
56
78
2016
/ 1
2 1
60,4
78.4
9
1,47
6.6
6,6
49.9
1
9,51
1.2
12,
735.
5 4
6,70
1.9
5,8
78.1
1
,787
.3
2017
/ 1
2 1
69,2
43.9
1
00,3
94.2
6
,417
.5
22,
955.
8 1
4,32
2.4
50,
554.
6 6
,143
.9
2,4
81.3
2018
/ 1
2 1
75,0
95.1
1
09,9
06.1
6
,809
.1
26,
010.
1 1
5,08
8.7
56,
105.
5 5
,892
.8
2,4
03.7
2018
/ 0
7 1
73,2
44.6
1
06,8
66.8
6
,861
.4
24,
992.
8 1
4,93
9.1
54,
063.
3 6
,010
.2
2,5
00.4
2018
/ 0
8 1
74,3
12.8
1
07,4
89.1
6
,832
.3
25,
294.
5 1
4,90
2.5
54,
483.
6 5
,976
.2
2,4
79.4
2018
/ 0
9 1
74,6
81.2
1
08,0
00.0
6
,847
.0
25,
480.
4 1
4,89
3.6
54,
789.
9 5
,989
.1
2,4
95.8
2018
/ 1
0 1
74,7
92.6
1
08,9
78.9
7
,015
.6
25,
795.
6 1
4,97
7.6
55,
252.
4 5
,937
.8
2,5
02.5
2018
/ 1
1 1
75,0
30.8
1
09,4
92.7
7
,035
.1
25,
974.
3 1
5,04
8.6
55,
565.
4 5
,869
.3
2,3
87.0
2018
/ 1
2 1
75,0
95.1
1
09,9
06.1
6
,809
.1
26,
010.
1 1
5,08
8.7
56,
105.
5 5
,892
.8
2,4
03.7
H
ua p
ër q
ëllim
e të
tje
ra /
Loan
s fo
r oth
er
purp
oses
Në
dolla
rë a
mer
ikan
ë /
In U
SD
(10+
11+1
2+13
+14)
Ovë
rdra
ft /
Ove
rdra
ftM
allra
jo të
qën
drue
shëm
/
Non
dura
ble
good
sM
allra
të q
ëndr
uesh
ëm /
D
urab
le g
oods
Hua
për
ble
rje b
anes
ash
/
Loan
s fo
r hou
se p
urch
ase
nga
të c
ilat:
për t
ë ve
tëpu
nësu
arit
/ of
whi
ch: s
ole
prop
ri-et
orsh
ips;
par
tner
ship
s w
ithou
t leg
al s
tatu
s
910
1112
1314
15
2016
/ 1
2 1
,174
.5
134
.0
102
.2
167
.4
611
.9
159
.1
136
.1
2017
/ 1
2 7
41.8
1
62.7
7
4.9
103
.4
342
.7
58.
1 3
8.1
2018
/ 1
2 4
84.6
8
3.0
50.
2 1
8.3
285
.4
47.
7 3
2.4
2018
/ 0
7 5
69.5
1
32.8
5
7.5
19.
8 3
08.5
5
0.8
33.
8
2018
/ 0
8 5
66.6
1
31.4
5
7.4
19.
7 3
07.6
5
0.6
33.
8
2018
/ 0
9 5
41.1
1
37.7
5
6.1
19.
1 2
78.1
5
0.1
33.
6
2018
/ 1
0 4
98.8
9
5.9
54.
3 1
9.2
279
.4
50.
1 3
3.8
2018
/ 1
1 5
04.3
9
5.4
51.
5 1
8.9
289
.2
49.
3 3
3.3
2018
/ 1
2 4
84.6
8
3.0
50.
2 1
8.3
285
.4
47.
7 3
2.4
N
ë eu
ro /
In E
UR
(17+
18+1
9+20
+21)
Ovë
rdra
ft /
Ove
rdra
ftM
allra
jo të
qën
drue
shëm
/
Non
dura
ble
good
sM
allra
të q
ëndr
uesh
ëm /
D
urab
le g
oods
Hua
për
ble
rje b
anes
ash
/
Loan
s fo
r hou
se p
urch
ase
Hua
për
qël
lime
të
tjera
/ Lo
ans
for o
ther
pu
rpos
es
nga
të c
ilat:
për t
ë ve
tëpu
në-
suar
it /
of w
hich
: sol
e pr
oprie
tors
hips
; par
tner
ship
s w
ithou
t leg
al s
tatu
s
Hua
në
mon
edha
të tj
era
/
In o
ther
cur
renc
ies
16
1718
1920
2122
23
2016
/ 1
2 6
7,55
2.2
1,1
46.8
1
,574
.7
4,5
64.6
5
6,35
6.4
3,9
09.7
5
74.1
2
75.1
2017
/ 1
2 6
7,89
3.0
797
.2
1,8
54.3
4
,539
.2
56,
869.
5 3
,832
.8
608
.7
214
.9
2018
/ 1
2 6
4,53
3.5
707
.1
1,7
21.9
4
,528
.1
53,
406.
1 4
,170
.3
649
.0
171
.0
2018
/ 0
7 6
5,62
6.6
878
.9
1,7
00.4
4
,734
.2
54,
434.
9 3
,878
.2
624
.7
181
.7
2018
/ 0
8 6
6,07
2.4
877
.3
1,7
98.0
4
,530
.5
54,
843.
2 4
,023
.3
619
.6
184
.7
2018
/ 0
9 6
5,95
7.6
866
.5
1,7
23.8
4
,531
.9
54,
705.
2 4
,130
.1
668
.8
182
.6
2018
/ 1
0 6
5,13
7.5
751
.9
1,7
42.1
4
,522
.0
54,
112.
1 4
,009
.3
679
.4
177
.3
2018
/ 1
1 6
4,85
7.6
714
.6
1,7
66.4
4
,464
.3
53,
824.
4 4
,087
.9
646
.5
176
.2
2018
/ 1
2 6
4,53
3.5
707
.1
1,7
21.9
4
,528
.1
53,
406.
1 4
,170
.3
649
.0
171
.0
Burim
i: Ba
nka
e Sh
qipë
risë
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
* T
ë dh
ënat
e h
uave
për
fshijn
ë in
tere
sat e
për
lloga
ritur
.
* D
ata
on lo
ans
incl
ude
accr
ued
inte
rests
.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
76Banka e Shqipërisë
1-15
HU
ATË
SIPA
S RR
ETH
EVE
LO
AN
S BY
DIS
TRIC
TS 1
-15
NË
MILI
ON
Ë LE
KË, F
UN
D P
ERIU
DH
E
IN M
ILLIO
NS
ALL
, EN
D O
F PE
RIO
D
To
tali
i kre
disë
/ T
otal
loan
s (2
+3+4
+5+6
+7+8
+9+1
0 )
Tira
në /
Tira
na
Dur
rës
/ D
urrë
s E
lbas
an /
Elb
asan
S
hkod
ër /
Shk
odra
K
orçë
/ K
orca
V
lorë
/ V
lora
F
ier /
Fie
r Le
zhë
/ Le
zha
Të
tjera
/ O
ther
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
2016
/ IV
543
,454
.3
398
,447
.6
38,
702.
4 1
4,84
6.5
11,
097.
3 7
,589
.7
12,
362.
0 1
3,75
3.0
6,1
78.6
4
0,47
7.3
2017
/ IV
547
,154
.1
406
,412
.0
37,
159.
1 1
4,28
0.8
11,
308.
1 8
,168
.5
11,
869.
5 1
2,02
7.4
5,8
98.8
4
0,02
9.9
2018
/ IV
531
,084
.8
390
,852
.0
39,
349.
1 1
3,65
9.7
10,
551.
1 8
,101
.0
11,
478.
7 1
0,21
0.5
5,8
31.7
4
1,05
1.0
2018
/ I
544
,085
.6
402
,053
.1
38,
668.
3 1
4,81
7.7
10,
967.
5 8
,083
.1
11,
839.
1 1
1,74
0.4
5,9
05.0
4
0,01
1.3
2018
/ II
538
,710
.0
394
,630
.3
39,
935.
8 1
4,55
0.8
10,
991.
5 8
,275
.7
11,
846.
5 1
2,09
0.3
5,8
66.9
4
0,52
2.3
2018
/ II
I 5
39,3
10.2
3
96,7
23.3
3
9,76
2.3
13,
939.
7 1
0,54
1.2
8,3
09.6
1
1,86
5.4
11,
568.
5 5
,990
.4
40,
609.
9
2018
/ IV
531
,084
.8
390
,852
.0
39,
349.
1 1
3,65
9.7
10,
551.
1 8
,101
.0
11,
478.
7 1
0,21
0.5
5,8
31.7
4
1,05
1.0
Burim
i: Ba
nka
e Sh
qipë
risë
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
1) T
ë dh
ënat
e k
redi
së n
uk p
ërfsh
ijnë
inte
resa
t e p
ërllo
garit
ur.
1
) Dat
a on
loan
s do
not
incl
ude
accr
ued
inte
rests
.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
77 Banka e Shqipërisë
1-16
NO
RMAT
BA
ZË T
Ë IN
TERE
SIT
TË B
AN
KËS
SË S
HQ
IPËR
ISË*
BA
NK
OF A
LBA
NIA
KEY
INTE
REST
RAT
ES*1
-16
NË
PËRQ
IND
JE
IN
PER
CEN
TAG
E
D
epoz
ita n
jëdi
tore
/ O
vern
ight
dep
osit
Mar
rëve
shje
ribl
erje
je n
jëja
vore
/ W
eekly
repu
rcha
se a
gree
men
tKr
edia
një
dito
re /
Ove
rnig
ht c
redi
tKr
edia
për
mbë
shte
tje m
e lik
uidi
tet*
* /
Liqui
dity
sup
porti
ng lo
an**
Vler
a /
Leve
lN
drys
him
i / C
hang
e Vl
era
/ Le
vel
Ndr
yshi
mi /
Cha
nge
Vler
a /
Leve
lN
drys
him
i / C
hang
e Vl
era
/ Le
vel
Ndr
yshi
mi /
Cha
nge
12
34
56
78
2004
29/
04
3.25
0.00
6.25
0.00
8.75
0.00
12.2
50.
00
12/
053.
00-0
.25
6.00
-0.2
58.
50-0
.25
12.0
0-0
.25
24
/ 06
2.75
-0.2
55.
75-0
.25
8.25
-0.2
511
.75
-0.2
5
28/
07
2.50
-0.2
55.
50-0
.25
8.00
-0.2
511
.50
-0.2
5
04/
112.
25-0
.25
5.25
-0.2
57.
75-0
.25
11.2
5-0
.25
2005
31/
032.
00-0
.25
5.00
-0.2
57.
50-0
.25
11.0
0-0
.25
27
/ 07
3.25
1.25
5.00
0.00
6.75
-0.7
511
.00
0.00
2006
12/
073.
500.
255.
250.
257.
000.
2511
.25
0.25
30
/ 11
3.75
0.25
5.50
0.25
7.25
0.25
11.5
00.
2520
0728
/ 06
4.00
0.25
5.75
0.25
7.50
0.25
11.7
50.
25
27/
094.
250.
256.
000.
257.
750.
2512
.00
0.25
30
/ 11
4.50
0.25
6.25
0.25
8.00
0.25
12.2
50.
2520
0824
/ 12
4.
500.
006.
250.
007.
00-1
.00
12.2
50.
0020
0928
/ 01
4.50
0.00
6.25
0.00
7.00
0.00
12.2
50.
00
29/
014.
00-0
.50
5.75
-0.5
06.
50-0
.50
11.7
5-0
.50
28
/ 10
3.50
-0.5
05.
25-0
.50
6.00
-0.5
011
.25
-0.5
020
1029
/ 07
3.25
-0.2
55.
00-0
.25
5.75
-0.2
511
.00
-0.2
520
1103
/ 01
3.25
0.00
5.00
0.00
6.75
1.00
11.0
00.
00
24/
033.
500.
255.
250.
257.
000.
2511
.25
0.25
30
/ 09
3.25
-0.2
55.
00-0
.25
6.75
-0.2
511
.00
-0.2
5
01/
123.
00-0
.25
4.75
-0.2
56.
50-0
.25
10.7
5-0
.25
2012
26/
012.
75-0
.25
4.50
-0.2
56.
25-0
.25
10.5
0-0
.25
29
/ 03
2.50
-0.2
54.
25-0
.25
6.00
-0.2
510
.25
-0.2
5
10/
052.
500.
004.
250.
006.
000.
008.
25-0
.20
25
/ 07
2.25
-0.2
54.
00-0
.25
5.75
-0.2
58.
00-0
.25
2013
31/0
12.
00-0
.25
3.75
-0.2
55.
50-0
.25
7.75
-0.2
5
01/0
81.
75-0
.25
3.50
-0.2
55.
25-0
.25
7.50
-0.2
5
02/1
21.
50-0
.25
3.25
-0.2
55.
00-0
.25
7.25
-0.2
5
16/1
21.
25-0
.25
3.00
-0.2
54.
75-0
.25
7.00
-0.2
520
1427
/02
1.00
-0.2
52.
75-0
.25
4.50
-0.2
56.
75-0
.25
02
/06
0.75
-0.2
52.
50-0
.25
4.25
-0.2
56.
50-0
.25
27
/11
0.50
-0.2
52.
25-0
.25
4.00
-0.2
56.
25-0
.25
2015
29/0
10.
25-0
.25
2.00
-0.2
53.
75-0
.25
6.00
-0.2
5
05/1
10.
00-0
.25
1.75
-0.2
53.
50-0
.25
5.75
-0.2
520
1606
/04
0.25
0.25
1.50
-0.2
52.
75-0
.75
5.50
-0.2
5
05/0
50.
250.
001.
25-0
.25
2.25
-0.5
05.
25-0
.25
2018
06/0
60.
10-0
.15
1.00
-0.2
51.
90-0
.35
5.00
-0.2
5Bu
rimi:
Bank
a e
Shqi
përis
ë
So
urce
: Ban
k of
Alb
ania
*Tab
ela
para
qet n
drys
him
in e
nor
mav
e ba
zë të
inte
resit
sip
as v
endi
mit
të p
oliti
kës
mon
etar
e.
* Th
e ta
ble
pres
ents
the
chan
ge o
f key
inte
rest
rate
s ac
cord
ing
to th
e m
onet
ary
polic
y de
cisio
ns o
n in
tere
st ra
tes.
** M
e hy
rjen
në fu
qi të
ven
dim
it nr
. 16
datë
13.
03.2
012,
për
mira
timin
e rr
egul
lore
s “P
ër k
redi
në p
ër m
bësh
tetje
me
likui
dite
t”,
** U
pon
the
entry
into
forc
e of
Dec
ision
No.
16,
dat
ed 1
3 M
arch
201
2, o
n th
e ap
prov
al o
f the
Reg
ulat
ion
“On
the
liqui
dity
in
strum
enti
“Kre
dia
Lom
bard
” do
të p
asoh
et n
ga “
Kred
ia p
ër m
bësh
tetje
me
likui
dite
t”.
su
ppor
ting
loan
’, th
e in
strum
ent “
Lom
bard
Loa
n” w
ill be
follo
wed
by
the
“Liq
uidi
ty s
uppo
rting
loan
”.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
78Banka e Shqipërisë
1-17
NO
RMAT
E IN
TERE
SIT
PËR
DEP
OZI
TAT
E RE
JA T
Ë KO
RPO
RATA
VE JO
-FIN
AN
CIA
RE, I
ND
IVID
ËVE
“I
NTE
REST
RAT
ES O
N N
EW D
EPO
SITS
OF
NO
N-F
INA
NC
IAL
DH
E IN
STIT
UC
ION
EVE
JO M
E Q
ËLLIM
FIT
IMI Q
Ë U
SH
ËRBE
JNË
IND
IVID
ËVE
SIPA
S M
ON
EDH
AVE
CO
RPO
RATI
ON
S,H
OU
SEH
OLD
S A
ND
NPI
SH B
Y C
URR
ENC
Y *
1-17
”N
Ë PË
RQIN
DJE
IN
PER
CEN
TAG
E
N
ë le
kë /
In A
LL
Lloga
ri rrj
edhë
se /
Cur
rent
acc
ount
sD
epoz
ita p
a af
at /
Dem
and
depo
sits
1 m
ujor
e /
1 m
onth
s3
muj
ore
/ 3
mon
ths
6 m
ujor
e /
6 m
onth
s12
muj
ore
/ 12
mon
ths
24 m
ujor
e /
24 m
onth
s
2016
0.0
4 0
.36
0.4
0 0
.35
0.6
8 0
.80
1.7
6
2017
0.1
0 0
.28
0.8
6 0
.28
0.6
5 0
.75
1.4
8
2018
0.0
9 0
.26
0.7
6 0
.28
0.5
9 0
.73
1.5
5
2018
/ 0
7 0
.08
0.2
6 0
.80
0.3
0 0
.49
0.7
1 1
.59
2018
/ 0
8 0
.08
0.2
3 0
.59
0.2
8 0
.60
0.5
6 1
.43
2018
/ 0
9 0
.09
0.2
9 0
.67
0.2
9 0
.49
0.6
4 1
.56
2018
/ 1
0 0
.09
0.3
0 0
.77
0.2
8 0
.45
0.7
7 1
.48
2018
/ 1
1 0
.09
0.2
3 0
.83
0.3
2 0
.70
0.7
3 1
.45
2018
/ 1
2 0
.10
0.2
9 0
.62
0.3
0 0
.56
0.7
5 1
.48
N
ë do
llarë
am
erik
anë
/ In
USD
2016
0.0
2 0
.13
0.2
3 0
.15
0.3
1 0
.45
0.7
3
2017
0.0
1 0
.13
0.2
3 0
.12
0.2
9 0
.39
0.8
3
2018
0.0
1 0
.15
0.4
4 0
.18
0.3
1 0
.54
0.8
6
2018
/ 0
7 0
.01
0.0
8 0
.54
0.1
0 0
.26
0.4
6 1
.08
2018
/ 0
8 0
.01
0.1
7 0
.50
0.2
0 0
.32
0.4
6 1
.17
2018
/ 0
9 0
.01
0.1
8 0
.51
0.2
3 0
.23
0.5
5 0
.97
2018
/ 1
0 0
.01
0.1
8 0
.53
0.1
0 0
.26
0.6
6 1
.35
2018
/ 1
1 0
.01
0.1
2 0
.43
0.1
3 0
.21
0.6
2 0
.48
2018
/ 1
2 0
.01
0.1
4 0
.46
0.1
3 0
.20
0.5
6 1
.26
N
ë Eu
ro /
In E
UR
2016
0.0
4 0
.11
0.0
9 0
.06
0.1
2 0
.19
0.5
6
2017
0.0
4 0
.07
0.1
3 0
.05
0.0
9 0
.15
0.4
4
2018
0.0
2 0
.06
0.0
6 0
.05
0.0
7 0
.12
0.3
6
2018
/ 0
7 0
.02
0.0
6 0
.05
0.0
6 0
.05
0.1
0 0
.29
2018
/ 0
8 0
.02
0.0
6 0
.07
0.0
6 0
.05
0.1
1 0
.37
2018
/ 0
9 0
.02
0.0
5 0
.06
0.0
4 0
.07
0.1
3 0
.42
2018
/ 1
0 0
.02
0.0
7 0
.05
0.0
3 0
.06
0.1
1 0
.46
2018
/ 1
1 0
.02
0.0
5 0
.05
0.0
3 0
.05
0.0
9 0
.28
2018
/ 1
2 0
.01
0.0
6 0
.05
0.0
5 0
.07
0.1
3 0
.26
Burim
i: Ba
nka
e Sh
qipë
risë
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
*Nor
mat
vje
tore
për
faqë
sojn
ë no
rmat
mes
atar
e të
pon
deru
ara
vjet
ore,
ndë
rsa
norm
at m
ujor
e pë
rfaqë
sojn
ë no
rmat
mes
atar
e të
pon
deru
ara
muj
ore.
*Y
early
dat
a pr
esen
t the
ann
ual w
eigh
ted
aver
age
rate
, whi
le th
e m
onth
ly d
ata
pres
ent t
he m
onth
ly w
eigh
ted
aver
age
rate
.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
79 Banka e Shqipërisë
1-18
NO
RMAT
E IN
TERE
SIT
PËR
HU
ATË
E RE
JA T
Ë KO
RPO
RATA
VE JO
-FIN
AN
CIA
RE, I
ND
IVID
ËVE
IN
TERE
ST R
ATES
ON
NEW
LO
AN
S O
F N
ON
-FIN
AN
CIA
L C
ORP
ORA
TIO
NS,
D
HE
INST
ITU
CIO
NEV
E JO
ME
QËL
LIM F
ITIM
I QË
U S
HËR
BEJN
Ë IN
DIV
IDËV
E SI
PAS
MO
NED
HAV
E*
HO
USE
HO
LDS
AN
D N
PISH
BY
CU
RREN
CY*
1-1
8N
Ë PË
RQIN
DJE
IN
PER
CEN
TAG
E
N
ë le
kë /
In A
LL
Der
i në
6 m
uaj /
Up
to 6
mon
ths
6 m
uaj -
1 v
it /
6 m
onth
s - 1
yea
r1-
3 vj
et /
1-3
yea
rs 3
- 5
vjet
/ 3
- 5
year
sM
bi 5
vje
t / O
ver 5
yea
rs
2016
9.5
2 5
.89
8.2
9 8
.04
5.9
0
2017
8.1
8 5
.98
7.7
7 7
.64
5.9
0
2018
8.1
1 5
.65
7.4
2 7
.28
5.6
7
2018
/ 0
7 7
.89
6.4
1 6
.64
6.7
2 5
.39
2018
/ 0
8 8
.89
6.1
5 7
.50
6.9
9 5
.96
2018
/ 0
9 7
.16
6.1
7 7
.64
7.5
9 5
.79
2018
/ 1
0 8
.23
4.7
0 7
.35
7.2
4 5
.45
2018
/ 1
1 7
.27
6.2
0 6
.85
7.7
0 5
.83
2018
/ 1
2 8
.16
6.3
4 6
.60
6.9
7 6
.04
N
ë do
llarë
am
erik
anë
/ In
USD
2016
4.8
9 5
.43
6.2
5 7
.07
5.4
5
2017
5.0
9 5
.92
5.0
4 4
.91
6.5
9
2018
5.5
1 5
.30
5.0
3 5
.56
4.4
2
2018
/ 0
7 6
.10
5.9
6 1
5.44
4
.50
4.2
7
2018
/ 0
8 5
.08
5.3
8 3
.75
_
5.0
0
2018
/ 0
9 6
.60
7.4
4 3
.08
_
6.0
0
2018
/ 1
0 4
.34
5.0
9 4
.09
6.5
3 5
.00
2018
/ 1
1 4
.20
5.5
2 5
.52
4.5
0 _
2018
/ 1
2 3
.85
6.2
0 4
.20
5.0
0 5
.45
N
ë Eu
ro /
In E
UR
2016
6.0
9 4
.75
4.8
3 5
.09
4.5
8
2017
4.5
4 4
.28
4.2
5 4
.53
4.4
0
2018
3.9
2 4
.01
4.3
6 4
.58
4.1
1
2018
/ 0
7 3
.82
4.3
5 4
.35
4.8
9 4
.20
2018
/ 0
8 2
.17
4.1
9 4
.43
5.2
8 4
.40
2018
/ 0
9 4
.05
4.1
2 5
.64
4.4
6 4
.39
2018
/ 1
0 4
.90
3.0
3 4
.12
4.7
9 4
.10
2018
/ 1
1 4
.34
4.6
1 4
.58
3.6
5 4
.24
2018
/ 1
2 3
.50
3.7
0 4
.58
5.1
1 4
.85
Burim
i: Ba
nka
e Sh
qipë
risë
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
*Nor
mat
vje
tore
për
faqë
sojn
ë no
rmat
mes
atar
e të
pon
deru
ara
vjet
ore,
ndë
rsa
norm
at m
ujor
e pë
rfaqë
sojn
ë no
rmat
mes
atar
e të
pon
deru
ara
muj
ore.
*Ye
arly
dat
a pr
esen
t the
ann
ual w
eigh
ted
aver
age
rate
, whi
le th
e m
onth
ly d
ata
pres
ent t
he m
onth
ly w
eigh
ted
aver
age
rate
.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
80Banka e Shqipërisë
1-18
A N
ORM
AT E
INTE
RESI
T PË
R H
UAT
Ë E
REJA
TË
KORP
ORA
TAVE
JOFI
NA
NC
IARE
IN
TERE
ST R
ATES
ON
NEW
LO
AN
S O
F PR
IVAT
E N
ON
-FIN
AN
CIA
L PR
IVAT
E SI
PAS
QËL
LIMIT
TË
PËRD
ORI
MIT
DH
E M
ON
EDH
ËS *
C
ORP
ORA
TIO
NS
BY P
URP
OSE
AN
D C
URR
ENC
Y *
1-18
AN
Ë PË
RQIN
DJE
IN
PER
CEN
TAG
E
N
orm
a e
inte
resit
e h
uave
të re
ja p
ër
korp
orat
a jo
finan
ciar
e pr
ivat
e /
Aver
age
mon
thly
inte
rest
rate
s of
new
loan
s to
pr
ivat
e no
n-fin
anci
al c
orpo
ratio
ns
Ovë
rdra
ft /
Ove
rdra
ftKa
pita
l qar
kullu
es /
Wor
king
ca
pita
lH
ua p
ër ç
elje
biz
nesi
/ Lo
ans
for s
tarti
ng
up a
bus
ines
sBl
erje
paj
isjes
h /
Mac
hine
ries
and
appl
ianc
es
Pasu
ri të
pal
uajts
hme
/ Re
al
esta
te
Hua
për
inve
stim
e në
in
strum
enta
fina
ncia
re /
Loan
s fo
r inv
estm
ents
in fi
nanc
ial
instr
umen
ts
Në
lekë
/ In
ALL
2016
7.5
3 8
.18
7.0
2 7
.86
6.3
5 6
.48
_
2017
6.6
3 6
.99
6.5
0 6
.87
5.7
7 5
.55
5.8
0
2018
6.7
0 7
.19
6.1
7 6
.99
5.6
7 4
.98
_
2018
/ 0
7 6
.91
7.3
7 6
.34
7.0
2 5
.58
4.7
3 _
2018
/ 0
8 6
.77
7.1
2 6
.21
7.0
1 6
.32
5.5
6 _
2018
/ 0
9 6
.14
6.2
6 6
.63
7.0
0 5
.32
4.8
5 _
2018
/ 1
0 6
.27
6.4
4 6
.40
9.5
0 5
.49
5.0
9 _
2018
/ 1
1 6
.43
6.7
8 5
.96
7.0
1 5
.33
4.5
5 _
2018
/ 1
2 6
.77
7.2
7 6
.22
7.0
0 6
.42
4.7
8 _
Në
dolla
rë a
mer
ikan
ë /
In U
SD
2016
5.2
8 4
.87
6.4
5 6
.93
6.7
9 6
.23
_
2017
5.3
6 5
.04
7.0
8 _
5
.56
5.9
4 _
2018
5.3
8 5
.37
5.7
9 _
4
.76
5.6
4 _
2018
/ 0
7 6
.00
6.1
2 5
.44
_
4.5
0 _
_
2018
/ 0
8 5
.10
5.1
1 4
.23
_
5.0
0 _
_
2018
/ 0
9 6
.81
6.9
7 3
.59
_
6.0
0 _
_
2018
/ 1
0 4
.42
4.4
0 4
.76
_
6.5
3 _
_
2018
/ 1
1 4
.83
4.8
2 5
.50
_
_
_
_
2018
/ 1
2 5
.46
4.3
4 6
.82
5
.00
5.5
0
Në
Euro
/ In
EU
R
2016
5.0
7 4
.92
5.7
2 5
.63
4.8
7 5
.08
_
2017
4.5
0 4
.27
4.4
6 5
.36
4.8
9 4
.49
5.9
0
2018
4.2
0 3
.90
4.7
7 5
.04
4.5
5 4
.11
4.9
3
2018
/ 0
7 4
.36
4.2
4 4
.15
5.0
0 4
.71
4.2
6 _
2018
/ 0
8 4
.11
3.2
8 5
.97
_
4.8
0 3
.98
_
2018
/ 0
9 4
.46
3.9
8 5
.18
_
4.1
9 5
.30
_
2018
/ 1
0 3
.67
3.1
1 4
.20
5.0
0 4
.50
3.9
9 _
2018
/ 1
1 4
.15
4.3
5 4
.71
_
3.8
5 4
.29
_
2018
/ 1
2 4
.41
3.6
9 4
.27
_
5.0
9 4
.63
_
Burim
i: Ba
nka
e Sh
qipë
risë
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
*Nor
mat
vje
tore
për
faqë
sojn
ë no
rmat
mes
atar
e të
pon
deru
ara
vjeto
re, n
dërsa
nor
mat
muj
ore
përfa
qëso
jnë
norm
at m
esat
are
të p
onde
ruar
a m
ujor
e.
*Ye
arly
dat
a pr
esen
t the
ann
ual w
eigh
ted
aver
age
rate
,whi
le th
e m
onth
ly d
ata
pres
ent t
he m
onth
ly w
eigh
ted
aver
age
rate
.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
81 Banka e Shqipërisë
1-18
B N
ORM
AT E
INTE
RESI
T PË
R H
UAT
Ë E
REJA
TË
IND
IVID
ËVE
DH
E IN
STIT
UC
ION
EVE
IN
TERE
ST R
ATES
ON
NEW
LO
AN
S O
F H
OU
SEH
OLD
S A
ND
JO M
E Q
ËLLIM
FIT
IMI Q
Ë U
SH
ËRBE
JNË
IND
IVID
ËVE,
SIP
AS
QËL
LIMIT
TË
PËRD
ORI
MIT
DH
E M
ON
EDH
ËS
NPI
SH B
Y PU
RPO
SE A
ND
CU
RREN
CY
* 1-
18B
NË
PËRQ
IND
JE
IN
PER
CEN
TAG
E
Nor
ma
e in
tere
sit e
hua
ve të
reja
për
in
divi
dët d
he in
stitu
cion
et jo
me
qël-
lim fi
timi q
ë u
shër
bejn
ë in
divi
dëve
/
Aver
age
mon
thly
inte
rest
rate
s of
new
lo
ans
to h
ouse
hold
s an
d N
PISH
Ove
rdra
ft /
O
verd
raft
Mal
lra jo
të q
ëndr
uesh
ëm /
Con
sum
-in
g of
non
dur
able
goo
ds
Mal
lra të
qën
drue
shëm
/ C
onsu
m-
ing
of d
urab
le g
oods
Hua
për
ble
rje b
anes
ash
/
Loan
s fo
r hou
se p
urch
ase
Hua
për
qël
lime
të tj
era
/
Loan
s fo
r oth
er p
urpo
ses
nga
të c
ilat:
për t
ë ve
tëpu
nësu
arit
/
of w
hich
: sol
e pr
oprie
tors
hips
;par
tner
-sh
ips
with
out l
egal
sta
tus
Në
lekë
/ In
ALL
2016
7.1
6 1
0.50
8
.13
8.0
6 3
.90
8.7
6 7
.56
2017
7.2
4 1
1.02
7
.98
7.6
9 4
.06
8.9
6 8
.38
2018
6.9
7 1
1.85
7
.69
7.7
2 3
.70
9.0
8 8
.68
2018
/ 0
7 6
.97
12.
16
7.8
3 7
.15
3.6
3 1
0.15
9
.87
2018
/ 0
8 7
.15
12.
16
7.9
1 8
.08
3.5
8 8
.50
7.8
0
2018
/ 0
9 7
.07
12.
16
7.6
3 7
.82
3.6
8 8
.47
7.6
5
2018
/ 1
0 6
.70
11.
38
7.6
5 7
.23
3.3
3 9
.05
7.8
0
2018
/ 1
1 7
.05
11.
91
7.8
4 7
.48
3.5
7 9
.74
8.8
2
2018
/ 1
2 6
.88
11.
82
7.7
2 7
.56
3.7
7 7
.80
7.3
9
Në
dolla
rë a
mer
ikan
ë /
In U
SD
2016
4.9
3 5
.69
4.2
1 3
.48
5.3
3 5
.50
_
2017
5.2
8 7
.19
4.0
7 3
.14
4.5
9 7
.00
_
2018
6.0
5 6
.62
3.2
9 2
.75
4.7
8 _
2018
/ 0
7 6
.05
6.3
7 4
.43
_
_
_
_
2018
/ 0
8 6
.25
6.2
9 5
.15
_
_
_
_
2018
/ 0
9 6
.08
6.0
8 5
.54
_
_
_
_
2018
/ 1
0 6
.54
6.9
9 3
.00
_
_
_
_
2018
/ 1
1 5
.92
6.6
1 4
.85
_
4.5
0 _
_
2018
/ 1
2 6
.40
6.4
5 4
.82
_
_
_
_
Në
Euro
/ In
EU
R
2016
4.2
3 7
.14
4.8
2 4
.66
3.4
9 5
.41
5.3
6
2017
3.8
3 6
.94
3.9
6 4
.74
3.1
8 5
.52
5.0
9
2018
3.7
8 9
.27
2.8
4 4
.21
3.1
0 5
.44
5.1
7
2018
/ 0
7 3
.75
6.9
0 2
.93
4.0
0 3
.18
4.3
7 3
.20
2018
/ 0
8 3
.89
12.
64
3.9
5 3
.82
2.8
8 6
.76
6.8
9
2018
/ 0
9 3
.79
9.4
3 2
.16
3.6
0 2
.99
5.1
5 5
.88
2018
/ 1
0 4
.27
10.
92
2.8
4 4
.38
3.7
3 6
.02
_
2018
/ 1
1 4
.12
7.7
7 2
.67
4.8
1 3
.43
5.3
9 6
.00
2018
/ 1
2 4
.03
9.6
8 2
.98
4.6
3 3
.28
5.3
0 3
.94
Burim
i: Ba
nka
e Sh
qipë
risë
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
* N
orm
at v
jeto
re p
ërfa
qëso
jnë
norm
at m
esat
are
të p
onde
ruar
a vj
etor
e, n
dërs
a no
rmat
muj
ore
përfa
qëso
jnë
norm
at m
esat
are
të p
onde
ruar
a m
ujor
e.*
Year
ly d
ata
pres
ent t
he a
nnua
l wei
ghte
d av
erag
e ra
te, w
hile
the
mon
thly
dat
a pr
esen
t the
mon
thly
wei
ghte
d av
erag
e ra
te.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
82Banka e Shqipërisë
1-19 NORMAT E INTERESIT PËR BONOT E MATURITY BREAKDOWN OF TREAUSURYTHESARIT SIPAS AFATIT1 BILLS YIELDS1 1-19NË PËRQINDJE IN PERCENTAGE
Normat e interesit për bonot e thesarit / Maturity breakdown of Treausury bill yields
3 mujor / 3 months 6 mujor / 6 months 12 mujor /12 months
2009 / 12 6.30 7.52 9.14
2010 / 12 5.29 6.41 7.09
2011 / 12 5.31 6.23 6.95
2012 / 12 5.03 5.65 6.37
2013 / 12 3.40 3.54 3.66
2014 / 12 3.15 3.16 3.33
2015 / 01 3.23 3.23 3.50
2015 / 02 3.19 3.23 3.58
2015 / 03 3.11 3.25 3.59
2015 / 04 3.00 3.14 3.50
2015 / 05 2.90 3.11 3.42
2015 / 06 2.79 3.04 3.29
2015 / 07 2.71 2.97 3.24
2015 / 08 2.66 2.90 3.22
2015 / 09 2.61 2.87 3.21
2015 / 10 2.57 2.82 3.18
2015 / 11 _ 2.82 2.97
2015 / 12 _ 2.46 2.40
2016 / 01 1.45 1.99 2.10
2016 / 02 _ 1.36 1.78
2016 / 03 _ 1.26 1.63
2016 / 04 0.90 1.15 1.52
2016 / 05 _ 0.99 1.35
2016 / 06 _ 0.95 1.28
2016 / 07 0.88 0.94 1.29
2016 / 08 _ 0.86 1.46
2016 / 09 _ 0.90 1.60
2016 / 10 1.22 0.90 1.94
2016 / 11 _ 1.57 2.47
2016 / 12 _ 2.00 2.92
2017 / 01 1.22 2.25 3.20
2017 / 02 _ 2.01 2.93
2017 / 03 _ 1.70 2.25
2017 / 04 _ 1.52 1.79
2017 / 05 _ 1.54 1.98
2017 / 06 _ _ 2.04
2017 / 07 _ 1.54 2.12
2017 / 08 _ 1.65 2.20
2017 / 09 _ _ 2.31
2017 / 10 _ 1.82 2.46
2017 / 11 _ 2.04 2.54
2017 / 12 _ _ 2.63
2018 / 01 1.31 _ 2.71
2018 / 02 _ 2.04 2.62
2018 / 03 _ _ 2.51
2018 / 04 _ 1.84 2.36
2018 / 05 _ 1.92 2.26
2018 / 06 _ _ 2.07
2018 / 07 _ _ 1.82
2018 / 08 _ 1.36 1.68
2018 / 09 _ _ 1.67
2018 / 10 _ 1.34 1.65
2018 / 11 _ _ 1.54
2018 / 12 _ _ 1.43 Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.*) Përfaqësojnë normat mesatare të ponderuara të periudhës. *) Weighted average interest rates.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
83 Banka e Shqipërisë
1-20 STATISTIKA TË SISTEMIT TË PAGESAVE PAYMENT SYSTEMS STATISTICS 1-20
Volumi i transaksioneve / Volume of transactions Vlera e transaksioneve (në milionë lekë) / Value of transactions (in milions ALL)
AIPS AECH AIPS AECH
1 2 3 4
Totali i periudhës / Total of period
2016 122,550 508,935 7,676,910 90,137
2017 125,641 553,433 8,472,615 97,779
2018 126,038 632,923 9,141,173 108,682
Flukse mujore / Monthly flows
2018 / 07 10,795 54,664 1,041,067 9,390
2018 / 08 11,267 48,623 948,668 8,754
2018 / 09 10,264 49,923 818,324 8,538
2018 / 10 11,470 60,224 881,824 10,125
2018 / 11 8,808 52,746 791,311 9,097
2018 / 12 10,965 74,669 926,844 12,783
1-21 SHPËRNDARJA RAJONALE E TERMINALEVE TË ATM & POS BANK TERMINALS’ DISTRIBUTIONBANKAVE ATM & POS * OF BY REGIONS* 1-21FUND PERIUDHE END OF PERIOD
Shpërndarja rajonale e ATM / Number of ATM by regions
Total (2+3+4+5+6+7)Tirana Shkodra Korça Gjirokastra Elbasani Lushnja
1 2 3 4 5 6 7
2015 826 469 93 54 53 44 113
2016 800 472 78 68 45 36 101
2017 747 456 75 59 42 32 83
Shpërndarja rajonale e terminaleve POS / Number of POS terminals by regions
2015 6,689 5,331 320 146 211 222 459
2016 7,111 5,823 343 180 241 164 360
2017 7,294 6,269 320 138 173 137 257
1-22 NUMRI I LLOGARIVE TË KLIENTËVE NË BANKA* NUMBER OF CUSTOMERS ACCOUNTS WITH BANKS* 1-22FUND PERIUDHE END OF PERIOD
Llogaritë totale / Total
accounts (2+5)
Llogari rezidente / Resident accounts
Llogari jo rezidente / Non
resident accounts (6+7)
Individë / Individuals (3+4) Kompani / Companies Individë / Individuals Kompani /
Companies
1 2 3 4 5 6 7
2016 3,477,985 3,449,267 3,238,440 210,827 28,718 26,154 2,564
2017 3,141,739 3,109,886 2,922,314 187,572 31,853 30,045 1,808
2018 3,115,421 3,081,286 2,892,461 188,825 34,135 32,377 1,758 Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.“* Raportimet e bankave sipas “Metodologjisë për raportimin e “* Banks reports according to “Methodology for reporting instrumenteve të pagesave(2008)” e rishikuar në Janar të vitit 2014” payments instruments (2008) ” revised in January 2014”* Të dhënat nuk janë audituar nga Banka e Shqipërisë * Data are not audited by the Bank of Albania
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
84Banka e Shqipërisë
2. S
EKTO
RI I
JASH
TEM
EX
TERN
AL
SEC
TOR
2.2-
1 BI
LAN
CI I
PA
GES
AVE
*
B
ALA
NC
E O
F PA
YMEN
TS 2
-1*
NË
MILI
ON
Ë EU
RO
IN M
ILLIO
NS
EUR
Llo
garia
kor
rent
e /
Cur
rent
ac
coun
t (2+
5+8+
11)
Mal
lrat /
G
oods
(3
-4)
Kred
i /
Cre
dit
Deb
i / D
ebit
Shër
bim
et /
Se
rvic
es
(6-7
)Kr
edi /
C
redi
tD
ebi /
Deb
itTë
ard
hura
par
ësor
e /
Prim
ary
inco
me
(9-1
0)Kr
edi /
C
redi
tD
ebi /
Deb
itTë
ard
hura
dyt
ësor
e /
Seco
ndar
y in
com
e (1
2-13
)Kr
edi /
C
redi
tD
ebi /
Deb
itLlo
garia
kap
itale
/
Cap
ital a
ccou
nt
1
23
45
67
89
1011
1213
14
2015
-883
.6-2
298.
977
1.1
3070
.152
4.7
2028
.015
03.3
122.
237
5.7
253.
576
8.4
921.
515
3.1
125.
7
2016
-811
.7-2
602.
871
3.7
3316
.579
6.6
2395
.715
99.1
174.
140
8.7
234.
682
0.5
961.
214
0.7
66.2
2017
-866
.0-2
824.
279
7.1
3621
.210
81.8
2856
.217
74.3
28.7
407.
437
8.8
847.
796
1.8
114.
112
2.3
2017
/ IV
-309
.9-7
87.7
215.
610
03.3
217.
566
0.0
442.
57.
198
.491
.225
3.1
284.
731
.642
.9
2018
/ I
-170
.7-6
14.7
218.
483
3.0
254.
562
1.7
367.
1-1
3.4
73.5
86.8
202.
822
4.4
21.6
18.3
2018
/ II
-176
.3-6
84.3
277.
896
2.1
255.
474
4.3
488.
913
.712
5.4
111.
723
8.9
260.
521
.621
.2
2018
/ II
I-1
46.4
-740
.623
4.9
975.
537
9.9
1004
.062
4.1
-18.
496
.111
4.6
232.
825
3.9
21.2
22.9
Gab
ime
dhe
harre
sa n
eto
/
Net
erro
rs a
nd
omiss
ions
Mje
te e
reze
rvës
dh
e të
lidh
ura
me
to /
Res
erve
as
sets
and
rela
ted
Item
s (2
7-28
)
Llo
garia
fina
ncia
re /
Fi
nanc
ial a
ccou
nt
(16+
19+2
2-28
)
In
vesti
met
di
rekte
/ D
irect
in
vestm
ent
(17-
18)
Mje
te /
As
sets
Det
yrim
e /
Lia
biliti
esIn
vesti
me
porto
foli
/ Po
rtfol
io in
vest-
men
t (20
-21)
Mje
te /
As
sets
Det
yrim
e /
Lia
biliti
es In
vesti
me
të tj
era*
/
Oth
er in
vestm
ent*
(2
3-24
)M
jete
/
Asse
ts D
etyr
ime*
* /
Lia
biliti
es**
Mje
tet e
reze
rvës
/
Rese
rve
asse
ts
Kred
i dhe
hua
ng
a FM
N /
C
redi
t and
loan
s fro
m th
e IM
F
15
1617
1819
2021
2223
2425
2627
28
2015
-122
5.3
-818
.471
.989
0.4
-230
.1-1
80.6
49.5
-86.
821
6.2
303.
014
2.2
519.
660
9.5
89.9
2016
-664
.2-9
36.5
6.1
942.
522
5.2
206.
5-1
8.8
187.
420
1.5
14.0
128.
9-9
2.8
47.7
140.
4
2017
-111
5.3
-993
.8-9
4.0
899.
9-1
00.0
-99.
40.
649
.023
9.4
190.
4-1
86.3
114.
918
5.4
70.5
2017
/ IV
-420
.7-2
21.3
-0.3
221.
027
.931
.53.
6-2
27.4
-104
.412
3.0
61.7
215.
521
5.4
-0.1
2018
/ I
-145
.5-2
91.0
-10.
028
1.0
3.5
5.3
1.8
141.
415
4.6
13.2
-135
.5-1
41.8
-142
.4-0
.6
2018
/ II
-285
.2-2
22.6
-11.
821
0.8
110.
611
1.9
1.3
-173
.3-7
9.2
94.2
-45.
085
.385
.1-0
.1
2018
/ II
I-1
65.9
-268
.5-2
.526
6.0
13.1
2.9
-10.
289
.049
.5-3
9.4
112.
415
5.4
154.
8-0
.5Bu
rimi:
Bank
a e
Shqi
përis
ë.
So
urce
: Ban
k of
Alb
ania
.*
Në
kate
gorin
ë 22
për
fshih
en e
dhe
deriv
ativ
at fi
nanc
iarë
.
*
Oth
er in
vestm
ent (
22) i
nclu
de fi
nanc
ial d
eriv
ativ
es.
** N
uk p
ërfsh
ihet
zër
i 28.
**
Exc
ludi
ng C
redi
t and
Loa
ns fr
om th
e IM
F 28
.1)
Janë
rish
ikua
r të
dhën
at e
gja
shtë
muj
orit
të p
arë
2018
1)
Dat
a ar
e re
vise
d fo
r the
firs
t hal
f yea
r 201
8.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
85 Banka e Shqipërisë
2-2
KURS
ET E
KËM
BIM
IT T
Ë LE
KUT
KUN
DRE
JT M
ON
EDH
AVE
KRYE
SORE
EX
CH
AN
GE
RATE
2-2
LEKË
PËR
NJË
SI T
Ë M
ON
EDH
ËS S
Ë H
UA
J
ALL
PER
UN
IT O
F FO
REIG
N C
URR
ENC
IES
Mon
edha
t kr
yeso
re /
M
ain
fore
ign
curre
ncie
s
Mes
atar
ja e
per
iudh
ës/
Aver
age
of p
erio
dFu
ndi i
per
iudh
ës /
End
of p
erio
d
Dol
lari
amer
ikan
/ U
S do
llar (
USD
)M
oned
ha e
vrop
iane
/
Euro
pean
cur
renc
y (E
UR)
Poun
d-i b
ritan
ik /
Brit
ish
poun
d ste
rling
(GBP
)Fr
anga
zvi
cera
ne /
Sw
iss F
ranc
(CH
F)Je
ni Ja
pone
z /
Ja
pane
se y
en (p
er
100)
(JPY
)
Dol
lari
Kana
dez
/
Can
adia
n do
llar
(CAD
)
Dol
lari
amer
-ik
an /
US
Dol
lar (
USD
)
Mon
edha
ev
ropi
ane
/
Euro
pean
cur
ren-
cy (E
UR)
Poun
d-i b
ritan
ik
/ Br
itish
pou
nd
sterli
ng (G
BP)
Fran
ga z
vice
rane
/
Swiss
fran
c (C
HF)
Jeni
Japo
nez
/
Japa
nese
yen
(p
er 1
00) (
JPY)
Dol
lari
Kana
dez
/
Can
adia
n do
llar (
CAD
)
12
34
56
78
910
1112
2016
124
.14
137
.36
168
.17
126
.02
114
.41
93.
68
128
.17
135
.23
157
.56
126
.05
109
.75
95.
09
2017
119
.10
134
.15
153
.20
120
.91
106
.18
91.
74
111
.10
132
.95
149
.95
113
.94
98.
74
88.
64
2018
107
.99
127
.59
144
.21
110
.48
97.
83
83.
40
107
.82
123
.42
137
.42
109
.60
98.
00
79.
22
2018
/ 0
7 1
07.7
3 1
25.8
6 1
41.8
5 1
08.3
1 9
6.65
8
1.96
1
07.2
7 1
25.7
6 1
41.1
5 1
08.5
9 9
6.22
8
2.26
2018
/ 0
8 1
08.8
3 1
25.6
6 1
40.1
3 1
10.1
0 9
7.98
8
3.46
1
08.1
9 1
26.2
7 1
40.6
7 1
11.9
1 9
7.66
8
3.15
2018
/ 0
9 1
08.4
2 1
26.4
7 1
41.6
1 1
12.0
7 9
6.84
8
3.19
1
08.7
5 1
26.2
9 1
41.9
8 1
11.4
4 9
5.83
8
3.57
2018
/ 1
0 1
08.9
9 1
25.2
1 1
41.8
1 1
09.7
2 9
6.61
8
3.82
1
10.2
5 1
24.9
4 1
40.4
3 1
09.6
4 9
7.45
8
3.94
2018
/ 1
1 1
09.6
4 1
24.6
2 1
41.6
1 1
09.4
6 9
6.80
8
3.21
1
09.8
5 1
24.3
3 1
40.1
2 1
09.9
2 9
6.71
8
2.89
2018
/ 1
2 1
08.4
3 1
23.4
5 1
37.4
2 1
09.3
1 9
6.64
8
0.73
1
07.8
2 1
23.4
2 1
37.4
2 1
09.6
0 9
8.00
7
9.22
Bu
rimi:
Bank
a e
Shqi
përis
ë
Sour
ce: B
ank
of A
lban
ia.
2-3
EKSP
ORT
I SIP
AS
GRU
P M
ALL
RAVE
*
EXPO
RT B
Y C
OM
MO
DIT
Y G
ROU
PS*
2-3
NË
MILI
ON
Ë LE
KË
IN M
ILLIO
NS
ALL
G
jiths
ej /
Tot
al
(2+3
+4+5
+6+7
+8+9
+10)
Ush
qim
, pije
du-
han
/ Fo
od, b
ever
-ag
es, t
obac
co
Min
eral
e, lë
ndë
djeg
ëse,
ene
r. el
ek./
Min
eral
s,
fuel
s, e
lect
ricity
Prod
ukte
kim
ike
dhe
plas
tike
/
Che
mic
al a
nd
plas
tic p
rodu
cts
Lëku
re d
he a
rtiku
j pr
ej lë
kure
/
Leat
her a
nd o
ther
le
athe
r man
ufac
-tu
res
Prod
him
e dr
uri d
he le
tre /
W
ood
man
ufac
-tu
res
and
artic
les
of p
aper
Teks
tile d
he k
ëpuc
ë /
Te
xtile
and
foot
wea
rM
ater
iale
ndë
rtim
i dhe
met
ale
/
Con
struc
tion
mat
eria
ls an
d m
etal
sM
akin
eri,
pajis
je d
he p
jesë
kë
mbi
mi /
Mac
hine
ries,
eq
uipm
ents
and
spar
e pa
rtsTë
tjer
a /
O
ther
s
12
34
56
78
910
2016
243,
496.
925
,347
.046
,562
.94,
358.
02,
596.
57,
764.
210
6,60
7.7
31,8
90.8
11,2
72.3
7,09
7.5
2017
272,
987.
930
,080
.543
,087
.94,
731.
72,
966.
08,
308.
611
7,38
8.7
43,8
02.4
15,0
78.9
7,54
3.3
2018
310,
397.
232
,320
.456
,397
.56,
190.
82,
727.
49,
627.
012
3,71
9.8
53,1
91.3
18,0
01.2
8,22
1.7
2018
/ 0
726
,772
.82,
337.
43,
793.
645
7.7
280.
177
9.6
12,0
75.8
4,69
7.5
1,61
4.0
737.
2
2018
/ 0
820
,448
.91,
762.
65,
405.
444
4.0
118.
854
4.7
6,73
2.2
3,73
6.7
1,11
8.8
585.
5
2018
/ 0
926
,212
.72,
552.
84,
092.
590
1.1
228.
985
1.1
10,8
79.0
4,62
8.4
1,44
1.8
637.
2
2018
/ 1
030
,111
.43,
933.
75,
515.
858
4.5
204.
299
4.2
10,8
20.9
4,91
5.0
2,41
3.7
729.
3
2018
/ 1
127
,179
.33,
470.
43,
676.
156
4.0
178.
71,
440.
511
,019
.24,
517.
61,
601.
271
1.8
2018
/ 1
221
,640
.72,
594.
73,
140.
845
9.2
199.
172
8.0
8,87
8.9
3,59
4.6
1,39
0.4
655.
0Bu
rimi:
INST
AT.
So
urce
: IN
STAT
.*
Eksp
orte
t jan
ë në
vle
rën
F.O.B
.
* Ex
ports
are
val
ued
in F.
O.B
. -Të
dhë
nat v
jeto
re s
ipas
tabe
lës
“Tre
gtia
e ja
shtm
e sip
as p
rodu
kteve
(201
4-20
18)”
në fa
qen
e in
tern
etit
të IN
STAT
.
-A
nnua
l dat
a as
of t
able
“Fo
reig
n tra
de a
ccor
ding
to th
e pr
oduc
ts (2
014-
2018
), IN
STAT
web
pag
e.-Të
dhë
nat m
ujor
e sip
as “
Dat
abaz
a St
atist
ikor
e” ta
bela
“Im
port
/ E
kspo
rt sip
as g
rupm
allra
ve 2
005-
01 -
2019
-01”
-M
onth
ly d
ata
as o
f “St
atist
ical
Dat
abas
e”, t
able
“Im
port
/ E
xpor
t by
grou
p of
com
mod
ities
200
5-01
- 20
19-0
1”,
në fa
qen
e in
tern
etit
të IN
STAT
, dat
ë 18
.02.
2019
. IN
STAT
web
pag
e on
18.
02.2
019.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
86Banka e Shqipërisë
2-4
IMPO
RTI S
IPA
S G
RUP
MA
LLRA
VE*
IM
PORT
BY
CO
MM
OD
ITY
GRO
UPS
* 2-
4N
Ë M
ILIO
NË
LEKË
IN M
ILLIO
NS
ALL
G
jiths
ej /
Tot
al
(2+3
+4+5
+6+7
+8+9
+10)
Ush
qim
, pije
duh
an
/ Fo
od, b
ever
ages
, to
bacc
o
Min
eral
e, lë
ndë
djeg
ëse,
ene
r. el
ek./
M
iner
als,
fuel
s,
elec
trici
ty
Prod
ukte
kim
ike
dhe
plas
tike
/ C
hem
ical
an
d pl
astic
pro
duct
s
Lëku
re d
he a
rtiku
j pre
j lë
kure
/ Le
athe
r and
oth
-er
leat
her m
anuf
actu
res
Prod
him
e dr
uri d
he le
tre
/ W
ood
man
ufac
ture
s an
d ar
ticle
s of
pap
erTe
kstile
dhe
këp
ucë
/
Text
ile a
nd fo
otw
ear
Mat
eria
le n
dërti
mi d
he
met
ale
/ C
onstr
uctio
n m
ater
ials
and
met
als
Mak
iner
i, pa
jisje
dhe
pje
së
këm
bim
i / M
achi
nerie
s,
equi
pmen
ts an
d sp
are
parts
Të tj
era
/
Oth
ers
12
34
56
78
910
2016
579,
247.
810
0,36
4.9
49,8
41.6
80,0
08.0
17,3
78.4
23,3
56.7
79,9
70.8
76,0
02.0
130,
953.
521
,372
.0
2017
626,
185.
810
6,73
7.8
65,9
62.6
86,8
87.2
18,9
82.9
23,6
91.6
87,1
22.9
76,6
24.2
134,
060.
126
,116
.6
2018
641,
405.
310
6,49
3.9
68,3
83.4
87,7
36.4
18,8
95.3
25,1
53.5
88,2
18.8
78,3
87.1
142,
318.
325
,818
.6
2018
/ 0
7 5
8,20
5.6
9,7
00.3
5
,556
.0
8,0
67.3
1
,622
.3
2,4
24.4
7
,528
.3
7,8
33.8
1
3,16
4.9
2,3
08.2
2018
/ 0
8 4
8,24
9.0
10,
066.
9 5
,523
.2
6,8
06.2
8
09.2
2
,263
.7
4,8
19.2
5
,739
.5
9,9
57.3
2
,263
.9
2018
/ 0
9 5
1,01
5.4
8,8
19.9
5
,249
.4
6,7
53.9
1
,504
.6
1,9
72.1
7
,525
.6
6,5
86.0
1
0,86
1.7
1,7
42.2
2018
/ 1
0 5
8,23
3.0
8,7
62.3
5
,947
.6
7,7
84.4
1
,801
.6
2,5
44.7
8
,684
.5
7,2
80.9
1
2,97
6.8
2,4
50.4
2018
/ 1
1 5
6,14
5.7
7,8
90.8
7
,401
.5
6,8
19.0
1
,614
.0
2,1
44.2
8
,097
.0
6,3
67.3
1
3,48
4.2
2,3
27.7
2018
/ 1
2 6
0,07
1.3
9,5
72.5
7
,762
.0
8,1
30.2
1
,488
.0
2,0
53.2
7
,515
.7
7,0
87.8
1
3,65
7.0
2,8
04.8
Bu
rimi:
INST
AT.
So
urce
: IN
STAT
.*
Impo
rtet j
anë
në v
lerë
n C
.I.F.
* Im
ports
are
val
ued
in C
.I.F.
-Të d
hëna
t vje
tore
sip
as ta
belë
s “T
regt
ia e
jash
tme
sipas
pro
dukte
ve (2
014-
2018
)” në
faqe
n e
inte
rnet
it të
INST
AT.
-A
nnua
l dat
a as
of t
able
“Fo
reig
n tra
de a
ccor
ding
to th
e pr
oduc
ts (2
014-
2018
), IN
STAT
web
pag
e.-Të
dhë
nat m
ujor
e sip
as “
Dat
abaz
a St
atist
ikor
e” ta
bela
“Im
port
/ E
xpor
t sip
as g
rupm
allra
ve 2
005-
01 -
2019
-01”
-M
onth
ly d
ata
as o
f “St
atist
ical
Dat
abas
e”, t
able
“ Im
port
/ E
xpor
t by
grou
p of
com
mod
ities
200
5-01
- 20
19-0
1”,
në fa
qen
e in
tern
etit
të IN
STAT
, dat
ë 18
.02.
2019
.
IN
STAT
web
pag
e on
18.
02.2
019.
2-5
BORX
HI I
JASH
TËM
BRU
TO
G
ROSS
EXT
ERN
AL
DEB
T 2-
5N
Ë M
ILIO
NË
EURO
IN
MILL
ION
S EU
R
Borx
hi i
jash
tëm
br
uto
/ G
ross
ex
tern
al d
ebt
(2+5
+8+1
1+14
)
Qev
eria
e p
ërgj
ithsh
me
/ G
ener
al G
over
nmen
t (3
+4)
Ba
nka
Qën
-dr
ore
/ C
entra
l Ba
nk
(6+7
)
Ko
rpor
ata
Dep
ozitu
ese,
m
e pë
rjash
tim të
Ban
kës
Qën
dror
e /
Dep
osit-t
ak-
ing
corp
orat
ions
, exc
ept
Cen
tral B
ank
(9+1
0)
Se
ktorë
të tj
erë
/ O
ther
sec
-to
rs (1
2+13
)
In
vesti
mi D
irekt:
Hua
të
Ndë
rkom
pani
/
Dire
ct In
vestm
ent:
Inte
r-co
mpa
ny Le
ndin
gAf
atsh
kurtë
r /
Shor
t-term
Afat
gjat
ë /
Long
-te
rmAf
atsh
kurtë
r /
Shor
t-term
Afat
gjat
ë /
Lo
ng-te
rmAf
atsh
kurtë
r /
Shor
t-term
Afat
gjat
ë /
Lo
ng-te
rmAf
atsh
kurtë
r /
Shor
t-term
Afat
gjat
ë /
Lo
ng-te
rm
12
34
56
78
910
1112
1314
2015
7,63
4.3
3,26
0.4
_
3,26
0.4
75.8
_
75.8
1,28
1.5
1,12
6.8
154.
71,
275.
732
8.3
947.
41,
741.
0
2016
7,88
1.5
3,40
1.0
_
3,40
1.0
63.3
_
63.3
1,34
9.9
1,22
0.3
129.
61,
276.
934
0.5
936.
41,
790.
5
2017
*7,
949.
43,
529.
1 _
3,
529.
156
.8 _
56
.81,
386.
21,
230.
515
5.7
1,24
1.2
350.
489
0.8
1,73
6.2
2017
/ IV
7,94
9.4
3,52
9.1
_
3,52
9.1
56.8
_
56.8
1,38
6.2
1,23
0.5
155.
71,
241.
235
0.4
890.
81,
736.
2
2018
/ I
7,94
8.5
3,52
8.1
_
3,52
8.1
55.8
_
55.8
1,38
1.0
1,23
9.2
141.
91,
275.
737
5.5
900.
11,
707.
9
2018
/ II
8,11
2.0
3,52
1.8
_
3,52
1.8
56.9
_
56.9
1,42
2.9
1,24
1.2
181.
71,
400.
737
8.2
1,02
2.4
1,70
9.7
2018
/ II
I8,
041.
33,
526.
2 _
3,
526.
256
.4 _
56
.41,
418.
71,
282.
213
6.5
1,34
6.1
355.
799
0.4
1,69
3.9
Burim
i: Ba
nka
e Sh
qipë
risë.
So
urce
: Ban
k of
Alb
ania
.Pë
r det
aje
refe
rohu
ni te
k “S
hpje
gues
për
ndr
yshi
met
në
statis
tikat
e s
ekto
rit të
jash
tëm
sip
as B
PM6
(Qer
shor
201
4)”.
For d
etai
ls re
fer t
o: “
Com
men
tary
for c
hang
es in
the
publ
icat
ion
of e
xter
nal s
ecto
r sta
tistic
s ac
cord
ing
to B
PM6
(June
201
4)”
* Ja
në ri
shik
uar t
ë dh
ënat
për
viti
n 20
17.
* D
ata
are
revi
sed
for t
he y
ear 2
017.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
87 Banka e Shqipërisë
3. S
EKTO
RI F
ISKA
L
FISC
AL
SEC
TOR
3.3-
1 TR
EGU
ESIT
FIS
KALË
SIP
AS
BUXH
ETIT
TË
KON
SOLID
UA
R *
FISC
AL
IND
ICAT
ORS
REG
ARD
ING
CO
NSO
LIDAT
ED B
UD
GET
* 3-
1N
Ë M
ILIO
NË
LEKË
, FU
ND
PER
IUD
HE,
TË
DH
ËNA
PRO
GRE
SSIV
E
IN M
ILLIO
NS
ALL
, EN
D O
F PE
RIO
D, P
ROG
RESS
IVE
DAT
A
Tot
ali i
të
ardh
urav
e /
Tota
l re
venu
e (2
+3+4
)
To
tali
i shp
enzi
mev
e /
Tota
l exp
endi
ture
(6
+7+8
)
D
efic
iti /
Cas
h ba
lanc
e
Fina
ncim
i i d
efic
itit /
Def
icit
finan
cing
Të
ardh
ura
nga
ndih
mat
/ G
rant
sTë
ard
hura
tatim
ore
/
Tax
reve
nue
Të a
rdhu
ra jo
ta
timor
e /
Non
tax
reve
nue
Shpe
nzim
et
kore
nte
/ C
urre
nt
expe
nditu
res
Shpe
nzim
e ka
pita
le /
C
apita
l exp
endi
ture
sSh
penz
ime
të
tjera
/ O
ther
ex
pend
iture
**Fi
nanc
imi i
bre
ndsh
ëm /
D
omes
tic fi
nanc
ing
Fina
ncim
i i h
uaj /
Fo
reig
n fin
anci
ng
12
34
56
78
910
11
2016
407,
021
14,6
3936
9,88
422
,498
433,
697
368,
720
59,4
785,
499.
0-2
6,67
69,
176
17,5
00
2017
430,
397
11,0
8539
8,62
920
,683
461,
410
382,
287
68,4
5510
,667
.3-3
1,01
21,
899
29,1
13
2018
449,
390
8,07
241
9,34
321
,974
475,
910
397,
147
78,3
9536
8.0
-26,
520
-6,6
2333
,142
2018
/ 0
725
6,03
62,
007
239,
615
14,4
1425
3,61
921
8,08
635
,534
_
2,41
71,
954
-4,3
71
2018
/ 0
829
3,80
02,
298
275,
730
15,7
7128
9,71
525
0,12
539
,589
_
4,08
5-8
71-3
,214
2018
/ 0
932
9,22
32,
729
309,
290
17,2
0432
5,98
828
1,47
144
,517
_
3,23
5-1
64-3
,071
2018
/ 1
037
0,00
54,
381
346,
618
19,0
0736
8,55
531
8,43
749
,979
139
1,45
1-3
3,58
232
,131
2018
/ 1
140
7,42
85,
752
381,
262
20,4
1540
8,70
035
1,00
857
,512
180
-1,2
71-3
1,90
833
,179
2018
/ 1
244
9,38
98,
072
419,
342
21,9
7547
5,91
039
7,14
878
,395
368.
0-2
6,52
1-6
,621
33,1
42Bu
rimi:
Min
istria
e F
inan
cave
dhe
Eko
nom
isë
So
urce
: Min
istry
of F
inan
ce a
nd E
cono
my
* Të
dhë
nat j
anë
sipas
pub
likim
eve
në fa
qen
e in
tern
etit
të M
inist
risë
së F
inan
cave
dhe
Eko
nom
isë n
ë da
tën
11.0
2.20
19:
*
Dat
a as
of M
inist
ry o
f Fin
ance
and
Eco
nom
y w
eb p
age
publ
icat
ions
on
11.0
2.20
19:
Rapo
rtim
e /
Pro
gram
imi e
kono
mik
o-fis
kal /
Rap
orte
dhe
sta
tistik
a fis
kale
muj
ore
/ S
tatis
tika
fiska
le m
ujor
e:
Rep
orts
/ E
cono
mic
Fisc
al p
rogr
am /
Mon
thly
repo
rts a
nd fi
scal
sta
tistic
s /
Mon
thly
fisc
al s
tatis
tics:
Pu
blik
imi “
Stat
istik
a fis
kale
Jana
r - D
hjet
or 2
018”
tabe
lat:
Pu
blic
atio
n “F
iscal
indi
cato
rs Ja
nuar
y - D
icem
ber 2
018”
tabl
es:
Treg
uesit
fisk
alë
sipas
bux
hetit
të k
onso
lidua
r (Vj
etor
) në
mili
ard
Lek
“C
onso
lidat
ed g
ener
al b
udge
t (A
nnua
l)” in
billi
on le
k.Sh
ënim
e:
Not
es:
** N
ë ko
lonë
n “S
hpen
zim
e të
tjer
a” ja
në p
ërfsh
irë z
ërat
:
**
In th
e co
lum
n “O
ther
exp
ense
s” a
re in
clud
ed v
oice
s:-Tr
ansfe
rime
Kapi
tale
/Fo
ndi R
ezer
vë, K
ontig
jenc
a /
Det
yrim
et e
Pra
pam
betu
ra /
Tra
nsfe
rta të
Tje
ra /
Fon
d Sh
pron
ësim
i / H
uadh
ënie
net
o
C
apita
l tra
nsfe
rs/
Res
erve
Fun
d, C
ontin
genc
y /
Arre
ars
/ O
ther
Tra
nsfe
rs /
Exp
ropr
iatio
n Fu
nd /
Net
Len
ding
-Jana
r - D
hjet
or 2
018,
Të
dhën
a pa
rapr
ake
-Ja
nuar
y - D
icem
ber 2
018,
Pre
limin
ary
data
3-2
STO
KU I
BORX
HIT
TË
BREN
DSH
ËM S
IPA
S IN
STRU
MEN
TEVE
DO
MES
TIC
DEB
T ST
OC
K BY
INST
RUM
ENTS
3-2
NË
MILI
ON
Ë LE
KË, F
UN
D P
ERIU
DH
E, T
Ë D
HËN
A P
ROG
RESS
IVE
IN
MILL
ION
S A
LL, E
ND
OF
PERI
OD
, PRO
GRE
SSIV
E D
ATA
Stok
u i b
orxh
it të
bre
nd-
shëm
/ D
omes
tic d
ebt
stock
(2+9
)
Borx
hi i
Qev
erisë
Qën
-dr
ore
Buxh
etor
e /
Budg
et-
ary
Cen
tral G
over
nmen
t D
ebt (
3+4+
5+6+
7+8)
Borx
hi i
gara
ntua
r / P
ublic
ly g
uara
ntee
d de
bt
Bono
The
sari
/
Trea
sury
bills
Obl
igac
ione
dy
vjeç
are
/ 2
year
s N
ote
Obl
igac
ione
tre
vjeç
are
/ 3
year
s N
ote
Obl
igac
ione
pes
ë vj
eçar
e /
5 ye
ars
Not
e
Obl
igac
ione
sht
atë
vjeç
are
/ 7
year
s N
ote
Obl
igac
ione
dhj
etë
vjeç
are
/ 10
yea
rs N
ote
Gar
anci
Tre
g.Br
end.
/ D
omes
tic G
uara
ntee
s
12
34
56
78
9
2015
551,
374
520,
935
223,
824
80,9
8336
,677
90,8
5154
,927
33,6
7330
,439
2016
561,
120
530,
834
209,
409
83,6
7428
,920
98,4
2863
,232
47,1
7330
,286
2017
577,
056
546,
939
195,
047
95,4
7424
,673
103,
120
71,6
6956
,956
30,1
17
2017
/ IV
577,
056
546,
939
195,
047
95,4
7424
,673
103,
120
71,6
6956
,956
30,1
17
2018
/ I
588,
295
558,
364
198,
172
97,6
8824
,323
102,
688
75,0
3760
,456
29,9
31
2018
/ II
580,
033
564,
643
197,
829
99,7
0922
,823
102,
681
78,0
3763
,564
15,3
90
2018
/ II
I59
0,99
157
5,66
319
8,16
210
3,74
321
,580
105,
577
80,5
3766
,064
15,3
28Bu
rimi:
Min
istria
e F
inan
cave
dhe
Eko
nom
isë
Sour
ce: M
inist
ry o
f Fin
ance
and
Eco
nom
yTë
dhë
nat j
anë
sipas
info
rmac
ioni
t të
publ
ikua
r në
faqe
n e
inte
rnet
it të
MF&
E në
11.
02.2
019
D
ata
are
as o
f MoF
&E
web
pag
e in
form
atio
n on
11.
02.2
019
Rapo
rtim
e /
Bor
xhi /
Tre
gues
it e
borx
hit:
Repo
rts /
Deb
t / D
ebt I
ndic
ator
s:
- Bul
etin
i sta
tistik
or i
borx
hit,
mar
s 31
, 201
8
- D
ebt S
tatis
tical
Bul
letin
, Mar
ch 3
1, 2
018
- Bul
etin
i sta
tistik
or i
borx
hit,
qers
hor 3
0, 2
018
- Deb
t Sta
tistic
al B
ulle
tin, J
une
30, 2
018
- Bul
etin
i sta
tistik
or i
borx
hit,
shta
tor 3
0, 2
018
- Deb
t Sta
tistic
al B
ulle
tin, S
epte
mbe
r 30,
201
8Sh
ënim
e:
Not
es:
1) N
uk p
ërfsh
ihet
rivle
rësim
i i v
alut
ës d
he g
aran
citë
e b
rend
shm
e
1)
For
eign
Exc
hang
e Re
serv
e Ev
alua
tion
and
dom
estic
gua
rant
ies
are
not i
nclu
ded
- Bor
xhi i
bre
ndsh
ëm i
Qev
erisë
Qën
dror
e Bu
xhet
ore
përfs
hin
vetë
m le
tra m
e vle
rë të
bor
xhit
dhe
nuk
ka k
redi
“-B
udge
tary
Cen
tral G
over
nmen
t Dom
estic
deb
t sta
ted
in th
is ta
ble
com
prise
s on
ly o
f deb
t sec
uriti
es a
nd th
ere
are
no lo
antë
mar
ra n
ë tre
gun
e br
ends
hëm
in
strum
ents
dom
estic
ally
con
tract
ed.”
- Bor
xhi i
bre
ndsh
ëm i
gara
ntua
r ësh
të a
fatsh
kurtë
r
- D
omes
tic g
uara
ntee
d de
bt is
sho
rt te
rm
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
88Banka e Shqipërisë
4. S
EKTO
RI R
EAL
REA
L SE
CTO
R 4.
4-1
PRO
DH
IMI I
BRE
ND
SHËM
BRU
TO S
IPA
S KL
ASI
FIKI
MIT
TË
AKT
IVIT
ETIT
EKO
NO
MIK
, G
ROSS
DO
MES
TIC
PRO
DU
CT
BY E
CO
NO
MIC
AC
TIVI
TIES
, (PR
OD
UC
TIO
N(M
ETO
DA
E P
ROD
HIM
IT N
VE R
EV 2
)
M
ETH
OD
NA
CE
REV
2) 4
-120
13 -
2016
, ME
ÇM
IME
KORR
ENTE
, NË
MILI
ON
Ë LE
KË
2013
- 20
16 A
T C
URR
ENT
PRIC
ES ,
IN M
ILLIO
NS
ALL
Kodi
NVE
Rev
.2Ak
tivite
ti ek
onom
ik
Econ
omic
act
iviti
esC
ode
Nac
e Re
v.2
2013
2014
2015
2016
*
A101
-03
Bujq
ësia
, pyj
et d
he p
eshk
imi
264
,140
2
78,9
24
283
,709
2
93,6
74
Agric
ultu
re, f
ores
try a
nd fi
shin
g
A205
-09
Indu
stria
nxj
errë
se 6
6,51
6 6
9,78
4 4
6,71
4 3
5,95
3 M
inin
g an
d qu
arry
ing
A310
-33
Indu
stria
për
punu
ese
68,
310
74,
311
81,
347
83,
528
Man
ufac
turin
g
A435
Ener
gjia
ele
ktrik
e, g
azi,
avul
li dh
e fu
rniz
imi m
e aj
ër të
kon
dici
onua
r 2
7,79
5 2
5,85
0 4
6,11
9 5
0,53
6 El
ectri
city
, gas
, ste
am a
nd a
ir co
nditi
onin
g su
pply
A536
-39
Furn
izim
i me
ujë,
akti
vite
tet e
traj
timit
dhe
men
axhi
mit
të m
betu
rinav
e, m
betje
ve 9
,841
1
0,00
1 1
0,21
6 9
,852
W
ater
sup
ply;
sew
erag
e, w
aste
man
agem
ent a
nd re
med
iatio
n ac
tiviti
es
A641
-43
Ndë
rtim
i 1
38,8
78
120
,168
1
27,7
62
131
,863
C
onstr
uctio
n
A745
-47
Treg
tia m
e sh
umic
ë dh
e m
e pa
kicë
; rip
arim
i i a
utom
jete
ve d
he m
otor
cikle
tave
147
,932
1
54,8
67
154
,110
1
59,9
34
Who
lesa
le a
nd re
tail
trade
; rep
air o
f mot
or v
ehic
les
and
mot
orcy
cles
A8
49-5
3Tr
ansp
orti
dhe
mag
azin
imi
42,
569
41,
915
43,
771
45,
170
Tran
spor
tatio
n an
d sto
rage
A955
-56
Akom
odim
i dhe
shë
rbim
i ush
qim
or 2
3,21
4 2
4,43
2 2
6,19
8 2
9,54
6 Ac
com
mod
atio
n an
d fo
od s
ervi
ce a
ctiv
ities
A10
58-6
3In
form
acio
ni d
he k
omun
ikac
ioni
3
7,80
7 3
9,01
5 4
2,64
4 4
5,41
8 In
form
atio
n an
d co
mm
unic
atio
n
A11
64-6
6Ak
tivite
te fi
nanc
iare
dhe
të s
igur
imit
30,
359
35,
160
38,
975
35,
776
Fina
ncia
l and
insu
ranc
e ac
tiviti
es
A12
68Ak
tivite
te të
pas
uriv
e të
pal
uajts
hme
85,
843
85,
701
85,
615
85,
839
Real
esta
te a
ctiv
ities
A13
69-7
5Ak
tivite
te p
rofe
siona
le, s
hken
core
dhe
tekn
ike
29,
453
35,
977
38,
883
39,
277
Prof
essio
nal,
scie
ntifi
c an
d te
chni
cal a
ctiv
ities
A14
77-8
2Sh
ërbi
me
adm
inist
rativ
e dh
e m
bësh
tetë
se
29,
000
35,
064
40,
687
46,
990
Adm
inist
rativ
e an
d su
ppor
t ser
vice
act
iviti
es
A15
84Ad
min
istrim
pub
lik d
he m
broj
tja; s
igur
imi s
ocia
l i d
etyr
uesh
ëm 5
4,08
6 5
7,14
9 5
9,26
9 6
1,93
6 Pu
blic
adm
inist
ratio
n an
d de
fenc
e; c
ompu
lsory
soc
ial s
ecur
ity
A16
85Ar
simim
i 6
0,87
3 5
9,78
8 6
1,10
1 5
9,23
0 Ed
ucat
ion
A17
86-8
8Sh
ënde
tësia
dhe
akti
vite
te të
pun
ës s
ocia
le 3
4,98
4 3
7,56
3 3
8,31
6 4
0,41
0 H
uman
hea
lth a
nd s
ocia
l wor
k ac
tiviti
es
A18
90-9
3Ar
te, a
rgët
im d
he ç
lodh
je 1
1,33
1 1
6,63
6 1
6,55
5 1
6,69
6 Ar
ts, e
nter
tain
men
t and
recr
eatio
n
A19
94-9
8Ak
tivite
te të
tjer
a sh
ërbi
mi;
14,
767
15,
537
17,
737
22,
348
Oth
er s
ervi
ce a
ctiv
ities
Vler
a e
Shtu
ar B
ruto
me
çmim
e ba
zë1,
177,
698
1,21
7,84
31,
259,
726
1,29
3,97
5G
VA a
t bas
ic p
rices
Taks
a ne
to m
bi p
rodu
ktet
172
,354
1
77,4
61
174
,580
1
81,2
76
Net
taxe
s on
pro
duct
s
PBB
ME
ÇM
IMET
E T
REG
UT
1,35
0,05
31,
395,
305
1,43
4,30
71,
475,
251
GD
P at
mar
ket p
rices
Burim
i: IN
STAT
.
So
urce
: IN
STAT
.Të
dhë
nat j
anë
sipas
tabe
lave
në
faqe
n e
inte
rnet
it të
INST
AT n
ë da
tën
11.0
2.20
19.
Dat
a as
of I
NST
AT w
eb p
age
tabl
es o
n 11
.02.
2019
.“-
Dat
abaz
a St
atist
ikor
e /
Llo
garit
ë Ko
mbë
tare
/ T
regu
esit
Vjet
orë
/ P
BB s
ipas
met
odës
së
“-
Stat
istic
al D
atab
ase
/ N
atio
nal A
ccou
nt /
Yea
rly in
dica
tors
/ G
DP
by p
rodu
ctio
n pr
odhi
mit
/Tr
egue
sit s
ipas
akti
vite
tit e
kono
mik
201
1 - 2
016
“ ap
proa
ch /
Indi
cato
rs b
y ec
onom
ic a
ctiv
ities
201
1 - 2
016
“ - L
loga
ritë
Kom
bëta
re V
jeto
re (M
etod
a e
prod
him
it). R
ezul
tate
t sip
as k
lasif
ikim
it N
VE R
ev2,
në
nive
l A 1
9 (IN
STAT
).
A
nnua
l Nat
iona
l Acc
ount
s (P
rodu
ctio
n A
ppro
ach)
. Res
ults
as o
f N
AC
E Re
v 2
clas
sific
atio
n, a
t A 1
9 le
vel
(INST
AT).
Shën
ime:
N
otes
:*
2016
Gjy
sëm
-fina
le
-* 2
016
Sem
ifina
l dat
a.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
89 Banka e Shqipërisë
4-2
IND
EKSI
I Ç
MIM
EVE
TË P
ROD
HIM
IT D
HE
IND
EKSI
I KU
SHTI
MIT
PR
OD
UC
ER P
RIC
E IN
DEX
AN
D C
ON
STRU
CTI
ON
CO
ST IN
DEX
NË
ND
ËRTI
M (P
ËR B
AN
ESA
) (F
OR
DW
ELLIN
GS)
4-2
IND
EKS
IND
EX
IÇP
Inde
ksi T
otal
1 /
PPI T
otal
Inde
x 1
2010
=100
Inde
kset
e ç
mim
eve
të p
rodh
imit
duke
për
jash
tuar
ndë
rtim
in*
/ Pr
oduc
er p
rice
inde
x, e
xclu
ding
con
struc
tion
*In
deks
i i k
usht
imit
në n
dërti
m (p
ër b
anes
a) /
C
onstr
uctio
n co
st in
dex
(for d
wel
lings
)
Indu
stria
nxj
errë
se /
M
inin
g an
d qu
arry
ing
Indu
stria
për
punu
ese
/
Man
ufac
turin
g
Ener
gjia
ele
ktrik
e, g
az, a
vull
dhe
ajër
i ko
ndic
ionu
ar /
El
ectri
city
,gas
, ste
am a
nd a
ir co
nditi
onin
g
Furn
izim
i me
ujë,
akti
vite
te të
traj
ti-m
it dh
e m
enax
him
it të
mbe
turin
ave,
m
betje
ve /
Wat
er s
uppl
y, tr
eatm
ent
activ
ities
and
was
te m
anag
emen
t
Inde
ksi i
kus
htim
it në
ndë
rtim
(për
ban
esa)
2 /
Con
struc
tion
cost
inde
x T1
/ 2
011=
100
(for d
wel
lings
)2 Q
I /
2011
=100
Ndr
yshi
met
vje
tore
të in
deks
it të
kus
htim
it në
ndë
rtim
(p
ër b
anes
a)3 /
An
nual
cha
nges
of t
he c
onstr
uctio
n co
st in
dex
(for
dwel
lings
) 3
12
34
56
7
2015
100.
791
.610
4.7
99.4
103.
310
2.3
0.3
1
2016
99.3
90.5
103.
999
.099
.110
2.3
0.0
3
2017
101.
910
3.6
105.
899
.099
.510
3.0
0.7
0
2017
/ IV
102.
810
8.3
106.
199
.010
0.3
103.
2 0
.44
2018
/ I
103.
311
1.1
105.
310
0.3
101.
510
3.4
0.5
1
2018
/ II
103.
511
7.3
104.
699
.810
2.0
103.
5 0
.50
2018
/ II
I10
4.0
120.
210
4.5
100.
410
1.7
103.
6 0
.53
Burim
i: IN
STAT
.
Sour
ce: I
NST
AT.
* In
deks
i i Ç
mim
eve
të P
rodh
imit,
llog
aritu
r nga
INST
AT, ë
shtë
mbë
shte
tur n
ë N
omen
klatu
rën
e A
ktivi
tete
ve E
kono
mik
e,
* Pr
oduc
tion
Pric
e In
dex
by IN
STAT
, is
base
d on
thë
Nom
encl
atur
e of
Eco
nom
ic A
ctiv
itys,
N
VE R
ev 2
. me
periu
dhë
refe
rues
es 2
010=
100
N
AC
E Re
v 2.
with
thë
refe
renc
e er
iod
2010
=102
-Të d
hëna
t tre
muj
ore
të IÇ
P sip
as p
ublik
imit
“Inde
ksi i
Çm
imev
e të
Pro
dhim
it”, I
NST
AT.
- Qua
terly
dat
a of
PPI
acc
ordi
ng to
“Pr
oduc
er P
rice
Inde
x” p
ublic
atio
n, IN
STAT
.-IN
STAT
pub
likon
Inde
ksin
e ç
mim
eve
të p
rodh
imit
(IÇP)
mbë
shte
tur n
ë N
VE R
ev 2
. IÇ
P ës
htë
inde
ks m
e pe
riudh
ë ba
zë v
itin
-IN
STAT
, pub
lish
the
Prod
ucer
Pric
e In
dex
(PPI
), ba
sed
on th
e N
AC
E R
ev. 2
. PPI
bas
e ye
ar in
dex
is th
e ye
ar 2
010
2010
(201
0=10
0). M
etod
a e
lloga
ritje
s së
Inde
ksit
ësht
ë m
etod
a zi
nxhi
r. (IN
STAT
).
(201
0=10
0). C
alcu
latio
n’s
met
hod
used
in c
ompi
ling
of th
is in
dex
is ch
ain
- ind
ex. (
INST
AT).
1) T
ë dh
ënat
vje
tore
të IÇ
P pë
rfaqë
sojn
ë in
deks
e m
esat
are
vjet
ore.
1)
PPI
ann
ual d
ata
repr
esen
t yea
rly a
vera
ge in
dexe
s.2)
Duk
e fil
luar
nga
T1
2011
, IN
STAT
-i llo
garit
IKN
(për
ban
esa)
me
shpo
rtën
e re
të
2) S
tarti
ng fr
om Q
1 20
11, I
NST
AT c
alcu
late
s C
CI (
for d
wel
lings
) ref
errin
g to
the
new
bas
ket o
f mat
eria
ls an
dm
ater
iale
ve d
he s
hpen
zim
eve
dhe
me
periu
dhë
bazë
T1
2011
=100
.
expe
nditu
res,
with
bas
e pe
riod
Q1
2011
=100
. 3)
Ndr
yshi
mi p
ër të
dhë
nat v
jeto
re p
ërfa
qëso
n nd
rysh
imin
e ç
mim
it të
inde
ksev
e m
esat
are
vjet
ore
të v
itit k
orre
nt m
e vi
tin e
mëp
arsh
ëm,
3) A
nnua
l dat
a ch
ange
repr
esen
ts pr
ice
chan
ges
of a
nnua
l ave
rage
inde
xes
of th
e cu
rrent
yea
r with
the
prev
ious
one
, whi
le n
drys
him
i vje
tor p
ër të
dhë
nat t
rem
ujor
e të
inde
ksit
mat
ndr
yshi
min
e ç
mim
it të
trem
ujor
it ko
rent
me
trem
ujor
in e
një
jtë të
viti
t të
mëp
arsh
ëm.
th
e an
nual
cha
nge
for q
uarte
rly d
ata
mea
sure
s th
e pr
ice
chan
ges
of th
e cu
rrent
qua
rter w
ith th
e sa
me
quar
ter o
f the
pre
viou
s ye
ar.
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
90Banka e Shqipërisë
4-3
IND
EKSI
I Ç
MIM
EVE
TË K
ON
SUM
IT
C
ON
SUM
ER P
RIC
E IN
DEX
4-3
IÇK
1 To
tali
dhje
tor
2015
=100
/
CPI
1 To
tal
Dec
embe
r 20
15=1
00
Ush
qim
e dh
e pi
je jo
-alko
olik
e /
Food
and
no
n-al
coho
lic
beve
rage
s
Pije
alko
olik
e dh
e du
han
/ Al
coho
lic
beve
rage
s an
d to
bacc
o
Vesh
je d
he k
ë-pu
cë /
Clo
thin
g an
d fo
otw
ear
Qira
, ujë
lënd
ë dj
egës
e dh
e en
ergj
i / R
ent,
wat
er, f
uel a
nd
pow
er
Mob
ilje,
paj
isje
shtë
pie
dhe
mirë
m-
bajtj
e e
shtë
pisë
/
Furn
iture
hou
seho
ld
and
mai
nten
ance
Shën
deti
/ M
edic
al
care
Tran
spor
ti /
Tr
ansp
ort
Kom
unik
imi /
C
omm
unic
atio
n
Argë
tim d
he
kultu
rë /
Re
crea
tion
and
cultu
re
Shër
bim
i ar
simor
/
Educ
atio
n se
rvic
e
Hot
ele,
kaf
ene
dhe
resto
rant
e /
Hot
els,
co
ffee-
hous
e an
d re
staur
ants
Mal
lra d
he s
hërb
ime
të n
drys
hme
/
Goo
ds a
nd v
ario
us s
ervi
ces
12
34
56
78
910
1112
13
2016
101.
3210
3.27
100.
9499
.07
100.
6210
0.23
100.
1098
.14
100.
1810
0.91
100.
1610
0.04
101
.18
2017
103.
3310
7.31
101.
6397
.98
101.
6299
.81
100.
1510
0.04
100.
4610
2.40
100.
8610
0.16
103
.37
2018
105.
4311
0.18
103.
4599
.40
104.
4799
.79
99.9
210
2.47
101.
1410
5.12
101.
5210
1.09
103
.62
2018
/ 0
710
4.59
108.
2510
3.40
98.5
310
4.22
99.1
899
.60
102.
9610
1.11
105.
2110
1.33
101.
16 1
03.5
8
2018
/ 0
810
4.97
109.
1510
3.39
98.3
510
4.27
99.3
499
.61
103.
2610
1.14
105.
6610
1.33
101.
21 1
03.6
0
2018
/ 0
910
5.21
109.
4810
3.33
98.9
010
4.37
99.4
699
.61
103.
5210
1.15
107.
8010
1.39
101.
14 1
03.5
5
2018
/ 1
010
5.03
108.
4010
3.37
99.5
810
5.04
99.6
299
.62
104.
3110
1.14
106.
7110
2.03
101.
15 1
03.5
2
2018
/ 1
110
4.77
107.
7910
3.71
99.8
110
5.15
99.6
699
.40
103.
8010
1.23
104.
8710
2.07
101.
19 1
03.5
3
2018
/ 1
210
5.89
110.
5910
4.42
99.9
210
5.29
100.
1999
.75
102.
6010
1.31
104.
9710
2.07
101.
82 1
03.6
4
N
drys
him
et v
jeto
re të
inde
ksit
të ç
mim
eve
të k
onsu
mit
sipas
gru
peve
kry
esor
e 2
(në
%) /
Yea
r on
year
con
sum
er p
rice
inde
x, m
ain
grou
ps (i
n %
)
Infla
cion
i mes
a-ta
r vje
tor3 /
An-
nual
ave
rage
in
flatio
n 3
IÇ
K To
tali
/
CPI
tota
l
U
shqi
me
dhe
pije
jo-a
lkool
ike
/ Fo
od a
nd
non-
alco
holic
be
vera
ges
Pije
alko
olik
e dh
e du
han
/ Al
coho
lic
beve
rage
s an
d to
bacc
o
Vesh
je d
he k
ë-pu
cë /
Clo
thin
g an
d fo
otw
ear
Qira
, ujë
lënd
ë dj
egës
e dh
e en
ergj
i / R
ent,
wat
er, f
uel a
nd
pow
er
Mob
ilim
, paj
isje
shtë
pie
dhe
mirë
m-
bajtj
e e
shtë
pisë
/
Furn
iture
hou
seho
ld
and
mai
nten
ance
Shën
deti
/ M
edic
al
care
Tran
spor
ti /
Tr
ansp
ort
Kom
unik
imi /
C
omm
unic
atio
n
Argë
tim d
he
kultu
rë /
Re
crea
tion
and
cultu
re
Shër
bim
i ar
simor
/
Educ
atio
n se
rvic
e
Hot
ele,
kaf
ene
dhe
resto
rant
e /
Hot
els,
co
ffee-
hous
e an
d re
staur
ants
Mal
lra d
he s
hër-
bim
e të
ndr
yshm
e /
Goo
ds a
nd
vario
us s
ervi
ces
12
34
56
78
910
1112
1314
2016
2.18
4.57
1.31
0.91
0.89
0.19
0.18
-0.8
10.
622.
330.
700.
053.
281.
28
2017
1.80
2.83
0.51
0.59
2.15
0.01
0.09
2.05
0.23
-0.0
80.
630.
510.
221.
99
2018
1.80
2.85
2.55
-1.5
62.
16-0
.01
-0.5
21.
350.
462.
660.
731.
240.
132.
03
2018
/ 0
72.
272.
961.
732.
262.
82-0
.26
-0.4
93.
240.
634.
610.
631.
080.
151.
92
2018
/ 0
82.
222.
791.
762.
432.
84-0
.18
-0.4
33.
040.
655.
330.
631.
120.
201.
98
2018
/ 0
92.
092.
641.
740.
622.
800.
04-0
.37
3.20
0.70
5.19
0.46
1.03
0.13
2.02
2018
/ 1
01.
881.
771.
82-0
.32
3.38
0.13
-0.3
54.
290.
713.
250.
771.
030.
112.
02
2018
/ 1
11.
772.
001.
94-0
.42
3.06
-0.0
4-0
.99
2.46
0.57
3.03
0.80
1.02
0.15
2.03
2018
/ 1
21.
802.
852.
55-1
.56
2.16
-0.0
1-0
.52
1.35
0.46
2.66
0.73
1.24
0.13
2.03
Burim
i: IN
STAT
.
Sour
ce: I
NST
AT
1) T
ë dh
ënat
vje
tore
të In
deks
it të
Çm
imev
e të
Kon
sum
it ja
në In
deks
e m
esat
are
vjet
ore
të ç
mim
eve
të k
onsu
mit
sipas
gru
peve
kry
esor
e,
1) T
he C
onsu
mer
Pric
e In
dex
year
ly d
ata
(for t
his
and
cons
ecut
ive
year
s), re
pres
ent y
early
ave
rage
ndër
sa të
dhë
nat m
ujor
e pa
sqyr
ojnë
inde
ksin
e ç
mim
eve
të k
onsu
mit.
co
nsum
er p
rice
inde
xes
by m
ain
grou
ps, w
hile
mon
thly
dat
a re
pres
ent c
onsu
mer
pric
e In
dex.
2)
Të
dhën
at v
jeto
re m
atin
var
iaci
onin
e in
deks
eve
të m
uajit
dhj
etor
të v
itit n
me
inde
ksin
e m
uajit
dhj
etor
të v
itit n
-1, n
dërs
a të
dhë
nat m
ujor
e
2) Y
early
dat
a m
easu
re th
e va
riatio
n of
Dec
embe
r ind
ex o
f yea
r n w
ith D
ecem
ber i
ndex
of y
ear n
-1 w
hile
,m
atin
ndr
yshi
met
vje
tore
të in
deks
eve,
në
përq
indj
e.
m
onth
ly d
ata
mea
sure
yea
rly in
dex
chan
ges
in p
erce
ntag
e.
3) E
shtë
mes
atar
ja a
ritm
etik
e e
thje
shtë
e in
flaci
onev
e vj
etor
e të
dym
bëdh
jetë
mua
jve
të fu
ndit
(llog
aritj
e e
B.Sh
).
3) S
impl
e ar
ithm
etic
ave
rage
of a
nnua
l inf
latio
n of
late
st tw
elve
mon
ths
(cal
cula
tion
of B
oA).
Raporti tremujor i politikës monetare, 2019/I
91 Banka e Shqipërisë
4-4
PUN
ËSIM
I, PA
PUN
ËSIA
DH
E PA
GAT
1
EMPL
OYM
ENT,
UN
EMPL
OYM
ENT
AN
D W
AG
ES1
4-4
NË
MIJË
, OSE
NË
RAST
TË
KUN
DËR
T, S
IKU
RSE
PËRC
AKT
OH
ET
IN T
HO
USA
ND
S, U
NLE
SS O
THER
WIS
E IN
DIC
ATED
Të p
unës
uar s
ipas
sek
torë
ve2 ;
3 /
Empl
oyed
by
sect
ors2 ;
3
Punë
kërk
ues
të p
apun
ë të
regj
istru
ar 2
/
Regi
stere
d jo
bsee
kers
2
Paga
t 3 (n
ë Le
kë) /
Wag
es 3
(in A
LL)
Në
sekto
rin s
htet
ëror
/
In p
ublic
sec
tor
Në
sekto
rin p
rivat
jo-b
ujqë
sor /
In
non
agr
icul
tura
l priv
ate
sect
orN
ë se
ktorin
priv
at b
ujqë
sor /
In
agr
icul
tura
l priv
ate
sect
orPa
ga m
esat
are
muj
ore
në s
ekto
rin s
htet
ëror
/
Aver
age
mon
thly
wag
e in
pub
lic s
ecto
r Pa
ga m
inim
ale
e m
iratu
ar /
Ap
prov
ed m
inim
um m
onth
ly w
age
12
34
56
2015
164
360
448
149
54,0
0022
,000
2016
165
412
466
120
54,4
8822
,000
2017
164
475
457
9059
,813
24,0
00
2017
/ IV
164
501
457
8561
,600
24,0
00
2018
/ I
164
502
462
8559
,728
24,0
00
2018
/ II
171
505
462
7860
,595
24,0
00
2018
/ II
I17
251
846
272
60,4
9424
,000
Burim
i: IN
STAT
.
Sour
ce: I
NST
AT1.
Të
dhën
at ja
në s
ipas
info
rmac
ioni
t të
publ
ikua
r në
faqe
n e
inte
rnet
it të
INST
AT n
ë da
tën
11.0
2.20
19.
1. T
he d
ata
are
afte
r the
info
rmat
ions
pub
lishe
d in
INST
AT w
eb p
age
on 1
1.02
.201
9.- D
atab
aza
Stat
istik
ore
/ T
regu
i pu
nës
/ T
ë dh
ëna
adm
inist
rativ
e të
treg
ut të
pun
ës /
Tre
gues
it Vj
etor
.
-Sta
tistic
al D
atab
ase
/ L
abor
Mar
ket /
Adm
inist
rativ
e la
bor m
arke
t dat
a /
Ann
ual I
ndic
ator
s.- D
atab
aza
Stat
istik
ore
/ T
regu
i pu
nës
/ T
ë dh
ëna
adm
inist
rativ
e të
treg
ut të
pun
ës /
Tre
gues
it 3
muj
orë.
-S
tatis
tical
Dat
abas
e /
Lab
or M
arke
t / A
dmin
istra
tive
labo
r mar
ket d
ata
/ Q
uarte
rly In
dica
tors
. - D
atab
aza
Stat
istik
ore
/ P
agat
dhe
Kos
to e
Pun
ës.
-Sta
tistic
al D
atab
ase
/ S
alar
ies
and
Labo
r Cos
ts .
-Tem
at /
Tre
gu i
Punë
s dh
e A
rsim
i/ P
agat
/ P
aga
mes
atar
e m
ujor
e dh
e Pa
ga m
inim
ale
e m
iratu
ar
-The
mes
/ L
abou
r Mar
ket a
nd E
duca
tion
/ W
ages
Ave
rage
mon
thly
wag
e in
pub
lic s
ecto
r and
app
rove
d m
inim
um w
age
2. M
esat
are
vjet
ore
(të d
hëna
t vje
tore
)
2. A
nnua
l ave
rge
(ann
ual d
ata)
3. T
ë dh
ëna
adm
inist
rativ
e (të
dhë
nat v
jeto
re)
3.
Adm
inist
rativ
e da
ta (
annu
al d
ata)