ФУНКЦИЈА НА МУСКУЛИТЕ

1. Мускулите кои учествуваат во свиткувањето на зглобот се мускулни флексори = превиткувачи на зглобот (мускулите на предната страна на раката, кога бицепсот е стегнат, зглобот се свиткува и подлакотот се подигнува).

2. Мускулите кои овозмoжуваат исправање на зглобот се наречени екстензори.

СКЕЛЕТНО – МУСКУЛНА ИНТЕРАКЦИЈАСКЕЛЕТНО – МУСКУЛНА ИНТЕРАКЦИЈА

3. Антагонистите се мускули кои истовремено вршат спротивни движења.Пр: мускулите на предната и на задната страна на надлакотот истовремено вршат спротивни движења.

4. Синергистите истовремено се движат во иста насока (два или повеќе мускули предизвикуваат едно движење).

Пр: мускулите на предната страна на надлакотот и подлакотот, при превиткување на раката.

• Саркомерите се контрактилни единици во чија структура влегуваат контрактилните протеини (актин и миозин).

МУСКУЛНА КОНТРАКЦИЈАМУСКУЛНА КОНТРАКЦИЈА

• Движењето на мускулите е последица на контракција и релаксација на саркомерите.

• При релаксација се оддалечуваат актин филаментите, со што мускулното влакно се издолжува.

• Актин филаментите се лизгаат врз миозин филаментите, со што при контракција се скусува мускулното влакно.

• Контракцијата на скелетната мускулатура се објаснува со теоријата на лизгање на филаментите.

• Контракциите на мускулите се стимулираат со импулси кои доаѓаат од черепниот и ‘рбетниот мозок и од вегетативниот нервен систем.

• Телото на човекот содржи околу 250 милиони мускулни клетки и околу 420 илјади нервни клетки.

Пр: моторниот нерв надразнува 650 мускулни влакна во ногата.• Секој мускул за да се контрахира треба да

прими нервен импулс од централниот нервен систем.

ВИДОВИ МУСКУЛНИ КОНТРАКЦИИВИДОВИ МУСКУЛНИ КОНТРАКЦИИ

• Во зависнот од тоа колку нервни импулси доаѓаат до мускулот, тој може да извршува два типа на мускулни контракции:

А) поединечните мускулни контракции – вршат мускули до кои доаѓа еден нервен импулс и кај кои по примената дразба мускулот еднаш се контрахира и релаксира.

-Кај скелетните мускули брзината на контракцијата изнесува неколку милисекунди (ms), па затоа се именуваат како брзи мускули.-Кај висцеларните мускули, движењата се бавни и може да трае и до 100 ms, од каде им доаѓа името бавни мускули. Пр: мускулите на цревата (со бавни контракции ја буткаат храната од желудникот кон аналниот отвор).

Б) сложени контракции = тетанусДо скелетниот мускул доаѓаат, едноподруго, повеќе импулси, така што секој следен импулс дејствува пред да заврши претходниот.-Тетанусот е сложена мускулна контракција која настанува со зачестени нервни стимулации, кои го држат подолго време мускулот згрчен.

-Со тоа контракцијата трае подолго и се развива четири пати поголема мускулна сила.

-Ако временското растојание меѓу дразбите е подолго и следната дразба доаѓа во моментот кога мускулот е опуштен, тогаш ќе дојде до непотполн тетанус (т.н. назабен тетанус).

-Кај човек, за да се постигне целосен тетанус, потребно е до мускулот да стигнат 40 зачестени дразби во една секунда.

-Тетанусната контракција по 15-20 секунди почнува да опаѓа, како резултат на појавата на замор на мускулите.

• Максималната мускулна сила е максималната тежина што мускулот може да ја подигне.

• Апсолутната мускулна сила се дефинира како однос меѓу максималната сила на мускулите што се развива на површина од 1см2.

се изразува во килограми (kд) или њутни (N), а се мери со динамометар.

силата на мускулот зависи од бројот на мускулните влакна, како и од увежбаноста на мускулите.

МУСКУЛНА СИЛАМУСКУЛНА СИЛА

МУСКУЛНА РАБОТАМУСКУЛНА РАБОТА

• Скелетните мускули и во услови на мирување се во постојан тонус (згрчени). Во зависност од мускулната активност, тие извршуваат:

А) ДИНАМИЧКА РАБОТА – како мускулите на екстремитетите кога се во движење при кои учествуваат цела група на мускули. Притоа, мускулите ја менуваат својата должина, а тонусот останува непроменет. Овој тип на контракција на скелетните мускули се нарекува изотонична контракција.

- При динамичка работа мускулите побавно се заморуваат, мускулите се снабдуваат со потребната енергија за работа и се забрзува елиминирањето на непотребните продукти од метаболизмот.

Б) СТАТИЧКА РАБОТА – вршат мускулите кои го држат телото во исправена положба, во услови на мирување (стоење на едно место) или седење.

-Изометриска контаркција се врши во услови на мирување, при што се менува тонусот на мускулите, а должината е непроменета (на пример: мускулите на вратот кои ја држат главата исправено при гледање на телевизија, работа на компјутер, читање и сл.).

-Овие мускули во услови на мирување, седење или држење на исправена положба, брзо се заморуваат, заради притисокот што го вршат мускулите врз крвните садови и го забавуваат протокот на крвта низ нив.

• ЗАМОР = привремено намалување на работната способност на некои мускули или на целиот организам.

• Кога ќе настапи заморот, зависи од работоспособноста на човекот, кондицијата и тежината на работата.

• Заморот најчесто настанува како последица на физички напор, но се манифестира и врз активноста на ЦНС, што се забележува низ бројни манифестации: забавени рефлексни движења, потешко помнење, намалена концентрација, зголемена нервна напнатост, мускулна слабост и исцрпеност.

ЗОШТО МУСКУЛИТЕ СЕ ЗАМОРУВААТЗОШТО МУСКУЛИТЕ СЕ ЗАМОРУВААТ

Причини за појава на замор:

А) замор на нервните центри кои постојано испраќаат наредби за соодветни движења на мускулите;

Б) хемиските промени на ткивата и крвта, како последица на натрупување на млечна и фосфорна киселина и СО2 во мускулите;

В) осиромашување на мускулните клетки со гликоген, кој е основен извор на обезбедување со енергија во активните ткива и др.

Кога човекот е заморен, многу почесто греши во работата.