Το εργατικό κίνημα στην Ελλάδα

Το εργατικό κίνημα στην Ευρώπη

Το εργατικό κίνημα έως το 1913

Η δεκαετία του 20

Τι είναι εργατικό κί-νημα;

Δεκαετία 30

• Εργατικό κίνημα ονομάζεται η οργανωμένη προσπάθεια των εργατών για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσής τους.

Η νέα τάξη του 19ου αιώνα

•Είναι η εργατική τάξη που εργάζεται στις μεγάλες βιομηχανίες των πόλεων.

Τα χαρακτηριστικά της εργατικής τάξης

•Η εργατική τάξη βιώνει την εκμετάλλευση από την αστική τάξη και την εξαθλίωση.

•Ονειρεύεται μια πιο δίκαιη κοινωνία.

Οι πρώτες σοσιαλιστικές ιδέες

Περισσότερα δικαιώματα στην εργατική τάξη

Ανατροπή του αστικού κράτους από τους εργάτες

Ρ. Όουεν Κ. Μαρξ

Η επανάσταση της εργατικής τάξης

Η ιδέα της «επανάστασης του προλεταριάτου» γίνεται πράξη το 1917

Η βιομηχανία στην Ελλάδα τα πρώτα χρόνια

• Οι πρώτες βιομηχανικές μονάδες σχετίζονταν με την επεξεργασία αγροτικών προϊόντων

• Αλευρόμυλοι

• Ελαιοτριβεία

• Βυρσοδεψία

• κλωστήρια

Η πρώτες προσπάθειες για την εκβιομηχάνιση της χώρας

•Έργα υποδομής

•Προσέλκυση κεφαλαίων από το εξωτερικό

•Επέκταση του κράτους

Τα μεγάλα δημόσια έργα

Τα μέσα της οικονομικής πολιτικής του Τρικούπη

• Σύναψη δανείων με το εξωτερικό

• Επιβολή πολλών έμμεσων φόρων

Κατάφερε να προσελκύσει ο Τρικούπης το παροικιακό κεφάλαιο;• Εμπόριο

• Αγορά γης

• Τραπεζικές

και χρηματιστηριακές

ασχολίες

• Έργα

• δανεισμός

Η μετάβαση από το χωράφι στο εργοστάσιο.

• Το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα του Τρικούπη (δεκαετία του 1880) σε συνδυασμό με την κρίση της σταφίδας (δεκαετία του 1890) έστρεψε ένα τμήμα των εργατών γης στη νεογέννητη βιομηχανία, τα μεταλλεία, τη ναυτιλία και τους σιδηροδρόμους.

• Οι περισσότεροι που εργάζονται στα μεγάλα δημόσια έργα είναι ξένοι.

Η κυριαρχία της Μ. Ιδέας

Η μεγάλη Ιδέα λειτουργεί ως συνεκτικός δεσμός μεταξύ των κοινωνικών τάξεων.

Δεκαετία 1920

• Σταθερό εργατικό δυναμικό

•Βαλκανικοί πόλεμοι

•Οκτωβριανή επανάσταση

•Α΄παγκόσμιος πόλεμος

•Μ. Καταστροφή

Οι πρώτες σοσιαλιστικές ιδέες

• Μόλις τη 2η δεκαετία του 20ου αιώνα οι εργάτες αποκτούν ταυτότητα και εμφανίζονται οι πρώτες σοσιαλιστικές ιδέες (μαρξισμός)

Η Θεσσαλονίκη• Στα 1910 με πληθυσμό 150.000 κατοίκους, η Θεσσαλονίκη ήταν μια

από τις πιο σημαντικές πόλεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αποτελούσε συγκοινωνιακό κόμβο στο δίχτυο των σιδηροδρόμων που ένωνε την Κωνσταντινούπολη με τους κυριότερους ευρωπαϊκούς άξονες. Από το λιμάνι της διεξαγόταν σχεδόν το 1/7 του εξωτερικού εμπορίου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Εξάγονταν δημητριακά, ορυκτά, καπνός, βαμβάκι, όπιο, δέρματα, μεταξωτά. Εισάγονταν βιομηχανικά προϊόντα, υφάσματα, αποικιακά και αγροτικά προϊόντα. Η εμπορική δραστηριότητα της πόλης τροφοδοτούσε μια ελαφρά βιομηχανία που πήρε τη θέση της κατεστραμμένης χειροτεχνίας. Στις αρχές του 20ού αιώνα υπήρχαν δύο νηματουργεία, μια αλευροβιομηχανία, μια κεραμοποιεία, μια ζυθοποιεία, σαπωνοποιίες, μεταξουργεία, ταπητουργίες, υποδηματοποιίες και προπαντός καπνεργοστάσια. Συνολικά απασχολούσαν 20.000 εργάτες που μαζί με τους 5.000 περίπου εργαζόμενους στις μεταφορές, αποτελούσαν το προλεταριάτο της πόλης. Εκτός από τους πολυάριθμους Εβραίους, στην πλειονότητά τους εξισλαμισμένους, υπήρχαν Έλληνες, Βούλγαροι, Τούρκοι, Σέρβοι, Αλβανοί και Αρμένιοι εργάτες.

Η Φεντερασιόν

Α. Μπεναρόγια

Ήταν μια ομοσπονδία των τεσσάρων βασικών εθνικών ομάδων της περιοχής, δηλαδή των εβραίων, των ελλήνων, των σλαβοφώνων και των μουσουλμάνων, η οποία εξέδιδε τα κείμενά της στις τέσσερις γλώσσες και οργάνωσε, με κέντρο τη Θεσσαλονίκη, την εργατική αντίσταση σε όλη τη Μακεδονία.

Οι πρώτοι εργατικοί νόμοι

• Η πρώτη ολοκληρωμένη εργατική νομοθεσία είναι αυτή του Βενιζέλου (1914)

• Ο Βενιζέλος βοήθησε στη συγκρότηση της ΓΣΕΕ και του ΣΕΚΕ

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

• Ευκαιρία για να κερδοσκοπήσουν κάποιοι

• Άνοδος των τιμών και ελλείψεις στην αγορά

• Περισσότερο ευ-

άλωτη η εργ. τάξη

Οι πρόσφυγες του 1922• Φθηνό, ειδικευμένο εργατικό δυναμικό• Νέες ανάγκες • Επιχειρηματική εμπειρία• Είσοδος της γυναίκας στην παραγωγή

Διαβάζουμε

• Σελ. 46-47

• Σελ. 168-169