Wprowadzenie do inwestowania

Poznaj narzędzia pozwalające na

inwestowanie na rynku.

Historia

Podwaliny rynku wymiany walut powstały jeszcze w czasach średniowiecza kiedy to pojawiły się pierwsze kwity wymiany ułatwiające

handel międzynarodowy.

Rynek wymiany walut stopniowo ewoluował. Zanim podstawową formą organizacyjną rynku kapitałowego stała się giełda, handel dokonywał się przeważnie

pomiędzy zainteresowanymi stronami. Obrót skoncentrowany był w bankowych kantorach, gdzie akcje i udziały

sprzedawano bezpośrednio klientom “przez ladę” - stąd też geneza nazwy rynku pozagiełdowego

“Over the Counter”.

Do niedawna rynek walutowy był dostępny tylko dla dużych graczy: banków, funduszy inwestycyjnych,

dużych firmy i bardzo zamożnych inwestorów indywidualnych.

Obecnie, dzięki licencjonowanym brokerom takim jak XTB, każdy inwestor indywidualny może być częścią

światowego rynku walutowego.

Historia

Czym jest forex?

Rynek walutowy (Foreign Exchange, popularnie nazywany Forex, FX) jest największym rynkiem na

świecie - dzienny obrót przekracza 5 bilionów USD.

Forex jest rynkiem Over The Counter (OTC), który nie ma określonego miejsca - na żadnej giełdzie. Rynek

tworzą banki, domy maklerskie i ich systemy transakcyjne połączone komputerowo w sieci

łączności.

Na rynku Forex można inwestować 24 godziny na dobę, 5 dni w tygodniu.

Wszystkie rozwinięte kraje na świecie przyczyniają się do jego istnienia. Głównymi ośrodkami handlu na rynku

walutowym są Sydney, Tokio, Londyn i Nowy Jork.

Czym jest forex?

Na transakcje na rynku walutowym składają się obroty  z transakcji natychmiastowych  (spot,  rozliczanych w ciągu 2 dni od transakcji) i rynku

terminowego – giełdowego (futures) i pozagiełdowego (forward, swap,  opcje  i  CFD). Transakcje zawierane są  zarówno  na  rynku  międzybankowym –

pomiędzy największymi instytucjami finansowymi, jak i na rynku klientowskim – tu obrót  jest  prowadzony pomiędzy bankiem a rządami, przedsiębiorstwami oraz

klientami indywidualnymi.

Duża liczba uczestników sprawia, że jest to najbardziej płynny rynek finansowy na świecie, praktycznie niemożliwy do

zmanipulowania, którego  dzienne obroty  przekraczają trzykrotnie łączne  obroty  amerykańskiego  rynku  akcji  i  obligacji.

Czym jest forex?

Zasady działania

Podstawą zarabiania jest zmienność kursów walut. Zasada tak sama jak wszędzie: „kupić tanio, sprzedać

drogo”

Handel walutami odbywa się na podobnych zasadach jak w kantorze.

Forex nawet co kilka sekund daje nam możliwość dokonywania transakcji dowolną ilość razy.

Dlaczego forex?

Zarabiamy na wzrostach i spadkach.

Dźwignia finansowa – możliwość zawierania dużych transakcji przy małym kapitale.

Brak prowizji

Podstawowe pojęcia związane z rynkiem

FOREX, rynkiem surowców, indeksów i kontarktów equity CFD

Rynki

1) Rynek towarowy• ropa naftowa; • złoto;• srebro;• miedź; • pszenica;

3) Rynek giełdowy EQUITY CFD - dostęp do rynku akcji z całego świata

• akcje największych światowych spółek (Microsoft, Yahoo, Nokia);• 10-letnie obligacje rządu amerykańskiego (T-Note);• główne światowe indeksy giełdowe (Dow Jones, S&P 500, DAX, CAC40, Nikkei 225);• instrument oparty o kontrakt terminowy na WIG20 (W.20);

2) Rynek walutowy (Forex)• największy rynek finansowy świata; • dzienne obroty: 5 bilionów USD; • funkcjonowanie: 24 h/dobę, 5 dni w tygodniu;• możliwość zawierania transakcji na 51 parach walutowych;

Godziny handluZłotoWaluty

Ropa

24hnd-pt23.00-22.00

pn-pt00.05-22.00

pn-pt8:30 – 23:00

pn-pt8:45 -16:50

W.20

Szczegółowe informacje odnośnie terminów handlu na stronie http://www.xtb.pl/regulacje/specyfikacja-instrumentow-finansowych

Budowa instrumentu(pary walutowej)

EUR/USD

waluta bazowa waluta kwotowana

• EUR/USD zmiana ceny z 1.31000 do 1.33000 umocnienie euro / osłabienia dolara musimy zapłacić więcej $ za €

• EUR/USD zmiana ceny z 1.31000 do 1.29500 umocnienie dolara / osłabienie euro płacimy mniej $ za €

Umocnienie a osłabienie waluty

Co to jest LOT?• LOT to jednostka określająca wielkość zlecenia• Wolumen transakcji wyrażony jest w lotach• Na różnych instrumentach 1 LOT ma inną

nominalną wielkość:

– Forex: 100 000 jednostek pieniężnych waluty bazowej– Towary: cena * mnożnik– Indeksy: cena * mnożnik– Equity CFD: 1 akcja

Mnożnik jest stosowany do odzwierciedlenia kontraktu na giełdach

(Mnożniki znajdują się w tabeli SPECYFIKACJI INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH)

Co to jest dźwignia finansowa (lewar)?

• Na rynkach OTC nie musimy posiadać całej sumy na jaką opiewa transakcja. Inwestujemy tylko niewielką część środków.

• Dzięki dźwigni nawet niewielkie ruchy kursu pozwalają nam zarabiać.

Co to jest depozyt zabezpieczający?

• Minimalna ilość środków jakie musimy posiadać na rachunku, aby otworzyć daną transakcje.

• Wielkość depozytu zależy od instrumentu jakim handlujemy i od środków jakimi dysponujemy na rachunku.

Depozyt zabezpieczający (depozyt wstępny)

• zabezpieczenie rozliczeniowe pobierane przy otwieraniu transakcji;• umożliwia wykorzystanie dźwigni finansowej 1:200;• umożliwia otwieranie znacznej liczby pozycji przy małym

zaangażowaniu kapitału, dźwigni

• wielkość depozytu (standardowo):• 0,5% dla walut;• 1% dla indeksów (wyjątek - WIG 20 – 1,5%;• 1,5% dla surowców i towarów (wyjątek – GOLDs – 0,5%);• od 10% do 25% dla Equity CFD

Co to jest pips?

• Pips, pip, punkt… Jest to najmniejsza możliwa zmiana ceny na danym instrumencie finansowym.

• Wielkość pipsa jest inna w zależności od instrumentu finansowego.

• Na walutach prawie wszystkie mają wielkość 0,0001 – wyjątkiem jest jen japoński, gdzie 0,01

Schemat obliczania wartości PIPSA dla poszczególnych instrumentów:

• Waluty: Wielkość 1 pipsa * wartość nominalna LOTA• Towary: Wielkość 1 pipsa * mnożnik * kurs USD/PLN• Indeksy: Wielkość 1 pipsa * mnożnik• Equity CFD: Wielkość 1 pipsa * wartość nominalna

LOTA

*Przy założeniu, że wolumen wynosi 1 LOT

Jak obliczyć wartość pipsa?

Przykład wyliczenia depozytu i pipsa dla EURUSD (dźwignia 1:200)

Kurs EURUSD: 1,3016(0)Kurs EURPLN: 4,2000; USDPLN: 3,1500

Wielkość depozytu dla 1 lota = 100 000 EUR * 0,5% = 500 EUR

500 EUR * 4,20 PLN = 2 100 PLN

1 pips = 100 000 USD * 0,0001 = 10 USD10 USD * 3,15 PLN = 31,5 PLN

XTB Kalkulator – wartość depozytu i pipsa z poziomu platformy xStation

21

Co to jest spread?

To różnica między ceną kupna (ASK) a ceną sprzedaży (BID).Występuje na wszystkich instrumentach.

Platformy transakcyjne

Platformy komputerowe Platformy mobilne

1. Składanie zleceń:a) zlecenia

natychmiastoweb) zlecenia

oczekujące2. dodawanie S/L i T/P3. zamykanie transakcji

Inwestowanie za pomocą platformy transakcyjnej

Zlecenia oczekujące – 4 typy

2) Buy limit: Kupno instrumentu po cenie niższej niż obecna. Lustrzane odbicie zlecenia „Sell Limit”.

4) Buy Stop: Kupno instrumentu po cenie wyższej od bieżącej ceny. Gdy inwestor zakłada wzrost instrumentu. Przebicie pewnego kluczowego poziomu potwierdzi prognozy inwestora.

1) Sell Limit: Sprzedaż instrumentu po kursie wyższym od bieżącej ceny rynkowej. Gdy spodziewamy się spadku ceny, jednak zanim to nastąpi oczekujemy wzrostu ceny, który pozwoli nam sprzedać po cenie wyższej niż obecna.

3) Sell Stop: Sprzedaż instrumentu po kursie niższym niż bieżący. Gdy inwestor spodziewa się spadku ceny. Przebicie pewnego niższego poziomu będzie potwierdzeniem decyzji.

Sell Limit

Sell Limit

Sell Limit

Sell

Zysk

Buy Limit

Buy Limit

Buy Limit

Buy

Zysk

Sell Stop

Sell Stop

Sell Stop

Sell

ZYSK

Buy Stop

Buy Stop

Buy Stop

Buy

ZYSK

Stop Loss

Jest to zlecenie oczekujące, którego głównym celem jest ograniczanie strat, jeżeli rynek wykona ruch w niepożądaną dla inwestora stronę. Zlecenie to realizuje się automatycznie.

Zlecenie zamknięcia pozycji ograniczające potencjalną stratę.

Stop Loss dba o to, aby nie stracić więcej niż to co jesteśmy w stanie zaakceptować.

Stosujemy je, aby zabezpieczyć się przed realizacją negatywnego dla nas scenariusza.

Take Profit

Rodzaj zlecenia oczekującego, które automatycznie zamknie daną transakcję w przypadku osiągnięcia określonego zysku. Po zajęciu pozycji długiej zlecenie Take Profit automatycznie zrealizuje się i zamknie inwestycje jeśli kurs danego instrumentu finansowego odpowiednio wzrośnie. W przypadku zajęcia pozycji krótkiej, pozycja zamknie się przy odpowiednim spadku kursu. Jest to zlecenie odwrotne do zlecenia Stop Loss.

Pasek stanu rachunku

Saldo rachunku (Balance)

Saldo rejestru operacyjnego (Equity)

Wymagany depozyt zabezpieczający

(Margin)

Wolne środki pieniężne (Free margin)

Poziom marży/zabezpieczenia

(Margin level)

Balance - wartość rachunku przed otwarciem pozycjiEquity - wielkość uwzględniająca zysk/stratę na otwartych pozycjachMargin - środki zabezpieczone na rachunku pod daną pozycję (Depozyt)Free margin - wartość kapitału, który może stanowić zabezpieczenie kolejnych transakcji, lub zostać wypłacony z rachunkuMargin level - def. na kolejnym slajdzie

Analiza Techniczna Rynków Finansowych

Analiza Fundamentalna

Analiza Techniczna

Analiza Psychologiczna

Jak podejmować decyzje inwestycyjne?

Analiza Techniczna - definicja

Analiza techniczna jest metodą studiowania

wykresów instrumentów finansowych, których

cena i wolumen zmieniają się w czasie. Jej celem

jest prognozowanie przyszłych trendów cenowych

na podstawie analizy danych historycznych

Analiza Techniczna - podstawowe założenia

Rynek dyskontuje wszystkoWszystkie czynniki mające wpływ na cenę rynkową mają w niej odbicie. Nie ma zatem sensu badać czynników, ale samą cenę.

Ceny podlegają trendomTrend wskazuje silniejszą tendencję do kontynuacji swego biegu w dotychczasowym kierunku aniżeli do jego zmiany.

Historia się powtarzaBadanie przeszłości jest metodą na poznanie przyszłości.

Uniwersalność analizy technicznej

Zasady analizy wykresów znajdują zastosowanie zarówno w przypadku rynków

kapitałowych (akcje), terminowych (kontrakty futures), jak i instrumentów z wykorzystaniem

dźwigni finansowej (np. Forex).

Pierwotnym podejściem było wykorzystywanie AT do analizy rynku akcji, jednak z biegiem czasu inwestorzy zaczęli z powodzeniem

stosować je na pozostałych rynkach.

Podstawowe Rodzaje Analizy technicznej:

• Analiza trendu• Analiza świec japońskich• Analiza formacji cenowych• Analiza wskaźnikowa

Rodzaje wykresów

liniowe słupkowe świecowe

Słupkowy

Świecowy

Liniowy

Budowa słupka

Otwarcie

Minimum

Maksimum

Zamknięcie Otwarcie

Zamknięcie

SPADKIWZROSTY

Świece japońskie

WZROSTY

SPADKI

Otwarcie

Zamknięcie Otwarcie

Zamknięcie

MAKSIMUM ŚWIECY (knot, cień)

MINIMUM ŚWIECY (knot, cień)

Podstawowe pojęcie analizy trendu

Rodzaje trendów:

• Trend główny

• Trend wtórny

• Trendy dzienne lub kilkudniowe

• Trend wzrostowy: coraz wyżej położone szczyty i dołki

• Trend spadkowy: coraz niżej położone szczyty i dołki

• Trend boczny: szczyty i dołki układają się horyzontalnie

Złota zasada brzmi: Graj zgodnie z trenem

Trend is your friend

Trend wzrostowy Trend spadkowy

Trend boczny (horyzontalny)

Wyznaczanie linii trenduDo wyznaczenia wstępnej linii trendu potrzebne są minimum dwa punkty styczne powstałe w

wyniku korekt.

Potwierdzeniem wiarygodności linii jest trzeci punkt.

Dołki – dla wyznaczenia trendu wzrostowego

Szczyty – dla wyznaczenia trendu spadkowego

1

2

3

1

2

3

Linia trendu wzrostowego

Trzeci punkt potwierdzający trend

wzrostowy.

Dwa pierwsze punkty styczne.

Trend spadkowy

Dwa Punkty styczne wyznaczają linię trendu.

Trzeci punkt styczny, potwierdzenie linii trendu.

Trend Spadkowy

Trend wzrostowy

Kanał trendu – wykreślanie, interpretacja

1) Wykreślić linię trendu (wierzchołki 1 i 3);

2) Wykreślić linię równoległą do linii trendu począwszy od pierwszego dołka (dołek nr 2).

Kanał trendu spadkowego

Sygnały: • Przełamanie linii kanału trendu - sygnał znaczącej

zmiany danego trendu.

Dla trendu spadkowego:

Wybicie w górę – sygnał zmiany trendu; Wybicie W dół – zapowiedź przyspieszenia trendu.

Wybicie z kanału jako sygnał zmiany trendu

CHF/PLN H4

Poziomy wsparcia i oporu

WSPARCIE – punkt odbicia zniżki. Jest to obszar, gdzie zainteresowanie ze strony kupujących jest na tyle silne, aby zatrzymać dotychczasowe spadki i przezwyciężyć presję sprzedających. Wsparcia hamują cenę przed dalszymi spadkami

OPÓR – punkt odbicia zwyżki. Wyznacza poziom ceny, na którym presja ze strony sprzedających okazała się silniejsza i dotychczasowe wzrosty zamieniły się w spadki. Opór hamuje cenę przed dalszymi wzrostami

Wsparcie

Opór

Zamiana ról

Opór

Wsparcie

Nierzadko zdarza się, że przełamany poziom oporu staje się wsparciem i odwrotnie.

Przebicie wsparcia sygnałem do zajęcia pozycji krótkiej.

Zamiana ról, wsparcia w opór.

Formacje Cenowe - kształty, które mogą się pojawiać na wykresach i które wspomagają prognozowanie przyszłych ruchów cenowych.

Formacje odwrócenia trendu:

• Formacja głowy i ramion (koniec hossy)

• Odwrócona formacja głowy i ramion(koniec bessy)

• Podwójne dno (koniec bessy)

• Podwójny szczyt (koniec hossy)

Formacje kontynuacji trendu:

• Trójkąt (symetryczny, zwyżkujący, zniżkujący)

• Flaga

• Prostokąt

61

Formacja głowy i ramion

Ramię (R)

Głowa (G)

Ramię (R)

Linia szyi

Przełamanie linii szyi oznacza dopełnienia się formacji

Minimalny zasięg spadku wyznacza odległość w pionie od szczytu głowy do linii szyi, odmierzamy od punktu przełamania linii szyi, często występuje ruch powrotny ku tej linii.

Formacja RGR (przykład dla pary GBP/USD)

Formacja RGR (przykład dla pary EUR/JPY)

Odwrócona formacja RGR

Są to najłatwiej rozpoznawalne i najczęściej spotykane formacje odwrócenia trendu

Podwójny szczyt „M”

Wysokość formacji określa zakres potencjalnego spadku

Przełamanie linii wsparcia oznacza ukształtowanie się formacji

Podwójne dno „W”

Formacja podwójnego szczytu i podwójnego dna

Podwójne dno „W”

Korekta

Kontynuacja trendu wzrostowego

Formacje kontynuacji trendu

Symetryczny

Zwyżkujący

Zniżkujący

Wybicie punktu A jako miejsce do zajęcia pozycji zgodnie z głównym trendem

Trójkąty

Najczęściej spotykane trójkąty odbiegają od książkowych

wzorców i są to trójkąt zwyżkujący w trendzie spadkowym,

oraz trójkąt zniżkujący w trendzie wzrostowym.

Formacja trójkąta symetrycznego; US30

Prostokąt

• dwie równoległe poziome linie – trend horyzontalny

• okres konsolidacji;• dopełnienie formacji w punkcie

A, wybicie zgodnie z kierunkiem trendu

Zlecenie sprzedaży

Potencjał spadkowy zbliżony do impulsu poprzedzającego tworzenie się formacji

Prostokąt na przykładzie GOLDs

Wybicie jako sygnał do kontynuacji trendu

FLAGANależy do najbardziej wiarygodnych formacji zapowiadających

kontynuację trendu. Budową przypomina równoległobok wyznaczony przez dwie równoległe linie, które nachylają się w kierunku przeciwnym do istniejącego trendu. W trendzie spadkowym flaga będzie „powiewać”

do góry.

SELL na zamknięciu świecy

Formacja flagi – GPB/USD

FORMACJE ŚWIECOWE

Formacje świecowe dzielą się na dwie grupy:

1. Pojawiające się na szczytach

2. Pojawiające się na dołkach

Zarówno świece wzrostowe jak i spadkowe przybierają różne kształty, ich postać świadczy o sile, słabości, bądź niezdecydowaniu rynku.

Właściwe odczytywanie sygnałów płynących ze świec jest niezwykle pomocne w podejmowaniu właściwych decyzji inwestycyjnych.

Formacje zapowiadające odwrócenie trendu pojawiające się na szczytach

Spadająca gwiazda

Gwiazda wieczorna

Objęcie bessy

Zasłona ciemnej chmury

76

Formacje zapowiadające odwrócenie trendu pojawiające się na dołkach

Objęcie hossyGwiazda poranna

Młot Przenikanie

Spadająca gwiazda - najsilniejsza formacja prospadkowa występująca w pojedynkę. Charakteryzuje się długim górnym cieniem oraz niewielkim korpusem. Korpus powinien być koloru czarnego. Wymowa świecy świadczy o nieudanym ataku kupujących na nowy szczyt, sprzedający dochodzą w trakcie sesji do głosu i sprowadzają ceny poniżej otwarcia świecy

Budowa spadającej gwiazdy

Cień stanowi minimum 70% wysokości świecy

Korpus stanowi maksimum 30% wysokości świecy

Objęcie bessy – najsilniejsza dwu-składniowa formacja o „niedźwiedziej” wymowie. Objęcie bessy składa się z dwóch świec, pierwsza posiada biały wzrostowy korpus, świadczy o optymizmie inwestorów.

Kolejna świeca otwiera się powyżej zamknięcia białej (luka cenowa). Silne spadki sprowadzają ceny poniżej otwarcia poprzedniej świecy. Spadkowa świeca obejmuje całym swym korpusem poprzednią wzrostową.

Budowa objęcia bessy

WSKAŹNIKI I OSCYLATORY

Celem wskaźników/oscylatorów jest pomoc w identyfikowaniu pewnych stanów rynku (wykupienia lub wyprzedania) i w ten sposób generowaniu odpowiednich sygnałów.

Nie zaleca się opierania swych decyzji inwestycyjnych wyłącznie o jeden wskaźnik, można go połączyć z innym oscylatorem i średnimi kroczącymi (Moving Average)

Dobrze identyfikują wyraźny trend, są w stanie przed jego zakończeniem wygenerować sygnały ostrzegawcze. Ze względu na swoją budowę najlepiej

sprawdzają się na rynkach o wyraźnych trendach.W większości przypadków jakość sygnałów zależna jest od dobranych parametrów.

Przykłady wskaźników i oscylatorów:

Średnie kroczące Wstęgi Bollingera

MACD RSI ATR itd..

Rady

• Graj z trendem.

• Miej Plan. Trzymaj się swoich zasad niezależnie od sytuacji.

• Nie stawiaj wszystkiego na jedną kartę. Wchodzimy 10 %

kapitału.

• Nie myśl o pieniądzach, myśl o przeprowadzeniu dobrej

transakcji.

• Pozbądź się emocji. Stawiaj stop loss-y.

• Nie zmieniaj stop lossa z nadzieją że kierunek się zmieni.

• Nadzieja jest zgubna.

81

Dziękuję za uwagę

Robert Galoch

robert.galoch@xtb.pl

X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A.00-876 Warszawa, ul. Ogrodowa 58

Tel. (22) 201 95 70www.xtb.pl

„Wszelkie treści oraz materiały udostępnione w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób podczas szkoleń X-Trade Brokers Dom Maklerski SA stanowią utwór w rozumieniu Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz. U. z 2006 r. poz. Nr 90, poz. 631) i podlegają ochronie w

rozumieniu tej ustawy. „