Α1 ΠΑΛΛΑΤΙΔΕΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2013-2014ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΤΕΖΑΣ

ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ

Μίλτος ΣαχτούρηςΗ Αποκριά

Μίλτος Σαχτούρης (29 Ιουλίου 1919 – 29 Μαρτίου 2005)

Βιογραφικά Στοιχεία

Γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του δικαστικού και νομικού συμβούλου του κράτους, Δημήτριου Σαχτούρη και της Αγγελικής Παπαδήμα. Όταν ήταν πέντε ετών εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα. Με επιμονή του πατέρα του το 1937 άρχισε σπουδές νομικής στο πανεπιστήμιο Αθηνών. Μετά το θάνατο του πατέρα του, το 1939, όταν βρισκόταν στο 4ο έτος της Νομικής, έκαψε τα βιβλία που διάβαζε αποφασισμένος να επιδοθεί αποκλειστικά στην ποίηση.

Το έργο του

• Ο Σαχτούρης αν και επηρεάστηκε από τον υπερρεαλισμό δεν αφομοιώθηκε απ' αυτόν. Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι ξέφυγε από αυτόν αποκτώντας μια καθαρά προσωπική φωνή. Μπορεί όμως με ευκολία να χαρακτηριστεί ποιητής του παραλόγου και του συμβολισμού. Η γλώσσα των ποιημάτων του είναι ελλειπτική, λιτή, τραγική, σκυθρωπή και σοβαρή. Επίσης η ποίησή του ως προς τη δομή είναι ενιαία, δηλαδή εμπειρίες οι οποίες συνεχώς αναπαράγονται με μια κυκλική φορά, ενώ διακρίνει κανείς μια έντονη εικονοποιία. Ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική γενιά.

• Τα ποιήματά του είναι εμπνευσμένα από την περίοδο της κατοχής και της μεταπολεμικής εποχής.

Μοντερνισμός - Τα βασικά στοιχεία

• Διάθεση για πειραματισμό• Ελεύθερος στίχος• Ελλειπτικές και αποσπασματικές προτάσεις• Τολμηρές μεταφορές• Εικόνες• Ελεύθεροι συνειρμοί• Λειτουργία φαντασίας και ονείρου

Η ΑποκριάΜακριά σ’ εν’ άλλο κόσμο γίνηκε αυτή

η αποκριάτο γαϊδουράκι γύριζε μες στους έρημους δρόμους όπου δεν ανάπνεε κανείςπεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανό κατέβαιναν μια στιγμή να πάρουν τους αετούς τους

που τους είχαν ξεχάσει έπεφτε χιόνι γυάλινος χαρτοπόλεμοςμάτωνε τις καρδιές μια γυναίκα γονατισμένηανάστρεφε τα μάτια της σα νεκρήμόνο περνούσαν φάλαγγες στρατιώτες εν δύοεν δυο με παγωμένα δόντια

Το βράδυ βγήκε το φεγγάριαποκριάτικογεμάτο μίσοςτο δέσαν κ το πέταξαν στη θάλασσαμαχαιρωμένοΜακριά σ’ εν’ άλλο κόσμο γίνηκε αυτή

η αποκριά

Η Αποκριά - Εισαγωγή

• Το ποίημα ανήκει στην ποιητική συλλογή Με το πρόσωπο στον τοίχο, που κυκλοφόρησε το 1952.

• Στα ποιήματα της συλλογής αυτής έχουν περάσει οι εμπειρίες του ποιητή από τη στρατιωτική του ζωή και την τραγωδία του εμφυλίου πολέμου (1946-1949).

• Το ποίημα κινείται ανάμεσα σε δύο πραγματικότητες: η μία είναι η πραγματικότητα της αποκριάς. Σ’ αυτήν όμως εμπλέκεται η πραγματικότητα του εμφυλίου πολέμου και, γενικότερα, της εφιαλτικής εποχής του.

Στοιχεία του Μοντερνισμού στο ποίημα

• Πειραματισμός– Ως προς το περιεχόμενο δοκιμάζει να συνθέσει δυο αντίθετες

πραγματικότητες, η μια η εφιαλτική του εμφυλίου πολέμου και η άλλη η χαρούμενη, πανηγυρική γιορτή της αποκριάς

– Ως προς τη μορφή πειραματίζεται με το σπάσιμο του στίχου κ με τη θέση των λέξεων, βάζει στίχους με μια λέξη

– Μακριά σ’ εν’ άλλο κόσμο γίνηκε αυτή

η αποκριά

• Ελλειπτική πρόταση– Σε πολλές προτάσεις απουσιάζει το υποκείμενο – το δέσαν κ το πέταξαν στη θάλασσα

• Μεταφορές– δεν ανάπνεε κανείς– πεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανό

Στοιχεία του Μοντερνισμού στο ποίημα

• Εικόνες– πεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανό

κατέβαιναν μια στιγμή να πάρουν τους αετούς τους – μια γυναίκα γονατισμένη

ανάστρεφε τα μάτια της σα νεκρή

μόνο περνούσαν φάλαγγες στρατιώτες εν δύο

εν δυο με παγωμένα δόντια

• Ελεύθερος συνειρμός– έπεφτε χιόνι γυάλινος χαρτοπόλεμος

μάτωνε τις καρδιές

Στοιχεία του Μοντερνισμού στο ποίημα

• Φαντασία και όνειρο– Οι εικόνες καταγράφονται σαν όνειρο χωρίς λογική σειρά, σαν

εφιάλτες– πεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανό

• Ελεύθερος στίχος– Δεν έχει στροφές με ίσο αριθμό στίχων– Δεν έχει ομοιοκαταληξία– Ανισοσύλλαβος– Χωρίς μέτρο

Για την εργασία αυτή δούλεψαν:

• Σταματία Αβραμίδου• Ηλιάνα Γκένιου• Δημήτρης Αβραμίδης• Αλέξης Καραγιαννίδης