Metodat e vlerësimit te nje kompanie

ANALIZA E PASQYRAVE FINANCIARE

1

Metodat e vlerësimit te nje kompanie

Ne vijim,do përshkruhen katër grupet kryesore te përdorura më gjerësisht si metoda te vlerësimit

të nje kompanie.Metodat qe janë konceptualisht "te korrigjuara" janë ato në bazë të skontimit të

flukseve monetare.

1. Vlera dhe çmimi. Çfarë qëllimi ka një vlerësim?

Vlera nuk duhet të ngatërrohet me çmimin e cila është sasia e rënë dakord midis shitësit dhe

blerësit në shitjen e një kompanie.Ky ndryshim në vlerën e një kompani të veçantë mund të jetë

për shkak të një mori arsyesh.Për shembull, një kompani e madhe dhe teknologjikisht shume e

avancuar ,individe te huaj dëshirojne të blejne nje kompani te mirenjohur kombëtare në mënyrë

që të pranohet në tregun lokal,duke përdorur reputacionin e markës lokale.Në këtë rast, blerësi i

huaj do të vlerësoj vetëm markën,por jo truallin,makinerite,etj pasi ajo ka asetet e veta me te

avancuara.Megjithatë, shitësi do të japë një vlerë shumë të lartë për burimet e saj materiale, pasi

ato janë në gjendje të vazhdojnë prodhimin.Nga pikëpamja e blerësit,qëllimi kryesor është të

përcaktoje vlerën maksimale ne menyre qe te pergatitet për të paguar për atë cka kompania

dëshiron të bleje dhe është në gjendje të kontribuojë. Nga pikëpamja e shitësit,qëllimi kryesor

është të konstatoje vleren minimale per të cilën duhet të pranojë operacionin.Një kompani mund

të ketë vlera të ndryshme për blerës të ndryshem për shkak të ekonomive te shkallës,ekonomive

te fushës apo perceptimeve të ndryshme për industrinë dhe kompaninë.

Një vlerësim mund të përdoret për një gamë të gjerë të qëllimeve:

1.Në kompani qe blen dhe shet operacione:

- Për blerësin,vlerësimi do të tregojë atij çmimin më të lartë që ai duhet të paguajë.

- Për shitësit, vlerësimi do të tregojë atij çmimin më të ulët në të cilën ai duhet të jetë i përgatitur

për të shitur.

2.Vlerësimet e kompanive të listuara:

- Vlerësimi është përdorur për të krahasuar vlerën e fituar në tregun e aksioneve dhe për të

vendosur nëse te shes,blej apo të mbajë aksionet.

- Vlerësimi i disa kompanive është përdorur për të vendosur letra me vlerë që i duhet të

përqëndrohet portofoli

- Vlerësimi i disa kompanive përdoret gjithashtu për të bërë krahasime mes kompanish.Për

shembull,në qoftë se një investitor mendon se kursi I arsheshem I çmimit te aksioneve të GE-së

do të jetë më e mirë se ajo e Amazon, ai mund të blej aksione te GE dhe aksione me shitje shkurt

te Amazon.

3.Ofertat publike:

- Vlerësimi është përdorur për të justifikuar çmimin me të cilin aksionet janë te ofruara për

publikun.

4.Trashëgimitë:

- Vlerësimi është përdorur për të krahasuar vlerën e aksioneve me atë të aktiveve të tjera.


2

5.Skemat e kompensimit të bazuara në krijimin e vlerës:

- Vlerësimi i një kompanie apo I nje njesie biznesi është themelore për të kuantifikuar dhe

vleresuar krijimin e vleres drejtpërdrejt me drejtuesit

6.Vendimet strategjike për ekzistencën e vazhdueshme të kompanisë:

- Vlerësimi i një kompanie apo nje njesie biznesi është një hap përpara në vendimin për të

vazhduar nje biznesit per ta shitur,per ta rritur,per ta shkrire apo per te blere kompani të tjera.

7. Planifikimi strategjik:

- Vlerësimi i kompanisë dhe njësive të ndryshme të biznesit është thelbësor për të vendosur se

çfarë linjash produktesh / biznesi / vende /konsumatorësh ... duhen ruajtur qe te rriten apo te

nderprehen

- Vlerësimi siguron një mjet për matjen e ndikimit të politikave të mundshme të kompanisë dhe

strategjive për krijimin dhe shkaterrimin e vlerës

2. Metodat e bazuara tek Bilanci i gjendjes(kapitalit aksioner)

Këto metoda kërkojnë për të përcaktuar vlerën e kompanisë duke vlerësuar vlerën e pasurisë së

saj.Këto janë metodat e përdorura tradicionalisht që marrin parasysh se vlera e një kompanie

qëndron në thelb në bilancin e saj.. Këto metoda nuk marrin parasysh faktorë që ndikojnë në

vlerën e nje kompanie te tilla si:gjendja aktuale e industrisë,burimet njerëzore ose problemet

organizative,kontratat,etj që nuk paraqiten në pasqyrat kontabel.

Disa nga këto metoda janë: metoda e vlerës kontabel,vleres kontabel te rregulluar,vleres se

likuidimit, dhe vleres se konsiderueshme.

2.1. Vlera kontabël

Vlera kontabel I nje kompanie apo vlera neto është vlera e kapitalit aksioner deklaruar në

pasqyren e Bilancit(kapitali dhe rezervat). Kjo sasi është gjithashtu tregohet edhe nga diferenca

ndërmjet totalit të aktiveve dhe detyrimeve,cka eshte suficiti i mallrave të përgjithshme të

kompanisë dhe të drejtat mbi borxhet e saj të përgjithshme me të tretët.

Le të marrim rastin e një shoqërie hipotetike,Bilanci i të cilit tregohet në Tabelën 1.

Vlera kontabel(rezervat plus kapitali) është 80 milionë dollarë.Ajo gjithashtu mund të llogaritet

si diferencë midis totalit të aktiveve(160) dhe pasiveve (40+ 10 + 30), që është 80 milionë

dollarë.


3

Kjo vlerë vuan nga nje e metë: Kriteret e kontabilitetit janë subjekt në një masë "të caktuar" të

subjektivitetit dhe ndryshojnë nga kriteret e "tregut", me rezultat që vlera kontabel pothuajse nuk

përputhet me vlerën e "tregut".

2.2. Vlera kontabel e rregulluar

Kjo metodë kërkon kapërcimin e mangësive që shfaqen thjeshte kur kriteret e kontabilitetit

aplikohen në vlerësim.

Kur vlerat e aktiveve dhe detyrimeve shkojnë me vlerën e tyre të tregut,merret vlera neto e

rregulluar.

Duke vazhduar me shembullin e tabelës 1,do të analizohen disa prej zerave kryesote të bilancit

ne menyre individuale për t’i rregulluar ato në vlerën e tyre të përafërt të tregut.

Për shembull,duhet patur parasysh se:

- Llogaritë e arkëtueshme përfshijne 2 milionë dollarë të borxhit të keq,ky ze duhet të ketë një

vlerë prej 8 milion dollarë

- Inventari,pas zhvlerësimit te objekteve te vjeteruara pa vlerë dhe rivlerësimit te sendeve te

mbetura me vlerën e tyre të tregut,ka një vlerë prej 52 milionë dollarësh

- Aktivet e qëndrueshme apo fikse (tokë,ndërtesa,makineri) dhe kanë një vlerë prej 150 milionë

dollarë, sipas një ekspert, dhe

- Vlera kontabël e llogarive të pagueshme,huave bankare dhe borxhi afat-gjatë është e barabartë

me vlerën e tyre të tregut,

Bilanci rregulluar bilancit do të qe treguar në Tabelën 2.

Vlera kontabel e rregulluar eshtë 135 milion dollarë:totali i aktiveve (215) minus detyrimet (80).

Në këtë rast,vlera kontabel e rregulluar e kalon vlerën kontabel me vleren prej 55 milionë

dollarë.

2.3. Vlera e Likuidimit

Kjo është vlera e kompanisë në qoftë se ajo është likuiduar, që ndryshe kupton se jane shitur

asetet e saj dhe jane paguar borxhet e saj.Kjo vlere llogaritet duke zbritur shpenzimet e likuidimit

të biznesit(paga për punonjësit,shpenzimet e taksave dhe shpenzime të tjera tipike të likuidimit)

nga vlerë neto e rregulluar.


4

Duke marrë shembullin e dhënë në tabelën 2,në qoftë se pagat dhe shpenzimet e tjera të lidhura

me likuidimin e kompanisë Alfa Inc do të arrijnë në 60 milionë dollarë, vlera e likuidimit së

aksioneve do të jetë 75 milionë dollarë (135-60).

Natyrisht, dobia e këtij metodës është e kufizuar në një situatë shumë të veçantë, domethënë kur

kompania është blerë me qëllim likuidiminë një datë të mëvonshme.

2.4. Vlera Substanciale

Vlera substanciale përfaqëson investimin që duhet bere për të formuar një kompani që ka kushte

identike si ato të kompanisë që po vlerësohet.Ajo,gjithashtu mund të përkufizohet si vlera e

zëvendësimit të aktiveve,duke supozuar se kompania vazhdon të veprojë,në krahasim me vlerën

e tyre të likuidimit.Normalisht, vlera substanciale nuk përfshin ato asete që nuk janë përdorur për

operacionet e kompanisë(toka të papërdorura, etj)

Tre llojet e kesaj vlere substanciale përcaktohen zakonisht:

- Vlera bruto substanciale:kjo është vlera e aktivit me çmimin e tregut(në shembullin e Tabela 2

eshte 215).

- Vlera neto substanciale ose asetet neto te korrigjuara: kjo është vlera bruto substanciale më

pak detyrime.Ajo është gjithashtu e njohur si vlera neto e rregulluar,ate per cka folem me pare

mëparshëm(në shembullin e Tabela 2 eshte 135).

- Vlera bruto substanciale e reduktuar: kjo është vlera qe reduktohet vetëm nga vlera e borxhit

me kosto të lirë (në shembullin e Tabelën 2 eshte 175 = 215-40). Pjesa e mbetur prej 40 milionë

dollarë korrespondojnë me llogarite e pagueshme.

3. Metodat e bazuara ne Pasqyren e te Ardhurave dhe Shpenzimeve

Ndryshe nga metodat e bazuara ne pasqyren e Bilancit,këto metoda janë të bazuara në pasqyrën e

të ardhurave dhe shpenzimeve të kompanisë.

Ata kërkojnë përcaktimin e vlerës se kompanisë me madhësinë e të ardhurave të saj, shitjeve apo

tregues të tjerë.Kështu,për shembull,kjo është një praktikë e zakonshme për të kryer vlerësime të

shpejta per kompanite te prodhimit te çimentos duke shumëzuar kapacitetin e prodhimit vjetor te

tyre(ose shitjet) në tonë metrikë nga një raport(të shumëfishtë).

Pasqyra e të ardhurave për kompaninë Alfa Inc është paraqitur në Tabelën 4:

3.1. Vlera e të ardhurave,PER


5

Sipas kësaj metode,vlera e kapitalit neto është marrë duke shumëzuar te ardhurat neto vjetore

nga një raporti i quajtur PER(raporti fitim-çmim), që është:

Vlera e kapitalit = PER x fitime

3.2. Vlera e dividendëve

Dividendët janë pjesë e të ardhurave të paguara në mënyrë efektive për të aksionaret dhe, në

shumicën e rasteve, janë vetëm rrjedha e rregullt te marra nga aksionarët .Sipas kësaj metode,

vlera e një aksioni është vlera aktuale neto

e dividentëve që pritet te merret nga aksioni.Në rastin e perjetesise që është një kompani nga e

cila priten dividentë të vazhdueshem çdo vit, kjo vlerë mund të shprehet si më poshtë:

Vlera e kapitalit = DPS / Ke

Ku:

DPS = divident për aksion i shpërndarë nga kompania vitin e kaluar;

Ke = kthimi i kërkuar i kapitalit

Nëse nga ana tjetër,dividendi pritet të rritet ne nje kohë të pacaktuar me një normë vjetore g te

vazhdueshme, vijon:

Vlera e ekuitetit = DPS1/(Ke - g)

Ku DPS1 është dividentët për aksion për vitin e ardhshëm.

3.3. Shumefishimi I shitjeve(Sales Multiples)

Kjo metodë vlerësimi,e cila është përdorur në disa industri,konsiston në llogaritjen e vlerës se një

kompanie duke shumëzuar shitjet e saj me një numër.Për shembull,një farmaci vleresohet shpesh

duke shumëzuar shitjet e saj vjetore (p.sh në dollarë) me numrin 2 ose një numër tjetër,në varësi

të situatës së tregut.

Raporti çmim / shitje mund të ndahen në një dy raporte:

Çmimi /shitje = (çmim /të ardhura) x (fitime/shitje)

Ku:

Raporti i parë(çmim /të ardhura) është PER

Raporti i dyte(të ardhura /shitje) është i njohur zakonisht si kthimi ndaj shitjeve(ROS).

3.4. Shumefishues të tjere

Përveç PER dhe raporti çmim/shitje, disa nga shumëfishuesit me të përdorur me shpesh janë:

-Vlera e kompanisë /fitimet para interesit dhe taksave (EBIT)

-Vlera e kompanisë/fitimet para interesave,taksave, zhvlerësimit dhe amortizimit (EBITDA)

-Vlera e rrjedhës së parasë te kompanisë / operative


6

-Vlera e vlerës së kapitalit /Kontabel

4. Metodat e bazuara tek Emri i Mirë

Në përgjithësi,emri i mirë është vlera që një kompani ka mbi vlerën kontabël ose mbi vleren

kontabel te rregulluar te tyre.Emri i mirë kërkon të përfaqësoj vlerën e aktiveve jomateriale të

kompanisë,e cila shpesh nuk paraqitet në bilance por megjithatë perben një avantazh në lidhje

me kompanite e tjera që operojnë brenda nje industrie(cilësia e portofolit të

konsumatorëve,udhëheqja e industrise dhe markave,aleanca strategjike,etj).Problemi lind kur

dikush përpiqet për të përcaktuar vlerën e saj pasi nuk ka nje konsensus lidhur me metodologjinë

e përdorur për te llogaritur atë.Disa nga metodat e përdorura për të vlerësuar emrin e mire,japin

rritje të procedurave të ndryshme të vlerësimit të përshkruara në këtë seksion.

Këto metoda,nga njëra anë,kryejnë një vlerësim statik të aseteve të shoqërisë dhe nga ana

tjetër,ata përpiqen që të nxjerrin vlerën që kompania do të gjenerojë në të ardhmen.Në thelb,këto

metoda kërkojnë për të përcaktuar vlerën e kompanisë duke vlerësuar vlerën e kombinuar të

aseteve të saj plus një fitim kapital që rezulton nga vlera e fitimeve të saj të ardhshme.

4.1. Metoda "klasike" e vlerësimit.

Kjo metodë thekson se vlera e një kompanie është e barabartë me vlerën e aktiveve neto të saj

(Vlera neto e konsiderueshme) plus vlerën e emrit të mirë të saj.Nga ana tjetër,emri i mirë është

vlerësuar si n herë i ardhurave neto të kompanisë ose si një përqindje e caktuar i te ardhurave te

qarkulluara(xhiros).Sipas kësaj metode,formula që shpreh vlerën e një kompanie është:

V = A + (N*B), ose V = A + (z*F)

ku:

A = vlera neto e aseteve;

n = koeficienti midis 1,5 dhe 3;

B = të ardhurat neto;

z = përqindja e të ardhurave të shitjes;

F = qarkullimi I te ardhurave(xhiro)

Formula e parë është përdorur kryesisht për kompanitë industriale,ndërsa e dyta është përdorur

zakonisht për tregtinë me pakicë.

Kur formula e pare është aplikuar për të kompanine hipotetike Alfa Inc,duke supozuar se emri i

mirë është vlerësuar me nje koeficient te barabarte me 3 ne lidhje me te ardhurat vjetore, ajo do

të të japë një vlerë kapitali neto të kompanisë prej 213 milionë dollarë (135 + 3*26). Një variant i

kësaj metode konsiston në përdorimin e rrjedhës së parasë në vend të të ardhurave neto.

4.2. Metoda e thjeshtuar UEC1

Sipas kësaj metode, vlera e kompanise shprehet me formulën e mëposhtme:

1 Ankronim i ‘’Union of European Accounting Experts’’(UEC)


7

V = A + an (B -iA),

ku:

A = aktive neto te korigjuara ose vlera neto e konsiderueshme.

B = të ardhurat neto për vitin e kaluar ose te parashikuara per vitin e ardhshem

an = vlera aktuale,per nje norme t,te nje te pervitshme mes 5 dhe 8 vjet

i = norma e interesit të fituar nga një mjetet alternative,të cilat mund të jene letra borxhi,kthim

në kapital ose kthimi nga investimet per pasurite e patundshme (pas tatimit)

Verejtje:an(B - iA) = Emri i mire(Goodwill)

Kjo formulë shpjegohet në këtë mënyrë: vlera e kompanisë është vlera e tij e barabarte me

vlerën neto të rregulluar plus vleren e emrit të mirë. Vlera e emrit të mirë është marrë duke

kapitalizuar,me aplikimin e një koeficienti ‘’an’’

,nje "Mbifitim" që është i barabartë me diferencën midis të ardhurave neto dhe investimeve te

aktiveve neto "A" në një norme interesi "i" I cili korrespondon me nje normë pa rrezik(free risk).

Në rastin e kompanisë Alfa Inc,kemi keto te dhena:B = 26;A =135.Le të supozojmë se 5 vjet dhe

15 % ,janë përdorur në llogaritjen e an, i cili do të japë një an= 3,352.Le të supozojmë se i=

10%.Me këtë hipotezë,vlera e kapitalit neto do të ishte: 135 + 3,352(26 - 0.1*135) = 135 + 41,9

= 176,9 milionë dollarë

4.3.Metoda indirekte

Formula për gjetjen e vlerës së një kompanie sipas kësaj metode është si në vijim:

V = (A + B /i)/2 ose V = A +(B-iA)/2i

‘’i’’ e perdorur ne kete rast është zakonisht norma e interesit e paguar për bonot afatgjata te

thesarit.Siç mund të vihet re edhe ne shprehjen e meparshme,kjo metodë jep peshë të barabartë

me vlerën e aktiveve neto(vlera substanciale) dhe vleren e kthimit.

Në rastin e kompanisë Alfa Inc,ku B = 26; A = 135, i = 10%.Me këto supozime, vlera e kapitalit

neto do të jetë 197.500.000 dollarë.

4.4 Metoda e drejtpërdrejtë ose Anglo-Saksone

Kjo metodë është si më poshtë:

V = A + (B - iA) /tm

Në këtë rast ekziston nje mbifitim I cili është dallimi mes të ardhurave neto dhe atyre që do të

merren nga vendosja e nje norme i interesi,një kapital të barabartë me vlerën e aseteve të

kompanisë.Shkalla tm është norma e interesit e fituar nga letrat me vlerë me të ardhura fikse

shumëzuar me nje koeficient ndërmjet 1.25 dhe 1.5.Në rastin e kompanisë Alfa Inc,B = 26; A =

135, i = 10%. Le të supozojmë se tm = 15%.Me këto supozime, vlera e kapitalit neto do të jetë e

barabarte me 218.3 milionë dollarë.


8

4.5. Metoda e normes pa rrezik

Kjo metodë përcakton vlerën e një kompanie duke përdorur shprehjen e mëposhtme:

V = A + (B - iV) / t ose V = (A + B/t) /(1 + i/t)

Norma i është norma e një mjeti alternative pa rrezik dhe norma t është norma me rrezik qe

perdoret për të riparaqitur mbifitimin dhe është e barabartë me normën e rritur te interesit ne

raport me rrezikun.Sipas kësaj metode, vlera të kompanisë është e barabartë me aktivet neto te

rritura nga riparaqitja e mbifitimit.Siç shihet, formula është një variant të metodës të UEC kur

numri e viteve tenton drejt infinitit.

Në rastin e kompanisë Alfa Inc, B = 26; A = 135, i = 10%. Me këto supozime, në qoftë se t =

15%,vlera e kapitalit do të ishte 185 milionë dollarë.

5. Metodat e bazuara ne skontimin e flukseve monetare

Këto metoda kërkojnë për të përcaktuar vlerën e kompanisë duke vlerësuar flukset e mjeteve

monetare që do të gjenerohen në te ardhmen dhe pastaj behet skontimi i tyre me një normë

skontimi qe përputhet flukset me rrezik.

Metodat e përziera të përshkruara më parë janë përdorur gjerësisht në të kaluarën. Megjithatë,ato

aktualisht përdoren gjithnjë e më pak dhe mund të thuhet se në ditët e sotme,metodat e bazuara

ne skontimin e flukseve monetare perdoren në përgjithësi për shkak se jane metodat e vetme te

vleresimit konceptualisht te sakta.Në këto metoda,kompania është parë si një gjenerator rrjedhës

I parasë dhe vlera e kompanisë merret duke llogaritur vlerën aktuale te këtyre flukseve por

sigurisht duke përdorur një norme skontimi të përshtatshme.

Keto metoda janë të bazuara në parashikimin e detajuar dhe të kujdesshëm për çdo periudhë,te

secilit prej zerave financiare që lidhen me gjenerimin e flukseve monetare që korrespondojnë me

operacionet e kompanisë,të tilla si për shembull:mbledhja e shitjeve,personeli, lëndët e

para,shpenzimet dministrative, te shitjve,per pagesat e kredisë,etj.

Përcaktimi i normës së skontimit është një nga detyrat më të rëndësishme dhe qe duhe tte marr

parasysh elementet si ne vijim:rrezikun,historikun,etj;ndersa praktikë, norma minimale e

skontimit është vendosur shpesh nga palët e interesuara(bleresi apo shitësi janë jo të përgatitur

për të investuar ose të shesë për më pak se një kthim të caktuar, etj).

5.1 Metoda e pergjithshme per skontimin e flukseve monetare

Metodat e ndryshme bazuar ne skontimin e flukseve monetare fillojne me shprehjen e

meposhtme:

ku:


9

CFi = rrjedhja e parasë se gjeneruar nga kompania në periudhën i;

Vn = vlera e mbetur e kompanisë në vitin n;

k=norma e duhur e skontimit për flukset monetare te riskuara.

Edhe pse në pamje të parë mund të duket se formula më lartë është duke marrë parasysh një

kohëzgjatje të përkohshme të flukseve,kjo nuk është domosdoshmërisht e gjetur në mënyrë që

vlera e mbetur e kompanisë në vitin n(Vn) të llogaritet duke zhvleresuar rrjedhjet monetare te

ardhshme pas kesaj periudhe.Një menyre e thjeshtëzuar për shqyrtimin e kohes se pacaktuar të

rrjedhjes se flukseve monetare te ardhmshme pas vitit,merret një normë konstante e rritjes (g) se

flukseve pas kesaj periudhe.Pastaj,vlera e mbetur në vitin n është VRn = Cfn (1 + g) /(k-g).

Edhe pse flukset mund të kene kohe te pacaktuar, mund të jetë e pranueshme te injorohet vlera e

tyre pas një periudhe të caktuar, pasi vlera e tyre e tashme zvogëlohet në mënyrë progresive ne

horizonte të gjata kohore.Për më tepër, avantazh konkurrues i shumë bizneseve ka tendencë të

zhduket pas pak vitesh.

Figura ne vijim tregon në formë të thjeshtuar diferencen mes nje bilanci te plote te kompanise

dhe bilancin ekonomik te saj.Kur i referohemi aseteve të kompanisë(financiare), nuk po flasim

për tere asetet e saj por në lidhje me asetet e përgjithshme të financimit më pak

spontane(furnitoret,kreditorët ...). Për ta thënë me fjalë të tjera,asetet e kompanisë (financiare)

përbëhen nga asetet fikse neto plus kërkesat e kapitalit punues.Detyrimet e kompanisë

(financiare) perbehen nga kapitali aksioner(aksionet)dhe borxhi financiar (afatshkurter dhe

afatgjatë).Në pjesën tjetër të kapitullit, kur flasim për vlerën e kompanisë, ne do të jetë duke iu

referuar vlerës e borxhit plus vlerën e kapitalit aksioner (aksione).

5.2 Rrjedhja e lire e flukseve monetare

Rrjedhja e lire e flukseve monetare (FCF) është rrjedhja operative e flukseve monetare

pra,ndryshe kuptohet rrjedhja e parave të gjeneruara nga operacionet,pa marrë parasysh

huamarrjen(borxhin financiar),pas tatimit.Kjo eshte rrjedhja e parasë për aksionerët në qoftë se

kompania nuk ka asnjë borxh:parate te cilat mund te shpërndahen pas mbulimit te investimeve te


10

aseteve fikse dhe të kërkesave te kapitalit punues,duke supozuar se nuk ka borxh dhe për këtë

arsye,nuk ka shpenzime financiare.

Për të llogaritur flukset monetare të ardhshme të lira,ne duhet të parashikojme të hollat qe do te

merren dhe qe duhen paguar në çdo periudhë. Kjo është në thelb qasja e përdorur për të hartuar

një buxhet cashi.

Kontabiliteti nuk mund të na jap direkt këtë informacion pasi,nga njëra anë,ai përdor qasjen

dhe,nga ana tjetër,ndan të ardhurat e saj,kostot dhe shpenzimet duke përdorur mekanizma ne

thelb arbitrare.Këto dy karakteristika të kontabilitetit shtrembërojnë perceptimin tonë të qasjes së

duhur kur llogariten flukset e mjeteve monetare.

Ne vijim do të përpiqemi të identifikojme përbërësit bazë të një rrjedhjeje të lirë te flukseve

monetare në shembullin hipotetik të kompanisë XYZ. Informacioni i dhënë në pasqyren kontabel

të paraqitur me poshte,duhet të rregullohet për të dhënë flukset monetare për secilën periudhë,që

është shuma e parave qe vërtetë jane marrë dhe jane paguar në çdo periudhë.

Pasqyra e te ardhurave te XYZ

Rrjedhja e lire e flukseve monetare

Për të llogaritur rrjedhjen e lirë te flukseve monetare duhet të injorohen financimet per

operacionet e kompanisë dhe të përqëndrohen në kthimin financiar mbi asetet e kompanise pas

tatimit, parë nga perspektiva e vijimësise, duke marrë në konsideratë,në çdo periudhë,investimet

e nevojshme për ekzistencen e vazhdueshme të biznesit.Së fundi, ne qoftë se kompania nuk ka


11

asnjë borxh,flukset monetare do të jene identik me flukset monetare të kapitalit të vet,i cili është

një tjetër variant i rrjedhjes se flukseve,përdorur në vlerësim.

5.2.2.Fluksi monetar i kapitalit te vet

Fluksi monetare i kapitalit (ECF) llogaritet duke zbritur nga rrjedha e lirë e flukseve

monetare,interesin dhe pagesat e principalit(neto) te bëra në çdo periudhë të mbajtësit të borxhit

dhe shtohet borxhin i ri i dhene.Me pak fjalë, ajo është e para që shkon në xhepat e

aksionarëve.(Gjithashtu, është rrjedhja e parave qe shpërndahet për aksionerët pasi mbulohen

investimet ne asete fikse dhe kërkesat e kapitalit punues dhe pas shlyerjes se pjesës përkatëse të

principalit të borxhit financiar)

Kjo mund të përfaqësohet në shprehjen e mëposhtme:

ECF = FCF - [pagesat e interesit x (1 - T)] - pagesat e principalit + borxhi i ri

Kur bën parashikime,dividentët dhe pagesa të tjera per aksionarët priten të përputhen me flukset

monetare të kapitalit neto.Kjo rrjedhje monetare supozon ekzistencën e një strukture të caktuar

financimi në çdo periudhë,me të cilën interesi që korrespondon me borxhet ekzistuese është

paguar,këstet e principalit paguhen në datat përkatëse të maturimit dhe fondet nga borxh të ri

janë të pranuara.Pas kësaj, parate e mbetura i jepet aksionerëve per te paguar dividentët ose per

te blere aksione.

Kur riparaqitet rrjedhja e flukseve monetare te kapitalit,jemi duke vlerësuar kapitalin e

kompanisë (E) dhe për këtë arsye,shkalla e duhur e skontimit do të jetë kthimi i kërkuar në

kapitalin e vet(Ke). Per të gjetur vlerën totale të kompanisë (D+E), duhet te shtojme në vlerën e

borxhit ekzistues (D) vlerën e kapitalit (E).

5.2.3. Rrjedhja e flukseve monetare te kapitalit neto

Rrjedhja e flukseve monetare te kapitalit neto(CCF) është shuma e rrjedhjes së flukseve

monetare te borxhit(shuma e pagesave të interesit plus shlyerjet e principalit)plus rrjedhjen e

flukseve monetare te kapitalit te vet. Prandaj:

CCF = ECF + DCF = ECF + I -ΔD

I = D Kd

5.3 Fazat kryesore në kryerjen e një vlerësimi nga ana e skontimit të fluksit monetar

Fazat themelore në kryerjen e një vlerësim të saktë nga skontimit të fluksit monetar janë:

1. Analiza historike dhe strategjike të kompanisë dhe industrisë

a.Analiza financiare.


12

b. Analiza konkurruese dhe strategjike

Evolucioni i raporteve financiare dhe bilancet

Evolucioni i industrisë

Evolucioni i flukseve monetare të gjeneruara nga kompania

Evolucioni i pozicionit konkurrues të kompanisë

Evolucioni i investimeve të kompanisë

Identifikimi i zinxhirit të vlerës

Evolucioni i financimit të kompanisë

Pozicioni konkurrues i konkurrentëve kryesore

Analiza e shëndetit financiar

Identifikimi i shoferëve të vlerës

2.Analiza e rrezikut te biznesit

a.Parashikimet financiare.

b.Parashikimet konkurruese dhe Strategjike

Parashikimi i evolucionit të industrisë

Parashikimi I flukseve monetare të gjeneruara nga kompania

Parashikimi i pozicionit konkurrues të kompanisë

Investimet

Pozicioni konkurrues i konkurrentëve kryesore

3. Parashikimet e flukseve të ardhshme

4. Përcaktimi i kostos ( kthimi I kerkuar) i kapitalit

5. Vlera neto aktuale e flukseve të ardhshme

6. Interpretimi i rezultateve

5.4 Cila është metoda më e mirë për të përdorur?

Alfa Inc:Vlera e kapitalit sipas metodave të ndryshme.

Tabela e mesiperme tregon vleren e kapitalit të kompanisë Alfa Inc marre nga metoda të

ndryshme në bazë të kapitalit aksioner,të ardhurave dhe emrit te mirë.Problemi themelor me këto

metoda është se disa janë te bazuara vetëm në bilanc,të tjerat janë të bazuara në pasqyrën e të


13

ardhurave,por asnjëri prej tyre nuk konsideron asgjë por të dhënat historike.Ne mund të

imagjinojmë dy kompani me bilance dhe pasqyra të ardhurash identike por me perspektiva të

ndryshme:një me shitje të larta,diferenca ne fitime dhe të tjera në një situatë të stabilizuar me

konkurrencën e ashpër.

Metoda më e përshtatshme për vlerësuar një kompani është metoda e skontimit te flukseve te

ardhshme të parasë, pasi vlera e kapitalit te një kompanie (duke supozuar se vazhdon të

veprojë)vjen nga kapaciteti i kompanisë për të gjeneruar të holla (flukse) për pronarët e kapitalit

neto.

Economy & Finance

Metodat e vlerësimit te nje kompanie