ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (800 – 479)

ΑΠΟΙΚΙΑΚΗ ΕΞΑΠΛΩΣΗ

Β΄ΑΠΟΙΚΙΣΜΟΣ

Αίτια Β΄αποικισμού

Η έλλειψη καλλιεργήσιμης γης, λόγω της αύξησης του πληθυσμού.

Πολιτικές συγκρούσεις.

Ανάγκη για προμήθεια πρώτων υλών και κυρίως μετάλλων, αφού αυτήν την εποχή αναπτύσσεται η μεταλλοτεχνία.

Η εκλογή του της αποικίας

Η επιλογή γινόταν πριν την αναχώρηση, η οποία ήταν οργανωμένη.

Στοιχεία επιλογής της αποικίας: α) να έχει έφορη γη, β) να επικοινωνεί με τη θάλασσα (εμπόριο), γ) να είναι οχυρωμένη για την αντιμετώπιση των εχθρών.

Οικιστής: ο ιδρυτής – αρχηγός της αποικίας, ο οποίος έπρεπε να έχει ιδιαίτερες ικανότητες.

Σχέση αποίκων με τους αυτόχθονες

Κυρίως ειρηνικές σχέσεις.

Λίγες φορές έχουμε συγκρούσεις.

Σχέση μητρόπολης - αποικίας

Η αποικία αυτόνομη (είχε δική της διοίκηση και νέους θεσμούς).

Ανεξάρτητη.

Είχε σχέσεις οικονομικές με άλλες πόλεις.

Στενοί δεσμοί με την μητρόπολη (πόλη από την οποία ξεκινούσαν οι άποικοι). Ίδιοι θεσμοί, ίδια οργάνωση και αλληλουποστήριξή τους σε περίπτωση αντιμετώπισης κάποιου κινδύνου.

Σημαντικότερες αποικίες

Μεσόγειος.

Κάτω Ιταλία (Μεγάλη Ελλάδα).

Συνέπειες αποικισμού

Διεύρυνση του πνευματικού ορίζοντα των αποίκων.Δημιουργία πολλών νέων επαγγελμάτων με την εκμετάλλευση των μετάλλων.Ανακούφιση των πόλεων της ηπειρωτικής Ελλάδας.Ανάπτυξη του εμπορίου, λόγω των ανταλλαγών μεταξύ ελληνικών πόλεων και των κατοίκων των αποικιών.Δημιουργία χώρων για συνεχείς εμπορικές συναλλαγές.Κάπηλοι= μικρέμποροι.

Η ΠΟΛΗ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ

Από το φυλετικό κράτος στην πόλη - κράτος

Προήλθε από την ένωση των συνοικισμών σε μια πόλη (άστυ) με κέντρο την Ακρόπολη.Στην Ακρόπολη αυτήν την εποχή βρίσκονται τα δημόσια κτίρια και οι ναοί. Κατά την κλασική εποχή κυριαρχούν μόνο οι ναοί. Δηλαδή, την αρχαϊκή εποχή η ακρόπολη αποτελεί θρησκευτικό και διοικητικό κέντρο της πόλης.Γύρω από την ακρόπολη τα καταστήματα και οι οικίες.Σταδιακή τείχιση της πόλης.Στην ύπαιθρο οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι.

Ο ρόλος του πολίτη στα πλαίσια της πόλης - κράτους

Αισθάνεται ασφαλής και ελεύθερος.

Συμμετέχει στη διακυβέρνηση.

Γίνεται μέλος ενός νέου στρατιωτικού σώματος, της οπλιτικής φάλαγγας για την υπεράσπιση της πόλης του.

Οπλιτική φάλαγγα

Συμμετέχουν όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν μόνοι τους τον οπλισμό τους.

Συνέπεια: περιορίζονται οι κοινωνικές διαφορές, δημιουργούνται πολιτικοί ανταγωνισμοί.

Πολίτευμα

Αριστοκρατικό:Αριστοκρατικό: η εξουσία ανήκει στους ευγενείς, στους κάτοχους δηλ. Γης, οι οποίοι αποτελούσαν το συμβούλιο του βασιλιά, αλλά του αφαίρεσαν την εξουσία.Ολιγαρχικό:Ολιγαρχικό: λόγω της ανάπτυξης του εμπορίου αναπτύχθηκε μια νέα τάξη, η οποία αφαίρεσε την εξουσία από τους αριστοκράτες, λόγω της δύναμης του πλούτου. Οι λίγοι αυτή δεν είχαν ευγενική καταγωγή, αλλά χρήματα.Τυραννικό:Τυραννικό: κάποια φιλόδοξα άτομα εκμεταλλεύτηκαν τις αναταραχές που σημειώθηκαν, λόγω της δυσαρέσκειας των πολλών από τη διακυβέρνηση των λίγων και επέβαλλαν την τυραννίδα. Οι τύραννοι δεν λογοδοτούσαν σε κανέναν και προέβαιναν σε αυθαιρεσίες για δικό τους όφελος, αγνοώντας το κοινό καλό. Κάποιοι, όμως, από αυτούς συνέδεσαν το όνομά τους με μεγάλα έργα.

Τύραννοι

Περίανδρος στην Κόρινθο.

Πολυκράτης στη Σάμο.

Φείδων στο Άργος.

Πεισίστρατος στην Αθήνα.

Πόλεις που αναπτύσσονται κατά την αρχαϊκή εποχή

Αθήνα

Σπάρτη

Άργος

Θήβα

Ιωλκός

Χαλκίδα

ΣΠΑΡΤΗ

Προέλευση Σπαρτιατών

Δωρική. Ένα τμήμα των Δωριέων εγκαθίσταται στη Λακωνία.

Έχθροι Σπαρτιατών

Πόλεμος με τους Μεσσήνιους τον 8ο και 7ο αιώνα και νίκη των Σπαρτιατών.

Πόλεμος με το Άργος.

Συνέπεια των πολέμων της Σπάρτης

Κλείνεται στον εαυτό της. Απομονώνεται.

Κοινωνικές τάξεις

Σπαρτιάτες πολίτες.Σπαρτιάτες πολίτες. Είχαν πλήρη πολιτικά δικαιώματα και ασχολούνταν με την πολιτική και τον πόλεμο.Περίοικοι. Περίοικοι. Ζούσαν γύρω από τη Σπάρτη. Ασχολούνταν με το εμπόριο.ΕίλωτεςΕίλωτες. Οι παλαιότεροι κάτοικοι της Λακωνίας. Καλλιεργούσαν τη γη και απέδιδαν ένα μέρος της παραγωγής στους ιδιοκτήτες των κτημάτων που καλλιεργούσαν. Οι Σπαρτιάτες φοβούνταν πάντα την εξέγερση των ειλώτων, επειδή ήταν πολυάριθμοι.

Πολιτειακοί θεσμοί

Δύο βασιλείς.Δύο βασιλείς. Ήταν απλά στρατιωτικοί και θρησκευτικοί αρχηγοί χωρίς να έχουν απόλυτη εξουσία.5 έφοροι5 έφοροι: φρόντιζαν για την άμυνα και την εξωτερική πολιτικοί. Μεγάλη εξουσία.Γερουσία:Γερουσία: από 28 άτομα άνω των 60 ετών που προετοίμαζαν τα θέματα που υποβάλλονταν για έγκριση στην Απέλλα.Απέλλα:Απέλλα: λαϊκή συνέλευση, όπου συμμετείχαν΄όλοι οι Σπαρτιάτες πολίτες που είχαν κλείσει το 30ο έτος της ηλικίας τους.

Αγωγή των νέων

Τα αγόρια από το 7ο έτος της ηλικίας τους ζούσαν σε στρατόπεδα σε ομάδες, όπου σκληραγωγούνταν στις κακουχίες.Διδάσκονταν ανάγνωση, γραφή, μουσική, χορό.Ανάλογα διδάσκονταν και τα κορίτσια.Οι γυναίκες συμμετείχαν στις εκδηλώσεις της πόλεις.

ΑΘΗΝΑ: ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑ

Συνοικισμός

Από τον Θησέα.

Παναθήναια: λαμπρή γιορτή εις ανάμνηση του συνοικισμού.

Πριν το συνοικισμό διάφοροι οικισμοί διάσπαροι σε πεδιάδες, όροι, ακτές.

Καταγωγή Αθηναίων

Ιωνική.

Ήταν δεμένοι με τον τόπο τους.

Πολίτευμα Αθηναίων

Στην αρχή υπήρχε βασιλεία. Τελευταίος βασιλιάς ο Κόδρος. Θυσιάστηκε κατά τον πόλεμο με τους Δωριείς. Ειρηνική κατάργηση της βασιλείας.

Μετά τη βασιλεία αριστοκρατία

Άρχοντας - βασιλιάς:Άρχοντας - βασιλιάς: θρησκευτική εξουσία.Επώνυμος άρχοντας:Επώνυμος άρχοντας: υπεύθυνος για τη σύγκληση της Εκκλησίας του Δήμου.Πολέμαρχος:Πολέμαρχος: υπεύθυνος για το στρατό.Έξι θεσμοθέτες:Έξι θεσμοθέτες: υπεύθυνοι για τα δικαστικά θέματα.Άρειος Πάγος:Άρειος Πάγος: υπεύθυνος για την τήρηση των νόμω.Εκκλησία του Δήμου:Εκκλησία του Δήμου: Συνέλευση λαού. Αποκτά δύναμη κατά την κλασική εποχή.

Κοινωνικές εντάσειςΑίτια:

Οι έμποροι και οι βιοτέχνες αποκτούν δύναμη και θέλουν να περιορίσουν την ισχύ των ευγενών.

Οι καταχρεωμένοι αγρότες έχουν αγανακτήσει, εφόσον για να ξεχρεώσουν περιπέφτουν στην κατάσταση της δουλείας.

Κυλώνειο Άγος

Ο Κύλωνας το 632 προσπαθεί με τους οπαδούς του να σφετεριστεί την εξουσία και να εγκαθιδρύσει την τυραννίδα, αλλά δεν τα καταφέρνει. Δραπετεύει στα Μέγαρα.

Οι οπαδοί του κλείνονται ως ικέτες σ’ έναν ναό, αλλά θανατώνονται, πράγμα ιερόσυλο.

Δρακόντεια ΜέτραΑίτια επιβολής τους:

Οι Μεγαρείς καταλαμβάνουν τη Σαλαμίνα.

Συνεχές αίτημα για τη διαγραφή των χρεών των φτωχών.

Αίτημα για την καταγραφή νόμων, επειδή μέχρι τότε οι νόμοι ήταν άγραφοι κι έτσι δεν απονεμόταν σωστά η δικαιοσύνη.

624: οι ευγενείς αναθέτουν την πρώτη συγγραφή νόμων στην Αθήνα στον Δράκοντα.Δράκοντα.

Οι νόμοι ήταν αυστηροί.

ΑΘΗΝΑ:ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Κατάσταση που επικρατεί στην Αθήνα μετά την λήψη των

Δρακόντειων μέτρωνΟξύ οικονομικό πρόβλημα, λόγω των χρεών των φτωχών.

Λύση προβλήματοςΜέτρα του Σόλωνα

1. Ο Σόλων το 594 π. Χ διέγραψε τα χρέη και απαγόρευσε να δανείζεται κανείς με εγγύηση την ελευθερία του: σεισάχθεια.2. Διαίρεσε τους πολίτες σε 4 τάξεις ανάλογα με τα εισοδήματά τους.3. Διεύρυνε τον πολιτικό ρόλο της Εκκλησίας του Δήμου, όπου έπαιρναν μέρος όσοι είχαν συμπληρώσει το 20ο έτος της ηλικίας τους.4. Βουλή των 400: προετοίμαζε τα θέματα που συζητούνταν στη Εκκλησία του Δήμου.5. Ηλιαία:δικαστήριο που συμμετείχαν οι πολίτες μ ε κλήρωση.6. Ψήφιση νόμου με τον οποίο στερούνταν τα πολιτικά τους δικαιώματα όσοι δεν συμμετείχαν στα κοινά.

Συνέπεια των μέτρων του Σόλωνα

Ανακούφιση των λαϊκών στρωμάτων.

Εξίσωση των πλουσίων με τους ευγενείς.

Τι δεν λύνεται με τα μέτρα του Σόλωνα

Η γη εξακολουθούσε να ανήκει στους λίγους και το αίτημα για αναδασμό, διαμοιρασμό της γης στους πιο φτωχούς παρέμενε.

Ο Πεισίστρατος εκμεταλλευόμενος την κατάσταση ιδρύει τυραννικό καθεστώς.

Έργα Πεισιστράτου

Έργα κοινής οφελείας.

Βιβλιοθήκη.

Διάδοχοι Πεισιστράτου

Ιππίας

Ανατροπή τυραννίας το 510 π. Χ

Καινοτομίες Κλεισθένης

Θεμελιώνεται το δημοκρατικό πολίτευμα.

1. Δημιουργία 10 φυλών στην Αττική. Παύει να παίζει ρόλο η συγγένεια και η καταγωγή για να συμμετέχει κάποιος στην πολιτική ζωή.

2. Βουλή των 500.

3. Αύξηση του αριθμού των στρατηγών σε 10 .

4.Ισχυροποίηση της Εκκλησίας του Δήμου.

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΙ ΔΕΣΜΟΙ

ΟΙ ΠΕΡΣΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

Το περσικό κράτοςΊδρυση και διοίκησή του

Ιδρυτής: Κύρος Α΄.Διοίκηση: το κράτος χωρισμένο σε σατραπείες με διοικητές τους σατράπες.Αρμαδιότητες των σατραπών: α) σωστή διοίκηση, β) είσπραξη των φόρων.Εξαίρεση από τη φορολογία: οι Πέρσες και οι Μήδοι.

ΠολιτισμόςΘρησκεία και αγωγή των νέων

Πίστη στον Αχουραμάσδα, τον θεό της σοφίας και της αλήθειας.

Τα παιδιά μάθαιναν να: α) ιππεύουν, β) να τοξεύουν και γ) να λένε την αλήθεια.

Γραφή: σφηνοειδής.

Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας

Εργατικοί και δραστήριοι.

Εμπορικές σχέσεις με τους κατοίκους της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου, τον οποίο είχαν αποικίσει.

Πλούτος.

Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας και οι Πέρσες

Αρχική υποδούλωση στους Λυδούς.

Υποδουλώνονται τελικά στους Πέρσες.

Υποχρεώσεις: α) να ακολουθούν τους Πέρσες σε κάθε εκστρατεία, β) να πληρώνουν φόρους στον Πέρση βασιλιά.

Εκστρατεία Περσών στη Σκυθία

Το 513 π. Χ.

Αποτυχία.

Η Θράκη στα χέρια των Περσών.

Ιωνική ΕπανάστασηΑίτια:

1. Η κατοχή των Στενών στον Εύξεινο Πόντο από τους Πέρσες εμπόδιζε το εμπόριο των Μικρασιατών με την περιοχή. Οικονομικός μαρασμός.

2. Βαριά φορολογία.

3. Έλλειψη ελευθερίας.

Ιωνική Επανάσταση

499 π. ΧΒοήθεια στους Μικρασιάτες από Ερετριείς και Αθηναίους που έρχονται με 25 πλοία.Αρχικά επιτυχίες.Καταστροφή του ελληνικού στόλου στη Λάδη το 494 π. Χ.Καταστροφή Μιλήτου. Θλίψη στην Αθήνα.Οι Αθηναίοι είχαν εγκαταλείψει τη μάχη και γι’αυτό ο Φρύνιχος έγραψε ένα έργο: ‘Μιλήτου Άλωσις’, όπου κατηγορεί τους Αθηναίους. Του επέβαλαν πρόστιμο.

Εκστρατεία Μαρδονίου

492 π. ΧΠερνάει τον Ελλήσποντο και φτάνει στη Μακεδονία. Ο στόλος που ακολουθούσε καταστράφηκε μετά από θύελλα κοντά στον Άθω. Η μόνη επιτυχία σ’αυτήν την εκστρατεία: η ανάκτηση της Θράκης από τους Πέρσες.

Η Μάχη του Μαραθώνα

490 π. ΧΣτρατηγοί Περσών: Δάτης και Αρταφέρνης.Στρατηγός Ελλήνων: Μιλτιάδης.Σκοπός εκστρατείας: ο Δαρείος ήθελε να τιμωρηθούν οι Ερετριείς και οι Αθηναίοι που βοήθησαν τους Ιώνες.Καταστροφή Ερέτριας.Στρατοπέδευση Περσών στον Μαραθώνα.Άρνηση βοήθειας Σπαρτιατών στην έκκληση βοήθειας από τους Αθηναίους.10000 Αθηναίοι και 1000 Πλαταιείς ρίχνονται στη μάχη, περικυκλώνουν τους Πέρσες, οι οποίοι φοβούνται και υποχωρούν.Νίκη Ελλήνων. Οι Πέρσες δεν ήταν ανίκητοι.

Η ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΣΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΣΗΣ

Αντίδραση Περσών μετά την ήττα στον Μαραθώνα

Δυσαρέσκεια.

Νέα εκστρατεία υπό τον Ξέρξη, γιο του Δαρείου.

Συνέδριο Ελλήνων στον Ισθμό

481 π. Χ

Αποφασίζουν να αμυνθούν από κοινού σε περίπτωση νέας επίθεσης.

Μάχη των Θερμοπυλών

480 π. ΧΤην τοποθεσία επιλέγουν οι Έλληνες.Ο τόπος της μάχης ήταν στενός (πέρασμα ανάμεσα σε βουνά), με αποτέλεσμα να μην μπορεί ο πολυάριθμος στρατός των Περσών να παραταχθεί.Ο Ξέρξης ζήτησε στην αρχή από τον αρχηγό των Σπαρτιατών, Λεωνίδα, να παραδώσει τα όπλα. Απάντηση Λεωνίδα: «Μολών λαβέ».Ο Εφιάλτης προδίδει τους Έλληνες οδηγώντας τους Πέρσες από ένα μονοπάτι για να περικυκλώσουν τους Έλληνες.700 Θεσπιείς έπεσαν μαζί με 300 Σπαρτιάτες.Ο ελληνικός στόλος βρισκόταν στο Αρτεμίσιο της Εύβοιας.Ήττα Ελλήνων. Αγωνιστικό όμως πνεύμα και θάρρος. Εδώ βλέπουμε τη συμμετοχή των Σπαρτιατών, οι οποίοι δεν είχαν βοηθήσει παλαιότερα τους Ίωνες.

Ναυμαχία της Σαλαμίνας

480 π. Χ (αμέσως μετά τη μάχη στον Μαραθώνα)Ο Ξέρξης στρέφεται προς την Αθήνα, την οποία βρίσκει έρημη. Ο ελληνικός στόλος βρισκόταν στο στενό της Σαλαμίνας.Αρχηγός Ελλήνων: Θεμιστοκλής (θαραλλέος, γενναίος, αποφασιστικός). Ο περσικός στόλος δεν μπορούσε να παραταχθεί, λόγω της στενότητας του χώρου (βλ. Θερμοπύλες). Τα ελληνικά πλοία ορμούν και περικυκλώνουν τα περσικά.Ο Ξέρξης εγκαταλείπει την Ελλάδα.Νίκη Ελλήνων.

Η μάχη των Πλαταιών

479 π. ΧΣτρατηγός Περσών: Μαρδόνιος. Προσπαθεί να πάρει με το μέρος του τους Αθηναίους. Δεν τα καταφέρνει.Εισβάλλει στην Αθήνα, την οποία βρίσκει έρημη.Κατευθύνεται στις Πλαταιές.Νίκη Ελλήνων με αρχηγό τον Παυσανία.

Ναυμαχία Μυκάλης

479 π. Χ

Αρχηγός ελληνικού στόλου: Λεωτυχίδης. Συντριβή περσικού στόλου.

Νίκη Ελλήνων.

Συνέπειες περσικών πολέμων

1. Ματαίωση της περσικής επεκτατικής πολιτικής.

2. Ανάκτηση της ελευθερίας πολλών ιωνικών πόλεων.

3. Αυτοπεποίθηση Ελλήνων.

4. Έργα ειρήνης και πολιτισμού.

Η ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΔΗΛΟΥ

Λόγος οργάνωσης της Συμμαχίας

Ο τρόμος για νέα περσική εισβολή.

Ηγέτης της Συμμαχίας

Η Αθήνα, επειδή η Σπάρτη, λόγω του μηδισμού του Παυσανία είναι απρόθυμη.

478 π. Χ: συμμαχία ελληνικών πόλεων με κέντρο τη Δήλο.

Οργάνωση συμμαχίαςΥποχρεώσεις συμμάχων

Μία φορά το χρόνο συγκαλείται στη Δήλο.Ηγέτιδα δύναμη η Αθήνα, γιατί υπερείχε σε ναυτική δύναμη. Σχεδίαζε τις πολεμικές επιχειρήσεις. Όμως, η αυτονομιά των πόλεων ήταν εγγυημένη.Κάθε συμμαχική πόλη είχε μία ψήφο στο συνέδριο.Υποχρέωση των συμμ χων να συνεισφέρουν με ἀ πλοία και άνδρες, ενώ οι πόλεις που δεν είχαν αυτήν τη δυνατότητα πλήρωναν φόρο.Ελληνοταμίες: 10 Αθηναίοι που συγκέντρωναν τους φόρους και τους κατέθεταν στο ταμείο της συμμαχίας. Αριστείδης: καθορισμός του ποσού που θα πλήρωνε η κάθε πόλη ανάλογα με τις δυνατότητές της.

Κίμων

Αθηναίος ηγέτης από το 471 π.Χ.Αριστοκράτης.Σκοπός του: α) διεύρυνση της Δηλιακής Συμμαχίας, β) βελτίωση των σχέσεων με τη Σπάρτη, γ) συνέχιση του πολέμου εναντίον των Περσών.Νίκη έναντι των Περσών στον Ευρυμέδοντα ποταμό στην Παμφυλία το 467 π. Χ

Συνέπεια της νίκης του Κίμωνα

Διεύρυνση της συμμαχίας. 400 πόλεις ανήκουν σ’αυτήν.

Αντιδράσεις για τη συμμαχία

Λόγω της αλλαζονικής συμπεριφοράς των Αθηναίων.

Εξεγέρσεις Νάξου και Θάσου.

Τις καταστέλει βίαια ο Κίμωνας.

Μετατροπή της Δηλιακής Συμμαχίας σε Αθηναϊκή ηγεμονία.

Κατάργηση της αυτονομίας των ελληνικών πόλεων.Ο Περικλής μεταφέρει το συμμαχικό ταμείο στην Αθήνα το 454 π. Χ.Το συνέδριο δεν συνέρχεται. Οι αποφάσεις λαμβάνονται από την Αθήνα. Η εκκλησία του Δήμου αποφασίζει για το φόρο των συμμάχων.

Ειρήνη του Καλλία

449 π. Χ

Μεταξύ Ελλήνων και Περσών.

Λήξη πολέμου.

Οι Πέρσες αναγνωρίζουν την αυτονομία των ελληνικών πόλεων της Μικράς Ασίας.

Ουσιαστικά η συμμαχία δεν χρειάζεται να υφίσταται.

ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ

Εξοστρακισμός Κίμωνα

Επιστροφή το 461 π. Χ για να βοηθήσει την Αθήνα.

Αντιμετώπιση της περσικής επίθεσης στη Σαλαμίνα της Κύπρου το 449.

Θάνατος του Κίμωνα.

Περικλής

Εμφανίζεται στην πολιτική ζωή το 462 π. Χ. στο πλευρό του Εφιάλτη.Μαζί αφαιρούν την πολιτική εξουσία από τον Άρειο Πάγο και τον απέκλεισε από το αποκλειστικό δικαίωμα του να απονέμει δικαιοσύνη.Δολοφονία Εφιάλτη. Ο Περικλής αρχηγός του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Μέτρα Περικλή

Ισότητα των πολιτών.Καθιέρωση της «μισθοφορίας»: ενίσχυση των φτωχών.Αναπτύσσει θεσμούς κοινωνικής προστασίας.Οι φτωχώτεροι μπορούν να έχουν κάποιο αξίωμα.Θεωρικά: πληρωμή των εισιτηρίων για να παρακολουθούν το θέατρο και οι πιο άποροι.Ανέγερση δημόσιων κτιρίων, ναών, πράγμα το οποίο έδωσε εργασία σε πολλούς πολίτες.

Σχέσεις Σπάρτης- Αθήνας

Βελτίωση των σχέσεων.

Τριακονταετής συνθήκη ειρήνης 446 π. Χ

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ

Θεσμοί του δημοκρατικού πολιτεύματος

Εκκλησία του Δήμου

Βουλή των 500

Δέκα στρατηγοί

9 άρχοντες

Ηλιαία

Εκκλησία του Δήμου

Συμμετέχουν όλοι οι ελεύθεροι πολίτες.

Ο καθένας μπορούσε να εκφράσει ελεύθερα τη γνώμη του.

Εκλέγει για ένα έτος τα μέλη της Βουλής των 500.

Βουλή των 500

Προετοιμασία των νόμων.

Ενέκρινε ή απέρριπτε τους νόμους η Εκκλησία του Δήμου.

9 Άρχοντες

Κληρώνονταν.

Περιορισμένος ρόλος σε σχέση με τους 10 στρατηγούς.

10 στρατηγοί

Κύριοι άρχοντες

Φρόντιζαν για την ασφάλεια, την εξωτερική πολιτική και τη διοίκηση στρατού και στόλου.

Ηλιαία

Δικαστικές υποθέσεις στην Ηλιαία μετα τον περιορισμό της δικαστικής εξουσίας από τον Άρειο Πάγο.

Λαϊκό δικαστήριο από 6000 δικαστές που εκλέγονταν από την Εκκλησία του Δήμου για ένα χρόνο.

Χωριζόταν σε 10 τμήματα, 1 για κάθε φυλή.

Λειτουργίες

Ένα φορολογικό σύστημα που υποχρέωνε τους οικονομικά ισχυρότερους να αναλαμβάνουν τη χρηματική δαπάνη για τη συντήρηση του στόλου, το ανέβασμα θεατρικών παραστάσεων, την οργάνωση εορταστικών εκδηλώσεων, την αποστολή πρεσβειών σε πανελλήνιες γιορτές.

Παραδείγματα λειτουργιών

Τριηραρχία: δαπάνη για τη συντήρηση πλοίου.Χορηγία: καταβολή χρημάτων για θεατρική παράσταση.Γυμνασιαρχία: δαπάνη για τη διατροφή και την εκγύμναση των αθλητών.Εστίαση: δαπάνη για παράθεση γεύματος στα μέλη της φυλής.

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑΟι τάξεις

Αθηναίοι πολίτες.

Μέτοικοι.

Δούλοι

Αθηναίοι Πολίτες

Αθηναίος πατέρας και Αθηναία μητέρα.

Συμμετείχαν στην Εκκλησία του Δήμου.

Μέτοικοι

Πολίτες άλλων πόλεων που ήταν εγκατεστημένοι στην Αθήνα.

Δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα.

Ασχολούνταν με το εμπόριο.

Μετοίκιον: φόρος που πλήρωναν οι μέτοικοι.

Δούλοι

Πλειονότητα.Αιχμάλωτοι πολέμου ή παιδιά δούλων ή αγοράζονταν σε σκλαβοπάζαρα.Εργάζονταν σε σπίτια, σε δημόσια έργα ή σε κρατικές υπηρεσίες ή ως παιδαγωγοί ή ως εργάτες ή ως δεσμοφύλακες.Η κάθε οικογένεια θεωρούσε το δούλο μέλος της.

Ο ρόλος της γυναίκας στην κλασική Αθήνα

Παρέμενε στο σπίτι και έβγαινε σπάνια.Δεν συμμετείχε σε δημόσιες εκδηλώσεις.Μόνο δικαίωμα αυτό της ιέρειας.Δεν μορφωνόταν, αλλά ασχολούταν με τις οικιακές εργασίες και με την ανατροφή των παιδιών.Την περισσότερη μέρα την παιρνούσε στον γυναικωνίτη.Επέβλεπε τους δούλους.Ασχολούταν με τον καλλωπισμό της.

Ο ρόλος του άνδρα

Πέρναγε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου έξω από το σπίτι.Σύχναζε στα γυμναστήρια, στα δημόσια λουτρά και τα κουρεία.Συμμετείχε στα κοινά και στην Εκκλησία του Δήμου.Ασχολούταν με την προσωπική του εργασία.Του άρεσε η περιπατητική συζήτηση.Οργανώνει συμπόσια με τους φίλους του κι εκεί συζητούν για τέχνη και φιλοσοφία.

Τα παιδιά

Τα κορίτσια μαθαίνουν από τις μητέρες τους οικιακές εργασίες.

Τα αγόρια μορφώνονται από το 7ο έτος της ηλικίας τους σε ιδιωτικά σχολεία.

Διατροφή και ένδυση

Λιτή διατοφή: λαχανικά, ελιές, ψάρια, σπάνια κρέας.

Ενδυμασία: χιτώνας που δενόταν στη μέση με μία ζώνη. Από πάνω φορούσαν ιμάτιο (πανωφόρι από μάλλινο ύφασμα). Φορούσαν σανδάλια. Οι πλούσιες γυναίκες φορούσαν κοσμήματα.

Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΚΑΙ Η ΕΡΓΑΣΙΑ – Η ΑΘΗΝΑ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ

Στόχος της Αθηναϊκής Πολιτεία

Αρμονική ανάπτυξη σώματος και πνεύματος, ανάπτυξη καλού γούστου, κοινωνικότητας και πολιτικής σκέψης.

Μόρφωση των Αθηναίων

Παιδαγωγός: δούλος που βοηθούσε το αγόρι στην εκμάθηση των μαθημάτων του και το συνόδευε στο σχολείο.

Γραμματιστής: δίδασκε γραφή και ανάγνωση.

Κιθαριστής: δίδασκε μουσική.

Παιδοτρίβης: γυμναστική.

Τα παιδιά των πλουσίων μάθαιναν ρητορική στους σοφιστές.

Οι Αθηναίοι αγρότες

Μικρή ιδιοκτησία, την οποία καλλιεργούσαν με τη βοήθεια δούλων.

Περιορισμένη κτηνοτροφία.

Γιορτές

Παναθήναια

Μεγάλα Διονύσια

Ανθεστήρια

Ελευσίνια.