Robert Godek Starosta Strzyżowski
SAMORZĄD POWIATOWY JAKO WYRAZ TOŻSAMOŚCI
LOKALNEJ
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz tożsamości lokalnej
Polski samorząd terytorialny ukształtowany został na podstawie rodzimej tradycji administracyjnej w okresie tworzenia podstaw demokratycznej III Rzeczypospolitej. Wybory do nowopowołanych Rad Gmin były pierwszymi po II wojnie światowej wolnymi wyborami i odbyły się 27 maja 1990 r.
Powstały wówczas samorząd gminny poprzez wyłonienie autentycznej reprezentacji mieszkańców w Radzie Gminy oraz jej organu wykonawczego – Zarządu Gminy dysponujących budżetem gminy – czyli środkami finansowymi przeznaczonymi na realizację przypisanych zadań, stał się rzeczywistym kreatorem zmian w społeczności lokalnej
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz tożsamości lokalnej
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz tożsamości lokalnej
Z punktu widzenia historycznego powstałe gminy były kontynuacją Z punktu widzenia historycznego powstałe gminy były kontynuacją utworzonych w 1973 r. gmin zbiorowych – wcześniej bowiem istniały utworzonych w 1973 r. gmin zbiorowych – wcześniej bowiem istniały gminy jednostkowe – każda miejscowość stanowiła odrębną jednostkę gminy jednostkowe – każda miejscowość stanowiła odrębną jednostkę
administracyjną – ta struktura istnieje do dzisiaj np.. Na Słowacjiadministracyjną – ta struktura istnieje do dzisiaj np.. Na Słowacji
W 1999 r. gdy powstały samorządowe powiaty i W 1999 r. gdy powstały samorządowe powiaty i województwa gminy zbiorowe były już województwa gminy zbiorowe były już
okrzepłymi i utrwalonymi w świadomości okrzepłymi i utrwalonymi w świadomości społecznej organizmami administracyjnymispołecznej organizmami administracyjnymi
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
Samorządy powiatowe powstawały w odpowiedzi na znaczne zapotrzebowanie społeczne, wiele społeczności gminnych podejmowało liczne zabiegi w celu utworzenia powiatu, najczęściej nawiązującego swoim terytorium do tych funkcjonujących przed 1975 r.
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz tożsamości lokalnej
Wśród najważniejszych zadań samorządu powiatowego znalazły się m.in. zadania w dziedzinie edukacji, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, dróg publicznych, kultury, ochrony środowiska, przeciwdziałania bezrobociu i wiele innych
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz tożsamości lokalnej
Podobnie jak w przypadku samorządów gminnych powiaty jako struktury samorządowe dysponują organem stanowiącym, jakim jest Rada Powiatu, organem wykonawczym, jakim jest Zarząd Powiatu oraz samodzielnym budżetem
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz tożsamości lokalnej
Szczególną kompetencją powiatów stało się utworzenie powiatowej administracji zespolonej; w skład powiatu w 1999 r. weszły nie tylko jednostki organizacyjne samorządu, ale również powiatowe inspekcje, służby i straże, tj. Komendy Powiatowe Policji i Państwowej Straży Pożarnej, Inspekcja Sanitarna i Weterynaryjna oraz Nadzoru Budowlanego, nad którymi nadzór sprawuje Starosta, Zarząd Powiatu wykonuje swoje zadania przy pomocy Starostwa Powiatowego, centralnego urzędu całej administracji powiatowej
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz tożsamości lokalnej
Funkcje kontrolne i nadzorcze w stosunku do wszystkich szczebli samorządu pełni wojewoda, w zakresie gospodarki finansowej Regionalna Izba Obrachunkowa, działalność samorządów poddana jest też kontroli wielu innych instytucji kontrolnych, kontrolę wewnętrzną pełnią funkcjonujące w Radach Komisje Rewizyjne
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz tożsamości lokalnej
Powstały w 1999 r. Powiat Strzyżowski zajmuje obszar 503 kmPowstały w 1999 r. Powiat Strzyżowski zajmuje obszar 503 km22, w , w 2001 r. mieszkało na tym terenie 62633 mieszkańców, tworzy go 2001 r. mieszkało na tym terenie 62633 mieszkańców, tworzy go pięć gmin zbiorowych powstałych na obszarach dawnych gromad pięć gmin zbiorowych powstałych na obszarach dawnych gromad w 1973 r., jedno miasto Strzyżów. Tradycyjnie jest to typowy dla w 1973 r., jedno miasto Strzyżów. Tradycyjnie jest to typowy dla
Podkarpacia obszar rolniczy z funkcjami przemysłowymiPodkarpacia obszar rolniczy z funkcjami przemysłowymi
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz tożsamości lokalnej
Dla powstałego samorządu koniecznym stało się opracowanie nowych zasad funkcjonowania w sytuacji, w której nie było aktualnych wzorców – należało m.in.. skonstruować pierwszy budżet, ustalić wszystkie akty prawa miejscowego, w tym statut powiatu i regulamin organizacyjny Starostwa Powiatowego, znaleźć siedziby dla nowych urzędów i instytucji
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz tożsamości lokalnej
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz tożsamości lokalnej
Powiat Strzyżowski położony jest w obszarze problemowym środkowo – zachodnim województwa podkarpackiego, charakteryzującym się wg Strategii rozwoju województwa podekarpackiego dominacją obszarów wiejskich oraz wieloma barierami wewnętrznymi utrudniającymi jego rozwój
Pod względem rozwoju gospodarczego Powiat Pod względem rozwoju gospodarczego Powiat Strzyżowski zajmuje niską pozycję Strzyżowski zajmuje niską pozycję
konkurencyjną na tle innych powiatów konkurencyjną na tle innych powiatów Województwa PodkarpackiegoWojewództwa Podkarpackiego
PRODUKCJA SPRZEDANA PRZEMYSŁU (1)WYSOKA 1.000.000.000 ZŁ
RZESZÓW (MIASTO)KROSNO (MIASTO)
POW. MIELECKIPOW. DĘBICKIPOW. STALOWOWOLSKIPOW. JASIELSKI
ŚREDNIA 400.000.000 ZŁ
POW. KROŚNIEŃSKI
POW. SANOCKIPOW. JAROSŁAWSKIPOW. LEŻAJSKI POW. ROPCZYCKO - SĘDZISZOWSKI
NISKA
POW. RZESZOWSKI
POW. PRZEWORSKIPOW. PRZEMYSKI
TARNOBRZEG (MIASTO)POW. TARNOBRZESKIPOW. ŁAŃCUCKIPRZEMYŚL (MIASTO)POW. KOLBUSZOWSKIPOW. BIESZCZADZKIPOW. STRZYŻOWSKIPOW. BRZOZOWSKIPOW. NIŻAŃSKIPOW. LUBACZOWSKI
10 14
STOPA BEZROBOCIA (2)
5858
17836
8935
1593
poza rolnictwem indywidualnym w rolnictwie indywidualnym bezrobotni pozostali
Największa grupa ludności Powiatu związana jest z rolnictwem. Największa grupa ludności Powiatu związana jest z rolnictwem. W r. 1996 było to 17.836 osób, w tym roku 8935 osób W r. 1996 było to 17.836 osób, w tym roku 8935 osób
pracowało na terenie Powiatu poza rolnictwem pracowało na terenie Powiatu poza rolnictwem indywidualnym a 5858 było zarejestrowanych jako bezrobotneindywidualnym a 5858 było zarejestrowanych jako bezrobotne
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
Bezrobocie jest niewątpliwie największym Bezrobocie jest niewątpliwie największym problemem społecznym Powiatu w ciągu problemem społecznym Powiatu w ciągu
ostatniego dziesięcioleciaostatniego dziesięciolecia
Robert Godek Starosta Strzyżowski
Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
17,40%18,10%
15%
13,10%
10,40%10,30%
13,20%
14,90%16%
15,70%
14,30%
6,50%
12,50%
16,90%17,30%
16,20%
14,50%
12,30%12,30%
14,60%17%
17,90%16,90%
15,30%13,50%
7,00%
20% 19,80%18,70%
17,10%
15,30%15,30%
19%17,90%
17,80%
19,70%
16,40%
13,30%
6,60%
01990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
Udział podmiotów gospodarczych w stosunku do liczby Udział podmiotów gospodarczych w stosunku do liczby ludności jest w powiecie stosunkowo niski w odniesieniu ludności jest w powiecie stosunkowo niski w odniesieniu
do udziału wojewódzkiego i ogólnokrajowegodo udziału wojewódzkiego i ogólnokrajowego
7,92
5,9
4,15
0
2
4
6
8
10
Polska Województwo Powiat
Wykres nr 8 - Udział podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w rejestrze REGON w stosunku do liczby ludności w 1999 r.
udział podmiotów gospodarczych
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
Jednym z największych sukcesów naszej społeczności Jednym z największych sukcesów naszej społeczności ostatnich kilkunastu lat jest wzrastająca liczba podmiotów ostatnich kilkunastu lat jest wzrastająca liczba podmiotów gospodarczych, dzięki którym w znacznym stopniu gospodarczych, dzięki którym w znacznym stopniu łagodzone są skutki bezrobocia na tym tereniełagodzone są skutki bezrobocia na tym terenie
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
30092808
2502237623232134
19581850177416281444
1173883
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
Liczba podmiotów gospodarczych
Podmioty gospodarcze zlokalizowane w powiecie działają w Podmioty gospodarcze zlokalizowane w powiecie działają w różnych branżach. Najwięcej zarejestrowanych podmiotów różnych branżach. Najwięcej zarejestrowanych podmiotów
w zdecydowanej większości prywatnych funkcjonuje w w zdecydowanej większości prywatnych funkcjonuje w handlu, następnie w budownictwie i przemyślehandlu, następnie w budownictwie i przemyśle
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
146
47 117368
414
932217
217
102
24159
Rolnictwo, leśnictwo i łowiectwo PrzemysłBudownictwo Handel i naprawyTransport, gospodarka magazynowa i łączność Obsługa nieruchomości i firmWycinek 7 EdukacjaOchrona zdrowia i opieka społeczna Hotele i restauracjePośrednictwo finansowe Pozostali
Aktywność gospodarcza przekłada się na wzrastającą liczbę Aktywność gospodarcza przekłada się na wzrastającą liczbę osób pracujących na terenie powiatu – dane wg informacji osób pracujących na terenie powiatu – dane wg informacji
własnej Urzędu Statystycznego w Rzeszowiewłasnej Urzędu Statystycznego w Rzeszowie
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
82868935 9362 9530
1088110067
1127911162
0100020003000400050006000700080009000
100001100012000
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
Liczba pracujących na terenie powiatu
Pod względem liczby pracujących najwięcej osób Pod względem liczby pracujących najwięcej osób zatrudniają firmy prowadzące działalność produkcyjną, zatrudniają firmy prowadzące działalność produkcyjną,
następnie działające w handlu, edukacji, opiece społecznej następnie działające w handlu, edukacji, opiece społecznej i ochronie zdrowia oraz budownictwiei ochronie zdrowia oraz budownictwie
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
1217
119539
2907
9422331396427496
1354
441110
Rolnictwo, leśnictwo i łowiectwo Działalność produkcyjnaBudownictwo Handel i naprawyTransport, gospodarka magazynowa i łączność Obsługa nieruchomości i firmAdministracja publiczna i obrona narodowa EdukacjaOchrona zdrowia i opieka społeczna Hotele i restauracjePośrednictwo finansowe Pozostali
W roku 2002 Rada Powiatu przyjęła Strategię rozwoju powiatu strzyżowskiego na lata 2002 – 2010, wyznaczając m.in. mocne i słabe strony powiatu, strategiczne pola rozwoju, kierunki zmian i oczekiwane priorytety rozwoju
WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA W RZESZOWIEI ZARZĄDZANIA W RZESZOWIESTAROSTWO POWIATOWE W STAROSTWO POWIATOWE W STRZYŻOWIESTRZYŻOWIE
STRATEGIA ROZWOJU STRATEGIA ROZWOJU POWIATU POWIATU
STRZYŻOWSKIEGO W STRZYŻOWSKIEGO W LATACH 2002 - 2010LATACH 2002 - 2010
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
Wyznaczone w wizji rozwoju powiatu strzyżowskiego pola strategiczne rozwoju powiatu stanowią Wyznaczone w wizji rozwoju powiatu strzyżowskiego pola strategiczne rozwoju powiatu stanowią komplementarną całość i odpowiadają potrzebom społecznym występującym na tym tereniekomplementarną całość i odpowiadają potrzebom społecznym występującym na tym terenie
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
Rolnictwo, turystykai agroturystyka
Edukacja ogólna, zawodowa i
menedżerska
Infrastruktura komunikacyjna
i ochrona środowiska
Inicjatywy lokalnei współpraca regionalna
Gospodarkai przedsiębiorczość
1 3 4
5
2
Strategia rozwoju powiatu dostosowana jest również do potencjałów rozwojowych występujących na tym terenie –
jednym z nich jest turystyka i rekreacja
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
Jednym z najważniejszych atutów powiatu strzyżowskiego są jego walory przyrodniczo – krajobrazowe – ponad 80% obszaru powiatu
objęte jest różnymi formami ochrony przyrody
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
Na tym terenie zachowały się do dzisiaj unikalne elementy dziedzictwa kulturowego – m.in.. włączone do szlaku
architektury drewnianej obiekty sakralne
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
Pojawiają się też w ostatnim okresie nowe elementy mogące tworzyć wkrótce produkt turystyczny powiatu – powyżej
wykopaliska odtwarzające zarys ruin zamczyska średniowiecznego w Czudcu
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
Ciekawostką są obiekty fortyfikacyjne – schrony kolejowe z okresu II wojny światowej w Stępinie i Strzyżowie – z
roku na rok lepiej przygotowane dla turystów i zwiedzających
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
Instrumentem w realizacji zadań samorządu powiatowego jest budżet powiatu, którego
dochody w 2000 r. przedstawiały się następująco
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
253426
29717
9334366
1758476 916930
7637811
1616030
53070911150432
udział w podatku dochodow ym pozostałe dochodydotacja na zadania z zakresu adm. rząd. dotace na zad. Własnedotacje na podst. Porozumień dotacje z funduszy celow ychczęść ośw iatow a subw encji część drogow a subw encjiczęść w yrów naw cza subw encji
Po stronie wydatkowej w tym roku budżet mojego powiatu zaś wyglądał w ten sposób
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
11479
62050
1953519
211343
104415
5275752
5677
4536077
10151
4696873
1800710
47765
9328861
139046
33223
budow nictw o rolnictw oleśnictwo transportgosp. mieszk. oraz niemater. usł. komunalne oświata i wychowaniekultura i sztuka ochrona zdrow iaopieka społeczna kultura f izyczna i sportturystyka i w ypoczynek różna działalnośćadministracja państwowa i samorządowa bezpieczeństwo publiczneFinanse
Środki finansowe w budżecie samorządowym, złożone wnioski do programów pomocowych (PAOW, SAPARD, PHARE),
rezerwy celowe w budżecie państwa pozwoliły naszemu samorządowi na realizację wielu zadań prorozwojowych
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości
5475685,546019802,396002267,01
3287332,83
0
1000000
2000000
3000000
4000000
5000000
6000000
7000000
8000000
Rok 1999 Rok 2000 Rok 2001 Rok 2002
Wydatki inw estycyjne i remontow e
Ćwiczenie:- kwota nadwyżki – 500.000. zł,- Potrzeby:- -drogi powiatowe 25 mln zł, 1km ok.. 150.000. Zł,- Budynki oświatowe: 4 mln zł, 1 zadanie ok.. 400.000 zł,- Szpital powiatowy – 4 mln zł – 1 zadanie 300.000. zł,- Wnioski organizacji pozarządowych – remonty zabytkowych
kościołów – ogółem wnioski na 60.000 zł, jedno zadanie ok. 6.000. zł, działalność zespołów muzycznych (3)– 10.000 zł, stowarzyszeń działających na rzecz osób niepełnosprawnych 20.000. Zł,
- Uruchomienie nowego wydziału programów pomocowych w Starostwie 50.000 zł,
- Organizacja imprez kulturalnych przez cały rok przez powiat – 25.000. zł,
Robert Godek Starosta Strzyżowski Samorząd powiatowy jako wyraz lokalnej tożsamości