ÜRODİNAMİÜRODİNAMİKİME YAPILMALI?KİME YAPILMALI?
NASIL NASIL YORUMLANMALI?YORUMLANMALI?
Dr. Mustafa GÜNHANDr. Mustafa GÜNHAN
Ürodinami nedir ?Ürodinami nedir ?
Alt üriner sistemin (mesane ve üretra)
fonksiyonunun incelenmesidir,
İdrar basınç/akım çalışmasıdır.
Ürodinaminin amaçlarıÜrodinaminin amaçları
Hastanın şikayetlerine çözüm bulabilmek,
Hastanın var olan patofizyolojik sorunlarına
açıklık getirerek tedavi seçenekleri sunmaktır.
Ürodinami Ürodinami endikasyonları 1endikasyonları 1
Mikst (MUI) ve stres inkontinans (SUI) ayrımının
yapılması,
SUI şiddetinin objektif olarak değerlendirilmesi,
Sistemik nörolojik hastalıkların mesane ve/veya
sfinkter fonksiyonları üzerine etkilerinin olup
olmadığının araştırılması,
Daha öncesinden anti-inkontinans, radikal pelvik veya üretra cerrahisi geçirmiş veya idrar disfonksiyonu tespit edilmiş olan hastalarda mesane çıkım obstrüksiyonu (BOO) ile detrüsor hipokontraktilitesi ayrımının yapılması,
Radikal operasyon geçirmiş veya kalıcı üretral sondası olan hastalarda artmış detrüsor aktivitesinin (DO) ve/veya düşmüş kompliyansın gösterilmesi,
Ürodinami Ürodinami endikasyonları 2endikasyonları 2
Artmış rezidü (PVR) ile birlikte anormal Qmax ve idrar eğrilerinin bulunduğu durumlar,
İntrinsik sfinkter yetmezliği (ISD) düşünülen hastalar,
Üretral hipermobilitesi olduğu düşünülen hastalar,
Ürodinami Ürodinami endikasyonları 3endikasyonları 3
Grade 3 veya daha fazla pelvik organ prolapsusunun bulunduğu durumlar,
Pelvik taban egzersizi, oral medikasyonla şikayeti kaybolmamış kadın hastalarının etyolojilerinin araştırılmasıdır.
Ürodinami Ürodinami endikasyonları 4endikasyonları 4
Ürodinamik incelemenin Ürodinamik incelemenin spektrumu spektrumu Üroflovmetri
Dolum sistometri
Üretral basınç ölçümleri (üretral kapanma basıncı)
Boşaltım sistometri
EMG
Videosistometrografi
Ambulatori ürodinami
ARAŞTIRMA ALANLARI
SEMPTOMLAR OLASI TANILAR
1- Üroflovmetriİdrar sıklığı, noktüri, zayıf akım
Mesane çıkış obstrüksiyonu
2- Sistometriİdrar sıklığı, ani sıkışma hissi
Detrüsor instabilitesi
3- Basınç akımİdrar sıklığı, noktüri, zayıf akım
Mesane çıkış obstrüksiyonu
4- Üretral kapanma basıncı
İnkontinansGerçek stres inkontinans (suı)
5- Ambulatori ürodinami
İdrar sıklığı, klasık ürodinamide gösterilemeyen ani sıkışma hissi ile giden unstabil mesane
Detrüsör instabilitesi gerçek stres inkontinans (suı)
ÜroflovmetriÜroflovmetri İşeme disfonksiyonunun gösterilmesinde en basit
incelemelerden biridir (idrar akım hızını ölçer),
Mesane çıkış obstrüksiyonu tanısında değer taşır,
Birim zamanda geçen idrar volümünü ml/saniye
olarak ölçer (en az 150-200 ml olmalıdır),
İşeme sonrası PVR ile birlikte değerlendirilmelidir.
Courtesy of Mr Frank Harris, Cartoonist, Liverpool Echo.
Time to void a given volume
Courtesy of Mr Frank Harris, Cartoonist, Liverpool Echo.
Audiometric uroflowmetry
Courtesy of Mr Frank Harris, Cartoonist, Liverpool Echo.
Radioisotope uroflowmetry
Courtesy of Mr Frank Harris, Cartoonist, Liverpool Echo.
High-speed cinematography
YAŞMiNiMUM
VOLUM (ml)
ERKEK ml/sn
KADINml/sn
4 – 7 100 10 10
8 – 13 100 12 15
14 – 45 200 21 18
46 – 65 200 12 15
66 - 80 200 9 10
Qmax >15 ml/sn normalQmax 10-15 ml/sn şüpheli
Qmax <10 ml/sn muhtemel obstrüksiyon veya zayıf detrusor aktivitesi
Yaş ve cinsiyetlere göre normal – Qmax değerleri
Unobstructed
•Qmax = 19ml/s
Obstructed
•Qmax = 7 ml/s
Qmax 10 ml/s BOO
Qmax 15 ml/s Detrusor kası zaafiyeti
Qmax 29 ml/s Abd kasları kullanımı
Qmax 23 ml/s DSD
Qmax 3 ml/s istemli kasılma
SistometriSistometri
Mesanenin basınç/volüm çalışmasıdır,
Mesanenin dolma ve boşalma sırasındaki idrar
akımının ölçülmesidir,
Detrüsör aktivetisinin, hissinin, kapasitesinin ve
kompliansının gösterilmesidir.
Detrüsor basıncıDetrüsor basıncı
Direkt olarak ölçülemediğinden abdominal
basıncın (Pabd) mesane içi basıncından (Pves)
çıkartılması ile elde edilir.
Pdet = Pves - Pabd
KompliansKomplians
Mesane volumü ve değişen detrüsor basıncı
arasındaki ilişkidir. DV/DP şeklinde ifade
edilir.
Sistometrik inceleme şu Sistometrik inceleme şu sorulara açıklık sorulara açıklık getirmelidir?getirmelidir? Dolum sırasında mesane rahat mıdır?
Dolum sırasında üretra kasılmakta mıdır?
İşeme sırasında mesane uygun olarak kasılmakta
mıdır?
İşeme sırasında üretra uygun olarak
açılabilmekte midir?
Sistometri prensipleriSistometri prensipleri
Pves ve Pabd değişiklik gözlenirken Pdet de
değişiklik saptanmazsa, olası neden intra
abdominal basınç yüksekliğidir,
Pves ve Pdet basınç değişikliği gözlenirken Pabd
değişiklik saptanmazsa, olası neden detrüsor
kontraksiyonudur,
Pves, Pabd ve Pdet basınç değişiklikleri gözlenirse
hem detrüsor kontraksiyonu hem de artmış intra-
abdominal basınç yüksekliği düşünülmelidir.
Detrüsor hiperaktivitesi (DO);- Nörolojik- İdiopatik
Pves üretral kateter aracılığı ile ölçülür,
Mesane dolumu sırasında steril su veya %0.9 NaCl
kullanılır,
Mesane dolumu;Yavaş dolum 10 ml/minOrta dolum 10-100 ml/minHızlı dolum >100 ml/min şeklindedir.
DolumDolum
Mesane DuyarlılığıMesane Duyarlılığı İlk idrar hissi; normalde mesane kapasitesinin %
50’sinde hissedilir, Normal idrar hissi; normal mesane kapasitesinin %
75’inde hissedilir(hastanın idrarını yapabileceği andır),
Kuvvetli (maksimum) idrar hissi; normal mesane kapasitesinin % 90’ında hissedilir. Hasta idrar kaçırmaktan korkmaz,
Ani idrar hissi; hastada idrar hissinin idrar kaçırma korkusu ile birlikte olma halidir.
Detrusor aDetrusor aktivitesiktivitesi
Dolum esnasında detrüsor aktivitesi normal veya hiperaktif (DO) olabilir,
Dolum fazında istemsiz detrüsor kasılmaları olduğu takdirde meydana gelir.
Basınç-akımBasınç-akım çalışmasıçalışması
Mesane çıkım obstrüksiyonu (BOO) tanısında en kesin yöntemdir,
Abrams&Griffiths nomogramı basınç akım çalışmasında en iyi yöntemdir.
The assessment of prostatic obstruction from urodynamic measurements and from residual urine.Abrams PH. Griffiths DJ . British Journal of Urology. 51(2):129-34, 1979
Abrams & Griffith Abrams & Griffith nomogramnomogramıı
Low pressure high flow. The normal urethra is highly distensible and opens at low pressures.
Unobstructed pressure Flow loop. The tip of the loop is well into the unobstrcuted zone.
High pressure low flow; if the normal detrusor is obstructed to give low flow rates it will produce high pressures.
Note that this is displayed on a different scale because of the high detrusor pressure. The patient is highly obstructed.
Normal / stable bladderNormal / stable bladder
Unstable bladderUnstable bladder
DI ve urge inkontinansDI ve urge inkontinans SUISUI
DETRÜSOR SFİNKTER DETRÜSOR SFİNKTER DİSSİNERJİSİDİSSİNERJİSİ
Sadece nörolojik hastalıklarda görülür (özellikle servikal kord yaralanmalarında),
Detrüsor kasılmaları sırasında intrinsik üretral çizgili kaslarının fazik kasılmaları ile karakterizedir,
Çok yüksek işeme basıncı ve kesik kesik idrar akımına yol açar.
Videosistometrografi 1Videosistometrografi 1
Mesane boynu mobilitesi ve pozisyonunu gösterir,
Mesane divertikülü ve idrar reflüsü tanısına yardımcı olur,
Önceki cerrahi girişimin başarısızlığında ve şüpheli durumlarda müracaat edilecek bir uygulamadır,
VideosistometrografiVideosistometrografi 2 2
Salin yerine kontrast madde kullanılır,
Radyasyon içerdiğinden radyoloji ünitesi içerisinde olmalıdır,
Pahalıdır.
62
144
AmbulatoriAmbulatori ürodinami 1ürodinami 1
İnkontinansın araştırılması ya da konvansiyonel ürodinaminin başarısız olduğu durumlarda,
Yavaş, fizyolojik bir mesane dolum hızının kullanılmasının gerekli olduğu nöropatik mesanelerin değerlendirilmesinde ,
Araştırma amaçlı çalışmalarda alt üriner sistem semptomları için verilen tedavilerin etkinliğinin değerlendirilmesinde kullanılır.
AmbulatoriAmbulatori ürodinami 2ürodinami 2
Fizyolojik değildir,
Artefakt oluşmasına yatkın bir yöntemdir,
İstek üzerine işemek zorunda olan bir hastayla yapılan test oluğundan özel laboratuar şartları gerekir,
AmbulatoriAmbulatori ürodinami 3ürodinami 3
Mesane kompliansındaki azalmayı abartılı gösterebilir bu nedenle hastaların %50 sine varan bir ölçüde detrüsör aşırı aktivitesini teşhis edemeyebilir,
3-4 saatlik bir çalışmadır. Hastanın en azından üç işeme siklusunu tamamlayıncaya kadar dolaşmasına izin verilir (bazı merkezlerde inkontinansı ortaya çıkarmak için hasta ağır aktivitelerde bulunur).
İlginiz için Teşekkürlerİlginiz için Teşekkürler