27
ΝΕΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ- Η ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Κ. Α. ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Εκπαιδευτικού Βθμιας Εκπ/σης- Θεολόγου Μ.Α.communication and

συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας - η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

  • Upload
    -

  • View
    471

  • Download
    3

Embed Size (px)

DESCRIPTION

συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας - η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Citation preview

Page 1: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

ΝΕΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ- Η

ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ

Κ. Α. ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥΕκπαιδευτικού Βθμιας Εκπ/σης-ΘεολόγουΜ.Α.communication and journalism

Page 2: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Το ερώτημα...

Η διδασκαλία ως η εργασία του εκπαιδευτικού συνιστά ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα κυρίως για δύο λόγους: πρώτον διότι καλούμαστε να μεταβιβάσουμε γνώση και δεύτερον διότι τα υποκείμενα της γνώσης τουλάχιστον στα πλαίσια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι παιδιά. Αρα το μέγιστο ερώτημα που προέκυψε και συνεχίζει ακόμα να απασχολεί την εκπαιδευτική κοινότητα είναι: πως μπορώ να κάνω αυτή τη μεταβίβαση της γνώσης πιο αποτελεσματική στο χώρο του σχολείου;

Page 3: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Ιστορική αφετηρία... Πριν υπεισέλθουμε σε κάπως πιο ειδικά ζητήματα θα πρέπει να

ξεκαθαρίσουμε κάτι. Το προηγουμένως διατυπωθέν ερώτημα αποτέλεσε ιστορική αφετηρία να προκύψουν τα λεγόμενα νεώτερα και μοντέρνα συστήματα διδασκαλίας. Πρωτεργάτες σε αυτή τη προσπάθεια στάθηκαν καταρχάς ο Dewey (Χρονοπούλου, 1981 ), ο οποίος διείδε ότι η μάθηση επιτελείται και μέσα από τη χρήση της τέχνης και την άσκηση του ταλέντου και όχι μόνο σε μια στείρα προσήλωση στη γραφή, την ανάγνωση, την αριθμητική και την απομνημόνευση, φτιάχνοντας ένα σχολείο στο οποίο οι μαθητές ανέπτυσσαν δεξιότητες πάνω σε ποικίλες τέχνες. Στη συνέχεια ο Joseph Lancaster (Browning, 1921) δημιούργησε στην Αγγλία το αλληλοδιδακτικό σχολείο στο οποίο ο κάθε μαθητής συνδύαζε και την ιδιότητα του μαθητή, όταν μάθαινε αλλά και την ιδιότητα του δασκάλου όταν δίδασκε κάποιον άλλον συμμαθητή του αποβλέποντας στη μεγιστοποίηση της απόδοσης. Και φυσικά μεγάλο ρόλο έπαιξαν η Μαρία Μοντεσσόρι και ο Νήλ, όπου η μεν έδωσε πνοή στην ελεύθερη ανάπτυξη και φυσική ανάπτυξη του παιδιού, ο δε ίδρυσε ένα πρωτοποριακό σχολείο, εκείνο του Σάμμερχιλ (Νήλ, 1975).

Page 4: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Η γέννηση του ομαδοσυνεργατικού

συστήματος... Ακριβώς οι προσπάθειες αυτές και πολλές άλλες ακόμα

( ων ουκ έστι αριθμός...) έδωσαν έμπνευση στην εξέλιξη όχι μόνο της παιδαγωγικής αλλά και της διδακτικής, που με βήμα ταχύ αλλά και με φόντο την όρεξη για δουλειά “ταλαιπωρούν” και μας τους δασκάλους .

Στο σημείο αυτό προσγειωνόμαστε στο σήμερα όπου τα προβλήματα του σχολείου είναι πολλά και οι προσδοκίες της εκπαίδευσης ακόμα περισσότερες. Σε αυτό τον προβληματισμό και με εμπνευστή το δυτικό μοντέλο εκπαίδευσης (Shambaugh and Magliaro, 2001, p. 70) γεννήθηκε στους κόλπους των εκπαιδευτικών το ομαδοσυνεργατικό σύστημα διδασκαλίας.

Page 5: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Ορισμός ομαδοσυνεργατικής

μεθόδου...

Σε μια πρώτη προσπάθεια να ορίσουμε το ομαδοσυνεργατικό σύστημα ( Kozlowski and Ilgen, 2006, pp. 79-80) , θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για ένα μοντέλο διδασκαλίας, όπου η μαθησιακή διαδικασία μετακομίζει από τα χέρια του δασκάλου σε εκείνα των μαθητών κατά τρόπο ώστε οι τελευταίοι εργαζόμενοι σε ομάδες να καταφέρνουν να διεξάγουν το εκπαιδευτικό έργο σε λίγο χρόνο, με συγκεκριμένα μέσα και με οριοθετημένη παρέμβαση του εκπαιδευτικού.

Page 6: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Προϋποθέσεις της ομαδοσυνεργατικής...

Καταρχάς τα υποκείμενα της προσπάθειας:

Οι συμμεττέχοντες στην ομαδοσυνεργατική διαδικασία είναι: α. Οι μαθητές και β. Ο εκπαιδευτικός

Δεύτερον ο χώρος

Χώρος διεξαγωγής της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας είναι η σχολική τάξη.

Τρίτον ο χρόνος

Ο χρόνος διεξαγωγής της ομαδοσυνεργατικής μεθόδου είναι το σχολικό 45''. Μια καλή ομαδοσυνεργατική προϋποθέτει τουλάχιστον δύο 45'' και μια καλή διδακτική χρονιά προϋποθέτει τη διενέργεια τουλάχιστον τεσσάρων ομαδοσυνεργατικών, πράγμα όμως προσδόκιμο και όχι υποχρεωτικό.

Page 7: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Προϋποθέσεις της ομαδοσυνεργατικής...

Τέταρτον η διάταξη των θρανίων

Στην ομαδοσυνεργατική διδασκαλία ( Βάϊνα, 2008, σ. 7) χρειάζονται οπωσδήποτε τα θρανία, τα οποία θα πρέπει να έχουν συγκεκριμένη διάταξη, ώστε να διευκολύνουν την εργασία σε ομάδες. Υπάρχουν δύο τρόποι χωροταξικής οριοθέτησης: α. Τοποθετώ τα σχολικά θρανία ανά ζεύγη, ώστε κάθε δύο θρανία μαζί να αποτελούν ένα “τραπέζι” εργασίας και γύρω του τοποθετώ από 3 έως 5 καρέκλες το πολύ. Αυτό σημαίνει ότι δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν σε κάθε ομάδα παρα πάνω από 5 μαθητές, διότι τότε διακυβεύεται η συνοχή και η αποτελεσματικότητα της ομάδας και β. Πιο γρήγορος τρόπος και λιγότερο θορυβώδης είναι να στρέψω τους δυο μπροστινούς μαθητές προς τα πίσω, ώστε να αντικρύσουν τους συμμαθητές τους καθήμενοι αναλόγως.

Page 8: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Προϋποθέσεις της ομαδοσυνεργατικής...

Πέμπτον η διάθεση εποπτικών και άλλων μέσων

Εδώ συγκαταλέγονται τα κατάλληλα εργαλεία των μαθητών: στυλό, μολύβι, ξύστρα, γόμα, blanco, χάρακας, κόλλα αναφοράς κ.α δια των οποίων και θα δουλέψουν καθώς και εκείνα του εκπαιδευτικού δια των οποίων θα προωθήσει την εργασία του στους μαθητές: projector, διαδραστικός πίνακας, πράσινος πίνακας ή white board, φύλλο εργασίας κ.α

Καλή ψυχολογία

Πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεχτικοί σε αυτό: Ο εκπαιδευτικός όταν αποφασίσει να κάνει ομαδοσυνεργατική πρέπει να έχει όρεξη να το κάνει και να το δείχνει. Η κακή διάθεση μεταβιβάζεται, όπως και η καλή, με συνέπεια να έχει άμεσο αντίκτυπο στο έργο μας ιδιαίτερα εδώ καθώς πρόκειται για ιδιαίτερα ψυχοδυναμική μέθοδο. Με όλα αυτά στη διάθεσή μας ξεκινάμε...

Page 9: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Σχεδιασμός της ομαδοσυνεργατικής

μεθόδου... Το πρώτο πράγμα που πρέπει να φροντίσει ο εκπαιδευτικός

είναι ο σχεδιασμός των φύλων εργασίας του. Τα φύλλα εργασίας θα πρέπει να είναι τόσα όσα και οι ομάδες και θα πρέπει να περιέχουν θεματικές διαπραγμάτευσης πάνω σε σε μια ή περισσότερες θεματικές ενότητες.

Επειδή όμως οι πολλές θεματικές ενότητες πυκνώνουν το έργο των μαθητών και αποσυντονίζουν την προσπάθεια εξεύρευσης του “τι πρέπει να κάνω ακριβώς”, γι' αυτό προτιμάται ο εκπαιδευτικός να έχει συμπυκώσει εκ των προτέρων ο ίδιος τις θεματικές ενότητες σε θεματικές έννοιες διαπραγμάτευσης. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:

Τα φύλλα εργασίας

Page 10: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Σχεδιασμός της ομαδοσυνεργατικής

μεθόδου... Από το μάθημα των θρησκευτικών θεματικές έννοιες

μπορούν να είναι: η αγάπη, η συγχώρεση, η μετάννοια, το μυστήριο, η έννοια του Θεού, η συναλληλία, η ελευθερία, το ήθος κ.α

Από το μάθημα της ιστορίας θεματικές έννοιες μπορεί να είναι: ο οθωμανικός κίνδυνος, οι σταυροφορίες και οι σκοποί που εξυπηρετούσαν, ο ρόλος της παππικής και της ορθόδοξης εκκλησίας, το σχίσμα των δύο εκκλησιών, ο πελλοπονησιακός πόλεμος, η έννοια και χρήση της πόλης-κράτος, η σικελική εκστρατεία κ.α

Από το δίκαιο θεματικές έννοιες μπορεί να είναι: η έννοια του κράτους και η χρήση του κανόνα δικαίου, ο ρόλος του Συντάγματος, Το ευρωπαϊκό δίκαιο και η σχέση του με το ελληνικό, η έννοια του αδίκου και η ποινική αντιμετώπισή του κ.α

Θεματικές έννοιες διαπραγμάτευσης-παραδείγματα

Page 11: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Σχεδιασμός της ομαδοσυνεργατικής μεθόδου...

Ενα καλό φύλλλο εργασίας απαιτεί αρκετή προσπάθεια. Στόχος είναι η επίτευξη της απλότητάς του και η απλότητα πρέπει να διέπεται από σαφήνεια και καθαρότητα διατύπωσης ανάλογα με την ηλικία των παιδιών και το μαθησιακό επίπεδο της τάξης. Δεν είναι τυχαίο ότι η προετοιμασία μιας ομαδοσυνεργατικής μεθόδου για τον εκπαιδευτικό διαρκεί το τριπλάσιο σε χρόνο από την ίδια την ομαδοσυνεργατική δράση.

Tips ( Roe, 1991, p. 1303): α. λίγες ερωτήσεις ή και μία ανά ομάδα ( έστω με σκέλη- περιορισμένα όμως σε αριθμό) β. Συγκεκριμένος χώρος εκτέλεσης: δημιουργία πλαισίου απάντησης γ. Παροχή προφορικών ή και γραπτών διεκρινήσεων όπου είναι αναγκαίο στο τι πρέπει να κάνει κάθε ομάδα.

Page 12: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Σχεδιασμός της ομαδοσυνεργατικής μεθόδου...

Στη συνέχεια μετατρέπω τη θεματική έννοια σε πολύπλευρη άσκηση για τα παιδιά ( Cheng, 2009, pp. 1-2). Δηλαδή τα παιδιά καλούνται να εξετάσουν την ίδια θεματική απο τόσες διαφορετικές σκοπιές όσες είναι και οι ομάδες. Π.χ η αγάπη των ανθρώπων, η αγάπη των οικογενειακών μελών, η αγάπη μαθητή-δασκάλου και η αγάπη των φίλων δεικνύει ότι η εξεταζόμενη θεματική είναι η αγάπη υπό το πρίσμα τεσσάρων πτυχών άρα είναι προφανές ότι σχεδιάζω να χωρίσω τη τάξη μου σε τέσσερις ομάδες, όπου κάθε ομάδα μου θα αναλάβει από μία με συγκεκριμένη ερώτηση-δράση.

Μπορώ όμως να θέσω σε κάθε ομάδα έργο που να αποτελεί συνέχεια του έργου της επόμενης π.χ. Η ύπαρξη κανόνων στην οικογένεια, η ύπαρξη κανόνων στο σχολείο, η ύπαρξη κανόνων στη δομή της κοινωνίας και η υπαρξη κανόνων στο κράτος μπορούν να δομήσουν μια κατασκευή που να μας μιλάει για την εξελικτική χρήση του κανόνα δικαίου σε όλα τα κοινωνικά φάσματα με το ένα προύπόθεση του άλλου.

Page 13: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Υλοποίηση της ομαδοσυνεργατικής

μεθόδου... Μπαίνω στη τάξη. Καλό είναι να έχω μπει πρώτος, πριν

χτυπήσει το κουδούνι. Κάνω τη προεργασία μου: βγάζω τις φωτοτυπίες των φύλλων εργασίας ( εννοείται πριν μπω έχω φροντίσει γι΄αυτό στο φωτοτυπικό) και φτιάχνω τα θρανία σε διάταξη ομάδων. Τι σημαίνει αυτό;

1

2

3

4καρέκλα

θρανίο

Η δομή μας να είναι αντικρυστή

Page 14: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Υλοποίηση της ομαδοσυνεργατικής

μεθόδου... Χτυπάει το κουδούνι...υποδέχομαι τα παιδιά στη πόρτα της

τάξης...Η προετοιμασία του ψυχολογικού κλίματος της θερμής υποδοχής προϊδεάζει ευχάριστα τα παιδιά απο το να δουν τον εκπαιδευτικό καθισμένο στην έδρα. Φροντίζω μάλιστα να μην τους έχω πει τίποτα απο το τι θα επακολουθήσει εκμεταλευόμενος τη στρατηγική της έκπληξης και του ευχάριστου αιφνιδιασμού.

Είναι βέβαιον ότι ο αιφνιδιασμός θα είναι ευχάριστος, διότι τα παιδιά θα δουλέψουν σε ομάδες και στο μυαλό τους μολις δουν τη χωροταξική διάταξη θα λειτουργήσει η εικόνα του παιχνιδιού. Μη ξεχνάμε ότι μιλάμε για ψυχο-δυναμική μέθοδο! Ποντάρουμε λοιπόν σε αυτό το κομμάτι!!!

Η υποδοχή

Page 15: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Υλοποίηση της ομαδοσυνεργατικής μεθόδου...

Επικρατεί πανικός αλλά μη φοβόμαστε...είναι μόνο για λίγο. Τα βάζουμε να καθίσουν τυχαία και το τονίζουμε αυτό προφορικά όπως τονίζουμε ότι ευθύς αμέσως “θα χωριστούμε σε ομάδες”.

Ο χωρισμός σε ομάδες πρέπει να γίνεται τυχαία και αυτό πρέπει να το επιδιώξουμε. Η τυχαία ομαδοποίηση εξυπηρετεί: α. Την αποφυγή διακρίσεων β. Την αποφυγή σχηματισμών μαθητικών lobby και γ. Την ενδυνάμωση των αδύνατων μαθητών όταν μάλιστα βρεθούν μαζί με δυνατούς. Σε μια τάξη των 25 παιδιών η τυχαιότητα εξυπηρετεί αυτή τη σκοποθεσία. Ακόμα και αν έχουμε την ατυχή συγκυρία να υπάρχουν αρκετοί “αδύνατοι” σε μια ομάδα είναι βέβαιον ότι δεν θα ειναι όλοι. Οι ομάδες επίσης σε κάθε ομαδοσυνεργατική συνάντηση μεταβάλλονται.

Επιπλέον η διαφυλική μείξη παίζει σπουδαίο ρόλο στη συγκρότηση, τη δομή και την αποτελεσματικότητα μιας ομάδας. Ιδιαίτερα στην εφηβική ηλικία. Και η τυχαιότητα του χωρισμού σε ομάδες την εξυπηρετεί!

Χωρισμός σε ομάδες

Page 16: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Υλοποίηση της ομαδοσυνεργατικής μεθόδου...Τεχνικές χωρισμού σε ομάδες

Χρησιμοποιώ τις προτιμήσεις τους με βάση τη ποδοσφαιρική ομάδα

Τους σηκώνω όρθιους, τους βάζω να περπατούν μέσα στην αίθουσα και στη συνέχεια του λέω ότι με το χτύπο των παλαμών θα σταματήσουν. Μόλις ακινητοποιηθούν, οι πλησιεστεροι- γείτονες θα καθίσουν μαζί. Στη συνέχεια έαν δεν προκύψουν και οι υπόλοιπες ομάδες επαναλαμβάνω τη διαδικασία με τους εναπομείναντες.

Τους μοιράζω χαρτάκια χρωματιστά μέσα σε φάκελο ( τόσα χρώματα όσα και οι ομάδες ) αφού τα ανακατέψει κάποιος μαθητής πρώτα. Οι φάκελοι είναι κλειστοί και λέμε στους μαθητές να μην ανοιχθούν προτού να μοιραστούν όλοι.

Τους λέμε να γράψουν το αγαπημένο τους χρώμα σε κάποιο χαρτί. Οι συμφωνούντες κάθονται σε ομάδα και αναπροσαρμόζουμε τις απώλειες.

Οι τρόποι είναι ενδεικτικοί, η εμπειρία και η τριβή μαζί με τη φαντασία μπορούν να εφεύρουν κι' άλλους! Κάθε πρόβλημα που προκύπτει αποτελεί εφαλτήριο για τη καλυτέρευση της μεθόδου μας.

Page 17: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Υλοποίηση της ομαδοσυνεργατικής

μεθόδου... Η ομάδα μας αποτελείται μέχρι 5 άτομα. Κάθε άτομο έχει

κάποιο ρόλο μέσα σε αυτήν. Εάν τα άτομα σε μια ομάδα είναι λιγότερα από 5, τότε αναπροσαρμόζουμε και τον αριθμό των ρόλων για όλες τις ομάδες.

Οι κλασσικοί ρόλοι είναι οι εξής:

α. Ο Πρόεδρος της ομάδας. ΄Εχει τη γενική ευθύνη και εποπτία, κάνει επισημάνσεις, ενθαρρύνει και καθοδηγεί την ομάδα του.

β. Ο Γραμματέας της ομάδας. Συνήθως είναι ένα παιδί, που διακρίνεται για τον καλό γραφικό του χαρακτήρα. Αυτός αναλαμβάνει να κρατά τις σημειώσεις άλλα και να γράψει τη τελική παρουσίαση.

γ. Ο Εκπρόσωπος τύπου. Αναλαμβάνει τη παρουσίαση της εργασίας της ομάδας στις άλλες ομάδες της τάξης.

ΟΙ ΡΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΑ

Page 18: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Υλοποίηση της ομαδοσυνεργατικής

μεθόδου...δ. Ο Δημοσιογράφος ή κατάσκοπος. Αυτός αναλαμβάνει σε

καθορισμένο χρόνο, που υποδεικνύεται από τον εκπαιδευτικό να γυρίσει όλες τις ομάδες και να “κλέβει” ιδέες, μεθόδους, τεχνικές των άλλων ομάδων, οι οποίες καλούνται να απαντούν στις ερωτήσεις του και να έχουν διαθέσιμο το υλικό τους.

ε. Και ο χρονομέτρης. Αυτός αναλαμβάνει να κρατά το χρόνο εκπόνησης των εργασιών της ομάδας. Οι ομάδες έχουν υποχρέωση σε συγκεκριμένο χρόνο να περατώσουν τη δράση τους. Ο χρονομέτρης καλείται να επισημαίνει το χρόνο και να ενημερώνει τον Προέδρο για την ανάγκη περαιτέρω πίεσης ή χαλάρωσης της ομάδας.

ΟΙ ΡΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΑ

Page 19: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Υλοποίηση της ομαδοσυνεργατικής

μεθόδου... Οι ρόλοι είναι ένα ζήτημα που πρέπει να ρυθμίζεται από τα ίδια τα μέλη της

ομάδας. Πολλές φορές όμως δημιουργούνται αντιθέσεις ως προς τη διαχείρισή τους. Γι' αυτό είναι καλό, τουλάχιστον στην αρχή, ο εκπαιδευτικός να μεριμνά για το θέμα και στη διαδικασία χωρισμού σε ομάδες να γίνεται ταυτόχρονα και η διανομή των ρόλων. Ετσι, τα παιδιά μπαίνουν στο κλίμα και στην επόμενη ομαδοσυνεργατική συνάντηση έχουν μια εικόνα για το τι πρέπει να κάνουν και πως να διαχειριστούν τους ρόλους τους.

Το ζήτημα του μικρότερου αριθμού των 5 ατόμων λύνεται με την αναπροσαρμογή και του αριθμού των ρόλων. Μπορεί η ομάδα να λειτουργήσει μόνο με προέδρο, γραμματέα και εκπρόσωπο τύπου (3 άτομα) αρκεί εκ περιτροπής οι υπόλοιποι ρόλοι να διανέμονται εξίσου. Σε αυτή τη περίπτωση είτε έχουμε τον ίδιο αριθμό ρόλων για όλες τις ομάδες άρα και ο αριθμός των μελών τους είναι ανάλογος, είτε έχουμε εξασφαλίσει τη συμφωνία του σώματος της τάξης για τη προσαρμογή αυτή σε μία ομάδα, το ενδεχόμενο πρόβλημα βρίσκει λύση.

ΟΙ ΡΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΑ- ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ

Page 20: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Υλοποίηση της ομαδοσυνεργατικής

μεθόδου... Σε όλη αυτή τη διαδικασία ο εκπαιδευτικός δεν μένει

καθισμένος στην έδρα του και αποστασιοποιημένος από τα δρώμενα στη τάξη του. Αυτό που μεταβιβάστηκε στα παιδιά δια των ομάδων είναι τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητες όχι όμως ο έλεγχος και η κυριαρχία στη τάξη. Κυρίαρχος της διαδικασίας και των δομών της παραμένει ο εκπαιδευτικός. Αυτό που αλλάζει στην όλη υπόθεση είναι και ο δικός του ρόλος (Jones, 2010, p. 62). Γυρνάει από όλες τις ομάδες, δίνει συμβουλές, επιλύει πρακτικά προβλήματα των παιδιών, παροτρύνει για ησυχία και λιγότερο θόρυβο σε κάθε ομάδα, ώστε να μην παρεμποδίζεται το εργο και των υπολοίπων και φυσικά ενθαρρύνει, εμψυχώνει και καθοδηγεί. Είναι εμψυχωτής και οδηγός στη διαδικασία.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

Page 21: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Το αποτέλεσμα της ομαδοσυνεργατικής

μεθόδου...

Το αποτέλεσμα της ομαδοσυνεργατικής μεθόδου είναι η παρουσίαση της δουλειάς των παιδιών. Η δουλειά τους μπορεί να είναι:

Ένα κείμενο, μια ιστορία, ένα αφήγημα.

Λύσεις σε ένα απαντητικό φύλλο διάφορων εξαρτημένων ή ανεξάρτητων ασκήσεων-δράσεων.

Ένα τεχνούργημα, μια ζωγραφιά.

Ένα video, μια σύνθεση φωτογραφιών ή ακόμα και μια ppt παρουσίαση με τη προϋπόθεση ότι υπάρχουν διαθέσιμοι ηλ. Υπολογιστές ή lap top.

Ή ακόμα και ένα θεατρικό δρώμενο βασισμένο σε δημιουργημένο σενάριο των παιδιών.

Page 22: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Το αποτέλεσμα της ομαδοσυνεργατικής

μεθόδου...

Η δουλειά είναι ομαδική άρα και το αποτέλεσμα είναι ομαδικό.Ολα τα παιδιά μιας ομάδας συνεισέφεραν ένα λιθαράκι προκειμένου να περατωθεί η δράση. Είναι πολύ σημαντικό να δραστηριοποιηθούν όλα τα παιδιά μιας ομάδας, το καθένα στο μέτρο των δυνατοτήτων του. Η ομαδοσυνεργατική μέθοδος βοηθάει τον αδύνατο να κινητοποιηθεί και τον δυνατό να κινητοποιήσει. Ο αδύνατος μαθητής μπορεί να γίνει παραγωγός γνώσης (Edmondson, 1999, p.7) και ο δυνατός μαθητής ηγέτης!

Η αξία της μεθόδου

Page 23: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Αξιολόγηση της ομαδοσυνεργατικής

δουλειάς... Το αποτέλεσμα που θα πάρει ο εκπαιδευτικός στα χέρια του ή

που θα παρουσιαστεί στον εκπαιδευτικό και στην ολομέλεια, ως συλλογική δουλειά των παιδιών, θα πρέπει να αξιολογηθεί επι τη βάσει πάλι τη συλλογικότητας της ομάδας. Αυτό σημαίνει ότι παύει πλέον να υφίσταται μια διακριτική “βαθμολόγηση” για κάθε παιδί ξεχωριστά, τουλάχιστον από τη πλευρά του εκπαιδευτικού. Ο τελευταίος αξιολογεί τη συνολική προσπάθεια και βάζει ένα συνολικό βαθμό. Ο βαθμός αυτός αφορά το κόπο όλων των παιδιών στο σύνολό τους. Π.χ. Αν μια ζωγραφιά αξιολογηθεί για “20” τότε όλα τα μέλη της ομάδας θα πάρουν “20”.

Η εν μέρει αξιολόγηση έχει ήδη γίνει μέσα στους κόλπους της ομάδας, από τα μέρη της ιεραρχίας της και των υποκειμένων των ρόλων μέσα στο περιβάλλον της αγωνίας, της ταχύτητας,του περιορισμένου χρόνου και της όσμωσης της συνεργασίας.

Η βαθμολόγηση

Page 24: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Αξιολόγηση της ομαδοσυνεργατικής

δουλειάς...Στην ομαδοσυνεργατική μέθοδο

Κινητοποιύμε όλους τους μαθητές

Τους μαθαίνουμε να συνεργάζονται

Τους αξιολογούμε συνολικά

Τα αρνητικά

Ο χρόνος είναι περιορισμένος

Το ομαδικό πνεύμα δουλειάς δεν μεταδίδεται σε μερικές συναντήσεις, διοτι είναι ζήτημα κουλτούρας Ratzlaff et al., 2000, p. 38-40).

Η υλικοτεχνική υποδομή στην Ελλάδα ειναι πίσω

Page 25: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Σας ευχαριστώ πολύ!

Page 26: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Optional references Χρονοπούλου, Α. (1981) Οι απόψεις του Dewey για την αγωγή του παιδιού. Σύγχρονη Εκπαίδευση. Τρίμηνη

Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, (2), 28-32.

Browning, W. E. (1921) Joseph Lancaster, James Thomson, and the Lancasterian System of Mutual Instruction, with Special Reference to Hispanic America. Hispanic American Historical Review, 49-98.

Shambaugh, N. and Magliaro, S. (2001) A reflexive model for teaching instructional design. Educational technology research and development, 49(2), 69-92.

Βαϊνά, Μ. (2011) Σύγχρονες διδακτικές κατευθύνσεις. Παιδαγωγική επιμορφωση των εκπαιδευτικών του ΟΑΕΔ υπό την αιγιδα του Ε,Κ.Π.Α. Και της Α.Σ.ΠΑΙ.ΤΕ.

Ratzlaff et al. (2000) Individual Psychological culture and Subjective Well Being. In Diener, E. and Eunkook, M.S. Culture and Subjective Well Being, The MIT Press

Roe, R. L. (1991) Valuing Student Speech: The Work of the Schools as Conceptual Development. California Law Review, 1269-1345.

Cheng, W.F.(2009) Task Representation and Text Construction in Reading-to-Write.Pan-Pacific Association of Applied Linguistics 13(2), 1-21

Jones, P. (2010) Teaching, learning and talking: Mapping the trail of fire.English Teaching: Practice and Critique 9(2), pp. 61-80

Νήλ. Α.Σ. (1975) (επιμ.) Σάμμερχιλ- Υπέρ και Κατά, Αθήνα: εκδ. Μπουκουμάνη

Kozlowski, W.J. and Ilgen, D.R. Enhancing the effectiveness of work groups and teams. Psychological Science in thw Public Interest 7(3), pp. 77-124

Page 27: συγχρονες μεθοδοι διδασκαλιας -  η ομαδοσυνεργατικη μεθοδος

Optional references

Edmonson, A.(1999) Psychological Safety and Learning Behaviour in work teams. In Administrative Science Querterly 44(2), pp. 1-35