Vastus animus inmoderata, incredibilia, nimis alta semper cupiebat. Hunc post dominationem L. Sullae lubido maxuma invaserat rei publicae capiundae; neque id quibus modis adsequeretur, dum sibi regnum pararet, quicquam pensi habebat. Agitabatur magis magisque in dies animus ferox inopia rei familiaris et conscientia scelerum, quae utraque iis artibus auxerat, quas supra memoravi. Incitabant praeterea corrupti civitatis mores, quos pessuma ac divorsa inter se mala, luxuria atque avaritia, vexabant.
L. Catilina, nobili genere natus, fuit magna vi et animi et corporis, sed ingenio malo pravoque. Huic ab adulescentia bella intestina, caedes, rapinae, discordia civilis grata fuere ibique iuventutem suam exercuit. Corpus patiens inediae, algoris, vigiliae supra quam cuiquam credibile est. Animus audax, subdolus, varius, cuius rei lubet simulator ac dissimulator, alieni adpetens, sui profusus, ardens in cupiditatibus; satis eloquentiae, sapientiae parum.
C.SALLVUSTIVS CRISPVS
L. Catilina, nobili genere natus, fuit magna vi et animi et corporis, sed ingenio malo pravoque. Huic ab adulescentia bella intestina, caedes, rapinae, discordia civilis grata fuere ibique iuventutem suam exercuit.
Ablativos de cualidad
Fuere: fuerunt
SALLVSTIVS
Sujeto
Atributo
DECL.
Corpus patiens inediae, algoris, vigiliae [supra quam cuiquam credibile est]. Animus audax, subdolus, varius, cuius rei lubet simulator ac dissimulator, alieni adpetens, sui profusus, ardens in cupiditatibus; satis eloquentiae, sapientiae parum.
Sujeto
Atributo Cuius rei lubet:“de cualquier cosa”
Supra quam…:oración comparativa: “más de lo que nadie puede creer”
SALLVSTIVS
DECL.
Vastus animus inmoderata, incredibilia, nimis alta semper cupiebat. Hunc, post dominationem L. Sullae, lubido maxuma invaserat rei publicae capiundae; neque [id quibus modis adsequeretur], [dum sibi regnum pararet], quicquam pensi habebat.
• Acusativo neutro plural
• Construcción de gerundivo: capiundae = capiendae
• Or. Interrogativa indirecta
• Or. Temporal
• Or. principal
SALLVSTIVS
DECL.
Agitabatur magis magisque in dies animus ferox inopia rei familiaris et conscientia scelerum, [quae utraque iis artibus auxerat], [quas supra memoravi]. Incitabant praeterea corrupti civitatis mores, [quos pessuma ac divorsa inter se mala, luxuria atque avaritia, vexabant].
“Más y más cada día”
Ablativos de causa
“dos cosas que...”
SALLVSTIVS
DECL.
GERUNDIVO
Para traducir la construcción de gerundivo:
1. El gerundivo se traduce como un infinitivo.
2. El sustantivo se traduce por un CD.
Volver
ADVERBIALES TEMPORALES
Verbo subordinado en indicativo.–Conjunciones:
• Cum, ut, ubi, quando cuando.• Cum primum, ut primum tan pronto como.• Simul ut, simul ac al mismo tiempo que.• Postquam, postea quam después que.• Antequam, priusquam antes que.• Dum, donec, quoad mientras que.
Verbo subordinado en subjuntivo.–Conjunciones:
• Dum, donec, quoad hasta que.
Volver
Singular Plural
Masc Fem Neut Masc Fem Neut
NomQUI QUAE QUOD QUI QUAE QUAE
AcuQUEM QUAM QUOD QUOS QUAS QUAE
GenCUIUS CUIUS CUIUS QUORUM QUARUM QUORUM
DatCUI CUI CUI QUIBUS QUIBUS QUIBUS
AblQUO QUA QUO QUIBUS QUIBUS QUIBUS
QUI, QUAE, QUOD Volver
Volver
COMPENDIO DE FLEXIÓN NOMINAL
TEMES EN A (1) TEMES EN O (2) ATEMÀTICS/ I (3) TEMES EN U (4) TEMES EN E (5)
SG PL SG(m) SG (n) PL(m) PL(n) SG (mf) SG (n) PL(mf) PL (n) SG(mf) SG(n) PL(mf) PL(n) SG PL
NOM A AE US/R UM I A VAR2 VAR ES (I)A US U US UA ES ES
VOC A AE E/I1/R UM I A VAR2 VAR ES (I)A US U US UA ES ES
ACU AM AS UM UM OS A EM VAR ES/IS (I)A UM U US UA EM ES
GEN AE ARUM I ORUM IS (I)UM US UUM EI ERUM
DAT AE IS O IS I IBUS UI IBUS EI EBUS
ABL A IS O IS E/I IBUS U IBUS E EBUS
1 Vocativo en –I para todos los nominativos en -IUS 2 Los temas en consonante suelen añadir –S en la raíz, siempre que no acabe en –L,-R,-N. La –S final, al combinarse con la vocal radical, comporta los siguientes cambios: TEMAS EN GUTURAL: G,C+S = X: REX, REGIS. DUX, DUCIS. TEMAS EN BILABIAL: P,B,M+S = X: PLEBS, PLEBIS. OPS, OPIS, HIEMS, HIEMIS TEMAS EN DENTAL: D,T+S = S: MILES, MILITIS. PES, PEDIS TEMAS EN LÍQUIDA: L,R no añaden S: CONSUL, CONSULIS, HONOR, HONORIS TEMAS EN NASAL: N no añade S y, además, desaparece a final de palabra: LEO, LEONIS, VIRGO, VIRGINIS, FORTITUDO, FORTITUDINIS TEMAS EN SIBILANTE: S pasa a –R en posición intervocálica, circunstancia que provoca confusiones con los temas en –R: FLOS, FLORIS
Las obras escritas por CAYO SALUSTIO CRISPO (86-36 a.C.) son de gran importancia para el conocimiento del período de las guerras sociales. La Conjuración de Catilina y la Guerra de Yugurta, así como las Historias narran tanto los hechos ocurridos como cuestiones políticas, económicas, psicológicas de los personajes, ambientales, etc., intentando componer una historia filosófica y objetiva en la línea del ateniense Tucídides. Sabemos que fue expulsado del Senado por inmoral (50 a.C.) y que fue reintegrado en su cargo por César al año siguiente. Precisamente será César uno de sus principales valedores: nombrado por el dictador procónsul de Numidia, se enriqueció de manera descarada. La muerte de César motivó la retirada de Salustio de la política y el inicio de su actividad literaria.
SALLVSTIVS
Volver