Τα μυστηρια του Βαπτίσματος και του Χρίσματος

Η ιστορία του βαπτίσματοςΚατά τους αποστολικούς χρόνους μια

σύντομη ομολογία της πίστεως αρκούσε για την παροχή βαπτίσματος σε αυτούς που πίστευαν στο μήνυμα των αποστόλων ή των ευγγελιστών, χωρίς ιδιαίτερη προγενέστερη κατήχηση ή ειδική προετοιμασία

Το βάπτισμα αρχικά γινόταν σε ανοιχτούς φυσικούς χώρους με τρεχούμενο νερό όπως οι λίμνες και τα ποτάμια ή άλλους ειδικούς χώρους, τα λεγόμενα βαπτιστήρια. Με το πέρασμα του χρόνου η τελετή λάβαινε χώρα στους ναούς

. Στους αρχικούς χρόνους τα κυρήγματα γίνονταν δημόσια ενώπιον πλήθος κόσμου ή και κατ΄ ιδίαν. Κατά τους μεταποστολικούς χρόνους όμως, προηγείτο του βαπτίσματος μια σύντομη κατήχηση με τις θεμελιώδεις αρχές της πίστεως

Η προοδευτική ανάπτυξη της διδασκαλίας της εκκλησίας επέφερε αλλαγές και στη κατήχηση των βαπτιζομένων. Η κατήχηση αυξήθηκε ενώ στην ανατολή δημιουργήθηκαν δύο σώματα. Το σώμα των «ακροώμενων» και των «φωτιζομένων». Επίσης επετράπη η παρακολούθηση του διδακτικού μέρους της λειτουργίας, όχι όμως και του μυστηριακού.

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που προκάλεσε διχογνωμία κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες ήταν ο νηπιοβαπτισμός

Ως τον 6ο αιώνα το αργότερο καθιερώθηκε ευρύτερα το βάπτισμα νηπίων, καθώς και η υποχρέωση ότι το νήπιο θα ακολουθούσε την πίστη, καθώς ένας ενήλικος Χριστιανός, ο λεγόμενος «ανάδοχος», αναλάμβανε εν ονόματι του νηπίου την υποχρέωση να ακολουθήσει ως ενήλικος την χριστιανική πίστη

Για την Ορθόδοξη εκκλησία το βάπτισμα αποτελεί ένα απο τα επτά μυστήριά της. . Κατά τον Απόστολο Παύλο δόθηκε απο τον Κύριο για να λυτρωθεί ο άνθρωπος από το προπατορικό αμάρτημα και από τις προσωπικές αμαρτίες

Η τελετή του βαπτίσματοςΗ ακολουθία του Αγίου Βαπτίσματος, όπως

τελείται σήμερα, βασικά διαιρείται σε τρία μέρη:

α) Τις προβαπτισματικές ευχές.β). Την κυρίως ακολουθία της Βάπτισης.γ) Τις μεταβαπτισματικές ευχές.

ο ιερέας μαζί με τον βαπτιζόμενο και τον ανάδοχο στέκονται στο νάρθηκα η στο πίσω μέρος του ναού, σε θέση που συμβολικά δηλώνει πως τώρα αρχίζει η είσοδος του βαπτιζομένου στην Εκκλησία.

Στη συνέχεια ο ιερέας διατάσσει με το όνομα του Θεού τον διάβολο να φύγει μακριά από τον άνθρωπο τούτο που θα γίνει σε λίγο Χριστιανός. ο ιερέας φυσάει τρεις φορές στο πρόσωπο του βαπτιζομένου ευχόμενος να φύγει κάθε πονηρό πνεύμα από μέσα του και σε λίγο ζητά από τον ίδιο η τον ανάδοχο, αν βαπτίζεται μωρό, να φτύσει τρεις φορές, αφού προηγουμένως δηλώσει ότι «αποτάσσεται» (αρνιέται) τον διάβολο.

Αφού λοιπόν απαρνηθεί ο βαπτιζόμενος τον διάβολο, ομολογεί πως θα συμπορεύεται με τον Χριστό από εδώ και πέρα; «Συντάσση τω Χριστώ;». «Συνάσσομαι». Και σαν διακηρύξη του τι ακριβώς ο Χριστιανός πιστεύει, απαγγέλλεται το «Πιστεύω»

Μετά από τις προβαπτιστικές αυτές ευχες αρχίζει η καθεαυτό ακολουθία της Βάπτισης. Ο ιερέας τώρα πια στέκεται στο κέντρο του ναού κοντά στην κολυμβήθρα μαζί με τον βαπτιζόμενο και τον ανάδοχο

Το νερό της κολυμβήθρας είναι αγιασμός. Την ευχή του αγιασμού του νερού ακολουθεί η ευχή της ευλογίας του ελαίου. Το λάδι αυτό, σύμβολο αγώνα θεραπείας, άφεσης αμαρτιών, αλείφεται σε όλο το σώμα του μέλλοντος να βαπτισθεί. Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας επιμένουν πολύ στο να είναι ολόσωμη αυτή η άλειψη.

οι τρεις καταδύσεις στο αγιασμένο νερό. Την κάθε μια τους συνοδεύει η εκφώνηση του Ονόματος ενός προσώπου της Αγίας Τριάδος. Το τριπλό βούτηγμα στο νερό σημαίνει την τριήμερη ταφή και ανάσταση του Χριστού. Από την ώρα τούτη ο βαπτιζόμενος είναι μέλος του σώματος του Χριστού.

Όπως ο Χριστός πέθανε και αναστήθηκε, έτσι με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος, που ενεργεί μέσα στην Εκκλησία μας, αυτός που βαπτίζεται πεθαίνει ως άνθρωπος μακριά από τον Θεό και γεννιέται ως άνθρωπος ενωμένος με το Θεό.

Ακολουθεί η ευχή του Αγίου Μύρου. Αφού χριστεί (αλειφθεί) σταυροειδώς με το Άγιο Μύρο ο νεοφώτιστος σε διάφορα σημεία του σώματος, είναι πια ένας καινούργιος Χριστιανός, μια ακέραιη, ολόλαμπρη εικόνα του Θεού και αυτή την ακεραιότητα ευχόμαστε να κρατήσει σε όλη τη ζωή του.

Και σαν σημάδια υλικά, χειροπιαστά μιας φωτεινής, αγίας ζωής έχουμε το ντύσιμο του νεοφώτιστου με λευκά ρούχα, μαζί με την ευχή να ζει «ντυμένος» τη δικαιοσύνη και το φως του Χριστού.

Ακόμη την παράδοση του επιστηθίου σταυρού, που θα είναι πια το σύμβολο και το όπλο του, και της αναμμένης λαμπάδας που φανερώνει όλων μας και κυρίως του Χριστού μας την προσδοκία να είναι φως στους γύρω του τού κάθε Χριστιανού η ζωή.

Ακολουθεί η περιφορά του ιερέα και του νεοφώτιστου μαζί με τον ανάδοχο γύρω από την κολυμβήθρα. Είναι η περιφορά αυτή ένας πνευματικός «χορός», μια εκδήλωση χαράς και πανηγυρισμού για το ότι ένας ακόμη άνθρωπος δέχτηκε τη σωτηρία.

Η συμβολική πράξη της τριχοκουρίαςΤο κόψιμο λίγων τριχών σε σχήμα σταυρού απο το κεφάλι του βαπτιζομένου σαν μια μικρή θυσία στο Λυτρωτή του, δήλωση ότι ανήκει πλέον στο Χριστό.

Η σημασία του βαπτίσματοςΜε το βάπτισμα ο πιστός αναγεννάται

πνευματικά και γίνεται κληρονόμος του Θεού. Κληρονόμος της αφθαρσίας και της αθανασίας.

Το βάπτισμα σημαίνει και την είσοδο του ανθρώπου στην πνευματική βασιλεία του Χριστού.

Το βάπτισμα στην καθολική εκκλησίαΚαι στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία το

βάπτισμα αποτελεί ένα από τα επτά μυστήρια και ακολουθείται η πρακτική του νηπιοβαπτισμού. Σε αντίθεση όμως με την Ορθόδοξη Εκκλησία δεν τελείται ταυτόχρονα με τη βάπτιση και το μυστήριο του χρίσματος , αλλά αρκετά χρόνια αργότερα (συνήθως σε ηλικία 7-14 ετών).

Το βάπτισμα δεν τελείται με κατάδυση σε νερό, αλλά με επίχυση ύδατος στην κεφαλή του βαπτιζόμενου. Συχνά δεν είναι χωριστή τελετή, όπως στην Ορθόδοξη εκκλησία, αλλά τελείται στο πλαίσιο της Θείας Λειτουργίας.

Το μυστήριο του ΧρίσματοςΣτο μυστήριο του Χρίσματος σφραγίζεται ο

πιστός με το Άγιο Μύρο για να λάβει τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος. Το Χρίσμα είναι το Μυστήριο που ακολουθεί μετά το Βάπτισμα, με το όποιο «γεμίζει ο νεοφώτιστος από το Άγιο Πνεύμα, το όποιο τον ενισχύει και τον κατευθύνει στην πνευματική ζωή

Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος αγιου Με το Χρίσμα ο άνθρωπος δεν αποτελείται

πλέον μόνο από σώμα και ψυχή, αλλά και από τη Χάρη του Αγ. Πνεύματος.

Με το μυστήριο του Χρίσματος το Άγιο Πνεύμα επισκιάζει τον νεοφώτιστο. Τον ενισχύει. Τον οπλίζει στους αγώνες του ενάντια στο διάβολο. Μεταδίδονται στον χριόμενο ανεξίτηλα στην ψυχή του τα χαρίσματα του Αγη. Πνεύματος. Ολόκληρος ο άνθρωπος γίνεται τώρα ναός του Θεού.

ΤΣΙΛΙΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΕ01