ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΥ:

Τόλιας, Δ. 1998. Ξεκινώντας: Η Νέα Ελληνική ως Ξένη Γλώσσα. Αθήνα: Ελληνοαμερικανική Ένωση (βιβλίο μαθητή, καθηγητή + ασκήσεων/

κασέτες).

Ποδηματή ΕλισσάβετΠοδηματή Ελισσάβετ

Α.Μ.: 254Α.Μ.: 254

«Προγραμματικές Δηλώσεις του Συγγραφέα»

Το Ξεκινώντας αποτελεί το πρώτο από τρία βιβλία εκμάθησης της Ελληνικής γλώσσας και καλύπτει τις ανάγκες ογδόντα έως εκατό διδακτικών ωρών. Απευθύνεται στους σπουδαστές που έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή με την ελληνική γλώσσα και επιθυμούν σε σύντομο χρονικό διάστημα να επικοινωνούν χειριζόμενοι βασικές δομές της γλώσσας σε ποικιλία καθημερινών επικοινωνιακών καταστάσεων και συνθηκών. Το βιβλίο περιλαμβάνει 12 ενότητες, κάθε μια από τις οποίες είναι χωρισμένη σε 4 μαθήματα. Το βιβλίο του καθηγητή, εκτός από τις λύσεις, περιλαμβάνει και τα κείμενα της ακουστικής κατανόησης, σχέδια μαθήματος και γενικές οδηγίες διδακτικής προσέγγισης.

Βασικά Χαρακτηριστικά:Έμφαση στη ζωντανή και λειτουργική χρήση της γλώσσας Άφθονο ακουστικό υλικό Αυθεντικά κείμενα Ποικιλία επικοινωνιακών ασκήσεων Εύχρηστα δομημένες διδακτικές ενότητες Συνοπτικό παράρτημα γραμματικής Συνοπτικό παράρτημα λεξιλογίου Συνοδευτικό πληροφοριακό παράρτημα σε τρεις γλώσσες Βιβλίο για τον καθηγητή Σετ με 2 κασέτες Βιβλίο ασκήσεων

Πληροφορίες: Επίπεδο: Αρχαρίων. Έμφαση στην επικοινωνία – ευχέρεια λόγου (σε σύντομο χρονικό

διάστημα) και στη συνέχεια στην ακρίβεια. Διάρθρωση ύλης (12 κεφάλαια, 4 μαθήματα κάθε κεφάλαιο) –

εύχρηστα δομημένες ενότητες. Συνοδεύεται από βιβλίο για τον καθηγητή, βιβλίο ασκήσεων και

κασέτες. Επικοινωνιακή μέθοδος: έμφαση στη ζωντανή χρήση της γλώσσας

μέσα από αυθεντικό υλικό, ποικιλία επικοινωνιακών ασκήσεων. Παραρτήματα: γραμματικής, λεξιλογίου, πληροφοριών σε 3εις

γλώσσεςΚοινό- στόχος: πληροφορίες για το επίπεδο και διδασκαλία της γλώσσας ως δεύτερης. Δεν οριοθετείται ηλικιακά το κοινό του βιβλίου, ούτε διασαφηνίζεται αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξίσου για μετανάστες, τουρίστες, πρόσφυγες κ.λπ.

ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑ:Πρέπει να αποτελεί ένα βοηθητικό, συνοδευτικό εργαλείο που θα

περιλαμβάνει:

1. Τη συνολική φιλοσοφία του βιβλίου του μαθητή.

2. Γενικές και μεθοδολογικές οδηγίες για τη χρήση του εγχειριδίου του μαθητή.

3. Οργανική ενότητα του βιβλίου του μαθητή και δομή των μαθημάτων (διδασκαλία του κάθε κεφαλαίου).

4. Οδηγίες για τη συμβατότητα του εγχειριδίου με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών.

5. Βοήθεια δασκάλου στον προγραμματισμό, διεξαγωγή και αξιολόγηση της κάθε ωριαίας διδασκαλίας. Διδακτικές Προτάσεις

6. Θεωρητικό πλαίσιο & οδηγίες για τον τύπο των δραστηριοτήτων που περιλαμβάνει (εφαρμογή καινοτόμων προτάσεων).

7. Παρουσίαση εναλλακτικών διδακτικών προσεγγίσεων του μαθήματος.

Επικοινωνιακοί Στόχοι του Βιβλίου:

Εμπεριέχει τις «προγραμματικές δηλώσεις» του συγγραφέα.

Υποδεικνύει τη διδακτική μεθοδολογία. Ταξινομεί την ύλη σε ενότητες. Περιλαμβάνει τη δομή της κάθε ενότητας Περιγράφει τους στόχους κάθε ενότητας ή κάθε

μαθήματος. Προβλέπει ασκήσεις/εργασίες αξιολόγησης του

μαθητή και επαναληπτικά κεφάλαια. Εμπεριέχει παράρτημα γραμματικής και

υποτυπώδες λεξικό.

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΤΗ:

Οργάνωση της Ύλης σε:

Α) Θεματικές Ενότητες (Κείμενα)

Β) Γραμματικές Ενότητες

Γ) Γλωσσικές Λειτουργίες –

Επικοινωνιακές Πράξεις

Τυπογραφική Εμφάνιση – Οπτικοακουστικό Υλικό

138 σελίδες το εγχειρίδιου του μαθητή και 53 το βιβλίο του καθηγητή.

Ελκυστικό και ευπαρουσίαστο εξώφυλλο και υλικό. Πολλές εικόνες μέσα σε κάθε ενότητα (συνοδεύουν

το κείμενο αυξάνοντας το βαθμό πρόσληψης και κατανόησης του περιεχομένου, αποτελούν αφορμή επικοινωνίας, φορείς πολιτιστικών στοιχείων της γλώσσας).

Πολύχρωμη εκτύπωση και χρήση ζωντανών χρωμάτων.

Λειτουργική Διάταξη – εύκολο στην ανάγνωση. Ενίσχυση κειμένων από ακουστικό υλικό (κασέτα)

και ακουστικές ασκήσεις (δεν έχει cd).

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΝΟΤΗΤΩΝ (6 και 12)

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΕΙΔΗ ΑΣΚΗΣΕΩΝ: Συμπληρώστε τα κενά Γράψτε/συμπληρώστε λέξεις ή

προτάσεις ή παραγράφους Σωστό ή Λάθος ή Δεν Ξέρω Ταιριάξτε τις ερωτήσεις με τις

απαντήσεις Απαντήστε στις ερωτήσεις Επιλέξτε τις απαντήσεις που

ταιριάζουν Βάλτε τις φράσεις στη σωστή

περίπτωση Βάλτε τις φράσεις στη σωστή

σειρά Συμπληρώστε το σταυρόλεξο

Ερωτήσεις κατανόησης κειμένου

Διαβάστε το κείμενο Διαβάστε και Θυμηθείτε Ακούστε/διαβάστε το διάλογο Ακούστε και επαναλάβετε Ακούστε και σημειώστε Συζητήστε μεταξύ σας Γράψτε τη γνώμη σας.

Παρουσιάστε τα υπέρ και τα κατά

Ιστορία μυστηρίου και Ερωτηματολόγια

Παρατηρήσεις σχετικά με τις Ασκήσεις των Ενοτήτων:

Υπάρχουν ασκήσεις κατανόησης και παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου. Έμφαση ειδικά στα πρώτα μαθήματα δίνεται στην κατανόηση προφορικού.

Ύστερα από κάθε κείμενο ακολουθούν ασκήσεις κατανόησης αλλά και μερικές ασκήσεις (ακούστε και επαναλάβετε, διαβάστε και θυμηθείτε) που εντάσσονται στην οπτικοακουστική μέθοδο.

Οι ασκήσεις ξεκινούν από μηχανιστικές (αποσκοπούν στην κατανόηση και την πρώτη επεξεργασία του κειμένου) και εξελίσσονται σε πιο επικοινωνιακές.

Φιλοσοφία των ασκήσεων στηρίζεται κατά βάση στην επικοινωνιακή μέθοδο και λιγότερο στην παραδοσιακή.

Η γραμματική δίνεται επικοινωνιακά, μέσα από ασκήσεις περισσότερο και λιγότερο από κλιτικά παραδείγματα (δεν λείπει ωστόσο, και μια σύνοψη της γραμματικής στο τέλος).

Παρατηρείται έλλειψη ασκήσεων για εξάσκηση των εκάστοτε γραμματικών φαινομένων (ίσως αυτή καλύπτεται από το βιβλίο ασκήσεων).

Οι εικόνες των ασκήσεων ή του κειμένου μπορούν να αποτελέσουν υλικό για περαιτέρω επεξεργασία αλλά και διάλογο μεταξύ διδάσκοντος- διδασκομένων.

Υπάρχει [διαισθητική] αντιστοιχία της ύλης και του αναλυτικού πλαισίου σπουδών.

Στόχος των ασκήσεων: η επικοινωνία (κατανόηση και παραγωγή προφορικού λόγου).

Φέρουν ένα χρώμα από Ελλάδα στην τάξη και κινητοποιούν τους μαθητές να παρουσιάσουν στοιχεία από το δικό τους πολιτισμό.

Οι εκφωνήσεις των ασκήσεων δεν εμπλέκουν τους μαθητές καθώς γίνονται σε β’ πρόσωπο, ωστόσο, είναι κατανοητές και συγκεκριμένες.

Προσπάθεια χρήσης αυθεντικού υλικού.

Παρατηρήσεις σχετικά με τις Ασκήσεις των Ενοτήτων:

Απαιτήσεις Διδάσκοντος(Tomlinson, 1998 : 126)

Συμπερίληψη των βασικών παιδαγωγικών αρχών στη κατασκευή του βιβλίου και επιλογή της κατάλληλης μεθόδου.

Αίσθημα αυθεντικότητας, πρωτοτυπίας και οικειότητας υλικού. Ελάχιστη προετοιμασία. Εύχρηστο και δημιουργικό υλικό (ώστε να παρακινεί το ενδιαφέρον των μαθητών). Διασκεδαστικές δραστηριότητες που βελτιώνουν τις επικοινωνιακές δεξιότητες των

μαθητών. Διαφανής μεθοδολογία και παρουσίαση της γραμματικής. Ελευθερία ως προς τη χρήση και την αναπροσαρμογή του υλικού.

Με το εν λόγω εγχειρίδιο ο διδάσκων:

Α) αισθάνεται πώς πληρούνται οι επικοινωνιακοί στόχοι που έχουν τεθεί αρχικώς.

Β) διαθέτει ελευθερία κινήσεων και δυνατότητα προσαρμογής του υλικού στην τάξη του.

Γ) χρειάζεται ενισχυτικό υλικό κυρίως για τη γραμματική.

Δ) παρακινεί το ενδιαφέρον των μαθητών και καλύπτει τις ανάγκες και τα μαθησιακά στυλ των περισσοτέρων.

Ευχάριστο υλικό κοντά στα ενδιαφέροντα του.

Κατανοητή γλώσσα (i+1, Krassen).

Επανάληψη.

Επιθυμία για αυτόνομη μελέτη.

Ανάγκη για ενισχυτικό υλικό (βιβλίο ασκήσεων κ.λπ.).

Απαιτήσεις Μαθητή(Tomlinson, 1998 : 126)

Οι μαθητές:

Α) Μπορούν να καλύψουν τις βασικές επικοινωνιακές τους ανάγκες.

Β) Έρχονται σε επαφή με κείμενα που τους προσελκύουν το ενδιαφέρον.

Γ) Έχουν την ευκαιρία να μάθουν για την Ελλάδα και να μιλήσουν και για τη χώρα τους.

Δ) Εμπλέκονται συναισθηματικά: περιβάλλον ευχάριστο και ευέλικτο με πολλές ωραίες και εύχρηστες εικόνες, κενά στις σελίδες και όχι καταιγισμός από νέες πληροφορίες.

Ε) Εστιάζουν την προσοχή τους στην ευχέρεια περισσότερο από την ακρίβεια του λόγου – βασικές ελλείψεις στη γραμματική (χρήση ενισχυτικού υλικού).

Γενική Αξιολόγηση του Βιβλίου: Ευκολία χρήσης του (χρηστικότητα) Σφαιρικότητα του περιεχομένου

(γενικευσιμότητα) Προσαρμοστικότητα Ευελιξία

Συνοψίζοντας τα θετικά: Υλικό που ταιριάζει με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των

μαθητών (ΑΡΧΑΡΙΩΝ. Οπτικοποίηση του Υλικού – ελκυστική παρουσίαση – κενός χώρος

σε κάθε σελίδα. Ποικιλία θεμάτων – γραμμική ανάπτυξη ύλης και περιεχομένου. Αποφεύγεται ο καταιγισμός αγνώστων πληροφοριών –

προσπάθεια ενθάρρυνσης και όχι ελέγχου των μαθητών (ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης τους και εμπλοκή τους σε επικοινωνιακές περιστάσεις από το πρώτο κιόλας μάθημα) – δεν διακρίνεται περίοδος σιωπής. Αρχικά ασκήσεις κλειστού στη συνέχεια ανοικτού τύπου.

Πολιτισμική εμπλοκή των μαθητών στη διαδικασία μάθησης, μοιράζονται τις δικές τους εμπειρίες με τους υπόλοιπους.

Συνοψίζοντας τα θετικά: Διαβάθμιση δυσκολίας της ύλης. Χρήση αυθεντικού λόγου (όπου δυνατόν), ημιαυθεντικού ή

κατασκευασμένου. Χρήση της γλώσσας στόχου και της γραμματικής με εστίαση

στην ευχέρεια λόγου και στη συνέχεια στην ακρίβεια (εκπλήρωση επικοινωνιακών στόχων).

Δημιουργικές δραστηριότητες που εξασκούν και τις τέσσερις δεξιότητες.

Λαμβάνει υπόψη τα διάφορα στυλ μάθησης των μαθητών. Προσομοίωση στην πραγματική χρήση της γλώσσας μέσα

από δραστηριότητες που θυμίζουν πραγματικές συνθήκες επικοινωνίας.

Αρνητικά: Δεν υπάρχει ανακύκλωση του υλικού – δεν δίνεται στους

μαθητές η δυνατότητα επανάληψης. Χρήζει ενίσχυσης στη διδασκαλία και εξάσκηση της

γραμματικής. Έλλειψη αντιστοιχίας με τα αναλυτικά προγράμματα. Δίνεται η αίσθηση πως προσπαθεί να μην έχει μόνο

τουριστικό προσανατολισμό αλλά και πρακτικό (καθώς απευθύνεται σε ανθρώπους που ζουν στην Ελλάδα και προσπαθούν να καλύψουν τις καθημερινές τους ανάγκες – εργασία, ψώνια, γιατρός). Σύγχυση των δύο προσανατολισμών.

Χρήση του σε ΑΡΧΑΡΙΟΥΣ!

ΒιβλιογραφίαGraves, K. 2000. Designing Language Courses: A Guide for Teachers. Boston:

Heinle & Heinle.Tomlinson, B. 1998. Materials Development in Language Teaching. Cambridge:

Cambridge University Press.Διακουμή, Ιω., Χ. Παρασκευοπούλου & Α. Παυλοπούλου. 2004. Συνεχίζοντας.

Αθήνα: Ελληνοαμερικανική Ένωση (βιβλίο μαθητή + ασκήσεων/ κασέτα).Ζέππος, Δ. Η. 2001. Ποσοτικοποίηση Ποιοτικών Στοιχείων στη Συγκριτική

Αξιολόγηση Διδακτικών Βιβλίων Ξένης Γλώσσας. Μεταπτυχιακή Εργασία. Θεσσαλονίκη: Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στις Επιστήμες της Γλώσσας και της Επικοινωνίας.

Μπονίδης, Κ. Θ. 2004. Το Περιεχόμενο του Σχολικού Βιβλίου ως Αντικείμενο Έρευνας. Διαχρονική εξέταση της σχετικής έρευνας και μεθοδολογικές προσεγγίσεις. Αθήνα: Μεταίχμιο.

Σπυρόπουλος, Β. & Α. Τσαγγαλίδης. 2005. Η Γραμματική στη Διδασκαλία: Σύγκριση Εγχειριδίων για τη Διδασκαλία της Ελληνικής ως Ξένης Γλώσσας. Αθήνα: Πατάκης.

Τόλιας, Δ. 1998. Ξεκινώντας: Η Νέα Ελληνική ως Ξένη Γλώσσα. Αθήνα: Ελληνοαμερικανική Ένωση (βιβλίο μαθητή, καθηγητή + ασκήσεων/ κασέτες).