กฎหมายในชวตประจ าวน

การบรรยายครงท 11

นตกรรม

ปพพ. มาตรา 149 การใดๆอนท าลงโดยชอบดวยกฎหมายและดวยใจสมครมงโดยตรงตอการผกนตสมพนธขนระหวางบคคล เพอจะกอ เปลยนแปลง โอน สงวน หรอระงบซงสทธ

ลกษณะของนตกรรม

1. เปนการกระท าของบคคลโดยการแสดงเจตนา การแสดงเจตนาท านตกรรมม 3รปแบบ

- การแสดงเจตนาโดยชดแจง- การแสดงเจตนาโดยปรยาย- การแสดงเจตนาโดยการนง

2.การกระท าทชอบดวยกฎหมาย นตกรรมจะตองเปนการกระท าทชอบหรอถกตองตามกฎหมาย การกระท าทไมชอบดวยกฎหมายไดแก การกระท าทมวตถประสงคตองหามชดแจงโดยกฎหมาย เปนการพนวสย หรอขดตอความสงบเรยบรอย หรอศลธรรมอนดของประชาชน นตกรรมทมวตถประสงคอยางใดอยางหนง กฎหมายไมยอมรบบงคบไดโดยถอวาเสยเปลาไมมผลใดๆ ในทางกฎหมาย หรอเปนโมฆะ

3.มงทจะผกนตสมพนธระหวางบคคล ผแสดงเจตนามความตองการใหเกดความผกพนหรอใหเกดผลตามกฎหมายอยางจรงจง

4.ตองเปนการกระท าทท าดวยใจสมคร หมายถงการแสดงเจตนาของบคคลทมไดตกอยภายใตอทธพลหรออ านาจภายนอกอนท าใหการแสดงเจตนาของเขาไมสมครใจ เชน มไดถกหลอกลวง ขมข ฉอฉล หรอเปนเรองเขาใจผด

5.มความเคลอนแหงสทธ ผลของนตกรรมทาใหเกดความเคลอนไหวแหงสทธ 5 ลกษณะ ไดแก การกอ การเปลยนแปลง การโอน การสงวน และการระงบแหงสทธ

ประเภทของนตกรรม1.นตกรรมฝายเดยวและนตกรรมหลายฝาย พจารณาจากผท านตกรรม นตกรรมฝายเดยว

เปนนตกรรมทเกดขนจากการแสดงเจตนาของผท านตกรรมเพยงฝายเดยวซงจะมผลทนท สวนนตกรรมหลายฝายเกดจากการแสดงเจตนาของบคคลสองฝายขนไป

2.นตกรรมทมผลเมอผท ายงมชวตอยและมผลเมอผท าตาย พจารณาจากผลของนตกรรม วานตกรรมทไดกระท าไปนนเกดผลเมอใด

3.นตกรรมทมคาตอบแทนกบนตกรรมทไมมคาตอบแทน พจารณาจากคาตอบแทน นตกรรมทมคาตอบแทนคกรณทกฝายตองปฏบตการชาระหนอยางใดอยางหนงเปนคาตอบแทนกน

4.นตกรรมทตองท าเปนหนงสอ นตกรรมประเภทนตองท าเปนหนงสอและสามารถท ากนเองได ในนตกรรมบางประเภท กฎหมายตองมหลกฐานเปนหนงสอและลงลายมอชอเพอประโยชนในการฟองคด หากไมไดท าหรอไมม กจะฟองรองตอศาลไมได แตนตกรรมทเกดขนไมถงกบตกเปนโมฆะ

5.นตกรรมทตองท าตามแบบ ตองท าตามแบบทกฎหมายก าหนด หากไมท านตกรรมตามแบบจะตกเปนโมฆะ ไดแก สญญาซอขายอสงหารมทรพย สญญาเชาซอ

ความบกพรองในการแสดงเจตนา

1.เจตนาลวง เปนกรณทบคคลสมคบหรอสมรกน แสดงการทานตกรรมขนมาระหวางกน ซงความจรงเขาทงสองไมไดทานตกรรมขนตอกนแตอยางใด เพยงตองการหลอกบคคลทเกยวของ คกรณจงไมมเจตนาทานตกรรมตอกน

2. นตกรรมอ าพราง เปนเรองทคกรณมเจตนาจะทานตกรรมอยางหนงอยางใดและไดทานตกรรมนนแลว แตนตกรรมทท ากนนนปกปดอ าพรางไวมไดแสดงใหปรากฏ กลบแสดงนตกรรมอกอยางหนงใหปรากฏออกมา โดยคกรณไมตองการผกพนตามนตกรรมทปรากฎเพยงแตใหบคคลภายนอกทราบวาไดท านตกรรมนน ดงนนนตกรรมทปรากฎแกบคคลภายนอกเปนนตกรรมอ าพรางจงตกเปนโมฆะกรรม สวนนตกรรมทแทจรงหรอทถกปกปดอ าพรางไว มผลบงคบตอกนได

3.ความส าคญผดในสงซงเปนสาระส าคญของนตกรรม ไดแกกรณทความนกคดของผแสดงเจตนาไมตรงกบความเปนจรง อาจเกดจากความรเทาไมถงการณหรอหลงผดคดวาเปนเชนนน สาระส าคญของนตกรรม ไดแก ลกษณะหรอชนดของนตกรรม ตวบคคลซงเปนคกรณแหงนตกรรม และทรพยสนซงเปนวตถแหงนตกรรม ผลของเรองการส าคญผด ท าใหนตกรรมทเกดขนตกเปนโมฆะกรรม

4. ส าคญผดในคณสมบตของบคคลหรอทรพยสน ม. ๑๕๗ การแสดงเจตนาโดยส าคญผดในคณสมบตของบคคลหรอทรพยสน เปนโมฆยะ

5. กลฉอฉล ม. ๑๕๙ การแสดงเจตนาเพราะถกกลฉอฉลเปนโมฆยะ6. การขมข ม.๑๖๔ การแสดงเจตนาเพราะถกขมขเปนโมฆยะ การขมขทจะทา

ใหการใดตกเปนโมฆยะนน จะตองเปนการขมขทจะใหเกดภยอนใกลจะถง และรายแรงถงขนาดทจะจงใจใหผถกขมขมมลตองกลว ซงถามไดมการขมขเชนนนการนนกคงจะมไดกระท าขน

โมฆะกรรม

หมายถง การกระท าทสญเปลาเสยเปลาไมมผลใดๆ เกดขนตามกฎหมาย จะเรยกรองบงคบกนไมได สวนใหญมทมาจากเรองเกยวกบวตถประสงค แบบของนตกรรม การแสดงเจตนาบกพรองหรอเจตนาวปรต

นตกรรมทตกเปนโมฆะ ผลส าคญคอ ไมอาจใหสตยาบนได/ผมสวนไดเสยยกเอาความเสยเปลาขนกลาวอางได / หากตองการคนทรพยสนอนเกดจากโมฆะ ใหน าเรองลาภมได มาใชบงคบ

โมฆะกรรม ไมกอใหเกดความเคลอนไหวใดๆในสทธ ดงนนกอนท านตกรรมทเปนโมฆะ สทธหนาทของคกรณมอยแคไหน หลงทานตกรรมนนแลว คกรณกมสทธและหนาทเชนนนตามเดม(ความเสยเปลาเกดขนทนท) ตวอยาง เชน ก. ท าสญญาขายทดนให ข. โดยไมไดจดทะเบยนตอพนกงานเจาหนาท สญญาซอขายรายนยอมตองเปนโมฆะ เนองจากไมถกตองตามแบบทกฎหมายก าหนด หากพจารณาผลของสญญา

โมฆยกรรมหมายถง นตกรรมทถอวาสมบรณมผลผกพนและใชบงคบไดตาม

กฎหมายทกประการตราบทยงไมถกบอกลาง(หรอใหสตยาบน) เมอถกบอกลางแลวท าใหนตกรรมนนตกเปนโมฆะ ยอนไปตงแตเวลาเรมแรกทท านตกรรมนน นตกรรมทเปนโมฆยกรรม เปนเรองผท านตกรรมมความบกพรองเรองความสามารถ เชนเปนผ เยาว คนไรความสามารถ เปนคนเสมอนไรความสามารถ เรองความส าคญผดในคณสมบตของบคคลหรอทรพย กลฉอฉล การขมข การสมรสโดยส าคญผดในตวคสมรส

ผลนตกรรมทเปนโมฆยกรรม โมฆยกรรมอาจถกบอกลางได การบอกลางเปนการแสดงเจตนา

ท าลายนตกรรมทสมบรณอยในขณะนนใหเปนอนเสยเปลาไมมผลในทางกฎหมาย

โมฆยกรรมอาจใหสตยาบนได หมายถง การรบรองนตกรรมทเปนโมฆยกรรมนนมผลสมบรณใชไดตลอดไป และไมอาจบอกลางไดอก

สรป

• โมฆะ เปนผลของนตกรรมทเสยเปลามาตงแตตน ไมมผลบงคบตามกฎหมาย

• โมฆยะ เปนนตกรรมทสมบรณตามกฎหมายจนกวาจะมการบอกลาง ถาไมมการบอกลางภายในเวลา หรอมการใหสตยาบนนตกรรมนนเปนอนสมบรณตลอดไป

สญญาหมายถง นตกรรมทคกรณทงสองฝาย ตางแสดงเจตนาตรงกนใน

การทจะกอใหเกดผลผกพนทางกฎหมาย หรอคกรณฝายหนงแสดงเจตนาทเรยกวา”ค าเสนอ” ไปยงคกรณอกฝายหนง และหากฝายทไดรบค าเสนอเหนชอบดวยและไดแสดงเจตนาตอบรบเรยกวา”ค าสนอง” มายงผ เสนอ เมอค าเสนอและค าสนองถกตองตรงกน สญญากเกดขน • สาระส าคญของสญญา

1. ตองมบคคลตงแต 2 ฝายขนไป

2. ตองมเจตนา เจตนาทเปนค าเสนอและค าสนองตองตรงกน 3. แบบหรอวธในการแสดงเจตนา อาจเปนวธการใดกไดไมวาดวย วาจา กรยา

อากร ลายมอชอ หรอดวยการกระท าทสนนษฐานไดวาเปนการแสดงเจตนา

ค าเสนอค าเสนอ คอ การแสดงเจตนา แสดงความประสงคของตนตอบคคลใด

บคคลหนง หรอหลายคนเพอขอใหท าสญญาดวย ค าเสนอเปนนตกรรมฝายเดยวซงมผลผกพนผ เสนอ

ลกษณะค าเสนอ - เปนการแสดงเจตนาขอท าสญญา เปนการแสดงเจตนาท าค าเสนอเฉพาะหนา ค าเสนอจะมผลเมอผ รบการแสดงเจตนาได ทราบ ม.๑๖๘และ ม.๑๖๙ - ค าเสนอตองเปนการแสดงเจตนาทชดแจง ปราศจากการเคลอบแคลงสงสย - ค าเสนอตองมขอความชดเจนแนนอน - ค าเสนออาจท าตอบคคลใดบคคลหนงโดยเฉพาะเจาะจงกได หรออาจท าตอสาธารณชนกได

ค าสนอง

ค าสนอง คอ การแสดงเจตนาของผสนองรบตอผ เสนอตกลงรบทาสญญาตามคาเสนอ เปนนตกรรมฝายเดยวซงผกพนผสนองรบและจะตองแสดงเจตนาตอผ เสนอเทานน

ลกษณะค าสนอง - เปนนตกรรมฝายเดยว ซงตองมผ รบการแสดงเจตนา - การแสดงเจตนาโดยชดแจง ปรยาย หรอการนงกได - มขอความชดเจนแนนอนปราศจากเงอนไข - ตองแสดงเจตนาตอผ เสนอ หรอตามทผ เสนอก าหนดไว - ตองตอบภายในระยะเวลาทก าหนดไวในค าเสนอ หรออยางนองภายในเวลาอนควรคาดหมายวาจะมการบอกกลาวสนองรบหรอ ขณะทมค าเสนอแลวแตกรณ

สญญาเกดเมอค าเสนอกบค าสนองถกตองตรงกน ม.๓๖๑ อนสญญาซงอยหางกนโดยระยะทางนน ยอมเกดเปนสญญาขนแต

เวลาเมอคาบอกกลาวสนองไปถงผ เสนอ ถาตามเจตนาอนผ เสนอไดแสดง หรอตามปกตประเพณไมจาตองมคาบอกกลาวสนองไซรทานวา สญญานนเกดเปนสญญาขนในเวลาเมอมการอนใดอนหนง อนจะพงสนนษฐานไดวาเปนการแสดงเจตนาสนองรบ”

สญญาจะเกด ณ ทใดแลวแตการท าค าสนอง ๑.สญญาระหวางบคคลซงอยหางโดยระยะทาง ยอมเกดเปนสญญาแตเวลาเมอค า

บอกกลาวสนองไปถงผ เสนอ ตาม ม.๓๖๑วรรคหนงและม.๑๖๙ วรรคหนง ๒.สญญาระหวางบคคลซงอยเฉพาะหนา ไมวามการบงระยะเวลาใหท าค าสนองตาม

ม.๓๕๔ หรอไมมการบงระยะเวลาใหท าค าสนอง ตาม ม.๓๕๖ เมอสนองรบตอหนา กเกดสญญา ณ ทสนองรบ นน (ผ เสนออย ณ ทใดสญญายอมเกดทนน)

๓.สญญาระหวางบคคลซงเกดจากการแสดงเจตนาสนองรบโดยปรยาย หรอการแสดงเจตนาสนองรบตามวธการทผ เสนอก าหนด หรอโดยการนง สญญายอมเกด ณ ทซงมการอนใดอนหนง อนสนนษฐานไดวาเปนการแสดงเจตนาสนองรบ ตาม ม. ๓๖๑ วรรคหนง

สญญาเกดแมไมไดตกลงกนหมดทกขอ ม.๓๖๗ สญญาใด คสญญาไดถอวาเปนอนไดทากนขนแลว แตแทท

จรงยงมไดตกลงกนในขอหนงขอใด อนจะตองทาความตกลงใหส าเรจ ถาจะพงอนมานไดวา ถงหากจะไมท าการตกลงกนในขอนได สญญานนกจะไดทาขนไซร ทานวาขอความสวนทไดตกลงกนแลวกยอมเปนอนสมบรณ” (สญญาเกดแมไมไดตกลงกนทกขอ แตเกดขนโดยการหยงเจตนาของคสญญา)สญญาไมเกดเพราะไมไดตกลงกนหมดทกขอ หรอไมไดท าเปนหนงสอ

ม.๓๖๖ “ขอความใดๆ แหงสญญาอนคสญญาแมเพยงฝายเดยวไดแสดงไววาเปนสาระส าคญอนจะตองตกลงกนหมดทกขอนน หากคสญญายงไมไดตกลงกนไดหมดทกขออยตราบใด เมอกรณเปนทสงสยทานนบวายงมไดมสญญาตอกน การทไดทาความเขากนไวเฉพาะบางสงบางอยางถงแมวาจะไดจดลงไวกหาเปนการผกพนไม ถาไดตกลงกนวาสญญาอนมงจะท าจะตองทาเปนหนงสอไซร เมอกรณเปนทสงสยทานนบวายงมไดมสญญาตอกนจนกวาจะไดทาขนเปนหนงสอ”

ประเภทของสญญา ๑.สญญาตางตอบแทนกบสญญาไมตางตอบแทน

-สญญาตางตอบแทน ไดแกสญญาททาใหคสญญาตางเปนทงเจาหนและลกหนซงกนและกน เชนสญญาซอขาย -สญญาไมตางตอบแทน ไดแกสญญาททาใหคสญญาเปนหน เปนสญญาทกอหนฝายเดยว เชน สญญายม

๒.สญญามคาตอบแทนกบสญญาไมมคาตอบแทน -สญญามคาตอบแทน ไดแกสญญาททาใหคสญญาตางมสทธไดรบคาตอบแทนซงกนและกน คาตอบแทนอาจเปนทรพยสน แรงงาน หรอประโยชนอนใดกได -สญญาไมมคาตอบแทน ไดแกสญญาททาใหคสญญาแตเพยงฝายเดยวไดรบประโยชนจากสญญา เชน สญญาให

๓.สญญาประธานกบสญญาอปกรณ -สญญาประธาน หมายถง สญญาทเกดขนและเปนอยไดโดยล าพงไมขนกบสญญาอนใด -สญญาอปกรณ หมายถง สญญาทไมสามารถเกดขนและเปนอยไดโดยลาพงตนเอง เชน สญญาคาประกน

๔.สญญาเพอประโยชนบคคลภายนอก ไดแกสญญาซงคสญญาฝายหนงตกลงกบคสญญาอกฝายหนงวาจะชาระหนใหแกบคคลภายนอก ซงไมไดเขาเปนคสญญาดวย และเมอเกดหนตามสญญาใหไปชาระหนกบบคคลภายนอกโดยตรง เชน สญญาประกนชวต

ทรพยและทรพยสน

ป.พ.พ. ม.๑๓๗ ทรพย หมายความวา วตถทมรปราง

ป.พ.พ.ม.๑๓๘ ทรพยสน หมายความรวมทงทรพย และวตถไมมรปรางซงอาจมราคา และอาจถอเอาได

ลกษณะส าคญของทรพยและทรพยสน

ทรพย คอ วตถมรปราง สวนทรพยสน คอวตถทมรปรางกไดหรอไมมรปรางกได วตถทมรปราง หรอไมมรปรางนนตองอาจมราคาได และตองอาจถอเอาได

อาจมราคา หมายถง คณคาในตวของมนเอง

อาจถอเอาได หมายถง อาจเขาถอเอาหรอเขาหวงกนไวเพอตนเอง

ประเภทของทรพยสน ๑.อสงหารมทรพย คอ ทรพยทเคลอนทไมได ไดแก

– ทดน– ทรพยทตดกบทดนมลกษณะเปนการถาวร– ทรพยซงประกอบเปนอนเดยวกบทดน– สทธทงหลายทเกยวกบอสงหารมทรพย

๒.สงหารมทรพย ทรพยสนอนนอกจากอสงหารมทรพยและหมายความรวมถงสทธอนเกยวของกบทรพยสนนนดวย สงหารมทรพยกรณเปนทรพยเคลอนทไดโดยสภาพของตวทรพยเอง เชน สตวตางๆ หรอสงหารมทรพยกรณเปนทรพยทเคลอนทไดดวยกาลงจากภายนอก เชน โตะ เกาอ สมดปากกา ฯลฯ สวนก าลงแหงธรรมชาตทเปนสงหารมทรพยจะตองมราคาและอาจถอเอาได ไดแก พลงไอน า พลงน าตก แกส ฯลฯ นอกจากน สทธ บางอยาง เชน สทธจ าน า เชา สทธยดหนวง ลขสทธ เครองหมายการคา กเปนสงหารมทรพย

๓.ทรพยแบงได หมายถง ทรพยอนอาจแยกออกจากกนเปนสวนได โดยไมเสยรปทรงหรอเสยสภาพ ทรพยแบงไดอาจเปนไดทงอสงหารมทรพยและสงหารมทรพย เชน ผา ทราย น าตาล น ามน ขาวสาร ทราย ทดน เปนตน

๔.ทรพยแบงไมได หมายถง ทรพยทแบงไมไดโดยสภาพของตวทรพยและแบงไมไดโดยอ านาจของกฎหมาย เชน รถยนต บาน ชาง ภาระจ ายอม สทธจ านอง

๕.ทรพยนอกพาณชย หมายถง ทรพยทไมสามารถถอเอาได และทรพยทไมสามารถโอนใหแกกนไดโดยชอบดวยกฎหมาย เชน ดวงจนทร สายลม น าทะเล สาธารณสมบตของแผนดน ทวด ธรณสงฆ สทธทไดรบคาอปการะเลยงด

สวนประกอบของทรพยสวนควบ หมายถง สวนซงโดยสภาพแหงทรพยหรอโดยจารตประเพณแหงทองถน เปนสาระส าคญใน

ความเปนอยของทรพยนน และไมอาจแยกจากกนไดนอกจากจะทาลาย ทาใหบบสลายหรอทาใหทรพยนนเปลยนแปลงรปทรงหรอสภาพไป เจาของทรพยยอมมกรรมสทธในสวนควบของทรพยนน

อปกรณ หมายถง สงหารมทรพยซงโดยปกตเฉพาะทองถนหรอโดยเจตนาชดแจงของเจาของทรพยทเปนประธานและเจาของทรพยไดนามาสทรพยทเปนประธาน โดยการนามาตดตอหรอปรบเขาไวหรอทาโดยประการอนใด ในฐานะเปนของใชประกอบทรพยทเปนประธานนน อปกรณทแยกออกจากทรพยประธานเปนการชวคราว กยงไมขาดจากเปนอปกรณของทรพยทเปนประธานนน อปกรณยอมตกตดไปกบทรพยทเปนประธาน เวนแตจะมการก าหนดไวเปนอยางอน

ดอกผลของทรพย ไดแก ดอกผลธรรมดาและดอกผลนตนย ดอกผลธรรมดา หมายถง สงทเกดขนตามธรรมชาตของทรพย ซงไดมาจากตวทรพยโดยการมหรอใชทรพยนนตามปกตนยม และสามารถถอเอาไดเมอขาดจากทรพยนน เชน ตนมะมวงทปลกแลวออกผล ถอวาผลมะมวง ทสก ถอเปนดอกผลธรรมดาของตนไม หรอสตวเลยงออกลกมาเปนดอกผลธรรมดาของสตว ดอกผลนตนย หมายถง ทรพยหรอประโยชนอยางอน ทไดมาเปนครงคราวแกเจาของทรพยจากผ อนเพอการทไดใชทรพยนน และสามารถค านวณและถอเอาไดเปนรายวนหรอตามระยะเวลาทก าหนดไว เชนดอกเบยของเงนทก ยม คาเชาบาน ลกสนขทไดจากการนาพอพนธไปผสมพนธแตละครง เจาของแมสนข กมอบลกสนขใหครงละตว แมวาลกสนขเปนดอกผลธรรมดาทเกดจากแมสนข แตกรณลกสนขทมอบใหแกเจาของพอพนธนเปนดอกผลนตนย