Κλασσική εποχή ονομάζεται η περίοδος

από το τέλος των Περσικών Πολέμων

(480/479 π.Χ) ως το θάνατο του Μεγάλου

Αλεξάνδρου. (323 π.Χ)

Ο χαρακτηρισμός της συγκεκριμένης εποχής ως κλασσικής βασίζεται:

Στην υπεροχή των συντελεστών της

Στην πνευματική επιβολή των

επιτευγμάτων της

Στη διαχρονική επιβίωση των ιδεών της

Τα επιτεύγματα αυτά τόσο στην πολιτική όσο και στην τέχνη και στα γράμματα δημιουργήθηκαν ύστερα από το νικηφόρο αποτέλεσμα των περσικών Πολέμων που Τόνωσε την αυτοπεποίθηση των ΕλλήνωνΤους δημιούργησε την αίσθηση της αυτάρκειας και υπεροχής απέναντι στους βαρβάρουςΤους χάρισε την ψυχική ευφορία του νικητή που επιθυμεί να αποκαταστήσει τις καταστροφές

Κατά τα πενήντα χρόνια που ακολούθησαν το τέλος των Περσικών Πολέμων, η Αθήνα εξελίσσεται σε ηγεμονική δύναμη γεγονός που την έφερε σε αντιπαράθεση με την Σπάρτη. Έτσι τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα των δύο πόλεων οδήγησαν:Στη διαίρεση του ελληνικού κόσμου σε δύο μεγάλους συνασπισμούς Στην εμφύλια σύρραξη των Ελλήνων που διήρκεσε τριάντα χρόνια (Πελοποννησιακός Πόλεμος)

Στο πρώτο μισό του 4ου αι. π.Χ οι Πέρσες παρεμβαίνουν στα ελληνικά πράγματα εκμεταλλευόμενοι τον ανταγωνισμό των ελληνικών πόλεων- κρατών

Στο δεύτερο μισό του 4ου αι. π.Χ οι ανταγωνισμοί και οι αναταραχές που αυτοί είχαν προκαλέσει την προηγούμενη περίοδο κάνουν επιτακτική ανάγκη την ιδέα της πανελλήνιας ένωσης

Την ένωση των Ελλήνων εναντίον των Περσών ανέλαβε ο ελληνισμός της Μακεδονίας υπό την ηγεσία του Φιλίππου Β΄ και στη συνέχεια του Μ. Αλεξάνδρου, ο οποίος και την ολοκλήρωσε.

Η συμβολή της Αθήνας στην επιτυχή απόκρουση των Περσών οδήγησε στην ανασυγκρότηση της, στην εξέλιξη της σε μεγάλη ναυτική δύναμη και στην ίδρυση της Α΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας το 478/7 π.Χ

Είχε έδρα τη Δήλο, όπου συγκεντρώνονταν κάθε χρόνο οι αντιπρόσωποι των πόλεων – κρατών και εκεί βρισκόταν το συμμαχικό ταμείο.

Βασίστηκε στην ισότητα των μελών της, ενώ ο φόρος καθοριζόταν σε πλοία ή χρήματα.

Χρησιμοποιήθηκε από τους Αθηναίους ως μέσο: Επικράτησης απέναντι στους Πέρσες και στις

άλλες Ελληνικές πόλεις Επιβολής της κυριαρχίας τους στους ίδιους

τους συμμάχους τους Αντιμετωπίστηκε με επιφύλαξη

α) από τους Έλληνες που δεν προσχώρησαν στη συμμαχία και β) από τους Σπαρτιάτες που προσπαθούσαν με πλάγιο τρόπο να εμποδίσουν την αύξηση της αθηναϊκής δύναμης

Ο Αθηναίος Κίμων εκπρόσωπος της αριστοκρατικής παράταξης και αρχιστράτηγος της συμμαχίας: Εργάστηκε για την εδραίωση της Αθηναϊκής δύναμης και την αντιμετώπιση των Περσών (νίκη στις εκβολές του ποταμού Ευρυμέδοντα)Ήταν υπέρ της συνεργασίας με τους Σπαρτιάτες

Ωστόσο την εποχή αυτή η αποπομπή του Αθηναϊκού στρατού από τους Σπαρτιάτες οδήγησε στην πολιτική ήττα του Κίμωνα και στη διακοπή των φιλικών σχέσεων μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης

Επικράτηση των Δημοκρατικών με αρχηγό τον Εφιάλτη, εξοστρακισμός του Κίμωνα και οριστική εγκατάλειψη της φιλολακωνικής πολιτικής

Δολοφονία του ηγέτη των Δημοκρατικών Εφιάλτη και ανάληψη της ηγεσίας από τον Περικλή

Όστρακο με το όνομα του Κίμωνα. (Μουσείο Αρχαίας

Αγοράς, Αθήνα.)

Παρά τον ανταγωνισμό με τη Σπάρτη η Αθήνα επεκτείνει τη συμμαχία στους Έλληνες την οποία μεταβάλλει σε ηγεμονία

Μεταφέρει το συμμαχικό ταμείο από τη Δήλο στην Ακρόπολη

Άρχισε να επεμβαίνει στρατιωτικά εναντίον των συμμαχικών πόλεων που παρουσίαζαν διαθέσεις αποχώρησης

Επιστροφή του Κίμωνα στην Αθήνα ύστερα από εξορία δέκα χρόνων

Έγινε κύριος της πολιτικής κατάστασης Υπέγραψε πενταετή ανακωχή με τους

Σπαρτιάτες Στράφηκε εναντίον των Περσών στην

Κύπρο και πέθανε κατά την πολιορκία του Κιτίου

Ο αθηναϊκός στόλος νίκησε τον περσικό στη Σαλαμίνα της Κύπρου

Έγινε ειρήνη με τους Πέρσες γνωστή ως Καλλίειος Ειρήνη από το όνομα του διαπραγματευτή Καλλία.

Κύριος της πολιτικής κατάστασης στην Αθήνα έγινε ο Περικλής ο οποίος έκλεισε ειρήνη με τους Σπαρτιάτες για τριάντα χρόνια.

Καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της Αθήνας και στην κυριαρχία της έναντι των συμμάχων της έπαιξε η χαρισματική προσωπικότητα του Περικλή που σφράγισε ολόκληρο τον 5ο αι. π.Χ (χρυσούς αιώνας του Περικλή)

Ο Περικλής καθιερώθηκε μετά τον θάνατο του Κίμωνα και τη δολοφονία του Εφιάλτη και εκλεγόταν κάθε χρόνο στρατηγός ως τον θάνατο του το 429 π.Χ

Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη διέθετε την πολιτική οξυδέρκεια προικισμένου ηγέτη και το χάρισμα να επιβάλλεται στο πλήθος χωρίς να περιορίζει τις ελευθερίες του

Σύμφωνα με την αναφορά του Θουκυδίδη το πολιτικό καθεστώς που επικρατούσε στην Αθήνα την εποχή του Περικλή ήταν «λόγω μεν δημοκρατία, έργω δε υπό του πρώτου ανδρός» αρχή-φράση που δηλώνει την απόλυτη κυριαρχία του Περικλή στην πολιτική ζωή χωρίς όμως να υπονοεί την επιβολή τυραννίας.

Το δημοκρατικό πολίτευμα ενισχύθηκε με την καθιέρωση χρηματικής αποζημίωσης για τους κληρωτούς άρχοντες, τους βουλευτές και τους λαϊκούς δικαστές. Έτσι:

α) ενισχύθηκαν οικονομικά τα λαϊκά στρώματα και

β) εξασφαλίστηκε η συμμετοχή στα κοινά ακόμη και όσων δεν διέθεταν περιουσία

Η πολιτιστική ανάπτυξη της Αθήνας επιτεύχθηκε χάρη στη δράση του Περικλή που επέκτεινε τις οικονομικές παροχές του κράτους σε αυτόν τον τομέα:Καθιερώνοντας τα θεωρικά (το αντίτιμο ελεύθερης εισόδου στο θέατρο που ήταν χώρος παιδείας για τους Αθηναίους)Φροντίζοντας για την οικοδόμηση σπουδαίων έργων στην Ακρόπολη, την τέλεση πνευματικών εκδηλώσεων και λαμπρών γιορτών όπως τα Παναθήναια, τα Ελευσίνια Μυστήρια, θεατρικές παραστάσεις στις Διονυσιακές γιορτές κ.ά.

Η Αθήνα κατέστη κέντρο γραμμάτων και τεχνών

Η Αθήνα είχε εξασφαλίσει την κυριαρχία της μεταξύ των συμμάχων της και επεκτείνει την εμπορική της δράση στη Δύση με:σύναψη συμμαχίας με την Έγεστα, τους Λεοντίνους και το Ρήγιο στη Νότια Ιταλίατην ίδρυση της αποικίας των Θουρίων στη Νότια Ιταλία

Η εμπορική ανάπτυξη της Αθήνας εξασφαλίστηκε επίσης με την εξέλιξη του Πειραιά –πόλη που χτίστηκε σύμφωνα με τα σχέδια του Ιππόδαμου του Μιλήσιου στο κυριότερο εμπορικό λιμάνι της Μεσογείου.

Η οικονομία του αθηναϊκού κράτους αναπτύχθηκε έχοντας έσοδα που προέρχονται από:την εκμετάλλευση μεταλλείωντη φορολογία τον φόρο των συμμάχωντις λειτουργίες

η εκμετάλλευση των μεταλλείων με εκμίσθωση σε ιδιώτες (εργασία δούλων)

η φορολογία που περιελάμβανε τον μετοίκιο φόρο που πλήρωναν οι κάτοικοι της Αθήνας που προέρχονταν από άλλες πόλεις και τους φόρους που επιβάλλονταν στα εισαγόμενα και εξαγόμενα από τα αθηναϊκά λιμάνια προϊόντα

ο φόρος των συμμάχων που αποτελούνταν από τις τακτικές εισφορές των συμμάχων στο συμμαχικό ταμείο αλλά και από τις έκτακτες εισφορές που επέβαλλαν οι Αθηναίοι με τη μορφή πολεμικών αποζημιώσεων.

Οι λειτουργίες, έκτακτες υποχρεωτικές εισφορές που επιβάλλονταν στους πλουσιότερους πολίτες για την κάλυψη δαπανών στρατιωτικών και θρησκευτικών εκδηλώσεων και είχαν τιμητικό χαρακτήρα. η χορηγία: υποχρέωση κάλυψης εξόδων θεατρικής παράστασηςη τριηραρχία: υποχρέωση κάλυψης εξόδων συντήρησης και εξοπλισμού μιας τριήρουςη αρχιθεωρία: υποχρέωση κάλυψης εξόδων επίσημης αποστολής σε πανελλήνιες γιορτέςη εστίαση: υποχρέωση κάλυψης εξόδων δείπνου μιας φυλής σε θρησκευτικές γιορτέςη γυμνασιαρχία: υποχρέωση κάλυψης εξόδων που απαιτούνταν για την τέλεση αγώνων λαμπαδηδρομίας στα Παναθήναια