Ծառ

• Ծառ երկարակյաց բույս (սովորաբար 2 մ-ից ոչ ցածր)՝ բազմամյափայտացող ցողուններով և արմատներովֈ

• Տնկարկների ծառերի բունը բարձր է, գրեթե գլանաձև, իսկ սաղարթը՝ փոքր, բարձր դիրքովֈ Բացտարածություններում աճող ծառերիբունը կարճ է, հաստ, հիմքում լայնացած, սաղարթն սկսվում է ցածրիցֈ

• Միաշաքիլ ծառերն ունենում են բարակ, սնամեջ (բամբուկներ), թույլ ճյուղավորված(վիշապածառ) կամ չճյուղավորված, բայցխոշոր տերևներով (արմավենի) բներֈԱռավել բարձրաբուն ծառերիցեն սեքվոյաները, դուգլասյանսոճին (եղևնին) և էվկալիպտները (100-110 մ), առավել հաստաբունենբաոբաբները (տրամագիծը՝ մինչև 9 մ), ամենաերկարակյացները՝ սեկվոյան, բաոբաբը՝ 3000-5000 տարիֈ

Սեքվոյա

• Սեքվոյա, Մամոնտածառ, ճահճանոճազգիների ընտանիքիմշտադալար ասեղնատերև ծառ էֈ Հայտնի է1 տեսակ՝ մշտադալար սեքվոյանֈ

• Աճում է Կալիֆորնիայի և ՀարավայինՕրեգոնի լեռներումֈ Առաջացնում էհսկայականանտառներֈ Եվրասիայում հայտնաբերվածէ բրածո վիճակումֈ Հազվադեպ մշակվումէ Սև ծովի մերձարևադարձայինափերին, ՀՀ-ում՝ Իջևանի դենդրարիումումֈ

• Միատուն, հսկա ծառ է, բարձրությունը՝ մինչև110 մ, բնի տրամագիծը՝ 8–10 մֈ Բունն ուղիղ է՝ծածկված մինչև 70 սմ հաստության կեղևիշերտով, սաղարթը նեղ կոնաձև էֈԱսեղնատերևները գծանշտարաձև են՝երկկողմանի սանրաձև դասավորվածֈԲազմանում է սերմերով և կտրոններովֈԲնափայտն արժեքավոր է, օգտագործվում էնավաշինության, կամուրջների և ստորջրյաշինարարության մեջֈ Ինտենսիվծառահատումները սեքվոյայի անհետացմանվտանգ են առաջացրել, և այն պաշտպանությանտակ է վերցվածֈ

• Ապրում է մինչև 2 հզ. տարիֈ ՀյուսիսայինԱմերիկայի «Սեքվոյա» ազգայինպարկում ծառերը 2500–3000 տարեկանենֈ Նրանք կարող էին ավելի երկարապրել, եթե արմատները դիմանայինծառի բնի ծանրությանը (քաշը հասնում էմինչև 1000տ ևավելի), կամ չլինեինանտառային հրդեհներ ու սողանքներֈ

Ուռենի

• Ուռենի ուռազգիների ընտանիքիտերևաթափ ծառ կամ թուփֈ Հայտնի է 300 տեսակ, որոնք տարածված ենԵվրասիայի և ՀյուսիսայինԱմերիկայի բարեխառնգոտիներումֈ Հայաստանում հայտնի է 10 տեսակ՝ այծուռենի, եռառէջ, դեղնաճյուղ, կողովի, սպիտակ և այլնֈ Տարածված էգրեթե բոլոր մարզերումֈ Աճում է գետերի ևառուների ափերին, ջրավազաններիշրջակայքում, խոնավ վայրերումֈ

Բուսաբանականնկարագրությունը

• Բարձրությունը 10–15 մէֈ Տերևներն էլիպսաձև են, նշտարաձև, ամբողջական, կարճակոթունֈ Ծաղկաբույլը կատվիկ է, ծաղիկները՝ երկտուն, միասեռֈ Պտուղըտուփիկ է, սերմերն ունեն սպիտակծաղիկներով փուփուլներֈ Ուռենու որոշտեսակների կեղևը պարունակում էգլիկոզիդներ (սալիցիլին, սալինիգրին), աղաղանյութեր և այլնֈ Բնափայտը թեթև է, փափուկ, շուտ փտողֈ

Օգտագործումը

• Մատղաշ ընձյուղներն ու տերևներնօգտագործվում են որպես անասնակեր, կեղևը՝ կաշի դաբաղելիսֈ Բազմաթիվտեսակներ դեկորատիվ են(հատկապես՝ սպիտակ ուռենու լացողտարատեսակը, որի բարձրությունըմինչև 18 մ է)։ Ընձյուղները ոսկեդեղին են, աղեղնաձև՝ դեպի ցած թեքվածֈ Պիտանիէ հակաէրոզային տնկարկների համարֈ

Սոճի

• Սոճին (շամի) սոճազգիների ընտանիքիմշտադալար ասեղնատերև ծառ է, հազվադեպ՝թուփֈ

• Հայտնի է սոճու մոտ 100 տեսակ՝ տարածվածԵվրասիայի, Հյուսիսային Ամերիկայիանտառային գոտում, հազվադեպ՝ Հյուսիսայինկիսագնդի արևադարձային գոտու լեռներումֈ ՀՀհյուսիսային շրջաններում (1000–1850մբարձրություններում) աճում է 1 վայրի տեսակ՝Կոխի սոճինֈ Անտառամշակույթներում, դենդրոպարկերում և բուսաբանականայգիներում տարածված է շուրջ 13 տեսակ՝Ղրիմի, սովորական, Բանքսի և այլնֈ

• Արմատային համակարգը հզոր է՝ ուղղաձիգխորը գնացող առանցքային արմատով ևկողմնային ճյուղավորումներովֈԲարձրությունը 1,5– 5 մ է, երբեմն՝ մինչև 75 մֈ Մատղաշ սոճու սաղարթը կոնաձև է, հասունինը՝ կլորավուն կամ հովանոցաձևֈԿեղևը գորշ է կամ կարմրաթուխ, անջատվում է բարակ շերտովֈ Տերևներնասեղնաձև են, եռանիստ կամ մի կողմիցկլորավուն, կանաչ կամ կապտագորշ, 2-, 3-, 5-ական փնջերով, պահպանվում են 2 ևավելի տարիֈ

• Կոների երկարությունը 3–10 սմ է, հյուսիսամերիկյան մի տեսակինը՝ մինչև50 սմ, տրամագիծը՝ 2,5–8 սմֈ Ծաղկում էմարտինֈ Սերմերն ընկուզիկաձև են, սովորաբար՝ թևավորֈ Լուսասեր էֈԱնտառներ և անտառակներ էառաջացնում լավ ցամաքեցվածհողերում, զառիթափ լանջերին, բայցկարող է աճել նաև ճահճուտներումֈ

Բաոբաբ

• Բաոբաբ Bombacaceaem ընտանիքիծառատեսակ է, որը հիմանականումտարածված է Աֆրիկայի չորարևադարձային սավանաններումֈAdansonia անվանումըցեղը ֆրանսիացի բնախույզ և բուսաբանստացել է Միշել Ադանսոնի պատվին (1727 -1806), «digitata» տեսակի անվանումըպայմանավորվում է տերևների ձևով՝ դրանքունեն մատների ձև՝ մեկ տերևին՝ 5-7 «մատ»։

Արտաքին տեսքը և կառուցվածքը

• Բաոբաբն աշխարհի ամենահաստաբուն ծառերից էֈՀայտնի է Բաոբաբի 8 տեսակ, որոնցից 7-ն աճումէ Աֆրիկայի չոր սավանաներում, իսկմեկն՝ Ավստրալիայումֈ 10 մ բնի շրջանագիծ ունեցողծառն ունի ընդամենը 18-25 մ բարձրությունֈ Էլ ավելիմեծ է ծառի սաղարթը. գրեթե հորիզոնական դիրքովտարածվող հաստ ճյուղերը, որոնք սկիզբ են առնումծառաբնի վերին մասից, կազմում են մինչև 40 մտրամագծով սաղարթֈ Ձմռանը, երբ Աֆրիկայումչորային շրջան է, ծառի տերևները թափվում են ևԲաոբաբն ընդունում է արտասովոր տեսք՝ այննմանվում է արմատներն ի վեր աճող ծառիֈ

Կիրառումը

• Մարդիկ օգտագործում են Բաոբաբի բոլորմասերը՝ բնափայտը, տերևը, կեղևը ևպտուղներըֈ Ծառի կեղևից պատրաստում ենկոշտ թելեր, պարաններ, ձկնորսական ցանցեր, գործվածքներֈ Մատղաշ տերևներն օգտագործումեն սննդի մեջ՝ պատրաստում են սալաթ և ապուրֈՊտուղները չորացնում են, աղում ևպատրաստում են լիմոնադ հիշեցնող զովացուցիչըմպելիք, որի պատճառով ծառը ստացել է իրերրորդ անունը՝ «լիմոնադի ծառ»։ Բաոբաբիպտուղներից, տերևներից և արմատներիցպատրաստում են դեղամիջոցներֈ

Կյանքի տևողությունը

• Բաոբաբի կյանքի տևողությունը վեճերիառարկա է, քանի որ այն չունի ծառերինհատուկ տարեկան օղակներֈ Ըստռադիոածխածնային անալիզի 4,5 մ բնիհաստություն ունեցող ծառը ապրում է ոչպակաս քան 5500 տարի, թեև ըստավելիզգույշ ուսումնասիրողնեի նա աճում է«ընդամենը» 1000 տարիֈ

Ծառերի Օգտակարարությունը

• 1. Ծառերը և ընդանհրապես ամբողջ բուսական աշխարհը մեզշատ է օգնում թթվածնի հարցում:

• 2.Շատ ծառեր մեզ նաև օգնում են ապրելու հարցում, այսինքն եթեմարդը գտնվում է անբնակելի կղզում և անյտեղ ոչ մի ուտելիք չկա, այդ ժամանակ մեզ օգնում են պտղատու ծառերը:

• 3.Ծառերը նաև շատ լավ փայտանյութ է: • 4.Ծառերը մեզ համար նույնիսկ դառնում վահան, արևից կամ

անձրևից պաշտպանվելու համար :• 5.Ծառերի վրա կարելի նույնիսկ ապրել: • 6.Ծառերը մեր բնությունը ավելի է գունազարդում ու

գեղեցկացնում:• 7.Ծառերի շնորհիվ պատրաստվում են բազմաթիվ տներ:• 8.Ծառեըը բազմապիսի են և ամեն մի ծառ յուրովի, իր օգտակար

կետերը ունեն: