Jeżeli zapytamy się osoby, która zetknę-
ła się z problematyką autyzmu czym do-
kładnie jest „autyzm”, najpewniej odpo-
wie ona, że jest to całościowe zaburze-
nie rozwoju. Oczywiście, taka nazwa
występuje z literaturze, ale słowo
„autyzm” jest często różnie rozumiany.
Dla niektórych osób – tak rodziców jak i
profesjonalistów, jest to hipotetyczne
zaburzenie, leżące „w osobie”, nato-
miast dla analityków zachowania,
„autyzm” to skrót dla całego szeregu
deficytów i nadmiarów behawioralnych.
Innymi słowy, mimo iż mówimy:
„dziecko ma autyzm” to tak naprawdę
mamy na myśli: „dziecko prezentuje ta-
kie, takie i takie zachowania, które skró-
we wsparcie w zakresie: terapii, konsul-tacji oraz szkoleń. Zapraszam do zapo-znania się z ofertą szkoleniową Fundacji KROK PO KROKU.
Dziękuję w imieniu wszystkich podo-piecznych, a także całego zespołu fun-dacji KROK PO KROKU za Państwa wsparcie i przekazane odpisy 1%. Pozy-skane środki wesprą działania terapeu-tyczne dla dzieci z zaburzeniami rozwo-ju oraz pozwolą na rozwój programów szkoleniowych dla ich rodziców i specja-listów pracujących z dziećmi.
prof. Ewa Marcinowska - Suchowierska
Przewodnicząca Rady Fundacji KROK PO KROKU
Szanowni Państwo,
Nasz obecny Newsletter wychodzi do-kładnie w dzień letniego pikniku..
Był to rok szkolny, który obfitował w zmiany w Fundacji KROK PO KROKU i Szkole „Krok po Kroku” im. E. Bojanow-skiego. Rozpoczęliśmy realizację zada-nia zleconego finansowanego ze środ-ków Państwowego Funduszu Rehabilita-cji Osób Niepełnosprawnych w ramach projektu „KROK PO KROKU- Intensywna interwencja behawioralna dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autystyczne-go”. W projekcie obecnie udział bierze 18 dzieci, a kolejne 16 rozpocznie zajęcia w lipcu.
Obserwując podopiecznych Fundacji oraz wsłuchując się w potrzeby zgłasza-ne zarówno przez rodziny dzieci, jak również terapeutów i nauczycieli konty-nuujemy i staramy się rozwijać całościo-
Wstęp
KROK PO KROKU - Fundacja na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Rozwoju i Ich Rodzin
Lato 2012
Nr 6
artykuły s.
Temat numeru: Behawioral-
ne punkty zwrotne
1
Zapytaj eksperta 2
Artykuł 4
Z życia Szkoły 5
Przedszkole Iskierka 5
Konferencje 6
Szkolenia 7
Współpraca z redakcją 7
Z życia Fundacji 8
W tym numerze:
O Fundacji
Misją Fundacji KROK PO
KROKU jest niesienie
wszechstronnej pomocy
dzieciom z zaburzeniami
rozwoju, ich rodzinom i
specjalistom zajmującym
się tą tematyką.
Fundacja KROK PO KRO-
KU powstała w 2007r.
aby polepszać sytuację
dzieci z zaburzeniami
rozwoju i ich rodzin w
Polsce.
s. 1
towo nazywamy autyzmem.” Behawio-
ralne spojrzenie na autyzm jest pragma-
tyczne, bo ukierunkowuje terapeutów
na konkretne umiejętności, których na-
leży uczyć. Jednakże, niektórzy analitycy
zachowania proponują, aby nie trakto-
wać autyzmu jako wielu pojedynczych
deficytów, ale raczej jako obszary niety-
powości, które są wynikiem nieprawi-
dłowości pojawiających się bardzo
wcześnie w rozwoju dziecka i pogłębio-
nych setkami nieoptymalnych interakcji
z osobą dorosłą. Jeśli przyjmie się taką
perspektywę, bardzo ważnym staje się
posiadanie wiedzy z psychologii rozwo-
jowej, aby „wyłuskać” te wcześnie poja-
wiające się nieprawidłowości. Ponieważ
Partner Fundacji
Behawioralne punkty zwrotne tem
at n
um
eru
Temat numeru:
Behawioralne punkty zwrotne
F u n d a c j a K R O K P O K R O K U F u n d a c j a K R O K P O K R O K U
s. 2
Jak wiedza z psychologii rozwojowej może
pomóc specjalistom pracującym z dzieć-
mi z autyzmem?
Pracując z dziećmi musimy brać pod uwagę ich potrze-
by i możliwości związane z etapem rozwoju,
na którym się obecnie znajdują. Punktem odniesienia
do pracy z dziećmi z autyzmem są normy dla dzieci
prawidłowo się rozwijających. Trzeba pamiętać, że
Zapytaj eksperta
dzieci z autyzmem roz-
wijają się nieharmonij-
nie. W niektórych obsza-
rach maja znaczne deficy-
ty, a w innych mogą wy-
przedzać rówieśników.
W pracy terapeutycznej
mamy wyrównywać defi-
nie ma żadnego testu, medycznego czy psychologicz-
nego, pozwalającego stwierdzić autyzm, zidentyfiko-
wanie początkowo występujących oznak aberracji
rozwoju jest bardzo ważne. Można wtedy zapobiec
potęgowaniu się deficytów poprzez odpowiednie
oddziaływania rodzicielskie, a potem ewentualnie
wczesną interwencję prowadzoną przez specjali-
stów.
W literaturze analizy zachowania występuje określe-
nie „behawioralny punkt zwrotny” (ang. behavioral
cusp), który to termin odnosi się do osiągnięć dziecka
mających pozytywne skutki wykraczające poza nau-
czenie się danej umiejętności. Innymi słowy, dziecko,
które przekroczy dany punkt zwrotny zdobywa do-
stęp do szerokiego wachlarza wzmocnień, szybciej
się uczy, prezentuje mniej zachowań trudnych i
wchodzi w lepsze jakościowo interakcje z osobami z
jego otoczenia. W przypadku autyzmu wymienia się
następujące behawioralne punkty zwrotne: 1) trakto-
wanie głosu ludzkiego jako wzmocnienia warunko-
wego, 2) zwracanie uwagi na określone elementy
twarzy ludzkiej, 3) nawiązywanie pola wspólnej uwa-
gi i społeczne odwoływanie się, 4) wykorzystywanie
gestów, 5) motywacja, 6) spontaniczność w nawiązy-
waniu kontaktów z innymi osobami, 7) współpraca, i
8) imitacja. Wszystkie te umiejętności pojawiają się w
typowym rozwoju naturalnie i bardzo wcześnie – po-
cząwszy od pierwszych dni życia (np. traktowanie
głosu ludzkiego jako wzmocnienia warunkowego)
poprzez pierwszy rok życia (np. nawiązywanie pola
wspólnej uwagi pojawia się ok. 8. miesiąca życia).
Wiążą się one z faktem, bodźce społeczne , a zwłasz-
cza uwaga ze strony drugiej osoby, są dla typowo
rozwijających się dzieci naturalnym i silnym wzmoc-
nieniem.
W takiej sytuacji, wiele
umiejętności rozwija się
poprzez ciągłe, dwu-
kierunkowe, wzajemnie
na siebie oddziaływują-
ce interakcje pomiędzy
dzieckiem a osobą do-
rosłą. Jest to swojego
rodzaju „taniec”, w
który angażuje się
dziecko i dorosły. Cza-
sami dziecko go inicjuje i prowadzi, a czasami doro-
sły. U niektórych dzieci, nieprawidłowości we wcze-
snym rozwoju społecznym powodują, że dziecko
rzadko zaprasza dorosłego do tańca, albo gdy jest
zaproszone nie podtrzymuje interakcji. Rodzice czę-
sto nie wiedzą jak być „trenerem tańca”, czyli jak
angażować dziecko, które ma trudności w kontakcie
społecznym. Wynikiem są nieoptymalne interakcje.
W ciągu pierwszych dwóch-trzech lat życia są ich set-
ki tysięcy, co powoduje że początkowo dosyć subtel-
ne – i stąd często niezauważalne przez rodziców –
deficyty pogłębiają się, uwypuklają i „łączą” w obsza-
ry społecznych i komunikacyjnych nieprawidłowości.
Jeśli tych nieprawidłowości jest wystarczająco dużo
dziecko otrzymuje diagnozę autyzmu. Zatem, szyb-
kie wychwycenie problemów związanych z najwcze-
śniej pojawiającymi się w rozwoju behawioralnymi
punktami zwrotnymi jest niezmiernie ważne. Wtedy
możliwa jest interwencja mająca na celu nauczenie
rodziców jak angażować się z dzieckiem w optymal-
ne interakcje, tak aby fundamentalne umiejętności
zostały ukształtowane i dały podwaliny do dalszego
rozwoju, zarówno społecznego jak i komunikacyjne-
go.
Zofia Białek - pedagog spe-
cjalny, terapeuta, prowadzi
sieć przedszkoli niepublicz-
nych „Zielony Latawiec” w
Warszawie.
na pytania odpowiada
tem
at
nu
me
ru
s. 3
F u n d a c j a K R O K P O K R O K U
Jak Pani w swoim przedszkolu pomaga
dzieciom z autyzmem w kontaktach z typowo rozwi-
jającymi się rówieśnikami?
Kluczowe jest tu zapewnienie dziecku poczucia bez-
pieczeństwa i wsparcie zarówno w formie zajęć tera-
peutycznych, które pomagają wyrównywać deficyty i
nabywać potrzebne umiejętności, jak i zapewnienie
wsparcia na terenie grupy. Rolą wychowawcy lub
terapeuty „cienia” jest uczenie wchodzenia w relacje
z innymi dziećmi, zarówno w sytuacjach, które w tym
celu tworzymy (np. wspólne przywitanie, grupowe
zwyczaje, zajęcia, jak i w sytuacjach wykorzystywa-
nych spontanicznie. Najpierw to pewnie będzie tylko
przyglądanie się zabawie dzieci, czasem po prostu
dzielenie z nimi przestrzeni w sali, ale stopniowo
można uczyć przyłączania się do zabawy. Ważne tu
jest modelowanie pożądanych zachowań , podsuwa-
nie dziecku na początku gotowych schematów dzia-
łania i podpowiadanie. Potem ważne jest wycofywa-
nie podpowiedzi, by dziecko się usamodzielniało.
Plan dnia, rytuały grupowe, wykorzystanie atrakcyj-
nych dla danego dziecka zabawek, dobry kontakt z
wychowawcą i terapeutą, sprzyjają budowaniu po-
czucia bezpieczeństwa i przewidywalności sytuacji,
tak ważnych dla dzieci z autyzmem i umożliwiają na-
bywanie nowych umiejętności.
Czego typowo rozwijające się dzieci i dorośli mogą
nauczyć się od dzieci z autyzmem?
Dzieci uczą się, że każdy jest inny, że to, co dla jed-
nych jest łatwe innym może przychodzić z trudem.
Wszyscy uczymy się cierpliwości i uważności na po-
trzeby drugiej osoby. Dostrzeganie potrzeb drugiego
człowieka, zwłaszcza wtedy, gdy nie są okazywane w
sposób bezpośredni, poprawia nasze umiejętności
wchodzenia w relacje z ludźmi. Dzieci z autyzmem są
również często bardziej „wymagające”. Uczą nas
systematyczności, dotrzymywania słowa i zwracania
uwagi na to, co mówimy. To cechy ważne w pracy ze
wszystkimi dziećmi.
cyty. Czasem zdarza się , że w terapii, zwłaszcza z
dziećmi wyżej funkcjonującymi , skupiamy się na
umiejętnościach związanych z funkcjami poznawczy-
mi (np. dopasowywanie, znajomość kolorów, kształ-
tów), które łatwiej ćwiczyć w pracy indywidualnej
(„przy stoliku”), a pomijamy np. umiejętność zaba-
wy, która przecież jest podstawową formą aktywno-
ści dzieci zdrowych. Trzeba pamiętać o charaktery-
stycznych dla dzieci w danym wieku potrzebach i
uwzględnić je w procesie terapii.
W czym przejawia się "typowość" rozwoju dzieci z
autyzmem, a w czym ich "nietypowość"?
To bardzo ogólne pytanie. Moim zdaniem trudno jest
mówić o „typowym” dziecku z autyzmem,
bo indywidualne różnice są zbyt duże, mimo pew-
nych podobieństw, które umożliwiają postawienie
diagnozy „autyzm”. Dzieci z autyzmem potrzebują
kontaktu i bezpieczeństwa, potrzebują akceptacji i
uwagi podobnie, jak wszystkie dzieci, jednak okazują
te potrzeby w odmienny sposób, bardziej nieporad-
nie lub w ogóle tak, że trudno je odczytać nawet do-
rosłym, a tym bardziej rówieśnikom. W podręczni-
kach czytamy o „autystycznej izolacji” o
„niezdolności do wchodzenia w interakcji społecz-
ne”. Z naszych jednak doświadczeń wynika, że rów-
nież dzieci z autyzmem, gdy poczują się bezpiecznie,
zaczynają się otwierać na świat i mogą nauczyć się
wyrażać swoje potrzeby w sposób czytelny dla oto-
czenia. Dzieci zdrowe uczą się obserwując i naśladu-
jąc, zwykle w sytuacjach naturalnych, spontanicznie.
U dzieci z autyzmem proces ten jest zaburzony. Mu-
szą się dopiero nauczyć naśladować i mozolnie
uczyć się tego, co dla rówieśników jest oczywiste.
F u n d a c j a K R O K P O K R O K U F u n d a c j a K R O K P O K R O K U
Wspólna uwaga jest uznawana za jedną z najwcze-
śniejszych form komunikacji u dzieci i obejmuje sko-
ordynowanie uwagi dziecka pomiędzy partnera
społecznego i przedmiot lub zdarzenie w środowi-
sku. Naukowcy wyróżniają dwie formy wspólnego
zainteresowania: (a) odpowiedzi na starania drugiej
osoby o dzielenie uwagi i (b) inicjowanie wspólnego
zainteresowania. Umiejętność nawiązywania pola
wspólnej uwagi w typowym rozwoju pojawia się
pomiędzy 9. a 18. miesiącem życia. Najwcześniej
dzieci uczą się skoordynowanego spoglądania raz
na obiekt lub wydarzenie w środowisku, raz na zna-
ną osobę. Później w pierwszym roku życia, typowo
rozwijające się niemowlęta zaczynają odpowiadać
na propozycje dorosłych do dzielenia wspólnego
pola uwagi i inicjują wspólną uwagę w odpowiedzi
na interesujący przedmiot lub zdarzenie. Umiejęt-
ność dzielenia uwagi jest fundamentem do prawi-
dłowego rozwoju społecznego i rozwoju komunika-
cji. Liczne badania wykazały, że deficyty w tej umie-
jętności są jednym z najwcześniejszych objawów i
wskaźników autyzmu .
Taylor i Hoch przeprowadziły badanie mające na
celu sprawdzenie czy dzieci z autyzmem mogą być
nauczone odpowiadania na próby nawiązania pola
wspólnej uwagi i inicjowania takich prób. W projek-
cie wzięła udział trójka dzieci z autyzmem w wieku
3, 5 i 8 lat. U uczestników nie zaobserwowano ini-
cjacji oraz odpowiedzi na starania dorosłych o
wspólne pole uwagi. Dzieci korzystały z interwencji
behawioralnej przeprowadzanej na terenie placów-
ki szkolnej. Sesje eksperymentalne odbywały się
właśnie w tej placówce, w sali wyposażonej w stół i
krzesła. Sesje ukierunkowane na generalizację były
prowadzone w różnych miejscach w szkole i wokół
niej (np. biuro, kuchnia, sala gimnastyczna, plac za-
baw).
s. 4
Materiały wykorzystane w tym badaniu to nowe
zabawki lub znane przedmioty, które zostały zmie-
nione, tak aby być atrakcyjnymi lub ciekawymi dla
dziecka (np. bardzo duży balon, koń zabawka w
peruce klauna, rower postawiony do góry nogami).
Badaczki określiły cztery interesujące je zachowa-
nia: 1) patrzenie przez dziecko na przedmiot w od-
powiedzi na wskazanie go przez instruktora, 2) ko-
mentowanie przez dziecko przedmiotu, 3) spojrze-
nie na instruktora po popatrzeniu się na przedmiot i
wypowiedzeniu komentarza, 4) zainicjowanie przez
dziecko próby nawiązania pola wspólnej uwagi. In-
terwencja polegała na uczeniu dzieci ww. zacho-
wań z wykorzystaniem procedur behawioralnych
(tj. podpowiadania i wzmacniania społecznego).
Na początku badania, średni procent patrzenia
przez dziecko na przedmiot w odpowiedzi na wska-
zanie go przez instruktora był odpowiednio 62%,
88% i 72% dla trójki uczestników. Reakcje wszystkich
dzieci wzrosły do 100% w ciągu jednej do pięciu sesji
uczących. Poziom wyjściowy komentowania wyno-
sił 38%, 35% i 3% i wzrósł w wyniku treningu dla
wszystkich do 100%. Na początku badania uczestni-
cy zwrócili wzrok na instruktora po popatrzeniu się
na przedmiot i wypowiedzeniu komentarza 4% , 15%
i 11%. W trakcie treningu uczestnicy osiągnęli odpo-
wiednio poziom 100%, 83% i 67%. W wyniku treningu
ww. umiejętności, inicjowanie nawiązywania pola
wspólnej uwagi nie wzrosło znacznie. Ta umiejęt-
ność została dopiero nauczona podczas bezpośred-
niego jej treningu.
Obecne badanie potwierdza wcześniejsze hipotezy
dotyczące tego, że niektóre dzieci z autyzmem an-
gażują się spontanicznie w pewne elementy związa-
ne z umiejętnością nawiązywania pola wspólnej
uwagi (np. patrzenie na interesujący przedmiot po
Uczenie dzieci z autyzmem odpowiadania
na próby nawiązania pola wspólnej uwagi
i inicjowania takich prób Artykuł pt. „ Uczenie dzieci z autyzmem odpowiadania na próby nawiązania pola wspólnej
uwagi i inicjowania takich prób” został opublikowany w 2008r. przez Bridget Taylor i Hannah
Hoch w Journal of Applied Behavior Analysis. stre
szc
zen
ie a
rtyku
łu
F u n d a c j a K R O K P O K R O K U
s. 5
wskazaniu go przez osobę dorosłą). Natomiast bar-
dziej skomplikowane lub społecznie regulowane
odpowiedzi (np. inicjowanie pola zainteresowania i
zmiana spojrzenia między obiektem i osobą) mogą
wymagać bezpośredniej interwencji. Ważny jest też
fakt, że w przeprowadzonym badaniu jako wzmoc-
nienia wykorzystano bodźce społeczne. Wyniki po-
twierdzają hipotezę, że bodźce społeczne są istot-
nymi, niezbędnymi i funkcjonalnymi wzmocnieniami
Taylor, B. & Hoch, H. (2008). Teaching children with autism to
respond to and initiate bids for joint attention. Journal of Ap-
plied Behavior Analysis, 41, 377-391.
dla niektórych odpowiedzi związanych z wspólną
uwagą.
Źródło:
Z życia Szkoły da Bojanowskiego przez ks. Proboszcza Adama i
ks. Prefekta Jarosława, w obecności swoich najbliż-
szych i pracowników Szkoły, przyjęła Pierwszą Ko-
munię Świętą. Ta skromna, cicha uroczystość, naj-
ważniejsze wydarzenie duchowe w dotychczaso-
wej historii szkoły, pozostawiły we wszystkich
uczestnikach niezapomniane wrażenie.
Inspiratorem i najważniejszym twórcą naszej szko-
ły był Edmund Bojanowski, XIX-wieczny, wielkopol-
ski, chrześcijański pozytywista i społecznik. 9 i 10
czerwca Zespół Założycielski Szkoły pielgrzymował
śladami swojego Patrona. Gościł w sanktuarium
OO Filipinów na Św. Górze koło Gostynia. Odwie-
dził także inne miejsca związane z jego biografią i
posługą: Grabonóg, Jaszkowo, Górkę Duchowną i
Podrzecze.
Rekrutacja Rekrutacja do szkoły jeszcze trwa!
Przyjmujemy dzieci z upośledzeniem intelektualnym w stopniu umiarkowanym, spektrum autyzmu lub wrodzonymi wadami rozwojowymi np. zespołem Downa.
Możliwe jest uzyskanie stypendium socjalnego od pierwszego roku nauki
Tel. 535 393 000, e-mail: [email protected]
To było wydarzenie! Pod koniec marca gościliśmy w
naszej szkole teatrzyk kukiełkowy z przedstawie-
niem „Kot w butach”. Uczniowie siedzieli jak zacza-
rowani wpatrując się w scenę, na której poruszały
się kolorowe bajkowe postaci, a na zakończenie
nagrodzili artystów gromkimi brawami. Po spekta-
klu każdy mógł osobiście przywitać się z Kotem w
Butach, Królem lub piękną Królewną, zobaczyć, jak
z bliska wyglądają kukiełki, poruszać nimi.
W maju uczniowie sami zamienili się w artystów i
przygotowali z okazji Dnia Matki małe przedstawie-
nie, na zakończenie którego wręczyli swoim ma-
mom wykonane przez siebie laurki.
26 maja, uczennica II klasy, Zosia, po dwuletnim in-
dywidualnym przygotowaniu w naszej szkole, pod-
czas Mszy św., sprawowanej w kościele bł. Edmun-
Przedszkole przy parafii Zmartwychwstania
Pańskiego na Targówku, Warszawa, ul. Księ-
cia Ziemowita 39, prowadzi zapisy dzieci w
wieku od 2,5 do 4 lat na rok szkolny
2012/2013
Nasze Przedszkole jest placówką integracyjną, współpracującą w zakresie terapii dzieci z zaburzeniami rozwoju z Centrum Wczesnej Inter-wencji „Krok po Kroku”.
Zapewniamy dzieciom: specjalistyczną opiekę psychologiczną doświadczoną w pracy z dziećmi nietypowo rozwi-
jającymi się kadrę pedagogiczną terapię indywidualną zajęcia włączające w grupę
Więcej informacji tel.: 535 968 049, e-mail: [email protected] www.ognik.edu.pl
Niepubliczny Integracyjny Punkt Przedszkolny
s. 6
F u n d a c j a K R O K P O K R O K U F u n d a c j a K R O K P O K R O K U
VIII Międzynarodowe Sympozjum Naukowe
Polskiego Towarzystwa Psychologii Behawio-
ralnej pt. Stosowana Analiza Zachowania –
oparte na dowodach i efektywne podejście
do terapii zaburzeń rozwoju.
W dniach 24-25 marca 2012r. odbyło się VIII Międzyna-
rodowe Sympozjum Naukowe Polskiego Towarzy-
stwa Psychologii Behawioralnej pt. "Stosowana Anali-
za Zachowania – oparte na dowodach i efektywne
podejście do terapii zaburzeń rozwoju." Sympozjum
było zorganizowane przez Polskie Towarzystwo Psy-
chologii Behawioralnej, Katedrę Analizy Zachowania
na Wydziale Psychologii SWPS, oraz KROK PO KROKU
- Fundację na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Rozwoju i
Ich Rodzin.
Organizatorzy zaprosili znamienitych specjalistów z
dziedziny terapii behawioralnej i zaburzeń rozwoju.
Wystąpienia dr Andiego Bondy i p. Lori Frost (twórcy
systemu komunikacji alternatywnej i wspomagającej
Konferencje
PECS), dr Wyatta, dr Howard, dr Dempsey, dr Hoe-
ger, p. Sparkman i p. Letso spotkały się z bardzo
dużym zainteresowaniem. Sympozjum otworzył
Prorektor ds. Nauki SWPS, prof. dr hab. Jan Strelau.
Dr Monika Suchowierska przybliżyła uczestnikom
postać dr Jerrego Shooka, założyciela międzynaro-
dowej rady certyfikacyjnej dla analityków zachowa-
nia (Behavior Analyst Certification Board). W konfe-
rencji uczestniczyło ok. 300 osób.
W dniach 25-29 maja 2012r. w Seattle w USA
odbyła się coroczna konferencja Międzynaro-
dowego Towarzystwa Analizy Zachowania. W
tym roku było to już 38. spotkanie analityków
zachowania z całego świata.
Fundacja KROK PO KROKU i Centrum Wczesnej Inter-
wencji "Krok po Kroku" było reprezentowane przez
dr Monikę Suchowierską, która:
przeprowadziła wraz z dr Lindą Heitzman-Powell
warsztat pt. Pierwsze trzy miesiące interwencji beha-
wioralnej dla dzieci z autyzmem: Perspektywa rozwo-
jowa
zaprezentowała plakat promujący Polskie Towarzy-
stwo Psychologii Behawioralnej
przeprowadziła szkolenie dla afiliowanych oddzia-
łów Międzynarodowego Towarzystwa Analizy Za-
chowania
wygłosiła wykład na zaproszenie pt. Autyzm jako
wzorzec charakterystycznych zachowań
przygotowała sympozjum poświęcone programowi
wymiany międzynarodowej ukierunkowanej na sze-
rzenie wiedzy o analizie zachowania
Wynikiem konferencji jest zdobycie kolejnej "porcji"
najnowszej wiedzy z zakresu terapii behawioralnej i
autyzmu
Konferencja Międzynarodowego Towarzystwa Analizy Zachowania
s. 7
F u n d a c j a K R O K P O K R O K U
Przyszłe konferencje 26. Konferencja Sekcji Psychiatrii Dzieci i Młodzieży
Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, 21-22
września 2012, Warszawa - dr Monika Suchowierska
jest członkinią Komitetu Naukowego tej konferencji,
a jednocześnie wystąpi z prezentacją poświęconą
efektywności terapii behawioralnej w pracy z dziećmi
o zaburzonym rozwoju
Festiwal Nauki 2012, Warszawa - w dniu 23/09/2012 dr
Monika Suchowierska wystąpi z prezentacją pt.
"Obraz osób z autyzmem w filmach popularnych"
Konferencja Fundacji SYNAPSIS AUTYZM z KLASĄ.
Edukacja i integracja uczniów z autyzmem/zespołem
Aspergera w szkołach różnego typu. Warszawa, 12-13
Fundacja KROK PO KROKU wychodzi z ofertą szkoleń dla specjalistów
pracujących z dziećmi z zaburzeniami ze spektrum autyzmu oraz dla ro-
dziców tych dzieci.
Programy szkoleniowe są opracowane i prowadzone przez Dr Monikę Suchowier-
ską (Certyfikowany Analityk Zachowania) i przekazują wiedzę i umiejętności doty-
czące terapii metodą STOSOWANEJ ANALIZY ZACHOWANIA.
Obecnie zapraszamy na szkolenie we wrześniu:
Metody pracy z dzieckiem z autyzmem – szkolenie III etapowe
Szkolenie będzie realizowane w momencie zebrania pełnej grupy uczestników (25 osób).
Szkolenia z PECS dla grup zamkniętych - ATRAKCYJNE CENY!
Szkolenie podstawowe PECS
Szkolenie zaawansowane PECS
Funkcjonalne Podejście do Stosowanej Analizy Zachowania
Oferta szkoleniowa Szkolenia powstają przy
współpracy z Polskim Towarzy-
stwem Psychologii Behawioral-
nej!
Więcej informacji o szkoleniach na stronie:
http://www.krokpokroku.org/szkolenia.php
Kontakt:
[email protected] | 22 885 12 48
Współpraca z redakcją Chciałbyś o czymś więcej wiedzieć?
Masz jakiś ciekawy temat?
Coś Cię interesuje?
Zapraszamy do przesyłania Państwa sugestii w zakre-
sie tematów poruszanych w naszym Newsletterze na
adres mail: [email protected]
Intensywna interwencja behawioralna dla
dzieci z zaburzeniami ze spektrum autystycz-
nego” współfinansowanego ze środków
PFRON
Program „KROK PO KROKU” z dzieci otrzyma w ciągu
pół roku pakiet 300 go-
dzin bezpłatnych zajęć
terapeutycznych. Zajęcia
terapeutyczne prowa-
dzone w ramach Programu opierają się na założe-
niach stosowanej analizy zachowania (tj. terapii
ABA, zwanej także behawioralną).
s. 8
F u n d a c j a K R O K P O K R O K U
Od czerwca w Fundacji ruszył program wolon-
tariatu, w ramach którego chętni wolontariusze
wspierają terapię i opiekę nad dziećmi objęty-
mi wsparciem Fundacji.
Z A P R A S Z A M Y !
Nadal można się zgłosić do wolonta-
riatu! Informacje można uzyskać od
opiekuna Programu Wolontariatu
KROK PO KROKU Aleksandry Bartnik:
Wolontariat Dzięki woluntarystycznemu zaangażowaniu wolonta-
riusz:
- będzie miał okazję lepiej poznać własnego siebie,
swoje mocne strony
- sprawdzi się w nowych, czasami trudnych sytua-
cjach
- pozna nowe możliwości wykorzystania swojej wie-
dzy, doświadczenia i czasu
- zdobędzie nowe doświadczenie oraz poszerzy krąg
swoich znajomych
- wykorzysta swój czas wolny dla dobra innych osób
co jest swoistą „zapłatą” za pomoc wolontariusza.
W naszych szeregach witamy serdecznie nowe osoby, które zaangażowały się w działania Fun-
dacji, są to:
Pani Marzena Hołowacz - wspiera nas w zakresie zadań administracyjno- organizacyjnych w biurze Fundacji na ulicy Sytej.
Pani Aleksandra Bartnik- wolontariuszka, przygotowuje nasze dokumenty od strony graficznej, zarządza także wolontariatem w ramach działań Fundacji oraz Programu KROK PO KROKU- Intensywna interwencja behawioral-na dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autystycznego współfinansowanego ze środków PFRON.
Pan Jakub Skrabucha- wolontariusz, odpowiada za bazy danych i wspiera zadania organizacyjne w Fundacji.
Nowe osoby w Fundacji
Od marca 2012 r. rozpoczęliśmy realizację Programu
„KROK PO KROK- Intensywna interwencja behawioral-
na dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autystyczne-
go” współfinansowanego ze środków PFRON.
W ramach programu obejmiemy wsparciem 34 dzieci
w wieku 2-10 lat ze zdiagnozowanym jednym z zabu-
rzeń ze spektrum autystycznym i orzeczeniem o nie-
pełnosprawności z terenu województwa mazowiec-
kiego i śląskiego.
Celem programu jest zwiększenie samodzielności i
usamodzielnienie dzieci o zaburzonym rozwoju. Każde
W lipcu w ramach programu przechodzimy do kolej-
nego etapu realizacji wsparcia terapeutycznego:
- dzieci uczestniczące w I turze rozpoczynają tera-
pię w domach
- dzieci zakwalifikowane do II tury rozpoczynają te-
rapię w Centrum Wczesnej Interwencji „Krok po
Kroku” w Warszawie oraz Centrum Terapii Beha-
wioralnej w Gliwicach.
Życzymy całej trójce satysfakcji w działaniach i radości z pracy!
Z życia Fundacji