Upplsingamistvar
LEIBEININGARIT FYRIR STARFSFLK
11. tgfa endurskou ri 2011
Upplsingamistvar
Leibeiningarit fyrir starfsflk
FERAMLASTOFA
STRANDGTU 29
600 AKUREYRI
SMI: 535 5510
FAX: 535 5501
HEIMASA: www.ferdalag.is
NETFANG: [email protected]
FERAMLASTOFA 11. tgfa endurskou ri 2011
EFNISYFIRLIT
1. Inngangur ........................................................................................ 1
2. FMS, SAF, slandsstofa, FS og markasstofur........................... 2
2.1. Feramlastofa (FMS) .......................................................... 2
2.2. Samtk Ferajnustunnar (SAF) ......................................... 5
2.3. slandsstofa............................................................................. 5
2.4. Feramlasamtk slands (FSI) ............................................. 5
2.5. Markasstofur landshlutanna.................................................. 5
2.6. feramlafulltrar................................................................... 6
3. Upplsingamistvar og eirra hlutverk .................................... 7 3.1. Flokkar upplsingamistva ................................................ 7
3.2. Rekstur ................................................................................... 8
3.3. Bkunarjnusta ........................................................................... 8
4. Starfsflk .......................................................................................... 9 4.1. ekking og hugarfar ............................................................... 9
4.2. Hlutleysi ................................................................................. 9
4.3. Tunguml ............................................................................... 10
4.4. Einkennisfatnaur .................................................................. 10
4.5. Nafnmerki .............................................................................. 10
4.6. Snyrtimennska ....................................................................... 10
5. Ytri umgjr ................................................................................... 11 5.1. Stasetning og agengi .......................................................... 11
5.2. Merkingar .............................................................................. 11
5.3. Opnunartmi .......................................................................... 12
5.4. Skreytingar ............................................................................ 12
5.5. Smi og agengi a netinu ..................................................... 13
5.6. Ljsritun ................................................................................ 13
5.7. Snyrtingar .............................................................................. 13
5.8. Tsku- og bakpokageymsla ................................................... 13
6. Bklingar, bkur og kort .............................................................. 14
6.1. Bklingar ............................................................................... 14
6.2. Bkakostur ............................................................................. 14
6.3. Landakort ............................................................................... 14
7. Feramaurinn ............................................................................... 15
7.1. myndin .................................................................................. 15
7.2. Tjning ................................................................................... 15
7.3. Smsvrun .............................................................................. 16
7.4. Kvartanir ................................................................................ 16
7.5. Hl ......................................................................................... 17
8. Niurlag ............................................................................................ 17
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 1
1
1. INNGANGUR
essu kveri er tla a gera eim sem reka upplsingamistvar svo og starfsflki
eirra auveldara a skipuleggja starfi og bta msa lund.
Stvarnar hafi essar hugmyndir til hlisjnar. Astur hverjum sta eru
mismunandi og v ekki fari fram a hugmyndunum s fylgt nkvmlega. r
stvar sem opnar eru allt ri skulu eftir megni fylgja eim lnum sem hr birtast.
er randi a allar upplsingamistvar starfi eftir smu grundvallarreglum, a
gerir r trverugri og eykur tiltr feramannsins og hagsmunaailanna eim.
Hlutverk upplsingamistva er a auka gi jnustu vi innlenda og erlenda
feramenn og veita eim r upplsingar sem eir arfnast til a auvelda sr
feralagi. Upplsingamistvar eru mikilvgar fyrir uppbyggingu ferajnustu um
allan heim.
Me betri upplsingum er lklegra a feramaurinn veiti sr eitthva sem hann hefi
annars fari mis vi og er v oft um beinan fjrhagslegan vinning a ra.
Hlutverk upplsingamistva er einnig a auvelda hagsmunaailum
ferajnustu a koma vru sinni og jnustu framfri.
Me auknum upplsingum til feramanna aukast lkurnar vel heppnuu fri en
kannanir sna a ngur feramaur er okkur mikilvg auglsing.
Upplsingamistvar gegna mikilvgu hlutverki varandi ryggi feramanna.
Einnig er mikilvgt a stula a aukinni dreifingu eirra um landi. annig njta fleiri
tekna af feramnnum og lagi vikvma nttru landsins dreifist.
Me aukinni kynningu upplsingamistvum fjlgar eim sem notfra sr
stvarnar snum heimaslum. Flk getur annig skipulagt ferir snar betur ur
en lagt er af sta.
Upplsingamistvar fyrir feramenn hafa lengi veri til einhverri mynd en a var
ekki fyrr en me stofnun Upplsingamistvar feramla Reykjavk ri 1987,
sem vonir manna um a mlefni upplsingamistva kmust fastari skorur
kviknuu fyrir alvru.
Feramlastofa er rgefandi varandi rekstur upplsingamistva.
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 2
2
2. FMS, SAF, slandsstofa, FSI og markasstofur
2.1. Feramlastofa (FMS)
Inaarruneyti er runeyti feramla slandi.
Inaarrherra er Katrn Jlusdttir.
Samkvmt lgum um feraml (janar 2006) fer Feramlastofa me stjrn feramla
undir yfirstjrn Inaarruneytisins.
Verkefni Feramlastofu eru samkvmt lgum:
1. tgfa leyfa, skrning starfsemi og eftirlit me a skilyrum fyrir eim s fullngt
2. runar-, ga- og skipulagsml ferajnustu, .e. framkvmd markarar feramlastefnu, samrming umhverfis- og frslumla, milun upplsinga,
svisbundin run og aljlegt samstarf
3. Markas- og kynningarml ferajnustu, samrmi vi kvrun rherra hverju sinni
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 3
3
Nnar um verkefni Feramlastofu:
Leyfisveitingar og lagaumhverfi
tgfa starfsleyfa og skrning er meal verkefna Feramlastofu. rt vaxandi
atvinnugrein er mikilvgt a stai s faglega a eim tti og auknar krfur essum
efnum eru liur a auka gi slenskrar ferajnustu.
Skja ber um leyfi vegna starfsemi feraskrifstofa, feraskipulagningar og
skrningarvottora fyrir starfsemi bkunarjnustu og upplsingamistva.
llum eim sem f leyfi fr Feramlastofu er skylt a birta leyfismerki fr
Feramlastofu vefsum snum og auglsingum.
Umhverfisml
Umhverfisml eru snar ttur uppbyggingu ferajnustu. v leggur Feramlastofa
mikla herslu ann tt me fjlbreyttum htti. ar m nefna thlutun styrkja til
nttruverndar, rbta og uppbyggingar umhverfismlum feramannastum,
rgjf, veitingu umhverfisverlauna og einstk umhverfisverkefni.
Stug fjlgun feraflks knr um frekari rbtur og uppbyggingu nrra sva. Fr
1995 hefur Feramlastofa vari um 700 milljnum krna til styrkja og framkvmda
yfir 300 stum vsvegar um landi.
Feramlastofa hefur nna samvinnu verkefnum, t.d. vi sveitarflg, opinberar
stofnanir, einstaklinga, flagasamtk og fyrirtki, en ll hafa verkefnin a a
markmii a bta umgengni um landi og auka olmrk svanna.
Frumvarp um framkvmdasj feramannastaa, sem miklar vonir eru bundnar vi, er
n til meferar hj Alingi.
Markassetning innanlands
Feramlastofa hefur a hlutverk a kynna sland sem feramannaland fyrir
slendingum. Starfi felst meal annars samstarfi vi markasstofur landshlutanna og
stuningi vi msar innanlandskynningar. Einnig upplsingagjf um slenska
ferajnustu til feramanna og einkum me vefnum www.ferdalag.is
Nskpun og run
essi ttur er a f auki vgi starfi Feramlastofu. Felur a m.a. sr
uppbyggingu og run nrra innvia og sva, rgjf, fjrhagslegan- og faglegan
stuning og atvinnu-uppbyggingu.
Meal verkefna essu svii er t.d. menningarferajnusta, matur og ferajnusta og
heilsuferajnusta. Samstarf er vi fleiri aila sem koma a essum mlum.
Gaml
run samrmdu ga- og umhverfiskerfi fyrir slenska ferajnustu, byggt
Qualmark fr Nja Sjlandi, sem fyrirhuga er a innleia komandi misserum. Kerfi
hefur fengi nafni Vakinn.
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 4
4
Meginmarkmi kerfisins er a auka og efla gi ferajnustu slandi og byggja upp
samflagslega byrg ferajnustufyrirtkja hr landi. Gakerfi skiptist tvo
flokka: Stjrnuflokkun fyrir gististai og ttekt annarri jnustu sem tengist
feramanninum. essi ttekt byggist tvenns konar vimium, annarsvegar almennum
vimium og hinsvegar srtkum vimium fyrir hvern og einn undirflokk sem vera
vel rija tuginn.
Rannsknir og tlfri
Rannsknir greininni skipta miklu um framrun hennar og tekur Feramlastofa tt
eim margvslegan htt. Til a mynda me ger kannana meal innlendra sem
erlendra feramanna, skrslna um starfs- og rekstrarumhverfi greinarinnar og tttku
rannsknarverkefnum einstkum ttum ferajnustunnar.
Feramlastofa sr t.d. um talningu feramnnum sem fara um Leifsst og skiptingu
eirra eftir jerni. Niursturnar eru mikilvgt tki markassetningu, mati
rangri og almennri stefnumtun greinarinnar.
Hr m einnig nefna run rangursmlikvara og fleiri atrii.
Milun upplsinga
htt er a segja a hj Feramlastofu s vum skilningi strsti gagnabanki hr
landi um ferajnustu. Stofnunin heldur utan um og birtir vef snum me
reglubundnum htti fjlttar upplsingar um run greinarinnar, t.d. run komum
feramanna til landsins og fjlda gistintta.
Jafnframt gefur Feramlastofa t bklinga, handbkur og upplsingarit um t.d.
tlfri, merkingar, uppbyggingu tjaldsva o.fl.
Vefurinn ferdamalastofa.is hefur a geyma grynni upplsinga um starf stofnunarinnar
og er um lei gagnaveita um ferajnustu slandi, umfang hennar og run.
Skrifstofur:
Feramlastofa Strandgata 29
600 Akureyri
Smi: 535-5510
Fax: 535-5501
Feramlastofa Geirsgata 9
101 Reykjavk
Smi: 535-5500
Fax: 535-5501
Feramlastjri er lf rr Atladttir.
Feramlastofa tekur tt rekstri Upplsingamistva Reykjavk, Leifsst
Keflavkurflugvelli, Reykjanesb, Borgarnesi, safiri, Varmahl, Akureyri,
Seyisfiri, Egilsstum, Hfn og Hverageri.
Feramlastofa tekur einnig tt rekstri Rstefnuskrifstofu slands.
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 5
5
2.2. Samtk Ferajnustunnar (SAF)
Samtk ferajnustunnar eru hagsmunasamtk fyrirtkja sem starfa ferajnustu.
Meginhlutverk SAF er a gta sameiginlegra hagsmuna flagsmanna sinna, vinna a
v a fyrirtkin bi vi starfsskilyri sem gera au samkeppnishf aljamarkai
og vinna a vexti og vigangi greinarinnar me llum tiltkum rum.
dag eru u..b. 400 fyrirtki SAF. a eru flugflg, feraskrifstofur, gististair,
veitingahs, blaleigur, hpbifreiafyrirtki, afreyingarfyrirtki svo og nnur fyrirtki
sem telja sig til ferajnustufyrirtkja.
SAF starfar me rum hagsmunasamtkum og eru au ein af 7 aildarsamtkum
Samtaka atvinnulfsins sem stofnu voru 15. september 1999 me samruna
Vinnuveitendasambands slands og Vinnumlasambandsins.
Me stofnun SAF talar ferajnustan einni rddu gagnvart stjrnvldum, fjlmilum
svo og rum sem ferajnustufyrirtki skipta vi og er stefna SAF hinum msum
mlum unnin vegum stjrnar og nefnda, en innan samtakanna starfa 7 fagnefndir,
verfagleg umhverfisnefnd, frslunefnd svo og fleiri nefndir sem sinna srstkum
verkefnum.
Formaur SAF er rni Gunnarsson, forstri Flugflags slands
2.3. slandsstofa
Hlutverk slandsstofu er a efla mynd og orspor slands, styrkja samkeppnisstu
slensks atvinnulfs erlendum mrkuum og laa erlenda feramenn og fjrfestingu til
landsins. Jafnframt veitir slandsstofa fyrirtkjum faglega asto vi slu vrum,
jnustu og ekkingu erlendis og styur vi kynningu slenskri menningu ytra.
2.4. Feramlasamtk slands (FSI)
hverjum landshluta mynda feramlasamtk eins konar regnhlf yfir feramlaflg,
feramlanefndir, hagsmunaaila og hugaflk um feraml.
Feramlasamtkin eru:
Feramlasamtk Vesturlands, Feramlasamtk Vestfjara, Feramlasamtk
Norurlands vestra, Feramlasamtk Norurlands eystra, Feramlasamtk
Austurlands, Feramlasamtk Suurlands, Feramlasamtk Suurnesja og
Feramlasamtk hfuborgarsvisins.
Formaur Feramlasamtaka slands (sem ll samtkin eru ailar a) er Unnur
Halldrsdttir.
2.5. Markasstofur landshlutanna:
Markasstofur hafa veri settar ft llum landshlutunum. Markasstofurnar vinna
markvisst a heildrnni markassetningu hvers landshluta fyrir sig me meginherslu
feramlin.
Markasstofur feramla eru 7 talsins, Vestfjrum, Norurlandi, Austfjrum
Vesturlandi, Suurnesjum , Suurlandi og Hfuborgarsvinu( Hfuborgarstofa).
Hlutverk eirra nokku lkt, t.d. a samrma markas- og kynningarml
ferajnustu, sj um tgfuml, mttku blaamanna samt beinni markassetningu til
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 6
6
feraheildsala og vrurun ferajnustu. Markasskrifstofurnar starfa samvinnu
vi fyrirtki greininni, feramlasamtk, atvinnurunarflg og fl. Sums staar eru
essar stofur reknar nnum tengslum vi upplsingamistvar.
2.6. Feramlafulltrar eru starfsmenn t.d. atvinnurunarflaga, feramlasamtaka,
bjarflaga og eru eir starfandi vegum flestra samtaka landinu.
Verksvi feramlafulltra er margbreytilegt en eir eru mikilvgir tengiliir fyrir
svin. eir eru tengslum (mismiklum) vi upplsingamistvar svo og vi
Feramlastofu, feraskrifstofur o.fl.
Hj Feramlastofu er alltaf hgt a f njan lista yfir formenn allra samtakanna og
feramlafulltra, sj www.ferdamalastofa.is
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 7
7
3. UPPLSINGAMISTVAR OG HLUTVERK EIRRA
Samkvmt 12. grein laga um feraml fr 1. janar 2006 urfa allar
upplsingamistvar a hafa fengi tgefi skrteini fr Feramlastofu fyrir
rekstri snum.
kafla 1.2.0. HANDBK FERAMLASTOFU er listi yfir allar
upplsingamistvar, opnunartma o.fl. ennan lista er einnig a finna samskiptavef
Feramlastofu www.ferdamalastofa.is og www.ferdalag.is
Va eru upplsingamistvarnar reknar tengslum vi annan rekstur, s.s. tjaldsvi
ea htel. Upplsingamistvar skulu merktar me i-merki.
3.1 Flokkar Upplsingamistva
Flokkur 1, Landshluta upplsingamistvar
1. Landshlutamistvar eru hfust landshlutans og skulu hafa yfirumsjn me
rum stvum.
2. r skulu annast almennt upplsingastarf svii feramla og veita fera- og
heimamnnum hlutlausar upplsingar og bestu jnustu sem framast er kostur hverju
sinni. r hafi til staar allar mgulegar upplsingar um landi heild sem og um
jnustu svinu og svi sjlft. Upplsingarnar skulu vera sem agengilegastar og
starfsmenn skulu svara almennum fyrirspurnum um landi heild ea vsi eim til rttra
aila.
3. r skulu taka til sn bklinga og dreifa til annarra upplsingamistva
landshlutans og vera rum upplsingamistvum landshlutans til stunings hva
varar ggn, upplsingagjf og jlfun starfsflks. r skulu gefa ferajnustuailum
kost a kynna starfsemi sna hsni upplsingamistvarinnar ar til gerum
bklingarekkum og gti ess a mismuna eim ekki me astu til a kynna jnustu
sna. Landshlutaupplsingamistvum ber a skr upplsingar um fjlda eirra
feramanna sem til upplsingamistvarinnar leita.
Flokkur 1a, Landamra upplsingamistvar
Landamraupplsingamistvar eru upplsingagluggi landsins og gegna v
mikilvgu starfi hva varar fyrstu upplsingar til feramannsins eftir komu hans til
landsins.Landamrastvarnar bera smu skyldur og landshlutamistvar. r skulu
hafa til staar allar mgulegar upplsingar um ferajnustu snu svi og svi
sjlft.
Flokkur 2, Sva upplsingamistvar
Svaupplsingamistvar skulu hafa afmarka starfssvi. r eru undirstvar
landshlutamistvanna og hafa skyldur til upplsingasfnunar og upplsingagjafar til
feramanna um sitt afmarkaa svi en ber a vsa til hfumistvar fyrirspurnum
sem r ra ekki vi.
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 8
8
Flokkur 3, Upplsingaathvrf
Upplsingaathvrf er astaa ar sem frammi liggja upplsingaggn um fera- og
almenna jnustu svisins en ar er ekki starfandi srhft starfsflk til
upplsingagjafar. Upplsingaathvrf eru almennt stasett fyrirtkjum ferajnustu
ea stofnunum sveitarflaga og byrg eirra.
3.2. Rekstur Rekstrarfyrirkomulag stvanna hefur veri mjg mismunandi en flestum stum
koma sveitarflg a rekstri eirra t.d. me v a tvega hsni ea tryggja laun
starfsmanns ea -manna.
Auk essa kemur Feramlastofa a rekstri landamrastva sem og
landshlutamistvanna nu me umtalsveru fjrframlagi hverju ri.
3.3. Bkunarjnusta
mrgum upplsingamistvum fer fram bkunarjnusta s.s. gistingu, veii,
blaleigublum og mium listviburi. Algengt er a stafestingargjald s teki fyrir
hverja bkaa gistintt ea ara jnustu.
Nausynlegt er a halda utan um bkanirnar m.a. til a sna fram umfang
jnustunnar og a haf jnustu agreinda fr hinni raunverulegri upplsingagjf.
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 9
9
4. STARFSFLK
4.1. ekking og hugarfar Til ess a jnustan vi feramanninn og tengslin vi sem starfa innan
ferajnustunnar veri sem gilegust arf hugarfari a vera jkvtt.
Vi erum ll a stefna a sama marki, .e. a feralg um sland su ngjuleg og a
greinin skapi atvinnu og tekjur.
Nausynlegt er a starfsflk upplsingamistva hafi tluvera ekkingu landinu,
hafi ferast va og ekki vel til menningarlfs, efnahagslfs og nttru landsins.
Feramaurinn spyr ekki eingngu til vegar.
Starfsflk:
ski nmskei Feramlastofu en au eru haldin hverju vori,
kynni sr vel ferajnustuna innan svis og utan eftir megni. Komi me bendingar um a sem vantar og/ea betur m fara (njungar, merkingar,
samgngur, gi jnustu, umhverfisml o.s.frv.),
skri daglega fjlda gesta er stina koma og flokki fyrirspurnir eins og kostur er,
skoi gististai og veitingastai, srstaklega snu svi.
ekki vel til afreyingar (btsferir, tsnisflug, veii, vlsleaferir, golf, sundlaugar, sfn o.fl. o.fl.) og iggi r skounarferir sem bjast,
komi sr upp sambndum til a upplsingastreymi veri sem best,
hafi frumkvi a v a auka afreyingu svinu (t.d. menningar-viburi) og s vakandi fyrir v a koma frttum af msum atburum framfri,
safni upplsingum um a sem er dfinni vikomandi landsvi og komi eim framfri sem vast,
hafi veursp vallt vi hndina,
s ruggt notkun korta og a fletta upp tlunum,
fi stand fjallvega kort sem Vegagerin gefur t vikulega yfir sumartmann og er fanlegt vef Vegagerarinnar www.vegagerdin.is
ni leikni notkun HANDBKAR FERAMLASTOFU. annig sparast mikill tmi svo og smakostnaur.
4.2. Hlutleysi Vi strf upplsingamist skal vallt hafa hlutleysi a leiarljsi. Einni jnustu
skal ekki haldi a feramanninum umfram ara. a skal treka a hlutleysi er ekki
a sama og afskiptaleysi. Alltaf skal leitast vi a koma til mts vi a sem
feramaurinn hefur huga ea leitar a.
Feramanninum skulu, eftir v sem vi verur komi, kynntir eir kostir sem boi
eru; vali er hans.
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 10
10
4.3. Tunguml Starfsmenn tali ga slensku og a.m.k. ensku auk ess a tala helst eitt tunguml til
vibtar.
Rtt er a minna mikilvgi grar jnustu vi slendinga en eir leita oft svara
vi rum spurningum en erlendir gestir.
Ekki vera feimin vi a viurkenna vanekkingu einhverju en bjast jafnframt
vallt til a finna svari/lausnina.
Veri alltaf 100% viss um a veita rttar upplsingar. Rangar upplsingar koma
engum a gagni, geta jafnvel veri httulegar og skaa auk ess mynd
ferajnustunnar.
Starf upplsingamist krefst nkvmni og natni en snst einnig a verulegu
leyti um slumennsku.
Veri v lfleg og starin a veita ga jnustu.
4.4. Einkennisfatnaur a setur smekklegt yfirbrag stvarnar ef starfsflki er einkennisbningum.
Mrg svi vinna a v a styrkja mynd sna og eru upplsingamistvar gur
vettvangur til a koma eirri mynd framfri.
annig gti t.d. klnaur sem framleiddur er svinu veri einkennisfatnaur og um
lei g auglsing fyrir vruna.
Einnig m leysa etta drari htt me v a flk klist ftum sama lit. Arir
mguleikar skulu fyrst skoair.
4.5. Nafnmerki Starfsflk beri vallt nafnmerki, m.a. til a feramaurinn geti sni sr til sama
afgreislumanns ef hann arf a leita aftur til stvarinnar.
4.6. Snyrtimennska Starfsflk skal vera snyrtilegt til fara.
Hlfi feramanninum einnig vi tyggigmmi og munntbaki.
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 11
11
5. YTRI UMGJR
5.1. Stasetning og agengi Metnaur vikomandi sveitarflags speglast vali hsni.
Hsni arf a vera vel stasett fr sjnarhli feramannsins, fallegt og bjart
me gri loftrstingu.
Utandyra er til pri a hafa blmaker ea arar skreytingar sem sna umhyggju
starfsflksins fyrir umhverfinu.
Eins arf agengi fyrir gangandi, hjlandi og akandi a vera gott.
Blasti og hjlagrindur urfa a vera til staar.
Reglur um agengi fatlara arf a sjlfsgu a hafa huga en gilegt agengi
ntist lka t.d. brnum og eldra flki .
Utan vi stina arf a koma upp bekkjum og borum. Nausynlegt er a allt
umhverfi s snyrtilegt.
5.2. Merkingar
Snyrtilegar merkingar ur en komi er a stvunum skulu vera samrmdar og
smekklegar.
au arf a setja upp:
a) nokkrum km ur en a stinni er komi
b) u..b. 500 m. fjarlg
c) egar tmabrt er a beygja a stinni.
Stin sjlf skal merkt me stru i-merki.
a er einnig fallegt a draga slenska fnann a hni og lta hann blakta mean
opi er.
Sama nkvmni skal vihf innandyra. Handskrifair miar ea skilti eiga ekki
vi og skal vanda eins og kostur er til merkinga afgreislu, afgreisluborum,
bklingahillum, snyrtingum, banka o.s.frv. Texti skal vera slensku og a.m.k. ensku.
egar inn er komi m gjarnan sjst skilti standandi glfi ea hangandi yfir
afgreislubori ar sem flk er boi velkomi.
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 12
12
5.3. Opnunartmi
5.3.1. Sumar og vetur
Mikil hersla er lg lengingu feramannatmans. Samt sem ur ferast flestir yfir
sumartmann og v urfa upplsingamistvar a vera opnar a.m.k. fr v ma og
fram september. Gtum a v a veturinn hefst ekki 1. september!
Opnunartmi skal vera svipaur fr degi til dags og skilmerkilega tilgreindur utan
upplsingamistinni. Allir svinu sem vi ferajnustu starfa a einu ea ru
leyti vera a ekkja til opnunartma stvarinnar.
Upplsingum um opnunartma arf einnig a koma framfri hvar sem v verur vi
komi, HANDBK FERAMLASTOFU, bklingum og var. Sjlfsagt er einnig
a bja eim sem starfa ferajnustu a koma heimskn annig a tengsl og
skilningur myndist milli flks.
fjlsttari stum urfa stvarnar a vera opnar ri um kring. annig
styrkja r sig sessi vikomandi bjarflagi sem nausynlegur hluti af
ferajnustunni svinu.
ar sem loka er veturna er nausynlegt a hafa glugga upplsingar um a hvert
feramaurinn getur sni sr.
5.3.2. Daglegur opnunartmi Opnunartmi upplsingamistva getur veri mismunandi fr einum sta til annars.
Fer a m.a. eftir almenningssamgngum inn svi. Reynslan snir a rfin fyrir
upplsingar er mest ur en lagt er upp a morgni og egar komi er ntursta.
5.3.3. Upplsingar utan opnunartma
Sjaldnast er hgt a koma til mts vi arfir allra egar opnunartmi jnustustaa er
kveinn en hgt er a koma til mts vi arfir margra.
Miklar upplsingar er hgt a veita me vnduum gluggatstillingum.
Upplsingar varandi brottfarartma tlunarbla, flugs og skounarfera urfa v a
vera berandi sta.
Nausynlegt er a hafa helstu smanmer og kort af nsta ngrenni ar sem bent er
almenningssma, psths, gistingu, bankajnustu, verslun, lgreglust, heilsugslu
o.s.frv.
Einnig er rtt a benda stai sem hafa lengi opi, s.s. htel, veitingastai og
bensnstvar.
5.4. Skreytingar a arf a hafa ga stjrn v hvernig auglsingar eru lmdar veggi
upplsingamistva. Illa unnar og snyrtilegar auglsingar eru engum til sma.
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 13
13
Gott er a hafa stefnu a hengja auglsingar aeins kvena tflu ea leigja
veggplss kvenum sta fyrir snyrtilegar, innrammaar auglsingar kveinn
tma.
Dmi um fallegar og nytsamar skreytingar eru slenskar landslags- og
mannlfsmyndir auk slandskorts.
5.5. Smi og agengi a netinu
a er sjlfsg jnusta a hafa peningasma og kortasma. strri stvum arf
einnig a vera agangur a netinu.
5.6. Ljsritun
Gott er a hafa ljsritunarjnustu gegn gjaldi. Viri hfundarrtt egar fari er fram
a ljsrita s upp r bkum og minnist um lei a slk jnusta skerir tekjur
stvarinnar ea t.d. bkabarinnar.
5.7. Snyrtingar Feramennirnir urfa a hafa agang a srstakri snyrtingu.
5.8. Tsku- og bakpokageymsla Erlendir feramenn eru vanir v a geta skili eftir farangur lengri ea skemmri
tma og arf a huga a v a geta veitt slka jnustu. Hn getur einnig veri
tekjulind. Nausynlegt er a taka alltaf fram a engin byrg s tekin eigum
feramannsins.
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 14
14
6. BKLINGAR, BKUR OG KORT
6.1. Bklingar
Bklingatgfa innan ferajnustunnar er umfangsmikil. Strri stvar hafi
bklinga af llu landinu. Minni stvar hafi a.m.k. bklinga af snu svi og
aliggjandi svum auk ess a hafa almenna bklinga um allt landi.
Bklingahillur urfa a vera til staar fyrir bklinga algengasta brotinu. Alltaf
kemur eitthva t af bklingum venjulegu broti og arf a vera astaa fyrir .
S rmi af skornum skammti verur a velja og hafna hvaa bklingar eru teknir til
dreifingar. Bklingahrgur ea skipulg upprun bklinga gagnast
feramanninum ekki.
Merkingar yfir ea vi bklingahillur skulu vera greinilegar. Gott er a raa
bklingum eftir landshlutum. Almennir bklingar skulu vera saman einum sta og
einnig er hgt a flokka hestaleigur, blaleigur o.s.frv. srstaklega.
6.2. Bkakostur
Starfsmenn noti HANDBK FERAMLASTOFU. Hn er mikilvgt uppflettirit
sem gefi er t ensku og slensku, er hlutlaus og notkun hennar sparar tma og
smakostna. Feramanninum finnst einnig traustvekjandi a sj sama rit nota llum
upplsingamistvum. Handbkin er unnin skrifstofu Feramlastofu Akureyri og
er seld skrift. Handbkin eingngu gefin t pdf formati.
Vi flun upplsinganna er leita til hundrua ferajnustuaila og upplsingarnar
slegnar inn gagnagrunn Feramlastofu. Rtt er a benda starfsflki
upplsingamistva a notfra sr heimasu Feramlastofu, www.ferdalag.is sem
hefur a geyma grynni upplsinga. Einnig er Feramlastofa me samskiptavef fyrir
ferajnustuna, www.ferdamalastofa.is ar er margt gagnlegt a finna.
a er drt a koma upp miklum bkakosti en urfa gnguleiabkur og uppflettirit
miss konar a vera til. ar sem aeins er opi yfir sumari er jafnvel hgt a semja
vi bkasfn um afnot af bkunum.
6.3. Landakort
Til eru handhg kort sem dreift er keypis og duga au oft vi upplsinga-gjfina en
einnig er nausynlegt a hafa frammi slandskort 1:500 s auk nkvmari korta
af svinu.
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 15
15
7 FERAMAURINN
7.1. myndin
egar komi er inn upplsingamist hafa fyrstu hrifin miki a segja.
Andrmsloft, vimt, fas og klnaur geta ri rslitum um vihorf feramannsins
til n, til fyrirtkisins sem starfar hj, til staarins sem hann er a heimskja og
jafnvel tilfinninguna um hvernig hann komi til me a njta ferarinnar.
Mundu a fyrstu hrif geta ri rslitum.
hverjum degi, ur en opnar fyrir feramanninum, eru nokkur atrii sem ttir
a gta a til a tryggja jkv fyrstu hrif eirra sem til n leita.
Hr eru nokkur:
Vertu viss um a bi s a hreinsa og taka til athafnasvi bi innan sem utan.
Taktu til afgreislubori og hafu allt sem ar arf a vera r og reglu.
Faru yfir upplsingar stanum, bklingahillur, upplsingatflur, auglsingaspjld o..h. Tryggu a ggn su rtt, bttu vi ar sem arf,
fjarlgu relt efni.
Athugau sluvarning, a ngilegt s af birgum og a allur varningur s berandi vermerktur.
Athugau gluggatstillingar, bttu vi ea skiptu um reglulega. Fjarlgu reltar upplsingar.
Hafu ngileg skriffri, rissbl og nausynleg eyubl vi hndina.
Tryggu a bi s a taka smsvara af, annig a sminn s tilbinn til notkunar.
Athugau a ngileg skiptimynt s sjsvlum og a bi s a gera upp slu grdagsins.
egar ll framangreind atrii eru lagi m opna upplsingamistina !
7.2. Tjning Komdu fram vi alla feramenn af kurteisi og al. a er elilegt a eir spyrji margir
smu spurninga.
Lkamleg tjning:
Brostu egar tekur mti feramanni.
Vertu fjrleg(ur) og vakandi vimti.
Veittu feramanninum skipta athygli.
Skrifau hj r punkta, egar vi , a eykur traust feramannsins gagnvart r.
Komi feramaur inn mean ert bundin(n) vi afgreislu, stafestu a vitir af komu hans. Ngir a brosa ea kinka kolli.
Vertu vel til fara og hugau vandlega a tliti nu a ru leyti.
Ljktu afgreislu me bros vr.
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 16
16
Munnleg tjning: Til a n leikni munnlegri tjningu, arf a tileinka sr og hafa huga nokkur
mikilvg atrii:
Talau hgt og skrt.
Skrifau niur flknar upplsingar.
Notau bklinga og landakort til a gera lsingar auskiljanlegri.
Endurtaktu aalatrii til herslu svo upplsingar komist rugglega til skila. Einnig er mikilvgt a gerir r nkvmlega grein fyrir v strax upphafi hva a er
sem feramaur skist eftir og a snir huga rfum hans.
Hvernig get g astoa ? er gt spurning, sem krefst nkvms svars.
Feramaurinn veit ekki alltaf hvaa jnustu er hgt a f
upplsingamistvum. Stundum arf hann tma til a skoa sig um og tta sig v
hva er boi ur en hann skar eftir asto.
7.3. Smsvrun
A svara sma ykir ekki flki en feinar reglur er rtt a hafa huga:
Talau hgt og skrt.
Svarau me a segja: Upplsingamistin.... gan dag.
Gakktu r skugga um arfir vimlanda og veittu upplsingar nkvman, skran og kurteislegan htt.
lok samtals skaltu endurtaka helstu atrii til a vera viss um a vimlandi hafi skili upplsingarnar.
Ef umbenar upplsingar eru ekki til reiu, skal boist til a hringja fyrirspyrjanda ea bija hann/hana um a hringja aftur tilteknum tma, egar upplsinganna hefur
veri afla.
7.4. Kvartanir
v miur kemur a fyrir a taka urfi mti feramnnum sem eru ngir og
vilja kvarta.
Hluti af nu starfi er flgi v a mila mlum og tryggja a feramaurinn fari
ngari en hann kom.
Ekki skiptir mli hver kvrtunin er; eftirfarandi arf a hafa huga:
Sndu a srt reiubin(n) a hlusta me jkvu hugarfari. mrgum tilvikum er etta ng til a leysa mli stanum.
Oft vill feramaurinn einungis f a tj sig og tala t um mli.
Vertu alltaf rleg(ur), kurteis, vingjarnleg(ur) og hlutlaus.
Ekki taka afstu, vera sammla ea sammla.
Reyndu a komast a stareyndum mlsins.
Skrifau hj r helstu punkta ef rf krefur.
S frekari agera rf, faru fram a feramaur beri fram kvrtun skriflega og
fullvissau hann um a mli veri rannsaka eins fljtt og aui er.
Leibeiningar fyrir starfsflk upplsingamistva bls. 17
17
7.5. Hl
jkvum ntum eru svo ngu feramennirnir, sem koma til a hla einhverri
reynslu ea jnustu sem eir hafa noti og einnig r!
Alltaf er gaman a vita egar vel hefur til tekist.
Lttu alla vita sem tt ttu a gera dvlina ngjulega fyrir vikomandi gest/gesti.
8. NIURLAG
Hr hefur mislegt veri tali til sem hafa arf huga vi strf upplsingamist.
etta er sett fram von um a jnustan vi feramanninn veri markvissari og
fagmannlegri. Af sjlfu sr leiir a starfsflki verur ngara og finnst starfi
theimta meira en snist fyrstu. annig munu essi strf f ann sess sem au eiga
skili og vera eftirstt af hfileikaflki.
Lesendur ritsins hiki ekki vi a hafa samband vi Feramlastofu ef eir telja nnari
leibeiningar ea tskringar nausynlegar.
Rit etta var gefi t fyrsta sinn ri 1995 og mltist tgfan vel fyrir og hefur n
veri endurskou ljsi reynslunnar. Enn skal ekki liti etta sem endanlega
mynd kversins v ljst er a a mun halda fram a taka breytingum. G r um
hvernig standa megi enn betur a essari tgfu eru vel egin.
Akureyri, 1. jn 2011
Elas Bj. Gslason
Forstumaur runarsvis
Feramlastofu